Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रबोधिनी टीका पद २१ सू० ६ वैक्रियशरीर संस्थान निरूपणम्
७३३
संख्येयभागमात्रम्, षड्ररत्नयोऽवगन्तव्या एवं माहिंदेवि एवम् - सनत्कुमारोक्तरीत्या माहेन्द्रेऽपि कल्पे भवधारणीया शरीरावगाहना जघन्येन अङ्गुलस्यासंख्येयभागमात्रम् उत्कृष्टे तु पत्नयोऽवसेया, एतच्च परहस्तपरिमाणं सप्तसागरोपमस्थिति देवापेक्षयाऽव सेयम्, द्वयादि षट् सागरोपमपर्यन्तस्थितिकेषु तु येषां सनत्कुमारमाहेन्द्रकल्पयो द्वे सागरोपमे स्थितिस्तेषामुत्कृष्टेन भववारणीया परिपूर्ण सप्तहस्तप्रमाणा शरीरावगाहना, येषां त्रीणीसागरोपमाणि स्थितिस्तेषां षहस्ताः चत्वारोहस्तस्यैकादश भागाथ, येषां चत्वारि सागरोपमाणि स्थितिस्तेषां षइहस्तास्त्रयश्च हस्तस्यैकादशभागाः येषां पञ्चसागरोपमाणि स्थितिस्तेषां षइहस्ताः द्वौ हस्तस्यैकादशभागौ, येषां षटूसागरोपमाणि स्थितिस्तेषां षड्हस्ताः एकच हस्तस्यैकादशभागः येषां पुनः परिपूर्णानि सप्तसागरोपमाणि स्थितिस्तेषां परिपूर्णाः षड्हस्ता भवधारणीया शरीराव वाहना अवगन्तव्या, तथाचोक्तम्- 'अयरतिगंठिह जेसिं सणकुमारे तहव मार्दिदे । छह हाथ की होती है । इसी प्रकार माहेन्द्र कल्प में जघन्य अंगुल के असं ख्यातवें भाग की और उत्कृष्ट छह हाथ की अवगाहना है । अवगाहना का यह छह हाथ का जो प्रमाण कहा गया है सो सात सागरोपम की स्थिति वाले देवों की अपेक्षा से समझना चाहिए। जिन देवों की स्थिति दो सागरोपम से छह सागरोपम तक है, उनकी अवगाहना इस प्रकार है - सनत्कुमार और माहेन्द्र कल्प में जिन देवों की स्थिति दो सागरोपम की है, उनकी भवधारणीय अवगाहना पूर्ण सात हाथ की होती है, जिन की स्थिति तीन सागरोपम की है उनकी अवगाहना छह हाथ की और एक हाथ के भाग की है। जिन की स्थिति चार सागरोपम की है, उन की छह हाथ और एक हाथ के हाथ की हैं। जिन की स्थिति पांच सागरोपम की है, उनकी स्थिति छह हाथ और एक हाथ के भाग की है। जिन की स्थिति छह सागरोपम की है, उनकी अवगाहना छह हाथ और भाग की है। जिन की स्थिति पूरे सात सागरोपम की है, उनकी पूरी छह हाथ की એજ પ્રકારે માહેન્દ્ર કલ્પમાં જધન્ય અંશુલના અસંખ્યતમા ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ છે હાથની અવગાહના છે. અવગાહનાના છ હાથનુ જે પ્રમાણ કહેલુ' છે તે સાત સાગરે પ મની સ્થિતિવાળા દેવાની અપેક્ષાએ સમજવુ જોઈએ. જે દેવેાની સ્થિતિ એ સાગરોપમથી છ સાગરોપમ સુધીની છે, તેમની અવગાહના આ પ્રકારે છે-“સનત્કુમાર અને માહેન્દ્ર પમાં જે દેવાની સ્થિતિ એ સાગરાપમની છે, તેમની ભવધારીય અવગાહના પૂર્ણ સાત હાથની ડૅાય છે. જેમની સ્થિતિ ત્રણ સાગરાપમની છે, તેમની અવગાહના છ હાથતી અને એક હાથ્ર ૪ ભાગની છે જેમની સ્થિતિ ચાર સાગરીપમની છે, તેમની છ હાથ અને એક હાથના તી છે. જેમની સ્થિતિ પાંચ સાગરાપમની છે, તેમની સ્થિતિ છ હાથ અને એકહાથના ભાગની છે, જેમની સ્થિતિ છ સાગરોપમની છે. તેમની અવગાહના છ હાથ અને દ્દ ભાગની છે, જેમની સ્થિતિ પુરા સાત સાગરોપમની
११
११
3
११
श्री प्रज्ञापना सूत्र : ४