Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २१ सू० ६ वैक्रियशरीरसंस्थाननिरूपणम्
७४१ द्वौ हस्तौ भवधारणीया शरीरावगाना भवतीति भावः, 'एवं अणुत्तरोववाइयदेवाणवि, णवरं एका रयणी' एवम्-अवेयकोक्तरीत्या अनुत्तरौपपातिकदेवानामपि एका भवधारणीया शरीरावगाहना प्रज्ञप्ता, सा च जघन्येन अगुलस्यासंख्येयभागमात्रम्, किन्तु नवरम्-नवौवेयकापेक्षया विशेषस्तु उत्कृष्टेन एका रत्निः एको हस्तः भवधारणीया शरीरावगाहना भवतीतिभावः, एतच्च परिमाणं त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमस्थितिकदेवापेक्षया अक्सेयम्, तदितरसागरोपस्थितिकदेवेषु मध्ये तु येषां विजयादिषु चतुर्पु विमानेषु एकत्रिंशत् सागरोपमाणि स्थितिस्तेषां परिपूर्णों द्वौ हस्ती भवधारणीया शरीरावगाहना प्रज्ञप्ता, येषां तु विजयादिषु चतुर्पु विमानेम्वेव मध्यरूपा दात्रिंशत् सागरोपमाणि स्थितिस्तेषामेकोइस्तस्यैकादशभागश्च भवधारणीयाशरीरावगाहना, येषां पुनः सर्वार्थसिद्धमहाविमाने त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि स्थितिस्तेषामेको हस्तो भवधारणीया शरीरावगाहनेति भावः ॥ सू०६॥
आहारकशरीरवक्तव्यता । मूलम् -आहारगसरीरे णं भंते ! कइविहे पण्णत्ते ? गोयमा एगा. इसी प्रकार अनुत्तरौपपातिक देवों की भी एक भवधारणीय अवगाहना ही होती है। वह अवगाहना जघन्य अंगुल के असंख्यातवें भाग की होती है। किन्तु वेयक देवों की अपेक्षा विशेषता यह है कि अनुत्तरोपपातिक देवों की उत्कृष्ट अवगाहना एक हाथ की होती है । अवगाहना का यह परिमाण तेतीस सागरोपम की स्थिति वाले देवों की अपेक्षा से समझना चाहिए । अन्य स्थितिवाले देवों में विजयादि चार विमानों में इकतीस सागरोपम की स्थिति वाले देवों की अवगाहना दो हाथ की होती है । विजयादि विमानों में ही जिन देवों की मध्यम स्थिति बत्तीस सागरोपम की है, उनकी अवगाहना एक हाथ
और एक हाथ के ग्यारहवें भाग की होती है। सर्वार्थसिद्ध विमान में देवों की स्थिति तेतीस सागरोपम की होती है और उनकी भवधारणीय शरीरावगाहना एक हाथ की होती है सू.६॥
એજ પ્રકારે અનુત્તરીપ પાતિક દેવની પણ એક ભવધારણીય અવગાહના જ હોય છે, તે અવગાહના જઘન્ય અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગની હોય છે. કિન્તુ ગ્રેવેયક દેવોની અપેક્ષાએ વિશેષતા એ છે કે અનુત્તરીપ પાતિક દેવેની ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના એક હાથની હેય છે. અવગાહનાનું આ પરિમાણ તેત્રીસ સાગરોપમની સ્થિતિવાળા દેવની અપેક્ષાથી સમજવું જોઈએ. અન્ય સ્થિતિવાળા દેમાં વિજ્યાદિ ચાર વિમાનમાં એકત્રીસ સાગરોપમની સ્થિતિવાવાળા દેવેની અવગાહના બે હાથની હોય છે. વિજયાદિ વિમાનમાં જે દેવની મધ્યમ સ્થિતિ બત્રીસ સાગરોપમની છે, તેમની અવગાહના એક હાથ અને એક હાથના અગીયારમા ભાગની હોય છે. સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનમાં દેવેની સ્થિતિ તેત્રીસ સાગરોપમની હોય છે અને તેમની ભવધારણીય શરીરવગાહના એક હાથની હોય છે. સૂકો
श्री. प्रापन। सूत्र:४
