Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka dAdA bhagavAna prarUpita : dAdA bhagavAna phAunDezana vatI zrI ajita sI. paTela 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta koleja pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda-38O14. phona : (079) 7540408, 7543979. svarUpajJAna sAkSAtkAra pAmelA akrama mArganA mahAtmAo mATe kevaLajJAnanI zreNIo caDhAvato graMtha : saMpAdakane svAdhIna prathama AvRti : 5,000 julAI, 2002 AptavANI zreNI - 13 (utarArdha) bhAva mUlya : 'parama vinaya' ane 'huM kaMI ja jANato nathI', e bhAva ! dravya mUlya : 50 rUpiyA (rAhata dare) lesara kaMpojha : dAdA bhagavAna phAunDezana, amadAvAda. saMpAdaka : DaoN. nIrubahena amIta mudraka : mahAvideha phAunDezana (prinTIMga DIvIjhana), pArzvanAtha cembarsa, rijharva beMka pAse, InkamaTeksa, amadAvAda. phona : 7542964
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ trimaMtra sa ma Na aho aho dAdA, teramI AptavANI ! gajabanI phUTI, A to mokSa saravANI be ghaDImAM ja akrame, muja) prajJA pragaTANI ! 'rAga-dveSa' bhagADe, tuja 'vItarAga' vANI ! 'kare meluM ne cokhuM, e ja pudgalANi' ! 'jJAna-ajJAna" taNI, bhedarekhA tANI ! 'jJAna-darzana-cAritra'mAM, ThoThane ANI ! ahIM 'jJAna-darzana'nI, vyAkhyA samajANI ! akramanI siddhi, tIrthaMkaroe vakhANI ! jJAtA-draSTA'mAMthI 'jJAyakatA' vartANI ! 'eka pudgala' jotAM, 'vIra' dazAnI lhANI ! gajaba 'nirAlaM batA' anubhavANI ! 'huM, bAvo, maMgaLadAsa'thI 'mULa draSTi' pakaDANI ! gajaba karI te to apa dAdA vANI ! tamAma duHkho, tuja premamAM DUbANI ! yugo yugonI tarasa, dAde chIpANI ! du:khamAM sabaDatAMne, akramanI ujANI ! tArI karuNA, dareka pa2 DhoLANI ! na hAle paramANu, dazA vartANI ! zuM ape kSatriyane kadi kaMI na levANI ! Avo dAdo maLyo mane, Azcarya sarjANI ! anaMta bhavo kapAyA, e ja mokSa kamANI ! brahmAMDano svAmI, chatAM laghu dazA dekhANI ! tethI ja tuja chabI, sahu hade samANI ! nathI tane khevanA koI, tuM jagata kalyANI ! samajuM caraNe jage, teramI AptavANI ! LLL
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya AtmA saMbaMdhI AtmArthIoe aneka vAra aneka vAto sAMbhaLI haze, vAMcI paNa haze. paNa enI anubhUti e eka guhyatama vastu che ! AtmAnubhUtinI sAthe sAthe pUrNAhuti pAmavA mATe aneka vastuo jANavAnI jarUra hoya che, jema ke prakRtinuM sAyansa, pudgalane jovA-jANavAnuM, karmonuM vijJAna, prajJAnuM kArya, rAga-dveSa, kapAyo, AtmAnI nirAlaMba dazA, kevaLa jJAnanI dazA temaja AtmA ane A sthULa zarIra, sUkSma zarIra ane kAraNa zarIranA tamAma rahasyonA ukela, je mULa dazA sudhI pahoMcavA mAIla sTona rUpe kAma lAge che. A jyAM sudhI saMpUrNapaNe, sarvAMgapaNe draSTimAM, anubhavamAM na Ave tyAM sudhI AtmavijJAnanI pUrNAhUti pamAtI nathI. ane A tamAma rahasyono phoDa saMpUrNa anubhavI AtmavijJAnI sivAya koNa pADI zake ? pUrvenA jJAnIo je kahI gayA te zabdomAM rahyuM, zAstromAM rahyuM ane temanA deza-kALane AdhIna kahyuM hoya, je AjanA deza-kALane AdhIna ghaNuM ghaNuM samajavAmAM ne anubhavavAmAM phITa thatuM nA hoya. tethI kudaratanA adbhUta najarANA svarUpe A kALamAM AtmavijJAnI akramajJAnI parama pUjya dAdAzrInI mahIM pUrNapaNe pragaTelA 'dAdA bhagavAna'ne sparzIne pUrNa anubhavasiddha vANIno lhAvo ApaNane sahune maLyo che. parama pUjya dAdAzrIe kyAreya hAthamAM kalama lIdhI nathI. mAtra emanA mukhAraviMdamAMthI, emanA mate TeparekarDamAMthI mAlikI vinAnI syAdvAda vANI dezanA svarUpe nimitta maLatAM ja sa2vA mAMDatI ! ene oDiyo keseTomAM utArI, saMkalano karIne sujJa sAdhakone pahocADavA prayAso thayA 5
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. emAMthI AptavANIono aNamola graMtha saMgraha prakAzita thayo che. AptavANInA 12 graMtho prakAzita thaI cUkayA che ane atre 13mo graMtha prakAzita thAya che, je pUrvArdha ne uttarArdhamAM vibhAjita karAyo che. pUjyazrInI sahajapaNe nimittAdhIna vANI saravAtI. pratyakSamAM sahu koIne yathArtha samajAI jAya paNa pAchaLathI tene graMthamAM saMkalita karavI kaThina bane che ne tethI paNa vizeSa kaThina bane che sujJa vAcakone yathArtha samajavAnuM ! keTalIkavAra aAMtara thaI javAthI dizAcUka thaI javAya agara to dizAmUDha thaI javAya. dA.ta. zAstramAM vAMcyuM, "jA, tArI mammIne bolAvI lAva.'' have ahIMyA koNa konI mammIne mATe kahe che te repharansa (saMdarbha) vAcake jAte samajavAno che. emAM potAnI patnIne bolAvAnuM paNa hoI zake ke bIjAnI patnIne paNa ! jo samaja phera thAya to ?!!! Ama Atmatattva ke vizvanA sanAtana tattvo avarNanIya-avaktavya che. jJAnI puruSa dAdAzrI ghaNI ghaNI UMcAIethI nIce utarIne ene zabdamAM lAvIne ApaNane samajAve che. je 'draSTi'nI vAta che te 'draSTi'thI ja pamAya, nahIM ke zabdathI. 'mULa draSTi' je AtmasanmukhatAne pAmavAnI vAta che te zabdamAM zI rIte utare ? e to parama pUjya dAdAzrInuM akrama jJAna je je mahA mahA puNyAtmAo pAmyA, tene prajJA jAgrata hovAne kAraNe vAMcatA ja samajAI jAya. chatAM keTalIka guhya vAto samakitI mahAtmAone paNa uparathI jatI rahe tema che. agara to kyAMka virodhAbhAsa bhAse. hakIkatamAM jJAnIno eka zabda kyAreya virodhAbhAsI nA hoya. tethI tene uvekhatA nahIM. tenA ukela mATe teoe othorAIjhaDa parsana (adhikArI) pAsethI phoDa meLavI levA jevo che. agara to penDIMga rAkho, jyAre pote e zreNI caDhaze tyAre ApoApa samajAI jaze ! dA. ta. relve sTezana ke relve pleTaphorma be zabda judI judI jagyAe vAparyA hoya. ajANyAne gUMcavADo thAya ne jANIto samajI jAya ke eka ja vastu che ! ghaNI vAra pleTaphormanI vAta saMpUjyazrI karatAM hoya to varNana zarUAtanuM juduM hoya, vaccenuM juduM ne cheka chevADenuM juduM hoya. tethI bhAsita virodhAbhAsa utpanna thAya. hakIkatamAM eka ja vastunuM varNana che, judA judA sTejanuM ! 6 atre dAdAzrInI vANI judA judA nimittAdhIna, judA judA kSetra, kALa ne darekanA judAM judAM bhAvanA AdhIna nIkaLelI che. tenuM saMkalana thayuM che. prakRtinI ekathI so sudhInI vAto nIkaLI che. paNa nimitta badalAvAthI thoDuMka vAcakane samajavAmAM agharuM paDe. kyAreka prazno punaH punaH pUchAyA lAge paNa pUchanAra judI judI vyakti che, jyAre phoDa pADanAra ekameva parama jJAnI dAdAzrI ja che. ane AptavANI vAMcanAra pratyeka vakhate vAcaka to eka ja vyakti che, jene samagra bodha grahaNa karavAno che. ane parama pUjya dAdAzrIno eka vyakti joDe vArtAlApa thaI rahyo hoya tevo sUkSmatAe saMkalanano prayAsa thayo che. hA, praznotarI rUpI vANImAM phoDa darekanA judAM judAM lAge, paNa te vadhu ne vadhu UMDANanA pagathiye laI janArA hoya ! je UMDANathI sTaDI karanArAne samajAze. Ama badhuM karavA chatAM ya mULa Azaye AzayanuM pakaDAvuM e to durlabha, durlabha durlabha ja lAge ! parama pUjya dAdAzrInI vANInI saravANImAM eka ja vastu mATe judA judA zabdo nIkaLyA hoya jema ke, prakRti, pudgala, ahaMkAra. vi. vi. to vaLI koI jagyAe eka ja zabda judI judI vastu mATe vaparAyo hoya. dA.ta. 'huM' ahaMkAra mATe vaparAyo hoya che to 'huM' AtmA mATe paNa vaparAyo che. (huM, bAvo ne maMgaLadAsamAM). mahAtmAe ene yogya samajaNe levuM ghaTe. siddhAMtika samajanA vizeSa phoDa pADavA meTaramAM kyAMka kyAMka kauMsamAM jarUriyAta saMpAdakIya noMdha mUkI che je vAcakane samajavA madadarUpa thaze. prastuta graMthanA pUrvArdhamAM dravyakarmanA ATheya prakArane vigatavAra samajAvyA che. zAstramAM to anekagaNA laMbANathI mUkAyuM che. je sAdhakane gUMcavADAmAM mUkI de. parama pUjya dAdAzrIe AtmArthIne mokSamArgamAM khapa pUratuM ja je Avazyaka che. teTalAne vizeSa mahatva ApI khUba ja saraLa bhASAmAM samajAvI kriyAkArI karI ApyuM che. pUjyazrIe keTalIka jagyAe AtmAne jJAtAdraSTA kahyo che. to keTalIka jagyAe prajJAne. yathArthatAe to jyAM sudhI kevaLajJAna nathI thayuM. tyAM sudhI AtmAnI riprejhanTeTIva tarIke prajJA ja jJAtA-draSTA hoya che ane aMte kevaLajJAna thayA pachI to AtmA svayaM AkhA brahmAMDanA pratyeka jJeyano prakAzaka bane che ! 7
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalIka vAto dA.ta. prajJAnI vAta vArevAre Ave, tyAre te punarukti jevuM bhAse, paNa tema nathI hotuM. vadhu sUkSmatAe phoDa hoya che pratyeka vakhate. jema zarIra zAstra (enATomI) chaThThA dhoraNamAM Ave, dasamAmAM, bAramAmAM Ave ke meDIkalamAM paNa Ave. viSaya ane tenI bejhIka vAta badhAmAM hoya paNa sUkSmatA dareka judI judI hoya. jyAre mULa sidhdhAMta anubhava gocara bane che tyAre vANI ke zabdanI bhinnatA tene kyAMya naDatI nathI. sarkalanA senTaramAM AvelAne koInI sAthe koI matabheda thato nathI. ane ene to badhuM ja jema che tema dekhAya che, mATe tyAM judAI paDatI ja nathI. bilipho khaDI thaI gaI che ! akrama vijJAnathI dAdAzrI e mAtra be kalAkamAM ja mULa roMga bilipha UDADI ane 'huM zuddhAtmA chuM' tenuM niraMtaranuM lakSapratIti besADI dIdhI. paNa pelI mULa roMga biliphamAM khaDI thayelI anya roMga biliphone kApatAM kApatAM pAchAM vaLatAM vaLatAM mULa daraasala kevaLajJAna svarUpa sudhI AvavAnuM che. ane aMte "pote' pote thaIne Ubho rahe che !!! pUjyazrInI vANI dvArA Thera Thera A roMga biliphone kApavAnI kaLA chatI thAya che. je eka avatArI pada prApta karavAnA draDha nizcayane ati ati saraLa ane sahaja mArga banAvI de che. ghaNI vAra saMpUjya dAdAzrInI ati ati gahana vAto vAMcI mahAtmA ke mumukSu jarA Dipresa thaI jAya che ke A to kyAreya nA pamAya ! paNa tema thavAnuM nathI. dAdAzrI to kAyama kahetA ke, huM je paNa kaMI kahuM chuM te tamAre mAtra samajI levAnuM che, tene vartanamAM lAvavA prayatno karavA maMDI paDavAnuM nathI, e to pAcho navo ahaMkAra Ubho karavo paDaze. mAtra vAtane ja samaja samaja karo vartanamAM enI meLe Avaze. paNa jo samajyA nahIM ho to AgaLa kaI rIte vadhazo ? mAtra samaja samaja karo ane dAdA bhagavAna pAse zaktio mAMgo ane nizcaya karavAno ke akrama vijJAna yathArthatAe karIne saMpUrNa-savAMgapaNe samajavuM ja che ! ane ATalI jAgRti ja pUrNatAne pamADaze. hAlamAM to pAMca AjJA ane 'huM zuddhAtmA chuM' e avirata lakSamAM rahevAnA ja puruSArthamAM mahAtmAoe rahevAnuM che. sAdhako anAdikALathI eka ja vastune laIne maMDyA che ke mAre zuddhikaraNa karavAnuM che. azuddhi dUra karavAnI che. cittane zuddha karavAnuM che ! koNe ? mAre, mAre, mAre ! tyAM dAdAzrI anubhava vANI vahe che, "meluM kare che te pudgala che ane cokhkhuM kare che te ya pudgala che !!!! tuM to mAtra A badhAno 'jonAro mAtra chuM !!!! Ama pratyeka vAta avirodhAbhAsa saidhdhAMtika prApta karAve che. mULa AtmA to kevaLajJAna svarUpa che, hato ne raheze. A to phasAmaNa badhuM saMjogonA dabANathI, roMga biliphathI UbhuM thayuM che. ane eka roMga bilipha UbhI thaI ke "nIrubena chuM.' temAMthI anaMta anaMta roMga Ama AptavANI teramImAM pUjyazrIe prakRtinuM sAyansa kahI hada karI nAMkhI che ane sAthe sAthe huM, bAvo ne maMgaLadAsanuM chellAmAM chelluM vijJAna ApI tamAma phoDa pADI dIdho che. je samaye jJAnInI dazAmAM akhaMDapaNe rahevAya tema che. AptavANI 1 thI 14 zreNIo prakAzita karavAnI pUjya dAdAzrIe nIrubena ane dipakabhAI desAIne AjJA ApI hatI. teozrIe kaheluM ke AptavANI 14 eTale 1 thI 14 guMThANA caDhavAnI zreNIo banI raheze AtmArthIo mATe. eTale mULa jJAna to huM zuddhAtmA chuM ane pAMca AjJAmAM badhuM ja AvI jAya che. paNa AptavANIo A mULa jJAnane DiTelamAM phoDa pADatI jAya che. jema ke koIe dilhIthI pUchayuM, "nIrubena, Apa kahAM rahetI ho ?' to ame kahIe sImaMdhara sITI, aDAlaja. paNa tene nIrubena sudhI pahoMcavuM hoya to tene DiTelamAM eDesa joIze. aDAlaja kyAM AvyuM ? sImaMdhara sITI kyAM AvyuM ? amadAvAda-kalola hAIve para, sarakhejathI gAMdhInagara jatAM aDAlaja cokaDI pAse, baccA peTrola pampanI pAchaLa, trimaMdira saMkula. Ama vigata apAya to ja te mULa jagyAe pahoMce. tevuM 'AtmA'nA mULa svarUpa sudhI pahoMcavA AptavANIo dAdAzrInI vANInA mahAna zAstrarUpI graMtho tarIke vigata pUrI pADe che ane mULa AtmA, kevaLajJAna svarUpI AtmA lagI pUgADe che ! - DaoN. nIrubahena amInanA jaya saccidAnaMda. 8
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ upoddhAta - DaoN. nIrubena amIta [1] prajJA 'huM zuddhAtmA chuM ane A deha judo che evo khyAla kyA bhAgane rahe che ? prajJAne ! prajJA kevI rIte utpanna thAya ? svarUpanuM jJAna maLe tenI sAthe ja prajJA pragaTe. tyAM sudhI ajJA ja hatI. be zaktio che. eka ajJA, je jIvamAtrane hoya ja ane jJAna maLyA pachI bIjI zakti AtmAmAMthI DirekTa nIkaLe che te prajJAzakti ! prajJAzakti AtmAmAMthI bahAra nIkaLavA nA de ne ajJAzakti saMsAramAMthI bahAra nIkaLavA nA de, ajJAthI baMdha che, pApa-puNya che. ajJA che tyAM ahaMkAra hoya ja. eTale A 'meM karyuM, meM bhogavyuM" rahyA kare. prajJAmAM jJAtA che, bhoktA nathI ne kartA ya nathI. jagatamAM koI ja kartA nA dekhAya e aMtima jJAna. samyak buddhi e ja prajJA ? nA. prajJA samyak buddhithI UMcI. prajJA to pratinidhi che mULa AtmAnI! eTale mULa AtmA ja kahevAya che. ajJAzaktie ja A saMsAramAM bhaTakAvI mAryA che. ajJA joDe lazkara moTuM che. krodha-mAna-mAyA-lobha, ahaMkAra badhuM bahu bhAre hoya. ane prajJA pAse koI nathI, ahaMkAre ya nathI. tethI tyAM "ApaNe" pote hAjara rahevuM joIe. "ApaNe" prajJApakSamAM rahyA to prajJA pahoMcI vaLe evI che. mahIM saheja paNa caMcaLatA UbhI thaI ke tarata daravAjA baMdha karI devA ! annA hoya te saphIkezana karAve. eTale ApaNuM sukha AvarAya. ciMtA have nA thAya. ejJAna dazAmAM IcchAo UbhI thatI hatI, te pUrI karavA ajJAzakti kAma karatI hatI. jJAna pachI navI IcchAo UbhI nA thAya eTale pAchalAM bIjamAMthI navA bIja nA paDe ane che eno nikAla karI nAkhavAno. ajJA saMsAranA Disijhana le ne prajJA mokSanA ! prajJA e jJAnathI UbhI thanArI zakti che. ajJA ane prajJA banne AtmAnI zakti che. vizeSa pariNAmane lIdhe ajJA utpanna thaI. jyAM sudhI AtmA vizeSa pariNAmamAM sapaDAyelo che tyAM sudhI ajJAzaktithI bahAra nIkaLe nahIM ne ! jyAre "pote 'potAnA' bhAnamAM Ave tyAre ajJA zakti khase. pachI prajJAzakti pragaTe ne kAma kare. pachI e saMsAramAM nA pesavA de, cetavyA kare. prajJAzakti vadhArAya? prajJA vadhAre-ochI nA hoya. buddhi ochIvattI hoya. buddhi jema ochI tema prajJA vadhAre. prajJA e ja mULa jAgRti che. ochI-vattI dekhAya che eTale jAgRti kahIe chIe. prajJA phula to saMpUrNa jAgRti. AjJA 'tamAre pALavAnI che ane paLAvaDAve che prajJA. AjJA e ja dharma ne AjJA e ja tapa, tapa che tyAM sudhI prajJA che. jJAnakriyA mahAtmAonI prajJA thakI hoya. jaDa ane cetananA saMyogathI vizeSa jJAna utpanna thayuM te ajJAzakti! tanmayAkAra thaI jAya te ajJA ne na thavA de te prajJA, samajavAnI ne jovAnI zakti prajJAnI. jJAnI samajAve ne grahaNa koNa kare che ? prajJA. - jJAna maLyA pachI mahIM lAITa saLage che. te to niraMtara saLagyA ja kare che paNa vacce vacce 'tame bIje jAva, temAM lAITa zuM kare ? prajJA nirvikalpI che, cetana che. e mULa cetana che paNa mULa cetanamAMthI judI paDelI, te mokSe laI javA pUratI, pachI eka thaI jAya che pAchI ! prajJA e ja divyacakSu? nA. divyacakSu to khAlI sAmAnA zuddhAtmA 11
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaI jAya. paNa prajJA utpanna nA thAya. prajJA to svarUpa jJAna maLe to ja thAya. prajJA e AtmAno DAyarekTa prakAza che. samyaka buddhi e InaDAyarekTa prakAza che. prajJA e to AtmAno ja bhAga che. jyAM sudhI prajJA pragaTa nathI thaI tyAM sudhI samyak buddhi khUba upakArI, pachI nahIM. chatAMya samyaka buddhine podugalika nA kahevAya ne cetane ya nA kahevAya. samyak buddhi aMte to buddhi ja ne ! buddhi eTale mAlikIbhAvavALuM hoya. prajJAno koI mAlika ja nahIM. jovAnuM eka ja kAma kare. jyAre prajJA to ghaNuM badhuM kAma kare ! pastAvo e prajJA karAve che. pratikramaNa, e prajJA karAve che. akramamAM sAmAyikamAM jonAra koNa ? prajJA. AptavANI vAMcIe, trimaMtra bolIe tyAre akSaro vAMcanAra koNa? prajJA ! vicAro Ave e manamAMthI ne tene joyA kare te prajJA. dAdAzrI kahe, "amArI joDe ajJAe (buddhie) penzana laI lIdhuM che ! eTale e khalAsa thaI. eTale abudha thaIne beThAM !' buddhi napho-toTo dekhADe. saMsAramAM ja khUpAvI rAkhe. jyAre 'vyavasthita'nuM jJAna vaparAya tyAM buddhi baMdha ne abudha dazA tarapha prayANa ! buddhinuM sAMbhaLavAnuM nahIM. e Taka Taka kare to ya "ApaNe" 'ApaNAmAM ja raho ne ! buddhine kiMmatI mAnI tyAM sudhI e TakI raheze. buddhithI UMcI prajJA ne prajJAthI UMcuM vijJAna ! AtmavijJAna ! adhyAtmamAM buddhinI keTalI jarUra ? mAtra zarUAtamAM adhyAtma samajavA mATe e kAma lAge, pachI nahIM. dAdAzrI pAse je samaje te buddhithI nahIM. e to dAdAzrInI vANI ja eTalI pAvaraphula che ke je AtmA paranA AvaraNone bhedIne AtmAne Taca kare ! eTale AmAM buddhinuM kAma ja nahIM samajavAmAM. dAdAzrI pAse koNa kheMcI lAve che vAre vAre ? buddhi ke prajJA ? bemAMthI ekaya nahIM. e to purvethI avAya che. jijJAsA kone hoya ? buddhine ke prajJAne ? buddhine. jijJAsunI buddhi samyaka hoya, ghaDAyelI hoya. samyaka buddhi ane prajJAmAM zuM phera ? eka kalAka AtmajJAnI pAsethI jJAnavArtA sAMbhaLe to enI buddhi samyak thaI jAya. jeTaluM vadhAre sAMbhaLe eTalI enI buddhi vadhAre samyaka samyak buddhi eTale eTekavALI nahIM. eTekavALI e viparIta buddhi. saMsAramAM sAruM-khoTuM be bhAga hoya. jayAre ApaNe ahIM ethI AgaLa sAruM-khoTuM nahIM paNa mithyAmAMthI sanAtana vastu tarapha laI janAruM hoya. ema juduM pADe. avyabhicAriNI buddhi je azAMtimAM ya zAMti karAve, e prajJA pahelAnuM sTeja. sthitaprajJa ne prajJA zuM che? potAnI je sAcI oLakhANa che te samaja che, tenI mahIM sthira thavuM te sthitaprajJa che ! sthitaprajJa e prajJA pragaTa thavAnI najIkanI dazA che. AtmA prApta thatAM pahelAnI dazA. eTale vyavahAra ahaMkAra sahita hoya. paNa bahu suMdara hoya vyavahAra ! sthitaprajJamAM sAkSIbhAva hoya. prajJA to AtmA prApta thayA pachI ja pragaTe. ahaMkAra nA hoya emAM ane jJAtA-draSTAbhAva hoya. eTale sthitaprajJamAM buddhi sthira thaI gaI che ne prajJA e to AtmAno ja bhAga che ! sthitaprajJa eTale koI bahu zAstro vAMce, saMtonI sevA kare, saMsAramAM khUba mAra khAIne anubhavathI Tharato jAya, tyAre tenI buddhi sthira thAya, tene sthitaprajJa kahevAya. pachI e hAle nahIM, game tevA viparIta saMjogomAM ya. sthitaprajJa dazA e khUba ja savivekavALI jAgRtinI dazA che. sthitaprajJa dazAvALAno vyavahAra khUba suMdara hoya. lokaniMdya nA hoya. paNa sthitaprajJane mokSe javA ghaNo mArga kApavo paDe. sthitaprajJa dazA karatAM janakavidehInI dazA ghaNI UMcI hatI ! 12 13
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'huM caMdubhAI chuM' evI mAnyatA che tyAM sudhI sthitaajJa dazA. akrama vijJAna maLyA pachI 'huM zuddhAtmA chuM' tyAre prajJA utpanna thAya. je sthitaprajJa karatAM ghaNI UMcI dazA kahevAya. A kSAyika samyakatva che. mithyAtva draSTi ja saMpUrNa naSTa thaI jAya che. dAdAzrI kahe, 'huM kyAreya zuddhAtmAnI guphAmAMthI bahAra nIkaLato ja nathI. bahAra nIkaLe to pesavAnuM rahe ne ? ane huM bahAra nIkaLe to A mahAtmAone ghere koNa jAya? dararoja dAdA dareka mahAtmAone ghera jAya ! e prajJAnI jabarajasta zakti ! dAdAne yAda karIe ne pratyakSa hAjara thAya e zuM ? e prajJAzakti pahoMcI jAya tyAM ! sthitaprajJa zuM khAya? zuM pIve ? kai bhASA hoya ? are, AtmA khAnAro ja kyAM che ? khAnAro judo ja che ! A jhINI vAta dAdAe ja karI che. moha naSTa thAya tyAre sthiratA pakaDAya. moha tUTe e to sthitaprajJa dazA karatAM ya UMcI dazA che, je arjune kahyuM, 'no moha, smRtilabdha sthitosmi.' dAdAzrIne yAda kare ne dAdA hAjara thaI jAya e zuM? e dAdAzrInI prajJAnuM kAma che. sAmAnA bhAva hoya te pramANe bheguM thAya. emAM dAdAzrIne kaMI levA-devA nahIM ne e kaMI enI khabare ya nA rAkhe. A phAIlono nikAla karAve che e prajJAzakti ane 'vyavasthita' zakti nikAla kare che ! AjJA pALavAno nizcaya koNa kare ? prajJA. jJAna maLyA pachI DiscArja ahaMkAra che te prajJAmAM tanmayAkAra rahevo joIe tene badale e slIpa thaI jAya. vaikuMThamAM jatAM jatAM buddhi sthira thaI jAya e sthitaprajJa dazA ! sthitaprajJa dazAmAM ahaMkAranuM astitva kharuM ? ahaMkAranI hAjarImAM saMsArano sArAsAra kADhIne buddhi sthira thaI te sthitaprajJa. e viveka ja gaNAya. emAM rAga-dveSa rahitatA nA hoya paNa dareka praznono ukela lAvI nAkhe. sthitaprajJa thayA pachI vItarAga taraphano mArga maLyo. sthitaprajJa dazAvALAne dayA hoya, karuNA nA hoya. sAyanTisTonI zodhakhoLa zenAthI thAya ? buddhithI ke prajJAthI ? bemAMthI ekeyathI nahIM. e darzanathI che. e kudaratI che pAchuM. darzana vagara sAyanTisTa hoya ja nahIM. mahAna saMtonuM paNa darzana kahevAya. prajJA to AtmA prApta thayA pachI ja hoya. prajJAmAM tanmayAkAra rahevuM eTale zuM ? prajJAne sinsiyara rahevuM. sinsiyara kyAre rahevAya ? nizcaya pAko hoya tyAre. ApaNe kinAre pahoMcavuM hoya to jora kinArA tarapha ja mAravuM paDe ne ! prajJA kone cetave che ? pratiSThita AtmAnA ahaMkAranA bhAgane. ahaMkAra ke je chUTavA phare che te. bhUla thAya tene cetave prajJA. paNa AvuM nA thavuM joIe e pratibhAva kono ? AmAM prakAza prajJAno ane e prakAzamAM cittavRtti zuddha thayelI che e kare. prajJAmAMthI utpanna thayelo AnaMda bhogave koNa ? e rileTiva ahaMkAra bhogave. riyala to kAyama AnaMdamAM ja che ne! vede che e ahaMkAra ane jANe che e prajJA ! vedakamAM bhaLIe to duHkha ne jJAyakamAM rahevAya to duHkha nA rahe. jJAna maLyA pachI vANIno udaya thAya ane e udaya jAgyA pachI prajJA DirekTa ahaMkArane ja cetave che. jJAnInuM nididhyAsana karAvaDAve che te prajJA. nididhyAsana thavAmAM konI Dakhala che ? udayakarmanI. zuddha citta e ja zuddhAtmA. jJAna maLe tyAre saMpUrNa zuddha citta thAya. tyAre prajJA pragaTa thAya. azuddha citta ane mana bahu jora kare tyAre nizcayabaLa baMdha thaI jAya. 14
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamane bolavA nA de tyAre prajJA pariSaha utpanna thAya. athavA sAmAne samajaNa pADo ne pelo samajato nA hoya to ya tamane prajJA pariSaha utpanna thAya. ko'kanI bhUla hoya ane tene potAnuM jJAna kahevuM hoya paNa tene avasara nA maLato hoya to ya mahIM prajJA pariSaha utpanna thAya. kyAre kahuM, kyAre kahuM e prajJA pariSaha. sUjha ane prajJAmAM zuM phera ? sUjha prajJA bhaNI laI jAya. ajJAna dazAmAM sUjha ja kAma kare. sUjha e prajJA nathI. A akrama vijJAna zenAthI joyeluM che ? prajJAthI. ajJAna ane ajJAmAM zuM phera ? ajJAna e eka prakAranuM jJAna che. ane ajJA e koI paNa prakAranuM jJAna nathI. ajJA khAlI napho-toTo ja jue darekamAM. ajJAna jJAna eTale saMsArI jJAna. ajJAnane prApta karavA ajJA UbhI thaI ane jJAnane prApta karavA prajJA UbhI thaI ! ajJAna e vizeSa jJAna che. e khoTuM nathI paNa e duHkhadAyI che. ane jAgRti e pyaoNriTI-ISyaoNriTInuM milcara che. jAgRti so TakA pyaoNra thAya eTale kevaLajJAna thAya. tyAre prajJA pUrI thAya. mokSa mATe konI vadhAre jarUra? jAgRtinI ke prajJAnI ? bannenI. prajJA mokSa tarapha vALa vALa kare ne jAgRti enI pakaDI le ! ajJAzaktinuM mULa zuM ? jaDa ane cetana be bhegAM thavAthI ajJAzakti UbhI thaI ne be chUTA paDavAthI khalAsa thAya che. dAdAzrImAMya prajJA hoya ? hA, hoya. e kevI hoya ? sAmAne mokSe laI javA khaTapaTa koNa karAve che dAdAzrIne ? e prajJA ? khaTapaTI prajJA ! prajJA nA hoya to koI khaTapaTa karanAruM ja nA rahyuM ne ? 'dAdA bhagavAnanI kapA ne jJAnInI kapAmAM zuM phera ? 'dAdA bhagavAnanI kRpA utare pachI jJAnIne kazI bhAMjagaDa rahI ja nahIM ne ! 'dAdA bhagavAnanI kRpA prajJA thakI utare che. jagata kalyANanuM kAma karAvanAra prajJA che ane ahaMkAra nimitta bane che emAM. kevaLajJAna thatAM sudhI prajJA ja jJAtA-draSTA hoya che. prajJA eTale AtmAno ja bhAga. jhINuM kAMtavuM hoya to prajJA jJAtA-draSTA kahevAya ne jADu kAMtavuM hoya to AtmA jJAtA-draSTA kahevAya. riyala-rileTivane juduM koNa pADe che ? prajJA, prajJA e rileTivariyala che. enuM kAma pUruM thAya eTale prajJA mULa jagyAe besI jAya che. pachI AtmAmAM bhaLI jAya che. riyala hoya to avinAzI kahevAya. bhedajJAna ane prajJAmAM zuM phera ? beu lAITa che. bhedajJAna riyalarileTivano bheda pADI Ape jJAnI puruSa dvArA. ane prajJAnuM lAITa TempararI paramenenTa che. mokSe jatAM sudhI prajJA lAITa Ape. prajJAnuM jora zenAthI vadhe ? pAMca AjJA pALe eTale prajJA UbhI thAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e bole che te TeparekarDa paNa tenI pAchaLa bhAva prajJAno che. prakRtine jANe ke prakRtinA AdhAre cAle e koNa ? ahaMkAra. potAne jANe ne potAnA AdhAre cAle e koNa ? prajJA. dhyAtA-dhyAna ne dhyeya koNa ? jJAna maLyA pachI prajJA dhyAtA thAya che ane 'huM zuddhAtmA chuM" e beya. dhyAtA-dhyeyanI ekatA thaI jAya eTale dhyAna utpanna thAya. jJAna, vijJAna ane prajJA zuM che ? jayAM sudhI karavuM paDe tyAM sudhI jJAna che ane vijJAna enI meLe ja thaI jAya ! ane prajJA e benI vaccenI sthiti che ! prajJA ane jAgRtimAM zuM phera ? prajJA AtmAnI pyaoNra zakti che - 16 jJAna zAstramAM hoya ne vijJAna jJAnInA hRdayamAM hoya ! prajJA svathI abheda che ane buddhithI tadana bhinna che. 17
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLa-vikSepa jAya. cetanAro ne cetavanAro eka ja ? aMte to eka ja che. be vastu che ja nahIM. cetavatI vakhate ne cetatI vakhate enA paryAya badalAya che AtmA vibhAvika thayo che saMjogonA dabANathI, tethI jado paDyo che. jyAre pUrNa svabhAvamAM AvI jAya che tyAre judAI rahetI nathI, abheda thaI jAya che. kevaLajJAna thAya che tyAre ajJA, ahaMkAra khalAsa thAya che ne pelI bAju prajJA ya khalAsa thAya che. jema saMsArika vyavahAra calAvavA A ajJA ne ahaMkAra khaDo thayo tema mokSe teDI javA prajJA khaDI thaI, jJAnI pAsethI jJAna meLavyA pachI ! jyAre saMsAra khalAsa thAya to ya prajJAnuM kAma pUruM thAya agara to kevaLajJAna thAya to ya prajJA pUrI thAya. eTale aMte to pachI rahe che mAtra jJAna, kevaLajJAna e ja kevaLa AtmA tame zuddhAtmA cho ke caMdubhAI ? jo zuddhAtmA cho to tamane rAgadvaSa nA hoya ! akramamAM jJAna maLyA pachI rAga-dveSa bilakula rahetAM nathI. je dekhAya che te DiscArja che. bharelo mAla galana thAya che. kAraNa ke have hiMsakabhAva nA rahyo ke tAMto ya nA rahyo ! rAga e kaoNjhijha che ane anurAga, Asakti e IphekTa che. IphekTane nahIM paNa kaoNjhijhane baMdha karavAnA che. jJAna maLyA pachI kevuM hoya ? chokarAM para rAga thAya e zuM che ? e rahe ke nA rahe ? rahe. e konA jevuM che ? jema A lohacuMbaka AgaLa TAMkaNIo hoya to te TAMkaNIomAM lohacuMbaka pherave tema UMcI-nIcI thAya ke nA thAya ? zuM e TAMkaNIone Asakti che ? nA, e lohacuMbakano guNa che. tevI rIte ApaNA zarIramAM ya IlekTrisITIthI cuMbakIya guNa utpanna thAya che. te maLatAM paramANuone kheMce che. eTale jovA maLaze ke gAMDI vahu joDe phAve ne DAhI joDe nA phAve. saMpUrNa abhedatA prApta thAo eTale zuM ? abhedatA eTale tanmayAkAra. eka thaI jaIe ApaNe. jJAna maLyA pachI mahAtmAone " zuddhAtmA chuM'nI khAtrI thaI che, pratIti beThI che. thoDo anubhava thayo che, paNa te rUpa nathI thayA. haju bheda che. saMpUrNa zuddhAtmarUpa thaI jAya eTale saMpUrNa abheda thAya. - zuddhAtmA joDe abheda koNa thAya che ? ahaMkAra? nA. prajJA zuddhAtmA joDe abheda thAya che. prajJA AtmAmAMthI judI paDI che te eka thaI jAya che. vyavahAra pUro karavA prajJA judI paDI, te kAma patye eka thaI jAya zuddhAtmAno svabhAva rAga-dveSavALo che ja nahIM, vItarAga che. pudgalano svabhAva rAgI-dveSI che. ane te ya kharekhara sAyanTiphikalI to paramANuonuM AkarSaNa-vikarSaNa ja che. rAga-dveSa kyAre thAya ? mahIM eno kartA hoya to ! have kartA mahIM koI rahyo ja nahIM ne ! eTale rAga-dveSa mahAtmAne kyAMthI thAya ? AkarSaNa baMdha thAya eTale vItarAgatA utpanna thAya. dAdAne bharelo mAla kharo paNa AkarSaNa nA hoya kyAMya ! - mahIM rAga-dveSa mATeno abhiprAya judo paDI gayo, mATe te vItarAga atyAre ApaNuM 'huM'paNuM prajJAmAM che. jJAna pahelAM ahaMkAramAM hatuM, te have UDI gayuM. pahelAM ApaNe ahaMkAramAM vartatA hatA, te have AtmAmAM vartIe chIe. eTale aMtarAtmA thayA. aMtarAtmA e ja prajJA. aMtarAtma dazA che tyAM sudhI sva ramaNatA ne bahAranI ya ramaNatA. aMte kevaLa svaramaNatA e ja kevaLajJAna ! e ja paramAtmA !! 'hoya mAruM kahyuM ke chUTA paDI javAya. pachI rAga-dveSa nA thAya. kayuM 'mAruM'ne kayuM nahIM "mAruM" e jJAnathI dAdAzrIe dekhADI dIdhuM. mana virodha uThAve teno vAMdho nathI, paNa rAga-dveSa nA thavA joIe. mananA jJAtA-draSTA rahe to vItarAga rahevAya. [2.1] rAga-dveSa saMsAranuM rUTa kaoNjha zuM ? ajJAna, ajJAna jAya eTale rAga-dveSa jAya, 19
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ moTuM ciDhAya to ya rAga-dveSa thayA evuM nA kahevAya. e to pudgalanI kriyA che. moTuM ciDhAya e potAne gamatuM nA hoya to te tenAthI chUTo ja che. have sAruM-kharAba mahIM thAya te bharelo mAla nIkaLe che. tene 'jovAnuM ane bahuM phorsavALuM hoya to tenuM pratikramaNa karavAnuM. nija kaSAyo ja nijane duHkha Ape che, anya koI nahIM. viSaya che tyAM sudhI AtmAnuM spaSTa vedana nA hoya. e jAya eTale tyAM bhagavAnanI hada ane bhagavAnanI hAjarI hoya !!! dAdAzrIe zuddhAtmA pada ApyuM tyArathI eka paramANu paNa rAgadveSanuM rahyuM nahIM. gerenTeDa mokSa maLI gayo. mAtra have AjJA pALavAnI ja rahI. pachI saMsAra AthamI jAya. dAdAzrInA mahAtmAo laDhe-vaDhe to ya vItarAga ja che ! ema dAdAzrI kAyama kahetA. kAraNa 'huM" ne "mAruM" aMdarathI jene gayuM, tenAM rAgaSa mULathI gayAM. have rahyuM te badhuM DrAmAno khela ! rAga-dveSa e vyatireka guNa che. e mULa AtmAno guNa nathI ke jaDanA ya nathI. dekhAya kharAM paNa che nahIM. rAga-dveSa e pudgalanA guNa gaNAya paNa paramANuonA nahIM. mULamAM nathI paNa vikRtatAmAM che. pudgala eTale pUraNa-galana. pudgalamAM rAga-dveSa thavA enuM nAma saMsAra ne nA thAya enuM nAma jJAna, mukta ! jJAna maLyA pachI mUrchA utpanna nA thAya. mUcha eTale strIo suMdara sADI joIne kevI mUrzita thai jAya che ! AtmA-bAtmA badhuM bhUlI jAya. e prAkRtika svabhAvanI mUrchA che. jJAna maLyA pachI ene cAritramoha kahyo. rAga-dveSano abhAva thayo enuM nAma ahiMsaka ! jeTalAM rAga-dveSa eTalo roga ! bahu du:kha Ape e draSanA roga. bahu duHkha nA Ape, jaldI davA maLI jAya e rAganA kAraNe. game te karo paNa rAga-dveSa nA karo. pAchalAM hisAbono niveDo lAvI nAkhavo. pratikramaNa karIne chUTI jAva. rAga-dveSa rahitanuM jJAna-darzana e zuddha jJAna-darzana kahevAya ! [2.2] gamo-aNagamo gamo-aNagamo (lAIka enDa DilAIka) hoya e bharelo mAla che. bhAMgelo bAMkaDo hoya ne sAro hoya to lAIkiMga sArAnI ja hoya. eno vAMdho nathI paNa emAM ahaMkAra bhaLe to rAga-dveSa thAya ! DiscArja rAga-dveSane ya gamo-aNagamo kahevAya. khorAkamAM ya bhAvatuM- nA bhAvatuM hoya, e aMdaranA paramANuonI Dakhala che. ahIMthI mAMganArA paramANuo che, te badalAyA kare pAchAM. eTale bhAvatuM nA bhAvatuM thai jAya ne nA bhAvatuM bhAvatuM ya thaI jAya. 'dAdAzrIne gamo-aNagamo hoya ? hoyane, paNa te DrAmeTIka hoya. gamo-aNagamo e sthULa zarIrano svabhAva thAya che. zAstramAM rati-arati kahyuM ene. dAdAzrI paNa gAdI para besavAnuM pasaMda kare, paNa koI kahe nA, nIce beso. to tema, pachI emAM mahIM paramANu ya hAle nahIM. mahAtmAne jeTalo DiscArja ahaMkAra zuddha karavAno bAkI rahyo hoya, eTalAmAM ja DiscArja rAga-dveSa hoya emane. upekSA ane dveSamAM zuM phera ? upekSA eTale nA gamatuM hoya, chatAM dveSa nahIM ane dveSa eTale nA gamatuM hoya tyAM dveSa hoya. kusaMga hoya tenI upekSA rAkhIe, dveSa nA rAkhIe. ajJAnIo dveSa rAkhe. upekSA eTale dveSa ya nahIM ne rAge ya nahIM. potAnA hitAhitanuM sAdhana jue eTale upekSA kare che. upekSAmAM ahaMkAra hoya. nispRhI ne upekSAmAM zuM phera ? nispRhI eTale 'hama'vALuM eTale 20
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahaMkAra emAM vadhato jAya ane upekSAmAMthI vItarAgatA janme. abhAvamAM Sa hoya. DislAIkamAM dveSa nA hoya. upekSA ne udAsInatAmAM zuM phera ? udAsInatA ne vItarAgatAmAM thoDoka ja Dipharansa che. udAsIna thavA mATe ahaMkAra jarUra nathI. upekSAmAM ahaMkAra joIe. udAsInatA to vairAga AvyA pachInI UMcI dazA che. vItarAga thatA pahelAnI dazA che. udAsIna eTale zuM? vastu dekhe tyAre game, dekhe nahIM tyAM sudhI yAde ya nA Ave, udAsIna dazA. vastu bhogave paNa te Ama gaI pachI tenuM kazuMya nahIM. udAsInatAmAM to badhI nAzavaMta cIjo para bhAva tUTI jAya. ane avinAzInI zodhakhoLa hoya chatAM te prApta nA thAya. rAga-dveSa pachI upekSA - vairAga - udAsInatA - samabhAva - vItarAgatA. Ama sTepIMga hoya kramikamAM. akramamAM to rAga-dveSamAMthI sIdhA samabhAvamAM mUkI dIdhA. vItarAganI ekadama najIka ! jagata verathI khaDuM rahyuM che. temAMthI rAga Ubho thAya. vera eTale mULa dveSa. AtmajJAna thAya eTale vItadveSa thaI jAya pachI vItarAga thAya. saMsAramAM rAga che te zenA jevo che ? jelamAM rahelo mANasa jelane lIMpe-jpe. zuM jela para ene rAga che ? nA, jarIke ya nahIM. A to rAtre sUvuM kaI rIte ? eTalA mATe, nA chUTake. saMsAramAM rakhaDAvanAra mULa kAraNa dveSa che. gharamAM badhAM joDe prema ja Ave, dveSa Ave ja nahIM to jANavuM ke navuM bIja nahIM paDe. bhagavAne kyAMya dveSa karavAno kahyo nathI, kusaMgano paNa nahIM. dveSa ja choDavAno che, rAga nahIM. vItadveSa thAva, vItarAga enI meLe thavAze. dveSa e kaoNjha che ne rAga e pariNAma che. e kevI rIte ? potAnI strI upara jo jarAya dveSa nA thAya to rAga ja nA thAya tenI para ! draSanA riekazanamAM rAga thAya che. vaiSanuM ja phAunDezana che. dAdAnuM jJAna maLyA pachI Sa jato rahe che. pachI vastuo para kheMcANa rahe paNa te upalaka. pachI to vItarAga thAya paNa ghaNAM kALe ! jaMgalamAM khUba bhUkha lAge tyAre akaLAmaNa thAya. te akaLAmaNamAM dveSa hoya, rAga nA hoya. sonuM-hIrA, dekhADe toya dveSa thAya. khUba bhUkha lAgI hoya e mANasane rAga thAya ke dveSa thAya ? TveSa. pAMca IndriyonI biginiMga dveSanuM kAraNa che. pachI rAga kyAre thAya ? roTalo hoya ne veDhamI hoya, to veDhamImAM pasaMdagI utare eTale emAM rAga thAya ane enuM khAvAnuM laI le to Sa thAya. Ama dveSamAMthI rAga ne rAgamAMthI dveSa cAlyA ja kare, paNa mULamAM dveSa che. akramamAM vItaSa thayo eTale e pahelAM mamatA to gaI ja. krodha-mAna-mAyA-lobha e cAreya kaSAya dveSa che. kaSAya eTale vyavahAra AtmAne pIDA de. saravALe badhAM ja vaiSa che. zAstramAM (rAga-dveSa) be kahyAM che paNa. bhAva, udAsInatAmAM karma nA baMdhAya. udAsInatA e vItarAgatAnI jananI che ! zuddha cetana to vItarAgabhAve ja che paNa lokone udAsInabhAve che kahIe eTale tarata geDa bese. rAga ke dveSa jemAM hoya te tene yAda AvyA ja kare ! sneha ane rAgamAM zuM phera ? sneha eTale cIkAza. coMTyuM. rAga vadhAre vasamo. sneha to tUTe ya kharo. rAga jJAna vagara nA tUTe. [23] vItadveSa jagata dveSathI duHkhI che, rAgathI nahIM. pahelAM dveSa choDavAno che, pachI rAga. bhagavAna pahelAM vItadveSa thayA, pachI vItarAga thayA. akramamAM to 'samabhAve nikAla karavAno kahyo. eTale je Ave
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM rAga-dveSa nahIM paNa nikAla. bhUkha lAge, tarasa lAge, viSaya saMbaMdhI bhUkha lAge, deha saMbaMdhI bhUkha lAge, e dveSanuM kAraNa che. e nA hoya to vItarAga thaI jAya ! jeNe gayA bhavamAM brahmacaryano bhAva karyo hoya, tene A bhavamAM teno udaya Ave. e udaya Ave pachI ene viSayanI bhUkha nA lAge. jJAnIe vIdveSa banAvyA have temanI joDe besIne vItarAga thavAnuM! bhUkha lAge, tarasa lAge, UMgha lAge, thAka lAge e badhI azAtA vedanIya. lAge eTale saLage. dveSa pharajiyAta che ane rAga e ApaNI pasaMdagI che. potAnI strI kALI hoya ane bIjI gorI hoya to gorI upara rAga thAya ja. AmAM mULa dveSanuM kAraNa che. dveSa pahelo hoya to ja rAga utpanna thAyane ! dveSa gayAM pachI rAga jatAM ghaNI vAra lAge. 'huM caMdulAla chuM' e Aropita jagyAe rAga che ane mATe ja svarUpamAM dveSa che. dAdA jJAna Ape tyAre anaMta kALanA pApo naSTa thAya eTale dveSa UDI jAya. pachI rAga DiscArja bhAve rahe, je dhIme dhIme jAya. sAmAnA dveSa mATe pratikramaNa karavAnuM. eTeka gayo enuM nAma dharma. tArA bhAvamAM eTeka nathI to tuM mahAvIra ja che ! ema zAstro kahe che. A akrama vijJAna e to saMpUrNa vijJAna che. A moTo siddhAMta kahevAya ! [2.4] prazasta rAga AtmA saMbaMdhInA je sAdhano che tenA para je rAga bese, tene prazasta 24 rAga kahyo. AmAM moTAmAM moTuM sAdhana te jJAnI puruSa, pachI zAstro. chevaTe A ya rAga kADhavo paDe. pachI ja vItarAga thavAya. prazasta rAga vIdveSa thayA pachI ja thAya. prazasta rAganI ajAyabI e che ke rAga pachI dveSa nA hoya. A rAga saMsAranA badhA rAga choDAve ne eka jJAnI puruSa para besADI de. A rAgathI baMdhana nA Ave, mukti Ape. jyAM sudhI AtmAno spaSTa anubhava nathI thato tyAM sudhI jJAnI puruSa e ja mAro AtmA che. e pachI bhUlAya ja nahIM. prazasta rAga e pratyakSa mokSanuM kAraNa che. keTalAMka loko prazasta rAgane vakhoDe che. kahe che ke enAthI kevaLajJAna aTake ! have A kahenArAne haju AtmajJAna ja laTakeluM hoya ! gautama svAmIno bhagavAna mahAvIra paranA prazasta rAgane khUba vakhoDAya che ! alyA, Avo rAga pratyakSa bhagavAna para thavo kaMI jevuM tevuM che ? bairIchokarAMne paisA sivAya bIjA kyAM rAga beTho che ? bhagavAna para prazasta rAga hato gautama svAmIne tethI bhagavAna mahAvIre ja chevaTe khaTapaTa karI temane kevaLajJAna pragaTa karAvavA ! eTale jJAna aTake nahIM. thoDuM moDuM thAya tethI zuM bagaDI gayuM ? jJAnI para paudgalika rAga thAya ? thAya to ya te Take nahIM. e prazasta rAgamAM pariName ja. rAga saMsAramAM rakhaDAve ne prazasta rAga mokSe laI jAya. prazasta rAga ane prazasta mohamAM zuM phera ? prazasta rAga khasI zake jyAre moha cIkaNo hoya. ene jatAM vAra lAge. rAga coMTADelI vastu ne moha coMTelI vastu. jJAnI para bhaktibhAva thAya e cAra kaSAyamAMthI lobhamAM jAya. e ya kapaTavALo lobha nahIM ! kharo rAga to kapaTa ane lobha bhego thAya te. A prazasta rAgamAM lobha ekalo ja hoya. 25
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagata kalyANanI bhAvanA e ya prazasta rAga. eTale kapaTa vagarano lobha. bhagavAna sImaMdharanA darzana thatAM ja A prazasta rAga enI meLe ja chUTI jaze. e prazasta rAga e chelluM avalaMbana che nirAlaMba thatAM sudhInuM. mahAtmA para rAga bese te ya prazasta rAga ! dAdAzrI para rAga bese te ya prazasta rAga. enAthI khUba zAMti lAge. ane Asakti hoya to tyAM pAchaLathI azAMti thaI jAya. dAdAzrI vaDhe toya prazasta rAga jAya nahIM ! cUlo saLagAvyo, rasoI karI, pachI cUlo pAcho holavavo paDe ne ? holavavo hato to saLagAvyo zuM karavA ? e karavuM ja paDe, nA cAle. tema A prazasta rAga utpanna thAya pachI chevaTe jAya. saMsArano rAga kADhavA A jarUrI che. dAdAzrI pAchAM maLavAnA ? jeno hisAba baMdhAyo hoya te choDe ? [25] vItarAgatA vItarAgamAM vItarAga rahe paNa jJAnIo to rAgamAM ya vItarAga rahe! samatva eTale mAna Ape tenI para rAga nathI ne apamAna kare tenI para dveSa nathI. udAsInatA eTale ahaMkAra sAthe rAga-dveSa nahIM te. Indriyone rAga-dveSa nA hoya. A to ajJAna UMdhuM dekhADe. jJAnIne ne ajJAnIne jagata sarakhuM ja dekhAya. phera mAtra rAga-dveSano ja che ! jJAna vizALa ne aizvaryavAna che, paNa potAnI vADane lIdhe dekhAtuM nathI ! mahAtmAne vItarAga thavAnI utAvaLa che ? ema kaMI so jhaTa thaI jAya ! avaLImAMthI savaLIe caDhayuM e ja moTuM che. mahAtmAne rAga-dveSamAM have rasa nA hoya. jJAnI jevI vItarAgatA kevI rIte thAya? jJAnInA TacamAM rahevAthI. temane joIne zIkhAya. jJAnInI AMkho juo. emAM ja vItarAgatA jovA maLaze. vItarAgane jovAthI vItarAga thavAya. thIyarI lAkha hoya paNa prekaTIkala jue ke tarata ja AvaDI jAya ! jagata nirdoSa dekhAya e vItarAga thayAnI nizAnI ! koI apamAna kare, gALo de ne te aDe nahIM to eTalA tame vItarAga thayA, bhagavAna thayA. ane AkhuM jagata jItI gayA to pUrNa bhagavAna ! pachI koInI joDe ya matabheda nA rahe ! dehane ramato mukavo eTale zuM ? bhamaraDo nAkhyA pachI ene pharI dorI vIMTavAnI nahIM. pachI to kevo phare che te joyA ja karavAnuM ! pudgalane have joyA kare to te cokhkhuM thaI jAya ne chUTAya. samyak darzana ne AtmasAkSAtkAra eka ja vastu che. samyaka darzana vItarAgatAnI zarUAta che. pratiSThita AtmA vItarAga thAya ? nA. enAmAM vItarAgatAno pAvara Ave paNa vItarAgatAno guNa Ave nahIM. dAdAzrInI AjJAmAM rahevAno puruSArtha ja vItarAga banAvaze ! rAma, mahAvIra vItarAga thayA te koI kriyAne AdhAre nahIM paNa jJAnanA AdhAre thayA ! jJAna jJAnI pAsethI maLavuM joIe ! vItarAga dazAmAM kaI rIte rahevAya ? koInI joDe krodha-mAna-mAyAlobha nahIM karavA e vItarAga. e thayuM eTale vItarAgatA cUkyA. pharI pAchuM sAdhavuM. ema karatAM karatAM sthira thavAya. nAnuM chokaruM cAlatAM zIkhe tyAre kevI sthiti hoya ? vItarAga thAya eTale bhagavAna thAya. mahIM paramAtmA ja che. paNa khokhuM paNa pachI bhagavAna thaI gayuM kahevAya !
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ! ane te game te thaI zake tema che ! e pudgalanI chellI dazA A jJAna thatAM ja dAdAzrIne jagata kalyANanI bhAvanA jAgI ! ane 'vyavasthita' emane nimitta banAvyA ! vItarAgatA utpanna thAya pachI karuNA utpanna thAya. karuNAvALAne dehanuM, vANInuM ke mananuM mAlikIpaNuM nA hoya. karuNA e AtmAno guNa nathI. vItarAga thayAnuM e lakSaNa che. sahaja kSamA, sahaja vinamratA, sahaja saraLatA, A badhAM vItarAgamAM guNo hoya. A AtmAnA guNo nathI. vItarAgatA e ya AtmAno guNa nathI. A to vyavahArane lIdhe lakSaNa UbhAM thayAM che ! dAdAzrI khaTapaTIyA vItarAga, nisvArtha khaTapaTa ! rAta-dA'Do lokone kema karIne mokSe teDI jAuM enI ja khaTapaTa cAlatI hoya ! tethI temane khaTapaTIyA vItarAga kahyA ! tIrthaMkaromAM kiMcit mAtra khaTapaTa nA hoya. dAdAzrI kahe che, 'mAre jagatanI koI cIja joItI nathI. lakSmI, viSaya, mAna, kirtI, kaMI ja joItuM nathI. eka evo bhAva rahe ke jagatanuM kalyANa thavuM ja joIe ane te thavAnuM che ja. A ja amAro bhekha che.' saMpUrNa vItarAgatA enuM nAma zuddha prema. dAdAzrI kahe che, 'ame prema svarUpa thayA chIe, jagate kyAreya nA joyo hoya tevo prema utpanna thayo che. vItarAgatAmAM cAra DigrI khUTI, caudaza rahI eTale prema lokone dekhAya. pUnamavALA vItarAgano pUrNa prema hoya paNa te dekhAya nahIM. paNa kharo prema emano ja kahevAya. dAdAzrI kahe che ke amane pUnama nathI thaI paNa aMdara potAne mATe zakti eTalI kAma karatI hoya ke pUnama thayelI hoya evuM lAge!!! [3] meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya 'pudgala' ! vItarAga hoya tyAM zabda-vANI nA rahe. saMpUrNa jaDa ne cetana be chUTAM ja paDI gayAM hoya ! bhUla karanAruM pudgala ne bhUla pakaDanAruM ya pudgala ane AtmA to tene 'jANanAro.' ApaNe bhUlane pakaDanArA zA mATe thavAnuM ? bhUlane jANanArA thAva. ApaNe phAIla naM. ekane kacaro dekhADa dekhADa karavAno. dekhADanArA ApaNe ne cokhkhA karanArA e ! AmAM prajJA dekhADe ahaMkArane ane eNe cokhkhuM karavAnuM. ahaMkAra eTale pudgala ne AtmA be bhegAM thayelA te che. pudgala kartAbhAvathI bheguM thayuM ne AtmA jJAtAbhAvathI, potAnuM jJAtApaNuM thayuM eTale chUTyo. ane pelAnuM kartApaNuM gayuM eTale e chUTyo. avaLo bhAva kare che te pudgala, savaLo bhAva kare che te ya pudgala ane teno jANanArA zuddhAtmA ! parAkrama koNa kare che ? te ya pudgala kare che. gayA bhavamAM ajJAnatAthI jene puruSArtha mAnatA hatA, te Aje parAkramarUpe AvyuM. atikramaNe ya pudgala kare ne pratikramaNe ya pudgala kare. eno jJAtA-draSTA AtmA che. meluM karyuM te ya pudgala ne cokhkhuM kare te ya pudgala ja. ane mAne che ke 'meM karyuM' e ahaMkAra ! ane meM AmAM kazuM nathI karyuM, enuM nAma zuddhAtmA. jeTaluM jJAna sAMbhaLyuM, tenA para zraddhA bese paNa tene tarata thoDuM vartanamAM Ave ? e niraMtara khyAlamAM nA rahe. vartana hoya to niraMtara khyAlamAM rahe. dhIme dhIme vadhe. cokhkhuM karavA jAya che ne te rUpa thaI jAya che. ThapakA sAmAyikamAM juduM nA rahe to pote Thapako ApanAra thaI jAya. eTale khUba DiprezanamAM AvI jAya. darzanamAM Ave te jema jema anubhavamAM AvatuM jAya tema tema vartanamAM Ave. pudgala zuM kahe che ? ame to cokhkhA ja hatA. tame amane melA 29
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ kyAM. have tame cokhkhA thaIne besI gayA. have amAruM zuM ? tame amane melAM kyAM, have tame ja amane cokhkhA karo. ApaNe bhAva karIne tene bagADyA. nIkaLe, ajavALuM kaMI nIkaLe ? jJAna haMmezA sukha ja Ape, ajJAna duHkha Ape. AtmAno jJAna prakAza evo che ke kyAreya aMdhAruM nA thAya, eno kyAreya chAMyo nA paDe. jJAnano svabhAva sadA sahuthI nirlepa ja rahe. kriyAmAM ya jJAna bheguM nA thAya. have cokhkhA kaI rIte karavA ? bhAva bagADIne temane bagADyA have samabhAve nikAla karIne cokhkhA karo agara to pratikramaNa karIne dhoI nAkho. eTale ApaNe chUTA ne e ya chUTA. ApaNe ApaNI jJAyaka svabhAva choDavAno nathI. vicAra Ave tene jovAnA. eTale e svaccha thaI kharI paDe. ajJAna mAnyatA zuM kahe che ke mAro AtmA pApI che ! pudgala azuddha che evuM nA mAne. - dAdA jJAnaratno dararoja navAM navAM ApatAM ja jAya che. dAdA kahe che, "amArI IcchA evI ke amAruM kaMI paNa karyuM, amane koIe cA pAI hoya, ene lAbha thAo.' karuNAnI kevI carama sImA !!! jJAna lenAra koNa ? je bhUlo paDyo che te. je bhogave che te. pote paramAtmA ja che paNa pAcho zuM kahe, huM dukhIyo chuM. ciMtA bahu thAya che. mane kayAya thAya che. A khAlI bhUta pesI gayuM che. jema rAtre kaMIka khakhaDyuM to vahema peTho ke bhUta che. AkhI rAta phaphaDe, savAre UThIne joyuM to uMdaraDo hoya ! enA jevuM thayuM che. A badhuM ! sAcA bhomiyA, jJAnI maLe to A bhUta kADhe ne nirbhaya ne vItarAga banAve ! 'pote potAnA ajJAnathI baMdhAya che ne 'pote potAnA jJAnathI chUTe che. AtmA to jJAnavALo che ja. jJAna maLe tyAre jJAnI koNa thAya che ? huM ane mAruM, je baMdhAyelo kahe che te. jJAnI jJAna Ape eTale azuddha cetana eTale ke pAvara cetana zuddha thAya che. A pAvara kone hoya che ? ahaMkArane. [4] jJAta-ajJAta jJAna-ajJAna vacce zuM bheda ? ajJAna e paNa eka prakAranuM jJAna che, prakAza ja che. paNa e para vastu vinAzI vastu batAvanAro prakAza che. jyAre jJAna potAne temaja pArakAne ya prakAza karanArI vastu che. ajJAna, 'huM koNa chuM' e jANavA nA de. prAkRta jJAna, paugalika jJAna e ajJAna che. chatAM eka prakAranuM jJAna che paNa AtmAnA jJAnanI apekSAe Ane ajJAna kahyuM che. AtmA kevaLajJAna svarUpa hovA chatAM kyAM bhUla thaI ? bhUla karI ja nathI. A to vijJAnathI ahaMkAra Ubho thayo ne vijJAnathI e jAya. ahaMkAra ogALavo kaI rIte ? akramajJAnathI be kalAkamAM ahIM ogaLI jAya ! ghaNAM lokonA ogaLI gayA ! saMsAra calAvavA buddhinI jarUra che, ene ajJAna kahyuM che. AtmA pote ja jJAna svarUpa che. jJAna kyAreya ajJAna thatuM nathI. AvaraNa Ave che ane tenAthI vizeSajJAna thAya che. paNa te ya jJAna ja ajJAnanuM preraNA baLa koNa ? saMyogo. jJAnanuM preraNAbaLa koNa ? saMyogo. oNnsI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. aMdhArAnI game teTalI slAIsa pADIe to temAMthI aMdhAruM ja 0
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagata zemAMthI utpanna thayuM che ? ajJAnamAMthI. eTale vibhAvika AtmA pratiSThita AtmAmAMthI Ubho thayo, temAM pAcho laya pAme ne temAMthI pAcho utpanna thAya. ema cAlyA ja kare..... AmAM mULa AtmAne kaMI levA devA nathI. AtmAnI mAtra vibhAvika draSTi utpanna thaI che. eTale bilipha badalAyelI che. jJAna ke cAritra kazuM badalAyuM nathI. 'huM paNuM" badalAyuM che te mULa jagyAe besI jAya che eTale pUruM. jJAna ke ajJAnanuM Adi zuM? vijJAna. brahmAMDamAM cha sanAtana vastuo che. e bhegAM thavAthI vyatireka guNo utpanna thayA. krodha-mAna-mAyA-lobha e vyatireka guNo kahevAya. krodha ane mAnathI 'huM ne mAyA ne lobhathI 'mAruM thayuM. have AtmA ne pudgala tattvo chUTA paDavAthI badhuM UDI jAya che. dAdAzrI jJAna Ape te kone ? AtmAne ke ajJAnIne ? ajJAnIne. AtmAne judo jue kharAM. jJAna sahaja hoya, vicAreluM nA hoya. vicAreluM ajJAna kahevAya. jJAnane jANe to ajJAnane jANe. ghaune jANe to kAMkarAne jANe. eTale ajJAnane jANavuM paNa jarUrI che. baMdhanane saMpUrNa samaje to ja muktinI ArAdhanA thAya. eTale ekyamAM bhalIvAra jIvane Avyo nathI. jagatamAM lAvanAruM kAraNa ajJAna ne jagatathI choDAvanAruM kAraNa jJAna ! 'huM koNa chuM'nuM jJAna thayuM ke chUTyo ! | mAyA vastu svarUpe nathI. mAyA eTale svasvarUpanI ajJAnatA, selpha Ignoransa. svarUpanuM ajJAna gayuM, 'huM koNa chuM' jANyuM eTale mAyA gaI ! A badhAnuM rUTa kojha ajJAnatA che. mAyA darzanIya nathI, bhAsyamAna e roMga bilipha e ja ajJAna. pachI roMga biliphanI paraMparAo zarU thaI gaI ! roMga bilipha eTale mithyAtva ne rAITa bilipha eTale samyakatva. jJAna kIdheluM nA cAle. jANeluM-anubhaveluM hoya te ja sAcuM jJAna kahevAya, ane te ja mokSe laI jAya, bIjuM nahIM. 'huM caMdulAla, mane nA oLakhyo?" e ajJAnane AdhAra Apyo. enAthI khaDuM che jagata. jJAna maLyA pachI 'huM' 'huM mAM besI gayuM. eTale ajJAna thayuM nirAdhAra. bhrAMti ane ajJAnamAM zuM phera ? ajJAnamAMthI janma pAme te bhrAMti. ajJAnamAMthI ghaNuM thAya, temAM eka phaNago bhrAMtino paNa phUTe. akrama jJAna maLyuM hoya, tene bhrAMti nA hoya. koi sAro zeTha hoya paNa jo ATalI brAMDI pIdhI to? bhrAMti UbhI thAya ne ? eTale jJAna thayuM eTale amuka bhAga ajJAnano ocho thayo. 'zuddhAtmA ja chuM' e pratIti beThI. samyakdarzana thayuM. have samyakajJAna thavA mAMDyuM. mAneluM jJAna ne jANelA jJAnamAM zuM phera ? jANeluM jJAna eTale anubhaveluM. sAkara moMmAM mUkI eTale jANeluM ne sAkara gaLI che, gaLI che. ema sAMbhaLyuM ne mAnyuM, te nA cAle. samajaNa AvIne jatI ya rahe paNa jJAna nA jAya. mULamAM ajJAna ne pachI moha. AtmajJAna thAya pachI mohanA aMzo ochA thAya. AtmajJAnanA kaMI aMzo hotA nathI. jJAnano aMta kharo, paNa ajJAnano nathI. ahaMkAra kone Avyo ? ajJAnane. ajJAna zuM che ne kyAMthI Ave che ? janmyA tyAre 'caMdubhAI" nAma oLakhavA mATe ApyuM paNa "ApaNe" mAnI lIdhuM ke 'huM ja caMdubhAI chuM.' AkhA jagatanA tamAma sabajekTas jANe to ya e buddhi kahevAya ane 'huM koNa chuM' eTaluM ja jANe e jJAna kahevAya. - kriyAvALuM jJAna e badhuM ajJAna kahevAya ane kriyA ya ajJAna kahevAya. ahaMkAra hoya to ja kriyA thAya, nahIM to thAya nahIM. ane cetana 38
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdAna e ja ahaMkAra. e pote ja. paNa Ama kharekhara ahaMkAra judo paDe che. paNa A jJAna-ajJAnanA AdhAre ja "e" kare che. jyAM jJAna ane ajJAna beu bheguM hoya tyAM ahaMkAra hoya ja. jJAna maLyA pachIno puruSa bhAga e kayo ? jJAna e ja paramAtmA, jJAna e ja puruSa. jJAna-ajJAna bheguM e prakRti. jJAna svayaM kriyAkArI hoya. dAdAzrIne 1958mAM sUrata sTezane jJAna thayuM te pahelAM sthiti kevI hatI ? ahaMkArI. baMdhana dazA joyelI ne pachI mukta dazA anubhavI ! jJAna kaI rIte thayuM ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. jJAna samayanI sthiti kevI ? mahIM AvaraNa khase ne sUjha paDe tyAre gUMcAmaNamAMthI bahAra nIkaLatAM kevuM phIla thAya tevuM ajJAna AvaraNa tUTatAM ja "jagata zuM che ? koNa calAve che ? kevI rIte cAle che ? huM koNa chuM. ? A koNa che ?" e badhuM jJAna khulluM thaI gayuM ! AtmA svAdhIna ke parAdhIna ? ajJAnanA AdhAre parAdhIna ne jJAnanA AdhAre svAdhIna che. svapuruSArtha svataMtra che ne bhrAMtino puruSArtha saMjogone AdhIna che ! ajJAna dazAmAM kharo puruSArtha hoya ja nahIM. e to puNyanA baLe jJAna eTale prakAza, samaja nahIM. jJAnano prakAza dharIe to ja sAmAne samajamAM Ave. jJAna koI dekhADe pachI ja ApaNI samajaNamAM e Ave ane pachI vartanamAM Ave. samajaNamAM nA hoya to jJAna prakAza game teTalo dharIe to ya vartanamAM nA Ave. eTale samajaNa ne jJAna be judI vastu che. jJAna pariNAma sUryanA kiraNa jevuM. zeyane jJAna zeyAkAra dekhADe. cAle. sinemAmAM javuM hoya to jaldI javAya ne satsaMgamAM nahIM, to tenuM zuM kAraNa ? sinemAmAM mana sahakAra Ape. eTale e adhogatimAM jAya. dhyeya pUrvaka javAmAM mahenata. slIpa to saheje thavAya. mana e ajJAna pariNAmanI gAMTha che. jJAnanI gAMTho paDe ? nA, kadiya nahIM. jJAnanI mahIM pudgala bhaLe to ja gAMTha paDe. eTale ajJAna pariNAma pudgala sAthe hoya ja. ajJAnamAM spaMdana hoya, jJAnamAM nahIM. jJAnaprAptinuM sAdhana zuM? pratyakSa jJAnI e ja ekameva sAdhana che. ane je je svayaMbuddha thayelA, temane ya AgalA avatAramAM sadguru maLelA. satsaMgamAM saMjogone AdhIna nA avAyuM to saMjoga kone AdhIna ? karmane AdhIna. karma kone AdhIna ? enuM svarUpa samajAvatA dAdAzrI eka adbhUta phoDa Ape che, ke kharekhara ApaNe zuM chIe ? jeTaluM ApaNuM jJAna ke jeTaluM ApaNuM ajJAna e ja ApaNe. ane te pramANe saMjogo bAjhe ane te pramANe karma thAya. UMcA mANasane UMcI jAtanuM jJAna hovAne kAraNe UMcI jAtanA karma bAMdhe, halakA mANasane nIcI jAtanuM hovAthI nIcI jAtanA karma bAMdhe. eTale ahaMkAra ke nAma e pote nathI paNa "A pote" che. "A pote' eTale zuM ? jJAna ne ajJAne te ja e pote, e ja enuM upAdAna ! paNa A jhINuM nA samajAya eTale ahIM enA pratinidhi evA ahaMkArano svIkAra karIe chIe. A bahu UMDI vAta che. dAdAzrInA jJAna ne tIrthakaronA jJAnamAM phera ? nA, prakAza eka ja prakArano hoya. emAM phera nA hoya. hA, deza-kALane AdhIna bhASAphera hoya. zuddha jJAna e ja paramAtmA. zubha jJAna e zubha AtmA, azubha jJAna e azubha AtmA. AdivAsI Aphrikano jAnavarone kApI nAkhe majhA mATe, khAvA mATe nahIM. e azuddha jJAna. bIjA phorenaro bakarAM kApe paNa tene khAya. e azubha jJAna kahevAya. kAraNa ke hetu khAvAnI che mATe azuddha nA kahevAya. ethI AgaLa zubha jJAna ne zubha samajaNa Ave. koIne mArazo nahIM. koIne duHkha dezo nahIM. koI mane du:kha de to paNa huM temane du:kha 34
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhedajJAna e ja sarvasva jJAna che ane e ja kevaLa jJAnanuM dvAra che. A kALanA prabhAvane laIne dAdAzrI pUrNa jJAnI hatA chatAM niraMtara kevaLajJAna svarUpamAM rahI nahatA zakatA ! chatAM pote kadi Dage nahIM, thAke nahIM, hAre nahIM evA A vItarAga che ! kevAM gajabanA vItarAga !!! nahIM dauM. ApaNA badhA dharmo zubhAzubhamAM che. jJAna ane samajaNa zubhAzubhanI che. zubha jJAna ne zubha samajaNa e supara hyumana banAve. devalokamAM jAya ahIMthI. ane zuddha jJAnavALo kevo hoya? koI gajavuM kApatuM hoya to ya te ene doSita nA dekhAya. jagata nirdoSa dekhAya, e vItarAga ja kahevAya, e ja paramAtmA. rileTiva jJAna ane riyala jJAna beu sarakhAM cAle, perelala cAle. 99.99 sudhI beu sarakhA cAle tyAM sudhI rileTIva phoTArUpe che, riyala ekkekTa rUpe che. e chellA jJAnano phoTo nA paDe. paNa rileTiva jJAna che mATe te kriyAkArI nA hoya ne riyala jJAna svayaM kriyAkArI hoya ! AtmA to pUrNa jJAnI ja che, have pUgalanuM jJAna chevaTe parNa thaze tyAre mokSe jaze. pudgalane ya bhagavAna banAvavAnuM che. jJAnInI pAse besI besIne, temane joI joIne bhagavAnarUpa thavAya. jJAnanA be prakAra. eka "ajJAna jJAna". je "jJAna" ajJAna svarUpe che, te e jIvaMta nathI. kAryakArI nA hoya. e jJAna jeTaluM jANIe eTaluM ApaNe jAte karavuM paDe. jyAre cetana jJAna svayaM kriyAkArI hoya. dA.ta. corI nA karo evuM koI saMte kahyuM, paNa te mATe khUba sTragala karavI paDe, baMdha karavI paDe to ya bIjI bAju corI cAlu ja hoya ane jJAnanI samajaNa to svayaM baMdha karAve che. vijJAna mahIM cetava cetava kare. baMdhAvA ja nA ajJAna pesavA ja nA de enuM nAma jJAna ! ajJAna UbhuM thavAnuM thAya e pahelAM ja jJAna hAjara thaI jAya e ja kharuM jJAna. e ja prajJA. jJAna maLyuM eTale rUTa kojha gayuM. have bIjuM DALA pAMdaDA rahyA te kharI paDaze. mAna UbhuM thAya tyAre phAIla naMbara vanane kahevuM ke bahu ropha mAro cho ? majhA che tamane ? Ama vAto karavAnI, agara to ene juduM jovAnuM. ajJAnathI parigraha UbhAM thAya, parigrahathI gUMca paDe ne jJAnathI gUMca ukale. eTale parigraha chUTatA jAya. dAdAzrI kahe che ke amane phUlahAra caDhAve ne moTuM hase tene ya juduM ame 'joIe. lAgaNIo ajJAnI jevI ja thAya paNa tene ya juduM ame joIe. A lAgaNIo pUrvanA jJAnanI asara, tene AjanuM jJAna jue ! 'huM zuddhAtmA chuM'nI pratIti beThI tyArathI ja krodha-mAna-mAyA-lobha naSTa thayAM. udayanuM jJAna ane AjanuM jJAna be eka thaI jAya tyAre krodhamAna-mAyA-lobha kahevAya. ane beu judA hoya to nA kahevAya. krodha bahAra thato hoya paNa aMdara ema thatuM hoya ke A khoTuM che, Ama nA thavuM joIe eTale Ajano abhiprAya judo paDyo. eTale hiMsakabhAva nA rahe pachI. eTale ene krodha nA kahevAya. jyArathI AtmAnI pratIti bese tyArathI prajJA zarU thaI jAya. pustakanuM jJAna e sthaLajJAna kahevAya. e majabUta karI le to ya AgaLa jJAna mATe adhikArI thayo. AtmajJAna thatAM sudhInuM jJAna kahevAya ane AgaLa ene vijJAna kahevAya, vijJAna e ebsaoNlyuTa kahevAya. eTale jJAnamAM karavuM paDe ne vijJAna svayaM kriyAkArI hoya ! bhagavAna vijJAna svarUpa che. jyAM sudhI jJAna vijJAna nA thAya tyAM sudhI kharo AtmA kahevAya ja nahIM. jJAna e ja AtmA che, paNa kyuM jJAna ? vijJAna jJAna! je phaLa Ape te vijJAna, nahIM to zuSkajJAna. 6 37
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmAone je jJAna maLyuM te have AvatA bhavanuM parAkrama banaze ! dAdAzrInuM je parAkrama che te gatajJAna parAkrama che. parAkrama kyAre kahevAya ke vANI pAtALamAMthI nIkaLe tyAre ! e bole tenAM ja zAstro racAya ! [5.1] jJAna-darzana samyak darzana, jJAna, cAritryANi mokSamArga." ratnatrayathI mokSa. paramArtha jJAna eTale AtmAnuM jJAna. e jJAna ane zrutajJAnathI, vAMcavAthI ke sAMbhaLavAthI thayuM hoya. paNa e prApta thayA pachI ene AtmAnI pratIti bese, darzanamAM Ave AtmA. pachI cAritramAM Ave ne mokSa thAya. AdhAre badhA anubhavo thAya. eTale zarUAtamAM darzanAtmA thAya pachI jJAnAtmA thAya. jJAnavALAne potAnA bahu doSa dekhAvA mAMDe ne tenAthI mukta thAya. darzana konuM kahevAya ? buddhinuM ke prajJAnuM ? darzana to prajJAne ya dekhADanArI vastu che. darzana eTale pratIti ke ApaNe AtmA ja chIe. pratIti kone bese che ? ahaMkArane ! pratIti prajJA karAve che? nA. e dAdAzrI je AtmAnuM jJAna Ape che te ane dAdA bhagavAnanI kRpA karAve che. jJAna maLatAM ja bhagavAnanI kRpAthI jJAna phITa thaI jAya che. roMga bilipha UDe che ne rAITa bilipha bese che. rAITa bilipha, rAITa jJAna ne rAITa cAritra e traNeva satumAM samAya. samyak darzana eTale bhrAMtika darzanano abhAva ! draSTi phare to darzana. nahIM to vinAzI cIjomAMthI zraddhA UThI ane sanAtana vastu para atUTa zraddhA bese, enuM nAma samyak darzana, darzana ane jJAna thAya pachI cAritramAM Ave. rAga-dveSa rahitanuM cAritra, enuM nAma samyak cAritra. ajJAna ne adarzananuM phaLa zuM? kaSAya. ane jJAna ane darzananuM phaLa zuM ? niraMtara 'samAdhi'. samyak darzana thAya ene samaktiI kahevAya. emAM enI draSTi pharI che. samyak darzana thayuM paNa samyak jJAna nathI thayuM. samakita thayA pachI je anubhava thAya e badhuM jJAnamAM jAya. pachI cAritramAM Ave.. zraddhA e AtmAno guNa che ? nA. zraddhA e mana, buddhino guNa che. AtmAno guNa to darzana che. zraddhA azraddhA thaI jAya, jyAre AtmAnuM darzana kyAreya phare nahIM. pratIti eTale darzana ane lakSa e jAgRtimAM jAya ane je pratIti thaI te anubhavamAM AvavuM te jJAna kahevAya. AtmAnA anubhava ane jJAnamAM zuM phera ? anubhava aMze aMze vadhe ne jJAna savAza hoya. dAdAzrI jJAna Ape tyAre darzana saMpUrNa thAya che paNa jJAna aMze aMze thAya. jJAna" Ape tyAre jAgRti utpanna thAya. ane e jAgRtinA darzanano artha zuM ke "huM bhagavAna chuM' evI zraddhA beThI. paNa nizcayathI bhagavAna chuM, vyavahArathI to vakIla chuM ke DaoNkTara chuM. khudane jANe e khudA. paNa e zraddhAmAM thayo che, jJAnamAM nathI. khudA to dAdA che !!! akramamAM jJAnavidhimAM pahelAM anaMta kALanA pApo bhasmIbhUta thAya che, pachI AtmAnI pratIti bese che. pachI AtmAno thoDo thoDo anubhava thAya che tenI zarUAta thaI jAya che. akramamAM darzana, jJAna ane cAritra che. darzana pUruM ja maLe che, pachI anubhava thatAM thatAM jJAnamAM Ave eTale pachI cAritramAM Ave. dAdAzrI saMkSiptamAM jJAna, darzana, cAritranuM samajAvatAM kahe che ke 'huM zuddhAtmA chuM' ne 'caMdu' e phAIla che, evI pratIti besI gaI ene samyak darzana kahyuM. pachI phAIlamAM zuM zuM che ne A bIjAmAM zuM zuM che e badhuM ja jANe e jJAna ane jJAtA-draSTA rahevuM e cAritra.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmAone darzana to pUrepUruM che. AkhI draSTi ja badalAI gaI che. have AtmasanmukhanA anubhava thavAM joIe. mahAtmAne anubhava zenA AdhAre thAya che ? khIsuM kapAya tyAre kApanAra nirdoSa che, banyuM e badhuM vyavasthita che. e anubhava vagara nA rahI zake. pahelAM anubhava thayo hoya to bIjI vAra jJAna hAjara rahe. nahIM to bahu bhogavaTo Ave. jeTalA pramANamAM anubhava thayo teTalA pramANamAM cAritra cAlu thaI jAya. akramamAM darzana-jJAna-cAritra ne kramikamAM jJAna-darzana-jJAna-cAritra hoya. paheluM jJAna kramikanuM thAya te zabda jJAna, zAstra jJAnathI ke sAMbhaLavAthI thAya. zabdajJAnathI dhIme dhIme AtmAnI zraddhA bese kramikamAM darzana thatAM bahu vAra lAge. darzana thayA pachI nizcayathI jJAna prApta thAya. pachI nizcaya cAritramAM Ave. Ama kramikanI rIta che, jJAna be vAra Ave. paheluM vyavahAranuM pachI nizcayanuM. eTale kramikamAM rileTivamAMthI riyalamAM jAya ne akramamAM sIdhuM ja riyala maLe che, jJAnavidhithI ! jyAM kaMI karavuM paDe te badhuM rileTiva tyAga, tapa, japa, dhyAna badhuM. rileTiva pachI emAMthI TheTha chelle riyalamAM avAya. akramamAM jJAna ja svayaM kriyAkArI hoya che. eTale akramamAM kaMI karavuM paDatuM nathI. mAtra jJAnane ja samajavAnuM. guhya, guhyatara ne guhyatama jJAna zuM che ? AtmAnI so TakA pratIti besADe e guhyajJAna. e darzanarUpe che. guhyatara jJAna e anubhava rUpe che, darzana thayuM teno anubhava thAya te ane guhyatama jJAna eTale saMpUrNa cAritramAM Ave te. eTale niraMtara svamAM ja rahe, paramAM praveze ja nahIM. akramamAM guhyajJAna maLe che. je svayaM kriyAkArI che. guhya jJAna maLe te divasathI ja prajJA pragaTe ne mahIM rAta dahADo cetava cetava kare ! akrama vijJAna e ajAyaba vijJAna che ! enI gaherAI pAmavI mahAtmAone khUba kaThina che. A to dAdAzrI jema jema phoDa pADatA jAya 40 che tema tema mahAtmAone TelI thAya che ke A to amane anubhavamAM Ave che, A to varte che, tema tema tenI kiMmata samajAya che. bAkI bAlamaMdiranA mAnavone dAdAzrI be ja kalAkamAM dhADa karIne jJAnamaMdiramAM besADI de che. tenA to ATalo ropha paDe che mahAtmAono, adhyAtmamAM !!! [5.2] cAstri cAritra be prakAranAM. eka vyavahAra cAritra ne bIjuM nizcaya cAritra. vyavahAra cAritra eTale bahAra dekhAya evuM je pALe te. tIrthaMkaronI AjJAmAM rahI vyavahAra cokhkho ne UMco karI nAkhyo hoya. tIrthaMkaronI AjJAmAM saMpUrNa rahevuM te vyavahAra cAritra, emAM AtmAnuM jJAna nA hoya. ane nizcaya cAritra e AtmAnuM cAritra, e jJAna thayAM pachI thAya. nizcaya cAritra eTale jJAtA-draSTA ne paramAnaMdI, basa ! kaSAyarahita vyavahAra. nizcaya cAritramAM koI mahenata nA hoya. vyavahAra cAritramAM khUba mahenata karavI paDe. lAkha jJAnIono eka ja avAja hoya ne traNa ajJAnIonA so matabhedo hoya. nizcaya cAritramAM Avyo te to thaI gayo bhagavAna ! samyak cAritramAM kaSAya rahita vyavahAra thAya ane daraasala cAritramAM jJAtA-draSTA, paramAnaMdI hoya. vyavahAra cAritra pAMceya viSayomAM vRtti nA hoya, brahmacarya hoya. A tyAgIomAM maLe. bIjuM vyavahAramAM pramANikatA, naitikatA, nyAyI valaNa hoya. paraNelo hoya to eka patnIvrata ja hoya ane AgaLa upara to viSaya baMdha ja hoya. lakSmIno ya vyavahAra nA rahe. pAMca mahAvrata e vyavahAra cAritramAM lAve. dAdAzrIno lakSmI viSayano vyavahA2 so TakA zuddha. paisA sAmuM kyAreya na jue, bIjA ja saMbhALe. khAtAM-pItAM, uThatAM-besatAM, jJAtA-draSTA rahe e chellAmAM chelluM cAritra. ane e pamADe nirvANa padane ! hajI eka vAkyamAM dAdAzrI cAritranI vyAkhyA Ape che ke homa 41
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ DipArTamenTamAM rahe e cAritra. phorenamAM Ave ja nahIM e kharuM cAritra. kramikamAM vyavahAra cAritra hoya to ja nizcaya cAritra prApta thAya. akrama vijJAnamAM AvuM kaMI ja joIe nahIM. koIne dhola mArI e mithyA cAritra kahevAya. mAravAnI zraddhA e mithyA darzana ane mAravAno bhAva thayo e mithyA jJAna. mithyA jJAna mithyA darzanamAM huM caMdubhAI, Ano sasaro, Ano bApa e nizcayathI varte eTale mithyA cAritramAM Ave. paheluM samyak darzana thAya eTale AgaLa enI meLe samyak jJAna ne samyak cAritramAM Ave. eTale kiMmata ja samyak darzananI che ! nA thavAmAM je kaSTa paDe te vakhate je tapa karavuM paDe, te mokSanuM tapa kahevAya. pudgalanAM dareka pariNAmane, harSa ke zokanAM, paraMpariNAma jANuM, tenuM nAma samyak cAritra kahevAya. | darzanazuddhi eTale darzana moha khalAsa thAya. darzanamoha gayA pachI bAhya saMyogomAM tanmayAkAra thAya te cAritramoha ane e cAritra mohanIyane je jJAna 'jue" e samyak cAritra. akramamAM dAdAzrIe mahAtmAone samyakdarzanamAM ja nahIM paNa samyaka cAritramAM mUkI dIdhA che ! e sivAya mithyAtva mohanIya hoya. paramArtha samakita eTale zuM? huM zuddhAtmA chuM' e niraMtara lakSamAM rahe che. e cAritranI bhUmikAmAM AvyuM kahevAya. cAritra mohanIya jema ghaTatuM jAya tema zuddha cAritra vadhatuM jAya. cAritra mohanIya hoya tyAM sudhI kevaLacAritra pragaTe nahIM. saMyama ane cAritramAM zuM phera ? saMyama pariNAma e ja cAritra che. e kSayopazamamAM che, kSAyika nathI. saMyama pariNAma baMdha thaI jAya e kSAyaka cAritra ! jJAna maLyA pachI ja riyala cAritranAM aMzo mahAtmAo bhALe che. bAkI vyavahAra cAritra ja badhuM hoya. A nizcaya cAritra to jagata jANatuM ja nathI ke zuM hoya ? nizcayanuM jJAna-darzana ne cAritra e rUpI nathI, arUpI che. loko rUpI cAritra khoLe che. bolo kyAMthI eno meLa khAya ? loka to kapaDAM badale tene cAritra kahe ane "cAritra vinA mokSa nathI' kahe. paNa kyuM cAritra ? vItarAgonuM ke lokoe mAneluM ? samyak darzanathI cAritramAM na avAya, jJAnathI avAya. darzanathI jJAnamAM avAya ane tenAthI pachI cAritramAM Ave. sarAga cAritra bahuM UMcI vastu. e jJAnIone hoya. saMpUrNa jJAnI thAya tyAre vItarAga cAritra. kiMcitmAtra rAga-dveSa nahIM emAM. so TakA vItarAgatA hoya. kaSAya nA thAya te cAritra UMcuM paNa kharuM cAritra to jJAtA-draSTA rahe che. pachI buddhi Imozanala nA kare. jyAM buddhi UbhI thAya tyAM ImozanalapaNuM Ave ja. mahAtmAo ane ajJAnImAM pratikriyAmAM phera zuM? Akhoya phera. ajJAnI bhagavAna jevI vAta kare paNa tenA ArtadhyAna-raudradhyAna niraMtara cAlu ja hoya ! ane mahAtmAone ArtadhyAna raudradhyAna baMdha ja hoya. ene saMsAramAM rahIne mokSa kahyo. jJAna ane ajJAna bheguM nA thavA de, enuM nAma cAritra. ane bheguM AtmAnuM jJAna-darzana-cAritra ema judAM judAM vibhAgo nathI hotA. paNa A to tyAM sudhI pahoMcatA raste caDhato caDhato Ave temAM paheluM darzana pachI jJAna ne pachI cAritra. paNa che mULa ekanuM eka ja. pote jJAtAdraSTA ne paramAnaMda enuM cAritra e pariNAma che. mokSe jatAM be prakAranAM jJAna-darzana-cAritra ne tapa. eka vyavahAramAM bIjuM nizcayamAM. vyavahAra jJAna, vyavahAra darzana, vyavahAra cAritra ne vyavahAra tapa e badhuM bAhya che. azubha choDI zubhamAM Ave, te zubha cAritra. pachI zuddha cAritra thAya. zubha cAritramAM mAna-apamAna hoya nahIM. 42 43
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIrtinI vAsanA nA hoya. ughADA kaSAya nA hoya. emAM AtmAnI oLakhANa nA hoya ne enI oLakhANa thAya eTale samyaka cAritra je mokSanuM che. dAdAnuM cAritra saphaLa cAritra hoya. AtmajJAnInuM cAritra jovA maLe to ya ghaNuM che. jovAthI ja te rUpa thaI javAya. chatAM dAdAzrI kahe che ke amAruM cAritra e gayA avatAranuM pariNAma che, A pUrNa nathI. bhagavAna mahAvIre kaheluM jJAna-darzana ne cAritra e Indriya pratyakSa nathI. dehAdhyAsa jAya tyAre samyak cAritra utpanna thAya, nahIM to laukika cAritra kahevAya. mahAtmAonA cAritranuM lakSaNa zuM ? AtmadraSTithI jovuM jANavuM te cAritra. emAM mana, buddhithI jovAnuM nA hoya. potAnA mana, buddhi, citta ne ahaMkArane joyA kare e cAritra. jJAtA-draSTA ne paramAnaMdamAM rahevuM e AtmAnuM cAritra. cAritra varte che tenAM lakSaNa zuM ? vItarAgatA. pote jANapaNAmAM rahe to samyak cAritra che. pote jJAtA-draSTA rahyo chatAMya zeyamAM jJayAkAra thai gayo. te vakhate jJAna che, paNa cAritra nathI. eTale AkhuM pharyuM nathI. cAritra baLavAna thayAnI parIkSA zuM ? koinI joDe athaDAmaNamAM nA Ave, manathI paNa nahIM. eDajasTa evarIvhera. mana-buddhi-cittaahaMkAra, koithI nA athaDAya. Dakho nA thAya. moTuM nA caDhe. koIne duHkha nA thAya. athaDAyA pachI pratikramaNa karI nAkhe to te cAritra kahevAya? nA. te cAritramAM javAnI nizAnI. zIlavAna to pUrNa cAritrano hoya. game tevA saMjogomAM ya jovA jANavAnuM ja rahe aMdarathI, tyAre e nizcayanI hadamAM Avyo. mAmAnI chokarIne UThAvI jAya to nATaka badhuM ja kare bacAvavAnuM, paNa aMdarathI nirlepa ja hoya. dAdAzrI kahe che ke amAruM cAritra bahu UMcuM hoya. samyak cAritramAM jJAna-ajJAna bheguM nA thavAno puruSArtha hoya ane kevaLacAritra to kevaLajJAna pachI ja hoya. sahaja hoya, kevaLajJAnIne kevaLa cAritra varte. Aje so upara hoya astitva paNa dekhItuM cAritra aThThANuM upara hoya. astitva A bhavanuM che ne dekhItuM cAritra parabhavanuM che. prAptino mArga eka ja hoya. vicArazreNI judI judI hoya. ane te darekanI prakRtinI bhinnatAne kAraNe, bAkI prakAzamAM phera na hoya. kramikamAM jJAna, darzana ne cAritra hoya. akramamAM darzana, jJAna ne cAritra hoya. kevaLajJAna prakAza to badhAmAM sarakho ja hoya. akramanI rIta mahA puNyazALIone prApta thAya. A rIta ekadama sahelI ne saraLa che ! zukaladhyAna utpanna thAya eTale yathAkhyAta cAritra utpanna thAya. zukladhyAna eTale kevaLa potAnA AtmasvarUpanuM ja dhyAna. yathAkhyAta cAritra pUruM thAya pachI kevaLajJAna utpanna thAya. 'AtmA zuM che" enuM AkhuM lakSa besI jAya te yathAkhyAta cAritra. eTale jema che. tema cAritra. samyaka cAritra karatAM e UMcuM ane vItarAga cAritra karatAM jarAka ja UNuM. samyaku cAritra eTale paDe ne Ubho thAya, paDe ne Ubho thAya te ane paDato ja baMdha thaI jAya te yathAkhyAta cAritra. kevaLa cAritra koI joI nA zake. samyak cAritra joI zakAya. e Indriyagamya nathI, jJAnagaya che ! Ama dAdAzrI mokSanA cAritrano yathArtha phoDa pADe che. kapaDAM badalavA ene cAritra nathI kahyuM, mokSanuM cAritra sthaLa nathI, sUkSma che ! paheluM samyaka cAritra pachI yathAkhyAta cAritra ne chevaLa kevaLa cAritra, je kevaLa jJAna sAthe hoya ane te pachI to thoDAka ja kALamAM mokSe jAya ! 45
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] tirAlaMbA bhayaMkara du:kho bhogave che loka paNa zenA AdhAre jIve che ? A bIjA badhAMthI to huM moTo chuM ne ? enA AdhAre koI ahaMkAranA AdhAre, to koI rUpanA AdhAre, to koI sagAM-vhAlAnA AdhAre, koI viSayanA AdhAre jIve che ! deha khorAkathI jIve paNa A mana AvAM avalaMbanothI jIve. A badhAM TempararI AlaMbano che. sanAtananuM AlaMbana hoya e ja kharuM. nirAlaMba. eka jJAnI nirAlaMba hoya. emane koI jAtanuM AlaMbana nA hoya, manano AdhAra, paisAno AdhAra e badhA AlaMbana nA hoya. manano AdhAra, paisAno AdhAra e badhA nAzavaMta AdhAra. pote ja bhagavAna thaI gayo ! kRSNa bhagavAna Atmayogezvara kahevAya. yogIone mana-vacana-kAyAno yoga hoya. enAthI thoDIka zAMti thAya. dAdAzrI kahe che ke amane saMpUrNa AtmAno anubhava thayo che. ame nirAlaMba AtmA joyo che. ane badhAmAM evo ja nirAlaMba AtmA amane dekhAya che ! jagatanA loko AlaMbana vagara jIvI zake ja nahIM. ane vAre vAre avalaMbana badalyA ja kare. phorenarsane AdhAranI bahu paDelI nahIM. DAyavorsa thAya to bIjI, ApaNe tyAM to nirAdhAra thaI jAya ! 'sata' e nirAlaMba vastu che, tyAM AgaLa "avalaMbana' laIne khoLavA jAya to zI rIte meLa paDe ? e to nirAlaMba evA jJAnInuM avalaMbana le to ja kAma thAya. A AlaMbana ekaluM ja evuM che ke je nirAlaMba banAve ! mahAtmAone zuddhAtmAno AdhAra maLyo, eTale mokSanA vIjhA maLI gayA ! AjJAmAM rahe to sIdho pahoMce. dAdAzrI nija dazAnuM varNana karatAM kahe che ke, 'huM samAdhinI bahAra nIkaLato ja nathI. 'e. ema. paTela' te huM hoya, enA mana-buddhi-cittaahaMkAra te hoya. zuddhAtmA che te huM hoya. 'zuddhAtmA' zabda svarUpe huM nathI, huM to daraasala svarUpe chuM. nirAlaMba svarUpe chuM.' A paradezamAM keTalA badhA roja hullaDo ! enA karatAM nija ghera heMDa ! pAra vagaranI tyAM che jAhojalAlI ! nirAlaMba dazA ! e addabhUta darzana zuM che ? je gupta svarUpa che. AvI abhUtatA duniyAmAM anya kyAMya nA maLe ! zAstroe ene lAkho vAra abhUta kahyuM !!! dAdAzrI kahe che ke chatAM mAre cAra DigrI khUTI pUrNa dazA mATe. kema ? mArI eka IcchA rahI gaI. huM je sukha pAmyo te badhA pAmo. nirAlaMbanI vAta zabdothI samajAvAya nahIM. jJAnI pAse ghaNA varSo paDI rahe tyAre kaMIka geDamAM bese. zarUmAM zabdasvarUpa prApta thAya ane chellI vAta nirAlaMba ! AtmA ekalo ja jagatamAM nirAlaMba che. ene koI AdhAranI jarUra nathI, svataMtra. Atmasanmukha thayo nathI tyAM sudhI sukha-du:kha che, avalaMbana che, paravazatA che. AtmA sivAyanA tamAma avalaMbano chUTe tyAre dA'Do vaLe ! zAstro ya avalaMbana rUpa che. ene adhavacce nA choDAya. paNa maMjhila Ave tyAre roDane choDavo paDe ke nahIM ke ghera roDane laIne javAya ? pagathiyA laIne meDe caDhAya ? game eTalI sIDI vahAlI hoya paNa meDe pahoMcyA pachI ene choDavI ja paDe ne ? mahAtmAone je zuddhAtmA pada prApta thayuM che e zabdAvalaMbana che, AjJAmAM jema jema raheze tema tema avalaMbana dhIme dhIme jaze ne nirAlaMba thavAze. hA, mokSano sikko so TakA vAgI gayo ! yogI ya AlaMbanavALA hoya. AtmayogI nirAlaMbI hoya. AtmayogIne to bhagavAnanA AlaMbananI ya jarUra nahIM. kAraNa ke e 46 dAdAnuM jJAna maLyA pachI niraMtara sahajapaNe zuddhAtmAnuM lakSa rahe,
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAramAM kaSAya nA thAya, ciMtA Tenzana nA thAya to ya e mULa AtmA nathI. zuddhAtmA je mahAtmAone prApta thayo che te mokSanA pahelA da2vAjAmAM peThA. mokSano sikko vAgyo, paNa mULa AtmA ghaNo dUra che. hA, ekadama zorTakaTamAM mahAtmAo AvI gayA. have mAtra pAMca AjJAo pALI anubhava karI levAno che. have mAtra jJAnInI pAchaLa paDI rahevAnuM che. anubhava karatAM karatAM zabda UDI jaze ne anubhavano bhAga raheze. anubhava bhego thato thato mULa jagyAe Ave tema tema te potAnuM AkhuM rUpa thaI jAya ! pachI anubhava ane anubhavI be eka thaI jAya ! jyAM sudhI pAchaluM devuM che tyAM sudhI nirAlaMba AnaMdanA anubhavamAM nA rahevA de. hA, dehAdhyAsa gayo eTale AtmAnubhava to thayo ja. jyAM sudhI bIjAnI apekSA che, tyAM sudhI parAlaMbI che. saMsAra che, viSaya che te mULa svAda nA AvavA de. eka vakhatano viSaya traNa dahADA sudhI bhrAMtimAM nAkhI de eTale sAcA sukhane e bhUlAvAmAM nAkhe ! AtmAno khorAka zuM ? niraMtara jJAtA-draSTA. enuM phaLa zuM ? paramAnaMda. manuSyane TheTha sudhI AdhAra joIe. koI nA hoya to paisAno ya AdhAra joIe. dAdAzrI eka bhAgyazALIne samajAve che ke amArI jema bAhya AdhArothI chUTI jAva. badhuM paisA, gharabAra ApI do, pachI nirAlaMba thazo amArI jema. jyAM sudhI 'beThaka'nI jagyA rAkhI hoya tyAM sudhI 'huM' 'AtmA' ne 'beThaka' ema traNa rahe. 'huM' samarpaNa thaI gayuM eTale 'huM' ne 'AtmA' eka ja, 'beThaka'no AdhAra jagatamAM ekalA jJAnIne ja nA hoya. tethI te nirAlaMba kahevAya. huM ja AtmA ne AtmA te ja huM. pachI bIjuM kazuM ja rahyuM nahIM, beThaka khaseDI lIdhI eTale ! beThaka hoya tyAM sudhI 'huM' ne 'AtmA' eka nA thAya. beThakano gurakho rAkhavo paDe. pachI chevaTe e dago ja nIkaLe. beThakamAM eka jJAnI ja rAkhavAnAM. AMkhe dekhAya e dAdA judA, e 'e. ema. paTela', mahIM mULa dAdA bhagavAna ane vacceno bhAga te sUkSma dAdA. jenuM ApaNe nididhyAsana karIe chIe te. sthULa dAdA nA hoya to teno vAMdho Avaze. paNa sUkSma 48 dAdA nididhyAsana rUpe kAyama rahe, eno vAMdho ja nA Ave. sthULa Take ke nA Take. sUkSma dAdA, nididhyAsanavALA hajAro varSa sudhI cAlaze. pachI vANInuM nididhyAsana hoya ane chevaTe trIjuM bhagavAnanuM e nirAlaMba sthiti. enuM bIjI koI rIte ciMtavana nA thAya. mULa svarUpa dekhAya, mULa svarUpanI tAdazyatA jene kevaLajJAna kahyuM te dekhAyA kare. sUkSma dAdAnuM nididhyAsana nirAlaMba tarapha laI jAya. daihika nididhyAsana, vANInuM nididhyAsana, badhAM bhegA thaIne nirAlaMba thavA mATe madada kare. mULa svarUpa dAdA bhagavAna che, teno anubhava karavAvALA judA rahyA ne ? mULa svarUpane jonArA judA rahyA ne atyAre ? A atyAre zuddhAtmA svarUpane jonArI prajJA. kevaLajJAna samajamAM hoya tyAM sudhI prajJA bahAra hoya ane kevaLajJAna jJAnamAM hoya tyAre prajJA phITa thaI jAya. pachI jonAro judo nA rahyo. nirAlaMba dazA thaI ! dAdAne bhagavAna vaza thayA hoya eTale ke nirAlaMba AtmasvarUpa bhagavAna vaza thayA hoya. mahAtmAone abhyudaya ne AnuSaMgika beu phaLa maLe. abhyudaya eTale saMsAranI jabarajasta abhivRddhi ane AnuSaMgika eTale mokSaphaLa sAthe hoya. vAtane ja samajavAnI che. kaI vAta ? eka vinAzI vastu ane vinAzInA sagAM vahAlA badhAM vinAzI ne bIjuM nirAlaMba che te 'huM' ene koI duHkha paDe nahIM. nirAlaMbanI sthiti prApta karavAnI utAvaLa hoya to badhAmAM 'huM' 'huM' jotAM jotAM cAlavuM. 'huM hI', 'huM hI' moDhAmAM, manamAM ne cittamAM rAkhavuM. ApaNe ApaNI jAtane tapAsIe ke ApaNe kyAM kyAM, kevA kevA avalaMbita chIe ? tyAthI TheTha AtmAnI nirAlaMba dazA sudhI javAnuM che. 49
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ game tevI muzkelIo Ave temAM, 'dAdA dAdA' kare ke dAdAnuM nididhyAsana to ya beDo pAra thAya. zuddhAtmA zabdano AdhAra adhavacce nA choDAya ? e kyAre chUTaze? badhI phAIlo pUrI thaze tyAre. ApaNe jevA mahAvIra bhagavAna zuddhAtmA hatA, tevAM zuddhAtmA chIe. dAdAzrI kahe che ke nirAlaMba to ame ekalA ja hoIe. caudamuM guThANuM eTale zuM ? deha sAthe nirapekSa. tyAM sudhI sApekSano AdhAra che. eTale ke gADI pleTaphorma para UbhI rahI gaI, bistarA bahAra naMkhAyA ne pote gADImAM che. bistarA rahI jAya to ya vAMdho nahIM. AvI paDelAM kapaDAM pahere, badhuM AvI paDeluM vApare to kAma thAya. satsaMgamAM javA je sAdhana maLe te ThIka ne nA maLe to cAlatAya jAya ! dAdAzrI kahe che, amane to A satsaMga ya bojAvALo lAge che. paNa tamArA mATe e haju kAmano che paNa dhyeya evo rAkhavo joIe ke aMte bIjA satsaMganI jarUra nA rahe. pote potAnA ja satsaMgamAM rahevuM. avalaMbanane dezI bhASAmAM oLaMbo kahevAya. AdhAramAM loDa paDe, avalaMbanamAM nA paDe. divAla karatAM pahelAM oLaMbo mUkavo paDe to ja e sIdhI thAya ne ? avalaMbanathI regyulara thAya badhuM. evI rIte A zuddhAtmAnA oLaMbAthI AtmA ekyureTa rahI zake. pUrNa dazA thAya pachI 'zuddhAtmA'nA oLaMbAnI jarUra rahetI nathI, nirAlaMbadazA ne ! jyAre AdhAra khaseDI laIe to te nirAdhAra tarata thaI jAya. nirAlaMba thatAM vAra lAge. 'meM karyuM e bhAvathI AdhAra maLe che ne 'vyavasthita karyuM, meM nahIM.' to AdhAra gayo ne thayo nirAdhAra. AtmAmAM koI AdhAra-AdhArI saMbaMdha nathI. kartAbhAvathI karmane AdhAra maLe. tenAthI prakRti thAya ne eka-eka AdhAra pakaDAtAM saMsAra khaDo thaI jAya ! jJAnInI AjJAmAM rahe to akarma dazAmAM Ave. zuddhAtmAnuM avalaMbana kone ? prajJAne ! nirAlaMba thavuM e ja kevaLajJAna thatuM javuM. nirAlaMba te nirAvaraNa beu sAthe thatuM jAya. eka-be bhavamAM nirAlaMba thAya. dAdAzrIne konuM AlaMbana ? lokonuM. kema ? badhAMne mokSa pamADavo che teTalA pUratuM. bAkI pote have nathI rahyA mAlika dehanA, mananA ke vANInA. kevaLa jJAtA-draSTA ne paramAnaMda e ja paramajyoti. svabhAvamAM nirAlaMba dazA che. vizeSabhAvamAM avalaMbana che badhAM. te avalaMbanavALo (dAdAno bAvo) jo ropha mArato hoya to dAdAzrI kahe ame tarata ja enA avalaMbanamAMthI chUTIne nirAlaMba thaI jaIe. ane ene kahI daIe ke 'basa, bahu thaI gayuM, AI DonTa vonTa' ema karIne eno Teko pAcho kheMcI le ! dAdAzrI kahe che ke mArA keTalAMya avatAronA phaLarUpe A nirAlaMba dazA prApta thaI che ! pote nizcaya karIne AnI pAchaLa paDe to thaI zake ema che. pahelAM sthaLamAM pachI sUkSma, sUkSmatara ne sUkSmatamamAM nirAlaMba thavAya. nirAlaMba dazA prApta karavA kevuM hoya ke mAthe AvI paDeluM khAya, bhedajJAnanA avalaMbane zuddhAtmA pada maLe. bhedajJAna jJAnInA avalaMbane maLe. nirAlaMba pada jJAnInI AjJAmAM rahetAM maLe. ahIM svarUpano AdhAra che. tethI A badhAMmAM kyAMya loDa nA hoya. ne bIjo ahaMkArano AdhAra che, je sAmAnya lokone che. saMsAra ajJAnanA AdhAre che. ajJAna e ja mAyA, svarUpanI ajJAnatA. ajJAnane maLe che pAcho ahamUno Teko ! e Teko jAya to chUTAya. rileTiva mAtra AdhAra-AdhArI saMbaMdhavALuM che. deha pitta, vAyu, kapha, zarIranA aMgo-upAMgo AdhAra-AdhArIvALA che. 50 kA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirAlaMbanI vATe kaI rIte javAya ? AlaMbana ochAM karatAM karatAM javAnuM. AlaMbananI jarUra kema lAgI ? bhakti ja avalaMbananI karI tethI. pudgalanI ja bhakti karI. hUMphane lIdhe paudgalika IcchAo thaI ane IcchA pUrI thAya eTale hUMpha jAya. AmAMthI chUTAya kevI rIte ? lIdhelAM avalaMbano kaDavAM jhera jevA lAge tyAre. jJAna jAgRti hoya to avalaMbana nA hoya. paNa eTalI jAgRti lAve kyAMthI ? avalaMbananuM kAraNa icchA ! mIThuM lAge tyAM sudhI avalaMbana chUTe ja nahIM. jJAnIne ya badhAM saMyogo bhegAM thAya, paNa temane tenI jarUra ja nA hoya. teno nikAla karI nAkhe. mahAtmAone vastuonAM avalaMbano chUTI jAya che paNa vyaktionAM avalaMbano rahe che. enA mATe dAdAzrI suMdara phoDa Ape che ke vyaktio sAthe RNAnubaMdhane kAraNe thoDuM koplekasa thaI jAya che. paNa te ya dhIme dhIme enI meLe chUTI jaze. dAdAzrI potAnuM paNa suMdara kahe che ke "vyavahAramAM to amAre ya nIrubenanA avalaMbana che, bIjAnA che. paNa nizcaya avalaMbana UbhuM thAya eTale ke jenA AdhAre mahIM aDacaNa thAya tyAre avalaMbanathI upara jaIe. bIjA loko avalaMbananuM sansTiTyuTa khoLe. jJAnIne tevuM nA hoya. mahAtmAne to zorTakaTa eka ja. badhAM avalaMbano choDI eka dAdAzrInuM avalaMbana pakaDI le e ja moTAmAM moTo upAya. ane kharekhara A avalaMbana e avalaMbana ja nathI. kAraNa ke emAM koI paNa jAtanuM riekzana nathI. kaDavA-mIThAM saMyogothI khase zI rIte ? enA jJAtA-draSTA rahe to. dAdAzrI sivAya koI mahAtmA nirAlaMba nathI thayo. mATe AjJAmAM rahI AgaLa vadhavuM. jIvamAtra hUMpha khoLe e ja avalaMbana. hUMpha vagara gabharAmaNa thAya ene. enA mATe arIsA pAse jaIne potAno khabho pote jAte thAbaDIne kahIe ke "ame chIe ne ! zuM kAma Daro cho !' eTaluM karavAthI koInI jarUra nahIM paDe. hUMpha vastu kevI che ? strIne dhaNI vagara ekalA UMgha nA Ave. pachI bhale ne, pelo UMghI gayo hoya ! hUMpha vagaranuM jIvana, enuM nAma mokSa. hUMphathI paravazatA hoya. mahAtmAne manamAM bojo rAkhavAno dAdAzrIe nA kahyo che. zeno bojo ? nirAlaMba pada nathI teno ! e to enI meLe sAmuM Avaze. mokSanA daravAjAmAM peThA have pAchuM to javAya evuM ja nA rahyuM, AgaLa ja vadhavAnuM. tyAM cheDe to mokSa ja che ne ! dAdAzrI kahe che ke ame thiyarI nahIM paNa thiyarama oNpha ebsaoNlyuTijhamamAM chIe. thiyarama eTale anubhavamAM chIe. ebsolyuTa eTale mULa AtmA, nirAlaMba AtmA ! A dhaNI-bairI vacce kaMI prema hoya ? Asakti ! hUMphanA AdhAre. A pyAlA-rakAbI joDe sUtAM hoya, tethI tene kaMI prema hoya ?! jJAnInI hUMpha rAkhe to ja nirAlaMba thavAya. mahAvideha kSetramAM kAyama tIrthaMkara hoya ja che ! bolo, brahmAMDa to kAyama pavitra ja che ne ! ApaNe tyAM pahoMcI dAdAzrInA akrama jJAnanA vijhA batAvyA ke mokSamAM enTrI ! mahAtmAone dAdAe badhAthI choDAvyA. have je hUMpha rahI, te DiscArja hUMpha che. jJAnIno AdhAra kyAM sudhI ? nirAlaMba thatAM sudhI. jema chokarAMne dariyAmAM UMcakavo paDe. paNa jevA tenA paga retImAM pahoMce ke tarata choDI devAno ! mATe tyAM sudhI jJAnInI pAchaLa pAchaLa pharyA karavAnuM ! dAdAzrI kahe che ke meM tamane badhuM ja ApI dIdhuM che, mArA jeTaluM ja. paNa tamArI phAIlo tamane naDe che. ebsolyuTa sthiti eTale zuM ? parasamaya baMdha thaI gayo. samaya eTale kALanuM nAnAmAM nAnuM yuniTa ! koI vastu Taca thAya nahIM evo ApaNo AtmA che, eTale ke 53
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNe" ja evA chIe ! phAMsIya nA aDe. cogaradama boMba phUTe te ya nA aDe. kevaLajJAna, ebsolyuTa jJAna, nirAlaMba dazA evI che ke jyAM rAgadveSa nathI, avalaMbana nathI, zabda ya nathI, kazuM ja nathI. naryo AnaMdano kaMda ja che ! tyAM che kevaLajJAna ja. koI avalaMbana nathI evo upayoga ! gajasukumArane mAthe sagaDI tapAvI to ya vedanA nA aDI ne kevaLajJAna thaI gayuM ! bhagavAne gajasukumArane samajAveluM ke "moTo upasarga AvI paDe tyAre 'zuddhAtmA, zuddhAtmA' nA karazo. zuddhAtmA to sthULa svarUpa che, zabda svarUpa che tyAre sUkSmamAM jatA rahejo. kevaLajJAna svarUpamAM !" e kevuM svarUpa ? kevaLajJAna e AkAza jevuM sUkSma che, bAkI agni sthaLa che. sthULa sUkSmane bALe ? 'kevaLajJAna svarUpa kevuM dekhAya? AkhA dehamAM AkAza jeTalo ja bhAga dekhAya. bIjuM kazuM dekhAya nahIM. koI mUrta vastu ja nA hoya emAM." AkAza amUrta che, sUkSma che ! A svarUpano anubhava gajasukumArane rahyo ne mokSe gayA ! mahAtmAone e dazA kyAre thaze? e thaye ja chUTako. tIrthaMkaranA darzana thatAM ja thaze ! tIrthakaranI sthiratA, emano prema jotAM ja thaI jAya ! mahAtmAone pudgalanA avalaMbana have joIe ja nahIM, evo nizcaya thaI gayo che. tethI nirAlaMba thavA mAMDe. pudgalanuM avalaMbana le ja nahIM e paramAtmA ne pudgalanA AdhAre jIve e jIvAtmA. dAdAzrI kahe che, "je AtmA tIrthakaroe jJAnamAM joyo e chello che ne te ame joyo che, jANyo che te nirbhaya ne vItarAga rAkhe. dAdAzrI kahe che paNa huM to nApAsa thayelo tIrthaMkara chuM, cAra mArke ! jJAnI be prakAranA. eka zuddhAtma svarUpanA zabdAvalaMbanavALA ne bIjA nirAlaMba dazAvALA. dAdAzrI nirAlaMba dazAmAM hatA ! A kALanuM agiyAramuM Azcarya !!! dAdAzrIne koI IcchA ja nA hoya, tethI temane dareka cIja enI meLe hAjara thaI jAya ! dAdAzrInI hAjarI ja jagatanuM kalyANa kare ! jema baraphanI lAdInI hAjarI aMdhArAmAM ya ApaNane ThaMDaka Ape ne ! mahAtmAone dAdAzrIe ApyuM che jJAnanuM avalaMbana, pAMca AjJAnuM avalaMbana, je nirAlaMba banAvaze ! mULa AtmA prApta karAvaze ! mULa AtmA che vijJAna svarUpa !!! [7] chellAmAM chelluM vijJAna - huM, bAvo te maMgaLadAsa ! parama pUjya dAdAzrIe chellAmAM chellI AtmavijJAnanI vAta 'huM, bAvo ne maMgaLadAsa'nuM rUpaka ApI khUba UMDANathI samajAvyuM che ane tattva saMbaMdhInA, kartA saMbaMdhInAM tamAma gUMcavADAono ekkekTa phoDa maLI jAya che. AvAM phoDa koI zAstramAM ke koI jJAnI pAsethI maLe tema nathI. AtmajJAna thayA pachI mahAtmAone Dagale ne pagale A gUMcavADo Ubho thaI jAya che ke mAre to so TakA AtmAmAM ne jJAnamAM ja rahevuM che, akartA padamAM ja rahevuM che. chatAM evI gulAMTa khavAI jAya che ke kaMI sAruM thAya to, "meM karyuM" ne bagaDe to "sAmAe karyuM' e thaI jAya. 'huM zuddhAtmA ja chuM' ene to AvuM nA ja thAya. to thAya che kone ? A tanmayAkAra koNa thaI jAya che ? mana-vacana-kAyA to mikenikala che e ya anubhavamAM Ave che, to A konA IzAre UMdhuM kare che ? AtmA to AvuM karAve ja nahIM, kaMI ja karAve nahIM. A rahasya nahIM samajAvAthI pragati aTake ne mahIM bhayaMkara phasTrezana Ave. zuddhAtmA ane A mikenIkalI kAma karatAM mana-vacana-kAyAnI vacce kaMIka phorsa che e zuM che ? kai rIte kAma kare che ? enuM svarUpa zuM che ? e tamAma prazno UbhAM thatAM, teno phoDa ekajhekTa besI jAya che dAdAzrInAM A guhyatama jJAnanA phoDathI 'huM bAvo ne maMgaLadAsa.' have e zuM che ? ApaNAmAM gAmaDAmAM kahevata che "huM bAvo ne maMgaLadAsa" eTale ke koI mANasa ekalo ja ghaNuM badhuM saMbhALato hoya tene ApaNe pUchIe ke tame ghaNAM badhAM kAryo karo cho ! tamane koNa koNa madadamAM che ? tyAre e kahe, 'bhaI, ahIM to koI bhUto bhaIe madadamAM nathI. ahIM to huM 55
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja huM, huM bAvo ne huM ja maMgaLadAsa ! huM ja badhAmAM eka ! AnI vizeSa ne spaSTatA karatAM dAdAzrI dAkhalo Ape che ke aDadhI rAtre koI bAraNuM Thoke to ApaNe pUchIe ke koNa che ? tyAre pelo kahe, 'huM'. paNa alyA huM koNa? to kahe, 'huM bAvo ! alyA paNa bAvo paNa kayo bAvo ? to pelo kahe, 'huM, bAvo maMgaLadAsa. tyAre ja khyAla Ave eno. have AmAM che to eka ja vyakti paNa traNeya vakhate potAnI oLakhANa judI judI Ape che. eTale ke badalAyA kare che potAnI oLakha. have AmAM AtmA kyAM Ave ? huM eTale zuddhAtmA, mULa paramAtmA, 360 DigrInA ! bAvo e vacceno aMtarAtmA ne maMgaLadAsa e caMdubhAI ! je mikenikala bhAga che zarIrano te. sthULa zarIra, DaoNkTaro cIrIne jue te, badhAM avayavo mAIkroskopathI jue te badhuM ja maMgaLadAsamAM jAya. zarIramAM phIjhIkala bhAga che, je pUraNa-galana thAya che, te badho maMgaLadAsamAM jAya. have bAvo eTale zuM ? pote ghaDIkamAM kahe, 'huM caMdubhAI ! pachI pAchAM ghaDIkamAM kahe, huM A bAbAno pappA, Ano dhaNI, Ano sasaro, Ano baoNsa !' alyA bhaI, tame ekalA cho ne ATalA badhA judAM judAM nAma kema kaho cho ? je te eka kahone ? tyAre kahe, nA, e badhuM ja huM to kharo ne ? riyalamAM ? to te kahe, hA, riyalamAM ! A badalAya che te bAvo che. jyAM sudhI 'huM' nAmathI oLakhAya che tyAM sudhI e maMgaLadAsa. paNa kriyAne AdhIna te bAvo kahevAyo. kharekhara mULa to 'huM' ja che. 'huM' to kaMI khoTuM nathI. paNa A 'huM' anya jagyAe vaparAyuM te khoTuM che. bAvo badalAyA ja kare vAre ghaDIe, nAma tenuM te ja rahe. bAvo vizeSaNavALo che. huM kArakuna, huM kalekTara, huM kamiznara ema badalAyA kare e bAvo. pAchalAM DiscArja ne navAM cArja, Ama cArja DiscArja kare te bAvo ! dAdAzrI potAnI oLakhANa ApatAM kahe che ke A zarIra e aMbAlAla. AmAM bAvo koNa ? A je jJAnI che te. ane huM koNa ? AtmA. eTale A jJAnI bAvA ja kahevAyane ! pAchA traNeya ekanAM eka ! 56 huM AtmA, DijhAIna e maMgaLadAsa ne kAmagIrI e bAvo ! kartApaNAnAM bhAvathI kAmagIrI kare te bAvo. saMsAranI khaTapaTa kare e bAvo, mokSanI khaTapaTa kare te ya bAvo. A bAvo ja badhAM khela karAve che ! bAvo jevuM ciMtave tevo thaI jAya. 'ApaNe romAnsa ja karavo che' to bAvo tevo thaI jAya 'ApaNe brahmacarya ja pALavuM che' to bAvo brahmacArI thaI jAya ne 'ApaNe mokSe ja javuM che' evuM ciMtave to tema thAya. nakkI karavuM joie. 'huM zuddhAtmA chuM' evuM ciMtave to bAvo zuddhAtmA thaI jAya !!! maMgaLadAsa maMgaLI joDe paiNe ne saMsAra vadhe. 'huM strI chuM' e bAvo, 'huM puruSa chuM' e bAvo. gharaDo, nAno badhA bAvA. pati-patnI rAtre jhaghaDe ne manamAM nakkI kare ke mUAne sIdho karIne ja jhaMpIza. te ya bAvo ! bAvo zuM zuM kare che ?! kaSAyI te ya bAvo ne saMyamI te ya bAvo. vizeSaNa badalAya te bAvo ne nAma kAyama rahe te maMgaLadAsa. mana be prakAranAM. eka bhAvamana ne bIjuM dravyamana. dravyamana eTale vicAro Ave che, tene bAvo joI zake che. eTale e mana bAvAnuM nahIM, paNa te maMgaLadAsanuM mana ane bhAvamana ke je sUkSma che, te bAvo joI nA zake te bAvAnuM mana. bhAva e bAvo che. manamAM vicAra Ave che temAM bAvo tanmayAkAra thaI jAya eTale e thaI gayo maMgaLadAsa ! ane Avato bhava Ubho karyo ne mana cokhkhuM nA thayuM. ene judo rahIne jue to eTalo mukta thayo ! kharI rIte AtmA kyAreya manamAM, buddhimAM, cittamAM ke ahaMkAramAM tanmayAkAra thato ja nathI. tanmayAkAra thAya che te bAvo ! 'huM kartA chuM' mAne che, tenAthI bhAvamana zarU thAya che. 'huM akartA chuM' thAya to bhAvamana baMdha. eTale sthULa mana maMgaLadAsamAM jAya ne sUkSma mana bAvAmAM jAya che. 57
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthaLa manane jonAro bAvo ne bAvAne janArI prajJAzakti ! bAvo che te maMgaLadAsa zuM kare che tene jANe. vaLI A badhAne jue jANe che, te daraasalamAM AtmA ja AtmadraSTithI jue-jANe che. prajJA che tyAM sudhI bAvo che. prajJA bAvAne ya jue-jANe. bAvo potAne kartA mAnato hato tethI karma baMdhAyA ja kare. have "huM bAvo chuM' e mAnyatA nA rahI ne 'huM zuddhAtmA chuM' mAne eTale akartA thayo eTale kama nA baMdhAya. tIrthakare ya nAmakarma che, e cetana nathI. A sarkala (saMsArI avasthAo)nI bahAra Ubho che te cetana. 'sarkala'mAM kyAMya mArApaNuM nA thAya to te pyaoNra cetana che. pudgalanI badhI ja avasthAne dAdAzrIe sarkala' kahyuM. dAdAzrI kahe che A vAta tamane kare che te bAvo, sAMbhaLanAro ya bAvo. ApaNe sarkalanI bahAra AvyA chIe evuM bAvAne jyAre khabara paDe tyAre samakita thayuM kahevAya. mULa jANanAra AtmA che paNa bAvo roMga biliphathI mAne che ke 'huM jANuM chuM.' 'huM karuM chuM ne huM jANuM chuM." beu micara che te bAvo ne 'huM jANuM chuM' 'huM kartA nathI' to te zuddhAtmA. zuddhAtmA to bAvo ne maMgaLadAsane ja nahIM paNa temanI aMdaranAM badhAM ja bhAgane jANe che ! bAvo je jue che te zuddhAtmAne lIdhe ja jue che. pote svayaM jJAtAdraSTA nathI. UDyo ne jJAnI thayo. kharekhara to be ja che. eka mokSa khoLato hato te (bAvo) ne bIjA bhagavAna je mokSa svarUpa ja che ! mULa AtmA to paramAtmA ja che ! paNa A samasaraNa mArgamAM vyavahAramAM AtmA Devalapa thato thato TheTha bhagavAna mahAvIra jevo thaI jAya che !!! juone, A pudgala paNa bhagavAna thayuM ! dAdAzrI potAnI jAta mATe kahe che ke amAruM pudgala haju bhagavAna jevuM nathI thayuM. thoDI bhUla rahI jAya che. hajI badhAne mokSe laI javAnI khaTapaTo thAya. vaLI ko'kane bhAre zabda paNa kahI devAya ! bhagavAnanuM to kaMI evuM lakSaNa hoya ? eTaluM kharuM ke, "amArI bhUlo amane tarata khabara paDI jAya ! hA, koInAM mATe eka vALa jeTalo ya virodha nA hoya." maMgaLadAsanuM uparANuM pote le to samajI jAya ke e bAvAno bAvo ja rahevAno. ApaNe 'joyA ja karavAnuM ene. nija doSa jyAre potAne dekhAze tyArathI bAvo javAno ane bhagavAna thavAno ! sAmAM joDe ApaNI bhUla thaI hoya to tene ApaNe pAchuM vALI levAnuM. chatAM enI meLe sAmo gUMcAya tenI ApaNI javAbadArI nahIM. ApaNe lIdhe gUMcAya to ApaNI jokhamadArI. jyAM lagI bAvo che tyAM sudhI bhUla thavAnI zakyatA. zuddhAtmAmAM rahe to ja bhUlo badhI dekhAya. paNa pAchA bAvA thaI javAya che ne ! bAvAne khatma karavA zuM karavuM ? bAvAnA pakSamAM nA besIe to teno vaMza vadhavAno ja nathI. koI apamAna kare tyAre potAnuM uparANuM nA le to bAvo khatma. mokSe kone javuM che ? je baMdhAyo che tene. jene duHkha thAya che tene. eTale ke ahaMkArane. ene ja chUTavuM che. jJAnI puruSa eTale e. ema. paTela ? e. ema. paTela to maMgaLadAsa che. jJAnI puruSa to je 'AI (huM) Devalapa thato thato 'AI" (huM) rahita Devalapa thayelo che te. e ja aham che. khoTo aham potApaNuM koNa rakhAve che ? ajJAna. zuddhAtmA thayA to ya haju pakSa caMdubhAIno rAkhavo che e bAvo. caraNavidhi koNa bole che ? jene chUTavuM che baMdhanamAMthI te eTale ahaMkAra. ahaMkAra e ja pratiSThita AtmA. eka bhAI dAdAzrIne kahe che ke Apa evA AzIrvAda Apo ke ame (bAvo) vadhu jJAtA-draSTApadamAM rahIe. tyAre dAdAzrI ene dhoI nAkhe che, 'alyA, evA te AzIrvAda hotA haze ? ke tame evuM kaMIka karo ke ame UMghatA hoyane te khorAka moMmAM pesI jAya ! AvI khoTI 59
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAto karI TAIma nA bagADo. jhINI vAta hoya to karo ! kaSAya thAya che te bAvAne, zuddhAtmAne nahIM. ApaNe bAvo ciDhAya to tene vaDhI levA devuM, pachI dhIme rahIne kahevuM ke, bhaI zA hAru karo cho ? AmAM zuM phAyado ?" Ama kahevAthI eka to e narama paDaze ne bIjuM ApaNe jJAnamAM rahyAM ne tenI zakti vadhe. bAvA joDe ApaNe kaDaka bolIe to e sAmo thaI jAya evo che. maMgaLadAsa e bahAranuM svarUpa, bAvo e aMdaranuM svarUpa ne huM e zuddhAtmA ! ATaluM ja jo samajI jAya to tamAma zAstrono sAra AvI gayo ! bAvo ja akSara puruSottama kahevAya. mULa puruSottama nahIM. mULa puruSottama to pUrNa svarUpamAM ja hoya ! kSara e caMdubhAI ane akSara e amukathI amuka sudhI bAvo ne huM e pUrNa svarUpa ! yojanA ghaDe tyAre brahmamAMthI thaI gayo brahmA ane e jyAre amalamAM Ave tyAre thaI gayo bhramitA ! 'huM caMdu, Ano dhaNI.....' AvuM bolyA kare e bhramita nahIM to bIjuM zuM ? eno e ja huM, bAvo ne maMgaLadAsa ! parsanala, Imparsanala ne ebsaoNlyUTa eTale zuM ? maMgaLadAsa parsanala, bAvo Imparsanala ne huM eNbsaoNlyuTa. zuddhAtmA ne caMdubhAIne vacce che ImpyaoNra sola (bAvo). A ImyaoNra saoNla mAtra bilipha ja che. e khalAsa thAya to phijhikala (maMgaLadAsa)nI koI javAbadArI rahetI nathI. caMdubhAI nAma che tene ImpyaoNra sole pakaDI lIdhuM ke 'huM ja caMdubhAI chuM' e roMga bilipha besI gaI. 'huM caMdu chuM' e pharsTa roMga bilipha che. pote kahe che ke huM caMdu chuM. e ja ahaMkAra che. jJAna maLe che tyAre ahaMkAra phrekacara thaI jAya ne rAITa bilipha besI jAya ke 'huM zuddhAtmA chuM.' 60 have 'tame' zuddhAtmA ne 'tamAre' have (bAvAno) mizracetanano nikAla karavAno ane nizcetana cetana (maMgaLadAsa) enI meLe sahaja bhAve cAlyA kare. dAdAzrI kahe che, "ame vyavahAramAM laghuttama ne nizcayamAM guruttama!' 'ame ane bhagavAna ekAkAra chIe ane judAMya chIe ! kevaLajJAna thAya tyAre ekAkAra thaI jAya. jyAre ame darzana karAvIe, 'dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho' te ghaDIe bhagavAna tarIke rahevAnuM. tethI badhA ullAsamAM Ave ne ! ane vAto karIe, satsaMga karIe tyAre bhagavAnathI judAM ! atyAre judAM. jo ke A bole che te TeparekarDa bole ne. teno huM jJAtA-draSTA chuM.' praznakartA dAdAzrIne pUche ke A 'ame' bhagavAna joDe ekAkAra te tyAre 'ame' emanAthI judAM to AmAM 'ame' koNa ? tyAre dAdAzrI kahe che, 356 DigrIvALo bhAga che te jJAnI puruSa, je aMbAlAlabhaI jJAnI thayA. enA e ja huM bAvo ne maMgaLadAsa. maThIyuM khAya che maMgaLadAsa, svAda vede che bAvo ne jANe che te AtmA. majA karanAro bAvo ne jANo 'tame' ! tame caMdubhAI sAMbhaLanAra, aMbAlAla bolanAra, jJAnI bhogavanAra ane 'ame' jANanAra ! khAnArA 'tame' nahIM, hAtha khavaDAve. cAvanAra dAMta, vedanAra mahIM bAvAjI. kaDavA-mIThAnA vedanAra bAvAjI ane jANanAro 'huM pote !' jJAnIe bAvo che tyAM sudhI vedakatA. mULa puruSa kevaLajJAna svarUpa jANanAro. sthULa te maMgaLadAsa, pachI sUkSma bhAga rahyo ane kAraNa bhAga rahyo e banne bAvAnA ane huM zuddhAtmA. ATalAmAM AkhuM akrama vijJAna AvI gayuM ! have bAvAno nikAla karavAno samabhAve. jJAna maLyA pachI zuddhAtmA tarIke judAM paDyA. have jema jema garvarasa cAkhatA baMdha thavAya tema tema mArkasa vadhavAnA. garvarasa Ape to mArkasa 61
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaTe. kAraNa ke UlaTI karavAnI cIja khAI gayA ! bAvAnuM sTezana ghaNuM lAMbuM che. paNa che eka ja sTezana. Ama traNa ja sTezana che, huM, bAvo ne maMgaLadAsa. paNa jhAMpe aDyo ke thaI gayo 'pote' pUrNa bhagavAna ! bahenomAM moha vadhAre hoya, te moha bAvAno che. tene 'ApaNe' jANavAnuM ke moha ATalo che ane jJAnIne kahI devAnuM. dAdAzrI kahe, amAre ya bAvo kharone ! cAra DigrI khUTe che tyAM sudhI 'huM' cokhkhuM thAya nahIM. eTale 'huM bhagavAnathI judo chuM' kahevuM paDe. 'huM bhagavAna chuM' nA kahevAya. bahenone bAvIpaNuM nA chUTe. tenA mATe bahenoe bAvIpaNuM nA thavA devuM. bAvIne bAvApadamAM ja rAkhavuM, nahIM to pAchuM strIpaNuM Avaze. strI bAvo tyAre khalAsa thAya. ApaNA bAvAne ApaNe kahI devAnuM ke 'jIvana evuM suMdara kADho agarabattI jevuM, ke jethI pote baLIne bIjAMne sukha Ape ! nahIM to jiMdagI nakAmI ja gaI jANo !' dAdAzrInuM AtmajJAna maLyA pachI bIjuM kazuM ja karavAnuM bAkI rahetuM nathI. AtmA to zuddha ja che. have bAvAjI zuddha thatAM jaze tema tema vijJAna pragaTa thatuM jaze ! jyAM sudhI 'huM zuddhAtmA, huM vijJAna svarUpa' A badhuM bole che tyAM sudhI 'pote' jJAna svarUpa kahevAya. 'pote' jyAre pUrNa vijJAna svarUpa thAya tyAra pachI bolavAnuM nathI rahetuM. bAvo che tyAM sudhI jJAna svarUpa ne bAvo khatma thAya tyAre vijJAna svarUpa. bAvo vadhato jAya paNa 'huM' tenuM te ja rahe che. 99 che tyAM sudhI 'huM' jJAna svarUpa ane 100 thayuM ke vijJAna svarUpa thaI gayuM !!! 'huM' bAvA svarUpe jJAna svarUpa chuM ne riyalI 'huM' vijJAna svarUpa chuM. jJAna maLyA pachI rileTiva 'maMgaLadAsa chuM' e chUTyuM. pachI bAvA svarUpa thayuM. have jema jema phAIlono samabhAve nikAla thato jAya tema tema bAvo ogaLato jAya. 62 356 DigrI e bAvo. 357, 3586, 359 sudhI bAvo ane 360 thaI gayo eTale 'huM' thaI gayo ! 'huM' to zuddhAtmA che ja paNa bAvo ya zuddha 'huM' thaI gayo ! riyalamAM zuddhAtmA to badhAno 360 DigrIno che, paNa A bAvo judI judI DIgrIno hoya che ane ahaMkAra ja bAvAne AgaLa vadhavA nathI deto. 'huM kaMIka chuM' e bhAre jokhamI bane che AmAM. dAdAzrI kahe ke ame jJAnI. bhagavAna nahIM. 360 DigrI thAya to bhagavAna. 359 sudhI jJAnI. atyAre ame 356 DigrIe chIe. (dAdAzrInA dehavilaya pahelAM ekAda aThavADiyA pahelAM teo bolelA, A e.ema.paTelanA mIThA maracAMnA ruci svAda gayA. have amArI be DigrI AgaLa vadhI. 358 DigrI thaI ! 345 DigrInI upara jAya tyArathI jJAnIpada kahevAya. 345thI 359 sudhI jJAnI bAvAmAM ja jAya ! 355 DigrIthI 360 DigrI sudhI badhA bhagavAna ja kahevAya ! tIrthaMkarone aMdara-bahAra beu 360 DigrI hoya. bAvo 345 DigrI upara jAya to ya pachI maMgaLadAsamAM pheraphAra nA dekhAya. kAraNa ke prakRti to svAbhAvikapaNe kAma kare ja. hA, bAvAmAM bahu pheraphAra thAya. bAvAnI potAnI IphekTo jJAne karIne bhogavAI jAya eTale bAvo 'huM'mAM Avato jAya. 'huM' bAvAne riyAliTI samajAve, tenA AdhAre bAvo 'huM' mAM Avato jAya. 'huM' prajJA svarUpe bAvAne samajaNa pADe che. bAvo UMce caDhato jAya che te prajJAnI hAjarIne kAraNe. jAgRti DAuna jAya to bAvo nIce jato jAya. bAvAnI asara maMgaLadAsa para nA hoya ne maMgaLadAsanI asara bAvA para nA hoya. bAvAnI lAkha IcchA hoya ke maMgaLadAsamAM pheraphAra thAya paNa te nA thaI zake ! maMgaLadAsanI prakRti bAMdhavAmAM bAvo ja kAraNabhUta che. prakRti, prakRtine bAMdhatI nathI. bAvAe pUrve prakRti bAMdhelI. temAM thoDo bhAga 63
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakRtimAM thaI gayo ne bAkIno bAvA pAse rahI gayo. je cenja nA thAya te prakRti ne cenkebala te bAvo. dAdAzrIne badhAMne mokSe laI javAnI khaTapaTa rAta dA'Do hoya. bAvA pAsenuM jJAna cerjebala kharuM ? hA, jJAna haMmezAM cebala hoya. ajJAneya cejebala hoya. maMgaLadAsa jabhyo tyAre sapojha(dhAro ke) 202 DigrI sudhIno hato. te to teno te ja rahe che TheTha sudhI. paNa jJAna maLyA pachI bAvo chUTo paDe che. eTale enI DigrIo AjJAmAM rahevAthI, jAgRtimAM rahevAthI 202 DigrIthI AgaLa vadhavA mAMDe che te TheTha 360 DigrI thaI jAya tyAre bAvAnuM svataMtra astitva rahetuM nathI. te kevaLajJAna svarUpa thaI jAya che ! bAvAno janma ja jJAna maLyA pachI thAya che ! tyAM sudhI 'huM ne maMgaLadAsa ne bAvo badhuM eka ja hoya che. eTale zraddhAmAM 360 DigrI che paNa vartanamAM 303 DigrI che. zraddhAmAM 'huM zuddhAtmA chuM' paNa vartanamAM 303 DIgrIno bAvo che ! eTale 202 DigrI maMgaLadAsanI rileTiva, 360 DigrI zuddhAtmAnI, riyalanI ne 303 DigrI bAvAnI, nIyara riyalanI ! jJAna maLatAM pahelAM ApaNe bAvA to hatA ja nahIM. huM caMdubhAI, huM DaoNkTara, badhuM eka ja mAnatA hatA. jJAna maLatAM pahelAM bAvo hoya paNa te Dresa vagarano bAvo. jyArathI huM kartA chuM, mAre karma bhogavavAM paDaze evuM jANyuM tyArathI ja e bAvo thaI gayo. paNa te ekjhakTa DesavALo bAvo nahIM. A dehAdhyAsa mane varte che evuM samaje tyAMthI to e rophavALo bAvo thayo kahevAya. ghaNo AgaLa vadhelo kahevAya. paNa to ya te asala DresavALo to nahIM ja. asala phUla presavALo bAvo to A jJAna maLyA pachI ja kahevAya. maMgaLadAsane, bAvAne badhAMne jANe te 'huM' ! jJAnI te ya 'huM' nahIM. 360 DigrIno jJAnI che tene paNa 'huM jANuM chuM. tIrthaMkarone 360 DigrI ne dAdAzrIne 356 DigrI che. emAM phera eTalo ke dAdAzrI khaTapaTIyA vItarAga ne tIrthaMkaro pUrNa vItarAga. maMgaLadAsanI prakRti badalAya nahIM. prakRtinI asara bAvAne kare, paNa eTalA ja bhAgane kare jyAM ajJAna rahyuM che. 360 DigrIvALAne kaMI ja asara nA kare. bAvAnuM svarUpa jJAnathI dekhAya. jema DigrI vadhatI jAya tema vadhAre aSTa svarUpa samajAtuM jAya. bAvAnuM ne maMgaLadAsanuM svarUpa samaje che te 'huM' ane te ya prajJA svarUpe. eka mahAtmA dAdAzrIne pUche che ke bAvA ane ahaMkAramAM zuM pharaka ? tyAre dAdAzrI kahe che ke ahaMkAra pote ja bAvo che ne ahaMkAra jema ocho thAya te ya bAvo che ne khalAsa thAya te ya bAvo che. dAdAzrI kahe che ke amAre ahaMkAra khalAsa thayelo ja che. 'huM ahaMkAra khalAsa thayelo chuM, paNa bAvo haju ahaMkArI che. 356 DigrIvALA eTale amane DiscArja ahaMkAra rahe, jenA AdhAre badhI daihika kriyAo thAya. dAdAzrI kahe che, 'dAdA bhagavAna' e bhagavAna che ane dAdA e bhagavAna nathI. dAdA ya bAvA che. eTale jJAnI ya bAvA (ne) tame ya bAvA. dAdAzrI ekadama pyaoNra che tethI badhAMne niraMtara yAda rahe che, nahIM to koI yAda nA rahe. A 360 DigrInuM jJAna kema pragaTa thatuM nathI ? haju bahAra badhe keTalA raso paDyA che ! keTalI keTalI jagyAe hajI galIpacIo thAya che ?!. akrama jJAna dAdAzrI Ape che te 360 DigrInuM pUrNa kevaLajJAna ja Ape che paNa pUrepUruM pacatuM nathI. dAdAzrIne ja 356 DigrI jaIne aTakyuM. mahAtmAone 200 uparathI 30 ke 310 ke 320 para Ave che !
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnImAM ne bhagavAnamAM zo phera ? jJAnI samajI zake, joI zake badhuMya paNa jANI nA zake ! dAdAzrI kahe che mAruM jJAna 356 DigrI e aTakyuM, 360 DigrI thayuM hota to "" ne dAdA bhagavAna eka thaI gayA hota ! paNa juduM rahyuM 356 DigrIne kAraNe. A kALamAM saMpUrNa pragaTa thAya ja nahIM ! cauda lokano nAtha eTale pUrNa pragaTa thayA che, phUla skelamAM hAjara thayA che te ! ane evo cauda lokano nAtha pragaTyo che A e. ema. paTelamAM ! A be bhedathI pahoMcI nahIM vaLe ne dareka jagyAe zaMkA paDaze ne UlaTuM bagaDaze ! te vizeSa phoDa pADI saMpUrNa kleriTI karI ApI che ke jethI lokone kyAreya kyAMya gUMcavADo nA thAya ! dAdAzrIe prathama vAra ja huM, bAvo ne maMgaLadAsanuM guhya rahasya khulluM karyuM. 1987mAM amerikAmAM ! ane bolelA ke A chellAmAM chelluM jJAna huM tamane ApI dauM chuM. have AnAthI AgaLa kazuM ja jANavAnuM rahetuM nathI. "huM" bAvo ne maMgaLadAsanI ekjhakTa jAgRtimAM rahe to jJAnInI jema, amArI jema rahI zake ! koI zAstramAM AvuM aMdaranuM rahasya nathI khulluM thayuM. dAdAzrI kahe che ke A rahasya kahevA ane eTalA mATe rahyAM ke amArI pUrNAhuti A kALane lIdhe nA thaI. nahIM to pUrNa padavALA kaMI paNa bolyA karyA vagara mokSe cAlyA jAya ! dAdAzrI potAnI AMtarika Atmika dazAnuM varNana karatAM kahe che ke ame rahIe chIe saMpUrNa traNaso sAMTha DigrI dazAmAM ane darzana thAya traNaso chappananAM ! ne. tethI darzana karanArane khUba phAyado thAya. AvAM darzana maLe kyAMthI ? eka mahAtmA dAdAzrIne pUche che ke ApanAmAM kyo bhAga jJAnIno ? Apa to AtmA ja cho ne ? tyAre pUjayazrI kahe che ke jeTalo pote AtmArUpa thayo e jJAnI. 356 DigrIno jJAnI. 356 DigrI aMtarAtmAnI ne 360 DigrI paramAtmAnI ! zrImad rAjacaMdra spaSTa zabdomAM kahyuM che ke jJAnI e dehadhArI paramAtmA ja kahevAya ! cAra DigrI pUrI thaye paramAtmA thaze. koI kalekTara mahinA pahelAM thayo ne koI vIsa varSathI thayelo che. bannenI posTa sarakhI ja gaNAya. banneva kamiznara thavAnA. paNa to ya sarakhuM nA gaNAya. 20 varSavALo kAle kamiznara thaIne Ubho raheze ne mahinAthI thayelAne keTalIya vAra lAgaze ! dasa lAkha varSe pragaTa thayAM che. A akrama jJAnI ! dAdAzrI kahe che amAre kaMI utAvaLa nathI kevaLajJAnanI ! A kALamAM e parIkSA levAtI ja nathI to mAre tenI taiyArI karavAnI zI jarUra ? huM zA mATe jagata kalyANamAM na paDuM ? jagata kalyANa karavAnI kevI utkRSTa bhAvanA che AmAM dAdAzrInI ! huM bAvo ne maMgaLadAsanuM vijJAna jabarajasta nIkaLyuM che. A chellAmAM chelluM vijJAna che. mIThA pANInA eka varasAdathI AkhuM anAja UgI nIkaLe tenA jevuM ! 'huM bAvo ne maMgaLadAsa'nI vAta A prathamavAra ja pragaTa thAya che. dAdAzrInA hRdayanI varSonI vyathA hatI ke kaI rIte A guhya jJAna badhAMne samajAvuM ?! e mathAmaNa karatAM karatAM A 'huM 'bAvo' ne 'maMgaLadAsa'mAM rUpaka AvyuM ne badhuM phITa thaI gayuM ! jagatanI ya purve jabarajasta ke dAdAzrI deha choDatAM pahelAM A guhyajJAna khulluM karatAM gayA ! dhanya che e mahAtmAone ke jemaNe pratyakSa A huM bAvo ne maMgaLadAsano satsaMga sAMbhaLyo ane dhanya dhanya che e mahAtmAone ke jenI jAgRtimAM niraMtara A vaNAI gayuM che jJAna !!! AvA jJAnIno joga jagatamAM jaDe nahIM. badhuM jaDe paNa A bheguM nA thAya. jyAM brahmAMDano bhagavAna pragaTa thayo che, eno sAMdho meLavIne kAma kADhI lo ! huM, bAvo ne maMgaLadAsa. Ama traNa bheda dAdAzrIe zA mATe pADyA ? nahIM to A duSamakALanA loko dAdA bhagavAna ane aMbAlAla,
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 9 S $ $ $ $ prajJAnI pIchANa yathArtha svarUpe... ajJAnuM prAgaTaya? prajJA, jaDa ke cetana? nathI e samyabuddhi ! jJAna pachI ajJAzaktinI sthiti ! paMcAjJA pALanAra koNa? juduja rAkhe te prajJA ! mahIM cetave e ja AtmAnubhava! prajJAthI UMdhuM calAve koNa? prajJA anedivyacakSu ! ajJAnIne koNa cetave? pastAvo kone thAya? vicAra neprajJA tadana nokhenokhAM ! jonArane thAka kyAMthI ? chUTuM paDeluM zuddha citta e ja prajJA ! phera emAM Abha-jamInano ! buddhinuM sAMbhaLavA sAme ceto ! prajJA svataMtra che buddhithI ! prajJAnI mAtra jJAnakriyAo ! buddhithI UMcI prajJA, ethI UMcuM... adhyAtmamAM buddhino sAro ! saMsAra calAvanArI buddhi ! zuM samyakubuddhi ane prajJA eka ja ! samyabuddhimAM mAlikI bhAva! sthitaprajJa dazAne pragaTa prajJA ! akramanI to ghaNI UMcI dazA! nakhAnAro-pInAro bolanAro... navAjuM sudhI sthitaprajJa neso e... mohamiyo ne sthira acaLamAM ! anukramaNikA [1] prajJA 1 A zodhakhoLo, prajJAthI ke buddhithI ? 3 prajJAcetave ahaMkArane! 5 dAdAnuMnididhyAsana karAve prajJA ! 6 zuddha citta e ja zuddhAtmA. 7 dAdAnI prajJAnI anokhI zakti! 8 samabhAvanikAlamAM prajJAno rola! 10 nizcayo, ajJA-prajJA taNA ! 13 prajJAmAM kaI rIte rahevuM tanmaya? 13 prajJA cetavekSA bhAgane! 13 bhUlanI sAme pratibhAva kono? 14 prajJAnA pariNAmo bhogave koNa ? 14 judAM be, vedaka ne jJAyaka ! 16 prajJA parivaha 17 zraddhA, prajJAnI jhINI samaja ! 18 saMbaMdha, sUjha ane prajJA taNo ! 19 e che darzana, nahI sujha ! 0 annA eja ajJAna? rara prajJA nathI riyala kerileTIva ! ra3 bheda, bhedajJAnane prajJA taNAM ! 23 'ema' kare to buddhi marI jAya ! 24 zuddhAtmA, pratiSThita AtmAne prajJA ! rapa rAyaktA konI? ra6 jugala joDI, jAgRtine prajJAnI ! 28 ajJAzaktinuM mULa ! 9 enoya prajJA ! 3ra dAdAnI khaTapaTI prajJA ! 33 kRpAnuM rahasya! 4 jagatalyANamAM ahaMkAra nimitta ne... 35 tyAM sudhI prajJA ja jJAtA-drA! zaMkA tyAM sudhI sthitaajJa ! 36 koNa thAtA ne konuM dhyAna ? sthitaprajJa dazAthI AgaLa ! 6 jJAna, vijJAnane prajJA ! ahaMkAranuM sthAna sthitaprajJamAM ? 37 buddhithI bheda, prajJAthI abheda ! phera, sthitaprajJa nevItarAgamAM! abhedatAnI prApti eTale zuM? [2.1] rAga-dveSa saMsAranuM rUTakaoNjha - ajJAna! 39 viSayagraMthi chedana, tyAM dhArI ja banevItarAga ! u9 nija saMvedana akramamAM rAga-dveSa rahita dazA! 39 so TakA gayA rAga-dveSa ! rAga Asakti-paramANuvijJAna ! 0 laDhe-vaDhe toya vItarAga!. nathI zuddhAtmAne rAga-dveSa ! 81 rAga-dveSa evyatireka guNa ! to ja pamAya mokSano paMtha ! 83 pugalamAM rAgaSa nahIM te jJAna ! dheya mAruM tyAMchaTyA ! 84 jJAna prakAzanena ya mUrchA! mananA virodha sAme... 85 rAga-dveSa rahita teahiMsaka! mahAtmAonena rahyAM rAga-dveSa ! 86 jeTalo roga eTalo rAga ! pachI ebharelo mAla ! 87 rAga-dveSa rahitate zuddha jJAna ! [2.2] gamo-aNamo ahaMkAra bhaLe to ja rAga-ya!. ja upekSAthI zarU vItarAgatAnI vATa ! nathI rAga-dveSa, akramajJAna.... | 8 upekSAthI UMcI udAsInatA! bhAvatuM nA bhAvatuMmAM Dakhala konI? 99 rAgadveSa tyAM yAdagIrI ! ghadAno gamo-aNagamo ! 1La phera, sneha ane rAgamAM ! [2.3] vItadveSa vyAkhyA rAgaSa taNI ! 110 bALako pUrvanAthanA pariNAme! jela upara rAgathAya? 111 rAgamAMthI draSa, dveSamAMthI rAga ! rakhavanAra mULa dveSa ! 112 akrama vijJAne banAvyA vItaSa ! dviSa ja janetA rAganI ! 112 vItaSa kema nahIM ? pahelAM dveSa, sUkSmamAM ! 114 'huM caMdumAM rAga to svarUpamAM ya ! ane rAgamAM pasaMdagI potAnI ! 115 thayAM vItaSa, jJAna maLatAM ja ! cAra kaSAyo cheSa ! 116 vItaSa pachI rahyo DiscArja rAga! bhUkhanuM mULa kAraNa dveSa ! 119 eTeka gayo te bhagavAna thayo! ebadhI che azAtA vedanIya ! 122 rAga-dveSanA bhogavaTAno.... dvaSa ja prathama, pachI rAga ! 123 A che saMpUrNavijJAna ! $ $ $ $
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 15: 204 [2.4] prazasta rANa niraMtara bhUlAya nAte prazasta rAga ! 13pa vItarAga prati prasthAna ! jJAnI mATe ghelacha! 136 jJAnI eja tAro AtmA! prazasta rAga esTepIMgache ! 138 jJAna maLatAM ja dAdA para rAga ! prazasta rAga ane prazasta moha! 19 prazasta rAga eja A kALano... jJAnInI bhaktie zuddha lobha! 19 paramArtha rAgathI maLe jJAnI ! bhagavAne vakhANyo... 142 [2.5] vItarAgatA rAgamAMvItarAga! 147 aSTayAkhyAo vItarAgatA taNI ! prazasta rAgane kAraNe nathI vItarAga ! 148 zA AdhAre ethayA vItarAga? samatvanI samAlocanA ! 148 vItarAga-prAptinI vATa ! dAsInatAnI zarUAta ! 149 vItarAga, nirbhaya thAya dAdA dekhevizALatAthI ne te bhagavAna ! 163 mANe aizvarya ! 150 vItarAgatA edazA ! vItarAgatA pragaTa kyArene. 150 kakSAnI parAkASThakyAM ! vItarAga draSTithI vItarAgatA ! 15ra jagatanuMlyANa thaIne ja raheze ! huM mAruM gaye vItarAga ! 154 bhekha amAro jagata kalyANano! ramato mUka tArA dehane! 157 gurupUname pUrNa aMta bhAvamAM ! samyakadarzana ane AtmasAkSAtkAra ! 158 chatAM rahyo phera caudaza-pUnamamAM! zuM pratiSThita AtmAvItarAgathAya ? 159 [3] meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! jyAM zabda-vANI vIramAM zraddhA -darzana-anubhava-vartana : 18O pote vItarAga ! 173 cetanabhAvavALuM pudgala ! bhUla pakaDanAro koNa? 174 paramANu zuddha karavA paNa kaI rIte? 183 kacaro dekhADe koNa? 17pa sAbuya potene kapaDuMya pote ! parAkrama kareteya pula !!! 177 dAdA Ape sIdho phoDa! kare pudgala, mAne meM karyuM ! 173 jJAnakhANamAMthI UMcuM ratna! [4.1]. jJAta-ajJAta mULabheda jJAna-ajJAnato ! 189 jJAna eTale prakAza, samaja nahIM ! chAMyo nA paDe evo ujAza ! 10 ajJAna pudgala kevI rIte? jJAna lenAra koNa? 11 ajJAna ja moTuM AvaraNa ! AmAM 'pote koNa ? 194 jJAnIo ja samajAvI zake jJAna ! 221 ahaMkAra kaI rIte ogALavo? 15 jJAnaprAptinuM ekameva sAdhana.... ajJAno preraka koNa 19 zuddha jJAna e ja paramAtmA ! jagatanuM adhiSThAna 196 zubhAzubha jJAna! bannanuM AdivijJAna 197 jJAna navuM grahaNu kare ke mAtra ahaMkAranI utpati ! 198 AvaraNa tUTe ! 225 jJAna, sva para prakAzaka ! 2jI riyalajJAna - rileTivajJAne 226 jJAna hoya sahaja, vicAreluM nahIM ! 2% AvaraNa khacce pragaTe AtmajJAna ! jarUrI che 'baMdhananuM jJAna' thavuM ! 201 zuddhajJAna rAkhe nirbheLa ! mAyAnuM sAcuM svarUpa ! 202 zuddhajJAna e ja AtmA ! yathArtha svarUpa ajJAna taNuM ! jJAnanA prakAra ! AdhAra Ape ajJAnane ! 205 jJAna-vijJAnanA pariNAmo ! phera che bhrAMti ne ajJAnamAM ! 206 khape vijJAnasvarUpa AtmA ! zuM jJAna AveluM jatuM rahe! 208 kevaLajJAna svarUpamAM eja lakSa! 235 jJAnano che aMta, nahIM ajJAnano ! ra6 nahAryA kadivItarAgo kazAthI ! ra36 ajJAnanA AdhAre aTakayo mokSa ! ra10 mahAtmAone 'svarUpajJAnamAM jagata pAse che buddhijanyajJAna ! ra10 rahevAnI cAvI ! ra37 kriyAvALuM jJAna mAtra ajJAna ! ra11 DiscArjamAna sAme jJAna jAgRti ! 28 sthiti surata sTezane jJAna sarvajJAnIono puruSArthasarakho ! ra9 thayuM tyAranI ! 213 AjanuM jJAna juduM to kaSAya nahIM ! ra41 AtmA:svAdhIna -parAdhIna! ra14 gatajJAnanA AdhAre parAkrama! pote zuM che ? 215 [5.1] jJAna-darzana vyAkhyAratnatraya taNI ! 243 samaja, anubhava-lakSa-pratIti taNI! 253 AtmAnuM darzana anubhavaH jJAna! ra45 zuM khUTe che mahAtmAone? AtmAno anubhava :tapa: cAritra! ra47 Ama anubhavathI pragaTezAna! darzana kahevAya konuM? ra49 mikamAM jJAna-darzana-cAritra! satumAM samAya etraNeva ! 25) kamikamAMrileTivamAMthI riyala! nija prakRtinA jJAtA-drAe akramamAM svayaMkriyAkArI jJAna! ja cAritra ! rapara gula, guhyatara ne guhyatama jJAna ! [5.2] cAstri vItarAgonuM yathArtha vyavasthara cAritra! ra67 echeviparIta jJAna... 171 186
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bheda, vyavahAra ne nizcaya cAritranA ! 268 cAritranI yathArtha vyAkhyA ! 20 kramikamAM vyavahAra cAritrathI nizcaya cAritramAM ! mithyA jJAna - mithyA darzana - mithyA cAritra ! nizcaya cAritra nathI bhALyuM jagate ! vItarAgonuM cAritra che arUpI ! smita chenizcaya cAritranI ! jJAtA - draSTA, e daraasala cAritra ! cAritra mohane 'jue' e te samyak cAritra ! khasyacAritra mohanIya, AdhAra-AdhArI saMbaMdhaTakyo saMsAra ! jagatamAM kyo AdhAra zAzvata ? gleMDa muMA, nija gharamAM !!! nirAlaMba AtmA kevo hoya ? AlaMbana - guru ke zAstranuM ? yogIne avalaMbana zenuM ? pachI nathI buddhinuM AlaMbana ! jagata ve AlaMbanathI ! nirAlaMbI dazA ! huMja bhagavAna nirAlaMba ! 'huM zuddhAtmA' e zabdAvalaMbana ! aMte anubhava ne anubhavI eka ! zabdAlaMba pachI mokSa eka-be bhavamAM ! AtmAno khorAka ? huM AtmA ne beThaka ! sUkSma dAdA, nididhyAsana svarUpe ! mahAtmAonuMcAritra ! 21 tyAre udaya thAya cAritrano ! nathI karavAno vikAsa AtmaguNano ! 283 vyavahAra cAritra ! 284 cAritranA lakSaNo ! 27 samyak cAritra vatyuMtyAre gaNAya ! 274 parIkSA cAritra baLavAnanI ! 275tyAre Avyo nizcayamAM ! 275 28 yathAkhyAta cAritra ! pragaTe pUrNatva ! 280 phera, kevaLa ane samyak cAritramAM ! samyak darzana, khape pAyAmAM ja ! 281 nija svabhAvanuM akhaMDa jJAna ! dAdAnuM cAritra ! samaja, astitva ne cAritra taNI ! 279 mokSano mArga eka ja ! [6] tirAlaMba 30 31 302 303 34 5 311 313 314 16 319 bhagavAna mahAvIra pUrNanirAlaMba ! phera, zuddhAtmA ne paramAtmAno ! dAdA bhagavAna jevo huM zuddhAtmA ! caudamA guMThANe nirapekSa ! zuddhAtmAnuM avalaMbana kone ? nirAlaMbanI prApti mATe 304 ghaTe A badhuM.... 36 aMtaHsatsaMge ya AlaMbana ! 37 phera, AdhAra ne AlaMbanamAM ! 309 AdhAra-AdhArInI samaja ! 310nirAlaMba thayA kaI vATe ? hUMphanuM svarUpa ! hUMpha lo to jJAnInI ja ! aMte chUTe jJAnInuM avalaMbana ! vyavahAra-nizcayanA AlaMbana ! AjJAcAritramAMthI daraasalamAM ! 286 283 89 20 21 292 293 293 25 296 296 29 330 339 332 333 34 338 33EUR 339 336 370 46 349 351 para 354 jJAnInI vANI ja aMtima avalaMbana !322 rileTivamAMthI riyala - jJAnIne bhagavAna vaza ! mAtra vAtane samajo..! badhAmAM 'huM' ja jue te pAme spIDIlI ! parAvalaMbana - AlaMbana - nirAlaMbana | dezanAM AlaMbano ! saMjJAthI mULa AtmAne puge... jarIka cheTo rahyo rAjamahela ! [7] oLakha, 'huMbAvo ne maMgaLadAsa' tI! badalAya e 'bAvo' ! A badhA khela konA ? be mana : 'bAvA'nuM ne 'maMgaLadAsa'nuM ! tIrthaMkara, e che karma ! mokSa khoLe che te mokSa svarUpa che te ! pudgala paNa thAya bhagavAna ! svadoSo dekhAya tyArathI bAvo jAya ! Ama potApaNuM rakhAve 'e' ! baMdhAyelo te 'A' ! na pUchAya nakAmuM jJAnIne ! bAvo ne maMgaLadAsanA phoDa ! 419 kevaLajJAna pachI abheda svarUpe ! 'ame', 'tame' beu bAvA ! khAnAro-vedanAro ne jANanAra... 323 ebsolyuTa tarapha ! 324 thiyarama opha ebsolyuTIjhama ! nirAlaMba dazA tyAM nirbhayatA. vItarAgatA ! nirAlaMba ekevaLajJAna 36 svarUpI AtmA 327 tethI nApAsa thayA kevaLajJAnamAM ! 328 aMtamAM vijJAna svarUpa ! 39 huM bAvo te maMgaLadAsa 366 367 30 mamatA e bAvo ! zuddhAtmAnI prArthanA, bAvAnI ! have nikAlI bAvApada ! 3pa 382 383 384 373 374 377 38 379 DigrI konI, keTalI ? 381...tyArathI savALo bAvo ! 'maMgaLadAsa' para zI asara ? 386 387 389 391 pahoMcyA paramAtmAnA parizitamAM ! 31 392 para ne svanuM kSetra ! aMte bAvo. na rahe bAvI ! 393 34 394 jIvana bane sugaMdhImaya ! have thaI khAtrI muktinI ! 'bAvo' zuddha to 'huM' zuddha ! 'huM'ne 'bAvo' traNaso sAThe eka ! sarvazAstrono sAra ATalAmAM ! brahma, brahmA, amita.... parsanala, Impasarnala ane ebsolyuTa ! 388...tyAre jJAna pragaTa thayuM jaze ! roMga biliphathI ImyaoNra saoNla ! ATalo phera jJAnI ne bhagavAnamAM ! pragaTayo cauda lokano nAtha ! jJAnI puruSa,e ja dehAdhArI paramAtmA!428 nathI utAvaLa kevaLajJAnanI ! pa * * * 359 jJAnInI kaksTrA ! khulyuM rahasya akrama vijJAna thakI ! tamAma zAstrono sAra, huM bAvA..... 363 36 _* *_chu__P 5 46 12 415 418 kaI DigrIe, jJAnIpada-bhagavAnapada ? bheda, traNaso sATha ne traNaso chappana DigrIno 'huM', 'bAvo', 'maMgaLadAsa' samaje koNa ? 420 'dAdA bhagavAna' ane 'dAdA-bAvo' ! 45 46 427 427 429 830 jA jajJa
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) AtAvANI zreNI - 13 (utarArdha) [1] prajJA prajJAtI pIchANa yathArtha svarUpe.. praznakartA : je khyAla che ke "mAruM svarUpa A che ane A bIjuM che." e je satata khyAla rahe che e kayA bhAgane che ? e kayo bhAga che ? dAdAzrI : e to prajJA dekhADe. prajJA badhuM dekhADe che. A badhuMya chUTuM chUTuM dekhADe che. praznakartA : eya khyAla rahe che ke A be chUTuM dekhADe che te ya huM hoya, huM A chuM. dAdAzrI : e to barobara che, prajJA dekhADe che. praznakartA: prajJA kevI rIte utpanna thAya ane kyAMthI utpanna thaI? dAdAzrI : e to jJAna "ame ApIe tenI sAthe ja utpanna thAya. jJAnathI prajJA UbhI thaI gaI. prajJAnuM kAma cAlu thaI gayuM. be zaktio che aMdara. ame jJAna ApIe tyAre prajJAzakti utpanna thAya. nahIM to ajJAzakti jIvamAtrane hoya ja. eTale "huM" ane "mUrti be bhegA thAya, enuM nAma ajJAzakti. saMsAra Ubho karanArI ajJAzakti. te saMsAranI bahAra nIkaLavA nA de. prajJAzakti saMsAramAM ene rahevA nA de. mArI-ThokIne, DhaseDIne Ama bAMdhIne mokSe laI jAya. eTale A zakti je utpanna thai che, te kAma karyA kare che. tene "ApaNe" Dakho nahi karavo vacce. enI meLe kAma thai ja rahyuM che, sahaja rIte kAma thai rahyuM che. jJAnI puruSa IgoIjhama kADhe tyAra pachI prajJA utpanna thAya. IgoIjhama ne mamatA, e ajJAzaktinI sAravAramAM che. prajJA utpanna thAya eTale ajJA nAmanI zakti enuM badhuM laIne vALI-jhuDIne cAlavA mAMDe ! jema koMgresa gavarnamenTa AvI, pelAM aMgrejo jatAM rahyAM ne badhAM. bhagavAne zuM kahyuM ke baMdha zenAthI che ? tyAre kahe, ajJAthI baMdha che. ajJAthI A saMsArabaMdha thaI rahyo che. ajJAthI pApa-puNya racAya che. ajJA ane eno sAmo pratipakSI zabda mukti, prajJAthI thAya. te prajJA niraMtara 'tamane cetave. e pahelAM nahotI. pahelA ajJA hatI. ajJA pote che te UMdhuM vIMTALa vIMTALa vIMTALa kare. te ajJAthI A saMsAra Ubho thayo, prajJAthI saMsAra nAza thAya. ajJAthI ahaMkAra hoya. prajJA nirahaMkAra thayA pachIthI utpanna thAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e lakSa beThuM pachI prajJAzakti utpanna thAya. have ajJAmAM zuM hoya ke "A meM karyuM, meM duHkha bhogavyuM, pelAe kahyuM, pelAe gALa bhAMDI mane." prajJA zuM kahe che ke "huM kartA nahIM, huM bhoktA nahIM, huM jJAtA.' sAmAe mane gALa bhAMDI e nimitta che bicAro, e sAmo paNa kartA nathI. e chellAmAM chelluM jJAna. sAmo kartA nathI dekhAto ane pote kartA nathI e bhAna rahyuM, e chellAmAM chelluM mokSanuM sAdhana ATaluM. praznakartA: rAga-dveSane rAga-dveSa jANavA e prajJAno upayoga thayo kahevAya ? prajJA te vakhate upayogamAM hoya che ? dAdAzrI : prajJAnuM to bejhamenTa juduM che. e to ajJAnI ya samaje ke A rAga-dveSa kare che. rAga-dveSa gayA che e prajJA jANe. e ajJAnIne samajAya nahIM. bAkI nAnuM chokaruM ya rAga-dveSane samaje ne ! ApaNe moTuM caDhAvIene to chokaruM jatuM rahe, pAchuM nA Ave. ajJA jAya eTale prajJA UbhI thAya. jagatanA jIvamAtrane mithyAtva
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) to ajJAmAM pariNAme che ane potAmAM samAya to.... dAdAzrI : nA, evuM nahIM. e ajJAzakti judI che. paNa e beu AtmAnI zaktio che. jyAre pudgalamAM koI AvI tevI zakti ja nathI ne ! praznakartA H eTale eno artha e ke badhI je kaMI zaktio che, e badhI AtmAnI ja zaktio che ? che tyAM sudhI ajJA ane mithyAtva khase eTale prajJA utpanna thAya. praznakartA : e saMsAramAM rahIne prajJA na pragaTe, ajJA ja rahe ? dAdAzrI : nA, ApaNane prajJA UbhI thaI. have tame saMsAramAM cho to ya prajJA UbhI thayelI che ne ! eTale have saMsAramAM jyAM AgaLa tamAruM baMdhana hoya tyAM tamane choDAvI devaDAve haMmezA cetavIne ApaNane kaMI jAgRti nA hoya to aMdarathI cetavaNI maLe, e prajJAzaktinuM kAma ane saMsAramAM dhaMdho karatAM hoya tyAre ajJAzakti kahe, Ama karo to paiNAya, maLI jAya evuM che. e ajJAzakti cetave paNa e to saMsAramAM bhaTakavAnuM. ane mokSa mATe prajJA cetave.. praznakartA: badhA DisIjhana buddhi le chene ? dAdAzrI : hA, DisIjhana buddhi le che paNa be prakAranA DisIjhana. mokSa jatAM levAnA DisIjhana prajJA le che ane saMsArI DisIjhana ajJA le che. ajJA eTale buddhi. ajJA-prajJAnA DisIjhana che badhA. ajJAtuM prAgaTaya ? praznakartA: jJAna ane prajJAmAM pharaka zuM che ? dAdAzrI : prajJA te jJAnathI utpanna thanArI eka zakti che. prajJA e AtmAnI ja DAyarekTa zakti che, DAyarekTa lAITa che ane ajJA e InaDAyarekTa lAITa che. ajJA e Topa uparanI buddhi kahevAya agara to nAnAmAM nAnI buddhithI mAMDIne paNa ajJA badhI AkhI. chatAMya e AtmAnI zakti che pAchI. ajJAzakti AtmAnI zakti che ane prajJA e ya AtmAnI zakti che. praznakartA : e zakti AtmAnI kevI rIte gaNAya ? dAdAzrI : vizeSa pariNAmane lIdhe ajJAzakti utpanna thaI. praznakartA H dAdA, evuM nathI ke zakti eka ja che. jo bahAra gaI dAdAzrI : AtmAnI ja zakti che, paNa jyAM sudhI AtmA che te vizeSa pariNAmamAM sapaDAyelo che tyAM sudhI ajJAzaktinI bahAra nIkaLe nahIMne ! jyAre ajJAzaktimAMthI bahAra nIkaLe, pote potAnA bhAnamAM Ave tyAre ajJAzakti khase. tyAre nija pariNAma utpanna thAya. tyAra pachI prajJAzakti kAma kare. pachI saMsAramAM javA nA de. eTale beu zaktio AtmAnI ja che. bAkI koI bahAranI, bIjA koInI zakti ja nathI AmAM. e prajJAzakti ane ajJAzakti beu mAnelI vastu che, bilipha che. praznakartA : ajJAzaktinI zarUAta zAthI thaI, te pAchaLa zo hetu hato ? dAdAzrI : mULa AtmA ane ene A jaDano saMyoga bAjhayo, cetananI joDe jaDano saMyoga bAjhayo, e saMyogathI vizeSa jJAna utpanna thayuM. e ajJAzakti thaI. praznakartA: ajJA ane prajJA e bemAMthI cAle konuM? dAdAzrI : A to beunuM cAle che. sau saunA kSetramAM, potapotAnA kSetramAM banneyanuM cAle che. praznakartA prajJA ane pratiSThita AtmAmAM pharaka kharo ? dAdAzrI : bahu phera, pratiSThita AtmA to ApaNe A 'caMdubhAI che
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) cetanamAMthI judI paDelI, te A kArya karavA pUratI ja. pachI eka thaI jaze pAchI. praznakartA: prajJA e pudgala nathI, e AtmA ne pudgala vacceno bhAga che ? te ane prajJA to AtmAno eka vibhAga che. praznakartA : prajJAnuM udbhavasthAna kayuM? dAdAzrI : enuM sthAna nA hoya eno to kALa hoya. e peluM mithyAtva je kALe phrekacara thaI jAyane, eTale prajJA hAjara thaI jAya. buddhi para ghA paDyo eTale hAjara thaI jAya. praznakartA : ghaNI vakhata vAtacItamAM ApaNe vAparIe chIene ke prajJA e AtmAno bhAga che. dAdAzrI : hA, te che ja ne ! praznakartA : AtmAno bhAga che ? dAdAzrI : AtmAno bhAga, eno artha evo nahIM karavAno. tame tamArI bhASAmAM laI jAva cho badhI vAto. e eno svabhAva che ke amuka kALa utpanna thayo ke prajJA pote utpanna thaI jAya ane pachI badhuM moze pahoMcADI ne pachI laya thaI jAya. A ajJA ya utpanna thaI gayelI che ane laya thaI jAya. prajJA utpanna thAya, tyAre ajJA laya thaI jAya. jema A aMdhAruM pachI divasa (ajavALuM) hoya. dAdAzrI : nahIM, AtmA ne pudgala vacceno bhAga nathI. e AtmAno eka bhAga judo paDI jAya che, ane jJAna ApIe chIe te dahADe. te TheTha mokSe laI jatAM sudhI AtmA kaMI kare nahIM AmAM. eTale AtmAno bhAga judo rahIne kAma karyA kare. jyAre AtmAno adhikAra ja badho prajJAnA hAthamAM che, kulamukhatyAra patra jevuM ! praznakartA : eTale pachI bhagavAna zuM kare ? e to jJAtA-draSTA che. kazAmAM hAtha ghAlatA ja nathI, vItarAga che. dAdAzrI : hAtha ghAlavAnuM rahe ja nahIM ne? prajJA to bhagavAnanI riprejhenTeTiva jevI che. tathI e samyak buddhi ! praznakartA : dAdA, samyak buddhi e ja prajJA ? dAdAzrI : nA, prajJA ethI UMco bhAga che. prajJA to pratinidhi che AtmAnI. atyAre AtmA saMsAramAMthI tamane mokSe laI javA mATe kazuM kAma jAte karato nathI. eno bhAga A prajJA che, e prajJA ja tamane niraMtara mokSe laI javA mATe cetava cetava karyA kare. prajJA, jaDa ke cetata ? praznakartA: to prajJAmAM thoDo-ghaNo vikalpano bhAga kharo ? dAdAzrI : vikalpa lAge-vaLage nahIM tyAM AgaLa. vikalpa badho ajJA. AmAM vikalpa-bikalpa kazo hoya nahIM, nirvikalpI che e. cetana che, jaDa nathI. e prajJA che ane te ja muLa AtmA che, paNa atyAre prajJA gaNAya. mULa AtmAnI AvI koI kriyA hoya nahIM, je mokSe laI jAya. praznakartA : prajJA paNa pAvara cetana ja ne ? dAdAzrI : nA, e pAvara cetana nathI, e mULa cetana. paNa mULa prajJA enuM kAma pUruM thaI gayuM tyAre e AtmAmAM pAchI hatI evI ne evI sthira thaI jAya. have dareka jIvamAM prajJA hoI zake nahIM. e to jJAnI puruSa jyAre potAnuM svarUpa jAgRta karI Ape tyAre prajJA utpanna
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) thAya. A jIvamAtrane prajJA nA hoya to ajJA to hoya ja. praznakartA : prajJA ajJAne pesavA nA de e ja enuM kAmane ? dAdAzrI : ajJAne pesavA devAnI to vAta ja nahIM. ajJAne to tyAM pesavA ja nA de, paNa joDe joDe mokSe laI javAnuM kAma enuM. ajJAna UbhuM thAya to dabAvIne, ene samajaNa pADIne mokSa bhaNI laI jAya. ane ajJAnuM kAma zuM ke thoDuM ghaNuM lAITa UbhuM thayuM hoya to ene aMdhAruM kare, tyAM "ene' saMsAramAM laI jAya. eTale ApaNe ajJAzaktinA pAsAmAM nA rahevuM. ajJAzaktie to A saMsAramAM bhaTakAvI mAryA che. ajJAzakti enI pAse krodha-mAna-mAyAlobha, badhAM hathiyAra hoya. ahaMkAra bahu bhAre hoya. te AkhuM lazkara che. bhAre. ane prajJAzaktimAM ahaMkAra nathI. tethI 'ApaNe' pote hAjara rahevuM joIe. ApaNe A pakSamAM rahyA, to prajJAzakti hAre evI nathI. enuM kAma karyA ja kare. upazama bhAva che Akho. eTale mahIM caMcaLa UbhuM thayuM ke tarata baMdha karI devAM, daravAjA. bAkI pote jANI joIne che te UMdhuM kare ke mAre rAga-dveSa karavA che have, tyAre pelI prajJA khasI jAya. phakta prajJAzaktine vAMdho na Ave eTalA mATe jJAnI puruSanuM sevana karavAthI e zakti majabUta thayA kare. A zaktine koI harakata nA AvavI joIe. haju ekadama AvelI hoya ane koI harakata Ave to UDI jAya. nAza thavAnI, pelI prajJA vadhavAnI. praznakartA : gUMcavaNa thAya eTale ema lAge ke azAzakti javAnI che. dAdAzrI : guMcavAya te ghaDIe ajJAzakti. pachI enuM kazuM cAlatuM nathI eTale gUMcavAya ane pachI khalAsa thaI jAya. e ajJAzakti jyAM sudhI ajJAna che tyAM sudhI rahyA karavAnI. ane jeTalI ajJAzakti ochI thaI eTalI prajJAzakti mukta thaI. saphokezana guMgaLAmaNa karAve badhuM. ApaNuM kazuM laI nA jAya, paNa guMgaLAmaNa karAve eTale sukha AvatuM hoya te nA AvavA de. AtmAnI joDe beThAM chIe, to sukha AvavuM joIe, vedana thavuM joIe, paNa nA thavA de. ene guMgaLAvA de. ciMtA nA karAvaDAve, e guMgaLAve khAlI. pahelA ApaNI saMsAranI badhI IcchAo UbhI thaI, e IcchAo pUrI karavA mATe ajJAzakti kAma karI rahI che. paNa have ajJAzaktinuM jora ekadama vadhavAnuM nahIM. emAMthI bIjI IcchAo UbhI thAya evuM nathI. eTale bIjamAMthI bIja paDe evuM nahIM. je che enA e ane joDe joDe ApaNane prajJA zakti kahe che, mAre nikAla ja karI nAkhavo che A badho. have penDiMga nathI rAkhavuM, bA. nikAla eTale patAvaTa karavI, jene kahevAyane ! jJAna pachI ajJAzaktinI sthiti ! praznakartA H eTale jJAna pachI ajJA ane prajJA baMne sAthe rahe, te annA hoya tyAre prajJA na hoya ane prajJA hoya tyAre ajJA nA hoya ? paMcAjJA pALatAra koNa ? mArI ajJAzakti khalAsa thaI gayelI, buddhi amArAmAM khalAsa thaI gayelI hoya, buddhi amArAmAM hoya nahIM. e sAyanTisTo ya nA mAne ke amArAmAM buddhi khalAsa che. koI mAne ja nahIM ke buddhi kema karIne khalAsa thaI jAya ? praznakartA : ajJA koine vadhAre-ochI hoya ? dAdAzrI : ajJA to ochI-vadhatI hoya badhI. A jJAna maLyA pachI prajJA to tarata ja kAma kare. pachI 'eno' kai bAjumAM purUSArtha che, purUSArtha dAdAzrI : nA, be sAthe rahe che. emAM gUMcavaNI cAlyA kare. ApaNane A jJAna ApyuM che to ya dehamAM sAthe rahe che baMne. eTale e ajJA thoDuMka saphokezana karAvaDAve, guMgaLAmaNa karAvaDAve. dhIme dhIme have e ajJAzakti
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) eTale pAMca AjJA pALavI. purUSa thayA pachI purUSArtha nA kare to emanI potAnI ja bhUla che ! jJAna maLyA pachI purUSa thayo kahevAya. ane purUSa thayA pachI e AjJA pALe eTale purUSottama thayA kare. purUSottama thAya e paramAtmA che. rasto ja paddhatasarano hAive che ! praznakartA : AjJA koNa pALe che, e pratiSThita AtmA pALe chene? dAdAzrI : pratiSThita AtmAne AjJA pALavAno savAla ja kyAM che AmAM ? A to tamane je AjJA pALavAnI che, te tamAro je prajJA svabhAva che, te tamane badhuM karAvaDAve che. AtmAnI prajJA nAmanI zakti che, eTale bIjuM kyAM rahyuM che ? vacce koInI Dakhala ja nathI ne ! e AjJA pALavAnI. ajJAzakti nhotI karavA detI, te prajJAzakti karavA de. e AjJA pALI eTale tamAre che te pratItimAM che "huM zuddhAtmA chuM' evuM ane lakSamAM che paNa anubhavamAM thoDuM che. te rUpa thayA nathI haju. e thavA mATe pAMca AjJA pALe tyAre te rUpa thAya. eTale bIjuM kazuM karavAnuM bAkI nA rahyuM. eTale AjJA e dharma ane AjJA e ja tapa. jyAM sudhI tapa che, tyAM sudhI prajJA che. tyAM sudhI mULa svarUpa nathI. e AtmAmAM tapa nAmano guNa che nahIM, e prajJA tapa karAve che. praznakartA : A jJAna lIdhA pachI mahAtmAone pote zarIrathI judA che evuM ja rahyA kare che, lakSa besI gayuM che zuddhAtmAnuM ane pachI jovAnI badhI kriyA cAlyA kare che, te badhI prajJAthI thAya che ne ? e kriyAo je jANe che te buddhi kriyA che ane phakta je zuddhane ja jANe che te jJAnakriyA che. tethI mane ema thayuM ke ApaNI prajJA badhuM jue che. - dAdAzrI : hA, prajJAthI. e prajJA che te amuka hada sudhI, A jyAM sudhI phAIlono nikAla kare tyAM sudhI hoya prajJA. phAIla pUrI thaI gaI pachI AtmA pote ja jANe. praznakartA : eTale mokSanA daravAjA sudhI madada karavA mATe A prajJA che ? dAdAzrI : daravAjA sudhI nahIM, mokSamAM TheTha sudhI besADI de. hA, pUrNAhuti karI ApanAra e prajJA. praznakartA : prajJAzakti mokSe jAya pachI e pAchI Ave ? dAdAzrI : nA, e zakti mokSamAM pahoMcADatA sudhI ja rahe che. (eTale kevaLajJAna thatAM sudhI samajavuM) juduM ja sakhe te prajJA ! praznakartA : ApaNe ekAkAra na thaIe, enuM dhyAna to prajJA rAkhe ne ? dAdAzrI : badhuM prajJAzaktinuM ja kAma. praznakartA: to eno artha jJAnakriyAthI jovAnuM, e to bahu dUra dAdAzrI : hA, prajJA juduM ne juduM rAkhe, ekAkAra na thavAya enuM jJAna ja tamane ApeluM che. prajJA tamane cetave. bhUla thAya che te ghaDIe tamane cetave, basa. praznakartA : cetavAnuM che e kevI rIte kahe che ? dAdAzrI : jAgRta rahevAnuM. ekAkAra nA thaI jAya 'pelA joDe. praznakartA: hA, vizeSabhAva joDe ekAkAra na thAya. e to AtmAnI kriyA na thaI gaI, dAdA ? rahyuM? dAdAzrI : e ja, prajJAzaktinI ja jJAnakriyA atyAre. pelI daraasala jJAnakriyA to, A badhI phAIlono nikAla thaI jAya tyAre e jJAnakriyA thaze. praznakartA: AptavANImAM vAMcyuM ke azuddha che, azubha che, zubha che, dAdAzrI : AtmAnI kriyA gaNAtI ja nathI kazAmAM.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) badho anubhava, Akho divasano anubhava ApaNane judA ne judA rAkhe che, nahIM ?! praznakartA : barAbara. dAdAzrI : bhegA thavA nA de. praznakartA : cetavAnI kriyA kharI ke nahIM AtmAnI ? dAdAzrI : cetavAnI e to svabhAvika kriyA che. praznakartA : prajJAnI nahIM ? AtmAnI ke prajJAnI ? dAdAzrI : e to prajJAnI. ekanuM eka ja ne badhuM. AmAM bIjuM kazuM che nahIM vastusthitimAM. e cetavAnuM ApaNe nathI kahetAM ? upayoga rAkho. upayoga e cetavAnuM. praznakartA : A je tanmayAkAra thaI jAya che ? dAdAzrI : hA, e ja ajJAzakti ane tanmayAkAra nA thavA de e prajJAzakti. praznakartA : zuddhAtmA thayA pachI ApaNA hAthamAM mAtra jovAnuM ja che ne ? dAdAzrI : e samajavAnI-jovAnI badhI zakti prajJAnI che. zuddhAtmAnI je zakti utpanna thAya che e prajJAzakti ane ahaMkAranI zakti che e ajJAzakti che. e buddhi tarIke hoya che. jyAM ne tyAM napho ne khoTa be dekhADe. basamAM beTho tyAMya napho-khoTa dekhADe. jamavA gayo hoya tyAMya naphokhoTa dekhADe. praznakartA : samaja pADo cho e pahoMce che kone ? dehane ke AtmAne? dAdAzrI : AtmAne ja ne ! e paNa kayo AtmA ? je zuddhAtmA che te nahIM. prajJA nAmanI zakti che, tenI joDe satsaMga cAlyA kare. dehaneya nahIM, deha ne AtmA benI vaccenI zakti che, tene pahoMce che. prajJAzakti ja samaje che A. ahIM samajAve, tene keca apa-grahaNa kare che e prajJAzakti che. praznakartA : prajJA jyArathI zarU thaI, tyArathI AtmAnA anubhavanI zarUAta thaI ne ? dAdAzrI : AtmAno anubhava thaI ja jAya. to ja e cetave, nahIM to 'huM AtmA chuM' e lakSamAM ja nA rahe. A to niraMtara lakSamAM rahe ane jAgRti ya niraMtara rahe che. e lAITa saLagyA ja kare, paNa tame bIjI jagyAe jAva temAM e zuM kare ?! ane AjJA pALe eTale niraMtara lAITa ja hoya. AvuM vijJAna pUrepUruM samajI le to kAmanuM ! mahIM aMdara cetave che tamane ? kaMIka AghApAchA pharyA ke cetave. praznakartA: hA, tarata ja cetave che aMdara. e amAro anubhava che ! dAdAzrI : have je cetave che e tamane lAge che ne ke tamAruM koI kartavya nathI chatAMya evuM cAlyA kare che ! hareka bhUla thAya to cetave chene ! jyAM jyAM doSa thAya tyAM cetave chene ! e zuM che ? prajJA. doSa thAya ke tarata cetave Ama. eTale A vijJAna che e cetana vijJAna che, ane zAstrajJAna hoya tyAM karavuM paDe ApaNe. zAstramAM lakhelI vastu ApaNe karavI paDe ane AmAM tamAre karavuM nA paDe. enI meLe thAya che ne ! praznakartA : A prajJA cetava cetava have karyA kare che, e to anubhava thAya che ja, paNa enI sAthe ApaNo potAno puruSArtha joIene? dAdAzrI : zuM puruSArtha ? praznakartA : A prajJAnI madadathI khabara paDe ke A khoTuM thaI gayuM che, to pachI tyAM AgaLa pratikramaNa karI ane e cokhkhuM karI nAkhavuM joIene ? mahIM cetave e ja AtmAnubhava ! Akho dahADo cetave che te ja prajJA che. chUTuM ne chUTuM karyA kare. ATalo
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 13 dAdAzrI : e to pratikramaNano puruSArtha hoya ja. pratikramaNa thAya che ja. jene atikramaNa thAya che ene pratikramaNano puruSArtha thayA ja kare che. puruSa puruSArtha dharma bajAvyA ja kare che. e pratikramaNa badhuM thaI ja jAya. sahaja svabhAve thayA kare ane nA thatuM hoya to eNe karavuM joIe. emAM karavAnuM kazuMya nahIM, bhAva ja karavAno. ajAgRti hoya, tenuM have jAgRta rahevAnuM. prajJAthI UMdhuM calAve koNa ? praznakartA H prajJA cetave chatAM e pramANe nA thAya, to e UMdhuM koNa karAve che ? dAdAzrI : e pramANe nA thAya te ApaNe ja evAM aMtarAya pADelAM. te ApaNe IcchA hoya to ya nA thAya. praznakartA : A badhuM aMtarAya pADelAM hoya ne, eno upAya zuM ? dAdAzrI : je banI gayuM e aMtarAyanuM phaLa AvI gayuM. e to aMtarAya bhogavye ja chUTako ane navA pADavA nA joIe. prajJA ane divyacakSu ! praznakartA : amone Ape bakSelA divyacakSuthI, amArAmAM udbhavatA krodha-mAna-mAyA-lobha, abrahmacaryanAM pariNAmo draSTigocara thayA kare che, te divyacakSu te ja prazAzakti ? dAdAzrI : prajJAzaktithI ja A dekhAya che. jyAre divyacakSu to eka ja kAma kare, ke bIjAnAmAM zuddhAtmA jovAnuM. bAkI A bIjuM badhuM krodhamAna-mAyA-lobha, abrahmacaryanA pariNAma badhAM mahIM dekhAya che, e badhuM prajJAzaktinuM kAma che. jyAM sudhI saMsAranA pariNAma nikAla karavAnA bAkI che, tyAM sudhI e prajJA kAma kare che. eTale divyacakSu to eka ja kAma kare, basa. A cAmaDAnA cakSu AptavANI-13 (utarArdha) rileTiva dekhADe ane divyacakSu riyala dekhADe. divyacakSu bIjuM kazuM kAma ja nathI karatAM. 14 ajJAtIne koNa cetave ? praznakartA : keTalIka vAra ema thAya, ApaNe kazuM kharAba karyuM hoyane pachI ema thAya ke A nA thavuM joIe. e kone thAya che ? ahaMkArane thAya che ke kharekhara AtmAne thAya che ? dAdAzrI : e 'na thavuM joIe', te AtmAne thatuM nathI. e mahIM A je prajJAzakti chene, tene thAya che eTale abhiprAya badalAI gayo ke 'A na thavuM joIe'. A ahaMkAra kahe che, 'thavuM joIe' ne A prajJA kahe che 'na thavuM joIe'. beunA judA judA abhiprAya. A pUrvamAM cAlyo ne A pazcimamAM cAlyo. praznakartA : have jeNe jJAna nathI lIdhuM, ene paNa ema thAya ke, 'A kAma nA karavuM joIe mAre.' to pachI ene potAne paNa prAmANikatAnuM koI levala hoya ? paNa ! dAdAzrI : e to eNe je jJAna jANyuM chene, te jJAna ene jaNAve che, paNa e jJAna saphaLa nA hoya, kriyAkArI nA hoya. praznakartA : hA. eTale mAre e jANavuM hatuM ke, e kevI rItanAM ? dAdAzrI : e jJAna Uge nahIM. e zuSkajJAna che ane vijJAna Uge. A vijJAna kahevAya. pastAvo kone thAya ? AtmA jANI lIdho have pachI zuM jANavAnuM bAkI che ? AtmA jANI lIdho ke A bhAga AtmA ne A nhoya. samabhAve nikAla kare te ghaDIe A hoya AtmA. praznakartA : e samabhAve nikAla AtmA kare che ke caMdubhAI kare che?
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 15 dAdAzrI : e prazAzakti. AtmAne jANe kazuM nA karavAnuM hoya. caMdubhAI che te ugra thayA hoya, kaDaka thayA hoya to tamane game nahIM ke AvuM zA mATe ?! A AtmA ane pelA caMdubhAI. che praznakartA : gusse thayA pachI je pastAvo kare che te jaDano guNa ke cetanano guNa che ? dAdAzrI : e to jaDano ya guNa nathI ne cetanano ya guNa nathI. e to prajJAno svabhAva che. A jaDa-cetananAM guNo evAM nA hoya. gusso karavAno guNa evo hoya nahIM. praznakartA : A pastAvo thAya che e koNa karAve che ? dAdAzrI : e badhuM prajJA karAve che. praznakartA : e pratikramaNa koNa karAve che ? dAdAzrI : e badhuM A prajJA karAve che. bhUlo dekhAtI thAya to bhagavAna thAya. bhUlo dekhAtI zenAthI thAya ? e to che te, ApaNI prajJAzaktithI. AtmAmAM je prazAzakti paDelI, enAthI badhI bhUlo dekhAtI thAya ne e bhUlo dekhADe ApaNane. eTale tarata ApaNe niveDo lAvIe. ApaNe kahIe ke "bhaI, pratikramaNa karo.' DAgha dekhADe pelI prazAzakti eTale ApaNe kahIe, dhoI nAkha, A dhoI nAkha. A DAgha dhoI nAkha.' eTale DAgha badhAM dhoI nAkhe. pratikramaNa karyuM eTale cokhkhuM. praznakartA : A je akramamAM sAmAyika karIe chIe, emAM je pAchalA badhAM doSo dekhAya che, to e sAyAyikamAM jonAro koNa che ? AtmA ke prajJA ? dAdAzrI : prajJA. AtmAnI zakti. saMsAramAM AtmA kAma kare tyAM sudhI e prajJA kahevAya. mULa AtmA pote karato nathI. AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : Apa ghaNIvAra sAmAyikamAM besADI ane trimaMtra bolavAnuM kaho chone, vAMco, namo arihaMtANaM karIne, to e vakhate e AtmA ja vAMce che ? ane ApaNe A satsaMganuM pustaka vAMcIe, AptavANI vAMcIe e zuddha citta vAMce che ane peluM AtmA vAMce che, e sarakhuM ja che ? 16 dAdAzrI : AtmA mULa vAMce che e judI jAtanuM che A ApaNe AtmAnuM kahevAno bhAvArtha zuM che ke raste caDhAvavA mATe kahIe chIe. Indriyo nathI evuM kahevA mAMgIe chIe. paNa A mULa AtmA to, potAnI buddhi zuM karI rahI che, mana zuM karI rahyuM che, ene badhAne jANe. te ya kharekhara mULa AtmA nahIM, ApaNI prajJA. e mULa AtmAnI zakti kahevAya che. eTale badhuM jANe che e. e jANe sAcuM paNa A khoTuM nA kahevAya. ahIM AgaLa Indriyo nathI. tema pelo mULa AtmA to Akho ya nathI. e to A raste caDhAvavA kahIe eTale rileTiva-riyala kahevAya Ane ! vicAra te prajJA taddana nokhetokhAM ! praznakartA : have A vicAra koI Ave e prajJAzaktino Avyo ke caMdubhAIne Avyo e kemano DisTiMglIza thAya ? dAdAzrI : nA, vicAra mAtra prajJAzaktino nahIM. vicAra e DiscArja javA mATe Ave badhA. vicAra DiscArja che. te pratiSThita AtmAnA ane te caMdubhAInA. prazAzakti to jue ke zuM vicAra AvyA ! sArA AvyA ke kharAba AvyA, tene jue. emAM UMDe utare nahIM. eTale vicAro zeya thaI gayA. e prajJAzaktine mATe zeya svarUpa che. jJeya eTale jANavuM ne drazya eTale jovuM. jJeya ne drazya che vicAro, have ApaNe jJAtA ne draSTA. praznakartA : mahIM mana paNa dekhADe che raDAranI jema, Ape kahyuM che. to atyAre e mana batADe che ke prajJA dekhADe che e bheda kevI rIte samajavo ? dAdAzrI : atyAranI vAta javA done ! ApaNe jJAna ApyA pachI prajJA ja che. badhA vicArothI chUTAM thaine mokSa tarapha lai jAya, enuM nAma
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) prajJA ! ane ajJA nAmanI je zakti hatI pahelAM, je mananA zru vartatI hatI, buddhinA thra vartatI hatI, te saMsAramAM UMDe laI jAya. eTale atyAre prajJA nAmanI zakti che to A bAju laI jAya. mananA je vicAra che ne, e prajJAnuM kAma nathI. vicAra Ave ke nA Ave ? praznakartA Ave. ene to jJAtA-draSTAbhAvamAM joyA karIe chIe. dAdAzrI : joyA karavAnA, basa. je manane jue, e manane jItyo ane te jagata jItyo. bhagavAna mahAvIra A rIte ja jagata jItyA'tA. eTale vicAro to mananuM kAma che. e to Ave, tene ApaNe joyA karavAnA. prajJAnA vicAra nA hoya. dAdAzrI : prajJA ja, atyAre to prajJA ja kAma kare che ne ! jyAM sudhI A badhI Dakhala che, tyAM sudhI prajJA kAma karavAnI. pachI Dakhala nA hoya to AtmA. praznakartA : paNa dAdA, thAkI to javAya che. ghaNIvAra ema thAya ke A kyAre baMdha thaze badhuM? to e thAka lAge tyAre ja evuM thAya ne ? sahaja hoya to nA thAya ne ? dAdAzrI : e thAka lAge te ya che te bhAse che evuM. thAka to lAge ja nahIM ne ! jonArane kaMI thAka nA lAge. kAma karanArane thAka lAge. jonArane to thAka aDe ja nahIM. e A pahelAno paricaya kharone thAkI javAno, ene ema lAge ke thAka lAgI gayo. praznakartA : emAM prajJAnI preraNA hoya ? praznakartA : A mane Ama kema kare che ? vacana Ama kema nIkaLyuM ? evAM thoDAka abhiprAyo aMdara thatAM haze, eTale paNa thAka lAgato haze kadAca. dAdAzrI : nahIM. mana e to vicAra dekhADe eTale ApaNe ApaNI bhASAmAM samajI jaIe. vicAra prajJAne hoya ja nahIM. vicAra eTale zuM ? vicAra eTale vikalpa ane nirvicAra eTale nirvikalpa. A to nirvikalpa dazA che. eTale mananA vicAra je Ave, tene jovAnA, basa ane prajJA e dekhADe. jonArate thAka kyAMthI ? praznakartA : A mana-vacana-kAyAne jonAra prajJA che ? dAdAzrI : hA. dAdAzrI : abhiprAya. hA, evuM badhuM thatuM hoya. chUTuM paDeluM zuddha citta e ja prajJA ! ajJA to mahIM rastA dekhADe naphA-khoTa mATe. kaMDho UbhAM kare. praznakartA : atyAre Apa bolyA ke dhaMdho UbhA kare. have e je UbhAM kare evuM bolAyuM e bhAga kayo ? dAdAzrI : e to zabdo bolAya. praznakartA: paNa e zabda e peluM sthaLa mana che, e bole che ? dAdAzrI : nahIM, buddhithI UbhAM thAya che. UbhA thavuM eTale kaMI Ama mANasa UbhuM thAya evuM nahIM. buddhithI utpanna thAya che. praznakartA : hA, paNa tame je A varNana karyuM te ekjhakTa che ne ? utpanna thAya che evuM tamane dekhAya che ne kaho cho. praznakartA : mana-vacana-kAyAne Akho divasa jotAM jotAM thAka lAge che to thAkanAra koNa che ? dAdAzrI : e thAke ya ApaNA manamAM je khoTI asaro paDe che tyAre e asara ja thAke, bIjuM koI paNa thAkatuM nathI. thAke ja nahIM ne ! jonAra thAke nahIM. kAma karanAra thAke. praznakartA : jonAra to prajJA che ne ?
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 19 dAdAzrI : hA, paNa dekhAya ne kahe te ya paNa bIjAne dekhAya nahIM ne ! eTale ene mATe kahevuM paDe ke A UbhAM thAya che ke Ama utpanna thAya che. e mana hoya, mananuM kAma nahIM. praznakartA tyAre dekhAya che e kyo bhAga che ? dAdAzrI : e to prajJAno bhAga che. e AtmAno mULa bhAga. badhuM joI zakAya. tamArAmAM prajJA utpanna thayelI. paNa haju nirAlaMba jayAM sudhI nA thAya tyAM sudhI prajJA phUla kAma kare nahIM. haju to gAMThomAM ja pharatuM hoya ne ?! A to graMthio chedAI jAya tyAre kAma AgaLa cAle. mana dekhADI zake ja nahIM AvuM tevuM. praznakartA: have e varNana kare che, varNananAM thara sudhI Ave che mATe prajJA kahevI paDI ? dAdAzrI : hA, e pote ja prajJA che ane e AtmAno bhAga che. eTale A citta je azuddha thaI rahyuM'tuM, je chUTuM paDyuM che AtmAmAMthI, te ja pote zuddha thaIne tyAM prajJA tarIke kAma kare che. to ja joIne bolAya, nahIM to joIne bolAya nahIMne ! ane joIne bole tyAre jokhamadArI nA hoya. praznakartA joIne bolanAra che ne, ene DhAMkavuM hoya, saMtADavuM hoya, vAMkuMcUMkuM bolavuM hoya to ya nA bolAya ! dAdAzrI : nA bolAya. zI rIte bolAya ? jema che ema kahI devuM paDe ! ane nahIM to ya bahAra vAMkuM paDe ne ! joIne boluM e enAthI juduM karavA jauM to pAchA bahAravALA e to samajI jAya ke juduM AvyuM, A joya. bhale bahAravALAne bolatAM nA AvaDe, paNa samajatAM to AvaDe ke A joIne bolyAM che ne A joyA bahAranuM vagaranuM che evuM. phera emAM Abha-jamItato ! praznakartA : dAdA, sAmAnya buddhi ane prajJAmAM zuM phera ? AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : sAmAnya buddhi eTale komanasensa. e haMmezA ya saMsAra ukelI Ape. saMsAranA badhA tALA ukelI Ape, paNa mokSanuM tALuM ekya nA ukelI zake. AtmajJAna maLyA sivAya prajJA utpanna thAya nahIM agara to samakita thayuM hoya to prajJAnI zarUAta thAya ? te samakitamAM prajJAnI kevI zarUAta thAya, bIjanA caMdra jevI zarUAta thAya ane ahIM to AkhI phUla prajJA utpanna thAya che. pachI mokSamAM laI javAne mATe e prajJA cetave che. vAreghaDIe cetava cetava koNa kare che ? e prajJA. tyAre ApaNA Amane zuM hatuM bharata rAjAne ke cetavanAra rAkhavA paDelA, nokara rAkhavA paDyA hatAM paMdara-paMdara miniTe bole ke bharata ceta, ceta, cAra vakhata bole. juo, tamAre to koI cetavanAra nahIM tyAre mahIMthI prajJA cetave. A dehanI mahIM athaDAmaNo karyA kare. te ajJAzakti e to amArI joDe kyAranuM penzana laIne besI gaI. bUma nahIM ne barADo nahIM. e bAjunI bUma ja nahIMne, kheMca ja nahIM ne ! e ajJAzakti e ja saMsAramAM bhaTakAya bhaTakAya karyA che. ame to abudha thaIne beThelA. koI kaheze, 'tamArAmAM buddhi bahu?" meM kahyuM, "nA, bA. abudha.' tyAre kahe, 'abudha kaho cho ?" meM kahyuM, 'bhaI, hA. kharekhara abudha chIe." buddhi hota to napho-toTo dekhADe ! ApaNe to abudha, kazuM bhAMjagaDa ja nahIMne ! naphAne toTo kahyone, toTAne napho ame kahyo. buddhivALAne pheraphAra nA thAya ne abudhane pheraphAra nA thAya evuM vyavasthita che pAchuM. nahIMtara to ame vyavasthita nA jANatAM hota to ame ya buddhi nA choData. vyavasthita ame jo jANatAM nA hota ne to ame ya abudha nA thaI jAta. paNa ame jANIe ke vyavasthita che, pachI zuM upAdhi-bhAMjagaDa che ? eTale tamane ya kahyuM, vyavasthita che. mATe buddhi nahIM vAparo to abudha thaI jazo to cAlaze. mArAmAM buddhi jatI rahI tyAre A mane badhuM samajAyuM'tuM ke A pola zuM cAlI rahI che ? buddhinuM sAMbhaLavA sAme ceto ! praznakartA : buddhino Dakho thAya, tyAre ApaNane khabara paDe ke A
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 21 AptavANI-13 (utarArdha) buddhie Dakho karyo. e koNa jaNAve che ? zuddhAtmA jaNAve che ke prajJAzakti jaNAve che? dAdAzrI : e zuddhAtmA to kAma ja nathI karato. prajJAzakti ja batAve. zuddhAtmAne badale enI pratinidhi tarIke prajJAzakti ja kAma kare ane e badhuM jaNAve ane e che te uchuM tamane e bAju jatAM hoya to pAchuM kheMcIne pAchAM Ama AtmA tarapha teDI lAve. buddhine ajJA kahevAya. te ajJAnuM zuM kAma ke mokSe nA jatAM rahe, te ahIMnI ahIM kheMca kheMca kare. A prajJA ne ajJA, benI bhAMjagaDo ane ajJAmAM jo ApaNe bhaLyA pachI thaI gayuM ajJAnuM kAma, pachI khuza thaI jAya. eTale prajJA pachI thAke. A mULa dhaNI bhaLyo tyAre zuM thAya te ! praznakartA : dAdA, A buddhi kyAM sudhI Dakho karaze AvI rIte ? dAdAzrI : jyAM sudhI ene kiMmatI mAnI che tyAM sudhI. pADozamAM eka gAMDo mANasa raheto hoya. pAMca gALo bhAMDIne jato ya rahe che roja, to ApaNe jyAre e bhAMDavA Avato hoya tyAre jANIe ke pelo gAMDo Avyo che. ApaNe cA pIyA karIe, e bhAMDyA kare. evI rIte buddhi cho ne Ave ne jAya, ApaNe ApaNAmAM raho. bIjuM badhuM che te ya pUraNa-galana che. tame nahIM kaho to ya juduM raheze ane tame kaho to ya AvyA vagara rahevAnuM nathI. praznakartA: A buddhi jyAre Dakho karatI hoya tyAre ene ApaNe sAMbhaLavI nahIM evuM Apa kaho cho ? praznakartA : dAdA, ApaNane khabara paDe ke A buddhi Dakho kare che chatAMya ApaNe buddhinuM sAMbhaLIe tyAre zuM thayuM kahevAya ? dAdAzrI : e to ApaNane InTaresTa che haju buddhinA sAMbhaLavA para, paNa to ya che te prajJAzakti to ene e bAju ja kheMce. praznakartA: amane khabara paDe che ke A buddhi Dakho kare che, chatAMya ame buddhinuM sAMbhaLyA karIe, e ADAI thaI kahevAya ne ? dAdAzrI : sAMbhaLyA karIe ne kaMI amalamAM nA laIe to vAMdho nathI. bAkI joyA ja karavuM joIe, buddhi zuM karyA kare che te ! ApaNA svabhAvamAM rahyA ke bhAMjagaDa nahIM. tamAre buddhi vadhAre che paNa dAdAnI kRpA prApta thaI gayelI che eTale vAMdho nahIM Ave. praznakartA : dAdA, mArI buddhi bahu cAle paNa pachI ene jarA zAMta pADI dauM chuM. have enuM huM sAMbhaLato nathI. dAdAzrI : e aDavA ja nA devuM. A amArAmAM buddhi jatI rahe tyAre ja A bhAMjagaDa gaI ne ! svataMtra, kazuM koI Dakhala ja nA kare ne pachI ! prajJA svataMtra che buddhithI ! have prajJA e che te mULa AtmAno guNa che ane A benuM (tattvonuM) saMpUrNa Divijhana thaI gayA pachI, pUrepUrA khulle khullA thaI gayA, chUTA thaI gayA, tyAra pachI e AtmAmAM pAchI phITa thaI jAya che. tyAM sudhI mokSamAM laI javA mATe e judI paDe che, AtmAmAMthI. praznakartA : ToTala separezana thAya eTale prajJAno udaya thAya ane A je laukika buddhi che e cAlI jAya ? dAdAzrI : chUTuM paDI jAya pachI buddhi khalAsa thaI jAya. prajJAno anubhava to pahelethI zarU thaI ja gayo hoya, saMpUrNa chUTuM nA paDI jAya to ya. ane pratIti bese eno artha ja te, eka bAju prajJA zarU thaI gaI. buddhi buddhinI jagyAe rahe ane prajJA pragaTa thAya. dAdAzrI : nA sAMbhaLo to bahu sAruM. paNa sAMbhaLyA vagara raho ja nahIMne tame. ane tame nA sAMbhaLazo kahIe to ya tame sAMbhaLyA vagara raho nahIM ne ? mokSe javuM hoya to buddhinI jarUra nathI. saMsAramAM bhaTakavuM hoya to buddhinI jarUra che. AvuM tevuM kazuM vAMceluM nA hoya ane blenka pepara hoyane, to ene to "A caMdubhAI ane A huM' basa, thaI gayuM sarasa. eTale A badhuM DiscArja.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazA 23 prajJAtI mAtra jJAtakriyAo ! praznakartA : A pachInI je dazA Ave prajJAnI, e jJAna kahevAya? dAdAzrI : nA, prajJA e jJAnanuM svarUpa ja che, eno bhAga ja che. paNa jyAM sudhI A deha che tyAM sudhI e prajJA gaNAya ane kArya ya e ja kare che badhuM. ane deha nA hoya tyAre AtmA gaNAya. praznakartA : kAraNa ke AtmA kazuM karato nathI eTale enAM ejanTa tarIke prajJA badhuM kare che ? dAdAzrI : huM, e kartA tarIke nahIM, jJAnakriyAo kare che. buddhithI UMcI prajJA, ethI UMcuM vijJAta ! praznakartA : ajJAzakti eTale buddhi ? dAdAzrI : hA, e buddhi ja. paNa buddhi-ahaMkAra badhuM bheLuM thaIne pachI e zakti thAya che. ekalI buddhi hoya tyAre to buddhi kahIe ene ApaNe ne prajJA eTale jJAna. AtmA badhuM bheLuM thaIne prazAzakti utpanna thAya. praznakartA : prajJA e buddhithI paNa bahu UMcI vastu che ? dAdAzrI : hA, e buddhithI UMcI che paNa prajJAthI vijJAna ghaNuM UMcuM che. paNa A je vijJAna tame mAno chone, e buddhinuM vijJAna che. eTale atyAre A cAlu che, e vijJAnanI vAta karo cho ? e vijJAnano artha tame tamArI bhASAmAM samajyA cho. A lokabhASAmAM jene vijJAna kahe che, tene tame vijJAna kaho cho ? e to bhautika vijJAna che ane ame adhyAtma vijJAnanI vAta karIe chIe. praznakartA H sAmAnya rIte loko e vijJAnane ja vijJAna kahe che. dAdAzrI : paNa e vijJAnane huM vijJAna nathI kaheto. huM vijJAna ene kahuM chuM ke je prajJAthI bahu ja UMcI sTeja che. jyAM buddhinI jarUra ja nathI. buddhi khalAsa thavAnI zarUAta thAya tyAre prajJA UbhI thAya. 24 AptavANI-13 (utarArdha) adhyAtmamAM buddhito sahAro ! praznakartA : buddhi che, eno sahAro kyAM sudhI ? ApaNane e adhyAtmamAM kyAM sudhI upayogI bane ? dAdAzrI : buddhi adhyAtmamAM amuka hada sudhI ja laI jAya paNa mokSa tarapha nA javA de. praznakartA : hA, paNa adhyAtmanA kayA sTeja sudhI laI jAya ? dAdAzrI : e amuka samajavAnA sTeja sudhI. samajavAnI bahAra mokSa tarapha kheMcANa thAya e bAju nahIM. A bAju tarata kheMce, pAchI saMsAra tarapha kheMce. mokSa taraphanuM kheMcANa 'ene' thayuM to A buddhi tarata ja A saMsAra bAju kheMce. eTale buddhi e to eka phakta ApaNane adhyAtma samajavA mATe kAma lAge. praznakartA : paNa mokSamAM javA mATe kAma na lAge. dAdAzrI : cAle ja nahIMne ! kAma ja nA lAgene buddhi. e buddhi ene UlaTuM rakhaDAvI mAre. UlaTuM avaLuM-havaLuM zIkhavADe. praznakartA : koI paNa mANasa dAdA pAse Ave, eTale dAdAnuM je jJAna che e enI buddhithI ja eNe pahelAM samajavAnuM ne ? dAdAnuM 'jJAna' lIdhA pachI buddhinI vAta para banI jAya ? dAdAzrI : pachI che te buddhinuM calaNa ja baMdha thaI jAya. pachI calaNa che te prajJAnuM thAya. prajJAno svabhAva che ke niraMtara mokSe laI javA mATe ja tamane cetava cetava karyA kare. adhyAtma samajavA mATe ahIM Ave e to buddhithI nathI samajato. mArI pAse buddhithI samajI zake ja nahIM koI mANasa. kema ke huM je vANI boluM chuMne, te vANI AvaraNo toDIne AtmAne Taca thAya che ane ene potAne samajAya che. bAkI huM je boluM che ene buddhi vizleSaNa karI zake
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 25 AptavANI-13 (utarArdha) ja nahIM. UlaTI buddhi thAkI jAya. buddhi ApaNane herAna karI nAkhe. e buddhine AmAM vAparavI ja nahIM. enI jarUriyAta ja nathI rahetI. A huM je boluM chuM e AvaraNabhedI zabdo che. eTale AvaraNa bhedIne enA AtmAne pahoMce che ane huM zuM kahuM chuM ke tamAro AtmA kabula kare to ja eksepTa karajo. ne tamAro AtmA kabUla kare che. eTale AmAM have buddhi cheTI rahe che. praznakartA: to dAdAnuM jJAna lIdhA pachI mahAtmAone dAdA pAse vAraMvAra AvavAnuM mana thAya te prajJAthI ke buddhithI ? dAdAzrI : buddhi ne prajJAnuM beunuM kAma nathI. prajJA ne buddhinuM kAma juduM che. amuka bhAga prajJAno. bIjuM A teDI lAve e badhuM puNyanuM ! praznakartA : hA, e barobara che paNa e pAchuM prajJA kAma karatI hoya tyAre thAya ? dAdAzrI : eTale prajJA e kAma karatI hoya, to badhA AvavA joIe mahAtmA ? paNa badhA AvI zakatAM nathI. kahe che ke, mAre hamaNe thoDI paLe kAcI paDI jAya che. prajJA ja enA mATe javAbadAra hoya to to badhA ya AvavA joIene ? saMsAra calAvatArI buddhi ! praznakartA: saMsAra calAvavA pUratI ApaNe je kaMI buddhi vAparIe e badhI ajJA ja kahevAya ? che buddhine. ane pelI (prajJA) to majabUta vAreghaDIe cetave che, e vAta cokkasa ne ? ane loko mane pUche che, 'dAdA, mane AtmAno anubhava thaze ?" to peluM roja thAya che ne pAcho bIjo kyo karavo che? kahyuM. jyAre DaphaNuM mArIe tyAre thAya, nahIM ? pAchaLa DaphaNuM mArIe ? praznakartA : ajJA paNa tUTelA page jora bahu karye rAkhe che. dAdAzrI : hA, e to apaMganuM kAma ja evuM. vadhAre uchALA mAre. ApaNe kahevuMne, 'have apaMga thaIne, besa chAnImAnI. bahu dahADA hai upakAra karyA che amArI para, have besa. bahu thayuM." praznakartA: dAdA, A je nikAlI bAbato, vicAro ne badhuM Ave che, tyAre saphokezana thAya che, guMgaLAmaNa thAya che, tyAre ajJA uchALA mAratI hoya che ? dAdAzrI : ajJA uchALA mAre ne ! praznakartA : eTale thAya saphokezana ? dAdAzrI : nA, ekaluM ajJAthI thAya evuM nahIM. mahIM mana paNa evuM badhuM thayeluM hoya ne, toya uchALA mAre. vadhAre to buddhi ja uchALA marAvaDAve. praznakartA: jIjJAsA e prajJAno bhAga kahevAya ke buddhino bhAga ? dAdAzrI : buddhino. prajJA to hoya ja nahIM ne ! prajJA UbhI thAya to jJAnI thayo kahevAya. paNa jIjJAsunI buddhi kevI ? DahApaNavALI, ghaDAyelI buddhi, samyak buddhi hoya ! samyak buddhi ane prajJA eka ja ! jeTalA kalAka eTalI buddhi samyaka thatI jAya paNa prajJA nA UbhI thAya. prajJA to jJAna sivAya UbhI thAya nahIM. sthitaprajJa je dazA kahe, e che te amuka TAime jJAnanI dazA ATalI UMce jAya tyAre ajavALuM dekhAya dAdAzrI : e badhI ajJA kahevAya. praznakartA: dAdA, A je ajJA ane prajJAnI je kheMcatANa cAle, emAM prajJA je puNyazALI hoya enI ja jItI jAya ne ? - dAdAzrI : nA. e to have prajJA ja jItI jAya. kAraNa ke dAdAe ApeluM jJAna e buddhinA paga ja bhAMgI nAkhe che. eTale apaMga banAve
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) e kramika mArga. ane A to ApaNe jJAna ApIe ke prajJA cAlu thai jAya. joDe ahIM besene mArI pAse ahIM AvIne, jJAna nA lIdheluM hoya toya ene samyak buddhi thaI jAya. prajJA DAyarekTa prakAza che ane samyak buddhi InaDAyarekTa prakAza che. eTale prajJA e DAyarekTa AtmAno ja bhAga che. pelI samyak buddhi evI nathI, chatAM eno ya niveDo to lAvavo ja paDaze. praznakartA : paNa samyak buddhi upakArI to kharI ne ? dAdAzrI : jyAM sudhI sTezane pahoMcyA nathI tyAM sudhI upakArI. sTezana para gayA pachI AgaLa javA mATe e upakArI nahIM. praznakartA : paNa jJAna lIdhA pachI samyak buddhi rahetI nathI ne ke rahe che ? dAdAzrI : jJAna lIdhA pachI to prajJA utpanna thaI jAya. pachI ene samabhAve nikAla karavA mATe prajJA helpa kare. eTale samyak buddhi ane prajJAmAM bahu phera ! samyak buddhi to buddhi kahevAya ane prajJA to paramenanTa vastuno bhAga che, eka jAtano. samyak buddhimAM mAlikIbhAva ! praznakartA : samyak buddhi ane prajJAmAM mULa taphAvata kayo ? dAdAzrI : pelI buddhi eTale buddhi. jyAM sudhI buddhi chene tyAM sudhI eno mAlika che. buddhi mAlikIpaNAvALI hoya. prajJAno koI mAlika nahIM. buddhi to viparIta hoya to ya che te mAlikIvALI hoya. samyak buddhi hoya to ya mAlikIvALI. praznakartA: samyak buddhi hoya paNa mAlikIvALI hoya to nukasAna kare kharI ke badhuM sAcuM ja batAve ? dAdAzrI : cokkasa, nukasAna kare ja ne ! e to kyAre buddhi pharI jAya enuM zuM kahevAya ? samyatAne bhaje che, te kyAre viparItatAne bhaje kahevAya nahIM. ane samyak buddhi eTale zuM ? saMsAramAM samyak buddhi hoya nahIM. pustakathI samyak buddhi utpanna thAya nahIM. samyak buddhi jJAnI puruSanI pAsethI jyAre vAta sAMbhaLe tyAre enI buddhi samyak thAya. hA, pachI e buddhi eTrekiMga svabhAvanI ke evuM tevuM nA kare. eTeka nA kare, humalo nA kare, enuM nAma samyaka buddhi. game tevAM saMjogamAM humalo nA kare, enuM nAma samyak buddhi ane hareka saMjogamAM humalo kare, enuM nAma viparIta buddhi. A jema hArTano eTeka Ave che ne, evo A ene eTeka Ave. buddhine eTeka nA Ave ? caMdubhAI sAheba (phAIla naM. vana) hatAM bhAre, nahIM joyelAM tame ? praznakartA joyelAM. eTeka to AvatAM hatAM, paNa e eTeka dekhAtAM na'tA. ApanI pAse AvIne jyAre eksa-re paDyo tyAre khabara paDI ke A aMdaranuM badhuM AvuM che. dAdAzrI : hA, barobara. tyAre ja khabara paDene ! jyAM sudhI joyuM nathI, tyAM sudhI A bIjI vastune e to ema ja jANe A ja ApaNuM ane A ja mAlikI. emAM zuM phera che bIjo ? vAMdho zuM che ? badhe che, e ApaNe tyAM che. emAM pAchAM bhAga pADyA hoya ke A kharAba ane A sAruM. ahIM praznakartA : samyak buddhi e paugalika kahevAya ? e paNa eka bhAga to kharo ja ne ? dAdAzrI : pudgalamAM gaNAya nahIM. kAraNa ke pudgalano prakAza nA hoya. A ocho ocho paNa prakAza che ne ! paNa nahIM cetanamAM, nahIM pudgalamAM. jo ke zAstroe cetana lakhyuM che, paNa emAM to cetana nA hoya. jo Ane cetana kahezo to peluM cetana jaDaze nahIM. have e sApekSabhAvathI lakheluM che. lokone sApekSabhAva samajAya nahIM. lokone eTalI samajavAnI zakti nA hoya. huM samajI jauM ke A sApekSabhAve lakheluM che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ prI 29 30 AptavANI-13 (utarArdha) to sAruM-khoTuM hoya ja nahIM ne ! ahIM to sanAtana tarapha laI janArI vastuo hoya. A mithyA che ne, temAMthI sanAtana tarapha laI janArI vastu hoya. vAtacIta, vyavahAra badhuM, sanAtana tarapha laI janArI vastu. e tame juo eTale pachI tamane ema thAya ke A juduM, peluM joya. praznakartA : samyak buddhi bhUlo nA karAve ? mahIM sthira thavuM, e sthitaprajJa kahevAya. praznakartA : prajJA zabdathI pelA zAstra tarapha doravAI javAya che ke AtmA vize je jJAna ApyuM hoya te ApaNe parigrahyuM hoya ne, to pachI prajJA UbhI thAya. tame atyAre je vAta karI ke prajJA e to svAbhAvika ja che. dAdAzrI : eTeka nA karAve. praznakartA ane jAgRti bhUlo dekhADe ? dAdAzrI : jAgRti to badhuM dekhADe. ahIM koI paNa AvyuM-gayuM hoya, badhuM dekhADI de, jAgRti to kevaLajJAnano bhAga che. ane jyAM sudhI jAgRti utpanna thaI nathI tyAM sudhI jagata nidrAmAM che, UghADI AMkhe. praznakartA prajJA jevI rIte cetave che to samyak buddhi zuM helpa kare ? dAdAzrI : e evuM ja kAma kare paNa e to pote ja vinAzIne ! eTale kaMI moTI cetavaNI nA ApI zake. praznakartA: khAlI hitAhitanuM bhAna rAkhe eTaluM ja. dAdAzrI : e to tenI te ja buddhi, A saMsArI buddhi hoya chene evI. te paNa jJAnI puruSanI pAse besI rahIe eTale e buddhi pachI e samyak thaI jAya. samyak thatI jAya buddhi. bAkI samyak to jJAna ekaluM ja hoya, paNa A buddhi samyak thaI jAya. avyabhicArINI buddhi e to azAMtimAMya zAMti karAve, prajJA AvatAM pahelAnuM sTeja. sthitaprajJa dazA te pragaTa prajJA ! praznakartA prajJA, sthitaprajJa, e zabdomAM sthitaprajJa samajAvo. dAdAzrI : potAne je sAcI rIte oLakhavuM e samaja che ne enI dAdAzrI : e prajJA svAbhAvika che ne ! A sthitaprajJa e judI vastu che. praznakartA: 'huM caMdubhAI chuM' ethI to azadazA thaI. pachI tamArI pAse AvuM ne tame amane kaho, 'tame zuddhAtmA cho' ethI to sthitaprajJa thAya. dAdAzrI : sthitaprajJa ya nahIM, sthitaprajJathI uparanI vAta che. sthitaprajJa e dazA che. prajJA AvavAnI najIkamAM A dazA Ave che. prajJA zarU thavAnI najIkamAM e dazA Ave che. je dazA saMsAramAM badhI sAkSIbhAvanI hoya e. prajJA to AtmA prApta thayA pachI utpanna thAya. ane sthitaprajJa dazA e AtmA thatAM pahelAM thAya, te vyavahAramAM ahaMkAra sahita hoya che. paNa vyavahAra bahu suMdara hoya. praznakartA : prajJAne AtmAmAM sthira thayelI buddhi evuM kramika mArgamAM kahe che, to ApaNAmAM e prajJA eTale jJAtA-draSTApaNuM ? dAdAzrI : e AtmA ja che. e AtmAno bhAga ja che ane bahAra to pelI sthirabuddhi to sthitaprajJa dazA, e prajJA nahIM. eTale jenI buddhi sthira thaI che evI dazA. sthitaprajJa thAya tyAre ajJAzakti che te koI vakhata caDhI ya bese. sthitaprajJanI madadathI jatI rahe ya kharI, paNa caDhI besavAno bhaya kharo sthitaprajJamAM. prajJAzakti utpanna thayA pachI bhaya nA rahe.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 31 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA: eTale sthitaajJa dazAmAMthI bahAra nIkaLIne A sthitaprajJa dazA thAya ? ja laI jAya. sthitaprajJane to mokSe javAne mATe haju AgaLa badho mArga joIze. dAdAzrI : nA, e to buddhi sthira thaI che. ajJA caMcaLa hoya. eTale jenI buddhi sthira thaI che evAM sthitaprajJa. bAkI prajJA to tyAM AgaLa hoya ja nahIM, sthitaprajJa dazA hoya. chatAM prajJA kahe kharAM, paNa te kramikanuM. A prajJA to pyaoNra AtmAno bhAga ja judo paDe che. praznakartA : TukaDAo nA pADI zakAya ne AtmAnAM, pratiSThita AtmA ne mULa AtmAnAM ? dAdAzrI : e gUMcAi jAya UlaTo. badhuM dhAraNa rAkhavAnI zakti hoya, tyAre e badhuM enA vibhAgathI jANe. eTalI jAgRti joiene ! badhuM cogaradama lakSa rAkhavuM joie. ame eno aMzeaMza jANIe. praznakartA : A sthitaprajJanI je vAta che e jarA hajI vigatathI samajAvo. akamatI to ghaNI UMcI dazA ! praznakartA to sthitaprajJa e prajJA pahelAMnI sthiti che ? dAdAzrI : A prajJA pahelAMnI sthiti che, paNa A to A lokoe bahu moTI vastu caDhAvI dIdhI. sthitaprajJa to nIcenI sthiti che. pachI prajJA utpanna thAya che. paheluM sthitaprajJa thatuM thatuM thatuM pachI prajJA thAya che. praznakartA : to pachI mane e savAla thAya che ke prajJA keLavyA pachI emAM sthira thavuM eTale sthitaprajJa, e pachInI sthiti thAya ? dAdAzrI : nA, e pachInI sthiti nathI. eTale che pahelAMnI sthiti. A sthitaprajJa thaI eTale sthira ja thaI gayo. A to sthitaprajJa eTale prajJA thoDI thoDI, aMze aMze Ave ane emAM sthira thAya e pote, ane ApaNe ahIM jJAna ApIe chIe tyAre to savaze ja prajJA utpanna thAya che. A che te sthitaprajJa, te enI sAme sthitaanna dazA che. 'huM caMdubhAI chuM, Ano mAmo thauM, Ano kAko thauM', e badhI sthitaajJa dazA. A jo ajJA chUTI ne prajJA utpanna thaI, pachI prajJAmAM duHkha nA hoya. kAraNa ke potAnAM sanAtana sukhano bhogI thayo. dAdAzrI : e to mANasa che te khUba zAstranuM adhyayana kare, saMtonI sevA kare, tanatoDa khUba dhaMdhA kare ne dhaMdhAmAM khoTa Ave. te badhI jAtanA anubhavo tarI tarIne jAya, pachI AgaLa pharato pharato jyAre buddhi sthira thAya tyAre sthitaprajJa kahevAya. buddhi enI sthira thaI jAya. AmathI pavana Ave to ya Ama hAle nahIM, AmathI Ave to ya Ama nA hAle. evI sthirabuddhi hoya tyAre sthitaprajJa kahevAya. sthitaprajJa dazA e bahu ja savivekavALI jAgRti dazA che. e anubhava karatAM karatAM upara Ave. sthitaprajJa dazA karatAM janakavidehInI dazA UMcI hatI. praznakartA : gItAmAM sthitaprajJanI sthiti kahI che te A ja ne ? dAdAzrI : sthitaprajJathI to ghaNI UMcI A sthiti. praznakartA : enAthI UMcI ? dAdAzrI : ghaNI UMcI sthiti A to. ajAyaba sthiti A to ! kRSNa bhagavAnanI sthiti hatI, te sthiti che A. A to kSAyika samaktinI sthiti che. kRSNa bhagavAnane kSAyika samyakatva hatuM eTale mithyAtva draSTi ja AkhI khalAsa thaI gayelI. sthitaprajJa dazA karatAM prajJAzakti bahu UMcI che. sthitaprajJa dazAmAM to vyavahArano ekko hoya. bIjuM, lokonAM taraphanI niMdA jevI vastu nA hoya, e enI jAtane sthitaprajJa mAnI zake. paNa A prajJA e to mokSa
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 33 34 AptavANI-13 (utarArdha) samyak draSTi eTale AtmAnI ja draSTi badhI utpanna thayelI. eTale A to bahu UMcuM che. je sthitaprajJane e to bahu AnAthI ghaNI nIcI koTI. paNa lokone sthitaprajJa nahIM samajAyeluM. sthitapraNe ya nahIM thayuM. kAraNa ke sthitaprajJa lokone zI rIte thAya che ke emane ema lAge ke "huM AtmA chuM', emAM thoDI vakhata sthira rahevAya ane pachI pAchuM AghuMpAchuM thavAya te sthitaprajJa. prajJAmAM sthira thavA jAya ne pAcho AghopAcho thAya. e niraMtara rahI zakAya ja nahIMne ! A to sAyansa AkhuM hAthamAM Ave nahIMne ! kAraNa ke cAra veda bhaNene tyAre veda ITaselpha kahe che dhIsa Ijha noTa dheTa, dhIsa Ijha noTa dheTa, dhIsa Ijha noTa dheTa. to voTa Ijha dheTa ? tyAre kahe, 'go Tu jJAnI'. kAraNa ke e avaktavyaavarNanIya zabdomAM zI utare ? AtmA zabdamAM utare zI rIte ? eTale ene e vaktavya kahyo, avarNanIya kahyo. na khAtAro-pItAro-bolatAro AtmA ! praznakartA : sthitaprajJanI kaI bhASA hoya ? kevuM khAya ane zuM pIve? dAdAzrI : A sthitaprajJanI UMcI dazA che, UMcI bhASA che, AmAM pAchuM vAMkuM ya bole che. lyo ! zuM khAya che ? e dazAne ane Ane khAvApIvAne levA-devA ja zuM ? kAraNa ke khAnAra to sAva judo ja che. mukta thanArathI khAnAra to sAva judo ja che, baMdhAyelAthI khAnAra sAva judo che. mukta thavAnI IcchA dharAve che, tenAthI ya khAnAra judo che, pachI ene levAdevA zuM khAnAra joDe ? A jhINI vAta koNa bahAra pADe ? bahAra pADe koI ? tamane kevuM lAge che ? judo che ke nahIM ? paherajo. evuM ame judo che joyAM pachI A vAta khullI karIene, nahIMtara kahIe nahIMne ! kAraNa ke mukta thanArathI A deha sAva judo che. khAnArapInAra, raMga-rAga karanAra, cA-pANI pInAra, TesTathI pInAra, mUcho para hAtha pheravanAra, badhAM judA che. baMdhAyelAthI ya judA che. baMdhAyelo to AvuM kazuM kare nahIM ne ? baMdhAyelo to 'baMdhIne jANe. 'baMdha'ne jANe ne 'baMdha'ne anubhave, enuM nAma baMdhAyelo. A badhAM loka to baMdhAyelAM nA kahevAya ne ? baMdhAyelA e jANatAM ya nathI. ApaNe baMdhAyelA chIe evuM bhAne ya nathI. e sthitaprajJa zabda che e vyavahArika zabda che. jarAya Ama game tevI muzkelImAM Dare nahIM, eTaluM badhuM buddhi sthira thayelI hoya. buddhino vibhAga che e. buddhi sthitaprajJa sudhI pahoMcelI ane prajJA UbhI thayelI nathI A. ajJa dazA badhA jIvane che. navvANuM sudhI sthitaprajJa te so e prajJA ! jyAre kRSNa bhagavAnane sthitaprajJa dazA kahI te che te prajJA karatAM nIcI dazA che. praznakartA : sthitaprajJa nIcI dazA che ? praznakartA : judo che. dAdAzrI : prajJA karatAM nIcI dazA che. sthitaprajJa dazA eTale budhdhithI thatI thatI thatI jAya. e budhdhi kai pAchI ? avyabhicArINI budhdhi. kRSNa bhagavAne be prakAranI budhdhi kahI. vyabhicArINI ane avyabhicArINI. te avyabhicArINI budhdhi sthira thatI jAya, asthira to che ja atyAre. asthira eTale imozanala. sthira thatI jAya, dahADe dahADe. sthira thai tyAre enuM jema sattANuM pachI aThThANuM, navvANuM saMkhyAmAM gaNAya ane so mukhya vastu kahevAya tyAre pUrNAhuti thAya. haMDreDa parasanTa, senTa parasanTa kaheze. A sthitaprajJa dazA e budhdhinI sthiratAnuM senTa parasenTa che ane prajJA to kula vastu ja che, mULa vastu ja. dAdAzrI : khAnAra judo ja che. tethI to ame bheda pADyo. bhaI, vAMdho nahIM bA. tame je khAtAM hoya temAM amAre vAMdho nathI. tyAre kahe, lugaDAM paherIe ? pharsTa kalAsa lugaDAM paherajo. deha ja pahere chene ! eriMga ghAlIe ? to eriMga ghAlajo. 'vALI paherIe ?" tyAre kahe, vALI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 35 praznakartA : sthitaprajJa dazA e AtmAnI anubhava dazA nathI e samajAvo. dAdAzrI : jyAre pUrNa dazAe prajJA thAya che tyAre Atma anubhava thAya che. sthitaprajJa, sthita jyAre vizeSaNa che tyAM sudhI anubhava nA hoya, paNa vizeSaNa UDI jAya ne prajJA rahe tyAre anubhava. je buddhi sthira thaI ene sthitaprajJa kahevAya. ene pariNAma Dole nahIM. ane vizeSaNa UDI jAya tyAre prajJA kahevAya, tyAre chellI dazAmAM e anubhava hoya navvANuM thAya tyAM sudhI sthitaprajJa ane so thAya eTale prajJA. moha miyo te sthira acaLamAM ! praznakartA : arjuna kahe che ke, naSTo moha smRtilabdha sthitosmi. dAdAzrI : hA. e to sthira thayo ne paNa ! praznakartA : hA, eTale e mAre jANavuM che, kevI rIte ? dAdAzrI : jene ATalA lakSaNa thAya ke, jene moha naSTa thayo, eTale sthira thavAnI enI nizAnI thaI. bIjuM enI mahIM helpa thayuM ke, smRtilabdhA thaI eTale bIjI helpa thaI. A badhA kAraNothI e sthira thaI rahI che ane thoDuM thoDuM ya sthira rahe. tyArathI ene sthitaprajJa dazA kahyuM che. Ama sthira rahI zake to. jo ke e kahe che ke, mAro moha tUTI gayo. e to UMcI dazA kahevAya. praznakartA H ahIMyA sAmAnya rIte bhamaraDAnI jema badhAnI paristhiti che, to A arjuna paNa manuSya ja hato ane e 'sthitosmi' kahe che. emAM mUkyuM che ke, e kRSNa bhagavAnane kahe che, he acyuta, tamArI kRpAthI huM sthira thayo. to manuSyamAM A virodhAbhAsa Ave che ? dAdAzrI : te bhamaraDo maTI ane riyalamAM Avyo, prakRti hovA chatAM riyalamAM Avyo. kAraNa ke enI mAnyatA e hatI ke A huM chuM, dehAdhyAsamAM. 36 AptavANI-13 (utarArdha) e mAnyatA AkhI ya tUTI gayelI. moha naSTa thayo tethI ane A mAnyatA 'huM A chuM' emAM AvI gaI. e to A prakRti sacaLa che ane mULa AtmA acaLa che. eTale sacaLamAM je mAnyatA hatI, te uDI gaI ne acaLamAM mAnyatA utpanna thaI, eTale pachI e sthira thaI gayo. zaMkA tyAM sudhI sthitaajJa ! A lokone potAnI bhUlo keTalI dekhAya ? praznakartA : prajJA nA hoya to dekhAya nahIM potAnI bhUla ! dAdAzrI : huM. ane mahIM pAchAM A bAju keTalAMka bole cheya kharAM, 'mArI sthitaprajJa dazA haze ?' meM kahyuM, 'kema pUchavuM paDyuM ? tamane AmAM zaMkA paDI ?' ane 'zaMkA paDe to mAnajo ke tamArI sthitaajJa dazA che.' eTale sAmenI bAjunI A pola nahIMne ! northa to gayo. northa pola hAthamAM nA Ave tethI kaMI sAutha pola jato rahyo ? praznakartA : sthitaajJa eTale samajAvo. dAdAzrI : ajJAnamAM ja moja-majA mAne che, emAM ja sthita hoya e. ajJAnamAM jo asthira thAya to jANIe ke AgaLa vadhyo. ajJAnamAM jo asthira thAya to zemAM vadhyo ? e prajJA tarapha AgaLa vadhyo kahevAya. sthitaprajJa dazAthI AgaLa ! praznakartA H sthitaprajJa dazAthI ghaNuM ghaNuM AgaLa kaMIka che, e samajAvo. dAdAzrI : sthitaprajJa dazA e eka jAtanI eka dazA evI che ke vaikuMThamAM jatAM jatAM buddhi sthira thaI jAya che. kRSNa bhagavAnanuM je vaikuMTha che e kRSNa bhagavAnanI vAta sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM, gItAno jema jema abhyAsa vadhato jAya, tema buddhi sthira thatI jAya ane jenI buddhi sthira thaI, tene bhagavAne sthitaprajJa kahyAM. enI AgaLa to ghaNuM jANavAnuM bAkI che. hajI to A eka jagyAe ene vIjhA ApavAne lAyaka thayo.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 37 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : nA, evuM nahIM, hoya ja. praznakartA : sthitaprajJa ane vItarAga vaccenI DimArkezana lAIna kaho. banne vaccenI lakSmaNarekhA... praznakartA : eTale zuddha samakita ane paramArtha samakita ? dAdAzrI : nA. e zuddha samakita nahIM. zuddha samakitathI nIcenuM samakita che. haja to ko'ka dahADo avaLA saMyoga maLe to avaLuM ya kare. paNa buddhi sthira thaI che eTale Dage nahIM. hA. eTale samakita kyAre ? avaLuM pese nahIM tyAre samakita. koI paNa saMjoga ene halAve nahIM, tyAre samakti kahevAya. ane sthitaprajJane saMjoga halAvI de. eTale ene bhaya hoya. paNa buddhi sthira thaI tyAra pachI DahApaNa Ave. bahu UMcuM DahApaNa Ave. atyAre buddhi sthira thayelAM mANaso ko'ka ja hoya, bahu jUja, javalle ja hoya. hindustAnamAM eka-be, bAkI te ya nathI, baLyuM. praznakartA sthitaprajJavALAnI prajJA beThI thaI no'tI ? dAdAzrI : sthitaprajJa eTale, ahaMkAranI hAjarImAM saMsArano sArAsAra kADhIne baddhi je sthira thaI te sthitaprajJa, sthitaprajJa dazA e vivekamAM ja gaNAya. e sArAsArano viveka samaje. praznakartA : ane vItarAgatAmAM, hAjarI nahIM ahaMkAranI ? dAdAzrI : nA. A kALamAM sthitaprajJa na thAya. satyugamAM sthitaprajJa thAya. A kALamAM to choDI kolejamAM jatI hoyane ? to sAMje Ave nahIM to ApaNe jANIe ke kema nahIM AvI hoya, kahe, e to paiNI gaI. bolo, buddhi sthira zI rIte rahe te ? ane te dahADe to paiNI jatAM hatAM. AvuM nahotuM. koI muzkelI ja nA Ave. atyAre buddhi sthira zI rIte rahe ? choDI ghaDIkamAM paiNI jAya. ghaDIkamAM vahu DAyavorsa laI le. evA jamAnAmAM buddhi mANasanI sthira zI rIte rahe ? nA rahe. A to dhana bhAga hoja A akrama vijJAnanuM ke, badhAnuM kalyANa karI nAkhyuM. pacAsa hajAra mANasonuM kalyANa thaI gayuM. vajuM-ochuM haze paNa kalyANa to jabarajasta thaI gayuM. dAdAzrI : nA. sArAsAra kADhyo mATe vItarAgatA bhaNI cAlyo have. eNe saravaiyuM kADhI nAkhyuM ahIM AgaLa ke AmAM sukha nathI paNa ahaMkAranI hAjarImAM. have ene AgaLa javAno rasto maLI gayo ahIM, zarUAta thaI gaI. have ApaNe ahIM AgaLa sthitaprajJa nahIM, prajJA hoya che. eTale sthitaprajJa e ahaMkAra sahita hoya, A prajJA ahaMkAra rahita hoya. eTale sthitaprajJa thayA pachI to ghaNAM kALe che te 'vastu(AtmA) pAme che ane prajJA to thoDA avatAramAM, eka-be avatAramAM mokSe laI jAya. phera, sthitaprajJa te vItarAgamAM ! praznakartA: to pachI sthitaprajJa ane vItarAgamAM zuM pharaka? dAdAzrI : bahu phera. sthitaprajJa eTale zuM ke pote potAnI buddhithI vicArI vicArIne sthira thAya. ane sthira thAya eTale pote potAnAM solyuzana pote lAvI zake. paNa e sthitaprajJa kahevAya. sthitaprajJa e buddhi sthira karelI eTaluM ja che, bIjuM kaMI nahIM. praznakartA : paNa emAMya rAga-dveSa rahitatA kahelI che vItarAganAM ahaMkAratuM sthAna sthitaprajJamAM ? praznakartA : sthitaprajJa e ahaMkAranuM lakSaNa kharuM? dAdAzrI : ahaMkAra hoya ne sthitaprajJa thAya, banne sAthe hoI zake jevI. praznakartA : ane na paNa hoI zake ? dAdAzrI : nA, e rAga-dveSa rahita dazA nathI. paNa dareka praznonuM
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 39 40 AptavANI-13 (utarArdha) ahIM cAle nahIM ne ! laukikane zuM karavAnuM ? laukikane tyAM AgaLa paisA nA Ape ! solyuzana lAvI nAkhe. eTale koInI para rAga-dveSa kare nahIM e. solyuzana Ave eTale koNa kare ? badhuM buddhithI. avyAbhicArINI buddhinI sthiratA enuM nAma sthitaprajJa. sthira buddhi jenI thayelI che, lokonI asthira buddhi hoya. sthira thayelI buddhi e ja sthitaprajJa kahevAya. kAraNa ke e vizeSa vadhI vadhIne ajJAmAMthI AgaLa vadhatI vadhatI TheTha prajJA sudhI pahoMce. ene haju vItarAgatAno sTaDI karavAno che, vItarAga mArgano sTaDI karavAno che. vItarAga mArga hAthamAM AvI gayo ane dhIme dhIme vItarAgatA vadhatI jAya. eTale sthitaprajJanA sTezane AvyA pachI vItarAgatAno guNa vadhatA jAya. praznakartA : ane sthitaprajJane dayA sAthe saMbaMdha ke karuNA sAthe saMbaMdha ? dAdAzrI : hA, e dayA sAthe. karuNA nA hoya. vItarAga bhagavAna sivAya karuNA koIne hoya nahI. karuNA eTale zuM ? rAge ya nahIM ane Se ya nahIM. udara joDe rAga nahIM bacAvavAmAM ke bilADI joDe dveSa nahIM, enuM nAma karuNA. prajJA cetave ahaMkArate ! praznakartA amuka vicAro Ave che, ene ApaNe kahIe ke A badhuM khoTuM che tAruM. have e kahenAra koNa ? tame maLyA pachI, pahelAM to hatuM ja nahIM kazuM, to e koNa doravaNI Ape che ? prajJA ke buddhi ? dAdAzrI : prajJA cetave ApaNane. kAraNa ke mokSe javAno have vijhA maLI gayo che. pachI e prajJAne dabAvI de mANasa ahaMkAre karIne, to pAchuM gAMDuM kADhe. praznakartA: A prajJA mahIM cetave che e mana dvArA cetave che, buddhi dvArA cetave che, citta dvArA ke ahaMkAra dvArA cetave che ? dAdAzrI : prajJA cetave che, te ahaMkArane cetave che, bIjA koIne nahIM. praznakartA : paNa DAyarekTa cetave che ? dAdAzrI : DAyarekTa. bIjA koIne adhikAra ja nahIMne ! ahaMkArano koI uparI nahIM. ahaMkArano uparI nahIM chatAMya e kaheluM kare Akho divasa buddhinuM. praznakartA : A prajJA ahaMkArane cetave tyAre buddhi zuM kare ? tyAre pachI buddhi cheTI paDI jAya che ? dAdAzrI : buddhine zI levA-devA ? buddhi nAma ja nA de. praznakartA : kazuM nahIM pachI ? dAdAzrI : buddhinuM kArya ja nahIM ne ! praznakartA : prajJA hAjara thAya tyAre buddhinuM astitva ja nA rahene ? A zodhakhoLo, prajJAthI ke buddhithI ? praznakartA : A sAyanTIsTo zodhakhoLane badhuM kare che te prajJAthI ke e zuM hoya che ke buddhithI ? dAdAzrI : nA, emane darzana hoya che. darzana vagara to koI dahADo sAyanTIsTa hoya ja nahIM. e darzana kudaratI che. kudarate ene helpa karI e enuM darzana ja che. praznakartA H akho ne e badhA saMto thaI gayA, temane prajJA kharI ke nahIM ? dAdAzrI : nahIM, e darzana kahevAya. prajJA nA kahevAya. prajJA AtmA prApta thayA pachI prajJA kahevAya. e laukikamAM prajJA kahe paNa laukikanuM
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 41 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : emAM cittanI jarUra ja nahIM. prajJAzakti pote ja dekhI dAdAzrI : eTale buddhi ane helpa kare pachI, ahaMkAra kahe e pramANe. praznakartA H acchA eTale pachI savaLuM ya pAchuM buddhi ja karI Ape? dAdAzrI : pachI badhA bhegA thaIne savaLuM karI nAkhe. ekalI buddhi nahIM, badhAya. dAdAnuM nididhyAsata karAve prajJA ! praznakartA: Aje savAre sAmAyikamAM ApanuM nididhyAsana badhe thaI raheluM e zuM che ? ene huM zuddha citta samaju chuM. dAdAzrI : nA, e to prajJAzaktinuM badhuM kAma che. zuddha citta to e pote ja AtmA che. zuddhAtmA e ja zuddha cidrupa. A to prajJA badhuM kare che. praznakartA : badhe dAdA beThelA dekhAya e zuM? dAdAzrI : e ja prajJAna. ajJAzakti che te bIjuM dekhADe, lakSmI dekhADe, strIo dekhADe e ajJAzakti. ajJAzakti strInuM nididhyAsana karAvaDAve ane prajJAzakti jJAnI puruSanuM. jJAnI puruSa eTale AtmAnuM nididhyAsana karAve. praznakartA : A ekkekTa phoTogrAphI kahIe chIe ? dAdAzrI : hA, ekkekTa. phoTogrAphI karatAM sAruM. phoTogrAphImAM eTaluM sarasa nA Ave. svapnAnuM to phoTogrAphI karatAM ya sarasa Ave ane rUbarU karatAM ya che te svapnamAM bahu sarasa Ave. praznakartA : cittanuM kAma ja nA rahyuM. dAdAzrI : zuddha citta hatuM, te AtmAmAM eka thaI gayuM. AtmAmAM bhaLI gayuM. zuddha citta e ja zuddhAtmA ! praznakartA: to nididhyAsanane jonAruM koNa ? dAdAzrI : e prajJAzakti. praznakartA : e pote ja jue ne pote ja dhAraNa kare ? dAdAzrI : e pote ja badhuM. enI ja badhI kriyAo. cittanI jarUra ja nA rahI tyAM AgaLa. azuddha citta hoya tyAM sudhI che te saMsAranuM badhuM dekhAya ene. azuddha citta, zuddhanI vAta na dekhI zake. eTale citta zuddha thayuM eTale AtmAmAM eka thayuM, AtmAmAM bhaLI gayuM. rahyuM koNa ? vacce koI rahyuM nahIM. prajJAzakti cAlyA kare basa. Dakhala hoya to pAchuM zuddha citteya bagaDatuM jAya pAchuM. aMdhAruM hoyane to pAchuM bagaDatuM jAya, te pAchuM kyAM ripera karAvIe ? enAM kyAMya kArakhAnA nA hoya. ane prajJAzaktine ripera karavI nahIM paDe ApaNe. je nA hoya tene mUkI to ripera karAvavA javuM paDe. je vastu nathI tene to bagaDyuM tyAre ripera karAvavA javuM paDe. eTale koI cIjanI vacce jarUra nathI kazI. badhI ja kriyA prajJA kare che. praznakartA : A zuddha citta thAya tyAre prajJA utpanna thAya chene ? praznakartAH have jJAna lIdhuM che atyAre ene paNa A strInuM nididhyAsana UbhuM thAya to e ajJA DipArTamenTa che? dAdAzrI : e to pelo caMdubhAIno bhAga che, emAM ApaNe zuM levA-devA ? praznakartA : nA, eTale cittanuM AmAM phaMkazana kyAM AvyuM ? dAdAzrI : e to caMdubhAIno bhAga che, azuddha citta che. praznakartA : to A prajJA je jJAnI puruSanuM nididhyAsana karAve che, emAM cittanuM phaMkazana kyAM AvyuM ?
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 43 44 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : zuddha citta thAya tyAre zuddhAtmAmAM bheguM thAya. tyAre pachI prajJA zaktinI zarUAta thaI jAya. zuddha citta e ja zuddha cidrupa AtmA. praznakartA : A jJAnI puruSanuM nididhyAsana rahe ene prajJA kahI Ape. to jeTaluM nididhyAsana vadhAre rahe eTaluM citta zuddha thAya evuM paNa kaho cho ne? praznakartA: paNa zuddha citta to A badhAne thaI gayuM che saMpUrNa, ema kaho cho ? dAdAzrI : hA, tyAre ja AtmA prApta thAyane ! praznakartA : to zuddha citta saMpUrNa zuddha thayuM to eTalI prajJA utpanna thAya ? dAdAzrI : cittazuddhi to thaI gayelI che ne ! dAdAzrI : haM. ame jJAna ApIe eTale to AtmA zuddha thaI gayo eTale prajJA utpanna thAya ja, pachI enI zakti je A pAMca AjJA pALavAnI che ne, emAM jeTalI bhAMjagaDa hoya teTalo lobha jAya eno ! praznakartA: mULathI ja thaI gaI che saMpUrNa, to peluM azuddha citta hoya enuM zuM thAya ? dAdAzrI : azuddha citta to saMsArI kArya badhuM karI le. mana-buddhicitta ne ahaMkAra, zuddha cittanI mahIM Dakhala thAya che koI dahADo ? azuddha citta hoya to Dakhala thAya vacce. zuddha citta hoya to Dakhala thAya nahIM. jo trIjuM mANasa hoya to Dakhala thAya. Dakhala hoya che ? tame nididhyAsana karI Avo koI dahADo. praznakartA : nididhyAsana thavAmAM konI Dakhala hoya che ? dAdAzrI : e to A udayakarma. praznakartA : kAraNa ke jo prajJAnuM potAnuM svataMtra DipArTamenTa hoya to prajJA badhA mahAtmAone utpanna thaI che, chatAM peluM ApaNA mahAtmAone jJAna pachI sarakhuM... dAdAzrI : badhAne sarakhuM jJAna nA utpanna thAya. sahu sahunA gajA pramANe thAya. pachI e pramANe AjJA paLAya. praznakartA : eTale gajA pramANe kahyuM? evuM kema ? dAdAzrI : hAstone. eno nizcayabaLane evuM badhuM hovuM joIe ne ! juduM juduM nA hoya darekanuM? darekanuM juduM. tAruM juduM, enuM juduM, e badhAnuM juduM hoya ne ! praznakartA : eTale jeTalI AjJA paLAya eTalI e prajJAzakita khIlatI jAya ? dAdAzrI : hA, e nizcayabaLa badhuM hovuM joIe. praznakartA : paNa AmAM nizcayabaLa konuM? dAdAzrI : badhuM potAnuM ja. praznakartA : nizcaya pote ja kare ne pachI pote ja baLavAna thAya, evuM ? e nA samajAyuM. dAdAzrI : azuddha citta ne mana ne e badhuM jora kare eTale nizcayabaLa baMdha thaI jAya. A pramANe jenuM ochuM che, tene peluM vadhAre majabUta rahe. Dakho karene A badho. nahitara ApaNe ghaNuM ya ekAMta karIne dhyAnamAM beThA hoya, paNa bahAra loko ho ho kare to ? e badhuM A bahAra ho ho ho thAyane te jene vadhAre ho ho ho, tenuM ThekANuM nA paDe. praznakartA : e bahu karekTa che vastu. bahAranuM ho ho ochuM thAya. to... dAdAzrI : A amAre bahAranI ho ho nahIM, to che kazuM bhAMjagaDa ?
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA ame yAda karIe ane dAdA Ave, to emAM Apano thoDo aMza Ave ke saMpUrNa Ave ? dAdAzrI : e badhuM prajJAnuM kAma che. je dAdA yAda Ave che ne te to AtmAe karIne eka ja svabhAvI che. tamAro ja AtmA dAdA thaIne kAma karI rahyo che. eTale e vastu potAnA bhAva upara AdhAra rAkhe che ane te bhAva pAchAM prajJAnA hovA joIe. tyAre kahe che ke ajJAnI mANasone ya emanA gurUo dekhAya che. tyAre kahe, e cittanI zuddhatA ane tamane traNa jaNanuM ho ho hoya to gabharAmaNa thaI jAya. 'mane kare che' evuM mane aDe ja nahIMne ! huM evI rIte besuM, bahAra besuM nahIMne ! mane zokha nathI evo. tamane zokha hoya te bahAra besIne traNa jaNa joDe tame ho ho karo. huM to mArI rUmamAM beTho beTho ho ho karyA karuM. ATaluM badhuM mANasa mAre kyAre pAra Ave !? praznakartA: tame potAnI rUmamAM ema sIphatathI sarakI jAo cho, pesI jAva cho mahIM. dAdAzrI : beThelo ja houM chuM mahIM. bahAra nIkaLato ja nathI. tamane lAge che ke bahAra nIkaLyA haze e ja bhUla che, vakhate paDachAyo dITho hoya to. kharekhara huM nahIM hoto. praznakartA: e vAta kharI. ame kheMcIe to ya nathI AvatA. dAdAtI prajJAtI anokhI zakti ! dAdAzrI : huM bahAra nIkaLe to A bhAIne ghera jAya koNa ? Ave chene tamAre tyAM, savAranA pAMca vAge ! te kAyamanuMne ! pelA amerikAvALA ya kahe che ke "mAre tyAM Ave che. jAya che te vAta to sAcIne ! praznakartA : hA, paNa e koNa jAya che ? dAdAzrI : e hakIkata chene paNa jAya che e ! praznakartA : lokone anubhava thAya che. ahIMthI jAya che ke nahIM e khabara nahIM, paNa emane lAge che. e zuM che ? dAdAzrI : e to badhI zakti chene, prajJAzaktinI jabarajasta zakti ! praznakartA : ame dAdAnuM smaraNa karIe ane dAdA amAre ghera AvIne ArzIvAda Ape e zuM che ? e phinominA zuM che ? e kaI prakriyA praznakartA : eTale 'ApanA taraphathI prajJAzakti kAma karI rahI che? emane je anubhava thAya che ke dAdA ahIMyA AvyA e ApanI prajJAzaktinuM che ke emanI prajJAzaktinuM ? dAdAzrI : A prajJAzakti che temAMthI ja. je 'janAra' che enI ja prajJAzakti. praznakartA: 'janAra' che eTale ? dAdAzrI : emane tyAM '' Ave che, 'emanI" prajJAzakti. praznakartA emane tyAM je Ave che, e mULa evI kalpanA kare che athavA ene evuM bhAse che e emanuM potAnuM ja thayuM ne ? Apane to kahyuM tyAre khabara paDI ke Apa tyAM gayelAM. dAdAzrI : e to enA bhAva haze to bheguM thaI jAya. e zaktine vAra nathI lAgatI, sAmAno bhAva hoya to zakti pahoMcI jAya che. ahIMthI amerikA hau pahoMce. praznakartA : eTale A je che ApanI prajJAzakti e to vItarAga bhAve che. je bhAva kare enI pAse kheMcAI jAya.. dAdAzrI : e badhuM prajJAnI prakriyAmAM jAya che. dAdAzrI : kheMcAI Ave. bIjuM zuM? jeno bhAva majabUta hoya, tene
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 47 AptavANI-13 (utarArdha) tyAM kheMcAI jAya. praznakartA : Apane khabara paDe ke kheMcAI te ? dAdAzrI : huM zuM karavA dhyAna rAkha rAkha karuM ? praznakartA : nA, eTale khabara paDI jAya, dhyAna na rAkho to ? dAdAzrI : nA.. praznakartA: Ama jhaLake nahIM Ama ? Apane jJAnamAM Ama jhaLake nahIM evuM ? dAdAzrI : jhaLake paNa dhyAna rAkhIe to ne ! e bAju zuM karavA dhyAna rAkhIe ? keTalAya jaNanI che philmo, temAM kyAre huM dhyAna rAkhuM ne kyAre pAra Ave ? praznakartA : evuM karavAnI zI jarUra, joyA karavAnuM. dAdAzrI : emAM to UlaTuM InTaresTa paDI jAya. evuM che, Teva paDI jAya. ApaNe te philma jovAnI jarUra nathI. philama jovAnI hoya to thiyeTaramAM tyAM jaIne nA joie ? philma chUTI to jAya traNa kalAkamAM ane A chUTe nahIM ApaNI pAsethI. samabhAve nikAlamAM prajJAno rola ! praznakartA: prajJAzaktino eka naMbaranI phAIla upara kaMTrola kharo ke nahIM ? dAdAzrI : nA, no kaMTrola. praznakartA : have huM kahuM ke 'caMdubhAI, tame jarA AmAM barAbara dhyAna rAkho.' have e caMdubhAIne koNe kahyuM, te vakhate vyavahAranI kriyA thAya che. te buddhinI thAya che ke ahaMkAranI thAya che ke prajJAnI thAya che ? dAdAzrI : vyavahAra kriyA, buddhi ane ahaMkAra beunI hoya. praznakartA : emAM prajJA kharI ? dAdAzrI : prajJA nahIM. prajJA to je ema kahe che ke samabhAve nikAla karavo che, e prajJA che. praznakartA : paNa te buddhi ane ahaMkAra, emAM jyAre be bhAga bhajave to to pachI e kriyA vyavasthitane AdhIna rahIne thaIne ? dAdAzrI : vyavasthitane AdhIna ja, kazI tamAre jokhamadArI nathI. praznakartA : jyAre caMdubhAIne 'huM kahuM, tyAre 'huM' eTale to pachI prajJA ja kahe ne caMdubhAIne ? dAdAzrI : hA, e prajJA ja kahe. 'huM' hoya te prajJA. praznakartA : pachI bAkInI kriyA vyavasthitane AdhIna thAya che ? dAdAzrI : hA, vyavasthitane AdhIna. paNa vyavasthitane AdhIna thaIne pelAne hAtha vAgI gayo to tamAre kahevuM ke 'caMdubhAI, A atikramaNa karyuM, te pratikramaNa karo, basa.' ane peluM sephasAIDa rahyuM. ene kaMI du:kha thayuM hoya to vAMdho nahIM, nAnuM amathuM. paNa pratikramaNa karI le pachI ApaNe kazuM levA-devA nahIM. praznakartA : phAIlano nikAla koNa kare che? dAdAzrI : e prajJAzakita. e ja cetave-betave, badhuM e ja kare. phAIlono nikAla-bikAla badhuM e ja kare. praznakartA : eTale caMdubhAInI paNa phAIla kharI eTale mane zaMkA paDI eTale meM pUchayuM. nahitara caMdubhAI badhI phAIlone jue evuM nahIM ? dAdAzrI : evuM bane nahIMne ! caMdubhAIne levA-devA nahIM. phAIlono nikAla pelI prajJAzakti karyA kare ane cetave hale. kaMIka bhUla thAyane to cetave. te caMdubhAI cetavatAM nathI. caMdubhAI to bhUlavALA che. AtmA ya cetavato nathI. AtmA e cetavavAno dhaMdho kare nahIM. eTale A prajJAzakti A badhuM kAma karI rahI che. eTale phAIlono samabhAve nikAla e
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 49 50 AptavANI-13 (utarArdha) prajJAzakti kare. nizcayo, ajJA-prajJA taNA ! praznakartA : nizcaya koNa kare ? eka naMbaranI phAIla nizcaya kare ? dAdAzrI : tamAre ja karavAno ! tamAre potAne nizcaya karavAno. praznakartA : eTale zuddhAtmA nizcaya kare ? dAdAzrI : nA, nA, zuddhAtmA nahIM, enI pelI prajJAzakti. prajJAzakti nizcaya karAvyA vagara rahe ja nahIM. A to jJAna maLatAMnI sAthe nizcaya karI ja nAkhe. praznakartA : dAdA ema kahe che ke "tAre AjJA pALavAnI vAta nathI AmAM. tuM nizcaya kara ke AjJAmAM tAre rahevuM che basa, bIjuM badhuM mArA para choDI de." ema Apa kaho cho ne ? praznakartA : paNa emAM jyAre jJAna nahotuM tyAre ahaMkAra nizcaya karato hato, tyAre prajJA nahotI karatI. dAdAzrI : barobara che. e ahaMkAra nahIM paNa ajJA karatI hatI. have prajJA kare che. ajJAnIne badhAM nizcaya ajJA kare ane A jJAna prApta thayuM, ene prajJA kare. ajJA ane prajJA be zaktio che. ajJA che te roMga bilipha che ane prajJA e rAITa bilipha che. praznakartA : e nizcaya kare che e kahevuM enA karatAM nizcaya rAkhavo ema kahevuM ? dAdAzrI : karavo ke rAkhavo je zabda kare, jenAthI ApaNuM dhAreluM siddha thAya e karavuM. zabdo game te bolone, karo ke rAkhavo eno kaMI savAla nathI. praznakartA : prajJA nizcaya kare che ke karAvaDAve che ? dAdAzrI : e nizcaya kare che, karAvaDAve, badhuM emAM ekamAM ja Ave. eTale e kaMI judA judA hotAM nathI. praznakartA: to ene ya paNa kahevAya ne ke nizcaya karAve che, nizcaya rakhAve che. dAdAzrI : hA, kahevAya. badhuMya bheguM enuM e ja che. ene ekanI eka vastu ne, AmAM cUMthAro karIe eTale posTamorTama thAya, amathuM bagaDI jAya. ApaNe je kahevA mAMgIe chIe ne, e Azaya UDI jAya. AmAM cUMthArAmAM nahIM paDavuM. sIdhI-sAdI vAta samajI levI. bhaI, A prajJA kare che ne A ajJA kare che, basa. emAM pAchI buddhi che te jAta jAtanA veza dekhADe. prajJAmAM kaI rIte rahevuM tamaya ? praznakartA : bharosAvALI ne bharosA vagaranI mUDI che evuM dhyAna rAkhanAra koNa ? dAdAzrI : AjJA pALavAnI ja che phakta. AjJA pramANe thayuM ke nA thayuM e ApaNe jovAnuM nathI. basa, emAM pALavI che evuM nakkI kare, basa. praznakartA H eTale je nizcaya karavAnI je vAta che, emAM ApaNe kahIe chIe ke tAre karavuM kaMI nathI. pachI pAchuM ema kahIe che ke nizcaya kara. dAdAzrI : e to zabdo che ne, zabdo evI rIte khAlI. DrAmeTika zabdo, emAM kaMI kartAbhAva nA hoya. praznakartA: hA, eTale e to bhASA pUratI vAta thaI. paNa A je nizcaya je che, e nizcaya koNa kare che? dAdAzrI : e ja potAne thayo che, te A prajJAzakti che ne, e ja nizcaya kare che. basa !
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 51 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : badhuM prajJAzaktinuM ja kAma che A. paNa jyAre prajJAzakti enuM kAma nA le, tyAre pelo "DiscArja' ahaMkAra badho kAma karyA kare. te ema karato hoya tene ApaNe jovAnuM, zemAM tanmayAkAra thayelo e ! AmAM prajJAmAM tanmayAkAra rahevo joIe, tene badale pelAmAM tanmayAkAra, slIpa thaI jAya. e jAgRti hoya to prajJAmAM rahe. pelAmAM jAya eTale ajAgRti eTale A vijJAnathI mokSamAM ene cetavanArI prajJAzakti utpanna thaI jAya che. pachI eNe pote pojhITIva rahevuM joIe. negeTIvasensa nahIM rAkhavI joIe. pojhITIva eTale ApaNI khuzI hovI joIe emAM ane pojhITIvasensa rAkhe che badhAM ane A saMsAranI koI aDacaNa nA aDavA de pAchI. jo e pote barobara rahe ne to saMsAranI aDacaNa nA aDavA de evI goThavaNI thaI jAya che aMdara. kAraNa ke AtmA prApta nhoto thayo eTale bhagavAna prApta nhotA thayA to ya cAlato hato saMsAra, to prApta thayA pachI e bagaDI jAya ? tyAre kahe, nA bagaDe. rahe. prajJA cetave kyA bhAgane ? praznakartA : pachI A prajJA je che te pratiSThita AtmAne cetave che ? dAdAzrI : hA, te pratiSThita AtmAmAM ahaMkAra bhAgane cetave che. hA, e jene chUTavuM che e bhAgane. baMdhAvAno ahaMkAra ane chUTavAno ahaMkAra. te chUTavAnA ahaMkArane cetave che. praznakartA : eTale mULa caMdubhAIne ja cetave chene, evuM thayuM ? praznakartA : Ape je jJAna ApyuM eTale ene jAgRtimAM to rahevuM hoya che. dAdAzrI : IcchA to hoya enI paNa rahe nahIM. e Teva paDelIne ! pelI Teva paDelI eTale e bAju thaI jAya pachI. paNa jeno sTroMga bhAva che, e to gayelo hoya to ya pAcho bolAve ke eya nathI javAnuM. khabara to paDene potAne ? praznakartA : prajJAmAM tanmayAkAra rahevAnuM kahyuM to jarA barAbara khulAso karIne samajAvo. dAdAzrI : sinsIyara rahevuM. sinsIyara kone che ? have ApaNe jo mokSe javuM hoya to prajJAne sinsiyara raho. ane jo laTAkA-paTAkA cAkhavA hoya to AmAM jAva thoDIvAra. atyAre karmanA udaya laI jAya e vAta judI che. karmano udaya DhaseDI jAya toya ApaNe A bAjunuM rAkhavuM. nadI A bAju kheMce ne ApaNe che te kinAre javAnuM jora rAkhavuM. nA rAkhavuM joIe ke e kheMce tema kheMcAI javuM ? praznakartA eTale eno nizcaya jo pAko hoya to sinsiyara rahe ne? dAdAzrI : pAko hoya to ja rahevAya ne ! nahIM to to pachI nizcaya ja nathI, tene zuM pachI ? nadI e bAju kheMce te bAju jAya, kinAro to kyAMya rahI gayo ! ane ApaNe to kinArA tarapha kheMcavuM joIe. nadI Ama kheMce. ApaNe bAthoDiyA AmanA mAravAM joIe. thoDuM ghaNuM je kharyuM e kharuM. tyAre horu to mahIM jamInamAM AvI jAya ! dAdAzrI : nA, ahaMkArane. caMdubhAI nAmano je mAlika che, ahaMkAra, e ahaMkAra be prakAranAM. eka je ahaMkAre A UbhuM karyuM ane e ahaMkAra gayo. je chUTavA pAcho phare che te ahaMkAra che.... praznakartA: tene cetave che. dAdAzrI : hA. eTale chUTavA phare che, tene helpa thaI gaI. bAkI chUTavA phare evo ahaMkAra darekanAmAM hoya to kharo ja paNa ene jyAM sudhI pelI prajJA UbhI nA thAya tyAM sudhI koNa kahe ? eTale gUMcavADAmAM rahe. bhUlatI sAme pratibhAva kono ? praznakartA: ApaNe kaMI bhUla karIe to aMdara mahIM prajJA cetave. have tyAM AgaLa je bhUla karIe teno je pratibhAva mahIM ubho thAya che ke AvuM
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 53 nA thavuM joIe, to e koNa batADe che ? e ya prajJA kare che ? e pratibhAva je batADe che te ane prajJA banne joDe joDe hoya? dAdAzrI : prakAza prajJAno, e prakAzanI aMdara cittavRtti zuddha thayelIne te vRtti kare evuM. paNa prakAza prajJAno, eTale prajJA kare che ema kahevAya. badhA doSa dekhADe. praznakartA : paNa je bhUla thAya enI sAme prajJAno je hAvabhAva ke Ama thavuM nA joIe evo, evo je pratibhAva thAya, e beu joDe ja hoya? dAdAzrI : e pratibhAva nahIM kahevAto. praznakartA : AvuM thavuM nA joIe, e pratibhAva nahIM ? ApaNAthI kaMI kharAba bhAva thaI gayo hoya tenI sAme A UbhuM thAya che ne ? dAdAzrI : e AtmabhAva che ke AvuM na thavuM joIe. ane A thAya che e dehAdhyAsabhAva che. bannenA bhAva judA ne ! pelo svabhAva bhAva che, A vibhAva bhAva che. praznakartA : to prazAzakti e ja vizeSabhAva ? dAdAzrI : nA. krodha-mAna-mAyA-lobha e vizeSabhAva kahevAya. huMahaMkAra ne e badhuM vizeSabhAva kahevAya. praznakartA : Atmadharmano kaMI puruSArtha kare e kriyA konI ? dAdAzrI : te badhI prajJAzakti. prazAzakti kyAM sudhI rahe che ke ApaNe A jJAna maLe tethI AtmA thayA, paNa haju AtmA zraddhAmAM, pratItimAM, darzanamAM che paNa jJAnamAM nathI Avyo, A cAritramAM nathI Avelo, tyAM sudhI prakSAzakti kAma karyA kare. prajJAtA pariNAmo bhogave koNa ? praznakartA : prajJAthI kaMI kAma thAya, prajJAzakti kAma kare to paNa 54 AptavANI-13 (utarArdha) enA je pariNAma pAme, e pariNAma koNa bhogave che ? dAdAzrI : bhogavavAnuM zenuM ? prajJAzaktinI je karelI vastu emAM bhogavavAnuM hotuM nathI. AnaMda ja thAya che ane AnaMda potAno svabhAva che, e jene AnaMda nahoto te bhogave che. praznakartA : e AnaMda e bhogave che koNa ? rileTiva bhogave che ke riyala bhogave che ? dAdAzrI : nA, nA. rileTiva ja bhogave che ne ! riyala to AnaMdamAM ja chene ! jene khUTatI jarUra hatI te bhogave che ane tame pote ja kaho ne, tame pahelAM A hatA, have tamAro che te ahaMkAra bhogavI rahyo che. ane tame che te have zuddhAtmA thayA eTale prajJA svarUpamAM AvI gayA. ahaMkAra bhogavI rahyo che. eTale ene viSAda je thato hato, enI je khoTa hatI, te A AnaMda bhogavavAthI nIkaLI jAya badhI, plasa-mAInasa thaI jAya. judAM be, vedaka te jJAyaka ! praznakartA : vedanIya karmanA udaya vakhate vedanA vede che koNa ane te ja vakhate vedanA thAya che te jANe che koNa ? dAdAzrI : vede che ahaMkAra ne prajJA jANe che. prajJA che te vedakane paNa jANe ane A vedaka che te vedanA vede che. vedaka eTale ahaMkAra kaho. ahaMkAramAM badhuM AvI gayuM. ahaMkAra mAne che ke A duHkha mane ja paDe che. eTale e vede che. tethI e vedaka kahevAya. ane prajJAzakti jANe che emAM. have ghaNAM kharAM ApaNA mahAtmAone prajJAzakti rahI jAya che ane vedakabhAvamAM AvI jAya che, te duHkha vadhe bIjuM kazuM emane nukasAna nahIM. pote tanmayAkAra thAya to duHkha vadhe. huM ahIM AgaLa badhAM chokarAMone prasAda ApuM chuM. te premathI prasAda Apo, tene duHkha lAgatuM nathI ane saheja ja che te moDhuM bagADIne
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 55 AptavANI-13 (utarArdha) Apo to ene asara thAya che. enuM kAraNa ke emAM ahaMkAra bhaLelo che. pelA premamAM khAnAraneya ahaMkAra nathI bhaLelo ane ApanArane ya ahaMkAra nathI bhaLelo. ahaMkAranI asti ja nathI tyAM AgaLa, eTale sAruM lAge bhagavAne pariSaha kahyA, temAM prajJAne paNa pariSaha kahyo. kramika mArgamAM prajJA pariSaha utpanna thayA pachI samakti thAya. kharuM samakita tyAra pachI tyAM thAya. ApaNe ahIM AgaLa jJAna maLyA pachI badhuM A nIkaLyA kare khIcaDI caDyA kare. eTale AmAM ApaNe jo bhaLIe vedakamAM, to bahu duHkha thAya eTale jo jJAyaka rahevAya to duHkha bilakula ochuM thaI jAya. jema peluM premathI ApavAnuM ne, enA jevuM thAya jANavAmAM rahe to ! prajJA pariSada praznakartA : jJAnano aMza prApta thAya to vANIno UghADa thAya kharo? dAdAzrI : hA, thAya. vANIno udaya jAge. ane e udaya jAgyA pachI bolavA nA de ne tyAre prajJA pariSaha utpanna thAya. te samabhAve vedavo paDaze. A vANIno udaya enI meLe ja utpanna thAya. e vANI pachI jJAnavANI nIkaLaze. eTale sAmAne samajaNa pADaze, evI vANI nIkaLaze. paNa tame samajaNa pADo e pelo sAMbhaLato nA hoya to tamane prajJA pariSaha utpanna thAya. tame upAzrayamAM jaIne vAta karo to tamArI koI sAMbhaLe nahIM ne ? tame sAva tadana sAcI vAta kahevA jAva to e nA sAMbhaLe. eTale to tamane prajJA pariSaha utpanna thAya. mArI kharI vAta kahuM chuM paNa sAMbhaLatA ja nathI, evI akaLAmaNa thAya ane pariSaha kahyo che. e pariSaha samabhAve nikAla karyA pachI prajJA majabUta thaI jAya. zraddhA-prajJAtI jhINI samaja ! praznakartA : zraddhA, prajJA, draSTA ane cetana, A viSe kaho kAMIka. dAdAzrI : draSTA ane cetana eka ja che. zraddhA be prakAranI, saMsAra vyavahAramAM je zraddhA rAkhavAmAM Ave chene te badhI mithyAtva zraddhA che. ane A bAju Avyo e samyakatva zraddhA, jene pratIti kahevAmAM Ave che. te cetanano bhAga che. ane prajJA paNa cetanano bhAga che paNa prajJA judo zraddhA, pratIti bhAga che ane pachI pAcho eka thaI jAya che, jyAre A zraddhA, pratIti to kAyama judAM ja rahevAnA. guNe karIne judA ane svabhAve karI praznakartA : evuM bane kharuM ke IcchA to thAya bolavAnI, koIne samajAvavAnI paNa huM vANI dvArA pragaTa nA karI zakuM. eka. dAdAzrI : hA, banI zake. vANI dvArA pragaTa thavuM e to bahu moTI vastu che. e to bahu dahADA tame sAMbhaLa sAMbhaLa karazo, tyAre e zrutajJAna pragamaze. ane pachI e matijJAna rUpe thaze. pachI vANI rUpe bolAya. eTale bahu dahADA sAMbhaLa sAMbhaLa karavAnuM che. pachI mahIM enuM dahIM jAme kare, tyAra pachI mAkhaNa nIkaLe, pachI enuM ghI thAya evuM che badhuM vigatavAra. ane ko'kanI bhUla hoya te ya kahevuM hoyane, potAnuM jJAna kahevuM hoya ne to kahevAno avasara nA maLe, to ya che te mahIM pariSaha utpanna thAya. kyAre boluM, kyAre kahuM, kyAre kahuM, e prajJA pariSaha. praznakartA: ene mATe traNa aMgrejI zabdo vAparyA. Faith - zraddhA, Reason - prajJA ane Conciousness e cetana. dAdAzrI : evuM chene, artha te konuM nAma kahevAya ke samatola hoya enuM nAma artha kahevAya. eTale A dasa ratala A bAju te A bAju dasa ratala hovA joIe. jyAre A bAju dasa ratala che zraddhA, prajJA ane cetana, to A bAju doDha ratala che traNeva. praznakartA : eTale imbelensa(asaMtulana) thayuM.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 57 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : eTale A sthaLa che vastu, doDha ratala eTale. peluM yathArtha vastu che. eTale A doDha ratala ne peluM dasa ratala hoya. praznakartA: paNa tame zuM kIdhuM, cetanA je che enA ja be bhAga - zraddhA ane prajJA. dAdAzrI : nahIM. zraddhA to mULa eno svabhAva ja che. jyAre e pratItimAM Ave che tyAre zraddhArUpe hoya che ane prajJA judI paDe che. ane prajJA potAnuM kArya karI ane pachI ekAkAra thaI jAya. 'ajJA'ne nAza karavA mATe prajJA che. ajJAne nAza karavAno guNa prajJAmAM che paNa judI paDIne 'ajJA'no nAza karIne pachI e tarata AtmAmAM eka thaI jAya che. eTale prajJA to pote AtmA ja che paNa judI paDI jAya che mATe prajJA kahyuM. praznakartA to emAM bejha thayo zraddhA. pratIti je tame kaho cho te. dAdAzrI : pratitI e bejha, hA. eTale A jagatanI pratIti avaLI beThI ke savaLI beThI che, enA uparathI cAlyuM. avaLI beThelI pratIti A saMsAramAM bhaTakyA ja kare ane savaLI beThI eTale mokSe laI jAya. besADanAra nimittanI jarUra che. saMbaMdha, sUjha ane prajJA taNo ! praznakartA : to A kudaratI je sUjha che, ene prajJA joDe zuM saMbaMdha dAdAzrI : e bAju ja paramenanTa tarapha laI jAya che. praznakartA: paNa peluM bhAva je che. e bhAva kyAM AvyuM to AmAM? dAdAzrI : e bhAva je kare che ne, te ja sUjha(samajaNa)mAMthI pachI thAya che. ahaMkAra judI vastu che. paNa je samajaNa che te samajaNa vadhatI vadhatI vadhatI vadhatI prajJA sudhI jAya che. ane prajJA utpanna thaI eTale e AtmAmAM ja bhegI thaI jAya. paNa sujha samajaNano bhAga chene, te samajaNa pramANe jJAna pramANe bhAva kare che e. e che data, tahi sUjha ! praznakartA : sUjhane prajJA kahevAya ? dAdAzrI : nA. prajJA e jJAna che ane A sUjha to darzana. ane ajJA e buddhi kahevAya. eTale dekhAya amane to. AgaLa-pAchaLanuM e, pAchaLa zuM thaI rahyuM che te ya dekhAya. eTale pelo kaheze, huM pAchaLa Ubho chuM. meM hAtha UMco karyo ke nahIM ? te nA dekhAya. sthaLa nA dekhAya. sUkSma dekhAya. je sUkSma vibhAga che ne e badhuM dekhAya. samajane lIdhe e dekhAya. sthULa to kevaLajJAna saMpUrNa thAya tyAre badhuM dekhAya. meM to joyuM ne naLiyuM-taLiyuM badhuM, nIce hau joyuM ke A nIce kevuM che ? upara kevuM che ? paraspekTiva kevuM che ? badhI bAju joI lIdhuM eTale jaDI gayuM ke A vAta Ama che, A to. paraspekTiva yu bahu ochA mANasa joI zake. Ama sAmA UbhA rahevuM ne paraspekTiva vyu jovuM, be sAthe na banI zake. e amane AvaDe. praznakartA : dAdA, ene sUjha kahevAya ? dAdAzrI : nahIM. e darzana che. sUjha to dareka mANasane hoya. sUjha to sahu sahunA gajA pramANe. darzana phelAyeluMne, vistAra pAmeluM e darzana. enI vAta ja judIne ! haMa, ATalAM badhAM kaDavA anubhavomAM paNa te AnaMdamAM rAkhe, tenI vAta ja judIne ! dAdAzrI : e sUjha che te ja prajJA bhaNI laI jAya che. hA, e sUjha ja kAma kare che. AmAM kudaratI rIte kAma karatuM hoya to eka sUjha, ajJAna dazAmAM sUjha ja kAma kare che. praznakartA : e prajJAno bhAga nahIM ? dAdAzrI : nA, sUjha e khullA AvaraNo kahevAya che. praznakartA : paNa e prajJA tarapha laI jAya ?
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA da AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : TeparekarDa bole che ne huM sAMbhaLuM chuM. pachI A TeparekarDa che ne huM jouM chuM e jonAro bhAga prajJA bhAga che ? dAdAzrI : e prajJA bhAga che. praznakartA: eTale tame kaho cho ne ke joIne boluM chuM. dAdAzrI : joIne boluM chuM. pahelAM je ajJAsthiti hatI, te A prajJAsthiti thaI. A akrama vijJAna zenAthI joyeluM che ? prajJAzaktithI. saMsAramAM buddhithI joyeluM jJAna kAmanuM, paNa ApaNe "ahIM' to nirmaLa jJAna joIze. praznakartA : ajJAnamAM eka prakAranuM jJAna che, e samajAvo. dAdAzrI : ajJAna eTale saMsArI jJAna badhuM ja jANavuM te, enuM nAma ajJAna. ane AtmAnI bAbata mahIM jANavI, enuM nAma jJAna. te ajJAnane prApta karavA mATe ajJA UbhI thaI ane jJAnane prApta karavA mATe prajJA UbhI thaI. praznakartA : hA, ajJAna eTale sAcuM-khoTuM paNa jJAna kharuM? dAdAzrI : nA, ajJAna eTale eka prakAranuM jJAna, paNa vizeSajJAna che. khoTuM nathI. e vizeSa jJAna che AtmAnuM. AtmAnuM je jJAna che, enA uparanuM A vizeSa jJAna che. vizeSajJAna che paNa duHkhadAyI che, enA jevuM sukhadAyI nathI. eTale ene ajJAna kahyuM. vizeSa eTale AtmAnuM vizeSajJAna utpanna thAya che, paNa e rileTiva hovAthI vinAzI che. eTale ApaNane e kAmanuM nahIM. ApaNe to mULa avinAzI sukhanA bhoktA. sanAtana sukhanA bhoktA ApaNe. sanAtana mUkIne Ama kaMI rakhaDe, tene kAle ThekANuM nA hoya. Aja pAcho mANasamAM hoya. kAle cAra paga thaIne pAchAM ADA thAva cho ! A te kaMI AbarU kahevAtI haze ? paNa eTaluM sAruM che ke khabara nahIM paDatI. khabara paDatI hoya to ahIM ropha mAravAnuM baMdha thai jAya, DhIloDhasa thai jAya. ajJA e ja ajJAta ? praznakartA : ajJA eTale ajJAna, ema nahIM ? ame ajJAna ema artha kADhIe. paNa ajJA eTale koNa ? eTale ajJAnI zarUAta kyAMthI thai ? TheTha prajJAnI zarUAta sudhInI bAunDrI buddhinI che. e badhI ajJA ja gaNAya che. to ajJA e budhdhinI nIcenuM sthara ke budhdhinI sAthenuM sthara? dAdAzrI : ajJA to, buddhinI zarUAtathI ajJA kahevAya. te budhdhi jema vadhatI jAya tema ajJA vadhatI jAya. praznakartA : ajJAna je che te buddhinI nIcenuM sTeja kahevAya ? dAdAzrI : ajJAna e vastu judI che ane ajJA judI che. praznakartA : haM, e ja mAre samajavuM che. ajJAna ane ajJA e be vacce taphAvata samajavo che. dAdAzrI : ajJAna to eka prakAranuM jJAna che ane ajJA koi paNa prakAranuM jJAna nathI. khAlI budhdhi, eTale eke kahyuM ke A sAcuM to bIjo kahe ke A sAcuM. meLa paDavA nA de. prophiTa ane losa potAnI draSTie hoya. beunI draSTi judI hoya prophiTamAM, darekamAM. annA haMmezAM prophiTa ane losa ja jue. eno dhaMdho ja e ane ajJAna evuM nathI. prajJA tathI riyala ke rileTiva ! praznakartA : riyala ane rileTiva, A juduM koNa pADe che ? dAdAzrI : badhuM vinAzI to oLakhAyane ApaNane ! mana-vacanakAyAthI je A badhuM AMkhe dekhAya che, kAne saMbhaLAya che e badhuM ja rileTiva che. ane riyala eTale avinAzI. mahIM prajJAzakti che. e beu judA pADe. rileTivanuM ya juduM pADe ne riyalanuM juduM pADe. praznakartA to riyala, rileTiva ne prajJA, A traNa vastu che evuM thayuM, dAdA ? prajJA riyalathI judI vastu che ?
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : e prajJA riyalanI ja zakti che paNa bahAra paDelI zakti che. e jyAre rileTiva nA hoya tyAre AtmAmAM ekAkAra thaI jAya. praznakartA : prajJA rileTiva che ke riyala che ? dAdAzrI : 'rileTiva riyala' che. jyAre enuM kAma pUruM thaI jAya che eTale mULa jagyAe besI jAya che, pAchI AtmAmAM bhaLI jAya che. prajJA e 'rileTiva riyala' che. riyala hoya to avinAzI kahevAya. praznakartA : e 'rileTiva riyala' pachI 'riyala" thaI jAya tyAre 'rileTiva' hoya nahIM ? dAdAzrI : riyalamAM rileTiva nA hoya. rileTiva mAtra vinAzI hoya. eTale A prajJA vinAzI kharI paNa riyala, eTale pAchI potAnA svabhAvamAM besI jAya che. pote saMpUrNa nAza nA thAya. praznakartA : rileTiva bhAga upara prajJAno kaMTrola che? dAdAzrI : koInIya kaMTrola nA hoya. UlaTo kaMTrola rileTivano riyala upara hato. te bUma pADatA ke "ame baMdhAyA chIe, ame baMdhAyA chIe, mukta karo, mukta karo." te jJAnI puruSa mukta kare tyAre hAza anubhave ke hAza, have chUTA thayA, kahe che. bheda, bhedajJAta te prajJA taNAM ! praznakartA: vAreghaDIe je aMdara bheda pADyA kare che e bhedajJAna ane prajJA, e beno zo saMbaMdha che ? dAdAzrI : jJAnI puruSa bheda karI Ape. eTale pachI prajJA UbhI thAya. tyAM sudhI prajJA UbhI nA thAya. ane bheda nA kare tyAM sudhI ajJA to hoya ja. praznakartA : e prajJA ane bhedajJAnamAM zo phera che ? che ane A bhedajJAneya lAITa che. te e lAITa to bene juduM pADavA pUratuM ja che. praznakartA ane prajJAnuM paramenanTa lAITa ? dAdAzrI : ane A prajJAnuM lAITa TempararI-paramenanTa che. e enI meLe phUla lAITa Ape cogaradamanuM, mokSe laI jAya tyAM sudhI. choDe nahIM, jo utpanna thaI gayuM to. praznakartA : prajJAnuM jora lAvavuM hoya to zuM karavuM? dAdAzrI: A pAMca AjJA pALe eTale prajJA UbhI thaI jAya. bIjuM kazuM nahIM. tamane AjJAmAM rahevAnuM je thAya che AkarSaNa, e tame pUcho ke kone laIne thAya che? te prajJA kare che e. prakAza de, enuM nAma prajJA pADyuM. ema' kare to buddhi marI jAya ! praznakartA: 'zuddhAtmA chuM ane deha nathI' e paNa buddhi kahe chene? dAdAzrI : e buddhi nathI kahetI AmAM. buddhi 'huM zuddhAtmA' kahevA ja nA de. buddhi 'huM zuddhAtmA chuM' kahevA de to, eno potAno nAza thAya. potAnuM astitva UDI jAya. eTale e pote A pakSamAM bese ja nahIM koI dahADoya. mana-buddhi-citta ne ahaMkAranuM saMpUrNa astitva UDI jAya jo 'zuddhAtmA chuM' bole to. eTale mane ya AvuM, koI eksepTa nA kare (jJAna maLyA pachI) badhAM samaje kharAM paNa jyAre DiscArjano phorsa Ave tyAre e eksepTa nA kare. A buddhi to haMmezA saMsAra pakSamAM ja hoya che, zuddhAtmA pakSamAM hoya nahIM kyAreya paNa. virodha pakSamAM hoya. praznakartA : pratiSThita AtmA bole che ke "huM zuddhAtmA chuM' ? dAdAzrI : e bole nahIM. AtmAmAMthI prajJA chUTI paDI, te e bole che ke 'huM zuddhAtmA chuM" ane pratiSThita AtmAne e jue che ke A bhamaraDo zuM karI rahyo che ! zuddhAtmA thaIne jue che e. dAdAzrI : bhedajJAna thAya to ja prajJA UbhI thAya. prajJA e lAITa
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : prajJA jue che ? dAdAzrI : prajJA ja badhuM atyAre kAma karI levAnI. jyAM sudhI mokSa nA jaIe, jyAM sudhI A sAmAna che tyAM sudhI prazA. A sAmAna baMdha thayo ke prajJA mahIM zuddhAtmAmAM bhegI ja thaI jAya. praznakartA: 'huM zuddhAtmA chuM' evuM bole che, te ya prajJA jue che ? dAdAzrI : bole che TeparekarDa, paNa bhAva prajJAno che. praznakartA : to e sahaja kriyA thaI prajJAnI ? dAdAzrI : prajJAnI badhI kriyAo sahaja ja hoya, svabhAvika ja hoya. zuddhAtmA, pratiSThita AtmA te prajJA ! praznakartA : zuddhAtmA ane pratiSThita AtmA vacce prajJAthI sabaMdha dAdAzrI : hA. paNa e saMjogavazAt. praznakartA : prakRtine jANe che ane prakRtinA AdhAre cAle che, e koNa ? dAdAzrI : e ahaMkAra, basa. prakRtine jANe. jyAre vicAravA bese tyAre badhuM jANe. A zAnAthI doSa thayA e badhuM ya jANe che. amuka ja bhAga ocho hoya che. bIjuM badhuM jANe. navvANuM sudhI jANI zake, so nA jANe. buddhi eTalI badhI keLave to navvANuM sudhI jANI zake. paNa to ya che te ahaMkArathI kAma nA thAya. zuddha ja joIe. praznakartA potAne jANe che ane potAnA AdhAre cAle che, e koNa kharo? dAdAzrI : e ApaNI prajJAzakti che. pote potAnA prakAzathI ja jANI rahI che. cAlavAnuM eTale cAlavAnI bhASAmAM nahIM, e vyApe ! dAdAzrI : bene saMbaMdha ? ApaNane prajJAthI saMbaMdha. pelA lokone prajJA ya nA hoya. ene ajJAthI saMbaMdha. - jJAyakatA konI ? praznakartA : AtmAnI sAthe ajJAnathI saMbaMdha kharo ? dAdAzrI : AtmAne ajJAna aDe nahIM ne prakAzane aMdhAruM zI rIte aDe ? e to AdhAra vagaranuM kahevAya ane A to potAnA AdhAre UbhuM raheluM. praznakartA : potAnA eTale zuM ? dAdAzrI : eTale potAnA guNadharmathI. pudgala potAnA guNadharmathI. pratiSThita AtmA eTale pAvara. pAvaravALo khalAsa thaI jAya ane mULa vastune kazuM na thAya. basa, bIjuM kazuM che nahIM. praznakartA : e mULa vastumAMthI A pratiSThita AtmA Ubho thayo ? praznakartA AtmAnA svarUpanI aMdara to badhI vastuo jhaLake che ne Ama ? AtmAnuM ja svarUpa che darpaNanI mAphaka, darpaNa kaMI jovA mATe bahAra AvatuM nathI. paNa darpaNanI aMdara drazyo badhA jhaLake che Ama. dAdAzrI : e jhaLake che e juduM che. paNa A to jJAyaka ! eTale A atyAre jJAyakatA konI che ? e prajJAzaktinI che. hA, kAraNa ke prajJAzakti atyAre kAryakArI che. mULa AtmA kAryakArI nA hoya. A saMsAra che tyAM sudhI kAryakArI zakti UbhI thaI che, prajJA. e prajJA badhA kAryo pUrAM karI, ATopI ne pachI mokSe jAya. jugala joDI, jAgRti te prajJAtI !
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA - 65 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : prajJAzakti ane jAgRtimAM kaMI phera ? dAdAzrI : prajJAzakti, AtmAnI zakti pyaoNra che ane jAgRti eTale pyaoNrITI ane IoNrITI bhegI hoya. jAgRti e pyaoNra thatI thatI thatI phUla thAya tyAre kevaLajJAna kahevAya. praznakartA: have ApaNe mokSanI sTImaramAM besI gayAM ane pachI prajJA prajJAzakti UDI jAya che ? dAdAzrI : prajJAzakti pachI khalAsa thaI jAya che. prajJAzakti ApaNane mokSe laI jatAM sudhI helpa kare. praznakartA: mokSamAM pahoMcI gayA pachI jAgRti kaMI kAma kare kharI ? jAgRti maMda paDI jAya ? dAdAzrI : nA, nA, kazuM nahIM, chUTuM thaI jAya. jAgRti hoya ja nahIM. tyAM to prakAza pote ja hoya pachI. praznakartA : eTale mokSa sudhI jAgRtinI jarUra ke prajJAzaktinI ? dAdAzrI : hA. prajJAzakti ane jAgRti beu sAthe cAle. prajJAzakti ene vALa vALa kare ane jAgRti ene pakaDI le. ajJAzaktinuM mULa ! praznakartA : ajJAzakti e mULa AtmAnI kalpazaktimAMthI utpanna thAya che. e kalpazakti AtmAno svabhAva che ? - dAdAzrI : nA. ajJAzakti e sAyaTiphikalI utpanna thAya che. A cha tattvo pharyA kare che, niraMtara. temAM cetana ane pudgala be bhegAM thaI jAya eTale ajJAzakti thaI jAya. ane bene chUTAM pADIe ame, to jatI rahe, ahaMkAra-mamatA beuM. je pArakAM saMjogonA dabANathI ajJAna thatAM thatAM, ajJAnapada UbhuM thaI gayuM, evuM A bIjAM dabANathI (jJAnI puruSanA nimitathI) che te jJAnapada UbhuM thayuM. e na hoya prajJA ! praznakartA : jeTalo svabhAva utpanna thAya e vibhAgane ApaNe prajJA kahIe chIe ? dAdAzrI : e prajJA vibhAga nathI. svabhAva bhAva utpanna thayo, tene ya je jANe che te prajJA che. keTalo vizeSabhAva ghaTyo ne keTalo svabhAvabhAva utpanna thayo, vadhyo e badhAne je jANe che e prajJA che. ane te vakhate AtmA zuM che e badhuM ja je jANe che te prajJA che. praznakartA : prajJA paNa Ama vadhe-ghaTe kharIne ? dAdAzrI : vadha-ghaTe ne, prajJA paNa vadha-ghaTa thAya. guru-ladhu thAya. kAraNa ke chevaTe jyAre svabhAvabhAva pUro thAya che ane ahambhAva khalAsa thaI jAya che tyAre e prajJA pote paNa khalAsa thaI jAya che. tyAM sudhI A prajJA kAma kare che. dAdAnI khaTapaTI prajJA ! praznakartA : dAdAne prajJA hoya ? dAdAne, Apane vize ? dAdAzrI : badhAne, prajJA vagara to hoya ja nahIM ne ! praznakartA : dAdA je satsaMga kare che, A badho je vyavahAra cAle che, te prajJAthI hoya ? dAdAzrI : hA. praznakartA: paNa prajJA to amArA mATe che, Apane mATe to nahIMne ? dAdAzrI : kharuM ne ! mArAmAMya prajJA kharIne ! prajJA kyAre baMdha thAya ke kevaLajJAna thAya tyAre e pote AtmAmAM bhaLI jAya. praznakartA : e ekarUpa thai jAya.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 68 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : ekarUpa thai jAya. tyAM sudhI judI ne judI rahe, nahi to mArI khaTapaTa kyAMthI hoya ? Ama "Avo, tamane jJAna ApIe chIe,' e badhI khaTapaTa nA kahevAya ? e khaTapaTa prajJAne lIdhe che. praznakartA : prajJA khaTapaTa karAvaDAve. dAdAzrI : huM ane jene prajJA nathI, e khaTapaTa nA kare. tamAruM ahita thavAnuM hoyane, tame darzana karo, to ya kazuM nA bole. imoznala nA thAya te ghaDIe. kAraNa ke amAre buddhi nathI. buddhi imozanala nahIM karAvatI amane. prajJA e khaTapaTa karAvaDAve che. tamArA hitAhitanuM bolIe eTale ame khaTapaTiyA kahevAie. amArI khaTapaTa kevI ke ame je sukha pAmyA e sukha tame badhA pAmo. A amArI khaTapaTa, ane te pAmavA nA Avo to ame tamane kahIe ke "bhai, kema kAle nahotA AvyA ?" koI pUche ke AmAM tamAre zuM garaja ? tyAre kahIe, "A amArI khaTapaTa che. garaja nathI.' loko mane kahe che, "dAdA, evo khaTapaTa zabda kADhI nAkho ne ! kharAba dekhAya che." meM kahyuM, "nA, nA, e ja sAro dekhAya che. e ja rUpALo dekhAya che. jo to kharo, enI kadara Avaze eka dahADo. khaTapaTa zabdanI kadara thaze eka dahADo. khaTapaTa zabda Akho, enA tarapha lokone dhRNA thai gai che, te khaTapaTa zabda upara ene AnaMda thai jazekhaTapaTa AvI ya hoya che, e ya hoya che ane A ya hoya dAdAzrI : nA, paNa e dAdA bhagavAnanI kRpA utare eTale jJAnIne bIjI badhI bhAMjagaDa rahI nahIM ne ! praznakartA : paNa Ama kahevAya to evuM che ne, jJAnI puruSano rAjIpo, jJAnI puruSanI kRpA. dAdAzrI : e to vyavahAramAM evuM kahevAnI vAta. e ja bhagavAna ne e ja badhuM. A to ApaNe juduM pADIe chIe. bAkI, bIje badhe to juduM pADe ja nahIM ne ! ApaNe eTalAM mATe jaduM pADIe chIe ke lokone karekTa lAge, ke A cokhe cokhkhI vAta ! ane amane kaMI evo zokha nathI bhagavAna thaI besavAno. praznakartA: paNa dAdA bhagavAna mahIM vItarAga che ne, pote ? dAdAzrI : hA, vItarAga ! praznakartA : pachI emane ochI ne vadhu kRpA utAravAnuM zuM ? dAdAzrI : nA, ema nahIM. e emanA sivAya je ame jJAnI chIe ene evuM nathI ke A badhA amane bhagavAna kahe to sAruM, e svAda ne e mIThAzanI kaMI jarUra nathI. A badhI bhUkha maTI gaI che. praznakartA : nA, e to kharuM paNa A ApaNA dAdA bhagavAna.... dAdAzrI : e to saMpUrNa vItarAga ja che ! praznakartA kRpA utaravAnuM je bane che, e oTomeTIka che ne ? e svayaM che ne ? ke dAdA bhagavAnanI kRpA che ? dAdAzrI : dAdA bhagavAna, e to vItarAga prabhu, paNa je pelI prajJA che ne, e prajJA thakI badhuM utare kRpA. praznakartA : paNa e to jJAnI puruSane to have AtmA pote ja che, pachI prajJA kyAM AvI ? che. kRpAnuM rahasya ! praznakartA H dAdA bhagavAnanI kRpA ane jJAnI puruSanI kRpA, e judI hoya ? emAM zuM phera hoya ? dAdAzrI : dAdA bhagavAnanI kRpA huM jANI jauM ke AnI para sArI che ne jJAnIne to kapA ke nA kapAnI sAthe levA-devA ja nathI ne ! evI khAsa kaMI levA-devA nahIM ne ! praznakartA : jJAnIne kRpA sAthe kema levA-devA nahIM ?
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : nA, eTale, e kRpA enA thakI utare. prajJA to badhe rahevAnI. prajJA to jyAM sudhI A mokSe na jAya tyAM sudhI bahAra rahyA rahyA kAma karyA karavAnI. praznakartA : eTale e prajJAthI amArA upara kRpA utare. dAdAzrI : hA. prajJAthI kRpA utare. eTale amane khabara paDI jAya ke A kRpA utarI che bhai upara. praznakartA : paNa prajJAne vItarAgatAmAM vAMdho nA Ave ? dAdAzrI : vItarAga hoya ja nahIM prajJA. praznakartA : prajJA vItarAga nathI ? dAdAzrI: hoya ja nahIM. prajJA to A, A badhuM nikAla karavAnI ja bhAMjagaDa laIne AvelI hoya. jema tema karIne UMcuM mUkI ene mokSe laI javuM A eno dhaMdho.. praznakartA : paNa ApanI prajJA to ghaNI moTI. dAdAzrI : e te khUba Devalapa hoya, paNa te dhaMdho to A ja eno. ame evuM kahIe ya kharAM ke 'jo bhaI, kRpA bhagavAnanI ochI thaI gaI che tArI para." praznakartA : eTale kevaLajJAna thAya tyAM sudhI prajJA hoya ? dAdAzrI : tyAM sudhI, TheTha sudhI prajJA. kevaLajJAna thayA pachI nahIM. praznakartA : kevaLajJAna thayA pachI tIrthaMkara thAya athavA kevaLI thAya, to pachI emanI kRpAno savAla hoto ja nathI. kAraNa ke prajJA che nahIM. dAdAzrI : pUruM thaI gayuM ne ! badhuM khalAsa thai gayuM. prajJA che tyAM sudhI deha joDe levA-devA che kaMIke. pachI to deha joDe sAva chUTe chUTuM ! amane kevaLajJAna thayuM nathI. hA, chatAMya e kevaLajJAna zuM che, e ame joyeluM che. jagatakalyANamAM ahaMkAra timita te prajJA karAve ! praznakartA : ApaNane nimittarUpa banAvIne jagata kalyANanuM kAma koNa karAve che ? dAdAzrI : A badhuM prajJAzaktinuM kAma che. prajJAzakti badhuM karAvaDAve che. AtmA AmAM karAvato nathI. AtmAmAM karAvavAnI koi zakti ja nathI. igoijhama nimitta che. praznakartA : nimitta che, igoijhama. 'huM karuM chuM' e nimitta che ? dAdAzrI : hA, karAve che koNa ? tyAre kahe, prajJAzakti. badhuM prajJAzaktinuM ja kAmakAja che. praznakartA : have A je badhuM dekhAya che te AtmAnI aMdara dekhAya che, paNa jonAro to para che ne ? dAdAzrI : AtmAnI aMdara bhAse che badhuM. dekhAya che juduM. praznakartA : hA, paNa ene je A varNana kare che te jonAro to para ja che ne ? praznakartA : eTale e prajJAnI ja vAta che. dAdAzrI : haM, paNa kRpA amuka kAraNone laIne ochI thaI gaI che emeya kahIe, e kAraNo pAchAM pheravI nAkhe, pAchI Utare. praznakartA : paNa e badhI vAta prajJAnI che. dAdAzrI : pelAM dAdA bhagavAna to vItarAga ja che ne ! vItarAgane to kazuM nA hoya. dAdAzrI : varNana kare che e badhuM che te prajJAnuM kAma che je ajJAzakti
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 2. AptavANI-13 (utarArdha) varNana karatI hatI te che te buddhibaLathI karatI'tI. ane prajJAzakti jJAnabaLathI kare che, svAbhAvika baLathI. praznakartA: ajJA parigrahathI vAta kare che ne prajJA parigraha vagara vAta kare che. bolIe eTaluM ja ! praznakartA : huM to pahelAM evuM samajelo ke ApaNe mahAtmAone jJAna lIdhA pachI, prajJA che e jAgRti barobara rAkhe. kaMIka paNa doSa thAya tarata ja e Takora kare ke 'ATalAM A... A.... doSa thayAM' dAdAzrI : hA, cetave, cetave. praznakartA : paNa A je jJAtA-draSTA rahe che e barAbara khyAla na dAdAzrI : parigraha nAme ya nahIM, no parigraha ! tyAM sudhI prajJA ja jJAtA-draSTA ! praznakartA : ApaNe je A jJAtA-draSTA bhAvamAM rahIe chIe e prajJA rahe che ke AtmA jJAtA-draSTAbhAvamAM che ? dAdAzrI : nA, e prajJA ja badhe jJAtA-draSTA. AtmA phakta kevaLajJAna ekaluM ja joI zake che. dAdAzrI : nA, atyAre prajJA jJAtA-draSTA. prajJA e AtmAno ja bhAga che. atyAre badhuM kAma prajJA karI rahI che. e prajJA jyAre AtmAmAM eka thaI jAya tyAre kevaLajJAna thAya ane kevaLajJAna thAya, thoDA vakhata thayA pachI mokSe jato rahe. praznakartA : eTale jyAre kevaLajJAna thAya tyAre ja AtmA jJAtAdraSTA thAya, tyAM sudhI prajJA ja kAma kare. dAdAzrI : A ya AtmA ja kahevAya. Ane kaMI jaduM pADazo nahIM. evuM tame A juduM pADavA jazo, to tamane samajaNa paDaze nahIM. praznakartA to pachI prajJA zuM karavA kaho cho ? AtmA ja kahI done. dAdAzrI : haMa. te evuM kahI daIe chIe tenuM paNa A loko pAchuM enuM upADI lAve che. vigata samajaNa pADavA mATe kahelI che. vigatano artha Avo nA karazo ke Ama... praznakartA : atyAre Apa jJAnI puruSano AtmA to jJAtA-draSTA che. amAre prajJA jJAtA-draSTA che. dAdAzrI : mAre hau e prajJA che. kevaLajJAna nA thAya tyAM sudhI prajJA. praznakartA : to pachI AtmA badhuM jANe che, jue che. jANe-jue to AtmA ja che ? dAdAzrI : e ja, paNa e prajJA nAmano bhAga. praznakartA to jyAre A jJAna lIdhA pachI je potAnI prakRtine jue che, e pote koNa jue che ? dAdAzrI : e ja AtmA jue. bIjuM koNa ? badhuM AtmAne mAthe. AtmA eTale prajJA pAchI e. ahIM pAchuM sIdhuM AtmA nA gaNavo. AtmA eTale pahelAM prajJA ja badhuM, A badhuM kArya kare che paNa ame AtmA bolIe. praznakartA : A jhINuM kAMto to prajJA, jADuM kAMtavuM hoya to AtmA. to pachI mULa AtmA cetave nahIM ? dAdAzrI : hA, e mULa AtmA cetave nahIM. atyAre A prajJA cetave. e pachI eka ja thaI jAya che. te ghaDIe jyAre ApaNuM AkhuM rAmAyaNa pUruM thAya, e ya eka thAya. je jJAnathI saMsAra chUTI jAya e AtmajJAna kahevAya ane e jJAna vaparAya te ghaDIe prajJA kahevAya.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajJA 83 AptavANI-13 (utarArdha) je vartanamAM rakhAve che te AtmA che ane je zraddhAmAM rakhAve che te prajJA che. vartana eTale cAritra. praznakartA: ApanAmAM e jonArane prajJA kahevAya ke AtmA kahevAya ? ApanI bAbatamAM prajJA nA kahevAya ke prajJA kahevAya ? dAdAzrI : prajJA ja kahevAya. prajJA sivAya to bIjuM kahevAya ja nahIM. AtmA to kahevAya ja nahIM. saMsAra dazAmAM A prajJA ja kAma karyA kare. cetave, kare e badhuM ja mahIM e to. koNa dhyAtA te konuM dhyAta ? praznakartA : dhyAtA, dhyeya, dhyAna kone kahevAya ? dhyAtA zuddhAtmA che ke pratiSThita AtmA che ? dAdAzrI : A jJAna lIdhA pachI dhyAtA e prajJA che, pratiSThita AtmA ya nahIM. e prajJA dhyAtA pachI dhyeya e 'pote' 'huM zuddhAtmA chuM' e dhyeya. dhyAtA ane dhyeyanI ekatA thaI jAya ethI dhyAna utpanna thAya nahIM. jJAta, vijJAta te prajJA ! praznakartA : to jJAna, vijJAna ane prajJA e traNa vacceno bheda zuM? dAdAzrI : jJAna eTale potAne karavuM paDe. jeTaluM jANIe eTaluM potAne karavuM paDe ane vijJAna enI meLe ja thaI jAya. ApaNe karavuM nA paDe ane prajJA e benI vaccenI sthiti che. eka phero tame vaijJAnika rIte samajI gayA ke A davA pIvAthI mANasa marI ja jAya che. pharI e davA tame pIvo nahIM, koI dA'Doya. vaijJAnika rIte ja samajo to. ane ema ne ema tamane ko'ka kahe, ke A davA poIjhanasa che ne A davAthI marI javAya che, to paNa pI jAya mANasa. eTale je jJAna kriyAkArI hoya e vaijJAnika jJAna kahevAya. je jJAna kriyAkArI hoya, khuda (sva) kriyAkArI e vijJAna. ane je jJAna kriyAkArI nathI, pote karavuM paDe e jJAna. dayA rAkho, zAMti rAkho, te karavuM paDe. e potAthI thAya nahIM pAchuM e jJAna kahevAya. eTale zAstramAM jJAna che, zAstramAM vijJAna na hoya. zAstramAM zAstrajJAna hoya. ane 'A' vijJAna che eTale cetanajJAna mahIM aMdara kAma karyA kare, e jJAna ja kAma karyA kare ane zAstranuM jJAna game eTaluM vAMco, gokho, kAma na kare. ApaNe karavuM paDe ane A vijJAna to enI meLe ja kAma karyA kare. jAgRti aMdarathI Ape, badhuM enI meLe ja thayA kare. tamAre kare che ne, badhuM enI meLe ? enuM nAma vijJAna, vijJAna eTale zuM ? cetanajJAna, je jJAna cetana che, e jAgRta thayeluM che e ja vijJAna che ne e ja AtmA che. atyAre prajJA svarUpe che. jyAre prajJA enuM kAma pUruM karI leze. jyAre A phAIlono nikAla thaI raheze, eTale prajJA potAnA svasvarUpe thaI jaze, paramAtmA svarUpe. praznakartA : prajJA svathI kyAre abhinna che ? dAdAzrI : atyAre svathI abhinna nathI, paNa eno kahevAno bhAvArtha zuM che ? prajJA e svarUpa che. atyAre jyAM sudhI AtmA pragaTa thayo nathI, tyAM praznakartA : atyAre dhyAtA zuddhAtmA na kahevAya ? dAdAzrI : zuddhAtmA to ApaNo dhyeya che. zuddhAtmA thavuM e ApaNuM dhyeya che. zuddhAtmA e ja paramAtmA che, e je kaho e che. dhyAtA prajJA che, dhyeya zuddhAtmA che. kAraNa ke A zuddhAtmapada ApyuM tamane, te pratItipada ApeluM che. tame zuddhAtmA thaI gayA nathI. paNa tethI karIne apalakSaNo UbhA thAya to tamArI jAtane ema nA mAnazo ke mAruM bagaDI gayuM. eTalA mATe zuddhAtmA kahyuM. atyAre che te zuddhAtmAne prajJA svarUpa kaho ke aMtarAtma dazA kaho, dazA aMtarAtmA kahevAya. paNa aMtarAtma dazA kyAM sudhI, prajJAsvarUpa kyAM sudhI ke jyAM sudhI phAIlono nikAla karavAno che tyAM sudhI. e phAIlo nikAla thaI rahe eTale peluM phula gavarnamenTa eTale paramAtmA.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazA 75 sudhI guno thAya ke tarata e badhuM cetavavAnuM kAma prajJAnuM che. jyAre vItarAgatA thAya che, bahAra gunA nahIM thAya, pachI prajJA pote ja 'svarUpa' che. buddhithI bheda, prajJAthI abheda ! praznakartA : A je abhedatA thAya che e UMcAmAM UMcI kakSAnI buddhi kahevAya ke nA kahevAya ? dAdAzrI : nA, e abhedatA eTale buddhino abhAva, e jJAnabhAva. jJAnathI eka chIe badhA ane buddhithI judAM judAM chIe. praznakartA : emAM prajJA Ave ke nahIM Ave ? dAdAzrI : e ja che ne ! e prajJAthI badhA eka ja chIe paNa buddhithI ApaNe judA judA chIe. ame e buddhi amArAmAM khalAsa karelI. ame jema tema kADha kADha karelI, jema udaya Ave tema tema nikAla karI nAkhelo. udaya saMgharyo nahIM. mULa gayA avatAramAM kADhelI, tethI A avatAramAM bahu kADhavI nA paDI, pahelAM kADhelIne. have tamane buddhi bahu herAna nahIM karatI? abhedatAtI prApti eTale zuM ? praznakartA : abhedatA eTale zuM ? saMpUrNa abhedatA prApta thAo. evuM caraNa vidhimAM mAMgIe chIene ! dAdAzrI : abhedatA eTale tanmayAkAra. bhagavAna joDe eka thai jaie ApaNe. atyAre je judA che ne, zuddhAtmA ne tamAre bheda keTalo che ke atyAre pratitIe karIne zuddhAtmA thayA. zraddhA saMpUrNa besI gai 'huM zuddhAtmA chuM', enI khAtrI thai. thoDo anubhava thayo, paNa te rUpa thayA nathI. eTale te rUpa karI do, evuM bhagavAnane kahe che. e abhedatA. praznakartA : eTale bilakula bheda nahIM. AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : bheda che, haju bheda che, mAre tamane haju zuddhAtmA karavA paDe che. pachI karavAM nA paDe, abheda thavAnuM. 76 praznakartA H zuddhAtmA joDe abheda ahaMkAra thAya che ne ? dAdAzrI : nA, ahaMkAra nahIM. vyavahAra nikAla karavA mATe je A prajJA judI paDI, te have eka thai jAya, eTale kAma thai gayuM. praznakartA : koNa konI joDe abheda thAya che ? dAdAzrI : prajJA ne zuddhAtmA. be judA che te eka thai jAya. atyAre 'huM paNuM' prajJAmAM varte che. ApaNe je vartIe chIe te prajJAmAM vartIe chIe. ahaMkAramAM vartatA nathI have. eTale 'huM' caMdubhAimAM vartato hato, tyAre ahaMkAramAM kahevAya. atyAre prajJAmAM vartIe chIe. eTale nathI zuddhAtmA, eTale aMtarAtmA jene kahevAmAM Ave che. A prajJA amArI lagabhaga AtmAmAM sthira thai gayA jevI ja hoya. eTale amAre zuddhAtmA bolavuM nA paDe ke vicAravuM nA paDe kazuM. ane te rUpe abhedatA jevuM ja lAge. saheja bAkI che cAra TakAe karIne. ane tamAre abheda thavAnuM che. dhIme dhIme dhIme rahIne A phAilono jema jema nikAla thato jAya, tema tema abheda thato jAya. phAilono pUrepUro nikAla thai gayo ke abheda thai gayo. phAilonI ja bhAMjagaDa che A badhI. paNa e atyAre che te prajJA svarUpe che ane prajJA e bhagavAnano amuka bhAga che. jyAre kAma pUruM thaI jaze eTale eka thaI jaze pAchI. bhagavAna ne AtmA eka ja. e AtmA jyAre bhautikamAMthI chUTI ane potAnA svarUpamAM ja rahe che tyAre paramAtmA kahevAya che. niraMtara svarUpanI ramaNatA e ja paramAtmA ane svarUpanI ramaNatA ya kharI ane A ya ramaNatA kharI, tyAM sudhI aMtarAtmA, e ja prajJA ! //////////
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2.1] rAga-dveSa saMsAratuM Takajha - ajJAta ! vedAMta kahe che ke maLa-vikSepa ane ajJAna. jaino kahe che rAga-dveSa ne ajJAna. A beu mata che mokSe javAno. A traNa vastu jAya to, mokSe jAya mANasa. AmAMthI mULa komana zuM che ? tyAre kahe, "ajJAna.' rUTakojha zuM che ? rAga-dveSa e rUTakojha nathI. maLa-vikSepa e rUTakojha nathI. to rUTakojha zuM che ? ajJAna. ajJAna jAya to pachI mokSa thAya. AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : paNa deha jyAM sudhI hoya, tyAM sudhI rAga-dveSa jAya nahIM. have tame je kaho cho ke ajJAna hoya tyAM sudhI rAga-dveSa nA jAya. dAdAzrI : ajJAna gayuM eTale rAga-dveSa hoya ja nahIM. praznakartA : pachI deha hoya ke na hoya ? dAdAzrI : deha bhale so varSa rahe ane mastImAM rahe. praznakartA e 99.99 TakA. badhAne mATe nahIM, e tamAre mATe. dAdAzrI : A atyAre to keTalAMya badhA thayA che. praznakartA: hA, e to barobara. paNa A to rAga-dveSa choDavAnI vAta che. eTale mAruM kahevAnuM ema che ke jyAM sudhI deha che, jyAM sudhI prANa che tyAM sudhI prakRti rahevAnI ne tyAM sudhI rAga-dveSa che. dAdAzrI : to pachI deha gayA pachI rahyuM chuM tyAre ? e to dehanI hAjarImAM ja rAga-dveSa jAya tyAre vItarAga kahevAya, nahIM to rAga-dveSa hoya ja. vItarAga to badhAM bahu thayelA hindustAnamAM ! eTale A tamane pUrvanuM priyuDIsa chene eTale peluM tamane manamAM ema lAge. eTale tamAre samajI javuM ke ahoho, prijyuDIsa hajI rahyuM che. enA pariNAma karyuM ke rAga-dveSa hoya tyAM ciMtA thayA vagara rahe ja nahIM. eTale A kramika mArganA jJAnIone ciMtA thAya tyAM nirAMte ane akramamAM rAga-dveSa nahIM hovAthI ciMtA nA thAya. praznakartA: saMsAramAM rAga nA rAkhIe to lhAya baLe che ane rAga rAkhIe to mokSa aTake che. dAdAzrI : evuM che ke, have tame kharekhara zuM cho ? riyalI svirkiMga caMdubhAI cho ke zuddhAtmA cho ? praznakartA : zuddhAtmA. A jJAna maLyA pachI ahIMthI ja mokSa varte che ApaNane, mukti ja varte che. pahelI ajJAna mukti thAya. ane pachI che te rAga-dveSa dhIme dhIme dhIme dhIme badhA nikAla thaI jAya. samabhAve nikAla thavA mAMDyo, te rAgadveSano badho nikAla thAya. eTale chellI mukti, AtyaMtika mokSa thAya. dehadhArI ja bate vItaraNa ! jayAM sudhI 'huM caMdulAla chuM' tyAM sudhI rAga-dveSa hatA. paNa ajJAna gayuM eTale rAga-dveSa gayA. eka nAno chokaro hoya to paNa ajJAna gayuM ke rAga-dveSa gayA, so TakA. A kramika mArganA jJAnIne so TakA ajJAna nA jAya. ApaNe ahIM to so TakA ajJAna jAya. eTale rAga-dveSa bilakula nahIM.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa dAdAzrI : to pachI tamane rAga-dveSa kazuM nA rahyuM. 'huM zuddhAtmA chuM" to rAga-dveSa nathI ane kharekhara 'caMdubhAI cho to tamAre rAga-dveSa che. tame koi joDe gusso karatAM hoya, to huM tamane eTaluM pUchI lauM ke tame caMdubhAI cho ke zuddhAtmA cho ? to tame kaho ke huM zuddhAtmA. to pachI mAre tamane kazuM kahevAnuM ja nA rahyuM. gusso karato hoya to huM jANuM je che e mAla nIkaLI jAya che. ene aTakAvavAno ApaNe adhikAra nathI. 'Ama nA hovuM joie" evuM tamAre caMdubhAIne kahevuM joie kharuM. caMdubhAine kahevAmAM vAMdho nahIM. kAraNa pADozI che ne, phAila naM. vana ! bAkI lAina oNpha Diikezana paDelI, A bhAga tamAro ane A bhAga emano. makAna hoya, te vAipha ane dhaNI vaheMcI le banne sahamatithI. vaheMcyA pachI tarata ja samajI jAya ke A hoya mAruM. evI rIte A vaheMcaNI karyA pachI tamAruM zuM ane emanuM zuM, emAM Dakho zI rIte thAya ? akramamAM rAga-dveSa rahita dazA ! rAga-dveSa e saMsAranuM kAraNa che ane rAga-dveSa rahita thayA e saMsArathI mukta thayA. jagata rAga-dveSamAM ja hoya. jyAM sudhI jJAna prApta nA thAya, samakita prApta nA thAya, tyAM sudhI rAga-dveSa hoya ane kramika mArgamAM samakita prApta thayA pachI paNa rAga-dveSa hoya Ama pramANamAM. vIsa TakA samakita prApta thayuM che ne eMsI TakA rAga-dveSa rahyA. ane ahIM akramamAM to so TakA rAga-dveSa gayA. praznakartA : caMdubhAIne vRttio rAga-dveSavALI hoya kadAca. dAdAzrI : A rAga-dveSa nA kahevAya. rAga-dveSa eTale zuM? 'huM pote ja caMdubhAI chuM' e mAnyatA e ja rAga-dveSa che ne mAnyatA badalAya nahIM, 'huM sUuM chuM, huM Ama chuM' te jAya ja nahIM. e to ame jJAna ApIe tyAre kahe ke, "A mArI phAIla che. huM judo ne A phAIla judI." jeNe A phAIlane phAIla jANI e AtmA zuddha ja che. kramikamAM to Ane "huM ja chuM' ema kahe. AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA: to A pratiSThita AtmA che, ene rAga-dveSa thAya che? dAdAzrI : ene ya rAga-dveSa nA thAya. rAga-dveSa kyAre kahevAya ke emAM hiMsakabhAva hoya tyAre. A to khAlI DiscArja bhAva che. cArja ane DiscArja banne hoya tyAre rAga-dveSa kahevAya. A to DiscArja bhAva eTale bharelo mAla galana thAya che. eTale gusso thAya, e badhuM thAya te rAga-dveSa nA kahevAya. caMdubhAI bIjAne dhola mArI de te rAga-dveSa nahIM athavA caMdubhAI be gALo bhAMDe agara be dhola mAre, enuM ene caMdubhAIne phaLa maLI jAya. caMdubhAIne keTalI dhola mArI lokoe e tamAre joyA karavAnuM. ApaNuM vijJAna tamane samajAI gayuM have ? raNa Asakti - paramANunuM vijJAna ! praznakartA : paNa pachI rAgamAMthI anurAga thaI jAya che ne pachI Asakti thAya che. ane pachI game tevo doSa e badhuM sAruM ja lAge. dAdAzrI : evuM che, rAga e kaoNjhijha che. anurAga ane Asakti e IphekTa che. to IphekTa baMdha karavAnI nathI, kaoNjhijha baMdha karavAnA che. kAraNa ke A Asakti kevI che? eka bena kahe che, 'tame mane ane mArA putrane paNa jJAna ApyuM che chatAMya paNa mane enI upara eTalo badho rAga che. A jJAna ApyuM chatAM rAga jato nathI." meM kahyuM, 'e rAga nathI, bena. e Asakti che." tyAre kahe, 'paNa evI Asakti nA rahevI joIene ?" meM kahyuM, Asakti tamane nathI.' ApaNe A lohacuMbaka hoya ane A TAMkaNIo paDI hoya to Ama Ama karIe to TAMkaNIo UMcAnIcI thAya ke nA thAya ? praznakartA : thAya. dAdAzrI : e TAMkaNIone Asakti kyAMthI AvI ? evI rIte A zarIramAM lohacuMbaka jevA guNa che. kAraNa ke IlekTrIkala boDI che A.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa IlekTrisiTIthI zarIramAM lohacuMbaka jevo guNa thayo che paNa e game evuM lohacuMbaka hoya to ya tAMbAne nahIM kheMce. zene kheMce e ? lokhaMDa ekalAne svajAtine. 21 evuM AmAM je paramANu che ne ApaNA boDImAM, te lohacuMbakavALA che to svajAtine kheMce. te A Asakti che. ene tuM joyA kara tophAna. tuM AvuM dhokaDuM kUde che ne kyAM jAya che ne e badhuM joyA kara ne mane thAya che, evuM choDI de. eTale A 'mane kazuM aDavAnuM nathI' evuM pAcho karI durupayoga nAkhe to zuM thAya ? e to pachI devatAmAM hAtha ghAlyA barobara che. e jAgRti rAkhavI joIe ke mane eTale kone ? 'huM zuddhAtmA chuM' e jAgRti jo rahetI hoya to to pachI ene bolavAnI jarUra nathI ke mane kazuM thAya nahIM !e chokarA upara Asakti che khAlI. paramANu-paramANu maLI AvyA. traNa paramANu tamArA ane traNa paramANu enA, mArA traNa ane tamArA cAra, to kazuM levA-devA nahIM. vijJAna che badhuM A to. gAMDI vahu joDe phAve ane DAhI vahu che te ene bolAvatI hoya to mahIM nA phAve. kAraNa ke paramANu nathI pelAmAM. paramANu maLatAM nathI AvatA. bhagavAna to rAga-dveSa keTalAM thAya che e jue che. rAga-dveSa thAya nahIM ! bIjuM badhuM have kaMI levA-devA nathI. bIjI kriyAo to kramikavALA kema baMdha kare che, kAraNa ke kriyAo che mATe rAga-dveSa thAya che. eTale A kriyA ochI karI nAkho ane ahIM to thatAM ja nathI rAga-dveSa, pachI kyAM rahyuM ? have evuM kahIe to to UMdhA raste cAle. kaMIka pAchuM A AjJA pALato hoya to baMdha thaI jAya. pachI kahevAya nahIM ne pAchuM moLuM paDI jAya ne ? eTale evuM cAlavA devuM paDe. tathI zuddhAtmAte rAga-dveSa ! atyAre A jJAna pachI rAga-dveSa thatAM dekhAya che ne e AkarSaNa ne vikarSaNa che, e pudgalano guNa che, paNa mane Ama thAya che ema kahyuM ke e rAga. AptavANI-13 (utarArdha) ane rAga-dveSa te pAcho potAno svabhAva nathI. AtmAno svabhAva rAga-dveSavALo che ja nahIM. AtmA svabhAve vItarAga che. A to pudgalano svabhAva che rAga-dveSa. eTale AkarSaNa ne vikarSaNa e pudgalano svabhAva che. e pudgalanAM svabhAvane potAno svabhAva mAnI ane pote ema kahe che ke mane rAga-dveSa thAya che. e roMga bilipha che. jyAM sudhI 'huM pudgala chuM, huM A ja chuM, caMdubhAI ja chuM' tyAM sudhI A veza thaze. ane jyAre 'huM caMdubhAI' chUTyA ne 'huM zuddhAtmA' thaze tyAre A veza chUTI jaze. 82 e rAga-dveSa tyAM AtmA nahIM. AtmA tyAM rAga-dveSa nahIM. jeTalo rAga-dveSa ocho eTalo AtmA pragaTa. rAga-dveSa khalAsa to AtmA saMpUrNa. eTale vItarAgapada ApeluM che. A kaMI jevuM tevuM pada che ? A ekajhekTa che. A vicAra karavA jevuM nahIM, ane ciMtA zarU thAya to jANavuM ke A vItarAgatA nathI. eTale have tame A tarapha vaLyA ne, eTale have tamane enA puSTinA kAraNo maLI Avaze. kAraNa ke tame pote zuddhAtmA cho. A bIjuM badhuM je rahe che ne te jJeyane ane drazyane tame AgaLa lAvo e levA-devA nathI. jJeya to AvuMya hoya ne tevuMya hoya. zeya to, mahIM manamAM zuM kahe ke, 'ApaghAta karavo paDaze.' paNa te kone ? ene ne ! ApaNe zuM ? ApaNe to jANanAra chIe. eTale A pada judI jAtanuM che, vItarAga pada che. praznakartA : pahelAM to jJAtA-draSTA nA rahevAya ne kahe, 'nA, A mane anukULa nathI AvatuM.' dAdAzrI : hA, evuM thAya. ane have to kharekharuM rahevAya ja jJAtAdraSTAmAM ! peluM to rahevAya nahIM. pelAmAM to jarAka kaMIka mahIM kheMcANa rahe, AkarSaNa rahe. A AkarSaNa vagaranuM kevuM sAruM ! jyAM AkarSaNa baMdha thayuM ke vItarAgatA utpanna thAya. te ahIM tamAruM AkarSaNa baMdha thayuM. have vItarAgatA utpanna thAya. amAre ya mAla pahelAM bharelo to kharo, paNa AkarSaNa nA hoya amAre. jarAya AkarSaNa nahIM. eTale tyAM pachI vItarAgatA rahe amane.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa 84 AptavANI-13 (utarArdha) mAla bharelo eTale atyAre kheMcAya e rAga nA kahevAya. rAgano karanAra joIe, rAgano kartA joIe ane kartA vagara rAga thAya nahIM. tuM kartA chuM ? praznakartA : koI vAra tanmaya thaI javAya che. eTale kartA thaI javAya dAdAzrI : tyAre e ja AtmA ane te badhuM 'joyA ja kare che. manamAM kharAba vicAra Avyo hoya, sAro vicAra Avyo hoya, bIjuM thayuM hoya, trIjuM thayuM hoya, badhuM tarata ja joyA kare. ko'ka zuM vANI bolyo, koI kharAba bolyo hoya ke sArI bolyo hoya to ya paNa rAga-dveSa nA thAya. rAga-dveSa nA thAya enuM nAma AtmA ane rAga-dveSa thAya enuM nAma saMsAra, dehAdhyAsa. dAdAzrI : e to ruci hoya tyAM tanmaya thaI jAya. A loko paisA gaNe tyAM AgaLa tanmaya thAya ke nA thaI jAya ? praznakartA : thaI jAya. dAdAzrI : he basa, teno e kaMI guno nathI. tethI AtmA ema nathI kaheto ke tame kema tanmaya thaI gayA ? AtmA AtmA ja che. ane dhIme dhIme e dazA ochI thatI jAya che. kevaLajJAna tarapha A jatuM jAya che. niraMtara jJAna rahe e kevaLajJAna kahevAya. A to haju phAIlanA nikAla karavA paDe che ne ?! rAga-dveSa, ajJAna e mukhya karmanI graMtha, thAya nivRtti jehathI te ja mokSano paMtha." - zrImad rAjacaMdra jenAthI A rAga-dveSanI nivRtti thAya e mokSano paMtha. e tamArA rAga-dveSa nivRtta thaI gayA. praznakartA: hA, A akramathI thAya. mATe akrama e mokSano paMtha. dAdAzrI : hA, e ja mokSano paMtha. 'hoya mAruM' tyAM chUTyA ! baMdhAvuM hoya tene to che ja ne mArga ! baMdhAvuM hoya tene buddhino mArga che ja. chUTavuM hoya ene badhI rIte khulluM-chUTuM che. rAga-dveSa nahIM karavA enuM nAma mokSamArga. je thAya te joyA kare. saMsAra to rAga-dveSanuM nimitta ja che, pote ja nimitta che. nimitta zuM karAvaDAve ? praznakartA : rAga-dveSa ja karAvaDAve. to ja pamAya mokSano paMtha ! tame pote caMdubhAI thAva to rAga-dveSa tamAro kahevAya, nahIM to rAga-dveSa kema kahevAya ? tyAre kaheze ke A zuM thAya che ? tyAre kahe, A je thAya che e caMdubhAIne thAya che ane tame zuddhAtmA jANo cho ke A zuM thaI rahyuM che ane tame emeya kaho, 'AvuM na thavuM joIe.' praznakartA : hA, e badhuM barobara. dAdAzrI : eTale tamAro abhiprAya judo che mATe tame vItarAga cho. eTale ame kahyuM ke puruSArtha to tamAro jabarajasta cAlI rahyo che. puruSa thayA pachI puruSArtha rahe, nahIM to ema ne ema rAga-dveSa baMdha rahe nahIM jarA vAreya. rAga-dveSa konI para thAya che ? dAdAzrI : haM, to pachI e nimittamAM paDIe ja nahIM ne ! eTale A 'mAruM hoya" ema kahIe to pachI chUTI jAya. A "mAruM nhoya' kahyuM ke e pote judo thaI gayo. ame je jJAna ApyuM che te 'tAruM kayuM' ane e 'tAruM hoya kayuM' te dekhADyuM che. e jo atyAre kahI de to pachI chUTo thaI jAya. e jJAna cUkyA ne A ekAkAra thayo ke coMTyuM. praznakartA : nathI thatAM.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA H aMdarakhAne AvuM chUTuM rAkhIne ja besavA jevuM che. dAdAzrI : aMdarakhAne ane bahAra hau chUTuM rAkhavAnuM ! bahAreya zuM levA-devA che ? tArI joDe zuM levA-devA che ? e to eka kalAkamAM gALaMgALA thAya to mAramArA kare, ene zuM levA-devA ? matatA virodha sAme... mana virodha uThAve to ya rAga-dveSa nA thAya eTale bahu thaI gayuM. mana virodha uThAve teno vAMdho nahIM, paNa rAga-dveSa na thavAM joIe. praznakartA : mananA virodhamAM vItarAgatA kevI rIte rahe ? dAdAzrI : rahe. manano virodha to joyA karavAno che. mana to AkhuM jovAnuM ja che ne ! mana drazya che. praznakartA eTale manano virodha hoya tyAM vItarAgatA nA rahe, paNa jJAtA-draSTA rahI zakAya ? dAdAzrI : e jJAtA-draSTA e ja vItarAgapaNuM. rAga-dveSa rahita thayA vagara jJAtA-draSTAmAM rahI zakAya nahIM. jeTalo vakhata rAga-dveSa rahita thayA eTalo vakhata jJAtA-draSTA rahI zake. praznakartA : manano virodha khUba lAMbo samaya cAlato hoya, paNa pachI A mana joya che ane ApaNe jJAtA chIe, e ekjhakTanesamAM dekhAI jAya, to e manano virodha UDI jAya che. dAdAzrI : e samAdhAna thayuM eTale UDI gayuM, basa. mana samAdhAna khoLe che, koI paNa raste, eTa enI ve. e tame kaho cho ke samAdhAna thayuM, eTale UDI jAya, Akho globa UDI jAya te ghaDIe. praznakartA : ghaNI vakhata evuM thAya ke manane te vakhate samAdhAna thaI jAya. paNa e rileTiva jJAnathI hoya to pachI enuM pAchuM riekazana to AvavAnuM ne ? dAdAzrI : enI pAchaLa avasthAonA riekazana hoya che. eka paDa jatuM rahe, pAchuM bIjuM paDa Ave. dareka vastu paDavALI hoya. have loko to A jANe nahIM ke AvI sthitio hoya che ! evuM loko jANatA haze ? kalpanA ja nahIMne lokone ! mahAtmAoe ta rahyAM rAga-dveSa ! rAga-dveSa vagaranI badhI je kriyAo che e pudgalanI kriyAo che. e badhI kriyAnI gaNatarI nathI AvatI. rAga-dveSavALI che temAM AtmAnI javAbadArI Ave che. moTuM ciDAya to ya rAga-dveSa thayA evuM kahevAya nahIM ApaNAthI. e pote dhaNI ApaNane kahI zake ke rAga-dveSa thayA hatA. moTuM ciDAya toya dveSa thayo ema ApaNe kahI zakIe nahIM. praznakartA : paNa e ciDAvAnuM thavuM e bhaLyo hoya to ja ciDAyane ? dAdAzrI : nA, evuM kazuM nahIM. praznakartA : e ciDAvAnuM zAthI thAya che ? dAdAzrI : e nA bhaLyo hoya toya thAya, pudgala kriyA che. jo kadi ene nA gamatuM hoya toya A kriyA thayA kare. praznakartA : e nA gamatuM thAya che, mATe chUTo che evuM kahI zakAya? dAdAzrI : e to dIvA jevI vAta chene, e to badhA kahe, nAnuM chokaya kahe. paNa ciDAyo to ene kaMI ame ema nA mAnIe ke Ane rAga-dveSa thayA che. tuM ciDAya to huM nA mAnuM ane bIjo nA ciDAya to ya mAnIe Ane rAga-dveSa che. jJAna nA lIdheluM hoya ne Ama ThaMDAIthI vAta karato hoya toya ApaNe kahIe ke rAga-dveSa che. sAmAna taiyAra che, mazInarI cAlu che rAga-dveSavALI. ciDAya to e dveSamAM che ne ciDiyo nA thAya to kaMI rAgamAM che paNa che kharone kazAkamAM. ane A akrama vijJAnano pratApa to jo ! pAchuM koI sAdhu-AcArya kabUla nA kare. chatAM ApaNA mahAtmAo
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa AptavANI-13 (utarArdha) mATe pratikramaNa karo. vadhu paDatuM hoya to, nahIM to du:khadAyI sAmAne nA thaI paDatuM hoya to kazI jarUra nahIM. e to khAlI ApaNI samaja che. ApaNe ApaNI meLe dhoI nAkhavAnuM, ya tarIke joyuM eTale dhovAI gayuM. ane ajJAna dazAmAM to koInuM evuM kharAba thAya to sAruM thayuM? ema lAge ane enA upara dveSa vartato ja hoya. atyAre dveSa varte nahIM pAchaLa. lAge kharuM ke kharAba thayuM, sAruM thayuM ema lAge, eTale bharelo mAla che te badho nIkaLe che. viSayagraMthi chedata, tyAM tija spaSTavedata praznakartA : A Sa che te jAgRtimAM rakhAve che ane rAga tanmayAkAra karAve che. to A kAma-krodhathI zuM khoTa Ave che ? enI jarUra nahIM ? kabUla kare pAchAM. be-pAMca nahIM, badhAya. badhAya ekI sAthe AMgaLI UMcI kare. tyAre pelA zuM kahe badhA ? are, A gAMDA lAge che badhA, haM ! A pelI emanI duniyA DAhI ane ApaNI duniyA gAMDI badhI ! pahelAM to sAheba kaMIka jarA UMdhuM-chatuM karato hoya to ApaNe enA mATe rAta-dahADo vicAro mahIM Ave ne manamAM ema thayA kare ke sAlAne kazuMka Ave to ghATa karIe, enA mATe kharAba vicAro Ave, e badhuM dveSa kahevAya. ane koI uparI che te ApaNA mATe helpa karato hoya, to enA mATe bahu bhAva Ave to e rAga kahevAya, basa. te A have dveSa ya nA thAya ne rAge ya nA thAya, samabhAve nikAla thaI jAya. kriyAo badhI prAkRtika che. emAM rAga-dveSa nahIM te ja mokSa che. kaDavA para dveSa ne mIThAM para rAga thAya e ajJAnatAno svabhAva che. ajJAna jAya to kaDavuM-mIThuM nA rahe. pachI e bharelo mAla ! praznakartA : jJAna letAM pahelAM ane haju paNa koI koIvAra evuM thAya che ke ApaNane potAne kaMIka takalIpha paDI hoya pachI evI kaMI takalIpha bIjAne paDe, to aMdarathI evuM thayuM ke, sAruM thayuM AvuM thayuM che. e zuM che ? dAdAzrI : e sAruM thayuM, ema thAya e dveSanuM pariNAma che, ane kharAba thayuM ema Ave to, rAganuM pariNAma che. e rAga-dveSanA pariNAmanAM bhAva je mahIM bharelA te mAla Aje nIkaLe che. tyAM bhagavAnane tyAM sAruMkhoTuM kazuM che nahIM. badhuM joya ja che. e jANavA jevuM ja che. praznakartA : AvuM thAya tyAre zuM karavuM ? pratikramaNa karI levuM ? dAdAzrI : evuM thAya te jovAnuM, AvuM thayuM ahIM AgaLa ne ahIM AvuM thayuM. emAM ApaNe e ja jovAnuM. ane jo kadI vadhAre paDatuM sAmA mANasane anyAya thato hoya, dveSa pariNAmathI to tyAM AgaLa caMdubhAIne ema kahevAnuM ke bhaI, tame pratikramaNa karo. tame atikramaNa kema karyuM ? dAdAzrI : kAma-krodha badhAM duHkha ApyA kare. bahu du:kha Ape. enI jarUra to evuM che ne ke saMsAra ene gamato hoya tyAM sudhI enI jarUra che. paNa ene duHkha sahana nA thatuM hoya to kAma-krodha ja du:kha ApanAra che, chokaro nathI Apato. bahAra koI duHkha ApatuM nathI. A potAnA aMtara zatruo ja duHkha Ape che. e SaDaripu e ja du:kha Ape che. bahAra koI du:kha ApanAra nathI, A ja mUA che. e jo chUTA thaI gayA AnAthI to niveDo Avyo. A huM jouM chuM ne mane koI bahAra duHkha nathI ApatuM. paDaripu mahIM hatAM tyAM sudhI duHkha ApatA hatA. have mahIM e lokoe badhuM baMdha karI dIdhuM. sau saune gAma cale gayA. gharamAM akaLAmaNa thAya che, tenuM zuM kAraNa ? tyAre kahe, dhaNI evo che ? nA. to kahe, bairI evI che ? nA. rAga-dveSa che mATe duHkha thAya che. rAga-dveSa nA hoya to koinI joDe athaDAmaNa ja nA thAya. rAga-dveSa che, potAne. rAga-dveSa eTale svArtha. sahu sahunA svArthamAM paDavuM, enuM nAma rAga-dveSa, amane svArthanI che koi bhAMjagaDa ? koinI joDe amAre kazuM joie ja nahIM, to kazI bhAMjagaDa nahIM. A to eka rasAsvAda cAkhavA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa AptavANI-13 (utarArdha) sAruM jo bhAMjagaDa, jo bhAMjagaDa, jo bhAMjagaDa ane cAkhIne jANe ke nA kAyamanA sukhiyA thai jatAM hoyane to ya sAruM. paNa A cAkhyA to ya rokakaLATa, rokakaLATa, baLyo. sAcuM kahejo, rokakaLATa kharo ke nahIM, cAkhyA toya ? praznakartA : thAya, ekadama satya ! dAdAzrI : A badhuM rAga-dveSane laine che. baino ya doSa nathI, bhaino ya doSa nathI. sArAM sArAM mANasonI aMdara jhaghaDA hoya che. enuM zuM kAraNa ke rAga-dveSa. ane jo vItarAgatApUrvaka hoya to to jhaghaDo thAya nahIM. paNa te to kyAre hoya ? AtmajJAna sahita hoya tyAre. te pelI bai kaheze, 'tamArAmAM akkala nathI.' tyAre kahe, 'teM Aje kahyuM, te sAruM thayuM. A caMdu to Avo ja che, pahelethI ja Avo che. teM Aja kahyuM tyAre meM jANyuM. teM to hamaNe ja jANyuM, huM to pahelethI ja jANuM A caMdune !' praznakartA spaSTa vedana thAya tyAre to viSaya-vikAra paNa nA rahe so TakA gayA rAga-dveSa ! juo AmAM evuM lakhyuM che ke "eka paramANu jeTalo paNa rAgavaiSa, krodha-mAna-mAyA-lobha bhAva vidyamAna che, e badhAM zAstrono jANanAra hovA chatAM paNa AtmA jANato nathI ane AtmA jANato nathI eTale anAtmAneya jANato nathI. eTale samyak draSTi ya nathI" kahe che. zuM karazo have ? tadana so TakA sAcI vAta lakhI che ane meM so TakA sAcI vAta ApI che. tyAre A bhUla konI thAya che A ? praznakartA : eka paramANu paNa rAganuM rahyuM nathI evuM vyaktine bhAna kyAre thAya ? ane e bhAna kema thatuM nathI ? dAdAzrI : paNa enuM bhAna pUchavuM joIe. A karekTa che ke mArI kaMI bhUla thAya che ema pUchavuM joIe. praznakartA : e kevI rIte khabara paDe ke A rAga-dveSanuM eka paNa paramANu rahyuM che ke nathI rahyuM ? dAdAzrI : rAganuM paramANuM rahyuM nathI evuM huM jANuM chuM ne tame nathI jANatA e kemanuM ? praznakartA : ema nahIM, vyavahAramAM ? dAdAzrI : e viSayanI hayAtI hoya, tyAM sudhI spaSTa vedana thAya ja nahIM. spaSTa vedana kyAre thAya ke A mana-vANI dehamAMya potAnuM mAlikIpaNuM nA hoya. amArI nirvicAra dazA che, amArI nirvikalpa dazA che, amArI nirIcchaka dazA che, tyAre A dazA utpanna thai che. e dazAne ame dhanya dhanya, ene namaskAra karIe chIe. eTale A dazAe pahoMcavAnuM che. pachI ekAda sTezana rahyuM che to chone rahyuM. ATalA badhA sTezano oLaMgyA. have ekano zuM hisAba ? ane te ya bhagavAnanI hadamAM ja hoya. signale ya AvI gayuM, badhuM AvI gayuM. kyAranuM ya AvI gayuM. tamAre ya signala oLaMgI lIdhuM. pleTaphorma to nathI AvyuM paNa signala to oLaMgyuM che. praznakartA : bhagavAnanI hada ane bhagavAnanI hAjarI beya. dAdAzrI : hA, bhagavAnanI hada ne bhagavAnanI hAjarI ! kalyANa karI nAkhene ! dAdAzrI : e vyavahAra kaho ke tahevAra kaho. paNa A paramANu nathI tamArAmAM. A to vyavahAra kaMI eka jAtano hoya che ? tahevAra nathI AvatA ! divALIno tahevAra, dhanaterasano tahevAra, badhAM nathI AvatA ! paNa paramANu rAganA nathI tamArAmAM. praznakartA rAganuM eka paNa paramANu nA hoya, bahu ja moTI vAta che A to ! dAdAzrI : hA. e eka paramANu hoya to to pachI e samyak draSTi kema hoya ? hA. tyAre pachI ! tame samyaka darzanavALA cho. ane AnuM lakheluM
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa khoTuM che ke tamAruM ? praznakartA H A lakheluM barAbara che. dAdAzrI : mAruM ApeluM haMDreDa parasenTa barobara che. meM samyaka darzana ApyuM te haMDreDa parasenTa barobara che ane AmAM lakheluMya barobara che, to bhUla konI che e khoLI kADho e. have caMdubhAI cho ke zuddhAtmA cho ? praznakartA : zuddhAtmA. dAdAzrI : to zuddhAtmAmAM eka paramANu rAganuM, dveSanuM kazuM rahyuM nahIM. mATe tamane saMpUrNa zuddhAtmA banAvyA che padamAM ne zuM karavA Ama karo cho ? tamane haMDreDa parasenTa padamAM besADyA che ke, jyAM kiMcitmAtra rAga-dveSa, krodha-mAna-mAyA-lobha nathI. tamane samajAI gayuMne A AMTI ? A to tamArI pahelAMnI Adata che ne te jatI nathI. AdatamAM ke A mane ja thaI gayA. A to geranTeDa che. A kaMI jevI tevI vastu nathI. A geranTeDa mokSa Apelo che. hAthamAM mokSa Apelo che. paNa bhogavatAM AvaDe eTaluM enA bApanuM. laDhe-vaDhe to ya vItaraNa ! rAga-dveSa e ja saMsAra. A jJAna maLyA pachI AjJA pALe, to AjJA pALatAnI sAthe rAga-dveSa bilakula khalAsa thaI jAya. eTale ahIM rAga-dveSa hoya nahIM. ane te chokarAone mArato hoya to ya ame kahIe ke A mokSamAM che. hamaNAM tamArI joDe basamAM badhAM mahAtmAo Ave. cAraso-pAMcaso mANasa hoya basomAM. to e laDhamUlaDhA kare, to ame to emane AzIrvAda ApIe. laDhajo, mArI hAjarImAM laDho, kahIe. gerahAjarImAM chUTakAro kaMI nahIM thAya evo. ahIM mArI hAjarImAM laDho to ya eno ukela AvI jAya. cokhkhuM thaI jAyane badhuM. phAIlo kliyara thaI jAya. AptavANI-13 (utarArdha) ApaNA mahAtmAo badhA jANe ke vItarAga ja che. dhaMdho kare, vaDhelaDhe to ya vItarAga che. e emane khabara nA paDe. chatAM mane to khabara paDe ne ! tamane khabara nA paDe ? tamArA manamAM ema thAya ke sAluM, vItarAga kema haiza? paNa mane to khabara hoya ne ! kAraNa ke DaoNkTara to jANe. te dardInA manamAM ema thAya ke hAru darda vadhyuM ke ghaTyuM ? vahema paDe. paNa mane to khabara hoya ne ke davA je ApI che. Amane vadhe-ghaTe evuM lAgyuM eTale tarata davA kahI dIdhIne !! badhe ja rAga-dveSa, rAga-dveSa, rAga-dveSa. game tyAM dharmamAM jAo, rAga-dveSa vagara hoya nahIM. saMto upara rAga ane nAlAyaka upara dveSa ! bIjuM zuM ? eka jaNa kahe, huM gurunA AzramamAM gayo, tyAM mAre rAga-dveSa nahIM ne ? meM kahyuM, tyAM ya badhA puSkaLa, ahIMnA jeTalAM ja tyAMya. kAraNa ke jyAM sudhI rAga-dveSa tArI pAse che tyAM sudhI e thaze, tuM game te sthaLamAM jauM, sthaLa zuM kare che ? tArI pAse sillaka ja rAga-dveSanI che. tuM game te sthaLa badale to ya paNa sillaka to sillaka bolaze ja. meM tamArI pAse sillaka ja rAkhI nahIM, to pachI game te sthaLamAM jAva to rAga-dveSa thAya ja kevI rIte ? "huM" ane "mAruM" e ja rAga-dveSa. 'huM,'-'mAruM' nathI eTale rAgadveSa kyAMthI hoya ? "huM""mArA' vagaranA kayA sAdhu-saMto rahyA che ? tamAruM "huM" "mAruM" kharuM paNa DrAmeTika. tyAre DrAmAmAM rAga-dveSa hoya nahIM, game eTaluM laDhamUlaDhA kare, mAramArA kare, gALo bhAMDe toya paNa rAga-dveSa nahIM. rAga-dveSa vagaranI jagyA jovI hoya to e jovI. tame DAmAM nahIM joyelo, nahIM ? rAga-dveSa e vyatireka guNa ! praznakartA ane Ama to rAga-dveSa e vyatireka guNa kahevAya ? dAdAzrI : hA, vyatireka. jo jJAnI puruSa jJAna Apene to beunAya chUTI jAya. tamane dekhAya che kharAM astitvamAM. paNa beunA che nahIM. A guNo mULa cetanamAM nathI ane mULa paramANamAM nathI. vikatatAmAM che A. eTale A bannenA guNa che nahIM, chatAM UbhAM thayA che. ane vikRtatAne
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa AptavANI-13 (utarArdha) lIdhe keTalAMka loka kahe che, mArA AtmAmAM che. keTalAMka loka kahe che, pudgalamAM che. jJAtaprakAzane ta hoya mUrchA ! praznakartA H zuddhAtmA je che e to jJAnasvarUpa che ne prakAzasvarUpa chene? dAdAzrI : Avo prakAza nathI hoto. praznakartA : nA. judo prakAza paNa prakAzarUpI zuddha cetana... dAdAzrI : A to para prakAza che, evo prakAza nahIM. prakAza eTale zuM ke koI vastumAM mUcha utpanna na thavA de. jagatanI badhI cIjo jue paNa mUcha utpanna thavA nA de A jagatamAM evo prakAza che. A phorTamAM jAya to badhI cIjo jue to keTalI cIjomAM mUrchA thAya ? praznakartA : thAya che. praznakartA : pudgala e vyatireka guNa kahevAya ? dAdAzrI : hA, mULa paramANuno guNa nathI A ke cetanano guNa nathI. pudgala eTale pUraNa ne galana. te jJAna maLatAnI sAthe pUraNa baMdha thaI gayuM. have galana ekaluM rahyuM. pUraNa doSothI baMdhana che, galana doSo e nirjarA che. galana doSo e baMdha vagaranI nirjarA che ane pUraNa doSo e saMvara vagarano baMdha che. pudgalamAM rAga-dveSa nahIM te jJAta ! e to pudgala ja che. che ja nahIM pudgala sivAya kazuM. pudgalamAM rAga-dveSa thavA enuM nAma saMsAra. mUrchA thaI enuM nAma saMsAra ane pudgalamAM rAga-dveSa nA thavA, enuM nAma jJAna. enuM nAma mukti, basa. ATaluM ja che. pudgala ja. enuM e ja pudgala. bIjuM kaMI AghuMpAchuM thatuM nathI. pahelAM rAga-dveSa thatA hatA ne A rAga-dveSa nA thAya. khAvuM-pIvuM, haravuM pharavuM, bolavuM-cAlavuM, satsaMga-alaMga badhuM pudgala che. paNa jema sAbuthI mela kADhIe te sAbu potAno mela pAcho coMTADato jAya. evuM ApaNe A satsaMga karIe. te jJAnI puruSanI pAse satsaMga karIe to zuddha satsaMga kahevAya. eTale mela jJAnIono nA caDhe ApaNI upara ane ApaNo mela UtarI jAya ane bahAra to guruno mela caDhe pAcho. te pAcho TInopola nAkhavo paDe. tyAra pachI e mela nIkaLe tyAre TInopolano mela caDhe. A zuddha satsaMga kahevAya. eTale mela caDhe nahIM. have rAga-dveSa nathI thatAMne ? thayuM tyAre ! dAdAzrI : paNa A mUcha nA thavA de e prakAza, kazuM gajavAmAM hoya, rUpiyA hoya toya levAnuM mana nA thAya. praznakartA: jo jo karavAnuM mana thayA kare. dAdAzrI : nA, jue teno vAMdho nahIM. jovAno to AtmAno dharma ja che paNa emAM che te ene mUcha utpanna nA thAya. A prakAzane lIdhe jue chatAM mUrchA utpanna nA thAya te prakAza nA hoya tyAre jue ke tarata ja mUrNA thaI jAya ene. sADI dekhI ke ghera AvIne tene yAda rahyA kare ke pelI sarasa sADI hatIne ! e sADImAM khovAI gayelI hoya. ane A jJAna maLyA pachI prakAza maLyo eTale ene mUrchA utpanna nA thAya. mUrchA ochI thaI chene badhI ? praznakartA : joI hoya vastu paNa have enI icchA nA thAya. dAdAzrI : hA, eTale mUcha nA thAya. A prakAza mUrchA nA karAvaDAve. heya rAga-dveSavALuM badhuM jue, Ama jue, tema jue. Ama pheravIne jue, tema pheravIe jue paNa mUrchA nA thAya. AtmA AtmAnI jagyA ane e IndriyothI jue che, jANe che chatAM rAga-dveSa nathI e atIndriya jJAna che ane rAga-dveSa che e Indriya jJAnathI jue che, jANe che ! Indriya draSTi rAga-dveSa karAve, samakita draSTi 'zuddhAtmA' ja jue.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa AptavANI-13 (utarArdha) jeTalo roga hato eTalo emane mahIM rAga hato. dAdAzrI : e niyama ja che. jeTalo roga eTalo rAga ja hoya. Aje ene rAgarUpI roga hoya yA nA paNa hoya. ema kema ? A atyAre je A roga che te rAganuM ja pariNAma che. paNa Aje rAga na paNa hoya. A tamane badhAne kaMi roga hoya, have e rAganuM pariNAma che. tamane rAga-dveSa nathI eTale atyAre bIjA evA rAga pariNAma nA hoya. enI jagyAe. peluM mUrchA thaIne te AtmA Akho enI mahIM pesI jAya. praznakartA : mUrchA Ave che e prAkRtika svabhAvanI mUrchA ? dAdAzrI : hA, prAkRtika svabhAvanI mUrchA che. ApaNe ene cAritramoha kahyo eTale pahelAno moha bharelo che te Aje pragaTa thayo. te ApaNe jJAna karIne samabhAve nikAla karIe. samabhAve nikAla karavo enuM nAma jJAna karIne nikAla karI nAkhavo. AMkhane Ama kheMcAya paNa joDe joDe jJAna hAjara hoya ke AvuM nA hovuM joIe. e UDI gayuM badhuM. A jJAna mUrchA uDAvyA vagara rahe nahIM, paNa cAritramoha to hoya ja. praznakartA : e badhuM vyavasthita kharuM ? dAdAzrI : hA, vyavasthita ! rAga-dveSa rahita te ahiMsaka ! praznakartA : kayA sTejamAM rAga thAya te hiMsA che ? dAdAzrI : A rAga ne dveSa beu hiMsA che. he ya hiMsA che ne rAge ya hiMsA che. rAgathI ja mANaso badhI hiMsAmAM prerAya che. e samajavA jevI vAta che. ekadama nA samaja paDe. bhagavAna ahiMsaka kema kahevAyA? tyAre kahe, emanAmAM rAga-dveSa na hatA mATe e ahiMsaka kahevAyA. saMpUrNa ahiMsaka ! praznakartA : svabhAvamAM hoya e ahiMsaka. dAdAzrI : svabhAvamAM hovuM e to jANe bhagavAna kahevAya. paNa A rAga-dveSano abhAva thavo, enuM nAma ahiMsaka. rAga-dveSano abhAva thavo pachI svabhAvamAM AvyA. jeTalo roga eTalo raNa! praznakartA : gAMdhIjIe zrImad rAjacaMdra viSe lakheluM ke emanAmAM kRpALudevamAM AthI ema kahI nA zakAya ke Ama ja che. kAraNa ke evuM kahI zakAya ke A rAganuM pariNAma che A. paNa atyAre rAga che evuM nA manAya. have e che te A jhINI vAta to koine samajAya nahIM ne A vAta to ? jJAnI puruSa kahe tyAre samajAya. A to dIThuM evuM kahyuM. ane tIrthakarone. emanI bhUmikA ja evI hoya ke vItarAga, rAgadveSa rahitanuM pariNAma hoya emane. ane pharI rAga-dveSa rahita hoya, banne bheguM thAya. praznakartA dveSane lIdhe paNa roga hoya ne ke khAlI rAgane lIdhe ja hoya ? dAdAzrI : e to rAga-dveSa bannethI roga. rAga kahevAno artha eTale rAga-dveSa banne hoya. eka hoya ne tyAM bIjuM hoya che. ghaNAM kharA to daiSanA ja roga hoya che. ghaNAM kharA breSanA je duHkha Ape ne bahu e zreSanA roga ane duHkha bahu nA Ape e rAganA roga. duHkha bahu nA Ape, davA jaldI maLI jAya e badhA rAganA pariNAma. eTale hisAba che badho. jeTaluM kUdavuM hoya eTaluM kUdo. tamArA jore. kUdavAnuM che. mATe koi gALa bhAMDe to eno niveDo lAvI nAkhajo. kAraNa ke sattA nathI koine gALa bhAMDavAnI. ane eNe jo bhAMDI to dhera ijha samathIMga roMga. eno niveDo lAvI nAkhajo. koi nukasAna karI jAya to ya niveDo lAvI nAkhajo. tame koinuM nukasAna karI nAkho to pratikramaNa karI lejo. rIta che eTalI tamane kahI daie. ko'kanuM kaMika thai gayuM kazuM UMdhuM
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa to pratikramaNa kara. samAdhAna thatuM thatuM jo e samAdhAna ApaNA mananuM phITa thai jAya. te pachI ApaNe jevI e dazA utpanna thAya, te ghaDIe A samAdhAna hAjara thai jAya. A jJAna hAjara thai jAya eTale e phaLa Ape ApaNane. eTalA mATe rAta-dahADo sAMbhaLa sAMbhaLa karavAnuM, dhaMdho baMdha karIne nahIM. dhaMdho ya cAlu rAkhavAno ane A ya cAlu rAkhavAnuM. je eka pakSamAM paDe, e banne pakSanuM kharAba kare che. saMsAra pakSamAM paDyo to saMsAre ya bagADe che ane A nizcaya pakSe AtmAne ya bagADe che. dharmamAM paDelo saMsArane bagADe che ane AtmAne ya bagADe che, beu bagADe che. paNa bannemAM rahyo samatulAmAM to e kazuM bagADato nathI, e ApaNe kahevA mAMgIe chIe. ghelA nA thazo. rAga-dveSa rahita te zuddha jJAta ! have AtmAne upayogamAM rAkhavo eTale, AtmA koI vastu nathI, jJAna-darzana che. te jJAna-darzanane upayogamAM rAkhavAnuM, zuddha jJAna-darzana. zuddha jJAna-darzana kone kahevAya ? tyAre kahe, rAga-dveSa vagaranuM jJAna-darzana e zuddha jJAna-darzana ane A jagatanI pAse je jJAna-darzana che e rAgavaiSavALuM che. te azuddha che, rAga-dveSa sahita che ane rAga-dveSa rahita te zuddha jJAna kahevAya. gamo-aNagamo ahaMkAra bhaLe to ja rAga-dveSa ! praznakartA : ApaNI cittadhArAmAM A gamo-aNagamo Avyo to A jJAtA-draSTAmAM ajAgRti kharI ke nahIM ? dAdAzrI : jAgRtipUrvaka potAne khabara paDe. ahIM bese che A, ahIM nA bese. pachI tyAM ya nA bese. mAruM kahevAnuM, bAMkaDo che dhere, ApaNe rastA para cAlyA, besavAno thAka lAgyo. eka bhAMgalo bAMkaDo che ane nIce jarA saDelo che, te bAMkaDA upara besavA kare ethI kaMI emAM rAga-dveSa nathI hotAM, gamo-aNagamo hoya che, lAIka enDa DIsalAIka ! praznakartA : eTale prAkRtika je mAla bharelo hoya e ja ? dAdAzrI : e ja, bIjo nahIM, ene ahaMkAra bhaLyo hota to rAgaSa thAta. Aje jo eno ahaMkAra nA gayelo hota, to e ja vastu mATe rAga-dveSa thAta. ahaMkAra gayAnuM phaLa e thayuM ke rAga-dveSa nA thAya. praznakartA: khAlI gamo-aNagamo rahe. tathI rAga-dveSa, akrama jJAta pAmyA pachI ! praznakartA game ane bahu gamemAM zuM pharaka ? bahu game eTale rAga
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamo-aNagamo 10 AptavANI-13 (utarArdha) kahevAya ? dAdAzrI : game eTale AI lAIka ane bahu game emAM verI lAIka. emAM kazuM phera nahIM. rAga nA thAya. ApaNuM jJAna ApyA pachI rAga thAya ja nahIM. amArI AjJA pALe to rAga thAya nahIM. rAge ya nA thAya. ne pe nA thAya ane rAga-dveSathI saMsAra Ubho rahyo che. ApaNuM jJAna maLyA pachI rAga-dveSa thAya nahIM ane krodha-mAna-mAyA-lobha thAya che e rAgadveSa rahita thAya che. emAMthI esTekTa kheMcAI gayelo che. jema tajamAMthI eksTrakTa kheMcI lIdho hoya ne to kahevAya taja paNa tajanA guNa nA hoya, e lAkaDuM ja hoya. eTale A eksTrakTa kheMcAI gayelo che. jemAM ahaMkAra bhaLyo hoya e rAga-dveSa kahevAya. DiscArja rAga-dveSane gamo-aNagamo kahe che, eTale koI vastu gamatI hoya ApaNane ane keTalIka nA gamatI hoya e rAga-dveSa nathI. gamo-aNagamo e DiscArja che. rAga-dveSa hoya to to karma baMdhAI ja jAya. gamavAmAM ahaMkAra bhaLe tyAre rAga kahevAya. gamo-aNagamo to tamane hoya ja evuM nahIM, amane hau hoya. koI ahIM gAdI para beTheluM nA hoya, to ame ahIMthI pesIe to sIdhA ahIM gAdI para AvIne ja besIe. ahIM nIce nA besIe tyAre koI kahe, gAdI para tamane rAga che ? nA. e kaheze, tame ahIM nIce beso to ame tyAM besIe. amane dveSa nathI chatAM lAIka ane DIslAIka rahyuM. pahelAM to ame A lAIka ja karIe paNa ahIMthI UThADe to amane dveSa nA thAya paNa besIe to ahIM ja. e karma kaMI coMTe nahIM. bhAvatuM-tA bhAvatuMmAM Dakhala konI ? khorAka khaI lIdho pachI nA sAMbhare, e rAga-dveSa gayA tethI. praznakartA: khorAkamAM paNa lAIka-DIslAIka hoya che ne ? khorAkanI aMdara A game-nA game evuM hoya che ne ? dAdAzrI: kharuMne. badhAmAM, e dareka vastumAM. khorAka nA bhAvavo ane aNagamo thavo e bemAM bahu phera. ene khATuM khAvuM hoya chatAM khavAya nahIM e juduM pAchuM. e aMdara paramANunI Dakhala che. te khAvA de nahIM. dasa varSa pahelAM tame kahetAM hoya ke goLano lADavo mane bhAvato nathI ane Aje tame kaho ke khAMDano bhAvato nathI ne goLano bhAve che. zuM kAraNa ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. mahIM paramANuo badalAyA. je mAMganArA che aMdara, te badhA badalAyA ane pelA vyavahArika mANasane samajAya ke huM ja karuM chuM. A badhuM. ApaNe ene pUchIe, 'tuM karato hoya to tAre khAvuM che, to tane kema nathI khavAtuM ?' paNa huM zuM karuM ? bhAvatuM nathI' kahe che. alyA, paNa zAthI ? tAre khAvuM che to bhAvatuM nathI, to konI Dakhala che te kahe mane. e ema jANe ke bhAvato nathI te mAro svabhAva thaI gayo. have zI rIte AvI samajaNa paDe ? bIjI Dakhala che enI khabara nahIM ne ?! dAdAto gamo-aNagamo ! praznakartA : akrama jJAnIne gamo-aNagamo hoya kharo ? dAdAzrI : gamo-aNagamo dekhAva pUrato hoya, nATakIya. nATakamAM nA game enI upara dveSa nathI ane game enI para rAga nathI. praznakartA: jarA dAkhalo ApIne samajAvone, nATakIya gamo ne aNagamo. dAdAzrI : 'bhikSA dene maiyA pIMgaLA' kahe chene, paNa aMdara manamAM samajato hoya ke 'huM lakSmIcaMda chuM, A nATaka nA karuM to mAro pagAra kApI le." eTale raDe, banAvaTI raDe. have ene joIne jatAM rahyA haze cAra jaNa, pAchAM nathI AvyA. e jANe ke A kharekhara bicArAne ATaluM badhuM du:kha thAya che ! ene pUchayuM hota to khabara paDe ke A nATakamAM che. 'huM lakSmIcaMda taragALo chuM' e jANato hoyane e ? praznakartA : hA, e to jANato hoya, barobara che. dAdAzrI : haM. eTale tame huM zuddhAtmA jANone ane caMdubhAInuM nATaka
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamo-aNagamo 101 102 AptavANI-13 (utarArdha) karyA karo. nATaka to karavuM paDene, jema che ema ! A gamo-aNagamo e badho zarIrano svabhAva che. zarIrano eTale dhULano, pudgalano svabhAva che. tamane thAya che te ene rati-arati kahevAya che. ame AvIe eTale dareka mANasa sephasAIDa khoLe ke nA khoLe ? to sephasAIDa upara bese ne e rati kahevAya. eTale pachI ko'ka pUche are, tame dAdAnuM jJAna lIdhuM che ne A rati kema che tamane ? e pudgalano svabhAva ja evo che. e sAruM hoya tyAM ja pahelo bese. pachI koI kahe ke A tame gAdI upara kema beThA cho ? nIce beso. to huM nIce besuM bA. emAM cenja nA thAya mahIM vAtAvaraNa, jarAka TapakuMya phare nahIM. eTale rati-arati to thAya ja TheTha sudhI. pudgalano svabhAva ja che. praznakartA : kramikanA jJAnI hoya, ene IphekTa ekalI hoya to ratiarati ja thAya? upekSA to ApaNe tyAM karIe ne, A kusaMganI ApaNe upekSA rAkhIe. dArUDiyo hoya, bIjo hoya e ramI ramatAM hoya bIjA badhAya to upekSA rAkhIe tyAM AgaLa, dveSa nA rAkhIe evuM kahevA mAMge che. dveSa nA hoya e upekSA kahevAya. ane dveSa hoya to upekSA nA kahevAya. saMsAranA loko dveSa rAkhe, khoTuM nA gamyuM enI upara dveSa ane gamatA upara rAga. upekSA eTale e bAju pe ya nahIM ane rAtre ya nahIM. ApaNe zuM levAdevA ema kare ke thaI gayuM chuMTuM. praznakartA : upekSA zA AdhAre Ave udayamAM? dAdAzrI : e potAnuM hitAhitanuM sAdhana jue eTale upekSA kare che. dveSa karIe te khoTuM lAge che. khoTuM hoya che ane khoTAne khoTuM jANavAnuM che. pAcho enI para dveSa na thAya. eTale potAnA AtmAnA hitane mATe e upekSA rAkhavAnI. praznakartA : udayakarma mujaba jenuM pravartana hoya tene upekSA kahevAya ? dAdAzrI : emane jeTalo ahaMkAra zuddha karavAno bAkI rahyo che eTalAmAM ja rAga-dveSa hoya emane ane bIjAmAM arati-rati ja hoya. bahAranA mANasone to badhAmAM ja rAga-dveSa hoya. nAnI nAnI bAbatamAM ya rAga ne dveSa. jJAnI hoya tenuM phaLa A. aDadhuM jJAna hoya to aDadhuM. jeTalo ahaMkAra ocho thayo eTalA rAga-dveSa ochA thaI jAya. jeTalo sAbUta hoya, temAM rAga-dveSa thAya. e bahu jhINI vAto badhI ! tamAre to ATalI ja samajavAnI. pAMca AjJA mArI pALo, temAM ja che tamAruM kaoNjhIjha, bAkI badhI iphekTa. dAdAzrI : badhA udayakarma ja che ne ! upekSA eTale zuM kahevAnuM che ke jenAM tarapha kharAba bhAva ApaNane Ama udayakarmane AdhAre thayA kare ane pote AmAM judAM rahe che, ke Ama na hovuM ghaTe. upekSAthI zarU vItarAgatAtI vATa ! praznakartA : upekSA ane dveSane jarA samajAvo ne ! praznakartA : eTale A tame je ghaNIvAra kaho cho ne ke bhaI ame to poTalA jevA chIe. jyAM laI jAo tyAM jaIe. to e upekSA bhAvano dAkhalo Apa kahevAya ? dAdAzrI : nA. A to mAlikI vagarano ja bhAva kahevAya. A upekSA eTale zuM kahevA mAge che, ke e jANe che ja nahIM. evuM dhyAnamAM ja nA lo. praznakartA : emAM ahaMkAra hoyane, upekSAmAM ? dAdAzrI : upekSA eTale nA gamatuM hoya chatAM dveSa nahIM. ane dveSa eTale upekSA nA hoya paNa nA gamatuM hoya tyAM dveSa hoya. eTaluM to e samaje ke A Sa karavAmAM phAyado nathI. A nukasAnakAraka che ema samajIne upekSA rAkhe. dAdAzrI : e to ahaMkAranuM ja kAma che. upekSA to ahaMkAra hoya
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamo-aNagamo tyAM sudhI ja che. 103 praznakartA : nispRhI ane upekSAmAM zuM phera ? dAdAzrI : nispRhI e enI kacAza che. nispRhI eTale to hamavALuM, hamavALuM. IgoIjhama vadhato jAya eTale nispRhI ane upekSA eTale to IgoIjhama vadhe nahIM ne upekSAmAMthI dhIme dhIme udAsInatA ne pachI vItarAgatA janma pAme che. upekSA ne udAsInatA emAMthI janma pAme che, vItarAgatA. nispRhatA to badhe ya hoya. nispRhatA to manamAM eka nakkI karyuM, eka bAvo nispRha hoya ne enI joDe Aya beTho, te ya ene joIne nispRha thaI jAya. nispRhI je hoyane, ene barakata ja nA hoya. hama nispRha hai, eTale pelo chokaro ya zIkhyo, hama nispRha hai. pelo bAvo nA kahe, khAvA-bAvAnuM kazuM lAvo nahIM ! e ya nA kahe. nispRha to eka UMcA prakArano dveSa che. eTale ame nispRha koI dahADo thaIe nahIMne ! tamArA pudgalanI bAbatamAM ame nispRha ane AtmAnI bAbatamAM saspRha. nispRha-saspRha. jo nispRha hoya to aMdara dveSa varte che. AtmAnI bAbatamAM saspRha eTale ame nispRha-saspRha hoIe. joyelA tame nispRha ? 'hamaku kyA, hamaku nahIM, cale jAva, le jAva' ema karIne gALo bhAMDe, bhAMDe badhuM kare ! je spRhI mANasa hoya ne vinayavALo hoya, ene IcchA che eTale ane pelo nispRha thaI gayo, ene vinaya nA hoya. e to jAnavara jevo hoya. bole te ya jAnavara jevuM bole. meM to badhA nispRha joyelA bAvA ! nispRha thAya to A bAju paDyo ane saspRha thAya ekalo to A bAju paDyo. nispRha-saspRha joIe. praznakartA H nA gamatuM hoya emAM dveSa nA hoya to e upekSA kahevAya, to abhAvamAM paNa evuM ja hoya che ne ? koI vyakti upara ApaNane abhAva hoya. enA para dveSa to thato ja nathI ne ? 104 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : nA gamatAno savAla ja nathI ne ! praznakartA : nA, upekSAmAM ? dAdAzrI : upekSAmAM eTale zuM ApaNA hitanI nathI A vastu, enA para dveSarahita vartana. jagatanA loko dveSa rAkhe. A DuMgaLI enI upara dveSa rahyA kare. dekhe tyArathI cIDa caDe, e upekSA nA kahevAya. dekhe, ApaNA pagane aDe to ya cIDa nA caDe. chatAMya ApaNane levA-devA nA hoya. pelI IphekTa thatI hoya. praznakartA : koInA upara abhAvamAM dveSa Ave ne, dAdA ? koInA upara abhAva che teno artha thoDo dveSa che ne ? dAdAzrI : abhAva enuM nAma ja kahevAya ke dveSa hoya. dveSa nA hoya, ene DisalAIka kahevAya. e AtmA sudhI nA pahoMce. e Indriyo sudhI pahoMce eTale dveSa nA kahevAya. AtmA sudhI pahoMce tyAre dveSa kahevAya. eTale lAIka ne DisalAIka sudhI pahoMce. praznakartA : A udAsInatA e upekSAthI AgaLa gayuM ne ? dAdAzrI : udAsInatA e juduM che. e AgaLanuM sTeja che. udAsInatA ne vItarAgatA e be vacce thoDo DIpharansa che. ane te jJAnI paNa karI zake, ahaMkAranI jarUra nathI udAsIna thavA mATe. ane upekSAmAM to ahaMkAra joIe ja. upekSAthI UMcI udAsItatA ! praznakartA H udAsInatA ane ALasa, e bannenuM bhedAMkana kevI rIte karavuM ? ghareNAM paheravAnI ALasa Ave, beMkamAMthI lAvavuM paDe, A karavuM paDe, to A bannemAM bheda kevI rIte pArakhavo ? dAdAzrI : tame chokarAne zuM zIkhavADatAM hazo ? ALasu che ke udAsIna thaI gayo che, e chokarAne zI rIte khabara pADatA hazo ? udAsIna mANasane ALasu kahIe to bahu moTo guno kahevAya. udAsIna to vItarAga
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamo-aNagamo 105 thayA pahelAnI dazA che. e sAdhAraNa janasamAjanI vAta nathI e. eTale e badhuM pramAda che, ALasa ja che. udAsInatA Ave nahIM. zI rIte udAsInatA Ave? AvaDAM amadAvAda zaheramAM udAsInatA AvatI haze ? badhI cIja maLe to ? zAthI lAge che tamane udAsInatA ? praznakartA : haravA-pharavAnI, paheravA-oDhavAnI, A badhI je che, potAne ema lAge ke A badhI takalIpha zA mATe levI, to emAM mAro pramAda che, ALasa che ? potAnuM kevI rIte khabara paDe ke A mane udAsInatA pragaTa thaI che ke A mArI ALasa che ? dAdAzrI : udAsInatA to, vairAga AvyA pachInI UMcI dazA che ane vItarAga thatAM pahelAMnI dazA che. bahu sakhata vairAga vartato hoya ane jyAM sudhI vItarAgatA utpanna nA thaI hoya, tyAre udAsIna dazA hoya. e dazA bahu UMcI. e nA hoya. ahIM lokone nA hoya ! praznakartA je paccIsa varSe badhI IcchAo hoya, evI IcchAo pachI cAlIsa varSa ke pistALIsa varSa nA rahe, to A badhAnuM DIpharanthIyeTa kevI rIte karavuM, ke A kharekhara sAcI udAsInatA che ke A badhuM moLuM paDI gayeluM che ? dAdAzrI : e to je moLuM paDeluM lAge che ne, e haju to have jAgaze. sittera varSanAM DosAne jalebI sAMbhare, lADavAM sAMbhare, are ! jAtajAtanuM veSa sAMbhare, cavAtuM nA hoya toya nA cavAya evI vastu sAMbhare. eTale A to evuM che ne ke viSayo e kaMI ekalA javAnInAM nathI, eTale paiDapaNamAM bahu viSaya jAge. mATe kazuM udAsInatA AvavAnI nathI. bhAMjagaDa nA rAkhazo. enI bIka nA rAkhazo. praznakartA : udAsInatAnI sAcI DephInezana kaho. dAdAzrI : udAsIna eTale zuM ? jyAre dekhe tyAre game, dekhe nahIM tyAM sudhI ene yAda nA Ave. yAda Ave ne karaDe nahIM, e udAsIna dazA. ethI AgaLanI sTejamAM vItarAgatA kahevAya che, tyAM sudhI udAsIna dazA rahe. te potAne yAda ja nA Ave ane jyAre evI cIja jovAmAM Ave, 106 AptavANI-13 (utarArdha) tyAre e phakta tyAM AgaLa bhogavI le, paNa Ama gaI eTale pachI kazuMya nahIM, udAsIna. ApaNe pelo upekSA bhAva kahIe chIe evuM nahIM. A udAsIna UMcI sthiti che. eTale udAsInatA AvatAM vAra lAge. vairAga ja haju Avyo nathI. udAsInatA eTalI badhI nAzavaMta cIjo para bhAva tUTI jAya ane avinAzInI zodhakhoLa hovA chatAM te prApta nA thAya ! praznakartA : udAsInatA ke upekSA e vItarAgatAno pAyo che ? dAdAzrI : udAsInatAthI zarUAta thAya vItarAgatAnI. upekSA te udAsInatA pahelAnuM, e buddhithI hoya che. praznakartA : sAmAnya udAsInatA ane bhAva udAsInatA viSe jarA samajAvo. emAM zuM phera ? dAdAzrI : bhAva udAsInatAno artha zuM ? karma bAMdhe nahIM. ane sAmAnya udAsInatA eTale vItarAga bhAvanI najIka, upekSApaNuM. upekSA eTale enA tarapha udAsIna bhAve, eTale rAga-dveSa nahIM e bAju. bhAva udAsInatA to bahu UMcI vastu che. e to karma ja baMdhAya nahIM. ApaNe A jJAna ApIe chIe e bhAva udAsInatAnuM che. bhAva udAsInatAnuM A vijJAna che. baTAkA nA khAya ne phalANuM nA khAya, bhaI, amAre A bhavamAM mokSamAM javuM hoya tyAre A phUlono hAra nA paherIe to cAle. ahIM haju eka avatAranI vAra che ane vakhate be thaze, ahIM zuM khoTa javAnI che te vaLI ! ApaNI kAbumAM AvI gayuM, brahmAMDa AkhuM kAbumAM AvI gayuM, pachI zI khoTa javAnI che ? amArI IcchA ya nA hoya evI sugaMdhI levAnI ! praznakartA : udAsInatA ane vItarAgatA e beno taphAvata zuM ? dAdAzrI : phera emAM, udAsInatA e vItarAgatAnI jananI che. vItarAgatAnI mAtA che. mAtA hoya to chokaro thAyane ? eTale vItarAgatA chellI dazA che ane udAsInatA zarUAtanI dazA che. zarUAtamAM
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamo-aNagamo 107 108 AptavANI-13 (utarArdha) udAsInatA AvI jAya. eTale rAga ne dveSa bannenAM tarapha, udAsInatA eTale zuM ke pakSapAta nahIM, koIno pakSapAta nahIM. jyAM dveSa karavAno hoya te ya pakSapAta nahIM, rAga karavAno hoya toya pakSapAta nahIM. ane pachI AgaLa jAya to vItarAgatA utpanna thAya. paNa udAsInatA hoya tyAM sudhI dayA hoya. ane jyAM sudhI dayA tyAM pUrNa dazA nahIM. eTale karuNA e moTAmAM moTI vastu. kAryatA utpanna thaI jAya eTale thaI rahyuM ! praznakartA: have A pasaMdagI kare tyAre rAga-dveSa kahevAya ne? A pasaMdagI karI karI karIne badhuM yAda rAkhene ? dAdAzrI : pasaMdagI vastu to ThIka che. jemAM rAga, rAga eTale pasaMdagI. emAM badhuM bahu AvI gayuM. eka ja zabdamAM kahIe to pasaMdagI ekaluM nahIM, jemAM rAga e badhuM yAda rahe ane dveSa hoya te yAda rahe. praznakartA : pahelethI chelle sudhI badhI cIjamAM pasaMdagI karIne ja rAga bhegA thayA che. jJAnInA kahyA pramANe cAle ne, to phUlasTopa AvI jAya. Dakhala kazI nahIM ! praznakartA : AtmA udAsInabhAve rahelo che ane bIjuM AtmAno svabhAva to jJAtA-draSya ne paramAnaMdI che, to udAsInabhAve e kevI rIte rahe ? dAdAzrI : udAsIna eTale, e kahevAno bhAvArtha evo che ke saMsAramAM ene koI apekSA nathI. je mULa AtmA che ne, ene saMsAramAM koI apekSA nathI eTale udAsInabhAve rahyo che. A lokone vItarAgabhAve kahIe to samajaNa nA paDe. paNa udAsIna kahIe tyAre samajaNa paDe. saMsAranI ene paDelI ja nathI, ene levA-devA ja nathI. eno potAno svabhAva judo, saMsArano svabhAva judo. saMsArano pudgala svabhAva che, potAno svasvabhAva che. zuddha cetana to udAsInabhAve raheluM che. khAlI prakAza ja Ape che. tAre jemAM vAparavuM hoya emAM vApara. kAraNa ke prakAza je ApavA Avato ya nathI. jema A sUrya kaMI prakAza ApavA Avato nathI, eno svabhAva che. ane ApaNe amathA vagara kAmanA upakAra mAnIe, to ene rIsa caDhe ulaTI, kaheze ke A loko kevA che vagara kAmanAM ! e to eno svabhAva che eno. dAdAzrI : evuM che ne, rAgamAM to pasaMdagI samAya. pasaMdagImAM rAga nA samAya. eTale jemAM rAga ane jemAM dveSa e ene yAda AvyA ja kare. eTale vItarAgane yAda nA Ave. paNa e to zabda enA AdhIna lakhelo A vAkya pUratuM. paNa teno vItarAgano artha yAda nA Ave evuM kahIe to badhA bAvAone yAda nahIM AvatuM ne tyAM badhA paDI rahyA che himAlayamAM. eno artha avaLo thayo. vItarAga eTale eno artha ja kevo ? jema che ema, rAgadveSa rahita vItarAga ! vItarAgane to bhUlavAnuM-bulavAnuM hoya ja nahIM ne ! emane to jyAM AgaLa rAga ja nathI to pachI yAda ja nathI AvatuM. rAga bhUlavAnuM kyAMthI hoya ? rAga-dveSavALo bhUle nahIM koI dahADoya. praznakartA yAda Ave to vItarAga nahIM. dAdAzrI : hA. yAdagIrI rAga-dveSane AdhIna che. eka zabda ekalo nahIM, bhUlI javuM ekalo zabda nahIM, AkhI DikSanarI ja nA hoya e. phera, sneha ane raNamAM ! praznakartA : sneha eTale rAga ? dAdAzrI : sneha eTale cIkAza. kerI mATe sneha utpanna thayo eTale coMTyuM. bhaIbaMdha mATe sneha utpanna thayo ke coMTyuM. sneha eTale cIkAza. sneha ne rAgamAM bahu phera. rAga-dveSa tyAM cAgIrI pasaMdagI e bhrAMta abhiprAya che. yAda pasaMdagIne AdhIna rahe che. paNa jemAM rAga-dveSa hoya ne emAM yAda rahe.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamo-aNagamo 1/9 praznakartA : sneha ane rAgamAM zuM phera ? dAdAzrI : sneha e cIkAza kahevAya. praznakartA : eTale rAgathI paNa AgaLa gayuM ? dAdAzrI : nA, evuM nahIM. rAga bahu vasamo che. sneha to tUTI jAya. praznakartA : paNa cIkaNo kIdho ? dAdAzrI : cIkaNo chatAMya tUTI jAya. sneha eTale khAlI cIkAza, bIjuM kaMI nahIM. praznakartA : emAM rAga nA hoya ? dAdAzrI : nA. coMTe e cIkAzane laIne. pachI vikhUTuM ya paDI jAya. praznakartA : eTale AkarSaNa jevuM thayuM, AkarSaNa ema ? dAdAzrI : AkarSaNamAM rAga utpanna thAya. eka pAMdaDuM UDatuM AvyuM ane ApaNane coMTI gayuM. have e snehathI coMTyuM. paNa tApa paDyo ne sUkAI gayuM aMdaranuM pANI. UkhaDI, enI meLe ja paDI jAya. bhInuM che tethI coMTI gayuM ahIM. ane tApa paDe te ghaDIe ? [23] vItadveSa vyAkhyA rAga-dveSa taNI ! rAga-dveSa thAya che ? praznakartA : rAga-dveSa thAya to kharAM ja ne ! dAdAzrI : to rAgadveSa baMdha thavAnuM koI sAdhana haze ne ? praznakartA : kharI samajaNa maLavI joIe. dAdAzrI : Sa baMdha thAya to sAruM ke rAga baMdha thAya to sAruM ? praznakartA : chUTuM paDI jAya. dAdAzrI : ApaNe ukhADavuM nA paDe. ane rAga judI vastu che. rAga to, vItarAgatA nA thAya tyAM sudhI rAge paDavA nA de. tane have zenI para rAga Ave che ? praznakartA : jaiSa to samajyA, rAgano artha zuM thAya che ? vaiSa eTale irSA, koInA mATe verajhera. praznakartA: 'mane' kazA upara nathI Avato. dAdAzrI : hA, tyAre kharuM ! vItarAga kahevAya. atyAre vItarAga nA kahevAya, vItadveSa kahevAya. dveSa rahyo nahIM. dAdAzrI : irSA, tiraskAra, abhAva, aNagamo ane enAM virodhI zabdo rAgamAM Ave. rAga eTale gamo, AkarSaNa. ' have dveSathI A duHkhI che badhuM jagata. rAgathI duHkhI nA hoya. rAgathI sukha ja utpanna thAya. paNa e sukhamAM ja laeNSa Ubho rahelo hoya. emAMthI ja dveSanAM dhumADA nIkaLe. mATe bhagavAne rAge ya pachI choDavAno kahyo. pahelo vItadveSa thA. bhagavAna pahelA vItadveSa thayA ane pachI vItarAga thayA.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItadveSa 11ra AptavANI-13 (utarArdha) jela upara rAga thAya ? praznakartA : rAga ja bhavAMtara vadhArI de che ne ? dAdAzrI : e to vadhArI ja de ne, rAga to ! praznakartA : rAga paNa Aga che ne ? dAdAzrI : rAga ? rAga Aga nathI. rAga Aga hoya to rAga thAya nahIM. IcchA e agni che, rAga e Aga nathI. rAga hoya ne tyAre to mANasane ulluM sAruM lAge, ThaMDaka lAge. praznakartA dveSa to phUsaphUsIyA phaTAkaDA jevo che. phUsa karIne UDI jaze. dveSa jhAjhuM nukasAna nahIM kare paNa rAga che to bahu nukasAna karaze. e vAta kharI ? dAdAzrI : nA, evuM nathI. A jagata SathI UbhuM rahyuM che, verathI. ane veramAMthI rAga Ubho thayo che. eTale mULa UbhuM rahevAnuM kAraNa vera che A. bIjA zabdomAM kahIe to verathI jagata UbhuM rahyuM che. te dveSa, verA badhA eka ja jAtanAM che. enAthI UbhuM rahyuM che A jagata. mATe nirverI thaI jAva ke koI jagyAe vera nA rahe ! AtmajJAna thAya eTale pahelo vItadveSa thaI jAya. pachI vItarAga thaI jAya. A saMsAramAM je rAga che te zenA jevo che ? jema jelamAM beThelo mANasa jelamAM jatI vakhate raDato hato. paNa jelamAM beThAM pachI jelane lIMpaguMpe. lIMpe ke nA lIMpe, khoDAM-khabaDA hoya to ? te ApaNe jANIe ke ohoho ! jela upara rAga thayo. te pachI ApaNe ene pUchIe ke jela upara tane rAga che ? tyAre kahe, "nA bA, jela upara rAga thato haze ? paNa A to rAtre sUI javuM zI rIte ? eTalA mATe AvuM karIe chIe." evo A saMsAra upare ya rAga nathI, paNa A to zuM thAya ? ahIM phasAyA eTale tethI lIMpavuM-pavuM paDe, badhuM ya karavuM paDe. lIMpavuM paDe ke nA lIMpavuM paDe ? praznakartA : lIMpavuM paDe, dAdA. dAdAzrI : eTale pelA loko bahAra jANe ke jela upara rAga thaI gayo Amane, alyA mUA, rAga to hoto haze jela upara ! nA chUTake karavuM paDe badhuM. nA karavuM paDe ? rakhaDAvatAra mULa dveSa ! praznakartA dveSa jeTalo ja prema ke moha jokhamadAra che? bemAM vadhAre jokhamadAra karyuM ? dAdAzrI : prema karatAM dveSa vadhAre jokhamadAra che. premanI jokhamadArI ochI che. kAraNa ke dveSamAMthI prema janme che. dveSa e bIja che. premanuM bIja prema nathI. premanuM bIja ja Sa che. tamAre gharamAM badhAnI joDe prema hoya, paNa tamane dveSa Ave nahIM to jANavuM ke pharI bIja paDavAnuM nathI. ane dveSa Avaze to pharI pharI enA para prema paDyA karaze. chatAMya A jJAna pachI navo karAra utpanna nathI thAya evo. navA karAranuM tame samajI jajo. bIjuM kazuM A badhAMmAM UMDA utarazo to bahu UMDuM sAyansa che A. ane zorTa sAyansa che. phakta navo karAra samajI gayA badhAM ? navo karAra je pAchalAM pahelAnAM pUrva abhyAsane laIne utpanna thAya che, dhakkA vAgavAthI. potAnA zuddhAtmAnuM bhAna rahevuM joIe, basa thaI gayuM. dveSa ja janetA rAgatI ! satsaMga kone kahevAya ? kusaMgamAMthI khasyo, enuM nAma satsaMga. hA, pachI game tyAM beTho hoya ne, jo kusaMgamAMthI khasyo, to e satsaMga che. ane maMdiramAM beTho, paNa kusaMgamAMthI khase nahIM to satsaMga nA kahevAya. kusaMga hoya to tyAM dveSa kare bhagavAna ? bhagavAna to pachI kaeNSa kare tyAM AgaLa ke A to kusaMgamAMthI khasatA nathI ? e jo kadI dveSa karavA
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItaSa 113 114 AptavANI-13 (utarArdha) jevI cIja hoya to to che te mahAvIra bhagavAna kaheta ne ke bhaI, amuka rAga nA karazo, paNa dveSa to karajo A loko joDe ?! dArU pInArAM, vyabhicArI loko joDe e badhA joDe, dveSa karajo. evuM bhagavAna kahe, paNa te emaNe ema kema nA kahyuM? praznakartA : e vastumAM rAga nahIM karavAno eTale pachI vaiSa nathI Avato. dAdAzrI : choDavAno che dveSa ja. rAgane choDavAno ja nathI. praznakartA : Sa choDIe eTale rAga jAya? dAdAzrI : e rAganI ciMtA karazo ja nahIM. bhagavAne kahyuM che ke vItaSa thAva. pachI vItarAga thavuM, e enI meLe thavAya. praznakartA: loko ema kahe che ke rAga jyAM vadhAre hoya tyAM ja vaiSa vadhAre thAya. pahelAM dveSa, sUmamAM ! vaiSanAM pAyA upara UbhuM rahyuM che. AnuM phAunDezana ja daiSanuM che. eTale ApaNe jJAna ApIe eTale dveSa jato rahe che. pachI vastuo tarapha kheMcANa rahe che. te ya vyavahArika kheMcANa. nizcayanuM kheMcANa nahIM. paNa tyAra pachI vItarAga thAya. vItaSa thayA pachI ghaNAM kALe vItarAga thAya. vItaSa pahelo thavo joIe. praznakartA dveSa karatAM rAgane choDavo agharo che. dAdAzrI : nA, rAga choDavo sahelAmAM sahelo che. dveSa javo agharAmAM agharo che. A pahelAM dveSa jato nathI, tethI ja A rAga jato nathI. te rAga to bicAro dveSa jAyane to rAga cAlyo jAya, have moTAmAM moTA buddhizALI, vedAMta mArgamAM, kabIra sAheba te ya kahe che 'bhUkha lage taba kucha nahIM sUjhe.' jJAna-dhyAna badhuM roTImAM jatuM rahe che, "kahata kabIrA sUno bhAI sAdhu, Aga lago ye poThI meM." tyAre vItarAgoe 'Aga lago ye poThImeM nA kahyuM. emaNe jJAnathI tapAsa karI enI, jJAnathI pRththakaraNa karyuM ane Amane ema ja lAgyuM ke A mArI ja poThI che. mATe ene saLagAvI done ahIMthI. ane vItarAgoe pRththakaraNa karyuM ke huM judo, A juduM. AhArI AhAra kare che, huM to nirAhArI chuM. eTale AvI vItarAgoe zodhakhoLa karI pachI eNe dveSa nA ryo poThI upara ane pelAM dveSa kare ne ? Aga lago ye poThImeM, e ocho dveSa kahevAya ? poThIne saLagAvI de ! koIe saLagAvyuM haju ? bole kharAM, paNa saLagAve che kharAM ? tyAre A duniyAmAM pahelo dveSa zemAMthI Ave che ke mANasa ahIMthI jaMgalamAM nAsI gayo, tyAM AgaLa paNa bhUkha lAge, te ghaDIe akaLAmaNa thaI jAya ane akaLAmaNamAM TheSa ja hoya, rAga nA hoya. bhUkha lAge te ghaDIe che te ene badhuM sonuM-bonuM dekhADe to enA upara rAga thAya ene ? ene dveSa ja hoya. eTale dveSathI zarUAta thaI che A saMsAranI. ne haiSanAM dAdAzrI : nahIM. dveSa che mATe rAga utpanna thAya che ene. A mane jo koInI para dveSa thAya to rAga utpanna thAya. mane dveSa thato nathI, pachI mane rAga zI rIte utpanna thAya te ? eTale zreSamAMthI rAga Ubho thayo che. AmAM Sa e 'kaoNjhijha' che ane rAga e 'pariNAma' che. mATe pariNAmanI ciMtA tuM nA karIza. 'kaoNjhijha'nI ciMtA kara, kahe che. eTalI jhINI vAta samajAya nahIM ne ? A bahu jhINI, bahu jhINI vAta che ! praznakartA dveSa e kojha' ane rAga e 'pariNAma kevI rIte che? dAdAzrI : hA, dveSa e kaoNjhijha che ane rAga e pariNAma che. praznakartA : kAraNa ke rAga-dveSa sAthe rahelAM che. rAga hoya tyAM dveSa hoya. dAdAzrI : nA. dveSa thAya che ane dveSanA riekzanamAM rAga Ave che. Sa jo jarAya nA thAya, to rAga ja utpanna nA thAya.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItaSa 116 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : vaiSa thAya. maMDANa uparathI phAunDezana UbhuM rahyuM che A. ane raNamAM pasaMdagI potAnI ! praznakartA : vItarAga kevI rIte thavAya ? dAdAzrI : vItarAga enI meLe ja thavAya. vItarAgane mATe kazuM karavAnuM nathI. vItaSa karavuM e ja moTAmAM moTI bhAMjagaDa. praznakartA : Ape te divase kahyuM hatuM ne ke dveSathI rAga che. dAdAzrI : hA, badhuM zreSamAMthI ja rAga che. kaDavuM khAdhA pachI jarAka amathuM bIjuM kazuM khAdhuM hoya to e vastu upara ApaNane rAga bese ! e khAdhuM te kaDavuM jarA ochuM kare ne ?! ane ema ne ema khAdhuM hoya to rAga nA bese. eTale A breSathI rAga utpanna thayelo che. te pahelAM dveSa jAya che ne pachI rAga jAya che. rAga eTale pasaMdagInI vastu che ane dveSa e kudaratI dAdAzrI : eTale A badhuM dveSanuM kAraNa che. A pAMca Indriyo, enI biginiMga dveSanuM kAraNa che ane pachI rAga kyAre thAya che ? pachI bhale ne corI karIne lAvyo, paNa roTalo hoya ke roTalI hoya ane A bAju veDhamI hoya, to tarata kaheze, veDhamI khAuM ! e rAga AmAM pasaMdagI Ave ne ? paNa mULa to Sa thAya che ne ? mULa dveSa thAya che, pachI rAga Ave che. eTale rAga to ApaNI eka jAtanI zokhanI vastu che. rAga to sarapalsa thAya tyAra pachIno. paNa mULa je jarUriyAta che temAM to Sa ja thAya. nesesITImAM jo e khUTI paDyuM eTale dveSa. te roTalo koI laI le te vakhate, tyAre enI para keTalo dveSa thaI jAya ? eTale rAga jato rahe evo che. rAgano pachI vAMdho nahIM. praznakartA : loko ema kahe, rAga upara ja Akho saMsAra Ubho che. hoya. dAdAzrI : ApaNuM akrama vijJAna zuM kahe che, SanA pAyA upara ja UbhuM raheluM che A. e jeno pAyo tUTI gayo, to rAga enI meLe jato raheze. te rAga cAno rAga hoyane, ene pahelI jalebI khavaDAvIe to ? praznakartA : cA moLI lAge. atyAre ahIM eka moTo rAjA hoya, bahu sukhIyo hoya, koInI upara rAga-dveSa karato nA hoya. badhA nyAyI che, eTale ApaNe koInuM kazuM levuM nahIM evA saccAI vratavALo che. jUThuM nA bole evo che. paNa jaMgalamAM gayo hoya ane kaMI bhUlo paDI gayo, te bhUkha lAge te ghaDIe ene rAga thAya ? bhUkha lAge eTale zuM thAya ? duHkha thAya ne vedanA thAyane ? have bhUkhyA thayelAM che eTale tyAM AgaLa e zuM kare? game te jaThuM bolIne, corI karIne paNa kaMIka khAya. khAya ke nA khAya ? ane pelA garIba mANasanA chokarAnuM lIMTa paDyuM hoya to ya evo roTalo khaI jAya ke nA khaI jAya ? praznakartA: khaI jAya. kAraNa ke ene bhUkha jAgI che. dAdAzrI : cAno rAga moLo paDI jAya. A jJAna ApIe chIe ne jJAnathI je sukha utpanna thAya che, tenAthI A bIjA sukha moLA lAge che. eTale rAga UDI jAya che. praznakartA e anubhava siddha vastu che. dAdAzrI : hA, anubhava siddha. cAra kaSAyo e che dveSa jeTaluM game eTaluM rAga kahevAya ane nA game e vaiSa kahevAya. rAga bahu game che? Arta ne raudradhyAna ? to pachI ? zI rIte rAga kahe che ? dAdAzrI : kAraNa ke ene mahIM je duHkha thAya che e vaiSa thAya che. te peTamAM ATaluM nAkhe tyAre zreSa zAMta thAya. ane jUThuM bolIne ApaNe ko'kanuM laI AvyA hoya ke pachI paDAvI le tenI upara dveSa thAya ne ke rAga thAya ?
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItadveSa 117 118 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : dAdA, have bIjuM pUchuM. dveSa je tame kaho cho, A rAga ne dveSa be zabdo che. rAganI aMdara lobha ane mAyA Ave che ane dveSanI aMdara mAna ane krodha Ave che to..... eTale dveSa che, e game che kharuM ? praznakartA : gamatuM nathI. dAdAzrI : koNa gunegAra khoLI kADho, AmAM rAga ne dveSamAM ? A gunegAro nahIM jaDavAthI to AkhuM jagata labaDyuM che. AnI mahIM masAlA-basAlA nAkhIne pAya, to mane rAga thaze teno vAMdho nathI. paNa jarAM A yAda Avaze pharI to vAMdho nathI. paNa kaDavuM Ape ane e pItI vakhate dveSa thAya te vAMdho che. ane rAga thaze, tane yAda Avaze, eno vAMdho nathI. pharI A rasa pI jaIza. trIjI vakhata Ave to trIjI vakhata pI jaIza. paNa eno aMta hoya che. pelo anaMta hoya che. ene aMta ja nahIM eTale A aMtavALu che. praznakartA : zAstromAM paNa ema kahevAya che, ke mamatA choDo. mamatA choDavAnI che. eTale mamatA choDavAnI che eTale rAga choDavAnI vAta pahelAM Ave ne ? dAdAzrI : A tame badhI vAto karo cho, e badhI bahAranI vAto karo cho. ene ane Ane levA-devA nathI. praznakartA : e zAstramAM je lakhyuM che enI vAta karuM chuM. dAdAzrI : zAstro to sAcA che, paNa e bahAranI vAta che. bahAranI vAta eTale zULa vAto. laukika vAto ane A alaukika vAta che. krodha-mAna-mAyA-lobha to e ja TheSa che. e cAreva dveSa che. praznakartA : zAstramAM bene kahyAM che. dAdAzrI : e to bene kahevAnAM, paNa saravALe badhAM dveSa ja che. kAraNa ke AtmAne pIDe che, e badhA kaSAya kahevAya. eTale e hoya tyAM sudhI badhuM UbhuM thAya. ApaNAM ahIM vItadveSa karyA tamane. tamAre eTaluM joI levAnuM ke ApaNe vItadveSa thayelAM chIe evuM lAge che ? praznakartA : lAge che. dAdAzrI : to vItarAga e pariNAma che. eTale emAM kazuM karavuM paDyuM nathI. kaoNjhijha kADhI nAkhyuM ne ! mULa kaoNjhijha kApI nAkhyuM. have vAta eTalI badhI jhINI che ke ghaNAM varSe nathI samajAya evI ! A buddhigamya vAta nathI, A to jJAnagaNya vAta nIkaLI gaI. jo nIkaLI gaI ne ? dAdAzrI : mamatAnI ahIM vAta ja nA hoya. ApaNe ahIM mamatA zabdanI vAta ja nA hoya. e vIdveSa eTale zuM ? 'mamatA gayA pachI breSa jAya, nahIM to jAya nahIM,' e vAta ja ahIM nA hoya. e vAta to bahAranI thaI. praznakartA : bahAranI ja vAta che. dAdAzrI : paNa e vAta ja ahIM kAma lAge nahIM ? e to ApaNe ahIM to vItadveSa thAya. pahelA A vItadveSa thayelAM ne ? vItarAga nathI karelAM. vItarAga karavAnAM nathI, vItarAga thayA karazo. bIja kADhI nAkhyuM meM, bI UDyuM. - A nA samajAya to bAra-bAra mahinA sudhI lokone nA samajAya evI vAta che. bAra mahine nahIM, lAkha varSa sudhI nA samajAya evI vAta praznakartA: paNa e hakIkata to sAcI che, darekane evo anubhava che, ke atyAre dveSa thato nathI, kazAyanA upara... dAdAzrI : dveSa nAme ya koIne ya thato nathI. phakta kerIo bhAve che kharI, badhuM A sAruM lAge che, mIThuM lAge che badhuM. jyAre kaDavuM hoya che,
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItaSa 119 120 AptavANI-13 (utarArdha) kaDavuM le che kharAM paNa dveSa nathI thato. samabhAve nikAla karI nAkhe che, ukela lAve. eTale A vItadveSa karyA pachI rahyuM vItarAga. bhUkhanuM mULa kAraNa dveSa ! vItarAgane kazuM karavApaNuM nA hoya. enI meLe ja thayA kare. kAraNa ke dveSa eTale mANasa rAgathI khAya che ke dveSathI khAya che ? mANasa khAvA jAya che te rAgathI khAya che ke dveSathI ? praznakartA : rAgathI khAyane ! dAdAzrI : nA, dveSathI khAya che. praznakartA : e dAdA samajAvo, e barobara samajAyuM nathI. dAdAzrI : ene bhUkha nA lAgene besI rahe bicAro. jyAre bhUkha lAgene tyAre mahIM duHkha thAya, duHkha thAya te dveSa kare ne ! bhUkha lAge che e ja dveSanuM kAraNa che. tarasa lAge che e dveSanuM kAraNa che. ene dveSa Ubho thAya che, nahIM to bhUkha ja nA lAgatI hoya to ? viSaya saMbaMdhI bhUkha nA lAgatI hoya, deha saMbaMdhI bhUkha nA lAgatI hoya, bIjI bhUkha na lAgatI hoya to ? praznakartA : to vItarAga thaI jAya mANasa. dAdAzrI : vItarAga ja che ne ! A to bhUkha lAge che. keTalA prakAranI bhUkho lAge che ene ? praznakartA : aneka prakAranI bhUkho che ne ! dAdAzrI : pachI mahIM zuM thAya ene ? praznakartA : ukaLATa thAya. dAdAzrI : eTale duHkha thAya, vedanA thAya. vedanA thAya eTale dveSa pariNAma UbhAM thayA kahevAya. dveSa pariNAma UbhAM thayA eTale je koI Ave tene gALo de. hA, bhUkhyo hoya to gALo de, bacakuM hau bhare. khAvAnuM laI jatAM hoya ne ApIe nahIM ne, to bacakuM bharI le. te bhUkhamAM evuM, tarasamAM evuM, A viSayamAM evuM, viSaya eka jAtanI bhUkha che. sinemAmAM nA javA do ne, ene bhUkha lAgI hoya ne nA javA do, to zuM thAya ? vaiSa kare ke rAga kare ? praznakartA : dveSa kare. dAdAzrI : te A TreSanuM ja Aje badhuM UbhuM thayuM jagata. rAgane to bicArAne kazI bhAMjagaDa nathI. bAIDIo sAta laIne pharane joDe, tane jo dveSa nA thato hoya to ! praznakartA : jene ghaNI bhUkha lAge, ene ghaNo dveSa Ubho thAya evuM kharuM ? dAdAzrI : hA, hA. ochI bhUkha lAge to ocho kaeNSa lAge. jene gayA avatAre brahmacarya bhAva pALyo hoya, eTale e bhAvanuM cArja karyuM hoya tene A bhavamAM brahmacaryano udaya Ave. te eno udaya Ave pachI ene e bhUkha nA lAge. eTale e taraphano ene dveSa gayo. eTale e taraphano vItaSa thayo. ema jemAM jemAM bhUkha nA lAge, emAM vItadveSa thayo. praznakartA: jyAM sudhI zarIra che, tyAM sudhI bhUkha to lAgavAnI ja. dAdAzrI : nA, paNa brahmacarya bhAva karelo hoya tene eka bhUkha to eTalI ochI thAya evI che. bIjI badhI bhUkho to lAgavAnI ja. praznakartA : hA, bIjuM je ApaNe anAja khAvAnI je bhUkha che, e bhUkha to lAge ja, to pachI dveSa to jAya ja nahIM koI divasa ? dAdAzrI : nA, ema ne ema, kazuM bhUkha nA lAge mATe Aja pharavA ja javuM nathI. Aje sUI rahevuM che. to ya paNa bhUkha lAgyA vagara rahe che ? choDe ? eka dA'De ne be dA'De ? praznakartA : lAge.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItaSa 121 122 AptavANI-13 (utarArdha) to hato ja nahIM. A kerI ratnAgIrInI kyAre jarUra paDe ? pelI maLatI hoya ane A maLatI ja nA hoya to ? dAdAzrI : eTale dveSa jAya ja nahIM. eTalA mATe A ame vItarAga vijJAna ApI ane tamane vItaSa banAvyA. praznakartA : bhUkha to lAge dararoja, pachI vItaSa banyA kevI rIte kahevAya ? A manuSyone je hAjato che ne, e badhI ja daiSavALI che. rAga pachI Ubho thayelo che. pachI to veNAveNa thayuM ke A AnA karatAM A sAruM, enAM karatAM A sAruM, enAM karatAM A sAruM, enA karatAM A sAruM, paNa jyAre bhUkha lAgI hoya ne to sAruM-khoTuM kahe che e ? dAdAzrI : e to haju sAyansa tame samajazo tyAre te dahADe, haju to samajavAnuM bAkI che ne ? e badhA samajIne beThAM che ke kone bhUkha lAgI ne kone nahIM, e badhuM jANe che. kone bhUkha lAgI, e badhuM tame badhAM jANIne beThAM ne ? ane pelAM to ema ja jANe ke mane bhUkha lAgI che. A bhUkha nA lAgatI hota ne, tarasa nA lAgatI hota, to A sAdhu upAzrayamAMthI bahAra nA nIkaLe. rAga to pachI Ubho thayelo che. rAga eTale A sAruM ne A khoTuM e pachIno bhAga che. mULa badhuM ahIMthI ja UbhuM thayuM che. e mULane jo pakaDe, to kAma ja nIkaLI jAya ne ? eTale A vItadveSa tamane karyA. te vItarAga mArI joDe besI besIne thaI javAnuM. jeTalo vakhata besAya eTalo vakhata. jenAMthI jeTalo lAbha levAya eTalo. ane eka avatArI che, be avatArI, traNa avatAra, pAMca avatAra, bahu tyAre paMdara avatAra thaze, paNa bIjI to khoTa nahIM jAya ne ? ane enuM sukha vartatuM hoyane ApaNane ? sukha varte tyAre ahIMyA Avene badhA, roja ? cha-cha, sAta-sAta kalAka ahIM muMbaImAM koNa ATalo samaya bagADe ? koI cAra kalAka, koI traNa kalAka, koI be kalAka, koI koI sAta-ATha kalAkanuM. cha kalAke ya AvanArA haze ne ahIM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale dveSa to A jIvanamAM koI paNa je viSayo che ne, te viSayo du:kha de che. eTale dveSa thAya che ene. eTale dveSathI prayatna karIne, koI ene holavavA prayatna kare che. sAruM-khoTuM pachI zIkhyo ke A kerI ratnAgIrInI che ne A e che. e rAga to pachI ghaNAM kALe zIkhyo. rAga e badhI che azAtA vedanIya ! ApaNane bhUkha lAgI hoyane, e bhUkha hoya che, tene azAtA vedanIya kahevAya che. have azAtA vedanIya bahAranuM koI karatuM nathI. azAtA vidanIya eTale ApaNane mahIM dveSa thayA kare, aNagamo utpanna thAya ane vacce je koI AvyuM ene dabaDAvIe. have azAtA vedanIya kudaratI rIte thAya che, koIe karyuM nathI. deha dharyo teno daMDa che. eTale dveSa utpanna thAya che teno. A badhI azAtA vedanIyathI tarasa lAge che. tethI 'lAge che' zabda Ave chene e badhuM azAtA vedanIya. tarasa lAge che e, bhUkha lAge che, UMgha lAge che, thAka lAge che, lAge che, lAge che eTale saLage che e badhI azAtA vedanIya. UMgheya lAge chene ?! e badhI azAtA vedanIya, ane tethI vaiSa Ubho thAya che. ane dveSamAMthI pachI azAtA vedanIyane laIne khAvAnuMjamavAnuM khoLene ! pachI je hoya e khaI le. ene TADhuM pADavA mATe ane pachI pasaMda kare e rAga utpannanI zaruAta thaI. eTale rAga to eke eka ApaNI pasaMdagI che ke A ke A ke A. ane dveSa to pharajiyAta che. bhaI, A khAdhA vagara to cAle ja nahIMne ! to UMdhyAM vagara cAle ja nahIM ! UMghatA aTakAve enI upara zuM thAya ApaNane ? rAga Ave ke dveSa Ave ? praznakartA ekadama dveSa Ave. dAdAzrI : bhUkha lAgI hoya ne aTakAve zuM thAya ? rAga eTale potAnI munsaphI, potAno svataMtra che. dveSamAM svataMtra che ja nahIM. have A to zAstra vAMce ke jhINavaTathI vicAra kare ?
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItaSa 123 124 praznakartA : dAdA, jhINavaTathI kyAMthI vicAra kare ?! dAdAzrI : zAstromAM vAMce. zAstro to lakhyA che te badhAne mATe bhegAbhegI davA mUkI che. jene je anukULa Ave e davA lejo. khoTAM bairI choDIne nAsI jazo nahIM, jene karmano udaya hoya te choDajo. karmanA udaya nA hoya to tevuM. karmanA udayavALAne ahIM AgaLa saMsArI banAvI ene to nAsI jAya trIje dA'De nAsI jAya. dveSa ja prathama, pachI raNa ! potAnI strI joDe jarAya dveSa nA thAya ne, to strI para rAga ja nA thAya. evo niyama che. eTale nA chUTake strI para rAga kare che bicAro. A to dveSa thAya che, mATe e Sa ja ene dhakko mArIne rAgamAM pADI nAkhe che. jo keSa nA thato hoyane to strI para rAga ja nA thAya. e thoDAka ja vicArathI samajI jAya ke A rAga karavA jevI cIja ja hoya. bharata rAjAne teraso rANIo hatI, paNa rAga thayo haze paNa dveSa nahIM thayo hoya emane ! vItadveSa thayelA hatA, bharata rAjA ! A to eka strI paiNI lAvyo ane kALI hoya, tyAre bIjI koI gorI strI hoya to enI para rAga thAya ja. are, tAre vahu che ne ? tyAre kahe, paNa gorI nathI ne ! eTale bilakula gorI hoya ja nahIM to rAga thAya ene ? AptavANI-13 (utarArdha) bALako pUrvatA dveSatA pariNAme ! dveSa na hoya tAre bairAM-chokarA joDe, to rAga ja utpanna nA thAya. praznakartA : e kaI rIte ? gamatI hoya evI vastu, jenA upara rAga hoya, enA upara dveSa hoya ? dAdAzrI : dveSa ja hoya, tyAre ja rAga thAyane ! dveSa vagara rAga nA thAya. praznakartA: pahelo dveSa hoya ema ? dAdAzrI dveSa vagara rAga ja nA thAya. rAgamAMthI dveSa ne dveSamAMthI rAga. chokarAMne davA pAIe to Ama phUMka mArIne ApaNAM AMkhamAM nAkhe to ?. praznakartA to haiSa thAya. dAdAzrI : to dveSa thAya. eTale pahelo dveSa jAya to pachI rAga jato rahe. atyAre tamAre dveSa jato rahyo che. koInI upara dveSa nA thAya, paNa rAga to rahevAno. paNa te nikAlI rAga. A to nikAlI e ya nahIM. praznakartA : na thAya. praznakartA : mane dveSamAMthI rAga thAya e hajI barAbara na beThuM, kahe che. bALakane joIne pahelo to rAga thAya che ApaNane. dAdAzrI : jyAM dveSa thayo hoya tyAM ja rAga thAya, nahIM to rAga ja nA thAya. praznakartA: pUrvabhavanAM koI karmane kAraNe dveSa thayo hoya ? dAdAzrI : basa, mULa dveSanuM ja kAraNa che. strInI jarUra che, A Indriyo evI che ke jyAM sudhI "jJAna" nA thAya to ene strInI, badhI vastunI jarUra che badhI. praznakartA : jJAna thAya pachI jarUra nathI ? dAdAzrI : jJAna thayA pachI jarUra nathI, eTale strI ekalInuM viSaya vikAra) aTakI jAya. bIjuM badhuM, khorAka to joIe TheTha sudhI, deha jIve che tyAM sudhI. dAdAzrI : tenAM pariNAme A roga thAya che. ane enI upara bahu ja dveSa thayA karato hoya ne te A phere chokarAne tyAM chokaro thaIne khoLAmAM ramavA Ave ne ApaNe ene bacIo bhare e. alyA mUA, nahoto gamato ne A zuM kAma bacIo bhare che ?
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItadveSa 125 126 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : A roja gharamAM kakaLATa che, enuM kAraNa ja e che. rAganuM kAraNa che. e ati thAya eTale dveSa thAya. roja rAganuM pariNAma A dveSa Ave che. rAgamAMthI dveSa, dveSamAMthI raNa ! klezanuM kAraNa dveSa che. bahu rAga thAya tyAre aNagamo utpanna thAya. amuka hada sudhIno paricaya rAgamAM pariName che ane 'rIja poInTa' Ave te pachI AgaLa vadhe to SamAM pariName. TheSa thAya che te vakhate ja rAganAM kAraNo sevAya che. ane A badhAnAM mULamAM rAga-dveSa e "IphekTa' che ne ajJAna e "kojha' che ! praznakartA : eka jagyAe vAMcyuM che AptavANImAM ke rAgathI draSanA bIja paDe che ane dveSathI rAganA bIja paDe che e jarA samajAvo, e kevI rIte bane ? dAdAzrI : kema ? nahIM to zuM lAge che tamane ? praznakartA: dveSathI rAga e vAta samajAya che, paNa rAgathI Sa nathI samajAtuM. dAdAzrI : zuM samajAya che, dveSathI rAgamAM ? praznakartA: Ape ema kaheluM ke AnuM moTuM mAre jovuM nahIM ane e pachI putra tarIke pedA thayo. dAdAzrI : tyAM bacIo karyA kare. praznakartA: paNa e dveSathI rAga Ubho thayo eno artha e thayone ? dAdAzrI : beu sAmasAmI ja che. peluM peluM UbhuM kare ane peluM peluM UbhuM kare. vItarAgane aDe nahIM. praznakartA : rAgathI zreSa kevI rIte Ubho thAya e jarA samajAvo. dAdAzrI : tamane bahu rAga hoyane toya che te ati thAya eTale dveSa thAya. praznakartA : ati thAya eTale dveSa thAya eka siddhAMta thayo, paNa e siddhAMtano dAkhalo ApIne samajAvone. praznakartA: eka strIne potAnA dhaNI pratye bahu ja rAga hoya eTale pachI emAM takarAra UbhI thAya ? dAdAzrI : hA, pachI che te e kaMIka bahAra gayo ne nA avAyuM to ciDhAyA kare. vItarAgane kazuM nA thAya. badhuM rAgavALAne jhaghaDA ja thayA kare. praznakartA : bahu rAga hoya to thAya e vAta kharI che. dAdAzrI : ocho hoya toya thAya, baLyuM. praznakartA ocho hoya to thoDoka thAya ane peluM vadhAre thAya. dAdAzrI : paNa thayA kare kharo. chokarA upara bahu rAga hato, ekano eka chokaro, te muMbaIthI enA bApA AvyA cha mahine, eTale chokaro pappAjI' kahevA mAMDyo eTale emaNe UMcakI lIdho ekadama UMcakIne je dabAvyo, te pelo bahu dabAI gayo eTale bacakuM bharI lIdhuM. atirekathI bagaDe badhuM. badhuM pramANa zIkhI levuM joIe. sapramANa karatAM karatAM vItarAga thAya. dhIme dhIme pramANamAM lAvatAM lAvatAM vItarAga thAya. bacakuM bharI le ke nA bharI le chokaruM ? praznakartA: hA, hA. bacakuM bharI le. dAdAzrI : e kAyadesara hato ke chokaro kAyadesara ? praznakartA: chokarAe kAyadesara karyuM. hA, barAbara che. dAdAzrI : to ya mUA dabAva dabAva kare te. praznakartA : bahu rAga karyo emAM pelA chokarAne dveSa thayo. dAdAzrI : nA, eTale bahu rAga thayo mATe Sa thayo. pachI peluM bacakuM
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItadveSa bharyuM eTale pelAne dveSa thayo. chokarAne utArIne mAryo. toya pelo bApoya samajato nathI. chokarAne vadhAre dabAvyo. e to ema jANe ke meM prema karyo toya bacakuM bharI lIdhuM !! 127 AvI che duniyA badhI, aMdhArAmAM AMdhaLA cAle che. paNa zuM thAya ? eTale meM cazmAM ApyAM te paherIne cAlajo nirAMte laherathI. cazmA to sArAM che, Thokara nahIM vAgatIne ? koI dahADo jagatane phoDa paDe nahIM, evA phoDa meM pADyA che, jhINAmAM jhINI bAbatanA. akrama vijJAne batAvyA vItadveSa ! vItarAga ekaluM ja kahevAmAM AvyuM che. eTale ApaNe ahIM jJAna ApatAMnI sAthe ja dveSa pahelo jato rahe che game tene. koI gALa bhAMDe to ya 'samabhAve nikAla' kare enI joDe, paNa dveSa nA kare. evuM tamane anubhavamAM Ave che thoDuM ghaNuM ? pUrepUruM anubhavamAM Ave che. praznakartA : niraMtara anubhavamAM Ave che. dAdAzrI : gALa bhAMDe che to ya ! nahIM to gALanuM pariNAma to zuM thAya ? pelo gALa bhAMDe te zuM thAya ? dveSa Ave ke rAga ? praznakartA : dveSa ja Ave. A jJAna pachI dveSa jevI jagyA hoya tyAM paNa have dveSa nA thAya. dAdAzrI : dveSa thAya tevA mANasanA gharamAM mUke to ya tamane dveSa nA thAya, tyAre jANavuM ke A vItarAga thavAne mATe lAyaka thayo ! dveSanI jagyAe dveSa thAya che, e to miniMgalesa vastu che. tamane have pahelAM jevo dveSa nathI thato ne koI jagyAe ? praznakartA : eka jagyAe thAya che. dAdAzrI : eka jagyAno vAMdho nahIM. eka ja jagyAe hoya to to AptavANI-13 (utarArdha) e mane soMpI devI. paNa bIje badhe, AkhI duniyAmAM koI jagyAe dveSa nathI thato ne ? eka jagyAe je tamane thAya che, e to tamArI draSTimAM bhUla che, samajavAmAM bhUla che. kharekhara to tyAM ya thato nathI, ane bIjI jagyAe thato nathI ne ? eTale koI jagyAe dveSa thato nathI ne ? 128 praznakartA : nahIM, kyAMya nahIM. dAdAzrI : tamArI joDe moTaramAM cAra jaNa beThAM hoya ane emAMthI eka bhAI, 'pAMca miniTa darzana karIne AvuM chuM.' ema tamane kahe, to tame cAra jaNa beThAM beThAM A gayo, ene gALo bhAMDo ? zuM karo tame ? praznakartA : e to saMjoga Avyo ene jovAno che. eTale emAM dveSa to thAya ja nahIM amane. dAdAzrI : nA, paNa tame zuM karo ? samabhAve nikAla karo ? pachI emanI para dveSa nA karo ne ? pA-aDadho kalAka thaI jAya to ya ? praznakartA : hA, to ya dveSa nA thAya. dAdAzrI : e vIdveSa karyA che tamane. eTale meM tamane kayA jJAna upara mUkyA che ? tamAro dveSa bilakula nIkaLI gayo che. eTale tamArA rAgane meM AMtaryA nathI. meM tamane kahyuM, 'hAphUsanI kerIo, rasa-roTalI badhuM khAjo-pIjo. kapaDAM paherajo, sinemA jovA jajo !' zAthI kahyuM che ? enI joDe tamane vera nathI thatuM eTale. meM tamAro dveSa baMdha karAvaDAvyo eTale Akho dahADo tame saMyamamAM raho. A dveSathI asaMyama che badho. rAga Akho dahADo hoya nahIM mANasane, dveSa ja hoya ! eTale evuM che ne, dveSanuM pariNAma ghaTayuM haze ne, to rAga haze to vAMdho nathI. te atyAre tamane vItadveSa karyA pachI choDI dIdhAM che, chatAM tamane vItarAga koI kahe nahIM. paNa tame kyAM sudhI pAmI gayA ? vIdveSa thaI gayA. tamAre ArtadhyAna ne raudradhyAna baMdha thaI gayA. A ArtadhyAna ne
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItadveSa 129 13) AptavANI-13 (utarArdha) raudradhyAna e draSa che. ArtadhyAna ne raudradhyAna e dveSa kahevAya ke rAga kahevAya ? A dveSa che e to. jyAM rAga hoya tyAM raudradhyAna hoya ? rAga hoya te vakhate raudradhyAna nA hoya. dveSa hoya tyAM raudradhyAna hoya. vItadveSa kema nahIM ? vItadveSa thayA paNa vItarAga thayo nathI ne ! tyAre pachI A rAga jAya. have e rAga zI rIte jAya ? evuM che ne, kaDavuM choDI do kharAM ane kaDavAM upara tame Sa choDI do. paNa gaLyuM choDI detAM tamane vAra lAgaze ane enA para rAga jatAM ya vAra lAgaze. kaDavuM choDI detAM sahu koIne AvaDe ane gaLyuM choDI detA ? praznakartA : e vAra lAge, barobara. dAdAzrI : have eTale evuM kahyuM ke kaDavuM chUTayuM che e ja moTAmAM moTuM jokhama hatuM daiSanuM. praznakartA : eTale mULa dveSamAMthI UbhuM thayuM hoya ? dAdAzrI : mULa dveSamAMthI UbhuM thayuM che. A badhuM. ane enAthI AgaLa jaIe to veramAMthI UbhuM thayuM che. eTale maitrI thAya to kAma thAya, nahIM to vera raheze tyAM sudhI bAMdhaze. ATalI jo covIsa tIrthakaronI eka ja vAta samaje to jagatanuM kalyANa thaI jAya. A eka ja vAta, covIsa tIrthaMkaronI ke 'vItadveSa thAva !' praznakartA : bahu moTI vAta che. dAdAzrI : hA. bahu UMDI vAta che, koIka phero AvI vAta nIkaLI jAya. vItaSa ne vItarAga ! vItaSa to jagate sAMbhaLyo ja nathI ne zabda ! praznakartA : ane jAya to paNa pahelAM dveSa jAya ne pachI rAga jAya. dAdAzrI : hA. dveSa pahelo jAya. dveSa pahelo javo ja joIe. e nA jAya, to pachI mokSa thAya nahIM. game keTalAM rAga kADhaze to ya dA'Do vaLaze nahIM. caMdu'mAM rAga to svarUpamAM dveSa ! 'huM caMdulAla chuM' e ja Aropita jagyAe rAga che ane bIjI jagyAe TveSa che. eTale ke svarUpamAM dveSa che, eka bAju rAga hoya to tenI sAmI bAjue, sAme khUNe dveSa hoya ja. ame svarUpanuM bhAna karAvIe, zuddhAtmAnuM lakSa besADIe, eTale te ja kSaNe te 'vItaSamAM Avyo ane jema jema AgaLa vadhyo tema tema vItarAga thato jAya. vItarAga eTale mULa jagyAnuM, svarUpanuM jJAna-darzana te. thayAM vItadveSa, jJAta maLatAM ja ! praznakartA : A vItarAga je che, emane rAga nA ja hoya paNa ApanA pratye amane rAga che. dAdAzrI : mArI joDe rAgano vAMdho nathI. praznakartA: eTale ahIMyA AvavAnuM mana thaI Ave. dAdAzrI : mArI joDe to rAga hoya ja. praznakartA to vItarAga eTale zuM ? dAdAzrI : vItarAga eTale, vItarAgane kharI rIte jovA jatAM evuM bolavuM joIe ke vItarAga-dveSa. paNa vItarAga kema kahe che ? tyAre kahe che, emane AtmAnI jyAre jAgRti thaI gaI, samyakdarzana thaI gayuM. lAyaka samyakdarzana te vakhate vItadveSa to thaI ja jAya che. ame tamane jJAna ApIene tyAre vItaSa eTale tamArAmAM dveSa nAmanI vastu khasI jAya che. dveSa cAlyo jAya. eTale krodha thAya e tamane game nahIM. enA tarapha tiraskAra thAya to game nahIM. e badhuM jene dveSa kahevAmAM Ave che, jene tiraskAra kahe che e nA hoya. eTale vItadveSa to thaI gayA cho.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItadveSa 131 vItadveSa pachI rahyo DiscArja rAga ! praznakartA H rAga hoya to pachI dveSa thAya. rAga lobhano paryAya che ane chellAmAM chello jAya. tethI rAga hoya paNa dveSa nA hoya ema paNa bane, paNa jyAM rAga nA hoya tyAM dveSa nathI. rAga mukhya che, enA kSayathI saMpUrNa AtmasvarUpa arthAt mokSa prApta thAya che, samajAvo. dAdAzrI : dveSano svabhAva kaDavo che, eTale kaDavo bhAva chUTI jAya che ane pelo mITho che eTale rahe che. e kaDavo che ne te gamato nathI paNa pesI gayo che have paNa toya zuM kare ? paNa pachI dveSa chUTI jAya, jJAna maLe tyAre agara ane draSTi badalAya, AtmadraSTi thAya. AtmadraSTi thAya eTale dveSa UDI jAya. kAraNa ke kaDavo che eTale. jo mITho hoya to A UDavA ja nA de tyAM ! eTale TheTha sudhI rAga rahe che. praznakartA : dAdA, A jJAna jyAre Apa Apo cho tyAre je rAga ne dveSa che, emAM dveSa te ja ghaDIe UDIe jAya che. e kema bane che ? dAdAzrI : e dveSa pahelo ja UDI jAya, kAraNa ke pApo nAza thAya che mATe. pachI rAga ekalo rahe che. e rAga ya dhIme dhIme ghasAto jAya ane te ya DiscArja bhAve che rAga, cArja bhAve nathI. dhIme dhIme dhIme ocho thato jAya ane chevaTe vItarAga kahevAya. rAgeya paNa jato rahe tyAre vItarAga kahevAya. praznakartA : dAdA, jo rAga DiscArja rUpe ja hoya to, dveSa paNa pachI DiscArja rUpe rahe kharo ke nahIM ? dAdAzrI : nA, dveSa to UDI jAya ja che. dveSa hoya to navA karma baMdhAya. dveSa hoya tyAM sudhI ciMtA thAya. A to ciMtA ekuMya thatI nathI. enuM kAraNa zuM che ke, dveSa khalAsa thaI jAya che, pahele ja divase praznakartA : pahele divase nahIM, e ja ghaDIe khalAsa thaI jAya che. dAdAzrI : eTale e jItendrajina te ja ghaDIe thAya che. paNa AptavANI-13 (utarArdha) jItendrajina badhI ja Indriyo jItI gayo mATe, tene te ghaDIe thAya che. eTale vIdveSa thaI jAya che. Indriyo badhI jItI jAya che. praznakartA : paNa dveSa to DiscArja bhAve rahe ke nahIM ? dAdAzrI : nA. praznakartA : na rahe. Ama anubhava ema dekhAya che ke jene ApaNA duzmano ApaNe samajyA hoIe, tenA pratye duzmanAvaTa rahetI nathI. dAdAzrI : rahe ja nahIM. vIdveSa thaI jAya. 132 praznakartA : ApaNo dveSa jAya paNa sAmAno dveSa jAya enA mATe zuM ? dAdAzrI : pratikramaNa karyA karavAnuM. dveSamAMthI rAga utpanna thayo, beu kAraNa-kAryano saMbaMdha che. eTale dveSa nathI thato eTale badhuM kAraNa baMdha thaI gayuM, vItadveSa ! praznakartA : pachI dAdA, rAga to hoya che. strI hoya, chokarAM hoya, oNphisa hoya, dhaMdho hoya to pachI rAga to rahyone ? e rAga DiscArja rUpe kahevAya ? dAdAzrI : e rAga DiscArja rUpe che. rAga kharekharo kyAM hoya cArja rUpe ke 'huM caMdubhAI chuM' e bhAna hoya to tyAre kharekhara rAga hoya. paNa 'huM zuddhAtmA chuM' e bhAna, te ghaDIe kharekharo rAga nA hoya. DiscArja rUpe hoya. eTeka gayo te bhagavAta thayo ! dharma to kone kahevAya ke koI paNa saMjogomAM rAga-dveSa nA thAya, enuM nAma dharma. bhale rAga thAya, paNa dveSa to nA ja thavo joIe. ane Amane to pheNa mAMDe. eTeka nathI Avato eTaluM ja joI lejo ane eTeka Ave tyAre
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItaSa 133 134 AptavANI-13 (utarArdha) mane kahevuM ke eTekanA mane vicAro Ave che. te vicAra bhale AvatAM hoya, paNa tArA potAno eTeka nathI ne ? tyAre kahe, nA, nathI. to emAM kazuM nahIM. dAdAzrI : to e rAga nA kahevAya. rAgamAM to potAnI icchA pramANe thAya. ane potAnI icchA nA hoya atyAre. ame A jJAna ApyA pachI A badhAne strIo che paNa icchA vagaranuM hovuM joIe, AkarSaNa pUratuM ja ! tArA bhAvamAM eTeka nathI to te mahAvIra ja chuM, zAstro kahe che. te jyArathI mArA eTeka baMdha thaI gayA tyArathI mArI jAtane mahAvIra ja mAnato'to, huM kahuM nahIM eTaluM ja. bhagavAne kahyuM che te ja vastu haze, mArI pAse bIjI vastu khoLavAnI rahI nahIM. eTeka baMdha thaI gayelo mANasa A varlDamAM khoLI kADho, hoI zake nahIM. jarAka Ama 'mereka', 'hamaku' A 'hamakAnA lIdhe mUA ahIMthI TaLatuM nathI. 'hamaku' TaLe ne to badhuM ja duniyA TaLI jAya. evo koI upadezaka nathI ke je eTeka baMdha karI zakyo hoya. rAga-dveSatA bhogavaTAno anokho hisAba ! praznakartA: rAga jemAM hoya te pachI zreSathI bhogavavuM paDe ane Sa jemAM hoya te pachI rAgathI bhogavavuM paDe. A sUtra jarA samajAvo. dAdAzrI : rAga to ema ne ema thAya nahIM koI dahADo ya. rAga to kaMIka jhaTako-baTako vAgyo hoyane tyAre thAya. koI mitra joDe kaMI bAbatamAM abolA thayA hoya, te e abolA cha mahinA-bAra mahinA rahe to bahu rAga utpanna thAya emAM. e jyAre pharI bolavAnuM thAya tyAre bheTe mUA. have dveSathI abolA thayA hatAM ane zreSamAMthI rAga je jabhyo jamyo. te chevaTe bheTIne te eTalI badhI ekatA AvI jAya che bhAIbaMdhInI, mitrAcArInI ke na pUcho vAta ! evI rIte A jagata badhuM cAle che. tamAro hisAba hoya tyAM ja AkarSaNa thAya. rAga konuM nAma kahevAya ke ApaNe khuza thaIne AkarSaNa UbhuM karIe. ane A rAga nahIM enuM zuM kAraNa ke tamArI IcchA nathI chatAM AkarSaNa thAya che. evuM bane ke nA bane ? praznakartA: bane, bane. vaiSa vikarSaNa che ane rAga AkarSaNa che. AkarSaNa-vikarSaNa thayA ja kare, e pudgalano svabhAva che. AtmasvabhAva tevo nathI. A che saMpUrNa vijJAna ! jJAnI puruSane maLyAne tyArathI ja vItadveSa karyA che. pachI jema jema phAIlono nikAla thaye vItarAga thatAM jAya ane sarvasva phAIlono nikAla thaI gayo e vItarAga thaI gayo. evAM jJAnI puruSa saMpUrNa vItarAga hoya. eka-be aMza jarA kacAza hoya, bAkI saMpUrNa vItarAga ! vItarAgatA jema jema vadhatI jatI hoya, teTalI rAga-dveSa rahitatA thAya. ane teTalo mokSa ApaNane samajAto thAya, pUrNa dazA utpanna thatI jAya. saMpUrNa vItarAgatA e bhagavAna kahevAya. A vaijJAnika Dhaba che ApaNuM A badhuM ! saMpUrNa vijJAna che A to ! AkhuM ya vijJAna che. A satyAvIsa varSathI huM boluM chuM badhuM, saMpUrNa vijJAna che. zabda zabda vijJAna che. vijJAnane siddhAMta kahevAya.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : e prema paNa prazasta rAga kahevAya che. e jo thaI gayo to thaI rahyuM. praznakartA : prazasta rAgano zabdArtha zuM che e samajAvo. dAdAzrI : e to bahu UMcA prakArano rAga che. e baMdhana nA thAya evo rAga kahevAya che. jenuM phaLa baMdhana nA Ave. bIjA badhAM rAgathI baMdhana thAya, A rAga mukti Ape. niraMtara dAdA bhUlAya nahIM e prazasta rAga. niraMtara dAdA nA bhUlAya evuM thAya che koIne ? AMgaLI UMcI karo joIe. eka-be-traNa.... badhAne thAya che evuM ?! zuM vAta che ? e niraMtara bhUlAya nahIM. dAdAne nA bhUlAya e AtmAne nA bhUlyA barAbara thAya. kAraNa ke e jJAnI puruSa e ja potAno AtmA che. praznakartA: ApanI pAse nA AvIe to lAge ke kaMIka khUTyA [24] prazasta rANa niraMtara bhUlAya to te prazasta rAga ! pahelAM vItadveSa thAya pachI vItarAga thAya. vItaSa utpanna thayA pachI rAga ekalo rahe. rAga pachI ja jAya evo eno svabhAva che. kAraNa ke rAga chevaTe ahIMthI UThyo hoya pudgalamAMthI, to jJAnI puruSa upara e bese. te rAga paNa kevo ? prazasta rAga. je jJAnIe jJAna ApyuM hoya te jJAnI uparano rAga agara to zAstro dekhADyA hoya to zAstra uparano rAga. eTale AtmA saMbaMdhInA je sAdhano che, temAM rAga rahyo te prazasta rAga, ane te rAga dhIme dhIme kamI thaI ane chevaTe pachI rAga jAya tyAre vItarAga thAya. jJAnI puruSa ane badhA upara bese te ya rAga pachI chevaTe kADhavo ja paDaze ne jyAre-tyAre ? dAdAzrI : jyAM sudhI potAnA AtmAno spaSTa anubhava nathI tyAM sudhI jJAnI puruSa e ja potAno AtmA che ane jo emanI pAse rahyo to badhuM AvI gayuM. bahu sahelI vAta che ne ! kaMI agharI nathI. jJAtI mATe ghelachA ! praznakartA: jJAnIne jo ja karavAthI mukti maLe eTale zuM paNa ? dAdAzrI : jene jue te rUpa thaI javAya. nirIkSaNa karyA karo te rUpa thaI javAya. praznakartA H to rAga hoya to Sa hoya evuM nahIM, dAdA ? dAdAzrI : e paugalika rAga hoya to dveSa hoya. Ane prazasta rAga kahevAya che, ene dveSa nA hoya. prazasta rAga e draSavALo nA hoya. A rAga ajAyaba rAga che ane je rAga ja mokSa Ape. prazasta rAga jJAnI puruSa para hoya. praznakartA : bIjAne sAmAnyarUpe joIe che to aMdara zuddhAtmA bhAva dekhAya che. tamArAmAM e vicAra ja nathI Avato. tamArA zarIramAM ja mana coMTI jAya che. praznakartA : te rAga nathI paNa prema che. dAdAzrI : A Akho ja deha sAthe zuddhAtmA kahevAya.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasta rAga 137 praznakartA H amane tamArA pratye bahu bhAva Ave, to tamArA mATe ghelachA utpanna thaI jAya to je mULa vastu prApta karavAnI che te bAjue nA rahI jAya ? dAdAzrI : nA, nA. ghelachA utpanna thatI nathI. ghelachA potAne samajAya ne pote AtmA che, pachI ghelachA nA samajAya ? praznakartA : gautama svAmIne kema evuM thayeluM ? dAdAzrI : e thayeluM paNa e ene lIdhe kaMI jJAna aTake-kare, paNa jJAna jatuM rahetuM nathI. jJAna aTake paNa e prazasta rAga kahevAya che. prazasta rAganuM phaLa zuM ? vItarAgapaNuM. A saMsArika rAga hoyane tenuM phaLa che te rAga-dveSa. eTale vIdveSa thayA pachI kayo rAga rahe ? tyAre kahe, prazasta rAga rahe. je rAga mokSanuM pratyakSa kAraNa che. emAM saMsArI rAgano chAMTo ya nA hoya. praznakartA : prazasta rAga sahajamAM cAlyo jAya ? dAdAzrI : eno vAMdho nahIM. prazasta rAga nA cAlyo jAya to ya vAMdho nathI. kAraNa ke e mokSa ApIne ja jaMpe. eTale e saMbaMdhI koI ciMtA karavI nahIM. prazasta rAga, jema gautama svAmIne mahAvIra bhagavAna upara hato. te hamaNe nA hota to thoDA vakhata pachI enI meLe ja ogaLe, ogaLyA ja kare. praznakartA : emAM to emano mokSa aTakI gayo, gautama svAmIno. dAdAzrI : emAM zuM aTakyo kahevAya ? cha athavA bAra varasa pachI thAya, paMdara varasa pachI thAya, bIjA avatAramAM thaI jAya. eno prazasta rAgano bhaya nathI, A saMsArI rAgano bhaya che. prazasta rAga game eTalo hoya, teno bhaya rAkhavA jevo nathI. praznakartA : prazasta rAgathI kevaLajJAna nA thAya ne ?! AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : ApaNe kevaLajJAnanI zuM utAvaLa che ? tAre AvavuM hoya to Avaje, kahIe. evuM che ne, ApaNe TrenamAM beThAM chIe te ?! kevaLajJAna to chellAmAM chelluM sTezana che. enI meLe Avaze. enI utAvaLa zuM che ? kevaLajJAna to hAthamAM ja AvI gayA jevuM che. jyArathI spaSTa vedana thayuMne tyArathI kevaLajJAna ja kahevAya ene. praznakartA : kevaLajJAna nahIM, paNa jJAna to aTake ne ?! dAdAzrI : nA. jJAna to kazuM aTake nahIM. jJAna to vadhe UlaTuM. evuM che ne, evuM thAya kone ? bahAra bahu gUMcAyelo mANasa hoyane, tene AvuM thAya eTale pachI pelI gUMco UkhaDI jAya ne eka ja draSTi thaI jAya. darekane evuM nA thAya. bahAra bahu khUMpI gayelo hoya, bahAra bahu jagyAe citta coMTI gayeluM hoyane to ahIM AgaLa coMTe eTale peluM UkhaDI jAya badhuM tyAMnuM. ahitakArI nathI e. prazasta rAga kahyuM che ene. e rAga utpanna ja nahIM thato bahu. thAya to uttama kArya kare. 138 praznakartA : jJAnI upara paudgalika rAga utpanna thAya prazasta rAga sivAya ? dAdAzrI : paudgalika rAga, e to ukhaDI jAya ja haMmezAM ya. e rAga coMTe, pudgalathI coMTe paNa pachI ukhaDI, chevaTe pachI prazasta rAga tarIke ja rahe che. AvuM baneluM, pahelAM ya baneluM ja ne ? ! kaMI A navI vastu nathI. e thAya paNa chevaTe bIje badhe chUTI jAya AmAMthI. bIje je jhAMkharA hoyane badhAM, e badhAM chUTI jAya ne eka jagyAe AvI jAya. tethI A lokoe sArAmAM sAruM sAdhana gaNyuM che prazasta rAgane. bIjuM badhuM jhAMkhaDa, badhuM ukhaDI jAya. prazasta rAga e sTepIMga che ! prazasta rAga eTale mokSane ApanAro rAga. sTepIMga levaDAve che A rAgamAM. dveSa ema ne ema uDADI mele che, pharsTa sTepathI ja. eTale badhAno amArI para rAga kharo paNa te prazasta rAga kahevAya. e saMsArika rAga
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasta rAga 139 14 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : kapaTavALo lobha nahIM. kharo rAga che te kapaTane ne lobhane be bheguM karAya che. A prazasta rAga te lobha ekalo ja. praznakartA mokSa mATeno lobha. dAdAzrI : lobha. nathI. emAM saMsArI bhAva nathI, bhautika nathI. prazasta raNa ane prazasta moha ! A to prazasta rAga to niraMtara rAkhavA jevo che. prazasta eTale mATho nahIM tevo rAga, hitakArI. jJAnIoe vakhANyo che evo. ane aprazasta eTale mAThAM, saMsAramAM bhaTakAvanArAM. praznakartA : rAga ane prazasta rAgamAM zuM phera ? dAdAzrI : prazasta rAga mokSamAM laI janAro rAga ane A rAga saMsAramAM DUbADanAro. bhautika sukhane mATe je rAga thAya e rAga kahevAya ane bhautika choDavA mATeno je rAga mUkAya e prazasta rAga. praznakartA : prazasta rAga ane prazasta mohamAM zuM pharaka? dAdAzrI : prazasta rAga khasI zake, dhovAI jAya. moha jarA dhovAtA vAra lAge. rAga coMTADelI vastu ane moha coMTelI vastu. pachI A to chUTI jAya, A rAga pachI cIkAza nathI hotI. prazasta rAgamAM cIkAza hoya koI jagyAe ? saMsArI rAga cIkAzavALo hoya ane prazasta rAga cIkAzavALo nA hoya. praznakartA: A mahAtmAone jagata kalyANanI bhAvanA thayA kare che, aMdara rahyA kare e zuM che ? dAdAzrI : eTale eno artha eTalo ke jenuM potAnuM kalyANa thAya tene ja evo vicAra Ave. nahIM to vicAra koIne Avelo nahIM A duniyAmAM. bIjAne to A vicAra ja zeno Ave ? mUA, enA ja gharamAM Dakho pAra vagarano ! eka kRpALudevane AvelA bAkI ApaNA sAdhusaMnyAsIne ya nahIM. kAraNa ke e enA ziSyathI ja kaMTALI gayelA hoyane, praznakartA : e paNa lobha kahevAya, e jagata kalyANanA je bhAva Ave ? jJAtInI bhakti e zuddha lobha ! praznakartA : dAdA tarapha bhaktinA bhAva thAya, umaLako Ave, ene zemAM mUkazuM ? krodha-mAna-mAyA-lobhamAM zemAM mUkazuM ? dAdAzrI : e che te lobhamAM jAya. lobha ekalAmAM ja. dAdAzrI : hA. e paNa lobhane. eka prakArano rAga che ne, prazasta rAga. potAnuM kalyANa thayeluM hoya te evuM khoLe. have A chokarAo brahmacArIo badhAM te Akho dahADo e ja kare che. ohoho... AvAM mANaso nathI. loko Aphrina thaI jAya emane joIne. kAraNa ke jene kazuM joItuM nathI, kazuM jene lAbha uThAvavo nathI ! praznakartA : dAdA, to A mahAtmAone atyAre to Avo lobha hoya e sAruM ne ? A prazasta rAgavALo lobha ? dAdAzrI : A lobha karavAthI, pelA badhAmAMthI tamArI vRtio badhI UThI jaze ane vRti eka ja jagyAe coMTaze. dAdAnI upara coMTaze to dAdA ApaNane Avate bhava kAma Avaze, emAM zuM bagaDI gayuM ! mATe pelI vRtio UThI jAya, A bIjI jagyAe vRtio bahu nA jAya. praznakartA : e prazasta rAga nahIM, dAdA ? A krodha-mAna-mAyalobhamAM kaI rIte Ave ? prazasta rAga thayone mahAtmAne. dAdAzrI : eTale lobhane ? praznakartA : lobha, barobara che.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasta rAga eTale bahu thaI gayuM A. jAya ? 141 praznakartA : prazasta rAga jo Avyo to bIjI vRtio sAva tUTI dAdAzrI : tUTI jAya. eTale ame kahIe ne prazasta rAga karaje bA. ane te ekalo rAga te ughADo hau rAga karaje, bA ! eTale vAMdho nahIM. AvAM upakArI upara prazasta rAga nA thAya to kyAM thAya ?! gautamasvAmIne prazasta rAga zAthI hato bhagavAnano, ke bhagavAna mahAvIrano upakAra hato. e jabarajasta upakAra hato. bolAvIne mokSamArga Apyo hato. gaNadhara pada ApyuM. pachI bhagavAne choDAvavA mATe bahAra mokalyA e upakAra hato. pachI mahIM thayuM ke A AvaDo moTo pesI gayelo rAga. 'tuM pramAda choDa choDa.' pachI bhagavAne camatkAra karyo, bahAra mokalyA ne pachI nirvANa pAmyA. eTale tarata ja thayuM ke 'are ! A mahIM dhrAsako paDyo ke bhagavAna AvuM kare ! emane ema lAgyuM ke A bhagavAna evuM kArya kare ..... pachI jyAre bhagavAna to AvI bhUla kare nahIM. A to mArI bhUla thatI hoya. tapAsa karI ne khabara paDI ke ohoho ! e to vItarAga hatA, paNa mane che te A rAga. eTale mAro A rAga kADhavA mATe bhagavAna kahIne gayA. eTale kevaLajJAna thaI gayuM, kevaLajJAna pragaTa thaI gayuM. ATalA hAru aTakeluM hoya. praznakartA : dAdA, amAro ya pachI prazasta rAga chevaTanI ghaDI jato rahevAno ? chevaTe jato rahevAno ne ? dAdAzrI : chUTI javAno tyAM. tyAM che to sImaMdhara svAmInA darzana karazone tenI sAthe badhuM UkhaDI jAya. A to uparanuM UMcuM darzana karavAnuM maLe ahIM AgaLa, to hamaNe ya UkhaDI jAya. praznakartA : paNa sImaMdhara svAmI pAse javA mATe A rAga to amAre coMTADI rAkhavo paDaze ne ? 142 jAya. AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : e to coMTIne rahe ja. e ukhADo to ya nA ukhaDe. praznakartA : pachI tyAM sImaMdhara svAmI pAse jaIe tyAre bhale UkhaDI dAdAzrI : enI meLe UkhaDI jaze. e to tamAre kazI A levAdevA nahIM. bahAranuM UkhaDI javuM joIe. praznakartA : ahIMyA coMTe to pachI bahAranuM UkhaDI ja javAnuM. dAdAzrI : bahAranuM coMTeluM hoyane to pAchuM eka avatAra karavA AvavuM paDaze, e ApaNe cUkI jaIe ! bhagavAne ya vakhANyo prazasta rAgane ! praznakartA : eTale dAdAno rAga thaI jAya, e rAga to jarUrano che. dAdAzrI : e to thAyane ! e rAga to kAmano che. e rAga to nirAlaMba thatAM sudhI kAmano che. e avalaMbana che, chelluM ane A rAga to ahIM thAyane eTale bIjI jagyAethI baMdha thaI jAya. eka ja jagyAe hoya mANasa. ahIM hoya to tyAM nA hoya. tyAM hoya to ahIM nA hoya. praznakartA : dAdA, evuM ja thAya che. evuM ja thayuM che have to. ahIMyA rAga thayo che eTale bIjo rAga badho UDI ja jAya che. dAdAzrI : eTalA mATe bhagavAne paNa A prazasta rAgane vakhANyo bIjA rAgo UDI jAya. praznakartA : dAdA, paNa toya vyavahAramAM rahIe chIe to ema thAya ke koI kheMce che ApaNane, kheMcAvuM paDe che. dAdAzrI : kheMcAvAno kazo artha nathI. e nikAlI bAbata che. praznakartA : nA. paNa e pahelAM rAga hatone tyAM.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasta rAga 143 144 AptavANI-13 (utarArdha) ja. ApaNe bIja ropyuM. makAIno dANo ropIe, pANI nAkhyuM, badhuM nAkhyuM pachI DUDo enI meLe Ave ne ke ApaNe mahIM banAvavuM paDe ? jJAtI e ja tAro AtmA ! prazasta rAga eTale sarva duHkhane mukta karanAro rAga. sarva duHkhano, saMsArika du:khano abhAva karanAro e rAga. eTale dveSa tamAre chUTI gayo che paNa tamAro rAga chUTayo nathI. e rAga badhe coMTelo che ne, te tyAMthI mArI para besI jAya che. pelo rAga duHkhadAyI lAge che. eTale kaheze, 'dAdA upara rAga che te ?" e to prazasta rAga kahevAya. je rAga pratyakSa mokSanuM kAraNa che ! ane rAga e jJAnI puruSa para besI jAya to sAruM ne ! pachI badhI bhAMjagaDa chUTI gaI ! ane kRpALudeve pAcho tALo meLavI Apyo ke satpuruSa e ja tAro AtmA che. eTale A pANI tyAMnuM tyAM ja jAya che ! badhAM tALAM maLe evAM che ! dAdAzrI : UDI gayo. eTale have tamane mAthe paDyA jevuM lAge. mAna Ape toya mAthe paDyA jevuM lAge. praznakartA : haMa... evuM ja lAge che. dAdAzrI : mAna Ape toya nA game have to. caMdubhAIne 'caMdubhAI sAheba, amAre tyAM padhAro, padhAro toya tamane mahIM nA gamatuM hoya. kaheze, A zuM vaLI pAchI Dakhala ? ane pahelAM je mIThuM lAgatuM hatuM, e atyAre nA game. vItarAga prati prasthAna ! praznakartA : rAgathI zuM thAya ? dAdAzrI : mUcha thAya. mUrchA, bebhAnapaNuM ! e rAganuM phaLa bebhAnapaNe hoya ane dveSanuM phaLa bhaya. A be jAya tyAre vItarAga thAya. tyAM sudhI vItarAga nA thAya. ApaNA mahAtmAo vItarAga thavAne mATe taiyArI karI rahyA che. koI pUche ke kaMIka thayA che ? tyAre kahe, hA, thayA che kharAM. vItaSa thayA che. have vItarAga thavAnuM che. be hatuM, temAM eka ochuM thayuM. tyAre kahe, vItadveSa thayA pachI rAga kyAM rahyo ? tyAre kahe, jJAnI uparano rAga thAya. jJAnI upara, mahAtmAo upara, te A saMsAramAMthI rAga uThyo ne ahIM peTho. paNa A rAga prazasta rAga kahevAya che. e prazasta rAga vItarAgatAnuM kAraNa che. A ekalo ja rAga evo che ke je vItarAga banAve. ApaNA A badhA mahAtmAonI upara tamane rAga beTho ke nathI beTho ? praznakartA : beTho. dAdAzrI : jJAnI puruSa upara bese, mahAtmAonI upara bese e rAga hitakArI rAga kahevAya che. e prazasta rAganuM phaLa zuM, tyAre kahe, vItarAga. AnuM phaLa ja Avaze. ema ne ema, bIjuM kazuM karavAnuM nahIM, AnuM phaLa jJAta maLatAM ja dAdA para raga ! praznakartA : dAdA, Ape kahyuM ne ke gautama svAmInuM kevaLajJAna e prazasta rAgane lIdhe ja aTakyuM'tuM ! dAdAzrI : hA. bIjuM zuM tyAre ? e rAgathI aTake to vAMdho nahIM. e pAMca janma sudhI e rAgathI aTake to ya vAMdho nahIM. A rAganA jevo to rAga ja nathI duniyAmAM. bIjuM bhUta nA pesene saMsAranuM ! ane A rAga to bahu hitakArI, paNa e rAga bese ja nahIM ne ! A besavo muzkela che !! A to A akrama vijJAna che, eTale peluM ekadama ThaMDaka thaI jAya. eTale tarata dAdA para rAga besI jAya, nahIM to rAga bese nahIM. besADI besADIne coMTADIe to ya coMTe nahIM. praznakartA : dAdA, ApanI pAse AvyA pachI lagabhaga ghaNAMno evo anubhava thAya che. aMdara zAMti thAya che. eTale pachI rAga bese che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasta rAga 145 146 AptavANI-13 (utarArdha) jAya ! pachI A beThAM pachI AmAMthI kADhavAno, kheMcavAno. ukela lAvI nAkhe. dAdAzrI : zAMti thAya eTale rAga bese ja haMmezAM. A saMsAramAM ya che te e rAga, e badho pese che ne, te zAMtine laIne bese, paNa e zAMti e AsaktivALI zAMti, te thoDo kALa rahIne pachI jatI rahe. eTale vaDhe pAcho. ane A to rAga beTho AmAM bIjuM hoya nahIM ne ! A to ajAyabI A kALanI, jo samaje to kAma kADhI nAkhe. ane ADuM cAle to UMdhuM ya thaI jAya. prazasta rAga koI kALe beTho ja nathI ne ! jo beTho hota to Aje A dazA ja nA hoya ne ! prazasta raNa e ja A kALato mokSa ! A prazasta rAga e vItadveSa kahevAya che. paNa vItarAga nathI kahevAtuM. vItarAga to A prazasta rAge ya UDI jAya pachI. prazasta rAga to A kALamAM bahu hitakArI che. A prazasta rAga rahene to jANavuM ke ApaNo mokSa thaI gayo. kAraNa ke badhAM rAgane toDI nAkhe. bahAranAM badhAM ya mojazokha, badhAMya rAgone toDI nAkhe A rAga. eTale A prazasta rAga utpanna thayo, tene A kALamAM mokSa kahevo.. paramArtha rAgathI maLe jJAtI ! praznakartA H tame je kIdhuM ke, meM pahelAM prazna karyo ke Avate janma paNa jJAnI malaze ? tame kIdhuM jarUra maLe. tyAre kahe ke dAdA to ema kahe che ke dasa lAkha varSe ja jJAnI to Ave. to pachI AvatA bhavamAM kyAMthI maLavAnA jJAnI ? dAdAzrI : jeNe jeNe hisAba bAMdhyo che tene to Ave ne ! jeNe hisAba emanI joDe bAMdhyo che. jyAM rAga karyo te choDe ke ?! huM nA kahuM to ya chUTe nahIM ane tame nA kaho to ya chUTe nahIM. tethI huM kahuM chuM ne, vAMdho nA rAkhazo. gabharAzo nahIM. praznakartA : dAdA, tyAre ApaNe AgaLa kaMI maLyA hoIzuM ke nahIM maLyA hoya ? praznakartA : prazasta rAganuM kArya zuM ? dAdAzrI : tyAre kahe, prazasta rAga bIjI jagyAethI, vinAzI cIjomAMthI rAga uThADe ane avinAzI tattva pragaTayuM che jyAM tenI upara eTale jJAnI puruSa upara rAga besavAthI eno jaladI ukela AvI jAya che. prazasta rAga beThAM pachI, A besI rahelo rAga pAcho ukhaDI jAya. A beThAM pachI pAchuM ukhADavAnuM, cUlo saLagAvavAno, khAvAnuM karI rahyA pachI olavavAno. khAvAnuM thaI rahyAM pachI olavavAnuM nahIM ? dAdAzrI : hA, paramArthika rAga ane saMsArI rAga e benAM saMbaMdhathI bhegAM thayA che. saMsArika rAga to badho hoya che ja, paNa paramArthe rAga e ya rAga kahevAya. ane e rAganA AdhAre paramArtha pUro thAya. rAga nA hoya to ? vItarAga thaI gayo hoya to mArI joDe kazuM tamAruM kAma pUruM thAya nahIM. eTale A chevaTe paramArtha rAga kahevAya che. e prajJAno rAga che. koI dA'Doya baMdhana nA AvavA de ane mukti apAvaDAve. praznakartA: olavI nAkhavAnuM. dAdAzrI : tyAre olavavAno to saLagAvyo zuM karavAM ? kaheze. prazasta rAga besADyone eTale utAravo paDyo. A tamAro beTho nathI. tamAre besADavAno. bese eTale pelo bahArano rAga baMdha thaI jAya, pUro thaI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 AptavANI-13 (utarArdha) prazasta raNane kAraNe tathI vItarANa ! jJAnIo eTale to vItarAga kahevAya. paugalika rAga jyAM sTeje nathI evA vItarAga. paugalika rAga-dveSa nathI rahyAM. tameya vItarAga kahevAo paNa tamane haju prazasta rAga che. praznakartA: dAdA bhagavAnane prArthanA karo ke A janmamAM jJAnI puruSa vItarAga na thaI jAya. jo vItarAga thaI jaze to koInA bhAge nahIM Ave. dAdAzrI : hA, e barobara che. thAya evA ya nahIM ne ! kALe ya evo che, vItarAga thAya evuM nathI. praznakartA : A kALamAM thAya ema ja nathI ? dAdAzrI : thAya ema ja nathI. e to tamAre sIphAraza nahIM karavI [2.5] vItarAgatA rANamAM vItarAga ! paDe. praznakartA H eTale amAre ciMtA karavAnI jarUra nathI. dAdAzrI : nA, ciMtA karavAnI jarUra nahIM. A kALanI vADa evI che ke saMpUrNa vItarAga thaI zake nahIM. thAya ja nahIM, saMpUrNa vItarAgatA. samatvatI samAlocatA ! jJAnIono samabhAva jagate joyo nathI duSamakALamAM, pAMcamAM ArAmAM. samabhAva ne ragamAM vItarAga. A to, Amane to vItarAgatAmAM vItarAga. are mUA, evuM nA bane, rAgamAM vItarAgatA hoya te sAcI vItarAgatA. to tame rAga vagara vItarAgatA karavA mAMDyo. are mUA, bIja to che nahIM. zeno AdhAra ? kaMI AdhAra joIze ke nA joIe ? kahe che, rAga badhAM choDI do. tyAre paNa vItarAgatA zI rIte lAvIza ? rAga to jJAnI para bese to, prazasta rAga, e ja mokSe laI jAya. je tamAro gAMDo rAga hato, aprazasta rAga hato, te jJAnI maLavAthI e prazasta thaI gayo. e ja mokSe laI jAya. mokSe jatAM prazasta rAganI jarUra kharI ke nahIM ? praznakartA : jarUra, jarUra. dAdAzrI : enI ja mukhya jarUra. tethI to A dAdA para to badhAne bhayaMkara rAga che. hA, cho ne rahyo rAga, eno vAMdho nahIM. e mokSe laI jAya. praznakartA : samatva eTale zuM ? dAdAzrI : vItarAgatA. gALa bhAMDe tenI upara dveSa nahIM, mAna Ape tenI para rAga nA thAya. mAna Ape to game. ene ApaNe chUTa ApIe chIe. ene lAIka-DIslAIka kahIe chIe. peluM saMpUrNa vItarAgatA e juduM pada che. have A to mAna Ape to game, rAga nA thAya. mAna ApanAra je hoya te game, tenuM nAma rAga kahevAya. A to mAna Ape te avasthA game che. praznakartA : pArzvanAthanA vItarAganI vAta chene, ke dharaNendradeva che to emaNe rakSaNa karyuM ane kamaTha che te emaNe upasarga karyA, to ya bhagavAnanI praznakartA : ene dAdA, bhayaMkara upamA apAya ? dAdAzrI : kahevAya, kahevAya. A kALamAM AvuM bolavuM paDe.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 149 15O AptavANI-13 (utarArdha) samadraSTi eTale baMne para sarakho ja bhAva. AnI para dveSa nahIM, AnI para rAga nahIM. dAdAzrI : kamaTha upara bilakula jene dveSa nathI ane dharaNendra upara jene rAga nathI. upakArI pratye rAga nathI ane bhayaMkara apakArI che, tenI upara kiMcitmAtra dveSa nathI. paNa e vItarAganI pAse vigata hoya ke A enA puNyakarmano udaya che, eTale e puNyakarmano udaya bhogavI rahyo che. A pApakarmano udaya che. A pApakarmano udaya bhogavI rahyo che. vItarAga pote vItarAgatAmAM rahe che, jANe to badhuM ya. e kaMI evA nathI ke pAchaLa thAya che te nA jANatA hoya. udAsInatAthI zarUAta ! je gaMdhAya che tenI upara Sa thAya che ane sugaMdhI Ave che temAM rAga thAya che. e A be DakhA UbhA ne tenAthI saMsAra Ubho thayo che. ane temAM AmAMnuM kazuM che ja nahIM. A badhuM saMsAra vyavasthA ja che. A badhuM samAja vyavasthA, sAruM ne khoTuM ne Ama ne tema ! - dareka jovAnI vastu, zeya vastune jue che. jue paNa rAga-dveSa nahIM, enuM zuM kAraNa ke zeyane ya svarUpe ja jue che. A sAruM-khoTuM tyAM hoya nahIM. sAruM-khoTuM A badhuMya bhrAMti che. hA, ApaNA loko gAyano podaLo jhAle ane mANasano nA jhAle. A to eya podaLA ja che ne ! enuM kAraNa zuM ? tyAre kahe, enA manamAM ema ke AhAhA... eTale ene potAne ja badhI A enI kiMmata goThavelI che, velyuezana pote ja karelI che A. kudaratane ghera AvuM kazuM ja nahIM. sugaMdha hoya ke durgadha hoya beya sarakhuM che kudaratane ghera. ane tyAM sarakhuM che ane ahIM sarakhuM nathI. tyAM sarakhuM zI rIte che? tyAre kahe, badhuM zeya svarUpe che. praznakartA: to jJAtA-draSTA thayA eTale udAsInatA saheje rahe joyo pratye ? dAdAzrI : hA ! e to svabhAve ja udAsInatA, eno bIjo guNa ja nathI tyAM pachI, udAsIna ja che ne ! ahaMkAra sAthe vItarAgatA rahe e udAsInatA. ene vItarAgatA nA bolAya. kAraNa ke haju ahaMkAranuM poijhana che ane A poijhana vagaranuM che eTale vItarAgatA kahevAya. - have A kramika mArgamAM udAsInatA kahevAya. chellA avatAramAM vItarAga. ahIM che to jJAna maLatAMnI sAthe ja vItarAga. khAlI samajavAnuM ja che, karavAnuM kazuM nathI. dAdA dekhe vizALatAthI te mANe aizvarya ! praznakartA eTale ghaNIvAra ema thAya ke indriyo badhI vItarAgane ? dAdAzrI : eTale? praznakartA: vItarAga nahIM, paNa ene rAga-dveSa nA hoya kaMI. AMkhathI koI vastu joI hoya ApaNe, to AMkhane to ene dekhADavAno ja guNane ? dAdAzrI : batAve, basa. ApaNe ahIMyA AgaLa eka dUrabIna mAMthI joIe, te dUrabIna bicAruM zuM kare ? e dUrabInamAMthI jonArAmAM rAga che tethI peNe rAga che. eTale tamArAmAM ajJAna hoya to badhuM UMdhuM dekhAya. indriyo bicArI zuM kare ? mane loko kahe ke, 'dAdA tamane duniyA kevI dekhAya che?" meM kahyuM, sUrya paDI gayelo dekhAya che mane.' mUA gAMDo chuM ke zuM, kaMI bhAna che ? mane A kaMI tArAthI judI jAtanuM dekhAtuM haze ? tane dekhAya che emAM tane rAga-dveSa che ane mane emAM rAga-dveSa nathI eTalo ja phera. tane je dekhAya che evuM mane dekhAya che. ane bIjuM, tane nA dekhAtuM hoya evuM mane anaMta badhuM dekhAya e mArA jJAnanI vizALatA che ane aizvaryapaNuM che. paNa tane tArA aizvarya pramANe, dekhAya tane tArI vADa pramANe, kampAunDa pramANe. aizvaryapaNuM eTale kampAunDa. AkhA jagatanuM kampAunDa thaI jAya e aizvaryapaNuM, pUrNa ! vItaraNatA pragaTa kyAre te kevI rIte ? praznakartA H amane mahAtmAone saMpUrNa vItarAgatA kyAre pragaTa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 151 thAya ? dAdAzrI : ekaDe ekathI so sudhI lakhato hoya to kaMI ekadama so AvI jAya ? praznakartA : nathI AvatA. dAdAzrI : eTale vIsa lakhyA pachI ekavIsa, bAvIsa, trevIsa, covIsa ApaNe AgaLa lakhAya che ke nahIM e jovuM. eTale e to pUruM thaI jAya. e ja pUruM kare che. ApaNe pUruM karavAnI jarUra nathI. e spIDa ja pUruM karaze. pahelAM che te rAga-dveSa kema ochAM thAya e jovuM. have palTI khAdhI avaLApaNAnI savaLApaNAmAM, eTale have vItarAgatA kema vadhe, pUrNa thAya e tarapha draSTi gaI. pahelAM rAga-dveSa ochAM karavAnI hatI. jagata AkhuM rAgadvapa ocho karavA hAru mAthAkUTa kare chene ! Akho dahADo jo upAdhi, jo ciMtA, jo varIjha, trividha tApa bhayaMkara. vItarAgatA kevI ApaNane, thoDI amathI vItarAgatA, eka aMza paNa vItarAgatA. rAga-dveSanuM savazapaNuM gayuM kahevAya e ! eka aMza paNa vItarAgatA rAga-dveSanA mahIM rasa savAMzapaNe uDADI de. dekhAya kharAM rAgadraSa, paNa rasa nA hoya mahIM. e vItarAgatA to juo !!! praznakartA : ApanI vItarAgatA mahAtmAomAM kyAre ne kevI rIte utaraze ? dAdAzrI : jema jema mArA TacamAM raheze tema tema e, A to gokhIne zIkhavAnuM nathI, joIne zIkhavAnuM che. AMkho sAmuM jue loko. AMkhyAmAM kema loko, jIvamAtra jue che, tyAre kaheze, 'AMkhamAM badhuM vaMcAya, bhAva ! zuM bhAva che te badhuMya vaMcAya." eTale loka samajI jAya ke bhaI che ene gharamAM pesavA na dezo. enI AMkhamAM barobara sArA bhAva nathI, kaheze. evI rIte jJAnInI AMkhamAM upara AptavANI-13 (utarArdha) vItarAgatA dekhAya, koI jagyAe rAga ke dveSa evuM kazuM dekhAya nahIM. kurakurIyA ramatA nA hoya koI jAtanAM. lakSmInI bhIkha nA hoya, badhuM kazuM hoya nahIM, ekalI vItarAgatA hoya. e jotAM jotAM potAne AvaDI jAya. bIjuM kazuM AmAM che nahIM. A to dhaMdhAnI vAta karuM chuM ke, eka phero meM eka jaNane kahyuM, A AmAM zuM karavAnuM che te ? nahIM jevI cIjamAM A te ATalo TAIma bagADyo'to. tyAre kahe, 'paNa mane koIe karI batAvyuM nathI. nahIM to huM jaldIthI karI nAkhata.' tyAre meM eka dA'Do karI batAvyuM, te bIje dahADe eNe karI batAvyuM. nahIM to be mahInAthI thatuM nhotuM. to enI je kaLA hatI, e dekhADI dIdhI. eya kaLA zIkhI gayo ne eya karavA mAMDyo. eTale A Ama thiyareTIkalathI nahIM dA'Do vaLe, prekTikalI joIze. thiyareTIkala to khAlI jANavA mATe ja che. prekTikalI eTale zuM ? prekTikalamAM to jJAnI puruSane jovAthI, enI pAse TacamAM AvavAthI badhuM prApta thaI jAya. sahejA saheja prApta thAya. e to tamane udayano avasara hoya nahIM. nahIM to mane TaiDakAvanAro bhego thayo hoya ne tamane te jovAnuM maLe tyAre kharI majA Ave ! vItarAga draSTithI vItarAgatA ! praznakartA : badhuM vItarAga dekhAya to e vItarAga thAya, to ene badhuM vItarAga dekhAtuM nathI to e pote rAgI-dveSI che atyAre ? dAdAzrI : nA. e rAgI-dveSI nathI, paNa vItarAga thavuM che. paNa haju thayo nathI e sthitimAM, e draSTi AvI nathI pUrI. pUrI draSTi khUlI nathI. praznakartA : to enI sthiti kaI kahevAya ? dAdAzrI : e thoDA vakhatamAM pachI thaze. praznakartA : eTale A jJAna che jene e loko mATe ja ne ? dAdAzrI : haMa. bIjAne nahIM.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 153 154 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : bIjAnuM kevuM hoya ? dAdAzrI : bIjAnuM to e cAlu ja che ! rAga-dveSa sivAya bIjuM hoya nahIM. dAdAzrI : nirdoSa che e to vItarAga rasto che paNa vItarAgatA nA kahIe. vItarAga kahIe to vItarAganA upara virAdhanA thaI kahevAya. vItarAga eTale bhagavAna kahevAya. eTale nirdoSa kahIe chIe. praznakartA : tame hamaNAM je kIdhuMne ke AmAM rekarDa bole, 'tuM cora cho, cora cho' to dAdA ema vicAra thAya ke kharekhara huM zuM chuM ? e jANavAnI icchA thAya kharI ane aMdara utarI ane zodhI kADhavAnuM cora che ke nahIM enI pRththakaraNa karavAnI icchA thAya. dAdAzrI : nA, evuM nathI. cora haze toya vAMdho nathI ke cora nahIM hoya to ya vAMdho nathI. praznakartA : enuM paNa mizracetana vItarAga kIdhuM. dAdAzrI : e pote Akhoya vItarAga che. vItarAga che, evuM jo samajAya te to saMpUrNa vItarAga thaI gayo ahIM A duniyAmAM. praznakartA : eTale ApaNe ene vItarAga samajavAno che ema ? dAdAzrI : hA, evuM jo samajAya to saMpUrNa vItarAga thaI gayo. praznakartA e kaI draSTie evuM samajAya ? dAdAzrI : vAta e ema ja che paNa e vAta samajAvI joIe. jo pote saMpUrNa vItarAga thaI jAya, to jagata vItarAga dekhAya. evo draSTiphera thaI jAya, to kAma ja thaI jAya ! A pAMcaso gAyo jatI hoya paNa ApaNane emAM sarakhuM ja lAgene ! vItarAga rahetA nathI, mUA ? sarakhuM ja lAge chene ? praznakartA : hA, hA. sarakhuM ja lAge. dAdAzrI : A to manuSya ekalAmAM ja badhI bhAMjagaDa che ne ApaNane ! ane teya tame amerikA, bIje badhe vItarAga ja chone tame. A tamArI phAIlo pUratI ja chene bhAMjagaDa. kyAM kyAM bhAMjagaDa che ? praznakartA : phAIla pUratI. dAdAzrI : ane phAIlo to tamAre hisAba ApavA mATe ja bhegI thayelI che ane te vItarAga ja che. praznakartA: Ape je kIdhuM ke jagata mAtra AkhuM nirdoSa che, e... praznakartA: to pachI A vAkya evuM thAyane jagata vItarAga dekhAya to ukela AvI gayo. dAdAzrI : jagata vItarAga che evuM nA bolAya. jagata nirdoSa che bolAya. nirdoSa dekhAya che A jagata. praznakartA : A badhI je dekhAvamAM Ave che e badhI mikenIkala prakriyAo che. dAdAzrI : e jANe ke A vItarAga Ane kahevAyane ! A nA kahyuM ke bhaI A TeparekarDa bole chene ! enA jevI badhI kriyAo che. jagata nirdoSa che, bhogave enI bhUla che, A badhuM zuM sUcave che ? jagata nirdoSa dekhAya to vItarAga ja dekhAyuM kahevAya. vItarAga sivAya koI nirdoSa hoI zake nahIM. tamane samajAya kharuM ke A vAkya ? praznakartA : hA, barobara samajAya che. 'huM' - "mAruM" gaye vItarAga ! dAdAzrI : A mizracetanamAM, je huMpaNuM che, mArApaNuM che te kADhI lIdhuM eTale thaI rahyuM mizracetana vItarAgI. huM-mArApaNuM kADhI nAkhyuM eTale
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA vItarAgI thaI gayo. praznakartA : e to A jJAna hoya to ja banI zake ne ? 155 dAdAzrI : hA, paNa nahIM toya vItarAgI che. paNa huM-mArApaNAne lIdhe ja rAga-dveSa thAya che. huM-mArApaNuM vApare nahIM, jJAna nA hoya to vItarAga ja che. praznakartA : ajJAnatA hoya eTale ekAkAra hoya ja ne, huMpaNuMmAruMpaNuM ... dAdAzrI : hA, paNa toya kahe che, vApare nahIM eTale kazuM nahIM. vApare eTale gona. mizracetana to evuM ja che, vItarAgI ja che ! praznakartA : eTale sAmA mATe vItarAga che. potAnA mATe evuM kAMI juduM che ? eTale sAmI vyakti potAne mATe vItarAga ja hoya che evuM kahevA mAMgo cho ? dAdAzrI : nA ! e ApaNI hauM, badhuM vItarAga ja che. DakhoDakhala phakta A ahaMkAra ne mamatA beno che. e be nA hoya to kazuM che nahIM. rAga-dveSa nA hoya to sahaja hoya ! saheje prakRti pharyA kare, basa. praznakartA : emAM DrAmeTIka ahaMkAra-mamatA paNa hoya. dAdAzrI : eno vAMdho nahIM. DrAmeTika ahaMkAra eya vItarAga kahevAya. ene (nATakanI) piMgaLA thavAmAM rAgeya nathI ne dveSeya nathI. DIsAIDaDa che mATe thAya che. e rAga-dveSa nathI. jethI jagata nirdoSa gaNAyane. mizracetana nirdoSa kema kahevAya che ? praznakartA : eTale mizracetanamAM rAga-dveSa je hoya, e AvatA bhavanA mATenuM kAraNa chene ? eTale atyAre A bhavamAM to vItarAga ja gaNI zakAya evuM ? dAdAzrI : e vItarAga che ja e to. tethI to AkhA jagatane nirdoSa 156 joI zake. praznakartA H potAno ahaMkAra-mamatAno Dakho che eTale peluM rAgI-dveSI bane to ? AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : e bane tene nukasAnI che, bIjAne zuM nukasAna ? bIjAne zuM levA-devA ? jene bane tene nukasAna, tene AvatA bhavanuM kAraNa. praznakartA : ane chatAM atyAre A mazInarI je pravartanA kare e vItarAgamAM gaNAya ? dAdAzrI : vItarAga ja che. A AMkheya vItarAga che, kAneya vItarAga che. koI jo gALo bhAMDe to kAna che te kUdAkUda nA kare, mahIMvALo kUdAkUda kare. praznakartA : mahIMvALo eTale koNa ? dAdAzrI : ahaMkAra ne mamatA. praznakartA : kUdAkUda vItarAgatAmAM nA jAya ? e asara thaI che ema ? dAdAzrI : kUdAkUdeya cAle paNa te sahaja hovuM joIe. kUdAkUdeya cAle, mAruMmAreya cAle ne vItarAga rahe, mAruMmArA paNa karI zake, rAga-dveSa rahita. A jJAna hoya to rahI zake. A jalebI vItarAga che, poijhaneya vItarAga che, amRteya vItarAga che. badhI cIja vItarAga che. praznakartA : A jIvatAM dekhAya che e badhAM ? dAdAzrI : eya badhAM vItarAga che. eTaluM jo samajI jAya to kAma thaI jAya. e samajIne A vyavahAramAM rahenArA pote to vItarAga thaI gayA. A badhAne vItarAga juene, vItarAga eTale zuM ? ApaNe zuM kahIe chIe ? vItarAga kahetA nathI, vItarAga kahevuM guno che. kAraNa ke asala vItarAgane, A vItarAgane enI velyu nA rahe. eTale vItarAga nahIM kahetA.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 157 158 AptavANI-13 (utarArdha) ApaNe zuM kahIe chIe ke jIvamAtra, tamAma jIvo nirdoSa ja che. doSita dekhAya che te ja bhrAMti che. eTale vItarAga nA kahIe. vItarAganuM che te Divelyu thAya, vItarAga nA bolIe. bAkI jo vItarAga che evuM samajI jAyane thaI rahyuM, khalAsa ja thaI gayuM. A rekarDa gALo bhAMDatI hoya to? rekarDa gALo bhAMDe ke, "caMdu tuM cora che, caMdu tuM cora che, caMdu tuM cora che' to zuM karuM ? praznakartA rekarDa hoya eTale hasavuM Ave pachI. dAdAzrI : A rekorDa che te. paNa tuM mAnI beTho che ke e bolyo ane bolanAroya mAnI beTho ke huM bolyo. evuM chene, A pAchAM bahu phoDa karavA jevA nahIM. atizaya phoDa karIe tyAre pachI vairAgya AvI jAya. zuM AvI jAya ? praznakartA : vairAga lAvavAmAM bAkI zuM rAkhyuM che? dAdAzrI : kazuM bAkI nahIM rAkhyuM. paNa toya thoDuM ghaNuM rahyuM hoya to rahevA devuMne ? tamane atyAre rastAmAM jatAM kahe ke "tame nAlAyaka cho, cora cho, badamAza cho" evI tevI gALo bhAMDI de, ne tamane vItarAgatA rahe to jANavuM ke A bAbatamAM tame ATalA bhagavAna thaI gayA. jeTalI bAbatamAM tame jItyA eTalI bAbatamAM tame bhagavAna thayA. ane tame jagata jItI gayA eTale pachI AkhA, pUrNa bhagavAna thaI gayA. pachI koInIya joDe matabheda paDe nahIM. phAIlono nikAla karene samabhAve tyAre vItarAga thaI jAya e. praznakartA : dehane ramato mUkavAno eTale zuM ? dAdAzrI : A bhamaraDo nAkhyA pachI je ramata kare e barobara. pachI have pharI ene dorI vIMTavAnI jarUra nahIM. pachI bhamaraDo pAcho Ama pharehare, pAcho UMco thaIne kUde, e pAcho eka jagAe besI jAya. pAchuM Ama, Ama thAya. eTale ApaNe jANIe ke davAkhAnAmAM haMDyA, davAkhAnAmAMthI pAcho Ave te sIdho thaI jAya. ghAta gaI khabara paDe ne ? praznakartA: pAcho thoDo UMdho hau phare. dAdAzrI : hA, UMdho hau phare. ene kahevAya nahIM, bhammaraDo ! praznakartA : je te raste rAga-dveSathI rahita thavuM e vItarAga mArga. dAdAzrI : kiMcitmAtra rAga nahIM ane kiMcitmAtra dveSa nahIM. ekadama thaI nA javAya. paNa e bhAvanA karavAthI ema karatAM karatAM ya dhIme dhIme jJAna maLyuM hoya to thAya, nahIM to thAya nahIM, lAkha avatAre ya thAya nahIM. e pudgala zuM kahe che ke tuM zuddhAtmA thaI gayo mATe tuM chUTo thaI gayo evuM mAnIza nahIM. te mane bagADyo hato, mATe tuM zuddha amane kara, eTale tuM chUTo ane ame chUTA. tyAre kahe, zI rIte chUTA karuM ? tyAre kahe, ame je karIe e tuM ja. bIjuM Dakhala nA karIza. rAga-dveSa rahita joyA kara. praznakartA: rAga-dveSa rahita joyA karavAnuM? dAdAzrI : joyA kara, basa. eTale ame chUTA. rAga-dveSathI ame melA thayelA chIe, tArA rAga-dveSane laIne tArI vItarAgatAthI ame chUTA. zuddha paramANu thAya. mato mUka tArA dehate vAtacIto badhuM thAya, rAga-dveSa na thAya. dehane ramato mUkavAno. jema bhamaraDAne ApaNe pheravIe ne pachI enI meLe pharyA karato hoya, ramato mUkavAno. eTale rAga-dveSa thAya nahIM ne ! "huM" ne "mAruM" gayuM eTale rAgadveSa gayA. 'huM' ne 'mAruM' jatAMnI sAthe ja vItaSa thaI jAya. pachI e pelo samyak darzana ane AtmasAkSAtkAra ! praznakartA : samyak darzana ane AtmasAkSAtkAra e baMne eka ja
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 159 160 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : koI rIte bhinna che nahIM, vItarAgatAmAM phera hoto nathI. vItarAgatA rAkhanAramAM phera hoya che. praznakartA : vItarAgatA e manodazA ke AMtarika sthiti che ? dAdAzrI : vItarAgatA e manodazA ya nathI ne e AMtarika sthiti ya nathI. e jJAnadazA che. enI potAnI jJAnanI dazA che A. A jJAnanuM pariNAma che. vastu che ? dAdAzrI : hA, eka ja, emAM jarAya phera nathI. samyak darzana eTale ja sAkSAtkAra, je bhautika jotA'tA, te A avinAzI joyuM. bhautika vinAzI jotA'tA atyAra sudhI, temAM prema hato. AmAM prema utpanna thayo to avinAzI joyuM. avinAzI joyuM, vItarAga thaI gayo. praznakartA : eTale samyak darzana ane vItarAga be vacce phera kharo ke ? dAdAzrI : samyak darzana vItarAgatAnI zarUAta che, biginiMga che. ane vItarAgatA pachI jeTalI jeTalI utpanna thaI eTale enuM pramANa vadhatuM jAya ane saMpUrNa vItarAgatA e chelluM pada che. saMpUrNa vItarAgatA e kevaLajJAna kahevAya. zuM pratiSThita AtmA vItarAga thAya ? praznakartA H to je jIva kevaLajJAna prApta kare, enA vartana, vicAra, vANI kevAM hoya ? dAdAzrI : rAga-dveSa rahita hoya. e gALa bhAMDe to ya rAga-dveSa nA hoya. e dhola mAre to ya rAga-dveSa nA hoya. ane A dhola nA mArato hoya to ya rAga-dveSa hoya ajJAnIne. eTale vartana rAga-dveSa rahita hoya, bhaya vagaranuM, nirbhayatA hoya ! praznakartA: vItarAgatA e AtmapuruSArthathI ecIva karelI sthiti che ke kudaratI racanAno aMza che? dAdAzrI : e AtmapuruSArthathI karelI sthiti che. kudaratI racanAno aMza nathI. kudaratI racanAmAM to lIMbu thAya, jAmaphaLa thAya, dADama thAya, kaMI vItarAgatA nA thAya. koI jagyAe vItarAgatAnuM jhADa nA hoya ke enuM phaLa AvuM ne AvuM Ave e. praznakartA eTale kudaratI racanAmAM eTale evo koI saMyoga Ubho thAya ne ame vItarAga thaI jaIe ke pachI puruSArthathI ja thavAya ? dAdAzrI : nA, kudaratI racanAne AmAM kazuM lAgatuM ja nathI. e puruSArtha vagara vItarAgatA na Ave. kAraNa ke prakRti ne puruSa be judAM paDyA pachI, jeTaluM tame A AjJAno puruSArtha rAkho to eTalI vItarAgatA utpanna thAya. ane AtmapuruSArtha to prakRti ne AtmA be judAM thayA sivAya thAya ya nahIM. bIjo A saMsAranA lokone je puruSArtha che e bhrAMta puruSArtha che. praznakartA : vItarAganuM vijJAna hoya to enI prAptimAM saMkalpano phALo kharo ke ? dAdAzrI : zarUAta to saMkalpanI kaMI prApti hoya to ja vItarAga rahe. to ja e jAya ne ! eTale saMkalpa to pahelo joIene ! pachI saMkalpa chUTI jAya e dazA AvyA pachI. ahIMthI sTezane javuM hoya, to ahIMthI ja kaMI gADImAM besAya ? tyAM rIkSA karavI paDe. rIkSAno phALo kharo ? ahIMthI praznakartA : pratiSThita AtmA paNa vItarAga thaI zake ? dAdAzrI : nA, e pAvara AtmA che. vItarAgatAnA guNo Ave. kharekhara e vItarAga hoya nahIM. vItarAgatAno pAvara Ave. mahAvIra bhagavAnamAM hato ja ne ! spaSTa vyAkhyAo vItarAgatA taNI ! praznakartA : bhagavAna mahAvIranI vItarAgatA anya vItarAgonI vItarAgatA karatAM kaI rIte bhinna hoI zake ?
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 161 muMbaImAM javAmAM ? to kahe, hA, paNa kyAM sudhI ? sTezana sudhI, pachI nahIM. evuM ya A saMkalpano phALo kharo ! zA AdhAre e thayA vItarAga ? praznakartA : rAmacaMdrajI ane mahAvIra hatA, te vakhate saMpUrNa vItarAga thayelA ? jJAnanA AdhAre ke pUrvanI koI kriyAonA AdhAre ? dAdAzrI : jJAnanA AdhAre. praznakartA : banne ? ane emanA pudgala paNa saMpUrNa vItarAga thayelA hatA e ja janamamAM ? dAdAzrI : hA ! praznakartA : rAmacaMdrajI ane mahAvIra bhagavAna. dAdAzrI : rAmacaMdrajI mokSe te ja avatAramAM gayelAM. praznakartA : te kharekhara badhA rAga-dveSa emanA pudgalanA ya jatAM rahelAM ? dAdAzrI : badhA ya gayelAM. praznakartA : DrAmeTika. phakta DrAmA emaNe badho karyo. AkhuM rAmAyaNa DrAmA thayuM, e pUrvanA karmonA AdhAre? dAdAzrI : hA, vasiSTha muni jJAnI maLyA hatA. praznakartA : emanI pAsethI jJAna lIdheluM. dAdAzrI : e ne e avatAramAM ja mokSe gayAM. kAraNa ke taiyAra thayelo jIva ! phakta jJAnInI aDavAnI jarUra, nimittanI jarUra. vItarAgatva prAptitI vATa ! praznakartA : vItarAga dazAmAM rahevA mATe zuM karavuM joIe ? AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : koInI joDe rAga-dveSa, krodha-mAna-mAyA-lobha nahIM karavA e vItarAga. e karyuM eTale vItarAga dazA cUkyA. e thaI gayuM to jANavuM ke A cUkI gayA. pAchAM pharI pAchuM sAdhavuM. cUke pharI sAdhavuM ema karatAM karatAM sthira thavAze. jene tema karavuM che e lAve ja ne, niveDo to lAve ne ! A nAnA chokarAMya UbhAM thAya, pAchAM paDI jAya, pelI ThelaNagADI pAchI dhakele. pAcho paDI jAya. pAchuM UbhuM thaIne pAchuM ThelaNa gADI dhakele. ema karatuM karatuM cAlatuM-pharatuM thaI jAya ne ! eTale rAga dveSa thAya che kharAM ? krodha-mAna-mAyA-lobha ? nahIM ne ! to pachI e vItarAgatA ja chene pachI. A bIjuM khoLavAnuM nA rahe, e ja vItarAgatA. vItarAgatA bIjuM hoya nahIM. Ama to mANasa bole, nA, nA, mane kaMI rAga-dveSa nathI. rAga-dveSa nA vALA AvyA... ? juo to kharAM ! AvuM phoDa pADIe, krodha-mAna-mAyA-lobha. tyAre kahe, e kharAM. to mUA tuM samajato ja nahIM rAga-dveSane ! 162 krodha-mAna-mAyA-lobhanuM TUMkuM svarUpa rAga-dveSa che, zorTa svarUpa. kaSAyomAM A cAra ja yodhdhA, krodha-mAna-mAyA-lobha ane enuM TUMkuM svarUpa rAga-dveSa. A kaSAyathI jagata cAlI rahyuM che. hindustAnanuM jagata kaSAyathI cAlI rahyuM che. majUro-bajUro badhAya kaSAyamAM ane phorenavALA kaSAyamAM nahIM, viSayamAM hoya. kAM to viSayamAM hoya, kAM to kaSAyamAM hoya, kAM to akaSAya eTale bhagavAna padamAM hoya. te akaSAya pada tyAMthI to bhagavAna pada gaNAya ene. paNa lokomAM kahevAya nahIM. kahevAthI loko UMdhuM bole A. 'A moTA bhagavAna thaI gayA' ! ApaNe samajavAnuM manamAM ke ApaNe A chellA sTezane AvyA chIe. koIne kahevAnI jarUra nahIM. tamArAthI mane kahevAya ! ko'kane kahe to zuM kahe loko ? praznakartA : mUrakha kahe. dAdAzrI : ene kyAreye kahevAya nahIM. bAkI A akaSAya pada e bhagavAna pada.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 163 164 AptavANI-13 (utarArdha) vItaraNa, nirbhaya je thAya, te bhagavAna ! praznakartA : kRSNane bhagavAna kahe che, pachI vaLI pAchAM kahe che ke tamArI aMdara bhagavAna che, to dAdAnI draSTie yathArtha rIte bhagavAna eTale zuM samajavuM ? dAdAzrI : jyAM sudhI rAga ane dveSa hoya, tyAM sudhI jIvAtmA kahevAya. ane vItarAga thAya eTale bhagavAna, jene gALa bhAMDIe to Sa nathI, phUla-hAra caDhAve to rAga nathI e bhagavAna. taMdvathI para thayA, enuM nAma bhagavAna. taMdu tame samajayA ke nahIM ? zene samajo cho ? eka hoya tyAre bIjuM hoya ja, avazya hoya. napho hoya tyAM khoTa hoya ja. kaMkuthI para thaI gayA hoya, ene du:kheya nahIM, sukheya nahIM. gALo bhAMDavAthI du:kha nahIM, phUla-hAra caDhAve to sukha nahIM, vItarAga kahevAya, nirbhayatA hoya. pachI AtmA vItarAga che, tene bhagavAna kahevAya. ane AtmA je aMdara che te paramAtmA kahevAya. bahAra bhagavAna thayelo hoya, teno aMdara AtmA paramAtmA hoya. aMdara paramAtmA sTeja upara thAya tyAre A khokhuM paNa bhagavAna thaI gayuM hoya. thoDuM samajAyuM A huM zuM kahevA mAMguM chuM, poInTa oNpha yu ? praznakartA : to pachI A kRSNa bhagavAna je kahevAya che. dAdAzrI : hA, evuM ja, evuM ja. game te thaI zake, koInuM lAIsansa nathI A mahAvIranuM ke kRSNanuM, A je thaI zake enA bApanuM !!! vItarAga thaI zake ane nirbhaya thaI zake e bhagavAna. praznakartA : eTale bhagavAna e guNa che, e koI vyakti nathI. e vizeSaNa ja che bhagavAna e ? dAdAzrI : chellI kakSA che A pudgalanI. A pudgalanI chellI kakSA jyAre bhagavAnanI hoya tyAre AtmAnI chellI kakSA paramAtmA hoya. te bhagavAna AtmAne kahetA nathI. bhagavAna e pudgalanI chellI dazA che. eTale ame nA kahIe chIe ke ame bhagavAna nathI. amane bhagavAna jo ame kahIe to AtmA mahIM paramAtmA thaI gayo ne paramAtmA AtmAne khaTapaTa nA hoya. ame to khaTapaTa karIe ke caMdubhAI Avajo. mArA potAnI jAta, aMgata mATe nahIM, tamArA mATe. meM zuM nakkI karyuM hoya ke huM je sukha pAmyo chuM evuM sukha bIjA pAmo. e to mane garaja paDI che A loko sukhane pAme, mokSe jAya jyAre paramAtmAne garaja nA hoya koI jAtanI. praznakartA : paNa dAdA, e ApaNane je garaja thaI che e to niSkAma kaSNAne ? dAdAzrI : niSkAma kaNA paNa e kaSNA paNa garaja chene ! e pada AvyA pachI che te peluM pada Ave. A pada AvavAthI je chelluM pada Ave che te jagata khuza thaI jAya evuM Ave che. e tIrthaMkara pada . lokonA kalyANa mATe ja jIve che. potAnA mATe jIvatA na hoya. thoDuM samajAyuM huM zuM kahevA mAguM chuM ? praznakartA: hA. dAdAne jyAre jJAna thayuM tyAre A jagata kalyANa karavAnuM koNe kIdhuM ? kaI zaktie kIdhuM ? dAdAzrI : koIe kahyuM nahotuM. pahelethI bhAvanA ja hatI ke A jagata AvuM na hovuM joIe, kalyANa thavuM joIe. te A kAraNo choDyA ! e jJAna koIne thajo ane lokonuM kalyANa thAya evuM. ane te A jJAna mane ja thaI gayuM. mane khabara nahIM ke AvuM jJAna thaze. praznakartA : eTale vyavasthite Apane pasaMda karyA. dAdAzrI : vyavasthitanA niyame. praznakartA : pudgalane to kaMI IcchA hoya ja nA ke mane badhA bhagavAna kahe. dAdAzrI : paNa pudgalanI icchA nA hoya paNa pula enA jevuM ja thAya, ekjhakTa, bhagavAna svarUpa ja paDachAyo thaI jAya.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 165 166 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA tyAre ja chUTAya ne ! dAdAzrI : hA. vItarAgatA e dazA ! praznakartA : vItarAgatA ane karuNA vacce saMbaMdha kharo ? dAdAzrI : vItarAgatA utpanna thayA pachI karuNA hoya. karuNA utpanna thayA pachI vItarAgatA nA hoya. eTale karuNA pahelI nA hoya. vItarAgatA enuM kAraNa che. praznakartA : e eno vyavahAra kevo hoya kaNovALAno? dAdAzrI : enAM vyavahAramAM che te potAnA dehanuM mAlikIpaNuM nA hoya, vANInuM mAlikIpaNuM nA hoya ane mananuM mAlikIpaNuM nA hoya, tyAre karUNA utpanna thAya. praznakartA H ame mUrtarUpe ApanAmAM karuNA joIe chIe. vItarAgatA joIe chIe. dAdAzrI : hA, paNa te jenAmAM A dehanuM mAlikIpaNuM jaze eTale karuNA utpanna thayA vagara rahe nahIM. kAraNa ke potAnAM dehamAM jyAM sudhI mAlikIpaNuM kaMIka che, vadhAre nahIM to kaMIka paNa, tyAM sudhI karuNA utpanna nA thAya. praznakartA : karuNAne AtmAno mULa guNa kahI zakAya ? dAdAzrI : AtmAno guNa ja nhoya e karuNA. karuNA to AtmA prApta thayo che, e vItarAga thayA che enuM lakSaNa che. lakSaNa uparathI zuM vastu che enI khabara paDe ApaNane. A krodha e mULa guNa nathI AtmAno, cetanano ane jaDanoya mULa guNa nathI. e vyatireka guNa che. tyAre eno sAmo pratipakSa e kSamA paNa AtmAno guNa nathI. kSamA uparathI tame jANI zako ke A vItarAga thayelA che. kSamA paNa sahaja kSamA hovI joIe. 'ame tamane kSamA ApIe chIe" evuM nahIM. teya mAMgavI ya nA paDe kSamA, ApyA ja kare. eTale ATalAM guNo sahaja hoya, sahaja vinamratA hoya. kSamA sahaja hoya. saraLatA sahaja hoya. saraLatA karavI nA paDe. pachI saMsAramAM saMtoSa sahaja hoya. eTale badhAM sahaja guNo utpanna thayelAM hoya. paNa e AtmAnAM guNo nathI. A guNo uparathI ApaNe mApI zakIe ke AtmA ATale sudhI pahoMcyo. AtmAnA guNo nahIM. AtmAnA guNo potAnAM tyAM TheTha jAya che e badhAM guNo AtmAnAM. ane vyavahAramAM A ApaNe kahelAM te lakSaNa che enAM. ApaNe koIne dhola mArIe ane e ApaNI sAmo hase, tyAre ApaNe jANIe ke Amane sahaja kSamA che. tyAre ApaNane samajAya ke nA, vAta barobara che. praznakartA : kaNAnI jema vItarAgatA paNa lakSaNa ja kahevAya ? dAdAzrI : vItarAgatA e lakSaNa kahevAya. eno guNa nathI. rAgakeya eno guNa nathI ane vItarAgatA ya eno guNa nathI. A to vyavahArane laIne lakSaNa UbhAM thayAM. kAraNa ke tyAM zabdarUpa kazuM che nahIMne ! A zabda che tyAM sudhI vyavahAra che. e zabdavALA guNa ja nathI tyAM. praznakartA : vItarAgatAmAM gamo-aNagamo rahe kharo ? dAdAzrI : e vItarAgatAmAM gamo-aNagamo hoya tethI vItarAgatAnI nIcalI sthiti kahevAya che. te vItarAgatAnI zarUAta kahevAya. bAkI vItarAgatAnI enDa kahevAya nahIM. zarUAtamAM gamo-aNagamo eTale lAIka ane DilAIka be hoya. te rAga-dveSa nahIM paNa lAIka ane DilAIka. karuNAtI parAkASThA kyAM ? praznakartA: saMpUrNa vItarAga evA tIrthaMkaronI kakSA ane khaTapaTIyA vItarAga, evA sajIvanamUrti dAdAnI kaSNA vacce zuM phera ? dAdAzrI : ahIM vyaktigata thaI jAya. peluM sAmAnyapaNe sarakhuM hoya
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 167 badhuM. A to phalANA AvyA, pelAM AvyAM, te vyaktigata thaI jAya. peluM vyaktigata nA hoya, sarakhuM samAna. temanI dIkarI Ave ke bIjuM koI paNa Ave to ya samAna. praznakartA : enAM pariNAma ane AnA pariNAma kaMI phera paDe kharo? dAdAzrI : pariNAma to eka ja prakAranA pariNAmamAM phera nA paDe. paNa Ama dekhAvamAM AvuM Ave, vartanamAM. pariNAma cokhA hoya paNa vartana AvuM Ave. vartana to pahelAM je pratitI hatI tenAM AdhAre che. eTale thoDo phera dekhAya AmAM. vItarAgone to saheje ya rAga-dveSa nahIM. eTale karI zake ja nahIM ane amAre to heja A cAra DigrI ochI che eTale amArAmAM karI zakavAnI zakti. eTalI ja bhAMjagaDa che. A kAma phula kare. pelAmAM karI zakavAnI zakti nahIM ane AmanAmAM zakti, eTalo ja phera. kAraNa ke A cAra DigrI phela che ane pelA pUrNAhuti che. eTale Avo vAro koi dA'Do Avato nathI. 168 AptavANI-13 (utarArdha) karIne pAmo, na javAnA hoya te na pAmo, vItarAga. je pAmavAnA hoya te pAmo, nA pAmavAnA nA pAmo. ane amAre ATalo Agraha hoya. haju ame khaTapaTa karyA karIe. ame khaTapaTIyA vItarAga kahevAIe. praznakartA : e to dAdA, je ApanI pAse Ave ane samaje to eno matabheda jAya, paNa na Ave ene to matabheda rahene ? tIrthaMkaronA vakhatamAM paNa evuM ja hazene ? dAdAzrI : e barobara che, paNa e khaTapaTa nA kare ne ? ame khaTapaTa karIe ne ! ame to AmathI bacAvI laIe ne AmathI Ama bacAvIe. pelA to bole eTaluM ja. nA ThIka lAge to jato rahe. amAre to khaTapaTa, besADI besADIne bola bola karIe. praznakartA : rAtano ujAgaro karIne paNa ! dAdAzrI : hA, rAtano ujAgaro karIne. A bhAI trIsa varasathI AzramamAM jatAM hatAM te pachI meM samajaNa pADI ke tAruM khoTuM nathI, paNa jo AtmA jANavo hoya to A hoya. AtmA kyAMthI lAve loko ? lokonuM gajuM ja nahIMne AmAM ! jagatanuM lyANa thaIne ja raheze ! A ame khaTapaTa karIe chIe te, 'Ama Avo ne tamane mokSa ApIe.' A bhAIne phAIla joDe bhAMjagaDa thAya to chUTI karI ApIe. praznakartA: satsaMgamAM ja raho ema kahIe ApaNe emane. dAdAzrI : hA. A badhuM amAre khaTapaTa eTalA ja mATe karavI paDe che ne ? potAne kaMI paNa joItuM nathI, enuM nAma vItarAga ! khaTapaTa zI ? to kahe, sAmAne kaMIka potAnA jevuM thAya evI gaNatarI. mahAvIra bhagavAna khaTapaTIyA vItarAga nahotA, huM tamane bolAvuM ke Avajo. tamArA sarvasva duHkho jatAM raheze. mahAvIra bhagavAnane evuM nahotuM. saMpUrNa vItarAga koi Dakho ja nahIM ne ! Dakho nahIM, khaTapaTa nahIM. A amAre to haju eka-be avatAra bAkI hoya eTale khaTapaTIyA hoie, khaTapaTIyA vItarAga ! ame to kahIe, pelA bhaine ahIM teDI lAvajo bA. Ama karajo, tema karajo, Ama karajo, tema karajo. ane e vItarAga to kazuMya nahIM. emanA darzanathI ja ApaNuM kalyANa thai jAya. kevuM ke sAcAM darzana thai gayA, karatAM AvaDavA joie. jevuM jene AvaDe evuM ene lAbha. basa, e vItarAga, paNa enI vItarAgatAne jeNe oLakhI, enA bApanI vItarAgatA. jeTalI jeTalI oLakhI eTalo ene lAbha. e pote kazuM AvI bAbatamAM hAtha ghAle nahIM. vANI sahaja bhAvathI nIkaLyA kare, basa. eTale e khaTapaTIyA nahIM. ame khaTapaTIyA, ke A benane teDI lAvajo. kAraNa ke ame jANIe chIe ke amAro chello avatAra nathI. eTale amArAthI A badhuM bolAya ahIM AgaLa. ane e evuM nA bole ke tamAro koi uparI nathI ke tamArAmAM koi AMgaLI ghAlI de evuM nathI. evuM tevuM nA bole. kAraNa ke emane to je mokSamAM javAnA hoya te darzana
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA 169 17) AptavANI-13 (utarArdha) thoDoka rAga rahI gayo, te ya jagata kalyANa karavAnI khaTapaTa mATe, ne te nukasAnakAraka hoya nahIM ne ? A ya rAga kahevAya. amArI garaja hatI ke tyAMthI UThIne AvyAM ahIM ! praznakartA : eTale Apa kaho cho ke ame khaTapaTIyA vItarAga chIe ! jene kaMi ja joituM nathI varlDamAM. koI cIja joitI nathI varlDamAM sAva sonuM ApI de toya joituM nathI. strIono vicAra mane Avato nathI. je puruSa baMdhanamukta thayelAM che, ene to zuM joIe ? paNa A ekaluM ja, jagatanuM kalyANa thavuM joie ane thavAnuM che ja. ane navI ja rUpe A jagata thaze. navI ja Dhaba, navuM rUpa. praznakartA : e to ATalI badhI AsthA hoya to ja A kAma thaze. ATaluM moTuM Ayojana ! dAdAzrI : meM to dekhIne kahyuM che. zuM thavAnuM che e dekhIne kahyuM che ne 2005mAM A hindustAna varlDanuM kendra thai gayuM haze ! evuM 1971mAM pustakanI aMdara lakheluM che. inDiyA mAro deza che, eTale nathI kaheto. jema che tema vItarAgatAthI kahuM chuM. amane evuM nA hoya ke A mAruM che. vyavahArathI kahevAya, kharI rIte nahIM. bhekha amAro jagata kalyANato ! dAdAzrI : hA, to bIjuM zuM kahevAya ? khaTapaTiyA paNa vItarAga che. khaTapaTiyo khoLI lAvone, vItarAga hoya to ! koi divasa evo nathI Avyo ke sADA agiyArathI ochuM thayuM hoya. eTale amane navAI kazI hotI ja nathI ne! ane pachI rAtre traNa ke sADA traNe uThavAnuM. te pachI doDha kalAka pahmAsanavALIne besavAnuM ane badhuM phorena ne phorena badhe pharavAnuM. ame pAchuM ghaDIvAra pachI pAchAM sUi jaie. sADA pAMca-cha thAya tyAre eTale aDadho kalAka sUi jaie. bAkI zarIre pIDA nA kare, kazuM kare nahIM. A dabAvanArA kahe che, amane lAbha thAya che. to huM kahuM ke dabAvyA karo ne! te amane kazo vAMdho nA Ave. roja dabAvo ne to e Teva paDI jAya. paNa amane Teva-beva nA paDe, kazuM ya nahI. bIjAne Teva paDI jAya. A zarIra tevuM thai jAya. khaTapaTIyA eTale A khaTapaTa karavA rahyA ame. eTale ame khaTapaTIyA vItarAga kahevAie. phakta ATalI icchA che, bIjI koi icchA nahIM. loko kema karIne zAMtine pAme ene mATe ja bhekha lIdhelo che. roja agiyAra kalAka A satsaMga karuM chuM. praznakartA: A icchA Apane rahIne, to enAthI pachI A cAra DigrI ApanI pUrI nA thAya ne ? baMdhanarUpa bane ne A icchA ? dAdAzrI : nA, A icchA je rahI, e che te DiscArja icchA che. cArjamAM evuM nathI. cArja baMdha thai gayuM che. cArja jo baMdha hoya to vAMdho nathI. gurupUname pUrNa advaita bhAvamAM ! praznakartA : Apa satsaMga karo cho ane gurUpUrNimAne divase darzana Apo cho to e bannemAM phera kharo ke? dAdAzrI : bahu phera. A to bahAra nIkaLelo kahevAya. peluM darzana bahu ohoho, e to pUrNa darzana kahevAya. eka phero darzana karI gayo to bahu thai gayuM. te dahADe ame 'Avo caMdubhAi ke Avo phalANAbhAI', emAM ame nA paDIe. pUrNa bhAvamAM rahIe ane Ama to ahIMyA AgaLa to ADAavaLI dahADe ame bolAvIe, oLakhIe hau, tyAM to oLakhIe ya nahIM ne bolAvIe ya nahIM. 'dAdAnI sAMkaLa' kheMce tenuM kAma thaI jAya. kAraNa ke koI kALe vItarAga hotA nathI ne ane A kALamAM pUrA hoya nahIM vItarAga, paNa tamAma jIvo mATe ame to saMpUrNa vItarAga ja chIe. tamAma jIvamAtra joDe. phakta amArA karmo joDe ja amAre rAga rahe che. karmo khapAvavA pUrato. praznakartA : vyavahAramAM.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAga-dveSa 171 172 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : e vakhate aMta bhAvamAM hoie ane atyAre dvaitamAM rahevuM paDe. praznakartA: vItarAgatA ne sAkSIpaNAmAM pharaka che? dAdAzrI : ahaMkArathI jue ane sAkSI rahe, te sAkSIpaNuM ane AtmAthI jue, te jJAtA-draSTApaNuM, vItarAgatA. eTale sAkSIpaNuM nahIM paNa jJAtApaNuM. vItarAgatA eTale jJAyakapaNuM, jJAyaka ! chatAM rahyo phera caudaza-pUnamamAM ! eTale jagatamAM kyAreya paNa joyo nA hoya evo prema utpanna thayo che. kAraNa ke jyAM prema utpanna thAya evI jagyA hatI, te saMpUrNa vItarAga hatA. eTale tyAM prema dekhAya nahIM. ame kAcA rahI gayA, te prema rahyo ne saMpUrNa vItarAgatA nA AvI. praznakartA: Ape kahyuM ke ame prema svarUpa thayA, paNa tyAre saMpUrNa vItarAgatA nA utpanna thaI. e jarA samajavuM hatuM. dAdAzrI : vItarAgatA eTale A amAro prema che. te Ama prema dekhAto hoya ne A vItarAgono prema Ama dekhAya nahIM. paNa kharo prema to emano ja kahevAya ane amAro prema lokone dekhAya. paNa te kharo prema nA kahevAya. ejhekTalI jene prema kahevAmAM Ave chene, e nA kahevAya. ejhekTalI to saMpUrNa vItarAgatA thAya tyAre sAco prema ane amAre to haju caudaza kahevAya, pUnama hoya !! praznakartA H eTale pUnamavALAne AnA karatAM paNa vadhu prema hoya ? dAdAzrI : e pUnamavALAno ja sAco prema ! A caudazavALAmAM koI jagyAe kacAza hoya. eTale pUnamavALAno ja sAco prema hoya. praznakartA: saMpUrNa vItarAgatA hoya ne prema vagarano hoya, evuM to bane ja nahIM ne ? dAdAzrI : prema vagara to hoya ja nahIMne e ! praznakartA eTale dAdA, caudaza ane pUnamamAM ATalo phera paDI jAya che, ATalo badho taphAvata ema? dAdAzrI : ghaNo taphAvata ! A to ApaNane pUnama jevo lAge paNa te ghaNo taphAvata ! amArA hAthamAM kazuM che ja zuM che ?! ane emanAM, tIrthaMkaronA hAthamAM to badhuM ja !! amArA hAthamAM zuM che ? chatAM paNa amane saMtoSa rahe pUnama jeTalo ! amArI zakti, potAnA mATe zakti eTalI kAma karatI hoya ke pUnama ApaNane thayelI hoya evuM lAge !! dAdAzrI : prema eTale zuM ? kiMcitmAtra koInA tarapha saheja paNa bhAva bagaDe nahIM, enuM nAma prema. eTale saMpUrNa vItarAgatA, enuM nAma ja prema kahevAya. praznakartA to premanuM sthAna kyAM AvyuM ? ahIM kaI sthitimAM prema kahevAya ? dAdAzrI : prema to, jeTalo vItarAga thayo eTalo prema utpanna thayo. saMpUrNa vItarAgane saMpUrNa prema ! eTale vItadveSa to tame badhA thaI gayelA ja cho. have vItarAga dhIme dhIme thatA jAva dareka bAbatamAM, ema prema utpanna thato jAya. praznakartA : tyAre ahIM Ape kahyuM ke amAre prema kahevAya. vItarAgatA nA AvI e zuM ?
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! jyAM zabda-vANI vIrame tyAM pote vItarAga ! vItarAga eTale zuddha. jyAM vANI, zabda nA hoya tyAM vItarAga hoya. zabda hoya tyAM e nA hoya. zabda pUrA thayA pachI 'pote' ja rahe. zabda hoya tyAM to zabdeya rahe ne eya rahe. praznakartA : pachI kahenAro ane jANanAro banne eka thaI jAya ? dAdAzrI : hoya ?! eka thayelAM tyAre to A dazA thaI che ! praznakartA : to chUTAM paDI jAya ? dAdAzrI : pUrepUrAM chUTAM paDI jAya. Ama chUTAM to paDyAM. jeTalAM zuddha thayA eTalAM chUTAM paDyAM. praznakartA : hA, barAbara. eTale pachI pudgala paNa kahe ke have ame paNa zuddha thaI gayA ne have chUTA ApaNe ? dAdAzrI : nahIM, nahIM. A to pote zuddha thayA eTale pelAM zuddha ja thAya. Amane lIdhe pelAM bagaDe che. A jo pote kaoNjha nA karatAM hoya to pelAM zuddha ja che. 174 AptavANI-13 (utarArdha) bhUla pakaDatAro koNa ? tuM kema hamaNAMno pAcho paDI gayo chuM ? zuM bhUla thAya che ? praznakartA : enuM saMzodhana karuM chuM, bhUla pakaDAtI nathI. dAdAzrI : emAM tane zA mATe asara thAya ? pachI pakaDAyuM ? pakaDAyuM te ya pudgala, nathI pakaDAyuM te ya pudgala ane pakaDanAro te ya pudgala. 'tuM' to jANanAro, AmAM tAre zI levA-devA ? tuM to pakaDavA gayelone ? evuM thayuM ? praznakartA : evuM ja thayeluM che. cAreya bAjunI phAIlo AvI eTale ekadama jarA phAIlanuM e(enAlisIsa) karuM. to vadhAre saphokezana thaI gayuM. pachI enuM A kayA AdhAre che e hajI pakaDAtuM nathI. dAdAzrI : paNa A AdhAra pakaDanAro tuM zuM karavAM thauM chuM ? tuM jANa. tuM to pakaDanAro thayo eTale bojo Avyo, eTale moTuM bagaDI gayuM. praznakartA : paNa UbhuM thayuM kevI rIte ? e jovAM jauM chuM. dAdAzrI : are, UbhuM thayuM pudgalamAMthI, UbhuM pudgalamAMthI thaze. e hatuM te ja sAmAna pAcho. kaMI navo sAmAna AvavAno che nahIM. eTaluM to kahyuM che. chatAM Ama kema kare che ? praznakartA : havethI evI bhUla nahIM thAya. dAdAzrI : paNa caMdubhAIno zo doSa ? 'ApaNe' mahIM pesI jaIe chIene ! e khoLavA gayo mahIM ke AnuM mULa kAraNa zuM che ?! e jANavAnI jarUra, ApaNe kaMI khoLavA javAnuM nahIM. e to DI.esa.pI.ne ja mokalI devAnA DI.esa.pI.ne kahIe, jAva, tapAsa karo. DI.esa.pI.ne badale ApaNe jaIe to zuM thAya ? ane pagAra DI.esa.pI. mahIM khAyA kare Akho dahADo, AIskrIma khAya, phalANuM khAya. have nahIM thAyane bhUla?
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 176 AptavANI-13 (utarArdha) meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! praznakartA H nahIM thAya. dAdAzrI : rAga-dveSa thAya che ? praznakartA : abhAva thAya. dAdAzrI : konI upara ? praznakartA : kAryo upara. je kAryo karatAM'tAM, enI para abhAva thAya. dAdAzrI : ohoho, eno pastAvo rahyA kare che ne ! e abhAva nA kahevAya, pastAvo. paNa caMdubhAIne rahe che ke tane rahe che ? praznakartA : caMdubhAIne rahe che. dAdAzrI : tyAre pachI tuM zuM karavAM mAthe le che ? ApaNe to, pastAvo nA karato hoya to kahevuM joIe, ke 'pastAvo karo. kema karyuM AvuM ? atikramaNa kema karyuM ? pratikramaNa karo." kyaro dekhADe koNa ? praznakartA: ghaNI vakhata ApaNe jANIe ke A vastu karavAnI nathI. ApaNe nA paNa kahIe ke caMdubhAI A karavA jevuM nathI. chatAMya caMdubhAI kare che, to e zuM samajavuM ? dAdAzrI : e eno eMThavADo karyo che, e dhUe che. ApaNe kaMI eMThavADo karyo nathI, karavAnA nathI. jeNe karyo eNe dhoI nAkhyo. ApaNe kahIe, 'have karIza nahIM eMThavADo." e badhuM dhoI nAkhatA hoya to ApaNe samajIe ke pahelAM karyo haze eTale dhotA haze. eTale ApaNe joyA karavAnuM. pachI pharI pAchuM kahevAnuM, 'have karIza nahIM'. eTale have paMjA (kacarA) kADha kADha karavAnA. je AgaLa navuM kAma hoya te ApaNe dekhADavAnuM. ApaNane ja kAma jaDaze, ke zuM kAma karavAnuM bAkI rahyuM che ? koI jagyAe jovA jaIe to kahIe ke tame badhuM joI lo. eTale ApaNe eka joyuM to kahevuM ke A cokhkhuM karI nAkho ! pachI bIjuM ya dekhADI devAnuM ke bhaI, A nathI thayuM, A nathI thayuM. ApaNe dekhADanArA. eTale AtmA dekhADe nahIM. A to AtmAnI prajJA nAmanI zakti dekhADe. pudgala karyA kare ne ApaNe joyA karavAnuM. ApaNe dekhADyA karavAnuM ke jo A rahI gayuM che. eTale ApaNe kahIe to ApaNe cokhkhA thayA. pachI e kare eTale e cokhkho thayo. praznakartA : ApaNe kahIe eTale ApaNe cokhkhAM thayA... dAdAzrI : cokhkhA thayA paNa e kare to ApaNe cokhkhA e cokhkho thAya to ApaNe cokhkhA thaIe. praznakartA : AmAM ApaNe eTale koNa ? ApaNe eTale kone cokhkhA thavAnuM kaho cho tame ? dAdAzrI : ApaNe eTale zuddhAtmAne ja. eka bAju AtmA ne eka bAju pudgala, prajJA pote ahaMkArane zuM kahe che ? jeTalA tame cokhkhA thayA eTalA tame 'AmAM' (AtmAmAM) AvyA. praznakartA : eTale ahaMkArane karavAnuM che. dAdAzrI : haMa. ahaMkAra eTale pudgala ne AtmA be bhegAM thayelAM te ! te pudgala kartAbhAvathI bheguM thayuM ane AtmA jJAtAbhAvathI ! eTale potAnuM jJAtApaNuM thayuM eTale e chUTyo ane pelAnuM kartApaNuM thayuM eTale pelo cho. praznakartA : beu chUTyA. dAdAzrI : eTale Ama dIvA jevI vAta che. dekhADavAmAM zuM jAya che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : meM tamane kazuM dekhADyuM, tyAre tamAruM kartApaNuM chUTyuM,
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! ahaMkAranuM. paNa pachI AgaLa AgaLa dekhADavAmAM vAMdho kharo ? koNa dekhADe e ? prajJA dekhADe che badhuM. parAkrama kare te ya pudgala !!! praznakartA : eka dAkhalo evo Apa ApatA hatA ke rAtre bAra vAgye koI Ave ane ApaNo bhAva nA bagaDe e puruSArtha ane asara ja nA thAya enuM nAma parAkrama. 177 dAdAzrI : te bhAva ApaNe nahIM karavAno, e to ApaNe jovAnuM. avaLo bhAva na thAya, to e avaLo bhAva ApaNe nathI karatA. e je bhAva kare che te judo che. ApaNe to jovAnuM. e ame tamane dAkhalo ApIe, to ja tame samajone, nahIM to zI rIte samajo ? avaLo bhAva karo eTale e karanAra che te pudgala ne tame zuddhAtmA. avaLo bhAva kare che, te pudgala kare che ne savaLo kare che te ya pudgala kare che. paNa e savaLo ke avaLo bhAva kare, tenA jANanAra te zuddhAtmA. paNa teya ame tamane evuM ja kahIe ne, tame avaLo karyo eTale e jo savaLo karIne Ave to te, beya tamAre jovAnA. paNa avaLo na hovo joIe. evuM kahevA mAMgIe chIe ane hoya toya paNa jJAtA-draSTA rahevuM joIe. praznakartA : paNa hajI eka vastu barAbara samajAtI nathI. sAro ke kharAba bhAva badho pudgala ja kare che, to parAkrama koNa kare che ? dAdAzrI : eya pudgalanuM parAkrama che. praznakartA : e pudgalanuM ja parAkrama che ? dAdAzrI : tyAre bIjA konuM te parAkrama ? gayA avatAre je puruSArtha karelo, jene puruSArtha ApaNe mAnatA hatA ajJAnatAthI, e parAkramarUpe Aje AvyuM. have ApaNe jJAtA-draSTA thayA ane peluM kartA. te dahADe kartA, hatA, eTale parAkrama karyuM hatuM. te Aje jJAtA-draSTA tarIke AvyuM. praznakartA : eTale have to ApaNe jJAna lIdhelAo mATe parAkrama 178 AptavANI-13 (utarArdha) ke puruSArtha evuM kazuM rahyuM ja nahIMne ? jovAnuM ja ne khAlI ? dAdAzrI : jovAnuM rahyuM, paNa gayA avatAre ApaNe aNasamajaNamAM zuM puruSArtha karyo te ApaNe jo jo karavo. eTale caMdubhAIne ApaNe kahevuM paDene ke tuM karaje A. tamAre caMdubhAIne kahevuM ke Avo bhAva karavAno. te caMdubhAI kare che ke nahIM A, e tamAre jovAnuM. praznakartA : hA, e to barobara. to mukta e rIte. dAdAzrI : have vedanA je che te caMdubhAInI, ane te DiscArja rUpe che ane DiscArja to koIne chUTako ja nA thAya ne ! bhagavAna mahAvIrane ahIM kAnamAM baruM pesI gayA hatAM, te moDhAM para e je cha-ATha mahinA rahyuM. te moDhA upara zuM rahetuM haze bhagavAnane ? vyathita rahetA hatA. praznakartA H darda thAya eTale vyathita rahe ne ! dAdAzrI : tethI kaMI karma coMTI paDyuM ? nA. ane to ya ukela ja Avyo. nivAraNa ja thaI gayuM emane. vyathita thavAthI kaMI coMTI paDyuM nathI. kAraNa ke pote vyathita nathI. deha vyathita che. evI rIte tame pote krodha-mAna-mAyA-lobha kaSAyamAM nathI. praznakartA : pudgala che. dAdAzrI : haM, pudgalanuM to niveDo AvI jAya che. teno nikAla thavo ja joIe. enAthI kaMTALavAnuM nahIM, evuM hovuM joIe. praznakartA : A kaSAya je che e pudgalane AdhIna ja che ne ? pudgalathI ja pariNAma pAme chene te ? dAdAzrI : e pudgalano eka bhAga ja che. praznakartA : jJAtA-draSTA rahevuM pachI A pratikramaNa karavAnI je vAta che, eno kaMI artha ja nahIM ne ? dAdAzrI : artha ja nahIM. jJAtA-draSTA rahevuM ne pratikramaNa ?! A
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 AptavANI-13 (utarArdha) meluM kare te ya pula, cokhkhuM kare te ya pula ! 179 to jJAtA-draSTA jyAre jarA kAcuM rahetuM hoyane... praznakartA : to pratikramaNa karavAnuM ? dAdAzrI : hA, paNa te pratikramaNa to ApaNe jAte karavAnuM nahIM hotuM. A akrama vijJAna che ne, eTale kaSAyo jarAka jADAM rahelAM hoya. have caMdubhAIe ko'kane TekaDAvyo, te pelAne duHkha thAya evo TaiDakAvyo. eTale tamAre caMdubhAIne kahevuM ke, 'bhaI, tame atikramaNa kema karyuM ? mATe pratikramaNa karo. ApaNe pratikramaNa nahIM karavAnuM. praznakartA: jJAtA-draSTAmAM jarA gUMcavaNa rahe che. jJAtA-draSTA e to AtmAno bhAga che ane pratikramaNa e pudgalane karavAnuM che ? dAdAzrI : hA, pudgalano bhAga che. te atikramaNa pudgalanuM ne pratikramaNe ya pudagalanuM ! praznakartA : hA. e jo samajAya to pachI bahu gUMca nathI rahetI. kare pudgala, mAte meM kya' ! dAdAzrI : meluM karyuM teya pudgala ane cokhkhuM kare che teya pudgala ja. ane A meluM karatuM hatuM e pudgala karatuM hatuM toya ApaNe "meM kayuM" kahetA hatA. have cokhkhuM karatI vakhate pudgala ja kare che, paNa pAchuM ApaNe 'meM karyuM' kahIe ke pharI hisAbamAM AvI gayA. eTale cokhkhuM karanArA ne meluM karanArA ne gaMdu karanArA badhuMya ApaNe nhoya. e gaMdu karatI vakhate ApaNe hoya' evuM bolyA nathI tethI to A cAlyuM. have cokhkhuM karatI vakhate "ApaNe hoya' evuM bolIe to chUTA. kharI rIte ApaNe meluM karyuM nathI chatAM ApaNe mAnyuM ke "meM karyuM eTale ApaNe javAbadArI AvI. have cokhkhuM karatI vakhate cokhkhuM kare te ghaDIe 'huM nathI karato' kahIe to javAbadArI chUTI. AkhuM jagata, meluM karI rahyuM che, e to pudgala kare che ne kahe che 'huM ja karuM chuM'. gAyanuM dUdha kADhe che teya mugala kADhe che ane pote kahe che, 'huM kADhuM ." gAyane koNa dohe che? jugala. ane ApaNe zuM kahIe chIe ? "meM dohI." ane e pAchuM enuM pariNAma Ave cokhkhuM karavAnuM tyAre ? "meM cokhkhuM karyuM kahe. te AvI javAbadArI. peNe javAbadArI lIdhI ApaNe bhUlathI. jagata AkhuM javAbadArInA upara UbhuM rahyuM che ane ApaNe javAbadArI choDI rahyA chIe. pudgale meluM karatI vakhate ApaNe kahyuM ke "meM meluM karyuM. jarAya teNe UMcuM karyuM hoya to 'meM UMcuM karyuM'. pudgala UMcuM kare che, naphoya pudgala kamAya che, khoTa ya pudgala kare che. emAM 'meM karyuM' kahe che. ethI to ApaNe muzkelImAM mUkAyA. 'meM karyuM" e kahe che ahaMkAra ane 'meM AmAM kazuM nathI, karyuM e zuddhAtmA. 'karyuM' evI UMdhI mAnyatA, enuM nAma mithyAtva ane "meM nathI karyuM, enuM nAma samyakatva. 'kare che koNa" e samaje to kAyamI koyaDo ukale. meluM kare che e pudgala kare che, e pudgale meluM karyuM che ne cokhkhuM karavAnuM kahIe to pote cokhkhuM karavA pAcho lAgI jAya. te cokhkhuM karavA lAgI jAya pote te ghaDIe, e pote jAte 'huM karuM chuM" evuM mAne che. tyAM pAcho bhUla khAya che. cokhkhuM karanAro thaI jAya che. meluM karanAro maTI gayo ne have cokhkhuM karanAro thayo. eno e ja e. tyAM loko aTakyA che. enAthI bojo che badho ! zraddhA - darzana - anubhava - vartata ! A to tame sAMbhaLyuM hoya eTaluM ja, kaMI e ochuM vartanamAM AvI jAya ? zraddhA beThI paNa vartanamAM Ave nahIM ? Ave ja nahIM ? praznakartA : dAdA, vartanamAM Ave te e kevuM hoya ? dAdAzrI : e judI jAtanuM hoya. praznakartA H have Aje ame sAMbhaLyuM zraddhA beThI, aMdara mahIM phITa thayuM ane haMDreDa parasenTa A vAta ja karekTa che evuM lAgyuM.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! te 181 dAdAzrI : e lAge kharuM, paNa vartanamAM nA Ave. eTale e khyAlamAM na rahe niraMtara. praznakartA : hA, niraMtara khyAlamAM na rahe. dAdAzrI : niraMtara e vartanamAM hoya to niraMtara khyAlamAM rahe. jevuM vartanamAM hoya evuM khyAlamAM hoya. eTale e vartanamAM hoya nahIMne ? e dhIme dhIme Tapake Tapake vadhatuM jAya. paNa jANe to Tapake Tapake vadhaze, rasto jANe to. badhAya e raste jaI rahyA che, paNa e chevaTe mAra khAya che. sApha karavA jAya che, cokhkhuM karavA jAya che, paNa je Aje karavA jAya te rUpa thaI jAya ekavAra. e samajo cho kharA ? praznakartA : tame peluM je Thapako ApavAnuM kahyuM hatuMne, te be divasa mane aMdara e ThapakAnuM ja cAlyuM. Akho divasa enuM e ja cAlyA kare. eTale pachI mane eka bAju bIjI gUMgaLAmaNa UbhI thAya ke A to te rUpa thaI javAya che. pote Thapako ApanAro thaI gayo. dAdAzrI : haMa. e nA thavAya. praznakartA : evuM thaI gayeluM. dAdAzrI : evuM thaI jAya, badhAMne evuM ja thaI jAya. praznakartA H te mane e mahIM khUMcyA karatuM hatuM ke A kaMIka tIsaruM ja thayuM. e khabara nahatI paDatI. dAdAzrI : Thapako Ape che tene huM jouM chuM, ke A Thapako barobara Ape che ke nahIM te. praznakartA H te pachI tAraNamAM A samajAyuM hatuM ke A Thapako Ape che, bhUla kADhe che, pratikramaNa kare che e badhuMya enuM e ja che. dAdAzrI : enuM e ja che. praznakartA : prajJA khAlI lAITa Ape che ke A... 182 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : e jue che eTaluM ja. praznakartA : hA. eno prakAza dekhADe che, basa. dAdAzrI : badhA mANaso e prakAzamAM AvI zakyAM nathI. eTale thoDuM thoDuM AvatAM jAya roja roja, thoDuM thoDuM ema karatuM karatuM vadhatuM jAyane ! prakAza e badhuM zraddhAmAM che emane. paNa udaya Ave tyAre pachI e darzana thAya. tyAra pachI ene jJAna anubhavamAM Ave. anubhavamAM Ave tyAra pachI vartanamAM Ave. haju darzanamAM Ave che. anubhavamAM thoDIvAra vakhate Ave. tyAre eTaluM vartanamAM Ave. praznakartA : amuka TAIma eTale covIsa kalAkanI keTalI miniTo enI keTalI sekanDo, emAM keTalI sekanDa A darzana, jAgRti rahetI hoya ? ane tame kaho cho niraMtara rAkhavAnuM che. e bahu thoDuM rahyuM to eno kaMI hisAba ja nahIMne ! dAdAzrI : e rahe nahIM, paNa Ama karatAM karatAM AgaLa vadhaze. niraMtara ATaluM lakSa rahe to ya bahu thaI gayuM ! cetatabhAvavALuM pudgala ! A ApaNe potAne zuddhAtmA bolIe chIene, eTale A bahAravALo je bhautika bhAga che ne jene pudgala kahIe chIe, te A pudgala zuM kahe che ke amAruM zuM ? have tame zuddhAtmA thaI gayA paNa mukta nahIM thAva, jyAM sudhI amAro niveDo nahIM Ave tyAM sudhI tame chUTA nahIM thaI zako. e zuM kahe che ke jyAM sudhI amane amArI mULa sthitimAM nahIM banAvo, tyAM sudhI ame tamane choDavAnA nathI. kAraNa ke mArI mULa sthitine kharAba karanArA tame cho ane tame amane amArI mULa sthitimAM mUkI do ! praznakartA : paNa e to mahIM ApaNane kahe che ke A cAmaDI che. lohI che, hADakAM che, mAMsa che. A paMcabhUtanuM baneluM che ene ane amAre zuM ? bhaI enuM zuM kAma che ?
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! 183 184 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : nahIM, nahIM, nahIM. caMdubhAI jIvatAM che. tame zuddhAtmA cho ne caMdubhAI jIvatAM che. A hoya lohI-mAMsa-parUnuM ne badhAnuM pUtaLuM, A jIvatuM che. niveDo lAvavo paDe e to ! praznakartA : ame koInuM kharAba karatA nathI, vyavasthita che e pramANe thayA kare. - dAdAzrI : nA, evuM nA cAle. A zuM kahe che ke "tame amane kharAba kyAM che, tame amane A vikRta banAvyA. ame je pudgala cokhkhA hatA, pyaoNra hatA, zuddha hatA, tenA amane azuddha banAvyA, icyaoNra banAvyA, vikRta banAvyA tame. "ApaNe" bhAva karyA tyAre vikRta thayAne ! - praznakartA : paNa dAdA, pudgalane vaLI, jaDane svakRti zuM ne vikRti dAdAzrI : mahIM pAvara cetana chene ! tame judA ne A pudgala cetanabhAvavALuM juduM che. pudgalamAM pAvara-cetana che, sAcuM cetana nahIM. praznakartA : pudgalane kharAba koNe karyuM? dAdAzrI : "ApaNe" bhAva karyA te ja bhAvakarma. e ja pudgala UbhuM thayuM. jo bhAvakarma nA thayA hota to A pudgala UbhuM nA thAta. pudgalane kazuM levA-devA nathI. e to vItarAga ja che bicAruM. 'tame" bhAva karo eTale tarata e pariNAma pAmI jAya. eTale azuddha paramANu thayA che, tene zuddhatAthI zuddha karavAnA che e paramANune. bIjuM kazuM nahIM. eTale jeTalAM DiscArja bAkI che eTalA azuddha rahyA che, te ya atyAre tamArA joI joIne javA dezo eTale zuddha thaIne cAlyA jaze. paramANu zuddha karavA paNa kaI rIte ? ApaNe zuddhAtmA to thaI gayA, have ApaNe kAma zuM rahyuM ke A zuM kahe che ? caMdubhAI zuM kahe che? pudgala kahe che bhaI, ame to cokhkhA ja hatAM, tame amane AvAM rUpamAM karyA, mATe amane cokhkhA karI nAkho, jevAM hatAM tevAM. praznakartA : eTale pudgalane cokhkhuM karavAnuM pAchuM ? dAdAzrI : hA, te peluM samabhAve nikAla karI ne eTaluM pugala cokhkhuM thaI gayuM. praznakartA : e jema ApaNe DiscArjano samabhAve nikAla karatAM gayA badhAM, ema badhA pudgalanA paramANuo pavitra thaI jAya ? dAdAzrI : basa, e cokhkhAM ja thaI jAya. pavitra nahIM, cokhA ! pavitra thayA ne apavitra thayA ema nahIM, paNa pyaoNra, enA mULa phormamAM ! praznakartA : bagaDelA paramANu je cokhkhA karIne ApavA paDe, e kaI rIte ? dAdAzrI : koI gALo bhAMDe ne ApaNe samatA rAkhIe te ghaDIe badhA paramANu cokhkhA thAya che. praznakartA : pachI samatA nA rahI to e paramANu pAchAM azuddha ja rahyA ? dAdAzrI : nA rAkhe to eTalAM bagaDyA. praznakartA : ne pachI pratikramaNa karI le to ? dAdAzrI : toya bagaDe. praznakartA : pratikramaNa karIe to dhovAI jAyane ? dAdAzrI : kacaro rahe. samatA jevuM cokhkhuM nA thAya !ApaNe je je Ave ene zuddha karIne kADhavAnA. sAmaTuM zuddha thAya nahIM. jeTaluM Ave tema tema, divasa uge ne jeTaluM Ave eTaluM zuddha. e pAMca AjJAthI badhuM zuddha thAya. phAIlono samabhAve nikAla karavAthI zuddha thaI jAya badhuM. zuddha sthitimAM kyAre mUkAya ke e DiscArja thatI vakhate ene 'joIne' javA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! 185 186 AptavANI-13 (utarArdha) daIe eTale zuddha thayA. cArja karatI vakhate rAga-dveSa ryA eTale azuddha thayA ane DiscArja karatI vakhate joIne javA do eTale vItarAgatAthI javA do eTale zuddha thaI gayA. praznakartA : dAdA, paNa pudgalane zuM karavuM ? kharI vastu to AtmA che ! vizrasA to A jIvamAtrane thAya che jo ke, paNa emane baMdha pADIne vizrasA thAya che, jyAre ahIM baMdha paDyA sivAya saMvarapUrvaka vizrA thAya che. sAbuya pote te kapaDuM ya pote ! praznakartA : e to e vakhate ene ema to vicAra thAya ke atyAra sudhI je pudgala che e 'huM chuM' ema mAnIne cAlyo te ya mArI bhUla che bhaI, have huM bhUla sudhAruM chuM. ane tArI joDe ja saMyoga thayo te maherabAnI karI ne have tuM saMyoga choDa, A sivAya bIjuM zuM che ? dAdAzrI : kazuMya nahIM. tamAro jJAyaka svabhAva choDazo nahIM. zuM thaI rahyuM che e joyA karo, zeyane. pudgala zeya che ane tame jJAyaka cho. manamAM je vicAro AvyA e badhAya zeya che ane tame jJAyaka cho. e vicAro sArA-khoTA tamAre have jovAnuM rahyuM nahIM. tamAre to ene A zeya che. mATe jovAnA. ene juo eTale svaccha thaIne pachI UDI jAya che. ene zuddha karavAnI jarUra. ApaNe zuddha thayA paNa ene zuddha karIe, to ApaNe chUTA thaIe, basa. e phAIlo che. praznakartA: Ape zuddhAtmA batAvyo, have ene bIjuM to kaMI rahyuM nahIM. dAdAzrI : nA, nA. e zuM choDI Ape ? pAvara cetana bicAruM ! kaI rIte keTaluM kare ? e zuM choDavAnuM hatuM ? ApaNA jovAthI e chUTI ja jAya. te eka-eka doro chUTato gayo. te paNa AvA lAkha dorA hoya, te lAkhe ya chUTatA jAya ne pharI nA baMdhAya. ApaNe chUTA thaI gayA. doro dorAne ghera gayo, ApaNe ApaNA ghera gayA, emAM zuM bAkI rahyuM ? praznakartA : to ApaNe A badhuM bolavAnuM che, e ApaNA pudgalane zuddha karavA mATe ja bolavAnuM chene ? - dAdAzrI : badhuM pudgalane zuddha thavA mATe. hA, tyAM sudhI dazA pUrI thaze nahIM. ApaNane dAdAe zuddha karyA, have A pudgalanuM zuddhikaraNa bAkI che. enuM azuddha thatuM baMdha thaI gayuM. have atyAre evuM zuddhikaraNa thAyane, to eka avatAra pUratuM cAle evuM che. AjJAmAM rahIe eTale zuddhikaraNa thayA kare. dAdAzrI : ApaNuM potAnuM nA rahyuM, paNa A gunegArI rahIne A pAchalI. praznakartA : e bhogavI laIzuM, e vAMdho nahIM. udayamAM evuM kaMI hoya to bhogavI laIzuM. dAdAzrI : nA. bhogavI le, evuM ekaluM nA cAle. bhogavI le, e to tame bhogavI lo. paNa te pAcho pharI eno nikAla nahIM thAya, eno niveDo nahIM Ave. tyAre e zuM kahe che ke dareka pudgalane 'joIne' kADho ke tame jJAyaka cho ane A joya che pudgala. jo tame jJAyaka-zeyano saMbaMdha rAkhazo, tyAre zeya che te svaccha thaI, cokhkhA thaIne cAlyA jaze. zeya eTale pudgala, je asvaccha che te svaccha thaIne cAlyA jaze. eTale jeTalA jeTalA svaccha thaIne gayA eTalI phAIlono nikAla thaI gayo. zuddha karyuM eTale paramANu pachI vizrasA thaI jAya che. saMvara rahe che, baMdha thato nathI. praznakartA : A AkhuM sAyansa pudgalane zuddha karavAnuM che ne ? A AjJArUpI je pAMca vAkyo che ke A badhuM je vijJAna, e pudgalane zuddha karavA mATe ja che ne ? AtmAne kaMI levA-devA nathI. dAdAzrI : mULamAM to pudgalane ya zuddha karavAnI (eTale karavApaNAnI kriyAnI) ApaNe kaMI jarUra nathI. ApaNe jo ApaNI je zuddha dazA (jJAtA-draSTA) che, emAM azuddhi (huM karuM chuM) manAya nahIM, to
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ meluM kare te ya pudgala, cokhkhuM kare te ya pudgala ! pudgala to zuddha thavAnuM ja che. pudgala to enI meLe zuddha thayA ja karavAnuM ! 187 praznakartA : paNa azuddhi to pudgalanI ja chene ? dAdAzrI : vaLI jagata koI dahADo pudgalane azuddhi mAnatuM haze ? jagata AkhuM AtmAnI ja azuddhi mAne che. AtmA ja mAro pApI che, kahe che. pudgalanI azuddhine kyAM loka samaje che ? e tame samajyA ? pudgalane jo DakhoDakhala nA thAya ne to A to cokhkhuM ja thayA kare paNa A DakhoDakhala kare che. Dakho kare ne pachI Dakhala thaI jAya ! DakhoDakhala karanArI koNa ? te ajJAna mAnyatAo. praznakartA : Apa je bolo cho pudgalathI, huM sAMbhaLuM chuM. dAdAzrI : ajJAnatA pudgalamAM hatI. A zabdo e AvaraNa toDI nAkhe che, zabdo ya pudgala che. melu ya pote, sAbu ya pote ne kapaDuM ya pote ne chelle pote cokhkho thaI jAya che. dAdA Ape sIdho phoDa ! A dAdA kahenAra maLyA, bIjo maLe nahIM. praznakartA : A dAdAnA sIdhA phoDa che. dAdAzrI : paNa A samajAtAM bahu vAra lAgaze. praznakartA : e to chellI vAta to judI ja ! dAdAzrI : A zabdo to enA e ja, paNa A chellI vAta che ! A paddhati ne rIta eka ja vAkyamAM Ave evuM nathI. ane huM samajI gayo chuM te ekajhekTa te rIte kahuM chuM, beTho beTho joIne. ane e tamane samajavA mATe kahuM chuM. ane A to je joI gayo chuM, te huM tamane kahuM chuM. eTale e poInTa sArAM samaje che, paNa haju to mahIM bahu samajavAnuM bAkI che, ghaNuM bAkI che. 188 AptavANI-13 (utarArdha) jJAtakhANamAMthI UMcuM ratna ! koI vakhata vAta nIkaLI jAya, bahu noMdhavA jevI vAta hoya. Ama lAge sahelI saTa, paNa noMdhavA jevI hoya e vAta. eTale ameya kahIe ke A ratnanI khANamAM A UMcuM ratna nIkaLyuM. praznakartA : hA, dAdA, bahu suMdara vAta karI. badho gUMcavADo ja nIkaLI gayo. hamaNAM ApanI vANI je nIkaLe chene, te ekadama chUTA pADavAnI ja vAta hoya che ane chellA sAyansanI vAta. dAdAzrI : hA, chelluM. praznakartA H ahaMkAranuM sthAna, utpati, kaI rIte chUTuM pADavuM, prajJA zuM kare, have ethI AgaLa dAdA phoDa pADatA jAya che. dAdAzrI : samajAI gayuM chene ? praznakartA : hA dAdA, tame bahu cokhkhA phoDa pADI rahyA cho. dAdA have nA samajIe to amArA jevA mUrkha koI jagatamAM nA kahevAya. dAdAzrI : nahIM. pachI jaDaze ja nahIM A... praznakartA : nA jaDe. dAdAzrI : AvaDA moTA samudramAM A ratna pharI jaDaze nahIM, khovAI gayuM to.. praznakartA : dAdA, mane to Aje evuM thayA karatuM hatuM ke ame keTalA mUrkha chIe ! amane amAruM ja cokhkhuM karavAnI jarAya paDI nathI. dAdAne rAta-dahADo amAruM cokhkhuM karI ApavAnI paDelI che. dAdAzrI : tyAre bIjuM zuM ? amAre icchA evI chene ke amAruM kaMI paNa karyuM, amane cA pAI hoya eNe, ene lAbha thAo. //////////
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 AptavANI-13 (utarArdha) [4.1] jJIta - ajJAta mULa bheda, jJAta-ajJAta taNo ! praznakartA: jJAna ane ajJAna vacceno bejhika taphAvata kayo che? ane mokSane kAmanuM nathI, e apekSAe ene ajJAna kahyuM, bAkI lokone ajJAna kahevAya nahIM ne ! ApaNe A korTomAM badhAM kesa calAvIe ane pachI ApaNAthI ene ajJAna kahevAya nahIM ne! paNa mokSanA hetu mATe A ajJAna che. buddhine ya ajJAnamAM ja ghAlI che. AtmA pote ja jJAnasvarUpa che, bIjI koI kalpelI vastu nathI e. ane jJAna koI dahADo ajJAna thatuM nathI, jJAna jJAna ja rahe che. praznakartA : AvaraNa Ave che. dAdAzrI : hA, AvaraNa Ave to vizeSajJAna thAya che. paNa te jJAna jJAna ja hoya che. mATe mULa jJAna, zuddha jJAna hoya to ja mokSa che ane zuddha jJAna e ja AtmA che, e ja mokSa che, e ja svabhAvika sukha che. saMsAranuM jJAna che badhuM e vizeSajJAna che, pelA mULa jJAnanA AdhAre A ajJAna che. paNa pachI saMsArI ane jJAna kahe ane AnuM pAchuM ajJAna juduM. A jJAneya jene nA AvaDatuM hoya tenuMya pAchuM ajJAna. praznakartA: hA, barobara. A pelo dAkhalo laIe ApaNe ke kaDhI banAvatA to AvaDatuM ja nathI, enuM ajJAna che ene. dAdAzrI : ene ajJAna kahyuM. mULa to A pote ja ajJAna che, pAchuM ene jJAna kahyuM. jo A lokone pAghaDI paheravAnuM ThekANuM che ? kyAMnI kyAM pAghaDI ghAlI de ! enAM karatAM A lokone kahIe, bhaI, have pAghaDI paheravI nathI. ame cAlyA amAre gAma. chAMyo tA paDe evo ujAza ! praznakartA : tame je kanDizana mUkIne dAdA, ke ajJAna jAya to jJAna thAya. dAdAzrI : ajJAna e paNa jJAna che. ajJAna e kaMI bIjI vastu nathI. evuM kaMI aMdhAruM nathI. e ya prakAza che paNa e para vastu batAvanAro prakAza che, vizeSa prakAza, vizeSa ajavALuM. bahAranI vastu batAvanAro prakAza che. ane jJAna potAne prakAza kare ne pArakAMneya prakAza kare, banneyane prakAza kare. ane ajJAna to 'pote koNa che ?" e jANavA nA de, anubhavavA nA de, ane jJAna to pote potAne jANavA de. tamane je che ne, e jJAna paudgalika jJAna che. e eka prakAranuM jJAna kharuM paNa ajJAna. eTale sukha nA Ape ane svabhAvikatA nA Ave. jagatanuM je jJAna che, e to eka prAkRtika jJAna che. ene ajJAna kahevAmAM Ave che. paNa chatAMya ajJAnane ya paNa jJAna kahyuM bhagavAne. A jagatanA lokone ajJAna che, kaI sApekSatAthI ? tyAre kahe, AtmAnA jJAnanA AdhAre A ajJAna. paNa jagatanA lokone mATe to e jJAna ja kahevAyane ! "A mArA sasarA chee jJAna ja kahevAya ne ! nA kahevAya ? kahevAya, paNa e prAkRtika jJAna, buddhijanya jJAna. e vizeSa jJAna che
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 191 dAdAzrI : hA, ajJAna phITe to jJAna thAya. aMdhArAnI game teTalI slAIsa pADIe to eya ajavALAvALI nIkaLe ?! e to aMdhAruM ja nIkaLe. lokoe AzAe pADa pADa kare che slAIsIsa ke kaMIka ajavALuM nIkaLaze. eTale Ano miniMga hoya ja nahIM emAM. ajJAnatAmAM jeTalI tame slAIso pADI, emAM jJAna nA hoya. ane jJAna haMmezAM sukha Ape, ajJAna duHkha Ape. Ama jJAnaajJAna be bhegA che tyAM sudhI saMsArI che. praznakartA : ajJAna na jAya paNa chatAM jJAna thAya evuM bane ? dAdAzrI : evuM bane nahIM. aMdhAruM khase nahIM ne ajavALuM thAya nahIM, jJAna ajavALuM hoya. praznakartA : amasto dAkhalo ApuM chuM. ahIM beThAM chIe. ahIM ajavALuM che, A sAme aMdhAruM rahyuM. eTale aMdhAruM hoI zake, ajJAna hoI zake. ajJAna bhale rahe paNa jo jJAna thAya to A ajJAnanI koI IphekTa nA rahe. dAdAzrI : jJAna enuM nAma kahevAya ke aMdhAruM UbhuM ja nA rahe. A prakAza evo haze vakhate, Ama kerI dharIene kerIno ahIM chAMyo paDe, pelAmAM chAMyo nA paDe. pelo prakAza evo che ke, chAMyo nA paDe koIno. eTale AmAM tame AkAra batAvI zako ke jo peNe aMdhAruM rahyuM che. pelAmAM nA rahe evuM, e to prakAza eTale prakAza. jJAta lenAra koNa ? praznakartA : to pachI A je jJAna thAya che, te kone thAya che ? jaDane to thatuM nathI ! dAdAzrI : jene ajJAna che, tene thAya che. praznakartA : paNa ajJAnanI sAthe caitanyatA che. AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : nA. ajJAna che tene. e kahe, 'huM', ajJAnI chuM eTale, 'ene', jJAnI banAvI de ! 192 praznakartA : A jJAna kone levAnuM hoya che ? dAdAzrI : je bhUlo paDyo hoya ne, tene jJAna levAnI jarUra che. koNa bhUlo paDyo che te khoLI kADhIene to jaDI jAya ApaNane. bhogave che koNa, e bhUlo paDelo, bhogavavAnuM gamatuM nathI, eTale guru khoLe che ke 'bhai, rasto batADane ! mAre sTezana javuM che. mAre jyAM javuM che, tyAM javAno rasto jaDato nathI.' jaDyo ke nA jaDyo tamane ? nathI jaDyo ? praznakartA : vAstavikatAmAM ajJAnatA che kharI ? dAdAzrI : vAstavikatAmAM ajJAnatA hoya nahIM. riyAliTImAM rileTIva hotuM nathI. kema Ama pUchavuM paDyuM ? vAstavika to enuM nAma ja kahevAya ke jyAM kazuM ja goTALiyuM hoya nahIM kaMI. praznakartA : to pachI ApaNe A jJAna ApI rahyA chIe, te kone ApI rahyA chIe ? zA mATe ApI rahyA chIe ? dAdAzrI : hA. A je jJAna ApI rahyA che, ne te je bhUlo paDyo chene, tene ApI rahyA chIe. bhai, Ama nahIM, Ama cAla. eTale sTezana para jaze eTale pragaTa thai jaze jJAna. vAstavikatAmAM AvI jaze. praznakartA : koNa bhUlo paDyo che ? dAdAzrI : e ja, je bhogave che te ! praznakartA : ApaNe kahIe chIe ke saunI aMdara AtmA, paramAtmA che. to pachI ene jJAna prApta karavAnuM ke A bhUlo paDavAnuM kazuM hoya ? dAdAzrI : nahIM. ene koi jarUra ja nathI. paNa e kahe ke mane have kazI ja jarUra nathI' kAyamane mATe evuM bole, kAyamane mATe evuM hoya to kazI jarUra nathI. paNa e to pAchuM bIje dahADe kahe che, mane ciMtA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 193 194 AptavANI-13 (utarArdha) upAdhi. Adhi, vyAdhi, upAdhithI mukta evo AtmA, niraMtara samAdhi svarUpa! AmAM "pote' koNa ? thAya che, mane krodha thAya che, mane lobha thAya che. eTale je duHkhiyo che, ene duHkhathI mukta karAvavA mATe karIe chIe ! bAkI mukta ja cho 'tame' to. paNa tamArI samajaNamAM, tame du:khiyA cho e pesI gayuM che, bhUta pesI gayuM che. khAlI bhUta che, e bhUta ja kADhavAnuM che. ApaNe ahIMyA AgaLa rAtre sUI gayA hoya ane dahADe che te bhUtanI vAto sAMbhaLI-vAMcI hoya, rAtre ekalAM sUI gayA hoya ane joDenI rUmamAMthI pyAlo khakhaDyo, uMdaraDAe khakhaDAvyo, e ApaNA manamAM asara sADA bAra vAge thai ke bhUta AvyuM. eTale bhaDakanAM mAryA jovA ya nA jaie. AkhI rAta vedana karyA karIe. ane savAramAM vahelAM UThatAM ja tyAM tapAsa karIe tyAre to uMdaraDAe karyuM hoya. e bhUta cha kalAka ATaluM badhuM herAna kare che. to A bhUta peTheluM anaMta avatAra herAna kare, ajJAnatAnuM bhUta. bAkI nahIM to tame mukta ja cho. tamane koi baMdhana che ja nahIM.paNa tamane evI asara thavI joie. anubhava evo thavo joie. ane saba saMta puruSo batAtA hai. maisA batAtA hai? kAna bUTI pakaDo ! "are bhaI, A to mAro dama nIkaLI jAya che. mAro hAtha dukhe che ne ! Ama pakaDAyane sIdhuM.' te sIdhuM nA pakaDAve. kAraNa ke eNe vAMkuM pakaDeluM che. ane meM to sIdhuM pakaDeluM che te sIdhuM pakaDAtI devaDAvuM. kAraNa ke huM joine boluM chuM. jagatanA saMto nIce rahIne vicArIne bole che jyAre huM upara rahI ane vagara vicAryuM AMkho mIMcIne boluM chuM. kAraNa ke badhuM mArA anubhavamAM AveluM che ne upara caDhelo chuM. upara caDhIne boluM chuM. A ane loko nIce rahIne varNana kare che. teno mAra khavaDAvyone badho. - sAco bhomiyo maLyo hota to A dazA ja na hota ne ! ane japa karAvyAM, tapa karAvyAM, zAnA hAru mUA A badhuM khetara kheDAvaDAvyA ? khetara kheDe eTale pAchAM eno daMDa, eno jovA-jANavA AvavuM paDe ne ! pAchuM khAvA javuM paDe ne pAchuM vAvavA javuM paDe ne nathuM upAdhi upAdhi ne 'pote potAnA ajJAnathI baMdhAya che. "pote potAnA jJAnathI chUTI jAya. 'AtmA' to jJAnavALo ja che, paNa 'A' jo jJAnavALuM thAya, beu chUTAM paDI jAya. praznakartA H to tame 'Ane jJAnavALuM karo cho ? dAdAzrI : hA, to bIjA kone ? pelo to Ajeya jJAnI ja chene! praznakartA H eTale AvaraNo jatAM rahe ? dAdAzrI : AvaraNo jatAM rahe, basa. A AvaraNa che e UDI jAya, eTale vyakta thAya. avyakta che te vyakta thAya. praznakartA to jJAnI koNa thAya che, tame jJAna Apo cho tyAre ? dAdAzrI : ajJAnI che te jJAnI thAya che. AtmA to jJAnI ja che. praznakartA : ajJAnI koNa che ? dAdAzrI : A huM ane mAruM, je baMdhAyelo kahe che ke, mane duHkha che, e ajJAnI che. praznakartA : eTale azuddha cetanane te cetana karo cho, evuM thayuM kahevAya bIjI bhASAmAM ? dAdAzrI : hA, azuddha cetanane zuddha karIe chIe. azuddha cetana je che, te pAchuM mULa cetana nathI, pAvara cetana che. eTale ene ame zuddha karIe chIe. e saMpUrNa zuddha thAya to beu chUTAM paDI jAya. praznakartA : tame zuddhAtmA bolo eTale pAvara cetana je che, eno pAvara vadhato jAya ?
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 195 dAdAzrI : nA, je UMdho pAvara hato te chatto thaI jAya. je ajJAna pAvara hato eTale UMdhuM karato hato, enA karatAM chatto thaI jAya. praznakartA : UMdho pAvara kone hoya che ? dAdAzrI : e ahaMkArane. A ajJAnI mANasa hoyane, te badhuM hoya tene UMdhuM ja karI Ave. ane ame jJAna ApIene, tyAre pachI ko'ke UMdhuM karyuM hoya teya chatuM karI Ave. kAraNa ke enI samajaNa chattI thaI gaI. ahaMkAra kaI rIte ogALavo ? praznakartA H AtmA svabhAve kevaLajJAna svarUpe hovA chatAM, vartamAnamAM ajJAnI svarUpe kema varte che ? dAdAzrI : e lokasaMjJAthI varte che. sukha zemAM che e jANato nahIM hovAthI bhautikamAM, bahAranI vastumAM sukha mAnyuM. eTale ajJAna UbhuM thayuM ane AtmAmAM ja sukha che, bahAra khoLe nahIM, tyAre jJAna UbhuM thAya. eTale bahAra khoLato baMdha thaI jAya. A to potAnA svabhAvamAM pAra vagaranuM sukha che ane A bahAra to kalpita che. ApaNe kalpanA karIene to thAya, nahIM to nA ya thAya. praznakartA : kevaLajJAna svarUpa hovA chatAM e bhUla kyAM karI beTho che ? dAdAzrI : nA, e bhUla karI nathI. e kevaLajJAna svarUpa ja che. A to vijJAnathI ahaMkAra Ubho thaI gayo che. e to pote mahIM ja che. mahIM pote kevaLajJAna svarUpa ja che. e bagaDe nahIM ke sudhare nahIM. emAM pheraphAra nA thAya. jema A sUryanI hAjarIthI A loko kAma kare evI rIte A aMdara kAma cAlI rahyuM che. AtmAnI hAjarIthI A badhuM cAle che. have e tamAre ahaMkAra badho ogaLI jAya, khalAsa thaI jAya eTale pachI e ja mukta thAya pAcho. praznakartA : ahaMkAra ogALavo kevI rIte ? AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : ahIM mArI pAse Avo to be kalAkamAM ogALI ApuM. badhA bahu jaNane ogALI ApyA. ajJAtano prenka koNa ? 196 praznakartA : ajJAnathI jagata UbhuM thayuM to ajJAnanuM preraNAbaLa koNa che ? dAdAzrI : saMyogo. praznakartA H ane jJAnanuM preraNAbaLa koNa che ? dAdAzrI : jJAnanuM koI preraNAbaLa che ja nahIM A jagatamAM. badhuM saMyogothI thAya che, saMyogothI ajJAna UbhuM thAya che. saMyogothI jJAna thAya che. onlI sAyaMTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che A. jagatanuM adhiSThAta ! praznakartA : A jagata ajJAnathI UbhuM thayuM ? dAdAzrI : hA, ajJAnathI. eya svarUpanuM ajJAna khAlI. jJAna vizeSajJAna thAya che, tene ja ajJAna kahe che. praznakartA : AmAM phoDa pUchyo che, ke adhiSThAna eTale jemAMthI vastu utpanna thaI, jemAM te sthira rahI ane jemAM laya pAmI te. e vyAkhyAne anusarI jagatanuM adhiSThAna samajAvo. dAdAzrI : A badhuM zemAMthI UbhuM thayuM che ? eTale vibhAvika AtmA, pratiSThita AtmAmAMthI UbhuM thayuM che ne emAM pachI laya thAya che ne emAMthI pAchuM utpanna thAya che ne emAM laya thAya che. mULa AtmAne kazuM levA-devA AmAM nathI. AtmAnI phakta vibhAvika draSTi utpanna thaI che. eTale bilipha badalAyelI che. bIju kazuM badalAyeluM nathI. jJAneya badalAyeluM nathI ne cAritraye badalAyuM nathI. AtmAnuM cAritra eka kSaNavAra badalAtuM nathI. tyAM narkamAM jAya che tyAMya AtmA enA potAnA cAritramAM
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 197 198 AptavANI-13 (utarArdha) rahe che ane A pratiSThita AtmA enA narkanA cAritramAM hoya che. pratiSThita AtmA eTale pratiSThA karelI vastu. 'ApaNe' mUrtimAM pratiSThA karIe chIe ne ? e pratiSThA phaLa Ape che pachI, ekTrakaTanesa kahevAya. chamAM Atma ya che, e cha vastu samasaraNa thayA kare che, niraMtara parivartana thayA kare che. e parivartanamAM bhegA thAya, tenAthI A vyatireka guNo badhA utpanna thayA. svarUpanuM ajJAna tethI karIne svarUpamAM kaMI AghuMpAchuM thayuM nathI. tAruM 'huM'paNuM badalAyeluM che. e game te ko'kanA dhakkAthI badalAyuM ke enI ve (koI paNa raste) badalAyuM. paNa badalAyeluM che ekajhekaTa. mATe e 'huM paNuM enA mULa jagyAe besI jAya eTale thaI gayuM. kazuM che ja nahIM AmAM. astitva to che ja. paNa vastutvanuM tane bhAna rahyuM nathI. mATe e bhAna tAruM AvI jAya to tuM te ja rUpe chuM. AtmA pharI samo karavo paDato hota to to koIno ya nA thAya. pachI A to loko ema jANe che ke A samo karIe. ene sthira karIe to enI caMcaLatA jAya e badhuM A DakhAmAM paDI gayA che. bajotuM Adi vijJAna ! praznakartA : have A jJAna ke ajJAna e bannenuM Adi kayuM ? dAdAzrI : bannenuM Adi vijJAna. mULa AtmA, vijJAnamaya AtmA. emAMthI A jJAna ne ajJAna, taDako-chAMyaDo be zarU thaI gayA. ene sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA thayA eTale krodha-mAnamAyA-lobha UbhA thayA. temAM krodha ne mAna enAthI 'huM' thayuM ane lobha ane kapaTathI 'mAruM thayuM. praznakartA : vyatireka guNo je utpanna thayA eTale ajJAna UbhuM thayuM? dAdAzrI : vyatireka guNo e ja ajJAna. te nA hoya to kazuM che nahIM. e benA bhegA thavAthI UbhuM thayuM. praznakartA : vijJAnamAMthI jJAna ane ajJAna kevI rIte UbhuM thayuM ? dAdAzrI : A vijJAna eTale AtmA. A cha vastuo bhegI thaI, eTale A cha vastuo bhegA thavAthI, vyatireka guNo UbhAM thayA ane vyatireka guNono A saMsAra che badho. cha vastuo chUTI pADavAthI vyatireka guNo UDI jAya ke badhuM UDI gayuM. ahaMkAratI utpati ! praznakartA : paNa A ahaMkAra nA hota to Atmazodha kevI rIte thAta? sApekSa to kharuM ne kaMIka ? dAdAzrI : e nA hota ke hota, e to ajJAnatAno svabhAva che ke ajJAnatA vagara ahaMkAra Ubho ja nA rahe. ajJAnatA hatI tyAM sudhI amane yu ahaMkAra hato.. praznakartA : ahaMkAra kyAMthI Avyo ne kone Avyo ? dAdAzrI : kyAMthI Avyo ne kyAre nahIM. A je bhogave chene, te ahaMkAra che. praznakartA : kone ahaMkAra Avyo ? dAdAzrI : jene aNasamajaNa tene. ajJAnane ahaMkAra Avyo. praznakartA : ajJAna konuM ? dAdAzrI : be vastu. ajJAna ane jJAna. jJAna eTale AtmA ane ajJAna eTale anAtmA. tene ahaMkAra Avyo, ajJAnane. eTale ahaMkAra Avyo tenuM A badhuM UbhuM thaI gayuM. te rAta-dahADo ciMtA-upAdhio, saMsAramAM nA game toya paDI rahevuM paDene, kyAM jAya che ? kyAM javAya ? tyAM ne tyAM ja. eTale ahIM khATalAmAM sUI rahevAnuMne, UMgha nA Ave toya ? praznakartA : ahaMkAra kyAMthI utpanna thayo ?
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 199 2% AptavANI-13 (utarArdha) ahaMkArane gaLyuM lAge nahIM tyAM sudhI e kahe nahIM ke A sAkara che. eTale ahaMkArano niveDo karavAno che. AtmAno to niveDo thayelo ja che. jJAta, sva-para prakAzaka ! dAdAzrI : ahaMkAra e ja ajJAnane. ajJAna ne jJAna be judI vastu che. ApaNe ahIM AgaLa atyAre eka, moTA zeTha AvyA che, e zeTha bahu suMdara vAtacIta kare, paNa ko'ke aDadho ratala brAnDI pAI dIdhI emane, pachI e vAta kevI kare ? praznakartA: brAnDIno saMyoga thayo, eTale bIjI vAta pharI. dAdAzrI : nA, A saMyoga bhegA thayA chene, eTale badhuM A UbhuM thayuM. jJAna svarUpane saMyoga bhego thayo eTale A bhrAMti utpanna thaI. jema pelo zeTha ema kahe chene ke huM to vijayazrIjI mahArAjA chuM, Ama chuM, tema chuM, bole.... praznakartA : dAdA, to jJAna kyAMthI utpanna thayuM ? dAdAzrI : jJAna to utpanna hoya ja nahIMne ! jJAna to paramenanTa vastu che. bahAranI vastuone laIne ajJAna UbhuM thayuM, jema pelo dArU pIdhone, saMyogathI. eTale pachI A badhA saMyogothI chUTI jAya to badhuM mukta thAya. praznakartA : bhAva karyo to te ajJAnano saMyoga thayone ene ? dAdAzrI : bhAvano kazo savAla nathI. ajJAnano saMyoga nathI bhego thato. bIjA saMyogo bhegA thAya che. pelo dArU pIdhone ? ajJAnatA e ja ahaMkAra ja che. praznakartA: AtmA to mULa prakAza che, anaMta zaktivALo che, to ene A ahaMkAra kyAMthI AvI jAya che ? dAdAzrI : ene kyAM AvI jAya che ? ajJAnatA e ja ahaMkAra che. praznakartA : AvaraNa Ave toya vAMdho zuM che ? e pote to jANe ja chene ke huM prakAza chuM. dAdAzrI : emAM dahADo vaLe nahIMne, ahaMkArane zo lAbha ? praznakartA : AtmAnI anUbhuti tamane thaI, AtmAnuM jJAna thayuM. have bIjAne tame AtmAnuM jJAna Apo cho. kAraNa ke dAdA pote AtmajJAnI che ne ! bIjAne AtmA ajJAnI jANIne Apo ke jJAnI jANIne Apo ? dAdAzrI : ajJAnI jANIne. praznakartA: AtmA to vyApaka che, ekarUpa che. dAdAzrI : nA, e AtmAne ame joIe kharAM ne ajJAnIne ya joIe. bannene judAM joIe. jene krodha-mAna-mAyA-lobha baLatarA che e ajJAnI ane baLatarAM nathI, enuM nAma jJAnI. praznakartA : eTale ke A ajJAnanA jJAnane paNa jAgRti jANe che, eTale e banneno draSTA bane che jJAnI, ajJAnanA jJAnano ane jJAnanA jJAnano? dAdAzrI : banneno. jJAnI bannene jANe. sva-para prakAzaka, sva eTale jJAnane jANe ane para eTale ajJAnane jANe, sva-para prakAzaka pote che. eTale emAM kazuM khAmI nathI rahetI. ane ajJAnI parane ekalAne ja prakAza kare, e svane prakAza nA kare. jJAta hoya sahaja, vicAreluM nahi ! vicAravAthI, je je kaMI vicArIne karma karavAmAM Ave e badhuM ajJAna UbhuM thAya ane nirvicArathI jJAna thAya. e sahaja hoya ! vicAreluM e jJAna gaNAya nahIM. vicAra eTale e badhuM maDadAla jJAna kahevAya ane A sahaja e vijJAna kahevAya. e cetana hoya, kAryakArI hoya. ane peluM vicAreluM badhuM ajJAna kahevAya, jJAna kahevAya nahIM ane kriyAkArI nA hoya, pariNAma nA pAme. pachI kahe ke huM jANuM chuM paNa thatuM nathI, huM jANuM
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 201 202 AptavANI-13 (utarArdha) chuM paNa thatuM nathI. enI meLe gAyA kare. evuM kaMI sAMbhaLeluM tame koi mANasa bolato hoya evuM ? praznakartA H ghaNAM ya bolatA hoya che. dAdAzrI : badhA ya A bole, A ja bole che. jANeluM avazya thavuM ja joie ane nA thAya to jANavuM ke eNe jANyuM ja nathI. ane vicAreluM jJAna e jJAna nA kahevAya. e to jaDa jJAna kahevAya. jaDa vicArothI je utpanna thAya e to jaDa che. vicAro ja jaDa che. praznakartA : jJAna A sahaja rIte je AvatuM haze ke sahaja rIte thatuM haze enuM zuM kAraNa ? dAdAzrI : ene badhuM AgaLa che te bIjA bhavono badho mAla bharelone, te badho samajI samajIne bharelo. te sahaja rIte utpanna thAya. samajIne-jANIne mahIM bharelo. vicAra karIne jANeluM e kAma lAge nahIM. pachI samajIne bhareluM hoya to kAma lAge. praznakartA: te A samajIne bhareluM hoya to e sahajamAM AvI jAya. dAdAzrI : sahajamAM Ave to ja e vijJAna kahevAya, nahIM to vijJAna ja nA kahevAya. A hindustAnamAM eka paNe mANasa jJAna to bhale bAjue rahyuM, paNa ajJAna jANI zake, tenA huM darzana karavA taiyAra chuM. koi ajJAna paNa saMpUrNa jANI zakyo nathI haju. kAraNa ke ajJAna je saMpUrNa jANe, te sAme kinAre jJAnane samajI jAya. jema ghaune jANe e kAMkarAne samajI jAya agara kAMkarAne jANe e ghauMne oLakhI jAya. beu zIkhavuM nA paDe, eka ja zIkhavuM paDe. paulika jJAnane ajJAna kahevAya che ane AtmajJAnane jJAna kahevAya che. te jo pudgalanuM badhuM jJAna nA hoya to AtmAnuM jJAna thAya nahIM. kAraNa ke bhUlathApa khaI jAya. eTale ene nirbheLa karavA mATe banne jJAna joie. AtmA ekalo nirbheLa banI zake nahIM. jo pudgalanuM jJAna nA hoya to pachI thoDo bheLaseLavALo thai jAya. praznakartA: je kAraNe ApaNe jagatamAM AvyA e ja kAraNa ApaNane mokSe nahIM laI jAya ? dAdAzrI : nA. jagatamAM lAvanAruM kAraNa juduM hatuM. A kAraNa juduM. jagatamAM lAvanAruM kAraNa e ajJAnatA hatI ane jJAnathI A bAju mokSe jaie. ajJAnathI jagata bhaNI cAlyA, have jJAnathI A bIjI bAju eTale mokSe jaie. eTale ajJAnathI jeTaluM cAlyA'tA eTaluM badhuMya pAchuM pharavuM paDaze, jo cAlyA nA hota to pharavuM nA paData pAchuM. te je je khAMcAmAM pharI AvyA te badhA khAMcAmAM rahIne pAchuM AvavuM paDaze. eTale ajJAnathI UbhuM thayuM'tuM A jagata, potAnA svarUpanuM ajJAna. 'huM koNa chuM' e bhUlI gayo, enuM bhAna jatuM rahyuM. have 'huM koNa chuM' evuM bhAna karAvIe eTale chUTuM thatuM jAya. mAyAnuM sAcuM svarUpa ! praznakartA : mAyA eTale zuM ? dAdAzrI : mAyA eTale je vastu jevA svarUpe che tevA svarUpe nahIM dekhAtAM, judAM ja svarUpe dekhAya, ApaNane bhUlAvAmAM nAkhI de. ene eka jarUrI che "baMdhatatuM jJAta' thavuM! haju to baMdhanamAM Avyo chuM evuM jANatA nathI. 'huM baMdhanamAM chuM' e jANe tyAre jANavuM ke A mANasa kaMIka UMcI samajaNazakti dharAve che. baMdhanamAM Avyo chuM ema jANe, tyArathI ja che te muktinI ArAdhanA kare. nahIM to kare nahIMne ! A to nathI baMdhanamAM Avyo, nathI mukta thayo. nathI bhalIvAra AmAM Avyo, nathI AmAM Avyo. nA saMsAra rUDo dekhAyo, saMsAramAM pAra vagaranI Adhi-vyAdhi ne upAdhi ane nA mokSamArganI vAta thaI !
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 203 204 zabdamAM kahevAya ke mAyA eTale nija svarUpanI ajJAnatA. A badhuM ajJAnane laIne mAyA dekhAya che. svarUpanuM ajJAna che mATe mAyA UbhI thaI che. svarUpanuM ajJAna gayuM eTale mAyA gaI. bAkI mULa svarUpe nahIM dekhAtA anya svarUpe dekhAya, enuM nAma mAyA. A pudgala mULa svarUpe AvuM nathI. pudgala mULa svarUpe bahu suMdara sAruM che, paNa e to anya svarUpe dekhAya che pudgala. mAyA darzanIya nathI, e bhAyamAna pariNAma che. mAyA eTale ajJAnatA, bIjuM kazuM ja nahIM. AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : mAyA judI vastu che. pudgalane ne mAyAne levA-devA nathI. mAyA to eka prakAranI mAnyatA che. lokoe mAnyatA karI che eTale te bhAyamAna thAya che ke A bhagavAnanI mAyA che. bAkI bhagavAnanI mAyA hoya nahIM. A to ajJAnatA ja che khAlI ! mAyA upara to lokoe kevaDAM kevaDAM moTAM svarUpa lakhyAM ! bahu bahu lakhAyuM, A mAyAe to lokonuM tela kADhI nAkhyuM che ne ! mAyA keTalI jabarI che paNa enuM rUTa kojha zuM ? ajJAnatA. ajJAnatA jAya eTale badhuM jAya ! mukhya vastu svarUpanI ajJAnatA eTale ja mAyA ane e ajJAnatA jAya eTale pachI jema che tema dekhAya. basa, e ajJAnatAthI UMdhuM dekhAya praznakartA : ajJAnatAnA hisAbe ja mAyAne ? dAdAzrI : mAyA UbhI rahI che ajJAnatAne lIdhe. eTale mAyA koi vastu nathI, ajJAnatA ja mukhya vastu che. enuM phAunDezana ajJAnatA che. AkhA jagatanuM phAunDezana ja ajJAnatA che. praznakartA : ajJAnatAnuM phAunDezana ahaMkAra gaNAya ? dAdAzrI : nA, ahaMkAra nahIM, ajJAnatA ja phAunDezana. rUTa kojha ajJAnatA ja che. bhalene game eTalo ahaMkAra hoya teno vAMdho nathI, paNa ajJAna jAya eTale badhuMya gayuM. praznakartA : Ape ema kahyuM ke mAyA darzanIya nathI ane bhAyamAna che, eTale zuM ? dAdAzrI : bhAyamAna eTale khAlI bhAse che eTaluM ja che, e darzanIya nathI. yathArtha svarUpa ajJAta taNuM ! praznakartA : ajJAnanuM svarUpa zuM che ne kyAMthI Ave che ? dAdAzrI : "caMdubhAI' 'tamAruM nAma pADyuM ahIM AgaLa ne 'tame' mAnI lIdhuM pAchuM. 'caMdubhAI" nAma khoTuM nathI. 'caMdubhAI' to oLakhavA mATenuM sAdhana paNa tame mAnI lIdhuM e ajJAna. roMga bilipha kahevAya e. pachI A chokarAno phAdhara thauM, Ano mAmo thauM, Ano kAko thauM, Ano kUvo thauM, Ano dAdo thauM, A keTalI roMga bilipho beThI che, bolo ? have A roMga bilipho e ajJAnanuM AkhuM svarUpa. ApaNe roMga biliphomAM paDyA chIe. ApaNane zenI jarUra che ? roMga bilipho du:khadAyI thaI paDI, eTale ApaNe sukha khoLIe chIe. kAraNa ke mULa ApaNo svabhAva sukhIyo che. eTale mULa svarUpamAM AvIe tyAre pAchuM sukha thAya. A roMga bilipha eTale ADA cAlyA ApaNe. eTale A roMga biliphone ame phrekTara karIe ane rAITa bilipha besADIe. rAITa biliphane samyak darzana kahe che. ane samyak darzana, samyaka jJAna, samyaka cAritra enAthI mokSa che. samyaka darzana eTale A je vAMke juo cho e ame sIdhuM dekhADI daIe, draSTiphera karI ApIe. ajJAnanuM svarUpa Apane samajAyuM barobara ? praznakartA : darzanIya nathI eTale zuM ? dAdAzrI : e dekhAtI nathI. dekhAya che evuM lAge che, bhAse ja che khAlI ! praznakartA : A pudgala badhuM dekhAya che e zuM mAyA nathI ?
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAne 205 206 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : hA. dAdAzrI : have enI sAmI bAju jJAnanuM svarUpa. uttara-dakSiNa jema sAmasAmI che evuM enI sAme, jJAnanuM svarUpa A che. tame caMdubhAI ema, tame to tamArI meLe jANo ne ? praznakartA: koIe kIdheluM. dAdAzrI : nA, paNa kIdhelA jJAnane zuM karavAnuM, jANeluM jJAna hovuM joIe. praznakartA : dAdA paNa kIdheluM te sAcuM ja kIdheluM hoya ne ! dAdAzrI : emanI upara vizvAsa eTale ja ne ! A kIdhelA jJAnathI jagata cAle che ane jANelA jJAnathI mokSe javAya che. praznakartA : jJAna eTale je phakta jANeluM te jJAna kahevAya ? dAdAzrI : basa, ApaNe kharekhara je chIe, zuddhAtmA chIe e jANeluM, anubhaveluM hoya e jJAna. praznakartA : bAkI badhuM kIdheluM ja ? dAdAzrI : kIdheluM jJAna. tamAruM nAma caMdubhAI, e kyAMthI tame jANI lAvyA ? zI rIte eno tALo malyo ? tyAre kahe, phoIe pADeluM. basa, eTaluM ja jANe che, eTale kIdheluM jJAna A. praznakartA : ne peluM anubhaveluM. dAdAzrI : anubhaveluM jJAna e mokSe laI jAya ane A kIdheluM jJAna saMsAramAM rakhaDAve. AdhAra Ape ajJAtate... mULa to anAtha ane pAcho Teko de, pote ja AdhAra kare. AdhArI thAya ane ajJAnane AdhAra 'pote' Ape. huM ja caMdulAla, mane nA oLakhyo ? alyA mUA, ene zuM kAma AdhAra Ape che ? ajJAna che. A to ! ene AdhAra Apa Apa kare che. ane ApaNane A jJAna prApta thayuM to nirAdhAra thayuM ke patyuM. A jagata AdhAra ApIne UbhuM rahyuM che. pote ja AdhAra Ape che. jo AdhAra nA Ape, to A jagata paDI jAya. A jJAna maLyA pachI 'huM'paNuM 'huM'mAM besI gayuM. eTale ajJAna nirAdhAra thayuM, eno AdhAra khasI gayo. eTale pachI ajJAna paDI jAya. AdhArane lIdhe A badhuM UbhuM rahyuM che. je ajJAna nirAdhAra thayuM, tene ApaNe AdhAra ApatA'tA ke huM caMdubhAI chuM, huM zAha chuM, huM jaina chuM, huM phalANA chuM, huM phalANA chuM. huM sittera varSano, sAMITha varSano chuM, pacAsa varSano chuM, badhuM varaso ya potAnA che. te AdhAra ApatA'tA. te AdhAra badho nirAdhAra thaIne paDI gayo, enI maLe. A ajJAna ane bhrAMti badhI AdhAra ApIne UbhI rAkhelI che ApaNe. jJAna ApyuM eTale meM kahyuM, AdhAra choDI do. eTale nirAdhAra thaIne paDI jAya badhuM. praznakartA : pachI ekalo AdhAra to AtmA ja rahe ne ? dAdAzrI : nahIM. 'pote' ja rahyA pachI. ApaNe koI cIjanA AdhAra ApanArA rahyA ja nahIM. pahelA to AdhAra ApanAra hatAne, mATe bhrAMti hatI. have AdhAra ApanArA gayA. nirAdhAra thayuM badhuM, paDyuM saDasaDATa ! eTale ajJAna nirAdhAra thayuM eTale ajJAna paDyuM. eTale rahyo prakAza ekalo ja, te pAcho sva-para. tamArI jAtane ya prakAza kare ne caMdubhAIne zuM zuM thayuM che, te ya prakAza kare. parano prakAze ya kare ne potAnI jAtane ya prakAza kare, jJAna prakAza ! dhanya chene vItarAga vijJAnane ! phera che bhrAMti te ajJAtamAM ! praznakartA : bhrAMti ane ajJAnamAM phera kharo ?
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna dAdAzrI : bahu phera, bhrAMti ane ajJAnamAM. praznakartA : bhrAMti kone kahI ? ajJAna kone kahevAya ? 207 dAdAzrI : ajJAnamAMthI janma pAmelI enuM nAma bhrAMti. ajJAnamAMthI bahu cIjo janma pAme, emAM eka phaNago A bhrAMtino paNa phUTe. praznakartA : jarA ene dAkhalo ApIne samajAvone ! dAdAzrI : bhrAMti to ApaNe jJAna lIdheluM hoya ne, tene bhrAMti nA hoya. paNa ene ya jo ATalI brAMDI pI lIdhI to bhrAMti UbhI thaI jAya. na thaI jAya ? praznakartA : hA, thaI jAya. dAdAzrI : tethI kaMI ajJAna thaI gayuM kahevAya nahIM. paNa 'huM caMdubhAI chuM' evuM bole pachI ? pachI e kahe ke, meM ja karyuM che A. lyo, thAya e karI lo. bole ke nA bole ? e bhrAMti kahevAya. loko kahe, ene bhrAMti thaI gaI che. ajJAnamAMthI UbhI thanArI cIja che e. praznakartA : A to bhrAMti ne ajJAnano taphAvata pUchato hato. dAdAzrI : emAM bhrAMti e to ajJAnano eka bhAga che. emAMthI jJAna thatAM thatAM to bahu vAra lAge. e bhrAMti jAya to ya amuka bhAga ocho thayo kahevAya ajJAnano. te have bhrAMti gaI e kaMI jJAna thayuM nahIM. tamane to phakta 'huM zuddhAtmA chuM' te eka pratIti ja beThI. have jJAna thavA mATe bIjAM sAdhano bhegA thaIne jJAna thaze. A samyak darzana thayuM A. have samyak jJAna thavA mAMDyuM. mArga A che. A to tamane ThokI besADeluM eka vAkya cAle nahIM. e ja hiMsA kahevAya ne ! koI vastune ThokI besADavI e to hiMsA kahevAya. mAnyatAo sAcI hoya ke khoTI, beu jAtanI hoya ane darzana satya ja hoya. AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : mAneluM jJAna ane jANeluM jJAna, e bemAM phera zuM ? dAdAzrI : jANeluM jJAna anubhaveluM. ane mAneluM eTale sAkara gaLI che, evuM tuM mAnuM paNa ene gaLI eTale zuM samajuM ? ane jANeluM eTale tAre pharI pUchavuM ja nA paDe. sAkara lAve atyAre ? anubhava karavo che ? karI jone, sAkarano anubhava karI lIdho che ? tyAre vAMdho nahIM. e mAnelIno, anubhava nahIM karelo ? 'sAkara gaLI che' e mAnyuM ane peluM jANyuM e anubhaveluM. 208 zuM jJAta AveluM jatuM rahe ? praznakartA : samajaNa ne jJAna AvI ane pAchuM jatuM rahe ? dAdAzrI : jatuM rahe e jJAna nA kahevAya. samajaNa AvIne jatI rahe paNa jJAna jatuM nA rahe. praznakartA : ajJAnatA ane gerasamajaNa eka ja vastu che ke judI ? dAdAzrI : gerasamaja e to UbhI thAya. pachI samajathI nIkaLI jAya. paNa ajJAnatA jAya nahIM. gerasamajanI AMTI to paDI, te pAchI AMTI ukalI jAya. e to ApaNane koika AMTI kADhI Ape. paNa ajJAnatA to jJAnI puruSa vagara jAya nahIM. praznakartA : ajJAna kevI rIte nIkaLe zake ? dAdAzrI : jJAnI pAse gayA eTale ajJAna nIkaLe. jo jJAnI pAse gayA ApaNe ane ApaNuM ajJAna nIkaLI nA jAya to e jJAnI ja hoya. e enI sAbitI che. eTale evuM kahyuM che ne, jJAna jJAnI pAsethI ja prApta thavuM joie ! praznakartA : A badhAnuM mULa ajJAna che ke moha che ? dAdAzrI : e ajJAnamAMthI ja moha kahevAya che. e ajJAna jeTaluM ochuM thAya che ne eTalo moha ocho thayo kahevAya. mULa ajJAna che,
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ejJAna 209 210 AptavANI-13 (utarArdha) aMdhAruM ghora. pachI enA vibhAjana che moha ne e badhuM to. AtmajJAna thAya tyArathI mohanA aMzo ochA thAya che paNa AtmajJAnanA kaMI aMzo hotA nathI. AtmajJAna savAza che. moha ocho thAya to enA aMza hoya che. jJAtato che aMta, tahi ajJAtato ! praznakartA: jJAnano koI aMta kharo ke uttarottara teno vistAra vadhato ja jato hoya che ? dAdAzrI : evuM chene, ajJAnano aMta nathI. A aMta zAno nathI ? ajJAnano aMta Avato ja nathI. eno cheDo ja nathI. jJAna to aMtavALuM ja hoya. phAInala thavuM ja joIe. nahIM to phAInala thayA pachI to huM A kaMI boluM chuM ke phAInalanI mArI parIkSA apAI gaI, te phAInalamAM nApAsa thayo chuM. paNa parIkSA to apAI gaI chene phAInalanI ? eTale phAInala limiTa kharI. lAbha nA uThAvyo to A lo levalamAM zuM lAbha uThAvavAnA ? eka phero rAjAnA divAna thAya ane bIje vakhate AdivAsI thAya evuM A jagata. A AdivAsImAM che te tyAM AgaLa bekAra sIjhananAM cokhA pAkyA hoya ne khuza khuza ane divAnane to game eTaluM sonuM ApIe toya khuza nA thAya. paNa eno e ja jIva pAcho, tyAM gayo to evA saMjogo pramANe thaI jAya che. ajJAtanA AdhAre aTakyo mokSa ! praznakartA : have pAcho deha e anaMta kALa sudhI rahevAno ? dAdAzrI : potAnA svarUpanuM ajJAna tenAthI A UbhuM rahyuM che. ajJAna jaze eTale A vyavahAreya chUTI jaze ne deheya chUTI jaze. praznakartA : eTale 'huM' ajJAnatAthI Ubho thayo che kharekhara ? dAdAzrI : badhuM ajJAnatAthI ja che. A badhuM ajJAnatAnuM ja pariNAma che. aMdhArAne laIne ja loko du:kha bhogave che, nahIM to du:kha to hotuM haze ? jyAM ajavALuM hoya, prakAza hoya, tyAM duHkha nA hoya. aMdhAruM hoya tyAM ja du:kha hoya. tethI A prakAzanI ja vAto karIe chIe. ApaNe Akho dahADo zenI vAto karIe chIe ? prakAza kema utpanna thAya enI ja vAto cAlyA kare che. praznakartA : eTale ajJAnatA ya anAdikALathI che ? dAdAzrI : anAdikALathI badhuM jayArathI che tyArathI ja, ajJAna badhuM anAdikALathI ja cAlyuM AvyuM che. paNa A jJAna maLe che tyAre eno aMta Ave che. jagata pAse che buddhijanyajJAta ! lokomAM jJAna zabda hoya ja nahIM ne ! akSare ya jJAna hoya nahIM. AkhA jagatamAM nathI jJAna. jJAna zabda kyAMthI lAve ? eTale moDhe bole ke mane jJAna che, mane jJAna che. paNa e samajato nathI ke, jJAna kone uttarottara eno vistAra vadhato jato hoya to to pachI e jJAna ja nA kahevAya. ajJAna ja kahevAya. A vyavahAramAM cAluM rahyuM chene, e ajJAna, kalpitarUpe jJAna che. che ajJAna paNa kyA rUpe jJAna che ? kalpita. keTalAMka kalcarDa hIrAkaMThI hoyane, Ama kalcarDa motInI mALA hoya ne ApaNe sAcI mAnIe enA jevI vastu. jJAna to aMtavALuM che. eno vistAra vadhato jato nathI. praznakartA : to pachI pUrNatA eTale zuM ? dAdAzrI : pUrNatA eTale aMta Ave, e pUrNa jJAna kahevAya. ane jeno aMta ja nA Ave e ajJAna kahevAya. ApaNe cAla cAla karIe paNa gAma nA Ave, tyAre kayo rasto kahevAya ? rasto khoTo chene ? te A anaMta avatArathI A jANyuM che, AthI paNa hAI levalanAM jJAna jANyA'tA. A to atyAre lo levalamAM AvyA ulTAM, hAI levalamAM tame
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 211 212 AptavANI-13 (utarArdha) buddhi, citta, ahaMkAranI, eno AdhAra paNa ajJAna to kharuMne ? dAdAzrI : haM. e ja kriyAvALuM jJAna. 'huM karuM chuM' e kriyA ane enuM je jJAna, e badhuM jJAneya ajJAna ane kriyA ya ajJAna pachI... praznakartA H ahaMkAravALuM jJAna e eka prakAranI mAhitI ja thaIne ? to mAhitI ane jJAnamAM zuM pharaka ? dAdAzrI : mAhitI badhI vinAzI hoya ane TempararI eDajasTamenTa hoya ! jJAna avinAzI hoya. praznakartA eTale enI pAse je jJAna che, e jJAna to enA mATe to kriyAkArI ja che ne ! e pramANe e varyA kare che, e pramANe bole che, e pramANe vicAre che. dAdAzrI : paNa enI joDe ahaMkAra chene ! kahevAya te ? pote bole kharAM, jagatamAM bahu loko bole, jJAna. praznakartA : tame jene jJAna kaho cho e ane jagata jene jJAna kahe che emAM zuM bheda kahevA mAMgo cho ? dAdAzrI : evuM che ne, jagata jene jJAna kahe chene, e jJAna ja nathI. paheluM samajAvuM tamane. pahelAM sAMbhaLI lone. jJAna nathI kema karIne ? buddhi che A jagatane. buddhimAM raheluM che AkhuM. jJAnamAM nahIM paNa buddhimAM. AkhA jagatanA tamAma sabajekTas jANe, paNa e jJAnamAM nahIM. e badhuM ATaluM jJAna che evuM nA kahevAya, buddhi kahevAya. ane potAnuM svarUpa 'huM koNa chuM' ekaluM ja jANe, e jJAna kahevAya. kriyAvALuM jJAna mAtra ajJAta ! eTale A badhuM bhrAMtijanya jJAna che, tenA karatAM kaMI navuM jJAna jANavA jevuM hoya ane je sAcuM, yathArtha jJAna hoya, traNeya kALane mATe tema ja rahe che e jJAna che. ane A brAMtijanya jJAna te pheraphAra thayA ja kare che. amuka DisIjhana nathI AvatuM ane virodhAbhAsa lAge e indriya jJAna, atIndriya jJAna e jJAna kahevAya. indriyonI jyAM jarUra nathI paDatI, jyAM mana-buddhi-citta ne ahaMkAra kAma nathI karatAM, tyAM e atIndriya jJAna hoya che. praznakartA : jarA samajavuM che ke A kriyAvALuM jJAna je che, e zuM kahevAya ? dAdAzrI : e ajJAna kahevAya. praznakartA : ane e ahamathI UbhuM thAya che ? dAdAzrI : haM. A badhuM cAle che te jJAna, jagatanuM cAle che te kiyAvALuM jJAna che. praznakartA : ane ApaNI aMdaranI paNa je kriyAo che - mana, praznakartA : eTale kriyAkArIno artha zuM kahyo ? A cetana jJAna kriyAkArI kahyuM... dAdAzrI : ahaMkAra che to enI kriyA thaI zake. kriyAkArI kharuM, paNa ahaMkAra hoya to thaI zake. nahIM to nA thAya. ane peluM enI meLe, pote jAte ja kriyA kare. eTale cetana jJAna, svayaM kriyAkArI. praznakartA : barobara, A vizeSajJAna, ahaMkAra hoya to kriyAkArI thAya. dAdAzrI : nahIM to nahIM. eTale ahaMkAranI jarUra A vizeSajJAnamAM. ApaNe A jJAna jANI levuM ke 'huM pote koNa chuM." pachI e jJAna enI meLe ja kAma karyA kare. tamAre kazuM karavAnuM nahIM. jJAna ja kAma karyA kare. ApaNe to kazuM karavAnuM nathI. jANI levAnuM ne samajI levAnuM.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 213 sthiti surata sTezane jJAta thayuM tyAratI ! praznakartA : tame kahyuM ke 1958mAM tamane jJAna thayuM suratanA sTezane, e pahelAM tamArI zuM sthiti hatI ? dAdAzrI : are ahaMkArI, gAMDI sthiti, baMdhanavALo. e baMdhana dazAe joyelI che. ema mane khyAla che ke baMdhana dazA AvI hoya ane A mukta dazAnAM bhAnaneya huM jANuM chuM. praznakartA : e jJAna Apane kaI rIte thayuM ? dAdAzrI : e to badhAM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, badhA saMjogo bhegA thaI gayA, thAya tyAre thaI jAya. e ko'kane ja thAya, bAkI thAya nahIM, e vastu thAya nahIM. AvuM thaze evuM meM mAneluM ja nahIM. praznakartA : Apane jJAna thayuM te vakhatanI ApanI sthitinI jarA vAta karazo amane ? dAdAzrI : sthiti to AnI A ja. rIta-bIta hoya nahIM emAM. ane heya... mahIM AvaraNa tUTI jAya. mahIM AvaraNa khulluM thaI jAya. ane tamane gUMcAva cho tyAre mahIM sUjha paDe che kharI ke nahIM paDatI ?! e AvaraNa tUTe che eTale sUjha paDe. evuM A AvaraNa tUTe che eTale jagata koNa calAve che, kevI rIte cAle che, huM koNa chuM, A koNa che, e badho khyAla khullo thaI gayo. te jeTaluM bolAya eTaluM huM boluM chuM. bIjuM to anubhava che, e tame jAte jozo tyAre. bIjuM to vANI ja nathI tyAM AgaLa, bIjuM vyakta karavA mATe vANI nathI. eTale atyAre to 'huM koNa chuM ?" e jANyuM eTale badhuM ja thaI gayuM, kampliTa phUla thaI gayuM. praznakartA H eno anubhava zuddhAtmAne thayo ke pudgalane thayo, kone thayo e anubhava ? dAdAzrI : e anubhava, pote potAne ja jANyo, bIjuM kazuM nahIM. pArakAMne 'huM' mAnato hato, te pote potAne jANyo ke, "A huM chuM, A 214 nhoya.' juduM paDI gayuM ! AptavANI-13 (utarArdha) AtmA : svAdhIta - parAdhIta ! praznakartA : to pachI e kaho ke AtmA svAdhIna ke parAdhIna ? dAdAzrI : svAdhIne ya che ane parAdhIne ya che. ajJAnanA AdhAre parAdhIna che ane jJAnanA AdhAre svAdhIna che. eTale puruSa puruSArtha sahita che. tyAM sudhI puruSArtha nAma che ja nahIM koI jAtano ya. e brAMta puruSArtha che teya eviDansanA AdhAre. naimittikanA AdhAre che. eTale jJAna prApti thAya pachI je puruSArtha thAya te puruSa thayA pachIno che. pachI AtmA svAdhIna che. praznakartA : jJAna thaI jAya ane AtmA svAdhIna hoya to pachI AtmAne kaMI karavAnuM rahetuM nathI. ane ajJAna hoya ane parAdhIna hoya to parAdhIna kaMI karI zakato nathI, eTale AtmAe zuM karavuM e samajaNa paDe ja nahIM ? dAdAzrI : AtmA jJAna thayA pachI puruSArtha ja kare che. praznakartA : puruSArtha vagara jJAna nA thAyane ? ekaDo zIkhavA mATe ya puruSArtha karavo paDe ane tame kaho cho jJAna thayA pachI puruSArtha thAya e kevI rIte ? che ? dAdAzrI : jJAna pachI ja puruSArtha thAya. praznakartA : ene pahelAM puruSArtha nA joIe ? dAdAzrI : puruSArtha hoya ja nahIMne parasattAmAM. niraMtara parasattAmAM je jIve che, ene puruSArtha kevo bicArAne ? kahevo hoya to ya bhrAMtino puruSArtha kahevo paDe ke bhaI, zA AdhAre AgaLa vadhe che ? e to naimittika puruSArtha, bhrAMtino puruSArtha che. praznakartA : ajJAnamAM jene puruSArtha mAne che te naimittika puruSArtha
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 215 216 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : e ya puruSArtha joya. e to ene bhAna ja nathI ajJAnamAM bhAgye ja koI mANasa samajato hoya ke Ane puruSArtha kahevAya. praznakartA : jo ajJAna dazAmAM puruSArtha na hoya to kyA baLe AtmAne jJAna thAya ? ajJAnamAMthI jJAnamAM Ave ? dAdAzrI : puNyanA baLe. puNyAnuM baMdhI puNyathI jJAnI puruSa bhegA thAya. ane jJAnI kRpAthI jJAna prApta thAya. puruSArtha jJAna thayA pachI ja thAya. pahelAM hoya nahIM. pahelAM bhrAMti ja hoya. puruSa thayA pachI puruSArtha thAya. prakRti ne puruSa be judAM paDe. jJAna thAya eTale puruSArtha zarU thAya ane tyAM sudhI prakRti ne puruSa be ekAkAra che. tanmayAkAra che tyAM sudhI bhrAMti che. che paNa saMjoga kone AdhIna che? praznakartA : ApaNA karmane AdhIna che. dAdAzrI : to karma kone AdhIna ? praznakartA H Apa samajAvo, mane khyAla nathI Avato. dAdAzrI : evuM che ke, ApaNe atyAre je chIe ne, te vastumAM ApaNe kharekhara zuM chIe ? A nAmarUpa nathI ApaNe. vyavahArarUpa nathI ApaNe. to kharekhara zuM chIe ApaNe ? tyAre kahe che, jeTaluM ApaNuM jJAna ane jeTaluM ApaNuM ajJAna eTaluM, e ja ApaNe. jJAna hoya e pramANe saMjogo bAjhe. ajJAna hoya to te pramANe saMjogo bAjhe. jJAna-ajJAnanAM pramANe saMjogo bAjhe che. praznakartA ane e jJAna-ajJAna pramANe karma thAya ? dAdAzrI : hA. te pramANe karma thAya ne tenA hisAbe A badhA saMjoga bAjhe. UMco mANasa te UMcI jAtanA karma bAMdhe. ene jJAna UMcuM eTale. halako mANasa nIcI jAtanA karma bAMdhe. eTale jJAna ane ajJAnanA hisAbe e bAMdhe che. tyAre kahe che, e emanA hAthamAM che ? tyAre kahe, nA, e pote ja che e. A nAma e pote nathI, ahaMkAra e pote nathI, 'A' pote che. pote' zuM che ? praznakartA : sinemA jovA jAvuM hoya to jaldI jatAM rahevAya paNa ahIM satsaMgamAM AvavuM hoya to jaldI na avAya. dAdAzrI : enuM zuM kAraNa ? praznakartA H emAM nirmANa thayuM haze evuM ? dAdAzrI : sinemAmAM mana sahakAra Ape. eTale pachI e slIpa thAya che te nIce adhogatimAM jAya che. e game. helpa kare nahIMne, ema ne ema ja slIpa thayA kare. peluM caDhavAmAM mahenata, dhyeyapurvaka javAmAM mahenata karavI paDe. A nIce javAmAM slIpa thayA kare. utaravAnuM ya nahIM. slIpa ja thAya, enI meLe ja slIpa thAya. tamane koI divasa slIpa karyuM nahIM hoya, kareluM praznakartA : "A pote che' eTale zuM dAdA ? dAdAzrI : jJAna ke ajJAna, te ja pote. e ja enuM upAdAna. paNa e samajaNa nA paDe eTale enA pratinidhi eTale ahaMkArano ApaNe svIkAra karIe chIe. A bahu UMDI vAta che. saMto ya jANatA nathI. kramika mArganA jJAnIo ya jANatA nathI. praznakartA : saMjogone AdhIna nA avAyuM, evuM bane ne ! dAdAzrI : paNa e saMjogo kone AdhIna che ? tame kahIne chUTI gayA ke saMjogone AdhIna avAyuM nahIM. vAte ya sAcI che, so TakA sAcI praznakartA H hA, e jarA jaladI samajAya evuM nathI.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 217 218 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : nA samajAya. praznakartA H ke atyAra sudhI ApaNe ema kahIe chIe ahaMkAra kare che e. dAdAzrI : A to bhaI AvyA tethI vAta nIkaLI, nahIM to nIkaLe nahIM ne AvI jhINI vAta. vAta to meM kahI dIdhI. vAta samajavA jevI che, jhINI che. jJAta eTale prakAza, samaja nahIM praznakartA: 'jJAna eTale prakAza, samaja nahIM' te samajAvo. dAdAzrI : jJAnathI prakAza ApaNe dharIe koIne to ene samajamAM Ave ke A vAta AvI rIte karavAnI che. jJAnano prakAza nA hoya to samajamAM ja Ave nahIMne ! samaja vastu judI che ane jJAna vastu judI che. jJAna ApaNe bolIe, eTale enI samajamAM Ave ke sTezana A bAju che, Ama che, tema che. A rastethI A raste, A raste enI samajaNamAM besI jAya. kaheze, 'hA, barobara. hA, mane khyAla Avyo." eTale samajaNa vastu judI che ne jJAna e prakAza che ane samajaNa eTale e prakAzathI ApaNane phaLa maLe che. ane phaLathI pachI kArya thAya che. eTale A jJAna-ajJAnane laIne karma thAya che. e upAdAna ane e ahaMkAra je kaho te e. e pote ja. paNa Ama kharekhara ahaMkAra judo paDe che. ahaMkAra judo dekhAya ane A to jJAna ane ajJAna, prakAza ne aMdhAruM tenA AdhAre ja e kare che. praznakartA : hA. paNa jJAna hoya, ajJAna hoya ane ahaMkAra nA hoya to pachI zuM thAya ? to karma thAya ja nahIM ne ? ahIMthI sTezana javAnuM jJAna e tamane samajaNa pADe. jJAna kahe paheluM, nakazo cItarI Ape badhuM, to tamArI samajaNamAM Ave pachI tame kaho ke mane samajaNa paDI. jJAna koI dekhADe to pachI zuM kaho tame ? dAdAzrI : ahaMkAra hoya ja. jyAM jJAna ne ajJAna be bheguM hoya tyAM ahaMkAra hoya ja. praznakartA : samajaNa paDI. praznakartA: ajJAna hoya eTale ahaMkAra hoya ? dAdAzrI : hoya ja. jyAre ajJAna jatuM rahe tyAre ahaMkAra jato rahe. tyAM sudhI jJAna ne ajJAna joDe rahevAnuM. ene kSayapakSama kahevAmAM Ave dAdAzrI : "mane samajaNa paDI ! e samajaNa e vastu judI che, jJAna vastu judI che. samajaNa paDe e vartanamAM Ave pachI. samajaNa nA hoya to jJAna game eTaluM prakAza dharIe toya vartanamAM Ave nahIM. a . ajJAta pudgala kevI rIte ? praznakartA : ajJAna pudgala che, jJAna pudgala nathI e kemanuM, praznakartA: to jJAna maLyA pachI je puruSa thAya che to puruSa kayo bhAga kahevAya ? kahezo? dAdAzrI : jJAna e ja puruSa. emAM vaLI bhAga kevo ? ajJAna e che te prakRti. jJAna-ajJAnanuM bheguM svarUpa e prakRti. jJAna e ja puruSa, e ja paramAtmA. jJAna e ja AtmA che. je jJAna, vijJAnasvarUpanuM hoya e AtmA che, e ja paramAtmA che. dAdAzrI : mana, e pudgala che ane ajJAnanuM kutuhala pariNAma che. mana e ajJAna pariNAmanI gAMTha che. bAkI jJAna pariNAmanI gAMTho nathI hotI. praznakartA : to pachI mananuM jJAna pariNAmamAM zuM thAya ?
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 219 220 AptavANI-13 (utarArdha) AkhA hindustAnamAM koIne bese nahIM. A samajaNa judI che. tamane pahoMce che A ! tamane besI jAya che. juone, ajAyabI che ne ! nahIM to nA bese. dAdAzrI : kazuMya nahIM. jJAna pariNAma eTale A sUryanA kiraNa jevuM. saiyane e pariNAma dekhADe. zeyane jJAna zaiyAkAra dekhADe, basa eTaluM ja. rAga-dveSa hoya to ja che te mana UbhuM thAya ane to ja ajJAna kahevAya. praznakartA: to pachI jJAna kone kaho cho ? ajJAna to samaja paDI. rAga-dveSanuM pariNAma ajJAna. ane jJAna ? dAdAzrI: vItarAgatA. kyAMya coMTe nahIM, to gAMTha nA hoya. praznakartA : to pachI e jJAna e cetana thayuM ? dAdAzrI : jJAna cetana che. ajJAna e cetana to kharuM paNa mizratana. praznakartA : to pachI jJAnanI sArI gAMTho kema nA bAjhe ? praznakartA : paNa jJAna pariNAmanAM spaMdana to che ja ne ! dAdAzrI : nA. ene spaMdana nA hoya. spaMdana to badhuM ajJAnamAM ja hoya. jJAna pariNAma to, jema sUryanArAyaNano A prakAza paDe, emAM spaMdana hotuM nathI. e to svAbhAvikatA che. ajJAna dazAmAM spaMdana hoya. spaMdana eTale mojAM UThavA. ko'ka phero moTA UThe, koi nAnA UThe. e jJAna prakAzane gAMTho-bAMTho nA hoya, tethI nigraMtha kahyuM. nigraMtha muni kahyAM. gAMThavALo to phUTe haMmezAM. gAMThane pANI maLe eTale phUTe. eTale krodha-mAna-mAyA-lobha e badhI gAMTho kahevAya. te hamaNe lakSmI dekhe lobhanI gAMTha phuTe haDahaDATa. ApaNe lagnamAM jaIe to mAnanI gAMTha phUTe ane jJAnamAM gAMTha nA hoya to phUTe nahIM koI jagyAe. dAdAzrI : jJAnanI gAMTho paDatI haze ? jJAna prakAza kahevAya. prakAzanI gAMTho hoya nahIM ne ?! pudgala mahIM bheguM bhaLe tyAre gAMTha thAya. ajJAta ja moTuM AvaraNa ! praznakartA : ajJAna sivAya bIjA kayA AvaraNa hoya ? dAdAzrI : ajJAna to bahu moTuM AvaraNa che. AkhuM jagata emAM phasAyuM che ane bhagavAno ya paNa emAM phasAyA hatA. ajJAna AvaraNa te kaMI jevuM tevuM moTuM che ?! praznakartA : have beThuM. ajJAna pariNAmamAM pudgala bhaLe che, eTale ja gAMTho thaI. dAdAzrI : e bhaLe che tyAre ja ne ! paNa ajJAna pariNAma e pudgala sAthe hoya ja. bhaLe evuM nahIM. ajJAna pariNAma ja pudgalane laIne che. pudgala nA hota to jJAna pariNAma hota. besatuM nathI pAchuM ? UbhuM thaI gayuM? praznakartA : nA, nA, beThuM ne ! dAdAzrI : hA kahe to bese pAchuM. nahIM to beThuM hoya to ya pAchuM UbhuM thaI jAya. praznakartA : e barAbara beThuM nA hoya, tyAM sudhI UbhuM thAyane ? dAdAzrI : UbhuM thaI jAya, hI. ene besADavuM. besADe tyAre chUTako. hA, paNa ATalA zAstrothI ya jarAya khasatuM nathI. evuM je ajJAna AvaraNa enI to vAta ja keTalI moTI ?! enI bAunDrI kevaDI moTI ?! bIjuM zuM karavA khoLo cho ? bIjuM kazuM AvaraNa hoya ja nahIM. paNa ATaluM ajJAna che toya nAbhipradezo thoDA khullA che. jeTalAM khullAM hoya che eTaluM jIvana vyavahAra cAle. nahIM to ghora ajJAnatA che. badhuM AvaraNa ja che e to, ajJAna ja che. enAM game teTalAM TUkaDA karo to tenuM te ajJAna ja che.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAna - ejJAna 221 222 AptavANI-13 (utarArdha) jJAtIo ja samajAvI zake jJAta ! praznakartA : jJAnI puruSone jJAna thAya e samajAvI zakAya nahIM ? dAdAzrI : e samajAvI zakavuM saheluM nathI. jJAna to Amane hala thayeluM che, paNa e samajAvI zakAya nahIM. ame ekalAM ja samajAvI zakIe, agara to A nIrubena thoDuM thoDuM samajAve ! je vadhu paricayamAM AvyAM hoya, e thoDuM thoDuM samajAve. A bhAI thoDuM, bahu jUja samajAve paNa samajAve ! paricayamAM AvyA ne ! paricaya vadhAre levo joIe amArI joDe, to badhuM samajAvI zake ! jJAnaprAptinuM ekameva sAdhata. praznakartA : jJAnaprAptinuM sAdhana zuM ? dAdAzrI : ahIM kenDala hoya to ApaNane ajavALuM dekhAya. kenDala ja nA hoya to ajavALuM ja nA dekhAya ne ? eTale jyAM AgaLa ajavALuM dekhAtuM hoya te jJAnI hoya. praznakartA : acchA. ghaNIvAra evo prazna thAya che ke jJAna pAmavA mATe gurUnI jarUra kharI ? dAdAzrI : gurunI ja jarUra. gurU vagara to A duniyAmAM cAle ja nahi. tame skUlamAM bhaNyA tyArathI guru. ahIMthI sTezane javuM hoya to ya guru khoLavo paDe, nA pUchavuM paDe ? jyAM jyAM pUchavuM paDe e guru. praznakartA : eTale svayaM prApta nA karI zake mANasa ? dAdAzrI : nA, svayaM kazuM prApta nA kare. A duniyAmAM koIne thayeluM ya nahIM. ane je svayaMsidhdha thayelAne, svayaMbuddha, te AgalA avatAramAM pUchI pUchIne AvelA. eTale badhuM pUchI pUchIne ja jagata cAlyA kare che. praznakartA Apa je jJAna Apo cho, te kevaLajJAna tIrthakara jevuM dAdAzrI : badhA tIrthaMkaronuM eka ja jAtanuM jJAna. emAM pheraphAra kazo nahIM. bhASAphera paNa jJAna eka ja prakAranuM. atyAre ya enuM e ja jJAna hoya paNa bhASAphera hoya, anAdikALathI pudagalano prakAza ane jJAna prakAza phera ja hoya che. jJAna prakAza badhA jJAnIono eka ja prakAza ane A pudgalano prakAza badhI lAiTono eka ja jAtano prakAza, e banne prakAza judA svabhAvanA che. ajavALAmAM phera paDe nahIM. eTale jJAna to tenuM te ja. A bhagavAna mahAvIra ema nA kahI zake ke A mAruM jJAna che. paraMparAthI cAlu AvyuM te jJAna. prakAza teno te ja. amane loko kahe ke tamAruM AgavuM che ? tyAre to meM kahyuM ke bhaI, nA, tane lAge che AgavuM. paNa A jJAna to AgaLathI AvyuM che. bhASA-bASA badhI AgavI hoya vakhate, jJAna to te AgaLanuM jJAna. koI utpanna karI zake nahIM. kAraNa ke pote ja jJAna che, tene utpanna zI rIte karI zake ane utpanna thAya e vinAza thAya. je jJAna, A buddhijanya jJAna utpanna thAya che ane vinAza thAya che. eTale jJAnanA prakAza be jAtanAM hotAM nathI. jJAnano prakAza eka ja jAtano hoya. eTale kahe che mAre jJAnamAM aDadhuM rahevAya che ne aDadhuM nathI rahevAtuM, te jJAna ja nhoya. enuM nAma ajJAna. jJAna eTale jJAna. kAyama mATe ajavALuM. jJAna konuM nAma kahevAya ? tALo badhI rIte maLavo joie. virodhAbhAsa utpanna thavo nA joie. jyAMthI bole tyAMthI, pacAsa varSa pachIya e vAkya maLatuM AvavuM joie ane jJAna ja phaLa Ape. jJAna saphaLa ja hoya, prakAza che e to ! zuddha jJAta e ja paramAtmA ! praznakartA : jJAna e paramAtmAno guNa kharo ? thAya ? dAdAzrI : jJAna e ja paramAtmA che paNa A jJAna nahIM. je tame jANo cho ne, A jagata je jANe che ne, e jJAna nahIM. jagata je jANe
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 223 224 AptavANI-13 (utarArdha) che, e to bhautika jJAna che. zuddha jJAna e paramAtmA che. zuddha jJAna eTale jema che tema dekhADe. yathArtha dekhADe. eTale zuM ke badhI avinAzI cIjono dekhAva karI Ape. vinAzIne vinAzI jANe ne avinAzIne avinAzI jANe. yathArtha dekhADe ane zuddha ja dekhADe. je jJAna che ne, te ja AtmA. paNa te sAcuM jJAna, samyak jJAna. A jJAna bhrAMti jJAna kahevAya. A mArA sasarA ne A mArA mAmA ne A mArA kAkA e badhuM bhrAMti jJAna. e AtmA nahIM. sAcuM jJAna e AtmA. zuddha jJAna e bhagavAna che ane azuddha jJAna, avaLuM-UMdhuM jJAna e zetAna che. zetAna joDe phrenDazIpa phAvatI hoya to te karavI ane bhagavAna joDe phrenDazIpa phAvatI hoya to emanI joDe karavI. A zetAna zabda to mUkuM che te samajavA pUratuM ja ! zubhAzubha jJAta ! jJAna e ja AtmA che. azuddha jJAna hoya to tyAM azuddha AtmA che, zubha jJAna hoya to zubha AtmA che ane zuddha jJAna hoya to daraasala AtmA che. paNa e AtmA ja che badhuM. jJAna mAtra AtmA che. phorenarse e badhAMne azubha jJAna hoya. eTale mAMsAhAra, bakaro kApe kharAM. e kaheze, kApavo joie ne kApIe nahIM to mAMsa zI rIte khaie ? e karyuM jJAna kahevAya ? azubha jJAna kahevAya. azuddha nA kahevAya. kAraNa ke emAM hetu eno khAvAno che. eTaluM to ene samajaNa paDe ne ? ke A azubha jJAna che. azubha zAthI ke koI jIvane mArIne, duHkha-trAsa ApIne ApaNe mojathI khAIe te azubha kahevAya. e kUkaDo mAre che ne, te ghaDIe e bUmAbUma karI mele che. tame sAMbhaLyuM nathI koI dahADo kUkaDo kApatI vakhate ? pachI ApaNe zubha jJAna Ave. zubha samajaNa ne zubha jJAna Ave. te phorenavALAe kaheze ke koIne mArazo nahIM, koIne duHkha devuM nahIM ne koi ApaNane duHkha nA de. e zubhAzubha jJAna kahevAya. jo koi mane duHkha de to huM to daiza, paNa duHkha nA de to huM daiza nahIM. e zubhAzubha jJAna kahevAya. te ApaNAM badhAM dharmo zubhAzubhamAM paDelAM che. jJAna ane samajaNa zubhAzubhanI che. ane zubha jJAna ekaluM hoya te trAsa Ape, teneya trAsa nA Ape ane koIne duHkha nA de, evuM zubha jJAna ane zubha samajaNa e supara hyumana kahevAya, devalokamAM jAya ahIM manuSyamAMthI. e zubha samajaNa kahevAya, zubha jJAna. ane tenAthI AgaLa zuddha jJAna. zuddha jJAnavALAne kema karIne oLakhAya ? tyAre kahe, zuddha jJAna jene che tenuM koi gajavuM kApato hoya to ya ene nirdoSa dekhAya. eTale phorenavALAne samajaNa pADIe ke tamane nirdoSa dekhAya che ? tyAre kahe, nahIM, nirdoSa kema karIne dekhAya ? kApe ja che te ughADuM che ne ! tyAre ApaNe kahIe ke amAre tyAM vItarAga kone kahe che ke jene sAmo nirdoSa dekhAya. tene ame vItarAga kahIe chIe. to e vItarAga samaje ke nA samaje ? praznakartA : samaje. dAdAzrI : AvI rIte pagathiye pagathiye samajaNa pADIe. mArIThokIne samajaNa pADavA joie to nA pAme. rAga-dveSa nahIM e vItarAga. e to samaje nahIM ne ? rAge ya nahIM ne dveSeya nahIM. eTecamenTa, e kahe che ke thayA kare che. evuM kema bane? paNa A jJAna ane samajaNa pADIe A phorenavALA kahe ke tame vItarAga bhagavAna kaho cho, paNa vItarAga to koNe joyo ? te posIbala (zakya) kema karIne thAya ? e lokone samajAya nahIM. eTale ApaNe kahIe ke tArI bhASAmAM samaja. A tamane jJAna ne samajaNa che, te kiMmata che ke nahIM ? tyAre kahe, hA, enI kiMmata to kharI. to ApaNe kahIe ke AphrikanonA karatAM tamArI jJAna ne samajaNa UMcI che ke nIcI che? tyAre zuM kahe ? UMcI che, ema kahe. have pelI samajaNa kevI che ? azuddha samajaNa che ne azuddha jJAna che, e lokonI samajaNa azuddha ja che. eTale hetu vagara ja mArI nAkhe. sAmuM koi janAvara maLe to kApIne khalAsa karI nAkhe ! mAMsa-bAMsa khAvA mATe nahIM. e Aphrikanone samajaNeya azuddha che ne jJAne ya azuddha che. enAM karatAM jenuM jJAna sAruM hoya che ane loko vakhANe che ne ? hA. pachI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 225 226 AptavANI-13 (utarArdha) ke gajavuM kApe to ya ene nirdoSa dekhAya, evuM jJAna utpanna thAya che. jJAna Devalapa thatuM thatuM A chelluM jJAna e ja paramAtmA ne e ja je gaNo te. zuddhAtmA kaho, paramAtmA kaho. jagata nirdoSa dekhAyuM. doSiteya nirdoSa dekhAya ne nirdoSaya nirdoSa dekhAya, enuM nAma paramAtmA kahevAya. ene zuddha jJAna kahevAya, zuddha darzana kahevAya. chellI samajaNa kaI ke A jagatamAM koI doSita che ja nahi. jagata AkhuM nirdoSa ja che. jJAna e ja AtmA che, e ja paramAtmA che. darekane jJAna e ja AtmA che. zuddha jJAna e paramAtmA ne A manuSyone ya emanuM je jJAna che te ja AtmA che. ane AtmA eTale selpha, pote. jJAta navuM grahaNa kare ke mAtra AvaraNa tUTe ? jyAM sudhI ajJAna dazA che tyAM sudhI e mUDhAtmA kahevAya. e mUhAtmAnA be bhAga pADyA ApaNe, e samajavA mATe ke viSaya AtmA ne kaSAya AtmA. pachI vastutvanuM bhAna thAya eTale zuddhAtmA thAya. e aMtarAtmA kahevAya che. ane pachI enI meLe paramAtmA thayA ja kare, pUrNatva thayA ja kare. gayA avatAre jeTaluM karIne AvyA, have pAchI ApaNe pharI navI prApti karavI paDe. bhrAMtimAM hovA chatAM, ene A jJAna helpa kare che A. ene A jJAna je che, e cetana jJAna nathI A, zuSka jJAna che. eTale karavuM paDe. jJAna pramANe ApaNe thavuM paDe. te thayuM to thayuM, nahIM to eDajasTa nA thayuM to jJAnamAM to rahyuM ke Ama karavuM joIe. paNa bhUmikA taiyAra nathI evI eTale thatuM nathI evuM. praznakartA : paNa AkhA saMsArakALamAM navuM jJAna grahaNa karato jAya che evuM bane chene vyavahAramAM. dAdAzrI : nA. e to UghADa thAya che eTaluM ja che. che e jJAnano pharI ughADa thAya che. navuM thatuM nathI. AvaraNa che te khulluM thatuM jAya. navuM jJAna hoya ja kyAMthI ? kema AvuM pUchyuM te ? praznakartA : A to evuM vyavahAramAM dekhAya ke e DaoNkTarI jJAna zIkhe che, pachI peluM navuM bIjuM jJAna zIkhe. dAdAzrI : e to AvaraNa khUle. eTale e jyAM mAthAkUTa kare tyAM AvaraNa khUle. DaoNkTaranuM bhaNa bhaNa kare to DaoNkTara thAya. enjinIyaranuM bhaNa bhaNa kare to enjinIyara thAya. riyala jJAta - rileTiva jJAta ! praznakartA : A je traNa prakAranA AtmA ApaNe kahyA e AtmA thavA mATe kaMI karavuM paDe che ke janmathI ja e pramANe hoya che ke kevI rIte bane che te? dAdAzrI : nA, e to janmathI jeTaluM laIne Avelo che pUrvanuM jJAna, A jJAnathI pharatuM jAya che badhuM. jema jema ene jJAnanA saMyogo badhAM bhegAM thAya che tema tema A pharatuM jAya che. viSayomAMthI pachI kaSAyI thato jAya che. kaSAyomAMthI pAchAM kaSAyo halakAM thatAM jAya che. ekadama mukta to nA thAya, paNa kaSAyo halakA thatAM jAya, halakAM thatAM thatAM thatAM ane pachI kaSAyamukta zuddhAtmA thAya. sAyanTisTone samaja paDaze kAraNa, ke emane badhI ja vAta madada thAya evI che. e gUMcAya che ke sAluM ApaNane AvuM ja che ne loka kema AvuM mAne che ? ene je jaDayuM che, ene badhI helpa thaI jaze. kAraNa ke rileTIva ne riyala navvANuM DigrI sudhI sarakhA ja che, navvANuM poInTa sudhI. kojhavALI je IphekTa che, je IphekTamAMthI kojha utpanna thAya che, teno phoTo paDe che. paNa je IphekTamAMthI kojha utpanna thatAM nathI, eno phoTo ja nathI paDato. eTale e navvANuM TakA sudhI kojhavALI IphekTa hoya, somAM TakAmAM che te pelI kojhavALI IphekaTa nA hoya.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 2 27 228 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : e kevI rIte ? dAdAzrI : A amane badhI che te kojha vagaranI IphekTa che ne ? tyAM sudhI phoTo paDe. eTale tyAM sudhI perelala perelala cAle che A, rileTiva ne riyala beu. phoTo paDe eTale e rileTivano phoTAno lAbha male ne A ekajhekTano lAbha male, riyalano. eTaluM jJAna perelala cAlyA kare che. eTale badhuM maLatuM Ave. emane je jANavuM che te badhuM maLatuM Ave navvANuM DIgrI, navANuM poinTa sudhI. chelle nA samajAya emane. jeno phoTo nA paDe. dAdAzrI : jJAne ya pudgalanuM ja. AtmA sarvasva jJAnI che. paNa jeTaluM pudgala AvaraNa khasyuM. ahIM ATalI DigrI sudhI eTaluM pudgalanuM jJAne pragaTa thAya. praznakartA : AvaraNa haTyAM eTale cetananuM jJAna pragaTa thayuM ne ? dAdAzrI : hA, pragaTa thayuM. to paNa jJAna to AtmAmAM che ja pUrepUruM. pragaTa jene thayuM tenuM jJAna. jJAna to AtmAnuM kharuM paNa A pragaTa kone thayuM ke ATalI DIgrI pragaTa thaI. jJAna e pudgalanuM jJAna. praznakartA : e pudgalanuM kahevAya ? dAdAzrI : e pudgalanuM. AtmAnuM to che ja pUrNa jJAna, paNa chevaTe pudgalanuM jJAna pUrNa thaze tyAre mokSe jaze. kAraNa ke ene sarakhe sarakhuM karI nAkhavAnuM. bhAvanA karI karIne te rUpa ja karavAnuM. pudgalane bhagavAna banAvavAnuM che. jyAre 'enAM' jevuM 'pote' thaI jaze, eTale chUTuM thaI gayuM. pachI pUrNAhuti thaI. dhIme dhIme bhAvanA karI karIne A pudgalane bhagavAna banAvavAnuM che. jJAnI thayA eTale haju to thoDuMka bAkI rahyuM, kAcuM rahyuM. have jJAnI e AtmA nA kahevAya, pudgala kahevAya. daraasala AtmA to saMpUrNa sarvajJa che. eTale A pudgala je che te, vyavahAra AtmA kahevAya praznakartA : A barobara samajAyuM nahIM. pharI samajAvo ke riyala ane rileTiva, beu 99.99 sudhI sarakhAM lAge. - dAdAzrI : A rileTiva jJAna chene, paNa joDe joDe cAle che perelala. jema be pATAM badhAya joDe joDe hoya ne ! paNa peluM phoTogrAphI rUpe hoya ne A ekajhekTarUpe hoya. chellA 10CmAM aMzamAM che te phoTo nathI paDato, eTaluM tyAM phoTogrAphIrUpe nA hoya. praznakartA : rileTiva ne riyala jJAna to juduM ja che ne ? dAdAzrI : hA, jJAna juduM. A ekajhekTarUpe, riyala ane peluM rileTiva phoTArUpe. pheraphAra to badho bahu ja. paNa ekajhekTa enA jevuM ja hoya badhuM, DijhAIna, bijhAIna badhI maLatI Ave. e kriyAkArI nA hoya ne A kriyAkArI hoya.. AvaraNa khacce pragaTe AtamajJAta ! AtmAnuM jJAna to saMpUrNa ja che. paNa AtmA to jJAnI ja che ne ?! jeTaluM pudgalanuM AvaraNa khase che eTaluM jJAna pragaTa thAya che, basa. eTale pudgalanuM jJAna tyAM AvIne UbhuM rahe che. te ATalI DIgrIe AvyuM A. praznakartA : to jJAna pudgalanuM che ke AtmAnuM che ? praznakartA : to A vyavahAra AtmAne jJAna thayuM kahevAya che ? dAdAzrI : je pudgala che, tene vyavahAra AtmA kahIe chIe. eTale vyavahAra AtmAnuM potAnuM jJAna keTaluM ? ke ATaluM thayuM che. paNa jyAre pUrNAhuti thaze tyAre beuno chUTakAro. jyAM sudhI beu pUruM thAya nahIM, tyAM sudhI chUTakAro thAya nahIM. praznakartA : vyavahAra AtmA je che tenI utpatti kevI rIte thaI ? dAdAzrI : enI utpatti ja nA hoya ne, che ja e to pahelethI. anAdikALathI che ja. eno aMta Avaze. ane jJAnI puruSa maLe tyAre
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - azAna 229 230 AptavANI-13 (utarArdha) aMta Ave. praznakartA : je vyavahAra AtmAne paNa bhagavAna banAvavAno che. pudgalane paNa bhagavAna banAvavAnuM che. eTale kaI rIte banAvavAnuM ? dAdAzrI : A banAvI rahyA te rIte. jJAnI pAse beso to tame eTalAM jJAnI thAva pAchAM. huM sarvajJanI pAse rahuM to huM sarvajJa thAu. tame che to mArA joDe raho to mArA jevAM thAva, ema karatAM karatAM badhuM thatuM thatuM thaI rahyuM che. chevaTe potAnuM svarUpa jANaze tyAra pachI svarUpamaya thaI jaze jyAre tyAre. pahelA zraddhAmAM Ave. pachI dhIme dhIme jJAnamAM Ave ne pachI vartanamAM Ave. te vartanamAM Ave to puruM thaI gayuM. jJAna-darzana-cAritra ane tapa pUruM thaI gayuM. zuddha jJAta rAkhe nirbheLa ! zuddha jJAnathI mokSa. sadjJAnathI sukha ne viparIta jJAnathI duHkha. jJAna pote ja mukti che. je jJAna anAtmAmAM bheLA nathI thavA detuM, pudgalamAM bhegA nathI thavA detuM te jJAna, e ja AtmA che. AtmA khoLavo hoya to A che. je jJAna parabhAvamAM bheguM nA thavA de, pararamaNatAmAM bheguM nA thavA de e jJAna ane e ja AtmA. homa DipArTamenTamAM rAkhe, phorenamAM pesavA nA de. to bhagavAna kevA haze ? tyAre meM kahyuM, bhagavAna zuddha ja che. zuddha jJAna sivAya bhagavAna bIjI koI vastu nathI. paNa zuddha jJAna kone kahevuM ? kayA tharmomITara upara zuddha jJAna kahevAya ? tyAre kahe, je jJAnathI rAgadvaSa ne bhaya nA thAya te jJAna zuddha jJAna. ane zuddha jJAna e ja paramAtmA. jyoti svarUpa zuddha jJAna, parama jyoti svarUpa te ja paramAtmA, paramAtmA kaMI chULa vastu nathI, jJAna svarUpe che. ebsolyuTa jJAna mAtra che. ebsolyuTa eTalAM ja mATe ke emAM bIjI koI vastu bhaLelI nathI ane bhaLe tema che ya nahIM. sanAtana jJAna e pote ja AtmA che. AtmA e jJAna che. jJAna e AtmA ja che badhuM, ekanuM eka che. te ja paramAtmA che. bIjAM koi paramAtmA khoLavAnI jarUra nathI. tamArI mahIM paramAtmA ya beThelAM che. AtmA ya beThelo che ne dehadhArI beThelA che. mUrta ya beThelo che ne amUrta ya beThelo che. zuddha jJAta e ja AtmA ! praznakartA : jJAna e ja AtmA che, e kevI rIte bane ? jarA samajAvo. dAdAzrI : e pote ja AtmA che. have A lokone samajAya nahIMne ! paNa loka to zuM samaje ke AtmA nAmanuM kazuMka vastu haze ! te vastu kharI paNa vastu loko potAnI draSTimAM Ave evuM khoLe che. enI sAcI vAta koNa bahAra pADe ? A to jJAnI ekalA ja bahAra pADe, bIjA koI Ane samaje ja nahIM ne ! kRSNa e ja jJAna ane zAna e ja kRSNa. A dAdA bhagavAne e jJAna ane jJAna e ja dAdA bhagavAna. jJAna e ja mahAvIra ane mahAvIra e ja jJAna. paNa A loko kahe che e jJAna nahIM, vijJAna kahevAya peluM. A loko kahe che, e jJAna jo kahIene, to to pachI enI joDe tola-tola kare. eTale ebsolyuTa jJAna je che, ene kevaLajJAna kahe che, te ja AtmA. ane kevaLajJAnano artha ebsolyuTa jJAna. ane ebsolyuTa che ja e pote. kevaLajJAna enuM nAma ja AtmA. jJAnanA prakAra ! be prakAranA jJAna che. eka mAyAvI jJAna ane eka AtmAnuM jJAna. e mAyAvI jJAna koNe zIkhavADyuM ? praznakartA: e to anAdithI cAlatuM AvyuM che ne, emAM koIe zIkhavavAnuM hoya ? dAdAzrI : ane sAcuM jJAna hoya tyAre bhagavAna dekhAya.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 231 232 AptavANI-13 (utarArdha) vijJAna cetana jJAna. rAta-dahADo cetava cetava kare. ane baMdhAvA ja de nahIM, Akho dahADo baMdhana Ave te ghaDIe tyAM ene pheravI nAkhIne baMdhAvA ja nA de, baMdhanamAM AvavA nA de. baMdhanamAM Avato hoya toya ene choDAvaDAve. ane A to jJAna ja nahIM. A pustakomAM lakhyuM che, e to pustakIyuM jJAna, sthULa jJAna. e ajJAna che paNa e ya jo ajJAne majabUta karI le to jJAnamAM adhikArI thayo. paNa ajJAne ya majabUta kyAM karyuM che ?! A to hindustAnamAM je jJAnIo chene, te ajJAnanA jJAnIo kahevAya che ke je zAstra jANe. alyA mUA, melane pULo ! te jANIne tArAmAM zuM pheraphAra thayo ? pheraphAra thayo to sAruM. loDhAnuM sonuM thayo to. sAcuM, nahIM to che evo ne evo ! praznakartA : hA, e to dekhItI vAta che ne ! dAdAzrI : tenAthI mokSa thAya. sAcuM jJAna cetana hoya ane mAyAvI jJAna cetana nA hoya. tame jANo paNa kazuM thAya nahIM. kriyA kazuM nA thAya, jANIe eTaluM ja. ane peluM jANyA pachI enI meLe ja thayA kare. sAcuM jJAna kone kahevAya ? jANyuM eTale thAya ja, enI meLe ja thAya. ApaNe karavuM nA paDe. ApaNe raste cAlatAM hoya ane ADuM avaLuM joIne cAlatA hoya ane ociMtuM nIce sApa joyo. te ghaDIe kriyA kevI thAya ? kUdI jAya pelo ociMtuM. joyuM ya ociMtuM ane kUde che ya ociMtuM. jJAnanuM phaLa che e. sAcuM jJAna nA hoya to nA thAya. praznakartA: to dAdA, jJAna keTalA prakAranA ? dAdAzrI : jJAnanA bIjA bahu prakAra ja nathI. eka ajJAna jJAna, je jJAna ajJAna svarUpe che bIjuM vijJAna jJAna. basa, be ja prakAra. praznakartA : e banne samajAvo. dAdAzrI : je jANIe chatAM je jIvaMta nathI, je jJAna jIvaMta nathI te ajJAna jJAna kahevAya. kAryakArI nA hoya, jJAna pote kAryakArI nA hoya ane ApaNe karavuM paDe. je jANIe te ApaNe karavuM paDe. je jJAna pote ja kAryakArI hoya e vijJAna kahevAya ne e cetana jJAna kahevAya. praznakartA : eka dAkhalo ApIne, dAdA. dAdAzrI : Ama koI saMtapuruSa kahe, "corI nahIM karanA, aisA nahIM karanA, aisA nahIM karanA.", te kahe paNa e jJAna pachI kAma kare nahIM, e to ApaNe karavuM paDe. corI baMdha karavI paDe ApaNe. ane baMdha nA karIe tyAM sudhI e corI baMdha nA thAya, e jJAna baMdha karI zake kharuM ? e jANIe eTale baMdha thaI jAya ? praznakartA : jJAna eTale AtmAnuM jJAna ane vijJAna eTale vizeSa jJAna ema kahevAya ? dAdAzrI : nA. vijJAna eTale ebsolyuTa jJAna. jJAna e che te AtmajJAna thatAM sudhInuM jJAna kahevAya che. AtmajJAna sparze tyAM sudhInuM jJAna kahevAya che ane te pachI AgaLa ene vijJAna kahevAya che. vijJAna e ebsolyuTa kahevAya. eTale jJAna e karavuM paDe ane vijJAna enI meLe kriyA thayA kare. jJAna-vijJAnanA pariNAmo ! huM AtmA Akhoya jANuM chuM. savAza rIte, aMze aMza jANuM chuM ane A (mAIkanuM) jJAna AvaDatuM nathI. e zuM kahevAya ? to A AtmajJAnamAM samAya nahIM ? (mAIka mATe) praznakartA : A mAIkrophona to jaDa che, anAtma che. praznakartA : nA. dAdAzrI : ne A to jANavAthI ja pheraphAra thaI jAya. zuM thaI jAya? dAdAzrI : A sajekTIva jJAna che. ane sajjekTIva jJAna, badhuM ojekTIva hoya. AtmA mATe onnekTIva. A sajekTIva jJAna kahevAya. e je sajekTamAM UMDo utaryo hoya te Ane jANe. ahaMkArI jJAna ane
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAna - ajJAna 233 234 AptavANI-13 (utarArdha) buddhi vilAsa. paNa AmAM UMDo utaryo hoya to ya buddhi to badhAne hoya. paNa AmAM UMDo utaryo hoya to, InkamaTekSa eksaparTa hoya to InkamaTekSathI, niveDo lAvI Ape. bAkI bhagavAna to vijJAna svarUpa. bhagavAna eTale vijJAna svarUpa praznakartA: bhagavAna vijJAna svarUpe che, jJAna svarUpe nathI eTale? dAdAzrI : hA, jJAna svarUpa nathI. jJAna tenuM nAma kahevAya ke tame karo e jJAnamAM je kahyuM hoya e pramANe karo to thAya. ane vijJAna tamAre nA karavuM paDe. enI meLe ja kAma karyA kare. ame A jJAna ApyuM ne, vijJAna eTale e to aMdara kAma karyA ja kare enI meLe. A tamane UlaTAM pherave ke eya Ama nahIM. vijJAna eTale daraasala AtmA ja ane jJAna eTale AtmA nahIM. je jJAna phaLa Ape e vijJAna kahevAya. eTale ApaNuM A vijJAna che. eTale tarata aMdara kAma kare ne cetave. ane koI jJAna evuM nA hoya aMdara cetave. kharI rIte to jJAna e ja AtmA che. paNa A vijJAna nA kahIe to loko badhAMya kaheze "amAruM jJAna che ne ! to amAro AtmA nahIM ? tyAre kahe, nA, e na hoya. AtmA to mahIM kAryakArI hovI joIe. enuM phaLa to, AvavuM joIe ke nA AvavuM joIe ? praznakartA : phaLa AvavuM joIe. dAdAzrI : aphINa khAya to aphINa tarata enuM phaLa Ape ke nA Ape? thoDIvAra khAdhA pachI jhokAM khavaDAve ke nA khavaDAve aphINa ? ane dArU ATalo pIdho hoya to ? praznakartA : e ya jhokAM. dAdAzrI : eya jhokAM khavaDAve nahIM ? evuM A enuM jJAna phaLa nA Apene ! A to keTalAya vakhatathI zAstro vAMcI vAMcIne, enI e ja jagyA upara ja AdhAMya nahIM, pAchAMya nahIM, enAM e ja rAga-dveSa. jenAthI rAga-dveSa ghaTe, enuM nAma jJAna kahevAya. ArtadhyAna-raudradhyAna baMdha thAya enuM nAma jJAna. ane ArtadhyAna-raudradhyAna hoya tyAM sudhI jJAna ja kema karIne kahevAya ? eTale ApaNe ene vijJAna kahyuM. A kALamAM kharI rIte vijJAna ja che. paNa jJAna kahI zakAya. paNa A jJAnano durupayoga kare che eTale ApaNe vijJAna kahyuM. loko e vijJAna zI rIte bolaze pachI ? jJAnamAM to ameya zAstro vAMcIe. paNa zAstra vAMco e jJAna nA cAle. jJAna AtmAnuM joIze. sAkara gaLI che e zabda to badhAMya jANe che paNa gaLI eTale zuM? pUche tyAre zuM kahe ? praznakartA: nA, e to anubhavanI vAta che. praznakartA : jJAna eTale AtmA nahIM ? to AtmAne jJAnano pIMDa kahevAmAM Ave che, dAdA. dAdAzrI : hA, jJAnano pIMDa kahe che te barobara che. paNa e bhASAmAM barobara che paNa A jJAna che te jyAM sudhI vijJAna nA thAya tyAM sudhI AtmA kahevAya ja nahIM. paNa chatAM eNe zabdamAM to ema ja kahyuM che, jJAna e ja AtmA che. chevaTe jJAna e ja AtmA che paNa karyuM jJAna ? vijJAna jJAna. jJAna be prakAranA. je ApaNe jANIe chatAM kazuM thAya nahIM ne phaLa Ave nahIM, e papaiyuM nahIM AvatuM ? praznakartA : jI hA. dAdAzrI : te jhADa AkhuM hoya, pANI roja pAIe to ya paNa phUlAM Ave, paNa phaLa nA bese. eTale A jJAna, je zuSkajJAna kahevAya che. ane
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAna - ejJAna 235 236 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : hA, e to huM jIbha upara mUkuM tyAre. te ApaNe jIbha upara mUkazuM, tene gaLI kahIe chIe. ane e mUA zabdane gaLI kahe che, emAM dahADo vaLe ? khape vijJAtasvarUpa AtmA ! jJAna keTalA prakAranA ? be prakAranA jJAna. jJAna vagara to koI jIva jIvI zake ja nahIM. temAM eka jJAna che te Indriya pratyakSa ane bIjuM atIndriya pratyakSa. Indriya pratyakSamAM AkhuM jagata paDeluM che. bAvAbAvalI, sAdhu-saMnyAsI-AcArya badhAya Indriya pratyakSa jJAnamAM che. praznakartA : A bemAM taphAvata zuM ? dAdAzrI : jJAna svarUpa AtmA kaMi cetave nahIM ApaNane. ane vijJAna svarUpa AtmA to ApaNane cetave. to tamAre kayo joie che ? praznakartA : je cetave te AtmA joie che. dAdAzrI : to evo AtmA ame ApIe chIe. jJAna eTale zuM ? jJAna eTale A sAruM ne A kharAba, sad ane asahno viveka karAvaDAve ane A to vijJAna eTale mukti apAve. kevaLajJAta svarUpamAM e ja lakSa ! praznakartA : to pachI bhedajJAna e sarvasva jJAna ema kahevAya ? dAdAzrI : bhedajJAna e ja sarvasva jJAna ane e ja kevaLajJAnanuM maoNbAruM che !! eTale bilakula zuddha jJAna e ja paramAtmA che, bIjuM kazuM nahIM. dehadhArI rUpe AvuM zarIra paramAtmAne hotuM nathI, e nirdehI che. zuddha jJAna svarUpa che, kevaLajJAna svarUpe che, e bIjA svarUpamAM che ja nahIM. jJAnI puruSanI pAse besIne e kevaLajJAna svarUpa potAne samajAya. kAraNa ke jJAnI puruSa kevaLajJAna svarUpamAM rahevAnAM ja AzayamAM hoya. paNa A kALane laine, kALane hisAbe kevaLajJAna svarUpamAM akhaMDapaNe rahI nA zakAya. paNa emano Azaya kevo hoya ke niraMtara kevaLajJAna svarUpamAM rahevuM. kAraNa ke 'kevaLajJAna svarUpane e 'pote' jANatA hoya. A kALanI eTalI badhI jozabaMdha iphekaTa che ke kevaLajJAna svarUpamAM rahI zakAya nahIM. jema be IcanA pAipamAMthI pANI phormabaMdha AvatuM hoya, to AMgaLI rAkhe to khasI jAya ane aDadhA IcanI pAipamAMthI pANI AvatuM hoya to AMgaLI nA khasI jAya. evuM A kALanuM joza eTaluM badhuM che. eTale jJAnI puruSane ya samatulAmAM rahevA nA de ! ta hAryA kadi vItarAgo kazAthI ! AtmA jyAre tenA svaguNane jANe, svasvarUpane jANe, svajJAnane jANe tyAre aniphekaTIva thAya. game evAM rUpa laine AvyA hoya, jAta jAtanAM zabdothI, ApaNAM manane samajIne bola bola karatAM hoya paNa toya DagIe nahIM, enuM nAma jJAna kahevAya. evAM evAM AvIne thAkI jAya, paNa ApaNuM jJAna Dage nahIM. tyAre e jJAna e ja paramAtmA che. ane paramAtmAM jo DagyA to e paramAtmA nathI, jJAna nathI. jJAna to apAra che. paNa vItarAgo je jJAnane jItyA, enI pAra jJAna ja nathI. koi jagyAe hAre nahIM, enuM nAma vItarAga. vakhate deha hAre, mana hAre, vANI hAre paNa pote nA hAre. kevAM vItarAga ! zuddha jJAnano svabhAva ja evo che ke kazAne aDatuM ja nathI, nirlepa rahe che ! ajJAna joDe ya jJAna nirlepa rahe che. kriyAmAM ya jJAna bheguM thatuM nathI, nirlepa ja rahe che ! koIne aDe nahIM, naDe nahIM, enuM nAma AtmA. aMdhakArane ya naDe nahIM, ajJAnane naDe nahIM e ajJAna ene naDe. e koIne nA naDe e paramAtmA. dIvA jevI vAta che ne ! mahAtmAone 'svarUpa jJAta'mAM rahevAnI cAvI ! jJAna e ja sukha che, jJAna e ja AtmA che, jJAna e ja kevaLajJAna
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 237 238 AptavANI-13 (utarArdha) che, jJAna e ja mokSa che. eTale jJAnamAM rahevuM. jJAnamAM kyAre rahevAya ? caMdubhAIne oLakhIe eTale jJAnamAM rahevAya. caMdubhAIne saMpUrNa prakAre oLakhIe, phalANI jagyAe jarA vAMkA che, phalANI jagyAe sIdhA che, badhuM sArI rIte oLakhIe. bhagavAne eTaluM ja kahyuM ke zeyane jANo. paheluM zeya zuM ? tyAre kahe, pADozInuM. sthULa saMyogo, sUkSma saMyogo ne vANInA saMyogo para che ne parAdhIna che, ene jANo. e joya che ne tame jJAtA cho. ajJAnamAM pesavA nA de, enuM nAma jJAna. caMdubhAI koInI joDe vakIlAtamAM bolatA hoya. emAM kharI rIte to ajJAna ja che e. kAraNa ke kAyadesaranuM nA hoyane ! gerakAyadesara ne kAyadesara banneva ajJAna. paNa temAM 'tame' nA peso mahIM, 'tame' joyA karo. ajJAna mahIMthI UbhuM thavAnuM thayuM ke jJAna hAjara thaI jAya ke A phAkI phAkuM ? tyAre horU peluM jJAna hAjara thaI jAya. alyA, e to marI javAya. e hAjara thaI gayuM ke pAchuM baMdha thaI jAya. praznakartA : e jJAna je hAjara thaI jAya e prajJAno bhAga ? dAdAzrI : nA. e jJAna to vijJAna kahevAya. jJAna to A zabdamAM lakheluM che, je karavuM paDe, ene jJAna kahevAya. ane karavuM nA paDe, enI meLe sahaja thayA kare e vijJAna. A mumukSuonuM jJAna nathI A ke jIjJAsuonuM jJAna nathI A. A to jJAnIonuM jJAna che. tame pote ja jJAnI thaI jAva cho have, A jJAna thayuM tyArathI ja tame jJAnI thayA. eTale tame jJAnI kahevAo kharAM paNa ko'ka pUche ke lyo, AnuM kaho joIe, to pachI javAba detAM AvaDe nahIM, kAraNa ke espIrIyansapUrvaka thatAM nathI AvelA. A jJAna tamane raste jatAM prApta thayeluM che. DiscArja mAta sAthe jJAna jAgRti ! praznakartA : dAdA, have mane jJAna lIdhA pachI ane chellA ekabe varSathI koInA para rAga-dveSa thayelo hoya evuM Ama lAge nahIM. kharekhara thato ja nathI lagabhaga. paNa A je mAnanI je lAgaNI anubhavAya che. ne e eTalI sahelAIthI jatI nathI Ama. dAdAzrI : e javA devAnI nathI, e jovAnuM che, e DiscArja che ane atyAre DiscArjamAM rAga-dveSa che to ajJAnanuM pariNAma che. emAM 'tamane' rAga-dveSa nathI thatAM, e AtmA prApta karyAnuM pariNAma che. have peluM DiscArja che, e nIkaLyA karavAnuM. praznakartA : eTale Ama game. dAdAzrI : tamAre kahevuM, 'bahu ropha mAro cho ke ? sArI majhA che tamane kazo vAMdho nahIM. paNa have A pharI jarA rAge cAlo, have.' e vAMdho nahIM, e DiscArja pariNAma che. praznakartA : nA. paNa thoDuMka aDacaNa, peluM rIyalAyajhezana mATe thoDuM osTrekalarUpa nA thAya ? dAdAzrI : hA, prajJAno ! praznakartA : Ape jJAna ApyuM eTale ajJAnanuM AvaraNa to gayuM. to have kyA AvaraNa rahyA ? dAdAzrI : mULa AvaraNa gayuM. have bIjA AvaraNa rahyA. rUTa kojha gayuM. have evuM uparanA che te pAMdaDA sUkAze, DALo sUkAze, thaDa sUkAze tyAre. A rUTa kojha kADhI nAkhyuM, kApI nAkhyuM to ya paNa lIluM to dekhAya ne upara, thoDAka dahADA ? kevaLajJAna thAya eTale thaI rahyuM, badhuM AvaraNa gayuM. e nirAvaraNa jJAna kahevAya. praznakartA : 'zuddhAtmA chuM' e jJAna che ? dAdAzrI : nA, riyalAIjha to badhuM thaI gayeluM che. paNa A
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 239 240 AptavANI-13 (utarArdha) vartanamAM AvatAM vAra lAge. rAga-dveSa gayA eTale AtmA prApta thayo kahevAya. AtmA prApta thayo so TakA kahevAya. so TakA AtmArUpa thaI gayA chIe ApaNe. A badho kacaro mAla je bharelo che te nIkaLI jAya, tema tema pariNAma pAme. dAdAzrI : nA, te ghaDIe moTuM hase, tene ya ame jANIe. moTuM hase, mahIM lAgaNIo UbharAya te ya jANIe. praznakartA : Ape kahyuM ke amane kaMI asara ja nA thAya, to te asara thatI nathI, te saMpUrNa judApaNuM rahe che tethI ke aMdara prakriyA thAya che tethI ? praznakartA : dAdA, mAna UbhuM thAya tyAre ApaNane gamatuM to nA hoya ke A khoTuM ja che Ama. tyAM jAgRti zuM rAkhavI joIe ApaNe Ama ke khAlI joyA ja karavAnuM e ja ? - dAdAzrI : prakriyA-prakriyA kazuM ja nahi. pahelAM zuM thatuM hatuM ke jJAtAzeya eka thaI jAya ane have juduM rahe. praznakartA : jJAnI hoya, tene phulahAra caDhAve tyAre moTuM hase tene ya pote jANe. - dAdAzrI : nA, nA. e mAna UbhuM thAya te jovAnuM che. enuM nAma jJAna. jonAra e jJAna kahevAya ane UbhuM thAya che e ajJAna che. ajJAnane jue jJAna. pachI eka aMza mAna ho ke pacAsa aMza mAna ho paNa ajJAnane jue e jJAnI. e ajJAna che evuM tamane khabara paDene ? praznakartA : mAnavALuM ajJAna kahevAya ? dAdAzrI : mAnavALuM e ajJAna che evuM tamane khabara paDene ? e ajJAnane juo cho eTalA mATe tame jJAnI. nahIM to ajJAnanI khabara paDe nahIM ajJAnIne ! emAM koi bhUla nathI. praznakartA : jeTalA rAga-dveSa sahelAithI nIkaLI gayA eTaluM A nIkaLatuM nathI jhaTa ! dAdAzrI : nIkaLI gayA nathI rAga-dveSa, tame kADhayA nathI. e to AtmA prApta thayAnI nizAnI che. sarve jJAtIoto puruSArtha sarakho ! pelo gALo bhAMDe che te kone bhAMDe che e mArA khyAlamAM hoya, te mahIM mane pese nahi. praznakartA ane phula-hAra paherAve, sanmAna kare tyAre ya paNa evuM ja rahe ? - dAdAzrI : hase eTaluM ja nahi paNa, lAgaNIo-bAgaNIo badhI ja pelA ajJAnI jevI dekhAya. ane tene ya pote jue ne jANe. praznakartA : A lAgaNIo paNa pUrvanA karmano udaya gaNAya ? dAdAzrI : hA, pUrvakarmano udaya gaNAya. pahelAMnA jJAnanI zuM asara thAya che, tene AjanuM jJAna jue che. praznakartA H bhagavAna mahAvIra je saMpUrNa vItarAga hoya, tene paNa AvuM hoya ? dAdAzrI : e badhAMyane eka ja hoya ne ! praznakartA : bahAra lAgaNIo badhI hoya ? dAdAzrI : hA, badhI ja lAgaNIo hoya. hase, khUba hase. raDavAnI jagyAe raDe ha3. hamaNAM koInI mA marI gaI hoya, to pAMca miniTa e raDe ke nA ya raDe, ane raDe eTale enuM jJAna jatuM rahyuM nathI. agara to hamaNAM bahu vedanA thAya, eno hAtha kApI nAkhIe to AMkhamAMthI pANI bharAya to te kaMI jJAna jatuM rahyuM nathI. AjanuM jJAna juduM, to kaSAya nahi
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - ajJAna 241 242 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : ToTala separezana thAya eTale krodha-mAna-mAyA-lobha saMpUrNapaNe gayA ? dAdAzrI : e to pratIti thaI jAya tyAMthI ja khalAsa thaI jAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e pratIti thAya tyAMthI ja khalAsa thaI jAya. krodha-mAnamAyA-lobha kyAre kahevAya ? udayanuM jJAna ane AjanuM jJAna eka thaI jAya, enuM nAma krodha-mAna-mAyA-lobha. AjanuM jJAna juduM rahetuM hoya, tene krodha-mAna-mAyA-lobha kahevAya nahi. eTale saMyoga beno bhego thAya tyAre krodha kahevAya, nahi to krodha nA kahevAya. enI DephInezana hoya. aMdarathI caMdubhAI krodha karatAM hoya ne tame kaho ke nA, Ama nA thavuM joIe. eTale abhiprAya tadana judo che. eTale A hiMsakabhAva ane A ahiMsakabhAva. benI vacceno tanmayAkAra bhAva UDI gayo krodha-mAna-mAyA-lobhamAM, cAreyamAM hiMsakabhAva hoya che te UDI jAya che. ene potAne Ajano hiMsakabhAva nathI. enuM nAma krodha nahi. praznakartA : ToTala separezana thAya eTale prajJAno udaya thAya ane laukika buddhi che e cAlI jAya ? chUTuM thaI jAya. mana gUMcomAMthI mukta thatuM jAya. ajJAnathI parigraha UbhA thatAM jAya ane parigrahathI gUMco paDatI jAya. ane jJAnathI pachI pAchI gUMco Ukale ne pachI parigraha chUTI jAya. praznakartA : parigraha che te jJAna ane ajJAna upara AdhAra rAkhe che ? dAdAzrI : haMa. jJAna, ajJAna ne parigraha. ajJAnathI parigraha UbhA thAya ane jJAna karIne gUMco ukale tema parigraha chUTA thAya. gatajJAnatA AdhAre parAkrama ! A tamane atyAre jJAna maLyuM. AvatA bhave parAkrama utpanna thAya. A dAdAnuM je parAkrama che te gatajJAna parAkrama che. tamane A je jJAna maLyuM, tenuM parAkrama Avate bhave Ave. tyAM sudhI parAkrama utpanna thAya nahIM. tyAM sudhI te pariName nahIM. jyAre pariName tyAre enuM phaLa Ape. praznakartA : eTale Apane atyAre je parAkrama utpanna thayuM, te gatajJAnanA AdhAre ? dAdAzrI : hA. gatajJAna tenuM A parAkrama che. parAkrama kyAre kahevAya ke zabdo pAtALamAMthI nIkaLe tyAre. ahIM mArA bolelA tame zabda bolo e nA cAle. pAtALanA zabdo, mahIMthI zAstro bolAtA hoya, ene parAkrama kahevAya, gatajJAna parAkrama ! dAdAzrI : chUTuM paDI jAya eTale buddhi khalAsa thaI jAya. ane prajJAno anubhava to pahelethI ja thAya. saMpUrNa chUTuM nA paDI jAya to ya ene pratIti bese ne eka bAju prajJA zarU thaI jAya. ajJAtathI parigraha, parigrahathI gUMca, jJAnathI ule ! dareka gUMcanAM ukela pAchaLa eka jJAna raheluM hoya. jagata gUMcono ja sToka che. eka ja jJAnathI badhI gUMco nA ukale. jJAna vagara to gUMca ukale ja nahIMne ! praznakartA : e to ukale che tyAre, paNa gUMca paDatI vakhate zuM ? dAdAzrI : e ajJAnathI gUMca paDe, nahIM to paDe nahIMne ! ane gUMca jJAnathI UkalI jAya. eTale gUMca Ukale to pachI samAdhAna thAya ane mana
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 AptavANI-13 (utarArdha) [5.1] jJAta - darzana vyAkhyA rAtraya taNI ! praznakartA : jJAna, darzana ane cAritra vize samajAvo. dAdAzrI : vyavahAra jJAna-darzana jANavuM che ke paramArtha ? praznakartA : paramArtha. pratIti bese to cAritramAM AvI jAya ane mokSa thAya. praznakartA : peluM vAkya che ne "samyak darzana, jJAna, cAritrANI mokSamArga." darzana ane jJAna ane saMpUrNa avasthAmAM hoya, ene ja mokSamArga kahevAmAM Ave che, evuM nathI ? dAdAzrI : nA, nA, evuM nahIM, samyak darzana, jJAna, cAritra e traNe mokSamArga. eTale kahe che ke bIjo badho baMdhanamArga che. jo AmAM AvyA, AmAMthI eka padamAM AvyA tyArathI ja mokSamArga zarU thAya. bIjA mithyAmArga e badho saMsAra mArga ane A samyak mArga e ja mokSamArga che. samyak darzana, samyak jJAna ane samyak cAritra ! praznakartA : samyak darzananI vyAkhyA karazo. dAdAzrI : samyak darzana eTale bhrAMtika darzanano abhAva thai jAya. bhautika cIjomAM sukha nathI evuM "ene' bhAna thAya che, evI zradhdhA besI jAya che. sanAtana sukha 'AtmA'mAM che e pratIti beThI, enuM nAma samyaka darzana kahevAya. praznakartA ane samyak jJAna ne samyak cAritra viSe kaMIka kaho. dAdAzrI : have je samyak darzana thayuM, te pachI je bIjAM anubhavo thatAM Ave. jema jema anubhava thAya, tema samyak jJAnanAM aMza vadhatA jAya. samyak darzanathI je anubhava thAya, tema samyak jJAnanA aMza vadhatA jAya. eTale samyaka darzana ne samyak jJAnanI dazA vadhI jAya eTale samyak cAritra cAlu thai jAya. rAga-dveSa rahitanuM cAritra hoya, enuM nAma samyak cAritra. mokSa to svabhAva ja che potAno ! jJAna-darzana-cAritra samyak thAya, enuM nAma mokSa. A jJAna-darzana-cAritra mithyA che, tene badale jo samyaka thaI jAya eTale mokSa ja che. praznakartA e saMsAramAMya mithyA jJAna-darzana-cAritra hoya che ne ? dAdAzrI : paramArtha ! paramArtha jJAna eTale AtmAnuM jJAna, AtmA sIdho ja prApta karavAno, bIjI vacce koI Dakhala nahIM. AtmA prApta karavAnuM jJAna e jJAna kahevAya. e kAM to pustakathI prApta thayuM hoya ke sAMbhaLavAthI thayuM hoya, zrutajJAnathI prApta thayuM hoya. e jJAna prApta thayA pachI ene darzana eTale pratIti bese. pratIti ke A jJAnamAM kahe che, ema ja che, enuM nAma darzana. ane evI pratIti bese to cAritramAM Ave. pratIti bese nahIM tyAM sudhI cAritramAM Ave nahIM. pratIti, ene samya darzana kahevAya. ane A saMsAranI pratIti beThI che e mithyAdarzana che, e vinAzI che. emAM sukha hoya ja nahIM, mAneluM sukha che. sAcuM sukha eka kSaNa koI jagyAe hoI zake nahIM. je sukha che e kalpita sukha che ane te pAchuM aMtavALuM che. ane peluM nirvikalpa sukha che ane paramenanTa, sanAtana che e sukha. eTale eka phero sAMbhaLyuM, e jJAna sAMbhaLyA pachI
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 245 246 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : darzana eTale je samajanI geDa besI gayeluM. praznakartA: A pratItine darzana kahIe to lakSa zemAM samAya ? dAdAzrI : anubhava, lakSa ne pratIti. te pratIti darzanamAM jAya. lakSa che te jAgRtimAM jAya. lakSa eTale jAgRti. ane je pratIti thayelI te anubhavamAM AvavuM tenuM nAma jJAna thayuM kahevAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e darzana, enAM anubhava thAya e jJAna. dAdAzrI : A saMsAramAM jJAna-darzana-cAritra badhuM che to kharuM ane tapeya che paNa e mithyA che ane A samyak che. mithyA eTale vinAzI sukhanA hetu mATe ane A sanAtana sukhanA hetu mATe. bhagavAne darzana to ene kahyuM ke draSTi phare to darzana che ke nahIM to darzana nathI, adarzana che. je jJAnathI draSTi phare te jJAna, jJAna che ane je jJAnathI draSTi nA phare e ajJAna che. eTale adarzana che, ajJAna che. A darzana che, jJAna che. darzana-jJAna tyAM cAritra kahyuM bhagavAne. ane jyAM AgaLa adarzana ane ajJAna hoya tyAM kucAritra kahyuM. jJAna upara AvaraNa te ajJAna ane darzana upara AvaraNa te adarzana. ajJAna ane darzananuM pariNAma zuM Ave? 'kaSAya'. ane jJAnadarzana enuM phaLa zuM? 'samAdhi' AtmAnuM darzana : anubhava : jJAta ! praznakartA : pratIti eTale zuM ? dAdAzrI : koI kahe ke A amArI strI che. tyAre kahe, nA, haju samajaNa nahIM paDatI. tyAre kahe, dhaNIyANI che. enA zabdo to hoya ja. ene strI nA samajaNa paDI to dhaNIyANI kahe, to samajaNa paDene ? to pratIti eTale darzana. praznakartA : 'huM zuddhAtmA chuM" evuM zraddhAmAM rahyA kare e pratIti kahevAya ? dAdAzrI : zraddhA enuM nAma kahevAya ke khasI jAya, vizvAsa UThI jAya. zraddhA beThelI UThI jAya, pratIti nA UThe. praznakartA : to A darzana kahevAya ? dAdAzrI : hA, darzana kahevAya. UThe nahIM. praznakartA H darzana eTale zuM ? praznakartA : ApaNe AtmAnuM jJAna kahIe ane pachI AtmAno anubhava kahIe. te AtmAno anubhava ane AtmAnA jJAnamAM pharaka zuM ? dAdAzrI : AtmAnuM jJAna saMpUrNa kahevAya ane anubhava aMze aMze kahevAya. aMzajJAnane anubhava kahyuM ane savAMzajJAnane jJAna kahyuM. aMze aMze vadhata vadhato anubhava saMpUrNa thAya. praznakartA ane atyAre jene ApaNe jJAna ApIe chIe, e lokone AtmAnuM jJAna thAya ke AtmAnuM anubhava paNa thAya ? dAdAzrI : badhAne anubhava ja thAya che. anubhava jo nA hoya to pachI AtmA ja nahIM ne ?! praznakartA : anubhavanI aMdara ja che te jAgRti Ave che? dAdAzrI : jAgRti rahe ja. praznakartA : e ja anubhavane ? dAdAzrI : nahIM, jAgRti te che te evI vastu che ke jenAMthI anubhava badhA ApaNane bIjA thAya che A. eka bAju lakhIe ke pahelAM caMdubhAI hatA, te kevA hatAM? ane atyAre caMdubhAI zuM che? e zuM kAraNathI ? tyAre kahe che ke A 'jJAna' maLyuM enA pratApe, jAgRtinA pratApe. A AtmA taraphanI dizA jAgI gaI che. rAITa dizAmAM ane A roMga dizAmAM hatA te Akhoya cenja mAre. haMDreDa parasenTa cenja lAge.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana praznakartA : hA, eTale cenja thAya, barAbara. paNa cenja thAya kyAre, jAgRti AvyA pachI cenja thAya ne ?! dAdAzrI : A jJAna ApIe pachI ene jAgRti AvI ja jAya. praznakartA H jJAna ApyA pachI jAgRti AvI jAya. emAMthI dhIme dhIme enA AkhA jIvanamAM palaTo thato jAya. 247 dAdAzrI : hA, palaTo thato jAya. pachI potAnA doSa dekhAtA jAya. A jagatamAM badhA lokane paNa potAnA doSa nA dekhAya. sAmAnA doSa kADhavA hoya te badhA kADhI Ape. ahIM potAnA doSo dekhAya. potAnuM dekhAya badhuM. praznakartA : pachI kAMIka kharAba-khoTuM, sAruM-narasuM teno khyAla Ave te anubhava kahevAya ne ? dAdAzrI : nA, anubhava nahIM. bAkI badhuM potAne khabara paDe, khyAla AvI jAya e ja AtmA. paNa haju A AtmA, darzanAtmA kahevAya che. pachI dhIme dhIme, jema anubhava vadhaze ne tema jJAnAtmA thaze. praznakartA H e barAbara che, dAdA e to anubhava thayo che. ke gusso AvavAno hoya, to tarata ja khyAla AvI jAya che, A jAgRti AvI jAya che. dAdAzrI : hA, tarata ja AvI jAya. A jagatamAM jJAna nA hoyane to ene potAne bhUla dekhAya nahIM koI dahADoya, AMdhaLo hoya. ane jJAnavALAne badhI bhUlo dekhAya. badhI bahu dekhAya. oho ho..... roja so- so bhUlo dekhAya ! AtmAto anubhava : tapa : cAritra ! praznakartA : have je anubhava che, ene cAritra kahevAya ? dAdAzrI : nA, cAritra nahIM, anubhava eTale, anubhava enuM nAma kahevAya ke je pratIti nakkI thAya che ke A barobara che. e jema jema 248 AptavANI-13 (utarArdha) anubhava nakkI thAya ema karatAM karatAM jJAna taiyAra thaI jAya. praznakartA H to cAritramAM kyAre AvyuM kahevAya ? dAdAzrI : e to jJAna ane darzananuM phaLa Ave tyAre cAritra kahevAya. jeTalA pramANano anubhava, eTalA pramANamAM vItarAgatA eTaluM ja cAritra kahevAya. tapa vagara cAritra nA hoya. jeTaluM tapa karo eTaluM cAritra utpanna thAya. tapane jovuM-jANavuM e ja cAritra. praznakartA : to atyAre darzanamAM AvyA pachI ene geDa beThI ane ene jJAnamAM nakkI thayuM ke huM zuddhAtmA chuM. to... dAdAzrI : e anubhava thayo kahevAya. jeTalo anubhava thAya che, eTaluM ene aMza jJAna thAya, evuM pachI sarvAMza jJAna thAya ane darzana to sarvAMza ja ApeluM che, kevaLadarzana ApyuM che. paNa jeTaluM jJAna thAya tyAre cAritra varte. te jema jema jJAna thatuM jAya tema cAritra vadhatuM jAya pAchuM. praznakartA H eTale anubhava vakhate aMzajJAna pariNAma pAmyuM kahevAya ? dAdAzrI : anubhavamAM AvyuM teTaluM ja jJAnamAM AvyuM kahevAya. anubhavamAM nA AvyuM, ene jJAna nA kahevAya. praznakartA : to anubhavamAM Ave eTale teTalAM aMze cAritramAM Ave ja ne ? dAdAzrI : pachI cAritramAM Ave. ahIM jJAna ApIe chIe, darzana to tyArathI ja che. have jema anubhava thato jAya e jJAna. pachI roja mahIM satsaMgamAM besone eTale jJAnI dazA, tenAM paryAya badhAM pUrAM thaI jAya. ane anubhava ne darzana be guNAkAra thAya eTale cAritra varte. darzana thayA pachI jema jema jJAna jJAna pariNAma pAme, tema cAritra utpanna thAya eTale jJAna ane darzananuM phaLa Ave. tema have cAritra mahIM AvatuM jaze. e jeTaluM tapa karo eTaluM cAritra utpanna thAya ! jyAre jyAre cAritra hoya
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 249 250 AptavANI-13 (utarArdha) tyAre tapa pUruM thaI gayuM. tapa Ave ne tapa nA thAya to cAritrane bahAreya mUkI de, UDADI de. tapa thavuM e bhAga cAritramAM gayo. eTalAmAM tapa thayuM, enuM nAma cAritra. tapa pUruM thayA pachI ja cAritra hoya. kramika mArgamAM jJAna pramANe, jJAnanA anubhavathI pratIti prApta thAya. ApaNane A akrama mArgamAM pratIti pramANe anubhava thAya, eTaluM jJAna pragaTa thAya. je pratIti thayelI, te anubhavamAM AvavuM, enuM nAma jJAna thayuM kahevAya. darzata kahevAya kotuM ? praznakartA : A je darzanamAM Ave che, e darzana e prajJAno guNa che ke buddhino ? darzana konuM kahevAya ? dAdAzrI : e to prajJAne ya dekhADanArI vastu che. prajJAne ya dekhADanArI vastu che. darzana eTale pratIti ke ApaNe AtmA chIe. enI pratIti bese pahelI ne pratIti bese to e prApta thAya. praznakartA : e pratIti kone, prajJAne bese che ? dAdAzrI : pratIti ahaMkArane bese che ke 'huM kharekhara A nathI, A chuM." je ahaMkArane pratIti hatI ke 'huM caMdubhAI chuM' te e pratIti UThIne ahIM beThI, enuM nAma darzana. praznakartA : e pratIti prajJAne lIdhe bese che ? e prajJA karAve samAM samAya e traNeva ! praznakartA H biliphathI satya maLe ? dAdAzrI : A jagate ya roMga bilipha che. roMga biliphathI A jagata UbhuM thayuM che ane rAITa biliphathI peluM maLe. bilipha sivAya kazuM nathI. biliphathI kazuM vadhAre bagaDyuM nathI. eTalo biliphavALo ja bhAga saDyo che. jJAna saDyuM nathI. jo jJAna saDyuM hota to to pachI khalAsa thaI jAya. bilipha ekalI ja saDI che. to bilipha te roMga bilipha UDADI daIe ane rAITa bilipha besADI daIe eTale AvI gayuM. praznakartA : to rAITa bilipha ane satya vacce aMtara keTaluM ? dAdAzrI : rAITa bilipha ane satya ? nA, e sat che ne rAITa bilipha, rAITa jJAna ane rAITa cAritra; traNeva samAM samAya. sat AmAM samAya nahIM. sat AmAMnI eka cIjamAM nA samAya. praznakartA : pharI samajAvo. dAdAzrI : rAITa bilipha, rAITa jJAna ane rAITa cAritra e traNeya A sat zabdanI aMdara samAya. paNa sat AmAMnA ekamAM samAya nahIM ke rAITa biliphamAM ke emAM samAya nahIM. sat evaDuM moTuM che ke A traNeya samAI jAya paNa sat pelAM koImAM samAya nahIM. praznakartA : ApaNe jJAna laIe pachI A traNamAMthI bAkI rahetuM nathIne amAre ? dAdAzrI : bAkI ApaNuM A jJAna ja evuM che ne ke traNeyane sparza thAya che. darzana, jJAna, cAritra, eTale traNeva aMze jAgrata thAya che. paNa pachI savAze dhIme dhIme jema AjJA pALaze tema A thatuM jAya. koI tamane pUche ke tame bhagavAna kharAM ke bhagavAnanAM bhagata ? tyAre A caMdubhAI ko'kane zuM kahe, javAba zuM Ape ? dAdAzrI : nA. prajJA nathI karAvatI. A huM je jJAna ApuM chuM te karAve che ane dAdA bhagavAnanI kRpA karAve che. huM jJAna ApuM chuM ne dAdA bhagavAnanI kRpAthI 'kharekhara Ama ja che' evuM lAge. 'Aja sudhInuM khoTuM che A, Aja sudhInI mAnyatA badhI khoTI che.' roMga bilipha hatI, te rAITa bilipha thaI gaI, basa. buddhinI vacce Dakhala che ja nahIM.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 251. 252 AptavANI-13 (utarArdha) dAdA che, tyAM jAva. zraddhAmAM khudA chuM. khudane jANe e khudo. bIjo khudo kaMIthI lAvyo ? juone, khudA ne zivanI laDAIo cAle ja che ne bahAra ? tija prakRtinA jJAtA-draSTA e ja cAstri ! have koI kaheze, A jJAna pachI caMdubhAInuM vartana kema AvuM che ? tyAre huM kahuM ke bhaI, emanA vartana sAm nA jozo. kAraNa ke emanI bilipha judI che ane emanuM vartana juduM che. bilipha ora ja prakAranI che. tamAruM vartana juduM che ne biliphamAM juduM che, e tamane anubhava thayelo ne ? kAraNa ke A vartana che e pahelAMnI biliphanA AdhAre che ane Aje tamArI pAse bilipha navI thayelI che. eTale AnuM je vartana Avaze e ora ja prakAranuM Avaze. pahelAM biliphamAM bese tyAra pachI vartanamAM Ave. praznakartA : vyavahArathI bhakta kahevuM paDe. dAdAzrI : nA, paNa bhagavAna cho, evuM tamane kahe to ? praznakartA : bhagavAna chuM, kahevAya. dAdAzrI : kevI rIte paNa ? praznakartA: 'huM zuddhAtmA chuM' eTale. dAdAzrI : nA, paNa Akho bhagavAna chuM? praznakartA: nara nArAyaNa. caMdubhAI nara ane huM nArAyaNa. dAdAzrI : nA, evuM nathI. biliphamAM, zraddhAe karIne, huM bhagavAna chuM e zraddhA ane beThelI che. thaI gayo nathI, haju zraddhA beThI ja che. haju thaI jaze, tyAre kahIza. pachI Avajo, tame mAMgo e ApIza, kahIe. paNa tyAre koI kaheza, tuM bhagata nahIM ? tyAre zuM kahuM pAcho ? praznakartA : bhagavAna ne bhakta judAM hoya. dAdAzrI : bhagata chuM ema kahevAya. paNa vyavahArathI. nizcayathI eTale kharI rIte 'huM bhagavAna chuM.' evI mane zraddhA besI gaI che. " bhagavAna chuM' evI zraddhA besI jAya, tyAre pachI chUTakAro thaI gayo. darzanano artha ja e. ke huM bhagavAna chuM evI zraddhA beThI, enuM nAma darzana ane jJAna eTale 'huM bhagavAna chuM" evuM tArA anubhavamAM che, ema. peluM zraddhAmAM che, A anubhavamAM che. koNa chuM evuM kahe ja ne ! huM zraddhAthI bhagavAna chuM e zraddhA che. paNa nizcayathI. e badhuM nizcaya kahevAya ane vyavahArathI je ho te, huM caMdubhAI chuM, Amano huM pholoara chuM, vakIla chuM, kahevAnuM badhuM vyavahArathI che. khudane jANe e khudA, paNa zraddhAmAM khudA che. khudA thayo nathI. haju jJAnamAM khudA nathI, jo jJAnamAM khudA hoya to ja che te pelo pUchavA Ave. tene tamAre kahevuM paDe ke bhaI, jJAnamAM khudA thayo nathI. jJAnamAM khudA to praznakartA: samyak darzana thayA pachI bilipha kaI rIte kahI zakAya ? dAdAzrI : nA, nA. e to ApaNe biliphathI oLakhAvIe chIe ene. ene samyak darzana kahIe. paNa A aMgrejI bhaNelA lokone biliphathI oLakhAvIe chIe. bAkI bilipha to vyavahAru vastu che, e kaMI mukhya vastu nathI. samyak darzana mukhya vastu che. paNa ApaNe aMgulinirdeza karavA mATe bilipha zabda vAparIe chIe. kaMIka ene mATe oLakhavA mATe kahevuM paDene ? praznakartA: kahevuM joIe, inDIkeTara. dAdAzrI : inDIkeTara. praznakartA H rAITa bilIpha e ja samyak darzanane ? dAdAzrI : hA. AtmAnI pratIti besavI e ja samyak darzana ane AtmA sivAya bIjuM zuM ? tyAre kahe, pudgala. evI pratIti beThI, e badhuM samyak darzana.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana praznakartA : eTale A je bilipha chene, e sAmAnya mAnyatAnA zabda kahevAya ? 253 dAdAzrI : te biliphathI bahu UMcI vastu che A darzana. atyAre tamane mahIM cetave che ke nathI cetavatuM ? praznakartA : cetave che. dAdAzrI : haM, to e pote che te anubhavamAM AvyA pachI cetave. have e jJAna kahevAya. ane cAritra kyAre kahevAya ? bahArano Dakho nA hoya. tyAre cAritra rahe. nokarIo-bokarIo ne badhuM Amatema, kapaDAM paheravAnA nA hoya, bIjI dhAMdhala nA hoya. cAritra eTale jJAtA-draSTA, basa. e jJAtA-draSTA konA paNa ? 'caMdubhAI zuM karI rahyA che' enA tame jJAtA-draSTA. potAnI prakRtinA jJAtA-draSTA rahevuM, enuM nAma cAritra. samaja, anubhava-lakSa-pratIti taNI ! hA cAritra e jJAna-darzanano upayoga rahyo. jene jJAtA-draSTAno upayoga rahyo enuM nAma cAritra. A vyavahAra cAritra juduM ane A cAritra juduM che. ghaNAM kharAM jJAtA-draSTApadamAM raho cho ne tame ? praznakartA : hA. dAdAzrI : te vakhate tamane cAritra hoya. have jJAna pravartamAna hoya tyAre pacyuM kahevAya. eTale upayogamAM ja rahetuM hoya. cAritramAM Ave tyAre pacyuM kahevAya. pahelAM cAritra nahIM, jJAnamAM che, cAritramAM nathI AvyuM. eTale jJAna che e 360 DigrI che. huM ApuM chuM te ya 360 DigrInuM. praznakartA : paNa cAritramAM pUrepUruM nathI AvyuM ? dAdAzrI : mAruM cAritramAM pUrepUruM nathI AvyuM. praznakartA H anubhavamAM pUrepUruM AvI gayuM che ? 254 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : anubhavamAM badhuM AvI gayuM che. ane tamAre che te Ano zuM lAbha thAya ke pahelA pratIti besI jAya AkhI tamane. ane pachI thoDA thoDA anubhavanI zarUAta thaI jAya. pratIti tenI te ghaDIe ja besI jAya. A jJAna vidhimAM bolatAM'tAM, te ghaDIe pratIti besatI jAya ane pApo bhasmIbhUta thatAM jAya. pahelAM pApo bhasmIbhUta thAya tyAra pachI pratIti bese. badhA bahu kAryo thayA kare che aMdara. e be kalAkamAM to eTalA badhA kAryo thaI rahyA mahIM ke apAra kAryo thayA kare ! praznakartA : paNa e vastu samajAtI nathI ke A pratIti beThI. dAdAzrI : nA, samajAya nahIM. samajavuM saheluM nahIM ne ! potAne khyAlamAM Ave ke sAluM, A kaMIka besI gayuM. ApaNane eka hIro hoya, tenI pratIti nA bese eTale badhe tapAsa karI AvIe. tapAsa karyA pachI ApaNe e hIrAne sastAmAM sasto koI jagyAe vecI daIe pachI. ApaNane kahetA hoya be abajano paNa ApaNane ema lAge ke mUA sobasso-pAMcaso je Ave te laI lo ne ! kAraNa ke pratIti beThI nathI eTale ane pratIti beThelI che te pachI ene duHkha hoya, khAvAnuM nA hoya to ya vece nahi. praznakartA : hA, enI kiMmatano khyAla AvI gayo pachI vece nahi. dAdAzrI : e pratIti beThI. praznakartA H pratIti besI jAya pachI. have AnI aMdara e kevI rIte ? dAdAzrI : ane pelI pratIti UThI gaI. praznakartA : kaI pratIti ? dAdAzrI : 'huM caMdubhAI chuM, Ama chuM, tema chuM,' badhI roMga bilipho hatI, te badhI UThI gaI. Ano phAdhara thauM, Ano mAmo thauM, Ano kAko
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 255 256 AptavANI-13 (utarArdha) thauM, Ano phuvo thauM, e badhI ja pratIti UThI gaI ane A pratIti beThI. ene kSAyika darzana kahe che. kSAyika darzana eTale samajavAnI vastu badhI AvI gaI. have chatAM tamAre samajavAnuM zA mATe ? samajavAnI vastu AvI gaI paNa tame pUruM samajyA nathI. mATe tamAre pharI pharI pUcha pUcha karyA karavuM. praznakartA : pUcha pUcha karyA karIe eTale samajaNa paDe ? dAdAzrI : eTale mULa peluM samajanI lAIna AkhI pUrI thaI jAya ane pachI che te anubhavanuM pramANa varte. praznakartA : pote kabUla kare ke pahelAM je potAnuM mAnasa hatuM temAM ane atyAre che temAM phera thaI gayo che. pariNAmanI vAta kabUla thAya che. dAdAzrI : haMmezA ya koI paNa vastuno ceInja kyAre thAya ke ene A pratIti UThe ane navI pratIti bese to ja ceInja thAya, nahIM to ceInja nA thAya. A rasto khoTo che ne roja jatA hoya. pAchAM. AnuM pariNAma sAruM AvavAnuM. pariNAma Ave che ke nahIM, eTaluM huM jouM. praznakartA: hA. pariNAma AvyuM che. dAdAzrI : A vijJAna ja pote pariNAma lAvanAruM che. A tamAre nahIM karavAnuM, tame jo Dakhala nA karo to tamane mokSe laI jaze. praznakartA : samyakdarzana, jJAna ane cAritra ratnatrayI kahevAya che mANasane mukti ApavA mATe A jarUrI che ? dAdAzrI : eTale 'huM zuddhAtmA chuM' ane 'A phAIla che', enI pratIti besI gaI, ene samyak darzana kahevAya. pachI A phAIla ja che ane phAIlane tame jANo ke phAIlamAM zuM zuM che, AmAM zuM zuM che e badhuM jANo cho, enuM nAma jJAna kahevAya. ane jJAtA-draSTA rahevuM, enuM nAma cAritra. praznakartA: navI Dephinezana che, navI vyAkhyA che. bahu gamI. bahu suMdara rIte samajAvyuM. zuM khUTe che mahAtmAone ? praznakartA H dAkhalA tarIke Apane je darzana thayuM e AtmAnuM, eTale e AtmAnA guNa tarIke darzanamAM AvyuM ane e bIjAne na AvI zake ? dAdAzrI : nahIM. samyak darzana e ja AtmAno guNa. tamane badhAne thaI gayeluMne, samyak darzana ! praznakartA: e kharuM paNa amArI pAse e je AtmAno guNa che eno ame bIjo upayoga to karI zakatA nathIne ! dAdAzrI : kema, karo chone ? praznakartA: nahIM, je rIte Apane eno upayoga thAya. praznakartA : emanA gharamAM ghATI hoya ane barobara kAma karato nA hoya to ghaNI vakhata gusse thaI jAya, apaseTa thaI jAya pahelAM, paNa have jJAna pachI apaseTa nathI thatAM, bahu gusse nathI thato. dAdAzrI : eTale badhuM pariNAma ghaNuM UMcuM AvyuM che. ApaNane pariNAma sAthe kAma che ne ! ApaNe zabdonI mArAmArI nathI. ApaNe pariNAma Ave che ke nahIM ? enuM pariNAma nA Ave to mAre dhyAna rAkhavuM paDe pAchuM. praznakartA : ghaNI vakhata vyavahAra ane nizcayanI je vAta che, e barobara mANaso samajatA nathI, vyavahAranI vAta nizcayamAM laI jAya che ane nizcayanI vAta vyavahAramAM laI jAya che. dAdAzrI : hA, e to barobara che. mANasa anAdikALathI TevAyelA nahine ! eTale A rIte caDAvIe to ya pAchAM bIje raste caDI jAya
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 257 258 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : nA e evuM nahIM. jAgRti to AnI A ja rahe. pachI peluM anubhava saMpUrNa thaI jAya, eTale kevaLajJAna ja. jAgRti ekadama vadhI jAya. kevaLa thaI jAya. bAkI AmAM mukhya jovAnuM che to darzana ja jovAnuM che. jJAna jovAnuM nathI, joyo jovAnA nathI. praznakartA : eTale mukhya vastu darzana che. dAdAzrI : hA, mukhya vastu darzana. praznakartA : ane enA AdhAre eka vakhata AkhuM darzanamAM AvI jAya. dAdAzrI : enAthI thoDo ocho thAya. praznakartA : eTale Ama samajaNamAM Ave badhI vAta, paNa je anubhavamAM Apane je pahoMce, Apane anubhavamAM Ave. dAdAzrI : e darzana to tamane pUruM thayeluM che ekadama. phakta jJAnamAM adhUruM che. darzana to pUruM thayeluM che eTale tamArI draSTi pharI gaI che AkhI ya. darzana eTale draSTi. je saMsAra sanmukha draSTi te AkhI draSTi pharI gaI ne AtmA sanmukha thaI gaI. eTale AkhIya pheraphAra thaI gaI. have Atmasanmukhano anubhava thavAM joIe. te haju jevAM joIe evA thatAM nathI. eTale darzana to pUruM paNa kSAyaka darzana che A. eTale pUrNapade darzana che. phakta jJAnamAM phera che. ane jJAnamAM phera hovAthI cAritramAM phera che. jJAnamAM phera eTale zuM ? atyAre koI mANasane apamAna thayuM hoya ane pachI e DhIlo thaI jAya eTale ApaNe kahIe ke alyA, tuM to AtmA chuM, have zeno DhIlo thaI jauM chuM ! ema nyAya karavAmAM zUro paNa ene potAne apamAna thaI jAya to evo ja thaI jAya. enuM kAraNa zuM che e anubhavamAM AvyuM nathI haju jJAna, eka phero thAya ane pachI ThekANe thaIne anubhavamAM Ave tyAra pachI joIe to bIjI vakhata anubhavamAM AveluM hoya. e anubhavamAM AvavuM joIe, enuM nAma jJAna. jenI pratIti beThelI, te vastu jANavAmAM, eTale anubhavamAM Ave tyAre e jJAna kahevAya. pratIti beThelI vAta anubhavamAM Ave tyAre e jJAna kahevAya. Ama anubhavathI pragaTe jJAta ! dAdAzrI : hA. pachI jyAM sudhI anubhavanuM pramANa na thAya, tyAM sudhI jJAnanuM pramANa na thAya. joyeluM pratItimAM beTheluM jo anubhavamAM nA Ave, tyAM sudhI e darzanamAM rahe ane anubhavamAM Ave tyAre e jJAna thAya. have ApaNuM che te darzana-jJAna-cAritra che. kramikanuM che te jJAnadarzana-cAritra che. eTale emanuM je jJAna che e zAstranA AdhAre, e zAstramAMthI ke sAMbhaLeluM hoya, te badhuM matijJAnamAM pariNAma pAme. ane matijJAna e emanuM jJAna che. te matijJAna anubhavamAM Ave tyAre darzana, pratIti sthApita kare. praznakartA H to ene to e anubhava thaI gayo, mATe pratIti thaI. dAdAzrI : hA, ahIM pratIti to pahelI ApavAmAM Ave che. nahIM to pratIti to, jJAnano anubhava thayA pachI pratIti thAya. praznakartA : eTale prApta saMjogo emAM A darzanano upayoga karAya. eTale e je anubhava prApta thAya, e ja jJAnanAM rUpe pariName ne ? amane A jagata AkhuM darzanamAM AvyuM, paNa jyAre anubhavamAM Ave, tyAre e jJAna kevaLajJAna kahevAya, nahIM to anubhavamAM nA Ave to kevaLajJAna kema kahevAya ? kevaLadarzanamAM rahe. praznakartA: eTale e jAgRti pachI jJAna svarUpe ja thaI jAya, anubhavamAM Ave tyAre ? dAdAzrI : hA, jeTalA anubhava thAya eTalA. pachI e che te joya thayo. anubhava konuM nAma kahevAya ke pachI phare nahIM.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 259 praznakartA : e darzana sacoTa thaI jAya che ? dAdAzrI : darzana pramANe jo kadI e anubhava thayAM, to pachI e bIjA saMjogothI ya anubhava phare nahIM. praznakartA : have e darzanamAM to ene AvyuM to e anubhava zenA AdhAre ene thAya che ? dAdAzrI : e to ApaNane A avasthA UbhI thaIne, e avasthAo ApaNe pasAra karIe eTale anubhava thaI jAya ApaNane. have tAruM gajavuM kapAyuM. tArA darzanamAM che, pratItimAM che ke gajavuM kapAyuM eTale ApaNane kazuM levA-devA nathI. e to sAmo gunegAra ja nathI, huM ja gunegAra chuM. paNa te ghaDIe anubhava vagara e rahevuM muzkela che. pachI tane A Ave....... praznakartA H eka vakhata kapAya. eTale evuM gajavuM kapAvuM joIe eka vakhata ? dAdAzrI : nA. kapAya pachI asara nA thavI joIe ane jJAna hAjara rahe. pahelAM anubhava thayelo hoya, te atyAre kAma kare. nahIM to atyAre bIjI vakhate ya e anubhava nA thayo hoya to atyAre mahIM hAya vale thaI jAya. ane pachI ThekANe Ave. paNa e anubhavapUrvaka nA kahevAya. anubhava to kapAtAMnI sAthe ja jANe kaMI banyuM nathI evuM. e anubhava to pachI jAya nahIM. tethI ja A prasaMgo tamane hitakArI eTalA ja mATe chene ! A badhA prasaMgo je Ave che, e tamane anubhava ApavA Ave che. ema ne ema nathI AvatA. koI dhola mArI gayo to kaMI ema ne ema mArIne, maphata mArI gayo ? anubhava ApI jAya. koI dhola Ape-kare to anubhava Apaze. tane Ape to dhyAna rAkhaje. paNa evuM bahAra kahI nA devuM ke mAre Avo anubhava karavo che, nahIM to A jagata to evuM che ne mithyAcArI chene, Amane jokhama letAM vAra nahIM ne ? 'hau thaze, joI laIzuM' kaheze. AptavANI-13 (utarArdha) jeTaluM anubhavanuM pramANa thayuM eTale cAritranuM pramANa cAlu thaI jAya. anubhavanAM pramANa vagara cAritra nathI utpanna thatuM, nathI pragaTa thatuM. ane tapa, te vakhate peluM mahIM karavuM paDe ne pratIti pramANe. A gajavuM kapAya, te pratIti pramANe sthira rahevAmAM tapanI jarUra paDe. eTale e jJAna-darzana-cAritra ne tapa. jo tapa rahe to anubhava pragaTa thato jAya. kramikamAM : jJAta-darzata-jJAta-cAritra ! 20 praznakartA : kramikamAM paheluM jJAna bolAya che, pachI darzana bolAya che ema kema ? dAdAzrI : e kramika mArgamAM paheluM jJAna, pachI darzana ne pachI cAritra. ane ApaNA akrama vijJAnamAM paheluM darzana pachI jJAna ne pachI cAritra. ahIM paheluM darzana ene thAya. pachI jema jema anubhava thatAM jAya, jeTalAM anubhavanAM aMza bhegAM thAya, tema tema spaSTa vedana thatuM jAya. AtmAnuM spaSTa vedana thatuM jAya. anubhava thatAM jAya. tema tema spaSTa vijJAna thAya. pachI 'anaMtA jJeyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAomAM huM saMpUrNa zuddha chuM. sarvAMga zuddha chuM.' badhA jJeya mAtramAM jANavAmAM pariNamelI avasthA hoya chatAMya potAne jarAya DAgha nA paDe, badhuM jue-jANe to ya. praznakartA : to kramika mArgamAM upalakIyuM jJAna thAya che ? dAdAzrI : hA. upalakIyuM ja. paheluM vyavahAra upalaka thAya. ane pachI enI meLe kudaratI rIte joInTa thaI jAya. nahIM to ya koI jJAnI puruSa to joIe. A jJAna-darzana-cAritra vyavahArathI che. nizcayathI darzana-jJAna-cAritra che. praznakartA H hA, e nizcayathI darzana-jJAna. paNa emane kramikamAM, nizcayathI amuka vakhate to AvatuM haze ne, dAdA ? dAdAzrI : hA, A jJAnamAMthI, A zAstrajJAna karatAM karatAM karatAM karatAM zabdajJAna upara AvI jAya. ane AtmA zabda upara ene zraddhA
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana bese che. ane tene ema lAge ke nA, kharekhara A badhAM kahe che. AtmA Avo ja che. A zabda kahe che evo ja che, A bIjuM nahIM. e pratIti besI jAya paNa bahu dhIme dhIme dhIme. grejyualI kAma thayA kare. 261 praznakartA : hA, pachI to ene jJAna thayuM, chevaTe pachI darzana to oTomeTika hoya. dAdAzrI : oTomeTika nahIM, e darzana ja thatAM vAra lAge. praznakartA : to pachI pahelAM darzana ne pachI jJAna. dAdAzrI : nA, e jJAnamAMthI darzana UbhuM thAya. ene ema lAge ke A kaMIka che. tyAM e aTake. praznakartA : hA, barAbara, paNa thaI gayuM. eka vakhata jANI lIdhuM ke A jANyuM, joyuM nahIM paNa jANyuM, pachI oTomeTIkalI joyuM AvI ja jAya che ne ?! jANyuM je che. dAdAzrI : e tyAM jANyuM che ne, te upalaka vastu che, suparaphaluasa che ane ApaNe je jANyuM te anubhava che. praznakartA : barAbara che, paNa e lokone jyAre suparaphaluasa nA hoya ane ekjhekTamAM hoya, tyAre zuM paristhiti che ? ekjhekTamAM amuka vakhate to AvatAM ja hoyane e loko. tyAre zuM ? dAdAzrI : Ave ne ! praznakartA H tyAre jJAna ane pachI darzana e kevI rIte hoI zake ? dAdAzrI : tyAM pachI pAchuM A jJAna-darzana-cAritra kahe che ne e vyavahArathI che. pachI e ja vyavahAra AgaLa pachI darzana ne jJAna ne cAritra thaI jAya. nahIM to cAra zabdo bolavAM paDe. vyavahAra hoya to jJAna, darzana, jJAna ane cAritra. praznakartA : jJAna, darzana, jJAna ane cAritra. AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : hA, A jJAnanA AdhAre Teko hoya, to cAra zabda. praznakartA : hA e barobara, paheluM jJAna eTale zAstrathI thayeluM, pachI enAMthI upajeluM darzana, pachI.......... 262 dAdAzrI : pachI anubhavanuM jJAna. pachI cAritra. praznakartA : to e barobara bese che. have barobara che. samajAyuM. AvI samajaNa haju sudhI dAdAe ApI nathI koI vakhata. A pahelI vakhate samajaNa mane to maLI. dAdAzrI : pUche koNa paNa, pUche to nIkaLe. keTalI badhI cIjo hoya tame pUcho ke mAla nIkaLe ! kramikamAM rileTivamAMthI riyala ! praznakartA : darzanathI jJAna thAya che te riyala che ne jJAna pachI darzana thAya te rileTiva che. te samajAvone jarAM. dAdAzrI : A pustako-zAstro vAMcI, A badhuM vAMcI, te e jJAnathI ene darzana je thAya che e rileTiva jJAna che badhuM. praznakartA : tIrthaMkaro badhA te rileTivamAMthI ja riyalamAM gayelAne ? dAdAzrI : hA, rileTivamAMthI. paNa e to badhuM kADhatAM kADhatAM, ahaMkAra zuddha karavo paDe che. ahaMkAra zuddha karavAmAM zuM zuM karavuM paDe ? ahaMkAramAMthI krodha-mAna-mAyA-lobhanAM paramANu mAtra chUTA karavAM paDe, kADhavA paDe ne ahaMkAra zuddha karavo paDe. jemAM rAga-dveSa hoya nahIM evo ahaMkAra, vItarAga ahaMkAra Ubho kare chellAmAM chello tyAre zuddhAtmA bhego thAya, tyAre Atma sAkSAtkAra thAya. praznakartA : Apa kaho chone, A ApaNo ekalo ja riyala mArga ke bIjA badhA rileTiva, have rileTiva kyA AdhAre ? zAthI rileTiva ? dAdAzrI : A je pustakothI jJAna thAya che, e jJAna rileTiva jJAna
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 263 264 AptavANI-13 (utarArdha) che. tenuM game eTaluM darzana bese toya rileTiva jJAna che. ane AtmAnuM, zabdothI je jJAna thAya che, e badhuM rileTiva che ane niHzabda jJAna thAya che, e riyala che. praznakartA: paNa dAdA, tIrthakaroe gaNadharone je jJAna ApyuM te e e loko rileTivathI riyalamAM gayA ? dAdAzrI : hA, badhuM rileTivathI riyalamAM gayA. e rileTivathI badhuM. TheTha sudhI tyAga karatAM karatAM. praznakartA : paNa pratyakSa tIrthaMkaranI hAjarI hatI ? dAdAzrI : hAjarI hoya toya paNa Ama rileTiva jJAna kahevAya. jyAM kaMI paNa tyAga karavAno hoya. tyAM badho rileTiva mArga, riyala mArga nahIM. riyala mArgamAM tyAga karavAno hoya nahIM. te tyAM to ahaMkAra hoya. ahaMkAra sivAya thaI zake nahIM. praznakartA: have A hindustAnamAM jeTalAM dharmo che, ene tame kahI dIdhAM, badhAM rileTiva. dAdAzrI : badhAM rileTiva ! eTale kramikamAM, pustakamAMthI jANyuM ke guruonI pAse jANyuM. ApaNe tyAM to jJAna huM tamane ApI dauM chuM. eTale riyala darzana UbhuM thaI jAya che ane peluM zAstrajJAna nathI ApaNe tyAM. peluM jJAna ApaNe lIdhuM ja nathI. e to khAMDI khAMDIne keTaluM khAMDIe ? be maNa khAMDIe tyAre pA zera che te vastu nIkaLe. akramamAM svayaM kriyAkArI jJAta ! praznakartA: kramikamAM paheluM jJAna thAya che ne pachI darzanamAM Ave che. eno dAkhalo Apone. dAdAzrI : e jJAna kevuM che ke, Ama karazo to pApa lAgaze, Ama karazo to puNya thaze, evuM e jJAna che. jaDajJAna che, cetanajJAna nathI. cetanajJAna kayuM kahevAya ? ApaNuM jJAna cetanajJAna che ke je samajamAM AvyA pachI jJAna thAya che. ane pelA jJAnathI pelo samajamAM Ave bhAna thAya A kaMIka che. bhAna thAya, kaMIka che, bhAna thavA mATenuM e jJAna che. te paNa bhAna thatuM nathIne lokone. juone, lAkho varasathI pharyA ja kare che ne loko ! ane "huM caMdubhAI caMdubhAI" bolIne rakhaDe ja che ne ! huM caMdubhAI chuM, A bAIno dhaNI thauM ne Ano mAmo thauM ne Ano kAko thauM ne ! praznakartA H caMdubhAIno abhyAsa pUro nA thayo hoya, tyAM pAchAM bApajI bane. dAdAzrI : jyAM juo tyAM Ane A ja abhyAsa, Dakho UMcakavAnone ! eTale jagatamAM jJAna-darzana ne cAritra hoya. ApaNe to akrama che, eTale darzana-jJAna-cAritra. te tethI ApaNuM jJAna kriyAkArI che. jJAna enI meLe kAma karyA ja kare, tamAre kazuM karavuM nA paDe. mahIM jJAna ja karyA kare ane pelA jJAnamAM potAne kartApaNuM thaze, A karavuM che paNa thatuM nathI. pachI "thatuM nathI, thatuM nathI" gA gA karyA kare. jJAna eTale zabdothI je jJAna samajavuM enuM nAma jJAna kahe che e loko ane emAMthI jo mahIM sUjha paDI, to darzana kahevAya. ane ApaNe tyAM to paheluM sUjha, darzana, pachI jJAna ne cAritra. eTale A jagatamAM kriyAkArI jJAna koI jagyAe nA hoya. kriyAkArI jJAna ApaNe tyAM ja che ke A caMdubhAI che te sUtAM sUtAM hoya, enI mahIM jJAnakriyA kAma karyA ja kare. tamAre jJAna kAma karyA kare che ne ! 'A huM chuM, A huM nathI, A caMdubhAI judA. A bhUla thaI. caMdubhAIe bhUla karI' e badhuM jJAnakriyA kAma karyA kare che. jJAna ja kAma karyA kare. tethI A kahetA hatA ke A jJAna kAma karyA ja kare che. e dAdA zuM ajAyabI che, tame zuM mUkyuM che ? meM kahyuM, nA, eno svabhAva ja che evo, A kriyAkArI jJAna che. e tamane mokSe laI jaze tyAM sudhI choDaze nahIM. e jJAna ja mokSe laI jAya evuM che.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna - darzana 265 266 AptavANI-13 (utarArdha) jJAna, bhautika jJAna badhA, jenI pAchaLa kAraNa hoya. kAraNa nA paDe eTale ene jJAna jaDe nahIM. hA, paNa A guhyatama eTale zuM kahevA mAMge che, guhyatama eTale jagatanA lakSanI bahAra ja jJAna che. AmAM bhautikano prazna ja nathI. A badhuM jJAna ja bhautika che ane je che te papaiyA jevuM che. pelo papaiyo phaLa nA Ape te zuSka jJAna. ane A guhya jJAna e che te zuSka nathI. jIvaMta che, sajIva che. ane bIjA je kAraNa ne kAryanA jJAna e badhA nirjIva. A sajIva che. tamane mahIM cetave che ne, A mArI pAse beThA pachI ? paheluM guhya jJAna meM ApyuM pahele dahADe, pachI dhIme dhIme guhyatara mahIM utpanna thavA mAMDyuM ane jeTaluM guhyatara thaI gayuM, temAM tamAruM cAritra varte che, e guhyatama. bIjuM thayuM nathI, teTaluM bAkI che. tyAra pachI A cAritranI pUrNAhuti thaze. guhya, guhyatara te guhyatama jJAta ! praznakartA : guhya jJAna, guhyatara jJAna ane guhyatama jJAna kone kahevuM? dAdAzrI : je jJAna ApaNane pratIti besADe, ke nA, A sAcuM lAge che haMDreDa parasenTa, e sAcuM thaI gayuM nathI, paNa sAcuM lAge che. je jJAna haMDreDa parasenTa pratIti besADe e guhya jJAna kahevAya. pratIti besADe ke kharekhara huM AtmA ja chuM, A dAdAjI kahe che tema ja chuM, e guhya jJAna kahevAya. ane guhyatara jJAna eTale have guhya jJAna e zuM che? e darzanarUpe che ane A guhyatara jJAna e anubhava che. je darzana thayuM teno anubhava che ane guhyatama e che te cAritra che, saMpUrNa cAritra. eTale svamAM ja rahe, parane aDe nahIM. svamAM rahIne paranuM nirIkSaNa karyA kare. parano draSTA rahe. jyAM sudhI jJAna guhya ane guhyatara jJAna che tyAM sudhI bannemAM bheLaseLa cAlyA kare. ko'ka phero Ama lapasI paDe, Ama lapasI paDe. peluM lapasavA-bapasavAnuM nahIM, guhyatama jJAna. A eno artha mArI samajaNa pramANe A thAya. bIjAne samajaNa paDe che e buddhinA bheda che e judI vAta che, mAre to A buddhi vagaranuM A jJAna ! praznakartA: Ape to adhyAtmanI vAta karI, paNa zAbdika artha kADhe to jarA juduM thAya. dAdAzrI : mAruM kahevAnuM guhya jJAna koI hotuM ja nathI. kaMI ne kaMI rIte opana thayeluM hoya che. guhya jJAna kone kahevAya ke je jJAna jagatanA jJAnanI bahAra ja che. praznakartA : koI paNa vastu guhya hoya, enuM rIjhalTa AvatuM hoya paNa enuM kAraNa samajaNa nA paDe tyAre guhya gaNAya. dAdAzrI : nA, nA evuM nahIM. kAraNavALA jJAna e badhuM A saMsAra
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 AptavANI-13 (utarArdha) [6.2] cAstri vItarAgotuM yathArtha vyavahAra cAritra ! praznakartA: jIvanamAM je kAyama vartAya e vastune ApaNe cAritra kahIe chIene ! AmAM AtmajJAnanI vAta eTale AtmAnuM jJAna kAyama varte e cAritramAM AvyuM kahevAya ? dAdAzrI : cAritra be prakAranA. eka A vyavahAra cAritra ke bahu UMcA mANasane vyavahAra cAritra cokhyuM hoya. vyavahAra cAritra to zuM hoya ? tIrthakaronI AjJApUrvaka hoya AkhuM cAritra e badhuM vyavahAra cAritra kahevAya. te dehanuM badhuM cAritra paNa tethI kaMI jJAna thayuM nathI. ane peluM AtmAnuM cAritra. AtmAnuM cAritra jovuM-jANavuM ane paramAnaMda. jJAtA-draSTA, paramAnaMdI basa. rAga-dveSa nahIM. ane peluM vyavahAra cAritra eTale AjJAmAM rahevuM tIrthaMkaronI, saMpUrNa AjJAmAM rahevuM. A cAritra bahAra je pALe che, tene cAritra gaNAtuM nathI. ene vyavahAra cAritra nathI gaNAtuM. vyavahAra cAritra kyAre kahevAya ? vItarAga mArgamAM hoya te ja. A to gaccha-matamAM che. gaccha-mata eTale bIjA loko je rIte cAritra pALe che evuM A tyAgI kahevAya badhAM, paNa cAritra nA gaNAya. vyavahAra cAritra kyAre kahevAya ? vItarAga mArgamAM hoya eTale koI dharmane parAyo mAnato nA hoya chatAM vItarAga dharmane potAnuM dhyeya rAkhato hoya. dhyeya zuM rAkhe ? vItarAga dharma. vItarAgone mAnya rAkhe ane bIjA koIne amAnya nA kare. koInA para dveSa nahIM, tyAre vyavahAra cAritra kahevAya. koI dharma para dveSa nA hoya. bhagavAne je vyavahAra cAritra kahyuM che, e to bahu UMcI vastu che. vyavahAra cAritra to vItarAganAM matane jANe, ke vItarAgono abhiprAya zo che ! potAno abhiprAya zo che te to judI vastu che, paNa vItarAgonAM abhiprAya mAnya rAkhIne badhuM kAma kare e vyavahAra cAritra. potAthI jeTaluM thAya eTaluM, paNa vItarAganA abhiprAyane nakkI rAkhIne ke A pramANe vItarAgano abhiprAya, e pramANamAM ja cAlyA kare, pachI potAthI thAya eTaluM, paNa e vyavahAra cAritra. ane jeno AtmA pragaTa thaI gayone, tenAmAM badhI ja zaktio utpanna thaI gaI. badhA jJAnIo, pAMca lAkha jJAnIo hoya teno eka ja avAja hoya ane traNa ajJAnIo hoya to so jAtanAM bheda paDI jAya. A matabheda badhAM ajJAnIonAM hoya ane jJAnIomAM matabheda nA hoya. ApaNAM ahIM badhAnAmAM matabheda jevuM lAge che tamane kazuM ? bhalene ochuMvadhatuM jJAna haze, jJAna to eka ja prakAranuM ApyuM che, paNa pAtra pramANe pariNAma pAme. ochuM-vadhatuM paNa toya hisAbamAM koI matabheda che kazuMya ? kaMI kheMcatANa evuM tevuM kazuM che ? eTale AnuM nAma cAritra kahevAya, vyavahAra cAritra. nizcaya cAritramAM to mahenata ja nathI hotI. koI jAtanI mahenata hotI nathI. badhI mahenata vyavahAra cAritramAM. deha DAhyo thayo, tenuM nAma vyavahAra cAritra ne AtmA DAhyo thayo, tenuM nAma nizcaya cAritra. AtmA DAhyo thayo eTale jJAtA-draSTa, paramAnaMdamAM ja rahe. bIjA kazI bhAMjagaDamAM hAtha ghAle nahIM 'nizcaya cAritramAM" AvyA, e to bhagavAna thaI gayA ! 'kevaLajJAna' sivAya 'nizcaya cAritra" pUrNa dazAe nA hoya. bheda, vyavahAra te nizcaya cAritratA ! praznakartA : "cAritra vinA mokSa nathI ane mokSa vinA nirvANa nathI.'
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 269 270 AptavANI-13 (utarArdha) - dAdAzrI : cAritra e tamArI bhASAmAM cAritra tamane zuM samajAyuM che e kaho. je tamane samajAyuM hoya. praznakartA: haM. cAritra eTale sArI rIte vartana karavuM te, sTreTaphoravarDa jene kahIe. vAMkocUMko ke kukeDa nahIM e cAritravAna kahevAya. prAmANika hoya, onesTa hoya, morala hoya. dAdAzrI : evAM to ghaNAM sIdhA mANaso maLe, ene cAritra kema kahevAya che ? A to mokSanuM kAraNa je cAritra che, tene vize kahyuM che. peluM cAritra to sIdho mANasa hoya to koI vAha vAha bole, koI paisA dhIre ene, basa. te bIjuM koI kAraNa evuM che nahIM. ane toya keTalAMka avaLuM bole. cAritra be prakAranA. eka nizcaya cAritra ane eka vyavahAra cAritra. vyavahAra cAritra eTale koI paNa viSaya upara vRtti nahIM. pAMceya viSaya upara vRtti nahIM. vRttio pAMca viSayamAM nA hoya, e vyavahAra cAritra. have kyAM jaDe e ? khAsa karIne tyAgIomAM vadhAre jaDe e. ko'ka ko'ka jaDI Ave. kAraNa ke paiNelA karatAM tyAgIomAM jaDI Ave. koke ya jaDI Ave. atyAra to tyAgIomAM ya jaDatA nathI. kAraNa ke A to e jIbhanA cAkhuM thaI gayelA. AMkho jo jo karyA kare. eTale pAMceya viSayamAM vRttio nA jAya evuM joIe. ene vyavahAra cAritra kahevAya. praznakartA e je kahe chene, mANasamAM cAritrabaLa hovuM joIe. e karyuM cAritrabaLa ? dAdAzrI : eka to vyavahAramAM bahAranuM ane bIjuM AMtarika hoya. bahAra vyavahAramAM pramANikapaNuM ane naitikatA. nyAyI ane pramANika hoya ane AMtarikamAM hakkanA viSayamAM vAIphanI joDe sinsIyara hoya, bIjuM badhuM nA hoya. ene cAritra kahevAya. praznakartA : cAritra eTale peluM brahmacaryanuM evuM samaje. dAdAzrI : e vyavahAra cAritra, te vyavahAramAM koIne saheje duHkha nA thAya badhuM vartana hoya. du:kha denAraneya duHkha nA thAya e vartana e vyavahAra cAritra. ane viSaya baMdha hovo joIe. vyavahAra cAritramAM mukhya be vastu kaI ? eka viSayabaMdha. kayo viSaya ? tyAre kahe che, strIcAritra viSaya. ane bIjuM zuM ? lakSmI saMbaMdhI. lakSmI hoya tyAM AgaLa cAritra hoI zake nahIM. praznakartA : lakSmI hoya tyAM cAritra nA hoya e kevI rIte ? dAdAzrI : tyAM cAritra nA ja kahevAya ne ! lakSmI AvI eTale lakSmIthI to vyavahAra karavAno badho. amArAthI lakSmI nA levAya. praznakartA : paNa emAM duravyavahAra thAya ne vyavahAre thAya ne ! dAdAzrI : nahIM, e to sad karIe tyAMthI ja duravyavahAra cAlu thAya. sa6 nahIM ne asaya nahIM, evo vyavahAra ja nahIM. A meM paccIsa varSathI kazuM paisAno vyavahAra ja nahIM karelo ne koI jAtano ! bhAMjagaDa ja nahIM ne ! cAra AnAya mArA gajavAmAM hoya nahIM koI dahADoya. nIrubahena vahIvaTa kare badho ! ane kharuM cAritra kone kahevAya ke badhuM khAto-pIto hoya paNa jJAtA-draSTA e kharuM cAritra. AtmA potAnA svabhAvamAM, jJAtA-draSTAmAM Ave e kharuM cAritra. e cAritra vinA mokSa nathI. 'AtmA' jJAtA-draSTA che. 'tame jJAtA-draSTAmAM raho e ja cAritra ane te ja mokSanuM kAraNa kharuM. ane mokSa eTale sarva duHkhothI muktinuM kAraNa e, ane pachI evo mokSa thayA vagara nirvANa thAya nahIM. nirvANa eTale AtyaMtika mukti ! cAritranI yathArtha vyAkhyA ! praznakartA : nizcaya cAritra eka vAkyamAM kaho ne ? dAdAzrI : homa DimArTamenTamAM rahevuM, enuM nAma nizcaya cAritra. phorenamAM AvavuM nahIM, enuM nAma cAritra. praznakartA : AtmAmAM sthiratA je che e cAritra ?
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 271 27ra AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : sthiratA to AtmAno guNa che, paNa cAritra eTale zuM? A badhuM cAle che ene jovuM ne jANavuM, enuM nAma cAritra. jovuM ane jANavuM ja ane paramAnaMdamAM rahevuM, enuM nAma cAritra. e chelluM cAritra kahevAya. jovuM ane jANavuM, jJAtA-draSTA ane paramAnaMdI - A traNa potAnA emAM ja hoya. AtmAmAM sthiratA e cAritra kahyuM paNa e kramika mArganuM cAritra che. ApaNuM cAritra, jJAtA-draSTA e cAritra. sthiratA to thayelI ja che ne ! lakSa beTheluM che te sthiratA to thayelI ja che ne ! jJAtA-draSTA jeTalo rahyo eTaluM cAritra kahevAya. ko'ka gALo bhAMDe ane e jovA-jANavAmAM rahe. manamAM kharAba vicAra Ave ane joyA-jANyA kare. aDe nahIM, ekAkAra thAya nahIM, joyA-jANyA kare e cAritra che. ane kramika mArgamAM AtmAmAM sthira thavuM e cAritra che. e cAritra aMza cAritra kahevAya che. dhIme dhIme savAza thAya, tyAra pachI jJAtA-draSTA thAya. tyAM sudhI emane jJAtA-draSTA hoya nahIM, sthiratA hoya. sAcuM cAritra eTale jJAtA-draSTAbhAva. jJAtA jJAtAbhAvamAM Ave e AtmacAritra kahevAya. kramikamAM vyavahAra cAritrathI nizcaya cAritramAM ! praznakartA : nizcaya cAritra mATe vyavahAra cAritra e agatyanuM che ne ? e sTepa che atyAre kaMIka ? e hoya to ja.. sahelI vAta che bA ! A loko kramikamAM mAra khaI khaIne marI gayA toya nahIM ThekANuM paDatuMne ! ane A to vijJAna che, akrama vijJAna che. zodhakhoLa che eka jAtanI. jJAna tenuM te ja. paNa zodhakhoLa che hAI levalanI ! ApaNe tyAM brahmacarya cAritra pALe te evAM keTalAM haze ? sobaso jaNa haze ! temAM be-pAMca jaNa amArI pAse brahmacarya vrata laI gayA che te ya varasa-varasa dahADAnuM. have A kramika mArga zuM kahe che ke jyAM cAritra nathI, tyAM kazuM che ja nahIM ane ApaNuM to A vijJAna kahe che ke tene lAgatuM-vaLagatuM nathI. jo tane AvaDe to A kazuM aDatuM nathI. beu nija nija svabhAvamAM varte che. praznakartA : caMdubhAI judAM ne huM judo ? dAdAzrI : hA, e jude judA varte ja che. ema ja che. paNa te kramika mArgamAM A akrama ghusADAya nahIM. kAraNa ke kramika mArga kAyamano mArga che ane A amuka TAIma pUrato che. mithyA jJAta - mithyA darzana - mithyA cAstri ! praznakartA: jJAna-darzana cAritra yathArthatAe karIne pariNamavuM e zuM kahevA mAgo cho Apa ? dAdAzrI : A lokone ajJAna pariNamyuM che eTale kahe che ne ke 'tuM zuM samaje che ? hamaNe dhola mArIza tane.' e ajJAna pariNamyuM kahevAya. te caMdubhAI dhola mAratA hoya to potAne gamatuM nA hoya, A che te jJAna pariNamyuM, caMdubhAI UMdhuM kare, tamane game kharuM ? kAraNa ke e jJAna pariNamyuM ane peluM ajJAna pariName. e jJAna darzana cAritra ne tapa, A badhA pariName. peluM ajJAnamAM jJAna-darzana-cAritra ne tapa pariName. dhola mAryuM e cAritra kahevAya. mAravAno bhAva thayo e jJAna kahevAya, mAravAnI je zraddhA che e darzana kahevAya. ane mAravuM e cAritra kahevAya. jJAnadarzana-cAritra peluM(ajJAna). evuM A(jJAnamAM) ya jJAna-darzana-cAritra. dAdAzrI : A jJAna maLyuM chene te akrama vijJAna che, eTale vyavahAra cAritra, e atyAre ApaNe ahIM AgaLa jarUra nahIM. bAkI kramika vijJAnamAM vyavahAra cAritra hoya to ja nizcaya cAritra prApta thAya. have vyavahAra cAritra karatAM karatAM to A keTalAM avatAro bhaTakI jAya ! praznakartA : paNa ApaNe enI jarUra nahIMne ! ApaNe vyavahAra cAritrane meLavIne pachI ja mokSe javAya evuM nahIM ? dAdAzrI : nA. A akrama vijJAna che mATe jarUra nahIM, nahIM to peluM sAMdhA ja tUTI jAya. e be viSayonI vRttio baMdha karavI, e to kaMI
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 273 274 loka kaheze, tame zuM sagA thAva ? to kahIe, bhaI, ame enA sasarA thaIe. paNa A to che te pelo dabaDAvene to pote dabAI jAya. zAthI ? sasaro chuM enA vartanamAM hoya. eTale dabAI jAya. darzanamAM, jJAnamAM ne vartanamAM e ja badhuM traNe ya bheguM thaI gayuM. mithyA jJAna, mithyA darzana ne mithyA cAritra A jAya eTale samyak darzana utpanna thAya. eTale ja bhagavAne kahyuM ne ke samyak darzana mukhya kAraNa. pachI mokSa thaze ke ? to cAritranuM zuM ? tyAre kahe, enuM samyak darzana e cAritra lAvaze. tuM tArI meLe samyaka darzana karI le, samyaka darzana cAritrane bolAvI lAvaze. jema mithyA darzana hoya, te cAritrane bolAvI lAve che ke nahIM ? praznakartA : hA, mithyA cAritrane bolAvI lAve che. dAdAzrI : nAnuM chokaruM hoya te penTanA gajavAmAMthI koI nA hoya to e kADhI le. kAraNa ke ene mithyA darzana thaI gayeluM che. eTale e pratIti ja ene pachI kADhI levaDAve. ane kevI rIte kADhavuM badhuM ya jANe. praznakartA : eTale mULa mahatva pratItinuM che. dAdAzrI : pratItinI ja che kiMmata badhI. praznakartA : eTalA mATe kahevAya che ke A samyak darzananI ja vadhAre kiMmata che, jJAnanI to nathI ne ? dAdAzrI : jJAnanI ne cAritranIya jarUra nathI. samyak darzana kahe che, huM tane TheTha pahoMcADuM chuM, huM ! paheluM darzanamAM Ave. darzana eTale pratItimAM Ave ke A karekTa che. ane haMmezA niyama evo che ke jyAM pratIti tyAM jJAna ane cAritrane javuM paDe. mATe ApaNe tamAre zuM karavAnuM ? pratIti ekalI karAvI levaDAve jJAnI puruSa eTale bahu thaI gayuM. pachI tamAruM jJAna, cAritra enI e tarapha ja javAno prayatna karaze. tamAre kazuM vALavuM nahIM paDe. jayAM AgaLa bilipha gaI tyAM enI pAchaLa badhuM Ave. A bilipha e bahAra beThelI AptavANI-13 (utarArdha) che, roMga bilipha beThelI che. te badhuM A sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. nizcaya cAritra tathI bhALyuM jagate ! cAritra to mukhya vastu che. paNa cAritra maLavuM bahu muzkela che ne ! A varlDamAM koI mANasa evo haze, jene saheje cAritra hoya ! eka senTaya cAritra hoya evo koI mANasa haze kharo ? A zAstrakAroe je cAritra kahyuM chene, e cAritra ja na hoya. e to jarA dhrAMti khasI te badalanuM cAritra. kharuM cAritra to joyuM nathI, sAMbhaLyuM nathI. A jJAna maLyA pachI kharAM cAritranA eka aMzamAM tame beThA cho ne teno A svAda lAge che. tamane. e kharAM cAritrano aMza cAkhyo. aMzano ya aMza, hajI have dhIme dhIme vadhaze. cAritra jagate e joyuM nathI, sAMbhaLyuM nathI. kaMI zAstramAM lakhavAmAM AvyuM che A, paNa zabdamAM hoya. paNa zabdo e to sthaLa che. ne vANI ya sthaLa che. emAM cAritra hoya nahIM. cAritra vastu ja judI che ne ! eka sekanDeya jene cAritra rahe e bhagavAna kahevAya. A loko to cAritra zene kahe che ? brahmacarya ne phalANuM phalANuM, ene cAritra kahe che ! e to cAritra emanI bhASAnuM che. sahu sahunI bhASAnuM, bhrAMtabhASAnuM cAritra. bhrAMtivALAya Ane kahe, A cAritra. to pachI jJAnInI bhASAnuM cAritra kevuM ? e bhrAMtivALAnuM cAritra kaMI cAritra-bAritra nathI, chatAMya A rUmamAM ahIMnA mATe vAta karuM chuM, bahAra nA karAya. bahAra to e cAritrane ja kahevuM paDe ! enA upara ja mukhya AdhAra che. bahAra to AgaLanI vAta ja nathI ne ! bhrAMtinI ja vAta che ne ! eTale ahiMsA pALo, satya bolo, corI nA karo, abrahmacarya nA karo, parigraha nA karo e badhuM cAritra. bahAra to mAre evuM kahevuM paDe. A to ahIMnI bhASAnuM tamAre jANavuM che ke tyAMnI bahAranI bhASAnuM? praznakartA : bahAreya jIvIe chIe eTale bahAranuM ya jANavuM paDe ne aMdaranuM ya jANavuM paDe, bava. dAdAzrI : hA. te bahAranuM AvuM che ane aMdaranuM AvuM che. A
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 275 276 AptavANI-13 (utarArdha) hoya. tyAga cAritramAM nA hoya. ane e cAritra dehanuM kahevAya. ane AtmAnuM cAritra to jJAtA-draSTA rahevuM, basa. caMdubhAInuM apamAna thayuM tyAre tame jJAtA-draSTAmAM raho ane caMdubhAIne kaho ke "ame chIe tamArI bahAra je che e bhrAMtinuM che cAritra. bhrAMtimAMthI nIkaLavAnA phAMphA che. 'bahu dahADA phAMphAM mAryA paNa kazuM vaLe nahIM ne ! ane dAdA tamArI pAse eka kalAkamAM badhuM maLI gayuM. cAritra haka maLI gayuM', kahe che. vItarAgotuM cAstri che arUpI ! AMkhe dekhAya e cAritrane bhagavAna cAritra kahetAM ja nathI. jJAnadarzana-cAritra e badhAM AMkhe dekhAya nahIM evI vastu che, indriya pratyakSa nathI e vastu. eTale e cAritra to juduM ja hoya. eTale jJAna-darzana-cAritra e rUpI nathI, arUpI che. A loko rUpI khoLe che ! pratyakSa dekhAtuM khoLe che. e rUpI nathI. rUpI ane arUpImAM to bahu phera. bhagavAna, vItarAgonuM kaheluM rUpI nathI, arUpI che ane bIjA lokoe kaheluM rUpI che. paNa jene mokSe javuM hoya, tene vItarAgonuM kahevuM mAnya karavuM paDaze. vItarAga sivAya bIjA koInI vAta mokSane mATe mAnya na hoya. eTale jJAna-darzana-cAritra traNeya arUpI hovAM joIe. e draSTie to, A kapaDAM paherIne ame eTale amArA cAritrane A loko cAritra na kahe. paNa te amane vAMdho nathI. duHcAritra kahe to ya vAMdho nathI. amAre to amAruM arUpI jJAna, darzana, cAritra amArI pAse che. A rUpI badhI phorena bAbata che. ane A phorena (vyavahAra) bAbatamAM ame bahu hAtha ghAlatAM nathI, suparaphaluasa rahIe chIe. A badhI phorena bAbata, rUpI badhI phorena che. praznakartA : Ape evuM hamaNAM kahyuM ke jJAnathI cAritra badalAya, darzanathI cAritra nA badalAya. dAdAzrI : darzanathI jJAnamAM Ave. darzana eTale zuM ke koI paNa vastu sAcI che enI pratIti thaI, enuM nAma darzana. pratIti nA thaI, enuM nAma darzana nA kahevAya. A vAta sAcI to te A ajJAnI mANaso ya kaheze ke bhAI, A vAta sAcI che. paNa ene pratIti nathI thayelI. praznakartA: jJAnathI cAritra badalAya, eTale kayuM cAritra badalAya ? dAdAzrI : A je AtmAnuM cAritra je hoya mULa, te mULa UbhuM thAya, yathArtha cAritra. tyAM sudhI gUMcavADAmAM ramyA karatuM hoya. nA AmAM hoya, nA pelAmAM hoya ane gUMcavADAmAM ramyA kare. kiMmata che nizcaya cAstriI ! praznakartA H cAritra zuM kahevAya ? nizcaya ene cAritra kahevAya ? cAritra eTale zuM ? samajAvo. dAdAzrI : cAritra to A vyavahAra cAritra to A badhA che te. paNa te Aya kharekhara cAritra nA kahevAya. vyavahAra cAritra zAstranA AdhIna hovuM joIe. zAstramAM kahyA pramANe hovuM joIe. A cAritra ja nA kahevAyane ! vrata-niyamo badhuM vyavahAra cAritramAM AvI jAya. tyAga nA ajJAnI mANasoya che te gharamAM mATalI phUTI jAya chene, to enuM jJAna badalAtuM nathI. jJAtA-draSTA hoya te ghaDIe paNa peluM ahaMkArI jJAtAdraSTA. tyAM kaSAyamAM jato nathI. zAthI jato nathI ke AnI zI kiMmata che A ! mATaluM tUTI gayuM tenI ! enI kiMmata nathI. eTale ene rAga-dveSa thatAM nathI. eTale enuM cAritra badalAtuM nathI. tyAre kahe che e, mULa to pratIti beThI hatI ke A ochI kiMmatanI che ane eka-be phero tUTI gayeluM hoya eTale pachI anubhavamAM AveluM hoya. eTale pharI tUTI jAya to ene mahIM badalAya nahIM kazuMya. eTale paNa te ghaDIe enuM cAritra UMcuM kahevAya. bahAreya kaSAya nA thAya, enuM nAma cAritra. ane AmAM to kaSAyanI kyAM vAta rahI ? AmAM to jJAtA-draSTA rahyo te ja cAritra. potAno chokaro eka maNa dUdha paNe DhoLyA kare che ane pote jJAtA-draSTAmAM rahe che e cAritra. Imozanala nA thAya.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 277 praznakartA : eTale jJAtA-draSTAnuM mukhya pariNAma ke Imonala na thAya. dAdAzrI : je buddhi vagarano hoya to ja thAya jJAtA-draSTA. buddhi Imonala karyA vagara rahe nahIM. buddhi khalAsa thAya tyAra pachI e pada UbhuM thAya. praznakartA H amane dhAro ke divasamAM so prasaMga thatAM hoya to emAM dAkhalA tarIke amuka pacAsa-sAITha prasaMgamAM buddhi UbhI nA thAya ane amukamAM buddhi UbhI thAya, to emAM kayA AdhAre UbhI thAya che ane kyA AdhAre nathI thatI mahAtmAone ? dAdAzrI : e to ochI kiMmatanuM hoyane, ochI kiMmatanuM mATaluM hoya to buddhi zuM karavA UbhI thAya ? eNe kiMmata mAnI che... praznakartA : tyAM buddhi UbhI thAya che. dAdAzrI : eTale ApaNA jJAnathI jyAre A kiMmata UDI jAya che badhAnI, A saMsAranI cIjonI kiMmata UDI jAya che tyAre ene kazo artha nathI lAgato. samajAya evI vAta chene A ? praznakartA : hAjI, hA. eno artha ema ke jyAM jyAM pote saMsArI bhAvamAM velyu mAnI, kiMmata mUkI che, tyAM buddhi UbhI thavAnI. dAdAzrI : kiMmata mUkI che mATe buddhi UbhI thAya ke 'A khoTa jAya che, khoTa jAya che.' alyA bhaI, buddhino svabhAva che napho-khoTa dekhADavuM. eno svabhAva zuM ? A khoTa jAya che ane A napho thAya che. napho-khoTa dekhADe. praoNphiTa enDa losa dekhADavuM, enuM nAma buddhi. praznakartA : amane mahAtmAone AtmAnI pratIti beThI che to ajJAnIne ane amAre, e pratIti beThelI enA hisAbe anubhavamAM zuM phera paDe che ? ajJAnIneya khabara che ke AtmA che. dAdAzrI : Akhoya pharaka paDe, Akhoya cenja thaI jAya. ajJAnI mANasa bhagavAna tarIke vAto kare moTI badhI, AtmA che emAM, badhAmAM AptavANI-13 (utarArdha) che, paNa gharAka thaIne dukAne Avene eTale enI pAse paDAvI ja le. kema karIne chetaruM evuM hoya ne ArtadhyAna-raudradhyAna e be emane niraMtara thayA kare. ane ApaNane ahIM e baMdha thaI jAya. tyAM ciMtA kAyama ja, Akho dahADo saLagyA ja karatI hoya. ajaMpo, ciMtA, bhaya, kaMkAsa manamAM thayA ja karatuM hoya. e badhuM ahIM baMdha thaI jAya. bahu bahu pheraphAra badho thaI jAya. mahAtmAone raudradhyAna ane ArtadhyAna baMdha thaI gayA, ene bhagavAne mokSa kahyo ahIM beThA saMsAramAM. 278 atyAre tame pUcho ke, 'sAheba, mAre tyAM dasa pyAlA paDI gayA chatAMya mArA gharamAM badhAya mANasoe ekadama samatA rAkhI hatI', e bhagavAna kahevAya ! nahIM to kaDhApo-ajaMpo thayA vagara rahe nahIM, e pachI game te hoya ! emane kaDhApo-ajaMpo thAya ja. have emAM ko'ka buddhizALI hoya ane ene A anubhava thayelA hoya AgaLa ke have enI kiMmata nathI, to ene nA thAya. bAkI nahIM to bApajIne AvaDuM peluM loTuM hoyane te tUTI gayuM hoya toya tarata kaDhApo-ajaMpo thaI jAya. have emane kyAM vecAtuM levA javAnuM che ! paNa svabhAva choDe nahIMne ! ApaNe tyAM ArtadhyAna-raudradhyAna baMdha thaI gayelA hoya, bahu pheraphAra, eTalo badho pheraphAra, jo kADhavA jAvane to eTalo badho pheraphAra che ne ! jJAtA-draSTA, e daraasala cAritra ! praznakartA : samyak darzana, samyak jJAna ane samyak cAritra - e traNa alaga hoya chatAM paNa eka ja sAthe thAya chene ? dAdAzrI : nA, eka sAthe nA thAya. darzana, jJAna sTempiMgamAM thAya che. cAritra vastu judI che. je loka kahe che ne, cAritra e juduM che. samyak jJAna, samyak darzana, samyak cAritra- emAM krodha-mAnamAyA-lobha e kaSAyanuM nivAraNa thAya, ene samyak cAritra kahevAya che. ane daraasala cAritra, jovuM ne jANavuM te. paNa A cAritra hoya to peluM daraasala hoya mahIM. paNa lokone daraasala nA dekhAya paNa A samyak
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 279 cAritra to dekhAyane ?! eTale aMdara jJAtA-draSTA rahe, ene daraasala cAritra kahevAya. jJAtA-draSTAmAM rahevuM e ja cAritra. 280 AptavANI-13 (utarArdha) jene cAritramohanIya utpanna thAya ne, ene to mokSe javAnI taiyArI kahevAya. khacce cAstri mohatIya, pragaTe pUrNatva ! praznakartA : paramArtha samakti eTale zuM ? dAdAzrI : paramArtha samati, tamane 'huM zuddhAtmA chuM' e niraMtara lakSamAM rahe chene, e paramArtha samakita. praznakartA : to e cAritranI bhUmikAmAM Ave ? dAdAzrI : hA, e cAritranI bhUmikAmAM AvyuM. paNa te pUrNa cAritra nahIM. jyAM sudhI cAritramohanIya jAya nahIM tyAM sudhI pUrNa cAritra nA kahevAya. ane have koIne AtmajJAna thayuM hoya to aMdara cAritramAM rahI zaktAM hoya to bhagavAne vAMdho uThAvyo nathI. aMdara jJAtA-draSTAmAM rahe che. ke nahIM, eTaluM ja jovAnuM che. bahAranA bhAgane jevuM thavuM hoya te thAo. cAtri mohate "jue' e te samyaka cAstri ! jJAna, darzana, cAritra ane tapa. 'huM zuddhAtmA chuM' e darzana, e che te potAnI zraddhAmAM che. e be ekAkAra thAya eTale AmAM bheguM nahIM thavuM, enuM nAma cAritra ane bheguM nA thavAmAM je kaSTa paDe te ghaDIe je tapa karavuM paDe, enuM nAma tapa kahevAya. A dehamAM krodha, harSa, zoka badhuM ja bhareluM che. paNa temAM AtmA tanmayAkAra nA thAya ne pudgalanAM dareka saMyogone parapariNAma jANyuM, ene samyak cAritra kahevAya ! darzana zuddhi pachI bahAranA saMyogo UbhA thAya ne temAM tanmayAkAra thAya te cAritramoha, cAritra mohanIyane je jJAna jue te samyaka cAritra che. ane samyaka cAritramAM mUkyA che tamane. bolo, have tamane zuM thAya te ? samyak darzana to nahIM, paNa samyaka cAritra sudhI mUkyA che tamane. cAritra mohanIyane je jJAna jue, eTale caMdubhAI ciDhAya, caMdubhAI koInI joDe vikhavAda kare, tene tame 'juo' ke caMdubhAI vikhavAda kare che. caMdubhAI je kaMI kare che e cAritramohanIya kahevAya. ane tame juo ene eTale e samyaka cAritra. evI sthitie mUkelA che. paNa samajaNa paDe to ene e bolI zake ne ! praznakartA : mohanIya sAthe paNa cAritranI bhUmikA to kharI ? lakSa tenuM te tarapha to kharuM ne ? dAdAzrI : hA. lakSa Ave ne e cAritranI bhUmikA kahevAya. ane A che te pratItinI bhUmikA kahevAya. paNa A thayuM hoya ne to ya ghaNuM kahevAya. kRpALudeve kahyuM che ke "jema AvI pratIti jIvanI re' pachI jema 'huM zuddhAtmA chuM' e zabdathI ene samajAya ane A badhuM 'nhoya tema pachI zuM thAya ? 'jANe sarvathI bhinna asaMga'. e asaMga ja che pote. praznakartA H asaMga thaI jAya, bhinna thaI jAya te pUrNa cAritra kharuM ? dAdAzrI : nA. asaMga ane bhinna ene pratItimAM bese. eTale cAritranI bhUmikA dhIme dhIme taiyAra thAya. paNa e taiyAra kyAre thAya ? cAritra mohanIya jema ghaTe ne tema thAya. jema cAritra mohanIya ghaTatI jAya ne eka bAju zuddha cAritra vadhatuM jAya. cAritra mohanIyane loko joI zake nahIM. cAritra mohanIya lokone hoya ke nahIM. jagatanA sAdhu-saMnyAsIone ya cAritra mohanIya nA hoya. cAritra mohanIya ApaNA mahAtmAone ja phakta hoya. bIje badhe cAritra mohanIya nA hoya. tyAM to mithyAtva mohanIya hoya.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 281 282 AptavANI-13 (utarArdha) samyaka darzana, khape pAyAmAM ja ! have darzana, jJAna ne cAritra. eTale darzana to ApaNuM pharI gayuM. jJAne ya tevA prakAranuM zarU thayuM che. cAritramAM vaNAI gayeluM che ne te e vaNAI gayeluM ullI javuM joIe. praznakartA : junuM ? dAdAzrI : hAstone. A je gayA bhavamAM mithyAtva darzana hatuMne, tenAthI mithyAtva jJAna pariNAma pAmI gayuM. ane pariNAma pAmyuM eTale pachI mithyAtva cAritra UbhuM thayuM che. mULa kAraNa zuM ? tyAre kahe, darzana AvuM mithyAtva na hota, samyaka darzana hota to samyaka jJAna pariNAma pAmata ane samyak cAritra pAmata. paNa A darzana mithyAtva hatuM. have e mithyAtva darzana UDI gayuM. have samyak darzana utpanna thayuM ke huM to zuddhAtmA chuM. caMdubhAI to A vyavahArane mATe che, e pAchalI banegArI che. paNa e je pahelAnuM je badhuM cAritramAM vaNAI gayeluM e badhA hisAba cUkavavA paDe badhA. pachI manamAM ema thAya ke sAluM, A khasatuM kema nathI ? A khase te zI rIte khase ? vaNAyeluM jADuM che. mana-vacana-kAyAnI Tevo ane tenA svabhAva, te svabhAva jADAM che ne ! keTalI badhI phAIlo ghaTaze tyAre. AmAMthI to ulecavo ja paDaze saMsAra sAgara. praznakartA : Ape kahyuM, A darzanamAMya nathI AvyA, darzanamAM AvyuM hota to jJAnamAM Ave ane cAritramAM Ave, e darzana Apa kone kahevA mAMgo cho ? samaja zabdano artha ja darzana. darzanano artha samaja, tethI ame kahIe chIene, samaja samaja karo. A vAta samajI lIdhI tame, have tamane pachI samajAya ke ApaNI bhUla thaI che ane bhUla thaI, eTale bhUla bhAMge. praznakartA : saMyama ane cAritramAM pharaka kaMI ? dAdAzrI : saMyama pariNAma e ja cAritra. paNa e kSAyika cAritra nathI. jyAre saMyama pariNAma baMdha thaI jAya. tyAre kSAyika cAritra, saMyama pariNAma e cAritra kharuM, paNa kSAyika nahIM kSayapakSamAM praznakartA : kSayopakSama. eTale Ama Ama vadha-ghaTa thayA kare. dAdAzrI : kharuM cAritra to ene samyak cAritra kahevAya. saMyama pariNAma e ja cAritra che. paNa e kSAyika cAritra thAya tyAre bhagavAnanA jevuM cAritra UbhuM thAya. praznakartA : sarAga cAritra. dAdAzrI : sarAga cAritra to bahu UMcI vastu che. sarAga cAritra to UMcI kahevAya vastu. jJAnIo sarAga cAritramAM hoya. jJAnIo sarAga cAritramAM ane saMpUrNa jJAnI thaI jAya, tyAra pachI vItarAga cAritra. e to bahu UMcI dazA. e to saMyamI kahevAya, sarAga cAritra to ! jue-jANe paNa rAga-dveSa nA thAya, enuM nAma vItarAga cAritra ! parama upakArakartA para kiMcitmAtra rAga nahIM ne parama upasargakartA para kiMcitmAtra dveSa nahIM, evuM vItarAga cAritra jANavAnuM che. e che viparIta jJAta... praznakartA : e AtmAnuM je che jJAna, darzana ne cAritra, temAM kaMI judA vibhAgo hotAM nathI ? dAdAzrI : nA. AtmAnuM to tyAM eka ja hoya che. e AtmAnuM dAdAzrI : A ame kahIe samaja samaja karo, te samaja e darzana kahevAya ane ame samajAya samajAya karIe e darzanamAM Ave. eTale tamane pratIti bese. ane pratIti bese to AgaLa cAle.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 283 284 AptavANI-13 (utarArdha) eno vikAsa karIe to ja paramAtmA padanI prApti thAyane ? dAdAzrI : eno vikAsa nahIM. e to saMpUrNa che. anaMta jJAnamaya che. vikAsa eno karavAno ja nathI. A to kramika mArgamAM evuM zIkhavADe che. te A jJAna-darzana-cAritra e to vyavahAra che, sAcI vastu ja nathI. A vyavahAra uparathI nizcayamAM javAnuM che. vyavahArathI kaMI samakita thaI jAya, to pachI ene AgaLa nizcayano sAMdho jaDe. samakita thAya nahIM tyAM sudhI nizcayano sAMdho jaDe nahIM. vyavahAra cAstri ! to e jJAna, darzana, cAritra ne e badhuM bheguM svarUpa e ja AtmA. paNa A judA judA che eTale badhe raste caDato caDato Avato hoyane, te paheluM darzana ene samajAya. pachI jJAnane samaje ane pachI cAritra. eTale badhuM juduM juduM samaje. paNa che mULa ekanuM eka. paNa samajAvavA mATe A badhI vAta e vigate karelI. samajaNa sAmAne samajAya ke darzana e zuM che. ne e badhuM kAraNa ke pote jJAtA-drA rahe. jJAtA-drA pote eTale jJAna ne darzana pote. ane paramAnaMda e enuM cAritra. praznakartA : e enuM pariNAma che ? dAdAzrI : e pariNAma, paNa e ja cAritra. praznakartA : jJAna, darzana, cAritramAM zarUAta darzanathI ? dAdAzrI : e to A saMsAranI apekSAe che. bAkI enAmAM e kazuM juduM juduM che ja nahIM tyAM AgaLa. A to saMsAramAM paDelo che mATe. tenuM du:kha che. e je darzana UMdhuM che te chatuM karI ApavuM paDe. darzana chatuM karI ApIe, tyAre jJAna UMdhuM che e jJAna chatuM thAya ane pachI cAritra UMdhuM che te cAritra chanuM thAya. A jJAna, darzana ne cAritra saMsAramAM je che, e badhAM cAritra kahevAya kharAM paNa te UMdhA jJAna-darzana cAritra kahevAya. chattAM jJAna, darzana, cAritra nathI e. UMdhA eTale viparIta ne cattAM eTale samya. tathI karavAno vikAsa AtmaguNato ! praznakartA: AtmAnA guNono vikAsa kare e ja jJAna ane bIjuM badhuM ajJAna kahevAyane ?' dAdAzrI : AtmAnA guNono vikAsa karavAno ja nathI e pote vikasIta ja che. AtmA to paramAtmA ja che. enA guNono vikAsa ApaNe zuM karavAnA ? praznakartA : jJAna-darzana ane cAritra e AtmAnA guNo che, to have jJAna, darzana, cAritra, eka vyavahAramAM ane eka nizcayamAM, be judA judA hoya. nizcayanuM riyala hoya ane vyavahAranuM rileTIva hoya, vyavahAranuM A sAdhu-AcAryo badhAnuM vyavahAranuM cAritra kahevAya. e jo bhagavAnanA kahyA pramANe cAle to, nahIM to vyavahAranuM ya cAritra na kahevAya. have vyavahAranuM cAritra eTale zuM ? lokone duHkha nahIM ApavuM, ahiMsA dharma pALavo, je dharmamAM ahiMsAno upadeza lakhAyelo hoya, e vyavahArika jJAna kahevAya. ahiMsA ochI hoya to ochuM jJAna, vadhAre hoya to vadhAre jJAna, jevuM e ahiMsAnuM pramANa, dareka dharmamAM ahiMsAnuM to kaMIka hoya ja, krizciyana dharme ya mANasone mArIne khAvAnuM nA pADe praznakartA : chatAM e loko mAMsa bahu khAya che. dAdAzrI : nahIM paNa, mANasa mANasane to nathI khAtA, eTale kaMIke ya dharma che tyAM, e loko jAnavarane khAya che. praznakartA : jJAna eTale samajane ? dAdAzrI : jJAna eTale hitAhitanuM bhAna karavuM, hitAhitanuM jJAna jANavuM, potAnuM hita zemAM ne ahita zemAM e jANyuM, enuM nAma jJAna.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 285 286 AptavANI-13 (utarArdha) cAritramAM mAna-kIrtinI vAsanA na hoya. ane bIjuM, ApaNe apamAna karIe to paNa samAna rahe. cIDhAI nA jAya ane cIDhAya to e sAdhu ja nathI. saMsArIo cIDhAI jAya, sAdhu cIDhAya to Dipharansa kyAM rahyo ?! kaMIka vyAkhyA to hazene ke vyAkhyA vagara haze A ? sonAnI vyAkhyA che ne pIttaLanI vyAkhyA nahIM ? nahIM to pIttaLa sonAnA bhAve vecAyane ? Ama karo, sAruM karo, phalANuM karo, pratikramaNa karo, sAmAyika karo, evuM tophAna ahIM hoya nahIM. ahIM karavAnuM kazuM hoya nahIM. ahIM to jANavAnuM hoya ne samajavAnuM hoya. samajavAthI samakita thAya ne jANavAthI jJAna thAya. ane je jANI gayo ne samajI gayo, tenAthI samyak cAritra thAya. mahAtmAonuM cAritra ! zrImad rAjacaMdre kahyuM che ne, 'udaya thAya cAritrano, vItarAgapada te paheluM che te pustakamAM vAMce ke manuSyanuM mAMsa khAvuM, e bhayaMkara rAkSasI vRti kahevAya. Ama che tema che, ApaNA chokarAone khaI jAya to zuM thAya ? eTale pachI ene zraddhA bese e vAMcelA upara, e darzana kahevAya ane e vAMceluM, zraddhAmAM beseluM jyAre anubhavamAM Ave tyAre jJAna kahevAya ane vartanamAM Ave tyAre cAritra kahevAya. e vyavahAra jJAna, darzana, cAritra. jJAna eTale anubhava. darzana eTale anubhava sivAyanuM jJAna, aDIsAIDaDa, vAMcyuM ke tarata ApaNane zraddhA bese, vAta kharI che evuM lAge ApaNane. te jyAM sudhI potAnA AtmAnI samajaNa nathI, tyAM sudhI ahiMsAnI samajaNa hovI joIe. ahiMsAne dharma kahyo tyAM sudhI, vyavahAra dharmane. jeTalo jeTalo ahiMsAno ughADa eTalo eTalo dharma UMco. dharma badhAya sAcA che paNa sarakhA nathI. jeTalA pramANamAM ahiMsA pALe che eTalA pramANamAM eno dharma che. e badhuM vyavahAranuM jJAna-darzana-cAritra. ane nizcayanuM to, AtmA jANyA pachI AtmA upara zraddhA bese, jJAnI puruSa pAsethI sAcA AtmA upara zradhdhA bese tyAre samyak darzana kahevAya, praznakartA : tyAra pachInuM pagathiyuM samyak jJAna ? dAdAzrI : ApaNA anubhavamAM Ave tyAre samyaka jJAna thayuM kahevAya ane cAritramAM Ave pachI samyak cAritra ! eTale mokSe jatAM be prakAranAM jJAna, darzana, cAritra ne tapa. eka vyavahAra jJAna, vyavahAra darzana, vyavahAra cAritra, vyavahAra tapa. vyavahAra eTale zuM ke bahAranA lokone eksepTa thAya evuM jJAna. bAhyajJAna paNa mokSe javAnA rastAnuM jJAna. bAhyadarzana, darzana eTale zraddhA. ane cAritra eTale mokSe jatAM azubha choDe ane zubha cAritra thAya. tyAra pachI zuddha cAritra thAya. paheluM zubha cAritra thAya. have zubha cAritravALA sAdhu kahevAya. zubha cAritranI vyAkhyA zuM ? tyAre kahe, jyAM krodha Avato hoya tyAM krodha nA kare te zubha cAritra kahevAya. zubha cAritrathI saMsAra mArga sudhare, saMsAra zubha thAya. jyAre mokSa to zuddha cAritrathI ja thAya ! zubha vAsa." jagate cAritra joyuM nathI, sAMbhaLyuM nathI. ApaNA loko laukikane cAritra kahe che. kapaDAM badale tene cAritra kahe che. zAstra mukhapATha hoya, ene ya cAritra kahe che. zuM ApaNA loko jhaverIo AvyA che (!) praznakartA : A udaya thAya cAritrano, eTale kayuM cAritra ? dAdAzrI : mULa cAritra, AtmacAritra. e je kramika mArgamAM lakhe che, e samyak cAritra lakhe che ane A to mULa cAritramAM. jJAyaka svabhAva eTale mULa cAritra. cAritra eTale AtmacAritra tarapha jatA cAritro badhA, eTale sTepa bAya sTepa cAritro. saMsAramAMthI pAchAM vaLI ane AtmA taraphanA cAritro UbhA thAya, tyAMthI e cAritra gaNAya che. praznakartA : rivarsa gati. dAdAzrI : hA, rivarsa ane tyAMthI e cAritra kahevAya che. paNa kyAM sudhI cAritra kahevAya che laukika cAritra ? tyAre kahe, jyAM sudhI pote
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra A dehane 'huM AtmA' mAne che, haju dehAdhyAsa gayo nathI, tyAM sudhI e laukika cAritra che. ane dehAdhyAsa jAya tyAra pachI alaukika cAritra 287 utpanna thAya. te ame A jJAna ApyuM che e badhAne alaukika cAritra utpanna thayuM che kharuM, paNa emane potAne nA samajAya ke amane alaukika cAritra varte che. enuM kAraNa ke eka kalAkamAM ja thaI gayo ne ukela. eTale vigatavAra amane pUcha pUcha kare to samajAya. vigatavA2, Ina DiTeIlamAM javuM joIe. praznakartA: ApaNA mahAtmAone to cAritrano udaya thayo chene ? dAdAzrI : hA, thayelo che. tethI stone. tethI ja zrImad rAjacaMdranuM A vAkya pUruM thayuM ne ! paNa e cAritrano udaya kAyama nA rahe. 'udaya thAya cAritrano vItarAgapada vAsa.' paNa pachI 'kevaLa nija svabhAvanuM akhaMDa varte jJAna.' 'kahIe kevaLajJAna te deha chatAM nirvANa.' akrama chene eTale AtmAnuM cAritra thAya. praznakartA H zuM lakSaNa hoya emAM ? dAdAzrI : evuM che ne, e cAritra enuM bahu jUja pramANamAM thAya. jene A AMkhethI jovuM-jANavuM nA kahevAya. buddhithI jovuM-jANavuM, te jANavuM nA kahevAya. AMkha nA vaparAya, mana nA vaparAya, buddhi nA vaparAya ne pachI je jue-jANe e cAritra. praznakartA : aMdaranI pariNati ema. dAdAzrI : hA. e cAritra enuM, AtmAnuM. tyAre udaya thAya cAritrato ! praznakartA : cAritrano udaya ApaNe kevI rIte karavo ? ApaNe adhyAtmanA cAritrane komana lengvejamAM cAritra ApaNe kahIe ne, e jarA UMDANathI vAta samajAvone ! dAdAzrI : caMdubhAI zuM kare che ? ene joyA karavuM, jJAtA-draSTA e AptavANI-13 (utarArdha) cAritra kahevAya. caMdubhAInuM mana zuM kare che ? buddhi zuM kare che ? e joyA karavuM, enuM nAma cAritra. e cAritra udaya thAya. 288 praznakartA : e puruSArtha karavAnuM ApaNA hAthamAM ? dAdAzrI : hA, kAraNa ke puruSa thayA pachI puruSArtha ApaNA hAthamAM. AtmA thayA pachI ApaNA hAthamAM puruSArtha che. koI jagyAe upayoga che te Ama bIjAmAM gayo hoya saMsAramAM to ApaNane kharAba lAge ke 'bhaI, pAcho tyAM gayo ? zuM karavA gayo ? AtmAmAM raho,' evuM thAya. praznakartA : laukika bhASAmAM kaMIka ApaNe kahIe ne ke cAritra kharAba hoya ene paNa 'joIe' e AdhyAtmika cAritra ? dAdAzrI : basa. e ja AdhyAtmika cAritra ! e je cAritra che te cAritra. A cAritra nathI, dehanuM cAritra nathI. AtmAnuM cAritra eTale jJAtA-draSTA ne paramAnaMdamAM rahevuM e AtmAnuM cAritra. jANavuM-jovuM ne sthira thavuM, enuM nAma cAritra. jAgRtithI darzana UMcuM Ave ne sthiratAthI cAritra pragaTe. jJAnadarzana to meM ApeluM che te ane cAritra jANavuM-jovuM ne sthira thavuM. ApaNe kIdhuM hoya je badhuM thayA kare Akho dahADo, te jANo-juo ne sthira raho. joyA ja karo, zuM bane che te joyA ja karo. khoTa AvatI hoya te ya joyA kare ne napho Avato hoya te ya joyA karo. chokaro marI jAya te ya joyA karo, chokaro janme te ya joyA karo. eno kaMI vAMdho nathI. khAlI joyA karavAnuM. rAga-dveSa nahIM. kriyA tenI te ja rahe. bhagavAne zuM kahyuM, bahAranI kriyA, dehanI kriyA tenI te ja hoya, ajJAnI jevI hoya paNa jo rAga-dveSa nathI to e vItarAga dharmane pAmyo kahevAya. e cAritra kahevAya. rAga-dveSa rahita thavuM enuM nAma cAritra. amane rAgadveSa koI jagyAe utpanna nA thAya. game tevuM nukasAna dhaMdhAmAM AvyuM hoya, tamArA nimitte thaIne AvyuM hoya to ya nahIM.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 289 290 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : e to ApaNAM karmano udayane ? dAdAzrI : 'vyavasthita' ja che ne ! ene ApaNe 'vyavasthita' ja kahevuM. cAritratA lakSaNo ! praznakartA : cAritra kyAre kahevAya ? dAdAzrI : kaMI paNa peTamAM pANI nA hale tyAre e cAritra kahevAya. darzana eTale pratIti. A jJAnanI pratIti besI gaI e vAta to so TakA thaI. jJAna to jema anubhavamAM Ave tema lAge ke A che to nirdoSa ne ApaNe doSita mAnyA, e bhUla che. eTale Ama jJAnamAM AvyuM e thiyaramamAM AvyuM. eTale pratIti e bhagavAna mahAvIre thiyarI kahI. thiyarI jANI paNa thiyaramamAM AvyuM nathI, kahe che. darzana eTale thiyarI opha ebsolyuTIjhama ane A jJAna eTale thiyarama, thiyaramamAM thoDuM thoDuM AvyuM paNa haju thiyaramanA jeTalA mArkasa maLe eTalAM ja tamane maLe, paNa bonasa nA maLe tamane. ane A jene peTanuM pANI nA hale, tene bonasanA Ape. cAritra have vadhyuM che. cAritra oLakhAya zI rIte ? khabara zI rIte paDe ke aMdara cAritra varte che ? enA bAhya lakSaNa zuM ? tyAre kahe vItarAgatA. ApaNA mahAtmAo ya kahe ke amane vItarAgatA che. paNa mahIM gamo-aNagamo hoya. e rAga-dveSanI mAsInA dIkarA. praznakartA : kharuM dAdA. paNa rAga-dveSa gayA eTale mAsInA dIkarAne bahu dhamakAve nahIM. eTale rAga-dveSa kaMI evuM rahe manamAM...... dAdAzrI : mAsInA dIkarA caDhI beThA hatA paNa ! amArA bhaInI gAdI upara chIe, kaheze. badhA kaheya kharA, sagA mAsIyAI thaIe pAchAM. praznakartA eTale gamo ane aNagamo jaze, gamA ane aNagamAne jANaze ane jaze... dAdAzrI : jaze kahIe to enI upara dveSa thAya. jAya ke Ave e ApaNe jovAnI jarUra nathI. ApaNe ApaNI meLe pragati karatAM karatAM enI meLe ja jatAM rahe, kharI paDe. praznakartA: kharI paDe. jaze ema kahIe.... dAdAzrI : e dveSa kahevAya. praznakartA : ApaNe ApaNI pragati karatAM enI meLe kharI paDe... dAdAzrI : e ja rasto vItarAgano. samyak cAritra vanyuM tyAre gaNAya ! praznakartA: koI vastu ApaNe joI, jemAM ApaNuM dhyAna na javuM joIe te jagyAe ApaNuM dhyAna gayuM. eTale te vakhate to bhale dhyAna gayuM, paNa ApaNe ene juduM joyuM, ane tene pAchuM vALI zako ane kaMI kArya nA thAya to have e konuM cAritra, zAnuM cAritra ? dAdAzrI : e ja sAcuM AtmacAritra. e ja cAritra kahevAya. bhagavAne samyak cAritra te ene ja kahyuM. praznakartA : samyak cAritra e bhAvasvarUpane, dravya to nahIM ? dAdAzrI : hA, te bhAvasvarUpa eTale ApaNe jJAtA-draSTA ne e zeya thayuM to e samyak cAritra. eTaluM samyak cAritra tamAruM jame thayuM. ane te vakhate ema mAno ke A jJAna ApyuM hoya ane samyak cAritra na paNa rahe. kAraNa ke eviDansa che pAchalAM. eviDansa che eTale mithyAcAritra thayuM to tene jo tame jANakAra raho to mithyAcAritranuM jokhama lAMbuM hotuM nathI, atizaya tanmayAkAra thaI jAya, mUchita hau thaI jAya te khoTuM kahevAya. te ApaNuM jJAna evuM mUrjitabhAva karavAvALuM nathI. eTale jJAtA-draSTA rahevuM. A to e jJAtA-draSTA rahyo hoya chatAMya che te joyamAM joyAkAra karI
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 291 nAkhe. te vakhate samyak darzana che paNa samyak cAritra nathI. eTale ke AkhuM pharyuM nathI. cAritra kyAre jame thAya ke ahIM AgaLa vartanamAM Avaze tyAre jarma thAya. 292 AptavANI-13 (utarArdha) thAya. ane saMyama to ?! asaMyamane aTakAvavo, enuM nAma saMyama kahevAya. e to Ama vyavahAramAM saMyamI mANasa kahevAya. paNa A jJAna pachI have saMyama AvavA mAMDyo che. cAritrane levAdevA nahIM. cAritravAnane joIne loko khuza thaI jAya. praznakartA H brahmacaryanuM ekkekTa ArAdhana kare, to pachI pUrNa cAritravAna thAya ne ? dAdAzrI : kema nA thAya ?! jJAna ApeluM che tene thAya, bIjAne na thAya. bIjo thoDo thoDo progresa kare. jJAnavALA to pUrNa cAritra ! zIlavAna game ne ? praznakartA: zIlavAna game. amArAthI cUkI javAya che. mAre paNa athaDAmaNa thAya che. parIkSA cAritra baLavAtatI praznakartA : cAritra baLavAna thayuM kyAre kahevAya ? ane TesTa zuM? dAdAzrI : koInI sAthe athaDAmaNa nA thAya. ApaNuM mana athaDAya ja nahIM koI jagyAe to cAritra baLavAna thayuM kahevAya. mana athaDAya nahIM, buddhi nA athaDAya, citta athaDAya nahIM, ahaMkAra nA athaDAya, zarIra athaDAya nahIM, eDajasTa evarIvhera. praznakartA : mana nA athaDAya, buddhi nA athaDAya e jarA samajAvo. dAdAzrI : koI joDe Dakho nA thAya. athaDAmaNa nA thAya. koInuM moTuM na caDe ApaNAthI. koIne duHkha na thAya, koIne trAsa na thAya, evarIvhera eDajasTa thayeluM. praznakartA : athaDAIne pratikramaNa kare te cAritra ja kahevAya ne ? dAdAzrI : nA. e to cAritramAM javAnI nizAnI che. praznakartA : cAritravAna ane zIlavAna e bemAM zuM phera ? dAdAzrI : zIlavAna eTale pUrNa cAritrano hoya. cAritravAna eTale aMza zIlavAna ane zIlavAna eTale savAza zIlavAna. eTale A jJAna che to tamArAthI cAritra Ave. nahIM to cAritra ja nA hoya ne ? dhyAna-tapa gUMcavADo Ubho ja karyA kare ! praznakartA: cAritra ane saMyamamAM zuM phera, dAdA ? dAdAzrI : cAritra ane saMyamamAM to bahu phera ! cAritra eTale to koIne kiMcitmAtra duHkha na thAya, athaDAmaNa nA dAdAzrI : ApaNe je kahIe chIene, e to saravaiyuM kahevAya ke, je kSetre javAnuM che te kSetranI vAta. zIlavAna tIrthaMkara kahevAya. ane zIlavAna thavAnuM che te pachI jeTaluM thayuM eTaluM sAcuM. bIjuM khUTe che e jANavuM joIe, ke keTaluM khUTe che ! tyAre Avyo nizcayamAM ! nizcayathI vyavahArathI re, jJAnAdika svarUpa re." - zrImad rAjacaMdra nizcayathI to jJAna-darzana-cAritrarUpa che ane vyavahArathI zuM che ? enuM eja. e ya jJAna-darzana-cAritra rUpa che. A vyavahAra e Indriyagamya che, IndriyajJAna che. vyavahAra Indriya jJAna-darzana-cAritra che ane peluM che te atIndriya jJAna-darzana-cAritra che. paNa nizcaya ane vyavahArathI jJAnadarzana-cAritrarUpa che. A caMdubhAI e nATakano avatAra che. A 'tame' 'caMdubhAI nAmanuM nATaka bhajavavA AvyA cho, tame aMdarakhAne huM zuddhAtmA chuM evuM
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 293 294 AptavANI-13 (utarArdha) jANyA karo cho. bhartuharInuM nATaka bhajavavA Avyo che ne e kharekhara aMdara lakSmIcaMda chuM evuM jANyA kare. e enA lakSmIcaMdane bhUle nahIM, tame tamArA zuddhAtmAne nA bhUlo. A jagatanuM nATaka, A che te nizcayanuM nATaka. eTale nATakamAM nATakIya karavuM joIe. badhuM amathA amathA bUma bakhADA, badhuM dhamAla dhamAla karIe. mahIM kaMI pariNAma nA badalAya. nahIM to raDI raDIne bhogavazo ne tamAre hasIne bhogavavAnuM eTaluM ja kahe che ne ? bhogavavAmAM phera che ne ? tija svabhAvatuM akhaMDa jJAta ! 'kevaLa nija svabhAvanuM akhaMDa varte jJAna." nija svabhAvanuM eTale jJAtA-draSTA svabhAvanuM niraMtara. e sivAya bIjuM na rahetuM hoya, tene kevaLajJAna kahIe chIe evuM kRpALudeva kahe che. e pada haju ApaNAthI dUra che jarA. ApaNe jJAtA-draSTA svabhAvamAM AvavAnuM che. e cAritra kahevAya. haju to ApaNe dAdAe darzana ApyuM hatuM, akhaMDa darzana. temAMthI anubhavamAM AvavA mAMDyuM eTaluM jJAna thayuM. ane pachI emAMthI cAritra utpanna thAya. have cAritra aMze varte. jeTaluM akhaMDa jJAna-darzana bheguM thAya ke cAritra eTaluM UbhuM thaI jAya. have e ene anubhava zemAMthI thAya ? e cAritramohane jovAthI eTale caMdubhAI zuM karI rahyA che e badhuM ja jue. dAdAnuM cAritra ! praznakartA : have A cAritra zabdanI aMdara je jJAna ane darzana AvI jAya che. dAdAzrI : jJAna-darzana beu AvI jAya. kevaLadarzana ane kevaLacAritra hoya. tyAre kahe, tame kevaLadarzana pAmyA ahIM AgaLa ! kevaLajJAna ne kevaLacAritrane nathI pAmyA. kramikamArgamAM A samyak jJAna, samyak darzana ane samyak cAritra e bAhya, e aMdarano bhAga to aMdarano ja che paNa badhuM zabdathI che, yathArtha nathI. bahu tyAre chaThThA guThANA sudhI pahoMce ane sAtamuM koka dA'Do dekhe. basa, sAtamA cuMTANe koi phero kalAka jai zake. te banyuM nathI A kALamAM haju. te enuM A varNana che. ane ApaNA akrama mArgamAM A kevaLadarzana, kevaLajJAna ane kevaLacAritra, te kevaLadarzanamAM pahoMcI gayA che. kevaLajJAnamAM pahoMcI zakAya ema nathI. eTale have ApaNe che te ApaNI je pAchalI khoTa hoya ne te badhuM tUTa pUrI karI devI. kAraNa ke darzana, jJAna, cAritra pAmyA. eTale ApaNe ahIM pUchI pUchI pUchIne ApaNuM badhuM ja benkabelensa hoya ne badhA ovaraDrAphaTa te badhA pUrA ApI devAnA. saplAya karI devAnA. varIjha rahI nahIM have badhI. ahaMkAra hoya to badhI upAdhi hoya. ahaMkAra gayo eTale badhuM gayuM. praznakartA : dAdAnA cAritranA jema jema darzana thAya che, najIkathI jovA maLe che, tyAre ema ja thAya amArAmAM A cAritra pragaTa thAva. dAdAzrI : e to thaI jAya, tamAre ciMtA ya nA karavI paDe. jotAM AvaDavuM joIe, basa, AmAM prayatna karanAro rahyo ja kyAM che ? prayatna karanAra to pote akartA thayo che. akartA prayatna zI rIte kare ? praznakartA : prayatna rahyo na hoya tyAre sahaja prApta thAya che. dAdAzrI : prayatna thAya te ya sahaja kahevAya. kAraNa ke e bhoktApadano ahaMkAra che, kartApadano ahaMkAra nathI. e bhoktApadano ahaMkAra prayatna kare teya sahaja ja che. e prayatna kahevAya nahIM, paNa e to ApaNe bolavuM paDe, zabda pahoMcatA ja nathI tyAM. praznakartA : dAdAjInuM cAritra jotAM AvaDe ane pragaTa thaI jAya, e zuM ? saMpUrNa cAritra pragaTa thayeluM che dAdAmAM. chatAM evI kaI bhUla evuM che ke A samyak jJAna, samyak darzana ne samyak cAritra je kahyuM che. A kramika mArgamAM samyak jJAna hoya ane samyak darzana hoya ane samyak cAritra hoya. A akrama mArga che. eTale kevaLajJAna,
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 295 296 AptavANI-13 (utarArdha) che ke dekhI zakAtuM nathI ? dAdAzrI : cAritra samajyo ja nathI tyAM AgaLa ! cAritranuM bAhya lakSaNa zuM ? tyAre kahe, vItarAgatA, rAga-dveSa thAya nahIM. cAritra aMdara che ke nahIM te khoLavuM hoya to bAhya lakSaNa jovuM paDe. gALa bhAMDe to paNa enI para dveSa nahIM ane phUlahAra caDAve to enI para rAga nahIM. to aMdara cAritra varte che e nakkI thaI gayuM. AtmajJAnI puruSanuM cAritra jozo to bahu che. A navI ja jAtanuM cAritra che. te cAritra ja joyA karavAnuM che. A zIkhavA karavAnuM kazuM nathI. joyA karo. juo ne jANo, juo ne jANo. - A samyak cAritra pachI kevaLacAritra utpanna thaze. kevaLacAritra hoya temAM AvuM tevuM kazuM karavAnuM nA hoya. sva ne para bheguM nA thaI jAya, enA mATe jhAlI rAkhavuM paDe, evuM kevaLacAritramAM nA hoya. praznakartA : enI meLe sahaja thAya. dAdAzrI : sahaja rahe e to cAritra ja juduM hoya che. ane jyAM sudhI paramAM javAnuM aTakAvavuM e samyak cAritra kahevAya. bene bheguM nA thaI javA devuM e samyak cAritra. ane peluM to kevaLajJAnamaya cAritra e to bahu UMcI vastu hoya. bheguM thaI javA devuM e mithyA cAritra kahevAya. bheguM nA thavA devuM e samyak cAritra ane kevaLajJAnIne kevaLacAritra varte. emane AvuM bheguM nA thavA devuM evuM tevuM aTakAvavAnuM nA hoya. samaja, astitva te cAritra taNI ! praznakartA H astitva ane cAritra A be vastu che. loko dAkhalA badhA cAritramAMthI le che, astitvanI vastu judI rahe che, to A beno bheda kevI rIte pADavo ? dAdAzrI : e cAritra e kevaLajJAnanuM cAritra nathI. AgalAM avatAranuM cAritra che. gata avatAranuM cAritra che. A je dekhAya che cAritra te A avatAranuM pariNAma nathI e. eTale pUrNa nathI e. cAritra pUrNa nathI. astitva emanuM pUrNa che. vastutva pUrNa che ne pUrNatvarUpe pUrNa che. mahAvIra bhagavAna A je AMkhe dekhAyane, e cAritrane cAritra kahetAM nathI. jJAna-darzana-cAritra e badhAM AMkhe dekhAya nahIM evI vastu che. e indriya pratyakSa nathI e vastu. eTale e cAritra to juduM ja che ane A cAritra hatuM, te to gayA avatAranuM pariNAma hatuM. badhAnAM cAritra je dekhAya che, e gayA avatAranAM pariNAma che ane astitva bIjI jagyAe hoya. astitvamAM phUla sTezane hoya, 1OO upara hoya ane cAritra 98 para hoya. astitva A bhavanuM che ane cAritra parabhavanuM che. mokSano mArga eka ja ! praznakartA : mokSaprAptinA mArga judA judA haze ? dAdAzrI : prAptino mArga to eka ja hoya che, vicArazreNI judI judI hoya che. prakRti judI judIne eTale judI judI vicArazreNI parathI tyAM laI jAya. paNa jJAna to prakAza svarUpe e ja. prakAzamAM phera nA thAya. prakAza to e anaMta covIsIo gaI ne te prakAza hato teno te ja prakAza cAlyo Ave. prakAzamAM phera paDe nahIM. ane prakAzamAM phera paDe to ajJAna che. eno e ja prakAza hovo joIe. jJAna-darzana-cAritra enuM e ja hovuM joIe. A kramikamAM jJAna-darzana-cAritra hoya ane akramamAM darzana-jJAna-cAritra hoya. paNa prakAza teno te ja. kevaLajJAnano prakAza eno e ja hoya. chevaTe pariNAma zuM AvavAnuM ? tyAre kahe, kevaLajJAna. pariNAma tenuM te ja AvavAnuM. A akramanI rIta puNyazALI lokone prApta thaze. bAkI A rIta sahelI ! yathAkhyAta cAstri ! praznakartA : yathAkhyAta cAritra e zukaladhyAna che ? dAdAzrI : zukladhyAna utpanna thAya eTale A bAju yathAkhyAta
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra 297 298 AptavANI-13 (utarArdha) cAritra utpanna thAya. zukladhyAna enuM nAma kahevAya ke eTale pote potAnuM ja dhyAna, bIjI koI cIja mahIM pese nahIM. svabhAvika dhyAna kahevAya. praznakartA : yathAkhyAta cAritra e ja kevaLajJAna ? dAdAzrI : nA. yathAkhyAta cAritra pUruM thayA pachI kevaLajJAna utpanna thAya. yathAkhyAta cAritramAM to AtmAnuM AkhuM lakSa bese che ke zuM che te ! tyAra pachI thAya kevaLajJAna. praznakartA : yathAkhyAta cAritra eTale zuM ? dAdAzrI : jema che tema cAritra. praznakartA : samyak cAritra karatAM ya paNa A UMcuM kahevAya ? dAdAzrI : bahu UMcuM kahevAya. praznakartA : kevaLacAritra ? noTa nA Ape. eTale yathAkhyAta sonI noTa che ane peluM badhuM navANuM aThThANuM... paheluM samyaka cAritra che pachI yathAkhyAta ane pachI vItarAga cAritra. praznakartA H have badhAnAM lakSaNo zuM che ? A yathAkhyAta cAritra che, samyak cAritra che ane kevaLacAritra che tenuM lakSaNa zuM ? dAdAzrI : ApaNane kevaLacAritra hoya nahIM. samyaka cAritra hoya ! eTale A ApaNe to AgaLa vItarAga cAritra ja AvavAnuM. yathAkhyAta ahIM nA hoya. paDe-Ubho thAya, paDe-Ubho thAya tene paDato baMdha thaI jAyane eTale e yathAkhyAta kahevAya. jema eka chokaro paDeUbho thAya, paDe-Ubho thAya pachI paDavAnuM baMdha thavA mAMDe eTale yathAkhyAta thaI gayuM. praznakartA : paDavAnuM baMdha thaI jAya eTale yathAkhyAta. eTale vItarAgatA vadhAre sthira thAya ? dAdAzrI : vItarAgatA to yathAkhyAta cAritra utpanna thAya tyAre ja thAya, nahIM to tyAM sudhI thAya nahIM. praznakartA : pachI samyak cAritranI aMdara zuM hoya to pachI ? dAdAzrI : chokaruM paDI jAya, pAchuM UbhuM thAya, paDI jAya-UbhuM thAya, paNa UbhuM thAya che mATe ene samyak cAritramAM gamyuM. ane pachI Ubho thaIne pachI Ubho ne Ubho ja rahe che, ane te lokonA jevuM ja phare che, eTale yathAkhyAta pachI. phera, kevaLa ane samyak cAritramAM ! praznakartA : kevaLacAritra ane samyaka cAritra e bemAM aMtara dAdAzrI : enA AgaLanuM cAritra e kevaLacAritra kahevAya. A pUruM thAya eTale kevaLacAritra kahevAya. vItarAga cAritranI aMdara ja pachI enI ramaNatA emAM ne emAM ja rahyA kare. e bhagavAna mahAvIranuM cAritra. Atma ramaNatA, nija ramaNatA, svabhAva ramaNatA. praznakartA : svabhAva ramaNatA e ja yathAkhyAta cAritra ? dAdAzrI : hA, yathAkhyAta kahevAya. praznakartA : have A yathAkhyAta cAritra, samyak cAritra ane kevaLacAritra emAM zo phera, dAdA ? dAdAzrI : A yathAkhyAta cAritra to peluM samyaka cAritra khasyuM eTale karyuM AvyuM ? tyAre kahe, yathAkhyAta AvyuM. navvANuM hoya to e tamane sonI noTa nA Ape. navvANuM upara navvANuM paisA hoya toya sonI pharaka? dAdAzrI : samyak cAritra jagatanA loko joI zake ane kevaLacAritra koIne dekhAya nahIM. A samyak cAritra dekhAya, jagatanA loko samajI
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra zake. samyak cAritrane potAnI bhASAmAM samajI jAya loko ane kevaLacAritra nA oLakhAya, dekhAya nahIM. Indriyagamya nathI hotuM, jJAnagamya che. eTale samyak cAritra e Indriyagamya che. 299 kaSAyarahita cAritra e samyak cAritra ne kevaLacAritra e chelluM cAritra che. praznakartA : yathAkhyAta cAritra ane kevaLacAritra emAM zuM phera ? dAdAzrI : yathAkhyAta cAritra eTale to jJAtA-draSTA. jJAyakapaNuM jema che tema. yathAkhyAta cAritra pachI kevaLacAritra che, kevaLajJAna thayA pachI kevaLacAritra ! chelluM e !
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirAlaMba 301 [6] tirAlaMba AdhAra chUTI jAya tyAre oho, A badhA che tenAM karatAM mAruM sAruM che, vaLI pAcho evAM ahaMkArathI jIve. A roja jIvavAno zenA AdhAre ? jyAM sudhI ene sAcuM avalaMbana nA utpanna thAya, jyAM trikALI avalaMbana, A sanAtana avalaMbana, tyAM sudhI jIvavAno AdhAra ja nahIM ne ! lokone jue te pAchuM jIve. te ApaNA karatAM juo, badhA ghaNAM mANaso duHkhI che. Ama che, tema che. e AdhAre jIvene pachI. eTale A jagata bahu moTuM avalaMbana che. paNa e AdhAra badhA nAzavaMta. e pAchuM jatuM rahe tyAre pAchuM manamAM gUMcAI jAya. phakta jJAnI puruSa AdhArI nA hoya, nirAlaMba hoya. koI AlaMbana nahIM. jagata avalaMbanathI jIvI rahyuM che, AdhArathI jIvI rahyuM che. jyAre e AdhArano nirAdhAra thAya tyAre kalpAMta kare. jJAnI puruSa pote eNbsolyuTa thayA hovAthI emane AdhAra-AdhArI saMbaMdha rahyo nathI. eNbsolyuTa ! bhalene A bhAvanA rahI jagata kalyANanI, paNa pote thayA che to eNbsolyuTa ! ebsolyuTa eTale nirAlaMba. koI avalaMbananI emane jarUra nahIM. ! svataMtra kevaLa, kevaLa ja, bIjuM kaMi milcara(bheLaseLa) nahIM. AdhAra-AdhArI saMbaMdhe Takyo saMsAra ! bhayaMkara du:khomAM trAsa trAsa thaI gayA che, paNa zA AdhAre jIve che ? eno kaMI AdhAra to haze ne ? e bahAra nIkaLyA pachI kaheze, "A badhAthI huM moTo chuM, basa'. enA AdhAre jIve che. AdhAra to hoyane jIvavAno ! A dareka mANaso AdhArathI jIve che. zenA AdhAre jIve che ? A majUro karatAM ApaNe sukhI. A je AdIvAsI hoyane, meM kahyuM, 'tame jIvo cho zA AdhAre ? kaMI tamAruM... ?" "cAra gAyono uparI huM chuM.' 'huM ! cAra gAyo, be-traNa vAcharaDAMno huM uparI !' eTalAM AdhArathI jIvI rahyAM che badhAM. jagatamAM kyo AdhAra zAzvata ? pahelAM zA AdhAre jIvatAM hatAM ? praznakartA : mananI icchAo. koIno AdhAra rAkhe. ahaMkArano AdhAra rAkhe, rUpanA AdhAre, koI sagAM-vahAlAno AdhAra rAkhe, koI viSayano AdhAra, bIjAno, trIjAno, enA AdhAre jIve A badhA. tyAre bIjuM zenA AdhAre jIve ? khorAkathI to deha jIve, mana zenA AdhAre jIve ? A badhA avalaMbanothI ja jIve. buddhi zenA AdhAre jIve ? je eno khorAka enAthI jIve. paNa sanAtana avalaMbana hoya to koI dahADo ya chUTe nahIM. tame jJAna letAM pahelAM che te badhAM avalaMbana letAM hatAM. avalaMbana hoya tyAM pachI A to rAMDe to ya raDavA bese. koI ne koI paNa AdhAra hoya Ano ! jyAre dAdAzrI : e badhA AdhAra khoTAM hatAM. e kyAre nirAdhAra thaI jAya e kahevAya nahIM. kAraNa ke potAnuM koI thAya ja nahIM ne ? A jagatamAM potAnuM koI kyAreya paNa thAya nahIM. thoDIvAra thAya to jyAre kaMI matabheda paDe ke juduM. ane matabheda paDatAM vAra nA lAge ne ? eTale A AdhAra khoTAM che. eka potAnAM zuddhAtmAno AdhAra ekalo ja sAco che ane jo prApta thaI jAya to pachI nirAMta ja ne ? bAkI A AdhAramAM to loko mAra khAI khAIne thAkyA che. tethI ja A kaMTALI gayA chene loko. keTalAMka vaLI paisAno AdhAra rAkhe. paisAnA AdhAre jIvAya che ? paisA kyAre
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 303 alopa thaI jAya e kahevAya nahIM. dehanA AdhAranuM ThekANuM nahIM, deha kyAre nabaLo paDI jAya ! DAhyo mANasa kyAre gAMDo thaI jAya te kahevAya nahIM, Aje DAhyo bahu UMcAmAM UMco gaNAto hoya e AvatI sAla gAMDo hoya. kaMI AdhAra to joIze ne ke nahIM joIe ? te kAyamano AdhAra ? AdhAra evo hovo joIe ke pachI khasI nA javo joIe. ahIM nathI rahevuM ApaNe. ApaNe ghera ThaMDa. ahIM nA phAve A loko joDe, paradezI loko joDe. phAve A paradezI joDe ? ApaNA ghera ThaMDa. jAhojalAlI pAra vagaranI, kazuM joIe nahIM. nirAlaMba, avalaMbana ja nahIM koI jAtanuM ane ahIM to pIpara nA hoya to A kaheze, mAruM moTuM moLuM thaI gayuM che. baLyuM khAruM thaI gayuM. mela pULo, mUA, moTuM sAruM hoya, nAka sAruM, AMkho sArI hoya e badhA enA AdhAre jIvana jIvavAnuM baLyuM tAruM, mela. jo dAdA zAmAM rahe che ?! nirAlaMba sthitimAM. e sthiti Aje dAdAnI pAse che, vagara avalaMbane jIvI zake evAM dAdA che. kAraNa ke nirAlaMba AtmA joyo che. A takiyo che ne, tene huM aDheluMne to mane khAtrI, te paDI nahIM jAya. paNa A chokarAM, vAIpha e takiyAnI jema aDhelIe to paDI jAya koIka vakhata. kAraNa ke e badhAM koI dahADo sAcA AdhAra nathI e. A bhIMta to thoDo kALa TakAu che. e thoDAM kALa pachI Ama paDI nA jAya, khAtrI to hoya ke dabAvo, kazo vAMdho nahIM. peluM dabAve ke nIce paDI jAya. eTale A have hindustAnanA lokone mahIM AdhAranI jarUra che. bIje bahAranA lokone AdhAranI jarUra nathI. kAraNa ke sahaja bhAve jIve che. sahaja ene vikalpa Avato nathI. ene to AdhAra ke nirAdhAra jevuM ja nahi, baI joDe matabheda paDyo eTale DAyavorsa, e chUTI. bIjI laI Avyo pAcho. ene kaMI samAjanI bIka ke bhaya evuM kazuM nahIM, samAjanuM baMdhana nahIM. - have jyAre zuddhAtmAno AdhAra che ne, te to jANe maLyo tyArathI mokSe javAnuM nakkI thaI gayuM. ene pAsaporTa maLI gayo, vijhA maLI gayo. badhuM maLI gayuM. have pAcho nA jato rahe, jo pote AjJAmAM rahe to ? paNa te ya pAcho zabdano AdhAra che. pAchuM emAMthI nirAlaMba thavAnuM che. heMDa mUA, tijagharamAM !!! Aje IglIza cA pIdhI toya pAchuM moMDhAmAM pIpara nAkhavI paDI. te mUA tyAre cA zuM pIdhI te pIparanI jarUra paDI ? A AvuM A plasamAInasa, plasa-mAInasa, plasa-mAInasa. gaLI pIdhI ane pAchuM A tIkhuM mahIM, gaLyuM kaMIka nAkho jarA koI vAra. pAchuM enuM plasa-mAInasa karo e Akho dA'Do bhAMgaphoDa. mUA e ApaNA ghera jato rahe ne, heMDa bA ! have tirAlaMba AtmA kevo hoya ? praznakartA : e adbhuta darzana zuM che? dAdAzrI : abhUta, e gupta svarUpa ! e AkhA jagatathI gupta che, gupta svarUpa che. AkhuM jagata jANatuM nathI gupta svarUpa, te adbhuta che. ethI bIjI adbhuta vastu koI A duniyAmAM nathI hotI. adbhUta to A duniyAmAM koI vastu hoya ja nahIM ne ! bIjI badhI vastu maLe. je gupta svarUpa che ne, ekaluM ja adbhuta che A duniyAmAM. zAstrakAroe ene adbhuta, adbhuta, adbhuta, adbhUta karIne, lAkho vakhata adbhuta abhUta... lakhyuM. praznakartA : zabda brahma che ne ? zabdanI aMdara ja judI judI rIte badhA rajUAta kare che. paNa e zabdano sphoTa thavo joIe. dAdAzrI : zabdano sphoTa thaI gayelo ja hoya. jo sAcuM hoya, jo anubhava karAvanAro hoya to A zabdano sphoTa thayelo hoya. bAkI zabdo bIjA khoTA badhA. je zabda anubhava nA karAve e zabdo badhAM khoTAM, je zabda anubhava karAve nahIM kaMI paNa, e zabdo badhA khoTA ane jyAM zabda ya nA hoya e chellI vAta. nirAlaMba ! paNa zabdasvarUpa prApta thayA pachI nirAlaMba thAya mANasa. nirAlaMba e chelve sTezana !
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 305 AtmA nirAlaMba che, ene koI AdhAranI jarUra nathI. ene koInuM avalaMbana jarUra paDe nahIM. AtmA to A gharonI ArapAra nIkaLI jAya evo che, DuMgaranI ArapAra nIkaLI jAya evo che. jagata AkhuM avalaMbanavALuM che. AkhuMya jagata, devalokathI mAMDIne cAreva gatinA loko avalaMbanamAM khadabada khadabada khadabada... nirAlaMbane svataMtra kahyo, eNbsolyuTa kahyo. dAdAzrI : nahIM, e to enI meLe chUTI ja jAya, choDavAnuM nA hoya. choDavAnuM to tiraskAra thAya. A to sahejA saheja chUTI jAya. yogIte avalaMbata zetuM ? praznakartA : yogIne avalaMbana hoya ne ? dAdAzrI : hA. avalaMbanavALo enuM nAma ja yogI. AtmayogI avalaMbanavALo nA hoya, nirAlaMba hoya. ene jagatanA koI avalaMbananI jarUra nahIM. bhagavAnanI ya jarUra AtmayogIne nA hoya. kAraNa ke pote ja bhagavAna thaI gayo. AtmayogI thayo tyAMthI pote bhagavAna thaI gayo. ene koInI jarUra ja nA hoya. praznakartA : AtmA ane joDe pAcho yogI zabda Avyo, eTale ene avalaMbana to joIe ja ne ? AlaMbana - guru ke zAstranuM ? praznakartA : koI jIvane zAstro AlaMbana rUpa thaI zake kharAM ? dAdAzrI : hA. ghaNAM jIvone zAstro AlaMbanarUpa thaI paDe. ghaNAM jIvone guru avalaMbana rUpa thaI paDe. paNa e avalaMbananA AdhAre jIve che, to e avalaMbana adhavacce choDI nA devuM joIe. Ane "ahamada kIDavAI roDa' kahe che ke ? te ApaNe vAMco. eTale ApaNe jANyuM ke A rasta rahIne javAnuM che. paNa e bhAInuM makAna AvI gayuM eTale ApaNe e roDane choDI devAno. roDane joDe nahIM laI javAno. makAnamAM jaIe tyAre roDane joDe laI javAno ? eka mANasa to meDe caDyo, te traNa pagathiyA laIne caDhyo. alyA mUA, A pagathiyA zuM kAma upara lAvyo ? to kahe, 'A to mane bahu vahAlA hatAM." "to muA tyAM ja Ubho raheje ! amatho ahIM zuM karavA Avyo ? pagathiyA vahAlA karavAM che ke upara caDavuM che ? zuM karavuM che ? A to sIDI che. koI vahAluM nahIM karavAnuM. A sIDI to tane upara caDavA mATe che, vahAluM karavA mATe nathI." praznakartA : evI rIte gurunuM AlaMbana laIe to e avalaMbana AgaLa jatAM choDI devuM joIe ? dAdAzrI : nA. choDavA-karavAnuM kazuM hotuM ja nathI, rahevA devAnAM. e vyavahAranA guru che. strI choDavAnI nathI, vyavahAra choDavAno nathI, guru choDavAnAM nathI ane nizcayanA guru nizcayamAM karavAnAM che. praznakartA : amuka sTejamAM gayA pachI A gurunuM paNa AlaMbana choDI devAnuM hoya che ne ? dAdAzrI : nA, AtmayogI to oLakhavA mATe kahevAya che ke A yoga zemAM che Amano ? mana-vacana-kAyA hoya ane AtmA prApta thAya, te banne sAthe hoya che. to A yoga kyAM che ? bahAra che ke AtmA joDe che ? AtmA joDe hoya to AtmayogI kahevAya. ApaNA kaNa bhagavAna Atmayogezvara kahevAya. Atmayogezvara e dehayogezvara, vacanayogezvara ke manoyogezvara nA kahevAya. A badhAM je che te badhAM mananAM ne vacananAM yogIo. thoDIghaNI zAMti thAya AnAthI paNa pUruM kalyANa nA thAya. pachI tathI buddhinuM AlaMbana ! AtmAnubhavI puruSoe je AtmA joyo nathI, te AtmA ame joyelo che. AtmAnubhavIne to jeTalo anubhava thayo, paccIsa TakA anubhava thayo tyAre bIjo paMcotera TakAnuM zuM thayuM ? te paMcotera TakA ene avalaMbana che. paccIsa TakA anubhava thAya eTalo nirAlaMba thayo. ame je nirAlaMba AtmA joyo che ne dekhAya che amane badhAnAmAM nirAlaMba AtmA. paNa tamane zI rIte samajAya ? e to niraMtara mArI joDe ne joDe darzana rahyAM
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirAlaMba 307 306 AptavANI-13 (utarArdha) kare ne to kAma thAya. bAkI A Ama kAma thAya nahIM. AtmAno thoDo jema jema anubhava thato jAya ne tema tema kAma thatuM jAya. tamane badhAne AtmAnuM jJAna ApIe chIe, badhAne AtmAnubhava che. sahu sahunA pramANamAM. AtmAnubhava vadhyA pachI paccIsa-trIsa-cAlIsa TakA thayA pachI emAM buddhi nAmeya nA hoya. buddhi paccIsa TakAthI ja jatI rahe. anubhava paccIsa TakA e jAya tyAre, kAraNa ke ene kAma lAge ja nahIM ne pachI. UlTI ene pragatimAM Dakhala karyA kare. jagata jIve AlaMbanathI ! dAdAzrI : are ! joIe eTalAM avalaMbana. eTale avalaMbana badalyA kare. nahIM to pachI huM to marI gayo re, bole. evuM avalaMbana le. are, tethI kaMI maheM? nA bolIza mUA ! toya bole. ethI zAMta paDatuM nathI. praznakartA : sAMtvana rahe potAne, sAMtvana. dAdAzrI : A sAMtvana zenuM rahe che ? utaryo. je upara caDhyo hato e DevalapamenTa hatuM. te DevalapamenTa ochuM thayuM A. are, paNa jIvatAM marI gayo ! praznakartA : avalaMbanathI jIvIne enA jIvanamAM pheraphAra paNa zuM dekhAyo ? tame kaho cho avalaMbanathI jIvelo mANasa marelAM barobara che. dAdAzrI : chatAM A badhuM AkhuM jagata jIvI ja rahyuM che ne ! paNa AkhuM jagata, sAdhu-sanyAsI, AcAryo badhAM avalaMbanathI ja jIve che. avalaMbana vagara to kazuM thAya nahIMne ? sat e nirAlaMba vastu che. tyAM AgaLa 'avalaMbana' laIne khoLavA jAya to zI rIte maLe ? e to eka 'jJAnI puruSa'nuM avalaMbana le to kAma thAya. kAraNa ke e chellAmAM chelluM sAdhana che ! AtmA nirAlaMba che ! tirAlaMbI dazA ! praznakartA : paNa dAdA, mANasane anAdinI Teva che ke avalaMbanathI ja jIvavuM. dAdAzrI : avalaMbana vagara to marI jAya mANasa, AlaMbanathI jIve. enuM nAma saMsAra, ane nirAlaMbathI jIve, enuM nAma mukti. A baLyo AlaMbanomAM AnaMda kyAM che ? e pAchuM chUTI jAyane, nirAlaMbano mokSa thAya. praznakartA : paNa mANasane avalaMbana vagara cAle ja nahIM ne? dAdAzrI : cAle nahIM. praznakartA : e ema kahe che ke huM avalaMbana vagara jIvI zakuM nahIM. eka nahIM to bIjuM avalaMbana joIe ja. dAdAzrI : jJAna nA hoya to avalaMbana vagara koI hoI zake nahIM. A to rAtre gharamAM koI nA hoyane, to ya manamAM upAdhi thayA kare. praznakartA : eTale pAcho bIjAM avalaMbana pAse jAya che. dAdAzrI : avalaMbana badale. praznakartA : bIjAM pelA loko zuM kahe ? Avo, huM kAMI karI ApIza. praznakartA : paNa tame je samajanI vAta karo cho e nirAvalaMbI samaja che ne ? dAdAzrI : e to vAta judI ja che ! nirAvalaMbI che. e to jagate haju sAMbhaLeluM ja nahIM, bajAramAM ya sAMbhaLeluM nahIM. e amuke anubhaveluM je, e kahyA karyA vagara jatAM rahelAM. e che ke meM to bajAramAM khulluM karyuM. praznakartA H have A je nirAvalaMbananI samaja che, nirAlaMbI samaja che, to tyAM vartana kevuM hoya ? dAdAzrI : vartana limiTeDa thaI jAya ne pachI khalAsa thaI jAya.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirAlaMba 309 308 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA: nA, dAdA. jyAM nirAlaMbananI samaja che, tyAM AgaLa vartana-cAritra badhuM eka ja hoya che ne ? dAdAzrI : vartana bahu jUja hoya, thoDuM ghaNuM. jema bhamaraDo pharato pharato thAkI jAya che, pachI dhIme dhIme phare evuM ! praznakartA : e to bAhyanI vAta karI tame. dAdAzrI : to bIjuM zuM ? aMdara to kazuM hoya nahIM. kliyara hoya, cokhkhuM ja hoya. praznakartA tamArI dazA che, ame joIe chIe paNa amane kaMI khyAla nathI Avato. paNa tamArI dazA kevI haze ? parama jJAnanI aMdara je dazA hoya che e dazA kevI hoya ? dAdAzrI : hA, e dazA ame ja jANIe. huM samAdhinI bahAra nIkaLato ja nathI. atyAre ya mArI samAdhi niraMtara cAlyA kare che. A aMbAlAla paTela te huM hoya, A ahaMkAra te huM hoya, A citta te huM hoya, badhI cIjanI pAra huM chuM. A zuddhAtmA ya huM hoya. zuddhAtmA to A loko banyA che te. huM to zabdarUpeya nathI. huM daraasala svarUpa chuM, nirAlaMba svarUpe chuM paNa cAra DigrI haju khUTe che. je mArI pUrI thaI nathI, tyAM sudhI mArI IcchA zuM che ? ke A je sukha huM pAmyo chuM evuM sukha loko pAmo eTalI IcchA rahI. huM ja bhagavAna te tiralaMba ! dAdAzrI : pote potAnA kAnamAM joI zake evuM sAdhana nathI. pote potAnuM moTuM joI zake evuM sAdhana nathI ? praznakartA : nA, nathI. dAdAzrI : avalaMbana parAvalaMbanavALuM che. avalaMbana hoya tyAM badhA avalaMbana khasI jAya to zuM thAya ? mATe vItarAga vijJAna, mahAvIra bhagavAna zuM kahe che ke nirAlaMba, koI avalaMbananI jarUra nathI, e ja saMpUrNa svataMtratA. e nirAlaMbanuM sukha ame cAkhyuM che ane nirAlaMba anubhava thayelo che. praznakartA : loko ene zodhavA mATe avalaMbanano prayatna kare che. dAdAzrI : mahIM avalaMbanathI jagata UbhuM rahyuM che. A avalaMbananI madadathI jIve che badhA. praznakartA : paNa ema mAne che ke avalaMbanathI ja maLaze. dAdAzrI : hA, paNa e ja che ne badhA, avalaMbana vagara maLe ja kema karIne ? e AtmAnuM svarUpa jANato nathI. e nirAlaMba, 'huM svataMtra chuM evuM jANato nathI. koI paNa bhagavAnathI huM svataMtra, 'huM bhagavAna ja chuM" evuM jANato nathI. 'huM bhagavAna chuM' evuM jANe to e nirAlaMba thayo kahevAya. koI avalaMbana rahyuM nahIM ene. praznakartA : hA, paNa avalaMbanathI to e maLe nahIM ne ? AtmAprAptinI vAta karuM chuM. dAdAzrI AtmAprAptane evuM kazuM nA hoya. e to A AtmA jene prApta thayo tyAM ApaNane prApta thAya. A badhuM to ThIka che. A to badhA AlaMbana ja che ne ! avalaMbana badhA. nirAlaMba e ja AtmAno guNa. UMcAmAM UMco guNa kayo che ? nirAlaMbamaNuM, koI avalaMbana nahIM. e ja praznakartA H je kahenArA rahyA che ane nirAlaMbana saMbaMdhI vAto karI che te pahoMcatI nathI. dAdAzrI : nA, e pahoMce ja nahIM ne ! e to ghaNAM varSa mArI joDe besI rahe tyAre kaMIka geDamAM bese. nirAlaMba tarapha to hajAro varSathI jagata nathI pahoMcyuM. praznakartA : nathI pahocyuM. A navI vAta che, dAdA.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 AptavANI-13 (utarArdha) eno eNbsolyuTa svabhAva che ! AtmAmAM koInuM avalaMbana nathI. AtmAne koI cIjanuM avalaMbana nathI, nirAlaMba vastu che ane A pudgala avalaMbana che. A avalaMbana che jyAM sudhI huM A chuM. jyAM sudhI Atmasanmukha nathI thayo, tyAM sudhI sukhaduHkhe avalaMbana che enuM ane paravazatA che. avalaMbana e ja paravazatAne ! AtmA sivAya je je avalaMbano lIdhAM hoya te jyAM sudhI nA nIkaLe, tyAM sudhI kaMI vaLe nahIM. 'huM zuddhAtmA' e zabdAvalaMbata ! praznakartA : Atmadarzana kevI rIte thAya ? AtmA pote potAne jue kevI rIte ? dAdAzrI : AtmA pote potAne ? A potAne jue to jue paNa bIjAne hau jue. paNa te pelI draSTithI, A draSTithI nahIM. A je ApyuM chene e zuddhAtmA pada che. have zuddhAtmA pada tyAMthI mokSa thavAno sikko vAgI gayo. zuddhAtmA pada prApta thAya che. paNa zuddhAtmA e zabdanuM avalaMbana kahevAya che. jyAre nirAlaMba thaze, tyAre AtmA dekhAya barobara. praznakartA : hA, to e nirAlaMba dazA kyAre Ave ? dAdAzrI : have dhIme dhIme nirAlaMba bhaNI ja javAnA. A amArI AjJAmAM cAlyA ke nirAlaMba bhaNI cAlyA. e zabdanuM avalaMbana dhIme dhIme jatuM raheze ane chelle chevaTe nirAlaMba utpanna thaine UbhuM raheze. nirAlaMba eTale pachI koinI kaMi jarUra nA hoya. badhuM AkhuM gAma jatuM rahe toya bhaDaka nA lAge, bhaya nA lAge. kazuM ja nahIM. koinA avalaMbana jarUra nA paDe. have dhIme dhIme tame e tarapha ja cAlyA. atyAre tame 'zuddhAtmA chuM' karyA karo, eTaluM ja basa che ! praznakartA : eTale Atmadarzana pachI je sthiti Ave te taddana nirAlaMba nirAlaMba sthiti ja hoI zake ne ? dAdAzrI : nirAlaMba thavAnI taiyArIo thayA kare. A avalaMbano ochAM thatAM jAya. chevaTe nirAlaMba sthiti thAya. 311 eTale mArI pAse zuddhAtmA tame badhA prApta karo cho. have e zuddhAtmAnuM lakSa tamane niraMtara rahetuM hoya enI meLe, sahaja rIte rahetuM hoya, yAda karavuM nA paDatuM hoya, tamane ciMtA-varIjha nA thatI hoya, saMsAramAM krodhamAna-mAyA-lobha na thatAM hoya to ya e mULa AtmA nathI. je zuddhAtmA che te tamane prApta thayo che, eTale mahIM mokSanA pahelA daravAjAmAM tame peThA cho. eTale tamAruM nakkI thaI gayuM ke tame have mokSane pAmazo. paNa ethI to ghaNo AgaLa mULa AtmA cheTo che. tamAre A zabdanuM avalaMbana jatuM rahe, eTalA mATe A pAMca AjJA pALo to dhIme dhIme darzana dekhAtuM jAya. dekhAtuM dekhAtuM dekhAtuM potAnA selphamAM, ja anubhava rahyA karaze. pachI zabdanI jarUra nahIM paDe. kevuM Ina zorTakaTamAM to AvI gayAM ne ! praznakartA : ekadama zorTakaTamAM AvI gayA, huM. dAdAzrI : nahIM to dAdAnI pAchaLa paDavuM paDe, mahino-be mahinA. ekalAM paisAnI pAchaLa paDIe, to pachI dAdA roja bhegA thAya nahIM. praznakartA : dAdAnI pAchaLa paDavuM ja che. dAdAzrI : thoDA ghaNAM dAdAnI pAchaLa paDyA hoIe to badhuM ApaNuM eDajasTamenTa barobara thaI jAya. pachI evuM kaMI kAyama jarUra nathI. A evuM kAyamavALuM nA hoya. kAyama paDI rahevAnuM sthaLa nA hoya A. A kALamAM to kAyama paDI rahevAya evuM koI mANasane hoya nahIM. naryA lapharAMvALo kALa ! aMte anubhava te anubhavI eka ! praznakartA H zuddhAtmA e avalaMbana che. jo e nA hoya to nirAlaMba paNa nA hoya, paNa 'AtmA' zabda to eka saMjJA ja che ne ?!
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 313 dAdAzrI : evuM che ne, A zabda karatAM karatAM, A rasto che, sIDI che. sIDI caDatAM caDatAM tyAM AgaLa upara pahoMcIe pachI prApta thAya. A zuddhAtmA karatAM karatAM jema jema anubhava thaze ne pachI e anubhavano bhAga raheze. pachI zuddhAtmA zabda UDI jaze. te nirAlaMba kahevAya. praznakartA : paNa Apa je lokone jJAna Apo cho, tenAthI mULa AtmA prApta thAya che ? dAdAzrI : e AtmAno anubhava rahe che ne, e ja mULa AtmA che. paNa e anubhava eka jagyAe bhego thato thato mULa jagyAe Ave, tema tema te potAnuM AkhuM rUpa thaI jAya. atyAranI dazAmAM anubhava ane anubhavI be juduM hoya, jyAre tyAM AgaLa ekAkAra hoya. A mAla khAlI thAya tyAre badhA anubhava thAya, je mAla anubhavamAM Dakhala karyA kare, svAda nA AvavA de. jema eka mANase cAlIsa lAkha rUpiyAno ovaraDrAphaTa lIdhelo hoya ane bekAra thaI gayo hoya, dhaMdho nokarI kazuM nA hoya to koI mANasa ene paMdara hajAranI nokarI apAvaDAve to eno upakAra to mAnavo joIe ke nA mAnavo joIe ? vepAra hato tyAre jarAke ya samajaNa nhotI, cAlIsa lAkha rUpiyAnuM devuM karI nAkhyuM ! upakAra mAnavo joIe ne ? upakAra paNa mAne. be-cAra mahinA pachI pelo bhego thAya tyAre kaheze, "kemanuM che ? have A AnaMda che ne ?" nA, zeno AnaMda ! A to paisA bharuM chuM tyAM AgaLa ane khAvAnuM maLe che e.' alyA mUA, devuM kareluM che to bharavAM ja paDene ! eTale A badhuM tuM devuM dauM, tyAM sudhI to raheze. pachI majA Ave, nahIM to ya zAMti rahe, ciMtA na thAya. pAMca AjJAmAM rahene to ciMtAmukta thavAya. koIka pAMca hajAra mANasanuM kAma thatuM hoya ne, to sArI vAta che. bAkI tyAM mokSamAM jaIne zuM utAvaLa che ? have ApaNe evI jagyAe gayA chIe ke ahIMthI koI pAcho kADhanAra nathI. tame mArI AjJA pALo, to A javAbadArImAMthI tamane koI pAchA nA kADhe. kAraNa ke AjJAne AdhIna rahevuM paDaze tamAre, nahIM to pAchAMya kADhe. ane mane koI pAchA kADhanArA nathI. kAraNa ke huM to kahuM chuM, nirAlaMba thayelo chuM, tamane to zuddhAtmA zabdanuM avalaMbana che. paNa e zabda anubhavarUpe che ane mULa AtmA to niHzabda che, eTale pAcho anubhava thato thato anubhavarUpa thaze, eTale zuddhAtmA thaI jaze. praznakartA : e zuddhAtma svarUpano anubhava kyAre thaze ? dAdAzrI : niraMtara thayA ja kare che ne ! "huM caMdubhAI chuM' e dehAdhyAsa anubhava hato e anubhava tUTI gayo. ane have che, te AtmAno anubhava thayo. bIjo anubhava kevo ? Avo jJAna anubhava A regyulara sTejamAM Ave to pachI ene AnaMda Avato thAya. ane AtmAno anubhava keTalA kalAka kahe che ? covIseya kalAka AtmAno anubhava rahe che. pahelAM huM caMdubhAI chuM' e anubhava hato ane A 'huM zuddhAtmA chuM' e anubhava ! zabdAlaMbata pachI mokSa eka-be bhavamAM ! sApekSa eTale bIjAnI apekSA rAkhanArI vastuo parAlaMbI kahevAya ane mane koIno AdhAra nathI, huM nirAlaMbI chuM. A badhAMya parAlaMbamAMthI chUTyA che paNa zabdanuM avalaMbana che emane. e ciMtArahita mokSanA daravAjAmAM peThelA, te mokSa emano thavAno che. eka avatAra-be avatAra pachI. nirAlaMba AtmA chellAmAM chelluM. tyAM sudhI A gADI cAle. e to meM kahyuM, zabdAvalaMbanathI gADI cAlu thavI joIe. zabdAvalaMbana anubhava Ape. ApaNe badhA mahAtmAone anubhava che. paNa A che te saMsArI che eTale pelo AtmAno svAda na Ave, enI oLakha na paDe, AmAM zuM phera che, khabara nA paDe. kAraNa ke eka ja phero viSaya bhogave te traNa dahADA mANasanI bhrAMti chUTavA na de. bhrAMti eTale DisIjhana nA Ave ke A ke te! amane evI mAthAkuTa nahIM ne ! bhAMjagaDa nahIM ne ! upAdhimAMya sukha varyA kare. tamane hau samaja paDI gaI ke A avalaMbanavALo AtmA kahevAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e zabdAvalaMbana kahevAya !
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 315 AtmAno khorAka ??? praznakartA: A vAkya je che tamAruM ke AtmA sivAya dareka vastu khorAka upara nabhI che. dAdAzrI : badhA khorAkathI jIvI rahyA che. praznakartA tyAre AtmAne khorAka na hoya ? dAdAzrI : nathI. badhI ja cIjane khorAka ane te A khorAkanI zodhakhoLa mArI che. A AgavI zodhakhoLa che mArI. atyAra sudhI koIe Ane khorAka kahyo nathI ane zodhakhoLa ya karI nathI ke A krodhane khorAka hoya che. dAdAzrI : AtmAno khorAka e pote niraMtara khAya. enAM vinA eka kSaNavAra Take nahIM. e niraMtarano jJAtA-draSTA e eno khorAka. e khorAkanuM phaLa zuM ? tyAre kahe, paramAnaMda. ane potAnA prANathI ja jIve che. A AvAM nAkanA prANathI jIvato nathI ! eTale potAne kaMI ja jarUra nathI. A duniyAmAM koI cIjanuM ene avalaMbana nathI evo e AtmA e paramAtmA che. praznakartA : ane e bahAranA khorAka vagara Take che ? dAdAzrI : eno khorAka A jJAtA-draSTA. potAne bahArathI kaMI levAno nathI. badhuM potAnI aMdara che. praznakartA : kAraNa ke mAna-moha-lobha-mAyA e badhAne khorAka hoya to Take che. dAdAzrI : hA. e to A mahIM IcchA thaIne tyAMthI A UbhuM thayuM badhuM. jene IcchA nathI, tene koI vastu hoya ja nahIM ne ! ane IcchAvALo bhikhArI kahevAya. koI paNa, ghara, gADI, game te prakAranI IcchA hoya, to IcchAvALo bhikhArI, praznakartA : khorAka nA kahe to puSTi kahe. dAdAzrI : eTale A zodhakhoLa judI che eTale A badhAne khorAka praznakartA : eTale huM zuM kahevA mAMguM chuM ke yauvanamAM jo A khyAla Ave ke kAma-krodha-lobha e badhAno khorAka che, e ene khyAla AvavA mAMDe.... praznakartA: eTale AtmAne ya khorAka Apavo nathI paDato, enI meLe ja laI le che ? dAdAzrI : to to bahu UMcuM thaI jAya. praznakartA : eTale e prazna thayo ke AtmAno khorAka hovo joIe kaMIka ? dAdAzrI : ene mULa khorAka ja nathI. eno khorAka A ja che, je che te, bIjAM khorAka hotAM ya nathI. e pote potAnA thakI jIve che. pote potAnA prANathI jIve che. pote potAnuM sukha ja bhogave che, vaibhavamAM che. aizvaryathI jIve che. pArakAMne kazuM levA-devA nathI. praznakartA AtmAno khorAka zuM ? dAdAzrI : ene kazuM ApavuM ja nA paDe ane evuM kazuM jarUra ja nahIM jene. ema ne ema pote potAthI jIve che. praznakartA : nAnapaNathI te so varSanuM thAya tyAM sudhI AtmAne kaMI khorAka nahIM ? dAdAzrI : kazuM ja nA thAya tene zuM che ? sonAno sikko mahIM paDI rahyo hoya to ene kATa caDhato ja nathI, bIjI asara thatI nathI. e mahIM ema ne ema paDI rahe. sonAno sikko e to e sikko che paNa A to bhagavAna, kazuM aDe ja nahIM. prakAza svarUpa pAchAM !
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 317 praznakartA: AtmA jJAtA-draSTA bhAva rAkhe, e ja eno khorAka ? dAdAzrI : basa. praznakartA : ane niraMtara AnaMdamAM rahe ! dAdAzrI : AnaMdamAM rahevAnI jarUra nA hoya. e jJAtA-draSTApaNe je khorAka che ne e khorAkanuM phaLa ja AnaMda, niraMtara AnaMda che. huM, AtmA te beThaka ! praznakartA: A sarvasva arpaNatA ja che ne, dAdA. zuM bAkI rahyuM? dAdA sivAya bIjuM kazuM khapatuM nathI mane kaMI. dAdAnuM ja AlaMbana have, bIjuM kaMI ja nahIM. dAdAzrI : to tamAruM bAkI che te pUruM thaI jaze, paNa gInI e to joIe ne ? praznakartA : nahIM, e nahIM. dAdAzrI : to kAma thaI jaze have. praznakartA : rAtanA be-traNa vAge UThI javuM, dAdAne pakaDIne besI jauM. dAdAzrI : e badhuM ya che. paNa A je che ne A tamAruM ne A mAruM. e bheda uDADavA mATe ghara meM tamane kahyuM'tuM ke ATalA che te dIkarIne ApI devA, bAkInuM badhuM maMdiramAM ApI done ! tamAre mAthe kazuM nahIM, evuM karI nAkho. vero ya bharavAno nahIM tamAre. praznakartA : ohoho ! have vAMdho nahIM, samajI gayo. dAdAzrI : mArI mAphaka raho. mAre paisA joItA hoya to huM kahuM ke nIrubena Apo mane. tamAre jarUre ya zAnA mATe ? paNa badhuM ya ApanArA loko hoya ja joDe. te dahADe kaheluM te evA mATe ja kaheluM. paNa te mULa Azaya che te tame pUruM samajyA nahIMne ! praznakartA : paNa samajyo to kharo, dAdA. paNa bAkInuM duniyAmAM mAruM koI eka jaNa nathI. have jo, A uMmara thAya che..... dAdAzrI : ame kahyuM evuM karo eTale AtmA pachI emAM rahe. AtmA jo AtmAmAM AvI gayone to chUTo. nahIM to kaheze, mAre A che ne e che ne te AdhAra ! AdhAra. zuM AdhAra rAkhe ? je be-pAMca lAkha rUpiyA hoya tenuM. praznakartA nahIM. ATalo bhaya rahe. badhA lokoe khA khA karyuM che. bIjI vAta nahIM. jyAM bharoso rAkhuM, loko khAI jAya badhe ThekANe have. A mAre evo bhaya pesI gayo. uMmara moTI thAya che, bAkI aMdara kaMI mamatA nahIM. dAdAzrI : bhaya pesI jAya. kAraNa ke AnuM zuM karIzuM ? e to te dahADe huM samajI gayelo. paNa meM kahyuM, dhIme rahIne kADhI nAkhazuM. praznakartA: mAMdagI AvIne to doDha lAkha rUpiyA kharco thayo. hatAM to kha, nahIM to bIjo koNa jue ? dAdAzrI : nahIM, nahIM. ApaNe je jonAra che, e mAruM joze evuM mAnIe chIene, te ya chevaTe khoTuM paDe che, dago nIkaLe che. mATe A UMcAmAM UMcuM che ke ApI do badhuM bhagavAnane ghera. javAbadArI dAdAnI pachI. meM mArI pAse cAra AnA ya rAkhyA nathI. badhA ahIM mUkI devAnA, badhuM ya ane bhaviSyamAM Avaze te ya tyAM ja. amArA bAnI jamInanA AvavAnAM che te ya tyAM mukIza. mAre kazuM joItuM nathI. mAre zenA mATe ? amerikAvALA gADI ApavA mAge che. huM lau zenA mATe ? paNa A kazuM beThakanI jagyA rAkhI. to huM, AtmA ne beThaka. traNa thayuM. nahIM to huM ne AtmA eka ja. huM samarpaNa thaI gayuM eTale A. praznakartA: huM samarpaNa thayo eTale ke beThaka kADhI lIdhI eTale AtmAmAM thaI gayo huM ?
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 319 amAruM kare. eTale jJAnI ja potAno AtmA che eTale ene to judo gaNAya nahIM. pachI bhaya nahIM rAkhavAno ke jJAnI mAMdA thAya to e nA hoya to ApaNe zuM karIzuM ? evo kazo bhaya rAkhavAno nahIM. jJAnI maratA ja nathI. e to deha mare. e avalaMbana amAruM hoya ja nahIM ne ! ame nirAlaMba hoIe ! saheje ya avalaMbana nA hoya A dehanuM ke paisAnuM koI evuM. praznakartA : amane to jJAnInuM, jJAnanuM ane jJAnInA dehanuM sarakhuM ja avalaMbana lAge. dAdAzrI : dehanuM avalaMbana to, deha to kAle jato rahe. praznakartA : e sahana nA thAya. dAdAzrI : nIrubene tarata kAme ya karavA mAMDyuM ane je atyAre badhA niyamo pALe che mArI AjJA pramANe, te badhI prakRti toDI nAkhaze. mane saMtoSa thaI gayo ! praznakartA : dAdA bolyAne, huM, AtmA ne beThaka.... dAdAzrI: 'huM'ne beThakano AdhAra ! jagatamAM ekalAM jJAnIne koI vastuno AdhAra hoya. AtmAno ja AdhAra, je nirAlaMba che ! praznakartA : kone AtmAno AdhAra, huMne hoya ke beThakane hoya ? dAdAzrI : huM ja AtmA ane AtmA te huM. AdhAra ja AtmAno. eTale avalaMbana nA hoya. koI avalaMbana nA hoya, to nirAlaMba thAya che, nirAlaMba ! e jANe che, dAdA nirAlaMba che. praznakartA : eTale huM ne AtmA eka thaI jAya ? dAdAzrI : che eka ja. paNa beThakane laIne judA. praznakartA : beThaka khaseDI le to huM ne AtmA eka thaI jAya ? dAdAzrI : eka thaI jAya, basa. praznakartA athavA to beThaka hoyane huM ne AtmA be eka thaI jAya evuM bane ? dAdAzrI : nA. nA. beThakano gurakho rAkhavo paDe. e vicAra Ave ke A zuM karaze ? beThake ya e sAcI nIkaLI to nIkaLI, nahIM to dago nIkaLe che. tamane nahIM lAgatuM ? praznakartA : hA, dago ja nIkaLe che. dAdAzrI : enA karatAM ApaNuM zuM khoTuM ? praznakartA : beThakamAM jJAnI ja ekalA rAkhavAnA, bIjuM kaMI ja nahIM. dAdAzrI : jJAnIne mAthe paDavAnuM, tame je karo e. tamAruM je kare e dAdAzrI : e sahana nIrubenane nA thAya. 'ApaNane' ! to thAya ne ! tamAre AvuM strIpaNuM kADhavAnuMne ! 'tame... tamAre bahu UMDA nA utarazo. 'emane' A kADhavuM paDaze. nIrubahenane sahana nA thAya e barobara che. paNa emano A gUMcavADo nIkaLI jAya to bahu thaI gayuM. sUkSma dAdA, nididhyAsata svarUpe ! praznakartA : dAdA bhagavAna to cauda lokano nAtha che, enA sivAya bIjuM zuM joIe ?! dAdAzrI : cauda lokano nAtha che. paNa e ApaNA hAthamAM pakaDAya zI rIte ? A deha maMdira che tyAM sudhI pakaDAya. pachI maMdira ja UDI gayuM to ? praznakartA : bhAvanA to rAkhI che ! ApanA sivAya kaMI ja khapatuM nathI. dAdAzrI : e barobara che. mahIM cAle mArA bhaI, cAle. bhAvanA cAle. bhAvanAono lAbha maLe. praznakartA : eTale ekjhakTa bhAvanA zuM hovI joIe to ? dAdAzrI : sUkSma dAdAnI.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 3ra 1 lAge evuM. vAto hau karatAM dekhAya. te kAyama Take. A sthaLa Take nahIM, A to zvAsozvAsavALA. pelAmAM zvAsozvAsa nA hoya. praznakartA vANInuM nididhyAsana rahe te ? jJAnavANInuM ciMtavana hoya te? praznakartA : eTale atyAre dehadhArIrUpe ja dAdA manAya che evuM thayuM ? dAdAzrI : hA, A dekhAtA, AMkhe dekhAtA ne ja dAdA mAne che. bAkI mULa dAdA bhagavAna judA. A dekhAya e dAdA judAM ane pAcho vacceno bhAga, sUkSma dAdA. praznakartA H vacceno bhAga e ja jJAnI ? e sUkSma dAdA vaccenA eTale e jJAnI puruSanuM pada ? dAdAzrI : hA. jenuM ApaNe nididhyAsana karIe chIe. praznakartA: bhAvanA je kahI, bhAvanA kaI hovI ghaTe, je Ape kahyuM sUkSma dAdAnI ? dAdAzrI : jyAM sudhI nididhyAsana rahe, to koI jAtano vAMdho nahIM Ave. A sthaLa hAjarI khoLe to vAMdho Avaze. praznakartA ane A ja mUrtinuM nididhyAsana haze, to vAMdho nahIM Ave ? dAdAzrI : pharsTaklAsa raheze. hAIklAsa raheze. hAlatuM-cAlatuM, bolatuM badhuM raheze. atyAre keTalAMya loko rahetA haze ! amerikAmAM ya roja maLyA kare, kahe che ne badhA. darzana thAya che ne amAro dahADo vaLe che. evuM ame nA hoya toya sUkSma dAdA hajAro varSo sudhI cAlaze. praznakartA: mUrtinuM nididhyAsana sUkSma dAdAmAM gaNAya ? dAdAzrI : nididhyAsana bese che te ? hA te sUkSma dAdA gaNAya. praznakartA : bIjuM zuM zuM Ave emAM ? dAdAzrI : haratAM-pharatAM, vAMcatA-bolatAM.... praznakartA : e to A sthaLa daihika kriyAo badhI dekhAya. dAdAzrI : nahIM, e joDe dekhAya eTaluM ja nahIM, potAnI joDe ja dAdAzrI : e ya nididhyAsanamAM ja khape. game te dAdAnuM hoyane ciMtavana hoya, e nididhyAsanamAM khape. e sthULa rUpe hAjara nA hoya to ya hajAro varSo thaI zake. praznakartA : Ape kahyuM ke, A sthaLa pachI sUkSma dAdA ane trIjuM kahyuMne ? dAdAzrI : bhagavAna. praznakartA tenuM kanekzana kaI rIte rAkhI zakAya ? dAdAzrI : bhagavAna zI rIte citavana thAya ? e to niraMjananirAkAra, kaSTa karIne zI rIte thAya ? praznakartA : enuM kanekzana kevI rIte goThavI zakIe ? dAdAzrI : e to mahIM badho kacaro mAla nIkaLI jAya, pachI darzanamAM Ave. ame nathI kahetA ke amane dekhAya che, nirAlaMba. jene avalaMbana kazuM levuM nA paDe. mULa svarUpa dekhAvuM, mULa svarUpanI tAdrazyatA. jene kevaLajJAna kahyuM che. samajapUrvakanuM dekhAyA karene, bIjuM jJAnapUrvakanuM dekhAya. praznakartA : nirAlaMba svarUpa Apane dekhAya che, evuMne ! dAdAzrI : hA. niraMtara chellAmAM chelluM svarUpa, nirAlaMba. praznakartA : amane potAne dekhAya, evuM banavuM joIe ? dAdAzrI : haM, tamane A avalaMbana ApeluM che zabdanuM, 'huM zuddhAtmA chuM' zabdanAM avalaMbanathI zuddhAtmA thayuM ane te anubhUti thaI, e mokSanA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 323 dAdAzrI : evuM che ne, kevuM hoya e pUche che ja buddhi. paNa buddhithI e dekhAya nahIM, evuM che. daravAjAmAM pesI gayA. ene koI pAcho nA kADhI zake. jANI-joIne koI laDhavADa nA kare to. mahIM pesIne jo laDhavADa kare to pAcho kADhI mUke. e kAyadesara rahe to vAMdho nahIM. praznakartA : A zabda avalaMbana pachI sukSma dAdAnI keTalI helpa thAya ? praznakartA : eTale nirAlaMba svarUpa joyuM koNe evI rIte ? AmAM mULa svarUpe dAdA rahelA che, A anubhava karavA judA rahyAne ? mULa svarUpane jonArA judA rahyAne atyAre ? dAdAzrI : e prajJA ja. prajJAthI, badhuM prajJAnuM kAma. A tamArA zuddhAtmA svarUpane jonArI prajJA. e prajJA jue che. jyAM sudhI kevaLajJAna samajamAM hoya tyAM sudhI prajJA bahAra hoya. kevaLajJAna jJAnamAM hoya, tyAre prajJA phITa thaI jAya, basa. bIjuM zuM ? pachI jonAro ya koNa che ? bAkI jagatamAM nirAlaMba zabda ja na hoya. avalaMbana vagara rahe zI rIte ? nirAlaMba thAya tyAre ja sarvasva duHkho jAya. avalaMbanavALAne to pakaDe, ke zuddhAtmAvALA badhAne pakaDI lAvo. praznakartA : zrImad rAjacaMdra eka vAkya kaheluM ke jJAnI puruSanI vANI kevaLajJAna thavAnA pahelAnA samaya sudhI avalaMbana svarUpe che. ane A vANInuM mAdhyama ja nirAlaMba banAvI zake tevuM che sAdhana. dAdAzrI : pelI bAju laI jAya. nirAlaMbamAM laI jAya. praznakartA: A daihika nididhyAsana nirAlaMbamAM laI jAya ? dAdAzrI : emaNe je joyuM che tyAM sudhI laI jAya. praznakartA: paNa emAM daihika nididhyAsana vadhAre helpa kare che ke vANInuM nididhyAsana vadhAre helpa kare ? dAdAzrI : badhA bhegA thaIne helpa kare. hA..e jyAM sudhI joyuM che tyAM sudhI laI jAya. praznakartA H Apane nirAlaMba dAdA bhagavAna eTale je mULa svarUpa dekhAyuM te e kevuM svarUpa ? dAdAzrI : ahIM hoya nahIM koI, zenA AdhAre oLakhAvIe ? praznakartA : e kevaLajJAna svarUpa kahevAya ? dAdAzrI : paNa samajarUpe, jJAnarUpe nahIM. eNbsolyuTa, jemAM koI milcara nahIM e svarUpamAM. tamAruM to milcaravALuM. zuddhAtmAnI bATalI sAthe, buca sAthe. AtmA e bATalI, zuddha e bUca. nahIM to DhaLI jAya tamAruM badhuM to. jJAtInI vANI ja aMtima AlaMbata ! praznakartA e je nirAlaMba svarUpa Ape joyuMne e kevuM hoya ? enuM kaMIka kahone. dAdAzrI : e badhuM thaI zake. nirAlaMba thayelA hoya emanI vANIthI nirAlaMba thAya. jJAtIne bhagavAta vaza ! jJAnI puruSa to ajAyabI kahevAya varlDanI. bhagavAnanAM uparI kahevAya. praznakartA: paNa e bhagavAnanAM uparI e kevI rIte kahevAya ? kayA arthamAM ? dAdAzrI : bhagavAna emane vaza thayA che, mATe e bhagavAnanAM uparI che. emanA kahyA pramANe bhagavAna cAle.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 325 praznakartA : bhagavAna bhaktane AdhIna e rIte ? dAdAzrI : nA, bhaktane AdhIna che ja nahIM. e to jJAnI puruSa, jene vaza thayA che tenAM AdhIna. eTale jJAnIne bhakta bolyA-lakhyA che e lokoe. tyAre ApaNA loko ApaNAM bhagatone, A bAvAone.. A ThaMDatA-cAlatA bhagatone jJAnI mAnI beThAM che. bhagata kahe to A loko jhAlI pADe baMdhAya, alyA, jhoLI laine anAja khoLavA jAya to ya maLatuM nathI ane tAre AdhIna bhagavAna thai gayA, mUA ?! praznakartA : bhagavAna eTale zuddhAtmAne ? dAdAzrI : nA, zuddhAtmA to bhagavAna che ja nahIM. paNa bhagavAna eTale zuM kahevA mAMge che ke cauda lokano nAtha zuddhAtmA ane paramAtmAmAM phera, ema bhagavAna ane zuddhAtmAmAM phera. zuddhAtmA zabda svarUpa che. e bhagavAne kharAM paNa e zabda svarUpa bhagavAna. pelA bhagavAna to nirAlaMba bhagavAna. cauda lokano nAtha, huM kahuM chuM ne ! tenI vAta ja judI ne ! zuddhAtmA kahetA hoya to ApaNA badhA mahAtmAo kahe, mane AdhIna thaI gayA, paNa nirAlaMba AtmA AdhIna thavuM joie. zabdathI tame dekhI zako. paNa mULa svarUpe nA dekhI zako, nirAlaMba svarUpane nA dekhI zako. A zuddhAtmA e tamAruM mULa svarUpa atyAre zabdathI che. ame nirAlaMba svarUpane pakaDeluM hoya eTale jagatanI koI cIja amane aDe nahIM, naDeya nahIM. eTale e sthitimAM ame beThelAM, nirAlaMba. e sthiti eTale amane to koI jagyAe matabheda nA hoya, kazuM ja nA dhyeya ne ! kAraNa ke koI avalaMbana ja aDe nahi ne ! amArI dazA nirAlaMba !! eTale ame samajI zakIe ke jo ame atyAre A dazAe paNa nirAlaMba rahI zakIe chIe, to vItarAgo kevAM nirAlaMba rahetAM haze ? praznakartA : Apa to nirAlaMbI cho. dAdAzrI : nirAlaMbI to mahIM AtmA, paNa A Teko to kharone, AtmA nirAlaMbI. nirAlaMbI thayA tethI bhagavAna vaza thaI gayA, nahIM to vaza thAya ja nahIM ne ! koI paNa cIjanuM avalaMbana che, tyAM sudhI vaza thAya nahIM bhagavAna. badhAmAM 'huM ja jue te spIDAlI ! 'huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' paNa e AtmA kharo, paNa e to mobAru kahevAya. haju to praveza karyo mokSamArgamAM. muktinA mArgamAM praveza thaI gayo. have tamAro praveza tyAM pUrNa thaze jyAre, nirAlaMba AtmA bhego thaze tyAre. mAtra vAtane samajo... praznakartA: have zuddhAtmA thayA pachI bIjAM koI avalaMbananI jarUra kharI ? AtmA jANavA mATe khAlI vAtane ja samajavAnI che, karavAnuM kaMI ja nathI. 'sAheba, zuM vAta che ? hakIkta, mULamAM kahI done mane.' tyAre kahe, "A che ane Ama che, bola. A vinAzI che ane A vinAzInAM sagA mAtra badhAMya vinAzI. vinAzInI jarUriyAta mAtra vinAzI ane jene jarUriyAta nathI, je nirAlaMba che te huM chuM." bola. have 'AtmA' samajI le ne, eka phero. jayAM koI dahADo du:kha aDe nahIM e 'tuM'. koI paNa sthiti evI nathI A jagatanI ke emAM tane du:kha aDe. che te phAMsInI sajA thAya to ya tane aDe nahIM e 'tuM ane e 'tuM" ne pahoMcyo to pachI rahyuM nahIM kaMI ! te pragaTa meM joyelo che ane huM te tamArAmAM dekhI zakuM chuM. tamane dekhADyA che ya kharAM. paNa tamane jeTaluM tamArI bhASAmAM hoya eTaluM samajAya. dAdAzrI : nA, A badhA avalaMbana choDAvIne zuddhAtmAnuM avalaMbana ApyuM. A avalaMbanamAM badhuM AvI jAya ne pelA avalaMbana chUTI jAya. pachI A avalaMbana je rahyuM, te enI meLe ja chUTI jAya. A zuddhAtmA zabdAvalaMbana che. te zabda ya enI meLe chUTI jaI ane nirAlaMba thaI javAze.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : to pachIthI e jyAre avalaMbana sArAmAM sAruM zreSTha Ape kahyuM to pachI bIjI kriyAo dhAro ke na thAya to vAMdho kharo ? dAdAzrI : nA. A to kazuM na thAya teno vAMdho nahIM ane thAya temAM tanmayAkAra thaIne che te ghasaDAvuM nahIM, mahIM joyA karIe. 326 keTalAMya avalaMbana choDato choDato jaze tyAre nirAlaMba AtmA utpanna(prApta) thAya che. jene kevaLa AtmA kahevAya che. te tyAM AgaLa vAta pUrNAhuti thAya che. keTalA sTezana jAya tyAre pachI chelluM sTezana nirAlaMbanuM Ave. ane te tamane AvI ja javAnuM che. utAvaLa karavAnI kaMi jarUra nathI. ane utAvaLa karavI hoya to 'huM' 'huM' jotAM jotAM cAlajone badhAMmAM, maiM huM, maiM huM, maiM huM.' moDhAmAM, manamAM, cittamAM. parAvalaMbata - AlaMbata - tirAlaMbata ! praznakartA : avalaMbana to joItuM nathI, paNa evI sTeja Ave kevI rIte ? dAdAzrI : e sTeja tamAre jo joItuM hoya to Avaze, nirAlaMba sTeja. avalaMbana e ja parataMtratA. e hoya to ApaNe chIe, enAM AdhAre ApaNe jIvavAnuM enuM nAma avalaMbana kahevAya. avalaMbana hovuM na ghaTe. ane hoya to ya amuka kALa pUratuM hoya. ApaNane kahe ke bhaI, ATalA kALe A pUruM thaI jaze. A avalaMbana, te kyAM sudhI ke hamaNe ahIMthI sTezana para javuM hoya, to eTalo rasto A cAlavo paDaze. eTale ApaNe cAlIe, vAMdho nahIM. to tamane A zuddhAtmA AlaMbana che to e nirAlaMba thavAnuM. bAkI saMpUrNa nirAlaMba nA thAya tyAM sudhI kRSNa bhagavAnano mArga samajyA nathI, mahAvIrano mArga jANyo nathI. kyAM e vItarAgonuM vijJAna ane kyAM A kaLAo badhI jIvananI ! A lokonA to avalaMbIta jIvana nathI, parAvalaMbI jIvana che. avalaMbanavALuM jIvana to sAruM kahevAya, A to parAvalaMbI jIvana che. tame joyeluM AvuM parAvalaMbI jIvana koI dahADo ? nirAlaMba 327 praznakartA : duniyAmAM bahAra badhuM parAvalaMbI jIvana ja che. pArakAM para AdhAra rAkhIne jIvana jIvavAnuM. dAdAzrI : paNa tame joyeluM koI dA'Do ? praznakartA : ApanI pAse AvyA pahelAM e ja jIvanamAM hatAM. dAdAzrI : to majA AvatI'tI sArI ? praznakartA : ArtadhyAna ne raudradhyAna bharapUra rahetuM'tuM. dAdAzrI : ArtadhyAna-raudradhyAna baMdha thaI jAya e parAvalaMbana chUTyuM kahevAya ene. parAvalaMbana pachI samyak avalaMbana rahyuM. samyak je amuka kALe pote potAnI meLe khalAsa thaI jAya ne nirAlaMba thaI jAya. avalaMbana vagaranuM jIvana hovuM joIe, nirAlaMba jIvana. A to kaheze, pathArI hoya to ja UMgha Ave, pavana hoya to ja UMgha Ave, evuM kazuM avalaMbana nA hovuM joIe. UMghane AvavuM hoya to Ave, nahIM to mArI jAgRti kaMI jatI rahI nathI. e jAgRti jatI rahe to pachI enAM vagara nA phAve. paNa e jAgRti che ne, tyAre UMghane kahevuM, tAre nA AvavuM hoya to nA AvIza. nirAlaMba e chellI vAta, ethI AgaLa koI vAta nathI. AlaMbanathI parataMtra thayo. eTale nirAlaMba, svataMtra thavuM, bhagavAna paNa uparI nahIM. koI avalaMbananAM AdhAre ApaNe jIvIe chIe. mATe bhagavAna uparI che ane A jJAna pachI tame nirAlaMba thayA. bhagavAna nirAlaMba, eka ja jAtinAM thayA, jAti eka thaI. pelo jAti phera hato. dehatAM AlaMbato ! nirAlaMba eTale badhI svataMtratA hoya, e nirAlaMbapaNuM hoya tyAM AgaLa zAnuM avalaMbana thAya ! ane zarIrano svabhAva zuM che ke UghADe page cAle tyAre unALAmAM UghADe page cAlI zake evuM taLiyuM thaI jAya. tApamAM phare ene tApanA jevuM boDI thaI jAya ane paMkhA nIce rahe tyAre ene tenA jevuM thaI jAya. eTale tame jevuM karo evuM thaI jaze. ane pachI tame paMkho
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) nahIM hoya tyAre bUmAbUma karazo. hAya paMkho nathI, paMkho nathI..... ame bilakula nirAlaMba hoIe. zabdanuM ya avalaMbana jene nathI, zuddhAtmA je zabda che enuM paNa jene avalaMbana nathI, nirAlaMba paristhiti che. chatAM badhAnI vacce rahuM chuM, khauM chuM, pIuM chuM, haruM chuM, pharuM chuM, badhuM ja che ane nirAlaMba thaI zake che mANasa. e atyAre thaI zake che. A akrama vijJAna evuM che ke nirAlaMba thaI zake ema che. mATe jenI jenI bhAvanA hoya, te thaI zake che. 328 saMjJAthI mULa AtmAte puge... praznakartA : aneka vakhata jyAre saMgrAma thAya tyAre 'huM zuddhAtmA chuM, zuddhAtmA chuM' kahevA chatAM paNa gUMcavADo rahyA ja karato hato. chatAM paNa svataMtratA nahotI AvatI ne nabaLuM paDI jatuM hatuM. dAdAzrI : zI rIte Ave ? e zabdAvalaMbana che ne ! praznakartA : hA. eTale pachI e saMgrAma che te vakhate 'dAdA'ne sAkSIe rAkhIe, 'dAdA'nuM avalaMbana Ave, tyAra pachI zuddhAtmAnuM avalaMbana Ave to barAbara rahe ! dAdAzrI : 'dAdA'nuM avalaMbana le ne, eTale e je nirAlaMba che, e dazA ApaNane nirAlaMba banAve. tethI ame kahIe chIene ke dAdAnuM avalaMbana lo. 'zuddhAtmA' e nirAlaMba nathI. e to tamane helpIMga che. eTale bIjuM kazuM nA AvaDe ne ekaluM 'dAdA'nuM nididhyAsana kare ne, to emAM badhuM AvaDI jAya. bIjuM atyAre keTaluMka kare te mANasa ! praznakartA : paNa dAdA, A saMgrAmamAM amArI hAra thayA kare che, ame pAchAM paDIe chIe. dAdAzrI : tamAre to pAchAM pADavAnuM thAya, paNa amAre to evuM thAya nahIM. amAre to evuM che ne, A saMgrAmamAM game tevuM pudgala hoya, to ya e nyuTrala che ne A cetana che. nirAlaMba 329 meM tamane zuddhAtmA kahyuM che ne, te ya mULa AtmA nathI. A to tamArI saMjJA che. e tame bolo eTale tyAM kAgaLa pahoMcI jAya. jarIka cheTo rahyo rAjamahela ! paNa tamAre mahIM cetave che ke nahIM ? praznakartA : cetave che. dAdAzrI : e AtmA, have bIjo koNa AtmA ? bIjuM tamAre levA devA nathI. pahelAM cetavato hato ? haM.... to e AtmA. atyAre paisA kamAvavAnI mArI vAta Avene, to ya mahIM cetave ke bhaI.... ane pahelAM cetave nahIM paisA kamAvavAnI vAtamAM. eTale AtmA hAjara, Akho divasa hAjara. praznakartA : mULa AtmA to bIjo che ke je zabdathI paNa para che. dAdAzrI : hA. zabdathI para che e to. paNa A sTezane AvyA pachI javAya. e to tamAre have gADI AgaLa baMdha thaI jAya che. tamAre thoDuMka cAlIne javAnuM che. thoDuMka ja ! tame jANo ke have ahIM AgaLa cAlavAnuM nathI evuM nahIM, paNa pA-aDadho kalAka cAlavAnuM. e Trena ja ATale sudhI jAya che. chelluM sTezana A zuddhAtmA. pachI sTezana vagaranA rAjamahela ! kAyamanuM, paramenanTa eDresa. eDresa e paramenanTa pAchuM. praznakartA : A duSamakALane lIdhe thoDuM cAlavAnuM bAkI che. dAdAzrI : hA. thoDuMka cAlavAnuM bAkI rahyuM, kALano prabhAva che ne ! paNa A avalaMbanavALo zuddhAtmA. e zabdanuM avalaMbana che. jyAre chelluM sTezana, ame je sTezane UbhA chIe, chellA sTezane mahAvIra bhagavAna UbhA hatA te. te nirAlaMba sTezana che. zabda-babda kazuMya nahIM. tyAre tyAM jJAna che te badhI jagyAe pharI vaLe. kerInI(zeyanI) cogaradama pharI vaLe ! praznakartA : mane Ama thAya che ke e je zuddhAtmA zabdathI, jenuM ApaNe lakSa karIe chIe e zakti eTalI badhI che zuddhAtmAnI, to pachI
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 331 ene Ama vAra kema lAge anubhavamAM AvatA ? dAdAzrI : e to ghaNo TAIma le. e badhAM ghaNAM kAraNo, paDaghA paDelAMne, te paDaghA badhA zamI jAya tyAre thAya. anaMta avatAranAM paDaghA paDelA. eTale evuM bahu utAvaLa karavA jevuM nahIM. ApaNe je AjJA che ne eTalI ja rahe, bIjuM bahu UMDA utaravA jevuM nahIM. e enI meLe ja sTezana AvIne UbhuM rahe. ApaNe gADImAM besI gayAne, eTale ApaNe gADI choDavAnI nahIM. pachI enI meLe ja sTezana AvIne UbhuM rahe. A che te AjJA ja evI che, e cAlu ja che nirAlaMba AvavuM ane jyAre tyAre Avaze. A zabdanuM avalaMbana che. paNa A avalaMbanamAM pahoMcyo, tyAMthI ja ene mokSamAM pahoMcI gayelo, bhagavAna paNa svIkAre. eka vAra mANasano mokSa thaI gayo. pachI e to bhagavAna ja thaI gayo. svataMtra thaI gayo. nirAlaMba pAchuM, A koI avalaMbananI jarUra nahIM. nirAlaMba sthiti huM bhogavuM chuM ghaNAM vakhatathI. mokSa Avo nA hoya. uThADanAra nA hoya. ApaNane tyAM koI ApaNo uparI nahIM ne anDarahenDa nahIM, basa. ane nirAlaMba, A avalaMbana nahIM koI jAtanuM. avalaMbana e ja che te baMdhana che. ane nirAlaMba. A deha hovA chatAM ame nirAlaMba sthitine joI zakIe ne anubhavI zakIe chIe ane baMdhana sthitine ya anubhavI zakIe chIe. baMne sthitine anubhavI zakIe chIe. chellI vAta, nirAlaMba ! to ja mokSa kahevAya. nirAlaMba jJAna kevuM hoya ke koI vastu ene sparza ja nA kare. tyAM sudhI tamAre zabdano AdhAra rahyo. praznakartA : zabdano AdhAra choDavA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : hamaNe nahIM choDavAno. e to zabdono AdhAra kyAre chUTaze ? A phAIlo patatI jazene, tema tema zabda chUTato jaze, enI meLe. A phAIlo che, tyAM sudhI enI jarUra che. nikAla to karavo paDaze ne ? keTalI badhI phAIlo lAvyA che ! e phAIlono badhA nikAla karI nAkhavA paDaze ne ! nikAla thaI gayA pachI e phAIla pharI pAchI AvavAnuM koI kAraNa nathI. tamAre nikAla thAya che badhI phAIlono ? praznakartA thAya ne, kyAreka phAsTa, kyAreka dhIme dhIme paNa thAya che. dAdAzrI : hA. paNa e to badho nikAla thaI javAno. samajaNamAM je draSTi bhautikamAM hatI, te AtmAmAM draSTi paDI, eTale kAma thavA mAMDyuM, enI meLe ja kAma thayA kare. phera, zuddhAtmA te paramAtmAno ! praznakartA: have jJAnIne sadehe paramAtmA kahIe chIe, to zuddhAtmA ne paramAtmAnI benI DephinezanamAM pharaka keTalo ? zuddhAtmA ne paramAtmAmAM pharaka keTalo ? dAdAzrI : paramAtmA nirAlaMba che, zuddhAtmA zabdanuM avalaMbana che. praznakartA : to pachI sIdhuM paramAtmAnuM ja avalaMbana nA laIe ? dAdAzrI : pote paramAtmA ja che paNa atyAre zuddhAtmAnA avalaMbana sAthe jIve che. zabdanAM avalaMbana sAthe 'huM zuddhAtmA chuM' evuM bhAna thayuM che ene. praznakartA: to huM dAdA bhagavAna jevo zuddhAtmA chuM' bolIe, enAM karatAM 'huM dAdA bhagavAna jevo paramAtmA chuM' kema nA bolAya ? bhagavAna mahAvIra pUrNa nirAlaMba ! bhagavAna mahAvIra nirAlaMba thayelA hatAM. bAramA guMThANe ane bIjA zukladhyAne e che te nirAlaMba thAya. tyAM sudhI avalaMbana, avalaMbana ane avalaMbana. bAramAM guMThANAmAM paheluM zukladhyAna e paNa avalaMbanavALuM. eTale avalaMbana TheTha sudhI che.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 333 dAdAzrI : e bole tethI kaMI dahADo vaLI jAya kaMI ? praznakartA to zuddhAtmA' bole kaMI dahADo vaLe ? dAdAzrI : hA, vaLene paNa. dAdA bhagavAna jevo huM zuddhAtmA ! praznakartA : to pachI paramAtmA bole, kema nA vaLe ? dAdAzrI : zuM paNa vaLe emAM samajaNa vagara ? zuddhAtmA je meM Apyo che e barobara che, ekkekTa che. paNa ethI AgaLa to tamAre pote ja puruSArthathI javuM paDaze. A badhAM avalaMbana tUTyA, badhA sagAvahAlA, bIjA badhA, dehanA avalaMbana chUTyA, tyAre A zabdanuM avalaMbana rahyuM. praznakartA : to pachI 'huM dAdA bhagavAna jevo zuddhAtmA chuM' barobara che ? praznakartA : paNa e to kevaLajJAnI thaI gayAne ? dAdAzrI : hA, e ya zuddhAtmA ja paNa. e zuddhAtmA pote mAne nahIM. e to potAnuM svarUpa nirAlaMba svarUpane ja mAne. paNa Ama kahevA jAva tyAre zuddhAtmA ja kahevAya. - caudamA guMThANe nirapekSa ! nirAlaMba to ame ekalAM ja hoIe. ame koIne kahIe nahIM ke tame tyAM sudhI Avo, A jIMdagImAM koI AvI nA zake. mATe ATaluM kare. nirpekSa tamAruM potAnuM avalaMbana 'huM zuddhAtmA chuM' tyAM sudhI AvavAnuM. praznakartA : nirpekSa eTale apekSA vagaranuM ? dAdAzrI : koI jAtanI apekSA nahIM. praznakartA : dAdA, A nirvicAra, nirvikalpa, nirAkuLa A badhA zabdo ne ene zuM saMbaMdha ? dAdAzrI : e badhAthI A nirAlaMba juduM. nirAlaMba to evuM kahevA mAMge che, zabda nathI tyAM AgaLa. praznakartA: A sApekSatA je kIdhI, kyAM sudhI ? eTale jIva je upara javAno te krame krame upara javAno te sApekSa kyAM sudhI ? dAdAzrI : caudamuM guMThANuM nirapekSa thAya tyAM sudhI. jyAM sudhI sApekSa che, jyAM sudhI deha che. hA ane caudamuM guThANuM eTale zuM ? deha sAthe nirapekSa. paga gADImAM che, UbhAM che gADImAM. bistarA bahAra che pleTaphorma upara, paNa ApaNe gADImAM chIe. gADI upaDe to bistarA rahI jaze to ya vAMdho nathI. eTale caudamA guMdANAmAM e nirapekSa thAya che, tyAM sudhI sApekSano AdhAra che. hA, chatAMya bahAranA lokone sApekSa lAge. mane sApekSa nathI lAgatuM. kAraNa ke tamane huM sApekSa lAguM ane huM nirAlaMba rahI zakuM chuM. koI paNa prakAranuM avalaMbana nahIM, e nirapekSa kahevAya. no rileTiva ! dAdAzrI : evuM ja bolAya. praznakartA : to 'mahAvIra bhagavAna jevo zuddhAtmA chuM' e kema ? dAdAzrI : hA, te evuM ya bolAya. kAraNa ke e zuddhAtmA jevo huM zuddhAtmA chuM. kaMIka gaNatarI che A bAju. badhAnI gaNatarI che, e bAbatamAM maLatuM Ave che badhuM ? praznakartA : paNa mahAvIra bhagavAna to kevaLajJAnI thaI gayA, to ApaNe zuddhAtmA kema emane kahIe chIe ? dAdAzrI : nA, e to ApaNe ema kahIe chIe ke ame mahAvIra bhagavAna jevA zuddhAtmA chIe. bhagavAna jevA zuddhAtmA. emano je zuddhAtmA hato evAM ame zuddhAtmA chIe.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 335 nahi, deha to pADozI tarIke, pharsTa nebarara tarIke che. enuM TAITala meM phADI nAkhyuM che. eTale huM manano mAlika nathI, A dehano mAlika nathI ane vANIno mAlika huM nathI. phakta kevaLa jJAtA-draSTA-paramAnaMda e ja parama jyoti che. kevaLa, bheLaseLavALuM nahIM. nirbheLa e parama jyoti che ane e jyoti ame joI lIdhI ane nirAlaMba thayelA chIe. chatAM AlaMbanamAM rahIe chIe. nahIM to chellI vAta, TheThanI vAta koI bahAra nA paDe. A TheThanI vAta bahAra paDI Aje. zuddhAtmAnuM avalaMbata kone ? praznakartA : zuddhAtmAnuM avalaMbana kone che ? AtmA to nirAlaMba che. dAdAzrI : prajJAne. nirAlaMba thavuM te ja kevaLajJAna ja thatuM javuM. eka bAju nirAvaraNa ane nirAlaMba beu sAthe thatuM jAya. avalaMbanavALo AtmA bhego thayo e bahu moTI vAta kahevAya. kAraNa ke AtmA zuM che ne zuM nahIM, e badhuM chUTyuM. samyakatva mohanIya chUTyuM, eTale lAyaka samakita thayuM. eTale moha sarvasva prakAre chUTayo. have rahyo cAritramoha. nirAlaMba AtmA jANyA sivAya cAritramoha nA jAya. zuddhAtmAmAM peTho eTale ene mokSanA daravAjAmAM pesI gayo kahevAya. ene have thoDo thoDo pelo nirAlaMba AtmA prApta thayo, te cAritra UbhuM thayuM. praznakartA H eka-be bhavamAM thaI jAyane, nirAlaMba. dAdAzrI : thaI javAnuM ne ! nirAlaMbatI prApti mATe ghaTe A badhuM. atyAre nirAlaMba sthitimAM chuM huM. chatAM avalaMbane ya che ane nirAlaMbe ya che. nirAlaMba sthitine huM anubhavI zakuM chuM. praznakartA : Ape kahyuM ke "mAre AlaMbana paNa che ne huM nirAlaMba paNa chuM.' to Apane zenuM AlaMbana hoya ? dAdAzrI : A tamArA badhAnuM. praznakartA H dehanuM AlaMbane ya kharuMne, dAdA ? dAdAzrI : dehanuM AlaMbana to khAsa nathI. jeTaluM tamAruM AlaMbana che eTaluM A dehanuM nathI. kAraNa ke mAro dhyeya che ke A mAruM sukha emane kema prApta thAya ne kema jaldI pragaTa thAya. AmAM dehamAM to kaMI AlaMbana praznakartA : nirAlaMba rahIe chIe chatAM AlaMbanamAM chIe e jarA vadhAre phoDa pADIne. dAdAzrI : levuM ja paDe ne avalaMbana, evuM che ne ke ame amArA svabhAve karIne nirAlaMbamAM rahIe chIe ane A che te vizeSabhAvamAM eTale dehabhAvamAM avalaMbana che. te (dehabhAvavALo) avalaMbanavALo ropha mArato hoya to e TAIme "ame' nirAlaMba thaI jaIe, basa. ropha nathI, mAratA tyAM sudhI avalaMbanamAM rahIe. e ropha mAre eTale ame nirAlaMba thaI jaIe. ene zuM kahIe ke basa, bahu thaI gayuM. AI DonTa vonTa. ropha mAre eTale samajI gayA ? praznakartA: hA, samajI gayo. dAdAzrI : basa, tenA pUratuM ja che. praznakartA : eTale e je AI DonTa vonTa e bahu mahatvanI vastu che. paNa emAMthI e thAya dhena voTa Du yu vonTa ? dAdAzrI : vonTa nathI karato ne A. A to ene samajAvavA mATe A vAkya bolavuM paDe. e jANe ke mArA vagara cAlaze ke nahIM ? paNa nirAlaMba chuM, pachI nahIM cAle muA ? A to tuM kahuM ke mane Teko do, to huM hAtha karIne Teko dauM. tuM khasI jauM to Teko maLe ?
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 333 ja satsaMgamAM rahevuM. bIjAM koInI jarUra nA paDe. e sivAya bIjuM to avalaMbita thayuM. bIjAnI jarUra paDI ke avalaMbita thayuM ane eTale parataMtra thayuM ane parataMtra thayuM eTale ApaNane pUruM sukha nA hoya ! sukha nirAlaMba hovuM joIe ! koI avalaMbana nA joIe. phera, AdhAra te AlaMbatamAM ! praznakartA: AdhAra ane avalaMbana vize vadhAre samajavuM che. deha e adhyAtmavidyAno AdhAra che. mokSa to ja thaI zake. paNa AtmAne dehanuM avalaMbana kharuM ke nahIM ? dAdAzrI : ajJAna dazAmAM AtmAne (vyavahAra AtmAne) dehano AdhAra kahyo che ne ! deha hoya to baMdhana che. jo baMdhana che to mokSa khoLI kADhe. avalaMbana vastu judI che ane AdhArane nirAdhAra karavo e banne vastu judI che. AdhAra, nirAdhAra thaI zake che. paNa avalaMbana nirAlaMba thavuM e jarA vAra lAge. praznakartA : nirAlaMba thavA prayatna karIe chIe paNa toya ghaNI vakhata thavAtuM nathI. dAdAzrI : nA thavAya. haju to e kaMI evI sthiti nathI ke tarata prApta thAya. A to jANavA mATe kahIe chIe ke Ama thaI zakAya evI sthiti che. e che to mArA keTalAM keTalAM avatAronuM A bheguM kareluM phaLa che A to. A vijJAna evuM che ke Ama thaI zake ema che. pote nizcaya karIne enI pAchaLa paDe, to thaI zake ema che. pahelAM sthaLamAM nirAlaMba thAya, pachI sUkSmamAM nirAlaMba thAya. pachI sUkSmatara ane sUkSmatama. nirAlaMba eTale zuM? 'zuddhAtmA chuM' e avalaMbana zabdanuM ya nA joIe. mULarUpa jeNe joyuM hoya tene che te avalaMbana hoya ? praznakartA : eTale e traNa vastu thaIne, dAdA. sUkSma, sUkSmatara, sUkSmatama. e AkhI vastu. dAdAzrI : eTale e kyAre bane ? A mAthe AvI paDeluM khAya, AvI paDelAM kapaDAM pahere, AvI paDeluM badhuM vApare to e kAma thAya. pathArI ya AvI paDelI. amAre Aje rIkSA AvI paDI to rIkSAmAM AvyA nirAMte. amAre evuM nathI ke Aja joIe. zuM AvI paDyuM e jovAnuM. rIkSA nA hota to dhIme dhIme cAlatA AvIe, nahIM to pelI khurazImAM besIne AvIe paNa AvIe, toya satsaMga baMdha nA rAkhIe kadI, keDIleka(gADI) nA hoya tyAre keDIleka moTI ke satsaMga moTo ! aMte satsaMge ya AlaMbata ! chatAM amAre to A satsaMge ya thato nathI. A satsaMga amane bojAvALo lAge che. praznakartA: paNa amane to A satsaMgathI preraNA maLe che ne ! dAdAzrI : hA, tamArA mATe A satsaMganI jarUra che paNa mAre mATe A satsaMga bojAvALo che ! A satsaMga karIe chIe paNa tamAre evo dhyeya rAkhavo ke ApaNe evA satsaMga upara javuM che ke jyAM ApaNe pote potAnA praznakartA : pahelAM avalaMbana ne AdhAra eTale zuM ? e kone kaho cho tame ? A samajAvo. dAdAzrI : haMa. e vAtacIta karIe ApaNe. AdhAramAM loDa paDe. avalaMbanamAM to loDa nA paDe ane avalaMbana hoya to ja che te regyulara thaI zake. avalaMbananA hisAbe regyulara rahI zake. ene ya ApaNI dezI bhASAmAM kahuM to avalaMbana eTale oLaMbo. ApaNe A divAla UbhI karavI hoya to e oLaMbo mUkIe to sIdhI thAya. ane AdhAra e veITa, loDavALuM hoya. AdhAra che e vastu judI che ne avalaMbana e vastu judI che. avalaMbana eTale oLaMbo, e oLaMbAmAM eka ja vastu che ke zuddhAtmA ekalo ja oLaMbo che. bIjuM koI avalaMbana che nahIM. bIjuM avalaMbana ApaNI bhASAmAM bolIe tene hUMpha kahe che. eTale kaDiyAne kahIe ke, "teM A bhIMta kema vAMkI karI nAkhI ?" tyAre kahe, 'sAheba AlaMbana nahotuM. te pAcho AlaMbana bolatAM nA
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) AvaDe. te e zuM kahe, 'oLaMbo nahoto, sAheba.' 'alyA mUA, oLaMbo te ja AlaMbana !' tyAre kahe, e amane bolatAM nathI AvaDatuM eTale oLaMbo kahIe. oLaMbo che to ya khasI gayuM. A bhIMta judI thaI samajyA ! emane oLaMbAvALAne ApaNe pUchIe ke tame avalaMbana laI Avo. tyAre kahe, nA, avalaMbana to amAre jarUra nahIM. amAre to oLaMbAnI jarUra. bhASA ja e thaI gaI che oLaMbAnI. ema A AlaMbanathI pIDAya che A loko. jo mastIthI jIve che ne ! pAcho raDe che, kUTAya che, hase che, kare che. rAga-dveSa kare paNa mULa pote sanAtana che eTale ene potAne jarApaNa 'huM paNuM' jatuM nathI. thaiDo thAya to ya kaheze, 'huM chuM'. alyA mUA, paiMDo to ya ? deha paiDo thayelo che, huM to chuM ja ne te. to ya paNa A judApaNuM samajato nathI e ya ajAyabI che ne ! A bahu tALA kADhavA jevo, samajavA jevA che. 338 e zuddhAtmA ekaluM ja avalaMbana che, e zabda. e zabda ekalo ja khAlI e oLaMbo che. ane e oLaMbAthI AtmA ekyureTa rahI zake che ane pachI e oLaMbAnI ya paNa jarUra nathI. nirAlaMba sthiti rahe che. eTale A avalaMbana eTale ene pyaoNra gujarAtI bhASAmAM kahevuM hoya to oLaMbo kahIe to cAle, to samajaNa paDe, nahIM to samajaNa nA paDe ane AdhAra-AdhArI e vastu loDavALI che. tame karmane AdhAra Apo ke 'A meM karyuM' e tame AdhAra Apo cho. eTale paDI nA jAya ane 'meM nathI karyuM.' e AdhAra paDI gayo eTale nirAdhAra thaIne paDI jAya. karma paDI jAya kyAre ? nirAdhAra thAya tyAre. AdhAra nA ApIe to paNa AdhAra Ape che kharo ? jagata AkhuM AdhAra Ape ja. 'hA, hA, meM ja karyuM.' ApaNe kahIe, 'tame thoDuM amathuM hAtha ja aDADyo che.' 'to paNa karyuM meM A' kaheze. kartApaNuM chUTyuM eTale jANavuM ke have sau baMdhana tUTyA. praznakartA : AtmAno AdhAra nahIM, paNa AtmAnuM avalaMbana zarIra kharuM ke nahIM ? dAdAzrI : avalaMbana nahIM. AtmAmAM koI AdhAra-AdhArI saMbaMdha nathI. AtmA riyala che, avinAzI che. deha rileTiva che, vinAzI che. nirAlaMba rileTiva badhuM AdhAra-AdhArI saMbaMdhavALuM che. 'tame' pote karmane AdhAra Apo ke 'meM karyuM,' eTale karma UbhA rahyA. karmanA AdhAre prakRti, ema AdhAra enA eka-eka pakaDAtAM jAya che. te TheTha deha sudhI Ave. A Ane Ano AdhAra, Ane Ano AdhAra, Ane Ano. 339 jyAre tame zuddhAtmA cho te bhedajJAnanA avalaMbane. bhedajJAna zene avalaMbana ? e jJAnI puruSanA avalaMbana. eTale A badhA avalaMbana thatAM thatAM Ave. paNa emAM loDa nA thAya ane AdhAra-AdhArImAM loDa hoya. zuddhAtmA je che e AdhAra-AdhA2I bhAvano eno svabhAva ja nathI. jo AdhArI bhAva hoya to nirAdhArapaNuM lAve. eTale A deha joDe avalaMbita nathI. huM tamAre avalaMbana UbhuM rahyuM ke huM zuddhAtmA boluM chuM. te kahe che ke bhaI, A kharekhara bhagavAna bhegA thaI gayA ? tyAre kahe, nA, avalaMbana bheguM thayuM che. zuddhAtmA zabdanuM avalaMbana che. e zabdanuM avalaMbana pachI chUTI jAya eTale tyAM paramAtmA che, e nirAlaMba dazA ! AdhAra-AdhArItI samaja ! be vastunA AdhAre A jagatamAM manuSya jIve che. kayA kayA AdhAra ? to e kahe che, svarUpano AdhAra. tame badhA svarUpanA AdhAre jIvo cho ane bIjA che te ahaMkAranA AdhAre. 'huM caMdulAla ja chuM' .'huM ja chuM'. mI. mI... mI... are, mI tara cAlalo (huM to cAlyo), kaheze ! AdhAra-AdhA2InA saMbaMdhanA AdhAre ja A jagata UbhuM rahyuM che. A AdhAra, svarUpanA saMbaMdhane laIne rahyo che. pelo AdhAra ahaMkAranA saMbaMdhane laIne rahyuM che. e nA hoya, ahaMkAra nA hoya to pachI e AdhAra UDI jAya. karmano kartA nA thAya pachI. amArI AjJAmAM rahIza to karma baMdhAze nahIM eya ane ahIM karma karIza kharo badhA paNa karma baMdhAya nahIM. karma kare paNa chatAM akarma, e je kRSNa bhagavAne kahyuMne e dazA.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34) AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 341 paNa avalaMbana nA hoya. dAdAzrI : avalaMbana hoya nahIM. dekhItI rIte bIjA lokone dekhAya. avalaMbana ochAM karatAM karatAM javAnuM che ne ! praznakartA : acchA ! eTale mULa mArga evo che. nirAlaMba dazA pAmavAno mArga evo che. dAdAzrI : avalaMbana ochAM karatAM karatAM javAnuM. praznakartA: AmAM avalaMbananI jarUra kema lAge che ? AdhAra khaseDe to AdhArI chUTe. AtmAmAM AdhAra-AdhArI saMbaMdha nathI. AtmAmAM AdhAra jeNe rAkhyo che tene AdhArI saMbaMdha nathI. AdhAraAdhArI saMbaMdhavALI A duniyAdArInI TempararI vastuo che. A duniyAdArInI TempararI vastuo AdhAra-AdhArI hatI. ne paramenanTa vastuno AdhAra-AdhArI saMbaMdha nathI. oNla dhIsa rileTIva Ara TempararI eDajasTamenTa enDa yu Ara paramenanTa. caMdubhAI TempararI eDajasTamenTa, phAdhara opha dhI sana TempararI eDajasTamenTa, hasabaMDa oNpha yora vAIpha TempararI eDajasTamenTasa. badhuM TempararI eDajasTamenTa enDa yu Ara paramenanTa. A pAMca IndriyothI dekhAya te badhuM AdhAra-AdhArI saMbaMdhathI che, sApekSa, jemAM jeNe apekSA rAkhI che. rileTiva che. sApekSa eTale rileTiva, e badhuM AdhArI ane riyalamAM nirAlaMba. te ghaDIe AdhAra-bAdhAra nahIM. evuM che ne, mahIM badhA bahu jAtanA AdhAra che, eka-be AdhAra nathI, anaMta AdhAra che badhA. eTale prakRti e sAmasAmI AdhAre karIne banelI che. vAyunA AdhAre pitta raheluM che ne pittanA AdhAre kapha rahelo che. kaphanA AdhAre Ama raheluM che. hADakAMnA AdhAre A zarIra raheluM che ane zarIranA AdhAre A hADakAM rahelAM che. eTale jAtajAtanuM A AdhArI saMbaMdha che ane ene bahAre ya AdhAra che. paNa bahAranAM joDe ene levAdevA nathI, paNa e to bhrAMtithI ema mAne che ke mAre A saMbaMdha che. dAdAzrI : A bhakti karI che avalaMbananI tethI. praznakartA : pudgalanI bhakti karI che eTale. eTale e pariNAma svarUpe hUMpha Ave che ? dAdAzrI : pariNAme enI dhArelI IcchA pUrI thAya. praznakartA : eTale hUMphane lIdhe pelI paudgalika IcchAo UbhI thAya che e hUMphane kAraNe evuM kaho cho ? dAdAzrI : IcchA pUrI thaI eTale hUMpha pUrI thaI gaI. te pahelAMnI karelI IcchA tenuM pariNAma Ave teTalI hUMpha hoya, kharekhara nA hoya vAstavika. tiralaMba thavAya kaI vATe ? praznakartA : ApaNA jJAna pachI pote zuddhAtmA padane prApta thayo, eTale draSTi enI nirAlaMbanI prApta thaI kahevAya ne ? dAdAzrI : nirAlaMba ja hoya enI. praznakartA : A nirAlaMba sthitinI vyAkhyA kaI kahI zakAya ? nirAlaMba dazA enI vyAkhyA kone kahevAya ? dAdAzrI : koInA paNa avalaMbana vagara rahevuM. jagata AkhuM avalaMbanavALuM. kaMI ne kaMI pudgalano thoDo Teko hoya ne A pudgalano Teko nA hoya. praznakartA : eTale dekhItI rIte avalaMbana dekhAya paNa kharekhara koI praznakartA : A jJAna pachI. paNa peluM aMdara UbhuM thAya athavA to aMdara rahelAM pariNAma hoya, eno nikAla kevI rIte thAya ? dAdAzrI : e kaDavuM jhera jevuM lAgyA kare eTale chUTyA kare.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34ra AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 343 dAdAzrI : nirAlaMba thAya tyArathI e pote potAne joI zake. joI zakavuM e zabdarUpa nathI. zabda to avalaMbana che. praznakartA potAne khabara paDe ke pote avalaMbanathI prahAyelo che ? dAdAzrI : badhuM ya khabara paDe. praznakartA eTale eno upAya zuM chUTavA mATe ? dAdAzrI : kaDavuM jhera jevuM lAge che, nA khabara paDe ke A mIThuM lAge che ne kaDavuM lAge che? praznakartA eTale jyAM jyAM mIThuM lAge che athavA kaDavuM lAge che e avalaMbano paDyA che haju. dAdAzrI : saMyogo mAtra avalaMbana che. praznakartA : eTale jyAM jyAM hUMpha levAtI hoya, je je avalaMbana lIdhAM hoya athavA levAtAM hoya, e kaDavA jhera jevA lAgavA joIe ? dAdAzrI : kaDavuM lAge to chUTatuM ja hoya. jeTalA saMyoga eTalA avalaMbana. praznakartA : AmAM avalaMbana chUTavA mATe eka bIjo paNa rasto hoI zake ne eTale jJAnanI jAgRtipUrvaka paNa avalaMbana chUTI zake ne ? dAdAzrI : jJAna jAgRti che, to avalaMbana che ja nahIM ne ! praznakartA : tyAM avalaMbana ja nathI ? dAdAzrI : haju bIjAmAM ene hebiTa che eTale. praznakartA : mIThuM lAge che e vastu. avalaMbano kAraNo kayA hoI zake che. vadhAre ? dAdAzrI : IcchAone kAraNe. praznakartA : e barobara, paNa je bAdhaka kartA avalaMbano kayA kayA hoya ? eTale Ama dAkhalA tarIke A gharanuM avalaMbana che, bairInuM avalaMbana che. dAdAzrI : are, e to gaNatarImAM mUkAya nahIM. praznakartA : e nahIM, to ? dAdAzrI : e to moTuM moTuM eka thaI gayuM. A to eka sarkalanI vAta karI ke pAMca-sAta saMjogo hoya, strI hoya, ghara hoya, evAM to karoDo saMjogo hoya. A to strI nahIM, badhe ArapAra gayelo. phakata pAMca-sAta saMjogo hoya. paNa tyAMthI nirAlaMba kahevAto hoya, pAMca-sAta saMjogo hoya to ya ! praznakartA : eTale amuka nirAlaMba sthiti prApta thaI hoya ? praznakartA: paNa saMyogonI to Apaneya bhegA thAya che, chatAM ApanI sthiti nirAlaMba e kevI rIte ? dAdAzrI : A to saMyogonI amAre jarUra nathI ane bIjA A bhegA thAya che te ame nikAla karIe chIe. praznakartA: eTale? atyAre saMyogo bhegA thAya che e pUrvenA kaMIka avalaMbananuM pariNAma che evuM kaho cho ? dAdAzrI : IcchAonuM pariNAma che. praznakartA: pahelAMnI ? dAdAzrI : atyAre IcchA nA rahI hoya te pahelAnI IcchAnA pariNAme hamaNAM saMyogo bhegA thAya, paNa kaDavAM jhera jevA lAge, game nahIM. praznakartA H eTale A nikAla thaI jaze, ema nirAlaMba sthiti vadhAre utpanna thaze ?
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 35 jAgRtipUrvaka khasI jAya to ? dAdAzrI : khasI zI rIte jAya paNa ? e jJAtA-draSTA rahevAya to ja khasI gayo kahevAya. praznakartA : kAraNa ke Aje vyavahAra ane saMjogo Apane paNa AjubAju che, mahAtmAone paNa AjubAju vyavahAra, saMjogo che, paNa emAM evuM kaMIka vacce che ke je Apane nirAlaMba sthitimAM rAkhI zake che. dAdAzrI : jJAtA-draSTA rahe che. praznakartA : e ja pada. dAdAzrI : vItarAga rahe. dAdAzrI : thaI ja gayelI hoya e amAre to. praznakartA : paNa e saMyogono nikAla. dAdAzrI : e nikAla thatAM ja hoya. kAraNa ke pratyeka saMyogone jue, jJAtA-draSTA thaI jAya ! to ya thoDA-ghaNAM rahI jAya, paNa potAnuM svarUpa dekhAI jAya. enA AdhAre saMpUrNa saMyogono nAza karI zake, nahIM to karI zake nahIM ne! praznakartA : A potAnuM svarUpa dekhAya to ja peluM avalaMbana avalaMbana svarUpe nA rahene pachI ? dAdAzrI : pote potAne joI zake tyArathI nirAlaMba thAya. atyAre 'zuddhAtmA chuM' e sarkalamAM Avyo. praznakartA : A badhA ApaNA mahAtmAo ? dAdAzrI : haM. praznakartA: haM, A zuddhAtmA pada e paNa nirAlaMba sthiti lAvanAruM pada che ne ? eTale A phAIlono nikAla thAya tema tema peluM AvatuM jAya pada nirAlaMba sthitinuM ? dAdAzrI : hA. praznakartA : ApaNe avalaMbano be jAtanA kIdhA : eka to mIThAzavALA avalaMbano ane bIjA kaDavAzavALA avalaMbano. barobara ne ? dAdAzrI : be jAtanA saMyogo hoya che ja ne ? praznakartA : to e jJAtA-draSTApadamAM rahyo kevI rIte kahI zakAya ? dAdAzrI : e potAne khabara paDI jAya. e nA ja kahe, huM rahyo nathI. praznakartA : Ape evuM paNa kahyuM ke peluM amane svarUpa dekhAI gayeluM eTale A bAju nirAlaMba sthiti rahI zake, to jJAtA-draSTApaNAmAM paNa evuM ja hoya ? dAdAzrI : jJAtA-draSTApada to potAne khabara paDe ne, tamane khabara paDe che ne ? upayogamAM rahe, kyAM upayoga rahe, badhI khabara paDe. praznakartA: eTale pUchavAnuM e hatuM ke eTale jJAtA-draSTApaNuM rahevuM ane svarUpa dekhAI javuM e banne eka ja sthiti che ke phera che beno ? dAdAzrI : juduM-juduM. jJAtA-draSTA to dareka mANasa rahI zake ne ! praznakartA : eTale peluM UMcuM che vadhAre. dAdAzrI : e che ja nahIM koIne. praznakartA : eTale ? ApaNA mahAtmAomAM koIne nathI ? praznakartA: haM, to e beu jAtanA avalaMbano e UbhAM thAya aMdara, paNa pote emAMthI khasI jAya to e nirAlaMba sthiti tarapha jaI zake ? dAdAzrI : zI rIte khasI jAya paNa ? praznakartA : A jJAnanI jAgRtithI. bahAra saMjogo hoya paNa aMdara
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : hoya ja nahIM. enuM kAme ya nahIM. vagara kAmanuM pUchavAnuM ! A badhI saMjogI vastuo badhI bhegI thAya. Tenzana vagara jIvana hoya, hAsya utpanna thAya, e badhuM bheguM thAya. tyAra pachI svarUpa dekhAya. e ochuM gaNyuM che kaMI ?! A to haju AjJAmAM raho. samajavuM judI vastu che ane AjJAmAM rahevAnuM judI vastu che. basa, bIjuM kazuM ya nahIM. 346 hamaNAM AjJAmAM raho eTaluM ja. e enuM phaLa Avaze tyAre ne ! atyAre bhaNatAM hoya pharsTa sTenDa, sekanDa sTenDarDa ke cothAmAM, pAMcamAmAM badhAmAM, amathA kUdAkUda karIe, meTrika sudhI ! haju to hAsya utpanna thayuM nathI, Tenzana gayA nathI. samajI levuM e vAta judI che, paNa vagara kAmanAM phAMphAM mAravAM, kUdAkA mAravAM tethI A nIce jaIne khovAI jAya. eTale AjJAmAM rahIne dhIme dhIme AgaLa vadhone ! eTale AjJAmAM rahevuM ane jagatanA kalyANanI bhAvanA karavI. A to kaMI A bhavamAM ja pUruM thaze ke haju keTalA bhavamAM thaze, te enuM ThekANuM nahI ne ! e khoTA kUdakAM mArIe ! hUMphatuM svarUpa ! avalaMbananI vAta tame samajyAne ? jIvamAtra avalaMbana khoLe che, hUMpha. ApaNA loko ene hUMpha kahe. rAtre ekalo sUI rahevAnuM hoyane baMgalAmAM, to ya kaheze, pelA ko'kane bolAvI lAvone ! have pelo kaMI bacAvavAno che ene, pAMca pelA mAravA Ave te ghaDIe ? ulTo bIkaNo hoya to mAra khavaDAve. praznakartA : hUMpha vagara rahI zakato nathI, gabharAI jAya che. dAdAzrI : hA, te ja kahuM chuM ne ! eTale A kahe che ke tuM vItarAga thA ! tAre A zI bhAMjagaDa ? eTale ApaNe kahIe chIene, nirbhaya thaI jAva. koInI jarUra nathI. ApaNe jJAna ApatAM sAthe ema ene kahIe chIe ke bhaI, tuM zuddhAtmA chuM. tuM arIsAmAM joIne pAchaLa thAbaDane ! to ya bIjA koInI jarUra nahIM paDe. pachI jarUra paDe, kharI ? 'caMdubhAI, huM chuM tamArI joDe' ema kahIe, to pachI bUma pADe pachI koI ? nirAlaMba 347 praznakartA : nA, pADe. dAdAzrI : A to bIjA vagara cAle ja nahIM jarAya. have bIjA lAvyA, te UlTo gabharAze to mAra khavaDAve. A bairIne eno dhaNI nA hoyane to hUMpha nA hoya. hUMphanA mATe ja hoya. eTale chokarAne enI mAnI hUMpha che, te ekalo nA hoya. koIne dhaNInI hUMpha hoya hoya. eTale A hUMpha. have hUMpha e vastu judI che ane AdhAra e vastu judI che. AdhAra loDavALI hoya ane hUMpha e enA manamAM pelo mahIM che te pelo bhaI UMghI jato hoya to ya vAMdho nahIM. paNa pelo Avyo nA hoya tyAM sudhI ene UMgha Ave nahIM. pelo Ave pachI UMgha Ave. hUMpha, hUMpha ne hUMpha. hUMpha game che ene, e ja game che. hUMpha zabdane samajavA jevo che. dhaMdhAmAM ya hUMpha joIe. e hUMpha eTale e raDe tyAre enI joDe koI raDavA lAge tyAre ene majhA Ave. ekalAne raDavAnuM nA phAve. praznakartA : dhaMdhAmAM ja hUMpha zodhavAmAM mAra paDyo. dAdAzrI : hA, ane hUMpha kaMI kAyama jIndagIbhara sarakhuM rahe evuM hoya nahIMne, sinsIyara. sinsIyaralI nA hoya ne ! paiNavAnuM eTalA mATene, sinsIyaralI AkhI jIMdagI hUMpha maLe. paiNe eTale hUMpha Ave. hUMpha nA hoya to gabharAmaNa thAya ene. eTale bahAra hUMpha khoLe, ghera nA maLe to. jJAnI puruSa ekalAne ja hUMpha nA joIe. jJAnI nirAlaMba hoya. mokSe javA mATe bahu kaThaNa thavuM paDaze. eTale kaThaNa kare kudarata. praznakartA : chatAM dhaNInI ne dIkarAnI kema ciMtA nA rahe paNa phikara kema rahe ? dAdAzrI : e to rahene, baLI. eka mahino ekalA sUi jajo, jo jo A rUmamAM. A rUmamAM ekalAM sUi jAva ? mahinA sudhI ? huM ?
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 349 praznakartA : nA. dAdAzrI : tyAre e to mahIM hUMpha joie. tyAre hUMphanI ja paMcAta che. praznakartA: to e mokSane A badhAM bAdhaka AvaraNa ja ne ? dAdAzrI : eTale hUMpha vagaranuM jIvana, enuM nAma mokSa. hUMpha che te paravazatA che. ApaNe ekalA hoie to nokarane kahIe ke bhai, ahIMyA AvIne sUi jajene ! eka dahADo na Ave to ApaNane manamAM ema lAge ke baLyo, A Ave to sAruM, bicAro ! AkhI rAta huM zuM karIza ? A hUMpha hoya. pelo peNe sUi jAya, tyAM ApaNane zuM Ape che ? hUMpha che ne ! praznakartA : e hUMpha che e paNa khAvA ane UMghavA jeTalI mAdakatA lAve ? dAdAzrI : nA, evuM nahIM, bhaya, kaMi ko'ka Avaze, kaMIka thaze, zuM praznakartA : dAdA, tamArI to sarasvatI kaMi kamAla che ? AvuM to sAMbhaLyuM ja nathI kaze ! dAdAzrI : na hoya, e to rakAbI-rakAbIomAM paDI rahe ne peluM pelAmAM paDI rahe, pyAlA-rakAbIo joDe emAM prema hoto haze ? prema to dAdAno vadha-ghaTa nA thAya. phUlahAra caDAve to ya vadhI nA jAya ne kazuM ADuMavaLuM karIe to ya ghaTI nA jAya, enuM nAma prema kahevAya. eTale ame nirAlaMba kahevAie, avalaMbana nahIM. praznakartA : dAdA, je nirAlaMba rahe, ene kudarata paNa helpa karene ? dAdAzrI : koi koi jagyAe helpa karatuM nathI. koi koinI helpa kare to tyAra pachI enI zarama rAkhavI paDe. eno upakAra mAnavo paDe. e nirAlaMbamaNuM nA kahevAya. hUMpha lo to jJAtInI ja ! praznakartA : eTale jene jJAnInI hUMpha maLI hoya e pachI e jJAnInI hUMphe hUMphe pachI nirAlaMba thaI zake ne ? dAdAzrI : thAyane ! nirAlaMba thavAno rasto ja e chene ! praznakartA : jJAnInI hUMpha nA maLe to ? to pachI nirAlaMba nA thavAya ? dAdAzrI : to bicAro vahunI hUMpha khoLe, vahunI hUMpha nA maLatI hoya to bhaIbaMdhanI khoLe, paNa ko'kanI hUMpha to khoLane ! praznakartA : pachI e bhaTakI nA mare ? jJAnInI hUMpha nA maLe to.... dAdAzrI : bhaTakI ja maryA chene kevAM, jone ! praznakartA : eTale jJAnInI ja hUMpha hovI joIe ? dAdAzrI : hA, paNa jJAnI hoya nahIMne ! ko'ka kALe hoya. thaze ? praznakartA nA dAdA, dhaNI ane dIkarA mATe evAM bhayane lIdhe kyAM karIe chIe ? e moha nahIM, moha ? dAdAzrI : hA, e moha to kharo. bhayane lIdhe moha karyo che. bhaya nA hota to moha ja nA karata. tenI hUMpha khoLe che. praznakartA : emAM prema nathI ? dAdAzrI : na hoya. prema to koi jagyAe hoto haze, baLyo ! praznakartA : Asakti badhI ? | dAdAzrI : to bIjuM zuM ? tyAM A pyAlA pAse pAse paDI rahe, mATe badhA premavALA che sAmasAmI ? jo rakAbIo joDe sUi jAya che. e premavALI haze ?
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 351 nirAlaMba ekkekTa nirAlaMba kahevAya nahIM. tame zabdAvalaMbana sthitimAM AvyA cho, bahu moTI sthiti kahevAya. A pada to devalokone ya nA hoya. moTAM moTAM RSi-munioe koIe joyeluM nahIM evuM pada che A badhuM. mATe kAma kADhI lejo. eTalI badhI sephasAIDa ne eTalo AnaMda. mahIM sukha mATe ene bIjA koInI jarUra ja nathI. pote potAnA svabhAvathI ja sukhamaya, eTale nirAlaMba che, oLaMbo ja nathI jene evo AtmA Apyo che. dAdA kevA IThyotera varSe rahe che, nahIM ? avalaMbanane laIne to paravazatA thaI. avalaMbana e ja paravazatAne ! praznakartA : hoya to bhegA thavA joIene ? bhegA thAya to ya jJAnInI hUMpha maLavI joIene ? dAdAzrI : bhegA nA thAya. jagata AkhuM ya hUMpha khoLe, hUMpha ! ApaNo gujarAtI zabda ! have hUMphane laIne to jIve loko. 'phalANA bhAInI hUMpha che, te mAre sAruM che,' kaheze. temAM bairI che te dhaNInI hUMphamAM hoya, choDI che te vaLI bApanI hUMphamAM hoya paNa hUMpha hoya koInI. hUMphanA AdhAre rahe. eka jJAnIne hUMpha-bUpha jarUra nahIM. e hUMpha hoyane te to parataMtratA. hUMpha nA joIe. bhagavAnanI ya hUMpha nA joIe. bhagavAne ya, parataMtratA vaLI pAchI upAdhi. bhagavAna jAya emanI mahArANI hoya ke emanA je hoya tyAM jAya, ApaNe zuM levA-devA ? ApaNe hUMphanI jarUra nahIM. A to dhyeya kahuM chuM. haju to kAma to kADhavAnuM tamAre badhuM bAkI rahyuM che. A to dhyeya tamAre rAkhavAno. chevaTe jyAre tyAre nirAlaMba thavuM paDazene ? tyAM sudhI avalaMbana to levuM paDaze ! sanA avalaMbana levA paDaze. jJAnI puruSa pAse jJAna thayA, pachI nirAlaMba thavA mAMDe tyArathI, haju saMpUrNa nirAlaMba na thai gayelA hoya. nirAlaMba thavAnI zarUAta thaI gaI, tyAM sudhI hUMpha khoLyA ja kare. AkhI rAtamAM koi khAi javAnuM che? A pelo UMghI jAya ne e ya UMghI jAya. zAnI hUMpha khoLuM chuM ? paNa saMsArajAgRti hoya tyAM sudhI huMpha. paNa AtmA thayA pachI huMpha nA rahe. dhIme dhIme bhaya ochA thatAM jAya. tame AtmA thai gayAne, have bhaya ochAM lAge che ne ? aMte chUTe jJAtInuM avalaMbata ! praznakartA H eNbsolyuTa jyAM sudhI nA thAya, tyAM sudhI jJAnIno AdhAra levo paDe ? dAdAzrI : hA. zuddhAtmAno AdhAra, dAdAno AdhAra. ane dariyAmAM chokarAne UMcakI rAkhyo hoya Ama, e chokaro nIce paga Ama halAvI to jue ke mahIM paga pahoMce ke nahIM pahoMcatA ! e jue to kharo, pachI nA pahoMce tyAre pAcho ApaNane coMTe-vaLage paNa jyAre A paga pahoMcyAne eTale ApaNane khaseDIne choDI de. ApaNane dhIme dhIme choDavA mAMDe eTale ApaNe nA samajIe ke, "mUA AnA paga pahoMcyA che." paga pahoMce eTale choDI nA de ? choDI de ! enA paga pahoMcavA joIe. evuM A tyAM sudhI tame mane vaLagyA cho ne, te tamArA paga pahoMce eTale tamAre choDI devAno mane. Aya avalaMbana choDI devAnuM. zabdonuM avalaMbana kyAM sudhI rAkhavAnuM ? tamArA paga pahoMce tyAM sudhI. tame nirAlaMba pote thaI jAva tyAre A chUTI jAya. enI meLe chUTI jaze. tyAM sudhI dAdAnA avalaMbana jarUra che, zuddhAtmAnA avalaMbana jarUra che. dAdAnI pAchaLa ja pharyA karo, jyAM jAya tyAM, jo avakAza Ape to. koNa avakAza Ape to ? tamArA udayakarmo tamane avakAza Ape to dAdAnI pAchaLa pharyA karo ane avakAza nA Ape to evuM nakkI karo ke kyAre amane avakAza prApta thaze ! praznakartA : koino ya bhaya nathI, nirbhaya ! dAdAzrI : ane A jagatanA loko to ekaluM rAte rahevAnuM hoya toya hUMpha khoLe. ekalAne to UMghe ya nA Ave. hUMpha khoLe jagatanA loko. have meM tamane nirAlaMba banAvyA che. have je hUMpha khoLo cho ne, e to badhI DiscArja che. paNa hAla tame nirAlaMba cho paNa tamAruM
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara. AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 353 vyavahAra-nizcayatA AlaMbana ! praznakartA amane badhAmAM thoDI thoDI mUrchA rahI jAya che. avalaMbano badhA rahe che ne haju to. dAdAzrI : ema karatAM karatAM ochAM thaze. pahelAM je avalaMbano hatA, ke mahIM varIjha thaI ke cAla, sinemA jovA jaIe. eTale avalaMbana bIjuM pakaDyuM. te avalaMbana vadhatAM jAya ulaTAM. have avalaMbana ghaTatAM jAya. praznakartA sAmenI vyakitaonAM avalaMbana hoya chene ! A sinemAnuM ne e badhuM avalaMbana to jaladI pheMkI devAya. have paNa je vyaktigata.... dAdAzrI : nahIM, e pheMkI dIdhe nahIM chUTe. e to enI meLe ja ghaTI jAya, jatAM raheze, kyAMya cAlyA jAya ! praznakartA: paNa vyakitaonA avalaMbano rahyA kare. dAdAzrI : e to dhIme dhIme jatAM rahene e hisAba che. e vyaktinAM to. avalaMbana eTale emanA vagara mAruM nahIM cAle. evuM nahIM paNa hisAba che e badhA. sAmasAmo hisAba che badhA. kopleksa che badhAM. paNa e kaMI vAMdho nahIM Ave. praznakartA : paNa e kopleksa chUTe kevI rIte ? e oTomeTika ja bIjAmAM coMTe AmAM nahIM ne AmAM mUke. mANasa nathI evA vicAra karatAM loko ? ciMtA thatI hoya tyAre bIjA vicAro upara pharI vaLe che, sinemA jovA jato rahe ! praznakartA : paNa enuM zuM karavuM ? eno upAya zo ? dAdAzrI : nA. ema nahIM. e avalaMbana bIjuM levuM paDe atyAre. jyAM sudhI ApaNe paga mAMDIe nahIM, dariyAmAM ApaNe utarIe to ATaluM pANI hoya, jyAM sudhI nIce paga aDe nahIM tyAM sudhI to e karavuM paDene ! ane e to badhuM thaI rahyuM che. AnuM have kazuM tyAre karavAnuM nathI. A to vAta ja jANavAnI che. e jANo eTale phITa thayA ja kare, enI meLe. jANIne samajI levAnI che. hakIkatamAM jJAna eTale zuM te jANavuM ne samajavuM. enI meLe ja thayA kare mahIM. praznakartA : jANIe chIe, chatAM mUchanuM eka jabarajasta mojuM Ave to pAchuM te pharI vaLe. jANavAM chatAM ya AvuM thaI jAya. dAdAzrI : evuM che ne, amAre to A pAchalAM keTalAM ya avatAranuM A maMDANa. ane A tamAre keTalAM avatAranuM maMDANa ? tyAre kahe, hamaNe thoDAka ja varasanuM. thoDA varasanAM maMDANe jo ATaluM badhuM jora karyuM che, to pelA jhapATAbaMdha UDI jaze, e vAtanI khAtarI thaI gaI ne ? dAdA yAda Ave ke aMtara zAMti thAya che ne jaldI ? chUTe ? praznakartA : tarata. dAdAzrI : nA, nA. ane vyavahAra avalaMbana to A amAre nIrabahenanAM che. A AmanAM badhAnAM avalaMbana ja che ne ! kharekhara nizcaya avalaMbana eTale zuM ke jenA AdhAre mahIM aDacaNa thAya tyAre e avalaMbana upara jaIe, peluM sabasTITyuTa mUkAya. praznakartA : kevI rIte ? dAdAzrI : paramAM coMTe pAcho. paramAMthI svamAM javA mATe taiyAra thayo. pAchuM avalaMbana peluM bahAranuM ne bahAranuM. eTale pAchuM paramAM coMTe. dAdAzrI : basa tyAre. e moTAmAM moTo upAya A che nahIM to eka phero bhaya peTho pachI AkhI rAta nIkaLe kaMI ? ane dAdAnuM avalaMbana lIdhuM to ? tamAma duHkho maTI jAya ! praznakartA H enA mATe eka vakhate Ape bahu sarasa vAkya kahyuM ke vItarAganuM avalaMbana e avalaMbana nathI. dAdAzrI : hA, kharI vAta che. e avalaMbana e avalaMbana ja nathI.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 355 ane ApaNane paNa nirAlaMba banAve. praznakartA : vItarAganuM avalaMbana e avalaMbana nathI. te AtmAnA badhA ja guNa emAM AvI gayA. dAdAzrI : barobara che. AjJAcAritramAMthI daraasalamAM ! A pAMca AjJA pALane eTale cAritra UbhuM thAya. pAMca AjJA pALavI e prathama cAritra che, AjJAcAritra che ane pachI daraasala cAritra Avaze. praznakartA: emAMthI je pariNAma pAme te asala cAritra. vartana pachI pariNAma pAme te asala cAritra. dAdAzrI : nirAdhAra thAya te asala. A sAdhArI che AjJAnuM. AdhAra chene AjJAno. pachI nirAdhAra thAya. nirAlaMba, koI avalaMbana nahIM. A jagata avalaMbanathI UbhuM rahyuM che badhuM. praznakartA : pachI AjJA rahe ja nahIM ? pachI AjJAnuM zuM thAya ? dAdAzrI : e UDI jAya. jarUra nA rahI tyAM. kinAro AvyA pachI machavAnI dayA khAvI paDe ApaNe ? praznakartA: nAjI. rileTivamAMthI eNbsolyuTa tarapha ! koI avalaMbana nA rahe evuM, nirAlaMba thaIne ame beThA chIe eTale amArI para game tevA prayoga karo to ya paNa amane sparze nahIM. kAraNa ke nirAlaMba svarUpa che amAruM. avalaMbanavALAne pakaDe ke huM caMdubhAI chuM, phelANo chuM, huM zuddhAtmA chuM, huM jJAnI chuM, eya evalaMbana kahevAya. praznakartA : dAdAjI, Ape kahyuM ke rileTiva che e varDamAM che, zabdamAM che ane ebsolyuTa nirAlaMba che. to rileTiva ane ebsolyuTamAM phera zuM? dAdAzrI : eNbsolyuTa e to ghaNuM UMcuM che. A zuddhAtmAmAM peThAne eTale tame mokSanA daravAjAnI aMdara peThA. have bahAra koI kADhI zake nahIM evA daravAjAmAM peThA cho. paNa A che te sApekSa che. sApekSa kema ? tyAre kahe, A AjJA pALIza to. nahIM to AjJA nahIM pALuM to kADhI melaze bahAra. sApekSa che, A tamArI pAse. eTale peThA cho ane AjJA pALo pacAsa-sAITha TakAya, vadhAre nahIM. haMDreDa parasenTa nahIM pALI zakAya evuM huM jANuM ke A kALa vicitra che. paNa pacAsa-sATha TakA jo AjJA pALo cho to tamane koI bahAra kADhI mele nahIM. praznakartA eTale A haju eka nirAlaMbanuM pagathiyuM bAkI rahyuMne ? eNbsolyuTanuM pagathiyuM bAkI rahyuMne ? dAdAzrI : e tame A mokSanA daravAjAmAM peThA have zuM kAma gUMcAva cho te ? daravAjAmAM koNa pesavA de ? koI bApoya lAkha avatAreya nahIM pesavA de. pesI gayA cho eno AnaMda mAnone ! pAchuM eka pada bAkI rahyuM tenI ciMtA karavI che ? tamane kevuM lAge che? praznakartA samajavA mATe pUchayuM. dAdAzrI : hA. potAnI jAtane dhanya mAno, haMa. dhanya che mane ke mokSanA daravAjAmAM peTho chuM, evuM dhanya mAno. bIjuM che te AgaLanI vAtano jo manamAM bojo lezone to manamAM ema rahyA karaze ke ApaNe peluM pada nA AvyuM, peluM pada nA AvyuM. dAdAzrI : UtarIne ApaNe cAlyA javAnuM. machavo enI meLe pAcho jaze. ema AjJA ene ghera jaze. ApaNe ApaNA ghera javAnuM. UtArI pADyA, Deka upara. kinArA para utArI pADene ? praznakartA : jI. kinAre pahoMcADI dIdhA. dAdAzrI : pahoMcADI dIdhA. A AjJA kinAre pahoMcADaze. ane nahIM to jholAM khavaDAvaze.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 357 praznakartA : dAdA, e bojo halako karavA Apane araja karI che. dAdAzrI : e barobara che. bojo tamAre rAkhavAno nahIM. e to enI meLe sAmuM ja AvavAnuM have. A AjJA pALone, e pada sAmuM AvavAnuM. mAre cokhkhuM kahI devuM joIene ke zuM che A ! karekTanesa to AvavI joIene ! kevaLajJAna ! eNbsolyuTa ! phorenavALA samaje eNbsolyuTa. eTale ame phorenavALAne lakheluM che ke ame thiyarI oNpha eNbsolyuTamAM nahIM, thiyarama opha ebsolyuTijhamamAM chIe. thiyarama eTale enA anubhavamAM ja chIe. praznakartA : saMpUrNa jAgRti, enuM nAma kevaLajJAna ? dAdAzrI : saMpUrNa. ane atyAre tamArI jAgRti vadhI che te saMpUrNa thavA mATe taiyArI karI rahI che. saMpUrNa jAgRti e ja nirAlaMba kahevAya. atyAre to avalaMbana, tamAre mArI pAse AvavuM paDe ke nahIM haju ? mAruM avalaMbana levuM paDe ke nA levuM paDe tamane ? e avalaMbana kahevAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e avalaMbana. atyAre jJAnano lAbha maLe chene pUrepUro ? koI paNa jagyAe samAdhAna Ape evuM che ne ? praznakartA paNa dAdA, emAMthI Akho ja vicAra Avene, eNbsolyuTa je zabda ApaNe kahIe chIe, eTale kayuM citra UbhuM thAya ? dAdAzrI : A mULa AtmA che ne, te eNbsolyuTa. ene bIjA koinI jarUra nahIM. eNbsolyuTa eTale zuM ? nirAlaMba. ene koinA avalaMbananI jarUra nahIM, pote potAnA prANathI ja jIvI rahyo che. eTale Avo prANa nahIM. pote potAnAthI ja jIvI rahyo che. niraMtara sukha, niraMtara AnaMda te ja AtmA. to zuddhAtmAno anubhava thayo. lakSa, pratIti ane anubhava. bAkI manamAM ema mAnI bese ke A anubhava thayo have pUruM. e hoya kAma pUruM thayuM ! 'huM zuddhAtmA chuM' e AtmAno anubhava e vAta sAcI che. emAM be mata nahIM e ! kAraNa ke e trikALI vAta che. amuka kALavartI nathI A. AtmAnI badhI vastu trikALavartI hoya. amuka kALavartI nA hoya. mane e anubhava trikALI rahyA kare. tamane ya trikALI rahyA kare paNa tamane A badhAM mahIM bAdhako hoya che. saMsAranA vidgo badhAM. 'huM zuddhAtmA chuM' te ya avalaMbana che, zabdanuM avalaMbana. paNa e UMcuM avalaMbana che. e mokSamArganuM che. enI sugaMdhI judI hoya ne ? paNa tethI AgaLa javAnuM che. nirAlaMba thavAnuM che. keTalI gajabanI puNya kahevAya ! A vAta sAMbhaLavAnI nA maLe. zAstromAM hoya nahIM A vAta ! praznakartA : to eka-be bhavamAM thaI jAya ne nirAlaMba ? dAdAzrI : thaI javAnuM ne ! A to enI meLe ja badhuM halakuM paDI gayuM ne ! ArtadhyAna-raudradhyAna baMdha thaI gayA. eTale ekAvatArI thAya mANasa. kAyado ja e che. ane vakhate be avatAra thaze to ya zuM khoTa javAnI che ? have ATalAM badhAM avatAra bagADyA. ApaNane potAne ya lAge ke halakAMDUla thaI gayAM che. | mahAvideha kSetramAM kAyama tIrthaMkara hoya che ja. tyAre bolo, brahmAMDa to pavitra ja che ne, jyAre juo tyAre ? praznakartA : ame to dAdAno vIjhA batADIzuM. dAdAzrI : vIjhA to batAvavo paDe, to enI meLe kAma thAya. tethI tIrthaMkarane jotAM ja tamane AnaMdano pAra nahIM rahe. badhuM jagata vismRta thaI jaze. jagatanuM kazuM khAvAnuM-pIvAnuM nahIM game. te ghaDIe pUruM thaI jaze. nirAlaMba AtmA prApta thaze. nirAlaMba pachI avalaMbana rahyuM nahIM karuM. praznakartA: 'mAruM avalaMbana tamane che, huM nirAlaMbI chuM eTale kaMI have A zuddhAtmA padanI DigrImAM peThAM, zarUAta thai paNa haju mULa AtmA ghaNAM mAIlo cheTo che paNa tame mokSanA daravAjAmAM pesI gayA. mokSa tamAro thaI gayo have. paNa ahIM AgaLa aTakI nA jazo. Apane samajAyuM ke zuddhAtmA prApta thayo e kaMI chellI dazA nathI. e to mokSanA daravAjAmAM peThAnI khAtarI thaI gaI. e mokSamAM peThAM. e
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 359 vAMdho nathI.' AvuM kaho cho tame ? dAdAzrI : vAta kharI che ne ! paNa mAruM avalaMbana to tamAre rAkhe chUTako ja nathI. ane huM nirAlaMbI chuM. eTale tamAro uparI huM ekalo rahyo, mAro uparI koI che nahi. praznakartA : paNa dAdA, tame jJAnInI nizAnIo batAvatAMne, temAMnI eka A nizAnI che ke tArAM game te prazna hoya, te praznanAM darekanAM javAba ApavA ene badale tane evI ja vastu dekhADI dauM ke tuM tArA praznonuM tuM samAdhAna karI le. - dAdAzrI : tArAM prazno tuM solyuzana karI le. huM kyAM mAthAkUTo karuM ? ane haju to pacAsa hajAra mANaso Avaze, lAkha mANasa Ave, zuM kahevAya kAle pAchuM ? huM bhAMjagaDamAM kyAM paDuM ? mAro hetu zo che ke je sukha pAmyo chuM te sukha tame pAmo. mAro hetu pUro thaI gayo. basa thaI gayuM ! keTalAMya mANaso kahe che, 'dAdAjI, amArAthI cha-cha mahinA sudhI nathI avAtuM.' kahyuM, 'tamane AnaMda rahe che ne ?" tyAre kahe, 'amArI pUrNAhUti lAge che. dAdA mane hAjara rahe che.' te bahu thaI gayuM, pachI amAre kaMI ahIM Avo ke jAva evuM e nathI . jenuM avalaMbana lIdhuM hoya, tyAM emane ApaNI pAsethI kaMI joItuM hoya tyAre ApaNane bhAMjagaDa thAya. ahIM amAre to koInI pAsethI kaMI joItuM ja nathI. jJAna badhuM ApI dIdheluM che. AgaLa to, eka phakta mArI sthitine laIne ja huM AgaLa rahI zakyo chuM. AgaLa tarato ja houM tamArA karatAM. eTale e tamane lAbha thAya che joDe rahevAthI. bAkI bIjAM badhAM je gupta rAkhI melatAM thoDuM ghaNuM e to bahu goTALiyuM che. evuM nA hovuM joIe. kAraNa ke pelo je hoya te ApI de. bhalene pachI e nA Ave ApaNI pAse. ApaNe kaMI enI pAse A sevA mATe nathI ApyuM A. enAM uddhAra mATe ApyuM che. ane mAre sevA joItI nathI. mane to uddhAra thaI gayelo che, badhuM thaI gayuM che, mAre zenA mATe sevA joIe ? eTale badhuM pUrNa ja ApI daIe chIe, jene hoya tene. praznakartA : eTale peluM kahe che ne, lezamAtra paNa jene IcchA na hoya. dAdAzrI : hA, lezamAtra, koI paNa prakAranI IcchA nahIM. jyAM bhagavAna pAse IcchA nathI rAkhI, tamArI pAse zI rIte rAkhuM ? A to ghaNuM pAmyA che. AvuM to koI bAvo pAmelo nahIM evuM pAmyA che. have eno asaMtoSa na rAkhatA. ziyama opha eNbsolyuTIjhama ! praznakartA: A vAkya jarA samajavuM che ane ame jAte thiyarI opha ebsolyuTijhamamAM chIe. thiyarI ja nahIM paNa thiyaramamAM chIe. dAdAzrI : hA. thiyarImAM amAre bolavA khAtara kahevuM paDe, bAkI ame to, thiyaramamAM ja chIe. nirAlaMbamAM ja chIe. koI avalaMbana nathI rahyuM evI nirAlaMba sthiti. praznakartA : eNbsolyuTa sthitinuM varNana samajAvo jarA. dAdAzrI : eNbsolyuTa sthiti eTale parasamaya baMdha thaI gayo. A kALano nAnAmAM nAno bhAga, enuM nAma samaya kahevAya. A paLa che, e samaya nathI, eno bahu sUkSma bhAga ene samaya kahevAya che, eka samaya paNa parasamaya nahIM, enuM nAma eNbsolyuTa. ane ebsolyuTa thayA pachI avalaMbana nA hoya, nirAlaMba sthiti hoya. praznakartA : nirAlaMba sthiti to eNbsolyuTa thayA vagara paNa anubhava karAyane ? dAdAzrI : nA. eNbsolyuTa thayA pachI ja nirAlaMba thAya. eTale tyAMthI ebsolyuTa zarU thayuM tyAMthI te saMpUrNa eNbsolyuTa kevaLajJAna thAya tyAM sudhI eNbsolyuTa sthiti che. eNbsolyuTanI biginiMga che ane enDa paNa che. tirAlaMba dazA tyAM nirbhayatA, vItarAgatA ! AtmA nirAlaMba che, bilakula nirAlaMba che. koI vastu Taca thAya nahIM
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 361 evo che. tamArAmAM evo AtmA che ne AmanAmAM ya evo AtmA che. phAMsIe caDhAve toya deha phAMsIe caDhe, AtmA nA caDhe. bolo have, e kevo AtmA haze ? dehane vIMdhe toya AtmA nA vIMdhAya. bolo pachI, evo AtmA jene prApta thaI gayo, ane pachI bho kharo kazo? praznakartA : kazo nahIM, pachI zeno bho ? dAdAzrI : AkhA jagatamAM koI cIja evI nathI ke nirAlaMbane sparza karI zake. cogaradama eTama bomba saLagatA hoya enI vacce e hoya paNa sparza nA karI zake nirAlaMbane. tiralaMba e kevaLajJAta svarUpI AtmA ! pelA gajasukumAra mULa AtmAnA AdhAre sagaDIno tApa jIravI zakyA hatA. mANasa evo prayoga karI jue to ? are, ekaMya jJAnI paNa e nA karI zake ane gajasukumArane to chello mULabhUta AtmA prApta thayelo, nemInAtha bhagavAna pAse prApta thayo hato. praznakartA : gajasukumArane je jJAna ApyuM'tuM nemInAtha bhagavAne e bahu judA ja prakAranuM jJAna hatuM ? eTale A na hoya, te na hoya, phalANuM na hoya, A nahIM, te nahIM. A nahIM, e nahIM, e nahIM, e nahIM, e nahIM..e. bhagavAna tuM kevo nirAlaMba ! bhagavAne temane samajAvyuM hatuM ke, "moTo upasarga AvI paDe tyAre 'zuddhAtmA, zuddhAtmA' nA karazo. zuddhAtmA to sthULa svarUpa che, zabdarUpa che. tyAre to sUkSma svarUpamAM jatA rahejo." emaNe pUchayuM, 'sUkSma svarUpa zuM che?" tyAre bhagavAne samajAveluM ke, "phakata kevaLajJAna ja che, bIjI koI vastu nathI." tyAre gajasukumAre pUchyuM, 'kevaLajJAnano artha mane samajAvo." tyAre bhagavAne samajAvyuM, 'kevaLajJAna e AkAza jevuM sUkSma che; jayAre agni sthaLa che. te sthULa, sUkSmane koI dahADo bALI zake nahIM. mAro, kApo, bALo to ya potAnA kevaLajJAna svarUpane kaMi ja asara thAya tema nathI. ane gajasukumAra sAthe aMgArA dhIkatA hatA tyAre 'huM kevaLajJAna svarUpa chuM" ema bolyA tyAM khoparI phATI, paNa kazI ja asara temane nA thai ! dAdAzrI : e prakAranuM jJAna amane che paNa eTalI sthiratA nathI zarIranI. kAraNa ke emane to bhagavAna joDe ja vAta thayelI. nemInAtha bhagavAnanI kRpA utarI sIdhI. bAkI jJAna amArI pAse che, e ja jJAna che. chellAmAM chelluM jJAna. praznakartA : to pachI kayuM jJAna e ? dAdAzrI : potAnA mULa svarUpanuM jJAna. praznakartA : nirAlaMba AtmA, emane saMpUrNa prApta thaI gayo? dAdAzrI : nirAlaMba AtmA to chello ja prApta thayelo, nahIM to sagaDI bALe to nA rahe ene. bIjI jagyAe ja jatuM rahe. chello AtmA 'zuddhAtmA' zabda e to khAlI saMjJA ja che. enAthI 'huM zuddha ja chuM, traNeya kALa zuddha ja chuM' e saMjJAmAM rahevAya. zuddhatA mATe niHzaMkapaNuM utpanna thAya. tyAra pachInuM pada eTale "kevaLajJAna svarUpa" "ApaNe" ! tame (mahAtmAo) 'zuddhAtmA' tarIke raho, ame 'kevaLajJAna' tarIke rahIe ! AkhA varlDano ajAyaba puruSa che 'A' ! kevaLajJAna svarUpI" AtmA jANyo, tene "jANyuM" kahevAya. 'kevaLajJAna svarUpa" eTale "ebsolyuTa' jJAnasvarUpa che. kevaLajJAna AkAza jevuM. AkAza jevo svabhAva che, arUpI che ! AtmA AkAza jevo sUkSma che. AkAzane Ama agni aDADIe to te dajhAya nahIM. agni sthULa che. bIjI badhI ja vastu AtmA karatAM sthaLa che! kevaLajJAna svarUpa kevuM dekhAya ? AkhA dehamAM AkAza jeTalo ja bhAga potAno dekhAya. AkAza ja khAlI dekhAya, bIjuM kazuM dekhAya nahIM. koi mUrta vastu emAM nA hoya. Ama dhIme dhIme abhyAsa karatA javAnuM che.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 363 anAdikALanA an-abhyAsane 'jJAnI puruSa'nA kahevAthI abhyAsa thato jAya, abhyAsa thayo eTale zuddha thai gayuM ! gajasukumAre AtmA prApta karyo che, e AtmA amArI pAse che ane e tIrthakaro pAse e AtmA hato. ane e AtmA A kALamAM koine prApta na thAya evo che. vAta sAcI che. zuddhAtmAthI AgaLa vadhyo eTale bahu thai gayuM. zabdathI AgaLa vadhyo ke A to zabdanuM avalaMbana che eTaluM samajato thayo, e tyAMthI nirAlaMba tarapha e jAya. pachI e niraMtara nirAlaMba tarapha jAya. zuddhAtmA e ya zabda che ne, avalaMbana zabdanuM ne mULa zuddhAtmA evo nathI. praznakartA : A badhA mahAtmAo je che e badhAM e kakSAe pahoMcI zakaze ne ? dAdAzrI : e to jayAre tyAre pahoMcyuM ja chUTako che, bIjuM kazuM nahIM. A kakSA kyAre maLe ke tIrthakarane jue ne darzana kare ke te kakSA thaI ja jAya. khAlI darzanathI ja e kakSA UbhI thAya ! uparanI kakSAo to khAlI tIrthaMkaranA darzana kare, emanI sthiratA jue, emano prema jue, te UbhI thaI jAya. te kaMI zAstranI banAvelI banelI nathI. A to jovAthI ja thaI jAya che. potAno AdhAra prApta thayo che e badhA jJAnI, e pachI nirAlaMba thaI zake. A pudgalanuM avalaMbana mane joIze nahIM. have nakkI thaI gayuM che ke mAre AnAM, pudgalanAM avalaMbananI jarUra nathI. e avalaMbana vagara huM tarIza. chatAM paNa haju pudgalanuM avalaMbana levuM paDe che. e haju badho pAchalo hisAba che paNa nakkI thaI gayuM che ke have pudgalanuM avalaMbana nahIM hoya to cAlaze. e nirAlaMba thavA mAMDe. pudgalanuM avalaMbana nA le e paramAtmA. potAnAM AdhAre jIve e paramAtmA ane pudgalanA AdhAre jIve e manuSya (jIvAtmA). ane te AtmA tIrthaMkaroe je jJAnamAM joyo, e ja AtmA chello che. ane te AtmA meM joyo che ne jANyo che. saMpUrNa nirbhaya banAvI zake, saMpUrNa vItarAga rAkhI zake evo e AtmA che, paNa saMpUrNapaNe mane hajI anubhavAyo nahIM. kAraNa ke kevaLajJAna na hovAthI saMpUrNa anubhavAyo nahIM. eTale eTalI kacAza rahI che. bAkI e AtmA to jANavA jevo che ! amane AlaMbana nA hoya. te A kALamAM jovAnuM maLyuM ne, nirAlaMba. rAga-dveSa rahitanuM jIvana jovAnuM maLyuM. gusso thAya chatAM krodha nA kahevAya. parigraha chatAM aparigrahI evuM ApaNuM jIvana jovAnuM maLyuM. praznakartA : dAdAe kahyuM ke tIrthaMkaroe je AtmA joyelo ane je anubhavelo tevo ja ame anubhavyo che. eTale e zuM vastu che ? dAdAzrI : eTale e zuM haze ne zuM nahIM, paNa ame e evo ja joyelo che. praznakartA : mArA lakSamAM Ama rahyA kare che paNa e vastu ekkekTa Ama pakaDI nathI levAtI. dAdAzrI : ene to TAIma leze. A zuddhAtmAnA daravAjAmAM peThA eTale mokSa thavAno nakkI thaI gayo, ApaNe AjJAmAM rahIe eTale. huM nirAlaMba AtmAmAM chuM. je tIrthakarono je nirAlaMba AtmA hato, zabdanuM paNa avalaMbana jene nA hoya evo nirAlaMba AtmA. ane tethI karIne A badhuM tarata kAma spIDI thaI zake che. nApAsa thayelo tIrthaMkara ja kahone ! praznakartA H nApAsa kema thayA? dAdAzrI : evo koI roga haze tethI. roga vagara nApAsa thAya nahIMne ! ane rogane ame samajI gayA, kayo roga hato te ! roga nIkaLI ya gayo. tethI nApAsa thayA kevaLajJAtamAM ! jJAnI be prakAranA. eka zuddhAtma svarUpa prApta kareluM hoya ane tenA anubhavamAM ja rahetA hoya che. paNa zuddhAtma svarUpa e zabdanuM avalaMbana
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 AptavANI-13 (utarArdha) nirAlaMba 365 che ane bIjA prakAranA jJAnI nirAlaMba hoya. nirAlaMba tIrthaMkaro hoya. tema chatAM ya ame paNa nirAlaMbamAM chIe. amane zuddhAtma svarUpa zabdamAM nathI. ame nirAlaMba AtmAmAM chIe. jenuM avalaMbana ja koI nathI. peluM avalaMbana zabdanuM ane A nirAlaMba che. agiyAramuM Azcarya che ! ApaNe AvuM zuM karavuM? avalaMbana, parAvalaMbana hoya tyAM sudhI svAlaMbana nA jaDe. koI avalaMbana takIyo rAkhyo hoya to pachI bIjo jaDe nahIM. takIyo ja nA rAkhyo hoya to khoLe ke ? ame nirAlaMba thaI beThAM ja chIe ne ! ApopuM gayuM. avalaMbana nathI, jyAM kazuM ja nathI. jyAM rAga-dveSa ke zabda-babda kazuMya che nahIM. koI zabda ja nahIM tyAM AgaLa. ane naryuM AnaMdano kaMda, vicAratAM ja AnaMdanA kaMda utpanna thAya. ame je AtmA joyo che, e kevaLajJAna svarUpa AtmA joyelo che. nirAlaMba AtmA joyelo che eTale zuM ke tyAM zraddhA paNa nathI, tyAM kevaLa che. kevaLajJAna e ja nirAlaMba AtmA. eTale kevaLajJAna ame joyuM. niraMtara vatyuM nahIM. je atyAre A eno artha cAle che vyavahAramAM, evo artha nathI kevaLajJAnano. kevaLajJAna ame joyuM, pelo artha khoTo paDyo. kevaLa che jyAM AgaLa, kevaLajJAna jyAM zabda paNa nathI, avalaMbana nathI evo upayoga, eNbsolyuTa jJAnamAtra ! gaNanAro hau chUTI gayo, nahIM to A evuM ATaluMka ame, ATaluM thayuM, samyak thayuM, phalANuM thayuM kazuM, evuM gaNanAro ya khasI gayo. enI pAse hareka cIja hAjara hoya. enA mAMgatA pahelAM, IcchA, thAya te pahelAM to AvI gaI hoya. praznakartA : bhautika cIjo paNa badhI maLe ene ? dAdAzrI : hA. badhI ja bhautika, hareka cIja maLe ene. koI bAkI nA rahe. je Icche e maLe. mahenata keTalI ? IcchA karavA pUratI ja. bIjI mahenata majUrone hoya athavA vikalpIone hoya. nirvikalpIne koI mahenata nahIM ! praznakartA: evI vyaktinuM pachI jagatamAM pradAna kayA prakAranuM hoya che ? athavA jagata kalyANa mATe enuM zuM mahatva che ? dAdAzrI : enI hAjarI ja jagatanuM kalyANa kare. hAjarI ja, prejhansathI ja. jagatanuM kalyANa thavAnuM hoya tyAre e hAjara thAya. enI hAjarI ja kalyANa kare. jema ahIMyA AgaLa UnALAnA dahADe pelI bAju barapha paDyo hoya, bAraNA AgaLa ane ApaNe A daravAjAthI badhAM peThAM hoIe paNa pavana Ave. eTale baraphano pavana to aMdhArAmAM Ave ne to ya khabara paDe ke ATalAmAM barapha che. e hAjarI ja kAma kare che. ghAMTA-ghAMTI kazuM kAma karatuM nathI. koI dahADo ya huM AvuM ghAMTA kADhIne bolyo ja nathI. aMtamAM vijJAta svarUpa ! jene jagatanA loko bhagavAna kahe che e bhagavAnanI amAre jarUra nathI. kAraNa ke ame nirAlaMba thayA chIe. A tamane je ApI che AjJA, e ArAdhana karatAM karatAM enuM phaLa e AvIne UbhuM raheze. e ArAdhananuM phaLa. zuddhAtmA to thaI gayA, paNa zuddhAtmA pachI je ArAdhana ApyuM enuM phaLa aspRzya ane nirAlaMbI AtmA Avaze. A to huM zuddhAtmA chuM' e zabdanuM avalaMbana che. nirAlaMba e bhagavAna che. praznakartA : eTale pachI jJAnanuM ya avalaMbana nahIM, ema ? dAdAzrI : nA. jJAnanuM avalaMbana eTale pAMca AjJAnuM avalaMbana. bAkI mULa jJAna e ja AtmA che. ane vijJAna svarUpa kahevAya. jyAre saMpUrNa dazA e vijJAna svarUpa kahevAya. bAkI paramAtmA nirAlaMba che ane ekjhakTa paramAtmA che. jyAM kazA
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ [7] chellAmAM chelluM vijJAta - "huM bAvo, maMgaLadAsa'! oLakha, "huM, bAvo te maMgaLadAsa' taNI ! praznakartA: ahIM jarA kanphayujhana thayuM che ke traNaso sATha DigrI te dAdA bhagavAna che ane traNaso chappana DigrIe aMbAlAla ? dAdAzrI : hA, te kahIzuM. e gUMcavADo kADhI nAkho. dAdA bhagavAna traNaso sAMTha, je mULa bhagavAna che te 'huM'. ApaNe eka dAkhalo ApIe. rAtre bAra vAge koIka bahAra AvyuM hoya, to bAraNuM khakhaDAve. to ApaNe kahIe ke "koNa che atyAre bhaI, rAte bAra vAge ?" tyAre kahe, 'huM chuM.' pharI ApaNe kahIe, 'koNa che bhaI, kahene !' tyAre kahe "huM chuM, huM. mane nA oLakhyo ?" evuM kahe pAcho. tyAre kahe, "nA bhaI, mane samajaNa nahIM paDatI, koNa che ?" tyAre kahe "huM bAvo". 'paNa bAvA to mAre pAMca-sAta oLakhANavALA che, kayo bAvo mane samajaNa paDavI joIene ?! hA, paNa bAvo eTale koNa tuM ?" tyAre kahe, 'huM bAvo maMgaLadAsa.' tyAre oLakhe pelo. 'huM ekaluM kahe to oLakhe nahIM. 'huM bAvo' kahe to kaheze, 'pelo bAvo Avyo ke pelo bAvo Avyo ?" bAvA to cAra-pAMca che. tyAre kahe, 'huM bAvo maMgaLadAsa." ane maMgaLadAsa betraNa hoya to ema kahevuM paDe ke 'huM maMgaLadAsa mahAdevajIvALo' oLakha joIene ? eTale 'huM bAvo ne maMgaLadAsa' ema traNa bole, tyAre pelo huM, bAvo, maMgaLadAsa 367 oLakhe ke hA, maMgaLadAsa pelo. ene Ama chabI hau dekhAya. dekhAya ke nA dekhAya ? eTale AvuM kahIe, 'huM, bAvo ne maMgaLadAsa' tyAre oLakhe mUo. nahIM to oLakhe zI rIte pelo ? bAraNuM UghADe ja nahIMne ! potAnI geDamAM besADavI paDene oLakha, ke koNa che e ? evuM A 'huM'ne oLakhene to Ukela AvI gayo. evuM AmAM 'huM e 'AtmA' che, A caMdubhAI e maMgaLadAsa ane bAvo e aMtarAtmA che. tamane samajaNa paDIne ? eTale 'huM caMdubhAI chuM, huM caMdubhAI chuM' e deha bhAgane tame kahetA caMdubhAi hatA. caMdubhAI tame zI rIte ? caMdubhAI tamAruM nAma nahIM ? tyAre tame kahezo, 'mAruM nAma che.' e to bhAI tAruM nAma juduM ane tuM judo, nahIM ? judo ja ! praznakartA: to A e.ema.paTela e maMgaLadAsa ? dAdAzrI : e.ema.paTela ekaluM nahIM, paNa jeTaluM che te DaoNkTaro joI zake, kApI kApIne jhINAmAM jhINuM badhuM joI zake, e badhuM che te maMgaLadAsa. A ATaluM badhuM maMgaLadAsamAM Ave. DaoNkTaro be jAtanA hoya chene, eka che te kApanArA ane bIjA.. praznakartA : phijhiziyana (Physician). dAdAzrI : hA, eTale A zarIramAM je phijhikala bhAga che, e badhuM che te maMgaLadAsa. maMgaLadAsane tAbe keTaluM ? tyAre kahe, ATaluM phijhikala (bhautika). ane te ApaNA tAbAmAM nathI pAchuM. eTale eno che te, samabhAve nikAla karavAno che. enI sthiti zuM thaze e badhuM vyavasthita che. eTale tamAre vyavasthita samajIne samabhAve nikAla karavo ! badalAya e 'bAvo' ! caMdubhAIne tuM zuM kahe ? tyAre kahe, 'e caMdubhAI huM chuM', tyAre ApaNe kahIe, 'pelA bAbAnA pappA nahIM ?" tyAre kahe, 'bAbAnA pappA ya huM." tyAre ApaNe kahIe ke 'eTale A bAInA dhaNI nahIM ?" to kaheze, 'bhaI e dhaNI ya huM.' to sAcuM zuM AmAM ? kayuM karekTa ? huM, bAvo ne maMgaLadAsa.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) eTale A maMgaLadAsa e che te jyAM sudhI e nAmathI 'ene' oLakhe che tyAM sudhI e maMgaLadAsa che. e pote ya jANe che ke huM maMgaLadAsa chuM, tyAM sudhI e maMgaLadAsa che. bAvo kriyAne AdhIna bAvo kahevAyo. ane mULa to 'huM' ja. 'huM' to kaMI khoTuM nathI. 'huM' bIjI jagyAe vaparAyuM che te khoTuM che ! 368 je maMgaLadAsa che e jIvAtmA che, bAvo e aMtarAtmA che ane huM e pote paramAtmA che. praznakartA : eka ja vyakti traNa prakAre thaI zake che ? dAdAzrI : che ja traNa prakAre, jyAre e kolejamAM bhaNe che tyAre zuM kahevAya e ? praznakartA : sTuDanTa, vidyArthI. dAdAzrI : eno e ja vidyArthI. bIje dahADe enA lagna hoyane to paiNavA jAya to tyAM zuM kahe ene ? vararAjA. alyA mUA, vidyArthIne vararAjA zuM karavA kaho cho badhA ? tyAre ApaNAM loko zuM kahe che badhAM ? alyA mUA, vararAjA che atyAre to. vidyArthI to tyAM skUlamAM hato tyAre, ahIM nahIM. ahIM to vararAjA che ane zAdI karatAM pahelAM kazuM thayuM ne vahu tyAM marI gaI, to pachI zuM thayuM ? A vararAjA rahyAM ? jAna sAthe pAchuM. rITarna vItha thenkasa eTale je paristhiti upara AdhAra rAkhe che, te bAvo. bAvo eTale ahIM keTalAMka solIsITara thAya che. to bAvo e solIsITara. pelo bAvo ane A solIsITara. pelo bAvo ane A vevaI. bAvo to bahAra lokone kahevAya paNa bIjI jagyAe to eno jamAI Ave to mUo bAvo kahe ? nA. tyAM 'huM sasaro chuM' kahe. e saMjogo pramANe potAne pheravavuM paDe, e badhuM bAvAmAM jAya. e to jamAI Ave to ApaNe sasarA kahevAIe, paNa sasarA Ave to ApaNe enA jamAI kahevAIe. je sasaro thayo che, tene jamAI marI jAya teno AghAta lAge. temAM AtmAne zI levA-devA ? huM, bAvo, maMgaLadAsa praznakartA : eTale jevAM saMjogo Ave evI bAvAnI bilipha badalAya ke bAvo badalAya ? 369 dAdAzrI : bAvo badalAyA ja kare. badalAya enuM nAma bAvo. ane nAma tenuM te rahe. nAma che te vizeSaNavALuM hoya. A pelo maMgaLa oLakhyo, pelo laMgaDo, nahIM ? vizeSaNa hoya ene, paNa hoya mULa maMgaLano maMgaLa. paNa mUA koNa kharekhara ? tyAre kahe, 'maMgaLa ja chuM' e mAnanAro A 'bAvo'. eTale bAvo badalAyA kare. huM klekTara, vaDopradhAna, 'presiDanTa opha InDiyA' badalAyA kare. eka sTeje rahe nahIM ane pelo janmyo te ahIM TheTha maratA sudhI eno e ja maMgaLadAsa rahe. huM AtmA teno te ja che. A badhuM vaLagaNa vaLagyuM. vevAI thauM, mAmo thauM, kAko thauM, jAta jAtanA pachI vaLagaNa A to. vakIle ya kahevAuM. vakIlAtapaNuM e bAvApaNuM kahevAya. e ja maMgaLadAsa ane huM. A 'huM' ne oLakhavAnuM hatuM. bAvA-maMgaLadAsane oLakhyA to phajeta thayA. 'huM' ne oLakhyA eTale phajetapaNuM baMdha thaI gayuM. e ekano eka ja che A badho. evuM che A to ! tame caMdubhAI cho ? hA. tyAre pUche, 'caMdubhAI koNa paNa ?" tyAre kahe, 'enjiniyara che te.' oho, tame caMdubhAI cho ne pAchA enjiniyara cho. ane pelo zuM kahe che ? huM bAvo chuM. eTale have 'tame' jANyuM ke enjiniyare ya nathI ne caMdubhAI ja nathI. 'huM' zuddhAtmA chuM. eTale A bAju cAlyo have. ane huM koNa ? huM zuddhAtmA. maMgaLadAsa e nAmavALo che, te A saMsAra vyavahAra calAve che, khAya che, pIe che, UMghe che, uThe che, hare che, phare che. bAvo eTale game te sToravALo ke kheDUta ke nokara ke phojadAra ke je dhaMdho karene te. pachI mahIM UMdhA-chattAM kare che, pAchalAM DiscArja kare che ne navAM cArja kare che. A cArja DiscArja karyA kare che te bAvo. eTale huM, bAvo, maMgaLadAsa che A jagata. sahu bole, huM bAvo maMgaLadAsa. are paNa e mUA, koNa kharekhara tuM ? bAvo zAthI tuM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) kahevAuM ? enuM kaMI kAraNa hoyane ? koI kahe ke kheDUta. alyA bhaI, kheDUta zAthI paNa ? tyAre kahe, mAre jamIna che, baLada che, to kheDUta. A che te phojadAra hoya, te kheDUta gaNAya nahIM ne phojadArI je kare te bAvo. A eproprIeTa dAkhalo che ? 370 praznakartA : ekjhekTa che, dAdA. dAdAzrI : A zarIra e aMbAlAla. bAvo koNa ? A e ja jJAnI che te. ane huM koNa ? te AtmA ! eTale A jJAnI bAvA ja kahevAyane ! huM, bAvo, maMgaLadAsa ! koI kaheze, alyA, traNeya pAcho eka. tyAre kahe, ekano eka. jo A traNeya mUA bhegA chene ! bole chene ? huM caMdubhAI lokhaMDa bajAravALo. tuM eka ja ke be judA tame ? samaje nahIM judA ! e khAnAro che maMgaLadAsa. pote ne e be judA, paNa bhAna ja nahIMne ! ame eka zabda para kevA traNa jaNa samajI gayelA. huM, bAvo ne maMgaLadAsa. bAvo eTale enI kAmagIrI, A je DijhAIna e maMgaLadAsa. A badhA khela kotA ? saMsAranI khaTapaTa kare te bAvo agara mokSanI khaTapaTa kare, paNa e bAvo ane 'huM' zuddhAtmA chuM. samajaNa paDe evI vAta chene ? praznakartA : hA. dAdAzrI : ekanA eka pAchAM ke huM, bAvo, maMgaLadAsa. maMgaLadAsa e caMdubhAI nAma ane A saMsArI e bAvo ane AtmA e huM ! huM zuddhAtmA. bAvo A badhA. ANe mane gALa dIdhI, te gALa denAro ya bAvo ane gALa sAMbhaLanAro ya bAvo. A badhA khela, badhAM jAtajAtanAM romAnsa. e bAvo ane caMdubhAI e maMgaLadAsa. bAvo eTale je je khela karato hoya, jyAM jAya tyAM khela to hoya ja ne ? praznakartA : e bAvo ja badhA khela karAve che ? dAdAzrI : hA, bAvo karAve. huM, bAvo, maMgaLadAsa praznakartA : ane e ja bAvo pAcho jyAre kahe ke huM zuddhAtmA to pAcho zuddhAtmA ya thaI jAya. dAdAzrI : huM. thaI jAya. 371 praznakartA : jevo ciMtave tevo thaI jAya, evo AtmA che. to e A bAvAnI vAta che ? bAvo evo thaI jAya ? dAdAzrI : hA. jevuM pote citare, 'ApaNe romAnsa ja karavo che' to tevo thaI jAya. 'ApaNe mokSe javuM che' to tevo thato jAya. nakkI karavuM joIe. teM zuM nakkI karyuM ? praznakartA : mokSe javAnuM ! dAdAzrI : have bAvo kayA bhAgane kahe che te samajI gayAne tame ? A sATha varSanI, A eMsI varSanI, A nevuM varSanI, A sittera varSanI, thaiDI, bhaNelI, abhaNa, rAMDelI, mAMDelI, e badhuM bAvAmAM. ThekANA vagaranA che, barakata nathI, badhuM bAvAmAM. barakatavALo che te ya bAvAmAM. badhuM bAvo. avasthA badalAyA kare e badhuM bAvo. TheTha sudhI, mokSe jatAM sudhI, huM, bAvo ane maMgaLadAsa. huM AtmA, huM jANe ke bAvo kevo che ne kevo nahIM, nA jANe ? praznakartA : jANe badhuM. dAdAzrI : maMgaLadAsane pachI maMgaLI maLe ene. maMgaLadAsa ne maMgaLInuM lagna thAya. maMgaLadAsane oLakhyo ke ?! maMgaLadAsa ne maMgaLI paNa beu maMgaLadAsa ! bAvo koNa ? tyAre kahe, maMgaLadAsanA rUpane (buddhi) jue te. eTale maMgaLadAsa joDe saMbaMdha beTho. levA-devAya nahIM kazuM. ane maMgaLadAsano uzkerATa bAvAmAM pesI jAya. uzkerATa maMgaLadAsamAM hoya, bAvo mAnI le. rAte pachI enI vAipha joDe vaDhavADa thaIne sUI gayo, eTale manamAM ema thAya ke have kyAre mArA lAgamAM Ave ?! jo bAvo zuM zuM kare !?
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : badhuM ja kare. dAdAzrI : bAvAne khabara nathI ke A zuM karI rahyo che ! Ane zuM Avaze rIekazana, enuM bhAna nathI ! strI to ya bAvo, puruSa to ya bAvo. gharaDo to ya bAvo, juvAna to ya bAvo, nAgo chokaro pharato hoya to ya bAvo. peTamAM hoya te ya bAvo. dAkhalo eproprIeTa che ke nahIM ? praznakartA : barAbara che, dAdA. dAdAzrI : kayA pustakamAM haze ? A buddhikaLAnuM nathI, A jJAnakaLAnuM che. buddhikaLAmAM AtmAnI kaLA Ave nahIM. have 'bAvAne oLakhe ke nA oLakhe ? praznakartA oLakhAya. dAdAzrI : 'huM' jANe ke nA jANe ? praznakartA : badhuM jANe. dAdAzrI : 'bAvo' kevo che, kevo nahIM ? pachI huM 'bAvo" thaI jAya ke thaI rahyuM ! atyAra sudhI tame evA hatA. have maMgaLadAsa koNa ? je nAmadhArI hatuMne A nAma-rUpa, badhuM A phijhikala ! ane A phijhikala sivAya bIjuM sUkSmathI mAMDIne TheTha sudhI bAvo. praznakartA : pachI krodha-mAna-mAyA-lobha kare e bAvo ? dAdAzrI : badhuM bAvo. krodha-mAna-mAyA-lobha hoya to ya bAvo ane krodha-mAna-mAyA-lobha jItaI jAya to ya bAvo. jItaI jAya to saMyamI kahevAya. praznakartA : bAvo ja saMyamI kahevAya che ? dAdAzrI : hA. saMyamI eTale asaMyama karato nathI e, eTale vizeSaNa huM, bAvo, maMgaLadAsa 373 thaI gayuM. jene vizeSaNa badalAya e bAvo ! be mata : 'bAvA'tuM te "maMgaLadAsa'nuM ! eka mana bAvAnuM che ane eka mana maMgaLadAsanuM che. dhera Ara Ta mAInDasa. maMgaLadAsane zuM vicAra Ave che e bAvo joI zake. eTale je vicAro bAvo joI zake e mana bAvAnuM nahIM. ane je manane jANI nA zake, e bAvAnuM. pachI ene potAnuM mana che ene e pote jANI nA zake, e koI samajaNa pADe tyAre. praznakartA : eTale mananI joDe jyAre bAvo tanmayAkAra thaI jAya tyAre e jANI nA zake evuM ? dAdAzrI : manamAM je vicAra Ave tenI mahIM bAvo tanmayAkAra thaI jAya, eTale pachI e maMgaLadAsa thaI gayo ane Avato bhava Ubho thAya. eTale mana cokhkhuM nA thAya. ane bAvo cheTo rahIne jue ne jANe to mana cokhkhuM thatuM jAya. eTale mananI eTalI khoTa ochI thaI gaI. ApaNA loka kahe ke AtmA bhaLe, paNa e AtmA to vAta karavAnI eTalI, e bole eTaluM ja, bAvo ja bhaLe. bAvAnuM mana, bhAva mana. bhAva e badho bAvo ane dravya enuM nAma maMgaLadAsa ! te bhAva mana e potAnI sattAmAM che. (ajJAna dazAmAM) lIkeja thatuM hoya to. ApaNe ene (kramika mArgamAM Ama ja thAya che.) baMdha karI zakIe. bhAva mana e 'lIkeja' che, saMjogonA AdhAre. have bhAva manano artha zuM ? tyAre kahe 'huM kartA chuM' e ja bhAva mana zarU thaI gayuM ane 'huM akartA chuM' eTale bhAva baMdha thaI gayo. sthaLa mana maMgaLadAsamAM jAya ane sUkSma mana bAvAmAM jAya. je bIjA pharI avatAra karAvaDAvene e bAvAnuM mana. ApaNe bAvAnuM e mana kADhI nAkhyuM. eTale peluM sthaLa mana che te pharyA kare, ene ApaNe jovAnuM kahyuM. praznakartA : sthaLa manane jonAro te halu bAvo ja ne ? dAdAzrI : jonAro kharone bAvo. e je jonAro bAvo kharo, ene
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 375 jANanAra koNa ? prajJAzakti. e TheTha AtmAne pahoMcI gaI vAta. eTale jovAnuM. ane bAvo jovAnuM ekaluM kAma karI zake nahIM. bAvo jo AvuM jovAnuM kare to e bAvo nahIM. eTale tyAM prajJAzaktinuM kAma. jovAmAM ne jANavAmAM prajJAzakti Ave. bAvo jANe kharo ke A jue-jANe (AtmadraSTithI jJAtA-draSTA) e mAro svabhAva nahIM; huM (bAvo) to maMgaLadAsa zuM kare che ene jANuM. praznakartA : prajJA jo jue ne jANe to A bAvAnuM ekjhIsTansa to rahe ja nahIM ? dAdAzrI : paNa jyAM sudhI prajJA jue che, jANe che tyAM sudhI bAvo rahe che haju. e prajJA bAvAne ya jue che, jANe che. praznakartA : Ape akartApadamAM mUkI dIdhAM. pachI bAvo mananI joDe tanmayAkAra thaI jAya kharo ? pachI kevI rIte thAya ? e karma che. nAmakarma che e. tyAre kahe, tIrthaMkarano avatAra te cetana che ? tyAre kahe, "nA, cetana hoya nahIM.' A badhAne jANe, enuM nAma "cetana'. eTale vIdhAuTa cetana A duniyA cAlyA kare che. sarkala (saMsArI avasthAo)nI bahAra UbhuM raheluM che cetana, pyaoNra tenI hAjarIthI cAle che. e 'pyorITI' ApaNane kyAre mAlama paDe? tyAre kahe, badhA sarkalane oLakhe tyAre. sarkalamAM mArApaNuM nA kare eTale pyaoNra thaI jAya ! praznakartA : pudgalanI badhI avasthA 'sarkala' gaNAya ? dAdAzrI : badhI avasthA. paNa ApaNA lokone enuM bhAna ja nahIMne ! cetana vagara cAle kevI rIte A ? khyAla zI rIte rahe ke cetana vagara cAle che A ? zAstro zI rIte AvaDe ? samyak jJAna zI rIte thAya ?! samyaka jJAna eTale zuM ? samyak darzana eTale zuM ke A badhA sarkalanI bahAra huM chuM, evI zraddhA bese ! eTale ApaNA loko, saMtone pUchIe, 'AmAM bhagavAna zuM kare che ?" "A bhagavAna lokonuM bhaluM kare che. samajaNa pADe che badhAne." e samajaNa pADe che, te ya cetana nhoya. e to sarkala che. samajaNa pADanArane ya je jANe che. 'huM tIrthaMkara chuM' evuM 'je' jANe che te "AtmA" che. tIrthaMkara che te AtmA nhoya ! A vAta karI koNe ? cetane nahIM, e ya bAvAe karI ane sAMbhaLanAro ya bAvo. sarkalavALo bAvo, amuka sarkalamAM Avene tyAre ene khabara paDe ke ahIMthI dariyo najIka hovo joIe. have ApaNe sarkalanI bahAranA 'leka'mAM AvyA chIe. evI ene khabara paDe, enuM nAma samakita ane e zraddhA besI jAya. pachI jema jema najIka jaIe tema enuM 'jJAna" thatuM jAya ke kharekhara A ja che. sarkalanI bahAra A che. dAdAzrI : evuM chene, pachI 'bAvo chuM' evI potAnI mAnyatA nA rahI eTale akartA. eTale have je je kaMI maMgaLadAsa kare, tenI javAbadArI ApaNI rahI nahIM. kAraNa ke e badhuM nikAla thaI jAya. pharI enuM riekzana nahIM AvavAnuM. akartA thavAno. kAraNa ke "e" ja kartA hato tethI riekzana AvatuM'tuM ! praznakartA : maMgaLadAsa ke game te kriyA kare to ke mana enuM vicAra kare have bAvo tanmayAkAra nA thAyane ? dAdAzrI : e to vAta-vAtamAM evuM bolIe. vartanamAM rahevuM muzkela chene ! e to dhIme dhIme dhIme dhIme Ave. A to ghaNA dahADe oLakhone, ekadama tanmayAkArapaNuM jAya nahIMne ! tIrthaMkara, e che karma ! tyAre kahe, have cetanano bhAga kyo? kayA bhAgamAM cetana Ave ? tyAre kahe, tIrthakara e cetana ? tyAre kahe, "nA ! tIrthakara e cetana nathI. eTale jene vizeSaNa nA hoya, tyAM mULa 'huM AvyuM ! 'huM zuddhAtmA chuM' e vizeSaNa vagaranuM. atyAre zuddhAtmA te ya vizeSaNa che, AtmAnuM zuddha svarUpa enI paNa AgaLa javAnuM che. paNa A zuddhAtmA thAya to ya bahu thaI
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 377 gayuM ! traNaso pistAlIsathI upara Avyo, ene "zuddhAtmA chuM' bolavuM nA paDe. tyAra pachI AgaLa javAnuM ! eTale bAvAnuM svarUpa kyAM jAya che ke je AtmAnI sanmukha thayAne, jIvAtmAnI dazAthI khasIne Atmasanmukha thayA che, te loko bAvAnA svarUpamAM jAya che. mATe te pachI eNbsolyuTa sudhI jAya che. eTale A vacaluM, bAvAnI sthiti A che. praznakartA : bAvo jANI zake nahIM ? dAdAzrI : jANanAra ja che, e jANe che kharo, paNa bAvo evuM jANanAra che ke A AtmA jANe che. bAvo jANe to pachI AtmA rahI jAya. badhuM kare che ane jANe che, evuM mizUra che tyAM sudhI bAvo ne ekaluM jANe che te AtmA. mULa jANanAra AtmA ja che. praznakartA: kayo AtmA jANe che ? jonAra-jANanAra bane che. kharekhara to mULa AtmA ja jonAra-jANanAra che ane sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa karanAra che. vaLI maMgaLadAsa sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA AdhAre kare che. tyAre bAvo mAne che ke huM karuM chuM. Ama kartA ne jJAtA beu bAvo bane che, mAnyAtAnA AdhAre. ema samajavuM.) huM, bAvo ne maMgaLadAsa, traNa vAta AvI to badhuM samajI jAya ke maMgaLadAsa koNa ? huM koNa ? ane bAvo koNa ? have maMgaLadAsa to dIvA jevI cokhecokhkhI vAta che. bahAra dekhAya che te koNa ? tyAre kahe, maMgaLadAsa. hADakAM dekhAya che te koNa ? tyAre kahe, maMgaLadAsa dekhAto nathI e bAvo. praznakartA : A bhUkha lAge, tarasa lAge, je joI zakAya evI vastu nathI. aMdara je thAya che enI meLe ja. to e kone thAya che ane e koNa joI zake che ? Apa evuM bolelA ke ame khorAka khAIe to badhuM joI zakIe. pace te paNa joI zakIe. badhuM ame jude juduM joI zakIe. to ke e kemanuM dekhAya, koNa joI zake ? emAM jJAtA-draSTA koNa ? dAdAzrI : baLyo, AtmA sivAya koI vastu jJAtA-draSTA hoya ja dAdAzrI : jANanAra AtmA, zuddhAtmA. mULa AtmA, bhagavAna je che te ja. nahIM. praznakartA : bAvo ane maMgaLadAsa e banneno zuddhAtmA jJAtA-draSTA zuddhAtmA ja rahe che ? dAdAzrI : banne zuM ? bannenI aMdara jeTalA bhAga hoya e badhAne jue che, jANe che. praznakartA ane bAvo ekalo maMgaLadAsano ja jJAtA-draSTA rahe che? praznakartA : bAvAe bAvAnuM astitva khatama karavA zuM karavuM? dAdAzrI : astitva utpanna thAya evuM che ja nahIM have. jo bAvAnA pakSamAM nA besIe to bAvAne chokarA thavAnA nathI. koI gALa bhAMDe 'tane te ghaDIe tuM uparANuM nA lau potAnuM. eTale pharI thavAnA ja nahIM. mokSa khoLe che te : mokSa svarUpa che te ! praznakartA : mokSa kone javAnuM? dAdAzrI : je baMdhAyelo che tene. jene duHkha thAya che tene. praznakartA : eTale pudgalane ? dAdAzrI : bAvo to jJAtA-draSTA rahe ja nahIM. jJAtA-draSTA to zuddhAtmA ja che. e sivAya bIjuM koI jJAtA-draSTA che ja nahIM. AmAMya badhuM jue che. A badhI cIjo, AMkhe dekhAya che te badhuM zuddhAtmAne lIdhe dekhAya che. bAkI bAvAne to evuM che ja nahIM, zakti ja nahIMne ! bAvA to aMdhA che. (bAvo mAtra mAne che ke huM jouM chuM ne jANuM chuM. eTale e rIte e
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM, bAvo, maMgaLadAsa 379 378 AptavANI-13 (utarArdha) dAdAzrI : je pUche che tene. jene chUTavuM che te. have kone chUTavuM che ? tamAre chUTavuM che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : tame to tamArI jAtane mAnI beThA hatA ke huM caMdubhAI chuM. khoTuM nIkaLyuMne badhuM ? e je tamane potAne tame pahelAM mAnatA hatA ke huM caMdubhAI chuM e je tame cho, te chUTavA mAMge che. pUchanArane ja chUTavuM che. kone chUTavuM che ? paiNanAro 'kone paiNavuM che ?' ema kahe tyAre loka zuM kahe, tAre ja paiNavAnuM che ne ! tamArI jAtane je tame mAnatA hoyane, te tame. tene chUTavuM che. ane ahaMkArane chUTavuM hoya to tuM koNa ? pUchanAruM koNa ? pUchatI vakhate evuM nA bolAya. ema ne ema vAta karavI hoya to ema thAya ke bhaI, ahaMkArane chUTavuM che have. pUchatI vakhate bhrama thAya. ahaMkAre karIne je kuMvAro hato, te ema kaheto hato ke mAre paiNavuM che ane e paiNavAno thayo, tyAre pAcho pUche ke kone paiNavuM che, tyAre amAre kahevuM paDe ke ahaMkArane paiNavuM che ? to tuM koNa thayo ? eTale mAre kahevuM paDe ke tAre paiNavuM che. pUchanArane ja paiNavuM che. praznakartA : jJAnI puruSa eTale e.ema.paTela ? dAdAzrI : nahIM. e.ema.paTela to A boDI. ame jJAnI puruSa. jJAnI puruSa eTale je "AI' Devalapa thato thato thato "AI rahita je Devalapa te thayelo che ! eTale e pravAha evo cAlyA kare che. temAM zUnyatAthI mAMDI ane DevalapamenTa vadhatuM ja jAya che. e DevalapamenTa zuM thAya che ? tyAre kahe, AtmA to mULa jagyAe Ubho che. paNa A vyavahAra AtmA eTalo badho DevalarDa thato jAya che ke mahAvIra bhagavAna thayA, e pudgala bhagavAna thayuM. e mAnyAmAM Ave, pudgala bhagavAna thayuM ?! praznakartA : hA, thayuM ja ne ! thAya ja chene, jovAya che. dAdAzrI : amAruM pudgala bhagavAna pada purUM dekhADe evuM nathI eTale ame nA kahIe chIe. bhagavAna nathI ame. paNa A pUruM dekhADe evuM nathI eno zuM artha ? Avo caMdubhAI. Amane bolAvIe e badhuM zuM che ? bhagavAnanA lakSaNa che A ? bIjuM ame ko'ka phero bhAreya zabda bolI jaIe. amane potAneya samajAya ke A bhUla thaI rahI che. e pUrI rIte samajAya, eka vALa jeTaluM evuM nathI jatuM ke je amane amArI bhUla na dekhAya. bhUla thAya paNa tarata khabara paDI jAya. e DevalapamenTa kAcuM, bhagavAna thavA mATenuM. eTale ame nA kahIe. bhagavAna thavuM eTale badhA AcAra-vicAra, badhI hareka kriyA bhagavAna jevI ja lAge. e zuM thaI gayuM ? AtmA to AtmA ja che, e deha bhagavAna thayo. enuM nAma ja DevalapamenTa. atyAre tame ATalA DevalapamenTa sudhI AvyA cho, have deha bhagavAna thAya evuM DevalapamenTa bAkI rahyuM, e evuM ja thaI rahyuM che, lokonuM (badhA mahAtmAonuM) evuM ja thaI rahyuM che. emAMthI keTalAMka utarI ya jAya, saMjogo avaLA bAjhe to ! ame roja amAruM joIe ke eka akSareya koInA mATe virodha nA hoya amane. bilakuleya nA phAvatuM hoya, game te avaLuM bole toya paNa enA mATe virodha nA hoya. svadoSo dekhAya tyArathI bAvo jAya ! be ja vAta che, trIjo koI che ja nahIM. eka mokSa khoLato hato te che ane eka bhagavAna che, mokSa svarUpa thaIne beThAM che te. pagala paNa thAya bhagavAta ! maMgaLadAsanuM jo uparANuM laIe to ApaNe bAvA ja rahevAnA ane bAvAnuM uparANuM laIe to ApaNe pharI maMgaLadAsa ja thavAnA. emane emano hisAba hoya e maLyA karavAno, ApaNe joyA karavAnuM. zuM bane che e juo e ja ApaNo mArga. A saMsAra eTale zuM che ? DevalapamenTano pravAha che eka jAtano.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 AptavANI-13 (utarArdha) A kahe che, amArA doSo kema dekhADatA nathI ? meM kahyuM, jovAmAM Ave to dekhADIene ? amArA hAthamAM Ave, to e phAIla kADhIe. hAthamAM nA Ave, eTale meM jANyuM doSo kADhI nAkhelA haze. e jyAre Ave tyAre pAchAM dekhADI daIe. ane potAnI bhUla potAne jyAre dekhAze tyAre DisIjhana AvI gayuM. bAvo have rahevAno nathI bahu TAIma. have bahu TAIma bAvA tarIke raheze nahIM. have bhagavAna thaI javAno. potAnI bhUla pote jue tyArathI e bhagavAna thavAnI taiyArI thAya. eTale 'mane gADImAMthI utArI pADe to zuM thAya' e joI levuM. praznakartA : barAbara, dAdA. sAmAnI pojhIzanamAM AvI javAnuM tarata. dAdAzrI : hA. sAmA joDe bhUla thaI hoya, te pAchuM vALI levuM. bhUla thaI hoya to vALI levuM. chatAM e emanI meLe gUMcAya tenA mATe ApaNe javAbadArI nahIM. ApaNe lIdhe gUMcAya to ApaNI jokhamadArI. keTalIka bhUlo dekhADAya nahIM. ane huM to evo niyamavALo chuM ke pUchuM emane ke 'tamane bhUlo kahIza to tamane tAva nahIM caDene ?" tyAre kahe, "nA dAdA, e to mAre tamArI pAse jANavuM che tamArI joDe ja.' eTale huM dekhADI dauM. have tAva caDavAno ja kyAM rahyo che ? bAvA maTI javuM ja che tyAM. ane bAvA cho tyAM sudhI bhUla thavAno saMbhava che. praznakartA : tamAre mane ya kahevAnuM, dAdA. kAraNa ke haju kaMIka pudgalamAM evI khAmI hoya ke sthULa dekhI zakAya, paNa sUkSma kaMIka hoya to khabara nahIM paDe. dAdAzrI : barobara che. ghaNAM dekhAtA thaI gayA che. paNa haju mahIM amuka amuka rahe. e pachI ame kahI ApIe. ApaNe to koI paNa rIte bAvApaNuM maTADavuM che. bAvApaNuM chUTI javuM joIe. anaMta avatAra A dhaMdho mAMDyo hato. have je te raste chUTavuM ja che. ApaNo badhAno draDha nizcaya che. huM bhUla vagarano thayo to bIjAne bhUla dekhADI zakuM chuM. tamane tamArI huM, bAvo, maMgaLadAsa 381 bhUla haju jaDatAM vAra lAgaze. pote kare ne pote jANe e muzkela che. meM jJAna ApyuM eTale jANatAM thayAM, ke pote koNa che ? bAvo to e jANe ja nahIMne ! tame "huM" cho, to bAvAnI badhI bhUlo joI zako. paNa hajuya keTalIka vakhata bAvA thaI jAva chone ! Ama potApaNuM rakhAve "e' ! praznakartA: A potApaNuM jene che ane je kahe che ne A huM chuM. huM caMdubhAI chuM' ane 'huM zuddhAtmA chuM' evuM ya kahe che pAcho. pachI je rakSaNa kare che pAcho, e badhuM koNa che ema ? kharekhara koNa che e ? dAdAzrI : nA, nA. koI che ja nahIM, A to jJAna che te huM zuddhAtmA bole che ane have pelo pakSa le che, e ajJAna che. potApaNuM rakhAve che e ajJAna che. praznakartA : e koNa rakhAve che potApaNuM ? dAdAzrI : e aNasamajaNa. A haju eTalo ahaMkAra tUTyo nathI. avaLI samajaNa che. haju A chUTatI nathI. praznakartA : ahaMkAra kone ? e koNa che ? dAdAzrI : "huM zuddhAtmA' kahe te zuddhAtmA ja che, e jJAna ja che ane je avaLuM kare che e ajJAna che. ajJAna eTale buddhi ane ahaMkAra eTale 'huM caMdubhAI chuM' teno te ja ! praznakartA: ene tame bAvo kaho cho? dAdAzrI : tyAre caMdubhAIno ja ne ! "huM caMdubhAI chuM" e haju potAno pakSa rAkhe che, "ene' huM zuddhAtmA" thavuM che. zuddhAtmA thayA cho. to ya caMdubhAIno pakSa choDatA nathI. mATe e caMdubhAIno pakSa nahIM choDe, tyAM sudhI e kAcuM raheze. praznakartA : e bAvo ?
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 383 dAdAzrI : e ja bAvo ne ! ene be ya bAju rahevuM che. praznakartA H e bAvAne choDIne zuddhAtmA sAthe joInTa karI nAkhavAnuM dAdAzrI : nahIM, zuddhAtmA, e chIe ja ApaNe ! baMdhAyelo te 'A' ! praznakartA : caraNavidhi je bolavAnI hoya che te jJAna lIdhA pachI e koNa bole ? dAdAzrI : vANI. praznakartA : eTale pratiSThita AtmA bole che, kahevAya ? dAdAzrI : to bIjuM koNa bole ? jene chUTavuM hoya e bole. baMdhAyelo hoya te. praznakartA: hA, paNa e koNa che, dAdA ? e koNa baMdhAyuM che ? dAdAzrI : A ahaMkAra, zuddhAtmA to baMdhAyelo che ja nahIM ne ! je baMdhAyelo hoya te chUTavA mATe bUmo pADe. praznakartA: paNa dAdA, emAM be vastu Ave che, ApanAM sarvotkRSTa saddaguNo mArAmAM utkRSTapaNe skurAyamAna thAva. e vyavahAranuM Ave che. thoDuMka ane 'huM zuddhAtmA chuM' evA vAkyo ya Ave che. dAdAzrI : eno e ja huM, paNa kyAM amala karyo te ? vyavahAra eTale amala karelI vastu. 'huM zuddhAtmA' te sAcuM ane pelo vyavahAra badho vikalpa kahevAya. 'huM jayAM vAparyo te vikalpa. eTale ke baMdhAyelo che, te chUTavA mATe A phAMphA mAre che badhA. praznakartA eTale ahaMkAra baMdhAyelo che ? dAdAzrI : tyAre bIjuM koNa ?! ahaMkAra e caMdubhAI, ahaMkAra e pratiSThita AtmA je gaNo te. e baMdhAyelo che. duHkhe ya ene ja che ne ! jene duHkha che e mokSamAM javA mATe phAMphA mArI rahyo che. du:khathI mukta thavuM e mokSa. e ja badhuM. bIjuM koI nahIM. A badhuM rIleTiva ene che. duHkha jene paDatuM hoya te sukha khoLe. baMdhAyelo hoya te chUTo thavA phare che. A badhuM baMdhAyelA mATe che. AmAM zuddhAtmA mATe kazuM nathI. praznakartA dAdA, jo caMdubhAIne chUTavuM hoya ane caMdubhAI bolato hoya. to huM zuddhAtmA chuM e vAkya kevI rItanAM Ave, dAdA ? dAdAzrI : e ya bolAya ja ne ! praznakartA : to caMdubhAI kevI rItanAM bolI zake 'huM zuddhAtmA chuM' ema ? dAdAzrI : bole ja che ne ! paNa e to TeparekarDa che ne ! e caMdubhAI hato te dahADAnI vAta che ne ! ane ApaNe atyAre to ' 'A' thayA che. riyalI spikiMga huM zuddhAtmA chuM, rileTiva spikiMga caMdubhAI, emAM vAMdho zuM che ?! kayA vyu poInTathI huM A boluM chuM? praznakartA : eTale AmAM beu vyupoInTa Ave che ? dAdAzrI : vyupoInTa badhAya. keTalA badhA vyu poInTa che. paNa AmAM be mukhya che. vyupoInTa to traNaso sAMTha DigrInA, A DigrIe huM Ano sasaro thauM, A DigrIe Ano phAdhara thauM, A DigrIe Ano mAmo thauM. ta pUchAya nakAmuM jJAtIte ! bIjuM kazuM pUchavAnuM che ke A ja che ? e ja jANavA mAMgo cho ke bIjuM kazuM ? praznakartA : Apa kaMI evo jAdu karo ke AzIrvAda Apo ke ame vadhAre ne vadhAre jJAtA-draSTA padamAM badhA rahIe. A to bAvo thaI javAya
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 385 dAdAzrI : AtmA jANyA pachI maMgaLadAsane jamatA hoya te kahIe, 'jamo bhaI, Aste rahIne jamo. taraphaDATa nA thAya evI rIte,' to maMgaLadAse ya khuza thAya. bahu sArA mANasa ! tamAruM keTaluM, bAvAnuM keTaluM ane maMgaLadAsanuM keTaluM ? AMkhe dekhAya, kAnathI saMbhaLAya, jIbhathI cakhAya, nAkathI gaMdhAya e badhuM maMgaLadAsanuM. praznakartA : maMgaLadAsa ? dAdAzrI : DaoNkTaro kApe. kApone khabara paDe e bhAga maMgaLadAsa. ane Ama khabara nA paDe, anubhavanArane ja khabara paDe. e badhuM bAvo. anubhavanArane krodha thAya. e bAvAne thAya. maMgaLadAsane krodha nA thAya. che. eTale jJAnamAMthI khasI javAya che. dAdAzrI : evuM che ne, jobavALo uparI koI dahADo bUma pADato nathI ke A leTa thAya che ! baLyuM, mAre evA AzIrvAda hotA haze ?! evuM kaMIka karo, ke ame UMghatA hoIe te ghaDIe khorAka pesI jAya aMdara ! praznathI rUkAvaTa nA karo, A rUkAvaTa thAya. helpIMga thAya evI vAtacIta karo. atyAre evo TAIma nathI ke game ema ThokAThoka karIe to cAle. atyAre bahu jhINI vAta hoya to karo, nakAmuM TAIma bagADavA jevuM nathI. tamAre kazuM karavAnuM nahIM. tamAre samajavAnuM ke maMgaLadAsa koNa ne bAvo koNa ? huM koNa chuM e samajI gayA ? e ghAlamela kare e badho bAvo. krodha-mAna-mAyA-lobha kare che, e badho bAvo. e bAvAne oLakhyo ke nA oLakhyo tame ?! pachI have tame zuM karavAnuM kahyuM mane, enI upara AzIrvAda evuM karAvaDAvo !? evuM bolAya ja nahIM. evuM bolavAthI ApaNo TAIma bagaDe. mAro TAIma bagaDe, tamAro TAIma bagaDe e, A satsaMgano TAIma bagaDe. bAvo ne maMgaLadAsatA phoDa ! maMgaLadAsane tame oLakhyA ? cappaya vAge maMgaLadAsane, lohI nIkaLe te ya maMgaLadAsa. bIjAne zI bhAMjagaDa ? maMgaLadAsane zuM karavA bhUkhe mArIe ? praznakartA : je bhUkhanI asara thAya, e kone anubhavAya ? maMgaLadAsane ke bAvAne anubhavAya ? dAdAzrI : bhUkhano paricaya to maMgaLadAsamAM to kazuM che ja nahIM. bAvo ja badhuM jANe. maMgaLadAsamAM to kazuM jJAna che ja nahIM. ApaNe IjIna hoya, emAM tela khalAsa thaI gayeluM hoya to IjIna jANe ? praznakartA : nA jANe, barobara. praznakartA : barAbara. dAdAzrI : krodha-mAna-mAyA-lobha badhuM bAvAnuM che ! ApaNA loka kahe che, 'dAdA, huM zuddhAtmA thayo paNa haju mane krodha Ave che." meM kahyuM, 'krodha bAvAne Ave che, tane nathI Avato.' eTale tamAre bAvAne kahevuM ke 'bhaI, Aste rahIne kAma lyone, ApaNe niveDo AvI jAya' kahIe. thaI gayAM pachI kahevuM paNa. ko'kanI joDe ciDhAto hoya to samajI javuM ane vaDhI le pachI kahevuM 'zA hAru karo cho ? A sAruM dekhAya che tamane ?!' kahIe to be phAyadA. eka to emanuM jarAka narama paDe. koI kahenAra hatuM ja nahIMne ! bephAma karatA hatA. bIjo zuM phAyado ? tyAre kahe, ApaNe pratyakSa judA chIe, evI ApaNane zakti vadhatI jAya. praznakartA: mAro bAvo satsaMgamAM moDo paDyo che Aje. mAro bAvo ghare thoDo vyavahAra karavA rahyo bAjuvALA joDe. dAdAzrI : e vaDhavAnuM nahIM. moDo paDyone to ya Avyo kharone ! eTale bAvAne vaDhavAnuM nahIM. dhIme rahIne kahevAnuM, 'vahelA jAva. tame badhI zaktivALA cho. badhI zaktivALA !' evuM kahevAya emane. vahelAM javuM hoya
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM, bAvo, maMgaLadAsa 387 386 AptavANI-13 (utarArdha) to ya tamArAmAM zakti che. zakti kADhIne jatAM hoya to zuM khoTuM ? vaDhIe to sAmo thAya ne ApaNane vaDhe, ApaNane ulTo Thapako Ape ! praznakartA: hAjarajavAbI bahu che. dAdAzrI : "mA-bApa vagaranAM cho tame to. ame mA-bApavALA chIe." evo ropha mAre. 'tamAre bApa nahIM, mA nahIM, ema kahe to zuM bolIe ApaNe pachI ? enA karatAM AbarU ja nA kholIe. tuM bahu DAhyo che. jarAka kaDaka bolIe to sAmo thaI jAya. enI Teva evI che, bAvAnI. A avatAramAM kharA phAvI gayA nahIM ? tamane lAge che evuM ? anaMta avatAranuM saravaiyuM vaLI gayuM ! sarva zAstrono sAra ATalAmAM ! dAdAzrI : paNa kone bhUlAya evuM nathI ? 'huM'ne nahIM, 'bAvo' upakAra bhUle nahIM ne pelo nimitta banyo te ya bAvo. beu bAvA. vAta sAMbhaLI eTale mAnI lIdhuM ApaNA bAvAe ke ApaNe jJAnIne khoLI kADho. ame to 'huM, bAvo ne maMgaLadAsa' eTaluM samajI jaIe. emAM badhuM ya zAstra AvI gayuM. maMgaLadAsa e bahAranuM svarUpa, bAvo eTale aMdaranuM svarUpa ane huM e AtmA che. maMgaLadAsa nAma, bAvo pratiSThita AtmA, ane huM eTale mULa AtmA ! bAvo ja akSara puruSottama kahevAya, mULa puruSottama nahIM. mULa puruSottama e pUrNa svarUpamAM ja hoya. praznakartA : kSara, akSara ane anAra... e Ape kaheluM. dAdAzrI : e kSara e che ke A caMdubhAI ane akSara e amukathI amuka sudhI, bAkI badhI bAbatamAM, bAvo. 'huM' e pUrNa svarUpa ! brahma, brahmA, bhramita..... bAvo koNa te samajI gayAne ? bAvAnI joDe badho vyavahAra rAkhavAnI jarUra nathIne ! eTalA mATe nikAla karI nAkho, nahIM to pAcho e dAvo mAMDe. ApaNe ahIM rahevuM paDe cha mahinA sudhI. korTamAM pAchAM vakIla khoLavA paDe. enA karatAM to ApaNe haMa khasI jA, bA. samabhAve nikAla ! pachI A bAvAe zuM karyuM ? bIjA bAvAone khetara ApyuM A bAvAnA nAmathI. emAM pAro nahIM caDhI jAyane ? bAvo e bAvo. have pAro kemano caDhe ? nAma bAvAnuM. ApaNe kazuM levA-devA nahIM. pachI chokarA ya bAvAnA. Amace laDake ! alyA muA, bIjuM Amace kaMIthI, bAvAnA chokarAM. tumae ne Amace, tumace ne Amace, vagara kAmanuM ! pachI koI pUche to ame A dezanA chIe, bhaI. e dezano vAvaTo to ApaNe rAkhavo ja paDe. paNa bAvo rAkhe ne ApaNe jANIe, ane bAvo dezanA lokonI joDe vAto kare to ApaNe jANyA karIe. praznakartA : ApaNA dezanA loko ahIM hatA, to ame jJAna pAmyAM badhAM. eTale e to upakAra bhUlAya evuM ja nathI. pote ja bhagavAna che, eTale pote brahma ja che ane pote brahmA thayo che. zI rIte brahmA thayo ? rAte sADA dasa vAgyA eTale gharanAM badhA kaheze, 'have sUI jAva." eTale tame suvA gayA aMdara tamArI rUmamAM doDha kalAka pachI koIe pUchayuM 'kema haju pAsA pheravyA karo cho ?" tyAre tame zuM karato ho te ghaDIe ? pAsA pheravatA ho te ghaDIe zuM dhaMdho mAMDyo haze ? le, sADA dasa vAge badhAe sUI javAnuM kahyuM, badhAe lIlo vAvaTo dharyo ke sUI jAva have ane koInA taraphanI pharIyAda nathI ne vAMdho nathI to pachI have sUI javAmAM zuM vAMdho hato ? tyAre kahe, "nA, brahmA thayo oDhIne, yojanA karavA mAMDe. savAramAM Ama karI nAkhuM, parama dahADe Ama karIzuM, tema karIzuM." eTale yojanA ghaDavA mAMDI. yojanA ghaDe eTale brahma hato, teno thayo brahmA ane e yojanAo jyAre amalamAM Ave tyAre bhramita thaI jAya. pachI kaheze, 'huM caMdubhAI, huM Ano sALo thauM, Ano mAmo thauM.' e bhramita thaI gayo ! eno e
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 389 ja huM, bAvo ane maMgaLadAsa ! eno e ja brahma, eno e ja brahma ne eno e ja pachI bhramita thaI jAya che ! parsanala, Impasarnala ane eNbsolyuTa ! praznakartA : mahAna tatvaciMtako je badhA che, emaNe je mUkyuM ke parsanala, Imparsanala ane eNbsolyuTa, traNa zabdo e samajAvo. dAdAzrI : emAM zuM samajAvavAnuM ? huM, bAvo ne maMgaLadAsa. maMgaLadAsa parsanala, bAvo imparsanala ane huM che te eNbsolyuTa. praznakartA kahevuM paDe, hoM ! basa samajAI gayuM, barobara. huM, bAvo ne maMgaLadAsa. dAdAzrI : je maMgaLadAsa che e badho parsanala kahevAya. bAvo che e imparsanala kahevAya, e igoijhama kahevAya. ane 'huM' chuM e eNbsolyuTa che. eNbsolyuTamAM huM ekaluM ja hoya, enuM nAma eNbsolyuTa. A AI vIdhAuTa mAya ijha eNbsolyuTa. 'AI vItha mAya' e che ke maMgaLadAsa, te parsanala hoya. ne AgaLa gayelAM hoya "AI vItha noTa mAIna' to Imparsanala ya thAya. eTale "AI vItha mAya, AI vItha noTa mAIna' (vyavahAramAM mAruM che paNa nizcayamAM mArApaNuM nathI) ane "AI vadhAuTa mAya" basa ATaluM ja solyuzana che IglIzamAM be ja hatA. dAdAzrI : hA. paNa te pUchayuM te nIkaLyuM. pUche to nIkaLe kaMI. praznakartA : have vadhAuTa eTale ke mAruM nathI' evuM sAbita kayA AdhAre thAya che ? "mAruM nathI' evuM DisIjhana Ave che, e sAbita thaI jAya che, e kyAre ? dAdAzrI : sAbitIne AmAM kazuM lAgatuM-vaLagatuM nathI. A to traNanI dazAo. pachI sAbitI kyAMthI lAvIe tyAre ? allA pAsethI lAve ke miyAM pAsethI lAve, enI ApaNe kaMI jarUra nathI. paNa "AI vItha noTa mAIna' e che te pelI aMtarAtmA dazA. praznakartA: AInuM riyalAIjha thAyane, selphanuM riyalAIjha thAya tyAre zarU thAyane 'noTa mAIna'nI dazA ? dAdAzrI : e to Ama bolAya. paNa jyAM sudhI AvuM riyalAIjha nA thAya tyAM sudhI kAma lAge nahIMne ! riyalAIjha karavA mATe pAchuM pharyA kare. pachI A bIjAmAMthI rasa UDI jAya ene. rasa UDI jAya tyAre je hetu mATe je mANasa phare che, tene te hetu prApta thAya ja, emAM bheLaseLa nA hoya to. bheLaseLa hoya to nA thAya. bheLaseLa nA hoya hetumAM, to thAya ja prApti. tyAM sudhI "AI vItha mAya'. selphanI prApti pachI "AI vItha noTa mAIna'. eTale 'AI vIdhAuTa mAya' Ijha goDa, paramAtmA, "AI vItha mAya e jIvAtmA," "AI vItha noTa mAIna' e aMtarAtmA, bAvo. roMga biliphathI IpyaoNra saoNla ! praznakartA : ApaNe ApaNuM je astitva che e ApaNI aMdara zuddhAtmA che eTale. e jo enuM astitva, zvAsa levAnuM baMdha kare to ahIMthI jatA rahe e vAta barAbara ? dAdAzrI : zuddhAtmA to zuddhAtmA ja rahe che ne ene kazuM thatuM nathIne ! enuM. bAvAnI mahatvatA che. bIjA sAmAnya mANasa ane pote bemAM mahattvatA hoya che evI Ane mahatvanA che. vacalAnI, ImparsanalanI ane haMmezA parsanalathI mahatvatA ghaTe. parsanalano artha ja e ke potAnI mahatvatA ghaTADavI ! potAnI kiMmata vadhAravA phare, te UlaTI kiMmata ghaTe. praznakartA : jIvAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA, gujarAtImAM vAraMvAra evA phoDa nIkaLelA che. IglIzamAM be ja zabda nIkaLelA, AI vItha mAya ane AI vIdhAuTa mAya. te A trIjo zabda Aje nIkaLyo.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 391 dhera Ijha pyaoNra zuddhAtmA Ina dhIsa boDI, pyaoNra te ImyaoNra thato ja nathI koI dahADo. IoNra saoNlane zvAsa joIe chIe. praznakartA : zuddhAtmA ane boDI, e bannenI vacce kazI vastu che ? inTaramIDiyeTa kaMI vastu che ? dAdAzrI : voTa ijha dha bAunDrI oNpha caMdubhAI ? vana caMdubhAI, vana zuddhAtmA, dhera ijha miDala eTale pyaoNra selpha eTale pyaoNra saoNla(Tu selpha), icyaoNra saoNla (rileTiva selpha) enDa phijhIkala. to pyaoNra saoNla ijha paramenanTa. icyora, ITa ijha dha oNnsI bilipha. e roMga bilipha phrekTara karI devAmAM Ave to cale (cAlyo jAya, icyaoNra khalAsa thaI jAya ane phijhIkala javAbadAra che ja nahIM. no risponsibIlITI phijhIkala kI(nI), risponsibIlITI badhI icyora saoNlanI che. icyaoNra saoNla, dheTa ijha AI vItha mAya, krodha-mAna-mAyA-lobha, e icyaoNra saoNla. dheTa ijha onlI roMga bilipha, nathIMga elsa, pyaoNra saoNla ijha karekTa, phijhIkala ijha karekTa enDa dha icyora sola, dhera ijha roMga bilipha khAlI, nathIMga elsa ! roMga biliphathI phijhIkalane 'caMdubhAI' kahyo, phijhIkalane 'caMdubhAI' nAma ApyuM. oLakhavAnuM sAdhana loko Ape che. duniyA vyavahAra calAvavA mATe nAma Ape. e phijhIkalanuM nAma Ape. te enuM che te caMdubhAI nAma che te icyora saoNle pakaDI lIdhuM ke 'huM ja caMdubhAI chuM." dheTa ijha a pharsTa roMga bilipha. eTale dheTa Ijha dha igoijhama. nAma che te AnuM (dehanuM) che, caMdubhAInuM ane 'A' (pote) kahe che, "huM caMdubhAI chuM" e igoijhama che. e gayuM eTale igoijhama gona. ane 'huM zuddhAtmA chuM" evI rAITa bilipha besI jAya eTale thaI gayuM. eTale ame jJAna ApIe eTale badhuM jatuM rahe. roMga bilipho badhI phrekTara thaI jAya ane phijhIkala rahyuM. phijhIkala ene che te mAphI ApavAmAM Ave che. tArA badhA gunA mApha paNa AjJAmAM rahIne karuM to ! 'tame" zuddhAtmA (huM) ane bIjo je mizra AtmA (bAvo), teno 'tamAre' nikAla karavAno. tamAro dhaMdho zuM ? mizra AtmAno nikAla karavAno ane nicetana cetana (maMgaLadAsa) che, e to enI meLe sahaja bhAve cAlyA kare. 'tamArA' hAthamAM sattA ja nathI ! eTale huM, bAvo, maMgaLadAsa samajAyuM ne ? kevaLajJAta pachI abheda svarUpe ! vyavahAramAM laghuttama ane nizcayamAM guttama pAchAM. hama se baDA koI nahIM. haM ! bhagavAna baDA hatA, te to amane vaza thaI gayelA. bhagavAna amane vaza thayelA hoya, kAraNa ke amArI bhakti joIne ! ame ne bhagavAna ekAkAra ja chIe ane judA ya chIe, Ama beu rIte chIe. kevaLajJAna thAya tyAre pote ekAkAra thaI jAya. thoDI vakhata bhagavAna tarIke rahIe ame, thoDIvAra A darzana karAvIe, 'dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra' te ghaDIe bhagavAna tarIke rahevAnuM. tethI badhA ullAsamAM AvIne Ama Ama karyA kare ne ! atyAre tamArI sAthe bolatI vakhate judA. jo ke A bole che TeparekarDa, huM bolato nathI. paNa huM eno jJAtA-draSTA chuM. praznakartA : Ape kahyuM ne ke 'ame' emane joIe chIe, bhagavAna joDe 'ame' judA ane bhagavAna judA ! to e 'ame" kahenAro koNa che? dAdAzrI : 'ame" kahenAra A bhAga, je traNaso chappanavALo che te. praznakartA : aMbAlAlabhaI, jJAnIpuruSa. dAdAzrI : jJAnI puruSa, e aMbAlAlabhaI jJAnI thayA. enA e ja, huM bAvo ne maMgaLadAsa. 'ame', 'tame' beu bAvA ! praznakartA : atyAra sudhI to mane khabara ja na hatI ke huM bAvo ne maMgaLadAsa, loko kema kahe che ? dAdAzrI : A eTalA mATe samajaNa pADuM chuM. jJAnInI draSTiethI samajIene to kalyANa thaI jAya.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 393 praznakartA : nA. dAdAzrI : je khAya e khAya. e khAnAra judo che A badhAthI, e ya tame nhoya. khAnAro judo tamArAthI. pachI khavaDAvanAra judA. ane hAtha khavaDAve. bIjA bahAranA to ApaNe levA-devA nathI. bahAra khavaDAvanAra paNa kharekhara A jovAmAM Ave che. hAtha khavaDAve che Ama. khAnAra ne pachI khavaDAvanAra, thaI gayA ? praznakartA : bahu ja UMco dAkhalo che, huM bAvo maMgaLadAsano. dAdAzrI : mahAtmAo ya khuza thaI jAya che ne ! ame bAvA ja chIe kahe. tame ya bAvA cho, ame ya bAvA. tame sAMbhaLanArA bAvA, ame bolanArA bAvA, A to tamane siddhAMta puro karavA mATe bolI rahyo chuM. te ya tamane samajaNa paDI gaI ke A eTalA hAru boluM chuM. jAtane lakSamAM rAkhIne bolyA. bAvo bolyo kharo paNa jAtane lakSamAM rAkhI. evI rIte A huM pachI A caMdubhAI ane pachI A badhAM karmo, kAryo. te badhuM dekhAya ekanuM eka ja, paNa vyavahAra badho ya judo che. eTale "huM" e jANakAra che badho Ano. 'huM jANakAra che ke bhaI, A mahIM maThIyuM khAdhuM. teno svAda kevo Avyo, te jANe e AtmA ane bhogave e ahaMkAra. e bAvo. eTale A badhuM juduM juduM che. pote chUTTo rahevAnI jarUra che. ane che ya chUTTo !! jANe che e AtmA che, vede che e bAvo che. ane khAya che maMgaLadAsa. majA karanAro judo ne tame ya judA. majA karanAro bAvo. majA e badhuM bAvo kare ne tame jANe ! tame caMdubhAI sAMbhaLanAra, aMbAlAla paTela bolanAra, jJAnI bhogavanAra ane ame jANanArA ! ane amAre keTaluM cheTuM ghara ? amArA ghara pAse jJAnI AvyA ane enI pAse aMbAlAlabhaI rahe. huM, bAvo ane maMgaLadAsa ! praznakartA : hA. dAdAzrI : pachI cAvanAra judA te batrIsa dAMta cAve. pachI vedanArA. mahIM bAvAjI hoya. heya.. mIThuM AvyuM te hAiklAsa, hA.. majA paDe ! e kaDavuM Ave tyAre vede eTale avaLuM veda, vedanA thAyane ?! e kaDavuM Ave to sahana nA thAya ne mIThuM hoya tyAre evuM. eTale e vedakatA kahevAya. kaDavA-mIThAno vedanAro. jANanAro e vedanAro kevuM vede che, ene e jANe che te. jANanAro huM pote chuM, vedakatAvALA jJAnI. praznakartA : jJAnI ? hamaNAM bAvo kIdhone, vedakatAvALo bAvo ? dAdAzrI : e bAvo che, tyAM sudhI vedakatA. jJAnI e bAvo che tyAM sudhI vedakatA. ane jANanAro mULa puruSa, kevaLajJAna svarUpa. e jJAtAmAM rahIe, jANavAmAM ane vedakatAmAM rahe. koNa ? praznakartA: A jJAnI. khAtAro, vedatAro te jANatAro.. khAnAra judo, khavaDAvanArA judA, cAvanAra judo, vedaka-vedavAvALo judo, tame jANavAvALA judA... praznakartA : e badhA koNa koNa ? khAnAro koNa ? dAdAzrI : A Tebala khAya kharuM? dAdAzrI : hA, jJAnI ! mamatA e bAvo ! praznakartA e je 'huM e ja mULa vastutva che ne ? dAdAzrI : "huM" vagara chUTako ja nahIMne ! ApaNe pAchuM javuM che, pachI hunI ya jarUra nahIM. 'huM karIne peThAM. 'huM karIne pAchuM nIkaLavuM joIe. paheluM huM hatuM. aham hato pachI mamatA vaLagI. mamatA e bAvo. mamatA
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 395 choDatI vakhate ya bAvo ne mamatA vadhAratI vakhate ya bAvo. A rUpaka samajaNa paDe to kAma kADhI nAkhe. zuddhAtmAne prArthatA, bAvAnI ! tame bAvA thaIne tamArA 'huM'ne (dAdA bhagavAnane) kaho ke he dAdA bhagavAna, jJAnI bAvAne cAra-pAMca varSa A dehamAM kADhavA do. A badhAM ahIM lokonA kAma pUrAM thaI jAya. praznakartA : hA. dIrdhAyuSya Apajo dAdAne. dAdAzrI : pharI A saMjoga bhego nahIM thAya eTalA mATe bUma pADuM chuM. A je saMjoga chene e TopamosTa saMjoga che. pharI bhego nahIM thAya eTalA mATe kahe kahe karuM. kAraNa ke tame jANatA nathI. huM jANuM chuM, A saMjoga kevo che !! A koNa bole che ? maMgaLadAsa (e.ema.paTela) bole che. te A bAvo (jJAnI puruSa) kevAM che enuM bole che ! A jJAnI bAvAnA kahyA pramANe rahyAne to ArapAra pahoMcAze ! A jJAnI bAvo evo che kharekhara ! praznakartA: dAdA bhagavAna cAhe so karI zake che. dAdAzrI : paNa e to bAvAnI vAta karo cho ? paNa bhagavAna rAjI hoya to ja bAvo karI zakene ? karavAnuM kAma bAvAnuM, paNa rAjI thavAnuM sthULa te caMdubhAI, e maMgaLadAsa. pachI sUkSma bhAga rahyo ane kAraNa bhAga rahyo e baMne bAvAnA ane huM zuddhAtmA. huM, bAvo, maMgaLadAsa. A ApaNuM vijJAna AkhuMya, akrama vijJAna. e bAvApadano nikAla karavAno. je bAvApada laIne AvyA chone, e bAvApadano nikAla kare eTale zuddha A thaI gayA. paNa haju caMdubhAI to joDe rahyone ? ne enjiniyare ya joDe rahyone eno samabhAve nikAla karavAno. maMgaLadAsa ne bAvo, be judA ne huM judo. ene tAre pADozI tarIke to joDe rAkhavA paDene ! nikAla to karavo paDazene ! pADozI joDe jhaghaDo ocho cAle che ?! praznakartA : samabhAve nikAla to caMdubhAIno karavAno ne ? dAdAzrI : e ja caMdubhAI ! praznakartA : eTale samabhAve nikAla bAvAno nahIM, caMdubhAIno karavAnone ? dAdAzrI : A enjinIyarane karavAno. e caMdubhAI enjiniyara ja chene ! caMdubhAI enjinIyarane karavAno, e ekalo caMdubhAI nahIM. e to e ya pAcho enjiniyara che te. samabhAva eTale mitrAcArI nahIM ane duzmanI ya nahIM. e (caMdubhAI) ApaNo duzmana nathI. e to ApaNe Ubho karelo. ApaNe Ubho karelone ? bhUla to ApaNI ja che ne ? huM bAvo ne maMgaLadAsa samajAI gayuM barobara? e tAre bAvo chene ? praznakartA H hA, dAdA. bAvAno ja nikAla karavAno che ne ! dAdAzrI : bAvo kevo che e tuM nA jANuM? bAvAno svabhAva kevo che ? jANakAra jANe. bAvo svabhAva pramANe karyA kare ne jANakAra jANe ke eNe AvuM karyuM A. praznakartA H have bAvAne zuddha karatAM rahevAnuMne ? dAdAzrI : hA, nahIM to choDe nahIMne ! mUo dAvo mAMDe. hAIkorTamAM mAMDe tyAre zuM thAya ? ApaNane AvaDe che badhuM. chUTatAMya AvaDe che ne kone ? praznakartA H rAjI thavAnuM dAdA bhagavAnane. dAdAzrI : eTale karajo eTalI bhAvanA. praznakartA : hA, dAdA. badhA prArthanA kare to bane kAma. have tikAlI bAvApada ! caMdubhAInI vAta karo. koNa vAta karaze ? (TeparekarDa) vyavasthita(ne tAbe che), bAvo nahIM. jANanAro koNa ? e huM. have vAto karo.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) baMdhAtAMya AvaDe che. baMdhAIe te ajJAnathI baMdhAIe chIe. ane emAM baMdhAIe chIe pachI phAyado nA nIkaLe eTale pAcho choDI daIe. 396 A enI joDe nikAla to karavo. e bAvAne khuza karavo paDe. kaMI sAruM khAvAnuM nA maLatuM hoyane to AkhI rAta jAge. bAvAne oLakhIe to bAvo pachI nA thaIe. praznakartA : barAbara. dAdAzrI : bAvAne sAruM khAvAnI Teva nA rAkhIe to pachI muzkelI nA paDe, pahelAM to bAvo thaIne mUA sAruM khAvAnI Teva paDe. e to Teva vadhatI jAya ulTI. have bAvAnI bahAra nIkaLIne ApaNe A 'huM'mAM AvyA ! pahoMcyA paramAtmAtA porcamAM ! pelI mAnyatA barobara phITa thaI ke pachI ? bAvAthI judA tame pyaoNra cho ane haMDreDa parasenTa pyaoNra svarUpa, bhagavAna ! have parasenTa e vadhavAnA che dhIme dhIme AjJAmAM rahyA eTale. ane garvarasa cAkhatA baMdha thayA eTale vadhavAnA. garvarasa cAkhe eTale vadhe nahIM mArka. peNe e tyAM ja rahe, ulTo mAra khAI jAya. kAraNa ke nA khAvAnI cIja khAdhI. ulTI karavAnI cIja hatI e khaI gayA ! praznakartA : dAdA tame peluM kahyuMne ke A bAvo, tame enAthI judA, haMDreDa parasenTa pyaoNra e bhagavAna. ane A maMgaLadAsa to kharA pAchAM. dAdAzrI : maMgaLadAsa to hatA. praznakartA : hA eTale cAra thayA ? dAdAzrI : nA, cAra nahIM, traNa ja thayA. trIjuM sTezana to lAMbuM sTezana che. eTale jhAMpo jarA lAMbo che. e kaMI cothuM sTezana, navuM sTezana nA kahevAya. eka sTezana hoya te ahIMthI zarU thayuM ane so vAra cheTuM ke evuM huM, bAvo, maMgaLadAsa tevuM moTuM hoya ke so mAIla cheTuM hoya. paNa zarU thayuM tyAMthI e sTezana kahevAyane ? praznakartA : hA. dAdAzrI : e jhAMpo jyAre Ave tyAre bahAra nIkaLAya. bhagavAna jhAMpA AgaLa che. praznakartA H haMa. dAdAzrI : jyAM 'e' jhAMpe aDyo, e bhagavAna thaI gayo. eTale eka kahevAya ke be kahevAya ? eka ja. ane peluM to samajavAnuM manamAM ke pyaoNra saoNlanuM sTezana AvI gayuM. pyaoNra saoNla thaI gayA. have che te lAMbuM, vadhAre che te cA pItA pItA jaIzuM. para te svatuM kSetra ! tuM game tevAM gAMDA kADhuM ke DAhyo thAya, paNa bAvo che te. meracakkara, zuM ATalo badho kUdAkUda kare ! huM bAvo ne tuM bAvIne... A zo mAMDyo khela ? have pharI paiNazo nahIM koI dahADo, AkhI jIMdagI koI avatAramAM. praznakartA : nathI paraNavuM. dAdAzrI : moha jato rahyo badho ? ane haze te ya ogaLI jaze. praznakartA : dAdA thoDo ghaNo che te kADhI Apo. dAdAzrI : nA. paNa bAvAmAM che, te ApaNe jANavAnuM ke bAvAmAM ATalo moha che. evuM mane kahI devuM. bAvAnuM khetara joyuM ? praznakartA : joyuM. 397 dAdAzrI : e khetaromAM badhuM che, e badhuM ya bAvAnuM. A khetaranI mahIM che te amuka maMgaLadAsanuM. A bIjuM badhuM bAvAnuM. ApaNuM to ApaNe
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) potAnA kSetramAM ja chIe. e khetaramAM ApaNe nathI, ApaNA potAnA khetaramAM chIe. caMdubhAI e pArakAnA kSetramAM jAya. bhaya che te emane che. bAvo koNa e samajI gayA ? 398 eka bena zuM kahetAM hatAM ? huM bena kharI, paNa ApaNe bAvA nahIMne ? e ochAM bAvA che ? evuM pUche tyAre mAre zuM kahevuM paDe ? bAvA na hoya to bAvI cho ? cho to bAvI ne, paNa ochAM trevIsa thaI jAya ? nA thaI jAya, nahIM ? bAvI trevIsa thAya nahIM ! (bAvI ne bAvIsa, gammatamAM bolyA che.) praznakartA : have dAdA, huM, bAvo ne maMgaLadAsa e traNeva, traNevanI jagyAe seTa thaI gayA. ekabIjAnI DimArkezana lAIna paDI gaI. dAdAzrI : basa, konuM khetara e ? vADa-bADa samajI lIdhuM, joI lIdhuM. aMte bAvo, ta rahe bAvI ! koI kaheze, 'huM Avo zuddhAtmA chuM, mane kazuM aDe nahIM.' e bolanAra che te bAvo. ame to zuddhAtmA ja chIe, bAvo thaIne zuddhAtmA rahetuM haze ? gUMcAIza vadhAre ! eka bhaI kahe che, huM to zuddhAtmA thayelo chuM dAdA pAse. mane kazuM aDe nahIM. pachI e vAta jANIne bolAvyA. meM kahyuM, bAvo maTI gayo haju ? e zuddhAtmA nathI thayo e ya bAvo che, paNa tuM bAvo maTI gayo ? praznakartA H nahIM. dAdAzrI : huM hau bAvo kahevAuMne ! cAra DigrI khUTatI hoya, eka khUTe to 'huM' cokhkhuM thAya nahIM. eTale e bAvo utarI gayo eTale pelo bhAi kahe che, pharI nahIM kahuM, kAraNa ke bAvo maTI gayo ? praznakartA H nahIM. dAdAzrI : eTale ahaMkAra nA caDe. ahaMkAra utAravA mATe to bAvo huM, bAvo, maMgaLadAsa maTADavAnuM che. eTale kevo suMdara rasto !! enuM pustaka lakhe to kAma thaI jAyane ? 399 praznakartA : thaI jAya, dAdA. dAdAzrI : saMsAra eTale huM bAvo ne maMgaLadAsa. huM ya bAvo kahevAuM ne tame ya bAvI kahevAo. tamAre bAvIpaNuM chUTyuM nathI ne mAre bAvApaNuM chUTyuM nathI. jyAre bAvo traNaso sATha DigrI thAya tyAre 'huM' chUTyo, chUTako thayo ! traNaso chappana hoya tyAM sudhI mAre kahevuM paDe ne, huM judo chuM. tamane nathI kaheto ? eTale bAvo ja ! e koIne kahevAnuM nahIM. loko pAchA bAvo kema ? aNasamajaNavALA loko UlTAM doSa bAMdhe che. ApaNe samajI levAnuM ApaNI jAtane ke huM bAvo chuM, chevaTe ! praznakartA : ane have bAvo che te bAvo ja thAya che, bAvI nathI thavA jatI. e bahu sarasa thaI gayuM. bAvo rahe che, bAvI nahIM. bAvI thavA jAya to prajJA kaheze 'cala, bAvo rahe' bAvI e ja strI bane chene ! bAvo che te bAvI thaI jAya eTale strIpaNuM Ave che. eTale have cAvI maLI gaI dAdA, strIone moTI, ahIMyA mULa poInTe ja pakaDavAnuM ! dAdAzrI : badhI strIo samajI gaI, A bAvo. A bAvo tamArI joDe bahu kaDaka rAkhe che. bahu kaDaka, chatAM tamane e vaDhe tyAre ame badhuM bolIe, 'A tame DosA AvAM che, Ama che tema.' e amane juduM dekhAya, e cokhkhuM dekhAya, moDhuM-boDhuM badhuM ya klIyara.... praznakartA : dAdA, badhuM bolajo paNa DosA nA bolazo. dAdAzrI : nahIM bolIe, evuM. praznakartA : nahIM bolazo, tame lAgatAM ja nathI pachI. dAdAzrI : e to gammata karuM chuM.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 AptavANI-13 (utarArdha) praznakartA : nA, evI gammata nahIM karatAM. dAdAzrI : mahAtmAonI gammata karuM, mahAtmAone Azcarya thaI jAya ke A kevuM bole che ! paNa have nahIM boluM. praznakartA : mahAtmAo to kahe che dAdA to aThThAvIsa varSanA lAge che. dAdAzrI : paNa have nahIM boluM. huM bAvo maMgaLadAsa. peluM lakhavuM hoya to ya lakhAya. saheluM, sAruM kahevAya. huM maMgaLadAsa bAvo. praznakartA : dAdA, A huM bAvo maMgaLadAsa sAruM lAge che. dAdAzrI : hA, e rUpaka. praznakartA : badhAne moDhe caDhI gayuM che, e ekjhekTa sikavansamAM che. dAdAzrI : eTale e caDhI gayuM che ne badhAne, to enuM e cAlu rAkhIe. haMa, prakhyAta thaI gayA maMgaLadAsa. nahIM to koNa pUche maMgaLadAsane ? evAM maMgaLadAsa to bahu janmyA ne marI gayA, nahIM ? sAro rasto che. keTalA dAkhalA upareya dAkhalA, dAkhalA... e samajaNa, geDa paDI jAya evuM. tamane samajAI gayuM, nahIM ? bAvo koNa ne bAvI koNa ? ne.. praznakartA : hA, hI. dAdAzrI : amathAM gAMDAM kADhe bAvo varSothI. e sukhamAM che ke nahIM ? praznakartA : hA dAdA, have niraMtara sukhamAM ! jIvata bate sugaMdhImaya ! dAdAzrI : A bAvo koNa ? saMsAramAM Ama kare, tema kare, bAbAne mAre - bAbAne Thoke, e badhuM bAvo ane huM koNa ? zuddhAtmA. eTale A huM, bAvo, maMgaLadAsa pelAmAMthI bAvAmAMthI nIkaLavAnuM che ApaNe. nAma bhale rahyuM. eTale amAre aMbAlAla rahyuM nAma, ame bAvAmAMthI nIkaLI gayA ane thoDuM bAvApaNuM rahyuM che te A khaTapaTa karyA karIe. zA hAru khaTapaTa ? tyAre kahe, huM je sukha bhogavuM chuM, evuM sukha tamane ho. bAvAe sukha mAnelAM te have cAkhavAM paDatAM nathIne ? praznakartA : nA. 401 dAdAzrI : jyAM sudhI bAvA hatA tyAM sudhI cAkhyuM. paNa have to bAvA maTI gayAMne ! bahu sArA mANasa, besTa mANasa. sukha cAkhavAnI bhAvanA thAyane bAvAne, ene kahIe, 'tame bAvA, paNa mAre huM ne tuM be judAM, sahiyArAM nahIM. have mArAthI kema vacce hAtha ghalAya ? tame tamAre prayatna karo' kahIye ! bAvA thaIne cAkhyuM e juduM, gayuM. paNa have ? have jIvana evuM sarasa kADhavAnuM, hamaNe bAvo je che ApaNI joDe tene kahI devAnuM ke 'jIvana evuM kADho ke Ama agarabattI jevuM'. agarabattI jIvana kADhe che, zuM ene dhaMdho ? pote baLIne bIjAne sukha ApavuM. eTale enI jIMdagI nakAmI nA gaI. sArI cokhkhI gaI. agarabattI jevuM, e samajAvavuM. ane agarabattI jevuM thAya evuM che. mAla evo badho ne sugaMdhIvALA mANaso hoya. have thaI khAtrI muktitI ! AnA sAMdhA maLe che ke nahIM maLatA ? praznakartA : sAMdhA maLe che. dAdAzrI : jene tALo kahIe che ApaNe. praznakartA H tALo maLe che. lIMka jaDe. badhI lIMko bese che. dAdAzrI : besI ja jAya. enuM nAma jJAna kahevAya. dasa jagyAe bese ne bIjuM cAra jagyAe kAcuM paDe e jJAna nA kahevAya. pachI nA samajaNa paDe,
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 AptavANI-13 (utarArdha) enI vAta judI che. paNa samajaNa paDe to kAmanuMne ? koI avatAramAM je jJAna nathI maLyuM te maLyuM ane emanuM rAge paDI gayuM. enA dAkhalA-dalIla sAthe, huM koNa ? bAvo koNa ? ne maMgaLadAsa koNa ? bAvAne joyo, maMgaLadAsaneya joyo. have ApaNe ApaNI jAtamAM AvyA. keTalA varSe ! jo e 'huM'mAM AvI jAya to akrama vijJAnano dhyeya pUro paDe ! tamane samajAyuMne barobara ? have ApaNe ApaNAmAM rahevuM, 'huM'mAM rahevuM. bAvo to hatA ja. bahu dahADA emAM rahyA. vagovAyA, paiNyA, pastAyA hau, nA pastAyA koI ? praznakartA : AmAM rileTivamAM to bharapaTa DUbelA hatA. dAdAzrI : bha25Ta eTale DUbelA hatA teya Dabala DUbADavAnuM hoya to ya majA Ave evuM hatuM. haju hamaNe ja badalAyuMne ? praznakartA : mArga maLyo che, eTale have nIkaLI javAze evI khAtrI che aMdara. dAdAzrI : e khAtrI thaI ! dhanabhAgya che ! A vAta samajI gayone, tenuM to kalyANa thaI gayuM. have bahAra koI jJAnI thayA hoya ne to e manamAM jANatA hoya ke huM jJAnI chuM. te rAte hau e kephamAM sUI jAya. darekano kepha caDe. te rAtre hau ghenamAM sUI jAya. emAM e kharekhara chevaTe pastAya. A to bAvo che, bAvo ! temAM tuM kamAyo zuM ? tuM judo che, tuM to zuddhAtmA che. 'bAvo' zuddha to 'huM' zuddha ! riyala mATe tamAre kazuM karavAnuM nahIM. A ATaluM che te caMdubhAI kare ane rileTiva zuddha thatuM jAya. rileTiva zuddha thatuM jAya, eTale 'bAvAjI' zuddha thatA jAya. atyAre e 'bAvAjI' saMpUrNa zuddha nA kahevAya. 'bAvAjI' saMpUrNa huM, bAvo, maMgaLadAsa zuddha thaI raheze tyAre 'huM' zuddha thaze, kamplITa zuddha. 'huM' paNa bhagavAna ! atyAre 'huM' jJAna svarUpa, pachI 'huM' vijJAna svarUpa pragaTa thaze ! eTale tamAre A evuM ja beThuM che. A bAvo zuddha thato jAya che ane jyAre te 'huM' e zuddha, e cokhkhuM thaI gayuM, ane to e 'huM' thaI gayo kampliTa ! praznakartA : pachI 'huM' vijJAna svarUpa thatuM jAya. dAdAzrI : jyAM sudhI bole che, tyAM sudhI jJAna svarUpa che. praznakartA : haMsa. 'huM' bole che tyAM sudhI jJAna. 'huM' sAMbhaLyA kare ane jJAna bolyA kare. 403 dAdAzrI : jJAneya pachI bolavAnuM baMdha thaI jAya, e vijJAna. vijJAna pachI avAja-bavAja nA hoya, pUrNAhuti, pUrNa dazA ! praznakartA : eTale traNaso sATha DigrI kahe che te vijJAna svarUpa ! dAdAzrI : hA. e thrI sIksTI(traNaso sATha) thayA pachI bola, zabda nA hoya. praznakartA : eTale jJAna bole che ane 'huM' sAMbhaLyA kare, tema DigrIo vadhatI jAya. dAdAzrI : vadhatI jAya. zabdo che tyAM sudhI ame bAvA chIe. paNa zabda judo che, A rileTiva che ane riyalamAM zuddha, vijJAna che. ame be bAju chIe. eka vijJAna svarUpa che ane bAvA svarUpe che e jJAna svarUpa che. jJAna rileTiva che ane peluM vijJAna riyala che. A amAruM rileTiva baMdha thayuM ke peluM pUruM thaI gayuM. rileTiva ekAda-be avatAramAM baMdha thaI jAya. eTale peluM pUruM thaI jAya. eTale 'ame' vijJAna ja chIe. paNa atyAre jJAna svarUpa chIe, bAvAjI. huM, bAvo ne maMgaLadAsa. praznakartA : 'huM' bAvA svarUpe hoya che ja ?
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 405 dAdAzrI : nA 'huM maMgaLadAsa chuM' mAne che e bAvo svarUpe che. samaja paDIne ! e rIte che ! praznakartA to evuM A vyavahAramAM thayuM evuM A riyalamAM kevI rIte hoya che ? praznakartA eTale maMgaLadAsa to bAjumAM ja rahI jAya che. dAdAzrI : hA, maMgaLadAsa to kazuM pheraphAra ja nA thAya. nAmadhArI che. praznakartA : haMa. nAmadhArI che. ane bAvAnI samajaNa vadhatI jAya. dAdAzrI : vadhatI jAya, kAyama A badhA mahAtmAo bAvA kahevAya. kAraNa ke potAnuM nAma rileTivane svIkAratA nathI ne riyalamAM bAvo che, kaheze. praznakartA : acchA, rileTiva chUTyo ane bAvA svarUpa thayuM ane e bAvA svarUpa vadhatuM vadhatuM riyala thAya che ? dAdAzrI : riyala thaI jAya che. potAne samajAtuM jAya dhIme dhIme. maMgaLadAsanuM pada chUTya ja che. have '' ne bAvo rahyAM. dAdAzrI : "huM" e riyala che. e to chelluM jJAna. zabda bolavo tyAM chelluM jJAna. e bola nA bolavuM e vijJAna. eTale rileTivamAM 'huMnuM jJAna chellAmAM chelluM jJAna che ane maMgaLadAsa e kampliTa rileTiva che. maMgaLadAsa to kAyamano che ja ane bAvo vadhato jAya che. praznakartA: bAvo vadhato jAya paNa 'huM to enuM e ja rahe che ne? dAdAzrI : "to enuM e ja rahe. praznakartA: ane "" pachI tyAre vijJAna svarUpa kahevAya ke jyAre phUla jJAna thayuM. bAvo phUla thAya tyAre. dAdAzrI : "huM che te jJAna svarUpa, navvANuM che tyAM sudhI ane peluM so thayuM ke e vijJAna. praznakartA: 'huM' vijJAna svarUpa thaI gayo. dAdAzrI : bole che tyAM sudhI 'huM bAvo. praznakartA : paNa eTale jyAM sudhI bola cAlu ja rahyA karaze tyAM sudhI 'huM vijJAna svarUpa nathI thatuM? dAdAzrI : tyAM sudhI 'huM jJAna svarUpa chuM. paNa riyalI vijJAna svarUpa chuM. praznakartA: have jJAna svarUpa to ene kahevAya ke jyAre bolAyA karatuM hoya eTale ke vANI nIkaLyA karatI hoya tyAre huM kyAM che ? dAdAzrI : tyAM sudhI huM e bAvAjI svarUpe che. praznakartA: have "huM" ne bAvo, to huM bAvAne jJAna vadhAravAmAM helpa kare, evuM bane che ? dAdAzrI : nA. (kevaLajJAna svarUpa AtmA kevaLa prakAzaka ja che.) praznakartA : to bAvAnuM jJAna kevI rIte vadhe che ? dAdAzrI : jema jema karma chUTatA jAya tema. phAIla no nikAla thato jAya. ane te koNa nikAla kare che ? vyavasthita. praznakartA: vyavasthita nikAla kare, barobara. eTale enA TAIme badhuM bheguM thAya tyAre nikAla thayA kare. dAdAzrI : IphekTano nikAla thato ja rahyo che. kojhIjha utpanna thatAM "huM" ne "bAvo' traNaso sAThe eka ! huM ema pUchuM ke koNa bolyuM ? to e kahe che, nIru bolI. pachI
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 407 dAdAzrI : e je rileTIva hato te ja. praznakartA H rileTIva caMdubhAI che, e basso be DigrIe che ane riyala huM chuM, e traNaso sATha DigrI e che evI mArI samaja che. dAdAzrI : paNa e vAta sAcI ja che ! praznakartA to traNaso traNa DigrI e koNa che ? dAdAzrI : e che ke jene, atyAre mAnyatAmAM to traNaso sATha DigrI ja chuM huM, paNa vartanamAM che te traNaso traNa DigrI che. praznakartA : barAbara haMa. vartanamAM traNaso traNa DigrI che. enA parathI judApaNAnuM jJAna thaI gayuM emane ane pachI che te nIrubena pratikramaNa kare. evI rIte pachI tamAre che te mane kahevuM ke A caMdubhAI bolyA. eTale ApaNuM jJAna hAjara rahyuM kahevAya. ahIM evuM ja bolavAno rivAja che. ene 'bAvAjI' ApaNe kahIe chIe. huM, bAvo ne maMgaLadAsa ! maMgaLadAsa amuka hada sudhI, pachI AgaLa che te bAvo che. praznakartA amuka hada sudhI huM ? dAdAzrI : nA, e che traNasone chappane A bAvo, sattAvana, aThThAvana, ogaNasATha, te ogaNasATha sudhI bAvo gaNAya. sAITha thayo eTale 'huM' thaI gayo. eTale 'huM to 'zuddhAtmA" ja chuM, paNa A ya "huM" thaI gayo. beu traNaso sATha thayA ane tyAM sudhI bAvo. bAya rileTIva hI ijha inasAIDa Tu haMDreDa. ahIM lakho (dAdAzrI lakhAve che), bAya rileTIva vyu poInTa eTale caMdubhAI. bAya riyala hI ijha oNna zrI haMDreDa zrI. DigrI kotI, keTalI ? praznakartA : Ape kahyuM ke caMdubhAI basso DigrIe ane riyalamAM traNaso traNa DigrI che. to riyalamAM traNaso sATha DigrIe che evuM nA kahevAya, dAdA ? dAdAzrI : riyalamAM to traNaso sATha DigrI ja che. praznakartA: to traNaso traNa DigrIe koNa AvyuM che? dAdAzrI : e je riyala thavA mAge che te. riyala, e meM kahyuM che ke kharekhara tame mULa svarUpe (zuddhAtmA) riyala cho. eTale have tame (bAvo) riyala thavA mAgo cho. have kharekhara riyala ja thavuM che. praznakartA : paNa koNa, dAdA ? caMdubhAI to caMdubhAI che. dAdAzrI : haMa. praznakartA : paNa dAdA, konuM vartana ? caMdubhAInuM ke.. dAdAzrI : jene vartana vadhatuM AvyuM te ja e. praznakartA : te caMdubhAI ke koNa ? dAdAzrI : caMdubhAI hato te, kharekhara caMdubhAI na hato paNa 'huM caMdubhAI chuM' eya sAcI vAta che ne AgaLa vadhato gayo tema sAcI vAta che. praznakartA: eTale eno artha ema kahevAya ke caMdubhAI traNaso traNa DigrIe Ave che ke caMdubhAI baso be DigrIe ja che? dAdAzrI : mULa caMdubhAI amuka jagyAe, enI e ja jagyA para hato tyAMnI tyAM ja. ane pachI che te A Avyo. te caMdubhAI ATalAM ATalAM kharcA karIne Avelo che. eTale e mULa caMdubhAI hoya A. kharca karelo caMdubhAI (bAvo). praznakartA eTale zuM, dAdA ? kharca karelo caMdubhAI eTale zuM? dAdAzrI : e vAta tamAruM breIna pahoMce nahIM eTale A meM tamane
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 AptavANI-13 (utarArdha) lakhAvyuM e ja bhUla karI. e jo samajaNa paDI jAya to A to bahu suMdara vAta che. eTale tamAre ema ja kahevuM ke A traNaso traNa DigrI nahIM, huM to A hato. praznakartA : eTale jene samaja paDI ke huM A caMdubhAI nathI ane huM A zuddhAtmA ja chuM, e jene samaja paDI e traNaso traNa DigrI sudhI AgaLa Avyo, basso be DigrIthI. dAdAzrI : hA, chuM paNa thayo nathI haju. have thavAno eNe prayatna zarU karyo. zuM zuM aDacaNo che e aDacaNo tamane kahI. e aDacaNo dUra karatAM gayA ne AgaLa vadhatA gayA. praznakartA : eTale Ape je rUpaka ApyuM huM, bAvo ne maMgaLadAsa. to emAM bAvo traNaso traNa DigrI sudhI Avyo. dAdAzrI : hA. bAvo traNaso traNa DigrI sudhI Avyo che, e ja bAvo jyAre traNaso ogaNasAiTha thaze tyAM sudhI bAvo ane traNaso sATha thayo eTale zuddhAtmA ! praznakartA: samaja paDI gaI have. eTale maMgaLadAsa to basso be DigrI upara ja che. e to je lAvyo che e thayA karavAnuM che enuM. dAdAzrI : caMdubhAIne rileTiva zuM ApyuM hatuM ? praznakartA : basso be DigrI. dAdAzrI : e basso be DigrI upara ja che, caMdubhAI to. pachI DigrI vadhatI gaI e bAvo gaNAvA mAMDyo. basso traNa DigrI thayA eTale bAvo. e bAvo thato thato thato thato traNaso ogaNasATha DigrIe Avaze, tyAM sudhI bAvo ane traNaso sATha DigrI eTale kampliTa. praznakartA eTale enA darzanamAM jema jema pheraphAra thato gayo ema DigrI vadhatI gaI. enI eka pachI eka enI DigrI vadhatI gaI... huM, bAvo, maMgaLadAsa 409 dAdAzrI : eno e ja bAvo. basso traNe ja bAvo kahevAto hato ane traNaso ogaNasATha upareya bAvo kahevAya. praznakartA: hA. eTale traNaso traNa DigrI upara Avyo eTale bAvAnuM darzana vadhatuM gayuM. dAdAzrI : hA. te mahIM bAvo e tamane juduM pADyuM. ane mahIM e eno e ja pote caMdubhAI gaNAto hato, eno e ja pote have pAcho AvI rahyo che. pote bAvo thato gayo pahelo ane bAvo thaIne pachI AgaLa Avato rahyo. e 'A bAvo' evuM meM nAma ApyuM che ethI jo samajaNa paDe to bahu uttama vastu. kyAM sudhI bAvo ne kyAM sudhI maMgaLadAsa ne e badhuM. praznakartA ane jyAMthI janmyo tyAMthI maMgaLadAsa. basso be DigrI para janmyo to basso be DigrI para maMgaLadAsa. dAdAzrI : maMgaLadAsa to koNa che phakta ? jeTalo phIjhIkala bhAga che. eTalo ja, janmyo tyArathI nahIM. phIjhIkala che e badhuM ya ! praznakartA : eTale evuM maMgaLadAsa nAno, pachI juvAna thayo, pachI gharaDo thayo e phIjhIkala bhAga ja. zarIra ! dAdAzrI : zarIra juvAna thAya che e badhuM mULa che te phIjhIkala, phIjhIkala bhAga rahe che e to caMdubhAIno, caMdubhAI e ja, paNa bAvo che te dhIme dhIme vadhato jAya che. praznakartA : Ape jJAna ApyuM tyArathI bAvo jabhyo. tyAM sudhI to caMdubhAI ja hato. dAdAzrI : hA. nahIM to tyAM sudhI caMdubhAI ja hato. pachI bAvo thavA mAMDyo. jema mANasa hoya brAhmaNa ane paraNavAnuM trIsa-cAlIsa varSa sudhI kazuM ThekANuM nA paDe ane koI jagyAe maMdiranA mahaMta tarIke rAkhyo ane bAvAjI kahevAya tyArathI bAvo thayo. eTale tame caMdubhAI ja hatA. huM bhego
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 41 1 uMmare tyAre Apa kyAM hatA ? dAdAzrI : jJAna pahelAM bAya rileTiva vyu poInTa amArI Tu siphTI phAIva DigrI hatI. rileTivamAM Tu sisTI phAIva DigrI hatI ane 'niyara riyala' thrI phorTI phAIva hatI. thayo. meM kahyuM tamane, tame zuddhAtmA cho. tyArathI e bAvA thayA. loko pelA maMdiranA bAvA thAya ne ApaNe AmAM bAvA thayA. praznakartA : barobara. basa have bAvAne kahyuM rAkhavAnuM, tuM zuddhAtmA che, tuM zuddhAtmA che. bAvAne e ja raTaNa kare rAkhavAnuM. eTale dhIme dhIme traNaso sAThe e pahoMcI jaze bAvo. dAdAzrI : nA, evuM raTaNa rAkhavAnI jarUra nahIM. ApaNe 'huM zuddhAtmA chuM' ja bolavuM. jyAre zuddhAtmA vartanamAM Avaze tyAre bAvApaNuM chuTI jaze. ane jyAM sudhI e vartanamAM nathI AvyuM mATe bAvA chIe. zraddhAmAM 'huM zuddhAtmA chuM', vartanamAM nathI mATe bAvo che. e vartana ekjhakTa thaI jaze eTale pAchuM zraddhA-baddhA badhuM ekkekTamAM. praznakartA : karekTa. hA, vartanamAM huM bAvA svarUpa che, zraddhAmAM huM zuddhAtmA chuM. dAdAzrI : avaLI samajathI badhuM UMdhuM thaI jAya. praznakartA: bAya riyala vyu poInTa vI Ara oNla eTa zrI haMDreDa enDa sIsTa ? riyala vyu poInTathI ApaNe badhAMya traNaso sATha DigrIe chIe? dAdAzrI : yasa, yasa. baTa niyaralI riyala. praznakartA: eNbsolyuTa? dAdAzrI : eNbsolyuTa ijha dhI riyala. AI ema phora DigrI niyara (Tu) eNbsolyuTijhama, zrI haMDreDa phiphaTI siksa DigrI. riyala ijha karekTa, riyala zrI haMDreDa siksaTI enDa AI ema (eTa) zrI phiphaTI siksa DigrI. | riyala zrI haMDreDa sIsTrI DigrI hoya paNa atyAre "e" tyAM sudhI AvyA che. A have najIkamAM che eTale jaNAvIe chIe ke zuM DigrI para chIe. have thoDA vakhata pachI riyala thavAnA ja che. A iphekTa rahelI che. bAkI riyalI che te kojhamAM to A thaI ja gayelA che. riyalI thaI gayelA che. A rileTiva amAruM AvyuM che. praznakartA : Apane zrI phiphaTI siksa DigrI sudhI pahoMcavAmAM sauthI moTAmAM moTI kaI aTakaNa hatI ke kaI vikanesa hatI ? dAdAzrI : Igo, Igoijhama, 'huM kaMIka chuM' evuM ! traNaso traNa DigrI AvyA hoyane e bAvo. bAvo ahIMthI hato. paheluM keTaluM hatuM, caMdubhAI hatuM tyAre ? praznakartA : baso be DigrI, tame bahu sarasa zabda samajAvavA mATe kahelo ke baso be DigrI caMdubhAInI, traNasone sATha zuddhAtmAnA eTale riyalanA ane traNasone traNa DigrI konI ? to kahe ke niyara riyala. ema kahyuM. dAdAzrI : niyara riyala. pachI eka pagathiyA hoya ke daza pagathiyAM hoya paNa niyara riyala. e duniyAdArIno dAkhalo AmAM tamane samajAvavA mATe kahyuM. eTale tame caMdubhAI hatA ane DaoNkTara hatA, tyAM sudhI caMdubhAI DaoNkTara chuM huM. praznakartA : barAbara. dAdAzrI : paNa pachI meM kahyuM ke nA, caMdubhAI DaoNkTara kharA paNa bAya boDI ne e badhAthI, phIjhikalamAM. have tame zuddhAtmA cho. tyAre 'tamane' dhIsa, 'niyara riyala' ijha zrI haMDreDa phiphaTI siksa. praznakartA: yA, yA. baTa vena hI vojha eIja phorTI nAIna, vera vojha hI ? have Apane pacAsa varSe jJAna thayuM eTale tame zrI phiphaTI siksa DigrIe pahoMcI gayA. paNa jyAre jJAna nahotuM thayuM ogaNapacAsa varSanI
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 413 zuddhAtmA ne 'huM caMdubhAIne AvuM pada. tamane e khyAla AvavA mAMDyo eTale meM kahyuM ke nA, zuddhAtmA thayA nathI, thaI rahyA cho. e vacaluM sTeja bAvAnuM ApyuM. praznakartA : barAbara. vacaluM sTeja bAvAnuM ApyuM. hA, samaja paDI. tyArathI DresavALo bAvo ! dAdAzrI : jayAM sudhI e zabda che tyAM sudhI bAvAjI. 'huM zuddhAtmA chuM tyAM sudhI bAvAjI, 'huM jJAnI chuM tyAM sudhI bAvAjI, traNaso chappana DigrI hoya te bAvAjI, traNaso ogaNasATha DigrIe ya bAvAjI. ane huM eTale huM pUro samajyo nahIM mane lAge che ? zuM bAvAno artha ? praznakartA : traNaso sAMTha DigrIe kampliTa ane traNaso ogaNasATha sudhI bAvo. traNaso chappana DigrIe bAvo. dAdAzrI : traNaso sAMTha DigrI zabda e bAvo ane zabda vagaranuM e selpha. koI kahe che, huM traNaso sAMTha DigrI chuM te bAvo. zabda nathI, avAja nathI tyAM pachI bAvo nathI, e mULa che. bhogavavAM paDaze, evuM jANyuM tyArathI ja e bAvo thaI gayo. paNa bAvAne ekjhakTa Dresa nahIM. ekjhakTa Dresa to, 'huM zuddhAtmA chuM' evuM bhAna thAya tyArathI e ejhekTa DresamAM Avyo. kharekhara bAvo ahIMthI kahevAya, pelo bAvo to gaNAya ja. ane maMgaLadAsa chuM, viliyama chuM, sulemAna chuM, e badhA maMgaLadAsa, kAraNa ke e pote (mAneluM huM) zuM jANe ke bhagavAna kare che ane huM to sulemAna chuM. praznakartA dehAdhyAsa mane varte che, enAthI chUTavuM che evuM ene bhAna thayuM tyArathI e bAvo. dAdAzrI : dehAdhyAsa zabda bhAne ya nathI. praznakartA ? to e bAvo nA kahevAya ? dAdAzrI : e ja bAvo. bAvAnI zarUAta kahevAya. dehAdhyAsa bhAna thAya, e to pachI moTo, moTo bAvo, rophavALo, paNa te kapaDAMvALo bAvo nahIM, asala bAvo nahIM. asala bAvo jyAre A jJAna prApta thAya tyArathI asala bAvo. praznakartA: DresavALo bAvo ? dAdAzrI : DresavALo, phUla Dresa. loka tyAre koI vakhANe tyAre evuM kahe ke, nA bhaI, bAvAjI AvyA. pelo bAvo kahe ke nA ya kahe. e enA gharano bAvo. amAro bAvo jado che. A majurano ya bAvo kahevAya. ahIMno majUra inDiyAno te bAvo. kAraNa ke e jANe, mArI strI, nahIM jANe kayA avatAranI varavI che, kayA avatAranuM vera bAMdhyuM che, herAna-herAna karI nAkhyo mane. haju bhUlAyuM nathI gayA avatAranuM. maMgaLadAsane, bAvAne, badhAne je jANe te 'huM'. traNaso sATha DigrIno jJAnI che, te "huM kahuM chuM. paNa 'jJAnI" e "huM nathI. praznakartA : bAvo te huM nahIM ? praznakartA: eTale potAnuM 'huM zuddhAtmA chuM" bhAna thayA pachI bAvo kahevAya ke tyAra pahelAM paNa ? dAdAzrI : badhethI ja bAvo, tyAra pahelAMthI.. praznakartA : tyAra pahelAMthI ja ? punarjanma samaje tyArathI ? dAdAzrI : 'huM kartA chuM' evuM bhAna thayA pachI, 'huM karuM chuM ane huM bhogavuM chuM" mArA karmo, tyArathI bAvo. praznakartA : Ape eka vAra kaheluM ke bAvAno janma ame jJAna ApIe chIe tyAra pachI ja thAya che. tyAM sudhI bAvo nathI hoto. dAdAzrI : nA, bAvAno janma to, 'huM kartA chuM ane mAre mArAM karma
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 415 dAdAzrI : nA, 'jJAnI' eya 'huM nahIM. paNa 'huM badhAne jANuM chuM. traNaso sATha DigrIno 'jJAnI' che, tene paNa jANuM chuM. praznakartA : evuM koNa kahe che ? "huM ? dAdAzrI : "huM' kahe che. praznakartA : ane bAvo ? dAdAzrI : "traNaso sATha DigrIno jJAnI chuM" ema bole che te. praznakartA : traNaso sATha DigrI bole che ? dAdAzrI : ame nathI kahetA, 'bAvo' thaIne, huM traNaso chappana DigrIno jJAnI chuM ? praznakartA huM traNaso ogaNasATha DigrIno jJAnI chuM, evuM bole che te bAvo. praznakartA kyAre Ave dAdA ? e pada kyAre Ave ? dAdAzrI : traNaso sATha DigrI thAya tyAre. maMgaLadAsa' para zI asara ? praznakartA : A bAvo traNaso pistALIsanI upara jAya to maMgaLadAsamAM zuM pheraphAra thAya ? dAdAzrI : maMgaLadAsamAM pheraphAra kaMI nA thAya. e to enI prakRtimAM ja hoya. pheraphAra thayA kare che bAvo ja. 'huM phakta joyA kare. praznakartA: A bAvo e kayA AdhAre pheraphAra thAya che ? dAdAzrI : iphekTanA AdhAre. praznakartA : maMgaLadAsanI iphekTane AdhAre ? bAvAne pherave che koNa ? eTale ke jJAna ke bahAranI asaro ? bAvo kayA AdhAre pheraphAra thAya che ? dAdAzrI : iphekTanA AdhAre. (jJAne karIne jeTalI IphekTa bhogavAI gaI teTalo bAvo AgaLa vadhe. ema samajavuM) praznakartA H iphekTa maMgaLadAsanI ? dAdAzrI : vaLI maMgaLadAsanI iphekTa hotI haze ? praznakartA : to ? dAdAzrI : te bAvo. praznakartA : ene jANe che te ja. dAdAzrI : te mULa. praznakartA : mULa e 'huM kIdhuM. dAdAzrI : mULa e "'. jyAM zabda pahoMce nahIM tyAM 'huM chatAM badhuM emAMthI udbhava thAya che. tane bAvo dekhAya che ne ? bAvo UDIne e mULa joDe abheda thaI jAya. eTale pachI A bAvo UDI gayo ! bAvo ane huM, benI vacce je paDa che e paDa nIkaLI jAya eTale huM thaI gayo. praznakartA : e zuM paDe che? dAdAzrI : je ene bhogave enI. maMgaLadAsa enI potAnI bhogave. bAvo enI bhogave. praznakartA: e traNaso pistALIsamAMthI traNaso chetAlIsa Ave, traNaso suDatAlIsa Ave, e kyA AdhAre Ave che ? dAdAzrI : e jeTaluM (jJAne karIne) bhogavAI gayuM eTaluM AmAM Avyo eTale 'huM'mAM Avyo eTalo vadhyo. dAdAzrI : e ja paDa peluM mULanI coMTa che phakta, daraasala coMTa. e coMTa nIkaLI gaI eTale UDI gayuM. e padane AvatAM vAre ya nA lAge.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 417 ja nahIM bAvo. nIce paDI jAya kharo paNa caDhe nahIM. praznakartA : A prajJA ene caDhAvI de che ? dAdAzrI : prajJAne lIdhe upara caDhato jAya. ane prajJAnI gerahAjarImAM paDI jAya. jAgRti gaI ke nIce paDyo. huM boluM chuM te kAma lAgaze ke ? praznakartA : hA, dAdA. vAta to bahu spaSTa che ekadama. kliyara samajAya evI che. have AmAM maMgaLadAsanI iphekTa je Ave e bAvAne enI asara keTalI paDe che ema ? dAdAzrI : maMgaLadAsa pote potAnI IphekTa bhogave ane potAnI nA hoya bAvAnI IphekTa hoya to bAvo bhogave. praznakartA athavA bAvAnI iphekTa maMgaLadAsa para Ave ? praznakartA: bAvo "" mAM jAya che ? dAdAzrI : tyAre bIjuM koNa jAya ? e traNaso chappanavALo bAvo vadhato vadhato traNaso sAiTha thaze. ogaNasAiTha tyAM sudhI bAvo ane sAITha thayo to e pote ! praznakartA ane huM tyAre hato ja, rahe ja che? "huM" dareka vakhate hato ane rahe ja che ? dAdAzrI : 'to hoya ja ne ! praznakartA H to A "huM" bAvAne kaMI samajaNa pADe evuM bane che? dAdAzrI : bane ne ! (ahIM "" prajJA svarUpe kAma kare che tema samajavuM.) praznakartA : ane e samajaNathI bAvo 'huM' pAse Ave evuM bane che ? dAdAzrI : hA, e samajaNathI ja Avene, bIjuM zuM ?' praznakartA eTale e zuM che badhuM? eTale bAvAne pragati mAMDavI hoya to zuM hoya che vacce ? dAdAzrI : bIjI zI pragati mAMDavAnI ? A 'huM kahe eTaluM ja. 'huM'ne zabda nA hoya. praznakartA: 'huM'ne zabda nA hoya ? to e kaI rIte samajaNa pADe che ene ? dAdAzrI : e to pelI zakti kharIne, prajJAzakti, e 'huM'no bhAga, pyora ja che. praznakartA : barobara. dAdAzrI : iphekTa to sAmasAme Ave-jAya kharI, paNa enI potAnI eTale potAnI ja. maMgaLadAsa che te tArI icchA hoya to pheraphAra nA thAya. bAvAnI icchA hoya ke maMgaLadAsamAM AvuM pheraphAra thAya to pheraphAra nA thAya ane maMgaLadAsanI icchA hoya to ya A bAvo pheraphAra nA thAya. praznakartA : ghaNI vakhate dAdA evuM bane che ke ApaNe eka samajaNa pramANe cAlatA hoIe, have e samajaNa to bAvAnI hoya ke bhaI, A paMkho nA khAvo joIe, paNa pachI amuka saMjogomAM pAchI enI bilipha phare, ke nA, paMkho khAya to bahu sAruM. eTale pachI enI bilipha evI phare. eTale pachI pAchuM A prakRtine paMkho sAro lAge. dAdAzrI : pachI ? praznakartA: eTale A je prakRti baMdhAya che ane prakRti iphekTamAM Ave che, enI pAchaLa jJAna bAvAne je prApta thayuM che e kAraNabhUta hoya che ? dAdAzrI : bAvAthI ja prakRti baMdhAya che. bAvo ja prakRti bAMdhe che. prakRti, prakRtine bAMdhatI nathI. pahelAM bAvAe bAMdhelI hatI. te e thoDo dAdAzrI : paNa enI saMjJAthI e thaI jAya, zabda nA hoya. enI hAjarIthI A badhuM cAle che. e nA hoya to nA cAle A badhuM. UMce caDhe
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 AptavANI-13 (utarArdha) huM, bAvo, maMgaLadAsa 419 bhAga prakRti thaI gayo ane bIjuM bAvAnI pAse rahyo. jJAnathI, je jJAnanAM saMjogo maLe, tenAthI censebala thAya e bAvA pAse rahe. ane je cenkebala nA thAya e prakRtimAM rahyA. praznakartA : ekkekTa che evuM ! have bAvA pAsenuM jJAna cenkebala che ? dAdAzrI : jJAna haMmezAM cenjabala ja hoya. bAvA pAse nahIM to game tenI pAse. jJAna eTale ajJAna ane ajJAna e eka prakAranuM jJAna che. chevaTe badhuM jJAnamAM ja samAya che. ajJAna-jJAna, ardhadagdha jJAna, ardhadagdha ajJAna. badhuM jJAnamAM ja jAya ane jJAna ja badhuM pheraphAra kare, ane pyora jJAna e to bhagavAna ja che. ane bIje badhe nIcenuM che te bheda paDyA, A bAvo, jJAna e ya bAvAnuM, ajJAna e ya bAvAnuM. kaI DigrIe, jJAtI pada - bhagavAna pada ? praznakartA : eTale A bAju bAvo traNaso pistALIsa ke traNaso pacAsa hoya ane A bAju 'huM traNaso sAMTha hoya evuM bane eTa e TAIma banI zake che ? dAdAzrI : hoyane ! e ja amAruM che. praznakartA : eTale bAvo traNaso chappane che. dAdAzrI : bAvo traNaso chappana DigrIe che. praznakartA : ane tame traNasone sAIThe. dAdAzrI : "' traNaso sAiTha upara ane tIrthaMkaranuM beu traNaso sAiTha. praznakartA : kevaLIonuM ya beu traNaso sAiTha. dAdAzrI : kevaLIonuM beu traNasone sAITha hoya ke nA paNa hoya, paNa tIrthaMkarane to beu traNaso sAiTha. bheda, traNaso sATha te traNaso chappata DigrIto ! praznakartA : tIrthakaronI traNasone sAMTha DigrI ane ApanI traNaso chappana DigrInI, te bheda samajAvazo. ame jJAnI. jJAnIne zuM hoya ? jJAnI kema kahevAya ? eMsI TakA, nevuM TakA, paMcANuM, navvANuM TakA sudhI jJAnI ane so Take pote. praznakartA: tame kahyuM ne ke traNasone ogaNasATha sudhI bAvo ane traNaso sATha thaI jAya eTale bAvo khalAsa. dAdAzrI : pachI to bhagavAna thayo ! e traNasone ogaNasATha sudhI jJAnI. eTale traNasone pistALIsathI upara lagabhaga traNaso ogaNasAITha sudhI e jJAnI kahevAya. paNa bAvAmAM ja jAya badhAya. badhA sTezano ame joyelA. tamAre badhA sTezano jovA paDaze. huM kevaLajJAna svarUpa evo zuddhAtmA chuM. amAre dAdA bhagavAnanAM darzana karavAM che (arIsAmAM joIne bole che). A dehadhArI dekhAya te dAdA bhagavAna ! evuM che ne, traNaso paMcAvana DigrI thAya tyArathI, te traNaso sATha DigrI sudhI badhA bhagavAna ja kahevAya ! dAdAzrI : traNaso sAMThavALA che te AvuM bole nahIM, ThaMDo tamane mokSa ApuM. ane jo huM to khaTapaTa karuM chuMne ! heMDo mokSa ApuM. ohoho, moTA mokSa ApavAvALA AvyA ! saMDAsa nahIM thatuM tyAre julAba levo paDe che ! moTA mokSa ApavAvALA AvyA ! A to evuM chene e kazuM bole nahIM, e vItarAga, ane ame khaTapaTiyA vItarAga. e khaTapaTa kare che te zA hAru? zuM peTamAM dukhe che te khaTapaTa karo cho ? praznakartA : bIjAnA mATe. dAdAzrI : manamAM ema bhAva che ke jevuM huM sukha pAmyo evuM badhA
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) pAmo. bIjuM kaMI joItuM nathI, duniyAmAM koI cIja joItI nathI. paNa eya bhAva chene ! bhAva che tyAM sudhI e DigrI ochI. kaMI paNa bhAva che tyAM sudhI vItarAga saMpUrNa nahIM. eTale cAra DigrI amArI ochI che. ane pelA to kazuM bole nahIM. UMdhAmAM UMdhuM thatuM hoya toya e jue ke A UMdhu thaI rahyuM che toya nA bole. akSare ya bole nahIM, vItarAga. ApaNane kAma lAge pelA khaTapaTiyA. 420 praznakartA : dAdA sattAvana, aThThAvana ne ogaNasAiThanuM zuM pachI ? dAdAzrI : e to DigrI pachI vadhatI hoyane, e dazA bahu ora UMcI hoya. e dazA ghaNI UMcI hoya. praznakartA H amane kaMIka jarA utare evuM kahone ? [: dAdAzrI : e jema jema Avazene tyAre samajAze. praznakartA H traNaso sAThavALAne A jagata kevuM dekhAya ? dAdAzrI : koI jIva duHkhI che nahIM, koI sukhI che nahIM, koI doSita nathI. badhuM regyulara ja che. sarva jIvo nirdoSa ja dekhAya, amaneya nirdoSa dekhAya che. paNa amane zraddhAmAM nirdoSa dekhAya che, zraddhAmAM ane jJAnamAM. cAritramAM nathI eTale ame bolIe ke A teM khoTuM karyuM, A AnuM sAruM. sAruM-khoTuM bole che tyAM sudhI vartanamAM nirdoSa nathI dekhAtA ! paNa amane zraddhAmAM nirdoSa dekhAya che kharA, paNa e haju vartanamAM AvyuM nathI. te vartanamAM Avaze tyAre traNaso sATha pUrI thaI jaze amArI. A manamAM kazuMya nahIM amAre, rAga-dveSa jarAya nahIM. vAtomAM bolIe. 'huM', 'bAvo', 'maMgaLadAsa' samaje koNa ? praznakartA : paNa e jJAnanI jarUra ke je jJAna bAvAne huM mAM besADI de ? chelluM jJAna... dAdAzrI : nA, e jANe ke A caMdubhAI huM ja chuM. eno e ja chuM huM, bAvo, maMgaLadAsa ne, kaheze. eTale have bhaTakavAnuM thayuM. ane 'huM zuddhAtmA chuM' e pyaoNra thaI jAya. pachI vAMdho nahIM. pyaoNra jJAnane pote 'huM chuM' ema kahe che, pyaoNra jJAna, zrI haMDreDa siksaTI DigrIthI ja 'huM chuM' te mAnyatA thaI. tyAMthI jeTalo AgaLa Avyo, temAM traNaso pistALIsa DigrIe Ave tyArathI e jJAnI puruSa kahevAya. hoya ? 421 praznakartA : have bAvAnI zuddha sthiti thavI, emAM maMgaLadAsa game tevo dAdAzrI : maMgaLadAsane ApaNe zuM levA-devA ? maMgaLadAsa to enI DijhAIna badalAya ja nahIM ! iphekTa thaI gayelI. DijhAInebala (acenjebala) iphekTa thaI gayelI che e. te nAnapaNamAM janma pahelAM thaI gayelI, te badalAya nahIM. A badalAya. praznakartA : bAvA pAse jeTaluM ajJAna che eTalI asara karene ene ? dAdAzrI : teTaluM ja. praznakartA : ane e vijJAnamAM AvI gayo to asara nA thavA de ? dAdAzrI : traNaso sAiThavALAne to thAya ja nahIM. praznakartA : nA thAya. eTale kharekhara maMgaLadAsanI asara bAvA upara AvI zake evuM nathI. AnI (bAvAnI) aNasamajaNa hoya eTalI asara pelAnI (maMgaLadAsa) Ave. dAdAzrI : nahIM to asara Ave ja nahIM. praznakartA : barobara. ane Apa je vAta karo chone, Apa e pyaoNra jJAnanI vAta karo cho ke pelI ekeya asara svIkAravAnI ja nathI hotI bAvAe. dAdAzrI : pachI ? praznakartA : eTale ema ke Apane je vaccenuM je bAvAnuM pada che te
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 AptavANI-13 (utarArdha) eTaluM enI samajaNamAM. kevaLadarzana che, eTale ekadama pyaoNra darzana ApyuM bAvAne maLI gayuM che. tethI maMgaLadAsanI koI asara Apane aDe ja nahIM. dAdAzrI : hA. te joyelo bAvo ? praznakartA : maMgaLadAsano phoTo to ekkekTa paDI zake evo che ja. bAvo paNa dekhAya evo che ne ? dAdAzrI : te Ama sthaLa nA dekhAya. praznakartA eTale samajAya evo che. samajaNa paDI jAya bAvAnuM pada, evo che? dAdAzrI : eTale kevaLajJAnamAM dekhAya ane traNaso chappana sudhI samajaNa paDe, traNaso ogaNasAiTha sudhI, traNaso chappana amuka samaje, traNaso sattAvana thAya tyAre thoDuMka vadhAre samaje, traNaso aThThAvane vadhe, traNaso ogaNasATha thAya thoDuM vadhAre thAya ane sAiThamAM pUruM thaI jAya. huM, bAvo, maMgaLadAsa 423 praznakartA : A maMgaLadAsanuM pada che, A bAvAnuM pada che evuM koNa samaje che ? dAdAzrI: 'huM.' praznakartA : prajJA svarUpe ? dAdAzrI : haM. praznakartA : A bahAranI vyavahAranI avasthAo e badhuM jue che koNa ? e badhuM maMgaLadAsa jue che ke bAvo ? dAdAzrI : maMgaLadAsa jue che, paNa jonAra bAvAnI icchA hoya to dekhAya, nahIM to nA dekhAya. praznakartA : e bAvAne jemAM icchA che, inTaresTa che. dAdAzrI : jonAra (bAvo)hovo joIe. A to cazmA che. maMgaLadAsa cazmA jevo che. praznakartA : eTale bAvo jonAro che? dAdAzrI : hA, bAvo jonAro. praznakartA to pachI sAruM-khoTuM ya bAvo karanAro ? sAruM-khoTuM kare e bAvo ? dAdAzrI : basa, bIjuM koNa tyAre ?! praznakartA ane bAvAne jyAre jANe ke A badhuM bAvAe karyuM, te ApaNe pote "huM. dAdAzrI : "" e badhuM ja jANe. 'huM maMgaLadAsane ya jANe ane A bAvAne ya jANe, badhAne jANe. praznakartA: jagatanA lokone eTale ke jJAna nA lIdhuM hoya ene kevI praznakartA : hA. dAdAzrI : bAkI bArasa, terasa, caudasa, pUnamane dahADe pUnama thaI jAya. pUnama traNaso sAiTha, caudasathI AgaLa. praznakartA: A kemerAthI maMgaLadAsano phoTo paDe evo che, dekhAya evo ja che, to bAvo dekhAya evo che ? dAdAzrI : maMgaLadAsa e phijhikala che. bAvo phijhikala nathI. chatAM phijhikala che, paNa dekhAya nahIM evo phijhikala che. praznakartA : eTale jJAna karIne samajAya ke A bAvAnuM ja pada . dAdAzrI : e samajAya kharuM. e darzanamAM Ave, samajamAM AvyuM e darzana kahevAya. darzanamAM nA AvyuM hoya tene adarzana kahevAya.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424 AptavANI-13 (utarArdha) rIte hoya che badhuM? bAvAnuM pada ane maMgaLadAsanuM pada hoya ja? ene "huM" hoya ? enI samajamAM traNe pada hoya ke ene khabara nA hoya ? dAdAzrI : badhuM ya hoya enuM. emane samajamAM nA hoya. jJAna pachI ja samajAya. praznakartA: je A ahaMkAra jJAtAbhAve ane kartAbhAve rahe che, to bAvAnuM paNa evuM ja kaMIka kArya hoya chene, dAdA? e ahaMkAra ane bAvAmAM dAdAzrI : ahaMkAra e ja bAvo che ne ! bAvAmAM mukhya vastu ahaMkAra ja che. ahaMkAra ocho thAya te ya bAvo che. ocho ahaMkArI che. ahaMkAra khalAsa thaI gayo hoya te ya bAvo che. praznakartA : eTale pachI bAvAnuM ya astitva khalAsa thaI gayuMne ? dAdAzrI : nA. praznakartA ke nirahaMkArI pade bAvo rahe? huM, bAvo, maMgaLadAsa 425 pahoMcADanArA ya judA hoya. dAdA bhagavAna' ane "dAdA-bAvo' ! jJAnIya bAvA ne tameya bAvA. pholoarsa ya bAvA. paNa konA pholoarsa ? tyAre kahe ke bAvAnA bAvA. jJAnI e to "bAvo chuM' evuM lokonI pAse kabUla nA kare. kAraNa ke e jANe ke pachI bhakti jatI raheze. eTale A bhagavAna zuM nA kare ?! ApaNe to dAdA kahe e sAcuM. dAdA e bAvA ja chene, ochA kaMI bhagavAna che ?! 'dAdA bhagavAna' e bhagavAna che ane dAdA e bAvA. praznakartA : amane to dAdA bhagavAne ya bhagavAna lAge che ane bAvAe bhagavAna ja lAge che. dAdAzrI : e tamane to evuM lAgavuM joIe, A to huM pyaoNra kahuM. pyaoNra koI bole ja nahIMne ! kaMI mAruM nAma rahe evI amAre bhAvanA ja nahIM ne ! A to huM kahI dauMne, mArAmAM barakata nathI rahI ! A 'dAdA bhagavAna' pharI nahIM maLe, AvA pyora bhagavAna ! kAraNa ke bIjA bhagavAna to evuM kahe, huM pote ja bhagavAna chuM ane huM ja Ano kartA-hartA chuM paNa huM to evuM kaheto ja nathI ne ? dAdAzrI : amAre cArja karanAro ahaMkAra pote khalAsa thayelo ja che. amAre "huM" "ahaMkAra' khalAsa thayelo che, paNa A bAvo haju ahaMkArI che, traNaso chappanavALA. eTale DiscArja ahaMkAra rahe, nahIM to saMDAse ya nA javAya. praznakartA : nA, nA. praznakartA: eTale e hisAbe dAdA, tIrthaMkarone DiscArja ahaMkAra paNa khalAsa thaI gayo hoya che, eTale eno bAvo paNa khalAsa thaI gayelo ? dAdAzrI : hA. pachI emane kazuM karavuM nA paDe. praznakartA : khAvuM-pIvuM, saMDAsa, anna kazuM ja nahIM ? dAdAzrI : e emanuM khAvA-pIvAnuM juduM hoya, khavaDAvanAra judA, badhuM ja juduM hoya. keTaluMka deha ja kAma karyA kare. keTaluMka khavaDAvanArapIvaDAvanAra judA hoya, aMdara calAvanAra judA hoya. e TheTha moze dAdAzrI : je che ene kahuM chuM ne ke A haMDreDa parasenTa bhagavAna che. bIjA koI bhagavAnanuM khoTuM nathI. tadana sAcI vAta che. paNa e potAne bhagavAna kahe che eTale ApaNane eTalo pUrNa lAbha maLe nahIM. ane A to zuM Azcarya thAya, e kahevAya nahIM !!! dAdA bhagavAna tethI ja badhAne dekhAya che ne ! nahIM to dAdA bhagavAna dekhAya ja nahIM ne ! covIseya kalAka dAdA bhagavAna khyAlamAM rahe
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 426 AptavANI-13 (utarArdha) che zAthI ? koI rahelA nahIM atyAra sudhImAM. badhAnuM smaraNa karavuM paDe, A enI meLe Ave. A to vismaraNa ja nA thAya ane peluM smaraNa to yAda karavAnuM. praznakartA : A to enI meLe ja cAlu thaI jAya. dAdAzrI : enI meLe ja cAle. loka kahe che ne ke 'A zI ajAyabI che ?! ame nA kahIe to ya e khyAlamAM ja rahe che.' ...tyAre jJAta pragaTa thatuM jaze ! praznakartA : to amArAmAMya che. te kevaLajJAna svarUpa ja kahevAyane ? dAdAzrI : e ja che ne ! praznakartA : to pachI e jJAna bahAra kema nathI nIkaLatuM ? dAdAzrI : bahAra zenuM nIkaLe, paNa ? haju to galIpacIo thAya chene ?! jeTalI galIpacI thAya teTaluM jJAna avarAya. A DiscArjanA raso tUTaze. jema jema tUTaze tema tema peluM jJAna pragaTa thatuM jaze. ApyuM che kevaLajJAna svarUpa, paNa te meM kahyuM ke mane pacyuM nathI ane tamane paNa pacaze nahIM. ane kevaLajJAna sivAya koI dahADo ciMtA jAya nahIM. koI kramika mArgamAM jJAnI evA thayelA nathI ke je ciMtA vagaranA hoya. e chellA avatAramAM jene carama zarIrI hoya, ene ciMtA gayelI hoya. praznakartA : Apa kaho cho kharAM ke amane traNasone chappana DigrInuM jJAna che, paraMtu ame tamane lokone to traNaso sATha DigrInuM ApI dIdhuM che, eno zuM artha ? dAdAzrI : eno artha eTalo ke traNaso sAThanuM mane hatuM, paNa pacyuM nahIM mane ane traNaso chappana upara AvIne kAMTo Ubho rahyo pAcho. eTale tamane to pacyuM nathI, te traNasone dasa upara che haju, traNaso dasa-vIsa upara huM, bAvo, maMgaLadAsa che. tamane nA payuMne ? te traNasone sATha ApyuM, paNa traNaso vIsa upara AvI gayuM, koIne traNaso dasa upara AvI gayuM, paNa traNasonI upara che badhuM. ane hatA baso upara. so-ekso dasa ekadama oLaMgyA che. A cokhkhA mANasa hatA tethI A maLyuM, nahIM to dAdA bhagavAna kyAMthI bhegA thAya te ?! kaMIkeya cokhkho hoya, vadhAre nahIM. paNa kaMIka cokhkho hoya to dAdA bhagavAna prApta thAya, nahIM to dAdA bhagavAna prApta nA thAya ! ATalo phera, jJAtI te bhagavAtamAM ! 427 praznakartA : paNa dAdA, jJAnI ane bhagavAnamAM zuM phera che ? dAdAzrI : jJAnImAM ane bhagavAnamAM eTalo phera ke jJAnI samajI zake, badhuM ya joI zake, jANI zake nahIM. A je dekhAya chene, e to bhAdaraNanA paTela che ne huM to jJAnI puruSa chuM ane dAdA bhagavAna judA che, e to paramAtmA ja che ! cauda lokano nAtha che. mAre traNaso sATha DigrI pUrI nA thaI ne traNaso chappane UbhuM rahyuM. tethI aMdara je pragaTa thayA che te bhagavAnane ne mAre mATe judApaNuM rahyuM che. ane jo mane A traNaso sATha thayuM hotane, to ame banne ekAkAra thaI jAta. paNa A have judApaNuM rahyuM che. kAraNa ke A ATaluM nimitta hazene, A lokonuM kArya karavAnuM, eTale judApaNuM rahyuM che. eTale jeTalo kALa ame bhagavAna joDe bhegA rahIe, abhedabhAva hoya, eTalo kALa saMpUrNa svarUpa hoIe ane vANI bolIe tyAre juduM paDI jAya. pragaTyo cauda lokano nAtha ! praznakartA H Apa kaho cho ke cauda lokano dhaNI pragaTa thayo che eTale zuM? dAdAzrI : e badhuM tamArAmAM paNa che. cauda lokano dhaNI pragaTa thayo te zuM ke jyAM phula skelamAM pote hAjara thayA che. jyAM AvaraNa nathI rahyuM.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-13 (utarArdha) je AtmA joI zake ene kevaLajJAna kahevAya che. tethI ame kahyuM ne, amane kevaLajJAna pacyuM nathI. ATaluM badhuM jJAna hovA chatAM amAre badhuM jagata darzanamAM AvyuM paNa jJAnamAM nathI AvyuM ane kevaLajJAna kevuM hoya ? kaMI bAkI ja na rahe. eTale ame samajI gayA ke ATale A DigrIe AvIne UbhuM rahyuM have. A to traNaso chappana ame kahI dIdhuM, paNa sattAvana thatuM nathI pAchuM ane ApaNe karavuM ya nathI. mArI icchAe ya nahIM. mAre zuM ? he vyavasthita, tAre garaja hoya tyAre karajene ! ApaNe to gADImAM beThA pachI gADIvALAne bhAMjagaDa ! 428 jJAtI puruSa e ja dehadhArI paramAtmA ! praznakartA : Apa to AtmA cho to pachI ApanAmAM jJAnI kyo bhAga ? dAdAzrI : jeTalo AtmA thayo eTalo A jJAnI. jeTalo traNaso chappanano AtmA thayo, eTalo traNaso chappanano jJAnI. AtmA jJAnI ja che paNa tenuM AvaraNa khasavuM joIe. jeTaluM AvaraNa khasyuM, traNaso sATha DigrInuM khasyuM to saMpUrNa thaI gayo. traNaso chappananuM khasyuM to cAra DigrInuM AvaraNa che. tamAre to vadhAre DigrInuM AvaraNa che. dhIme dhIme tamAruM AvaraNa tUTatuM jaze. AvaraNa tUTavuM e jJAnI ja che pote. AvaraNane laIne ajJAnI dekhAya che. traNaso chappana DigrI aMtarAtmAnI ane traNaso sATha paramAtmAnI. A jJAna maLyA pachI tame ya aMtarAtmA cho ane ameya aMtarAtmA chIe. amArI DigrI 356 che. praznakartA : darzanamAM traNaso sAMTha DigrI che, jJAnamAM nathI AvatI eTale ja AvuM che ne ? dAdAzrI : paNa e pada gaNAya nahIMne ! chatAM zrImad rAjacaMdre khullA dilathI kahyuM ke jJAnI puruSa eTale dehadhArI paramAtmA ja che. e zA mATe kahyuM ? eTale emanI AbarU vadhAravA mATe nahIM. emanI pAchaLa huM, bAvo, maMgaLadAsa paDazo to tamAruM kAma thaze, nahIM to kAma ja nahIM thAya. dehadhArI paramAtmAnA pragaTapaNA sivAya koI dA'Do kAma nahIM thAya. dehadhArI rUpe paramAtmA ja che. 429 praznakartA : jyAre Apa kaho cho ke A jJAnI puruSa che eTale zuM saMketa karo cho Apa ? dAdAzrI : aMtarAtmA ! e aMtarAtmA cAra DigrI pachI e paramAtmA to thavAno. koI kalekTara to che te pahelA varSamAM hoya, hamaNe ja kalekTara thayo hoya navo navo. ane bIjA koI ne kalekTaranI vIsa varSanI nokarI thaI hoya, tyAre kamiznara thAya. vIsa varSanI nokarI thaI, je kamiznara thavAnA mahinA pahelAM te kalekTara hato ne Aya kalekTara hato. paNa temAM sarakhuM nA kahevAya. pelo miznara kAle thaI Ubho rahe ane ApaNe to vAra lAgaze, vIsa varSa jaze tyAre. praznakartA : nahIM dAdAjI, Apa A je kaho ke bhagavAna beThAM che aMdara ane A huM traNaso chappana chuM tyAre AtmA to eka ja che. dAdAzrI : e regyulara kahevAya. vigatavAra. eTale pelA kalekTara to vIsa varSa kalekTaramAM rahelA hoyane eTale jANatA ja hoya ke mane kyAre kamiznaranuM kaheze, kahevAya nahIM. evuM A jJAnI ya jANatA hoya ke kyAre A traNaso sAMTha ApaNA pUrA thAya, kahevAya nahIM. eTale pote potAnA pUrA padane jANatA hoya. paNa atyAre je pade che tevuM kahe lokone. nIce kalekTara lakheluM hoya. A vItarAgonuM jJAna. saheja paNa gappu ke ADAavaLI kazuM cAle nahIM. 'che' ene 'che' ja kahevuM paDe ane 'nathI' ene 'nathI' ja kahevuM paDe. 'nathI' ene 'che' kahevaDAve nahIM. evuM amArI pAse kahevaDAvA jAya to ame nA kahIe emAM. ame have azakta chIe amArI zakti kAma karatI nathI. 'nathI' ene 'che' kahevaDAvAya ja nahIM. tathI utAvaLa kevaLajJAtatI ! praznakartA : paNa to ya dAdA pUrA vItarAgI kahevAya ne ?
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 AptavANI-13 (utarArdha) 431 dAdAzrI : pUrA vItarAgI nA kahevAya. traNaso sAThamAM cAra DigrI ochI... praznakartA: paNa dAdA, tame traNaso sATha DigrI thAo eTale e ja vItarAga, barobara. dAdAzrI : hA, vItarAga paNa thaI zake nahIM A kALamAM, A kSetre na thAya. eTale ame evI utAvaLa karatAM nathI. amAre utAvaLe ya zuM che? amAro puruSArtha A bAju vaLyo. lokone lAbha thAya. ahIM jo thaI zakAtuM hota to amAro puruSArtha pelI bAju vALata ame. A to thaI zakAtuM nathI. mATe amAre che te puruSArtha A bAju vALyo. praznakartA : bahu puruSArtha kare to paNa cAra DigrI A kALamAM na jAya ? dAdAzrI : puruSArtha karIe ja zA mATe ? ahIM parIkSA thavAnI ja nathI to vAMcIe zuM karavA ? parIkSA thavAnI hoya tyAM vAMcIe. atyAre ahIM vAMcavA mAMDe to loko kaheze, kema parIkSA AvI tamAre ? nA, bhaI, parIkSA to bahu dahADA bAkI che. kyAM mAthAkUTa karuM ? huM, bAvo, maMgaLadAsa duSamakALanA jIva che ne zaMkAvALA che. vagara kAmanI zaMkAothI enuM bagaDe ulaTAnuM. eTale A judA pADyA, zaMkA UbhI nA thAya ne ? A ene ThaMDaka rahe. hA, have enuM gAMDapaNa UbhuM nA thAya eTalA hAsa. kharI rIte be ja che A. kRpALudeve to kahyuM che, jJAnI puruSa e dehadhArI paramAtmA ja che. paNa A traNa bhAga pADyA che. enuM kAraNa karuNA che enI pAchaLa. ahIMthI bhAgI nA jAya, ahIM Avelo rakhaDI nA mare. khulluM rahasya akrama vijJAta thakI ! A to vAta nIkaLI jAya eTalI sAcI, bAkI nahIM to nIkaLe nahIM. draSTi vagara nIkaLatI nathI koI dahADo. A to tamAre lIdhe huM kahuM chuM. praznakartA: paNa akrama vijJAne AkhuM rahasya jJAna khulluM karyuM aMtaranuM. dAdAzrI : khulluM thayeluM ja nahIM. A to TheTha sudhI badhuM pagale pagaluM bhareluM. praznakartA : A zAstramAM ke koI AvuM aMdaranuM batADI nathI zakyuM. dAdAzrI : hoya ja nahIMne, jANe ja nahIM ne ! praznakartA : AtmA che ne pudgala che badhuM, basa. dAdAzrI : TheTha sudhI e hoya ane jANe tyAre A bole nahIM. A to bolato nahIM koI dahADo, Aje ja bolyo A to. kAraNa ke ame saMparNa dazAmAM rahIe. traNaso sAiTha ekalAmAM. e bemAM nA rahIe. traNaso chappane darzana thAya ane traNaso sAITha che te ame rahIe eTale A darzana karanArane bahu phAyado che ! atyAre vAta karatI vakhate evo phAyado nA thAya. tamAma zAstroto sAra, huM bAvo . have A vijJAna to zAstromAM zI rIte jaDe ? koI jagyAe hoya nahIM. A to dasa lAkha varSe A pragaTa thAya, tyAre A bahAra paDI jAya. jJAtItI karuNA ! duniyAmAM bIjA badhA bhegA thAya paNa huM, jJAnI aMbAlAla bhegA nA thAya. 'huM koNa ? 'huM e 'dAdA bhagavAna' che, A jJAnI che ane aMbAlAla e "paTela" che. huM, jJAnI, aMbAlAla bhegA nA thAya. A joga bese nahIM, bIjA badhA joga bese. bhagavAna pote hAjara nA thAya. A thaI gayA che. AkhA brahmAMDanA bhagavAna huM kahuM chuM, enI geraMTI ApuM chuM. A jeTalo sAMdho meLavI le eTalo enA bApano. kharI rIte A traNa to huM pADuM chuM. huM, jJAnI ane aMbAlAla - traNa bheda pADuM chuM enI pAchaLa karuNA che. kharI rIte be ja bheda che - dAdA bhagavAna ane aMbAlAla, be ja che. paNa traNa pADavAnA zuM kAraNa ke A
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 AptavANI-13 (utarArdha) dAdA bhagavAna koNa ? kevaLajJAnane jANe tyAre bolavAnuM rahe nahIM. khaTapaTiyA nA hoyane ? jANe paNa khaTapaTa kare nahIM. je jANatA hoya nahIM, e khaTapaTa zI rIte kare ? ane huM to jANuM ane khaTapaTe ya karuM ane tAve ya pUchuM, kyArano tAva Ave che ? ane huM jANuM ya kharo, ke pUchanAra koNa, tAva kone Ave che. e badhuM jANuM ! bAvo sAMbhaLyo tame ? AkhuM jJAna nIkaLI gayuM mAruM ! praznakartA : chelle badhAMne maLI gayuM! dAdAzrI : hA, maLI gayuM. e ko'ka dahADo nIkaLI jAyane te kharekhara nIkaLI jAya. evo varasAda varase, eka ja varasAdathI pAke evo badho varasAda varase. cAreya mahinA eka ja varasAdathI pAkI jAya, nahIM to cAreya mahinA varasAda varasene to ya pAka nA thAya, mIThAM pANI nahIMne ! mITho varasAda to eka phero varase, evuM A paDyuM. bAvAnI vAta tamane samajAI ? ekjhakTa ? to badhAM zAstro bhaNI gayA. A je dAkhalo Apyone, tamAma zAstrono sAra AvI jAya che. ATaluM jo samajaNa paDI jAyane, ke keTale, kyAM AgaLa enI DimArkezana lAIna AvI ! tyAre kaheze, jyAM AgaLa, jyAM sudhI phijhIkala che tyAM sudhI maMgaLadAsa che. A vAta duniyAmAM bahAra paDelI nathI. pahelI vakhata bahAra paDe che. mArI bhAvanA kharI, paNa ene zI rIte kahevuM? AvuM kahevAya zI rIte ? samajaNa zI rIte paDe tamane ? bAvo koNa ne maMgaLadAsa koNa ne huM koNa ? eTale huM, bAvo, maMgaLadAsamAM badhuM phITa thaI gayuM. pragaTyA "dAdA bhagavAna' 1958mAM ! jUna 1958nI e samI sAMjano chaeka vAgyAno samaya, bhIDamAM dhamadhamatuM suratanuM sTezana, pleTaphorma naM.3 paranAM relvenAM bAMkaDA para beThelA aMbAlAla mULajIbhAI paTela rUpI maMdiramAM kudaratI krame akrama svarUpe kaMIka janmothI vyakta thavA mathatA 'dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe pragaTa thayA! ane kudarate e samaye saryuM adhyAtmanuM adbhuta Azvarya! eka klAkamAM vizvadarzana lAdhyuM! jagata zuM che? kevI rIte cAle che? ApaNe koNa? bhagavAna koNa? jagata koNa calAve che? karma zuM? mukti zuM? vi.vi. jagatanAM tamAma AdhyAtmika praznonAM saMpUrNa phoDa paDyA! Ama kudarate, jagatane caraNe eka ajoDa pUrNa darzana dharyuM ane tenuM mAdhyama banyA zrI aMbAlAla mULajIbhAI paTela, carotaranAM bhAdaraNa gAmanAM pATIdAra, kaMTrAkTano dhaMdho karanAra, chatAM pUrNa vItarAga puruSa ! akramamArganI adbhuta kudaratanI bheTa ! emane prApti thaI te ja rIte mAtra be ja kalAkamAM, anyane paNa prApti karAvI ApatAM, emanA adbhUta sidhdha thayelA jJAnaprayogathI ! ene akrama mArga kahyo. akrama eTale krama vinAno ane krama eTale pagathiye pagathiye, krame krame UMce caDhavAno ! akrama eTale liphaTa mArga !zorTakaTa ! dAdA bhagavAta koNa ?. teozrI svayaM pratyekane 'dAdA bhagavAna koNa'no phoDa pADatA kahetAM, A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' vhoya. dAdA bhagavAna to cauda lokanA nAtha che, e tamArAmAM ya che, badhAmAM ya che. paNa tamArAmAM pragaTa nathI thayelA , avyaktarUpe rahelA che ne ' ahIM' saMpUrNapaNe vyakta thayelA che! huM pote bhagavAna nathI. mArI aMdara pragaTa thayelA dAdA bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM." jJAnInAM lakSaNo prakAzyAM bALapaNathI ja. pUjyazrIno janma 9 navembara 19oo , vaDodarA pAsenA tarasALI gAmamAM. pitAzrI mULajIbhAI ane mAtA jhaverabA, patnI hIrAbA. bALapaNathI ja dIvya lakSaNo. mAtAe kaMThI bAMdhavAnI kahIM to pUjyazrIe nA pADI!mAtAe kahyuM ke "kaMThI baMdhAvIza nahIM to nugaro (guru vinAno) kahevAIza.' pUjyazrIe
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahyuM, 'mane je jJAna Ape, te mArA guru. kaMThI bAMdhavAthI thoDA guru thaI jAya?!' te temaNe vaiSNavanI kaMThI nA baMdhAvI te nA ja baMdhAvI. skUlamAM la.sA.a. (L.C.M.) prathamavAra zikSake zIkhavyuM ke A badhI rakamomAM nAnAmAM nAnI avibhAjya tathA badhAmAM samAyelI hoya, te rakama khoLI kADho. e eno la.sA.a. kahevAze. pUjyazrIe tarata ja UbhA thaIne bolyA, 'mAstara, mAstara! A vyAkhyA parathI to mane bhagavAna jaDI gayA! badhAmAM samAyelA, nAnAmAM nAnA ne avibhAjya to bhagavAna ja che ne!' terame varase eka saMte emane AzIrvAda ApatAM kahyuM, 'jA baccA, bhagavAna tumako mokSa meM le jAyegA.' tyAre emaNe kahyuM, ' bhagavAna mane mokSe laI jAya evo mokSa mAre nA joIe. bhagavAna mokSe laI jAya eTale mAthe e uparI Tharyo. uparI ane mokSa be virodhAbhAsa che!' meTrIkamAM jANI-joIne nApAsa thayAM! kema? pitAzrIne baMdhuzrI sAthe vAta karatA sAMbhaLI gayA ke meTrIka pAsa thAya eTale aMbAlAlane vilAyata mokalI sUbo banAvIzuM. eTale pote nakkI karyuM ke meTrIkamAM jANI-joIne nApAsa thavAnuM. kAraNa ke nokarI to jIMdagImAM karavI nathI! mAthe bosa nA joIe. paraNatI vakhate mAthethI sApho khasyo ne vicAra Avyo, 'A lagnanuM enDa rIjhalTa zuM? bemAMthI ekane to rAMDavAnuM ja ne!' paiNa caDhyuM hoya evA mohanA prasaMge utkRSTa vairAgyano kevo adbhUta vicAra! adhyAtma tarapha vaLyuM jIvana ! bAvIsame varSe zrImad rAjacaMdranuM pustaka vAMcavAmAM AvyuM. tyArathI AtmAnI khoja cAlu thaI, te pUrI thaI 1958mAM. hajArone tyArabAda jJAna ApI mokSanAM dvAre pahoMcADyA! jIvana sAduM, saraLa, koI paNa jAtanAM bAhya ADaMbara rahita. koInA gurU thayA nahIM. laghuttama padamAM ja sadA rahyA. koI vADo nahi, saMpradAya nahi. kevaLa AtmadharmanI ja prApti karAvAno abhUtapUrva sidhdhAMta ! 1988mAM sthULa dehavilaya. sUkSmadehe vizvamAM vyApI jagata kalyANanuM avirata kArya vadhu vege vadhAvI rahyA che! paisAtA vyavahArato dAdAzrIto sidhdhAMta * vepAramAM dharma ghaTe, dharmamAM vepAra na ghaTe' e sidhdhAMtathI teo AkhuM jIvana jIvI gayAM. jIvanamAM kyAre ya emaNe koInI pAsethI paiso lIdho nathI. ulTuM dhaMdhAnI vadhArAnI kamANIthI bhaktone jAtrA karAvatA ! T AtmajJAta prAptitI pratyakSa lIMka ! "huM to keTalAMka jaNane mAre hAthe siddhi karI ApavAno chuM. pachI pAchaLa joIe ke nA joIe ? pAchaLa lokone mArga to joIze ne ?' - dAdA bhagavAna parama pUjya dAdAzrI gAmegAma-dezavideza paribhramaNa karIne mumukSu jIvone satsaMga tathA svarUpajJAnanI prApti karAvatAM hatAM. teozrIe potAnI hayAtImAM ja pUjya DaoN. nIrubahena amInane AtmajJAna prApti karAvavAnI jJAnasiddhi Apela. dAdAzrInA dehavilaya bAda Aje paNa pUjya DaoN. nIrubahena amIna gAmegAma, deza-videza pharIne mumukSu jIvone satsaMga tathA AtmajJAnanI prApti nimitta bhAve karAvI rahyA che, jeno lAbha hajAro mumukSuo laIne AtmaramaNatA anubhave che. Ama akrama mArge AtmajJAna prApti Aje paNa cAlu che ane saMsAramAM rahIne javAbadArIo pUrI karatAM paNa muktatA anubhavAya che. graMthamAM aMkIta thayelI vANI mokSArthIne gAIDa tarIke atyaMta upayogI nIvaDe paraMtu mokSa meLavavA mATe AtmajJAna meLavavuM jarUrI che. te mATe pratyakSa AtmajJAnIne maLIne AtmajJAna prApta kare to ja thAya. pragaTa dIvAne dIvo aDe to ja pragaTe. TT TTT
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ stare. koruM sensa DiveluM ToTala sijhana pariziSTa keTalAMka aMgrejI zabdonA artha eTeka AkramaNa, humalo DilAIka aNagamo eTekiMga Akramaka DipharansieTa taphAvata eDresa saranAmuM DikazanarI zabda koSa ekyureTa cokkasa, bhUla vagaranuM. kiMmata ochI AMkavI eproprIeTa yogya DAuna nIce utaravuM ecIva meLavavuM saravALo eksepTa svIkAra TAITala epenDikasa AMtaraDAnAM cheDo, AMtrapUcha Tezana mAnasika taNAva ekjhisTansa astitva TrAnsaparaMTa pAradarzaka dAkhala thavuM TelI meLa meLavavo onesTa pramANika nyuTrala tI oNbsaTrakTa AMtaravuM nebara paDozI Ignoransa ajJAnatA, ajANapaNuM nesesiTI jarUriyAta IDirekTa parokSa niyara najIke ImyaoNra azuddha prophiTa napho InDikeTara darzaka, dekhADanAra plasa saravALo InaDakTa sthApavuM paramizana maMjUrI konziyasanesa jAgRtatA prejhansa kanekzana saMbaMdha pojhIzana sthiti kanphayujhana mUMjhavaNa parsanala vyaktigata vAMko, lucco poInTa kampAunDa vADa progresa pragati kenDala mINabatI prejyuDIsa kanDizana zarata posibala zakya kleriTI saSTikaraNa perelala samAMtara. grejyualI dhIme dhIme pAvaraphUla zaktizALI Diprezana mAnasika hatAzA prekTikala prayoga DisTiMgliza alaga tAravavuM zradhdhA, vizvAsa Divijhana vibhAga phorma mULa dravya DipArTamenTa vibhAga, kSetra pheIla nApAsa Disijhana nirNaya phAInala aMtima, chelle paheraveza pharmezana nirAzA phorsa joradAra, dabANa, joza | separezana juduM phAunDazana pAyo phUlaskela AkhuM mApa, pUrNa svarUpe slIpa lapasavuM bejhika mULabhUta, pAyAnI sTroMga majabUta bleka samajazakti besTa zreSTha, uttama sTImara jAja breIna magaja sToka mAla, jaththo belensa saMtulana saTyuiTa avejI vastu ke vyakti biginiMga zarUAta solIsITara mAyanasa ochA TuDanTa vidyArthI mAInDa mane sIkvansa krama miDala vacaluM supara phaluasa upalaka monopolI ekAdhikAra, IjAro sTepIMga caDhatuM riprejhanTeTiva pratinidhi saplAya pUruM pADavuM romAnsa viSayAsakti, vilAsa saraplasa vadhArAnuM rija poInTa sarvocca sImA biMdu Rtu riyalAIjha anubhavavuM, samajavuM separezana juduM, bhinna riyalAIjhezana anubhUti slAIsa patIkuM, paDa riyAlITI vAstavikatA sTragala leITa moDuM, samaya para nahIM sajekTIva saMsAra saMbaMdhI losa khoTa, nukasAna sajekTas viSaya loDa boja, bhAra saula AtmA dhAro ke lAIka gamo hebiTa Adata velyuezana kiMmata AMkavI hyumana mANasa saphokezana gUMgaLAmaNa vAkyonA artha AI vidhAuTa mAya 'mArApaNA' vagarano 'huM' AI vitha mAya 'mArApaNA' sAtheno 'huM' AI vitha noTa mAIna mAruM nathI, evI samajavALo 'huM" enI ve koI paNa rIte AI DonTa vonTa mAre joItuM nathI saMgharSa hAjarI biMdu gaLatara sapojha pUrvagraha pheItha
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ na dhI momenTa Ina DiTeIla komanasensa TopamosTa dhIsa Ijha noTa dheTa dhera Ijha samathiMga roMga negeTiva sensa northa pola nathiMga elsa poInTa oNpha vyu paraspekTiva vyu pojhiTiva sensa pharsTa sTepa phorena DipArTamenTa phUla skela bAya hArTa riTana vitha thenkasa riyalI spIkiMga rileTiva spIkiMga riyala vyu poInTa rileTiva vyu poInTa laoN levala lAIna oNpha DimArkezana voTa Ijha dhI bAunDrI sTArTiMga poInTa sTreITa phoravarDa supara hyumana sAutha pola hAIkalAsa homa DipArTamenTa tatkSaNa, te ja kSaNe vigatavAra sAmAnya samaja UMcAmAM UMcuM A, te nathI emAM kaMIka khoTuM che nakArAtmaka samaja (buddhi) uttara dhruva bIjuM kaMI nathI ribin vihaMgAvalokana, sarvAMgI darzana hakArAtmaka samaja (buddhi) paheluM pagathiyuM parakSetra (anAtma bhAga) AvyuM, saMpUrNa vardhaka AbhAra sAthe pAchuM ApavuM vAstavika rIte bolatAM vyavahArika rIte bolatAM nizcaya draSTithI vyavahAra draSTithI nIcA levale bhedarekhA kaI sImA che ? zarUAtano krama sIdho, saraLa ati mAnava, ucca koTinA manuSya dakSiNa dhruva ucca zreNIvALuM. svakSetra, AtmA bhAga oNla dhIjha rileTiva Ara TempararI eDajasTamenTa enDa yu Ara paramenanTa. - A badhI vinAzI vastuo che ane tame pote avinAzI cho. muMbaI 904-bI, navInaAzA epArTamenTa, dAdAsAheba phALake roDa, dAdara (se.re.), muMbaI - 400014. phonaH (079)7540408,7543979 | phonaH (022)4137616, E-Mail: info@dadabhagwan.org Mobile : 9820-153953 aDAlaja sImaMdhara sITI, trimaMdira saMkula, baggA peTrola paMpa pAse, amadAvAda-kalola hAIve, aDAlaja, phona : (079)3970102 saMparkasUtra pUjya DaoN. nIrubahena amIna tathA Aptaputra dIpakabhAI desAI amadAvAda dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta kolejanI pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda - 380014. vaDodarA: zrI yogIrAja paTela, 2, paramahaMsa sosAyaTI, mAMjalapura, vaDodarA. phona : (0265) 644465 rAjakoTa surata godharA U.S.A. U.K. : zrI atula mAladhArI, mAdhavaprema epArTamenTa, mAI maMdiranI sAme, 11, manahara ploTa, rAjakoTa. phonaH (0281)468830 zrI viThThalabhAI paTela, 35, zAMtivana sosAyaTI, laMbe hanumAna roDa, paMcaratna TAvara pAchaLa, surata. phona : (0261) 8544964 : zrI ghanazyAma varIyA, sI-11, AnaMdanagara sosAyaTI, sAyansa kolejanI pAchaLa, godharA. phona : (02672) 51875 : Dada Bhagwan Vignan Institue : Dr. Bachu Amin, 902 SW Mifflin Rd, Topeka, Kansas 66606, U.S.A. Tel : (785) 271-0869, E-mail : shuddha @ kscable.com Dr. Shirish Patel, 2659, Raven Circle, Corona, CA 92882 Tel. : 909-734-4715, E-mail : shirishpatel@attbi.com : Mr. Maganbhai Patel, 2, Winifred Terrace, Enfield, Great Cambridge Road, London, Middlesex, ENI 1HH, U.K. Tel : 020-8245-1751 Mr. Ramesh Patel, 636, Kenton Road, Kenton Harrow. Tel.:020-8204-0746,E-mail: dadabhagwan_uk@yahoo.com Canada: Mr. Bipin Purohit, 151, Trilium Road, Dollard DES Ormeaux, Quebec H9B 1T3. Tel. : 514-421-0522 Africa : Mr. Manu Savla, PISU & Co., Box No. 18219, Nairobi, Kenya. Tel : (R) 254-2- 744943 (O) 254-2-554836 Internet website: www.dadabhagwan.org, www.dadashri.org
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ (dAdA bhagavAta phAunDezananA prakAzano ) trimaMtra 1. bhogave tenI bhUla (gu, aMga, hiM.) 21. karmanuM vijJAna 2. banyuM te ja nyAya (gu, aM., hiM.) 22. pApa-puNya 3. eDajasTa evarIvhera (gu, aM,hiM.) 23. satya-asatyanA rahasyo 4. athaDAmaNa TALo (gu,,hiM.) 24. ahiMsA 5. ciMtA (gujarAtI, aMgrejI, hindI) 25. prema krodha (gujarAtI, aMgrejI, hindI) 26. camatkAra mAnavadharma 27. vANI, vyavahAramAM..... 8. sevA-paropakAra 28. nijadoSa darzanathI, nirdoSa 9. huM koNa chuM? 29. guru-ziSya 30. AptavANI - 1 thI 13 11. dAna 31. AptasUtra mRtyu samaye, pahelAM ane pachI 32. The essence of all religion 13. bhAvanA sudhAre bhavobhava (gu,aM.) 33. Generation Gap vartamAna tIrthakara zrI sImaMdhara svAmI 34. Who am I? 15. paisAno vyavahAra (graM, saM.) 35. Ultimate Knowledge 16. pati-patnIno divya vyavahAra (., saM.) 36. Harmony in Marraige 17. mA-bApa chokarAMno vyavahAra (saM) 37. sAlA mAvAna zrI AtmavijJAna 18. pratikramaNa (graMtha, saMkSipta) 38. vartamAna tIrthara zrI sImaMdhara svAmI 19. samajathI prApta brahmacarya (jhaM., saM.) 39. bAtavALI 20. vANIno siddhAMta (graM., saM.) 'dAdAvANI' megejhina dara mahine prakAzita thAya che 14. 439