________________
( ૨૭] ' વિષય
પૃષ્ઠ |
વિષય ગાથા ૯મી-વિશેષ સ્પષ્ટીકરણ. ૨૫ થી ૨૬ ક્ષણતિથિની વ્યવસ્થા જણાવી, હવે વૃદ્ધિ બાબત (૧) ગાથા ૮માં જણાવેલ દ્વાર અને ઉપચારની | ગાથા ૧૭ મી-વૃદ્ધિમાં ઉત્તરતિથિ જ પ્રમાણુ
વ્યવસ્થા જણાવે છે, આ ગાથાગત મોક્ષાર્થીપણુરૂપ દ્વારના તથા કાઇમાં
૩૧ થી ૩૪ પાલે એ ઉપચારના દૃષ્ટાંત કરવામાં આવેલ
(૧) વૃદ્ધિ વખતે સંપૂર્ણને બહાને પહેલી તિથિન સ્પષ્ટતા.
જ લેવાય. ગાથા ૧૦મી-કાલનું કારણુપણું સંગત નથી. ૨૬ | ગાથા ૧૮મી-લેકમાં પણ સમાપ્તિનિ જ પ્રમાણ (૧) પૂર્વોક્ત રીત્યા–દ્વાર અને ઉપચારથી ક્ષીણ
મનાય છે. ૩૫ થી ૩૬ ચૌદશ તેરસે જ થાય” એમ સિદ્ધ થયું. એટલે ક્ષીણ | (9) વૃદ્ધિ વખતે વધારે અવયવને બહાને પૂર્વચૌદશને પૂનમે જ કરવાના આગ્રહીએ “કાલ’ની શંકા | તિથિને માનનારથી તે પર્વતિથિના ક્ષય પ્રસંગે પણ ઉઠાવી! તે તે શંકાને પણ નિરાસ.
પૂર્વતિથિના તે દિવસે ક્ષીણતિથિને જ અવયવ વધારે ગાથા ૧૧મી-કારણનાં લક્ષણને અભાવ. ૨૬ | હેવાથી તે ક્ષીણતિથિને ક્ષીણ જ માની નહિ શકાય.
(૧) કાર્યનું કારણ પૂર્વભાવી જ હોય છે. ગાથા ૧૯મી-વૃદ્ધિમાં પહેલી તિથિને પૂર્ણ કહેવી તે ગાથા ૧રમી-તેરસે જ ચૌદશ ની ચાલુ વાત. ૨૭
અસત્ય વચન છે. ૩૭ થી ૩૮ (૧) ચોથી ગાથામાં–ચૌદશના ક્ષયે તેરસે જ ચૌદશ
(1) “અલ્પની વિવક્ષા ન કરાય” એ ન્યાયનું
અલાબની અપેક્ષાએ જ થતું પ્રવર્તન. કરવાના જણાવેલ સિદ્ધાતનું ક્રમે-રત્ન, દ્વાર અને ઉપચારાદિથી સમર્થન ર્યા બાદ આ ગાથા દ્વારા
ગાથા ૨૦૪૨૧-માસીની પકખીને ક્ષયે પણ પૂનમે રાજાના દષ્ટાંતપૂર્વક તે જ સિદ્ધાંતનું ચાલુ અધિ
ન જવાય. ૩૮ થી ૪૧ કારમાં યોજન.
(૧) ચોમાસીની પકખીના ક્ષે પણ ચોથી ગાથાના ગાથા ૧૩મી–તે દષ્ટાંતની બીજી રીતે ઘટના. ૨૮] અધિકારમાં જણાવ્યા મુજબ તેરસે જ ચૌદશ કરવાનું
| અને આગમને બહાને પણ પૂનમે તે નહિ જ કરવાનું (1) રાજા હોય ત્યાં જ રાજપર્ષદા, તેમ તેરસે |
વિધાન. બનતી ચૌદશે જ ચૌદશનું કૃત્ય.
(૨) હેલાં ચોથી ગાથામાં—“ચૌદશના ક્ષયે તેરસનું ગાથા ૧૪મી-આચરણામાં પફખી, પૂનમે કદી હતી. | નામ જ નહિ લેવાનું અને તે તેરસને ચૌદા જ
૨૯) કહેવાનું નક્કી કર્યું હોવા છતાં ચૌદશના ક્ષયે તેસને ગાથા ૧૫૪૧૬-ચૌદશના તપાદિ અને પૂનમની ચેમાસી | તેરસ જ કહે છે તેને આશ્ચર્યમાં ગણવું.
- ર૯ થી ૩૧ | ગાથા ૨૨મી-માસવૃદ્ધિ વખતે પહેલે માસ નપુંસક. (૧) પખીનું કૃત્ય, ચૌદશે જ કરવાનું સમર્થન.
- ૪૨ થી ૪૪ (૯) આ વાતથી એ પણ નકકી થાય છે કે–ચોદ
(૧) અધિકમાસ, કાલની શિખારૂપ હોવાથી ચૂલાની
જેમ માસી–સંવત્સરી આદિનું પ્રમાણ વિચારવામાં શના ક્ષયે પાક્ષિકકૃત્ય જેમ અપાક્ષિક એવી પંચાંગની
જુદે નહિ ગણાતો હોવાનું સ્પષ્ટીકરણ. તેરસે થાય છે તેમ પૂનમ અને પાંચમા ક્ષયે પણ અપાક્ષિક અને બીનસંવત્સરી એવા તેરસ અને ત્રીજના
| ગાથા ૨૩મી-અધિકમાસ, લૌકિકપમાં પણ દિવસે (“ ક્ષે પૂર્વ પૂર્વાવાળા તંત્રન્યાયથી ચૌદશ
અપ્રમાણ. ૪૪ અને ચોથ કરીને) થાય છે.
(૧) દિવાળી આદિથી દીવાળી આદિ સુધીના
