Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ सू० १८ रसपरिणामनिरूपणम्
२५७ रसास्वादेन तेजोलेश्या प्रज्ञप्तः यावद्- गौतमः पृच्छति-किं भवेत् तेजोलेश्या आस्वादेन एतद्पा -परिपक्याम्रादि स्वादरूगा ? भगवानाह-नायमर्थः नोक्तार्थों युक्त्योपपना, तत्र हेतुमाह-इत:-परिपक्याम्रादितः-परिपक्वाम्राधपेक्षयेत्यर्थः, इष्टतरिकाचैव प्रियतरिकाचैव कान्ततरिकाचैव मनोज्ञतरिकाचैव मनआमतरिकाचैव तेजोलेश्या आस्वादेन प्रज्ञता, गौतमः पृच्लति-पम्हलेस्साए पुच्छ।' पद्मलेशियाः पृच्छा तथा च पद्मलेश्या कीदृशी आस्वादेन प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'से जहानामए चंदप्पभाइ वा मणसिलाइ वा वरसीइ वा वरवारुणीइ वा' तत्-अथ यथानाम इति वाक्याबारे च चन्द्रप्रभा इति वाचन्द्रस्येव प्रभा-कान्तिर्यस्याः सा चन्द्रप्रभा तस्या रसइव वा, मणि शिला इति वा-मणिशिलाया रसवव वा, वरसीधु इति वा-वरं-श्रेष्ठं च तत् सीधु च मद्यविशेष इति वरसीधु तस्य रसइव वा, वरवारुणी इति वा-बरा-श्रेष्ठाचासौ वारुणी-मदिराचेति वरवारुणी तस्या रसइव वा 'पित्तासवेइ वा पुप्फासवेइ वा फलासवेइ वा चोयासवेइ वा आसवेइ वा पत्रासव इति वापत्रैः-धातकीपत्रै निर्वये आसवो मधं पत्रासवस्तस्य रसइव वा, पुष्पासव इति वा-पुष्पैः निष्पाच आसवः पुष्पासन स्तस्य रसइव वा, फलासव इति वा-फलै निर्वयं आसवः फलासवः तस्य रसइव वा, चोयासव इति वा-चोय:-गन्धद्रव्यविशेष: 'चोमा' इति भाषा प्रसिद्ध
भगवान्-हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है, क्योंकि परिपक्व आम्र आदि की अपेक्षा भी तेजोलेश्या अधिक इष्ट, अधिक प्रिय, अधिक कान्त, अधिक मनोज्ञ और अधिक मन आम रस वाली कही गई है।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! पद्मलेल्या का आस्वाद कैसा कहा है ?
भगवान्-हे गौतम ! जिस की प्रभा चन्द्र के समान हो उसे चन्द्रप्रभा कहते हैं, उसके रस के समान, मणिशिला के रस के समान, उत्तम सीधु नामक मद्य के समान, उत्तम वारुणी मदिरा के समान, पत्रासव (धातकी के पतों से बनाये हुए मद्य) के रस के समान, पुष्पासव (पुष्पों से बनाये हुए मथ) के रस के समान, फलासव के रस के समान, चोयासव (चोय नामक सुगन्धित द्रव्य से बने मथ) के रस के समान, सामान्य आसव के रस के समान, मधु,
શ્રી ભગવાન –હે ગૌતમ! આ અર્થ સમર્થ નથી, કેમકે આગ્ર આદિની અપેક્ષાએ પણ તેશ્ય અધિકઈટ, અધિકપ્રિય, અધિકકાન્ત, અધિરમજ્ઞ અને મન આમરસવાળી કહેલી છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન! પદ્મશ્યાને આસ્વાદ કે છે?
શ્રી ભગવાન -હે ગૌતમ! જેની પ્રભા ચન્દ્રના સમાન હોય તેને ચન્દ્રપ્રભા કહે છે, તેના રસની સમાન, મણિશિલાના રસની સમાન, ઉત્તમ સિંધુનામક મઘનાસમાન, ઉત્તમ વારૂણી મદિરાનાસમાન, પત્રાસવ (ધાતકીના પાંદડામાંથી બનાવેલ મદ્ય)ના રસના સમાન, પુષ્પાસવ, (પુષ્પામાંથી બનાવેલું મદ્યોના રસની સમાન, સામાન્ય આસવના રસની સમાન, મધુ, મેરેયક અને કાપિશાયન નામના મદ્યોના રસની સમાન, ખજુરસારના રસની સમાન,
प्र० ३३
श्री. प्रशान। सूत्र:४
