Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२१५
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ सू० १६ लेश्यापरिणमनिरूपणम् इति, तथा यथा च क्षीरस्वरूपकारणवर्तिनो रूपादय स्तकादि रूपादि भावं प्राप्नुवन्ति, अथवा शुद्ध वस्त्रस्वरूपकारणवर्तिनो रूपादयो रक्तादि द्रव्यरूपादि भावं प्राप्नुवन्ति तथा कृष्णलेश्यायोग्यद्रव्यात्मककारणवर्तिनो रूपादयो नीललेश्यायोग्यद्रव्यवृत्तिरूपादि भाष प्राप्नुवन्तीति फलितम्, ‘एवं एएणं अभिलावेणं नीललेस्सा काउलेस्सं पप्प, काउलेस्सा तेउलेसं पप्प, तेउलेस्सा पम्ह लेस्सं पप्प, पम्हलेस्सा सुक्कलेस्सं पप्प जाव भुजो भुजो परिणमई' एवम्-उक्तरीत्या एतेन-उपर्युक्तेन अभिलापेन-आलापेन नीललेश्या कापोतलेश्यां प्राप्य, कापोतलेश्या तेजोलेश्यां प्राप्य, तेजोलेश्या पदमलेश्यां प्राप्य, पद्मलेश्या शुक्ल. लेश्यां प्राप्य यावत्-तद्रूपतया, तद्ववर्णतया, तद्गन्धतया, तद्रसतया, तत्स्पर्शतया भूयो भूयः परिणमति, तदेवं पूर्वलेश्या उत्तरोत्तरलेश्यां प्राप्य तद्पादितया परिणमति इत्युक्तम्, अयैकेकस्या लेश्याया यथायोग्य क्रमेण इतरसमस्तलेश्या परिणमनम् आह-‘से नूर्ण भंते ! कण्हलेस्सा नीललेस्सं काउछेस्सं तेउलेस्सं पम्हलेस्सं सुक्कलेस्सं पप्प ता रूवत्ताए ता वण्णत्ताए ता गंधत्ताए ता रसत्ताए ता फासत्ताए भुजो भुज्जो परिणमइ ?' हे भदन्त ! तत्-अथ नूनं किम् कृष्णलेश्या नीललेश्यां कापोतलेश्यां तेजोलेश्यां पदमलेश्यां शुक्ललेश्यां प्राप्य-परस्पर तत्तदवयवसंस्पर्शमासाद्य तद्रूपतया-नीलादि लेश्या योग्य द्रव्यरूपतया, तद्वर्णतया-नीलादिलेश्या योग्य द्रव्यवर्णतया, तद्गन्धतया-नीलादिलेश्या योग्य द्रव्यगन्धतया, तद्रसतयानीलादिलेश्या योग्य द्रव्यरसतया, तत्स्पर्शतया-नीलादिलेश्या योग्य द्रव्यस्पर्शतया भूयो भूयः परिणमति ? एकस्या लेश्यायाः परस्परविरुद्धतया युगपदनेकलेश्या परिणामासंभवात् होकर और पद्मलेश्या शुक्ललेश्या को प्राप्त होकर उसी के स्वरूप में और उसी के वर्ण, गंध, रस और स्पर्श के रूप में पुनः पुनः परिणत हो जाती है। यहां यह बतलाया गया है कि पूर्व-पूर्वलेश्या उत्तर-उत्तर लेश्या को प्राप्त होकर उसी के रूप में परिणत होती है, किन्तु अब यह दिखलाते हैं कि कोई भी एक अन्य समस्त लेश्याओं के रूप में परिणत होती है
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! कृष्णलेश्या नीललेश्या, कापोतलेश्या, तेजोलेश्या, पद्मलेश्या और शुक्ललेश्या को प्राप्त करके उन्हीं के स्वरूप में, उन्हीं के वर्ण, गंध, रस और स्पर्श के रूप में वारंवार परिणत होती है ? एकलेश्या में સ્વરૂપમાં અને તેના વર્ણ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શના રૂપમાં વારંવાર પરિણુત થઈ જાય છે. અહીં એ બતાવ્યું છે કે પૂર્વ પૂર્વની લેશ્યા ઉત્તર ઉત્તરની વેશ્યાને પામીને તેના જ રૂપમાં પરિણત થઈ જાય છે પણ હવે એ બતાવે છે કે કોઈ પણ એક વેશ્યા અન્ય સમસ્ત વેશ્યાઓના રૂપમાં પરિણત થાય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્ ! કૃષ્ણલેશ્યા શું નીલલેશ્યા, કાપતલેશ્યા, તેજલેશ્યા, પદ્મશ્યા અને શુકલેશ્યાને પ્રાપ્ત કરીને તેના સ્વરૂપમાં, તેનાજ વર્ણ, ગંધ, રસ, અને સ્પર્શના રૂપમાં વારંવાર પરિણુત થાય છે? એક લેયામાં પરસ્પર વિરોધી પરિણમન
श्री. प्रशान। सूत्र:४
