Book Title: Pratishtha Pradip Digambar Pratishtha Vidhi Vidhan
Author(s): Nathulal Jain
Publisher: Veer Nirvan Granth Prakashan Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002630/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa zrI digambara jaina pratiSThA vidhi vidhAna 2010 05 pobhUmi lekhaka evaM sampAdaka nAthUlAla jaina zAstrI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMDita nAthUlAla jaina 'zAstrI' jaina siddhAnta darzana, nyAya, sAhitya, jyotiSa evaM Ayurveda Adi ke prakANDa vidvAna, jina-bimba pratiSThA, dhArmika vidhi-vidhAna (kriyA-kANDa) ke niSNAt manISI, paramparAnusArI Agamaviruddha kriyA-kANDoM ko banda kara Agamokta pratiSThA-vidhi ke sampUrNa jaina samAja evaM vidvadvarga ke kuzala sampAdaka evaM mArgadarzaka haiN| 1. pitA : zrI sundaralAlajI baja 2. mAtA : zrImatI geMdAbAI 3. vivAha : indaura; 1 disambara, 1933 4. patnI : sva. zrImatI suzIlAbAI 5. putra : zrI jinendrakumAra jaina (sTeTa baiMka oNpha indaura) 6. janma : 25 janavarI, 1913 7. janma-sthAna : suralI grAma (savAI mAdhopura, rAjasthAna) 8. zikSA : san 1919 meM sara hukamacanda jaina chAtrAvAsa meM praveza kara lagana, parizrama aura puruSArtha ke bala para siddhAnta zAstrI, sAhityazAstrI, sAhityaratna (prayAga), nyAyatIrtha (digambara, zvetAmbara) kalakattA aadi| san 1927 se dhArmika kriyA-kANDa evaM pratiSThAoM meM saMlagna ; san 1975 taka lagabhaga 100 pratiSThAe~ bhArata ke vibhinna prAntoM meM binA bheMTa liye kraayiiN| 1933 se 1950 taka sara hukamacanda jaina mahAvidyAlaya ke prAdhyApaka, 1958 se 1995 taka prAcArya pada para rhe| 1950 se akhila bhAratIya mahAsabhA ke saM. mahAmantrI va 1987 taka parIkSAlaya kA saphala saMcAlana, 1988 se abhI taka kundakunda jJAnapITha parIkSA JainEducation international-2010-05 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa zrI digambara jaina pratiSThA sambandhI vidhi-vidhAna nAthUlAla jaina, zAstrI nyAyatIrtha, sAhityaratna, siddhAntAcArya, jaina siddhAnta mahodadhi, saMhitAsUri, pratiSThA divAkara pUrva prAcArya sara hukamacanda digambara jaina saMskRta mahAvidyAlaya, jaeNvarIbAga, indaura paMcakalyANaka pratiSThAvidhi, samudra ke samAna gaMbhIra evaM agAdha hai aura sarvasAdhAraNa ke lie sUkSma, agamya evaM gUr3ha hai| jaise samudra kA jala svayaM samudra se grahaNa karane se khArA hI milatA hai| paraMtu vahI jala megha ke dvArA prApta hotA hai to madhura (mIThA) hotA hai| usI taraha manamAne pratiSThA-pATha graMthoM ko apane Apa par3ha kara usakA manamAne vidhi-vidhAna karane para vaha khAre jala ke samAna hI agrAhya hogaa| jaise megha ke dvArA AnIta vahI jala madhura hotA hai, usI taraha paripakva jJAnI vidvAnoM se yA AcArya paraMparA se adhIta Agama-sammata pratiSThA-pATha hI grAhya evaM upayogI hogaa| -AcArya vidyAnanda vIra nirvANa grantha prakAzana samiti gommaTagiri, indaura-452 001 (ma.pra.) zramaNa saMskRti vidyAvarddhana TrasTa indaura-452 004 (ma.pra.) 2010_05 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ c:\op\pradiop.qxd 2 * * (c) * pratiSThA pradIpa vIra nirvANa grantha prakAzana samiti kA 61 vA~ puSpa lekhaka evaM sampAdaka nAthUlAla jaina 'zAstrI' * prathama saMskaraNa 1990; vIra nirvANa saMvat 2516 dvitIya saMskaraNa julAI 1998 vI. ni. saM 2524 1000 pratiyA~ rekhAMkana devakRSNa lAmbole vIra nirvANa grantha prakAzana samiti prabandha sampAdaka : gulAbacanda bAkalIvAla prApti sthAna : vIra nirvANa grantha prakAzana samiti kAryAlaya di. jaina atizaya kSetra, gommaTagiri, indaura -1 ( ma.pra.), phona 882251 padmazrI bAbUlAla pATodI 64 / 3, malhAragaMja, indaura -2, phona : 0731-411476 zramaNa saMskRti vidyAvarddhana TrasTa kAryAlaya 45, mANaka cauka, zrI vIra sArvajanika vAcanAlaya bhavana indaura - 4 ( ma.pra.), phona : 0731-532829 mUlya rupaye mudraka : naIduniyA prinTarI bAbU lAbhacanda chajalAnI mArga indaura-452009 2010_05 Rs 95000 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yaha "pratiSThA pradIpa" vidhi-vidhAna grantha kundakunda jJAnapITha parIkSA saMsthAna, indaura kI pratiSThA ratna' parIkSA ke lie evaM naitika zikSA 1 se 7 bhAga hA. se. skUloM kI kakSA 6ThI se 12vIM taka tathA 'jaina saMskAra vidhi pratiSThA vizArada ke lie svIkRta kiye gaye haiN| pratiSThA pradIpa jaina saMskAra vidhi naitika zikSA (tIna) 2010_05 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pandraha satraha | BI15 uruwr 9 9 9 bIsa 0 0 0 0 pratiSThA pradIpa anukramaNikA anukramAMka pRSTha anukramAMka 1. prastAvanA nau | 27.pratiSThA muhUrta 2. AzIrvAda teraha | 28. siddhiyoga cakra 3. isa grantha kI AvazyakatA 29. amRtasiddhi yoga cakra 4. bhUmikA 30. sarvArthasiddhi yoga cakra 5. pratiSThA meM mAtA-pitA evaM 31. tyAjyasUrya dagdhA tithi zAnti yajJa kA itihAsa 32. utpAtAdiyoga cakra 6. prakAzakIya teIsa 33. maMDapa muhUrta 7. gommaTagiri atizaya kSetra paricaya caubIsa 34.pratiSThA meM yoga vizeSa prathama bhAga 35. havana kA muhUrta maMdira nirmANa 36.rAzi jJAna 6. khanana kArya | 37.dina kA caughar3iyA muhUrta 7. sUrya kI rAzi se khAtacakra 38.rAtri caughaDiyA 8. khAta muhUrta kI sAmagrI va vidhi 39. pratiSThotsava AmaMtraNa patrikA 9. zilAnyAsa | 40.pratiSThA mahotsava kAryakrama 10. jinAlaya nirmANa muhUrta | 41. pratimA prazasti 11. caityAlaya | 42.pratimA meM maMtra japa 12.pratimA nirmANa | 43.pratiSThA sAmagrI 13. kAyotsarga pratimA | 44.pratiSThA meM upayogI yaMtra 14. padmAsana pratimA 45.pratiSThA maMDapa Adi kA nirmANa 15. pratimA nirmANa kI vistRta vidhi 46. maMDapa meM zAMtiyajJa ke lie 16. aSTa prAtihArya, muktiAsana va mUrti vizeSatA 9 | 47. meru kI pAMDukazilA 17. pratimA pASANa ke doSa 10 48. dIkSA vRkSa 18. pratimA doSa se hAni 49. samavasaraNa racanA 19. vedI nirmANa | 50. siddha kSetra racanA va siddha pratimA 20. mAnastambha aura zikhara 51. pratiSThA hetu guruAjJAlaMbhana 21. vartamAna tIrthaMkaroM kA paricaya pratiSThAcArya se nivedana 22. videha ke tIrthaMkara | 52. maMgalASTaka 23.paMca kalyANaka zuddha tithi 13 / 53. pUjA vidhi prAraMbha 24.yajJanAyaka yA pratiSThAkAraka 14 | 54.navadeva pUjA 25. pratiSThAcArya ke lakSaNa 14 / 55. vinAyaka yaMtra pUjA 26. indra-indrANiyA~ 15 | 56. zAMtijapa vidhi 0 (pA~ca) ____ 2010_05 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramAMka 57. maMDapa zuddhi 58. nAndI va indra pratiSThA 59. jhaMDA - dhvajArohaNa dhvaja gIta dhvajA kA uddezya vidhAna 60. maMDala pUjA 61. abhiSeka - zAMtidhArA kA uddezya 62. hindI abhiSeka pATha 63. saMskRta abhiSeka pATha 64. zAMtidhArA 65. jalayAtrA 66. yAgamaMDala vidhAna 67. vedI evaM maMdira- mAnastambha pratiSThA 68. vAstu zAMti 69. vinAyaka yaMtra pUjA 70. vedI zuddhi 71. . jinendra bhavana snapana evaM pUjana 72. . maMdira evaM mAnastambha zuddhi 73.81 kalazoM se zuddhi 74. maMdira - kalaza pratiSThA 75. kalaza car3hAne kI vidhi 76. dhvaja daNDa zuddhi 77. maMdira para dhvajAdaNDa evaM dhvajArohaNa 78. maMdira - vedI meM pratimA virAjamAna vidhi 79. . zAMtiyajJa havana 80. zAMtidhArA . zAMtipATha 81. 82. pratiSThA kA mahatva 83. bhakti pATha (9) dvitIya bhAga 1. paMcakalyANaka va kriyAe~ 2. garbha kalyANaka kI rAtri ko pUrvakriyA dRzya ke antargata indrasabhA 3. garbha kalyANaka pUrva kriyA dRzya 4. garbha kalyANaka maMtra saMskAra 2010_05 pRSTha anukramAMka 40 42 44 46 46 47 49 51 53 55 102 102 103 108 111 113 113 121 124 126 129 129 131 136 -137. 138 139 150 150 153 155 5. prAtaH garbha kalyANaka uttara kriyA dRzya 6. garbha kalyANaka pUjA 7. AdinAtha ke pUrva bhava 8. janma kalyANaka 9. indrasabhA 10. janmAbhiSeka va kriyAe~ 11. janmAbhiSeka pUjA 12. maMtra saMskAra 13. rAjya va vairAgya prasaMga 14. tapovana kriyAe~ 15. paMca kalyANakAropaNa 16. tapakalyANaka kI pUjA 17. AhAradAna va pUjA 18. maMtra saMskAra (aMkanyAsa) 19.48 saMskAra Adi 20. tilaka dAna vidhi 21. adhivAsanA Adi 22. svastyayana 23. zrImukhaudghATana 24. nayanonmIlana kriyA 24. prANa pratiSThA maMtra 26. sUri maMtra 27. kevala jJAna maMtra 28. jJAna kalyANaka va pUjA 29. nirvANa bhakti va mokSa kalyANaka pUjA tRtIya bhAga 1. siddha pratimA pratiSThA vidhi 2. siddha pUjA 3. caraNa pratiSThA vidhi va pUjA 4. kunda kunda ke caraNa cihna 5. maharSi paryupAsana vidhi 6. AcAryAdi pUjA 7. yaMtra va zAstra pratiSThA 8. rathayAtrA vidhi (chaH) pRSTha 158 161 166 167 169 173 174 178 179 181 182 184 188 190 190 193 194 195 196 196 197 197 197 198 202 209 210, 212 213 214 215 217-218 218 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha mo la 99 0 0 0 la la la la qui nv qui KK W W UNA quo anukramAMka 9. zrI bAhubali pratiSThA 10.zAMti yajJa ke maMtroM kA spaSTIkaraNa 11. mUrti prazasti meM gaNagaccha anAvazyaka 12. anya pratiSThA graMthoM kA paricaya 13. bhagavAna RSabhadeva ke saMbaMdha meM 14. itihAsa (jainamaMdira-jaina mUrtiyA~) 15. upalabdha pratiSThA graMtha 16. anya tIrthaMkaroM kI pratiSThA meM vidhinAyaka kA paricaya 17. samavasaraNa ke 12 koThoM meM baiThane vAle 18. zrI jina bimba paMcakalyANaka kI __ saMkSipta vidhi 19. vizva maitrI kA pratIka om yA OM 20. kucha Avazyaka samAdhAna 21. digambara jaina mUrti ke prApti sthAna 22. vratAdi jaina tithi kI mAnyatA 23. paMcakalyANaka kI dvitIya vidhi 24. pratiSThAcAryoM ke prati pariziSTa (upayogI yaMtra Adi ke citra) : zikhara nirmANa paMca parameSThI maMDala vidhAna cauvIsI maMDala vidhAna yAga maMDala vidhAna vinAyaka yaMtra karma dahana yaMtra nadyAvarta sAthiyA mAtRkA yaMtra aSTa dala kamala laghu siddhacakra yaMtra vRhat siddhacakra yaMtra trailokya sAra yaMtra varddhamAna yaMtra gaNadhara valaya yaMtra pRSTha | anukramAMka 218 | bodhi samAdhi yaMtra 219 | mokSamArga yaMtra 220 nayanonmIlana yaMtra 221 | nirvANa sampatkara yaMtra pratimAjI ke nIce rakhe jAne vAle yaMtra : zrI RSabhanAthajI kA yaMtra zrI ajitanAthajI kA yaMtra zrI saMbhavanAthajI kA yaMtra zrI abhinandananAthajI kA yaMtra zrI sumatinAthajI kA yaMtra zrI padmaprabhajI kA yaMtra zrI supArzvanAthajI kA yaMtra zrI candraprabhajI kA yaMtra zrI puSpadaMtajI kA yaMtra zrI zItalanAthajI kA yaMtra 234 zrI zreyAMsanAthajI kA yaMtra 233 zrI vAsupUjyajI kA yaMtra 234 zrI vimalanAthajI kA yaMtra zrI anantanAthajI kA yaMtra zrI dharmanAthajI kA yaMtra zrI zAntinAthajI kA yaMtra zrI kunthunAthajI kA yaMtra zrI arahanAthajI kA yaMtra zrI mallinAthajI kA yaMtra zrI munisuvratajI kA yaMtra zrI naminAthajI kA yaMtra zrI neminAthajI kA yaMtra zrI pArzvanAthajI kA yaMtra zrI mahAvIrajI kA yaMtra rathayAtrA meM pUjA yaMtra vartamAna cauvIsI maMDala yaMtra quo qui quo quo qui . 0 0 orrm 339 70 6 6 000 (sAta) JainEducation International 2010_05 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa prastAvanA jina biMba pratiSThA kA uddezya mithyAtva kA nAza aura apane dhana kA sadupayoga hai| AcArya jayasena ke pratiSThA pATha kA yaha padya ullekhanIya hai:-- "asmin mahe rAjya subhikSa saMpadAdyo hi hetuH kathito munIndraiH" jinendra paMcakalyANaka pratiSThA dvArA rAjya meM sukha, zAnti aura subhikSa kI prApti AcAryoM ne batAI hai| isI zubhakAmanA se pratiSThA kI jAtI hai| pratidina kI pUjA ke zAntipATha meM hama yahI bhAvanA bhAte haiM- "kSemaM sarva prajAnAma" samasta prajAjanoM kA kalyANa ho| tIrthakara pada bhI jagatkalyANa kI bhAvanA se hI prApta hotA hai| dhAtu va pASANa kI sarvAMga sundara mUrti meM mantroM dvArA guNoM kA AropaNa karane para pUjyatA kA bhAva utpanna hotA hai| mUrti vItarAgatA kA Adarza honA caahiye| pratiSTheya mUrti meM vyakti vizeSa kA AkAra yA sTecyu nahIM hotaa| pratiSThita mUrti ke mAdhyama se bhaktajana vItarAga vijJAnatA ko prApta sacce deva kI stuti pUjA kara sakate haiN| hama jitanI bhI pratiSThita pratimAoM ke darzana karate haiM, unakA AkAra va svarUpa sAmAnya arhanta siddha avasthA kA pAte haiN| mantroM dvArA pratiSThA ke samaya unameM tIrthaMkara vizeSa yA anya viziSTatA kI sthApanA kara dete haiN| pratiSThA pATha meM isakA ullekha hai ki jina tIrthaMkaroM kI pratimA kI pratiSThA kI jAtI hai unake mAtA, pitA, vaMza, janma-nagarI, cinha Adi Avazyaka rahate haiN| anyathA unakI pratiSThA nahIM kI jA sakatI, kyoMki unake nAmAdi ke ullekha kA mantra pratiSThA pATha meM vidyamAna hai| vartamAna jaina pUjA paddhati atyanta prAcIna hai| AcArya kundakunda ke dazabhakti pATha meM aSTa dravya kA ullekha hai 1. divveNa NhANeNa - jalAbhiSeka 2. divveNa gaMdheNa - candana 3. divveNa akkheNa - akhaNDa akSata 4. divveNa puppheNa - puSpa 5. divveNa-cuNNeNa - modakAdi khAdya cUrNena (pataMjalibhASya 26-4-23 evaM abhikoza) 6. divveNa dIveNa - dIpaka 7. divveNa dhUveNa - sugaMdha dhUpa 8. divveNa vAseNa - tIrthaMkara pUjAyAH mAhAtmya pradarzane-phala (6 abhidhAnarAjendra koza 11-5) pUjA sthApanA nikSepa kA udAharaNa hai| jinamandira yA vedI, samavasaraNa va gaMdha kuTI kA rUpa hai| jala padumadraha, kSIra samudra yA mahAgaMgA Adi kA mAnA jAtA hai| kezara se mizrita jala meM bAvana caMdana kA, akhaNDa cAvaloM meM muktAphala kA, kezara se raMge cA~valoM meM* vividha puSpoM kA, sapheda girI khaNDoM meM vividha vyaMjana rUpa naivedya kA, pIta girI khaNDoM meM ratnadIpaka kA tathA bAdAma va loMga Adi meM vividha phaloM kA saMkalpa (sthApanA) kara pUjA kI jAtI hai| jo sthApanA satya ke antargata mAnI jAtI hai aura ahiMsApUrNa kriyAkANDa kA sUcaka hai| suvarNa rUkmopacitAni yuktyA saMropitAnISTa mnohraanni| suvarNa cA~dI ke upacAra kari ara yukti kari Aropita kezara kari rNge|| (jayasena pratiSThA0 24) (nau) 2010_05 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina upAsanA paddhati meM kisI deva ko bAhya dravya car3hAkara-bhoga lagAkara usI arpita dravya ko deva prasAda mAnakara svayaM grahaNa nahIM kiyA jAtA, varan vaha hamAre liye hitakArI nahIM yaha mAnakara chor3A jAtA hai| usI mAdhyama se AtmA ke guNoM ko grahaNa karane kI preraNA prApta hotI hai| mantra pUrvaka caDhAye gaye ye dravya nirmAlya mAne jAte haiN| yaha saMsArI prANI jina vastuoM ko bhogopabhoga ke sAdhana mAnatA hai unameM heya buddhi aura apane ArAdhya vItarAga deva ke guNoM ke prati upAdeya buddhi ho sake, ina aSTa dravyoM se pUjana kA yahI prayojana hai| dravyoM ke kramazaH car3hAne kA uddezya AtmA se saMbaddha aSTa karmoM ke nAza aura unake nAza se ATha guNoM kI upalabdhi kA hai, jisakA pramANa pAThaka vartamAna pUjA meM se svayaM apane ciMtana dvArA DhU~r3ha skeNge| isa viSaya meM 'jina pUjA/jina mandira' pustikA, vIra nirvANa grantha prakAzana samiti, gommaTagiri, indaura se prApta kara sakate haiN| isa vaijJAnika yuga meM hameM pratimAoM aura unakI pratiSThA tathA unake pratiSThApakoM ke saMbaMdha meM bhI vicAra karanA hogaa| samAja meM pratiSThA kArya eka vyApAra bana gayA jo bhI pratiSThita mUrtiyA~ upalabdha haiM, unameM kaI aisI haiM jo pratiSThA zAstrAnusAra sAMgopAMga nahIM haiN| isakA kAraNa hamArI upekSA hai| maiM san 1930 se pratiSThA kArya ke kSetra meM AyA huuN| eka varSa taka maiMne isakA adhyayana kiyA hai| una dinoM sarvazrI paM. hajArImalajI ajamerA, udAsIna bra. pannAlAlajI godhA, paM. bhUrAlAlajI dozI, paM. rAjakumArajI zAstrI aura paM. munnAlAlajI kAvyatIrthaM isa prAMta ke pratiSThAcArya the, jinake saMparka meM rahakara pratiSThA karAtA rhaa| san 1935 se svataMtra rUpa se pratiSThAyeM kraaii| parantu isa kArya meM merI ruci bilakula nahIM rahI, na hI maiMne ise AjIvikA kA sAdhana bnaayaa| san 1969 se to maiMne kaI kAraNoM se pratiSThA kArya banda kara diyaa| phira bhI bAra-bAra parAmarza to mujha se liyA hI jAtA rahA hai| yaha pratiSThA pATha mere 60 varSa ke zrama dvArA saMkalita hai| zrI pUjya AcArya vIrasAgarajI, AcArya kuMthasAgarajI, AcArya sUryasAgarajI, AcArya vimalasAgarajI evaM AcArya vidyAnandajI Adi di. jaina guruoM ne merI pratiSThA vidhi meM upasthita rahakara sUri mantra evaM zubhAzIrvAda pradAna kiyA hai| koI aisA eka pratiSThApATha nahIM hai jisameM saMpUrNa vidhi darzAI gaI ho| ataH yaha 'pratiSThA pradIpa' naye pratiSThA vidhi zikSaNArthiyoM ke liye upayogI ho skegaa| bhA. di. jaina vidvatpariSad ke dvitIya adhivezana kaTanI (san 1946) meM evaM sAgara adhivezana (1947) ke avasara para pratiSThA aura jyotiSa saMbaMdhI zikSaNa evaM prazikSaNa zrI pUjya gaNezaprasAdajI varNI ke samakSa maiMne aura sva. DaoN. nemicandajI jyotiSAcArya ne diyA thaa| samAja meM sAmAnya rUpa meM do prakAra ke kriyAkAMDa pracalita haiN| kintu paMca kalyANaka dvArA pratiSThita pratimA kI pUjyatA meM koI virodha nahIM hai| eka kriyAkAMDa meM paMcAmRtAbhiSeka, catunikAya ke devI-devatAoM kI pUjA va unakI mUrti sthApanA, harita puSpaphaloM se pUjA aura mahilAoM dvArA pratimAbhiSeka ye cAra haiN| dUsare kriyAkAMDa meM ukta cAroM kriyAyeM nahIM hotii| prathama kA vidhi-vidhAna AzAdhara pratiSThAsAroddhAra va nemicandra pratiSThAtilaka dvArA tathA dvitIya kA jayasena (vasuvindu) AcArya ke pratiSThA pATha dvArA kiyA jAtA hai| sabhI pratiSThA graMthoM meM bimba pratiSThA saMbaMdhI mukhya-mukhya mantra samAna haiN| aMkanyAsa, tilakadAna, adhivAsanA, svastyayana, zrImukhodghATana, netronmIlana, prANapratiSThA, sUrimantra ye biMbapratiSThA ke pramukha mantra saMskAra haiM, jo sabhI pratiSThA graMthoM meM samAna haiM aura mahattva bhI inhIM kA hI hai| inake sivAya bAhya kriyAkAMDa bhinna haiN| yathA yAgamaMDala meM eka vidhi dvArA paMcaparameSThI, caubIsa tIrthaMkara Adi kI pUjA hai, to dUsarI vidhi meM catunikAya ke devI-devatAoM kI pUjA hai| jalayAtrA Adi meM bhI pUjA saMbaMdhI vibhinnatA hai| ataH jahA~ (dasa) 2010_05 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaisI mAnyatA ho, unameM hastakSepa na karate hue sAmAjika zAMti aura dhArmika sahiSNutA banAye rakhanA caahiye| 'vidyate na hi kazcidupAyaH sarvaloka paritoSakaro yH|' kI nIti kA smaraNa kara hRdaya meM upagUhana aura vAtsalya ko sthAna denA caahiye| mujhe jaina muhUrtoM kA jJAna saMskRta sAhitya ke prakAMDa vidvAn zrI paM. bhUrAmalajI zAstrI (parama pUjya AcArya vidyAsAgarajI mahArAja ke guru sva. AcArya jJAnasAgarajI mahArAja) se prApta huaa| san 1953 meM modI nagara (dillI) paMcakalyANaka pratiSThA meM ve mere mArgadarzaka the| yaha pratiSThA zrI lAlA raghuvIrasiMhajI evaM unake suputra zrI lAlA premacandajI, kailAzacandajI, zAMtisvarUpajI, jainA vaoNca kaMpanI dvArA karAI gaI thii| yaha pratiSThA AcArya zrI namisAgarajI mahArAja ke zubhAzIrvAda se huI thii| dhyAna dene yogya- biMba pratiSThA meM di munirAja anivArya rUpa se rahate haiN| kevalajJAna kalyANaka ke svastyayana, zrI mukhodghATana, netronmIlana, prANa-pratiSThA, sUrimaMtra, kevalajJAna- ye 6 maMtra unake dvArA karAye jAte haiN| sUri (di. muni-AcArya) dvArA diye gaye maMtra sUrimaMtra kahalAte haiN| isake pramANa vasunaMdi prati.-zloka 8, AcArya jayasena prati. padya 249, AzAdhara prati.-padya 117, pratiSThA tilaka pRSTha 36 meM dekhiye, gRhastha sUrimaMtra deveM to pratiSThA nirdoSa nahIM mAnI jaavegii| vartamAna meM saMskRta yAgamaMDala Adi ke sthAna para kevala hiMdI meM karAne se isakI mantra rUpatA kA mahattva samApta ho gayA hai| pratiSThAyeM jabaki uttarAyaNa sUrya meM (14 janavarI ke pazcAt) hI karAI jAtI hai, abhI dakSiNAyana (maMgasira pauSa) meM dekhakara Azcarya hotA hai| zukra evaM guru asta meM bhI pratiSThAyeM hone lagI haiN| yaha saba pratiSThAzAstra ke muhUrtoM kA ullaMghana samAja evaM janatA ko saMkaTa meM DAlane ke upAya haiN| binA AvazyakatA pratiSThAyeM bolI dvArA dhana ekatrita karane hetu karAI jA rahI haiM, jabaki tIrthoM para jIrNoddhAra kI atyanta AvazyakatA hai| udhara hamArA dhyAna nhiiN| Agama meM vidhipUrvaka pratiSThA ko mitra ke samAna aura vidhi rahita pratiSThA ko zatru ke samAna mAnA hai| hamAre yahA~ jaina pUjA-pratiSThA vidhAna-pravacana Adi meM nipuNa vidvAnoM kI kamI hai, jinakA taiyAra honA Avazyaka hai| merA nivedana hai ki pratiSThAcAryoM ke prati samAja kA AdarabhAva banA rahe isa hetu zAstrAnukUla vidhi ke sAtha zraddhA, saMyama aura saMtoSa rakhakara kartavya dRSTi se pratiSThA karAte rahanA caahiye| maiM cAhatA hU~ ki pratiSThA saMbaMdhI adhika vyaya na hokara 'pratiSThA tilaka' ke matAnusAra saMkSipta pratiSThA vidhi kA pracAra ho, jise tRtIya bhAga meM maiMne likhAyI hai| aisI pratiSThAyeM karIba 10 ho cukI haiN| isa pratiSThA graMtha kI dUsarI bAra zuddha kApI taiyAra karane meM va saMpUrNa prakAzana meM zrI gulAbacandajI bAkalIvAla kI vizeSa sahAyatA prApta haI hai tathA zrI aravindakumArajI. vyavasthApaka zrI kandakunda jJAnapITha evaM TAipa seTiMga meM zrI omaprakAzajI jaina kA sahayoga milA hai| jaina saMskAra vidhi (paMcama saMskaraNa) evaM naitika zikSA 1 se 7 bhAga aneka bAra prakAzana ke pazcAt isa grantha ke dvitIya saMskaraNa hetu prasiddha samAjasevI AdaraNIya padmazrI bAbalAlajI pATodI ne zrI vIra nirvANa graMtha prakAzana samiti evaM zramaNa saMskRti vidyAvarddhana TrasTa, indaura dvArA svIkRti pradAna karAyI hai| vartamAna digambara jaina samAja ke adhyakSa zrI hIrAlAlajI jhAMjharI, naIduniyA prinTarI tathA esa.ke. jhA mainejara ne prakAzana saMbaMdhI suvidhA pradAna kI hai, etadartha ukta mahAnubhAvoM kA maiM AbhAra mAnatA huuN| prabuddha evaM anubhavI pAThakoM se apanI alpajJatA ke kAraNa isameM jo bhI truTiyA~ haiM, unakI kSamA cAhatA huuN| nAyUlAla (gyAraha) 2010_05 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dan Education International 2010_05 parama pUjya AcArya zrI vidyAnandajI mahArAja Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya siddhAnta-cakravartI AcArya zrI vidyAnandajI mahArAja dvArA AzIrvacana manuSya honA puNyoM kA pariNAma hai| itane para bhI manuSyocita guNoM kA Aspada honA aura adhika puNyazAlitA kA sUcaka hai| prAyaH manuSya apane ko usa mArga para unmukta bhAva se chor3a dete haiM jo sarala-sugama hotA hai aura saralapatha prAyaH DhalAna jaisA hotA hai| usameM udyoga kI apekSA nahIM; kiMtu usI-meM patana kI gaharAiyA~ nihita haiN| kue~ meM praveza karate samaya rassI ko parizrama nahIM karanA hotA, paraMtu jaba vaha bharI huI gAgara lekara Upara uThatI hai; taba khIMcanevAle ke prANa phUla jAte haiN| parvata para ArohaNa karanA kitanA kaThina pratIta hotA hai, para nIce utarane meM utanA kaSTa nahIM hotaa| jo loga saralatA ke samupAsaka haiM aura kaThinatA se palAyana karate haiM, ve Upara kaSTa se khIMce jAne vAle jalapUrNa kuMbha kI viziSTa prApti ke pAtra nahIM ho skte| __ manuSya kI buddhi hIna vyaktiyoM ke sAtha hIna ho jAtI hai aura samAna ke sAtha samAna rahatI hai| kiMtu apane se U~ce viziSTa puruSoM ke sAtha rahane se viziSTa hotI hai| isa nIti se manuSya ko uccatama kalyANa-mArga para lagAne meM paramAtma-pada prApta bhagavAn arihaMta deva hI mitra haiM, eka upAsanA, bhakti karane yogya haiN| U~Ta kA abhimAna himAlaya ko dekhakara naSTa ho jAtA hai; kiMtu jaba taka vaha bher3a-bakariyoM ke samUha meM vicaratA hai, yaha socatA rahatA hai ki mere jitanA U~cA aura koI nhiiN| isI prakAra arihaMta deva kI zrIzaraNa meM Ane se pUrva manuSya mAna-kaSAya se phUlA rahatA hai; paraMtu maMdira ke mAnastaMbha ko dekhate hI usakA mAna utara jAtA hai| anyathA jineMdradeva Adi kI AzAtanA hone se pApa karmoM kA bandha hotA hai-aisA kahA bhI hai guraumAnuSa buddhistu, mantre cAkSarabuddhikam / pratimAyAM zilAbuddhiM, kurvANo narakaM brajet / / graMtha guru meM sAmAnya manuSya kI buddhi rakhanevAlA aura NamokAra mahAmaMtra meM sAmAnya akSara samajhane vAlA tathA arihaMta pratimA meM sAmAnya patthara kI kalpanA karane vAlA naraka-bila meM jAtA hai| narendrasenAcArya kA pratiSThA dIpaka _ "isa 'pratiSThAsAra dIpaka' meM jinamUrti, jinamaMdira AdikoM ke nirmANa meM tithi, nakSatra, yoga Adi kA vicAra karanA cAhiye"-aisA kahakara kisa tithyAdikoM meM inakI racanA karane se racayitA kA zubhAzubha hotA hai-ityAdi varNana kiyA hai| yaha graMtha sAr3he tIna sau zlokoM kA hai| graMtha ke aMta meM prazasti nahIM hai| isa graMtha meM sthApya, sthApaka aura sthApanA meM se tIna viSayoM kA varNana hai| paMcaparameSThI tathA unake paMcakalyANaka aura jo-jo puNya ke hetubhUta haiM, ve 'sthApya' haiN| yajamAna, indra sthApaka' haiN| mantroM se jo vidhi kI jAtI hai use 'sthApanA' kahate haiN| tIrthaMkaroM ke paMcakalyANaka jahA~ hue haiM, aise sthAna tathA anya pavitra sthAna, nadI taTa, parvata, grAma, nagarAdikoM ke suMdara sthAnoM meM jinamaMdira nirmANa karanA caahiye| AraMbha se hiMsA hotI hai, hiMsA se pApa lagatA hai, to bhI jinamaMdira bA~dhane meM kiye jAne vAle AraMbha se mahApuNya prApta hotA hai| jinamaMdira (dharma) kI sthiti jinamaMdira ke binA nahIM rahatI tathA jinamaMdira (teraha) 2010_05 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktiprAsAda meM praveza karane meM sopAna ke samAna sahAyaka haiN| ataH jinamaMdira kI racanA karanI cAhiye-aisA hetu AcArya ne pradarzita kiyA hai| ve kahate haiM 'yadyapyArambhato hiMsA hiMsAyAH pApasambhavaH / tathApyatra kRtArambho mahatpuNyaM samaznute nirAlambana dharmasya sthitiryasmattataH satAm mukti prAsAda sopAnamAptairukto jinAlayaH / / ' "isa pratiSThA graMtha kI racanA dekhane se AcArya jyotiSa-zAstroM meM niSNAta the-aisA siddha hotA hai| astu|" paMcakalyANaka pratiSThAvidhi, samudra ke samAna gaMbhIra evaM agAdha hai aura sarvasAdhAraNa ke lie sUkSma, agamya evaM gUr3ha hai| jaise samudra kA jala svayaM samudra se grahaNa karane se khArA hI milatA hai| paraMtu vahI jala megha ke dvArA prApta hotA hai to madhura (mIThA) hotA hai| usI taraha manamAne pratiSThA-pATha graMthoM ko apane Apa par3ha kara usakA manamAne vidhi-vidhAna karane para vaha khAre jala ke samAna hI agrAhya hogaa| jaise megha ke dvArA AnIta vahI jala madhura hotA hai, usI taraha paripakva jJAnI vidvAnoM se yA AcArya* paraMparA se adhIta Agama-sammata pratiSThA-pATha hI grAhya evaM upayogI hogaa| 'devIM vAcamupAsata hi bahavaH sAraM tu saarsvtN| jAnIte nitarAmasau gurukulakliSTo murAriH kviH|| abdhilaMdhita eva vAnarabhaTaiH kintvsygmbhiirtaaN| ApAtAla - nimagna - pIvaratanurjAnAti mNthaaclH||" paMcakalyANaka pUjA meM bhagavAn ke mAtA-pitA nahIM 'yajamAna' banate haiM-vastutaH 'paMcakalyANaka pUjA meM yajJanAyaka ke rUpa meM 'yajamAna' kI hI vidhi zAstra-sammata hai, anya 'mAtA-pitA' Adi pada nahIM haiN| inase avinaya bhI hotI hai| ataH binA kisI AzaMkA evaM pUrvAgraha ke zAstra kI mUla paripATI ko svIkAra karake 'yajamAna' hI banAnA cAhiye, mAtA-pitA nhiiN| pustaka kI vidyA se aba taka anekoM ne vAgdevI kI upAsanA kI hai| sArasvata sAra ko mAtra, gurukulavAsa meM nivAsa karake AkliSTa huye murArI kavi hI jAnatA hai| kapibhaToM ne samudra kA laMghana to kiyA lekina kyA usakI gaharAI ko jAnA? nahIM jAnA, usakI gaharAI ko pAtAla taka DUbA huA mahAn maMthAcala hI jAnatA hai| hameM isa bAta kA gaurava hai ki bhAratIya di. jaina vidvAnoM meM navonmeSazAlinI pratibhAvAn evaM siddhahasta lekhaka yazasvI pratiSThAcArya dharmAnurAgI zrI paMDita nAthUlAla zAstrIjI ne 'pratiSThA-pradIpa' graMtha ko parizramapUrvaka saMgraha karake likhA hai| etAvatA Aja ke prabuddha samAja meM pratiSThA-pradIpa graMtha gaurava garimA ko prApta hogA, aisI hamArI bhAvanA hai| kundakunda bhAratI 18-bI, spezala iMsTITyUzana eriyA naI dillI-110 067 zubhAzirvAda AcArya niyAda (caudaha) 2010_05 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ isa graMtha kI AvazyakatA pratiSThA pradIpa ke prakAzana kI AvazyakatA isa hetu hai ki upalabdha pratiSThA graMthoM meM se kisI meM bhI pratiSThA kI sampUrNa vidhi nahIM hai| yaha pratiSThA pradIpa' saMgraha graMtha hai, isameM AcArya jayasena (vasubindu) ke pratiSThAgraMtha kA anusaraNa kiyA gayA hai, kiMtu usameM mandira, vedI, kalaza, dhvajA, jalayAtrA saMbaMdhI sampUrNa kriyAyeM va mantra vidhi evaM pUjana nahIM hai| usameM paMcakalyANaka pUjAyeM, tIrthaMkara, arhat, caitya, samAdhi bhaktiyA~ va unakA upayoga, siddha evaM AcAryAdi va caraNa pratiSThA vidhi, paMcakalyANaka pUjAyeM, mantra saMskAra meM kaMkaNa baMdhana, prANa pratiSThA, sUrimantra Adi viziSTa mantra bhI nahIM haiN| yaha saba hama loga apanI guru paramparA se saMgrahIta vidhi dvArA karAte rahate haiM, isalie kriyAkANDoM meM bheda bhI pAyA jAtA hai jinameM sudhAra honA Avazyaka hai| a.bhA.di. jaina vidvat pariSad kI indaura kAryakAriNI ke 17 akTUbara 1987 ko pratiSThA pATha saMbaMdhI prastAva dvArA mujhe protsAhita karane para binA icchA ke bhI yaha kArya sampanna ho gayA hai| zramaNa saMskRti vidyAvarddhana TrasTa, indaura dvArA prathama bAra 35 vidvAnoM ne pratiSThA saMbaMdhI zivira meM zikSaNa prApta kiyaa| dUsarI bAra sukaliyA paMcakalyANaka pratiSThA meM 25 vidvAnoM ne zikSaNa-prazikSaNa liyaa| / bAbalAlajI pATodI ke saMrakSaNa, zrI kailAzacandajI veda iMjIniyara ke maMtritva evaM zrI kalIvAla ke saMyojakatva meM saMpanna haa| isa pratiSThA graMtha ke aMta meM zivira saMbaMdhI citra bhI prakAzita haiN| AmaMtrita vidvAnoM ko TrasTa kI ora se Ane-jAne kA mArga-vyaya dete hue bhojana evaM AvAsa tathA pAThya-graMtha kI niHzulka vyavasthA rhii| ukta TrasTa ke saMcAlana meM zrI surezajI gaMgavAla evaM koSAdhyakSa zrI zAMtilAlajI dozI kA yogadAna pramakha rUpa se hai| maiMne zrI AzAdharajI, AcArya vasunandijI evaM zrI nemicandradeva ke pratiSThA pAThoM kA paricaya bhI prastuta graMtha meM diyA hai| unameM bhI kalaza Adi pratiSThA saMbaMdhI pUrNa vidhiyA~ nahIM pAyI jAtIM, ina pratiSThA graMthoM se bhI yathocita sahAyatA lenI par3I hai| isa graMtha kI vizeSatA yaha bhI hai ki isameM maNDala vidhAna evaM yaMtroM ke Avazyaka nakze bhI diye gaye haiM tathA parama pUjya AcAryazrI vidyAnaMdajI mahArAja ne hameM pratyeka tIrthaMkara kI pratimA virAjamAna karate samaya unake nIce ke pRthak-pRthak yaMtra tathA jinAbhiSeka va pUjA ke aSTa dravyoM kI prAcInatA ke pramANa kA digdarzana karAne kI kRpA kI hai| zrI parama pUjya AcArya zrI vidyAsAgarajI mahArAja kA bhI zubhAzIrvAda prApta huA hai| hama cAhate haiM ki isa pratiSThA pradIpa ke mAdhyama se pratiSThA saMbaMdhI visaMgatiyA~ jaise dakSiNAyana meM pratiSThA muhUrta, Agama viruddha bhagavAn ke mAtA-pitA banAnA Adi meM niyantraNa ho skegaa| isa pratiSThA graMtha meM hamAre variSTha vidvAn zrI paM. jaganmohanalAlajI zAstrI evaM DaoN. pannAlAlajI sAhityAcArya Adi kA mArga darzana prApta huA hai| vartamAna 4-5 prasiddha pratiSThAcAryoM ke alAvA kucha aise bhI haiM, jo binA pratiSThA vidhi va mantrasaMskAra ke kevala NamokAra mantra se pratiSThAyeM karA rahe haiN| ve jaba milate haiM taba yaha pUchate haiM ki hameM Apa vidhi, prANa-pratiSThA va sUrimantra Adi batA deveN| isa pratiSThA pATha se aise logoM ko bhI lAbha hogaa| (pandraha) ___ 2010_05 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA prastuta 'pratiSThA pradIpa' graMtha mUrti pratiSThA kI vidhi kA pradarzaka eka saMgrahIta graMtha hai| yadyapi di. jaina sAhitya meM pratiSThA vidhi ke aneka graMtha haiM para saMskRta bhASA meM nibaddha hone aura bhASA kliSTa hone se sabakI gati nahIM ho paatii| dUsare, kucha vidhiyoM meM bhI antara pAyA jAtA hai jisase pratiSThA meM ekarUpatA nahIM rhtii| ina bAtoM para vicAra kara akhila bhAratavarSIya digambara jaina vidvat pariSad ne dinAMka 17-10-1987 ko sthAna indaura ma.pra. ke adhivezana meM eka prastAva pArita kara Adhanika bhASA meM vidhividhAna ke spaSTIkaraNa ke sAtha pratiSThApATha saMkalita karane kA prastAva kiyA thA aura yaha kArya zrI paM. nAthUlAlajI zAstrI, saMhitA sUri indaura ko sauMpA thA tadanusAra paMDitajI ne ukta saMkalana kara ise taiyAra kiyA hai| zrI paM. gulAbacandajI 'puSpa' TIkamagar3ha nivAsI pratiSThAcArya ke pAsa bhI eka saMkalana thA, unhoMne use bhI vyavasthita kiyaa| vicAra yaha huA ki donoM vidvAn paraspara parAmarza kara ise ekarUpatA pradAna kreN| maiMne zrI paM. gulAbacandajI 'puSpa' ko preraNA dI ki Apa zrI paM. nAthUlAlajI zAstrI indaura ke pAsa jAkara parAmarza kareM, ve indaura gaye aura jo bhI parAmarza huA ho, yaha graMtha prakAza meM A rahA hai|* isa paMcamakAla meM na to tIrthaMkara hote haiM aura na kevalI bhagavAna, para samyagdarzana meM zraddhA ke viSayabhUta deva-zAstra-guru haiN| isa kAla meM na deva kA sadbhAva hai, na isa kAla meM hogaa| graMtha jarUra hai aura ye jinavANI ke AdhAra para vItarAga AcAryoM dvArA prarUpita pAye jAte haiM, ataH jinavANI jIvita hai| yadyapi kucha naI racanAe~ bhI muniyoM, AcAryoM va gRhastha vidvAnoM dvArA gata 5-7 sau varSoM meM huI haiM aura unameM pUrvAcAryoM kI paramparA ko hI mAnyatA dI hai, ataH ve bhI pramANa kI koTi meM haiN| hA~, kucha racanAkAroM ne AcAryoM ke nAma se kucha svecchA kalpita graMtha bhI banAye haiM aura janatA meM yaha bhrama bhI phailA rahe haiM ki ve bhI AcArya praNIta haiN| parantu ve prAcIna AcAryoM kI paramparA se mela nahIM khaate| yadyapi pratimA nirjIva hai tathApi yadi antas meM vItarAgatA saMbhava nahIM, to bhI bAhya meM vItarAga mudrA hai aura antas meM bhI rAga kI sthiti acetana meM sahaja hI nahIM hai| loka meM sajIva puruSa meM bhI Izvara kI sthApanA kI jAtI hai, jaise rAmalIlA, kRSNalIlA meM rAma-kRSNa kI para jainAcAryoM ne mAnA hai ki jisa vyakti meM sthApanA kI jAnI hai usake na to bhItarI Izvaratva hai aura na bAhara vItarAgatA, ataH sthApanA nikSepa ke anusAra tadAkAra jina bimba meM jinasthApanA kA vidhAna kiyA gayA hai| sthApanA do prakAra kI hotI hai, tadAkAra sthApanA arthAt jisakI sthApanA jisa mUrti meM sa mati meM kI jAya vaha usake anurUpa AkAra ho| dUsarI sthApanA atadAkAra hai - jaise pASANa Adi kI zilA meM sindUra Adi lagAkara loka meM devasthApanA kara lete haiN| jinAgama meM donoM prakAra kI sthApanA svIkRta hai| dainika pUjA meM jahA~ vedI meM virAjamAna jinabimba kI hama pUjana karate haiM vahIM jo jinabimba anya tIrthaMkaroM kI hai aura pajA anya tIrthaMkara kI karanA hai yA akRtrima caityAlayoM kI, nandIzvara dvIpa kI bhI karate haiM unakI atadAkAra sthApanA karake karate haiN| 'atraavatara' ityAdi sthApanA ke mantra haiN| atadAkAra sthApanA kA niSedha to nahIM hai para vaha paMcama kAlika jina pratimA ke sanmukha hI karanA cAhiye anyatra nahIM, yaha bhI Agama meM nideza hai| yaha tatkAla ke lie hI hai para tadAkAra sthApanA sthAyI hotI hai ata: usakI pratiSThA Avazyaka hai| isI pratiSThA vidhi ke zAstra pratiSThAzAstra kahe jAte haiN| apratiSThita mUrti tadAkAra bhI pUjya nahIM hai| Ajakala plAsTika Adi kI bhI tadAkAra mUrti banatI hai, citra bhI tadAkAra banAye jAte haiM, ve saba anAdaraNIya nahIM, para aSTadravya se pUjA unakI nahIM kI jAtI, yaha eka maryAdA hai| * kucha kriyAoM meM vicAra bheda hone se ekarUpatA nahIM ho skii| -saMpAdaka (satraha) 2010_05 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA paMcakalyANaka rUpa meM kI jAtI hai| tIrthaMkara prabhu ke garbhAvataraNa, janma tathA rAjyAbhiSekadIkSA - jJAna- bhagavAn kI dezanA ( samavazaraNa racanA ke sAtha) mokSa kalyANaka Adi jo-jo vidhAna saudharma indra ne kiye haiM ve saba vidhiyA~ samantra pratimA para kI jAtI haiM taba pratimA pratiSThita yA pUjya mAnI jAtI hai| ye saba vidhiyA~ isa graMtha meM likhI gaI haiM, ataH pratiSThA vidhi ke lie yaha utkRSTa prAmANika graMtha hai| yaha isa saralatA ke tathA viziSTa sUcanAoM ke sAtha likhA gayA hai ki pratiSThAcArya vidvAn sahaja hI vidhi se paricita ho jaaegaa| biMba pratiSThA meM digambara guru kI anivAryatA ke pramANa : 1. vasunandi AcAryakRta pratiSThA sAra saMgraha AcArAdi guNAdhAro, rAgadveSavivarjitaH / yazapAtojjhitaH zAMtaH, sAdhuvargAgraNIrgaNI / / 8 / / azeSazAstraviccakSuH pravyaktaM laukika sthitiH / gaMbhIro mRdubhASI ca sa sUriH parikIrtitaH / / 9 / / AcArAdiguNayukta, rAgadveSarahita, niSpakSa, zAMta, jJAtA, gaMbhIra, miSTabhASI sUri kahe gaye haiN| Age likhA hai ki inake pAsa pratiSThA ke samaya pratiSThAcArya (indra) va yAjaka snAnAdi kara upavAsa grahaNa kara pratiSThA maMDapa meM praveza kreN| ( 402-403) 2. pratiSThA sAroddhAra zrI AzAdhara kRta : aidaM yugIna zrutadhara dhurINo, gaNapAlakaH / paMcAcAra paro dIkSA pravezAya tayorguruH / / 117 / / pratiSThAcArya aura yajamAna ko pratiSThA karAne kI dIkSA dene vAle AcArya vyavahAra zAstra ke jJAtA zrutajJAnI mukhya, sAdhu saMgha ke pAlaka, darzana Adi paMcAcAra pAlane meM lIna hote haiN| C. 3. zrI AcArya jayasena pratiSThA pATha : prAtargRhItvA guru pUjanArthaM vAditranAdolvaNayAtrayA saH / gurUpa kaMThe nata mastakena bhUmiM spRzat vAkyamupAcaret sat / / 234 / / ityAdyabhiprAyavazAdudIrya vratagrahaH sadguruNopadezyaH yajvendukAbhyAmaparairvidhAryaH / / 249 / / maMtreNabaddhAMjali mastakAbhyAM yahA~ gurupUjana hetu pratiSThAcArya digambara guru ke pAsa jAkara indra va yAjaka Adi ke sAtha nivedana kareM ki hama biMba pratiSThA karAnA cAhate haiN| guru unheM upadeza de kara niyama karAveM / 4. zrI nemicandra devakRta pratiSThA tilaka : caityAdibhaktibhiH stutvA devaM zeSaM dharmAcArya samabhyarcya natvA tvatprasAdAt prabudhyArhatpUjAderlakSaNaM jina pratiSThAmicchAmaH kartumete'dya bAlizAH / / 20 // sphuTam / jinadeva evaM dharmAcArya ( sUri ) kI pUjA kara unase jina pratiSThA karane kI icchA pragaTa kreN| zloka 33 - 34 meM pratiSThAcArya ke lakSaNa haiM / indra ke bhI 35-36-37 zloka meM lakSaNa batAye haiN| zloka 38-39-40 meM pratiSThAcArya va yajamAna Adi ko dIkSA mantra digambara guru ( sUri ) dvArA diye gaye haiM tathA zloka 50 taka niyama bhI dilAye haiN| 2010_05 (aThAraha) smudvhn| vijJApayedidam / / 17 / / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kucha viSaya vicAraNIya haiM, unakI carcA yahA~ kara lenA prAsaMgika hogA : 1. mUrti pratiSThA vidhi meM mUrti ke yogya pASANa kA cunAva, usakA samAdara tathA nirmANa vidhi, pratimA ___kA mApa Adi viSaya bhI zAstroM meM haiM, para Ajakala banI-banAI mUrtiyA~ jayapura Adi meM milatI haiM, aisI vyavasthA bana cukI hai a lete samaya isa graMtha meM batAye hae saba lakSaNoM kA milAna kara lenA caahiye| una niyamoM ke viruddha banI huI pratiSThA yogya na mAnI jaaegii| 2. indra kI pratiSThA puruSa meM hI hotI hai| vaha sajIva hai ataH sadAcArI vyakti ko hI indra ke rUpa meM pratiSThita karanA caahiye| indra-indrANI-pratiSThAcArya-yAjaka Adi ke lakSaNa isa graMtha meM diye haiM tadanusAra hI kareM, rupayoM ke cande ko AdhAra kA pramukha na bnaaveN| bhagavAna ke mAtA, pitA puruSoM va mahilAoM meM sthApita karane kI paddhati galata hai| jaise bhagavAn kI sthApanA vyakti meM nahIM hotI tadanusAra unakA garbhAvataraNa Adi kriyAe~ bhI vyakti meM karanA ucita * nahIM hai, isalie jaisA ki graMtha meM likhA gayA hai peTikA hI meM garbha-janma kI kriyAe~ karanA cAhiye, usa prakaraNa meM isakA Agama pramANa sahita ullekha hai| 4. jaise indrasthApanA vyakti meM hotI hai isI prakAra vAyukumAra, agnikumAra Adi devoM kI sthApanA bhI vyakti meM karanA caahiye| cande se dhana ikaTThA karake bhI pratiSThA karanA zAstra vihita nahIM hai "svAtma saMpatti dravyeNa" apanI kamAI dravya se vyakti ko karAnA caahiye| pratiSThAoM ke sivAya dainika pUjA meM bhI abhiSeka-pUjana-sthApanA-visarjana Adi ke kArya hote haiM, unameM bhI sudhAra apekSita hai| abhiSeka kI vastu jala hai| jalAbhiSeka yA prakSAla pratimA kA hai| ve sthApanA rUpa meM bhagavAna hai ataH vItarAgatA ke darzana meM bAdhA na Ave isalie jalAbhiSeka karanA Avazyaka hai| yaha janmAbhiSeka nahIM hai ataH janmAbhiSeka bolakara nahIM karanA caahiye| hA~ janmAbhiSeka para indra ne jisa mahAna mahotsava ke sAtha abhiSeka kiyA thA usakA smaraNa sahaja ho sakatA hai para yaha yAda rakheM ki yaha paJcakalyANaka saMpanna arhata pratimA kA abhiSeka hai| strAnusAra paMcopacArI pUjA mAnI gaI haiAhvAnana-sthApana-sannidhikaraNa pUjana aura visrjn| inameM cAra to karate hI haiN| hA~, jahA~ jinakI pUjana karanA hai vahA~ atadAkAra sthApana karanA Avazyaka nahIM hai, para yadi sthApanA kI hai to visarjana bhI karanA cAhiye, yahI loka paddhati sAmAnya abhyAgata ke Ane aura usake vidA karane kI bhI hai| visarjana ke bAda aparAdha kSamApaNa bhI hai| pracalita visarjana pATha meM "AhUtA ye purAdevAH" yaha pratiSThApAThoM meM kArya hetu devoM ko bulAyA thA unakA visarjana hai| sthApita jinendra kA nhiiN| vaha to taba ho jAtA hai jaba hama bolate haiM 'tava pAdau mama hRdaye" yA hindI meM "tuvapada mere hiya meM" bolA jAtA hai| yaha jinendra sthApanA jo hamane atadAkAra kI hai usakA visarjana hai| tadAkAra meM aparAdha kSamApaNa pATha paryApta hai| pUjApATha pustakoM ko chApane vAle kevala zuddha vyApAra karane meM saMlagna haiN| pahalI chapI pustaka galata bhI ho to, galata hI chApane lagate haiN| isase galata pUjA-pATha kI paraMparA cala rahI hai| sarvasAdhAraNa jaina janatA to sAdhAraNa hindI pUjAoM ke bhI artha nahIM samajha pAtI, phira saMskRta pAThoM kI galatI vaha kaise jAna paaegii| yaha doSa to pustaka prakAzakoM kA hai, unheM sudhAra karanA yA vidvAnoM se zuddha karAkara hI chApanA caahiye| "pratiSThA pradIpa" graMtha Apake sAmane hai tadnusAra pratiSThAcArya pratiSThA karAveM, isameM pramukha rUpa se jayasena AcArya praNIta pratiSThA pATha se saMkalana kara upayogI prakAzana kiyA gayA hai| - jagamohanalAla zAstrI, kaTanI kuMDalapura, (damoha) (unnIsa) 2010_05 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA meM mAtA-pitA evaM zAnti-yajJa (havana) kA itihAsa mAtA-pitA bana kara pApa ke bhAgI nahIM hoveM bra. zItalaprasAdajI kA 'pratiSThA sAra saMgraha', jo san 1929 meM prathama bAra khaNDavA paMcAyata ne prakAzita karAkara bheMTa rUpa meM bhijavAyA thA, ke anusAra san 1931 meM sarvaprathama paMca kalyANaka pratiSThA paM. munnAlAlajI indaura ne bra. dIpacandajI varNI ke asvastha ho jAne se dAhoda terApaMthI nasiyA meM karAyI thii| sara seTha hukamacandajI evaM bra. pannAlAlajI godhA adhiSThAtA udAsIna Azrama, indaura ne sahayoga hetu mujhe dAhoda bhejA thA kyoMki paM. jI bra. dIpacandajI ke bhAI mAsTara kAlUrAmajI indaura ke dAmAda the, aura prathama bAra pratiSThA karA rahe the| unheM ucca svara se gAne kA abhyAsa thA tathA yaha 'pratiSThA sAra saMgraha' hindI kavitAoM meM gAyana dvArA kiyA jA sakatA thA tathA nATakIya dRzya bhI isameM bahuta the, jinase darzakoM kA manoraMjana kiyA jA sakatA thaa| isI meM tIrthaMkara mAtA-pitA, garbha kalyANaka meM mAtA sabake sAmane zaiyyA para zayana Adi kA varNana thaa| paM. jI ne baner3iyA kSetra Adi meM bhI paMca kalyANaka ke aise dRzya dikhlaaye| vahA~ tAlAba meM indra-indrANiyoM ko khar3A karake jala devatA kI pUjA karA kara jala-yAtrA hetu jala-kalazoM meM bhrvaayaa| naye paNDitoM ke lie binA prazikSaNa isa 'pratiSThA sAra saMgraha' ke AdhAra para pratiSThA ke pracAra kA avasara mila gyaa| mUla pratiSThA pATha AcArya jayasena ke saMskRta pATha, AzAdhara pratiSThA pATha, vasunaMdi pratiSThA pATha, nemicandra deva pratiSThA tilaka ko inhoMne dekhA bhI nahIM kyoMki inake AdhAra para paM. pannAlAlajI nyAya divAkara, paM. dhannAlAlajI kekar3I, paM. narasiMhadAsajI, paM. rAjakumArajI, paM. bhUrAlAlajI dozI, paM. durgAprasAdajI, paM. hajArImalajI, paM. sundaralAlajI basavA evaM ukta godhAjI sAhaba ne pratiSThA meM maMjUSA (kASTha peTI) aura bhadrAsana meM hI mAtA-pitA kI sthApanA kara pUjA, bheMTa, stuti Adi kiye the| 'maMjUSikAM kalpatu mAtRkArye' yaha pratiSThA pAThoM kA mukhya pramANa hai| paM. zivajI rAmajI rAMcI ne to jyotiSAcArya, pratiSThAcArya paM. durgAprasAdajI kAnapura aura rA.va. seTha harakacandajI ke sahayoga se ukta 'pratiSThA sAra saMgraha ke anusAra mAtA-pitA banAne kA virodha likhate hue san 1960 meM 'pratiSThA candrikA' chapavAI thii| sammeda zikhara bAvana caityAlaya bimba pratiSThA (1964) meM sAhU zAntiprasAdajI, paM. jaganmohanalAlajI, paM. kailAzacandajI siddhAnta zAstrI ne bhI virodha kiyA thA usake pahale vArANasI meM janmAbhiSeka meM mahilAoM dvArA abhiSeka huA thA, usakA bhI virodha kiyA thaa| bhAratavarSIya digambara jaina vidvat pariSad kI indaura kAryakAriNI kI preraNA se maiMne 'pratiSThA pradIpa' grantha taiyAra kiyaa| maiMne prastAva rakhA thA ki san 1956 se pratiSThA kSetra meM Aye paM. gulAbacandajI 'puSpa' dvArA saMkalita pratiSThA grantha ke sAtha vidvat pariSad dvArA sammilita eka grantha prakAzita ho jaaye| parantu puSpajI ne tIrthakara mAtA-pitA banAne aura dakSiNAyana meM bimba pratiSThA karAne kA apanA mata nahIM badalA, isalie maiMne svataMtra rUpa se hI pratiSThA grantha prakAzita karAyA, jise san 1990 se 1998 taka nava varSa ho gye| abhI yaha dUsarA saMskaraNa hai aura puSpajI dvArA bhI 'pratiSThA ratnAkara' bar3A grantha abhI prakAzita ho gayA hai| usa grantha kI maiM prazaMsA karatA huuN| puSpajI ne usake lie parizrama kiyA hai| usameM tIrthaMkara mAtA-pitA ke do pramANa jayasena-pratiSThA pATha ke diye haiM:- "atra mAtApitro raMka niveza sthAnIya pUrvapraklRpta maMDapoparikRta vedikAyAM bhadrAsane, mUlabiMba sthApanaM viddhyaat"| isakA artha puSpajI ne yaha kiyA hai ki janmAbhiSeka ke pazcAt indra bhagavAn ke mAtA-pitA kI goda meM pratimA ko sauNpe| (bIsa) 2010_05 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parantu saMskRta kA artha ThIka yaha hai ki janmAbhiSeka ke bAda indra mAtA-pitA ke sthAnApanna (sthApanA rUpa meM) vedI ke siMhAsana para pratimA ko virAjamAna kreN| 'asya yajamAnasya ikSvAkvAdi vaMze zrI RSabhanAthAdi saMtAne kAzyapa gotre parAvartanaM yAvadadhvaraM bhavatu bhavatu krauM hrIM hai nmH|' isakA bhI puSpajI artha karate haiM ki yajamAna yAne mAtA-pitA ko tIrthaMkara ke vaMza va gotra meM parivartana kreN| ukta saMskRta meM yajamAna zabda hai, mAtA-pitA kA ullekha taka nahIM hai| vahA~ sUtaka-pAtaka yajamAna (yAjaka) aura indra ko na lage isalie donoM ke lie yaha mantra hai| mAtA-pitA kA saMbandha hotA to indra kA isa mantra meM nAma kyoM rakhA jAtA, jisakA artha svayaM Age AcArya ne kiyA hai| vartamAna strI meM svedAdi - malamUtra - garbha - rajasvalA doSa hone se mAtA kI yogyatA hai hI nhiiN| Azcarya hai ki mAtA-pitA na banAne para bhI dhana ke bala para yajJanAyaka va nAyikA sAtaveM mAha kI garbha kriyA (kholA yA agaranI) bhI karane lage haiN| isa para sAr3iyA~ or3hAnA, zrIphala bA~TanA Adi kArya bhI kiye gaye haiN| yaha garbha kalyANaka ke eka dina pUrva kiye gaye jo hama logoM se chipA kara kiye gye| brahmacarya vrata le kara bhI mAtA kyA garbha meM tIrthakara ko lAne kA saMkalpa kara sakatI hai? kintu yaha bhI dekhane meM aayaa| zlokavArtika dvitIyAdhyAya TIkA pRSTha 264 ke saMketAnusAra jo pUjya paMca parameSThI Adi haiM, una cetana kI sthApanA cetana meM nahIM hotI kintu acetana pratimA Adi meM hotI hai| jo rAgI-dveSI sAdhAraNa indrAdi hai, unakI sthApanA hama sarIkhe cetana puruSa striyoM meM ho sakatI hai,isIlie maiMne neminAtha va mahAvIra kA pArTa lene vAloM kA virodha kiyA jo banda ho gayA hai| pratiSThA mUla granthoM meM sarvatra mAtA-pitA kI sthApanA maMjUSA aura bhadrAsana meM batAyI hai, jaise tIrthaMkara kI sthApanA pratimA meM hotI hai| garbha kalyANaka meM (pratiSThA sAra saMgraha) meM caubIsa mAtAoM kI pUjA aSTa dravyoM meM batAyI hai| kyA cetana mAtAoM ko baiThA kara pUjA ho sakatI hai? vahA~ to garbha kalyANaka pUjA pratimA ke mAdhyama se hI hotI hai| bra. zItalaprasAdajI ne yaha pUjA galata likhI hai| mahApurANa parva 14-82 va 12-268 meMpUjyeSu yuvAM ca naH zAzvat pitarau jagataH pituH| vabhUva bhuvanAMbikA artha- 'jagat ke pitA tIrthaMkara ke Apa mAtA-pitA hamAre pUjya haiN| mAtA (marudevI) loka kI mAtA thii|' isa viSaya meM hamAre pUjya digambara guruoM ko mArgadarzana karanA cAhiye, jinake sammukha pratiSThA hotI hai| aba to hamane pratiSThA meM unakA sAnnidhya anivArya siddha kara diyA hai| hamane sujhAva bhI diyA hai ki garma kalyANaka meM kevala eka ghaMTA svapna-phala va praznottara meM jarUrata hotI hai jahA~ pratiSThAcArya samajhA dete haiM anyathA rAjasabhA ko loka sabhA kA rUpa de kara yajJanAyaka va nAyikA dvArA 'mAtA ne svapna dekhe, unakA phala pUchA aura pitA ne svapnoM kA phala isa prakAra batAyA' -ukta prakAra kaha kara kArya sampanna kiyA jA sakatA hai| __ 'pratiSThA ratnAkara' grantha ke chapane se pramANa grantha mAna kara mAtA-pitA banAye jAte raheMge, isalie yaha likhanA par3A hai| hama kSamA cAhate haiN| pratiSThA sAmagrI meM bar3hiyA beDazITa, kAlIna, palaMga, darI, gAdI, takiyA, rajAI sTeja para mAtA ko sulAne hetu ma~gAnA kyA ucita hai? bar3e ghara kI mahilAe~ kyA janatA ke sAmane so sakatI haiM? aise azlIla dRzya banda honA caahiye| maiMne bhI isakA pariNAma acchA na samajha kara (ikkIsa) 2010_05 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hI chor3A thaa| mAtA-pitA bana kara pApa ke bhAgI nahIM hoveN| pratiSThAcAryoM ko saMskRtajJa aura nirlobhI honA caahiye| zAnti-yajJa (havana) kA itihAsa- san 1940 meM zrI kAnajI svAmI se sonagar3ha maMdira kI paMca kalyANaka pratiSThA meM hamAre yahA~ ke pratiSThAcAryajI ne svArthavaza aMjanazalAkA (zvetAmbara paddhati) ke rUpa meM savastra netronmIlana saMskAra karA diyA, jisakA virodha hama muzkila se san 1945 meM vIchiyA~ pratiSThA meM kara ske| kyoMki svAmIjI pratiSThAcAryoM para vizvAsa karate the| bahanazrI va bahanajI donoM bahanoM ne sonagar3ha mAnastambha pratiSThA ke samaya jalAbhiSeka hetu katipaya bhaktoM dvArA prerita hokara bhI mere dvArA niSedha karane para abhiSeka nahIM kiyaa| zAMtiyajJa (havana) pratiSThAmaMDapa meM hotA thA, vahIM svAmIjI ke pravacana bhI hote the| svAmIjI ko adhika kapha nikalate rahane se dhUmra ke phailane se gale meM darda hotA thaa| bahana zrI vahana ne mujhe kaI bAra kahA ki pratyeka pratiSThA ke samaya agni dvArA zAMti yajJa se svAmIjI ko kaSTa hotA hai| maiM sunatA rahA parantu yajJa baMda nahIM kara skaa| maiM sonagar3ha kI ora pratiSThAoM meM lagabhaga 80 bAra gayA thaa| mere san 1969 se vahA~ jAnA baMda ho jAne ke kAraNa nahIM mAlUma zAMtiyajJa pIle cA~valoM se kaise hone lagA? jisameM saMkalpa to mantroM dvArA havana kA hI hai| AcArya jayasena svAmI ne pratiSThA pATha, zloka 35, pRSTha 109 para agni se havana kA vistAra se va zloka 421 dvArA dazAMza havana kA vidhAna batAyA hai jise zuddhAmnAya kA pratiSThA pATha mAnA jAtA hai| zrI paM. milApacandajI kaTariyA ne 'jaina nibaMdha-ratnAvalI' ke 'jaina dharma aura havana' lekha meM vaidika yajJa kA aura zrI paM. ToDaramalajI, zrI paM. kailAzacaMdajI ne vaidika yajJa ke bAre meM hI niSedha kiyA hai| kintu janatA bhayabhIta hokara una anyamata ke devI-devatAoM kI ora na jhuka jAve isalie usa ADambara va hiMsApUrNa yajJa ke sthAna meM AdipurANa (AcArya jinasenajI) ke pramANAnusAra ati saMkSepa meM vivekapUrvaka maMdira se bAhara pratiSThA va vivAha, gRha-praveza Adi meM jaina mantroM se zAMtiyajJa kara lenA cAhiye yaha sujhAva kaTAriyAjI ne diyA hai ataH use dhyAna se par3hanA caahiye| pratiSThA Adi meM mantra japa to karanA par3atA hai ataH usakI saphalatA hetu havana bhI Avazyaka hai, parantu pIle cA~vala se samAdhAna nahIM hotaa| yA to phira mantra hI na japA jaay| samAja meM havana ke kAraNa jo ghara-ghara meM matabheda bar3ha rahA hai, isa para zAMti se vicAra kreN| hiMsA va pApa paMkhA, bijalI maMdira nirmANa Adi meM kahA~ nahIM haiN| zAnti-yajJa (havana) kA niSedha kisI bhI zAstra meM nahIM hai| dhUpa ke sthAna para pIle cAMvala kA vidhAna bhI nahIM hai| yaha nayA rUpa cala gayA jo pahacAna bana gyii| vartamAna meM paryAvaraNa-pradUSaNa ko dUra kara sakane kA havana acUka upAya hai| isase aneka roga naSTa hote haiN| nAyUmala pratiSThA meM vikAra : jaba se bimba pratiSThAoM meM vyAvasAyikatA buddhi pramukha ho gaI hai, taba se pratiSThAoM meM vikAra A gaye haiN| kaI vikAra paMtha-vyAmoha ke kAraNa Aye haiM aura kucha tathAkathita sudhAravAdI dRSTikoNa se Aye haiN| jaise havana-vidhAna aura pratiSThA kA Avazyaka aMga hai| jo kaTTara sudhAravAdI pratiSThA-granthoM ke AcArya haiM, unhoMne bhI havana karane kA vidhAna batAyA hai| kintu kucha sudhAravAdI havana kA virodha karate haiN| tarka yaha diyA jAtA hai ki isase agnikAyika aura vAyukAyika jIvoM kI hiMsA hotI hai| kyA isa tarka se eka dina mandiroM meM jo pUjana-vidhAna aura pratiSThAyeM hotI haiM, ve banda nahIM ho jAveMgI? kyoMki inameM jala Adi ekendriya jIvoM kI hiMsA hotI hai| -AcArya vidyAnanda - - (bAIsa) 2010_05 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya saMhitAsUri paM. nAthUlAlajI zAstrI dvArA likhita "pratiSThA pradIpa" eka saMgrahIta graMtha hai| pichale kucha varSoM se vibhinna vidhiyoM dvArA pratiSThA saMpanna karavAI jA rahI hai jisase pratiSThA meM ekarUpatA nahIM rhtii| yadyapi jinendradeva kI mUrti to pratiSThita kI jAtI hai para usameM atizaya prakaTa nahIM hotA isa kAraNa samAja kA bahu bhAga devI-devatAoM kI ora AkarSita hokara eka prakAra se isa mahAn vItarAga dharma kI AsthA para prazna cihna lagA rahA hai| paMDitajI samAja ke eka anubhavI vayovRddha pratiSThAcArya haiM jinhoMne apane jIvana meM saikar3oM pratiSThAe~ saMpanna karavAI va vidhi meM kabhI kisI zrImAn dhImAn ke Age jhuke nahIM / san 1987 meM vidvat pariSad kAryakAriNI ne apane indaura adhivezana meM prastAva pArita kara Adhunika bhASA meM vidhi-vidhAna ke spaSTIkaraNa ke sAtha pratiSThA pATha saMkalita karane kI jimmedArI paMDitajI ko sauNpii| paMDitajI ne prastuta graMtha ko tIna bhAgoM meM vibhakta kiyA hai| prathama bhAga meM maMdira nirmANa se prAraMbha kara vedI, dhvajA, kalaza Adi vidhiyoM kA digdarzana kraayaa| dvitIya bhAga paMcakalyANaka ke dRzyoM va vidhi tathA mantra saMskAra Adi pUrNa kiyA / tRtIya bhAga meM siddha pratimA va anya pratiSThA vidhi Adi tathA sahayogI pratiSThAcAryoM ke karttavya kA bodha kraayaa| yahIM paMDitajI ne anya pratiSThA graMthoM kA bhI sAra va yaMtra Adi dekara isa graMtha ko pUrNa karane kA prayatna kiyaa| usase nizcaya hI navIna pratiSThAcAryoM ko zAstrokta paddhati se pratiSThA saMpanna karavAne kA avasara prApta hogaa| isa pratiSThA pradIpa graMtha para vidvadvarya paM. jaganmohanalAlajI zAstrI ne bhUmikA likhakara isakI upayogitA para prakAza DAlA hai| parama pUjya siddhAMta cakravartI AcAryazrI vidyAnaMdajI mahArAja ne apane zubhAzIrvAda se isa graMtha kI upayogitA ko pratipAdita kiyA hai| 5 janavarI 1990 ko isa yuga ke mahAn saMta taponidhi AcArya zrI vidyAsAgararjI mahArAja ke samakSa (Tar3A ) grAma (sAgara) meM samasta muni saMgha ke samakSa isa graMtha para vistRta carcA huii| AcAryazrI ne bhI prastuta graMtha ke lekhaka paM. nAthUlAlajI zAstrI se graMtha ke vibhinna viSayoM para carcA kI tathA AcAryazrI ne kahA ki pratiSThA zAstra eka atyanta mahatvapUrNa graMtha hai jo pASANa pratimA ko sAtizaya banAne kI vidhi digdarzita karatA hai| saMpUrNa graMtha ke Alor3ana ke pazcAt pUjya AcAryazrI ne paMDitajI ko AzIrvAda dete hue kahA ki eka samuccaya pratiSThA graMtha kI kamI ko pUrI karake Apane samAja kI utkRSTa sevA kI hai| mahArAjazrI ne yaha bhI kahA ki samasta pratiSThAcArya pratiSThA ko vidhi-vidhAna ke dvArA saMpanna karavAveM to jo Ajakala ho rahA hai, usase jo vikRtiyA~ A rahI haiM, samAja usase baca jAvegA / zrI vIra nirvANa grantha prakAzana samiti apanA saubhAgya mAnatI hai ki use eka udbhaTa, tyAgamUrti, kartavyazIla, caritravAna, saMyamI vidvAn ke grantha kA prakAzana karane kA avasara prApta huA hai| maiM samAja evaM samasta pratiSThAcAryoM se vinamra apIla karatA hU~ ki isa grantha kA sampUrNa upayoga karake eka-sI vidhi dvArA pratiSThA jaise mahatvapUrNa kArya ko saMpanna karavAne meM apanA yogadAna deveM / kara pATodI 2010_05 ( teIsa ) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caturviMzati tIrthakara mandira evaM bhagavAn bAhubali pratimA zrI gommaTagiri atizaya kSetra paricaya zrI digambara jaina atizaya tIrtha gommaTagiri kA nirmANa parama pUjya rASTra-santa siddhAnta cakravartI AcAryazrI vidyAnandajI ke zubhAzIrvAda evaM samasta bhArata tathA indaura kI samAja ke tanamana-dhana dvArA pUrNa sahayoga se jainadharma, darzana, sAhitya, saMskRti tathA ahiMsaka jIvana mUlyoM ke pracAraprasAra ke preraNA kendra, loka-sevA evaM AtmotthAna hetu zAntipUrNa jIvana-yApana kI sAdhanA-sthalI ke rUpa meM huA hai| vIra nirvANa saMvat 2507 (IsvI san 1981) meM yaha TekarI va bhUkhaNDa prasiddha samAjasevI zrI bAbUlAlajI pATodI ko unakI SaSThi-pUrti ke upalakSya meM madhyapradeza ke tatkAlIna mukhyamaMtrI zrI arjunasiMhajI dvArA uparokta dhyeya kI pUrti hetu digambara jaina samAja indaura ko pradAna kiyA gyaa| isa kSetra ke nirmANa kI parikalpanA svargIya zrI dulIcandajI seThI tathA zrI zAntilAlajI pATanI kI thii| unhoMne hI parama pUjya munizrI kA zubhAzIrvAda prApta kara isa giri para apane saMkalpa ko mUrtarUpa dene hetu zrI pATodIjI ko prerita kiyA thA, jisake pariNAmasvarUpa yahA~ bhagavAn bAhubali kI 21 phuTa unnata manojJa pratimA, unake donoM ora vartamAna caubIsa tIrthaMkaroM ke zikhara saMyukta jinAlaya, cAritra cakravartI zrI 108 AcArya zAntisAgarajI kI smRti meM 'tyAgI jJAnopAsanA mandira'. sarasvatI bhavana, tyAgI nivAsa. zrI AdinAtha jinAlaya evaM taleTI meM atithigaha, dharmazAlA, bhojanazAlA ityAdi ke nirmANapUrvaka vizAla rUpa meM phAlguna vadI 13, zanivAra, 8 mArca 1986 se phAlguna vadI 3 guruvAra, 13 mArca 1986 taka jinabiMba paMca kalyANaka mahotsava evaM mahAmastakAbhiSeka sampanna huaa| isake pazcAt yahA~ 24 caraNa prAcIna evaM arvAcIna di. jainAcAryoM ke sthApita hue haiN| zrI AcArya kunda kunda evaM zrI AcArya zAntisAgarajI ke sTecyU va caraNa cihna bhI sthApita hue| zrI mizrIlAlajI gaMgavAla kI smRti meM gaMgavAla vidyA mandira kA saMcAlana ho rahA hai| choTI pahAr3I para nava nirmANa kI yojanA ko mUrta rUpa diyA jaayegaa| bhojanazAlA cala rahI hai| upanagara kA nirmANa ho rahA hai| Adhunika koI-koI pratiSThAcArya kisI bhI dampatti ko bhagavAn ke mAtA-pitA banAkara kArya karane lage haiN| yaha pravRtti bhI zAstrAnusAra nahIM hai| isalie jinamAtRsthAnApanna jinezapeTikA rakhanI caahiye| -pratiSThA-candrikA, rAMcI-bihAra, (parvRSaNa-2486) / (caubIsa) JainEducation International 2010_05 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jan Education international 201020 For kaallaannnknnkkaannn Personal cl jainelibrary.org iMdaura sthita atizaya kSetra zrI gommaTagiri kI caubIsI kA vihaMgama dRzya Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa MMAR ........ - ma TE SHESYAVAVAVAVA AVAVE IMA Vivir VANATAVATA, Aja aneka aisI mUrtiyA~ pratiSThita kI jA rahI hai jo zAstra vihita niyamoM ke pratikUla hai| -AcArya vidyAnanda prathama bhAga 2010_05 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIvRSabhAdivarddhamAnAnta caturviMzati jinendrebhyo namaH // pratiSThA pradIpa prathama bhAga mandira nirmANa gRhastha jIvana meM devapUjA, gurupAsti, svAdhyAya, saMyama, tapa aura dAna ye SaTkarma pratidina Avazyaka mAne gaye haiM / mokSamArga rUpa ratnatraya meM samyagdarzana kA nimitta deva, samyagjJAna kA jinAgama aura samyak cAritra kA nirgrantha guru haiN| vartamAna kAla meM paramAtmA kI pUjA, bhakti aura upAsanA hI zreyaskara hai / arhanta paramAtmA sadA aura sarvatra vidyamAna nahIM rahate, isa kAraNa unake smaraNArtha aura bhaktibhAva prakaTa karane ke lie unakI pratimA banAI jAtI hai / apane ko pavitra banAne aura zraddhA ke bhAva jAgrata karane kA sAdhana vItarAga mUrti hai, jise hama vidhi pUrvaka mandira meM virAjamAna karate haiM / arhanta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, jina mandira, jinadharma, jinAgama aura jina pratimA devatA haiM, jinakI pratyeka gRhastha pratidina pUjA karatA / ina sabakA AdhAra jina mandira hai / ataH usake nirmANa kA sthAna aura muhUrta nimna prakAra hai : mandira kA sthAna sundara, zuddha, jalAzayayukta, nagara ke samIpa, sarpAdika bila va zmazAna rahita tathA upajAU bhUmivAlA honA cAhiye / jahA~ bhUkampa, vidharmI aura luTeroM kA bhaya na ho, aise sthAna para bhaktajana lAbha uThA sakeM, unakI prabala abhilASA jAnakara jinAyatana yA caityAlaya kA nirmANa karAyA jAve / mandira I kA dvAra mukhyarUpa se pUrva yA uttara dizA meM rhe| jina pratimA kA mukha bhI pUrva yA uttara meM rahe kadAcit pazcima meM bhI raha sakatA hai / jisa vedI yA cabUtare para pratimA virAjamAna kI jAve, vaha DhAI phuTa U~cA ho; usake Upara kamala yA kaTanI utanI U~cI rakhI jAve ki dvAra meM pratimA kI dRSTi pratiSThA - zAstrAnusAra raha ske| khanana kArya mandira mArgazIrSa (agahana), pauSa, mAgha, phAlguna, vaizAkha aura jyeSTha mahInoM ke zubha dinoM meM prArambha karanA cAhiye / nIMva mUla, AzleSA, vizAkhA, kRttikA, pUrvAbhAdrapada, pUrvASAr3hA, pUrvAphAlgunI, bharaNI, maghA ina adhomukha nakSatroM meM khodeM / 2010_05 mitI 4, 9, 14, 30, 15 ko nahIM khodeN| maMgalavAra aura zanivAra ko bhI chor3a deM / jyotiSa kI dRSTi se sUrya 12, 1, 2rI rAzi para ho to Agneya (pUrva-dakSiNa) dizA meM; 9, 10, 11vIM rAzi para ho to naiRtya (dakSiNa-pazcima) dizA meM; 6, 7, 8vIM rAzi para ho to vAyavya (pazcima-uttara) dizA meM aura 3, 4, 5vIM rAzi para sUrya ho to IzAna (uttara-pUrva) dizA meM nIMva khodanA cAhiye / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrya kI rAzi se khAta cakra dizAkoNa vivAhamaMDapa devAlayAraMbha gRhAraMbha jalAzayAraMbha Agneya 2-3-4 12-1-2 5-6-7 10-11-12 naiRtya 11-12-1 9-10-11 2-3-4 7-8-9 vAyavya 8-9-10 6-7-8 11-12- 1 4 -5-6 aizAna 5-6-7 3-4-5 8-9-10 rAzinAma : meSa, vRSa, mithuna, karka, siMha, kanyA, tulA, vRzcika, dhanu, makara, kuMbha, miin12| noTa : vivAha-maMDapArambha meM Agneya dizA meM staMbhAropaNa kA mata bhI hai| maMdira meM kUpAraMbha bhI ukta rIti se kreN| khAta muhUrta kI sAmagrI va vidhi zrIphala-2, lacchA, khaira kI khUTI bAraha aMgula lambI-4, geMtI-1, phAvar3A-1, kuMkuma-300 grAma, pisI haldI-300 grAma, pATe-4, caukI-1, choTA siMhAsana-1, vinAyaka yantra-1, Asana-5, pUjA dravya 1 kilo, dhUpadAna-1, jala ke loTe-2, lAla cola-1 gaja, sarasoM-100 grAma, dIpaka-4, ruI, mAcisa1, supArI-11, haldI gA~Tha-11 / jisa dizA meM muhUrta karanA ho usa kone para sImA ke bhItara kI do hAtha laMbI caur3I bhUmi sApha kara kuMkuma va haldI se rekhA khIMca deveN| usake cAroM dizA meM cAroM khUTI gAr3a deveM / vahA~ 4 dIpaka rakha kara cAroM ora lacchA bA~dha deveM / usake bhI bhItara eka hAtha laMbI-caur3I bhUmi mApakara kuMkuma se bIca meM svastika mA~Da deveM / pUrva yA uttara dizA meM se kisI eka meM pUjA karane vAle baiThe aura dUsarI meM yaMtra virAjamAna kara deveM / sarvaprathama maMgalASTaka, jala kalaza sthApana, saMkalpa, navadevapUjA, yaMtrapUjA, nirvANa bhakti pATha, NamokAra maMtra kI eka mAlA japa karake khar3e hokara OM kSI bhUH zuddhyatu svAhA yaha maMtra 9 bAra par3ha kara jala se bhUmi zuddha kareM aura pratyeka vyakti 5-5 bAra svastika ke vahA~ geMtI mArakara phAvar3A se miTTI nikAleM / lagabhaga eka phuTa gaharA gaDDhA khodeN| puNyAhavAcana, zAntipATha, visarjana dvArA kArya saMpUrNa kara gur3a, dhaniyA yA per3e ba~TavA deveM / zilAnyAsa sUrya na badalA ho to jisa dizA meM khAta huA ho vahIM nIMva bharI jAtI hai| vistAra se karanA ho to cAroM dizAoM va vedI jahA~ rakhanA ho, vahA~ bIca meM bhI nIMva bharI jAtI hai| 2] [ pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArdrA, puSya, dhaniSThA, zatabhiSA, uttarAphAlgunI, uttarASAr3hA, uttarAbhAdrapada, rohiNI ina Urdhvamukha nakSatroM meM nIMva bharanA cAhiye / zeSa vAra va mAsa pUrvavat haiM / isakI sAmagrI meM pUrva sAmagrI ke sivAya sImni prakhAte prathamaM zubhe'hri ghRtodbhavaM dIpamupAMzumaMtraiH / saMyojya tAne kalaze pidhAya, nyaset sa yaMtraM kalazaM tadU| // 30 // (jayasena pratiSThA pATha, pRSTha-32) eka tA~be kA choTA loTA caur3e mu~ha kA, jisameM dIpaka prajjvalita kara bhItara rakhA jA sake aura usake cAroM ora cheda karA diye jAveM, nIce khaDDe meM eka phuTa lambI-caur3I zilA sthApita kara usa para svastika va vahIM eka vinAyaka yaMtra, jisameM mandira kI prazasti (nAma, tithi, saMvat Adi) khudavAkara rakha deveM / ukta loTe meM dIpaka prajjvalita kara use sthApita kara vahIM pArada, sarasoM, supArI, haldI gA~Tha Adi mAMgalika dravya kSepakara cAroM ora se IMTeM aura sImenTa, kannI se cunavA deveM / usa para eka dUsarI vaisI zilA rakha deveM| isa vidhi ke pahale khAta muhUrta ke mAphika pUjA kara leveM / pIche puNyAhavAcana, zAntipATha, visarjana kara leveN| noTa : yaha zilAnyAsa aura khAta muhUrta eka sAtha bhI ho sakatA hai| do-cAra ghaMTe pUrva sAmAnya khAta karAkara pIche zilAnyAsa meM pUjA Adi pUrI vidhi kara deveM / cara lagna meM nIMva khodeM aura sthira lagna meM bhreN| zilAnyAsa meM prazasti likhakara eka bar3A pASANa kucha U~cAI para lagAkara bAhara bhI kisI viziSTa vyakti dvArA anAvaraNa karAyA jAtA hai / yadi khAta muhUrta ke bahuta samaya bAda zilAnyAsa karanA ho to sUrya dekhakara zilAnyAsa karanA hogA, jisameM khAta vAlI dizA meM parivartana bhI saMbhava hai| jinAlaya nirmANa muhUrta jinAlaya nirmANa meM mAgha, phAlguna, vaizAkha, jyeSTha, mRgasira, pauSa meM tithi 2,3,5,7,11,12,13 ko candra, budha, guru, zukra, ravi meM tathA punarvasu, puSya, uttarAtraya, mRga., zra., azvinI, citrA, vizAkhA, ArdrA, ha., dha., ro., nakSatroM meM kareM / guruvAra ko mRgazirA, anurAdhA, AzleSA, pUrvASAr3hA, uttarAtraya, rohiNI, puSya nakSatra tathA zukravAra ko citrA, dhaniSThA, vizAkhA, azvinI, ArdrA, zatabhiSA aura budhavAra ko azvinI, uttarAtraya, hasta, rohiNI ye nakSatra zubha haiN| caityAlaya zabdakoza evaM Agama ke anusAra mandira aura caityAlaya paryAyavAcI zabda haiM, parantu vyavahAra meM jahA~ bar3I pratimA, zikhara va kalaza ho vaha mandira mAnA jAtA hai aura usase viparIta jisakA rUpa laghu ho vaha caityAlaya kahA jAtA hai / gRha ke bhItara caityAlaya meM 11 aMgula taka kI sarvadhAtu pratimA virAjamAna kI jAtI hai / 3, 5, 7, 9 aura 11 aMgula kI pratimA zubha mAnI jAtI hai| ekAdazAMgulaM biMbaM sarva kAryArtha sAdhakam / etatpramANamAkhyAtamata UrdhvaM na kArayet / / (pratiSThA sAroddhAra, pRSTha-9) [pratiSThA-pradIpa] [3 2010_05 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna meM gRhasthoM ke gharoM meM hI zaucAlaya, laghuzaMkA kA sthAna evaM snAnagRha hote haiN| prAyaH zuddha evaM pavitra sthAna kA abhAva hone se gRha caityAlaya rakhanA lAbhaprada nahIM hai| jinake makAna bar3e aura nivAsa sthAna se pRthak caityAlaya nirmANa kI suvidhA hai, vahA~ ukta pramANa se bar3I pratimA bhI sthApita kara sakate haiM / caityAlaya se ghara ke baccoM aura vRddha vyaktiyoM ko jinadarzana kA lAbha milatA hai / parantu jo caityAlaya ke bhAra ko uThAne meM samartha hoM aura nirvyasanI hoM, unheM hI yaha jimmedArI lenA cAhiye / Ajakala corI kI ghaTanAyeM adhika hone se caityAlaya va mandira meM suvarNa va rajata kI mUrti yA yantra Adi sAmAna ekatrita karanA ucita nahIM hai / mandira va mAnastambha pratiSThA hetu unakI saMskRta pUjA bhI hai| unakA abhiSeka sAmane bar3A darpaNa rakhakara usameM unake pratibimba kA kiyA jAve tathA 81 kalazoM se unake mantra bolakara zuddhi kreN| pratimA nirmANa jahA~ pratimA nirmANa hetu pASANa pasanda kiyA ho, vahA~ vinAyaka yaMtra kI pUjA kara pASANa ko - OM hI arha asiAusA jina pratimA nirmANArthaM zuddha jalena pASANa zuddhiM karomi, isa mantra se 9 bAra zuddhi kareM / vahA~ 108 lavaMga pASANa para rakhate hue NamokAra mantra kI eka mAlA japa leveN| vahIM svastika kara deveN| pratimA taiyAra mile to nimna prakAra pramANa se usakI jA~ca karA leveM padya saMsthAna sundara manohara rUpamUrdhvaprAlaMbitaM hyavasanaM kamalAsanaM ca / nAnyAsanena parikalpitamIzabiMbamarhAvidhau prathitamAryamatiprapannaiH // 151 // bRddhatva bAlyarahitAMgamupetazAntiM zrIvRkSabhUSihRdayaM nakhakezahInam / saddhAtucitradRSadAM samasUtrabhAgaM vairAgyabhUSitaguNaM tapasi prazaktam // 152 / / (jayasena pratiSThA pATha, pRSTha - 38) sAMgopAMga, sundara, manohara, kAyotsarga athavA padmAsana, digambara, yuvAvasthA, zAntibhAvayukta, hRdaya para zrIvatsa cinha sahita, nakha-kezahIna, pASANa yA anya dhAtu dvArA racita, samacaturastrasaMsthAna evaM vairAgyamaya pratimA pUjya hotI hai| ukta lakSaNoM meM arhanta pratimA ke aSTa prAtihArya aura tIrthaMkara kA cinha honA cAhiye / siddha pratimA karAnA ho to arhanta pratimA ke samAna hI sAMgopAMga honA cAhiye kevala prAtihArya aura cihna na hokara usake nIce siddha pratimA khudavA denA caahiye| siddhezvarANAM pratimApi yojyA / satprAtihAryAdi vinA tathaiva / / (jayasena pratiSThA pATha, pRSTha-181) 4] [pratiSThA-pradIpa] ___ 2010_05 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimA nAsAgra dRSTi aura krUratAdi 12 doSa (raudra, kRzAMga, saMkSiptAMga, cipiTa nAsA, virUpaka netra, hInamukha, mahodara, mahAhRdaya, mahAaMsa, mahAkaTI, hInajaMghA, zuSka jaMghA) doSa rahita hove / (AzAdhara pratiSThA pATha, pRSTha-7) pratimA nirmANa karAne hetu uttarAtraya, puSya, rohiNI, zravaNa, citrA, dhaniSThA, punarvasu aura ArdrA nakSatra aura soma, guru, zukravAra tathA jina tIrthaMkara kI pratimA nirmANa karAnA ho unake garbhakalyANaka kA dina zubha hai| kArIgara madya mAMsAdi kA tyAgI aura zilpajJa hove| kAyotsarga pratimA khaDgAsana padmAsana [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukha 9 tAla (vasunaMdi) 10tAla* 12 aMgula vistAra 12 aMgula 13 // aMgula aura lambAI meM grIvA 4 aMgula 4 aMgula kezAMta bhAga taka grIvA se hRdaya taka 12 aMgula 13 / / aMgula hRdaya se nAbhi taka 12 aMgula 13 // aMgula nAbhi se liMga taka 12 aMgula 13 / / aMgula khaDgAsana meM donoM liMga se gor3A (ghuTanA) 24 aMgula 27 aMgula pairoM kA aMtara goDA 4 aMgula 4 aMgula 4 aMgula rakhe goDA (ghuTanA) se gulpha taka 24 aMgula 27 aMgula gulpha (TikUNyA) 4 aMgula 4 aMgula paira kI gA~Tha se paira ke tale taka 108 120 noTa : bAraha aMgula kA eka tAla, mukha yA vitasti hotA hai| aMgula ko bhAga bhI kahate haiN| padmAsana pratimA __ isakA mApa 54 aMgula hotA hai / baiThI pratimA ke donoM ghuTane taka sUtra kA mAna, dAhine ghuTane se bA~ye kaMdhe taka aura bA~ye ghuTane se dAhine kaMdhe taka ina donoM tirache sUtroM kA mAna tathA sIdhe meM nIce se Upara kezAMta bhAga taka lambe sUtra kA mAna ye cAroM bhAga samAna honA caahiye| 13|| + 13 // + 13|| + 13|| = 54 donoM hAtha kI aMgulI ke aura peDU ke antara 4 bhAga rakheM / kohanI kI pAsa 2 bhAga kA udara se antara aura poMcI se kohanI taka zobhAnusAra hAni rUpa rakhe / nAbhi se liMga 8 bhAga nIcA, 5 bhAga laMbA banAyeM tathA liMga ke mukha ke nIce se abhiSeka ke jala kA nikAsa donoM pairoM ke nIce se caraNa caukI ke Upara kreN| * dasatAla mANa lakkhaNa bhariyA -(trilokasAra, gAthA 986) bhavabIjAMkura mathanA aSTa mahAprAtihArya vibhavasametAH / te devA daza tAlA zeSA devA bhavanti nava tAlAH || (yazastilaka utta. pRSTha-112) yahI jina saMhitA meM bhI likhA hai| noTaH vartamAna meM jayapura meM 10 tAla kI pratimA banAI jAtI hai| [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa pratihArya azoka vRkSa surapuSpavRSTi devadundubhI SATAR RANDAN siMhAsana chatratraya cavara divya dhvani bhAmaMDala yA prabhA maMDala 2010_05 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa maMgala dravya jhArI kl9I darpaNa dhvajA cavara chatra bIjanA (paMkhA) supratiSTha 2010_05 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimA nirmANa va parIkSaNa kI vistRta vidhi 1. mukha : mastaka ke kezoM se lekara Thor3I taka 12 bhAga pramANa U~cA aura itanA hI caur3A mukha kreN| U~cAI ke tIna bhAga kreN| unameM se 1 bhAga arthAt 4 bhAga pramANa lalATa kareM, dUsare bhAga meM 4 bhAga pramANa nAsikA kareM; aura tIsare bhAga meM dAr3hI taka 4 bhAga pramANa mukha aura Thor3hI kareM / lalATa 8 bhAga pramANa caur3A aura 8 bhAga pramANa U~cA kreN| lalATa ke Upara uSNIza coTI taka 5 bhAga pramANa keza kareM / usake Upara 2 bhAga pramANa krama se cUr3A utAra rUpa meM kiMcit U~cI aura gola coTI kreN| coTI se grIvA ke pichale bhAga taka 5 bhAga pramANa meM lambe keza kreN| isa prakAra lalATa se lekara grIvA ke pichale bhAga taka 12 bhAga pramANa meM mastaka kreN| mastaka ke ubhaya pAzryoM meM 4-4 bhAga pramANa caur3e (dhanuSa ke AkAra madhya meM moTe aura donoM ora agrabhAga meM kRza) zaMkha nAma ke do hAr3a kareM / ina donoM hAr3oM ke madhya meM 4 bhAga pramANa caur3A keza sthAna kreN| isa prakAra bhI 12 bhAga pramANa hI mastaka rakkheM / lalATa ke 4 bhAga pramANa nIce aura 43 bhAga pramANa lambe donoM bhaMvAre kreN| 13 bhAga pramANa caur3A Adi meM, 5 bhAga pramANa caur3A aMta meM kareM / 3 bhAga pramANa lambI netroM kI saphedI kamala puSpadala ke samAna kreN| saphedI ke madhya meM 1 bhAga pramANa zyAma tArA kareM / tArA ke madhya bhAga pramANa gola choTI zyAma tArikA kareM / bhRkuTI ke madhya se lekara nIce kI ora bAphaNI taka 3 bhAga pramANa A~khoM kI caur3AI kareM / nAsikA ke mUla meM 2 bhAga pramANa donoM netroM kA aMtarAla kreN| Upara nIce ke donoM hoTha 2-2 bhAga pramANa lambe aura 1-1 bhAga pramANa U~ce kreN| 4 bhAga pramANa mukha phAr3a karake, mukha ke madhya meM 2 bhAga hoThoM ko khule kareM aura 1-1 bhAga pramANa (doU bagala milI kreN)| nAsikA ke nIce aura Upara ke hoTha ke madhya meM bhAga pramANa lambI aura ? bhAga pramANa caur3I nAlI kreN| 1 bhAga pramANa lambI tathA 3 bhAga pramANa moTI sRkkiNI kareM / 2 bhAga pramANa caur3I aura 2 bhAga pramANa lambI Thor3I kara do bhAga pramANa moTI hanu (gAla ke Upara ke samIpa kA hAr3a) kreN| hanu ke mUla se ciMbuka kA aMtarAla 8 bhAga pramANa kreN| 41 bhAga pramANa lambe aura 3 bhAga pramANa caur3e kAna kreN| 4 bhAga pramANa caur3I pAsa (kAna kI madhyavartI kar3I nasa ke Age paranAlI rUpa khAla) kreN| pAsa ke Upara kI vatikA (goTa) 3 bhAga pramANa kreN| 3 bhAga pramANa karNa kA chidra madhya meM yavanAlikA ke samAna kareM / 43 bhAga pramANa netra aura karNoM kA aMtarAla kreN| Age se donoM karNoM kA aMtarAla 18 bhAga pramANa kreN| aura pIche se donoM karNoM kA aMtarAla 14 bhAga pramANa ho / isa prakAra kareM ke samIpa meM mastaka kI paridhi 32 bhAga pramANa honI cAhiye aura Upara meM mastaka kI paridhi 12 bhAga honI caahiye| 2. hAtha : kohanI kA vistAra 51 bhAga pramANa aura usakI paridhi 16 bhAga pramANa kareM / kohanI se pauMcA taka cUr3A utAra se bAhu kreN| bhujA kA madhya bhAga 42 bhAga pramANa aura usakI paridhi 14 bhAga pramANa kreN| pauMce kA vistAra 4 bhAga pramANa aura usakI paridhi 12 bhAga pramANa kreN| pauce se madhyamAMguli paryanta 12 bhAga pramANa kreN| madhyamAMguli 5 bhAga pramANa kreN| madhyamAMguli se ardha-ardha parva [pratiSThA-pradIpa] _ 2010_05 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarjanI aura anAmikA kareM / anAmikAMguli se 1 parva hIna kaniSThikAMguli kareM / pauMce se lekara kaniSThikA ke mUla taka 5 bhAga pramANa aMtarAla kareM / tarjanI tathA madhyamA ke pramANa se kaniSThikA kI moTAI ardhabhAga pramANa ghATi kreN| aMguSTha meM do parva kreN| aMguSTha kI paridhi cAra bhAga pramANa kreN| zeSa cAroM aMguliyoM meM 3-3 parva kreN| arddha parva samAna pA~coM hI aMguliyoM meM nakha kreN| hathelI 7 bhAga pramANa lambI aura 5 bhAga pramANa caur3I kreN| hathelI kI madhya paridhi 12 bhAga pramANa kreN| aMguSThamUla aura tarjanI ke mUla kA aMtarAla 2 bhAga pramANa kareM / bhujA gola saMdhi jor3a se milI gor3A taka lambI kareM / aMguliyoM ko milApa yukta, snigdha, lalita, upacaya saMyukta, zaMkha-cakra-sUrya kamalAdi uttama cinhoM kari yukta kareM / 3. vakSasthala : 24 bhAga caur3A vakSasthala kreN| pITha sahita vakSasthala kI paridhi 56 bhAga pramANa ho / vakSasthala ke madhya meM zrIvatsa kA cinha ho / donoM stanoM kA madhyAMtarAla 12 bhAga pramANa ho / stanoM kI cUciyA~ 2 bhAga pramANa vRttAkAra hoM / cUciyoM ke madhya meM bhAga pramANa bITaliyA~ hoM / vakSasthala se nAbhi taka 12 bhAga pramANa aMtarAla ho / 4. udara : vakSasthala se nIce aura nAbhi ke UparI bhAga ko udara kahate haiM / nAbhi kA mukha 1 bhAga pramANa caur3A ho | nAbhi ko dakSiNAvarttarUpa meM manohara gola gaharI kareM / 5. peDU : nAbhi ke madhya se lekara liMga ke mUla taka 12 bhAga pramANa meM aMtarAla yA peDU kreN| unameM se ATha bhAgoM meM ATha rekhAe~ kareM / 18 bhAga pramANa caur3I kaTi tathA usakI paridhi 48 bhAga pramANa ho / tikUNA (baiThaka kA hAr3a) ATha bhAga pramANa vistIrNa ho / tikUNA kA madhya bhAga 8 bhAga pramANa ho / UparavAlA bhAga anIchaTa bAMsA ke hAr3a se milA ho| donoM kUle 6 bhAga pramANa gola hoM, skaMdha ke sUta se gudA paryanta 36 bhAga lambA aura AdhA bhAga pramANa moTA rIr3ha kA hAr3a ho / 6. liMga : 4 bhAga pramANa lambA, mUla meM 2 bhAga pramANa moTA, madhya meM 1 bhAga pramANa moTA, anta bhAga pramANa moTA liMga ho aura sarvatra apanI moTAI ke pramANa se tigunI paridhi ho / 7. pote : donoM potoM ko Ama kI guThalI ke samAna car3hAva utAra rUpa meM 5-5 bhAga pramANa lambe aura 4-4 bhAga pramANa caur3e puSTa rUpa meM banAveM / 8. jA~gha : donoM jA~ghoM ko 24- 24 bhAga pramANa puSTa rUpa meM banAveM / donoM jA~ghoM ke mUla meM 11 - 11 bhAga pramANa, madhya meM 9-9 bhAga pramANa aura aMta meM 7-7 bhAga pramANa caur3I rkheN| inakI paridhi sarvatra apanI-apanI moTAI se tigunI rkheN| 9. ghuTanA : jA~ghoM ke nIce aura pIMDiyoM se Upara madhya meM 6 bhAga pramANa caur3e aura 4 bhAga pramANa lambe donoM ghuTane rakkheM / 10. pIMDI : ghuTanoM se nIce TikUNyA taka lambI 24 - 24 bhAga pramANa donoM pIMDiyA~ banAveM / ye donoM [ pratiSThA-pradIpa ] <] 2010_05 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDiyA~ mUla meM 7-7 bhAga, madhya meM 6 - 6 bhAga aura anta meM TikUNyA ke pAsa 43-43 bhAga caur3I rkkhe| paridhi sarvatra tigunI ho / 11. TikUNyA : donoM pagoM kI cAroM TikUNyoM ko 1 - 1 bhAga pramANa gUr3ha rakheM / paridhi inakI bhI tigunI ho / 12. caraNa : donoM pagoM ke caraNa taloM ko 14- 14 bhAga pramANa lambe kareM / TikUNyoM se aMguSTha ke agra bhAga taka 12 bhAga pramANa lambAI ho / TikUNyoM ke pIche er3I ko 2 bhAga pramANa rakkheM / er3I nIce 2 bhAga, bagala meM kucha kama aura madhya meM U~cI gola ho, paridhi 6 bhAga pramANa ho / aMguSTha 2 bhAga pramANa lambA, madhya meM 2 bhAga pramANa caur3A tathA Adi anta meM kucha kama caur3A ho / pradezinI 3 bhAga pramANa lambI ho / madhyamA pradezanI se bhAga pramANa kamatI ho arthAt 2 bhAga lambI ho / madhyamA se anAmikA kucha aura kama arthAt 2 bhAga lambI ho / anAmikA se kaniSThikA kucha aura kama arthAt bhAga lambI ho / cAroM hI aMguliyA~ 1-1 bhAga pramANa moTI aura tigunI paridhi kI hoN| aMguSThoM meM 2-2 parva aura cAroM aMguliyoM meM 3-3 parva kreN| aMguSTha kA nakha 1 bhAga pramANa, pradezinI kA nakha bhAga pramANa aura zeSa aMguliyoM ke nakha anukrama se kucha-kucha kamatI rakkheM / pAdatalI ko er3I ke pAsa 4-4 bhAga pramANa, madhya meM 5-5 bhAga pramANa aura aMta meM 6-6 bhAga pramANa caur3I banAveM / caraNa yugala eka sarIkhe puSTa banAveM / zaMkha, cakra, aMkuza, kamala, yava, chatra Adi zubha cihnoM se saMyukta caraNa banAveM / isa prakAra se kAyotsarga pratimA bnaaveN| zeSa aMgopAMgoM ko bhI puSTa evaM zobhanIya banAveM / padmAsana pratimA ke bhI kitane hI bhAga yahI haiM / kAyotsarga ke bhAgoM ke Adhe bhAga arthAt 54 bhAga pramANa hI donoM ghuTanoM ke aMta taka palauTI kI lambAI kreN| donoM hAthoM kI aMguliyoM aura peDU meM 4 bhAga pramANa aMtarAla rakkheM / udara se skaMdha paryanta krama se hAnirUpa yathA zobhita 2 bhAga pramANa antara rakkheM / aSTa prAtihArya azoka vRkSa (tIrthaMkaroM ke jJAnakalyANaka vRkSa), puSpavRSTi, dundubhi, siMhAsana, chatra, camara, divyadhvani, bhAmaNDala / mukti Asana va mUrti vizeSatA zrI RSabhadeva, vAsupujya aura neminAtha padmAsana se aura zeSa tIrthaMkara khaDgAsana se mukta huye / RSabhanAtha kI pratimA meM sira para keza, supArzvanAtha pratimA para 5 phaNa, pArzvanAtha pratimA para sapta yA adhika phaNa, bAhubali pratimA para bela paramparAnusAra nirmANa hotI hai / mokSa ko prApta na hue AcAryoM, upAdhyAyoM evaM munirAjoM ke sTecyu va mUrti nahIM banAkara unakI picchI- kamaNDala sahita caraNa va mokSagAmI tIrthaMkaroM va muniyoM kI upalabdha mUrti va unake caraNa cinha banAye jAte haiM / eka sAtha paMca bAlayati, saptarSa caubIsa tIrthaMkara, navadevatA, paMcaparameSThI pratimA bhI banatI hai aura pAI jAtI hai / [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 [ 9 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimA pASANa ke doSa belavRkSa kI chAla nirmala kAMjI ke sAtha pIsakara pASANa para lepa karane se usake dAga dRSTigocara ho jAte haiM / usa dAga se pASANa ke bhItara koI jIva yA jala kA jJAna ho jAtA hai / aisI pASANa pratimA hAnikAraka hotI hai / pASANa meM mUla vastu ke raMga se bhinna varNa kI rekhA ho to use sadoSa mAnanA caahiye| nIle Adi raMga kI rekhAvAlA pASANa pratimA ke lie tyAjya hai / mRttikA kaNa, kASTha, kAMsA, sIsA, kalaI, vilepana kI pratimA pUjya nahIM hai (na mRttikA kASTha vilepanAdi, jAtaM jinendraiH pratipUjyamuktam / ) (vA.sA.) nAsAmukhe tathA netre hRdaye nAbhi maNDale / sthAneSu ca gatAMgeSu pratimA naiva pUjayet / / jIrNaM cAtizayopetaM tadviMbamapi pUjayet / zirohInaM na-pUjyaM-syAt-nikSipettannadAdiSu / / (u.zrA.) nAsA, mukha, netra, nAbhi, sira se rahita pratimA pUjanIya nahIM hai / jIrNa aura sAtizaya pratimA pUjya hai, khaMDita pratimA ko gahare jala meM kSepaNa kreN| pratiSThite punarbimve saMskAraH syAnna karhicit / saMskRte ca kRte kAryA pratiSThA tAdRzI punaH / / saMskRte tulite caiva duSTa spRSTe parIkSite / hRte vimve ca liMge ca pratiSThA punarevahi / / (A.di.) __ pratiSThA ke bAda jisa mUrti kA saMskAra yA jIrNoddhAra karanA par3e, duSTa kA sparza ho jAye, parIkSA karanI par3e yA cora corI kara le jAye, aisI mUrti kI pratiSThA (mantra saMskAra) karAnA caahiye| pratiSThita pratimA ke TAMkI nahIM lgtii| usakI prazasti bhI miTAI nahIM jaatii| (pIyUSa zrA.) noTa : samavAyAMga, sthAnAMga, Avazyaka niyukti ina prAcIna zvetAmbara Agamo meM 5 bAlayati (brahmacArI) tIrthaMkaroM meM mahAvIra jI kA ullekha milatA hai| pratimA doSa se hAni pratimA ke nakha, aMgulI, bAhu, nAsikA va caraNa meM se koI aMga khaNDita ho to kramazaH zatrubhaya, dezavinAza, baMdhana, kulanAza, dravyakSaya hotA hai| chatra, zrIvatsa, karNa khaNDita ho to kramazaH lakSmI, sukha, baMdhu kA kSaya hotA hai| Ter3hI nAka, choTe avayava, kharAba netra, choTA mukha ho to kramazaH duHkha, kSaya, netravinAza, bhoga haani| Urdhvamukha, Ter3hI gardana, adhomukha, U~ca-nIca mukha ho to dhananAza, svadeza nAza, ciMtA, videza gamana ho| anyAya se dhanArjana dvArA nirmApita pratimA duSkAla kre| ___ isaliye pratiSThA ke pUrva bhalIbhA~ti pratimA kI parIkSA kara lenA caahiye| (vA.sA.-A.pra.) 10] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 T 1 * mAna stambha Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedI nirmANa mandira meM pUrva yA uttara dizA meM jisakA mukha ho aisA DhAI phuTa U~cA cabUtarA aura usake Upara pratimA bar3I eka yA adhika ho to usa mAphika laMbAI-caur3AI rakhate hue tIna kaTanI nirmANa karAve / ukta prathama DhAI phuTa U~cAI para kamala va usa para bar3I eka pratimA virAjamAna karane yogya sthAna banavAyA jA sakatA hai| pIche bhAmaNDala va chatratraya pASANa ke honA cAhiye jisase corI kI AzaMkA na rhe| AjU-bAjU abhiSeka hetu khar3e hone kI jagaha rahe / aisI pratimA bar3e hAla meM zobhA detI hai jisake dUra se bhI darzana hote haiN| bIca kI mUlanAyaka pratimA jisa vedI meM virAjamAna kI jAve usake sAmane ke daravAje kI U~cAI nimna prakAra dekhakara rakhe - vibhajya navadhA dvAraM tatSaDbhAgAnadhastyajet / Urdhvadvau saptamaM tadvat vibhajya sthApayed dRzAm // daravAje kA navabhAga karake usake nIce (vasunaMdi pratiSThA pATha) chaha bhAga aura Upara ke do bhAga chor3akara sAtaveM bhAga meM tathA isa sAtaveM bhAga ke navabhAga karake isake bhI sAtaveM bhAga meM usa pratimA kI dRSTi rahe, jise vedI meM virAjamAna karanA hai| anya matAnusAra dvAra ke 64 bhAga karake 55veM bhAga meM pratimA kI dRSTi rakhI jAye / isa niyamAnusAra vedI va usa para kI kaTanI yA kamala kI U~cAI kA jJAna ho jAtA hai| vedI ke pIche kI dIvAra se pratimA ko dUra virAjamAna kareM tathA pIche koI dvAra va ujAladAna nahIM bnvaayeN| parikramA avazya rakhI jAve / dIvAra meM AlA banavAkara usameM pratimA virAjamAna karanA zubha nahIM hai| mAna-stambha aura zikhara mandira ke sAmane pUrva yA uttara dizA meM mandira kI U~cAI se U~cA mAna-stambha nirmANa kraaveN| usameM U~ce bhAga meM va nIce bhAga kI tIsarI kaTanI meM cAroM dizAoM meM cAra-cAra pratimA, samAna U~cI va mUlanAyaka ke nAmavAlI virAjamAna kreN| zikhara bhI guMbaja rUpa meM nahIM, lambA va U~cA mandira kI U~cAI se savAyA yA Der3hA nirmANa karAveM / vartamAna caubIsa tIrthaMkaroM kA paricaya kra. nAma pitA mAtA janmasthala cinha vaMza varNa RSabhanAtha nAbhirAya marudevI ayodhyA vRSabha svarNa ajitanAtha jitazatru vijayasenA ayodhyA gaja saMbhavanAtha jitAri suSeNA zrAvastI svarNa abhinaMdananAtha saMvara siddhArtha ayodhyA vAnara svarNa sumatinAtha meghaprabha sumaMgalA ayodhyA svarNa padmaprabha susImA kauzAMbI kamala supArzvanAtha supratiSTha pRthvI vArANasI svastika harita candraprabha mahAsena lakSmaNA candrapurI candra zukla puSpadanta kAkaMdI magara 10. zItalanAtha dRr3haratha bhAdrila kalpavRkSa 11. zreyAMsanAtha viSNu viSNuzrI siMhapura geMDA ikSvAku svarNa azva koka dharaNa rakta sugrIva ramA sunaMdA svarNa svarNa [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. vAsupUjya 13. vimalanAtha 14. anaMtanAtha 15. dharmanAtha 16. zAMtinAtha 17. kuMthunAtha 18. aranAtha 19. mallinAtha 20. munisuvratanAtha 21. naminAtha 22. neminAtha 23. pArzvanAtha 24. mahAvIra kra. tIrthaMkaranAma 1. 2. sImaMdhara yugmandhara 3. bAhu 4. subAhu 5. sajAtaka 6. svayaMprabha 7. RSabhAnana 8. anaMtavIrya 9. sUriprabha 10. vizAla bha 11. vajradhara 12. candrAnana 13. candrabAhu 14. bhujaMga 15. Izvara 16. nemiprabha 17. vIrasena 18. mahAbhadra 19. devayaza 20. ajitavIrya 12 ] vasupujya kRtavarmA siMhasena bhAnu vizvasena kubha sumitra vijaya 2010_05 zUrasena sudarzana samudravijaya azvasena siddhArtha cihna Li A Xi Li Pan Chou Li Ju Li Li Li Zuo Kai Pan vRSabha gaja mRga kapi ravi candra siMha gaja ravi candra zaMkha vRSabha padma candra ravi vRSabha airAvata candra svastika padma jayA jayazyAmA vimalA suprabhA airA zrImatI mitrA prabhAvatI padmA subhadrA zivAdevI vAmAdevI trizalA pitRnAma zreyAMsa dRr3harAja sugrIva niziDhila devasena mitrabhUta kIrtirAja megharAja nAgarAja vijayayati padamArtha vAlmIki devanaMdi pRthvIpAla devarAja avabhUta subodha caMpA kaMpilA ayodhyA ratnapura hastinApura hastinApura hastinApura mithilA sunaMdA devasenA rAjagRha mithilA zaurIpura vArANasI kuMDalapura videha ke tIrthaMkara mAtRnAma satyA sutArA vijayA sumaMgalA vIrasenA maMgalA mahAbala galasena jvAlA vIraSeNa senA sUryA umAdevI gaMgA kanakA bhadrA vijayA sarasvatI padmAvatI reNukA mahilA alakA vijaya mRga nivAsa puMDarIkapura vijayavatI susImA ayodhyA susImA ayodhyA mahiSA zUkara sehI vajra susImA ayodhyA aja mIna kalaza kacchapa nIlakamala zaMkha nAga siMha vijayapurI puMDarIkapurI susImA puMDarIkaNI vinItA vijayA susImA ayodhyA puMDarIkaNI vijayanagara 11 23 33 kuru ikSvAku kuru 33 ikSvAku yadu ikSvAku yadu ugra nAtha sudarzana sItodA dakSiNa sudarzana sItodA uttara vijaya sItA uttara vijaya sItA dakSiNa vijaya sItodA dakSiNa vijaya sItodA uttara rakta suvarNa acala sItA uttara acala sItA dakSiNa acala sItodA dakSiNa acala sItodA uttara maMdara-sItA uttara maMdara-sItA dakSiNa svarNa svarNa svarNa svarNa svarNa mela se saMbaMdhita sudarzana - sItA nadI ke uttara sudarzana - sItA nadI ke dakSiNa nIla svarNa nIla harita svarNa maMdara sItodA dakSiNa maMdara sItodA uttara vidyunmAlI sItA uttara vidyunmAlI sItA dakSiNa vidyunmAlI sItodA dakSiNa vidyunmAlI sItodA uttara [ pratiSThA-pradIpa ] Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthaMkara pratimA kI pratiSThA binA nAma, pitRnAma, mAtRnAma, sthAna nAma ke nahIM hotI, aisA pratiSThA pATha ke anusAra mantra saMskAra vidhi meM varNita hai| videha kSetra ke tIrthaMkaroM ke janmAbhiSeka hetu meru para inakI janmAbhiSeka zilA bhI pRthak pAI jAtI hai| vizeSa yaha hai ki ukta tIrthaMkaroM kI garbha va janma tithi kA ullekha kara pUjA kI jAtI hai| vartamAna tIrthaMkaroM ke paMca kalyANakoM kI zuddha tithi nAma garbha kalyANaka janma kalyANaka tapa kalyANaka jJAna kalyANaka mokSa kalyANaka RSabhanAtha ASAr3ha kRSNa 2 caitra kRSNa 9 caitra kRSNa 9 phAlguna kRSNa 11 mAgha kRSNa 14 ajitanAtha jyeSTha kRSNa 30 mAgha zukla 10 mAgha zakla 9 pauSa zukla 11 caitra zukla 5 saMbhavanAtha phAlguna zukla 8 kArtika zukla 15 magasira zukla 15 kArtika kRSNa 4 caitra zukla 6 abhinandananAtha vaizAkha zukla 6 mAgha zukla 12 mAgha zukla 14 pauSa zukla 14 / / vaizAkha zukla 6 sumatinAtha zrAvaNa zukla 2 caitra zukla 11 vaizAkha zukla 9 caitra zukla 11 caitra zukla 11 padmaprabha mAgha kRSNa 6 kArtika kRSNa 13 kArtika kRSNa 13 caitra zukla 15 phAlguna kRSNa 4 supArzvanAtha bhAdrapada zukla 6 jyeSTha zukla 12 jyeSTha zukla 12 phAlguna kRSNa 6 phAlguna kRSNa 7 candraprabha caitra kRSNa 5 pauSa kRSNa 11 pauSa kRSNa 11 phAlguna kRSNa 7 phAlguna kRSNa 7 puSpadaMta phAlguna kRSNa 9 magasira zukla 1 magasira zukla 1 kArtika zukla 2 bhAdrapada zukla 8 zItalanAtha caitra kRSNa 8 mAgha kRSNa 12 mAgha kRSNa 12 pauSa kRSNa 14 Azvina zukla8 zreyAMsanAtha jyeSTha kRSNa 6 phAlguna kRSNa 11 phAlguna kRSNa 11 mAgha kRSNa 30 zrAvaNa zukla 15 vAsupUjya ASAr3ha kRSNa 6 phAlguna kRSNa 14 phAlguna kRSNa 14 mAgha zukla 2 bhAdrapada zukla 14 vimalanAtha jyeSTha kRSNa 10 mAgha zukla 4 mAgha zukla 4 mAgha zukla 6 ASAr3ha kRSNa 8 anaMtanAtha kArtika kRSNa 1 jyeSTha kRSNa 12 jyeSTha kRSNa 12 caitra kRSNa 30 caitra kRSNa 30 dharmanAtha vaizAkha kRSNa 13 mAgha zukla 13 mAgha zukla 13 pauSa zukla 15 jyeSTha zukla 4 zAMtinAtha bhAdrapada kRSNa 7 / jyeSTha kRSNa 14 jyeSTha kRSNa 14 pauSa zukla 10 pauSa kRSNa 14 kuMthunAtha zrAvaNa kRSNa 10 vaizAkha zukla 1 vaizAkha zukla 1 caitra zukla 3 vaizAkha zukla 1 aranAtha vaizAkha zukla 3 / / magasira zukla 14 magasira zukla 10 kArtika zukla 12 / caitra kRSNa 30 mallinAtha caitra zukla 1 magasira zukla 11 magasira zukla 11 pauSa kRSNa 2 phAlguna zukla 5 munisuvratanAtha zrAvaNa kRSNa 2 vaizAkha kRSNa 10 vaizAkha kRSNa 10 vaizAkha kRSNa 9 phAlguna kRSNa 12 naminAtha Azvina kRSNa 2 ASAr3ha kRSNa 10 ASAr3ha kRSNa 10 magasira zukla 11 vaizAkha kRSNa 14 neminAtha kArtika zakla 6 zrAvaNa zakla 6 zrAvaNa zakla 6 Azvina zakla1 ASADha zakla 7 pArzvanAtha vaizAkha kRSNa 2 pauSa kRSNa 11 pauSa kRSNa 11 caitra kRSNa 4 zrAvaNa zukla 7 mahAvIra ASAr3ha zukla 6 caitra zukla 13 magasira kRSNa 10 vaizAkha zukla 10 kArtika kRSNa 30 noTa:- upalabdha hindI cauvIsIpUjA 16 meM prAyaH paMca kalyANaka tithiyA~ azuddha hone se ukta saMskRta uttarapurANa kI zuddha tithiyoM kA vivaraNa yahA~ diyA gayA hai| [pratiSThA-pradIpa [13 2010_05 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 RddhiyA~ buddhi 18- kevalajJAna, manaHparyaya, avadhi, bIja, koSTha, pAdAnusAri, saMbhinna saMzrotR, dUrAdAsvAdana, dUrAddarzana, dUrAtsparzAdvina, dUrAdmANa, dUrAlaghuvaNa, dazapUrvitva, caturdazapUrvitva, aSTAMgamahAnimitta, prajJAzramaNa, pratyekabuddhi, vAditva / vikriyA- jala, jaMghA, taMtu, phala, puSpa, bIja, AkAza, zreNI, aNimA, mahimA, laghimA, garimA, prApti, prAkATya, Izitva, vazitva, apratighAtI, aMtardhAna, skaamruupitv| tapa7- ugra, ghoratapa, ghora parAkrama, ghora brahmacarya, tapta tapa, dIpta tapa, mhaatp| bala 3- mana, vacana, kAya / auSadha 8- AmarSa, zvela, jalla, malla, biDa, sarva, mukhanirviSa, dRSTinirviSa / rasa 6- AsyaviSa, dRSTiviSa, zIrazrAvI, madhuzrAvI, sarpizrAvI, amRtshraavii| kSetra (azISa)2- azISamahAnasa, azISamahAlaya / yajamAna-yajJanAyaka yA pratiSThAkAraka nyAyopajIvI, gurubhakta, aniMdya, vinayI, pUrNAMga, zAstrajJa, udAra, apavAda va unmAda rahita, rAjya va nirmAlya dravya kA hartA na ho, pratiSThA meM sampatti kA vyaya karane vAlA, kaSAya rahita, dhAmika vyakti yajJanAyaka ke yogya hotA hai / pratiSThAkAraka aura unakI patnI aSTamUla guNadhArI, sapta vyasana tyAgI aura aNuvratI bane / unase tIrthaMkara ke mAtA-pitA na banAkara vartamAna AvazyakatAnusAra unakA kArya sampanna karA deN| mAtA kA kAma maMjUSA (peTI) se lene kA ullekha jayasena pratiSThA pATha padma 719 meM va sabhI pratiSThA pAThoM meM milatA hai| pitA kI sthApanA bhadrapITha meM batAI hai| anya pratiSThA pAThoM meM bhI mAtA-pitA banAne ke pramANa nahIM haiN| pratiSThAcArya yA gRhasthAcArya ke lakSaNa syAdvAda vidyA meM nipuNa zuddha uccAraNa vAlA, Alasyarahita, svastha, kriyAkuzala, dayA dAna zIlavAna, indriya vijayI, deva guru bhakta, zAstrajJa, dharmopadezaka, kSamAvAn, samAja-mAnya, vratI, dUradarzI, zaMkA samAdhAnakartA, uttama kula vAlA, AtmajJa, jina dharmAnuyAyI, guru se maMtra zikSA prApta, haviSyAnna (ghRtamizrita carubhAta)- (zabdaratnAkara koza va ApTe ke kozAnusAra) kA bhojana kara rAtri bhojana kA tyAgI, nidrA vijayI, niHspRha, paraduHkhahartA, vidhijJa aura upasargahartA pratiSThAcArya hotA hai / varNI brahmacArI yA gRhastha bAraha vratadhArI bhI vasunaMdi pratiSThApATha meM batAyA hai / lobhI, krodhI, saMskRta-vyAkaraNa se anabhijJa aura azAMta pratiSThAcArya yA gRhasthAcArya tyAjya haiN| vizeSa- pramukha AcArya digambara muni hote haiM, jinase AjJA va yajJa dIkSA lI jAtI hai ve hI sUrimantra dete haiN| [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indra va indrANiyA~ pratiSThAkAraka ke pratinidhi, pUjaka, sundara, sadguNavAna, yuvA, AbharaNa bhUSita, zraddhAvAn, niSpApa, azuddha bhojana-pAna rahita hote haiN| indroM meM saudharma, IzAna, sanatkumAra, mahendra, brahma, lA~tava, zukra, zatAra, Anata, prANata, AraNa, acyuta tathA inakI eka-eka indrANiyA~ dIkSita hokara saMyamapUrvaka pratiSThA meM apanA-apanA niyoga (kartavya) pUrNa kreN| sabhI indra-indrANiyA~ bhojana eka bAra kareM aura rAtri ko cAroM prakAra ke AhAra kA tyAga kareM / pratidina zAnti mantra kA jApa kreN| kubera ke kArya hetu bhI kisI ko dIkSita karAveM / indra-indrANiyA~ pUjA ke zuddha vastra alaga rkheN| mantra se dIkSita ho jAne para pratiSThA pUrNa hone taka sUtaka-pAtaka inheM nahIM lgtaa| pratiSThA muharta pratiSThA muhUrta jinendra pratimA ko virAjamAna karane kA pramukha rUpa se mAnA jAtA hai| anya muhUrta usake anusAra kiye jAte haiN| "deva mUrti pratiSThAyAM sthira lagnottarAyaNe" digambara jaina pratiSThA meM mUrti pratiSThA uttarAyaNa sUrya meM hI hotI hai| anya devI-devatAoM kI pratiSThA dakSiNAyana meM bhI hotI hai| DaoN. nemicandra jyotiSAcArya ne 'bhAratIya jyotiSa ke antargata "muhUrta darpaNa" (pR. 14-15) meM isakI puSTi kI hai| zrAvaNa mAha se pauSa taka dakSiNAyana aura mAgha se jyeSTha taka uttarAyaNa sUrya hotA hai| rAzi kI dRSTi se 10vIM makara ke sUrya se mithuna taka uttarAyaNa aura karka 4thI rAzi se 9vIM dhanu taka dakSiNAyana kahalAtA hai| pratiSThA hetu punarvasu, uttarA-phAlgunI, uttarAbhAdrapada, uttarASAr3hA, puSya, hasta, zravaNa, revatI, rohiNI, azvinI, mRgazirA nakSatra vasunaMdi va jayasenAcArya ke abhimata se zreSTha haiN| citrA, maghA, bharaNI, mUla ye nakSatra bhI sAmAnya rUpa se zubha haiN| somavAra, budhavAra, guruvAra, zukravAra ye pratiSThA meM grAhya haiM / 1, 2, 5, 10, 13, 15 ye zukla pakSa kI tithiyA~ mAnya haiM / mIna ke sUrya meM jo prAyaH caitra meM AtA hai, pratiSThA tyAjya hai / kRSNa pakSa meM paMcamI taka pratiSThA kI jA sakatI hai, usameM 1, 2, 5 tithi acchI hai| guru va zukra tArA ke asta hone para pratiSThA nahIM hotI / mala mAsa (9 veM sUrya) meM bhI pratiSThA nahIM ho sktii| (muhUrta darpaNa va zIghra bodha tathA vRhadavakahaDAcakram 50-51) siddhi yoga cakra vAra ravi soma maMgala budha guru zukra tithi 8 zani in |r 9 w v 8 an 13 (A. vasunaMdi-jayasena pratiSThA pATha, padya 189 se 195) [pratiSThA-pradIpa] [15 2010_05 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArdrA, zatabhiSA 'zleSA, vizAkhA, bharaNIdvayam / tyAjyA ca dvAdazI riktA, SaSThI candrakSayo'STamI / / pratipacca tithirvAro, tyAjyau zanikujau tathA / deva mUrti pratiSThAyAM, sthira lagnottarAyaNe / / yoga vizeSa ko chor3akara (sAmAnya rUpa se) ArdrA, zatabhiSA, AzleSA, vizAkhA, bharaNI, kRttikA nakSatra aura 12, 4, 9, 14, 30, 6, 2, 8, 1 tithi aura zani, maMgala ye pratiSThA meM tyAjya haiM / vRSa, siMha, vRzcika, kuMbha tathA uttarAyaNa sUrya meM deva pratiSThA kreN| (zIghra bodha 41-42) gIrvANAMbu pratiSThA pariNaya dahanAdhAna geha pravezAzcaulaMrAjyAbhiSeko vratamapi zubhadaM naiva yAmyAyane syAt / / no vA bAlyAstabArddha suragurusitayo naiva ketUdaye syAt / nyUne mAse'dhike vA nahi ca suragurau ca siMha nakrasthite vA / / dakSiNAyana meM pratiSThA nahIM hotI, guru, zukra ke bAlya, vRddha, asta meM tathA kSayamAsa, malamAsa meM zubha kArya nahIM hote| (vRhadavakahaDAcakram 50-51) amRta siddhi yoga cakra ravi soma maMgala budha zukra zani mRga. azvi . uttarAtraya vi.kR. puna. puSya ro. za. puSya ro.zra. guru anu. zra. re. guru sarvArtha siddhi yoga ravi soma maMgala budha zukra zani hasta zravaNa azvinI rohiNI revatI revatI zravaNa mUla rohiNI u.bhA. anurAdhA anurAdhA anurAdhA rohiNI uttarAtraya mRgazira kRttikA hasta azvinI azvinI svAti puSya puSya AzleSA kRttikA punarvasu punarvasu azvinI anurAdhA mRgazira puSya zravaNa ukta donoM yogoM ko muhUrta hetu dekha lenA cAhiye / ravi se zani taka kramazaH bharaNI, citrA, uttarASAr3hA, dhaniSThA, uttarAphAlgunI, jyeSThA, revatI tyAjya hai| tyAjya sUryadagdhAtithi dhanu mIna meM 2, vRSa-kuMbha meM 4, meSa-karka meM 6, mithuna-kanyA meM 8, siMha-vRzcika meM 10, tulA-makara meM 12 tithi| [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAjya candradagdhAtithi kuMbha-dhanu meM 2, meSa-mithuna meM 4, tulA-siMha meM 6, makara-mIna meM 8, vRSa-karka meM 10, vRzcikakanyA meM 12 / cAlU paMcAMga ke anusAra ukta muhUrta dekhA jAtA hai / jaina jyotiSa kI dRSTi se jo tithi sUryodaya se 6 ghar3I yA usase adhika hotI hai vahI mAnya hotI hai| paMcAMga kI kSaya tithi 6 ghar3I se jyAdA hone para jaina jyotiSa meM pUrNa mAnI jAtI hai| paMcAMga meM do tithi hone para prathama mAnanA caahiye| ___ caubIsa tIrthaMkaroM kI paMcakalyANaka tithi meM se koI hone para ukta muhUrtoM ke sAtha sone meM suhAgA samAna hotI hai| utpAta-mRtyu-kANa-tithi-yoga-cakra phala ravi soma maMgala budha guru zukra zani utpAta pU.SA. puSya u.phA. mRtyu __ anu. u.SA. azvi mRga. Azle. ha. kANa azvinI pU.SA. ArdrA maghA ci. siddhi zra. u.SA kR. puna. pU.phA. svA. vi. dha. zaM. (vasunaMdi pratiSThA pATha) ukta muhUrta sAmAnya rUpa meM haiM, parantu paMcAMga dvArA isameM pratiSThAkAraka, pratiSThAcArya va pratimA nAma se bhI candramA dekhA jAtA hai jo unakI rAzi se 4, 8 va 12 na ho / yaha dekhakara usa pratiSThA muhUrta meM pratimA virAjamAna kI jAtI hai| isameM kucha yoga bhI jJAtavya haiN| maMDapa muhUrta __ mRgazira, punarvasu, puSya, anurAdhA, zravaNa, uttarASAr3hA, uttarA phAlgunI nakSatroM meM soma, budha, guru, zukravAra ko 2, 5, 7, 11, 12, 13 tithiyoM meM zubha hai| pratiSThA meM yoga vizeSa __ rAjayoga- maMgala, budha, zukra, ravi meM se kisI vAra ko bharaNI, mRgazirA, puSya, pUrvA phAlgunI, citrA, anurAdhA, pUrvASAr3hA, dhaniSThA, uttarA bhAdrapada isameM se koI nakSatra ho tathA 2, 7, 3, pUnama meM se koI tithi ho, to rAjayoga zubha hotA hai| paMcakayoga- dhaniSThA, zatabhiSA, pUrvAbhAdrapada, uttarAbhAdrapada, revatI nakSatra ko paMcaka kahate haiN| inameM mRtaka saMbaMdhI doSa hai kintu pratiSThA meM doSa nhiiN| kAlamukhI yoga- cautha ko tInoM uttarA, paMcamI ko maghA, navamI ko kRttikA, aSTamI ko rohiNI aura tIja ko anurAdhA nakSatra ho to kAlamukhI yoga azubha hotA hai| [pratiSThA-pradIpa] ___ 2010_05 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raviyoga- sUrya ke nakSatra se dina kA nakSatra 4, 6, 9, 10, 13, 20vA~ ho, to ravi zubha yoga hotA hai| kintu 1, 5, 7, 8, 11, 15, 16vA~ azubha yoga hotA hai| kumArayoga- soma, maMgala, budha, zukra meM se kisI vAra ko azvinI, rohiNI, punarvasu, maghA, hasta, vizAkhA, mUla, zravaNa aura pUrvAbhAdrapada meM se koI ho tathA 1, 5, 6, 10, 11 tithi ho to kumAra zubha yoga hotA hai| kintu soma ko 11 yA vizAkhA, maMgala ko 10 yA pUrvAbhAdrapada, budha ko 1 yA mUla va azvinI, zukra ko 10 yA rohiNI ho to vaha azubha hai| mRtyuyoga- nandA (1, 6, 11) tithi ko mUla, ArdrA, svAti, citrA, AzleSA, zatabhiSA, kRttikA yA revatI ho; bhadrA (2, 7, 12) tithi ko pUrvAbhAdrapada, uttarAbhAdrapada, pUrvAphAlgunI, uttarAphAlgunI ho; jayA (3, 8, 13) tithi ko mRgazirA, zravaNa, puSya, azvinI, bharaNI yA jyeSThA ho; riktA (4, 9, 14) ko pUrvASAr3hA, uttarASAr3hA, vizAkhA, anurAdhA, punarvasu, maghA ho; pUrNA (5, 10, 15) tithi ko hasta, dhaniSThA yA rohiNI ho to vaha azubha hai| siddhayoga- ravi ko mUla, soma ko zravaNa, maMgala ko uttarAbhAdrapada, budha ko kRttikA, guru ko punarvasu, zukra ko pUrvAphAlgunI aura zani ko svAti ho to siddha yoga hotA hai| viSayoga- ravi-paMcamI ko hasta, soma-chaTha ko mRgazirA, maMgala-saptamI ko azvinI, budhaaSTamI ko anurAdhA, guru-navamI ko puSya, zukra-dazamI ko revatI, zani-gyArasa ko rohiNI ho to pratiSThA meM tyAjya hai| sthirayoga- guru yA zani ko 4, 8, 9, 13, 14 tithi meM se koI eka ho, kRttikA, ArdrA, AzleSA, uttarAphAlgunI, svAti, jyeSThA, uttarASAr3hA, zatabhiSA, revatI meM se koI ho to sthira zubha yoga hotA hai| vajrapAtayoga- dUja ko anurAdhA, 3 ko tInoM uttarA, 5 ko maghA, 6 ko rohiNI, 7 ko mUla yA hasta ho to vajrapAta azubha yoga hotA hai| vizeSa- pratiSThA meM paMcakalyANaka ke dina krama se rakhe jAte haiN| inameM pratyeka kA muhUrta saMbhava nahIM hai| phira bhI kucha jJAtavya hai| maMjUSikA meM se pratimA sthira lagna meM nikAleM, yaha prAtaH honA cAhiye / bharaNI, uttarAphAlgunI, maghA, citrA, vizAkhA, pUrvAbhAdrapada, revatI meM, guru, budha, zukra vAroM meM 2, 5, 7, 11, 13 tithiyoM meM tapa grahaNa zubha hai, yaha aparAhna meM hotA hai| vedI meM pratimA virAjamAna prAtaH dopahara 12 baje se pahale karanA cAhiye / maNDapa nirmANa soma, budha, guru, zukra vAroM meM tathA 2, 5, 7, 11, 12, 13 tithiyoM va mRgazirA, punarvasu, puSya, anurAdhA, zravaNa, uttarASAr3hA, uttarAphAlgunI, nakSatroM meM zubha hai / dhvajArohaNa zubha muhUrta meM kiyA jAnA caahiye| 18] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRSa ve karka FRO_ hor 45454 | BF OFFER havana kA muhUrta zukla pakSa kI ekama se abhISTa tithi taka ginane para jitanI saMkhyA ho usameM eka milAveM / phira ravivAra se iSTa vAra taka ginane para jitanI saMkhyA ho usako ukta saMkhyA meM jor3a deN| isa saMkhyA meM 4 kA bhAga dene para tIna yA zUnya bace to zubha aura eka yA do bace to azubha hai| rAzi jJAna meSa ce co lA lI lU le lo a o vA vo mithuna hI hu he ho DA DI Dra De Do siMha - mA mI m me mo TA ThI TU Te kanyA rA rI ru re ro tA ti tU te vazcika - to nA nI nU ne no yA yI yU dhanu - ye yo bhA bhI bhU dhA phA r3hA bhe makara - bho jA jI jU je jo khA khI khU khe kho gA gI kumbha - gu ge go sA sI sU se so dA mIna - cA cI noTa:- Age jo caughar3iyA hai usameM prAtaH 6 baje se zAma 6 baje taka aura rAtri 6 baje se prAtaH 6 baje taka 1||-1|| ghaMTe ke yoga haiN| dina caughar3iyA muhUrta caM. maM. bu. gu. zu. 7 a ro lA zu kA u a ro lA lA zu ca kA u a lAzu ca kA a rolA zu b 4444 ty EbAAE HD 46ty to 04 FM tulA 5 EEF ty to ho hot FM dI yi yi A 4 My PER 44444 TA PElaka 444444 se | 444444se | goe 4 4 yi [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. ra. 2. 20] (sigdaehoeyisigyioeyi zu ca ro kA lA u zu caM. ca ro kA himp zu maM. kA lA u zu a ca kA 2010_05 rAtri caughar3iyA muhUrta gu. bu. u zu a ca kA lA u laha la ro u zu pratiSThotsava AmaMtraNa patrikA zu. ro kA seoghoe oee oesig la u ro za. lA u zu a coeweonsigyi oe ca ro tIrthaMkara mandira AcArya uddezya, maMgalAcaraNa, mUlanAyaka va vidhinAyaka kA pratiSThA ke Ayojana saMbaMdhI vivaraNa pratiSThAkAraka, pratiSThAcArya, pratiSThA tithi anya sUcanA Adi kA ullekha patrikA meM honA cAhiye / pratiSThA mahotsava kAryakrama kA zIrSaka- zrImajjinendra mandira, vedI, kalaza evaM dhvajArohaNa, pratiSThA mahotsava ... athavA zrI di. jaina paMca kalyANaka pratiSThA mahotsava sthAna ... lA pratiSThA maNDapa meM jinapratimA virAjamAna va jhaNDArohaNa muhUrta, digambara jainAcArya anujJA va pratiSThA AjJAlaMbhana zAnti japa - savAlakSa yA 51000 (kama ho to saMkhyA) - [ pratiSThA pradIpa ] Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m 3. maNDala vidhAna - terahadvIpa, samavazaraNa, caubIsa mahArAja, paMcaparameSThI, bhaktAmara aadi| 4. nA~dI vidhAna va indra pratiSThA 5. jala (ghaTa) yAtrA va mandira vedI kalaza, dhvaja daMDa zuddhi noTa : jala pAtra ke jala ko vedI para chir3akanA / 6. yAgamaNDala (pratiSThA saMbaMdhI vidhi) 7. garbha kalyANaka kI pUrva kriyA aura pUrvabhava digdarzana (rAtri meM) 8. garbha kalyANaka prAtaH 9. janma kalyANaka (pA~DukazilA para janmAbhiSeka) 10. pAlanA (jhUlA) 11. rAja sabhA 12. vairAgya evaM jinadIkSA 13. AhAra dAna 14. maMtra saMskAra evaM samavazaraNa (jJAna kalyANaka) 15. nirvANa bhakti 16. jina mandira meM mUlanAyaka Adi pratimA virAjamAna, zikhara para kalazArohaNa evaM dhvajArohaNa 17. zAnti yajJa 18. ratha yAtrA (maMDapa meM utsava hetu lAI gaI pratimA ko vApasa virAjamAna hetu) 19. pratiSThA samApana (AbhAra pradarzana) noTa : ukta kAryakramoM meM biMba (paMca kalyANaka) pratiSThA ke sivAya zeSa kAryoM meM bhI yahI krama sammilita hai| pratimA pratiSThA meM garbha kalyANaka ke do dina pUrva prazasti lekha bhI pratimAoM para aMkita karA denA caahiye| pratimA prazasti svasti zrI vIra nirvANa saMvatsare 25..... tame..... vikramAzabde 20...... tame...... mAse..... tame..... pakSe...... tithau...... vAsare..... mUla saMghe zrI digambara jaina kundakundAcAryAmnAye ...... sthAne jina bimba pratiSThotsave...... di. jainAcArya zrI 108..... sAnnidhye pratiSThAcAryatve..... ityetaiH pratiSThApitamidaM jina biMbaM sarvalokasya kalyANAya bhavet / pratiSThA meM mantra japa jisa varNa (zabda) yA varNa samUha kA bAra-bAra manana kiyA jAya aura jisase mana kI caMcalatA kA trANa (rakSaNa) ho vaha mantra hai| prabhAvazAlI, mahatvapUrNa, rahasyamaya, zabdAtmaka vAkya mantra haiN| jina dhvaniyoM kA gharSaNa hone se divya jyoti pragaTa hotI hai, una dhvaniyoM ke samudAya ko mantra kahate haiN| [pratiSThA-pradIpa] [21 2010_05 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI bhI akSara mantra rahita nahIM hai, koI vRkSa kA avayava auSadha rahita nahIM hai aura koI vyakti yogyatA rahita nahIM hai | inakI yojanA karake inheM lAbhaprada banAne vAlA hI durlabha hai| varNa aura padoM meM mantra zakti evaM atizaya kA honA prayoktA, usake bhAva, usake kSetra aura kAla para nirbhara hai / amaMtramakSaraM nAsti, nAsti mUlamanauSadham / ayogyaH puruSo nAsti, yojakastatra durlabhaH || 'OM, aiM, zrIM, klIM, hrIM, kSIM, hUM, hrauM' Adi bIja mantra apanA pRthak-pRthak mahatva rakhate haiM / mantra kI saphalatA zuddha uccAraNa, zraddhA, japa ke niyama, dravya, kSetra, kAla Adi para nirbhara hai / vaijJAnikoM ne zabda zakti ke camatkAra kA parIkSaNa kiyA hai usake aneka udAharaNa haiM / vINAvAdana se sarpa, hAthI Adi mohita ho jAte haiM / oM: = a arahaMta kA, a azarIra (siddha) kA, A+A AcArya kA milAkara, A + u upAdhyAya kA, saMdhi hone para, o+m muni kA = om / m kA anusvAra hone para oM banatA hai / yaha paMca parameSThI vAcaka hai / oMkAra duHkha rUpI agni kI jvAlA kI zAnti ke lie nUtana megha, samasta zruta ke prakAza hetu dIpaka aura puNya rUpa hai / he sAdhaka ! isa praNava (oM) kA smaraNa kara / ( jJAnArNava 36-31) smara-duHkhAnala-jvAlA prazAMtairnava nIradam / praNava vAGmaya jJAne pradIpaM puNya zAsanam // 22 ] yahA~ biMdu saMyukta oMkAra pada usakI prabhAvakatA, anantazakti sampannatA athavA kAraNa paramAtmatva kA bodha hotA hai / OM presa ora pustakoM meM aisA pracalita hai| isake ukAravyavahAra aura '0' bindu nizcaya tathA - bIca kI lakIra donoM kI sApekSatA kA jJAna karAte hue Upara kI candrakalA, AtmAnubhUti kA jo vyavahAra nizcaya se Upara hai, bodha karAtI hai| vikAra kI zUnyatA kA zUnya hai| isI prakAra hrIM (mAyA bIja) haM, hrauM Adi mantroM kA mahAn phala jJAnArNava Adi meM batAyA gayA hai / vidyAnuvAda pUrva meM inakA vizeSa varNana hai / pratiSThA grantha meM mahAmantra NamokAra mantra ke japa kA ullekha kiyA gayA hai / samasta mantroM meM yaha alaukika mAnA gayA hai| zraddhA evaM niSkAma rUpa meM ise japane para aisI koI Rddhi-siddhi nahIM, jo isake dvArA prApta na ho sake / 2010_05 oMkAraM bindu saMyuktaM nityaM dhyAyanti yoginaH / kAmadaM mokSadaM caiva, oMkArAya namonamaH // 1. Namo arihaMtANaM, Namo siddhANaM, Namo AiriyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loe savva sAhUNaM / (isa mantra meM 5 pada, 4 virAma aura samasta varNa 35 haiM ) [ pratiSThA-pradIpa ] Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaha mantra par3hakara eka sapheda kalaza (binA jala kA) meM supArI, haldI gA~Tha, sarasoM rakhakara Upara zrIphala lAla cola se Dhakakara lacchA se bAMdhakara vinAyaka yantra ke samIpa caukI para pramukha vyakti se sthApita karAveM / vahIM akhaNDa dIpaka sthApita kraaveN| cattAri maMgalaM, arihantA maMgalaM, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevali paNNatto dhammo maMgalaM / cattAri loguttamA, arihantA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhU loguttamA, kevali paNNatto dhammo loguttmo| cattAri saraNaM pavvajjAmi, arihante saraNaM pavvajjAmi, siddhe saraNaM pavvajjAmi, sAhU saraNaM pavvajjAmi, kevali paNNattaM dhammaM saraNaM pavvajjAmi / hrauM sarvazAMti kuru kuru svAhA / 2. OM hrAM hrIM hUM hrauM hraH asiAusA sarva-zAntiM kuru kuru svAhA / 3. OM hrIM zrIM klIM aha~ asiAusA anAhata vidyAyai Namo arihaMtANaM hrauM sarvazAntiM kuru kuru svAhA / __ukta mantra sUta kI mAlA ko dAhine hAtha ke aMgUThe para rakha kara usa hAtha ko hRdaya ke pAsa rakhanA caahiye| mAlA nAbhi ke nIce na pahu~ce / mAlA prAyaH tarjanI aMgulI kI sahAyatA se pheranA cAhiye / kAyotsarga meM ukta paMca namaskAra mantra kA japa 9 bAra 27 ucchavAsa meM karanA cAhiye / ukta mantra kisI kI hAni nahIM karate, inase kalyANa hI hotA hai / ye dharmyadhyAna ke antargata haiN| pratiSThAcArya va pratiSThAkaraka ko bhI pratiSThA ke dinoM meM saMyama rakhate hue aise zAnti evaM nimnalikhita vighna nivAraNa mantroM kA japa avazya karate rahanA caahiye| OM hUM dhUM phaT kiriTi kiriTi ghAtaya-ghAtaya para-vighnAn sphoTaya-sphoTaya sahaprakhaMDAn kuru kuru para mudrAM chidhi-chiMdhi para maMtrAn bhiMdhi-bhiMdhi kSaH kSaH huM phaT svAhA / isa mantra ko japate hue sarSapa = sarasoM prakSepaNa karanA caahiye| pratiSThA sAmagrI nimnalikhita sAmagrI biMba (paMcakalyANaka) pratiSThA kI hai| isameM se hI mandira, vedI Adi pratiSThA kI sAmagrI batAI jA sakatI hai : zrIphala 150, kezara 5 tolA, dezI kapUra 10 tolA, sarasoM 2 kilo, lacchA 100 grAma, cA~vala 5 mana, khoparA gole 400, bAdAma 20 kilo, loMga 150 grAma, kamala gaTTA 35 kilo, ghRta 2 Dibbe, cATU 15, dIpaka 50 aura 5 choTe-bar3e, mAcisa 2 pur3e, sapheda laTThA (parade hetu), sUta kI mAlA 25, maNDala para cAdara 1, parde kI rassiyA~, sutalI 100 grAma, cA~vala cUrI 5 kilo, caukI 15, pATe 30, supArI 2 kilo, haldI gA~Tha 2 kilo, kuMkuma 1 kilo, pisI haldI 1 kilo, borDa lakar3I ke 2, cAka miTTI 12, mukuTa indra-indrANI 15-15, hAra 30 goTe ke, indroM ke pIle dupaTTe, kurte, naye dhotI dupaTTe (indroM ke), japavAloM ke dhotI dupaTTe, baniyAna, paMce, suvarNa zalAkA 1, koyalA 1 thailA, kanyAyeM 8 (pIlI lugar3I pahane hue), laukAntika kumAra 8 (dhotI dupaTTevAle), lAlacola 1 gaja, pIlA kapar3A 15 gaja, mizrI 15 graam| [pratiSThA-pradIpa] [23 ___ 2010_05 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa maMgala dravya 1, makarAne kA zizu 1, solaha svapna va rAjamahala ke parde 1, pUrvabhava 10, garbhapeTI (maMjUSA) kaMkola 3 to., khasa 2 to., cA~dI char3I 2, talavAra 2, caMdana kA pATA 1, caMdovA 2, menaphala 25, zilA 1, lor3hI choTI 1, pASANa kI SaTkoNa zilA choTI 1, paMcaratna pur3I 15, lAla sapheda caMdana kI samidhA 5-5 ki., ilAyacI, khoparA, hIrAkaNI 5, pArada 5 sIsI, maNDala mA~Dane ke raMga, maNDala ke takhte, agara-tagara samidhA 1-1 ki., tapelI ghRta hetu 10, pUjA kI lambI TebaleM 5, caTAI (zItala paTTI) 4 va Asana DAbha ke 32, jhArI zAntidhArA ko 1, pUjA upakaraNa, IMTeM sthaMDila ko 100, sUkhI miTTI 15 ki., jala kI koThI 1, parAta 1, tapele 2, haMDe 2, vichAyata, lAlaTena 2, bedI 2, cA~dI kI DibbI, (keza rakhane ko), kalaza miTTI ke, vidhinAyaka pratimA 1 . 9 aMgula sarvadhAtu kI, vidhinAyaka pratimA ke 2 jor3I vastra, AbhUSaNa, mukuTa, kuNDala, kar3e (hAra), koTharI 2, paricAraka 2, pujArI 2, hAthI, bAje, jhaMDA, japavAle 11, cA~dI ke puSpa, jalayAtrA kalaza 108, vedI va zikhara ke kalaza, dhvajadaNDa aura dhvajA, samavasaraNa, kailAza yA pAvApurI Adi kI racanA, yAga maNDala racanA, cA~vala sapheda va pIle maNDala ke lie maNDala mA~Dane vAle 2, vedI pratiSThA ko kvAtha, sarvoSadhi / tIrtha mRttikA, lambA darpaNa 1, DAbha kI kU~cI 25, meru (pANDuka zilA) kI racanA, dIkSAvana, baTavRkSa, jhaNDA 1 / maNDapa meM tIna kaTanI, cabUtarA, koThAra, snAna-japa-pUjA dravya dhone kA sthAna, indroM ke lie DresiMga sthala, rathayAtrA, rAjasabhA kI sajAvaTa, jhUlA 1 (maya sajAvaTa va rassI ke)| ___ kvAtha- zamI, palAza, bela, Amra ke sUkhe patte, aDUsA, satAvara, giloya, sahadevI ke sUkhe patte, candana, zrIkhaNDa, agara, arjuna; inameM jo mila skeN| nadI kI mRttikA, sapheda sarasoM, maulazrI, azoka, pIpala ke sUkhe patte / ubaTana- sapheda sarasoM, jAyaphala, haldI pisI, kaMkola, ilAyacI, jAvitrI, loMga, candana cUrA, agara-tagara kA cUrA, kUTa, srsoN|| dazAMgadhUpa- sugaMdha yaMtrI, sugaMdhabAlA, sugandha kokilA, chavIlA, kapUrakAcarI, gUgala, jaTAmAsI, nAgaramothA, candana lAla va sapheda, candana cuuraa| aSTagaMdha- kezara, jAvitrI, jAyaphala, agara-tagara, lAla candana, sapheda candana, dezI karpUra sabhI 4-4 Ane bhara vjn| paMcAzcarya- ratna, puSpavarSA, jala, deva dundubhi ke zabda, jaya-jaya zabda / pratiSThA meM upayogI yantra 1. vedI meM - mUlanAyaka kI pratimA ko virAjamAna karate samaya evaM pRthaka yantra / 2. cauvIsa mahArAja maNDala - paMcakalyANaka kI pUjA ke samaya 24 // [pratiSThA-pradIpa 2010_05 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koThAra kamarA -66 36 F indrANiyoM ke lie paMDAla (300x168) 2010_05 vyavasthApaka pratiSThAcArya 8 jApa hetu 3 12' yAga maMDala hetu oTalA 12 -36' - 168 puruSa jhaMDA 1 hAtha 3 hAtha tRtIya kaTanI para pratiSThita pratibimba dvitIya kaTanI para pratiSTheya pratibimba prathama kaTanI khAlI 2 hAtha 2 hAtha rAstA pUjA sAmagrI snAna- gRha -66' 300 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. mAtRkA yantra - vedI, garbhakalyANaka meM 4. vinAyaka - zAnti japa va zAnti dhArA meM 5. laghu siddha yantra - siddha pratiSThA meM 6. vRhata siddha yantra - svasti vidhAna mantra Adi meM 7. bodhi samAdhi - tapakalyANaka meM 8. gaNadharavalaya - AcAryAdi caraNa pratiSThA meM 9. nayanonmIlana - mantra saMskAra meM 10. mokSamArga- samavasaraNa meM 11. vardhamAna - garbha va janma kalyANaka meM 12. naMdyAvarta svastika - nAMdI vidhAna va vedI zuddhi meM 13. pUjA yantra - rathayAtrA meM 14. nakzA - aMkanyAsa kA 15. trailokyasAra - garbhAdi kalyANakoM meM noTa : do yantra mUla pratimA virAjamAna kA va naMdyAvarta cA~dI ke / zeSa tA~be ke yantra rheNge| pratiSThA maNDapa Adi kA nirmANa bimba pratiSThA maNDapa kA mukha pUrva yA uttara dizA meM rakhA jaave| sAmAnya rUpa se 300 phuTa lambA 168 phuTa caur3A ho / usameM 24 hAtha lambI caur3I vedI (cabUtarA), 2 se 4 hAtha taka U~cI rakhe / usake madhya meM 8 hAtha lambI caur3I yAga maNDala kI vedI jisakI U~cAI hai rahe / isI ke sAmane cabUtare para 4 takhta bichAkara samavazaraNa maNDala mA~DA jAve, bhaktAmara yA caubIsa mahArAja kA choTA maNDala mA~DA jaave| yAgamaNDala kI vedI ke pIche 1 hAtha chor3akara 3 kaTanI banavAe~ jinameM 2-2 hAtha caur3I aura 1-1 hAtha U~cI tInoM rakheM / dIvAla hAthI kI saiMDa ke AkAra kI ho, jisakI U~cAI 3|| hAtha Upara rkheN| ukta bar3A cabUtarA kalyANaka dRzya tathA rAjamahala pardA, svapna ke darzana hetu pakkA aura Thosa banavA kara usa para patare lagavAnA cAhiye / usake pIche caTAI yA pataroM kI oTa karake jApya-gRha, snAna-gRha, dravya dhone kA sthAna, indra-indrANiyoM ke vezabhUSA badalane kA sthAna nirmANa karAveM tathA yahIM cAroM ora TIna kA pakkA koThAra rahe / pAsa hI caukIdAra kA paharA Avazyaka hai| maNDapa ke Age pItavarNa bar3e jhaNDe kA sthAna maNDapa se Der3hA yA dugunA kASTha kA yA pAIpa U~cA lagAne ko tIna kaTanI IMToM se majabUta banAI jaave| noTa : pratiSThA ke 28, 21, 14, 10, 9 dina pUrva bhI yaha jhaNDAropaNa saMkalpa ke rUpa meM kiyA jAtA hai, isI samaya maNDapa muhUrta bhI staMbhAropaNa ke rUpa meM kiyA jAtA hai, jo Agneya yA sUrya ke anusAra dizA meM kreN| [pratiSThA-pradIpa] [25 2010_05 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNDapa meM zAMti yajJa ke lie 3 kuMDa, pahalA trikoNa, dUsarA caukora aura tIsarA gola tathA pratyeka kI tIna-tIna kaTanI jo kramazaH nIce se 5-4-3 aMgula caur3I ho / sabakI gaharAI 12 aMgula jamIna meM aura 12 aMgula Upara ho / tInoM ke nAma sAmAnya kevalI, tIrthaMkara aura gaNadhara kuNDa haiN| unakI agni kA nAma dakSiNAgni, gArhapatyAgni aura AhvanIyAgni hai| zrI jayasenAcArya (vasubindu) pratiSThA pATha ke zloka 351 se 359 taka ina homa kuNDoM kA varNana hai| yahI agni saMskArapUrvaka havana aura zloka 421 ke anusAra japa mantra kA dazAMga havana batAyA hai / ina tInoM kuNDoM ke sthAna meM miTTI (IMToM) kA eka hAtha lambA-caur3A aura cAra aMgula U~cA sthaMDila banAkara kevala karpUra va lAla sapheda candana samidhA va agara-tagara dvArA kama-se-kama dhUpa va ghRta se zAnti yajJa hotA hai, jo sarala aura zuddhavidhi hai| meha kI pANDuka zilA pratiSThA maNDapa se uttara dizA meM isakA nirmANa karAveM / IMToM dvArA nIce jamIna se prathama kaTanI 4 hAtha U~cI, 8 hAtha caur3I golAkAra, usake Upara dvitIya kaTanI 3|| hAtha U~cI, 4 hAtha caur3I golAkAra, usake Upara tRtIya kaTanI 2 // hAtha U~cI, 1 hAtha caur3I golAkAra / tIsarI kaTanI ke Upara madhya meM abhiSeka jala nikalane kA garta rakheM, jisameM lohe kA nala nIce taka phiTa kara deM aura nIce kI kaTanI ke nIce bhAga se eka Ter3hA nala phiTa kareM / abhiSeka kA jala usake dvArA samIpa hI khaDDA rakhakara usameM jAtA rahe aura Upara se vaha DhaMkA ho / pUrva aura pazcima meM car3hane-utarane kI sIr3hiyA~ baneMgI / pANDuka zilA ke cAroM ora bar3e ghere meM hAthI tIna pradakSiNA de sakeM, aisA sthAna chor3anA caahiye| dIkSA vRkSa vidhinAyaka bhagavAn dvArA tapa kalyANaka ke samaya digambara muni dIkSA kisI vana meM lI jAtI hai, ataH usa vana meM nimnalikhita 24 tIrthaMkaroM ke dIkSA vRkSoM meM se yathAsambhava koI bhI vRkSa honA cAhiye jisake nIce dIkSA vidhi ho ske| 1. vaTa, 2. saptaparNa, 3. sAla, 4. sAla, 5. priyaMgu (kaMganI), 6. priyaMgu, 7. zirISa, 8. nAga, 9. sAla, 10. palAsa (DhAka), 11. tendU, 12. pATala (gulAba), 13. jambU, 14. pIpala, 15. dadhiparNa, 16. naMdI, 17. tilaka, 18. Amra, 19. azoka, 20. campaka, 21. maulazrI, 22. bA~sa, 23. dhava, 24. saal| yahIM candovA aura takhta, TebaleM Adi jamAkara dIkSA vidhi kI jAtI hai| samavasaraNa racanA maNDapa meM jJAna kalyANaka ke samaya samavasaraNa kI racanA yAga maNDala ke Age vedI para karanA cAhiye, jahA~ cAra pratimA virAjamAna karate haiM aura jJAna kalyANaka kI pUjA va divyadhvani-upadeza hotA hai| 26] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - zAnti yajJa kuNDa va sthaMDila - gaNadhara kuNDeAhanIyayAgni tIrthaMkara kuNDegArhapatyAgni sAmAnya kevalI kuNDe dakSiNAgni - sAdA caukora sthaMDila 8 miTTI kI IMToM se nirmita kreN| 1 hAtha lambA, 1 hAtha caur3A va 4 aMgula U~cA Upara pIlI miTTI bichaaveN| 2010_05 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - munoonr - - - .5.25' ::::::::: ::: :::: pANDuka zilA 2010_05 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhakSetra racanA va siddha pratimA nirvANa bhakti hetu bhagavAn kA dhyAnayoga unake nirvANa sthAna sammedazikharajI, kailAzaparvata, giranAra, pAvApurI yA campApurI meM se jahA~ se mokSa huA ho, usa parvata yA sthAna kI racanA pratiSThA vedI para karanA cAhiye / dhyAna rahe hamAre vidhinAyaka yA mUlanAyaka arahaMta parameSThI haiN| jina mandiroM meM virAjamAna cihnavAlI jitanI pratimAe~ haiM ve saba arahaMta parameSThI kI haiM / siddha parameSThI kI pratimA ke sambandha meM jayasena pratiSThA pATha va anya meM likhA hai - siddhezvarANAM pratimA'piyojyA, tatprAtihAryAdivinA tthaiv| AcArya satpAThakasAdhu siddhakSetrAdikAnAmapi bhAvavRddhyai // 181 // (jayasena pratiSThA, pRSTha 44) siddha bhagavAn kI pratimA, arhanta pratimA ke samAna hI nirmANa karAnA cAhiye, kintu usameM prAtihArya Adi (cinha) nahIM hote / zeSa AcArya Adi kI pratimA yathAyogya bhAva vRddhi ke lie nirmANa kraave| siddha pratimA sAMgopAMga hone se hI netronmIlana Adi vidhi ho sakatI hai| polAkAra pratimA siddha kA svarUpa samajhane ke lie hai| sarvatra mandiroM meM aisI polAkAra pratimAe~ bhI upalabdha hotI haiM / siddha pratimA meM cinha ke sthAna para 'siddha pratimA' khudavA denA cAhiye, siddha pratimA kI pratiSThA vidhi Age pRthak hI batAI gaI hai| yoM siddhapUjA siddhayantra ke mAdhyama se hotI hai| ___ nirvANa kalyANaka meM sAmAnya rUpa se nirvANa-bhakti kA pATha karake samajhAne ko pradarzana kiyA jAtA hai, kintu agni saMskAra kA pradarzana nahIM karanA cAhiye / bAkI mantra saMskAra bhI nahIM hotA hai kyoMki hameM pratiSTheya pratimAoM ko arhanta rUpa meM virAjamAna karanA hai| pratiSThA hetu guru AjJAlaMbhana va pratiSThAcArya se nivedana jayasena pratiSThA pATha ke anusAra AcArya nimaMtraNa nahIM hotA hai| vahA~ zrI digambara guru kA pratiSThA mahotsava meM honA Avazyaka batAyA hai| prAtaH yajJanAyaka Adi unake samIpa jAkara unakI pUjA kara unase prArthanA kareM ki he akAraNa baMdho! pUrvopArjita puNya se hamane yaha Aryadeza, manuSya bhava, uttamakula aura uccagotra prApta kiyA hai, va hamane nyAyopArjita dhana dvArA jinendra paMcakalyANaka pratiSThA mahotsava karane kA vicAra kiyA hai / isa caMcala lakSmI aura anitya zarIra, kuTumba Adi ko jAnakara isa saMkalpa kI pUrti hetu ApakA AzIrvAda cAhate haiM / taba gurudeva unako vrata grahaNa karAveM, jisameM brahmacarya evaM kaSAya tyAga, paMkti bhojana tyAga Adi pratiSThA hetu sAmayika niyama karAveM / isI avasara para pratiSThA karAne vAle gRhastha zrotriya (pRSTha 62, zloka 55) jinheM hama pratiSThAcArya banAveM, unase bhI pratiSThAcArya pada kI svIkRti ke lie nivedana kareM / ve indra-pratiSThA, jisake antargata nAMdI vidhAna hai, karAveM / yahA~ pratiSThAcArya ko bheMTa dI jAnA caahiye| [pratiSThA-pradIpa] [27 2010_05 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalASTaka arhanto bhagavanta indramahitAH, siddhAzca siddhazvarAH, AcAryA jinazAsanonnatikarAH, pUjyA upAdhyAyakAH / zrI siddhAntasupAThakA munivarA, ratnatrayArAdhakAH / paJcaite parameSThinaH pratidinaM, kurvantu te maMgalam / / athavA-zrImannamra- surAsurendra- mukuTa- pradyotaratna-prabhA . bhAsvatpAdanakhendavaH pravacanAmbhodhAvavasthAyinaH / ye sarve jina siddha sUryanugatAste pAThakAH sAdhavaH, stutyA yogijanezca paJcaguravaH, kurvantu te maMgalam // 1 // samyagdarzana bodhavRttamamalaM ratnatrayaM pAvanaM / muktizrI nagarAdhinAtha jinapatyukto'pavargapradaH // dharmaH sUktisudhA ca caityamakhilaM caityAlayaM zyAlayaM / proktaM ca trividhaM caturvidhamamI kurvantu te maMgalam // 2 // nAbheyAdijinAH prazastavadanAH, khyAtAzcaturviMzatiH / zrImanto bharatezvaraprabhRtayo ye cakriNo dvAdaza || ye viSNu prativiSNu lAMgaladharAH, saptottarA viMzatiH / traikAlye prathitAstriSaSThipuruSAH, kurvantu te maMgalam ||3|| ye sauSadhiRddhayaH zrutatapo vRddhiMgatAH paJca ye / ye cASTAMga mahAnimittakuzalAzcASTau vidhAzcAriNaH // paJcajJAnadharAstrayo'pi balino, ye buddhiRddhIzvarAH / sarvaite sakalArcitA munivarAH, kurvantu te maMgalam ||4|| kailAzo vRSabhasya nirvRtimahI, vIrasya pAvApurI / campA vA vasupUjyasajjinapateH sammedazailo'rhatAm // zeSANAmapi corjayantazikharI, nemIzvarasyAhato / nirvANAvanayaH prasiddha vibhavAH, kurvantu te maMgalam // 5 // jyotirvyantara bhAvanAmaragRhe, merau kulAdrau sthitAH / jambUzAlmalicaityazAkhiSu tathA, vakSAraraupyAdriSu / / iSvAkAra girau ca kuNDalanage, dvIpe ca nandIzvare / zaile ye manujottare jinagRhAH, kurvantu te maMgalam // 6 // sarpo hAralatAbhavatyasilatA, satpuSpadAmAyate / sampadyeta rasAyanaM viSamapi, prItiM vidhatte ripuH / / 28] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devA yAnti vazaM prasannamanasaH, kiM vA bahu brUmahe / dharmAdeva nabho'pi varSatitarAM, kuryAtsadA maMgalam ||7|| yo garbhAvatarotsavo bhagavatAM, janmAbhiSekotsavo / yo jAtaH pariniSkrameNa vibhavo, yaH kevalajJAnabhAk / / yaH kaivalyapura-praveza-mahimA, sampAditaH svargibhiH / kalyANAni ca tAni paMca satataM, kurvantu te maMgalam / / 8| itthaM zrIjinamaMgalASTakamidaM, saubhAgyasampatkaraM / kalyANeSu mahotsaveSu sudhiyastIrthaMkarANA muSaH / / ye zrRNvanti paThanti taizca sujanaiH, dharmArthakAmAnvitA / lakSmIrAdhriyate vyapAyarahitA nirvANalakSmIrapi // 9|| vinAyaka yantra pUjA vidhi yatrAbhiSeka madhye tejastataH syAd, balayamathadhanuH saMkhyakoSTheSu paMca / pUjyAn saMsthApya vRtte, tata uparitane, dvAdazAmbhoruhANi // tatra syurmaMgalA-nyuttamazaraNapadAn, paMca pUjyAmararSIn / dharma prakhyAtibhAja-stribhuvana patinA, veSTayedaM kuzADhyam // OM hIM bhUrbhuvaH svariha etad vighnaughavArakaM yannaM vayaM pariSiJcayAmaH / pUjA prAraMbha OM jaya jaya jaya | namo'stu namo'stu namo'stu / Namo arihantANaM, Namo siddhANaM, Namo AiriyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loe savva sAhUNaM // (OM hIM anAdi mUla maMtrebhyo namaH) (puSpAMjaliM kssipaami)| cattAri maMgalaM, arihantA maMgalaM, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevali paNNatto dhammo maMgalaM / cattAri loguttamA, arihantA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhU loguttamA, kevali paNNatto dhammo loguttamA / cattAri saraNaM paTavajjAmi, arihante saraNaM paTavajjAmi, siddhe saraNaM paTavajjAmi, sAhU saraNaM paTavajjAmi, kevali paNNattaM dhammaM saraNaM paTavajjAmi / OM namo'haMta svAhA (puSpAMjali kssipaami)| apavitraH pavitro vA, susthito duHsthito'pi vA / dhyAyet paMca-namaskAraM, sarvapApaiH pramucyate // 1 // apavitraH pavitro vA, sarvAvasthAM gato'pi vA / yaH smaretparamAtmAnaM, sa bAhyAbhyantare zuciH / / 2 / / aparAjita - mantro'yaM, sarva - vighna - vinAzanaH / maMgaleSu ca sarveSu, prathamaM maMgalaM mataH ||3|| [pratiSThA-pradIpa] [29 2010_05 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eso paMca NamoyAro, savva pAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhama hoI maMgalaM / / 4 / / arha - mityakSaraM brahmavAcakaM parameSThinaH / siddhacakrasya sadbIjaM, sarvataH praNamAmyaham / / 5 / / karmASTaka - vinirmuktaM, mokSalakSmIniketanam / samyaktvAdi - guNopetaM, siddhacakraM namAmyaham / / 6 / / vighnaughAH pralayaM yAnti, zAkinI - bhUtapannagAH / viSaM nirviSatAM-yAti, stUyamAne jinezvare / / 7 / / (iti puSpAMjaliM kSipAmi) paMcakalyANaka arghya udaka-caMdana-taMdula-puSpakaizcaru-sudIpa-sudhUpa-phalArghakaiH / dhavala-maMgala-gAna-ravAkule jinagRhe kalyANamahaM yaje // 1 // OM hrIM zrI bhagavato garbhajaThamatapajJAnanirvANapaMcakalyANaka prAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / paMcaparameSThI kA arghya udaka - caMdana - taMdula - puSpakaizcaru - sudIpa - sudhUpa - phalArghakaiH / dhavala - maMgala - gAna - ravAkule jinagRhe jinanAthamahaM yaje // 2 // OM hrIM zrI arhat-siddhAcAryopAdhyAya-sarvasAdhubhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / sahasranAma kA arghya udaka - caMdana - taMdula - puSpakaizcaru - sudIpa - sudhUpa - phalArghakaiH / dhavala - maMgala * gAna - ravAkule jinagRhe jinanAma yajAmahe // 3 // OM hrIM zrI bhagavajjina sahasranAmadhyeyebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa|| zrI majjinendramabhivaMdya jagattrayezaM, syAdvAdanAyaka manantacatuSTayAha~ / zrI mUlasaMghasudRzAM sukRtaika hetuH, jainendra yajJa vidhireSa mayAbhyadhAyi / / svasti triloka gurave jinapuMgavAya, svasti svabhAva mahimodaya susthitAya / svasti prakAza sahajojita dRGmayAya, svasti prasannalalitAdbhutavaibhavAya / / svastyacchaladvimala bodha sudhAplavAya, svasti svabhAva prbhaavvibhaaskaay| svasti triloka vitataikacidudgamAya, svasti trikAla sakalAyatavistRtAya / / dravyasya zuddhimadhigamya yathAnurUpaM, bhAvasya zuddhimadhikAmadhigaMtukAmaH / AlaMbanAni vividhAnyavalaMbya valgan, bhUtArtha yajJa puruSasya karomi yajJaM / arhat purANapuruSottama pAvanAni, vastUnyanUnamakhilAnyayameka eva / asminjvaladvimala kevala bodhavahnau, puNyaM samagramahamekamanA juhomi / (puSpAMjaliM kSipAmi) 30] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svasti maMgalavidhAnam zrI vRSabho naH svasti svasti zrI ajitaH / zrI saMbhavaH svasti svasti zrI abhinaMdanaH / / zrI sumatiH svasti svasti zrI padmaprabhaH / zrI supArzvaH svasti svasti zrI candraprabhaH // zrI puSpadaMtaH svasti svasti zrI zItalaH / zrI zreyAn svasti svasti zrI vAsupUjyaH / zrI vimalaH svasti svasti zrI anaMtaH / zrI dharmaH svasti svastiH zrI zAMtiH // zrI kuMthuH svasti svasti zrI aranAthaH / zrI malliH svasti svasti zrI munisuvrataH / / zrI namiH svasti svasti zrI neminAthaH / zrI pArzvaH svasti svasti zrI varddhamAnaH / / (puSpAMjaliM kSipAmi) nityAprakaMpAdbhuta kevalaughAH sphuranmanaH paryaya zuddhabodhAH / divyAvadhijJAna balaprabodhAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH / / 1 / / koSThastha dhAnyopamamekabIjaM saMbhinna saMzrota padAnusAri / / caturvidhaM buddhibalaM dadhAnAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH // 2 // saMsparzanaM saMzravaNaM ca dUrA - dAsvAdanaghrANavilokanAni / divyAnmatijJAna balAdvahantaH svasti kriyAsuH paramarSayoH naH // 3 // prajJA pradhAnAH zramaNAH samRddhAH pratyeka buddhA dazasarvapUrvaiH / pravAdino'STAMganimitta vijJAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH // 4 // jaMghAvali zreNi phalAMbu taMtu prasUnabIjAMkura cAraNAhvAH / nabhoGgaNa svairavihAriNazca svasti kriyAsuH paramarSayo naH // 5 / / aNimni dakSAH kuzalA mahimni laghimni zaktAH kRtino grimnni| mano vapurvAgbalinazca nityaM svasti kriyAsuH paramarSayo naH // 6 / / sakAmarUpitva vazitvamaizyaM prAkAmyamaMtarddhimathAptimAptAH / tathA'pratIghAta guNa pradhAnAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH // 7 // pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIptaM ca taptaM ca tathA mahograM ghoraM tapoghoraparAkramasthAH / brahmAparaM ghoraguNaM carantaH svasti kriyAsuH paramarSayo naH / / 8 / / AmarSa sarvoSadhayastathAzI viSaMviSA dRSTi viSaMviSAzca / / sakhellaviDjallamalauzadhIzAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH // 9 // kSIraM savanto'tra ghRtaM savanto madhusravanto'pyamRtaM savantaH / / akSINasaMvAsa mahAnasAzca svasti kriyAsuH paramarSayo naH // 10 // (iti paramarSi svasti maMgala vidhAnam) jala parama ujjva la gandha akSata, puSpa caru dIpaka dharoM / vara dhUpa nirmala phaila vividha, bahu janma ke pAtaka haroM / / iha bhA~ti arghya car3hAya nita bhavi, karata zivapaMkati macoM / arahanta zruta siddhAnta guru, nirgrantha nita pUjA racoM // dohA vasuvidha arghya saMjoya ke, ati uchAha mana kIna / jAsoM pUjoM parama pada, deva zAstra guru tIna / OM hrIM zrI devazAstragurubhyaH anarghyapadaprAptaye arghyam nirdapAmIti svaahaa| jalaphala AThoM darva, aragha kara prIti dharI hai| gaNadhara indrani htai, thuti pUrI na karI hai // dyAnata sevaka jAnake, (ho) jagate lehu nikAra / sImandhara jina Adi de, bIsa videha ma~jhAra // zrI jinarAja ho bhava tAraNa taraNa jahAja / OM hrIM zrI sImandharAdi vidyamAna viMzati tIrthaMkarebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / yAvanti jina-caityAni, vidnte bhuvana-traye / tAvanti satataM bhaktyA, triH parItya namAmyaham / / OM hI zrI triloka saMbaMdhi kRtrimAkRtrima caityAlayastha jina bimbebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / navadevapUjana arihanta siddhasAdhu-tritayaM, jinadharma-bimba-vacanAni / jinanilayAn navadevAn, saMsthApaye bhAvato nityam / / OM hrIM zrI navadevasamUha / atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI navadevasamUha / atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH sthApanam / OM hrIM zrI navadevasamUha / atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / 32] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ye ghAti-jAti-pratighAti jArta, zakrAdyalaDaghyaM jagadekasAram prapedire'nanta catuSTayaM tAn, yaje jinendrAniha karNikAyAm // 1 // OM hrIM zrI arhatparameSThine arghym| niHzeSabandhakSayalabdha zuddha-buddhasvabhAvAnnijasaukhyavRddhAn / ArAdhaye pUrva dale susiddhAn, svAtmopalabdhyai sphuTamaSTadheSTyA / / 2 / / OM hrIM zrI siddha parameSThine aya'm / ye paJcAdhAcAramaraM mumukSU-nAcArayanti svayamA-carantaH / abhyarcaye dakSiNadigdale tA-nAcAryavaryAnsvaparArtha caryAn // 3 // OM hrIM zrI AcArya parameSThine aya'm / yeSAmupAntyaM samupetya zAstra-NyadhIyate muktikRte vineyAH / apazcimAnpazcimadigdalesmin-namUnupAdhyAyagurunmahAmi // 4 // OM hrIM zrI upAdhyAya parameSThine aya'm / / dhyAnaikatAnAnabahiH pracArAn, sarvasahAn nirvRti sAdhanArtha / sampUjayAmyuttaradigdaletAn, sAdhUnazeSAn guNazIlasindhUn // 5 // OM hrIM zrI sAdhu parameSThine arghyam / ArAdhakAnabhyudaye samastAn, niHzreyase vA dharati dhruvaM yaH / taM dharmamAgneya vidigdalAnte, sampUjaye kevalinopadiSTam // 6 // OM hrIM zrI jina dharmAya aya'm / sunizcitA sambhavabAdhakatvAt, pramANa bhUtaM sanayapramANam / yaje hi nAnASTakabhedavedaM, matyAdikaM naiRtakoNa patre // 7 // OM hrIM zrI jinAgamAya aya'm / vyapeta bhUSAyudha-vezadoSAn, upeta-niHsaGgata-yArdramUrtIn / jinendra bimbAnbhuvanatrayasthAna, samarcaye vAyuvidigvadale'smin // 8 // OM hrIM zrI jinabimbebhyaH arghyan / zAlatrayAnsadmani ketumaan-stmbhaalyaanmgl-mngglaaddhyaan| gRhAn jinAnAmakRtAnkRtAMzca, bhUtezakoNasthadale yajAmi // 9 // OM hrIM zrI jina caityAlayebhyaH arghyam / madhye . karNikamarhadAryamanaghaM - bAhye'STapatrodare / siddhAn sUrivarAMzca pAThakagurUn, sAdhUMzca dikpatragAn / / saddharmAgama-caitya-caitya-nilAyAn, koNasthadikpatragAn / bhaktyA sarvasurAsurendra mahitAn, tAnaSTadheSTyA bhaje // 10 // OM hIM zrI arhadAdinavadevebhyaH pUrNA'ya'm / [pratiSThA-pradIpa [33 2010_05 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM zrI asiAusA maGgalottamazaraNabhUtAH / atrAvataratAtrAvatarata saMvauSaT / OM hrIM asiAusA maGgalottamazaraNabhUtAH / atra tiSThata tiSThata ThaH ThaH / OM hrIM asiAusA maGgalottamazaraNabhUtAH / atra mama sannihitA bhavata bhavata vaSaT / athASTakam paMke ruhAyAtaparAga-puJjaiH, saugandhyavadbhiH salilaiH pavitraiH / arhatpadAbhASita-maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi 11 OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH jalam / kAzmIra- karpUra-kRtadraveNa, saMsAra tApApahRtau yutena / arhatpadAbhASita-maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi 11 OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH candanam / zAlyakSatairakSata- mUrtimadbhi- rabjAdivAsena sugandhavadbhiH / arhatpadAbhASita-maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi 11 vinAyaka yantra pUjA parameSThin ! jagattrANa - karaNe maGgalottama ! itaH zaraNa ! tiSTha tvaM, sannidhau bhava pAvana ! OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH akSatAn / kadambajAtyAdi bhavai suradrumai, jataiirmanojAtavipAzadakSaiH / arhatpadAbhASita- maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi || OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH puSpam / pIyUSapiNDaizca zazAMka kAMti spardhAbhiviSTairnayanapriyaizca / arhatpadAbhASita-maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi || OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH naivedyam / dhvastAndhakAra prasaraiH sudIpai, ghRtodbhavaiH ratnavinirmitairvA / arhatpadAbhASita-maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi || OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH dIpam / svakIya dhUmena nabho'vakAzaM saMkhyApnuvadbhizca sugandhadhUpaiH / arhatpadAbhASita-maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi // OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH dhUpam / nAraGga pUgAdi phalai rana, rhRnmAnasAdipriyatarpakaizca / arhatpadAbhASita-maGgalAdIn pratyUhanAzArthamahaM yajAmi 11 OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH phalam / 34 ] 2010_05 - [ pratiSThA-pradIpa ] Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acchAmbhaH 1 dIpairdhUpa zuci candanAkSatasumai-nairvedyakaizcArubhiH phalottamaiH samuditairebhiH supAtrasthitaiH 11 arhatsiddha susUripAThaka munIn, lokottamAn maGgalAn / pratyUhaughanivRttaye zubhakRtaH, seve zaraNyAnaham OM hrIM zrI maGgalottama zaraNabhUtebhyaH paJca parameSThibhyaH arghyam / pratyeka pUjanam || kalyANa paJcaka- kRtodayamApta-mIza- marhanta macyutacatuSTaya- bhAsurAGgam / syAdvAdavAgamRta-sindhuzazAMka-koTi- marce jalAdibhi - rananta guNAlayaM tam ||1|| OM hrIM zrI ananta catuSTayAdilakSmI bibhrte'rhtprmesstthine arghyam / karmASTakeghma-caya-mutpathamAzu hutvA, saddhyAnavahnivisare svayamAtmavantam / nizreyasAmRta - - sarasyatha sanninAya, taM siddha muccapadadaM paripUjayAmi // 2 // OM hrIM aSTakarmakASThagaNabhasmIkRte zrI siddha parameSThine arghyam / svAcAra-paJcaka-mapi svaya- mAcarantaH, hyAcArayanti bhavikA nnijazuddhi-bhAjaH / tAnarcayAmi vividhaiH salilAdibhizca, pratyUhanAzanavidhau nipuNAn pavitraiH ||3|| OM hrIM paJcAcAra parAyaNAya AcArya parameSThine arghyam / aGgAGga bAhyaparipAThana- lAlasAnA-maSTAGga jJAnaparizIlana - bhAvitAnAm / pAdAravindayugalaM khalu pAThakAnAM, zuddhairjalAdivasubhiH paripUjayAmi ||4|| OM hrIM zrI dvAdazAGga paThana pAThanodyatAya upAdhyAya parameSThine arghyam / ArAdhanA sukha vilAsa - mahezvarANAM saddharmmalakSaNa-mayAtmavikasvarANAm / stotuM guNAn girivanAdi nivAsa bhAjAm, eSo'rghatazcaraNa pITha bhuvaM yajAmi ||5|| OM hrIM trayodaza prakAra cAritrArAdhaka sAdhu parameSThine arghyam / arhanmaMgalamarcAmijaganmaMgala dAyakaM I prArabdha karma vighnaugha pralaya pradamanmukhaiH ||6|| OM hrIM arhanmaMgalAyArghyam | cidAnandalasadvIci mAlinaM guNa zAlinaM / siddha maMgala marce'haM salilAdibhirujvalaiH ||7|| OM hrIM siddhamaMgalAyArghyam / buddhi kriyArasatapo vikriyauSadhi mukhyakAH / Rddhayo yaM na mohanti, sAdhumaMgala marcaye // 8 // OM hrIM sAdhu maMgalAyArghyam / [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 [ 35 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] lokAloka svarUpajJaM prajJaptaM dharma maMgala / arcevAditra nirghoSa pUritAzaM vanAdibhiH ||9|| OM hrIM kevaliprajJaptadharma maMgalAyArghyam / lokottamo'rhan jagatAM bhavabAdhAvinAzakaH / arghyate'ryeNa sa mayA kukarmagaNahAnaye // 10 // OM hrIM zrI ahallokottamAyArghyam / vizvAgrazikhara sthAyI, siddho lokottamo mayA / mahyate mahAsAmanda- cidAnanda sumeduraH // 11 // OM hrIM zrI siddhalokottamAyArghyam / rAgadveSa-parityAgI, sAmya bhAvAva- bodhakaH / sAdhulokAttamo'ryeNa, pUjyate salilAdibhiH ||12|| OM hrIM zrI sAdhulokottamAyArghyam / uttamakSamayA bhAsvAn, saddharmo viSTapottamaH / anantasukha-saMsthAnaM, yajyate'mbhaH sumAdibhiH ||13|| OM hrIM zrI kevaliprajJaptadharma lokottamAyArghyam / sadAha zaraNamanye, nAnyathA zaraNaM mama I iti bhAvavizuddhayartham, arhayAmi jalAdibhiH ||14|| OM hrIM zrI arhaccharaNAyArghyam / brajAmi siddhazaraNaM, parAvartana paJcakam / bhittvA svasukhasandoha sampannamiti pUjaye // 15 // OM hrIM zrI siddhazaraNAyArghyam / 2010_05 Azraye sAdhuzaraNaM, siddhAnta pratipAdanaiH / nyakkRtAjJAna timiramiti zuddhayA yajAmi tam ||16|| OM hrIM zrI sAdhuzaraNAyArghyam / dharma eva sadA bandhuH, sa eva zaraNaM mama / iha vAnyatra saMsAre iti taM pUjyedhunA ||17|| OM hrIM zrI kevaliprajJaptadharma zaraNAyArghyam / saMsAraduHkhahanane nipuNaM janAnAM / nAdyantacakramiti saptadazapramANam // sampUjaye vividha bhaktibharAvanamraH / zAntipradaM bhuvanamukhyapadArthasArthaiH ||18|| OM hrIM zrI arhadAdisaptadazamantrebhyaH samudAyArghyam / [ pratiSThA-pradIpa ] Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayamAlA vighnapraNAzanavidhau suramartyanAthA, agresaraM jina vadanti bhavantamiSTam / AnAdyanantayugavartinamatra kArye / vighnaughavAraNakRte'hamapi smarAmi // 1 // gaNAnAM munInAmadhIzatvataste / gaNezAkhyayA ye bhavantaM stuvanti / tadA vighna saMdoha zAMtirjanAnAM / kare saMluThatyAyatakSemakAnAm // 2 // tava prasAdAt jagatAMsukhAni, svayaM samAyAnti na cAtracitram / / sUryodaye nAthamupaiti nUnaM, namo vizAlaM pravalaM ca loke // 3|| kaleH prabhAvAtkaluSAzayasya janeSu mithyAmadavAsiteSu / pravartito'nyo gaNarAjanAmnA kathaM sa kuryAd bhava vArdhizoSam // 4 // yo dRksudhAtoSita bhavyajIvo, yo jJAna pIyUSa payodhitulyaH / yo vRttadUrI . kRtapApapuJjaH sa eva mAnyo gaNarAjanAmnA // 5|| yatastvamevAsi vinAyako me dRSTeSTayogAdaviruddhavAcaH / tvannAmamAtreNa parAbhavanti, vighnArayastarhi kimatra citram // 6 // jaya jaya jinarAja tvadguNAn ko vyanakti, yadi suragururindraH koTi-varSa-pramANaM / / vaditumabhilaSedvA pAramApnoti no cet, kathamiva hi manuSyaH, svalpabuddhayA sametaH / / 7 / / OM hrIM zrI maMgalottama zaraNabhUtebhyaH paMcaparameSThibhyo jayamAlA'rghyam / zriyaM buddhimanAkulyaM, dharmaprIti vivardhanam / jinadharme sthiti yAccheyo me dizatu tvarA // 8 // (ityAzIrvAdaH) noTaH ukta pUjA karake nIce likhe anusAra zAnti japa kI vidhi kraaveN| zAnti japa vidhi maMgala kalaza sthApana OM adya bhagavato mahApuruSasya zrI madAdibrahmaNo mate'smin mAMgalika kArye zrI vIra nirvANa saMvatsare ...... tame ...... mAse, ...... pakSa, ...... tithau, ...... dine jaMbUdvIpe bharata kSetro Arya deze ...... nagare ...... pratiSThotsave ...... kAryasta nirvighna samAptyarthaM maNDapabhUmizuddhayartha pAtrazuddhayarthaM zAntyarthaM puNyAhavAcanArthaM navaratna-gandha-puSpAkSatAdi-bIjapUrazobhitaM vighna nivAraNArthaM maMgala kalaza sthApanaM karomi ivIM kSvI haM saH svAhA / __ yaha mantra par3hakara eka sapheda kalaza (binA jala kA) meM supArI, haldI gA~Tha, sarasoM rakhakara Upara zrIphala lAla cola se Dhaka kara lacchA se bA~dha kara vinAyaka yantra ke samIpa caukI para pramukha vyakti se sthApita karAveM / vahIM akhaNDa dIpaka sthApita karAveM / [pratiSThA-pradIpa] [ 37 2010_05 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIpaka sthApana (Upara Dhakkana kA~ca vAlA rakheM) ruciradIptikaraM zubhadIpakaM sakalaloka sukhAkaramujjvalam / timira jAlaharaM prakaraM sadA kila dharAmi sumaMgalakaM mudA // OM ajJAnatimira haraM dIpakaM sthApayAmi | aMganyAsa evaM sakalIkaraNa manaH prasatyai vacasaH prasatyai kAya prasatyai ca kaSAya hAniH / saivArthataH syAtsakalI kriyAnyA mantrairUdAraiH kRtikalpanAMgA // OM hrIM amRte amRtodbhave amRta varSiNi amRtaM zrAvaya zrAvaya saM saM klIM klIM TrAM drAM drIM drIM drAvaya drAvaya haM saM ivIM kSvI haMsaH svaahaa| ukta mantra se sIdhe hAtha meM jala lekara zarIra va sira para chir3akeM / OM hAM hI hUM hauM haH a si A u sA sarvAMga zuddhiM kuru kuru svAhA / isa mantra se jala dvArA sarvAMga zuddhi karAveM / yahA~ siddha, zruta, cAritra, bhakti pATha kara kAyotsarga kreN| OM hrAM Namo arihaMtANaM hAM aMguSThAbhyAM namaH / OM hrIM Namo siddhANaM hrIM tarjanIbhyAM namaH / OM hUM Namo AiriyANaM hUM madhyamAbhyAM namaH / OM hrauM Namo uvajjhAyANaM hauM anAmikAbhyAM namaH / OM hraH Namo loe savasAhaNaM haH kaniSThikAbhyAM namaH / 1. OM hrAM hrIM hUM hrauM haH kara talAbhyAM namaH 2. OM hrAM hrIM huM hrauM haH kara paSThAbhyAM namaH ukta mantra uccAraNa karake krama se donoM hAtha ke aMgUThoM Adi ko milA kara zuddha kreN| OM hU DUM phaT kiriTi kiriTi ghAtaya ghAtaya parivighnAn sphoTaya sphoTaya sahaprakhaNDAn kuru kuru paramudrAM chindhi chindhi paramantrAn bhindhi bhindhi kSaH kSaHhUM phaT svAhA / ___ ukta rakSAmantra se sarasoM maMtrita kara sarva pAtroM ko de deveM, jisase ve sarasoM kSepaNa kreN| OM hrAM Namo arihaMtANaM hrAM mama zIrSa rakSa rakSa svAhA / OM hrIM Namo siddhANaM hrIM mama vadanaM (mukha) rakSa rakSa svaahaa| OM hUM Namo AiriyANaM hUM mama hRdayaM rakSa rakSa svaahaa| OM hrauM Namo uvajjhAyANaM hrauM mama nAbhiM rakSa rakSa svAhA / 38] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hraH Namo loe savvasAhUNaM hraH mama pAdau rakSa rakSa svAhA / OM hrAM NamoM arihaMtANaM hrAM mAM rakSa rakSa svaahaa| OM hrIM Namo siddhANaM hrIM mama vastraM rakSa rakSa svAhA / OM hUM Namo AiriyANaM hUM mama pUjAdravyaM rakSa rakSa svAhA / OM hrauM Namo uvajjhAyANaM hrauM mama sthalaM rakSa rakSa svaahaa| OM hraH Namo loe savva sAhUNaM hraH sarva jagat rakSa rakSa svaahaa| OM kSAM kSIM hUM kSauM kSaH OM hrAM hrIM hUM hrauM hraH sarva vighna nivAraNaM kuru kuru svAhA / nava (9) bAra NamokAra mantra pddh'eN| OM hrAM Namo arihaMtANaM hrAM pUrva dizAta Agata vighnAn nivAraya nivAraya mAM rakSa rakSa svaahaa| OM hrIM Namo siddhANaM hrIM dakSiNa dizAta Agata vighnAn nivAraya nivAraya mAM rakSa rakSa svaahaa| OM hUM Namo AiriyANaM hUM pazcima dizAta Agata vighnAn nivAraya nivAraya mAM rakSa rakSa svAhA / OM hrauM Namo uvajjhAyANaM hrauM uttara dizAta Agata vighnAn nivAraya nivAraya mAM rakSa rakSa svaahaa| OM hraH Namo loe savvasAhUNaM haH sarva dizAta Agata vighnAn nivAraya nivAraya mAM rakSa rakSa svaahaa| OM namo'rhate sarva rakSa rakSa hUM phaT svAhA / sarasoM ko 7 bAra mantrita kara paricArakoM para kSepaNa kreN| noTa- yaha aMganyAsa, sakalIkaraNa va indra pratiSThA zAnti japa Adi ke avasara para bhI upayoga meM liyA jaave| tilaka mantra maMgalaM bhagavAn vIro, maMgalaM gautamo gaNI / maMgalaM kundakundAryo jaina dharmo'stu maMgalaM / / yajJopavIta mantra OM hIM yajJa cihna yajJopavItaM ddhaami| rakSA baMdhana mantra OM hrAM hI hUM hauM haH asi A u sA sarvopadravazAntiM kuru kuru / OM namo'hate bhagavate tIrthaMkara paramezvarAya kara pallave rakSAbaMdhanaM karomi etasya smRddhirstu| OM hrIM zrIM aha~ namaH svAhA | __ saMkalpa zrI nirjarasya dvipacakra pUrvaM zrI pAdapaMkeruyugmamIzam / zrI varddhamAnaM praNipatya bhaktyA saMkalpa cittaM kathayAmi siddhyai| [pratiSThA-pradIpa] [39 2010_05 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM jambUdvIpe bharata kSetre AryakhaNDe bhArata deze prAMte...... nagare...... mAse.. pakSe...... tithau ...... vAsare.... vIra nirvANa saMvatsare..... tame dinAMka...... jaina mandira vedI pratiSThA kAryasya nirvighna samAptyarthaM etasya mantrasya...... jApyAni adya prabhRti paryantaM kariSyAmaH iti saMkalpaM kurmaH sarva zAntirbhavatu arhaM namaH svAhA | tithi sIdhe hAtha meM jala, supArI, haldI gA~Tha, sarasoM lekara ukta mantra par3ha kara sAmane pATe para chor3eM / zAnti meM kAgaja para sabako mantra likha kara deveM / japa vAloM se par3havA kara dekha leveM / unheM rAtri ko cAroM prakAra kA AhAra tyAga, eka bAra zuddha bhojana va brahmacarya pUrvaka rahane kA niyama karAveM / prAtaH aura zAma ko dina meM hI do bAra eka sAtha japa meM sammilita hoM / mAlA ke 108 dAnoM ko 1 mAlA mAna kara ginatI mAlAoM kI kreN| jaise 21000 kA saMkalpa kiyA ho to 210 mAlAe~ saba milA kara japeMge / dIpaka sIdhe hAtha kI ora, dhUpadAna bAyIM ora rkheN| japa kA Asana, sUta kI mAlA, loMga mAlA kI gaNanA hetu rakheM / dhUpa agni meM kabhI-kabhI sIdhe hAtha se khete rheN| eka bar3e puTThe para saba kA nAma likha kara mAlAoM kI gaNanA kA hisAba pratidina likhate raheM / pUrva yA uttara dizA meM japa vAloM kA mukha rhe| kabhI pazcima dizA meM bhI rakha sakate haiN| dakSiNa varjita hai / anta meM 21000 kA dazAMza mantroM kA havana hogA, jo saba milA kara pUrA kreNge| mahilAe~ zAnti japa meM sammilita nahIM hotIM / zAnti yajJa meM saubhAgyavatI sammilita hotI haiM / maNDapa zuddhi OM kSAM kSIM kSaM kSauM kSaH pratiSThA maNDapa - vedI prabhRti sthAnAnAM zuddhiM kurmaH / isa mantra se 9 bAra jala mantrita kara cAroM ora chir3aka deveM / pazcAt pUjA karane vAloM para zuddhi hetu puSpa kSepaNa kara maNDapa zuddhi karAveM / pUjakoM meM hI devoM kI sthApanA kareM / vinAyaka yantra sthApana kara pUjA karAveM / nimna prakAra mantroccAraNa kareM aura pUjakoM para puSpa kSepaNa kareM 40 ] caturNikAyAmara saMgha eSa Agatya yajJe vidhinA niyogam / svIkRtya bhaktyA hi yathArha deze susthA bhavantvAhnikakalpanAyAm ||1|| caturNikAya devAH svaniyogaM kuruta kuruta | (puSpa kSepaNa) AyAta mArutasurAH pavanodbhaTAzAH saMghadda saMlasita nirmalatAntarIkSA | vAtyAdidoSaparibhUtavasundharAyAM pratyUhakarmanikhilaM parimArjayantu // 2 // vAtakumAra devA: sthAnazuddhayarthaM svaniyogaM kuruta kuruta svAhA | (DAbha kUMcI se havA) 2010_05 [ pratiSThA pradIpa ] Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAta vAstuvidhiSUdbhaTa saMnivezA, yogyAMzabhAga paripuSTavapuHpradezAH / asmin makhe rucira susthita bhUSaNAMke susthA yathArhavidhinA jinabhaktibhAjaH // 3 // vAstu kumAra devAH pratiSThA sthAna zuddhayarthaM svaniyogaM kuruta kuruta svaahaa| (puSpa kSepaNa karAveM) AyAta nirmalanabhaHkRtasaMnivezA meghAH surAH pramadabhAranamacchiraskAH / asminmakhe vikRta vikriyayA nitAnte susthA bhavantu jinabhaktimudAharantu // 4 // meghakumAra devAH pratiSThA sthAna zuddhayarthaM svaniyogaM kuruta kuruta svAhA / (DAbhakUcI se jala kSepaNa) AyAta pAvakasurAH surarAja pUjya saMsthApanAvidhiSu saMskRtavikriyAharhAH / sthAne yathocitakRte paribaddha kakSAH santu zriyaM labhata puNyasamAnabhAjAm // 5 // agnikumAra devAH pratiSThA sthAna zuddhayartha svaniyogaM kuruta kuruta svaahaa| (rakebI meM karpUra jalA kara kaTanI para rakheM) nAgAH samAvizata bhUtalasaMnivezAH svAM bhakti mullasitagAtratayA prakAzya / AzIviSAdikRtavighnavinAzahetoH susthA bhavantu nijayogyamahAsaneSu // 6 // nAgakumAra devAH pratiSThA sthAna zuddhayarthaM svaniyogaM kuruta kuruta svAhA / (puSpa kSepaNa karAveM) puruhUtadizi sthitimehi karoddhRta kAMcanadaNDagakhaNDaruce / vidhinA kumudezvara savyakara dhRtapaMkajazaMkitakaMkaNake // 7|| pUrva dizA pratIhAra pratiSThA sthAne svaniyogaM kuru kuru svaahaa| (puSpa kSepaNa karAveM) vAmanAzu yama digvibhAgataH sthAnamehi jinayajJa karmaNi / bhaktibhAra kRta duSTanigrahaH pUtazAsana kRtAma bandhakaH // 8 // dakSiNa dizA pratIhAra pratiSThA sthAne svaniyogaM kuru kuru svaahaa| (puSpa kSepaNa karAveM) pazcimAsu vitatAsu haritsu bhUribhaktibhara bhUkRtapIThAH / aMjana svahita kAmyayAdhvare tiSTha vighnavilayaM praNidhehi // 9 // pazcima dizA pratIhAra svaniyogaM kuru kuru svAhA / (puSpa kSepaNa karAveM) puSpadaMta bhavanAsura madhye satkRto'si yata itthamavocam / uttaratra maNi daMDa karAgrastiSTha vighnavinivRttividhAyI // 10 // uttara dizA pratIhAra svaniyogaM kuru kuru svAhA / (puSpa kSepaNa karAveM) [pratiSThA-pradIpa] ___ 2010_05 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karakRta kusumAnAmaMjaliM saMvitIrya dhanadamaNisuratnAdhIzapUjArtha sArthe / vikira vikira zIghraM bhakti mudbhAvya nUnaM nigadatu paramAMke maMDapordhvAvakAze // 11 // dhanada ! rarana vRSTiM muMca muMca svaahaa| (cA~dI ke puSpa kSepaNa karAveM) (jayasena pratiH 101-102) 'nAndI va indra pratiSThA yajJanAyaka patnI prAtaH apane nivAsa sthAna se miTTI kA kalaza, jisameM supArI, haldI gA~Tha, sarasoM, paMcaratna kSepaNa kara Upara zrIphala pIta-vastra se Dhaka kara lacchA se bA~dha kara mahilAoM va vAdina ke sAtha maMDapa kI vedI ke Upara kaTanI para akSata rakha kara usa para naMdyAvarta svastika rakha NamokAra maMtra 9 bAra japa kara sthApita kreN| yahI pratiSThA kA nAMdI prAraMbhika maMgalAcaraNa hai| pazcAt jo pratiSThA meM indra-indrANI baneM, unameM zacI garbhavatI nahIM ho / zeSa indrANI pA~ca mAha se adhika garbhavatI na ho aura sabhI svastha hoM tathA vikalAMga na ho / pavitra AcaraNa ho aura brahmacarya pUrvaka rhe| maMDapa meM eka ora pATA, jala kI bAlTI, loTA, pratyeka indra ke lie rakhavA deveM / pAsa meM Asana va vastra-AbhUSaNa thAlI meM rakhavA deN| prathama hI - OM hrAM hI hUM hauM haH namo'hate bhagavate padmAdidraha siMdhavAdi nadI zuddha jalaM suvarNaghaTa prakSAlitaM sarvagaMdhAkSata puSpaijinAmodakaM pavitraM kuru kuru jhaMjhaMjharauM jhauM vaM vaM maM maM haM haM saM saM taM taM paM paMdrAM drAM drIM drIM haMsaH svaahaa|| isa mantra se snAna jala meM sarasoM kSepa kara jala zuddha kreN| indra snAna kara dhotI va vastra pahana leveM / indrANiyA~ apane nivAsa sthAna se snAna karake A jAveM aura indroM ke sAtha Asana para baiTha jaaveN| OM hrIM amRte amRtodbhave amRtavarSiNi amRtaM zrAvaya zrAvaya saM saM klIM klIM blU blUM drAM drAM drIM drIM drAvaya-drAvaya haM saM jhvI kSvI haM saH svaahaa|| isa mantra se indroM para jala ke chITeM ddaaleN| pAtre'rpitaM caMdanamauSadhIzaM, zubhaMsugaMdhAhRtacaMcarIkaM / sthAne navAMke tilakAya carcya, na kevalaM dehavikArahetoH / / OM hrAM hI hUM hrauM haH mama sarvAMgazuddhiM kuru kuru svAhA / isa mantra se candana lalATa, sira, galA, hRdaya, do bhujAyeM, udara, nAbhi aura pITha meM lgaaveN| 42] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pratiSThA pradIpa ] dhautAntarIyaM vidhukAntisUtraiH sadgranthitaM dhautanavIna zuddham / nagnatvalabdhirna bhavecca yAvat saMdhAryate bhUSaNamUrubhUmyAH // (adhovastra kA sparza kareM) saMvyAnamaJcaddazayAvibhAntamakhaNDadhautAbhinavaM mRdutvam / saMdhAryate pIta sitAMzuvarNamaMzopariSTAddhRtabhUSaNAMkam // (Upara vastra kA sparza kareM) jinAMdhibhUmisphuritAM srajaM meM svayaMvaraM yajJavidhAnapatnI / karotu yatnAdacalatvahetoritIva mAlAmurarIkaromi 11 (mAlA pahineM) zIrSaNyazumbhamukuTaM trilokIharSAptarAjyasya ca paTTabandham / dadhAmi pApormikulaprahantR ratnADhyamAlAbhirudaJcitAGgam // (mukuTa bAMdheM) graiveyakaM mauktikadAma dhAma virAjitaM svarNanibaddhayuktam / dadhe'dhvarAparNa visarpaNecchurmahAdhanAbhoganirupaNAMGkam // (kaNTha meM kaMThAbharaNa pahane) muktAvalIgostanacandramAlAvibhUSaNAnyuttamanAkabhAjAm 1 yathArhasaMsargagatAni yajJalakSmIsamAliGganakRd-dadhe'ham // (hAra dhAraNa kareM) ekatrabhAsvAnaparatra somaH sevAM vidhAtuM jinapasya bhaktyA / rUpaM parAvRtya ca kuNDalasya miSAdavApte iva kuNDale dve // (kAnoM meM karNAbharaNa dhAraNa kareM) bhujAsu keyUramapAstaduSTavIryasya samyak jayakRd dhvajAMkam / dadhe nidhInAM navakaizca ratnairvimaNDitaM sad grathitaM suvarNaM // (keyUra bAjUbaMda dhAraNa kareM) yajJArthamevaM sRjatAdicakrezvareNa cihnaM vidhibhUSaNAnAm / yajJopavItaM vitataM hi ratnatrayasya mArga vidadhAmyato'ham || (yajJopavIta pahaneM) anyaizca dIkSAM yajanasya gADhaM kurvadbhiriSTaiH kaTisUtramukhyaiH / saMbhUSaNaibhUrSayatAM zarIraM jinendrapUjA sukhadA ghaTat // (kaTi sUtra dhAraNa kareM) 2010_05 [ 43 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhRtvA zekharapaTTahAra padakaM, graiveyakAlaMvakam / keyUrAMgadamadhya baMdhura kaTisUtraM ca mudrAMkitam // caMcatkuNDala karNapUra mamalaM, pANidvaye kaMkaNam / maMjIraM kaTakaM pade jinapateH zrIgaMdhamudrAMkitam // (iti SoDaSAbharaNa dhAraNam) vidhervidhAturyajanotsave'haM gehAdimUrchAmapanodayAmi / ananya cetAH kRtimAdadhAmi svargAdilakSmImapi hApayAmi // (yaha par3ha kara gRhasthI ke kAryoM se nivRtta rahane kA niyama kreN|) OM vadhipataye AM hAM aH aiM hauM haH khU kSa kSaH indrAya saMvauSaT / isa mantra ko 21 bAra par3hakara indroM para sarasoM kSepeM / yogi siddhi bhakti par3hane ke pazcAt - OM hI aha a si A u sA NamoarahaMtANaM saptarddhi samRddhagaNadharANaM anAhata parAkramaste bhavatu bhavatu hrIM namaH svaahaa| ___'OM tatsadadya eSAM yajJanAyakasya patnI sahitasya indrANI sahitAnAM saudharmendrAdInAM ca ikSvAkvAdi vaMze zrIRSabhanAthAdi saMtAne kAzyapAdi gotre parAvartana yAvadadhvaraM bhavatu krauM hrIM namaH' ukta mantra aura yaha mantra par3hakara yajJanAyaka va indroM para puSpakSepaNa kareM / eka bAra bhojana kA niyama kreN| isa mantra se biMba pratiSThA meM sUtaka pAtaka nahIM lgegaa| yadvaMzyatIrthakarabiMbamudIryasaMsthA mukhyA tadIyakulagotrajanipravezAt / saMvRtta gotracaraNa pratipAtayogAdAzaucamAvahatuno'dyabhavaprazastam // 58 // (ja.pra. pR-62) dhvajA-jhaMDArohaNa maNDapa se Der3hA yA dugunA U~cA (tIna kaTanI nirmANa karAkara usake bhItara) dhvaja daMDa lgegaa| pratiSThA maNDapa meM zobhA yAtrA pUrvaka jina pratimA virAjamAna kara deveM / maNDapa ke Age jhaNDArohaNa karAveM / pazcAt abhiSeka-pUjA prAraMbha kreN| maMgalASTaka ke pazcAt / zrImajjinasya jagadIzvaratAdhvajasya, mInadhvajAdi ripujAla jayadhvajasya | tannyAsadarzanajanAgamanadhvajasya, cArohaNaM vidhivadAvidadhe dhvajasya // (puSpAMjali) OM zrIM kSI bhUH svAhA (jala se bhUmi zuddha kareM) saMsAraduHkhahanane nipuNaM janAnAm, nAdyaMtacakramiti saptadazapramANaM / saMpUjaye vividhabhakti bharAvanamraH zAntipradaM bhuvanamukhya padArthasAthaiH // 44] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaina zAsana kA dhvaja 2010_05 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . OM hrIM arhadAdisaptadazamaMtrebhyaH samudAyAya'm nirvapAmIti svAhA / (9 bAra NamokAra mantra) vighnaughAH pralayaM yAntu vyAdhayo nAzamApnuyuH, viSaM nirviSatAM yAtu sthAvaraM jaMgamaM tathA // (puSpAMjaliH) AcArya, zruta, siddha bhakti pATha OM para brahmaNe namonamaH svasti svasti naMda naMda vardhasva vardhasva vijayasva vijayasva punIhi punIhi puNyAhaM puNyAhaM mAMgalyaM mAMgalyaM jaya jy| (puSpAMjaliH) OM hrIM sauSadhinA dhvajadaNDa zuddhiM karomi / OM hrIM zrIM namo'rhate pavitra jalena dhvajadaNDazuddhiM kromi| pazcAt svastika kraaveN| OM hrIM trivarNasUtreNadhvajadaNDaM pariveSTayAmi / OM Namo arihaMtANaM svAhA / (isa mantra ko 9 bAra japeM) ratnatrayAtmakatayA'bhimate'tra daNDe lokatraya prakRta kevala bodha rUpam / saMkalapya pUjitamidaM dhvajamarcya lagne svArohayAmi sanmaMgala vAdya ghoSe / OM Namo arahatANaM svasti bhadraM bhavatu sarvalokasyazAntibharvatu svaahaa| OM hrIM ahaM jina zAsanapatAke sadocchitA tiSTha tiSTha bhava bhava vaSaT svaahaa| ina donoM mantroM kA uccAraNa kara Upara patAkA sulajhAkara phhraaveN| dhvaja gIta Adi vRSabha ke putra bharata kA bhArata deza mahAna / vRSabha deva se mahAvIra taka kareM sumaMgala gAna / / paMcaraMga pA~coM parameSThI yuga ko de AzISa / vizva zAnti ke liye jhukAyeM pAvana dhvaja ko zISa / jina kI dhvani jaina kI saMskRti aga maga ko varadAna / / __ bhArata deza mahAn dhvajA kA uddezya hama jaina zAsana ke prati aura sArvabhauma mahAmantra NamokAra ke prati tathA anekAMta aura ahiMsAvAda ke prati mana, vacana, kAya se niSThA rakhane kI pratijJA karate haiN| paMcavarNa-dhvajA gatisUcaka (jIvana, cetanA) arahaMta - dhavala (ghAtiyA karma kA nAza karane para zuddha nirmalatA kA pratIka) siddha - rakta (aghAti karma kI nirjarA kA pratIka) [pratiSThA-pradIpa [45. _ 2010_05 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya - pIta (ziSyoM ke prati vAtsalya kA pratIka) upAdhyAya - harita (prema-vizvAsa-AptatA kA pratIka) sAdhu - nIla (sAdhanA meM lIna hone kA pratIka, mukti kI ora kadama bddh'aanaa)| noTa- ye pA~ca aNuvrata ke bhI kramazaH pratIka haiN| sphaTikaM zvetaraktaM ca pIta zyAma nibhaM tathA / etatpaMca parameSThi paMcavarNa yathAkramam // maNDala pUjA vidhAna caubIsa mahArAja, paJcaparameSThI yA bhaktAmara maNDala vidhAna meM se koI eka vidhAna yAga maNDala se pahale kara lenA cAhiye / inameM se jisa maNDala ko karanA hai, usakA maNDala bhI takhta para taiyAra karA leveN| noTa- jo pratiSThAcArya kevala maNDala vidhAna aSTAhnikA meM siddhacakra vidhAna evaM anya samaya meM indra dhvaja vidhAna, samavazaraNa, terahadvIpa Adi karAveM / unameM bhI zAnti japa, abhiSeka, zAntidhArA, vidhAna pUjA pratidina karAveM tathA vidhAna pUrNa hone para abhiSeka, zAntiyajJa karAveM / jala yAtrA va vedI zobhAyAtrA bhI cAhe to karAveM / pratyeka maNDala ke zAnti japa pRthak hote haiN| sUcanA- yaha dhyAna rahe ki maNDalajI para pratimA, yaMtra va sthApanA sthApita na kI jAve / adhika dinoM taka maNDala para gole bhI na car3hAye jAveM / vaha sthAna koI pavitra nahIM hai / pratidina sthApanA va pUjA pUrNa kI jAveM kyoMki maNDala samuccaya arghya pratidina bole jAte haiN| vidhAna to usakA vistAra hai| abhiSeka va zAntidhArA kA uddezya arhat pratimA kA abhiSeka yahA~ diye jA rahe hindI yA saMskRta abhiSeka pATha bola kara hI kareM / paMca maMgala meM janma ke maMgala kA pATha bolakara bhagavAn ke janma ke samaya hI kiyA jAtA hai| kyoMki usameM 'puni zrRMgAra pramukha AcAra sabai kare' vAlI kriyA kI jAtI hai| vItarAga hone ke bAda nIce kI sarAga saMbaMdhI kriyA nahIM hotii| ahaMtAdi paMcaparameSThI kA abhiSeka nahIM hotaa| kintu unakI pratimA kA hotA hai, isa bheda ko bhI jAnanA cAhiye / abhiSeka kisI ghaTanA kA anukaraNa nahIM hai, kintu pUjA kA aMga hai / zAnti-dhArA yantra para kI jAtI hai, pratimA para nahIM / kyoMki yaha vItarAga pratimA niSkAma ArAdhanA kA pATha par3hAtI hai, jabaki zAnti-dhArA meM kAmanAe~ bharI haiN| gRhastha jIvana ke kaSToM kA vicAra kara anyatra bhaTakane ke bajAya yahIM apanI bhAvanA pUrNa kara leveN| vartamAna samaya meM cA~dI kI pratimA va yantra Adi corI jAne va avinaya ke bhaya se mandira meM khule rUpa meM nahIM rakhanA caahiye| yahA~ saMskRta abhiSeka pATha (AcArya mAghanaMdi) kA bhAva jAnane hetu hindI abhiSeka kA pATha de diyA gayA hai| [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jina jaga meM aiso ko budhavaMta jU, jo tuma guNa varanani kari pAvai anta jU / indrAdika sura cAra jJAnadhArI munI, kahi na sakai tuma guNagaNa he tribhuvana dhanI // anupama amita tuma guNani vAridhi, jyoM alokAkAza hai / kimI dharaiM hama ura koSa meM so akatha guNa maNi rAza hai || pai nijaprayojana siddhi kI tuma nAma meM hI zakti hai / yaha citta meM saradhAna yAtaiM nAma hI meM bhakti hai jJAnAvaraNI darzana AvaraNI bhane / karma mohanI lokAloka vilokyo kevalajJAna maiM / indrAdika ke taba indra jAnyo avadhitaiM uThi surana yuta vaMdata bhayo / tuma punya ko prerayo harI hai mudita dhanapatisauM cayo || aba begi jAya racau samavasRti saphala surapada ko karau / sAkSAta zrI arahaMta ke darzana karau kalmaSa harau // 2 // hindI abhiSeka pATha dohA jaya jaya bhagavaMte sadA, maMgala mUla mahAna / vItarAga sarvajJa prabhu, namauM jori jugapAna // ( cAla - maMgala kI, chaMda - aDilla aura gItA) [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 aise vacana sune surapati ke dhanapatI / cala Ayo tatkAla moda dhArai atI // vItarAga chabi dekhi zabda jaya jaya cayau / dai pradacchinA bAra bAra baMdata bhayo || ati bhakti bhIno namracita hai samavazaraNa racyau sahI / tAkI anUpama zubha gatI ko, kahana samaratha kou nahIM // prAkAra toraNa sabhAmaMDapa kanaka maNimaya chAjahIM / nagajar3ita gaMdhakuTI manohara madhyabhAga virAjahIM ||3|| siMhAsana tAmaya banyau adbhuta dipai / tApara vArija racyo prabhA dinakara chipai // tIna chatra sira zobhita causaTha camara jI / mahAbhaktiyuta Dhorata hai tahA~ amarajI // prabhu tarana tArana kamala Upara, aMtarIkSa virAjiyA | yaha vItarAga dazA prataccha viloki, bhavijana sukha liyA || muni Adi dvAdaza sabhA ke bhavi jIva mastaka nAyakaiM / bahubhA~ti bArambAra pUjaiM, namaiM guNagaNa gAyakeM // 4 // paramaudArika divya deha pAvana sahI / kSudhA tRSA ciMtA bhaya gada dUSaNa nahIM | janma jarA mRti arati zoka vismaya nase / rAga roSa nidrA mada moha sabai khase // 11311 antarAya cAroM hane / mukuTa naye surathAna maiM || [ 47 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramavinA zramajalarahita pAvana amala jyotisvarUpajI / zaraNAgatanikI azucitA hari, karata vimala anUpajI // aise prabhu kI zAMti mudrA ko nhavana jalateM kareM / 'jasa' bhaktivaza mana ukti taiM hama bhAnu Dhiga dIpaka dharai / / 5 / / tumatau sahaja pavitra yahI nizcaya bhayo / tuma pavitrata heta nahIM majjana Thayo / maiM malIna rAgAdika malatai rahyo / mahAmalina tana meM vasu vidhivaza dukha sahyo / bItyo ananto kAla yaha merI azucitA nA gaI / tisa azucitAhara eka tumahI bharahu bA~chA cita ThaI / aba aSTa karma vinAza saha mala roSarAgAdika harau / tanarUpa kArAgeha sai uddhAra zivavAsA karau // 6 / / maiM jAnata tuma aSTakarma hani zive gaye | AvAgamana vimukta rAgavarjita bhaye / / para tathApi mero manoratha pUrata sahI / naya pramAnateM jAni mahA sAtA lahI || pApAcaraNa taji nhavana karatA citta maiM aise dharU~ / sAkSAta zrI arahaMta kA mAnoM nhavana parasana karU~ // (yahA~ para (yahA~ para jalAbhiSeka kareM) aise vimala pariNAma hote azubha nasi zubhabaMdha taiM / vidhi azubha nasi zubhabaMdhatai vai zarma saba vidhi tAsateM // 7 // pAvana mere nayana bhaye tuma darasate / pAvana pAni bhaye tuma caranani parasate // pAvana mana hai gayo tihAre dhyAnauM / pAvana rasanA mAnI tuma guNa gAnateM // pAvana bhaI parajAya merI, bhayau maiM pUraNadhanI / maiM zakti pUrvaka bhakti kInI, pUrNa bhakti nahIM banI // dhani-dhanya te bar3abhAgi bhavi tina nIva zivadhara kI dharI / vara kSIrasAgara Adi jala maNikuMbhabhari bhaktI karI // 8 // vighanasaghana vana dAhana-dahana pracaMDa ho / moha mahA tama dalana prabala mArataNDa ho / brahmA viSNu maheza Adi saMjJA dharo / jaga vijayI jamarAja nAza tAko karo // AnaMda kAraNa dukhanivAraNa, parama maMgalamaya sahI / moso patita nahiM aura tumaso, patitatAra sunyau nahIM / ciMtAmaNI pArasa kalpataru, ekabhava sukhakAra hI / tuma bhaktinaukA je car3he te, bhaye bhavadadhi pAra hI // 9 // 48] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dohA tuma bhavadadhiauM tari gaye, bhaye nikala avikAra / tAratamya isa bhakti ko, hameM utAro pAra // 10 // pUrA pATha par3hakara nirmala vastra se pratimAjI kA mArjana kareM aura gaMdhodaka grahaNa kareM / pazcAt 9 bAra NamokAra mantra par3hakara namaskAra kreN| saMskRta abhiSeka pATha zrImannatAmarazirastaTaratnadIpti toyA vibhAsicaraNAmbujayugmamIzaM / arhantamunnatapadapradamAbhinamya tvanmUrtiSUdyadabhiSeka vidhiM kariSye // 1 // atha paurvAhnika devabaMdanAyAM pUrvAcAryAnukrameNa sakalakarmakSayArtha bhAvapUjAstavavandanAsametaM zrI paMcamahAgurubhakti kAyotsarga karomyaham / noTa - isako par3hakara 9 bAra NamokAra mantra kI jApa denA cAhiye / prAtaHkAla paurvAhnika, madhyakAla meM madhyAhnika, aparAhnika aparAhna meM devavaMdanA zabda bolanA cAhiye / yAH kRtrimAstaditarAH pratimA jinasya saMsnApayanti puruhUtamukhAdayastAH / sadbhAvalabdhi samayAdinimittayogAttatraivamujvaladhiyA kusumaM kSipAmi ||2|| iti abhiSeka pratijJAyai puSpAMjali kSipAmi | zrI pIThaklupte vizadAkSatauTu zrI prastare puurnnshshaaNkklpe| zrIvartaka caMdramasIti vArtA satyApayantai zriyamAlikhAmi // 3 // OM hrIM ahaM zrI lekhanaM karomi (pASANa zilA athavA caukI para zrI likheM) kanakAdinibhaM kanaM pAvanaM puNyakAraNam / sthApayAmi paraM pIThaM jinasnapanAya bhaktitaH / / 4 / / OM hrIM zrI pIThasthApanam karomi (caukI para bar3I va U~cI kinAre kI thAlI rakhakara usameM siMhAsana sthApita kareM) bhRGgAracAmarasudarpaNa pIThakumbha tAladhvajAtapanivArakabhUSitAye / vardhasva naMda jaya pIThapAdAvalIbhiH siMhAsane jina bhavaMtamahaM zrayAmi ||5|| OM hIM ahaM zrIdharmatIrthAdhinAtha! bhagavatriha siMhAsane tiSTha tiSTha (ghaMTAnAda pUrvaka jaya jaya zabda bolate hue vedI meM se sarvadhAtu kI pratimAjI va yantra lAkara siMhAsana para virAjamAna kareM) zrI tIrthakRtsnapanavaryavidhau surendraH kSIrAbdhi vAribhirapUrayadartha kumbhAn / tAMstAdRzAniva vibhAvya yathArhaNIyAn saMsthApaye kusumacaMdana bhUSitAgrAn // 6 / / [pratiSThA-pradIpa] [49 2010_05 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM svastaye catuHkoNeSu catuHkalazasthApanaM karomi (caukI para cAra dizA meM jala bhare hue cAra kalaza sthApita kareM) Anandanirbhara surapramadAdigAnairvAditra pUrajayazabdakalaprazastaiH / udgIyamAnajagatIpatIkIrtimenAM pIThasthalIM vasuvidhArcanayollasAmi ||7|| OM hrIM zrIstapana pITha sthitAya jinendrAyAya'm nirvapAmIti svAhA / karmaprabandhanigaDairapi hInatAptaM, jJAtvApi bhaktivazataH paramAdidevam / tvAM svIyakalmaSagaNonmathanAya deva! zuddhodakairabhinayAmi nayArthatatvam / / 8 / / OM hrIM zrIM klIM aiM arha vaM maMhaM saMtaM paM vaM vaM maM maMhaM haM saM saMtaM taM paM paM jhaMjhaM ivI ivIM kSvI kSvIM drAM drAM drIM drIM drAvaya drAvaya namo'hate bhagavate zrImate pavitratarajalena jinamabhiSecayAmi svAhA / dUrAvanamra suranAtha kirITa koTI saMlagnaratnakiraNacchavi dhUsarAMghriM / prasvedatApamala muktimapi prakRSTairbhaktyA jalairjinapatiM bahudhAbhiSiMce // 9 // OM hrIM zrImataM bhagavantaM kRpAlasaMtaM vRSabhAdi mahAvIraparyantaM caturvizati tIrthaMkara paramadevaM madhyalokejambuddhIpe bharata kSetre AryakhaNDe.... deze... nAmninagare.... jinAlaye.... vIra nirvANa saMvatsare mAsAnAmuttamemAse..... mAse....pakSe.... zubhadine muni AryikA zrAvaka zrAvikANAM sakalakarmakSayArthaM jlenaabhissiNce| (ukta zloka va mantrapUrvaka jalAbhiSeka kareM) pAnIyacandana sadakSata puSpapuMja naivedya dIpaka sudhUpaphalabrajena / karmASTaka krathanavIramanaMtazaktiM saMpUjayAmi sahasA mahasAM nidhAnam // 10 // OM hrIM abhiSekAnte vRSabhAdivIrAntebhyo'ya'm / he tIrthapA nijayazodhavalI kRtAzA siddhauSadhAzca bhavaduHkhamahAgadAnAm / sadbhavyahRjjanitapaMka kavaMdhakalpAH, yUyaM jinAH satatazAMtikarA bhavantu // 11 // zAntyarthaM puSpAMjali kSipAmi | natvA parItya nijanetra lalATayozca, vyAptaM kSaNena haratAraghasaMcayaM me / zuddhodakaM jinapate tava pAdayogAd bhUyAdbhavAtapaharaM dhRtamAdareNa // 12 // mukti zrIvanitAkarodakamidaM puNyAMkurotpAdakaM, nAgendratridazendracakra padavIrAjyAbhiSekodakam / samyagjJAnacAritradarzana latAsaMvRddhi sampAdakaM, kIrtizrIjayasAdhakaM tava jina! snAnasya gaMdhodakam / / 13 / / __ (yaha par3hakara svayaM jinacaraNodaka lekara dUsaroM ko dekheM) natvA murharnijakarairamRtopameyaiH, svacchairjinendra tavacandrakarAvadAtaiH / zuddhAMzukena vimalena nitAntaramye, dehe sthitAnjalakaNAnparimArjayAmi / / 14 / / OM hrIM amalAMzukena jina bimbamArjanaM karomi 50] [pratiSThA-pradIpa 2010_05 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (isa zloka ko par3hakara nirmala vastra se jinabiMba para sthita jala kaNoM ko sApha kareM) snAnaM vidhIya bhavato'STasahastra nAmnAmuccAraNena manaso vacaso vizuddhim / jighRkSuriSTimina! te'STatayIM vidhAtum, siMhAsane vidhivadatra nivezayAmi // 15 // (yaha par3hakara zrI jinabimba ko vedI meM virAjamAna kareM) jalagandhAkSataiH puSpaizcarudIpasudhUpakaiH / phalairadhRjinamarce janmadaHkhApahAnaye // 16 / / OM hrIM zrI siMhAsana sthita jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / ime netre jAte sakRtajalasikte saphalite, mamedaM mAnuSyaM kRtijanagaNAdeyamabhavat / madIyAdbhAlAddAdazubhavasukarmATanamabhUt sadedRk puNyArhan mama bhavatu te pUjana vidhau // 17 // (puSpAMjali kSepaNa kareM) sUcanA - (1) pratimAjI ko yathAsthAna virAjamAna karane ke bAda yadi zAMtidhArA pATha par3hanA ho to pratimAjI ke sAtha lAye hue vinAyaka yaMtra para Age ke mantra par3hate hue jhArI se akhaMDadhArA denA cAhiye / (2) ukta hindI abhiSeka pATha vedI para virAjamAna pratimAjI ke abhiSeka ke samaya boleN| saMskRta abhiSeka pATha maMDala vidhAna meM choTI pratimAjI ke bAhara lAte samaya boleM / vedI para virAjamAna pratimA ke saMkSipta abhiSeka ke lie bhI 1, 2, 6, 8, 9, 11, 12, 13 veM padya par3he jA sakate haiN| zAMtidhArA OM hrIM zrIM klIM aiM ahaM vaM maM saM taM paM vaM vaM maM maM haM haM saM saM taM taM paM paM jhaM jhaM jhvI jhvI kSvIM kSvI drAM drAM drIM drIM drAvaya drAvaya namo'rhate bhagavate zrImate / OM hrIM kroM asmAkaM pApaM khaMDa khaMDa hana hana daha daha paca paca pAcaya pAcaya arhan jhaMjhvI kSvI haM saH jhaM vaM hyaH paH haH kSAM kSIM hUM kSe jhai kSoM kSauM kSaM kSaH hrAM hrIM hUM heM haiM ho hrauM hraH drAM drIM drAvaya drAvaya namo'rhate bhagavate zrImate ThaH ThaH asmAkaM zrIrastu vRddhirastu tuSTirastu puSTirastu zAMti-rastu kAMtirastu kalyANamastu svAhA / evaM asmAkaM kArya siddhayarthaM sarvavighna nivAraNArtha zrImadbhagavadarhatsarvajJa parameSThi paramapavitrAya namonamaH / asmAkaM zrI zAMti bhaTTAraka pAda padmaprasAdAt saddharma zrIbalAyurArogyaizvaryAbhivRddhirastu svaziSya paraziSya vargaM prasIdaMtu nH|| OM zrI vRSabhAdi vRrddhamAna paryAntAzcaturvizatyarhanto bhagavantaH sarvajJAH parama maMgalAnAmadheyAH ihAmutra ca siddhiM tanotusaddharmakAryeSu ihAmutra ca siddhiM prayacchaMtu nH| OM namo'rhate bhagavate zrImate zrImatpArzvatIrthakarAya zrI bhadratnatrayarUpAya divyatejomUrtaye prabhAmaMDala maMDitAya dvAdazagaNa sahitAya anaMtacatuSTasahitAya samavazaraNa kevalajJAnalakSmI zobhitAya aSTAdazadoSa rahitAya SaT catvAriMzat guNasaMyuktAya parameSThi pavitrAya samyagjJAnAya svayaMbhuve siddhAya buddhAya paramAtmane parama sukhAya trailokya mahitAya anaMtasaMsAracakrapramardanAya anaMtajJAna darzana vIryasukhAspadAya trailokya vazaMkarAya satyajJAnAya satyabrahmaNe upasarga vinAzanAya ghAtikarmakSayaMkarAya ajarAya abhavAya asmAkaM vyAdhi hantu / zrI jina pUjana prasAdAt asmAkaM sevakAnAM sarvadoSaroga zokabhaya pIr3A vinAzanaM bhavatu / [pratiSThA-pradIpa] [51 2010_05 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namo'rhate bhagavate prakSINazeSa doSakalmaSAya divyatejomUrtaye zrI zAMtinAthAya zAMtikarAya sarva vighnapraNAzanAya sarvarogApamRtyu vinAzanAya sarva parakRta kSudropadrava vinAzanAya sarvazyAmaDAmara vinAzanAya sarvAriSTa zAMtikarAya OM hrAM hrIM hUM hrauM hraH asiAusA asmAkaM sarvavighna zAMti kuru-kuru tuSTiM puSTiM kuru kuru svAhA / asmAkaM kAmaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / ratikAmaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / balikAmaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / krodhaM pApaM bairaM ca chindhi chindhi bhindhi bhindhi / agnivAyubhayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvazatruvighnAn chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvopasarga chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvavighnAn chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvarAjyabhayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva cauraduSTabhayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva sarpavRzcikasiMhAdibhayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi| sarvagrahabhayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva doSaM vyAdhiM DAmaraM ca chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva parametrAn chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvAtmaghAtaM paraghAtaM ca chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva zUlarogaM kukSirogaM akSirogaM zirorogaM jvararogaM ca chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva naramAri chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva gajAzvagomahiSa ajamAriM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvasasyadhAnyavRkSalatA gulmapatra puSpa phalamAriM chindhi chindhi bhindhi bhindhi | sarva rASTramAriM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva viSayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva krUrabetAla zAkinI DAkinIbhayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva vedanI chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva mohanIM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvApasmAraM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva bhagavatI durbhagavatIbhayaM chindhi chindhi bhindhi bhindhi / asmAkaM azubhakarmajanita duHkhAn chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvaduSTadevadAnavavIranavanAharasiMha yoginIkRtadoSAn chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarvASTa kulInAgajanita viSabhayAn sarvasthAvara jaMgama vRzcika sarSAdikRta doSAn chindhi chindhi bhindhi bhindhi / sarva siMhASTapadAdikRtadoSAn chindhi chindhi bhindhi bhindhi / OM hrIM asmabhyaM cakravikramasatvatejobala zauryazAMti pUraya pUraya / sarva jIvAnaMdanaM janAnaMdanaM bhavyAnaMdanaM ca kuru kuru svAhA / yatsukhaM triSu lokeSu vyAdhivyasanavarjitaM / abhayaM kSemamArogyaM svastirastu vidhIyate / / zrI zAMtirastu! zivamastu! jayo'stu! nityamArogyamastu! asmAkaM puSTisamRddhirastu! kalyANamastu! sukhamastu! abhivRddhirastu! dIrghAyurastu! kulagotradhanaM sadAstu! saddharma zrIbalAyurArogyaizvaryAbhivRddhirastu / OM hrIM zrIM klIM aha~ asiAusA anAhata vidyAyai Namo arahaMtANaM hauM sarva zAMtiM kuru kuru svAhA / AyurvallI vilAsaM sakala sukha phalaidrAdhayitvAzvanalpaM / dhIraM hIraM zarIraM vilAsaM nirUpamamupayantvAtanotvacchakIrtiM / / siddhiM vRddhiM samRddhiM prathayatu taraNisphUryaduccaiH pratApaM / kAMti zAMti samAdhiM vitaratu jagatAmuttamA zAMtidhArA / / * iti zAMtidhArA pATha * 52] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jalayAtrA sAmAnya rUpa se 108 kalaza jala bharakara saubhAgyavatI mahilAoM va kanyAoM dvArA zobhAyAtrApUrvaka mandira kI vedI para lAye jAte haiM aura unase vahA~ vedI zuddhi kI jAtI hai / zukla va kezariyA cA~valoM se zuddha bhUmi meM maMDala mA~DA jAve / kisI jalAzaya ke samIpa pahale se chAnakara maMtra pUrvaka jala se kalaza bharavA deveM / ghaTa sthAnopayogI maNDala maNDala ke pUrva yA uttara mukha vinAyaka yantra, kalaza, dhUpa dAna sthApita kara zeSa tInoM ora vyavasthA kI dRSTi se indra-indrANiyoM ko baiThA deveM / Asana, pATA, pUjA dravya car3hAne kI thAlI rakhakara yantra- pUjA deveM / krama se maMgalASTaka, kalaza sthApana, saMkalpa, pUjA ke pazcAt caubIsa mahArAja va nirvANa kSetroM ko arghya aura nimnAMkita arghya dilAveM - [ pratiSThA pradIpa ] 2010_05 [ 53 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM sarva bhavanendrArcitasamastAkRtrima caityAlayebhyaH arghyam svAhA | OM hrIM sarva vyantarendrArcita samastA kRtrima caityAlayebhyaH arghyam svAhA / OM hrIM sarvAhamindrArcita samastA kRtrima caityAlayebhyaH arghyam svAhA / OM hrIM vizvendrArcitamadhyaloka sthitasamasta kRtrimAkRtrima caitya caityAlayebhyaH arghyam svAhA / OM hrIM vizvacakSuSe arghyam svAhA / OM hrIM jyotirmataye arghyam svAhA / OM hrIM arhaM paramabrahmaNe'nantAnanta jJAnazaktaye'rghyam / OM hrIM zrI prabhRti devatA sthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA / OM hrIM gaMgAdi devisthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA / OM hrIM sItAviddhamahAhRdadevasthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA / OM hrIM sItodAviddhamahAhRdadevasthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA | OM hrIM lavaNoda kAlodamAgadhAditIrthasthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA / OM hrIM sItAsItodA mAgadhAditIrthasthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA / OM hrIM saMkhyAtIta samudra devasthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA / OM hrIM lokAbhimata tIrthasthAne caitya caityAlayebhyo'rghyam svAhA | zAnti pATha - visarjana OM namo'rhate bhagavate zrI zAMtinAthAya zAMtikarAya sarvavighnanAzanAya sarvarogApamRtyu vinAzanAya sarvaparakRtakSudropadrava vinAzanAya sarvazAMtirbhavatu / (yaha par3hakara kalazoM para sarasoM kSepaNa kareM) 54 ] kalaza uThAne kA padya "OM" kSIrAbdhi sarvatIrthodakamayavapuSA svairamAkrozato'sya / nIraiH padmAkarasya praNavamupagatAn zAtakuMbhIyakuMbhAn // sAnaMdaM zrUyAdi devI nicayaparicayo jRmbhamANa prabhAvAn / etAnabhyuddharAmo bhagavadabhiSava zrI vidhAnAya harSAt // (sarasoM kSepaNa karate raheM) 2010_05 - [ pratiSThA-pradIpa ] Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAga maMDala vidhAna yAga maMDala prayogaH aciMtyaciMtAmaNi kalpavRkSa rasAyanAdhIzvaramAdidevaM / vaMdAmahe sRSTividhAna mUDhaprANi praNetAramabAdhyavAkyaM // 1 // syAdvAda vidyAmRtatarpaNena suptaM jagadbodhayitAramayaM / zrIkuMdakuMdAdimuniM praNamya zrImUlasaMghe praNayAmi yajJaM // 2 // evaM samAsAditavedikAdipratiSThayopakriyayA dRDhArthaH / puSpAMjalikSepaNamatrasArthe vitIrya yAgoddharaNeyate'haM // 3 // yAga maMDala pUjA vidhAna OM jaya jaya jaya, namo'stu namo'stu namo'stu, naMda naMda naMda, punIhi punIhi punIhi / OM Namo arahaMtANaM Namo siddhANaM Namo AiriyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhUNaM / madhyetejastadaMge valayitasaraNau paMca pUjyottamAdi / dvAdazyarcA dvitIye caturadhikasuviMzA jinA bhUtakAlAH / / agreSTayorvartamAnA avataraNa kRto'gre videhasthapUjyA / AcAryAH pAThakAH syurmunivarasuguNA vahnivRtte nivezyAH // 4 // teSAmagrimavRttake gaNadharA RddhiprazastAzcatu - dikSu syuH kSitimaMDale jinagRhaM caityAgamau savRSAH / / evaM syurnidhayo navAparavidhairyuktA ihAbhyuddhRte / sadyAgArcanamaMDale vilikhitAH pUjyAH svamaMtraiH sadA // 5 // dvizatottarataH paMcAzatsthAnaM supUjayati yo dhImAn / / nirdhUtakaluSanikaro jinabiMbasthApako bhavati // 6 // eteSAM nidhisaMjJAyAgezasargapati maMDalAdhIzAH / kathyate vidhivijJaiH saMketitamidaM graMthasaMbaddhaM // 7|| sthApanA pratyarthivajanirjayAnnijaguNa prAptAvanantAkramadRSTijJAnacAritra vIryasukhacitsaMjJAsvabhAvAH paraM / AgatyAtranivezitAMkitapadaiH saMvauSaDA dviSThato, mudrAropaNasatkRtaizca vaSaDA gRhaNIdhvamarcAvidhim ||8|| [pratiSThA-pradIpa] [55 2010_05 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA-gItAchaMda karmatama ko hananakara nijaguNa prakAzana bhAnu haiM, aMta ara krama rahita darzana jJAna vIrya nidhAna haiM / sukha svabhAvI dravya cit sat suddha pariNati meM rameM, Aiye saba vighna cUraNa pUjate saba agha vameM / / OM hrIM atra jinapratiSThAvidhAne sarvayAgamaNDaloktA jinamunaya atra avatarata avatarata saMvauSaT, OM hrIM atra jinapratiSThAvidhAne sarvayAgamaNDaloktA jinamunaya atra tiSThata tiSThata ThaH ThaH, OM hrIM atra jinapratiSThAvidhAne sarvayAgamaNDaloktA jinamunaya atra mama sannihitA bhavata bhavata vaSaT / (yahA~ sthApanA maNDala ke bIca meM na rakha kara pUjA kI Tebala hI para rakha kara puSpa kSepaNa kreN|) aSTaka prAMzusvarNamaNi prabhAtatibhRtAbhuMgAranAlocchalad gaMgAsiMdhusarinmukhopacitasatpAtho bhareNa tridhaa| janmArAtivibhaMjanauSadhimitenoddhRtagaMdhAlinA cAye yAganidhIzvarAnaghahRte niHzreyasaH prAptaye // 9 // bhASA-chanda cAla gaMgA siMdhU vara pAnI, suvaraNa jhArI bharalAnI / guru paMca paramasukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hrIM asmin pratiSThotsave sarvayajJezvarajinamunibhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirdapAmIti svAhA / ghusRNamalayajAtaizcaMdanaiH zItagaMdhai, bhavajalanidhimadhye duHkhado vaaddvaagniH| tadupazamanimittaM baddhakakSairnimajjad-bhramarayuvabhirIDat sAMdrasArdrapravAhaiH // 10 // bhASA- zuci gandha lAya manahArI, bhavatApa zamana kartArI / guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hrIM asmin pratiSThotsave sarvayajJezvarajinamunibhyo saMsAratApa vinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAha zazAMkasparddhadbhiH kamalajananairakSatapadAdhirUDhaH zrAmaNyaM zucisaralatAdyairguNavaraiH / hasadbhiH sAmrAjyAdhipaticamanAhaiH surabhibhirjinArcAghriprAMcI vipulatarapuMjaiH pariyaje ||11|| bhASA- zazisama zuci akSata lAe, akSayaguNahita hulsaae| guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hrIM asmin pratiSThotsave sarvayajJezvarajinamunibhyo akSayapadaprAptaye akSataM nirvapAmIti svAhA / duraMtamohAnaladIpyadaMzu kAmena naSTIkRtamAzuvizvaM / tadvANarAjIzamanAya puSpairyajAmi kalpadrumasaMgatairvA / / 12 / / bhASA- zubha kalpadrumana sumanA le, jaga vazakara kAma nshaale| guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hIM asmin pratiSThotsave sarvayajJezvarajinamunibhyo kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| 56] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . pIyUSapiMDanivahaighRta zarkarAnnayogodravairnayanacitta vilAsadakSaiH / cAmIkarAdizucibhAjanasaMsthitairvA saMpUjayAmyazana bAdhanabAdhanAya ||13|| bhASA- pakavAna manohara lAe, jAse kSudra roga zamAe / guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hIM asmin pratiSThotsave sarvayajJezvarajinamunibhyo kSudhAroganivAraNAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / amitamohatamovinivRttaye ghaTitaratnamaNiprabhavAtmabhiH / ayamahaM khaludIpakanAmakai rjinapadAgrabhuvaM paridIpaye // 14 // bhASA- maNi ratnamaI zubha dIpA, tuma mohaharaNa uddIpA / guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hIM asmin pratiSThotsave sarvayajhezyarajinamunibhyo mohAMdhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / dhUpodghANairyajanavidhiSu prINitAzeSadikkairudyadvanhAvagurumalayApIDakAn saMdahadbhiH / arce karmakSapaNakaraNe kAraNairAptavAkyairyajJAdhIzAniva bahuvidhaidhUpadAnaprazastaiH / / 15 / / bhASA- zubha gaMdhita dhUpa car3hAUM karmo ke vaMza jalAUM / guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hIM asmin pratiSThotsave sarvayajJezvarajinamunibhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirdapAmIti svAhA / niH zreyasapadalabdhyai kRtAvatAraiH pramANapaTubhiriva / syAdvAda bhaMganikarairyajAmi sarvajJamanizamamaraphalaiH / / 16 / / bhASA- sundara divi bhava phala lAe, zivahetu sucaraNa car3hAe / guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hIM asmin pratiSThotsave sarvayajhezvarajinamunibhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirdapAmIti svAhA / pAtre sauvarNe kRtamAnaMdajayaSak pUjAha~taM visphuritAnAM hRdaye'tra / toyAdyaSTadravya sametai tamadhuzAstRNAmagre vinayena praNidadhmaH // 17|| bhASA- suvaraNa ke pAtra dharAe, zuci AThoM dravya milAe / guru paMca parama sukhadAI, hama pUjeM dhyAna lagAI / / OM hIM asmin pratiSThotsave sarvayajhezvarajinamunibhyo anarghyapadaprAptaye arghyam nirvapAmIti svAhA / (aba 250 koThoM meM sthApita pUjyoM ko alaga-alaga argha car3hAnA thAlI meM hI) [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) prathama valaya anaMtakAla saMpadbhavabhramaNabhItito nivArya saMdadhan svayaM zivottamAryasadmani / jineza vizvadarzivizvanAtha mukhyanAmabhiH stutaM jinaM mahAmi nIracaMdanaiH phalairahaM // 18 // bhASA aDilla kAla anantA bhramaNa karata jaga jIva haiN| tinako bhavate kAr3ha karata zuci jIva haiN| aise arhat tIrthanAtha pada dhyAyake / pUjU argha banA sumana haraSAyake / OM hrIM anaMta bhavArNavabhayanivArakAnantaguNastutAya arhate arghyam nirvapAmIti svAhA / karmakASThahutabhuk svazaktitaH saMprakAzyamahanIyabhAnubhiH / lokatatvamacale nijAtmani saMsthitaM zivamahIpatiM yaje // 19 // bhASA- harigItA chaMda karma-kASTha mahAna jAle dhyAna-agnijalAyake / guNa aSTa laha vyavahAranaya nizcaya anaMta lahAyake / / nija Atma meM thira rUpa rahake sudhA svAda lakhAyake / so siddha haiM kRtakRtya cinmaya bhajUM mana umagAyake || OM hrIM aSTakarmavinAzaka nijAtmatattvavibhAsaka siddhaparameSThine arghyam nirvapAmIti svAhA / sArthavAha manavadyavidyayA zikSaNAnmuni mahAtmanAM varaM / mokSamArgamalaghuprakAzakaM saMyaje guru paraMparezvaram // 20 // bhASA-tribhaMgIchaMda munigaNako pAlata Alasa TAlata Apa saMbhAlata parama ytii| jinavANi suhAnI zivasukhadAnI bhavijana mAnI dhara sumatI / / dIkSAke dAtA aghase trAtA samasukha bhAtA jJAnapatI / zubha paMcAcArA pAlata pyArA haiM AcAraja karmahatI // OM hIM anavadyavidyAvidyotanAya AcAryaparameSThine arghyam nirvapAmIti svAhA / dvAdazAMga paripUrNasacchutaM yaH parAnupadizeta pAThataH / bodhayatyabhihitArtha siddhaye tAnupAsya yajayAmi pAThakAn // 21 // bhASA troTaka chanda jaya pAThaka jJAna kRpAna namo, bhavi jIvana hata ajJAna namo // nija Atma mahAnidhi dhAraka haiM / saMzaya bana dAha nivAraka haiM / OM hrIM dvAdazAMgaparipUraNazrutapAThanodhata buddhivibhavopAdhyAyaparameSThibhyo arghyam nirvapAnIti svAhA / 58] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ugramaya'tapasAbhi saMskRti dhyAnajJAna vinivezitAtmakaM / sAdhakaM zivaramAsukhAmRte sAdhumIDyapadalabdhaye'rcaye // 22 / / ___ bhASA- drutavilaMbita chaMda subhAga tapa dvAdaza kartAra haiM / dhyAna sAra mahAna pracAra haiM // mukati vAsa acala yati sAdhate / sukha su Atama janya samhArate // OM hIM ghoratapo'bhisaMskRtadhyAnasvAdhyAyanirata sAdhuparameSThibhyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / arhanneva tribhuvanajanAnaMdanAnmaMDalAgyo, vighnadhvaMsaM nijamatikRtAdastrasaMghopanodAt / saMkurvastatprakRtirapi spaSTamAnaMdadAyinyevaM smRtvA jalacaruphalairarcayAmi trivAraM // 23 // bhASA-mAlinI chaMda ari hanana su arihan pUjya arhan batAe / maM pApa galanahetu maMgalaM dhyAna lAe / maMgaM sukhakAraNa maMgalIkaM jatAe / dhyAnI chabI terI dekhate dukha nazAe / / OM hIM arhatparameSThimaMgalAya arghyam nirvapAmIti svAhA / smAraM smAraM guNagaNamaNisphArasAmarthyamuccairyatprAptyarthaM prayatati jano moksstttve'nvdye| pratyUhAntaM bhavabhavagatAnAM praghAtapraklRptyai siddhAneva zrutimatibalAdarcaye saMvicArya // 24 // bhASA-caupAI jaya jaya siddha prmsukhkaarii| tuma guNa sumarata karma nivArI / vighnasamUha sahaja haratAre / maMgalamaya maMgala karatAre // OM hIM siddhamaMgalebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| rAgadveSoragaparizame maMtrarUpasvabhAvA, mitre zatrau samakRtahRdAnaMda mAMgalyarUpAH yeSAM nAmasmaraNamapi sanmaMgalaM muktidAyItyarce yajJe vasuvidhavidhiprINanaiH prANipUjyaM // 25 // bhASA-zArdUlavikrIr3ita . rAgadveSa mahAna sarpa zamane zama maMtradhArI yatI / zatrU mitra samAna bhAva karake bhavatApahArI yatI // maMgala sAra mahAna kAra aghahara satvAnukampI yatI / saMyama pUrNa prakAra sAdha tapako saMsArahArI yatI // OM hrIM sAdhumaMgalAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| mUrchA mUrchA gurulaghubhidA dvaidhavartmapradiSTo, jaino dharmaH surazivagRhadvAradarzI nitAMtaM / sevyo vighnaprahaNanavidhAvuttamArthaiH prazastaH, saMpUje'haM yajanamananoddAmasiddhyarthamahyam // 26|| bhASA-saMkara chaMda jinadharma hai sukhakAra jagameM dharata bhava bhayavaMta / svarga mokSa sudvAra anupama dhare so jayavaMta // samyakta jJAna cAritra lakSaNa bhajata jagameM saMta / sarvajJa rAgavihIna vaktA hai pramANa mahaMta // OM hIM kevalipajJapta dharmamaMgalAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yeSAM pAdasmRtisukhasudhAyogatastIrthanAma prApuH puNyaM yadavanatinA janmasArthaM labhaMte / lokA dhAtryAM vanagiribhuvazcottamatvaM jineMdrA-narca yajJaprasavavidhiSu vyaktaye muktilakSmyAH // 27|| bhASA-jhUlanA chaMda carNa saMsparzate bana giri zuddha ho nAma sattIrthako prApta karate bhae / darza jinakA kare pUjate dukha hare janma nija sArtha bhavijIva mAnata bhae / deva tuma lekhake deva saba chor3a ke deva tuma uttamA saMta ThAnata bhae / pUjate Apako TAlate tApako mokSalakSmI nikaTa Aja jAnata bhae / OM hIM ahallokottamebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / dRSTi jJAna pratibhaTatayA karmamImAMsayA'nyAn, zvabhre saMpAdayati vividhA vedanAH saMkaroti / teSAM mUlaM niviDaparamajJAnakhaDgena hattvA, niHkarmatvaM samadhigatavAnaya'te siddhanAthaH // 28 / / bhASA-bhujaMgaprayAta chaMda daraza jJAna vairI karama tIvra Ae / naraka pazugatI mAMhi prANI paThAe / tinheM jJAna asite hanana nAtha kInA / parama siddha uttama bhajU rAgahInA / / OM hIM siddhalokottamebhyo'ya'm nirvapAnIti svAhA / sUryAcaMdrau marUdadhipatirbhUminAtho'sureMdro, yasyAMhaybje praNatazirasA loluThIti trizuddhyA / so'yaM loke pravaragaNanApUjitaH kiM na vA syAd, yasmAdaceM muniparivRDhaM svAnubhAvaprasattyA // 29 // bhASA-chaMda caupaiyA sUraja caMdra devapati narapati pada saroja nita vaMde / loTa loTa mastaka dhara pagameM pAtaka sarva nikande // lokamAhiM uttama yatipanameM jainasAdhu sukha kaMde / pUjata sAra AtmaguNa pAvata hovata Apa svacchaMde // OM hIM sAdhulokottamenyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| yatra prANipravarakaruNA yatra mithyAtvanAzo, yatropAMte zivapadasamAnveSaNAM kAmanaSTiH / yatra proktA duritaviratiH soyamagyaH kathaM na, yasmAd dharmoM nikhilahitakRt pUjyate'saumayA'pi // 30 // bhASA-chaMda sRgviNI jo dayA dharma vistAratA vizvameM / nAza mithyAtva ajJAna kara vizvameM / kAma bhava dUra kara, mokSa kara vizvameM / satya jinadharma yaha dhAra le vizvameM / / OM hrIM kevalIpajJapta dharmalokottamAya arghyam nirvapAmIti svAhA / jIvAjIvadvividhazaraNAnveSaNe sthairyabhaMgaM, jJAtvA tyaktvA'nyatarazaraNaM nazvaraM madvidhAnAM / iMdrAdInAmitiparicayAdAtmaratnopalabdhi-miSTaiH prAptuM nicitamanasA pUjyate'rhan zaraNyaH // 31 // 60] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA-chaMda marahaTA bhava bhramaNa karAyA zaraNa navAyA jIva ajIvahiM khoja / indrAdika devA jAko pUje jaga guNa gAve roja / / aise arhatkI zaraNA Ae, ratnatraya pragaTAya / jAse hI janmamaraNa bhaya nAze, nittyAnandI thAya / / OM hIM arhat zaraNebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / yAvaddehe sthitirupacayaH karmaNAmAsraveNa, tAvatsaukhyaM kuta upalabhetastatastroTanecchuH / etatkRtyaM na bhavati vinA siddhabhaktiM yato me, pUrNAghiprayajanavidhAvAzrito'haM zaraNyam // 32 // bhASA-chaMda nArAca sukhI na jIva ho kabhI jahA~ ki deha sAtha hai / sadA hi karma AsraveM na zAntatA lahAta hai // jo siddhako lakhAya bhakti eka mana karAta hai / vahI susiddha Apa ho svabhAva Atma pAta hai| OM hIM siddhazaraNebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| rAgadveSavyapagamanato niHspRhA dhIravIrAH, saMsArAbdhau viSamagahane majjatAM nirnimittaM / dattvA dharmoddharaNataraNiM pArayaMto munIzAstAnaLNa sthiraguNadhiyA prAMcayAmi triguptyA // 33 // bhASA-chaMda troTaka nahiM rAga na dveSa na kAma dhareM, bhavadadhi naukA bhavi pAra kreN| svAratha bina saba hitakAraka haiM, te sAdhu jajU sukhakAraka haiM / / OM hrIM sAdhuzaraNebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| mitraM samyak parabhavayathAcakrame sArthadAyi, nAnyo dharmAduritadahana ploSaNe'bupravAhaH / jAnaMtaM mAM samadRzidhiyAM saMnidhAnAccharaNya, trAyasva tvaM tvayi dhRtagatiM pUjanArdheNa yuktaM // 34 // bhASA-chaMda cAparo dharma hI su mitrasAra sAtha nAhiM tyAgatA, pApa rUpa agniko sumegha sama bujhAvatA / dharma sattya zarNa yahI jIvako samhAratA, bhakti dharma jo kareM anaMta jJAna pAvatA / / OM hIM dharmazaraNebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / sarvAnetAn tatvacaMdrapramANAn jApadhyAnastotramatrai rudaya' / dravyakSetrasphUrtisajjAvakAzaM natvALNa prAMzunA saMsmarAmi // 35 / / bhASA-dohA paMca parama guru sAra haiM, maMgala uttama jAna / zaraNA rAkhanako valI, pUjU kara ura dhyAna / / OM hrIM arhatparameSThiprabhRtidharmazaraNAMta prathamavalayasthita saptadazajinAdhIza yajJadevatAbhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| 61] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUsare valaya meM 24 bhUtakAla ke tIrthaMkaroM kI pUjA nirvANadevaM zritabhavyalokaM nirvANadAtAramanaMtasaukhyaM / saMpUjaye'haM makhasaddhiheto radhIzvaraM prAthamikaM jineMdra // 36 / / bhASA paddharI chanda bhavi loka zaraNa nirvANadeva, zivasukhadAtA saba deva deva / pUjU zivakAraNa mana lagAya, jAseM bhavasAgara pAra jAya / / OM hrIM nirvANa jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zrIsAgaraM vItamamatvarAgadveSaM kRtAzeSajanaprasAdaM / samarcaye nIracarupradIpairuddIpitAzeSapadArthamAlaM // 37 / / bhASA- taja rAgadveSa mamatA vihAya, pUjaka jana sukha anupama lhaay| guNasAgara sAgara jina lakhAya, pUjUM mana vaca ara kAya naay|| OM hIM sAgarajinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zrImanmahAsAdhujinaM pramANanayapramANIkRtajIvatattvaM / syAdvAdabhaMgapraNidhAnahetuM samarcaye yajJavidhAnasiddhyai // 38 // bhASA- naya ara pramANa se tattva pAya, nija jIva tattva nizcai kraay| sAdho tapa kevalajJAna dAya, te sAdhu mahA vaMdau subhAya / / OM hI mahAsAdhu jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / yasyAtisajjJAnavizAladIpe prabhAsamAnaM jagadalpasAraM / vilokyate sarSapavatkarAgre samarcaye'haM vimalaprabhAkhyaM // 39 / / bhASA- dIpaka vizAla nija jJAna pAya, trailoka lakhe bina zrama upaay| vimalaprabha nirmalatA karAya, jo pUje jinako agha lAya || OM hIM vimalaprabhAya arghyam nirvapAmIti svAhA / samAzritAnAM manaso vizuddhayai kRtAvatAraM munigItakIrtim / praNamya yajJe'hamudaMcayAmi zuddhAbhadevaM carubhiH pradIpaiH // 40 / / bhASA- bhavi zaraNa gaheM mana zuddhikAra, gAveM thuti munigaNa yaza prcaar| zuddhAbhadeva pUjU vicAra, pAUM Atama guNa mokSa dvAra || OM hrIM zuddhAbhadevAya arghyam nirvapAmIti svaahaa|| lakSmIdvayaM bAhyagatAMtaraMgabhedAtpadAgre viluloTha yasya / yasmAtsadA zrIdharakIrtimApattamarcayedyAzritabhavyasArtham // 41 // 62] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- antara bAhara lakSmI adhIrA, indrAdika sevata nAya zIsa / zrIdhara caraNa zrI zivakarAya, AzrayakartA bhavadadhi tarAya / / OM hrIM zrIdharAya arghya nirvapAmIti svAhA / zriyaM dadAtIha subhaktibhAjAM vRMdAya yasmAdiha nAma jAtaM / zrIdattadevaM bhavabhItimuktyai yajAmi nityAdbhutadhAmalakSmyai // 42 // bhASA- jo bhakti kareM mana vacana kAya, dAtA zivalakSmI ke jinAya / zrIdatta caraNa pUjU mahAna, bhavabhaya chUTe lahU amala jJAna | OM hIM zrIdatta jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / siddhAprabhAMgasya visarpiNI tanmadhyejanuH saptakdarzanena / samyagvizuddhirmanaso yatastvAM siddhAbha ! yajJe'rcayituM samIhe / / 43 // bhASA- bhAmaNDala chavi varaNI na jAya, jahaM jIva lakhai bhava sapta Aya / mana zaddha kareM samyakta pAya siddhAbha bhaje bhavabhaya nazAya / / OM hIM siddhAbha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| prabhAmatiH zaktiranekadhA hi saddhyAnalakSmyA yata uttamArthaiH / saMgIyatetvaM hyamalAM vibharSi yato'rcaye tvAmamalaprabhAkhyaM // 44|| bhASA- amalaprabha nirmala jJAna dhare, sevA meM indra aneka khdd'e| nita saMta sumaMgala gAna kareM, nija AtamasAra vilAsa kreN|| OM hI amalaprabha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| anekasaMsAragataM bhramebhya uddhArakarteti budhairavAdi / yato mama bhrAMtimapAkuru tvamuddhAradeva prayaje bhavaMtaM // 45|| bhASA- uddhAra jinaM uddhAra kareM, bhava kAraNa bhAMti vinAza kreN| hama DUba rahe bhavasAgara meM, uddhAra karo nija Atma rameM // OM hIM uddhAra jinAya arghyam nirvapAnIti svaahaa| duSTASTakarmedhanadAhakartA yato'gninAmAbhyuditaM yathArtham / tato mamAsAtatRNavraje'pi tiSThArcaye tvAM kimu paunarUkte // 46|| bhASA- agnideva jinaM ho agnimaI, aTha karmana IMdhana dAha daI / hama asAta tRNaM kara dagdha prabho, nija sama karale jinarAja prabho // OM hrIM agnideva jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| prANeMdriyadvaidhasusaMyamasya dAtAramuccaiH kathayAmi sArva / maddattamargha jina saMgRhANa susaMyama svIyaguNaM pradehi // 47|| bhASA- saMyama jina dvaividha saMyamako, prANI rakSaNa iMdriya damako / dIje nizcaya nija saMyamako, hariye hama sarva asaMyamako / / OM hIM saMyama jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [63 2010_05 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaM zivaH zAzvatasaukhyadAyi svAyaMprabhuH svAtmaguNaprapannaH / tasmAttadarzapratipannakAmastvAmarcaye prAMjalinA nato'smi // 48|| bhASA- ziva jina ziva zAzvata saukhyakarI, nija Atma vibhUti svahasta karI / hama ziva vAJchaka kara jor3a nameM, ziva lakSmI do nahiM kAhU nameM / OM hrIM ziva jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| satkuMdamallIjalajAdipuSpairabhyarcyamAnaH zriyamAdadhAti / nAnmA'pyasau tAdRza eva yasmAt puSpAMjaliM tvAM pratipUjayAmi // 49 // bhASA- puSpAMjali puSpa niteM jajiye, saba kAma vyathA kSaNameM hariye / nija zIla svabhAva hi rama rahiye, nija Atma janita sukhako lahiye // OM hIM puSpAMjali jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / utsAhayan jJAnadhanezvarANAM zAmyAmbudhiM saMyamacaMdrakIrteH / utsAhanAtho yajanotsave'smin saMpUjito me svaguNaM dadAtu // 50 // bhASA- utsAha jinaM utsAha kareM, nija saMyama candra prakAza kareM / samabhAva samudra bar3hAvata haiM, hama pUjata taba guNa pAvata haiM | OM hIM utsAha jinAya aya'm nirvapAmIti svAhA / _ namo'stu nityaM paramezvarAya kRpA yadIyAkSaNasaMnidhAnAt / __ karoti ciMtAmaNirIpsitArthamivAMcaye taM paramezvarAkhyaM // 52 // bhASA- ciMtAmaNi sama citA hariye, nija sama kariye bhava tama hariye / paramezvara jina aizvarya dhareM, jo pUje tAke vighna hareM // OM hrIM paramezvara jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| yajjAnaratnAkaramadhyavartI jagattrayaM viMdasamaM vibhAti / taM jJAnasAmrAjyapatiM jineMdra jJAnezvaraM saMprati pUjayAmi / / 53 / / bhASA- jJAnezvara jJAna samudra pAya, trailoka biMdu sama jahaM dikhAya / nija AtamajJAna prakAzakAra, vaMdU pUjU maiM bArabAra // OM hrI jJAnezvara jinAya arghyama nirvapAmIti svaahaa| tapovRhadbhAnusamUha tApakRtAtmanairmalyamanirmalAnAm / asmAdRzAM tadguNamAdadAnaM saMpUjayAmo vimalezvaraM taM / / 53|| bhASA- karmoM ne Atma malIna kiyA, tapa agnijalA nija zuddha kiyaa| vimalezvara jina mo vimala karo, mala tApa sakala hI zAMta karo / / OM hI vimalezvara jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa|| yazaH prasAre sati yasya vizvaM sudhAmayaM caMdrakalAvadAtaM / anekarUpaM vikRtaikarUpaM jAtaM samarce hi yazodharezaM // 54|| bhASA- yaza jinakA vizva prakAza kiyA, zazi kara iva nirmala vyApta kiyaa| bhaTa mohaM arI ne zAMta kiyA, yazadhArI sArthaka nAma kiyA / / OM hrIM yazodharA jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] 64] 2010_05 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhasmarAzAtavighAtanAya saMjAtatIvrakudhivAtmanAma / prAptaM tu kRSNeti nu zuddhiyogAt taM kRSNamarce zucitAprapannaM // 55 // bhASA- samatA maya krodha vinAza kiyA, jaga kAma ripUko zAMta kiyaa| zucitA dhara zucikara nAtha jajU, zrI kRSNamatI jina nitya bhajU / / OM hIM kRSNamataye jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| jJAnaM matirbhAva upAzrayAdirekArthaeva praNidhAnayogAt / jJAnematiryasya samAsajAteryathArthanAmAnamahaM yajAmi // 56 / / bhASA- zuci jJAnamatI jina jJAna dhare, ajJAna timira saba nAza kare | jo pUje jJAna bar3hAvata hai, Atama anubhava sukha pAvata hai / OM hrIM jJAnamataye jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| samasyamAnAnyapadArthajAtaM dhuraMdhuraM marathAMganemiH / jinezvaraM zuddhamatiM yajeta prApnoti zuddhAM matimeva nA saH // 57|| bhASA- zuddhamati jina dharma-dhuraMdhara, jAnata vizva sakala ekIkara / zuddha buddhi hove jo pUje, dhyAna kare bhavi nirmala hUje // OM hrIM zuddhamataye jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / saMsAralakSmyA atinazvarAyai janmaHmudrAmiva kutsayanvA / bhadrA zivazrIriti yogayuktyA zrIbhadramIzaM rabhasArcayAmi / / 58 / / bhASA- saMsAra vibhUti udAsa bhae, zivalakSmI sAra suhAta bhae / nija yoga vizAla prakAza kiyA, zrIbhadra jinaM ziva vAsa liyA // OM hrIM zrIbhada jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| anaMtavIryAdiguNa prapannamAtmaprabhavAnubhavaikagamyaM / anaMtavIryaM jinapaM stavImi yajJArthabhAgairUpalAlyamAnaM / / 59 // bhASA- sata vIrya ananta prakAza kiye, nija AtamaM tattva vikAza kiye| jina vIrya ananta prabhAva dhare, jo pUje karma kalaMka hare / / OM hIM anantavIrya jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa|| ___ pUrva visarpiNyatha kAlamadhye saMjAtakalyANaparaMparANAm / saMsmRtya sArtha praguNaM jinAnAM yajJesamAhUya yaje samastAn // 60|| bhASA dohA- bhUta caubIsa jina, guNa sumarUM haravAra / ___ maMgalakArI lokameM, sukha zAMtI dAtAra // OM hIM asmin pratiSThAmahotsave yAgamaNDalezvara dvitIyavalayonmuditanirvANAdhanantavIryADhatenyo bhUtajinebhyo pUrNA'ya'm nirvapAmIti svaahaa| [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIsare valaya meM vartamAna caubIsa jina pUjA manunAbhimahIdharajAtmabhuvaM marudevyudarAvataraMtamahaM / praNipatya zirobhyudayAya yaje kRtamukhyajinaM vRSabhaM vRSabhaM // 61 / / bhASA-cAla chanda manu nAbhi mahI dhara jAe, marudevi udara utarAe / yuga Adi sudharma calAyA, vRSabheSa jajoM vRSa pAyA / / OM hrIM RSabha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa|| jitazatrugRhaM paribhUSayituM vyavahAradizA tanubhUprabhavaM / nayanizcayataH svayamevabhuvamajitaM jinamarcatu yajJadharaM // 62 / / bhASA- jitazatru jane vyavahArA, nizcaya Ayo avatArA / saba karmana jIta liyA hai, ajiteza sunAma bhayA hai / OM hrIM ajita jinAya aya'm nirvapAmIti svaahaa|| dRDharAja suvaMzanabhomihiraM trijagatrayabhUSaNamabhyudayaM / jinasambhavamUrdhvagatipradamarcanayA praNamAmi puraskRtayA ||63 / / bhASA- dRr3harAja suvaMza akAze, sUraja sama nAtha prakAze / jaga bhUSaNa ziva gati dAnI, saMbhava jaja kevalajJAnI / / OM hrIM saMbhava jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / kapiketanamIzvaramarthayato mRtijanmajarApadanodayataH / __ bhavikasya mahotsavasiddhimiyAdata eva yaje hyabhinaMdanakaM // 64|| bhASA- kapi cinha dhare abhinandA, bhavi jIva kare AnandA / jammana maraNA dukha TAreM, pUje te mokSa sidhAreM // OM hIM abhinandana jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / sumatiM zritamaya'matiprakarArpaNato'rthakarAkhyamavApsazivaM / mahayAmi pitAmahametadadhijagatItrayamUrjitabhaktinutaH // 65 // bhASA- sumatIza jajoM sukhakArI, jo zarama gaheM matidhArI / mati nirmala kara ziva pAveM, jaga bhramaNa hi Apa miTAveM // OM hrIM sumatinAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| __ dharaNezabhavaM bhavabhAvamitaM jalajaprabhamIzvaramAnamatAm / surasaMpadiyartti na keti yaje carudIpaphalaiH suravAsabhavaiH // 66 / / bhASA- dharaNeza sunRpa upajAe, padmaprabha nAma khaae|| hai rakta kamala paga cinhA, pUjata santApa bichinnA / / OM hrIM padprabha jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 66] [pratiSThA-pradIpa] ___ JainEducation International 2010_05 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhapArzvajinezvarapAdabhuvAM rajasAM zrayataH kamalAtatayaH / kati nAma bhavaMti na yajJabhuvi nayituM mahayAmi mahadhvanibhiH / / 67 // bhASA- jina caraNA raja sira dInI, lakSmI anupama kara kInI / hai dhanya supAraza nAthA, hama chor3e nahiM jaga sAthA || OM hIM supArzvanAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa|| __ manasA pariciMtya vidhuH svarasAt mama kAMtihRtirjinadehaghRNeH / __ iti pAdabhuvaM zritavAniva taM jinacaMdrapadAMbujamAzrayata / / 68 // bhASA- zazi tuma laSi uttama jagameM, AyA vasane tava pagameM / hama zaraNa gahI jina caraNA, caMdraprabha bhavatama haraNA / / OM hIM caMdraprabha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| __ sumadaMtajinaM navamaM suvidhItiparAhamakhaMDamanaMgaharaM / zucidehatatiprasaraM praNutAt salilAdigaNairyajatAM vidhinA ||69|| bhASA- tuma puSpadaMta jitakAmI, hai nAma suvidhi abhirAmI / vaMdUM tere juga caraNA, jAse ho zivatiya varaNA || OM hrIM puSpadaMta jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| zItaM sukhaM lAti sadA sujiivaan| taM zItalaM praNigadaMti yatIzvarAdyAH // taM zItalaM zrayata bhavyajanA hi bhaktyA| yasyAzrayeNa bhavatIhamamApi saukhyaM // 70 / / bhASA- zrI zItalanAtha akAmI, ziva lakSmIvara abhirAmI / zItala kara bhava AtApA, pUjUM hara mama saMtApA / / OM hIM zItalanAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| zreyojinastha caraNau paridhArya citte saMsArapaMcatayadurbhamaNavyapAyaH / zreyo'rthinAM bhavati tatkRtaye mayA'pi saMpUjyate yajanasadvidhiSu prazasya // 71 // bhASA- zreyAMsa jinA juga caraNA, cita dhArUM maMgala karaNA / parivartana paMca vinAze, pUjanate jJAna prakAze // OM hrIM zreyAMsanAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| ikSvAkuvaMzatilako vasupUjyarAjA yajjanmajAtakavidhau hariNArcito'bhRt / tadvAsupujyajinapArcanayA punItaH syAmadya tatpratikRtiM carubhiryajAmi / / 72 / / bhASA- ikSvAku suvaMza suhAyA, vasupUjya tanaya pragaTAyA / indrAdika sevA kInI, hama pUjeM jinaguNa cInhIM / / OM hrIM vAsupUjya jinAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| kAMpilyanAthakRtavarmagRhAvatAraM zyAmAjayAhajananIsukhadaM namAmi / koladhvajaM vimalamIzvaramadhvare'sminnarce dviruktamalahApanakarmasiddhyai // 73 / / [pratiSThA-pradIpa] [67 2010_05 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- kAMpilya pitA kRtavarmA, mAtA zyAmA zuci dharmA / zrI vimala parama sukhakArI, pUjA dvai mala haratArI // OM hrIM zrI vimalanAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| sAketanAyakanRpasya ca siMhasenanAmnastanUjamamarArcitapAdapadmaM saMpUjayAmi vividhAhaNayA hyanaMtanAthaM caturdazajinaM salilAkSataudhaiH / / 74 // bhASA- sAketA nagarI bhArI, harisena pitA avikArI / sura asura sadA jina caraNA, pUjeM bhavasAgara taraNA / / OM hrIM anantanAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| dharmaM dvidhopadizatA sadasIMdradhArye kiM kiM na nAma janatAhitamanvadarzi / zrIdharmanAtha! bhavateti sadarthanAma saMprAptaye'rcanavidhiM purataH karomi / / 75|| bhASA- samavasata dvaividha dharmA, upadezo zrI jinadharmA ! hitakArI tattva batAe, jAse jana zivamaga pAe / OM hrIM dharmanAtha jinAya arghyam nirvapAnIti svAhA / zrIhastinAgapurapAlaka vizvasenaH svAMke nivezya tanayAmRtapuSTituSTaH / erA'pi sA sukuruvaMzanidhAnabhUmiryasmAd babhUva jinazAMtimihAzrayAmi ||76 / / bhASA- kuruvaMzI zrI vizvasenA, erAdevI sukha dainA / zrI hastinAgapura Ae, jina zAMti jajoM sukha pAe // OM hIM zAMtinAtha jinAya arghya nirvapAmIti svAhA / zrIkuMthunAthajinajanmaniSadanikAyajIvAH sukhaM nirupamaM bubhujurvizaMkaM / kiM nAma tatsmRtinirAkulamAnaso'haM bhuMkSve na sttvrmto'rcnmaarbhey,||77|| bhASA- zrI kunthu dayAmaya jJAnI,rakSaka SaTakAyI prANI, sumarata AkulatA bhAje, pUjata le darva su tAje // OM hIM kunthunAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / saddarzanaplutasudarzanabhUpaputraM trailokyajIvavararakSaNahetumitram / zrImitrasenajananIkhaniratnamarce zrIpuSpacihnamaranAthajineMdramarthyam // 78|| bhASA- zubhadRSTI rAya sudarzana, ara jAe traya bhU parzana / mAtA senA ura ratnaM, dhara cinha sumana jaja yatnaM // OM hIM aranAtha jinendrAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| kuMbhodbhavaM dharaNiduHkhaharaM prajAvatyAnaMdakArakamataMdramunIMdrasevyaM / zrImallinAthaMvibhumadhvaravighnazAMtyai saMpUjaye jalasucaMdanapuSpadIpaiH // 79 // bhASA- nRpa kumbha dharaNise jAe, jina mallinAtha muni nAe / jina yajJa vighna haratAre, pUjU zubha agha utAre // OM hrIM mallinAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 68] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjatsurAjaharivaMzanabhovibhAsvAn vaprAMbikApriyasuto munisuvratAkhyaH / saMpUjyate zivapathapratipatyaheturyajJe mayA vividhavastubhirarhaNe'smin // 80 // bhASA- harivaMza su sundara rAjA, vaprA mAtA jina rAjA / muni suvrata ziva patha kAraNa, pUjUM saba vighna nivAraNa / / OM hrIM munisuvrata jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| sanmaithilezavijayAhvagRhe'vatIrNaM kalyANapaMcakasamarcitapAdapadmaM / dharmAbuvAhaparipoSita bhavyazasyaM nityaM namiM jinavaraM mahasArcayAmi ||81|| bhASA- mithalApura vijaya narendrA, kalyANa pAMca kara indrA / nami dharmAmRta varSAyo, bhavyana khetI akulAyo / OM hrIM naminAtha jinendrAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| dvArAvatIpati samudrajayezamAnyaM zrIyAdavezabalakezavapUjitAMhnim / zaMkhAMkamaMbudharamecakadehamarce sadbrahmacArimaNinemijinaM jalAdyaiH / / 82 / / bhASA- dvArAvati vijayasamudrA, janme yaduvaMza jinendrA / haribala pUjita jina caraNA, zaMkhAMka aMbudhara baraNA / / OM hI neminAtha jinAya aya'm nirvapAnIti svaahaa| kAzIpurIzanRpabhUSaNavizvasenanetrapriyaM kamaThazAThyavikhaMDanenaM / padmAhirAjavibudhavrajapUjanAMkaM vaMde'rcayAmi zirasA natamaulinItaH / / 83 / / bhASA- kAzI vizvasena narezA, upajAyo pArzvajinezA / padmA ahipati paga vaMde, ripu kamaTha mAna ni:kaMde / / OM hI pArzvajinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| siddhArthabhUpatigaNena puraskriyAyAmAnaMdatAMDavavidhau svajanuH zazaMse / zrIzreNikena sadasi dhruvabhUpadAptyai yajJe'rcayAmi varavIrajineMdramasmin // 84 // bhASA- siddhArtharAya traya jJAnI, suta varddhamAna guNa khAnI / samavasRta zreNika pUje, tuma sama hai daiva na dUje // OM hI varddhamAna jinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA / atrAhUtasuparvaparvanikare biMbapratiSThotsave saMpUjyAzcaturuttarA jinavarA viMzapramAH saMprati / saMjAgratsamayAdayaikasukRtAnuddhArya mokSaM gatAste'trAgatya samastamadhvarakRtaM gRhNatu pUjAvidhiM // 85|| bhASA- vartamAna caubIsa jina, uddhAraka bhavi jIva / bimbapratiSThA sAdhane, yajUM parama sukhanIva // OM hI asmin yAgamaNDale maravamukhyArcita tRtIyavalayoTamuditavartamAnacaturviMzatijinebhyaH pUrNA'ya'm nirvapAmIti svaahaa| [pratiSThA-pradIpa] [69 2010_05 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauthe valaya meM bhaviSyakAlIna caubIsa tIrthaMkaroM kI pUjA padmA caletyaMkanaluptikAmA jinasya pAdAvacalau vicArya / yatpAdapadme vasatiM cakAra so'yaM mahApadmajino'rcyate'dhaiH / / 86 / / caupAI bhASA- mahApadma jina bhAvI nAtha, zreNika jIva jagata vikhyAta / lakSmI caMcala lipaTI Ana, tava caraNA pUjUM bhagavAna // OM hIM mahApadma jinAya aya'm nirvapAnIti svaahaa| devAzcaturbhedanikAyabhinnAsteSAM padau mUrdhani saMdadhAnaH / tenaiva jAtaM suradevanAma tamarcaye yajJavidhau jalAdhaiH // 87 / / bhASA- deva caturvidhi pUje pAya, nAya nAya suraprabha jinarAya / ___ maiM sumaraNa karake haraSAya, pUjUM harSa na aMga samAya / OM hrIM sukhkhabha jinAya aya'm nirdapAmIti svAhA / sevArthamutprekSya na bhUtidAtA kAruNyabuddhyaiva dadAti lakSmIm / yato jinaH suprabhurAyasArthaM nAmArcaye'haM vidhinAdhvarIyaiH / / 88|| bhASA- suprabhu jinake vaMdUM pAya, sevakajana sukhasAra lahAya / karuNAdhArI dhanadAtAra, jo avinAzI jiyasukhakAra / / OM hrIM suprabhu jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / na kenacitpaTTavidhAyi mokSasAmrAjyalakSmyAH svayameva labdhaM / svayaMprabhatvaM svayameva jAtaM yasyAya'te pAdasarojayugmaM // 89 / / bhASA- mokSa rAjya deve nahiM koya, svayaM Atmabala leveM soya / deva svayaMprabha caraNa namAya, pUjUM mana vaca dhyAna lagAya // OM hIM svayaMprabha jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / sarvaM manaH kAyavacaH prahAre karmAgasAM zastramabhUd yato yaH / sarvAyudhAkhyAmagamanmayAdya saMpUjyate'sau kRtubhAgabhAjyaiH // 90|| bhASA- mana vaca kAya gupti dharatAra, tIvra zastra agha mAraNahAra / sarvAyudha jina sAmya pracAra, pUjata jaga maMgala karatAra / / OM hI sarvAyudhadevAya arghya nirvapAmIti svAhA / karmadviSAM mUlamapAsya labdho jayo'nyamatyairapi yo'navApyaH / tato jayAkhyAmupalabhyamAno mayArhaNAbhiH paripUjyate'sau // 90|| 70] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- karma zatru jItana balavAna, zrIjayadeva parama sukhakhAna / pUjata mithyAtama vighaTAya, tattva kutattva pragaTa darazAya / OM hIM jayadevAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| - AtmaprabhAvodayanAnnitAMtaM labdhodayatvAdudayaprabhAkhyAM / samApa yasmAdapi sArthakatvAt kRtArcanaM tasya kRtI bhavAmi // 91 // bhASA- AtmaprabhAva udayajina bhayo, udayaprabhajina tAteM thyo| pUjata udaya puNyakA hoya, pApabandha saba DAle khoya / / OM hIM udayaprabha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| prabhA manISA prakRttirmatipribhRtyudIrNaikaphaleti mattvA / jAtA prabhAdeva iti prazastistato'rcanAtohamapi prayAmi ||92 // bhASA- prabhA manISA buddhiprakAza, prabhAdevajina chUTI Aza / pUjata prabhA jJAna upajAya, saMzaya timira sabai haTa jAya / / OM hIM prabhAdevajinAya aya'm nirvapAmIti svAhA / udaMkadeva tvayi bhaktibhogya ghaTI ghaTI sA na taducyate hA / tvAmeva labdhvA jananaM prayAtaM varaM yatastvAmahaM mahAmi // 93|| bhASA- bhavyabhaktijinarAjakarAya, saphala kAla tinakA hojAya / deva udaMka pUja jo kareM, manuSa deha apanI vara kareM / OM hI udaMkadeva jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / surAsura svAMtagatabhramaikavidhvaMsane praznakRtopapatyA / kIrtiM yayau proSThilamukhyanAmastavairnirukto'hamudaMcyAmi / / 94 // bhASA- suravidyAdhara prazna karAya, uttara deta bharama Tala jAya / praznakIrtijina yaza ke dhAra, pUjata karmakalaMka nivAra // OM hrIM praznakIrti jinAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| pApAzravANAM dalanAd yazobhirvyakterjayAt kIrtisamAgamena / niruktalakSmyai jayakIrtidevaM stavasajA nityamupAcarAmi // 15 // bhASA- pApa dalanate jayako pAya, nirmala yaza jagameM pragaTAya / gaNadharAdi nita vandana kareM, pUjata pApakarma saba hareM // OM hIM jayakIrti devAya arghyam nirdapAmIti svAhA / kaivalyabhAnAtizaye samagrA buddhipravRttiryata uttamArthA / tatpUrNabuddhezcaraNau pavitrAvayena yAyajmi bhavapraNaSTyai // 96 / / bhASA- buddhipUrNa jina vaMdUM pAya, kevalajJAna Rddhi pragaTAya / caraNa pavitra karaNa sukhadAya, pUjata bhava bAdhA naza jAya // OM hIM pUrNabuddhi jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [71 _ 2010_05 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhAdayazcAtmasapatnabhAvaM svadharmanAzAnna jahatyudIrNaM / teSAM hatiryena kRtA svazaktestaM niHkaSAyaM prayajAmi nityaM // 97|| bhASA- haiM kaSAya jagameM dukhakAra, Atmadharmaka nAzanahAra / niHkaSAya hoMge jinarAja, tAteM pUjU maMgala kAja // OM hrIM niHkaSAya jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa|| malavyapAyAnmananAtmalAbhAd yathArthazabdaM vimalaprabheti / labdhaM kRtau svIyavizuddhikAmAH saMpUjayAmastamanaya'jAtaM / / 98 // bhASA- karmarUpa mala nAzanahAra, Atma zuddha kartA sukhakAra / vimalaprabha jina pUjU Aya, jAse mana vizuddha hojAya / / OM hI vimalaprama devAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| bhAsvadguNagrAmavibhAsanena paurastyasaMprAptavibhAvitAnaM / saMsmRtya kAmaM bahulaprabhaM taM samarcaye tadguNalabdhilubdhaH // 99 / / bhASA-dIptavaMta guNa dhAraNahAra, bahulaprabha pUjoM hitakAra / Atama guNa jAsoM pragaTAya, mohatimira kSaNameM vinazAya / / OM hIM bahulaprabhadevAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| nIrAbhraratnAni sunirmalAni pravAda eSo'nRtavAdinAM vai / yena dvidhA karmamalo nirastaH sa nirmalaH pAtu sadarcito mAm / / 100 / / bhASA- jalanabharatna vimala kahavAya, so abhUta vyavahAra vasAya / bhAva karma aThakarma mahAna, hata nirmala jina pUjU jAna / / OM hrIM nirmala jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| manovacaHkAyaniyaMtraNena citrA'sti guptiryadavAptipUrteH / taM citraguptAhvayamarcayAmi guptiprazaMsAptiriyaM mama syAt / / 101 / / bhASA- manavacakAya gupti dharatAra, citragupti jina haiM avikAra / pUjUM paga tina bhAva lagAya, jAseM guptitraya pragaTAya / / OM hrIM citragupti jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / apArasaMsAragatau samAdhirlabdho na yasmAd vihitaH sa yena / samAdhiguptirjinamarcayitvA labhe samAdhiM tviti pUjayAmi / / 102 // bhASA- cirabhava bhramaNa karata dukha sahA, maraNa samAdhi na kabahUM lhaa| gupti samAdhi zaraNako pAya, jajata samAdhi pragaTa ho jAya / / OM hrIM samAdhigupti jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| svayaM vinA'nyasya suyogamAtmasvazaktimudbhAvyanijasvarUpe / vyakto babhUvetijinaH svayaMbhUrdadhyAt zivaM pUjanayAnayArthyaH / / 103 / / bhASA- anya sahAya binA jinarAja, svaya leMya paramAtamarAja / nAtha svayaMbhU maga zivadAya, pUjata bAdhA saba Tala jAya / / OM hrIM svayaMbhU jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 72] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMdarpanAma smarasadbhaTasya mudhaiva nAmeti tadardanodghaH / prazastakaMdarpa iyAya zaktiM yato'rcaye'haM tadayogabuddhayai / / 104|| bhASA- madanadarpake nAzanahAra, jinakaMdarpa AtmabaladhAra / darpa ayoga buddhike kAja, pUjU argha liye jinarAja || OM hI kaMdarpa jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / anekanAmAni guNairanaMtairjinasya bodhyAni vicAravadbhiH / jayaM tathA nyAsamathaikaviMzamanAgataM saMprati pUjayAmi // 105 // bhASA- guNa ananta te nAma ananta, zrIjayanAtha dharama bhagavaMta / pUnUM aSTadravya kara lAya, vighna sakala jAse Tala jAya // OM hrIM jayanAtha jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| abhyarhitAtmapraguNasvabhAvaM malApahaM zrIvimalezamIzaM / pAtre nighAyArghyamaphalguzIloddharaprazaktyai jinamarcayAmi // 106 // bhASA- pUjya Atma guNadhara malahAra, vimalanAtha jaya parama udAra / zIla parama pAvanake kAja, pUjU argha leya jinarAja || OM hrIM vimala jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / anekabhASA jagati prasiddhA paraMtu divyo dhvanirarhato vai / ___ evaM nirUpyAtmani tattvabuddhimabhyarcayAmo jinadivyavAdaM // 107 / / bhASA- divyavAda arhanta apAra, divyadhvani pragaTAvanahAra | AtmatattvajJAtA siratAja, pUjU argha leya jinarAja || OM hIM diTyavAda jinAya arghyam nirdapAmIti svaahaa| zakterapArazcita eva gItastathApi tadvyaktimiyarti labdhyA / ___ anaMtavIryaM tvamagAH suyogAttvAmarcaye tvatpadaghRSTamUrnA // 108 / / bhASA- zakti apAra Atma dharatAra, pragaTa kareM jina yoga samhAra / __ vIrya anantanAthako dhyAya, nata mastaka pUjUM haraSAya // OM hrIM anantavIrya jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / . kAle bhAvini ye sutIrthadharaNAt pUrvaM prarUpyAgame, vikhyAtA nijakarmasaMtatimapAkRtya sphuracchaktayaH / tAnatra pratikRtyapAvRtamakhe saMpUjitA bhaktitaH, prAptAzeSaguNastadIpsitapadAvAptyai tu saMtu zriye // 109 // bhASA- dohA tIrtharAja caubIsa jina, bhAvI bhava haratAra | bimbapratiSThA kArya meM, pUjUM vighna nivAra / / OM hIM bipratiSThodyApane mukhyapUjArhacaturthavalayonmuditAnAgatacaturviMzatimahApadmAdyanaMtadIyatibhyo jinebhyaH pUrNA'ya'm nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [73 ___ 2010_05 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA~caveM valaya meM bIsa videha tIrthaMkara pUjA sImaMdharaM mokSamahInagaryAH zrIhaMsacittodaya bhAnumaMtaM / yatpuMDarIkAkhyapurasvajAtyA pUtIkRtaM taM mahasArcayAmi // 110 / / bhASA - chaMda sRgviNI mokSa nagarIpati haMsa rAjAsutaM, puMDarIkI purI rAjate dukhahaMtaM / zrImaMdhara jinA pUjate dukhahanA, phera hove na yA jagata meM AvanA / / OM hIM sImaMdhara jinAya aya'm nirdapAmIti svaahaa| yugmaMdhara dharmanayapramANavastuvyavasthAdiSu yugmavRtteH / saMdhAraNAt zrIruhabhUpajAtaM praNamya puSpAMjalinArcayAmi ||111 / / bhASA- dharmadvaya vastu dvaya naya pramANadvayaM, nAtha jugamaMdharaM kathitaM vrata dvayaM / bhUpazrI ruha sutaM jJAnakevala gataM, pUjiye bhaktise karmazatrU hataM // OM hIM jugamaMdhara jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| sugrIvarAjodbhavameNacinhaM susImapuryAM vijayAprasUtaM / bAhuM trilokoddharaNAya bAhuM makhe pavitre'rcitamarpayAmi // 112 / / bhASA- bhUpasugrIva vijayAse jAe prabhU, eNacinhaM dhare jItate tIna bhU / svaccha sImApurI rAjate bAhujina, pUjiye sAdhuko rAga ruSa doSa bina // OM hIM bAhu jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| niHzalyavaMzAbhragabhastimaMtaM sunaMdayA lAlitamugrakIrtiM / abaMdhyadezAdhipatiM subAhuM toyAdibhiH pUjitumutsahe'haM ||113 // bhASA- vaMzanabha nirmalaM sUryasama rAjate, kIrtimaya baMdhyavina kSetra zubha zobhate / mAta sundara sunandA sutaM bhavahataM, pUjate bAhu zubha bhavabhayaM nirgataM / OM hrIM subAhu jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zrIdevasenAtmajamaryamAMkaM videhavarSepyalakApuristhaM / saMjAtakaM puNyajanurdharatvAt sAkhyimarce'tra makhe jalAdyaiH // 114 // bhASA- janma alakApurI devasenAtmajaM, puNyamaya janmae nAtha saMjAtakaM / pUjiye bhAvase dravya AThoM liye, aura rasa tyAgakara Atmarasa ko piye // OM hrIM saMjAtaka jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / svayaMkRtAtmaprabhavatvahetoH svayaMprabhuM saddhRdayasvabhUtaM / sanmaMgalApUHsthamanuSNakAMticihnaM yajAmo'tra mahotsaveSu / / 115|| 74] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- janmapura maMgalA candra cihna dhare, Apase Apa hI bhava udadhi uddhare / prabhasvayaM pUjate vighna sAre Tare, hoya maMgala mahA karmazatrU Dare // OM hrIM svayaMprabha jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zrIvIrasenA prasavaM susImAdhIzaM surANAmRSabhAnanaM taM / IzaM susaubhAgyabhuvaM mahezamarce vizAlaizcarubhirnavInaiH / / 116 / / bhASA- vIrasenA sumAtA susImApurI, devadevI paramabhakti urameM dharI / deva RSabhAnanaM AnanaM sAra hai, dekhate pUjate bhavya uddhAra hai / / OM hIM RSabhAnana devAya arghyam nirvapAmIti svAhA / yasyAsti vIryasya na pAramabhre tArAgaNasyeva nitAMta ramyaM / anaMtavIryaprabhumarcayitvA kRtIbhavAmyatra makhe pavitre // 117|| bhASA- vIryakA pAra nA jJAnakA pAra nA, sukkhakA pAra nA dhyAna kA pAra nA / ApameM rAjate zAMtamaya chAjate, antavina vIryako pUja agha bhAjate // OM hrIM anantavIrya jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| vRSAMkamuccaizcaraNe vibhAti yasyAparastAd vRSabhUtihetuH / sUriprabhuM taM vidhinA mahAmi vArmukhyatattvaiH zivatattvalabdhyai // 118 // bhASA- aMkavRSa dhArate dharma vRSTI kareM, bhAva saMtApahara jJAna sRSTI kreN| nAtha sUriprabhaM pUjate dukhahanaM, mukti nArI varaM pAdupe nijadhanaM / OM hrIM sUriprabha jinAya aya'm nirvapAmIti svAhA / vIryezabhUmIruhapuSpamiMdrasallAMchanaM puMDarapUstirITaM / vizAlamIzaM vijayAprasUtAmarcAmi taddhyAnaparAyaNo'haM / / 119|| bhASA- puMDaraM puravaraM mAta vijayA jane, vIrya rAjA pitA jJAnadhArI tane | jugma caraNaM bhaje dhyAna ikatAna ho, jina vizAlaprabhaM pUja aghahAna ho / / OM hrIM vizAlaprabha jinAya arghyam nirvapAnIti svaahaa| sarasvatIpadmarathAMgajAtaM zaMkhAMkamuccaiH zriyamIzitAraM / saMmAnya taM vajradharaM jinendraM jalAkSatairarcitamutkaromi // 120 // bhASA- vajradhara jinavaraM padmarathake sutaM, zaMkha cihna dhare mAna ruSa bhayagataM / mAta sarasuti bar3I indra sanmAnitA, pUjate jAsako pApa saba bhAjatA / / OM hrIM vAdhara jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA | [pratiSThA-pradIpa] [75 2010_05 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAlmIkavaMzAMbudhizItarazmiM dayAvatImAtRkamaMkyagAvaM / satpuDarIkiNyavanaM jinendraM candrAnanaM pUjayatAjjalAdhaiH // 121 // bhASA- candra AnanajinaM candrako jayakaraM, karmavidhvaMsakaM sAdhujanazamakaraM / mAta karuNAvatI nagara puMDrIkinI, pUjate mohakI rAjyadhAnI chinI / / OM hIM candrAnana jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zrIreNukA mAtRkamabjacihna devezamutputramudArabhAvaM / zrIcandrabAhuM jinamarcayAmi kRtuprayoge vidhinA praNamya // 122 / / bhASA- zrImatI reNukA mAta hai jAsakI, padmacihnaM dhare mohako mAta dI / candrabAhujinaM jJAnalakSmIdharaM, pUjate jAsake muktilakSmIvaraM / / OM hIM candrabAhu jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / bhujaMgamaM svIyabhujena mokSapaMthAvarohAdhRtanAmakIrtim / mahAnalakSmIpatiputramarce candrAMkayuktaM mahimAvizAlaM // 123|| bhASA- nAtha nija Atmabala mukti patha paga diyA, candramA cihna dhara mohatama hara liyaa| balamahAbhUpatI haiM pitA jAsake, gamabhujaM nAtha pUge na bhavameM chake / OM hIM bhujaMgama jinAya arghyam niryapAmIti svAhA | jvAlAprasUryena suzAMtimAptA kRtArthatAM vA galasenabhUpaH / so'yaM susImApatirIzvaro me bodhiM dadAtu trijagadvilAsAM / / 124 / / bhASA- mAta jvAlA satI sena gala bhUpatI, putra Izvara jane pUjate surapatI / svaccha sImAnagara dharmavistArakara, pUjate ho pragaTa bodhimaya bhAsakara || OM hIM Izvara jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| nemiprabhaM dharmarathAMgavAhe nemisvarUpaM tapanAMkamIDe / vAzcandanaiH zAlisumapradIpaiH dhUpaiH phalaizcArucarupratAnaiH / / 125 / / bhASA- nAtha nemiprabhaM nemi haiM dharmaratha, sUryacihna dhare cAlate muktipatha / aSTadravyaM liye pUjate agha hane, jJAnavairAgya se bodhi pArve ghane // OM hrIM nemiprabha jinAya arghyam nirvapAnIti svAhA / zrIvIrasenAprabhavaM praduSTakarmArisenAkariNe mRgeMdraH / yaH puMDarIzaM jinavIrasenaM sadbhUmipAlAtmajamarcayAmi // 126 / / - 76] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- vIrasenA sutaM karmasenA hataM, senazUraM jinaM indra se vaMditaM / puMDarIkaM nagara bhUmi pAlaka nRpaM, haiM pitA jJAnasUrA karUM maiM japaM // OM hIM vIrasenA jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| yo devarAjakSitipAlavaMzadivAmaNiH pUrvijayezvaro'bhUt / umAprasUno vyavahArayuktyA zrImanmahAbhadra udaya'te'sau // 127|| bhASA- nagra vijayA tane deva rAjA patI, ara umA mAtake putra saMzaya hatI / jina mahAbhadrako pUjiye bhadrakara, sarva maMgala karai moha saMtApa hara / / OM hrIM mahAbhadra jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| gaMgAkhanisphAramaNiM susImApurIzvaraM vai stavabhUtiputraM / svastipradaM devayazojineMdramarcAmi satsvastikalAMchanIyaM // 128 // bhASA- hai susImA nagara bhUpa bhUtistavaM, mAta gaMgA jane dyotate tribhuvaM / lAMkSaNaM svastikaM jina yazodeva ko, pUjiye vaMdiye mukti guru deva ko // OM hrIM devayazo jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / kanakabhUpatitokamakopakaM kRtatapazcaraNArditamohakaM / ajitavIryajinaM sarasIrUhavizadacihnamahaM paripUjaye // 129 / / bhASA- padmacihnaM dhare mohako vaza kare, putra rAjA kanaka krodhako kSaya kare | dhyAna maNDita mahAvIrya ajitaM dhare, pUjate jAsako karma-baMdhana Tare // OM hrIM ajitavIrya jinAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| evaM paMcamakoSThapUjitajinAH sarve videhodbhavA / nityaM ye sthitimAdadhuH pratipatattannAmamaMtrottamAH / / kasmiMzcitsamaye'bhraSaTvidhumitaM pUrNaM jinAnAM mataM / te kurvantu zivAtmalAbhamanizaM pUrNArghasaMmAnitAH // 130 // bhASA dohA rAjata vIsa videha jina, kabahiM sATha zata hoya / pUjata baMdata jAsako, vighna sakala kSaya hoya / / OM hIM bimbapratiSThAdhvarodyApane musTayapUjAha paMcamavalayoTamudita videhakSetresuSaSThisahitaikazatajineza saMyuktanityaviharamANa viMzatijinebhyaH pUrNA'ya'm nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] ___JainEducation International 2010_05 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) chaThe valaya meM AcArya parameSThI ke 36 guNoM kI pUjA mohAtyayAdAptaTTazoH sa paMcaviMzAticAratyajanAdavAptAM / samyaktvazuddhiM pratirakSato'rce AcAryavaryAn nijabhAvazuddhAn // 131 / / bhASA bhujaMgaprayAta chanda haTAe anantAnubandhI kaSAye, karaNase haiM mithyAta tInoM khapAe / atIcAra paccIsako haiM bacAe, su AcAra darzana parama guru dharAe / OM hrIM darzanAcArasaMyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / viparyayAdiprahRteH padArthajJAnaM samAsAdya parAtmaniSThaM / dRr3hapratItiM dadhato munIMdrAnaH spRhAdhvaMsanapUrNaharSAn // 132 / / bhASA- na saMzaya viparyaya na hai moha koI, parama jJAna nirmala dhare tattva joI / svaparajJAnase bhedavijJAna dhAre, su AcAra jJAnaM sva anubhava samhAre / / OM hrIM jJAnAcArasaMyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / AtmasvabhAve sthitimAdadhAnAMzcaritracAruvratadhauryadhartRn / dvidhA caritrAdacalatvamAptAnAryAn yaje sadguNaratnabhUSAn // 133 // bhASA- sucaritra vyavahAra nizcaya samhAre, ahiMsAdi pAMcoM vrata zuddha dhAre / acala AtmameM zuddhatA sAra pAe, jajUM pada guru ke dakha aSTa lAe / OM hrIM cAritrAcArasaMyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / bAhyAMtaradvaidhatapo'bhiyuktAn sudarzanAdriM hasato'calatvAt / __ gADhAvarohAtmasukhasvabhAvAn yajAmi bhaktayA munisaMghapUjyAn // 134|| bhASA- tapeM dvAdazoM tapa acala jJAnadhArI, saheM guru parISaha susamatA prcaarii| parama Atma rasa pIvate ApahI teM, bhajU meM guru chUTa jAUM bhavoM teM // OM hIM tapAcArasaMyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAnIti svAhA / svAtmAnubhAvodbhaTavIryazakti dRDhA bhiyogAvanataH prazaktAn / parISahApIDanaduSTadoSAgatau svavIryapravaNAn yaje'haM // 135! / bhASA- parama dhyAna meM lInatA Apa kInI, na haTate kabhI ghora upasarga dInI / su Atama balI vIryakI DhAla dhArI, parama guru jajU aSTa dravye samhArI / / OM hIM vIryAcArasaMyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| caturvidhAhAravimocanena dvitryAdighasreSu tRSAkSudhAdeH / amlAnabhAvaM dadhatastapasthAna mi yajJe pravarAvatArAn // 136 / / 78] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- tapaH anazanaM jo tapeM dhIravIrA, tajeM cAravidha bhojanaM zakti dhIrA / / kabhI mAsa pakSaM kabhI cAra traya do, su upavAsa karate jajUM Apa guNa do // OM hIM anazanatapoyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| __ tribhAgabhojye kSitivedavahnigrAsAzane tuSTimato munIMdrAn / / dhyAnAvadhAnAdhabhivRddhipuSTAn nidrAlasau jetumitAn yajAmi // 137|| bhASA- su UnodarI tapa mahA svaccha kArI, kare nIMda Alasya kA nahiM pracArI / sadA dhyAnakI sAvadhAnI samhAre, jajUM maiM guru ko karama dhana vidAreM // OM hIM avamodaryatapo'bhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa|| zrRMgAgralagnaM vasanaM navInaM raktaM nIrIkSyaiva bhujiM kariSye / __ ityAdivRttau niratAnalakSyabhAvAn munIMdrAnahamarcayAmi // 138 // bhASA- jamI bhojanA hetu purameM padhAreM, tabhI dRr3ha pratijJA guru Apa dhAreM / yahI vRttiparisaMkhya tapa AzahArI, bhajUM jina guru jo ki dhAre vicArI // OM hrIM vRttiparisaMkhyAnatapobhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / miSTAjyadugdhAdirasApavRtteH parasya lakSye'pyavabhAsanena / tyAge mudaM ceSTitamatyayogAd dhartRn gaNezAdhipatIn yajAmi ||139|| bhASA- kabhI chaH rasoM ko kabhI cAra traya do, tajeM rAga varjana guru lobhajita ho / dhareM lakSya Atama sudhA sAra pIte, jajUM maiM guru ko sabhI doSa bIte // OM hrIM rasaparityAgatapo'bhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / darISu bhUghropariSu zmazAne durge sthale zUnyagRhAvalISu / zayyAsane yogyadRDhAsanena saMdhAryamANAn paripUjayAmi / / 140 / / bhASA- kabhI parvatoM para guhA bana mazAne, dhareM dhyAna ekAMta meM ekatAne / dhareM AsanA dRr3ha acala zAMti dhArI, jajUM maiM guru ko bharama tApahArI // OM hrIM viviktazayyAsanatapobhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa|| grISme mahIdhe saritAM taTeSu zaratsu varSAsu catuSpatheSu / yogaM dadhAnAn tanukaSTadAne prItAn munIMdrAn carubhiH praNAmi // 141 / / bhASA- RtU uSNa parvata zaradritu nadI taTa, adhovRkSa varSAta meM yA ki cau patha / kareM yoga anupama saheM kaSTa bhArI, jajUM maiM guru ko su sama dama pukArI // OM hrIM kAyaklezatapobhiyuktAcAryaparameSThinyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| saMbhAvya doSAnunayaM gurubhya AlocanApUrvamaharnizaM ye / tacchuddhimAtre nipuNA yatIzA saMtvardhadAnena mudaMcitAraH // 142 / / bhASA- kareM doSa AlocanA guru sakAze, bharai daMDa rucisoM guru jo prakAze / sutapa aMtaraMga prathama zuddha kArI, jajUM maiM guruko sva Atama vihArI // OM hIM prAyazcitatapobhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [79 2010_05 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddarzanazAnacAritrarUpa prabhedatazcAtmaguNeSu paMca - pUjyeSvazalyaM vinayaM dadhAnAH mAM pAtu yajJe'rcanayA paTiSThAH // 143 / / bhASA- daraza jJAna cAritra AdI guNoM meM, parama padamaI pA~ca parameSThiyoM meM / vinaya tapa dhareM zalya trayako nivAreM, hameM rakSa zrIguru jajUM aghu dhAreM // OM hrIM vinayatapobhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nipAmIti svAhA / diksaMkhyasaMghe khalu vAtapittakaphAdirogaklamajArtisaMghau / dayArdracittAnmunipeMgitajJAMstad duHkhahaMtUnahamAzrayAmi // 144 / / bhASA- yatI saMgha dasa vidha yadI roga dhAre, tathA kheda pIr3ita muni hoM vicAre / kareM seva unakI dayA citta ThAne, jajUM maiM guru ko bharama tApa hAne / OM hIM vaiyyAvRtyatapobhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| zrutasya bodhaM svaparArthayorvA svAdhyAyayogAdavabhAsamAnAn / AmnAyapRcchAdiSu dattacittAn sNpuujyaamo'rghvidhaanmukhyaiH||145|| bhASA- kareM bodha nija tattva para tattva rucise, prakAzeM parama tattva jagako svamatise / yahI tapa amolaka karamako khapAve, jajUM maiM guruko kubodhaM nazAve // OM hrIM svAdhyAyatapobhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAnIti svAhA / vinazvare dehakRte mamatvatyAgena kAyotsRjatopi padmA sanAdiyogAnavadhArya cAtmasaMpatsu saMsthAnahamarcayAmi ||146|| bhASA- apAvana vinAzIka nija deha lakhake, tajeM saba mamatvaM sudhA Atma cakhake / kareM tapa su vyutsarga saMtApahArI, jajUM maiM guruko parama pada vihArI // OM hrIM Tyutsargatapo'bhiyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / . yeSAM mano'harnizamAtaraudrabhUmeranaMgIkaraNAddhi dharmya / zuklopakaMThe parivartamAnaM tAnAzraye biMbavidhAnayajJe // 147|| bhASA- ju hai ArauidraM kudhyAnaM kujJAnaM, unhe nahiM dhare dhyAna dharma pramANaM / kareM zuddha upayoga karmaprahArI, jajUM maiM guruko sva anubhava samhArI / / OM hrIM dhyAnAvalambananiratAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / yeSAM bhravaH kSepaNamAtrato'pi zakrasya zakratvavidhAtanaM syAt / evaMvidhA apyuditAdhArtI kSamAM bhajate nanu tAn mahAmi // 148 / / bhASA- karai koya bAdhA vacana duSTa bole, kSamA DhAla se krodha manameM na kucha leN| dharai zakti anupama tadapi zAmyadhArI, jajUM maiM guru ko sva dharmapracArI // OM hrIM uttamakSamAparamadharmadhArakAcAryaparameSThimyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| na jAtilAbhaizyavidaMgarupamadAH kadAcijjananaM prayAMti / _yeSAM mRdimnA guruNArdracittAste dadhurIzAH stavanAcchivaM meM // 149 / / 80] [pratiSThA-pradIpa 2010_05 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- dharai mada na tapa jJAna AdI sva manameM, narama cittase dhyAna dhAreM suvana meN| parama mArdavaM dharma samyak pracArI, jajUM maiM guru ko sudhA jJAna dhArI // OM hIM untamamArdavadharmadhuraMdharAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa|| sarvatra nizchadmadazAsu vallIpratAnamArohati cittabhUmau / tapoyamodbhUtaphalairabaMdhyA zAmyAMbusiktA tu namo'stu tebhyaH // 150 // bhASA- parama niSakapaTa citta bhUmI samhAre, latA dharma vardhana kareM zAMti dhAreM / karama aSTa hana mokSa phalako vicAreM, jajUM maiM guru ko zrutajJAna dhAreM / / OM hrIM uttamArjavadharmaparipuSTAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / bhASAsamityA bhayalobha mohamUlaMkaSatvAdanubhUtayA ca / hitaM mitaM bhASayatAM munInAM pAdAraviMdadvayamarcayAmi // 151 // bhASA- na ruSa lobha bhaya hAsya nahiM citta dhAreM, vacana satya Agama pramANe ucaareN| parama hitamitaM vANI pracArI, jajUM maiM guru ko su samatA vihArI / / OM hrIM uttamasatyadharmapratiSThitAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / na lobharakSo'bhyudayo na tRSNAgRddhI pizAcyau savidhaM sadetaH / tasmAt zucitvAtmavibhA cakAsti yeSAM tu pAdasthalamarcaye'haM // 152 / / bhASA- na hai lobha rAkSasa na tRSNA pizAcI, parama zauca dhAreM sadA jo ajAcI / kareM Atma zobhA sva santoSa dhArI, jajUM maiM guru ko bhavAtApahArI / / OM hIM uttamazaucadharmadhArakAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / manovacaHkAyabhidAnumodAdibhaMgatazceMdriyajaMturakSA / varvarti satsaMyamabuddhidhIrAsteSAM saparyAvidhimAcarAmi ||153 / / bhASA- na saMyama virAdhe kareM prANirakSA, damaiM indriyoM ko miTAveM kuicchA / nijAnanda rAce khare saMyamI ho, jajUM maiM guru ko yamI ara damI ho / OM hrIM uttamadvividhasaMyamapAtrAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / . tapovibhUSA hRdayaM vibharti yeSAM mahAghoratapoguNAyyAH / iMdrAdidhairyacyavanaM svatastyaM tayA yutA eva zivaiSiNaH syu // 154|| bhASA- tapo bhUSaNaM dhArate yati virAgI, pAma sevI guNagrAma tyAgI / kareM seva tinakI suindrAdi devA, jajUM maiM caraNa ko lahUM jJAna mevA // OM hIM untamatapo'tizayadharmasaMyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / samastajaMtuSvabhayaM parArthasaMpatkarI jJAna sudattiriSTA / dharmauSadhIzA api te munIzAsyAgezvarA drAMtu manomalAni / / 155|| bhASA- abhayadAna dete parama jJAna dAtA, sudhauSadhI vATate Atma traataa| parama tyAga dharmI parama tatva marmI, jajUM maiM guru ko zamUM karma garmI / / OM hI uttamatyAgadharmapravINAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [81 2010_05 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasvabhAvAdapare padArthA na me'thavA'haM na parasya buddhiH / yeSAmiti prANayati pramANaM teSAM padArcA karavANi nityaM // 156 / / bhASA- na para vastu merI na sambandha merA, alakha guNa niraMjana zamI Atma meraa| yahI bhAva anupama prakAze sudhyAnaM, jajUM maiM guru ko lahUM zuddha jJAnaM / / OM hrIM uttamAkiMcanyadharmasayuMktAcAryaparameSThinyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / ___ raMbhorvazI yanmanasovikAraM kartuM na zaktA'tmaguNAnubhAvAn / zIlezatAmAdadhuruttamArthAM yajAmi tAnAryavarAn munIMdrAn // 157|| bhASA- parama zIla dhArI nijArAma cArI, na rambhA su nArI kare mana vikArI / parama brahmacaryA calata ekatAnaM jaja maiM garu ko sabhI pApahAnaM // OM hrIM uttamabrahmacaryamahAnubhAvadharmamahanIyAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / saMrodhanAnmAnasabhaMgavRtteH vikalpa saMkalpa parikSayAcca / zuddhopayogaM bhajatAM munInAM guptiM prazaMsyAtra yajAmahe tAn / / 158 // bhASA- manaH guptidhArI vikalpa prahArI, parama zuddha upayoga meM nita vihArI / nijAnanda sevI parama dhAma bebI, jajUM maiM guru ko dharama dhyAna TevI / / OM hrIM manoguptisaMpannAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / dharmopadezAttadRte kathAyA abhASaNAt saMbhramatAdidoSaiH / viyojanAd dhyAnasudhaikapAnAd guptiM vacogAmaTitAn yajAmi // 159|| bhASA- vacana guptidhArI mahA saukhyakArI, kareM dharma upadeza saMzaya nivaarii| sudhA sAra pIte dharama dhyAna dhArI, jajUM maiM guru ko sadA nirvikArI / / OM hrIM vacanamuptidhArakAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| vanyAH samidbhIracitAM dRSatsUtkIrNAmivAMgapratimAM nirIkSya / kaMDUtinAMgAni lihaMtti yeSAM dhArAgramarpaNa yajAmi samyak // 160 / / bhASA- acala dhyAna dhArI khar3I mUrti pyArI, khujAveM mRgI aMga apanA samhArI / dharI kAya gupti nijAnanda dhArI, jajUM maiM guru ko su samatA pracArI // OM hrIM kAyaguptisaMyuktAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / sAmAyikaM jAhati nopadiSTaM trikAlajAtaM nanu sarvakAle / rAgakrudhormUlanivAraNena yajAmi cAvazyakakarmadhAtRRn / / 161 // bhASA- parama sAmya bhAvaM dhareM jo trikAlaM, bharama rAga ruSa dveSa mada moha TAla / pi0 jJAnarasa zAnti samatA pracArI, jajUM maiM guru ko nijAnanda dhArI / / OM hrIM sAmAyikAvazyakakarmadhAribhyaH AcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / siddhazrutiM devaguruzrutAnAM smRtiM vidhAyApi parokSajAtaM / sabaMdhanaM nityamapArthahAnaM kurvaMti teSAM caraNau yajAmi // 162 / / 82] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- kareM vandanA siddha arahantadevA, magana tina guNoM meM raheM sAra levA / unhIM sA nijAtama ju apane vicAreM, jajU maiM guru ko dharama dhyAna dhAreM / OM hIM vandanAvazyakaniraticAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| teSAM guNAnAM stavanaM munIMdrA vacobhirudbhUtamanomalAkaiH / kurvaMti cAvazyakameva yasmAt puSpAMjaliM tatpurataH kSipAmi // 163 / / bhASA- kareM saMstavaM siddha arahantadevA, kareM gAnaguNakA laheM jJAna mevA / kare nirmalaM bhAva ko pApa nAzeM, jajUM maiM guru ko su samatA prakAze || OM hrIM stavanAvazyakasaMyuktAcAryaparameSThibhyo'yam nirvapAmIti svAhA / malotsRjAdau kvacanAptadoSaM pratikrameNApanudaMti vRddhaM / sAdhuM samuddizya nizAdivIryadoSAn jahatyarcanayA dhinomi // 164 / / bhASA- lage doSa tana mana vacanake phiranase, kaheM guru samIpe parama zuddha mana se / kare pratikramaNa ara laheM daNDa sukha se, jajUM maiM guru ko chuTUM sarva duHkha se // OM hrIM pratikramaNAvazyakaniratAcArya parameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / svo nAma cAtmA'dhyayate yadarthaH svAdhyAyayukto nijabhAnubuddhaH / zrutasya cintA'pi tadarthabuddhistAmAzraye svAbhimatArthasiddhyai // 165 / / bhASA- kareM bhAvanA Atma kI jJAna dhyAvai, par3he zAstra ruci se subodha bddh'aave| yahI jJAna sevA karama mala chur3Ave, jajUM maiM guru ko abodhaM haTAve / / OM hrIM svAdhyAyAvazyakakarmaniratAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / bhujapralaMbA dividhijJatAyAH paurastyamApyAdhigamaM vahaMtaH / vyutsargamAtrA vazinaH kRtArthA asmin makhe yAMtu vidhijJapUjAM / / 166 / / bhASA- tajeM saba mamatvaM zarIrAdi setI, khar3e Atma dhyAveM ghuTe karma retI / __ lahaiM jJAnabhedaM su vyutsarga dhAreM, jajUM maiM guru ko sva anubhava vicAreM / / OM hI TyutsargAvazyakaniratAcAryaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / guNoddezA deSA praNidhivazato'naMtaguNinAM / kRtA hyAcAryANAmapacitiriyaM bhAvabahulA / samastAn saMsmRtya zramaNamukuTAnarghamalaghu / prapUrtaM saMdRbdhaM mama makhavidhiM pUrayatu vai / / 167|| bhASA dohA guNa ananta dhArI guru, zivamaga cAlana hAra / saMgha sakala rakSA kareM, yajJa vighna haratAla // OM hIM asminpratiSThodyApane pUjAhamukhyaSaSThavalayohamudita AcAryaparameSThibhyastadguNebhyazca pUrNA'ya'm nirvapAmIti svaahaa| [pratiSThA-pradIpa] [83 _ 2010_05 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtaveM valaya meM sthApita upAdhyAya parameSThI ke 25 guNoM kI pUjA AcArAMgaM prathamaM sAgAramunIza caraNabhedakathaM / aSTAdazasahasrapadaM yajAmi sarvopakAra siddhayarthaM // 168 // drutivilambita chanda bhASA - prathama aMga kathata AcAra ko, sahasa aSTAdaza pada dhArato / par3hata sAdhu su anya par3hAvate, jajUM pAThaka ko ati cAvase // OM hrIM aSTAdaza sahasrapadakAcArAMgajJAtre upAdhyAyaparameSThIbhyo ardhyam nirvapAmIti svAhA / sUtrakRtAMga dvitIyaM SaTtriMzatsahasrapadakRtamahitaM / svaparasamayavidhAnaM pAThakapaThitaM yajAmi pUjA || 169 || bhASA - dvitIya sUtrakRtAMga vicArate, svapara tattva su nizcaya lAvate / pada chattIsa hajAra vizAla haiM, jajUM pAThaka ziSya dayAlu haiM // OM hrIM SaTtriMzatsahasrapadasaMyukta kRtAMgajJAtA upAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAmIti svAhA | sthAnAMga dvikacatvAriMzatpadakaM SaDarthadazasaraNeH / ekAdisubhedayujaH kathaMkaM paripUjaye vasubhiH || 170 || bhASA - tRtIya aMga sthAna chaH dravyako, pada hajAra biyAlisa dhArato / eka dvai traya bheda bakhAnatA, jajUM pAThaka tattva pichAnatA // OM hrIM dvicatvAriMzatpadasaMyuktasthAnAMgajJAtA upAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAmIti svAhA / samavAyAMga lakSaikaM caturitaSaSThIsahasrapadavizadaM / dravyAdicatuSTayena tu sAmyoktiryatra pUjaye vidhinA // 179 // bhASA- dravya kSetra samaya ara bhAvase, sAmya jhalakAve vistAra se / lakha sahasa causaTha pada dhAratA, jjUM pAThaka tattva vicAratA || OM hrIM ekalakSacatuHSaSThi padanyAsasahasrasamavAyAMgajJAtA upAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAmIti svAhA / vyAkhyAprajJaptyaMgaM dvilakSasahitASTaviMzatisahasrapadaM / gaNadhara kRtaSaSTisahasrapraznoktiryatra pUjyate mahasA ||172 || bhASA - prazna sATha hajAra bakhAnatA, sahasa aThaviMzati pada dhAratA / dvilakha aura vizada parakAzatA, jajUM pAThaka dhyAna samhAratA // OM hrIM dvilakSASTaviMzatisahasrapadaraMjitavyAkhyAprajJaptyaMgajJAtA upAdhyAyaparameSThine arghyam nirva. svAhA / jJAtRdharma kathAMgaM zaralakSasaSaTkapaMcAzat / padasahitaM vRSacarcApraznottarapUjitaM mahaye || 173 || bhASA - dharma carcA praznottara kare, pA~ca lAkha sahasa chappana dhare / pada su madhyama jJAna bar3hAvatA, jajUM pAThaka Atama dhyAvatA // OM hrIM paMcalakSaSaTpaMcAzatsahApadaraMjitavyAravyAprajJaptyaMgajJAtA upAdhyAyaparameSThine arghyam nirva. svAhA / [ pratiSThA-pradIpa ] 84 ] 2010_05 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka pAThaka zivalakSasasaptatisahasrapadabhaMgaM / vratazIlAdhAnAdi kriyApravINaM yajAmi salilAdyaiH / / 174 / / bhASA- vrata suzIla kriyA guNa zrAvakA, pada sulakSa igyAraha dhaarkaa| sahasa saptati aura milAIye, jajU pAThaka jJAna bar3hAIye / / OM hrIM ekAdazalakSasaptatisahaprapadazobhitopAsakAdhyanAMga dhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirva. svAhA / aMtakRdaMgaM daza daza sAdhujanopasarga kathakamadhitIrtham / teSAM niHzreyasalaMbhanamapi gaNadharapaThitaM yajAmi mudA // 175 / / bhASA- daza yatI upasarga sahana kare, samaya tIrthaMkara zivatiya vare / sahasa aThAisa lakha teisA, pada yajUM pAThaka jina sArisA / / OM hrIM triviMzatilakSASTaviMzatisahApadazobhitAMtakRtadazAMga dhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirva, svAhA / upapAdAnuttarakaM dvicatvAriMzallakSasahasrapadaM / vijayAdiSu niyamena munigatikathakaM yajAmi mahanIyaM // 176 / / bhASA- daza yatI upasarga sahana kare, samaya tIrtha anuttara avatare | sahasa cava cAlisa lakha bAnave, pada dhare pAThaka bahujJAna de / OM hrIM dvinavatilakSacatuzcatvAriMzatpadazobhitAnuttaropapAdikAMga dhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAmIti svaahaa| praznavyAkaraNAMgaM trinavatilakSAdhiSoDazasahasrapadaM / naSToddiSTaMsukhalAbhagatibhAvikathaM pUjaye caruphalAdyaiH / / 177 / / bhASA- prazna vyAkaraNAMga mahAna ye, sahasa solaha lAkha tirAnave | pada dhare sukha duHkha vicAratA, jajU pAThaka dharma pracAratA // OM hIM brinavatilakSaSoDazasahApadazobhitapraznavyAkaraNAMga dhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirva. svAhA / aMge vipAkasUtraM koTyekacaturazItisahasapadaM / karmodayasattvAnAnodIrNAdikathaM yajanabhAgato'rcAmi ||178 / / bhASA- sahasa cavarasi koTI eka pada, dharata sUtravipAka sujJAna prada / karama-baMdha udaya sattvAdi katha, jajU pAThaka nija ruci ThAnakara / / OM hIM ekakoTicaturazItisahanapadazobhitavipAkasUtrAMga dhArakopAdhyAyaparameSThine aya'm nirva. svAhA / utpAda pUrvakoTIpada paddhati jIva mukhaSaTkaM / nijanija svabhAvaghaTitaM kathayatprAMcAmi bhaktibharaH // 179 / / bhASA- sunaya durnaya Adi pramANatA, navati chaH koTI pada dhAratA / pUrva agrAyaNa vistAra hai, jajU pAThaka nija ruci ThAnakara // OM hIM utpAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAnIti svaahaa| agrAyaNIyapUrvaSaNNavatikoTipadaM tu yatra tattvakathA / sunayaduparNayatatsvaprAmANyaprarUpakaM prayaje // 180 // praya [pratiSThA-pradIpa] _ 2010_05 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- sunaya durnaya Adi pramANatA, navati chaH koTI pada dhAratA / pUrva agrAyaNa vistAra hai, jajU pAThaka bhavadadhi tAra hai / OM hrIM agrAyaNIyapUrvAdhArakopAdhyAyaparameSThine aya'm nirvapAmIti svAhA / vIryAnuvAdamadhisaptatilakSapAdaM dravyasvatattvaguNa paryayavAdamarthyaM / tattatsvabhAva gativIryavidhAnadakSaM saMpUjaye nijaguNapratipattihetoH // 181 / / bhASA- dravya guNa paryaya bala kathata hai, lAkha sattara pada yaha dharata hai| pUrva hai anuvAda su vIryakA, jajU pAThaka yatipada dhArakA // OM hrIM vIryAnuvAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAmIti svaahaa| nAstyastivAdamadhiSaSThisulakSapAdaM saptoddhabhaMgaracanApratipattimUlaM / syAdvAdanItibhirudastavirodhamAtraM saMpUjaye jinamataprasavaikahetum / / 182 / / bhASA- nAsti asti pravAda suaMga hai, sATha lakha madhyama pada saMga hai| saptabhaMga kathata jina mArgakara, jajU pAThaka moha nivArakara / / OM hIM astinAstipravAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAmIti svAhA / jJAnapravAdamabhikoTipadaM tu hInamekena vANamitabhAnavivarNanAMkaM / kujJAnarUpatimiraughaharaM samarce yatpAThakaiH kSaNamite samaye vicAryam / / 183 / / bhASA- jJAna ATha subheda prakAzatA, ekakama koTIpada dhAratA / satata jJAna pravAda vicAratA, jajU pAThaka saMzaya TAratA // OM hrIM jJAnapravAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirdapAmIti svaahaa| satyapravAdamadhikaM rasapAdajAtaiH koTipadaM nikhilasatyavicAradakSaM / zrotRpravaktRguNabhedakathApi yatra taM pUrvamukhyamabhivAdaya uktamaMtraiH / / 184 / / bhASA- kathata sattya asattya subhAvako, koTI aru padadhArI pUrvako / par3hata satyapravAda jinAgamA, jajU pAThaka jJAtA AgamA / / OM hrIM satyapravAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine aya'm nirvapAmIti svAhA / AtmapravAdarasaviMzatikoTipAdAn jIvasya kartRguNabhoktRguNAdivAdAn / zuddhatarapraNayatatkathanaM tu yeSu vandAmahe tadabhilASyaguNapravRttyai // 185 / / bhASA- sakala jIva svarUpa vicAratA, koTi pada chavvIsa sudhAratA / par3hata AtmapravAda mahAnako, jajU pAThaka durmati hAnako // OM hrIM AtmapravAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine arghyam nirvapAmIti svAhA / karmapravAdasamaye vidhusaMkhyakoTIsaMkhyAnazItilayutAn vasukarmaNAM ca / sattvApakarSaNanidhattimukhAnuvAde padyAn sthitAnamitapUjanayA dhinomi / / 186 / / bhASA- karmabaMdha vidhAna vakhAnatA, koTi pada assIlAkha dhAratA / paThata karma pravAda sudhyAnase, jajU pAThaka zuddha vidhAnase // OM hrIM karmapravAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine aya'm nirvapAmIti svAhA / pratyAhRtezcaturazItisulakSapadyAn nikSepasaMsthitividhAnakathaprasiddhAn / nyAsapramANanayalakSaNasaMyujo'rce yAgArcane zrutadharastavanopayuktAn // 187 / / [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- nayapramANa sunyAsa vicAratA, lAkha pada caurAsI dhAratA / pUrva pratyAhAra ju nAma hai, jajU pAThaka ramatArAma hai // OM hrIM pratyAhArapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine aya'm nirvapAmIti svAhA / vidyAnuvAdabhuvi candrasukoTikASThAlakSAH padA yadadhimaMtravidhiprakAraH / saMrohiNIprabhRtidIrghavidAM prasaMgastaM pUjaye gurumukhAMbujakozajAtaM // 188 // bhASA- maMtra vidyAvidhiko sAdhatA, lakSa dazakoTi pada dhAratA / pUrva hai anuvAda sujJAnakA, jajU pAThaka sanmati dAyakA | OM hrIM vidyAnuvAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThine aya'm nirvapAmIti svAhA / kalyANavAdamananazrutamaMgamukhyaM SaDviMzatipramitakoTipadaM samarce / yatrAsti tIrthakarakAmabalatrikhaMDijanmotsavAptividhiruttamabhAvanA ca // 189 / / bhASA- puruSa vezaTha Adi mahAnakA, kathata vRtta sakala kalyANakA / koTi chavvisa padako dhAratA, jajU pAThaka agha saba TAratA / OM hrIM kalyANavAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / prANapravAdamabhivAdayatAM narANAM vizvapramANamitakoTipadAbhiyuktaM / kA''rtirbhavennirayaghorabhavasya cAyurvedAdisusvarabhRtaMparipUjayAmi // 190 // bhASA- kathata bheda suvaidyaka zAstrakA, koTi teraha padakA dhArakA / pUrva nAma supramANa pravAda hai, jajU pAThaka sura nata pAda hai // OM hI prANapravAdapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / kriyAvizAlaM navakoTipadhairyuktaM susaMgItakalAviziSTaM / chandogaNAdyAnanubhAvayaMtamadhyApakAnatra vidhau yajAmi // 191 // bhASA- kathata chandakalA saMgItako, koTi nava pada madhyama rItako / pUrva nAma sukriyA vizAla hai, jajU pAThaka dInadayAla hai / OM hrIM kriyAvizAlapUrvadhArakopAdhyAyaparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / trailokyaviMdau zivatatvaciMtA sAddhI sukoTI dvidazapramANAH / padAstrilokIsthitisadvidhAnamatrArcaye bhrAMtivinAzanAya // 192 / / bhASA- tIna loka vidhAna vicAratA, koTI arddha dvAdaza dhAratA / pUrvabindu triloka vizAla hai, jajU pAThaka karata nihAla hai / OM hrIM trailokyabindupUrvadhArakopAdhyAyaparameSThibhyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / itthaM zrIzrutadevatAM jinavarAMbhodhyudgatAmRddhibhRnmukhyaipaeNthanibaMdhanAkSarakRtAmAlokayaMtI trayaM / lokAnAM tadavAptipAThanadhiyopAdhyAyazuddhAtmanaH kRtvArAdhanasadvidhiM dhRtamahALNArcaye bhaktitaH // 193 / / bhASA- dohA-aMga ikAdaza pUrvadaza, cAra sujJAyaka sAdha / __ jajU guruke caraNa do, yajana su avyAbAdha / / OM hIM asmin bimbapratiSThotsava sadvidhAnemukhyapUjAhasaptamavalayoTamudita dvAdazAMga zrutadevatAbhyastadArAdhakopAdhyAyaparameSThibhyazca pUrNA'ya'm nirvpaamiiti|| [pratiSThA-pradIpa] [8 2010_05 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) AThaveM valaya meM sthApita sAdhu parameSThI ke 28 guNoM kI pUjA jIvAjIvadviradhikaraNavyAptadoSavyudAsAt sUkSmasthUlavyavahRtihateH sarvathAtyAgabhAvAt / mUrdhanyAsaM sakalaviratiM saMdadhAnAnmunIMdrA-nAhiMsAkhyavrataparivRtAn pUjaye bhAvazuddhyA // 194 / / nArAca chaMda bhASA taje su rAgadveSa bhAva zuddha bhAva dhArate, parama svarUpa ApakA samAdhi se vicArate / / kareM dayA suprANi jaMtu cara acara bacAvate, jajoM yatI mahAna prANirakSa vrata nibhAvate / / OM hrIM ahiMsAmahAvatadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| mithyAbhASAsakalavigamAt prAptavAkzuddhayupetAn syAdvAdezAn vividhasanayairdharmamArgaprakAzam / saMkurvANAnaticaraNadhIdUragAnAtmasaMvit-samrAjjastAMzcaruphalagaNaiH pUjayAmyadhvare'smin // 195|| bhASA- asatya sarva tyAga vAk zuddhatA pracArate, jinAgamAnukUla tattva sattya sattya dhArate / aneka naya prakAra se vacana virodha TArate, jajoM yatI mahAna satyavrata sadA samhArate / / OM hrIM anRtaparityAgamahatadhArakasAdhuparameSThibhyo'yam nirvapAmIti svaahaa| Akartavye (dhvani?) zivapadagRhe raMtukAmAH pRthakatvaM dehAtmIyaM krgtmivaadhykssmaadrshyNtH| __prANagrAhaM tRNamapi parairapradattaM tyajaMta-strAyaMtAM mAM caraNavarivasyAprazaktaM munIMdrAH // 196 / / bhASA- acauryavrata mahAna dhAra zauca bhAva bhAvate, na leta hai adattatRNa jalAdi rAga bhAvate / sutRpta haiM mahAna Atmajanya saukhya pAvate, jajoM yatI sadA sujJAna dhyAna mana ramAvate | OM hI acauryamahatadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / tiryagmAmaragatigatA yAH striyaH kASThacitrA-lepyAzmAnyAzcidacidudadhisthAstavastAstriyogaM / svapne jAgraddizi katicidapyartimudrAH smaraMto (?) ye vai zIlaM paridRDhamagustAnyaje'haM trizuddhayA // 197|| bhASA- su brahmacarya vrata mahAna dhAra zIla pAlate, na kASThamaya kalatra deva bhAmanI vicArate / manuSyaNI su pazutiyA kabhI na mana ramAvate, jajoM yatI na svapnamAhiM zIlako gamAvate || OM hI brahmacaryamahAvratadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| rAgadveSadhabhikRtaparAvRttadoSAMtaraMgA ye bAhyA apyuditadazadhA te hyakiMcanyabhAvAt / nApi sthairya dadhururuguNAgrAhiNI svAMtamadhye graMthA yeSAM caraNadharaNiM pUjayAmyAdareNa ||198 // bhASA- na rAgadveSa Adi aMtaraMga saMga dhArate, na kSetra Adi bAhya saMga raMka bhI samhArate / dhareM susAmyabhAva Aya para pRthak vicArate, jajoM yatI mamattva hIna sAmyatA pracArate // OM hIM parigrahatyAgavatadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| IpiMthAstimitacakitastabdhadRSTiprayogA-bhAvAcchuddhoyugamitadharAlokanenApi yeSAM / varSAkAlAvaniyavasabhUjaMtujAtiM vihAya tIrthazreyogurunativazAd gacchato'rce yatIMdrAn / / 199 / / 88] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- sucAra hAtha bhUmi agra dekha pAya dhArate, na jIvaghAta hoya yatna sAra mana vicArate / sucAra mAsa vRSTi kAla eka thAla virAjate, jajU yatI su sanmatI jo IryA samhArate // OM hIM IryAsamitidhArakasAdhuparameSThinyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| lobhakrodhAdyarigaNajayAd bhItimohApamardA-niHzalyAdyAn jinabacisudhAkaMThapAnaprapuSTAn / yAthAtatthyaM zrutanigamayorjAnataH praznakartu-rvAbhiprAyaM vacanasamitirdhArakAn pUjayAmi // 200|| bhASA- na krodha lobha hAsya bhaya karAya sAmya dhArate, vacana sumiSTa iSTa mita pramANa hI nikArate / yathArtha zAstra jJAyakA sudhA su Atma pIvate, jajU yatIza dravya ATha tattva mAhiM jIvate // OM hI bhASAsamitidhArakasAdhuparameSThimyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / SaTcatvAriMzadaticaraNAmeDitatyAgayogAt doSnAM cAturdazamalabhuvAM hApanAt kAyahAniM / ayyAsInAmamRtadhiSaNAbhyAsatogre kRtArthAM (?) manvAnAste'zanaviratayaH pAtu pAdAzritaM mA // 201 // bhASA- mahAna doSa chayAlisoM suTAra grAsa leta haiM, par3e ju antarAya turta grAsa tyAga deta haiN| mile ju bhoga puNyase usImeM sabra dhArate, jajU yatIza kAma jIta rAgadveSa TArate // OM hIM eSaNAsamitidhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| vastugrAhaM tva pariNAmAddAnanikSepayogA (?) - bhAvaH pUrvaM dRDhaparicayAdvidyate zuddha eva / picchAkuMDIgrahaNamapi ye rakSaNAcArahetoH kurvato'pyatra nihitadRzastAnyaje satsamityai // 202 / / bhASA- dhareM uThAya vastu dekha zodha khUba leta haiM, na jaMtu koya kaSTa pAya ima vicAra leta haiN| ____ ataH su mora picchikA sumArjikA sudhArate, jajU yatI dayA nidhAna jIva duHkha TArate // OM hI AdAnanikSepaNasamitidhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / vyutsargAkhyAM samitimaghRNAM nAsikAnetrapAyU - pasthasthAnAn malatdRtividhau sUtramArgAnukUlaM / rakSato'nyAnapi sadayatAM poSayaMtopyudayAM, dhanyA dAMtodriyapArakarA AdadaMtvarcanAM meM // 203 / / bhASA- dhareM ju aMga netra nAsikAdi mala su dekhake, na hoya jaMtu ghAta thAna zuddhatA supekhake / parama dayA vicAra sAra vyutsarga sAdhate, jaMjU yatIza cAha dAha zAMti paya bujhAvate // OM hI TyutsargasamitipAlakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / uSNaH zIto mRdulakaThinau snigdharukSau gururvA, stokaH sparzoSTataya uditasparzanAt sapramAda / rAgadveSAvapi na dadhatazcetanAcetaneSu, kiM ca strINAM vapuSi viSaye tAnyajehaM munIMdrAn // 204 // bhASA- na uSNa zIta mRdu kaThina guru laghU saparzate, na cIkane ru rukSa vastuse milApa pAvate / na rAgadveSa ko kareM samAna bhAva dhArate, jajUM yatI dame saparza jJAna bhAva sArate // OM hrIM sparzanendriyavikAraviratasAdhuparameSThinyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / miSTastikto lavaNakaTakAmamla evaM rasajJAgrAhI prokto rasanaviSayastatra rAgakrudhorvA / tyAgAtsarvaprakRtiniyateH pudgalasya svabhAvaM, saMjAnaMto muniparivRDhAH pAtu mAmarcitAste // 205 // [pratiSThA-pradIpa] [89 2010_05 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- na miSTa tikta lauNa kaTuka Atma svAda cAhate, karata na rAgadveSa zauca bhAvako nivaahte| sujAnake subhAva pudgalAdi sAmya dhArate, jajU yatI sadA jU cAha dAhako nivArate / / OM hrIM rasanendriyavikAraviratasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / vAtadveSastuhinavikRteruSNatAdveSa USmya-vyAptAMgasya prakRtiniyamAt suprasiddho'pratarvyaH / sAmyasvAmI hyazubhasubhagadvaidhagaMdhau vijAnan, vastugrAhaM bhajati samatAM taM yatIMdraM yaje'haM // 206 / / bhASA- jagata padArtha pudgalAdi Atma guNa na tyAgate, sugandha gandha duHkhadAya sAdhu jahA~ paavte| na rAgadveSa dhAra ghrANakA viSaya nivArate, jajU yatIza eka rUpa zAMtatA pracArate // OM hrIM ghrANediyavikAraviratasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / yadyadRzyaM nayanaviSaye teSu teSvAtmanA vai, janmAgrAhi trijagadabhitazcakramAvartapAtAt / kRSNe pIte haridaruNayorarjune paudgalekSNoApAro'sanniti pariNataH pUjyate'sau mayAtra / / 207 / / bhASA- sapheda lAla kRSNa pIta nIla raMga dekhate, svarUpa o kurUpa dekha vastu rUpa pekhte| kareM na rAgadveSa sAmya bhAvako samhArate, jajU yatI mahAna karNa rAgadveSa TArate / / OM hrIM cakSuridiyavikAra viratasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / ___ ekaH stotraM racayitu mudA gadyapadyAnavadyairvAkyairanyaH zvapaca jananI te'dya bhAryA mameti / zrutvA zabdaM zravasi jaDatAmetya toSaM na kopaM, dhatte zakto'pyamaramahitastasya pUjAM vidadhmaH / / 208 / / bhASA- kare thutI banAya eka gadya padya sArate, kahe asabhya bAta eka krUratA prasArate / na roSa toSa dhArate padArtha ko vicArate, jajU yatI mahAna karNa rAgadveSa TArate // OM hrIM zrotraMdriyavikAraviratasAdhuparameSThigyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / sAmyaM yasya sphurati hRdaye niLalIkaM kadAci, dAyAte'pi dhruvamazubhasamayAbaddhapAkAvatAre (?) ghorApIDAsadasi vapuSi spRDmRtiM saMdadhAno, bAhubhyAmaMbudhimiva taratyeSa sAdhurmayArthyaH // 209 / / bhASA- dhareM mahAna zAMtatA na rAgadveSa bhAvate, caleM nahIM suyoga se virATa kaSTa Avate / / tareM samudra karma ko jahAja dhyAna khevate, yajUM yatI svarUpa mAMhi baiTha tattva bevate // OM hIM sAmAyikAvazyakaguNadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / smAraM smAraM prakRtimahimAnaM tu paMcezvarANAM, pratyakSa vA mananaviSayaM vaMdamAnastrikAlaM / karmavyUhakSapaNamasamaM carkarItyAtmavaMtaM, zuddhasphAraM gamayati zivaM taM mahAMtaM yajAmi // 210|| bhASA- kareM trikAla bandanA supUjya siddha sAdhuko, vicAra vAra vAra Atma zuddha guNa svbhaavko| kareM ju nAza karma jo ki mokSamArga rokate, yajUM yatI mahAna mAtha nAtha nAya Dhokate // OM hrIM vaMdanAvazyakaguNadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / cetorakSaHprasaraNanirAkarmaNo tIrthanAtha -pAdAbjeSu pratiguNagaNe dattacitto munIMdraH / teSAM stotraM paThati paramAnaMdamAtmAnubhAvaM, kiM vA zuddhaM sRjati sa mayA pUjyate tadguNAptyai // 211 // 90] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- kareM sugAna guNa apAra tIrthanAtha devake, mana pizAcako viDAra svAtmasAra sevake / banAya zuddha bhAva mAla AtmakaNTha DArate, jajU yatI mahAna karma ATha cUra DArate // OM hIM stavanAvazyakaguNadhArakasAdhuparameSThimyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / doSAbhAvo'pyatha nizidivAhAranIhArakRtye jJAtAjJAtapramadavazato jaMturabhyarditaH syAt / nityaM tasya pratibhayalavaM vyutsRjAnaH svayaM yo doSavAtairnahi juDati taM dhIravIraM yajAmi // 212 / / bhASA- kareM vicAra doSa hoya nitya kArya sAdhate, kSamA karAya sarva jantu jAti kaSTa pAvate / ___ AlocanA sukRtyase svadoSako miTAvate, jajU yatI mahAna jJAna ambumeM nahAvate // OM hI pratikramaNAvazyakaguNadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa|| nityaM cetaHkapiracalatAM naiti tayaMtraNArthaM svAdhyAyAkhyaiH praguNanigaDaibadhamAnIya bhadre / mArge yuMjyAcchutapariNatAtmIyamodAvadhAno vRttiM zuddhAM zrayati sa mahAnaya'te'narghyabuddhiH / / 213 / / bhASA- rakheM subAMdha mana kapI mahAna hai ju naTakhaTA, banAya sAMkalAna zAstra pATha meM juttaavtaa| __ dharai svabhAva zuddha nitya Atmako ramAvane, jajU yatI udaya mahAna jJAnasUrya pAvate / / OM hIM svAdhyAyAvazyakaguNadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / Ame bhAMDe kuthitakuNape yAdRzI nazyaheya buddhiH kAye satataniyatA vItarAgezvarANAM / vyaktIkartuM zikharivipinAMtastanornirmamattve kAyotsargaM racayati muniH so'trapUjAM prayAtu // 214 / / bhASA- taseM mamatva kAyakA ise anitya jAnate, jU kAMca khaNDa mRttikA su piNDa sama pramANate / khar3e banI guphA mahA svadhyAna sAra dhArate, jajU yatI mahAna moha rAgadveSa TArate // OM hI kAyotsargAvazyakaguNadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / pUrvaM harye maNigaNacitAnekaparyaMkazAyI so'yaM ghorasvanamRgapatitrastanAgeMdrakAre / bhUdhragrAvoparitanabhuvi svapnavatkiMcidAtta-nidro yasya smaraNamapi saMhati pApaM sa me'AH / / 215|| bhASA- karai zayana su bhUmi meM kaThora kaMkar3Ani kI, kabhI nahIM citArate palaMga khATa paalkii| eka bhI gamAvateM kunIMda meM, jajU yatIza sovate su Atma tattva nIMda meM / OM hrIM bhUzayananiyamadhArakasAdhuparameSThibhyo'yam nirvapAmIti svaahaa| grISme reNUtkaravikaraNavyagravAtaprasarpada-dhUlipuMje malinavapuSi tyaktasaMskAravAMchaH / asnAnatvaM vijanasarasIsaMnidhAne'pi yaiSAM teSAM pAdAMbujayugamahaM pArijAtairudarce / / 216|| bhASA- karaiM na hI nahAna sarva rAga dehakA hate, paseva grISmameM par3e na zIta ambu cAhate / banI prabala pavitra aura mantra zuddha dhArate, jajU yatIza zuddha pAda karma maila TArate // OM hIM asnAnaniyamadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / vAlkaM phAlaM vasanamupasaMvyAnakopInakhaNDa-kAdAcitke'pyupadhisamaye naiva vAMchaMstapasvI / daigaMbaryaM paramakuzalaM jAtarUpaprabuddhaM, saMdhAryaivaM nayati paramAnaMdadhAtrIM tamarce // 217|| [ pratiSThA-pradIpa] [91 _ 2010_05 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- karaiM nahIM kabUla chAla vastra khaNDa dhovatI, digAni vastra dhAra lAja saMga tyAga rovatI / bane pavitra aMga zuddha bAlase vicAra haiM, jajU yatIza kAma jIta zIla khaDga dhAra haiM / OM hrIM sarvathAvastratyAganiyamadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| kSauraM zastrojjaniparAdhInatApAtrameva (?) jUDA mUrdhanyatulakRmidA bhUtazIrSAkRtisthA / / doSoyaiveti vihitakacotpATano muSTimAtrAt, sAkSAnmokSAdhvanidhRtipadaH pUjyate zrautakarmA / / 218 // bhASA- kareM su kezaloMca muSTi muSTi dhairya bhAvate, lakhAya janma jantukA sva keza nA bddh'aavte| mamatva dehase nahIM na zastrase nucAvate, jajU yatI svatantratA vihAra cita ramAvate / / OM hrIM kRtakezalocaniyamadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| ekadvitriprabhRtidivasaproSadhAdiprakartu-rAsyamlAnirbhavati nitarAM daMtazuddhiM vinA'tra / daugaMdhyAMdhuM vapuSamakRtasthairyamApannidAnaM, jAnan yogaM malinayati no taM samarce munIMdram / / 219|| bhASA- kareM na dantavana kabhI tajA siMgAra aMgakA, laheM sva khAnapAna ekAvAra sAdhya aMgakA / __ tathApi daMta karNikA mahAna jyoti tyAgatI, jajU yatIza zuddhatA azuddhatA nivAratI // OM hIM daMtadhAvanavarjananiyamadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| yAMcAdainyodaravighaTanAdIMgitAdIni yeSAM, nirmUlaMto manasi ca manAlAbhalAbhAMtarAye / tulyA dRSTistadapi sakRdekAhnibhuktipramANaM, teSAM dhAvagamasugamatvAya pAdau yajAmi // 220|| bhASA- dharai na cAha bhoga rogake samAna jAnate, zarIra rakSa kAja eka bAra bhakta ThAnate / sakala divasa su dhyAna zAstra pAThameM vitAvate, jajUM yatI alAbha anna lAbha sA nibhAvate // OM hrIM ekabhaktaniyamadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| yAvaddehaM sthitidhRtidharAzaktimaMgIkaroti, yAvajjaMghAbalamacalatAM nojjihIte munitve / yAvatsthApye tadapagamane bhojanatyAga evaM, sanyAsasya grahaNamiti yad yasya nItistamarce ||221 // bhASA- khar3e raheM suleya anna deha zakti dekhate, na hoya bala vihAra taba maraNa samAdhi pekhate / kareM su AtmadhyAna bhI khar3e khar3e pahAr3a para, jajU yatI virAjate nijAnubhava caTAna para / / OM hrIM AsthitabhojananiyamadhArakasAdhuparameSThibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / aSTAviMzatisadguNagrathitasadratnatrayAbhUSaNaM, zIlezitvatanutrarakSitavapuH kAmeSubhirnAhataM / ArhatyAdipadasya vIjamanaghaM yeSAM paraM pAvanaM, sAdhUnAM samudAyamuttamakulAlaMkAramAzAzmahe // 222 / / bhASA - dohA aThaviMzati guNa dhara yatI zIla kavaca saradAra / ratnatraya bhUSaNa dhareM TAreM karma prahAra // OM hrIM asmine bimbapratiSThotsave mukhya pUjArha aSTamavalayoThamudrita sAdhuparameSThimyastaDhamUlaguNa grAmebhyazca pUrNA'ya'm nirvapAmIti svaahaa| 92] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) naumeM valaya meM sthita 48 RddhidhArI munIzvaroM kI pUjA trailokyavartisakalaM guNaparyayADhyaM yasminkarAmalakavat prativastujAtaM / AbhAsate trisamayapratibaddhamarce kaivalyabhAnumadhipaM praNipatya mUrnA ||223|| bhASA - dohA lokAloka prakAzakara, kevalajJAna vizAla / jo dhAreM tina caraNako, pUjUM nama nija bhAla | OM hIM sakalalokAlokaprakAzakanirAvaraNakaivalyalabdhidhArakebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / ___vakrarjubhAvaghaTitAparacittavartibhAvAvabhAsanaparaM vipularjubhedAt / jJAnaM mano'dhigataparyayamasya jAtaM taM pUjayAmi jalacandanapuSpadIpaiH / / 224 // bhASA- vakra sarala para citta gata, manaparyaya jAneya / RjU vipulamati bheda dhara, pUjUM sAdhu sudhyeya / / OM hrIM RjumativipulamatimanaHparyayadhArakebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / dezAvadhiM ca paramAvadhimeva sarvAvadhyAdibhedamatulAvamadezapRktaM / jJAnaM nirUpya tadavAptiyutaM munIMdraM saMpUjya cittabhavasaMzayamAharAmi ||225|| bhASA- deza parama sarvA avadhi, kSetra kAla maryAda / dravya bhAvako jAnatA, dhAraka pUjUM sAdha / / OM hIM avadhidhArakebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / anyopadezamanapekSya yathA sukoSThe vIjAni tadgRhapatirviniyujyamAnaH / ___graMthArthavIjabahulAnyanatikramANi saMdhArayannRSivaro'rcyata uvasthamatraiH / / 226|| bhASA- koSTha dhare vIjAniko, jAnata jima kramavAra / tima jAnata graMthArthako pUjUM RSigaNa sAra / / OM hI koSThabuddhayArddhaprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / ekaM padArthamupagRhya mukhAMtamadhyasthAneSu tacchutasamastapadagrahoktim / pAdAnusAridhiSaNAdyabhiyogabhAjAM saMpUjya tanmatidharaM tu samarcayAmi // 227 / / bhASA- graMtha eka pada graha kahIM, jAnata saba pada bhAva / buddhi pAda anusAri dhara, jajU sAdhu dhara bhAva // OM hIM pAdAnusAribuddhiRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| kAlAdiyogamanusRtya yathAptamatra koTipradaM bhavati vIjamaniMdriyAdi / vIryAMtarAyaMzamanakSayahetvanekapAdAvadhAraNamatIn paripUjayAmi // 228 / / [pratiSThA-pradIpa] [93 2010_05 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA - eka bIja pada jAnake, koTika pada jAneya / bIja buddhi dhArI munI, pUjUM dravya suleya // OM hrIM biijbuddhiRddhipraaptebhyo 'rghyam nirvapAmIti svAhA / ye cakrisainyagajavAjikharoSTramartyanAnAvidhasvanagaNaM yugapat pRthaktvAt / gRhNati karNapariNAmavazAnmunIMdrAstAnarghayAmi kRtubhAga samarpaNena // 229|| bhASA - cakrI senA nara pazu, nAnA zabda karAta / pRthak pRthak yugapat sune, pUjUM yati bhaya jAta // OM hrIM saMbhinna zrotraRddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / dUrasthitAnyapi sumeruvidhuprabhAsvatsanmaNDalAni karapAdanakhAMgulIbhiH / saMsparzazaktisahitarddhivazAt spRzaMtastAn zaktiyuktapariNAmagatAn yajAmi ||230|| bhASA- giri sumeru ravicaMdrako, kara padase chU jAta / zakti mahat dhArI yatI, pUjUM pApa nazAta || OM hrIM duursprshshktiRddhipraaptebhyo 'rghyam nirvapAmIti svAhA / nAsvAdayaMti na ca tatsadane samIhA tatrApi zaktiramiteti rasagrahAdau / RddhipravRddhisahitAtmaguNAn sudUrasvAdAvabhAsanaparAn gaNapAn yajAmi ||231|| bhASA - dUrakSetra miSTAnna phala, svAda lena bala dhAra / nA bAMchA rasa lenakI, jajUM sAdhu gaNadhAra || OM hrIM dUrAsvAdanazaktiRddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / 94 ] utkRSTanAsikahRSIkagatiM vihAya tatsthordhvagaMdhasamavAyanazaktiyuktAn / utkRSTabhAgapariNAmavidhau sudUragaMdhAvabhAsanamatau niyatAn yajAmi ||232|| bhASA - ghrANeMdriya maryAdase, adhika kSetra gaMdhAna / jAna sakata jo sAdhu haiM, pUjUM dhyAna kRpAna | OM hrIM duurghraannvissygraahkshktiRddhipraaptebhyo 'rghyam nirvapAmIti svAhA / nirNItapUrNanayanotthahyaSIkavArtA cakrezvarasya niyatA tadadhikyabhAvAt / dUrAvalokanajazaktiyutAn yajAmi deveMdracakradharaNIMdrasamarcitAhiM ||233|| bhASA - netreMdriyakA viSaya bala, jo cakrI jAnanta / tAteM adhika sujAnate, jajUM sAdhu balavaMta // OM hrIM dUrAvalokanazaktiRddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / zrotreMdriyasya navayojanazaktiriSTA nAtaH paraM tadadhikAvanisaMsthazabdAn / zrotuM prazaktirUdayatyatizAyinI ca yeSAM tu pAdajalajAzrayaNaM karomi ||234|| 2010_05 [ pratiSThA-pradIpa ] Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA - karNedriya navayojanA, zabda sunata cakrIza / tAteM adhika zruzaktidhara, pUjUM caraNa munIza // OM hrIM duurshrvnnshktiRddhipraaptebhyo 'rghyam nirvapAmIti svAhA / abhyAsayogavihRtAvapi yanmuhUrtamAtreNa pAThayati dipramapUrvasArthaM / zabdenacArthaparibhAvanayA zrutaM tacchaktiprabhUnadhiyajAmi makhasya siddhayai // 235 // bhASA - bina abhyAsa muhUrta meM, paDhajAnata daza pUrva / artha bhAva saba jAnate, pUjUM yatI apUrva // OM hrIM dazapUrvitvaRddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / evaM caturdazasupUrvagatazrutArthaM zabdena ye hyamitazaktimudAharati / tAnatra zAstraparilabdhividhAnabhUtisaMpattaye'hamadhunArhaNayA dhinomi ||236|| bhASA - caudaha pUrva muhUrta meM, paDhajAnata avikAra / bhAva artha samajheM sabhI, pUjUM sAdhu citAra || OM hrIM caturdazapUrvivaRddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / anyopadezavirahe'pi susaMyamasya cAritrakoTividhayaH svayamudbhavaMti / pratyekabuddhamatayaH khalu te prazasyAsteSAM manAk smaraNato mama pApanAzaH // 237|| bhASA- bina upadeza sujJAna lahi, saMyama vidhi cAlata | buddhi amala pratyeka dhara, pUjUM sAdhu mahanta // OM hrIM pratyekabuddhitvaRddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / nyAyAgamasmRtipurANapaThityabhAve'pyAvirbhavaMti paravAdavidAraNoddhAH / vAditvabuddhaya iti zramaNAH svadharmaM nirvAhayaMti samaye khalu tAn yajAmi ||238|| bhASA - nyAya zAstra Agama bahU, par3he vinA jAnanta / paravAdI jIteM sakala, pUjUM sAdhu mahanta // OM hrIM vAdityaRddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / jaMghAgnihetikusumacchadataMtubIjazreNIsamAjagamanA iti cAraNAMkA: / RddhikriyApariNatA munayaH svazaktisaMbhAvitAsta iha pUjanamAlabhaMtu // 239 // bhASA - agni puSpa taMtU caleM, jaMghA zreNI cAla / cAraNa Rddhi mahAna dhara, pUjUM sAdhu vizAla // OM hrIM jalajaMghAtaMtupuSpapatrabIjazreNIvahanyAdinimittAzrayacAraNamaddhiprAptebhyo'rghyam nirvapAmIti svAhA / AkAzayAnanipuNA jinamaMdireSu mervAdyakRtrimadharAsu jinezacaityAn / baMdaMta uttamajanAnupadezayogAnuddhArayati caraNau tu namAmi teSAM // 240|| pratiSThA pradIpa ] 2010_05 95 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- nabha meM ur3akara jAta haiM, meru Adi zubha thAna / jina vandata bhavi bodhate, jajUM sAdhu sukha khAna // OM hrIM AkAzagamanazakticAraNaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / RddhiH suvikriyagatA bahulaprakArA tatra dvidhAvibhajaneSvaNimAdisiddhaH / mukhyAsti tatparicayapratipattimantrAn yAyajmi tatkRtavikAravivarjitAMzca // 241 / / bhASA- aNimA mahimA Adi bahu, bheda vikriyA riddhi / dharai karaiM na vikAratA, jajU yatI samRddhi / OM hI aNimAmahimAlaghimAgarimAprAptiprAkAmyavazitvezitvaRddhiprAptebhyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / antardadhipramukhakAmavikIrNazaktiryeSAM svayaM tapasa udbhavati prakRSTA / tadvikriyAdvitayabhedamupAgatAnAM pAdapradhAvanavidhirmama pAtu pANiM / / 242 // bhASA- antardadhi kAmeccha bahu, Rddhi vikriyA jAna / tapa prabhAva upaje svayaM, jajU sAdhu aghahAna / / OM hIM vikriyAyAM antardhAnAdiddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / SaSThASTamadvidazapakSakamAsamAtrAnuSTheyabhuktiparihAramudIrya yogaM / AmRtyumugratapasA hyanivartakAste pAMtvarcanAvidhimimaM parilaMbhayaMtu // 243 // bhASA- mAsa pakSa do cAra dina, karata raheM upavAsa / AmaraNaM tapa ugra dhara, jajU sAdhu guNavAsa // OM hrIM ugratapasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| ghoropavAsakaraNe'pi baliSThayogAn daugaMdhyavicyutamukhAn mahadIptadehAn / padmotpalAdisurabhisvasanAnmunIMdrAn yAyajmi dIptatapaso haricandanena // 244 // bhASA- ghora kaThina upavAsa dhara, dIptamaI tana dhAra / surabhi zvAsa durgaMdhavina, jajU yatI bhava pAra / OM hrIM dIptaRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / vaizvAnaraughapatitAMbukaNena tulyamAhAramAzu vilayaM nanu yAti yeSAM / viNmUtrabhAvapariNAmamudeti no vA te santu taptatapaso mama sadvibhUtyai // 245 // bhASA- agni mAhiM jala sama vilaya, bhojana paya hojAya / mala kapha mUtra na pariNameM, jajUM yatI umagAya // OM hIM taptatapatrasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / hArAvalIprabhRtighoratapo'bhiyuktAH karmapramAthanadhiyo yata utsahate / grAmATavISvazanamapyatipAtayaMti te santu kArmaNatRNAgnicayAH prazAMtyai // 246 / / 96] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- muktAvalI mahAna tapa, karmana nAzana hetu / karate raheM utsAhase, jajU sAdhu sukha hetu / / OM hrIM mahAtapatrasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| kAsajvarAdivividhograrujAdisattveSvapyacyutAnazanakAyadamAn zmazAne / bhImAdigahvaradarItaTinISu duSTasaMkluptabAdhanasahAnahamarcayAmi // 247|| bhASA- kAsa zvAsa jvara grasita ho, anazana tapa giri sAdha / duSTana kRta upasarga saha, pUjUM sAdhu abAdha // OM hIM ghoratapaRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / pUrvoditAsu vidhiyogaparaMparAsu sphArIkRtottaraguNeSu vikAzavatsu / yeSAM parAkramahatirna bhavettamarce pAdasthalImiha sughoraparAkramANAM // 248|| bhASA- ghora-ghora tapa karata bhI , hota na balase hIna / uttara guNa vikasita kareM, jajUM sAdhu nija lIna / / OM hIM ghoraparAkramaRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / duHsvapnadurgatisudurmatidaurmanastvamukhyAH kriyA vratavighAtakRte prazastAH / tAsAM tapovilasanena samUlakASaM ghAto'sti te surasamarcita zIlapUjyAH / / 249|| bhASA- duSTa svapna durmati sakala, rahita zIla guNa dhAra / - paramabrahma anubhava kareM, jajU sAdhu avikAra / / OM hrIM ghorabrahmacaryaguNaRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA | antarmuhUrtasamaye sakala zrutArthasaMciMtane'pi punarudbhaTasUtrapAThAH / svacchA mano'bhilaSitA rucirasti yeSAM kuryAnmanobalina uttamamAMtaraM me // 250 / / bhASA- sakala zAstra cintana kareM, eka muhUrta maMjhAra / ghaTata na ruci mana vIratA, jajU yatI bhavatAra / / OM hIM manobalasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / jihvAzrutAvaraNa vIryazamakSayAptAvaMtarmuhUrtasamayeSu kRtazrutArthAH / praznottarottaracayairapi zuddhakaNThadezAH suvAkyabalino mama pAMtu yajJaM / / 251 / / bhASA- sakala zAstra par3ha jAta haiM, eka muhUrta maMjhAra / praznottara kara kaMTha zuci, dharata yajUM hitakAra / / OM hIM vacanabalasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / mervAdiparvatagaNoddharaNeSu zaktA rakSaHpizAca zatakoTi balAdhivIryAH / mAsartuvatsarayugAzanamocane'pi hAnina kAyabalinaH paripUjayAmi // 252 / / [pratiSThA-pradIpa] [97 2010_05 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA- meru zikhara rAkhana balI, mAsa varSa upavAsa / ghaTai na zakti zarIrakI, yajUM sAdhu sukhavAsa / / OM hrIM kAyabalasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / sparzAtkarAMhnijanitAd gadazAtanaM syAdAmarSajA yava iti pratipattimAptAn / yeSAM ca vAyurapi tatspRzatAM rujArtinAzAya tanmunivarAgradharAM yajAmi // 253 / / bhASA- aMgulI Adi sparzate, zvAsa pavana chU jAya / roga sakala pIr3A Tale, jajU sAdhu sukha pAya // OM hIM AmA~dhiddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / niSThIvanaM hi mukhapadmabhavaM rujAnAM zAMtyarthamutkaTatapo viniyogabhAjAM / kSvailauSadhAsta iha saMjanitAvatArAH kurvaMtu vighnanicayasya hatiM janAnAM // 254 / / bhASA- mukhate upaje rAla jina, zamana roga karatAra / parama tapasvI vaidya zabha, jajUM sAdhu avikAra || OM hIM kSvelauSadhisaddhiprAptibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / svedAvalaMbitarajonicayo hi yeSAmutkSipya vAyuvisareNa yadaMgameti / tasyAzu nAzamupayAti rujAM samUho jallauSadhIzamunayasta ime punantu // 255|| bhASA- tana paseva saha raja ur3e, rogI jana chU jAya / roga sakala nAze sahI, jajU sAdhu umagAya / / OM hIM jallauSadhiRddhiprAptebhyo'ya'm nirdapAmIti svaahaa| nAsAkSikarNaradanAdibhavaM malaM yannairogyakAri vamanajvarakAsabhAjAM / teSAM malauSadhasukIrtijuSAM munInAM pAdArcanena bhavarogahatirnitAMtaM // 256 / / bhASA- nAka A~kha karNAdi mala, tana sparza ho jAya / rogI roga zamana kareM, jajU sAdhu sukha pAya / / OM hIM malauSadhiRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / uccAra eva tadupAhitavAyureNU aMgaspRzau ca nihataH kila sarvarogAn / pAdapradhAvanajalaM mama mUrdhnipAtaM kiM doSazoSaNavidhau na samarthamastu // 257|| bhASA- mala nipAta parzI pavana, raja kaNa aMga lagAya / roga sakala kSaNameM hare, jajU sAdhu agha jAya / / OM hrIM biDauSadhisaddhiprAptebhyo'yam nirvapAmIti svAhA / pratyaMga daMtanakhakezamalAdirasya sarvo hi tanmilitavAyurapi jvarAdi / kAsApatAnavamizUlabhagaMdarANAM nAzAya te hi bhavikena nareNa pUjyAH / / 258 / / bhASA- tana nakha keza malAdi bahu, aMga lagI pavanAdi / / harai mRgI zUlAdi bahu, jajU sAdhu bhavavAdi / / OM hI sarvauSadhisaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / 98] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yeSAM viSAktamazanaM mukhapadmayAtaM syAnnirviSaM khalu tadaMhnidharApi yena / spRSTA sudhA bhavati janmajarApamRtyudhvaMso bhavetkimu padAzrayaNe na teSAm / / 259 // bhASA- viSa mizrita AhAra bhI, jahaM nirviSa hojAya / caraNa dhareM bhU amRtI, jajU sAdhu dukha jAya // OM hrIM AsyAviSaRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / yeSAM sudUramapi dRSTisudhAnipAto yasyopariskhalati tasya viSaM sutIvra / apyAzu nAzamayate nayanAviSAste kurvaMtvanugrahamamI kRtubhAgabhAjaH // 260 // bhASA- par3ata dRSTi jinakI jahAM, sarvahi viSa Tala jAya / Atma ramI zuci saMyamI, pUjUM dhyAna lagAya / / OM hrIM dRSTyaviSaRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| ye yaM bruvaMti yatayo'kRpayA mriyasva sadyo mRtirbhavati tasya ca zaktibhAvAt / yeSAM kadApi na hi roSajanirghaTeta vyaktA tathApi yajatAsyaviSAn munIMdrAn / / 261 // bhASA- maraNa hoya tatkAla yadi, kaheM sAdhu mara jAva / tadapi krodha karate nahIM, pUjU bala darasAva / / OM hrIM AsthaviSaRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / yeSAmazAtanicayaH svayameva naSTo'nyeSAM zivopacayanAtsukhamAdadAnAH / te nigrahAktamanaso yadi saMbhaveyurdRSTyaiva haMtumanizaM prabhavo yaje tAn // 262 / / bhASA- dRSTi krUra dekheM yadI, turta kAla vaza thAya / nija para sukhakArI yatI, pUjU zakti dharAya / / OM hIM dRSTiviSamaddhiprAptebhyo'ya'm nirdapAmIti svAhA / kSIrAzravaddhi munivaryapadAMbujAtadvaMdvAzrayAd virasabhojanamapyudazvit / hastArpitaM bhavati dugdharasAktavarNasvAdaM tadarcanaguNAmRtapAnapuSTAH // 263 // bhASA- nIrasa bhojana kara dhare, kSIra samAna banAya / kSIrasAvI Rddhi dhare, jajU sAdhu haraSAya // OM hrIM kSIrazrAvitrasaddhiprAptebhyo'yam nirvapAmIti svAhA / yeSAM vacAMsi bahulArtijuSAM narANAM duHkhapraghAtanatayApi ca pANisaMsthA / bhuktimadhusvadanavat pariNAmavIryAstAnarcayAmi madhusaMzraviNo munIMdrAn / / 264|| bhASA- vacana jAsa pIr3A hare, kaTu bhojana madhurAya / madhuzrAvI vara Rddhi dhare, jajU sAdhu umagAya / / OM hrIM madhuzrAviRddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / rUkSAnnamarpitamatho karayostu yeSAM sarpiHsvavIryarasapAkavadAvibhAti / te sarpirAzraviNa uttamazaktibhAjaH pApAzravapramathanaM racayaMtu puMsAm / / 265 / / bhASA- rUkSa anna karameM dhare, ghRta rasa pUraNa thAya / ghRtazrAvI vara Rddhi dhara, jajU sAdhu sukha pAya // OM hIM ghRtazrAvitrasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [99 2010_05 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIyUSamAzravati yatkarayoghRtaM sad rUkSaM tathA kaTukamamlataraM kubhojyaM / __ yeSAM vaco'pyamRtavat zravasornirdhattaM saMtarpayatyasubhRtAmapi tAn yajAmi // 266 / / bhASA- rUkSa kaTuka bhojana dhare, amRta sama ho jAya / amRta sama baca tRpti kara, jajUM sAdhu bhaya jAya || OM hIM amRtazrAvisaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa|| yaddattazeSamazanaM yadi cakravartisenA'pi bhojayati sA khalu tRptimeti / te'kSINazaktilalitA munayo dRgAdhvajAtA mamAzu vasukarmaharA bhavaMtu // 267|| bhASA- datta sAdhu bhojana vace, cakrI kaTaka jimAya / tadapi kSINa hove nahIM, jajU sAdhu haraSAya // OM hrIM akSINamahAnatrasaddhiprAptebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / yatropadezasarasi prasaracyute'pi tiryagmanuSyavibudhAH zatakoTisaMkhyAH / Agatya tatra nivaseyurabAdhamAnAstiSThati tAnmunivarAnahamarcayAmi // 268|| bhASA- sakur3e thAnakameM yatI, karate vRSa upadeza / baiThe koTika nara pazu, jajU sAdhu parameza / / OM hIM akSINamahAlayaRddhiprAptebhyo'ya'm niryapAmIti svaahaa| itthaM sattapasaH prabhAvajanitAH siddhayarddhisaMpattayo yeSAM jJAnasudhApralIr3hahRdayAH saMsArahetucyutAH / rohiNyAdividhAvidoditacamatkAreSu saMniHspRhA no vAMchaMti kadApi tatkRtavidhiM tAnAzraye sanmunIn / / 269 / / bhASA- yA pramANa RddhInako, pAvata tapa parabhAva / cAha kachU rAkhata nahIM, jajU sAdhu dhara bhAva / / OM hrIM sakalasaddhisampannasarvamunibhyaH pUrNA'ya'm nirvapAmIti svAhA / atraiva caturviMzatitIrthezAM cartuddazazataM mataM / satripaMcAzatA yuktaM gaNinAM prayajAmyahaM // 270|| bhASA - dohA caudAse trepana munI, gaNI tIrtha caubIsa / jajU dravya AThoM liye, nAya nAya nija zIsa // OM hrIM caturviMzatitIrthezvarAgrimasamAvartisatripaMcAzaccaturdazazatagaNadharamunibhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / madavedanidhidvyagrakhatrayAMkAnmunIzvarAn / saptasaMghezvarAMstIrthakRtsabhAniyatAnyaje ||271 / / bhASA- aDatAlIsa hajAra ara, unnisa lakSa pramANa / tIrthaMkara caubIsa yati, saMgha yajUM dhari dhyAna // OM hrIM vartamAnacaturviMzatitIrthaMkarasabhAsaMsthAyi ekonatriMzallakSASTacatvAriMzatsahampramitamunIndrebhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| 100] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra kone meM sthApita jinapratimA, mandira, zAstra va jinadharma kI pUjA akRtrimAH zrIjinamUrttayo nava sapaMcaviMzAH khalu koTayastathA / lakSAstripacAzamitAstrisaguNAH kRSNAH sahastrANi zataM navAnAM // 272 // bhASA- dohA nause paccisa koTi lakha, trepana aTThAva // sahasa Una kara bAvanA, bimba prakRta nama zIsa // OM hrIM navazatapaMcavizaMtikoTi tripaMcAzallakSasaptaviMzati sahasranavazatASTacatvAriMzat pramita akRtrimajina bimbebhyo 'rghyam nirvapAmIti svAhA / dvihInapaMcAzadupAttasaMkhyakAH praNamya tAH pUjanayA mahAmyahaM / aSTau koTyastathA lakSAH SaTpaMcAzamitAstathA / sahasraM saptanavaterekAzItizcatuHzataM // 273 // etatsaMkhyAn jinendrANAmakRtrimajinAlayAn / atrAhUya samArAdhya pUjayAmyahamadhvare || 274 || bhASA- dohA ATha kor3a lakha chappane, sattAnave hajAra 1 cAri zataka ika asI jina, caitya akRta bhaja sAra / OM hrIM aSTakoTiSaTpaMcAzallakSasaptanavatisahAcatuH shtekaashiitisNkhyaakRtrimjinaalyebhyo 'rghyam nirvapAmIti svAhA / yo mithyAtvamataMgajeSu taruNakSunnunnasiMhAyate ekAMtAtapatApiteSu samarutpIyUSameghAyate / zvabhrAMdhaprahisaMpatatsu sadayaM hastAvalaMbAyate syAdvAdadhvajamAgamaM tamabhitaH saMpUjayAmo vayaM || 275 // bhASA - caupAI jaya mithyAttva nAgako siMhA, eka pakSa jala dharako mehA / naraka kUpate rakSaka jAnA, bhaja jina Agama tattva khajAnA || OM hrIM syAdvAdAMkitajinAgamAyA'rghyam nirvapAmIti svAhA / jinendroktaM dharmaM sudazayutabhedaM trividhayA, sthitaM samyakratnatrayalatikA'pi dvividhA | pragItaM sAgAretaracaraNato hyekamanaghaM dayArUpaM baMde makhabhuvi samAsthApitamimaM // 276 // bhASA - bhujaMgaprayAta chanda jinendrokta dharma dayAbhAva rUpA, yahI dvaividhA saMyama hai anUpA / yahI ratnatraya maya kSamA Adi dazadhA, yahI svAnubhava pUjiye dravya aThadhA // OM hrIM dazalakSaNottamAditrilakSaNasamyagdarzanajJAnacAritrarUpa tathA munigRhasthAcArabhedena dvividha tathA dayArUpatvenaikarUpajinadharmAya'rghyam nirvapAmIti svAhA | yAgamaMDala samuddhRtA jinAH siddhavItamadanAH zrutAni ca / caityacaityagRha dharmamAgamaM saMyajAmi suvizuddhipUrtaye // 277 // [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 [ 101 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM sarvayAgamaNDaladevatAbhyaH pUrNA'rghyam / zAMtiH puSTiranAkulatvamuditabhrAjiSNutAviSkRtiH saMsArArNavaduHkhadAvazamanaM niHzreyasodbhUtitA / saurAjyaM munivaryapAdavarivasyAprakramo nityazo bhUyAdabhrazarAkSinAyaka mahApUjAprabhAvAnmama // 278 // bhASA - * dohA arhatsiddhAcArya guru, sAdhu jinAgama dharma caitya caitya graha deva nava, yaja maNDala kara sarma // bhASA aDilla sarva vighna kSaya jAya zAMti bAr3he sahI, bhavya puSTatA laheM kSobha upaje nahIM / paMca kalyANaka hoya sabahi maMgala karA, jAse bhavadadhi pAra leya zivaghara zirA || ityAzIrvAda : puSpAMjali kSipet / phira AcArya - bhakti, siddha-bhakti, zruta-bhakti aura cAritra - bhakti par3heM / vedI evaM maMdira, mAna- staMbha pratiSThA OM jaya jaya jaya, nissahI nissahI nissahI, vardhasva vardhasva vardhasva, svasti svasti svasti, varddhatAM jinshaasnN| Namo arihaMtANaM, Namo siddhANaM, Namo AiriyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loe svvsaahuunnN| cattAri maMgalaM, arihaMtAmaMgalaM, siddhAmaMgalaM, sAhumaMgalaM, kevalipaNNatto dhammo maMgalaM / cattAri loguttamA, arihaMtA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhu loguttamA, kevalipaNNatto dhammo loguttamA, cattAri saraNaM pavvajjAmi, arihaMte saraNaM pavvajjAmi, siddhe saraNaM pavvajjAmi, sAhu saraNaM pavvajjAmi, kevalipaNNattaM dhammaM saraNaM pavvajjAmi | vAstu zAntiH OM Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AiriyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe savva sAhUNaM hrauM sarvazAntiM kuru kuru svAhA / OM hrIM akSINamahAnasa RddhibhyaH svAhA / OM hrIM akSINamahAlaya RddhibhyaH svAhA / OM hrIM dazadizAtaH Agata vighnAn nivAraya nivAraya sarvaM rakSa rakSa hUM phaT svAhA / OM hrIM duHmuhUrta duHzakunAdi kRtopadrava zAntiM kuru kuru svAhA / OM hrIM parakRta mantra tantra zAkinI DAkanI bhUta pizAcAdi kRtopadrava zAntiM kuru kuru svAhA / OM hrIM pratiSThAkAraka yajJanAyaka sarvasaMghasya zAntiM, puSTiM, RddhiM, vRddhiM, samRddhiM, akSINaddhiM AyuvRddhiM dhanadhAnya samRddhiM dharmavRddhiM kuru kuru svAhA / OM kSAM kSIM kSaM kSaM kSa kSa kSa kSa kSaH namo'rhate sarvaM rakSa rakSa hUM phaT svAhA / OM bhUrbhuvaH svaH svAhA / OM hrIM krauM AM anutpannAnAM dravyANAmutyAdakAya utpannAnAM dravyANAM vRddhikarAya ciMtAmaNi pArzvanAthAya namaH svAhA / 102] pRthvI vikArAtsalila pravezAdagnivighAtAtpavana prakopAt caura prayogAdazaneH prapAtAccaityAlayaM rakSatu sarvakAlam OM hrIM zrIM klIM arhaM a si A u sA anAhata vidyAyai Namo arihaMtANaM hrauM sarva vighnanivAraNaM kuru kuru svAhA / (puSpAMjaliH) 2010_05 pratiSThA-pradIpa ] Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinAyaka yaMtra pUjA noTa- vedI ke sAmane yaMtra virAjamAna kara leveM parameSThin ! maMgalAditraya vighnavinAzane / samAgaccha tiSTha tiSTha mama sannihito bhava / / 1 / / OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhuparameSThin ! maMgala! lokottama !! zaraNabhUta !!! atrAvatara avatara saMvauSaT (AhvAnanaM), atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH (sthApana) atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (snidhikrnnN)| svacchairjalaistIrthabhavairjarApamRtyUgrarogApanude purastAt / arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM / / 2 / / OM hrIM agha biMbapratiSThotsave jinamaMdira vedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo jalaM nirvapAmIti svaahaa| saccaMdanairgaMdhahRtAlivRndacitairhimAMzu prasarAvadAtaiH / arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM // 3 // OM hrIM adya biMbapratiSThotsave jinamaMdira vedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo caMdanaM nirvapAmIti svaahaa| sadakSataiauktika kAMtipATaccaraiH sitairmAnasanetramitraiH / __ arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM / / 4 / / OM hI adya biMbapratiSThotsave jinamaMdira vaidikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo akSataM nirvapAmIti svaahaa|| puSpairanekairasavarNagaMdhaprabhAsurairvAsitadigvitAnaiH arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM / / 5 / / OM hIM adya biMbapratiSThotsave jinamaMdira dedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo puSpaM nirvapAmIti svaahaa| naivedyapiMDaiddhRtazarkarAktahaviSyabhAgaiH surasAbhirAmaiH / arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM // 6 / / OM hrIM agha biMbapratiSThotsave jinamaMdira vedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| ArArtikairatnasuvarNarukmapAtrArpitairjJAnavikAzahetoH arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM // 7 // OM hrIM adya biMbapratiSThotsave jinamaMdira vedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo dIpaM nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [103 _ 2010_05 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzAsu yadhUmavitAnamRddhaM tai--pavRMdairdahanopasaH / arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM / / 8 / / OM hrIM adya biMbapratiSThotsave jinamaMdira vedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo dhUpaM nirvapAmIti svaahaa|| phalairasAlairvaradADimAdyaihRdmANahAryairamalairudAraiH arhanmukhAn paMcapadAn zaraNyAn lokottamAnmAMgalikAn yaje'haM / / 9 / / OM hrIM adya biMbapratiSThotsave jinamaMdira dedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo phalaM nirvapAmIti svAhA / __dravyANi sarvANi vidhAya pAtre hyanaya'mavitarAmi bhaktyA / bhave bhave bhaktirudArabhAvAdyeSAM sukhAyAstu niraMtarAyA // 10 // OM hrIM adya biMbapratiSThotsavai jinamaMdira vedikAzuddhividhAne arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhu maMgalalokottamazaraNebhyo arghyam nirvapAmIti svAhA / anAdisantAnabhavAn jineMdrAnahatpadeSTAnupadiSTadharmAn / dvedhA zriyA liMgitapAdapadmAn yajAmi vedIprakRtiprasaktyai / / 11 / / OM hrIM udbhinnAnaMtahAnagabhastisaMdRSTa lokAlokAnubhAvAn mokSamArga prakAzanAnahatacidUpavilAsAn arhatparameSThinaH saMpUjayAmi arghyam svaahaa| karmASTanAzAcyutabhAvakarmodyUtIn nijAtmasvavilAsabhUpAn / __ siddhAnanantAMstrikakAlamadhye gItAn yajAmISTavidhiprazaktyai // 12 // OM hrIM dvividhakarmatAMDavApaThodavilasatsvAkAracid vilAsavRttIn nijASTaguNagodhUrNAn praguNIbhUtAnaMta mAhAtmyAn lokAnazivarAvasthAyinaH siddhaparameSThino'rcayAmi-arghyam svAhA / ye paMcadhacAraparAyaNAnAmagresarA dIkSaNazikSikAsu / pramANanirNItapadArthasArthAnAcAryavaryAn paripUjayAmi // 13|| OM hrIM TayavahArAdhArAcAradattvAyanekaguNamaNibhUSitoraskAn saMghapratisArthavAhanAcAryavaryAn paripUjayAmi arghyam svaahaa| arthazrutaM satyavibodhanena dravyazrutaM granthavidarbhanena / ye'dhyApayaMti pravarAnubhAvAste'dhyApakA me'rhaNayA duhantu // 14 // OM hIM dvAdazAMgazrutAMbunidhipAraMgatAn pariprAptapadArthasyarUpAn upAdhyAyaparameSThinaH pUjayAmi aya'm svAhA / dvidhA tapobhAvanayA pravINAn svakarmabhUmiviMdhravikhaNDaneSu / viviktazayyAsanaharmyapIThasthitAn tapasvipravarAn yajAmi ||15|| OM hrIM ghoratapazcaraNodhulaprayAsabhAsamAnAn svakAruNyapuNyapuNyAgaNyapaNparatnAlaMkRtapadAn sAdhu parameSThinaH pUjayAmi aya'm svAhA | 104] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arhanmaGgalamarce suranara vidyAdharaika pUjyapadaM / toyaprabhRtibhirathya vinItamUrnA zivAptaye nityaM / / 16 / / OM hrIM arhanmaMgalAya arghyam / dhrauvyotpAdavinAzana rUpAkhilavastubodhanArthakaraM / siddhaM maMgalamiti vA matvArce cASTavidhavassubhiH // 17|| OM hrIM siddhamaMgalAyA'ya'm / yadarzanakatavibhavAda rogopadravagaNA magA iva mageMdrAMta / dUraM bhajati dezaM sAdhu zreyo'rcyate vidhinA // 18|| OM hrIM sAdhumaMgalAyA'ya'm / kevalimukhAvagatayA vANyA nirdiSTabhedadharmagaNaM / matvA bhavasiMdhutarI prayaje tanmaMgalaM zuddhayai / / 19 / / OM hrIM kevalipajJaptadharmamaMgalAyA'ya'm / lokottamamatha jinarAD padAjasevanamamitadoSavilayAya / zaktaM matvAM dhRtaye jalagaMdhairIDituM prabhavaH // 20 // OM hrIM arhallokottamAyA'ya'm / siddhAzcyutadoSamalA lokAgyaM prApya zivasukhaM vrajitAH / uttamapathagA loke tAnace vasuvidhArcanayA // 21 / / OM hIM siddhalokottamAyA'ya'm / __ iMdranareMdrasureMdrairarthitatapasAM vrataiSiNAM sudhiyAM / uttamamadhvAnamasAvarce'haM salila gaMdha mukhaiH / / 22 / / OM hrIM sAdhulokottamAyA'ya'm / / rAgapizAcavimardanamatra bhave dharmadhAriNAmatulam / uttamamapagatakAmo vRSamarce zucitaraM kusumaiH / / 23 / / OM hrIM kevalipajJaptadharmAya lokottamAyA'ya'm / / arhaccharaNamathArce'naMtajanuSyapi na jAtu saMprAptaM / nartana gAnAdividhimuddizyASTakarmaNAM zAMtyai / / 24 / / OM hrIM arhaccharaNAyA'ya'm / nirvyAbAdhaguNAdika prAgyaM zaraNaM sametacidanaMtaM / siddhAnAmamRtAnAM bhUtyai pUjeyamazubhahAnyartham // 25 / / OM hIM siddhazaraNAyA'ya'm / cidacidbhedaM zaraNaM laukikamApyaM prayojanAtItaM / tktvA sAdhujanAnAM zaraNaM bhUtyaiyajAmi paramArtham // 26 / / OM hIM sAdhuzaraNAyA'ya'm / kevalinAthamukhodgatadharmaH prANisukhahitArthamuddiSTaH / tatprAptyai tadyajanaM kurve makhavighnanAzAya // 27|| OM hIM kevalipajJaptadharmazaraNAyA'ya'm / [pratiSThA-pradIpa] [105 2010_05 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maharSiparyupAsanam auSadhIrasabalarddhi tapaHsthA kSetrabuddhikalitAH kriyyaaddhyaaH| vikrayardhimahitAH praNidhAnaprAptasaMsRtitaTA munipUjyAH // 28 // kevalAvadhimanaHprasarAMgAH vIjakoSThamatibhAjanazuddhAH / vItarAgamadamatsarabhAvA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 29 / / yadvaco'mRtamahAnadamanA janmadAhaparitApamapAsya / nirvavuH sukhasamAjataTeSu bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 30 // zrotabhinnamatayaH padapaMthA dRSTasaMsRtipadArthavibhAvAH / tattvasaMkalitadharmyasuzuklA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 31 // sparzanazravaNalokanabuddhA ghrANasaMstharasanopakRtA ye / dUrato'pyanubhavaM samAptA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 32 / / chinnasvaryavidhinA caturdaza digsupUrvamatinA nimittagAH / vAdibuddhakRtino matizramA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 33 / / aSTadhoktadazadhAbhidayA ye buddhivRddhisahitAH ziva yatnAH / viNmalAdigadahApanadehA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 34 // dRSTivaktramanasAM viSabhaktiprINitAH zrutasaritpatipuSTAH / lokamaMgaliSu saMnyasitA ye bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 35 // vAkyamAnasabalena samagrA ugradIptatapasastrikaguptAH / ghoravIryaguNabhAvitacittA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 36 / / dugdhamadhvamRtabhojanakRtyAH sarpiSAzravavaco'bhiniyuktAH / aNvalAghavavazitvavidarbhA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 37|| kAmarUpagurutA pratisarpAntarddhahInavasatigRhayuktAH / cAraNA jalaphalAgnikasUtrA bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 38 // AtmazaktivibhavAgatasarvapaudgalIyamamatAzcyutavastrAH / / satparISahabhaTArdanadAste bodhilAbhamanaghAH pradizaMtu // 39 / / OM hrIM aSTaprakArasakalaRddhiprAptebhyo munibhyo'ya'm / AdyeziturvRSabhasenapurassarA ye, siMhAdisenapurato'jitatIrthabhartuH / zrIsaMbhavasya kilacAruvisenamukhyAsturyasya vajradharamukhyagaNAdhirAjAH / / 40|| kokadhvajasya camarAdhipapUrvagAH syuH padmaprabhasya kulizAdipuraH sthitAzca / zrIsaptamasya balamukhyakRtAH purANe candraprabhasya zaminaH khalu dattamukhyAH // 41|| 106] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ makarAMkito gaNabhRtazca vidarbhamukhyAH zrIzItalasya gaNayA anagAragaNyAH / zreyo jinasya nikaTe dhvani kuMthupUrvA dharmAdayo gaNadharA vasupUjyasUnoH // 42 / / mervAdayazca vimalezituruddhabuddhayA jayyAryanAmabharaNAzcaturdazasya / dharmasya bhAMti zaminaH sadariSTamUlAzcakrAyudhaprabhRtayaH khalu zAMtibhartuH // 43 // kuMthuprabhoryamabhRtaH kathitAH svayaMbhUvaryAH punantvaravibhoH smRtakumbhamAnyAH / mallervizAkhamunayo munisuvratasya mallipravekagaNapA namibharturiSTAH // 44 / / saptarddhipUjitapadAH suprabhAsamukhyA nemIzvarasya varadattamukhA gaNezAH / pArzvaprabho svayamitaH subhavontanAmnA vIrasya gautamamunIMdramukhAH punantu / / 45|| ebhyo'rghyapAdyamiha yajJadharAvanArthaM dattaMmayA vilasatAM zucivedikAyAM / puSpAMjaliprakaratuMdilamAjyapAtra muttArayAmi munimAnyacaritrabhaktyA // 46|| OM hrIM zrIcaturviMzatitIrthaMkaragaNadharebhyasliApaJcAzatsahita caturdazazatasaMsTayebhyo'ya'm svAhA / indrabhUtiragnibhUtirvAyubhUtiH sudharmakaH / mauryamauDhyau putramitrAvakampanasunAmadhRk ||47|| OM hrIM gautamAdiekAdazamunibhyo'ya'm / andhavelaH prabhAsazca rudrasaMkhyAn munIn yaje / gautamaM ca sudharmaM ca jambusvAminamUrdhvagam // 48|| OM hIM aMtyakevalitrayAyA'ya'm / zrutakevalino'nyAMzca viSNunaMdyaparAjitAn / govardhanaM bhadrabAhuM dazapUrvadharaM yaje // 49 // OM hrIM zrutakevaline'ya'm / vizAkhaproSThilanakSatra jayanAgapurassarAn / siddhArthadhRtiSaNAhau vijayaM buddhibalaM tathA // 50 // gaMgadevaM dharmasenamekAdaza tu suzrutAn / nakSatraM jayapAlAkhyaM pAMDu ca dhruvasenakam // 51 // OM hrIM katicidaMgadhAribhyo'ya'm / kaMsAcArya purogIyajJAtAraM prayajenvahaM / subhadraM ca yazobhadraM bhadrabAhuM munIzvaram // 52 / / lohAcArya purA pUrvajJAnacakradharaM namaH / arhadbaliM bhUtabaliM mAghanaMdinamuttamam // 53|| dharasenaM munIMdraM ca puSpadantasamAhvayaM / jinacaMdraM kuMdakuMdamumAsvAminamarthaye // 54 / / OM hrIM aidaMyugInadIkSAdharaNadhuraMdharanigraMthAcAryavaryAn vedIpratiSThAne saMsthApyASTavidhArcanaM karomi aya'm / [pratiSThA-pradIpa] [107 2010_05 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigraMthAn vakuzAn pulAkakuzalAn kiMzIlanigraMthakAn / mUlasvottarasadguNAvadhRtasAH kiMcitprakAraM gatAn / vaMditvA jinakalpasUtritapadAn pradhvastapApodayAn / vedIzuddhividhiM vadaMtu munayo hyarpaNa saMpUjitAH // 55 // OM hrIM pulAkadakuzakuzIlanigraMthasnAtakapadadharatrikanyUnaika koTisaMkhyamunivarebhyo'ya'm / vedI zuddhi OM adya vedI pratiSThAyAM tat zuddhayarthaM bhAvazuddhathe pUrva AcAryabhakti zrutabhakti kAyotsarga karomyaham AcArya va zruta bhakti pATha kreN| OM namostu jinendrAca OM prajJAzravaNe namaH / namaH kevaline tubhyaM namo'stu parameSThine / / nAnAbharaNojjvalai vastraiH kiMkiNItArakAdibhiH / ardhacandra sudaMDAdyaiH vedikAM ca vibhUSayet / / pratidizaM suhastAM ca suprazastAM suvedikAm / suprabhAkhyAM mahApUtAM jinasya sthApayAmyaham // (vedyAM candropakAdiSu puSpAMjaliM kSipet) AyAta kanyA jina vedi zuddhayai suvarNarUpAbharaNA bhujaadyaa| chatratrayAdyaSTa sudravyayuktA jinendra sevArthamupAgatAzca / / OM hrIM zrIM hrIM dhRti kIrti buddhi lakSmI zAnti puSTidikkumAryaH vedI zuddhayarthaM samAgacchata samA (ATha kanyAyeM sarvauSadhi Adi se vedI zuddha kareM) isI prakAra Age indra-indrANiyoM-deviyoM se vedI zuddhi karAveM / pUtamRt kuMkuma dvedhA candana kvAtha hastayA / sanmAya' prokSya lepyAsau snAtAlaMkRta kanyayA / / candanAdi kvAthena vedI zuddhiM kurmH| kaMkolailAjAtipatraM lavaMga zrIkhaNDogra kuSTasiddhArthadaurvAH / sarvoSadhyAvAsitaistIrthatoyaiH kumbhodgINaiH snApayAmyahavedIm / iti sarvauSadhinA vedI zuddhiM kurmH| pUjya pUjA vizeSaNa gozIrSeNa hatAlinA / deva devAdhi sevAyai vedikAM carcaye'dhunA // OM hrIM candanena vedI zuddhiM kurmH| karpUrAguru kAzmIra candanAnAM draveNa ca / jina yajJa vidhAnArthaM vedIM saMcarcayAmyaham / / OM hIM karpUrAdidraveNa vedI saMcarcayAmaH | 108] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surApagAtIrthebhyaH udbhavaiH vArisaMcayaiH / prakSAlayAmi sadvedI tIrtha kRdbhavane sthitAm / / OM hrIM zuddha jalena vedI prakSAlanaM kurmH| OM kSAMkSI hUM kSauM kSaH jalena zuddhiM kRtvA vedI prokSaNaM kurmH| noTa- yahA~ nAgakumAra, vAtakumAra, meghakumAra aura agnikumAra Adi devoM se vedI zuddhi karAI jAtI hai| ukta devoM kI sthApanA-mantra par3hakara puSpa kSepaNa dvArA una pUjakoM meM kara dI jAtI hai aura ve hI zuddhi kAryoM ko saMpanna karate haiM / yaha prAraMbha se paramparA banI huI hai| AyAta bho vAtakumAradevAH prabhorvihArAvasarApta sevAH / yajJAMzamabhyeta sugaMdhizItamRdvAtmanA zodhayatAdhvarorvIm / / OM hrIM SaNNavati lakSA vAtakumAra devA jina vedI mahIM pUtAM kuru kuru hUM phaT svAhA / (DAbha-kUcI se vedI para havA kareM) AyAta bho meghakumAra devAH prabhorvihArAvasarApta sevAH / gRhNIta yajJAMzamudIrNazampA gaMdhaudakaiH prokSata yajJabhUmim // OM hIM meghakumAra devAH jina vedI prakSAlayata prakSAlayata aMhaM saM vaM jhaM yaHkSaH phaT svAhA / (kUcI se jala chir3akeM) AyAta bho vahnikumAra devA AdhAnavidhyAdividheya sevAH / bhajadhvamijyAMzamimAM makhorvI jvAlAkalApena paraM punIta || OM hrIM agnikumAra devAH jina vedI bhUmi zuddhayarthaM jvalaya jvalaya aMhaM saMbaM jhaMThaM yaH kSaH phaT svAhA | (karpUra jalAkara rakebI meM lekara vedI para rakheM) udbhAta bho SaSThisahasranAgAH kSmAkAmacArasphuTa vIrya darpAH / pratRpyatAnena jinAdhvarorvI sekAsudhAgarvamRjAmRtena // OM hrIM kauM SaSThisahasranAgAH sarvavighnavinAzanaM kuruta kuruta aha~ namaH svAhA / SaNmAsAnyuvameSyatAM nava divazcAjagmuSAmarhatAm / pitroH saudhamapIddhamutsRjati mutuH raido mahendrAjJayA / / svarNAgAva dhutAmaradrumaphalA sArabhramaM kurvatIm / vyaktuM tAmiha ratna vRSTi mucitaM muMcAmipuSpoccayam / / OM hIM rajata puSpa ratna sthApanaM kurmaH; - (pra. sAra. 87) saMsthApyaM nizcalaM yantramadhastAt pratimAM nayet / lekhanaM svarNa lekhinyA yantraM tasya dharArpitam / / pITha saMsthApanaM tAsAmato vakSye yathAgamam / OM namo'haM a A i I u U R R la lu, e ai o au aM aH, ka kha ga gha Ga, ca cha ja jha Ja Ta Tha Da Dha Na, ta tha da dha na pa pha ba bha bha, ya ra la va za Sa sa ha klIM hrIM krauM svaahaa| [pratiSThA-pradIpa] [109 2010_05 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityanena mUlanAyaka pratimAyAH adhobhAge mAtRkA yaMtraM athavA mUlanAyaka yaMtraM sthApayet / koNeSu vedyAzcaturasradeze saMsthApya gADhaM ghanaghAta yogAt / saddhIrakAn zaMkuvadAsitAMzca kASThAvimUDhI zithilI karotu / / iti vedyAH koNe hIrakaM sthApayAmaH / mUleSu pAradaM kSiptvA zrI khaNDaM kuMkumaM tathA / prathamaM sthApayed garbhe koNe vedyAH jinasya ca / / OM hIM vedyAH koNe pAradaM sthApayAmaH / (pArA sthApita kareM) svarNa pravAla madhu kiMzuka haMsa nIla-ratnadvirepha suracApanibhA patAkAH / pUrvAdidikSu vidhivat ruciroru vedyAH saMsthApayettribhuvanAdhipateH jinasya / OM hrIM pUrvAdidizAsu (pIta, harita, zukla, nIla, zyAma) paMcavarNa patAkA sthApanaM kurmH| (8dhvajA sthApana kareM) siddhArthAn sarva siddhArthAn siddhArtha pratipattaye / zrImahe vedikAgre ca sthApayAmi pradakSiNam / / iti jina vedyAm siddhArtha sthApanAm / vedyA: mUle paMcaratnopazobhaM kaMThe lambAnmAla mAdarzayukta mANikyAbhaM kAMcanaM pUgadarbha sragvAsobhaM sadghaTaM sthApayAmaH / / OM hIM ahaM maMgalakalaza sthApanaM kurmH| tIrthAmbu pUrNa zaraNottama maMgalArthaM, saMkalpitASTa samalaMkRta zubhra kuMbhAn / vedyaSTa dikSu vinivezya sapaMcavarNa - sUtreNatrIMzcatriguNaMhi vRNomi siddhayai / / OM hIM vedyAM jala paripUrNa laghu kalazASTaka sthApanaM kurmH| / svAdiSTatA sarvarasasya yena, cAyeta sadbhAjana pUjitena / lAvaNya siddhyai lavaNena tena vedI viziSTAmavatArayAmi / / OM hrIM vedyAM lavaNAvataraNaM kurmaH / ruciradIptikaraM zubha dIpakaM sakala loka sukhAkara mujjavalam | timira vyApti haraM prakaraM sadA sthApayAmi sumaMgalakaM mudA // OM hrIM ajJAna timiraharaM dIpakaM sthApayAmaH / sitenapItena ca lohitena dharmAnurAgAtpratikalpitena / jinasya maMtreNa pavitritena sUtreNa vedImavasUtrayAmi / / OM namo bhagavate asiAusAaiM hrIM drAM drIM saMvauSaT iti trivarNa sUtreNa trivAraM vedI veSTanam / OM parabrahmaNe namonamaH svasti svasti jIva jIva naMda naMda varddhasva varddhasva vijayasva vijayasva anusAdhi anusAdhi punIhi punIhi puNyAhaM puNyAhaM mAMgalyaM mAMgalyaM / ___ iti vedI pratiSThA maMtreNa puSpAMjaliM kSipet / pazcAt vedI meM yavanikA (pardA) lgaaveN| 110] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinendra bhavana snapana evaM pUjana OM prabalatarotkRSTa jaThamAMtara puNya puNyAvalilabdhAtyaMta mAnirmApitasya padmarAgAzmagarbhavajavaiDUrya padama rAgendra nIlacandra kAThatAzma sUryakAntopala sphaTika maNi nimApitottuMga kUTasya, nAnAvidha maNi nirmita sopAna rAjavirAjitasyavainateya gopati rathAMga nIlakaNTha rAjahaMsa mAlAMbara kamalA cihna saMzobhita UrjasvatarasvatejaH samudyautita dazadig vibhAgakanakAzma jAta svacita cAla cAmIkara kuMbha zrRMgasya, mRgendra mAtaMgAdi dazavidha vaijayantikA virAjitasya, kanaka kiMkaNI nAdabahulIkRta sthUlatara ghaMTAnAda samAhata bhaTyasamAhatasya, vividha prakAra bherI paTaha mRdaMga kaMsAla tAla Damaru DiDima jharjhara vaMza vINA pramukha vAdha nirghoSa dadhirIkRta sarvalokasya, jaya nanda ciraMjIva varddhasveti bhaTaya mukhotpannastutipATha samudbhuta dhvani vizeSa rAgasya, TayAkaraNa chandolaMkAra sAhitya nATaka tarkamImAMsA vedAnta pAtaMjali sAMsTaya cArvAka bauddha jaina samasta zAstra paThana pAThana pravINAcAryavarya TayAsTayAnapUrvaka bodhita bhaTayajana nivAsa sthalasya, paMcavidyAzaya nirmitagaganalihagopurojhAsitasya, maNimuktAphala mAlA virAjita dvAra pradeza nivezita candanamAlasya kAzmIra cInAnekadezodbhava bahumUlyakSauma paTa dukUla kArApita nAnAloka virAjitasya, bhAgIrathI kAlindI sarasvatI godAvarI narmadA sarovApI kUpa taDAgAyaneka jalAzaya parAgapuMja piMjarita kAzmIra gaMdha sAra kalApaka ghanasAra sugaMdhIkRta vAripUrNe kalazaiH buddhibalauSadhi taporasa vikriyA kSetra kriyAdhanekarddhi maNDita maharSivacanairivAbhiSiktasya maM vaM ivIM kScI haM saH drAM drIM klIM lUM saH amRtazrAviNi zrAvaya zrAvaya sarvakaluSApanodini kaluSaM sphoTaya sphoTaya OM OM OM hrIM hrIM hrIM haM saH amRtaM varSaya varSaya jinendra bhavanasya mAnastaMbhasyavA napAnaM karomIti svaahaa| (jaladhArA) dhanyo'yaM sarvasaMghaH dhanyAste vItarAgAH / dhanyAjinavANI dhanyaM zAsanaM dhanyaM pAvanaM kAryam dhanyA jinabhavana nirmAtAraH dhanyA sarve AcAryAH dhanyAH prekSakAH srvebhktaaH| (puSpAMjaliH) kSIrodanIra nikarai ghanasAra mitraiH zRMgAra nAlimukha nirgata divya dhAraiH / prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamAhata mahaM vidhinArcayAmi // 1 // OM hrIM jina prAsAdAya jalaM nirvapAmIti svAhA / kAzmIra paMka nivahairhimavAlukADhyaiH / sadgandhasAra subhagairbhamarAvalIdvaiH // prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamAhata mahaM vidhinArcayAmi // 2 // OM hrIM jina prAsAdAya candanaM nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktAphala prakara hArakarAvadAtaiH / zAlIyakairvarataraiH surasai suramyaiH / / prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamAhata mahaM vidhinArcayAmi // 3 // OM hIM jina prAsAdAya akSatAn nirvapAmIti svAhA / saMtAna saurabha manohara jAtipuSpaiH / mAtaMga yUthakaraThoddhata mAna bhRgaiH / / prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamAhata mahaM vidhinArcayAmi // 4 // OM hIM jina prAsAdAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / zAlyannakaiH surasa pAyasa divya gavyaiH / pakvAnna modaka subhakSya supeya vagaiH / / prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamArhata mahaM vidhinArcayAmi // 5 // OM hrIM jina prAsAdAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| ratnaprabhA pracura pAdabharairanekaiH / -dIpai nirAkRta tamobharakai vicitraiH // prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamAhata mahaM vidhinArcayAmi // 6 / / OM hrIM jina prAsAdAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| kRSNAgurutvaghana dhUma virAjamAna - | dhUpai manoharatarairmadhupAvalIdvaiH / prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamAhata mahaM vidhinArcayAmi ||7|| OM hrIM jina prAsAdAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / nAraMga pUgaphala moca sunaarikelai-| drAkSA sudADima manohara bIjapUraiH / / prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamArhata mahaM vidhinArcayAmi ||8|| OM hIM jina prAsAdAya phalaM nirvapAmIti svaahaa|| gaMdhAmbu caMpaka varAkSata havya dIpaiH / kanaiH sudhUpanicayairphalakai rphalADhyaiH / prottuMga zrRMga vinivezita hemakuMbha- prAsAdamArhata mahaM vidhinArcayAmi // 9 // OM hrIM jina prAsAdAya arghyam nirvapAmIti svAhA / kuMkumaiH kesaraiH pakai : prAsAdaM zobhayAmyahaM / kRte svastika hastothairbahirmadhye manoharaiH / iti kuMkuma kaizareH svastika karaNam maMdAra jAti saMtAna caMpakAzoka puSpakaiH / sRSTayA mAlayA caityaM vibhUSayetmanoharaiH / / (iti puSpamAlA veSTanam) zveta pItAruNod bhAsi sUtraH saMveSTayAmyaham / jinAlayaM jinezasya svasyasUtrapravRddhaye // iti trivarNa sUtreNa trivAraM veSTanam 112] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyAhavAcana kareM lakSmIH puSpaphalaM yazaH pravizadaM nairogyamAyurdhanam / tejaH zauryamanekadhAma vipulAM vidyAM suzAstrAgamam / / tuMgAzvebharathaughapadma nikarAn sadgotrajanmorjitam / prAsAdaH sutarAM dadAtu satataM prAsAda saMkIranIH / / ityAzIrvAdaH mandira evaM mAnastaMbha zuddhi noTa-maMdira-mAnastaMbha-gaMdhakuTI kI zuddhi ke lie caitya bhakti pATha par3hakara eka lambA darpaNa rakhakara usameM mandira yA mAnastaMbha kA pratibimba dekhate hue abhiSeka va pUjana indra-indrANiyoM dvArA kraaveN| nIce tapelA yA parAta rkheN| isake pahale aSTakadala kamala mAMDa karake indra pUrva se zurU kara 81 kalaza sthApita kara deveN| itane laghu kalaza nahIM hoM to 10 kalazoM meM jala bharakara kramazaH mantra bolakara darpaNa meM dekhate hue 81 bAra abhiSeka karA deveN| 81 kalazoM se zuddhi 81 kalazoM ke zloka aura mantra isa prakAra haiM : kumbhamindrAhvayaM divyamindra zastrasamaprabham / aindrapuSpaiH samarcAmi navArhadbhavanotsave // 1 // OM hIM indrakalazena mandira (mAnastaMbha...) zuddhiM karomIti svAhA / agnijvAlAsamAnAbhamagnyAkhyaM bahulAkSataiH / pUjayAmi jinAgArasnAnAya sukhahetave ||2|| OM hIM agnikalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / yamadaNDasamAnAbhamalaukikamaNizritam / yamAkhyayamadikpAlamAnyaM saMcarcaye'nagham // 3|| OM hIM yamakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| naiRtyAkhyaM mahAkumbhaM naiRtyAdhiparakSitam / saMzabdaye jinAgAraM snAnAya madhurastavaiH / / 4 / / OM hIM naitratyakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / varuNAkhyaM ghaTaM divyaM varuNAsura rakSitam / saMzabdaye jinendrasya vezmasnAnAya campakaiH // 5 // OM hIM varuNakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [113 2010_05 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavanAmarasaMsevyaM pavanAmara rakSitam / pavanAkhyaM ghaTaM nIra-gandhaprasUnazAlijaiH / / 6 / / OM hIM pavanakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kuberAkhyaM ghaTaM divyaM kuberagRhazobhitam / jinavezmaplavAyAtra samAhvaye kadambakaiH // 7 / / OM hIM kuberakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / IzAnAkhyamudAdhAramIzAdidigvibhAsitam / OM hrIM tiSThedvidhAnena kAzmIraistanmahe mudA // 8 // OM hIM IzAnakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| kumbhaM gArunmatAvAnaM garunmaNivinirmitam / sarasairdivyapUjAdhyaiH zraye jainamahotsave // 9 // OM hIM gAruDamatakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kalazaM sundarAkAraM vaiDUryamaNinirmitam / divyaM marakatAbhikhyaM sthApaye'rhatgRhotsave / / 10 / / OM hrIM marakatamaNikalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / gAGgeyanirmitaM kumbhaM gAGgeyAkhyaM mahonnatam / gaGgadhanarasApUrNaM pUjaye'rhatsuvezmani // 11 // OM hI gAGgeyakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / prataptahATakaiH spaSTaM zrImaddhATakasaMjJakam / kumbhaM tIrthajalApUrNamarcayAmi yathAvidhi // 12 // OM hrIM hATakakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| .. hiraNyAkhyaM mahAkumbhaM hiraNyena samarjitam / lasatpaMkaMjamAlADhyaM yaje'rhatsadmasaMmahe / / 13 / / OM hIM hiraNyakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kanatkanakasaMkAzaM nAnAmaNivimaNDitam / yaje'rhanmandire kumbhaM zuddhanIrasamAzritam // 14 // OM hIM kanakakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| aSTApadAkhyaM satkumbhaM hemabhAgavirAjitam / kSIrodavAri saMpUrNamarcaye'rhadgRhotsave // 15|| OM hIM aSTApadakalazena mandirazuddhiM karonIti svAhA / mahArajatanAmAdayaM mahArajatanirmitam / tIrthAmbupUranibhRtamahadgehe'rcaye mudA // 16 / / OM hIM mahArajatakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] _ 2010_05 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnandadAyakaM divyaM sAnandAkhyaM manoharam / nityaM tIrthajalaiH pUrNa sthApaye caityasaMmahe // 17 // OM hIM Anandakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / nandAkhyaM nandatotkRSTaM praNanditagamaM jitam / kumbhaM samarcaye divyaM nAnAmaNivinirmitam // 18 // OM hrIM nandanakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kumbhaM vijayanAmAnaM vijayorjitavizvakam / pUrNaM tIrthajalairdivyamarcaye'rhadgRhotsave // 19|| OM hrIM vijayakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / nAnAtIrthajalAkIrNaM kumbhaM tvajitanAmakam / mAnaye vividhArhAbhiH smarajinmandirotsave // 20 // OM hrIM ajitakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| aparAjitanAmAnaM ghaTaM kAJcanasaMnibham / saMpratiSThApaye caityamahe jalasumAkSataiH // 21 // OM hrIM aparAjitakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| mahodaraM zatAnandanAmadheyaM prabhAsvaram / kalazaM kamalaiH pUrNaM prArcaye'rhadgRhotsave // 22 // OM hrIM zatAnandakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA | saha snAnadasatkhyAtiM padmAditIrthasaMbhRtam / puSpamAlAvRtaM kumbhaM mahAmyahaMdgRhakSaNe // 23|| OM hIM snAnadakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| kundAkhyaM kundapuSpADhyaM kundasakapravirAjitam / prArcaye kundapuSpothaiH kumbhaM bhavyajinAlaye // 24 // OM hIM kundakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / prasphuTanmallikApuSpasamUhAmodavAsitaiH / / nIraiH pUrNa yaje hemamallikAkhyaM mahAghaTam // 25 // OM hIM mallikArakhyakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / apUrvacampakAmodapravAsitajalai tam / campakAkhyaM ghaTaM divyaM sUtritaM samyagarcaye // 26 / / OM hIM campakakalazena mandirazuddhiM karonIti svAhA / kadambarajasAvyAptakadambAkhyaM mhaaghttm| upAkSiptavidhAnenArcaye jainagRhAptaye // 27 / / OM hIM kadambakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [115 2010_05 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mandArAkhyaM mahAkumbhaM mandArasagvibhUSitam / divyairarcAmi mandAraiH pratyagrajinamandire // 28 // OM hIM mandArakalazena mandirazuddhiM karonIti svaahaa|| pratyagrapArijAtaughasamarcitajalai tam / / pArijAtAbhidhaM kumbhamarcayAmi payobharaiH // 29 // OM hrIM pArijAtakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / saMtAnapallavotphullaprasUnanikarArcitam saMtAnAkhyaM jalaiH pUrNa saMsthApyApUjaye'nizam // 30 // OM hrIM santAnakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| haricandanapuSpAbhaM haricandanasaMjJakam / haricandanakarpUraiH kumbhaM saMprArcaye mudA // 31 // OM hI haricandanakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kalpavRkSamahApuSpaprakareNa prasAdhitam / kalpavRkSAbhidhaM kumbhaM pUjanAya prakalpaye // 32 // OM hI kalpavRkSakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| japAkhyaM japadAmAbhaM japApuSpAkhyabAlakam / yaje jagatprabhornavyacaityasnAnAya kevalam ||33 / / OM hrIM japAkalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| vizAlAkhyaM ghaTaM divyaM vizAlaM ratnanirmitam / vizAlayAmi puSpauSaiH kundamandArasaMbhavaiH // 34 / / OM hIM vizAlakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kumbhaM zrIbhadrakumbhAkhyaM bhadrebhakumbhasundaram / pAribhadraprasUnaudhaiH zobhayAmi manoharaiH // 35 / / OM hrIM bhadakuMbhakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa|| ghaTaM zrIpUrNakumbhAkhyaM pUrNakumbhamivonnatam / kSIrodanIrasaMpUrNaiH suratnairvarNayAmyaham // 36 / / OM hIM pUrNakumbhakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / jayantaM sarvakumbhAnAM jayanAkhyaM mahAgham / vikasaJjayapuSpaughaiH saMjayAmi tadutsave // 37 // OM hrIM jayantakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| vaijayantAbhidhaM kumbhaM satyaM vijayadAyakam / navyaprAsAdacaryArthaMcarcaye'haM vanAdibhiH // 38 // OM hrIM vaijAyantakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candrakAntamahAratnavinirmitamahAghaTam / sUryAkhyaM kumbhamutkRSTaiH prayaje tanmahArghakaiH // 40 // OM hrIM sUryakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| lokAlokapravikhyAtaM lokAlokavidhAnakam / kumbhaM saMsthApayAmyatra saMpUjya vividhArcanaiH // 41 // OM hIM lokAlokakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / trikUTanAmakaM kumbhaM trikUTAdrisamAnakam / samaya' vividhArpaNa sthApaye tanmahotsave // 42 / / OM hrIM trikUTakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / udayAkhyaM mahAkumbhamudayAcalasannibham / sthApayAmi jinAgAre'bhiSavAya mahonnatam / / 43 / / OM hrIM udayAcalakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / himavatparvatAbhikhyaM himAcalasamunnatam / kUTaM nivezayAmyatra snAnAya navyavezmanaH // 44 / / OM hIM himAcalakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / niSadhAdrisamotsedhaM niSadhAkhyaM ghaTaM varam / saMvidhAyArhaNAM divyAM sthApaye'rhanmahotsave // 45|| OM hrIM niSadhakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| mAlyavatkumbhanAmAnaM nAnAmAlAvirAjitam / zuddhasphaTikasaMkAzaM kumbhaM tatra nivezaye // 46 / / OM hrIM mAlyavatkalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| satpAripAtrakotsedhaM satpAripAtrakAhvayam / kalazaM zrIjinAgArasnAnAya pUjaye'nagham / / 47|| OM hrIM satpAtrakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| - gandhamAdananAmAnaM gandhamAdaprapUritam / sampUjaye jalAdya(rjinaukaH snAnahetave ||48 / / OM hIM gandhamAdanakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| sudarzanasamAhvAnaM sudarzanagariSThakam / kalazaM zuddhaye jainavezmanaH sthApaye'nagham // 49 / / OM hIM sudarzana kalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kalazaM mandarAkAraM mandarAkhyaM mahonnatam / vidhApayAmi jainendrabhavana snAna hetave / / 50 / / / OM hrIM mandarakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA | [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acaletyadhinA pUrNamacalAkhyaM ghaTaM navam / AmrapallavazobhAdayaM tadarthaM sthApayAmyaham // 51 // OM hrIM acalakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / vidyunmAlAsamAkAraM vidyunmAlyabhidhAnakam / kalazaM sthApaye divyaM nAnApUjanavastubhiH ||52 || OM hrIM vidyanmAlikalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / cUr3AmaNyAkhyamuttuMgaM cUr3AmaNisamunnatam / pUrNaM tIrthodakaiH kumbhaM tadutsave nidhAye // 53 // OM hrIM cUr3AmaNikalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / saddhAragulikAbhAlaM gulikAhvayamuttamam / kumbhaM nivezayAmyatra jainamandira zuddhaye // 54 // OM hrIM gulikAkalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / dakSiNAvartanAmAnaM dakSiNAvartasannibham / ghaTaM ca ghaTitaMlakSmyA tatkRte sannivezaye // 55|| OM hrIM dakSiNAvartakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kokAkhyaM kokasaMkAzaM vArijAzmavinirmitam / ghaTaM nidhApaye jaina vezmanaH zuddhihetave // 56 // OM hrIM kokakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / rAjahaMsasamAnAbhaM rAjahaMsasamAhvayam / ghaTaM taM jAghaTImyatra navArhadvezmazuddhaye // 57|| OM hrIM rAjahaMsakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / 2010_05 kalazaM haritAbhikhyaM haritAzmavinirmitam / pUjayedivyaratnena divyagandhAmbucampakaiH OM hrIM haritakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / OM hrIM mRgendrakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / mRgendrAhvayamuttuGgaM samAhvAyArcanAdibhiH / mRgendravatpragarjantaM snAnakAleSu vezmanaH // 59 // OM hrIM kokanadakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kumbhaM kokanadAkAraM zrImatkokanadAhvayam / tribhaGgAnIrasaMpUrNaM ghaTaye'sminmahotsave || 60|| 119211 OM hrIM kAlakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / 118] snigdhAJjanasamAkAramaNi nirmitamuttamam / kAlAkhyaM kalazaM hRdyaM tadutsave nivezaye // 61 // [ pratiSThA pradIpa ] Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmAkhyaM padmacakrAkhyaM padmarAgavinirmitam / kumbhaM samAhvaye navyaprAsAdasnapanAya vai // 62 / / OM hIM padmakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / atyantazyAmalAkAraprastarainirmitaM ghaTam / prAsAdasnAnakAle'tra mahAkAlaM nivezaye // 63 / / OM hIM mahAkAlakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / paJcaprakArasadratnavinirmita mahonnatam / kalazaM sarvaratnAkhyaM snAnAya zrIjinaukasaH // 64 // OM hrIM sarvaratnakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| pANDukAkArapASANanirmita pANDukAhvayam / kumbhaM tIrthodasaMpUrNaM nivezaye yathAvidhi // 65 // OM hIM pANDukakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| naiHsarpakAGgalAkAramaNinirmitamunnatam / kumbhaM sthApayAmyatra tIrthavAriprapUritam // 66 / / OM hIM naisarpakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| mAnavAkhyaM ghaTaM navyamAnaye tIrthavA tam / sthApaye'rhanmahAvezmasnapanAya jalArjitam // 67|| OM hIM mAnavakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| zavasaMkAzaratnaugha vinirmitamahonnatam / saMsthApya pUjaye divyaM zaGkhAkhyaM jalacandanaiH / / 68 / / OM hrIM zaMkhanidhikalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| piGgalAkhyaM ca piGgAbhaM piGgAzmabhirvinirmitam / ghaTaM tIrthAmbusaMpUrNa tadarthaM sannidhApaye // 69 // OM hIM piGgalakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| puSkarAvartanAmAnaM kalazaM ratnanirmitam / jinodavAsitasnAnAlokaM saMkalpayAmyaham // 70 / / OM hIM puSkArAvartakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| makaradhvajanAmAnamindranIlavidhApitam / kUTaM gaGgAmbuparyAptaM pavitra sthApayedvaram // 71 / / OM hrIM makaradhvajakalazena mandirazuddhiM karomIti svaahaa| brahmAbhikhyaM caturvaktraM kumbhaM brahmasamarcitam / brahmatIrthajalaiHpUrNa sthApayenIracandanaiH // 72 / / OM hrIM brahmakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [119 2010_05 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suvarNanirmitaM kumbhaM suvarNAkhyaM mahAsukham / sphuradratnacayaM cArUM saMsthApyAhaM samarcaye // 73 / / OM hIM suvarNakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kadalIpatrasaMkAzaM nIlAzmakamayaM ghaTam / sthApayAmIndranIlAkhyaM saMbhRtaMtIrthavAriNA / / 74 / / OM hrIM indranIlakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / azoka kusumAmodavAsitAmbhaH prapUritam / azokAkhyaMmahAkumbhaM nidhApaye jinaukasAm // 75 / / OM hIM azokakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / puSpadanta samAnAbhaM puSpadanta samAhvayam / kalazaM salilaiH pUrNa saMsthApaye'rhanmandire // 76 / / OM hIM puSpadantakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / kumudAkhyaM ghaTaM navyaM kumudasragvirAjitam / kumudairarcaye snAne saMsthApya zrIjinaukasaH // 77 / / OM hIM kumudakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / yeSu dRSTeSubhavyAnAM samyaktvaM prakaTIbhavet / darzanAkhyaM mahAkumbhaM saMbhAvaye jalAdibhiH ||78 / / OM hrIM darzanakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / yasya darzanamAtreNa dharmo'dharmaH prabudhyate / kumbhaM jJAnAkhyamuttuMgaM nivezaye jalairbhUtam / / OM hrIM jJAnakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / darzanAdyasya bhavyAnAM vRtte matiH prajAyate / cAritrAkhyaM vanaiH pUrNaM kumbhaM saMsthApaye mudA / / 80|| OM hrIM cAritrakalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / sarvArthasiddhikartAraM sarvArthasiddhinAmakam / kumbhaM samarcaye jainavezmanaH snAnahetave // 81|| OM hrIM sarvArthasiddhikalazena mandirazuddhiM karomIti svAhA / 120.] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mandira zikhara zuddhi mantra zikhara ke sAmane laMbA darpaNa rakhakara usake pratibimba kA OM kSAM kSIM jhU kSaH hAM hrIM hUM hauM haH a si A u sA apraticakre phaT vicakrAya jhauM jhauM jina mandira zivarAbhiSekaM kromi| isa mantra se 27 bAra abhiSeka kraaveN| OM hrIM zrIM klIM aiM aha~ zrI vRSabhAdivardhamAnAMta tIrthakaregyo namaH / isa mantra ko 9 bAra par3hakara sarasoM zikhara para kSepaNa kreN| zikhara para cAroM ora svastika karAveM aura 3 pradakSiNA dilAveM / maMdira kalaza pratiSThA 1. maMgalASTaka bolakara puSpAMjali kSepaNa kreN| 2. nityAprakaMpAdbhuta kevalaughA ityAdi Rddhi pATha bolakara kalaza para puSpAMjali kSepaNa kreN| 3. vighnaughAH pralayaM yAMti ityAdi zloka bolakara puSpAMjali kssepeN| OM hIM samyagdarzanazAnacAritra saMyuktebhyaH maharSibhyo namaH / OM hrIM ratnatrayadhAri munibhyo'ya'm nirvapAmIti svaahaa| pUjA vRSabho'jitanAmA ca zaMbhavazcAbhinandanaH / sumatiH padmabhAsazca supAryo jinasaptamaH / / candrAbhaH puSpadantazca zItalo bhagavAnmuniH / zreyAMzca vAsupUjyazca vimalo vimaladyutiH / / ananto dharmanAmA ca zAntiH kunthurjinottamaH / arazca mallinAthazca suvrato namitIrthakRt / / harivaMza samudbhUto'riSTanemirjinezvaraH / dhvastopasargadaityAriH pAvaoN nAgendrapUjitaH / / karmAntakRnmahAvIraH siddhArthakulasaMbhavaH / ete surAsuraugheNa pUjitA vimalatviSaH / / pUjitA bharatAdyaizca bhUpendrairbhUribhUtibhiH / caturvidhasya saGghasya zAntiM kurvantu zAzvatIm / / (kalaza para puSpa kSepaNa) [pratiSThA-pradIpa] [121 2010_05 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsupUjyastathA mallirnemiH pAzrvo'tha sanmatiH / kaumAre paJca niSkrAntAstAnyaje vighnazAntaye / OM hIM paJcakaumAraniSkrAThata jinebhyo'ya'm nirvapAmIti svAhA / arhan siddhastathA sUrirupAdhyAyo'tha sanmuniH / paJcaite guravo nityaM samArAdhyA ghaTotsave // OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhubhyo'ya'm / zatravo nidhanaM yAntu hatAste paripanthinaH / sukhamAyuH sadA caivaM pratApo'pratimo'stu ca // (puSpAMjali kSe) arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / vyomagaGgAjalaiH pUtairyaje'haM kalazotsave // 1 // OM hIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo jlN|| arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / candanamizrodakAdyairyaje'haM kalazotsave / / 2 / / OM hIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo candanaM / arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / sadRkSarakSatairdivyairyaje'haM kalazotsave // 3 // OM hIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo'kSatAn / / arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / / kundAdisamudAyaizca yaje'haM kalazotsave // 4 // OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo puSpaM / arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / carubhiH svarNakasthAlyairyaje'haM kalazotsave // 5 // OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo naivedyaM / arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / pradIpaighRtapUrADhyai yaje'haM kalazotsave // 6 / / OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo dIpaM / arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / dhUpairyupatidhUmAgrairyaje'haM kalazotsave // 7 // OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo dhUpaM / arhatsiddhamunInAM ca kramau paramapAvanau / moca cocaphalAdyaizca yaje'haM kalazotsave / / 8 / / OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyo phalaM / 122] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jalagandhAkSataiH puSpaizcarudIpasudhUpakaiH / phalaira(mahApUtairahatsiddhamunIn yaje // 9 // OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya srvsaadhubhyo'rghym| OM hrIM sarvajJAH prilokezAkhiAlokamahitAliAlokamadhye tIrthakarA bhagavanto'rhantaH paramavRSabhAdayo bhuvanAyajAnAM tejaH pratApabalavIryalakSmIbhAgyasaubhAgyakara bhavantu | hrAM hrIM hUM hauM haH ajarAmarA bhavantu sarvazAntiM tuSTiM puSTiM ca kurvantu svaahaa| (puSpAMjali) (1) OM hIM SoDaza jinAlayobhAsita sudarzana meru saMbaMdhi cUlikAyai aya'm / (2) OM hIM SoDaza jinAlayobhAsita vijaya meru saMbaMdhi cUlikAyai arghyam / (3) OM hrIM SoDaza jinAlayobhAsita acala meru saMbaMdhi cUlikAyai aya'm / (4) OM hrIM SoDaza jinAlayobhAsita mandara mela saMbaMdhi cUlikAyai arghyam / (5) OM hrIM SoDaza jinAlayobhAsita vidyutamAlI mela saMbaMdhi cUlikAyai aya'm / (6) OM hrAM hI haM saH svAhA / OM svasti svasti jIva jIva naMda naMda vardhasva vardhasva vijayasva vijayasva anusAdhi anusAdhi punIhi punIhi puNyAhaM puNyAhaM mAMgalyaM mAMgalyaM jaya jaya | (puSpAMjaliH) (7) OM hUM dhUM phaT ityAdi maMtra bolakara puSpAMjali kSepaNa kreN| (siddha bhaktipATha kareM) pUta mRda kuMkuma vRkSatvagAdi kvAtha hastayA / sanmAya' prokSyalepyAsau snAtAlaMkRta kanyayA / / OM hrIM kvAyana kalaza snapanaM kromi| kaMkaulailAjAtipatra lavaMgA zrI khaMDora kuSTasiddhArthadaurvAH / sarvoSadhyAvAsitai tIrthaM kuMbhodgIrNaiH snApayetIrthakuMbhAn / OM hrIM sarvoSadhinA kalaza snapanaM karomi | surApagAsutIrthebhyaH udbhavaiH vArisaMcayaiH / prakSAlayAmi satkuMbhaM tIrthakRdbhavane sthitam / OM hIM zuddhajalena kalaza stapanaM karomi / gaMgAdyuttamatIrthAnAM vAribhiH kalazasthitaiH / jinendra bhavane zaMku kalazaM prakSAlayAmyaham // OM hrIM zrRMgArAdi jalena kalaza prakSAlanaM karomi | pUjyapUjyA vizeSeNa gozIrSaNa hRtAlinA / devadevasya sevAyai kalazaM carcaye'dhunA // (iti candana lepaH) [pratiSThA-pradIpa] [123 ___JainEducation International 2010_05 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candanaiH candra saMkAzaiH karpUrAdi vimizritaiH / jina prAsAda kuMbhaM vA svastikena vibhUSaye / / (iti svastikaM karomi) jinAMghri sparza mAtreNa trailokyAnugrahakSamAH / teSAM puNya samUhena vRttA dhAryAH varastrajaH // (puSpamAlA dhAraNam) paMcavarNamayaiH sUtrai staMtubhiH saptabhiH varaiH / kurve rakSA vidhAnaM tat kuMbhakasya ca veSTanam // (iti paMcavarNa sUtreNa trivAram kalaza veSTanam kromi|) OM hIM anAhata vidyAyai asi A u sA klIM svaahaa|| (zAMtidhArA) nAbheya pramukhAH supuNyajanakA siddhAlaye saMsthitAH / siddhAzcASTa guNairmaharSi patayaH satsUrayo'bhyarcitAH / / jIvAjIva vivecanaika manasaH saMpAThakAH sAdhavaH // brahmajJAna parAyaNAzca guravaH siddhiM prayacchantu naH / (ityArzIvAdaH) aMta meM zAntipATha kareM kalaza car3hAne kI vidhi AkaraM ca prabhUtAnAM, yazasAM saMcayena vA / prakalpitaM suvRtaM ca zaMkuM saMsthApayAmyaham // OM hIM para brahmaNe maMdiropari cirasthAnAdhirUr3ha he zaMko ! sthirIbhava sthirIbhava (iti zaMkusthApanam) OM hUM dhUM phaT ityAdi maMtra se dazoM dizAoM meM sarasoM kSepaNa kreN| (1) saddhema kuMbha ghaTitasya sukuMbhakasya / dhAmnA sudIrghamadhi pIThamalaMkariSNuiH / devAdhi devabhavane prathamaM sukuMbham / bhadreti nAmakamahaM vinivezayAmi / / OM hI parabrahma maMdiropari kUTaziraH pradeze hemacandra kuMbha mahApITha ciraM sthAyI bhava sarvaprajAnAM kSemAyurArogya vRddhayartham tiSTha tiSTha yAjaka yajamAnAdInAM sarva saukhya vidhAnArthaM pratyUha TyUha praNAzanArthaM hemAdivi atra zikharopari prathama sthAne kalpAMtasthAyI bhava iti bhadakuMbha sthApanam / (2) svarNarUpA pradIptA ca cakravaccakrikAca saa| AdipIThoparisthApyA svarNa kuMbhAdhirohaNe // OM hrIM para brahma maMdiropari bhada kuMbha sthairyArtha Adi pIThopari cakrikAdhirohaNaM kurve he hATaka maya cakrike ! atra zisvara ziraH pradeze dvitIya sthAne ciraM tisstth| iti cakrikA sthApanam / 124] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - dhvajA--- cUlikA - cakrikA hemakumbha cakrikA daNDa - -padmAdhikumbha -cakrikA -bhadrakumbha - dhvaja daNDa evaM zikhara kalaza - 2010_05 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) azokavasu dalaiAptaM, kanatkAMcana bhAsuram / sauvRtaM sarvatobhadraMkuMbha padma dadhAmyaham / / OM hrIM para brahma maMdiropari kalyANakalaza sthApanArthaM cakrikopari hemapadmAdhirohaNaM kurmaH / he jAtarUpAvRta SoDaSadalAlaMkRta padmapITha ana jinendra bhavanopari nityotsarvArtha ciraM tiSTha tiSTha iti tRtIya sthAne kuMbha pdmaadhirohnnm| (4) vRttAsthUlA suzobhitA, nAnAratnaiH samarcitA / ___cakravaccakrikAramyA, sthApyA kuMbhAdhirohaNe // OM hrIM para brahmaNe namaH jinendramandiropari kuMbhAdhirohaNe kuMbhapadmopari caturthasthAne hiraNyarUpA cakrikA vidheyaa| he tapanIya prabhAbhAsure cakrike atra jineza maMdiropari kalaza pratiSThApana vidhau jagatAM vighnavinAzanArthaM ciraM tiSTha tiSTha iti caturthasthAne cakrikA sthApanam / (5) vaiDUryAdi sudIptaratna racitA bhAgeya rUpA zubhA / sauvarNAdiguNAnvitA, suvidhinA nirmApitA maMjulA // OM hIM para brahma maMdiropari maMgalakalaza sthiti karaNArthaM cakrikopari paMcama sthAne hemakuMbhasthAlyAvarohaNaM kurmaH / he kuMbha sthAli atra jinendra bhavanopari nityotsavArtha ciraM tiSTha tiSTha iti cakrikopari paMcamasthAne hema kuMbha sthaalydhirohnnm| (6) bhavyAtmanAM sakala vighna nivAraNAya / zrImajjinendra bhavanasya ziraH pradeze // ___SaSThe sthale kanakakuMbha sucUlikAM ca / saMsthApaye paramamaMgala hetu rUpAm / / OM hIM para brahma maMdiroparikSetre kalyANa kalazArohaNArthaM sthAlyAH uparitana bhAge cAmIkaramaya cakrikAdhirohaNaM kurmaH / hai cAmIkaramaya cakrike atra jinendra bhavanopari nityotsavArthaM ciraM tiSTha tisstth| (iti cakrikA sthApanam) (7) vyomni sthApana lAlasaika nipuNA merurivaspardhidhanI / pronnatvena vidUradarzanatayA prAptAsti sauvarNikI / / jyotirdeva gatiskhalaM tyavapi rucAbhAsvadvibhAvyo maNiH / sthApyA kuMbha sucUlikA jina gRhe devAlayasyopari // OM hrIM para brahma maMdira zikharopari parama maMgalakalazArohaNArthaM cakrikopari saptamasthAne zAtakuMbhamaya cuulikaarohnnm| he cAmIkaramayamUrte kalazAya nivAsini atra jinagRhopari kalaza ziraH pradeze sarvajanAnAM zAntiM siddhiM tuSTiM puSTiM yoga kSemAdi siddhayarthaM AkalpaM ciraM tiSTha tiSTha sthirI bhava bhava ityanena cUlikA sthaapniiyaa| nAbheyapramukhA su puNyajanakAH siddhAlaye saMsthitAH / siddhazcASTa guNairmaharSipatayaH satsUrayo'bhyarcitAH / / jIvAjIva vivecanaika manasaH saMpAThakAH sAdhavaH / brahmajJAna parAyaNAzca guravaH siddhiM prayacchantu nH|| ityAzIrvAdaH [pratiSThA-pradIpa] [ 125 2010_05 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhvaja daNDa zuddhi maMdira ke Upara kA dhvajA daNDa maMdira ke bhItara kI U~cAI se arddha, tRtIya yA caturtha bhAga U~cA athavA zobhA ke anusAra hove| zikhara para jo kalaza ho, usase dhvaja daNDa 1 hAtha U~cA ho to nIrogatA, 2 hAtha ho to putra Rddhi, 3 hAtha ho to zasya sampatti, 4 hAtha U~cA ho to zAsaka samRddhi aura 5 hAtha ho to subhikSarASTra vRddhi hotI hai| sita, rakta, sita, pIta, sita, kRSNa (nIla) isa prakAra punaH-punaH mandira kI dIrghatA ke anusAra raMgIna vastra dhvajA kA taiyAra karAveM / noTa:- vartamAna meM Upara dhvajA daNDa sAmAnyataH 2 hAtha U~cA ho tathA bIca meM dhavala rakhate hue rakta, pIta, harita aura nIla varNa ke vastra kI dhvajA paMcaparameSThI kI pratIka banavAveM / sIsama, pIpala va Ama kI lakar3I aura usa para tAMbe kA patarA mar3avA deveN| dhvajA ke majabUta kapar3e para svastika Adi donoM ora rheN| dhvajA 5 se 10 bilasta taka lambI aura 11 aMgula se 24 aMgula taka caur3I ho / dhvajA sthAna (mandira ke Upara zikhara ke pIche bhAga meM gola khaDDA) kI tIna pITha cAra tAla (12 aMgula) tIna tAla aura do tAla meM se eka-eka pAda kama rahe / arthAt tInoM pITha patthara yA IMTa cUne kI nirmANa kraaveN| bIca meM staMbha kI U~cAI se prathama pITha 8 aMgula, dvitIya 6 aMgula aura tRtIya 4 aMgula U~cI rakheM athavA jitanI caur3I utanI hI U~cI rakheM / mandira ke bhItara vedI ke kalazoM se U~cI dhvajA 12 aMgula lambI aura 8 aMgula se kama na ho| dhvajA daNDa ke Upara 24 aMgula lambA aura 18 aMgula caur3A pATiyA ko do miharApa ke mAphika eka ora se kaTavAkara nikalavA deveM / usake donoM ora nIce ko mukhakara 5-5 kar3iyA~, sAMkala aura choTI ghaMTikAoM ko laTakAne ke lie lagavA deveM / sAMkaloM meM ghaMTikAyeM raheM / ukta pATiyA ke pIche bhAga meM 6 kar3iyA sIdhA mukha karake lagavAyeM jisameM dhvajA bA~dhane ko pItala kI 24 aMgula kI char3a lagA deveM / dhvaja daNDa sAmane rakhakara navadeva pUjA kreN| cidrUpaM vizvarUpaM vyatikaritamanAdyantamAnaMda sAMdram / ypraaktaistairvivtevyt datipataduHkha saukhyAbhimAnaiH / / karmodrekAttadAtma pratighamalabhidobhdinnaniH sImatejaH / pratyAsIdatparaujaH sphuradiha paramabrahma yajJe'rhamAhvam // svAmin saMvauSaT kRtAhvAnanasya, dviSThAMte nodaMkita sthApanasya / svaM nirnektuM te vaSaTkAra jAgrat sannidhyasya prArabheyAvaSTadheSTim / / OM hIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadeva samUha atra avatara avatara saMvauSaT / atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / 126] [pratiSThA-pradIpa] _ 2010_05 '- Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMgeyojjvala maMgalAtmaka mahAzrRMgAra mAlodgataigaMgAdyuttamatIrtha sAra salilai gaMdhAttagabrajaiH // cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam // OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevebhyaH // jalam / / zrIgaMdhairvaragaMdha siMdhura madonmattAlibhiH snAyake / pUrvaiH zItalarazmi dhUlikalitaiH kAzmIra saMmizritaiH // cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam // OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevezyaH // candanam // zrImatpArvaNa zArvarI zazi kara jvAloru lIlAdharaiH / pUtaiH zItalarazmi gaMdha madhuraiH zAlyakSataircarcitaiH / / cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam || OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevebhyaH // akSatAn / / phullairmallimatallikA kuvalaya zrIketakI jAtisatsaugaMdhakabaMdhu jIvavakulairmAlyairatizlAghyakaiH // cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam / OM hIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevebhyaH // puSpaM // havyairnavyaghRtAnvitairjanamanaH saMvyaMjanai ya'janai - bhakSyairakSa sukhapradairvarasudhA mAdhurya dhauryAya vai // cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam / / OM hIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevebhyaH // naivedyaM // candrArkadhuti tIrthadurita dhvAMtaugha vidhvaMsakaiH / saMdivyottama bhAva zuddhi sadRzai rudyat pradIpa brajaiH / / cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM caM caityAlayam / OM hIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevebhyaH // dIpam / / [pratiSThA-pradIpa] [127 2010_05 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhadrazrI himavAlukAtma vihitai dhUpairasai karNikAnAsAkAbhyakaTAkSa saumya surabhi bhrAmyaiH sUdhUmyAbharaiH / / cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam / / OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevezyaH // dhUpam / / sadyo'bhISTa phala pradAna madhurairadyAnavadyottamaiH / drAkSAdADima jaMbu jaMbharucakAdInyevacoccaiH phalaiH / / cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam / / OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevezyaH / / phalam || UgheNArdhya mahobharArajata tanvAnAdi saMraMjitaM / siddhArthAdi sumaMgalArthavaravargAdyanaya'zriyai // cAye'haM jina siddha sUri vimalAn satpAThakaM sAdhavaM / jainendrokta sudharma mAgamamatha caityaM ca caityAlayam / / OM hrIM arhatsiddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhu-jinadharma jinAgama jina caitya caityAlaya navadevenyaH / aya'm / devendra vRnda maNi mauli samarcitAMghriH / devAdhideva paramezvara kIrtibhAjaH / puSpAyudha pramathanasya jinezvarasya / puSpAMjaliH viracito'stu vineyazAMtyai // (puSpAMjaliH) OM hrIM sarva bhavanendrArcitAkRtrima caityAlayebhyaH aya'm / OM hrIM TyaMtarendrArcita samastAkRtrima caityAlayebhyaH aya'm / OM hrIM sarvAhaNandrArcita samastAkRtrima caityAlyebhyaH arghym| OM hIM vizvendrArcitamadhyalokasthita kRtrimA-kRtrima caitya caityAlayebhyaH aya'm / OM hrIM vizvacakSuSe aya'm / OM hIM anucarAya aya'm / OM hrIM jyotirmataye aya'm / (9 bAra NamokAra mantra japanA) OM hUM jhuM phaT Adi mantra se dhvajAdaNDa maMtrita kreN| 128] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM (siddha AcArya bhakti pATha) 1. OM hrIM pabrahmaNe namonamaH svasti svasti naMda naMda vardhasva vardhasva vijayasva vijayasva anusAdhi anusAdhi punIhi punIhi puNyAhaM puNyAhaM mAMgalyaM mAMgalyaM jaya jaya | isa mantra se dhvajA-daMDa para puSpa kSepeM / 2. OM hrIM sarvauSadhinA dhvajadaMDa zuddhiM karomi / 3. OM hrIM zrIM namo'rhate jalena dhvajadaMDa zuddhiM karomi / 4. OM hrIM dhvaja daNDe svastikaM kromi| 5. OM hrIM trivarNa sUtreNa dhvajadaMDaM pariveSTayAmi / OM hIM daza cihnASTa guTikAlaMkRta dhvajAyai puSpam / __zAntipATha-visarjana maMdira para dhvajA-daNDa evaM dhvajArohaNa dhvajadaMDa sthApita karane ke garta meM jala se zuddhi karake supArI, haldIgAMTha, sarasoM Adi maMgala dravya kSepaNa karAveM / tathA OM hUM DUM phaT Adi mantra se mantrita sarasoM kSepaNa kreN| OM Namo arihaMtANaM isa mantra ko 27 bAra pddh'eN| ratnatrayAtmakatayA'bhimate'tra daMDe lokatraya prakRti kevala bodharUpam / saMkalpya pUjitamidaM dhvajamarcya lagne svAropayAmi sanmaMgala vAdyaghoSe / / ukta padya par3hakara garta meM dhvajadaMDa sthApita karAkara OM Namo arihaMtANaM svasti bhadaM bhavatu sarvalokasya zAMtirbhavatu svAhA isa mantra dvArA dhvajadaMDa meM dhvajA lgaaveN| dhvajA dhvajadaMDa meM nIce se bA~dha deveM / usa nAr3e kI gaDDI nIce DAla deveM tAki anya parivAra jana use hAtha meM lekara dhvajA car3hAne kA lAbha le skeN| OM hrIM arha jinazAsana patAke sadocchritA tiSTha tiSTha bhava bhava vaSaT svAhA isa mantra se dhvajA phhraaveN| __dhvajA maMdira ke zikhara ke pIche bhAga meM rahatI hai-dhvajadaMDa ke pIche bhAga meM hI phaharAtI hai| dhvajadaMDa kA mukha pUrva yA IzAna koNa meM rahatA hai| dhvajA phaharAne para prathama hI pUrva dizA meM vAyuvega se phahare to sarvamanosiddhi, uttara meM phahare to Arogya-sampatti, pazcima, vAyavya evaM aizAna dizA meM phahare to varSA ho / zeSa dizA va vidizA meM phahare to zAMti karma karanA caahiye| mandira kI vedI meM pratimA virAjamAna vidhi veMdI pratiSThA ke samaya jo sAmagrI (kalaza, dIpaka, pardA Adi) sthApita thI use vahA~ se bAhara le jAkara vedI svaccha kara leveN| [pratiSThA-pradIpa] [129 2010_05 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM Namo arihaMtANaM, Namo siddhANaM, Namo AiriyANaM, Namo uvajhAyANaM, Namo loe sava sAhUNaM / aiso paMca NamoyAro savva pAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM // maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamogaNI / maMgalaM kundakundAdyAH jainadharmo'stu maMgalam / / vijJAnaM vimalaM yasya bhASitaM vizva gocaram / namastasmai jinendrAya, surendrAbhyarcitA ye / / OM hrIM zrIM kSIM bhUH svaahaa| (puSpAMjaliH) puNyavIjorjitaM kSetraM sthAnakSetraM jagadguroH / zodhanaM zAtakuMbhoru kuMbha saMbhRta vAribhiH / / OM hrIM kSIM bhUH svAhA pavitra jalena vedI-bhUmi zuddhiM karomi svAhA / (jala se zuddhi kareM) ___ pAMDukAkhyAM zilAM pUtaM pIThametanmahItale / sthApayAmi jinendrasya sthApanAya mahattaram // OM hrIM arha AM ThaH ThaH svAhA / (pITha sthApana) OM hrAM hI hUM hauM haH namo'hate bhagavate zrImate pavitratara jalena pITha prakSAlanaM karomi svAhA / (pITha para jala kSepaNa) sArasvatasya sadbIjaM sarveSAmapyabhIpsitam / akSataiH kSatapApaughaiH pIThe zrI varNa lekhanam / / (Age zrI banAve) mUlanAyaka ke nIce ke yaMtra ko yA mAtRkA-yaMtra ko sparza kreN| (vedI meM pUrva sthApita) pazcAt OM hrIM bhAmaMDalaM sthApayAmi athavA bhAmaNDala ke sthAna meM dIvAla para svastika likheN| OM hIM chatratrayaM sthaapyaami| OM hrIM zveta cAmara yugmaM sthApayAmi | OM hrIM azokavRkSAdi prAtihANi sthApayAmi | OM hrIM aSTamaMgala draTyANi sthaapyaami| (puSpAMjali kSepaNa kareM) OM hrIM arha namaH parameSThimyaH svAhA / OM hrIM aha~ namaH paramAtmane svAhA / OM hrIM ahaM namo'nAdi nidhanebhyaH svAhA / OM hIM aha~ namaH surAsuranarendrAdi pUjitebhyaH svAhA / OM hrIM aha~ namo'naMta-jJAnenyaH svAhA / OM hrIM arha namo'nanta darzanabhyaH svAhA / OM hrIM aha~ namo'naMta vIryebhyaH svAhA / OM hrIM aha~ namo'naMta sukhebhyaH svaahaa| (puSpAMjaliH) 130] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namo'rhata kevaline paramogine anaMta vizuddha pariNAma parisphuracchukladhyAnAni nirdagdhakarmabIjAya prAptAnaMta catuSTayAya saumyAya zAMtAya maMgalAya varadAya aSTAdaza doSa rahitAya svAhA / OM Namo arihaMtANaM, Namo siddhANaM, Namo AiriyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loe savasAhUNaM, parama haMsAya parameSThine haM saH haM hAM hUM haiM hauM haH jinAya namaH vedikopari jinaM sthApayAmi sNvausstt| (jinapratimA virAjamAna kareM) siddhA vizuddhAH svaguNaiH prabuddhAH nirdhUta karma prakRti prasiddhAH / prAptApta saMpat svaguNeSTi tuSTAzcate'dhvarAyArghamahaM dadAmi // OM hrIM vedikoparivirAjamAna zrI jinapratimAbhyaH argham / / buddhiM zriyaM dhRtirkIrti kamalAmapyanazvarAm / prayacchantu jinAH sarve bhava koTi nivArakAH / / ityAzIrvAdaH vedI para kalaza car3hAne kA mantra OM hrIM kalazArohaNAya ivIM kSvI haM saM Namo siddhANaM svAhA / vedI para dhvajA car3hAne kA mantra OM Namo arahaMtANaM svasti bhadaM bhavatu sarvalokasya zAntirbhavatu / zAnti yajJa (havana) maMdiravedI meM jina pratimA virAjamAna hone ke pazcAt pratiSThA ke prArambha meM jo zAnti mantroM kA japa kiyA thA unakI saMkhyA kA dazAMza tathA anya mantroM kI agni meM AhutiyA~ kI jAtI haiM / yaha pratiSThA kA antima kAryakrama hai| (AcArya jayasena pratiSThA pATha, pR. 109, zloka 355) ke anusAra bIca meM caukora aura AjU-bAjU gola (uttara meM) aura trikoNa (dakSiNa meM) kuMDa IMToM se nirmANa hotA hai| pratyeka kuMDa eka hAtha caur3A aura eka hAtha gaharA ho (isa gaharAI meM 12 aMgula bhUmi meM gaDDA karake aura zeSa 12 aMgula Upara hisse meM bAharI bhAga meM jise nIce se tIna kaTanI meM kramazaH 5, 4,3 aMgula caur3AI aura U~cAI vAlA nirmANa honA hai| yaha bhI nahIM ho to sabhI sthaMDila nirmANa karA leveN| isa prakAra zAnti yajJa meM indra-indrANI tathA zAnti japa meM sammilita vyakti baiTheMge, unakI saMkhyA dekhakara pratyeka sthaMDila para donoM ora milAkara kama-sekama 4 vyakti ke anusAra saMkhyA meM sthaMDila 5-7-9 yA 11 taiyAra karA leveM / sthaMDila yAne ATha-ATha IMTeM rakhakara Upara 1-1 kilo sUkhI pIlI miTTI jamA deveM / usa para kuMkuma va pisI haldI se svastika kara deveM aura samidhA rakhakara binA kArIgara ke saMkSepa meM kArya kara sakate haiN| havana meM ghRta kI Ahuti lakar3I ke cATU se jo 1 hAtha laMbA hotA hai deveM / samidhA lAla caMdana, sapheda caMdana, aMgara-tagara kI sUkhI aura nirjIva honA cAhiye / dhUpa bhI tAjA taiyAra karA leveN| dazAMga dhUpa ke padArtha sugaMdha yaMtrI // , suMguMdhavAlA 1 / , [pratiSThA-pradIpa] [131 2010_05 - Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugaMdha kokilA / / , chavIlA 2 // , kapUra kAcarI ||I, jaTAmAsI // , nAgara mothA // , gUgala / / , lAla-sapheda candana cUrNa 5, yaha na ho to zuddha candana cUrA kI dhUpa banA leveM / ghRta va havana dravyoM kA kama-se-kama upayoga kareM / yaha pUrNa ahiMsA samarthaka zAstrokta zuddha vidhi hai| noTa :- havana va pUjA meM indra-indrANI sAtha-sAtha zAmila hote haiM parantu donoM ke gaThajor3A va usameM rupaye rakhanA ucita nahIM hai| havana kA krama isa prakAra hai : Aja taka pIle cAvala se havana kI vidhi kahIM bhI dekhane meM nahIM AyI aura na isakA koI pramANa hai| 1. maMgalASTaka 2. sakalIkaraNa-zAnti japa ke samaya kI vidhi saMkSipta rUpa meN| 3. maMgala (zAMtidhArA) kalaza jala bharA huaa| sthApana OM hIM zAMtidhArA kalaza sthApanaM karomi ivIM kSvI haM saH svAhA / isa mantra se pramukha vyakti kre| 4. saMkalpa jitane mantra japa karane kA kiyA ho unake dazAMza havana kA saMkalpa saba milakara kareM / saMkalpa meM sIdhe hAtha meM jala, supArI, haldI gAMTha rakhakara apane sAmane mantrapUrvaka kSepeM / saMkalpa mantra zAnti japa ke samaya kA dekheN| 5. vinAyaka yaMtra puujaa| 6. OM kSIM bhUH zudhyAtu svAhA isa mantra se sIdhe hAtha meM jala lekara apane sAmane sthaMDila kI bhUmi ko zuddha kreN| 7. samidhAyeM jalAkara ghRta pratyeka sthaMDila meM pRthak-pRthak tapelI meM garma kara deveM / pratyeka sthaMDila meM eka vyakti kama-se-kama ghRtAhutI deveM zeSa vyakti sIdhe hAtha se dhUpa kSepaNa kareM / 8. agnisaMdhukSaNa mantra jinendra vAkyairiva suprasannaiH saMzuSka darbhAgraghRtAgni kIlaiH / kuMDasthite sendhana zuddha vahnau saMdhukSaNaM saMprati saMtanomi // OM OM OM OM raM raM raM raM agni saMdhukSaNaM karomi / isa mantra se karpUra jalAkara sthaMDila ke madhya bhAga meM kSepa deveN| isake pUrva ghRta samidhAoM meM DAla deveM / zAMti mantraH OM hIM arha a si A u sA sarva zAntiM kuru kuru svAhA / isa mantra kI 108 bAra yA kama-se-kama 27 bAra Ahuti deN| Ahuti mantra OM hAM arhadbhyaH svAhA / OM hrIM siddhebhyaH svAhA / OM hUM AcAryebhyaH svAhA / OM hauM upAdhyAyebhyaH svAhA / OM hraH sarvasAdhubhyaH svAhA / OM hrIM jina dharmAya svAhA / OM hrIM jinAgamAya svAhA / OM hrIM jinAlayebhyaH svAhA / OM hIM samyagdarzanAya svAhA / OM hIM samyagjJAnAya svAhA / 132] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM samyakcAritrAya svAhA / OM hrIM arha parameSThimyaH svAhA / OM hrIM arha paramAtmakebhyaH svAhA / OM hrIM arha anAdinidhanebhyaH svAhA / OM hrIM aha~nRsurAsura pUjitebhyaH svAhA / OM hIM saMbhavAya svAhA / OM hIM svayaMprabhAya svAhA / OM hrIM vizvalokAya svAhA / OM hrIM vizvalocanAya svAhA / OM hIM jagajjeSThAya svAhA / OM hrIM avaMdhAya svAhA / OM hrIM sanAtanAya svAhA / OM hrIM prazAMtAya svAhA / OM hrIM vahmitatvAya svAhA / OM hrIM ajAya svAhA / OM hrIM acyutAya svAhA / OM hI aparyAyAya svAhA / OM hrIM diTayabhASe svAhA / OM hIM niHkalaMkAya svAhA / OM hrIM akSobhAya svAhA / OM hrIM acalAya svAhA | OM hrIM bhUtanAthAya svAhA / OM hrIM zreSThAya svAhA / OM hrIM gariSThAya svAhA ! OM hrIM vizokAya svAhA / ArSa mantrAH OM hI darpamathanAya svAhA / OM hrIM zIla gaMdhAya svAhA | OM hrIM akSatAya svAhA / OM hrIM vimalAya svAhA / OM hrIM parama siddhAya svAhA / OM hrI jJAnodyotanAya svAhA / OM hrIM zrutadhUpAya svAhA / OM hIM abhISTaphaladAya svAhA / pIThikA mantrAH OM hrIM satyajAtAya svAhA / OM hrIM arhajjAtAya svAhA / OM hIM paramajAtAya svAhA / OM hIM anupamajAtAya svAhA / OM hrIM syapradhAnAya svAhA / OM hrIM acalAya svAhA / OM hrIM akSatAya svAhA / OM hrIM aTayAvAdhAya svAhA / OM hrIM anaMta jJAnAya svAhA / OM hrIM anaMtadarzanAya svAhA / OM hIM anaMtavIryAya svAhA / OM hrIM anaMtasukhAya svAhA / OM hIM nIrajase svAhA / OM hrIM nirmalAya svAhA / OM hrIM achedyAya svAhA / OM hrIM abhedyAya svAhA / OM hrIM ajarAya svAhA / OM hIM amarAya svAhA / OM hrIM aprameyAya svAhA / OM hrIM agarbhavAsAya svAhA / OM hrIM akSobhAya svAhA / OM hrIM avilInAya svAhA / OM hrIM paramadhanAya svAhA / OM hrIM paramakASThAyoga rUpAya svAhA / OM hrIM lokAgranivAsine svAhA / OM hIM paramasiddhebhyaH svAhA / OM hrIM arhatsiddhebhyaH svAhA / OM hrIM kevalisiddhebhyaH svAhA / OM hrIM aMtakRtsiddhebhyaH svAhA / OM hI paraMparAsiddhebhyaH svAhA / OM hrIM anAdyanupamasiddhebhyaH svAhA / OM hrIM samyagdRSTe AsannabhaTyanirvANa pUjArha agnIMdAya svaahaa| sevAphalaM SaT paramasthAnaM bhavatu apamRtyu vinAzanaM bhavatu samAdhimaraNaM bhavatu svAhA / jAti mantrAH OM hrIM satyajaThamanaH zaraNaM prapadye svAhA / OM hrIM arhajjAtmanaH zaraNaM prapadye svAhA / OM hIM arhaThamAtuH zaraNaM prapadye svAhA / OM hrIM arhatsutasya zaraNaM prapadye svAhA / OM hrIM anAdigamanasya zaraNaM prapadye svAhA / OM hI ratnatrayastha zaraNaM prapadye svAhA | OM hIM samyagdRSTajJAnamUrte sarasvati svaahaa| sevAphalaM SaT parama sthAnaM bhavatu apamRtyu vinAzanaM bhavatu samAdhimaraNaM bhavatu svAhA / [pratiSThA-pradIpa] { 133 2010_05 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nistAraka mantrAH OM hIM satyajAtAya svAhA / OM hrIM arhajjAtAya svAhA / OM hrIM SaTkarmaNe svAhA / OM hrIM grAmapataye svaahaa| OM hrIM anAdizrotriyAya svAhA / OM hrIM snAtakAya svAhA / OM hrIM zrAvakAya svAhA / OM hrIM devabrahmaNAya svAhA / OM hrIM subrahmaNAya svAhA / OM hrIM anupamAya svAhA / OM hrIM samyagdRSTe nidhipate vaizravaNAya svaahaa| sevAphalaM SaT paramasthAnaM bhavatu apamRtyu vinAzanaM bhavatu samAdhimaraNaM bhavatu svAhA / RSi mantrAH OM hrIM satyajAtAya svAhA / OM hrIM arhajjAtAya svAhA / OM hrIM nirgranthAya svAhA / OM hrIM vItarAgAya svAhA / OM hrIM mahAkhatAya svAhA / OM hrIM triguptAya svAhA / OM hrIM mahAyogAya svaahaa| OM hrIM vividhayogAya svAhA / OM hrIM vivaddhaye svAhA / OM hrIM aMgadharAya svAhA / OM hrIM pUrvadharAya svAhA / OM hrIM gaNadharAya svAhA / OM hrIM paramavibhyo namo namaH svAhA / OM hrIM anupamajAtAya svAhA / OM hrIM samyagdRSTe bhUpate nagarapate kAlazramaNAya svAhA / sevAphalaM SaT paramasthAnaM bhavatu apamRtyu vinAzanaM bhavatu samAdhimaraNaM bhavatu svAhA / surendra mantrAH OM hIM satyajAtAya svAhA / OM hrIM arhajjAtAya svAhA / OM hrIM divyajAtAya svAhA / OM hrIM diTyArcijAtAya svAhA / OM hrIM neminAthAya svAhA / OM hrIM saudharmAya svAhA / OM hrIM kalpAdhipataye svAhA / OM hrIM anucarAya svAhA / OM hI paraMpareMdAya svAhA / OM hrIM ahamiMdAya svAhA / OM hrIM paramArhatAya svAhA / OM hrIM anupamAya svAhA / OM hrIM samyagdRSTe kalpapate divyamUrte vajanAman svaahaa| sevAphalaM SaT paramasthAnaM bhavatu apamRtyu vinAzanaM bhavatu samAdhimaraNaM bhavatu svAhA / parama rAjAdi mantrAH OM satyajAtAya svAhA / OM arhajjAtAya svAhA / OM anupamendrAya svAhA | OM vijayArcijAtAya svAhA / OM neminAthAya svAhA | OM paramajAtAya svAhA / OM paramAhajjAtAya svAhA / OM anupamAya svAhA / OM samyagdRSTe samyagdRSTe ugratejaH ugratejaH dizAMjama dizAMjama nemivijaya nemivijaya svAhA / sevAphalaM SaT paramasthAnaM bhavatu apamRtyu vinAzanaM bhavatu / parameSThi mantrAH OM hrIM satyajAtAya svAhA / OM hrIM arhajjAtAya svAhA / OM hrIM paramajAtAya svAhA / OM hrIM paramArhatAya svAhA / OM hrIM paramarUpAya svAhA / OM hrIM paramasthAnAya svAhA / OM hIM paramayogine svAhA / OM hrIM paramabhAgyAya svAhA / OM hrIM paramarddhaye svAhA / OM hrIM paramaprasAdAya svAhA / OM hrIM paramakAMkSitAya svAhA / OM hrIM paramavijayAya svAhA | OM hrIM paramavijJAnAya svAhA / OM hrIM paramadarzanAya svAhA / OM hrIM paramavIryAya svAhA / OM hIM paramasukhAya svAhA / OM hrIM paramasarvajJAya 134] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAhA / OM hIM arhata svAhA / OM hIM parameSThine svAhA / OM hIM paramanetrAya svAhA / OM hrIM trailokyajinendrAya svAhA / OM hIM siddhakSetrAya svAhA / OM hIM samyagdRSTe trailokyavijaya dharmamRrte svaahaa| sevAphalaM SaT paramasthAnaM bhavatu apamRtyu vinAzanaM bhavatu samAdhimaraNaM bhavatu svAhA | Rddhi mantrAH OM hrIM kevalabuddhayarddhibhyaH svAhA / OM hrIM manaHparyaya buddhayarddhibhyaH svAhA | OM hrIM avadhibuddhayArddhibhyaH svAhA / OM hrIM koSThaburddhibhyaH svAhA / OM hrIM bIjabuddhayaddhibhyaH svAhA / OM hI saMbhinna zrotrarddhibhyaH svaahaa| OM hIM pAdAnusAriNI buddhayarddhibhyaH svAhA / OM hrIM dUrasparzardibhyaH svAhA / OM hrIM dUrAsvAdanabhyiH svAhA / OM hrIM dUragaMdharddhibhyaH svAhA / OM hrIM dUrAvalokanarddhibhyaH svAhA / OM hrIM dUrazravaNarddhibhyaH svAhA / OM hIM dazapUrvatvarddhibhyaH svAhA / OM hrIM caturdazapUrvavarddhibhyaH svAhA / OM hrIM aSTAMganimittarddhibhyaH svAhA / OM hrIM prajJAzravaNarddhibhyaH svaahaa| OM hrIM pratyekabudhyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM vAditvarddhibhyaH svAhA / OM hrIM jalacAraNarddhibhyaH svAhA / OM hrIM jaMghAcAraNaddhibhyaH svAhA / OM hrIM taMtucAraNarddhibhyaH svAhA / OM hIM puSpacAraNarddhibhyaH svaahaa| ___OM hIM patracAraNaddhibhyaH svAhA / OM hrIM bIjacAraNarddhibhyaH svAhA / OM hrIM zreNIcAraNArddhibhyaH svAhA / OM hrIM agnicAraNaddhibhyaH svAhA / OM hI AkAzacAraNarddhibhyaH svAhA / OM hrIM aNimAkriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM mahimA vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM laghimA vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM garimA vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM prApti vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM prAkAmya vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM Izitva vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM vazitva vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM apratighAta vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM aMtardhAna vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM kAmarUpiNI vaikriyarddhibhyaH svAhA / OM hrIM ugratapotizayaddhibhyaH svAhA / OM hrIM tapta tapotizayarddhibhyaH svAhA | OM hrIM mahAtapotizayarddhibhyaH svAhA / OM hrIM ghoratapotizayaddhibhyaH svaahaa| OM hrIM ghora parAkramatapotizayarddhibhyaH svAhA / OM hrIM ghora brahmacaryatapotizayarddhibhyaH svAhA / OM hrIM manobalarddhibhyaH svAhA / OM hrIM vacobalarddhibhyaH svAhA | OM hrIM kAyabalarddhibhyaH svAhA / OM hI AmarpoSadharddhibhyaH svAhA / OM hrIM khelauSadharddhibhyaH svaahaa| OM hIM jalloSadharddhibhyaH svAhA / OM hrIM malauSadharddhibhyaH svAhA / OM hrIM viDauSadharddhibhyaH svAhA / OM hrIM sauSadharddhibhyaH svAhA / OM hrIM AsyAviSauSadhardibhyaH svAhA / OM hrIM dRSTayaviSauSadharddhibhyaH svaahaa| OM hrIM ASyaviSarasarddhibhyaH svAhA / OM hrIM dRSTiviSarasarddhibhyaH svAhA / OM hrIM madhuzrAvirasarddhibhyaH svAhA / OM hrIM kSIrazrAvirasarddhibhyaH svAhA / OM hrIM sarpizrAvirasarddhibhyaH svAhA / OM hrIM amRtazrAvirasarddhibhyaH svAhA / OM hIM akSINamahAnasarddhibhyaH svAhA / OM hIM akSINa mahAlayarddhibhyaH svaahaa| [pratiSThA-pradIpa] [135 JainEducation International 2010_05 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtidhArA OM trilokodyotanakarAtItakAla saMjAtanirvANasAgaramahAsAdhuvimalaprabhazuddhaprabha zrIdhara sudattAmala- prabhoddharAgrisaMyamaziva - kusumAMjali zivagaNotsAhajJAnezvara paramezvara vimalezvara yazodhara kRSNamati jJAnamati zuddhamati zrIbhadrazAnteti caturviMzati bhUtaparamadeva bhaktiprasAdAt srvshaaNtirbhvtu| OM sampratikAla zreyaskara svargAvataraNa jaThamAbhiSeka pariniSkramaNa kevalajJAna nirvANakalyANaka vibhUti vibhUSita mahAbhyudaya zrIvRSabhAjita-saMbhavAbhinandana sumati padmaprabha supArzvacadraprabha puSpadaMta zItala zreyovAsupUjya vimalAnantadharmazAMti kunthvaramalli munisuvrata naminemipArzva varddhamAneti caturviMzati vartamAna paramadeva bhaktiprasAdAt srvshaaNtirbhvtu|| OM bhaviSyatkAlAbhyudayaprabhavamahApadmasUradevasuprabhasvayaMprabhasarvAyudhajayadevodayadeva prabhAdevodakadeva praznakIrtipUrNabuddhaniSkaSAyavimalaprabha bahalanirmalacitraguptasamAdhigupta svayaMbhU kandarpajayanAtha vimalanAtha diTyavAdAnantavIryeticaturvizati bhaviSyatparamadeva bhaktiprasAdAt srvshaaNtirbhvtu| OM trikAlayarti paramadharmAbhyudaya sImaMdhara yugmadhara bAhu subAhu saMjAtaka svayaMprabha RSabhAnana anantavIrya sUriprabha vizAlaprama bajAdhara candrAnana candrabAhu muMjamezvara nemiprabha vIrasena mahAbhaddha devayazojita vIryeti paJcavideha kSetra viharamANa viMzatiparamadeva bhakti prsaadaatsrvshaantirbhvtu| OM vRSabhasenAdi gaNadhara devabhakti prasAdAt srvshaaNtirbhvtu| OM koSTha bIjA pAdAnusAribuddhi saMbhinnazrotR prajJAzramaNa zakti prasAdAt sarvazAMtirbhavatu / OM jala phala jaMghA taMtu puSpa zreNi patrAgni ziranAkAza cAraNa bhakti prasAdAt srvshaaNtirbhvtu| OM AhAra rasavadakSINa mahAnasAlaya bhakti prasAdAt sarvazAMtirbhavatu / OM ugradIptatapta mahAghorAnumatapoRddhi bhaktiprasAdAtsarvazAMtirbhavatu / OM mnovaakkaayvlibhktiprsaadaatsrvshaaNtirbhvtu| . OM kriyaavikriyaadhaaribhktiprsaadaatsrvshaaNtirbhvtu| OM matizrutAvadhimanaH paryayakevalajJAni bhaktiprasAdAtsarvazAMtirbhavatu / OM aMgAMgabAhyajJAnadivAkara kundakundAdyanekadigambaradevabhaktiprasAdAt- sarvazAMtirbhavatu / idaM vAnya nagaragrAmadevatAmanujAH sarve gulabhaktAH jinadharmaparAyaNAH bhavantu / dAnatapovIryAnuSThAnaM nitymevaastu| sarveSAM dhanadhAnyaizvaryabaladyutiyazaH pramodotsavAH pravarddhantAm / tuSTirastu | puSTirastu | vRddhirastu / kalyANamastu / avighnamastu | AyuSyamastu / aarogymstu| karmasiddhirastu / iSTasaMpattirastu / nirvANaparvotsavAH santu | pApAni zAmyantu / puNyaM vardhatAm / zrI vardhatAm / kulaM gotraM cAbhivardhetAm / svasti bhadaM cAstu | ivIM kSyI haM saH svaahaa| zrImajjinenddha caraNAravideSvAnaMda bhaktiH sadAstu / (jaladhArA) 136] [pratiSThA-pradIpa] JainEducation International 2010_05 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAnti pATha zAMtijinaM zazinirmalavaktraM zIlaguNavrata saMyamapAtram / aSTazatArcitalakSaNa gAtraM naumi jinottamamambujanetram // 1|| paJcamabhIpsita cakradharANAM pUjita mindra narendra gaNaizca / / zAntikaraM gaNazAnti mabhIpsuH SoDazatIrthaMkaraM praNamAmi // 2 // divyataruH surapuSpasuvRSTirdundubhirAsana yojana ghoSau / AtapavAraNa cAmara yugme yasya vibhAti ca maNDalatejaH // 3 / / taM jagadarcitazAntijinendra zAntikaraM zirasA praNamAmi / sarvagaNAya tu yacchatu zAnti mahyamaraM paThate paramAM ca / / 4 / / ye'bhyarcitA mukuTa kuNDalahAraratnaiH zakrAdibhiH suragaNaiH stuta pAdapadmAH / te me jinAH pravaravaMza jagatpradIpA stIrthaMkarAH satatazAntikarA bhavantu // 5 // saMpUjakAnAM pratipAlakAnAM yatIndrasAmAnya tapodhanAnAm / dezasya rASTrasya purasya rAjJaH karotu zAntiM bhagavajjinendraH / / 6 / / kSemaM sarvaprajAnAM prabhavatu balavAndhArmiko bhUmipAlaH / kAle kAle ca megho vikiratu salilaM vyAdhayo yAntunAzam / / durbhikSaM cauramArI kSaNamapijagatAM mAsma bhUjjIvaloke / jainendraM dharmacakraM . prabhavatu satataM sarvasaukhyapradAyi // 7 / / pradhvastaghAtikarmANaH kevalajJAna bhAskarAH / kurvantu jagatAM zAntiM vRSabhAdyA jinezvarAH // 8 // icchAmi bhaMte zAMtibhattikAussaggo kao tassAloceuM paMcamahAkallANasaMpaNNANaM aTThamahApADiherasahiyANaM cautIsAtisayavisesa saMjuttANaM battIsadeviMdamaNimauDamatthayamahiyANaM baladevavAsudeva cakkahara-risi-muNi jadi aNagArovagUDhANaM thuisayasahassaNilayANaM usahAivIrapacchima maMgalamahApurisANaM NiccakAlaM accemi pUjemi vaMdAmi NamaMsAmi dukkhakkhao kammakkhao bohilAho sugaigamaNaM samAhimaraNaM jinaguNasaMpattI hou majjhaM / AtmapavitrIkaraNArthaM sakaladoSa nirAkaraNArthaM sarvamalAticAra vizuddhyarthaM sarvazAntyarthaM zAntibhakti kAyotsargaM karomi / visarjana jagatizAntivivardhanamaMhasAM, pralayamastu jinastavanena me (te) / sukRtabuddhiralaM kSamayA yuto jinavRSo hRdaye mama (tava) vartatAm // mohadhvAnta vidAraNaM vizada-vizvodbhAsi dIptizriyam / sanmArga pratibhAsakaM vibudhasandohAmRtApAdakam / / [pratiSThA-pradIpa] [137 2010_05 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAdaM jinacandrazAnti zaraNaM, sadbhaktimAne'pi te / bhUyastApaharasya deva bhavato bhUyAtpunadarzanam // OM hrAM hrIM hUM hrauM haH asi A u sA ahaMdAdi navadevAnAM (pUjAvidhi) visarjanaM karomi aparAdha kSamApanaM bhvtu| jaH jaH jH| noTa :- vasunaMdi zrAvakAcAra pratiSThA vidhAna, pR. 112, pratiSThA tilaka, pR. 220; jayasena pra., pR. 306 evaM AzAdhara pra. 122 pUjA meM arhadAdi navadevoM ke visarjana kA mantra upalabdha hai| yajJadIkSA cinha visarjana yajJocitaM vrata vizeSa vRtohyatiSThan / yaSTA pratIndra sahitaH svaya me purAvat // etAni tAni bhagavajjinayajJa dIkSA / cihnAnyathaiSavisRjAmi guroH padAgre // iti yajJopavItAdi yajJa cihnAni guru samIpaM saMnyasya namasyet / (yajJopavIta pATe para rakha deveN)| noTa:- pratiSThAmaMDapa meM virAjamAna kI gaI pUrva pratiSThita pratimAoM ko zAMtiyajJa ke pazcAt rathayAtrA yA vedIjI ke julUsapUrvaka virAjamAna karanA cAhiye / ukta zAMtiyajJa vedI kalaza dhvajA pratiSThA yA biMba pratiSThA ke pazcAt hotA hai| pratiSThA kA mahattva ato mahAbhAgyavatAM dhana sArthakya hetave / nAnyopAyo gRhasthAnAM caitya caityAlayAdvinA // 1 // (jayasena pratiSThA) puNyavAn gRhasthoM ke lie jina mandira aura jina pratimA ke sivAya dhana kI sArthakatA kA anya koI sAdhana nahIM hai| nitya pUjA vidhAnArthaM sthApayenmandire nave / purANe vA tatra bhANDAgAre saMsthApayed dhanam / / 2 / / (jayasena pratiSThA) apane dhana ko nitya pUjA ke lie, navIna mandira va prAcIna mandira jIrNoddhAra hetu tathA bhaMDAra meM denA caahiye| ato nitya mahAdyuktairnirmApyaM sukRtArthibhiH / jina caityagRhaM jIrNamuddhArthaM ca vizeSataH / / 3 / / (AzAdhara pra.) nityamaha (biMba pratiSThA) pUjA karane vAloM ko puNya hetu navIna jina mandira va jIrNa mandira kA uddhAra vizeSa rUpa se karanA cAhiye / dhigduSSamAkAlarAtriM yatra zAstradRzAmapi / caityAlokAdRte na syAt prAyo devavizA matiH / / 4 / / (sA.dha.) isa niMdanIya duSamA (paMcama) kAlarUpI rAtri meM zAstrajJa logoM ko bhI jina pratimA ke darzana-pUjana rUpa prakAza ke binA prAyaH paramAtmA ke prati zraddhA kA bhAva dRr3ha nahIM ho paataa| 138] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti pATha 1. atha siddhabhaktiH asarIrA jIvaghanA uvajuttA daMsaNeya NANeya / sAyAramaNAyArA lakkhaNameyaM tu siddhANaM // 1 // mUlottarapayaDINaM baMdhodayasattakammaummukkA / maMgalabhUdA siddhA aTThaguNA tIdasaMsArA // 2 // aTThaviyakarmavighaDA sIdIbhUtA NiraMjaNA NiccA / aTThaguNA kidakiccA loyaggaNivAsiNo siddhA ||3|| siddhA NaTThaTThamalA visuddhabuddhi ya laddhisabbhAvA / tihuaNasiriseharayA pasIyantu bhaDArayA savve // 4 // gamaNAgamaNavimukke vihaDiyakammapayaDisaMghArA / sAsaNasuhasaMpatte te siddhA vaMdimo NiccaM // 5 / / jayamaMgalabhUdANaM vimalANaM NANadaMsaNamayANaM / tahaloiseharANaM Namo sadA savvasiddhANaM // 6 / / sammattaNANadaMsaNavIriyasuhumaM taheva avaggahaNaM / agurulaghuavvAvAhaM aTThaguNA hoti siddhANaM // 7 // tavasiddhe Nayasiddhe saMjamasiddhe carittasiddhe ya / NANammi daMsaNammi ya siddhe sirasA NamassAmi // 8 // icchAmi bhaMte siddhabhakti kAussaggo kao tassAloMceo sammaNANasammadaMsaNasammacarittajuttANaM aTThavihakammamukkANaM aTThaguNasaMpaNNANaM uDDhaloyamacchayammi payaDDiyANaM tavasiddhANaM NayasiddhANaM saMjamasiddhANaM carittasiddhANaM sammaNANasammadaMsaNasammacarittasiddhANaM tIdANAgadavaDDamANakAlattayasiddhANaM savvasiddhANaM vaMdAmi NamassAmi dukkhakkhao kammakkhao vohilAho sugaigamaNaM samAhimaraNaM jiNaguNasampatti hou mjjhN| 2. atha zrutabhaktiH arhadvaktraprasUtaM gaNadhararacitaM dvAdazAMgaM vizAlaM, citra bahvarthayuktaM munigaNavRSabhairdhAritaM buddhimadibhaH / mokSAgradvArabhUtaM vratacaraNaphalaM zeyabhAvapradIpaM, bhaktyA nityaM pravande zrutamahamakhilaM sarvalokaikasAram // 1 // jinendravaktrapravinirgataM vaco yatIMdrabhUtipramukhairgaNAdhipaiH / . zrutaM dhRtaM taizca punaH prakAzitaM dviSaTprakAraM praNamAmyahaM zrutaM / / 2 / / [pratiSThA-pradIpa] [139 2010_05 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koTIzataM dvAdaza caiva koTyo lakSANyazItitryadhikAni caiva / paMcAzadaSTau ca sahastrasaMkhyametacchutaM paMcapadaM namAmi ||3|| aMgabAhyazrutodbhUtAnyakSarANyakSarAmnaye / * paMcasaplaikamaSTau ca dazAzItiM samarcaye // 4 // arahaMtabhAsiyatthaM gaNaharadevehiM gaMthiyaM sammaM / paNamAmi bhattijutto sudaNANamahovahiM sirasA ||5|| icchAmi bhaMte sudabhatti kAussaggo kao tassAloceuM aMgovaMgapaiNNayapAhuDayapariyamma suttapaDhamANioga puvvagayacUliyA ceva suttatthayathuidhammakahAiyaM sayANiccakAlaM aMcemi pUjemi vaMdAmi NamassAmi dukkhakkhao kammakkhao vohilAho sugaigamaNaM samAhimaraNaM jiNaguNasaMpatti hou majjhaM / 3. atha cAritrabhaktiH saMsAravyasanAhatipracalitA nityodayaprArthinaH, pratyAsannavimuktayaH sumatayaH zAMtainasaH prANinaH / mokSasyaiva kRtaM vizAlamatulaM sopAnamuccastarAmArohaMtu caritramuttamamidaM jainendramojasvinaH // 1 // tiloe savvajIvANaM hiyaM dhammovadesiNaM / vaDDhamANaM mahAvIraM vaMditA savvadesiNaM / / 2 / / ghAdikammavighAtatthaM ghAdikammaviNAsiNA / . bhAsiyaM bhavvajIvANaM cArittaM paMcabhedado // 3 // sAmAiyaM tu cArittaM chedovaDaDhAvaNaM tahA / taM parihAravisuddhiM ca saMjamaM suhumaM puNo // 4 // jahAkhAdaM tu cArittaM tahAkhAdaM tu taM puNe / kiccAhaM paMcahAcAraM maMgalaM malasohaNaM / / 5 / / ahiMsAdINi uttAni mahavvayANi paMca ya / samidIo tado paMca paMcaiMdiyaNiggaho // 6 / / chanbheyAvAsabhUsijjA aNhANattamaceladA / loyattaM ThidibhuttiM ca adaMtadhAvanameva ca // 7|| eyabhatteNa saMjutA risimUlaguNA tahA / dasadhammA ti guttIo sIlANi sayalANi ca // 8 // savve vi ya parIsahA uttarottaraguNA tahA / aNNe vibhAsiyA saMtA tesiMhANIMmayekayA // 9 // 140] [pratiSThA-pradIpa] pa 2010_05 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jai rAyeNa doseNa moheNANAdareNa vA / vaMdittA savvasiddhANaM saMjadA sAmumukkhuNA ||10|| saMjadeNa mae sammaM savvasaMjamabhAviNA / savvasaMjamasiddhIo labbhade muttijaM suhaM // 11 // dhammo maMgalamukkiTThe ahiMsAsaMjamo tavo / devA vi tassa paNamaMti jassa dhamme sayA maNo // 12 // icchAmi bhaMte cArittabhatti kAussaggo kao tassAloceo sammaNANajoyassa sammattAhiTThiyassa savvapahANassa NivvANamaggassa saMjamassa kammaNijjaraphalassa khamAharassa paMcamahavvayasaMpaNa tiguttiguttassa paMcasamidijuttassa NANajjhANasAhaNassa samayAivapavesayassa sammacArittassa sadA NiccakAlaM aMcemi pUjemi vaMdAmi NamaMsAmi dukkhakkhao kammakkhao vohilAho sugaigamaNaM samAhimaraNaM jiguNasaMpatti hou majjhaM / [ pratiSThA pradIpa ] 4. atha AcAryabhaktiH desakulajAisuddhA visuddhamaNavayaNakAyasaMjutA / tumaM pAyapayoruhamiha maMgalamatthi me NiccaM ||1|| sagaparasamayavidaNDU AgamaheduhiM cAvi jANittA / susayA jiNavayaNe viNasuttANuruveNa 11211 bAlagurubuDDhasehe gilANathereyakhavaNasaMjutA / aTThAvayagAaNNe dussIle cAvi jANittA ||3|| vayasamidiguttijuttA muttipahe ThAvayA puNo aNNe / ajjhAvayaguNaNilaye sAhuguNeNAvi saMjuttA ||4|| uttamakhamAepuDhavI pasaNNa bhAveNa acchajalasarisA / kammiMdhaNadahaNAdo agaNI vAU asaMgAdo 11311 gayaNamiva NiruvalevA akkhohA sAyaruvva muNivasahA / erisaguNaNilayANaM pAyaM paNamAmi suddhamaNo // 6 // saMsAra kA puNa vaMbhamamANehiM bhavvajIvehiM / NivvANassa hu maggo laddho tujhaM pasAeNa ||7|| avisuddhalessarahiyA visuddhalessAhi pariNadA suddhA / ruTThe puNacattA dhamme sukke ya suMjuttA // 8 // uggahaIhAvAyAdhAraNaguNasampadehiM saMjuttA / suttatthabhAvaNAe bhAviyamANehiM vaMdAmi ||9|| tumhaM guNagaNasaMdi ajANamANeNa jaM mae vRtto / deu mama vohilAhaM gurubhattijudatthao NiccaM // 10 // L 2010_05 [ 141 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchAmi bhatte Airiyabhatti kAussaggo kao tassAloceuM sammaNANasammadasaNasammacarittajuttANaM paMcavihAcArANaM AyariyANaM AyArAdisudaNANovadesayANaM uvajjhAyANaM tirayaNaguNapAlaNarayANaM savvasAhUNaM NiccakAlaM accemi pUjemi vaMdAmi NamassAmi dukkhakkhao kammakkhao vohilAo sugaigamaNaM samAhimaraNaM jiNaguNasampatti hou mjjhN| 5. atha yogibhaktiH thossAmi gaNadharANaM aNayArANaM guNehiM taccehiM / aMjulimauliyahattho ahivaMdaMto sa vibhaveNa // 1 // sammaM ceva ya bhAve micchAbhAve tahe va boddhavvA / caiUNa micchabhAve sammammi uvaTThide vaMde // 2 / / do dosavippamukke tidaMDavirade tisallaparisuddhe / tiNNiyagAravarahie tiyaraNasuddhe NamassAmi // 3 // cauvihakasAyamahaNe caugaisaMsAragamaNabhayabhIe / paJcAsavapaDivirade paMcediyaNijjade vaMde // 4 / / chajjIvadayAvaNNe chaDAyadaNavivajjide samidabhAve / sattabhayavippamukke sattANabhayaMkare vaMde // 5 // NaTThaTThamayaTThANe paNaTThakammaThThaNaThTha saMsAre / paramaNiTThimaDhe aTThaguNaTThIsare vaMde // 6 // NavabaMbhaceragutte NavaNayasabbhAvajANage vaMde / dasavihadhammaTThAI dasasaMjamasaMjade vaMde // 7 / / eyArasaMgasudasAyarapArage bArasaMgasudaNiuNe / bArasavihatavaNirade terasakirayApaDe vaMde // 8 // bhUdesu dayAvaNNe cau dasa caudasa sugNthprisuddhe| caudasapuvvapagabbhe caudasamalavijjide vaMde // 9 // vaMde cautthabhattAdijAvachammAsakharvaNapaDpuiNNe / vaMde AdAvaMte sUrassa ya ahimuhaTThide sUre // 10 // vahuvihapaDimaTThAI NisejjavIrAsaNojjhavAsIyaM / aNI/akuDuMvadIye cattadehe ya NamassAmi / / 11 / / ThANiyamoNavadIe abbhovAsI ya rukkhamUlIya / dhudakesamaMsu lome NippaDiyamme ya vaMdAmi // 12 // jallamalalittagatte baMde kammamalakalusaparisuddhe / / dIhaNahaNamaMsu loye tavasiribharie NamassAmi / / 13 / / 142] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NANodayAhisitte sIlaguNavihUsiye tavasugandhe / vavagayarAyasudaTTe sivagaipahaNAyage vaMde // 14 / / uggatave dittatave tattatave mahAtave ya ghortve| vaMdAmi tavamahaMte tavasaMjamaiThisampatte / / 15 / / Amosahiekhelosahiejallosahiya tavasiddhe / vipposahiye savvosahiye vaMdAmi tiviheNa // 16 // amayamahudhIrasappi savI akkhINa mahANase vaMde / maNabalivacaNavalikAyavaliNo ya vaMdAmi tiviheNa // 17 // varakuTTha vIyabuddhI pdaannusaariiysminnnnsodaare| uggahaIhasamatthe suttavisArade vaMde // 18 // AbhiNibohiyasudaI ohiNANamaNaNANi savvaNANIya / vaMde jagappadIve paccakkhaparokkhaNANIya // 19 / / AyAsataMtujalaseDhicAraNe jaMghacAraNe vaMde / viuvaNaiDhipahANe vijjAharapaNNasamaNe ya // 20 // gaicauraMgulagamaNe taheva phalaphullacAraNe vaMde / aNuvamatavamahaMte devAsuravaMdide vaMde // 21 // jiyabhayajiyauvasagge jiyaiMdiyaparisahe jiyksaaye| jiyarAyadosamohe jiyasuhadukkhe NamassAmi // 22 / / evamae abhitthuA aNayArA rAyadosaparisuddhA / saMghassa varasamAhiM majjhavi dukkhakkhayaM kiMtu // 23 / / icchAmi bhaMte yogibhatti kAussaggo kao tassAloceuM aTThAijjajIva do samuddesupaNNarasakammabhUmIsu AdAvaNarukkhamUla abbhovAsaThANamoNavIrAsaNekkavAsakukkaDAsaNacauddattha pakkhavaNAdijogajuttANaM savvasAhUNaM NiccakAlaM aMcemi pUjemi vaMdAmi NamaMssAmi dukkhakkhao kammakkhao bohilAho sugaigamaNaM samAhimaraNaM jiNaguNasaMpatti hou mjjhN| 6. atha nirvANabhaktipAThaH aThThAvayammi usaho caMpAe vAsupUjya jiNaNAho / ujjate NemijiNo pAvAe Nivvudo mahAvIro // 1 // vIsaM tu jiNavariMdA amarAsuravaMdidA dhudakilesA / sammede girisihare NivvANagayA Namo tesiM // 2 / / varadatto ya baraMgo sAyaradatto ya tAravaraNayare / / AhuTThayakoDIo NivvANagayA Namo tesiM // 3 // [pratiSThA-pradIpa] [143 2010_05 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NemisAmi pajaNNo saMbukumAro taheva aNiruddho / bAhattarikoDIo ujjaMte sattasayA siddhA // 4 // rAmasuA beNNi jaNA lADaNariMdANa paMcakoDIo / pAvAgirivarasihare NivvANagayA Namo tesiM // 5|| paMDusuA tiNNijaNA daviDaNariMdANa atttthkoddiio| sattuMjayagirisihare NivvANagayA Namo tesiM // 6 / / saMtte je balabhaddA jaduvaNariMdANa aTThakoDIo / gajapaMthe girisihare NivvANagayA Namo tesiM ||7|| rAmahaNU suggIvo gavayagavAkkho ya NIlamahANIlA / NavaNavadIkoDIo tuMgIgiriNivvude vaMde // 8 // NaMgANaMgakumArA koDIpaMcaddhamuNivare sahiyA / suvaNNagirivarasihare NivvANagayA Namo tesiM / / 9 / / dahamuharAyassa suA koDI paMcaddha muNivare sahiyA / revAuhaya taDagge NivvANagayA Namo tesiM // 10 // revANaie tIre pacchimabhAyammi siddhavarakUDe / do cakkI daha kappe AhuTThayakoDiNivvude vaMde / / 11 / / var3avANIvaraNayare dakkhiNabhAyammi cUlagirisihare / iMdajIyakuMbhayaNo NivvANagayA Namo tesiM // 12 // pAvAgirivarasihare suvaNNabhaddAimuNivarA cauro / calaNANaItaDagge NivvANagayA Namo tesiM // 13 / / phalahoDIvaragAme pacchimabhAyammi doNagirisihare / gurudattAimuNiMdA NivvANagayA Namo tesiM // 14 / / NAyakumAramuNiMdo vAli mahAvAlI ceva ajjheyA / aTThAvayagirisihare NivvANagayA Namo tesiM // 15 / / accalapuravaraNayare IsANe bhAe meDhagirisihare / AhuTThayakoDIo NivvANagayA Namo tesiM // 16 // vaMsatthala varaNiyare pacchimabhAyammi kunthugirisihare / kuladesabhUsaNamuNI NivvANagayA Namo tesiM // 17|| jasahararAyassa sutA paMcasayAI kaliMgadesammi / koDisilAkoDimuNI NivvANagayA Namo tesiM // 19 / / pAsassa samavasaraNe sahiyA varadattamuNivarA paMca / resiMdi girisihare NivvANagayA Namo tesiM // 20 // 144] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchAmi bhaMte pariNivvANabhatti kAussaggo kao tassAloceuM imammi avasappiNIe cautthasamayassa pacchime bhAge AhuTThamAsahINe vAsacaukkammi sesakAlammi pAvAe NayarIe kattiyamAsassa kiNhacauddasie rattIe sAdIe Nakkhatte, paccUse, bhayavado mahadi mahAvIro vaDDhamANo siddhiMgado/tIsuvi loesu, bhavaNavAsiyavANaviMtarajoisiya kappavAsiyatti cauvvihA devA saparivArA divveNa gaMdheNa divveNa puppheNa divveNa dhUveNa divveNa cuNNeNa divveNa vAseNa divveNa pahANeNa NiccakAlaM accaMti pujjaMti vaMdaMti NamaMsaMti pariNivvANamahAkallANapujjaM karaMti ahamavi ihasaMto tatthasaMtAiyaM NiccakAlaM aMJcemi pUjemi vaMdAmi NamassAmi dukkhakkhao kammakkhao vohilAho sugaigamaNaM samAhimaraNaM jiNaguNasaMpatti hou majjhaM / 7. atha tIrthaMkarabhaktiH cauvIsaM titthayare usahAivIrapacchime vaMde / savvesiM muNigaNaharasiddhe sirasA NamaMsAmi // 1 // ye lokeSTasahastralakSaNadharA zeyArNavAMtargatA / ye samyagbhavajAlahetu mathanAzcandrArkatejodhikAH // ye sAdhviMdrasurApsarogaNazataitirpaNutyArcitAH / tAndevAnvRSabhAdivIracaramAnbhaktayA namasyAmham // 2 // nAbheyaM devapUjyaM jinavaramajitaM sarvalokapradIpaM / sarvazaM sambhavAkhyaM munigaNavRSabhaM naMdanaM devadevam / / karmArighnaM subuddhiM varakamalanibhaM padmapuSpAbhigandhaM / kSAMtaM dAMtaM supArzva sakalazazinibhaM caMdranAmAnamIDe // 3 // vikhyAMtaM puSpadaMtaM bhavabhayamathanaM zItalaM lokanAthaM / zreyAMsaM zIlakozaM pravara naragurUM vAsupUjyaM supUjyam / / muktaM dAntendriyAzvaM vimalamRSipatiM siMhasaiMnyaM munIMdraM / dharma saddharmaketuM zamadamanilayaM staumi zAMtiM zaraNyam ||4|| kunthu siddhAlayasthaM zramaNapatimaraM tyaktabhogeSucakram / malliM vikhyAtagotraM khacaragaNanutaM suvrataM saukhyarAzim / / devendrAya~ namIzaM harikulatilakaM nemicandraM bhavAMtam / pArzva nAgendravandhaM zaraNamahamito vardhamAnaM ca bhaktyA / / 5 / / icchAmi bhaMte cauvIsatitthayarabhattikAussaggo kao tassAloceuM paMcamahAkallANasampaNNANaM, aTTha mahApADiherasahiyANaM, cautIsAtisayavisesasaMjuttANaM, vattIsadeviMdamaNimauDamatthayamahiyANaM, valadevavAsudevacakkahararisimuNijai aNagArovagUDhANaM, thuisayasahassaNilayANaM, usahAivIrapacchima maMgalamahApurisANaM NiccakAlaM aMcemi, pUjjemi, vaMdAmi, NamassAmi, dukkhakkhao, kammakkhao, vohilAho, sugaigamaNaM, samAhimaraNaM, jiNaguNasampatti hou mnyjhN| [pratiSThA-pradIpa] [ 145 2010_05 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. atha zAMtibhaktipAThaH na snehAccharaNaM prayAnti bhagavanpAdadvayaM te prajAH / hetustatra vicitraduHkhanicayaH saMsAraghorArNavaH / / atyantasphura dugra razminikaravyAkIrNabhUmaNDalo / graiSmaH kArayatIndupAdasalilacchAyAnurAgaM raviH // 1 // kuddhAzIviSa daSTadurjayaviSajvAlAvalIvikramo / vidyAbhaiSajamantratoyahavanairyAti prazAMtiM yathA / / tadvatte caraNAruNAMbujayugastotronmukhAnAM nRNAm / vighnAH kAyavinAyakAzca sahasA zAmyaMtyaho vismayaH // 2 // saMtaptottamakAMcanakSitidharazrIsparddhigauradyute / puMsAM tvaccaraNapraNAmakaraNAtpIDAH prayAnti kSayaM / / / udyadbhAskaravisphuratkarazatavyAghAtaniSkAsitA / nAnAdehivilocanadyutiharA zIghraM yathA zarvarI // 3|| trailokyezvarabhaMgalabdhavijayAdatyaMtaraudrAtmakAn / nAnAjanmazatAMtareSu purato jIvasya saMsAriNaH / / ko vA prakhkhalatIha kena vidhinA kAlogradAvAnalAnna syAccettava pAdapadmayugalastutyApagAvAraNam / / 4 / / lokAlokaniraMtarapravitatajJAnaikamUrte vibho / nAnAratnapinaddhadaNDarucirazvetAtapatratraya // tvatpAdadvayapUtagItaravataH zIghraM dravantyAmayAH / dadhmiAtamRgendrabhImaninadAdvanyA yathA kuMjarAH // 5 // divyastrInayanAbhirAmavipula zrI meru cUDAmaNe / bhAsvadvAladivAkaradyutihara prANISTabhAmaMDalam / / avyAbAdhamaciMtyasAramatulaM tyaktopamaM zAzvatam / saukhyaM tvaccaraNAraviMdayugalastutyaiva saMprApyate // 6 / / yAvannodayate prabhAparikaraH zrIbhAskaro bhAsayaM stAvaddhArayatIha paMkajavanaM nidrAtibhArazramam // yAvatvaccaraNadvayasya bhagavannasyAtprasAdodayastAvajjIvanikAya eSa vahati prAyeNa pApaM mahat / / 7 / / 146] [pratiSThA-pradIpa 2010_05 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAntiM zAntijinendra zAMtamanasastvapAdapadmAzrayAt / saMprAptAH pRthivItaleSu bahavaH zAntyarthinaH prANinaH / / kAruNyAnmama bhAktikasya ca vibho dRSTiM prasannAM kuru| tvatpAdadvayadaivatasya gadataH zAMtyaSTakaM bhaktitaH // 8 // zAMtijinaM zazinirmalavaktraM zIlaguNavratasaMyamapAtraM / aSTazatArcitalakSaNagAtraM naumi jinottama maMbujanetram / / paMcamabhIpsitacakradharANAM pUjitamindranarendragaNaizca // zAMtikaraM gaNazAMtimabhIpsuH SoDazatIrthakaraM praNamAmi / / 9 / / divyataruH surapuSpasuvRSTirdundubhirAsanayojanaghoSau / AtapavAraNacAmarayugme yasya vibhAti ca maNDalatejaH / / taM jagadarcitazAMtijinendraM zAMtikaraM zirasA praNamAmi / sarvagaNAya tu yacchatu zAMtiM mahyamaraM paThate paramAM ca // 10 // ye'bhyarcitA mukuTakuNDalahAraratnaiH / zakrAdibhiH suragaNaiH stutapAdapadmAH // te me jinAH pravaravaMzajagatpradIpAH / tIrthaMkarAH satatazAMtikarA bhavantu // 11|| saMpUjakAnAM pratipAlakAnAM yatIMdrasAmAnyatapodhanAnAM / dezasya rASTrasya purasya rAjJaH karotu zAMti bhagavAn jinendraH / / kSemaM sarvaprajAnAM prabhavatu balavAndharmiko bhUmipAlaH / kAle kAle ca samyag bikiratu maghavA vyAdhayo yAMtu nAzam / / 12 / / durbhikSaM cauramAriHkSaNamapi jagatAM mAsmabhUjjIvaloke / jainendraM dharmacakraM prabhavatu satataM sarvasaukhyapradAyi / / tadravyamavyayamudetu zubhaH sa dezaH / santanyatAM pratapatAM satataM sa kAlaH // bhAvaH sa nandatu sadA yadanugraheNa / / ratnatrayaM pratapatIha mumukSuvarge // 13 // __ icchAmi bhaMte zAMtibhaktikAussaggo kao tassAloceuM paMcamahAkallANasampaNNANaM, aThThamahApADiherasahiyANaM, cautIsAtisayavisesasaMjuttANaM, battIsadeveMdamaNimauDamatthayamahiyANaM, baladevavAsudevacakkahararisimuNijadiaNagArovagUDhANaM, thuisayasahassaNilayANaM, usahAivIrapacchimamaMgalamahApurisANaM NiccakAlaM aMcemi, pUjemi, vaMdAmi, NamaMsAmi, dukkhakkhao, kammakkhao, vohilAho, sugaigamaNaM, samAhimaraNaM, jiNaguNasampatti hou majjhaM / / [pratiSThA-pradIpa] [147 2010_05 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. samAdhibhaktiH svAtmAbhimukhasaMvittilakSaNaM zrutacakSuSA / pazyanpazyAmi deva tvAM kevalajJAnacakSuSA // 1 / / zAstrAbhyAso jinapatinutiH saMgatiH sarvadAryaiH / savRttAnAM guNagaNakathA doSavAde ca maunam // sarvasyApi priyahitavaco bhAvanA cAtmatattve / saMpadyatAM mama bhavabhave yAvadete'pavargaH // 2 / / jaina mArgaruciranyamArganirvegatA jinaguNastutau matiH / niSkalaMka vimaloktibhAvanAH saMbhavantu mama janmajanmani ||3|| gurumUle yatinicite caityasiddhAMtavArdhisaddhoSe / / mama bhavatu janmajanmani sanyasanasamanvitaM maraNam // 4 // janmajanmakRtaM pApaM janmakoTisamarjitam / janmamRtyujarAmUlaM hanyate jinavandanAt // 5|| AbAlyAjjinadevadeva bhavataH zrIpAdayoH sevayA / sevAsaktavineyakalpalatayA kAlodyayAvadgataH / / tvAM tasyAH phalamarthaye tadadhunA prANaprayANakSaNe / tvannAmapratibaddhavarNapaThane kaNTho'stva kuNTho mama // 6 / / tava pAdau mama hRdaye mama hRdayaM tava padadvaye lInam / tiSThatu jinendra tAvadyAvannirvANasaMprAptiH // 7|| ekApi samartheyaM jinabhaktirdurgatiM nivArayitum / puNyAni ca pUrayituM dAtuM muktizriyaM kRtinaH / / 8 / / paMcaariJjayaNAme paMcaya gadi sAyare jiNe vaMde / paMca jasoyaraNAme paMcammiya sImandare vaMde // 9 / / rayaNattayaM ca vaMde cavvIsajiNe ca savvadA vaMde / paMcaguruNaM vaMde cAraNacaraNaM sadA vaMde // 10 // arhamityakSaraMbrahma vAcakaM parameSThinaH / siddhacakrasya sadbIjaM sarvataH praNamAmyahaM / / karmASTakavirnimuktaM mokSalakSmI niketanam / samyaktvAdi, guNopetaM siddhacakraM namAmyaham // 11 // 148] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkRSTiM surasampadAM vidadhate muktizriyo vazyatAM / uccATaM vipadAM caturgatibhuvAM vidveSamAtmainasAm / / stambhaM durgamanaM prati prayatato mohasya sammohanam / pAyAtpaMcanamaskriyAkSaramayI sArAdhanA devatA // 13|| anantAnanta saMsAra santaticchedakAraNam / jinarAjapadAmbhojasmaraNaM zaraNaM mama // 14 // anyathA zaraNaM nAsti tvameva zaraNaM mama / / tasmAtkAruNyabhAvena rakSa rakSa jinezvara // 15 // nahi trAtA nahi trAtA nahi trAtA jagattraye / vItarAgAtparo devo na bhUto na bhaviSyati / / 16 / / jine. bhaktirjine bhaktirjine bhaktirdine dine / sadA me'stu sadA me'stu sadA me'stu bhave bhave // 17|| yAcehaM yAcehaM jina tava caraNAraviMdayorbhaktim / yAcehaM yAcehaM punarapi tAmeva tAmeva // 18 // icchAmi bhaMte samAhibhattikAussaggo kao tassAloceuM rayaNattayasaruvaparamappajjhANalakkhaNaM samAhibhattIye NiccakAlaM aMcemi, pUjemi, vaMdAmi, NamaMsAmi, dukkhakkhao, kammakkhao vohilAho, sugaigamaNaM, samAhimaraNaM jiNaguNasaMpatti hou mjjhN| .. bhakti pATha kauna kahA~ garbha-janma kalyANaka meM - siddha, cAritra, zAMti / dIkSA kalyANaka meM - siddha, cAritra, yogi, AcArya, arhat, zAMti / jJAna kalyANaka meM - siddha, zruta, cAritra, yogi, zAMti / nirvANa kalyANaka meM - nirvANa, zAMti / ORD coodoo [pratiSThA-pradIpa] [ 149 2010_05 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa dvitIya bhAga paMcakalyANaka va kriyAyeM zrI vidhinAyaka RSabhadeva tIrthaMkara ke paMcakalyANaka meM garbhakalyANaka kI pUrva kriyA rAtri || baje maMgalAcaraNa namAmi nAbhinaMdanaM bhavAdivyAdhi kandanam / samAdhi sAdha caMdanaM zatinda vRnda vaMditam / azeSaklezabhaMjanaM madAdidoSabhaMjanam / muniMdakaMjaraMjanaM dinaM jitaM amaMditam // anaMtakarmachAyakaM prazasta zarmadAyakam / namAmi sarvalAyakaM vinAyakaM suvaMditam / samasta vighnanAziye pramoda ko prakAziye / nihAra mohi dAsa se prabhu karo aphaMditaM / / rAtri ko indrasabhA dRzya-1 1. saudharma- boliye zrIbhagavAn RSabhadeva kI jaya / indrANI- svAmin ! Aja Apane yaha jayaghoSa kyoM kiyA? mujhe Azcarya isalie ho rahA hai ki Apa koI bAta binA kAraNa nahIM kahate / isameM koI gUr3ha rahasya avazya hai| saudharma- Aja kA dina isa sudharmA sabhA ke lie mahAn harSa kA hai ki madhyaloka meM sabhI dvIpoM ke madhya meM sthita jambudvIpa bharata kSetra AryakhaMDa meM isa avasarpiNI yuga ke tRtIya kAla ke anta meM prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva Aja se 15 mAha pazcAt janma dhAraNa karane vAle haiN| (kubera se)- priya dhanada! tuma sarvaprathama usa nagarI kI sAMgopAMga racanA karo, jahA~ tIrthaMkara prabhu kA janma hogaa| kubera- svAmin ! ApakI AjJA zirodhArya hai / apanI zakti anusAra maiM sundara nagarI kI racanA kruuNgaa| saudharma- vaha nagarI bhAratavarSa ke kauzala deza meM ayodhyA hogI, jahA~ 15veM kulakara zrI nAbhirAya aura mAtA marudevI ke rAjamahala ke prAMgaNa meM RSabhadeva ke garbha meM Ane ke cha: mAha pUrva se ratnoM kI varSA karanI hogii| (deviyoM se)- zrI hrIM dhRti, kIrti, buddhi, lakSmI, zAMti aura puSTi Adi aSTa kumArikA deviyo ! tumheM bhI mAtA kI sevA ke lie taiyAra rahanA hai| (deviyA~ khar3I rahakara hAtha jor3ate hue kahatI haiM) ApakI AjJA hameM zirodhArya hai| 150] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa MMMME 3 . R 5 59 AcArya yA guru se vidhi vidhAna aura maMtra sIkhe binA jo loga svayaM hI par3hakara pratiSThAcArya bana jAte hai, unakI kriyA kI nindanIya aura unheM akSara mleccha taka kahA hai| -AcArya vidyAnanda dvitIya bhAga 2010_05 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. IzAna- devarAja ! hamArI yaha deva paryAya puNya kA phala avazya hai parantu isa paryAya meM hameM AgAmI bhava ke lie bhI puNya kArya kara lenA cAhiye, jisase hama tIrthaMkara ke samAna jagat kalyANa karake saMsAra sAgara se pAra ho jaaveN| indrANI- svAmin ! hama vimAnavAsI devoM aura deviyoM kA parama saubhAgya hai ki hameM tIrthaMkara deva ke paMcakalyANaka manAne kA avasara prApta hotA rahatA hai| 3. sanatakumAra- manuSya loka meM pA~ca bharata, pA~ca airAvata aura pA~ca videha kSetra haiN| ina karmabhUmiyoM meM hI tIrthaMkara hote haiM / bharata aura airAvata meM tIna kAlavartI caubIsa tIrthaMkara hote haiN| aura videha ke paMcameru saMbaMdhI battIsa dezoM meM sImaMdhara Adi bIsa tIrthaMkara kula saMkhyA eka sAtha 160 taka hotI hai| indrANI- hA~, merA bhI yaha anubhava hai ki bharata airAvata ke eka sAtha 10 milAkara kula 170 tIrthaMkara taka ho sakate haiN| ina sabake pA~ca kalyANakoM meM se kisI ke koI, kisI ke koI kalyANaka hote rahate haiN| aura hameM va zrI hrIM Adi deviyoM ko sabhI sthAnoM para eka sAtha upasthita rahanA par3atA hai, jo vikriyA se sahaja hI ho jAtA hai| 4. mahendra- yaha saba tIrthaMkara hone vAlI AtmA ke sAtizaya puNya aura pUrva bhavoM meM samyagdarzana ke sAtha solaha kAraNa bhAvanAoM kA prabhAva hai| binA samyagdarzana ke yaha saMbhava nahIM hai| indrANI- isa saMsAra ke samasta prANiyoM ke kalyANa kI bhAvanA se hI tIrthaMkara nAma karma kA baMdha huA karatA hai| aise vItarAga, sarvajJa aura hitopadezI hI bhavya jIvoM ko mukti kA mArga batAte haiM / 5. brahma indra- hameM isa kAla ke utsarpiNI (unnati) aura avasarpiNI (avanati) ina do bhAgoM meM pratyeka ke 6-6 hissoM meM se avasarpiNI kAla ke tRtIya hisse meM utpanna hone vAle prathama tIrthaMkara RSabhadeva ke kalyANaka manAnA haiN| indrANI- RSabhadeva tIrthaMkara jaba bhogabhUmi kA aMtima samaya hotA hai aura dasa prakAra ke kalpavRkSoM se prApta sAmagrI meM nyUnatA A jAtI hai taba usa samaya kI janatA ko mArgadarzana dene hetu utpanna hote haiN| 6. lAMtava indra- RSabha tIrthaMkara ke pitA caudahaveM kulakara nAbhirAya kalpavRkSoM se bhojana sAmagrI prApta na hone se bhUkhI janatA ko prAkRtika vRkSoM ke phaloM kA upabhoga sikhAte haiN| indrANI- una dinoM meM logoM ke pAsa bartana Adi kucha bhI nahIM rahate / nAbhirAya unheM hAthI ke mastaka para miTTI ke thAlI Adi bartana banAkara dete haiM va vidhi batAte haiM / janma samaya bAlaka kI nAbhi meM nAla kATanA bhI ve sikhAte haiN| 7. mahAzukra- aise samaya ke loga jaMgalI va asabhya nahIM hote / vaha samaya parivartana kA hai / jIvana nirvAha ke sAdhana apUrNa hone se kaThinAI hala karanA Avazyaka hotA hai| indrANI- nAbhirAya ke pahale 13 kulakaroM meM se prathama, kalpavRkSoM ke prakAza ke kAraNa nahIM dikhane vAle candra-sUrya ko akasmAt udaya hotA dekhakara bhayabhIta janatA ko nirbhaya banAte haiM, kyoMki kalpavRkSa kA prakAza maMda ho cukA thaa| [pratiSThA-pradIpa] [151 _ 2010_05 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. sahasrAra indra- bhogabhUmi meM eka sAtha utpanna nara-nArI hI, pati-patnI ke rUpa meM rahate haiM aura unakI utpatti ke sAtha hI mAtA-pitA kI mRtyu ho jAtI hai / pIche ve jIvita bhI rahate haiM / una dinoM sAmAjika prathA nahIM rhtii| 13veM kulakara vivAha paddhati prAraMbha karate haiN| ___indrANI- kalpavRkSoM ke abhAva meM jIvana nirvAha kI vastuoM meM kamI Ane se paraspara hone vAle vivAda aura aparAdha kA hala usa kAla meM prathama pA~ca kulakaroM dvArA kevala 'hA' bola denA bahuta samajhA jAtA thaa| Anata indra- aura chaThe se dazaveM taka kulakaroM ne 'hA mA' ina do zabdoM kA bolanA daNDa rakhA thaa| indrANI- anta ke cAra kulakara 'hA, mA, dhika' isa taraha ke daNDa kA vibhAjana karate haiM / ina zabdoM ke uccAraNa mAtra se aparAdhiyoM ko mahAn pazcAttApa hotA hai| 10. prANata indra- kalpavRkSa vanaspati kI jAti ke nahIM hote / ve pRthvI ke paramANuoM ke hote haiN| isI prakAra jambUdvIpa meM jaMbU vRkSa Adi tathA himavana Adi parvatoM para padma Adi tAlAboM meM kamala bhI pRthvI rUpa haiN| ___indrANI- bhoga bhUmi ke manuSyoM ke zarIra kI U~cAI 2200 hAtha hotI hai| dhIre-dhIre kama hokara bhagavAn AdinAtha ke samaya 2000 hAtha raha jAtI hai| Age tIrthaMkara varddhamAna ke samaya 7 hAtha raha jAtI hai| 11. AraNa indra- bhoga bhUmi meM manuSya kI Ayu bhI 84 lAkha pUrva kI hotI hai usase phira dhIredhIre kama hotI jAtI hai| idANI- aba bhagavAn RSabhadeva mAtA marudevI ke garbha meM Ane vAle haiN| isa tIsare kAla kI samApti meM caurAsI lAkha pUrva tIna varSa sAr3he ATha mAha bAkI haiN| 12. acyuta indra- hameM tIrthaMkara deva ke kalyANaka manAne kA kAraNa yaha pratIta hotA hai ki hama se zreSTha manuSya haiM, kyoMki deva paryAya meM tIrthaMkara nahIM banate? indrANI- deva paryAya meM puNya kA vaibhava avazya hai| kintu puNya kI sImA hai / puNyavAn ko kabhI karmAdhIna duHkha to bhogane hI par3ate haiM / puNya kA anta hone para yaha jIva nIca gati meM utpanna hotA hai| 2. IzAna indra- ApakA kathana satya hai / puNya-pApa se rahita vItarAga bhAva hI isa prANI ko zAzvata sukha prApta karA sakate haiN| 3. sanatakumAra- yaha vItarAga bhAva manuSya paryAya meM hI prApta hotA hai / muni vrata ke binA vItarAgatA saMbhava nhiiN| 4. mahendra indra- zrAvaka aura muni dazA manuSya paryAya meM hI prApta hotI hai| hama deva to vrata dhAraNa kara hI nahIM sakate / muni vrata kI bAta to dUra, zrAvaka taka nahIM bana sakate / 152] [pratiSThA-pradIpa] ___ 2010_05 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. brahma indra- isa carcA se to yahI sAra nikalatA hai ki manuSya hI mukti prApta kara sakatA hai| isIlie kahA hai 'mAnuSyaM durlabhaM loke / 6. lAMtava indra- manuSya kI yaha vizeSatA hai ki vaha saptama naraka taka kA pApa aura sarvArtha siddhi taka puNya bandha kara una sthAnoM taka pahu~ca sakatA hai| 7. mahAzukra- manuSya paryAya kI isIlie prazaMsA kI jAtI hai kintu devoM meM sarvArthasiddhi, anuttara vimAnavAsI, laukAMtika deva kyA kama haiM, jo samyagdRSTi hote haiM aura manuSya janma lekara mukti pAte haiN| 8. sahasrAra indra- saudharma Adi dakSiNendra va lokapAla bhI mukti ke adhikArI hote haiM / isase jJAta hotA hai ki sAtizaya puNya samyagdarzana ke sAtha hotA hai| puNya kI yahI mahimA hai| 9. Anata indra- acchA to aba hameM bhagavAn RSabhadeva, jo 15veM kulakara hoMge, unakA garbha kalyANaka manAne kI taiyArI karanA caahiye| 1. saudharma- bhagavAna RSabhadeva ke garbha kalyANaka hetu madhya loka meM calane ko jina-jina ko AjJA dI hai ve saba apanA niyoga pUrA kreN| kubera- nagara kI racanA kareM, ratnavRSTi kreN| ATha va chappana kumArI deviyA~ mAtA kI sevA meM upasthita rheN| 10. prANata indra- hamArI isa carcA kA uddezya samyagdarzana prApta karanA hai, ye paMcakalyANaka samyagdarzana ke sAdhana haiN| 11. AraNa indra- samyagdRSTi kA ananta saMsAra zAMta ho jAtA hai / jaba taka vaha saMsAra meM rahatA hai taba taka uttamagati meM rahakara vaha uttama padoM ko prApta karatA rahatA hai| 12. acyuta indra- samyagdRSTi kA jIvana pavitra hotA hai vaha 'jagamAhiM jinezvara kA laghunaMdana' hai| garbha kalyANaka (pUrva kriyA) dRzya-2 (kubera siMhAsana para maMjUSikA sthApita kareM / aSTa kumArI deviyA~ sevA meM tatpara dikhAlAI jAveM) yahA~ bhavanavAsI deviyoM dvArA nRtya karAyA jaaye| 1. zrI devI ko pUrva dizA meM camara hAthoM meM dekara sthApita kreN| mantra- OM mahati mahasAM zrI devi aiM hrIM zrIM haiM nityai svaM saM klIM ivIM svAM lA jhauM tIrthaMkara savitrIM snApaya snApaya garbha zuddhiM kuru kuru vaM maM haM saM saM taM paM zrIdeTyai svAhA / (puSpa kSepaNa kara sthApita kareM) 2. hrIM devI, Agneya dizA meM, chatra hAtha meM, (pUrva mantra nAma badalakara sthApita kreN)| 3. dhRti devI, dakSiNa dizA meM, siMhAsana hAtha meM (pUrva mantra nAma badalakara sthApita kreN)| [pratiSThA-pradIpa] _ 2010_05 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. kIrti devI, naiRtya dizA meM, char3I hAtha meM, (pUrva mantra nAma badalakara sthApita kreN)| 5. buddhi devI, pazcima dizA meM darpaNa hAtha meM, (pUrva mantra nAma badalakara sthApita kreN)| 6. lakSmI devI, vAyavya dizA meM, naMdyAvarta hAtha meM, (pUrva mantra nAma badalakara sthApita kreN)| 7. zAMti devI, uttara dizA meM, supratiSTha (ThoNA) hAtha meM (pUrva mantra nAma badalakara sthApita kreN)| 8. puSTi devI, IzAna dizA meM, kalaza hAtha meM, (pUrva mantra nAma badalakara sthApita kreN)| 56 kumArikAyeM terahaveM rucikavara dvIpa meM, rucikagiri para jo 84 hajAra yojana U~cA aura 42 hajAra yojana caur3A hai, nivAsa karane vAlI ye bhavanavAsinI kumArikAyeM mAtA kI sevA meM upasthita hotI haiN| 8 pUrva dizA kI deviyA~ jhArI liye hue| 8 dakSiNa dizA kI deviyA~ darpaNa liye hue| 8 pazcima dizA kI deviyA~ chatra liye hue| 8 uttara dizA kI deviyA~ camara liye hue| zeSa vidizA kI deviyA~ jAtakarma karatI huI ina para 'jinamAtaraMparicarataparicarata' kahakara puSpa kSepaNa kreN| kramazaH 16 svapna dikhlaaveN| 1. airAvata hAthI, 2. sapheda vRSabha, 3. dhavala siMha, 4. siMhAsana para lakSmI ko hAthI kI sUMDa dvArA snAna karAte hue, 5. do puSpamAlA, 6. pUrNa candra, 7. udita sUrya, 8. jala se pUrNa do kalaza kamala-patra se Dhake hue, 9. do mIna sarovara meM krIr3A karatI huI, 10. kamala-haMsayukta sarovara, 11. taraMgita sAgara, 12. suvarNa siMhAsana, 13. ratnamaya svarga vimAna, 14. pRthvI se uThatA huA nAgendra bhavana, 15. ratnarAzi, 16. dhUma rahita agni| noTa:- eka pardA jisameM mAtA zayana karatI huI, cAroM ora 16 svapnoM kA banAyA jAve athavA pRthakpRthak bhI banAye jA sakate haiN| nRtya (garvA) kA gIta Tebala para maMjUSA sthApita kareM mAta tohi sevake sutRptitA hameM bhaI / rAga dveSa TAra vItarAga buddhi pariNaI // tUM hI loka mAMhi zreSTha bhAryA subhAga hai / indra tori bhakti meM pravINa kiye rAga hai / dhanya dhanya hasta yaha saphala bhayo Aja hii| aMga aMga dhanya hai kRtArtha bhaye Aja hii|| dhanya dhanya devi puNya AtamA vizAla ho / puNya kA sulAbha ho sudharma kA pracAra ho|| 154] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - garbha kalyANaka - - Avazyaka sAmagrI - + aSTa kumAriyA~ / aSTa maMgala dravya + solaha svapna - vidhinAyaka pratimA + garbha maMjUSA (kA~ca peTI) + candana pATA + SaTkoNa zilA + mAtRkA yaMtra + caubIsa tIrthaMkara yaMtra + trailokya sAra yaMtra * sapheda malamala kapar3A + chainI + hathor3I + puSpa, kAr3hA (sarvauSadhi, palAzAdi) - divyauSadhi, candanAdi kvAtha tIrtha miTTI camara vAdhaghoSa + jhArI darpaNa + chatra - 2010_05 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbhakalyANaka mantra saMskAra (TaMkikArAropaNa evaM saMskAra) OM namaH zrI tIryezAya sarvavighna vinAzAya namo'rhata svaahaa| isa mantra se SaTkoNa zilA para vidhinAyaka mUrti sthApita kreN| OM hrAM arhadbhyo namaH, OM hrIM siddhebhyo namaH, OM hUM sUribhyo namaH, OM hrauM pAThakebhyo namaH, OM hraH sarvasAdhubhyo nmH| (108 bAra isa mantra kA japa kareM) OM namaH kevaline tubhyaM namo'stu paramAtmane nayantu vana bhUdharA phaT vaSaT svAhA / (isa mantra se sabhI mUrtiyoM ko hathor3I kA sparza karAveM OM namo'hate hrIM klIM krauM svAhA / (isa mantra se mUrtiyoM ko TAMkI kA sparza karAveM) OM namo nijaganAthAya cakrezvara vaMditAya vimala haMsAya pAdAdidoSaugha nivArakAya jhau jhauM svAhA / (puSpAMjali kSepaNa kareM) pratiSThAnaM pratiSThA ca sthApanaM tatpratikriyA / tatsamAnAtma buddhitvAttatbhedaH stavanAdiSu // vasunaMdi prati. 14-64 bhaktyArhatpratimA pUjyA kRtrimA'kRtrimA sadA / yatastad guNa saMkalpAt pratyakSaM pUjito jinaH / / OM hrIM zrIM klIM arha amuka biMbasya arhadguNa saMkalpAt mantra saMskArAt tatsamAnAtmabuddhirbhavatu bhaTyavRndaika mAnyatAM yAtu samyaktva heturastu sarva prajAjana kalyANaM kuru kuru svaahaa| isa prakAra sabhI pratimAoM ko sparza kreN| (puSpAMjali kSepaNa kareM) OM Namo arahaMtANaM, Namo siddhANaM, Namo AiriyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loesavvasAhUNaM / OM jaya jaya jaya namo'stu namo'stu namo'stu naMda naMda naMda anusAdhi anusAdhi anusAdhi punIhi punIhi punIhi mAMgalyaM mAMgalyaM mAMgalyaM zAntirastu / (isa mantra se vedI para puSpa kSepaNa kreN)| __ OM hrIM marudevI, vijayA, suSeNA, siddhArthA, sumaMgalA, susImA, pRthivI, lakSmaNA, ramA, nandA, viSNuzrI, jayAvatI, suSamA, surajA, subratA, airA, zrImatI, mitrA, padmA, zyAmA, vinatA, zivA, vAmA, trizaleti, caturviMzati, jinamAtaro'tra supratiSThitA bhavantu svaahaa| (maMjUSikA para puSpa kSepaNa kareM) [pratiSThA-pradIpa] [155 2010_05 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvartujAni phalapuSpavilepanAni gaMdhAsanopakaraNAni pavitritAni / saMsthApayaMtvadhigRhaM jinamAtRkAyA bhogopabhoga rucirANi manoharANi / / vastrAbhUSaNa maMDana sarvartuja phala candana mAlAsanAdi manohara dravyANi sthApayAmi / (puSpAMjaliH) OM hrIM zrI hI dhRti kIrti buddhi lakSmI zAMti puSTyAdi dikkumArya atrAgatya jina mAtRsevAM kuruta kuruta svaahaa| (puSpAMjaliH) indrAdi dikpati niyoga kRtAvanAni / sthAnAni yasya paritaH supariSkRtAni / / tadrAjasadmani purandara datta ziSTA / ratnAni varSayatu guhyaka rAjarAjaH // OM hI dhanAdhipate rAjaprAsAde ranavRSTiM muJcatu svAhA / (ratna varSA karAveM) OM hrIM bhUrbhuvaH zrIM arha mAtR garbhAzaya pavitraM kuru kuru ivIM kSvI hAM hI hUM hauM haH svAhA / (isa mantra se maMjUSA ko indrANI va deviyoM dvArA sarvauSadhi se zuddha karAveM va usameM svastika likheM) maMjUSA meM mAtRkA yaMtra sthApita kreN| nIce likhe mantra ko 27-27 bAra par3ha leveN| OM namo'haM a A i I u U R R la la e ai o au aM aH ka kha ga gha Ga ca cha ja jha Ta Tha Da Dha Na ta tha dadha na pa pha ba bha ma ya ra la va za Sa sa ha hI klIM krauM svAhA / OM hAM vaSaT Namo arahaMtANaM saMvauSaT oM DhalUM klI drAM drIM hrIM krauM oM saH a A i I u U R R la la e ai o au aM aH ka kha ga gha Ga ca cha ja jha Ta Tha Da Dha Na ta tha da dha na pa pha ba bha ma ya ra la va za Sa sa ha hI namaH svaahaa| yahA~ siddha, cAritra, zAnti bhakti pATha kreN| noTa:- vidhinAyaka pratimA ko SaTkoNa zilA para sthApita kara vidhi kreN| dhUlI kalazAbhiSeka va AkAra zuddhi gozrRMgAdgajadaMtAcca toraNAt kamalAkarAt / nagAdvA siddhatIrthAcca mahAsindhu taTAt zubhAt / / AnIya mRttikAM kSiptvA kuMbhe tIrthAMbu : saMbhRte / tena kuryAjjinAcAryA dhUlIkuMbhAbhiSecanam / / (vasunaMdi prati. 70-71) goga- kudAlI, gajadaMta- kuza dvArA tIrthamRttikA va jala se mUrti kI zuddhi kreN| pratimAoM kI cAra kalaza se zuddhi 1. kalaza- zamI, palAza, Amra, azoka ke sUkhe patra / 2. kalaza- sahadevI, aDUsA, zatAvarI, giloy| 3. kalaza- caMdana, agara, tagara, aguru / 4. kalaza- kaMkola, lauMga, jAyaphala, ilAyacI | 156] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noTa:- inheM kUTa kara garma jala meM milAveM aura chAna kara kalazoM meM bhara leveN| 1. OM hrIM palAzAdi pAdapa pallava kalazaiH jina biMba zuddhiM karomi / 2. OM hrIM sahadevyAdidivyauSadhi kalazaiH jina biMba zuddhiM karomi / 3. OM hrIM candanAdi sugaMdhita kalazaiH jina biMba zuddhiM karomi / 4. OM hIM kaMkolAdi sugaMdhita dravya kvAtha kalazaiH jina biMba zuddhiM karomi / ___ (vasunaMdi prati. 149, zlo. 73) lavaMgailAvacAkuSThaM kaMkolajAti patrikA / siddhArtha naMdanAdyaizca gaMdha dravya vimizritaiH / / tIrthAmbunibhRtaiH kuMbhaiH sarvauSadhi samanvitaiH / maMtrAbhimaMtritairjenI pratimAmabhiSiMcayet / / (vasunaMdi 84-85) sarvauSadhi dvArA pratimAoM kI zuddhi kareM "OM usahAya divyadehAya sajjojAdAya mahappaNNAya aNaMtacauTThayAya paramasuhapaiTThiyAya NimmalAya sayaMbhuve ajarAmaraparama pada pattAya caumuha parameTThiNe arahaMtAya tiloyaNANAya tiloyapUjAya aTThadivvadehAya devaparipUjitAya paramapadAya mama itthibhisaNNihidAya svAhA // " isa mantra ko 7 bAra bolate hue 7 bAra hI saudharmendra se pratimAoM ko sparza kraaveN| "OM arhadbhyo namaH / kevalalabdhibhyo namaH / kSIra svAdulabdhibhyo namaH / madhurasvAdulabdhibhyo namaH / saMbhinna zrotRbhyo namaH / pAdAnusAribhyo namaH / koSTha buddhibhyo namaH / bIja buddhibhyo namaH / sarvoSadhibhyo namaH / paramAvadhibhyo namaH / OM hrIM valgu-valgu nivalgu nivalgu suzravaNa mahAzravaNa OM RSabhAdi vardhamAnAMtebhyo vaSaT saMvauSaT svaahaa|" (ukta jina mantra ko bAra bolakara pratimAoM ko sparza karAveM) OM kSIrasamudravAri pUritena maNimayamaMgala kalazena bhagavadarhat pratikRti snApayAmaH / (ukta mantra se pratimAoM ko zuddha jala se dhoyeM) OM namo vRSabhAya sarvajana hitaMkarAya paramapunItAya ghe ghe svaahaa| (ukta mantra se candana kA lepa pratimAoM para karAveM) OM namo'haMta parameSThibhyaH apraticakre phaTa vicakAya jhauM zauM braja braja svaahaa| ukta mantra se svaccha vastroM se sarva biMbAcchAdana kraaveN| nimnalikhita mantra se maMjUSikA meM vidhinAyaka pratimA sthApita karAveM OM namo'stu kevaline paramayogine anaMta vizuddha pariNAma parisphuracchukladhyAnAgni nirdagdha karma bIjAya prAptAnaMta catuSTayAya 'saumyAya zAMtAya maMgalAya varadAya aSTAdaza doSa rahitAya svaahaa| [pratiSThA-pradIpa] [157 2010_05 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAtaH garbha kalyANaka kA uttara kriyA dRzya (1) noTa- pratiSThA cabUtare para bhItara eka paradA lagAveM (jisameM siMhAsana para yajJanAyaka - yajJanAyikA virAja rahe hoM) aura bAhara sabhAsada baiThe hoM / bIca meM choTe siMhAsana para maMjUSikA rakha deveM / maMgalAcaraNa - (prAtaHkAla deviyoM dvArA maMgalagIta) arahaMta siddhAcArya pAThaka sAdhupada vandana kareM / nirmala nijAta guNa manana kara pApa tApa zamana kareM | aba rAtritama vighaTA sakala yaha prAta hota sukAla hai / bhAnu udayAcala se AyA nabha kiyA saba lAla hai || pakSI manohara zabda bole gaMdha pavana calAta hai / cahuM ora hai bhagavAna sumaraNa vaha praphullita gAta hai | bAje bajeM ramaNIka mAtA gIta maMgala ho rahe / hai karma nAzana samaya suMdara lAbha nija sukha lIjiye // noTa- pUrva rAtri ko deviyoM kA jo dRzya thA vahI yahA~ dikhalAyA jAve / 16 svapnoM kA ullekha kara pratiSThAcArya dvArA kramazaH unakA phala batalAyA jAve / noTa- mahArAja va marudevI kA pArTa yajJanAyaka va yajJanAyikA kara sakate haiM, parantu ve mAtA ne yA mahArAja aisA kahA, aisA kaha deveM / anya ko pratiSThAcArya samajhA deveM / 158 ] jiye zayana uTha jagata pyArI, binatI hama kara rahe // hai samaya sAmAyika manohara dhyAna Atama kIjiye / mahArAnI marudevI ne mahArAja se isa prakAra kahA nAtha ! pichalI rAta meM hama supana solaha dekhiyA / gaja, baila, siMha, sudevi kamalA nhavana karata hi pekhiyA / / dvaya puSpamAla, sucandra pUraNa, sUrya, suvaraNa kalaza do / yuga mIna saravara kamala yuta sAgara su siMhAsana bhalo || ramaNIka svarga vimAna utarata nAga bhavana su Avato / suratana rAzi sukrAMti pUraNa aganidhUma na pAvano // taba anta meM ika vRSabha mere mukha praveza karata bhayA / inako suphala kahiye prabhu mujha dIna para karake dayA || mahArAjA nAbhirAya ne mahArAnI marudevI se svapnoM ke phala isa prakAra kahe gaja dekhane se devi tere putra uttama hoyagA / vara vRSabha kA hai phala yahI vaha jagataguru bhI hoyagA // puSpamAlA se vaha uttama tIrtha karatA hoyagA / kamalA havana kA phala yahI sura girinhavana surapati kareM | 2010_05 [ pratiSThA-pradIpa ] Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ara pUrNa zazi ke dekhane se jagat jana saba sukha kreN| vara sUrya se vaha ho pratApI kuMbha yuga se nidhipati // sura ko dekhane se subhaga lakSaNa dhAra hove jinapati / yugamIna khelate dekhane se he priye cita dhara suno / / hove mahA Anandamaya vaha putra anupama guNa suno / sAgara nirakhate jagat kA guru sarvajJAnI hoyagA / / vara siMha Asana dekhane se rAjya svAmI hoyagA / ara sura vimAna suphala yahI vaha svarga se caya hoyagA / / nAgendra bhavana vizAla se vaha avadhijJAnI hoyagA / bahuratna rAzi dikhAva se vaha guNa khajAnA hoyagA / vara dhUpa rahita jU agni se vaha karma dhvaMsaka hoyagA / vara vRSabha mukha paraveza phala, zrIvRSabha tujha vapu avatare / he devi tU puNyAtmA Ananda maMgala nita bhare / / (pra.saM.) deviyoM va mAtA ke praznottara noTa :- mAtA kI jagaha vahI maMjUSA pahale se hI Tebila para sthApita kareM / pratiSThAcArya praznoM kA uttara samajhA deveM / deviyoM se prazna kahalAveM- (dhyAna rakheM koI palaMga para sacetana mAtA banAkara na baitthaaveN|) 1. zrI devI- prazna : mAtA isa saMsAra meM zaraNa bhUta hai kauna / __mama zaMkA vAraNa karo khola Apako mauna // uttara : nizcai nija Atama zaraNa, arhadAdi upacAra / Ana na dUjo hai zaraNa, yaha mana meM niradhAra / / 2. hI devi- prazna : mAtA isa saMsAra meM kauna apUrava ciij| bhava bhaya nAzaka hai, kaho maMgalakArI bIja / / uttara : vItarAga vijJAna hai Atmadharma sukhamUla / svasaMvedana ke jahA~ khile manohara phUla / / 3. dhRti devI- prazna : jisake ho vaha sampadA putra pautra parivAra / kyA vo sukhiyA hai nahIM, bhoge bhoga apAra / / uttara : indradhanuSa sI sampadA svAratha maya privaar| rAga mUrchA rahita hI, hai sukhiyA saMsAra / 4. kIrti devI- prazna : mAne ripu ko mitra samAna aisA jaga meM kauna ajAna / uttara : mohI jana parivAra lakhAya, mAne hitU sadA sukhadAya / [pratiSThA-pradIpa] [159 _ 2010_05 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. buddhi devI- prazna : jaga meM subhaTa kauna hai mAya ? uttara : je nara jIte viSaya kaSAya / 6. lakSmI devI-prazna : kauna hane traya jaga vaza hoy| uttara : moha hane traya jaga vaza hoya / 7. zAnti devI-prazna : jaga meM kauna ratana hai sAra / uttara : samyagdarzana ratana apAra / 8. puSTi devI- prazna : jainI kauna kahAve mAya ? uttara : je nara jIte viSaya kaSAya / praznottara 1. prazna-kauna mAta jaga ko vaza karai? uttara : hita mita miSTa vacana uccarai / 2. prazna-mAta kauna rogI nahIM hoya? uttara : jo viveka se bhogI hoya / 3. prazna-mAta kauna guNoM kI khAna? uttara : tIrthakara suta jane mahAn / 4. prazna-kauna dhanI jaga meM sukhapAya ? uttara : saMtoSI dhanI sukhadAya / 5. prazna- mahiSI batalAo jinavara kyA de sakate haiM sukha duHkha nahIM ? jaba tana hai to phira hai lagatI kyA unheM bhUkha aura pyAsa nahIM ? uttara : hotA apanA svAmI nija hI bhale bure kA hara prANI / jaba vItarAga ho gaye kahA~ phira bhUkha pyAsa unako mAnI / / 6. prazna- he mahArAnI ye prANI kyoM pAte haiM nAnA kleza yahA~ ? dArida duHkha sahakara bhI kyoM nahIM jagatA jJAna viveka yahA~ ? uttara : hai pUrva pApa se mohI banakara agaNita duHkha ye sahate haiM / bina Atma dRSTi sadjJAna nahIM sarvajJa deva yaha kahate haiM / 7. prazna- he marudevI ! kyA hameM abhI mila sakatA mukti prasaMga nahIM / kyA mukti pradAyaka tapa kara, sakatI bhava kA bhaMga nahIM / uttara : devI deha meM AI ho pAyI nArI paryAya yahA~ / samajho ina sarva babUloM se mila sakate caMpaka phUla kahA~ / / 160] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbha kalyANaka pUjA (hindI) noTa :- sAmane vinAyaka yaMtra va cauvIsI maMDala sthApita kareM / sthApanA chappaya ratanavRSTi so karata, dhanada surapati AjJA sira / mAsa agAU SaT so, ara nava mAsa lagA jhira // janaka-sadana lachamI nidhi sohata, upamA kina mati ? janani supana lakha vimala garabhameM Aye zrIpati // ihi vidhi ananta mahimA dharana, sukha- samudra AnaMda karana / dukha harana sthApana kara bhavika, mana vaca tana pUjata carana // OM hrIM zrI vRSabhAdivIrAntacaturviMzatijinasamUha garbhakalyANaka prApta atra avatara avatara saMvauSaT / (ityAhvAnanam) OM hrIM zrIvRSabhAdivIrAntacaturviMzatijinasamUha garbhakalyANaka prApta atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH | (iti sthApanam ) OM hrIM zrI vRSabhAdivIrAnta caturviMzatijinasamUha garbhakalyANakaprApta atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (iti sannidhIkaraNam ) aSTaka gItikA chanda zuci kanaka kuMbha lIyo so bharakari, nIra ujjvala chAnakaiM / niravArane tiraSA su kArana, kumati ura bica bhAna | chappana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnikaiM / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAni // 1 // OM hrIM zrI garbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / zItala su candana dukhanikandana, malayagiri manabhAvano / kezara kapUra milAya zrIjinarAja pUjana lAvano // chappana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnikaiM / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikaiM ||2|| OM hrIM zrI garbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| sundara prakAza ujAsa akSata, candrajyoti prakAzate / motI samAna akhaMDa dhokara, pU~ja pAvata bhASate // chappana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAni / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikaiM ||3|| OM hrIM zrIgarbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo'kSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svAhA / [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 [ 161 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utkRSTasoM utkRSTa pahupa, sugaMdha sarasa suhAvane / aru kAmako nirmUla kArana, car3hata zrIjina pAvane // chappana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnikaiM / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikai // 4 // OM hrIM zrIgarbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / rasa rasata sarasa suhAta netrana, amala zuddha pichAnakaiM / jinarAja carana car3hAya prItama, kSudhA bhAgata jAnakaiM / / chappana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnikaiM / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikaiM ||5|| OM hIM zrIgarbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo kSudhAroga vinAzanAya naivedyaM nirdapAmIti svaahaa| , dIpaka prakAza suhAta sundara, pAtra meM dhara nAyakaiM / ajJAna-timira vinAza kArana, karata Arati gAyakaiM / cha ppana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnikaiM / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikaiM / / 6 / / OM hrIM zrIgarbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / candana su agara sugaMdha sundara, malaya dhUpa dazAMka so | khevahu~ su pAvaka mAhiM jina taTa, jarata karma kusaMga so // cha ppana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnikai / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikaiM / / 7 / / OM hrIM zrIgarbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / khAraka badAma so lAyacI, loMgAdi puMgIphala sudhe / jinarAja carana car3hAya anukrama, mukati-phala pAvata budhe / / cha ppana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnika / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikaiM / 8 / / OM hrIM zrIgarbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdivIrAntebhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / jala gaMdha akSata puSpa nevaja, dIpa dhUpa su phala bhale / ye dravya aragha banAya rucikara, car3hata zrIjina agha Tale / / cha ppana so devI karata sevA, sarasa utsava ThAnikaiM / haraSAyakara jinacarana pUjata, saraba Arata hAnikaiM / / 9 / / OM hIM zrIgarbhakalyANakaprAptebhyo vRSabhAdidIrAntebhyo anarghapadaprAptaye'ya'm nirvapAmIti svAhA / 162] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyeka pUjA caupAI doja aSAr3ha kRSNa pakhavArA, saravArathasidhisoM avatArA / nAbhirAya ke ghara sukhadAye, marudevI ke ura meM Aye // 1|| OM hIM ASADhakRSNadvitIyAdine garbhamaMgalaprAptAya zrIRSabhadevAya arghyam nirvapAmIti svAhA / jeTha amAvasa vadi dina sArA, vijaya vimAna tyAga avtaaraa| jitazatrU ghara triya sukhadhAmA, vijayA kUkha base abhirAmA // 2 // OM hIM jyeSThakRSNA'mAvasyAyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIajitajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / phAguna sudI AThe dina khAsA, graiveyaka ko tajakara vAsA / nRpa jitAri ramaNI guNa sAre, nAma susenA garbha padhAre ||3|| OM hrIM phAlgunazuklASTamyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIsambhavajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / vijaya vimAna tyAga thiti bhAnA, sudi vaizAkha SaSTamI tthaanaa| saMvararAya triyA guna khare, siddhArthA ke ura avatare // 4 // OM hIM vaizAkhazuklaSaSThIdine garbhamaMgalamaMDitAya zrIabhinandanajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA / sAvana sudi doyaja darasAye, vijaya vimAna tyAgakara aaye| nRpati meghaprabha tiya sukhakArA, nAma maMgalA ura avatArA / / 5 / / OM hIM zrAvaNazukladvitIyAdine garbhamaMgalaprAptAya zrIsumatinAthajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA | mAgha badI chaTha dina abhirAmA, Uradha graiveyaka taja dhAmA / dhAranIza rAjA sukha pAye, mAta susImA ke ura Aye // 6 // OM hrIM mAghakRSNaSaSThIdine garbhamaMgalaprAptAya zrIpaprabhajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA | bhAdava sudi chaTha maMgalakArI, supratiSThata rAjA guNadhArI / mAtA pRthvI ke ura Ae, madhyama graiveyaka taiM cAe // 7 // OM hI bhAdrapadazuklaSaSThIdine garbhamaMgalamaMDitAya zrIsupArzvanAthajinendrAya arghyam nirdapAmIti svAhA / caita vadI paMcamI zubha thAnai, vaijayaMta tajikaiM so vimAnai / mAta su lakSmaNA ke ura Ae, mahAsena rAjA mana bhAe // 8 // OM hrIM caitrakRSNapaMcamyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIcandraprabhajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / Aranase tajakara parajAyo, rAmAdevI ke ura jAyo / nRpa sugrIva mahA utasAyo, phAgunavadi navamI dina gAyo / / 9 / / OM hIM phAlgunakRSNanavamyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIpuSpadantajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA / caitra vadI ATa tithi khAsI, acyuta svarga tajakeM sukhraasii| dRDharatha bhUpa sunaMdA devI, upaje kUkha sabana sukha levI // 10 // OM hIM caitrakRSNASTamyAM garbhamaMgalamaMDitAya zrIzItalanAthajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [163 _ 2010_05 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAhana vimala nRpati upakArI, vimalAdevI guNa AcArI / puSpottara taji janama so lIno, jeTha vadI chaTha dina zubha kIno // 11 // OM hI jyeSThakRSNaSaSThIdine garbhamaMgalamaMDitAya zrIzreyAMsanAthajinendrAya arghyam nirvapAnIti svAhA / tajata bhae mahAzukra su nAkA, dina ASAr3ha vadi chaTha hita tAkA / rAjA zrIvasupUjya piyAre, devI vijayA kUkha sidhAre // 12 // OM hIM ASAdakRSNaSaSThayAM garbhamaMgalamaMDitAya zrIvAsupUjyajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA / jeTha vadI dazamI dina bhArI, svarga tajo bArama sahasrArI / kRtavarmA rAjA triya pAye, zyAmA nAma kUkha padharAye // 13 // OM hI jyeSThakRSNadazamyAM garbhamaMgalamaMDitAya zrIvimalanAthajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / kArtika vadi paramA dina khAsA, puSpottara ko tajakai bAsA / siMhasena bar3abhAgI tAtA, kUkha base jayazyAmA mAtA // 14 // OM hrIM kArtika kRSNapratipahivase garbhamaMgalamaMDitAya zrIanantanAthajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA rAjA bhAnu bhayo utsAhA, suvRtAdevI satI su AhA / tA ura sarvArayateM Aye, AThe sudi vaizAkha batAye // 15 // OM hI vaizAsvazuklASTamyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIdharmanAthajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / bhAdava vadi sAteM vrata bhArI, sarvArathasidhi taja guNadhArI / vizvasena rAjA ati pyArI, AirAura Aye sukhakArI // 16 // OM hI bhAdapadakRSNasaptamyAM garbhamaMgalamaMDitAya zrIzAMtinAthajinendrAya arghya nirvapAmIti svAhA / sAvana vadi dazamI jaga jAne, saravArathasidhiteM su prayAne / sUrasena rAjA guNarAsA, zrImati mAtu kUkha sukha vAsA ||17|| OM hrIM zrAvaNakRSNadazamyAM garbhamaMgalaprAptAya zrI kunthunAtha jinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA / aparAjita vimAna taja Ae, mAtA mitrA kUkha basAe / phAguna sudI tIja sukhakArI, nRpati sudarzana mahimA bhArI // 18 // OM hI phAlgunazuklatRtIyAyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIaranAthajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / rAjA kumbharAya vratavAnI, tAsu priyA suprabhAvati rAnI / aparAjita vimAna taja DerA, caitra sudI paramA zubha verA // 19 // OM hrIM caitrazuklapratipahine garbhamaMgalamaMDitAya zrImallinAthajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA / prAnata svarga tyAga jinarAjA, sAvana vadI doja sukhasAjA / tAta sumitra su vijayA mAI, janana layo tribhuvana ke sAI // 20 // OM hIM zrAvaNakRSNadvitIyAyAM garbhamaMgalaprAptAya zrImunisuvratajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 164] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayarAja zobhata nRpa jJAnI, Azvina vadi zubha doja bkhaanii| aparAjita vimAna taja Ae, viprA devI kUkha basAe // 21 // OM hrIM AzvinakRSNadvitIyAyAM garbhAvataraNamaMgalaprAptAya zrInaminAthajinendrAya aya'm nirvapAnIti svAhA / kArtika sudi chaTha saba zubha mAne, Ae taja sujayaMta vimAne / samudavijaya zivadivyA rAnI, tA ura janama liyo nija jJAnI / / 22 / / OM hrIM kArtikazuklaSaSThyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIneminAthajinendrAya arghyam nirvapAmIti svAhA / prAnata svarga tyAgakara Ae, vadi vaizAkha doja guNa gAe / vizvasena ghara vAmA rAnI, tA ura jJAna base sukhakAnI // 23 / / OM hrIM vaizAkhakRSNadvitIyAyAM garbhamaMgalaprAptAya zrIpArzvanAthajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA | tajakara puSpottara bar3abhAgI, tithi ASAr3ha sudI chaTha lAgI / siddhAratha rAjA sukha pAe, priyakArinI devI ura Ae // 24|| OM hrIM ASADhazuklaSaThyAM garbhamaMgalamaMDitAya zrImahAvIrajinendrAya aya'm nirvapAmIti svAhA / gItikA chaMda mana vacana kAya tri zuddha karakeM, caturvizati jina jajoM / zrIgarbhakalyANaka su mahimA, bAra bArahiM ura bhajoM // jina jajata pApa samUha nAzeM, sukhanidhAna su pAvahiM / saba dukha nivArana seva jinakI, hota maMgala bhAvahIM // 25|| OM hrIM zrIvRSabhAdicaturviMzatitIrthaMkarebhyo garbhamaMgalamaMDitebhyaH pUrNA'ya'm nirvapAmIti svAhA / jayamAlA dohA zodhana garbha su vastukara, SaT kumArikA Ada / bahu devI sevA karata, nizi dina ghara AlhAda / / paddhari chaMda SaT mAsa agAU karata seva, chappana devI ura bhakti leva / nita ratnavRSTi hovata vikhyAta, saba jana AnaMda kara bhA~ta bhA~ta // 1 // taba dhanapati nagara siMgAra sAra, bahu ratana hemamaya raca apAra / SaT mAsa gae taba mAta raina, supane solaha zubha lakhe aina / / 2 / / pati pAsa gaI phala pUchi sAra, suni jAI ghara AnaMda apAra / phira indrAdika Ae na vAra, kari kalyANaka garbhAvatAra ||3|| utsava kIno ati hI mahaMta, puni nija thAnaka pahu~ce turanta / aba susoM nirmala maha prabhAva, sevata suraMganA dhara uchAva ||4|| 2010_05 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuci garbha sthiti maha dIptivAna, traya jJAna su bhUSata guNa nidhAna / tana vajravRSabhanArAca dharana, sundara sarUpa duti sarama karana ||5|| zata ATha su lakSana racata tAsa, nau sai vijana sohata vikhyAta / sabake priyatama bhavijana su mAta, jinakI mahimA jaga hai vikhyAta / / 6 / / darapana koI ika liye hAtha, koI dharma-kathA kahi namata mAtha / koI jhArI koika pahupamAla, koI gahata bIjanA namata bhAla ||7|| bUjhata keI milakara gUr3ha artha, tina jvAba kahata jananI samartha / parijana purajana sura haraSa gAta, jina puNya mahAtama kaho na jAta ||8|| soraThA ihividhi garbhakalyANako, ko kavi varanana kari sake / jAko par3hata sujAna, vighana-harana maMgala karana // 9 / / gItikA chaMda haraSAya gAya jinendra pUjata, paMcakalyANaka bhale / bahu puNya kI bar3havAra jAke, vighana jAta Tale gale / / jAke suphala kara deha sundara, roga zoka na AvahIM / dhana dhAnya putra surendra sampati, rAjA nija sukha pAvahIM / / 10 / / ityAzIrvAdaH (puSpAJjaliM kssipet|) bhagavAn AdinAtha ke pUrva bhava noTa :- citra taiyAra karavA kara dikhalAye jAveM / cAheM to rAtri ko sabhA meM dikhalAyeM / 1. jayavarmA (rAjaputra)- muni dIkSA lekara tapa karate samaya sarpa ne Dasa liyA / zAMta bhAva se prANa chodd'e| samyaktva kI ora paga bddh'aayaa| 2. mahAbala nareza- cAra maMtriyoM se carcA karate hue svayaMbuddha maMtrI dvArA saMbodhita hokara munidIkSA / 3. lalitAMga deva- devAMganAoM ke sAtha bhoga bhogate hue AtmadRSTi svayaMprabhA devAMganA kI virakti / 4. rAjAvajra jaMgha aura zrImatI- svayaMprabhA svarga se cayakara zrImatI huI / lalitAMga vajrajaMgha huaa| munidAna diyaa| 5. uttama bhoga bhUmi meM yugala daMpatti- svayaMbuddha maMtrI prItaMkara muni hokara cAraNa muni ke sAtha, isa dampatti yugala ko sNbodhaa| 6. zrIdharadeva aura usake dvArA zatamati maMtrI (naraka meM utpanna) ko upadeza danA / 166] pratiSThA-pradIpa 2010_05 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIdharadeva (vajrajaMgha kA jIva) dUsare svarga meM deva zrImatI kA jIva vahIM svayaMprabha deva huA, donoM dhara carcA karate haiN| 7. subidhi rAjaputra dharmArAdhana karate hue- zrIdharadeva susImA nagara kA rAjaputra zrImatI kA jIva (svayaMprabha deva) unhIM ke kezava nAmaka putra ne zrAvaka vrata va munivrata lekara sallekhanA kii| 8. acyuta svarga meM indra pratIndra- vajrajaMgha kA jIva indra-indrANI ke sAtha bhoga bhogate hue zrImata kA jIva (kezava) vahIM pratIndra / donoM dharma carcA karate hue| 9. vajranAbhi cakravartI aura dhanadeva gRhapati-vajrajaMgha kA jIva 16veM svarga se cayakara videha kSetra meM vajrasena rAjA va zrIkAMtA rAnI kA putra vajranAbhi, zrImatI kA jIva gRhapati dhanadeva huA / vajranAbhi apane bhAiyoM ke sAtha muni hue| vajrasena tIrthaMkara ke pAdamUla meM solaha kAraNa bhAvanA bhaayii| 10. sarvArthasiddhi meM ahamindra- vajrajaMgha kA jIva ahamindra huA / anya ahamindroM ke sAtha caca karate hue| 11. RSabhadeva tIrthaMkara (vajrajaMgha kA jIva huaa)| janma kalyANaka noTa- pardA kholane va janma batAne ke pUrva kI kriyaayeN| maMjUSA meM se bAhara nikAlakara vidhinAyaka ke vastra dUra karake caukI para virAjamAna karanA, nIce vardhamAna yaMtra sthApita karanA / isI prakAra samasta pratimAoM ke vastra dUra karanA / isa kArya ke lie nimnalikhita mantra zubhe vilagne sunavAMke vA, jinendra janma prababhUva yadvat / maMjUSikAMtargatamAzu biMbam, niSkAsayedAryavara : karAbhyAM / pratimA ko maMjUSA se bAhara nikAla laiveM devAnAM namayan zirAMsi sumanAMsyAkaMpayannAsanA nyabhraM nirmalayan sadiksumanaso devadrumaivarSayan // janyanzIta sugaMdhi mandamanilaM yaH siMdhu muDhelayan / Adhunvan sa dharAdharaM ca niragAt kukSeH zubhekSaiSa saH / / OM hrIM trailokyoddharaNa dhIra jinendraM bhadAsane upavezayAmi svaahaa| (pratimAoM ke vastra nikAla leveM) OM hrIM aha~ namaH parameSThibhyaH svaahaa| OM hrIM aha~ namaH paramAtmakebhyaH svaahaa| OM hrIM aha~ namo'nAdi nidhanebhyaH svAhA / OM hrIM aha~ namo nRsurAsura pUjitebhyaH svAhA / [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM aha~ namo'naMta jJAnebhyaH svaahaa| OM hrIM aha~ namo'naMta darzanebhyaH svAhA / OM hrIM aha~ namo'naMta vIryebhyaH svAhA / OM hrIM aha~ namo'naMta saukhyebhayaH svaahaa| _ (puSpAMjali) OM hrIM dhAtre vaSaT / OM usahAya divyadehAya sajjojAdAya mahappaNNAya aNaMta cauTThayAya paramasuha paiTThira NimmalAya sayaMbhave ajarAmara paramapadapattAya mama itthavisaNNihidAya svAhA / isa mantra se 7 bAra pratimAoM ko indra se sparza karAveM / OM hrAM hI hUM hauM haH zrI siddha cakrAdhipataye aSTaguNa samRddhAya phaT svAhA | (puSpa kSepaNa) jinamantra OM arhadbhyo nmH| nava kevalalabdhibhyo namaH / kSIra svAdulabdhibhyo namaH / madhura svAdulabdhibhyo namaH / saMbhinna zrotRbhyo namaH / pAdAnusAribhyo namaH / koSTha buddhibhyo namaH / bIja buddhibhyo namaH | sarvAvadhibhyo namaH / paramAvadhibhyo namaH / OM hrIM valgu valgu nivalgu nivalgu suzravaNa mahAzravaNa OM vRSabhAdi vardhamAnAMtebhyo vaSaT saMvauSaT / (7 bAra pratimAoM kA sparza kareM) vardhamAna yaMtra OM Namo bhayavado vaDDamANassa risahassa jassa cakkaM jalaMtaM gacchai AyAsaM pAyAlaM loyANaM bhUyANaM jUye vA vivAe vA raNaMgaNe vA gamaNe vA thaMbhaNe vA mohaNe vA savvajIvANaM aparAjido bhavadu me rakkha rakkha svaahaa| isa mantra ko 7 bAra boleM, pratyeka pratimAoM kA sparza kreN| siddha, zruta, cAritra, zAnti bhakti pATha kareM dhUlI pallava maMgalauSadhi phala tvaramUla sauSadhI / saMpRktA bila tIrthavAri subhRtairmantrAtipUtairghaTaiH // aSTAbhiH svapade sthitaM sthira mudA vedyAMcalaM cAru tad / biMbaM cAkara zuddhi secanamidaM tajjAta karpiye / / ukta mantra bolakara kvAtha yukta cAra kalazoM para puSpa kSepaNa kreN| (pra.sA., pRSTha 96) OM hrIM maMgala dravyauSadhi kvAtheyukta kalazaiH jina pratimAbhiSekaM kurmaH / OM hrIM kSIra samudravAri pUritena maNimaya maMgala kalazena bhagavadarhat pratikRti snApayAmaH / 168] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM zrIM hrIM aM vaM maM haM saM taM paM jhvI kSvI haM saH namo'rhate svaahaa| ukta cAra mantroM se abhiSeka va puSpa kSepaNa kreN| pazcAt kalpavAsI devoM ke yahA~ ghaMTA jyotiSiyoM ke yahA~ siMhanAda, vyaMtaradevoM ke yahA~ Dhola evaM bhavanavAsiyoM ke yahA~ zaMkhanAda tathA bAje bajAne ko mAika meM saMketa karate hue bAhara kA pardA haTA deveM / jaya jayakAra ho aura (RSabhadeva ke janma kI ghoSaNA kreN|) (bAhara kA pardA lagAveM) maMgalAcaraNa jaya jaya jina svAmI antarayAmI, paramAtama saba doSa hareM / nijajJAna prakAzeM bhramatama nAzeM, zuddhAtama zivarAja kareM / tuma anubhava sAgara amRta gAgara, jo bharakara nijakaMTha dhareM / so sukha nija pAveM kSobha miTAveM, karmabaMdha kA nAza kareM / indra sabhA saudharma- aho ! Aja yaha merA siMhAsana kyoM kaMpAyamAna ho rahA hai ? mujhe avadhijJAna dvArA vidita ho rahA hai ki madhyaloka meM bhagavAn RSabhadeva kA janma ho gayA hai| (boliye bhagavAn RSabhadeva kI jaya) siMhAsana se nIce utarakara sAta paga Age jAkara jaya jayakAra karate haiN| (kubera se)- kubera ! madhyaloka meM jAne ke liye zIghra hI taiyArI karo aura airAvata hAthI ko sjaao| kubera- svAmin ! ApakI AjJA zirodhArya hai / maiM zIghra hI sabhI prakAra kI senA taiyAra karatA huuN| 1. saudharma indrANI- Aja hama bar3e puNyazAlI haiM ki dharmatIrthakartA prathama tIrthaMkara kA janma huA hai| 2. IzAna indra- hameM tIrthaMkara prabhu ke janma-kalyANaka manAne kA niyoga pUrA karanA hai| isameM hamArA hissA bhI kama nahIM hai| IzAna indrANI- indroM ke sAtha indrANiyA~ bhI bhAga letI haiM, yaha kyA kama puNya kI bAta hai| 3. sanatakumAra indra- bhagavAn kA jaba janma hotA hai taba tInoM lokoM meM usakA prabhAva chA jAtA hai| naraka taka meM kSaNabhara nArakiyoM ko zAMti kA anubhava hotA hai| sanatakumAra indrANI- bhagavAn asAdhAraNa puruSa hote haiM, jinake zarIra meM bhI vizeSatA hotI hai| 4. mahendra indra- satya hai unake zarIra meM pasInA, mala, mUtra nahIM hotA / AhAra to hotA hai, nIhAra nhiiN| [pratiSThA-pradIpa] [ 169 ___ JainEducation International 2010_05 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahendra indrANI- unake zarIra kA rudhira bhI sapheda hotA hai aura zarIra kA AkAra samacaturasra saMsthAna kA hotA hai / 5. brahma indra- bhagavAn ke zarIra kA saMhanana vajravRSabha-nArAca hotA hai arthAt unake zarIra kI haDDiyA~ vajramaya aura veSTana va kIlI bhI vajra sahita hotI hai / brahma indrANI- parantu hama devoM ke zarIra meM rasa, rakta, haDDI, mAMsa Adi sAta dhAtu na hone se saMhanana nahIM hote / 6. lAMva indra- hama loga vaikriyika zarIra vAle haiN| hamArA binA dhAtu kA zarIra to hotA hI hai, parantu hama AhAra bhI nahIM karate / indrANI - hameM bhUkha avazya lagatI hai parantu icchA hote hI tatkAla kaMTha tRpti ho jAtI hai / amRta jhara jAtA hai aura 7. mahAzukra indra- bhagavAn kA rUpa anupama hotA hai jisako dekhane ke lie hama tarasate haiN| indrANI - bhagavAn ke zarIra meM sugaMdha AtI hai aura 1008 zubha lakSaNa hote haiM / 8. sahasrAra indra- hameM milakara janmAbhiSeka ke lie madhyaloka jAnA hai, vahA~ mahArAnI marudevI ke pAsa se RSabhadeva bAlaka ko lAnA hogA / indrANI - hama indrANiyoM meM se prathama indrANI hI garbhagRha meM jAkara sotI huI mAtA ke pAsa se RSabhadeva bAlaka ko lA sakatI haiM / 9. Anata indra- meru parvata kI pUrva dizA ke pAMDuka vana kI pAMDuka zilA meM bhagavAn ko virAjamAna kara 1008 kalazoM se abhiSeka hogA / indrANI - janmAbhiSeka indragaNa pA~caveM samudra kSIrasAgara ke jala se karate haiM / 10. prANata indra- ar3hAI dvIpa ke Age manuSya nahIM jA sakate isaliye usa samudra kA jala indra hI lAte haiM / indrANI - hama indra-indrANI hI AThaveM dvIpa naMdIzvara meM jAkara vahA~ 52 akRtrima caityAlaya kI pUjA karate haiM / 11. AraNa indra- bhagavAn kA janma kalyANaka manAne ke lie airAvata hAthI ko lekara hama jaaveNge| vaha eka lAkha yojana kA hai| usakI racanA apUrva hai / indrANI - devoM meM indra, sAmAnika Adi daza prakAra kI kalpanA hotI hai unameM Abhiyogya jAti ke devoM meM airAvata hai, jo airAvata hAthI banakara savArI ke kAma AtA hai / 12. acyuta indra- yaha saba puNya ke vaibhava kI carcA hai jo hama kara rahe haiM, parantu yaha saba jisake bala para hai usa samyagdarzana, samyagjJAna aura samyak cAritra ke mahattva ko bhI jAnanA cAhiye / 170 ] [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indrANI- hama to bhagavAn kI bhakti ko hI samyagdarzana samajhatI haiM hameM unakI mUrti kI pUjA meM bhI adhika Ananda AtA hai| 13. IzAna indra- bAhara saccI zakti aura pUjA bhI vahI karatA hai jise apane hRdaya ke bhItara ke paramAtmA ke prati zraddhA ho cukI hai| indrANI- kyA hamArI yaha bAhara kI bhakti va pUjA sArthaka aura saphala nahIM mAnI jAyegI ? 1. sanatakumAra indra- yaha paMcakalyANaka pUjA pratiSThA bhI unhIM paramAtmA kI hai, jinhoMne AtmA meM svarUpa kI anubhUti yA sAkSAtkAra kara liyA hai| indrANI- isakA matalaba yaha huA ki pratyeka AtmA meM paramAtmapanA vidyamAna hai, use mohavaza vaha bhUle hue hai| 2. mahendra indra- jaba taka moharUpI aMdhakAra hai, taba taka koI bhI saMsArI prANI apanI deha meM rahane vAlI caitanya zakti kA vikAsa nahIM kara paataa| indrANI- hamArA jIvana bhoga-vilAsamaya hone se AtmA divyajyoti kA prakAza prApta nahIM kara sktii| 3. brahma indra- Atmajyoti ke darzana kA nAma hI samyagdarzana hai ? jo saptama naraka taka meM ho sakatA hai| nArI paryAya meM bhI vaha prApta hotA hai| indrANI-isIlie bhagavAn ke paMcakalyANaka ko manAnA samyagdarzana kA mukhya sAdhana mAnA gayA hai| 4. lAMtava indra- jaba samyagdarzana kA pramukha sAdhana jinendra pUjA-bhakti hai to hameM zraddhApUrvaka manAnA caahiye| indrANI- jinendra pUjA sAMsArika bhogoM meM lIna logoM ke lie sabase adhika sugama hai| 5. mahAzukra indra- anya saba zubha kArya hama logoM ke lie bahuta kaThina haiM ataH yathAzakti ullAsarpUvaka jinendra bhakti meM citta lagAnA caahiye| indrANI- akele jinendra-bhakti hI jIvoM ko saMsAra kI samasta durgatiyoM se bacAkara sugati kI ora le jAne meM samartha hai| 6. sahasrAra indra- pUrva janmoM meM upArjita pApa karmoM kA nAza bhI jinendra pUjA-bhakti se hI hotA hai| vartamAna vipattiyA~ bhI isI se dUra hotI haiN| indrANI- zuddha jinendra bhakti saMsAra rUpI jAla ko chinna-bhinna kara anaMta sukha kA sthAna mukti ko prApta karAtI hai| 7. Anata indra- arahaMta paramAtmA kI pUjA-bhakti kA sAkSAt samAgama nahIM milane para unakI vItarAga pratimA kI pUjA bhI vaisA hI phala detI hai| [pratiSThA-pradIpa] [171 2010_05 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indrANI- jina pratimA jinendradeva ke Adarza kA pratIka hai, ataH pratidina zubha bhAvoM se pratimA kI bhakti, sAkSAt jinendradeva kI bhakti mAnI jAtI hai| 8. prANata indra- jina jIvoM ne pUrva bhavoM meM vItarAga prabhu kI pratimA kI zuddha bhAva aura dravya se upAsanA kI, ve hI Age calakara trailokya pUjya tIrthaMkara hue haiN| indrANI- jinendra pUjA se nArI-paryAya bhedakara nArI nara-paryAya ko prApta hotI hai| 9. AraNa indra- jo pratimA meM lokopakArI tIrthaMkaroM kI sthApanA kara vidhipUrvaka unakI pUjA karate haiM, ve tIrthaMkara pada ko pAkara saMsAra ke samakSa mokSa kA mArga prastuta karate haiN| __indrANI- vAstava meM isa saMsAra meM arahaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya aura sarvasAdhu parameSThI ke sivAya jIva kA koI anya zaraNa nahIM hai| 10. acyuta indra- anya sarva kI zaraNa ko tyAgakara paMcaparameSThI kA zaraNa grahaNa karane se hI zAMti prApta hotI hai, parantu isase Age bar3hane para apane AtmA kI hI zaraNa karanA par3atA hai| indrANI- hama deva paryAya meM haiM aura kahA jAtA hai ki hama puNyavAn aura sukhI haiM, parantu hama viSaya cAha kI dAha se jala rahe haiM, ise hama svayaM jAna rahe haiN| saudharma- Aiye, sarvadevagaNa bhagavAn AdinAtha ke janma kalyANaka hetu madhyaloka meM caleM / (paradA lagAveM) ayodhyA meM indrAgamana maMDapa (ayodhyA) meM Akara indroM kA hAthI para baiThe-baiThe tIna yA eka bAra pradakSiNA denA, taba taka deviyoM dvArA nRty| maMDapa ke sAmane utarakara jaya jayakAra karate hue vedI para saudharma indra-indrANI kA AnA, indra kA indrANI ke prati devI jAhu prasUtighara, lAvo tIrtha kumAra / mAtA kaSTa na hoya kachu, rAkho yahI vicAra / parade ke bhItara indrANI kA vinaya sahita maMjUSA ke pAsa mAyAmayI zizu rakhakara tIrthaMkara mUrti bAhara lAnA aura indra ko sauMpanA / indra kA sahasra netra se darzana kara hAthI para virAjamAna karanA, merU para zobhAyAtrA sahita jaanaa| airAvata- Abhiyogya jAti kA deva / eka lAkha yojana kA unnata / 100 mukha 48 daMta va una para sarovara /00x125 kamalinI patyeka para gaNA 25 kamala va una para 108 patra pratyeka patra para apsarAyeM nRtya karatI haIM kula apsarAyeM 6,75,00,000 / prathama hI pAMDaka vana meM pAMDaka zilA ke Upara IzAna koNa meM pUrva mukha prabhu ko virAjamAna kareM / saudharma bhagavAn ko lete haiM | IzAna chatra lagAte haiM / sanatakumAra va mahendra camara Dhorate haiN| 172] [ pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - janma kalyANaka - Avazyaka sAmagrI - +kADhA 4 prakAra ke kvAtha + puSpa + ghaMTA jhAlara + DhuMdubhi + Dhola Adi vAdya yaMtra + mAyAmayI | zizu vardhamAna yaMtra + mAtRkA yaMtra + cauvIsa mahArAja yaMtra + pUjA dravya + pANDuka zilA sAmagrI + abhiSeka jala + kalaze + ardha-candrAkAra zilA + vidhinAyaka pratimA ke 2 jor3I vastraAbhUSaNa (hAra, mukuTa, mAlA, kuMDala, tilaka, kalaMgI) + hAthI + paMcavarNa sUtra (nADA) + karpUra + mAcisa + pUjA dravya + dUdha + sabhI pratimAoM ke vastra + palanA + gAdI + takiyA + DorI bAla krIr3A khilaune 2010_05 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmAbhiSeka va tat sambandhI kriyAyeM pAMDuka zilA ko - OM hrIM zrIM zrIM bhUH svAhA' mantra dvArA jala se zuddha kareM / hAthI para usakI tIna pradakSiNA dekara usa para se indra bhagavAn ko pANDuka zilA para lAveM / OM hrIM arhaM kSmaM ThaH ThaH svAhA / mantra se pITha sthApana kareM / OM hrAM hrIM hrUM hrauM hraH namo'rhate bhagavate zrImate pavitrajalena pITha prakSAlanaM karomi svAhA / mantra se pITha prakSAlana kreN| OM hrIM zrIM arhaM zrIlekhanaM karomi (zrIlekhana) OM namo'rhate kevaline parama yogine anaMta vizuddha pariNAma parisphurat zukla dhyAnAgni nirdagdha karma bIjAya prAptAnaMta catuSTyAya saumyAya zAMtAya maMgalAya varadAya aSTAdaza doSa rahitAya svAhA / OM trailokyoddharaNa dhIraM jinendraM bhadrAsane upavezayAmi svAhA / (bhadrAsane pratimA sthApanam ) asmin citre janma-kalyANakamAropayAmi | (puSpAMjaliH) abhiSeka mantra OM kSIrasamudra vAri pUritena maNimaya maMgala kalazena bhagavadarhatpratikRti snApayAmaH / OM zrIM hrIM haM vaM maM haM saM taM paM jhavIM kSvIM haM saH namo'rhate svAhA / pahale 1008 kalazoM se indragaNa abhiSeka kara leveM / pazcAt anya puruSa zuddha dhotI, dupaTTA pahanakara abhiSeka kareM | abhiSeka kA jala adhika samaya kA hone para chAna lenA cAhiye / abhiSeka pazcAt pardA lagAkara indrANI dvArA pratimA ko 'OM jhaM vaM havaH paH jhavIM kSvIM svAhA / mantra se candana lepa karAveM / OM hrIM jinAMga vividha vastrAbharaNaiH vibhUSayAmaH / (vastrAbhUSaNa pahanAveM) OM hrIM zrIM tIrthaMkarAMguSThe'mRtaM sthApayAmi / (dugdha dvArA amRta sthApana) dakSiNa pAda meM vRSabha cinha dekhakara vRSabha cinha prakaTa kareM / A~khoM meM aMjana, kaMkaNa baMdhana / karNabadha / AratI / (pardA khola deveM) cAheM to caubIsI maNDala mAMDakara va yaMtra virAjamAna kara janma kalyANaka pUjA indroM se karA leveM / pazcAt airAvata para pratimA virAjamAna kara vApasa zobhAyAtrA maNDapa meM lAveM / maNDapa meM vedI para pratimA virAjamAna kara indroM dvArA tAMDava nRtya karAveM / punaH yahIM janma kalyANaka pUjA, yaMtra virAjamAna kara caubIsa maNDala mAMDakara karAveM / jayasena pratiSThA pATha, pRSTha 259 meM saMskRta bhASA kI hindI kA bhAva isa prakAra hai ki mAtA-pitA kI goda arthAt maMDapa kI vedI para bhadrAsana meM pratimA virAjamAna kareM / noTa- maNDapa meM anya pratimAoM para vidhi nAyaka ke samAna samasta vidhi kareM / [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 [ 173 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma kalyANaka pUjA (hindI) sthApanA gItA chanda jina nAtha cauvisa pUjA karata hama umagAya / jaga janma leke jaga udhAro ja* hama citalAya / / tina janma kalyANaka su utsava indra Aya sukIna / hama hUM sumara tA samayako pUjata hiye zuci kIna / OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatitIrthakarAH janmakalyANaka prAptAH atra avatarata avatarata saMvauSaT / AhavAnanam / OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatitIrthaMkarAH janmakalyANaka prAptAH atra tiSThata tiSThata ThaH ThaH sthaapnm| OM hrIM zrI pabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatitIrthaMkarAH janmakalyANaka prAptAH atra mama sannihitA bhavata bhavata vaSaT snnidhiikrnnm| chanda cAlI jala nirmala dhAra kaTorI, pUjUM jina nija karajor3I / pada pUjana karahU~ banAI, jAse ' bhavajala tarajAI / / OM hIM RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarebhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / caMdana kezaramaya lAUM, bhavakI AtApa zamAUM / pada pUjana karahu~ banAI, jAme bhavajala tarajAI // OM hrIM RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarebhyo saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirdapAmIti svAhA / akSata zubha dhokara lAUM, akSaya guNako jhalakAUM / pada pUjana karahuM banAI, jAse bhavajala tarajAI / OM hrIM RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarenyo jahamakalyANakaprAptebhyo akSayapadaprAptaye akSataM nirvapAmIti svaahaa| sundara puhapani cuni lAUM, nija kAma vyathA haTavAU~ / pada pUjana karahuM banAI, jAse bhavajala tarajAI // OM hrIM RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarenyo jaThamakalyANakaprAptebhyo kAmabANavidhvaMzanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| pakavAna madhura zuci lAUM, hani roga kSudhA sukha pAUM / pada pUjana karahuM banAI, jAse bhavajala tarajAI // OM hI RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarebhyo janmakalyANakaprAptebhyo kSudhAroga vinAzanAya calaM nirvapAmIti svaahaa| 174 ] [pratiSThA-pradIpa] ___ 2010_05 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIpaka karake ujiyArA, nija moha timira niravArA / pada pUjana karahuM banAI, jAse bhavajala tarajAI / OM hrIM RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarebhyo janmakalyANakaprAptebhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirdapAmIti svaahaa| dhUpAyana dhUra khivAUM , nija aSTa karama jalavAUM / pada pUjana karahuM banAI, jAse bhava jala tarajAI / / OM hrIM RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkaregyo janmakalyANakaprAptezyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| phala uttama uttama lAUM, zivaphala jAse upajAUM / pada pUjana karahuM banAI, jAse bhava jala tarajAI / OM hI RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarebhyo janmakalyANakaprAptebhyo mokSaphalaprAptAya phalaM nirvapAmIti svaahaa| saba AThoM dravya milAUM, maiM AThoM guNa jhalakAUM / pada pUjana karahuM banAI, jAse bhava jala tarajAI / / OM hrIM RSabhAdimahAvIraparyaMtacaturviMzatitIrthaMkarenyo jadamakalyANakaprAptebhyo anarghyapadaprAptAya arghyam nirdapAnIti svaahaa| pratyeka ke 24 arghya vadI caita navami zubha gAI, marudevI jane haraSAI / zrI riSabhanAtha yuga AdI, pUjU bhavameTI anAdI // 1 // OM hrIM caiprakRSNA navamyAM zrIvRSabhanAthajinendrAya jaTamakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / dasamI zubha mAgha vadI kI, vijayA mAtA jinajI kI / upaje zrI ajita jinezA, pUjU meTo saba klezA // 2 // OM hrIM mAghavadI dazamyAM zrIajitanAthajinendrAya jaTamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / kArtika sudi pUraNamAsI, mAtA susaina hullAsI / zrI saMbhavanAtha prakAze, pUjata ApA para bhAze // 3 / / OM hIM kArtikazuklA pUrNamAvasyAM zrIsaMbhavanAthajinendAya janmakalyANakaprAptAya arghyam nirva0 svaahaa| zubha caudasa mAgha sudIkI, abhinaMdananAtha vivekI / upaje siddhArthA mAtA, pUjUM pAUM sukha sAtA // 4|| OM hIM mAghazuklA caturdazyAM zrIabhinaMdananAthajinendrAya jaThamakalyANakaprAptAya arghyam nirva0 svaahaa| gyArasa hai caita sudIkI, maMgalA mAtA jinajIkI / zrI sumati jane sukhadAI, pUjUM maiM arghya car3hAI // 5 / / OM hIM caitra zuklA ekAdazyAM zrIsumatinAthajinendrAya janmakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / tilaa-dii|] [175 2010_05 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArtika vadi terasi jAno, zrI padmaprabhU upajAno / hai mAta susImA tAkI, pUjUM le ruci samatAkI ||6|| OM hrIM kArtika kRSNA trayodazyAM zrIpadAprabhujinendrAya jahamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| zuci dvAdaza jeTha sudIkI, pRthvI mAtA jinajIkI / jinanAtha supAraza jAe, pUjUM hama mana haraSAe // 7|| OM hIM jyeSTha zuklA dvAdazyAM zrIsupArzvanAthajinendrAya jaTamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAnIti svAhA / zubha pUsa vadI gyArasako, hai janma candraprabhu jinako / dhanya mAta sulakhanAdevI, pUjUM jinako munisevI // 8 // OM hI pauSa ekAdazyAM zrI caMdraprabhajinendAya jaThamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / agahana sudi ekama jAnA, jina mAta ramA sukha khAnA / zrI puSpadaMta upajAe, pUjata hUM dhyAna lagAe // 9 / / OM hrIM agahana zuklA ekam zrIpuSpadaMtajinendrAya jadamakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / dvAdaza vadi mAgha suhAnI, naMdA mAtA sukhadAnI / zrI zItala jina upajAe, hama pUjata vighna nazAe ||10|| OM hrIM mAghakRSNA dvAdazyAM zrIzItalanAthajinendrAya janmakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / ____phAguna vadi gyArasa nIkI, jananI vimalA jina jIkI / zreyAMsanAtha upajAe, hama pUjata hI sukha pAe ||11|| OM hrIM phAlgunakRSNA dazamyAM zrIzreyAMsanAthajinendrAya janmakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / vadi phAlguna caudasi jAnA, vijayA mAtA sukha khAnA / zrI vAsupUjya bhagavAnA, pUjUM pAUM nija jJAnA ||12 / / OM hrIM phAlgunakRSNa caturdazyAM zrIvAsupUjyajinendrAya janmakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha dvAdaza mAgha vadIkI, zyAmA mAtA jinajIkI / zrIvimalanAtha upajAe pUjata hama dhyAna lagAe / / 13 / / OM hrIM mAghakRSNA dvAdazyAM zrIvimalanAthajinendrAya jahamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / dvAdazi vadi jeTha pramANI, surajAmAtA sukhadAnI / jinanAtha ananta sujAe, pUjata hama nAhiM aghAe ||14|| OM hrIM jyeSThakRSNA dvAdazyAM zrIanantanAtha jinendrAya janmakalyANaka prAptAya arghyam nirvapAmIti svAhapa terasi sudi mAgha mahInA, zrIdharmanAtha agha chInA / mAtA suvratA upajAye, hama pUjata jJAna bar3hAe // 15|| OM hIM mAghazuklA trayodazyAM zrIdharmanAthajinendrAya jaTamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 176] [pratiSThA-pradIpa] 2010 05 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadi caudasa jeTha suhAnI, airAdevI guNa khAnI / zrIzAMti jane sukha pAe, hama pUjata prema bar3hAe ||16|| OM hrIM jyeSThakRSNA caturdazyAM zrIzAMtinAthajinedAya jaThamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / paDivA vaizAkha sudIkI, lakSmImati mAtA nIkI / zrIkunthunAtha upajAe, pUjata hama arghya car3hAe // 17|| OM hI vaizAkhazuklA ekam zrIkunthunAtha jinendrAya jaThamakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / agahana sudi caudasa mAnI, mitrAdevI haraSAnI / ara tIrthaMkara upajAe, pUje hama mana baca kAe // 18 // OM hIM agahanazuklA caturdazyAM zrIaratIrthaMkarAya jahamakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| agahana sudi gyArasa Ae, zrImallinAtha upajAe / hai mAta prajApati pyArI, pUjata agha vinazai bhArI ||19|| OM hIM agahanazuklA ekAdazyAM zrImallinAthajinendrAya jaThamakalyANakaprAptAya aya'm nirva0 svAhA / dazamI vaizAkha vadI kI, zyAmA mAtA jivajI kI / munisuvrata jina upajAe, hama pUjata pApa nazAe // 20 / / OM hrIM vaizAkhakRSNA dazamyAM zrImunisuvratajinedAya jaThamakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA | dazamI ASAr3ha vadIkI, vipulA mAtA jinajIkI / nami tIrthaMkara upajAe, pUjata hama dhyAna lagAe // 21 // OM hrIM ASADhakRSNA dazamyAM zrInamijinedAya jadamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zrAvaNa zuklA chaThi jAno, upaje jinanemi pramANo / jananI su zivA jinajIkI, hama pUjata haiM thala zivakI // 22 // OM hrIM zrAvaNazuklA SaSThayAM zrIneminAthajinedAya janmakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / vadi pUSa caturdazi jAnI, vAmAdevI haraSAnI / jina pArzva jane guNakhAnI, pUjeM hama nAga nizAnI // 23 / / OM hI pauSakRSNA caturdazyAM zrIpArvajinendrAya jaTamakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha caitra trayodaza zuklA, mAtA guNakhAnI trizalA / zrI varddhamAna jina jAe, hama pUjata vighna nazAe // 24 // OM hrIM caitrazuklA trayodazyAM zrIvarddhamAnajinendrAya janmakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / bhujaMga prayAta namo jai namo jai jinezA, tumhI jJAna sUraja tumhI ziva pravezA / tumheM darza karake mahAmoha bhAje, tumheM parza karake sakala tApa bhAje // 1 // tumheM dhyAnameM dhArate jo girAI, parama Atma anubhava chaTA sAra pAI / tumheM pUjate nitya indrAdi devA, lahaiM puNya adbhUta parama jJAna mevA // 2 // [pratiSThA-pradIpa] [177 2010_05 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tumhAro janama tIna bhU duHkha nivArI, mahAmoha mithyAta hiyase nikArI / tumhI tIna bodhaM dhare janmahI se, tumheM darzanaM kSAyikaM janmahI se ||3|| tumheM Atmadarzana rahe janmahI se, tumheM tattva bodhaM rahe janmahI se / tumhArA mahA puNya AzcaryakArI, sa mahimA tumhArI sadA pApahArI ||4|| karA zubha nhavana kSIrasAgara su jalase, miTI kAlimA pApakI aMga prse| huA janma saphala karI seva devA, lahUM pada tumhArA isI hetu sevA ||5|| . dohA zrIjina cauvisa janmakI, mahimA urameM dhAra / pUja karata pAtaka TaleM, bar3he, jJAna adhikAra || OM hIM caturviMzatijinebhyo jahamakalyANakaprAptezyo mahA'ya'm nirvapAmIti svAhA / mantra saMskAra OM hrIM ikSvAkukule nAbhibhUpatermarudevyAmutpannasyAdidevapuruSasya vRSabhadeva svAmino'tra biMbe vRSabhAMkitatvAt tadguNa sthApanaM tejomayaM karomi svAhA / OM ayaM mahAnubhAvaH paramezvaro vRSabhezvaro bhvtu| vaMza, jaThamanagarI Adi kA nAma bhI uccAraNa kreN| noTa- isI prakAra ukta va nIce ke mantra se anya pratiSTheya pratimAoM kA unake pratiSThAkArakoM dvArA sparza karAte hue ukta prakAra nAmAdi mantroccAraNa karAyA jaave| (jayasena pratiSThA pATha, pRSTha 254) OM vRSabhAdidivyadehAya sadyojAtAya mahAprajJAya anaMtacatuSTyayAya paramasukhapratiSThitAya nirmalAya svayaMbhuve ajarAmarapadaprAptAya caturmukhaparameSThine'rhate trailokyanAthAya trailokyapUjyAya aSTadivyanAgaprapUjitAya devAdhidevAya paramArtha saMnihito'si svaahaa| (puSpakSepaNa va aMga sparza kareM) 1. OM asmin jina vive niHsvedatva guNovilasatu svAhA / 2. OM asmin jine vive kSIravarNarudhiratvaguNo vilasatu svAhA / 3. OM asmin jina vive malarahitatva guNe vilasatu svAhA / 4. OM asmin jina vive samacaturasrasaMsthAna guNo vilasatu svaahaa| 5. OM asmin jina vive vajravRSabhanArAca saMhanana guNo vilasatu svAhA / 6. OM asmin jina vive adbhuta rUpa guNo vilasatu svAhA / 7. OM asmin jina vive sugandha zarIra guNo vilasatu svaahaa| 8. OM asmin jina vive aSTottara sahasra lakSaNa vyaMjanatva guNo vilasatu svAhA / 9. OM asmin jina vive atulabalavIryatva guNo vilasatu svAhA / 10. OM asmin jina vive hita mita priya vacana guNo vilasatu svAhA / noTa- puSpa kSepaNa dvArA anya pratimAoM para bhI ukta vidhi kreN| isake pazcAt zAma ko 4 baje se maMDapa meM jhUlA kA kAryakrama kiyA jaave| 178] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjyAbhiSeka (rAjamahala pada) (rAtri ko) vidhi nAyaka pratimA pahale Tebala para U~cI rakheM / AjU-bAjU do caubadAra | sAmane Tebala para jala klsh| indra vastrAbhUSaNa utArakara abhiSeka kareM / pAsa hI siMhAsana para virAjamAna kara naye vastrAbhUSaNa va mukuTa lagAkara kaheM sarvarAja mahArAja ke, pAlaka dInadayAla / tumahI ho jagapUjya prabhu, vRSabhadeva bhagavAn / / nRtya hove / rAjAoM dvArA krama-krama se bheMTa karAI jAve / gaur3a, vidarbha, kerala, Andhra, punnAra, saurASTra, kirAta, kauzala, kAmarUpa, magadha, kurujAMgala, malla, dazArNa, caula, aMga, baMga, kaliMga, karNATaka, pAMDya, siMdhu, kAzI, kaccha, gurjara, mahArASTra pAMcAla, mAlava, rAjasthAna, madhyapradeza, asama, brahma, nepAla, bhUTAna, tibbata, cIna, phrAMsa, grIsa, araba, gAMdhAra, misra aadi| harivaMza ke nAyaka hari, kuruvaMza ke nAyaka somaprabha, nAthavaMza ke akaMpana aura ugravaMza ke kAzyapa ko nAyaka sthApita kreN| bharata-bAhubalI bhI baiThA sakate haiN| rAjanIti kA upadeza ho / yogyatA dekhakara kSatriya, vaizya aura zUdra varNa kI sthApanA / vairAgya kA prasaMga U~cI Tebala para vidhinAyaka pratimA virAjamAna kareM / sAmane nIlAMjanA kA nRtya hote hue usakA vilaya aura dUsarI kA vahA~ nRtya karate hue batAnA / bhagavAn kA vairAgya, laukAMtika devoM kA Agamana aura unake dvArA vairAgya kI sarAhanA / laukAMtika-ATha brahmacArI yA avivAhita navayuvaka maMDapa ke bAhara se Akara bAraha-bhAvanA pddh'eN| svAminnadya jagattraye prasaratAM mAMgalyamAlA yataH / sarvebhyaH sukRtaM bhaviSyati bhavattIrthAmRtAMbhodharAt / / ghorApajjvalanApanodanamito bhavyAtmanAM jAyatAM / vairAgyAvagamastvayA paricitastasmai namaste punaH // ke vA vayaM tvadupadezavidhAnadakSAH / svAyaMbhavasya sakalAgamapUtadRSTeH // Atmaiva kevalamatho pratibuddhamArgaM / nItaH svayaM na khalu bhavyagaNo'pi tAta / / ayaM piteyaM jananI taveti / lokA mudhArthaM vyavahArayanti // vizvezitA vizvapitAmahastvaM / mAtAsi sarvapratipAlanecchuH // avApta saMsArataTaH svalabdhyA / nimittamanyatsamupasthito'si // svayaM prabuddhaH prabhaviSNurIzaH / kadApi nAsmatstavanena buddhaH // [pratiSThA-pradIpa] [179 ___ 2010_05 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laukAMtikoM kA jAnA - bhagavAn kA cintana hA hA dhik dhik hai mujhe, itanA kAla gaMvAya / moharAjya putrAdi meM, kara nija sudha visarAya // aMba saMyama dharanA sahI, jisa dhAraNa bahu loka / karmakATa zivathala base, pAyA nija sukha loka // dRr3horuvairAgya bharaH svarAjyaM / putrAya vA bhUpatisAkSi datvA / / yaH kSAtradharmaM zritapaMcabhedaM / dideza sAkSAcca sa eSa bimbaH || yaha padya par3hakara bhagavAn kA bharata ko rAjya denA (bhagavAn kA mukaTa indra dvArA utArA jAnA evaM bharata ko pahanAnA) | dIkSodyamaM mokSasukhaikasaktaM / yaM snApayAMcakurazeSa zakrAH || sametya sadyaH parayA vibhUtyA / taM snApayAmyaSTazatena kuMbhaiH // OM jaya jaya jaya arhantaM bhagavantaM zuddhodakena snApayAmi / (snAna karAveM) OM sahaja saugandha vaMdhurAMgasya gaMdha lepanaM karomi / (caMdana lepa kareM) OM hrIM zrI jinAMgaM vividha vastrAbharaNena vibhUSayAmi / (vastrAbharaNa pahanAveM) OM Namo bhayavado vamANassa risahassa jassa cakkaM jalaMtaM gacchai AyAsaM pAyAlaM bhUyalaM jUye vA vivAye vA raNaMgaNe vA thaMmaNe va mohaNe vA savva jIvasattANaM aparAjido bhavadu meM rakkha rakkha svAhA / (isa vardhamAna mantra ko 7 bAra par3hakara prabhu para puSpa kSepaNa kareM) dIkSonmukhatIrthaMkaro janebhyaH / kimicchakaM dAnamaho dadau yaH / dAnaM ca muktyaMgamitIva vaktuM / sa eva devo jinabimba eSaH || ( yathAyogya dAna) mahItalAyAta jineza bimba / zaMkAvahAdIpamaNiprabhAdayA || jinena yA zrIzivikAdhirUDhA / divyAtra sAkSAdiyamastu saiva // (pAlakI para puSpa kSepaNa) ApRcchaya baMdhUnucitaM mahecchaH / kimicchakaM dAnavidhiM vidhAya || niSkrAmati smAvasathAdhvano yaH / sa eva devo jinabimba eSaH // OM hrIM arha dharmatIrthAdhinAtha bhagavanniha zivikAyAM tiSTha tiSTheti svAhA | 180 ] 2010_05 [ pratiSThA-pradIpa ] Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapa kalyANaka VAN CTION A E - Avazyaka sAmagrI - + rAjyAbhiSeka kI sAmagrI + vidhinAyaka pratimA vastrAbhUSaNa + rAjAloga zrIphala bheMTa sAmagrI - lokAMtika deva + vana-gamanapUrva abhiSeka jala + hAra-mukuTa + pAlakI pIchI + kamaNDalu + paradA (sapheda kapar3A) Tebila + loMga + ghisI huI kesara + cA~dI kI DabbI + 4 battI vAlA dIpaka * mAcisa + bodhi samAdhi yaMtra + pUjA kI sAmagrI 2010_05 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAn kI pAlakI indroM dvArA lAnA, usameM virAjamAna karate samaya 4 bhUmi gocarI rAjA va 4 vidyAdhara rAjAoM kA kramazaH uThAnA / devoM aura manuSyoM se pAlakI uThAte samaya carcA / manuSya pahale isaliye uThAte haiM ki ve bhagavAn ke sAtha hI tapa ke adhikArI haiM, jabaki devatA nhiiN| pIche pAlakI deva uThAveM / dIkSAvRkSa- vaTa, saptacchada, sAla, priyaMgu, zrIkhaMDa, nAga, palAza, tendu, pATala, jambu, pippala, dadhiparNa, naMdi, tilaka, Amra, azoka, caMpA, maulasirI, bAMsa, dhava inameM se koI bhI ho| tapovana kI kriyAyeM noTa- Upara caMdevA, nIce takhta Adi jamA deveN| 'OM nIrajase namaH' isa mantra se bhUmi zuddha kreN| OM hIM Namo arahaMtANaM vRSabhajinastha vaTAkhya jinadIkSAvRkSo'trAvatarAvatara saMdauSaT / (dIkSA vRkSa para puSpAMjaliH) udaGamukhaH pUrvamukho'thavA yo / niviSTavAn pUtazilopariSTAt / / pravRjyayA nirvRti sAdhanotkaH / sa eva devo jina biMba eSaH / / OM hI dharmatIrthAdhinAtha bhagavantriha surendra viracita candrakAnta zilAtale tiSTha tiSTha svAhA / (zilA para bhagavAn ko pUrva yA uttaramukha virAjamAna kareM) (AcArya va zruta bhakti-pATha kareM) OM namo bhagavate'rhate sAmAyika prapannAya vastrAbhUSaNamapanayAmi / (vastrAbhUSaNa utAra kara thAlI meM rakheM) "OM hrIM zrI klIM hAM hI hUM hauM haH a si A u sA namaH" isa mantra se bhagavAn ke mastaka me kezara kA lepa kara usameM loMga lagA deveM phira 'namaH siddhebhyaH' kaha kara kezarUpa loMgoM ko nikAlakara eka DibbI meM rakha leveM / AcArya sAdhutva kI dRSTi se pAsa meM pIchI kamaNDalu rakha deveN| mantra kI AvazyakatA nahIM hai (yahA~ kezaloMca kriyA taka darzakoM ke samakSa kriyA kareM) kezA vAsAMsi bhUSAcca piTikAyAM nidhAya ca / indraH svasvasthApanAdi kSetre yogyaM samarpayet / / isa zloka ke anusAra indra bhagavAn ke vastrAbhUSaNoM ko peTI meM rakhakara apane sthAna ko le jAveM / yasyaprabhoH kezakalApamindraH, sampUjya nikSipya ca ratnA pAtraM / nikSepayAmAsa payaH payodhau, sa eva devo jinabimba eSaH / isako par3hakara bhagavAn aura kezoM kI peTI para puSpakSepaNa kreN| aura phira kezoM ko julUsapUrvaka kSIrasAgara (kisI nadI yA kUpa) meM kssepeN| [pratiSThA-pradIpa] [181 2010_05 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noTaH- bhagavAn ke lie 'ahaM sarva sAvadya virato'smi' yaha kaha kara arhata - siddha bhakti kA pATha kareM tapa kalyANaka kI yathAvidhi pUjA kreN| cAra dIpaka prajjvalita kara yaha ghoSaNA kareM ki bhagavAn ko mana:paryayajJAna prApta ho gayA hai / OM hrIM arhaM Namo asiAuMsA mana:paryayajJAna prAptAya namaH / ( jayasena pratiSThA pATha, pRSTha 275) noTa- yahA~ yadi Age likhI pUjA karanA ho to kara leM pazcAt paradA DAla deM aura sUcita kara deveM ki bhagavAn dhyAna meM lIna haiM; isa avasara para vairAgya para pravacana hotA rahe aura kisI vyakti dvArA pratimA chipAkara bAhara le jAveM ora maNDapa meM virAjamAna kara deveM / thor3I dera bAda paradA haTAkara yaha ghoSaNA kara deveM ki bhagavAn vihAra kara gye| pIchI - kamaNDalu bhI vahA~ se haTA leM / tIrthaMkara ke pAsa kamaNDalu nahIM rahatA, kyoMki unheM mala-mUtra kI bAdhA nahIM hotI / jIva bAdhA nahIM hone se tIrthaMkara ke pAsa pIchI bhI nahIM rahatI / (jayasena pratiSThA pATha, pRSTha 271) 182 ] kintu AhAra ke samaya pIchI - kamaNDalu sAtha meM le jAnA cAhiye / paMcakalyANakAropaNa (athavA arhantabhakti pATha) yadgarbhAvatare gRhe janayituH prAgeva zakrAjJayA, SaNmAsAnnava cAnu ratnakanakaM vittezvaro varSati / bhAtyurvI maNigarbhiNI surasarinnIrokSitA SoDaza, svapnekSAmuditAM bhajaMti jananIM zrIdikkumArayosi saH // pracchannaM jananImupAsya zayanAdAnIya zacyArpitaM, yaM tatvAsa caturNikAyavibudhaH zrImatkarIndrazritaH / saudharmoka nivezitaM suragiriM nItvAbhiSicyAMvayA, saMyojyopacaratyajasramasamairbhogai sa bhAsyeSa naH 11 kiM kurvANa surendrarudra viSayAnandA dviraktastuto, yo laukAntika nAkibhiH zivikayA niSkramya gehAnmahaiH // divyaiH siddhanatIdvayAvanataruM pUtvA parA dIkSayA, bhuMkte zuddha nijAtmasaMvidamRtaM sa tvaM sphurasveSa naH || samyagdRSTi kRzAkRzavrata zubhotsAheSu tiSThan kvacit / dharmadhyAnabalAdayatnagalitAmAyustrayaH sapta yaH 11 dRSTi praprakRtIsamAtapacaturjAti tri nidrA dvidhA / zvabhrasthAvara sUkSmatiryagubhayodyotAnkaSAyASTakam 11 klaivyaM straiNamathAdimena nava me hAsyAdiSaTkaM nRtAM / kSiptvodIci pRthakrudhAdi dazame lobhaM kaSAyASTakaM // nidrAsapracalAmupAntyasamaye dRgdhIghna vighnAzcaturddhiH paMca kSipate pareNa carame zuklena sorhannasi // 2010_05 [ pratiSThA-pradIpa ] Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pratiSThA-pradIpa ] nnarthavyaMjanabhaMgagIrapi 11 dravyaM bhAvamathAtisUkSmamadhiyanyuktA vitarke sphurapRthaktvenApi saMkrAmatA 11 karmAMzAnnavamasthitena manasA proDhArbhakotsAhavat 1 kuMThena drubhivANuzaH parazunA chiMdan yatiSvadhyasi // kSuNNe moharipau bhajannuru yathAkhyAtAdhirAjyazriyaM / zuddhasvAtmani nirvicAra vilasatpUrvoditArthazrutaH svacchando chaladutkalojvalacidAnaMdaika bhAvolasaccheSArivraja vaibhavaH sphuTamasi tvaM nAtha nirgrantharAT // vizvaizvaryavighAtighAtiditijo chedo gatAnaMtadRk / saMvidvIryasukhAtmikAM trijagadAkIrNai sadasyA sthitaH || jIvanmuktimRSIndra cakramahitastIrthaM catustriMzatA / kurvANotizayaiH punAtyapi pazUn samprAtihAryASTakaiH // devavyakti vizeSasaMvyavahRti vyaktyullasallAMchanazrImattvatkrama padma yugmasatatopAstau niyuktaM zubhaiH // yakSadvandvamavazyametaducitaiH prAcyai ridAnIntanaiH I devendrairapi mAnyate zivamudo'pyeSyabhdirIziSyate // dvau gaMdhau rasavarNa vaMdhanavapuH saMghAtakAnpaMcazaH / SaTSaTsaMhananAkRtIH zubhagatiH svasvAnupUrvyAmubhe // khajye paraghAtakAguru laghUcchvAsopaghAtAyazo / nAdeyaM zubhasusvarasthira yugaiH sparzASTakaM nirmitaM // trayAMgopAMgamapUrNa durbhagayuge pratyeka nIcaiH kule / vedyaM cAnyatara dvisaptatimupAntye'mUrayogaM kSaNe // AdeyaM sanijAnupUrvya nRgati paMcAkSajortikSayaH paryAptatrasabAdarANi subhagaM martyAyuruccaiH kulaM 11 vedyenAnyatareNa tIrthakumAra agrAdazApyantime | niSkRtya prakRtIranuttara samucchinna kriyadhyAnataH // yaH prApto jagadagramekasamayenordhvaM gamAtmASTabhiH / samyaktvAdiguNairvibhAti sa bhavAnatrArthito'rcyAjjagat // mukti zrIpariraMbhanirbharacidAnaMdena yenojjhitaM 1 dehaM drAksvayamastasaMhatitaDiddAmeva mAyAmayaM || kRtvAgnIndrakirITapAvakayutaiH zrIcandanAttairmudA I saMskRtyAbhyuyaMti bhasma bhuvanAdhIzAH sa jIyAtprabhu etatpaThitvA paMcakalyANakAropaNArthaM pratimopari puSpAMjaliH / 2010_05 : || (AzA pra.a. 4) [ 183 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 bhagavAn kI tapakalyANaka kI pUjA (hindI) gItA chaMda zrI riSabhadeva su Adi jina zrIvarddhamAna ju aMta haiM / vaMdahuM caraNa vArija tinhoMke japata tinako saMta haiM / karake tapasyA sAdhu vrata le mukti ke svAmI bhae / tina tapakalyANaka yajanako hama dravya AThoM haiM lae // OM hrIM zrI RSabhAdi varddhamAnajinA anAvataratAvatarata saMvauSaT / OM hrIM zrI RSabhAdi varddhamAnajinA atra tiSThata tiSThata ThaH tthH| OM hrIM zrI RSabhAdi varddhamAnajinA anna mama sannihitA bhavata bhavata vaSaT / chaMda cAlI zuci gaMgAjala bhara jhArI, ruja janma maraNa kSayakArI / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hrIM RSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo jalaM nirvapAmIti svaahaa| zItala caMdana ghasi lAUM, bhava kA AtApa zamAUM / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hrIM RSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo caMdana nirdapAmIti svAhA / akSata le zazi dutikArI, akSayaguNa ke karatArI / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hrIM RSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo akSataM jalaM nirvapAmIti svAhA / bahu phUla suvarNa cunAUM, nija kAma vyathA haTavAUM / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hrIM RSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo puSpaM nirvapAmIti svAhA / caru tAje svaccha banAUM, nija roga kSudhA miTavAUM / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hIM maSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo caru nirvapAmIti svaahaa| dIpaka le tama haratArA, nija jJAnaprabhA vistArA / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe // OM hrIM maSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo dIpaM nirvapAmIti svaahaa| dhUpAyana dhUpa khivAUM, jina AThoM karma jalAUM / ___tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hrIM RSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo dhUpaM nirvapAmIti svAhA / 184] [ pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phala sundara tAje lAUM, zivaphala le cAha miTAUM / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hIM RSabhAdivarddhamAnajinendrenyo phalaM nirvapAmIti svaahaa| zubha AThoM dravya milAUM, kari argha parama sukha pAUM / tapasI jina covisa gAe, hama pUjata vighna nazAe / OM hrIM RSabhAdivarddhamAnajinendrebhyo arghyam nirvapAmIti svAhA / pratyeka arghya naumI vadi pramANI, vRSabheSa tapasyA ThAnI / nijameM nija rUpa pichAnA, hama pUjata pApa nazAnA // 1|| OM hrIM caitrakRSNAnavamyAM zrIvRSabhajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA | ___ dasamI zubha mAgha vadIko, ajiteza liyo tapa nIko / jagakA saba moha haTAyA, hama pUjata pApa bhagAyA // 2 // OM hIM mAghakRSNAdazamyAM zrI ajitanAthAya tapakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / magasira suMdi pUraNamAsI, saMbhava jina hoya udAsI / kacaloca mahAtapa dhAro, hama pUjata bhaya niravAro // 3 // OM hIM agahanazuklApUraNamAsyAM zrIsaMbhavanAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / dvAdaza zubha mAgha sudIkI, abhinaMdana bana calanekI / cita ThAna parama tapa lInA, hama pUjata haiM guNa cInhA // 4 // OM hrIM mAghazuklAdvAdazyAM zrI abhinaMdananAthAya tapakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| naumI vaizAkha sudImeM, tapa dhArA jAkara vanameM / zrI sumatinAtha munirAI, pUjUM maiM dhyAna lagAI // 5 // OM hrIM vaizAkhazuklAnavamyAM zrIsumatinAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / kArtika vadi terasi gAI, padmaprabhu samatA bhAI / vana jAya ghora tapa kInA, pUjeM hama sama sukha bhInA // 6 / / OM hrIM kArtikakRSNAtrayodazyAM zrIpaprabhujinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / sudi dvAdaza jeTha suhAI, bArA bhAvana prabhu bhAI / tapa lInA keza ukhAr3e, pUjUM supArzva yati ThAr3e ||7|| OM hrIM jyeSThazukladvAdazyAM zrIsupArzvajinendrAya tapakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / ekAdaza pauSa vadIko, caMdraprabhu dhArA tapako / vanameM jina dhyAna lagAyA, hama pUjata hI sukha pAyA // 8 // OM hI pauSakRSNAekAdazyAM zrIcaMdraprabhujinendrAya tapakalyANakaprAptAya aya'm nirdapAmIti svAhA / agahana sudi ekama jAnA, zrI puSpadaMta bhagavAnA / tapa dhAra dhyAna nija kInA, pUjUM Atama guNa cInhA // 9|| OM hIM agahanazuklAekaM zrIpuSpadaMtajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / [pratiSThA-pradIpa] [ 185 2010_05 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdaza vadi mAgha mahInA, zItala prabhu samatA bhInA / tapa rAkho yoga samhAro, pUjeM hama karma nivAro // 10 // OM hIM mAghakRSNAdvAdazyAM zrIzItalanAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAnIti svAhA / vadI phAlguna gyArasa gAI, zreyAMsanAtha sukhadAI / ho tapasI dhyAna lagAyA, hama pUjata haiM jinarAyA / / 11 / / OM hrIM phAlguNakRSNAekAdazyAM zrIzreyAMsanAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| vadi phAlguna caudasi svAmI, zrI vAsupUjya zivagAmI / tapasI ho samatA sAdhI, hama pUjata dhAra samAdhI // 12 // OM hIM phAlguNakRSNAcaturdazyAM zrIvAsupUjyajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| vadi mAgha cautha hitakArI, zrI vimala su dIkSA dhArI / . nija pariNatimeM laya pAI, hama pUjata dhyAna lagAI // 13 // OM hrIM mAghakRSNAcaturthyAM zrIvimalanAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| . dvAdazi vadi jeTha suhAnI, vana Ae jina traya jJAnI / dhara sAmAyika tapa sAdhA, pUjU anaMta hara bAdhA // 14 // OM hrIM jyeSThakRSNAdvAdazyAM zrIanaMtanAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / terasa sudi mAgha mahInA,. zrI dharmanAtha tapa lInA / vanameM prabhu dhyAna lagAyA, hama pUjata munipada dhyAyA // 15 // OM hIM mAghazuklAprayodazyAM zrIdharmanAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / caudasa zubha jeTha vadImeM, zrI zAMti padhAre vanameM / tahaM parigraha taja tapa lInA, pUjUM Atamarasa bhInA / / 16 / / OM hrIM jyeSThakRSNAcaturdazyAM zrIzAMtinAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghya nirvapAnIti svAhA / kari dUra parigraha sArI, vaisAkha sudI par3ivArI / zrI kuMthu svAtmarasa jAnA, pUjana se ho kalyANA // 17|| OM hrIM vaizAsvazukla pratipadAyAM zrIkunthunAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghya nirvapAmIti svAhA / agahana sudi dazamI gAI, aranAtha chor3a gRha jAI / tapa kInA hoya digaMbara, pUjeM hama zubha bhAvoM kara / / 18 / / OM hIM agahanazuklAcaturdazyAM zrIaranAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / agahana sudi gyArasa kInA, sira kezaloca hita cInhA / / zrI malli yati vrata dhArI, pUjeM nita sAmya pracArI // 19 // OM hrIM agahanazuklAekAdazyAM zrImallinAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| vaisAkha vadI dazamIko, munisuvrata dhArA vratako / samatA rasameM lau lAe, hama pUjata hI sukha pAe // 20 // OM hrIM vaizAsvakRSNAdazamyAM zrImunisuvratajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 186] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamI ASADha vadIkI, naminAtha hue ekAkI / vanameM nija Atama dhyAe, hama pUjata hI sukha pAe // 21 // OM hrIM ASADhakRSNAdazamyAM zrInaminAtha jinendrAya tapakalyANakaprAptAya aya'm nirdapAmIti svAhA / chaThi zrAvaNa zuklA AI, zrI neminAtha vana jAI / karuNAdhara pazU chur3Ae, dhArA tapa pUjUM dhyAe // 22 / / OM hrIM zrAvaNazuklASaSThayAM zrIneminAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / lakhi pauSa ikAdazi zyAmA, zrI pArzvanAtha guNadhAmA / tapa le vana Asana ThAnA, hama pUjata zivapada pAnA ||23|| OM hI pauSakRSNAcaturdazyAM zrIpArzvanAthajinendrAya tapakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / agahana vadi dazamI gAI, bArA bhAvana zubha bhAI / / zrI varddhamAna tapa dhArA, hama pUjata hoM bhava pArA // 24 / / OM hI agahanakRSNAdazamyAM zrI varddhamAnajinendrAya tapakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / jayamAlA bhujaMgaprayAta chaMda namaste namaste namaste munindA / nivAreM bhalI bhAMtise karma phaMdA || saMvAre su dvAdaza tapaM vana maMjhArI / sadA hama namata haiM tinheM mana samhArI // 1 // trayodaza prakAraM su cAritra dhArA / ahiMsA mahA satya asteya pyArA // parama brahmacarya parigraha tajAyA / sudhArA mahA saMyama mana lagAyA // 2 // dayA dhAra bhU ko nirakhakara calata haiM / subhASA mahA zuddha mIThI vadata haiM | kareM zuddha bhojana sabhI doSa TAleM / dayAko dhare vastu leM mala nikAleM // 3 // vacana kAya mana guptiko nitya dhAreM / dharama dhyAnase Atma apanA vicAreM // dhareM sAmya bhAva raheM lIna nijameM / su cAritra nizcaya dhareM zuddha manameM ||4|| RSabha Adi zrI vIra cauvisa jinezA / baDa vIra kSatrI guNI jJAna IzA || khar3aga dhyAna Atama kubala moha nAzA / jajeM hama yatanaseM sva Atama prakAzA ||5|| dohA dhanya sAdhu sama guNa dhareM, saheM parIsaha dhIra / pUjata maMgala hoM mahA, TaleM jagata jana pIra // OM hrIM zrI RSabhAdi vIrAMtacaturviMzati jinendrebhyo tapakalyANakaprAptebhyo mahA'ya'm nirvapAmIti svAhA / Wan 5) [pratiSThA-pradIpa] [187 2010_05 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAra dAna va pUjA (jJAna kalyANaka ke dina prAtaH 9|| se 10|| taka meM yaha kriyA kareM) AhAra dene ke lie ikSu kA rasa taiyAra kiyA jAve va pUjana kI sAmagrI ho / eka sthAna AhAra dene ko va eka sthAna pahale bhagavAn ko virAjamAna kara pUjA karane ko rahe / koI do gRhasthoM ko rAjA soma va zreyAMsa sthApita kiyA jaave| rAjA soma va zreyAMsa zuddha dhotI- dupaTTA pahaneM, mastaka DhakeM / unakI donoM striyA~ bhI zuddha vastra phneN| cAroM nAriyala se DhakA pAnI kA kalaza lekara apane nivAsa ke Age hI dvArA - prekSaNa ke nimitta khar3e hoN| AhAradAtA kI bolI na boleM / AcArya vidhinAyaka pratimA ko lekara maMDapa ke bAhara se sira para dhara kara lAveM, usa samaya sarva sabhAjana jaya jayakAra zabda kheN| aba gRha ke pAsa prabhu A jAveM taba rAjA soma kahe- 'he svAmin ! namo'stu namo'stu namostu atra atra tiSTha tiSTha tiSTha AhAra jala zuddha hai| jaba munirAja vahA~ Thahara jAveM taba tIna pradakSiNA dekara phira AcArya bhagavAn ko ucca Asana para virAjamAna kareM / dAtAra rAjA soma apane paira dhone ke bAda bhagavAn ke caraNoM ko zuddha jala se dhoveM aura gandhodaka lagAveM / hAtha dhokara aSTa dravya se nimna prakAra pUjana kareM / munirAja ke Thaharate hI jayakAra banda hokara zAMti banI rahe (pUjA Age hai) pUjana karake namaskAra kareM, phira siddhabhakti par3he / bhagavAn ko AcArya uThAkara dUsare ucca Asana para virAjamAna kareM taba rAjA soma ikSurasa kI dhArA bhagavAn ke hAtha ke pAsa kSepaNa kareM aura AhAra-dAna kI kriyA kI jAve / munirAja ke mukha yA hAtha para AhAra na rakhakara pAsa hI dikhalAte hue kriyA kI jAve / AhAra dAna ke samaya pUjA jayajaya tIrthaMkara guru mahAn, hama dekha hue kRta kRtya prANa // mahimA tumharI varaNI na jAya, tuma ziva mAraga sAdhata svabhAva // jaya dhanya dhanya RSabheza Aja, tuma darzana se saba pApa bhAja // hama hue su pAvana gAtra Aja, jaya dhanya dhanya tapa sAra sAja // tuma chor3a parigraha bhAra nAtha, lIno caritra tapa jJAna sAtha // nija Atama dhyAna prakAzakAra, tuma karma jalAvana vRttidhAra || jaya sarva jIva rakSaka kRpAla, jaya dhArata ratnatraya vizAla // jaya mainI Atama mananakAra, jagajIva uddhAraNa mArga dhAra // hama gRha pavitra tuma caraNa pAya, hama mana pavitra tuma dhyAya dhyAya // hama bhaye kRtAratha Apa pAya, tuma caraNa sevane citta bar3hAe || OM hrIM zrI RSabhanAtha munirAja atra avatara- avatara / OM hrIM zrI RSabhanAtha munirAja atra tiSTha tiSTha / OM hrIM zrI RSabhanAtha munirAja atra mama sannihito bhava bhava vaSaT sannidhikaraNam / 188 ] 2010_05 [ pratiSThA pradIpa ] Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sundara pavitra gaMgAjala leya jhArI, DALaM tridhAra tuma caraNana agra bhArI / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA // OM hrIM RSabhanAtha munIndrAya janmajarAmRtyu vinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| zrI candanAdi zubha kezara mizralAye, bhava tApa upazama karaNa nija bhAva dhyAe / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA || OM hIM RSabhanAtha munIndrAya saMsAratApa vinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svaahaa| zubhazveta nirmala suakSata dhAra thAlI, akSaya guNA prakaTa kAraNa zaktizAlI / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA / / OM hIM RSabhanAtha munIndrAya akSayapada prAptAya akSatAn nirvapAmIti svAhA / campA gulAba ityAdi supuNya dhAre, hai kAma zatru balavAna tise bidAre / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA || OM hrIM RSabhanAtha munIndrAya kAmabANa vidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / pheNI suhAla baraphI pakavAna lAe, kSudaroga nAzane kAraNa kAla pAe / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA || OM hIM RSabhanAtha munIndrAya kSudhAroga vinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / zubhadIpa ratna mamalAya tamopahArI, tama moha nAza mama hoya apAra bhArI / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjUM sumaMgala karaNa saba pApa haraNA / / OM hrIM maSabhanAtha munIndrAya mohaandhakAra vinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| sundara sugaMdhita supAvana dhUpa kheU, aru karma kAThako bAla nijAtma seuM / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA // OM hIM RSabhanAtha munIndrAya aSTakarma dahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| drAkSA badAma phala sAtha bharAya thAlI, ziva lAbha hoya sukha se samatA saMbhAlI / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA || OM hrI RSabhanAtha munIndrAya mokSaphala prAptAya phalaM nirvapAmIti svaahaa| .. zubha aSTa dravya mama uttama argha lAyA, saMsAra khAra jalatAraNa hetu AyA / zrI tIrthanAtha vRSabheza muniMda caraNA, pUjU sumaMgala karaNa saba pApa haraNA / / OM hIM RSabhanAtha munIndrAya anarghya padaprAptaye arghyam nirvapAmIti svAhA / jayamAlA jaya madA rUpa tere sadA doSa nA, jJAna zraddhAna pUrita dharai zoka nA / rAja ko tyAga vairAgyadhArI bhaye, mukti kA rAja lene parama muni bhaye // Atma ko jAna ke pApa ko bhAna ke, tatva ko pAyake dhyAna ura Ana ke / krodha ko hAna ke mAna ko hAna ke, lobha ko jIta ke moha ko bhAna ke // [pratiSThA-pradIpa] [189 2010_05 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma maya hoyake sAdhate mokSa ko, bAdhate mokSa ko jItate dveSa ko / zAMtatA dhArateM sabhyatA pAlate, Apa pUjana kiye sarva agha TAlate / / dhanya hai Aja hama dAna samyak kareM, pApa uttama mahApApa ke dukha hareM / puNya sampata bhareM kAja hamare sareM, Apa sama hoya ke janma sAgara tareM // OM hIM RSabhanAtha munIndrAya mahA'dhyam nirvapAmIti svaahaa| AhAra ho jAne para AcArya kaheM- dhanya yaha dAna, dhanya yaha pAtra zrItIrthaMkara RSabhadeva, dhanya yaha dAtAra / cAroM tarapha khUba jaya jayakAra zabda ho / phira zuddha jala se hAthoM ko dhokara kapar3e se poMcha deN| AcArya pratimA ko dUsare Asana para virAjamAna kareM aura dAna kA mAhAtmya samajhAveM tathA usa samaya rAjA soma va zreyAMsa dharmapatnI sahita hAtha jodd'eN| prabhu ke sammukha khar3e raheM tathA cAra dAna va vidyA-dAnArtha kucha rakama kI ghoSaNA karAveM tathA AcArya anya logoM ko bhI dAna kI preraNA kreN| idhara AcArya bhagavAn ko lekara maNDapa meM le jAkara bhajana ke sAtha vedI para virAjamAna kreN|) noTa-pahale apane aMgoM para nIce ke aMkoM kI sthApanA kara leveM / nakze meM dekheN| (aMka nyAsa vidhi) mantra saMskAra OM aM namaH lalATeH / OM AM namaH mukha vRtte / iM I kramazaH dakSiNa vAmanetrayoH / u UM dakSiNa vAma karNayoH / * * dakSiNa vAmanAsikayoH / lUM lUM dakSiNa vAmakapolayoH / eM aiM UrdhvAdhaH oSThyoH / oM auM UdhiH dantayoH / aM aH mUrdhni / kaM khaM dakSiNa bAhudaMDe / gaM ghaM dakSiNa karAMguliSu / caM chaM vAmabAhudaNDe / jaM jhaM vAma hastAMguliSu / aM vAma hastAgre / TaM ThaM dakSiNa pAda mUle / DaM DhaM dakSiNa pAdagulphe / NaM dakSiNa pAdAgre / tavarga vAma pAde / pavarga pAzrvAdi kukSyantaM / yaM hRdi / raM dakSiNa skNdhe| laM kakudi (galA) / vaM vAmaskaMdhe / zaM hRdAdi dakSiNa kare / SaM hRdAdi vAma kre| saM hRdAdi dakSiNa pAde / haM hRdAdi vAmapAde / kSaM hRdAdi jaThare nyaset / gulpha-TikUnyA (citra dekheN)| mantra saMskAra __ SaTkoNa zilA para vidhinAyaka pratimA ko virAjamAna kara mAtRkA mantra japeM- 'OM namo'haM a A i I u U R Rla lUM e ai o au aM aH ka kha ga gha Ga ca cha ja jha Ja Ta Tha Da Dha Na ta tha da dha na pa pha ba bha ma ya ra la va za Sa ha klIM hrIM krauM svAhA' ko 27 bAra japeM va sabhI pratimAoM para jaladhArA karAveM / OM Namo arahatANaM se dhammaM saraNaM pavvajjAmi jhauM jhauM svAhA / isa mantra ko 27 bAra japeM / sarva pratimAoM para puSpa kSepaNa kreN| nimnalikhita 48 saMskAra mantra par3hakara sarva pratimAoM para puSpa kSepaNa kreN| OM hrIM ihArhati saddarzana saMskAraH sphuratu svAhA // 1 // itanA kahakara puSpa kSepeM / isa taraha puSpa kSepate jaayeN| OM hrIM ihArhati sajjJAna saMskAraH sphuratu svAhA / / 2 / / 190] . [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - aM aH a pRSTha puMde pa-pha pRSTha pude ba-bha Nho 06%3D khaDgAsana pratimA aMkanyAsa 2010_05 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - pRSTha puMde pa-ka "pRSTha pudi ba-bha padmAsana pratimA aMkanyAsa 2010_05 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM ihArhati saccAritra saMskAraH sphuratu svAhA / / 3 / / OM hrIM ihArhati sattapaH saMskAraH sphuratu svAhA // 4 // OM hrIM ihArhati sadvIrya saMskAraH sphuratu svAhA // 5 // OM hrIM ihArhati aSTapravacanamAtRkA saMskAraH sphuratu svAhA / / 6 / / OM hrIM ihArhati zuddhyaSTakAvalaMbha saMskAraH sphuratu svAhA // 7|| OM hrIM ihArhati pariSahajaya saMskAraH sphuratu svAhA // 8 // OM hrIM ihArhati triyogena saMyamAcyuti saMskAraH sphuratu svAhA // 9 // OM hrIM ihArhati kRtakAritAnumodanairaticAra vinivRtti saMskAraH sphuratu svAhA // 10 // OM hrIM ihArhati zIla saMskAraH sphuratu svAhA // 11 // OM hrIM ihArhati dazAsaMyamoparama saMskAraH sphuratu svAhA // 12 // OM hrIM ihArhati paMcendriyanirjaya saMskAraH sphuratu svAhA / / 13|| OM hrIM ihArhati saMjJAcatuSTaya nigraha saMskAraH sphuratu svAhA // 14 // OM hrIM ihArhati uttamakSamAdi dazavidhadharmadhAraNa saMskAraH sphuratu svAhA // 15 // OM hrIM ihArhati aSTAdazasahasIla parizalana saMskAraH sphuratu svAhA ||16|| OM hrIM ihArhati caturazItilakSottaraguNasamAzraya saMskAraH sphuratu svAhA // 17|| OM hrIM ihArhati atizaya viziSTa dharmadhyAna saMskAraH sphuratu svAhA // 18 // OM hrIM ihArhati apramattasaMyama saMskAraH sphuratu svAhA // 19 // OM hrIM ihArhati sudRr3ha zrutatejovApti saMskAraH sphuratu svAhA // 20 // OM hrIM ihArhati aprakaMpakSapakazreNyArohaNa saMskAraH sphuratu svAhA / / 21 / / OM hrIM ihArhati anaMtaguNa vizuddhi saMskAraH sphuratu svAhA // 22 // OM hrIM ihArhati adhaHkaraNaprApti saMskAraH sphuratu svAhA // 23 // OM hrIM ihArhati pRthaktvavitarkavIcArapraNidhi saMskAraH sphuratu svAhA // 24 // OM hrIM ihArhati apUrvakaraNaprApti saMskAraH sphuratu svAhA // 25 // OM hrIM ihArhati anivRttikaraNaprApti saMskAraH sphuratu svAhA // 26 / / OM hrIM ihArhati bAdarakaSAyacUrNana saMskAraH sphuratu svAhA / / 27 / / OM hrIM ihArhati sUkSmakaSAyacUrNana saMskAraH sphuratu svAhA // 28 // OM hrIM ihArhati sUkSmasAmparAyacAritra saMskAraH sphuratu svAhA // 29|| OM hrIM ihArhati prakSINamoha saMskAraH sphuratu svAhA // 30 // OM hrIM ihArhati yathAkhyAtaprApti saMskAraH sphuratu svAhA // 31 // OM hrIM ihArhati ekatvavitarkavIcAradhyAna saMskAraH sphuratu svAhA // 32 // [pratiSThA-pradIpa] [ 191 2010_05 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM ihArhati ghAtighAta samudbhUta kaivalyAvagama saMskAraH sphuratu svAhA // 33 // OM hrIM ihArhati dharmatIrthapravRttasaMskAraH sphuratu svAhA ||34|| OM hrIM ihArhati sUkSmakriyAzukladhyAna pariNatatva saMskAraH sphuratu svAhA ||35|| OM hrIM ihArhati zailezIkaraNa saMskAraH sphuratu svAhA ||36|| OM hrIM ihArhati paramasaMvara saMskAraH sphuratu svAhA ||37|| OM hrIM ihArhati yogacUrNakRti saMskAraH sphuratu svAhA // 38 // OM hrIM ihArhati yogAyutibhAktva saMskAraH sphuratu svAhA // 39 // OM hrIM ihArhati samucchinna kriyAvatvasaMskAraH sphuratu svAhA ||40|| OM hrIM ihArhati nirjarAyAH paramakASThArUDhatva saMskAraH sphuratu svAhA // 41 // OM hrIM ihArhati sarvakarmakSayAvApti saMskAraH sphuratu svAhA // 42 // OM hrIM ihArhati anAdi bhavaparAvartanavinAza saMskAraH sphuratu svAhA ||43|| OM hrIM ihArhati dravyakSetrakAlabhavabhAvaparAvartana niSkrAMti saMskAraH sphuratu svAhA ||44 // OM hrIM ihArhati caturgati parAvRtti saMskAraH sphuratu svAhA // 45 // OM hrIM ihArhati anantaguNasiddhatvaprApti saMskAraH sphuratu svAhA ||46 // OM hrIM ihArhati adehasahajajJAnopayoga cAritra saMskAraH sphuratu svAhA ||47|| OM hrIM ihArhati adehasahottha darzanopayogaizvarya prApti saMskAraH sphuratu svAhA ||48 || nimna prakAra pUjA kareM - bAhyAbhyantarabhedato dvividhatA tatrApi SaTbhedakaM, bAhyAntarabhedhitasvavibhava pratyUha nirNAzanAt / bhakSyAbhAvatadUnatAvrataparIsaMkhyAnaSaT svAdanA mohaikAntazayAsanAMgakadanAnyevaM tu bAhyaM tapaH OM hrIM anazanAvamaudaryavRttiparisaMkhyAna rasaparityAga viviktazayyAsana kAyakleza SaTprakAra bAhyatapodhArakAya jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 192] || antye doSavisaMgato na bhavati prAyazcitAnAM kramo / no vA yaMtra vineyatA vyuparamAdaupAdhikasyodbhavaH // nAnyatra sthitimastu sAdhuSu tathA vaiyAvRtteH prakramaH 1 no vA zAstra suzIlanaM tviti paraMpAryeNa bodhyaM jine // vyutsargaM prativAsaraM prasarato dhyAnaM svamAdhyAyataH 1 AkhyAmAtramupAcaratpratikRtemArga pralaMbhAvanAt // 2010_05 [ pratiSThA-pradIpa ] Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gADhotkRSTasusaMhanasya janapasyAsyeti saMruDhitaH 1 klRptaM tacchuci nAma tatphala gaNaiH saMpUjayAmyAdarAt // OM hrIM prAyazcittavinayavaiyyAvRtyasvAdhyAyayyutsargadhyAna SaTprakArAntaraMgatapo niSThAya jinAya arghyam nirvapAmIti svAhA | yahA~ OM hrAM hrIM hrUM hrauM hraH asiAusA zrIM haiM mameSTaM zubhaM kuru kuru a A i I u U R R lR lR e ai o au aM aH ka kha ga gha Ga ca cha ja jha Ta Tha Da Dha Na ta tha da dha na pa pha ba bha ma ya ra la va za Sa sa kSa paM vaM kSiM svAhA / isa bodhi samAdhi mantra kI bodhi samAdhi yaMtra para 27 bAra jaladhArA deveM / OM hrIM apramattaguNasthAnarUDhAya jinAyArghyam / OM hrIM apUrvakaraNa guNasthAnArUr3ha jinAyArghyam / OM hrIM anivRttikaraNa guNasthAnarUDhAya jinAyArghyam / OM hrIM sUkSmasAMparAya guNasthAnarUDhAya jinAyArghyam / OM hrIM kSINakaSAya guNasthAnarUDhAya jinAyArghyam / OM hrIM yathAkhyAtacAritradhArakAya jinAyArghyam | OM hrIM mohanIyajJAnadarzanAvaNAMtarAya nirNAzakAya jinAyArghyam / tilaka dAnavidhi I piMgA - priyaMgu phaladadhyamRtapradUrvA - siddhArthakA himamahAgururatnasiktaM tIrthAmbukAnakaghaToddhRtadugdhadhArA- sampannamAzu vidadhIta nijAbhiSiktyai // snAtvA kusuMbhavasanAdhRta hemabhUSA, sanmauktikoddhRta catuSkavirAjamAnA / mantraM hyanAdinidhanaM parijapya zuddhA, yaSTI sucaMdanarasaM pariSecayettu // bhatra~calAktavasanAyugakoNabhAsi, dIpAvalIdyuti vizAlizilopariSTAt / saMghRSya candanamanartha samUhanaSTyai, bhAle vidhAtu savitaH kRta maNDitasya // (jayasena pratiSThA, pR. 278 ) pratiSThotsava cabUtare para yajJanAyaka va unakI patnI zilA - loDhI se sarasoM, caMdana, aguru, ghRta, dUdha, jala milAkara ghise aura eka kaTorI meM bharakara, dIpaka jalAkara 9 bAra NamokAra mantra par3hakara yajJanAyaka sapatnIka pratiSThAcArya ko usase tilaka kareM / AcArya cAritra bhakti par3he / pazcAta - OM hrAM hrIM hUM hrauM hraH asi A u sA ehi saMvauSaT / OM hrAM hrIM hUM hrauM hraH asi A u sA atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / OM hrAM hrIM hUM hauH haH a si A u sA atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / ina mantroM se jina pratimAoM kA AhvAnana Adi kareM / OM hrIM zrIM arhaM asi A u sA apratihata zaktirbhavatu hrIM svAhA / isa mantrako 108 bAra japa kara suvarNa zalAkA se pratimAoM kI nAbhi meM (haM) bIja sthApita kareM / [ pratiSThA-pradIpa ] [ 193 2010_05 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhivAsanA mukhavastra Age jo vidhi kareM tathA siddha pratimA Adi meM bhI mAtRkA yA aMganyAsa svayaM karake pIche pratimA para . kara leveM oM hAM lalATe, oM hrIM vAma karNe, oM hUM dakSiNa karNe, oM hrauM ziraH pazcime, oM hUM mastakopari, o kSmAM netrayoH, oM kSmIM mukhe, oM kSmU kaMThe, oM mauM hRdaye, oM kSmaH vAhvoH, oM kroM udare, oM hrIM kaTyAM, oM klUM jaMghayoH, oM jhU pAdayoH, oM kSaH hstyoH| mAtRkA-yaMtra para pratimA virAjamAna kara mAtRkA yaMtra ko 27 bAra japa kara jaladhArA chodd'eN| isI prakAra anya pratimAoM para bhI kreN| nUnaM nirAvRti camatkRtikAri tejo, no zakyamIkSitavatAmapi bhAvukAnAM / ityevamarpitanayAnayanena zambho- raye mukhAgramahavastramupAkaromi // __ OM hrIM arhate sarvazarIrAvasthitAya samadanaphalaM (menaphala) saptadhAnyayutaM yavamAlA valayaM ca jimasya mukhAgre yavanikAM (pardA) datvA jinapAdAgrataH sthaapyaami| (jayasena pratiSThA, pR. 280) kaMkaNa baMdhana mantra OM aTThavihakammamukko,. tiloyapujjoya saMthuo bhayavaM / amaraNaraNAhamahio, aNAiNihaNo sivaMdisao svAhA // (yaha padya par3hakara pratimA ke Age cA~dI ke tAra kA kaMkaNa rakha deveM) sugaMdhizItalaiH svacchaiH sAdhubhirvimalai laiH, ... -anaMtajJAnadRgvIrya sukharUpaM jinaM yaje / OM hI arhate sarvazarIrAvasthitAya pRthu pRthu jalaM gRhANa gRhANa svaahaa| .. kAzmIracandanarasena vilubdha zumbha- tsaurabhyamattamadhupAvali jhaMkRtena / pIThasthalI jinapateradhipAdapadmaM, saMcarcayAmi munibhiH paritaH pavitrAM // OM hrIM arhate sarvazarIrAvasthitAya pRthu pRthu candanaM gRhANa gRhANa svAhA / muktAphalacchaviparAjita kAmakAMti- prodbhUta mohatimiraikaphalaughahetuM / zAlyakSatArtha paripUrNa pavitrapAtra, - muttArayAmi bhavato jinapasya pAveM // OM hrIM arhate sarvazarIrAvasthitAya pRthu pRthu akSatAn gRhANa gRhANa svAhA / saurabhya sAMdramakaranda manobhirAma- puSpaiH suvarNaharicandanapArijAtaiH / zrI mokSamAnivanitA parilaMbhanAya, mAlyAdibhizcaraNadhteraNimutsRjAmi || OM hrIM arhate sarvazarIrAvasthitAya pRthu pRthu puSpANi gRhANa gRhANa svaahaa| SaSThopavAsavidhaye navasarpiSAkta, naivedyabhAjanamidaM parivartya sapta / vAraM tadIya parihRtyabhidhAprasiddhayai, saMsthApayejjinavarAgrima bhUtadhAtryAM // OM hIM arhate sarvazarIrAvasthitAya pRthu pRthu naivedyaM gRhANa gRhANa svaahaa| 194] [pratiSThA-pradIpa] JainEducation International 2010_05 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sphUrjanmayUkha vitatiprahatAMdhakAraM, dIpaMghRtAdimaNi ratna vizAla zobhaM / udbhinnazukla yugalAntimabhAgabhAjo, dehadyutiMdviguNa koTiyutAM karomi // OM hrIM prajjvala prajjvala amitatejase dIpaM gRhANa gRhANa svAhA | karpUra candana parAga suramyadhUpa- kSepo'stu me sakalakarmahatipradhAnaH / ityevabhAvamabhidhAya hasaMti kAyA, mutkSepayAmi kila dhUpasamUhamenaM // OM hrIM sarvato daha daha tejo'dhipataye dhUpaM gRhANa gRhANa svAhA / karmASTakApaharaNaM phalamasti mukhyaM tatprAptisaMmukhatayA sthitavAnasi tvaM / yasmAdanekaguNa lAsyakalAnidhAna, dhAmnastavasthalamadabhraphalairyajAmi OM hrIM AzritajanAyAbhimata phalAni dadAtu dadAtu svAhA / || trailokyAbhipadaM trikAla patitAzeSArthaparyAyajA, nantAnantavikalpanasphuTakaraM saMcAracakrottaraM / jyotiH kevalanAma cakramavato dhyAnAvatAna prabhoH, yo'yaM turya vizaMzanakSaNamahaH ko'pyeSa jIyAtpunaH // OM hrIM namo'rhate bhagavate dvitIyazukladhyAnopAntyasamaya prAptAyArghyam / yasyAzrayeNa sakalAghatRNaughadAha - zaktitvamApa caritaM caritaM janena / taccArupaMcatayarUpamapAsya, cAra-mantyaM yathAkhyamagamatparipUrNatAMgaM || OM hrIM yathAkhyAta cAritradhArakAya jinAya arghyam / svastyayana noTa :- yahA~ se digambara AcArya mantra saMskAra kareM / AcAryeNa sadA kAryaH kriyAM pazcAt samAcaret / zrI mukhodghATane netronmIlane kaMkaNojjhane // sUramaMtraprayoge cAdhivAsa ca mukhyataH I kRtvaiva mAtRkAnyAsaM - vidadhyAdvidhimuttamam || mAtRkAnyAsa va aMganyAsa pahale likhA jA cukA hai| svastyayana OM hrIM arhaM anAhata vidyAyai Namo arihaMtANaM, Namo siddhANaM, Namo AiriyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loe savva sAhUNaM, samyagdarzanajJAnacAritrebhyaH, samyaktapase namaH svAhA / vRhatsiddhacakra yaMtra ke sAmane 108 bAra ise japa leveM / [ pratiSThA-pradIpa ] isI vRhatsiddhacakra ke sAmane 'OM namaH siddhebhyaH' mantra par3hakara jaladhArA kSepaNa karate hue nimna pATha par3heM ( jayasena pratiSThA, pR. 117-282) 2010_05 svastizrIRSabho devo'jitaH svastyastu saMbhavaH 1 abhinaMdananAmA ca svasti zrI sumatiH prabhu || [ 195 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmaprabhaH svasti devaH supArzvaHsvasti jAyatAM / candraprabhaH svasti no'stu puSpadaMtazca zItalaH // zreyAn svasti vAsupUjyo vimalaH svastyanaMtajit / dharmo jinaH sadA svasti zAMti kuMthuzca svastyaraH // mallinAthaH svasti munisuvrataH svasti vai namiH / nemirjinaH svasti pAzrcI vIraH svasti ca jAyatAM // bhUtabhAvijinAH sarve svasti zrIsiddhanAyakAH / AcAryAH svastyupAdhyAyAH sAdhavaH svasti saMtu naH // (yaha par3hakara puSpAMjali kSepaNa kareM) zrI mukhodghATana yathAkhyAtaM prAntodayadharaNidhRnmUrddhani nijaH / prakAzollAsAbhyAM yugapadupayuMjastribhuvanaM // dadhajjotiH svAyaMbhavamapagatAvRtyapapatho / mukhodghATaM lakSmyA brajatu yavanIM dUramudayet // OM usahAdivaDDhamANANaM paMcamahAkallANasaMpaNNANaM mahaimahAvIravaDDhamANasAmINaM sijjau meM mahaimahAvijja ahamahApADiherasahiyANaM sayalakalAdharANaM sajjojAdarUvANaM cautIsAtisayavisesasaMjuttANaM battIsadeviMda maNimauDamatthayamahiyANaM sayalaloyassa saMtipuTThibuddhikallANAoArogyakarANaM baladevavAsudevacakkahararisimuNijadi aNagArovagUDhANaM uhayaloya suhaphalayarANaM thuisayasahassaNilayANaM parAparaparamappANaM aNAdiNihaNANaM balibAhubali sahidANaM vIre vIre OM hrAM kSAM seNavIre vaDDhamANavIre NahasaMjayaMtavarAIe vajjasilathaMbhamayANaM sassadabaMbhapaiTThiyANaM usahAivIramaMgalamahApurisANaM NiccakAla paiTThiyANaM ittha saNNihidA me bhavantu me bhavantu ThaH ThaH svaahaa| (vastrayavanikA dUra kareM) OM sattakkharag2abbhANaM arahaMtANaM Namotthi bhAveNa / jo kuNai aNaNNamaNo so gacchai uttamaM ThANa / / yavavalaya Adi kA apasAraNa kreN| kaMkaNamocana bhI isI mantra se kreN| kintu isa mantra meM gambhANaM ke sthAna meM sajjANaM jodd'eN| (vasu naMdi pratiSThA) nayanomIlana kriyA eka suvarNa rakAbI meM karpUra yukta suvarNa kI salAI ko rakheM aura dAhine hAtha meM lekara 'so'haMH' mantra ko dhyAtA huA tathA 108 bAra 'OM hrIM zrIM aha~ namaH' pddh'eN| phira nayanonmIlana yaMtra kA mantra 'OM hrIM ThaM ThaM a A i I u U R R la la e ai o au aM aH klIM kSvI haM saH vaM paM svAhA' ko 27 bAra japakara usake sAmane nimna zloka va mantra par3hakara netroM meM salAI phereM [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sililililili jJAna kalyANaka 2010_05 - * Avazyaka sAmagrI + vardhamAna yaMtra + mAtRkA yaMtra + nayanonmIlana yaMtra + vRhatsiddha cakra yaMtra + AhAra dAna sAmagrI mujirAja, rajata kaTorI + svarNa zalAkA + sUta mAlA + saptadhAna menaphala (madana phala) javamAlA 108 dAne kI paMcavarNa sUtra (lacchA) zilA-loDhI + candana, agara, sarasoM pIlI, ghRta, dugdha, chatra + camara + pUjA sAmagrI, puSpa, samavasaraNa, gaMdhabuTI, dIpaka / Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yenAbaddhaniruDhakarma vikRtiprAlambikA nighRNaM / chinnAtmAnamajaM svayaMbhuvamapUrvIyaM svayaM prAptavAn / so'yaM mokSaramAkaTAkSasaraNipremAspadaH zrIjinaH / sAkSAdatra nirUpitaH sa khalu mAM pAyAdapAyAtsadA // OM Namo arahaMtANaM NANadaMsaNacaksyumayANaM amiyarasAyaNavimalateyANaM saMti tuddhi puddhi varadasammAdiTThINaM vaM jhaM amiyavarasINaM svaahaa| prANapratiSThApyadhivAsanA ca, saMskAranetroddhRti sUri maMtrAH / mUlaM jinatvAdhigame kriyA'nyA, bhaktipradhAnA sukRtodbhavAya // (jayasena pratiSThA, pR. 108) prANapratiSThA, aura sUri mantra Adi sarvajJatva prApti meM mukhya haiN| noTa:- yahA~ pratyeka pratimA meM prANa pratiSThA sUri mantra aura aMta meM kevalajJAna kI kriyA karanA caahiye| yatrAropAt paMcakalyANamaMtraiH sarvajJasthApanaM tadvidhAnaiH / tatkarmAnuSThAne sthApanoktanikSepeNa prAptaye tattathaiva / / (jayasena pratiSThA, pR. 15) prANa pratiSThA mantra 'OM aiM AM kroM hrIM zrIM klIM asiAusA ayaM jIvaH asau cetanaH asmin sthitAH sarvendriyANi iha sthApaya dehe vAyuM pUraya pUraya saMvauSaT ciraM jIvatu ciraM jIvatu / sUri mantra oM hrAM hrIM hUM hrauM hraH a si A u sA arha oM hrIM smlyU~ hallyU~ jamlyU~ tmlyU~ lmlyU~ mlyU~ ppalbyU~ bhamlyU~ kSmlvyU~ kamlvyU~ OM hrAM Namo arihaMtANaM oM hrIM Namo siddhANaM OM hUM Namo AiriyANaM oM hrauM Namo uvajjhAyANaM oM haH Namo loe savvasAhUNaM anAhata parAkramaste bhavatu te bhavatu te bhavatu hrIM namaH / pahale 108 bAra jApa kara leN| phira pratiSThA meM vidyamAna digambara muni se yaha mantra pratimA ko dilaaveN| kevala jJAna mantra OM kevalaNANadivAyara kiraNakalAvappaNAsiyaNNANe / Nava kevalalajhuggamasujaNiya paramappavavaeso // asahAyaNANadaMsaNa mahio idikevalI hodi / joyeNa jutto ti sajogajiNo aNAhiNihaNArise vutto / / ityeSorhansAkSAdayatIrNo vizvaM pAviti svaahaa| (puSpAMjaliH) [pratiSThA-pradIpa] [197 2010_05 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna kalyANaka kaivalya sUci zarasaMkhyaka vartikAbhirArArtikaM bahulavAdya ninAda pUrvam / zrImajjina pratikRte zatayajJayajvAcAryA vidadhyuramalaM jayoghoSaNAgram // samavazaraNa meM mUlanAyaka pratimA caturmukha rUpa meM virAjamAna kara mokSamArga yaMtra sthApita kreN| jaya jaya dhvani, vAdyaghoSa, pratyeka pratimA ke samakSa dIpaka prajjvalita kara anaMta darzana jJAna sukha vIrya rUpa ananta catuSTya, ghAtikSayajadaza atizaya sthApana, samavazaraNa, aSTa prAtihArya sthApana / nimnalikhita arghya car3hAveM OM hrIM anaMtajJAnAdicatuSTyayuktaarhat parameSThine arghyam / OM hrIM kevalajJAna saMbaMdhidazAtizaya yukta arhat parameSThine aya'm / OM hrIM aSTamahAprAtihArya saMyuktAya tIrthaMkara devAya aya'm / OM hrIM devopunIta caturdazAtizaya sampannAya arhattIrthaMkara devAya aya'm / jJAna-kalyANaka kI hindI pUjA gItA chanda caubIsa jinavara tIrthakArI, jJAna kalyANakaM dharaM / mahimA apAra prakAza jagameM, moha mithyA tama haraM // kIne bahuta bhavijIva sukhiyA, duHkhasAgara uddharaM / tinakI caraNa pUjA kareM, tina sama bane yaha ruci dharaM // OM hIM caturviMzati jinendrebhyo puSpAMjali kSipet / (puSpa DAleM) chaMda cAmarA nIra lyAya zItalaM mahAna miSTatA dhare, gandha zuddha melike pavitra jhArikA bhare / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM ka rUM pramAda sarva TAlake / OM hrIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo jaThamajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / zveta caMdanaM sugaMdhayukta sAra lAyake, pAtrameM dharAya zAMtikAraNe car3hAyake / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM karUM pramAda sarva TAlake || OM hrIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirvapAnIti svAhA / taMdulaM bhale suzveta varNa dIrgha lAiye, pAya guNa su akSataM atRptitA nazAiye / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM ka rUM pramAda sarva TAlake // OM hIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo akSayapada prAptAya akSataM nirvapAmIti svAhA / varNa varNa puSpa sAra lAiye cunAyake, kAma kaSTa nAza hetu pUjiye svabhAvike / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM karUM pramAda sarva TAlake / OM hIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo kAmabANa vidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / 198] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSIra modakAdi zuddha turta hI banAiye, bhUkharoga nAza hetu carNa meM car3hAiye / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM karUM pramAda sarva TAlake / / OM hIM sapamAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrenyo kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAnIti svaahaa| dIpa dhAra ratnamaya prakAzatA mahAna hai, moha aMdhakAra hAra hota svaccha jJAna hai / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM karUM pramAda sarva TAlake / / OM hIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrezyo mohaandhakAravinAzanAtha dIpaM nirvapAnIti svAhA / dhUpa gaMdha sAra lAya dhUpadAna kheiye, karma AThako jalAya Apa Apa veiye / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM karUM pramAda sarva TAlake / OM hIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo aSTakarma dahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / lauMga au badAma Amra Adi pakka phala liye, su muktidhAma pAyake sva Atma amRta piye| nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM karUM pramAda sarva TAlake / / OM hrIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrenyo mokSaphalaprAptAya phalaM nirvapAnIti svAhA / toya gaMdha akSataM su puSpa cAru caru dhare, dIpa dhUpa phala milAya arghya deya sukha kare / nAtha cauvisoM mahAn vartamAna kAlake, bodha utsavaM karUM pramAda sarva TAlake / / OM hrIM RSabhAdi mahAvIraparyaMta caturvizatijinendrezyo anarghyapada prAptAtha aryam nirvapAmIti svAhA / chaMda cAlI ekAdazi phAguna vadikI, marudevI mAtA jinakI / hata ghAtI kaivala pAyo, pUjata hama cita umagAyo // 1 // OM hIM phAlgunakRSNA ekAdazyAM zrIvRSabhanAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| ekAdazi pUSa sudIko, ajiteza hato ghAtIko / nirmala nija jJAna upAye, hama pUjata sama sukha pAye / / 2 / / OM hIM pauSazuklA ekAdazyAM zrIajitanAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / kArtika vadI cautha suhAI, saMbhava kevala nidhi pAI / bhavijIvana bodha diyo hai, mithyAmata nAza kiyo hai / / 3 / / OM hIM kArtika kRSNA caturthAM zrIsaMbhavanAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirdapAnIti svAhA / caudazi zubha pauSa sudIko, abhinaMdana hana ghAtIko / kevala pA dharma pracArA, pUjU caraNA hitakArA // 4|| OM hI pauSazuklA caturdazyAM zrIabhinaMdananAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghya nirvapAnIti svaah| ekAdazi caita sudIko, jina sumati jJAna labdhIko / pAkara bhavijIva udhAre, hama pUjata bhava haratAre // 5|| OM hrIM caitrazuklA ekAdazyAM zrIsumatinAtha jinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / - [pratiSThA-pradIpa] _ 2010_05 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhu zuklA pUraNamAsI, padmaprabhu tattva abhyAsI / kevala le tattva prakAzA, hama pUjata sama sukha bhAzA // 6 // OM hIM caitrazuklA pUrNamAsyAM zrIpApabhujinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirdapAmIti svAhA / chaThi phAlguna kI aMdhayArI, cau ghAtI karma nivArI / nirmala nija jJAna upAyA, dhana dhana supArzva jinarAyA // 7 // OM hrIM phAlgunakRSNASThayAM zrIsupArzvajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / phAlguna vadi naumi suhAI, caMdraprabha Atama dhyAI / hana ghAtI kevala pAyA, hama pUjata sukha upajAyA // 8 // OM hrIM phAlgunakRSNA navamyAM zrIcaMdraprabhujinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| kArtika sudi dutiyA jAno, zrI puSpadaMta bhagavAno / raja hara kevala darazAno, hama pUjata pApa vilAno // 9 // OM hrIM kArtikazuklA dvitIyAyAM zrIpuSpadaMtajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirdapAmIti svAhapa caudasi vadi pauSa suhAnI, zItalaprabhu kevala jJAnI / bhava kA saMtApa haTAyA, samatA sAgara pragaTAyA // 10 // OM hI pauSa kRSNA caturdazyAM zrIzItalanAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirdapAnIti svAhA / vadi mAgha amAvasi jAno, zreyAMsa jJAna upajAno / saba jaga meM zreya karAyA, hama pUjata maMgala pAyA // 11 // OM hrIM mAghakRSNA amAvasyAM zrIzreyAMsanAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha dutiyA mAgha sudIko, pAyo kevala labdhIko / . zrI vAsupUjya bhavitArI, hama pUjata aSTa prakArI // 12 // OM hIM mAghazuklAdvitIyAyAM zrIvAsupUjyajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAnIti svAhA / chaThi mAgha vadI hata ghAtI, kevala labdhI sukha lAtI / pAI zrI vimala jinezA, hama pUjata kaTata kalezA // 13 // OM hrIM mAghakRSNASThayAM zrIvimalanAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / caita amAvasa gAI, jina kevalajJAna upAI / pUjU anaMta jina caraNA, jo hai azaraNa ke zaraNA // 14 // OM hIM caitrakRSNAM amAvasyAM zrIanaMtanAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / mAsAMta pauSa dina bhArI, zrI dharmanAtha hitakArI / pAyo kevala sadbodhaM, hama pUjeM chor3a kubodhaM // 15|| OM hI pauSapUrNamyAM zrIdharmanAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghyan nirdapAmIti svAhA / sudi pUsa ikAdasi jAnI, zrI zAMtinAtha sukhadAnI / lahi kevala dharma pracArA, pUjUM maiM agha haratArA // 16 // OM hI pauSazuklA ekAdazyAM zrI zAMtinAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 200] [pratiSThA-pradIpa] ___ 2010_05 , Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadi caitra tRtIyA svAmI, zrI kuMthunAtha guNa dhAmI / nirmala kevala upajAyo, hama pUjata jJAna bar3hAyo / 17 / / OM hIM caitra kRSNA tRtIyAyAM zrIkunthunAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / kArtika sudI bArasa jAno, lahi kevala jJAna pramANo / paratattva nijattva prakAzA, aranAtha jajoM hata AzA ||18|| OM hrIM kArtikazuklA dvAdazyAM zrIaranAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / vadi pUSa dvitIyA jAnA,zrI mallinAtha bhagavAnA / hata ghAtI kevala pAe, hama pUjata dhyAna lagAe // 19 / / OM hI pauSakRSNAdvitIyAyAM zrImallinAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya aya'm nirvapAnIti svAhA / vaizAkha vadI naumIko, munisuvrata jina kevalako / lahi vIrya anaMta samhArA, pUjUM maiM sukha karatArA // 20 // OM hIM vaizAkhakRSNA navamyAM zrImunisuvratajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghya nirvapAmIti svAhA / agahana sudi gyArasa Ae, naminAtha dhyAna lau lAe / pAyA kevala sukhadAI, hama pUjata cita haraSAI // 21 // OM hIM agahanazuklA ekAdazyAM zrInaminAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / paDivA zubha kvAra sudI ko, zrI nemanAtha jivajIko / iccho kevala sata jJAnaM, hama pUjata hI dukha hAnaM // 22 // OM hrIM AzvinazuklA pratipadAyAM zrInemanAthajinendrAya jJAnakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / tithi caitra caturthI zyAmA, zrI pArzvaprabhU guNa dhAmA / kevala lahi tattva prakAzA, hama pUjata kara ziva AzA // 23 // OM hIM caitrakRSNAcaturthI zrIpArzvanAthajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghyam nirvapAnIti svAhA / dazamI vaizAkha sudIko, zrI vardhamAna jinajIko / upajo kevala sukhadAI, hama pUjata vighna nazAI // 24 // OM hrIM vaizAkhazuklA dazamyAM zrIvarddhamAnajinendrAya jJAnakalyANaka prAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / jayamAlA sRgviNI chanda-stuti jaya RSabhanAthajI jJAna ke sAgarA, ghAtiyA ghAtakara Apa kevala barA / karmabandhanamaI sAMkalA tor3akara, ApakA svAda le svAda para chor3akara | // 1 // dhanya tU dhanya tU dhanya tU nAthajI, sarva sAdhU nameM tohiko mAthajI / darza terA kareM tApa miTa jAta hai, marma bhAjeM sabhI pApa haTa jAta hai / / 2 / / dhanya puruSArtha terA mahA adbhutaM, mohasA zatru mArA trighAtI hataM / jIta trailokako sarvadarzI bhae, karma senA hatI durga cetana lae / / 3 / / [pratiSThA-pradIpa] [201 2010_05 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apa sat tIrtha traya ratnase nirmitA, bhavya leveM zaraNa hoya bhavana bhava ritA / kuzalase tireM saMsRtI sAgarA, jAya Uradha laheM siddha sundara dharA ||4|| yaha samavazarNa bhavi jIva sukha pAta haiM, vANi terI suneM mana yahI bhAta haiM / nAtha dIje hameM dharma amRta mahA, isa vinA sukha nahIM duHkha bhavameM sahA ||5|| nA kSudhA nA tRSA rAga nA dveSa hai, kheda cintA nahIM Arti nA kleza hai / lobha mada krodha mAyA nahIM leza hai, baMdatA hUM tumheM tU hi parameza hai || 6 || OM hrIM zrIRSabhAdi vIrAMta caturviMzati jinendrebhyo jJAnakalyANakaprAptAya mahArghyam nirvapAmIti svAhA / nirvANa bhakti kailAza parvata kI racanA karake bhagavAn RSabhadeva ko dhyAnastha batAyA jA sakatA hai parantu ve arhanta avasthA meM vihAra kara divya dhvani dvArA dharmopadeza dete rahate haiM / vidhinAyaka va mUlanAyaka pratimA arhata avasthA kI hone se yahA~ nirvANa bhakti sAmAnya rUpa se par3heM, jisase AtmA se paramAtmA banane kI sarvAMga rUparekhA darzakoM ko jJAta ho ske| agni saMskAra karanA ucita nahIM hai / nirvANa bhaktireva nirvANa kalyANAropaNaM / sAkSAttu na vidheyam / mokSa kalyANaka hindI pUjA tribhaMgI jaya jaya tIrthaMkara muktivadhUvara bhavasAgara uddhAra karaM, jaya jaya paramAtama zuddha cidAtama karmakalaMka nivArakaraM / jaya jaya guNasAgara sukharatnAkara AtmamaganatA sAra dharaM, jaya jaya nirvANaM pAya sujJAnaM pUjata paga saMsAra haraM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatitIrthaMkarebhyo puSpAMjaliM kSipet | vasaMta tilakA chaMda (jayasena pratiSThA, pRSTha 305) pAnI mahAna bhari zItala zuddha lAUM / janmAdi roga hara kAraNa bhAva dhyAUM // pUjUM sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH jalaM / kezara sumizrita sugaMdhita candanAdI / AtApa sarva bhava nAzana moha AdI || pUjUM sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH caMdanaM / canda samAna bahu akSata dhAra thAlI / akSaya svabhAva pAUM guNa ratnazAlI || pUjUM sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH akSataM / 202 ] 2010_05 [ pratiSThA pradIpa ] Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ campA gulAba maruvA bahu puSpa lAUM / dukha TAra kAma harake nija bhAva pAUM / / pUjU sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH puSpaM / tAje mahAna pakavAna banAya dhAre / bAdhA miTAya kSudhAroga svayaM samhAre // pUjU sadA caturviMzati siddha kAlaM | pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH naivedyaM / dIpAvalI jagamagAya aMdhera ghAtI / mohAdi tama vighaTa jAya bhava prapAtI / / pUjU sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH diipN| caMdana kapUra agarAdi sugaMdha dhUpaM / bAlUM ju aSTa karma ho siddha bhUpaM // pUjU sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH dhuupN| mIThe rasAla bAdAma pavitra lAe / jAse mahAna phala mokSa su Apa pAe / pUjU sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM / / OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH phalaM / AThoM sudravya le hAtha aragha banAUM / saMsAra vAsa harake nija sukkha pAUM / pUjU sadA caturviMzati siddha kAlaM / pAUM mahAna zivamaMgala nAza kAlaM // OM hrIM zrI RSabhAdimahAvIraparyaMta caturviMzatijinendrebhyo namaH arghyam / pratyeka arghya gItA caudasa vadI zubha mAghakI kailAzagiri nija dhyAyake / vRSabheza siddha huve zacIpati pUjate hita pAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 1 // OM hrIM mAghakRSNAcaturdazyAM zrIvRSabhanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha caita sudi pAMcama dinA sammedagiri nija dhyAyake / ajiteza siddha huve bhavikagaNa pUjate hita pAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 2 // OM hIM caitrazuklApaMcamyAM zrIajitanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha mAgha sudi SaSThI dinA sammedagiri nija dhyAyake / saMbhava nijAtama keli karate siddha padavI pAyake // [pratiSThA-pradIpa] [203 2010_05 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 3|| OM hIM mAghazuklASaSThayAM zrIsaMbhavanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / vaizAkha sudi SaSThI dinA sammedagiri nija dhyAyake / abhinaMdana ziva dhAma pahuMce zuddha nija guNa pAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 4 // OM hrIM vaizAkhazuklASaSThayAM zrIabhinaMdananAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| zubha caita sudi ekAdazI sammedagiri nija dhyAyake / zrI sumatijina ziva dhAma pAyo ATha karma nazAyake / / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 5|| OM hrIM caitrazuklAekAdazyAM zrIsumatinAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha kRSNa phAlguna saptamI sammedagiri nija dhyAyake / zrI padmaprabhu nirvANa hUve svAtma anubhava pAyake / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma manameM bhAyake // 6 / / OM hrIM phAlgunakRSNAsaptamyAM zrIpadAprabhujinendrAya mokSakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svAhA / zubha kRSNa phAlguna saptamI sammedagiri nija dhyAyake / zrIjinasupArzvasvasthAna lIyo svakRta AnaMda pAyake / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 7 // OM hrIM phAlgunakRSNA saptamyAM zrIsupAvajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha zukla phAlguna saptamI sammedagiri nija dhyAyake / zrI candraprabhu nirvANa pahuMce zuddha jyoti jagAyake / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 8 // OM hrIM phAlgunazuklA saptamyAM zrIcaMdraprabhujinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha bhAdra zuklA aSTamI, sammedagiri nija dhyAyake / zrI puSpadaMta svadhAma pAyo, svAtma guNa jhalakAyake / / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 9 // OM hrIM bhAdazuklA aSTamyAM zrIpuSpadaMtajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 204] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dina aSTamI zubha kvAra suda, sammedagiri nija dhyAyake / zrInAtha zItala mokSa pAe, guNa anaMta lakhAya ke // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 10 // OM hIM AzvinazuklA aSTamyAM zrIzItalanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya aya'm nirvapAmIti svaahaa| dina pUrNamAsI zrAvaNI, sammedagiri nija dhyAya ke / jina zreyanAtha svadhAma pahu~ce, Atma lakSmI pAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 11 // OM hrIM zrAvaNapUrNamAsyAM zrIzreyAMsanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha bhAdra suda caudaza dinA, maMdAragiri nija dhyAyake / zrI vAsupUjya svathAna lI ho, karma ATha jalAyake / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 12 / / OM hrIM bhAdazuklA caturdazyAM zrI vAsupUjyajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / ASAr3ha vada zubha aSTamI, sammedagiri nija dhyAya ke / zrI vimala nirmala dhAma lIno, guNa pavitra banAyake / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 13 // OM hrIM ASAdakRSNA aSTamyAM zrIvimalanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhapa ammAvasI vada caitra kI, sammedagiri nija dhyAyake / svAmI anaMta svadhAma pAyo, guNa anaMta lakhAyake // hama dhAra ardhya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 14 / / OM hrIM caitrakRSNAamAvasyAM zrIanaMtanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svaahaa| zubha jyeSTha zuklA cautha dina, sammedagiri nija dhyAya ke / zrI dharmanAtha svadharma nAyaka, bhae nija guNa pAyake / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 15|| OM hIM jyeSTha zuklAcatuyAM zrIdharmanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / zubha jyeSTha kRSNA caudasI, sammedagiri nija dhyAya ke [ zrI zAMtinAtha svadhAma pahu~ce, parama mArga batAyake // [pratiSThA-pradIpa] [205 ___ 2010_05 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake zuddhAtma mana meM bhAyake // 16 // OM hrIM jyesstthkRssnnaa caturdazyAM zrIzAMtinAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA | vaizAkha zuklA pratipadA sammedagiri nija dhyAya ke / zrI kuMthunAtha svadhAma lIno, parama pada jhalakAyake // dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake || 17|| OM hrIM vaizAsvazuklA pratipadAyAM zrIkuMthunAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / amAvasI vada caitakI, sammedagiri nija dhyAyake / zrI arahanAtha svadhAna lInoM, amara lakSmI pAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake || 18 || OM hrIM caitrakRSNA amAvasyAM zrIaranAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / - zubha zukla phAlguna paMcamI, sammedagiri nija dhyAya ke / zrI mallinAtha svathAna pahuMce, parama padavI pAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAya / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake || 19|| OM hrIM phAlgunazuklA paMcamyAM zrImallinAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / phAlguNa vadI zubha dvAdazI, sammedagiri nija dhyAya ke / jinanAtha munisuvrata padhAre, mokSa AnaMda pAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake ||20|| OM hrIM phAlgunakRSNA dvAdazyAM zrImunisuvratajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / vaizAkha kRSNA caudasI, sammedagiri nija dhyAya ke / naminAtha mukti vizAla pAI, sakala karma nazAyaka ke || hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake || 21 || OM hrIM vaizAsvakRSNA caturdazyAM zrInaminAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / ASAr3ha zuklA saptamI, giranAra giri nija dhyAyake / zrI neminAtha svadhAma pahuMce, aSTa guNa jhalakAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake ||22|| OM hrIM ASADhazuklA saptamyAM zrIneminAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / 206 ] [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha zrAvaNI suda saptamI, sammedagiri nija dhyAyake / zrI pArzvanAtha svathAna pahuMce, siddhi anupama pAyake / hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake // 23 // OM hrIM zrAvaNazuklA saptamyAM zrIpArzvanAthajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / ammAvasI vada kArtikI, pAvApurI nija dhyAyake / zrI varddhamAna svadhAma lIno, karma vaMza jalAyake // hama dhAra arghya mahAna pUjA kareM guNa mana lAyake / saba rAga dveSa miTAyake, zuddhAtma mana meM bhAyake // 24 // OM hIM kArtika kRSNA amAvasyAM zrIvarddhamAnajinendrAya mokSakalyANakaprAptAya arghyam nirvapAmIti svAhA / bhujaMga prathAta chaMda namaste namaste namaste jinaMdA / tumhIM siddha rUpI hare karma phaMdA / / tumhI jJAna sUraja bhavika nIrajoMko / tumhIM dhyeya vAyU haro saba rajoMko ||1|| tumhIM niSkalaMkaM cidAkAra cinmaya / tumhIM akSajItaM nijArAma tanmaya / / tumhI loka jJAtA tumhIM loka pAlaM / tumhI sarvadarzI hato mAna kAlaM // 2 // tumhI kSemakArI tumhIM yogirAjaM / tumhIM zAMta Izvara kiyA Apa kAjaM // tumhIM nirbhayaM nirmalaM vItamohaM / tumhIM sAmya amRta piyo pItadrohaM / / 3 / / tumhIM bhava udadhi pArakartA jinezaM / tumhIM moha tamake nivAraka dinezaM // tumhI jJAnanIra bhare kSIra sAgara / tumhI ratna guNake su gaMbhIra Akara // 4 // tamhIM caMdramA nija sadhAke pracAraka / tumhIM yogiyoM ke parama prema dhAraka || tumhIM dhyAna gocara su tIrthaMkaroM ke / tumhIM pUjya svAmI parama gaNadharoM ke // 5 // tumhI ho anAdi nahIM janma terA / tumhIM ho sadA sat nahIM aMta terA // tumhI sarvavyApI parama bodha dvArA / tumhI AtmavyApI cidAnaMda dhArA // 6|| tumhI ho anityaM sva pariNAma dvArA / tumhI ho abhedaM amiTa dravya dvArA // tumhI bhedarUpaM guNAnaMta dvArA / tumhIM nAstirUpaM parAnaMta dvArA // 7 // tumhIM nirvikAraM amUrata akhedaM / tumhIM niSkaSAyaM tumhIM jIta vedaM // tumhI ho cidAkAra sAkAra zuddhaM / tumhIM ho guNasthAna dUraM prabuddhaM // 8 // tumhIM ho samayasAra nija meM prakAzI / tumhIM ho svacAritra Atama vikAzI // tumhIM ho nirAsrava nirAhAra jJAnI / tumhIM nirjarA bina parama sukha nidhAnI / / 9 / / tumhIM ho abandhaM tumhI ho amokSaM / tumhI kalpanAtIta ho nitya mokSaM / / tumhIM ho avAcyaM tumhIM ho acintyaM / tumhIM ho suvAcyaM su gaNarAja nityaM / / 10 / / [pratiSThA-pradIpa] [ 207 2010_05 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tumhIM siddharAjaM tumhIM mokSarAjaM / tumhIM tIna bhUke su Uradha virAjaM // tumhIM vItarAgaM tadapi kAja sAraM / tumhI bhaktajana bhAvakA mala nivAraM // 11 // karaiM mokSa kalyANakaM bhakta bhIne / phurai bhAva zuddhaM yahI bhAva kIne // name haiM jaje haiM su Ananda dhAreM / zaraNa maMgalottama tumhIM ko vicAreM // 12 // dohA parama siddha cauvIsa jina, vartamAna sukhakAra / pUjata bhajata su bhAvase, hoya vighna niravAra || OM hIM caturvizativartamAna jinendrezyo mokSakalyANakeprAptebhyo arghyam nirvapAmIti svAhA / dohA bimbapratiSThA ho saphala, naranArI agha hAra / vItarAga vijJAnamaya, dharma bar3ho adhikAra // ityAzIrvAda : puSpa kSepeM sarve ye'pi samAhUtA jinayajJamahotsave / tAn sarvAn saMvisRjayeta bhaktinamrazirAH punaH // OM hrAM hrIM hUM hrauM hraH a si A u sA zrI arhadAdi parameSThinaH (pUjAvidhi) visarjanaM karomi / jaH jaH jaH aparAdha kSamApanaM bhavatu / bhuuyaatpundrshnm|| (AzAdhara pra. ni. 27) antya maMgala svastistAjjinazAsanAya mahatAM puNyAtmanAM paMktaye / rAjJe svasti caturvidhAya bRhate saMghAya yajJAya ca / saddharmAya sadharmiNa'stu sukRtAMbhovRSTirastu kSaNaM / mAbhUyAdazubhekSaNaM zubhayujAM bhUyAtpunadarzanam // rathayAtrA yA gajaratha kA bhI Ayojana mUlanAyaka virAjamAna ke pazcAt hotA hai| anta meM zAMtiyajJa va dhanyavAda kAryakrama saMpanna kiyA jaave| maMgala kAmanA kalyANamastu kamalAbhimukhI sadAstu, dIrghAyurastu kulagotra dhanaM sadAstu / Arogyamastu abhimatArtha phalAptirastu, bhadraM sadAstu jinapuMgavabhaktirastu || 208] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lultaa ctmUp 2 tapobhUmi - Avazyaka sAmagrI + pUjA sAmagrI 2010_05 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa AA ....... SHESE SHE ka TAVAT bhagavAna kI dRSTi aura sthAna : bhagavAn (mUrti) kI dRSTi dvAra ke kisa bhAga para TikI hai, yaha dekhanA pratiSThAcArya kA Avazyaka kartavya hai| yadi mUrti kI dRSTi kA kendrasthAna zAstrAnukUla nahIM rakhA gayA, to isakA pariNAma zubha nahIM hogaa| yaha usa mandira pratiSThAkAraka aura usa nagara ke lie atyanta hAnikAraka hogaa| ise spaSTa kareM, to kahanA hogA ki mandira pratiSThAkAraka aura usa nagara meM kabhI zAnti aura samRddhi ke darzana nahIM hoNge| siddha kSetra caurAsI, kalyANaka kSetra hastiAnApura aura atizaya kSetra zrInagara gar3havAla) ke mandira isa bAta ke udAharaNa haiN| pahale ina mandiroM kI dazA zocanIya thii| ye Arthika dRSTi se bahuta pichar3e hue the| jaba hama vihAra karate hue ina kSetroM para pahuMce, to vahA~ ke padAdhikAriyoM ne hamArA dhyAna isa ora AkarSita kiyaa| hamAre sujhAva para unhoMne daravAjA badalA tathA nApa taulakara aisA daravAjA lagavAyA ki jisakI vItarAga Aya para bhagavAna kI dRSTi par3ane lgii| tabase vahA~ aura nagara meM Arthika samRddhi kA daura zurU ho gyaa| isake lie spaSTa ullekha hai ki-'AyamAgarmajeddvAra maSTamamUrdhvatastyajet / saptame dRSTivRSe siMhe dhvaje ca gaje zubhA // -prasAda maNDana 4||5.pR.73 tRtIya bhAga 2010_05 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnkI ghaSTi kA dvAra EXECASTGAGE CASAMANG.CONGO gaja Aya jina arihaMta dRSTi / AVASTAVILOGGAWEZAGGA VYOT. CGILAGEGA VELOGO KONGEZEA USIASTAGSIOSNYSTRAALIA WINGINXVENT CENTRS - - dehalI ke Upara se lekara utaraMga ke nIce bhAga taka ke bIca meM ATha bhAga kreN| inameM se Upara kA AThavA~ bhAga chor3a kara usake nIce ke sAtaveM bhAgake punaH ATha bhaagkreN| isake sAtaveM bhAga meM dRSTi sthAna smjhnaa| - 2010_05 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa tRtIya-bhAga / siddha pratimA pratiSThA vidhi siddhapratiSThA yadi tatra yogasaMrodhanaM pUjyacaturghanA karmANi saMyojya catuH pradIpAnuttArayettatra zivordhva gaMtRRn // tatrASTaguNAnAM pUjA kAryA samyaktvamukhyasuvidhInAM / anyo vidhirvidheyastAvAnevAtra gurukulAd buddhvA // karmadahana maNDala mAMDA jaave| siddha yaMtra (vRhad va laghu) pratiSThA meM virAjamAna kareM / pUrva mantroM se siddha pratimA kI Akara zuddhi kareM / AhavAnan OM hrIM Namo siddhANaM siddha parameSThin atrAgaccha atrAgaccha / OM hrIM Namo siddhANaM siddha parameSThin atra tiSTha tiSTha / OM hrIM Namo siddhANaM siddha parameSThin atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (sannidhikaraNaM) siddha parameSThI - pUjA kareM asa usA siddhAdhipataye namaH isa mantra se tilaka vidhi kareM (jayasena pratiSThA, pRSTha 307) OM hrIM siddhAdhipataye mukha vastraM dadAmIti svAhA / (paradA lagAveM) OM hrIM mukhavastramapanayAmi svAhA, OM hrIM siddhAdhipataye prabuddhasva prabuddhasva dhyAtRjanamanAMsi punahi punIhi (netronmIlana kareM) OM hrIM siddhAdhipatitIrthodakenAbhiSiMcAmIti svAhA / (iti tIrthodakena snapanam ) AyurdrAghayatu vrataM dRdayatu vyAdhInvyapohatvayaM / zreyAMsi praguNIkarotu vitanotvAsiMdhu zubhraM yazaH // zatrUn zAtayatu zriyobhiramayatvazrAMtamunmudrayatvAnaMdaM bhajatAM pratiSThita iha zrIsiddhanAthaH satAm // (puSpAMjaliH) prANa pratiSThA, sUrimantra, kevalajJAna mantra ke pazcAt siddha bhakti pATha, aSTaguNAropaNa karake mAtRkA mantra OM a A se za Sa sa ha siddhacakrAdhipatayenamaH / isakA 108 bAra jApa kareM / [ pratiSThA pradIpa ] 2010_05 [ 209 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTaguNAropaNa jAnAtibodho yadanugraheNa dravyANi sarvANi saparyayANi / durAgahatyakta nijAtma rUpaM siddhe'tra samyaktva guNaM nyasAmi // 1|| OM hIM paramAvagAdasamyaktvaguNabhUSitAya namaH (puSpam) jAnAti nityaM yugapatsvato'nyasarvArtha sAmAnya vizeSa sarvam / nirvAdhakaM spaSTataraM ca yastaM siddhe'tra vijJAna guNaM nyasAmi ||2| * hI anaMtajJAnaguNabhUSitAya namaH svAtmasthasAmAnyavizeSasarvaM sAkSAtkarotyeva samaM sadA yaH / sunizcitAsaMbhavavAdhavaM : siddhe'tra dRSTyAkhyanugaM nyasAmi ||3|| OM hIM anaMtadarzanabhUSitAya namaH . anaMta vijJAnamanaMta dRSTiM, dravyeSu sarveSu ca paryayeSu / vyApArayantaM hatasaMkarAdi, siddhe'tra vIryAkhyaguNaM nyasAmi ||4|| OM hIM anaMtavIryaguNabhUSitAya namaH abAdhakaM mAnamavAdhyameva, niSpItasarvArthamasaMgasaMgam / sarvajJavedyaM tadavAcyameva, siddhe'tra sUkSmAkhyaguNaM nyasAmi ||5|| OM hrIM sUkSmatvaguNabhUSitAya namaH ekatra siddhAtmani cAnyasiddhA vasantya-saMvAdhamanaMtaM saMkhyAH / yasya prabhAvAtsunayasthitaM taM, siddhe'vagAhAkhya guNaM nyasAmi // 6 // OM hIM avamAhanaguNabhUSitAya namaH adhonupAto'sti yathA zilAderna tUlavadvAyukRteraNaM ca / siddhAtmanA tena suyuktisiddhaM guNaM nyasAmo'guruladhvabhikhyam ||7|| OM hIM anurulaghuguNabhUSitAya namaH bhavAgnizAntyai vihitazramo'vyAvAdhAtmanA yaM pariNAmameti / svAtmotthasaukhyaikanibaMdhanaM taM siddhe'tra nirbAdhaguNaM nyasAmi ||8|| * hIM avyAvAdhaguNabhUSitAya namaH (puSpam) siddha pUjA AhUtA iva siddhamuktivanitAM muktAnyasaMgA yayuH / tiSThaMtyaSTamabhUmisaudhazikhare sAnantasaukhyAH sadA // sAkSAtkurvata eva sarvamanizaM sAlokalokaM samaM / tAnaddheddha vizuddha siddhanikarAnAvAhanAdhairbhaje // * mo siddhANaM siddhapoSThin atra ehi ehi saMvauSaT / OMhIM Namo siddhANaM siddhaparameSThin atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hIM Namo siddhANaM siddhaparameSThin atrA mama sannihito bhava bhava vaSaT / [pratiSThA-pradIpa] 210] 2010_05 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMgAdititthappahavappaehiM saggaMdhadANimmaladApaehiM / accami NiccaM paramaThThasiddhe savvaTThasampAdaya savvasiddhe // 1 // OM hIM arha zrIsiddhAdhipataye jalaM nirvapAmIti svaahaa| gaMdhehi ghANANa suhappaehiM samaccayANaMpi suhappaehiM / accemi NiccaM paramaThThasiddhe savvaTThasampAdaya savvasiddhe // 2 // OM hI arha zrI siddhAdhipataye gandhaM nirvapAmIti svAhA / pheraMtachoNIsiyakAraNehiM varakkhaehiM siyakAraNehiM / accami NiccaM paramaThThasiddha savvaTThasampAdaya savvasiddhe / / 3 / / OM hIM arha zrI siddhAdhipataye akSataM nirdapAmIti svAhA / pupphehiM divvehiM suvaNNaehiM kavve kaUsehiM suvaNNaehiM / accemi NiccaM paramaThThasiddhe savvaTThasampAdaya savvasiddhe // 4 // OM hrIM aha~ zrI siddhAdhipataye puSpaM nirvapAmIti svAhA / babbhehi NANAsurasappaehiM bhavvANa NANAirasappaehiM / acvemi NicvaM paramaThThasiddhe savvaTThasampAdaya savvasiddhe // 5 // OM hrIM aha~ zrI siddhAdhipataye calaM nirvapAmIti svAhA / dedivvamANappahadIvaehiM saMUyaANaM siridIvaehiM / accemi NiccaM paramaThThasiddhe savvaTThasampAdaya savvasiddhe // 6 / / OM hIM aha~ zrI siddhAdhipataye dIpaM nirvapAmIti svAhA / kAlAarubbhUyasuhUvaehiM jIyANa pAvANa suhUvaehiM / accemi NicvaM paramaThThasiddhe savvaTThasampAdaya savvasiddhe / / 7 / / OM hIM aha~ zrI siddhAdhipataye dhUpaM nirvapAmIti svAhA / aNagghabhUehiM phalavvaehiM bhavvassa saMdiNNaphalavvaehiM / accami NiccaM paramaThThasiddhe savvaTThasampAdaya savvasiddhe // 8 // OM hrIM ahaM zrI siddhAdhipataye phalaM nirvapAmIti svaahaa| NayeNa NANeNa ya daMsaNeNa taveNa utRRNa ya saMjameNa / siddhe tikAle su visuddhabuddhe samagghayAmo sayalevi siddhe / / OM hrIM arha zrI siddhAdhipataye aya'm nirvapAmIti svAhA / __stutiH namaste puruSArthAnAM parAM kASThAmadhiSThitaM / siddhabhaTTArakastoma niSThitArtha niraMjanaM ||1|| svaHpradAya namastubhyaM acalAya namostu te / akSayAya namastubhyaM avyAbAdhAya te namaH // 2 // namaste'naMtavijJAnadRSTivIryasukhAspadaM / namo nIrajase tubhyaM nirmalAyAstu te namaH ||3|| [pratiSThA-pradIpa] [211 2010_05 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acchedyAya namastubhyaM abhedyAya namo namaH / akSatAya namastubhyaM aprameya namostu te ||4|| namostvagarbhavAsAya namo'gauravalAghavaM / akSobhyAya namastubhyamavilInAya te namaH || 5 || namaH paramakASThAtmayogarUpatvamIyuSe / lokAgravAsine tubhyaM namo'naMtaguNAzrayaM ||6|| niHzeSapuruSArthAnAM niSThAM siddhimadhiSThitaM / siddhabhaTTArakavAta bhUyo bhUyo namostute ||7|| vividha durita zuddhAnyatatvArthabuddhAn / paramasukha samRddhAnyukti zAstrAviruddhAn // bahuvidhaguNavRdvAnsarvalokaprasiddhAn / pramitasunayasiddhAnsaMstuve sarvasiddhAn // 8 // (zAMtipATha evaM visarjana kareM) gaNadhara - AcArya, upAdhyAya sAdhu pratimA va caraNa pratiSThA mukta hue tIrthaMkaroM va gaNadharAdi kI pratimA evaM caraNa cihna tathA zeSa ke caraNadvaya pAye jAte haiN| maMgalASTaka, aMgazuddhi, saMkalpa OM hUM Namo AyariyANaM dharmAdhipataye namaH / OM hrauM Namo uvajjhAyANaM dharmAdhipataye namaH / OM hraH Namo loe savva sAhUNaM dharmAdhipataye namaH / ukta tInoM meM jinakI pratiSThA ho unakI 10 mAlA kA jApa kareM / yAga maNDala meM se 17-36-25-22 guNoM ke arghya car3hAveM / maharSiparyupAsana / AcArya, cAritra bhakti pATha / OM darzanAcArAya namaH, OM jJAnAcArAya namaH, OM cAritrAcArAya namaH, OM tapAcArAya namaH, OM prathamAnuyogAya namaH, OM karaNAnuyogAya namaH, OM caraNAnuyogAya namaH, OM dravyAnuyogAya namaH (ardhya car3hAveM) 1. OM hrIM palAzAdi pAdapapallava kalazena AcArya (upAdhyAya sAdhu) caraNa zuddhiM karomi / 2. OM hrIM sahadevyAdi divyauSadhi kalazena AcArya (upAdhyAya sAdhu) caraNa zuddhiM karomi / 3. OM hrIM candanAdi sugaMdhita dravya kalazena AcArya (upAdhyAya sAdhu) caraNa zuddhiM karomi / 4. OM hrIM kaMkolAdi kvAtha kalazena AcArya (upAdhyAya sAdhu) caraNa zuddhiM karomi / jina mantra OM arhadbhyo namaH / kevalalabdhibhyo namaH / kSIra svAdulabdhibhyo namaH / madhura svAdulabdhibhyo namaH / bIjabuddhibhyo namaH / sarvAvadhibhyo namaH / paramAvadhibhyo namaH / saMbhinna zrotRbhyo namaH / pAdAnusAribhyo namaH / koSThabuddhibhyonamaH / paramAvadhibhyo namaH / OM hrIM valgu valgu OM vRSabhAdivardhamAnAMtebhyo vaSaT vaSaT svAhA / 7 (sAta) bAra par3hate hue caraNa sparza kareM / 212 ] 2010_05 [ pratiSThA-pradIpa ] Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ poTanUramalai (tamilanADu) meM karIba 2000 varSa pUrva saMsthApita AcArya zrI kundakunda ke caraNacinha yaha sthAna zahara se karIba 125 ki.mI. dUrI para eka choTe se pahAr3a para sthita hai| san 1988-89 meM AcArya zrI kundakunda ko huve do hajAra varSa pUre hue haiN| ve isa yuga ke mahAna AdhyAtmika saMta the / unake elAcArya, gRddhapicchAcArya, padmanaMdI aura vakragrIvAcArya yaha bhI nAma the| 11 varSa kI avasthA meM hI digambarI dIkSA dhAraNa kara ve 95 varSa taka AdhyAtmika vicAroM kI pavitra gaMgA isa deza meM bahAte rahe | ponnUramalai yaha sthAna unakI tapobhUmi rahI hai | samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, paMcAstikAya, rayaNasAra mUlAcAra Adi mahAna AdhyAtmika graMthoM kI racanA karake unhoMne bhAratIya sAhitya ko samRddha kiyA hai| ve tiruvalluvara nAma se bhI jAne jAte the| unakA tirukkurala yaha nItigraMtha vizvavikhyAta ho gayA hai / yaha graMtha vizva kI sabhI pramukha bhASAoM meM anuvAdita hai| [pratiSThA-pradIpa] [213 2010_05 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNadhara valaya (yaMtra virAjamAna kareM) jinAn jitArAtigaNAn gariSThAn dezAvadhIn sarvaparAvadhIMzca / satkoSThabIjAdi padAnusArIn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 1 // saMbhinnazrotrAnvitasanmunIndrAn pratyeka sambodhita buddhadharmAn / svayaMprabuddhAMzca vimuktimArgAn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 2 // dvidhAmanaHparyayacitprayuktAn dvipaJcasaptadvaya pUrvasaktAn / aSTAGga naimittikazAstra dakSAn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 3|| vikurvaNAkhyarddhi mahAprabhAvAn vidyAdharAMzcAraNa Rddhi prAptAn / / prajJAzritAnnityakhagAminazca stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 4 // AzIviSAn dRSTi viSAnmunIMdrAnugrAtidIptottamataptataptAn / mahAtighora pratapaH prasaktAn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 5 / / vandyAn suraighauraguNAMzca loke pUjyAn budhairghoraparAkramAMzca / ghorAdisaMsad guNabrahmayuktAn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 6 / / Amarddhikhelarddhi prajallaviTprasarvaddhi prAptAMzca vyathAdihaMtRn / manovacaH kAyabalopayuktAn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 7 // satkSIra sarpirmadhurAmRtIn yatIn varAkSINa mahAnasAMzca / / pravardhamAnastrijagatprapUjyAn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 8 // siddhAlayAn zrImahato'tivIrAn zrI varddhamAnarddhibibuddhidakSAn / / sarvAnmunIn muktivarAnRSIndrAn stuve gaNezAnapi tadguNAptyai // 9 // nRsurakhacarasevyAvizvazreSTharddhibhUSA, vividhaguNa samudrA mAramAtaDgasiMhAH / bhavajalanidhipotA vaMditA me dizantu, munigaNa sakalAH zrI siddhidAH sadRSIndrAH // 10 // maharSi paryupAsana vidhiH vRSabhaM vRSabhasenAdyAH siMhasenAdayo'jitam / zaMbhavaM cArusenAdyAH vajranAbhipuraH sarAH // 1|| kapidhvajaM cAmarAdyAH sumatiM padmalAMchanam / ye vAcAmarAH praSThAH supArzvam balapUrvakAH // 2 // candraprabhaM dattamukhyAHsyu puSpadaMtaM samAzritAH / vidarbhAdhAH zItalezamanagArAH purogamA // 3 // kunthu pradhAnAH zreyAMsaM dharmAdyA dvAdazaM jinam / vimalaM merU paurastyA jayAdyAzcaturdazam // 4 // 214] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmatvariSTasenAdyAH zAMti cakrAyudhAdayaH / svayambhU pramukhAH kunthu kurbhAdhAstvara prabhuM // 5 // malli vizAla pramukhAH mAlayAdyA munisuvratam / namIzaM suprabhAsAdhA varadattAgrataH surAH / / 6 / / nemiM pArzva svayambhavAdyA gautamAdyAzca sanmatim / tebhyo gaNadharezebhyo datto'yaM punAtu naH // 7 // OM hrIM catuHSaSThi saddhi prApta gaNadhara caraNebhyo'rghya nirvapAnIti svAhA / ____ artha- vRSabhadeva ke vRSabhasena Adi gaNadhara huye / ajitanAtha ke siMhasena Adi, saMbhavanAtha ke cArusena Adi, kapi lAMchana abhinaMdana ke vajanAbhi Adi, sumatinAtha ke cAmara Adi, padmalAMchana vAle padyaprabha ke vajracAmara Adi, supArzvanAtha ke balapUrvAdi, candraprabha ke datta Adi, puSpadaMta ke vidarbha Adi, zItalanAtha ke anagAra Adi, zreyAMsanAtha ke kunthu Adi, bArahaveM vAsupUjya bhagavAn ke dharma Adi, vimalanAtha ke mela Adi, caudahaveM anaMtanAtha ke jayAryA Adi, dharmanAtha ke ariSTasena Adi, zAMtinAtha ke cakrAyudha Adi, kunthunAtha ke svayaMbhU Adi, arahanAtha ke kumArya Adi, mallinAtha ke vizAla Adi, munisuvratanAtha ke mAlI Adi, naminAtha ke suprabhAsa Adi, neminAtha ke varadatta Adi, pArzvanAtha ke svayaMbhU Adi, aura mahAvIra tIrthaMkara ke gautamAdi gaNadhara the / una gaNadharoM ke lie yaha arghya diyA jAtA hai, ve hameM pavitra kreN| SaTkoNa cakra nirmANa karAkara 'kSmAM, bIja likheM / usa para aha~ sthApita kreN| usake dakSiNa yA bAyIM ora hrIM tathA nIce zrIM sthApita kreN| OM hrIM aha~ a si A u sA apraticakre phaT vicakAya jhauM jhauM svAhA / ise dakSiNa se uttara taka veSTita kreN| tilakAdi vidhi pUrvavat kareM ! inakI pUjA kreN| cAritra bhakti pATha kreN| AcAryAdi pUjA ye ye'nagArA RSayo yatIndrAH munIzvarA bhavyabhavavyatItAH / teSAM sameSAM padapaMkajAni saMpUjayAmo guNazIlasiddhyai // 1 // OM hrIM samyagdarzanazAnacAritrapavitrataragAtracaturazItilakSagaNadharacaraNA atrAgacchata aprAgacchata saMvauSaT / atra tiSThata tiSThata ThaH tthH| atra mama saThinahitA bhUtvA ratnatraya vizuddhiM kuruta kuruta vaSaT / sugaMdhizItalaiH svacchaiH svAdubhirvimalairjalaiH / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 1 // OM hrIM gaNadharacaraNebhyo jlN|| sAra karpUra kAzmIrakalitaizcaMdanadravaiH / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 2 / / OM hIM gaNadharacaraNebhyo caThadanaM / [pratiSThA-pradIpa] [215 2010_05 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSatairakSataiH sUkSmaivalarukSasannibhaiH / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 3 // OM hrIM gaNadharacaraNebhyo akSataM / puSpaiH . prasara dAmodAhUtapuSpaMdhayAvRtaiH / / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 4 // . OM hrIM gaNadharacaraNebhyo puSpaM / havyairnavya ghRtApUyapAyasaiyaMjanAnvitaiH / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 5 // OM hrIM gaNadharacaraNebhyo cruuN| karpUraprabhavairdIpairdIptyA dIpitadiG mukhaiH / / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 6 / / OM hIM gaNadharacaraNebhyo dIpaM / dazAMga dhUpasaddhUmairdazAzApUrNa saurabhaiH / / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 7|| OM hrIM gaNadharacaraNebhyo dhUpaM / cocamocAmra jaMbIraphalaMpUgAdi satphalaiH / sArdhadvIpa dvayAtItabhavadbhavya yatInyaje // 8 // OM hrIM gaNadharacaraNebhyo phlN| guNamaNigaNasiMdhUnbhavyalokaikabaMdhUn prakaTitanijamArgAndhavastamithyAtvamArgAn / paricitanijatatvAnpAlitAzeSasatvAn / zamarasajitacaMdrAnaya'yAmo munIMdrAn // OM hIM gaNadharacaraNebhyo arghym| stuti ye sarvatIrthaprabhavA gaNeMdrAH, saptarddhayo jJAnacatuSTyADhyAH / teSAM padAbjAni jagaddhitAnAM, vacomanomUrddhasu dhArayAmaH // 1|| tapobalAkSINarasauSadharjhan vijJAnaRddhInapi vikriyarthIn / saptarddhiyuktAnakhilAnRSIMndrAnsmarAmi vaMde praNamAmi nityam // 2 / / sarveSu tIrtheSu tadaMtareSu saptarSayo ye mahitA babhUvuH / bhavAMbudheH pAramitAH kRtArthAH, bhavaMtu naste munayaH prasiddhAH // 3 / / ye kevalIMdrAH zrutakevalIMdrAH ye zikSakAsturyatRtIyabodhAH / savikriyA ye varavAdinazca saptarSisaMjJAniha tAnpravaMde // 4 // pramattamukhyeSu padeSu sArdhadvIpadvaye ye yugapadbhavanti / utkarSatastAnnava koTisaMkhyAnvaMde trisaMkhyArahitAnmunIMdrAn // 5 / / 216] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svasti pATha - zrI paMcakalyANamahAhaNArhAH vAgAtmabhAgyAtizayairupetAH / tIrthaMkarAH kevalinazca zeSAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu ||1|| ye zuddhamUlottarasadguNAnAmAdhArabhAvAdanagArasaMjJAH / nigraMthavaryA niravadyacaryAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 2 // ye cANimAdyaSTasuvikriyADhyAH tathAkSayAvAsamahAnasAzca / rAjarSayaste surarAjyapUjyAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 3 // ye koSThabuddhyAdicaturvidhIH avApurAmarzamukhauSadharTIH / brahmarSayo brahmaNi tatparAste svastikriyAM no bhRzamAvahantu ||4|| jalAdinAnAvidhacAraNA ye ye cAraNAyyAMbaracAraNAzca / devarSayaste natadevavRndAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 5 // sAlokalokojjvalanaikatAnaM prAptAH paraM jyotiranaMtabodham / sarvarSivaMdyAH paramarSayaste svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 6 // zreNIdvayArohaNasAvadhAnAH karmopazAMti kSapaNapravINAH / ete samastA yatayo mahAntaH svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 7 // samagra madhyakSamitAkSadeza-pratyakSamatyakSa sukhAnuraktAH / munIzvarAste jagadekamAnyAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu ||8|| ugraM ca dIptaM ca tapo'bhitaptaM mahacca ghoraM ca tarAM carantaH / tapodhanA nirvRtisAdhanotkAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 9 // manovacaH kAyabalaprakRSTAH spaSTIkRtASTAMgamahAnimittAH / kSIrAmRtasAvimukhA munIMdrAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 10 // pratyekabuddhapramukhA munIMdrAH zeSAzca ye ye vividharddhiyuktAH / / sarve'pi te sArvajanInayuktAH svastikriyAM no bhRzamAvahantu // 11 // zApAnugraha zaktatAdhatizayairuccAvacairarcitA : / ye sarve paramarSayo bhagavatAM teSAM guNastotrataH / / etatsvastyayanAdapaiti sakalaH saMklezabhAvaH zubhaH / bhAvaH syAtsukRtaM ca tacchubhavidherAdAvidaM zreyase // 12 // noTa - zAMtipATha visarjana kreN| yaMtra pratiSThA vidhi pATe para siddha yaMtra, vinAyaka yaMtra Adi ko sthApita kara saMbaMdhita siddha bhagavAn va paMca parameSThI Adi kI pUjA kreN| sarvauSadhi se abhiSeka kreN| punaH kezara lagAkara lauMga dvArA 108 bAra yaMtra ke mantra kA japa kareM / phira jala se zuddha kareM | yaMtra cA~dI va tAmra kA zuddha likhAveM / [pratiSThA-pradIpa] [217 2010_05 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstra (jinavANI) pratiSThA vidhi mantra- OM aha~nmukhakamala nivAsini pApAtmakSayaMkari zruta jvAlA sahasra prajvalite sarasvati asmAkaM pApaM hana hana daha daha paca paca kSAM kSIM dUM kSauM kSaH kSIravaradhavale amRtasaMbhave vaM vaM hUM hUM svaahaa| yaha par3hakara zAstra virAjamAna kreN| zrutabhakti, sarasvatI pUjA kreN| ratha (gaja yA anya) yAtrA kI vidhi jahA~ se rathayAtrA prAraMbha karanA ho vahA~ yajamAna va indrAdi jinAbhiSeka va devazAstra gurupUjA karake jina kI pratimA ko ratha meM virAjamAna karanA ho, unakI pUjA kreN| phira pratimA, zAstra va pUjAyaMtra, laghusiddha yaMtra ratha meM sthApita karAveM / sarasoM dvArA 9 bAra NamokAra mantra va OM hUM jhuM phaT Adi mantra ko 9 bAra japakara OM kSAM kSIM kSoM kSauM kSaM kSaH svAhA inako tathA OM hrAM hrIM hUM haiM haiM hoM hauM haM haH svAhA ina bIjAkSaroM ko par3hate hue dazoM dizAoM meM sarasoM pheMke / phira eka thAlI meM dIpa, dhUpa, dhUpadAna, haldI, supArI, akSata, puSpa, sarasoM, agarabattI tathA bar3e kalaza meM jala mantritakara rakha leveM / ratha calane para jaladhArA va sarasoM kSepaNa dizAoM meM karate hue dhUpadAna meM mantra par3hate hue dhUpa kSepaNa karate rheN| ratha meM pratimA va yaMtra virAjamAna ho jAne para caitya bhakti pATha kreN| jayati suranarendra zrIsudhA nirmuTiSyAH, kuladharaNidharo'yaM jainacaityAbhirAmaH / pravipula jinadharmAnokuhAgra pravAla- prasarazikhara zubhatketanaH zrIniketaH / / OM hrIM jaMbuddhIpe sudarzanameroIkSaNe AryakhaMDe... deze... nagare... caityAlayebhyo'yam nirvapAmIti svAhA / rathayAtrA prAraMbha kareM | isI avasara para nimnalikhita mantra japate raheM - 1. OM Namo bhagavado arijhuNemissa ariTheNa baMdheNa baddhANi rakvasANaM bhUyANaM bheyarANaM caurANaM DAyiNINaM sAyiNINaM mahoragANaM bagghANaM aNNa ceke vi duTThA saMbhavaMti tesiM rakkhaNaM savaNaM maNaM muhaM kohaM diddhi gardi baMdhAmi dhaNu dhaNu mahA dhaNu dhaNu svaahaa| 2. OM zrIM hrIM haM kalikuMDa daMDa svAmin atulabala vIryaparAkrama AtmavidyAM rakSa rakSa paravidyA chiMdhi chidihUM phaT svaahaa|| yathAkoTi zilApUrvaM cAlitA sarvaviSNubhiH / cAlayAmi tatottiSTha zIghaMcala mahAratha // iti zIghra cAlana mantraH sthApanaM taccaturdikSu bAdakAdernivezanam / yAto rathena yAnena vihArastrijagatprabhoH / / zrI bAhubali bhagavAn kI pratiSThA vidhi 1. oM hAM hI hUM hauM haH asi A u sA sarva zAntiM kuru kuru svAhA isa mantra ke 11000 jApa kreN| 218] [pratiSThA-pradIpa] 3. 2010_05 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. yAga maNDala vidhAna 3. siddha, arhat, AcArya, zruta, cAritra bhakti pATha 4. sarvauSadhi, candana, jala se pratimA zuddhi (mantra pUrva meM likhe haiM) 5. mAtRkA nyAsa va saMskAra mAlA rohaNa 6. tilaka dAna oM hrIM arhaM asi A u sA apratizaktirbhavatu isa mantra ko 108 bAra japa kara nAbhi meM haiM likheM / 7. auM hrIM zrIM klIM aiM arhaM zrI bAhubali svAmine namaH isa mantra kA 108 bAra japa kreN| 8. adhivAsanA meM mukha vastrAdi vidhi pUrvavat 9. zrI mukhodghATana, netronmIlana, prANa-pratiSThA, sUrimantra, kevalajJAna mantra, (pUrva pratiSThA mantroM ke anusAra) 10. bAhubali pUjA 11. zAnti yajJa noTa - zrI bAhubali svAmI kI vItarAga paMca parameSThI ke antargata pratimA hai, pratimA para bela hone se sAdhu avasthA kI bhI mAna lene para vItarAgatA pUjyatA meM bAdhA nahIM AtI, kintu ve kevalI arhata bhI huye haiM, ataH bhagavAn pArzvanAtha kI phaNa sahita pratimA ke samAna ukta naM. 5, 6, 8, 9 ke anusAra mantra saMskAra kiye jAnA ucita hai| dhyAna rahe ki ve tIrthaMkara paMcakalyANaka prApta nahIM haiN| paMcakalyANaka pratiSThA ke sAtha inakI pratiSThA prabhAvanArtha vistAra se pratiSThA ho, isalie kI jAtI hai / zAntiyajJa ke mantroM kA spaSTIkaraNa zrI AcArya jinasena kRta mahApurANa ke 40 veM parva meM zAnti yajJa hetu ullikhita mantroM ke saMbaMdha meM likhA hai ki - eteSu pIThikA maMtrAH, saptajJeyAH dvijottamaiH / etaiH siddhArcanaM kuryAdAdhAnAdi kriyA vidhau // 77 // kAmya, nistAraka, jAti, RSi, surendra, paramarAja evaM parameSThI, ina 7 pIThikA mantroM kA prayoga mahApurANa ke anusAra vivAha Adi saMskAroM va pratyeka havana ke samaya hotA hai / ve siddha bhagavAn ke vizeSaNarUpa meM hai, yaha ukta zloka kA Azaya hai / siddhacakra maNDala vidhAna kI antima AThavIM pUjA ke 1024 mantroM meM jo sahasranAma ke mantra haiM, unakA vyAkaraNa ke anusAra jo artha hotA hai vaisA hI artha yahA~ bhI hai / yathA [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 [ 219 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saudharmAya svAhA - uttama dharma svarUpa siddha ke lie agnIMdrAya svAhA - adharma ke dahana karane vAloM ke svAmI ke lie anucarAya svAhA - paramparArUpa jJAna yukta ke lie grAmapataye svAhA - prANI varga ke svAmI jinendra ke lie zrAvakAya svAhA - zravaNa Atma guNoM ke yogya dhAraka ke lie SaTkarmaNe svAhA - jo SaTkamoM kA upadeza de cuke unake lie ahamindrAya svAhA - maiM parama aizvarya rUpa jJAna kriyA yukta hU~ aisA nijasvarUpa kA nizcaya karane vAle ke lie neminAthAya svAhA - dharmacakra kI dhurA ke svAmI ke lie vajranAman svAhA - karma parvatoM ke nAza karane vAle ke lie| noTa- ukta artha paM. kalappA bharamappA niTave ke marAThI mahApurANa ke anusAra hai| isI prakAra anya mantra haiM / yahA~ to ukta kucha saMdehAtmaka mantroM kA spaSTIkaraNa batAyA hai| mUrti prazasti meM sarasvatI gaccha-balAtkAragaNa anAvazyaka jaina zilAlekha saMgraha tRtIya bhAga mANikacandra digambara jaina graMthamAlA, muMbaI vikramAbda 2013 dvArA vidita hotA hai ki gaNa evaM gaccha pIche ekArtha meM bhI prayukta hue haiM, ye pRthak-pRthak nahIM haiM / (pRSTha 60) ___ mUla saMgha ke sAtha nandi saMgha kA tathA balAtkAragaNa ke sAtha sarasvatI gaccha kA bhI ullekha hai / lekha naM. 585 meM yaha batAyA hai ki isa gaNa ke AcArya rUpa meM padmanaMdi the, jo kundakunda Adi nAma se prasiddha the| mUla saMgha evaM koNDakundAnvaya kA eka sAtha bhI prayoga (lekha naM. 180 san 1044) huA hai aura koNDa kundAnvaya kA svataMtra prayoga 8-9vIM zatAbdI meM kaI lekhoM meM huA hai| mUlasaMgha AcArya kunda:kunda ke pUrva kA hai| balAtkAragaNa ko pUrva yApaniyoM ke balagAra sthAna vizeSa se sambandhita batAyA hai| pIche 16vIM zatAbdI meM padmanaMdi AcArya dvArA sarasvatI ko balAtkAra se bulAyA thA isaliye balAtkAra gaNa aura sarasvatI gaccha nAma prasiddha huA / (pRSTha 63) yApanIyaveza digaMbara, siddhAMta zvetAMbara (saMpradAya) / isa balAtkAra ke AcAryoM kI paramparA meM muni kumudacandra bhaTTAraka tathA kucha zreSThiyoM dvArA unheM dAna kA ullekha hai| (pRSTha 63) yApanIya saMgha ke naMdi saMgha ko dravir3a saMgha aura mUla saMgha ne apanAyA thA | yApaniyoM meM naMdisaMgha mahatvapUrNa thA / SaTkhaNDAgama pustaka 1 meM prAkRta bhASA meM nandi saMgha kI paTTAvalI upalabdha hai| (pRSTha 87) 220] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha naM. 702 meM pazcima bhArata ke balAtkAragaNa sarasvatI gaccha kundakundAnvaya kI bhaTTAraka paramparA tathA uttara bhArata lekha naM. 617 meM balAtkAra gaNa ke gaccha kI guru paramparA (bhaTTArikA) dI gayI hai / (pRSTha 65-66) sArAMza- ukta ullekha se jJAta hotA hai ki mUrti prazasti meM kevala digambara jaina kundakundAmnAya ke sivAya gaNa-gaccha kA koI mahattva nahIM hai| anya pratiSThA granthoM kA paricaya pratiSThA sAroddhAra . (zrI paM. AzAdharajI) prathama adhyAya karNapizAcinI mantra japakara zubhAzubha jAna vedI ke nIce bIca meM suvarNa yA cA~dI kA manuSyAkAra putalA ghar3e meM rkheN| nIMva kI pUjA kreN| pA~ca zilA va tAmra-kalaza nIMva meM rakheM / mandira nirmANa karAne ko parvata (khadAna) se mUrti hetu zilA lAkara use mantra se zuddha kreN| zilpI zuddha zAkAhArI ho / mUrti 12 doSa rahita ho / gRha caitya 12 aMgula se adhika na ho / pratiSThAcArya (indra samAna) yajamAna, inake dIkSA guru sAdhu ke lakSaNa / indra pratIndra va pratiSThA vidhi / maNDapa nirmANa va ATha vedii| dvitIya adhyAya aidaMyugIna zrutabhRd dhurINo prANapAlakaH / paMcAcAyparo dIkSA pravezApa tayeyorguruH // 117 / / jala yAtrA vidhAna | aMga nyAsa, sakalIkaraNa, yajJadIkSA mantra vidhi / indra dIkSA mantra (43) - yajJa bhUmi zuddhi devoM ke AhvAna dvArA (vedI maNDapa kii)| tRtIya adhyAya yAgamaNDala pUjA avyutpanna dRzaH sadaihika phala prAptIcchayArcanti yAn (devAn) (66) artha- ajJAnI aihika phala kI prApti kI icchA se devI-devatAoM ko pUjate haiN| caturtha adhyAya sakalIkaraNa / garbha kalyANaka bhadrAsana garbhanivezitapratimAye jina mAtR pUjA (90) janma kalyANaka va dhUlI kalazAbhiSeka, aneka dravyoM se abhiSeka tapa kalyANaka-siddha cAritra-yogi-zAnti bhakti, saMskAra mantra 48, aMkanyAsa / tilaka dravya pratimA ko cddh'aave| [pratiSThA-pradIpa] [ 221 2010_05 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhivAsanA pUjA meM jala nahIM-gaMdha se zurU kara puSpa taka pIche jinAgre madana phala-sarvadhAnya-mukha vastra-yavamAlA-saptadhAnya sthApana-kaMkaNa baMdhana / pIche naivedya Adi se pUjA / 1. svastyayana, 2. zrI mukhodghATana, 3. netronmiiln|| anaMta catuSTya, daza atizaya, aSTa prAtihArya, kaMkaNa mokSaNa, kevalajJAna / siddha-zruta-cAritra-zAnti bhakti paatth| ___ paMcamAdhyAya abhiSeka, visarjana, AzIrvAda yakSa dIkSA visarjana (122) dhvajA pratiSThA SaSTho'dhyAya siddha-AcAryAdi zruta-yakSa pratiSThA pratiSThA tilaka (zrI nemicandrakRta) prathama pari. 1. nitya maha ke antargata bimba prtisstthaa| 2. saudharmendra aura yajamAna ke lakSaNa aura mantra se unakI sthApanA / donoM ke lie eka hI mantra / 3. yajJa dIkSA kA mantra pRthak hai - OM vajrAdhipataye AM hAM aH aiM hrauM hraH a'haM yaH indrAya saMvauSaT / ise 21 bAra pddh'eN| pRSTha 3 para pratiSThAcArya se bhinna dharmAcArya sUcanA va unakI pUjA kA ullekh| 4. indra Adi pUjakoM kA sakalIkaraNa, jinendra darzana-pUjana navadeva pUjA / 24 zAsana devoM kI puujaa| dvitIya pari. 5. pratiSThA vidhi meM aMkurAropaNa ke dina se pratiSThA kAryoM ke dina nizcita kiye gaye haiN| aMkurAropaNa vidhAna meM sarvANayakSAdipUjA / tRtIya pari. 6. zAnti homa caturtha pari. 7. maNDapa, vedI, agnikuNDa nirmANa paMcama pari. 8. bherItADana, dhvajArohaNa SaSTha pari. 9. jalayAtrA saptama pari. 10. yAgamaNDala aSTama pari. 11. sakalIkaraNa-garbhakalyANaka, zacIpativadhU (zrI aadiko)| vidhi-nAyaka pratimA ko jaladhivAsanaM evaM bar3I pratimA ko darpaNa dikhAkara ghaTa ke jala kA chor3anA / jinamAtRbhAva sthApanArthaM bhadrapITha sthApanaM-sarvakArya isI ko lakSya meM lekara karanA, paMcagavya se zuddhi / 222] [pratiSThA-pradIpa] ____ 2010_05 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navama pari. 12. janmakalyANaka / abhiSeka indroM ne kiyaa| prokSaNa purandhrI (sau. mahilA) ne kiyaa| candana carcana, paMcagavya va gomaya se abhiSeka (138) zuddhi aneka prakAra se, Acamana / meru se vApasa lAkara bhadrapITha para virAjamAna karanA - ise hI mAtA kI goda batAyA hai / (147) isI kI stuti kI hai| dazama pari. 13. tapa kalyANaka, siddha, cAritra, yogI bhakti pATha ekAdaza pari. 14. mantra saMskAra - 48 saMskAra, aMkanyAsa, tilaka dravyavidhi biMba pr| adhivAsana (mukhavastra) divya dhvani saptabhaMgI kA pratIka, yavamAlA subhikSa kA pratIka, mAraNAdi doSa nivAraNa kA pratIka saptadhAnya / svastyayana vidhi, nayanonmIlana kaMkaNa mokSaNa, kevalajJAna zrI mukhodghATana, AzIrvAda, visarjana, siddha pratiSThA / yaha saba anya pratiSThA-pAThoM ke samAna haiN| isameM pratiSThA kI madhyama va saMkSepa vidhi batAI gaI hai| vasunandi zrAvakAcAra (pratiSThA vidhAna kA aMza) 1. indra (pratiSThAcArya) lakSaNa, maNDapa-cabUtarA nirmANa, dhUlI kalazAbhiSeka, Akara zuddhi / candana tilaka pratimA ko, mantra, nyAsa, pUjA aSTa dravya se / 2. pratimA lakSaNa / pratimA doSa se hAni / dhUli kalazAbhiSeka evaM Akara zuddhi kI vidhi, pratimA ko tilaka kareM (150) madana phala, sarvadhAnyayukta-mukhavastra / kaMkaNa baMdhana, zrI mukhodghATana, netronmIlana, kaMkaNa-mokSaNa / visrjn| AcArAdi guNAdhAro rAgadveSa vivajitaH / pakSapAto jjhitaH zAMtaH sAdhuvargAgraNIrguNI // 8 // yaha pratiSThA meM dIkSA-guru kA lakSaNa hai| pratiSThAsAra saMgraha (bra. zItala prasAdajI) japa kI vidhi - maNDapa rakSA, yAgamaNDala garbhakalyANaka - janmakalyANaka tapakalyANaka - jJAnakalyANaka meM tilaka dAna, adhivAsanA, mukhodghATana, netronmIlana, mokSakalyANaka vidhi, zAntiyajJa, siddha AcAryAdi zruta pratiSThA vidhi, caraNa cihna / daza bhakti paatth| binA mantra mAtA-pitA banAye haiM, jinakA zAstra pramANa nahIM hai, isameM pratiSThA saMbaMdhI kArya nATaka ke rUpa meM hai| garbhakalyANaka meM mAtAoM kI pUjA [pratiSThA-pradIpa] [223 2010_05 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA candrikA __saMgrahakartA - svargIya paMDita zivajIrAmajI pAThaka, raaNcii| paMcakalyANaka pratiSThA vidhAna saMgraha vi. saM. 2017 / jahA~ se jo milA una sabakA 283 pRSTha meM asaMzodhita saMkalana / bhagavAn ke mAtApitA banAne ke ye aura paM. durgAprasAdajI (prasiddha vidvAn) bhI virodhI the| maMdira vedI pratiSThA kalazArohaNa vidhi (zrI DaoN. paThanAlAlajI sA. A.) prathama saMskaraNa (1931 I.) meM aMganyAsa, vinAyaka yaMtra pUjA, japa vidhi, indrapratiSThA, jalayAtrA, abhiSeka pATha, kalaza-zuddhi va kalazArohaNa, maMdira-zuddhi, zilAnyAsa, khAtamuhUrta, zAMti-yajJa / tRtIya (I. 1987) pRSTha 130 meM vAstuvidhAna, mAnastaMbha pUjA Adi vizeSa / bhagavAn RSabhadeva ke sambandha meM Ayu - 84 lAkha pUrva kevalajJAna-phAlguna vadI 11 zarIra U~cAI - 500 dhanuSa kevalajJAna samaya- pUrvAhna zarIra varNa - svarNa varNa gaNadhara - vRSabhasenAdi 84 kumArakAla - 20 lAkha pUrva pUrvadhara 4750 chadmasthakAla - 1000 varSa zikSaka - 4150 dIkSA - caitravadI 9 avadhi jJAnI - 9000 dIkSA nakSatra- uttarASAr3hA kevalI - 20000 pAlakI -sudarzana vikriyA dhArI - 20600 dIkSA-vana - siddhArtha manaH paryayajJAnI- 12750 dIkSA-vRkSa- nyagrodha (vaTa) vAdI- 12750 dIkSA lekara upavAsa - chaha mAsa AryikA - 350000 AhAra - eka varSa bAda - ikSurasa zrAvaka - 300000 pAraNA - hastinApura zrAvikA - 500000 samavasaraNa- 12 yojana kA nirvANa - mAghavadI 14 nirvANa sthala - kailAza itihAsa jaina mandira paurANika itihAsa kI dRSTi se bharata cakravartI ne kailAza parvata para tIna caubIsI ke 72 maMdiroM kA nirmANa karAyA thaa| vartamAna itihAsa meM bihAra meM paTanA ke pAsa lohAnIpura meM mauryakAlIna kalAkRtiyoM 224] [pratiSThA-pradIpa] ___ 2010_05 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI paramparAnusAra jaina maMdira ke pramANa prApta hue haiN| yahA~ eka jaina maMdira kI nIMva va IMTa, rajata-sikkA tathA do binA zira kI mUrtiyA~ milI haiM, jo paTanA saMgrahAlaya meM haiM / dakSiNa bhArata- bAdAmI ke pAsa aihola kA meyUdI nAmaka maMdira IsvI 634 meM cAlukya nareza pulakezI dvitIya ke rAjyakAla meM ravikIrti dvArA nirmApita huA hai / I. 472 meM rAjazAhI baMgAla ke bahAr3apura meM paMcastUpa nikAya ke digambara AcArya guNanaMdi jahA~ virAjamAna rahe usa bihAra maMdira kA lekha milatA hai| devagar3ha (jhAMsI) meM zatI AThavIM se bArahavIM taka ke maMdira haiM / devAlaya nagara khajurAho meM sundara zikhara yukta jaina maMdira haiM / gyArasapura (gvAliyara) meM sAtavIM-AThavIM zatI ke jaina vAstukalA pradarzaka maMdira haiM, jinakA jIrNoddhAra kiyA gayA hai| damoha ke pAsa kaMDalapara siddhakSetra kI pahADI para 25.30 maMdira haiM jahA~ vizAla aura prAcIna baDe bAbA kA maMdira hai| isameM padmAsana ati unnata (RSabhadevajI yA mahAvIrajI) sAtizaya mUrti virAjamAna haiN| UnapAvAgira siddhakSetra meM 1258 kI sundara mUrtiyA~ virAjamAna haiN| bar3avAnI ke samIpa bAvanagajA-cUlagiri siddhakSetra meM 84 phuTa unnata khaDgAsana, vizva meM sabase U~cI pratimA RSabhadeva kI lagabhaga do hajAra varSa prAcIna hai| IsvI 1031 kI pratiSThita pratimAoM se yukta AbU ke jaina maMdira kalA kI dRSTi se sarvazreSTha haiN| rAjasthAna ke rANakapura meM san 1431 kA vizAla caturmukhI zvetAmbara maMdira cAlIsa hajAra varga phuTa meM banA huA darzanIya hai| cittaur3a kA kIrti-stambha 1484 IsvI kA hai| giranAra tIrthakSetra meM saM. 1185 kA neminAthajI maMdira prasiddha hai| isa prakAra deza ke vibhinna bhAgoM meM bhramaNa karane para prAcIna maMdiroM ke darzana hote haiN| maMdiroM ke zikhara sAmAnya rUpa meM tIna prakAra ke pAye jAte haiN| 1. nAgara- himAlaya se vindhya taka pracalita haiN| isakA gola AkAra hotA hai| 2. draviNa- dakSiNa meM kRSNA nadI se kanyAkumArI taka/staMbhAkAra/Upara kI ora kramazaH sikur3atA huaa| 3. vesara- golAkAra Upara capaTA-sA rahakara koThI ke AkAra samAna / jaina mUrtiyA~ kaliMga nareza khAravela ke IsA pUrva dvitIya zatI ke hAthI guphA zilAlekha meM batAyA hai ki IsA pUrva cauthI- pA~cavIM zatI meM eka jaina mUrti kaliMga nRpa naMdarAja ne apaharaNa kara lii| do tIna sau varSa pazcAt khAravela use vApasa le aayaa| mathurA ke kaMkAlI TIle kI khudAI se prApta kuSANa mUrtiyA~ mathurA saMgrahAlaya meM vidyamAna haiM / eka prAcIna khaMDita pratimA mauryakAla kI anumAnita lohAnIpura se prApta huI thii| siMdhu ghATI kI khudAI meM mohanajodar3o va haDappA se upalabdha sahasroM varSa pUrva kI mUrtiyA~ bhAratIya mUrtikalA ke mahatva kA digdarzana karAtI haiM | kuSANa kAlIna mUrtiyA~ mathurA saMgrahAlaya meM vidyamAna haiM / IsA kI cauthI zatAbdI se prAraMbha hue guptakAla kI pratimAe~ bhI ukta sthAna para vidyamAna haiN| tIrthaMkara mUrtiyoM para cinhoM kA pradarzana I. 8 vIM zatI meM pracAra meM AyA hai| zAha jIvarAja pApar3IvAla dvArA IsvI 1490 meM pratiSThita [pratiSThA-pradIpa] [ 225 2010_05 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagabhaga eka lAkha pratimAe~ samasta bhArata meM sthAna-sthAna para pahu~cAI gaI milatI hai / ukta pASANa kI mUrtiyoM ke sivAya dhAtu kI mUrtiyA~ bhI prAcIna pAI jAtI haiM / bhagavAn pArzvanAtha pratimA priMsa oNpha velsa saMgrahAlaya bambaI meM hai, jo IsA pUrva 100 varSa kI mauryakAlIna hai / guptakAla kI anumAnita zrI AdinAtha pratimA cItA (bihAra) se prApta huI paTanA ke saMgrahAlaya meM hai / zrI bAhubali pratimA bambaI ke ukta saMgrahAlaya meM broMja dhAtu kI hai| bAdAmI guphA kI bAhubali pratimA lagabhaga sAtavIM zatI kI sAr3he sAta phuTa U~cI padmapurANakAra dvArA ullikhita haiM ( pa. pra. 4, 76-77) elorA ke jaina zilAlekha maMdiroM meM 8 vIM zatI kI pratimA utkIrNa hai / tIsarI pratimA devagar3ha zAMtinAtha maMdira meM I. 862 kI hai | zravaNabelagolA kI pratimA sarvavidita hai / yaha mahAmaMtrI cAmuMDarAya ne 10-11 vIM zatI meM pratiSThita karAI thii| kArakala, belUra Adi meM bhI bAhubali pratimAe~ haiM / upalabdha pratiSThA grantha 1. vikrama 12 vIM zatAbdI ke pUrvArddha meM AcArya vasunandi hue haiM / ye AcArya nayanandi ke praziSya aura AcArya nemicandra ke ziSya the| inakA upAsakAdhyayana-zrAvakAcAra prAkRta bhASA meM bhAratIya jJAnapITha prakAzita ho cukA hai| usI ke antargata saMkSipta pratiSThA vidhAna saMskRta bhASA meM prakAzita hai / 2. AcArya kundakunda ke ziSya zrI jayasena (vasuvindu) AcArya ne dakSiNa kokaNa dezastha ratnagiri zikhara para lalATa nRpa dvArA nirmApita caitya kI pratiSThA hetu do dina meM pratiSThA pATha kI racanA kI thii| i mudrita grantha kA uttara prAMta meM pracAra hai / - 3. paMDita AzAdharajI ne vikrama saM. 1285 meM paramAra nareza devapAla ke rAjyakAla meM nalakacchapura (vartamAna nAlachA ) ke neminAtha caityAlaya meM pratiSThA - sAroddhAra grantha kI racanA Azvina zuklA 15 ko pUrNa kI thii| isa mudrita grantha kA adhika pracAra hai / 4. pratiSThA - tilaka grantha zrI nemicandra deva kI racanA hai / ye brAhmaNa kulotpanna brahmadeva ke pautra aura devendra ke putra the / inake guru abhayacanda evaM vijayakIrti the / isa mudrita grantha kA pracAra dakSiNa prAMta meM hai / 5. hastimalla kA pratiSThA pATha, ayyapArya kA jinendra kalyANAbhyudaya, mAghanaMdi kA pratiSThAkalpa, vAdi kumuda candra kA pratiSThA pATha (jinasaMhitA), brahmasUri kA pratiSThA tilaka, akalaMka bhaTTAraka kA pratiSThAkalpa, bhaTTAraka rAjakIrti kA pratiSThAdarza, narendrasena kA pratiSThA dIpaka Adi grantha hastalikhita laghukAya, sarasvatI bhavanoM meM upalabdha haiM / anya tIrthaMkaroM kI pratiSThA meM vidhinAyaka pratimA kA paricaya bhagavAn neminAtha saurASTra meM zauryapura ke mahArAja (aMdhakavRSTi ke daza putroM meM sabase bar3e) samudravijaya kI mahArAnI zivAdevI ke garbha meM kArtika sudI 6 ko Aye aura zrAvaNa sudI 6 ko janma huA / zyAmavarNa, kAzyapa gotra, 1000 varSa kI Ayu, 10 dhanuSa kA zarIra / samudravijaya ke sabase choTe bhrAtA vasudeva se zrIkRSNa aura 226 ] [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baladeva hue| kaMsa ke cAcA devasena kI putrI devakI (bahana) se kRSNa utpanna hue| kRSNa ne ugrasena rAjA kI kanyA rAjulamatI kA vivAha neminAtha se karane kA prastAva rakhA / neminAtha kA kumArakAla 300 varSa kA hai, bArAta ke madhya meM pazuoM ko bAr3e meM ghirA dekhakara unakI rakSA hetu vairAgya grahaNa kara liyaa| zrAvaNa zuklA 6 ko vairAgya liyA / dvArAvatI ke rAjA varadatta ke yahA~ AhAra huaa| 56 dina tapa kara Asoja kRSNa 1 ko kevalajJAna prApta kiyaa| giranAra para hI rAjulamatI ne bhI tapa kiyA / nemiprabhu ne 699 varSa 9 mAha 4 dina vihAra kara eka mAha kA yoga grahaNa kara mokSagamana kiyA / vairAgya, pUrva janma smRti se huaa| pUrvabhava 1. vanabhIla, 2. abhiketu seTha, 3. saudharma svarga, 4. ciMtAmaNi vidyAdhara, 5. mAhendra svarga meM deva, 6. aparAjita rAjA videha meM, 7. acyuta svarga meM indra, 8. supratiSTharAya hastinApura meM tIrthaMkara prakRti kA baMdha kiyA, 9. jayaMta vimAna meM ahamindra, 10. bhagavAn neminAtha - harivaMza meN| vratodyotana zrAvakAcAra meM ullekha hai ki citravatI ne samAdhigupta muni kA vrata khaMDana kiyA usake phalasvarUpa rAjulamatI pati khaMDana ko prApta huii| bhagavAn naminAtha se 5 lAkha varSa pIche neminAtha hue| -svastistAkSye'riSTa nemiH (veda) bhagavAn pArzvanAtha bhagavAn neminAtha ke mokSa jAne ke pazcAt 83000 varSa bAda bhagavAn pArzvanAtha hue / Aja se lagabhaga paune tIna hajAra varSa pUrva pArzvanAtha kA janma huA / vArANasI ke mahArAja vizvasena kI mahArAnI brahmAdevI (vAmA) ke garbha se bhagavAn kA janma huA / garbha samaya vaizAkha kRSNA 2 tathA janma kAla pauSa vadI 11, shyaamvrnn| dIkSA tithi pauSa vadI 11 pUrvAhna, zarIra U~cAI 9 hAtha / Ayu 100 varSa / kAzyapa gotra, ugra vaMza / kumArakAla 30 varSa / dIkSA lene sAtha meM 606 rAjA, upavAsa 4 dina / kevalajJAna caitra vadI 14 / mokSa zrAvaNa sudI 7 / vairAgya kA kAraNa-ayodhyA nRpa jayasena bheMTa lekara Aye unhoMne RSabhadeva kA varNana kiyaa| mahipAla nAnA paMcAgni tapa kara rahe the| hAthI se utara kara nAga-nAginI (maraNAsanna) ko NamokAra mantra diyA / ve dharaNendra-padmAvatI hue / vaha tApasa (kamaTha kA jIva) saMvara deva huaa| muni pArzvanAtha para 7 dina taka upasarga kiyA / dharaNendra ne rakSA kii| pUrvabhava marubhUti (kamaTha kA laghu bhrAtA) maMtri putra, 2.vajraghoSa vanahastI- 12 vratapAlana kiye, 3. 12veM svarga meM deva, 4. vidyAdharakumAra, 5. acyuta svarga meM deva, 6. vajranAbhi cakravartI, 7. ahamindra, 8. AnandarAya ayodhyA nRpati, solaha kAraNa bhAvanA bhAyI, 9. sahasrAra svarga meM indra, 10. bhagavAn pArzvanAtha / Ayu kA eka mAsa zeSa rahA taba yoga nirodha kara karmoM kA nAza kara zikharajI se mukta hue| khaMDagiri udayagiri (hAthI guphA) meM zilAlekha bhagavAn pArzvanAtha kI pratimA phaNavAlI-samaMtabhadra ne [pratiSThA-pradIpa] [ 227 2010_05 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRhatphaNAmaMDalamaMDapena / kalyANa maMdira stotra / pArzvanAtha ke 7 phaNa- supArzvanAtha ke 5 phaNa milate haiM / na pArzvat sAdhutaH sAdhuH, kamaThAt jalataH lalaH / staMbhana, nAgahRda, kalikuMDa, ahicchatra, aMtarIkSa, navanidhi / bhagavAn mahAvIra 1 bhagavAn pArzvanAtha se 250 varSa bAda bhagavAn mahAvIra hue| videha deza meM vaizAlI ke kuMDagrAma (kuMDalapura) ke mahArAja siddhArtha kI mahArAnI trizalA ke yahA~ ASAr3ha sudI 6 ko garbha meM Aye / caitra sudI 13 ko janma huA / harivaMza, kAzyapa gotra / saptakhaMDa ke mahala meM Upara jina caityAlaya / tIna jJAnadhArI / rAjA ceTaka kI putrI priyakAriNI (trizalA ) mahAvIra kI mAtA thI / 7 hAtha zarIra kI U~cAI / 1. sarpa ko vaza meM karanA / 2. do RddhidhArI cAraNa muniyoM kA saMdeha nivAraNa / 3. gaja ko vaza meM karanA / 4. AjIvana brahmacArI rahanA / 5. tIsa varSa kI umra meM muni dIkSA grahaNa / 6 varSa 12 taka tapa kara kevalajJAna prApta karanA / 7. vaizAkha sadI 10 se zrAvaNa vadI 1 taka divyadhvani nahIM khirI / 8. zrAvaNa vadI 1 vIra zAsana divasa ko divyadhvani 66 dina bAda vipulAcala para khiranA / gautamAdi 11 gaNadhara / vihAra 30 varSa, sAtyakirudra ke upasarga ko sahanA / vairAgya pUrvabhava vicArane se huA / dIkSA - jJAna khaMDa vana meM lI / bhagavAn buddha kI Ayu 80 varSa bhagavAn mahAvIra kI 72 varSa / cauthe kAla ke pUrNa hone meM 75 varSa 3 mAha zeSa rahe taba bhagavAn mahAvIra kA janma huA / mokSa kArtika kRSNA 30 ke prAraMbha va kArtika kRSNA 14 ke aMta meM / zreNika (biMbasAra) pramukha zrAvaka / nirvANa bhUmi pAvApura (bihAra) usI dina gaNadhara gautama ko kevalajJAna / pUrvabhava 1. bhIlarAja muni sAgarasena ko mAranA cAhA kAlikA strI ne rokA, 2. devaparyAya, 3 . bharata putra mArIca, bhagavAn RSabhadeva se apane ko bhagavAn mahAvIra honA jJAta kiyA, 4. paMcama svarga kA deva, 5. brAhmaNa putra jaTila, 6. prathama svarga kA deva, 7 puSyamitra brAhmaNa- mithyA tapa karane vAlA haThayogI, 8 . sAnatkumAra svarga meM deva, 9. bhAradvAja vipra putra (saMnyAsI), 10. devpryaay| isa prakAra aneka yoniyoM meM bhramaNa karate hue 11. rAjagRha meM vizvabhUti rAjA kA putra vizvanandI, 12. mahAzukra 10veM svarga meM deva, 13. tripRSTha prathama nArAyaNa, 14. saptama naraka meM nArakI, 15. siMha, 16. naraka / pazcAt 1. siMha - gaMgA taTa para siMha ne ajitaMjaya muni ke saMbodhana se hiMsA chor3I, pUrvabhava kI smRti AyI, 2. saudharma svarga meM deva ( haridhvaja), 3. videha ke vijayArddha para kanakadhvaja vidyAdhara nareza, 4. lAMtava svarga meM deva, 5. ujjayinI ke rAjA hariSeNa, 6. mahAzukra svarga meM deva, 7. dhAtakIkhaMDa pUrva videha puNDarIkiNI ke rAjA sumitracakrI ke priya mitra putra munidIkSA lI, 8. bArahaveM sahasrAra svarga meM deva (sUryaprabha), 9. nandivardhana rAjA kA putra nandana solaha kAraNa bhAvanA bhA kara jina dIkSA lI, 10. solahaveM acyuta svarga indra, 11. bhagavAn mahAvIra / - - 2010_05 - samavasaraNa meM 12 koThoM meM baiThane vAle 1. gaNadhara va muni, 2. kalpavAsinI, 3. AryikA va zrAvikA, 4. jyotiSiNI, 5. vyaMtarI, 6. bhavanavAsinI, 7. bhavanavAsI, 8. vyaMtara, 9. jyotiSI, 10. kalpavAsI, 11 manuSya, 12 tiryaMca / 228 ] [ pratiSThA-pradIpa ] - Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinabimba paMcakalyANaka kI saMkSipta vidhi naye jinamaMdira ke pAsa hI pratiSThA maMDapa nirmANa karAveM usameM 24 hAtha kA laMbA-caur3A cabUtarA yA takhta lagAkara sTeja banAkara usake Upara madhya meM 8 hAtha kA eka yAga maMDala cabUtarA aura banavAveM / usa para pIche bhagavAn virAjamAna karAne kA sthAna aura Age yAgamaMDala mNddvaaveN| prathama dina zAMtijapa 51000 kA saMkalpa, nAMdi kalaza evaM indrapratiSThA karAkara bhagavAn kI pratimA virAjamAna kareM, vahA~ jhaMDArohaNa pUrvaka paMcaparameSThI vidhAna yA bhaktAmara vidhAna prAraMbha kreN| usI dina dopahara yAgamaMDala pUjA evaM maMdira, vedI, kalaza, dhvajAdaMDa pratiSThA karAveM / rAtri meM garbhakalyANaka kI pUrva kriyA, zAstra pravacana ke pazcAt karAveM / dUsare dina prAtaH 6 se 7 taka garbhakalyANaka meM svapna phala ke bAda garbhakalyANaka pUjA saMpanna kreN| 7|| baje bhagavAn kA janma batAkara indroM ko maMDapa kI pradakSiNA dilAkara maMDapa meM yA bAhara takhtA para cA~dI kI pAMDuka zilA para janmAbhiSeka karAkara janmakalyANaka pUjA karAveM / dopahara ko 3 / / baje se bhagavAn kA vairAgya batAkara vahIM munidIkSA va tapakalyANaka pUjA kraaveN| tIsare dina prAtaH AhAradAna, aMkanyAsa va dopahara 2 baje se 5 baje taka mantra saMskAra va jJAnakalyANaka meM samavasaraNa va vahA~ pUjA karAveM / cauthe dina prAtaH nirvANa bhakti karake zubha muhUrta meM navIna vedI meM bhagavAn virAjamAna va kalaza-dhvajArohaNa kreN| zAMtiyajJa bhI usake bAda karAveM / noTa- ukta vidhi meM biMba pratiSThA saMbaMdhI khAsa-khAsa vidhi va mantra saMskAra sabhI haiN| jalayAtrA. indroM kI zobhAyAtrA, pAMDukazilA, vanagamana, rathayAtrA, hAthI ke julUsa, jhUlA, rAjasabhA bAharI kArya haiM tathA AmaMtraNa-patrikA chapAkara yAtriyoM ko bulAnA, unake Thaharane kA prabaMdha, svayaMsevaka, bhojana kA caukA calAnA, vizeSa bAjoM kA bulAnA Adi chor3a dene se saMkSipta vidhi ho jAtI hai| pratiSThA kAryakrama ko sthAnIya maMdiroM para lagAyA jA sakatA hai| aisA Ayojana indaura va dillI meM saphala ho cukA hai| __ bAhubalI svAmI kI bhI svataMtra pratiSThA kI jA sakatI hai| 'pratiSThA tilaka' va 'AzAdhara pratiSThA' graMthoM meM madhyama aura saMkSipta pratiSThA vidhi kA ullekha hai| dakSiNa meM to aisI pratiSThA hotI rahatI hai| yaha 8-9 dina kA kAryakrama 3-4 dina meM saMpanna ho jAtA hai| vizvamaitrI kA pratIka 'om' yA 'OM' okAraM bindu saMyuktaM, nityaM dhyAyanti yoginaH / kAmadaM mokSadaM caiva, oMkArAya namo namaH / / oM yaha akSara brahma hai| isake smaraNa se paramAtmA kI upAsanA hotI hai| yaha akSara yAne avinAzI brahma kA pratIka hai, jisakI mahimA sabhI zAstroM meM batAyI gayI hai| ukta maMgalAcaraNa rUpa padya meM oM meM usakI anaMta zakti kA dyotaka bindu anusvAra se hai| isa bindu se zrIM, klIM, hIM Adi samasta bIjamantra sArthaka banate haiM aura unameM sajIvatA AtI hai| yaha abhyudaya aura mukti donoM hI ko pradAna karane vAlA hai| isaliye sabhI RSi, muni, yogI evaM gRhastha isakA nirantara dhyAna karate haiN| [pratiSThA-pradIpa] [229 ___JainEducation International 2010_05 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ om meM a, u aura ma ye tIna akSara haiN| saMskRta vyAkaraNa se a aura u kA o ho jAtA hai aura m kA vikalpa rUpa se anusvAra hokara oM banatA hai / ukta tInoM akSaroM meM kramazaH aja (brahma), umeza (viSNu) aura maheza- ye tInoM sRSTi, sthiti aura pralaya ke pratIka haiM, jo isI oM rUpa paramAtmA meM samAviSTa haiM / oM ke yahI akSara krama se avyaya, utpAda aura madhya dvArA vyaya, utpAda evaM dhrauvya se anityanityAtmaka paryAya dravya guNa ke lakSaNa siddha hote haiN| vizva racanA meM loka ke adho, Urdhva evaM madhya ye tIna bheda isI om ke antargata haiN| kyoMki om mukti (paramAtmA) rUpa hai, ataH usakA mArga, avalokana (samyagdarzana), udyotana (samyagjJAna) aura mauna (samyakcAritra); ye ratnatraya milakara mAnA jAtA hai| bhagavAn RSabhadeva (vaidika matAnusAra aSTama avatAra) se bhagavAn mahAvIra taka tIrthaMkaroM se sarvajJa pada prApta hone para jo unakI upadeza rUpa divyadhvani khirI vaha oMkArAtmaka thI, jisameM saMpUrNa (18 mahAbhASA evaM 700 laghabhASA) bhASAyeM garbhita thIM aura pratyeka bhASAbhASI zrotA ko apanI bhASA meM sunAI detI thii| oM yaha vaha camatkArapUrNa mantra hai jise pluta (trimAtrika) rUpa se upAMzu (atyanta maMda uccAraNa) yA mAnasa japate rahane para antaHkaraNa va samasta zarIra meM vyApta hokara bhItara kI caMcalatA aura vikAra dUra hote haiM tathA sarvasiddhiyoM ke sAtha paramAnanda rUpa paramAtmA bhAva kI anubhUti hotI hai| __ hama dekhate haiM ki oM ke sthAna meM OM kA pracAra adhika hai| isakA tAtparya bhI mahattvapUrNa hai| yaha (3) tIna aMka anekAtmaka vyavahAra kA sUcaka hai| usake Age . bindu bheda vyavahAra kA niSedhaka, abhedanizcaya kA dyotaka hai| ina donoM ke madhya meM jo rekhA hai, vaha ukta donoM ko milAkara sApekSatA yA samanvaya kI sUcaka hai / sAMkhya, vaizeSika, mImAMsaka, bauddha Adi vibhinna bhAratIya darzanoM meM nitya-anitya, bhedaabheda, eka-aneka Adi paraspara virodhI vAdoM kI mAnyatAoM kA samanvaya isI madhya rekhA se, jise anekAnta kahate haiM, hotA hai| OM ke Upara ardhacandrakAra ukta (U) vyavahAra nizcayAtmaka savikalpaka viSayoM se Upara uThakara nirvikalpaka AtmAnubhUti kA bodhaka hai / usake bhI bindu ina samasta jJAna, sAdhanA aura anubhUti ke aMtima phalasvarUpa mukti kA jJAna karAtI hai| kaThopaniSad kA yaha pramANa rUpa viziSTa padya jJAtavya hai - sarve vedA yatpadamAmananti, tapAMsi sarvANi ca yadvadanti / yadicchanto brahmacarya caranti, tatte padaM saMgraheNa bravImyomityetat / / jisa pada ko veda mAnate haiM, saMpUrNa sAdhanAyeM - jisake lie haiM aura jisakI kAmanA hetu brahmacarya rUpa sAdhana kA AcaraNa kiyA jAtA hai, vaha pada samuccarUpa meM oM hI hai| jJAnArNava meM bhartRhari ke bhrAtA AcArya zubhacandra ne oM ko praNava (prapaMca rahita yA prakRSTa rUpa se 230] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktidAtA) kahA hai / isameM a se arahaMta, azarIra, AcArya, u se upAdhyAya evaM m se muni, ye parameSThI garbhita haiM / isa parameSThI vAcaka mantra ke dhyAna se duHkharUpI jvAlA zAMta hotI hai| oM yaha sarvamAnya mantra hai| ataH yaha ekatA yA saMgaThana kA mAdhyama hai / isa paramAtma rUpa oM ke zraddhAvAn aura ArAdhaka paramAtmA rUpa pitA kI chatrachAyA meM rahakara bhrAtRbhAva ko tyAga kara kyA paraspara dveSa yA vairabhAva kara sakate haiM? yadi karate haiM to unheM Astika yA saccA ArAdhaka kisa prakAra kahA jA sakatA hai? vartamAna meM hama sabake lie yaha vicAraNIya hai| oM yaha vaha brahma rUpa samudra hai jisameM sarvadharma rUpa nadiyA~ Akara milatI haiM / yaha vaha guladastA hai jise vividha dharma rUpa puSpa eka sAtha gUMtha kara usakI zobhA bar3hAte haiM / anekatA meM ekatA, dvaita meM advaita evaM bheda meM abheda kA sAkSAtkAra isI oM dvArA saMbhava hai| yadi hama oM kA ArAdhana karanA cAhate haiM, dharmAtmA bananA cAhate haiM, to sevA kA, prema kA, naitikatA kA aura tyAga kA vrata leveM / par3ausI kI bhalAI samajheM / Aja dharma yA darzana ko carcA yA vivAda kA viSaya banAne ke bajAya unase manuSyatA aura sadAcAra kA pATha sIkhanA cAhiye / hama ahaMkAra yA paraspara ghRNA kA tyAga kara sabake sAtha samabhAva va premapUrvaka vyavahAra kareMge, tabhI hamArA yaha deza, samAja aura hama jIvita raha skeNge| hameM ye vAkya hamezA yAda rakhane hoMge - 'udAra caritAnAM tu vasudhaiva kuTumbakam' 'maitrIbhAva jagat meM merA saba jIvoM se nitya rahe / ' 'majahaba nahIM sikhAtA Apasa meM baira krnaa|' kucha Avazyaka samAdhAna (1) vyaMgitAM jarjarAM caiva pUrvameva pratiSThittAm / punarghaTitasaMdigdhAM pratimAM naiva pUjayet // jIrNaM cAtizayopetaM tadviMmbamapi pUjayet / zirohInaM na pUjyaM syAtprakSepyaM tannadAdiSu // nAsA mukhe tathA netre hRdaye nAbhimaMDale / sthAneSu vyaMgiteSveva pratimAM naiva pUjayet // mAnAdhikA parivAra rahitA naiva pUjyate / kASTha lepAyasaMbhUtA pratimA saMprati na hi // aMgarahita, jarjara, pUrva pratiSThita, dUsarI bAra nirmita,saMdehayukta pratimA kI pratiSThA na kareM / jIrNa ho kintu atizaya vAlI pratimA bhI pUjya hotI hai| zira rahita mUrti ko gahare jala meM kSepaNa kara deveM / nAsA, mukha, netra, hRdaya, nAbhi rahita mUrti ko na pUjeM / uttama puruSoM dvArA sthApita sau varSa se Upara kI kSata aMga vAlI mUrti bhI pUjya hotI hai| adhika mAna vAlI va aSTa prAtihArya rahita mUrti pUjya nahIM hai aura kASTha va mRttikA se nirmita mUrti vartamAna meM nahIM banAI jAtI hai| (u. zrA.) [pratiSThA-pradIpa] [231 2010_05 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) dvArasyASTAMga hInaH syAt sa pIThaH pratimocchrayaH / tribhAgo bhavet pIThaM dvau bhAgau pratimocchrayaH || maMdira dvAra ke ATha bhAgoM meM se Upara ke AThaveM bhAga ko chor3a kara zeSa sAta bhAga pramANa pratimA (pIThikA sahita) kI U~cAI hove / sAta bhAga ko tIna bhAga meM karake unameM se eka bhAga kI pIThikA aura do bhAga kI pratimA kI U~cAI kreN| yaha khaDgAsana pratimA kI hai / padmAsana ho to do bhAga kI pIThikA aura eka bhAga kI mUrti banavAveM / (va.pra.pra.) atItAbdazataM yatsyAt yacca sthApita muttamaiH / tadvyaMgamapi pUjyaM syAdvimvaM tanniSphalaM na hi // 108 // jisako 100 varSa vyatIta ho gaye haiM, aisI sAtizaya pratimA kisI mahAn puruSa ke dvArA sthApita kI gayI ho, to vaha vikalAMga bhI pUjya hai / kisI ke hAtha se pratimA khaMDita ho jAve to 110 mAlA OM hrIM arhaM a si A u sA sarvazAMti kuru kuru svAhA isa mantra kI japa kara causaTha Rddhi vidhAna kI pUjA kareM / zakti dekhakara upavAsa va ekAzana karAveM tathA usI nAma kI dUsarI pratimA kA 108 kalazoM se abhiSeka kareM / khaMDita pratimA ko gahare jala meM chor3eM | I pratimA cora le jAveM aura mila jAve to paMcaparameSThI yA caubIsa mahArAja maMDala kI pUjA kareM / 110 mAlA ukta zAMti mantra kI japeM / abhiSeka mantra se 108 bAra abhiSeka kara virAjamAna kareM / (jJAnAnaMda zrAvakAcAra - 97) pratimAjI kI pratiSThA huA pAche pratimAjI ke TAMcI lagAveM nAhIM / digambara jaina mUrti prApti ke kucha sthala 1. nATA mUrtikalA kendra, khajAne kA rAstA, jayapura-1 2. indra mUrtikalA kendra, khajAne kA rAstA, tIsarA caurAhA, jayapura- 1 3. muralI mUrtikalA kendra, khajAne kA rAstA, jayapura- 1 vratAdi jainatithi kI mAnyatA atastadvayaM nirmalasamaM bahubhiH kulAdrimata mAhata mityata - anavacchinna pAraMparyAt tadupadezaka bahusUri vAkyacca sarva jana suprasiddhatvAt rasa (6) ghaTImataM zreSThamanyat kalpanopetaM mataM sena- nandi- devA upekSante'nAdriyante'taH kundakundAdyupadezAt rasa (6) ghaTikA grAhyA kAryAityarthaH / AcArya siMhanaMdi, vratatithi nirNaya pRSTha 72; isa mata ke dvArA samarthita nirdoSa paramparA se prApta tathA isa nirdoSa paramparA ke upadezaka AcAryoM ke vacanoM se evaM sabhI manuSyoM meM prasiddha hone se chaH ghaTI pramANa tithi kA pramANa mAnA gayA hai / anya jo tithi kA mAna kahA gayA hai, vaha kalpanA mAtra hai, samIcIna nahIM hai / isalie isakI senagaNa, nandigaNa aura devagaNa 'AcArya upekSA arthAt anAdara karate haiM, ataeva I 232 ] [ pratiSThA-pradIpa ] 2010_05 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kundakundAdi AcAryoM ke upadeza se sabhI maMtoM kI apekSA (sUryodaya se) chaH ghaTI pramANa tithi kA mAna grAhya hai| (24 mi. eka ghar3I) noTa- paMcAMga se dekhakara ukta nirNaya karanA caahiye| isI niyama ke anusAra san 1934 se 'jainatithi darpaNa indaura' taiyAra kiyA jAtA hai| zrI jinabiMba paMcakalyANaka kI dvitIya vidhi pratiSThA pradIpa meM AcArya jayasena ke pratiSThA pATha ke anusAra prathama vidhi kA vistArapUrvaka varNana kiyA gayA hai| pratiSThA kI dUsarI vidhi karnATaka evaM mahArASTra meM adhika pracalita hai| pAThakoM ko yaha jAnakara harSa hogA ki sabhI pratiSThA pAThoM meM garbha, janma, tapa evaM jJAna kalyANaka ke mantra saMskAra samAna pAye jAte haiM / garbha meM pIThI (siMhAsana) yA maMjUSA meM jinendra mAtA kA sthApanA kara sampUrNa vidhi saMpanna kI jAtI hai| (pratiSThA tilaka, pRSTha 127) / janmAbhiSeka meru para (hastimalla pratiSThA pATha, pRSTha 138) indroM dvArA kSIrasAgara ke jala se karAyA jAtA hai| Akara zuddhi Adi pRthak kI jAtI hai| prathama vidhi ke samAna hI janma ke mantra, tapa kI vidhi va 48 saMskAra, aMkanyAsa, tilakadAna, adhivAsanA, svastyayana, kaMkaNabaMdhana va mocana, netronmIlana, kevalajJAna ke mantra samAna haiN| mRttikAnayana, aMkurAropaNa, bherItAr3ana (rAtri meM devoM kA AhvAnana), jalayAtrA meM jaladevatA (gaMgA Adi) kI pUjA, paMcAmRtAbhiSeka, sacitta puSpa phalAdi se pUjA, caturNikAya ke devatAoM kI pUjA va unakI mUrti sthApana, yAgamaMDala meM vidyA devatA, jinamAtA, indra, yakSa, zAsanadevatA, dvArapAla, dikpAla Adi kI dvitIya vidhi meM pUjA kI jAtI hai| maMgalASTaka kA viziSTa padya devyo'STau ca jayAdikA dviguNitA vidyAdhikA devatAH / zrI tIrthaMkara mAtRkAzca janakAH yakSyazca yakSezvarAH // dvAtriMzatridazAdhikAH tithisurA dikkanyakAzcASTadhA / dikpAlA daza cetyamI suragaNAH kurvantu te maMgalam / ukta padya meM ullikhita devatAoM kI pratiSThA meM vighna nivAraNa hetu pUjA kI jAtI hai / agnipUrvaka zAMti yajJa bhI hote haiN| jala-homa pratiSThA meM batAyA hai| 'zrI nemicandra pratiSThA tilaka' ke sAtha 'zrI AzAdhara pratiSThA sAroddhAra' kA bhI isa pratiSThA meM upayoga hotA hai, kyoMki donoM meM kriyAkAMDa saMbaMdhI samAnatA hai| sahayogI pratiSThAcAryoM ke prati Aja se sAta dazaka pUrva kI sAmAjika sthiti kA jaba hama avalokana karate haiM, usa samaya dhArmika kriyAkANDa brAhmaNa paMDitoM ke hAtha meM thA / digambara munirAja aura vidvAnoM ke darzana durlabha the / paramapUjya [pratiSThA-pradIpa] [233 JainEducation International 2010_05 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zAntisAgarajI, guruvara gopAladAsajI evaM pUjya varNI gaNezaprasAdajI ko yaha zreya prApta hai ki vartamAna meM hameM adhika saMkhyA meM munirAja aura prAyaH sabhI viSayoM ke vidvAn upalabdha ho rahe haiN| apane sammAnIya pratiSThAcAryoM se nivedana karanA cAhatA hU~ - apane par3ausa se Aye hiMsaka kriyAkANDoM ko ahiMsApUrNa kriyAoM meM parivartita kara Apane sAhasika prayAsoM dvArA paDausa ko ahiMsaka banAyA hai| apanI zramaNa saMskRti ke rakSaka kA bhAra grahaNa kara vyavahAra aura nizcaya ratnatraya kI ArAdhanA ke sthala mandira aura mUrtiyoM Adi kI samRddhi meM apanA yogadAna kara rahe haiM, etadartha samasta jaina samAja ApakA kRtajJa hai| kyoMki Apake sahayoga se vaha mithyA mArga meM bhaTakane se baca rahA hai| AzA hai, Apa apane mahatvapUrNa pada kI garimA evaM pUjyatA kA khyAla kara apane saMskRta bhASA evaM utkRSTa AcAra-vicAra ke sAtha ukta sevA kArya karate rheNge| kyoMki hamase pUrva katipaya aise bhI pratiSThAcArya the jinheM zuddhoccAraNa taka nahIM AtA thA. na hI pratiSThA saMbaMdhI jJAna thA. para eraNDo'pidamAyate ke anusAra ve tatkAlIna samAja kI dharmAMdhatA kA lAbha uThA kara azraddhA ke pAtra bane the| aba to samAja prabuddha hai / pratiSThA kSetra meM, gRhasthAcArya guru ke na hone se bahuta kama vidvAn dikhalAI de rahe haiN| unheM vidyAvardhana zikSaNa-prazikSaNa kendra indaura meM vidhivat saMskRta bhASA va pratiSThA vidhi kA zikSaNa-prazikSaNa lekara samAja sevA karanA caahiye| mUrtiyoM meM pUjyatA lAne kI hamArI bahuta bar3I jimmedArI hai| pahale pratiSThAcArya pratiSThA saMbaMdhI samasta sAmagrI apane lie grahaNa kara lete the, samAja meM jaba asaMtoSa bar3hA to jhUlA kA dravya, suvarNa pyAlA, zalAkA, AbhUSaNa va mevA-gAdI-rajAI Adi banda ho gaye, parantu kahIM-kahIM daheja ke samAna mA~ga evaM boliyoM se Aya karAne kA pralobhana denA abhI bhI vidyamAna hai, jise sImita karanA caahiye| dhyAna rahe ki aba mAtA-pitA banAnA zAstrokta nahIM hai| digambara guru se sUrimantra Adi cAra mantra saMskAra anivArya haiN| 234] [pratiSThA-pradIpa] 2010_05 . Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama zikSaNa prazikSaNa zivira 2010_05 10 janamataka zramaNasaMskRti vidyA varddhana TrasTa indaura zikSaNa prazikSaNa zivira janacataka ApakA hArdika abhinaMdana hai bAyeM se baiThe hue prathama paMkti-zivira saMyojaka zrI gulAbacaMda bAkalIvAla, TrasTa maMtrI iMjI. jaina kailAza veda, zrImatI sumana jaina, (dharmapatnI TrasTI zrI digvijayasiMha jaina) mahilA ratna pramukha atithi zrImatI candraprabhAdevI modI, pramukha saMrakSaka 'padmazrI' zrI bAbUlAla pATodI, adhyakSa paM. zrI nAthUlAla jaina zAstrI, TrasTI : paM. zrI ramezacanda bAMjhala, zrI zAMtilAla dozI, pro. ravi gaMgavAla, zrI vimala luhaadd'iyaa| * bAyeM se dvitIya paMkti meM khar3e hue-zrI hajArIlAla dozI, paM. jayasena jaina, paM. amRtalAla zAstrI-damoha, paM. vijayakumAra zAstrI, paM. bAbUlAla phaNIza zAstrI-Una, zrI zIlacaMda jaina, bra. jinezakumAra zAstrI jabalapura, DaoN. mahezakumAra jaina-jayapura, paM. prakAzacaMda jaina zAstrI, zrI kamalakumAra jaina-murainA, paM. jainendrakumAra zAstrI-solApura, zrI rAjendrakumAra jain-ujjain| bAyeM se tRtIya evaM pIche paMkti meM khar3e hue- zrI bAbUlAla jaina-indaura, zrI dharamadAsa jaina-indaura, zrI dhIrendrakumAra jaina-jayapura, paM. nanhebhAI zAstrI-sAgara, paM. virendrakumAra zAstrI-sAgara, zrI sanatakumAra jainakhimalAsA, paM. bAbUlAla zAstrI-bar3AmalaharA, paM. manoraMjana jaina zAstrI-udayapura, bra. pradIpakumAra zAstrI-vAliyara, zrI praphulallakumAra jaina-sAgara, paM. pavanakumAra jaina, cakreza zAstrI-zAhagar3ha, bra. rAjezakumAra jaina-sammedazikhara, bra. phUlacaMda luhAr3iyA-indaura, bra. mukezakumAra jaina-azokanagara, bra. vinodakumAra zAstrI-jabalapura, paM. dayAnaMda shaastrii-stnaa| Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pradIpa Sui 5Sui Nan TATAVATATAN pariziSTa (upayogI yaMtra Adi ke citra) 2010_05 | Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kutta STATE - mandira kA zikhara, kalaza, dhvajA nirmANa ke lie 2010_05 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - paMca parameSThI vidhAna maMDala - - caubIsI maMDala vidhAna 2010_05 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paMcaparameSTI maMDala vidhAna siddha TA. arihaMta AcArya Be sAdhu htohe 2010_05 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 85697481 akRtrima jina mandira jinAgamA // - IC - - 9275327948 akRtrima jina pratimA jina dhrmH| 8 valaya bnaaveN| sundara koThe isa taraha(1) meM 17 (2) meM 24 (3) meM 24 (4) meM 24 (7) meM 20 (6) meM 36 (7) meM 27 (8) meM 28 (8) meM 48 kone meM 4 kula 250 / yAga maMDala vidhAna -- 2010_05 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhUlogutamA alipaNNatA / dhamolAguttamo/paTala loguttamA jANato arahaMtA lAma lAguttamA paTavajjAmi/E: arahaMtesaraNaM mAlamadhammo maMga | sAhU kevali mAni patyajjAmi zaraNa siddha saraNaM sA pavyajjAmi sidA | magalama maM sAhU saraNa / maMgalam paTavajjAmi arahatA dhamma saraNa kevAla paNNataM vinAyaka yantra 2010_05 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - avagAhanatva ananta sukha avyA bAdhatva sUkSmatva / anantadarzana | . jaguru laghutva `dyrh karmadahana yantra naMdyAvarta sAthiyA 2010_05 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM XXXX XXXX zradAdha paphAba OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM XXXX yie au aM. oi xxxxx kAkhabha ugama OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM holder vAvA . ramlyU TAJa jha 1 OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM XXXX Thala lTa Da e a Sa zava cha cala RAGa ra XXXX OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM * AAXX OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM OM klIM OM klIM OM klIM OM klIM OM mAtRkA yantra 2010_05 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - aSTadala kamala - (81 kalaza sthApita karane hetu mandira evaM mAnastambha zuddhi hetu) 2010_05 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yi Shi Yi Ke Nu Zhi mKeng Yi Nong Zuo Ping Hua Jie Zhong Cha 44 | 43 Ci Sui Dao 9Chong | cha 33 awa, | Ru Le 49 Zhong Guo Dang Dang Tu eat ELe Tiao a5Shi Chang Se Er Cheng Di Si | A-WprGuo Ci Di Mu 1A4Ci | 3.3 xGan Bi Mu A44 laghu siddhacakra yantra 2010_05 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namo loe sa loe savvasANaM, sara Namo uvajjhAyANaM 85 Hem hIM aI anArana vidhAoM amolae sabdamAdaNaMsa 8: Namo AyariyANA 5: anArana anArana vidhAye. bAmAbAbA vidhAyeta SA pAraNaM sAhabama - 6:8:38:3: ANS 10.mAva 8:38:38 29 kama dA jamolAe vimaravaNa Namo nampATa vAyasAhA ThaH aI anAhata vidyAdai BARCBr ThaH ZPN SaxNamAAvariyA . 8 ThaH hI jamo uka. mAyANakA ma. samyagdarzanAya svA hI aha anAhata vidhaaye| yaka darzanAya samyaka hai 3. MgaDEN mAma mvaahaa| mo arihaMtANaM Namo si zrI samyagjJA B ki BRcoE Sax yasvAhA' kAla oau lava.mA 2 anAhata vidhAyaka mikaambaahaa| 29:9:00 hI Namo Aya. riyaannsvaahaa| hI samyakaH HapANA 22 :.. gaNo mi hI aha anAhata vikA svaramA azAnAya svaahaa|| FREE san- 29 jJAnAya samyaka , jamosisa tapama svAma OMhI sambagNa 10:9::09 aX: BKrena. IDRENRY Tush liyAye yaOS 20209 tAmA vAhAsaha.. 22 samyaka cAritrAya samma krinaabsvaahaa| DOg sazasaha. samyakathA Ahe. anAhatavidhAna Ta: 1 / ahaM anAhata vidyArI . bAhA / OM hrIM arha se siddha cakrAdhipata zrI siddha cakra yantra (vRhat) 2010_05 | Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ahIlI hIM hI sa kA OM hAlA ho zrI hI ||drii lokyasAra yantra 2010_05 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM varddhamAna devAya OM hrIM haiM vA thaMbhaNe vA mohaNa vA savvajIvasattANu AvarAjidA bhavadaM me rakkha rakkha varddhamAnAya OM hrIM haiM OM hrIM haiM 2010_05 | varddhamAnAya varddhamAnAya vAya Rddhi- vRddhi-sampatti-vidhAyakAya varddhamAnAya svAhA tatha dadhana papha ba bha ma ya ra la va za Sa saha / svAhA svAhA svAhA sa | varddhamAnAya hrIM haiM OM hrIM haiM svAhA kakhagaghaGacaJaTaThaDaDhaNa tatha dadhana hI huA yaha / 19112 paramaudArika zarIrasthiAya zAntiM puSTiM kuru OM Namo bhayavado lR eTa a a: svAhA aaH rA ai o au naTa vaha bala / aAiIuU OM hrIM haiM varddhamAnAya varddhamAnAya OM hrIM haiM ( varddhamAnAya varddhamAna yantra svAhA OM hrIM haiM svAhA maSThine namaH : sarva sAdhuparaOM hrIM haiM AyAsa pAyAla loyANa bhUyANaM jUe vA vivAde vA rayaNaMgaNe vA zaMbhaNe vA mohaNe OM hrIM haiM sidhdAya namaH svAhA svAhA namaH 191167 namaH OM hrIM haiM AcAyAya upAdhyAyAya OM hrIM haiM Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara hI ahe NamoDahI ahama jAne viSposahipatA sambomahipattA pitA manobaloNaM hI mahagamohIma sohI ahaM gamo kI namohIanamo patAlosahipatAla OMhIbaha gamoDI ani bidupattANa usapupponaM / mahaMgamohI asA jAmosahipatAnavaloma sambo so sammohiniNArga haMgo daha gayo / OMa. janamohImo. karAI gayo biusamAro PURAL bImAharAva namo paramohiniyA hamako umpanI . haMgamohImahako OM hI vIhI bhI meM hamo kohalI ppisako pazcima . namo simA asA Patn mahasayo / ti / bohiNyA OMhI hamamo homo tayANaM ghoratamA pataMgabudANA hI bhAgAtagAmI hI aha namo jiNANa gayo hI ahaM gamo rANa saTANa haNamA paadaanusaaro| mohIhaMgo ra bhitramodarANaM / hI maha gamo Marway wwwnxx 8 | AmIvilA maha gamom riTTivitANaM hI haM jayo loe sambanAi gahamAmAlikA JANRAILeTV -/ammy Mainine rAaadam dakSiNa gaNadharavalaya yantra - 2010_05 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaNa hotA kIta tha da dhana III / svAhA OMhITa Tha Dara / svAhA OMhIMcachajajhasa svAhA / svAhA jahAMhIM hUM hauMhaH asi A usA zrI haiM mama iSTa zubha kuru kuru svAhA OMhI paphasa vaM *kakhaga ghaDa mama | ahIM yara svAhA ___ svAhA sarala va OMOMhIM kara OM SESSULELE */ bodhisamAdhi yantra 2010_05 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hIM samma samyaka cAritrAya jAu sA | yagjJAnAya namaH namaH namaH nahIM samya sA | OM asio siA usA | OM mAusA | asi namaH yA siA 3 sA | OM OMhIM Namo arahaMtANaM OM hIM Namo sidANaM OM hIM Namo AiriyANaM OMhIM Namo uvajjhAyANaM OM hI Namo lora savvasAhaNaM svAhA sAusA | jasi namaH namaH yagdazanAya namaH OM hIM samyo VERSE mokSamArga yantra 2010_05 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSvIM 2010_05 U I u PEPPER ciya A hI vaM vaM vaM vaM haM 15 R lR RTa ThaThaTha Su ThaThaTha pu lR 360000 098922 Dian aH e aM nayanonmIlana yantra ai o saH Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaM kuru kuru svAda ka svaahaaN| ima mantrI puSTi sasi AusAvI mama zAnti sisi AusAivIM/ AusA paMsa * zrIM zrIM zrIM zrI zrI svI asi Auna mantraM japataH sA zrI zrIM zrIM zrIM sa sAusAhaasi. u mAusAhasi A ti sarva - sampatiH zrI zrI zrI zrI zrI hI A. ha: paH haH a OM| asi siAusA paH/ta Zhen Zhen Chu Chu Tou Chu haisyAt / sAhaH | asiA. OM buM paM bhavI asi Au sAna nirvANa sampatkara yantra 2010_05 . Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna caubIsa tIrthaMkaroM ke cihna - 1. vRSabha-baila 2. hAthI 3. ghor3A 4. vAnara koca 6.padma-kamala| 7. svastika 8. candramA 9. magara 10. kalpavRkSa 11. geMDara 12. bhaiMsA 13. suara 14. sehI 15. vajra 16. hariNa 17. bakarA 18. mIna 19. kalaza 20. kachuA AANING 21, nIlakamala 22. zaMkha 23. sarpa 24. siMha Waline bras org Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - pps Jpe | kSvI klIM * . ivIM ivaleM | laiM | vIM IXI zrI 1008 RSabhanAthajI klIM ivI se kSvI ivI 26]kSvI 6vIM iviiN| zrI 1008 ajitanAthajI 2010_05 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Paps klIM kSvI *OR Xla | evIM ivI | leM | zrI 1008 saMbhavanAthajI pps year klIM ivIM | kSvI ivIM kSvI la~kSvI ivIM zrI 1008abhinandananAthajI XI 2010_05 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - plups pap 2vIM klIM ivIM - ivI | | lakSvIM __ ivIM laX IXI zrI 1008 sumatinAthajI - 2k1vIM klIM ivIM | * ivI kSvI svI ivii| zrI 1008 padmaprabhajI - 2010_05 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Pos ka kSvI~ ivIM la~ kSvI~ ka kSvIM eto ivI~ MC 4 la~ kSvI~ zrI 1008 supArzvanAthajI klI~ ivI~ la~ ha~ saH zrI 1008 candraprabhajI 3k jps e Tha jps jhavI~ la~ Rk vI~ Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ivI la | laiM| vIM | kSvI klI ivIM| vI ivIM ____ X 1 laiM | vIM ivIM | la IXI zrI 1008 puSpadaMtajI - ivii| | la~ | kSvI *kSvI kI ivIM | sa ztI ivIM | | kSvI ivIM | la~ zrI 1008zItalanAthajI 2010_05 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Rk vI~ vI~ vI~ jps la~ vI~ vI~ Ok Ok s klI~ la~ vI~ jhai~ zrI 1008 zreyAMsanAthajI klI~ jha~ R Zi. vI~ y R saH zrI 1008 vAsupUjyajI ivA 2 vI~ 2k ips ivI~ la~ ka kSvIM Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Pips vI~ ivI~ Tha leM vI~ vI~ Ok ivI~ Ok klI~ la~ vI~ comm ivI~ zrI 1008 vimalanAthajI klI~ ha~ saH jha~ ha~ saH ivI~ zrI 1008 anantanAthajI 2k ps vI 2k ivI~ 2. kSvI~ * Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 vI~ vI~ Tha laeN vI~ ps vI~ Yang Zhi ivI~ Ok klI~ la~ kSvI~ : DA~ zrI 1008 dharmanAthajI klI~ S D jhai~ ivI~ la~ 7) Bk. Jps zrI 1008 zAntinAthajI Bk kSvI~ ivI~ ivI~ la~ Bk vI~ Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 1 s vI~ ivI~ Tha vI~ ivIM Ok klI~ Bu la~ kSvI~ ' vI~ zrI 1008 kunthunAthajI klI~ ' *WS Bu ha~ eM zrI 1008 aranAthajI ivI~ la~ ha~ saH Bk. Jes kSvIM X DavI jhvI~ la~ JP3 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 vI~ ivI~ leM vI~ vI~ DavIM Ok klI~ la~ kSvI~ jha~ zrI 1008 mallinAthajI klI~ ha saH Bu ivI~ p ha~ saH zrI 1008 munisuvratanAthajI Liang ivA 3. kSvI~ 2k yo jhvI~ la~ Bk. vI~ Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - Pups Thb klIM kSvI DavI Ok / ekst w iviiN| eat IXI zrI 1008 naminAthajI XI pape 153 klIM kSvI ivIM k edil ivIja iviiN| ele la~ kSvI - X zrI 1008 neminAthajI - 2010_05 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa J8 | kSvI klIM ivIM | * / ivIM ivIM kSvI lakSvI ivIM | leM | IXI zrI 1008 pArzvanAthajI XI |pp kSvI ___ ivIM| A ivIM | kSvI la~kSvI jhvI | la~ II zrI 1008 mahAvIrajI XI 2010_05 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - OM sarvasAdhave AOM upAdhyAya - namaH namaH OM aacaaryaay|| namaH sa OM jina arhadabhyo namaH namaH OM sidAya * nityAya jina arhate. namaH / caityAlayAya OM |jan OE pUjA yantra rathayAtrA meM Pale ara mmh mana malli munisuvata 13RD ajita supAva Mahak EKBE vartamAna caubIsI maMDala yantra 2010_05 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivira ke mArgadarzana hetu padhAre vidvajjana di.1jana se zramaNa saMskRti vidyA vaDhanaTrasTaindaura zikSaNa-prazikSaNAzAvara jana taka "ApakA hArdika abhinaMdana hai" sarvazrI paM. nAthUlAla jaina zAstrI, indaura; paM. darabArIlAla koThiyA nyAyAcArya, bInA; paM. narendraprakAza, pharIdAbAda evaM paM. ramezacanda bAMjhala, indaura 2010_05 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAna ke nidezaka, 1934 se jaina tithi darpaNa kA saMpAdana, khaM. jaina hitecchu evaM 1971 se 1984 taka 'sanmativANI' ke pradhAna sampAdaka, 1979 meM vidvat pariSad ke 13veM adhivezana kI adhyakSatA evaM vartamAna meM saMrakSaka, vIra nirvANa grantha prakAzana samiti, phUlacanda godhA prakAzana samiti, vidyArthI sahAyatA koSa, zramaNa saMskRti vidyAvardhana TrasTa ke adhyakSa tathA bhagavAn bAhubali di. jaina atizaya kSetra gommaTagiri ke upAdhyakSa, mAlavA prAntIya sabhA va indaura di. jaina samAja kI aneka saMsthAoM ke saMrakSaka, mantrI, adhyakSa evaM TrasTI haiN| vidhi-vidhAna ke sadpracAra kI dRSTi se 1946 meM mathurA tathA 1947 meM varNI-bhavana sAgara meM ziviroM kA Ayojana kiyaa| jana 1993 se zramaNa saMskRti vidyAvardhana TrasTa dvArA 50 vidvAnoM ko pratiSThA prazikSaNa pradAna kiyaa| sammAna : san 1951 meM a.bhA. di. jaina mahAsabhA dvArA hindI jaina sAhitya lekhana pratiyogitA meM prathama, 6 jUna 1993 ko ApakI kRti 'pratiSThA pradIpa' para kundakunda jJAnapITha puraskAra, pharavarI 1995 ko gA~dhI nAthAraMgajI di. jaina jana maMgala pratiSThAna solApura dvArA pUjya AcArya vidyAnandajI ke sAnnidhya meM kundakunda puraskAra evaM zrutayogI pada se smmaanit| sAhitya-sevA : ApakI racanAoM meM jaina tIrthayAtrA bhAga 1 se 3, pAvAgiri (Una) itihAsa, jaina saMskAra vidhi, naitika zikSA bhAga 1 se 7, pratiSThA pradIpa, 'Atma dharma evaM samAja dharma' Adi pramukha haiN| naitika zikSA ke sabhI bhAgoM ko kramAnusAra uccatara mAdhyamika vidyAlayoM ke pAThyakrama meM sammilita kiyA gayA hai| vartamAna meM nivRtta jIvana vyatIta karate hue dhavalAdi siddhAnta granthoM ke carcita viSayoM para grantha lekhana kArya cala rahA hai| AvaraNa : devakRSNa naIduniyA prinTarI, indaura 0763121 cation.International 201005 For Private&Personal use o r Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pe GE samavazaraNa-racanA and all intematon 2010/05 For Pinate S Personal use only www.jalinelibrary.org