________________
प्रमेययोतिका टोका प्र.३ ३.३ २.७८ जम्बूवृक्षस्य चतुःशाखावर्णनम् ४७३ जडू खलु सुदर्शना मूले द्वादशभिः पद्मवरवेदिकाभिः सर्वतः समन्तात् संपरिक्षिप्ता ताश्च खलु पमवरवेदिकाः अर्धयोजनमूर्ध्वमुच्चस्त्वेन पश्च धनुः शतानि विष्कम्भेण वर्णकः। जम्बूसुदर्शनाऽन्येनाऽष्टशतेन जंवूनां तदर्बोच्चत्व प्रमाणमात्रेण सर्वतः समन्तात्संपरिक्षिप्ता । ताः खलु जम्ब्वाश्चत्वारि योजनानि ऊर्ध्वमुच्चैस्त्वेन क्रोशंचोवेधेन योजनं स्कन्धः क्रोशं विष्कम्भेण त्रीणि योजनानि विडिमा बहुमध्यदेशभागे चत्वारि योजनानि विष्कम्भेण सातिरेकाणि चत्वारि योजनानि सर्वाग्रेण वज्रमयमूला स एव चैत्यवृक्षवर्णकः । जंब्याः खलु पंच धणुसयाई विक्खभेणं वण्णओ' ये पद्मवर वेदिकाएं आधे योजन की ऊंची है एवं पांचसौ धनुष की चौडी है इत्यादि रूप से इनका वर्णन कर लेना चाहिये 'जंबू सुदसणा अण्णेणं अट्ठ सत्तेणं जंबूणं तदुच्चत्तप्पमाणमेत्तेण सव्वओ समंता संपरिक्खित्ता' सुदर्शना जिसका दूसरा नाम है ऐसा यह जम्बूवृक्ष अन्य और १०८ जंबु के वृक्षों से कि जिनकी ऊंचाई उससे आधी है चारों ओर से घिरा हुआ है 'ताओणं जंबुओ चत्तारि जोयणाई उडूं उच्चत्तणं कोसं उव्वेहेणं जोयण खंधे' ये जम्बु वृक्ष चार योजन के ऊंचे हैं । एक कोश तक ये जमीन में भीतर गढे हुए हैं एक कोश का इनका स्कन्ध है । 'कोसं विक्खंभेणं तिनि जोयणाई विडिमा' एक कोश को इनकी चौडाई है। तीन योजन की इनकी शाखाएं हैं 'बहुमज्झदेसभाए चत्तारि जोयणाई विखंभेणं' बीच में ये चार योजन के चौडे हैं 'साइरेगाइं चत्तारि जोयणाई सव्वग्गेणं वइरामयमूला सो चेव चेतिय रक्खवण्णओ' એ વો ? એ પદ્વવર વેદિકાઓ અધ જનની ઉંચાઈવાળી છે. અને પાંચ ધનુષ જેટલી પહોળી છે. વિગેરે પ્રકારથી તેનું વર્ણન કરી લેવું જોઈએ. 'जंबू सुदसणा अण्णेणं अट्ठसतेण जंवूणं तद्धच्चत्तपमाणमेत्तेणं सव्वओ समंता संपरिक्खित्ता' सुदर्शनना तु मी नाम छे से साभु वृक्ष मीन। १०८ એકસો આઠ જાંબુથી (કે જેની ઉંચાઈ તેનાથી અધિ છે.) ચારે બાજુ ઘેરાયેલા छ. 'ताओणं जंतुओ चत्तरि जोयणाई उड्ढे उच्चत्तेणं कोसं उब्वेहेणं जोयणखंधे' આ જંબૂવૃક્ષ ચાર એજનની ઉંચાઈવાળું છે, અને એક કેસ–ગાઉ જેટલું એ
भीननी ४२ गये छ. तथा ४ सर्नु तेनु थ छे. 'कोसं विखंभेणं तिन्नि जोयणाई विडिमा' मे सि-16 ते पाणु छ, योगनती तेनी माया छे. 'वहुमझदेसभाए चत्तारि जोयणाई विक्खभेणं' क्यम से थार योन पाणुछ. 'साइरेगाई चत्तारि जोयणाई सव्वग्गेणं वइरामयमृला सो चेत्र चेतियाक्ख वण्णओ' ते प्रमाण ४४ धारे या२ योरन
जी० ६०