Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
-
प्रज्ञापनासूत्रे टोका-पूर्व दर्शनद्वारं प्ररूपितम्, अथ तत्क्रमादागतं द्वादशं संयतद्वारं प्ररूपयितुमाह'संजए णं भंते ! संजए ति पुच्छा ?' हे भदन्त ! संयतः खलु 'संयत' इति-संयमपर्याय विशिष्टः सन् कालापेक्षया कियत्कालपर्यन्तं निरन्तरमवतिष्ठते ? इति पृच्छा, भगवानाह'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहण्णेणं एग समयं उक्को सेणं देखणं पुव्वकोर्डि' जघन्येन एक समयम्, उत्कृष्टेन देशोनां-किञ्चिदूनां पूर्वकोटिं यावत्, संयतः संयमपर्यायविशिष्टः सन् निरन्तरमवतिष्ठते तथा च कस्यापि संयतस्प चारित्रपरिणामसमये एक काळकरणापेक्षया तस्य जघन्यत एक समयत्वमवसेयम्, गौतमः पृच्छति-'असंजए णं भंते ! असंजए त्ति पुच्छा' हे मदन्त ! असंयतः खलु 'असंयत' इति-असंयमपर्यायविशिष्टः सन् कालापेक्षया कियत्कालपर्यन्तं निरन्तरमवतिष्ठते ? इति पृच्छा, भगवानाह-गोयमा !' हे गौतम ! असं उपयुक्त विषयक-पृच्छा ? (गोयमा ! जहणेणं उक्कोसेणं अंतोमुहत्त) हे गौतम ! जघन्य और उत्कृष्ट अन्तर्मुहर्त तक (अणागारोवउत्ते वि एवं चेव) अनाकार उपयोग से उपयुक्त भी इसी प्रकार (द्वार १३) ____टीकार्थ-दर्शन द्वार की प्ररूपणा की जा चुकी, अब क्रमप्राप्त संयत द्वार की प्ररूपणा की जाती है।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! संयत जीव लगातार कितने काल तक संयत रहता है ?
भगवान-हे गौतम ! जघन्य एक समय तक और उत्कृष्ट देशोन करोड पूर्व तक संयत जीव संयत पर्याय से युक्त निरन्तर बना रहता है । अगर किसी जीव का संयम परिणाम होते ही मरण हो जाय तो वह एक समय तक ही संयत रहता है।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! असंयमी जीव असंयत पर्याय से युक्त लगातार कितने काल तक रहता है ? (गोयमा ! जहण्णेणं उक्कोसेणं अंतोमुहुत्तं) ३ गौतम ! धन्य म Gट मन्तभुत सुधी (अणागारोउत्ते वि एवं चेव) अना१२ उपयोगथी उपयुत ५४ मे मारे. (२ १३)
ટીકાથ-દર્શન દ્વારની પ્રરૂપણ કરાઈ ગઈ છે, હવે ક્રમ પ્રાપ્ત સંયત દ્વારની પ્રરૂપણ કરાય છે
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન! સંયત જીવ નિરન્તર કેટલા કાળ સુધી સંયત પણામાં રહે છે ?
શ્રી ભગવાન -હે ગૌતમ ! જઘન્ય એક સમય સુધી અને ઉત્કૃષ્ટ દેશોન કરેડપૂર્વ સધી સંયત છવ સંયત પર્યાયથી યુક્ત નિરતર બની રહે છે. અગર કે જીવનું સંયમ પરિણામ થતાં જ મરણ થઈ જાય તે તે એક સમય સુધી જ સંયત રહે છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! અસંયમી જીવ અસંત પર્યાયથી યુક્ત નિરન્તર કેટલા સમય સુધી રહે છે ?
श्री. प्रशान। सूत्र:४