________________
૨૦
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૪
જઈને ક્ષમા માગવાથી કટુતા દૂર થાય છે. મનની ગાંઠને મારવાનું ઔષધ ક્ષમાપના છે. ચોથું ક્ષમા માગવાથી અહંકાર ઓછો થાય અને વિનય વધે. જીવન પ્રવૃત્તિના બધા ગુણ ક્ષમા પર આધારિત છે. પાંચમું ક્ષમાપના એ આંતરસમૃદ્ધિનો માપદંડ છે. ક્ષમા ન હોય તો અનુષ્ઠાન, તપ અને વ્રત નકામા છે. છઠ્ઠ ક્ષમા એ મૈત્રીનું અજવાળું છે. તેનો પ્રારંભ ક્યાંથી થાય? પહેલાં નજીકનાઓની, પછી સંબંધીઓની, મિત્રોની અને સમાજની ક્ષમા માંગવી જોઈએ. જૈન ધર્મ તેથી આગળ પ્રાણીઓની અને વનસ્પતિની ક્ષમા માંગવાનું કહે છે. પાંદડું તોડ્યું હોય તો તે બદલ. સાતમું અજવાળું સમતાનું છે. તેનાથી વેર અને ક્રોધ રહે નહીં. તેનાથી પ્રેમનો પાર્દુભાવ થાય અને પરમશાંતિ મળે. આઠમું અજવાળું એ છે કે ભગવાન મહાવીરના પટ્ટ શિષ્ય ગૌતમે પુછ્યું કે પ્રભુ તમે વારંવાર ક્ષમાની વાત કેમ કરો છો ? ભગવાને કહ્યું
કે
ક્ષમા કરવાથી હૃદયમાં વિશેષ
પ્રબુદ્ધ જીવન
વસ્તુ છે. ક્રોધ કોઈપણ પરિણામ પ્રત્યે અંધ બનાવે છે. ચોથું ક્રોધ અંગત પતન કરે છે. ભગવાન મહાવીર ઉત્તર આંચલા તરફ જતા હતા ત્યારે તેમને ખબર પડી હતી કે અહીં કનખલ્લ આશ્રમમાં ચંદ્રકોશિક રહેતો હતો. તેની દૃષ્ટિમાં વિષ હતું. તે પૂર્વજન્મમાં ઉગ્ર તપસ્વી સાધુ હતા. કોંધમાં તે પોતાના શિષ્યને મારવા ગયા ત્યારે થાંભલા સાથે અથડાઈને માર્યા ગયા. થોડા જન્મ પછી તેઓ ૫૦૦ તાપસના સ્વામી બન્યા. તેઓ આશ્રમના વૃક્ષો પરથી ફળ તોડતા રાજકુમારને મારવા ક્રોધમાં દોડે છે ત્યાં ખાડામાં પડવાથી મૃત્યુ પામે છે. તેનો ગુસ્સો ઓટો વચ્ચે કે દૃષ્ટિવિષ સાપ તરીકે જન્મ્યા હતા. મહાવીર સ્વામીને મારવાનો પ્રયત્ન કર્યો. ક્રોધ આપણું પતન કરાવે છે. પાંચમું આપણે ટાઈમ મેનેજમેન્ટની જેમ એન્ગર (ક્રોધ) મેનેજમેન્ટ કરવાની જરૂર છે. ગૃહ વનમાં માકારો કોંધની મેનેજમેન્ટ કરવાની જરૂર છે. છઠ્ઠું કારણ ક્રોધ છે. ચંદ્રરુદ્રાચાર્ય શિષ્યોના પાકિસ્તાનના મ્યુઝિયમમાં મહાવીરની બીજી અને ત્રીજી સદીની ખભે બેસે છે. તે સહેજ હિલચાલ કરે મૂર્તિઓ પણ રાખેલી છે. એક આખું સેક્શન જૈન ધર્મને લગતું એટલે તે ઉપરથી જોરથી દંડ ફટકારે જેમાં પાકિસ્તાનના જૈન મંદિરોમાંથી મળી આવેલી જૂની-ભગવાન છે. પછી તેમને ખબર પડી કે તે શિષ્ય મહાવીર, ઋષભદેવની મૂર્તિઓને અહીં મૂકવામાં આવી છે. આખું અંધારામાં જોઈ શકે છે. તે સેક્શન અહીં જૈનીઝમ માટે રાખવામાં આવ્યું છે. કેવળજ્ઞાની છે. તેથી ચંદ્રરુદ્રાચાર્ય શિષ્યોના પગે પડે છે. સાતમું એ કે ક્રોધ મનમાં અનિષ્ટભાવ જગાડે છે અને તે હત્યા કરવા પ્રેરે છે. ક્રોધથી અનિષ્ટભાવ જાગે છે. ક્ષમાના
પાકિસ્તાનમાં જૈત ધર્મ
છે
ચંદ્ર
ભાગલા અગાઉ અસંખ્ય જૈન પરિવાર પાકિસ્તાનમાં રહેતા હતા
પાકિસ્તાનના દેરાવ૨ના જૈન શ્વેતામ્બર દાદાવરી દેરાસરમાં જૈન ગુરુ જિન કુશલસૂરિજીની સમાધિ છે. હૈદ્રાબાદના જૈન શ્વેતાંબર દેરાસરમાં પથ્થર ઉપર પગની છાપ છે. મુલતાનના જૈન દિગંબર દેરાસરની મૂર્તિને જયપુરમાં સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. લાહોરથી ૧૫૦ કિ.મી. દૂર ભરામાં શ્વેતામ્બર દેરાસરમાં ૫૦૦ વર્ષ જૂની આઠ પ્રકાર છે. ક્ષમાથી પોતાના પ્રભુ ભગવાનની મૂર્તિ છે. ગુજરાનવાલાના દેરાસરમાં જે મૂર્તિ હતી આત્મા સુધી પહોંચી શકીએ છીએ. તે હવે લાહોરના મ્યુઝિયમમાં મુકવામાં આવી છે. પહેલું ક્ષમાનું પહેલું અજવાળું એ છે કે આપણે આજની પરિસ્થિતિમાં પરંતુ હાલમાં એક પણ જૈન પરિવાર અહીં નથી. લાહોરના ઊભા રહીએ ત્યારે આત્માની દિવાળી ખાનકાર્ડોગરામાં ૧૯૨૬માં જૈન દેરાસર બનાવવામાં આવ્યું હતું. આવશે. બીજું, બહારની દુનિયાના અહીં ધર્મશાળા અને બોર્ડીંગ સ્કૂલ પણ જૈન દેરાસરના પરિસરમાં દરવાજા બંધ કરીને અંદરના દરવાજા ચાલતી હતી. પરંતુ ભાગલા બાદ ધીરે ધીરે જૈન દેરાસરના અવશેષો ખોલવા. તેનો નવો વિચાર છે કે ખતમ થઈ ગયા. ડીલ ગિવનેસ વિશ્વમાં તેના સિંધના નગર પાટકર વિસ્તાર જે ભારતની સીમાથી માત્ર ૧૫ વિશે કાર્યશાળા ચાલે છે. ભૂતકાળના કિ.મી. દૂર છે ત્યાં આજે પણ જૈન મંદિરના અવશેષ છે. ૧૯૯૭માં તમામ બોજામાંથી મુક્ત થાવ, જેના અહીં દેરાસર બનાવવામાં આવ્યું હતું અહીં નજીકમાં અન્ય બે જૈન પ્રત્યે સહેજ કટુતા દેખાડી હોય તેની મંદિર છે. જે ૧૩૭૫ અને ૧૪૪૯માં બનેલાં છે. નગર પાટકર ક્ષમા માંગો. ત્રીજી બાબત એ છે કે કચ્છની સીમાની નજીક છે. અહીંની સંસ્કૃતિ અને મહિલાઓનો પોશાક સંબંધોની શુદ્ધિ. તેનાથી પતિ-પત્ની કચ્છની મહિલાઓ જેવો જ છે.
કે મિત્રો વચ્ચેના સંબંધો સુધરે છે. કોઈકને દુભવ્યા હોય તો તેની પાસે
7 પ્રીતિ સોમપુરા સૌજન્ય : 'ગુજરાત સમાચાર
પ્રકારનો આહલાદ જાગે છે અને પ્રસન્નતા જાગે છે. ગોતમે પુછ્યું
કે પ્રસન્નતાથી શું થાય ? ભગવાને ઉત્તર આપ્યો કે તેનાથી સર્વજીવો
પ્રત્યે મૈત્રી જાગે તેથી નિર્ભયતા આવે અને પ્રસન્નતા આવે. આ આઠમું અજવાળું છે. સંવત્સરીના અનુપમ દિવસે ભવોભવતારિશી અમૃતનો પ્યાલો પીએ. આપણાં હૃદયમાં ક્ષમાનું આકાશ જાગે.
(સંપૂર્ણ)
(પર્યુષણપર્વના આઠ દિવસના ૧૬ વ્યાખ્યાનો અને ભક્તિ સંગીતની સી. ડી. જીજ્ઞાસુ ભાગ્યશાળીઓ સંસ્થાના કાર્યાલયમાંથી વિના મૂલ્યે મેળવી શકે છે. સ્ટોકમાં હશે ત્યાં સુધી મળી શકશે. આ સર્વ સી. ડી. વ્યાખ્યાનમાળા સમયે પ્રત્યેક શ્રોતાજનોને પ્રભાવના સ્વરૂપે જ્વેલેક્ષ ફાઉન્ડેશન મુંબઈ તરફથી અર્પણ કરવામાં આવી હતી.
સૌજન્યદાતાના અમે આભારી
છીએ.)
