Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ स० ११ मनुष्यादि सलेश्याल्पवहुत्वनिरूपणम् १३५ देवीओ संखेजगुणाओ' कापोतलेश्या देव्यो हि संख्येयगुणा भवन्ति, भवनवासि वानव्यन्तरनिकायान्तर्गतदेवीनां कापोतले श्यायाः सद्भावात् तदन्यत्र देवीनां, कापोतलेश्यायाः असंभवात, ताभ्योऽपि-'नललेस्साओ विसेसाहियाओ' नीललेश्या देव्यो विशेषाधिका भवन्ति, ताभ्योऽपि-'क हलेस्साओ विसेसा हियाओ' कृष्णलेश्या देव्यो विशेषाधिका भवन्ति, ताभ्योऽपि-'तेउलेस्सा देवा संखेजगुणा' तेजोलेश्या देवाः संख्येयगुणा भवन्ति, कतिपयानां भानवासि वानव्यन्तर णां सर्वेषां ज्योतिप्कसौधर्मशानदेवानां तेजोलेश्याया: सद्भावात, तेभ्योऽपि-'तेउलेस्साभो देवीओ संखेज्जगुणाओ' तेजोलेश्या देव्यः, संख्ये. यगुणा भवन्ति, तासां तदपेक्षया द्वात्रिंशद्गुणत्वात, अथ भवनपतिविषयमल्पबहुत्वं गौतमः पृच्छति-'एएसि णं भंते ! भवणवासीणं देवाणं कण्हलेस्साणं जाव तेउलेस्साण य पाधिक हैं । कृष्णलेश्यावाले देवों की अपेक्षा कापोत लेश्यावाली देवियां संख्यातगुणी हैं, क्यो कि भवनवासी और वानव्यन्तर निकाय के अन्तर्गत देवियों में कापोतलेश्या पाई जाती है, अन्यत्र देवियों में कापोतलेश्या का संभव नहीं है। कापोतलेश्या वाली देवियों की अपेक्षा नीललेश्यावाली देवियां विशेषाधिक हैं। नीललेश्यावाली देवियों से कृष्णलेश्यावाली देवियां विशेषाधिक हैं। कृष्णलेश्यावाली देवियों की अपेक्षा तेजोलेश्यावाले देव संख्यातगुणा अधिक हैं, क्योंकि कुछ भवनवासी तथा यानव्यन्तर देवों में, सभी ज्योतिष्क देवों में एवं सौधर्म और ईशान देवों में तेजोलेझ्या पाई जाती है। तेजोलेल्या वाले देवों की अपेक्षा तेजोलेश्या वाली देवियां संख्यातगुणी अधिक हैं क्योंकि देवियां देवों की अपेक्षा बत्तीसगुनी और बत्तीस अधिक होती हैं।
भवनपति विषयक अल्पबहुत्व का निरूपण करते हैं
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! इन कृष्णलेश्या, नीललेश्या, कापोतलेश्या और નીલેશ્યાવાળા દેવાની અપેક્ષાએ કૃષ્ણલેવાવાળા દેવ વિશેષાધિક છે. કૃષ્ણલેશ્યાવાળા દેવાની અપેક્ષાએ કાતિલેશ્યાવાળો દેવિ સંખ્યાતગણી છે, કેમકે ભવનવાસી અને વનવ્યન્તર નિકાયના અન્તર્ગત દેવિયોમાં કપિલેશ્યા મળી આવે છે, અન્યત્ર દેવિમાં કાતિલેશ્યાને સંભવ નથી કાપતલેશ્યાવાળી દેવિયેની અપેક્ષાએ નીલલેશ્યાવાળી દેવિ વિશેષાધિક છે. નીલલેશ્યાવાળી દેવિયાથી કૃષ્ણલેશ્યાવાળી દેવિયો વિશેષાધિક છે. કૃષ્ણલેશ્યાવાળી દેવિયેની અપેક્ષાએ તે જેલેશ્યાવાળા દેવ સંખ્યાતગણ અધિક છે, કેમ કે, થેડા ભવનવાસી તથા વાનવ્યન્તર દેવોમાં બધા પતિ દેવોમાં તેમજ સૌધર્મ અને ઈશાન દેવામાં તે લેશ્યા મળી આવે છે, તે લેશ્યાવાળા દેવેની અપેક્ષાએ તેજલેશ્યાવાળી દેવિયે સંખ્યાતગણી અધિક છે, કેમકે દેવિ ની અપેક્ષાએ બત્રી સગણી અને બત્રીસ અધિક હોય છે,
ભવનપતિ વિષયક અલ્પમહુવ નિરૂપણ કરે છેશ્રી ગૌતમસ્વામી હે ભગવન ! આ કણલેશ્યા. નીલલેશ્યા. કપિલેશ્યા અને તેને
श्री. प्रशान। सूत्र:४
