________________
-
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू. ८५ लवणशिखायाः निरूपणम् आभ्यन्तरिकी जंबूद्वीपाभिमुखां वेलां शिखरोपरिजलं शिखांचा-ऽर्वाक अग्रभागे पतन्तीं धरन्ति ? कियन्तो नागसहस्राः बाह्यां-धातकीखण्डद्वीपाभिमुखां वेलां धातकीखण्डद्वीप मध्ये प्रविशन्तीं धारयन्ति ? कियन्तो नागसहस्राः अग्रोदकं देशोनयोजनार्धजलादुपरिवर्धमानं जलं धरन्ति-धारयन्ति-१ इति प्रश्नः । भगवानाह-'गोयमा'-हे गौतम-! 'लवणसमुदस्स वायालीसं नागसाहस्सीओ अभितरियं वेलं धरेंति-' लवणसमुद्रस्य द्विचत्वारिंशद् नागसहस्राणि आभ्यन्तरिकी वेलां धारयन्ति, 'वावत्तरि नागसाहस्सीओ वाहिरियं वेलं धारेति' द्वाससति गहस्राणि जगत्युपरिस्थित्वा बाह्यां वेलां धरन्ति, 'सहि नागसाहस्सीओ अग्गोदयं धारेति' पष्टि गसहस्राणि अग्रोदकं धरन्ति । तदुक्तम्रियं वेलं धारंति' 'कई नागसाहस्सीओ अग्गोयं धारेति' कितने हजार नागकुमार देव बाह्य धातकी खंडद्वीप के तरफ की वेला को धातकी खण्ड द्वीप के बीच में प्रवेश करती हुई वेला को धारण करते हैं ? और कितने हजार नागकुमार देव अग्रोदक की कुछ कम आधे योजन पर के उपर वर्धमान जल को धारण करते हैं ? इन प्रश्नों के उत्तर में प्रभु श्री फरमाते हैं-'गोयमा ! लवणसमुदस्स बायालीसं नागसाहस्सीओ अम्भितरीयं बेलं धारेति' हे गोतम! लवणसमुद्र की आभ्यन्तरिक वेला को ४२ हजार नागकुमार धारण करते हैं ? 'बावतरि नागसाहस्सीओ बाहिरियं वेलं धारेति' ७२ हजार नागकुमार देव बाह्य वेला को धारण करते हैं 'सहि णाग साहस्सीओ अग्गोदयं धाति' तथा ६० हजार नागकुमार देव अग्रोदक को धारण करते हैं । 'एवमेव सपुवावरेणं एगा णाग सतसाहस्सी चोवत्तरि च णाग सहस्सा भवंतीति मक्खाया' ये सब नागकुमार मिल कर एक लाख નાગકુમાર દેવે બાહ્ય ધાતકી. ખંડદ્વીપની, વેલાને ધાતકીખંડ દ્વીપની વચમાં પ્રવેશ કરતી વેલાને ધારણ કરે છે? અને કેટલા હજાર નાગકુમાર દે અગ્રોદકને કંઈક ઓછા અર્ધા એજનથી ઉપર વધતા જલને ધારણ કરે છે? આ प्रश्नोन। उत्तरमा प्रभुश्री ४ छ -'गोयमा ! लवणसमुदस्स बायालीसं नागसाहरसीओ अभितरिय वेलं धारेति' गौतम ! eqey समुद्री यन्त:
साने ४२ में तीस १२ नागभार हे धारण ४२ छे. 'वावत्तरी नागसाहस्सीओ बाहिरियं वेलं धारेति' ७२ मांतर १२ नारामार है। महारानी वेदाने पार ४२ छ. 'सहि णाग साहस्सीओ अग्गोदयं धारेति' तथा १० सा8 M२ नागभार मोहने धारण ४२ छे. 'एबामेव सपुव्यावरेणं एगा णागसाहस्सी चोवतरिं च णागसहरसा भवंती तिमक्खाया' मा मधा