Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI yazovijayajI Ibollekic 10% dAdAsAheba, bhAvanagara, phona 0278-2425322 5272008 AdarzopAdhyAya sohanavijayajIkA jIvana vRttAMta) prakAzakazrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA-paMjAba aMcAlAzahara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdarzopAdhyAya. 23ILAHINI Soin nyAyAmbhonidhi jainAcArya 1008 zrImadvijayAnaMdasUrI zvarajI "AtmArAma"jI mahArAja. ludhIyAnA ( paMjAba ) zrAvikA saMghakI taraphaseM. ElliHill NIHINMEMilIIIIIRAMHITH zrI mahodaya presa-bhAvanagara. Shreudamaswami Gyanphandar-Umana, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ COMITRAM MPS vaMde zrIvIramAnandam / n'Snn Lie bara CANA IAN AdarzopAdhyAya arthAt svargastha upAdhyAya zrI 1008 zrI sohanavijayajI mahArAja kA jIvanavRttAMta zAlA lekhakazrI paMDita haMsarAjajI -wo IN TWIw WWWWWWW WWWWWWWWWWWWWW prakAzaka MODAMODI mantrI-zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA paMjAba aMbAlAzahara. -- - prathamAvRtti 1000 'r'zn' 29 vIra nirvANa saM. 2462 / .. vikrama saMvat 1992 TE Atma saMvat 40 / mUlya // ) / IsvIsan 1936 / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka milane kA patA1 maMtrI zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA-( paMjAba ) aMbAlAzahara 2 zrI jaina AtmAnaMda sabhA bhAvanagara-( kAThiyAvADa ) mudrakaH-zA. gulAbacaMda lallubhAi, zrI mahodaya prinTIMga presa, dANApITha-bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdarzopAdhyAya. nyAyAmbhonidhi jainAcArya 1008 zrImadvijayAnaMdasUrIzvara "AtmArAma'jI mahArAja ke paTTAlaMkAra. HaitiveindiaHRS jainAcArya 1008 zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAja. zA. nathamalajI kanaiyAlAlajI rAMkA iMdora nivAsI kI taraphaseM. zrI mahodaya presa-bhAvanagara.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6)0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 0000000000000000000 / samarpaNa 00000000000000000000 zrI sva0 nyAyAmbhonidhi jainAcAryazrI 1008 zrImadvijayAnandasUri ( AtmArAmajI) jI mahArAja 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000) paTTadhara zrImahAvIravidyAlayAdi aneka jaina saMsthAoM ke sthApaka jainAcAryazrI 1008 zrImadvijaya vallabhasUrijI mahArAja 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 karakamaloM unake priyaziSya, upAdhyAyazrIsohanavijayajI mahArAja kI yaha jIvanakathA sAdara samarpita hai // 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000(ba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ / . . . . . vande zrIvIramAnaMdam vizvavallabhasadgurum / / / prAsaMgika nivedn| jaba hama cAroM ora dRSTi DAlate haiM to mAlUma hotA hai ki saMsArarUpI dAvAnala meM se bacane ke lie bhavya jIva kisI na kisI kA sahArA avazya DhUMDhatA hai| vaha sahArA mahAtmA puruSoM kI jIvanI ke sivA aura kauna de sakatA hai| matalaba yaha hai ki AtmA ke uddhAra ke aneka upAyoM meM se yaha bhI eka pradhAnatama upAya hai| yaha bhAratavarSa sadA se itihAsa premI rahA hai / mahAsmAoM ke jIvanacaritroM ke mahattva ko samajhanevAlA aura usakA anukaraNazIla rahA hai| samaya samayapara itihAsajJoMne aitihAsika puruSoMke jIvanacaritako saMsAra ke samakSa rakha kara amUlya sevA kI hai| yadi hamAre samakSa aise aitihAsika grantharatna na hote to Aja hamako kaise patA cala sakatA thA ki prAcIna kAla meM hamArA bhAratavarSa aisA samRddhizAlI, unnatizIla aura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhI thA tathA dAnavIra, zUravIra, dharmavIra Adi asaMkhya nararatnoMko utpanna karake yazAsvAdana kara rahA thaa| hamAre jaina samAja meM bhI aitihAsika graMtharatnoM kA kama Adara nahIM hai / hamAre pUjya pUrvajoMne anekAneka mahApuruSoM kI jIvana-ghaTanAoM ko saMgrahIta karake asaMkhya grantha ratnoM kA nirmANa karake tathA unheM surakSita rakha kara apanI vizada kIrtiko digantagAminI banA diyA / ___una pUjya pUrvAcAryoM kI sukRpA se hI hama apanA mastaka unnata karake saMsAra ko dikhA sake haiM ki hamAre jaina samAjameM-jaina dharma meM-zrI siddhasena divAkara, zrIharibhadrasUrijI, zrI hemacandrAcAryajI, jagadguru zrI hIravijayamUrijI Adi anekAneka prauDha evaM pratibhAzAlI vidvAn ho cuke haiM, jinhoMne apanI praur3ha vidvattA se rAjA mahArAjAoM ko pratibodha karA kara una ko jaina banAyA thA aura jaina dharma kA DaMkA vizvabhara meM bajavAyA thaa| jaina dharma meM samprati, kumArapAla, bhUpAla jaise pRthvIpati aura vastupAla, tejapAla, vimalazAha, bhAmAzAhAdi maMtrI jagaDuzAhAdi aneka dharmAtmA, dAnavIra, zUravIra, dharmavIra, sadgRhastha ho cuke haiM, jinhoM ne apane bhujAbala se deza kI rakSA kI thI aura apanI udAratA se yAcakoM kI daridratA ko deza nikAlA de diyA thaa| maiM to dAve se kaha sakatA hU~ ki Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ una pUjya pUrvAcAryoM ke banAye hue jaina graMtha ratnoM ke pratApa se hI Aja hama saMsAra ko apanA ujvala mukha dikhA rahe haiN| harSakA viSaya hai ki hamAre jaina samAja ke vidvAnoMne mahAtmAoMke jIvanacarita likhane kI prathA ko Aja taka pracalita rakkhA hai / ina saba bAtoM ko lakSya meM rakha kara Aja maiM bhI isa bAtakA anukaraNa karatA huA isa bIsavIM zatAbdi ke eka dharmavIra mahAtmA kA anukaraNIya punIta jIvanacarita Apa ke samakSa rakhane kA saubhAgya prApta karA rahA huuN| pUjya gurudeva zrI upAdhyAyajI mahArAja zrI sohanavijayajI gaNI ne vi. saM. 1982 mArgazIrSa kRSNA caturdazI ravivAra tadanusAra tArIkha 15-11-25 ke amAMgalika dina ThIka Der3ha baje zahara gujarAMvAlA (paMjAba) meM sakala zrIsaMgha ko zokagrasta chor3a kara svargaloka ko alaMkRta kiyaa| usI dinase mere manameM yaha utkaMThA huI ki Apa guruvaryakI jIvanaghaTanAoM ko saMkalita karake jaina saMsArake sAmane rakkhU, jisa se jaina saMsArako jJAta ho ki hamAre guruvarya zrI sohanavijayajI mahArAjane kisa prakArase kevala jainoM para hI nahIM ajainoM para bhI upakAra kiyA hai| Apane "saba jIva karU~ zAsana rasI, IsI bhAvadayA mana ullasI" zrI vItarAgadevake isa pavitra pharamAnako apane hRdayapaTTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ para aMkita karake aura nItikAra ke "vasudhaiva kuTumbakam" isa vAkyako caritArtha karate hue, binA bhedabhAva se upAzrayoMkI cAra dIvArIko chor3a karake, khule maidAnameM khar3e hokara haraeka jAtike manuSyoMko devAdhideva vItarAga prabhuke vacanAmRtapAna karAkara unako jainadharma kA anurAgI bnaayaa| ahA ! jinako hindU, jaina Adi mleccha samajhate haiM aura pukAra 2 kara aisA kahate hai aise musalamAna aura karAtikrUra kasAiyoM takako bhI apane pratibhAzAlI upadeza se pratibodha karAkara unheM dayAlu banAnA yaha ApazrIkA hI kAma thaa| Apane paMjAba ke jaina samAjake hitArtha zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA paMjAba sthApita kI isa prakAra Apane dUrastha jaina bandhuoMko saMgaThanarUpI majabUta dhAgemeM piro kara jainadharmakI apUrva sevA kI; aura isa mahAsabhA ke dvArA Apane jaina dharma va jaina samAjako unnatike patha para le jAnekA bIDA uThAyA thA / yaha saba vRttAnta isa pustaka ke sAdyopAnta avalokanase sujJapAThakoM ko bhalIbhAMti vidita ho jAyagA / maiM ina saba ghaTanAoMko zIghra saMsArake samakSa rakhane ke uddezyase saMgRhIta karanekA prayatna karane lgaa| parantu guruvirahAnine kucha samaya taka isa kAryameM saphalatA prApta na hone dii| prAtaHsmaraNIya svanAmadhanya pUjyapAda parama gurudeva AcAryavarya 1008 zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAja kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukRpAse cittameM zAnti hone lagI aura isa kAryameM dhIredhIre saphalatA prApta hone lgii| zrI parama gurudevakI AjJAse saM0 1984 kA cAturmAsa pAlanapurameM paMnyAsajI zrIsundaravijayajI mahArAja tathA paMnyAsajI zrI umaMgavijayajI mahArAjake sAtha huaa| isa cAturmAsameM mahAnIzIthAdi sUtroMke yogodvahanakI tapazcaryA ke sAtha guru mahArAjajI ke jIvanacarita saMbaMdhI aneka ghaTanAoM kA saMgraha karake anukramase saMkalana kara liyaa| maiM aise eka yogya vidvAna kI khojameM thA jo unako sudhAra kara sucAru rUpase jIvanacarita ke rUpameM likha de / saM. 1985 ke jyeSTha mAsa meM pUjyapAda parama gurudeva zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAjane apane ziSya praziSyAdi parivAra ke sAtha baMbaI nagara ko alaMkRta kiyA thA / taba nagara-praveza ke zubha mahotsava para paMjAbabhara ke lagabhaga saba mukhya 2 sadgRhastha padhAre the| ina ke sAtha zrIyuta paMDita haMsarAja zAstrI bhI the| Apa para merI dRSTi gaI aura samaya pAkara maiMne paMDitajI se bAtacIta kI / zrImAn paMDitajIne bhI isa kArya ko bar3e hI utsAha se svIkAra kara liyaa| zrImAn paMDitajIkI vidvattA aura lekhanI ke viSaya meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 likhane kI koI AvazyakatA pratIta nahIM hotI kyoMki Apa prasiddha lekhaka aura vaktA haiM / zrImAn paMDita mahodayane kaSTa uThAkara apane DhaMga kA jIvana caritra taiyAra kara ke saM. 1989 ke kArtika mAsa meM sAdar3I ( mAravAr3a ) meM mere pAsa bheja diyA, par3ha kara cita prasanna huaa| cAturmAsa ke bAda paMnyAsajI zrI lalitavijayajI mahArAja ke darzana hue, taba maiMne zrIpaMnyAsajI mahArAjase vinamra prArthanA kI, "mahArAja sAhiba ! zrIgurumahArAja kA jIvanacaritra taiyAra hokara AyA hai, kRpayA Apa isa ko dekhaleM aura kucha saMzodhana tathA parivartana karanA ucita samajheM, to karadeM, kyoMki ApazrIjI unake (gurumahArAjake ) gurubaMdhu haiM aura ve Apa zrIjI ke sahavAsa meM bhI Acuke haiN| zrI paMnyAsajI mahArAjane merI isa namra prArthanA para dhyAna dekara ucita sthAnoM meM nyUnAdhika karake tathA sAtha hI yogya sthAnoM meM sundara saMskRta ke zloka tathA hindI bhASA ke manohara padya dekara jIvanacaritra ko aura bhI sundara banA diyA / pUjyapAda parama gurudeva zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAjane mujha para anugraha karake isa ko sAdyopAnta dekhane kI kRpA kI, isa ke lie ina donoM pUjya mahA puruSoM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA maiM jitanA upakAra mAnUM utanA hI thor3A hai| gurudeva ! adhika kyA likhU, isa kArya ke lie maiM sadaiva ApakA RNI huuN| vidvadvarya zrIyuta paMDita haMsarAjajI zAstrIne apanA amUlya samaya dekara isa jIvanacarita ko taiyAra kara diyA aura zrIyuta paMDita bhAgamallajIne mujhe prUpha saMzodhana ke kArya se mukta kara diyA aura mAnapatroMkA hindI anuvAda karanekA bhI kaSTa utthaayaa| ataeva donoM mahodaya bhI kama dhanyavAda ke pAtra nahIM haiN| harSakI bAta hai ki gurumahArAjadvArA saMsthApita zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA paMjAbane isa caritra ko prakAzita karane kA saubhAgya prApta kiyA hai / sujJa pAThaka gaNa ! jisa ke lie Apa bahuta samayase tarasa rahethe, jisa kI adhika samaya se cAtaka kI taraha rAha dekha rahe the, jisa ko par3hane ke lie Apa utsuka horahe the vaha zrIAdarzopAdhyAya arthAt upAdhyAyajI zrI sohanavijayajI mahArAjakA jIvanacaritra Apa ke karakamaloM meM samarpita kiyA jAtA hai| AzA hai ki Apa mahAnubhAva isa ko sAdyanta par3ha kara caritra nAyaka mahAtmA kI satyaniSThA, nirbhayatA, paropakAritA, dharmasevA, vidyApracAra kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ lagana, ananya gurubhakti Adi udAharaNIya guNoM kA anukaraNa karake apane amUlya manuSya jIvanako saphala kreNge| sujJeSu kiM bahunA ? OM zAntiH zAntiH zAntiH / nivedaka 1992 mAgazIrSa kRSNA saptamI tA, 17-11-1935 zrIgauDIjI mahArAjakA upAzraya pAyadhunI, baMbaI. gurumahArAjakA viyogI ziSya samudravijaya / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 00000000000000000000000000000000000000 0000000000000000 do shbd| ..80000000000 0000000000000000000000000000000000000000 priya pAThakavRnda ! zrI upAdhyAyajI mahArAja ko hamase sadaiva ke liye bichar3e huye Aja 10 varSa se bhI adhika ho gaye haiN| Aja una kI yaha jIvana-kathA Apa ke samakSa upasthita karate huye hama apane Apa ko kiMcinmAtra kRtakRtya mAnate haiN| isa jaina samAja para kiye gaye unake upakAroM kI gaNanA karanA sahala nhiiN| tathApi yaha mahAsabhA to sarvathA unahI kI asIma kRpA kA phala hai-ise unhone hI janma diyA thaa| isa nAte se hamArA parama karttavya thA ki isa pustaka ko unakI paMcatva prApti ke thor3e hI samaya ke anaMtara prakAzita kara dete / hameM kheda hai ki niraMtara prayatna karane para bhI hama aisA na kara ske| isa kArya ke saMpAdana meM hameM bahuta sI kaThinAiyoM kA sAmanA karanA pdd'aa| anya mahApuruSoM kI bhAMti eka jaina sAdhu kA kAryakSetra sImita athavA parimita nahIM hotaa| ve cAturmAsa ke atirikta aura kabhI bhI eka sthAna para bahuta samaya taka nahIM Thaharate / apane kArya kI DAyarI rakhane kA unameM rivAja nahIM ataH unake jIvana saMbaMdhI ghaTanAoM ko jAnane ke liye bar3A parizrama karanA par3atA hai / yahI bAta hamAre caritranAyaka para bhI caritArtha hotI hai / Apane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ bambaI se jammU ( uttarI paMjAba ) taka bhramaNa kiyA aura vaha bhI paidala hI / pratyeka sthAna para Apane vyAkhyAna dekara jainoM ko jagAyA aura unake hRdayapaTala para apanI smRtikI chApa lgaadii| ina saba bAtoM kA anusaMdhAna karanA koI baccoM kA khela nahIM thA / * isa ke liye upAdhyAyajI mahArAja ke ziSyoM munizrI samudravijayajI tathA sva. munizrI sAgaravijayajIne jo parizrama kiyA hai vaha avarNanIya hai / saca pUchiye to isa pustaka ke astitva kA zreya bhI unhIM muni mahArAjoM ko hai| sAmagrI juTa jAne para bhI pustaka kA likhanA AsAna na thA, yaha to zrImAn paMDita haMsarAjajI jaise siddhahasta lekhaka kA hI kAma thaa| jisa parizrama aura prema se unhoMne yaha kArya kiyA hai usake liye hama unake ciravAdhita rheNge| prakAzana kA kArya bhI kama kaThina nahIM thaa| mahAsabhA ke koSa kI aparyApti ke kAraNa na jAne aura kitanA vilaMba ho jAtA / paraMtu munizrI samudravijayajI ke upadeza se nimna likhita mahAnubhAvoMne hamArI sahAyatA karake hameM anugRhIta kiyA hai ataH ve hamAre hArdika dhanyavAda ke pAtra haiM:(lisTa sAtha meM haiM) noTa-jIrA nivAsI sanAtana dharmiyoMne jo mAnapatra arpaNa kiyA thA vaha talAza karane para bhI nahIM mila sakA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 zeTha lAlacaMda khuzAlacaMda. bAlApura ( varADa) 50 lAlA kherAyatIrAmajI lakSmaNadAsajI.jaMDiyAlAguru(paMjAba) 50 lAlA haricaMdajI somAmalajI. 25 lAlA haMsarAjajI sarApha. 50 DAghIbAijI. bIkAnera 51 zeTha rAyacaMda nAnacaMda. 51 mukAdama zA. kezavalAla nAnacaMda. 25 jauharI uttamacaMda mAnacaMda. 25 sarasvatI vhena. 25 zeTha nagInadAsa lallubhAi eNDa sensa. 15 ,, choTAlAla uttamacaMda 15 ,, lakSmIcaMda tribhuvanadAsa. 11 ,, ema. jAvaMtarAja. 11 zA. dalIcaMdajI gumAnacaMdajI. 25 ,, choTAlAla bhIkhAbhAi. .,, gulAbacaMdajI anUpacaMdajI. khIvANadI (mAravADa) 15 ,, jeThAjI kRSNAjI. khAMDerAva 15 lAlA jagannAthajI dIvAnacaMdajI. gujarAMvAlA (paMjAba) 5 zA. pukharAjajI jAlamacaMdajI. sAdaDI 540 aura jina 2 mahAnubhAvoMne tasvIreM (phoTo) banAne kI udAratA dikhalAI haiM / " nAma phoToMpara diye gaye haiN"| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ una sabakA isa gurubhakti tathA sahAyatA ke liye hama bAbhAra mAnate haiN| eka bAta aura bhii| dRSTidoSa se prUpha saMzodhana meM yadi koI truTi raha gaI ho to usake liye hameM kSamA kreN| ___ isa pustaka kA mUlya yathocita hI rakhA gayA hai "prathama grAhaka honevAloM se cAra Ane; " tathApi isake vikraya se jo artha prApti hogI usakA upayoga isa pustaka kI gujarAtI AvRtti meM kiyA jaavegaa| vinIta nemadAsa jaina, bI. e. maMtrI, zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA, paMjAba aNbaalaashhr| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ............ ........ ........ ........ ......... ....... ...... . .. ... prathama grAhakoMke zubha nAma / pustaka 101 kalakatA zA. lakSmIcaMdajI phatecaMdajI kocara, baMbai eka sadgRhastha 101 zA. jItAjI khumAjI kavarArAvAlA ____eka sadgRhastha zrIyuta kRSNalAlajI varmA jauharI bhogIlAla rIkhabacaMda koThArI, pAleja zeTha cImanalAla choTAlAla pATaNavAlA verAvala zrIjainapAThazAlA, eka sadgRhastha umedapura zrIpArzvanAthaumedajainabAlAzrama varakANA zrIpArzvanAthajainavidyAlaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 25
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sAdaDI pustaka zA. dIpacaMdajI chajamalajI, zA. pukharAjajI jAlamacaMdajI, zA. panAjI bhImAjI muMDArA zA. karamacaMdajI umedamalajI khuDAlA zA. mukanacaMdajI anupacaMdajI mulatAna zrIyuta bAbU lakSmIpati jaina DerAgAjIkhAM lAlA rupacaMda zambhurAma jauharI aMbAlAzahara lAlA nemadAsa sanacaMda lAlA saMtarAma maMgatarAma sarApha lAlA haricaMda indrasena jaina lAlA gopIcaMda kizorIlAla sarApha lAlA sadAsukharAya munnIlAla jaina lAlA gulajArImala muMzIrAma jaina Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMDiyAlAguru pustaka lAlA haricaMda somAmala lAlA kherAyatIlAla lakSmaNadAsa 11 nakodara zrImatI sAdhvIjI zrI devazrIjI ke sadupadezaseM zrImatI sarasvatIbAI zrImatI draupadIbAI zrAvikAsaMgha amRtasara lAlA muMzIrAma jaina raMgavAle Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... munirAjazrI caraNavijayajI saMpAditazrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi-sIrIjha taraphathI prasiddha thayelA pustako1 zrIvItarAga-mahAdevastotra mUla 0-2-0 2 prAkRtavyAkaraNa (aSTamAdhyAya sUtra pATha.) 0-4-0 3 zrIvItarAga-mahAdevastotra bhASAMtara 0-4-0 4 zrIvijayAnandasUri zrIAtmArAmajI mahArAjanuM jIvanacaritra 0-8-0 ( suprasiddha lekhaka suzIlanI kasAyelI kalamathI lakhAelu) 5 navasmaraNAdistotrasandohaH / 0-4-0 6 cAritrapUjAditrayIsaMgraha 0-2-0 ___chapAtAM pustako1 triSaSTizalAkApuruSacaritra mUla daze parva 2 dhAtupArAyaNa. 3 vairAgyakalpalatA. 4 prAkRtavyAkaraNa DhuNDikAvRtti. pustaka prApti sthAnazrI jaina AtmAnanda sabhA bhAvanagara-( kAThIyAvADa) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdarzapAdhyAya. 1 [[honi.filmypati. harifm. : hamAre caritra nAyaka : gujarAMvAlA : paMjAba: nivAsI lAlA narasiMhadAsajI vRTAmalajI jaina manhANI kI taraphaseM. zrI mahodaya presa-bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ W.LAWS mathilm Vihin bRhattapAgacchAntargata savignazAkhIyAdyAcArya nyAyAmbhonidhi jainAcArya zrImadvijayAnaMda sUrIzvara paTTAlaMkAra zrImad vijayavallabha sUrIzvara gurubhyo nmH| zrI aadrshopaadhyaay| ( upAdhyAya zrI sohanavijayajI kA jIvana vRttAnta / ) " 1:1 all times aud places, the hero has been worshipped. It will ever be so. We all love great med; venerate and bow before them. Ah, does not every true man feel that he is himself made beggar by doing reverence to what is really above hini ? No nobler or more blessed feeling dwells in man's heart. " bhAvArtha--sadA aura sarvatra vIra puruSa kI pUjA hotI rahI hai aura sadA ke lie aisA hI hotA rahegA / hama saba ucca AtmAoM se prema karate, sanmAna karate aura unake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) sanmukha mastaka nata karate haiM / kyA hara eka sacce manuSya ko svayaM anubhava nahIM hotA ki usane khuda ko usake sAmane jo ki usase ucca hai bhikSuka nahIM banA liyA ? manuSya ke hRdaya meM isa se ucca athavA kalyANakArI bhAvanA nivAsa nahIM karatI // ___ mahAtmanAM kIrtanaM hi zreyo niHzreyasAspadam / mahAtmAoM kA guNAnuvAda karanA hI kalyANa aura mokSa prada hai| narajanma pAkara loka meM, kucha kAma karanA cAhie / apanA nahIM to pUrvajoM kA, nAma karanA cAhiye / jIvana ke aihika aura pAralaukika abhyudaya meM anya vastuoMkI apekSA, uttama puruSoM kI jIvanI adhika upayogI hai / sAdhAraNa puruSoM ko jIvana ke vAstavika lakSya kI ora prayANa karane meM unase vizeSa sahAyatA milatI hai / ucca Adarza para pahuMcI huI AtmAeM, apane uddhAra ke sAtha dUsaroM ke uddhArameM bhI sahAyabhUta hotI haiM / unakA jIvana dUsaroM ke lie Adarza rUpa hotA hai / jIvana ke prazasta mArga meM gamana karane vAloM ko vaha ( uttama puruSoM kA jIvana ) pUre mArga darzakakA kAma karatA hai| Aja hama isI uddezya se karmayogI, vIrAtmA jaina muni ke bahumUlya Adarza jIvana ko saMkSipta rUpa se sAmane rakhane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) kA zreya lete haiM / AzA hai pAThaka gaNa isa se avazya lAbha uThAkara apane jIvana ko ucca banAne meM prayatnazIla hoNge| (viziSTa guNa) zarIrasya guNAnAM ca, dUramatyantamantaram / zarIraM kSaNavidhvaMsi, kalpAntasthAyino guNAH / / bhAvArtha--zarIra aura guNoM kA ati dUra kA antara hai zarIra kSaNa meM naSTa hone vAlA hai aura guNa sadA ke lie kAyama rahane vAle haiN| jisako na nija gaurava tathA-nija deza kA abhimAna hai| vaha nara nahIM nara pazu nirA hai, aura mRtaka samAna hai // ___svargIya upAdhyAya zrI sohanavijayajI mahArAja sAdhutA ke Adarza kI sajIva mUrti the| unakI Adarza gurubhakti, pragAr3ha saMyama niSThA aura viziSTa dharmAbhiruci apanI zAnameM nirAlI thI / unakA jIvana tyAgamaya hone ke sAtha 2 deza, jAti, samAja aura dharmakI unnati ke liye vizeSa rUpase prayatnazIla rahA thA / deza aura jAti ke abhyudaya ke liye unake hRdayameM jo bhAvanA thI, samAja ke abhyutthAna ke nimitta unake dilameM jo darda thA usakI hRdayameM kalpanA karate hue mastaka zraddhAse unake caraNoMkI aura jhuka jAtA hai / astu / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) "zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA paMjAba"se paMjAbake jaina samAjakA jo upakAra huA hai isakA eka mAtra zreya inhIM mahAtmAko hai| Apa samAjako saMgaThita aura eka hI prema sUtra meM bandhA huA dekhanA cAhate the / samAjako rasAtalameM pahu~cAnevAle mithyA saMskAroMkI dAsatAse samAjako mukta karane ke lie Apane apane jIvanako bhI nyauchAvara kara diyaa| dharmakI unnatise samAjake saMzodhanako Apane mukhya sthAna diyaa| Apa pUre dharmAtmA, sacce tyAgI aura svataMtratA ke pragAr3ha premI the / lokasevA, lokahitabhAvanA, Atmazuddhi aura dharma niSThA Apa ke jIvana ke mukhya aMga the / adhika kyA kaheM ? Apa jaise udAra vicAra rakhane vAle mahAtmAoM kI saMkhyA saMsArameM bahuta kama hai| Apa ke satata viyoga se janatA aura vizeSa kara jaina samAja ko jo kSati pahu~cI hai usakI pUrti yadi asambhava nahIM to kaThina avazya hai| jananI jane to bhakta jana, guNi jana dAtA zUra / nAtara jananI bAMjha rahe, mata khove tUM nUra // vaMza janma aura zikSA Adi hasati sakalalokAlokasargAyabhAnuH, paramamamRtavRSTyai pUrNatAmeti candraH / iSati jagati pUjyaM janma gRhNAti kazcit , vipulakuzalasetulokasaMtAraNAya / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha-lokoMko bhalI prakAra se pAra utArane meM vizAla samartha zreSTha pula ke samAna koi pUjya puruSa jaba kabhI saMsAra meM janma letA hai, tabhI sarvatra sUrya hasatA hai, " dedI'pyamAna hotA hai / aura caMdramA paramAmRta ko varSAne ke lie pUrNatA ko prApta hotA hai|" hamAre carita nAyaka upAdhyAya zrI sohana vijayajI kA janma vikrama saMvat 1938 mAgha zuklA tRtIyA ko kAzmIra kI suprasiddha rAjadhAnI jammU meM huaa| Apa ke pitA kA nAma nihAlacanda aura mAtA kA nAma uttamadevI thaa| Apa jAti ke dugar3a gotrIya vIsA osavAla the / Apa ke gRhasthAzrama kA prasiddha nAma " vasantAmala" thA / bAlyakAla hI meM Apa ke lalATa taTa para aGkita bhAvI rekhAe~ sUcita karatI thIM ki yaha lar3akA bar3AhI honahAra nikalegA; kyoMki " honahAra viravAna ke hota cIkane pAta" ke anusAra Apa bAlakapana meM hI pratibhAzAlI evaM adamya utsAhI the / Apane bAlyAvasthA hI meM acchA vidyopArjana karake buddhi vaicitrya kA citra saMsAra ke sAmane khIMca kara rakha chor3A thaa| ApakI pratibhA-cAturI ko dekhakara loga daMga raha jAte the| mAtA-pitA mana hI mana apane ko dhanya 2 mAna kara phUle nahIM samAte the; parantu anahonI ke hona ko, tAkata hai saba koya / anahonI honI nahIM, honI hoya so hoya // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) ke anusAra vasantAmala jI ko apane mAtA-pitA ke sukhakA adhika samaya taka saubhAgya prApta nahIM huaa| itanI choTI avasthA meM hI mAtA-pitA ke svargavAsa ho jAne para ve kucha dina "jaMDiyAlA guru" meM apanI jyeSTha bhaginI vasantI devI ke pAsa rhe| apane bahanoI gokulacandajI ke pAsa raha kara (jo ki sTezana mAsTara the) Apane iMgliza kA acchA abhyAsa kiyaa| hindI, urdU kA abhyAsa akathanIya thA hI, Apa apanI prabala dhAraNA zakti ke kAraNa thor3e hI dinoM meM hindI, urdU aura aMgrejI ke acche vidvAna ho gaye / kucha samaya taka Apa tAra mAsTara ke taura para sarakArI karmacArI bhI rahe / sthAnakavAsI dIkSA aura usakA tyAga / pUrva janma ke kisI puNya karma ke prabhAva se vasantAmala jI kA citta yuvAvasthA meM (22 varSa kI Ayu meM) hI saMsAra se virakta ho gayA thA / una ko gRhasthAzrama meM rahanA kisI prakAra bhI rucikara nahIM hotA thA / ve socA karate the janmaiva vyarthatAM nItaM bhavabhogapralobhinA / kAcamUlyena vikrIto hanta ! cintAmaNimayA // isa prakAra prati dina socate 2 eka dina unhoMne pratijJA kara lI ki: azImahi vayaM bhikSAmAzAvAso vasImahi / zayImahi mahIpRSThe kurvImahi kimIzvarai // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) ataH ve usI samaya hI sthAnaka vAsI jaina saMpradAya ke sAdhu zrI geMDerAya jI ke ziSya bana gye| vikrama saMvat 1960 bhAdrapada zuklA 13 ko paTiyAlA rAjya ke " sAmAnA" zahara meM vasantAmala jI kI dIkSA bar3I dhUmadhAma se huI / dIkSA kA samAroha dekhane yogya thA / dIkSA grahaNa karane ke bAda vasantAmalajI adhika samaya taka isa saMpradAya meM na Thahara sake / ve jisa abhilASA se yahAM Aye the usa kA pUrNa honA unheM asaMbhava sA jAna par3A, jisa mAnasika zAnti aura Atma zuddhi kI unako AvazyakatA thI vaha unheM yahAM para dRSTi gocara nahIM huii| ataH vikrama saMvat 1960 kI pauSa zuklA 11 ko ukta saMpradAya ke sAdhuvezakA parityAga karake apanA rAstA pkdd'aa| isa prakAra kula cAra mAsa taka hI isa saMpradAya meM tthhre| satkarmoM ke udayase manuSya ko sacce tatvoM kI prApti hotI hai aura vaha vastu svarUpa ko jAnatA hai ataH hamAre cAritranAyakane ajJAna paraMparA meM par3A rahanA zreyaskara na samajha isa sampradAya se alaga honA hI nizcita kiyA / jaina munirAja zrI vallabhavijayajI mahArAja ke caraNoM meM / ukta sampradAya kA parityAga karake vasantAmalajI svargIya nyAyAMbhonidhi jainAcArya zrImadvijayAnandasUrIzvara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) (AtmArAmajI) mahArAja ke praziSyaratna munirAja zrI vallabhavijayajI mahArAja ke zrI caraNoM meM ambAlA pahuMce / munizrI ke caraNoM meM pahuMcakara vasantAmalajIne apanI sArI AtmakathA, dIkSA grahaNa aura usakA tyAga saba yathAvat rUpase unake sAmane rkhdiyaa| AcArya zrIvijayavallabhasUrijI mahArAjane unheM sAntvanA ke sAtha samajhAyA ki sAdhuvrata pAlana karanA asi dhArApara calanA hai, jinakI ugra kSamatA evaM sahanazIlatA tathA tIvra vairAgya tatparatA hove vahI isa mArga meM paira rakha sakatA hai anyathA nhiiN| tuma meM abhItaka vaha vairAgya nahIM mAlUma detaa| isa prakAra munizrIne spaSTa kaha diyA / * Apa bhAratavarSa ke eka suvikhyAta jaina muni haiM / isa samaya Apa AcAryapadako suzobhita karate hue zrIvijayavallabhasUri ke nAmase suprasiddha haiM / svargavAsI AcAryazrI 1008 vijayAnandasUrijIke Apa vartamAna paTTadhara haiM / ApazrIkI sAdhucaryA, satyaniSThA aura dharma parAyaNatA sarvathA vandanIya hai / jainasamAja ke sAmAjika aura dhArmika abhyudaya ke liye Apane Ajataka jo kuchabhI kiyA hai vaha apanI zAnameM advitIya hai / bambaI ke zrImahAvIra jaina vidyAlaya, mAravADa ke zrI pArzvanAtha jainavidyAlaya aura paMjAba ke zrI AtmAnanda jaina gurukula Adi zikSaNa saMsthAoM kI pratiSThA kA zreya ApazrIko hI hai| Apa jaise asAdhAraNa sAdhuoM ke liye jainasamAja jitanA bhI garva kara sake utanA hI kama hai| saM. 1990 meM zrIbAmaNabAr3a (mAravAr3a) tIrtha meM zrIporavAla sammelana kI orase AcAryazrIjI ko " ajJAnatimira taraNi kalikAla kalpataru"-padaviyoMse vibhUSita kiyA gayA hai / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasantAmalajI kisa AzAse Ayethe aura vaha AzA kisa nirAzA ke rUpameM pariNata huI; parantu saccA vairAgya vahIM hai jo manuSya ko isa dazA meM pahu~cA detA ho; tujhe dekheM to phira auroM ko kina AkhoMse hama dekheM, yaha A~kheM phUTa jAyeM garci ina AMkhoMse hama dekheM / vasantAmalajI vahAMse cale to gaye parantu manameM vahI lagana lagI huiithii| Apa phira Aye aura AcAryajI ke sAmane vahI prArthanA kii| Apane vahI javAba diyA ki tumhArA mana sthira nahIM hai isaliye hamAre yahAM Apako sthAna nahIM hai| yahAM to sthAna una logoM ko hai jinake dilameM tIvra vairAgya kI agni dhadhaka rahI ho / isa prakAra kaI daphA vasantAmalajI AcAryazrI ke caraNoM meM Aye aura AcAryazrIne vahI uttara diyA / Akhira " izke majAjIse izke hakIkI hAsila hotA hai " arthAt tIvra vairAgyabhAvanA udita huI Apa punaH AcAryazrI ke caraNoM meM Aye aura apanI hRdayagata bhAvanAko prakaTa karate hue pratijJA sunAne lage ki gurudeva ? "jina argana hote cAhacalI khara kUkanakI dhikkAra use, jina khAyake amRta vaoNchA rahI lida pazuanakI dhikkAra use, jina pAyake rAjako icchA rahI cakkI cATanakI dhikkAra use, jina pApake jJAnako vA~chA rahI jagaviSayana kI dhikkAra use" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) dIkSA saMskAra / bho ! bho ! devANupiyA ! bhIme bhavakAnane paribhamaMtA // duha dAvAnala tattA, jai vaMchaha sAsayaM ThANaM // 1 // tA cAritta naresara saraNaM ! paviseha sAsayasuhaTThA / cira pariciyapi muttUNaM / kamma pariNAma nivasevaM // 2 // bhAvArtha-he devatAoM ke pyAre bhayaMkara saMsArarUpI vanameM paribhramaNa karate huve duHkharUpI dAvAnalase jalate huve, yadi zAzvatA mokSa; sthAnako icchateM hoM, to, AnAdikAlakA paricita karma rAjA kI, sevA ko tyAga karake; zAzvatA mokSa sukhake lie, cAritra rUpI mahArAjA kI, zaraNa ko svIkAra karo" AcAryazrIne apane zrImukhase pharamAyA ki tuma jahA~taka isa paricita dezameM baiThe hoM vahA~taka tumhArA antaHkaraNa sthira nahIM hogA // " kusaMgAsaMga doSeNa, sAdhavo yAnti vikriyAm " zAyada hai; parva paricita vyaktiyoMkA paricaya ho jAnese tumhAre manapara kucha kharAba asara par3ajAya; isalie hamArA abhiprAya yaha hai ki tuma gujarAta dezameM cale jaao| vahAMzatrujaya, giranAra Adi uttamottama tIrthoM kI yAtrA karanese tumhArA mana avazya sthira ho jAyagA / sAthahI sAtha hamAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Adarza upAdhyAya. paja peja 11 hijayavallabharinA rinA shissy| ||shrii madvijA panyAsa lalita lalita vijayajI mahA jI mhaaraaj|| prakhara zikSA pracAraka, marudharoddhAraka upAdhyAyajI mahArAja zrI lalitavijayajI. ( khuDAlAnivAsI sA mukanacaMdajI anUpacaMdajIkI taraphase )
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ziSya munizrI lalitavijayajI bhI kucha varSoMse gujarAtameM hI vicara rahe haiM / ve tumheM *dIkSA deMge, par3hAveMge, aura prANapriya apane laghu-bandhu ke samAna rkkheNgeN| vaha tumhAre hI dezabandhu haiM isaliye tumhArA-unakA dharmaprema pragAr3ha rahanese eka dUsareko dharma meM sahAyatA milegii| yaha sunakara vasantAmalajI kA mano-mayUra nAcane lgaa| unhoMne kahA kRpAlu guro ! Apa jarUra mujhe zrI lalitavijayajI ke pAsa bheja diijiiye| mujhe tIrthayAtrA ke sAtha hI sAtha unake darzanoMkA bhI lAbha hogaa| guru mahArAjane prasanna cittase munizrI lalitavijayajI * Apa isa samaya panyAsa padavI ko alaMkRta kara rahe haiN| vartamAna samaya ke AcAryazrI vijayavallabhasUrijI mahArAja ke suyogya aura vidvAn ziSyavarga meM se Apa eka haiM / Apa pUrNa vidvAn sacce tyAgI aura pahale darjeke gurubhakta hai / Apa jaise yogya vidvAn gurubhakta evaM guNagrAhI haiM vaisehI vidyApremI haiM " zrI pArzvanAtha ummeda jaina bAlAzrama (ummedapurakA vidyAlaya) " tathA zrI pArzvanAtha jaina vidyAlaya varakANA" ApahI ke satata parizrama kA phala hai| vahA~ Ajakala karIban 150 vidyArthI dhArmika evaM vyAvahArika adhyayana karake apane Apako vidvAn banA rahe haiM / Apake isa vidyApremako dekhakara abhI 1990 meM ( bAmaNabADajI tIrtha meM poravADa sammelana kI orase ) Apako sammAnArtha "prakhara zikSA pracAraka marudharoddhAraka" kI padavI prAdana huI hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) ke nAmapara patra likhakara vasantAmalajI ko pATana kI tarpha jAnekI anujJA pharamAI / dharmadhurINa lAlA gaMgArAmajIne mArgavyaya dekara unako pATana phuNcaayaa| vahA~ pUjyapAda pravartaka sthavira 108 zrI zrI kAntivijayajI mahArAja virAjamAna the| unake darzanoMse mumukSujI kA roma roma prasanna huaa| pATanake jinacaityoM kI apUrva yAtrA karake unhoMne apane janmako kRtArtha mAnA / vahA~se vasantAmalajI ko yaha mAlUma huA ki munizrI lalitavijayajI mahArAja yahAM nahIM hai, ve Ajakala parama pUjya zAMtamUrti xzrI haMsavijayajI mahArAja ke pAsa bhoyagI. tIrthapara virAjamAna haiN| vasantAmalajI turata bhoyaNI pahu~ce / paramapUjya zrI haMsavijayajI mahArAja ke darzanoM ke sAtha munizrI lalitavijayajI ke darzanakara nihAyata khuza hue| isake atirikta jagat prasiddha bhoyaNItIrtha meM virAjamAnazrI mallInAtha bhagavAna ke darzanakara parama kRtArtha hue| aise 2 apUrva ati durlabha tIrthoM kI yAtrA karake mumukSu vasantAmala jI apane jIvanako saphala mAnane lage / aura apanI kAyAkA palaTA samajhane lge| ___x Apa svargIya AcArya zrIvijayAnandasUri urpha AtmArAmajI mahArAjake praziSyaratna aura sAdhutAke sacce Adarza the / Apa zAnti ke devatA aura tyAgakI jItI jAgatI mUrti the / duHkha hai ki saM0 1991 gujarAtI 1990; ke phAlguna zuklA dazamI ke dina ApakA svargavAsa ho gayA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) munizrI lalitavijayajIne unheM jIvavicAra, navatatva, daMDaka prakaraNa Adi par3hAnA zurU kiyaa| vasantAmalajI kI smaraNazakti bahuta uttama thI sirpha itanI hI kaThinatA thI ki ve saMyukta akSaroM kA uccAraNa bahuta muzkila se kara sakatethe / Age jAkara unhoMne jaba vyAkaraNa par3hanA zurU kiyA to "stoH zcubhiH zcuH" "na zazAt khapaH" aise aise sUtroMkA zuddha uccAraNa karAte munizrI lalitavijayajI ko 15, 15 dina mahanata uThAnI par3I / isakA kAraNa sirpha yahI thA ki unakA bAlakAla saMskRta ke adhyayana se zUnya rahA thA / bhoyaNI se vihArakarake pUjya mahArAja haMsavijayajI mAMDala padhAre to sakala saMghane bar3I hI bhakti dikhAI / eka dina vyAkhyAna dete hue Apane vasantAmalajI kI dIkSA mAMDala meM karAne kA vicAra prakaTa kiyA / pajya munirAjazrI haMsavijayajI mahArAjane isa viSaya kA munizrI lalitavijayajIse vicAra kiyA aura pharamAyA ki isa puNyAtmAkI dIkSA agara yahAM karAI jAya to loga samRddha haiM, utsAhI haiM, jinazAsana kI unnati acchI hogI / munizrI lalitavijayajIne namratA pUrvaka hAtha jor3a kara prArthanA kI, ki Apa kRpAlukA pharamAna satya hai; agara yahAM dIkSA ho to jinazAsana kI zobhA meM jarUra vRddhi hogI, magara mere Apa jaise hI upakArI zrI zubhavijayajI mahArAja tapasvI pAsa meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) hI dasAr3A gA~vameM virAjamAna haiN| mujhe AjJA ho to maiM vahA~ jA AU~ / pUjya munimahArAjane AjJA dI, Apa dasAr3e pdhaare| Apa apane upakArI kAkA guruke caraNoM meM vaMdana kara kRtakRtya hue / kucha dina vahA~ tthhre| pUjya tapastrIjI mahArAja zrIzubhavijayajI ko jaba vasantAmalajI kI dIkSA ke samAcAra mAlUma hue to unhoMne bar3I khuzIse zrIsaMgha dasAr3A ko yaha zubha samAcAra sunAe / basa, phira kahanAhI kyA thA; una sabane tapasvIjI mahArAjake caraNa pakar3e aura arja kI ki itane dIrgha samayake bAda Apa apanI janmabhUmi meM padhAre haiM to yaha satkArya ApazrIjI ke hAthase yahA~ hI honA cAhiye / udhara pUjyapAda zrIhaMsavijayajI mahArAja kI bhI AjJA alaMdhya thI / munizrI lalitavijayajI ke liye donoM hI mahApuruSoM kI AjJA zirasA vaMdya thI / vizeSatA itanI hI thI ki tapasvIjI mahArAja kI janmabhUmi dasAr3A grAma thA; vahA~ ke zrIsaMghako tapasvIjI mahArAja ke darzanoM kA dIkSA dinake bAda 16 varSoM se yaha pahalA hI lAbha huA thA / isaliye una logoMne mAMDala jAkara zrIhaMsavijayajI mahArAja se isa lAbha kI yAcanA kI aura yaha bhI kahA ki mAMDala jaise bar3I bastI ke gA~voM ko aisA lAbha aura Apa jaise uttama puruSoM kA samAgama bahuta daphA hogA, Age Apa mAlika haiN| parama pUjya dayAlune AjJA di ki jAo, tuma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15) apanA kArya siddha kro| tumhAre manorathakI saphalatA ho ! basa aura kyA cAhiyethA, AnaMda ke bAje bajane lge| saMghameM apUrva harSa chAgayA / ekatarpha aneka muniyoM ke samudAya sahita tapasvIjI zrI zubhavijayajI mahArAjakA padAparNa, dUsarI tarpha dIkSA mahotsava / karIbana 20-25 dina taka utsavakI dhUma dhAma hotI rahI aura vaizAkha zuklA 10 [vikrama saMvat 1961] ko inhIM ukta muni mahArAjoMke hAthase zrI guruvarya vallabhavijayajI mahArAja ke nAmapara basantAmalajIkA dIkSA saMskAra saMpanna huaa| yahAM itanA kahadenA aprAsaMgika nahIM hogA ki AcArya mahArAjane muni zrI lalitavijayajIko likhAthA ki inheM Apa apanI tarphase dIkSA de denA aura apanA ziSya banA lenA; parantu munizrI lalitavijayajIne aisA karanA ucita nahIM samajhA kyoMki Apa jAnatethe ki jo guru mahArAjakA hai vaha merAhI hai maiM bhI to unhIM kA hI hU~ aura dUsarI bAta yaha ki muni lalita vijayajI kI yaha bhAvanAthI ki gurumahArAja ke karakamaloMmeM tathA nAmameM labdhi hai ataH unhoMne apane gurumahArAjake hI nAmase vAsakSepa DAlA / aura vasaMtAmalajIkA nAma " sohana vijayajI" rakhA gyaa| usI dinase basantAmalajI " munizrI sohanavijayajI " isa nAmase alaMkRta hue| inakA isa samayakA dIkSA saMskAra bhI bar3e hI ThATavATase huA aura vahA~ ke loga Ajataka bhI usa dIkSA saMskAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) divasa kI yAdamanAte haiM arthAt usa roja anojA (bAjAra baMda) rakhate haiM evaM gRhakAryoMko kamakarake adhika samaya dharmake ArAdhanameM vyatIta karate haiM / pUjyapAda guruvarya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja ke nAmakA vAsakSepa prApta karake muni sohanavijayajIne isa varSakA caturmAsa pAlItANA siddhAcala tIrthabhUmi meM virAjamAna muni zrI haMsavijayajI mahArAja kI sevAmeM rahakara vyatIta kiyA, AjJA guruNAM hyanupAlanIyA / dIkSAnantara vihAra aura cAturmAsa / mRgamInasajjanAnAM, tRNajalasantoSavihitavRttInAm / lubdhakadhIvarapizunA niSkAraNavairiNo jagati // 1 // tRNa-jalase nirvAha karanevAle mRga-macchalI-aura saMtoSase nirvAha karanevAle mahAtmAoMke zikArI-dhIvara aura cugalakhora-niSkAraNa jagatameM vairI hote haiN| yadyapi pUjyapAda zrI tapasvIjI mahArAja kI icchAthI ki ye saba munirAja aura vizeSa kara zrIlalitavijayajI tathA navIna muni sohanavijayajI yahA~ hI cAturmAsa kreN| parantu donoM muniyoM kI jJAnAbhyAsa para tIvra icchAthI / ve jyoM tyoM unakI AjJA saMpAdana kara vahAM se cala pdd'e| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) dinoM meM zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazAlA kI bar3I prakhyAti thii| vaiyAkaraNa paMDita bhI acche subodha the| donoM munirAja jJAnAbhyAsa karane ke lie " cANasamA" aaye| yahAM para sunA ki mahesANA kI AbohavA ThIka nahIM hai to Apa yahAM se lauTa kara pAlItANe zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAja ke pAsa phuNce| ___ zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAja ke sAtha pahale mI 13 sAdhu virAjamAna the, ina munirAjoM ke jAnese 15 kI saMkhyA ho gaI / navIna munine yAtrA karake apanI AtmA ko pavitra kiyA, janma-janma ke pApoMko naSTa kiyaa| vahAM jAkara muni zrI lalitavijayajIne siddhAnta candrikAkI TIkA vA~canI zurU kI aura navIna munirAja ko sArasvata par3hAnA zuru kiyA, tathA Apane lagabhaga pahalIvRtti samAptakI / dina Anandase bItane lge| kintu "avazyameva bhoktavyaM kRtaM karma zubhAzubham" / isa cAturmAsa meM Apako eka bar3e bhArI upasarga(kaSTa)kA sAmanA karanA par3A / bAta yaha thI ki pAlItANA meM bhATa logoM kA bar3A jora hai (magara aba bahuta kama ho gayA hai ) / jaina dharma meM yaha prathA hai ki jo loga mandirajI meM darzanArtha jAte haiM ve sAthameM bahudhA cAvala, bAdAma le jAte haiM / cAvaloM kA eka svastika nikAla bAdAma rakha dete haiM / yaha eka bAjoTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) para kiyA jAtA hai jo bhagavAn ke sammukha hotA hai| vahA~ para yAtriyoM kI khUba bhIDa rahane ke kAraNa mandirajI meM aMdherA sA rahatA hai aura logoM ke paira una bAjoThoM se TakarA bhI jAte haiM tathA kisI kisI ke coTa taka bhI A jAtI hai| ataH munimahArAja zrI dIpavijayajIne unase kahA ki tuma isa ko eka tarapha rakho, logoM ke coTeM AtI haiM; parantu unhoMne nahIM haTAye / isa para logoMne cAvala rakhanA taka banda kara diyaa| ataH. una paMDoM ne una sAdhu mahArAja se dveSa bA~dha liyaa| ve loga kisI na kisI dina badalA lene kI tAka meM hara vakta lage rahate the| eka dina yaha munirAja upavAsa kA pAraNA kara ke do pahara ke vakta jaMgala gae aura ve paMDe loga pA~ca sAta saMkhyA meM unako rAste meM mila gaye / una logoMne idhara udhara dekha kara usa sAdhu ke bhramase Apako hI pakar3a liyaa| basa phira kyA thA ? sabane milakara eka acche maz2abUta rasse se hAtha-pA~va bA~dha kara Apako eka gahare se gar3he meM dhakela diyA / isa samaya vahAM para koI strI-puruSa dikhAI nahIM detA thA / Apa isa vakta asahAya the, hAtha pA~va bandhe hue the, bhayAnaka jaMgala ke eka gar3he meM par3e hue Apako kevala eka navakAra maMtra ke smaraNa kA hI sahArA thaa| Apa eka dina aura rAtabhara yahAM par3e rhe| idhara dera hone para saba sAdhuoM ko cintA huI, idhara udhara talAza karAI / usadina kisI bhI muniShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjane anna nahIM khAyA, sAyaMkAla taka nadI, nAlA parvatoMkI 'ghATiyoM meM DhUMDhate rahe, rAtabhara kisIko nidrA nahIM aaii| kucha patA na calA, cAroM tarpha AdamI daur3Aye, koI khoja na lagI, saba nirAza ho gye| haraeka ke manameM taraha 2 ke saMkalpa vikalpa hone lage / daivayoga se dUsare roja dupahara ke vakta eka manuSya sirapara lakar3iyoM kA bojhA uThAye hue udhara se nikalA to usake kAnameM eka dhImIsI AvAz2a aaii| vaha cauMka kara idhara udhara dekhane lagA, parantu use kuchabhI naz2ara na AyA / do-tIna kadama Age calate hI acAnaka usa lakar3ahAre kI naz2ara usa gahare gar3he kI tarpha par3a gaI aura jarAsA Age bar3ha kara usane dekhA ki eka sundara AkRti kA javAna sAdhu par3A huA hai, aura usake hAtha-pA~va bandhe hue haiM / isa dRzya ko dekhakara usake hRdaya meM bar3A duHkha huA / vaha usI vakta apane bojha ko phaiMka kara nIce utarA aura bar3I muzkila se usane usa rasse kI gA~The kholakara Apako bAhara nikaalaa| Apa usa vakta sirpha kaupInavAsA the, (colapaTTaka mAtra pahane hue the)| usa lakar3ahAre ke sAtha jaba Apa zahara kI tarpha A rahe the taba paM. zrI saMpatavijayajI mahArAjane sthaMDila jAte eka nadI ke kAMThe para se dekhA / Apa zrI saMpatavijayajI mahArAja ko dekha kara khUba roye / zrI saMpatavijayajI mahArAja se bhI Apa kI yaha dayAjanaka dazA dekhI na gaI / mArga jAte eka manuSya ko paMnyAsajI mahA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) rAjane kahA " ghoghAvAlI dharmazAlA meM jAkara tuma muni lalitavijayajI ko kaho ki sAdhu mila gayA hai| tuma kapar3e lekara aao"| muni lalitavijayajI usI vakta daur3e aaye| apane pyAre bhAI ko dekha kara ro kara gale lagAyA aura prema se sthAna para laaye| rAjya ko isa bAta kA patA lgaa| taba unhoMne kitane hI zaMkAspada manuSyoM ko pakar3a kara munirAja ke sAmane hAjira kiyA, parantu kSamAsAgara munirAjane kisIkA nAma taka nahIM liyA / satya hai-"kSamA vIrasya bhUSaNam" ___isa paizAcika kRtya se vahAM ke logoM meM bar3A joza phailA aura paMDoM ke prati sabhya samAja kA vaimanasya ho gayA / antameM paraspara itanI pratispardhA bar3ha gaI ki usakA nipaTArA honA duSkara sA jAna par3A / parantu zAMtamUrti muni zrI haMsavijayajI mahArAjane logoM ko samajhA kara zAMta kiyA / dUsarA upasarga ekasya duHkhasya na yAvadantaM, gacchAmyahaM pAramivArNavasya / tAvadvitIyaM samupasthitaM me, ____ chidreSvanA bahulIbhavanti // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) " samudra ke pAra kI taraha jaba taka eka duHkha kA aMta AyA nahIM itane meM dUsarA duHkha A khar3A huA-kyoM ki chidroMmeM anartha bahuta hote haiM" __munirAja zrI sohanavijayajI isa prastuta duHkhase mukta hue hI the, kuccha sukhakA zvAsa Ane hI lagA thA ki itane hI meM ghora vyAdhi kA saMkramaNa ho gyaa| bAta aisI banI ki munirAja kI tapasyA kA pAraNA thA / svargastha zrImadvijayAnandasUrIzvarajI mahArAja pharamAyA karate the ki sAdhu ko pAraNe ke dina dUdha aura dahI donoM eka dina na lene caahiyeN| aisI hI ghaTanA kA udAharaNa Aja banA / munirAja ne prAtaHkAla pAraNe meM dUdha liyA aura sAyaMkAla ke AhAra (bhojana) meM zrIkhaMDa kA sevana kiyA; usane apanA camatkAra bar3I burI rItise dikhaayaa| munirAja ke zarIra meM vAta kA prAbalya thA-pAraNe kA dina thA, caumAse ke dina the, rAtrIko pratikramaNa kiyaa| saba munirAja nitya kI taraha apane2 soneke kamaroM ke bAhara baiThakara svAdhyAya kara rahe the| caritra nAyaka munirAja kamare ke andara svAdhyAya kara rahe the| unake zarIrameM ekadama asahya pIr3A uThI, unhoMne cillAkara " muni zrIlalitavijayajI mahArAja sAheba" esI AvAz2a kI / muni zrIlalitavijayajI bhI svAdhyAyameM lage hue the| aneka munirAja UMce Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ svarase bhI raTa rahe the, ataH unakI AvAja munizrI lalitavijayajIke kAna taka nahIM phuNcii| kisI anya munirAjase lalitavijayajI ko mAlUma huA, unhoMne Akara dekhA to sohanavijayajI behoza par3e the| dekhate hI unake hoza ur3a gaye / zrI haMsavijayajI mahArAja sAhebako bulAyA, nIce zeTha ratanajI vIrajI ke davAkhAne meM DaoNkTara thA use bulAyA, unhoMne Akara zIzI suMghAI / taba unakI mUrchA khulI / dUsare dina aura bhI aneka upAya kiye gaye paraMtu kucha phala na huaa| munirAja cAra ghaMTe z2arA cetanatA prApta karate to bIsa ghaMTe pASANa kI putalI kI taraha par3e rahate, dina jarA zAnti se guz2aratA to rAta bar3I becainIse jaatii| rAtake eka-do baje taka munirAja zrI lalitavijayajI unake mastaka ko apanI godameM lekara baiThe rahate / usa vakta sArA saMsAra nidrAvaza hotA, rAtrI zAM zAM karatI huI hotI, aise samayameM yaha munizrI (lalitavijayajI) apane laghu bandhu ke mastakako apanI godameM lekara baiThe hue hote aura paramAtmAse unakI zAntike liye prArthanA kiyA karate / isa prakAra kabhI 2 malamUtrake nirodhase aura bhI takalIpha bar3ha jAtI / DaoNkTara Akara enimAke prayogase malazuddhi karAte / evaM mUtrakRchra kA bhI pratikAra kiyA jaataa| jaba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) munirAja hozameM Ate taba apane bar3e guru-bhAIkI godameMse sira uThAkara unake hRdayase lipaTa jAte aura ro par3ate / muni lalitavijayajI deva-guru kI kRpAse sevAbhAvI haiN| unako roga-pIr3itakI sevA karanekA zauka hai aura ye to apane prANa-bhUta the / isaliye unakI pITha para hAtha phirAte aura AzvAsana dete hue kahate bhAI ! ghabarAo mata"sukhasya duHkhasya na ko'pidAtA paro dadAtIti kubuddhireSA, ahaM karomIti vRthAbhimAnaH svakarmasUtragrathito hi lokH|" jaise hI zubhAzubha karma jIvane pUrva janmameM saMcita kiye haiM, vaisA usako bhoganA hI par3atA hai / "akayassa natthi bhogo" samatA pUrvaka bhoganese janmAntara ke liye kliSTa karma kA baMdha nahIM hotA, jJAnI-ajJAnImeM kucha na kucha to antara honA hI cAhiye / vaha antara itanAhI hai ki jJAnI puruSa koM ko zAntise bhoga letA hai, aura ajJAnI Arta-dhyAnase navIna upArjana kara letA hai kintu bhoganA to sabahIko par3atA hai| siMha aura zvAna do prANI haiM, donoMmeM svasaMvedana, sukha duHkhakI samatA hai, parantu svabhAvameM bar3A antara hai| siMha ko zikArI bANa mAratA hai, zvAnako manuSya patthara pheMkate haiM, zvAna usa pattharako krodhakI dRSTise dekhakara mu~hameM letA hai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) aura kATatA hai, tathA siMha bANakI tarpha na dekhatA huA bANake pheMkane vAlekI tarpha krodhakI dRSTi DAlatA hai| ____ yaha hI misAla jJAnI-ajJAnI kI hai| jJAnI duHkha sukha ke Ane para usakA kAraNa zubhAzubha karma hai yaha mAnakara usake nivAraNakA upAya karatA hai, aura ajJAnI andhakArameM staMbhake sAtha sira TakarAnese staMbha para krodha karatA hai| manuSya mAtra ko apane kiye zubhAzubha karmoM para nirbhara rahanA cAhiye aura sukha duHkhameM samAna vRtti rakhanI caahiye| ___ narakoMmeM 56899584 rogoM ko jIva bhogatA hI hai| aura hama bhI bhoga Aye haiN| manuSya kI Ayu kitanI aura narakake mukAbale meM vaha ananta sukhI hai / manuSyako haraeka dazAmeM saMtuSTa raha kara jIvana bitAnA cAhiye / yataH__"na saMtoSAt paraM saukhyaM muktirnopazamaM vinA" isa prakAra bar3e guru bhAI ke upadeza-vacanoM ko sunakara caritra nAyaka usa asahya vedanA ko bhI samatAse bhoga lete / munizrI lalitavijayajI dinabhara unake AhAra-pAnI, auSadha-bheSaja, vastra-prakSAlana AdimeM samaya gujArate huebhI kabhI manameM glAni nahIM lAte the| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 25) " bar3I dIkSA aura gurudeva kI sevAmeM" . cAturmAsa samApta hone para ApakI bar3I dIkSA huI / isa dIkSA kA saMpAdana zAntamUrti zrI haMsavijayajI mAhArAja ke suyogya ziSya panyAsajI zrI saMpatavijayajI mAhArAja ke hAtha se vi. saM. 1961 mArgazIrSa kRSNA SaSThI ko pAlItANA meM huaa| "sevyAH sadA zrIgurukalpapAdapAH" bar3I dIkSA ho jAne ke bAda panyAsajI zrI lalitavijayajI ke sAtha Apane paMjAba kI tarpha vihAra kiyaa| grAmAnugrAma vicarate hue Apane saM. 1962 kA cAturmAsa paMjAba ke prasiddha nagara jIrA meM apane pUjya gurudeva zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAja kI sevA meM raha kara vyatIta kiyA / Apa jaise suzIla guNI evaM satkarmI the vaise hI khuzamijAja bhI the| Apa bAtoM hI bAtoM meM sAdhuoM ko ha~sA diyA karate the| Apane gurudeva se bheMTa karake jo AnaMda manAyA vaha avarNanIya hai| gurudeva ke caraNa-sarojakA sparza kara ke ApakA mAnasa-bhuMga harSAtirekase apane meM samAtA nahIM thaa| Apa aba apane gurudevake hI sAtha kaI varSoM taka rahe aura vidyAbhyAsa karate rhe| ApakA vi. saM. 1963 kA cAturmAsa ludhiyAnA, 64 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 26 ) kA amRtasara, 65 kA gujarAMvAlA aura 66 kA pAlanapura [gujarAta ] meM huaa| itane samayameM Apane pUjya gurudevakI sevAmeM raha kara vidyAbhyAsa ke sAtha hI sAtha niSkAma gurubhaktise apanI AtmA ko bhI khUba pavitra kiyA / "ziSyaprApti" pAlanapura ke cAturmAsameM Apa sakhta bImAra ho gaye, parantu kucha dina bAda acche ho gaye / caumAse ke bAda bar3audA nivAsI eka yuvaka zrIyuta nAthAlAlabhAI kI dIkSA kA samAroha huA aura ve nAthAlAlabhAI Apa ke hI ziSya bane,* unakA nAma mitravijayajI rakhA gayA / " saMgha ke sAtha zrI siddhAcalajI kI yAtrA" vapuH pavitrIkuru tIrthayAtrayA, cittaM pavitrIkuru dharmavAJchayA / vittaM pavitrIkuru pAtradAnataH, kulaM pavitrI kurusaccaritraiH // dIkSA mahotsava ke bAda rAdhanapura se "gujarAta ke " suprasiddha zeTha motIlAla mULajIne zrI siddhAcalajI tIrtha kI yAtrA ke lie eka vizAla saMgha nikAlA / usameM pUjyapAda zrI *mAsara "gu. kArtika" kRSNA dvitIyA ke dina, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ (27) gurudeva ke sAtha hI Apa bhI saMmilita hue aura Apane AnaMda se tIrtharAja kI yAtrA kI / __ yahAM para Apa ko pAlanapura vAlI bImArI phirase ho gayI, to bhI himmata karake zrI gurudeva ke sAtha hI sAtha bhAvanagara padhAre / daivayogase yahAM para eka anubhavI vaidyarAja mila gye| unakI davA lene se roga jaDamUla se naSTa ho gyaa| " zubha karmodaya Ate haiM taba nimitta bhI vaise hI mila jAte haiN"| pUjyapAda 1008 gaNi zrI muktivijayajI ("mUlacaMdajI") mahArAja ke paTTadhara AcArya zrImadvijayakamalasUrijI mahArAja ke hasta kamaloMse zrI gurudeva ke samakSa muni zrImitravijayajI kI bar3I dIkSA kA saMpAdana yahAM hI karavAyA gayA / yahAM se zrI gurudeva ke sAtha bihAra kara ke zrI gurudeva kI pavitra janma bhUmi vIrakSetra bar3audA meM padhAre / vi. saM. 1967 kA cAturmAsa yahAM hI zrI gurudeva kI pavitra sevA meM raha kara vyatIta kiyA / "yogodbahana" bar3audAke cAturmAsameM gurumahArAja ke chaThe gurubhrAtA munizrI motIvijayajI ke pAsa Apane uttarAdhyayana aura AcArAMgasUtrAdi ke yogodvahana kiye| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) cAturmAsa ke anantara zeTha khImacaMda dIpacaMdajI [gurumahArAja ke gRhasthAzramake jyeSTha sahodara bhrAtA] ne kAvI gandhAra tIrtha ke liye saMgha nikAlA, usameM guru mahArAja ke sAtha Apa bhI zAmila hue / ukta tIrtha sthAnakI yAtrA karake bhar3aucameM "munisuvrata svAmI" ke darzana kiye / vahA~se vihAra karake zrIjhagar3iyAjI tIrthakI yAtrA karate hue guru mahArAja ke sAtha hI sAtha sUrata meM padhAre / yahAM Apako pravartaka zrI 108 zrIkAntivijayajI mahArAja, tathA zAMtamUrti zrIhaMsavijayajI mahArAja Adi anumAna 40 munirAjAoM ke darzanoM kA lAbha huaa| "ziSyavRddhi" yahAM para Apako eka aura ziSyaratna kI prApti huii| bar3audA-pAlI (mAravAr3a) nivAsI zrImAna zeTha sobhAgacandrajI vAgarecA mutA ke suputra zA. sukharAjajIne Apake pAsa kucha samaya rahakara dhArmika jJAna prApta karate hue antameM Apake hI pAsa dIkSA grahaNa karalI / yaha dIkSA vikrama saM0 1967 kI phAlguna kRSNA SaSThI ravivAra ko huii| ukta muni mahAnubhAvakA nAma muni samudravijaya rakkhA gayA / dIkSAke samaya, anya samArohake atarikta muni puMgava pravartaka zrI 108 kAntivijayajI mahArAja Adi pacAsa munirAja ke lagabhaga vidyamAna the| yahAM itanA ullekha karanA anucita na hogA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 29) ki dIkSA mahotsava kA tamAma kharca sukharAjajI ke jyeSTha bhrAtA zA pukharAjajI vAgarecA mutAne apanI taraphase kiyA thA / __ "munisamudravijayajI kI bar3I dIkSA" zrIguru mahArAjakI AjJAse sUrata se muni zrI motIvijayajI ke sAtha Apane bhar3auca kI tarpha ko vihAra kiyaa| aura samudravijayajI ko bar3I dIkSA deneke nimitta munirAja zrI motIvijayajI mahArAja se yoga prAraMbha karAdiyA aura bhar3aucameM virAjamAna AcArya zrI vijayasiddhisUrijI mahArAja ke hastakamaloMse samudravijayajI kI phAlguna zuklA paMcamI ke dina bar3I dIkSA kA saMpAdana huaa| bhaDauca se vihAra karake Apa miyAMgAMva meM zrI gurudeva kI sevAmeM pdhaare| zrIgurudevakI AjJAke mutAbika kucha sAdhuoM ko sAthameM lekara unakI davAI karAneke lie Apa baDode padhAre / vahA~ desI vaidyoMkI davAise ArAma hojAne para vApasa una sAdhu mahAtmAoMko zrI gurumahArAjakI sevAmeM choDakara Apa bhaDauca pdhaare| ___ zrIgurudevakI AjJAse saM0 1968 kA cAturmAsa bhaDaucameM AcAryazrI vijayasiddhisUrijI mahArAjakI sevAmeM rahakara samApta kiyaa| unhIM ke pAsa zrImahAnizItha Adi sUtroM ke yogoMkA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 30 ) udvahana kiyA / evaM paMDitajIke pAsa nyAyakA abhyAsa bhI karate rhe| ___cAturmAsa ke anaMtara vihAra karake pAleja-miyAMgAMva Adi gAMvoMmeM vi carate hue Apane vaNaccharA gAMvameM zrI gurudevake darzana kiye / zrIgurudevakI AjJAse kucha sAdhuoMko sAthameM lekara baDaude padhAre / zrIgurudeva aneka grAmoMmeM upakAra karate huve darbhAvatI( DabhoI ) nagarImeM padhAre-aura idharase ApabhI baDaudese vihAra karake A pdhaare| tadanaMtara baDaude meM honevAle munisaMmelanake nimitta Apa zrIgurudevake sAtha hI saMmilita hue| " cAturmAsikatapakA anuSThAna" "kAntAraM na yathetaro jvalayituM dakSo davAgni vinA, dAvAgni yathAparaH zamayituM zakto vinAmbhodharam / niSNAtaH pavanaM vinA nirasituM nAnyo yathAmbhodharaM, kauMcaM tapasA vinA kimaparo hantuM samarthastathA // " . sakala vanako jalAnemeM dAvAnala, dAvAnala ko zAMtakarane meM varSA, varSAko haTAnemeM jabaradasta pavana samartha hotA hai, isI taraha se kamoM ko jalAnemeM tapazcaryA samartha hotI hai| saM0 1968 kA cAturmAsa Apane pUjyapAda zrIgurumahArAjakI sevAmeM darbhAvatI "DabhoI" meM kiyaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (31) vidyAbhyAsa karaneke sAtha 2 yahAMpara cAturmAsika tapakA bhI saMpAdana kiyA / isake atirikta munizrI umaMgavijayajI zrIvibudhavijayajI, zrIvidyAvijayajI, zrIvicAravijayajI, zrImitravijayajI. zrIkaparavijayajI, aura samadravijayajI Adi sAdhuoMko zrImahAnizItha, kalpasUtra, AcArAMga, aura uttarAdhyayana Adi sUtroMke yogodvahana kraaye| " zrIsiddhAcalayAtrA aura ziSyalAbha" DabhoIkA cAturmAsa samApta honeke bAda, guru mahArAjase AjJA lekara apane donoM ziSyoM [ mitravijaya aura samudravijayajI ] ke sAtha zrI siddhAcalajIkI yAtrAke liye ravAnA hue| vahAMzrI tIrtharAjakI yAtrAke sAtha Apako eka aura yogya ziSyakA lAbha huA / bar3aude ke ( pAlImAravADake ) zeTha sobhAgacaMdajIke suputra zrIyuta pukharAjajI [joki samudravijayajIke gRhasthAzramake bar3e bhAI the] ne Apake pAsa dIkSA grahaNa kI; aura "sAgaravijaya" nAmase alaMkRta hue| yaha dIkSA saM. 1968 phAlguna zu. dvitIyA ko huI / vahA~se Apane ahamadAbAda ko vihAra kiyaa| yahAM para zAntamUrti munizrI haMsavijayajI mahArAjake zipyaratna panyAsazrI saMpata vijayajI ke hAthase sAgaravijayajIko bar3I dIkSA dilAI gii| isa dIkSAkA saMpAdana vaizAkha kRSNA tRtIyAko huA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 32) "baMbaImeM gamana" ahamadAbAdase vihArakara bar3audA, sUrata Adi nagaroMmeM dharma-pracAra karate hue, Apa apane pUjya gurudevake sAtha baMbaImeM pdhaare| yahAMpara zrImatI sarasvatI bAIkI tarphase jo upadhAna tapa AdikA anuSThAna huA, usakA saMpAdana-vidhividhAna ApahI karAte rhe| baMbaImeM saM. 1970 kA cAturmAsa gurumahArAjake sAtha karanese Apake anubhava aura abhyAsa meM vizeSa unnati huii| jaise kahAbhI hai ki "satsaMgatiH kathaya kinna karoti puNsaam"| ____ "gaNi aura panyAsa padavI" "vaMdyaH sa puMsAM tridazAbhinaMdyaH kAruNyapuNyopacayakriyAbhiH, saMsArasAratvamupaiti yasya paropakArAbharaNaM shriirm"| bhA0 dayAdi puNyakAryoM karake, saMsAra kA sArabhUta paropakArase jisakA zarIra puSTa hotA hai, vahI " AtmA" manuSyoMseM vaMdanIya evaM devatAoMse abhinaMdanIya hotA hai" pUjya gurudeva kI AjJAse Apane baMbaIse mAlave kI aura bihAra kiyaa| rAstemeM dharma pracAra karate hue Apa ratalAma zaharameM virAjamAna munirAja zrI haMsavijayajI mahArAja aura paM. zrI saMpatavijayajI mahArAja ke pAsa pahu~ce / kucha dina ke bAda zrI saMgha selANA kI vizeSa vinati aura ukta muni rAjAoM kI AjJAse Apa selANA nagarameM pdhaare| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 33 ) vahAM para bhagavAn zrI RSabhadevakA bar3A divya maMdira hai / usapara dhvajA - daMDa car3hAne ke samaya ApakA uttama upadeza huA / isa mahotsava ke vakta vahAMke svargavAsI nareza bhI padhAre the / ve jainadharmake anurAgI aura zrI RSabhadeva para vizeSa zraddhA rakhate the / ukta maMdira ke liye unakI tarphase kucha jAgIra bhI dI huI hai / nyAyAmbhonidhi zrImadvijayAnaMda sUrijI mahArAja kI jayaMtI dhUmadhAma se manAI gayI / vahAMse vihAra karake Apa vApisa ratalAma meM padhAre / ApakA saM. 1971 kA cAturmAsa vahIM para huA / Apane isa cAturmAsa meM paM. zrI saMpatvijayajI mahArAjake pAsa zrI bhagavatI sUtrake yogodvahana kiye | cAturmAsa ke samApta hote hI zrI haMsavijayajI mahArAjakI adhyakSatA meM paMnyAsazrI saMpadvijayajI mahArAja ke hAthase Apako " gaNI " kI upAdhi pradAna kI gaI / aura unhIMke hAthase mAghazuklA paMcamI [saM. 1971 ] ke dina sammAna pUrvaka hajAroM manuSyoMkI medanI meM bar3e samArohake sAtha Apako panyAsa padavIse samalaMkRta kiyA gayA / tabase Apa "panyAsa zrI sohanavijayajI gaNI " ke nAmase khyAtimeM Aye / yataH " guNAH pUjAsthAnaM guNiSu na ca liMgaM na ca vayaH / "" " zrI samiliyA tIrthakI yAtrA. ratalAma se vihArakarake dhamaNoda, samiliyA tIrthakI 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat "" www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) yAtrAkA lAbha uThAyA / yaha tIrthasthAna bar3A prAcIna hai / vahAMpara virAjamAna zrI zAMtinAtha bhagavAnakI divyamUrti, bar3I camatkAra pUrNa batAI jAtI hai / yahAM prativarSa bhAdrapada zuklA dvitIyAko bar3A bhArI melA lagatA hai| yaha prabhAvika tIrthasthAna ratalAmake pAsa hI hai aura darzanIya hai / vahAMkI yAtrA karake paMnyAsa zrI sohanavijayajI mahArAja bar3anagarameM padhAre / yahAM ke zrI saMghane ApakA bar3I zraddhAbhaktise svAgata kiyA aura nagarameM ApakA praveza bhI bar3I dhUma-dhAmase huaa| "mAMDavagaDhakI yAtrA" bar3anagarameM Apa kucha dina Thahare / Apake dharmopadeza se pratidina saiMkaDoM manuSya lAbha uThAte the| yadyapi ApakA irAdA jaldI gujarAtameM zrIgurumahArAjakI sevAmeM pahu~canekA thA, magara bar3anagara aura usa prAntake logoMkA vizeSa anurodha dekhakara guru mahArAjakI AjJAse Apane udhara jAnA banda kara diyaa| bar3anagarake zrI saMghane ApakI adhyakSatAmeM zrI mAMDavagar3ha tIrthakI yAtrAke liye eka saMgha nikAlA / usameM 1500 ke lagabhaga strI-puruSa saMmilita hue the| isa saMghake sAtha badanAvara, kAnavana, aura nAgadA hote hue Apa "*dhAra" nagarameM pdhaare| *yaha bar3A prAcIna aura aitihAsika nagara hai| isa samaya zvetAmbara AmnAyake jainoMke to yahAM thor3e hI ghara haiN| eka prAcIna maMdira bhI hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 35 ) yahAMpara Apane dharmopadeza diyaa| rAtrimeM vahAMke kaIeka logoMne Apase devapUjA aura strI-mokSake viSayameM prazna pUche / Apane unakA yathArtha samAdhAna kiyaa| vahAMse cala kara Apa "*mAMDavagar3ha" padhAre / pUjA, sAdharmikavAtsalya, prabhAvanA aura dharmopadezakA logoMko bahuta lAbha milA / mAMDavagar3ha kisI z2amAne meM bar3A vaibhavazAlI nagara thA / pethar3akumAra, maMtrI saMgrAma sonI Adi bar3e 2 dhanADhya puruSa isI nagara meM ho gujare haiM / isa samaya to mAMDavagar3hake gaganacumbI mahaloMke khaMDarAta hI usakI vaibhava smRtike avaziSTha cinha dikhAI dete haiN| "iMdaurakI tarpha vihAra" "kIr3A jarAsA aura vaha patthara meM ghara kare, inasAna kyA na jo dile dilabarameM ghara kre| (jauka) mAMDavagaDha se vihAra karake dIThAna hote hue Apa mahu grAmameM pahu~ce / isa grAmameM isa samaya kula 10-12 ghara jainoMke haiN| aura ve bhI jaina sAdhuoM ke na vicarane se apanI prAcIna dhArmika maryAdA ko bhUla gaye haiN| Apake *isa nagarake viSayameM kahate haiM ki yahAMpara eka lAkhake karIba jainoMkI basatI thii| ve sabake saba lakSAdhipati the| unameM dharma aura jAtiprema itanA bar3hA huA thA ki koI nirdhana jaina vahAMpara AtA thA to haraeka manuSya apane pAsase eka 2 rupayA aura eka 2 IMTa dekara usako apane jaisA banA lete the / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 36 ) padhAranese logoM meM dhArmika bhAvanA punaH jAgRta ho uThI / Apa yahAM karIba 15-20 roja Thahare Apake pratidina honevAle dharmopadezakA logoMke diloMpara bar3AhI prabhAva par3A / caitra zuklA 13 ke dina bhagavAn mahAvIra svAmIkA janmotsava bar3I hI dhUmadhAmase manAyA gayA / bhagavAn mahAvIra svAmI ke jIvanapara ApakA bar3AhI prabhAvapUrNa vyAkhyAna huA aura zrInavapadajI kI pUjA par3hAI gaI / isa avasara para indaura kA zrIsaMgha Apase indaura padhAranekI vinati karane ke liye aayaa| caitra zuklA 15 ko zrI siddhAcala ke paTakI sabane milakara bar3e samArohase yAtrA kI / zA dayArAma khemarAjakI tarphase sAdharmika-vAtsalya kiyA gyaa| ApazrI ke deva-pUjA Adi viSayoM para diye gaye vyAkhyAnoMse prabhAvita ho kara logoMne vIra jayantI ke dina sabhA ke samakSa Apase vAsakSepa grahaNa kiyA aura maMdira banavAne kA nizcaya kiyaa| yahAMse vihAra karake Apa indaura meM padhAre / 'virodhakI zAnti' kyoM so rahe ho? vIraputro ! vIratA dhAraNa karo, saMsAra kI samarasthalI meM dhIratA dhAraNa karo / saMsAra sArA uTha khaDA hai eka hone ke lie, tuma bhAI ho, basa eka hovo vijaya pAne ke lie // 1 // indaura zahara meM ApakA praveza bar3I dhUmadhAma se karAyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 37 ) gayA / Apa kharatara gaccha ke upAzrayameM Thahare / yahAM para kisI kAraNa vaza kharatara aura tapagaccha ke anuyAyiyoMmeM bahuta samayase kucha vaimanasya bar3ha rahAthA / ve Apasa meM milakara koI dhArmika kArya nahIM karate the| parantu Apake prabhAvazAlI mArmika upadezoMne vahAM jAdU kA kAma kiyaa| ve saba ApasameM mila gaye aura milakara dharmakArya karane lge| ___"milApa kA apUrva dRzya" upAzraya ke sAmane sthAnakavAsI jaina bandhuoM kA sthAnaka thA / usameM ukta saMpradAya ke pUjya prasannacandrajI Thahare hue the| ApakI zobhA suna kara prasannacaMdrajIne apane zrAvakoM dvArA do paharake vakta Apako vyAkhyAna ke liye sthAnaka meM AmaMtrita kiyA / Apane vahAM jA kara eka bar3A hI sAragarbhita vyAkhyAna diyaa| usameM Apane sAmpradAyika vyAmohase bar3he hue pArasparika virodha ko dUra karane ke liye bar3I hI mArmika bhASAmeM apIla kI / zrotAoM para usakA bar3A prabhAva par3A / isake bAda pUjya prasannacandrajIne eka sArvajanika vyAkhyAna kA Ayojana kiyA / usameM Apane bar3I hI spaSTa aura sundara bhASAmeM jaina darzana ke mahatva ko janatA ke sAmane rkhaa| jainetara samudAya para usakA bar3AhI gaharA asara pdd'aa| zrIyuta prasannacandrajI aura Apa, donoM eka hI pATa para virAjamAna the| isa samaya kA dRzya niHsaMdeha dekhane yogya thaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 38 ) usa samaya jainetara samudAya ke atirikta jaina dharma ke digambara, zvetAmbara, sthAnakavAsI aura terahapaMthI Adi prAyaH sabhI AmnAya ke loga upasthita the| inameM se eka sajjanane uTha kara kahA ki maiMne to apanI AyumeM yaha manohara dRzya Aja hI dekhA hai| maiM apane anubhavase kaha sakatA hU~ ki mere sivAya yahAM para baiThe hue kaI vRddha puruSoM ko bhI aisA avasara prAyaH Aja hI dekhane meM AyA hogaa| jaina itihAsa meM Aja kA dina suvarNAkSaroMse likhane yogya hai / tAtparya yaha hai ki Apake padhAranese indaura zahara meM dharmakI khUba prabhAvanA huI / Apake upadeza se vahAMpara eka saMgIta maMDalIkI sthApanA bhI huii| 'bar3anagarake badale badanAvarameM caturmAsa' indaura se vihAra karake Apa zrImakSItIrthakI yAtrA tathA ujjaina meM zrI avantIpArzvanAthake darzana karate hue, bar3anagarameM padhAre / yahAMpara seTha mAnAjI kastUracaMdajIne zrI navapadajIkA udyApana kiyaa| isa avasarapara ratalAma aura indaurase bhI aneka sajana padhAre / indaura zrI saMghane Apako indaura meM caturmAsa karane kI prArthanAkI, parantu bar3anagarake zrIsaMghakA vizeSa Agraha dekhakara indauravAloMko nirAza honA par3A / aura ApakA caturmAsa bar3anagarameM honA nizcita ho gayA / caturmAsake nizcita honepara bar3anagarake zrI saMgha aura khAsa kara yuvaka maMDalameM bar3A utsAha bar3hA / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ unakI cira kAlakI mujhAI huI AzAlatA pallavita ho utthii| yuvakavarga isa khuzImeM phUlA nahIM samAtA thA, parantu daiva isake kucha pratikUla thA ataH AzAkI rekhA nirAzAke rUpameM badala gaI / abhI caturmAsa ke baiThane meM kucha derathI, isaliye catusikA vacana dekara Apane vihAra kara diyA / bar3anagarase Apa badanAvarameM padhAre / yahAMpara osavAla jAti ke anumAna 100 ghara haiN| do prAcIna maMdira bhI haiN| bar3e maMdirake bhoyare meM saMpratirAjAkI bharAI huI zrI RSabhadeva bhagavAnakI bar3I alaukika aura camatkAramayI mUrti hai / parantu mUrtipUjaka jainoMke ghara isasamaya 15-20 se adhika nahIM / Apa vahAMpara ATha dina Thahare / ina ATha dinoMmeM Apane mUrtipUjAkI AvazyakatApara bar3I hI prabhAvazAlIvaktRtAyeM diiN| ApakA upadeza Ama bAjArameM huA karatA thaa| isake sivAya jIvadayA ke mahatvapara ApakA eka sArvajanika vyAkhyAna bhI huA, jisameM anya logoMke alAvA vahAMke adhikArI vargane bhI lAbha uThAyA / 'sUrIzvarajayantI' jayanti te sukRtino rasasiddhAH kavIzvarAH nAsti yeSAM yazaH kAye jarAmaraNajaM bhayam // bhA0 " sukRta kArya karane vAle ve rasa-siddha kavIzvara jayavaMte rahateM haiM, jinake yaza rupI zarIra meM jarA, maraNa kA bhaya nahIM hai? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) badanAvarase vihAra karake vakhatagar3ha, kAnavana Adi nagaroMmeM janatAko apane upadezAmRtase kRtArthakarate hue zrI saMghake vizeSa anurodha se Apa phira badanAvarameM padhAre / yahAMpara zrI saMghakI tarphase jyeSTha zuklA aSTamI ke dina " svargIya nyAyAmbhonidhi jainAcArya zrImadvijayAnandasUri (AtmArAmajI ) mahArAjake jayantImahotsavakA bar3e samArohase Ayojana kiyA gyaa"| Apane svargIya AcAryazrIke jIvanakA kramika vikAsa, alaukika pratibhA, satvaniSThA, sajIvatyAga aura unakedvArA jaina saMsArapara honevAle aneka prakArake upakAroMkA bar3I hI mArmika bhASAmeM varNana kiyA / Apake isa vyAkhyAnase upasthita janatAmeM eka abhUtapUrva saMskAroMkI jAgRti ho uThI / ve apane meM eka navIna hI parivartana dekhane lge| ___ isa zubha avasarapara bar3anagara, kAnavana, ratalAma, aura mulathAna Adi nagaroMke zrAvaka logabhI adhikasaMkhyAmeM saMmilita hue / dopaharako maMdirajI meM zrI navapadajI pUjA par3hAI gaI aura sAdharmivAtsalya kiyA gyaa| tAtparya yaha hai ki badanAvarameM yaha mahotsava apanI zAnakA eka hI thA / svargIya AcAryazrIke badanAvara meM honevAle isa abhUtapUrva jayantI mahotsavase vipakSiyoMke kaiMpameM bar3I halacala mcgii| ve taraha 2 kI bAteM banAne lage aura kaIekane kucha anucitase prazna bhI Apase kiye / parantu, Apane bar3e dhairya aura zAMtise unako Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 41 ) paryApta rUpase uttara dekara janatAke samakSa acchI taraha ThaMDA / kara diyA / taduktam virodhivacaso mUkAn vAgIzAnapi kurvate / jaDAnapyanulomArthAn pravAcaH kRtinAM giraH // " badanAvarazrIsaMghakI caturmAsake liye daur3adhUpa" viviktavarNAbharaNA sukhazrutiH, prasAdayantI hRdayAnyapi dviSAm / pravartate nAkRtapuNyakarmaNAM, prasannagaMbhIrapadA sarasvatI // bhAH-vividha prakAra ke zreSTha vacana dveSiyoM ke hRdayoM ko bhI prasanna karate haiM / ___ Apake upadezane badanAvarakI janatApara khUba prabhAva ddaalaa| vahAM ke zrI saMghane nizcaya kiyA kI cAhe kaise bhI ho, caturmAsa to ApakA isI sthAnameM honA cAhiye / isa nizcaya ke anusAra zrI saMghane Apako caturmAsa karane kI pUre Agrahase vinati kI / isake uttarameM Apane kahA ki zrI saMghake isa premabhare AgrahakA maiM anAdara nahIM karatA, paraMtu maiMne bar3anagara ke saMghako bacana de diyA hai ataH catu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 42 ) rmAsa to maiM bar3anagarameM hI kruuNgaa| yaha sunakara logoM ko bar3I nirAzA huI / isa para zA naMdarAma copar3A, naMdarAmajI lor3hA zrIyuta rAmalAla aura RSabhadAsajI Adi mukhya logoMne mila kara vicAra kiyA ki caturmAsa to mahArAjazrI kA yahIM para karAnA cAhiye, kyoMki hamane to Ajataka saMvegI sAdhuoM kA yahAM para caturmAsa hote nahIM dekhA; aura yahAM ke vRddha puruSa bhI yahI kahate haiM ki kisI yogya saMvegI sAdhukA bahuta varSoM se yahAMpara caturmAsa nahIM huA / astu, eka daphA phira jora lagAnA caahiye| tadanusAra sabane milakara phira z2ora lgaayaa| vyAkhyAnameM bar3e vinIta bhAvase prArthanA kI gii| jaba isapara bhI Apane apanI lAcArI pragaTa kI, taba vahAM para khar3e saba zrAvaka-zrAvikA varga ke netroMse azru-dhArA bahane lagI / yaha dekha kara ApakA svAbhAvika dayAlu-hRdaya aura bhI adhika pasIja uThA, Apane kahA ki Apa loga itane udAsa na hoveM / yadi bar3anagara ke zrI saMghakI anumati aura gurumahArAjakI AjJA mujhe mila jAve to maiM bar3e AnaMdase yahAM para caturmAsa rahane ko taiyAra huuN| Apake ina vacanoM se logoM ke diloM ko kucha AzvAsana milA / yataH " keSAM na syAdabhimataphalA prArthanA hyuttmessu"| usa samaya guru mahArAja zrI 108 vijayavallabhasUrIjI mahArAja sUratameM virAjamAna the / badanAvara zrI saMghameM se Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43) zrIyuta nandarAmajI Adi cAra sajjana unakI sevAmeM upasthita ho kara unakA AjJA-patra lAne ke liye taiyAra hue / prathama ve loga bar3anagarameM pahuMce / samasta zrI saMghako ekatrita karake unhoMne apanA abhiprAya pragaTa kiyA / yaha suna kara saba cakita se raha gye| yuvaka varga to Apese bAhira hone lagA kyoMki unakI kI huI mehanata para pAnI phira rahA thA / 25 varSoM ke bAda yahAM para eka yogya mahAtmAkA caturmAsa honevAlA thA / dhArmika kRtyoM ke liye manonIta taiyAriyAM ho cukI thIM, isa liye bar3anagara ke badale kisI dUsare sthAna meM ApakA caturmAsa honA inheM asahya thaa| parantu kucha dIrghadarzI vRddha puruSa bhI bIcameM the, unhoMne socA ki aba kyA kiyA jAye; badanAvarameM bhI yahAMkI apekSA kama lAbha nahIM, eka acche kSetrakA sudhAra hotA hai jo ki nitAnta Avazyaka hai / idhara hamAre saba manoratha viphala hote haiM aura yuvaka varga ko saMbhAlanA bhI kaThina hai, ityAdi saba bAtoM kA bicAra karate hue, unameM se zrIyuta nandarAmajI baravoTA [jo ki eka bar3e dAnA ora anubhavI puruSa haiM ] ne badanAvara ke ina sajjanoM ko ekAntameM bulAkara kahA ki Apa zIghra hI sUratameM pahuMciye, vahAMse gurumahArAja zrI kI AjJA le Aiye; phira saba kucha ThIka ho jaaygaa| yaha sunate hI ukta cAroM sajjana gurumahArAja ke pAsa sUrata pahu~ce; unakI sevAmeM apanA sabhI abhiprAya pragaTa kiyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) aura AjJA ke liye prArthanA kI / mahArAjazrIne lAbhAlAbha ke tAratamyapara vicAra kara badanAvarameM caturmAsa karane kI AjJA dedI / basa phira kyA thA ? ina logoM ke AnandakA koI pAra na rahA / turanta hI badanAvara ko tAradvArA sUcanA dedI gaI / tAradvArA sUcanA milane se logoM ko bar3AhI harSa huA aura pratyeka manuSya apane bhAgya kI sarAhanA karane lagA ! parantu vihAra karake Apa var3anagarameM padhAra gaye the, isa liye ve loga gurumahArAjakA AjJApatra lekara vahAM pahuMce aura AjJApatra ApakI sevAmeM arpaNa kiyA / AjJApatra ko zirodhArya karate hue Apane bar3anagara ke zrI saMghako prema bhare zabdoM meM sambodhana karate hue kahA ki sajjano ! Apa logoM ke prema, zraddhA, bhakti aura utsAhameM kisI prakArakI kamI nahIM, tathA isI balavatI sAmagrIne mujhe yahAMpara caturmAsa karaneke liye majabUra bhI kiyA, parantu kyA kiyA jAve ? bhAvIbhAva balavAn hai yahAM kI kSetra pharsanA balavatI nahIM, gurumahArAjakA AjJApatra Apa logoMke sAmane hai / usakI avahelanA karanA mere liye zreyaskara nahIM evaM usa kSetrameM bhI lAbhakI hI adhikAMza saMbhAvanA hai| ___ ataH Apa loga bhI yadi vahAMke liye apane prasanna. cittase anumati de deveM to bar3AhI acchA ho / Apake isa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (45) kathanakA sabane anumodana kiyA, aura isa prakAra ApakA 1972 kA caturmAsa abadanAvara meM huA / Apake caturmAsameM janatA ko dharmopadezakA bahuta lAbha huA / paryaSaNA-parvakA ArAdhana bar3e hI utsAha aura samArohase huA / bhAdrapada zuklA 2 ke roz2a rathayAtrA kA samAroha bhI bar3I dhUma-dhAmase huA / ratalAma sTeTase hAthI, tathA gvAliyara sTeTa ke bar3anagara zahara pAlakI, DaMkA aura nizAna. Adi saba Aye the| tathA ratalAma, bar3anagara, kAnavana aura mulathAna Adi nagaroMse bhI bahutasI saMkhyAmeM strI-puruSoMkA Agamana huA thA / yaha yAtrA mahotsava haraeka dRSTise apUrva thA / vipakSi logoMne yadyapi isameM aneka prakArakI vighnabAdhAe~ upasthita kI; parantu Apake puNya aura dharmake prabhAvase utsavameM AzAse adhika saphalatA huii| jaise kahA bhI hai ki " yato dharmaH tato jyH"| pratidina Apake vyAkhyAnameM saiMkar3oM strI-puruSoMkI bhIr3abhAr3a rahatI thii| vipakSi logoMke praznoMkA uttara bhI Apa bar3I praur3hatAse dete the / Apake upadezase yahAMpara devamaMdiroMke * yaha nagara kisI samaya jaina dharmakA kendra raha cukA hai; abhI. taka kitane hI jaina maMdiroM ke khaMDahara naz2ara Ate haiM aura jaina mUrtiyA~ bhI jamInase yatratatra nikalI haiM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) jIrNoddhArakA kArya bhI acchI tarahase bana gayA ataH vadanAvara meM ApakA yaha caturmAsa haraeka dRSTise abhinandanIya aura cirasmaraNIya huaa| taduktam "bhavo hi lokAbhyudayAya taahshaam"| zrI gurumahArAja ke caraNoM meM dAnAya lakSmI sukRtAya vidyA, cintAtu parabrahma vinizcayAya / paropakArAya vacAMsi yasya, vaMdyastrilokItilakaH sa ev"|| bhA0 jina kI lakSmI dAna ke lie, vidyA sukAryoM ke lie, cintA parabrahma ke lie, vacana parahita ke lie haiM, ve "manuSya" tIna lokoMmeM tilaka evaM vaMdanIya haiN|" __ caturmAsakI samAptike bAda badanAvarase vihAra karake mulathAna hote hue Apa bar3anagarameM padhAre / ATha-dasa roz2a vahAMpara dharmopadeza de kara Apa ratalAmameM Aye / yahAMpara Apasake vaimanasya ke kAraNa vahAMkI jaina pAThazAlAkA kAma kucha maMda par3a gayA thA, parantu Apake upadezase vaha kusaMpa dUra ho gayA aura pAThazAlAkA kAma bhalIprakAra calane lgaa| kyoMki, nItikAra kahate haiM " saMhati zreyasI puMsAM svakulairalpakairapi, tuSeNApi parityaktA na prarohanti taNDulAH" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 47 ) ratalAmase vihAra karake karamadI, dAhoda aura godharA Adi aneka choTe bar3e grAmoMko apanI yAtrA aura dharmopadeza dvArA pavitra karate hue kAThiyAvAr3a prAntake boru grAmameM Apa pUjyapAda prAtaH smaraNIya gurudeva zrI vallabha vijayajI mahArAja ke caraNoM meM upasthita hue| gurudevake sAtha sAtha vihAra aura tIrthayAtrA zrI gurumahArAja ke sAtha hI sAtha yahAMse Apa dhaulerAmeM phuNce| yahAMpara sAdhvI candrazrIko yogodvahana karAkara Apane zrI gurumahArAjakI adhyakSatAmeM bar3I dIkSA dI / vihAra kara ke ApazrI siddhAcalajI pdhaare| yahAMpara bhagavAn AdinAtha ke darzana karake, giranArameM zrI neminAtha bhagavAn ke darzana kiye / kucha dina jUnAgar3hameM Thahara kara zrI saMghakI vinatise porabandarakI tarpha vihAra kiyA / gurumahArAjake sAtha hI sAtha Apa baMthalI padhAre / yahAMpara dAna-dharma-vIra seTha devakaraNa mUlajIkA banAyA huA eka vizAla jinamaMdira aura jaina dharmazALA tathA upAzraya hai| ye tInoM hI sthAna svargIya seThajIkI ujvala kIrtike cirasthAyI staMbha haiN| yahAMse gurumahArAjane muni mitravijaya, samudravijaya, vasantavijaya, prabhAvijaya aura vilAsavijaya Adi pA~ca sAdhuoMke sAtha ApakA vihAra porabandarako karAyA / porabandarameM ApakA bar3I dhUmadhAmase svAgata huaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) yahAMpara sUratakI bAI zrImatI sarasvatI bahanane Apake pAsa bAraha vratoMko grahaNa kiyA aura prabhAvanA kI / verAvalameM caturmAsa " AtmArtha jIvaloke'smin ko na jIvati mAnavaH / paraM paropakArArtha yo jIvati sa jIvati" // bhA0 " saMsArameM apane svArtha ke lie kauna nahIM jItA hai ? / paraMtu paropakArake lie jo jItA hai, vahI jItA hai,"| gurumahArAjako kisI kAraNavaza vApisa jUnAgar3ha jAnA par3A, isa liye Apa bhI jUnAgar3ha lauTa Aye / zrI saMgha verAvalakA vizeSa Agraha dekhakara gurumahArAjane Apako vahAMpara caturmAsa karanekI AjJA dI aura muni zrI vidyAvijaya, vicAravijaya aura samudravijayajIko inake sAtha bhejA / verAvalake zrI saMghane ApakA khUba svAgata kiyA / caturmAsameM muni vidyAvijayajIko mahAnizItha aura vicAravijayajIko kalpasUtrake yogoMkA udvahana karAyA, caturmAsake dinoMmeM dhArmika kRtyoMkI acchI prabhAvanA huI / Apake sadupadezase yahAMpara zrI AtmAnaMda jaina lAyabrerI, zrI AtmAnanda jaina kanyA pAThazAlA ina do upayogI saMsthAoMko janma milaa| isa prakAra ApakA 1973 kA caturmAsa verAvalameM sampanna huaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 49 ) caturmAsa ke anantara zeTha pAnAcanda vAlajIke vizeSa anurodhase Apane unhIMke makAnapara caturmAsa badalA / isa khuzImeM ukta zeThajIne 201) ru. lAyabrerI ko dAna diyA / isake alAvA Apake upadezase ukta zeThajIne 1500) ru. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya baMbaI ko diye / zeThajIke isa dAnase logoM ko bar3A Azcarya huaa| kyoMki dravyakI to zeThajI ke yahAM koI kamI nahIM thI parantu udAratA kama thii| caumAse ke bAda zeTha chaganalAlakI tarpha se upadhAna tapa kA bar3e vizAla rUpameM Ayojana huA jisapara anumAna 10,000 ru. kA vyaya huaa| ___ "gurudeva kA Agamana." upadhAna tapake antameM mAlAropaNa ke samaya verAvala zrI saMghakI atyadhika prArthanA ko mAna dete hue pUjyaguru mahArAja zrI 108 vijayavallabhasUrijI mahArAjabhI junAgar3hase yahAM pdhaare| ApazrI kA praveza karAte hue verAvala zrIsaMghane jisa zraddhAbhaktise utsAhakA paricaya diyA vaha apanI zAna kA eka hI thaa| zeTha chaganalAlajIne ApazrI ko saccemotiyoM aura moharoM se bdhaayaa| mAlAropaNa ke dinakA dhArmika utsAha verAvala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 50 ) ke itihAsameM eka khAsa sthAna rakhatA hai / yahAMpara itanA smaraNa rakhanA cAhiye ki Upara jina do dhArmika saMsthAoM ke janma kA z2ikra AyA hai unakI sthApanA pUjyagurudeva ke karakamaloM se huii| sAtha hI sAtha "zrI AtmAnaMda jaina auSadhAlaya" (zrIyuta zeTha gulAbacaMdajI kalyANajI khuzAla ke smaraNArtha) kA bhI udghATana huA / isa kArya meM ukta zeThajI kI tarapha se tIsa hajAra, zeTha suMdarajI kalyANajI khuzAla kI mAtuzrI kI tarapha se pAMca hajAra, aura anyAanya sadgRhasthoM kI tarapha se pacIsa hajAra, sahAyatArthe diye gye| isa samaya yaha auSadhAlaya unnati para hai| jaina, ajaina saba lAbha le rahe haiN| pAThakagaNa ! jaina dharmakI unnati evaM jaina samAja kI bhalAI ke lie hamAre caritranAyaka kisa kadara prayatna karate rahe haiM ? kyA hamAre anya jainabaMdhu bhI isa aura lakSya deveMge ? vahAM se unekI* paMcatIrthI kA saMgha nikAlA gyaa| * unA, delavADA, ajArA, divabaMdara aura koDInAra yaha paMcatIrthI kahI jAtI hai, prAcIna samaya meM koDInArameM jainoM kI vastI vahuta thI, jaina maMdira bhI the. ___bAvIsaveM tIrthaMkara zrI neminAtha bhagavAnakI adhiSThAtA aMbikAdevI yahAM birAjamAna thI. ___zoka hai ki isa samaya, isa nagarameM jainoM kA aura jaina maMdiro kA nAmanizAna bhI nahIM hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 51 ) paMcatIrthIkI yAtrA kara ke mahuvA, dAThA, aura talAjA Adi tIrthokI yAtrA karate hue gurudeva ke sAtha ApazrI siddhAcalajImeM padhAre / isa tIrtharAja kI yAtrA kara ke zihora, bhAvanagara Adi nagaroM meM hote hue valAnagarameM padhAre / yahAM para guru mahArAjakI AjJAse devazrIjI kI ziSyA sAdhvI caraNazrI, cittazrI aura caMpakarI ko yogodvahana karAkara bar3I dIkSA dI / yahAMse vihAra karake aneka gA~voMmeM dharmopadeza dete hue Apa khaMbhAtameM padhAre |yh bar3AhI prAcIna jainasthAna hai| isameM zrI staMbhana pArzvanAthajI kI atiprAcIna aura nitAnta prabhAvazAlI pratimA hai| yahAM para rAtrike samaya bhagavAn zrI mahAvIra svAmIkI jayantIkA utsava honevAlA thaa| isake liye Apane eka bar3A hI sundara nibandha bhagavAn mahAvIrasvAmI ke jIvanapara likha kara diyA, jo ki mAsTara dIpacaMdajIne sabhAmeM par3hakara sunAyA thaa| zrotAvarga para usakA bahuta hI acchA prabhAva par3A thaa| yahAMse vihAra karake bar3audA aura sUrata Adi nagaroM tathA grAmoMmeM vicarate hue gurudeva aura pUjyapravartaka zrI 108 kAntivijayanI mahArAja ke sAtha 2 Apa bhAratake suprasiddha nagara baMbaI meM padhAre / isa samaya ke praveza mahotsava kA ThATha kucha nirAlA hI thaa| isa pravezameM 35 baiMDabAje, saiMkar3oM moTara aura gADiyA~ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 52) tathA sahasroM kI saMkhyA meM strI-puruSoM kA samudAya thaa| yaha praveza-mahotsava apanI zAna kA eka hI thaa| gurudeva aura pravartaka zrI kAntivijayajI mahArAja kA caturmAsa to baMbaI meM huA aura vahA~ ke zrAvaka samudAya kI vizeSa prArthanA aura gurumahArAjakI AjJAse ApakA caturmAsa koTa ( baMbaI ) meM huaa| caturmAsameM zrI mahAvIra jaina vidyAlayakI bilDiMgake liye phaMDa ekatrita hone lamA to Apake sadupadezase koTake zrIsaMghakI tarphase 25000 ru. diye gye| isake sivAya isa caturmAsameM sabase adhika zreyakA kAma Apake hAthase yaha huA ki yahAMpara mAMgarola nivAsI zrAvaka vargakI ApasameM cirakAlakI par3I huI dhar3AbandI dUra ho gaI, aura Apake sadupadezane sabako eka hI prema sUtra meM bAMdha diyA / taduktam kimatra citraM yatsaMtaH parAnugrahatatparAH / nahi svadehazaityAya jAyante candanadrumAH // baMbaIse bihAra bahatA pAnI nirmalA, ba~dhA so gaMdA hoya / sAdhu to ramatA bhalA, dAga na lAge koya // 1 // . caturmAsa kI samApti ke anaMtara apane samudravijaya aura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ (53) sAgaravijaya ina do ziSyoM ko sAtha lekara Apane vaMbaIse vihAra kiyaa| baMbaIse agAsI, balasAr3a, bilImorA aura sUrata Adi nagaroMmeM dharmapracAra karate hue Apa pAlejameM pdhaare| ___yahAM para kucha dina Thahara kara strIzikSA Adi viSayoM para Apane kaIeka prabhAva pUrNa vyAkhyAna diye, jinakA janatA para AzAtIta prabhAva pdd'aa| isake atirikta Apake upadezase yahAM ke zrIsaMghane zrI mahAvIra jaina vidyAlaya baMbaIko eka acchI rakamakI sahAyatA dI / yahAMse vihAra kara ke mIyAMgA~va, pAdarA, darApurA Adi grAmoMmeM vicarate hue zAMtamUrti munimahArAja zrI 108 haMsavijayajI tathA panyAsa zrI 108 saMpadvijayajI mahArAja ke darzanArtha Apa mujapurameM pdhaare| yahAM para aTThAI mahotsava kA AraMbha ho rahA thA ataH kucha dina ThaharanA pdd'aa| yahAM Apake eka do sArvajanika vyAkhyAna bhI hue| yahAM se vihAra kara ke Apa gujarAtakI suprasiddha rAjadhAnI bar3audAmeM pdhaare| udhara pUjya gurudeva bhI baMbaIse vihAra kara ke idhara AnevAle the; ataH unake svAgatArtha Apa pAleja phuNce| yahAMse gurudeva ke sAtha 2 aneka grAma, nagara aura zaharoM meM vicarate hue mAtara meM sAcAdeva zrI sumatinAtha svAmikI yAtrA kA tathA zAMtamUrti munirAja 108 zrI haMsavijayajI mahArAja ke darzanoMkA lAbha liyaa| yahAM se saMbake sAtha Apa ahamadAbAdameM padhAre / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 54 ) yahAM para baMbaI nivAsI zeTha cAMpasI ke suputra zrIyuta lAlacaMda kA zAMtamUrti munirAja 108 zrI haMsavijayajI mahArAja kI adhyakSatAmeM gurumahArAja ke hAthase dIkSA-saMskAra huA aura ravivijaya nAma rakhA gayA, tathA vaha Apake ziSya banAye gye| yaha dIkSA mahotsava vi. saM. 1975 ke vaizAkha zuklA SaSThIke dina huaa| yahAMse vihAra kara ke zrI pAnasara Adi tIrthoM kI yAtrA kara ke punaH Apa gurudeva ke caraNoMmeM ahamadAbAda padhAre / udayapurameM caturmAsa "kalpadrumaH kalpitameva sUte, sA kAmadhuka kAmitameva dogdhi| cintAmaNizcintitameva datte satAM hi saMgaH sakalaM prasUte" bhAvArtha-kalpavRkSa, kAmadhenu gAya, aura cintAmaNi ratna, mAMgI huI cIjo ko hI dete haiM, paraMtu satpuruSoMkA saMga saba kucha detA hai| zrIsaMghakI adhika vinatI aura gurumahArAjakI AjJAse Apane udayapurakI tarafa vihAra kiyA / muni zrI umaMgavijayajI, mitravijayajI, samudravijayajI, sAgaravijayajI aura ravivijayajI Adi pAMca sAdhu Apake sAthameM gaye / rAste meM himmatanagara, ahamadagaDha, prAMtija, aura IDaragaDha Adi sthAnoM meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 55 ) dharmopadeza dete hue Apa bhAratavarSa ke sarvapradhAna, suvikhyAta tIrthazrI kesariyAnAthajI padhAre / yaha tIrtha apanI mahimAmeM anupama hai| yahAM zrI AdIzvara bhagavAnkI bar3I hI vizAla aura bhavyamUrti hai| isakI prAcInatAke viSaya meM to yahAMtaka kahAjAtA hai ki yahamUrti rAvaNa ke hAthakI banavAI huI hai| yahAM se Apa udayapura zahara meM padhAre aura saM. 1975 kA cAturmAsa ApakA yahAMpara huaa| Apake cAturmAsa karane se yahAM para kaI prakArake sudhAra hue / vivAha meM vezyAnRtya kA rivAja dUra kiyA gayA, bAlavivAhakI prathAko rokanekA prabandha kiyA gyaa| isake sivAya yahAMpara vRddha athavA yuvA koIbhI marajAtA to birAdarI ke loga milakara motIcUra ke laDDU uDAyA karate the; cAhe kisI javAna lar3akekI vidhavA strI gharameM baiThI AheM bhara rahI ho, magara birAdarI meM to jImaNavAra hotAhI thaa| parantu Apake sadupadeza se yaha prathA adhikAMza meM dUra ho gaI aura eka svayaMsevaka maMDala kI sthApanA kI gaI / kyoM na ho, jaba ki manuSya kisI bAta para utArU ho jAtA hai to use karake hI chor3atA hai cAhe vaha kitanI hI kaThina ho| isa para eka kavine kyA hI acchA kahA hai; " vaha kaunasA ukadA hai jo vA ho nahIM sakatA ! himmata kare insAna to kyA ho nahIM sktaa,"| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 56 ) cAturmAsa meM aTThAI mahotsava-pUjA-prabhAvanAdi kArya bhI AnaMdase hote rhe| upadezake liye Apa rAjamahalameM bhI padhAre aura ( vartamAna mahArANA )rAja kumAra zrI bhUpAlasiMhajI ko dharmopadeza diyaa| ApakI zobhAko sunakara mahArANA udayapurake jyeSThabhrAtA zrIyuta sUratasiMhajI Apake darzanArtha upAzrayameM padhAre / anumAna eka ghaMTetaka Apane unako dharmopadeza diyA aura parasparameM dharmacarcA karate rahe / mahArANA sAhiba ke bhrAtA Apase milakara bar3e prasanna hue / yataH ___ satAMhi vANI guNameva bhASate / cAturmAsakI samAptipara vihAra karake nagarake bAhara eka jaina dharmazAlAmeM Apa padhAre aura " jainoMkA ahiMsA tatva" * isa vakta ApazrIjI kA diyA huA dharmopadeza abhItaka mevAr3Adhipati mahArANA sAhibake hRdayapaTTa para aMkita hai| saM. 1988 meM pUjyapAda paramagurudeva 1008 zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAja dakSiNadezase vicarate hue zrI kezariyAjIkI yAtrA karake udayapura padhAre taba zrIyuta mahArANA sAhikkI mulAkAta ke lie rAjamahelameM padhArakara puNyapApa ke viSayameM svayam zrImAn mahArANA sAhiba kA udAharaNa dekara puNyapApa ke viSayako spaSTa prakArase pratipAdana karate huve saccA upadeza diyA jisakA prabhAva mahArANA sAhiba para acchA pdd'aa| isa samaya apane caritranAyaka zrI sohanavijayajI mahArAjako mahArANA sAhibane yAda kiyaa| isase patA calatA hai ki sva. upAdhyAyajI ke vyakatitva kA kitanA prabhAva thaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 57 ) isa viSaya para ApakA bar3A hI prabhAvazAlI vyAkhyAna huaa| isa avasarapara mahArANA sAhebake jyeSThabhrAtA zrIyuta sUratasiMhajI bhI upasthita the / isa vyAkhyAna kA unapara bar3A prabhAva par3A, unhoMne uTha kara Apake upadezakA bar3e hI samucita zabdoMmeM svAgata kiyA / yahAMpara anAgata caubIsImeM honevAle zrI padmanAbha prabhu ke vizAla maMdirameM pUjA par3hAI gaI / sAdharmika vAtsalya bhI bar3e samAroha se huaa| yahAMse bihAra karake Apa devAlI grAmameM padhAre / yahAM ke zrAvakoMne Apake prati apanA bar3A hI bhaktibhAva pragaTa kiyA / Apake AgamanakI khuzImeM bhagavAn ke maMdirameM bar3e hI ThAThase pUjA par3hAI aura sAdharmika vAtsalya bhI kiyA / vahAMse Apa bhuvANA grAmameM pdhaare| yahAM para udayapura ke sahasra strI-puruSa Apake darzanArtha Aye aura una sabakA, zeTha rozanalAlajI catura AdikI taraphase bar3A svAgata kiyA gayA arthAt pUjA, evaM sAdharmika vAtsalya kiyA gayA / yahAM se Apa ekaliMga grAmameM zrI zAntinAtha prabhuke darzanArtha pdhaare| yaha bar3A prAcIna sthAna hai| kahate haiM ki kisI samaya isa grAmameM 350 jainamaMdira the; paraMtu abato saba khaMDarAta hI dikhAI dete haiM aura saiMkar3o khaMDita mUrtiyAM par3I huI dRSTigo cara hotI haiN| samaya bar3A balI hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) " samaya kare nara kyA kare, samaya samayakI bAta, arjuna khoI gopiyAM, vahI dhanuSa vahI hAta / " isa samaya yahAMpara sirpha eka hI jainamaMdira hai, jisakA jIrNoddhAra abhI huA hai| yahAMse vihAra karake Apa delavADemeM pdhaare| delavADe meM isa vakta cAra maMdira haiM jo ki baDe hI suMdara haiN| maMdiroM meM saiMkaDoM hI jinapratimAe~ haiM, parantu pujAriyoM kA adhikAMza abhAvasA hai| yahAMpara 20-25 ghara mahAtmAoMke haiM; ye loga yatiyoM se bigaDakara gRhasthI bane haiM aura jaina dharmakA pAlana karate haiM tathA maMdiroMke prati kucha prema rakhate haiN| zrI kareDA tIrthakI yAtrA " uvasamai duriyavaggaM, harai duhaM kuNai sylsukhkhaaii| ciMtaIyaMpi phalaM, sAhai pUA jiNaMdANa, // " bhAvArtha- jinezvara devakI pUjA, roga, zoka aura duHkhako dUra karatI hai, samasta sukha yAvat mokSa sukha ko detI hai|" delavADe ke bAz2ArameM ApakA sArvajanika upadeza huaa| Apa yahAM se aneka grAmoMmeM vicarate aura dharmopadeza dete hue karer3A tIrthameM padhAre / karer3AmeM zrI pArzvanAtha prabhukA bar3A hI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 59 ) vizAla aura prAcIna maMdira hai; tathA yAtriyoM ke nivAsa ke liye dharmazAlA bhI hai| yahAM Apake padhArane para udayapura se anumAna 300-400 zrAvaka zrAvikA darzanArtha aaye| yAtrA meM bar3A AnaMda rhaa| yahAM para Apake upadeza se tIrthoM kI vyavasthA ke liye " mevADa tIrtha kameTI" kI sthApanA huii| usakI pahalI mITiMga vahIM para huI / kameTI ke sabhyoMne milakara mevAr3a prAnta ke tIrthoM kA uddhAra karane ke liye yaha prastAva pAsa kiyA ki zrI karer3AtIrthameM jo AmadanI ho, usakA AdhA bhAga mevAr3a prAnta ke jIrNa maMdiroM ke uddhArArtha kharca kiyA jaay| yahAM se vihAra kara ke Apa kapAsaNa grAmameM padhAre / yahAM para eka jinamaMdira aura upAzraya hai| sAdar3I mAravAr3a vAloMke yahAM para ATha-dasa ghara hai / Apa ke padhArane se yahAM para dharma kI acchI prabhAvanA huI / yahAM se Apa rAimI grAmameM padhAre / yahAM sthAnakavAsI aura terahapaMthI gRhasthoM ke hI prAyaH adhika ghara haiM parantu eka maMdira bhI hai| yahAM para Apa 3-4 dina Thahare / pratidina ApakA dharmopadeza hotA rahA / Apa ke upadezameM yahAM ke hAkima sAhiba bhI Ate rahe / hAkima sAhiba bar3e yogya puruSa the Apane hI mahArAja ko yahAM padhArane kI vinati kI thii| yahAM para udayapura nareza ke jyeSTha bhrAtA zrIyuta sUrataShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 60 ) siMhajI kA eka patra Apako milA; usameM likhA thA ki karer3A tIrthameM Apa ke padhArane se mujhe ajahada khuzI huI / kRpA kara ke Apa yahAM para kucha dina raha kara janatA meM ahiMsA ke bhAvoM kA khUba pracAra kreN| yahAM se calakara aneka grAmoMmeM vicarate aura dharmopadeza dete hue Apa rAjanagara meM pdhaare| yahAM pahAr3a ke Upara eka tIna maMjalA vizAla jinamaMdira hai| pAsa meM hI 12 mIlakA lambA caur3A sarovara hai / kahate haiM ki udayapura ke mahArANA rAjasiMhajIne eka karor3a rupayA kharca karake isa bAraha mIlake tAlAbakI pAla bandhAi aura eka kama eka karor3a rupayA kharca mevADa ke itihAsa meM prasiddha jaina vIroMme se saMghavI dayAlazAha maMtrI bhI eka nAmAMkita karmavIra -dharmavIra - jainavIra puruSa huve haiM / Apane aneka yuddha kara ke mevADa bhUmi kI rakSA kI hai / isI taraha se Apane pavitra jaina dharma saMbaMdhI aneka kArya kiye / jIsameM se eka khAsa ullekhanIya kArya yaha hai / mahArANA rAjasiMhajIne udayapura se 40 mIlakI durI para kAMkarolI aura rAjanagara ke samIpa meM gomatI nadI ko roka kara eka karoDa rupaye lagA kara eka baDA bhArI baMdha banavAyA hai jisa kA nAma rAjasamudra hai / jisa vakta rAjasamudra kA nirmANa AraMbha huA, usa vakta nIMva meM kA pAnI na rukane se kisI jyotiSI ke kathanAnusAra saMghavI dayAla - zAhakI pativratA strI gaurAdevI ko unake hAthaseM samudrakI parikramA kacce: sUtase lagavA inhIM satIke hAthaseM nIMva kA patthara jamavAyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com (<
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ (61 ) karake dayAlazAha maMtrIne yaha bhavya maMdira banavAyA thaa| abhItaka udhara logoMmeM kahAvata hai ki "zAha baMdhAyo devalo aura usI ke bAda dayAlazAha ko Apane pradhAnapada para niyukta kiyaa| dayAlazAha eka vIra puruSa svAmibhakta va baDe catura vilakSaNa dhArmika puruSa the / kahate haiM ki rAjasamudra ke tAlAba tathA nau caukiyoM kA nirmANa inhIM kI dekharekhameM huvAthA / aura inhoMne-dayAlazAhane bhI pAsa hI eka pahADapara zrI AdIzvara bhagavAna kI caumukhI mUrti (cAroMtarapha cAra ) sthApana karA ke zvetAMbara jaina maMdira kA nirmANa karAyA, jo Ajadina taka dayAlazAha ke kileke nAmase vikhyAta hai, aura maMdira kI cAro tarapha koTa banavAyA / laDAI ke burja abhI taka vidyamAna haiN| isa maMdira ke pahile nau maMjileM thIM jisakA kula kharcA banAnemeM 9999999 ) huvA / usa vakta kI kavitA bhI calI A rahI haijaba thA rANA rAjasI, taba thA zAha dayAla / aNAM baMdhAyo deharo, baNA baMdhAi pAla / rAjapUtAne ke jaina vIra-pR. 156. kAMkarolI sTezana ke samIpa meM hI yaha ramaNIya sthala hai, lagabhaga 25 mIlakI dUrIkheM isa gaganacuMbI maMdira ke darzana hote hai, mevADa ke isa ramaNIya tIrthakI haraeka jaina ko apanI jiMdagI meM eka vakta avazya yAtrA karanI caahiye| taduparAMta " mahAtmA TaoNDasAhabane dayAlazAha ke hastAkSaroM ke rANA rAjasiMha ke eka AjJApatra ko apane aMgrejI rAjasthAna ji. 1 kA apeMDiksa naM 6 pR. 686 aura 687 meM aMkita kiyA hai jisakA hindI anuvAda bA0 banArasIdAsajI ema. e. ela. ela. bI. ema. Ara. e. esa. kRta jaina itihAsa sIrija naM. 1 pR 66 se uddhRta kiyA jAtA hai:Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ (62) rANe baMdhAI pAla" ityaadi| yahAM para isa samaya anumAna 100 AjJApatra mahArANA zrIrAjasiMha mevAr3a ke dazahajAra grAmoM ke saradAra, maMtrI aura paTeloM ko AjJA detA hai, saba apane 2 pada ke anusAra paDeM / (1) prAcIna kAla se jainiyoM ke maMdira aura sthAnoM ko adhikAra milA huA hai, isa kAraNa koI manuSya unakI sImA (hada) meM jIva vadha na kare, yaha unakA purAnA haka hai / (2) jo jIva nara ho yA mAdA, vadha honeke abhiprAya se inake sthAna se gujaratA hai, vaha amara ho jAtA hai ( arthAt usakA jIva baca jAtA hai ) (3) rAjadrohI, luTere aura kArAgRha se bhAge hue mahA aparAdhI ko jo jainiyoM ke upAsare meM zaraNa le-rAjakarmacArI nahIM pakaDeMge / (4) phasala meM kUcI [ muThI ], karAnA kI muThI, dAna karI huI bhUmi dharatI aura aneka nagaroM meM unake banAye hue upAsare kAyama rheNge| (5) yaha pharamAna yatimAna kI prArthanA karane para jArI kiyA gayA hai, jisako 15 bIghe dhAna kI bhUmi ke aura 25 maleTI ke dAna kiye gaye haiM / nImaca aura nimbake pratyeka paragane meM bhI haraeka jAti ko itanI hI pRthvI dI gaI hai arthAt tInoM paraganoM meM dhAnake kula 45 bIghe aura maleTI ke 5 bIghe / isa pharamAna ke dekhate hI pRthvI nApadI jAya aura dedI jAya aura koI manuSya jAtiyoM ko duHkha nahIM de, balki unake hakoM kI rakSA kare / usa manuSya ko dhikkAra hai jo, unake hakoM ko ulaMghana karatA hai / hindu ko go aura musalamAna ko sUvara aura mudArI kI kasama hai| (AjJA se) saMvat 1748 mahAzudI 5 vI isvI0 san 1683 rAjapUtAne ke vIra pR. 616. zAha dayAla ( maMtrI) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (63) ghara terahapaMthI zrAvakoMke haiM / grAmameM eka jinamaMdira bhI hai / yahAMke hAkimasAhiba Adi adhikArI vargane vaiSNava dharmAnuyAyI hote hue bhI ApakA acchA svAgata kiyA / Apako kuchadina rahakara dharmopadeza karane kI prArthanA kI; tadanusAra ATha dina ApakA kacaharI gharake sAmane hI lagAtAra dharmopadeza hotA rahA / janatAne Apake dharmopadezase khUba lAbha utthaayaa| yahAMpara itanA kahane meM z2arAbhI atizayokti nahIM hai ki isa prAntameM Apake vihAra karanese dharmakI bar3I prabhAvanA huii| samaya ke herapherase jainasAdhuoMkA idhara bicaranA nahIM hotA; yadi hotA bhI hai to bahuta kama; isaliye logoMmeM dharma ke saMskAra bahuta malina hogaye haiN| jinamaMdiroMmeM vItarAga prabhudeva kI pUjAbhakti karake apane antarAtmA meM kula vizeSatA saMpAdanakI jAtIthI, ve jina maMdira Aja prAyaH uThAvaNe-kisIke maranepara tIsare dina maMdira meM jAkara dukAna Adi kholane-kehI liye upayogameM Ate haiN| Apa aise aneka grAmomeM vicare, jahAM ki varSoMse logoM ko jainasAdhuoM ke darzana nasIba nahIM hue the| Apake upadezase isa prAntameM dharmakI khUba jAgRti huI / taduktam / acintyaM hi phalaM sUte sadyaH sukRta pAdapaH / yahAMse gaDaboDAdi hote hue desUrI, sumera, ghANerAva aura muMchAle mahAvIra prabhu kI yAtrA karate hue Apa sAdar3ImeM pdhaare| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) gurudevakI AjJA aura sAdar3Ise vihAra " vinA hi gurvAdezena saMpUrNAH siddhayaH kutaH " sAdar3I meM upAdhyAya zrI 108 vIravijayajI mahArAja ke svargavAsa kA samAcAra milate hI Apane devavandana kiyA. aura ahamadAbAdase apane pUjyagurudava, joki vihAra karake idharako Arahe the, aura bIkAnera pahu~cane kA bhAva thA, kA patra Apako milaa| usameM gurumahArAjane Apako likhA thA ki tuma Age bar3ho, aura hamabhI A rahe haiN| tadanusAra Apane sAdar3I se vihAra karadiyA, aura nADalAI, nADola aura varakANAtIrtha kI yAtrA karate hue Apa rANI padhAre / yahAMse cocor3I, khAMDa, guMdocA Adi grAmoMmeM dharmopadeza karate hue Apa pAlI meM padhAre / pAlI navalakkhA pArzvanAthajI kA dhAma kahA jAtA hai; yahAMpara Apa anumAna 15 dina Thahare / yahAMpara Apake dharmopadeza kI khUba dhUma macI rahI, janatA kI adhika dinoM kI bar3hI huI dharmapipAsA ko Apane amRtopadezase zAnta kiyA / ___isa avasarapara paMjAba ke 50-60 zrAvaka zrAvavikAoM ko bhI Apake darzana kA lAbha milA / pAlIke zrAvakoMne bhI unakI khUba sevA-bhakti kI / yataH / " sAdhUnAM hi paropakAra karaNe nopAdhyapekSaM manaH" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ (65) gurudevake upasarga kI khabara // vipadi dhairvamathAbhyudaye kSamA, sadasi vaakpttutaayudhivikrmH| yazasi cAbhirucirvyasanaMzrutau prakRtisiddhamidaM hi mahAtmanAm / / bhA0 " saMkaTa meM dhairya, abhyudaya meM kSamA, sabhA meM vAkUcAturya, yuddhameM bala; yaza prApta karane meM ruci, zAstrazravaNa kA vyasana; yaha saba bAteM mahAtmAoM ko svabhAva se hI hotI hai"| yahAMse Apane jodhapura kI tarpha vihAra kiyaa| vahAMse cAra kosa ke phAsale para eka choTese grAmameM pdhaare| AhAra kara hI cuke the ki kisI vyaktidvArA yaha sunA ki guru mahArAja ko rAste meM Ate hue luTeroMne lUTaliyA-Apake vastra pustaka Adi saba kucha chIna liye / yaha samAcAra sunate hI Apa turaMta vihAra karake punaH pAlImeM padhAre / vahAM pahuMcakara Apane gurudeva kA kuzala samAcAra ma~gavAyA / yahAM ke zA. cAMdamalajI chAjeDAdi AgevAna sadgRhastha zrI gurudevako sukhazAtA pUchane ke lie vijApura gye| munirAja zrI lalitavijayajI, tapasvI guNavijayajI aura muni vicAravijayajI to pAlI meM padhAra gaye kintu gurumahArAja to prAmAnugrAma vicarate hue bAlI meM padhAre / -aura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 66 ) gurudeva kA sAdar3I meM caturmAsa aura ApakA bAlImeM // " sabase prathama kartavya hai zikSA bar3hAnA dezameM, zikSA binA hI par3a rahe haiM Aja hama saba kleshmeN| zikSA binA koI kabhI hotA nahIM satpAtra hai, zikSA binA kalyANakI AzA durAzA mAtra hai // " vAlI meM gurudeva ke Agamana kA samAcAra sunakara sAdar3I kA zrIsaMgha ApakI sevAmeM sAdaDImeM padhArane ke liye abhyarthanA karane ko AyA / zrIsaMgha kI adhika prArthanA se gurudeva sAda-. DImeM do cAra dinake liye pdhaare| sAdaDIse vihAra kI taiyArI karanepara samasta zrIsaMghane Apako caturmAsa karane kI vinati kI / zrIsaMghake adhika Agraha ko dekhakara gurumahArAjane muskarAte hue kahA ki hamako rakhakara Apa kyA kAma kareMge ? yaha suna sabane milakara kahA ki Apa jo kucha pharamAveM, vahI kAma karanekeliye hama saba taiyAra haiN| ____ yaha sunakara Apane gor3avAr3a kI vartamAna paristhiti (noTa ) yadyapi gurudevake upadezase vidyAlaya ke liye sAre gor3avAr3a se do-DhAI lAkha rupayoM kI rakama likhI gaI, paraMtu durbhAgyavazAt vaha kAg2az2a meM hI likhI par3I rahI / magara gurubhakta paMnyAsa zrI lalitavijayajI ke zubha prayAsa se vi. saM. 1983 meM zrI varakANA tIrthapara zrI pArzvanAtha jaina vidyAlaya kI sthApanA ho gii| .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (67) kA digdarzana karAte hue; usako sudhArane ke liye gor3avAr3a prAnta meM eka vidyAlaya sthApana karane kI AvazyakatA dikhAI / usa samaya ke Apake upadeza kA itanA prabhAva par3A ki usI samaya 50000 rupayoMse kucha adhika rakama likhI gaI / logoM kA itanA adhika utsAha dekhakara gurudeva ko sAdar3I meM caturmAsa karanA par3A aura Apako bhI pAlIse vApisa sAdar3I AnA pdd'aa| sAdar3I meM Apane kayavannA aura zrAddhaguNa vivaraNa kA anuvAda kiyA / " padavI pradAna" ApakA saM. 1976 kA caturmAsa bAlI meM huaa| Apa ke upadezase vahAMpara "navayuvaka maMDala" kI sthApanA huI, aura muni zrI lalitavijayajI, muni zrI umaMgavijayajI tathA muni 'vidyAvijayajI ko zrI bhagavatIsUtrakA yogodvahana karAkara unako mArgazIrSa zu. paMcamIke roz2a bar3e samAroha pUrvaka gaNI va paMnyAsapadavIse vibhUSita kiyA / * yahAM itanA kahadenA aurabhI jarUrI hogA ki munizrI lalitavijayajI ko gurumahArAjane aneka bAra Agraha pUrvaka kahA ki tuma aneka sAdhuoMse bar3e ho, isaliye paMnyAsa padavIke yoga pUrNa karalo / parantu ukta munizrIjIke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ (68) manameM mahAnizIthake yogakA bar3A bhaya thA; kyoMki isameM lagAtAra do mahInoM taka AyaMbila karane par3ate haiM / parantu ahamadAbAda ke caumAse meM gurumahArAja kI Antarika preraNAse Apane mahAnizIthake yoga pUrNa karaliye / aba bhagavatIjI ke yoga bAkI the, so apane snehI panyAsazrI sohana-- vijayajI ke pAsa hI pUrNa kiye / isake atirikta ApakI maujUdagI meM zA. premacaMda gomarAja, zA. premacaMda jodhAjI, zA lakhamAjI khuzAlajI aura navalAjI motIjI kI taraphase eka upadhAna tapakA anuSThAna bhI huaa| mAlAropaNa aura paMnyAsapadavIpradAnakI AmaMtraNapatrikAyeM zrI saMghakI taraphase bAMTI giiN| sahasroM kI saMkhyAmeM strIpuruSoMne isa dhArmikakRtya meM bhaagliyaa| sabase adhika khuzIkI bAta yaha thI ki-gurudeva sAdar3I se ukta mahotsavameM padhAre aura unakI chatra-chAyAmeM hI yaha mahotsava saMpAdita huA / sAdar3IkI zrI jaina zvetAmbara kaoNnaphreMnsa // sAdar3I meM zrI jaina zvetAmbara kaoNnaphrensakA 12 vA~ adhivezana hoziyArapura ( paMjAba ) ke osavAla-kulabhUSaNa zrIyuta lAlA daulatarAmajIkI adhyakSatAmeM honA nizcita ho cukAthA, ataH gurudeva saparivAra Apako sAtha lekara sAdar3I Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ padhAre / kaoNnaphrensa kA adhivezana bar3I uttamatAse sampAdita huaa| yahAMse anumAna tIna cAra kosapara eka prAcIna tIrtha hai, joki zrI rANakapurake nAmase prasiddha hai / gurudevake sAtha Apa vahAM padhAre / yaha tIrtha bar3e bhayAnaka jaMgalameM hai; yahAM para isa samaya tIna mandira haiM jo apane sauMdaryameM anUThe aura bhAratavarSakI prAcIna zilpakalAke sajIva udAharaNa haiN| rANakapurake ukta jina maMdiroM meM se eka maMdira nalinI gulma vimAnake AkArakA banA huA hai aura usake 1444 stambha haiN| isako banavAne vAle seTha dhannAzAha poravAla kahe jAte haiM / isa samaya isakA prabandha seTha AnaMdajI kalyANajIkI per3hI ke hAthameM hai| zrI kesariyAnAthajIkI yAtrA tathA bIkAnerakA caturmAsa ya zivagaMjase seTha gomarAja phatehacandane zrI kesariyAnAthajIkA saMgha nikAlA / saMghameM gurudevake sAtha Apa bhI yAtrArtha padhAre / yAtrA karake zrI varakANAjItaka Apa gurudevake sAtha rahe aura vahAMse dharmamUrti seTha sumeramalajI surANAkI sAgraha vinati aura guru mahArAjakI AjJAse apane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 70 ) samudravijaya aura sAgaravijaya ina donoM ziSyoMko sAtha lekara Apane bIkAnerakI tarapha vihAra kiyaa| grAmoMmeM vicarate hue Apa sojata padhAre / sojata meM ApakA eka sArvajanika vyAkhyAna huA / isa vyAkhyAnakA vahAMke amaladAra-varga ko bhI lAbha milA / yahAMse vihAra karake aneka sthAnoMpara dharmopadeza dete hue Apa mer3atAmeM padhAre / mer3atA eka prAcIna zahara hai| pahale yahAM para jainoMke hajAroM ghara the / yaha bhI sunA jAtA hai ki yahAMpara caurAsI gacchoMke 84 upAzrayathe / aba to yahAMpara anumAna 100 ghara 14 maMdira aura eka upAzraya hai| yahAMse Apa phalaudI pdhaare| yahAM zrI pArzvanAtha prabhukA bar3A prAcIna aura bhavya maMdira hai aura eka vizAla jaina dharmazAlA bhI hai / Apake phalaudI padhArane para bIkAnerake seTha sumeramalajI surANA Adi 50-60 zrAvaka Apake darzanArtha Aye / vyAkhyAna, pUjA aura prabhAvanAkI khUba raunaka rhii| phalodIse vihAra karake khajavANAdi grAmoM meM dharmadezanA dete hue nAgora padhAre-yahAM para bhI bikAnera se surANAjI Adi Aye unakI taraphaseM pUjA-prabhAvanAdi huve / / nAgora se calakara Apa desanukameM Aye / bIkAnerake surANAjI pramukha kaI sadgRhastha yahAMpara phira Aye / yahAM se Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ (71) bhinnAsara padhAre / yahAM do dina taka pUjA prabhAvanA sAdhA. rmika vAtsalya kA khUba AnaMda rhaa| * bhinnAsara bIkAnerase 2-3 mIlake phAsale para hai| donoM roja yahAM para darzanAbhilASI zrAvaka-zrAvikA varga kI khUba bhIr3a rhii| jyeSTha zuklA saptamIko bIkAnera meM bar3I-dhUma-dhAmase ApakA praveza huA / upAzrayameM padhArane para Apane eka bar3AhI upayogI dharmopadeza diyaa| surANAjIkI taraphase zrIphalakI prabhAvanA kI gii| sUrijayantI kA samAroha avadyamukte pathi yaH pravartate, pravartayatyanyajanaM ca nispRhaH / sa eva sevyaH svahitaiSiNA guruH svayaM taraMstArayituM kSamaH prm|| bhA0-avadya muktike patha meM khuda calate haiM, aura dUsaroM ko calAte haiM / nispRhI, taraNa tAraNa, aise gurumahArAja hI Atma hitecchuoM ko sevya haiN| jyeSTha zuklA aSTamI ke roz2a svargIya AcAryazrI 1008 vijayAnandasUri mahArAja kA jayantI mahotsava bar3I dhUmadhAmase manAyA gayA / pramukhasthAnako Apane hI suzobhita kiyA / muni samudravijayajI tathA paNDita jayadayAlajI, aura paMDita haMsarAjajI zAstrIke ojasvI * pahale dina zrIyuta surANAjI sAhabakI taraphase aura dUsare dina kocaroM kI tarapha se yaha kArya hue the| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ (72) vyAkhyAnoM ke anantara svargIya AcAryazrI kI jIvanI Apane bar3I hI uttamatAse sunAkara zrotAoMpara prabhAva DAlA / utsava kI samApti para surANAjI sAheba kI taraphase zrIphaloM kI prabhAvanA bAMTI gii| - ApakA vikramasaMvat 1977 kA cAturmAsa bIkAnera meM huA / cAturmAsa meM pUjA prabhAvanA aura tapazcaryA Adi dharmakRtya acche hue / ApakI saralatA ke prabhAvase tapagacchake atirikta kharataragaccha ke zrAvakazrAvikAoMne bhI Apake dharmopadezase acchA lAbha uThAyA / yataH uktam " tAstu vAcaH sabhAyogyA yaashcittaakrssnnkssmaaH| sveSAM pareSAM viduSAM dvissaamvidussaampi"| skUlake liye sthAyIphaMDa cAritryaM cinute tanoti vinayaM jJAnaM nayatyunnati, puSNAti prazamaM tapaH prabalayatyullAsayatyAgamam / puNyaM kaMdalayatya, dalayati svarga dadAti kramAn, nirvANazriyamAtanoti nihitaM pAtre pavitraM dhanam // bhA0-pAtra meM diyA, acche kAmoM meM kharcA huA dhana kramaseM mokSasukhako detA hai| bIkAnera meM eka jaina hAIkUla hai, usameM sthAyIphaMDa kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 73 ) bilakula kamI thii| kevala mAsika caMde para hI vaha yathAkathaMcit cala rhaathaa| Apane skUlakI DAvADola sthiti ko dekhakara parvAdhirAja zrI paryuSaNA parvake dinoM logoM ke ekatrita honepara ukta skUlako suvyavasthita banAne ke liye upadeza diyA / Apake isa samayake upadeza kA upasthita janatApara kucha nirAlA hI prabhAva par3A; usIvakta skUla phaMDa meM 50000 kI rakama likhI gaI / dhIre 2 caturmAsa ke madhyameM sthAyIphaMDa meM anumAna DeDha lAkha rupayA likhA gyaa| jisameM 21000 dharmamUrti seTha sumeramalajI surANA 21000 dharmapremI seTha kAlUrAmajI lakSmIcandajI kocara aura 21000 seTha jAvatamalajI rAmapuriyAne diyaa| skUlakA koI apanA makAna nahIM thA jisase ki bar3I dikkata uThAnI par3atI thI isaliye sthAna kI kamI ko bhI kisI sajana ko pUrA karadenA cAhiye, ityAdi Apake upadeza ko sunakara seTha hajArImalajI kocarane apanI anumAna paJcIsa tIsa haz2Ara rupaye kI lAgatakI koThI skUla ko arpaNa kara dI / zrIyuta nemacaMdajI abhANIkI dharmapatnI dharmaniSThA dhApu bAIne apanA 1000 rupaye kI lAgata kA makAna bhI skUla ko dediyA / isa prakAra ApakI kRpAse skUla kA kAma bar3I acchI tarahase calane lgaa| yahAMpara itanA kaha denA anucita na hogA ki Apake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ (74) caturmAsa meM seTha sumeramalajI surANAne apanI lakSmI kA khUba hI sadupayoga kiyA / jaise kahA bhI hai ki dAtavyamiti yadAnaM dIyate'nupakAriNe, deze kAle ca pAtre ca taddAnaM sAtvikaM viduH // saradAra zahara meM padhAranA jinendrapUjA guruparyupAsti, satvAnukaMpA zubhapAtradAnam / guNAnurAgaH zrutirAgamasya, nRjanmavRkSasya phalAnyamUni // bIkAnerase vihAra karake kaIeka grAmoM meM vicarate hue tathA dharmopadeza dete hue, Apa sujAnagar3ha meM padhAre / yahAMpara osavAloM ke lagabhaga 500 ghara haiM jo ki prAyaH terahapaMthI saMpradAya ke anuyAyI haiM / parantu sujAnagar3ha meM eka jinamandira bhI apane saundarya aura vizAlatAse nagarakI zobhA ko bar3hA rahA hai| bahuta se sajjana puruSa Apake pAsa dayAdAna aura devapUjAke svarUpa aura upayoga ke viSaya meM dharma noTa:-cAturmAsa ke pazcAt Apa bhinnAsara, udayasara, nAlasomADI, Adi grAmoM ke maMdiroM ke darzanArtha padhAre the taba zrIyuta surANIjI, zrIyuta kAlurAmajI lakSmIcaMdajI kocara aura zrIyuta devIcaMdajI chIpANI Adi chIpANI baMdhuoM kI taraphase sAdhArmIka vAtsalya pUjA prabhAvanAdi huethe, hajAroM naranArioMne lAbha liyAthA, ina kAryoM meM logoM ko itanA utsAha aura AnaMda AyA thA ki abhItaka vahAMke loga Apake zubha nAma ko yAda kara rahe haiM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ (75) carcA karane ke liye Ate rahe, aura Apa unako saMtuSTa karanekA bharasaka prayatna karate rahe / sujAnagar3hase vihAra karake rAjula, desarAdi grAmoMmeM vicarate hue Apa saradAra zahara meM pdhaare| - saradAra zahara bIkAnera sTeTameM eka acchA dhanADhya zahara ginA jAtA hai| yahAMpara lagabhaga 1300 ghara osavAloMke haiM jo sabake saba terahapaMthI matake mAnane vAle haiN| yahAM para prAcIna 2 jinamandira haiM / jisa vakta Apa saradAra zahara meM padhAre, usavakta terahapaMthiyoMke guru pUjya kAlUrAmajI bhI apane 80-90 sAdhuoMke sAtha yahAM para maujUdathe / unadinoM unakA pATa mahotsava thA, isaliye bAhira se bhI haz2AroMkI saMkhyAmeM unake bhakta loga Aye hue the |aapke padhAranese unake kaimpameM ekAeka halacala macagaI, parantu ApakI bhadramudrAko dekhakara saba cakita se bhI raha gaye / saradAra zaharameM saMvegI sAdhuoMkA AnA, bilakula naI bAta thii| ve loga taraha 2 kI bAteM karane lage / saradAra zahara meM Ate hue rAste meM bhI kaI logoMne Apase AzcaryakArI aneka prakArake kutarka kiye / parantu Apa zAMta cittaseM una saba kutakoM kA sacoTa uttara dete rahe / jisaroz2a Apako saradAra zaharameM padhAranAthA usase eka roz2a pahale bIkAnerake seTha sumeramalajI surANA, seTha pUnamacandajI sAvaNasukhA, seTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 76 ) karmacandajI seThiyA, seTha jeThamalajI surANA, seTha devIcandajI chIpANI aura sohanalAlajIkocara tathA zrIyuta phUlacaMda jI jhAbaka Adi aneka sadgRhastha Apake darzanArtha Aye aura surANAjI ke sAtha paMDita haMsarAja zAstrI bhI padhAre / ApakA praveza bar3I dhUmadhAmase huaa| sahasroM bhAvuka strIpuruSa Apake sAtha 2 Arahe the / saradArazaharake liye ApakA yaha praveza abhUta-pUrvathA / Apa yahAM para anumAna ATha roz2a Thahare / pratidina ApakA khule taura para upadeza hotA rahA; dayA, dAna aura prabhu pUjA Adi viSayoMpara Apake bar3e hI prabhAvazAlI vyAkhyAna hue / saiMkar3oM strI puruSoMne Apake upadeza aura darzanase apUrva lAbha utthaayaa| aneka brAhmaNa, kSatriya, vaizya aura zUdra tathA musalamAna loga vyAkhyAnake bAda bhI Apake pAsa Ate aura manamAne prazna karate, parantu Apa bar3I gambhIratAse sabake praznoMkA samAdhAna karate / bahutase terahapanthIlogoMne bhI Apake upadezAmRtake pAna karanekA saubhAgya prApta kiyaa| Adi viSayoM vyAkhyAna deza isake alAvA khule maidAnameM paMjAbake suprasiddha vaktA paM. Dita haMsarAja zAstrI ke bhI lagAtAra 3-4 dina vyAkhyAna hue| hamAre caritranAyakake, dayA dAna, prabhupUjA, jaina dharma ke mantavya Adi viSayoMpara diye hue vyAkhyAnoMkA janatA para isa kadara prabhAva par3A ki tamAma loga ApakA hRdaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 77 ) se abhinaMdana karane lage, jaina dharmakI bhUri bhUri prazaMsA karane, aura kahane lage ki hamako do aba patA lagA hai ki jainadharma isa taraha uccAdarzavAlA evaM vizAla hai-hamato inhIko (terApaMthI sAdhuoMko) hI jaina sAdhu samajhatethe-paraMtu aba Apake padhArane meM patA laga gayA ki vAstavameM jainadharma, evaM jaina sAdhu ese hote haiN| saradAra zahara Apake upadeza aura paMDitajIke lekcaroM se jaina dharmake vAstavika svarUpako bhalI bhA~ti pahacAna gayA, joki isake liye bilakula nayA thA / tAtparya yaha hai ki Apake padhAranese aneka bhavya puruSoMne dharmake tatvako grahaNa karake apane janmako saphala kiyaa| isI liye to kahA hai ahaha mahatAM niHsImAnazcaritravibhUtayaH / phAjalakA baMgalA (paMjAba) nivAsI seTha jeThamalajI joki apane cacA cA~damalajI ke sAtha pUjya kAlUrAmajI ke darzanArtha saradAra zaharameM Aye the; unako Apake darzanase bahutahI lAbha huA aura Apa sadAke liye jaina dharma ke sacce sevaka bana gaye / aura gurumahArAjase baMgalA phAjalakA padhAraneke lie sAgraha vintikii| saradArazaharase vihAra karake grAmAnugrAma vicarate hue aura dharmopadeza dete hue Apa sUrata gar3hameM padhAre / yahAM para Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 78 ) zrAvakoMke ATha-dasa ghara aura eka jinamandira hai| yahAMpara bIkAnerase kaIeka zrAvaka-zrAvikAyeM Apake darzanArtha pdhaare| yahAMse Apa vaDopUla gye| yahAMpara maMDI DabhavAlI aura baMgalA phAjalakA se zA. cAMdamalajI, zA. jeThamala aura dhanasukharAmajI DabhavAlI aura baMgalA phAjalakA meM padhArane kI vinati karaneko aaye| Apa sabaloga maMDI DabhavAlItaka paidala Apake sAtha hI Aye / sUratagar3hase calakara rAstemeM baDopUla, hanumAnagar3ha aura maMDI sIMgariyA~ Adi sthAnoMmeM dharmopadeza dete hue Apa DabhavAlImeM pdhaare| yahAMpara mAravAr3iyoM ke sivAya gujarAtI zrAvakoM kI bhI tIna dUkAneM haiM / yahAMpara Apake do tIna upadeza hue, jinakA zrotAoM ke diloMpara bar3A gaharA asara par3A / seTha cAMdamalajIke choTe bhAI zrIyata vRddhicandajI kA dhArmika vizvAsa kucha DAMvADola ho rahA thA / Apake sadupadezase usameM bar3I dRDhatA AgaI / Apane unako vAsakSepa bhI diyA / DabhavAlIse vihAra karake Apa baMgalA phAjalakA meM pdhaare| ApakA praveza bar3I dhUmadhAmase huaa| yahAMpara Apake kaIeka sArvajanika vyAkhyAna hue, janatAne bar3e Ananda se zravaNa kiye / isa avasara para paMDita haMsarAjazAstrI bhI Agaye, unake bhI rAtriko do tIna dina vyAkhyAna hue / jainadharma ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 79 ) viSaya meM logoMkI jo kaI prakArakI viparIta vicAraNA thI, vaha bahuta hadataka dUra ho gii| logoM ko jainadharma ke vAstavika svarUpa kA kucha patA ho gyaa| yahAMpara Apa anumAna 15 dina Thahare / jIrA nivAsiyoM kI adhika prArthanAse Apane yahAMse jIrAkI tarapha vihAra kiyA / phAjalakAse Apa pharIdakoTa padhAre / pharIdakoTa meM sthAnakavAsI sajjanoM kI hI bastI hai| eka mandira bhI hai, parantu pUjA vagairaha kA koI bhI ucita prabandha nahIM hai| ___ yahAMpara bhI ApakA eka upadeza huA / yahAMse cAMdA Adi hote hue Apa mudakI padhAre / yaha sthAna paMjAbakA suprasiddha aitihAsika raNakSetra hai / yahAMpara yadyapi zrAvakoM kA eka bhI ghara nahIM hai parantu jainetara logoMne ApakA bahuta acchA svAgata kiyaa| Apake yahAMpara do vyAkhyAna hue, logoMne Apake upadezase khUba lAbha uThAyA / yahAMse talavaMDI aura laharA Adi grAmoMmeM hote hue Apa jIrAmeM padhAre / jIrA nivAsiyoMne ApakA jI kholakara svAgata kiyA Apake pravezake samaya saiMkar3oM strIpuruSoM * laharAgrAma pUjyapAda svargIya AcArya zrI 1008 vijayAnandasUri urpha AtmArAmajI mahArAja kI pavitra janbhUmi hai, yahIMse jainadharma kA tejasvI divAkara udaya huA thA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ (80) kA jamaghaTa thA / Apake Agamanase pratyeka bhAvika naranArI kA hRdaya utsAhase paripUrNa ho rahA thA / taduktaM, puNyaireva hi labhyate sukRtibhiH satsaMgatirdurlabhA / sArvajanika vyAkhyAna " te dhanyAH puNyabhAjAste, taistIrNaH klezasAgaraH / jagatsaMmohajananI, yairAzAzIviSIjitA / " bhA0-jinhoMne jagata meM phaMsAnevAlI AzArUpI sarpaNI ko jIta liyA hai ve dhanya evaM puNyazAlI hai, ve kleza sAgara ko tara gaye haiN| jIrA meM Apa ke upadezake samaya hara jAti aura samudAyake loga upasthita hotethe / ekadina bAjAra meM ApakA 'manuSya kartavya' ke viSaya meM bar3AhI manoraJjaka aura prabhAvazAlI bhASaNa huaa| kuchadina Thaharane ke bAda Apa jaba bihAra karane lage taba vahAMke jainetara sajjanoMne Apako kucha dina aura Thaharane ke liye bar3I namratAse Agraha kiyaa| ina sajjanoM ke vizeSa anurodhase Apa kucha dinoM ke liye aura Thahare / jIrA meM sanAtanadharmAvalaMbiyoM kI tarphase prativarSa rAmajayantIkA tyauhAra manAyA jAtA hai| isa varSa Apako jayantI ke mahotsava para maMDapa meM padhArane ke liye saba sajjanoMne milakara prArthanA kii| ina gRhasthoM kI abhyarthanA ko Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 81 ) svIkAra karake Apa vahAM padhAre aura Apane eka prabhAvazAlI vaktRtA dekara sabako saMtuSTa kiyA / Apake upadeza ke, prAraMbha meM saba sajanoMne mila kara kucha rupaye, eka malamalakA thAna aura eka mAnapatra, ApakI sevAmeM upasthita kiyaa| ____ Apane ina logoMkI bheMTakA sAdara abhinandana karate hue use lauTA diyA; aura jaina sAdhuoMke AcAra vicAra aura usake pAlana Adi niyamoMpara khUba prakAza DAlA jisase zrotAgaNoMko anyAnya bAtoMke sAtha 2 yaha bhalI bhA~ti mAlUma hogayA ki jaina sAdhu nato apanA koI sthAna rakhate haiM, na paiseko sparza karate haiM aura na strIko chUte haiM, tathA paidala hI saba jagaha bhramaNakarate aura sadA bhikSA mAMgakara khAte haiM / evaM isa prakAra lAyA huA vastra bhI aMgIkAra nahIM karate / agara unako z2arUrata par3e to ve kapar3A svayaM mA~gakara le Ate haiM kyoMki 'munayo viraktA bhavanti' / Apane sAdhuke AcArakI moTI 2 bAteM samajhAkara antameM kahA " maiM ApakI isameMTako svIkAra karane se sarvathA lAcAra huuN| Apa ise uThAleveM / " yaha sunakara unhoMne thAna aura rupaye to uThAliye, kintu sammAnapatrako sabhAke samakSa par3hakara Apake karakamaloM meM sAdara samarpaNa kiyA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 82 ) sammAnapatrakA uttara dete hue Apane bhagavAn rAmake jIvanapara eka navIna hI prakAzaDAlane vAlI choTIsI vaktRtA dI / jisame batalAyA " yAMti nyAyapravRttasya tiryaMcopi sahAyatAm / apanthAnaM tu gacchantaM sodaropi vimuMcati // " jisakA zrotAjanoMpara kucha apUrvahI prabhAva pdd'aa| ____"vIrajayantI" zrI rAmajayantI ke bAda jIrA nivAsI jaina gRhasthoMkI tarapha se caitra zuklA 13 ke roja rAmajayaMtIke maMDapameM hI bhagavAna mahAvIra svAmIke janmadinakA utsava bhI bar3I dhUma dhAmase manAyA gayA / usa roz2a zrIsaMghakI tarapha se garIboMko bhojana diyA gayA / sabhAmaMDapameM bhagavAna mahAvIra svAmIke jIvanapara Apane eka bar3A hI manohara aura zikSAprada bhASaNa diyA / bhagavAna mahAvIra svAmIke jIvanase AtmasudhArakI kyA zikSA milatI hai, isakA Apane bahutahI acchA vivecana kiyaa| jIrAse paTTI jaMDayAlA, amRtasara lAhaura hote hue gujarAMvAlAmeM // jIremeM Apa virAjamAna the ki paTTIke kaI eka gRhastha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 83 ) Apako paTTImeM padhAranekI vinati karane Aye / yahAMse Apa paTTImeM padhAre / ApakA praveza bar3I zAna se huaa| Apake upadeza meM saiMkar3oM strIpuruSa, jinameM brAhmaNa, kSatriya, vaizya, sabhI jAtiyoM ke loga rahate the, upasthita hote the / Apake padhArane para lAlAjI vAmala mukaMdIlAla aura lAlA phakIracandakI dharmapatnIne jJAnapaMcamIkA udyApana kraayaa| isa utsavapara aMbAlA aura jaMDiyAlAkI bhajana maMDaliyA~ bhI AI huI thIM / bAhara maMDImeM ApakA eka sArvajanika vyAkhyAna bhI huA, jisameM hindU sajjanoM ke alAvA bahuta se musalamAna gRhastha bhI hAjira the| yahAMpara dharmakI acchI prabhAvanA huii| paTTIse vihAra karake Apa sarihAlI meM padhAre / yahAM para do tIna ghara jainoM ke haiM, parantu Apake vyAkhyAna meM saiMkar3oM loga jamA ho jAte the / Apa yahAMpara 4-5 roja virAje / Apake upadezase bahutase logoMne mAMsa aura madirAkA parityAga kiyaa| eka sevA samiti bhI kAyama huii| yahAM kAlIyAvADI (gujarAta) se zeTha rAyacaMda motIcaMda Adi Apake darzanArtha aaye| yahAMse calakara jaMDIyAlA guruke zrI saMghakI vinatise taraNatAraNa hote hue Apa jaMDiyAlA guru meM padhAre / jaMDiyAlA guru ke zrI saMghane ApakA svAgatabar3e hI samArohase kiyA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 84 ) // virodhakI zAMti // viSapUrNa irSA dveSa pahale zIghratAse choDado / ghara phaMkane vAlI phUTelI phUTakA sira phoDado // mAlinyase muMha moDakara mada mohake pada toDado / TUTe hue ve prema baMdhana phira paraspara joDado // 1 // yahAMpara itanA batalA denA anucita na hogA ki jaMDiyAle meM Apake sadupadezase jo lAbha huA, vaha Apake jIvanake itihAsameM eka khAsa sthAna rakhatA hai / lagabhaga Der3ha do sau varSoMse paTTI aura jaMDiyAleke jainabandhuoMmeM devavazAt eka aisA virodha par3a gayA thA, ki ApasameM vyavahAra taka banda ho cukA thA; parantu Apake sadupadezase inakA ApasameM milApa ho gyaa| saiMkar3oM varSoMkA vaimanasya jAtA rahA, eka dUsarekA aba khule dilase milApa hone lagA / kyoMki guNijanoMkA saMga asaMbhavako bhI saMbhava karake dikhA detA hai, jaise nItikAroMne kahA bhI hai:" harati kumati bhiMte mohaM karoti vivekatAM, vitarati ratiM sUte nIti tanoti vinItatAm / prathayati yazo dhatte dharma vyapohati durgatiM, janayati nRNAM kiM nAbhISTaM guNottamasaMgamaH // " yahAMse vihAra karake Apa amRtasara padhAre / amRtasara ke zrI saMghane bhI ApakA bar3I dhUmadhAmase praveza karAyA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 85 ) yahAMse Apa lAhaurameM Aye / lAhaura nivAsiyoM ne bhI bar3e ThAThase ApakA svAgata kiyA / lAhaurase cala kara Apa bar3e gurumahArAjake svargIyadhAma gujarAMvAlA meM padhAre / prathama Apane svargIya jainAcArya zrI 1008 zrImadvijayAnandasUri urpha AtmArAmajI mahArAjake-puNya samAdhi maMdirake darzana kiye / usake bAda apane vayovRddha aura cAritravRddha svAmI zrI sumativijayajI (joki vahAM virAjamAna the ) ke darzanoMkA lAbha utthaayaa| gujarAMvAlA zrI saMghane bhI Apake svAgata karane meM koI kamI nahIM rakhI / saiMkar3oM strI puruSa Apake darzanoMke liye rAste meM upasthita the| ___ guru jayantI samAroha // " jaba tuma janme jagatameM jagata ha~sA tuma roye, aisI karanI kara calo ki tuma ha~sa mukha, jagaroye " _ yoM to gujarAMvAle meM harasAla jayantI mahotsava manAyA hI jAtA hai, parantu isa varSa guru jayantIkA ThATha kucha nirAlA hI thA / bAharakI kaIeka bhajana maMDaliyA~ aura hajAroM strI puruSa Aye hue the / utsavakA nagara-kIrtana bar3I dhUma dhAmase huaa| sabhAmaMDapameM svargIya AcArya zrI 1008 zrImadvijayAnandasUri urpha AtmArAmajI mahArAjakI smRtimeM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 86 ) aneka uttamottama bhajana aura muni zrI vibudhavijayajI aura muni zrI vicakSaNavijayajI tathA muni samudravijayajI ke vyA khyAna hue| tadanaMtara ApakA bhASaNa itanA prabhAva pUrNa huA ki jisakA varNana lekhanIkI zaktise bAhara hai| vi. saM. 1978 kA ApakA cartumAsa gujarAMvAlAmeM huaa| // zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA paMjAbakI sthApanA // " saMsAra kI samara sthalI meM dhIratA dhAraNa karo, calate hue nija iSTa patha meM saMkaToM se mata Daro, jIte hue bhI mRtaka sama rahakara na kevala dina bharo, vara vIra bana kara Apa apanI vighna bAdhAyeM hro|| jaina samAjameM aneka prakArake bure rivAjoM aura phijUla khaceko dekhakara ekadama haraeka samAja-sudhAraka ke dilameM duHkha hue binA nahIM rahasakatA / jaba taka inako dUra karanekA prayoga na kiyA jAya vahA~ taka samAja kabhI unnata dazAko prApta nahIM ho sktaa| isI khayAlase Apane " zrI AtmAnanda jainamahAsabhA-paMjAba" kI nIMva DAlI / Apane sAmAjika kurItiyoMse honevAle duSpariNAmoM kA phoTo vahA~ke zrIsaMghake sAmane baiMca kara rakhA aura bAharase Aye hue. bhAiyoMko bhI unake dUra karane kA upadeza diyA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdarzopAdhyAya. nn nn nnfnn nn fnn fnn fnn f nfnnnnnnnnnnnn fnn fn : hamAre caritra nAyaka : zrI jaina zvetAMbara vijayAnaMdasUri kameTI "gujarAMvAlA" sahita gujarAMvAlA : paMjAba; nivAsI lAlA caraNadAsajI munilAla jaina manhANI kI taraphaseM. Lammemory zrI mahodaya presa--bhAvanagara. Lhos vw.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 87 ) tAtparya yaha hai ki ukta saMsthAkI gujarAMvAlA meM sthApanA huI aura usakI prathama baiThakameM hI osavAla aura khaMDelavAlakA jo bhedabhAva thA, usako miTA diyA gayA / vyAha zAdI Adi meM honevAlI kaI eka phijUla kharciyoM ko banda karane ke niyama banAye gaye / evaM isa sabhA kA vArSika adhivezana haraeka zaharameM hokara paMjAba ke samasta jainoMkA saMgaThana aura sAmAjika doSoMko dUra karanekA bhagIratha prayatna, Apane apane sAre jIvanameM jArI rkhaa| usIkA yaha phala hai ki zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA nAmakI saMsthA Aja apanI unnati ke yauvana para A rahI hai / yahAMse vihAra karake papanAkhA, kilAdIdAra siMha aura rAmanagara tathA khAnagAha DogarAM Adi meM dharmopadeza dete hue Apa lAhaura meM padhAre / ina nagaroMmeM Apake padhAranese bahuta lAbha huA / seMkar3oM jainetara logoMne Apake upadezase mAMsa-madirAkA parityAga kiyA / rAmanagara meM zrI cintAmaNi pArzvanAthakI yAtrA aura * saM0 1948 kI sAlameM zahara amRtasara meM zrI aranAtha svAmi jI ke pratiSTaH mahotsava ke samaya svargIya gurudeva 1008 zrImadvijayAnaMdasUri ( AtmArAma ) jI mahArAja ke sadupadeza se paMjAba meM zrI saMghane kitaneka anAvazyaka kharceko baMda kiyA thA / usakI hI pragatirUpa yaha mahAsabhA kAyama kI gayI / jisakA 1990 meM 13 vAM sAlAnA jalasA huziyArapura meM AnaMda pUrvaka vyatIta huA haiM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (88) lAlA bholezAhake pAsa pannekI zrI stambhana pArzvanAthakI jo mUrti hai, usake darzana kiye / anajAna logoMkI pUchatAcha / rAmanagara aura khAnagAha DogarAMke daramyAna hAfiz2AbAda nAmakA eka grAma hai / yahAMpara jaina gRhasthakA sirpha eka hI ghara hai / idhara jaina sAdhuoM kA AnA-jAnA bahuta hI kama hone se loga unake AcAra vicAra se bilakula anabhijJa haiM / Apa jaba isa grAmameM Aye, to loga Apako dekha kara cakita se ho gaye / bahutase loga Apako isa prakAra pUchane lage--Apa kisa dezake haiM ? ApakA AnA kahAMse huA ? Apa yahAM para kaise Aye ? tathA sAdhuoMke hAthameM tarpaNI (lAlaraMgakA kASTapAtra ) dekha kara loga aura bhI hairAna se hokara pUchate the ki ye vartana-bhAMDe kahAMse lAye ho ? ye kahAMse Ate haiM ? ityAdi / Apane unako bar3e dhairyase jaina sAdhuoMke niyamoM tathA AcAra vicAra Adike viSayameM saba kucha samajhAyA, jisase praznakartAoM para khUba prabhAva par3A / jaise kahA bhI hai:-- tulasI mIThe bacana te sukha upaje cahu~ ora / vazIkaraNa ika maMtra hai taja de bacana kaThora // yahAM para bAz2ArameM Apake do vyAkhyAna hue / vyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 89 ) khyAnoM kA prabandha yahAM ke skUla ke haiDamAsTara syAlakoTa nivAsI lAlA kizanacandajIne kiyA thA / Apake vyAkhyAnoMse yahAM para AzAtIta lAbha phuNcaa| yahAMse Apa khAnagAha DogaroM padhAre / vyAkhyAnameM saiMkar3o jainetara sajjanoM ko lAbha milaa| yahAM para bIkAnera nivAsI zA. motIlAla aura unakI mAtA DAbI bAI Adi 10-15 strI-puruSa Apake darzanoM ke liye aaye| yahAMse vihAra kara ke Apa lAhaurameM pdhaare| yahAM madrAsase seTha phatehacandajI saMghavI Apake darzanArtha Aye / lAhaurameM bhI sAmAjika sudhAra saMbandhI acchA Andolana huaa| lAhaura se vihAra kara ke amRtasara jaMDiyAlA aura jAlaMdhara-kArapura Adi nagaroMmeM dharmopadeza dete hue Apa Adamapura ( dvAbA ) meM padhAre / zrI gurudevake darzana / bIkAnera se vihAra karake yahAMpara pUjya gurudeva bhI, paM. zrI lalitavijayajI tathA paM. zrI vidyAvijayajI Adi parivAra ke sAtha padhAre / varakANAjI ke bAda yahAMpara gurudeva ke prathama darzana hue / paMjAba ke zrI saMghameM isavakta apUrva utsAha thA, kyoMki prAyaH 12-13 varSake bAda guru mahAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 90 ) rAja zrI 1008 zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAjakA paMjAba meM padhAranA huA thA / ApazrIkA prathama praveza hozayArapura meM karAne ke liye zrIyuta lAlA daulatarAmajI hozayArapura nivAsIne bar3A parizrama kiyAthA | paMjAbake haz2AroM strIpuruSa hozayArapurameM A rahe the / pratidina gurudevake darzanoMke liye saiMkar3oM strIpuruSa sAmane Ate the / gurudevakA hozayArapura meM praveza samAroha | Adamapura se vihAra karake gurumahArAja parivAra ke sAtha hozayArapura meM padhAre / hozayArapurakA praveza samAroha apanI zAnakA eka hI thA / I lagabhaga cAra-pA~ca haz2Ara strI-puruSa bAhira se Aye hue the / isa praveza meM sabase prathama ullekhanIya yaha hai ki haraeka jaina strI-puruSa zuddha svadezI vastroMse apane ko AcchAdita kiye hue thA, eka baccA bhI aisA na thA ki jisake tanapara azuddha videzI vastra hoM / *hozayArapurameM gurudeva ke caraNoM meM kucha samaya rahakara Apane zrI gurudeva kI AjJAse apanI janmabhUmi jammUkI tarafa vihAra kiyA / * usa samaya paMjAba dezameM svadezI - svarAjya kI lahara bar3e joroM se cala rahI thI / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 91 ) sanakhataremeM dharma pracArakI dhUma / gurudevako savidhi vandana karake Apane hozayArapurase prasthAna kiyA, aura uDamuDAM (mur3a) meM pdhaare| yahAMpara Apake do upadeza hue, zrotAgaNa saiMkar3oM kI saMkhyAmeM jamA hote rahe / uDamur3AmeM 4 ghara jainoMke haiM aura eka mandira hai| yahAMse Apa TAMDA aaye| yahAMpara anumAna 40 ghara sthAnakavAsI jainoMke haiM / yahAMpara bhI ApakA eka sArvajanika upadeza huaa| yahAMse vihAra karake Apa miyANI padhAre / ApakA praveza bAje ke sAtha bar3e utsAhase karAyA gayA / yahAMpara Apake 3 vyAkhyAna hue, unameM yahAMkI tamAma janatAne bhAga liyA / zrotAgaNoMpara Apake upadezakA bar3A acala prabhAvapar3A / aneka logoMne videzI khAMDakA parityAga kiyaa| yahAMse cala kara Apa sanakhataremeM padhAre / ApakA praveza bar3I dhUmadhAmase karAyA gyaa| pravezameM jainoMke sivAya vahAMke hindU musalamAna bhI kAphI saMkhyAmeM upasthita the / yahIMpara zrI mahAvIra prabhuke janmadinakA mahotsava bar3e acche ThAThase manAyA gayA / vIraprabhukI jayantI ke dina Apake upadezane sacamucahI eka jAdUkA kAma kiyaa| yahAMke hindU aura musalamAnoM meM isa samaya apUrva utsAha dekhA gayA, aura unako Apake upadezakA khUba hI raMga car3hA / lAlA gurudittAmala duggar3a kI dharmapatnI dhanadevIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna paMcamIkA udyApana bar3e utsAhase kiyA / isa avasarapara nArovAla, gujarAMvAlA aura syAlakoTa Adi zaharoMke saiMkar3oM zrAvaka Aye / cAMdIkI pAlakI aura rathayAtrAkA sAmAna gujarAMvAlAse lAyA gayA thaa| rathayAtrAkI savArI bar3I dhUmadhAmase nikAlI gaI / bhinna 2 bhajanamaMDaliyoMke samayAnukUla suMdara bhajanoMne janatAke manako bar3AhI Anandita kiyA | rathayAtrAkI savArI ke vakta bAjAra meM ApakA devaguru aura dharmake zuddha svarUpa para eka bar3A hI prabhAvazAlI upadeza huA / vyAkhyAnake samaya logoMkA khUba hI jamaghaTa thA / / gurupAdukAkI sthApanA / dayA dharmakA mUla hai, pApa mUla abhimAna / tulasI dayA na choDiye, jaba laga ghaTa meM prANa // 1 // vaizAkha zuklA pUrNimAke roja mandirameM svargIya paramaguru deva nyAyAmbhonidhi jainAcArya zrI 1008 zrImadvijayAnanda sUri urpha AtmArAmajI mahArAjakI, caraNapAdukAkI sthApanAkI gaI / sthApana karanekA zreya lAlA amIcandajI jaina ( khaMDelavAla ) praijiDeMTa myunispAla kameTI, ko milA / Apake upadezoMkI dhUma sanakhatarAke cAroM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 93 ) aura phaila gaI / sanakhatarAke alAvA bAharake grAmoM ke loga bhI bar3I zraddhA aura utsAhase ApakA upadeza sunaneko Ate the / nirAmiSa bhojI janatAke atirikta kasAI logabhI Apake premabhare upadezase khiMce cale Ate the| ve loga bhI Apake dayAmaya upadezoMko bar3e cAvase sunate the / ApakA dayAmaya upadeza unake kaThora hRdayoM ko bhI eka bAra moma banAdetA thA / jaise kahA hai " kinna kuryAt satAM vacaH" Apake bhASaNoMkA vahAMkI janatApara isakadara prabhAva par3A ki sabane ( hindU va musalamAnoMne ) mila kara eka virAT sabhAkI aura usameM saba (hindU-musalamAnoM) ne alaga 2 Apako sammAna patra diye, jo ki anyatra prakAzita haiM / ina mAna patroMkA uttara dete hue, ahiMsAmaya dharmakA varNana karate hue, jagadguru zrI hIravijayasUri aura mugala samrATa akabarake sambandhakA udAharaNa dete hue Apane jo sambhASaNa kiyA, usakA isakadara janatApara prabhAva par3A ki lekhanI dvArA usakA varNana honA azakya hai| kasAiyoMke netA miyAM phajalauddInane to apane kasAipaneke kAmakA hI tyAga kara diyaa| sabhAke samakSa kI huI usa puNya pratijJAkA logoMpara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 94 ) bar3A prabhAva par3A / cAroM tarapha se dhanya 2 kI AvAjeM Ane lagIM; bahuta se logoMne to una para rupaye vArakara garIboM ko bA~Te / anya jo loga isa dhandhe ( arthAt kasAIpana ) ko karate the, una para bhI isa pratijJAkA bar3A gaharA asara par3A / unasabane mila kara varSabhara meM cAra dina binA kucha liye diye, jabataka ve yaha dhandhA kareM, aura jabataka sanakhatarA kAyama rahe, apanI 2 dukAna banda rakhane kI pratijJA kI; aura isa pratijJAko lipibaddha karavAkara apane hastAkSara karake Apako vaha pratijJA patra arpaNa kara diyA / varSa bhara meM jina cAra dinoMmeM dukAneM banda rakhane kI pratijJA kI; ve cAra dina ye haiM: ( 1 ) svargIya AcArya zrI 1008 vijayAnandasUri urpha AtmArAmajI mahArAjakI svargavAsa tithi, jye. aSTamI kA dina / zu. 8 ( 2 ) kArtika zuklA 15 kA dina / ( 3 ) bhAdrapada kRSNA 12 kA dina | ( 4 ) bhAdrapada zuklA 4 saMvatsarIkA dina / kasya nAbhyudaye heturbhavetsAdhusamAgamaH sanakhatarA se Apako vihAra karate dekha saba nagaranivAsiyoMne Apase sanakhatare meM caturmAsa karane kI prArthanA kI / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 95 ) logoMkI prArthanAko sunakara Apane kahA ki maiM abhI to kucha nahIM kaha sktaa| jaisI gurumahArAjakI AjJA aura kSetra pharsanA hogI vaisA hogaa| yaha kaha kara Apane nArovAla kI tarapha vihAra kiyaa| brAhmaNa, kSatriya, vaizya aura zUdra tathA musalamAna Adi saba loga Apake sAtha bahuta dUra taka gaye / isa avasarapara amRtasarake lAlA haricanda bhI Apake darzanArtha Aye hue the / sanakhatarekI isa raunaka ko dekhakara ve bar3e prasanna hue, unhoMne sabhAmeM khar3e hokara kahA ki yadi mahArAja zrI sanakhataremeM cAturmAsa kareM to maiM bhI vApisa yahAM Akara sAdharmivAtsalya karUMgA aura bhagavAna kI pUjA pddh'aauuNgaa| logoMne Apako dhanyavAda diyA / jyeSTha vadi meM yahAMse vihAra karake Apa nArovAla pdhaare| nArovAlameM eka jinamandira aura 25 ghara zrAvakoMke haiN| nagara meM ApakA bar3I dhUmadhAmase praveza huA / yahAM para devIdvArA ke khule maidAnameM ApakA vyAkhyAna huA / hindU-musalamAna, sikkha, IsAI Adi sabhI loga Apake upadezameM sammilita hote the| aSTamI ke sthAnameM paMcamIko savArI hamezA jyeSTha zuklA aSTamI ke dina svargIya AcArya zrI 1008 vijayAnandasUri mahArAjakA jayantI mahotsava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ (96) manAyA jAtA hai| usaroz2a prAyaH sabhIjagaha isa utsava kI dhUma rahatI hai, isaliye aSTamIkI bajAya yahAMpara paMcamIke dina ukta utsava manAnA kucha ThIka samajha kara jayantI mahotsava manAyA gyaa| tadanusAra nArovala zrI saMghakI tarapha se usakI taiyArI kI gaI / gujarAMvAlA Adi sthAnoMse kaI loga Aye the / sanakhatarese aneka hindU musalamAna sajjana padhAre; bAharase anumAna 1500 AdamI Aye the / Apake premake mAre dUra 2 se loga khiMce cale Aye / AsapAsa ke bhI saiMkar3oM loga savArI dekhaneke liye Aye the / savArI meM AryasamAja kI bhajana-maMDalI, akAlI sikkhoM kI bhajanamaMDalI, sanakhatarekI hindUbhajanamaMDalI aura gujarAMvAlekI bhajanamaMDalI Adi bhajana maMDaliyoMne khUba hI Ananda kiyA / savArI kI dhUma dhAmane logoMko khUba hI utsAhita kiyA, chaThake roja eka Ama jalasA kiyA gayA / sabhApati kA sthAna svargIya guru mahArAjake paramabhakta vRddha zrAvaka sanakhatarA nivAsI lAlA anantarAmajI ne grahaNa kiyA / upasthita sajanoMkI tAdAda prAyaH tIna hajArase kama na thii| jalase meM prathama gujarAMvAlA kI bhajanamaMDalIke manohara bhajana hue, bAdameM anya bhajana maMDaliyoMne apane bhajanoMse zrotAoMkA mana raMjita kiyaa| phira kaI eka sajjanoM ke vyAkhyAna hue| antameM Apane bar3I ojasvI bhASAmeM svargIya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 97 ) guru mahArAja ke Adarza jIvanapara prakAza DAlA / zrotAoMpara Apake vyAkhyAnakA bar3A gaharA asara par3A / yahAM para punaH sabane milakara Apase sanakhatare meM catumasa karanekI purajora prArthanA kI / -* // upadezakA asara // " dharma dharma sabako kahe, dharma na jAne marma / dharma marma jAnyA pachI, koi na bAMdhe karma // " mahAtmA puruSoM kA upadeza apane andara eka khAsa zakti rakhatA hai / nArovAlameM Apake upadezakA kitanA prabhAva par3A, isakA eka udAharaNa yahAMpara de denA kAphI hogA / eka akAlI sikhake yahAM vivAha thA / vivAhameM AnevAle sajjanoMke svAgata ke liye kucha bakare bhI jhaTakAne ko rakhe hue the / vaha sikha mahodaya Apake vyAkhyAnameM pratidina AyA karate the / Apake upadeza kA asara unake dilapara bahuta pdd'aa| usa sikha mahAzayane apanI jAtike logoM se kahA ki mere hRdayameM aba itanI kaThoratA nahIM rahI, jisase ki maiM ina niraparAdha jIvoMkA kevala jihvAke svAda ke vAste vadha karUM / yaha kAma mujhase aba haragiz2a na hogA / Apa loga anyAnya bhojya padArthoMse Aye hue mehamAnoM kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 98 ) qhAtira kareM; kisI anAthaprANIko mArakara mehamAnoM kI khAtira karanA aba mujhe maMjUra nahIM ? basa phira kyA thA una becAre anAtha jIvoMko abhayadAna mila gayA / isake alAvA kaI logoMne videzI khAMDakA parityAga kiyA / zuddha svadezI vastroMke pahanane kA niyama liyA / ApakI AtmAmeM dharma, samAja aura dezakI sevA kUTa 2 kara bharI huI thI / Apa rAste calate hue bhI upadeza dete rahate the / Apake upadezase saiMkar3oM logoMne madirA tyAgakI pratijJA lI / saiMkar3oMne mAMsAhArakA AjIvana parityAga kiyA / 66 // sanakhatare meM caturmAsa // gRhAnapaituM praNAyAdabhIpsavo, bhavanti nApuNyakRtAM manISiNaH / " gurudeva usa samaya ambAle meM virAjamAna the / sanakhatareke hindu - musalamAna, jaina Adi sajjana vahAM jAkara gurumahArAja se Apake liye sanakhatare meM caturmAsa karanekI AjJA le Aye / tadanusAra Apane usa tarafa vihAra kiyA / nArovAlase Apa kilA sobhAsiMha meM pdhaare| yahAMpara lAlA sadAnaMdajIke parizramakI yAdagAra rUpa eka jinamandira hai / yahAMpara syAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 99 ) koTa nivAsI lAlA pannAlAlajI ke udyogase ApakA eka bar3e jorakA pabalika vyAkhyAna huA / isa vyAkhyAnameM haraeka jAtike loga upasthita the / logoMpara dharmakI abhirucikA bahuta gaharA prabhAva par3A / yahAMse calakara Apa nuNAna grAmameM pdhaare| yahAMpara jainetara logoMne ApakA jI kholakara svAgata kiyA / Apake jAhira bhASaNameM harajAti aura hara saMpradAyake loga saiMkar3oMkI tAdAdameM upasthita hue| sabane bar3e premase Apake upadezako sunA / yahAMse vihAra karake Apa sanakhataremeM padhAre / sanakhatarA nivAsI loga apanI icchAko saphala huI dekha bar3e Anandita hue / ApakA praveza bar3I dhUmadhAmase huA / haraeka jAti aura saMpradAyake logoMne dila kholakara ApakA svAgata kiyA / Apake vyAkhyAnameM saiMkar3oM loga jamA hote the| prAntake grAmanivAsI bhI ApakI madhuravANIse khiMce hue cale Ate the / caturmAsameM khUba dharmakI prabhAvanA aura jAgRti huii| " eka ghar3I AdhI ghar3I, AdhImeM puni Adha / tulasI saMgata sAdhukI, harai koTi aparAdha // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) // lAlA haricandajIkI udAratA / / " ayaM nijaH paro veti, gaNanA laghucetasAm / udAracaritAnAM tu, vasudhaiva kuTumbakam // " tuccha hRdayavAloMke lie hI terA merA " apanA aura parAyA," hotA hai, paraMtu udAra cittavAloMko to sArA saMsAra hI kuTuMba hotA hai| Apake pravezake dina lAlA haricandajI lachamaNadAsajI, amRtasaravAle bhI A gye| Apane apanI pratijJA ke anusAra bhagavadbhakti, prabhAvanA aura sAdharmivAtsalya bar3e utsAha aura premase kiyaa| sAdharmivAtsalyameM apane jAtibhAiyoMke alAvA vahAMke adhikAMza hindU tathA musalamAna bhAiyoMko bhI prItibhojana karAyA, tathA sAre nagarameM 5-5 laDDu prati ghara diye / nagarabharameM koI bhI ghara na chor3A / cUr3he camAra sabhIke gharameM laDDU pahuMcAye / evaM nagarake sabhI devasthAnoMmeM pratisthAna 1 rupayA diyA / isa zubha avasarapara syAlakoTa ke bhI 20-25 sthAnakavAsI bhAI Aye hue the| unhoMne bhI tanamanase isa zubha kArya meM bhAga liyA; tathA Apako syAlakoTa padhAranekI abhyarthanA kii| - Wan -- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 101 ) // shraartbaajii|| " tulasI saMta suambataru, phUliphale para heta / itate ye pAhana haneM, utate ve phala deta // " saMsArameM saba loga ekahI svabhAva athavA prakRtike nahIM hote / jaise kahA bhI hai: " doSahiMko umahai gahai, guNa na gahai khalaloka / piye rudhira paya nA piye lagI payodhara joMka // " caturmAsameM Apake vyAkhyAnoMse vahAMkI janatAko bar3A lAbha pahuMcA / pratidina saiMkar3oM strI-puruSa Apake upadezAmRtako pAna karake Ananda uThAte the| parantu vighnasaMtoSI loga bhI bIcameM hI hote haiM / kisI manacale vyaktine vahAMke thAnedArako khabara dI ki sanakhataremeM eka jaina sAdhu Aye hue haiM, saikar3oM strI-puruSa unake vyAkhyAnameM Ate haiM, unakA vyAkhyAna nirA polITikala hotA hai / Apako avazya idhara dhyAna denA cAhiye, ityAdi / isa riporTa ke pahuMcate hI vahAMse eka guptacara ( khuphiyA pulisa kA AdamI ) bhejA gayA / vaha manuSya lagAtAra ATha dina taka Apake vyAkhyAna meM AtA rahA parantu yahAMpara to kevala dhArmika upadeza thA / dharmakA AcaraNa karane aura paraspara premabhAva rakhane evaM pratyekajIva ko apanI AtmAke samAna samajhane Adi puNyakarmIkA hI pratidina upadeza hotaathaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 102 ) Apake isa upadezakA usa guptacarake hRdayapara bar3A prabhAva par3A / ekadina usase na rahA gayA, vaha sabhA meM hI uThakara khar3A ho gayA, aura hAtha jor3akara kahane lagA 66 mahA-rAja ! dhanya Apako ! Apake upadezAmRtako pAna karake merA hRdaya gad gad hogayA, parantu kyA karUM isa pApI peTakI khAtira maiM Ajakala khuphiyA pulisa meM kAma karatA hU~ / Apa kRpA karake mere jaise adhama vyaktikA bhI uddhAra kreN| maiM AyA to ApakI riporTa leneko thA kyoMki yahAMse kisIne yaha khabara bhejI thI ki yahAMpara rAjya viruddha logoM ko ukasAyA jAtA hai magara maiMne jo kucha sunA hai usase to maiM usa vyaktipara lAnata diye bagaira nahIM raha sakatA / paraMtu eka taraha to maiM usakA upakAra bhI mAnatA hU~ / agara vaha aisI khubara na detA to mujha jaise tuccha vyakti ko Apake darzana aura Apake isa upadezakA kahAMse lAbha hotA " ityAdi kaha kara vaha vahAMse calA gayA / satyameva jayati nAnRtam 66 99 // thAnedAra para upadeza kA prabhAva / 44 muddai muddAlA dekhatA, kAnUna kitAbeM kholatA | apanA gunhA dekhA nahIM, munsipha huA to kyA huvA " ekadina syAlakoTa jile ke thAnedAra lAlA lekharAjajI www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 103 ) (kSatriya ) Apake pAsa aaye| unake sAtha sanakhatarekI myunisipala kameTI ke pradhAna lAlA amIcandajI khaMDelavAla the / thAnedAra sAheba isa uddezyase Apake pAsa Ayethe ki dekheM, yaha sAdhu koI polITikala AdamI hai yA koI saccA mahAtmA hai / Apake sAtha thAnedAra sAheba kI bAtacIta hone lgii| Apane unako usasamaya jo upadeza diyA, usakA pariNAma yaha nikalA ki thAnedAra sAhebane Ajanma mAMsAhAra kA parityAga kiyA aura Apake caraNoM meM praNAma karake apanI pratijJAmeM dRr3ha rahanekA AzIrvAda maaNgaa| isake sAtha hI lAlA amIcandajIne Ajanma camar3e kA jUtA nahIM pahanane kI aTala pratijJA kI / " jo tUM cAhe adhika rasa sIkha IkhasoM leya, jo tosoM anarasa karai tAhi adhikarasa dey"| vizeSa ullekhanIya bAta "jisa rAha meM haiM ThokareM usarAha e insAM na cala, jurmo gunAha ke jorase varanA giregA mu~hake bala " / Apake caturmAsa ke daramyAna sanakhatare meM musalamAnoM ke yahAM eka pIra sAheba Aye / unakA grAma ke bAhara eka takiye meM mukAma karAyA gayA / jaba vaha apane bhaktoM ke yahAM bAje ke sAtha bhojana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 104 ) karane padhAre to bhojana karake apane kaI ziSyoM ko sAtha lekara Apake pAsa bhI Aye / Apake sAtha unakA premapUrvaka vArtAlApa honelgaa| usa samaya pIra sAheba kA badana azuddha videzI vastroMse AcchAdita thaa| Apane premabharI AvAjase pIrasAheba ko saMbodhita karake kahA ki "pIrasAheba! burA na mAniyegA; maiM bilakula sApha 2 kahanevAlA hU~; vaha bhI kisI dveSabuddhise nahIM, kintu zuddha hRdyse| Apa ina logoM (musalamAnabhAiyoM) ke pIra kahe jAte haiM, ye saba loga ApakI AnadAna meM calate haiN| yadi ApahI tyAjya vastuoM kA vyavahAra kareMge to inalogoMpara ApakA kyA prabhAva pdd'egaa| mere bicAra meM ina azuddha, apavitra videzI vastroMkA pahananA sarvathA tyAgadenA cAhiye ! videzI vastroM meM haraeka jAnavarakI carbIkA upayoga hotAhai, videzI khAMDa bhI bhakSaNa karaneke yogya nahIM; kyoMki usameM bhI murdA pazuoMkI asthiyoMkA khAra diyA jAtA hai / AkhIrameM eka bAta aura hai, " yadi kapar3e para khUnakA eka bhI chIMTA par3a jAve to usa vastra ke sAtha par3hI huI namAz2a khudAko maMjUra nahIM hotI" aisI Apa logoMkI pUrI mAnyatA hai| parantu mAMsa bhI to khUnakA hI jamAva hai| dekhiye, loga mare hueko kabara meM DAlate haiM arthAt jisa jagAha para murde ko rakheM usa sthAnako kabarasthAna kahate haiM parantu jo manuSya khudAkA bandA kahalAkara apane peTameM murdeko DAla rahA ho, usake peTako Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 105 ) yadi kabarasthAna kahA jAya to isameM koI burAI to nahIM hai' / tAtparya, Apake isa yuktiyukta aura sAragarbhita upadeza kA pIrasAheba ke hRdayapara bar3A asara huA / pIra sAhebane kahA " ApakA pharmAnA bilakula saca hai; maiM Ajase Apake sAmane yaha pratijJA karatA hUM ki Apa kI isa nasIhata kA maiM z2arUra pAlana karUMgA, kyoMki sone kA gar3ha chor3a kara dhasUM na kAMToM bIca, hIrAmotI pheMka kara laUM na mATI kIca / / ataH tyAjya vastuoM kA avazyameva tyAga kruuNgaa| Apake cAturmAsase sanakhatarekI janatAko bahuta lAbha milA; anekoMne madirAkA tyAga kiyA, bahutoMne mAMsa bhakSaNa chor3A, adhika logoMne svadezI vastra pahanane kA vrata grahaNa kiyA; una logoMke diloMmeM yaha Thasa gayA ki dayArahita dharma dharma nahIM hai| bhAdoM sudI ekAdazI ko jagadguru zrI hIravijayasUrikI jayantI manAI gii| isa utsavameM sabhApatike sthAnako Apane alaMkRta kiyA / yadyapi musalamAna bhAiyoMkI usa dina katlakI rAte' thI, tathApi bahutase sajanoMne utsavameM bhAgaliyA / 1 muharrama ke dinoMmeM 9 veM dina katla kI rAta hotI hai aura 10 veM dina tAz2iye nikalate haiM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 106 ) Apane jagadguru hIravijayasUri ke jIvanacarita ko bar3I hI sundaratA se varNana kiyA / Apake upadeza se yahAMke hindU aura musalamAnoM meM bhI kaI eka sudhAra hue / __paMDita kRSNalAlajI zarmA, paMDita nAnakacaMdajI, lAlA mUlAmala, lAlA velIrAma aura lAlA maheracaMdajI Adi tathA mIyAM abadula ajIja, mIyAM natthUdIna, mIyAM lAlakhAM, mIyAM muhammadadIna, mIyAM phajaladIna ( kasAI ) aura meharadIna Adi kaIeka sajjana Apake khAsa bhakta bana gaye / sanakhataremeM jainoMke 11 ghara haiM, eka vizAla jinamandira hai; jise dekhaneke liye aneka loga Ate rahate haiM / isa prakAra ApakA saM0 1979 kA caturmAsa sanakhataremeM samApta huaa| // sanakhatare se jammUkI trphko|| " jananI janmabhUmizca svArgAdapi garIyasI" kArtika zuklA 15 ko yahAMse vihAra karake grAmake bAhara Apa eka sarakArI skUlameM Thahare / pratipadAke dina yahAMpara bar3A bhArI melA hotA hai / anumAna 20-25 haz2Ara AdamI *noTaH-svargIya gurudeva zrImadvijayAnaMdasUri (AtmArAma ) jI mahArAja ke pavitra karakamaloM se isa maMdirakI aMtima pratiSTA saM0 1953 vaizAkha sudi pUrNimA ke dina 275 jina pratimAkI aMjanazalAkA ke sAtha huI hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 107 ) ekatrita hote haiM / sikhaloga isa melemeM apane dharmakA khUba jorazorase pracAra karate haiN| ___ nagara aura bAharase Aye hue logoMkI prArthanA svIkAra karake Apa vahAMpara eka rojake liye tthhre| harasAlakI bhA~ti isasAla bhI bar3A bhArI melA lgaa| vahAMpara eka tarapha nAmadhArI sikhoM aura dUsarI tarafa akAlI sikhoMkI sabhA lagI huI thii| logoMkI abhyarthanA se prathama Apa nAmadhArI sikhoMkI sabhAmeM padhAre / una logoMne ApakA bar3e Adarase svAgata kiyA, tathA upadezake liye Apase prArthanA kii| Apane AtmA-paramAtmA ke svarUpakA vivecana karate hue, usakI prApti ke sAdhana batalAye / aura Apane kahAki, basa eka AtamajJAna hai amRtarasakI khAna, aura bAta baka baka vacana jhaka 2 maranA jAna / __ ApakA upadeza anumAna Der3ha ghaMTe taka huaa| janatA para khUba prabhAva pdd'aa| Adhe ghaMTe ke karIba akAlI sikhoM ke jalase meM bhI ApakA upadeza huaa| antameM Apane pharamAyA ki, nAnyaH panthA vidyate'yanAya / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 108 ) yahAM eka bAtakA ullekha karadenA samucita hogA ki jaba yahAM sanakhatare meM vaisAkhamAsa meM bar3A bhArI melA huA thA-taba bhI Apane mele meM padhArakara ' ahiMsA paramo dharmaH' ke viSaya meM prabhAvazAlI upadeza dekara hajAroM manuSyoM ko mAMsa madirA kA tyAga karAyA thA vahAMse mArgazIrSa dvitIyA ko Apane jammUkI tarapha ko vihAra kiyaa| sanakhatarese calakara Apa jafaravAla padhAre / yahAMpara jainoMkA eka bhI ghara nahIM hai / para jaba vahAMke logoMko patA lagA ki vehI sanakhatare vAle mahAtmA padhAre haiM to saba loga ekatrita hokara Apake darzanArtha Aye aura unhoMne Apase dharmopadeza denekI vinati kI / ___Apane apanI rasIlI jabAnase unalogoM ko vyasanoM ke tyAga kA upadeza diyA / upasthita logoM meM se eka vRddha puruSane Apako dhanyavAda dete hue kahA ki kitaneka varSa pahale yahAMpara zrI vallabhavijayajI mahArAja padhAre the| unakA upadezAmRta pAna karake hamako bar3I tapti huI thii| dhanya hai aise pakSapAta rahita mahApuruSoM ko ! yadyapi hama jaina nahIM haiM tathApi Apa logoM ke darzanoM se hamArA jainadharma ke prati anurAga bahuta hai| jaina sAdhuoM kI dhAraNA jitanI priya lagatI hai utanI auroM kI nahIM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 109 ) yahAMse kaIeka grAmoMmeM dharmopadeza dete hue Apa kAzmIra kI rAjadhAnI jammUmeM padhAre / jammU ApakI janmabhUmi hai / yahAMpara eka jaina mandira aura ATha dasa ghara zrAvakoMke haiN| sthAnikavAsI bhAiyoMke ghara to karIbana 150 haiN| yahAMke lAlA sAMIdAsa pUrNacandra aura lA0 badhAvAmalajIko navapadajIkA udyApana karanA thA, ye loga caturmAsameM sanakhataremeM Apako vinati karanebhI Aye the / Apa jammUmeM anumAna Der3ha mAsataka rahe / pratidina ApakA dharmopadeza hotA rhaa| bahutase sthAnakavAsI bandhubhI Apake pAsa AyA jAyA karate the| unameMse kitane eka to darzana kI bhAvanAse, kitaneeka apanA prAcIna paricaya dikhAne kI garja se, kitaneeka ApakI vidvattAko parakhaneke liye, tathA kitane eka saMsArI pakSake snehake nAte aura kaieka guNAnurAgako lekara Ate the| ___ dIvAnoMke mandirake vizAla caukameM "jainadharma aura hamArA kArya-kartavya" Adi viSayoM para Apaka kaIeka sArvajanika vyAkhyAna bhI hue| Apake prathamadina ke vyAkhyAnameM yadyapi Apako jvara ho gayA, tathApi vyAkhyAnake samaya para Apane car3he hue jvarameM hI karIbana 2 ghaMTe upadeza diyaa| vyAkhyAna-sabhAmeM sabhI vargake loga upasthita the / bahutase vidvAn loga bhI sabhAmeM hAjira the| Apake vyAkhyAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 110) ko sunakara una logoMne ApakI dhAraNA aura vidvattAkI muktakaNThase prazaMsA kI / aura kahA ki Aja Apake vyAkhyAnase hameM bahuta lAbha huA hai; hama logoMke jaina dharmake viSayameM kucha aura hI tarahake khayAla the / parantu vyAkhyAnase mAlUma huA ki hamArA vaha nirA bhrama hI thaa| isake atirikta kaIeka sajjanoMne videzI khAMDake parityAgakI pratijJA kii| aura bahutoMne mAMsa-madirA Adi durvyasanoMke parityAgakA niyama grahaNa kiyaa| pauSa vadimeM lAlA sAIdAsa pUrNacaMdra aura lAlA vadhAvAmalane bar3e prema aura utsAhase zrI navapadajIkA udyApana kiyA / . isa avasara para gujarAMvAlese paMnyAsa zrI vidyAvijayajI aura zrI vicAravijayajI Adi munirAja bhI padhAra gaye / aura kasUra, lAhaura, paTTI, nArovAla, sanakhatarA, gujarAMvAlA, hozayArapura aura rAmanagara Adise bhI anumAna sAtaATha sau AdamI Aye the| rathayAtrA kA jalUsa bar3e ThAThake sAtha nikAlA gayA / sarakArI baiMDa aura hAthiyoMkI sajAvaTa tathA bhinna 2 zaharoM kI bhajana maMDaliyoM ke surIle bhajanoMse janatA Ananda se pariplAvita ho rhiithii| bahuta se bhAvuka loga bhagavAn kI pAlakhI ke dukAna ke pAsa Ate hI uThakara khar3e ho jAte aura rupayA-nAriyala lekara prabhuko bheTa car3hAte the; tAtparya, ki savArI kA dRzya apUrva thA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ (111 ) // tyAga pratijJA // " yadi rakta bUMdabhara bhI hogA kahIM badana meM, nasa eka bhI phaDakatI hogI samasta tanameM, yadi eka bhI rahegI bAkI taraMga manameM, haraeka sAMsa para hama Age bar3he caleMge, yaha lakSya sAmane haiM pIche nahIM haTeMge" ___ ukta udyApanake maukepara ekatrita hue paMjAba zrI saMghako abhilakSya karake Apane pharamAyA ki gurudeva ke samakSa huzIyArapura meM paMjAba zrI saMghane gurukula ke liye jo bIr3A uThAyA hai; vaha jabataka pUrNatApara na pahuMce tabataka mujhe Ajase cha vigaya (6 vikRtiyoM) kA tyAga rhegaa| * aura AhArapAnI meM Ajase sirpha pA~ca dravya rakhUgA, anya saba vastuoM kA mere liye parityAga rhegaa| // AgevAnoM kI bheMTa // " pothI par3ha par3ha jaga muvA, paMDita bhayA na koya / _eko akSara premakA, par3he so paMDita hoya // " dUdha-dahI-ghI-guDa-tela-aura kaDAha; ( talI hui vastu ) yaha cha vigai kahI jAtI hai-pAMca dravya-yAnI apane bhojyapadArtha meM kevala pAMca cIjeM hI khAneke upayogameM lenI-isase adhika nahIM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 112 ) ekadina yahAMke bhUtapUrva dIvAna lA. viznadAsajI tathA lA. kAzIrAmajI [ sthAnakavAsI jaina ] Apake darzanArtha upAzraya meM pdhaare| zvetAmbara mUrtipUjaka jainoM aura sthAnakavAsI jainoM meM paraspara milApa kaise ho, isa viSayapara lagabhaga Der3ha ghaNTA taka Apasa meM carcA hotI rahI / ApazrIke udAra aura sphuTa vicAroM ko dekhakara donoM sajjana bar3e prasanna hue| unhoMne Apase kahA ki yaha hamArA bar3A hI saubhAgya hai jo Apa jaise mahAtmA puruSa ke darzana hue| ApazrI apanI isa janmabhUmimeM bahuta varSoM ke bAda aba prathama hI padhAre haiM; hamako AzA haiM ki ApazrI donoM saMpradAyoMmeM milApa karAne meM avazya saphala hoMge, kyoMki Apa khuda milApa cAhate haiM aura Apake vicAra bhI udAratApUrNa haiM / / Apane ina sajanoM kI bAtoM ko sunakara kahA ki bhAI ! milApa to maiM bhI hRdaya se cAhatA hU~ / isake samAna deza, jAti aura samAja ko unnata banAnevAlI dUsarI koI cIz2a nhiiN| parantu korI bAteM karalenese kAma nahIM calegA jabataka isa abhilASA ko kAryarUpa meM pariNata na kiyA jAya, tabataka kucha nahIM bana sakatA / aba samaya bhI upayukta hai isa kAma ko apane hAthameM liijiye| lAlA viznadAsajIne kahA-hA~ sAheba / hamabhI yahI cAhate haiN| isasamaya jaba ki hindU musalamAna Apasa meM mila rahe haiM to hama eka hI vIraprabhuke anuyAyI hote hue kyoM na mileM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 113 ) mahArAjajI bole 'acchA yadi Apaloga hRdayase milApa cAhate haiM to isake liye hama pahale kadama uThAte haiM / dekho, kala Apake sAdhu zrI motIlAlajI syAlakoTa se yahAMpara AnevAle haiN| maiM apane sabhI zrAvaka vargako sUcanA kiye detA hU~ ki kala zrI motIlAlajIko leneke liye saba loga sAmane jAveM aura unakA vyAkhyAna bhI suneM evaM jaba vaha vihAra kareM taba unako prema pUrvaka pahuMcAne ke liye bhI jAveM tathA AhAra pAnIke liye bhI vinati karate rheN| __ isI prakAra jababhI koI sAdhu yA sAdhvI Ave taba unake sAthabhI ve loga aisA hI sadvyavahAra kareM / basa isI prakAra ApabhI apane bhAIyoM ko sUcanA dedeMveM ki jaba koI saMvegI (pujeroM kA) sAdhu yA sAdhvI AveM taba unako leneke liye aura pahuMcAneke liye jAveM tathA zrI maMdirajImeM prabhuke darzana kareM aura unakA vyAkhyAna suneM ? yadi ApalogoM kI icchA ho to maiM to Apake sthAnakameM bhI Akara Apako dharmopadeza sunAneko taiyAra huuN| manuSya mAtrako dharmopadeza sunAnA aura use sanmArga para lAnekA udyoga karanA hamArA sabase pahalA pharja hai, khAsa kara Apa logoM ke Upara to merA sabase adhika haka hai| ApakI isa spaSTa ghoSaNAko sunatehI yaha donoM mahAzaya ekadama khAmoza ho gaye / kucha derake bAda DhIle aura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 114 ) maMdasvarase bole ki hAM, ApakA kathana to yathArtha hai; magara, aisA bananA bar3A kaThina hai / hama loga to kadAcit Apake ina suvicAroM se sahamata bhI hojAveM, parantu yaha AzA bilakula nahIM ki hamAre sAdhu mahAtmA ina bAtoM ko mAna jAveM / mahArAjajIne kahA-to bhAI ! phira ApahI batalAveM ki sirpha korI bAtoM se kyA lAbha ho sakatA hai ? ityAdi vartAlApa karane ke bAda ve donoM mahAnubhAva Apake udAra vicAroM ora vidvattAkI prazaMsA karate hue vahAM se cale gye| jammU zahara meM Apake sArvajanika vyAkhyAnoM kI dhUma maca gii| vidvAnoM meM bhI ApakI dhAraNA, yogyatA, aura vidvattA kI prazaMsA hone lgii| parantu saba loga samAna vicAra ke athavA guNAnurAgI nahIM hote / tadanusAra kaIeka sthAnakavAsI sajjanoM ko ApakI yaha prazaMsA asahya ho utthii| unhoMne apane sAdhu motIlAlajI se bhI sArvajanika vyAkhyAna deneke liye kahA, parantu unhoMne inakAra kara diyaa| vizeSa Agraha karane para bhI ve nahIM mAne / antameM kisI na kisI prakArase samajhA bujhAkara sthAnaka meM hI bhASaNa karAnekA nizcaya huaa| bar3e lambe caur3e iztahAra chapavAkara baoNTe gaye / Apane upayukta samaya dekhakara vahAMke pratiSThita sthAnakavAsI gRhastha lAlA karmacandajI aura lAlA meghAmalajI ko bulAkara kahA ki Apa logoM ko yaha to mAlama hI hai ki Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 115) Aja Apake sthAnaka meM Apake sAdhu zrI motIlAlajI kA bhASaNa hai ataH hama bhI vahAM para AnA cAhate haiN| yadyapi sArvajanika vyAkhyAna meM kisI ko AnekI koI manAhI nahIM ho sakatI tathApi hamAre Ane meM yadi Apa logoM ko koI Apatti na ho to Apa apane sAdhu aura anya AgevAna gRhasthoM se pUcha kara hamako ittalA deveM / ye donoM sajana ApakI bAta ko suna sthAnaka meM phuNce| vahAMpara sAdhu motolAlajI tathA dUsare kaIeka sajjanoMse unhoMne jaba isa bAtakA jikra kiyA to do ghaNTe taka Apasa meM khUba garmAgarma carcA hotI rahI / antame yaha hI nizcaya huA ki Apa vahAMpara na hIM padhAreM tabhI acchA hai| lA. meghAmalajIne Apase Akara kahA ki mahArAjajI, isa samaya to avasara nahIM hai / Apane ha~sakara uttara diyA ki bhAI ! hameM to pahale se hI yaha saba kucha mAlUma thaa| astu / jammUse vihAra karake Apa syAlakoTameM pdhaare| syAlakoTa meM sthAnakavAsI bhAiyoM ke hI ghara haiN| yahAMpara sthAnakavAsI zrAvaka lAlA laddhazAhake makAnameM tthhre| una dinoMmeM yahAMpara plegakA kucha adhika prakopa thaa| adhika saMkhyA meM loga. bAhara cale gaye the / to bhI Apake upadeza meM khAsI bhIr3a rahatI thii| isake alAvA kAMgresa kameTIke saikredI tathA anya logoM ke Agraha se rAmatalAI [ jahAM dezake bar3e 2 netAoM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 116 ) ke bhASaNa huA karate haiM ] para Apake do sArvajanika vyAkhyAna hue| eka bAta yahAM aura ullekhanIya hai ki syAlakoTameM sthAnakavAsI sAdhu zrI lAlacaMdajI sthAnApatike rUpameM bahuta samayase virAjamAna haiM / ApakA irAdA thA ki yadi lAlacaMdajI tathA vahAMke anyasajjana cAheM to Apa unase mileM aura vahAMpara kucha dharmopadeza bhI deveM / Apane vahA~ke lA. pAlAmalase apane ina vicAroMko prakaTa kiyA aura kahA ki Apa lAlacaMdajI tathA anya AgevAna gRhasthoMko pUcha kara hameM uttara deveM / parantu vahAMpara sAmpradAyikatAke bar3he hue vyAmohane Apake ina udAra vicAroMko unake hRdaya meM sthAna denese sarvathA inakAra kara diyA / Apa yahAMpara anumAna ATha dina tthhre| vahAM se vihAra karake vajIrAbAda aura gujarAta Adi zaharoMmeM hote hue jehalamake zrI saMghakI abhyarthanAse jehalama padhAre / vahAMke logoMne ApakA bar3e hI utsAhase svAgata kiyA / nagarake haraeka jAti aura saMpradAya ke logoMne Apake praveza tathA svAgatameM bhAga liyA / Apake pratidina honevAle upadezameM saiMkar3oM strIpuruSa hAz2ira hote the| vahAMpara haraeka saMpradAyake loga nivAsa karate haiM / ApasameM dhArmika viSayoMpara inakA kabhI 2 vAda vivAda bhI hotA rahatA hai| Apake pAsa bhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ (117) bahutase loga praznottara karane AyA karate the| unake praznoMkA uttara dene meM Apa bar3e dhairya se kAma lete the| aura yuktiyukta uttara dekara unako saMtuSTa kara dete the| yahAMpara vasanta paMcamI ke dina bar3A bhArI melA lagatA hai, hajAroM manuSya ekatrita hote haiM / bahutase logoMke Agrahase Apane ukta mele meM bar3e mArakekA dharmopadeza diyA / isake alAvA do vyAkhyAna Apake jehalama nadIke taTapara hue / dharmakI prabhAvanA AzAse bar3hakara huii| ____ Apake ina do vyAkhyAnoMkA janatApara bar3A hI anUThA prabhAva par3A / isa samaya sabhApatikA Asana lA. ThAkuradAsa jI nAmake eka AryasamAjI sajjana alaMkRta kara rahe the| sabhApatikI haisiyatase unhoMne ApakI prazaMsA karate hue kahA-" yadyapi maiM eka AryasamAjI hU~ aura vaidika dharmapara vizvAsa rakhanevAlA hU~; tathApi jainadharma sebhI mujhe bahuta prema hai / maiMne jainadharma saMbandhI bahuta sI pustakeM par3hIM aura saMgraha kI haiN| jainadharma bhAratavarSa ke mukhya dharmoM meM se eka hai| yadi bhArata varSa meM jaina dharmakA adhika pracAra na hotA to ahiMsAkA prAyaH nAmonizAna hI miTa jAtA / jainadharmake sAdhu bar3e pavitra, sadAcArI evaM kaMcana aura kAminI ke tyAgI hote haiN| " maiMne AcArya zrI hemacandrasUrikA jIvana caritra par3hA hai, ve advitIya vidvAna the| unakI dhAraNA zakti kitanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 198) bar3hI car3hI thI, isako andAjA lagAnA kaThina hai, kyoMki unhoMne apane svalpajIvanameM sADhe tIna karoDa zloka haraeka viSaya para likhe haiN| saMskRta sAhitya meM esA koI viSaya bAkI nahIM, jisapara Apane koI pustaka na likhI ho| apane yahAM ananta catudazI mAnI jAtI hai / gahare vicArase yadi dekhA jAya to yaha jaina dharma ke caudahaveM tIrthakara zrI anantanAthake nAma se hI vikhyAta hai| ityAdi " upayukta vivecanake bAda sabhA visarjana kI gii| sAdhAraNa rUpase eka bAta yahAM aura ullekhanIya hai / jaba Apa jehalamameM the, aura dUsare roja ApakA jahelama nadIke taTapara pabalika vyAkhyAna thA, to Apake ziSya muni samudravijayajIkI, sthAnaka vAsI sAdhu zrIyuta lakSmIcandajI se rAste meM bheMTa ho gaI / premapUrvaka vArtAlApa honeke bAda samudravijayajIne unase kahA ki Aja gurumahArAjakA nadItaTapara "jaina dharmane saMsArako kyA diyA" isa viSayapara eka sArvajanika bhASaNa hogaa| usameM ApabhI apane gurumahArAjako sAtha lekara pdhaareN| isameM jainazAsanakI vizeSa zobhA hogI, aura janatAparabhI acchA prabhAva par3egA-ityAdi / isapara lakSmIcandajIne kahA ki bahuta acchA / vyAkhyAnake samaya lA. paramAnandajI, lA0 nRpatirAyajI, lA0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 119) dInAnAtha Adi jaba bulAneke liye gaye aura unhoMne vyAkhyAnameM padhAranekI prArthanA kI, to zrIyuta khajAnacI lAlajI mahArAjane kahA ki yadi Apa loga hamako pahale khabara karate to hama apane gurumahArAja kI AjJA ma~gavA lete, aba to samaya nahIM hai| jehalamameM padhAranese bar3A lAbha huaa| zrI AtmAnanda jaina sabhAkI sthApanA huI, tathA videzI khAMDake parityAgakA niyama liyAgayA / ityAdi aneka ullekhanIya kArya hue / // piNDa dAdanakhAMkA saubhAgya // " sAdhu mile sukha Upaje, jalamile mala jAya, sAmA ko pAvana kare, pote pAvana thAya // " isa prakAra dharmaprabhAvanA karate hue jehalamase vihAra karake Apa piMDadAdanakhAmeM padhAre / ApakA Agamana sunakara yahAMkI janatAne bar3A Ananda manAyA / haraeka jAti aura saMpradAyake manuSya Apako leneke liye Age Aye / ApakA praveza bar3I dhUmadhAmase huA / Apa vahAMke kSatriya lA0 nAnakacandajIke makAnapara Thahare / bAz2ArameM Apake cAra pA~ca vyAkhyAna hue / ApakA eka vyAkhyAna yahAMke AryasamAja mandirameM huA / Apake upadezane yahAMpara to sacamuca jAdUkA kAma kiyaa| varSoMse TUTe hue dila phirase mila Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 120 ) gaye / yahAM para pA~ca cha haz2Arake karIba hinduoM kI AbAdI hai, parantu Apasa meM lar3AI-jhagar3e ke kAraNa dhaDebandI itanI z2abaradasta thI ki usakA ullekha karate hue manameM duHkha hotA hai| saubhAgyavaza Apake padhArane para ve jhagar3e samUla naSTa ho gaye / yahAM para eka cAce aura bhatIjekA ApasameM bahuta samaya se jhagar3A cala rahA thA, vaha bhI ApakI kRpAse zAnta ho gyaa| Apake padhAranese logoMmeM isa kadara utsAha aura prema bar3hA ki sabane milakara ApakI sevAmeM eka mAnapatra arpaNa kiyA / svayaM lAlA nAnakacandajIke sAtha aura kisI kSatriya sajjanakA jhagar3A bahuta varSoMse calA AtAthA, logoMne bahuta kucha prayatna kiyA, parantu ve miTA nahIM ske| inakA dveSa ApasameM itanA baDhA huA thA, ki, eka dUsarekA muMhataka nahIM dekhtaathaa| eka dUsareke khUnakA pyAsA thA / inako bahuta kucha kahA sunA gayA parantu ye donoMhI sajjana Tasase masa nahIM hue| AkhirakAra ekadina apane jAhira bhASaNameM Apane logoMko upadeza dete hue inadonoMke virodhake viSayameM janatAse pharmAyA ki suno bhAiyo ! ina donoM sajjanoMko bahuta kucha samajhAyA gayA, parantu inhoMne hamArI ekabhI nahIM sunI aura na mAnI ! aba Apa loga isabAta kA praNa kareM ki " jabataka ye donoM bhAI ApasameM premapUrvaka eka dUsarese mila na jAveM tabataka hama sabako anna aura jalakA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 121 / parityAga rahegA; arthAt hama koI bhI annajala nahIM leNge|" yaha sunakara cAroM tarpha se "hA~, ThIka hai" kI AvAjeM Ane lgiiN| basa phira kyA thA ? Apake ina zabdoMkA ina donoM sajanoM ke hRdayapara isa kadara prabhAva par3A ki usIvakta ve donoM uThakara eka dUsareke galese lipaTa gye| logoMne usavakta khUba tAliye bajAIM aura khUba harSa mnaayaa| usa samaya kaIeka bhadra puruSa to Apako viSNukA avatAra kahane lgpdd'e| bahutase Apako zAMti kI sAkSAt mUrti aura dharmakA avatAra batalAne lge| tAtparya yaha hai ki kaI varSoM ke ina bichar3e hue sajjanoMke milApa karAne meM kisI devI hAthakA honA avazya mAnanA par3atA hai| ___ yahAMpara jainoM ke sirpha cAra ghara haiN| parantu durbhAgyavaza cAroM hI eka dUsarese alaga haiM; cAroM meM paraspara premake badale dveSa hai| Apake Anepara Apake atizayase kahiye, yA daivakRpAse kahiye; kucha samaya ke liye inameM milApa ho gyaa| eka jainetara sajjanane ApakI sevAmeM upasthita hokara kahA ki mahArAja! kRpA karake Apa apane ziSyoM kA bhI ApasameM mela karAiye / inhoMne to sirpha Apake rahane taka hI kucha mela kiyA hai| vaise to inakA Apasa meM bolanA taka mI banda hai / Apasa meM milakara ye eka makAna meM to kyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ (122) relagAr3I ke eka Dabbe meM bhI nahIM baiThate / saubhAgyavaza jaba Apako yahAMpara lAnekA vicAra huA taba inhoMne Apasa meM mikalara yaha nizcaya kiyA ki, jabataka mahArAjajI sAheba yahAMpara raheM, tabataka Apasa meM bolacAla bhI rakhanI aura pUjA prabhAvanAmeM bhI barAbara hissA lenA, parantu jaba mahArAjajI sAheba vihAra kara jAveM taba se hamArA sabakA vahI rAstA hogA, jisapara ki hama cirakAla se cale Aye haiN| yaha sunakara Apane lA. chajjUmala, lA. mUlAmala, kharAyatIrAma, lA. dezarAja, aura lA. jagannAtha ko bulAkara bahuta kucha samajhAyA, aura inakA yaha thor3e kAla kA saMpa, cirakAlase badaladiyA; arthAt inakA ApasameM mela sadAke liye karAdiyA / ye loga Apasa meM eka dUsarese dila kholakara mile| ___ yahAMke prasiddha dhanADhya lAlA DherAmalajI, yahAMke custa AryasamAjI lAlA IzvaradAsajI tathA lAlA nAnakacandajI aura lA. meharacandajI Adi kaIeka sajjana to Apake pUre zraddhAlu bana gaye / ye loga vyAkhyAna ke alAvA bhI dinameM eka-dovakta Apake darzanArtha AyA hI karate the| yahAMse prAyaH dokosa ke phAsale para kalazAM nAmaka eka grAma hai| yaha vahI grAma hai jisameM paramapUjya svargIya AcArya zrI 1008 vijayAnandasUri urpha AtmArAmajImahArAja ke pUrvaja rahA karate Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 123) the| tathA abhItaka inake kuTumba ke loga yahAMpara maujUda haiM / inameM se lAlA haMsarAja, aura lA. gaNezamalajI Adi kaIeka sajjana bhI Apake darzanArtha AyA karate the| ina logoMne Apako vahAMpara padhArane ke liye bhI aneka vAra prArthanAkI / TU bherAtIrthakI yAtrA // yahAMse pA~ca-chaH kosapara bherAnAmaka eka bar3A prAcIna tIrtha hai / yaha vahI tIrtha hai, jisakA varNana aSTAhnikA parva vyAkhyAnameM AtA hai (jo vyAkhyAna haraeka varSa paryaSaNA parvake Arambha meM sunAyA jAtA hai ) / piNkhudAdanakhAMse Apa yahAM padhAre / jaba Apake vihArakA logoMko patA lagA to ve zraddhAse prerita hokara vAdyAdilekara Aye / inalogoMne jahAM ApakA praveza bAjese karAyA thA, vahAM ApakA vihAra mI bAje ke hI sAtha kraayaa| Apake padhAranepara piNDadAdana khAM jahelama aura gujarAMvAlA Adi se bhI bahutase gRhastha tIrthayAtrA aura Apake darzanArtha aaye| yahAM kA jaina maMdira isasamaya bahuta hI jIrNa dazAmeM hai / isake uddhArakI nitAnta AvazyakatA hai| jisa muhallemeM yaha mandira hai usakA nAma bhAvar3oMkA muhallA hai / paMjAba meM osavAloMko bhAvar3A kahate haiN| kisIsamaya isa muhallemeM sabake saba jaina hI rahate the| aba to Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ (124) yahAMpara zapathakhAne ke liye bhI koI ghara nhiiN| prAcIna bherA yahAMse bhI cAra-pA~ca kosa para hai aura vaha bilakula naSTaprAya ho cukA hai| nayeko base hue bhI anumAna 8-9 sau varSa ho cuke haiM, aisA vahAMke logoMkA kathana hai / isa tIrthakI yAtrA bar3e hI Anandase huii| ___ yahAMpara saiMkar3oM strI puruSa dinabhara Apake darzanoM ke liye Ate rahe / piNDadAdanakhAM aura bherAke loga bar3e hI sarala prakRtike dekhane meM Aye / kaIeka to Apako bhikSAke liye prArthanA karake apane ghara le jAte aura kaIeka vahAM makAnapara hI bhojana le kara AjAte / jaba unako jaina sAdhuoMkA AcAra samajhAyA jAtA taba ve Azcarya ke sAtha hI sAtha prasannatA pragaTa karate, parantu lAyA huA bhojana vApisa le jAte hue hRdayameM kucha kaSTa bhI mAnate the / __ logoMke vizeSa Agrahase Apa do roz2a yahAMpara tthhre| yahAM ke logoMne ApakA upadeza khUba mana lagAkara sunA / vyAkhyAnameM karIbana haz2Ara-DeDha haz2Ara loga upasthita hojAtethe / phira gujarAMvAlAmeM padhAre // yahAMse vihAra karake piMDadAdanakhAM hote hue Apa rAmanagarameM padhAre / lA. laddhezAha aura lA. kulayazarAyakI abhyarthanAse Apane eka sArvajanika vyAkhyAna diyaa| yahAMpara kula Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra ghara jainoMke haiM aura eka vizAla jainamaMdirabhI hai| yahAM se akAlagar3ha aura papanAkhA Adi nagaroMmeM dharmopadeza dete hue Apa gujarAMvAlAmeM pdhaare| yahAM para caitra zuklA 13 ko bhagavAna mahAvIrasvAmIkA janmotsava bar3I dhUma-dhAmase manAyA myaa| zrI maMdirajImeM bar3e ThAThase pUjA par3hAI gaI aura garIboMko bhojana diyA gyaa| dopahara ke vakta brahma akhAr3emeM sabhAkA savistara Ayojana kiyA gayA, vijJApana bAMTe gaye, tathA munAdI kraaiigii| janatA kAphI saMkhyA meM upasthita huI / janatAmeM vidvadvarga aura adhikArI vargabhI upasthita huaa| eka-do bhajana hone ke bAda bhagavAn mahAvIrasvAmI ke jIvanapara anumAna do ghaMTetaka Apane bar3AhI rocaka aura prabhAvazAlI vyAkhyAna diyA, jisakA janatApara AzAtIta prabhAva par3A / kasUrameM gurujayantIkA samAroha // "guruto aisA cAhiye, jyoM sikalIgara hoya / janama janama kA moracA, chinameM DAle khoy||" yahAMse vihAra karake Apa lAhaura aura vahAMse kasUrameM phuNce| yahAM ApakA khUba svAgata huaa| Apake pratidina ke niyata upadezameM saiMkar3oM jainetara nara-nArI upasthita huA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 126 ) jAti evaM saMpradAya ke loga Apake aura cAra-pA~ca akAlI sikha to bhakta hI bana gaye / karatethe / brAhmaNa, kSatriya, vaizya, sikha, musalamAna Adi sabhI upadezameM AyA karate, khAsa taura para Apake idhara jyeSThazuklA aSTamIkA dina bhI bahuta naz2adIka ArahA thA / vaha dina svargIya AcArya zrI 1008 zrImadvijayAnandasUri, urpha AtmArAmajI mahArAja ke svargavAsakA hai / isIroz2a jainadharmakA vaha pratApI sUrya asta huA thA ! isa dina ApakI jayantI manAne ke liye pahale hI se taiyAriyeM hone lagIM / eka vaiSNava mandira ke khule maidAna meM maMDapa banAyA gayA / maMDapako khUba susajjita kiyA aura eka ucca siMhAsanapara dharma - aura samAjanAyaka svargIya AcArya zrI kI suMdara mUrtiko virAjamAna kiyA / jIrA aura paTTI Adi zaharoM kI bhaMjana maMDaliyA~ tathA kaIeka yogya vyaktiyoMkA Agamana huA / aSTamI ke dina prAtaHkAla sabhAmaMDapameM jaina, vaiSNava, AryasamAjI, sikha aura musalanAna, harasaMpradAyake sajjana strI - puruSa maujUda the | sabhAmaMDapa janatAse khacAkhaca bhara gayA / anumAna 8 baje kasUrake eka pratiSThita sadgRhasthake netRtvameM jayantI mahotsavakA kArya Arambha huA / prArambhameM z2IrA nivAsI brahmacArI zaMkaradAMsajIne guru www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 127 ) stutikI / isakebAda kasUra ke lAlA jJAnacanda aura paTTI nivAsI jaina yuvakoMke sundara bhajanoMke bAda jIrA nivAsI lAlA natthUrAmake suputra lAlA bAbUsamajI em . e. el. el. bI vakIlane svargIya AcAryazrIkA jIvana caritra bar3IhI rasIlI bhASAmeM kaha sunaayaa| tadanantara kaIeka sundara aura samayopayogI rasIle bhajanoMke bAda karIbana 11 baje sabhA visarjana huii| do paharake bAda phira dUsarI sabhAkA AraMbha huaa| isa samaya zrotAoMkI saMkhyA prAtaHkAlakI apekSA bahuta adhika thii| lA. jJAnacanda Adi kaIeka yuvakoMke bhajanoMke bAda ApakA vyAkhyAna prArambha huaa| Apane siMha garjanA karate hue bar3I hI ojasvinI bhASAmeM "jayantI kyA hai ? kyoM aura kisakI manAnI cAhiye" ityAdi vivecana karake svargIya AcAryazrI ke jIvanakI kaI eka ullekhanIya ghaTanAoMkA digdarzana karAte hue, samAja, dharma kaura dezapara unake kiye upakAroMkA varNana bar3I hI uttamatAse kiyaa| ApakA eka eka zabda zrotAoMke hRdayoMko pAra karatA jAtAthA / jina logoMne Apake isa vyAkhyAnako sunA ve Aja taka smaraNa kara rahe haiN| vyAkhyAna ke anantara sabake mukhase dhanya 2 kI AvAjeM AtI thiiN| lAlA prabhudayAlakI tarphase Agantuka logoM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 128 ) ko zarbata pAnI pilAnekA kAphI prabandha thA / navamI ke roz2a ApakA isI sabhA maMDapa meM eka aura prabhAvazAlI vyAkhyAna huA / vyAkhyAnakA viSaya thA " jainadharmakA vAstavika svarUpa" Apane isa viSayako jisa khubIse uThAyA aura janatAke hRdayoMpara usako jisa khUbIse aMkita kiyA; vaha avarNanIya hai| vyAkhyAna samApta hote hI jainadharmakI jaya, ahiMsAmaya dharmakI jaya, zrI gurudevakI jaya ke nAroMse maMDapa gUMja uThA; isake alAvA yahAMpara aura bhI kaI prakArake sAmAjika sudhAra hue / zrIsaMghane caturmAsake liye vinati kI, aura zrI jinendra bhagavAna ke mandirake nirmANa kA bhI nizcaya huaa| ___ yahAMpara khAsa ullekhanIya bAta yaha huI ki kasUra zrI saMgha meM kisI kAraNa vaza kusaMpa thA, Apake joradAra upadeza meM saMpa huaa| donoM pakSavAloM kI prArthanA ko svIkAra karake Apane jo phaisalA sunAyA usakI nakala yahAM uddhata kara dete haiN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 129 ) ||AUM|| // vande vIramAnaMdam // phaisalA. saMvat 1980 prathama jyeSTha kRSNa 5 zukravAra tA. 11-8-23 sohanavijayajI kI tarphase zrI saMgha kasUrako dharmalAbha pUrvaka mAlUma ho ki Apa zrI saMgha mere upadeza ko suna kara use amalI jAmA pahanAne ko taiyAra huA hai usa ke lie zrI saMgha dhanyavAdakA pAtra hai| basa Apa sacce vIraputra aura gurubhakta haiM / jaba ki jainadharma meM mukhya kSamA kI pradhAnatA hai to phira vahAM lar3AI jhagar3e hoveM hI kyoM ? mujhe isa bAta kI khuzI hai ki kucha dina pezatara kasUra zrI saMghameM beitaphAkI ke kAraNa do dhar3e ho gaye the; use miTAkara Apasa meM itaphAka karAne kA bojhA mere sira zrI saMghane ddaalaa| bar3I khuzI ke sAtha donoM pArTiyoMne yaha likha diyA ki hamArA Apasa meM jo jhagar3A hai use miTAne ke lie Apa jo kucha kareM vaha hama saba ko maMjUra hai isa meM kisI taraha kA bhI hame uz2ara na hogaa| isalie maiM zrI saMgha kasUrakA Apasa meM jo jhagar3A hai usa ko hAtha meM letA huuN| agarace yaha mAmalA duniyAdArI kA hai isameM sAdhuoMkA kAma nahIM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 130 ) magara jamAnekI hAlata madde naz2ara rakha kara aura dharmakArya meM vighna Ate huve dekha kara vA kusaMpa se apanI samAja kI hAni hotI huI dekha kara mujhe isa mAmale meM par3anA par3A varanA kucha jarUrata nahIM thii| bhAio ! maiMne donoM pakSoM kI bAteM sunI aura unako gaura se vicArA aura jahA~ taka merI akala kAma karatI thI vahAM taka maiMne vicAra kiyA to mAlUma huA ki donoM hI pakSa vAle apanI 2 bAtako siddha karanA cAhate haiM magara siddhi kele ke thambha ke samAna hai / dara asala socA jAve to dono pakSa vAloMkA pakSa nirbala hai| donoMhI apane Apako satya mAnate haiM, eka dUsare ke kasUra nikAlane ke sivAya aura koI sabUta yA dalIla nahIM hai| hAM itanA jarUra hai ki kisIse jyAdA galtI huI aura kisI se thor3I / Apa jAnate hai ki jaba kacaharI meM munsapha ke sAmane koi mukadamA peza hotA hai to vaha dono ( muddaImuddAyalA ) se gavAha peza karavAtA hai / aura dono savAla javAba karate haiN| vaha muddai aura muddAyalA apanI 2 jIta ke lie dalIleM aura saphAi ke gavAha peza karate haiM aura apane Apa ko hI satya mAnate haiM parantu munsapha donoMko suna kara aura usakA nirNaya karake phaisalA karatA hai / cAhe kisI ke hakka meM ho / isI taraha maiMne ApazrI saMgha ke donoM pakSa vAloMko suna kara jaisA merI akala meM AyA hai usake mutAbika kusaMpa ko dUra karane ke lie aura saMpakI vRddhi ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 131) lie nIce likhI bAteM kahatA huuN| sabase pahale paraspara ( Apasa meM ) khamata khAmaNe kara lene caahiye| (1) koI bhI zakhsa gaI gujarI bAta ko kisI bhI "ThikAne yAda na kareM isa bAta kA niyama ho jAnA caahie| (2) dhar3e baMdI Aja se tor3a dI jaaye| Aja se kula jaina zvetAMbara saMghakI ekahI pArTI hogii| (3) aba koI bhI birAdarI se bahAra nahIM samajhA jAya / (4) lAlA amIcanda pannAlAlajI ko eka sAdharmika vAtsalya, aSTa prakArI pUjA tathA prabhAvanA karanI caahie| ( 5 ) lAlA amIcandajI ke pakSa vAloMko navapadajIkI pUjA aura prabhAvanA karanI caahiye| (6) dUsare pakSa vAloM ko zrI sattara bhedI pUjA aura prabhAvanA karanI cAhiye / (7) lAlA amIcandajI amRtasaravAle eka sAla taka hamezA prabhu pUjA kreN| agara kisI khAsa kAraNa se na banasake to zrI maMdirajI meM jAkara eka mAlA jarura gine / pradeza aura bImArI kI hAlata meM AgAra hai| (8) lAlA prabhudayAlajI tathA lAlA pannAlAlajI eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ (132) sAla taka hamezA prabhu pUjA kreN| paradeza tathA bImArIkI hAlata meM AgAra hai| (9) bhAjIr3herI sabakI khulI kara denI yogya hai (hAM kisI ke sAtha bartanA yA na bartanA yaha apane 2 mana kI bAta hai) magara birAdarI kisIko roka nahIM sktii| (10) sAdharmika vAtsalyAdi tathA haraeka dharma kArya meM saba ko zAmila honA jarUrI hai| (11) Age ko phira kusaMpa na ho isaliye zrI jaina zvetAMbara vijayAnaMda kameTI kasUra sthApana kI jAve / (12) zrI maMdirajI kA hisAba caitra sudi 13 (trayodazI) prabhu zrI mAhAvIra ke janma vAle dina kameTI dekha liyA kre| jaba hisAba sArA dekha liyA jAya to usake nIce kameTI apane dastakhata karade aura tArIkha likha de| (13) zrI maMdirajI kA hisAba eka ThikAne hI rahe jo yogya ho usake pAsa rakhanA kameTIkA akhtiyAra hai| (14) Aja taka jo jo kisI ke pAsa zrI maMdirajIkA rupayA ho vaha ATha dina ke aMdara aMdara jahAM prathama zrI maMdirajI kA hisAba hai vahAM jamA karA deveM / (15) hamezA vAca ( caMdA) vagerAha kA jo jhagar3A rahatA hai-usake vAste solaha Ane kI patiyAM kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ (133) jAyeM isameM yaha kAyadA hogA ki jaba kabhI vAca vagairAha kA kAma par3e to zrI saMgha ko zAmila karane kI jarUrata nahIM rahatI, pAMti ke hisAba se liyA jAve aura usake liye do AdamI mukarrara kie jAveM / noTa:-isa phaisale meM jisa 2 zakhsa ko jo jo dharmakArya karane ko kahe haiM vaha unakI AtmA ke sudhAra ke lie kahe gaye hai na ki kucha aur| isa lie zrI saMghameM se koI bhI vyakti eka dusare para e Teka (tAnA mAranA) karane kA hakkadAra nahIM hai| mere diye hue phaisale meM koI galtI ho gai ho to maiM micchAmi dukkaDaM detA huuN| ( OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH ) zivamastu sarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSAH prayAntu nAzaM, sarvatra sukhIbhavantu lokAH // daH panyAsajI sohanavijaya. jaMDiyAlA meM caturmAsa / kasUra ke zrI saMgha kI, caturmAsa ke liye kI gaI abhyarthanA kA uttara dete hue Apane pharamAyA ki maiM abhI vacana nahIM detaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 134) jaisA samaya hogA aura jaisI gurumahArAjakI AjJA hogI vaisA ho jaaygaa| kyoMki " gurvAjJA hi griiysii"| isake anantara paTTIke zrI saMghakI sAgraha prArthanApara Apa paTTImeM padhAre / Apake vyAkhyAnameM jaina-jainetara sabhIloga Ate the; maMDIse bhI vyAkhyAna zravaNArtha loga AyA karate the| hinduoMke alAvA musalamAna sajjanoMkI kAfI saMkhyA hotI thI-loga bar3e premase vyAkhyAna sunA karate the| eka dina jaba ki Apa sthaMDila ho kara bAhirase upAzrayameM vApisa A rahe the, to Apako eka hRSTapuSTa laMbIsI dAr3hI vAlA musalamAna sajjana rAstemeM roka kara khar3A ho gayA / itane meM idhara udharase aura bhI bahutase loga ikaTThe ho gye| yaha musalamAna hararoz2a Apake vyAkhyAnameM AyA karatA thaa| isane sabake dekhate hue apanI bag2ala meM se kurAnazarIfa ko nikAla kara kahA ki-mahArAja ! yadi Apa isa kurAnazarIpha ko mAna leveM, to hama Apako khudA mAnaneko taiyAra haiM / yaha sunakara pAsameM khar3e hue loga kucha cakitase hue| Apane muskarAte hue bar3I zAnti aura dhIratAse usa musalamAna sajanako kahA ki maiM to khudA banane ke liye hI rAtadina mehanata kara rahA huuN| jabataka meremeM khudI hai tabataka eka kurAnazarIfa to kyA * yaha musalamAnoMkA dharmapustaka hai / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 135 ) sAre vizvake dharmagrantha mujhe khudA nahIM banAsakate; jisavakta meremeM se khudI sarvathA nikalajAvegI, maiM khudahI khudA bana jaauNgaa| usavakta mujhe koI rokanevAlA nahIM hogaa| bAkI maiM to satyakA pakSapAtI huuN| vaha jahAMse bhI mile, maiM lene ko taiyAra huuN| zAstroM meM bhI kahA hai| " jJAtvA taM mRtyumatyeti nAnyaH paMthA vimuktaye, mRtyoH sa mRtyumApnoti ya iha nAneva pshyti"| vaha satya cAhe kisI dharma meM ho, kisI maz2ahabameM ho aura kisI saMpradAyameM ho, mujhe use aGgIkAra karane meM koI Apatti nhiiN| maiMne kurAnazarIpha bhI kucha 2 par3hA hai| jahA~taka mujhe mAlUma hai, usameM khudAtaAlAkA yahI pharmAna hai ki ai mere bando ! tuma sadA pAka raho, sabake sAtha pyArakA bartAva karo, sabake Upara prema jora dayAbhAva rakkho, kisI bhI jIvako mata satAo ! ityAdi / ApakI ina bAtoMko sunakara vaha sajjana Apako salAma karake cupake se vahA~se cala diyA, aura Apa upAzrayameM aagye| paTTIse vihAra karake taranatAraNa Adi nagaroMmeM hote hue Apa jaMDiyAlA gurumeM padhAre / jaMDiyAlemeM padhAranese vahAMke zrI saMghako bar3I khuzI huI / vahA~kA zrI saMgha do sAlase isa kozizameM thA ki Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ (136 ) ApakA caturmAsa jaMDiyAlAmeM ho| aba Apake Anese zrI saMghane Apako bhI caturmAsake liye prArthanA kI aura hozayArapurase guru mahArAjakI AjJA bhI ma~gavA lii| tadanusAra ApakA caturmAsa jaMDiyAlAmeM honA sunizcita ho gayA / jabase Apane jambUmeM paMjAba zrI saMghake samakSa gurumahArAjakI icchAnusAra kAryasiddhike lie chai vigaya ( SaTvikRtiyoM) ke parityAgakI pratijJA kI thI, tabase le kara Apa kRza hote cale gaye kyoM ki, ghI, dUdha, dahI, tela, gur3a aura talI huI kisI bhI vastuko Apa aMgIkAra nahIM karate the / aura kevala pA~ca vastuoM ko hI grahaNa karate the| Apake zarIra ko isa kadara kRza dekhakara zrIsaMghako bahuta cintA huI, aura Apase pAranA karane arthAt unako grahaNa karane ke liye bAra 2 prArthanA kii| parantu Apane nahIM mAnA / taba vahAMse kaI eka pratiSThita gRhasthoMne hozayAra pura meM jAkara gurumahArAjazrI ke Age prArthanA kI, aura unake hAthase AjJApatra likhavAkara lAye tathA Apase bhI adhika Agraha kiyA / taba Apane gurumahArAja kI AjJA aura zrIsaMghake Agraha ko maanliyaa| jaMDiyAlA meM caturmAsa ke sunizcita ho jAne para Apa amRtasarameM padhAre / yahAMpara zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA paMjAba kI kAryakAriNI kameTIkI baiThaka thI aura usameM ApakA zAmila honA jarUrI thaa| Apake samakSa ukta kameTIkA kArya bar3I acchI tarahase saMpAdana huaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 137 ) amRtasara meM Apane ATha roz2ataka nivAsa kiyaa| vahAM se Apa punaH jaMDiyAlA meM pdhaare| isa samaya vahA~ke zrI saMghane ApakA bar3ehI utsAhase praveza karAyA aura vi. saM. 1980 kA caturmAsa jaMDiyAlA meM huaa| Apake isa caturmAsa meM dhArmika kRtyoM ke alAvA aura bhI kaIeka ullekhanIya kArya hue / zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA kA tIsarA adhivezana bhI yahAMpara hI huA / lAlA magaramala kharaitIrAma lor3hAne zrI navapadajIkA udyApana kraayaa| Azvina mAsameM zrInavapadajI kI olIkA Apane nau dinataka mauna rahakara ArAdhana kiyaa| Apake sthAna meM Apake ziSya samudravijayajIne olIke 'dinoM meM vyAkhyAna vAMcA / caturmAsa meM japa, tapa, dhyAna, sAmAyika, pratikramaNa, pUjA, prabhAvanA Adi dharmakArya bhI acche hue / bAharase bhI bahutase bhAvuka gRhastha Aye hue the| jaina pradIpa ke saMpAdaka bAbU jyotiprasAdajI Apake darzanArtha Aye the| zrI paryuSaNAparvameM zrI kalpasUtrakI savArI bhI bar3e samAroha ke sAtha nikAlI gii| jisavakta savArI bAz2Ara ke madhyameM pahu~cI, usavakta Apane lagabhaga Der3ha ghaMTe taka zrI paryuSaNa parva aura kalpasUtra kA z2ikara karate hue bahuta hI acchA samayAnukUla upadeza diyA, jisakI Ama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 138 ) janatAko usasamaya khAsa aavshyktaathii| janatApara Apake isasamaya ke upadezakA jo prabhAva par3A vaha isa tuccha lekhanIke sAmarthya se bAhira hai| sikkha kAnphrensa meM // inadinoM jaMDiyAlAmeM akAlI sikkhoMkI eka prAntIya kAnphreMsa thii| sikkhanetAoMke sivAya usameM aura bhI dezanetA upasthita hue the| karIbana dasa haz2Ara manuSyoMkA samudAya thaa| sikkha logoMke Agrahase eka roja Apa bhI ukta kAnphreMsa meM pdhaare| Apake baiThaneke liye vahAMpara khAsa prabandha thA; jisase ki Apake dhArmika niyamameM kisI prakArakI bAdhA na hosake / sabhApati ke anurodha se vahAMpara Apane saMpake viSayameM eka bar3AhI manohara aura zikSAprada upadeza diyA / Apake upadezase zrotAoMke hRdayakamala ekadama khila uThe, aura cAroM orase bhAratamAtAkI jaya aura jaina dharmakI jaya aura satya zrI akAlake UMce nAroMse paMDAla gUMja uThA / Apake bAda DAkTara kicalu Adi dezanetAoMne ApakI zAnameM bar3e hI AdaraNIya zabdoMkA prayoga karate hue kahAki hama logoM ko to Aja hI mAlUma huA hai ki jaina samAja meM.bhI ese 2 amUlya ratna bhare hai / kArtika zuklA 15 ke roja zrI siddhAcalapaTake darzanArtha samastasaMgha ke sAtha Apa bAhara padhAre / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (139 ) vahAMpara Apane zrIsiddhAcala tIrthakI mahimAkA varNana kiyA / usako sunakara bahutase logoMne zrIsiddhAcalatIrtha kI yAtrA karanekA niyama grahaNa kiyaa| isa prakAra ApakA catusi jaMDiyAle meM saMpUrNa huaa| " amara bela binamUlakI, pratipAlata hai tAhi; rahimana aise prabhuhi taji, khojata phirie kAhi" zrI gurudevake caraNoM meM // jaMDiyAlAse vihArakara Apa jAlaMdharameM pdhaare| yahAMpara Apake gurubhrAtA zrIyuta paMnyAsajI zrI lalitavijayajI kI Apase bheTa huI / paMnyAsajI mahArAja ko gurudevakI AjJAse mahAvIra jainavidyAlaya kI bilDiGga ke liye zIghrAtizIghra baMbaI padhAranA thA, tathApi bhrAtRpremase khiMce hue Apa hozayArapurase jAlaMdhara padhAre; idhara ApabhI apane jyeSThabhrAtA paMnyAsa zrI lalitavijayajI ke samAgama ke liye jAlaMdhara pdhaare| isa prakAra Apa donoMkI jAlaMdhara meM ___x yahAMpara do jinamandira aura eka bAiyoM kA upAzraya hai, aura 50 ghara jenoM ke haiN| zrI AtmAnanda jaina skUla aura zrIAtmAnanda jaina lAyabrerI evaM zrIAtmAnanda jaina sahAyaka sabhA-Adi saMsthAyeM bhI hai| ApakA caturmAsa lAlA. bIrumala lor3hA aura lAlA. haMsarAja dugar3a kI baiThako meM huA / vayovRddha lAlA haricaMdajI codharI, paMDita lacchamaNadAsajI, kherAyatI zAha mAlakaza Adi dharmacarcA karake khUba lAbha uThAte the / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140 ) bheMTa huii| phira paMnyAsajI zrI lalitavijayajI mahArAjane vahAMse baMbaI kI ora prasthAna kiyA, aura Apa vahAMse vihAra karake hozayArapura meM zrI gurudevake caraNoM meM padhAre / yahAMpara Apa gurudeva ke caraNoM meM ATha roz2ataka rahe aura bar3e premase unakI sevAbhakti karate rhe| ___ambAle kI tarpha ko|| hozayArapurase vihAra karake baMge, navAM zahara Adi sthAnoM meM dharmapracAra karate hue Apa rAhoM meM padhAre / yahAMpara cAra ghara zvetAmbara jainoM ke haiN| upAzraya meM hI eka jinamaMdira hai / mandira meM jaisI pUjAbhakti honI cAhiye, vaisI nahIM hotI / mUrtipUjaka jainoM kI kamajorI ke kAraNa aisA ho rahA hai / astu, Apa isI upAzraya meM Thahare / ApakA praveza bar3e ThAThase huaa| brAhmaNa, kSatriya, vaizya, tathA anya hindU musalamAna loga bhI Apake svAgatArtha praveza meM sammilita hue / yahAMpara upAzraya ke sAmane AryasamAja mandira ke khule maidAna meM ApakA ATha dina taka lagAtAra upadeza huaa| . Apake isa upadeza meM sabhI jAti aura sampradAya ke loga sammilita hote the| pratidina ke sArvajanika vyAkhyAna meM Apane "jainadharma kA Izvara ke bAre meM kyA siddhAnta hai ? usake matameM mUrtipUjA kA kyA prayojana hai ? tathA vaha kitanI Avazyaka hai evaM jainadharmane vizvako kyA sandeza divA ? tathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ (141) jainadharma kI vyApakatA aura svatantratA Adi viSayoMpara bar3I hI sundaratAse prakAza ddaalaa| Apake vyAkhyAnoM ke liye sanAtanI, AryasamAjI, sikkha aura musalamAna Adi sabhI vargake strIpuruSa lAlAyita rahate the| bahutase loga dopahara aura rAtrike samaya zaMkA samAdhAna ke liye bhI AyA karate the| Apa bhI una zaMkA oMkA samAdhAna bar3I sundaratAse karate the / Apake dhairya aura zAnti tathA vidvattAke saba loga kAyala the| isa avasara para hozayArapurase zrIyuta lAlA daulatarAmajI Adi 20-25 AdamI, aura jIrese lAlA IzvaradAsAdi kaI zrAvaka Apake darzanArtha rAhoM meM Aye, una sabakI yahAMke logoMne acchI khAtira kii| " jo jAko gunajAnahI, so tihiM Adara deta; kokila aMbahiM leta haiM, kAka nibaurI let"| samAjI paMDita maNDalI ke udgAra // vihAra karane se eka roja pahale rAtrike samaya pA~casAta AryasamAjI paMDita upAzrayameM Apako namaskAra karake baiTha gaye, aura bole ki svAmIjI mahArAja ! Apane hamAre sthAna para ATha roz2ataka adhikAMza mUrtipUjA ke samarthana meM hI vyAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAnA (142) khyAna diyA / Apa jAnate haiM ki hama loga mUrtipUjA ke kaTTara virodhI haiM / parantu ApakI vyAkhyAna zailI hI aisI hai jo ki sabako priya lagatI hai| hama logoMne Apake sabhI vyAkhyAna acchI tarahase sune hai| saca pUche to hama logoM ko bar3AhI Ananda AyA / yahAMpara bar3e 2 dharmopadezaka Ate haiM aura jorazora se apane matakA pracAra karate haiM, tathA dUsaroM ko burA bhalA kahane meM ve z2arAbhI saMkoca nahIM karate; parantu ApameM hamane jo vizeSatA dekhI, vaha sabase vilakSaNa hai| Apa kisI bhI matapara hamalA yA kaTAkSa na karate hue apane siddhAntakA pratipAdana karate haiN| ApakI vyAkhyAna zailI bahuta hI stutya hai / isake bAda aura kaI prakArakI dhArmika carcA karane ke bAda unhoMne calate vakta kahA ki mahArAja ! kRpA karake phira kabhI darzana denaa| vAha ! kyAhI ApakI vANImeM miThAsa hai, jo anya matAvalambI bhI use AdarakI dRSTise dekha rahe haiM / kavine ThIka hI kahA hai:--- madhura vacana te jAta miTi uttama jana abhimAna / tanika zIta jalate miTata jaise dUdha uphAna // rAhoMse vihAra karake dotIna kosapara eka grAma hai vahAM padhAre / isa grAmameM jaina zrAvakakA eka bhI ghara nahIM / rAtri ke samaya eka do AryasamAjI Akara kucha UTapaTAMga se prazna karane lge| Apane unako bar3e dhairya se uttara dekara vidA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 143 ) kiyaa| vahAM se Apa balAcaura pdhaare| vahAMpara sirpha sthAnika vAsI jainoMke hI 30-40 ghara haiN| parantu una logoMkA prema acchA hai / yahAMpara Apa do roz2a tthhre| donoM roz2a barAbara upadeza huA; logoMne lAbha utthaayaa| yahAMpara rAtrike samaya mUrtipUjAke viSayameM khUba carcA ho rahI thii| logoMne isa carcA meM khaba bhAga liyaa| Apane zAstrIya pramANoM aura akATya yuktiyoM se mUrtipUjA aura usakI AvazyakatA, tathA usakI svAbhAvikatA ko upasthita logoMke hRdayoMpara bar3I khUbIse aGkita kara diyA / ApakI yuktiyoMko sunakara loga aphA 2 kara uThe / parantu lAlA sItArAmajI sthAnikavAsI( jo Apake sAtha praznottara kara rahe the )ne apane Agrahako nahIM chor3A / unake isa kadAgraha ko dekha kara Apane pharamAyA ki lAlAjI ! Apa itanA haTha kyoM kara rahe ho| mUrtipUjAse kauna baca sakatA hai ? Apa dUra na jAiye ! Apake gharoMmeM hI Apake pUjya sAdhu sohanalAlajI, lAlacandajI, udayacandajI aura AtmArAmajI Adike phoTo bar3I sajadhaja se lage hue haiN| maiM pUchatA hUM ki unako Apane vahAM kisaliye lagAyA ? pUjyabhAva se yA aura kisI qhayAla se ? / yadi koI puruSa Apake sAmane una mUrtiyoMko utArakara unakA nirAdara karane lage to Apake dilameM koI coTa lagegI yA nhiiN| isapara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ (144) vahA~para baiThe hue sabaloga bola uThe ki avazya lgegii| jaba aisA hai to phira bAkI kyA raha gayA / yaha sunakara bhI ukta lAlAjIne apanA Agraha na chor3A isapara upasthita logoM ko bar3A kSobha huA, aura bolate hue caladiye / " sacAI chipa nahIM sakatI banAvaTa ke amUloMse, khuzabU A nahIM sakatI kabhI kAgaz2a ke phuuloNse"|| ropar3a hote hue ambAlemeM // balAcaurase vihAra karake Apa ropar3a padhAre / ApakA praveza bar3I hI zAnase huaa| ropar3ameM ATha dasa ghara jainoMke haiM aura eka jinamandira hai / yahAMpara Apa 15 dinataka Thahare / dharmopadeza barAbara hotA rahA; loga bhI kAphI saMkhyAmeM Ate rahe / yahAMpara lAlA dayArAmajI aura lA0 kapUracandajI, ina do sage bhAiyoMmeM bahuta roz2ase tanAz2A calA AtA thaa| Apake sadupadeza aura ambAlA nivAsI lA0 gaMgArAmajI tathA lA0 jagatumalajIkI kozizase vaha bilakula miTa gayA / jahA~ eka dUsarekA virodhI thA vahAM aba eka dUsarese prema karane lagA / isake alAvA kapUracandajIne apanI dukAnake UparakA caubArA upAzraya banAne ke liye de diyaa| aura zrI mandirajI kI pratiSThAke liye prabandha kiyA gayA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ isake atirikta Apake sadupadezase bahutase logoMne mAMsa aura madirAkA parityAga kiyaa| yahAMse vihAra karake aneka grAmoM meM dharmapracAra karate hue Apa ambAlAmeM pdhaare| ambAlA zrI saMghane ApakA khUba jI kholakara svAgata kiyaa| yahAMpara jinendra bhagavAn kA parama sundara aura vizAla mandira apanI zAnakA eka hI hai / jaina gRhasthoMke ghara bhI yahAMpara kAphI haiM / isake alAvA zrI AtmAnanda jaina hAIskUla, zrI jaina kanyApAThazAlA, lAyabrerI aura zrI AtmAnanda jaina TekTasosAyaTI Adi kaIeka saMsthAe~ acchI taraha cala rahI haiM / Apake padhArane se logoMmeM bahuta utsAha bar3hA / kaIeka sajjana zrI AtmAnanda jaina mahAsabhAke lAipha membara bane / kaIeka prakArake sAmAjika sudhAra hue| yahAM se sADhaurA zrI saMghakI prArthanAse Apa vahAM padhAre / yahAMke logoMne khUba premabhAva prakaTa kiyaa| yahAMpara zvetAmbara jainoMke ghara to kula cAra hI haiM; Apake svAgatameM digambara, zvetAmbara, sthAnikavAsI, aura hindU-musalamAna saba jAtike logoMne bhAga liyaa| tathA skUlake Der3hasauke karIba lar3ake bhI Apake svAgatameM sammilita hue| yahAMpara Apake 3 sArvajanika vyAkhyAna hue| (eka skUlameM , dUsarA digambara jaina sajanake makAnameM, tIsarA lA0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 146 ) amIcanda jainake sthAnameM huA) ina vyAkhyAnoMmeM Apane jainadharma, hamArA kartavya, aura devapUjAkI AvazyakatA Adi viSayoM para khUba prakAza DAlA / zrotAoMkI saMkhyA kAphI thii| ApakA roz2AnA vyAkhyAna lA0 mukuMdIlAlajIkI baiThakameM huA karatA thA / sabhI vargake strI puruSa Apake sadupadezase lAbha uThAte rahe / bahutase logoMne mAMsa madirA Adi abhakSya padArthoM tathA anya kaI prakArake vyasanoMke parityAgakA niyama liyaa| yahAM 15 roz2a Thahara kara vApasa Apa ambAlA zaharameM padhArate hue ambAlA chAvanImeM Aye / yahAM anumAna 2-3. roja Thahare / pahale roz2a ApakA upadeza digambara jaina mandirake nIce huaa| dUsare dina digambara bhAiyoMke Agrahase Apane eka sArvajanika vyAkhyAna diyA / jaina dharmake maulika siddhAntoMkA nirUpaNa karate hue vartamAna AryasamAjakI tarpha se jaina dharma para honevAle AkSepoMkA Apane bahuta hI acchI tarahase nirAkaraNa kiyaa| .. Apake isa vyAkhyAna ke liye digambara bhAiyoM kI. tarphase vijJApana bhI baoNTe gaye aura ghoSaNA bhI kI gaI thii| ambAlA zahara ke bhI bahuta se jaina aura jainetara gRhastha Aye, tathA paM0 haMsarAjajI zAstrI bhI isa avasara para vahAM acAnaka A phuNce| Apake vyAkhyAna ke bAda zAstrIjI kA bhI bar3e mArake kA vyAkhyAna huA / unhoMne "jainadharma aura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (147) vartamAna AryasamAja" isa viSaya para bolate hue AryasamAjake pole siddhAntoM kI bar3I sundaratAse samAlocanA kii| ___ yahAM para digambara samAja kA adhika prAbalya hai; zvetAmbaroM ke to kevala 4-5 ghara haiM / yahAM se ambAlA padhAre / ambAle meM kucha dina taka Thahara kara rAjapurA hote hue Apa paTiyAle meM padhAre / yahAM para Apa lAlA0 murArIlAlajI agravAla ke makAna meM Thahare / yahAMpara sthAnakavAsiyoMkA samudAya kucha adhika hai| jisameM adhikAMza agravAla hI haiN| khaMDeravAla jainoM ke prAyaH tIna cArahI ghara haiM / inake alAvA unadinoM ludhiyAneke bAbU kRSNacandajI zarmA vakIla, joki eka custa jaina haiM vahAMpara maujUda the| pahale ye kaTTara AryasamAjI the| carcA karane meM inakI buddhi bahuta capala thii| ye AryasamAja kA pakSa lekara hara kisI se bhir3a jAte the| ___eka dina ye svargIya AcArya zrI 1008 vijayAndasUri (AtmArAmajI) mahArAjake pAsa zAstrArthake nimitta aaye| parantu unakI yuktiyoM aura sadupadezane Apake vicAroMko ekadama badaladiyA / tabase Apa jaina dharma ke anuyAyI ho gaye / ye vakIla sAheba bhI Apake vyAkhyAna-upadezameM haravakta zAmila rahate the| yahAMpara cAra pAMca dina dharmopadeza dekara Apa samAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ (148) meM padhAre / yahAMpara ApakA bahuta hI acchA svAgata huaa| yahAMpara bhI Apake upadezameM sabhI varga ke manuSya Ate rhe| vahAM 20 ghara zvetAmbara jainoM ke haiM / eka jainamandira aura upAzraya hai / Apake padhAranese yahAMpara zrI AtmAnanda jaina sabhAkI sthApanA huI, tathA kaIeka prakArake sAmAjika sudhAroMke liye prayatna kiye gaye / caitra zuklA trayodazIko prabhu mahAvIra svAmIkI jayantI bar3e samArohase manAI gii| sabhAke liye rAmalIlAke makAna ko dhvajApatAkAoMse khUba sajAyA gayA thA / vijJApana bA~Te gaye / niyata samaya para sabhAmaMDapa AdamiyoMse khacA khaca bhara gayA |laa. sAgaracaMdake bhajanoMke bAda Apane bhagavAna mahAvIra aura mUrti pUjA ke sambandha meM eka bar3AhI prabhAvazAlI vyAkhyAna diyaa| logoMkI adhika prArthanAse eka bhASaNa Apane bAz2Ara meM diyA / janatAko Apake upadezase AzAtIta lAbha huaa| mAlerakoTalA meN|| yahAMse vihAra karake nAbhA Adi nagaroM meM vicarate hue Apa mAlerakoTalA meM pahuMce / koTalA nivAsiyoMne ApakA bar3e samArohase abhinandana kiyaa| yahAMpara 40-50 ghara zvetAmbara agravAla jainoM ke haiN| bhagavAn ke do bar3e sundara mandira haiM tathA upAzraya bhI hai aura abhI zrI AtmAnanda jaina hAIskUla kA bhI udghATana huA hai / yahAMpara Apake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 149) rojAnA honevAle upadezameM sabhIvarga ke strIpuruSa Ate aura lAbha uThAte the| Apa yahAMpara eka saptAha rhe| vahAMke adhikArI varga kI prArthanAse ApakA eka pablika bhASaNa huaa| isa bhASaNakA zrotAlogoMpara bahuta asara huaa| sabase adhika ullekhanIya bAta yaha hai ki yahAMpara lAlA tulasIrAmajI aura unake putra lA. gokulacaMda, dono pitA-putra, 12 varSase jhagar3a rahethe / inakA Apasa meM bar3e jora kA mukadamA cala rahA thA / samAja ke netA aura adhikArI varga bhI inake jhagar3e ko miTAnekI bahuta koziza kara cuke parantu vaha miTA nahIM / Apake padhAranepara phira yaha muAmalA peza AyA / Apane donoM bApa beToMko khUba samajhAyA, tathA lA0 nagInacaMdajI khajAnacI, lA0 tArAcandanI, lA0 kastUracandajI aura lA0 chajjUmalajI AdikI adhika mehanatase inakA jhagar3A nipaTa gayA / Apasa meM rAjInAmA ho gyaa| ataH sabhIko bar3I khuzI huii| yahAM se vihAra karake Apa ludhiyAnemeM padhAre; praveza bar3I dhUmadhAma se huaa| yahAMpara bhI Apake padhArane se kaIeka ullekhanIya kArya hue / mahAsabhA ke kaIeka sajjana lAifa membara bane / sAmAjika sudhAroM kI yojanA kI gii| yahAMpara 40-45 ghara zvetAmbara jainoMke haiM / mandira bar3A hI vizAla aura darzanIya hai; upAzraya bhI kAphI acchA hai / yahAMpara ApakA 8-10 dina rahanA huaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 150 ) yahAM se vihAra karake philaura, bilagA Adi nagaroM meM hote hue Apa zaMkara pdhaare| yahAMpara 5, 7 ghara khaMDeravAla jainoM ke haiM / mandira bhI hai| yahAMpara Apa 15 dinataka rhe| sikkhoM kI dharmazAlA meM ApakA upadeza hotA rahA / saiMkar3oM loga ApakI dharmakathA ko sunane ke liye Ate the| prabhAvanA bhI roja hotI thii| yahAM se vihAra kara Apa nakodara padhAre / yahAMpara 12-13 ghara khaMDeravAla jainoke haiM eka mandira bhI hai| yahAMpara bhI Apake vyAkhyAna meM khUba raunaka rahatI thii| Apake sadupadeza se yahAMpara khaMDeravAla jaina mahAsabhAkI sthApanA huI / yahAM se vihAra kara jAlaMdhara, jaMDiyAlA AdimeM dharmopadeza dete hue Apa amRtasara pdhaare| guru mahArAja isa samaya lAhaura meM virAjamAna the| isa liye yahAM se jaldI vihAra karake gurucaraNoM meM lAhaura pdhaare| tathA 1981 saM. kA caturmAsa Apane gurudevake caraNoM meM raha kara samApta kiyaa| isa caturmAsa meM bar3A Ananda rahA; aura zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA kA adhivezana bhI bar3A utsAhajanaka huA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 151 ) -: upAdhyAya padavI kA lAbha: "guNagrAmAbhisaMvAdi, nAmApi hi mahAtmanAm / yathA suvarNazrIkhaMDaratnAkarasudhAkarAH" // 1 // paMjAba kA zrI jaina saMgha varSoMse koziza kara rahA thA ki samAja naukA ke karNadhAra AcAryarUpa se prAtaH smaraNIya pUjyapAda munizrI vallabhavijayajI bane / usane isake liye Apa zrIke caraNoM meM anekavAra prArthanA kI, parantu ApazrIne svIkAra nahIM kii| aisA honepara bhI usane apane dhairyako nahIM chor3A; jaina zrIsaMgha lagAtAra koziza karatA rahA AkhirakAra lAhaura meM usakA bhAgya jAgA / kyoMki kisIne ThIka hI kahA hai " puNyairvinA nodyH"| zrI 108 pravartaka zrI kAntivijayajI mahArAja aura zAntamUrti zrI 108 zrI haMsavijayajI mahArAja tathA svAmI zrI 108 sumativijayajI mahArAja Adi vRddha munirAjAoM ke anurodha aura bhAratavarSa ke zrIsaMgha ke mukhya 2 Age vAnoMkI vinIta abhyarthanAse ApazrIne AcAryapadako vibhUSita karanekI anumati dedI / yaha sunate hI paMjAba zrIsaMghake harSakA kucha pArAvAra na rahA ! usane bar3e utsAha aura samArohase vi. saM. 1981 mArgazIrSa zuklA paMcamI ke roja prAtaHkAla ThIka sAr3he Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 152) sAta baje ApazrI ko AcAryapadavI se alaMkRta kiyA ! ! gurudevake AcArya padapara pratiSThita honeke bAdahI Apako upAdhyAya padavI se vibhUSita kiyA gayA / gujarAMvAlA meM // lAhaura se vihAra karake gurudevake sAtha Apa gujarAMvAlA meM padhAre / isa samaya ke praveza kA samAroha dekhane yogya thA / nagara ke mukhya 2 bAz2Ara dhvajApatAkAoMse khuba sajAye gayethe / sthAna 2 para dvAra sajAye hue the| jagaha 2 para 'gurumahArAja kI jaya' ke moTo lagAye gaye the| __yahAMpara hI AcAryazrI ke sadupadeza, Apake zubha prayatna aura gurubhakta paMnyAsa zrI lalitavijayajI Adike parizramase zrIAtmAnandajaina gurukula kI sthApanA ke muhUrtakA nizcaya huaa| guru mahArAja kI AjJA lekara yahAMse Apa sanakhatarA, nArovAla, aura jammU Adi nagaroM meM dharma pracArake liye padhAre / gujarAMvAlese vihAra karake prathama Apa pasarUra meM pdhaare| vahAMpara yadyapi sthAnakavAsI sajanoM kA hI samudAya hai; tathApi ApakA svAgata acchA huA / Apake do sArva AcAryapadavI ke sambandha meM adhika dekhane kI icchA rakhanevAle " lAhaura kA pratiSThAmahotsava aura padavIpradAna " nAmaka pustaka pddh'eN| yA AdarzajIvana pR. 432 se dekheM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 153 ) janika vyAkhyAna hue / vyAkhyAna ke anantara vahAMke sUbedArane Apako bar3e hI AdaraNIya aura samucita zabdoM meM dhanyavAda diyaa| ___ vahAMse calakara kilAsobhAsiMha meM hote hue Apa sanakhatare padhAre / vahAMse nArovAla aura nArovAlase punaH sanakhatare pdhaare| aura vahAMse jammUkI tarpha vihAra kiyaa| rAste meM eka har3atAla nAmakA grAma AtA hai| yahAMpara eka sarakArI mandira aura dharmazAlA hai / usa sthAna meM alavara kA eka rAjapUta aura musalamAna donoM rahate haiN| itaphAka se ApabhI vahAM para pahuMca gaye aura una donoM ko upadeza diyaa| Apake upadeza kA yaha phala huA ki una donoMne AjIvana mAMsa na khAnekI pratijJA lii| sanakhatarA, nArovAla aura jammU meM Apake sadupadezase zrIAtmAnanda jainagurukula ke liye vahAM ke logoMne brahmacAriyoM ke bhojanArtha 60-60 ru. kI kaIeka bAriyeM likhvaaiiN| Apa jammUse vApasa hokara syAlakoTa meM padhAre / yahAMpara 1 mAsa taka ApakA virAjanA rahA / logoMne Apake upadezase khuba lAbha utthaayaa| caitra zuklA trayodazIko bhagavAn zrI mahAvIrasvAmI kA janmotsava bar3I dhUmadhAmase manAyA gayA / isa zahara meM isa mahotsava ke manAne kA yaha prathama hI avasara thA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 154 ) logoM meM utsAha khUba bar3hA huA thaa| bAhara se gujarAMvAlA, nArovAla, sanakhatarA Adi zaharoM ke bhI bahutase zrAvaka Aye the| nagara meM utsavakI dhUma macI huI thii| usaroja Apane bhagavAn mahAvIrasvAmI ke jIvana kA varNana karate hue bar3A mArake kA samayopayogI upadeza diyA / janatAne khUba Ananda lUTA / isa avasara para sanakhatarA nivAsI lAlA paramAnandajI dugar3a tathA nArovAlake lAlA paMjUzAhane laDDuoM kI prabhAvanA kI; aura gujarAMvAle ke sajanoM ne badAmoM kI prabhAvanA kii| caiRzuklA 15 ke roja nArovAla se zrI siddhAcalajIkA paTa maMgavAkara bAMdhA gayA; aura sabhI zrAvakoM ke sAtha milakara Apane caityavandana kiyaa| yahAMpara itanA ullekha karadenA bhI Avazyaka samajhA jAtA hai ki Apake sadupadeza se yahAMke kaI sthAnakavAsI zrAvaka-zrAvikAoMne Apase vAsakSepa grahaNa karanekA saubhAgya prApta kiyaa| jinameM lA. natthUrAmajI ke suputra lA. harajasarAyajI, lA. lAbhAmalajI, lA. qhaz2AnacI lAlajI, lA. amaranAthajI, lA. saradArI lAlajI, lA. melAmalajI caudharI, lA. tilakacaMdajI, lA. mulakharAjajI, lA. lakSmIcandajI, lA. viznalAlajI, lA. devI dayAlajI ke putra saradArIlAlajI tathA lA. gopAlazAhakI dharmapatnI kesaradevI, lA. laddhezAhakI dharmapatnI aura lA. pAlAmalakI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdarzopAdhyAya. 000.00 www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat hamAre caritra nAyaka-syAlakoTa : paMjAbaH zrI saMgha sahita.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 155) dharmapatnI Adike nAma vizeSa ullekhanIya haiN| inako caityavandana aura guruvandanakI vidhi sikhalAI gii| ___ vahAMke sthAnakavAsI sAdhu-sAdhviyoMne vighna DAlanekI bharasaka koziza kI, parantu gurukRpAse saba vyartha gaI / Apa lAlA rAmacandrajI ke makAna para Thahare hue the| vahAM sthAnA. patike rUpameM rahe hue sthAnakavAsI sAdhu zrI lAlacandajIne lA. rAmacandrajIko bulAkara bar3A bhArI ThapakA diyA aura kahAki tumane ina pujere sAdhuoMko apanA sthAna kyoM derakkhA hai ? isapara uparyukta lAlAjIne uttara diyA ki mahArAja ! makAna merA hai maiMne de diyaa| ve to abhI jAnevAle haiM parantu yadi ve caturmAsabhara rahanekI kRpA kareM to bhI maiM unako bar3I khuzIse rahane ke liye makAna de duuNgaa| Apako isa viSayameM kyA prayojana ? vastutaH Apako isameM kisI prakArakA bhI hastAkSepa nahIM karanA cAhiye / Apake pratidinake vyAkhyAnameM haraeka saMpradAyake saiMkar3oM naranArI Ate the| hinduoMke alAvA musalamAna bhI Apake sadupadeza kA lAbha uThAte the| unameM anAra alIzAha to khAsa taurapara Apake bhakta bana gaye the| eka dina unhoMne sabhAmeM jainoM ko uddeza kara kahAki jaba maiM isa zahara meM eka * ApakA irAdA to isa jagaha para bhagavAn ke mandira banavAdene kA pakkAthA aura bana bhI jAtA parantu bhAvIbhAvakI prabalatAne vaha samaya hI na Ane diyaa| lekhaka / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ (156) sundara jaina mandira banAhuA dekheM aura usameM ina mahAtmAjIko baiThe hue dekhUgA taba mere dila meM bahuta zAnti hogii| yadyapi mere isalAma dharma meM buta parastIko sthAna nahIM diyA hai tathApi ina mahAtmAke upadeza ke prabhAva se mUrti pUjApara merI pakkI zraddhA ho gaI hai| vahAMse vihAra karake Apa gurudeva ke caraNoM meM gujarAMvAle padhAre / ||shrii navapadajIkI tapasyA Arambha // gurudevake caraNoMmeM upasthita ho kara vandanA namaskAra karanese pahale Apane svargIya AcArya zrI 1008 vijayAnandasUri (AtmArAmajI) mahArAjakI samAdhike darzana kiye| aura upasthita janatAko gurukulakI sahAyatArtha upadeza diyA; aura gurudevake darzana karake apaneko kRtakRtya kiyA / kuchadinoMke bAda arthAt vi. saM. 1982 kI jyeSTha zuklA paMcamIke dinase mauna dhAraNa pUrvaka AyaMbilakI tapazcaryA ke sArtha Apane zrI navapadajIkA ArAdhana Arambha kiyA aura kArtika kRSNA paMcamIko samApta kiyA / isa kaThina tapazcaryA meM yadyapi ApakA zarIra bahuta kRza ho gayA parantu gurudevakI kRpAse vratakA sampAdana bar3I sundaratA aura nirvighnatAse huaa| - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 197 ) // antima caturmAsa // ye mRtyovibhyati te bAlA, puNyavaMto narA sarve, mRtyuM priyaM tamatithim // syuH sukRtavarjitAH / mRtyu seM ve hI loga Darate haiM, jinhone bhAvArtha:dAna, puNyAdi sukRta kArya nahIM kiye hoM / saba puNyazAlI manuSya to mRtyu seM nahIM Darate, varan mRtyukA atithivat satkAra karate haiM / "" -- 66 " "" vi. saM. 1982 kA cAturmAsa Apane zrI gurudeva kI chatrachAyA meMhI vyatIta kiyA / yaha cAturmAsa ApakA aMtima cAturmAsa thA, / dIvAlI ke do aura kArtika zuklA paMcamI " jJAnapaMcamI kA eka ye tIna upavAsa Apane zarIra kI durbalatA meM bhI kiye| samudravijayajI Adi sAdhuoMne Apa se abhyarthanA bhI kI ki ApakA zarIra tapazcaryA se atyanta kRza ho rahA hai ataH Apa upavAsa na kareM / isapara Apane uttara diyA ki bhAI na mAlUma Age kyA bane ? abhI to jo kucha banatA hai karaluM / yadyapi jJAnapaMcamI ke bAda se hI ApakA zarIra kucha adhika kRza hone laga gayA thA kintu kArtika zuklA dvAdazI se to aura bhI usameM vizeSatA ho gaI / cAturmAsika pratikramaNa bhI Apane bar3I kaThinatA se kiyA / bhAvuka zrAvakoMne acche 2 sadvaidyoMke dvArA ApakI bahuta cikitsA karAI, parantu roga meM kamI ke sthAna meM adhikatAhI ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ (158) hotI gii| aMta meM ekadama hallA kara hI diyA / aisI hAlata meM bhI Apake mukha se 'arihaMta arihaMta' yehI zabda nikalate rhe| karIbana 12 baje zrAvakoMne eka suprasiddha DaoNkTara ko bulAyA / DaoNkTara sAhiba A kara Apa kA hAtha apane hAtha meM lekara nADI dekha lage, taba Apane pharamAyA ki DaoNkTara sAhaba aba to calanekI taiyArI hai, prabhu nAma smaraNa yahI mere lie paramauSadhi hai| Aja prAtaHkAlameM hI Apane apane ziSya samudravijayajI sAgaravijayajI ko cetA diyA thA ki bhAI ! dekho saMbhAla ke rahenA, Aja caturdazI kA dina hai, tuma upavAsa na karanA / merI nADI aba ThikAne nahIM hai, Aja aMtima dina hai / ityAdi pharamAte hue sabajIvoM ke sAtha khamata khamANe kiye / aura arhan arhan yahI raTana karane lge| . aMtame vahI ghar3I A pahuMcI / pAsameM hI birAjamAna zrI gurudeva ke mukhAraviMda se meghadhvani ke samAna nikalatA huA cAra saraNoMkA uccAra apane karNagocara karate hue ApakI sevAmeM baiThe hue apane ziSyoM ko tathA zrIsaMgha ko udAsInatA meM choDakara magasara kRSNA caturdazI 14 ravivAra ko dopahara ke ThIka 11 baje Apane apanI sArI lIlAoMkA saMvaraNa karate hue svargaloka kA rAstA liyA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdazApAdhyAya. hamAre caritra nAyaka antAvasthAmeM : gujarAMvAlA (paMjAba ) meM gujarAMvAlA : paMjAba; nivAsI lAlA paMjumala suMdaradAsajI baraDa jaina kI taraphase.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 159 ) - paMjAbameM bhArI zoka - ApakI mRtyu kA samAcAra paMjAba ke sabhI zaharoMmeM vijalI kI taraha phaila gyaa| isa samAcAra ko sunate hI sannATA sA chaagyaa| paMjAbake haraeka zaharaseM zrAvaka loga bhArI saMkhyAmeM gujarAMvAle meM phuNce| ApakA vimAna bar3I sajadhaja se nikAlA gyaa| sahasroM strI-puruSa vimAnake sAtha meM the / bar3e samArohase ApakA dAhasaMskAra svargIya guru mahArAja kI samAdhi ke samIpa kiyA gayA / Apa eka Adarza sAdhu aura yogya vidvAn tathA prauDha vaktA the| jaina samAja ke abhyudaya ke liye Apane jitanA parizrama kiyA utanA haraeka sAdhu nahIM kara sktaa| Apake hRdayameM samAja, deza aura dharmake liye jitanA prema thA usakA varNana karanA kaThina hai| Apake viyoga se deza aura samAjameM jo kamI huI hai usakI pUrti honA kaThina hai / Apane apane jIvanakAla meM upadeza dene ke atirikta kaI eka upayogI pustakeM bhI likhiiN| gurubhakti kA bhAva ApameM kUTa 2 kara bharA huA thaa| adhika kyA kaheM Apake viyoga se jaina samAjameM eka bar3I bhArI kamI paidA ho gaI hai| isa samaya Apake cAra ziSya vidyamAna haiM jinake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 160) kramazaH zrI mitravijayajI, zrI samudravijayajI, zrI sAgaravijaya jI aura zrI ravivijayajI ye nAma haiN| inameM se zrI samudra ____x noTaH-duHkha hai ki munivarya zrI sAgaravijayajI kA dehAMta saM0 1991 zrAvaNa kRSNA " gu0 1990 aSADa kRSNA " 14-tA0 9-8-1934 guruvAra ko sAyaMkAla ke ThIka sAta baje ahamadAvAda, ratanapola, ujamabAi kI dharmazAlA meM ho mayA / Apa zAnta svabhAvI, milanasAra, utsAhI, himmatavAna, evaM gurubhakta the| dIkSA leneke pazcAt prAyaH ApakA zarIra jyAdAtara narama hI rahA karatA thA, to bhI Apa apane kriyAkAMDa, svAdhyAyadhyAna, Adi nityaniyamoM meM aura bihArAdi kAryo meM tatpara rahA karate the / zreSThIvarya zAha saubhAgyacaMdajI vAgarecA muttAkI dharmapatnI-zrImatI dhAvudevI kI kukSIseM ApakA janma saM0 1946 dhanaterasa ke dina pAlI (mAravADa) nagara meM huA thA-Apake gRhasthapaNe kA nAma pukharAjajI thaa| bAlyAvasthA meM hI mAtAjI kA svargavAsa ho jAneseM Apa apane pitAzrIjI ke sAtha baDodA " gujarAta " zahara meM padhAre / yahAMpara kitaneka kAlake bAda saM0 1963 dhanaterasa kI rAtri meM Apake pitAzrI jI apane do putra evaM eka putrI ko choDakara svargavAsa ho gaye / bAda meM Apake laghu baMdhu sukharAjajIne saMsAra ko asAra samajhakara dIkSA svIkAra kI, aura Apako bhI preraNA karate rahe, jisase Apane bhI saM0 1969 ke phAlguna zuklA dvitIyA ke zubha dina zrI pAlItANA " zrI siddhAcalajItIrtha kI pavitra chAyA" meM dhAmadhUmaseM dIkSA svIkAra kI aura muni sAgaravijayajI ke nAmase prasiddha hue| dIkSA svIkAra karake adhikatara Apa apane gurudeva-upAdhyAyajI zrI 108 zrI sohana vijayajI mahArAja ke sAtha hI-gujarAta- mevADa-mAraShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdarzApAdhyAya. . Ox... ...)XXC...)XXC... ...)XXC......XIXCo.....X.....)X.......)XXC......DIXC.....)XXC......)XX......XX......)XIC... ...)Xxa.nXX......XX. paalaa-paarth mriy'baasn kaaraa? o ki kh 7 sizinbu jh-2 DXX......): D....SXxx...xc...SXI.....SXXC...): X...............SXC.....SXE 3- muni sAra bijayajI :- muniravivijayajI ........................)XXC......) www.umaragyanbhandar.com ........ ........ ............... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ........ ...... sheets/srivail- mahApAdhyAya zrImada sAhavijaya jAmahArAja saha divya. gujarAMvAlA : paMjAba; nivAsI lAlA mANakacaMdajI choTAlAlajI jaina dugaDa kI taraphase. Do.....XXC......DXX.............)XDX..)XX......)XX......)XX. XDXO.....)XXX Xco....)XXC...) .....)XX...SXX.X..... TI
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Adarza upAdhyAya svargIya upAdhyAyajI mahArAjake ziSya zrI sAgara vijayajI mahArAja. janma saM. 1946 pAlI mAravADa; svargavAsa saM. 1989 ahamadAbAda. (zA. kRSNAjI bhAvAnajIkI taraphAse)
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 161 ) vijayajI to antataka ApakI sevAmeM rahe, isase ve sabase adhika puNyazAlI aura sAdhuvAda ke bhAjana haiM / itizam / | OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH vADa - paMjAbAdi dezoM meM vicarate rahe, jJAna saMpAdana ke sAtha 2 vividha prakAra kI tapazcaryA bhI karate rahe / zrI gurudeva ke svargavAsa honeke 17 pazcAt Apa apane dharmapitAmaha dAdAguru pUjyapAda prAtaH smaraNIya svanAmadhanya ajJAnatimirataraNi kalikAlakalpataru AcArya mahArAja zrI 1008 zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAja kI pavitra sevAmeM rahakara AtmasAdhana karate rahe / 88 Apane zrIsiddhAcalajI, aMtarIkSajI, kezariyAnAthajI, AbUjI Adi aneka tIrthoM kI yAtrA kI / - tA0 20 ahamadAbAda meM munisaMmelana honA nizcita ho cukA thA isalie Apa parama gurudevake sAtha ahamadAbAda pdhaare| yahAM caitra zudi paMcamI - mArca 1934 maMgalavAra ke dina se ApakA zarIra adhika narama hone lagA / zrI saMghane bahuta upacAra karAye, paraMtu asAtA vedanIya ke udaya se roga zAMta honeke badale vRddhigata hotA rahA, saba upacAra niSphala hue / asahya bImArI ke' honepara bhI Apa usako zAMtipUrvaka sahana karate hue bhagavannAma smaraNa karate rhe| aMtameM Apa apanI nazvara dehako tyAga kara svargaloka meM padhAra gaye / ApakI smazAna yAtrA dhUmadhAmaseM nikAlI gaI / isameM nagarazeTha kasturabhAi maNibhAi tathA vimalabhAi mayAbhAi Adi mukhya sadgRhastha saMmilita hue the / Apake smaraNArtha ratanapola - ujamabAi kI dharmazAlA ke sAmane bhagavAn zrI mahAvIrasvAmIjI ke bhavyamaMdira meM aThAimahotsavAdi dhArmika kArya hue| 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ (162) pariziSTa 1 sanakhatarA nivAsI hindU bhAioM kI tarapha se pradatta saMskRta abhindana patra / ___" abhinandana patram" ~ - - tubhyaM namastribhuvanArtiharAya nAtha ! ___ tubhyaM namaH kSititalAmala bhUSaNAya / tubhyaM namastrijagataHparamezvarAya, tubhyaM namo jinabhavodadhizoSaNAya // 1 // OM sa jayatu zobhanavijayo, devo yatpAdapaGkajAzrayam / janatA'ghatamastaraNi rnAzayati nRNAM pAparAzim // 2 // tyaktvAmatAbhimAnaM___ tatpAdAbjamadhuvratairjanairbhAvyam / nItvA vividharasAMste svajaniM, saMzodhya yAntu bhavapAram // 3 // athedAnIM sarvato dharmapracAraprAcuryAta vikRtAntakaraNaH pariNatA kAlaHmaraNAtrAbhAvAnyAyadaNDaparipIDitasarvasaMpradAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 163 ) samudaye saJjAtakRpApAravazyatA'bhipretaritamanaskaistatrabhavadbhiH ? zrI 108madbhirjainodivandArujanAbhivanditapAdAbjaijirna saMpradAya -gurubhiretatprAntamapi pAvitavyameveti matvA''gataM triyAmAvasAne kamalabandhuvajjagadvandad bandhubhirUditamiva tasthAne " tamasAludhyamAnAnAM loke'smin sAdhuvartmanAM prakAzanAya prabhutA bhAnorva iva dRzyate / tata Agatya cAvyavahitampApapracAra saMtApa samucchitAni zrotrihRdayAnikamalAnAMva haritIkRtAni pratidinaM vaktRtAmRtAbhiSekeNa pratyakSa pratibhAnti yadbahubhirmaMAsAdridairyavanairmAsAdana parityaktaM badhikairapi vrateSu jIvahananamasvIkRtaM rAjakarmacAribhirapi zapathaiH mAMsAdikaM nirastam / bahubhirUpAnaM videzavANi videzazarkarA ca parityaktA anyAnyapi niyamAni snIbhirbahUnyupagRhItAni aghaTaghaTanArUpaM sarvasaMpradAya saMmelanamapi saMjAtamadya sevAsamitirapi samyak pratiSThitA - evaM bahuprakRtijAlena svIyameva yazaH prakhyApitaM rucyutpAde kaivI gujAlaiH janatayA sarvaM vismRtya kasyacit kaveruktiH sUcitA tadyathA jyotsnA gaGgA parabrahmadugdhadhArA sudhAmbhudhiH hArAzcApi na rocante roceta bhagavadyazaH ? ato bhagavadbhiraparimeyatayA jagadupakAraparaiH zrImadbhiH sArthakaM nAmasvIyaM panyAsataH kRtaM zobhanovijayo jAtaH zrIzcASTAdhikazatAtmikA ? rUDAH prajJAMza padavIgADhAzcaivAkhilAmahI / mahArAja jinAdezAMcchrAvyadbhiH pratikSaNam avazyamevaM vidhairmaryAdA pAlakai jagadAdhArabhUtaiH bahukAlaM jIvitavyamityAzAsmahe bhagavaccaraNAravindadvandAdanizaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 164 ) gItiM ca gAsyAmaH ittham // yadvatakRtAmRtA syAdasevanAddhautarkivisA ekye sthitAmatAH sarve jIvantu zaradaH zatam / itizamabhIpsivo vayaM prArthayAmaH sanakSatra nivAsinaH kRSNadattaprabhRtayaH / saM0 1979 jeTha 5 mI / // samAptamado'bhinandanapatram // hiMdI anuvAda. tubhyaM namastribhuvanArtiharAya nAtha, tubhyaM namaH kSititalAmalabhUSaNAya / tubhyaM namastrijagataH paramezvarAya, tubhyaM namo jinabhavodadhi zoSaNAya // 1 // zrI 108 mahArAja zrI sohanavijayajI cirAyu raheM, jo ki manuSyoM kI pAparAzi ko naSTa karane vAle haiM jaise sUrya aMdhakAra--samUha ko nAza karatA hai / jisa samaya samasta saMpradAya samudAya apane aMtaHkaraNa kI malinatA, akAla mRtyu, anna ke abhAva tathA anyAya se pIr3ita thA usa samaya Apane apane caraNakamaloM se isa prAMtako bhI pavitra kiyA / ApakA yahAM AnA usI prakAra AlhAdajanaka hai jisa prakAra nizA ke avasAna para kamala-baMdhu sUrya bhagavAn kA udaya hotA hai / Apane pratidina apane vacanAmRtoM se janatA meM dharma pracAra kiyA jisakA prabhAva yaha huA ki bahuta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 165) se yavanoMne bhI mAMsa bhakSaNa chor3a diyA aura ahiMsA vrata ko svIkAra kiyaa| rAjakarmacAriyoM taka ne bhI videzIya vastra aura videzIya khAMDakA parityAga kara diyaa| saba saMpradAyoM kA Apasa meM mela ho gayA joki sarvathA asaMbhava thA / Aja sevA samiti bhI sthApita huii| isaprakAra ApakA yaza Apake upakAroM se yahAMtaka phaila gayA ki jana sAdhAraNa aura saba bAtoM ko bhUla kara kavikI isI ukti ko yAda karane lage--"ki cAMda kI cAMdanI, gaMgA, parabrahma, dUdhakI dhArA, sudhAsAgara aura hAra bhI aise acche nahIM lagate jaise bhagavAna kA yaza acchA lagatA hai " / isa prakAra jagata kI bhalAI meM lage huye Apane apane " zrI 108 paMnyAsa (prajJAMza ) zrI sohanavijaya" nAma ko sArthaka kiyA aura sArI pRthivI para khadara kA pracAra kiyaa| hama saba bhagavAna se yaha prArthanA karate haiM ki Apa jinavANI ko pratikSaNa sunAte huye aura dharma ko maryAdA meM rakhate huye, dharma ko sahArA denevAle bahuta samaya taka jIte raheM hama Apake yazako sadA gAte raheMge aura bhagavAnase yaha prArthanA karate haiM ki hama ApakI amRtavANI ke AsvAdana se apane pApoM ko dUra karate huye, eka hokara, saiMkar3o varSataka jIte rheN| kRSNadatta prabhRti saba sanakhatarA nivAsiyoM kI yahI prArthanA hai| abhinaMdana patra samApta huA / saM. 1971 jeTha pahalI / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 166 ) pariziSTa 2 pIra sAhebakA pratijJApatra / pRSTha 103 para sanakhatarA ke caumAse meM pIra ahamadazAhase bhI upAdhyAyajI kI bheTa huI thI / pIrajIne nimnalikhita patra unakI sevAmeM upasthita kiyA thA / mUla bhASA urdU hai paraMtu pAThakoM kI suvidhA ke liye usakA hiMdI anuvAda bhI nIce diyA jAtA hai| bismillAha alrhmaanurrhiim| jaina sAdhu paMnyAsa sohanavijayajI mahArAja / AdAba-merA AnA sanakhatare meM apane murIdoM ke hAM huA / ApakI zoharata sunakara mujhe bhI ApakI mulAkAta karanekA iztiyAka paidA huaa| mulAkAta hone para bAhamI bAta cIta hone para Apake pAka pavitra vastra pahanane ke laphz2oMne merepara bar3A asara kiyA jisase maiMne usavakta svadezI pAka vastra maMgA kara pahana liyaa| jo usUlana jAyaz2a sAbita huA lihAjA maiMne apane murIdoM ko jo sanakhatarAvAsI haiM ikaThThA karake usake bAre meM hidAyatakI jisako sabane manajUra kara liyA aura yaha ikarAra kiyA ki hama byAha zAdiyoM va dIgara rasUmAta duniyAvI va dInI meM kabhI bhI nApAka vastra jo carabI kI pAna se banA huA hove yA aisI maizInakA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ (167.) banA huA jo carabI se calatI hove jo hamAre ImAna ko nukasAna pahuMcAne vAlA hai haragiz2a istemAla na kreNge| hama svadezI pAka vastra rojAnA pahanane ke ilAvA dIgara rasUmAtameM bhI istemAla kareMge, nIz2a maiM jahAM jahAM apane murIdoM ke pAsa jAUMgA unako bhI yahI hidAyata karUMgA / umIda hai ki mere kulamurIda mere hukuma ke kArabaMda hoMge ora nApAka cIz2a apane khAne meM nahIM lAveMge lihAjA yaha yAdadAzta ApakI naz2ara karate haiN| ummIda hai ki Apa ise manajUra phrmaayeNge| muvarkhA 17 jaulAI 1922. __ ha. pIra ahamadazAha bakalamakhuda / nAmoM kI sUcIH meharadIna arAIM, muhammada asamAIladarajI, mistrI faz2ala ahamada, fajaladIna, ramaz2Ana, jalAladIna, kAyamadIna, hAkimagUjara, chAMgA arAI. meharadIna, hukamadIna, ilamadIna arAI valda imAma bakhza, jagannAtha brAhmaNa, gulAma haidara karmadIna kAzamIrI, haidara alI mAzakI, buDhA kazamIrI, labbhUkhAM, sohanA hajAma, husainazAha phakIra, abdurahemAna valda karIma dIna, jAnamahammada arAI, sarAjabega, bAgacUr3agara ! umaradIna, muhammadadIna arAI / allArakhA kAzamIrI, sulatAna, faz2aladIna darjI, ilamadIna muhammadadIna luhAra, dUlA, imAma cirAgadIna, kAdirabakhza, imAmadIna kazmIrI, tAjadIna, abdulaganI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 168 ) kazamIrI, lAladIna, dAdaarAI, tAjadIna kavvAla, zekha gulAmamuhammada kazamIrI lAladIna, cUr3agara, muhammadadIna, abdulakAdira, phakIrAarAI, phajaladIna kasAba, sarAjadIna / hindI anuvAda / satakhatare meM apane ziSyoM ke pAsa merA AnA huaa| ApakI pratiSThA aura prasiddhi sunakara mujhe bhI Apa se milane kI icchA huI / milane para paraspara vArtAlApa hone se zuddha vastra pahanane ke liye Apake upadezane mujhapara bar3A prabhAva DAlA jisase maiMne usI samaya svadezI vastra maMgAkara pahana liyaa| jo vAstava meM ucita hI thA / ataH maiMne apane ziSyoMko jo sanakhatarA vAsI haiM ikaTThA karake isa viSaya meM zikSA dI hai jisako sabane svIkAra kara liyA hai aura yaha pratijJA kI hai ki hama vyAha zAdiyoM tathA anya sAMsArika athavA dhArmika kRtyoM ke samaya kabhI apavitra, carabI kI pAna se banA huA, athavA aisI mazIna kA banA huA jo carabI se calatI he aura hamAre dharma ko hAni karane vAlA ho kadApi aisA vastra upayoga meM na laaveNge| hama svadezI pavitra vastra hI pratidina pahanane ke atirikta anya kRtyoMmeM bhI upayoga meM lAveMge / evaM maiM jahAM jahAM apane ziSyoMke pAsa jAUMgA unako yahI zikSA karUMgA AzA hai ki mere kula ziSya merI AjJA ko mAneMge aura apavitra vastuyeM apane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ wT Adaza upAdhyAya : llh lbr bnyy `m bndy hm nbn lkh r wstr bd qlm t chr njmn tkhm jdy'y n ljn glshn dnyy Hwzwy nghwN ny rwzmrh khy bqyt wr ay'y dn khy nqlbt sy s mr kh `zm khr rh hy wr khwny systm rmn brwrd nkhfn. nt wjt syt rft . nwsn ndrwn szmt rjwl kh gn. wr n khy skhn Hyt khy szmt khw zl wSl khrt mll mbny lzm w zmyn bh dwr grftr sy tmnS khr dw wl gkhyr tw khwn wr arm sy mlny dy tr hm yn q`dh khlbh hy khh sny rsty bn. chyn khw bhy aj s khyrry fwntt khw gn prr. nhwN ny mrd sy pny khm hr zbn khy n khrny prry s kh hy dwsry sy dwnwN khy `nyt hy shh khy mywzym yn ss bdy dr jr bwtyn jnb zy myrj. qbr nykhy bry mnyt khrt br chhwrr h dyN. wr smbly sy wjwd khwlys yn by sy khp khy s mr khy jzt dy'yy khh hm ny rnndh nbt kh Tby'yN hyN wh khrdwN khy bt mrz ml hy jnt hy. n bn khr ngsht rwywN khw mjl mmrs@ : Hyth str dl dl dnd w w zbn wb drN Hrm nbshd . lrwdy bhm bdyn bn khr hm khwn tnwtty by'y khy syny khy h y khh yrn mnyty yy b bzy frwsh gftry sy bry'y bynd w hm rwy dhnmn wnwr kbrfl nbrnd grdydh lwdr shyryn tryn mwd shymn ny gny khy wr n sy jd br tdrys khy fy'n arddr khy snt bny rhy mry gwrnrz wr wzr w kh wtyn n khy dlwN khw ddr wr tdrb khwwr pry hy . mhrj hy wr wntt khy ykh bytty gzr gy gwl ny ch hy jn pr s qdr zydh rwy yn nw` y z dry brt. khmyshn khy khwt bzyrw - brsnyd w d` khy m ndwN ny hmry dlwN myN gr dy hy jnb rwy mhrj bhy hy y zndgy hr dwr khysy mkhn hy. yrn w dmG sy ykh chwsntwmy bry shdh rwy ghr sy yn Swl kh nm dyn mHbt khy shnl n b ny nyz bry mn sbwN pr byn hy jb by by ap sy kh wn khnl bywy khw pny pyrwN kh fn khy khwdm r dr yn bn tw smndr bgyryd b`th hy. pny nbry mhrbny nhyN njmyn db ny tm khw mlkhy yn rftry khyly'y hm nkhy mtlr d mn ny'y ghr khy n khy drndwN ny n w dlwN yb myn kh khm khy. wh bhy n d nwN bynyny bywy kh mwN ny chhrwN khw n`t dryd chny jny kh yh khhny pr khy'y br yn zndgy y dqt dr dwrh drmn zrdy brny swl nznyn khrkh brnz sy agh khrdy . wr n khy dkhh khw db khr bry r mnbr sy khhtkhbr pr wh pny shynh pny khy'yN khrwN khy st yn y Hbdl mfSly twnm rsyd - l grfmnbrdsht sy chnd ; mhrj bhrtywN khndrskht trst pns dr ywnn t`lqt sy wnzflm y bh nfsy khy ft`khyttrz bhrty hyN. ghs chyz b nd khrty hwy'y dy'r nhyN khrn n khy rwshny khw br brdry w sry rkhhy wr tshngn khy gynd pyry s nwl khw pny nm khy yn yn nyzmndn fyn tjm` bshmndn slm tm n h mn lGlb wr sanakhatarA (paMjAba) ke musalamAna bhAiyoMkI taraphase diyaa| huA mAnapatra GIEUTRAIRIT RTFR EFR HE TITR ) ( fa. HAEI . . **, a3 ] [
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 169) khAne meM nahIM laaveNge| ataH yaha patra ApakI sevA meM upasthita karate haiM AzA hai ki Apa ise svIkAra kareMge-" pariziSTa 3 / sanakhatarA nivAsI musalamAna bhAIyoMkA diyA huA mAnapatra / zrI guru sohanavijayajI mahArAja kI sevAmeM vidAyagI ke samaya mAnapatra allAhu akabara, vande mAtaram , vande jinavaram , sata zrI akAla ! ! ! bhagavan ! saMsAra ke udyAna meM anubhavI logoMne pratidina kI ghaTanAoM aura viplavoM se yaha anubhava kiyA hai ki prasannatA ke sAtha kleza, ArAma ke pazcAt duHkha, prakAza ke pazcAt aMdhakAra, phUla ke sAtha kAMTA, UMcAna ke sAtha nicAna aura jIvana ke pazcAt mRtyu aura milApa ke pazcAt judAI hotI hI hai / daiva do diloM ko kucha dinataka ArAma caina se nahIM baiThane detA / phira hameM vaha kyoM chor3atA / ataH hameM bhI Aja vaha kar3avA ghUTa muMha ko lagAnA aura judAI kA duHkha anubhava karanA par3atA hai| ina thor3e se dinoM meM hama * mUla urdU se anuvAdita / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 170) para parama upakAra karake Apa jaise pavitra cAritravAle upadeSTA, pathapradarzaka hamase judA hote haiM / zrImAna guru mahArAja ! hameM chor3a jAnese pahale aura judAI se hamAre hRdayoM ko Thesa lagAne se pahale hama Apase yaha AzA rakhate haiM ki Apa hameM apane udgAra pragaTa karane kI AjJA deveNge| isameM saMdeha nahIM hRdaya ke bhAvoM ko hRdaya hI jAnatA hai zabdoM meM unakA varNana nahIM ho sktaa| gurujI ! hama Apako vizvAsa dilAte haiM ki hama isa samaya banAvaTI bAteM kahane ke liye yahAM ikaTThe nahIM huye pratyuta ApakI sahRdayatA, satyatA, madhuravAditA, niSpakSa vyAkhyAna zailI aura suMdara aura bahu mUlya upadezoMne hamAre diloM ko jIta liyA hai aura Apako hamase judA hote dekhakara hamameM dhairya kI zakti nahIM rhii| yahI kAraNa hai ki Apake prema pAza meM baMdhe huye hamAre dila isa samaya tar3apa rahe haiN| mahArAja ! yaha mahInebhara kA samaya thor3ese kSaNoM ke svapnavat nikala gayA / hamArI hArdika icchA to yahI hai ki Apa kucha samaya aura yahAM virAjamAna rahate kyoMki Apake AcAravicAroMne hamAre diloM meM sthAna banA liyA hai| zrImAn gurujImahArAja-ApakA niSkAma jIvana hamAre liye namUnA hai| ApakA tuccha vacana bhI hamAre jIvana ke liye bahu mUlya siddhAMta se kama nhiiN| ApakI vidvattA, ApakA nirmala citta, ApakI paropakAritA saba jAnate haiN| jisako Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 171) kabhI ekavAra bhI Apase bAta karane kA avasara milA vaha Apake-AMtarika aura bAhyaguNoMse avazyameva prabhAvita ho gayA / Apake vyAkhyAna meM Akara Ayubhara ke liye tRpti ho jAtI thI / usase hamAre hRdayameM bhI ucca dhyeya kI prApti kI icchA utpanna ho gaI haiM jisake liye hama cira bAdhita raheMge / Apake zabdoMne isa nagara ke mRtaka hRdayoM meM amRta varSAkA kArya kiyA / aura Apa ke anathaka parizrama aura mAnuSatA ke siddhAMtane hameM gaharI nIMdase jagA diyaa| Apane hamAre lAbha ke liye sevA samiti banAkara hameM jIvana dAna, diyaa| hameM vartamAnasamaya ke anusAra jIvana vyatIta karane kA kartavya sikhAyA, dharmarakSA ke sAdhana batAye jinameM se khaddara kA pracAra aura videzI khAMDa kA tyAga karAkara hamako deza prema kI zikSA dI / prArthanA hai ki Apako apane ucca uddezya meM saphalatA prApta hove / mahArAja ! Apake upakAroM kA savistara varNana karanA asaMbhava hai / hama saMkSepa se isa mAnapatra ko samApta kara huye prArthI haiM ki bhagavAn isa paropakAra-sarovara ko bahuta kAla taka bahatA rakheM jisase hama loga phirabhI apanI pyAsa bujhAkara zAMti prApta karasakeM / tathA'stu / 17 ramajAna 1340 hiN| Apake cirabAdhita jeTha saM. 1979 / sanakhatarA nivAsI musalamAna // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ (172) pariziSTa 4 / sanakhatarA nivAsI kasAIyoMkI orase maanptr| zraddhAke phUla paMnyAsa jI mahAtmA sohanavijaya mahArAja ke caraNoM meM / * gurujI mahArAja ! Apane eka mahIne se adhika hamAre pAsa rahakara jo jo zikSAyeM hameM dI haiM aura jo acche siddhAMta hameM sikhAye haiM unakA varNana karane se vRthA dera hogI kyoMki isase pahale hamAre hI musalamAna bhAI ApakI sevA meM mAna patra dvArA una zikSAoM aura siddhAMto kA varNana karacuke haiM / parantu hamAre hRdayoMko ApakI ora bacane vAlA cumbaka ApakA upadeza hai jisakA sAra jaise zekha sAdIne kahA hai-yaha hai ki paramAtmAne manuSyoM ke aMga isa liye banAye haiM ki duHkha ke samaya eka dUsare kI sahAyatA kareM, jaba eka aMga meM darada hotA hai to dUsare bhI kisI aMga ko caina nahIM pdd'taa| gurujI mahArAja / yahI zikSA hamAre sacce pravartaka muhammada sAhiba kI hai / imeM hasa bAta kI bar3I khuzI hai ki isa aMdhakAra ke samaya meM bhI hamAre rasUla aura ApakI zikSA eka hI hai / aura yahI hamAre sacce dilIprema aura milApa kA cinha hai / svAmIjI mahArAja ! ApakA pyAra * mUla urdUse anuvAdita / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ TTTTTTTTTTTTTTTTT Adarza upAdhyAya w mrd khy jhwl s jy mhtm stwn khy mhrj khy chrnwN myN rwy mhrj . pny zd wzyd, m dr mywn rkhr jw brynd w nm y'y wr nyd mwl bm nrsny bhtryn nwshtry `T sy . trlt byd br tn nyn hy syn myry tw nyt `lysy brnyh n pr mdhkhwrh bl SwlwN w ndwnm kh dhkhr rhy hy . syn wh mqn Ty khrd sry dlwN khw nby Trf bnmr yly - rwnw br hy . jbr bb : mj . jr shykh s`y m db nz`@ bnh bny adm `Dy' khh myrn khh dr frttr zb bwrn w nws brd awrd rwzgr wr tmhr nmh mzr trwy brj - ytym by dy brt rswl qsmy ny jb s bt khy nshn bhy khwshy HSl hwy'y by rwbrw mry ry'y myN sy dy brq r ty ty hy . s bry myN dy khdwm w dmd wr tfq khy Hdt hy. wy jy mhrj h khy mHbt wr ap khw Sdq brm bm sy dwnwN sy wr swh wr by bnydth lmstmr b dw q . r hmt khy nyt fsr hyN khwy'y ys pyshyn yn bwd nshn wysy wr mrzwqr hw. b hm nSb smt rbb wrbr sy hy `y: y -stnwzwm: hb dhyl lfrs myN .wh z m zm shb snty snd nshyb w frtr rsN pr hm btnbl wnt fwnt ny s brm - jb shdyntty - khnm shdy pwrn bshy . . jrt pr bwswN kh pysh dn wr khpsy . zmyny b mwN sy sy dyn khy ngh hryry myd wtt hy khh anjnb sy wywN zyr b khy Hrmdny khrny wrnbwl fn hy zwshrf . bhy znd wnyr sby jbry bh mrwr `ml nh khrny hwgy'y s`dt dryn HSrrngy bznd hm ndydyn wr zmyn sy bd 00:pny wld sy pr t hy wh tryn n kh by khkhsn d nznyndn tm qtSb sn snbr pr mm dyn `ndh sanakhatarAke kasAI bhAiyoMkI taraphase diyA huA mAnapatra (vI. manasukhalAla pATaNanivAsIkI taraphase haste seTha kAlIdAsa ) [. 4. HR, gn]
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 173) aura ApakA saccA prema hamAre diloM meM vidyamAna hai jisake kAraNa hama ApakI sevA meM koI aisI vastu bheTa karanA cAhate haiM jo Apake yogya ho / ataH sanakhatarAke hama kasAI loga jinakA kAma kaI pIr3hiyoM se yaha calAArahA hai Apake samakSa yaha pratijJA karate haiM ki hama loga bar3I khuzI se-vinA kisI dabAvase hara sAla nimna likhita cAra dinoM meM mAMsa nahIM becA kareMge:--jeTha zudi 8, kArtika zudi pUrNamAzI, paryuSaNoM ke pahale aura aMtima dina (saMvatsarI) / tathA jainI bhAiyoM se isake badale meM kisI prakArake pratyupakAra kI AzA nahIM rkkheNge| hameM pUrNa AzA hai ki zrImAn jI isa bheTako svIkAra kara hameM protsAhana deveNge| hamArI saMtAneM bhI hamAre isa lekha ke anusAra AcaraNa karake puNya kI bhAgI baneMgI kyoMki pratyeka musalamAna kA dharma hai ki apanI pratijJA meM dRr3ha rhe| hama haiM sanakhatare ke kasAIfaz2aladIna, allAharakkhA, muhammadabakhza, phattU, meharadIna, imAmadIna, imAmadIna, gulAma muhammada, abdullA, phjaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 174) " pariziSTa 5 piMDadAdana khAM nivAsiyoM kI ora se mAnapatra / paramapUjya svAmI jI mahArAja / hama piMDadAdanakhAM nivAsI hiMdU jinameM sanAtanadharmI, AryasamAjI, sikkha, jaina saba bhinna 2 saMpradAyoM ke loga sammilita haiM Apake bihArake samaya' atIva vinaya aura sacce hRdaya se ApakA dhanyavAda karane ke liye ekatra huye haiN| hamAre pAsa zabda nahIM haiM ki isa upakAra kA jo Apa se piMDadAdanakhAM nivAsI hinduoM ko Apake yahAM thor3A samaya Thaharanese prApta huA hai varNana kara sakeM / yaha Apake niSpakSa dharmopadeza, Apake cAritra, Apake hindu jAti se pyAra tathA anya guNoMkA prabhAva hai ki jisane piMDadAdanakhAM ke hinduoM meM naI zaktikA saMcAra kiyA hai / isa zahara ke hiMdU dhaDAbAjI, virodha, IrSyA aura parasparaphUTa kI Aga se jhulase jA rahe the ki ApakI upadeza rUpI varSAne unako sarvanAza se bacAliyA aura paraspara prema aura sahAnubhUti ke raMgameM raMga diyA aura vaha kArya jo asaMbhava pratIta hotA thA aura jisake liye pahale bhI kaI prakArase prayatna ho cukAthA, turata kara dikhalAyA / hama paramAtmA kA dhanyavAda karate haiM ki jinhoMne Apa jaise mahAtmA ko isa samaya hamAre pAsa * mUla urdU se anuvAdita ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ (175 ) bhejA aura yaha usa jagadIzvara kI koI kRpAhIthI ki Apa yahAM padhAre aura isa khArI pRthvI ko mIThI hI nahIM pratyuta harI bharI kara dikhalAyA / isameM atyukti nahIM ki jo loga eka dUsare ko dekhanA to kyA nAma lenA bhI na sahAra sakatethe Apake sAmane Ate hI Apake pratApa se moma ho gaye aura eka dUsare se milagaye aura unhoMne apanI kuTilatA aura kaThoratA, haThadharmI aura jhUThe ahaMkAra ko isaprakAra. chor3a diyA jaise barapha sUryake sAmane apanI kaThoratAko tyAga detI hai / piMDadAdanakhAM ke hindU kRtanna hoMge yadi vaha Apake isa paropakAra ko bhUla jAyeM / ApakA jIvana kriyA zIlatAkA jisakA Ajakala prAyaH abhAva hI hai-eka namUnA hai| ApakA hita, ApakA utsAha, ApakA puruSArtha, ApakA manohara upadeza, ApakA iMdriya damana, ApakA niSkAma bhAva, aura ApakI Atmazakti aura ApakA sacce sAdhukA jIvana eka sacce sanyAsI kA namUnA hai jisa se pratyeka jana zikSA grahaNa karake apanA jIvana sudhAra sakatA hai jisakI hindUjAti ke liye hara tarapha se pukAra ho rahI hai / parantu jabataka hindU sabhA rahegI-aura vaha avazya banI rahegI kyoMki usakI nIMva Apa jaise niSkAmI aura tyAgI mahAtmAne rakkhI hai-aura ApakA nAma sadA prema evaM sanmAna se smaraNa kiyA jAvegA / hameM AzA hai ki Apa phira bhI isa nagarako apane darzana tathA dharmopadeza se kRtArtha kiyA kareMge aura apane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ (176) hAtha se lagAye huye isa vRkSa ko bhUla nahIM jaaveNge| aMtameM hamArI usa saccidAnaMda prabhu se prArthanA hai ki Apako apane dhyeya meM-jisake liye Apane saMsAra aura usake vaibhava ko, apane baMdhuoMko tathA zArIrika sukhako tyAga kara sanyAsa liyA hai-saphala kare aura Apake parizrama ko phalIbhUta kre| hama saba aMtameM Apako hAtha jor3a kara praNAma tathA namaskAra karate haiM aura vinati karate haiM ki Apa isa mAnapatra ko svIkAra kiijiye| hama haiM Apake sevaka-- piMDadAdanakhAM ke hindU / pariziSTa naM0 6. OM arhannamaH vande zrI vIramAnaMdaM vizvavallabhasadgurum / " maranA bhalA hai usakA jo apane lie jie / jItA hai vaha jo maracukA hai kauma ke liye // " AnaMda kA viSaya hai ki lagabhaga 10 varSake bAda merI aura sujJapAThakagaNakI bhAvanA saphala huii| sujJa sajjanagaNa! jisake lie Apa bar3e cAvase rAha dekha rahe the, jisake lie Apa patroMdvArA bAraMbAra pUchanekA kaSTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 177 ) uThA rahe the, una svargIya gurudeva upAdhyAya zrI sohanavijayajI mahArAjakA jIvanacaritra AdarzopAdhyAya ke nAmase Apake samakSa rakhA gayA hai / AzA hai ki jisa utsAha se Apa isako cAhate the usase kaI gune adhika utsAhase, par3hanese Apako mAlUma huA hogA ki hamAre upAdhyAyajI mahArAja sacamuca eka Adarza upAdhyAya hI the, jinhoMne jaina dharmakI unnati karane ke lie, jaina dharmakA gaurava baDhAne ke lie, jaina dharmake satyasiddhAMto ke pracArake lie na dina dekhA na rAta; na garamI kI paravAha kI aura na saradI kI, na bhUkha kI paravAha kI aura na pyAsa kii| Apa kevala ina kAryoM meM hI nirbhayatA se DaTe rahate the| kyA hindU, kyA musalamAna, kyA brAhmaNa kyA kSatriya, kyA rAjA, kyA raMka jo koI eka bAra Apa ke samAgamameM AjAtA, ApakA prabhAvazAlI vyAkhyAna suna jAtA vaha prAyaH ApakA bhakta hI bana jaataa| hindU-musalamAna, sabane milakara Apake guNa gAye; kasAiyoM takane bhI bar3e AdarabhAva se mAnapatra samarpaNa karake zraddhAke phUloMse ApakA sanmAna kiyaa| upAdhyAyajI mahArAjake svargavAsase kevala jaina samAjako hI hAni nahIM huI hai pratyuta ajaina samAjako bhI bar3I bhArI kSati pahuMcI hai, abhItaka ve loga (ajaina loga) ' sohanabAbAkI to to kyA bAta hai' isa tarahase kahakara kheda prakaTa karate rahate haiN| 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 178) isa jIvanacaritra meM mukhya 2 bAtoM kA hI vivaraNa kiyA gayA hai / unameM bhI kaI bAteM raha gaI haiM, jina meM se kitanIka bAtoMkA smaraNa Anepara unakA yahAM ullekha kara denA anucita na hogaa| svargIya upAdhyAyajI mahArAja meM vizeSa ullekhanIya guNa ananya gurubhakti kA thaa| gurubhakti karane meM Apa kabhI pIche nahIM haTate the / guru AjJA zirodhArya karane ke lie Apa sadaiva tatpara rahete the / guru-kAryo ke lie Apa kaSToMkI bhI paravAha na karate the, dekhiye / gurubhakti kA namUnA jaba gujarAMvAlA ( paMjAba )meM pavitra jainadharma para sanAtaniyoMne vyartha hI meM asatya AkSepa karane zuru kara diye the, jagatpUjya sarvazAstra-niSNAta paMjAbadezoddhAraka nyAyAmbhonidhi jainAcArya 1008 zrImadvijayAnaMdarijI ( zrI AtmArAmajI mahArAjakRta-ajJAnatimirabhAskara aura zrIjainatattvAdarza ina donoM graMthoMko asatya ThaharAkara jaina dharmiyoMko nIcA dikhAneke lie bharasaka prayatna kara rahe the, aura paraspara noTisabAjI bhI ho rahI thI, aise samaya meM vahA~para AcArya mahArAja 1008 zrImadvijayakamalasUrijI ___ *noTa-yaha saba vRttAMta dekhanekI jijJAsA ho to zrIyut kRSNa lAla varmA kRta Adarza-jIvana dekhiye / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 179 ) sAhiba tathA upAdhyAyajI mahArAja 1008 zrIvIravijayajI mahArAja Adi munirAja virAjamAna the, una sabakA tathA sakala zrIsaMghakA khyAla hamAre parama guruvarya zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAjakI tarapha thA, kyoMki sabake hRdaya meM yahI thA ki zrI vallabhavijayajI mahArAjake Aye vinA hamArI jIta na hogI / isa samaya Apa zrImadvijayavallabhasUrijI gujarAMvAle se karIbana 400-500 mIlakI dUrIpara khIMvAI nAmaka grAmame virAjamAna the, gujarAMvAlese lAlA jagannAthajI pUrvokta mahAtmAoMkA tathA sakala zrIsaMgha kA patra lekara Apake pAsa phuNce| vaMdanA namaskAra karake ApazrIjI ke karakamaloMmeM patra dekara jubAnI kitanA hI hAla kaha sunAyA / parama gurudeva zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAjane patrako par3hate hI ina donoM graMtharatnoM ko satya pramANita karane aura jaina dharmakI prabhAvanA, zAsanonnati karane ke lie jhaTa vihAra karane kI taiyArI kii| upAdhyAyajI zrI sohanavijayajI mahArAja ekadama taiyAra ho kara zrI gurudeva ke sAtha cala pdd'e| jeThakA mahInA thaa| paMjAba jaise dezakI kar3AkekI garamI, mAnoM AkAzameM se aMgAre barasa rahe hoM / kevala dharmake lie, gurubhakti ke lie kSudhA, pipAsAdi kaSToMkI paravAha na karate hue paMdraha bIsa mIla, kabhI isase bhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 180) adhika calate hue ye donoM mahAtmA guru-ziSya gujarAMvAlA kI tarapha padhAre / paMjAbakI asahya garamI, aura paMjAbakA vaha laMbA 2 vihAra ! hamAre caritranAyaka ke pAMva sUja gaye, phaTa gaye, pAMvomeM se lohUkI bUMde taka bhI Tapakane lagI aura rahI sahI kasara AMkhone pUrI karadI-AMkhe dukhane lagIM / phira bhI hamAre caritranAyaka gurubhakti karane meM barAbara DaTe rahe, kiMcit mAtra bhI gurumahArAja ko takalIpha na AnedI ! ahA ! kaisI Adarza gurubhakti ? sujJa pAThaka ! kAma par3ane para hamAre caritranAyaka zrI guru mahArAjakI bhaktike sAtha 2 anya choTe bar3e saba mahAtmAoMkI sevAbhakti karane meM bhI tatpara rahete the| aMta taka jainadharma pracArakI bhAvanA / hamAre caritranAyaka kI aMtataka aparicita anAryadezoM meM bhI pavitra jaina dharmake pracArakI aura vahAMke logomeM dharmabhAvanA jAgRta karanekI suMdara bhAvanA thii| jaba gujarAMvAlA ( paMjAba )meM zrI AtmAnaMda jaina mahA sabhA paMjAbakA adhivezana huA thA, taba isameM saMmilita honeke lie paMjAba bharake lagabhaga saba mukhya sadgRhastha padhAre the / ___* yaha vRttAMta bAbU lakSmIpatijI jaina bI. e. mulatAna nivAsIne mujhase bambaI zaharameM kahA thaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruvaya zrI keerll paarnnnaannnaam EFhe TEE Fm5FF =FH :: bAla zrAvaka navInacaMdra cInubhAi ahamadAvAda nivAsI kI taraphase :: krnnaaknnnnnnnnn nnnnnn nnnnnn nnnrnnaiknnnaikllaannn knnnkaam
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 181 ) unameM mulatAna zaharake bhI sajjana the| unhoMne upAdhyAyajI mahArAjase mulatAna padhArane kI joradAra prArthanA kii| isavakta Apa navapadakI ArAdhanAke nimitta mauna dhAraNa kie hue the ata: Apane kAgaja para likhakara apane vicAroMko pragaTa kiyA ki merA vicAra siMdha-karAcI kI tarapha jAne kA hai, karAcIvAloM ke kaI varSoMse prArthanA patra A rahe haiM / usa pradezameM sAdhuoMke vicarane kI atyaMta AvazyaktA hai, kyoMki vahAM loga atyadhika saMkhyAmeM mAMsAhArI haiM; una logoM ke lie to jIvoMkA vadha karanA zAkabhAjI kATanA jaisA hI hai| isa lie usatarapha ahiMsA dharmake pracArakI evaM una logoMke kaThora hRdayoMmeM dayA ke bhAva kUTakUTa kara bharanekI atyaMta jarurata hai| ataH usa ora merA khAsa lakSya hai| udhara jAte hue mulatAna zahara hokara ke hI jAnekA bhAva hai (Age jJAnI gamya hai)| isase vidita hotA hai ki hamAre caritranAyakake hRdayameM aise anArya dezoMmeM bhI sudhArakI evaM vahA~kI janatAmeM dayAbhAva phailAne kI kaisI dhuna lagI huI thii| paraMtu kheda !! mahAnakheda ! hai ki kudaratane yaha samaya hI na Ane diyaa| yadi gurudeva zrI upAdhyAyajI mahArAja kA AyuSya dIrgha hotA to ve saMsArako dikhA dete ki aise 2 anArya dezomeM bhI jaina sAdhu kisa prakAra dayA dharmakA pracAra karate haiM / samaya kI balihArI ! lAyaka manuSyokI saba sthAnoM meM jarUrata hotI hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 182 ) srltaa| zrI upAdhyAyajI mahArAjameM saralatAkA bhI eka bar3AbhArI guNa thA / kisI samaya kisIke sAtha kucha kahane sunane kA prasaMga upasthita ho jAtA to Apa apanI sarala prakRtike anusAra zIghrahI khamatakhAmaNe-kSamAprArthanA-karalete the| aMta samayake kucha samaya pahale jaba Apako mAlUma huA ki aba maiM baca nahI sakaMgA, taba sabake sAtha khamatakhAmaNe kiye aura AcArya mahArAja zrI 1008 zrImadvijayakamalasUrijI sAhiba pravartakajI mahArAja zrI kAMtivijayajI tathA zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAja Adi muni mahAtmAoM ko apanI taraphase khamatakhAmaNeke patra zrI gurudevakI mAraphata likhvaaye| Apake zuddha hRdaya tathA bhadrikatAke pratApase gRhastha to kyA kaI munimahAtmA bhI Apake guNAnurAgI banajAte the| vi. saM. 1969 ke varSa meM zrI gurudevakI AjJAse upAdhyAyajI mahArAja zrIsiddhAcalajI tIrtha kI yAtrArtha padhAra rahethe / taba kAThiyAvADake rANakapura nAmaka prAmameM yoganiSTha vidvadvarya jainAcArya zrImad buddhisAgarasUrijI mahArAjake paTTadhara AcArya zrImad ajitasAgarasUrijI mahArAjase ApakA milApa huA / kevala ekadina hI sAthameM rahane kA prasaMga prApta huA thA / paraMtu Apake sAtha dhArmika vArtAlApa karake ve bahuta hI saMtuSTa hue aura Apake guNAnurAgI bana gye| phira kabhI bhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 183) milanekA prasaMga upasthita na huA kintu ukta sUrijIke hRdaya meM Apane sthAna prApta kara liyA thaa| jaba upAdhyAyajI ke svargavAsake samAcAra ukta sUrijI zrI AcArya ajitasAgarasUrijI mahArAjake pAsa pahuMce to unako bar3A kheda huA, bar3A duHkha huaa| unhoMne apane khedako pragaTa karaneke lie ApakI stuti (prazaMsA)meM do gajaleM banAkara zrI AtmAnaMda prakAza bhAvanagara meM prakAzita karavAI thI so yahAM uddhRta kI jAtI haiN| snehaaNjli| nAtha kaise gajako baMdha chuDAyo-e rAga / sohanamuni svargamAM adya sidhAvyA, evA bhavikanA mana bhAvyA. sohana0 Teka0 sneha sukhAvaha sAMbharI Ave, tyAM nayanamAM azru vhaavyaaN| upadeza amRta ApI jagatamAM, vairAgyanA bIja vAvyAM. so0 1 kAma aneka karAvyAM manohara, jJAnamAM nANA khpaavyaaN| nirmala AnaMdacitdhana deze, klezanA mUla kapAvyAM. so0 2 sadguru vallabhasUrinA caraNa, sohana nAma dhraavyaaN| jaina samAjanI unnati karavA, vidyAnA sthAna sthapAvyAM.so03 komala citta sadA muni Apanu, anubhava taru upajAvyAM, / aMtaramAhI vasela anAdinA, ajJAna sainya harAvyAM. so0 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 184) dhanya dhanya dhanya munIzvara Apane, hetu janone hasAvyAM / janma dharyo avanItala upara, narakanA sainya nasAvyA. so05 snehanI aMjali ApuM niraMtara, zamatA harmya sRjaavyaaN| avalo nadItaNAM pANI AnaMde,anubhava balathI caDAvyAM.so06 ajitasUri uccare muni Ape to, gAna guNa gvraavyaaN| AzIrvAda sadA zubha Apane, sthAnaka urdhva vasAvyAM. so07 iti / gajhala-sohanI / sohanavijaya munirAjamAM, zobhana guNo vasatAM hatA / paMjAbanI bhUmi viSe, bodhArtha saMcaratA hatA. sohana 1 kIdhI jIvananI saphalatA, hatI prema kerI prabalatA / satsaMga kerI sabalatA, dhIraja peThe DhalatA hatA. sohana0 2 eo viSe uttama guNonI, vastI saMpUraNa hatI / / ne AtmajJAna taNI sukhada, laharI lalita lasatI hatI. so0 3 upakAra para prANI taNo, karavA badala kaTi bAMdhatA / sAdhutvanI suMdara sImA, mahAtmajana moMghA hatA. sohana0 4 nazvara jagatano moha e, munirAja mAMhI nA hato / bhagavata bhajanamAM bhAvano, nyAmoha e mAMhI hato. sohana05 svarge sidhAvyA e mahada, dai snehIne virahI dazA / snehI janonA sneha zA? premI janonA prema zA. sohana0 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 185 ) satsaMga ApI vizvamAM, vANI vimala varSAvatI, sUri ajitasAgaranA dile, AnaMdaghana pragaTAvatA. sohana0 7 le0 ajitasAgarasUri. ( zrI AtmAnaMda prakAza - pustaka 23 aMka pAMcaveke TAiTala peja 3 / ) isase sujJa pAThakoMko bhalIbhAMti mAlUma ho gayA ki ukta sUrijI mahArAjakA apane upAdhyAyajI mahArAjake prati kaisA gADhasneha - sadbhAva thA / ziSyoM ko hitazikSA / Aja kRSNA caturdazIkA dina hai sacamuca yaha apanA bhAva sUcita kie vinA na rahegI / prAta:kAla hai ! ghaMToMke nAdase prabhumaMdira gUMja rahA hai mAnoM ghaMTokA nAda prabhu darzanArtha Agantuka bhAvikoMko pukAra 2 karake cetAvanI de rahA hai ki he bhAviko ! isa devAdhideva vItarAga prabhukI upAsanA ( sevAbhakti ) karake apane isa kSaNabhaMgura dehako saphala karo, AtmakalyANa karake mukti paMthakI tarapha prayANa karo / prabhudarzana karake aneka bhAvika loga zrI gurudevako baMdanArtha upAzrayameM A rahe haiM, vaMdana namaskAra karake, sukhasAtA pUcha rahe haiM ! paraMtu Aja ina bhAvikoMmeM AnaMda - utsAha najara - nahIM AtA, saba naranArIyoMke mukhapara udAsInatA chA rahI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ (186) hai| idhara upAdhyAyajI mahArAja apane hAthase hI apane hAthakI nADI vAraMvAra dekha rahe hai, aura haMsate cehare pharamAte hai ke sAvadhAna rahanA, Aja merI nADI ThikAne nahIM hai, ( aMta taka sevA karanevAle pAsameM baiThe hue apane ziSya samudravijaya, sAgaravijayajIkI tarapha najara karake) bhAiyo ! Aja tuma upavAsa na karanA / basa Aja hI maiM mRtyukA bar3e harSase svAgata karUMgA, ityAdi pharamAte hue apane donoM ziSyoMko saMbodhakara unako aMtima hita zikSA dI / samudra ! sAgara ! putro ! tumane merI jisa prakArase sevA kI, usakI maiM kyA prazaMsA karUM / tumhArA kalyANa ho-bhalA ho / putro ! jaise tumane merI sevA kI hai jaise hI zrI gurudeva kI karanA / zrI gurudeva kI AjJA meM jaise cala rahe ho vaise hI calate rahanA, unakI sevA meM rahanA / putro ! adhika kyA kahUM tuma khuda sujJa ho, sabake sAtha hilamilake calanA, AnaMdameM rahanA, ityAdi hitazikSA dekara arhat kA smaraNa karane lage / aMtima zvAsa / ___ do paharakA samaya hai, bAraha baja gaye, bhaktajanoMse upAzraya bhara gayA, sAdhu-sAdhvI bhI pAsameM A birAje, *noTa--kula AyuSya 43 varSa 9 mAsa 25 din| saMvegI dIkSA paryAya 20 varSa 6 mAsa 19 dina / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 187) pAsa meM birAjamAna pUjyapAda parama gurudeva zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAjake mukhAraviMdase nikalatI huI arhan 2 tathA cAra saraNoMkI pavitra dhvaniko karNagocara karate hue hamAre upAdhyAyajI mahArAja aMtima zvAsa lekara apanI ujvalakIrti ko chor3a kara bhaktajanoM ke dekhate hI ThIka DeDha baje devaloka ko sidhaare| paMjAba jaina samAjase nivedana / mahAnubhAvo! gurudeva zrI upAdhyAyajI zrI sohanavijaya jI mahArAjakI bhAvanAyeM saphala banAneke lie unake svargavAsa vAledina svargastha pUjyapAda nyAyAmbhonidhi jainAcArya zrImadvijayAnaMdasUrijI mahArAjake samAdhi maMdirame darzanArtha padhArakara vahAM vairAgyamaya dezanA dete hue zrImadvijayavallabhasUrijI mahArAjane jo pharamAyA thA vaha Apako yAda hI hogaa| kadAcit vismaraNa ho gayA ho to lIjie yAda kIjiye ! yaha zabda haiM:-eka to paMjAba gurukula ko unnata karanA aura dUsare jAti-saMgaThana krnaa| yaha donoM bhAvanAyeM batalAkara ke pharamAyA thA ki isa bahAdurane akele hI itanI hiMmata bAMdhI thI to kyA tuma hama saba mila karake bhI itanI hiMmata nahIM kara sakate ! mahAnubhAvo, zrI paramagurudevake pharamAye hue ina vacanoM ko smaraNa karo evaM apane hRdaya paTTapara pakkI sonaharI akSaroM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 188 ) se likha kara kaTibaddha ho jAo; maidAnameM kUda paDo aura ye donoM kArya kara dikhaao| maiM bhI tumako sahayoga dene ke lie sadA taiyAra huM / " himmate madA madade khudA" isa vAkya ko apane sAmane rkkho| bahAduro ! akhirame tumhArI vijaya hai| OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH svargavAsI upAdhyAyajI mahArAjakA viyogI ziSya, samudravijaya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 189) pariziSTa 7 / sambandha paricaya / (lekhakaH-upAdhyAya zrI lalitavijayajI mahArAja) mere priya bandhu ! upAdhyAya zrI sohanavijayajI svabhAvataH bar3e vinIta evaM bhadrika the, isIvAste pUrva sampradAya (sthAnakavAsI sAdhupanA ) tyAgane ke bAda bhI unako dobAra phira unake pratibandha meM phasanA pdd'aa| jaba unako pUrNarUpase yaha mAlUma hogayA ki " nahi satyAtparo dharmo, nAnRtAtpAtakaM param / nahi satyAt paraM jJAnaM, tasmAt satyaM samAcaret " // ____taba unhoMne Akara pUjyapAda AcArya mahArAjazrI 1008 zrImadvijayavallabhasUrIzvarajI kI zaraNa lI / guru mahArAjane yaha samajha kara ki zAyada inakA mana phirase parivartita na ho jAya, unheM mere pAsa bheja diyaa| maiMusavakta gujarAta dezAntargata bhoyaNI tIrthapara parama pUjya parama guru zrI haMsavijayajI mahA rAja ke sAtha tAranatarana jahAja prabhu zrI mallinAthasvAmI kI sevAmeM rahakara jJAnAbhyAsa kara rahA thaa| priyabandhu Aye haMsate haMsate mere sAmane Akara khar3e hue| maiMne pUchA " bhAI tuma kauna ho ? kahA~se Ae ?" Apane muskarAte hue uttara diyA, " maiM paMjAbase AyA huuN"| pahale prazna kA ki tuma kauna ho koI uttara nahIM diyaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 190 ) mere pyAre bandhu, mere hRdaya mAnasake haMsa, bhAvIkAlake paMjAba ke munisiMhane zAntipUrvaka mere sAmane baiTha kara atha se iti taka ( alipha se ye taka ) apanI sArI AtmakathA kaha sunAI aura kahA, "maiM jambU(kAzmIra)kA rahanevAlA osavAlakA lar3akA hUM, aura merA nAma vasaMtAmala hai| maiMne sthAnakavAsI saMpradAyameM samAnA ( paTiyAlA ) meM dIkSA lIthI, vaha saMpradAya mujhe rucikara nahIM huA, maiM use chor3akara guru mahArAjake pAsa AyA aura guru mahArAjane paMjAbake aguA zrAvaka lAlA gaMgArAma banArasIdAsa se kahakara mujhe Apake pAsa bhejA hai"| usa samaya bhI usa naravIra kI akiMcanatA ko dekha kara paramapUjya zrI haMsavijayajI mahArAja aura maiM Azcaryacakita hote the, kyoMki unakA rahana sahana bilkula hI sAdA thA / tanapara eka sAdhAraNa malamalakA kurtA, sirapara do paise kI yukta prAnta kI TopI aura kamara meM eka dhotI thI / hama donoM bandhu Ananda se dina gujArane lge| isake eka do dina bAda hI AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja, jo usa samaya saMsAra kI dRSTimeM eka sAdhAraNa sAdhu kI haisiyata meM the, unakA kRpA patra AyA; jisameM likhA thA ki " lalitavijaya yogya sukhasAtA anuvaMdanA ke sAtha mAlUma rahe ki isa vyakti (vasaMtAmala) ko tere pAsa bhejA hai| isako apane nAma kI dIkSA dekara apane sAtha rakhanA, par3hAnA, likhAnA aura sneha se rakhanA / yaha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 191 ) Age calakara paMjAbake lie upayogI hogaa"| maiMne usa patrako zirodhArya kiyaa| zrI haMsavijayajI mahArAja sAhabako ba~cAyA una dinoM caitra mahIneke AyaMbila kI olI cala rahI thii| olI ke dina vahAM vyatIta kie| kucha hI dinoM meM vasaMtAmalane mere pAsa jIva vicAra, navatattva vagairaha kaNThastha kara liyA / pratikramaNa zuddha karanA Arambha kara diyaa| zrI haMsavijayajI mahArAja sAhaba ke sAtha hamane vahAM se vihAra kiyA aura mAMDala Aye / pUjya zrI haMsavijayajI mahArAja sAhabane zrI saMghako vasaMtAmala kI dIkSA kI bAta sunAI / saMghakA mana mayUra kI taraha nAca uThA / unhoMne zrI haMsavijayajI mahArAja sAhaba kI sevAmeM AgrahapUrvaka vinatI kI ki Apa vasaMtAmala ko yahAM hI dIkSA deM / magara bAta yaha thI ki mANDala ke pAsa dazAr3hA gAMva meM mere paramopakArI jJAnadAtA, mere pUjya paramopakArI cAritradAtA gurudevase dUsare nambara ke upakArI munimahArAja zrI zubhavijayajI tapasvIjI virAjamAna the jinhoMne paMjAbase gujarAta Ane ke bAda kaI varSoMtaka zAstra siddhAntoMkA mujhe adhyayana karAyA thA aura pramANanayatattvAlokAlaMkAra, lokatattvanirNaya, tIna bhASya, guNasthAnakamAroha, tarkasaMgraha, SaTdarzana-samuccaya, samyakatvasaptati Adi aneka mUla grantha kaNThastha karAye the| unake pAsa vandana karane ke lie maiM pahuMcA / ve mahAtmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ svabhAvataH bar3e mitabhASI evaM nispRhI the| unhoMne svalpa akSaroM meM mujhe pharamAyA ki lalitavijaya ! zrI haMsavijayajI mahArAja kI agara icchA ho to isa mumukSu ko khuzI se mAMDala meM hI dIkSA do koI harja nahIM / magara hamArI hArdika bhAvanA yaha hai ki hama cAritra-grahaNa ke bAda abhI hI apanI janmabhUmi meM Aye haiM, isaliye agara yaha dIkSA mahotsava yahAM ho jAya to bahuta zreyaskara haiM / mAMDala meM vastI jyAdA hai| unalogoM ko ese cAnsa ( mauke ) bahutavAra milate rahate haiN| dazAr3hA gAMva choTA hai / isa gAMva ke saMghako yaha prasaMga svAbhAvika hI mila gayA hai / yaha kAma isI saMghako diyA jAya to atyuttama hai / maiMne hAtha jor3akara upakArI ke caraNoM meM mastaka namAyA aura arjakI, " prabho ! maiM zrI haMsavijayajI mahArAjasAhaba ko pUcha kara ApakI sevA meM nivedana kruuNgaa| mujhe pUrNa AzA hai ki ve bar3e dIrghadI evaM vicAra zIla haiN| mujha para unakI kRpA bhI asIma hai / ve avazya isa bAtase rajAmanda hoMge / vaisAhI huaa| zrI haMsavijayajI mahArAja sAhabakI AjJA pAkara dasADe ke saMghako jo isa kArya ke lie bahuta prArthanA kara rahA thA dIkSA mahotsava ke lie Adeza diyA / dIkSA kA mUhUrta parama pUjya paramopakArI zrI gurudevane paMjAba se hI bheja diyA thA, yazcapi dIkSA lene meM dina bahuta kama raha gaye the to bhI dazADe ke naranAriyoM ne khUba lAbha liyA / julUsa nikAle, bAje bajAye, bhakti kI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 193 ) jina zAsana kI unnati meM kisI prakAra kI khAmI na rakhI / dIkSA bar3e samArohase huI / munirAja kA nAma guru mahArAja ke AdezAnusAra munizrI sohanavijayajI rakhA gayA / prastuta muni ko dIkSA zrI gurudeva ke nAmase hI dI gaI kyoMki zrI gurudeva kA nAma labdhi sampanna hai / kucha dina rahakara hama punaH zrI haMsavijayajI mahArAja sAhaba kI sevAmeM Aye / isa AnaMdajanaka ghaTanA meM eka ghaTanA likhate hue kucha hRdaya meM pachatAvA hotA hai, vaha thI merI ajJAnajanya mUrkhatA / dara asalameM bAta yaha thI ki zrI haMsavijayajI mahArAja ke parama vinIta ziSyaratna zrI saMpatavijayajI mahArAjane mujhe Adeza pharamAyA ki hama bhagavatIjI kA yoga samApta kareM, vahA~ taka tuma zrI haMsavijayajI mahArAja ke pAsa raho; jisase unako, AhAra, vihAra pratikramaNAdi meM suvidhA rahegI / usa samaya zrI haMsa vijayajI mahArAja ke pAsa eka choTA sAdhu muni durlabhavijaya thA / merA usa vakta una paropakArI ke pAsa rahanA bahuta upayogI thA, magara besamajhIse hama donoM guru bhAiyoMne yaha vicAra kara rakhA thA ki apane mhesANA kI saMskRta pAThazAlA meM jAkara saMskRta kA adhyayana karanA / hAlAMki maiMne paMjAba meM hI mere paramopakArI zrI gurudeva mahArAja ke pAsa lagabhaga samagra vyAkaraNa par3ha liyA thA mAlera 13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 194) koTalA riyAsata meM paNDita karamacaMdajI Adi aneka vidvAnoM ke pAsa usakI punarAvRtti bhI kara lI thI, magara mhesANA pAThazAlA meM jAkara sAhitya ke anya granthoM kI par3hAI karane kA aura navIna muniko vyAkaraNa par3hAne kA vicAra thaa|mhesaannaa kI havA una dinoM ThIka na thI, pATaNa ke pAsa cANasamA gAMva meM eka vRddha sAdhu virAjate the, jinakA nAma thA panyAsa umedvijyjii| yaha sAdhu bar3e sarala svabhAvI AtmArthI aura sajjana theM unhoMne cANasamA meM rahakara navIna sAdhu ko bar3I dIkSA ke yoga karAne kA bahuta Agraha kiyA, magara hameM to pUjya zrI haMsavijayajI mahArAja sAhaba ke caraNoM meM rahakara zAMti prApta karane kI laya lagI thI / hama pIche kAThiyAvAr3a ko lauTa gae aura haMsavijayajI mahArAja sAhaba kI sevAmeM siddhakSetra pAlItANA kI chAyA meM jA pahu~ce / samvat 1961 kA caumAsA bhI vahIM kiyaa| caumAse meM mere AtmabaMdhu ko kucha saMkaToM kA sAmanA karanA par3A, jinakA varNana prastuta pustaka meM chapa cukA hai| caumAsA samApta hote hI hama pATaNa, DIsA, maMDhAra, sirohI, sAdar3I, pAlI, byAvara, ajamera, dillI, vagairaha hote hue paMjAba pahuMce / caumAsA jIrA, jilA phIrojapura meM guru mahArAja kI sevA meM kiyA / usa caumAse ke bAda maiM do sAdhuoM ke sAtha bIkAnera AyA aura upAdhyAyajI mahArAja guru mahArAja kI sevA meM rhe| yaha caumAsA bIkAnera meM hI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 195 ) huA / vahA~ se lauTa kara paMjAba gayA aura paMjAba se calakara jayapura Akara guru mahArAja se milaa| jayapura se sAtha hokara gujarAta meM guru mahArAja ke sAtha hI rahA / guru mahArAja ke do caumAse bambaI meM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya kI sthApanA ke lie hue / mere vo do caumAse bIjApUra aura mhesANA ( gujarAta ) meM hue / mhesANe kA caumAsA uThane para kucha sAdhuoM ke sAtha zrI siddhAcalajI kI yAtrA karake maiM sUrata meM guru mahArAja kI sevA meM upasthita huaa| usa samaya mujhe baMbaI jAne kI AjJA milane para maiM vahA~ pahu~cA / usa samaya mere sAtha muni zrI umaMgavijayajI Adi kaI sAdhu the| bambaI se lauTane ke bAda pAlItANA meM Akara guru mahArAja ke darzanoM kA lAbha milA sAtha hI isa kAThiyAvAr3a kI musApharI meM mujhe bhI upAdhyAyajI mahArAja se milane kA phira saubhAgya prApta huaa| kAThiyAvADa aura gujarAta meM kucha varSa raha kara mAravAr3a meM guru mahArAja kI sevA meM upasthita huA aura gurudeva ke prAraMbha kiye hue zikSA pracAra meM jo kucha bana sakA kucha aMza meM unakI AjJA kA pAlana karatA rahA / zrI gurudeva ke sAtha maiM bhI paMjAba gyaa| ambAlA aura hoziyArapura do varSa sevA meM raha kara vahAM se zrI gurudeva kI AjJAnusAra maiM bambaI pahu~cA / paMjAba se ravAnA hote samaya mere sAtha prabhAvijayajI the / bambaI ke cAturmAsa meM sAtha meM paM. umaMgavijayajI, muni narendravijayajI, zrI amara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 196) vijayajI Adi 6 sAdhu the aura sAtavAM maiM thaa| isa samaya kA bambaI jAnA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya kI bilDiMga ko lekara thaa| __ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya kI sthApanA samvat 1971 meM ho gaI thii| usake TrasTI logoMne zrI guru mahArAja ko likhA thA ki kevala kirAye meM hamAre 18000) rupaye sAlAnA kharca ho rahe haiM so kRpA karake kisI aise sAdhu ko bhejiye jo isa kArya meM hamAre sahAyaka baneM / unakI vinatI para khyAla kara zrI gurudevane hamako bambaI bhejaa| usakA tAtkAlika pariNAma jo kucha huA, vaha zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ke rIporTa dekhane se patA laga sakatA hai / isa caumAse ke liye jaba hama bambaI jA rahe the to pahilI jayantI vile pArale meM huI aura bambaI se Aye hue saba sadharmI bhAiyoM kI bhakti zrIyut motIcaMda giradhara kApaDiyA solIsITara ne kii| usa samaya lagabhaga 27500) kI vidyAlaya ko prApti huii| dUsare caumAse ke prArambha meM dUsarI jayantI andherI meM seTha sevaMtIlAla nagInadAsa ke baMgale meM huI, jisameM lagabhaga 2700 AdamiyoMkI bhakti kA lAbha unhoMne liyA aura 5000 mahAvIra jaina vidyAlaya ko bhI diye / seTha kIkAbhAI pahile kucha rakama de cuke the aura phira bhI kucha dI / yaha sAmAnya bAtoM kA digdarzana hai, yoM to Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 197 ) zrI mahAvIra jaina vidyAlaya kI bilDiMga ke lie lagabhaga do lAkha rupaye una donoM caumAsoM meM vidyAlayako mile / vidyAlaya kA praveza muhUrta bhI hamAre samakSa meM bhAvanagara ke dIvAna sAhiba sara prabhAzaMkara paTanI ke hAthoM se huA thaa| ina donoM caumAsoM meM 1. dAnavIra seTha viThThaladAsa ThAkuradAsa 2. dAnavIra seTha sara kIkAbhAI premacaMda (Knight) 3. bAbUsAhaba zrIyut jIvanalAlajI pannAlAlajI 4. dAnavIra seTha devakaraNa mUlajI Adi zrAvakoMne acchA lAbha utthaayaa| ina do caumAsoM meM zrI AtmAnanda jaina gurukula paMjAba ko lagabhaga eka lAkha rupaye kI sahAyatA milI / isameM se 51 hajAra to sirpha dAnavIra seTha viThThaladAsa ThAkuradAsane hI diye the| zrI AtmAnanda jainahAIskUla ambAlA (paMjAba) kI bilDiMga ke lie aThAraha hajAra rupaye unako mile / ina saba kAryo meM mujhe mere paramopakArI AcArya deva tathA parama snehI upAdhyAyajI mahArAja preraka the / isa prakAra aneka jJAna, darzana aura cAritra ke kAryoM ko yathAzakti kara karAkara hamane gujarAta kI ora bihAra kiyA / 12 dina taka premodyAna, bhAIkhalAMmeM Thahara kara hama gujarAta kI tarapha ravAnA hue| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 198 ) pUjyapAda paramopakArI AcArya bhagavAna zrImadvijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja lAhaura se aneka grAma aura nagaroM meM upadeza dete hue gujarAnavAlA padhAre / upAdhyAyajI zrI sohanavijayajI pAMca mahInoM se khAMsIkI bImArI se lAcAra the / gujarAnavAlA Akara paMjAba mahAsabhA ke saMgaThana ko unhoMne khUba majabUta kiyA aura gurukula ke lie unhoMne itanA parizrama kiyA ki unakI chAtI duHkhane laga gii| zrI navapadajI kI ArAdhanA ke nimitta unhoMne bahuta dinoM taka maunAvalaMbI ho kara AyaMbila kI tapazcaryA kI / tapa aura jApa sadA kalyANa ke hetu haiM, magara unake Ayu kI samApti hone AI thI / usameM zArIrika parizrama Adi nimitta mila gae / upAdhyAyajI kI vyAdhi asAdhya ho gii| aba eka hI bAta bAkI thI / maiM yaha cAhatA thA ki inakI hArdika icchAyeM pUrNa ho jAya~ tAki unakI AtmA ko pUrNa zAMti mile| premodyAna bhAIkhalAM se cala kara jaba hama mAhima pahuMce, zrIyut makanajI jhUThA bAra. eTa. laoN. ne khAra meM apane baMgale meM padhArane kI vinatI kii| hama vahAM pahuMce / bambaI ke hajAroM zrAvaka zrAvikAyeM vahAM ekatrita huI thiiN| pUjA aura svAmIvatsala kA ThATha ho rahA thA, magara merI AtmA upAdhyAyajI kI cintA meM lIna thii| ___ usa dina seTha viTThaladAsa ThAkuradAsa jo mere janmAntara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 199). ke priya snehI the, unase yaha nizcaya ho rahA thA ki Apa . gujarAnavAlA upAdhyAyajI mahArAja ko tAra karA deM ki Apake nirdhArita kArya meM maiM Ajanma sahAyaka rahUMgA aura gurukula paMjAba ko kisI taraha zakista nahIM pahuMcane dUMgA / isa sambandha meM Apa bilkula nizcita raheM / yaha saba isa liye karanA par3A thA ki zAstroM meM pharamAyA hai kiH-- pahale jJAna aura pIche ahiMsA (prathamaM jAnAti, pazcAtprayatate ) paMjAba meM zikSA bahuta kama thI / upAdhyAyajI mahArAja azikSA ke bhUtako bhagAne ke lie dezakI balivedI para balidAna hone ko susajjita the| unake manameM yaha thA ki isa dezakI ghora ajJAnatA ko haTAne ke lie mere balidAna kI khAsa AvazyakatA hai / ye guru tegabahAdura ke samAna bahAdura the| " vAsAMsi jIrNAni yathA vihAya" ke siddhAnta se unakI AtmA ko maranekA bhaya bilkula na thaa| eka bAta aura bhI dhyAnameM rakhane kI hai ki jaba maiM hoziyArapura ( paMjAba ) se bambaI kI ora ravAnA ho rahA thA, tava jaNDiyAlA guru se zrI upAdhyAyajI mahArAja kA AgrahapUrNa pharamAna thA " mere mile vagaira Apa jAlaMdhara se Age na bddh'eN|" unakI AjJA ko mAna dekara maiM jAlaMdhara meM Thahara gyaa| zrI upAdhyAyajI jaNDiyAlA se vihAra kara jAlaMdhara A phuNce| hama donoM bhAiyoMne do dina vahA~ raha kara: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 200) paraspara ke prema taru kA khUba siMcana kiyA / mere vihAra ke vakta upAdhyAyajI jAlaMdhara kI chAvanI taka sAtha Aye / yadyapi vidhAtAne unakA aura merA zarIra bhinna banA diyA thA, kintu AtmA eka thii| * tumako hamArI cAha ho, hamako tumhArI cAha ho|" yaha hamArI mAnasika icchA thii| isI lie mujhase milanA cAhate the, paraMtu TUTI kI bUTI nahIM hai| ve gujarAnavAlA meM bImAra the, maiM khAra se vihAra kara ke zAntAkruja AyA thA / dAnavIra seTha viTThaladAsa ThAkuradAsa jo kala zAntAkruja AnekA vAdA kara gaye the, aae| Ate hue usa sajanane apane gharake TelIphona para eka AdamI baiThA diyA thA aura kaha diyA thA ki zAntAkruja se maiM jo kucha TelIphona para kahU~, usa samAcAra ko arjaNTa tAradvArA gujarAnavAlA bheja deN| zAntAkruja mujhase milane ke bAda yaha nizcaya huA ki upAdhyAyajI ko isa Azaya kA tAra karAyA jAya ki Apa bilkula bephikra raheM, maiM Ajanma paMjAba gurukula kA nirvAha karUMgA, kintu honahAra ho kara hI rahatI hai| seTha jisa AdamI ko TelIphona para baiThA gae the. vaha kAryavaza kahIM calA gyaa| idhara samAcAra kahalAne ke vAste zAMtAkruja meM TelIphona kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 201) talAza kI gaI / jamanAdAsa morArajI je. pI., ke baMgale meM hama Thahare hue the, unakA TelIphona bigar3A par3A thA, isameM bhI kucha samaya vyatIta ho gyaa| AsapAsa ke baMgaloM meM talAza karake seThajIne bambaI samAcAra bhejA, magara usa vakta taka mere pyAre dharmabandhu upAdhyAyajI mahArAja kA haMsa isa paMjara ko chor3a kara paralokavAsI ho gayA thaa| rAta bhara unakI khabara ke intaz2Ara meM maiM jalavihIna mIna kI bhAMti tar3aphA / sabere tAra milA jisameM unake aniSTa samAcAra the| maiMne vahA~ se vilApAralA kI ora vihAra kiyA magara usa samaya kI merI dazA vicitra thii| use maiM kahA~taka varNita kara sakatA hUM ! maiM pAgala ho gayA thA, mujhe kisI vAta kI sudhabudha na raha gaI thI, maiM ro 2 kara yahI kahatA thA:priyabandhu ! " judAI terI kisako maMjUra hai| ____ z2amIna sakhta AsamAna dUra hai // " ai mere pyAre ! ai merI AMkhoM ke tAre ! sohana pyAre! tuma Aja kahA~ ho ? vilA pAralA meM seTha DAhyAbhAI gelAbhAI nAmaka gujarAta ke eka zrAvaka rahate haiM / jinhoMne assI hajAra rupaye kA eka makAna senITorIyama ke lie kharIda rakhA thA; kintu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 202) kaI varSa bIta jAne para bhI ve use isa kAma meM de na sake the| unhoMne prArthanA kI ki yadi Apa 8 dina ThahareM to yaha assI haz2Ara kA makAna loka hita ke lie de duuN| unakI prArthanA para dhyAna dekara hama vahA~ Thahara gae / senITorIyama kA nizcaya ho gayA / usa nimitta kA utsava bhI zurU ho ygaa| rojAnA pUjA par3hAI jAne lagI / inameM roz2a kaI haz2Ara AdamI ikaTThA hote the / usa prasaMga para seTha DAhyAbhAI gelAbhAI kI ora se saba logoM ko svAmivAtsalya karAyA jAtA thA / isa utsava mahotsava meM merA dila kucha bahala gyaa| yaha zubha kArya tA. 23-11-1925 ko saMpUrNa huaa| isa zubha kAma ke samApta hone para jaba hama vihAra kI taiyArI karate the aMdherI se seTha bhogIlAla laharacanda aaye| unhoMne prArthanA kI ki hamane lagabhaga 20 hajAra rupayA lagAkara sar3aka para makAna taiyAra karAyA hai| usakI vAstu-pUjA-kriyA ApakI maujUdagI meM karanA cAhate haiM / mArgazIrSa zuda 10 ko hama vahA~ pahu~ce / bambaI kI jaina janatA khUba AI; pUjA par3hAI gaI / mauna ekAdazI ke posaha usI makAna meM hue| vahAM se hama sUrata var3audA kI tarafa hote hue ahamadAvAda Aye / ahamadAvAda ke rahane vAle seTha vAr3IlAla sArAbhAI mujha se mohanalAla motIcanda ke baMgale meM bambaI meM mile the| unhoMne var3I hArdika icchA se yaha kahA thA ki maiM zrI mahAvIra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ (203) jaina vidyAlaya ko eka lAkha rupayA denA cAhatA hU~ / usa vakta unakI avasthA vRddha thI aura zarIra zithila thA / jaba hama ahamadAvAda pahuMce taba motIcaMda giradharadAsa kApar3iyA solIsiTara pATaNa meM nagInadAsa karamacanda ke udyApana meM Aye hue the / unakA patra hameM ahamadAvAda meM milA, jisameM unhoMne likhA thA ki maiM kala pATaNa se bambaI jA rahA hU~, vahA~ kala eka var3e mukadame kI pezI meM hAjira honA hai, isaliye maiM vAr3IlAla sArAbhAI se nahIM mila sktaa| Apa jarUra mileM aura unakI lAkha rupaye kI rakama ke lie nizcaya kraaveN| patra milane para hama vAr3IlAla sArAbhAI ko mile / ve AmalI pola kI dharmazAlA meM jahA~ hama Thahare hue the, Akara mile aura jhaverI bhogIlAla tArAcaMda lasaNiyA, vakIla kezavalAla premacaMda modI B. A., L. L. B., seTha sArAbhAI maganabhAI modI B. A., Adi sajjanoM kI maujUdagI meM unhoMne hamAre sAmane zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ko eka lAkha rupaye dene kA nizcaya kiyaa| vahA~se hama pATaNa gaye aura vahA~ bhI aneka muni mahAtmAoM ke darzana hue / isa prakAra sthAna parivartana tathA jJAna dhyAna ke kAryoM meM lage rahane ke kAraNa upAdhyAyajI mahArAja kA duHkha kucha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 204 ) halakA ho gayA, phira bhI jaba unake svabhAva kI yAda AtI hai aura unakI smRti Akhar3I hotI hai, hRdaya vyagra ho jAtA hai| ____ isake Age kucha upayogI patra diye jAte haiN| :1008 pUjyapAda zrI AcAryadeva kA kRpA patra trayodazI zanivAra. vaMdanAnuvaMdanA sukha sAtA aSTamI aura navamI tathA dazamI ke tIna patra mile vRttAMta jJAta huA / javAba kyA likhanA abhI nahIM sUjhatA aura nAhIM kucha prayojana hai / upAdhyAyajI kI tabiyata kA kucha bharosA nahIM jJAnI ne dekhA hogA aura AyuSya laMbA huA to mila leveMge varanA isa patra se vAraMvAra vaMdanA aura khamata khAmaNA ke sAtha kahate hai, merA adhUrA rahA kAma Apako pUrA karanA hogA / tumhArA eka patra prathama AyA thA, usakA javAba unhone likha rakhA thA, bAda meM bImAra par3a gye| Aja kAgajoM meM hAtha AyA so yAdagAra tarIke bhejA jAtA hai, bAkI to rAjI ho kara jo kucha likhanA hogA svayaM likheMge / hAla to isa patrikA ko aMtima patrikA samajha ise saMbhAlakara rakha lenI / punaH vaMdanA vAraMvAra hAtha jor3a kara karate haiM, basa rAjI hone para Apako A milUMgA kahate haiN| aba patra nahIM likhane kA hoNslaa| itane meM bahuta samajJa lenA / zAMtiH 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 205) upAdhyAyajI mahArAja kA pahalA patra / vaMde vIramAnaMdam / gujarAnavAlA vadi 10 zukravAra. dharma bandhu ! laghu kI vaMdanA svIkAra kriyegaa| dhanyadhanya hai Apako, jo sUrIzvarajI ke vacanoM kA pratipAlana kara rahe haiM. basa yahI guNa maiMne Apa meM dekhA / jaisI Apa AcArya bhagavAn kI AjJA pAlana karate haiM, vaisI agara maiM bhI karUM to basa merA ber3A pAra ho jaay| zAsanadeva se yahI prArthanA hai ki mujhe bhavabhava meM sUrIzvarajI kI sevA nasIba ho jaisI ki Apa kara rahe haiM / Apa meM maiMne kyA dekhA hai, basa kaha nahIM sakatA kyoMki maiM to ApakI hI mAlA pheratA huuN| Apane jo kArya kiyA, vaha dUsaroM se nahIM hone vAlA / upAdhyAyajI mahArAja kA dUsarA patra / vaMde vIramAnaMdam / ____gujarAnavAlA zudi 15 maMgalavAra se. kI vaMdanA. mAlA pahuMca gaI. Aja zrIjI ke telA hai. kala ko pAraNA hogA. dharma bandhu ! merA bar3A hI pApa kA udaya hai jo ki zrIjI kI chatrachAyA meM rahate hue bhI kucha bhI bhakti nahIM ho sakatI. pAMca mAsa se khAMsI pIche lagI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ (206) huI hai| AcArya bhagavAna kI kRpA se do dina se kucha kama hai. siddhacakrajI mahArAjajI ke pratApa se ArAma AjAvegA. zarIra bhI aba Age jaisA nahIM rhaa| Apa kI kRpA se kucha phikra nahIM. acchA to maiM manogata apane bhAvoM ko Apake prati jAhira karatA huuN| Apa dayAlu jo kucha zrIjI kA hAtha baTA rahe usake badale mere pAsa aisA koI zabda nahIM jo ApakI sevA meM likhaM. hAM itanA jarUra hai ki jaba Apa yAda Ate haiM, ApakA sneha yAda AtA hai, usa samaya do AMsU kI bUMdeM to jarUra geratA hUM. sacce gurubhakta haiM to Apa haiN| maiM dAve ke sAtha kahatA hUM ki jo jo kArya Apane kiye haiM vaha dUsarA karane meM asamartha hai / dhanya hai Apako / gurukula ke lie bhIApane jo madada pahuMcAI usakA badalA hai merI AtmA. maiM usa roja ko dhanya mAnUMgA jisa dina sUrIzvarajI kI solA AnA icchA pUrNa hogI. vaha solA AnA icchA pUrNa karanA sUrIzvarajI ke ziSyoM kA prathama kartavya hai| magara saba meM se Apa hI sUrIzvarajI kI icchA ko saMpUrNa karane meM samartha haiM. bAkI to allA allA khaira sallA lo aba merI suno. gurukula ke lie hameM aise nara paidA karane hoMge jo dasa sAla taka 60 nakada dekara sAla meM eka dina sAdharmivacchala kara deveM. aise sAdharmivatsala karanevAle 360 ho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ (207) jAveM to basa phira apane paubAraha. agara eka 2 sAla dene vAle bhI 7000 hajAra nikala Ave to bhI acchA hai. maiMne to apane dila meM dhAra liyA hai. ki dezAntara meM phira kara gurukula kA phaMDa jamA karAnA, agara mere khUna ke katare bhI mAMgeMge to bhI dene ko taiyAra hUM. magara zrIjIne jo bUTA lagAyA hai usakA bar3A bhArI darakhta banA denA. agara jindagI rahI to kucha bhakti kara lUMgA baranA bhAvibhAva prabhA ko su. sA. tapasvIjI kI samudra sAgaropendra kI vaMdanA. bAbAjI kI su. sA. zrI jI kI tarapha se su. sA. ApakA laghu sohana. - - zrIupAdhyAyajIne kahAM kahAM cAturmAsa kiye| sthAna 1961 pAlItANA ( kAThiyAvADa) 1962 jIrA (paMjAba) 1963 ludhiyAnA 1964 amRtasara 1965 gujarAMvAlA 1966 pAlaNapura (gujarAta. ) 1967 baDodA 1968 bharuca 1969 Dabhoi saMvat " " www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMbai baMbai paMjAba ( 208 ) 1970 1971 ratalAma (mAlavA) 1972 badanAvara 1973 verAvala (kAThiyAvADa) 1974 1975 udayapura (mevADa ) 1976 vAlI (mAravADa) 1977 bIkAnera 1978 gujarAMvAlA (paMjAba) 1979 sanakhatarA 1980 jaMDIyAlAgurukA 1981 lAhaura 1982 gujarAMvAlA / - - sArvajanika bhASaNoM kI suucii| vaDanagara, badanAvara, iMdaura, udayapura, sojata, sujAnagaDha, saradArazahara, DabAvalImaMDI, phAjalakAbaMgalA, mudagI, jIrA, paTTI, jaMDIyAlA, gujarAMvAlA, sanakhatarA, nArovAla, japharavAla, kilAdIdArasiMha, jammuzahara, syAlakoTa, jehalama, piMDadAdanakhAM, rAmanagara, hAfiz2AbAda, lAhaura, ludhiyAnA, TAMDAuramarA, miyANI, pasarura samANA, pAleja Adi aneka nagaroM meM zrIupAdhyAyajI mahArAjane sArvajanika vyAkhyAna diye the| -: samApta / : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ bI thai alclbllo bollers ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com