Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१५०
प्रज्ञापनासत्र वा महड्डिया वा ?' हे भदन्त ! एतेषां खलु तिर्यग्पोनिकानां कृष्णलेश्या यावत्-नीललेश्यानां कापातलेश्यानां तेजोलेश्यानां पद्मलेश्यानां शुक्ललेश्यानाञ्च मध्ये कतरे कतरेभ्योऽल्पद्धिका वा मह द्धिका वा भवन्ति ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! "जहा जीवाण' यथा समुच्चयजीवानां सामान्यतः कृष्णादिलेश्यानामल्पकिमहर्दिकत्वमुक्तं तथैव तिर्यग्योनिकानामपि कृष्णादिशुक्लान्तलेश्यानामल्पदिकमहर्दिकत्वमवसेयम्, गौतमः पृच्छति-'एएसि णं भंते ! एगिदियतिरिक्खजोणियाणं कण्हलेस्साणं जाव तेउलेस्साण य कयरे कयरेहितो अप्पड्डिया महड्डिया वा ?' हे भदन्त ! एतेषां खलु एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां कृष्णलेश्यानां यावत्-नीललेश्यानांकापोतलेश्यानां तेजोलेश्यानाश्च मध्ये कतरे कतरेभ्योऽल्पद्धिका वा मह. द्धिका वा भवन्ति ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'कण्हलेस्सेहिंतो एगिदियतिरिक्खजोणिया नीललेस्सा महड्डिया' कृष्णलेश्थेभ्य एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यो नीललेश्या एकेन्द्रियतिर्यग्यानिका महर्द्धिका भवन्ति, 'नीललेस्सेहितो एगिदियतिरिक्खजोणिया काउलेस्सा महड्डिया' नोललेश्येभ्य एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यः कापोतलेश्या एकेन्द्रियतिर्यग्यो___ गौतमस्वामी-हे भगवन् ! इन कृष्णलेश्या, नीललेश्या, कापोतलेश्या, तेजोलेश्या, पद्मलेश्या और शुक्ललेश्या बाले तिर्यचयोनिकों में कौन किससे अल्प ऋद्धि वाला और कौन किससे महान् ऋद्धि वाला हैं ? __भगवान्-हे गौतम ! जैसे समुच्चय जीवों की कृष्ण आदि लेश्याओं की अपेक्षा अल्पर्द्धिकता और महर्दिकता कही है, उसी प्रकार तिर्यंचयोनिकों की भी लेश्याओं के आधार से अल्पद्धिकता-महद्धिकता समझलेनी चाहिए।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! इन एकेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकों में जो कृष्णलेश्या, नीललेश्या, कापोतलेश्या और तेजोलेश्या वाले हैं, उनमें कौन किसको अपेक्षा अल्पऋद्धि वाला अथवा महाऋद्धि वाला है ? भगवान्-हे गौतम ! कृष्णलेश्या वाले एकेन्द्रिय तिर्थचों की अपेक्षा नील.
श्री गौतभस्वाभी-3 मावन् ! २मा देश्या, नासवेश्या, पातोश्या, तनवेश्या, પદ્યલેશ્યા અને શુકલેશ્યાવાળા તિર્યંચનિકમાં કેણ કોનાથી અપદ્ધિવાળા, અને કેણ કેનાથી મહાદ્ધિવાળા છે?
શ્રી ભગવાન હે ગૌતમ ! જેમ સમુચ્ચય જીની કૃષ્ણ આદિ લેશ્યાઓની અપેક્ષાએ અધિકતા અને મહધિકતા કહી છે, એ જ પ્રકારે તિર્યચનિકોની પણ વેશ્યાઓના આધારે અત્યધિકતા-મહર્થિકતા સમજી લેવી જોઈએ.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! આ એકેન્દ્રિય તિર્યચનિકમાં જે કૃષ્ણલેશ્યાવાળા, નલલેશ્યાવાળ, કાપતલેશ્યા અને તેજલેશ્યાવાળા છે, તેમાં કેણ કેની અપેક્ષાએ અહ૫અદ્ધિવાળા અથવા મહાદ્ધિવાળા છે?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ! કૃષ્ણલેશ્યાવાળા એકેન્દ્રિય તિર્યની અપેક્ષાએ નીલેશ્યા
श्री. प्रशान। सूत्र:४
