Book Title: Suyagadanga Sutrana Sathware Part 1 Agam Jano
Author(s): Kirtiyashsuri
Publisher: Sanmarg Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004864/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 09 els RB33933 SIENI fusteit NEENIT 320000000000000OOOOOOO58999009090909. SONDA S2000 6 IDRIE IDHI ICISICRIG TENTIA 208OCX9900 ITU ANTIKSTE pravathavakAza S_Ududuculas y all larel udzieleiel-028 HSLZLX Jain Education nternational Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka 3 - CIDRI IDIFICISICRIE pravacanakAra vardhamAnataponidhi pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya guNayazasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna pravacanaprabhAvaka pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAja prakAzaka &bhAI pradAna jaina ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-380 001 phona : 2535 2072 pheksa : 2539 2789 E-mail : sanmargp@icenet.net By HU, Jain Eduaction Infect Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagAMga ghanA sacare-1 yAtrA ! ISBN - 81 - 87163 -68-2 prathama AvRtti : vi. saM. 2072 + nakala : 3000 : rU. 70-00 mUlya vimocana divasa : saM. 2072, kArataka vada-7 budhavAra, tA.23-11-2005 vimocana sthaLa : 'dIkSAyuga pravartana maMDapa', gujarAta koleja korTa grAunDa, elIsabrIja, amadAvAda-6. prakAzaka saMparkasthAna - prAptisthAna - sanmArga prakAzana jaina ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-380 001 phona : 2535 2072 pheksa : 2539 2789 { { } | E-mail : sanmargp@icenet.net www.jainelibrary. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dain Educa Internaonal zrI siddhagirirAja ane rAjarAjezvara zrI AdinAtha prabhu |||||UST DIN Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsana ziratAja tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAyog Jain Education On Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna taponidhi niHspRhamUrti pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya guNayazasUrIzvarajI mahArAja Jain Education Indone Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArkAnugAmI pratibhAnA svAmI, pravacanaprabhAva pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya vicArIjI mahArAja Jain Education na ideala Foivate e Peso ar be om v wwwale Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanamuktino saMdeza siddhAcala tIrthAdhirAjanI zItala chAyA, zrI rAmacaMdrasUrirAja samudAyanI vardhiSNu nizrA, 14-14 sUrivaro, zatAdhika sAdhu, 450 jeTalA sAdhvIjI ane 3500 ArAdhakonuM aitihAsika cAturmAsa, vartamAnakALanA mUrdhanya pravacanakAra, bulaMda avAjanA svAmI, akhUTa uktio ane akATaca yuktiothI sabhara Agama AdhArita pravacanadhArA, 2oja savAre 10nA Takore thato 'bujjijJa' - bodha pAmo no AptanAda, AtmAne jagADI baMdhanane jANI toDavAno hitopadeza. saikAo pahelA devAdhideva zrI mahAvIra prabhu ane zrI sudharmAsvAmIjI vacce temaja zrI sudharmAsvAmIjIane zrI jaMbusvAmIjI vacce thayela saMvAda... sUrivaronI paraMparAe ama sudhI pahoMcyo... ame ya e saMvAdanA eka pAtra banyA. A yogyatAnI khIlavaTa vadhatI vadhatI amane ya prabhuvIramaya banAve, baMdhana-muktinA mArge ! e ja eka abhilASAthI AnuM prakAzana karavAmAM alpa nimittabhUta banyA chIe. paramopakArI vardhamAnataponidhi pU. A. zrI. vijaya guNayazasUrIzvarajI mahArAja tathA pravacanaprabhAvaka pU. A. zrI. vijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAjano upakAra jhIlIne rAjanagara-amadAvAda nivAsI sva. zrI zanAbhAI caMdulAla dalAla - sva. savitAbena zanAlAla dalAla sva. zrI rasikalAla zanAbhAI dalAla - sva. zrI bharatabhAI zanAlAla dalAla zanAbhAInA suputrI sva. bhAratIbena sarva svajanonA AtmazreyArthe temaja parivAranA tapasvIonA tapa-anumodanArthe a. sau. razmIbena nitIzabhAI dalAle sva. premacaMdabhAI mANekalAla 1041 saLaMga AyaMbila karI smRtimaMdira pratiSThA mahotsavane baeNrIsTaranA AtmazreyArthe zrImatI tArAbena premacaMdabhAI, arpaNa karela. vardhamAnata5-65 oLI hasamukhabhAI-caMdrakAntabhAI-mayUrabhAI zrImatI mInAbena bharatabhAI dalAla zrImatI prajJAbena rasikalAla dalAlanI vividha ArAdhanAo nitIza zanAlAla dalAla nirava-a.sau. hInA, sujala-a.sau. jesala, vaizala, varSila, sImarana, Azmana 3 5 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya vyAkhyAnavAcaspati, mahArASTrAdi dezoddhAraka, jainazAsana ziratAja, tapAgacchAdhirAja, pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna vardhamAnataponidhi paramaniHspRhamUrti pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya guNayazasUrIzvarajI mahArAjAnA paramavinaya adhyAtma-dhyAnayogagraMtha niSNAta, jyotiSazilpavizArada, pravacanaprabhAvaka pUjya AcAryadeva zrImad vijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAje vi.saM. 2053 thI 2057 sudhInA pAMca varSomAM cAturmAsika temaja zeSakAlIna rojIMdA vyAkhyAnomAM prabhu zrImahAvIradeve arthathI prarUpela ane zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe sUtrathI graMthita karela zrI AcArAMgajI sUtranuM khUba ja rasALa, vairAgyavardhaka zailImAM vAcana kyuM hatuM. muMbaImAM zrI AcArAMgajI sUtranAM prathama zrutaskaMdhanAM vyAkhyAno pUrNa thayAM. e ja veLAe jijJAsu zrotAvarge bIjuM Agama aMgasUtra sUyagaDAMgajI vAMcavA aMge vinaMtIo karela. tapAgacchAdhirAjazrIjInA paTTAlaMkAra, prazAMtamUrti, jyotiSamArtaNDa, suvizALa gacchAdhirAja pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya mahodayasUrIzvarajI mahArAjAnI aMtima IcchA-pAlItANA khAte cAturmAsa nizrA ApavAnI hatI. te, teozrIma samAdhipUrvaka caitra vada-ranA kALadharma thavAthI pUrNa thaI na hatI. tene sAmudAyika rUpe paripUrNa karavAnI zubha bhAvanAthI vi. saM. ra058mAM pAlItANA, sAcorI bhavana dharmazALAmAM jainazAsana ziratAja tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA sAmrAjyavartI - pU. A. zrI vijaya raviprabhasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya lalitazekharasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya rAjazekharasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya vIrazekharasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya jayakuMjarasUrIzvarajI mahArAja Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya pU. A. zrI vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya mahAbalasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya puNyapAlasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya muktiprabhasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya hemabhUSaNasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya ajitasenasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya guNayazasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijaya zreyAMsaprabhasUrIzvarajI mahArAja Adi 14-14 sUribhagavaMto, zatAdhika sAdhu ane 450 thI vadhu sAdhvIjI bhagavaMtoe rAmaseNapUnA nivAsI dharmIbena vIracaMda ThukamAjI parivAra tathA mokalasara nivAsI samarathamala jIvAjI vinAyakIyA parivAra Ayojita bhavya cAturmAsa prasaMge zunizrA ApI hatI. teozrInI nizrA-urpAti temaja traNa-cAra hajAra jeTalA dainika zrotAvarganI samakSa e vinaMtIne sAkAra karavArUpa zrI sUyagaDAMgajI paranAM vedhaka pravacano zarU thatAM mayUro medha gAjatAM nAcI uThe tema bhavya jIvo nAcI uThyA hatA. samyagdarzananI zuddhi mATeno zrI sUyagaDAMga sUtra apUrva graMtharAja che. to e sUtra para vyAkhyAno pharamAvatA vyAkhyAtA paNa vartamAna samayanA pravara prAvanika temaja pravacanoparAMta anya vividha zAkhAviSayaka pragalbha jJAnadAnathI zrIsaMghamAM atyaMta AdaraNIya vyaktitva dharAve che. zAzvata tIrthodharAjanI chAyA ne bharvAnastAraka cAturmAsika mAhola vagere bhAvavardhaka AlaMbano maLavAthI A mahAna AgamanA bhAvo apUrva khUlyA hatA, suvAsI gulAbanI jema khIlyA hatA. jenI suvAsathI hajAro bhavyAtmAoe baMdhanane jANI e baMdhanane toDI AtmAnA zuddha svarUpane pragaTAvavAno puruSArtha prAraMbhyo hato. sanmArganA hajAro vAcako temaja tyAMnA zrotAo taraphathI vAraMvAranI mAMga AvatI hatI ke - 'A pravacanone sanmArganAM pRSTho para samAvavAmAM Ave.' Agraha eTalo badho thato hato ke - 'pUrAM pravacano na ja chApI zako toya sAragrAhI avataraNa to jarUra Apo. amArAM jugajUnAM aMdhArAM A pravacanothI ogaLe che. ame kAMIka prakAza pAmIe chIe. te prakAza kiraNa lUMTAI na jAya mATe amane pravacana-sAhityanuM 5 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbana Apo !" ema vAraMvAra amArI para anurodho AvavAthI jijJAsu varganA saMtoSa mATe... sanmAnI cAlu kolamone gauNa karIne ya pAlItANAnA vyAkhyAnono AMzika rasAsvAda karAvavAno zubha nirNaya levAyo hato. AzA ja nahi, vizvAsa hato ke sujJo tene vadhAvaze ane banyuM paNa evuM ja. tyArabAda thoDo samaya enuM prakAzana aTakyuM. pharI AgrahI vinaMtiono mAro thatAM enAM avataraNo pUrepUrAM ApavAnI zarUAta karAI. e pravacano khUba ja lokapriya banyAM. aMkamAM chapAyelAM pravacano pustakAkAre thAya to dhaNo lAbha thAya. ema vicArI enuM punaH saMpAdana, avalokana, parimArjana, zuddhi-vRddhikaraNa temaja jeTalAM pravacano taiyAra karI zakAya na hatAM, temanuM paNa saMpAdanAdi karIne atre tene pustakAkAra ApavAmAM Avyo che. pAlItANAmAM pahelA zrutaskaMdhanA pahelA samaya adhyayana upara ja pravacano thayAM hatAM. e paikInAM kula 33 pravacano A prathama traNa pustakonA seTa rUpe chapAyAM che. prathama bhAgamAM 13 pravacano, bIjA bhAgamAM 14 thI ra3 ema 10 pravacano ane trIjA bhAgamAM ra4 thI 33 ema 10 pravacano chapAyAM che. pAlItANA pachI vi. saM. ra019mAM amadAvAda-pAlaDI-bhagavAnanagaranA Tekare zrI vizvanaMdikara jaina saMghanA AMgaNe A ja Agama graMtha para pravacano thayAM, jemAM paheluM adhyayana vaMcAyuM. tyArabAda vi. saM. ra06mAM surata-aThavAlAInsa khAtenA cAturmAsamAM bIjuM-vaitAlIka adhyayana vaMcAyuM; ane vi. saM. 2061mAM amadAvAdapAlaDI-vasaMtakuMja khAte trIjA-upasarga parijJA adhyayana para mArmika pravacano thayAM hatAM. te pravacano have pachI taiyAra karI prakAzita karavA bhAvanA rAkhIe chIe. paramAtmA zrI mahAvIradeve paTTaziSya gaNadhara zrI sudharmAsvAmIjIne sopelo, zrI sudharmAsvAmIjIe zrI jaMbUsvAmIjIne samarpolo ane tyArapachInA paTTadharonI paraMparAe jainazAsana ziratAja tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA sudhI AvI pahoMcelo A zrutavAraso teozrIjInA AjIvana aMtevAsI vardhamAnataponidhi pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya guNayazasUrIzvarajI mahArAjAnA caraNonI sevA karatAM karatAM AtmasAt karanAra pravacanaprabhAvaka pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAjanA mAdhyamathI ApaNA sudhI AvI pahoMcyo che. ApaNA karNapaTala sudhI Avela A zrutavaheNane hRdayakamaLamAM sthApita karI AtmamahelamAM pratiSThita karIe e ja zubhakAmanA. - janmArNa prAzana For Private Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhuvIrano vArasoH ApaNA sudhI AvI pahoMcyo ! paramAtmA zrI mahAvIradeve pharamAvela tripadIne jhIlI agyAre gaNadhara bhagavaMtoe cauda pUrvapUrvaka dvAdazAMgInI racanA karI. paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmIjImahArAjAe racelI dvAdazAMgInuM vaheNa AgaLa vadhyuM. emAMnuM ja bIjuM aMgaAgama che : "zrI sUyagaDAMga sud'; enuM saMskRta nAma che : "zrI sUtrakRtAMga sUtra...." zrI AcArAMgajI nAmanA prathama aMga AgamamAM zramaNa bhagavaMtonA mokSasAdhaka bhavya-divya AcAranuM varNana karyA bAda bIjA zrI sUyagaDAMga sUtramAM mukhyatve darzanavAdanI carcA-vicAraNA karAI che. AtmA karmanAM baMdhanothI kema baMdhAya che ? tenI kAraNa-mImAMsAmAM ahIM badhA ja mithyAdarzanonI mAnyatAo raju karIne, emAM rahelA mithyA-aMzanuM barAbara parimArjana karavAmAM AvyuM che. mithyAmatonI mithyA-mAnyatAne AdhIna baneluM jagata prathama to mithyAtvanuM baMdhana ubhuM kare che. ethI prerAI parigraha, hiMsA ane mamatvanAM baMdhano ubhAM kare che ane e badhAM ja baMdhanothI karmanuM baMdhana ubhuM thAya che. AtmA pApakarmathI baMdhAI enA phaLa-vipAko bhogavavA durgatinA dAruNa cakarAve caDI jAya che. durgatinA cakarAve caDelo jIva duHkha ane duHkhanI paraMparAno bhoga bane che. e duHkhI jIvonI karuNAthI prerAI prabhue sukhano mArga batAvyo. samyagdarzana e sukhano prAraMbha che. sarvavirati e sukhano Ihalaukika pAralaukika AsvAda che ane mokSa-zivagati e sukhanuM zAzvata dhAma che. jaina darzana jIvane samyagdarzana, sarvaviratinA mAdhyame zAzvata sukharUpa sva-ghara sudhI pahoMcADI Ape che. eno ja bodha-mArga zrI sUyagaDAMga sUtra sAdhakane samarpe che. A sUyagaDAMga sUtramAM be zrutaskaMdha che. zrutaskaMdha eTale moTA vibhAgo. jema koI vRkSanA moTA be thaDa hoya tema A Agama graMthanA be vibhAgo zrutaskaMdha rUpe oLakhAya che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelA zrutaskaMdhanuM nAma "gAthA thoDaza' che. pahelA zrutaskaMdhamAM 16 adhyayano che. adhyayana eTale ja adhyAya. mukhya mukhya viSaya-vibhAga jyAM judA paDatA hoya tene adhyAya ke adhyayana rUpe oLakhavAmAM Ave che. e soLa adhyayanonAM nAmo A mujaba cheH 1 - samaya 7 - kuzIla paribhASA 13 - yathAtathya 2 - vaitAlika 8 - vIrya 14 - graMtha 3 - upasarga-parijJA 9 - dharma 15 - AdAnIya 4 - strI-parijJA 10 - samAdhi 16 - gAthA 5 - naraka-vibhakti 11 - mArga 6 - vIrastuti 12 - samavasaraNa A soLa adhyayanomAM uddezAo (peTA vibhAgo) nIce mujaba che. adhyayana uddezA adhyayana uddezA adhyayana uddezA 13 2 3 4 1 14 4 9 1 15 2 10 1 16 5 2 11 1 - kula-16 kula-26 eTale pahelA zrutaskaMdhamAM kula adhyayano-16 ane kula uddezAo-26 che. bIjo zrutaskaMdha "mahAadhyayana' nAme prasiddha che. emAM adhyayano-7 che ane pratyeka adhyayana svayaM uddezArUpa che. eTale uddezA paNa 7 ja che. eTale zrI sUyagaDAMga sUtranA baMne zrutaskaMdhonA maLI 23 adhyayano ane 33 uddezAo che. bIjA zrutaskaMdhonA adhyayanonAM nAmo A mujaba che : 1- puMDarIka 4 - pratyAkhyAna kriyA 7 - nAlaMdIya 2 - kriyAsthAna 5 - AcArakruta 3- AhAraparijJA ka - ArkikIyA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhuvIrano vAraso H ApaNA sudhI AvI pahoMcyo ! A sUyagaDAMga sUtra mULa ane paMcAMgInA paThana-pAThana mATe kevaLa yogavAhI, guruAjJA prApta sAdhu bhagavaMto ja adhikArI che. caturvidha zrIsaMgha gItArtha, bahuzruta, saMvigna, bhavabhIru gurunA zrImukhe enA sUtra-artha-tadubhayanuM vyAkhyAna sAMbhaLavAno adhikArI che. jainazAsananA cAra anuyogo paikI A aMgamAM mukhyatve dravyAnuyogano adhikAra che. AmAM 363 pAkhaMDIonA mithyA-saMkalpanonuM yuktiyukta khaMDana ane sarvAMgasuMdara, sarvanaya samanvayAtmaka, anekAMtamaya, jainadarzananuM akATya maMDana karavAmAM AvyuM che. A mahAna Agama graMtha samyagdarzananI vizuddhine karanAra hoI pratyeka bhavyAtmAe suyogya sadguru bhagavaMta pAse AnuM vidhivat zravaNa karavuM joIe. zrI sUyagaDAMga sUtranI vividha prakAre bhakti karavAthI paNa samyagdarzananI zuddhi thAya che. svarNanI zAhIthI uttama tADapatra, kAgaLa upara A Agama lakhAvavuM, enI dravya-bhAva arcA karavI, sUtra-artha vyAkhyAnakAra maharSinuM sugaMdhI dravyo vagerethI pUjana karI jJAnanA AcAronuM pAlana, buddhinA ATha guNonuM dhAraNa AdipUrvaka A graMthanuM zravaNa karavAthI mithyAtvanAM paDalo dUra thAya che, samyagdarzana pragaTa thAya che ane prApta samyagdarzana vizuddha thAya che. mahAtIrthanA sAnidhyamAM, vaDIlonI nizrAmAM, sakalasaMghanI samupasthitimAM A pravacano karatI vakhate meM anerI saMvedanAo anubhavI che. prabhuvIranI vANI anekavAra hRdayane, jIvanane ane AtmAne sparzI che. meM mukhyapaNe mArA AtmAne AgamanA udAtta bhAvothI bhAvita ane saMskRta karavA mATe ja A pravacano karyAM che; sAthosAtha zravaNa karanAra AtmAonA ekAMte kalyANanI jakAmanA sevI che. nirUpaNa karatAM graMthano bhAva jaLavAya enI zakya kALajI paNa rAkhI che. chatAM kyAMka cUkyo houM to bahuzruto mane jaNAve to punarAvalokanamAM upayogI banI zakaze. ahIM raju thatAM pravacanonAM vAcana-mananAdi dvArA sau koI anAdikALathI mohanidrAmAM sUtelA AtmAne jagADI, AtmAne bhava-duHkha baMdhanamAM bAMdhatA karmanAM baMdhano, parigraha, hiMsA, mamatA ane mithyAtvanAM baMdhanone jANI, ene toDavAno bhavya puruSArtha karI zAzvata sukhamaya mokSane pAme e ja zubhAbhilASA. li. AcArya vijaya kIrtiyazasUri 9 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUnA sathavAre : bhAga-1 Agama jANo ! alpAkSarI paricaya zrI AcArAMga-sUtra Agama AtmasiddhinuM zAstra che. emAM mukhyatve AtmAne oLakhavAno ane pAmavAno mArga batAvyo che. vadhumAM zramaNonA uttama AcArorUpa ratnatrayI emAM batAvela che; jyAre sUyagaDAMga sUtramAM AtmAne bAMdhanAra ane bhava-saMsAramAM rajhaLAvanAra baMdhananI vAta karavAmAM AvI che. baMdhananA kAraNarUpa parigrahAdika ane mithyAtva-mithyAmatonI ya vAta karavAmAM AvI che. A pravacano sUyagaDAMga sUtra AgamanA pahelA zrutaskaMdha-gAthA SoDazanA pahelA samaya adhyayananA pahelA uddezAnI prAraMbhika gAthAonA AdhAre thayAM che. traNa bhAga paikI pahelA bhAgamAM kula-13 pravacano Apela che. emAM Agama paMcAMgInI anivAryatA batAvI sammagvivekanI mahattA samajAvI che. AgaLa vadhI parama-Apta paramAtmA zrI mahAvIradevanuM jIvana varNavI niryukti, sUNI temaja TIkAnA maMgalAcaraNa para vivaraNa karela che. cothA pravacanamAM adhyayana mATe jarUrI ATha bAbato batAvI e paikInI eka bAbata-kALa' samajAvatAM aneka zAstrasaMdarbhopUrvaka ArAdhanAmAM tithivI anivAryatA khUba ja vistRta rIte samajAvela che. pravacana-6-7-8mAM niryukti ane bhASyanI gAthAnA AdhAre Agama adhyayana mATe jarUrI 15 guNonuM savistRta varNana karAyuM che. navamA pravacanamAM TIkAkAra maharSinA maMgalAcaraNane vizada rIte spaSTa karI dazamA pravacanamAM be prakAranA Apta-puruSonuM varNana karAyuM che. chellAM traNeka pravacano, zrI sUyagaDAMga sUtranA baMne zrutaskaMdhonA tevIse adhyayanomAM vaNita viSaya para prakAza pAthare che. pahelA bhAgamAM pahelA adhyayananA pahelA uddezAnI pahelI gAthA para pravacano thayAM che. Ama prathama bhAgamAM mukhyatve 'Agamano bAhyAbhyatara paricaya prastuta karAyela hoI AnuM nAma : Agama jANo !ema rakhAyuM che. 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI muMbaI AghATa thaMbha sanmArga prakAzananA zubhakAryamAM AtmIyabhAve atyaMta mahattvano phALo ApI AdhArasthaMbha bananArA puNyavAnonI zubha nAmAvali 1. bhorolatIrtha nivAsI mahetA zAMtilAla harIlAla muMbaI 2. hasamukhalAla cunilAla modI 3. ramIlAbena mahendrabhAI cImanalAla zAha muMbaI 4. mANekalAla moholAla jhaverI muMbaI 5. bhorolatIrtha nivAsI saMghavI svarUpacaMda maganalAla ha. vADIlAla surata 3. bhorolatIrtha nivAsI voharA jevatalAla svarUpacaMda amadAvAda 7. zAha premacaMda IzvaralAla muMbaI 8. zrImatI kaMcanabena sArAbhAI zAhaha.virendrabhAI (sAInTIphIka leba) amadAvAda 9. jhaverI kumArapALa bAlubhAI muMbaI 10. zAha joItAlAla TokaradAsa ha. zAha dinezabhAI je. muMbaI 11. zAha chabIladAsa sAkaLacaMda parivAra 12. zAha bhAIlAla vardhIlAla (rAdhanapura) ha. zAha rAjubhAI bI. navasArI 13. bhorolatIrtha nivAsI saMghavI maNIbahena manajIbhAI ha. caMpakabhAI surata 14. zAha dalapatabhAI kakalabhAI (pIlucAvALA) surata 15. saMghavI zAMtilAla vADIlAla surata 17. zAha bAbulAla maMgaLajI parivAra ubarI 17. zrImatI kaMcanabena kAMtilAla maNIlAla jhaverI pATaNa hastagiri pratiSThA smRti nimitte 18. pAlanapura nivAsI zAha zazIkAMta pUnamacaMda muMbaI 19. zAha camanalAla cunIlAla dhAnerAvALA 20. zAha maMgaLadAsa mAnacaMda liMbodrAvALA muMbaI 21. jhaverI jItubhAI jhaveracaMda muMbaI 22. zAha lAlacaMda chaganalAla parivAra piMDavADAvALA muMbaI 23. dhAnerA nivAsI zAha caMdanabena kanaiyAlAla ha. narezabhAI navasArI 24. suzIlAbena pratApabhAI dalAla pATaNa 25. sAlecchA ukacaMdajI jugarAjajI amadAvAda 27. zAha jayaMtilAla AtmArAma amadAvAda 27. zrImatI praviNAbena caMpakalAla gAMdhI muMbaI 28. zrImatI savitAbena maphatalAla vArIyA ha. kIrtibhAI maphatalAla vArIyA 29. choTAlAla nAthAlAla zAha muMbaI 30. sItAdevI podAra muMbaI muMbaI muMbaI 11 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI muMbaI muMbaI sahayogI sanmArga prakAzananA zubha kAryane potAnuM mAnI Agavo phALo ApI sahayogI bananArA puNyAtmAonI zubha nAmAvali 1. hemacaMdabhAI motIcaMdabhAI jhaverI 2. amulakhabhAI pUnamacaMdabhAI mahetA ha. kumArabhAI Ara. zAha surata 3. ramaNikabhAI revacaMdabhAI zAha dhAnerAvALA ha. araviMdabhAI Ara. zAha surata 4. saMghavI sohanarAjajI rUpAjI muMbaI 5. zrImatI nirmaLAbena hiMmatalAla dozI ha.zrI bharatabhAI hiMmatalAla dozI muMbaI 7. zrI kezavalAla dalapatalAla jhaverI zrI suMdaralAla dalapatabhAI jhaverI muMbaI 7. zrI maNIlAla nahAlacaMda zAha ha. ratilAla maNIlAla zAha 8. sva. zAha mULacaMda dharmAjI tathA bhAMDotarA temanA dharmapatnI pArUlabahena mULacaMdajI parivAra 9. sva. bhIkhamacaMdajI sAkaLacaMdajI zAha ratanacaMda phulacaMda 10. zAha pArUbahena mayAcaMda varaghAjI jesAvADA 11. zAha maNIlAla haragovanadAsa nesaDAvALA ha. praviNabhAI surata 12. zrImatI jayAbahena pAnAcaMda jhaverI ha. pAnAcaMda nAnubhAI jhaverI muMbaI 13. zrI dIpacaMda lallubhAI tAsavALA surata 14. zAha bAbulAla nAgaradAsa paTosaNa (u.gu.)vALA 15. zAha amIcaMda khImacaMda parivAra ha. yogezabhAI tathA nikuMjabhAI 19. zAha mANekalAla nAnacaMda muMbaI 17. zAha mayAcaMda mulakacaMda parivAra 18. zAha babAbhAI DAhyAlAla rokANI (jUnA DIsAvALA) muMbaI 19. zrI cunIlAla mANekalAla daDIyA muMbaI 20. vIracaMda punamacaMdajI dalAjI (bApalAvALA) muMbaI ha. tulasIbena, kasuMbIbena, samubena 21. a.sau. puSpAbena maphatalAla dalIcaMdajI zAha AlavADA 22. meghajI sAMgaNa caralA ha. mAlazI - khetazI meghajI caralA AghoI-kaccha 23. sva. rasIkalAla cimanalAla jhaverI ha: abhayabhAI muMbaI 24. zAha maphatalAla jezIMgabhAI ha. bharatabhAI navasArI 25. vINAbena dhIrajalAla kapAsI muMbaI 27. zrImatI AzAbena kirITabhAI zAha muMbaI 27. voharA rAmacaMda hakamacaMda pAlaDI-amadAvAda 28. kalAbena kAMtilAla panAjI jetAvADA-muMbaI 12 muMbaI muMbaI muMbaI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu/ ka/ma / gi / kA rAjA 1. zrI sUyagaDAMgajI sUtra - eka paricaya 2. sUyagaDAMga sUtrano uddabhavaH prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana 3. AcArAMga "Atmasiddhino mahAgraMtha che 4. AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa ? 5, ArAdhanAmAM tithinuM mahattva 9. vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI 7. guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge 8. ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe 9. pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che : 10. Apta kahe te pramANa ! to Akha koNa? 207 11. sUyagaDAMga pahelA zrutaskaMdhanA 1 thI 9 adhyayanonuM avalokana 2 12. pahelA zrutaskaMdhanA 7 thI 17 adhyayanono paricaya 239 : 13. bIjo "mahAadhyayana' zrutaskaMdhano mitAkSarI paricaya 255 127 147 175 13 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - zrI bhUthagasiNajI kUtra -eka paTiyathA - vi. saM. 2058, aSADha vada-2, zukravAra, tA. 29-7-02, sAcorI bhavana, pAlItANA * dvAdazAMgInuM mULa tripadI * AcArAMgamAM caraNakaraNa to sUyagaDAMgamAM dravyAnuyoganI pradhAnatAH * kevaLa mULa mAne e rahasya na pAme ? * Aje ya satya maLe che tenuM kAraNa ? karmaccheda mATe viveka jarUrI, viveka mATe Apta upadeza jarUrI : * Agama-adhyayana mATe jarUrI bAbato: - Avo ziSya "vinIta' kahevAya? * "guNasaMpadA" - moTI mUDI che : viSayaH Agama paMcAMgInI mahattA. paramAtmAzrI mahAvIradeve pharamAvelI tripadInA AdhAre aMtarmuharta mAtramAM ja darekagaNadhara bhagavaMtoe cauda pUrva sahita je bAra aMgonI racanA karI, emAMnuM bIjuM Agama che : zrI sUyagaDAMga sUtra! zrI AcArAMgajI sUtranA nAme pahelA AgamamAM mukhyatve jIvasvarUpa ane sAdhunA AcAra varNavyA che to AmAM baMdhanonuM svarUpa ane jaina-jainetara darzanonuM svarUpa varNavI jaina darzananAM satya siddhAMtonuM maMDana ane jainetara darzanonA asatya siddhAMtonuM khaMDana karAyuM che. A paricayamAM pU. pravacanakArazrIjIe Agama paMcAMgInI anivAryatA jaNAvI niyuktikAra AdimaharSioe karela maMgalAcaraNanI avataraNikA karela che. AgaLa vadhI samyam vivekanI mahattA samajAvI A AgamanA adhyayana mATenA guNono nAmollekha karela che. pravacananuM pratibiMba * sarva karmano uccheda samyaSyiveka vinA thato nathI ane samyavuivekanI prApti AptanA upadeza vinA thatI nathI. * Akha te ja kahevAya che ke, jenA sarva doSono sarvathA kSaya thayo hoya. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-srota 'vruttvijJa tiTTikA, vaMthaLa niALiyA kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' 'zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbUsvAmI : prabhu vIre kone baMdhana kahyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?' 'titthayare ya jiNavare suttakare gaNahare ya NamiUNaM / sUcaLakasa mAvo 'nivrutti' vittasmAmi / / ' 'jinezvara, tIrthaMkaro ane sUtrane karanArA gaNadharone namaskAra karIne bhagavAna evA sUyagaDAMganI niryuktinuM huM kIrtana karIza.' 'svaparasamayArthasUcaka-manantagamaparyAyArthaguNakalitam / sUtrakRtamaS maturuM, 'vivRomi' ninAtramaskRtya / ' 'sva-para darzanonI vAtone sUcavatAra, anaMta gama, paryAya ane arthathI zobhatA, evA sUtrakRtAMganI huM jinezvarone namaskAra karIne vRtti karuM chuM.' 'vyAkhyAtamaGgamiha yadyapi sUrimukhyai bhaktayA tathApi vivarItumahaM yatiSye / kiM pakSirAjagAmityavagamya samyak, tenaiva vAJchati pathA zalabho na gantum ? / / ' *jo ke A zAsanamAM A sUtrakRtAMganI sUripramukho vaDe vyAkhyA karAI che, to paNa huM bhaktithI tenuM vivecana karavA mATe prayatna karIza. garuDa je raste gayo hoya tene samyak prakAre jANIne te ja mArge javA mATe zuM pataMgiyuM IcchatuM nathI ?' Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1H zrI sUyagasiNajI mUtra -eka paricaya dvAdazAMgInuM mULa : tripadI : anaMta upakArI caramatIrthapati zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA pAvana mukhethI upaI vA, vigaI vA, dhuveI vA, e tripadIrUpa bIjamaMtronuM zravaNa karIne bIjabuddhinA svAmI evA agyAra gaNadhara bhagavaMtoe eka ja aMtarmuhUrtamAM 14 pUrvasahita samagra dvAdazAMgInI racanA karI ane prabhue tene kevalya dRSTithI pramANI. te paikInI paMcamagaNadhara zrI sudharmAsvAmIjInI dvAdazAMgI paikInAM agyAra aMga Aje upalabdha che ane dRSTivAda nAmanA bAramA aMgano viccheda thayo che. A agyAra aMga paikI zrI AcArAMgajI e prathama aMga-Agama che, to zrI sUyagaDAMgajI e bIjuM aMga-Agama che. AcArAMgamAM caraNakaraNa to sUyagaDAMgamAM dravyAnuyoganI pradhAnatA : AcArAMgajImAM zramaNajIvananA AcArone mukhyatayA varNavavAmAM AvyA che, to zrI sUyagaDAMgajImAM mukhyatayA sva-para darzananuM varNana karavAmAM AvyuM che. caraNakaraNAnuyoga, dravyAnuyoga, gaNitAnuyoga ane dharmakathAnuyoga - A cAra anuyoga paikI zrI AcArAMgajImAM mukhyatve caraNakaraNAnuyoganuM nirUpaNa karAyuM che ane zrI sUyagaDAMgajImAM pramukhatAe dravyAnuyoganuM varNana karavAmAM AvyuM che. je mithyAtva-saMmoha-ajJAnane dUra karI samyagdarzana-samyajJAnanuM prAgaTya karI samyaccAritranI bhUmikAnuM suMdara sarjana kare che. A sUyagaDAMgajI sUtranA gaMbhIra arthonuM prakAzana karavA mATe cauda caudapUrvane dharanArA yugapradhAna pU. AcArya bhagavaMtazrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAje niyukti graMthanI racanA karI che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 - Agama jANo ! - jyAre pU. AcAryazrI zIlAMkasUrijI mahArAje mULasUtra ane niyukti bannayanA arthone vistArathI samajAvavA mATe saMskRta TIkAnI racanA karI che ane e pUrve e mULasUtra ane niyukti banneyanA arthone samajAvavA mATe pUrvanA sthavira bhagavaMte saMskRta-prAkRta mizrabhASAmAM cUrNi graMthanI racanA karI che. jenA adhyayanathI zrI sUyagaDAMgajI sUtranA UMDA marmane pAmI zakAya che. kevaLa mULa mAne e rahasya na pAme ? "sure, samaje, sathe, nitti, saMg' 'sUtrasahita, arthasahita, graMthasahita, niryuktisahita, saMgrahaNi sahita'.... - ema "AvazyakasUtra' AgamamAM jaNAvyuM che. Agama bhaNavA joIe. to ja eno sAco paramArtha hAthamAM Ave. aMga vagere AgamagraMthonAM mULasUtrone samajavA mATe tenA upara bhASya, niryukti, cUrNi ane TIkA graMthonI pUrvanA vividha mahApuruSoe racanA karIne ApaNA saunA upara anahada upakAra karyo che. mULasUtra sAthe bhASya vagere cArane joDatAM ene Agama paMcAMgI kahevAya che. A Agama paMcAMgI na hota to mAtra mULanA sahAre tAraka paramAtmAnI vANInA marmane pAmavA mATe ApaNe kyAreya sabhAgI banI zakyA na hota. Ama chatAM mohAMdhakAramAM DUbelA evA paNa mato che ke, je Agama paMcAMgIne na mAnatAM mAtra mULane ja mAne che. temanA hAthamAM AgamanAM rahasya kyAreya AvyAM nathI ane AvavAnAM nathI. evuM emane paNa UMDe UMDe lAgavA mAMDyuM che. eTale AgamanAM mULasUtrono artha karavA mATe emaNe paNa niryukti, bhASya, cUrNi, TIkAno sahAro levAno cAlu karyo che. Ama chatAM apramANikatA eTalI che ke, e pachI paNa e bhASya vagerene pramANabhUta mAnatA nathI. jene laIne teo AgamanA ArAdhaka banI zakatA nathI. niryuktikArazrI pU. A. zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAje niryuktinI pahelI gAthAmAM "jinomAM zreSTha evA tIrthakara bhagavaMtane ane sUtrakAra agyAre gaNadhara bhagavaMtone namaskAra karIne bhagavAna sUtrakRtAMganI huM niryukti banAvIza," ema kahIne maMgaLa karyuM ane niryukti banAvavAnI pratijJA karI. A gAthAmAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 : zrI sUyagaDAMgajI sUtra - eka paricaya 'bhagavAna sUtrakRtAMga' ema kahIne 'sUtrakRtAMga' zabdanI AgaLa 'bhagavAna' zabda mUkIne sUtrakRtAMga pratyeno atyaMta bahumAnabhAva, AdarabhAva vyakta karyo che. 5 - 1 - jyAre cUrNikA2 maharSie namaskAra mahAmaMtranAM namo arihaMtANaM vagere pahelAM pAMca padono ullekha karIne paMcaparameSThine namaskAra karavA dvArA maMgalAca2Na karyuM che ane TIkAkAra pU. A. zrI zIlAMkasUrijI mahArAje paNa TIkAnA prAraMbhamAM zrI jina bhagavaMtone namaskAra karIne zrI sUtrakRtAMganI vyAkhyA karavAnuM praNidhAna karyuM che. A praNidhAna karatAM teozrIe sUtrakRtAMgano paricaya ApatAM jaNAvyuM che ke, sva ane paradarzanonA svarUpane batAvanAra anaMta evA ekasarakhA (gamo) pATho, zabdaparyAyo ane arthanA guNothI zobhatuM hovAthI jeno koI joTo na maLe tevuM hovAthI A sUtrakRtAMga atula che. 5 Aje ya satya maLe che tenuM kAraNa : A vyAkhyAmAM aneka pUrvAcAryoe paNa A mahAna Agama upara vRttionI racanA karI che, evo nirdeza karIne temaNe potAnI laghutA darzAvavA pUrvaka te pUrvapuruSonuM anusaraNa karavAno ane potAnA karatAM alpa bodhavALA sAdhakone upakAraka thavAno bhAva vyakta karyo che. jainazAsananI A eka sauthI mahattvapUrNa vizeSatA che. ahIM potAnuM kazuM ja kahevAnuM hotuM nathI. paraMtu sarvajJa vItarAga paramAtmAe kaivalyadRSTithI joI jANI prarUpelA bhAvone pUrvAcAryonI prAmANika paraMparA dvArA jANIne tene te ja svarUpe prakAzavAnuM hoya che. A vizeSatAnuM yathAsthita pAlana thatuM AvatuM hoI ja ApaNane paramAtmAnA prarUpelA satyo Aje ya nibhaeNLapaNe prApta thAya che. karmaccheda mATe viveka jarUrI, viveka mATe Apta upadeza jarUrI : prAraMbhamAM ja anAdi saMsAramAM rajhaLatA jIve durlabha evA mAnava jIvanane pAmIne uttama Aryakulotpatti, sarvendriya saMpannatApUrvaka zrI jainadarzanane pAmyA pachI sarva karmonA uccheda mATe prayatna karavAno upadeza Apyo che. sarva karmano uccheda sabhyagniveka vinA thato nathI ane sabhyagvivekanI prApti AptanA upadeza vinA thatI nathI. Apta te ja kahevAya che ke, jenA sarva doSono sarvathA kSaya thayo Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 hoya. zAstromAM lakhyuM che 1 Agama jANo ! - 'rAgAd dveSAt tathA mohAd bhaved vitathavAditA / tadabhAve kathaM nAmA-rhatAM vitathavAditA / / 1 / / ' *1 - rAgathI, 2 dveSathI ane 3 moha (ajJAnathI) asatyabhASaNa thAya che, arihaMtomAM A traNeyano abhAva hovAthI asatyabhASaNa kyAMthI saMbhave ?' - AvA Apta mAtra arihaMta ja hoya che. AthI temaNe kahela Agamane jANavAno ane te mujaba jIvavAno ja puruSArtha karavo joIe. A Agama dvAdazAMgIrUpa che. jene sAdhika nava pUrvadhara, yugapradhAna pUjyapAda AcAryazrI AryarakSitasUrijI mahArAje vartamAnanA alpabodhavALA jIvonA upakAra mATe caraNakaraNAnuyoga, dravyAnuyoga, gaNitAnuyoga ane dharmakathAnupayoga ema cAra vibhAgamAM vaheMcI Apyo che. zrI AcArAMgajIe caraNakaraNAnuyogane darzAvatuM aMga che. jenI vyAkhyA karIne have 'zrI sUyagaDAMgajI sUtra je dravyAnuyogane darzAvatuM aMga che, tenI huM vyAkhyA karuM chuM,' ema kahIne teozrIe 'zrImad AcArAMgajI uparanI vyAkhyA A pUrve racI che,' tevo nirdeza Apyo che ane te Aje zrIsaMghanA sadbhAgye upalabdha paNa che ane zrIsaMgha enA sahAre zrI AcArAMgajI sUtranA marmane pAmavA sadbhAgI banyo che. Agama-adhyayana mATe jarUrI bAbato : A aMgaAgamanA adhyayanane mATe ATha bAbato jovI Avazyaka che. 'zrI vizeSAvazyaka bhASya' nAmanA mahAgraMthamAM 'zrI Avazyaka niryukti'mAMthI gAthA TAMkI cUrNikArazrIe A vAta jaNAvI che. tyAM jaNAvyuM che ke - 'AhoyaLA rU viLaye, zvetta'-visAmiAde ya jANe ya / rivastra-muLasaMpayA" vitha, amivavAre ya akramam IIrUrUdda||' 6 'AlocanA-1, vinaya-2, kSetra-3, dizA-4, kAla-5, nakSatra-6, guNasaMpadA-7, abhivyavahAra (guru-ziSyano paraspara vyavahAra)-8' Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 - 1 : zrI sUyagaDAMgajI sUtra - eka paricaya - 1 - 7 eTale jeNe AlocanA dvArA pAponI zuddhi karI hoya-1, gurnAdikano samyaka vinaya karyo hoya-2, kSetranI zuddhi prApta karI hoya-3, dizAnI zuddhi prApta karI hoya-4, kALanI zuddhi prApta karI hoya-5, (adhyayanano prAraMbha karatAM) nakSatranI zuddhi prApta karI hoya-6, guNasaMpadAthI yogyatA keLavI lIdhI hoya-7 ane adhyayana kALe guru-ziSya paraspara karavAnA vyavahAromAM nipuNatA keLavI lIdhI hoya : te AtmA Agama adhyayana mATe yogya gaNAya che. Avo ziSya "vinIta' kahevAya ? A ATha bAbato paikI bIjA kramAMkarUpe vinaya'nA anusaMdhAnamAM sAta peTA muddA ApI vinIta koNa banI zake e samajAvyuM che. emAM guru pratye rAgavALo hoya-1, guru pratye bhaktibhAvavALo hoya-2, gurune kyAre paNa mUkanAro na hoya-3, gurune anusaranAro hoya-4, guruno kahelo marma samajanAro hoya-pa, udyamazIla hoya-6 ane kyAreya na kaMTALe tevo hoya-7 : te ziSya vinIta kahevAya che tema jaNAvyuM che. guNasaMpadA' - moTI mUDI che : e ja rIte sAtamI "guNasaMpadA bAbatanI rajuAta karatAM je paMdara guNo batAvyA che, te keLavavAthI adhyayana mATenI yogyatAnI eka mahattvanI bAbata pUrNa thAya che. e paMdara muddAmAM 1-priyadharmIpaNuM,ra-daDhadharmIpaNuM, 3-saMvignapaNuM, 4-pApabhIrupaNuM, pa-ajaDatA,ka-kSamAzIlatA, 7-IndriyadamanatA, 8-guptinI sAdhanA, 9-vratonI sthiratA, 10-jitendriyatA, 11-saraLatA, 12-azaThatA, 13-tulA samAna samatA, 14-samitinI sAdhanA ane 15-sAdhu saMgatimAM niratatA vagere guNonuM vizada varNana karyuM che. A aMga AgamanA adhyayanano AraMbha karAya tyAre zubha zakuno, zubha zabdo vagerenuM zravaNa thAya to te lAbhadAyI nIvaDe, ema paNa jaNAvyuM che. A pachI cUrNikAra maharSie tathA TIkAkArazrIe niyukti graMthanA AdhAre zrImad sUyagaDAMgajI sUtrano paricaya Apyo che. tema tenA bhAgo, vibhAgo ane peTAvibhAgo - tenI saMkhyA, tenAM nAmo ane temAM nirdezAyela viSayanuM paNa dhyAna ApyuM che. je have joIzuM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinavANI stavanA (rAga : suNa caMdAjI. sImaMdhara.) he zrutagaMgA ! mahera karI tuja vaheNamAM snAna karavA de. he jagamAtA ! tArI maherathI A jaga jana sukhamAM rAje. jinavara mukha gaMgotrI nyArI, tehathI niHsRta thaI tuM pyArI, zama-saMvegAdika guNa kyArI. he. 1 thayA taTarakSaka gaNadharo tArA, nayanikSepA bhaMgo sArA, sUrirAja kare che vistArA. he. 2 bhavobhavanAM pApo tuM dhotI, bhavijanane puNyasalila detI, DUbakI de, te to lahe motI. che. 3 sUrirAmacaMdra jANI tujane, jinavANIrUpe pIrasI janane, suNI aTakyA bhavamAM bhamatAM ame. he. 4 tuja yazogAna dharavA kAne, AvyA guNa-kIrti guru kane, dejo devi ! ziva-ratna mane. he. 5 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 - smUthagaDAMga sUtrano udbhavaH - prabhuzrImahAvIdevanuMjIvana = * tIrthaMkara nAmakarmanI nikAcanA kyAre ? jijJAsAmAMthI tattvajJAnanI prApti : tIrthaMkaro paNa mAtA-pitAnuM ahita thAya tevI bhavyAtmAonA hitanI kSaNa : pravRtti na ja kare : prabhuzrI vIranI saMyama sAdhanA : nAtha koIne namatA hoya te kSaNa : * mithyAtvano kAramo nAca : * vi. saM. 2058, aSADha vada-3, zanivAra, tA. 27-7-02, sAcorI bhavana, pAlItANA zAsanasthApanA * jainazAsananA cAra anuyogo : sUyagaDAMgamAM dravyAnuyoga H - paMcAMgIno apalApa mULano apalApa che H viSaya : prabhuzrI mahAvIradevanI sAdhanAnuM amRta : sUyagaDAMga. paramAtmAzrI mahAvIradeve nayasAranA bhavamAM prApta karela samyagdarzanathI AraMbhI, naMdana rAjarSinA bhavamAM karela viziSTa tapa-saMyama sAdhanA, alaukika karuNA ane tIrthaMkara nAmakarma nibaMdhana-nikAcananI rasALa rajuAta karI prabhunA aMtima bhavano ghaTanAkrama khUba ja bhAvanAvAhI zabdomAM varNavI pravacanakArazrI ApaNane tIrthasthApanAnI kSaNa sudhI laI Ave che. zrI gautamasvAmIjI-zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjA AdinA varada haste racAyela AcArAMgamAM caraNakaraNAnuyoganI mukhyatA che to A bIjA aMgamAM dravyAnuyoganI mukhyatA rAkhavAmAM AvI che. mAtra mULIyAM cAkhanArane rasa na maLe tema mAtra mULasUtrane ja mAnanArane artha-2sa na maLe, A vAta suMdara rIte pravacanAMte samajAvI che. pravacananuM pratibiMba * 5ramAtmAno atizaya jo na bhaLe to karoDa devatAo bhegA thaIne paNa paramAtmAnA eka aMguSThanuM rUpa na karI zake. * abhimAna e chUpo duzmana che. 2 * vizva satata utpattizIla che. vinAzazIla che, tema dhruva paNa che. dravyanI apekSAe vizva ane vizvavartI tamAma padArtho dhruva che ane paryAyanI apekSAe vizva ane vizvanA tamAma padArtho utpanna thavAnA ane nAza pAmavAnA svabhAvavALA che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujhija tiuTTIjA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' "zrI sudharmAsvAmI H bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha! zrI jaMbusvAmI prabhu vIre kone baMdhana karyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?' Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 : sUthagaDAMga sUtrano udbhava : prabhuzrI mahAvIdevanuM jIvana tIrthaMkara nAmakarmanI nikAcanA kyAre ? anaMta upakArI, caramatIrthapati, zramaNa bhagavAna zrImahAvIra paramAtmA ke jemane nayasAranA bhavamAM nirmaLa samyagdarzananI prApti thaI. te samyagdarzananI prAptithI je sAdhanAno prAraMbha thayo te pachInA sAdhanAkALamAM prabhunA AtmAne aneka Aroha ane avarohano sAmano karavAno thayo. chellethI trIjA naMdanarAjarSinA bhavamAM paramAtmAnuM paccIsa lAkha varSanuM AyuSya hatuM. temAM chelle eka lAkha varSamAM saMyamanI sAdhanA karI. te eka lAkha varSanA saMyamaparyAyamAM 11,80,645 (agyAra lAkha eMsI hajAra chaso ne pistALIsa) mAsakSamaNano ghora tapa karyo. A ghora tapa daramyAna vIze vIza sthAnakonI uttamakakSAnI ArAdhanA karI. ArAdhanA jema jema vadhatI gaI tema tema mULamAM paDelI parArthakaraNanI bhAvanA vadhu ne vadhu gherI banatI gaI. samyagdarzananA sahAre tenAM eka-eka lakSaNo vizeSa rIte pragaTa thatAM gayAM. Astikya eTaluM jIvaMta banyuM ke, jenA sahAre jagatamAM rahelA eka-eka jIvonA jIvattvanuM saMvedana thavA lAgyuM. anukaMpA evI gherI banI ke, eka-eka jIvonAM duHkha joI emanuM haiyuM anukaMpAnA bhAvothI bharAI gayuM ane emane thayuM ke mA2AmAM jo evI tAkAta Ave to jIvamAtrane dareka prakAranAM duHkhathI sarvathA mukta karuM, samyagdarzanathI pavitra evA jJAnanA sahAre jANyuM ke, jagatanA jIvono saMsArano rasa nicovAI jAya ane haiyAmAM zAsanano rasa bharAI jAya to jarU2 e jIvo sadA mATe du:khamukta banI zAzvatakAlIna sukhane pAmI zake. mArAmAM jo evI zakti pedA thAya to jagatanA sarva jIvone huM anAdikAlIna Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! duHkhathI mukta karI, zAzvata sukhanA bhoktA banAvuM. 'savi jIva karuM zAsanarasI' nI A bhAvanA jyAre parAkASThAe pahoMcI, tyAre prabhu vIre tIrthaMkara nAmakarmanI nikAcanA karI. 12 te pachInA jIvanakALamAM ujjvaLa samyagdarzana, ghoratapa, parAkASThAnI paropakAritA, ati ullasita thayelI karuNA, nirmaLa-jJAna ane pavitra cAritrathI vadhu ne vadhu samabhAvane puSTa karyo. tyAMthI samAdhi mRtyu pAmI, dazamA prANata nAmanA devalokamAM gayA. 12 devalokanA e bhavamAM prabhunuM samyagdarzana vadhu ne vadhu nirmaLa thatuM gayuM hatuM. yoganI chaThThI dRSTino ughADa thayo hato. jene kAraNe bhogane roganI dRSTie prabhu jotA hatA ane anubhavatA hatA. daivI bhogonI vacce prabhunI virakti uttarottara baLavattara banatI jatI hatI. jema jema rAganAM prabaLa nimitto maLatAM tema tema prabhunI virakti vadhu ne vadhu prabaLa banatI gaI. sAmAnya rIte mAnavIne maLatAM mAnavIya bhoganAM sukho, sattAnAM sukho ke AbhimAnika sukhone atikramI jAya evAM agaNita sukho tyAM temane maLyAM hatAM. tevAM parAkASThAnAM bhoga-sukho hovA chatAM e tArakano AtmA tyAM lepAyo nahi. AtmAnI vizuddhi-virakti-tyAga bhAvanA sudRDha banatI gaI. e jIvana paNa pUruM thayuM. tyAMthI cyavIne paramAtmA devAnaMdA brAhmaNInI kukSImAM avataryA. pUrve je nIcakarma bhogavavAnuM bAkI rahI gayuM hatuM, tene pariNAme 82 ahorAtrI tyAM rahyA. jyAre te karma pUru thayuM, tyAre devendrano upayoga gayo. hariegamaiSIne Adeza karyo, garbhanuM parAvartana karyuM ane paramAtmA trizalAmAtAnI kukSImAM padhAryA. mAtAne cauda maMgaLakArI mahAsvapno AvyAM ane eka zubha paLe A avanitalane prabhue pAvana karyuM. naMdanaRSinA bhavamAM je viziSTa matijJAna hatuM, je viziSTa zrutajJAna hatuM ane devanAM bhavamAM je nirmaLa avadhijJAna hatuM, te badhI mUDI laIne paramAtmA avataryA hatA. prabhuno janma thatAM ja cauda rAjalokamAM ajavALAM patharAyAM, narakanArakIoe paNa kSaNa mATe zAtA anubhavI. daivI jagatanAM acaLa evAM paNa siMhAsano calAyamAna thayAM. prabhuno janma thayo, ema jANIne dikumArikAo doDI AvI. prabhu ane prabhunI mAtAnI stuti karIne emaNe sutikA karma karyuM. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 - 2 sUyagaDAMga sUtrano udbhava : prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana - 2 - 13 Indroe merumahotsava karyo. paramAtmA bALapaNamAM ja traNa jJAnathI saMyukta hatA. prabhunuM matijJAna paNa nirmaLa hatuM. zrutajJAna paNa nirmaLa hatuM ane avadhijJAna paNa nirmaLa hatuM. tIrthakaro paNa mAtA-pitAnuM ahita thAya tevI pravRtti na ja kare : paramAtmAnI bAlyAvasthA viziSTa vinayapUrvaka pasAra thaI. yuvAvasthA paNa parama viveka ane aucityAcAranA pAlanapUrvaka pasAra thaI. saMsAramAM rahevA chatAM prabhu kyAMya lepAyA nahi. mAtA-pitAnA avasAna pachI, saMsAra tyAga karyo. garbhakALathI ja prabhu parama viraktine varelA hatA. Ama chatAM prabhu jyAre garbhamAM hatA tyAre mAtAne vedanA na thAya te mATe potAnAM aMgopAMganuM halanacalana baMdha karyuM. tethI garbhanA azubhanI zaMkA thatAM mAtA zokamAM DUbI gayAM. cAre bAju zokanuM vAtAvaraNa sarjAyuM. avadhijJAnathI paramAtmAe jANyuM, jANIne vicAryuM ke haju to mAro janma thayo nathI, mAtA-pitAe mAruM moTuM paNa joyuM nathI. chatAM jo emane mArA upara ATalo badho rAga che to jyAre mAro janma thaze ane e badhAM mAruM moDhuM joze. temanI vacce huM rahIza ane jIvIza tyAre emano moha keTalo badho vadhI jaze. A paristhitimAM jo huM emane choDIne dIkSA laIza to temanuM zuM thaze ? e jANavA prabhue avadhijJAnano upayoga mUkyo. e jJAna dvArA prabhue temanA rAganI tIvratA joI ane e paNa joyuM ke, jo huM temanAM jIvatAM saMsAra tyAga karIza to atyaMta rAga dazAne kAraNe cokkasa tenuM mRtyu thaze. kAraNa ke, prabhunAM mAtA-pitAnuM AyuSyakarma sopakrama hatuM. je putra viyogano AMcako lAgatAM ja tUTI jAya tevuM hatuM. A nimitta pAmIne prabhue be vastunuM nirIkSaNa karyuM. eka potAnI vairAgyadhArAnI tIvratA sAme potAnA cAritramohanIya karmanI prabaLatAnirbaLatAnuM ane bIjuM potAnA cAritra jIvananA svIkAra sAthe mAtA-pitAnA AyuSya karmanI prabaLatA-nirbaLatAnuM. prabhue bahu spaSTa rIte e jANyuM ke mArI vairAgyadhArAnI tIvratA sAme mAruM cAritramohanIya jarAya TakI zake tema nathI ane mArI dIkSA samaye thanAra viyoganA AghAta sAme mAtA-pitAnuM AyuSya paNa jarAya TakI zake tema nathI. kAraNa ke prabhunuM cAritramohanIya anikAcita hatuM ane mAtA-pitAnuM AyuSya sopakrama hatuM. A saMyogomAM virAgadhArA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! AgaLa vadhe to mAtA-pitAnI hAjarImAM ja cAritramohanIya avazya tUTe ane cAritramohanIya tUTe to prabhunI dIkSA avazya thAya. A rIte jo mAtA-pitAnA jIvanakALamAM ja prabhunI dIkSA thAya to tenA AghAtamAM mAtA-pitAnA sopakrama AyuSyanI dorI tUTe ane mAtA-pitAnuM mRtyu paNa nizcitapaNe thAya. A aniSTane aTakAvavAno eka ja upAya hato ke prabhu pote potAnI vairAgyadhArAne aTakAve ane ene aTakAvavAno eka ja upAya hato ke mAtA-pitAnAM jIvatAM dIkSA nahi lauM, evo abhigraha karavo. parama vivekane varelA parama aucityanA nidhAna evA prabhue vicAryuM ke mA2A nimitte, mAtA-pitAnuM A rIte ahita thAya te tIrthaMkara tarIke mArA mATe jarAya ucita nathI, ema jANIne prabhue garbhakALamAM ja abhigraha karyo ke, mAtA-pitA jIvatAM haze tyAM sudhI dIkSA nahi lauM. 14 1 - A dAkhalo AgaLa karI keTalAko kahetA hoya che ke, mAtA-pitAnAM jIvatAM emane raDatAM mUkIne dIkSA levAya nahi. marudevA mAtAne raDatAM mUkIne paramAtmA RSabhadeve ane zivAdevI mAtAne raDatAM mUkI - rAjulane raDatI mUkIne nemikumAre dIkSA lIdhI ja hatI. tenAM dRSTAMta suprasiddha hovA chatAM moTe bhAge jANI-joI bhUlI javAya che. 14 saMsAra pratyenI virakti paramatArakanA romeromamAM pariNAma pAmelI hatI. saMsAra mAMDavo na hato, paNa mAtA-pitAno lagna mATe khUba Agraha joyo, tyAre pharI jJAnano upayoga mUkyo, joyuM ke karma emane ema khape tema nathI. paramAtmA mauna rahyA. maunane saMmati mAnIne mAtA-pitAe lagna karAvyAM. mAtA-pitA prabhunI aThyAvIza varSanI uMmara sudhI jIvyAM. mAtA-pitA divaMgata banyA pachI sarvavirati levA mATe bhAI naMdivardhana pAse anumati levA gayA. zrI AcArAMga sUtramAM zAstrakAra bhagavaMtoe kahyuM che ke, agara tyAre paramAtmAe dIkSA lIdhI hota, to naMdivardhana jevA keI pAgala banI jAta. tethI paramAtmAe temanA ja moDhe bolAvyuM ke, 'bolo keTalo vakhata !' 'be varSa !' 'temAM paNa huM sAdhunI jema rahIza. snAnAdi nahi karuM. anya koI pravRttimAM bhAga nahi lauM ane dhyAnamAM rahIza, pratijJAthI rahIza.' naMdivardhane vicAryuM te rIte paNa baMdhu 2hetA hoya to rAkhavA che. paramAtmA be varSa gRhavAsamAM vadhAre rahyA ane temAMthI jyAre eka varSa bAkI rahyuM, tyAre navalokAMtika devo AvyA ane 'mundrAdi mayavaM Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 - 2: sUyagaDAMga sUtrano udbhava : prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana - 2 - 15 zerAnA ' - ema kahIne dharmatIrtha pravartAvavAnI vinaMtI karI. e vinaMtino svIkAra karIne prabhue eka varSa sudhI varSIdAna ApIne saMsAra tyAga karyo. je samaye paramAtmA saMsArano tyAga karavA saMcarI rahyA hatA, te prasaMganuM cauda pUrvadhara maharSi, zrIbhadrabAhusvAmIjI mahArAjAe kalpasUtramAM je adbhuta varNana karyuM che, te bhASAne, te zabdone samajavAnI, saMvedavAnI kSamatA hoya, to anupama AnaMda thAya che. to e dazyane ahIM beThAM beThAM jovAnI kSamatA ApaNAmAM hoya to lAge ke te dazya kevuM haze ! prabhu nagaranI bahAranAM udyAnamAM padhAryA - alaMkArAdino tyAga karyo - paMcamuSTi loca karyo. tIrthane namaskAra karIne "karemi sAmAIyanI pratijJA paramAtmAe karI. Indra paramAtmAnA khabhA upara devadUSya mUkyuM. te ja vakhate paramAtmAne cothuM mana:paryavajJAna utpanna thayuM. paramAtmA aNagAra banyA. paramAtmA niHsaMga banyA. sIdhA sAtame guNasthAnake gayA ane te pachI chaThThA ane sAtamA guNasthAnakanI ramaNatA zarU thaI gaI. prabhu zrIvIranI saMyama sAdhanA : paramAtmAno je 12 varSa ne 15 divasano sAdhanAkALa batAvyo che, te paNa viziSTa che. paramAtmAe aneka upasargone sahana karyA che. bAvIza parISahone ubhA karI karIne vekyA che. ghora tapa karyo che. sADI bAra varSanA sAdhanAkALamAM mAtra 349 pAraNAM karyAM che. te paNa ThAmacovihArAM. jyAM gayA tyAM je dravya maLyuM, tenAthI pAraNAM karyA che. e tapamAM ekavAra cha mahinAnA upavAsa, bIjIvAra pAMca mahinAne 25 divasanA saLaMga upavAsa, pAMca mahinAnAM upavAsa, 4-3-2-1 mahinAnA upavAsa, aThThama-chaThTha, be divasanAM, cAra divasanA, cha divasanA covihArA upavAsa karyA che. AkhA sAdhanAkALamAM eka paNa divasa ADA paDyA nathI, prabhue nidrA lIdhI nathI. samagra 12 varSa ane 15 divasa lAMbA sAdhanAkALamAM paramAtmAne je jhokAM AvyAM, teno saravALo karo to te paNa mAtra 48 miniTa jeTalo ja thAya. prabhu kyAreya palAMThI vALIne beThA nathI, niraMtara ghora sAdhanA karI che, dhyAnamAM lIna rahyA che. eka kSaNa paNa dehabhAvano anubhava karyo nathI. niraMtara dehAtIta avasthA anubhavI che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 . 1 - Agama jANo ! 16 emAM jyAre grISmaRtu zarU thaI tyAre vaizAkha mAsanA zukla pakSanI nome prabhu RjuvAlukA nadIne kinAre padhAryA. tyAM zyAmAka nAmanA gRhasthanA kSetramAM sAla nAmanA vRkSa nIce paramAtmA godohikA Asane dhyAnastha thayA, sUrya sAme dRSTi karI AtApanA laI rahyA che. prabhune covihAra chaThThanuM paccakakhANa hatuM. nomano divasa pUrNa thayo, dasama cAlu thaI. pahelo prahara vItyo, bIjo prahara vItyo, trIjo prahara pUrNa thaIne cotho prahara zarU thavA Avyo, tyAre paramAtmAe dharmadhyAnamAMthI zukladhyAnamAM praveza karyo. tenA pahelA be pAyA upara ArUDha thayA. kSepaka zreNImAM ArUDha thayA. mohano kSaya karIne paramAtmA vItarAga banyA ane bAkInAM traNa ghAtakarmono kSaya karIne paramAtmA sarvajJa banyA. sarvadarzI banyA. paramAtmA ubhA thayA. devo ane devendro paramAtmAnI sevA mATe doDI AvyA. jyAM paga mAMDyo, tyAM paga jamIna upara na paDyo paNa suvarNanAM kamaLo upara paDyo. devoe suvarNanAM nava-nava kamaLonI racanA karI. te nava-nava kamaLo mAkhaNa karatAM paNa komaLa hatAM, atyaMta suMvALAM hatAM. paramAtmAe kamaLo upara paga mUkavAno na hato. jyAM e paga mUkatA, tyAM kamaLo goThavAI jatAM hatAM. jyAM paramAtmA AgaLa vadhyA tyAM be bAju cAmaro vIMjhAvA lAgyA, pakSIo pradakSiNA ApavA lAgyAM, vRkSo namavA lAgyAM, kAMTA paNa UMdhA thavA lAgyA. vAyu maMda-maMda vAvA lAgyo, upara traNa chatra cAlavA lAgyAM, AgaLa Indra dhvaja cAlavA lAgyo. je vRkSa nIce kevaLajJAna prApta thayuM, te vRkSa UMcakAyuM ane te paramAtmAnI upara cAlavA lAgyuM. AkAzamAM duMdubhinAda thavA lAgyo. prabhu cauda rAjalokanI Toca kakSAnI bhautika samRddhinA svAmI banyA. karoDo devo temanI sevAmAM hAjara thayA. traNa gaDhanuM nirmANa thayuM. lagabhaga sADI tera (13) kilomiTaranA gherAvAvALo pahelo gaDha banyo. te paNa nakkara cAMdIno, tenI aMdara bIjo suvarNano, tenI aMdara suvarNano ratna maDhelo. pahelAmAM pArkiMga vyavasthA, bIjAmAM pazu-pakSIone besavAnI vyavasthA ane trIjAmAM bAre parSadAnI vyavasthA. dareka gaDhamAM, cAre dizAmAM dvAra-toraNavAvaDIonI racanA. "samavasaraNa prakaraNa'no abhyAsa karo to traNa lokanA nAthanuM, dharmatIrthanA cakravartInuM sAmrAjya kevuM hatuM ? teno kAMIka khyAla Ave ! Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 2 : sUyagaDAMga sUtrano udbhava : prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana - 2 nAtha koIne namatA hoya te kSaNa : pUrva dizAnA dvArethI 52mAtmA samavasaraNanA pahelA pagathiye paga mUke che. tyAMthI azokavRkSa lagabhaga aDadhe sADI cha kilomiTara dUra senTaramAM goThavAyeluM hatuM. je bhagavAnanI kAyA karatAM bAra gaNuM UMcu hatuM. AkhA samavasa2NamAM jAnu pramANa paMcavarNanA puSponI vRSTi thayela che. cAre dizAmAM cAra siMhAsano goThavAyelAM che. nIce pAdapITha goThavAyelI che. paramAtmA azokavRkSanI cAreya bAju pradakSiNA Ape che. traNa lokanA svAmI ke, jene jagatanA tamAma jIvo namaskAra kare, te A dharmatIrthane namaskAra karI rahyA che. jagatanA nAthane badhA name te jovAnuM saubhAgya to ApaNane paNa sAMpaDyuM che. paNa jagatanA nAtha koIne namatA hoya te kSaNa, te ghaDI, te paLa, jene jovA maLe tenuM saubhAgya keTaluM mahAna haze ! te jonAra paNa dhanya banI gayA. 'koTI deva milake kara na sake, eka aMgUTha rUpa pratichaMdA; aiso adbhuta rUpa tihAro, barasata mAnuM amRtako buMdA.' - paramAtmA pUrva dizAnA siMhAsane birAjamAna thayA. paramAtmAnI kAyA jevAM ja traNa pratibiMbonuM devoe nirmANa karI bIjA traNa siMhAsana upara sthApita karyAM. kalpanA paNa na Ave ke, AmAM sAcuM rUpa kayuM haze ! darekane ema ja lAge ke, paramAtmA amArI sAme ja che. paramAtmAno atizaya jo na bhaLe to karoDa devatAo bhegA thaIne paNa paramAtmAnA eka aMguSThanuM rUpa na karI zake. kahyuM paNa che ne ke - 17 cAre dizAmAM paramAtmAnI pAchaLa bhAmaMDaLa upa2 traNa-traNa chatra che. AkAzamAM dharmacakra ghUmI rahyuM che. cAre bAju duMdubhino nAda gAjI rahyo che. te kahI rahyuM che ke, 'bho bhoH pramAdamavadhUya bhajadhvamenamAgatya nirvRtipurIM prati sArthavAham / etannivedayati deva ! jagatrayAya manye nadannabhinabhaH suradundubhiste / / ' 'he bhavya jIvo ! pramAdano tyAga karo ! mokSamArganAM sArthavAha AvyA che, tenuM zaraNuM svIkAro !' A nAda sAMbhaLI cAre bAjunAM gAmonAM gAmo, nagaronAM nagaro, zaheronAM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 - 1 - Agama jANo ! - 18 zaheronuM mAnava maherAmaNa umaTI rahyuM che. mAlakauMsa rAgamAM paramAtmAnI dezanA zarU thaI, temAM madhura svara pUravA devoe divyadhvani zarU karyo. paramAtmAe jJAnathI joyuM ke, zAsana sthApanA karavA yogya AtmAo A parSadAmAM nathI. mATe mAtra kalpa pUratI dezanA ApIne te dezanA pUrNa karI. paramAtmA tyAMthI AgaLa vadhI apApA nagarInAM udyAnamAM padhAryA. tyAM paNa navA samavasaraNanI racanA thaI gaI hatI. paramAtmA jyAM jyAM jAya tyAM samagra vizvanuM sAmrAjya temanI sevAmAM khaDuM thaI jatuM hatuM. paramAtmA jyAM vicare tyAM roga-zoka, ativRSTi-anAvRSTi, duSkALa, mArI-marakI jovA maLe nahi. cAre bAju yogano ja vaibhava jovA maLe. samagra sRSTi potAnI tamAma zakti vAparI paramAtmAnI sevAmAM samutsuka thaI jatI. samagra AkAza deva-devendrothI bharAI gayuM. te samaye apApA nagarInA mahAsena vanamAM navI ja ghaTanA AkAra laI rahI hatI. mithyAtvano kAramo nAca: te vakhatanA AryAvartanAM diggaja koTinAM agyAra brAhmaNo yajJa-yAgane dharma mAnatA hatA, teo cauda vidyAnA pAragAmI hatA. veda-vedAMto temane nAmanI jema kaMThastha hatAM. adhyayana karavA-karAvavAnI, vAda karavAnI, emanI kSamatA apUrva ane advitIya hatI. koI 500-500nA koI 300-300nA, koI 350-350 ziSyonA guru hatA. jyAM jyAM jatA tyAM tyAM vAdIone jItatA. badhA vAdIo temanAthI bhAgatA, gabharAtA ane zaraNAgati svIkAratA. ekabe vidvAnone bolAvavA e paNa jyAM agharuM, tyAM agyAra-agyAra mahAvidvAnone bolAvIne somila brAhmaNe mahAyajJano AraMbha karyo hato. te badhA potAne sarvajJa mAnatA hatA. te potAne mahAjJAnI mAnI zake tevuM nakkara jJAna temanI pAse hatuM. chatAM e sarvajJa na hatA. potAne sarvajJa mAnatA hatA te temanuM mithyAtva hatuM. chatAM evuM e gADha to na ja hatuM ke, nimitta maLe chatAM na ja tUTe. svayaM sarvajJa na hovA chatAM sarvajJapaNAnuM abhimAna evuM hatuM ke, potAno saMzaya ziSya ke sahavartI vidvAna na jANI jAya tenI teo kALajI rAkhatA hatA. e kALamAM yajJano khUba mahimA manAto. du:khanAza ane sukhaprApti mATe e Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 : sUyagaDAMga sUtrano udbhava : prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana - 2 jamAnAmAM yajJo karAtA. tethI jyAre A yajJa AraMbhAyo, tyAre cAre bAjuthI mAnava maherAmaNa ubharAyuM hatuM. yajJa prAraMbhAyo. yajJavidhi zarU thaI. Ahutio apAtI gaI. dhUmrasero nIkaLatI gaI. AkhuM AkAza bharAtuM gayuM. agyAra brAhmaNo ane temano 4400no parivAra ekasAthe Ahuti Apato hato. saunA mukhamAMthI eka sAthe eka layamAM nIkaLatA svAhAnA dhvanithI digaMta sudhInuM AkhuM ja vAtAvaraNa gUMjI uThyuM hatuM. vAtAvaraNamAM divyatA anubhavAtI hatI. kAraNa ke, ekAeka AkAzamAMthI devatAono samUha UtarI rahyo hato. agyAreya vidvAna brAhmaNone thayuM ke yajJo to ghaNA karyA, joyA. paraMtu Avo vidhivALo yajJa to Aje ja thayo ke je devone paNa kheMcI lAvyo. 19 -- agyAre agyAra brAhmaNa vidvAno ekabIjAnI sAme joI rahyA, ane sabhAne uddezIne kahevA lAgyA ke 'juo, yajJano prabhAva ! sAkSAt devo yajJanI Ahita levA doDIne AvI rahyA che.' hajI te khuzAlI manAve, tenI Apa-le kare, te pahelAM ja devone yajJanI Ahuti levAne badale yajJa maMDapa choDIne AgaLa jatAM joyA. badhAnAM moM vIlakhAM paDyAM. tyAM to samAcAra maLyA ke, nagaranI bahAra koI sarvajJa AvyA che, jeonI sevA karavA devo tyAM jaI rahyA che. 19 sarvajJa zabda sAMbhaLatAM ja IndrabhUtine AghAta lAgyo ! amArA jevA sarvajJane choDIne A devo tyAM kema jAya che ! devo vibudhavara kahevAya che ane A yajJamaMDapamAM apAtI Ahutione choDIne tyAM kema jAya che ? IndrabhUti bahAra AvyA. lokone pUchyuM - 'kyAM jaI AvyA ?' lokoe jyAre javAba Apyo ke 'sarvajJanI pAse !' tyAre IndrabhUtie mazkarImAM pUchyuM, 'kevo che te sarvajJa ?' lokoe temanA upahAsanI paravA karyA vinA ja je joIne AvyA hatA, tenI abhivyakti karatAM kahyuM ke 'gaNita parArdhathI paNa upara hoya, moDhAmAM hajAra jIbha hoya, to paNa temanA guNa na gAI zakAya evA e sarvajJa che' - ema sau potapotAnI rIte sarvajJa prabhu vIranA guNa gAI rahyA che ! abhimAna e chUpo duzmana che. ene vaza paDelA IndrabhUtithI have rahevAtuM nathI. ema thayuM che ke, hamaNAM jAuM ane A kahevAtA sarvajJane parAbhava pamADIne mArI sarvajJa tarIkenI prasthApanA karuM. jyAre temaNe javAnI taiyArI karI tyAre temanA nAnA bhAI agnibhUtie Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 Agama jANo ! kahyuM ke, 'moTA bhAI ! rahevA do ! Apane javAnI jarU2 nathI, huM jAuM chuM ane tene parAbhava pamADIne AvuM chuM ! taNakhaluM toDavA zuM airAvaNa hAthIe javAnuM hoya ?,' tyAre IndrabhUtie kahyuM ke, 'bhAI, tAre paNa javAnI jarU2 nathI. tene jItavA mATe to mAro nAno eka ziSya paNa paryApta che. A to sarvajJa sAMbhaLyo, eTale mArAthI rahevAtuM nathI ! 1 - mArgamAM keTakeTalI kalpanAo karI, paNa jyAre najIka gayA tyAre temanuM abhimAna ogaLavA lAgyuM, ahaMkAranA minArA tUTavA lAgyA. emane thayuM ke, jIMdagImAM kyAMya AvuM samavasaraNa joyuM nathI. 20 samavasaraNa joyuM ne AbhA ja banI gayA. pUrva dizAnA dvAre pahoMcyA ane jyAM paheluM pagathIyuM caDhyA, tyAM paramAtmAnAM darzana thayAM. lAgyuM ke, A koI sAmAnya mAnavI nathI. koI IzvarI tattva che. zuM A brahmA hoI zake ! brahmA to gharaDA che, A to yuvAna che ! to zuM A viSNu hoI zake ! nA, e to kALA che ne A suvarNavarNanA che ! to zuM A maheza hoI zake ? nA, te paNa nathI. e to bhabhUtivALA che. A to kAMtivALA che ! to zuM meru hoI zake ? nA, e to kaThora che. A to mAkhaNathI paNa komaLa lAge che ! temaNe potAnA badhA ja ISTadevane yAda karyA. paNa badhAmAM koIkane koIka dUSaNa to hatuM ja. A to saMpUrNa dUSaNa vagaranA hatA. bhale te anyadarzanI hatA, temaNe jainadarzananuM adhyayana paNa kareluM, jaina darzanamAM jANyuM hatuM ke, 23 tIrthaMkara thaI gayA che ane have 24mA tIrthaMkara vardhamAna mahAvIra thavAnA che ! A e ja haze ? evo emane saMdeha thayo. tame jIMdagI jaina tarIkenI vItAvI, paNa jaina darzananuM adhyayana karyuM che ? jyAre emane e vAtano khyAla hato. tethI emane pazcAttApa thAya che. 'jo A e ja sarvajJa haze, to Amane kaI rIte jItavA ? meM mUrkhAI karI ! meM kadAca A ekane na jItyo hota to mArA yazamAM zuM khAmI rahI jAta ?' pachI potAnA ISTadeva zivane uddezIne kahe che. 'he prabhu ! mAruM rakSaNa karajo !' Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 - 2 sUyagaDAMga sUtrano udabhava prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana -2 - 21. pANImAM DUbato mANasa jema ekavAra upara Ave tema pAchuM aMdarathI abhimAna uchaLyuM ane vicAra Avyo ke, "jo Ane jItI lauM, to AkhA vizvamAM mane sarvajJanI khyAti maLI jAya ! bhagavAna pAse pahoMcavA mATe lagabhaga koI kilomiTaranuM aMtara kApavAnuM hatuM. ATaluM aMtara kApatAM ghaNA ghaNA vicAronA vamaLo cAlI rahyAM hatAM. paNa jyAre teo bhagavAnanI najIka pahoMcyA, tyAre bhagavAnanA pAvana mukhamAMthI niHsarelo madhura dhvani temanA kAne paDyo ! jANe kAnamAM ghI sIMcAtuM hoya, amRta ne madha siMcAtuM hoya, tevo anubhava thayo. paramAtmAe kahyuM ke, 'he gautamagotrIya indrabhUte ! sukhena AgatavAno'si ?' gautama gotravALA he IndrabhUti tuM sukhethI Avyo?" jyAM potAnuM nAma sAMbhaLyuM to thayuM ke, o ho ! A mAruM nAma paNa jANe che ? pAchuM thayuM, mane to koNa na jANe ? vizvaprasiddha evA mane to badhA ja jANe. paNa jo A mAro saMzaya jANe ane kahe to Ane sAco sarvajJa mAnuM ! A vicAra manamAM udbhavyo, eTale tarata ja prabhue temano saMzaya kahyo ne tenuM samAdhAna paNa karyuM. prabhu ja kharekhara sarvajJa che, huM nathI !" evo ekarAra thaI gayo. jevuM abhimAna hatuM, tenAthI vadhAre saraLatA ne vinayaguNa hato. tarata ja paramAtmAnA caraNe jAtanuM samarpaNa karyuM ne paramAtmAnuM ziSyatva svIkArI lIdhuM. tema IndrabhUtijIe ziSyatva svIkAryuM eTale temanI sAthenA 500 ziSyoe paNa paramAtmAnuM ziSyatva svIkAryuM. je samaye ekasAthe 500 vyaktio dikSAno svIkAra karIne prabhune samarpita thayA haze, te samayanuM vAtAvaraNa kevuM haze ? agnibhUtine jyAre evA samAcAra maLyA ke mArA moTA bhAI e kahevAtA sarvajJanA ziSya banI gayA, tyAre emane thayuM ke, mArA moTA bhAI hAre te bane ja nahi ! sUrya pazcimamAM uge paNa moTA bhAI kyAre ya hAre nahi ! paraMtu anekanA mukhethI A vAta sAMbhaLIne emane khAtrI thaI tyAre emaNe vicAryuM ke hamaNAM ja jAuM ane e kahevAtA sarvajJa sAthe vAda karIne bhAIne choDAvI lAvuM. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! - 22 rastAmAM darekane pUchatA gayA ke, "zuM A satya che ke IndrabhUtijI e kahevAtA sarvajJanA ziSya banyA che ? ane badhAno eka ja javAba maLe che ke, hA, IndrabhUtie bhagavAna mahAvIranuM ziSyatva svIkAryuM che !" tyAre emane thayuM ke, A mahAdhUtAro lAge che. te paNa samavasaraNamAM gayA, emano paNa saMzaya chedAyo ane emaNe paNa potAnA 500 ziSyo sAthe paramAtmAnuM ziSyatva svIkAryuM ! A sAMbhaLIne vAyubhUti vagere bAkInA naveya brAhmaNa vidvAnone thayuM ke, vaDIla baMneya brAhmaNavaroe jemanuM ziSyatva svIkAryuM, te kharekhara sarvajJa haze ja. ame paNa temanI pAse jaI temanuM zaraNa svIkArI amArI zaMkAonuM samAdhAna meLavIe ane temanuM ziSyatva svIkArI amAruM AtmakalyANa sAdhIe. Ama vicArI te dareka potapotAnA parivAra sAthe dIkSita thayA. A rIte agyAreya brAhmaNa zreSThoe potapotAnA ziSya parivAra sAthe prabhunuM ziSyatva svIkAryuM. tame vicAro ke jyAre A rIte agyAra brAhmaNa zreSTho temanA 4400 ziSyo sAthe dIkSita banyA haze, tyAre samavasaraNanuM vAtAvaraNa kevuM alaukika banyuM haze ? paramatAraka paramAtmAnI zaraNAgatino svIkAra karatAM ja saunuM jIvana dhanya banI gayuM. prabhunuM ziSyatva maLatAM ja te sauno vinaya guNa parAkASThAe pahoMcyo ane vinayaguNa parAkASThAe pahoMcatAM ja te agyAreya brAhmaNa zreSThono jijJAsAbhAva paNa parAkASThAe pahoMcyo. jijJAsAmAMthI tattvajJAnanI prApti : agyAreya dIkSita brAhmaNa ziSyoe prabhune jijJAsAbhAve pRcchA karI, "marva tiraM !" bhagavan! tattva zuM che ? bhagavAne javAbamAM kahyuM, 'pavA !' bIjamaMtra maLyo. bIjabuddhinA svAmI evA temaNe e '35tre vA' bIjamaMtranA AdhAre samagra vizvanI vyavasthA jANI lIdhI. apUrva AnaMda thayo. anupama tattvanI prApti thaI, chatAM emAM kAMIka apUrNatA lAgI. badhuM utpanna thayA ja kare to vizva vyavasthA kema Take? tethI pAcho prazna karyo ! "yavaM viM tai ?" bhagavAne kahyuM, "vinAme vA !' Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 - 2 sUyagaDAMga sUtrano uddabhava: prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana -2 - 23 kalpanA bahAranuM samAdhAna thayuM. badhuM utpanna thAya che ane nAza pAme che. belansa TakI gayuM. chatAM hajI apUrNatA lAgI. bhagavaMtane pharI paNa prazna pUchyo ! 'parva tiraM ?' paramAtmAe javAba Apyo, 'ghUve vA' A uttara maLatAMnI sAthe sarvAza prakAza lAdhyo. vizvanuM saMpUrNa jJAna thayuM. vizva satata utpattizIla che. vinAzazIla che, tema dhruva paNa che. dravyanI apekSAe vizva ane vizvavartI tamAma padArtho dhruva che ane paryAyanI apekSAe vizva ane vizvanA tamAma padArtho utpanna thavAnA ane nAza pAmavAnA svabhAvavALA che. A hato tripadIrUpa bIjamaMtra. jenA AdhAre mahAna evA jainazAsananI sthApanA thavAnI hatI. bhavyAtmAonA hitanI kSaNaH zAsanasthApanA : tripadIrUpa bIjamaMtra pAmIne mAtra eka ja aMtarmuhUrtamAM e agyAra brAhmaNa zreSThoe sarvAga saMpUrNa dvAdazAMgInI racanA karI. jemAM cauda pUrvano paNa samAveza thato hato. A aMtarmuhUrtamAM, 21,000 varSa sudhI janmanArA bhavyAtmAonA hitanuM nirmANa thayuM. ApaNA badhAnA hitanuM sarjana thayuM. vizvakalyANakara dvAdazAMgIne pramANita karavA jyAre prabhu siMhAsana uparathI ubhA thayA tyAre, vAtAvaraNa divya hatuM. prabhunI sevAmAM samagra devasRSTi avatarI cUkI hatI, daivI saMgItanA sUra cAreya bAju relAI rahyA hatA. to bIjI bAju adhyAtmano ujAsa samagra jIvasRSTimAM saMjIvanIno saMcAra karI rahyo hato. cAre bAju AnaMda niravadhi banyo hato. e evI apUrva, alaukika kSaNa hatI ke, jemAM dharmazAsananI sthApanA thavAnI hatI. jenA dvArA 21,000 varSamAM janmanArA bhavyAtmAonuM hita sadhAvAnuM hatuM. prabhune siMhAsana uparathI ubhA thatA joIne Indra prabhunI nikaTa AvyA. temanA hAthamAM sugaMdhI cUrNano vajamaye thALa hato. Indra potAno eka hAtha UMco karIne saune zAMta rahevA IzAro karyo. Indrano IzAro thatAM ja 13 ki.mI.nA e samavasaraNamAM saMpUrNa zAMti chavAI gaI. AjubAjumAM rahelA sau koIne arasa-parasanA zvAsocchavAsa paNa saMbhaLAya tevI adbhuta zAMti hatI. traNa lokanA nAtha, anaMtajJAnanA sAkSAt pUMja evA paramAtmAnI sanmukha agIyAre ya ziSyo natamastake ubhA rahyA. vajanA thALamAMthI paramAtmAe sugaMdhI vAsacUrNa muThThImAM lIdhuM. agyAre gaNadharonA mastake dravya-guNaparyAyanI apekSAe Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 24 - 1 - Agama jANo ! tIrthanI AjJA ApavA svarUpa vAsakSepa karyo. pAMcamA gaNadhara sudharmAsvAmIjIne samagra zramaNapradhAna caturvidha zrIsaMghanA yoga-kSemano adhikAra Apyo. vaizAkha suda agyArasano A divasa hato. temAM je bAra aMganI racanA thaI, temAMnuM paheluM aMga zrImad "AcArAMga' sUtra hatuM ane bIjuM aMga zrImad sUyagaDAMga' sUtra hatuM. jeno ApaNe AjathI prAraMbha karavAno che. AcArAMga sUtranA be zrutaskaMdha che. temAM pahelA zrutaskaMdhamAM 9 adhyayano che. temAM pahelA adhyayananA pahelA uddezAnA pahelA sUtramAM prabhue kevI mArmika vAta karI che - "mesi no saUT bhava' jagatanA moTA bhAganA jIvone khyAla ja nathI ke, huM koNa chuM ! kyAMthI Avyo chuM? kyAM javAno chuM ?' A AcArAMga sUtramAM jIvAdinuM svarUpa, jIvanA bheda-prabheda ane svarUpaprAptino sAdhanAmArga batAvela che. jenazAsananA cAra anuyogo sUyagaDAMgamAM dravyAnuyoga : jainazAsanamAM cAra anuyoga che. caraNa-karaNAnuyoga-1, dravyAnuyoga-2, gaNitAnuyoga-3 ane dharmakathAnuyoga-4. zrImad AcArAMgasUtra e caraNakaraNAnuyoganuM aMga che. to zrI sUyagaDAMgasUtra e dravyAnuyoganuM aMga che. vIra: prathano gharma ' AcAra prathama eTale zreSTha dharma che.' tethI AcArAMgasUtramAM mukhyatve AcAramArganuM varNana karyuM che. Ama chatAM te AcAradharmanuM pAlana karavAnuM mana darekane thatuM nathI. A mana to tene thAya ke jene jIvAdi padravyono bodha ane zraddhA thAya. mATe ja dravyAnuyoga jANavo jarUrI che. te mATe ja bIjA aMga tarIke zrImat sUyagaDAMga sUtranI racanA karI che. A mahAna aMgane sUtrathI gaNadhara bhagavaMtoe ane arthathI paramAtmAe batAvelo che. ApaNane atyAre je dvAdazAMgI prApta thaI che, te pAMcamA gaNadhara Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 - 2 sUyagaDAMga sUtrano udbhava: prabhuzrI mahAvIradevanuM jIvana - 2 - 25 zrI sudharmAsvAmIjInI zabda racanA svarUpe prApta thaI che. sUyagaDAMga aMga e dravyAnuyogane batAvanAruM sUtra che. A sUyagaDAMgamAM be zrutaskaMdha che. temAM aneka adhyayano che. eka-eka adhyayanamAM aneka uddezA che. koIpaNa moTo graMtha hoya, tene jema pUrvArdha ane uttarArdha hoya che, prathama khaMDa ane dvitIya khaMDa hoya che, tema ahIM zrutaskaMdha nAme mukhya vibhAgo che. graMthamAM jema prakaraNo hoya che, tema ahIM adhyayano che. graMthamAM jema peTAprakaraNo hoya tema ahIM uddezAo che. paMcAMgIno apalopa mULano apalApa che : A AgamomAM gaMbhIra artha bharelo che. mULa AgamanA e mahAna arthane pAmavA bhASya, niryukti, cUrNi ane TIkAno sahAro levo anivArya bane che. A cAra sAthenA mULane paMcAMgI kahevAya che. jo paMcAMgI Agama na hoya to mULa Agamano vAstavika artha koI rIte pAmI zakAya nahIM. mULa jema jarUrI che, tema bhASya-niryukti cUrNi ne TIkA paNa jarUrI che. ApaNe paMcAMgInA ArAdhaka chIe. paMcAMgIno apalApa karavo eTale jena dharmano apalApa che ane e mULano paNa apalApa che. koIpaNa bAbatanI carcA thAya tyAre A vAta mULamAM kyAM che ? ema bolavuM te paMcAMgIno apalApa che. tAraka tIrthakara bhagavaMte kahelA arthano apalApa che. mULa sUtrano apalApa karavo te gaNadhara bhagavaMtonI AzAtanA che ane bhASya, niryukti, cUrNi, TIkArUpa arthano apalApa karavo e tIrthaMkara bhagavaMtonI AzAtanA che. jene tIrthakara bhagavaMto pratye Adara hoya teNe kyAreya ekalA mULa Agamono Agraha na rAkhavo joIe. paramatAraka gurudeve zrImad AcArAMga sUtranAM vyAkhyAnomAM A muddo samajAvatAM sarasa vAta karI hatI. koI mANasane kerIno rasa khAvo hoya to kahe mULamAM kyAM che ? mULamAMthI kADhI batAvo ! mULamAMthI to moTe bhAge kaDavo rasa ja maLe. mITho madhuro poSaka rasa kyAre maLe ? mULa vAvo, te vadhe, DALAM-pAMkhaDAM thAya ne mahoro lAge, pachI kerI Ave e paNa pahelAM kAcI, pachI pAkI thAya, pAke pachI ja mITho madhuro, poSaka rasa maLe. tema mULa sUtramAMthI bhASya, niryukti, cUrNi ane TIkA sudhI pahoMcIe tyAre ja eno sAco ane pUro artha jANavA-mANavA maLe. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra tuja zAsana kAje (rAga : he mere vatana ke logoM) mahAvIra prabhu ! amArA, zAsananA mUla AdhArA, vaMdana karIe pyArA, bharI haiye bhAva apArA. A jaganAM duHkho haravAM, jIvanane sukhathI bharavA, tIrthaMkara nAma nikAzyuM, guNa pragaTAvyA teM garavA, tArI karuNAnI saritA, khaLakhaLa vahI jJAnanI gItA. vaM. 1 tArI pATe je AvyA, sudharma-jaMbU gaNarAyA, hari-hema-hIra sUrirAyA, zrI yazovijaya uvajjhAyA, A vaheNane vahetuM rAkhyuM, nirbheLa ame sahu cAkhyuM. vaM. 2 A vaheNa jo nirmaLa raheze, zAsana jayavaMtu thAze, A vaheNamAM bheLa jo bhaLaze, AlaMbana DUbI jaze, kara karuNA tuM prabhu Aje, zAsana jagatamAM gAje. vaM. 3 sanmArganA saMrakSaka je, zrI rAmacaMdrasUri moTA, jeNe eka ja nAda gajavyo, viSaya-kaSAya che khoTA, sukha bhUMDuM kahIne tyAgyuM, du:kha ruDuM kahI apanAvyuM. vaM. 4 pAlItANA zubha nagarI, A devalokazI chAje, nizrAmAM cauda sUrijI, suragaMgA samI birAje, cAlo sahu snAna karIe, mana kero mela harIe. vaM. pa sahu jIvanA maMgaLa kAje, sUyagaDAMga suNAvo Aje, zAsanadevo sahu AvI, zruta jaya karo eka avAje, baMdhanamAlA haro kALI, guNa-kIrti do nirALI. vaM. Ga Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 - AvATAMga Atmasiddhino mahAgraMtha che ! 3 | - vi. saM. 2058, aSADha vada-4, ravivAra, tA. 28-7-02, sAcorI bhavana, pAlItANA * AcArAMga ane sUyagaDAMgano saMbaMdha : - sUyagaDAMganI racanA zA mATe ? viSayaH AtmAnI vividhatA zAthI? zrI sUyagaDAMga sUtra AgamanuM varNana karatAM pahelAM eno prathama Agama sUtra zrI AcArAMgajI sAtheno saMbaMdha batAvavo jarUrI thaI jAya che. A nAnakaDA pravacanamAM khUba ja TuMkANamAM chatAMya spaSTa zabdomAM pravacanakArazrIjIe A saMbaMdha batAvI Apyo che. emaNe ahIM jaNAvyuM che ke zrI AcArAMgajImAM AtmAnI siddhi eTale Atmacetavyano dhabakAra siddha karI Apyo che to sUyagaDAMgajI sUtramAM AtmAmAM dekhAtI vividhatA kayA kAraNe che? - tenuM mULa zodhI batAvyuM che. e mULa che jIvonAM potapotAnAM vidhavidha karyo. karmarUpI baMdhanane oLakhIne toDavA mATe ja zrI sUyagaDAMgajI sUtranI saMracanA thaI che. pravacananuM pratibiMba * jainAgamomAM parasparanA saMbaMdha vagaranuM kazuM ja hotuM nathI. je paNa kahevAyuM che ke kahevAya che, te badhuM ja koIne koI apekSAe eka-bIjA sAthe saMbaMdhita hoya che. * jo AtmAne karmanAM baMdhana vaLagyAM na hota to viSamatAo na hota. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-srota 'yunti tivruTTikA, baMdhaLuM parinALiyA vimA, baMdhaLa vIro, ji vA nALa siddhRk !' 'zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbUsvAmI : prabhu vIre kone baMdhana kahyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?' Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3: AcArAMga AtmakSiddhi no mahAgraMtha che anaMta upakArI caramatIrthapati zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe sarva prathama zrI AcArAMgasUtranI racanA karI, bIjA naMbare sUyagaDAMga nAmanAM mahAna Agama graMthanI racanA karI che. A banneyano eka-bIjA sAthe saMbaMdha zuM enI paNa Aje ApaNe vicAraNA karavI che. jainazAsananI ane jainazAsanane varelA mahAna jainAcAryonI e viziSTa praNAlikA che ke teo koIpaNa eka aMgano tenA pachInA aMga sAthe, koIpaNa eka zrutaskaMdhano tenA pachInA zrutaskaMdha sAthe, koIpaNa eka adhyayanano, tenA pachInA adhyayana sAthe, koIpaNa eka uddezAno, tenA pachInA uddezA sAthe ane koIpaNa eka sUtrano tenA pachInA sUtra sAthe saMbaMdha zuM che ? tenI spaSTatA niryukti, bhASya, cUrNi ke TIkA vagere vyAkhyA graMthomAM karatA hoya che. jenAgomAM parasparanA saMbaMdha vagaranuM kazuM ja hotuM nathI. je paNa kahevAyuM che ke kahevAya che ke je paNa kahevAze, te badhuM ja koIne koI apekSAe ekabIjA sAthe saMbaMdhita hoya che. A saMbaMdhane vyAkhyAmAM sarasa rIte rajU karavAmAM Ave che. manamAM Ave ne rajU karAya tevuM ahIM hotuM nathI. jema eka-eka zrutaskaMdho, eka-eka adhyayano, eka-eka uddezAo ane eka eka AlAvAo-sUtronA cokkasa saMbaMdha hoya che; tema zrImad AcArAMga sUtra ane zrImatuM sUyagaDAMga sUtranI vacce paNa cokkasa saMbaMdha che. zrI AcArAMgasUtramAM sauthI pahelAM jIvatattvanI-AtmatattvanI siddhi karI che. te mATe aneka tarko ApyA che. tyArabAda te jIvatva kyAM kyAM dhabake che ? Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 - 1 - Agama jANo ! - 30 pRthvImAM, pANImAM, agnimAM-vAyumAM, vanaspatimAM. tyArabAda trasakAya tarIke beIndriyamAM, IndriyamAM, caurindriyamAM ane paMcendriyamAM. e paMcendriyamAM paNa devamAM, nArakamAM, tiryaMcamAM ane manuSyamAM. A chae jIvanikAyamAM jIvatva kevuM dhabakatuM che, tenI kevI cetanA che, tenI kevI saMvedanAo che, te vAta suMdara rIte tyAM batAvI che ane te Atmatattvane pragaTa karavA kevA AcAro pALavA kevI sAdhanA karI te zrI AcArAMgasUtramAM batAvyuM che. chae jIvanikAyanA jIvo AtmArUpe sarakhA hovA chatAM temAM vaividhya zA mATe ? koIne eka Indriya maLI, koIne be Indriya maLI, koIne traNa Indriya maLI, koIne cAra Indriya maLI ane koIne pAMca Indriya maLI, paMcendriyamAM paNa koI deva - koI manuSya - koI nAraka ane koI tiryaMca ema badhA judA judA evuM kema ? ahIM jeTalA mANaso che, temAM paNa badhAnA caherA judA-judA, koIno cahero ekasarakho jovA na maLe, temAM ya darekanI AMkha paNa ekasarakhI jovA na maLe. nAka paNa ekasarakhuM jovA na maLe. are ! hAtha paNa sarakhA jovA na maLe. badhuM juduM-juduM. A vaividhyanuM kAraNa zuM? darekano svabhAva, tAsIra, uchera AdimAM paNa pheraphAra kema ? tenuM kAraNa zuM ? eno javAba zrI sUyagaDAMgasUtramAM ApavAmAM Avyo che. jo AtmAne karmanAM baMdhana vaLagyAM na hota to A badhI viSamatAo na hota. A karmanAM baMdhano, e karmabaMdhananAM kAraNo ane ene protsAhana ApanArA mithyAmato-mithyadarzanonI vAto karIne tenAthI bacavAnA mArgo A AgamomAM varNavyA che. karmanAM baMdhano ApaNane anAdikALathI vaLagelAM che. tenAthI ja badhA AtmAo ekarUpa hovA chatAM vaividhyatA pAmyA che. te vaividhyatA kaI rIte dUra karavI, sahaja ekarUpatA kema pAmavI, te karmone kevI rIte oLakhavAM, kevI rIte toDavAM. te karmarUpa baMdhanane lagatI badhI vAto samajAvavA zrI sUyagaDAMgasUtranI racanA karI che. temAM batAvelA padArthone vigatavAra jovAnA che. A mahAna Agama graMthanA prakAze ApaNe kramazaH e badhI vAto joIzuM, vicArazuM ane AtmavikAsanI dizAmAM AgaLa vadhazuM. (Aje vAcanano trIjo saLaMga divasa hoI, ravivArIya anya viSayaka pravacana hovA chatAM maMgaLarUpe ATaluM pravacana karAyuM hatuM.) Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 - AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa? 4 - vi. saM. 2058, aSADha vada-5, somavAra, tA. 29-7-02, sAcorI bhavana, pAlItANA - - vastuno marma samajavo hoya to Agama paMcAMgI * tIrthaMkaro ane gaNadharono mahAna upakAra : anivArya che : - adhyayananI lAyakAtanA ATha muddA - jenuM jIvana maMgaLarUpa te jagata mATe maMgaLarUpaH, baheno dhAre to utkRSTa gurubhakti karI zake ? * jeTalI lAyakAta, teTalo vikAsa viSaya: adhyayananI yogyatAnI ATha bAbato. mULa sUtramAM to mAtra vastunuM sUcana ja hoya che. eno vistArArtha ane rahasyArtha to niyukti, cUNi, bhASya ane TIkAnuM gurugamathI adhyayana karIe to japamAya. ahIM niryukti AdimAM kaI kaI zailIthI mULa sUtranA rahasyArtho kholavAmAM Ave che, tenI cAvI batAvavAmAM AvI che. tyArabAda e dareka aMgonA maMgalAcaraNonuM svarUpa, uddeza ane tenI zabda saMracanA samajAvI sUtrArthanuM adhyayana karavA mATe jarUrI ATha bAbatone vistRta rIte samajAvavAmAM AvI che. emAM AlocanA aMge suMdara spaSTatA karI che to vaLI gurubhaktine darzAvato jagadguruzrI hIrasUrIzvarajI mahArAjAnA vakhate banelo eka prasaMga bhAvAtmaka rIte varNavyo che. aMte sAdhanA mATe dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI anivAryatA kaI rIte che? te jaNAvI pravacana pUrNa karyuM che. pravacananuM pratibiMba * maMgaLa to ja thAya jeNe potAnuM jIvana maMgaLarUpa karyuM hoya. * bhagavAna pote to bhagavAna che ja. bhagavAna saMbaMdhi vastuo paNa apekSAe bhagavAna bane che. * je pApa je bhAve - je svarUpe - je mAtrAe thayuM hoya, teno te rIte guru pAse jaI ekarAra karavo joIe. * ziSya gurune anusare emAM ziSyanuM kalyANa che ane gurue jo ziSyane anusaravuM paDe to emAM beyanuM akalyANa che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujhija tiuTTijA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha! zrI jaMbusvAmI : prabhu vIre kone baMdhana karyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?' 'titthayare ya jiNavare suttakare gaNahare ya NamiUNaM / sUyagaDassa bhagavao 'Nijjutti' kittaissAmi / / ' jinezvara, tIrthakaro ane sUtrane karanArA gaNadharone namaskAra karIne bhagavAna evA sUyagaDAMgatI niyuktinuM huM kIrtana karIza.' Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4H AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa? anaMta upakArI, caramatIrthapati, zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadharazrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe paramatAraka paramAtmAnA pAvana mukhethI tripadIne prApta karIne bAkInA daza gaNadhara bhagavaMtonI jema dvAdazAMgInI racanA karI che. te paikInuM bIjuM aMga Agama; jene sUtrakRtAMga sUtra tarIke oLakhavAmAM Ave che, tenAM vAstavika rahasyone samajavA-pAmavA ane te rahasyone pAmIne jIvanamAM ArAdhavA mATe cauda pUrvane dharanArA pU. A. bha. zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAje niryukti graMthanI racanA karI che. te ja rIte pUrvAcAryoe enA para jema cUrNi graMthanI racanA karI che, tema bhASya ne TIkA paNa racela che. zrutakevalI zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe raceluM Agama: tene ApaNe mULa tarIke oLakhIe chIe. tenA upara bhASya-niryukti-cUrNi ne TIkA e maLIne cAra aMgo banelA che ane te badhA maLIne Agama-paMcAMgI bane che, e vAta ApaNe joI gayA. vastuno marma samajavo hoya to Agama paMcAMgI anivArya che : niryukti'mAM mULa AgamanA eka eka zabdanI UMDAmAM UMDI padaccheda vyAkhyA batAvelI hoya che. ApaNe khAlI "sUtrakRtAMga" ema bolIe eTale emAM AvatA "sUtra" zabdanI keTakeTalI vyAkhyA thaI zake ? "kRta" zabdanI keTakeTalI vyAkhyA thaI zake ? ane "aMga" zabdanI keTakeTalI vyAkhyA thaI zake ? e batAvI te AgamamAM AvelA tamAma zabdonI vyAkhyA e niyukti graMthamAM karavAmAM AvatI hoya che. tenAM mahattvanAM sthAno kholavA pUrvAcAryo dvArA bhASya graMtho racAya che. A bhASya ane niryukti, baMne gAthA svarUpe hoya che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! tenAM upara cUrNi hoya che. te cUrNi 'mULa-niryukti ane bhASya' te traNe upa2 hoI zake che. 'cUrNi'no matalaba sUtranA arthane cUrNa jevuM chUTuM - pAvaDara jevuM banAvI Ape. gAthAmAM je goLIrUpe hoya, je gaLe na utare, tene pAvaDara banAve. jethI tarata gaLe utarI jAya. te cUrNi - saMskRta-prAkRta mizrabhASAmAM hoya che. na tene saMskRta kahI zako ke na tene prAkRta kahI zako. mizrabhASA hoya che. 34 tene vigatavAra samajAvavA saMskRtamAM vistRta vivecana hoya, tene 'TIkA' kahevAya che. A pAMce aMgane paMcAMgI kahevAya che. A pAMce aMgane AMkha sAme rAkhIne tattva ke padArthane samajavA prayatna karIe tyAre ja e kathanano vAstavika marma ApaNe pAmI zakIe chIe. 34 jenuM jIvana maMgaLarUpa te jagata mATe maMgaLarUpa : e niryuktinI racanA karatAM zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAjAe temAM maMgaLAcaraNa karyuM che. maMgaLAcaraNamAM je potAnAM ISTadeva hoya, ArAdhya deva hoya temane namaskAra karavAmAM Ave che temaja - vaMdana-dhyAna -praNidhAna, ke zaraNa svIkaravAmAM Ave che. te namaskArAdi maMgaLane karanArAM che. maMgaLanI e tAkAta che ke, koIpaNa vighna AvatuM hoya to te teno nAza kare che. mane-tamane-ApaNane khabara hovI joIe ke, ApaNe janma-janmAMtaranAM aneka karmo laIne AvIe chIe. tene toDavA tame-ame je sAdhanA karIe te pachI jJAnanI ArAdhanA hoya, darzananI ArAdhanA hoya, cAritranI ArAdhanA hoya, ke tapanI sAdhanA hoya; temAM avarodha ubho thaI zake che. moTA bhAganAM sAdhako sApAyayogI hoya che. be prakAranA yogIo hoya che. eka sApAyayogI ane eka nirapAyayogI. yogI eTale mokSamArgarUpa yoganI ArAdhanA karanArA. sAdhanA zarU karyA pachI jene nAnAM-moTAM aneka apAyaiMvighno Ave, tenAthI sAdhanAmAM caDAva-utAra Ave tene sApAyayogI kahevAya che ane jeNe sAdhanA cAlu karI ne sIdhe-sIdhI pAra utare, eka paNa vighna na Ave, tene nirapAyayogI kahevAya che. jagatanAM moTA bhAganAM jIvo sApAyayogI hoya che. bahu thoDA jIvo ni2pAyayogI hoya che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa - 4 AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa?-4 - 35 graMthanI racanA karavI, adhyayana karavuM, tene jIvanamAM jANavuM te paNa eka prakAranI sAdhanA che. te sAdhanA karatAM vighna na Ave e mATe, kadAca vighna AvI ja jAya to te vighnanAM nivAraNa mATe, sAdhanAne akhaMDa rAkhavA mATe, mukti meLavavA mATe ziSTa-puruSo maMgaLa karatA hoya che. te ziSTa-puruSonI paraMparAne anusarI maMgaLa karavuM anivArya che. maMgaLa to ja thAya jeNe potAnuM jIvana maMgaLarUpa karyuM hoya. jenAmAM jagatanuM maMgaLa karavAnI tAkAta hoya, tenI pUjA, tenI vaMdanA, tenI stavanA, tenuM dhyAna, tenuM praNidhAna karAya to maMgaLa thAya. maMgaLanI tAkAta evI che ke, vipna na AvavA de ane AvI jAya to viddhane dUra karI sAdhakane AgaLa laI jAya. maMgaLa tAkAtavALuM joIe. tene tAkAtavALuM banAvavA be vAta joIe. 1maMgaLabhUta vastu pote maMgaLarUpa hovI joIe ane ra-maMgaLa karanAranuM haiyuM pavitra-bhAvanAvALuM - zuddha bhAvovALuM hovuM joIe. zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAjA, cauda pUrvane dharanArA, chaTTha-sAtame guNasthAnake ramaNa karanArA, niyamA samakitI ane sarvApharasannipAtI hatA. e chadmastha hovA chatAM kevaLajJAnI bhagavaMta jevI prarUpaNA kare tevI ja prarUpaNA zrutajJAnanA baLe karI zakanArA hatA. duniyAnI koI paNa vidyAzAkhA, maMtrazAkhA emanAthI ajANa na hatI ane AvA mAtRkAsiddha mahAtmA jyAre maMgaLa karatA hoya to te maMgaLa kevuM hoya ? tenAmAM tAkAta kevI hoya ? enAM kAraNe to A graMtha paripUrNa thayo ane Aje ApaNA sudhI pahoMcyo che. tIrthakaro ane gaNadharono mahAna upakAraH e maMgaLa karatAM teozrImad kahI rahyA che ke, "suttare madare ka Amina ' sUtrakRtAMgano artha kahenArA jitane huM vaMdana-namaskAra karIne." jina to ghaNAMne kahevAya che. avadhijJAnI-mana:paryavajJAnI-caudapUrvI, sAmAnya kevaLI te paNa apekSAe jina ja che. paNa ahIM vizeSa prakAre tIrthaMkara jinane vaMdana karuM chuM, ema kahe che. kAraNa ke dvAdazAMgInuM mULa e che. zrI AcArAMga, sUyagaDAMga, ThANAMga, samavAyAMga, bhagavatI, jJAtAdharmakathA, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! upAsaka dazAMga, aMtagaDadazAMga, anuttarovavAI dazAMga, vipAkasUtra, praznavyAkaraNa ane dRSTivAda A aMga Agamo kyAMthI AvyA ? paramAtmA pAsethI ja. paraMtu tenI sUtrarUpe racanA jo koIe karI hoya to te zrI gaNadhara bhagavaMtoe. eTale bIjA naMbare 'sUtrane karanArA gaNadhara bhagavaMtone namaskAra karIne' ema kahe che. 37 1 - laukika A vAta che. tame sAMbhaLI haze. AmAM kAMI tathya nathI, paNa lokottara vAtane samajAvavA jarUrI che. lokamAM kahevAya che ke, gaMgA nadI e svarganI gaMgA che. te svargamAM ja vahetI hatI. teno pravAha eTalo badho hato ke, tenuM dharatI para avataraNa karavuM kaI rIte ? tenA vegane dharavAnI koInI tAkAta na hatI, te mATe zaMkare jaTAmAM dhAraNa karI, pachI sahajatAthI dharatI upara vahetI mUkI. A laukika vAta che. temAM satyano aMza nathI, chatAM mAre je satya samajAvavuM che, te mATe upayogI rUpaka che, eTale A vAta rajU karI che. paramAtmAnA zrutavA2sArUpa gaMgAne jI2vavAnI bIjA koInI tAkAta na hatI. te gaNadhara bhagavaMtoe potAnI medhA ne prajJA rUpI jaTAmAM jhIlIne, sUtrarUpe saraLa karIne vahetI karI ane ene te pachI ApaNA pUrvAcAryoe ApaNA sudhI pahoMcatI karI. 36 tame pakSInuM jIvana joyuM nathI ! ene stanapAna karavAnuM hotuM nathI, dUdha pIvaDAvavuM zakya nathI. pakSImA bALakanuM ghaDatara kevI rIte kare ? pakSInI mA dANo caNI Ave, potAnI cAMca dvArA poco, pesTa jevo banAvI, lIkvIDa phormamAM karI baccAnA pahoLA thayelA moMmAM mUke. tevI ja rIte ApaNA pUrvAcArya bhagavaMto temaja, paramatAraka gurudeve jainazAsananA Agama tattvone potAnI medhArUpI cAMca vaDe saraLa banAvIne, agharAmAM agharA tattvone saraLa banAvI pIrasyAM che. e emano upakAra che. zrI jinezvara evA tIrthaMkarone temaja sUtrane karanA2A gaNadharone namaskAra karIne bhagavAna sUtrakRtAMganI niyukti kahIza, tema niryuktikArazrIjI kahe che. vAkya prayoga to juo ! bahumAnano bhAva kevo che ? 'sUyagaDassa bhagavao NijjutiM kittaissAmi / ' 'bhagavAna evA sUtrakRtAMganI niryuktinuM huM kIrtana karIza.' ema kahe che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 : AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa ? - 4 bhagavAnanA Agamo mATe paNa bhagavAna vizeSaNa ! devavaMdana-pratikramaNamAM pukhkharavaradIvaa0 sUtra bolyA bAda zrutajJAnanI ArAdhanA mATe kAyotsarga karAya che. tyAre paNa 'suyassa bhagavao' bolAya che ne ? zrutajJAnane paNa bhagavAna tarIke saMbodhela che. tema ahIM sUyagaDAMga sUtrane mATe paNa 'bhagavAna' vizeSaNa vAparela che. 37 - bhagavAna pote to bhagavAna che ja. bhagavAna saMbaMdhi vastuo paNa apekSAe bhagavAna bane che. GAR pUrvenA zrAvako AgamonuM zravaNa karIne AvatA ne pachI bolatA, 'ame zrI bhagavatIjI sAMbhaLyuM, zrI ThANAMgajI sAMbhaLyuM.' ema sUtranI pUrve 'zrI' ane pAchaLa 'jI' lagADIne bhaktibhAva, Adara sUcavAto hato. adhyayananI lAyakAtanA ATha muddA : A sUtrakRtAMgane vAMcavAnA, bhaNavAnA adhikArI koNa ? tene sAMbhaLavAnA adhikArI koNa ? eno khyAla ApuM to samajaNa keLavavAnuM mana thAya. mAtra emane ema vAMcI-sAMbhaLI javAthI kAma na sare. mAtra saMbhaLAvavAnuM hoya ane sAMbhaLI javAnuM hoya to AzAtanAnA bhAgI banIe. e lAyakAtanA ATha muddA che, AnI vAcanA kaI rIte thAya te jaNAvatAM cUrNikAra maharSi 'vizeSAvazyaka bhASya'nI gAthA TAMkIne jaNAve che ke - 'AothaLA rU viLaye / etta-visAmiAde ya jAhe haiM / rakkha guNasaMpayA viya, 'abhivavahAre ya aTTamae || 3 || ' 'AlocanA-1, vinaya-2, kSetra-3, dizA-4, kALa-5, nakSatra-6, guNasaMpatti-7 ane AThamo abhivyavahAra.' 37 - A rIte vizeSAvazyaka bhASyamAM Avazyaka niryuktinI gAthA TAMkIne jaNAvyuM che ke jeNe - - vi.A.mA.. 2216 1 1- AlocanA lIdhela hoya, 2 - je vinIta hoya, 3 - jyAM te mATenuM kSetra anukULa hoya, 4 dizA anukULa hoya, 5 - jyAre te mATeno kALa anukULa nakSatra anukULa hoya, 7 - te vyaktimAM guNasaMpadA hoya, 8 ane hoya, - Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 - Agama jANo ! - 38 te mATeno abhivyavahAra - zabda vagere zukana-saMketa vagere A ATha vastuo jo barAbara hoya to ja A sUtra pariNAma pAme. emane ema vAMcI javAthI kAMI na vaLe. vAMceluM ke sAMbhaLeluM jo AtmAmAM pariNAma na pAme to eno koI matalaba nathI. paramatAraka gurudeva 19858mAM (I. sa. 192930)mAM muMbaI padhAryA tyAre AcArAMga sUtranA chaThThA dhUtAdhyayananuM vAMcana zarU karyuM. maMgalAcaraNano zloka laIne keTalAka divaso sudhI vyAkhyAna karyA. tyArabAda avasara pAmIne sabhAne kahyuM, jyAM sudhI bhavanirveda na Ave tyAM sudhI tamArAmAM Agama zravaNanI bhUmikA nahIM pragaTe tyAM sudhI tamane AcArAMga sparze nahi, game nahi, pariNAma pAme nahi mATe mAre tamane pahelA bhavanirveda karAvavo che. ema kahIne AkhA jayavIyarAya (prArthanA) sUtra upara 18-20 jeTalAM pravacano karI bhUmikA taiyAra karyA pachI ja AcArAMga sUtranA mahattama padArthone pIrasavAnuM kAma karyuM hatuM. 1 - nAstroya : AlocanAH jeNe A sUtra sAMbhaLavuM hoya, sAMbhaLIne AtmAnuM utthAna karavuM hoya, teNe pahelAM potAnI jAtane AlocanA dvArA vizuddha banAvavI joIe. AlocanA dvArA jeNe AtmAnuM zuddhikaraNa nathI karyuM, to pariNAma zuM Ave ! jamavA mATe vAnagI sArI, paNa thALI eMThavADavALI hoya to, pIraso paNa kaI rIte ane sAmevALo khAya paNa kaI rIte ! cAre bAju eMThavADa paDyo hoya to besanArane besavuM paNa na phAve, khAvuM paNa na phAve. e ja rIte Aja sudhI karelAM pApono aMtaHkaraNathI pazcAttApa karI, guru pAse ekarAra karI guru dvArA apAyela prAyazcitta dvArA jeNe potAnA AtmAnI vizuddhi na karI hoya tene A Agamo pariNAma na pAme. guru pAse pApono ekarAra karI, temanA dvArA apAtA daMDane jIvanamAM paripUrNa karavo tene AlocanA (prAyazcitta) kahevAya. mATe ja "vizeSAvazyaka bhASyanI vRttimAM kahyuM ke - 'ihAbhimukhyena gurorAtmadoSaprakAzanamAlocanA / / 3396 / / ' prastuta viSayamAM gurunI sanmukha potAnA doSonuM prakAzana karavuM te AlocanA che.' Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 : AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa ? - 4 A mATe 'gurutattva vinizcaya'mAM spaSTa lakhyuM che ke, jenuM citta saMtapta hoya, je AtmA malinabhAvothI malina hoya, tene game teTalI vAto saMbhaLAvavAmAM Ave to paNa te eMThavADamAM paDelA amRta bhojananI jema pariNAma nathI pAmatI, jyAre AlocanA dvArA bhAvonI vizuddhi thAya tyAre tAttvika vAto tAttvika rIte pariNAma pAme che, mATe guru sAkSIe AlocanA karavI joIe. ApaNe tyAM kriyAnI vidhi paNa evI ja goThavI che, bahAra jaIne AvyA eTale IriyAvahi karavI ja joIe. gamanAgamana daramyAna thayela pApanAM zuddhikaraNa mATe jo IriyAvahi pharajiyAta hoya to bAkInA pAponuM zuddhikaraNa karavA mATe AlocanA karavI kema jarUrI na hoya ? zuddhi thayAM vinA AtmAmAM pApo rahI gayAM hoya to zuM AtmavikAsa thAya ? 39 www - mATe Aja sudhImAM thayela pAponuM jemaNe paNa guru sAkSIe zuddhikaraNa na karyuM hoya, tevA puNyAtmAoe hRdayathI nikhAlasa banI, samarpita banI, guru sAkSIe jIvananA pratyeka pAponI AlocanA karI levI joIe. AlocanA karavAmAM pramAda na ka2vo joIe. AlocanA karavAno bhAva hoya, e mATeno prayatna paNa AraMbhyo hoya ane AlocanA le e pahelAM ja AyuSya pUruM thavAthI jIva marI jAya to paNa te ArAdhaka ja thAya che, ema 'saMbodha prakaraNa' graMthamAM jaNAvyuM che. tyAM lakhyuM che ke 39 'AloyaNApariNao, sammaM saMpaThio gurusagAse / jai aMtarA vi kAlaM, karijja ArAhago tahavi / / ' 'AlocanA levAnA bhAvavALo guru pAse javA mATe sArI rIte AgaLa vadhI gayo hoya, e jo vacce ja kALa karI jAya to paNa ArAdhaka bane che.' Aje ghaNIvAra AlocanA kevI karAya che ? 'pAMca kIDI marI gaI, dazavAra Amatema banI gayuM,' tema karo te sAcI AlocanA nathI. paNa je pApa je bhAve - je svarUpe - je mAtrAe thayuM hoya, teno te rIte guru pAse jaI ekarAra karavo joIe - amAyAvI banIne badhuM ja kahevuM joIe, jevA hoya tevA khullA thaI, nirmaLabhAve, bALakanI jema, badhuM ja banyA mujaba kahevuM joIe. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 - 1 - Agama jANo ! - e ja "saMbodha prakaraNamAM pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe khUba ja suMdara zabdomAM A vAta raju karI che. 'jaha bAlo japaMto, kajamakajaM ca ujuyaM bhaNai / taM tada zAstro, mAthAmaNamuLa ja !' jema bALaka bolatAM bolatAM kArya-anArya badhuM ja saraLatAthI kahe che tema AlocanA karanAre mAyA ane mAnano tyAga karIne jevuM banyuM hoya tevuM guru AgaLa prakAzavuM joIe.' pachI gurubhagavaMta je rIte prAyazcitta Ape tene te ja svarUpe karavuM joIe. jo Ama thAya to ja pApanI zuddhi thAya. gurubhagavaMta 200 biyAsaNI karavAnuM kahe ane tame vicAro ke rapa-upavAsa karIne vALI dauM, to gurubhagavaMtanI rajA vinA tema karavuM ucita nathI. kAraNa ke, tame 200 divasa mATe baMdhAyelA raho. te mATe jo guru bhagavaMte 200 biyAsaNAM ApyAM hoya ane tame upavAsa karIne 25 divasa pachI chUTI jAo. bAkInA 175 divasa chUTA rahI, rAtribhojana karo. hoTalomAM khAvA-pIvAnuM thAya, te badhI kuTevo chUTe. A gaNita gaNIne biyAsaNAM Apela hoya ane tame bArobAra chUTI jAva te na cAle. sabhA : AlocanA bolIne levI ke lakhIne Ape to cAle ? pahelA naMbare guru pAse bolIne ja AlocanA karavAnI che, te zakya na bane to ja lakhI ApI AlocanA levAnI che. bolIne AlocanA levAya to ApaNA bhAvane guru vadhu sArI rIte pArakhI zake. lAge ke kyAMkamAyA che, to ene kaDhAvI zake, ne sAcI AlocanA ApI zake. vItarAganA zAsananA AvA guru e sagI mA jevA che, emanA bhAvomAM koI pharaka nahi paDe. pahelAM ane pachI. tamArAM e pApo e bIjA koIne to nahIM kahe, e potAne paNa nahIM kahe. jainazAsananI A uttama maryAdA che. - mAre vizuddha thavuM che. kalyANa karavuM che, mAre mArA AtmAnuM utthAna karavuM che ane e mATe mAre bhagavAna sUtrakRtAMgane sAMbhaLavuM che ane e paNa vidhi mujaba ja sAMbhaLavuM che, evo tamAro bhAva joIe. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 ------ 4 : AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa ? - 4 sabhA : pApo bhagavAnane kahI daIe to na cAle ? nA, e na cAle e sauthI chello mArga che. jyAre e pUrvenA gItArtha sadgurunI prApti vagere koI saMyoga na hoya tyAre chellA vikalpanI e vAta che. zAstromAM spaSTa akSaromAM 'yamAve tanamAve tenA abhAvamAM, ema lakhela che. eTale pUrva pUrvamAM batAvelA AcAryAdi gItArtho na maLe tyAre ja pachI pachInA vikalpo apanAvavAnA hoya che. AvA chellA vikalpane tame pahelA ja vikalpa tarIke apanAvavA mAMgo emAM to tamArA mAna-kaSAyanuM poSaNa che, enAthI AtmA zuddha na thAya. 41 'je vidhipUrvaka AlocanA kare che te niHzalya thAya che. AvA zuddha AtmAnA rAga-dveSa anubaMdha vinAnA ane niravagha bane che. ene zubhakAryothI tuSTi thAya che, enA puNyanI puSTi thAya che ane enA pApanI saMzuddhi thAya che.' ema sUripuraMdarazrIjI bhArapUrvaka jaNAve che. A rIte AlocanA pachI bIjA naMbaramAM vinaya Ave che. 2 - vinIta : bIjA naMbare kahyuM ke Agama zAstranuM adhyayana karanAra vinIta joIe. je vinayavALo hoya tene vinIta kahevAya. AlocanA laIne zuddha thayelo sAdhaka paNa jo vinIta hoya to ja tene Agama zAstranuM adhyayana karAvI zakAya. jo te avinIta hoya to tene Agama zAstronuM adhyayana na karAvI zakAya. A vAtane spaSTa karatAM 'zrI vizeSAvazyaka bhASya'nI gAthA TAMkatAM cUrNikA2 maharSi jaNAve che ke - 'AloyaNa suddhassa vi, dejja viNIyassa NA viNIyassa / Na hi dijjati AbharaNaM, paliyattiyakaNNahatthassa / / 3401 / / ' 'AlocanA karIne zuddha thayela paNa vinIta hoya to ja tene (AgamanuM) adhyayana karAvavuM, avinItane nahi. jenA hAtha ane kAna kapAI gayA hoya tene (paheravA mATe) AbharaNa-alaMkAra apAtA nathI.' AlocanA karIne zuddha thayA pachI paNa vinIta banavuM bahu ja jarUrI che, je potAnA mAna-kaSAyane jIte te ja vinIta banI zake che. bAra prakAranA tapamAM Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 1 - Agama jANo ! 42, paNa prAyazcitta nAmanA tapa pachI vinaya nAmano tapa batAvyo che. vinaya sarva guNonuM mULa che ane jainazAsanano sAra che. vinaya bAhya ane aMtaraMga vyavahArarUpa che. bAhya vyavahAramAM guru bhagavaMta padhAre tyAre ubhA thavuM, sAme javuM, Asana ApavuM vagere karavAnuM hoya che ane aMtaraMga vyavahAramAM guru bhagavaMta pratye bahumAnabhAva dharavAno hoya che. A rIte mAna-kaSAyane mArIne aMtaraMga ane bAhya vyavahArarUpa vinayane je AtmasAt karI zake te ja Agama zAstronA zravaNa mATe adhikArI bane che. vinayavAna banyA vinA je koI Agama zAstronuM zravaNa kare che, tene Agamo kyAreya sAcA arthamAM samajAtA nathI. enA AtmAmAM e Agamono yathArtha bodha kyAreya pariNAma pAmato nathI. mATe ja vizeSa rIte vinaya guNanuM svarUpa samajAvI, tenA dvArA ja Icchita arthanI prApti thAya che. e samajAvavA cUrNikAra maharSie pharI paNa vizeSAvazyaka bhASyanI gAthA TAMkatAM lakhyuM ke - ''aNuratto bhattigao amuyI, aNuattao "visesaNNU / 'ujutta- aparitaMto, icchittamatthaM labhati sAdhu / / 3402 / / ' anurakta-1, bhaktivAta-2, amuvI-3, anuvartaka-4, vizeSajJa-5, ukta-6, aparitApI-7 - A sAta guNovALo sAdhu-sAdhaka Icchita arthane pAme che.' jenAmAM tAtvika koTino vinaya Ave enAmAM anurakta vagere sAta guNo jovA maLe che. A sAta guNavALo sAdhaka tAtvika rIte vinaya guNanI ArAdhanA dvArA vinIta banIne Agama zAstranA adhyayanano sAco adhikArI bane che. have ApaNe anurakta vagere sAteya guNone samajI laIe. 2-1 - majuroH anurakta : guru pratye aMtaraMga rAga joIe. vAraMvAra manamAM gurunuM smaraNa thavuM joIe. koIpaNa kAma karatAM gurubhagavaMta yAda AvavA joIe. vAte vAte guru pAse javAnuM mana thavuM joIe. gurune jotAM ja AMkhone apAra sukhanI anubhUti thavI joIe. gurune jotAM ja hRdaya bhAvavibhora banavuM joIe. jenA hRdayamAM guru mATe AvA bhAvo pedA thAya te guru pratye "anurakta' kahevAya che. guru pratye jyAre hRdayamAM apAra pratibhAva pedA thAya tyAre ja AvuM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 - 4: AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa?-4 - 43 banI zake che. Agama zAstronuM zravaNa karanAranA hRdayamAM guru pratye Avo anuraktino bhAva hovo joIe. jo Avo bhAva hoya to ja temanI pAse karela Agama adhyayana pariNata thaIne AtmotthAnanuM nimitta bane che. A anurakti e mohanI pedAza nahi paNa darzanamohanIya karmanA kSayopazamanI pedAza hovI joIe. sAdhake potAnI cittavRttine pUrI sAvadhAnIthI tapAsavI joIe ke potAnA hRdayamAM guru pratye uchaLato snehabhAva che ke nahi ane jo che to temAM kyAMya mohanI vikRti to nathI ne ! koI bhautika svArthanI siddhi mATeno ke tevI siddhimAMthI pragaTelo snehabhAva to nathI ne ! A snehabhAva kevaLa AtmahitanI kAmanAmAMthI ja pedA thayelo hovo joIe. emAM guru pAsethI jJAnAdi guNonI prAptinI jhaMkhanA ke guru pAsethI prApta thayela jJAnAdi guNone kAraNe pragaTelo kRtajJabhAva ja kAraNa hovA joIe. guru pratye uchaLatA sneharUpa anurakti hovI ja joIe. Ama chatAM te mohanA gharanI nahi paNa vivekanA gharanI, udayabhAvanA gharanI nahi, paNa kSayopazamabhAvanA gharanI, dunyavI svArthamAMthI pragaTela nahi paNa vizuddha adhyAtmabhAvamAMthI pragaTela snehabhAva rUpa anurakti hovI joIe. 2-2 - battino H bhaktivAna H zrutapAsakanA jIvanamAM vinaya guNane abhivyakta karato "anurakti' guNa jema hovo joIe, tema "bhaktibhAva' paNa hovo joIe. "anurakti' e prItinI pedAza che, to bhaktibhAva e bhaktinI pedAza che. anuraktimAM sAhacarya bhAvanI mukhyatA hoya che. jyAre bhaktimAM bahumAnabhAva, ahobhAva, AdarabhAvanI mukhyatA hoya che. topAsakanA jIvanamAM anuraktinI jema ja "bhaktibhAva" paNa hovo ja joIe. jo sAco vinayabhAva pragaTyo hoya to tenA jIvana vyavahAramAM Avo bhaktibhAva avazya dekhAya che. guru pratye ekasarakho bhaktibhAva, bahumAna bhAva, sadbhAva joIe, gurune joyA ne thAya ke, "gurudeva padhAryA Avo paNa bhAva joIe. guru pratye bhaktino bhAva joIe. emanA mATe "Ama karuM ne tema karuM' tema thavuM joIe. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! baheno dhAre to utkRSTa gurubhakti karI zake : sabhA : A baheno pUche ke, ame gurubhakti kaI rIte karI zakIe ? tame vaMdana, pUjana, vadhAvavAnI ke gaDhulI karavAnI vidhithI, nirdoSa AhAra-pANI, vastra, pAtra, auSadha, vasati ApI bhakti karI zako. tamArA putro, gharanA puruSo, patine yogya bhaktimAM joDIne paNa bhakti karI zako. 'yogazAstra'mAM kalikAlasarvajJa prabhu jaNAve che ke - 44 'sarvasvasthApi vAnam / ' ane 'sAdhudharmodyatattva svaputra-putryAverapi samarpam / ' 'badhI ja saMpattinuM dAna karavuM' temaja sAdhudharma levA prayatnazIla evA potAnA putra-putrI vagerenuM paNa samarpaNa karavuM.' e gurunI bhaktino prakAra che. jagadguru AcAryazrI hIrasUrIzvarajI ma. sA. e chellI bimArI vakhate pote AhAra-pANIno tyAga karelo. tyAre gurudeva AhAra-pANI-auSadha na le to nagaranI zrAvikAoe potAnAM nAnAM bALakone ame stanapAna nahIM karAvIe, tevo nirNaya karelo. upAzrayamAM ziSya parivArano ekAeka svAdhyAyano ghoSa baMdha thaI jatAM jagadgurue ziSyone pUchyuM ke, 'svAdhyAya baMdha kema thayo !' ziSyoe javAba Apyo : 'sAhebajI ! asajjhAya che, tethI svAdhyAya baMdha che.' 44 gurudeve pUchyuM : 'asajjhAya kema ?' ziSyo : 'bALako raDe che, mATe.' gurudeva : 'bALako kema 2De che ?' ziSyo : 'mAtAo stanapAna karAvatI nathI, mATe.' gurudeva : 'mAtAo stanapAna kema karAvatI nathI ?' ziSyo : 'temanA gurudeva AhAra-pANI-auSadha letA nathI mATe.' AvA prakAre bhaktonI bhakti jANI tyAre e bALakone AhArano aMtarAya na thAya e mATe karuNAvaMta jagadguruzrIe AhAra-pANI-auSadha lIdhAM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 : AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa ? - 4 tyArabAda ja e zrAvikA bahenoe potAnA bALakone stanapAna karAvyuM. A ApaNA zAsanano ItihAsa bole che. AnuM nAma sAcI gurubhakti. 45 - pU. A. zrI devacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA bAramA saikAmAM thayelA eka samartha mahApuruSa hatA. pUrNatalla nAmanA suvihita gacchanA teo adhipati hatA. eozrIe mULa zuddhiprakaraNanI TIkA ane zAMtinAtha caritra vagere aneka mahAna graMtho banAvyA che; teozrI zAsanarAgI mahAprabhAvaka hatA. chatAM tatkAlIna zAsananA zatruothI zAsanane thatA upadravothI teo vyathita hatA, te paramAtmAne prArthanA karatA ke, 'prabhu ! tArA zAsanamAM ame to paththara pAkyA, koI prabhAvaka pAke to zAsana hemakhema rahe.' 45 e Arajhu-prArthanAmAMthI kalikAlasarvajJa pUjya AcAryazrI hemacaMdrasUrijI mahArAjA pAkyA. dhaMdhukA AvyA ne pAhiNInA bALakane joyuM, lakSaNo joyAM ne nakkI karyuM ke, jainazAsanane jevuM ratna joIe che, tevuM A bALaka che. pAhiNI devIne ramatA bALakane batAvI kahyuM ke, 'A bALaka zAsanane soMpI de.' pAhiNI devIno pati mithyAdharmI hato. te pote ema kahI zakata ke, 'enA pitAne pUchavuM paDaze. pAcho mithyAdharmI che. nakAmo upadrava karaze.' paraMtu pAhiNI devIe evuM kazuM ja na kahyuM. pUjya AcAryazrI devacaMdrasUrIzvarajI mahArAje pAhiNI devIne kahyuM, 'bALakane Apo,' to teNIe soMpI dIdho ne kahyuM ke, 'bALakno pitA mithyAdharmI che, ahIM bALakanuM saMrakSaNa nahIM thAya. jethI Apa evA sthAne cAlyA jAo ke, jyAM enuM saMrakSaNa thaI zake !' A bahenoe prazna pUchAvyo ke amo gurunI kevI bhakti karI zakIe. tenA javAbamAM A kahI rahyo chuM. eka eka saMtAnane zAsana mATe dIvo bane tema keLavavuM, ghaDavuM ane enuM barAbara ghaDatara thaI jAya eTale gurune samarpita karavuM. bALakane roja kahevuM ke - 'tAre guru pAse javAnuM che.' haiyAmAM sArA manoratha joIe, bhAvanA joIe, to badhuM ja zakya che. dareke potapotAnI maryAdA mujaba bhakti ka2vAnI che. pANI game tyAMthI rasto kADhe, tema haiyAmAM bhaktibhAva hoya to bhaktinA prakAro maLI raheze. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 - Agama jANo ! - puruSo mukhyatve sAdhu bhagavaMtonI ane baheno mukhyatve sAdhvIjI bhagavaMtonI bhakti kare, paristhiti vizeSamAM zAstrIya maryAdAnusAra banne ya banneyanI bhakti karI zake. bhaktinA aneka prakAra che, te jANIne saue potapotAnI maryAdAnusAra bhakti karavI joIe. e pachI trIjo guNa "amuvI' Ave che. 2-3 - amuvI : amocaka : gurune, gurunA kAryane nahi choDanAra. 'amuyI' padanI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM ke "mu tti mo:' nahi choDavAvALo. ekavAra gurunA zaraNano ke gurunA kAryano svIkAra karyA pachI game tevI viSama paristhiti Ave to paNa guruno ke gurunA kAryano tyAga karavAno vicAra paNa na Ave evI cittavRtti jenI hoya tene "amuyI" guNavALo kahevAya. jIvanamAM evI paNa paLa Ave ke guru kopAyamAna thAya, kaDaka anuzAsana kare, AgaLa vadhIne guru, ziSyane ke bhaktane tarachoDI paNa de, chatAM te gurune manathI paNa na choDe, paNa aMtaHkaraNapUrvaka samarpita thaIne jIve. stavanamAM paNa kahyuM che ne ke - "kabaje AvyA te nahIM choDuM" ane "huM to keDa na choDuM tArI re.' tema anaMtakALathI saMsAramAM rajhaLapaTTI karatAM karatAM mAMDa mAMDa sadguruno bheTo thayo che. have to barAbara gurune pakaDIne bhavasAgara tarI javo che. vAnaranuM bacyuM jema vAnarIne vaLagIne rahe to sukha pAme che, tema gurune vaLagIne rahenAro ziSya paNa AgamanA bhAva pAme che. e ja rIte gurue koI kAryabhAra, javAbadArI soMpI hoya ke pote svIkArI hoya, te pachI potAnI game tevI paristhiti sarjAya te chatAM je te kAryane na choDe paNa je rIte pUrNa karavAnuM hoya te rIte pUrNa karIne ja rahe tene paNa amukI" kahevAya. gurue je ArAdhanAsAdhanA karavAnI kahI hoya tene game tevI viSama sthitimAM paNa pAra pADe paNa adhUrI na mUke tene "amukI' kahevAya. A guNa paNa tamAre saue keLavavAno che. sabhAH eka AgamanuM adhyayana karavA mATe ATalI badhI lAyakAta keLavavI paDe ? Agama e kAco pAro che. game tevI vyakti e pacAvI na zake. e mATe ghaNI ghaNI lAyakAta keLavavI paDe. ahIM batAvI gayo teTalI ja nahi, A sivAya paNa bIjI ghaNI badhI lAyakAta keLavavAnI che. mATe ja have cothA guNanI vAta Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 - 4: AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa? -4 - 47 karavI che. e che "anuvartakapaNuM." 2-4 - ajugattaH anuvartaka : gurune anusaranAra. ziSyanA hRdayamAM eka ja bhAva hovo joIe ke mArA mATe mArA guru zuM Icche che ? guru je Icche temaja karavAno ziSyano bhAva hovo joIe. ziSya gurunI IcchA mujaba cAle emAM ja enuM kalyANa che. ziSya evo vinIta hoya ke e niraMtara gurunI IcchAne jANavAno ane tene anusaravAno prayatna kare. ziSyanuM evuM vartana kyAreya paNa na hovuM joIe ke gurue enI IcchAno vicAra paNa karavo paDe ke gurue ene anusaravuM paDe. ziSya gurune anusare emAM ziSyanuM kalyANa che ane gurue jo ziSyane anusaravuM paDe to emAM beyanuM akalyANa che. have tame mane kaho ke guru tamane anusare, te tamane game ke tame gurune anusaro te tamane game ? ziSyone gurue anusaravuM paDe to samajavuM ke ziSyo mATe e kalaMka che. guru jhaMkhe tema jIvavuM te ziSya mATe kalyANakara che. uttarAdhyayana sUtramAM vinIta ziSyanuM svarUpa darzAvatAM kahyuM ke "piyA /risaMpanne" sAco ziSya hoya te guruno AkAra, hAvabhAva joIne, guru zuM Icche te jANI temane iSTa hoya te ja pravRtti kare. have tamAre zuM karavuM ? te tamAre nakkI karavAnuM che. 2-5 - viresAH vizeSajJa vizeSatAno nirNaya karI zake te vizeSajJa. be sArI ke kharAba vastumAMthI vadhu sAruM ke kharAba zuM ? e samajavAnI zakti vizeSajJamAM hoya che. ekasarakhI dekhAtI be vastumAM pahelI najare na dekhAtI vizeSatAne jANavAnI, zodhavAnI, nizcita karavAnI tAkAta vizeSajJamAM hoya che. ethI te tattvanA viSayamAM, gurunI IcchA, AjJAnA tAtparyane samajavAmAM bhUla karato nathI. AthI gurue kahelA ke zAstramAM kahevAyelAM eka eka vacananA UMDA paramArthane sahelAIthI samajI jAya che. jethI te mAtra zabdagrAhI na banatA marmagrAhI banIne guruvacananI, zAstravacananI ArAdhanA tAttvika rIte karI zake che. A vAta huM tamane kSIrakadaMbaka pAThakanA vacanathI samajAvuM. kSIrakadaMbaka nAmanA eka pAThaka gharanI agAsImAM potAnA traNa vidyArthI sAthe sUtA hatA. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 - 1 - Agama jANo ! 48 AkAzamArge be cAraNa muni jatA hatA, te bolyA ke "A pAThakanA be ziSyo narake javAnA che ane eka svarge javAno che." pAThakane A sAMbhaLI AghAta lAgyo ane emane thayuM ke zuM mArA ziSyo narake javAnA? kayA be ziSyo narake javAnA te jANavA temaNe traNene loTanA kukaDA banAvI ApyA, aMdara lAkhano rasa bharyo ane gaLe doro bAMdhIne kahyuM ke "A kUkaDAo maMtrazaktithI mUchita thayelA che. tamAre koI na jue tevI jagyAe jaIne ene mAravAnA che." be jaNA gAma bahAra gayA ane joyuM ke AjubAjumAM koI jotuM nathI, eTale e ene mArIne AvI gayA. loTanA banAvela kukaDAmAM lAkhano rasa bharelo hato. te rasathI temanAM kapaDAM vagere lAla thayAM. banne ziSyo kapaDAM ane hAthapaga dhoIne zuddha thayA ane gurune AvIne kahyuM ke "ame ApanI AjJA pALI AvyA chIe !" potAno putra : parvata ane rAjaputra : vasu. banne narakagAmI nakkI thayA. trIjA nAradaputre kUkaDo pAcho lAvI pAThakane Apyo - pAThaka tenA kartavyathI khuza thayA. chatAM jANavA pUchyuM ke, "pAcho kema lAvyo ?" teNe kahyuM ke, "ApanA kahevAno artha huM evo samajyo ke, koI na jue tevI jagyAe mAravo eTale ene kyAMya na mAravo." gurue pUchyuM ke, "evo artha tuM zI rIte samajyo ?" to eno khulAso karatAM eNe kahyuM ke, kukaDAne laIne nIkaLyo tyAre cAre bAju loko jotA hatA. gAma bahAra govALIyAo jotA hatA. gAyanAM dhaNa ane pakSIo jotA hatA. guphAmAM gayo to, mArI potAnI AMkho jotI hatI. pachI AMkho baMdha karI to upara rahelA siddho jotA hatA. chatAM te nathI tema mAnI vicAryuM to, mAro potAno AtmA joto hato, tethI nirdhAryuM ke, duniyAmAM koI evI jagyA ja nathI ke jyAM koI na jotuM hoya. tethI koI na jotuM hoya tyAM Ane mAravo eno artha huM evo samajyo ke Ane kyAMya na mAravo, eTale ene mAryA vinA ja huM pAcho lAvyo chuM." Ane kahevAya vizeSajJa ! AvA vizeSajJa ApaNe banavAnuM che. tamAre pApa karavuM ja che, to koI na jue tyAM karavuM." ema jo tamane koI kahe to eno sAco marma tame samajI zako ! mATe vizeSajJatA joIe. nahIM to A sUtrakRtAMga sUtranA zabdone pakaDI taravAnA badale DUbavAnuM kAma thAya. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 -- 4 AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa?-4 - 49. 2-6 - zuaH ughuktaH udyamazIla joIe. gurue je vAta karI, tene tarata amalamAM lAvanAra joIe, temAM ALasa ke pramAdano anubhava na thavo joIe. jJAnanuM phaLa virati che. heya-upAdeya jANyA pachI teno tyAga ane upAdeyano svIkAra karavAno che. A kArya je udyamazIla hoya te ja karI zake che. pramAdI-anudyamI te karI zakato nathI, pariNAme Agama adhyayana-adhyApana karavA-karAvavAno parizrama sArthaka thato nathI. mATe udyamazIla hovuM te guNa atyaMta anivArya che. evuM banI zake ke je kAmano udyama kare temAM saphaLatA na paNa maLe. kemake saphaLatA maLavI na maLavI e puNyAdhIna vastu che. chatAM udyamazIla AtmAne to cokkasa lAbha thAya che. kema ke eNe to AjJA mujaba puruSArtha karyo che. e pachI sAtamo guNa che, aparitapta. 2-7 - parivaMto ? aparitapta H kyAreya nahi thAkanAra. gurunI sevA, gurunI AjJAnuM pAlana, ArAdhanA-sAdhanAnI je paNa pravRtti karavAnI hoya temAM jarA paNa thAka na anubhavAya. nAnI-moTI tamAma pravRtti pUrA utsAha sAthe jema zarU kare tema tevA ja utsAha sAthe ene pAra pADe. ene adhavacce kaMTALI, thAkIne mUkI na de tevo jeno svabhAva hoya tene "aparitapta' kahevAya. mATe ja kahyuM ke - "parivaMto - vanirvighA rUti ' na thAke tevo. jeTalI lAyakAta, teTalo vikAsa : A aMge jagamazahura citrakArano dAkhalo gurudeva ApatA. eka jagamazahura citrakAra hato, tene potAnA putrane paNa jagamazahura banAvavo hato. putra nAno hato te vakhatathI ja keLavaNI ApavA mATe tene citra banAvavAnuM kahyuM. te je citra banAvato, temAM tenI cAra bhUlo batAvI te sudhAravAnuM kaheto. te cAra bhUlo sudhArI lAve eTale bIjA divase bIjI cAra bhUlo batAvato. A rItano krama cha mahinA cAlyo. kax30=180 divasa, dararojanI cAra bhUlo batAvI. 180 divasa x 4 bhUlo = 720 bhUlo batAvI te teNe sudhArI. tyArabAda rojanA krama mujaba citra banAvyuM. paNa have e thAkyo hato, kaMTALyo hato, tethI teNe pote ja nirNaya karI lIdho ke AjanuM citra . Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o 50 1 - Agama jANo ! - che. bApAne bhUla kADhavAnI Teva paDI lAge che. Aje jo bhUla kADhaze to citra pheMkIne cAlyo jaIza. atyAra sudhImAM tenI cAla vinIta hatI, AjanI cAla badalAI. cahero, AMkha, hAvabhAva paNa badalAyA. pitA jANI gayA. emaNe mApa kADhI lIdhuM ane bolyA ke, "teM gajabanuM citra banAvyuM che." paNa manamAM hatAzA hatI ke, have Ane huM vizvazreSTha nahi banAvI zakuM. jIvanI jeTalI lAyakAta hoya teTalo ja tene AgaLa vadhArI zakAya. paNa bhUlano khyAla to Apavo ja hato tethI kahyuM, "beTA !tAruM sauthI pahelA divasanuM citra laI Ava. temAM keTalI bhUla che te bola.' dIkarAe citra lAvI temAM 720 bhUlo gaNAvI. "to meM pahelA divase keTalI kADhI hatI ? cAra." "Ama kema ! pahelA divase badhI bhUla kADhI hota to tuM besI ja jAta. tArAthI AgaLa na vadhI zakAta. tane AgaLa vadhAravA mATe meM ochI bhUla kADhI. have tene thayuM ke AmAM to eka bhUla nathI tethI meM batAvI nathI." "to zuM AmAM paNa bhUlo che ?" "hA." keTalI ?" "1440' batAvo nA, have nahIM, jeTaluM zIkhyo che, te paNa tArA mATe pUratuM che. mAro manoratha judo hato. paNa badhAnA manoratha phaLatA nathI. have tArAmAM je bhAvanA pragaTI che, te have tAro AgaLa vikAsa nahi thavA de." mATe A zAstramAM kahyuM che ke, adhyayana karanAra aparitapta joIe. eTale thAkI jAya tevo na joIe. tevo puNyAtmA graMthAraMbhamAM maMgaLa karI zake, enuM maMgaLa AkhA graMthane nirvina banAve. A rIte bIjA naMbare "vinIta' banavA mATe jarUrI anurakta-1, bhaktivAna-2, amucI-3, anuvartaka-4, vizeSajJa-5, udyakta-ane Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 - 4: AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa? - 4 aparitApI-7, ema kula sAta guNo joIe. A sAta guNa dvArA je vinIta bane te vyakti A mahAna graMtharatnanuM adhyayana karavA mATe lAyaka banI zake, A eka eka guNane yAda karI ene AtmasAt karavAno prayatna karavAno che. have Aloca1, vinIta-ra evA be guNonI vicAraNA karyA pachI, trIjA muddAmAM kSetranI vicAraNA karavAnI che. - 3 - rara : kSetra : kayA kSetramAM adhyayana-adhyApana karavuM ane na karavuM ? te vAta jaNAvatAM kahe che ke jyAM sarovarano kAMTho hoya, AmravRkSo hoya, pavitra vRkSo hoya, devono vAsa hoya tevA sthAnamAM ane siddhakSetramAM vAMcavuM, ke kalyANaka bhUmimAM adhyayana-adhyApana karavuM-karAvavuM. paraMtu bhAMgelA makAna, smazAna, baLeluM-dAjheluM makAna, khaMDera, jotAM ja game nahIM tevAM makAna, jyAM khAropATa hoya, jyAM baLelA aMgArA paDyA hoya, jyAM azuci paDI hoya tevA sthAnamAM na karavuM. A AlocanA vagere ATha vastu je batAvI rahyA che, te vAMcavAvALA ne sAMbhaLavAvALA banne mATe che. eTale adhyetA-adhyApaka, vaktA ane zrotA baMnee A bAbato sAcavavAnI che. cUrNikAra bhagavaMte A vastune rajU karatAM kahyuM che ke AgamanuM A adhyayanAdi karatI vakhate e paNa dhyAnamAM rAkhavuM jarUrI che ke, jyAM adhyayanAdi karavAnuM hoya tyAM AjubAjumAM jo DAMgara, ghauM, java vagere dhAnya paDeluM hoya to tyAM karI zakAya, paraMtu jo tyAM tala, caNA vagere paDyA hoya to tyAM adhyayana-adhyApana na karI zakAya. e mATe lakhyuM ke - tI sAtri-vidhi-zodhuma-navavidhA-samIve, Na tu tila-caNagAdisamIve / ' A pachI kSetranI vAta spaSTa karatAM jaNAvyuM ke, kSetra prazasta ane aprazasta ema be prakAranuM che. zeraDInuM vana-1, DAMgaranuM vana-2, padmasarovara-3, khIlelAM phulovALo vanakhaMDa-4, gaMbhIra ane avAja karatA dakSiNAvarta pANIvALuM sarovara-5, jinezvara paramAtmAnuM derAsara-6; A cha sthaLo prazasta kSetra che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 - 1 - Agama jANo ! 52 AvAM sthaLomAM A Agama sUtronuM adhyayanAdi karI zakAya. paNa bhAMgeluM, baLeluM sthaLa, smazAna, zUnya makAna, jotAM ja manane na game tevuM makAna, kSAravALI jamIna, aMgArAvALI jamIna, jyAM kacaro ThalavAto hoya, jyAM apavitra vastuo paDI rahetI hoya ke nakhAtI hoya vagere kSetro aprazasta kSetro che. temAM A AgamonuM adhyayanAdi na karI zakAya. mATe ja lakhyuM ke - . phUvane sAvi, pavana sumi vAvaMde ! gaMbhIra-sANuNAe, padAhiNajale jiNaghare vA / / 3404 / / dija Na u bhagga-jhAmita-susANa-'maNuNNagehesu / chAraMgAra-kayArA-'mejjhAdidavvadudvesu / / 3405 / / '- vizeSAvazyaka bhaassy| A badhA uparathI mahApuruSoe sAdhakanI jJAnasAdhanA mATe paNa keTalI badhI ciMtA-kALajI karI che. e vAta ApaNA dhyAnamAM AvavI joIe ane te ja rIte samyajJAnanI sAdhanA mATe keTa-keTaluM dhyAna rAkhavAnuM che, teno paNa khyAla Avavo joIe. ArAdhanA karavI che to te game tyAM karI zakAya, ApaNo sAro bhAva hoya to bIjuM badhuM vicAravAnI jarUra nathI, evI badhI je vAto cAle che te keTalI khoTI che, te paNa tamArA dhyAnamAM AvavuM joIe ane samyajJAnanI sAdhanA mATe A tamAma bAbatone pUrI kALajIthI dhyAnamAM levI ja joIe, e vAta A badhuM sAMbhaLI tamane spaSTa thavI joIe. adhyayana mATe jema kSetra kayuM prazasta ane aprazasta enuM dhyAna rAkhavAnuM che, tema dizAnI bAbatamAM paNa dhyAna rAkhavAnuM che. mATe te vAta jaNAvavA cothA naMbare dizAnI vAta karI che. A guNomAM taratamatA hoya to A graMthanI vastuo kahevA - rajU karavAmAM paNa taratamatA rAkhavI paDe. 4 - dimiyAde dizA : kaI dizA sanmukha rahIne adhyayanAdi karavuM na karavuM te. AgamanuM adhyayana, svAdhyAya mATe kSetranI jema dizAnuM paNa dhyAna rAkhavAnuM che. jyAre paNa AgamanuM adhyayana, svAdhyAya karavAno hoya tyAre pUrvadizA, uttaradizA, ke je dizAmAM tIrthakara bhagavaMta vagere hoya te dizA ane je dizAmAM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 - 4 AgamanA adhyayana mATe lAyaka koNa? -4 - 53 jinezvara bhagavaMtanuM derAsara hoya te dizA prazasta che. A dizA sanmukha rahIne Agama adhyayanAdi karavAnuM che. A vAta vAcanAcAryanI apekSAe che. eTale jyAre vAcanA levA-ApavAnI hoya tyAre vAcanA ApanAra A dizA sanmukha rahIne vAcA ApavAnI che, vAcanA lenAre to vAcanA ApanAranI sanmukha rahI vAcanA levAnI che. te ja rIte jyAre svAdhyAya mAMDalImAM karavAno hoya tyAre svAdhyAya karanAramAM je mukhya hoya temaNe A darzAvela dizA sanmukha rahIne svAdhyAya karavAno che, anya saue potapotAno je rIte krama Avato hoya tema maMDalakAre besI svAdhyAya karavAno che. dizAno A viSaya darzAvatAM cUrNikAra maharSie lakhyuM che ke - 'puvvAbhimuho uttaramuho va dijjAhavA paDicchejjA / jAe jiNAdao vA disAi jiNaceiyAI vA / / 3406 / / '- vize0 bhASya / 'pUrvAbhimukha athavA uttarAbhimukha thaIne vAcanA ApavI athavA grahaNa karavI. je dizAmAM jinezvara vagere hoya athavA jinamaMdira vagere hoya.' A rIte kSetra ane dizAnI vAta karyA pachI have pAMcamA naMbare kALanI vAta kare che. 5 - vesTaH kALa : divasano ne rAtano pahelo ane chello, eTale ke divasano pahelo ane chello prahara temaja rAtrino ya pahelo ane chello prahara. ema divasanA be ane rAtrinA be, kula cAra praharamAM ja A graMthane kaMThastha karI zakAya. levA ne gokhavA mATe - banne mATeno A niyama che. sUtrane mATe A vAta che. A aMge cUrNikAra maharSie jaNAvyuM che ke - 'kAle tti-imaM aMgaM kAleNa paDhijati, rAti-diNANaM paDhama-carimAsu porisIsu / ' 'kALanI apekSAe A aMge rAta-divasanI pahelI-chellI porisIomAM kALanA sahAre bhaNI zakAya che." Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 - 1 - Agama jANo ! - kALanA sahAre eTale kAlagrahaNa Adi yogamAM batAvela vidhipUrvaka. eTale zuddha kAla pravartato hoya tyAre ja adhyayanAdi karavuM. sAdhanA mATe dravya, kSetra, kALa, ane bhAvanuM keTaluM mahattva che. te "A varNana uparathI samajAvuM joIe. mAtra bhAvanI vAtane AgaLa karIne dravya-kSetra-kALanI vAtane gauNa karavAnuM che enI upekSA karavAnuM jeo kahe che te keTaluM khoTuM karI rahyA che, te paNa AnA uparathI samajAvuM joIe. divasa-rAtrino kALa jema ApaNe tyAM batAvyo che, tema tithino ne nakSatrano vibhAga paNa kALamAM batAvavAmAM Avyo che. jJAnamAM sahAyaka bane tevAM nakSatromAM bhaNavAthI kevA kevA lAbha thAya che. tema kharAba nakSatramAM bhaNavAthI kevAM kevAM nukasAna thAya che, te paNa mahApuruSoe batAvela che. niryukti, bhASya, cUrNi, TIkA, vAMcIe to khyAla Ave ke mahApuruSoe hitakara vAto kahevAmAM kAMI bAkI rAkhyuM nathI. emano upakAra keTalo avarNanIya che te AthI samajAya che. ApaNA sarvasvanI nyocchAvarI karI daIe to ya eno pAra pAmI na zakAya eTalo teozrIno mahAna upakAra che. AnA ja anusaMdhAnamAM nakSatra, guNasaMpadA Adi bAbato aMge graMthakAra paramarSi haju AgaLa zuM pharamAve che te ApaNe avasare joIzuM. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 - AkAdhanAmAMtithinuM mahattva - vi.saM. 2058, aSADha vada-6, maMgaLavAra, tA. 30-7-02. sAcorI bhavana, pAlItANA * adhyayana pUrvenI kALajI : * nakSatronI adhyayana para asara : * dharmArAdhanA mATe dravya, kSetra, kALa, bhAvanI zuddhi anivArya : * tithi paNa kALano eka bhAga che : * rojIMdA vyavahAramAM tithinI AvazyakatA : * sUryodayakAlIna tithi pramANa : * dadhika tithi na karIe to cAra moTA doSa lAge? manano uchALo bhAva nathI, jinAjJAnusArI pariNAma ja bhAva che : * vRddhi ane kSayamAM apavAda niyama : - tithinI kSaya-vRddhi eTale zuM?: * amAro karelo artha sAco che ke khoTo che te jANavAnI mApapaTTI: * parvatithinI kSaya-vRddhinA pramANo : * kaI paraMparA pramANa ane AdaravA lAyaka ? moTI tithinI jema moTA mahinA : * divasa eka, ArAdhanA be hoI zake ? * to A badhI bhAMjagaDa bhagavAne ja karI ema mAnavuM paDe : * samatAthI satya prarUpe tene kyAreya pApa na lAge : * tithiH sAmAcArI ke siddhAMta ? badhI sAmAcArI parivartanazIla na hoya ? * zrI kAlikasUrijIno pheraphAra zAstrIya hato, marajI mujabano nahiM. * sAmAcArI paNa zAstrathI baMdhAyelI che: . saMghanI zAMti mATe zuM karAya? viSaya : tithiH prazna ane uttara. AgamanA adhyayana mATe AlocanA, vinIta vagere ATha bAbatonI jarUriyAta upara bhAra apAyela che, emAM kALanI zuddhi paNa anivArya batAvela che.tithinirNaya karavo e kALanI zuddhi sAdhavA mATe eka jarUrI aMga che. A pravacanamAM kaI tithimAM Agama adhyayana karavuM - na karavuM e vAtanA anusaMdhAnamAM tithi eTale zuM? audayika tithi vyavasthA, tithino kSaya ane ane tithinI vRddhi vakhate zuM karavuM, vagere bAbatonuM zAstrAdhAre vizada bayAna ApavAmAM AvyuM che. zrIsaMghanA alpapuNyodaye vartamAnamAM vivAdano viSaya banelA tithi-praznano zAstrAdhAre sarvasaMmata ukela kaI rIte lAvI zakAya ? tithipraznamAM siddhAMta ane sAmAcArI kayAM kayAM ? keTalA aMze ? vagere aneka bAbato para ahIM khUba ja ukti ane yuktisaMgata rajuAta karavAmAM AvI che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujjhija tiuTTijA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / ' "zrI samasvAmI H bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha! zrI jaMbUsvAmI prabhu vIre kone baMdhana karyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che?' 'titthayare ya jiNavare suttakare gaNahare ya NamiUNaM / sUyagaDassa bhagavao 'NijjuttiM' kittaissAmi / / 1 / / ' "jinezvara, tIrthakaro ane sUtrane karanArA gaNadharone namaskAra karIne bhagavAna evA sUyagaDAMganI niryukti huM kIrtana karIza.' Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paH ATAghanAmAM tithinuM mahatva anaMta upakArI, caramatIrthapati, zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadhara bhagavaMtazrI sudharmAsvAmIjI mahArAjA dvAdazAMgI paikInA bIjA aMga Agama sUyagaDAMga sUtranA mAdhyamathI paramatAraka paramAtmA zrImahAvIradeve svasamaya ane parasamayano je bheda batAvyo che, parasamaya tyajIne svasamayamAM sthira thavAno mArga batAvyo che, tenuM adbhuta rIte varNana karI rahyA che. A mahAna AgamanAM rahasyo samajAvavA mATe tenA upara cauda pUrvadhara zrIbhadrabAhusvAmIjIe "niryuktinI racanA karI che to anya pUrvAcArya maharSie "cUrNi'nI racanA karI che ane e ja rIte enA upara pUjya AcAryazrI zIlAMkasUrijI mahArAje "TIkA paNa racI che. A mahAna graMthanuM jeNe adhyayanAdi karavuM hoya teNe kevI lAyakAta keLavavI joIe tenuM cUrNikAra maharSie suMdara mArgadarzana ApyuM che. adhyayana pUrvenI kALajI : A mahAna Agama ane AgamanA padArtho jeNe pIrasavAnA che ane jeNe jhIlavAnA che, te baMnee kevI kALajI levI joIe tenI vAta karatAM pahele naMbare AlocanAnI vAta karI che. AgamanI vAMcanA jeNe levI che ane jeNe ApavI che te baMnee jIvanamAM thayelA pAponI, doSonI AlocanA karIne zuddhi karavI joIe. bIjA naMbare jeNe zravaNa karavuM che te svayaM vinIta hovo joIe. tema jaNAvyuM che, je vAta ApaNe karI gayA chIe. e ja rIte trIjA naMbare A Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 1 - Agama jANo ! AgamanI vAMcanA jyAM karavI che, te kSetra kevuM zubha hovuM joIe ? prazasta hovuM joIe ? - te jaNAvyuM che. kAraNa ke zubhakSetranA zubha paramANuo ane manobhAvane prasannatAnI dizAmAM laI jatuM anukULa vAtAvaraNa maLyA kare ane evA zubha paramANuo ane vAtAvaraNanA kAraNe Agamavacana sIdhuM prazasta rIte pariNAma pAme. te pachI cothA naMbare dizAnI vicAraNA karI gayA ane pAMcamA naMbare kALa kevo hovo joIe tenI vAta karI. zrI sUyagaDAMga sUtranuM adhyayanAdi kyA kALamAM karavuM ? A aMge cUrNikAra maharSie jaNAvyuM che ke - 'kAletti imaM aMgaM kAleNa paDhijati, rAti-diNANaM paDhama-carimAsu porisIsu / ' kALanI apekSAe A aMga rAta-divasanI pahelI-chellI porisIomAM kALanA sahAre bhaNI zakAya che." divasanA pahelA, chellA praharamAM ane rAtrinA pahelA, chellA praharamAM ja A AgamanuM adhyayana karavuM joIe. ema ApaNe gaI kAlanA vyAkhyAnamAM joyuM hatuM. sabhA: A prahara eTale zuM? divasa jeTalA kalAkano hoya tenA sarakhA cAra bhAga karatAM je cAra bhAga thAya, te darekane prahara kahevAya che. te ja rIte rAtrimAM paNa samajavuM. divasa moTo hoya tyAre divasanA praharo moTA hoya ane rAtri moTI hoya tyAre rAtrinA praharo moTA hoya. sarerAza 24 kalAkanA divasa-rAtamAM kula12 kalAka zrI sUyagaDAMga sUtranuM adhyayana vagere thaI zake. prahara jema kALano eka vibhAga che, tema tithi paNa kALano ja eka vibhAga hoI kaI tithiomAM zrI sUyagaDAMga sUtranA adhyayanano uddezo - AraMbha karavo ane kaI tithie na karavo ? te jaNAvatAM kahyuM ke, suda ke vada pakSanI cotha, chaThTha, AThama, noma, bArasa, caudasa, temaja pUnama ane amAvasyAnI tithie A Agama vAcanAno prAraMbha na karavo - ema jaNAvIne kaI tithimAM prAraMbha thaI zake, te jaNAvatAM kahyuM ke ekama, bIja, trIja, pAMcama, sAtama, dazama, Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 5H ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 agiyArasa ke terase zrI sUyagaDAMga sUtra vagere AgamanI vAcanAno prAraMbha karI zakAya. A mATe "niryukti' graMthamAM "vizeSAvazyaka bhASyanI gAthA TAMkIne kahyuM che 'cAuddasiM paNNarasiM vajejA, aTThamiM ca navamiM ca / chaTTi cautthiM bArasiM ca, sesAsu dejAhi / / 3407 / / ' caudaza ane pUrNimA-amAvAsyA, AThama ane toma, cha, cotha ane bArasane choDIne bAkInI tithiomAM vAcanA ApavI.' nakSatronI adhyayana para asara : te ja rIte jyAre Agama vAcanAno prAraMbha karavAno hoya tyAre kayA nakSatramAM karavo ne kayA nakSatramAM prAraMbha na karavo ! te paNa jaNAvyuM che. te jaNAvatAM paNa cUrNikAra bhagavaMte "vizeSAvazyaka bhASya'nI gAthA TAMkatA lakhyuM che ke - '' misara-maddA, puNe, ti ira "pULA mUlse sI . 'hattho cittA ya tahA, dasa viddhikarAiM nANassa / / 3478 / / 'saMjhAgayaM 'ravigayaM viDDeraM saggahaM "vilaMbaM vA / 'rAhuhayaM gahabhiNNaM ca, vajae satta nakkhatte / / 3409 // ' - vize0 bhASya "mRgazIrSa-1, Adra-2, puSya-3, pUrvAphAlyuvI-4, pUrvASADhA-pa, pUrvAbhAdrapada-6, mULa-7, AzleSA-8, hasta-9, citrA-10 : A daza nakSatro jJAnanI vRddhi karanArA hovAthI A nakSatramAM Agama adhyayanano prAraMbha karavo ane saMdhyAgata-1, ravigata-2, viphera-3, sagraha-4, vilaMbI-pa. rAhueta-6 ane grahabhinna-7: A sAta nakSatramAM Agama adhyayanano prAraMbha na karavo." sabhA: saMdhyAgata vagere nakSatromAM Agama adhyayanano prAraMbha na karavAnuM kAraNa zuM, enAthI koI nukasAna thAya ? sAruM kAma to kyAre paNa karI zakAya ne ? Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Aga 60. - nA, evuM nathI. sArA kAmanA prAraMbha mATe jema kSetra sAruM joIe, tema kALa paNa sAro ja joIe. kALamAM je rIte praharanI vicAraNA karavAnI che, tithinI vicAraNA karavAnI che, te ja rIte nakSatranI paNa vicAraNA karavAnI che. kAraNa ke nakSatra paNa kALano ja eka prakAra che, teno paNa sArI ke kharAba prabhAva kArya upara paDe ja che. mATe ja mRgazIrSa vagere daza nakSatro jJAnanI vRddhi karanArA hoI temAM prAraMbha karavAnuM kahyuM ane saMdhyAgata vagere sAta nakSatro ahita karanAra hoI temAM vidyAbhyAsa karavAno niSedha karyo. A vAtanI spaSTatA karatAM cUrNikAra maharSie jaNAvyuM che ke - 'saMjhAgayaMmi kalaho hoti, kubhattaM vilaMbi nakkhatte / viDDere paravijao, AiJcagate aNivvANI / / 1 / / jaM saggahaMsi kIrai, nakkhatte tattha duggaho hoi / rAhuhayaMmi ya maraNaM, gahabhiNNe lohiuggAlo / / 2 / / A AgamanuM adhyayana ke uddeza vagere - saMdhyAgata' nakSatramAM karavAthI kalaha-kajIyo thAya che. "vilaMbI' nakSatramAM karavAthI kharAba bhojana karavAno vAro Ave che. "viDera' nakSatramAM karavAthI sAmAno vijaya thAya che. 'ravigata' nakSatramAM karavAthI kAryanI pUrNAhuti thatI nathI. sagraha' nakSatramAM karavAthI durraha - kharAba rIte pakaDAvAnuM ke padArthanI khoTI pakkaDa thAya che. 'rAhuheta' - rAhuthI haNAyela nakSatramAM karavAthI mRtyu thAya che ane "grahabhinna' nakSatramAM karavAthI lohInI ulaTI thAya che. AgamanAM adhyayana-adhyApanano prAraMbha karanArane ke Agamano uddezo vagere karanAra, karAvanArane koIpaNa prakAre nukasAna na thAya ke temanuM ahita na thAya te mATe A badhI jANakArI ApIne zrutanA upAsako upara mahApuruSoe keTalo moTo upakAra karyo che, te AnA uparathI paNa samajI zakAya tevuM che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 - 5 H ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 61 sabhA: sAhebajI ! Ape A 'saMdhyAgata' vagere nakSatromAM adhyayanAdi karavAthI kevAM kevAM nukasAna thAya te jaNAvyuM. paNa kayA nakSatrone saMdhyAgata vagere tarIke oLakhavAM ? e jaNAvyuM nahi. A mATe tamAre vizeSa abhyAsa karavo paDaze. Ama chatAM TuMkANamAM kahuM to, je nakSatramAM sUrya hoya te nakSatrathI caudamuM ke paMdaramuM je nakSatra hoya tene "saMdhyAgata' nakSatra kahevAya che. je nakSatramAM sUrya rahelo hoya te nakSatrane ravigata' nakSatra kahevAya che. pUrvadizAnAM nakSatro hoya tyAre pUrvadizAmAM javuM joIe. jo anya dizAthI javAya to "viDera' kahevAya che. je nakSatra krUra grahonI sAthe hoya te "sagraha' nakSatra kahevAya che. je nakSatrane sUrya bhogavIne choDI dIdhuM hoya te vilaMbI nakSatra kahevAya che, je nakSatramAM rAhunuM grahaNa thayuM hoya te nakSatra "rAhuhata' kahevAya che ane je nakSatra grahathI bhedAyeluM hoya tene "grahabhinna' nakSatra kahevAya che. ATaluM samajIne yAda rAkhazo to paNa tamAruM kAma thaI jaze. dharmArAdhanA mATe dravya, kSetra, kALa, bhAvanI zuddhi anivArya : zAstrakAra bhagavaMtoe dareka prakAranI dharma-ArAdhanA mATe dravya, kSetra, kALa ane bhAva AdinI zuddhi jovA upara khUba bhAra Apelo che. dharma-ArAdhanAno uddeza jIvane anaMta duHkhathI choDAvI anaMta sukhamaya mokSanI prApti karAvavI e che. mokSanI prApti mATe jIve pUrve bAMdhelAM karmono kSaya karavAno hoya che. jyAM saMpUrNa karmano kSaya zakya ke saMbhavita na hoya tyAM teno AMzika kSaya ane AMzika upazamana karavAnuM hoya che. e sivAya muktimArgamAM puNyAnubaMdhI puNyano udaya paNa sahAyaka banato hoya che. A karmono kSaya ane udaya vagere dravya, kSetra, kALa ane bhAvAdinI zuddhi para AdhAra rAkhe che. eTale ke dravya, kSetra, kALa ane bhAvAdinI zuddhi hoya to karmano kSaya paNa sadhAya ke puNyAnubaMdhI puNyano udaya paNa prApta thAya. e ja rIte dravya, kSetra, kALa ane bhAvAdinI azuddhi hoya to karmano kSaya na thAya, paraMtu navo baMdha ke udaya thAya ema paNa bane. mATe ja dIkSA kyAre ane kyAM apAya - na apAya ? - enI vicAraNAmAM sUripuraMdara pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAje kSetrAdinI zuddhi jovAnI bhalAmaNa karatAM "paMcavastakamAM jaNAvyuM che ke - Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kura - - - - -- 1 - Agama jANo ! - 62 'esA jiNANamANA, khittAiA ya kammaNo hu~ti / udayAikAraNaM jaM, tamhA eesu jaiavvaM / / 114 / / ' "dIkSA ApavA mATe kSetrAdinI zuddhi jovI e jinonI AjJA che, kAraNa ke kSetrAdinI zuddhi karmanA udaya vageremAM kAraNarUpa che. mATe kSetrAdinI zuddhimAM prayatna karavo joIe. A ja vAtane teozrImade pUrvamaharSinI gAthA TAMkavA dvArA vadhu samarthita karI che. temAM jaNAvyuM che ke - 'udaya-kkhaya-kkhaovasamo-vasamA jaM ca kammuNo bhaNiyA / davvaM khittaM kAlaM bhavaM ca bhAvaM ca saMpappa / / 1 / / ' 'karmanA je udaya, kSaya, kSayopazama, upazama kahelA che, te dravya, kSetra, kALa, bhAva (janma) ane bhAvane AzrIte thAya che.' ATalI vicAraNAthI have e samajAI javuM jarUrI che ke dareka prakAranI dharmaArAdhanA anya zubha kAryo karatAM pahelAM dravyanI zuddhi jema jovAnI hoya che, tema kSetranI zuddhi paNa jovAnI hoya che. kSetranI zuddhi jema jovAnI hoya che, tema kALanI zuddhi paNa jovAnI hoya che. kALanI zuddhi jema jovAnI hoya che, tema bhAvanI zuddhi paNa jovAnI hoya che. jIvadravya bhavI che ke abhavI, bhAre karma ke laghukarmI vagere jovuM e dravyanI zuddhimAM Ave. emAM bhavI, laghukarmI jIva zuddha dravya gaNAya. jyAre abhavI, bhArekarmI jIva azuddha dravya gaNAya. zuddhano svIkAra karAya ane azuddhano tyAga karAya. e ja rIte kSetramAM che. azuci vagere lakSaNovALAM aprazasta kSetramAM vAcanazravaNAdi dharma-ArAdhanA na karAya. paraMtu zuci, IkSuvana, jinAyatana, jaLasthAna vagerethI manohara sthAnamAM karAya. e thaI kSetranI zuddhi. e ja rIte kALamAM paNa - vihita, tithi, vAra, nakSatrAdimAM ja vihita anuSThAna karAya, paraMtu avihita tithi, vAra, nakSatrAdimAM na karAya. e ja rIte arthIpaNuM, jijJAsutA, vinayazIlatA, vidhipAlana vagere lakSaNothI jenAmAM Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha3 - 5 ArAdhanAmAM tithinuM mahatva - 5 - 63 prazasta-zubhabhAva jaNAya tene ja ArAdhanAnuM pradAna karI zakAya, paraMtu anarthI, avinIta, kutUhalavRtti poSanAra Adine na ApI zakAya. A dareka bAbatonI jhINavaTabharI vicAraNA ApaNA mahApuruSoe aneka zAstramAM savistara karelI che. kAraNa ke tenA anusaraNamAM ja sAdhakanuM kalyANa che. tenI upekSA, anAdara karavAthI sAdhakane ghaNuM moTuM nukasAna thAya che. anAdikALathI bhavabhramaNa karatAM karatAM koIka karmalaghutAthI ApaNane AryadezAdi sAmagrI maLI che, emAM ya viziSTa puNyanA udayanA kAraNe devaguru-dharmano yoga ane dharma-ArAdhanAnI mahAna taka maLI che. tene ApaNe vyartha na gUmAvavI hoya to jJAnI bhagavaMtoe e mATe jaNAvelAM dareka vidhi-niSedhonuM ApaNe aNizuddhapaNe pAlana karavuM ja joIe. tithi paNa kALano eka bhAga che : dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI je ApaNe vAta karI temAM nakSatra, vAra Adi jema kALano bhAga gaNAya che, tema tithi paNa kALano ja bhAga gaNAya che. mATe ja kaI tithiomAM AgamAdi zAstronI vAcanA vagereno prAraMbha, dIkSA pradAna vagere karavuM ane kaI tithiomAM na karavo, enI vidhi-maryAdA bAMdhI ApI che; ane e mATe paNa aneka graMthomAM savistara jaNAvyuM che. eTaluM ja nahi paraMtu spezyala tithi mATe ja ghaNA graMtho rokyA che. sabhA: bIjI badhI vAta to barAbara paNa kALanI bAbatamAM je Ape tithinI vAta karI, emAM to ghaNA badhA matabheda che to te mATe amAre zuM karavuM ? paMcAMganA AdhAre nakkI karavuM ke "Aje kaI tithi che ?" jo cotha, chaThTha, AThama, noma, bArasa, caudaza, pUnama ke amAsa hoya to te divase AgamanA adhyayanano prAraMbha na karavo ane te sivAyanI prazasta tithiomAM prAraMbha karavo. sabhA: e to barAbara paNa paMcAMga kayuM jovuM ?koIka paMcAMgamAM amuka vAre amuka tithi hoya ane amuka paMcAMgamAM te ja vAre bIjI tithi batAvI hoya to amAre zuM karavuM ? e mATe game te paMcAMgo na jotAM saMghamAnya evA "janmabhUmi paMcAMga"nA potAnA mULa koThAmAM je tithio batAvI hoya te joIne tenA AdhAre nakkI karavuM. sabhA: paNa emAM to AThama, agIyArasa, caudaza vagere moTI tithiono kSaya paNa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 1 Agama jANo ! batAvyo hoya che ane enI vRddhi paNa batAvI hoya che, to e mATe amAre zuM karavuM ? e mATe 'zrI zrAddhavidhi' nAmanA graMthamAM batAvela - 'kSaye pUrvA tithiH vAryA, vRddho vAryA tathottaraH / ' sUtranA AdhAre nakkI karavuM. sabhA : paNa parvatithinI kSayavRddhi thAya ja zI rIte ? parvatithinI kSaya-vRddhi na ja thAya evuM tame zAnA AdhAre kaho cho? zuM e tamArA ane mArA hAthamAM che ke AkAzamAM thatA sUrya-caMdranA bhramaNanA AdhAre thAya che ? sabhA : A vigatane jarA mULamAMthI vigatavAra samajAvo to sAruM, paNa Apane lAge che ke A tithi jevo agharo viSaya ame samajI zakIzuM ? 64 tithino viSaya tame mAno cho evo jarAya agharo nathI. thoDuM dhyAna Apo to bahu ja sahelAIthI samajAya evo A viSaya che. sabhA : A mudde paMcAMga zuM kahe che ane e mATe tapAgacchane mAnya evAM dharmazAstro zuM kahe che ? - e upara thoDuM lakSya apAya to eka ane eka benI jema barAbara samajAI jAya tevuM che. chatAM tamane ema lAgatuM hoya ke 'nA, amane nahi samajAya,' to ApaNA cAlu viSayamAM AgaLa vadhuM. A viSaya sahelo che ke atharo, enI amane jarAya khabara nathI. A to ame sAMbhaLyuM che ke A viSaya bahu ja agharo che, eTale ema thayuM ke samajAze ke nahi ? jo na samajAya evuM hoya to Apano samaya zuM kAma bagADavo ? jo Apane lAgatuM hoya ke A viSaya amane samajAya tevo che to Apa Aje cokkasa samajAvo. amAre samajavuM ja che. je vastunI Ame ya tamArA jIvanamAM roja roja jarUra che, te samajAvavAmAM je samaya jAya te kAmano ja che. emAM samaya nakAmo jAya che, evuM vicAravuM e paNa khoTuM che. A mATe thoDuM paMcAMga jotAM AvaDatuM hoya ane mAtra be gAthAo 'zrAddhavidhi'nI barAbara moMDhe thaI jAya ane eno artha barAbara samajAI jAya to bilakula saheluM che. sabhA Ape kahyuM ke tithinA viSayanI amArA jIvanamAM rojeroja jarUra che. e kaI rIte ?Ajano amAro moTA bhAgano vyavahAra to tArIkha upara ja cAle che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 : ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 e to tamAro dunyavI vyavahAra; jyAre huM to dharmavyavahAranI vAta karuM chuM ane kharekhara to dunyavI vyavahAra paNa tithinA AdhAre ja cAlavo joIe. paNa tame badhAe anAryo sAthe rahIne ane anArya zikSaNa laIne Arya chatAM anArya jevA banelA loko sAthe vyavahAra cAlu karyo, eTale tamAro vyavahAra tArIkhanA AdhAre cAlavA lAgyo. bAkI to A badho ja vyavahAra tithi mujaba ja cAlavo joIe. upa -- rojIMdA vyavahAramAM tithinI AvazyakatA : sabhA: amArA rojIMdA dharmavyavahAramAM tithi kaI rIte upayogI gaNAya ? zrAvakanA jIvanamAM sadAya jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAo karavAnI hoya, e mATe ene jJAna, darzana, cAritranI tithio nakkI karavI paDe. zrAvakane khabara hoya che ke moTe bhAge AyuSyano baMdha parvatithinA divase ja paDe che. mATe ene 2, 5, 8, 11, 14 tithi kyAre che, e jANavuM ane e divase durgatinuM AyuSya na baMdhAya, paNa sadgatinuM ja AyuSya baMdhAya. te mATe te je nAnA-moTA tapa, tyAga, vrata, japa vagere ka2vAnAM hoya. A mATe paNa Aje kaI tithi che, te teNe jANavuM paDe che. mATe ja 'zrAddhavidhi'kAre AgamanI sAkSI ApIne A vAta jaNAvatA kahyuM che ke - 'xxparvatithipAlanaM ca mahAphalaM zubhAyurbandha - hetutvAdinA / 'bhavavuM ! vIvapamuddAsu paMcatu tiItu [viddigaM] yadAgamaH dhammATThANaM kiM phalaM hoi ?' 'goyamA ! bahuphalaM hoi, jamhA eAsu tihIsu pAeNaM jIvo parabhavAuM samaNijjai, tamhA tavovihANAidhammANuTThANaM kAyavvaM / jamhA suhAuaM samaNijjaitti / ' 'parvatithionuM pAlana mahAphLane ApanAruM che. kAraNa ke ethI zubha AyuSyano baMdha thavo vagere lAbha thAya che.' AgamamAM paNa kahyuM che ke (zrI gautamasvAmIjIe prabhune pUchyuM) 65 - Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 - 1 - Agama jANo ! - 66 "bhagavAna ! bIja vagere pAMce tithimAM karelA dharmAnuSThAnanuM zuM phaLa thAya ?' (prabhue temane javAba Apyo) he gautama ! ghaNuM phaLa thAya che, kAraNa A tithiomAM jIva prAyaH karIne parabhavanuM AyuSya upArja che. tethI (emAM) tapovidhAna vagere dharmAnuSThAna karavAM joIe ke jethI zubhAyuno baMdha thAya.' pUnama, amAsa pakSa-saMdhinI ane mAsa-saMdhinI tithio che, tema ja traNa comAsI paNa pUname Ave che. mATe paNa pUnama kyAre che, te paNa jANavuM jarUrI che. zrAvako paramatAraka tIrthakara bhagavaMtonA parama upAsaka hoya che. tethI te paramatAraka prabhunAM pAMceya kalyANakonI ke potAnA upara je prabhuno vizeSa upakAra hoya, pote je prabhunI roja pUjA karato hoya ke je gAma vageremAM raheto hoya te gAmanA maMdiranA je mULanAyaka hoya ke kalyANaka tapa karato hoya to te sarva tIrthakaronAM kalyANakonI tithinuM jJAna paNa ene mATe jarUrI bane che. A mATe paNa ene tithinI jANakArI meLavavI jarUrI hoya che. A sivAya paNa nAnAM-moTAM aneka nimittone pAmIne teNe nAnI-moTI je paNa ArAdhanA karavAnI hoya tenA mATe ane varSabharanI traNasone sAhiTha tithio paikI dareke dareka tithinI rojarojanI jANakArI meLavavI jarUra hoya che. mATe ja samagra tapAgacchane mAnya evA ane AjathI Azare 700 varSa pUrve racAyelA "zrI zrAddhavidhi" nAmanA graMtharatnamAM jaNAvyuM che ke savAre zrAvaka vicAre ke - adya vA tithiH ? %i nyAtim ?' Aje kaI tithi che ? Aje kalyANaka vagere zuM che ?' sUryodayakAlIna tithi pramANa: A vicAryA pachI enuM samAdhAna kaI rIte meLavavuM ? e jaNAvatAM zrI zrAddhavidhi graMthamAM ja kahyuM che ke, "sUryodaya samaye je tithi hoya tene pramANabhUta Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 : ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 mAnavI ane tenA AdhAre potAnAM vrata-paccakkhANa vagere karavAM ane sAMjanAM pratikramaNa vagere paNa tenA ja AdhAre karavAM. A vAtanA anusaMdhAnamAM teozrIe eka pUrva maharSinI gAthAne sAkSI tarIke TAMkatAM lakhyuM ke - 67 'udayaMmi jA tihI sA pamANa-miyarIe kIramANIe / ALAmaMA-navasthA-micchatta-viSAdaLa pAve / / ' 'sUryodaya samaye je tithi hoya tene pramANabhUta mAnavI (ArAdhanA mATe tene mAnya karavI) (sUryodaya samaye je tithi hoya tene pramANabhUta na mAnatAM) anya tithine pramANabhUta mAnavAmAM Ave to AjJAbhaMga, anavasthA-avyavasthA, mithyAtva ane virAdhanA pAme.' sabhA : sAhebajI, jarA spaSTa rIte samajAvo to sAruM. A gAthA zrAddhavidhi banI te pUrvenA pramANabhUta graMthanI gAthA che. mATe zrAddhavidhikAra maharSie tene sAkSI tarIke TAMkI che. emAM audiyaka tithinI ja ArAdhanA karavI, - ema kahyuM che. udayamAM na hoya tevI aaudayika tithine pramANa mAnIne tenA AdhAre ArAdhanA karavAnI nA pADI che. 67 audayika tithi na karIe to cAra moTA doSa lAge : sUryodaya samaye je tithi cAlatI hoya tene audayika tithi kahevAya che ane sUryodaya samaye je tithi cAlatI na hoya tene anaudayika tithi kahevAya che. AvI audayika tithinI ArAdhanA na karatAM je anauyika tithinI ArAdhanA kare che, tene cAra doSa lAge che. temAM sauthI pahelo doSa 'AjJAbhaMga' nAmano che. jJAnI bhagavaMtonI evI AjJA che ke audayika tithinI ja ArAdhanA karavI, anaudayika tithinI nahi. Ama chatAM 'audiyika tithi ArAdhavAnI' jJAnInI te AjJA na mAnavAnA kAraNe anaudayika tithinI ArAdhanA karanArane jJAnIonI AjJAbhaMgano doSa lAge che. bIjA naMbarano doSa 'aNavatthA' nAmano che. je divase je audayika tithi Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 - Agama jANo ! hoya tenI ArAdhanA na karatAM game te anodayika tithinI ArAdhanA karavAthI jJAnIoe nizcita karI Apela vyavasthA toDavAnuM ane anavasthA-avyavasthA karavAnuM pApa lAge che. trIjA naMbarano "mithyAtva' nAmano doSa che. je jevuM hoya tevuM mAnavuM te samyakatva che ane hoya tevuM na mAnavuM ane na hoya tevuM mAnavuM te mithyAtva che. je divase je audayika tithi hoya tene na mAnavI ane anaudayika tithi ke je nathI, chatAM tene mAnavI te mithyAtva che. AthI anodayika tithi mAnavAthI ane e mAnIne e mujaba karavAthI mithyAtva nAmano doSa lAge che ane - cotho 'virAdhanA nAmano doSa che. je divase je audayika tithi hoya tenI ArAdhanA karavAnI che, Ama chatAM te divase te audayika tithinA badale anodayika tithi mAnavAthI audayika tithinI ArAdhanAnA badale virAdhanA karavAnuM thAya che. sAthe anIdayika tithinI ArAdhanA karavAthI audayika tithinI virAdhanAno ane e dvArA jinazAsananI virAdhanAno doSa lAge che. A cAra doSone "bahu moTA doSo tarIke AgamagraMthomAM varNavelA che. mATe jeNe paNa AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva ane virAdhanAnA doSathI bacavuM hoya temaNe audayika tithine ja pramANa mAnIne tenI ArAdhanA karavI joIe. bhUle cUke paNa audayika tithine apramANa mAnIne udayamAM na hoya tevI anaudayika tithine mAnavAnI ke te mujaba ArAdhanA karavAnI bhUla na karavI joIe. je divase je audayika tithi hoya tene uDADIne udayamAM na hoya tevI anaudayika tithinI kAlpanika sthApanA karIne tevI anaudayika tithinI ArAdhanA karavAthI AtmAne koI ja lAbha maLato nathI. uparathI AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva ane virAdhanAnA doSanI ja prApti thAya che. manano uchALo bhAva nathI, jinAjJAnusArI pariNAma ja bhAva che ? jainazAsanamAM bhAvanuM ja mahattva che, ema kahIne jeo tithi vagerenA A siddhAMtane toDavAnI pravRtti kare che, temane e khyAla hovo jarUrI che ke jainazAsanamAM bhAvanuM jarUra mahattva che. paNa bhAva kone kahevAya ? te samajavuM jarUrI che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 - 5 ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 - 69. mananI lAgaNI ke aMtarano uchALo e ja mAtra bhAva nathI, e to eka prakAranI mananI avasthA vizeSa che. ullAsa ane dharma sahAyaka bhAvamAM pharaka che. jenazAsanamAM je bhAvane mahattva apAyuM che te jinAjJAnusArI pariNAmarUpa bhAvane mahattva apAyuM che. je pariNAma jinAjJAnusArI na hoya temAM game teTalo ullAsa, umaLako hoya tenI koI ja kiMmata nathI. jinAjJAnusArI pariNAma e bhAva che. emAM jeTalo ullAsa-umaLako bhaLe eTalo lAbha che. jyAre jinAjJAthI viparIta pariNAma e samucita bhAva nahi, paNa viparItabhAva che. emAM jeTalo ullAsa-umaLako bhaLe eTaluM nukasAna che, AtmAnuM ahita che. eTale IcchA, ullAsa, umaLakA rUpa bhAvane AgaLa karIne, jinAjJAnusArI pariNAma rUpa bhAvano anAdara-upekSA karavI te sva-paranuM kAramuM ahita karanAra bane che. game tyAre, game te rIte mAre ArAdhanA karavI che, mane ArAdhanA karavAno ullAsa thayo che to mAre bIjo koI vicAra karavo nathI. jyAre je rIte je ArAdhanA thaI zake te karI levI che.' - Avo bhAva e AjJAnusArI pariNAma nathI, AvA bhAvane AgaLa karIne dharmakriyAo karavAthI jainazAsanane mAnya evA bhAvadharmanI ArAdhanA thaI zakatI nathI. jainazAsanane mAnya evI ArAdhanA karavI hoya to jinezvara paramAtmAe batAvela, dharmazAstromAM varNavela, dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI tamAma maryAdAone lakSyamAM rAkhIne enuM pUrepUruM pAlana karavuM jarUrI che. bhAvanA nAme jinAjJAno anAdara karanAra viparIta bhAvanuM poSaNa karI jinAjJAnI virAdhanAnA bhAgI bane che. dharmazAstromAM bhArapUrvaka kahyuM che ke potAnI matikalpanAthI karAtI saghaLIya dharmakaraNI e jinAjJAthI rahita hovAthI saMsArarUpa phaLane ja Ape che. tIrthakarane anulakSIne paNa e karAtI dekhAtI hoya to paNa tAtvika rIte te kriyAo tIrthakara sAthe saMbaMdha dharAvatI nathI." AvuM na bane mATe jinAjJAnusAra dravya, kSetra, kALa, bhAvanA svarUpane tAttvika rIte samajI tenI yathocita ArAdhanA karavI joIe. mATe ja kALanA paNa prazasta-aprazasta vibhAgo samajI aprazastakALa choDI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 1 - Agama jANo ! 70 prazasta kALamAM ja ArAdhanA karavI joIe. e mATe kALanA eka aMgabhUta tithine anurArIne je je ArAdhanA karavAnI che, temAM audayika tithinI ja ArAdhanA karavI joIe ane anaudayika tithine choDavI joIe. A rIte audayika tithino Adara karavAthI jinAjJAno Adara thAya che ane e dvArA Icchita siddhi thAya che tathA AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva ane virAdhanA jevA mahAdoSothI potAnI jAtane bacAvI zakAya che. vRddhi ane kSayamAM apavAda niyama : sabhA: "audayika tithinI ja ArAdhanA karavI ane anodayika tithinI ArAdhanA kema na karavI" e to samajANuM paNa have navo prazna e thAya che ke, "je tithi be divasa sudhI sUryanA udaya samaye hoya, to zuM be divasa te tithinI ArAdhanA karavI ane je tithi eka paNa divasanA sUryodaya samaye na hoya tenI ArAdhanA na ja karavI ? AvI sthitimAM zuM karavuM joIe ? pahelAM eka muddo samajI lo ke je tithi be divasanA sUryodaya samaye hoya tevI tithine "vRddhitithi' kahevAya che ane je tithi eka paNa divasanA sUryodaya samaye na hoya tevI tithine "kSayatithi' kahevAya che. vRddhitithinI ArAdhanA be divasa karavAnI hoya che, - evuM paNa nathI ane kSayatithinI ArAdhanA kyAreya paNa karavAnI nathI hotI - evuM nathI. vRddhitithinI ArAdhanA be divasamAM nahi paNa eka ja divasa karavAnI hoya che ane te, te be divasa paikInA bIjA eTale chellA divase karavAnI hoya che ane kSayatithinI ArAdhanA nathI karavAnI evuM nathI, paNa te tithi je divase hoya te divase karavAnI che. sabhA to ema karavAthI audayika tithinI ArAdhanA karavAnI ane anaudayika tithinI ArAdhanA nahi karavAnI, evI AjJAno bhaMga nahi thAya ? kAraNa ke je tithi be divasanA sUryodaya samaye hoya te be divasamAMthI pahelA divase audayika tithi hovA chatAM tenI ArAdhanA na karIe to audayika tithinI ArAdhanA na karavAnuM pApa lAge ke nahIM ane je tithi sUryodaya samaye hoya ja nahi, tevI anodayika tithinI AgaLanA divase ArAdhanA karIe to te divase audayika tithinI ArAdhanA uparAMta anadayika tithinI ArAdhanA karavAthI anodayika tithinI ArAdhanA karavAno doSa lAge ke nahi ? Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paH ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 - 71 mane lAge che ke A viSaya tamane sArI rIte samajAvA lAgyo che. mATe ja tamArA manamAMthI Avo prazna ukyo che. have eno vigatavAra javAba ApuM chuM. jene tame paNa barAbara dhyAna daIne zAMtithI sAMbhaLavAno, samajavAno prayatna karazo to tamane jarUra samajAI jaze. hamaNAM ApaNe je 'yaMma nA tidI' vALI gAthAno artha karIne vAta karI, te "sAmAnya niyama che. jene zAstranI paribhASAmAM "otsargika niyama' kahevAya che. A niyama je je tithio sUryodaya samaye hoya ane je tithi eka ja divasanA sUryodayane sparzatI hoya tenA mATeno che. je tithio be divasanA sUryodayane sparzatI hoya ke je tithi ekapaNa divasanA sUryodayane na sparzatI hoya tenA mATe A niyama nathI. je tithi be divasanA sUryodayane sparzatI hoya tevI "vRddhitithi mATeno ane je tithi eka paNa divasanA sUryodayane na sparzatI hoya tevI "kSayatithi" mATeno niyama sAmAnya tithinA niyama karatAM judo che. jene "apavAdika niyama" kahevAya che ane te sAmAnya rIte eka divasanA sUryodayane sparzanArI tithio karatAM judI paDatI vRddhitithio ane kSayatithio mATeno niyama che. A niyamane rajU karatAM zrAddhavidhikAre pUrvadhara maharSi zrI umAsvAtijI mahArAjanA praghoSa rUpa zlokane TAMkyo che. te zlokamAM kahyuM che ke - "kSo pUrva tidiH , vRddho tathottara ' je tithino kSaya hoya tenI ArAdhanA pUrvanA divase karavI ane je tithinI vRddhi hoya tenI ArAdhanA bIjA divase karavI.' evo A zlokano artha che.' sabhA : Ama karavAnuM kAraNa zuM? tithinI "kSaya-vRddhi' eTale ? je tithi ekapaNa divasanA sUryodayane sparzelIna hoya tene kSayatithi kahevAya che. AvI kSayatithi bhale sUryodaya samaye na hoya, paraMtu te sarvathA nathI hotI tevuM to nathI ja. mATe ja "pravacana parIkSA' nAmanA graMthamAM lakhyuM che ke - Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 12 -- 1 - Agama jANo! ra di dInavaM nAma titheza: I' tithi kSaya eTale tithino nAza ema nathI ja.' mATe te jyAre eTale ke je divase vidyamAna hoya, cAlu hoya te divase tene lagatI ArAdhanA karavI joIe. jyAre eTale je divase te na ja hoya te divase tene lagatI ArAdhanA karavAno koI artha raheto nathI. jema je tithi sUryodaya samaye hoya tenI ArAdhanA te divase karavI joIe, tema je tithi sUryodaya samaye na hoya te tithi je divase hoya te divase ja tenI ArAdhanA karavI joIe. * mATe ja "tattvataraMgiNI' nAmanA graMthamAM spaSTa zabdomAM lakhyuM che ke - 'xxyaM suryodayavANa samAre ya tithiH a gva sUryodayastarAtti mAm xx' je sUryodayane pAmIne je tithi samApta thAya che te ja sUryodaya te tithi mATe pramANa kahevAya che.' sUryodaya samaye je tithi vidyamAna na hoya, tevI kSayatithi potAnI AgaLanI audayika tithinA divase ja bhogavAtI hovAthI tenI hAjarImAM ja tenI ArAdhanA karavI joIe. sabhA: sAhebajI ! dAkhalo ApIne samajAvo to jarA saheluM paDe. jema ke somavAre sUryodaya samaye sAtama tithi che ane maMgaLavAre sUryodaya samaye noma tithi che. AThama tithi somavAra ke maMgaLavAramAMthI eka paNa vAranA sUryodaya samaye nathI. eTale somavAre audayika sAtama che. maMgaLavAre audayika noma che ane somavAre audayika sAtama pUrI thayA pachI udaya vagaranI AThama zarU thAya che ane te maMgaLavAranI audayika noma pahelAM pUrI thAya che. AthI somavAre audayika sAtamanI ArAdhanA paNa karavAnI ane anIdayika chatAM vidyamAna evI AThamanI paNa ArAdhanA karavAnI. eTale je je tithino kSaya hoya te te tithinI ArAdhanA tenA AgaLanA vAre rahela audayika tithinI sAthe karavAnI che. A rIte kSayatithinI vAta karyA pachI have ApaNe vRddhitithinI vAta karIe. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 paH ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 je tithi be divasanA sUryodayane sparze te vRddhitithinI ArAdhanA be paikI bIjA divase karavAnI che. kAraNa ke, vRddhi pAmela tithi bIjA divase pUrNa bane che. mATe ja kahyuM ke - "vRddha vArtA tathottara ' "tithi vadhe tyAre te vadhelI tithinI ArAdhanA uttara eTale ke be paikI bIjA divase karavI.' jema ke vRddhi pAmelI AThama somavAra ane maMgaLavAra ema banneya divasanA sUryodayane sparzatI hoya to tenI ArAdhanA maMgaLavAre karavI. kAraNa ke, somavAre te Akho divasa hovA chatAM pUrI thatI nathI. jyAre maMgaLavAre te pUrI thAya che. sabhAH A 'kSa pUo ane " 37RT0'no A ja artha thAya che ke bIjo koI artha thaI zake kharo ? kSo pUrvAda ane vRddha sattara no A ja artha thAya che, A sivAya bIjo koI artha thaI zake nahi. eno mArI macaDIne koI bIjo artha karavA IcchIe to paNa te artha thaI zake tema nathI ane khoTo artha karavA jaIe to anya zAstrono e arthane sAtha maLato nathI, paNa anya zAstro e khoTA arthano virodha kare che. sabhA A zlokano Apa je artha karo cho te ja artha thAya ane bIjo artha na ja thAya evo ApanI pAse koI AdhAra kharo ? amAro karelo artha sAco che ke khoTo che te jANavAnI mApapaTTI : hA jarUra, eka "tattvataraMgiNi' nAmano graMtha che. jenI racanA AjathI lagabhaga 450 varSa pUrve thayelI che. graMthakartA pU. upAdhyAya zrI dharmasAgarajI mahArAja che. jeo tapAgacchAdhipati pU.A. zrI vijaya dAnasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya ane jagadguru pU. A. zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAjAnA AjJAvartI hatA. temanA A graMthane sau koI pramANabhUta mAne che. temAM daryAmi, pU ane vRddhI karI. A traNeya sUtronuM arthaghaTana eka ja sUtra dvArA karI ApyuM che. tyAM lakhyuM che ke - Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 -- 1 - Agama jANo ! - 74 *xx naM nA naMmi du vivase samapa sA maiti pAchA ' '(kAraNa ke) je tithi je divase samApta thAya che te tithi te ja divase (karavI-ArAdhavI) pramANa gaNAya che.' A zlokArdhanI TIkAmAM saMskRta bhASAmAM A ja vAta vadhu spaSTa karatAM teozrIjI lakhe che ke - 'xxyA tithiryasmin AdityAdivAra-lakSaNadivase samApyate sava divasovAraRkSa pramANamiti tathaana svIkAryo xx' je tithi ravivAra vagere je vAre samApta thAya che te ja divasa eTale ke vAra te tithirUpe svIkAravo.' enuM tAtparya e thayuM ke samApta tithinI ArAdhanA karavI. je divase je tithi samApta thatI hoya tenI ArAdhanA karavI. sabhA: barAbara samajAyuM nahi, Apa jarA spaSTa karIne samajAvo ! e ja samajAvI rahyo chuM. kSaya ke vRddhi vagaranI je sAmAnya tithio hoya che tene zAstrakAro audayika tithi tarIke oLakhAve che. te tamAme tamAma tithio je vAre sUryodayane sparze te ja vAre pUrI thAya che. eTale ke somavAranA sUryodayane sparzelI tithi somavAre ja samApta thAya che. tethI te tithinI ArAdhanA somavAre ja karavAnI. have kSayatithinI eTale ke ekapaNa sUryodayane nahi sparzanArI tithinI vAta karIe to "ye pUrva tithiH vAryAH ' sUtranuM arthaghaTana paNa A "samAptatithi ArAdhyA" sUtramAM kevI rIte samAya che te juo. jema ke somavAre sUryodaya samaye sAtama tithi che ane te tithi somavAranA eka kalAka pachI pUrI thAya to te divase samApta thatI audayika evI sAtamanI ArAdhanA to karavAnI ja che. paNa vadhumAM eka paNa sUryodayane nahi sparzatI evI AThama paNa somavAranA sUryodaya pachI eka kalAka bAda zarU thaIne maMgaLavAranA sUryodayanI eka kalAka pahelAM pUrI thAya che. tethI somavAre sAtama paNa samApta thaI ane AThama paNa samApta thaI mATe somavAre sAtamanI ArAdhanA paNa karavAnI ane AThamanI ArAdhanA paNa karavAnI, e ja rIte vRddhitithimAM be AThama hoya tyAre somavAre Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 - 5 H ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 - 75 paNa AThama hoya ane maMgaLavAre paNa AThama hoya. A sthitimAM somavAre AThama samApta thatI nathI. tethI somavAre AThamanI ArAdhanA nahi karavAnI ane maMgaLavAre AThama samApta thatI hovAthI maMgaLavAre ja AThamanI ArAdhanA karavAnI. A jotAM "vRddho che tathottara " sutrano je artha karyo ke je tithinI vRddhi hoya tenI ArAdhanA bIjA divase karavI te artha A "samApta tithinA sUtrathI sAco puravAra thAya che, je tame paNa samajI zakazo. vadhumAM eka "AcAradinakara nAmano graMtha che. je anya gaccha (rUdrapallI) nA AcAryano banAvelo hovA chatAM tapAgacchanA AcAryoe enI Thera Thera sAkSI ApelI che, eTaluM ja nahi AjanA moTA bhAganA yoga, tapa, anuSThAno, kriyAvidhi vagerenAM mULa emAMthI maLI Ave che. te graMthano paNa eka zlo-1 - udayatithi, 2 - kSayatithi ane 3 - vRddhitithi : A traNeya prasaMgomAM kayA divase ArAdhanA karavI e bAbatane spaSTa kare che, tyAM lakhyuM che ke - tithine tapasa zreSTA, sUryatA tithiH | tithipAte ca pUrvasminnahni vRddhau paratra ca / / ' 'tithi nimittaka tapamAM sUryodaya samaye je tithi hoya te ja zreSTha che. tithino pAta thAya - kSaya thAya tyAre pUrvanA divasamAM ane vRddhi thAya tyAre pachInA divasamAM tapa-ArAdhanA karavI.' AvA AMkhe uDIne vaLage tevA dIvA jevA spaSTa AdhAro hoya pachI vicAravAnuM zuM rahe che ? parvatithinI-kSayavRddhinAM pramANo : sabhAH sAheba, haju e vAta amane samajAtI nathI ke parvatithinI kSaya-vRddhi thAya ja zI rIte ? avakAzI graho e mArI ke tamArI AjJA mujaba cAlatA nathI. tithimAM je koI kSayavRddhi vagere Ave che, te avakAzI grahonI gatinA kAraNe Ave che. e koI mArI ke tamArI kalpanAnA AdhAre cAlatA nathI. temAM je bane te svIkAravAnuM che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! sabhA : zuM ApaNA zAstromAM parvatithinI paNa kSayavRddhi Ave evuM batAvyuM che ? hA ! ApaNAM eka nahi paNa aneka zAstromAM parva ane aparva sarva tithionI kSayavRddhinAM aneka vidhAno che ane je Aje paNa tame vAMcIne jANI zako cho ? 56 1 - paramapavitra evA kalpasUtranI ghaNIkharI TIkAomAM 'be caudaza Ave tyAre pahelI caudazane pramANa na gaNatAM bIjI caudazane pramANa gaNIe chIe,' evA spaSTa ullekho che. e ja rIte jainAgamomAM pAMca varSanA yugamAM alaga alaga mAsanI alaga alaga tithio thaIne parva-aparva evI vada ekamathI laI amAsa sudhInI ane suda ekamathI laI pUnama sudhInI trIze trIza tithiono cokkasa kramathI kSaya Ave evA paNa spaSTa ullekho che. enI sAme kahuM to parvatithinI kSayavRddhi thaI ja na zake - evo koI ullekha koIpaNa zAstromAM Avato nathI. AgaLa vadhIne hIrapraznottara, senapraznottara vagere graMthomAM cokkasa evI parvatithionI kSayavRddhi Ave tyAre tene lagatI ArAdhanA kyAre ane kevI rIte karavI, evA praznonA vigatavAra uttaro apAyA che. temAM paNa 'parvatithinI kSayavRddhi Ave ja nahi,' evo koI uttara apAyo nathI, paNa te 'parvatithinI kSayavRddhinA prasaMge kyAre ane kevI rIte ArAdhanA karavI ?' evA uttaro apAyA che. 76 sabhA : A badhuM bahAra mUkAya to ghaNo lAbha thAya. A badhuM anekavAra prakAzita thaI cUkyuM che. mAtra tamAre ene vAMcavAnI ane samajavAnI jarUra che. sabhA: parvatithinI kSayavRddhi Ave e to mAnI laIe paNa te vakhate parvatithinI kSayavRddhinA badale aparvatithinI kSayavRddhi karIe to cAle ke nahi. jo AkAzamAM vartatA grahone pheravavAnI ane tamArI marajI mujaba goThavavAnI tamArAmAM tAkAta hoya to tame tema paNa karI zako. bAkI AkAzamAM vartatA grahacAra mujaba je tithinI kSayavRddhi hoya tenA badale kAgaLamAM tame anya tithinI kSayavRddhi lakho ke bolo e to mRSAlekhana thayuM. zAstrIya viSayomAM mRSAlekhana ke mRSAbhASaNa karavuM e utsUtra kahevAya che, na hoya tevuM lakhAya ke bolAya zI rIte ? ane je hoya tenA badale bIjuM ja lakhavuM ke bolavuM te yathArthavAdI evA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 - 5: ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 tIrthakaronA anuyAyI mATe zobhAspada paNa zI rIte gaNAya? ravivAre tamAre ophisa khullI rAkhavI hoya to te tamArA hAthanI vAta che, paNa ravivAre ophisa khullI rAkhavA ravivArane somavAra kaho to tene koNa svIkAre ? e ja rIte somavAre tamAre ophisa baMdha rAkhavI hoya to koI nA nathI pADatuM, paNa somavArane tame ravivAra kaho to tamArA mATe koI kevo abhiprAya bAMdhe ? - te tame ja vicAro ! je divase je tithi hoya tene na mAnavI, na bolavI ane je divase je tithi na hoya tene mAnavI, bolavI te satyano apalApa ane asatyano uccAra che, je jainazAsanamAM kyAreya na nabhI zake. te ja rIte je tithinI kSayavRddhi hoya te tithinI kSayavRddhi na mAnavI, na lakhavI, na prarUpavI ane je tithinI kSayavRddhi na hoya te tithinI vRddhi mAnavI, lakhavI, prarUpavI te paNa satyano apalopa ane asatyano uccAra che. AvuM karavuM te jainazAsanano aparAdha che. yathArthavAdI sasUtrabhASIne mATe Ama karavuM e te jarAya ucita nathI. Ama karavuM e eka AtmaghAtaka pagaluM che. kaI paraMparA pramANa ane AdaravA lAyaka ? sabhA: sAheba, pharI eka prazna pUchI lauM ? jainazAsanamAM paraMparAne koI mahattva kharuM ke nahi ? jainazAsanamAM jItavyavahAra rUpa paraMparAnuM ghaNuM ja mahattva che, paNa je paraMparA jItavyavahAra rUpa na hoya tenI jainazAsanamAM phuTI koDInI kiMmata nathI. sabhAH parvatithinI kSaya-vRddhi bAbatamAM te parvatithinI kSayavRddhi na karatAM apavatithinI kSayavRddhi karavI evI koI paraMparAnuM astitva hatuM ke- evuM kAMI kharuM ? zAstrakAra bhagavaMtoe jene jItavyavahAra kahyo che, evI eka paNa paraMparA parvatithinI kSaya-vRddhinI bAbatamAM nathI. "parvatithinI kSayavRddhi na ja karAya ane jyAre jyAre paMcAMgamAM parvatithinI kSayavRddhi Ave tyAre tyAre aparvatithinI kSayavRddhi karavI' - evI koI jItavyavahAra rUpa paraMparA jaina saMghamAM kyAMya nathI. sabhA : jI vyavahAra rUpa paraMparA kone kahevAya ? Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 - 1 - Agama jANo ! jItavyavahAra rUpa paraMparA kone kahevAya? ane je paraMparA jItavyavahAra rUpa na hoya te kevI kahevAya ? kaI paraMparAne anusaravuM ane kaI paraMparAne na anusaravuM, A mudde pU. mahAmahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje yogaviMzikA vRttimAM bahu ja spaSTa zabdomAM savistara mArgadarzana ApyuM che. A sivAya paNa zrI sthAnAMga sUtra, zrI bhagavatI sUtra, zrI vyavahAra sUtra, zrI jItakalpabhASya, zrI bRhatkalpabhASya, zrI vyavahArabhASya, zrI dharmaratnaprakaraNa, zrI gurutattva vinizcaya vagere aneka graMthomAM A viSayanI spaSTatA karavAmAM AvI che, TuMkamAM jIta-vyavahAra eTale - 1 - je vyavahAra bahuzruta mahApuruSoe aneka vAra Acaryo hoya, 2 - je vyavahArane bahuzruta mahApuruSoe niSedhyo na hoya, 3 - je vyavahAra puSTa (prabaLa) kAraNe ja karAyelo hoya, 4 - je vyavahAra asAvadya (pAparahita) hoya, 5 - je vyavahArane tatkAlIna bahuzruta mahApuruSoe bahumAna ApyuM hoya, 6 - je vyavahAra zratavAkyothI abAdhita (zAstra-avirodhI) hoya, 7 - je vyavahAra paraMparAe vizuddha hoya te vyavahArane zAstrakAro jItavyavahArarUpe oLakhAve che. AnAthI viruddha jato vyavahAra ke paraMparA e jItavyavahAra nathI, paraMtu zAstrakAroe ene aMdha-paraMparA tarIke oLakhAvela che. eTale parvatithinI kSayavRddhi Ave tyAre parvatithinI kSayavRddhi na karatAM aparvatithinI kSayavRddhi karavI, evI koIpaNa jItavyavahAra rUpa paraMparA jenazAsanamAM ke jena saMghamAM kyAMya nathI. moTI tithinI jema moTA mahinA: sabhA paNa sAheba, be AThama, be caudaza bolavI ane e AThama-caudazanA divase khAvuM-pIvuM, tapa na karavo vagere keTaluM vyAjabI kahevAya ? eka vAta tame barAbara samajo ke jema be AThama, caudaza Ave tema be caitra, be Aso ke be bhAdaravA Ave ke nahi ? ArAdhanAnI dRSTie jema tithiomAM 2, 5, 8, 11, 14, 15, 0)) moTI tithio che, tema ArAdhanAnI dRSTie mahinAmAM koI mahinA moTA kharA ke nahi? caitra-AsomAM zAzvatI oLI Ave Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5H ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 1 - 79 che to bhAdaravA mahinAmAM zrI paryuSaNA mahAparva Ave che ? A dRSTie caitra, Aso ane bhAdaravo A mahinAo moTA kharA ke nahi? ArAdhanAnI dRSTie moTA gaNAtA A mahinAo paNa jyAre be Ave tyAre be caitranA badale be phAgaNa ke be bhAdaravAnA badale be zrAvaNa koI karatuM nathI ane pUnama, amAsanI kSayavRddhie keTalAka varga jema terasanI vRddhi kare che, tema be AsonI vRddhi Ave tyAre be zrAvaNanI vRddhi paNa koI karatuM ja nathI. paraMtu te ja mahinAonI vRddhine mAnya rAkhIne pahelA mahinAmAM te mahinA nimitte karavAnI vizeSa ArAdhanA na karatAM, bIjA mahinAmAM ja te vizeSa ArAdhanA kare che. be caitra kebe Aso Ave tyAre oLInI ArAdhanA pahelA caitra ke pahelA AsomAM na karatAM bIjA caitramAM ane bIjA AsomAM ja kare che ane be bhAdaravA Ave tyAre pahelA bhAdaravAmAM paryuSaNa na karatAM bIjA bhAdaravAmAM paryuSaNa kare che ane pahelA caitramAM, bhAdaravAmAM ke AsomAM te nimitte karavAnI koIpaNa vizeSa ArAdhanA karatA nathI. chatAM AmAM koIne kAMI ajugatuM ke khoTuM nathI lAgatuM to parvatithimAM zA mATe evuM lAge che ke be AThama, be caudaza Ave tyAre pahelI AThama, caudazane AThama, caudaza bolavA chatAM ApaNe kAMI na karIe to kevuM lAge ? jo koIpaNa prakAranI khoTI pakkaDa nahi hoya to A vAta barAbara samajAze ! pharI tamane TuMkamAM samajAvI dauM. je samaye sUryodaya hoya te samaye je tithi sUryodayane sparze te divase te tithi che ema mAnavuM. sUryodaya samaye je tithi bhogavaTAmAM hoya tene udayatithi kahevAya. je tithi ekapaNa sUryodayane na sparze tene kSaya tithi kahevAya. teno nAza hoto nathI. te tithi vidyamAna che. paNa TuMkI-nAnI hovAthI sUryodayane aDatI nathI mATe kSaya kahevAya che. tenI ArAdhanA Agale divase thAya. eTale AgaLanI tithimAM thAya. je tithi lAMbI-moTI hovAthI be sUryodayane sparzatI hoya tene vRddhitithi kahevAya. be sUryodayane aDe eTale be zubha divasa nathI hotA, paNa bIje divase zubha kArya (tithinuM kAryo karAya che. A AkhI vAtane samajavA mATe mi0 ane kSa pUrvAevI je be gAthA che, teno artha ApaNe vicArI gayA chIe. temAM ApaNe e paNa joyuM ke - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 1 - Agama jANo ! - - 80 sUryodaya samaye je tithi na hoya tene mAno ane e na hoya tevI tithine mAnIne je ArAdhanA karo ane karAvo; temAM je cAra doSo lAge che, tenuM varNana zrAddhavidhi'nI A gALAmAM karyuM che. temAM pahele naMbare AjJAbhaMga, bIjA naMbare anavasthA, trIjA naMbare mithyAtva ane cothA naMbare virAdhanA. A cAra doSa lAge. A cAreya doSo tamane barAbara yAda rahevA joIe. sUryodaya samaye je tithi hoya te ja tithi mAnavI, ArAdhavI joIe, A mULa niyama che, jene sargika niyama kahevAya che. paNa kSaya-vRddhi hoya tyAre udaya na maLe ke be divasa udaya maLe to zuM karavuM ? te mATe umAsvAtijI mahArAjAno praghoSa che. pUrva tithiH " je koI paNa tithi sUryodayane aDelI na hoya tene kSayatithi kahevAya ane tenI ArAdhanA pUrvatithimAM karavI. pUrvatithi eTale pahelI - AgaLanI tithi. vRddho ve tathottara ' je tithi be sUryodayane sparze tene vRddhi tithi kahevAya. pustakomAM pUrvArdha ne uttarArdha Ave che ne ! pUrva eTale paheluM ne uttara eTale bIjuM - pachInuM. tema tithimAM paNa uttara eTale bIjI - tithimAM vRddhi hoya tyAre te tithinuM kArya bIjI tithimAM karavuM. vRddhi pAmela tithi je be divasomAM rahelI hoya che, temAM pahelA divase 24 kalAka jeTalI hoya ne bIjA divase kalAka ja hoya to paNa bIjI kema levAnI ? e paNa tamane samajAvI gayo chuM. vastu pUrNa thAya tyAre ja kArya mATe upayogI bane. daherAsara AkhuM banI gayuM, paNa jyAM sudhI upara kaLaza ke dhajA caDhe nahi tyAM sudhI adhUruM ja kahevAya. traNa mahinA pahelAM bhagavAna aMdara AvI gayA hoya to paNa adhUruM ja kahevAya. eTale aMta sadhAya pachI ja te pUrNa kahevAya. tapa vagere sAdhanA mATe, paralokanuM AyuSya sAruM baMdhAya te mATe tithi jovI jarUrI che. A tithimAM keTalIka jJAnanI ArAdhanAnI tithio che. keTalIka darzananI ArAdhanAnI tithio che ane keTalIka cAritranI ArAdhanAnI tithio che. sabhA molamAM javA mATe zuM koI tithi bAdhaka che ? Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 - 5 ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 - 81 mokSamAM javA mATe koI tithi bAdhaka nathI, paNa tithinI zraddhAno abhAva cokkasa bAdhaka che. A tithionI ArAdhanA te je divase sUryodaya samaye hoya te divase karavAnI che. divasa eka ArAdhanA be hoI zake ? eka divasamAM be tithi Ave to be tithinI ArAdhanA eka ja divase Ave tema bane. Aje sAtama hoya ne AThamano kSaya Ave to 7-8 bhegAM kahevAya. sAtamanI ArAdhanA ane AThamanI ArAdhanA, baMnenI ArAdhanA sAtamanA divase karavAnI. AThamanuM paccakakhANa savAre karo ane te ja divase (sAtamanAM) koIka bhagavAnanuM kalyANaka hoya to te nimittanI pUjA bapore bhaNAvo evuM paNa bane ne ! je divase savAre kArataka suda caudaza audayika hoya ane kArataka suda pUnamano kSaya hoya to kArataka suda-pUnamanI yAtrA savAre thAya ane sAMje comAsI pratikramaNa thAya. pahelAM pUnamanuM kArya karavAnuM ane pachI caudazanuM kArya karavAnuM. pUnamanAM be kArya hoya, eka savAranuM ane eka sAMjanuM. savAranuM kArya savAre ja karavAnuM ne sAMjanuM kArya sAMje karavAnuM. ema caudazanAM paNa be kArya hoya to savAranuM kArya savAre karavAnuM ane sAMjanuM kArya sAMje karavAnuM. kAraNa ke, savAra ke sAMja be vAra Ave ema na bane. sabhA: kArataka suda pUnamanI kSaya-vRddhi Ave tyAre tenI ArAdhanA kevI rIte karavI joIe ? kArataka suda pUnamano kSaya Ave tyAre 14.15 ema bolAya ke lakhAya. te divase savAre kArtikI pUrNimAnI yAtrA, bapore devavaMdana ane sAMje comAsI pratikramaNa. bIje divase comAsAnuM parivartana. kAraNa ke, comAsAnuM parivartana pUname karavAnuM che evuM nathI, paNa comAsI pratikramaNa je divase karIe tenI pachInA divase te karavAnuM che. be pUnama Ave tyAre prathama pUname cAturmAsika parivartana ane bIjI pUname kArtika pUnamanI yAtrA ke te nimitte paTa juhAravAnI kriyA karavAnI. kAraNa ke, paTa juhAravAnI kriyA ke kAratakI pUnamanI yAtrA pUname karavAnI hoya mATe Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! 82 vRddho 30' nA niyama mujaba bIjI pUname karavAnI ane comAsu-parivartana comAsI pratikramaNanA bIjA divase karavAnuM hoI pahelI pUname karavAnuM che. sabhA: A badhuM kayA paMcAMgane AdhAre karavAnuM ? ApaNA pUrA tapAgaccha jaina saMghe je janmabhUmi paMcAMga svIkAryuM che, tene AdhAre A badhI ArAdhanA karavAnI che. sabhA: to bIjA ghaNA loko AvuM kema nathI karatA ? e huM kevI rIte kahI zakuM? e to tamAre jeo A mujaba na karatA hoya temane ja pUchavuM joIe ane e ja eno javAba Ape te vyAjabI kahevAya. huM to tamane dharmazAstro zuM kahe che? ane ame je kAMI karIe chIe te kayA, kayA zAstranA ane zAstravacananA AdhAre karIe chIe ? e samajAvI zakuM temaja jeNe zAstranI AjJA mujaba ArAdhanA karavI hoya teNe zuM karavuM te huM samajAvI zakuM. paNa "phalANA zuM kare che, zA mATe kare che ?' - e to tame emane ja pUcho ! to A badhI bhAMjagaDa bhagavAne ja karI ema mAnavuM paDe ? sabhAH ame to eTaluM samajIe ke rAga-dveSa ochA karavA te ja ArAdhanA che, A badhI bhAMjagaDa karavAno koI matalaba nathI. jo tame ema mAno to hamaNAM ja ApaNe sUyagaDAMga sUtranI cUrNimAM joI gayA ke je vinIta hoya te ja Agama sAMbhaLavA adhikArI che. have koI ubho thaIne kahe ke "A bhAMjagaDa zA mATe karI ? koIne vinIta kahyo ne koIne avinIta, phalANAne bhaNAvavAnuM ne phalANAne nahi bhaNAvavAnuM. AmAM to rAga-dveSa vadhe. samAnatAmAM mAnanArA, ekatAmAM mAnanArA, ApaNe A yogya ane A ayogya evuM zA mATe karavAnuM? badhAne saMbhaLAvavAnuM. goLa to je khAya te badhAne gaLyo ja lAge. e nyAye badhAne ApavAnuM." - AvuM kahe to zAstramAM lakhelI A badhI maryAdAone pALavI ke bAjumAM mUkavI te tame nakkI karo! koIne paNa rAga-dveSa thAya tevuM kAMI paNa na ja karavuM evuM jo nakkI karAya to temanA mate to sauthI moTI bhUla zrI AdinAtha bhagavAne ja karI, ema kahevAno vAro Ave. kema ke, temaNe jainazAsananI sthApanA karI. te pachI ja temAMthI 363 pAkhaMDIo pAkyA. jo zrI AdinAtha bhagavAne dharmazAsananI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 - 5 ArAdhanAmAM tithinuM mahatva - 5 - 83 sthApanA ja na karI hota to 363 pAkhaMDIo pAkata ja nahi. sUrya uge che to paNa ghaNI bhAMjagaDa thAya che. to sUrya ugavuM ke na ugavuM ? A badhI rajuAtamAM koIne haiyAmAM saMkleza-abhAva-aruci upajAve tevuM na hovuM joIe. upadezakanA haiyAmAM koInA paNa pratye rAga-dveSa na joIe paNa kahevAnuM to paramAtmAnuM kaheluM ja. tenuM pariNAma sAruM ja Ave. keTalAMya AtmAo satya pAmIne ArAdhe che. bAkI saMkhyA jovA besIe to bhagavAnanA kALamAM paNa bhagavAnanA keTalA hatA ? ane bIjAnA keTalA hatA ? koI kALe badhA badalAI jAya ema na bane. je lokomAM satyanuM arthIpaNuM hoya, je satyanA zodhaka hoya, satyanA grAhaka hoya, satya ja jene pAmavuM hoya, ArAdhavuM hoya, tenA mATe A badhI vAto che. samatAthI satya prarUpe tene kyAreya pApa na lAge : sabhA: tame je bolo tenAthI koIne dveSa thAya to tenuM pApa tamane lAge ke nahi ? eno uttara huM "hA" ane "nA" ema be rIte ApIza. jo huM kaSAyanI pariNatithI boluM, avivekapUrvaka boluM, asaujanyathI boluM, svArthavRttithI boluM ke jinAjJAna-zAstravacanane bAjumAM mUkIne boluM to mane pApa lAgavAnuM. kadAca huM dekhIto kaSAya na karuM paNa ajJAnatAthI dharmazAstrothI viparIta boluM to mane jarUra pApa lAgavAnuM, paNa vivekapUrvaka boluM, saujanyapUrNa boluM, zAMtithI boluM, niHsvArthabhAve boluM, bhagavAnanI AjJA pramANe boluM, tema chatAM koIne potAnI khoTI vAto ughADI paDavAnA kAraNe dveSa thAya to tenuM pApa mane jarAya na lAge. pUrvadhara maharSi pU. vAcakavarazrI umAsvAtijI mahArAjAe tattvArtha sUtranI AdyakArikAnA 29mA zlokamAM A vAta jaNAvI che. 'na bhavati dharmaH zrotuH, sarvasyaikAntato hitazravaNAt / bruvato'nugrahabuddhyA, vaktustvekAntato bhavati / / 29 / / ' 'hitakara vacananA zravaNathI sAMbhaLanAra badhAne dharmalAbha thAya ja evo ekAMta niyama nathI, paraMtu anugrahabuddhithI hitakArI bolanArane to ekAMte dharmalAbha thAya ja che.' Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 1 - Agama jANo ! 84 paramAtmAnI pratimA to bolatI nathI ne ? chatAM tAraka evI te pratimAnAM darzanathI paNa keTalAka roSe bharAya che, temAM zuM pratimAno vAMka che ? stavanamAM paNa kahyuM che ne - sajjana nayana sudhArasa aMjana, durjana ravi bharaNI' sajjanonI AMkha mATe amRtanuM aMjana to durjano mATe bharaNI nakSatranA bhayAnaka sUrya samAna." eTale eka vAta samajI lo ke jainazAsananA koI paNa dharmopadezaka koIpaNa jAtanA dunyavI svArthane rAkhyA vagara niHsvArthabhAve niSkapAyabhAve, eTale ke rAga-dveSanI pariNatine adhIna thayA vagara prabhunI AjJA mujaba vivekapUrNa vANIthI zAstrIya satyonuM nirUpaNa kare ane asatyonuM khaMDana kare tyAre tenAthI jo koIne rAga-dveSa thAya to tenI javAbadArI dharmopadezakanI rahetI nathI ane te dharmopadezakane e nimitte koI paNa jAtano pApabaMdha thato nathI. uparathI mArganI yathArtha prarUpaNA karavAne kAraNe apAra lAbha thAya che. Ama chatAM A rIte rAga-dveSa thavAno hAu ubho karIne jeo zAstrIya vAtone raju thatI aTakAvavAno prayatna kare che temane ane jemane satya samajavAnI bhAvanA thaI hoya temanI te bhAvanAne rAga-dveSanA nAme je toDI pADe che temane mArga avarodhanuM pApa jarUra lAge che. je koI satyanA arthI hoya te dareke zAstrIya satyone samajavAno yathAzakti niraMtara prayatna karavo ja joIe ane samartha upadezakoe emane samajAvavAno prayatna paNa karavo joIe. vivekapUrvaka A pravRtti karatAM koIne rAga-dveSa thAya to tenuM pApa satyanA arthIone ke prarUpakone kyAreya lAgatuM nathI. mArI vAta paNa zAstrAdhAre satya lAge to ja svIkAravAnI. jo huM ema kahuM ke "ahIM je kahevAmAM Ave te sAMbhaLI levAnuM, kazuM ja pUchavAnuM nahi. mArA upara zraddhA rAkhavAnI, bAbA-vAkya pramANe karIne huM kahuM te mAnI levAnuM," - AvuM kahIne huM je kahuM te mAnI ja levAno Agraha rAkhuM ke lAdavAno prayatna karuM to mArI vAta paNa nahi sAMbhaLavAnI." Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 85 - 5H ArAdhanAmAM tithinuM mahatva - 5 - tithi : sAmAcArI ke siddhAMta? sabhAH sAheba ! eka vAta pUchuM, tithi sAmAcArI ke siddhAMta ? A praznano javAba ApatAM pahelAM prazna karanAra puNyAtmAne mAre pUchavuM che ke, "siddhAMta kone kahevAya ? ane sAmAcArI kone kahevAya ?' - e tame jANo cho ? jo e tame na jANatA ho to tithi siddhAMta che ke sAmAcArI ? e jANIne tamArA hAthamAM zuM AvavAnuM ? A mATe sau pahelAM to "siddhAMta kone kahevAya ? ane sAmAcArI kone kahevAya ?' - e jANavuM joIe ane te pachI 'tithidinano nirNaya ane tithidinanI ArAdhanA e siddhAMta che ke sAmAcArI ?' - ema pUchavuM joIe. e pachI 'tithi e siddhAMta che ke sAmAcArI che ?' - e barAbara samajAze. atyAre to A prazna karanAra puNyAtmA siddhAMta ke sAmAcArI, bemAMthI ekanI paNa vyAkhyA jANatA nathI. barAbara che ne ? sabhAH hA jI. chatAM tame goLo gabaDAvyo che to have samajI lo ke, "tithi sAmAcArI che' evuM mAnanAra-manAvanAranA manamAM evuM beThuM che ke sAmAcArImAM jyAre je pheraphAra karavA hoya te marajI mujaba karI zakAya, paNa hakIkatamAM evuM nathI. eka vAta barAbara dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke siddhAMta aparivartanazIla che; jyAre sAmAcArI parivartanazIla che. Ama chatAM mahattvanI vAta e che ke parivartanazIla evI sAmAcArImAM jyAre ane je paNa parivartana karavAnuM che te siddhAMtanI maryAdAmAM rahIne ane zAstrIya maryAdAone lakSyamAM rAkhIne ja karavAnuM che, paraMtu siddhAMtanI maryAdAno tyAga karIne ke zAstrIya vacanone upekSA karIne nahi ja. sAmAcArI kyAreya paNa siddhAMta viruddha ke zAstravacanano apalApa karanArI na hovI joIe. "vA tithiH ?' ema tithino nirNaya karavo te saiddhAMtika nirNaya che. kyAre kaI tithi vidyamAna che, te tithinuM svarUpa te siddhAMta che ane tithinuM jJAna ane nirNaya te siddhAMtanuM jJAna ane siddhAMtano nirNaya che. dravyanuM svarUpa, kSetranuM svarUpa, kALanuM svarUpa ane bhAvanuM svarUpa te siddhAMta che. A dravya, kSetra, kALa, bhAvanA svarUpanuM jJAna te siddhAMtanuM jJAna che ane e dravya, kSetra, kALa, bhAvano nirNaya karavo te siddhAMtano nirNaya che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! dravya, kSetra, kALa, bhAvanA svarUpane kyAreya sAmAcArI na kahevAya, enA jJAnane sAmAcArInuM jJAna na kahevAya ane enA nirNayane sAmAcArIno nirNaya na kahevAya. eTale spaSTa samajo ke tithi e kALano eka vibhAga hoI, kALa jema siddhAMta che tema tithi paNa siddhAMta ja che, te sAmAcArI nathI, paraMtu te tithie je ArAdhanA-tapa-japa anuSThAna karavAnuM che te sAmAcArI che. badhI sAmAcArI parivartanazIla na hoya : 86 A badhI sAmAcA2I parivartanazIla ja hoya, evo paNa niyama nathI. keTalIka sAmAcArI parivartanazIla hoya che, to keTalIka sAmAcArI aparivartanazIla hoya che. jema ke jinakalpa ane sthavikalpa e sAmAcArIo che. Ama chatAM AjanA kALamAM sthavirakalpane badalIne jinakalpa cAlu na ja karI zakAya. 86 e ja rIte te te tithie karavAnI ArAdhanA rUpa sAmAcArImAM paNa evA parivartana-aparivartananA bheda paDatA hoya che. te te tithimAM paNa je ArAdhanA karavAnI che temAMnI keTalIka ArAdhanA parivartanazIla che ane keTalIka aparivartanazIla che. jema ke pratikramaNa e paNa sAmAcArIrUpa ArAdhanA che ane upavAsa, chaThTha -aThThama karavo, pauSadha karavo te paNa ArAdhanA che. temAMthI te te nimitte karAto pauSadha ke upavAsa AgaLa-pAchaLa karI zakAya paNa devavaMdana ke pratikramaNa AgaLa pAchaLa na karAya ! te divase je karavAnA hoya te divase ja karAya. saMsArI koI paNa kAraNa AvI gayuM. te divase upavAsa karI zakAya tema na hoya to AgaLa-pAchaLa karI zakAya. jyAre pratikramaNamAM 'IcchakArI bhagavan pasAya karI pakSI tapa prasAda karazojI' bolo; tyAre guru kahe ke 'eka upavAsa - be AyaMbila' vagere bole temAM tame zuM bolo cho ? 'paIkrio' ke 'tahatti' bolo cho ne ? kAraNa ke te tapa te divase ke tenI pahelAM thaI gayo hoya to 'paIoi' bolavAnuM AvyuM ? eTale AgaLa thaI zake ? ane na thayo hoya to 'tatti' bolavAnuM. eTale pAchaLa karavAno Avyo ? jyAre pratikramaNamAM koI pheraphAra nahiM te to pakSInA divase ja karavuM paDe. A vAta huM mArA gharanI kaheto nathI. 'pravacana sAroddhAra' Adi graMthomAM kahelI A vAta che. juo - Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 5 H ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 ' ' xxbhaviSyati paryuSaNAdiparva tatra cASTamAdi tapo'vazyaM samArAdhanIyaM tatra paryuSaNAdau na tapaH aSTamAdyaM bhavet kartuM me mama xx iti cintayitvA pUrvameva paryuSaNAdiparvaNo'rvAgeva yatkriyate tadanAgataM tapa iti xx atItaM punaridaM xxx karoti yadUrdhvaM paryuSaNAdiparvaNi nivRtte'pItyarthaH / / 190 / / ' 'xxAvanAra paryuSaNA vagere parvamAM aThThama vagere tapa avazya karavAno hoya che. e paryuSaNa vageremAM aTTama vagere mArAthI thaI zakaze nahiM - ema vicArI paryuSaNA vagere parvathI pUrve ja je karI levAya che te 'anAgata' tapa kahevAya ane je tapa paryuSaNA parva vagere parva patI gayA bAda paNa karAya che tene 'atIta' tapa kahevAya.' A thayo parivartanazIla sAmAcArIno eka dAkhalo. e ja rIte aparivartanazIla sAmAcArInA paNa dAkhalAo zAstramAM maLe che. navapUrvadhara yugapradhAna AgamavyavahArI pU. A. zrI kAlikasUrIzvarajI mahArAje saMvatsarInI ArAdhanA bhA. su. 5mAMthI bhA. su. 4mAM niyata karI. tyArathI have te saMvatsarI bhA. su. 4nA ja ka2vAnI 2he che. e parivartana thavAthI traNa comAsI paNa pUnamamAMthI caudasanA divase niyata karAI. paraMtu dara caudase je pakUkhI karAtI hatI temAM koI ja pheraphAra na karAyo. kemake e aparivartanazIla sAmAcArI hatI. mATe ja 'kalpasUtranI aneka TIkAo'mAM A vAta karAI che. 'kalpakiraNAvalI'mAM lakhyuM che ke --- 'pAkSipratimAM, tA caturvavAM nivRtam / ' 'pakSI pratikramaNa caudasanA divase niyata che.' 87 'kalpadIpikA'mAM lakhyuM che ke - 'pAkSikakRtyaM pAkSikapratikramaNaM taca caturdazyAM niyatam / ' 'pAkSika kRtya eTale pakSI pratikramaNa caudazanA divase niyata che.' A ja bhAvanA zabdo bIjI aneka TIkAo temaja anya graMthomAM paNa che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 88 1 - Agama jANo ! - eTale sAmAcArImAM paNa keTalIka ArAdhanA parivartanazIla che ane keTalIka ArAdhanA aparivartanazIla che. jyAre siddhAMta aparivartanazIla che. emAM parivartana na cAle. mATe have tamane barAbara samajAyuM haze ke tithidina te siddhAMta che ane tithidinanI ArAdhanA e sAmAcArI che. sabhA : jo tithidinamAM pheraphAra na karI zakAya to pUjya kAlisUrijI mahArAje bhAdaravA suda-pAMcamanI cotha karIne tithi pheraphAra kema karyo ? mane AnaMda che ke tame prazna karo cho ! tamane jANavAnI jijJAsA che, paNa sAcu lAgyA bAda tame tene vaLagI rahezo ? jo navapUrvadhara, yugapradhAna, AgamavyavahArI pU. A. zrI kAlikasUrijI mahArAje pAMcamanI cotha karI hota to Aje saMvatsarI kAyamanI pAMcamanI ja hota. temaNe pAMcamane pAMcama ja rAkhIne cothane cotha ja rAkhI che. "tithine temanI tema ja rAkhI che, paNa "saMvatsarI" je pAMcamanI hatI tene cothamAM laI gayA. tithino pheraphAra karyo nathI, paNa saMvatsarI parvano pheraphAra karyo che. tithino pheraphAra karyo tyAre kahevAya ke "jo cothane pAMcama karI cothe saMvatsarI karI hota to, paraMtu teozrIe cothane pAMcama kahI paNa nathI ke mAnI paNa nathI, cothane cotha ane pAMcamane pAMcama ja mAnI che ane kahI che paNa saMvatsarInI ArAdhanA je pAMcame thatI hatI, tene cothamAM laI gayA. ' tithinuM parivartana karavuM - e saiddhAMtika parivartana hatuM, tema karavuM te mRSAvAda hato ane adhikAra bahAranI pravRtti hatI. jyAre saMvatsarI parivartana e sAmAcArInuM parivartana hatuM ane tene zAstrIya maryAdAmAM rahIne karavuM te temanA adhikAramAM hatuM. mATe ja temaNe karyuM che. Aje kayo vAra?maMgaLavAra. enA badale somavArake budhavAra kahIe to cAle? atyAre keTalA vAgyA ? 10. tene badale 9 ke 11 kaho to cAle ? atyAre kaI Rtu? comAsuM. varasAda nathI to paNa comAsuM ja kahevuM paDe ? jema varSa-Rtu-pakSa-vAra je hoya te ja bolAya-manAya tema tithi paNa je hoya te ja bolAya-manAya ? emAM goTALo na vaLAya. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 - 5 ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 - 89 zrI kAlikasUrijIno pheraphAra zAstrIya hato, marajI mujabano nahi? pUjyapAda AcAryadevazrI kAlikasUrijI mahArAja yugapradhAna, navapUrvadhara, Agama vyavahArI, maharSi hatA, parama gItArtha hatA. Aje keTalAka kahe che, gItArthone pheraphAra karavAno adhikAra che. are, gItArtha to javA do paNa yugapradhAnane paNa potAnI marajI mujaba pheraphAra karavAno adhikAra nathI ane evo adhikAra e IcchatA paNa nathI. A to jene koI adhikAra nathI e potAno adhikAra hovAno dAvo karIne marajI mujaba pheraphAro karavA Icche che enI ja A badhI takalIpha che. pUjya AcArya zrI kAlikasUrijI mahArAje je saMvatsarI mahAparvanuM pAMcamamAMthI badalI cothamAM pravartana karyuM te zAstra vacana pramANe karyuM che. dIpotsavakalpa'mAM pU. A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe prabhuzrI mahAvIre potAnA zAsananuM bhAvi varNavatAM je vacano uccAryA hatA teno saMgraha karatAM jaNAvyuM che ke -- 'trinavatyadhikairvarSa-zatairnavamitaistathA / AcAryAH kAlikAhvAnA, bhaviSyantIndravanditAH / / 103 / / te ca paryuSaNAparva, caturthyAM paJcamIdinAt / kAraNAdAnayiSyanti, sarvAcAryAnumAnanAt / / 104 / / ' mArA nirvANanA 993 varSa bAda IndrathI vaMdAyelA kAlika nAmanA AcArya thaze ane teo kAraNathI sarva AcAryonA anumAna (svIkAra)pUrvaka paryuSaNA parva (saMvatsarI)ne pAMcamamAMthI cothamAM lAvaze." rAjAnI mAMgaNI pAMcamanA badale chaThThanA divase saMvatsarI karavAnI hatI. AcArya bhagavaMte te mujaba karyuM hota to bIjA varSathI saMvatsarI pAMcamanI ja rahetA. Ama chatAM temaNe saMvatsarI parvane chaThThanA divase na karatAM cothamAM karyuM. Ama karavAnA kAraNe saMvatsarI parva kAyama mATe pAMcamanA badale cothamAM AvyuM. traNa comAsInI ArAdhanA pUnamanA badale caudazamAM AvI. ene kAraNe traNa pakhI pratikramaNa comAsI pratikramaNamAM samAyAM. Ama chatAM temaNe cothane pAMcama mAnIne AgalA divase paNa saMvatsarI na karI. kAraNa ke tema karavAmAM Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 90. 1 - Agama jANo ! usUtra thatuM hatuM ane pAMcamanI saMvatsarI chaDhamAM paNa na karI, kAraNa ke tema karavAthI zAstravacanano virodha Avato hato. zAstravacanano virodha Ave evuM yugapradhAna paNa na kare. sabhA: kayA zAstravacanano virodha Avato hato ? 'aMtarA vi ya se kappar3a, no se kappai taM rayaNiM uvAiNAvittae / ' '(pAMcama) pahelAM ya te karavI kalpa paNa te rAtrine (pAMcamanI rAtri) oLaMgavI kahyuM nahi.' A vacanane lakSyamAM rAkhIne emaNe rAjAnI mAMgaNI chaThThanI saMvatsarI karavAnI hatI ane tema karavAmAM pachInAM varSomAM pAMcamanI saMvatsarI kAyama rahetI hovA chatAM temaNe chaTTe saMvatsarI na karatAM cothe karI. AnA uparathI tamane samajAvuM joIe ke jo AvA samartha pUrvadhara yugapradhAna AcArya paNa sAmAcArInA parivartanamAM zAstramaryAdAne, zAstravacanane jALavatA hoya to Aje amAre zuM karavuM joIe ? AnA uparathI tamAre A badhI vAto dhyAnamAM levAnI che ke kAlikasUri mahArAje pahelAM ja varSe pAMcamanI cotha ne badale chaThTha karI hota to bIjA varSathI pAMcama emanI ema rahI jAta ne ? paNa na karI. kAraNa ke, zAstravacana hatuM ke eka divasa pahelAM karI zakAya paNa pAchaLa na karI zakAya. e zAstravacana jALavavA pAMcamanI saMvatsarI cothe karI ane jo tithimAM ja pheraphAra karavo hota to 4/pa bhegA paNa karI zakata ne ? temAM bannenuM jaLavAI jAta. rAjAnuM ne jainonuM. chatAM tema paNa na karyuM. kemake mRSAvAdano bhaya hato. pU. A. zrI kAlikasUri jevA samartha pUrvadhara yugapradhAna AcAryazrIe tithimAM pheraphAra na karyo ane Aje gItArthatAne AgaLa karIne paNa tithinA mana phAve te rIte pheraphAro karavAnI vAta cAle che, te keTaluM badhuM khoTuM che. asatyane satya tarIke upasAvavuM ane satyane asatya tarIke pracAravuM e nAno-sUno doSa nathI. tithimAM pheraphAra karavAno tene ja adhikAra che ke je grahamaMDaLamAM pheraphAra karI zake. pAMcamamAMthI chaThThamAM na javAya. eka divasa paNa moDuM pratikramaNa karAya nahi. vahelA avAya paNa moDA na karAya ! Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 G 5 : ArAdhanAmAM tithinuM mahattva - 5 sabhA : zuM nukasAna thAya ? mithyAtva lAge. wdicom sabhA : eka rAjAnA kahevAthI karyuM ? Ama kahevuM ke mAnavuM e yugapradhAna evA e mahApuruSanI moTI AzAtanA che. temaNe je paNa karyuM te jainazAsanane bahu moTA nukasAnothI bacAvavA ane bahu moTA lAbhane joI karyuM hatuM. bhale Aje e tamane na paNa samajAya. ane temaNe je paNa karyuM te zAstrIya maryAdAmAM rahIne ja karyuM che, maryAdA bahAra jaIne nahi. 91 jyAre saMvatsarI pratikramaNa pAMcamanuM hatuM, tyAre caudaze pakhkhI pratikramaNa ane pUname comAsI pratikramaNa thatuM hatuM. atyAre comAsImAM pakhkhI samAI gaI che. A pUnamanI yAtrAno mahimA kyArathI che ? lAMbA kALathI. tyAre pUnamanI yAtrA savAre thatI. bapore, devavaMdana thatAM ane sAMje comAsI pratikramaNa thatuM. sabhA : eTale tyAre siddhagirinI yAtrA comAsAmAM thatI hatI - evuM Apa kaho cho ? hA, tamane AnA uparathI A khyAla AvI gayo te sAruM thayuM. comAsAmAM siddhagirijInI yAtrA tyAre paNa thatI hatI ane Aje paNa thAya che. koI paNa zAstramAM evo eka paNa ullekha nathI ke comAsAmAM siddhagirinI yAtrA na thAya. sabhA : evuM sAMbhaLyuM che ke eka eka pagathiye eka eka chaTThanuM prAyazcitta Ave ? AvI vAta eka paNa prAyazcitta graMthamAM nathI. A vAta upajAvI kADhelI che, ema kahyA vinA cAle tevuM nathI. sAmAcArI paNa zAstrathI baMdhAyelI che : pharI mULa vAta upara Avo ke tithi e kALanuM aMga che. AthI tithidinanuM svarUpa e siddhAMta che, sAmAcArI nathI. tithidinano nirNaya e siddhAMtano nirNaya che, e sAmAcArIno nirNaya nathI ane tithidina nimitte karAtI ArAdhanA sAmAcArI che. A sAmAcArI paNa zAstramaryAdAthI baMdhAyelI che, zAstramaryAdAthI nirapekSa nathI. mATe tithidina nimitte karAtI ArAdhanArUpa sAmAcArInuM koI paNa prakAranuM parivartana zAstra sApekSa rahIne ja karAya, Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 - 1 - Agama jANo ! - 92 zAstranirapekSa banIne na ja karAya ane tithidinanA svarUpamAM ke tenA nirNayamAM koIpaNa prakAranuM parivartana na karAya. e parivartana karavAno game tevA eka ke aneka gItArthane koI ja adhikAra nathI. Ama chatAM tithinuM parivartana karavuM te siddhAMtano bhaMga che. tethI mRSAvAdarUpa che ane zAstraviruddha che. Aje tame mane bahu pheravyo ane ghaNo samaya lIdho, Ama chatAM tamArI jijJAsA joI vistArathI badhI vAto samajAvI che. have tame emAM vadhAre UMDo utarI zAstrIya satyone barAbara samajI temAM suniccaLa bano to ja tame tamAruM kalyANa karI zakazo. dareka vastumAM dravya, kSetra, bhAvanI jema kALano prabhAva mAnavo ja paDaze. moTA bhAgane sAcI samajaNano abhAva che ane keTalAkane jANavA chatAM karIe chIe emAM badalavuM nathI' evI emanI mAnasikatA che. tenA kAraNe ja satyano svIkAra thato nathI. saMghanI zAMti mATe zuM karAya? sabhA: sAhebajI, A badhuM ja barAbara paNa sakaLa zrIsaMghamAM zAMti pravarte, sukhAkArI pravarte te mATe kAMIka pheraphAra karavo paDe to karAya ke nahi ? sakaLa saMghane sukhAkArI kyAre thAya ? bhagavAnanI AjJA mujaba thAya to ke marajI mujaba thAya to ? dharma AjJAmAM che. prANa thamo'- sUtra to tame sAMbhaLyuM che ne ? e ja rIte je saMghanI sukhAkArInI tame vAta karo cho to saMgha kone kahevAya? e paNa samajavuM to paDaze ne ? e mATe kahyuM ke "mAnutto saMdho !' AjJAthI yukta hoya te saMgha. to saMghanI sukhAkArI mATe ApaNe saue AjJA sApekSa banavuM ja paDaze ne ? sabhA sAheba, chello prazna karI lauM ? paMcAMga kone kahevAya ? tithi-nakSatra-karaNa-yoga ane vAra. A pAMca aMga jemAM Ave tene paMcAMga kahevAya. koI paNa zubha kAryamAM kALabaLa jovuM joIe, ema Agama kahe che. vAra to tame samajo ja cho. nakSatra-karaNa ane yoga jyotiSI je kahe te tame mAnI lo cho. je gaDabaDa thAya che te tithimAM ja thAya che. tamArI tapa Adi ArAdhanA karavA mATe. kalyANakono nirNaya karavA mATe ane paccakhkhANAdi karavA mATe tithinuM jJAna jarUrI che. eTaluM samajAvavA pUrato ja A muddo hato. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sio 6 - vyavahANamAM ghana-saMpatti jarUchI, gharmamAM guNasaMpatti jarUrI. - vi. saM. 2058, aSADha vada-7, budhavAra, tA. 31-7-02, sAcorI bhavana, pAlItANA * adhikArIne ja Agama sparze : * samatAnuM sukha to sAdhupaNAmAM ja: * adhyAtma jagatanI mUDI che - guNasaMpadA: * dharmarAga ane banAvaTI dharmarAgano taphAvata jANo : * AgamamAM visaMvAda nathI, chatAM kema dekhAya che. prabhuvIre dharmalAbha kahevaDAvyo te sulasA kevI ? che ? kone dekhAya che ? * samAdhine samajI lo ! samAdhane sAdhI lo! * ayogyane jJAna na apAya, Ape to.? * prANa jAya paNa niyama na jAya : * dharma zuM? adharma zuM? dharmIne zuM game? - pratikULa upasargomAM TakavuM agharuM, to anukULa zuM na game ? upasargomAM TakavuM ati-agharuM H * jene je game tene temAM majA Ave : viSaya: adhyayana mATeno atyaMta mahatvano pAyo. laukika ke lokottara dareka kArya mATe yogyatA anivArya mAnelI che. ahIM Agama zravaNano adhikAra hoI Agama zravaNa mATe kayA zrotA yogya che ane kayA zrotA ayogya che, e vAta jaNAvavA mATe sUyagaDAMga sUtranA cUrNikAra maharSie "vizeSAvazyaka bhASya' nAmanA Agama graMthamAMthI be gAthA TAMkI che. emAM yogya mATenA paMdara guNo batAvavAmAM AvyA che. ayogyane jJAna ApavAthI sva-parano nAza paNa thaI zake che. pUrvAcAryoe jJAnano nAza thavA dIdho paNa ayogyane jJAna-dAna karavAnI pravRtti AdarI nathI. A guNavarNana traNeka vyAkhyAna sudhI vistAra pAmeluM che. emAM A vyAkhyAnamAM 1 - priyadharma, 2 - Dhadharma, 3 - saMvigna, 4 -pApabhIru : A cAra guNonuM varNana karAyuM che. AgamazravaNanI yogyatA keLavavA mATe A varNana mRtopAsakane jarUra upakAraka banI raheze. pravacanAnuM pratibiMba * sAdhanA jIvanamAM to puNyodaya karatAM paNa vizeSa mahattva guNasaMpattinuM che. * apAtra, kupAtrane jJAna ApavAthI to jJAnano durupayoga thAya. koka vAra ethI eno potAno ya nAza thaI jAya to vaLI koka vAra jJAnadAtA guruno paNa nAza thAya evuM banI zake che. * jJAna svabhAva che to ajJAna vibhAva che. darzana-zraddhA svabhAva che to adarzana azraddhA vibhAva che. cAritra svabhAva che to acAritra vibhAva che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujhija tiuTTijA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' "zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbusvAmI : prabhu vIre kone baMdhana karyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?" "piyadhammo 'daDhadhammo saMviggo, kaDavAmI "sa ['tho] . khaMto "daMto "gutto 'thiravvaya, niriko "phU ArU420 12asaDho "tulAsamANo, 14samio taha "sAhUsaMgairao ya / guNasaMpaovavIo, juggo seso ajuggo ya / / 3411 / / ' priyadharmI-1, daDhagharmI-2, saMvijJa-3, pApabhIru-4, azaTha-5 (namra-5 ) kSamAvAta-6, IndriyonuM damana karanAra-7, gatimAna-8, sthira vratavALo-9, jitendriya10, saraLa-11, azaTha-12 tulA samAna-13, samitivALo-14 sAdhu saMgatimAM rakta-15 - A guNasaMpattivALo AtmA AgamazAstronA adhyayana mATe yogya che, bAkInA ayogya che.' Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 : vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, gharmamAM guNasaMpatti jarUrI anaMta upakArI, caramatIrthapati, zramaNa bhagavAna zrImahAvIra paramAtmAnA zAsananA 52mArthane pAmelA paMcama gaNadhara bhagavaMta zrIsudharmAsvAmIjI mahArAjAe pratyeka sAdhake jAgRta banIne potAne vaLagelAM baMdhanane kaI rIte jANavA ane jaNAyelA e baMdhanone kaI rIte toDavAM te mATe tA2ka tIrthaMkara paramAtmAe batAvelA mArgane bIjA aMga Agama zrI sUyagaDAMgajI sUtranA mAdhyamathI 2ju karyo che. A mahAna aMga Agama upara bhadrabAhusvAmIjI mahArAjAe niryukti graMthanI racanA karI che. te ja rIte pUrva maharSie saMskRta-prAkRta mizra bhASAmAM cUrNi nAmanA graMthanI racanA karI che, to pUjya AcAryazrI zIlAMkasUrIzvarajI mahArAjAe saMskRta bhASAmAM vistRta TIkAnI racanA paNa karI che. A dareka graMthanA mAdhyamathI je svarUpe AtmAne oLakhavo jarUrI che te svarUpe AtmAne oLakhAvavA mATe je svarUpe AtmajAgRti keLavavI che, te svarUpe AtmajAgRti keLavavA, je svarUpe saMvega pAmavo jarUrI che te rIte saMvega pAmavA, je svarUpe baMdhana oLakhavuM jarUrI che te svarUpe tene oLakhavA ane je svarUpe baMdhanane oLakhIne tene toDavAnA mArgo jANavA jarUrI che te svarUpe te mArgone jaNAvavAno A mahApuruSoe sabaLa ane saghana puruSArtha karyo che. anAdikALathI mAro-tamAro AtmA baMdhanathI baMdhAyelo che. te baMdhana oLakhAya nahiM, khaTake nahiM, tyAM sudhI toDavAno pariNAma pedA thato nathI, jyAM sudhI toDavAno pariNAma pedA thAya nahi, tyAM sudhI tene toDavAno puruSArtha thato nathI ane jyAM sudhI e baMdhanane toDavAnA puruSArthano prAraMbha na thAya, tyAM Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 1 - Agama jANo ! sudhI baMdhano tUTatAM nathI. jyAM sudhI e baMdhano tUTe nahi, tyAM sudhI sahaja svarUpanI prApti thatI nathI ane jyAM sudhI sahaja svarUpanI prApti na thAya, tyAM sudhI ApaNe du:khamukta ane saMpUrNa sukhanA svAmI kyAre ya banI zakatA nathI. AvI adbhuta AtmasAdhanAnI vAto, adhyAtmanI upAsanAnI vAto jemAM karavAmAM AvI che, te mahAna AgamanuM adhyayana karavA mATe paNa cokkasa lAyakAta joIe, vizeSa prakAranI AMtarika bhUmikA joIe. te mATe cokkasa prakAranAM anukULa evA dravya-kSetra-kALa ane bhAva joIe. AthI ja A mahAna AgamanuM adhyayana karAvatAM pahelAM ATha bAbatanI vicAraNA karavAnuM kahyuM che. temAMthI ApaNe cha bAbato gaIkAle joI gayA. pahelA naMbare zrotA AlocanA karIne vizuddha banelo joIe; bIjA naMbare te vinIta joIe. vinIta zrotA" te kahevAya ke jemAM nIcenI sAta yogyatA hoya. guru pratye anurAgI joIe-1, guru pratye bhaktivALo joIe-2, guruno kyAreya tyAga na kare tevo joIe-3, gurune anusaranAro joIe-4, vizeSajJa joIe-5, udyamazIla joIe-6 ane kyAreya na kaMTALe tevo joIe-7 - A sAta guNo jenAmAM hoya te vinIta kahevAya. te pachI trIjA naMbare vAcanA mATe kSetra anukULa joIe. cothA naMbare dizA anukULa joIe. eTale pUrva, uttara vagere anukULa dizA hovI joIe. pAMcamA naMbare kALa anukULa joIe. temAM svAdhyAya mATe rAtri-divasano pahelo ane chello prahara joIe ane tenA prAraMbha mATe tithiomAM 4, 7, 8, 9, 14, 15, 0)) sivAyanI tithio joIe. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 - 6 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 67 97 chaThThA naMbare nakSatro anukULa joIe. ugra nakSatro na levAya, jJAna mATe vihita karelAM nakSatro ja levAya. A badhI bAbatonA vidhi-niSedhone yathArtharUpe jALavIne sUtra zravaNa karavAnuM che. eTale je je vidhirUpa batAvyuM hoya tenuM pAlana karavAnuM che ane jeno jeno niSedha karyo hoya teno tyAga karavAno che. sAtamA naMbare guNasaMpatti hovI joIe. AThamA naMbare guruziSya vacceno abhivyavahAra jaLavAvo joIe. ATalI vAto ApaNe gaIkAle vicArI gayA chIe. emAM nakSatra ane kALano muddo ApaNe vistArathI kAle vicAryo che, have Aje ApaNe guNasaMpatti nAmanA sAtamA muddAnI vigatavAra vicAraNA karavAnI che. jenA jIvanamAM priyadharmatA vagere paMdara guNo hoya te guNasaMpattivAna kahevAya ane e ja vyakti A Agama-adhyayana mATe mukhyatve adhikArI kahevAya. adhikArIne ja Agama sparzeH A sUtranuM adhyayana karavA mATe paNa kevA kevA guNa hoya to te adhikArI banI zake ? te vAta eTalA mATe jaNAvI che ke, je adhikArI banIne adhyayana karIe to ja A AgamamAM kahelI vAto AtmAne sparzI zake ane AgamanI A badhI vAto AtmAne sparze to ja sAdhanAno janma thAya ane A rIte paNa jo sAdhanAno janma thAya to ja tenA dvArA ApaNe baMdhanathI mukta banIne AtmAnI pUrNatAne pAmI zakIe. adhyAtma jagatanI mUDI che - guNasaMpadA: je mahAna aMga AgamamAM AvI mahAna AtmasAdhanAnI vAto jaNAvI hoya, AtmAne anAdikALathI vaLagelAM baMdhanone oLakhavAnI hitakara vAto jaNAvI hoya ane te baMdhanone toDIne AtmAnA sahaja svarUpane pragaTa karavAnI AtmalAbhadAyI vAto jaNAvI hoya tenuM adhyayana karavA mATe adhikArIpaNuM keLavavuM jarUrI che. yogazatakamAM haribhadrasUri mahArAjA jaNAve che ke - Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! 'ahigAriNo uvAeNa hoi siddhI samatthavatyuMmi / ' 'adhikArI vyaktine upAya dvArA sarva kAryamAM siddhi maLe che.' koIpaNa sAdhanA-anuSThAna-pravRtti adhikArI kare to ja tene tenA phaLanI prApti thAya che. vyavahAramAM paNa jo adhikArI hovuM jarUrI manAya che, to yogamAM-sAdhanA mArgamAM adhikArIpaNuM atyaMta Avazyaka che. 98 be traNa divasathI ApaNe vicArI rahyA chIe ke jeNe jIvanamAM prAyazcitta dvArA zuddhi karI hoya, je vinIta banyo che, teNe guNasaMpadApUrvaka AgamAdi dharmazAstronuM adhyayana karavuM joIe. 98 vyavahAramAM paNa kArya saphaLatA mATe mANasa saMpattivALo hovo anivArya che. A vyavahArika vAta che, tAttvika vAta nathI. vyavahAramAM moTe bhAge evuM anubhavAya che ke, je saMpattivALo hoya te kyAMya paNa pAcho paDato nathI. paisAnAM jore e potAnAM dareka kAryo pAra pADI zakato hoya che. Ama chatAM emAM ekAMta nathI. emAM puNyodaya-pApodayanA kAraNe pheraphAra paNa jovA maLe che. jyAre puNyodaya nabaLo paDyo hoya ane pApodaya prabaLa banyo hoya tyAre paisAvALo pAcho paDe ane puNyodayavALo paisA vagarano paNa saphaLa thAya evuM bane. paNa sAdhanA jIvanamAM to guNasaMpattinA AdhAre ja saphaLatA-niSphaLatA maLe che. adhyAtma-sAdhanA jIvana emAM apavAda nathI. sAdhanA jIvanamAM to puNyodaya karatAM paNa vizeSa mahattva guNasaMpattinuM che. enA AdhAre ja AtmavikAsa sadhAya che ane enA vinA AtmavinAza paNa sarjAya che. eTale eka vAta barAbara dhyAnamAM rAkho ke guNasaMpatti vinA mANasa sAdhanAmAM saphaLa na bane. zrI sUyagaDAMganuM adhyayana karavuM te paNa sAdhanA che. zruta-sAdhanA ane cAritra-sAdhanA evA sAdhanAnA be prakAra che. temAMthI zrI sUyagaDAMga sUtranuM adhyayana karavuM te zruta-sAdhanA che ane tene jIvanamAM jIvavuM te cAritra-sAdhanA che. e ja rIte bAra prakAranA tapomAM svAdhyAya nAmano dazamo tapa che. A svAdhyAyarUpa atyaMtara tapasAdhanA mATe vizeSa prakAre guNasaMpatti hovI jarUrI che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www 6 : vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6' sabhA Aje to A badhA graMthonI nakalo bajAramAM joIe teTalI maLe che. e lAvIne je koI vAMce che, bhaNe che, zuM temaNe A badhI guNasaMpatti prApta karI haze ? enI to A badhI rAmAyaNa che. pAtratA vinAnA, guNahIna, zraddhAhIna loko pAtratA keLavyA vinA bajAramAMthI ke jJAnabhaMDAromAMthI graMthone meLavIne potAnI jAte vAMce che, temane A Agamo pariNAma to pAmatA ja nathI, paNa enA vAstavika artho paNa samajAtA nathI ane aneka khoTI bhramaNAomAM teo aTavAya che. 99 sabhA : pariNAma pAmatA nathI ane vAstavika artho samajAtA nathI, emAM phera zuM ? jANelA pratye sAcI zraddhA pragaTe ane yathAzakya rIte jIvanamAM te jIvAya tene pariNAma pAmyA kahevAya ane je graMtha vAMce tenA je zabdo, vAkyo, saMdarbho hoya teno jevo hoya tevo artha samajAya to sAcA artha samajAyA ema kahevAya. 99 graMthono sAco artha samajavA mATe jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama joIe. enI sAcI zraddhA pedA thavA mATe darzanamohanIya karmano kSayopazama joIe ane enuM yathAzakya sAcuM AcaraNa karavA mATe cAritramohanIya karmano kSayopazama joIe. AvA kSayopazama vinAnA jIvone na to sAcuM samajAya ke na temane sAcI zraddhA pragaTe ane sAcI zraddhA pragaTyA vinA e vAta emanA AcAramAM Ave e zakya ja nathI. AgamamAM visaMvAda nathI, chatAM kema dekhAya che ? kone dekhAya che ? : sAcuM na samajAvAnA kAraNe ene AgamamAM pagale pagale visaMgati dekhAya ane visaMgati dekhAvAnA kAraNe ene Agamo pratye azraddhA thAya ane azraddhA thayA pachI e anekanI Agama pratyenI zraddhA ane bhakti toDavAnuM kAramuM pApa kare. pachI enI AcaraNAmAM Agamano mArga Ave ja kyAMthI ? sabhA : AgamamAM visaMvAda hoya kharo ? ane na hoya to vAMcanArane emAM visaMvAda zI rIte dekhAya ? AgamamAM visaMvAda kyAreya hato nahi ane haze paNa nahi. paNa pAtratA vinAnA, guNasaMpatti vinAnA jIvonI dRSTimAM ja visaMvAda hoya che. tethI te je kAMI vAMce temAM tene visaMvAda dekhAya che, te doSa Agamono nathI, paNa enI dRSTino che. enI apAtratAnuM e pariNAma che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! Agamo to pAtratA keLavIne gurunizrAe ja sAMbhaLavAnAM-bhaNavAnAM che. e vinA je bhaNe tene sarvatra visaMvAdanAM ja darzana thavAnAM ane e dvArA eno vinipAta ja sarjAvAno. 100 100 sabhA : visaMvAda eTale zuM ? paraspara virodha, asatya, truTI, khAmI, apUrNatA te visaMvAda. AMkhe naMbara AvyA hoya tene AkAzamAM eka caMdra hovA chatAM koIne be, traNa, ATha dekhAya tema bane. paNa te jevuM juve che tevuM to che nahIM. Ama chatAM ene je dekhAya che te enI potAnI dRSTinI vikRti che, tenA kA2Ne ja. tema jene jJAnAvaraNIya karmano, darzanamohanIya karmano kSayopazama nathI thayo tene susaMvAdI evA ya AgamomAM pade pade visaMgati ja dekhAvAnI e cokkasa vAta che. sabhA : jeno kSayopazama sAro hoya te to jAte bhaNI zake ne ? pahelAM e samajo ke kSayopazama sAro kone kahevAya ? je kSayopazama mArgastha hoya tene sAro kahevAya. je kSayopazama tIvra hovA chatAM mArgastha na hoya tene sAro na kahevAya. zAstrIya zailImAM kahuM to darzanamohanIya karmanA kSayopazamathI saMvalita evA jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamane sAro kahevAya. paNa darzanamohanIya karmanA kSayopazama vinAnA jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamane kyAreya sAro na kahevAya. ayogyane jJAna na apAya, Ape to... : jeno A rIte sAro kSayopazama hoya tene kyAreya gurugama vinA jAte bhaNavAnI IcchA ja na thAya. kAraNa ke AgamAdinuM jJAna gurunI upAsanA pUrvaka ja meLavavAnuM che. upAsanAno artha ja evo che ke 'pa' eTale gurunI samIpe ane 'ApanA' eTale besIne meLavAya-prApta karAya te upAsanA. e ja rIte upadezano artha paNa evo ja che ke gurunI pAsethI je jaNAya, meLavAya te 'upadeza.' koI paNa sAcA dRSTikoNathI vicArazo to tamane samajAze ke Agama zAstronuM zravaNa-adhyayana jAte nathI karavAnuM, gurunI AjJApUrvaka, gurunI nizrAmAM ja karavAnuM che. jeo A mArga maryAdA bhUlyA che, temaNe to dATa vALyo che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 - 6 : vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 guru paNa game tene na bhaNAvI zake, gurue paNa te mATe arthInI pAtratA jovI joIe. je pAtra hoya tene ja bhaNAvAya, saMbhaLAvAya. jenAmAM pAtratA na hoya tenAmAM pAtratA pragaTAvavAnI mahenata karAya, te pachI jo tenAmAM pAtratA pragaTe to bhaNAvAya, saMbhaLAvAya, te pachI paNa jo tenAmAM pAtratA na pragaTe to enI upekSA karAya. apAtra, kupAtrane jJAna ApavAthI to jJAnano durupayoga thAya. koka vAra ethI eno potAno ya nAza thaI jAya to vaLI koka vAra jJAnadAtA guruno paNa nAza thAya evuM banI zake che. kahyuM paNa che ke 'mUrakhane jJAna kadI na thAya, detAM potAnuM paNa jAya... mUrakhane jJAna kadI na thAya.' 101 bhaNavAnI pAtratA-apAtratA alaga che, sAMbhaLavA mATenI pAtratAapAtratA alaga che. A sUyagaDAMga vagere Agamone bhaNavAnI yogyatA vartamAnakALanI apekSAe strIomAM, sAdhvIomAM jAtigata rIte nathI hotI. chatAM sAMbhaLavAnI pAtratA temanAmAM jarUra pragaTI zake che ane jeTalI pragaTe teTaluM temane saMbhaLAvAya. jyAre puruSo jyAM sudhI gRhastha rahe tyAM sudhI temanAmAM AcArAMgAdi Agamo bhaNavAnI pAtratA nathI hotI, paNa jo teo sAMbhaLavA jeTalI pAtratA keLave to temanI pAtratA mujaba temane jarU2 saMbhaLAvAya ane saMsAra tyAga karIne dIkSA le to te pachI paryAya vagere krame yogohanAdi karI temanAmAM jeTalI pAtratA pragaTe teTalAM Agamo te jarU2 bhaNI zake ane e ja temanI yogyatA mujaba guru jarU2 bhaNAve. yogyane guru zakti-saMyoga chatAM na bhaNAve to guru doSapAtra Thare. jema ayogyane guru bhaNAve to doSapAtra Thare, tema yogyane guru na bhaNAve to paNa doSapAtra Thare. jema gRhasthone ke sAdhvIjIone moTA bhAganA Agama graMtho bhaNavAno adhikAra nathI, tema bhaNAvavAno adhikAra paNa nathI. Ama chatAM je gRhastho e AgamAdi svayaM bhaNavAno ke bhaNAvavAnuM kArya kare che te temanI anadhikAra ceSTA che. A rIte anadhikAra pravRtti karIne teo bhAre karmono baMdha kare che ane Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 1 - Agama jANo ! - 102 emanI pAse je bhaNe che ke e bhaNanAra-bhaNAvanArane jo protsAhana Ape che, te paNa jinAjJAnI virAdhanA karavA dvArA bhAre karmano baMdha kare che. mATe AvI anadhikAra pravRttiothI sadA mATe dUra rahevuM joIe ane ucita adhikAra meLavavA yogyatAnusAra guNasaMpattine pAmavAno prayatna karavo joIe. AgamazAstronuM zravaNa mAtra jANakArI meLavavA, vidvAna banavA ke rajuAtanI AvaData keLavavA karavAnuM nathI ane AgamanA adhyayana pachI mAtra ATalI ja kSamatA pedA thAya to te Agama zAstranuM phaLa paNa nathI. phaLa to e che ke je bodhane nirmaLa banAve, zraddhAne nirmaLa banAve, AtmasvarUpanI pichANa karAve, AtmAnI saMvedanA pragaTAve ane AtmAno sahaja svabhAva pragaTa karavAno puruSArtha pragaTAve. A badhuM tyAre ja banI zake ke jyAre cokkasa prakAranI guNasaMpattine prApta karI hoya ! te guNasaMpatti prApta karavA mATe pahele naMbare priyadharma' banavAnuM che. 1 - pitho - priyadharmo : dharma jene priya hoya te priyadharma kahevAya. priyadharmIne priyadharma rUpe paNa oLakhAvI zakAya. jene dharma game tene adharma kyAreya na game. jene adharma game tene dharma game che evuM kyAreya na manAya. kAraNa ke dharma ane adharma banne ya ekabIjAthI viparIta che. have thoDA UMDA utarIne vicArIe to jene dharma game che, teNe paNa e vicAravuM joIe ke dharma zA mATe game che? jene dharma dunyavI svArtha mATe gamato hoya te priyadharma na kahevAya. kAraNa ke ene dharma upara prema nathI paNa potAnA svArtha upara prema che ane e svArthane sAdhavA mATe te dharmano eka sAdhana tarIke upayoga kare che. e dharma kare to paNa eno jhoka dharma pratye na rahetAM dharmathI maLatA dunyavI padArtho pratye ja raheto hoya che. eTale ja enA manamAM dharma karatAMya dunyavI padArthonI ja kiMmata aMkAyelI hoya che. tethI ene dunyavI sukhanA sAdhana tarIke ja dharma game che. ema saheje samajI zakAya che. e rIte dharma game to enI kiMmata nathI. dharma, dharma tarIke game to ja priyadharma' kahevAya. jene dharma game tene adharma kyAreya paNa na game. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 - 6 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 - 103 dharma zuM ? adharma zuM ? dharmIne zuM game ? zuM na game ? : have dharma zuM che ? dharma kone kahevAya te paNa samajavuM jarUrI che. AtmAno svabhAva te dharma, svabhAvamAM rahevuM te dharma. mAtra kriyAtmaka dharmanI vAta huM nathI karato. jJAna-darzana-cAritrarUpa dharmanI vAta karuM chuM. A jJAna-darzana-cAritrarUpa AtmAno svabhAva e ja kharekharo dharma che. jene A svabhAvarUpa dharma game tene vibhAvarUpa adharma na ja game. jJAna svabhAva che to ajJAna vibhAva che. darzana-zraddhA svabhAva che to adarzana-azraddhA vibhAva che. cAritra svabhAva che to acAritra vibhAva che. eTale jene svabhAvarUpa jJAna game tene vibhAvarUpa ajJAna na game ane viparIta jJAna paNa na game. jene samyajJAna game ene ajJAna na game. pramANa mImAMsA' nAmanA graMthamAM pU. A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe ajJAnanA traNa prakAra batAvelA che, saMzaya, anadhyavasAya ane viparyaya. saMzaya eTale zaMkAvALI avasthA, anadhyavasAya eTale vastunA bodhajANakArI vinAnI avasthA ane viparyaya eTale viparIta jJAna viparIta jJAnavALI avasthA. bIjI rIte kahuM to - anizcita jJAna te saMzaya, vastunA nizcita ane viziSTa svarUpanI jANakArIno abhAva te anadhyavasAya ane je vastu jevI che, tevI na jANavI agara je vastu jevI nathI tevI tene jANavI te viparyaya. jene svabhAvarUpa jJAna game tene A traNamAMthI eka paNa avasthArUpa adharma na game, e ja rIte darzana mATe paNa samajavAnuM che. jene samyagdarzana - sAcuM darzana game tene mithyAdarzana, khoTuM darzana na game. jene samyakuzraddhA game tene azraddhA ke mithyAzraddhA na game. e ja rIte jene sammacAritra game tene mithyAcAritra, kucAritra ke acAritra kyAreya na game. jene samyagbodha, samyazraddhA ane samyakyAritra rUpa svabhAvadazA game, tene miththAbodha, viparIta zraddhA ke mithyAcAritrarUpa vibhAvadazA na game. jyAre samyagbodha, samyazraddhA, samyakyAritra rUpa svabhAvadazA game tyAre dharma gamyo kahevAya. samyajJAna, darzana ane cAritra - A traNa AtmAno svabhAva che, AtmAno Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 1 Agama jANo ! - dharma che. te jene game tene ja dharmanA AcAra game. jene dharmanA AcAra game tene ja jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcArarUpa pAMca AcAra game. jene jJAnAcAra Adi A pAMca AcAra game te keTaluM karI zake ke na karI zake e bIjI vAta paNa ene game to e ja. jema saMsArI rUpiyo kamAI zake, na kamAI zake e bIjI vAta paNa ene game to rUpiyo ja. jene dharma game tene dhaMdho na game. e bajA2mAM gayo hoya ke gharamAM beTho hoya, saMsArano vyavahA2 ka2to hoya ke svajanonI vacce beTho hoya paNa enuM mana to dharmamAM ja hoya. 104 eTalA ja mATe zAstrakAra ziromaNi AcAryazrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAje 'yogabiMdu'mAM lakhyuM ke - 'bhinnagranthestu yatprAyo mokSe cittaM bhave tanuH / ' 'jeNe rAga-dveSanI graMthI bhedI hoya tenuM tana bhale saMsAramAM hoya paNa enuM mana to moTe bhAge mokSamAM ja hoya.' mithyAtvanA kALamAM rahenArI rAga-dveSanI tIvra graMthIne bhedIne jeNe samyagdarzana prApta karyuM che te zarIrathI bhale saMsAranI game te pravRtti karato dekhAya, paraMtu tyAre paNa enuM mana to mokSamAM ja hoya. te rIte jene dharma priya hoya te koIpaNa pravRtti karato dekhAya tyAre paNa teno mAnasika lagAva, mAnasika DhALa dharmanI dizAmAM ja hoya. jene potAnA svabhAva svarUpa dharma bahu game tene svabhAvarUpa dharmanI vAto sAMbhaLavI bahu game, svabhAvarUpa dharmane pragaTa karavAno puruSArtha karavo bahu game. svabhAvarUpa dharmamAM ramaNatA karavI bahu game. tene sarvajJa, vItarAga paramAtmA svarUpa deva paNa eTale ja game ke temaNe potAnA svarUpane, svabhAvarUpa dharmane pragaTa karyo che, ane potAnA svarUpane, svabhAvarUpa dharmane pragaTa karavAno mArga batAvyo che. guru paNa eTale ja game ke teo svarUpane, svabhAvarUpa dharmane pragaTa karavAnI sAdhanA kare che ane sAdhakane emAM sahAya kare che temaja kriyAtmaka, AcArarUpa dharma paNa eTale ja game ke AtmasvarUpane, svabhAvarUpa dharmane pragaTa karavAnuM sAdhana che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 - 9 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 - 105 je priyadharmI hoya tene paiso, parivAra, patnI, svajano, saMsAranI pravRtti, paheravuM, oDhavuM, dara-dAgInA, baMgalA, bagIcA A badhuM na game. mAtra dharma ja game. bALakane game teTalI sArI jagyAe laI jAva topaNa kahe ke mAre ghare javuM che, mane ghara ja game che, ghara sivAya kAMI nathI gamatuM, kyAMya nathI phAvatuM. ema ahIM paNa priyadharmanI e ja dazA hoya. tene dharma ja game. khAvA bese tyAre ema thAya ke kyAre dharma karuM, jagatanI koIpaNa mAhitI meLavato hoya tyAre ema thAya ke kyAre AtmAnI mAhitI meLavuM. rUpiyAnI thappI gaNato hoya tyAre paNa ene ema thAya ke navakAravALI kyAre gaNuM, ene Akho divasa A ja raTaNa thatuM hoya. AtmAno dharma jenAthI pragaTa thAya te badhI sAdhanA karavI ene game. karmayoge e pravRtti kAMIpaNa karato hoya paNa eno DhALa to dharmanI dizAmAM ja hoya. je priyadharmI hoya tene Atmadharmane pragaTa karanArI, ratnatrayI svarUpa dharmane poSanArI nAnI-moTI tamAma dharmakriyA bahu game. pachI te svAdhyAya hoya ke jApa hoya, darzana-pUjA hoya ke pratikramaNa-pauSadha hoya, vrata-japa hoya ke dAna-zIlatapa hoya, dainika AcAro hoya ke parvanAM kartavyo hoya, deva-gurunI-bhaktinA vyavahAro hoya ke saMghabhaktinAM anuSThAno hoya. zrAvaka jIvananI ArAdhanA hoya ke sAdhu jIvananI ArAdhanA hoya, A badhuM ene bahu ja game. A badhuM bhale e na paNa karI zake, paNa vAraMvAra karavAnuM ene mana thAya. A badhuM e ekanA badale aneka vAra kare to paNa ene saMtoSa na thAya, pharI pharI, vAraMvAra karavAnuM ene mana thAya. jyAM sudhI A badhuM karavAnuM na maLe tyAM sudhI cena na paDe ane anekavAra karavA chatAM asaMtoSa rahe ane pharI pharI vadhune vadhu karavAnuM mana thAya, ene priyadharmI kahevAya. A ane AvA mahAna Agama sAMbhaLavA mATe AvA priyadharmI banavuM paDe. jene je game tene temAM majA Ave : sabhAH dharmakriyAo to kaSTaprada hoya che; chatAM e kema game ? je pariNAmalakSI hoya tene dharmakriyA kaSTaprada hovA chatAM bahu game. jema tame koIne pUcho ke musApharI karavI game che? to kaheze ke, nA, nathI gamatI. gulAmI game che ? nA, nathI gamatI. apamAna game che ? nA, nathI gamatuM. koInI palasI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 106 1 - Agama jANo ! - karavI game che? nA, nathI gamatI. koIne mAkhaNa copaDavuM game che? nA, nathI gamatuM. to pachI tuM A badhuM kema kare che ? to e kaheze ke mane rUpiyo bahu game che ane te A badhuM karuM to ja maLe che. mATe A badhuM karuM chuM. mane gamato rUpiyo jenAthI maLe te badhuM ja mane game. enA mATe ziyALAnI madharAte paNa phare, unALAnI bhara bapore paNa phare, comAsAnI mUsaLadhAra jhaDIomAM paNa doDe. koI maNa-maNanI saMbhaLAve topaNa hasato rahe ane sAmevALo kahe ke "kema khoTuM lAgyuM?' to kahe ke "tame kaho emAM vaLI khoTuM lAgatuM haze ?' dhananA premI loko dhana mATe je je kare che, temAM kAMI majA Ave evuM nathI. chatAM emAM emane majA eTale Ave che ke enAthI dhAryuM dhana maLe che. jo enAthI rUpiyA na maLatA hoya to emAM zuM majA Ave ? hIrAvALA, kapaDAMvALA, lokhaMDavALA, ke kariyANAvALAne pUcho ke tamane emAM zuM majA Ave che ? hIrAvALAnI vAta karuM to rojeroja enA e ja kAMkarA gaNavAnA, e ja kAMkarA vINavAnA, DoLA phADI phADIne jovAnA. enAM paDIkAM kholavAnAMvALavAnA ne sAMketika bhASAmAM AMkaDA mAMDavAnA. kapaDAMvALAne enA e ja tAkA kholavAnA ne pAchA vALavAnA - anAjavALAne ya keTalAM lapharAM? lokhaMDamAM majA zuM Ave? kolasAvALAne to kolasAnI vacce rahIne kALA ja thavAnuM. rasoIyAnI hAlata juvo to, unALAmAM sagaDInI bAjumAM zekAvAnuM, emAM majA zuM Ave ? Ama chatAM paiso maLe che, eTale e badhAmAM emane majA Ave che. jene lAbha dekhAya temAM tene rasa paDe ane jene jemAM rasa paDe tene temAM AnaMda Ave. deva roya ,mavettarI sundaram' 'jene je game tene mATe te vastu sArI banI jAya che.' A nyAya sarvatra lAgu paDe che. paraMtu A badho AnaMda Ave che te mohanIyakarmanA udayanuM pariNAma che. tyAM lakSya paisAnuM che. jyAre ahIM lakSya dharmanuM joIe. ekavAra paNa dharmanuM lakSya baMdhAI jAya pachI jJAna-darzana Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 - 9 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6- 107 cAritrarUpa dharmane pragaTa karanArI kriyA eTalI badhI game ke te sivAya bIjuM kAMI game ja nahi. samatAnuM sukha to sAdhupaNAmAM ja sabhA tyAM phaLa dekhAya che, ahIM phaLa dekhAtuM nathI. mahAtmAo khullA page cAle che, vALa kheMcIne kADhe che, tamArI pAse jeTalAM sukhanAM sAdhano che, temAMnuM eka sAdhana enI pAse nathI. duHkhathI bacavAnuM ke dunyavI sukhane bhogavavAnuM eka paNa sAdhana emanI pAse nathI. peTamAM nAMkhavA jyAre khorAka joIe ke aMga DhAMkavA jyAre vastra joIe, tyAre paNa emane gRhasthanA ghare javuM paDe, e Ape to paNa ene teo dharmalAbha Ape ane nA Ape to paNa ene teo dharmalAbha Ape. Ama chatAM emane jyAre paNa juo tyAre e prasanna ja hoya. game tevA bAhya kaSTomAM paNa jyAre pUchIe "svAmi ! zAtA che jI ?" tyAre emano eka ja javAba hoya che ke - deva-guru pasAya !" kAraNa e satata svabhAvarUpa dharmamAM rahevAno puruSArtha karatA hoya che. samatAbhAvamAM jhIlatA hoya che. A badhuM sAdhupaNAnuM phaLa zuM pratyakSa nathI ? samatAnuM sukha jevuM sAdhupaNAmAM anubhavAya che tevuM bIjA kazAmAM anubhavAtuM nathI. svAdhInatAnuM sukha jevuM sAdhupaNAmAM che tevuM saMsAramAM kyAMya nathI. nibaMdha, baMdhanarahita avasthA jevI sAdhupaNAmAM che tevI saMsAramAM kyAMya nathI. koIpaNa sAmagrInA sAtha vinA je parama zAMti ane tRpti sAdhupaNAmAM anubhavAya che, te saMsAramAM kyAreya zakya nathI. mATe to cakravartIo, rAjavIo ane dhannAjI, zAlibhadrajI jevA garbhazrImaMto paNa e saMsArano tyAga karIne sAdhu jIvananI parama mastI mANI zakyA. A badhuM ja vicAre ane sAdhupaNAnA pratyakSa sukhano anubhava thAya, to dharmasAdhanAnI mastIno khyAla Ave. dharmarAga ane banAvaTI dharmarAgano taphAvata jANo : sabhAH abhavI, dIkSA vagere le. navapUrva sudhIno abhyAsa kare, to tenAmAM dharma pratyeno prema che tema kahevAya ke nahi. nA, na kahevAya. abhavI jIvo, acaramAvartakALamAM rahelA durbhavI jIvo, Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 - - - 1 - Agama jANo ! - 108 caramAvartakALamAM AvyA pachI paNa apunabaMdhaka avasthAne na pAmyA hoya tevA bhArekarmI bhavI jIvo ane samyagdarzanAdinI virAdhanA karIne durlabhabodhi banelA bhavI jIvone dharma pratye ke dharmakriyAo pratye kyAreya paNa prema-prIti hotI ja nathI. AvA jIvo dharmakriyAo kare te dharma ke dharmakriyA pratyenA premathI nahi paNa saMsArika sukha sAmagrI pratyenA premathI. e sAmagrIne pAmavAnA sAdhana tarIke ja dharmAnuSThAnono upayoga kare ane dhAryuM kAma pAra paDatAM te e dharmanuSThAnone choDI paNa de. dharmakriyA karatI vakhate paNa enI prIti dharmakriyA ane dharma pratye na hoya paNa saMsAra ane saMsAranI sAmagrI pratye ja hoya ane jyAre "A kriyAthI ja mane amuka dunyavI sukha maLaze, e vinA nahi ja maLe evI zraddhAthI paNa ene e kriyAo jyAre game tyAre paNa ene dharmakriyA tarIke dharmakriyA pratye rAga nathI thato paNa dunyavI sukhanA eka sAdhanarUpe ja e dharmakriyA pratye rAga thAya che. evo rAga dharanArane priyadharmI tarIke mAnyA nathI. Avo dharma ke dharmakriyA pratyeno rAga e dekhAvano che, banAvaTI che. vastutaH to e saMsArarAga ja che. Avo rAga dharAvatA jIvo bhavAbhinaMdI ja hoya che. je priyadharmI hoya tenuM anuSThAna to taddhatu ke amRta ja hoya. A banneya anuSThAnomAM Atmadharma-AtmasvabhAvarUpa dharma ane Atma svabhAvane pragaTa karatA anuSThAna rUpa dharma pratye apAra rAga hoya che ane saMsAra ke saMsAra sukhanA sAdhana tarIke dharmAnuSThAna pratye rAga nathI hoto. jyAre abhavI, durbhavI, bhArekarmI bhavI ke durlabhabodhi jIva jyAre paNa dharmAnuSThAna kare tyAre tenuM te dharmAnuSThAna, viSAnuSThAna, garAnuSThAna ke ananuSThAnarUpa ja bane che. kAraNa ke ene dharmAnuSThAna upara rAga nathI hoto ane jyAre paNa dharmAnuSThAna pratye rAga thAya che, tyAre paNa A lokanAM ke paralokanAM dunyavI sukhonAM sAdhana tarIke ja dharmAnuSThAna pratye rAga hoya che. Avo rAga dharmaprema na kahevAya. AthI Avo rAga dharanArane priyadharmI na kahevAya. ATalI spaSTatA pachI have tamane khyAla Avyo haze ke abhavI. durbhavI vagere priyadharmI na hoya, paNa apunabaMdhaka, samyagdaSTi vagere ja priyadharmI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 - vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, gharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 - 109 hoya ane e pachI e jema jema uparanA guNaThANe jAya, tema tema teno dharmaprema vadhato jAya. A badhI carcA karIne dharma keTalo mahAna che, zreSTha che, Avazyaka che, upakAraka che, anivArya che, paramasukhanuM dhAma che enI samaja meLavavI che. jethI dharma pratye prIti pedA thAya ane e dvArA AgamazravaNa mATenI yogyatA pragaTe. A vAto badhI tamane hatAza karavA mATe ke DIprezanamAM nAMkhavA mATe nathI. tamArAmAM kAMI nathI tevI laghutA paNa tamArAmAM ubhI karavI nathI, paNa tamane khyAla Ave ke Agama zravaNa mATe kevA kevA guNo joIe to tame te guNo pAmavAnuM praNidhAna karI zako. je sUtrakRtAMga sUtranuM ApaNe adhyayana karavuM che, tene bhagavAne arthathI bhAkhyuM, gaNadhara bhagavaMtoe sUtrathI gUMthya ane mahApuruSoe tenA upara bhASyaniryukti-pUrNi ne TIkA vagere karI. jenA sahAre aneka bhavyAtmA mithyAtvathI chUTIne nirmaLa samyagdarzanane pAmyA, aviratithI chUTIne viratidharmanA ArAdhaka banyA, pramAdabhAvathI mukta thaIne apramatta dazAne varyA, rAga-dveSano sarvathA kSaya karIne vitarAga banyA ane aMte sarva karmano kSaya karIne mukta banyA. tevuM mahAna Agama ApaNane sAMbhaLavA maLyuM, te mahAna AgamanuM prathama maMgala sUtra ApaNane sAMbhaLavA maLyuM che, tene ApaNe vidhivat sAMbhaLavuM che ane e adhyayanone abhyasta karI ApaNA AtmAmAM pariNamAvavuM che ane mATe ja A badhA guNo ApaNe keLavavAnA che. - jyAre vastunuM mUlya samajAya tyAre vastu ApanAranI zaratone vastu lenAra mAnya rAkhato hoya che, e mATe jeTalI jeTalI zarato phormamAM lakhIne ApI hoya te badhI ja te pUrI karato hoya che. e pUrI karyA vinA vastu maLatI nathI ane vastuno sAco artha e zaratonI upekSA paNa karato nathI. e ja rIte jo dharma pratye prema pedA thAya to mRtadharma ane cAritra dharmanI sAdhanA mATe je je jarUrI guNonI potAnA jIvanamAM khAmI hoya te te guNone meLavavAnuM mana thAya ane te mATe prayatnazIla paNa banAya. jo haiyAmAM sAco dharmaprema pragaTe to te dharmapremanA kAraNe nabaLo hoya te sabaLo banavAno prayatna kare. te potAnA jIvananI khAmIone khUbIomAM palaTAvavAnI Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! mahenata kare. e rovA na bese ke hatAzA pedA thAya evI nabaLI vAto paNa na kare, te to sAdhanA jIvanane jIvavAno utsAha vadhe tevI hakArAtmaka vAto karIne sAdhanA mATe sajja bane. kevaLa nakArAtmaka vAto ja nathI karavI. have to sAdhanAno utsAha vadhe tevI hakArAtmaka vAto paNa ApaNe karavI che. 110 eka vAta dhyAnamAM rAkho ke jIvanamAM khUTatI kaDIone pUrI karIne dRDha manobaLa dvArA zrutasAdhanAno maMgaLa puruSArtha karavo che. te mATe praNidhAna karIe, e mATe cittane evuM keLavIe ke basa, dharma ja game,bIjuM koI vastu na game kebIjI koI kriyA na game. dharmanAM sAdhano game, dharma karanArA game, adharma na game, adharmanAM sAdhano na game ane e ja rIte adharma karanArA na game. AvI paristhitinuM nirmANa thAya to ja pahelo 'priyadharmI' nAmano guNa ApaNAmAM Ave. 110 2 - 24tho - daDhadharmI : have bIjo guNa : 'dRDhadharmI' che. je dharmamAM dRDha rahe, sthira rahe, tene dRDhadharmI kahevAya. jenAmAM pahelo priyadharmI guNa Ave tenAmAM ja bIjo dRDhadharmI guNa Ave. je pahele pagathiye caDe te ja bIje pagathiye caDI zake. je dRDhadharmI hoya, dharmamAM sthira hoya, tene koI halAvI na zake. teno bodha koI bujhavI na zake. tenI zraddhAne koI DagAvI na zake. tene cAritramAMthI koI khaseDI na zake ane tapamAMthI ene koI pADI na zake. parIkSA daDhadharmInI ja thAya : Agama zAstromAM taMgIyA nagarInA zrAvakonuM varNana Ave che. baMdA0 mahIyaTTA0 vagere lAMbo AlAvo (pATha) lakhyA bAda temAM chelle jaNAvyuM che ke - 'devehiM pi acAlaNijjA' 'devothI paNa na DagAvI zakAya tevA' devatAonI paNa tAkAta nahotI ke teo tuMgIyA nagarInA zrAvakone bhagavAna mahAvIre batAvela mokSamArgamAMthI calAyamAna karI zake. tattvajJAna meLavavA dvArA AtmAne keLavIne tattvazraddhAmAM teo kevA dRDha banyA haze, tyAre AgamamAM Avo pATha lakhAyo ! Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 - 6 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 - 111 magadha deza, zreNika mahArAjA ke je AvatI covIzInA pahelA tIrthaMkara thavAnA che, teo aviratidhara hovA chatAM temanuM samyagdarzana evuM to daDha hatuM ke, Indrane potAnI IndrasabhAmAM kahevuM paDyuM ke, "mahArAja zreNika bhale aviratidhara rahyA, paNa emanuM samyakta evuM to daDha che ke emane jinamatanI zraddhAthI koI deva paNa calAyamAna karI zake tema nathI. lAkha vastu batAvo paNa dharma pratyenI zraddhAthI emane koI calAyamAna nahi karI zake. IndranI A vAta sAMbhaLIne devoe temanI atyaMta kaparI, bhalabhalo zraddhALu DagI jAya tevI parIkSA karI. Ama chatAM teo DagyA to nahi, paNa e prasaMge temanI je nirmaLa ane ni 1 zraddhA jovA maLI. tethI parIkSA karavA AvelA devo paNa namI gayA. e prasaMge vItarAga mATe, vItarAganA mArga mATe emanA manamAM eka paNa nabaLo vicAra na thayo. vItarAganA mArge AvI gayelI vyakti nabaLI ke kharAba hoI zake paNa vItarAgano mArga ke sAdhanAmAM kharAbI na hoI zake. doSa vyaktimAM hoI zake, paNa mArgamAM kyAMya doSa saMbhavI na zake. mArge cAlanAro lapasI jAya, paDI jAya te bane paNa mArga to A ja sAco. AvI avihaDa zraddhA temanI hatI. devoe namIne kahyuM ke, "rAjanuM ! Indra IsabhAmAM Apane jevA varNavyA tenA karatAM paNa Apa savAyA nIkaLyA.' prabhuvIre dharmalAbha kahevaDAvyo te sulasA kevI? : aMbaDa parivrAjakanuM nAma tame sAMbhaLyuM haze !: mithyAmatane mAnanAra, bahu vidvAna ane 700 ziSyonA e guru hatA. teonuM adbhuta bhAgya, parama bhAgya ke teone traNa jagatanA tAraka jagadIzvara paramAraka paramAtmA maLyA. prabhue teone mithyAmatathI ugAryA. samyagdarzananI bheTa dharI ne te kRtakRtya karyA. sarvavirati sudhI pahoMcavAnI teonI tAkAta nahotI. tethI teoe dezavirati dharmano svIkAra karyo. prabhuvIra pAsethI chUTA paDatAM teoe prabhuvIrane kahyuM ke, "bhagavaMta ! ahIMthI huM rAjagRhI jAuM chuM - mArA yogya koI kAryasevA ? aMbaDa parivrAjakane prApta thayeluM mahAmUlyavAna samyagdarzana-nirmaLa bane, susthira bane mATe paramatAraka paramAtmA jagadIzvare nAga-sArathInI dharmapatnI sulasA zrAvikAne dharmalAbha jaNAvavA kahyuM. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! aMbaDa parivrAjake mastaka namAvyuM, aMjali joDIne tAtti kahyuM ane tyAM jaIne sulasA zrAvikAne dharmalAbha jaNAvavAnA che te vAtano svIkAra karyo. 112 1 - teo tAjuM ja samyagdarzana pAmyA hatA. tethI vicAryuM ke prabhuvIre ATalI moTI rAjagRhImAM bIjA koIne nahi ne sulasA zrAvikAne dharmalAbha kema kahevaDAvyA ? zreNika, abhaya, zAlibhadra jevA aneka mahAzrAvako tyAM hatA chatAM bhagavAne sulasAne ja yAda kema karI ? zaMkA nathI, paNa jijJAsA thaI ke tenAmAM evI te zuM vizeSatA che ke 5ramAtmAe ene dharmalAbha kahevarAvyA. mAre e vizeSatA jANavI che. sulasAnI zraddhA - samyagdarzana - tenI sthiratA-daDhatA tapAsavA mATe AkhuM Ayojana vicAryuM ane amalamAM paNa mUkyuM. teone IndrajALa karatAM paNa AvaDatI hatI. tethI te zaktino upayoga karavAnuM nakkI karyuM ane rAjagRhI nagarInAM pUrva dvAranAM udyAnamAM brahmAno avatAra dhAraNa karI nagaranI bahAra sthiratA karI. cAre bAju divya vAtAvaraNanuM sarjana karyuM. nagaranAM loko prasanna thayAM ane vicAryuM ke, ApaNo prabaLa puNyodaya jAgyo che ke sAkSAt brahmAjI padhAryA che. cAlo ! brahmAjInAM darzana karIe ane jIvatarane dhanya karIe. AkhI rAjagRhI hiloLe caDI. je koI darzana karavA Ave che te vicAre che ke amAro janmAro lekhe lAgyo. keTalA bhavanAM puNya udayamAM AvyAM ke brahmAjI amArI nagarImAM padhAryA. je maLe te ekabIjAne kahe che ke tame darzana karyAM ? na karyAM hoya to jaldI jAo ! jo jo kyAMya moDuM na thAya. nahi to brahmAjI cAlyA jaze to temanAM darzana karyA vinA tamAro janmAro alekhe jaze. 112 A sAMbhaLIne bAkInAM doDe che - badhAM umaTyAM che - sulasA zrAvikAne paNa kahenArAM ghaNAM maLyAM. ghaNAMe tene AvavA mATe ghaNuM ghaNuM kahyuM, paNa sulasA zrAvikAne jarA paNa kutUhala na thayuM. kAraNa ke, sulasA zrAvikA daDhadharmI hatI. brahmA kevA che, e jovA-jANavAnuM kutUhala paNa tene na thayuM. Aje to keTalAka loko pUche che ke pharavA jaIe to Itara lokonAM dharmasthAno jovA javAya ke nahi ? amuka maMdira ke masjida jovAmAM zuM vAMdho ? jIvyA karatAM joyuM bhaluM. tyAMnA AcAro joIzuM, sthApatya joIzuM. ApaNI TuMkI dRSTi kevI ? AvI saMkucitatA kema ? AvuM pUchanArA, kahenArA ghaNA maLyA che. jyAre sulasAne jovAno vicAra paNa na Avyo. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 6 : vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatta jarUrI - 6 ~~ 113 bIjo divasa ugyo. dakSiNa dizAnA dvAre sAkSAt viSNu avataryA. rAjagRhI hiloLe caDI, gaI kAle brahmAjI padhAryA, Aje viSNu padhAryA, nagarInAM bhAgya ughaDI gayAM ema badhAne lAgyuM. badhAM umaTyAM, gaI kAle bAkI rahelA paNa Aje doDyAM. sagA-vahAlA-ADozI-pADozI badhAMe sulasA zrAvikAne kahyuM ke 'sulasA Aje to cAla ! kAle to tuM rahI gaI, tArA bhAgye Aje pharI avasara Avyo che. Aje jo nahi Ave to pharI A avasara tane kyAreya nahi maLe.' paNa sulasA zrAvikA na gaI te na ja gaI. Ane zuM jiddI kahevAya ke na kahevAya ? javAmAM zuM jAya ? kyAM page lAgavuM che ? najara to nAMkhIe ! kyAM ene mAnavA che ? AvuM kahenArA, vicAranArA ghaNA che. jema koI kahe ke 'dArUnA pIThe javAmAM vAMdho zuM ? nahiM sUMghIe !' pachI 'sUMghavAmAM vAMdho zuM, cAkhavo thoDo che ?' pachI 'cAkhavAmAM vAMdho zuM ? pIvo thoDo che ?,' pachI 'thoDo pIvAmAM vAMdho zuM ? caDhavAno thoDo che ?,' pachI caDhI jaze. kyAMthI kyAM javAze, tenI khabara paNa nahi paDe ! evI ja dazA A viSayamAM paNa che. paNa Aje A badhuM samajanArA keTalA ? sulasA zrAvikA samyaktvanA viSayamAM dRDhadharmI hatI. tethI te na gaI te na ja gaI. trIjA divase pazcima dizAnA dvAramAM mahezvara avataryA. have to rAjagRhI nagara ekadama hiloLe caDyuM, sulasA zrAvikA upara saue sakhata dabANa karatAM kahyuM ke brahmA, viSNunAM darzana to cUkI, Aje tArA bhAgya mAna ke sAkSAt mahezvara padhAryA che. traNa avatAromAM A chellA avatArI puruSa padhAryA che. Aje cUkI gaI to have tuM sAva rahI jaIza. tAre hAtha na joDavA hoya to na joDIza, paNa ekavAra Ava to kharI', paNa toya sulasA zrAvikA na gaI te na ja gaI. cothA divase eNe nagaranA uttara dizAnA cothA dvAra u52 sAkSAt samavasaraNa ane 25mA tIrthaMkara avatAryA. lokoe kahyuM ke 'sulasA ! have to tArA bhAgye tArA ja bhagavAna AvyA. have to AvIza ne ?' tyAre sulasA zrAvikAe kahyuM ke 'amAre tyAM kyAreya 25mA tIrthaMkara na hoya.' 'are ame joIne AvyA, zuM traNa gaDha che ! ATha mahAprAtihArya, 12 parSadA che !' ema eka eka vastunuM AMkhe joyuM varNana karyuM ane kahyuM ke 'zuM ame amArI sagI AMkhe Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! joyuM te khoTuM ? have to tAre AvavuM ja joIe. Aje to lagabhaga AvavAmAM koI ja bAkI nathI rahyuM. cAla, jaldI kara ! jo A taka gaI to have tArA jIvanamAM AvI koI taka kyAreya nahIM Ave.' enA javAbamAM sulasAe kahyuM ke, 'tIrthaMkara 24 ja hoya, 25mA tIrthaMkara hoya ja nahi.' A rIte sulasA na gaI te na ja gaI. aMbaDa parivrAjakane thayuM, kharekhara A dRDhadharmI che. sabhA : sAheba ! A badhuM aMbaDa parivrAjake kevI rIte karyuM ? 114 duniyAmAM na hoya tevuM IndrajALathI zakya bane che. hoya kAMI nahi paNa dekhAya evuM ke jANe badhuM ja hAjarAhajura che. A eka kArIgarI che. Aje jema jAdugaro kalAbAjI karI sTeja upara jahAja, TreIna ke plena lAvI gAyaba karI batAve che, te jema eka prakAranI kaLA che, tema IndrajALa paNa eka prakAranI kaLA ja che, emAM koI tattva nathI, 114 kalpanA karo ke pAlItANAmAM AvuM dRzya sarjAya to A sabhAnI hAlata zuM thAya ? sabhA : parIkSA lo ! parIkSA konI levAya ? bhaNe tenI. atyAre koI dekhAtuM nathI. vagara bhaNe parIkSA zuM le ! bahAra khAlI Dhola vAge ne najara e tarapha jatI hoya to parIkSA zuM levAnI ? sabhA : tAjamahAla jovA javAya ke nahi ? thoDuM choDI vadhu meLavavA javuM hoya to javAya ke nahi ? eTale ke herAsara choDavuM e thoDuM choDavuM ne masjidamAM javuM eTale ghaNuM meLavavuM ema ! ATaluM vigatavAra sAMbhaLyA pachI paNa haju AvA prazno uThatA hoya to have tamArI prajJAzIlatA mATe prazna uThe che. sabhA : 211 upavAsa koIe karyA hoya tenI anumodanA karAya ke nahiM ? enA pAraNAM ke bahumAnamAM javAya ke nahi ? anumodanA konI karavAnI ? je jinAjJAne anusaratuM hoya tenI. jinavacananI upekSA jo koI kare to tenI anumodanA na hoya. tema jinAjJAthI viparIta anuSThAna thatuM hoya tyAM jainathI javAya ja kema ? ApaNe tyAM cha mahinAthI vadhu upavAsano spaSTapaNe niSedha maLe che. tethI ethI vadhu game teTalA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 - 6 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 - 115 upavAsa koI kare to paNa temAM jinAjJA na hoI jinAjJAne mAnatI koI paNa vyaktithI tyAM na ja jaI zakAya ke tene anumodana ApI na zakAya. sabhA sAhebajI ! kyAMka evuM vAMcyuM-sAMbhaLyuM che ke "aMbaDa parivrAjakane samakitano Apharo caDyo hato, te utAravA bhagavAna mahAvIre sulasA zrAvikAne dharmalAbha kahevarAvavAno trAgaDo racyo hato? to A barAbara che ? samakti eka evo guNa che ke eno Apharo kyAreya caDI zake nahi. jJAnano, kriyAono, anuSThAnono, tapano koIne Apharo caDe ema banI zake, paNa samakita to AtmAno nirmaLa guNa che. te koI karmanI prakRti nathI. te upazama, kSayopazama ke kSAyika bhAve ja hoya, tethI teno Apharo caDavAno prazna ja nathI uThato. tethI evuM jo koIe lakhyuM ke kahyuM hoya to te jarAya barAbara nathI ane bhagavAna trAgaDo race, AvuM vicAravuM e paNa pApa che, to bolAya ke lakhAya zI rIte ? sAco sAdhaka ke sAdhu paNa jo trAgaDo na race to sarvajJa vItarAga paramAtmA trAgaDo race; e kalpanA paNa keTalI behUdI che. "trAgaDo' zabda ja eTalo vicitra che ke jeno dharmI jagata sAthe kyAMya meLa ja na bese to paramAtmA sAthe eno meLa zI rIte bese ? jeNe paNa AvuM lakhyuM ke kahyuM hoya te vItarAga paramAtmAnA svarUpathI ke jainazAsananI zailIthI jarAya meLa bese tevuM nathI. A badhI vAta tamane je meM karI te samyagdarzananI sthiratAnA anusaMdhAnamAM - karI. sAmAyikano niyama rojano hoya, Ama chatAM koI divasa rahI gayuM to vicAre ke kAle be karI laIza to tene dRDhadharmI na kahevAya. je niyama je rIte lIdho hoya te rIte ja pALavo joIe. samAdhine samajI lo! samAdhine sAdhI lo ! : sabhA: samAdhi rahevI joIe ne ? tame samAdhi kone mAno cho. jo samAdhinI ciMtA hoya to te mATeno ja mArga sAmAyika che ane e jIvanabharanuM jIvavA sarvaviratirUpa cAritra che. cha jIvanikAyanI samAdhi mATe jo vicAratA ho to bhagavAnanI AjJA mujaba cAritranuM pAlana karo te samAdhi pAmavAno rAjamArga che. bAkI tAtkAlika dekhAtI dravyasamAdhi ane bhAvasamAdhimAM ghaNo pharaka che. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 1 - Agama jANo ! sabhA : dravyasamAdhinI ciMtA karavAnI ke nahi ? dravyasamAdhi be prakAranI hoya che : pradhAna dravyasamAdhi ane apradhAna dravyasamAdhi. je dravyasamAdhi bhAvasamAdhimAM sahAyaka bane, nimitta bane te pradhAna dravyasamAdhi ane je dravyasamAdhi bhAvasamAdhimAM sahAyaka na bane ke bhAvasamAdhimAM bAdhaka bane te apradhAna dravyasamAdhi. 116 bhAvasamAdhimAM sahAyaka bane tevI pradhAna dravyasamAdhinI jarUra ciMtA karavAnI paNa bhAvasamAdhimAM sahAyaka na bane tevI ke bhAvasamAdhimAM bAdhaka bane tevI dravyasamAdhinI kyAreya ciMtA nahIM karavAnI. kAraNa ke evI dravyasamAdhi e apradhAna koTinI dravyasamAdhi che ane apradhAna dravyasamAdhi to asamAdhinI paraMparAnuM sarjana karatI hoya che. tatkALa dekhAtI samAdhinI pAchaLa jo bhaviSyanI cirakALanI asamAdhi thavAnI hoya to te dekhItI samAdhi e kharekhara to samAdhi ja nathI. cirakALanI asamAdhi Ape evuM kAMIpaNa karavAnuM bhagavAne kazuM kahyuM ja nathI. jo tamAre tamAruM sAcI rIte AtmakalyANa karavuM hoya to A badhA vikalpo karyA vinA tame tamArA dharmamAM, niyamomAM sthira thAva, daDha thAva, kyAMya DhIlA na paDo ! cauvihArano (rAtribhojana-pAnano tyAga) tame niyama lIdho hoya ane gharavALAM kahe ke 'tamArA mATe sAMje pAMca vAge cUle koNa caDe ?' to gusso na karazo. koIpaNa jAtano kajiyo na karazo, tyAre paNa vicArazo ke mArA mATe koIne kaSTa na paDavuM joIe, mATe huM khAkharo ne goLa khAI calAvI laIza. paNa niyamamAM bAMdhachoDa nahi karuM. AvuM karavAmAM khumArI jatI nathI. AvA samaye phleza karavo ke niyama paDato mUkavo, bemAMthI ekapaNa yogya nathI. Ama karavuM te khumArI nathI, khuvArI che. tamArI sAdhanA bIjA mATe upadravarUpa na banavI joIe. jAta upara nirbhara joIe. bIjA ApaNane na karI Ape to paNa javAbadArI koInA upara lAdavAnI nathI. je niyama - pratijJA svIkArI che, temAM game te sthitimAM leza khasavuM nathI. je tapa-tyAga ane 1 thI 12 vrato svIkAryA hoya, jenI pratijJA karI hoya, temAM game te sthiti thAya to paNa jarA paNa vicalita thavuM nathI. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 - 9 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI. dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - - 117 prANa jAya paNa niyama na jAya ? bharUcanA eka zrAvakanI A vAta che. varSo pUrvenI A ghaTanA che. mahArASTranA koIka rAjavIe bharUca upara humalo karIne bharUcane lUMTyuM. apAra dhana-saMpatti lUMTavA sAthe aneka mAnavIone paNa teo pakaDI gayA. e jamAnAmAM gulAma prathA hatI. A rIte pakaDAyelA mAnavIone gulAma tarIke vecavAmAM AvatA ane ene kharIdanArA loko e gulAmanA pazu karatAM paNa badatara hAla karatA. bharUcano eka zrAvaka paNa A mAnavIonI sAthe pakaDAyo hato, ene paNa nagaranA cokamAM ubho karIne vecavAmAM Avyo. marAThI rAjAnA rasoIyAe ja ene gulAma tarIke kharIdyo. pApano udaya samajIne AvelI paristhitino eNe svIkAra karyo. Ama chatAM potAnA samyagdarzanane ane svIkArelA vratone e barAbara pALato hato. pahelA aNuvratamAM "niraparAdhI trasajIvane mAravAnI buddhie nahi mAruM" - evI ene pratijJA hatI. eka divasa evo Avyo ke eno A niyama kasoTIe caDyo. e rAjA mAMsAhArI hato. avAranavAra pazu-pakSInAM mAMsanI vAnagIo khAto. eno rasoIo enI IcchA mujaba vAnagIo banAvI Apato. ekavAra rAjAnA rasoIyAe rAjAnI rasoI mATe pAMjarAmAM pUrela pakSIne mArIne lAvavAno hukama karyo. A hukamanuM teNe pAlana na karyuM. jyAre tene kaDaka thaIne hukama pAlana karavA kahyuM, tyAre paNa teNe savinaya "nA" pADatAM kahyuM ke, niraparAdhI jIvane kyAreya paNa nahi mAravAnI - mArI pratijJA che. mATe huM A pApa koIpaNa saMyogamAM nahi ja karI zakuM." rasoIyAe kahyuM ke "atyAre tuM mAro gulAma che ane huM kahuM te karavA tuM baMdhAyelo che." eNe kahyuM ke, "tame je kahezo te badhuM ja karIza. paNa mAro A niyama to huM koI saMyogamAM nahi ja toDuM." rasoIyAe AkrozapUrvaka kahyuM ke, "gulAmane vaLI niyama kevA ? eNe to Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! mAlikanI jyAre je AjJA thAya te ja pALavAnI hoya.' zrAvake kahyuM ke, 'gulAma banyA pUrve meM A niyama lIdho che ane mAro A niyama jIvanaparyaMtano che. eTale emAM koI ja pheraphAra nahi thAya.' A sAMbhaLI rasoIyo ukaLyo ane hAthamAM je garamAga2ma tAvito hato te laIne ene TIpavA mAMDyo. 118 gulAmo sAthe karAtA pazuo karatAM paNa vadhu kharAba vyavahAronA eka bhAgarUpe berahama mArane kAraNe e zrAvakanA moDhAmAMthI cIso nIkaLavA lAgI, paNa e cIso sAMbhaLI pelA rasoIAne enI jarA sarakhIya dayA na AvI. roja roja jIvate jIvatA jIvone mA2vAnA kAraNe enA haiyAmAMthI karuNAnI saritA sUkAI gaI hatI. sAva niSThura, nirdaya enuM hRdaya banI gayuM hatuM. 118 na zrAvake potAne choDI devA khUba ja AjIjI karI, paNa rasoIyAe eka ja vAta pakaDI rAkhI ke 'tuM mAro hukama mAnavA taiyAra na hoya to huM tane koI rIte nahi choDuM' ane pharI mAravAnuM zarU karyuM ane zrAvakanA moDhAmAMthI citkAro nIkaLavA lAgyA to paNa potAnI jAtane bacAvavA jIvahiMsA karavAno ene vicAra paNa na Avyo. eTalAmAM tyAM rAjavI Avyo. eNe A dRzya joIne rasoIyAne pUchyuM ke, 'Aje tuM Ane ATalo badho kema mAre che. A gulAma Ama to badhI rIte sIdho ane kahyAgaro che.' rasoIyAe kahyuM ke, 'Aje eNe mAro Adeza mAnavAnI nA pADI che ane pachI pratijJAnI vAto kare che. gulAmane vaLI pratijJA kevI ?' rAjAe zrAvakane pUchyuM, to zrAvake je hatuM te badhuM kahyuM. rAjAe kahyuM ke, 'have tuM gulAma che. tuM je kAMI kare temAM je puNya-pApa thAya te tArA mAlikane lAge, tane nahi.' zrAvake kahyuM, 'atyAre mane je mAra marAya che, te mane ja vAge che, mArA mAlikane nahi . tema jo huM pratijJA bhaMga karuM, to enuM pApa mane ja lAge. mArAthI A nahi bane. Apa mane AmAMthI bacAvo.' rAjAne vicAra Avyo ke, ATalo badho mAra khAya che. chatAM ene pratijJA toDavAnuM mana thatuM nathI ? to jouM ke e keTalo dRDha rahI zake che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 - 6 vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 - 119 rAjAe AMkha lAla karIne kahyuM ke, "jo sAMbhaLa, tuM gulAma che. tArI koI svataMtratA nathI. tArA potAnA vicArone koI sthAna nathI. tArA mAlikanI AjJA mujaba pakSIne mAravuM ja paDaze ane jo tuM e mATe taiyAra na hoya to have tane hAthIpage karavAmAM Avaze." e jamAnAnA rAjavIo potAnI AjJA na mAnanArane hAthInA paga nIce kacaDI nAMkhavAnI AjJA karatA. ene mATe "hAthIpage karavo' evo zabda vaparAto. A sAMbhaLI zrAvaka tharatharI gayo. te rAjAne page paDIne jIvitadAna ApavA vinavavA lAgyo. paNa ene e jIvane mAravAno vicAra suddhAM na Avyo. rAjAe spaSTa zabdomAM saMbhaLAvI dIdhuM ke, "jo tAre tAro niyama pALavo hoya to maravA taiyAra rahevuM paDaze ane jIvavuM hoya to mAlikanI AjJA mAnavI paDaze.' A sthitimAM ya niyama bhaMga karavAnI tenI taiyArI na hatI. niyamane jALavavA te motane bheTavA taiyAra thayo. nagaranA eka medAnamAM ene ubho karavAmAM Avyo. cAreya tarapha nagarajano goThavAI gayA. rAjAno Adeza thatAM keLavAyelA hAthIne medAnamAM lAvavAmAM Avyo. hAthIne jotAM ja jIvatuM jAgatuM mota AvI rahyuM hoya tevo tene anubhava thayo. Ama chatAM niyama bhaMga mATeno vikalpa paNa enA manamAM na uThyo. saunA jIva addhara hatA. sIdho sAdo mANasa Aje hAthIpage thavAno hato. aparAdha eno eTalo ja hato ke enA mAlikanI pakSIvadhanI AjJA eNe mAnI na hatI. hAthI barAbara zrAvakanI najIka AvI gayo. rAjAe chello cAnsa Apato hoya tema pUchayuM : "mane tArA jevA sArA mANasa upara dayA Ave che. haju paNa tane jIvato choDI mUkavA huM taiyAra chuM, jo tuM ekavAra tArA mAlikanI AjJA mAnavA taiyAra hoya to." Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 - 1 - Agama jANo ! - 120 zrAvake be hAtha joDyA. mastaka namAvI teNe potAnA caherA uparanI dRDhatA dvArA ja nakAramAM javAba Apyo. rAjAe mahAvatane Adeza karyo ane hAthIe potAnI sUMDha enI cAreya bAju vIMTI dIdhI. te vicAre te pahelAM tene UMco karyo. zrAvake joyuM ke have mRtyune jhAjhuM cheTuM nathI. teNe namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karyuM, manomana cAra zaraNano svIkAra, duSkRtagartA ane sukRta anumodanA karI, haiyAthI rasoIyA ane rAjA sAthe paNa kSamApanA karI ane mRtyune bheTavAnI pUrI taiyArI karI lIdhI. hAthIe be paga pahoLA karyA ane zrAvakane be paga vacce aMdara-bahAra karavA lAgyo. chevaTe ene UMco karIne jamIna upara mUkyo ane enA upara potAno paga goThavyo. hAthI pUro keLavAyelo hato, haju eNe paganuM jarAya vajana enA upara ApyuM na hatuM. saunA zvAsa addhara hatA. eka eka kSaNa. bahu ja dhIme dhIme pasAra thaI rahI hatI. cAreya tarapha narI stabdhatA hatI. have mAtra rAjAnA chellA AdezanI rAha jovAtI hatI. mRtyune dvAre pahoMcelo e zrAvaka pratijJA pAlananA bhAvomAM sudaDha hato. arihaMtAdinA zaraNe jIvana samarpita karIne te nirbhaya banyo hato. aMtima paLonI samAdhine sAdhI levA e namaskAra mahAmaMtranA dhyAnamAM lIna banyo hato. have jIvavAnI ke maravAnI ene koI IcchA na hatI. jIvananI aMtima paLo sudhI vrata akhaMDa rahyuM, teno tene pUro AtmasaMtoSa hato. jIvarakSA mATe jIvana arpaNa karavAno ane AnaMda hato. have e jIvana-mRtyunA vicArothI paNa mukta thaI gayo hato ane paramapadanA dhyAnamAM e lIna banI gayo hato. tyAM ja acAnaka rAjavIno avAja Avyo ! haju paNa avasara che, chello cAnsa che, tArI ane mRtyu vacce have jarAya aMtara rahyuM nathI. chatAM jo tAre mAlikanI AjJA pALavAnI taiyArI hoya to haju paNa tuM tArA mRtyune haDaselI zake che ane jIvananA ujAsane pharI paNa mANI zake che. haju kAMI bagaDI gayuM nathI.' Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 : vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 -- 121 Ama kahIne rAjavIe enA pratyuttarane meLavavA enI sAme joyuM. enA caherA upara nirbhayatA hatI, pratijJApAlananI dRDhatA hatI. eNe IzArAthI ja spaSTa rIte AjJApAlanano niSedha karI dIdho. Ama banatAM ja rAjavIe spaSTa AdezanI bhASAmAM 'karI nAkho ene hAthIpage' kahI dIdhuM ane mahAvate hAthIne saMketa Apyo. hAthIe paNa e saMketa jhIlIne vIjaLIno jhabakAro thAya eTalI vAramAM ja ene sIdho ja upara uThAvyo ane lokonI AMkho mIMcAI gaI, nabaLA mananA loko dhabakAro cUkI gayA ane loko kAMI vicAre e pahelAM ja hAthIe ene potAnA paga nIce kacaDI nAMkhavAnA badale potAnA gaMDasthaLa upara besADI dIdho ane zAMta bhAve ubho rahI gayo. 121 ghaTanAnA A rIte ekAeka vaLAMka AvatAM saunA mukhamAMthI AnaMdanI cIcIyArIo sarI paDI. cAreya bAjuthI 'ahiMsA paramo dharma'nI jaya bolANI. rAjA pote doDI gayo. rAjAnA IzAre mahAvate tene nIce utAryo. rAjAnA caherA upara AnaMda samAto na hato. te sIdho ja daDhapratijJa evA e mahAzrAvakane bheTI paDyo. rAjAe pote ja mahAvatane pahelA ja A sUcana ApyuM hatuM. chellI kSaNa sudhInI parIkSA karIne rAjAne enA sattvanI, jIvadayA pAlananI, pratijJAnI ane enI dRDhatAnI parIkSA karavI hatI. emAM e puNyAtmA sAMgopAMga pAra utaryo hato. rAjAe tene khUba ja biradAvyo. gulAmImAMthI mukta karIne potAno aMgarakSaka banAvyo. AvA aMgarakSakane pAmIne rAjA sadAya mATe nirbhaya banyo ane rAjAe kahyuM ke je bIjAne na mAre te mane kyAreya dago nahi de.' puNye yArI ApI to A pariNAma AvyuM. paNa jo AvA avasare puNyano sAtha na maLe to vratapAlana mATe mRtyune paNa bheTavuM paDe. A rIte jIvananA bhoge paNa je dharmane, pratijJAne jALave te dRDhadharmI kahevAya. AvA daDhadharmI jo A AgamanuM adhyayana kare to temane kevo mahAna lAbha thAya ? svIkArelI pratijJAthI game tevI paristhitimAM kyAreya na khasavuM. pachI te Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 - Agama jANo ! - | 122 samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa dharmamAMthI dezaviratirUpa tamAro dharma hoya ke sarvaviratirUpa amAro dharma hoya. tenA pAlanamAM aMdaranA AkramaNa Ave ke bahAranAM AkramaNa Ave, anukULa upasargo Ave ke pratikULa upasargo Ave. e dareka sAme kyAMya namatuM jokhyA vinA dRDhatApUrvaka TakI rahe tene dRDhadharmI kahevAya. AvA daDhadharma ApaNe saue banavAnuM che. jo e rIte daDhadharmI banIne AgamazAstronuM adhyayana thAya to AtmAne kevo mahAna lAbha thAya te barAbara vicArazo. pratikULa upasargomAM TakavuM agharuM, to anukULa upasargomAM TakavuM ati-agharuM? A thaI pratikULa upasarga vacce daDhadharmI banI rahevAnI vAta. have anukULa upasarga vacce daDhadharmI banI rahevAnI vAta karuM. paramatAraka paramazraddheya paramagurudeva dIkSAno svIkAra karI, potAnA vatana gayA. tyAre pUjya gurudevonI AjJAthI ghara AMgaNe bhikSA vahoravA gayA te samaye banelI ghaTanA A saMdarbhamAM khAsa samajavA jevI che. teozrIe janmatAM ja pitAne gumAvyA hatA ane sAta varSanI uMmaramAM ja potAnI mAtAne gumAvyA hatA. te sAtathI sattara varSanI umara sudhI mA-bApanI khoTa na sAle te rIte temane potAnA pitAnAM pitAnI mAtA ratanabAe sAcavyA hatA. A ratanabAe potAnI vRddhAvasthAmAM paNa ekale hAthe temanuM mA-bApanI jema ghaDatara karyuM. dareka rIte vAtsalya ApyuM - guNonuM siMcana karyuM. kyAreya mAbApano abhAva ke jIvanano koI khAlIpo na anubhavAya tenI kALajI rAkhI. A ratanabA A samaye Azare 80-81nI uMmare pahoMcyAM hatAM. jIvanano kAMTho have najIka dekhAto hato. Ama chatAM sAta peDhInA ekanA eka vArasadAra evA A tribhuvanane temaNe dIkSA levAno niyama apAvyo hato. emAM eka vAta e kahI hatI ke huM jIvuM tyAM sudhI nahi.' temaNe tribhuvanane kahyuM hatuM ke, "tuM ja mArI ghaDapaNanI lAkaDI che, aMdhakArano dIvo che." Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 - 9H vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI. dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 - 123 je gharamAM jemaNe potAnI AMkhe doDhaso mANasanAM rAMdhaNa raMdhAtAM joyA hoya, eka sAthe te badhAne jamatA joyA hoya, te ja gharamAM be-cAra vyaktio ja bAkI rahI hatI ane e sauno AdhAra bane evo pote eka dIkaro hoya, jenA khoLAmAM 17-17 varSa vItAvyAM hoya, te mAne mUkIne e tribhuvane potAnA gurudevanA mAtra eka vacana khAtara AkhA saMsArano tyAga karyo hato ane A vAtsalyamUrti mAno tyAga karyo hato. tribhuvanamAMthI rAmavijaya bananAra e nUtana muni jyAre ratanamAnA AMgaNe dharmalAbha daIne ubhA rahyA tyAre e ratanamAnA hRdayanI saMvedanA ane vedanA temanA caherA upara ane temanI bhInI AMkhomAM ubharAI rahI hatI. je dIkarAne Aja sudhI ramADyo hato, TapAryo hato, hasAvyo hato, to avasare raDAvyo paNa hato, e ja dIkarAnI sAme e mA, hAtha joDIne ubhA hatAM. moDhAmAMthI "mathaeNa vaMdAmi'nA udgAra emaNe kADhavA mahenata karI hatI. paNa eka vedanAbharyA DusakAmAM e zabdo dabAI gayA hatA. dIkarAnI thALI to anekavAra hetabharyA haiye pIrasAtI hatI, paNa Aje bhaktibharyA haiye enA pAtramAM AhAra vahorAvavAno hato. AhAra vahorAvavAnI kriyA paNa emaNe karI. paraMtu have haiyuM hAthamAM na rahyuM. nUtana muni rAmavijayajIe e AhAranA pAtrane jhoLImAM mUkI, dharmalAbha daI jyAM bahAra javA Daga mAMDyuM tyAM ja e vRddha mAtAnA pagamAM acAnaka jora AvyuM. rAmavijayajI AgaLa vadhIne makAnano UMbaro oLaMge te pUrve ja teo AgaLa nIkaLI gayAM. bAraNAnI barAbara vacce UMbarA upara ubhA rahIne potAnA beya hAtha emaNe beya bAjunI bArasAkha upara goThavI dIdhA ane temAM koI bole te pUrve ja temanI AMkhamAMthI AMsunI dhAra vahevA lAgI ane hoTha upara vedanAbharyA zabdo AvIne aTakI gayA. bALa sabUDo jabhyo tyArathI AjanI rAmavijaya sudhInI tribhuvananI jIvanayAtrA emanA mAnasapaTa upara jhaDapathI pasAra thaI gaI ane moDhAmAMthI ekAeka zabdo bahAra sarI paDyA. beTA! huM tane have nahi javA dauM, tuM ahIM ja rahI jA! tuM tArI A vRddhA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 - 1 - Agama jANo ! - 124 mA sAme najara kara !" ATaluM bolatAM ja emanI AMkhomAMthI apAra azrudhArA vahevA lAgI ane haiyAmAMthI DUsakA nIkaLavA lAgyA. tAjA ja dIkSita munirAja zrI rAmavijayajInA mAnasapaTa uparathI paNa e ja Akho bhUtakALa kamaLapatra uparathI sarI paDatA jaLabiMdunI jema evo ati jhaDapathI sarI gayo chatAM ya emanA mAnasapaTa upara enI koI bhInAza na udbhavI. e ja sahaja sthiratA, sthitaprajJatA banI rahI. temanA caherA upara ane AMkhonA UMDANamAM, koIka alaukika tattva sAthenA anusaMdhAnanuM teja hatuM. cittanI parama virakti, ekatva, anyatva bhAvanAno vikAsa, sahajatA, saumyatA, sthiratA, dRDhatA, nirlepatA, nirIhatA, evA to agaNita bhAvo emanA darpaNa jevA caherA upara pratibiMbita thaI rahyA hatA. raDatAM evA vRddha mA, A badhuM ja joI rahyAM hatAM. gaI kAlano emano sabUDo tribhuvana ke je emanA eka AMsue bhijAI jato, te Aje AMsunAM vaheNa vacce paNa je rIte nirlepa bhAva anubhavato hato, te joIne ja vRddha mAtAmAM moha paDaLo vikharAvAM zarU thayAM hatAM. avasara joI munirAjazrI rAmavijayajInA mukhamAMthI eTalA ja zabdo nIkaLyA - "mane ahIM rahI javAnuM tame kahI rahyAM cho ?" te pachI temaNe karmarajane-moharane dUra karanAra rajoharaNanAM temane darzana karAvIne kahyuM ke, have mArAthI Ane choDAya ?" beTA ! huM kyAM ene choDavAnuM kahuM chuM. tuM sAdhupaNAmAM ja rahe, paNa huM jIvuM tyAM sudhI tuM ahIM mArI AMkha sAme ja rahe." ranabAno A javAba sAMbhaLatAM ja munirAjazrI rAmavijayajIne ratanabAnuM mohAvaraNa nabaLuM paDatuM jaNAyuM. eTale ene pUrepUruM toDavA temaNe kahyuM, "zuM sAdhuthI A rIte lAMbo samaya eka jagyAe rahevAya ? A vacana sAMbhaLatAM ja viveka nidhAna ratanabAnuM mohapaDaLa vikharAI gayuM ane teo bAraNAmAMthI bAjumAM haThI gayAM ane temanAM mukhamAMthI bhaktibhAve sahaja zabdo sarI paDyA. "maFeNa vaMdAmi, pharI lAbha ApavA padhArajo ! ane munirAja zrI dharmalAbha ApIne sahajapaNe nIkaLI gayA. Aje keTalIkavAra sAMsArika mA-bApa, svajana, parivAranA mohane vaza Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- 6 : vyavahAramAM dhana-saMpatti jarUrI, dharmamAM guNasaMpatti jarUrI - 6 125 thaIne, temanI samAdhinuM oThuM AgaLa dharIne keTalAka sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto varSo sudhI eka jagyAe rahI jatA hoya che, tevA lokonI virAga vagaranI dazA kyAM ? ane A sAkSAt virAganI mUrti kyAM ? emanuM samyagdarzana suvizuddha hatuM, mana merunI jema aDaga hatuM, tethI teozrI agaNita jhaMjhAvAtonI vacce paNa svayaM ArAdhanA karI zakyA ane anekone karAvI zakyA. kAraNa ke teozrI daDhadharmI hatA. 125 jhaMjhAvAtomAM - virodhIonI sAme ke virodhonI sAme TakavuM saheluM che, naThora haiyAvALAone koInAM AMsunI sAme TakI javuM saheluM che, paNa mAkhaNa karatAM ya komaLa haiyAvALA atyaMta upakArI, jIvanadAtrI, saMskAradAtrI mAnAM AMsu sAme TakavuM te keTaluM agharuM che. Ama chatAM te temanuM dRDhadharmIpaNuM hatuM. enuM A pariNAma hatuM. ahIM to mAnuM hita karavAnuM hatuM. tenAM batAvelA mArge cAlavAnuM hatuM. temAM sva-paranuM hita raheluM hatuM. paNa te hita teozrI daDhadharmI rahyA mATe ja sAdhI zakAyuM. priyadharmI ane dRDhadharmI - A baMne guNo ekasAthe ja joIe. emAMthI eke na hoya to na cAle. vyavahAra sUtra nAmanA AgamamAM priyadharmI ane daDhadharmInI caturthaMgI (cAra bhAMgA, prakAro) batAvavAmAM AvI che. jemAMthI trIjo bhAMgo eTale ke A baMne guNa hoya te ja svIkArya kahevAmAM Avyo che. have je saMvigna hoya te ja priyadharmI ke dRDhadharmI hoI zake che, mATe trIjA guNarUpe saMvignanuM varNana kare che. je ApaNe have pachI joIzuM. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sUyagaDAMgasUtranI sajjAyA (rAga : kapUra hove ati ujaLo re.) sUyagaDAMga have sAMbhaLojI, bIjuM manane raMga, zrotAne Ave je rucijI, tehaja lAge aMga, caturanara ! dhAro samakita bhAva, e che bhavasAgaramAM nAva. catura. A. 1 suyakhaMdha doya IhAM bhalAM jI, ajhayaNA tevIsa, tisaya tiThi kumati taNuMjI, matakhaMDana sujagIza. catura. 2 kahyo dravya anuyogamAMjI, eha puhUta adhikAra, sAdhu jhaverIno bhalojI, jhaverano vyApAra. catura. 3 arcaka varcakanA IhAMjI, zrotAnA aMtara hoya, gurubhaktA sukha pAmazejI, avara bhame mati khoya. catura. 4 aMgapUjA prabhAvanAjI, pustaka lekhana dAna, guru upakAra saMbhAravojI, Adara bhakti nidAna. catura. 5 vaktA evo koI nahijI, jima bhAMkhe tuma dharma, vAcaka jasa kahe harSazuMjI, Ima te vinayano marma. catura. 6 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 - guNasaMpattivinA Agamano bhAva | | 7 | hAtha nahIM lAge - vi. saM. 2058. aSADha vada-8, guruvAra, tA. 1-8-02, sAcorI bhavana, pAlItANA * savegIomAM ziromaNi - puNiyo zrAvaka: * eka agatyanI spaSTatA : * nizcaya ane vyavahAra zuM? *... tyAM kyAM gayuM hatuM tamAruM mAna? * sAmAyikanA badale rAjya ane rAjyanA * IndriyonA Avegone jItavA mATe badale sAmAyikaH tame zuM Iccho ? be prakArano tapa che : * daSTi pharI jAya tyAre : subAhukumAra : viSayaH paramArtha meLavavo jarUrI. gata pravacanamAM Agama zravaNanI yogyatA aMgenA paMdara guNo paikInA pahelA cAra guNonuM samaya maryAdAmAM sAruM evuM varNana karyA bAda A pravacanamAM pAMcamo-"ajaDa" guNa chaThThokSamAzIla' guNa, sAtamo-damanazIla' guNa ane AThamoguptisAdhaka guNanuM suMdara vivecana karAyuM che. vyavahAramAM jema dhana-saMpatti jarUrI manAya che, tema AdhyAtmika jIvanamAM guNarUpa saMpattithI samRddha thavuM anivArya manAyuM che. A guNo jenA jIvanamAM Ave tene gItArtha gurubhagavaMte pharamAvelo Agamano artha-paramArtha hAtha lAge. Agamano artha-paramArtha hAthavago thavAthI jIva apUrva saMvega-nirvedAdi bhAvane pAmI jhaTa AtmakalyANanI dizAmAM AgaLa vadhI jAya che. e badhI vAto ahIM sarasa rIte samajAvI che. pravacananuM pratibiMba jene mokSano tIvra abhilASa hoya tene saMsAra phAve nahi, saMsAra game nahiM. * nizcayane pamADe te vyavahAra. dharmane, dharmanI maryAdAne, dharmazAstronI AjJAne ekabAjumAM mUkIne ekabIjAne jALavavA te vyavahAra nathI. * jene saMsAranAM lAla-pILAMnAM kALAM pariNAma dekhAya te ja muktinI vAstavika ArAdhanA-upAsanA karI zake. * jeTalo sApano Dara hoya tenA karatAM vadhAreDarajo pApano hoya to dharma karI zakAya. * kaSAyo manane saMkSubdha karyA vagara rahe nahi. pANI nirmaLa ne zAMta hoya to cahero jevo hoya tevo dekhAya. paNa temAM kacaro paDyo hoya, pANI hAlatuM hoya ke ukaLatuM hoya to cahero na dekhAya. tema cittavRtti zAMta hoya to ja temAM zrutanuM, AtmAdi tattvonuM yathArtha pratibiMba jhIlAya. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujjhijja tiuTTijjA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbUsvAmI : prabhu vIre kone baMdhana kahyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?" 'piyadhammo daDhadhammo saMviggo kaDava7mIH "gaDha ['gathI ya khaMto "daMto 'gutto 'thiravvaya "jiiMdio "ujU / / 3410 / / 12asaDho tulAsamANo 14samio taha "sAhUsaMgairao ya / guNasaMpaovavIo, nu seso manuje ya rU42A' "priyadharmI-1, daDhadharmI-2, saMvijJa-3, pApabhIru-4, azaTha-5 (namra-pa ?) kSamAvAna-6, IndriyonuM damana karanAra-7, gatimAna-8, sthira vratavALo-9, jitendriya-10, saraLa-11, azaTha-12 tulA samAna 13, samitivALo-14 sAdhu saMgatimAM rakta-15 - A guNasaMpattivALo AtmA AgamazAstronA adhyayana mATe yogya che, bAkInA ayogya che.' Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7: guNasaMpattivinA Agamano bhAva hAthanahIM lAge anaMta upakArI, caramatIrthapati, zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadhara bhagavaMtazrI sudharmAsvAmIjI mahArAjA ke jemaNe paramatAraka paramAtmAnA zrImukhe tripadI pAmIne zeSa daza gaNadhara bhagavaMtonI jema je dvAdazAMgInI racanA karI hatI, te dvAdazAMgIne paramAtmA zrI mahAvIradeve potAnI pAvana dRSTithI pUta karI hatI. temAMnA zrIsUyagaDAMgajI nAmanA bIjA aMga AgamamAM paramatAraka paramAtmAnA upadezanA arthane anusarIne sudharmAsvAmIjIe jaNAvyuM ke "baMdhanane jANo ane baMdhanane toDo !' A baMdhana zuM ? tenuM svarUpa zuM ? tene toDavAnI prakriyA zuM ? ane te toDavAthI zuM lAbha thAya ? vagere bAbato A samagra AgamamAM vistAra ane UMDANapUrvaka samajAvavAmAM AvI che. 3 - saMvio - saMvijJa: trIjA naMbare : saMvijJa : mokSanA tIvra abhilASane saMvega kahevAya che. Avo saMvega jenAmAM hoya tene saMvijJa kahevAya che. jene vyavahArabhASAmAM "saMvegI' paNa kahevAmAM Ave che. jene mokSano tIvra abhilASa hoya tene saMsAra phAve nahi, saMsAra game nahi. eTale enA haiyAmAM eka ja bhAvanA hoya ke mAre - kAmathI vahelAmAM vahelI take chUTavuM che. bhogathI vahelAmAM vahelI take chUTavuM che. paisAthI vahelAmAM vahelI take chUTavuM che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 * 1 - Agama jANo ! - 130 parivArathI vahelAmAM vahelI take chUTavuM che. saMsArane samyak rIte jeNe jANI lIdho che, tene saMsAra na game. AtmAne samyagU rIte jeNe jANI lIdho che tene anAtmadazA kyAreya na game. AdhyAtmika dazA jeNe jANI che tene saMsAra kyAreya na game. ene to AtmasvarUpa pragaTAvavAnI tIvra jhaMkhanA hoya ane e mATe je paNa ArAdhanA-sAdhanA karavAnI hoya temAM teno tIvra vega-saMvega hoya. saMveganI vyAkhyA rajU karatAM pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAje kahyuM che ke - sura-nara-sukha je duHkha karI lekhave, viMche zivasukha eka.' devonAM ane manuSyonAM sukhone je duHkharUpe mAne ane saMsAranAM deva ke manuSyanAM koIpaNa sukhane na IcchatAM je ekamAtra mokSanA sukhane ja Iccha-vAMche tene saMvijJa kahevAya. Avo saMvijJa haiyAnI tIvratApUrvaka mokSane Icchato-vAMchato hoya che. jenA haiye Avo saMvegabhAva pragaTa thayo hoya, tenI AMkha sAme devI sukhanAM DhagalA karo ke manuSya sukhanAM DhagalA karo te badhuM ja ene duHkharUpa lAge. koI ene rAjavIpaNuM Ape ke koI ene cakravartIpaNuM Ape, paNa e badhuM ja ene duHkharUpa lAge. evI enI AMtarika bhUmikA hoya. Aje ApaNI dazA kaI ? eka nAnakaDuM sukRta karIe to puNya vecavA besI jaIe. saMvegIomAM ziromaNi - puNiyo zrAvaka : puNiyo zrAvaka Avo ja saMvegabhAva dharato hato. tethI ja magadhanA mAlika rAjA zreNike ene sAmAyikanA badalAmAM AkhuM magadhanuM rAja ApavAnI ophara karI to paNa eNe eno InkAra karI dIdho. puNiyA zrAvakanI jhuMpaDIe magadhano mAlika jyAre sAme cAlIne maLavA Avyo tyAre e sAmAyikamAM lIna banI potAnI AtmasAdhanA karI rahyo hato. puNiyA zrAvakanuM ghara nAnuM hatuM. ene koI alaga-alaga kamarA na hatA ke gharamAM koI Ave ne na dekhAya evuM bane. rahevuM, rasoI karavI, khAvuM ke sUvuM, koIne maLavA besavuM ke sAmAyika karavuM - A badhA mATe enI pAse eka ja jagyA hatI. A jhuMpaDA jevA gharamAM jyAre e sAmAyikadharmanI ArAdhanA karI rahyo hato tyAre Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 7 : guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge - 7 ene maLavA magadhano mAlika Avyo hato. Ama chatAM puNiyA zrAvake mahArAja zreNika sAthe koI ja vyavahAra nahoto karyo. kAraNa ke e sAmAyikamAM hato. tene AMgaNe magadhano mAlika Avyo hoya ane te potAnI AMkha UMcI na kare, ubho paNa na thAya ke koIpaNa jAtano IzAro paNa na kare, te enuM sAmAyika kevuM haze ? sAmAyikamAM enI lInatA ane sthiratA kevI haze ? sabhA : aucitya na jALave ? ArAdhanAnI upekSA karavI, AjJA upara paga mUkavo, lIdhelI sAmAyikanI pratijJA toDavI ke pratijJAnI maryAdA bahAranI pravRtti karavI te aucitya che ? AvA samaye paNa puNiyo zrAvaka potAnA zubha dhyAnamAM, zubhabhAvamAM lIna rahyo. manathI paNa jarAya vicalita na thayo te ja enuM aucitya hatuM, jene eNe jALavyuM che. nizcaya ane vyavahAra zuM ? : sabhA : vyavahAra to karavo paDe ne ? Max.com 131 vyavahAra kone kahevAya ? nizcayane pamADe te vyavahAra. dharmane, dharmanI maryAdAne, dharmazAstronI AjJAne ekabAjumAM mUkIne ekabIjAne jALavavA te vyavahAra nathI. sabhA: ame to eTaluM samajIe ke saMsAramAM karavo paDe te vyavahAra ane dharmamAM karavo paDe te nizcaya. ghara, peDhImAM karavo paDe te vyavahAra ane derAsaraupAzrayamAM karavo paDe te nizcaya. tamArI A samaja tamArA gharanI che, jainazAsananI nahi. jainazAsanamAM to jainazAsananI mAnyatA kAma lAge, tamArI nahi. tamArI mAnyatA mujaba jo dharmazAsanane calAvAya ke dharmAtmAone doravAya to A dharma eka divasa na Take. tamArI A badhI khoTI samajone vahelI take vosirAvIne jainazAsane ApelI samajono jo tame svIkAra karazo to ja tamAruM kalyANa thaze. have kyAreya tamArI AvI khoTI samajone ahIM jAhera karavAnI ke koInA upara lAdavAnI bhUla na karazo. Aje to ghaNA loko evI mUrkhatAbharI vAto kare che ke bhagavAne nizcaya ane vyavahAra be dharma batAvyA che. jene je mAphaka Ave te kare. dIkarA-dIkarIne Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 132 - 1 - Agama jANo ! - paraNAvavA te vyavahAra ane dIkSA ApavI te nizcaya. beya dharmo che. koI paNa karIe. ApaNe to kalyANa nakkI che. AvA ajJAnIo, haThAgrahIo ane mohAdhInonuM kalyANa koI zI rIte kare ? have AvA badhAnI vAta tame ahIM nahi karatA. have ApaNe puNiyA zrAvakanI vAta kahIe. sAme magadhano mAlika AvIne beTho hovA chatAM puNiyAnA manamAM koI vikalpa na uThyo. enuM mana jarA paNa cala-vicala na thayuM. eNe mahArAja zreNikano satkAra to na karyo, paNa "thoDI ja vAra che ke ATalI vAramAM mAruM sAmAyika pUruM thaze' - evuM paNa na kahyuM. e mATe eNe mahArAja zreNika sAme koI IzAro paNa na karyo. eTaluM ja nahi paNa enA manamAM koI raghavATa paNa na thayo. sAme rAjA zreNika hovA chatAM e potAnA sAmAyikanA bhAvomAM ja lIna rahyo. jyAM sudhI sAmAyikano samaya pUrNa na thayo tyAM sudhI enA bhAvomAM kyAMya cala-vicalatA na AvI. A enuM daDhadharmIpaNuM hatuM. A pachI samaya thatAM jyAre eNe sAmAyika pAryuM, tyAra pachI ja eNe rAjA zreNika sAthe vAtacIta karI ane eka prajAjana tarIke rAjA sAthe je vyavahAra karavo jarUrI hato te teNe barAbara karyo. sAmAyikanA badale rAjya : ane rAjyanA badale sAmAyika : tame zuM Iccho ? sAmAyikamAM hatA tyAranuM aucitya juduM hatuM ane havenuM aucitya juduM che. have te sevakajana che, potAnI jAtane prajAjana tarIke oLakhe che, eTale eNe pUchyuM ke, "mahArAja ! dhanabhAgya sevakanuM ke AMgaNe Aje Ape pAvana karyuM. A sevaka ApanI zuM sevA karI zake ?' javAbamAM mahArAja zreNike kahyuM ke, "huM Aje tamArI pAse svAmI-sevakanA nAte nathI Avyo, paraMtu tamArI pAsethI sAmAyika kharIdavA Avyo chuM. tamArA eka sAmAyikanAM badalAmAM mAMgo to magadhanuM aDadhuM rAjya ApuM. puNiyAe dhIratA ne gaMbhIratAthI sAMbhaLyuM. dareka vakhate utAvaLathI javAba ApavAno hoto nathI. rAjA zreNikanI vAta sAMbhaLIne puNiyAnA caherA upara AchuM hAsya AvyuM. magadhanAM mAlikane Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 - 7 guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge -7 - 133 lAgyuM, Ane ema lAge che ke sAmAyika AkhuM levuM che ane tenA badalAmAM rAjya aDadhuM ja ApavuM che ? eTale magadhanAM mAlike kahyuM, "aDadhA rAjanI vAta barAbara na lAgatI hoya to AkhuM rAjya ApuM." puNiyA zrAvakane thayuM ke have bolavuM paDaze. bolyA vagara nahi samajAya.' eka kalpanA karo ! koI tamane kahe ke, "cUMTaNI Ave che. tame mane tamAruM eka sAmAyika Apo ane huM tamane eka TikiTa ApuM, to tame zuM karo ? ahIM rAjA zreNika puNiyAne eka sAmAyikanA badalAmAM magadhanuM AkhuM rAjya Ape e koI nAnI-sUnI vAta na hatI. je rAjyamAM dhannA ane zAlibhadra jevA vasatA hoya, je bemAMthI eka pAse ciMtAmaNi ratna hatuM, to bIjAne tyAM rojanI devatAI navANuM peTIo utaratI hatI. je nagarImAM 99 karoDa nagada sonaiyAnA mAlika RSabhadatta zreSThI vasatA hoya, je nagarImAM 500-500 patnIno mAlika subAhukumAra vasato hoya, te nagarInI samRddhino vicAra karo ! AvI to keTalIe nagarIo magadhamAM hatI. te kALanuM eka ati samRddha ane TocanI sattAvALuM e rAjya hatuM. te magadhanuM pUrepUruM sAmrAjya mAtra eka sAmAyikanA badalAmAM maLatuM hatuM. chatAM ya puNiyA zrAvake pUrA vinaya-vivekapUrvaka, spaSTa rIte nA pADatAM kahyuM ke, "mahArAja ! e zakya nathI ke magadhanA sAmrAjyanA badalAmAM huM mArA sAmAyikane vecI zakuM." mahArAja zreNike jyAre jijJAsAbhAve pUchyuM ke, "tamane vAMdho zuM che ?' tyAre temaNe kahyuM ke, "mahArAja!'rAnce narAntam, sAmAjiMtu mokSattim' rAjyanuM phaLa naraka che. jyAre sAmAyikanuM phaLa to mokSa che. huM mokSa ApanAra sAmAyikanA badalAmAM naraka ApanAra rAjyanI kharIdI zI rIte karuM ?' AnA uparathI puNiyA zrAvakano viveka ane saMvega kevo tIvra haze ? teno khyAla Ave che. huM pahelAM TAMkI gayo te - "suranara sukha je dukha karI lekha; vaMche zivasukha eka." - A paMkti puNiyA zrAvakanA jIvanamAM kevI dhabakatI dekhAya che ? jo puNiyo zrAvaka saMvijJabhAvane dharato na hota to A avasare te halI gayo hota. enA badale ene e mATeno koI vicAra paNa nathI Avyo. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! mahArAja zreNike jevI vAta rajU karI tevo ja tvarita teNe nakArAtmaka uttara ApI dIdho. e ja batAve che ke, saMsAra ane mokSanuM svarUpanuM jJAna, saMsAra ane mokSanAM sAdhanono bodha eno bahu spaSTa hato. emAM ene kAMI vicAravuM paDe tevuM paNa na hatuM. A sthitimAM tame ho to tamane zuM thAya ? e paNa vicArajo ! tamane kadAca magadhanuM sAmrAjya dekhAtuM haze, jyAre puNiyA zrAvakane tenuM pariNAma naraka dekhAtI hatI. ATalo tamArI ane emanI dRSTimAM pharaka che. jyAre tamArI draSTi paNa AvI nirmaLa bane tyAre mAnajo ke saMvegabhAva pragaTyo ane tame saMvijJa banyA. jenAmAM saMvega nathI hoto te tatkALa dekhAtA lAlapILAmAM aMjAI jAya che, paraMtu jene saMvega pedA thayo hoya che tene lAlapILAMnAM kALAM pariNAma dekhAya che. jene saMsAranAM lAla-pILAMnAM kALAM pariNAma dekhAya te ja muktinI vAstavika ArAdhanA-upAsanA karI zake. 134 1 - sabhA: sAmAyika karanArane ATalA rUpiyA ApavAmAM Avaze tema kahIne karAve to karAya ? 134 sAmAyikanI ArAdhanA kare e puNyAtmAne sonethI maDhI do eno vAMdho nathI, paNa lAlaco ApIne rUpiyA meLavavA mATe sAmAyika vagere karAvavuM te yogya nathI. atyAra sudhInI ATalI vicAraNA karyA pachI have A khulAso karavAnI jarU2 2he che ke koIpaNa ArAdhaka, sAdhakanI lakSyazuddhi na DahoLAya tenuM barAbara dhyAna rAkhavuM joIe ! ApaNI mULa vAta 'saMvigna'nI cAle che, saMvigna kone kahevAya ? jene saMsAranuM eka paNa sukha na game. pachI te bhoganuM, sattAnuM, saMpattinuM, mAna ke mobhAnuM sukha hoya, yAvat cakravartInuM sukha hoya, devalokanA devanuM sukha hoya ke IndranuM sukha hoya, koI paNa sukha hoya, tyAMnAM vAvaDI-vimAna, udyAno-devI ne apsarAonAM sukha hoya ke Indra tarIkenI sattA, mAna ne mobhAnAM sukha hoya; te jene sukharUpa na lAge, paraMtu duHkharUpa ja lAge, tene saMvijJa kahevAya ane pachI 'vaMche zivasukha eka' ahIM 'Icche evuM na lakhyuM,' paNa 'vaMche' ema lakhyuM. IcchA karatAM vAMchA vadhAre tIvra hoya. Ane kahevAya saMvega. jeNe sUyagaDAMga Agama sUtra sAMbhaLavuM che, pariNamAvavuM che teNe A trIjo guNa keLavavo jarUrI che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 - 7H guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge -7 - 135 saMvignano artha jema mokSanI tAlAvelI, tIvra abhilASA thAya che, tema keTalAka zAstromAM eno artha "saMsArathI trAselA" athavA "saMsArano bhaya pAmelA" evo paNa karavAmAM Avyo che. vyavahArasUtramAM saMvigna be prakAranAM kahelA che. 1 - dravyasaMvigna ane ra - bhAvasaMvigna. dravyasaMvignamAM haraNIyAM ke pazuo lIdhAM che, je haMmezAM DaratAM ke trAsa pAmatAM hoya che. bhAvasaMvigna te che ke je saMsArathI DarelA, trAselA hoya. vahelI savAre jAge tyAre teo - 'kiM me kaDaM, kiM ca mama'tthi sesaM, kiM sakkaNijjaM na samAyarAmi' zuM me karyuM? zuM mAre karavAnuM bAkI che? ane zuM zakya evuM paNa huM nathI karato ?' - AvI vicAradhArAmAM magna rahe. tyArabAda have avadyabhIru=pApabhIru guNa kahe che. kAraNa ke pApano Dara pedA na thAya tenAmAM saMvipaNuM saMbhavI zake ja nahIM. 4 - jhavamI - pApabhIru ? cothA naMbare : avajjabhIru, eTale ke pApabhIru. AvA AgamanA adhyayanAdi mATe pApabhIrutA khUba Avazyaka che. pApanA Dara vinAno to AgamamAM zraddhA paNa na kare. AgamanA padArthono potAnAM pApane poSavA mATe ya upayoga kare. duHkhabhIru jIvo dharma pAmavA ane pALavA mATe nAlAyaka, pApabhIru dharma pAmavA ane pALavA mATe lAyaka ane sukhabhIru dharma pAmavA ane pALavA mATe mahAlAyaka. jeTalA jIvo du:khabhIru hoya te dharma pAmavA ane pALavA mATe lAyaka banI zakatA nathI. jo dharma pAmavo hoya ane barAbara pALavo hoya to duHkha veThavAnI taiyArI pahelI joIze. dharma pAmavA ane pALavA mATe pApa pratye napharata joIe, pApano, pApapravRttino pArAvAra Dara joIe. jeTalo sApano Dara hoya tenA karatAM vadhAre Dara jo pApano hoya to dharma karI zakAya. ghaNAkharAmAM Aje A Dara dekhAto nathI. sApa karaDaze to marI javAze. A vAta para zraddhA che ane pApa karIe to durgatimAM javAze, duHkhI thavAze - A vAta para zraddhA nathI. tethI majethI pApa karAya che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 1 - Agama jANo ! 136 jenI manaHsthiti evI hoya ke game te paristhiti Ave to paNa mAre viSayone AdhIna nathI thavuM, niMdA ke corI nathI karavI. je paNa pApasthAnako che te mAre nathI sevavAM. cAlu jIvanamAM game teTalAM kaSTa veThavAM paDe to veThI levAM che, paNa mAre pApa to nathI ja karavuM te pApabhIru-avadyabhIru kahevAya. avadya eTale ja pApa. saMskRta bhASAmAM pApa mATeno bIjo zabda "avadya" che. enuM prAkRta rUpa "avajja thAya che. bhIru eTale DaranAro, eTale pApathI je Dare te avadyabhIru, pApabhIru kahevAya. pApabhIrune satata pApano Dara hoya, mArAthI kyAMya eka pApa na thaI jAya enI ene ciMtA hoya. te hiMsA, juTha, corI, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga-dveSa, jugupsA, kalaha, abhyAkhyAna, paizunya, rati, arati, para parivAda, mAyA-mRSAvAda ke mithyAtva - AvAM je je pApo che, temAMthI koIpaNa pApa mArAthI na thaI jAya, evo jene bhaya hoya, te pApabhIruM kahevAya. AvA pApabhIruMne jyAre pApa karavAno avasara Ave tyAre saMsArI jIva jeTalo sApathI Dare tenA karatAM te vadhAre pApathI Dare. pApa karatAM pahelAM haiyuM kaMpatuM hoya, karatI vakhate hAtha ne haiyuM, baMne kaMpatAM hoya ane karyA pachI pApanA pazcAtApano pArAvAra bhAra hoya, te rasapUrvaka kyAreya pApa na karI zake. kAraNa ke ene pApa, pApa lAge che. enA jIvanamAM pApapravRtti na hoya tema na bane, paNa pApa pravRtti tene game tema to na ja hoya. enA jIvanamAM jyAre jyAre mohano humalo Ave tyAre kaSAyo ene kheMcIne jAya. pApa karAvanAra karma tene ghasaDIne laI jAya chatAM e paristhitimAM ya enA romeromamAM pApa pratye satata dhRNA ane tiraskAra jIvaMta hoya che. mATe ja "vaMdittA sUtromAM samyagdaSTi mATe kahyuM, 'sammadiTThi jIvo, jai vi hu pAvaM samAyare kiM ci / apposi hoi baMdho, jeNa na niddhaMdhasaM kuNai / / 1 / / ' samyagdaSTi jIva pahelAM to pApa kare ja nahi ane jo kadAca karavuM ja paDe to temAMthI jeTaluM ochAmAM ochuM thAya teTaluM ja kare ane te sthitimAM te nirbasa pariNAmavALo na hoya.' Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 - 7H guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge - 7 - 137 cAle, e to ema ja hoya. saMsAramAM beThA eTale A badhuM to karavuM ja paDe, bahu jhINuM na jovAya' - evo koI bhAva enA haiyAmAM na hoya. mATe tene te nimitte je paNa pApabaMdha thAya te alpa thAya. mATe ja kahyuM ke - ene alpa karmabaMdha thAya.' dRSTi pharI jAya tyAre subAhukumAra jenA haiyAmAM pApano bhaya pedA thAya enI manaHsthiti kevI hoya, te samajavA zAstranA pAne noMdhAyelo subAhukumArano prasaMga paNa vicAravA jevo che. 500 patnInI vacce jIvanAra mahAbhogI evA paNa subAhukumArane jyAre vairAgya pedA thayo tyAre dIkSA mATe mA pAse anumati mAMgI. ghaNI carcAnA aMte chelle jyAre mAe kahyuM ke, "dIkarA ! bIjI badhI vAta to ThIka paNa tArA vagara tArI A 500 strIonuM zuM thaze ? tArA sahAre to emaNe potAnI AkhI jiMdagI vitAvavAnI che. tuM ja cAlyo jAya to tArA vagara emanuM thaze zuM ?' enA javAbamAM subAhakumAre potAnI mAtAne kahyuM ke, "mA ! je gharamAM eka nAgaNa nIkaLI hoya te gharamAM nirAMte uMgha Ave kharI ?' mAe jyAre "nA" kahI tyAre subAhukumAre kahyuM ke, "to mA ! je gharamAM pa00-100 nAgaNo vasatI hoya te gharamAM nirAMte kema rahevAya ?' A daSTi badalAI. thoDI kSaNo pahelAM pa00nAM sAnidhyamAM devI sukho lAgatAM hatAM ane thoDI kSaNo pachI dRSTi badalAI, saMvega pragaTyo ane pApano Dara tIvra banyo. emAMthI A udgAro nIkaLyA. strI mATe vaparAyelA A zabdomAM strIno virodha nathI paNa vastusthitithI puruSa mATe strI rAgarUpa viSanuM kAraNa bane che mATe Ama kahyuM che. e ja rIte strI mATe puruSa paNa kALo nAga che. je strInAM hRdayamAM Avo viveka, virAga ane pApano Dara lAge tene rAganuM pAtra puruSa paNa kALotarA nAga jevo ja lAge. jene pApanuM svarUpa, pApanAM nimittA ane pApanAM pariNAmono barAbara khyAla Ave tene satata pApano Dara lAge, enA manamAM satata pApano bhaya rahe. eka paMDitajI maLyA hatA. paisAnI vAta Ave. eTale kahe ke "mahArAja Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 - 1 - Agama jANo ! - 138 sAheba, A to mahAbhaya che." AkhI vAtano sAra e che ke jenA haiyAmAM pApano, pApanAM nimittAno, pApanI pravRttino ane pApanI vRttino satata bhaya hoya te A sAMbhaLavA lAyaka che. jeone pApa pApa nathI lAgatuM - jenI najara sAme pApanuM pariNAma nathI AvatuM, tenAmAM dharma pAmavAnI ke pALavAnI lAyakAta pragaTatI nathI. jeNe A sUyagaDAMga sUtranA adhyayananI sAcI lAyakAta pAmavI hoya teNe pApanAM svarUpanuM ane tenAM pariNAmonuM roja ciMtana karIne hRdayamAM pApano Dara pedA karavo joIze, pApa choDavuM paDaze. moTe bhAge jIvo duHkhathI bacavA ane dunyavI sukhane pAmavA pApa karatA hoya che. je potAnA jIvanamAMthI duHkhano Dara ane dunyavI sukhanI bhUkha upara vijaya meLavI zake che, te ja pApathI bacI zake che. je pApanAM pariNAmono sAco vicAra karI zake che tenA haiyAmAM ja pApano sAco Dara pedA thAya che. sukhanI sAmagrI maLatI hoya, temAM kheMcAyo ke gamo thayo to pApamAM laI jaze. "dazavaikAlika' AgamamAM kahyuM che - 'je a kaMte pie bhoe, laddhe vi piTThI kubai / ' kAMta ane priya bhoga maLatAM hoya to paNa pITha pheravI levI.' sabhA: kharekhara pApabhIru to samyagdaSTi ja hoya ne ? je samyagdaSTi hoya te to pApabhIru hoya ja. paraMtu je samyagdaSTi na hoya te pApabhIru na ja hoya tevuM nathI. je apunabaMdhaka banyo hoya, AgaLa vadhIne je mArgAbhimukha, mArgapatita ke mArgAnusArI banyo hoya, A badhA ja jIvo pApabhIru hoya che. mATe ja apunabaMdhakanI oLakha ApatAM kahyuM ke - "pApa navi tIvrabhAve kare' A bhUmikAnA jIvo pApa na ja kare, e zakya nathI. paNa e jyAre paNa pApa kare tyAre rasapUrvaka, kartavya mAnIne kyAreya na kare. kAraNa ke teo pApabhIru Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 : guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge - 7 hoya che. Ama banavAnuM mukhya kAraNa teone bhava pratye-saMsAra pratye bahumAnabhAva, AdarabhAva hoto nathI. 'yogazataka' mahAgraMthanuM 'na nannunannad bhavaM vora' A vacana enI sAkha pUre che. 139 A ja vAtane pUjya upAdhyAyajI mahArAje 'jehane navi bhava rAga re' - ema kahIne dharmanI prAthamika bhUmikAne spaSTa karI ApI che. 139 bhavarAga eTale aMdaranAM rAga-dveSa pratyeno rAga, kaSAyono rAga, viSayono rAga, viSaya-kaSAyanI sAmagrI uparano rAga, saMsAranI vRtti-pravRtti uparano rAga, A badho bhavarAga che. sabhA : saMsArano rAga kahyo eTale badhu AvI na gayuM ? 100mAM 99 AvI jAya. paNa bALakane samajAvavuM hoya to eka-eka vastu chuTI pADI-pADIne kahevuM paDe. sIdhuM 100 kahI de to na cAle. jJAnIo to ApaNI savAI mA che, nahi to mAtra 'saMvijJa' kahyuM hota to paNa cAlata. paNa dareka kakSAnA sAdhako potAnI kakSAne barAbara samajI zake te mATe teoe paNa eka-eka vastu judI pADIne batAvI che. gaNadhara bhagavaMto to mULa sUtronI ja racanA kare che. te ApaNA jevA alpabodhavALA jIvo sIdhesIdhuM samajI zakatA nathI. mATe pachI pachInA mahApuruSoe enA upara niryukti, bhASya, cUrNi ane TIkAo banAvIne paNa pUrvAcAryoe sAdhaka AtmAne bodha Apyo che. A rIte chUTuM karI karIne vastu samajAvAya che. te ApaNe samajI zakIe te mATe. TuMkamAM : dina-pratidina saMsArathI chuTIe ane mokSanI tIvra abhilASA pragaTe tenuM nAma saMvega ane pApano jene Dara hoya te pApabhIru. bhavano bhaya jene lAgyo hoya te bhavabhIru kahevAya. evo bhavabhIru e sukhabhIru ne pApabhIru baMnemAM Ave. 5 gathano - astabdha : akaDAyI vagarano, vinIta, je vinayavALo hoya. eTale ke namra hoya te ja Agama-adhyayana mATe adhikArI che. jenA jIvanamAM mAnakaSAya hoya te jJAnano ke jJAnIno, zrutano ke zrutadAtAno vinaya karI zakato nathI ane vinaya vinA jJAnanI prApti paNa Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 1 - Agama jANo ! - 140 thatI nathI ane bAhyadRSTie jJAna prApta thaI paNa jAya to paNa te pariNAma paNa pAmatuM nathI. eTale ke AtmavikAsamAM sahAyaka banI zakatuM nathI. je koI sAdhaka mAnakaSAya upara vijaya meLavIne namratA guNane AtmasAt kare che, te jJAna ane jJAnIno, zrata ane zrutadAtAno samyagu rIte vinaya karI zake che ane e vinaya dvArA ja e potAnA AtmAne zrata mATe adhikArI banAve che. vinaya guNa pragaTyA vinA jJAnAcAranI samyagu ArAdhanA thaI zakatI nathI ane jJAnAcAranI samyam ArAdhanA karyA vinA mohanIya karmanA kSayopazama sAtheno jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thato nathI ane Avo kSayopazama sAdhyA vinA jJAna kyAreya samyaka prakAre pariNAma pAmatuM nathI. ApaNe jo ApaNe AtmakalyANa karavuM hoya e mATe samyaka kRtanI, Agama bodhanI prApti karavI hoya to te mATe "vinayaguNa AtmasAt karavo atyaMta jarUrI che ane "vinayaguNane AtmasAt karavA mATe akaDAI-ahaMkAra dUra karavo khAsa jarUrI che. je koI ahaMkAra, akaDAI, abhimAnane dUra karIne namra bane che, te ja AgamanI vAcanA vagere mATe adhikArI bane che ane e rIte adhikArI banIne je AgamanuM adhyayana vagere kare che, tene ja Agama vacano pariNAma pAme che ane e dvArA e AtmakalyANanA paMthe AgaLa vadhI zake che. eka agatyanI spaSTatA : ahIM eka vAta spaSTa karI lauM ke, je niryuktinI gAthAonA AdhAre be divasathI pravacana karIe chIe temAM ane te gAthAo je vizeSAvazyaka bhASyamAM paNa 3410 ane 3411nA krame Ave che, temAM A pAMcamA guNa tarIke ane bAramA guNa tarIke beya jagyAe "gaDhA" evo pATha che. beya jagyAe eka sarakho pATha kevI rIte hoI zake ? e aMge tapAsa karatAM e pATha jyAM jyAM maLyo tyAM dareka sthaLe 'so evo ja pATha maLyo che ane TIkAmAM paNa kyAMya A aMge spaSTatA mArA jovAmAM AvI nathI. eTale ahIM pAMcamA guNa tarIke bahu vicAra karatAM 'tho' evo pATha hovAnI saMbhAvanA mane jaNAI che. tethI ahIM athaddho-vinIta evo pATha samajIne ApaNe ahIM A varNana karyuM che ane "asa" guNanuM varNana 12mA guNa tarIke AgaLa karazuM. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 - 7 guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge - 7 - 141 bhaviSyamAM A aMge kAMIpaNa vizeSa spaSTatA thaze to te mujaba vicArazuM. ATalI spaSTatA karyA bAda have ApaNe chaThTho "vaMto' kSamAvAna guNanI vicAraNA karavI che. - vaMto - kSAMta-kSamAvAna : jeNe krodha, mAna, mAyA ane lobha - ema cAreya kaSAyone jItyA hoya, zAMta karyA hoya, zamAvyA hoya, tene "kSAMta" kahevAya. kSAMtane ja prAkRta bhASAmAM khaMto kahevAya che. kSAMta, khaMto eTale ja kSamAvAnuM. khamI khAya che. kSamA rAkhe che. jyAM sudhI kaSAyonuM tophAna cAlu hoya tyAM sudhI mana azAMta hoya che. azAMta manamAM AgamAdi zAstronuM pratibiMba jhIlAtuM nathI ane enAthI thavo joIto AtmalAbha thato nathI. eTalA ja mATe jeNe paNa Agama-adhyayana karavuM hoya, teNe potAnA kaSAyone oLakhIne kaSAyone jItavA jarUrI bane che. kaSAyo manane saMkSubdha karyA vagara rahe nahi. pANI nirmaLa ne zAMta hoya to cahero jevo hoya tevo dekhAya. paNa temAM kacaro paDyo hoya, pANI hAlatuM hoya ke ukaLatuM hoya to cahero na dekhAya. tema cittavRtti zAMta hoya to ja temAM zrutanuM, AtmAdi tattvonuM yathArtha pratibiMba jhIlAya. kaSAyonA kAraNe cittavRtti jo azAMta hoya, DahoLAyelI ke saMkSubdha hoya to Atmadarzana, tattvadarzana na thAya. AgamanuM adhyayana paNa tevA cittathI na thAya. jeNe Atmadarzana karavuM hoya, AgamanuM adhyayana karavuM hoya, teNe cittane zAMta-nirmaLa ane asaMkSubdha banAvavuM joIe. kaSAyo sattAmAM na hoya ke udayamAM ja na Ave e bahu uparanI kakSAnI vAta che. e kakSAmAM pahoMcyA pachI zAstrazravaNa ke adhyayana karavAnuM rahetuM ja nathI. A vAta to te kakSAnI che ke sattAmAM rahelA kaSAyo jyAre udayamAM Ave tyAre paNa te nimrabhAva rahe, e potAno prabhAva batAvI na zake ane cittavRttine DahoLI na zake ke kaluSita na karI zake evI sthitinuM nirmANa karavAnuM che. je AvI sthitinuM nirmANa karI zake, te zAMta kahevAya ane te Agama-adhyayanAdi mATe adhikArI banI zake. eTale ApaNI atyAre je vAta che te kaSAyanI asarathI mukta rahevAnI vAta che. kaSAya udayamAM hovA chatAM te potAnuM kAma na karI zake tevI sthitimAM rahevAnuM che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! kutaro tamAro hoya to paNa te tamArA kAbUmAM hovo joIe, pALelo hovo joIe. tame kaho 'besa !' to besI jAya ane tame kaho ke, 'uTha !' to uThe evo joIe. pUruM niyaMtraNa. e sthiti ahIM kaSAyo mATe joIe. udayamAM AvelA kaSAyo u52 paNa evuM niyaMtraNa joIe ke eno jyAre je rIte upayoga karavo hoya tyAre thaI zake. bAkI e emane ema niSkriya-niSprabhAvI banIne rahe. jo evuM na bane to A Agama pariNAma nahiM pAme ! manamAM krodhAdi kaSAyono dhamadhamATa cAlato hoya to A AgamanA zabdo asara zuM kare ? krodhavRttimAnavRtti-mAyAvRtti-lobhavRtti aMdara dhamadhamATa karatI hoya to A Agama asara zuM kare ? pachI kaSAyonuM vyAkhyAna saMbhaLAya, amAruM na saMbhaLAya. tyAM kyAM gayuM hatuM tamAruM mAna ? 142 ... sabhA : mobhAnuM abhimAna to hovuM joIe ne ? ja A tamAro mobho ? gharamAM-bajAramAM kyAMya nathI ne ahIM ja jamAvavo che ? jJAnI bhagavaMtoe kahyuM che * viMdhANo sUInA agrabhAge, mAna tihAM kihAM rahIo ?' ekendriyAdi avasthAmAM tIkSNa soya Adi zastrothI chedAyA bhedAyA tyAre mAna kyAM gayuM hatuM ? 142 jemanI pAse abhimAna karavA jevuM ghaNuM hatuM, temaNe jarAya abhimAna na karyuM ane jenI pAse kAMI nathI emane abhimAna karavuM che ane pAchuM svAbhimAnanA nAme ene paMpALIne enI pUjA karavI che, AvI mAnasikatA dharAvanAra AtmAonuM kalyANa zI rIte thAya ? e ja rIte krodha, lobha mATe paNa samajI levuM. 'khaMto' zabdathI mukhyatve krodha ane upalakSaNathI bAkInA traNeya kaSAyone jItavAnI vAta karI. e vAta karyA pachI have ApaNe IndriyadamananI vAta karavI che. vaMto - dAMta-IndriyonuM damana karanAra : kSAMta pachI sAtamA naMbaramAM dAMta Ave che. jeNe potAnI Indriyone damana karelI, potAnA niyaMtraNamAM rAkhelI hoya. kyAreya maryAdA bahAranAM viSayomAM enI Indriyo na jAya. tevuM ja tenuM ghaDatara karyuM hoya ke je temane saMtapta na kare, Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 : guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge - 7 sAdhanAmAM asthira na kare. pachI game tevuM saMgIta cAlatuM hoya, te tenA kAnane kheMcI na zake, calAyamAna karI na zake. game tevuM rUpa ke dazya Ave topaNa tenI AMkha tyAM na jAya. bAjumAM ja vAnagInI suvAsa AvatI hoya to paNa te tenA nAkane AkarSI na zake, caLAvI na zake. sArAmAM sArI vAnagI hoya to paNa tene halAvI na zake. game tevA sparza paNa tene chaLI na zake. game tevA viSayonAM nimitto maLe to paNa tenI Indriyo te samaye saMyamita rahe, kAbUmAM 2he to ja te jJAnanI sAthe, Agama vacano sAthe joDANa karI zake. bhagavAnanAM veNa emane ema cAlyA na jAya te mATe game tevuM zilpa-sthApatya-rUpavAna vyakti ke game tevI sajAvaTa AjubAjumAM hoya to paNa enuM mana to zrutasAdhanAmAM ja lIna hoya. jenuM mana ane Indriyo bIje kyAMya na jAya tenI ja Indriyo dAMta che ema samajavuM. 143 wc - zAstramAM kahyuM che - vigaI pratibaddhane Agama na bhaNAvAya. eTale ke je haMmezAM vigaIo Aroge che, vigaIomAM je Asakta che, evI vyaktine AgamanuM jJAna na apAya. A sAMbhaLIne koIne thAya ke mAre Agama meLavavA che to A vigaI choDI dauM ane gurvajJAthI e vigaI choDI de, to tene jJAna apAya. 143 A sAmAnya niyama che. emAM koI sAdhaka vizeSa mATe ApavAdika niyama paNa che. gItArtha gurune lAge ke A sAdhaka viziSTa koTinI jJAna pAtratA dharAve che ane ene je rIte jJAnArAdhanA karAvavI che, temAM enuM zarIrAdi baMdhAraNa joI cokkasa samaya mATe cokkasa vigaIo ApavI jarUrI lAge, to te gItArtha guru ene e mujaba vigaIo levAnI rajA paNa Ape. paNa e rajA ArAdhanA-sAdhanAnA uddezathI saMyama sAdhaka zarIrane TakAvavA khAtara ja levAnI che, paraMtu Indriyo ke rasanAne posavA mATe levAnI nathI. A vAta dhyAnamAM hovI joIe. IndriyonA Avegone jItavA mATe be prakArano tapa che H Indriyone niyaMtrita rAkhavA mATe IndriyonA Avego na pragaTe tenuM khAsa dhyAna rAkhavuM jarUrI che. IndriyonA Avego be rIte pragaTe che. mAnasika vikAromAMthI ane zArIrika vikAromAMthI. IndriyonI bhUkhanuM tarpaNa karavAmAM ja sukha che evA bhrAmaka saMskAro jyAM sudhI manamAM paDelA hoya che tyAM sudhI IndriyonA Avego pragaTatA rahe che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! enAthI bacavA mAnasika saMskAronuM parivartana karavuM jarUrI che. je tattvazravaNa ane tattvaciMtana dvArA zakya bane che. vadhumAM prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsargarUpa atyaMtara tapanI sAdhanA upakAraka banI zake che. 144 jyAre zArIrika vikAromAMthI pragaTatA IndriyonA Avegone rokavA, anazana, UNodarI, vigaI tyAga, vRttisaMkSepa, kAyakleza ane saMlInatA Adi bAhya tapono sahAro levo atyaMta jarUrI che. tenA dvArA zarIranI vikRtimAMthI janmatA IndriyonA Avegane aMkuzamAM laI zakAya che. je koI sAdhaka A rIte bAhya-atyaMtara tapa dvArA IndriyonA Avegone aMkuzamAM rAkhI 'dAMta' bane che, te A mahAna AgamanA adhyayanAdi mATe suyogya banI zake che. 8 - gutto - gupta-guptimAna : AThamA naMbare gupta : jeNe potAnA mana, vacana, kAyAnA yogone potAnA niyaMtraNamAM rAkhyA hoya te gupta-guptimAna kahevAya. managupti, vacanagupti ane kAyagupti ema traNa guptinAM nAma to tame sAMbhaLyAM ja che. A traNeya guptinuM varNana 'yogazAstra'mAM suMdara zailImAM karAyuM che. tyAM 'manogupti'nuM varNana karatAM lakhyuM che ke 144 - "jyAre mana kalpanAjALathI mukta hoya, samatvamAM sArI rIte sthira thayela hoya ane AtmabhAvamAM lIna hoya tyAre mananI tevI sthitine 'manogupti' kahevAya che." te pachI 'vacanagupti'nuM varNana karatAM jaNAvyuM che ke 'hAtha-paga ke mukha vagerenA IzArAono tyAga karIne je maunanuM AlaMbana levAya te sthitine athavA to vANInA saMvarane 'vacanagupti' kahevAya che.' ane 'kAyagupti'nuM svarUpa varNavatAM kahyuM ke, 'kAyotsarganA prasaMge, koIpaNa prakArano upasarga thavA chatAM Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 - 7 guNasaMpatti vinA Agamano bhAva hAtha nahIM lAge -7 - 145 paNa zarIranI sthiratA rAkhavI te "kAyagupti kahevAya che." kAyagupti' aMge vizeSa vAta jaNAvatAM ema paNa kahyuM ke, "sUvuM, Asana mUkavuM-levuM, cAlavuM vagere kriyAomAM kAyAnA halana-calanane niyaMtrita rAkhavuM tene paNa 'kAyagupti' kahevAya che.' A dareka vAtano sAra e thayo ke jenuM mana paNa potAnA niyaMtraNamAM hoya, jenuM vacana paNa potAnA niyaMtraNamAM hoya ane jenI kAyA paNa potAnA niyaMtraNamAM hoya, te guptimAna kahevAya. ahIM dhyAna eTaluM ja rAkhavAnuM ke potAnA niyaMtraNamAM eTale ke jinAjJAne anusarIne potAnA niyaMtraNamAM hoya to ja te tAttvika rIte "gupti' che. kema ke abhavI, durbhavI jevI kakSAnA AtmAo paudgalika sukhanI IcchAthI UMcAmAM UMcI koTinuM bAhya cAritra pALe che. AcAranI dRSTie niraticAra kakSAnuM e cAritra hoya che. chatAM e cAritra jinAjJAne anusaratuM na hovAthI tattvataH cAritra ja nathI. tethI emanuM gupti pAlana paNa vAstavika guptirUpa nathI ja. jenA mana, vacana, kAyAnA yoga potAnA niyaMtraNamAM na hoya tene sAmAnya kakSAnI zrutasAdhanA karavI paNa muzkela paDe to vizeSa prakAranI zrutasAdhanA te zI rIte karI zake ? mATe ja kahyuM ke A Agama-adhyayana karavA adhikArI banavuM hoya to jIvanane guptivALuM banAvavuM joIe. je koI potAnA mana, vacana, kAyAnA yogone jItIne guptimAna bane te A AgamanuM adhyayana vagere karavA adhikArI gaNAya. gaIkAlanA pravacanamAM ApaNe priyadharma-1 ane daDhadharmI-2, ema be guNonI vicAraNA karI ane Aje ApaNe saMvigna-3 pApabhIruM-4, azaTha-5, kSAMta-kSamAvAna-6, dAMta-IndriyanuM damana karanAra-7 ane gupta-guptimAna-8 ema bIjA cha guNonI vicAraNA karI. kula-ATha guNonI vicAraNA karyA pachI have paMdaramAMthI bAkInA sAta guNonI vicAraNA kAle karavAnI bhAvanA che. A dareka guNo pratye anurAga keLavIne e guNone AtmasAt karavAno prayatna karazo to jarUra Agama-zravaNa mATenI yogyatA pragaTaze. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sUyagaDAMga Agama bahumAna gIta (rAga : maiyA.... ho.... gaMgA maiyA) divo... ho... Agama dIvo. dIvo... ho Agama dIvo. haDakazrI vIrajIe dIdho A Agama dIvo, zrI duppasahasUri sudhI ciraMjIvo.. ho ciraMjIvo. AM. prabhu mahAvIre kevaLa lIdhuM, gautama Adine jJAna ja dIdhuM, pAvApurI jihAM, saMgha sthApyo tihAM, zruta-saritA vaheNane vahetuM karyuM. 1 be ghaDImAM race cauda pUrva, dvAdazAMga race apUrva, savi gaNadhara devo, dIe Agama dIvo, ajJAna bhavonuM je dUra kare. 2 emAM bIjuM che sUyagaDAMga, sohama jaMbUne kahe e aMga, have jAgo vatsa! jANo baMdhana samasta!toDI asta karI do bhava-baMdhanano. 3 emAM bhAkhyo che darzanavAda, "dharma' nAme adharmonA vAda, ene dUra karI, satya darzana varI, bhavasAgara tarI lejo palakamAMhI. 4 baMdhana-mukti apAve A graMtha, eno bhAva suNAve nigraMtha, guNa-kIrtiyaza, sUri caraNavaza, muni ratnaza suNe harakha dharI. 5 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 - ayogyatAne khaMkheryA vinA thothavA na pragaTe, 8 - vi. saM. 2058, aSADha vada-pra.9, zukravAra, tA. 2-8-02, sAcorI bhavana, pAlItANA * mithyAmatonI cuMgAlathI choDAve che samakita : * mAtra sAMbhaLyuM kAmanuM nahiM, sAMbhaLeluM haiye sparze e ja kAmanuM * e jJAna paNa bhArarUpa: * badhuM karavA doDI na jAva, thoDuM paNa khaMtathI karo : * pRcchanA ane TahukAno bheda samajo ! * keTalAnAM zaraNa grahyAM. na rahyuM eka arihaMtanuM : * rAjakuLamAM pAMca dhAvamAtA: jinarAjakuLamAM ATha pravacanamAtA : viSayaH bhUla sudhAre te bhagavAna bane. Aja sudhI ApaNe meru jeTalA oghA lIdhA to Agama zravaNa-adhyayana keTalIvAra karyuM haze ? chatAM kalyANa kema na thayuM ? Agamane meLavavAnI yogyatA keLavyA vinA ja enuM adhyayanAdi karyuM hatuM mATe ! have e bhUla karavI nathI. mahAmuzkelIthI Agama-vAraso maLyo che, tene ArAdhI levo che. e mATe yogya banavuM che. ayogyatAne kAyA vinA yogya banAtuM nathI mATe pahelAM ayogyatAne khaMkherIne kADhavI che. A uddezathI karAtA guNavarNanamAM ahIM - A pravacanamAM navamAthI paMdaramA guNonuM varNana karAyuM che. e guNonAM nAma che : 9 - sthiravrata, 10 - jitendriya, 11 - Rju, 12 - azaTha, 13 - tulA samAna, 14 - samita ane 15 - sAdhu saMgatirata. A varNana vAcyA bAda ene meLavavAno puruSArtha zarU thAya to Agama-adhyayananI yogyatA paNa khIlavA lAge. pravacananuM pratibiMba * samagra sAdhanAno pAyo jo koI hoya to te samyakatva che. e kevaLa sAMbhaLavAthI kalyANa nathI thatuM paNa sAMbhaLIne, samajavAthI ane samajIne jIvanamAM e guNone keLavavAthI ja kalyANa thAya che. * jenAmAM sthiratA nathI te sAdhanAmAM AgaLa vadhI zakato nathI. Indriyadamana tatkALa pUrato lAbha ApI zake paNa sthAyI lAbha pAmavA mATe to Indriyajaya karavo jarUrI bane che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-srota 'vruttvijJa tiAi, saMghAM rinALiyA kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' 'zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbUsvAmI : prabhu vIre kone baMdhana kahyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?' 'piyadhammo dhammo saMviggo jaDavanamItta galaDho [ athaddho] ya| 'khato daMto 'gutto thiravvaya jiiMdio ujjU / / 3410 / / 12 asaDho "tulAsamANo jasamio tadda "sAdUsaMApharo ya / guNasaMpaovavIo, juggo seso ajuggo ya / / 3411 / / ' 'priyadharmI-1, dRDhadharmI-2, saMvijJa-3, pApabhIru-4, azaTha-5 (namra-pa ?) kSamAvAna-6, IndriyonuM damana karanAra-7, guptimAna-8, sthira vratavALo-9, jitendriya-10, saraLa-11, azaTha-12 tulA samAna 13, samitivALo-14 sAdhu saMgatimAM rakta-15 A guNasaMpattivALo AtmA AgamazAstronA adhyayana mATe yogya che, bAkInA ayogya che.' - Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8: ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe anaMta upakArI, caramatIrthapati, zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadhara bhagavaMta zrIsudharmAsvAmI mahArAjAe paramAtmAnA pAvana mukhethI tripadInuM zravaNa karIne anya daza gaNadhara bhagavaMtonI jema dvAdazAMgInI racanA karI. jene paramAtmA mahAvIradeve potAnI kevalyadRSTithI pramANita karI. je dvAdazAMgI upara paramAtmAnI nirmaLa banelI kevaLajJAna ane kevaLadarzananI dRSTi paDI che te paikInA bIjA zrIsUyagaDAMga sUtranA bhAvone samajAvavA mATe caturdaza pUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmI mahArAjAe "niryukti graMthanI racanA karI, to prAcIna mahApuruSe "cUrNi' graMthanI racanA karI ane pUjyapAda AcArya zrI zIlAMkasUri mahArAjAe vRttinI racanA karI. mithyAmatonI cuMgAlathI choDAve che samakita : A Agama ati mahimAvaMta che, mithyAtvano nAza karavA sAmarthyazALI che. mithyAtvanAM paDaLone vikheravAnuM AgavuM sthAna dharAve che. vividha kumatone mULamAMthI ukheDI nAMkhavAnuM sAmarthya dharAve che. samagra sAdhanAno pAyo jo koI hoya to te samyakatva che. te samyaktva pAmavA mATe mithyAtvanAM mULiyAM bALavAM, UkheDavAM, atianivArya che. A mithyAtva mithyAmato upara nabhe che mATe mithyAmatanAM eka eka mULiyAMne oLakhI-oLakhAvIne enI jherI asarathI jagatanA jIvone ane sAdhanA jIvanamAM praveza karelA sAdhakone paNa bacAvavA jarUrI che. A mithyAmatone oLakhAvIne jagatanA jIvone ane sAdhanA jIvanamAM praveza karanAra sAdhakone mithyAtvathI bacAvavAnuM, enA mithyAtvane Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 Agama jANo ! khatama karavAnuM kAma traNalokanA nAthe je karyuM che, tenuM bayAna ahiM ApavAmAM AvyuM che. 1 150 anAdikALathI mithyAmata ane mithyAmatanI vAsanAo kabajo jamAvIne beThI che. ApaNe paNa atyAra sudhI jinarAjano mArga joyo, jANyo ke mANyo nathI. kAraNa ke mithyAtvanA kAtila jherano prabhAva ApaNA AtmAnA eka eka pradeza upara phelAI gayo che. ApaNA Atmahitano ghAta sauthI vadhAre jo koIe karyo hoya to te A mithyAdarzanoe karyo che. tethI eka eka mithyAdarzanone, te te mithyAdarzananA mithyAsiddhAMto ane mithyAAcArone oLakhIne ane enI jherIlI asarone barAbara pIchANIne e mithyAmato, mithyAmatonA e mithyA siddhAMto ane mithyAAcArothI, mithyAasarothI chUTavuM anivArya che. e mATe tenI cuMgAlane oLakhavI anivArya che. e mithyAtvanI cuMgAlane oLakhI, temAMthI bahAra avAya to ja samakitane, samyagdarzanane samajavuM, oLakhavuM ke ArAdhavuM zakya bane. e vinA samakitane-samyagdarzanane oLakhavuM ke, ArAdhavuM ke te mATe dharmanagarImAM praveza karavo e sAmAnya mANasanuM gaju nathI. mAtra sAMbhaLyuM kAmanuM nahiM, sAMbhaLeluM heye sparze e ja kAmanuM : dharmanagarImAM praveza ka2vA mATe cokkasa kSamatA joIe - lAyakAta joIe ane e mATe adbhuta koTInI guNasamRddhi joIe. jenAmAM guNasamRddhi hoya te ja praveza karI zake che. jenI pAse guNasamRddhi nathI te dharmanagarImAM praveza karI zakato nathI. A guNasamRddhi kevI joIe ? ahiMyA je lakhyuM che te sAMbhaLatAM dvidhA thAya tevuM che. A sAMbhaLIne A badhu ApaNAmAM kyAre Avaze ? kyAre dharmanagarImAM pahoMcAze ? ema vicAra karI hatAza thavAnI jarUra nathI. enI sAthosAtha, jema sAMbhaLIe chIe tema sAMbhaLIzuM toya badhuM AvaDI jaze, khabara paDI jaze, evA bhramamAM rahevAnI jarUra paNa nathI. akhAbhagate lakhyuM che ke - 'suNI suNIne phuTyA kAna, toya na lAdhyuM brahmajJAna.' kevaLa sAMbhaLavAthI kalyANa nathI thatuM paNa sAMbhaLIne, samajavAthI ane samajIne jIvanamAM e guNone keLavavAthI ja kalyANa thAya che. A zrI sUyagaDAMga sUtramAM kahevAyelI vividha vAto sAMbhaLIne thaze ke rajuAta sArI che, tarko suMdara che, uktio paNa sArI che, paNa jo e tamArA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 haiyAne, tamArA AtmAne sparzaze nahiM to A badhuM khAlI sAMbhaLeluM paNa nakAmuM che. 151 - A badhuM tame Aje ja sAMbhaLo cho evuM nathI. A pUrve paNa anekavAra sAMbhaLyuM haze ! mAtra sAMbhaLyuM haze ema nahi paNa enuM adhyayana paNa karyuM haze ! mAtra enuM adhyayana ja karyuM haze ema nahi, paNa enuM adhyApana paNa karAvyuM haze ! AgaLa vadhIne kahuM to A badhuM je Aje sAMbhaLo cho te mAtra amArA jevA ke amArAthI paNa adhika evA AcAryo pAse ja sAMbhaLyuM haze ema nahi paNa sAkSAt tIrthaMkara bhagavaMtanA pAvana mukhe paNa sAMbhaLyuM haze. chatAM moha na oLakhAyo, mithyAmato na oLakhAyA, mithyAmatonA mithyAsiddhAMto ane mithyAAcAro na oLakhAyA. 'suNyA haze, pUjyAM haze, nirakhyAM haze prabhu ko kSaNe, he jagatabaMdhu cittamAM dhAryA, nahiM bhaktipaNe.' M emAMthI UbhuM thatuM mithyAtva na oLakhAyuM. enAthI thatuM AtmAnuM ahita na samajAyuM, enAthI thato AtmaghAta ke bhAvaprANono vinAza na samajAyo. kAraNa ke je paNa sAMbhaLyuM, bhaNyuM ke bhaNAvyuM te guNasaMpatti pAmyA vinA, ene pAmavAnuM lakSya keLavyA vinA, ene pAmavAno prayatna karyA vinA, mATe ja A AgamAdi sAMbhaLI bhaNI-bhaNAvIne je pariNAma AvavuM joIe, te na AvyuM. tame paNa ghaNIvAra prabhunI stuti karatAM bolo cho ne ke - 'he bhagavaMta ! Apa jyAre samavasaraNamAM birAjIne dharmadezanA ApatA hazo, tyAre meM sAkSAt Apane sAMbhaLyA haze, pUjyA haze ane nirakhyA paNa haze, Ama chatAM prabhu meM Apane niHsvArthabhAve bhaktipUrvaka hRdayamAM sthApana na karyA.' 151 tethI ja ApanI vAto mArA manane, buddhine na sparzI. buddhine na sparzI eTale haiyAne na sparzI. tethI ja tenA pratye ruci na jAgI. meM e badhuM sAMbhaLyuM paNa na sAMbhaLyuM karyuM. tethI enAthI dUra rahyo. pariNAme mAruM bhavabhramaNa akabaMdha rahyuM. duHkhanA bhAjanarUpa saMsAramAM mArAM janma-maraNo cAlyAM ja karyAM. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 1 - Agama jANo ! e jJAna paNa bhArarUpa : acaramAvartamAM ApaNe dvAdazAMgIno ya abhyAsa karyo. ekavAra nahiM anaMtIvAra ApaNe agiyAra aMga bhaNyA... tyArabAda bAramuM dRSTivAda Ave. temAM nava-nava pUrvanuM jJAna meLavyuM. ATaluM bhaNavA chatAM ApaNe ajJAnI ja rahyA. korA dhAkkora rahyA. cauda pUrvadhara maharSie khUba ja mArmika rIte ApaNI paristhitine oLakhAvavA dRSTAMta ApyuM che. 152 'jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu caMdaNassa / evaM khu nANI caraNena hINo, nANassa bhAgI na hu suggaie / / ' 'caMdananA bhArane upADanAro gadheDo caMdananA bhArato bhAgI banyo paNa caMdanane ke caMdanathI maLatA sukhane na pAmI zakyo. kAraNa ke te pAmavAnI tenAmAM lAyakAta na hatI. tema AtmapariNatirUpa cAritrane nahi pAmelo jJAnI paNa kevaLa zAbdika jJAnano ja svAmI bane che, paraMtu te jJAnanA phaLarUpa sadgatino svAmI banI zakato nathI.' tema ApaNe guNavaibhava pAmIne lAyakAta keLavyA vinA Agamo vAMcIbhaNIne mAtra magaja upara bojo vadhAryo, paNa enI AdhyAtmika asaro, AdhyAtmika lAbho na pAmI zakyA. A samajyA pachI have jo ApaNe guNavaibhava meLavIne A sUyagaDAMga vAMcIe ke sAMbhaLIe to ja lAbhadAyI thAya. haju ApaNA AtmA upara mithyAtvanI chAyA gherI che, tethI avaguNa jevA kaThavA joIe te kaThatA nathI ane guNo je rIte gamavA joIe te rIte gamatA nathI. mATe ja avaguNone kADhavAno ne guNo meLavavAno prayatna jevo thavo joIe, tevo thato nathI. have ApaNe avaguNo-doSo kADhIne guNo meLavavAno prayatna karavAno che. A mahAna AgamanuM adhyayanAdi karavA je paMdara guNonI saMpatti pAmavI jarUrI che, te paikInA priyadharmI-1, dRDhadharmI-2, saMvijJa-3, pApabhIru-4, azaTha-5, kSamAvAna-6, dAMta, IndriyonuM damana karanAra-7 ane gupta, Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 guptimAna-8 : A ATha guNonI vicAraNA A pUrvenAM be pravacanomAM ApaNe karI gayA. Aje have navamA 'sthiravrata' guNathI AgaLa vadhIne paMda2mA-chellA 'sAdhu saMgatirakta' guNa sudhInuM varNana karavuM che. te have zarU karIe. have vAta karavI che svairyanI. 153 -- 9 - thiravaya - sthiravrata : pote svIkArelAM vrato-mahAvratonA pariNAmomAM-pAlanamAM je sthira hoya tene sthiravrata kahevAya che. vrato-mahAvrato svIkAryA pachI game tevA saMyogo sarjAya, te pratikULa upasargarUpa hoya ke anukULa upasargarUpa hoya, te dareka vacce je sthiracitte svIkArelAM vrato-mahAvratone barAbara pALe, emAM kyAMya AghopAcho na thAya, tene sthiravrata kahevAya che. je Avo sthiravratI hoya te ja AgamAdi graMthonA adhyayanAdino adhikArI banI zake che. vratonI sthiratAno mukhyatve AdhAra manovRttinI dRDhatA upara rahe che. jenuM mana sthira hoya che, asthira nathI hotuM te ja vratomAM sthira rahI zake che. 153 mananI asthiratAmAM moTe bhAge anukULatAne meLavavAnI ane pratikULatAthI bacavAnI vRtti kAma kare che. je anukULatA-pratikULatA pratye samattva keLavI zake che, tene mATe sthiracitta-sthiravrata banavuM saheluM che. jenA jIvanamAM nAnA-moTA vyavahAromAM-vicAromAM sthiratA hoya, tene paNa vratomAM sthiratA keLavavA prayatna karavo paDe che, to jenA jIvanamAM sAmAnya vyavahAromAM,vicAromAM paNa sthiratA na hoya te vratomAM sthira zI rIte banI zake ? jenAM jIvanamAM sthiratA na hoya te A pAmI na zake. svabhAvamAM sthiratA joIe. jenAmAM sthiratA nathI te sAdhanAmAM AgaLa vadhI zakato nathI. Aje jJAnano vicAra kare, kAle kriyAno vicAra kare. Aje tapano vicAra kare to kAle jAtrAno vicAra kare. Aje jAtrAno vicAra kare to kAle vaiyAvaccano vicAra kare. Ane sthiratA na kahevAya. badhuM karavA doDI na jAva, thoDuM paNa khaMtathI karo : jema bhUmimAMthI pANI meLavavA mATe so-basso jagyAe daza, vIza, daza, Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! ja vIza phUTa khodavAthI pANI na maLe paNa koI cokkasa eka ja jagyAe so, basso phUTa khodavAmAM Ave to jarUra pANI maLe; tema sAdhanA jIvanamAM paNa vAraMvAra yogo badalavAthI pariNAma na Ave, paNa koI eka gItArtha gurunA mArgadarzana mujaba teozrIe darzAvela potAnI bhUmikAne anurUpa evA cokkasa yoga, yogomAM sthiratApUrvaka puruSArtha karavAthI pariNAma Ave. 154 yAda karo, mAsatuSa munine ke, jeo roja savArathI sAMja sudhI dareka porisImAM eka ja kAma karatA. 'mA ruSa ane mA tuSa' gokhavAnuM ane enA arthathI AtmAne bhAvita karavAno. rAtano pahelo ne chello prahara, divasano pahelo, bIjo prahara ane chello praha2, A rIte rojanA pAMca-pAMca prahara eTale lagabhaga 15 kalAka 'mA ruSa ne mA tuSa' gokhatA ane te paNa eka-be divasa nahiM, 15-30 divasa nahiM paNa bAra-bAra varSa sudhI gokhavAnuM. kevI sthiratA haze, emanI ? A sthitimAM ApaNe keTalA divasa TakI zakIe ? AvA samaye tame gurune zuM kaho ? 'sAheba ! A ekanuM eka Ama keTalA divasa gokhyA karavAnuM ?' Apa paNa juvo ja cho ke, jarAya caDatuM nathI. bIjuM kAMIka Apo. ekanI eka vastumAM mana TakavuM joIe ne ? Apa mArI pragati karAvo. AmAM to mArI pragati rUMdhAya che. Apa mane bIjuM kAMI karavA detA nathI, AmAM kAMI mArAthI AgaLa vadhAtuM nathI. have to jIvana ruMdhAya che. bIjuM kAMIka Apo to saMtoSa thAya; hatAzA na Ave, kAMIka vaividhya maLe. thoDuM bhaktinuM kAma, thoDuM vaiyAvaccanuM kAma, thoDIvAra navakAravALI, AvuM kAMIka goThavI Apo to mana sthira rahe.' mananI AvI paristhiti e sthiratA nathI. AvI asthiratAthI kalyANa na thaI zake. sthiratA keLavavA gItArthane zaraNe javuM paDe. potAno AtmA emane soMpavo paDe. te kahe ke, 'ATalA-ATalA yogo, A rIte sAdhavAnA che' to te zraddhApUrvaka svIkAravuM paDe. je rIte kahyuM hoya te ja rIte thavuM joIe. gokhavAmAM sthiratA joIe, pUjAmAM sthiratA joIe, darzanamAM sthiratA joIe. jyAre je karavAnuM hoya temAM pUrepUrI sthiratA joIe. A to vyAkhyAnamAM AvyA ne snAtranuM plAniMga, snAtramAM AvyA ne ekAsaNAnuM plAniMga. bIjI ja pravRtti manamAM ghumyA kare to lAbha na thAya. 154 koIpaNa anuSThAna praNidhAna Adi pAMca AzayopUrvaka karavAnuM che. temAM praNidhAna ane pravRttinI vAta Ave che. A pravRttimAM je kriyAno prAraMbha karyo Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 - 8H ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 - 155 teno upayoga temAM ja joIe. pachInI ke pahelAMnI pravRttimAM paNa nahi. AjubAju zuM bane che temAM paNa nahi, mAtra ahIM. A rIte thAya to ja pravRtti nAmano Azaya Ave ane emAMthI AgaLa vadhIne siddhi thAya. vyAkhyAnamAM ke vAcanAmAM beThA ho, tyAre dharmopadezaka dvArA je pIrasAya tenuM ekAgratAthI zravaNa thavuM joIe. taLeTI jAva to taLeTInI sevA-yAtrA paNa ekAgratAthI, pUjA karo to te vakhate pUjAnA ja vicAra. "je vakhate je kArya cAlatuM hoya te jaldI patAvo to bIjo yoga sadhAya.' - tevo vicAra paNa na karAya. bIjI pravRttimAM mana ramyA kare to pahelI pravRtti baLI jAya. je kriyAno prAraMbha karyo temAM ja upayoga rahe to ja "pravRtti' nAmano Azaya sacavAya. AjubAju zuM cAle che temAM paNa upayoga nahi. mAtra je karo cho temAM ja upayoga joIe. hIrAno vepArI hirAnuM esorTiga kare, tyAre keTalI ekAgratA ? saMsArano rasIyo nATaka - sinemA ke pikcara jove tyAre temAM kevI ekAgratA hoya ? rUpiyAnI thappI gaNatA kevI upayogazIlatA hoya ? rUpiyAnI moTI thappI hoya ne te gaNatA vacamAM koI vicAra Ave ane bhUla thaI lAge to zuM karo ? pharI gaNo ke nahi ? emAM kyAreya kaMTALo Avyo ? emAM kyAreya mana bIje gayuM ? ane navakAravALI gaNavAno vAro Ave tyAre ? to e gaNatAM gaNatAM jhokAM Ave ane hAthamAMthI navakAravALI paDI paNa jAya, mana bIje bhamavA paNa jAya. paNa rUpiyA gaNatAM AvuM kyAreya na bane. tyAM jevI sthiratA hoya che, tevI sthiratA dharmanI eka eka pravRttimAM hovI joIe, svIkArelA niyamo, abhigraho, vrato ane mahAvratonA aNizuddha pAlananI hovI joIe. pote svIkArelAM vratomAM sthiratA AvyA pachI koIpaNa yoga hoya, pachI te svAdhyAya hoya ke vyAkhyAna hoya, vAcanA hoya ke pRcchanA hoya, parAvartanAanuprekSA hoya ke abhyAsadazAnI dhyAnanI sAdhanA hoya, e darekamAM apAra AnaMdanI anubhUti thaze ane jevo AtmavikAsa sAdhavo hoya tevo sAdhI zakAze. jIvanamAM svIkArela, vratomAM jo barAbara sthiratA pragaTI jAya to pachI te vAcanA letAM paNa tenA zabdomAM, zabdonA arthamAM-marmamAM, rahasyArthamAM, tenA UMDANamAM, aMtaraMga dhvanimAM, badhAmAM AMtarika joDANa thaze. Indriya, zarIra, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 - 1 - Agama jANo ! - 156 kaSAya AdimAM mana hoya to A sthiratA na Ave, mATe ja kSAMta, dAMta, guptA kahyA bAda A dhairya guNa kahyo che. bIjI rIte vicArIe to jenAM vratomAM sthiratA pragaTe te potAnA guNasthAnakamAM barAbara sthira rahI zake. tethI tenuM citta paNa barAbara sthira rahI zake. Avo sAdhaka gurunA sAMnidhyamAM rahI jyAre AgamanI vAcanA svIkAre tyAre te ekacitte AgamanA eka eka zabdane ane tenA arthane Atmastha karI zake ane sAcA arthamAM pariNamAvI zake. Ama dareka rIte vicAratAM Agama zravaNa mATe A sthiravrata guNa atyaMta Avazyaka bane che. ahIM bIjA guNamAM "daDhadharmI' jaNAvyuM ane "sthiravrata' jaNAvyuM, e bemAM zuM phera ? evo prazna thaI zake che. paraMtu thoDo UMDANathI vicAra karIe to tenuM samAdhAna maLI rahe tema che. daDhadharmInI je vAta karI temAM mukhyatA zraddhA, samyagdarzananI che. jyAre sthiravratamAM grahaNa karelAM vrato, mahAvratonI bAbatamAM daDhatA rAkhavAnI vAta che. eTale A be vAto sarakhI dekhAtI hovA chatAM judI judI che, e samajAze. have te pachI dazamAM guNa tarIke jitendriya guNanuM varNana karAyuM che, te joIe. 10 - niti - jitendriya : jeNe potAnI pAMceya Indriyone barAbara jItI lIdhI hoya te jitendriya kahevAya. Agama vAcanA mATe mAtra Indriyadamana paryApta nathI. e mATe Indriyajaya paNa atiAvazyaka che. kAraNa ke damana karelI Indriyo pharI uchALo mArIne sAdhakane jJAnAdi sAdhanAthI game tyAre paTakI zake che. paNa jo Indriyone jItI levAya to pachI e Dara raheto nathI. Indriyadamana tatkALa pUrato lAbha ApI zake paNa sthAyI lAbha pAmavA mATe to Indriyajaya karavo jarUrI bane che. cokkasa prayatnothI maryAdita samaya mATe Indriyone niyaMtraNamAM rAkhavI, Indriyone potAnA viSayamAM na javA devI te Indriyadamana che ane sadA mATe Indriyone evI rIte mahAta karavI ke te kyAreya aprazasta viSayomAM jAya ja Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 - 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 - 157 nahi. AvI paristhitinuM nirmANa karavuM te Indriyajaya che. Avo Indriyajaya jeNe karyo hoya te jitendriya kahevAya che. Agama vAcanA mATe IndriyadamanathI AgaLa vadhIne Indriyajaya atiAvazyaka che. Indriyadamana dvArA prApta thatuM dAMtapaNuM prAthamika bhUmikA che. jyAre IndriyanA jayathI prApta thatuM jitendriyapaNuM uparanI bhUmikA che paNa e hada sudhI jItelI hovI joIe ke sAdhakane leza paNa muzkelI ubhI na kare. Indriyo jo jItAyelI na hoya to te sAdhanAmAM saMkSubdhatA ubhI kare che, mATe Indriyone jItavI atiAvazyaka che. Indriyone jItyA pachI saMyamamAM, svAdhyAya Adi yogomAM sAdhakane je sthiratA prApta thAya che, tenA yoge te sUtraarthanI vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA samyaka prakAre samucita rIte karI zake che. pRcchanA ane TahukAno bheda samajo ! je paNa vAcanA le temAM te sthiratApUrvaka - ekAgratApUrvaka samajavAno prayatna kare. na samajAya tyAM jarA paNa laghutAno anubhava karyA vinA vinamra banIne vidhipUrvaka pRcchA kare. sabhA sAheba ! pRcchanAnI paNa vidhi hoya ? hA, pRcchanAnI paNa vidhi che. jyAre pUchavAno avasara Ave tyAre vinayanA paripAlanapUrvaka pUchAya te ja pRcchanA che. zrI bhagavatIjI sUtramAM zrI gautamasvAmIjI mahArAjAnuM varNana Ave che. paccAsa hajAra kevaLInA guru evA teo potAnA gurudeva evA bhagavAnane jyAre paNa pRcchanA karatA tyAre be hAtha joDI, Avarta karI, mastaka upara aMjali lagADI, "aMte, bhagavan, bhadaMta." AvA saMbodhana karIne pachI pUchavAnI rajA laIne pUchatA. manamAM AvyuM ane pUchI nAMkhyuM - evuM na hatuM. pUchavAnI rIta, zailI, paddhati paNa anaMta-anaMta karmanirjarA sAdhI Ape tevI che. mATe to eno naMbara svAdhyAya nAmanA atyaMtara tapamAM karavAmAM Avyo che. kAMkSA mohanIya vagere karmonI nirjarA pRcchanAthI thAya che ane ethI samyagdarzana nirmaLa bane che. je Indriyone jIte ne aMtarmukha thaIne, ekAkAra banIne upayoganI sthiratApUrvaka pRcchA kare to lokone paNa thAya ke anupama pRcchA karI. bAkI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 - 1 - Agama jANo ! - - 158 Tahuko karyo - manamAM AvyuM ne pUchI lIdhuM te pRcchA nathI. bhagavAne amane to ema kahyuM che ke - zrotA bhale game te rIte pUche, tame akaLAzo nahi, tame to ene zAMtithI javAba Apajo. ajJAna che, abudha che. ajJAnatAvaza game tema avinayathI paNa pUchI bese, to tame ene utArI nahi pADatA. ene enI vAta ke zaMkA vyavasthita pUchatAM na AvaDe to tame ene goThavI Apajo. ene samajAvajo ke Ama pUchAya, Ama na pUchAya ane te pachI tene samAdhAna maLe te rIte uttara Apajo. A ja sUyagaDAMgamAM AgaLa "graMtha' nAmanA adhyayanamAM A vAta Ave che. mArA paramatAraka gurudeve A ja rIte badhAne samAvyAM che. paNa e kahetAM ke sarovaranuM pANI pIvAnI badhAne chUTa che paNa DahoLavAnI koIne chUTa nathI. khaMbhAtamAM ekavAra paramatAraka gurudeva vAcanA ApatA hatA. tyAre tene zravaNa karatAM sAdhu-sAdhvI gaNanA hRdayamAM saMvega ane nirvedanA bhAvonI choLo uchaLatI hatI. e daramyAna eka mahAtmAe cAlu viSayane choDIne, badhAnI bhAvadhArA tUTe e rIte, ADedhaDa prazno pUchavA mAMDyA. pRcchAnI rIta ane pRcchAno viSaya banneya prasaMgAnurUpa na hatA. jene laIne anekanA hRdayamAM saMkSobha ubho thayo. zrotAgaNanA saMvega-nirvedanA bhAvo DahoLAyA. tyAre paramatAraka gurudevazrIe temane rokIne kahyuM, "pahelAM eka dRSTAMta sAMbhaLa ane pachI je pUchavuM hoya te pUchaje." eka gAmanI bahAra eka sarovara hatuM. jyAM badhAM ja pazuo nirmaLa-zItaLa pANI pIvA AvatA. have e gAmamAM eka pADo hato. tene evI kuTeva ke jyAre badhA pazuo e zAMta-nirmaLa jaLa pIvA Ave tyAre ja e aMdara paDato ane aMdara evo ghUmato, evo ghUmato ke sarovaranA taLIe beThelo badho kAdava upara Avato ane badhuM ja jaLa DahoLAI jatuM. jethI bicArAM badhAM pazuo thAkIne pANI pIdhA vagara cAlyA jatAM.' A dRSTAMta sAMbhaLIne te mahAtmA upara asara thaI ne sudharyA. vAcanA ke vyAkhyAnamAM na samajAya ke vizeSa samajavA mATe zrotAne pUchavAno avazya adhikAra che paNa pUchavAmAM avinaya na thAya, anya zrotAne aMtarAya na thAya, pUchavAnI rItabhAtamAM AchakalAI na vartAya ke kutUhala na Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 posAya ane zAstravacana ke vyAkhyAna-vAcanAdAtA pratyenA AdaramAM nyUnatA na Ave te jovuM amArI - tamArI javAbadArI che. viSayanI gaMbhIratA - zruta pratyenuM bahumAna jaLavAya tema pUchavAnI chuTa che. 159 jitendriyanI vAta cAlatI hatI. Indriyo jItAya nahiM to A zrutane je rIte abhyasta karavuM che, te rIte thAya nahi ane je rIte ene pariNamAvavuM che te te rIte tenuM pariNamana thAya nahi. upamitimAM bALa, madhyama ane maniSI - ema traNa prakAranA jIvonI vAta Ave che. temAM bALa kevo hato, tenuM varNana karyuM che. jyAre dharmadezanAmAM dharmazravaNa karavA Avyo, tyAre tenI dRSTi guru sAme na hatI. tenI dRSTi lola hatI, e vakhate paNa tenI dRSTi rAjAnI rANI madanamaMjarInA rUpa upara pharatI hatI. te vakhate tenI je manaHsthiti hatI tenuM varNana vAMco to thAya ke IndriyonAM gulAmo AvA sthAne AvIne paNa hArI jAya che. jyAM AvIne AtmAnuM svarUpa jANavAnuM che. baMdhanone oLakhavAnAM che, jovAnAM che, toDavAnAM che, tenI prakriyAne jANavAnI che. tyAM AvIne paNa jo Indriyo ane mana jyAM tyAM pharatAM hoya to maLelo A yoga Akho eLe cAlyo jAya. tevuM na thAya ane A Agama pariNAma pAme e mATe jItendriyatA keLavavI joIe. 159 11 - 30 - Rju, saraLa : Agama-adhyayana mATe sa2LatA guNa paNa ati Avazyaka che. kAraNa ke jeNe mAyA upara vijaya meLavyo hoya ane jenI cittapariNati sIdhI, saraLa hoya tene AgamanA zabdo ane enA gaMbhIra artho guru je je rIte samajAve te tarata ja sArI rIte samajAtA jAya che. ene koI paNa vAtano UMdho artha levAnuM mana thatuM nathI. sIdhI, saraLa pravRttivALA sAdhakane guru paNa ochA zramathI ghaNuM sAruM samajAvI zake che. zrI AcArAMga sUtranA pahelA zrutaskaMdhanA bIjA adhyayanamAM - 'dharmAvatti 34 AvaTTe / ' sUtranI vyAkhyA karatAM pU. A. zrI zIlAMkAcAryajIe lakhyuM che ke - ' Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! 'RjorjJAna-darzana- cAritrAkhyasya mokSamArgasyAnuSThAnAdakuTilaH yathAvasthita-padArthasvarUpaparicchedAdvA RjuH sarvopAdhizuddho'vakra iti / ' 'jJAna, darzana, cAritrarUpa mokSamArganuM anuSThAna AcaravAthI saraLa athavA je je padArtho jevA hoya tevo ja teno bodha thavAthI je dareka rIte zuddha hoya te Rju-saraLa kahevAya che.' 160 Avo saraLa sAdhaka gurue kahela dareka vAto sIdhA arthamAM ja le che. ethI guru paNa ene nizciMta rIte je vAta je rIte samajAvavI hoya te rIte samajAvI zake che. jenA svabhAvamAM AvI saraLatA hotI nathI, evA vakra svabhAvanI vyakti Agama-adhyayanAdi mATe ayogya hoI guru tene Agama jJAna ApavAno zrama letA nathI ane kadAca koI guru tenI vakratAne na jANavAne kAraNe Agama vAcanA Ape to te tene kyAreya sArI rIte pariNAma pAmatI nathI. 160 mATe ja eka sthaLe, "jo jIvanamAM eka saraLatA hoya to bIjA guNonI zuM jarUra che ? ane saraLatA na hoya to bIjA game teTalA guNa hoya toya te zuM kAmanA che ?" Ama kahIne saraLatAnuM keTaluM mahattva che, te samajAvyuM che. 'mAyA'no tyAga karavAno upadeza ApatI sajjhAyamAM sAce ja jaNAvyuM che ke - 'muktipurI jAvAtaNo jI, e mAraga che zuddha... re prANI ma karIza mAyA lagAra. 3 mAyAno tyAga karavA dvArA je RjutA, saraLatA prApta karAya che, te mokSe javAno zuddha mArga che. eTale eka vAta nizcita che ke nirmaLabodha ane nirmaLa pariNati pAmavA mATe saraLatA keLavavI bahu ja jarUrI che. je vakratAne jIte che te ja saraLatAne sAdhI zake che. vakratAne jItavA mATe vakratAnAM duSpariNAmo ane saraLatAnA Ihalaukika, pAralaukika ane AdhyAtmika lAbhono niraMtara vicAra karavo joIe. 11 zaraNAgata : deva-guru ne dharmanAM zaraNe Avelo hovo joIe. matalaba, saMsArathI chuTelo hoya ene saMsAramAM kyAMya zaraNano anubhava thato na hoya mATe e deva-guru ne dharmanAM zaraNe Avelo hoya. - Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 kalikAlasarvajJa pU. A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA 'vItarAga stotra'nAM sattaramA prakAzamAM kahe che 161 com - ww 'nAtha ! svagharaLo yAmi zaranuM sarojjitaH' huM 'anAtha chuM, nirAdhAra chuM, AdhAra vinAno chuM, jyAM jAuM chuM tyAM pIkhAMI jAuM chuM, kyAMka rAgano humalo, kyAMka dveSano humalo, kyAMka viSayano humalo, kyAMka kaSAyano humalo. tethI prabhu huM azaraNa chuM, mane bacAvo, zaraNe Avyo chuM. chae darzanamAM paDelAM jIvone bacAvavAnI tAkAta bhagavAna ApanA vagara koInI nathI. tame kahezo te karIza. tamArI AjJA vagara eka DagaluM paNa nahiM upADuM.' AvuM thAya to sAcuM zaraNuM AvyuM. 161 kyAMka jatA ho tyAre jo tamArI pAchaLa 5-15 guMDAo paDI jAya to tenAthI bacavA mATe AnA gharamAM jAva-AnAM gharamAM jAva. badhA kahe ahiM nahiM, ahIM nahIM ane temAM koIka samartha vyakti maLI jAya to zuM thAya ? 'mane bacAvI lo. huM tamAre zaraNe chuM. tame kahezo te karIza, paNa mane bacAvo.' AvuM thAya ke nahiM ? jene rAga ane rAganAM nimittono Dara lAgyo hoya, dveSa ane dveSanAM nimittono Dara lAgyo hoya, kaSAya ane kaSAyonAM nimittono Dara lAgyo hoya, TuMkANamAM patnI-putra-bhogasattA-saMpatti ne pUrA saMsArano Dara lAgyo hoya, je premathI bolAve teno paNa Dara lAgyo hoya, je lAgaNI ne vAtsalya Ape teno paNa Dara lAgyo hoya, je mA-bApa huMpha Ape che, teno paNa Dara lAgyo hoya, je patnI prema Ape che teno paNa Dara lAgyo hoya, jene ghaDapaNanI lAkaDI mAno cho, te putra-pautrAdino paNa Dara lAgyo hoya, jene visAmo mAno cho te gha2baMgalAno paNa Dara lAgyo hoya, jenAthI badhuM ja maLe che te paisAno paNa Dara lAgyo hoya, tene ja paramAtmAnuM sAcuM zaraNa Ave. keTalAnAM zaraNa grahyAM... na grahyuM eka arihaMtanuM : komI ramakhANa phATI nIkaLyuM che. tame kyAMka gayA ne phasAI gayA. tamArI cAre bAju aDadho-poNo kilomITara evo che ke jo koI tamane joI jAya to bALI nAMkhe, kApI kADhe ke khatama karI nAMkhe. kyAMya bacavAnI zakyatA nathI ane emAM koka sujana maLI gayo. bhale te te ja jAtino hoya, paNa tamane lAgyuM, Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 1 - Agama jANo ! - 162 A bacAvaze. tame kaho, "bhAI, game tema karo paNa mane bacAvo !' olAne dayA AvI gaI ne kahe ke "AvI jA. paNa yAda rAkhaje, tane koI joI jaze to tane paNa mAraze ane mane paNa mAraze ane kahe ke "jo, A bhoMyarAmAM utarI jA ane te ghaNAM divasonuM avAvaru hoya, bArI-bAraNAM vagaranuM hoya, ghora aMdhAruM hoya, cAmAcIDiyA hoya, bhayaMkara vAsa mAratI hoya, divasamAM eka vAra ja khAvA maLe tema hoya to paNa utaro ? e bhoMyaruM zaraNa lAge ? jevuM hoya tevuM paNa mane bacAve che, ema lAge ? jene bhaya lAge te zaraNa svIkAre, jene bhaya nathI lAgyo te koI zaraNa na svIkAre. zAstromAM cAra zaraNa batAvyAM che, paNa tamAre to keTalAM zaraNo che. kAyadAno problema Avyo ? vakIla zaraNaM gacchAmi. vALa vadhyAM ! hajAmaM zaraNaM gacchAmi. kapaDAM melAM thayAM, to dhobI zaraNaM gacchAmi. mAMdA paDyAM to DaoNkTaraM zaraNaM gacchAmi. copaDAM lakhavA che to C.A. zaraNaM gacchAmi. thAkyAM-pAkyAM AvyA to patnI zaraNaM gacchAmi. gharaDAM thayA to putra zaraNaM gacchAmi. bimAra paDyAM to svajana zaraNaM gacchAmi. gharakAma AvI paDyuM to ghATI zaraNaM gacchAmi. AvI koIpaNa vyakti jyAM sudhI AdhArabhUta lAgaze, zaraNabhUta lAgaze tyAM sudhI saMsAra nahi chUTe. jJAnI bhagavaMtoe tene baMdhana tarIke oLakhAvyuM che. pU. upAdhyAyajI bhagavaMte "adhyAtmasAra' nAmanA graMthamAM bhavasvarUpa adhikAra banAvyo che, temAM saMsAranAM svarUpane samajAvavA 20-20 upamAo ApI che. temAMnI eka upamA daramyAna kahyuM che, mohe majabuta gALIo banAvyo che ane te tamArA gaLAmAM nAMkhyo che. teno cheDo mohanAM hAthamAM che, emAM barAbara mAkhaNa pAeluM che. gaLAmAM paDe to suMvALuM lAge. jeTaluM vadhAre suMvALuM lAge teTalI gAMTha vadhAre majabUta baMdhAya, ne mota jaldI Ave. tame doraDuM joyuM che ? doraDAMne be vaLa hoya. mohe paNa evuM ja doraDuM banAvyuM che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 mane hatvA pAzaM tanayavanitAneyati' putra ane patnInAM snehamAMthI guMthAeluM A doraDuM che, teno gALIyo banAvIne tamArA gaLAmAM nAMkhyo che. ghaNAM ahiM tIrthamAMthI roja dIkarAne ekavAra to phona kare ! ghaNAM roja patnIne phona kare ane ghaNAM to sAthe laIne AvyA haze. enAM snehanAM baMdhano moha tamArA gaLAmAM nAMkhe che ne pachI kheMce che. eTale tamArI cetanA ruMdhAya che. madArIno vAMdaro joyo che ? vAMdarAne game teTalo chUTo mUke, game teTalo doDe-kUde-nAce paNa doraDuM kheMce eTale ene AvavuM ja paDe. A badhI ja viDaMbanAthI chuTavuM hoya to traNa jagatano nAtha, tenuM zAsana ane teno sAdhanA mArga ! A sivAya baMdhanathI choDAvavA mATe jagatamAM koI samartha nathI. jene baMdhanathI Dara lAge, baMdhanano bhaya lAge tene ja deva, guru, dharmanuM zaraNa svIkAravAnuM mana thAya. Avo bhavathI, saMsArathI DarIne Avelo hoya te ja Agamane zaraNe Ave ane te ja AnuM adhyayana karavA mATe lAyaka che. 12 - asane - azaTha : W 163 bAramA naMbare 'azaTha' joIe. zaTha eTale lUo, mAyAvI, prapaMcI, dagAbAja, kapaTI. je Avo zaTha hoya tene A Agama pariNAma na pAme. tethI A AgamanuM adhyayana karanAra 'azaTha' joIe. je 'azaTha' hoya te hRdayano nikhAlasa, saraLa hoya. tethI te jo A AgamanuM adhyayana kare to te pariNAma pAme. Aje ghaNA lokoe dharmasthAnone mAyAnAM aDDA banAvyAM che. sAdharmiko sAthe, sAdhu bhagavaMto sAthe, cheka AcArya bhagavaMto sAthe paNa mAyA, prapaMca ane kapaTathI ja vAta kare, e badhAne bodhA mAne, emane ramADe. 'AcArya bhagavaMto, sAdhu bhagavaMto ke dharmane, zAsanane pAmelA sAdharmiko bodhA che' evuM kyAreya nahi mAnavuM, e tamane oLakhI gayA hoya che paNa tamane kahetA nathI. kAraNa ke e na kahevAmAM ja ghaNIvAra lAbha hoya che. bIjAne ThaganAro potAnA hitanI ThagAI kare che. khuda AtmAnI ThagAI kare che. AvA pariNAmavALAne dharma pariNAma pAmato nathI. - jene potAnI mAyA dekhAya che, kaSAya oLakhAya che teNe graMthI oLakhI che ema samajavuM. paNa jene potAnA ja kaSAya oLakhAtA nathI, teNe samajI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 164 1 - Agama jANo ! levAnuM ke hajI ene graMthI oLakhAI nathI. jyAre paNa mAyA vagere kaSAyano pariNAma jAge, tyAre te tarata ja dhyAnamAM Ave, paNa ene e toDI na zake te bIjI vAta paNa enI oLakha to thavI ja joIe. koI kahe, ATalo gusso zA mATe ? to sAme evI rADa pADIne bole ke "huM gusso karuM chuM ?" e vakhate paNa ene khyAla ja na Ave ke "meM gusso karyo." dasa jaNane kahe, "khoTuM kyAM sudhI calAvavAnuM, ApaNAthI khoTuM sahana thatuM nathI. A to kahevuM ja joIe, ApaNe koInI sADA bArI rAkhatA nathI. cokhkha-cokhkhuM kahI daIe." jANe potAnA sivAya bIjA badhA ja khoTA ne pote ja sAco ema e mAne. jene bIjAnAM krodha-mAna-mAyA-lobha-rAga-dveSa badhuM oLakhAya paNa potAnuM kazuM ja na dekhAya, na oLakhAya evA jIvo dayApAtra che, karuNApAtra che, anukaMpApAtra che. kaSAyone oLakhavA sahelA nathI. abajonuM dAna ApavuM saheluM che. jIvanabharanuM zIla pALavuM saheluM che, mAsakSamaNa-siddhitapa ne zreNitapa vagere moTA-moTA tapa karavA sahelA che. paNa kaSAyone oLakhavA agharA che. dAna, zIla, tapanI karaNI to abhavI, durbhavI bhArekarmI vagere paNa karI zake che. jyAre A kaSAyone oLakhavAnuM kAma caramAvartamAM Avelo laghukarmI bhavI ja karI zake. mAyA vagarano eTale sIdho-saraLa-sIdhI lAInano. sIdhI lAInanA vicAra - sIdhI lAInanI vANI ne sIdhI lAInanuM vartana, traNe jenAM sIdhA hoya tenuM nAma saraLa. AjathI tame nakkI karo ke, have sIdhA ja cAlavuM che. kyAMya vAMkAcUMkA cAlavuM nathI. AMkha, haiyuM ne hAthe traNe sIdhA cAle te azaTha che. mATe ja "dharmaratna prakaraNamAM jaNAvyuM che ke - "je azaTha hoya che, te bIjAne Thagato nathI, tethI te saune mATe vizvAsa karavA yogya bane che ane te prazaMsApAtra paNa bane che. te jyAre paNa dharmamAM pravRtti kare che tyAre sabhAva-sAcA bhAvapUrvaka ja dharmapravRtti kare che. te anyane rIjhavavA dharma karato nathI, paNa potAnA AtmAne ane paramAtmAne rIjhavavA ja dharma kare che." Avo saraLa AtmA ja AgamAdi zAstronuM adhyayana karavA mATe yogya che. A pUrve agyAramA guNarUpe Rju batAvyo, temAM svAbhAvika Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa - 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 - 165 rIte ja saraLatA, janmajAta saraLatA levI. eTale ke guNanA sadbhAvarUpa saraLatA samajavI. jyAre ahIM azaThatAmAM luccAIno tyAga karavA dvArA keLavelI saraLatA levI. eTale ke doSanA abhAvarUpa saraLatA levI. eTale A beyamAM koI virodhAbhAsa jevuM na rahe. 13 - sutrAsamALo - madhyastha : trAjavA jevo madhyastha eTale koIpaNa jAtanA pakSapAta vagarano. koIpaNa vyakti, vastu ke vicAradhArA pratye je AgrahI na hoya paNa vastu svarUpano yathArtha nirNaya thatAM je satya jaNAya teno svIkAra ane asatya jaNAya teno tyAga karavAnI bhAvanAvALo hoya. jema ke samartha zAstrakAraziromaNi AcArya bhagavaMtazrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe kahyuM ke - pakSapAto ke vIre, na pheSa: vapiripu ! yuminvayanaM yasya, tasya : pariprada: pArA' "mane vIra upara pakSapAta nathI ane kapila vagere upara dveSa nathI, paraMtu jenuM vacana yuktivALuM jaNAya teno ja svIkAra karavo joIe.' mATe ja meM kapilAdino tyAga karIne vIra prabhuno svIkAra karyo che. AvI tulA samAna mAdhyastha vRtti jenI hoya tene satyAsatya samajavAmAM kyAreya koI vicAronuM baMdhana naDe nahi ane e samucita rIte nirAgrahI banIne satyAsatyane samajI zake ane asatyano tyAga karIne satyano svIkAra paNa karI zake. eTale ja evI tulA samAna mAdhyastha vRttivALo sAdhaka Agama vagere graMthanuM adhyayana karavA mATe adhikArI che. samatAvALo, tulA jevo, jene banne pallAM samAna hoya, anukuLatAmAM kheMcAI na jAya ane pratikULatAmAM ubhagI na jAya. rAganAM nimittomAM rAgI na thAya ane dveSanAM nimittomAM keSI na thAya. badhe samAna pariNAmavALo rahe tevo samanvano sAdhaka tulA samAna kahevAya. Ano bIjo artha che nyAyapriyatA=jene svajanonuM baMdhana kyAreya nyAya Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 - 1 - Agama jANo ! - 166 karavAmAM jene avarodharUpa na bane che. jenAmAM samaisamAnadRSTi nathI, te AnA mATe adhikArI nathI. samadaSTivALo ja zAstra zravaNa mATe adhikArI che. Aje to pIrasavA ubho thayo hoya to paNa putra ke patnI kaI lAInamAM che te juve ! ane te tyAM ja pIrasavA jAya. AkhI lAInamAM pIrase to paNa svajana ane parajanano bheda kare. enI zailI ja AkhI badalAI jAya. mahArAja sAhebane vahorAvA Ave temAM paNa kyA oLakhItA ne kayA vaNaoLakhyA che te zodhe ! baMnene vahorAvavAmAM paNa zailI badalAI jAya. jeNe A Agama zAstronuM adhyayana karavuM hoya, te dareka viSayamAM tulA samAna madhyasthavRttivALo hovo joIe. tenI cittavRtti dareka viSayamAM samatola joIe. 14 - mitro - samita : samyapha pravRttine samiti kahevAya che. ratnatrayInI sAdhanAmAM upakAraka bane tevI jinAjJAnusAra pravRttine samyapha pravRtti kahevAya che. jenA jIvanamAM AvI samitinuM samyak pAlana hoya te ja AgamanA adhyayana mATe adhikArI banI zake. IryAsamiti-1, bhASAsamiti-2, eSaNAsamiti-3, AdAnabhaMDamattanikhevaNA samiti-4 ane pAriSThApanikA samiti - ema kula pAMca samiti che. - IryAsamiti- javuM, AvavuM vagere halana-calananI pravRtti sAthe saMkaLAyelI che. - bhASAsamiti - bolavAnA vyavahAra sAthe saMkaLAyela che. - eSaNAsamiti - AhArAdi saMyama sAdhana sAmagrIne meLavavA mATenA ane tene meLavyA pachI eno upayoga karavA mATenA vyavahAra sAthe saMkaLAyelI che. - AdAnabhaMDamatta niphakhevaNA samiti - saMyama sAdhanAnAM nAnA-moTA upakaraNo levA-mUkavA aMgenA vyavahAra sAthe saMkaLAyelI che. - pAriSThApanikAsamiti - zarIranA dareka prakAranA maLono tyAga kyAM, kaI rIte, kevA saMyogamAM karavo - na karavo - te mATenA vyavahAra sAthe saMkaLAyelI che. A samitionuM svarUpa darzAvatAM kalikAlasarvajJa AcAryazrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAje yogazAstramAM jaNAvyuM che ke - "je mArga upara sUryanAM kiraNo paDyAM hoya ane jenA upara lokoe Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 - 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe -8 - 167 gamanAgamana karyuM hoya tevA mArga upara jIvarakSA mATe joIne cAlavuM te IryAsamiti' che." "pApanA tyAgapUrvaka, sarvajanane hitakArI thAya te rIte alpavacano bolavAM tene "bhASA samiti' kahevAya che. je zramaNone priya che." bhikSAnA betALIsa doSathI rahita evA anna (vagere)ne muni je grahaNa kare che tene "eSaNA samiti' kahevAya che." "Asana vagere upakaraNone sArI rIte joIne ane prayatnapUrvaka enuM paDilehaNa karIne levA-mUkavAM te "AdAna-samiti" (AdAnabhaMDamatta nikSepaNA samiti) kahevAya che." "jIvarahita pRthvI upara kapha-mUtra-maLa vagere tyAjya padArthonA kALajIpUrvaka tyAga-visarjana karavAM tene "utsarga samiti (pAriSThApanikA samiti) kahevAya che." - A pAMceya samitinuM je samya rIte pAlana kare te samitipAlaka kahevAya ane te ja Agama adhyayana mATe adhikArI banI zake. rAjakuLamAM pAMca dhAvamAtA : jinarAjakuLamAM ATha pravacanamAtA : bhUtakALamAM rAjakuLamAM janmelAone ke zrImaMta kuLanAM nabIrAone ucheravA pAMca dhAvamAtAo rahetI. A vitarAganuM zAsana adakeruM rAjakuTuMba che, tenA zaraNe AvelA viratidhara saMtAnane ucheravA ATha-ATha mAtAo rAkhI che. jenuM ATha-ATha mAtAo jatana-pAlana, poSaNa kare te bALakano uchera kevo thAya? teno saMskAravAraso kevo hoya ? tenuM ghaDatara kevuM hoya? tenuM jIvana kevuM hoya? tenI jIvanazailI kevI hoya ? viramagAma pAsenA pATaDI gAmamAM parama zraddheya gurudeva bimAra paDyA ne gurudevane upamitinuM zravaNa karAvavAnuM thayuM. te vakhate ATha mAtAonuM varNana saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLatI vakhate gurudevanA caherA upara je AnaMdanI urmio hatI, haiyAmAM je bhAvo ubharAtA hatA ane AMkho dvArA je bhAvo vaMcAtA hatA, te kAMIka adbhuta hatA. temaNe kahyuM ke, "eka-eka sAdhu jo A ATha pravacanamAtAnAM zloko kaMThastha kare, AtmasAt kare ane jIvanamAM apanAvavAno Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 - 1 - Agama jANo ! - 168 prayatna kare, to pachI enuM sAdhupaNuM nirmaLa ane sabaLa banI jAya." pachI cAle to lAge ke jinarAjakuLano nabIro cAle che, bole to lAge ke jinarAjakuLano nabIro bole che, bhojana meLavavA jAya ke bhojana kare to paNa lAge ke jinarAjakuLano nabIro che. koI paNa vastunI le-mUka kare ke vastuno upayoga kare to lAge ke jinarAjakuLano nabIro che. zarIranA maLano tyAga kare to paNa lAge ke jinarAjakuLano nabIro che. ATha pravacanamAtAomAM pahelI ne chellI mAne ghaNo saMbaMdha che. chellI mA eka ja jagyAe zAMtithI, sthiratAthI besavAnuM ke ubhA rahevAnuM zIkhave. jyAre kyAMya javAnuM thAya tyAre chellI mA e havAlo, pahelI mAne soMpe ane kahe ke tAre kyAMya paNa javuM hoya to pahelI mAne sAthe laIne javAnuM ane e kahe tema ja karavAnuM. kyAMya ekalA to javAnuM ja nahi. kyAMya paNa javAnuM thAya to sAdhaka kahe, mA mAre javuM che! to pahelI mA kahe ke, "beTA, zA mATe javuM che ? jJAna-darzana-cAritranI sAdhanA-ArAdhanAupAsanA mATe javuM che ? jo e sivAya bIjA koI kAraNathI ApaNAthI kyAMya javAya nahi. ratnatrayInI ArAdhanA mATe tAre kyAMya paNa javuM hoya to ApaNe khAnadAna kuLanA nabIrA chIe. mATe "vasa ra che ' doDatAM-doDatAM, hasatAM-hasatAM, bolatAM-bolatAM ke DAphoLiyA mAratAM mAratAM javAya nahi. emAM paNa jovAnuM ke je rastA upara sUryano taDako paDyo hoya, je rastA upara lokonuM gamanAgamana thayuM hoya, enA kAraNe je mArga nirjIva banyo hoya tevA mArga upara all hAtha sudhI jotAM jotAM koI jIva na mare tenI kALajIpUrvaka cAlavAnuM, cha javanikAyanA dareka jIvo tArA jevA ja che. e darekane jALavIne jIvavuM - e tAruM kartavya che. temAMthI koIne duHkha na pahoMce te rIte cAlaje. A pahelI mA evI che ke e mA dIkarAne kyAMya ekalo na mUke. e kahe che ke, "huM tArI sAthe ja AvIza." tuM mArI sAme joIza to kahyA karIza, paNa tuM mArI sAme nahi jue to kAna maraDIza nahIM, hAtha pakaDIza nahi ke tArA upara dabANa karIza nahi. tAre mArI sAme jovAnuM, tuM jyAM sudhI mArI sAme joIza tyAM sudhI ane mAruM kahyuM mAnIza tyAM sudhI kahIza. AThamI mA potAnA saMtAnane covIsa kalAka potAnA khoLAmAM ja rAkhe che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 - 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 - 169 utaravA ja na de ane amAre kyAMya javuM hoya to uMcakIne pahelI mAnA khoLAmAM mUkI de. tamane AvI mA nahi maLI hoya. tamane to evI mA maLI che ke kahe ke jA, zerImAM ramI Ava. eTale huM chuTI jAuM. sabhA bhAra na lAge chokarAno ! jene bhAra lAge te mA nahi, mA hoya tene bhAra lAge nahi chellethI bIjI mA eTale sAtamI mA zIkhavADe ke, "beTA ! maunamAM je sukha che te bIjA kazAmAM nathI. maunamAM je zakti che te bIjA kazAmAM nathI." "eTale covIsa kalAka mauna ja rahevAnuM?" "hA, beTA, bilakula nahi bolavAnuM." paNa bhaNavuM hoya, tattvacarcA karavI hoya, pRcchA karavI hoya, jJAna sAdhanA karavI hoya to bolavAnuM ? je AtmAnA hitamAM hoya te bolavAnuM paNa e bolatAM pahelAM bIjI mAne pUchaje ke, te tane kyAre, kyAM, kevuM ane keTaluM bolavuM, na bolavuM te samajAvaze ane e kahe tema ja karaje." bIjI mA kahe, "bolavAno vAro Ave tyAre halakA loko bole tevI bhASA na bolAya. uttama mukhe madhurI bhASA beTA ! je bole te madhura bolavAnuM. priya bolavAnuM, hitakara bolavAnuM ane te paNa satya ja bolavAnuM. jarUra paDe to ja bolavAnuM. koInuM ahita thAya ke koIne kaDavuM lAge tevuM ke asatya nahi bolavAnuM. pANI gALyA vagara pIve to zarIrano roga thAya ne vANI gaLyA vagaranI vApare to AtmAno roga thAya. pANI gaLyA vagara pIve to potAne ja nukasAna thAya ane vANI gaLyA vagara vApare to potAne ane sAmAne, banneyane nukasAna thAya." e ja rIte, khAvAnuM, pIvAnuM, oDhavAnuM, rahevAnuM vagere kAMI paNa joItuM hoya tyAre trIjI mAne pUchIne te kahe tema te badhuM lAvavAnuM, meLavavAnuM. te mATe trIjI mA kahe ke "dIkarA tuM to jinarAjakuLano nabIro che, tArAthI je te, jyAMthI ne tyAMthI lAvIne na khavAya-pIvAya. tAre je kAMI joIe te betALIza doSathI rahita lAvavAnuM-vAparavAnuM ke eno upayoga pAMca doSa TALIne karavAno. pUrvajoe jema potAnA jIvanano nirdoSa rIte nirvAha karyo tema tAre paNa nirdoSa rIte jIvavAnuM." Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 1 - Agama jANo ! - 170 AgaLa vadhI koIpaNa vastu levA-mUkavAnI hoya to cothI mA tarata ja kahe ke, "jinarAja kuLanA nabIrAthI koI paNa vastu game te rIte levA-mUkAya nahi. vastu letAM ke mUkatAM pahelAM vastu, hAtha ane mUkavAnI jagyA barAbara jovAnI ane koI jIvane jarA paNa duHkha na pahoMce te rIte pUMjI-pramArjIne haLavAzathI mUkavAnI. saheja paNa avAja na Avavo joIe. dhaDAdhaDa na karAya, pheMkApheMka na karAya. nAnA-moTA, hAlatA-cAlatA jIvo ane pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati vagere jIvo paNa ApaNA jevA ja che. emane tArI koI levAmUkavAnI pravRttithI duHkha na pahoMce, tenI kALajI rAkhaje." rAjakuLanA nabIrAo jyAM - tyAM jaI na Ave to jinarAjakuLanA nabIrA jyAM-tyAM potAnA zarIrano mela, maLa na nAMkhe. zarIra che, zarIranA dharmo bajAvavA paDe paNa tenA dharmo bajAvatAM koI joI na zake, koI jIvanI hiMsAvirAdhanA na thAya, zAsananuM mAlinya na thAya te rIte tuM tArA zarIranA maLono tyAga karaje." tenuM paNa lAMbu varNana, saMpUrNa jJAna te mAtA Ape. manane prasanna zI rIte rAkhavuM, manane vizuddha kaI rIte banAvavuM ane manane aprazasta viSayothI mukta karIne prazasta viSayomAM sthira zI rIte karavuM ? te kaLA, chaThThI mA zIkhavADe che. managatinA nAme oLakhAtI A mA potAnA saMtAnane kahe che ke, "dIkarA ! ApaNAthI nabaLA vicAro na karAya, ApaNAthI caMcaLa mananA na banAya. ApaNe to ApaNAmAM ja TharavAnuM, ApaNAmAM ja rahevAnuM, sadAya svastha, prasanna ane sthira rahevAnuM che. A mAnA IzAre cAlato jinarAjano putra sadAya svastha, prasanna ane susthira manano mAlika hoya. A rIte ATha mAnA khoLAmAM, mArgadarzanamAM ucharato sAdhaka pravRtti kare tyAre pAMca mAne khoLe rahenAro hoya ane nivRtti hoya tyAre traNa mAne khoLe rahenAro hoya. AthI te sAdhaka pravacana mAtAthI kyAreya vikhuTo na paDe. je sAdhaka A ATha mAthI vikhuTo paDe ke teno anAdara kare ke tenI upekSA kare, te A Agama graMthonuM adhyayana karavA mATe adhikArI nathI. tIrthakara bhagavaMtone A ATha pravacana mAtA paikI cothI ne pAMcamI mAtA eTale ke "AdAnabhaMDamattanikSepaNA samiti ane pAriSThApanikA samiti nathI hotI. samartha vyaktine ochI mA joIe. nabaLAne vadhAre joIe. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 -- 8 : ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 na pAMca samiti ane traNa guptine jainazAsanamAM 'aSTa pravacanamAtA' tarIke oLakhAvavAmAM AvI che. ene mAtA tarIke oLakhAvavAnuM kAraNa e che ke e sAdhakanA cAritra dehane janma Ape che, sAdhakanA cAritra dehanuM paripAlana kare che ane sAdhakanA cAritra dehanuM sArI rIte zuddhikaraNa kare che. mAtAe ka2vAnA traNeya kAma A aSTa pravacanamAtA kare che. bALakane janma Apavo, bALakanuM pAlana-poSaNa karavuM ane bALakane sAphasUtharuM rAkhavuM, A traNa kAma mAnAM che. mATe ja 'yogazAstra'mAM kahyuM che ke - 'etAzcAritragAtrasya, jananAt paripAlanAt / saMzodhanAya sAdhUnAM mAtaro'STau prakIrtitAH / / 1 / / ' 'cAritra dehane janma ApavAnA kAraNe, evuM paripAlana karavAnA kAraNe ane sArI rIte zuddha karavAnA kAraNe A ATha sAdhuonI mAtA kahevAya che.' 171 pahelAM varNavI gayA te traNa gupti ane atyAre varNavI te pAMca samiti, A ATheyanuM samyak ArAdhana karanAra sAdhu ja A AgamanuM adhyayana karavA adhikArI banI zake che. have ApaNe chellA 'sAdhu saMgatidhara' guNanI vicAraNA karavI che. 15 - sAdhusaMgo - sAdhu saMgatirata : jene niraMtara sAdhuno saMga game ane je satata sAdhunA saMgamAM 2he te 'sAdhusaMgatirata' kahevAya. sabhA : sAheba, sAdhumAM koNa koNa Ave ? sAmAnya rIte to vItarAga paramAtmAnA zAsananA sarvaviratidhara munivaro ja sAdhu gaNAya. bAkI sAdhuno artha 'sAro' evo paNa thAya. eTale je sArA hoya temano saMga jene game te sAdhusaMgatidhara kahevAya. A rIte vicArIe to vItarAganA zAsananA sAdhu-sAdhvI paNa temAM Ave ane sAdhuthI bhAvita thayelA sujanaiM sAdhu eTale zrAvaka ane zrAvikA paNa Ave, sAdhaka dazA jenAmAM hoya te sAdhu. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! 172 Avo sAdhuno saMga jene game te sAdhusaMgadhara kahevAya. jene sAdhuno saMga ocho game, tenAthI dUra rahevuM game te A AgamonuM adhyayana, zravaNa karavA mATe yogya nathI. - sAdhu bhagavaMto agara to sajjana, sArA puruSonA saMgamAM rata rahevAthI zubhano upadeza, dhArmika AtmAonAM darzana ane uttama, vinaya karavA yogya sthAne vinaya, AvA aneka lAbho prApta thAya che. AtmavikAsa mATe A atizaya agatyanI vastu che. AMbAnA vRkSonI AsapAsanA khetaramAM vAvelA akSatamAM ya AMbAnI sugaMdha Ave che. "AMbAmahora cokhA' A rIte bane che. ema sAdhu-sajajanano saMga karavAthI asajjana vyaktimAM ya sAdhutA pragaTe che. - je sAdhu bhagavaMto A paMdara guNo dharanArA hoya te ja A sUyagaDAMga sUtra vagere sUtranuM adhyayana vagere karavA mATe adhikArI che. jenAmAM A badhA guNo pUrepUrA na hoya paNa ochA-vadhatA hoya, Ama chatAM jene A guNo gamatA hoya, te meLavavAnuM mana hoya ane zakti mujaba te guNone pAmavAno puruSArtha karatA hoya teo paNa othe-odhe adhikArI che. A rIte Agama-adhyayana mATe jarUrI paMdara guNovALI vyakti guNasaMpanna kahevAya. A rIte guNasaMpanna hovuM te Agama-adhyayana mATe jarUrI ATha muddA paikI sAtamo muddo che. te pachI AThamo muddo abhivyavahAra nAmano che. 8 - privyavahAra : AgamanuM adhyayana-adhyApana karavA mATe guru-ziSya paraspara je vyavahAra karavAno che, je paNa vidhinuM pAlana karavAnuM che, tene abhivyavahAra kahevAya che. Agama graMthonuM adhyayana, adhyApana jyAre paNa karavAnuM hoya tyAre guruziSya cokkasa prakAranI vidhi karavAnI che ane cokkasa prakArano parasparano vyavahAra paNa karavAno che. yogyatA vagere badhuM hovA chatAM Agama graMthonuM adhyayana-adhyApana abhivyavahAra karyA vinA kyAreya na karI zakAya. AnA uparathI paNa tamane khyAla Avavo joIe ke jyAre jene mana thAya te graMthAlayomAMthI Agama graMtho kADhIne vAMcavA, bhaNavA-bhaNAvavA besI jAya che, teo A mahAna Agama graMthonI ArAdhanA nahi paNa AzAtanA kare che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 - 8 ayogyatAne khaMkheryA vinA yogyatA na pragaTe - 8 - 173 AgamonI ArAdhanA saMsArathI tAranArI che, to AgamonI virAdhanA saMsAramAM DUbADanArI che. pU. paM. zrI vIravijayajI ma. racelI 45 AgamanI pUjAmAM eka DhALa Ave che - AgamanI AzAtanA navi karIe' emAM AgamanI AzAtanAthI kevAM kevAM anartho ane duHkho jIvane bhogavavAM paDe che, tenuM suMdara varNana che. atyAra sudhInA ATalA vimarza pachI Agama zravaNa mATe jarUrI ATheya bAbatone barAbara lakSyamAM laI te paikI sAtamA naMbaranA muddAmAM jaNAvelI ane ApaNe ThIka ThIka laMbANathI vicArelI paMdara prakAranI guNasaMpattine pAmIne AgamanI ArAdhanA ApaNe karavI joIe. zubha zakuna thAya to samajavAnuM ke hitakara banaze. pakSIo zubha saMketa kare to samajavAnuM lAbha thaze. tame zravaNa karavAnuM cAlu karyuM ne koI bole "kAma phateha thavAnuM ne tame sAMbhaLyuM, olo bhale bIjI bAbatamAM bolato hoya, tamArA kAne paDyuM eTale tamane lAbha thavAno ane koI aMdara-aMdara bole ke bhalIvAra nahi Ave !" ane kAne paDyuM to A vAto hitakara na bane. eka vAta pharI spaSTa karyuM ke, A AgamonuM adhyApana karAvavAno adhikAra ekamAtra anuyogAcArya (paMnyAsajI) vagere adhikRta (yogoDhAhI-guruAjJA prApta) sAdhuono ja che. adhyayanano adhikAra paNa adhikRta sAdhuono ja che. sAdhvIjI bhagavaMtone paNa mAtra Avazyaka vagere cAra AgamonuM ja adhyayana karavAno adhikAra pravarte che. gRhasthone to mAtra Avazyaka ane adhikamAM adhika zrI dazavaikAlika sUtranAM cAra adhyayananAM sUtra ane arthathI temaja pAMcamA adhyayananuM arthathI adhyayana karavAno adhikAra che. bAkI Agama-adhyayanaadhyApanano adhikAra koIne nathI. zAstromAM spaSTapaNe jaNAvyuM che ke - 'jahaneNaM aTThapavayaNamAyAo, ukkoseNa chajjIvaNiyA / chajIvaNiyaM tu pavvajAe, abhimuhaM vAyAvei / / ' Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 1 Agama jANo ! 'jaghanyathI ATha pravacanamAtAonuM ane utkRSTathI dazavaikAlika sUtranA cothA-chajjavaNiyA adhyayanano ja zrAvakane adhikAra che ane chajjavaNiyAno adhikAra paNa e pravrajyA (dIkSA) levA taiyAra thayo hoya tyAre ja maLe che.' ahIM 'pravacanamAtA' zabdathI sAmAyikAdi Avazyaka levAnuM 'hitopadeza' graMthanI TIkAmAM jaNAveluM che. 174 vivekI, supAtra zrAvakone piMDeSaNAdi adhyayanonA mAtra artha-zravaNano adhikAra che ane tenI yogyatA mujaba gItArtha guru bhagavaMto temane saMbhaLAvI zake, te ane tethI uparanA Agamone sUtrathI ke arthathI jAte vAMcavAno adhikAra zrAvakone bilakula nathI. 'tat vyatirikttasya zeSazrutasya zeSAmasya zrAddh zramaLopAsa: patanAya nAdhiArI / ' 'ATaluM choDIne bAkInA badhA Agamone vAMcavA mATe zrAvaka adhikArI nathI' ema graMthakAro jaNAve che. A rIte ApaNe zarU kareluM AlocanA-1, vinIta-2, kSetra-3, dizA-4, kALa-5, nakSatra-6, guNasaMpadA-7 ane abhivyavahA2-8 : A ATha bAbatonuM nirUpaNa A sAthe pUruM thayuM. AmAMnI pahelI-bIjI bAbato ane sAtamI bAbata : guNasaMpadA aMgenA paMdaramuddAo tamArI AgaLa vistArathI varNavyA. Ano puruSArtha kone karavAno ? huM mAnuM chuM, tame karazo. othe-othe paNa karazo. ema mAnIne graMthakAra 52marSi sUyagaDAMga sUtramAM AgaLa zuM pharamAve che, te aMge kramazaH jaNAvavA AgaLa vadhuM chuM. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 - pUrvAcArthonA paMthe cAlavuM, - - e teonI zreSThabhakti che - vi. saM. 2058, aSADha vada-dra. 9, zanivAra, tA. 3-8-02, sAcorI bhavana, pAlItANA A maMgala kare che maMgalAcaraNa : - AryapaNAnI mahattA : 0 traNa prakAranA namaskAra : * sArAnuM anukaraNa karAya, kharAbanuM nahiM : AryadezanuM saubhAgya : sUyagaDAMga anupama kema ? e devo paNa tamArI IrSyA kare che : * jUnA graMtho vidyamAna chatAM navA graMthonI racanA kema ? * agharI ane saraLa graMtharacanAno hetu : * manuSyajanma durlabha che, manuSyapaNuM ethIya vadhu durlabha che : 9 saMtoSanI mastI puNiyA zrAvaka mANato : - have eka ja kArya karavAnuM H karmano uccheda : svayaM Apta ane paraMparAe Apta : banne pramANa H viSaya : zAstraracanA zailI ane rahasya, zrI sUyagaDAMgajI sUtranA TIkAkAra maharSi pU.A. zrI zIlAMkAcAryajIe graMthanuM maMgalAcaraNa karatAM je gaMbhIra vAto karI che, teno rahasyArtha raju karI A pravacanano prAraMbha thayo che. ahIM namaskAranA prakAra ane tenI zakti varNavAI che. sva-samaya ane para-samayanI samajaApatAM kayA avasare AtmA baLavAna ane kayA avasare moha baLavAna ? e vAta paNa ahIM darzAvAI che. ATalAM badhAM zAstro hovA chatAM navI zAstra racanAnuM prayojana zuM ? e praznano paNa pU. mahopAdhyAyajIma. nAM A vacanonA AdhAre javAba apAyo che. alaga-alaga graMthonI alagaalaga zailI kema ? e praznano khulAso paNa majAno Apyo che. tyArabAda jIvanuM anAditva, sahaastitva,bAlyAdi avasthAnI parAdhInatA, manuSyatvAdinI durlabhatAdinuM mahattva Adi bAbatonuM pravAhI vivecana karAyuM che. aMte jinezvarano upakAra zuddha prarUpaka AcAryanI tIrthaMkara-samAnatA ane sAcA-khoTAno viveka kema karavo ? te paNa batAvyuM che. pravacananuM pratibiMba * janmAMtaranA puruSArthathI manuSyanuM khoLIyuM maLe che ane A janmanA vivekapUrNa puruSArthathI 'manuSyapaNuM' maLe che. * je dharmamAM sahAya kare te 'dharmapatnI' ane karmamAM sahAya kare te 'karmapatnI.' Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujhija tiuTTijA, baMdhaNaM parijANiyA / kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbUsvAmI H prabhu vIre kone baMdhana karyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ? 'svaparasamayArthasUcaka-manantagamaparyAyArthaguNakalitam / sUtrakRtamaGgamatulaM, 'vivRNomi' jinAnamaskRtya / / ' sva-para darzakonI vAtone sUcavatAra, anaMta gama, paryAya ane arthathI zobhatA, evA sUtrakRtAMganI huM jinezvarone namaskAra karIne vRtti karuM chuM.' 'vyAkhyAtamaGgamiha yadyapi sUrimukhyaibhaktyA tathApi vivarItumahaM yatiSye / kiM pakSirAjagAmityavagamya samyaka, tenaiva vAJchati pathA zalabho na gantum ? / ' 'jo ke A zAsanamAM A sUtrakRtAMganI sUripramukho vaDe vyAkhyA karAI che, to paNa huM bhaktithI tenuM vivecana karavA mATe prayatna karIza. garuDa je raste gayo hoya tene samyapha prakAre jANIne te ja mArge javA mATe zuM pataMgiyuM IcchatuM nathI ?" Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9H pUrvAvArthonA paMthe cAlavuM, -e teonI zreSTha bhakti che anaMta upakArI, carama tIrthapati zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadhara bhagavaMtazrI sudharmAsvAmI mahArAjAe mayavaM! jiM tatta ? AvA traNa vAra karelA praznanA uttaramAM paramAtmA pAsethI '3panne vA', "vinAme vA' ane pUve vA' - A tripadI pAmIne zeSa daza gaNadhara bhagavaMtonI jema ja dvAdazAMgInI racanA karI. te paikInuM bIjuM aMga Agama : sUyagaDAMga sUtra che. paramAtmAnA zAsananA cAra anuyoga paikIno bIjo dravyAnuyoga mukhyatve emAM varNavavAmAM Avyo che. mithyAtva viSanuM vamana karIne AtmAne samyagdarzanamAM sthApana karavAno jeno prabhAva che, prApta thayelA samyagdarzanane sthira karIne, nirmaLa karavAnuM jenAmAM sAmarthya che, te aMga Agama upara cauda pUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAje niyukti ane anya mahApuruSe cUrNa graMtha racyo che. zrI sUyagaDAMgajI sUtra upara jema niyukti ane cUrNa graMtha racAyo che, tema pU. A. zrI zIlAMkasUrijI mahArAje vRtti-TIkA graMtha racyo che. pU. A. zrI zIlAMkasUrijI mahArAja zIlAMkAcArya ke, zIlAcAryanA nAme paNa oLakhAya che. temaNe keTalAM aMgo upara TIkA racI che, teno cokkasa purAvo maLato nathI, paNa atyAre temanI be Agamo uparanI TIkAo to maLe ja che. temAM pahelI zrI AcArAMgajI sutra uparanI TIkA ane bIjI zrI sUyagaDAMgajI sUtra uparanI TIkA. A TIkAmAM temaNe niyuktinA eka-eka zlokone paNa AvarI lIdhA che. bhagavAnazrI mahAvIradeve kahelA padArthanuM AlaMbana laIne paMcama gaNadhara zrI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 - 1 - Agama jANo ! --- - 178 sudharmAsvAmIjIe karelI mULa sUtranI racanA ane zrI bhadrabAhusvAmIjIe karelI niryuktinI racanA - A baMneno saraLatAthI padArthabodha thAya te mATe TIkA racIne pU. A. zrI zIlAMkasUrIzvarajI mahArAje anahada upakAra karyo che. maMgala kare che maMgalAcaraNa : e TIkAnA prAraMbhamAM ja teozrIjIe zrI jinezvara bhagavaMtanA caraNe namaskAra karyo che. e dvArA teozrIe jinezvaradeva pratyeno potAno kRtajJabhAva, samarpaNabhAva vyakta karyo che. je paramAtmAnA caraNe jIvana samarpaNa karyuM che, jenA zaraNe teozrI rahelA che, jenuM pote zaraNuM svIkAryuM che, tenuM hRdayamAM kevuM sthAna haze ? te A maMgaLanA zloka dvArA jaNAya che. teozrI maMgaLa karatAM kahe che ke, 'sva-parasamayArthasUcaka-manantagamaparyAyArthaguNaphalitam / sUtrakRtamaGgamatulaM vivRNomi jinAnamaskRtya / / 1 / / ' "jitezvara bhagavaMtone namaskAra karIne sva-para siddhAMtone jaNAvatAra, anaMta gama, paryAya, artha ane guNathI vyApta jevI koI tulanA na thaI zake tevA sUtrakRta aMga, sUyagaDAMga-aMgatuM huM vivaraNa karuM chuM. A zloka dvArA teozrIe jinezvara bhagavaMtone namaskAra karIne maMgala karyuM che. vadhumAM sUtrakRta-aMganI vyAkhyA karavAnI potAnI pratijJAne vyakta karI che ane enI sAthosAtha sUtrakRta-aMga keTaluM mahAna che, teno zuM viSaya che, teno paricaya paNa Apyo che. graMthanA prAraMbhamAM paramAtmAne namaskAra karavAthI graMtha racanAkALamAM AvatAM vighnono nAza thAya che ane graMtharacanA nirvighna thavAthI sva-paranuM sAcuM kalyANa thAya che. traNa prakArano namaskAra : tAraka tIrthakarone karelA namaskAranuM sAmarthya ApaNI kalpanA bahAranuM che. A namaskAra paNa IcchAyogano, zAstrayogano ane sAmarmayogano - ema traNa prakArano hoya che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 9 : pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 sAmarthyayoganA namaskAranI tAkAta to tamArI kalpanA bahAranI che. tame ghaNIvAra bolo cho ke - 'ikko vi namukkAro, jiNavaravasahassa vaddhamANassa / saMsArasAgarAo tArei naraM va nAriM vA / / 1 / / ' 'zrI jinezvaromAM vRSabha jevA vardhamAnasvAmine karelo eka paNa namaskAra puruSa ke strIne saMsArasAgarathI pAra utArI de che.' 179 ahIM je namaskAranI vAta karAI che, te sAmarthya yoganA namaskAranI che. sAmarthyayoganA eka namaskAramAM anAdikALanA anaMta karmanA bhUkkA bolAvavAnI tAkAta che. te na Ave tyAM sudhI je zAstrayogano namaskAra karavAmAM Ave, tenAmAM paNa ghaNAM karmono bhUkko bolAvavAnI tAkAta che ane te na Ave tyAM sudhI IcchAyogano namaskAra karIne paNa karmono ghaNo bhUkko bolAvI zakAya che. sAmAnya rIte vicArIe to chaThTha ne sAtame guNasthAnake rahela niraticAra cAritrIne zAstrayogano namaskAra Ave. jADI bhASAmAM niraticAra eTale jemAM eka paNa doSa na lAge tevuM ane sAticAra eTale jemAM doSa lAge tevuM. sAticArI cAritrIne IcchAyogano namaskAra hoya che ane kSapakazreNImAM ArUDha thayelA mahAtmAone sAmarthyayogano namaskAra hoya che. mAtra ekavAra karelo A sAmarthyayogano namaskAra kevaLajJAnanI bheTa ApyA vagara raheto nathI. 'vi namukkAro' e gAthAmAM je vAta che te A sAmarthyayoganA namaskAranI vAta che. sAmarthyayogano A namaskAra ghaNIvAranA zAstrayoganA namaskAra pachI pragaTato hoya che ane te zAstrayoganA namaskArane pAmavA mATe anekavAra IcchAyogano namaskA2 ka2vo jarUrI bane che. A IcchAyogano namaskAra paNa tyAre Ave ke jyAre zAstrano bodha hoya; Ama chatAM te mujaba vartavAmAM je pramAda naDato hoya tenI vedanA hoya ane 'kyAre huM zAstramAM batAvelI AjJA mujabanI pravRtti karuM,' tevI aMtaraMga bhAvanA hoya tyAre IcchAyoga Ave. mATe ja 'yogadRSTi samuccaya' nAmanA graMthamAM pUjya AcArya bhagavaMta zrI Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 180 1 - Agama jANo ! haribhadrasUrIzvarajI mahArAje kahyuM che ke, 'kartumiccho zrutArthasya, jJAnino'pi pramAdataH / vikalo dharmayogo yaH, icchAyogaH prakIrtitaH / / ' 'zruta-zAstramAM kahyA mujaba karavAnI IcchAvALA evA jJAnIno paNa pramAdanA kAraNe je apUrNa dharmayoga hoya tene IcchAyoga kahevAyo che.' A rIte jinezvara paramAtmAne sAmarmayogano namaskAra prApta thAya evA aMtima lakSyathI, e mATe zAstrayogano namaskAra prApta thAya evA madhyama lakSyathI IcchAyogano namaskAra karIne pUjya AcArya zrI zIlAMkasUrijI mahArAja "jeno joTo na maLe, jenI tulanA na thaI zake tevA A sUtrakRtAMga aMga-AgamanuM huM vivaraNa-vivecana-vyAkhyA karavA IcchuM chuM tevI pratijJA rajU kare che. sUyagaDAMga sUtra anupama kema? zrI sUyagaDAMgajI sUtra atula ne anupama zA mATe che ? teno joTo na jaDe tevI enAmAM zuM vizeSatA che ? te darzAvatAM zrI zIlAMkasUrijI mahArAja kahe che ke, "jemAM svadarzananuM varNana paNa karAyuM che ane paradarzananuM paNa varNana karAyuM che. ahIM darzana mATe pAribhASika "samaya" zabda vAparyo che. samaya" zabdanA "kALa", "darzana', "zAstra' "siddhAMta', AcAra', "AtmA', "AjJA', "avasara', "kAlavijJAna", "Agama', "rivAja', "padArtha' vagere vividha artho che. emAMthI ahIM "darzana' artha levAno che. darzana, dharma, mata, saMpradAya vagere zabdo ahIM ekarthika samajavA. sva-para samayanA svarUpane eTale ke svadarzanane-svasiddhAMtane ane paradarzanane-parasiddhAMtane jaNAvanAruM A Agama che. svasamaya svadarzanaHjainadarzana. parasamaya=paradarzana=bIjAnuM darzanaHjaina sivAyanAM darzana. te baMneyanuM eTale ke svadarzananuM ane para darzananuM nirUpaNa karIne ahIM baMnenI tulanA karI che. ajaina darzano kevAM adhUrAM-aparipakva, truTaka ane Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 - 9H pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 181 ahitakara che, te batAvIne jaina darzana kaI rIte pUrNa-paripakva ane hitakara che te ahIM batAvela che. eka sarakhA AlAvA ane eka ja sarakhA zabdonI jemAM rajUAta hoya tene gama' nAmanI saMjJA apAya che, tevA anaMta gamone batAvanAruM A Agama che. zabdo eka sarakhA, gAthA eka sarakhI - khAlI eka pada badalAI jAya eTale artha badalAya te "gama'nI vizeSatA hoya che. tevA aneka gAmovALuM A Agama che. e ja rIte ahIM je zabdo prayojAyA che tenA ekasarakhA paryAyavAcI zabdo ApyA che, jenA AdhAre saraLatAthI vastu samajI zakAya ane ekabIjA zabdo vacce je bheda-vizeSatA hoya te paNa jANI zakAya ene kahevAya che paryAya. AvA aneka paryAyovALuM A Agama che. jenAM pratyeka pado zabdazAstra, alaMkArazAstra, chaMdazAstra Adi sAhityanI pratyeka zAkhAothI sarvAga saMpUrNa che - tevuM A sUyagaDAMga sUtra che. sva-para samayano judo paNa artha che. "sva" eTale "AtmA' ane "samaya" eTale avasara. AtmAno potAno avasara te svasamaya ane "para" eTale "karma" ane "samaya" eTale avasara. "samaya" eTale "AtmAno avasara' ane parasamaya" eTale "karmano avasara." A saMdarbhamAM vicArIe to kayA kALamAM koNa baLavAna ? je samayamAM AtmA baLavAna bane te svasamaya kahevAya ane je samayamAM karma-moha baLavAna bane te parasamaya kahevAya. AmAM e paNa jANavA maLaze ke ApaNo eTale ke AtmAno ane karmano kayo avasara che. sAmAnya rIte ema kahI zakAya ke caramAvartakALa e svasamaya che ane acaramAvartakALa e parasamaya che. eTale ke karmano, motano samaya che. emAM paNa apunabaMdhaka avasthA pachIno kALa e AtmAno svasamaya che ane apunabaMdhaka avasthA pahelAMno kALa e AtmAno parasamaya che. eTale ke karmano, mohano samaya che. jyAM sudhI jIva acaramAvartamAM hoya. caramAvartamAM AvyA pachI paNa apunabaMdhaka dazA na pAmyo hoya tyAM sudhI karmanuM jora hoya che. AthI te parasamaya kahevAya ane caramAvartamAM AvyA pachI jIva jyAre apunabaMdhaka avasthAne pAme tyAre AtmA baLavAna bane che. mATe te AtmAno svasamaya Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ---- - 1 - Aga - 182 kahevAya. svasamayamAM zuM karavuM ane parasamayamAM zuM karavuM te badhuM paNa ahIM ApaNe vicAravAnuM che. jUnA graMtho vidyamAna chatAM navA graMthonI racanA kema? moTA-moTA sUri bhagavaMto thayA. temaNe zrI sUyagaDAMgajI sUtra upara ghaNI suMdara ane ati viziSTa kahevAya tevI aneka vyAkhyAo banAvI che. Ama chatAM pU. AcAryazrI zIlAMkasUrijI mahArAje A navI vyAkhyA zA mATe banAvI? tenuM kAraNa jaNAvatAM teozrIe kahyuM ke, vyAdhyAtamida para sUrimuSyabhktyaa tathApi vivarItumahaM yatiSye / kiM pakSirAjagAmItyavagamya samyaka, tenaiva vAJchati pathA zalabho na gantum ? // 2 // ' 'jo ke pUrvanA pramukha AcAryoe A aMganI vyAkhyA karI che. te chatAM tenI vyAkhyA karavA mATe bhaktithI huM prayatna karIza. zuM je mArge pakSIrAja garUDa gayuM che. te sArI rIte jANIne te ja mArge javA mATe pataMgiyuM nathI IcchatuM ?' Ama kahIne teozrI kahI rahyA che ke zrI sUyagaDAMga sUtra upara pUrvanA koI AcAryoe vyAkhyA nathI karI mATe huM kAMIka navuM karuM chuM tevuM nathI. pUrvanA pramukha AcArya bhagavaMto A mahAna aMgaAgama upara vyAkhyA racI gayA che, Ama chatAM mArA hRdayamAM rahelI zrutabhakti ane zAMta besavA detI nathI. tethI A navI TIkA racavAnA kAryamAM huM pravRttizIla banyo chuM. potAnI laghutA batAvatAM teozrI kahe che ke, pakSIrAja garuDa je mArgathI gayuM hoya te mArgethI zuM pataMgiyuM na jaI zake ? vanarAja je mArgethI gayo hoya te mArgethI zuM haraNIyuM na jaI zake ? pitA je mArgethI cAlyA hoya te mArgethI zuM bALaka na jaI zake ? tema huM paNa mahApuruSo je mArge cAlyA te mArge na cAlI zakuM? upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje jyAre aneka graMtho banAvyA tyAre Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 - 9: pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 7 - 183 temanI sAme paNa Avo ja prazna upasthita thayo hato ke "pUrvAcAryoe kaI khoTa rAkhI che ke tame navA navA graMtho racavA mAMDyA che ?' - pU. AcAryazrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA sAme paNa AvA ja prazno AvyA hatA. jeno javAba teozrIe emanA graMthomAM barAbara Apyo che. pU. mahopAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAje paNa eno ja anuvAda karavA svarUpe prastuta prazna ane teno uttara ApatAM 350 gAthAnA stavanamAM lakhyuM ke - koI kahe navi zI joDI, zrutamAMhe nahi koI khoDI; te mithyA uddhata bhAvA, zrutajaladhi praveze nAvA. pUrava sUrie kIdhI, teNe ja navi karavI siddhi; to sarve kIdho dharma, navi karavo joyo marma.' "zrutamAM zuM khAmI che ke navA graMtho banAvo cho ? evuM je koI kahe che te khoTuM che. zrutamAMthI bhAvone uddharIne banAvAtA graMtho to zrutasAgaramAM praveza karavA mATe nAvaDAM jevA che." "A badhI racanAo ane tattvanI siddhi pUrvAcAryoe karI che. mATe atyAre karavAnI koI jarUra nathI - evuM kahenAra samajI le ke jo ema ja che to pUrvAcAryoe ghaNo dharma karyo che. have tamAre karavAnI jarUra nathI." zAstro to atigahana samudra jevAM che. jyAre huM ramuM chuM te graMtho to te zrutasamudra sudhI pahoMcavA mATe jarUrI nAvaDAM jevA che. "zrutajaladhi praveze nAvA." dariyo taravA sTImara ja joIe paNa e kAMI kinAre na Ave tyAM sudhI pahoMcavA nAvaDuM joIe ja. te ja rIte Agama graMtho, mahApuruSonAM graMtho sudhI pahoMcavA mATe amArA graMtho nAvaDAM jevA che. evI suMdara spaSTatA teozrIe karI che. A badhA mahApuruSonAM hRdayamAM pUrvanA pUjya puruSo ane temaNe banAvela graMtho pratye kevo apUrva Adara-bahumAnabhAva haze, jethI AvA udgAro temanA aMtaHkaraNamAMthI pragaTyA haze ! teozrInA manamAM kyAMya "ahaMbhAvane avakAza ja nahoto. agharI ane saraLa graMtharacanAno hetu : AgaLa vadhIne TIkAkAra maharSi pU. A. zrI zIlAMkasUrijI mahArAja kahe che ke, banI zake vidvAno mArI sAme tucchakAranI najarethI paNa jue. kAraNa ke Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! temanI samakSa huM bALaka chuM. Ama chatAM paNa je lokono kSayopazama mArA karatAM paNa nabaLo che, tenA mATe paNa A mArI vRtti upakAraka bane te mATe mAro prayatna che. je lokonI AgamanAM rahasyone kholavAnI zakti nathI, AgamanAM rahasyone kholavA mATe mahApuruSoe banAvelAM graMtho samajavAnI paNa jemanI zakti nathI, temanA mATe huM A vRtti banAvuM chuM. sabhA : pUrvAcAryoe saraLa kema na banAvI ? 184 1 - vyAkhyAnI racanAo paNa judI judI kakSAnA lokone AMkha sAme rAkhIne karAtI hoya che. keTalAkano svabhAva ja hoya te sa2La vastune nakAmI mAne ane agharI vastune ja upayogI mAne. evA lokonuM hita karavuM paNa jarUrI hoya che. 184 ghaNuM bhaNIne vidvAna banIne je loko prajJAgarvathI pIDAtA hoya teno prajJAgarva gALavA ane emanuM hita karavA emanAM dAMta khATA thAya evI agharI racanAo paNa karavI paDe ane AtmakalyANanA arthI hovA chatAM jJAnAvaraNIya karmanA udayathI jeo nabaLo kSayopazama dharAvatA hoya tevA alpa prajJAvALA sAdhako sahelAIthI prabhunA tattvajJAnane samajIne tattvamArge cAlI zake te mATe saraLa vyAkhyAgraMtho paNa banAvavA jarUrI hoya che. eTale upakAra karavAnI vRttivALA mahApuruSo je jIvane je rIte upakAra thAya tema hoya tevo prayatna karatA hoya che. A rIte vyAkhyAkAronA rastA paNa alaga-alaga hoya che. keTalIka racanA vidvAnonAM dAMta khATA thAya tevI agharI paNa banAve. kAraNa ke jo teo saraLa lakhe to 'AmAM kAMI ja mAla nathI. sAva phAsaphUsIyA jevI racanA che.' ema kahI Agamano anAdara kare ane alpajJa jIvo mATe evI agharI paNa na race ke alpajJa arthI tenAthI vaMcita rahI jAya. pU. upAdhyAyajI mahArAje evA paNa graMtho banAvyA che ke jenI eka lAIna vAMcavI hoya to te mATenI sajjatA keLavavA bIjA 100 graMthono abhyAsa karavo paDe ane evA paNa graMtho banAvyA che ke bolatA jAva ne samajAtuM jAya. sa2La zailImAM gujarAtI-hiMdI bhASAmAM sajjhAyo-padyo-stavano banAvyAM che ane e ja gujarAtI bhASAmAM agharAmAM agharA dArzanika vivAdo, saiddhAMtika carcAno sAra jemAM gUMthyo che evo 'dravya-guNa-paryAyano rAsa' ane nizcaya vyavahAranAM stavano vagere paNa banAvyAM che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 9 : pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 Addic saMskRta graMtho upa2thI gujarAtI graMtho banyA hoya evAM to aneka dRSTAMto che. paNa gujarAtI uparathI saMskRta graMtha banavAnuM saubhAgya to A pUjya upAdhyAyajI bhagavaMtanI kRti 'dravya-guNaparyAyanA rAsane' ja sAMpaDyuM che. 185 A graMtha evo mahattvapUrNa banyo che ke, pachI thayelA paM. bhojasAgara nAmanA vidvAne enuM saMskRtamAM rUpAMtara karIne tene 'dravyAnuyoga tarkaNA' evuM nAma ApyuM che. pU. upAdhyAyajI bhagavaMte vistRta graMtho - 1500 gAthAnAM hoya, teno sAra mAtra 200-300 gAthAmAM ApI dIdho che ane mAtra sAta gAthAnAM padArthane seMkaDo gAthAnA vistAravALA graMtharUpe DhALyo che. moTA graMthono saMkSepa karyo ne saMkSipta graMthone moTA banAvyA. gadyane padyamAM ane padyane gadyamAM DhALavAnI AgavI pratibhA teozrImAM hatI. saMskRta-prAkRtane gujarAtImAM ane gujarAtIne saMskRta-prAkRtamAM kema jALavI rAkhavuM te AgavI kaLAne teozrI varelA hatA. uttama sAdhanA dvArA prApta badhI ja kaLAno upayoga karIne karelI mrutabhakti dvArA teozrIe ApaNA sau upara anahada upakAra karyo che. vAda jItavo e zAsananI surakSAnuM kArya che; jyAre sAdhakone ArAdhanAnuM AlaMbana pUruM pADavuM e zAsana-ArAdhanAnuM kArya che. baMne rIte upakAra thAya che. agharA graMtho na banAve to vAda sabhAmAM vAda jItavAnI tAkAta na Ave ane saraLa graMtha na banAve to sAmAnya sAdhaka sAdhanA na karI zake. mATe banneya prakAranA graMtho banAvIne baMneya prakAranA sAdhako upara upakAra karyo che. jeone TUMkANamAM sahelAIthI bodha meLavavo che, temane mATe teozrIe TUMkA ane saraLamAM saraLa graMtho racyA ane jemane vistAra ane UMDANathI samajavuM che, tene mATe tevA vistRta graMtho racyA. jevo sAdhaka - jevo ArAdhaka tevuM tene AlaMbana maLI rahe, te mATe A badhA mahApuruSoe vidhavidha rIte graMtho racI mahAna upakAra karyo che. vAda jItavo e zAsananI surakSAnuM kArya che jyAre sAdhakone ArAdhanAnuM AlaMbana pUruM pADavuM e zAsana-ArAdhanAnuM kArya che. baMne rIte upakAra thAya che. keTalAka mahApuruSoe ekalapaMDe agharA ne sahelAM baMne prakAranAM graMtho Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! banAvyA che, to koIka mahApuruSe mAtra agharA to koIka mahApuruSoe mAtra sahelA graMtho banAvyA che. 186 pUjyapAda mahopAdhyAyazrI vinayavijayajI mahArAjA 'kalpasUtra subodhikA mAM lakhe che - mane vizvAsa che ke vidvAno mArA upara hasaze nahi, kAraNa ke - 'yadupadizanti ta eva hi zubhe yathAzakti yatanIyam / ' 'samartha, dhuraMdhara vidvAnoe ja kahyuM che ke, dareka vyaktie potAnI zakti mujaba prayatna karavo joIe.' zubha kAryamAM 186 tethI huM paNa prayatna karuM chuM ema teoe lakhyuM che. pU. AcAryazrI zIlAMkasUrijI mahArAjAe paNa A TIkA graMtha banAvIne je upakAra karyo che, te to adhikAra meLavIne je enuM UMDANapUrvaka adhyayana kare tene khabara paDe. agara jo A vRtti-niryukti ke cUrNi na hota to AgamanI paMktiomAMthI artha kADhavAnI ApaNI to tAkAta nathI ja. jeo bhASya, niryukti-cUrNA ke TIkAne nathI mAnatA te paNa aMdarakhAne A bhASya, niryukti, cUrNi ane TIkA ema cAre-cArane vAMcIne AgamanA eka eka zabdonA arthane besADIne - kholIne pachI vivecano lakhe che. mArA paramatAraka paramazraddheya paramagurudevazrI aneka vAra kahetA ke - agara jo pU. AcAryazrI haribhadrasUrijI mahArAjA, pU. AcAryazrI hemacaMdrasUrijI mahArAjA ke pU. upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjA jevA samartha mahApuruSo thayA na hota to ApaNe chate Agame (dIve) AMdhaLAM jevA hota. kAraNa ke, emanA graMthonI sahAya vinA AgamonAM vAstavika ane gaMbhIra artho sudhI ApaNe pahoMcI zakyA na hota. e mATe A mahApuruSoe anahadaupakArakaryo che. ApaNA zAsanamAM mAtra zabdArtha, vAkyArtha ke mahAvAkyArthathI cAlatuM nathI, paNa cheka aidaMparyArtha sudhI pahoMcavAnuM hoya che. pUrvAcAryoe paMcAMgInA mAdhyamathI ApaNane prabhuvacanono aidaMparyArtha-paramArtha Apyo che. A ja emano mahAna upakAra che. manuSyajanma durlabha che, manuSyapaNuM ethIya vadhu durlabha che : zrI sUyagaDAMgajI sUtranI TIkAno prAraMbha karatAM pU. AcAryazrI zIlAMkasUrijI Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 - 9: pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 187 mahArAja graMthanI avataraNikA karatAM zarUAtamAM ja jaNAve che ke, saMsAra anAdi kALano che, saMsArano aMta nathI. aMta vinAnA saMsAramAM anaMta AtmAonI sAthe ApaNe paNa coryAsI lAkha yoniomAM bhaTakI rahyA chIe. jIva kyArathI ? jIvano saMsAra jyArathI ? zenA kAraNe ? e jaNAvatAM zrI paMcasUtramAM paNa jaNAvyuM che ke - 'aNAi jIve / aNAi jIvassa bhave / aNAi kamma-saMjoganivattie / ' jIva anAdino che, jIvano saMsAra anAdino che ane te anAdi karmasaMyogathI sarjAyo che." cAra gati, 84 lAkha yoni ane 14 rAjaloka pramANa vizvamAM anAdikALathI jIvo janma-maraNa karyA ja kare che. tame ane meM, ApaNe badhAe evo paNa anaMtakALa vitAvyo ke jyAM vicAravA mATe mana na hatuM, sAMbhaLavA mATe kAna na hatA, jovA mATe AMkha na hatI, suMghavA mATe nAkana hatuM, bolavA mATe jIbha paNa na hatI, sparza karavA mATe svataMtra cAmaDI paNa na hatI. anaMtAnI vacce eka zarIra ane eka cAmaDI hatI. AhAra ane zvAsozvAsa badhuM ja ekasAthe karavAnuM ane janma-tathA maraNa paNa anaMtAnI sAthe ja karavAnuM. koI svataMtratA nahi - koI juduM vyaktitva nahi. evI avadazAmAM anaMtakALa vitAvyo. mATe lakhyuM ke - 'samakaM ucchasanti, samakaM niHzvasanti, samakamAhArayanti, samakaM nirhArayanti / ekasminniyamANe sarve mriyante, ekasminjIvati sarve'pi jIvanti / ' eka sAthe zvAsa le, eka sAthe zvAsa mUke, eka sAthe AhAra kare, eka sAthe lihAra kare, eka karatAM badhA mare, eka jIvatAM badhA paNa Ave.' eka AMkhanA palakArAmAM aDhAra vAra janma ane sattara vAra maraNa ema sADA sattaravAra janma ane maraNa karavAnAM. AvI rIte anaMtAnI sAthe anaMtakALa tame ane meM, ApaNe saue 14 rAjalokamAM cAragati ane 84 lAkha Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 188 1 - Agama jANo ! yoniomAM pasAra karyo che. A paristhitimAM manuSyapaNu pAmavuM keTaluM badhuM durlabha che. e vicArajo ! zAstrakAra bhagavaMtoe daza dRSTAMte je durlabha kahyo che te manuSyabhava kahyo che ane ahIM to manuSyapaNuM durlabha kahyuM che. khAlI deha maLavo kahyuM hota to cAlata, paNa ahIM manuSyapaNuM maLyuM ke nahi te vicAravuM che. Ama to manuSyano deha maLavo ja durlabha che. paNa mANasAI-manuSyatva-mANasapaNuM e to enAthI paNa durlabha che. je manuSyatva mANasane janAvarathI judo pADe. yogazAstramAM AMtarazlokomAM pU. A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe kahyuM che ke - purISasUra pUrva, to manamaH | jarAjaradgavaH pazcAt, kadApi na pumAn pumAn / / 574 / / ' bALapaNAmAM mUtra ane viSTAmAM ALoTato rahI bhUMDa jevo banyo, yauvanamAM kAmaceSTAo karI gadheDA jevo banyo, ghaDapaNamAM zvAsa-kAsa vagere rogothI gharaDA baLada jevo banelo mANasa kyAreya mANasa to banyo ja nahi.' khoLIyuM mAnavanuM ne svabhAva bhUMDano. viSTAmAM AMgaLI nAMkhe ne pachI moDhAmAM nAMkhe. Aje keTalAka amane kahe che ke, sukhI gharanA bALakonI A dazA nathI. paNa tamane khabara nathI, garIbo karatAM paNa kharAba dazA zrImaMtonAM saMtAnonI che. garIbano chokaro jhADo-pezAba kare to khabara paDe ane Ane to plAsTIka kapaDAMnI thelImAM (napI) ja chokarAMne bAMdhI de. eTale bagaDe to aMdara aMdara ragadoLAyA kare. eTale garIba hoya ke zrImaMta, bAlyAvasthAmAM enI hAlata bhaMDa jevI hoya ane e ja jyAre yuvAna thayo eTale kAmanA Avegane AdhIna banyo. gadheDAne paNa bhUlAvI dIdho ane gharaDo thayo eTale gaLIyo baLada joI lo. AgaLa kheda sAthe kahyuM ke, maratAM sudhI mANasa-mANasa na banyo. eTale mAnavanuM khoLIyuM jema durlabha che tema mAnavanuM khoLIyuM maLyA pachI "mAnavapaNuM' tenAthI paNa durlabha che. janmAMtaranA puruSArthathI manuSyanuM khoLIyuM maLe che ane A janmanA vivekapUrNa puruSArthathI "manuSyapaNuM maLe che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 - 9H pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 189 yogagraMthomAM mArgAnusArIpaNAnA pAMtrIsa guNonuM varNana Ave che, te keLavIe to ApaNe mAnava banI zakIe. AryapaNAnI mahattA : bAhyadRSTie ApaNane Aryadeza-AryakuLa-AryajAti maLI gayAM, paNa tenuM gaurava keTalAne che ? AryadezamAM janmelAne anArya dezamAM kyAre javA maLe tenA Aje abharakhA che. jene javA maLyuM che, tene tyAM kAyamI kyAre rahevA maLe tenuM mana che ane kAyamI rahevA maLI jAya to "janmAro lekhe lAgyo', evuM mAne che. AryatvanA saMskArane varelA anArya dezamAM javA Icche ? temanI sAthe saMbaMdha bAMdhavA Icche ? potAnA saMtAnonI utpatti anArya dezamAM thAya ane te anArya dezamAM ja potAnI jiMdagI vitAve tevuM Icche ? jJAnI bhagavaMtoe Thera-Thera AryadezanI mahattA gAI che, paNa ApaNe mana tenI kiMmata keTalI ? jJAnIoe dIkSArthInA 16 guNo batAvyA, temAM paNa kahyuM 'mAryaza-hu-nati-samutpannaH" Aryadeza AryajAti, AryakuLamAM utpanna thayelo hoya. "AcAryapada kone apAya ?' tenA guNo batAvatAM ya A ja kahyuM che ke, "je Aryadeza-AryajAti ne AryakuLamAM utpanna thayelo che, tene ja sUripada apAya." sArAnuM anukaraNa karAya : kharAbanuM nahi Aje AryadezanuM anukaraNa anAryo kare che ane anArya dezonuM anukaraNa kamanasIbe Aryo karI rahyA che. anAryo jo zubhabhAvathI AryanuM anukaraNa karatA hoya to tenAthI temanuM to kalyANa thaze, paNa Aryo anAryonuM je anukaraNa kare che, tenAthI AryonuM zuM thaze ? AnA anusaMdhAnamAM tamane akabara ane birabalano eka prasaMga kahuM. eka vAra akabara ane birabala banne beThA hatA. akabarane birabalanI mazkarI karavAnuM mana thayuM. tethI teNe birabalane kahyuM ke - "birabala ! Aje mane eka svapna AvyuM hatuM. emAM ApaNe banne ghoDA upara pharavA nIkaLyA ane eka Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 1 - Agama jANo ! - 190 sAMkaDo rasto Avyo. tenI baMne bAju moTA-moTA kuMDo hatA. eka bAju attaranA kuMDo hatA ane bIjI bAju viSTAnA kuMDo hatA. emAM acAnaka banyuM evuM ke, ApaNA baMnenA ghoDA lapasyA, huM paDyo attaranA kuMDamAM ne tuM paDyo viSTAnA kuMDamAM !" ATaluM bolIne akabara khaDakhaDATa hasavA lAgyo. birabale kahyuM, "jahA~panAha, tamAruM svapna AgaLa cAlyuM ?" akabare kahyuM, "nA." birabale kahyuM - "mane paNa Aje AvuM ja svapna AvyuM. paNa te ATalethI na aTakyuM, AgaLa vadhyuM." eTale akabarane Azcarya thayuM ane pUchayuM ke, "AgaLa svapnamAM teM zuM joyuM ?" birabale kahyuM, "jahAMpanAha, Apa mane abhaya Apo to kahuM." akabare kahyuM, "abhaya che. bola !" pachI birabale kahyuM ke, "jahAMpanAha, kuMDamAM paDyA tyAM sudhI to ApaNA baMnenI vAta sarakhI che. pachI ApaNe baMne kuMDamAMthI bahAra nIkaLyA. te pachI huM tamane cATavA lAgyo ane tame mane cATavA lAgyA.' - A sAMbhaLI akabaranuM moTuM paDI gayuM. samajAya che kAMI? anAryonuM anukaraNa karazo to emAM pAyamAlI tamArI ja thavAnI che. e lokone tamAruM sAruM anukaraNa karavAmAM gumAvavAnuM kazuM nathI, gumAvavAnuM tamAre ja thaze. AryadezanuM saubhAgya : cAre prakArano saMgha ahIM AryadezamAM che, sAdhanAno mArga ahIM AryadezamAM che, karmanAM baMdhana toDavAnI vAto ahIM che, puNya ne pApanI vAto ahIM che, sanmArge cAlanArA ane calAvanArA sadguru bhagavaMto ahIM che, mokSamArga batAvanArA tIrthaMkara paramAtmAonAM jinabiMbo, jinamaMdiro, tIrtho ane mahAtIrtho ahIM che, sanmArgane ArAdhanAro zrAvaka ne zrAvikA varga ahIM che. paNa tamArAmAM pragaTelI bhoga-vilAsanI Asakti, sahaja rIte maLelA ane maLatA A sAdhanA mArgane, sAdhanAnAM sAdhano ane sthAnone choDIne tyAM javAnuM kahe che. dIkarAne tyAM mokalavAnuM kahe che. dIkarIne tyAM vaLAvavAnuM kahe che. jJAnI bhagavaMto bhArapUrvaka kahe che ke, anaMta puNyarAzi bhegI thAya tyAre ja Aryadeza maLe che. temAM paNa anaMta puNyarAzi bhegI thAya tyAre ja AryajAti maLe che. temAM paNa anaMta puNyarAzi bhegI thAya tyAre ja AryakuLa maLe che. A badhuM na dekhAyuM ne tyAMnA lAla-pILAno bhapako dekhAyo ane emAM tame aMjAI gayA. tamane e khabara hovI joIe ke e bhapako nathI, paraMtu bhaDako che je Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 -- 9 : pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 pataMgiyA jevA svabhAvane dharatA tamane bALIne bhasmasAt karI nAMkhaze. e tamArA ne tamArA parivAranA bhAvaprANone bALI bhasmasAt karI nAMkhaze. w jJAnI bhagavaMtoe kahelI vAto Atmika lakSavALAne, AtmahitanI bhAvanAvALA jIvone ja gamavAnI che. jenuM paudgalika lakSya che, bhautika lakSya che ke saMsAranuM lakSya che, tene A vAto nathI ja gamavAnI. tene tyAMnI ja khANIpINI-2heNI-karaNI gamavAnI. e devo paNa tamArI IrSyA kare che : 191 dhana-bhoganI bhUkhavALA saMsArarasika jIvone Aryadeza karatAM anAryadeza ja vadhAre gamavAno. jyAM sudhI AMtardaSTino ughADa nahi thAya, viveka nahi pragaTe tyAM sudhI A badhI vAto nahi samajAya. thoDuM paNa sArI rIte vicAro to tamane khyAla Avaze ke, tamane keTaluM badhuM maLI gayuM ? sArAmAM sArA kuLamAM tamArI utpatti thaI, pAMce Indriyo paripUrNa maLI, vicAravA mATenuM mana maLyuM, devAdhideva sarvajJa vItarAga paramAtmA maLyA, nigraMtha evA sadguru bhagavaMta maLyA. paramAtmAe batAvelo mokSamArga maLyo, e mArgane samajavAnI ane ArAdhavAnI sAmagrI maLI. huM tamArAM khoTAM vakhANa nathI karato paNa tame evA puNyazALI-bhAgyazALI cho ke devalokanA devendrone paNa tamArI IrSA karavAnuM mana thAya tevI bhavasAgara taravA mATenI jarUrI tamAma UMcI sAmagrI tamane maLI che. mane khabara che ke naMdIzvara vagere zAzvatA tIrthonI yAtrA devo karI zakaze. te tame A bhavamAM nathI ja karI zakavAnA, viharamAna jinezvaronI dezanA sAMbhaLavA devo mahAvidehamAM jaI zakaze. je tame nathI ja jaI zakavAnA. sAkSAt vidyamAna bhagavAnanAM kalyANakonI meruzikhara Adi para ujavaNI e karI zakaze je tame nathI ja karI zakavAnA paNa sAmAyikathI laIne cheka apramattadazAvALuM cAritra jIvana pAmavAnuM je saubhAgya ApaNane maLyuM che, te devone nathI ja maLyuM. nAnI paNa kriyA; eka navakArazInuM paccakkhANa paNa je tame karI zakazo te moTAmAM moTo zaktizALI deva paNa nahi ja karI zake. A badhuM je ene nathI maLyuM te tamane janmathI ja maLI gayuM che. A sAmagrI ApanAra jainazAsana tamane maLyuM tenI kiMmata samajAI che ? tenuM tamAre mana gaurava che ? 'ApaNe bahu bhAgyazALI chIe' - tema tamane thAya che ? Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 - - 1 - Agama jANo ! 192 kadAca koI jaina koI karmodaye jhUMpaDAmAM raheto hoya to paNa tene gaurava hoya ke "mane jainazAsana maLyuM che. divasamAM ekavAra khAvA lakhuM anAja maLyuM hoya to paNa ene thAya ke - mArA jevo koI puNyazALI nathI. kAraNa ke, "mane jainazAsana maLyuM che. tamane che A gaurava mahAnubhAva ? saMtoSanI mastI puNiyA zrAvaka mANato : bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvanakALamAM thayela puNiyA zrAvakanuM jIvana to tame sAMbhaLyuM ja haze ? emanI Arthika sthiti sAva ja nabaLI hatI. gharamAM pati-patnI be ja jaNa hatAM, chatAM baMnenAM be TaMka peTa bharI zake tevI sthiti na hatI. banneya ekAsaNuM karIne ekavAra ja bhojana karatA ane saMtoSanI mastImAM jIvatAM. gAmanA mahAjanane thayuM ke, puNiyo ApaNo sAdharmika che. tenI Arthika sthiti sArI nathI. bajAramAM paNa e maryAdita samaya mATe ja Ave che, maryAdita vepAra kare che. tethI vadhu kamANI thatI nathI. ApaNe tene madadarUpa thavuM che, ema vicArIne mahAjane nakkI karyuM ke, te puNI kharIdavA Ave to bajAra karatAM sastA bhAve tene puNI ApavI. e cAlu bhAve vecaze eTale napho thoDo vadhAre thaze ane enuM gujarAna sArI rIte cAlI zakaze. jyAre puNiyo bajAramAM kharIdI mATe gayo ane puNInA bhAva roja karatAM ochA jANyA tyAre teNe pUchayuM, "Ama kema ?" kAraNa ke AjanI jema tyAre bhAvomAM caDAva-utAra AvatA na hatA. javAba maLyo ke, "mahAjane nakkI karyuM che ke tamane bajArabhAva karatA sastI puNI ApavI.' javAbamAM eNe nA pADI dIdhI. ene hatuM ke, "mAre koInI dayA upara jIvavuM nathI. jene mAthe traNa lokano nAtha hoya te koInI dayA upara zuM kAma Ave ? enI khumArI kevI hoya? - eno A namUno che. magadhano mAlika enA AMgaNe Avyo to "kAMIka lAbha luMTI lauM' - ema ene nahotuM thayuM. ATalI ochI AvakamAM paNa e zrAvakanA nitya kartavyarUpa roja deva-gurunI bhakti kare che, svadravyathI puSpa pagara bharIne prabhunI pUjA kare che. pUjAmAM lakhyuM che ke - jima puNiyo zrAvaka re, saMtoSa bhAva dhare, nitya jinavara pUje re, phalanA pagara bharI." Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 - 9H pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 193 gurubhagavaMtanI nirdoSa dravyathI bhakti kare che. ekavAra teNe dharmadezanAmAM sAMbhaLyuM ke, zrAvake roja jema deva-gurunI bhakti karavI joIe tema roja sAdharmikanI bhakti paNa avazya karavI joIe. A sAMbhaLI ene thayuM ke, mAre sAdharmika bhakti karavI kaI rIte ? dhaMdho vadhu karavo nathI ane jeTaluM maLe che, temAM mAMDa potAnuM pUruM thatuM hoI sAdharmika bhakti thaI zake tema nathI. zrAvaka tarIke sAdharmika bhaktinuM Avazyaka kartavya cUkAya che. tenI haiye vedanA thaI. e jyAre ghare, ekAsaNuM karavA beTho tyAre tenI patnIe teno cahero paDelo joyo. Ane koLIyo gaLe utarato nathI. patnI e jue che. kyAreya nahi ane Aje cahero paDelo kema ? dharmAtmAnAM ghara kevo hoya ? tenA gharamAM kyAre ya koIno cahero paDelo na hoya. jyAre Aje tamArA gharamAM? kyAreya koIno cahero prasanna na hoya. ema kahuM to khoTo nahIM paDe ne ? vAta nIkaLI to kahI dauM. dhannAjInuM nAma tame sAMbhaLyuM haze ! puNyanA udayathI temanA gharamAM akhUTa saMpatti hatI. khuda magadhanA mAlika zreNikanI dIkarI ane garbhazrImaMta zAlibhadranI bahena subhadrA paNa temanI patnI hatI. ATha-ATha patnIothI bharyuM bharyuM emanuM jIvana hatuM. puNyayoge ATheya patnIo vinIta ane samarpita hatI. te ATheya patnI bhegI thaIne roja temane snAna karAvatI. eka divasa snAnaveLAe zAlibhadranI bahenanI AMkhamAMthI nIkaLelAM AMsu dhannAjInA khabhe paDyA ne emanI najara pAchaLa gaI. cAmaDI kevI saMvedanazIla ke pANI ane AMsuno bheda paNa pArakhI zake ? emane thayuM ke - "mArA gharamAM ane AMsu?" temanA gharamAM AMsu e Azcarya hatuM. Aje tamArA gharamAM AMsu na hoya te Azcarya che. A zA mATe kahuM chuM? Agama graMthanA adhyayananI lAyakAta ApaNe gumAvI che. tenuM ApaNane bhAna thAya ane pharI lAyakAta keLavAya e mATe ! game teno game tevo svabhAva hoya. paNa dharmAtmAnA gharamAM AvyA pachI eno svabhAva sudharI jAya. enA svabhAvane ghaDatAM AvaDavuM joIe. dharmAtmAnI AvI chApa hoya. dhannAjIe pUchyuM ke - "kadI nahi ne Aje AMsu kema ? zuM koI roga che?, duHkha AvyuM ? koIe apamAna karyuM ?' javAbamAM zAlibhadrajInI bahene kahyuM ke, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 * - 1 - Agama jANo ! - 194 "svAminAtha !." A zabdo mAre bolavAnA che ane tamAre sAMbhaLavAnA che. AvAM saMbodhana tamArA gharamAM hoya e sAMbhaLavAnuM tamAruM nasIba nathI. dhannAjInI patnIe kahyuM ke, "svAminAtha ! A gharamAM AvIne duHkha to meM kyAreya joyuM ja nathI. tamAre tyAM kevo saMvAda hoya ? huM kahI dauM ? "A gharamAM AvIne... sukha to meM kyAreya joyuM ja nathI." "zA bhoga lAgyA ke tamArA panAre paDI." "pahelAM khabara hota to tamAruM moTuM ya na juvata' - AvA AvA to keTalAya saMvAdo tamArA gharomAM thatA hoya che. te tamArA dArUNa saMsAranuM varavuM vAstavika citra pragaTa kare che. A vAtane ahIM ja aTakAvIne have ApaNe puNiyA zrAvakanI vAta karIe. puNiyA zrAvakanI patnIe pUchyuM ke svAminAtha ! zuM sukhAkArI nathI ? kema caherA upara vedanA dekhAya che ?' tyAre puNiyA zrAvake kahyuM ke - "vedanA bIjI kazI nathI, paNa zrAvaka jIvananuM eka mahattvapUrNa kartavya ApaNAthI cUkAya che, enI vedanA che.' emanI zakti na hatI, chatAM kartavya cUkAya che tenI vedanA hatI; jyAre tamArI zakti pUrepUrI che chatAM kartavya cUkAya che ane tenI tamane koI vedanA paNa nathI. tulanA karo ! puNiyA zrAvake potAnI dharmapatnIne kahyuM ke "vadhAre vepAra karavo nathI ane kartavya karavuM che, te mATe zuM karavuM te vicAruM chuM." puNiyAnA gharamAM mAtra "patnI" na hatI, paNa dharmapatnI hatI. je dharmamAM sahAya kare te "dharmapatnI ane karmamAM sahAya kare te karmapatnI." tamAre tyAM zuM che ane zuM nathI, te tame ja vicArajo ! dharmapatnI ke karmapatnI ? puNiyA zrAvakanI dharmapatnIe kahyuM ke - "svAminAtha ! emAM muMjhAvo cho zuM kAma ? ApaNe evuM karIe ke, eka divasa huM upavAsa karuM ane eka divasa Apa upavAsa karo ane tenA badalAmAM roja eka sAdharmikanI bhakti karIe to ApanI muMjhavaNano ukela AvI jAya.' A sAMbhaLatAM ja puNiyA zrAvakano udAsa cahero pUrNimAnI cAMdanInI jema jhaLakI uThyo ane bIjA ja divase vArApharatI upavAsa ane roja eka sAdharmikanI bhakti zarU thaI gaI. maLeluM jainazAsana jene gamyuM hoya, phaLyuM hoya, tenI bhAvanA kevI hoya, tenuM A jIvaMta udAharaNa che. game tevI viparIta Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 - 9 : pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 195 paristhitimAM paNa temaNe kevI rIte dharmasAdhanA karI ? teno A Adarza namUno che. puNiyAnuM nAma bhagavAna mahAvIradevanA zrImukhe emane ema nathI caDyuM. have eka ja kArya karavAnuM karmano uccheda TIkAkAra maharSizrI zIlAMkAcAryajI kahe che ke, AvA deva-guru-dharma ne saMgha jene maLI gayA che, teNe zeno prayatna karavo joIe ? sUtrakRtAMga kahe che ke - gaSachiye titavyam' "saghaLAMya karmono nAza karavA mATe prayatnazIla banavuM joIe.' A ja vAtane judA judA zabdomAM jaNAvatAM pUrvadhara maharSizrI umAsvAtijI mahArAje tattvArtha sUtranI racanA karatAM pahelAM AdyakArikAnA bIjA zlokamAM lakhyuM ke, 'janmani karmaklezairanubaddhe'smiMstathA prayatitavyam / karmaklezAbhAvo yathA bhavatyeSa paramArthaH / / 2 / / ' 'karma ane klezanI paraMparAvALo A saMsAra che. temAM ApaNane janma maLyo che. te saMsAramAM have evo ja prayatna karavo joIe ke, jethI karma-klezano abhAva eTale nAza thaI jAya. A paramArtha che." A bhavamAM jo karavA jevuM kAMI paNa kAma hoya to karmanAM baMdhano toDavAM te ja kAma che. AkhA sUtrakRtAMgano A sAra che : "karmano uccheda karo !" ApaNe karmane paMpALavAnuM kAma dareka bhavamAM karyuM che. anukULatA maLI tyAre paNa karmane paMpALyAM che ane pratikULatA maLI tyAre paNa karmane ja paMpALyA che. sukhamAM hasIne karma bAMdhyAM ne duHkhamAM raDIne karma bAMdhyAM. have A bhavamAM eka ja sAdhanA karavI che, eka ja puruSArtha karavo che; te che : karmano uccheda ! karmanI ucchitti karavI kaho, nirjarA karavI kaho, baMdhana toDo kaho ke mokSanI sAdhanA karavI kaho - badhuM eka ja che. A bhavamAM A ja sAdhanA karavAnI che, bIjI koI nahi. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! ziSye pUchyuM ke, 'tame vAta to sArI karI paNa karmano uccheda karavo kaI rIte ?' tyAre tenA javAbamAM guru bhagavaMte kahyuM ke - karmano uccheda 'viveka dvArA' ka2vAno ! samyag viveka pedA thAya to karmano uccheda thaI zake. jenA hRdayamAM viveka pedA na thAya, te karmano uccheda na karI zake. uparathI bane ke navAM karma bAMdhe. 196 1 'prazamarati'mAM vAcaka pravarazrI umAsvAtijI mahArAjA jaNAve che ke - 'duHkhadviT - sukha lipsumahAndhatvAdadRSTaguNadoSaH / yAM yAM karoti ceSTAM, tayA tayA duHkhamAdatte || ' 'duHkhano dveSI ane sukhano lAlacu AtmA mohathI aMdha hovAnA kAraNe vastunA guNa-doSa joI zakato nathI, Avo mohAMdha AtmA je je ceSTA (kriyA) kare che, te kriyAthI te duHkhane pAme che.' samyajJAna-darzana ane cAritra jIvanamAM Ave eTale viveka Ave. khoTAne khoTA tarIke ane sAcAne sAcA tarIke jANavuM te 'jJAna-viveka'; khoTAne khoTA tarIke mAnI choDavAnI ane sAcAne sAcA tarIke mAnI, jIvanamAM apanAvavAnI tAlAvelI te 'darzana-viveka' ane khoTAne khoTA tarIke mAnI eno tyAga karavo ne sAcAne sAcA tarIke mAnI ene jIvanamAM AcaravuM te 'cAritra viveka' che. 196 jANI, zraddhA keLavI, puruSArtha karAya tyAre tene viveka pUrvakano puruSArtha kahevAya. ene 'puruSArtha-viveka' paNa kahI zako. viveka pragaTe kyAMthI ? e lAvavo kyAMthI ? tenA mATe TIkAkArazrIjIe ja kahyuM ke - 'asau (vive:) JAmopadezamantareLa na mati ' 'e viveka AptanA upadeza vinA prApta thato nathI.' eTale AptanA upadeza dvArA ja viveka maLe che. Apta koNa ? Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 - 9: pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 197 svayaM Apta ane paraMparAe Apta banne pramANa : Apta eTale vizvAsa mUkavA yogya; nitAMta yathArthavAdI. e te ja hoya che nitAMta satya kahenAra hoya, vAstavika kahenAra hoya. jevuM hoya tevuM kahenAra hoya, svArthathI vAtamAM koI jAtanI bheLaseLa karanAra na hoya. AvuM satya, yathAsthita, nirbheLa koNa kahI zake? TIkAkAra kahe che - 'AptazcAtyantikAddoSakSayAt sa cArhatreva / ' 'doSono AtyaMtika rIte eTale ke savaze-sarvathA kSaya karavAthI AptapaNuM pragaTe che. AvA Apta arihaMta ja che.' jemaNe AtyaMtika rIte - eTale ke savaze sarvathA doSono kSaya karyo che, te ja ApyuM che. AvA Apta ahaMta ja che. "anuyogadvAra' AgamamAM AtanI vyAkhyA jaNAvatAM kahyuM che ke 'AgamazcAptavacana-mAptaM doSakSayAdviduH / vItarAgo'nRtaM vAkyaM, na brUyAddhatvasambhavAt / / ' AptanuM vacana Agama kahevAya che. Apta doSano kSaya thavAthI kahela che, asatya bolavAnA kAraNonI zakyatA hovAthI vItarAga asatya vAkya bolatA nathI.' kahevAnuM tAtparya e thayuM ke je vItarAga sarvajJa che te ja Apta che. jemaNe rAgano kSaya karyo nathI, jemaNe dveSano kSaya karyo nathI ane jemaNe ajJAnano kSaya karyo nathI, te Apta nathI, paNa jemaNe rAga-dveSano kSaya karI vItarAgatA ane ajJAnano kSaya karI sarvajJatA prApta karI che te ja Apta puruSa che. eTale ke je sarvajJa-vItarAga nathI, te Apta nathI ane je Apta nathI temanA upadezathI sAco viveka kyAre ya pragaTato nathI. viveka pragaTAvavA upadeza sAMbhaLavo jarUrI che ane te upadeza Aptano ja hovo jarUrI che. asatya bolavAnAM traNa kAraNo che : rAga, dveSa ane ajJAna. vyakti, vastu ke paristhiti pratye koI prakArano lagAva, lAgaNI ke rAga jene hoya te tenA mATe khoTuM bole tema bane. e ja rIte vyakti, vastu ke paristhiti pratye koI prakArano abhAva, durbhAva, aNagamo, aruci ke dveSa jene hoya te tenA mATe paNa Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! khoTuM bole tema bane ane vyakti, vastu ke paristhitinI vAstavika mAhitI ja jenI pAse na hoya te vyakti ajJAnanA kAraNe paNa khoTuM bole tema bane. TUMkamAM rAga-dveSa ane ajJAnane kAraNe ja khoTuM bolAya che. e vinA nathI bolAtuM. eTale jenAmAM rAga-dveSa ane ajJAna nathI, tenA mukhamAMthI khoTuM veNa kyAreya nIkaLI zake ja nahi. AgamomAM kahyuM che - 198 'aNuvakayaparANuggahaparAyaNA jaM jiNA jagappavarA / jiyarAgadosamohA ya nannahAvAiNo teNaM / / ' *potAnA upara koIe upakAra karyo nathI, chatAM svabhAvathI ja je paropakAra karavAmAM tatpara che, evA jagatpreSTha jinezvaro; rAga-dveSa ane moha (ajJAna) A traNene jItelA hovAthI anyathAvAdI (jUTha bolanAra) nathI hotA.' je sarvajJa-vItarAga nathI, te svayaM Apta nathI. Apta be prakAranAM che. eka svayaM Apta ane bIjA AptanA vacanane anusaranArA Apta. je sarvajJa vItarAga che, te svayaM Apta che ane bIjA sarvajJa vItarAgane samarpita hoI vItarAge kaheluM hoya te ja bole mATe teo paNa Apta mATe ja tIrthaMkara bhagavaMtono mukhya guNa 'yathArthavAditA' che ane AcArya bhagavaMtono mukhya guNa 'zuddhaprarUpakatA' che. 198 bhagavAna mATe - 'TviJavatthavALa' - 'yathAsthita vastu svarUpane kahenArA' * ema mukhya vizeSaNa mUkAya che. jyAre AcArya mATe 'yuddhapavo' - 'sarvajJanA zAstra mujaba ja zuddha prarUpaNA karanArA' - ema mukhya vizeSaNa mUkAya che. temAM bhagavAna svayaM-Apta ane bhagavAnanAM zAstrone anusAre kahenArA AcAryAdine paraMparAe Apta kahI zakAya. 'dvAtriMzadvAtriMzikA'nAmanA graMtharatnanI jinamahattva dvAtriMzikAmAM 'AptamImAMsA'no eka zloka TAMkavA dvArA pU. upAdhyAyajI mahArAje eka suMdara vAta karI che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 - 9: pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 199 'devAgamanabhoyAnacAmarAdivibhUtayaH / mAyAviSvapi dRzyante nAtastvamasi no mahAn / ' devonuM Agamana, AkAzamAM gamana ane cAmara vagere (aSTa mahAprAtihAryo)nI samRddhinA kAraNe (he prabhu !) tame amArA mATe mahAna nathI. (kAraNa ke) A badhuM to mAyAvImAM paNa saMbhavI zake che.' bhagavAnane uddezIne tyAM kahyuM che ke, "prabho ! tamane sonA-rUpAnA gaDha che, aSTamahAprAtihAryo che. karoDo devatAo doDI-doDIne tamArI sevA karavA Ave che mATe tame mahAna cho, ema huM mAnato nathI. paraMtu tame "yathArthavAdI" cho, tamArAmAM yathArthavAditA rahelI che, mATe tame mahAna cho. e ja rIte AcArya mATe kahyuM ke, tame moTA tapasvI cho, jJAnI cho, tyAgI cho, bahoLA ziSya parivAravALA cho, vizALa bhaktavargavALA cho, cAritrI cho mATe mahAna cho, ema nathI. paraMtu tamArAmAM zuddha prarUpakatA che, mATe tame mahAna cho ! eka zuddha prarUpakatA guNanA AdhAre to AcAryane cheka tIrthakaranI sAthe sarakhAvyA che. navapadajInI pUjA'mAM kahyuM che ke - "zuddha prarUpakaguNa thakI, je jinavara sama bhAkhyA re..." tema "saMbodha prakaraNa', gacchAcAra payagrA' vagere graMthomAM kahyuM che ke - 'titthayara samo sUrI, sammaM jo jiNamayaM payAsei / aNAi aikvaMto, so kApuriso na sappuriso / / ' 'je jinamatane sArI rIte prakAzita kare che te AcArya tIrthakara tulya che ane je jinAjJAnuM ullaMghana kare che, te puruSa nathI paNa kA-puruSa, kharAba puruSa che.' - A rIte A gAthAmAM to "jenAmAM zuddha prarUpakatA nathI tenA mATe spaSTa zabdomAM kahI dIdhuM ke, te satparuSa nathI, paraMtu kApuruSaHkhala-durjana puruSa che." bahuzrutazrI dharmadAsa gaNi ke je bhagavAna mahAvIranA sva-hastadIkSita ziSya hatA temaNe upadezamALAmAM kahelI vAta pU. upAdhyAyajI mahArAje sADI traNaso gAthAnA stavana ane zrIpALa rAjAnA rAsamAM sAmAnya zabdaphera sAthe karI che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ---- 1 - Agama jANo ! - 200 emaNe kahyuM ke - jima-jima bahuzruta-bahujana saMmata, bahu ziSya parivarIyo, tima-tima jinazAsanano vairI, jo navi nizcaya dariyo.' je AcArya jinavacanane yathArtha jANe nahi (ane yathArtha prarUpe nahi) te jema jema dekhIto vadhu jJAnI banato jAya, jema jema bahujanane mAnya banato jAya ane jema jema bahu ziSyonA parivAravALo banato jAya tema tema tenAmAM jainazAsananI zatrutA vadhatI jAya che. eTale e jenazAsanano moTo zatru banato jAya ! e evuM evuM bole, evI evI pravRttio kare ke enAthI jainazAsanane pArAvAra nukasAna thAya. nizcaya dariyo eTale je jainazAsananAM tattvone yathArtha rIte jANato nA hoya, tenI yathArtha saddataNA karato na hoya ane yathArtha prarUpaNA karato na hoya. Ava bhAI harakhA ne ApaNe be sarakhA" - "badhA sArA, badhA sarakhA" - sAcA-khoTAno, sArA-kharAbano koI viveka ja nahi" - A tenI mAnyatA hoya che. AvAmAM zuddha prarUpakatA hotI nathI. sabhAH phlekSIbala (Flexible) kahevAya ne ? nA, ene phlekSIbala na kahevAya, aDukIyA-daDukIyA kahevAya. AvI vRttipravRttivALAne kyAreya Apta na kahI zakAya. e to mIrajApurI loTA jevA kahevAya. gaMgA gaye gaMgAdAsa ane jamanA gaye jamanAdAsa. potAnI nahi paNa zAsananI dharI upara je TakI rahe pachI phlekSIbala (Flexible) thAya to vAMdho nathI. paNa dharIne mUkI de ane phlekSIbala banavA jAya to te mIrajApurI loTA jevA kahevAya. evI vRtti-pravRtti dharAvanArAo to sva-paranA hitanA kAramAM ghAtaka bane che. mATe ahIM kahyuM ke - pahele naMbare tIrthaMkara paramAtmA "svayaM Apta' che ane temane mArge cAlanArA sasUtra dezanA denArA, zuddha prarUpaka AcArya bhagavaMto bIje naMbare "paraMparAe ApyuM che. viveka temanI pAsethI maLe. lAyabrerIo, pustako ke bajAramAMthI A viveka na maLe. sabhAH badhA ja kahe che - "ame sAcA' to sAcAne oLakhavA kaI rIte ? bajAramAM badhA ja vepArIo kahe ke, "ame sAcA vepArI' chatAM tame zodhIne sAcuM-sAruM laI Avo cho ne ? A bheLaseLanA jamAnAmAM paNa parIkSA karIne Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 - 9H pUrvAcAryonA paMthe cAlavuM e teonI zreSTha bhakti che - 9 - 201 sAruM kharIdIne lAvo cho ke nahi ? e kema AvaDyuM ? sArAnuM athANuM hatuM mATe. ema ahIM paNa pahelAM satyanuM arthIpaNuM joIe. tame bajAramAM jAva to mAla mAMgo cho ne ? pahelAM mAla batAvo, kvoliTI joIza, pachI kharIdIza. ema bolo cho ne ? pelo kahe ke, "mArA upara vizvAsa nathI ? to zuM laI lezo ? sabhAH cokhkho mAla oLakhatAM na AvaDe to ? gharavALI mATe sonAnA-hIrAnA ke motInA dAgInA kharIdavA jAva cho ne ? sonuM-hIrA ke motI oLakhavAnI AvaData na hoya to vacce dalAlane rAkho cho ne ? enI dalAlI cUkavo cho ne ? tyAM arthIpaNuM che, mATe badhuM ja karo cho. ahIM arthIpaNuM ja nathI. hajI zodhaka vRtti ja nathI. vagara mahenate tamane ghaNuM badhuM maLI gayuM che, eTale tamAre mana Aje tenI phUTI koDInI kiMmata nathI. kharuM bolo... pAMca pratikramaNa-jIvavicAra-navatattva artha sAthe Aje keTalAne AvaDe ? 24 tIrthaMkaranAM nAma-laMchana-varNa paNa Aje keTalAne AvaDe ? ke pachI "kyAM A badhI bhAMjagaDa karavI. ema thAya che ? jyAM sudhI arthIpaNuM nahi pragaTe tyAM sudhI pAThazALAono paNa sAco upayoga thavAno nathI. pAMca pratikramaNa, jIvavicAra ane navatattva e to jainazAsananI esa. esa. sI. che. ATaluM bhaNyA pachI jainazAsananI vividha jJAnazAkhAo paikI koI paNa jJAnazAkhAmAM praveza karavo saraLa thaI paDe ane saMvigna-gItArtha puruSa jevA AptapuruSanA pAvana mukhethI prApta thatAM paramaApta evA sarvajJa-vItarAganAM vacanone samajavAnI kSamatA sAMpaDe ane e vacano yathArtharUpe samajAya to ja AtmakalyANano sAco rAha ApaNane sAMpaDe. vitarAga-sarvajJa e svayaM AptapuruSa che ane e Apta puruSanA vacanone ja yathArtharUpe prarUpatA saMvigna-gItArtha gurubhagavaMto e Apta puruSanA sAcA pratinidhi hoI te paNa Apta che. AvA Apta puruSonA vacananuM zaraNuM laIne tamAre-amAre ApaNe saue bhavasAgara taravAno prayatna karavAno che. vizeSa have pachI. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhaxrUpaka suguru-mAhAtmya (pU. maho. zrI yazovijayajI gaNiva2) bhAvAcAraya jina sarikho, bIjA navi lekhe parikho; pUche gautama kahe vIra, madhya mahAnizItha gaMbhIra. * je jJAna-kriyAno dariyo, te sadguru guNa-maNi bhariyo; je zuddha-prarUpaka nANI, te paNa uttama-guNa khANI. * usatro paNa raja TALe, je jina-mAraga ajuAle; Ima bole gacchAcAra, guru-jJAnI jagadAdhAra. * jJAnI che kevalI-kalpa, e kalpa bhASyano jalpa; je zuddha-kathaka guNadhArI, te sadgurunI balihArI. * zuddha prarUpaka sAdhu namIje, zaraNa tehanuM kIje re, tAsa vacana anusAre rahI, cidAnaMda phLa lIje re. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 Apta kahe te pramANa !to Apta koNa? 10 - vi. saM. 2058, aSADha vada-11, somavAra, tA. 5-8-02, sAcorI bhavana, pAlItANA - * Apta koNa ? jainazAsananI virala vizeSatA : tIrthaMkaro paNa anya tIrthaMkarono havAlo Ape : * parIkSA karIne AptapaNuM puravAra thAya pachI ja svIkAra karAya H mA' maLo to AvI maLajo : zAstravacananA anaMta artha thAya paNa te ja cAritranI zraddhA pragaTe che AcArAMgathI : artha levAya ke je saMgata hoya : viSaya : jainazAsananI adbhuta vyavasthA. baMdhanane toDavA mATe viveka jarUrI che. viveka AptavacanothI ja maLe. mATe ahIM 'Apta' koNa hoI zake ? tenI suMdara samaja ApyA bAda kayA kayA kAraNe viparIta (asatya-utsUtra) prarUpaNA thAya - tenuM paNa nidarzana karAvyuM che. tIrthaMkaro sIdhe sIdhA 'Apta' kahevAya. jyAre gaNadharo ane temane anusaranArA sUri-munivaro sIdhesIdhA nahi, paraMtu vAyA-vAyA Apta kahevAya. e baMneya pramANa che. yathArthavAditA e tIrthaMkara bhagavaMtono mukhya guNa che; mATe teo sIdhA Apta che. jyAre sasUtra prarUpakatA e AcArya bhagavaMtono mukhya guNa che mATe teo paraMparAe Apta che. zrAvaka-zrAvikA saMghane mAthe zramaNasaMgha, zramaNa saMghanA mAthe AcArya ane AcAryanA mAthe tIrthaMkara-gaNadhara-pUrvAcAryonAM zAstro ! A jainazAsananI adbhuta vyavasthA A pravacanamAM darzAvavAmAM AvI che. tyArabAda zAstravacanonA aneka artho thatAkarAtA hoya tyAre kayA arthane, konA karelA arthane pramANa karavo - vagere aneka upayogI bAbatonuM sacoTa mArgadarzana A pravacanamAM maLI rahe che. pravacananuM pratibiMba * tIrthaMkara paramAtmAno jema yathArthavAdI guNa che, tema AcArya bhagavaMtano zuddhaprarUpaNA guNa che. * zaraNAgati svIkAro to ja samIpatA svIkArI kahevAya. * devanI jema parIkSA ka2vAnI, e deva Apta che ke nahi te jema jovAnuM; tema gurunI paNa parIkSA karavAnI che ane te guru Apta che ke nahi, te jovAnuM. pachI ja temanA mukhe dharmadezanA sAMbhaLavAnI. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-srota 'lublika ti'TTiDDA, vaMthanuM parinALiyA kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai || 1 || 'zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbUsvAmI : prabhu vIre kone baMdhana kahyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?' Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10: Apta kahe te pramANa ! to Apta koNa? anaMta upakArI, carama tIrthapati zramaNa bhagavAna zrImahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadhara bhagavaMta zrIsudharmAsvAmIjI mahArAjAe paramAtmAnA pAvana mukhethI tripadI prApta karIne zeSa daza gaNadhara bhagavaMtonI jema ja dvAdazAMgInI racanA karI. te paikInuM bIjuM aMga-Agama : 'sUyagaDAMga sUtra' che. tenA upara cauda pUrvadhara maharSizrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAjAe 'niryukti-graMtha' nI racanA karI che. te ja rIte pUrvanA mahApuruSe 'cUrNI-graMtha'nI paNa racanA karI che ane te pachI AgaLa vadhIne pUjya AcAryazrI zIlAMkasUrijI mahArAjAe 'vyAkhyA-graMtha'nI racanA karI che. vyAkhyA-graMthanI racanA karatAM pUjya AcAryazrI zIlAMkasUrijI mahArAjAe e mahAna Agama graMthamAM ApaNA sauno praveza karAvavA mATenI bhUmikA taiyAra karI ApI che. A saMsAra anAdino che. temAM ApaNe anAdikALathI paribhramaNa karIe chIe. ekendriyathI mAMDIne paMcendriya sudhInI avasthAomAM, devAdi cAre gatiomAM, 84 lAkha yoniomAM, 14 rAjaloka pramANa vizvamAM anAdikALathI anaMta janma-maraNa meM ane tame, ApaNe saue karyAM che. A paristhitimAM mAnava jIvana pAmavuM - e ati durlabha che, temAM paNa Aryadeza, AryajAti, AryakuLa, paMcendriya paripUrNatA temaja deva-guru-dharmanI sAmagrI maLI te anaMta puNyanI nizAnI che. A sAmagrI jene maLI gaI tene mATe jJAnIo kahe che ke, tenA ahobhAgyanI koI avavidha nathI. anAdikALamAM AtmAne Aje A sAmagrIno saMyoga maLyo che to te Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ q - Agama jANo ! meLavIne bhava uccheda karavAno ja eka prayatna karavo joIe. Aja sudhInAM dareka bhavomAM ApaNe karma bAMdhavAnuM ja kAma karyA karyuM che. e karmane toDavAnuM kAma je rIte mAnava bhavamAM zakya che, te rIte bIjA koI paNa bhavomAM zakya nathI. jeNe karma uccheda karavo che, teNe 'viveka' keLavavo jarUrI che. kAraNa ke te vagara karmacchedanI sAdhanA thaI zakatI nathI. 206 karmocchedanI sAdhanAno pAyo ke - e sAdhanAnuM maMDANa viveka vagara zakya ja nathI. te viveka koI bajAru vastu nathI ke game tyAMthI maLI jAya. te mAtra Apta puruSonA upadezathI ja maLe che. je temano upadeza jhIle - pAme tene ja viveka prApta thAya. Apta koNa ? ahIM 'Apta' kone kahevAya te moTo savAla che ! kAraNa ke jeTalA darzanakAro che, je koI pota-potAnA dharmane ke matane pravartAvanArA che, te badhA ja potAne 'Apta' mAne-manAve che. pU. AnaMdaghanajI mahArAje paNa 'zrI abhinaMdana prabhunA stavana'mAM kahyuM che - 'mata-matabhede ho jo jaI pUchIye, sahu thApe ahameva.' emAMnI eka paNa vyakti evI nathI, je potAne 'anApta' mAne-manAve. kAlasorika jevo kasAI paNa potAnA dIkarAne kaheto ke, 'huM Apta chuM.' tArA hitanI vAta karuM chuM. tuM niyama kara ke - jIvanabhara roja 500 pADAne mArIza, to mAro jIva sukhethI gatie jAya' AvI mahAhiMsAnI vAta karanAro kasAI paNa potAne 'Apta' gaNAve che. 206 rohiNIyA corano bApa lohakhura cora ! e paNa potAnI jAtane 'Apta' jaNAve che. te potAnA dIkarAne kahe che, 'beTA ! hAthamAM pANI laIne pratijJA kara ke, mahAvIranuM vacana kyAreya nahi sAMbhaLuM.' gozALA jevo gozALo paNa potAne 'Apta' gaNAve che. jo AvA badhA loko paNa potAne 'Apta' gaNAvatA hoya to pachI Apta tarIke konuM vacana mAnavuM ? konA vacanonA sahAre karmaccheda karavo ? jainazAsanamAM koI vyakti mATe vyakti pratyenA rAga ke dveSathI tene mATe sAro ke kharAba abhiprAya Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 - 10 : AkhA kahe te pramANa ! to Akha koNa? - 10 - 207 ApavAmAM Avyo nathI, vyaktivAdI A darzana nathI, paraMtu yathArtha vastuvAdI A darzana che. jenA jIvanamAM asatya na hoya te Apta. jenA jIvanamAM asatya bolavAnI, vicAravAnI ke karavAnI zakyatA hoya te kyAreya "Apta' na hoI zake. gaI kAle ApaNe AgamamAM apAyelA pAThanA AdhAre joI gayA ke kevI vyakti yathArthavAdI hoIne Apta hoI zake? je vItarAga-sarvajJa hoya te ja Apta hoI zake, bIjo nahi. kemake je vItarAga sarvajJa hoya te asatya kyAreya na bole. asatya bolavAnA traNa kAraNa hoya che. 1 - rAga, 2 - dveSa ane 3 - ajJAna. koI paNa vyakti, vastu ke saMyoga anukULa lAge ne game, tenA pratye kheMcANa thAya, enuM AkarSaNa thAya, ene meLavavAnuM mana thAya, enI mAlikI karavAnuM mana thAya, eno sahavAsa karavAnuM mana thAya, te bAjumAM ja joIe ema thAya. te na hoya to nahi cAle ema thAya, tenuM nAma che "rAga' ! koIpaNa vyakti, vastu ke paristhiti pratikULa lAgI, na gamI, tethI tenA upara aNagamo-abhAva thayo, aruci thaI, tenAthI dUra rahevAnuM mana thayuM, tenA tarapha najara mAMDavAnuM paNa na game tevuM thayuM. te vyakti-vastu ke saMyogonuM astitva ja na joIe ema thayuM, tenuM nAma che : "vaiSa." te vyakti-vastu ke paristhitinuM vAstavika jJAna ja hoya nahi tenuM nAma che : "ajJAna' ! vastunA astitvamAM ke svarUpamAM zaMkA thavI te "saMzaya rUpa ajJAna che. vastu ke tenA svarUpano khyAla ja na hovo te "anadhyavasAya" nAmanuM ajJAna che ane vastunuM uMdhu jJAna hovuM te "viparyAsa ke viparyaya' nAmanuM ajJAna che. zAstranI paribhASAmAM traNa prakAranAM ajJAna batAvyA che. 1 - saMzaya: vastu che ke nahi ? tenuM svarUpa AvA prakAranuM haze ke nahi ? te bAbatono anizcaya te saMzayarUpa ajJAna che. je vastunA be cheDA na hoya chatAM jene emAM be cheDA lAge, AvI paristhiti te saMzaya nAmanuM ajJAna che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 - 1 - Agama jANo ! 208 - 2 - anadhyavasAya: vastu che ke nahi teno koI khyAla ja na hoya ke vastunA svarUpa bheda-prabheda vagereno khyAla ja na hoya te anadhyavasAyarUpa ajJAna che. vastunI viziSTatA, vizeSa guNadharmo saMbaMdhI jJAna na hovuM te anadhyavasAya che ane 3 - viparyayaH vastu hoya eka ane jaNAya bIjI, vastunuM ja svarUpa hoya tenA karatAM uMdhuM jaNAya te viparyayarUpa ajJAna che. eTale je vastu jevI hoya tevI na dekhAya ane jevI na hoya tevI dekhAya te viparyaya. je vyaktimAM rAga-dveSa ke ajJAna hoya tenAthI kyAreka ne kyAreka, kyAMka ne kyAMka khoTuM bolAvAnuM zakya che. enA mATe asatya bhASaNanI saMbhAvanA khulI ja rahetI hoya che mATe ja tIrthaMkara-vItarAga paramAtmA paNa jyAM sudhI sarvajJa na bane. kevaLajJAna prApta na thAya tyAM sudhI prAyaH upadeza ApatA nathI, mArga batAvatA nathI, zAsananI sthApanA karatA nathI. rakhe ne kyAMya asatya prarUpaNA thaI jAya ! sabhAH krodha-lobha-bhaya-hAsyathI asatya bolAya tema mahAvratonA AlAvAmAM kahyuM che, to tame asatya bolavAnA rAgAdi traNa kAraNa kema kaho cho ? krodha-lobha-bhaya ane hAsya e asatya bolavAno Avega pedA kare che. ahIM asatya kharAba che, e samajAyeluM che chatAM AvegathI bolAya che. jyAre pelAmAM rAga, dveSa ane ajJAnane kAraNe khoTuM sAruM lAge che athavA jANI joIne khoTuM bolAya che. peDhImAM tamAro anubhava che ke krodha-lobha ne mAyAthI asatya bolAya che ane hAsyamAM-mazkarImAM ke ramate caDelAM keTalI khoTI vAto kare che ? eTale A cAranA udrakamAM khoTuM bolAya che. ekamAM khyAla che ne bIjAmAM khyAla nathI, ATalo phera che. bIjI rIte vicArIe to krodha, lobha, bhaya ane hAsya - A cAreyano apekSAe rAga-dveSamAM samAveza thaI ja jAya che. astu. A tIrthakaro "svataH Apta' hoya che. tIrthakaronA anuyAyI AcAryaupAdhyAya-sAdhu e parataH - paraMparAe ApyuM che. kAraNa ke, e AcAryaupAdhyAya ke sAdhu kyAre paNa bole to te Apta evA sarvaze kahela siddhAMtone Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 - 10 Apta kare te pramANa ! to Akha koNa? - 10 - 209 darzAvatAM zAstrane AMkha sAme rAkhIne ja bole. sarvajJa ApyuM che mATe sarvajJanAM zAstra paNa ApyuM che ane e zAstrane AMkha sAme rAkhIne jeo bole te paNa "Akha che" ema kahI zakAya. jainazAsananI virala vizeSatA : tIrthakaro paNa anya tIrthakarono havAlo Ape? tIrthakaro potAnI sarvajJa dRSTithI satya jevuM che tene tevuM ja joI zake che ane potAnI vItarAgatAthI satya jevuM che, tevuM mANI zake che. eTale ja teo jyAre je paNa bole te satya ja hoya che. mATe ja eka nahi paNa anaMta-anaMta tIrthaMkara bhagavaMtonI kahelI vAtone bhegI karo to paNa te badhAnI vAta eka ja sarakhI Ave. "bhUtakALanA anaMtA tIrthakara je kahI gayA che, bhaviSyanAM anaMta tIrthaMkara je kahevAnA che - ane vartamAnanA viharamAna vIza tIrthaMkaro je kahI rahyA che. te ja huM kahuM chuM." ema tIrthaMkara paramAtmAzrI mahAvIradeva AcArAMga nAmanA Agama graMthamAM kahI gayA che. "zrI AcArAMga sUtranA cothA "sakhyatva' nAmanA adhyayanamAM jaNAvyuM che ke - 'se bemi je ya aIyA je ya paDuppannA je ya AgamissA arahaMtA mAvaMto te sarve vimAphavarSAti xx' bhUtakALamAM anaMta tIrthaMkaro thaI gayA, bhaviSyamAM anaMta tIrthaMkaro thaze ane vartamAna samayamAM je tIrthakaro vicare che te arihaMta bhagavaMto A mujaba kahe che.xx' tIrthakara jevA tIrthaMkara paNa kyAreya ema na kahe ke, "A huM ja kahuM chuM, mATe mAnI lo !" paraMtu bhUta, bhAvi ne vartamAnanA tIrthakarono paNa e havAlo ApIne vAta kare che. zrI haribhadrasUri mahArAjA hoya ke zrI siddhasena divAkarasUri mahArAja hoya, zrI vAdIvetAla zAMtisUri mahArAja hoya ke zrI hemacandrasUri mahArAja hoya ke upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAja hoya, koIpaNa zAstrakAra bhagavaMta hoya te badhA eka ja avAje kahe che ke, Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210. 210. - 1 - Agama jANo ! - 'jiNadesiyaM, jaha bhaNiyaM puvasUrihiM, yathAzAstra, jainendrasiddhAntanisyandaH, yathoditaM, zAstrAnusAre, zrutavAra vAta.." "tIrthakara bhagavaMta je kahI gayA te ja ame kahIe chIe, amArA pUrvAcArya bhagavaMtoe je kahyuM che, te ja ame kahIe chIe, zAstromAM jema kaheluM che te ja ame kahIe chIe, jena AgamonA jharaNAMrUpa vAkyo ame kahIe chIe...' bIjA koI ema kahe ke, "nA, huM pote Ama kahuM chuM. A mArI maulika vicAraNA che' - to te na manAya. kemake tenAM vacanonA AdhAre sAdhanA na thAya, evI sAdhanAthI karmakSaya paNa na thAya. sarvajJatA-vItarAgatA pragaTyA vinA svataMtrapaNe potAnI vicAraNAne vyakta karavAno koIne adhikAra nathI. Ama chatAM tevI vicAraNAne koI raju kare to te Apta paNa nathI ane Aptano anuyAyI paNa nathI. tethI tenI vAta na manAya. tenA AdhAre na calAya. tenAthI AtmakalyANa na thAya. cAre prakAranA saMghamAM zramaNa mukhya che. temanA mAthe AcArya che ane AcAryanA mAthe sarvajJanAM zAstro che. jenA mAthe zramaNa nahi te saMgha nahi, jenA mAthe AcArya nahi te sAdhu nahi ane jenA mAthe sarvajJanAM zAstro nahi te jainazAsananA AcArya nahi. 'samaNappahANo saMgho / ' 'saMgho sAyariyo / ' sAdhava: zAkSuSa: ' 'gAma vighU sAdU ' saMgha zramaNapradhAna che, AcArya sahitano saMgha che, sAdhuo zAstrarUpI AMkhavALA che, sAdhu AgamanI AMkhavALo che." ema ApaNe tyAM kaheluM che, A badhAM ja zAstravacano sadAya tamArI AMkha sAme rahevA joIe. dvatrizad dvAaizikA' nAmanA graMtharatnamAM batrIsa-batrIza gAthAnAM batrIza Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 - 10 Apta kahe te pramANa ! to Akha koNa? - 10 - 211 prakaraNo che. temAMnuM cothuM prakaraNa "jinamahatva batrIzI' nAmanuM che. temAM upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjAe prabhune uddezIne kahyuM che ke, 'vapratraya-dhvanacchatra--cAkarasamAM vibhuktaM na vibhostAdRGmAyAviSvapi sambhavAt / / 1 / / svAmino vacanaM yattu, saMvAdi nyAyasaGgatam / kutarkadhvAntasUryAMzumahattvaM tadyadabhyadhuH / / 2 / / pakSapAto na me vIre, na dveSa: kapilAdiSu / yuktimadvacanaM yasya, tasya kAryaH parigrahaH / / 3 / / ' "traNa gaDha, IMdra dhvaja, chatratraya, gharmacakra ane cAmarAdinI saMpadAthI bhagavAn mahAna che ema nathI. kAraNa ke tevA prakAranuM mahatva to mAyAvI-IndrajAlikone viSe paNa saMbhave che. kintu kutarkarUpI aMdhakArano nAza karavA mATe sUrya samAja saMvAdi (samartha pravRttijanaka) ane nyAyasaMgata (syAdvAda mudrAthI aMkita) zrI vItarAga paramAtmAnuM ja vacana che, te ja mahattvanuM kAraNa che. e mATe bhagavAna zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAje pharamAvyuM che ke - "mane zrI vIra-vardhamAna svAmine viSe guNano vicAra karyA vinAno ja rAga nathI ane kapilAdine viSe tevA ja prakArano dveSa nathI. kintu guNa-doSanI AlocatApUrvaka jenuM vacana yuktiyukta hoya, teno ja svIkAra karavo joIe. (1-2-3) ahIM jema paramAtmAnI mahAnatA chatra-cAmarAdi RddhithI nahi, paraMtu yathArthavAditAnA kAraNe ja batAvI che. tevI rIte AcArya mATe paNa A ja vAta kahevAmAM AvI che. tame tapasvI cho, tamAre ghaNA ziSyo che, bahoLo bhaktavarga che, jJAna ne vidvattA che eTalA mAtrathI ja tame mahAna cho ? evuM ame mAnatA nathI. paraMtu tamArI pAse "zuddhaprarUpaNA' nAmano guNa che, tame zuddhaprarUpaka cho, mATe tame mahAna cho. ema zAstra AcAryane paNa kahe che. AcAryano mukhya guNa che - zuddha prarUpaNA. zuddhakathaka, zuddhajalpA, sasUtravAdI, samyabhASI, Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! A yathAsUtrabhASI... A badhA enA ja paryAyavAcI zabdo che. A ekaDo che, bAkInA emanA guNo e tenI uparanAM mIMDAM jevA che. tIrthaMkara paramAtmAno jema yathArthavAdI guNa che, tema AcArya bhagavaMtano zuddhaprarUpaNA guNa che. zuddhaprarUpaNA guNa hoya pachI e tapasvI hoya to 'mIMDu umerAyuM' - A rIte zuddhaprarUpaNA pachI jeTalA guNa vadhe eTalAM mIMDA umerAtAM jAya. paNa ekaDA vagaranAM ja mIMDA hoya to tenI koI kiMmata nathI. A vItarAganuM zAsana che ane tenI A maryAdA che. 212 mULa vAta e che ke, 'viveka' vinA 'karmano uccheda' na thAya ane 'AptanA upadeza' vinA 'viveka' na pragaTe. Aje ApaNe paNa je upadeza pAmavo che te Apta vacanonAM AdhAre pAmavAno che. te Apta vacano kayAM ? paramAtmAnI dvAdazAMgI, 45 Agamo, tenI paMcAMgI ane tenA AdhAre banAvelA graMtho. 212 eTale Apta vacana bAra aMga-45 Agama ane tenI paMcAMgI svarUpa che. tenAM AdhAre banelA dharmagraMthomAMthI paNa Aptano upadeza meLavI zakAya che. upa eTale samIpa, deza eTale pradeza. samIpa pradezamAM jAva eTale je maLe tene 'upadeza' kahevAya. Apta evA tIrthaMkaranA AgamonuM sAnidhya-zaraNAgati svIkAryA vagara je maLe te upadeza nahi. zaraNAgati svIkAro to ja samIpatA svIkArI kahevAya. te mATe mAthe guru karavA paDe, jJAnanA AcAra pALavA paDe, vinaya karavo paDe, pachI upadeza maLe. jJAnanA AcAra pUrvaka kALaveLA vagerenA khyAlapUrvaka-vinayapUrvaka-bahumAnathI upadhAna vagere AThe ATha AcAronA pAlanapUrvaka meLavAya to ja sAco upadeza prApta thAya. zAstravacananA anaMta artha thAya paNa te ja artha levAya ke je saMgata hoya : sabhA : zAstravacanonA paNa be artha thAya ne ? mAtra 'be ja artha' na thAya, anaMtA artha paNa thAya. paraMtu je artha jyAM levAto hoya tyAM ja levAya. jema ke eka 'kAMTo' zabdanI vicAraNA karIe to tenAM keTalA artha tame jANo cho ? ghaDiyALano kAMTo, vajana karavAno kAMTo, pagamAM vAge te kAMTo, khAvA mATe vaparAya te kAMTo ane haiyAmAM koInuM veNa bhokAyuM te paNa kAMTo. kAMTAnA keTalA prakA2 tame jANo cho ? tame jamavA beso tyAre kaho ke, kAMTo Apo, tyAre tamAro nokara ke patnI Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 - 10 : Akha kahe te pramANa ! to Akha koNa?- 10 - 213 kahe ke, kAMTAnA ghaNA artha che ane te raste paDelI "zULa' laIne tamane Ape to te cAle ? artha game teTalA thAya paNa je artha jyAM saMgata thato hoya te ja tyAM karAya. moTI uMmaranA mANasane paNa kAkA kahevAya - pitAnA bhAIne paNa kAkA kahevAya ne pitAnA kAkAnA dIkarA-bhAIne paNa kAkA kahevAya. paNa jyAM je artha levAto hoya tyAM te ja artha levAya. koI kahe ke, eka zabdanA ghaNA artha thAya che, mATe ame kahIe te mAnI lo. to tarata pUcho ke pUrvAcAryoe kayo artha karyo che te kaho ? niryuktikAranI A ja mahattA hoya che. eka-eka zabdanA nizcita jeTalA artha thatA hoya te badhA artha karavA ane pachI prastuta vAtamAM kayo levo ne kayo na levo te jaNAvavuM. A niryuktikAra maharSi zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAje A rIte artha karIne tattvajijJAsuo upara ghaNo moTo upakAra karyo che. emanA banAvelA niyukti graMthonI A vizeSatA che. eka "sUtra' zabda laIne jagatamAM sUtra keTalAM-keTalA prakAranA hoya che, te jaNAvyuM ane te pachI te badhA arthamAMthI ahIM kayo artha levo ane na levo te paNa jaNAvyuM. ApaNe bhaNIe chIe te paNa "sUtra" kahevAya ane zAstrane paNa sUtra kahevAya. jemAMthI kapaDAM bane te dorAne paNa sUtra kahevAya. sUtra zabdathI zuM zuM laI zakAya te badhuM jaNAve. pachI te sUtra sUtara keTalA prakAranuM hoya ? aMDaja hoya, potaja hoya, lALathI baneluM hoya, kapAsanuM hoya, UnanuM hoya, rezamanuM hoya ema aneka prakAranuM hoya. vanaspatIjanya hoya ane prANIjanya paNa hoya. tamane kadAca sUtaranA keTalA prakAra che, te khabara nahi hoya paNa amArA zAstrajJa sAdhune enI khabara haze ! te ja rIte sUtra eTale zAstra evo artha karIe to enA paNa laukika ane lokottara evA prakAro che. temAMthI sUtramAM paNa laukikasUtra kayuM ane lokottarasUtra kayuM? samyaphasUtra kayuM ane mithyAsUtra kayuM? dravyasUtra kayuM ? bhAvasUtra kayuM ? te badhI vAta karela che. tyArabAda te badhAM prakAramAMthI prastuta viSayamAM kayuM levAnuM ne kayuM na levAnuM te paNa batAvyuM che. A upakAra niyukti graMthano che. parIkSA karIne AptapaNuM puravAra thAya pachI ja svIkAra karAya? have ApaNe e paNa vicAravuM che ke "Apta' evA arihaMta bhagavaMtono Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 214 - 1 - Agama jANo ! - upadeza paNa konI pAsethI sAMbhaLavo, meLavavo, e mATe jaNAvyuM che ke saMvigna evA gItArtha guruo pAsethI sAMbhaLavo-meLavavo. sArAmAM sArI kaMpanIno menejara phUTI gayo hoya, pekiMga enuM e hoya chatAM aMdarano mAla bhaLato ja hoya tema bane ne ? mATe "Apta vacanane kahenArA paNa Aptano pratinidhi evo Apta ja joIe. Aptano pratinidhi evA Apta te ja hoI zake ke je saMvigna-gItArtha hoya. jenA hRdayamAM mokSanI tIvra abhilASA hoya te saMvigna kahevAya ane je sarvajJa kathita sUtro ane tenA arthane eTale ke AgamapaMcAMgIne yathArtharUpe jANatA hoya te gItArtha kahevAya. e mATe ja jemanI pAsethI dharmopadeza sAMbhaLavAno hoya te gurunI paNa parIkSA karavAnI vidhi batAvavAmAM AvI che. devanI jema parIkSA karavAnI, e deva ApyuM che ke nahi te jema jovAnuM tema gurunI paNa parIkSA karavAnI che ane te guru ApyuM che ke nahi, te jovAnuM. pachI ja temanA mukhe dharmadezanA sAMbhaLavAnI. ahIM badhuM cokhkhuM lakheluM che. kyAMya gerasamaja thAya evI vAta nathI, paNa jene goTALo vALavo ja hoya teno koI IlAja hoto nathI. mA" maLo to AvI maLajo : ahIM kahe che ke, "ApnanI zaraNAgati svIkArIne temanA mukhe paramApta evA arihaMtano upadeza sAMbhaLavo joIe. e arihaMta paramAtmAno upadeza temanA kahelA AgamamAM samAyela che. e Agama eTale ja dvAdazAMgI. tenuM parijJAna=pUrepUruM jJAna meLavavA mATe saghaLo ya prayatna karavo joIe. e AgamanuM parijJAna pAmavuM kAMI saheluM to nathI ja, paraMtu vartamAnakALanA alpajJa evA ApaNA upara parama upakAra karIne yugapradhAna, sAdhikanavapUrvI pUjya AcAryazrI AryarakSitasUrijI mahArAje Agama zrutane cAra vibhAgamAM vaheMcI dIdhuM. A cAra vibhAga eTale ja 1 - caraNakaraNAnuyoga, 2 - dravyAnuyoga, 3 - dharmakathAnuyoga ane 4 - gaNitAnuyoga. pUjya AcAryazrI AryarakSitasUrIzvarajI mahArAjanuM jIvana paNa jANavA jevuM che. svayaM brAhmaNa kuLamAM janmyA hatA. "dazapura" nagaramAM rahetuM emanuM kuTuMba AkhuM vaidika dharmane mAnatuM hatuM, jyAre temanI mAtA "rudrasomA' jinamatanI anuyAyI parama samakitI zrAvikA hatAM. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 : Apta kahe te pramANa ! to Apta koNa ? - 10 e rudrasomA zrAvikA kevAM hatAM tenAM pUrvAcAryoe varNana karelAM che. te vAMcIe to paNa emanI bAhyAvyaMtara pariNati ane dharmavaibhavane abhinaMdavAnuM mana thayA vinA na rahe. 'hitopadeza' graMthamAM lakhyuM che ke - 215 'sA ya tahAvihasuhakammapariNaivaseNa paDhamaM ciya ahigayajIvAjIvA uvaladdhaputrapAvA AsavasaMvaraviNijjarAbaMdhamukkhAiviyAravisArayA niggaMthe pavayaNe sammaM pattaTThA laTThA gahiyaTThA viNicchiyaTThA aTThimiMjadhammANurAyarattA ihaloiyasuhaniSpivAsacittA sAsayasuhasAhilAsA kAlaM volei / ' *ane te rudrasomA viziSTa zubha karmodaya pariNatithI pUrvathI ja jIva-ajIvAdi padArthane bhaNelI, puNya-pApanuM jJAna pAmelI, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSAdi tattvono vicAra karavAmAM vizArada (nipuNa) hatI, tigraMtha pravacanane vize samyak prakAre arthane prApta karela, arthane meLavela, arthane grahaNa karela, arthano nirNaya karela hatI, asthi-majjAmAM dharmAnurAgathI raMgAyelI hatI, Ihalaukika bhautika sukhanI pipAsA vinAnI hatI ane zAzvata mokSa sukhanI abhilASAvALI thaI kALane pasAra karatI hatI.' 215 nAnI uMmaramAM ja temanA pitA 'somadeve' temane kAzI bhaNavA mokalyA hatA. tyAM varSo sudhI 2hI cauda vidyAnA pAragAmI banIne ugatI yuvAna vaye potAnA vatanamAM teo pAchA AvyA, nagaranA rAjavI paTTahastI laIne emanuM svAgata karavA gayA. AkhuM nagara paNa svAgata karavA mATe umaTyuM, rAjAe emane hAthInI aMbADIe besADyA. sAmaiyuM AkhI nagarImAM pharIne pachI rAjasabhAmAM AvyuM. rAjasabhAmAM emanuM viziSTa sanmAna-satkAra ne bahumAna karavAmAM AvyuM. sabhAmAM AkhuM gAma hAjara hatuM, Ama chatAM A prasaMge AryarakSitanI mAtA hAjara na hatI. AkhuM gAma AryarakSitane jotuM hatuM, paNa AryarakSita pote to sabhAmAM potAnI mAne ja zodhatA hatA. kyAMya mA dekhAtI nahotI. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! bALapaNathI ja emanI mAe emane kevuM vAtsalya ApyuM haze ke, rAjasabhAmAM paNa temanI AMkho 'mA'ne zodhatI hatI. AkhuM nagara che, paNa mArI 'mA' kema nahi ? e jANavAnI emanI IMtejArI hatI. mana kyAMya lAgatuM nahotuM. jevI rAjasabhA pUrI thaI ke tarata ja doDatA ghare gayA. 'mA' kyAM che ? ema pUchatAM pUchatAM gharamAM pharI vaLyA tyAre emanI mA gharanA khUNe sAmAyika laIne svAdhyAya karI rahI hatI. 217 1 - A ghaTanAmAM AgaLa vadhatAM pahelAM jarA tame tamArI paristhitino vicAra karI juo ! tamAro dIkaro amerikA jaI bhaNI-gaNIne Avyo hoya tyAre jo samAje moTo meLAvaDo yojyo hoya to te vakhate enI mA sAmAyikamAM besI rahe evuM bane kharuM ? A badhI ghaTanAo sAthe tamAro kAMI meLa maLe che kharo ? AryarakSitajInI mA tamArI dRSTie kevI kahevAya ? agara tamAro dIkaro A rIte bhaNIne Avyo hoya ne enA svAgatanA avasare tamArI patnI sAmAyika laIne bese to tame ene zuM kaho ? ATaluM tame tamArI jAtanuM nirIkSaNa karajo ! have ApaNe AgaLa vadhIe. 216 mA, sAmAyikamAM che, aDAya nahi, evuM e barAbara jANe che eTale e dUrathI ja mAnAM pagamAM mAthuM mUkatA hoya tema namaskAra kare che ane bhInA bhInA avAje pUche che ke - "mA ! ATale dUrathI Avyo chuM. ghaNuM badhuM bhaNIne Avyo chuM, AkhA nagare mAruM svAgata karyuM. eka tuM ja na AvI ? huM bhaNIne Avyo te tane zuM na gamyuM ?" javAbamAM enI mAe kahyuM ke - "beTA ! gAma tArI 'mA' nathI, tArI 'mA' to huM chuM. kevaLa hiMsAmAM pravartAvatA evA kuzAstranA parizIlana rUpa ane pariNAme durgatimAM laI janArI vidyA bhaNIne tuM Avyo, te tArI 'mA'ne kaI rIte game ?" AryarakSitajInI mAtA pAse emanA hRdayamAM rahelA samyagdarzane A bolAvyuM hatuM. A 'paLa' mAe na sAcavI hota to pUjya AcArya zrI AryarakSitasUri mahArAjane jainazAsana na maLyuM hota ane jainazAsanane yugapradhAna pUjya AcArya zrI AryarakSitasUri mahArAja na maLyA hota. ApaNane AgamanA vibhAgarUpa je cAra anuyoga maLyA, te upakAra A 'mA-rudrasomA'no che. jo pUjya AcAryazrI AryarakSitasUri mahArAja na maLyA hota to Agama Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 - 10 : Apta kare te pramANa ! to Akha koNa? - 10 - 17 mATenA bodhanI Aje je bhUmikA upalabdha thAya che, te na thaI hota. e je cauda vidyA bhaNI AvyA hatA, tenAM nAmo paNa zAstrakAroe varNavelAM che. 1 - zikSA, 2 - kalpa, 3 - vyAkaraNa, 4 - chaMda, 5 - jyotiSa, 6 - nirukta, 7 - Rgvada, 8 - yajurveda, 9 - sAmaveda, 10 - atharvaveda, 11 - mImAMsA, 12 - jJAtavistAra, 13 - dharmazAstra ane 14 - purANa. bIjo eka khulAso e paNa karI lauM ke AryarakSitajI je vidyA bhaNIne AvyA hatA te bhale mithyAtvavardhaka hatI. paNa nAstikatA-poSaka to na ja hatI. tethI ja temanAmAM saMskAra ne lAyakAta jIvaMta rahI che. AjanI vidyA bhaNelo to phaTa kahI de ke, "tane na game to kAMI nahi, tAruM tuM jANe.' paNa AryarakSitajIe evuM na karyuM, temaNe to kahyuM ke - "mA ! to tuM bola huM zuM bhaNuM to tane AnaMda thAya ?' mA bolI - "tuM dRSTivAda bhaNe to mane AnaMda thAya." e mane koNa bhaNAve ?" 'tArA mAmA dIkSita thayelA che, Arya tosalIputra temanuM nAma che. tuM emanI pAse jA ! e tane dRSTivAda bhaNAvaze. paNa A bhaNavA mATe eTaluM dhyAna rAkhaje ke teo tane je kahe ke tuM karaje ! e mA jANatI hatI ke, dRSTivAda emane ema na bhaNAya. e mATe pahelAM dIkSA levI paDe. ATale dUrathI dIkaro Avyo, varSo pachI bhaNIne Avyo ne tarata dIkSA levA mATe ravAnA karI dIdho ? na ene khavaDAvyuM, na pIvaDAvyuM ! kAMI samajAya che ? zrI AryarakSitanI "mA" e Adarza mUrti hatI. ahIM jeTalI mA beThI hoya, te badhA mATe A mA "ArAdhya mA' banavI joIe. tame A sthAne hova to zuM karo ? AryarakSitajI samajI gayA. enA pitA-svajano badhA vaidikamArganA anuyAyI hatA ane mA jaina dharmanA anuyAyI samyagdaSTi hatI. e jANatA hatA ke mAnI vAta mAnavAmAM pitAjI vagere svajano taraphathI keTalAM vighno AvavAnA che. chatAM e mAnuM kevuM vAtsalya haze ke e badhuM sahana karIne paNa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 - 1 - Aga 218 mAnuM kaheluM karavA taiyAra thayA ? mAnI vAta sAMbhaLatAnI sAthe ja AryarakSitajIe kahyuM, "mA ! AvatI kAle ja vahelI savAre cAlyo jaIza mAmA pAse !' A sAMbhaLIne e mAne kevo AnaMda thayo haze ? jarA kalpanA karajo mahAnubhAva ! bIjA ja divase vahelI savAre gharamAM koIne khabara na paDe ema uThIne mAne kahI, page lAgIne AryarakSitajIe mAnA AzIrvAda lIdhA ane mAmA mahArAja tosalIputra AcArya pAse javA nIkaLI gayA. mAno vicAra karo to putra hita karavAnI bhAvanA sAme mAne jarA sarakho ya putramoha na naDyo ane AryarakSitajIno vicAra karo to mAnI bhAvanA saMtoSavA emane na naDyuM rAjavInuM mAna, ke na naDI nagarInI AgatA-svAgatA, na naDI emane dunyavI sukhanI kAmanA ke na Avyo emane potAnA bhAvi jIvanano vicAra. ekamAtra "mA je karaze te mArA hita mATe ja karaze' evo mA pratyeno dRDha vizvAsa ane evI hitasvI mAnI lAgaNIne-bhAvanAne saMtoSavA je paNa karavuM paDe, te karI levAnA daDha saMkalpa sAthe ghara-parivAra, svajana vagere badhuM ja mUkIne teo nIkaLI gayA. thoDuMka gayA ne sAme ja eka oLakhIto mANasa maLyo ne kahyuM, "huM tamane ja maLavA Avyo chuM - A zeraDI tamane bheTa dharavAnI che. tene kahyuM, "huM jarA kAma mATe jauM chuM, tame jaIne mArI mAne kahejo ke sauthI pahelAM tame mane maLyA hatA." enA hAthamAM rahelA zeraDInA sAThA joyA, sADAnava hatA. enAthI jANI lIdhuM ke, huM je dRSTivAda bhaNavA jAuM chuM, temAMthI mane sADAnava bhAga jeTaluM jJAna prApta thaze. jyAre teo AcArya "tosalIputra" jyAM utarelA hatA te "IzuvATaka' eTale ke zeraDInA vADAmAM AvelA upAzrayamAM AvI pahoMcyA. tyAre temaNe vicAryuM ke guru pAse emane ema na javAya. e mATenI vidhi bhaNavI joIe." deva-guru pAse javAnI vidhi e jANatA na hatA. paNa e mATenI vidhi barAbara jALavavI ja joIe - evuM to e barAbara jANatA hatA. tethI ja teo bahAra ubhA rahyA ane rAha joI ke, koI Ave pachI jauM. eTalAmAM 'Dhahara" nAmanA eka zrAvaka AvyA. jemanA khabhe khesa hato, mAthe pAghaDI hatI, teo upAzrayanA dvAre traNa vAra 'nisAhi" bolIne aMdara gayA. temaNe IriyAvahI karIne gurubhagavaMtane Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219 - 10 : Apta kahe te pramANa! to Akha koNa? - 10 - 219 vidhipUrvaka dvAdazAvarta vaMdana karyuM ane gurunI anumatipUrvaka beThA. A badhu AryarakSitajIe dhyAnapUrvaka joyuM ane tarata ja manamAM dhArI lIdhuM. AnA uparathI emanI prajJA, medhA, dhAraNA zakti vagereno ApaNane barAbara aMdAja Avavo joIe. eka ja vakhata joyuM ane emane e badhuM ja AvaDI gayuM. tame keTalIvAra joyuM? chatAM hajI AvaDyuM ? vicAra karo. A pachI AryarakSitajIe "nisahi" bolavA pUrvaka praveza karyo ane mayUeNa vaMdAmi vagere bolI pUrvanA zrAvake karyuM e ja rIte emaNe paNa vidhi pUrvaka dvAdazAvarta vaMdana karyuM ane e zrAvaka jema beThA hatA tema e paNa beThA. chatAM gurubhagavaMtane khabara paDI gaI ke, A AgaMtuka che, navA che. vaMdana vidhimAM eka paNa bhUla thaI nahotI, paNa pahelAMnA puNyAtmA AvyA tyAre upAzrayamAM bIjA koI zrAvaka hatA nahi. eTale gurubhagavaMtane vaMdana karyA bAda temanI pAse e sIdhA besI gayA hatA. jyAre vidhi e che ke vaMdana karyA bAda jo upAzrayamAM koI zrAvaka hoya to tene praNAma kahI pachI besavuM joIe. junA kALamAM vyAkhyAnamAM paNa gurune vaMdana karyA bAda AkhI sabhAne praNAma karI pachI ja besAtuM. paNa A zrAvaka-vaMdanAnI vidhi AmaNe joI na hatI. tethI temaNe karI nahi - e joIne ja gurune khyAla AvI gayo ke AgaMtuka puNyAtmA navA che. tethI gurubhagavaMte temane pUchuyuM ke - "tame konI pAse dharma bhaNyA ?" emaNe kahyuM - "bhagavan! A zrAvaka pAsethI." tyArabAda tyAM rahelA sAdhu bhagavaMtoe gurubhagavaMtane emano paricaya ApatAM kahyuM ke, "A rudrasImAno putra samagra veda ane vedAMgano pAragAmI AryarakSita nAme brAhmaNa putra che. jeno gaIkAle ja gajanI aMbADI para besADIne rAjAe mahotsavapUrvaka nagarapraveza karAvyo hato. A kyAMthI ya zrAvakanI sAmAcArI zIkhelA nathI." tyAre AryarakSitajIe kahyuM ke - "bhagavaMta ! mane to zrAvakapaNuM hamaNAM ja pariNAma pAmyuM che. mAtAnA kahevAthI dRSTivAda bhaNavA huM ApanI pAse Avyo chuM. Apa karuNA karI mane dRSTivAda bhaNAvazo !" gurubhagavaMte kahyuM, "dRSTivAda bhaNavo hoya to emane ema na bhaNAya. e mATe pahelAM sAdhupaNuM levuM paDe, e mATe saMsAra choDavo paDe." tArI e taiyArI che ?' javAbamAM AryarakSita jIe kahyuM - "bhagavaMta! dRSTivAda bhaNavA mATe je kAMI karavuM paDe te badhI ja mArI taiyArI che. mArI mAtAe mane kahIne mokalyo che ke, guru mahArAja jema kahe tema Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! karaje.' A sAMbhaLIne gurubhagavaMte zrutabalathI 'A moTo zrutadhara banaze' ema jANIne anumati ApI ane anumati maLatAM ja AryarakSitajIe tyAMne tyAM ja tyAre saMsArI kapaDAM utAryAM, sAdhuveSa dhAraNa karyo ane dIkSA lIdhI. 220 1 sabhA: muhUrta na joyuM ? utkRSTa puSyavALAne muhUrta sAmethI doDIne Ave che. mayaNAsuMdarIno prasaMga jANyo che ne ? surasuMdarI mATe rAjA muhUtte zodhe che ne maLatuM nathI. jyAre mayaNAsuMdarI mATe muhUtte doDatuM AvyuM. A muhUrto paNa jevAM tevAM nahi. enAM pariNAma paNa tame joI zako cho. emaNe jaina saMgha upara keTalo moTo upakAra karyo ? Agamone 1 - caraNakaraNAnuyoga, 2 - dravyAnuyoga,3 - dharmakathAnuyoga ane 4 - gaNitAnuyoga - ema cAra anuyogamAM vibhakta karIne alpa kSayopazamavALA sAdhako mATe zrutasAdhanAno mArga saraLa karI Apyo. A emano nAnosUno upakAra nathI. e pUrve AgamanA pratyeka sUtramAM A cAre cAra anuyoga ghaTAvavAnA rahetA hatA. evuM karavA mATe buddhino khUba sAro kSayopazama apekSita hoya che. kALabaLe e kSayopazama ghaTatAM A rIte anuyoga vibhakta karAyA. eTale je sUtramAM je anuyoganI pradhAnatA hoya tenI ja mukhyatAe enuM vyAkhyAna karavAnuM rahyuM. ethI alpakSayopazamavALA sAdhako mATe samajavuM saheluM banyuM. cAritranI zraddhA pragaTe che AcArAMgathI : AcArAMga sUtra : prathama aMga AgamamAM mukhyatve caraNakaraNAnuyogano saMgraha karAyo che. jo ke emAM dravyAnuyoga vagerenuM varNana paNa karAyuM ja che. Ama chatAM mukhyatve caraNakaraNAnuyoganuM varNana karAyuM hoI zrI AcArAMgajI caraNakaraNAnuyoganuM Agama kahevAya che. caraNakaraNa eTale cAritra ane e aMgenI kriyA. cAritranI sAdhanA ane ArAdhanAnuM vistArathI varNana AcArAMga sUtramAM karavAmAM AvyuM che. mATe ja cAritra mArganI zraddhA ane pAlana jyAre durlabha banyuM hatuM, te arasAmAM eTale vi. saM. 1985/86 yAne I. saM. 1929/30nA gALAmAM 52matA2ka gurudeve A ja AcArAMga sUtra upara vyAkhyAno karyAM ane caraNakaraNAnuyogane jIvaMta banAvavAno prayatna karyo hato. gaIkAla sudhI dharmane gALo denArA, apAsare kadi nahi AvanArA, pAna 220 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 - 10 : Akha kahe te pramANa ! to Akha koNa? - 10 - 221 bIDAM khAnArAM, sigAreTa pInArA, badhA vyasanomAM pUrA, saToDIyA-tophAnIdeva-guru-dharmanA kaTTara virodhI evA lokonAM paNa jIvana A pravacano sAMbhaLIne palaTAyAM. temanA zaraNe AvyA, temanuM ziSyatva svIkAryuM ane temanA ziSyono pahelI haroLano phAla temAMthI ja ubho thayo. A temanA vyAkhyAnonI beThI tAkAta hatI. evI ja eka vyakti - nAstikatAmAM pUrI, sudhArAvAdanA pavanamAM AvelI, rASTrIya caLavaLamAM caDelI, e mahApuruSane bhIDAvavA AvelI, aphaLAvavA AvelI. temanA vyaktitvanuM hanana karavA AvelI, paNa jyAM AgamanAM pAnepAne varNavAyelA caraNakaraNAnuyoganI vAto sAMbhaLI, cAritranI vAto sAMbhaLI tyAM ja temanuM jIvana palaTAyuM ne e vyakti pAmI gaI. e dhodha vahetI vANIe maDadAne paNa jIvatAM karyA hatAM. temAM jinavANI saMjIvanIno chaMTakAva karI caitanyano saMcAra karyo hato. e vyAkhyAno "AcArAMga sUtranAM vyAkhyAno' nAme seTa rUpe prakAzita thaI cUkyAM che. e gurudevanI vyAkhyAna-vANInI jo A tAkAta anubhavAtI hoya to mULabhUta bhavocchedaka tIrthakarono jemAM prANa pUrAyelo che, gaNadhara bhagavaMtonI je racanA che ane mahApuruSonI je vyAkhyA : teno dhabakAra kevo haze ? te vANInI tAkAta kevI anupama haze ? tame jarA kalpanA karI juo mahAnubhAva ! tyArabAda bIjA aMga sUtra sUyagaDAMgajImAM mukhyatve dravyAnuyoganI vAta karavAmAM AvI che. emAM caraNa-karaNAnuyoga vagerenI vAto paNa che. Ama chatAM dravyAnuyoganI mukhyatA che. anuyoga eTale vyAkhyA ke vyAkhyAna. dravyAnuyoga eTale 'dravyanI vyAkhyA." vizvamAM cha dravyo che - 1 - dharmAstikAya, 2 - adharmAstikAya, 3 - AkAzAstikAya, ja - pudgalAstikAya, 5 - jIvAstikAya ane 6 - kALa. eka kALane choDI do to bAkInA pAMca dravyo "astikAya' kahevAya. eTale paMcAstikAya. A padravyonuM nirUpaNa yathAsthitapaNe eka mAtra jainadarzana ja Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 Agama jANo ! kare che. jyAre anya anya mithyAdarzano e dravyavyavasthAmAM cokkasa nathI . adhUrAM che, ekAMtI che, nyUna che. tethI te adhUrAM, ekAMtI ane nyUna evAM mithyAdarzanonuM yuktiyukta khaMDana ane pUrNa, anekAMtika ane sarvAMgasuMdara evAM jainadarzananuM yuktiyukta maMDana paNa A AgamamAM vistRta rIte kareluM che. enA ja anusaMdhAnamAM vizvanA eka-eka darzananI zuM mAnyatAo che, temano zuM bhrama che, temanI zuM nyUnatAo che ? tenI vigatavAra vAto karIne jainadarzananI jainadarzananA anekAMtavAdanI, jainadarzananA AcAramArganI, sAdhanAmArganI pUrNatA, yathArthatA, hitakAritAnuM vizad varNana karAyuM che. sAthosAtha e cha dravyonuM nirUpaNa karatAM dravya, guNa ne paryAyanI jhINI vAto paNa AmAM karavAmAM AvI che. A rIte aneka prakAre 'dravya'nI vicAraNA sAthe saMkaLAyeluM A Agama hovAthI Ano samAveza dravyAnuyogamAM karAyo che. tamane kadAca thaze ke ApaNe mATe A badhAno zuM upayoga ? paNa jyAre A Agamone vidhipUrvaka sAMbha zo tyAre tamane khabara paDaze ke A AgamonuM ane AgamomAM kahevAyelA padArthonuM zravaNa tamArA mATe paNa keTaluM upakArI ane jarUrI che. karmano uccheda emane ema nahi thAya. A badhuM jANI viveka keLavIne ja karmoccheda karI zakAya tema che. dravyAnuyoganA graMthonA adhyayanathI vipula karmanirjarA thAya che. enAthI mithyAtva ogaLe che. samyaktva dRDha ane nirmaLa bane che. mATe ja sAdhu bhagavaMtone AvA graMthono abhyAsa karavA mATe vizeSa AjJA karavAmAM AvI che. 1 - tyArabAda caMdraprajJapti-sUryaprajJapti-jyotiSakadaMDaka jevA graMtho mukhyatve gaNitAnuyoganA graMtho che. emAM gaNitanI pradhAnatA che. jyAre jJAtAdharmakathAupAsakadazAMga jevA graMtho dharmakathAnuyoganA graMtho che. jemAM mukhyatve kathAonA mAdhyame upadeza ApavAmAM Avelo che. 222 eka vAta dhyAnamAM rahe ke cAreya anuyogamAM zraddhAnI sthiratA mATe dravyAnuyoganA AgamonI mukhyatA che, jyAre ArAdhanA-sAdhanA mATe caraNakaraNAnuyoganA Agamo upayogI che. vizvanA padArthonI oLakha mATe gaNitAnuyoganA AgamonI jarU2 kahelI che ane ArAdhanA-sAdhanAmAM utsAha vadhAravA dharmakathAnuyoganI AvazyakatA mAnelI che. anya traNeya anuyogo sAdhana che ane e dvArA pradhAna caraNakaraNAnuyoga sAdhya che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 - 10 : Akha kahe te pramANa ! to Akha koNa? - 10 - 223 A sUyagaDAMgajI sUtranA be zrutaskaMdha che. tethI te be mukhya vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. koI moTA graMthamAM jema pUrvArdha ne uttarArdha hoya tema. zrI sUyagaDAMgajI sUtramAM pahelo je zrutaskaMdha che, tenAM soLa adhyayano che ane bIjA zrutaskaMdhamAM sAta adhyayano che. eTale baMnemAM maLI kula tevIsa adhyayano thayAM ane dareka adhyayanonA alaga-alaga uddezA che. pahelA zrutaskaMdhanA soLa adhyayanonA maLI kula chavvIza uddezAo che ane bIjA zrutaskaMdhanA adhyayano ja uddezArUpa che mATe sAta adhyayananA uddezA paNa sAta ja che. ema banne zrutaskaMdhanA maLI tetrIza uddezAo che. A badhI vAta kAlathI vigatavAra mATe samajAvavI che. e dareka adhyayano ne uddezAmAM kayo kayo viSaya kahevAmAM Avyo che, tenI paNa mAre tamane vAta karavI che. tyArabAda kramazaH prathama zrutaskaMdha, tenuM paheluM adhyayana - teno pahelo uddezo ane tenuM paNa paheluM sUtra ApaNe zarU karIzuM. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sUyagaDAMgasUtra pUja duho samakita darzana zuddhatA, kAraka bIjuM aMga; pUjo dhyAo bhavijanA, jhIlo jJAna taraMga. DhALa bIjI (govAcharU cArato Ahirano avatAra, rUDuM gokuLiyuM - e dezI) bIjuM aMga ArAdhIe, sUyagaDAMga jehanuM nAma, Agama e rUDo. suabaMdha doya sohAmaNA, sohe ati abhirAma. A0 1 syAdvAda vANI bharyA, ajhayaNAM trevIza Ao sva-para samayanI vAratA, bhAkhI zrI jagadIza. A0 2 ku-pAvayaNI dAkhiyA, traNaze tresaTha bheda ArdrakumAra muni pare, nirmaLa karajo citta. A0 3 chaMDI e zruta graho, samakita Atma abheda trikaraNa yoga samArIne, pUjajo Agama nitya. A0 4 jJAne jJAtA zeyano, jANe svapara svabhAva Ao jina uttama mukha padmanI, vANIye tajIya vibhAva. A Agama e rUDo 5 Ao Ao Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 11 - bhUthagasin :pahelA zradeThaMghanA 1thI 9 adhyayanonuM avalokana - vi. saM. 2058, aSADha vada-12+13, maMgaLavAra, tA. 7-8-02, sAcorI bhavana, pAlItANA - vidyA cogyane ja apAya: sUyagaDAMgano bAhya-atyaMtara paricaya : * Agama zravaNa zA mATe? * sUyagaDAMganA vividha nAmo ane atha: - sAdhu gRhasthonAM nAma na paDe paraMtu sAkSIvALuM banAve: viSayaH pahelA cha adhyayanonI jhAMkhI. zrI sUyagaDAMga sUtranAM vividha nAmo ane tenA arthonI vicAraNA sAthe prAraMbhAyelA A pravacanamAM "nAmakaraNa' aMge ThIka ThIka vicAraNA thaI che. AgaLa vadhatAM maMtrazaktio kone maLe to sAruM ane kone na maLe to sAruM - e praznane aneka tarka-digaMtonA trAjavAmAM toLI yogyane ja apAya, ayogyane na ja apAya, evo nirNaya khUba sArI rIte karI Apyo che. A ja pravacanamAM zrI sUyagaDAMga sUtranA be zrutaskaMdhono nAmollekha karI enA pahelA zrutaskaMdhanA soLa adhyayana paikInA pahelA cha adhyayanomAM varNavAyela viSayanI samarI Apela che. emAM avasara pAmI strIono paricaya saMyamIo mATe kevo khataranAka ane patana noMtaranAro che te bAbata paNa khUba ja prabhAvaka zabdomAM varNavAI che. pravacananuM pratibiMba * tamArAM dIkarA-dIkarInAM nAmo paNa anArya jevAM che. kAraNa ke, saMtAnonAM AtmavikAsano bhAva ja nathI. * maMtra-taMtra-zaktio yogyanAM hAthamAM mUkAya, ayogyanA hAthamAM na mUkAya. * jainazAsana zaktionuM pUjArI nathI, zuddhinuM pUjArI che. * zuddhinI sAthe rahelI zaktio vaMdanIya-pUjanIya-AdaraNIya che. paNa zuddhi vagaranI zaktionI phUTI koDInI kiMmata nathI. * khoTAnAM khaMDana vinA sAcAnuM maMDana kyAreya thaI zakatuM nathI. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-mota 'bujjhija tiuTTijA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbusvAmI : prabhu vIre kone baMdhana kahyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?" Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11H bhUthagasiNa:pahelA mRtaeThaMghanA 1 thI 9 adhyayanonuM avalokana anaMta upakArI, caramatIrthapati, zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe paramatAraka paramAtmAnA pAvana mukhethI tripadIne pAmIne jagatano uddhAra karanArI paramapAvana dvAdazAMgInI racanA karI. te paikInuM A bIjuM aMgaAgama, jene zrI sUyagaDAMga sUtra tarIke oLakhavAmAM Ave che. Agama zravaNa zA mATe ? zrI AcArAMgajI vagere graMtho caraNa-karaNAnuyoganA Agamo che. to zrI sUyagaDAMgajI vagere Agamo dravyAnuyoganA Agamo che. sUryaprajJapti, caMdraprajJapti, dvIpasAgaraprajJapti, jyotiSakaraMDaka vagere Agamo e gaNitAnuyoganA Agamo che ane jJAtAdharmakathAga vagere Agamo e dharmakathAnuyoganA Agamo che. koI paNa Agama sAMbhaLo, koI paNa yoganI sAdhanA karo, paNa tenI pAchaLa lakSya eka ja hovuM joIe ke, A saMsAra choDavo che, sAdhupaNuM pAmavuM che, niraticAra sAdhupaNuM pALavuM che, AtmAnuM zuddha svarUpe pragaTa karavuM che ane sAdi-anaMtabhAMge svabhAvadazAmAM vilasavuM che. paNa A bhAvanA, A lakSya ke A dhyeya na hoya to zrI AcArAMga sUtra sAMbhaLo ke zrI sUyagaDAMga sUtra sAMbhaLo, zrI sUryaprajJapti sAMbhaLo ke zrI caMdraprajJapti sAMbhaLo, zrI jJAtAdharmakathA sAMbhaLo ke anya koI paNa Agama sAMbhaLo; pariNAma zUnya che. AtmAne svabhAvadazAmAM laI javA mATe jema jIvatattvane jANavuM jarUrI che, Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 - 1 - Agama jANo ! - 228 tema ajIva tattvano AtmA upara zo prabhAva che, temAMthI AtmAne kevI rIte mukta karavo te mATe dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya ane kALane jANavAnA che. jIvane A dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ke kALa bahu naDatararUpa nathI, paNa pudgalanI naDatara ghaNI moTI che. Akho saMsAra ja tenA AdhAre racAyo che. mATe tene ja jItavAnuM che. ApaNe A badhuM jANavuM che paNa zA mATe ? pahelA nakkI karI lo ke, mAre mukti meLavavI che. sAdi anaMtabhAMge svabhAvadazAmAM vilasavuM che. e mATe cAritradharma pAmavo che ane saMsAra choDavo che. A siddhakSetranI bhUmi upara AvIne pApImAM pApI AtmAo cAritradharma pAmyA che. tene pAmIne parAkASThAnI sAdhanA-ArAdhanA karI - sarva karmono kSaya karI siddhipadane pAmyA che ane atyAre paNa sAdi-anaMtabhAge svabhAvadazAmAM vilasI rahyA che. sUyagaDAMganA vividha nAmo ane artho : zrI sUyagaDAMga sUtra sUyagaDa, sUtrakRta, sUyagaDAMga - ema aneka nAme oLakhAya che. A nAmono artha zuM ? jijJAsune Avo prazna thavo sahaja che. tethI eno sAmAnya zabdArtha paNa samajI laIe. temAM sauthI pahelAM ApaNe sUyagaDa nAmano artha vicArIe. "sUyagaDa" evuM nAma "sUrya ane "gaDa' evA be zabdonA saMyojanathI baneluM che. "sUya" eTale sUta-janmeluM, utpanna thayeluM ane "gaDa" eTale kRta, karAyeluM, racAyeluM. sUya-gaDa zabdano Avo zabdArtha thAya che. jenuM tAtparya e che ke "sUya' eTale bhagavAna zrI tIrthakara dvArA arthathI janmeluM ane gaDa" eTale gaNadhara bhagavaMto dvArA sUtrarUpe karAyeluM, A rIte "sUya" ane "gaDa' - A be zabdo dvArA arihaMta bhagavaMto ane gaNadhara bhagavaMto bannenA upakArono ullekha AvI gayo. kahyuM paNa che ke - Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 11 : sUyagaDAMga H pahelA zrutaskaMdhanA 1 thI 7 adhyayanonuM avalokana - 11 Bukoba 'atyaM mAsaMti gariA, sutta yaMti badarA nikaLA' 'arihaMto arthane prakAze che to nipuNa-gaNadharo sUtrane race che.' 'sapanneph vA', viAmerUM vA' ane 'dhUvek vA' A tripadI paramAtmAe artharUpe ApI, tethI 'sUrya-sUta.' ane A tripadIne jhIlI gaNadhara bhagavaMtoe sUtra gUMthyAM - dvAdazAMgInI racanA karI, tethI 'gaDa-kRta.' A rIte sUyagaDa-sUtrakRta nAma thayuM. 229 'sUcanAt sUtram' 'jemAM sUcana mAtra kareluM hoya te sUtra.' jemAM svasamaya ane parasamaya eTale svadarzana ane paradarzana. TUMkamAM SaDdarzananI sUcanA karavAmAM AvI che, tene paNa sUcAkRta=sUyagaDo kahevAya che. nAmonA artha ghaNAMne jANavAnI jijJAsA hoya che. ghaNAMne kutUhala paNa hoya che. tethI amane pUchavAmAM Ave ke, amArA nAmano artha zuM thAya ? paNa tamArA nAmano artha ame kahIne zuM karIe ? amArA mATe kahyuM che ke, jyAre ziSyanuM nAma pADavAnuM hoya, tyAre ziSyane je kakSAe laI javAno hoya tevuM nAma pADavuM. jethI ziSyane roja khyAla Ave ke mAre AvA banavAnuM che. mArA gurudeva mArA mATe AvuM jhaMkhe che. pUjyapAda AcArya zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe banAvelA "SoDazaka" nAmanA graMthamAM nAma sthApanA kevI rIte karavI ? kevuM nAma ApavuM ? tenI asaro ziSya upara kevI rIte, zuM-zuM paDe che ? tenI bahu laMbANathI vigatavAra vAta karI che. eTale nAmanuM paNa mahattva che. Aje to hAlata badalAI gaI che. pahelAM to nAma uparathI ja mANasa kayA pradezano ane kaI jJAtino che te oLakhAto. jo nAmanI pAchaLa 'lAla' Ave to amuka pradezano, nAmanI pAchaLa 'caMdra' Ave to amuka jJAtino - ema 'mala'-'dAsa' Ave to amuka jAtino oLakhAto. brAhmaNanAM nAmo brAhmaNane anurUpa Ave, vaizyanAM nAmo vaizyane anurUpa Ave, jainanAM nAmo jainane anurUpa Ave. zudranAM nAmo zudrane anurUpa Ave, ema nAmo potAnA varNa mujaba paDatAM. Aje to jainone paNa videzI nAmonI ghelachA lAgI che. tamArAM dIkarA-dIkarInAM nAmo paNa anArya jevAM che. kAraNa ke, saMtAnonAM AtmavikAsano bhAva ja nathI. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! sAdhu-gRhasthonAM nAma na pADe, paraMtu sAkSIvALuM banAve : sabhA: nAma to tame pADI Apo ne ? 230 nA, nAma gurue pADavAnuM nathI, paNa tame je pADIne Avo te gurunI sAkSIvALuM karavAnuM che. ApaNe tyAM 'AcAra dinakara' nAmano graMtha che. pU. A. zrI vardhamAnasUrIzvarajI mahArAjAno banAvela che. temAM bALakanuM nAma kevI rIte pADavuM te badhI vidhi paNa batAvI che. temAM jaNAvyuM che ke, prathama jyotiSIne bolAve ane bALakanI rAzi-nAma Adi nakkI karI, pachI derAsare jAya. je nAma pADyuM, te nAma bhagavAnanI sAkSIvALuM karavA mATe derAsara jAya. e derAsaranI vidhi patyA pachI pauSadhazALAmAM guru pAse Ave. jyAM amArI mAMDalI besatI hoya tyAM AvI mA-bALakane hAthamAM rAkhIne gurune traNa pradakSiNA Ape. guruvaMdana kare, pachI suvarNa-rUpya mudrAo mUkI gurune nave nava aMge pUjA kare. 230 gurunuM vAsakSepa-pUjana Adi karyA bAda guru vardhamAna vidyAthI maMtrita vAsakSepa nAMkhe. pachI mAtA-pitAdi svajanoe nakkI karelA nAmane potAnI sAkSIvALuM banAve. A ja vidhi thoDAka pharaka sAthe 'dravyasaptatikA' graMthamAM paNa batAvelI che. pUjya AtmArAmajI mahArAje 'tattvanirNaya prAsAda' nAmano eka moTo graMtha banAvela che. jene racyAne sothI vadhu varSa thaI gayAM. temAM AcAra dinakaramAM batAvela A ja vidhi hiMdImAM Apela che. vidyA yogyane ja apAya : sabhAH AtmArAmajI mahArAjAe yatiprathA nAbUda karIne bahu moTI bhUla karI. kAraNa ke, yatio pAse maMtra-taMtra-zaktio hatI ane te yationI sAthe maMtra-taMtra-zaktio paNa nAza pAmI gaI. jainazAsana kahe che ke, maMtra-taMtra-zaktio yogyanAM hAthamAM mUkAya, ayogyanA hAthamAM na mUkAya. jainazAsana zaktionuM pUjArI nathI, zuddhinuM pUjArI che. zuddhinI sAthe rahelI zaktio vaMdanIya-pUjanIya-AdaraNIya che. paNa zuddhi vagaranI zaktionI phUTI koDInI kiMmata nathI. Aje zrI AtmArAmajI mahArAjA mATe AvuM kaho cho, kAle zrI bhadrabAhusvAmI mahArAjA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 - 11 sUyagaDAMga pahelA zrutaskaMdhanA 1 thI 9 adhyayanonuM avalokana -11 - 231 mATe paNa AvuM ja kahezo ke, zrI yUlibhadrasvAmIjIne chellA cAra pUrva arthathI na ApIne bahu moTI bhUla karI. saMghane moTo aMtarAya karyo. saMghane cAra pUrvathI vaMcita rAkhyo. cauda pUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmIjIe e samaye niSedha karatAM spaSTapaNe jaNAvyuM ke - "tArA jevAne jo A nahIM pacI to have pachI koIne paNa pacaze. nahi. mATe have koIne ya A jJAna ApI zakAya nahIM." - pUjya AcAryazrI siddhasenadivAkarasUrijI mahArAjano eka prasaMga samajavA jevo che. cittoDanA maMdiramAM eka staMbha hato. temAM badhAM maMtra zAstro vajalepathI peka karelAM hatAM. ghaNanA ghA mAro to paNa tUTe nahi, tevo vajalepa hato. tene kholavo kaI rIte ? temaNe te vajalepane suMdhyo, sUMghIne temAM kaI kaI auSadhio vaparAI che, te nakkI karyuM. tenAM mApa nakkI karyA. kevI viziSTa prajJA haze, samajAya che ? te darekanI pratiauSadhio nakkI karI. te badhI meLavI tenuM drAvaNa taiyAra karyuM ne lagADyuM! ghaNanA ghA mAratAM paNa je staMbha na khUle te A drAvaNa lagAvavAthI khUlavA lAgyo ! aMdara maMtragraMtho joyA. A maMtromAM sAdhanAnI jarUra nahi, bolatAMnI sAthe tarata phaLa maLe. temAMthI be pAnAM kheMcI kADhIne teoe temAMthI be maMtro vAMcyA teTalAmAM ja tenA adhiSThAyaka deve temanA hAthamAMthI pAnAM jhUMTavI lIdhAM ane te adhiSThAyaka deve kahyuM ke - " thoDasi' tame paNa AnA mATe ayogya cho. yogyanA hAthamAM ja maMtro apAya, ayogyanA hAthamAM na apAya. evo ja eka prasaMga kalikAlasarvajJa pU. A. zrI hemacaMdrasUrijI mahArAjanA jIvanamAM paNa banelo "zrI kumArapAladeva carita'mAM noMdhAyelo che. paramAta kumArapALa mahArAjAne vikrama rAjAnI jema potAnA nAmano saMvatsara calAvavAnI IcchA thaI. jagatanA mAthethI jeTaluM devuM hoya te cUkavI Ape te potAnA nAmano saMvatsara pravartAvI zake. e mATe "suvarNasiddhi'nI jarUra anubhavatAM rAjAe potAnI IcchA kalikAlasarvajJa prabhune jaNAvI. teozrI pAse e vidyA na hatI. tenI siddhi nija gurudeva pU. A. zrI devacaMdrasUrijI pAse che evuM te jANatA hatA. tethI saMgha kAryamAMthI nivRtti laI ArAdhanA karatA gurudevane bolAvavA mATe temaNe saMdezo pAThavyo. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - Agama jANo ! rAjAe sAmaiyAnI joradAra taiyArI karI hatI. chatAM nivRtta gurudeva anya mArgethI sIdhA upAzrayamAM AvI gayA. rAjA-maMtrI-zrAvakoe dvAdazAvartta vaMdanA karI. badhAne visarjita karyA bAda kalikAlasarvajJe ane rAjAe gurudevanA caraNe paDI jagatane 'arRNa' karavA mATe 'suvarNasiddhi'nI yAcanA karI. e mATe jarUrI velaDI-vanaspatinuM nAma ane saMketa jaNAvavA prArthanA karI. 232 A sAMbhaLatAM ja prazamarasamAM nimagna evA paNa gurudeva kopita thaI gayA. emaNe nija ziSyaratnane kahyuM - 'pApI ! dUra cAlyo jA ! A vidyA mATe tuM ayogya che.' ema kahIne caraNe lAgelA sarpanI jema temaNe ziSyane dUra karyo. tyArabAda gurue kahyuM - 232 'pUrve meM tane maganA pANI jevI sAmAnya vidyA ApI hatI, tenuM paNa tane ajIrNa thayuM hatuM, to have modaka jevI mahAvidyA tane kaI rIte apAya ?' kAMI samajAya che ? jeTaluM jemanuM puNya hoya, pacAvavAnI tAkAta hoya, jenAthI hita thAya teTaluM ja jJAna temane apAya. jemaNe cAritrabhraSTa ane zraddhAbhraSTa yatisaMsthAmAMthI jainazAsanane ugAryuM, cAritradharmanI pratiSThA karI, sAdhanA mArganI pratiSThA karI, tevA mahApuruSa mATe 'bhUla karI' ema kahevuM te mithyAtvano kAramo udaya che, ema tamane barAbara samajAI javuM joIe. ApaNI mULa vAta sUtrakRtAMganI hatI. cUrNikA2zrIjI zrI sUyagaDAMgajI sUtranI AgaLa bhagavAna zabda joDIne lakhe che ke, 'bhagavAna sUtrakRtAMga', 'bhagavaM sUyagaDo' - AgamanI AgaLa 'zrI' ane pAchaLa 'jI' zabda lagADavo athavA bahumAnavAcaka zabda bolavo joIe. kAraNa ke, A paNa AgamanI bhakti che; A koI bajAruM pustaka nathI. A to ApaNo prANa che, ApaNuM jIvana che. mahAna yogavidyA che, advitIya koTinI adhyAtmavidyA che. ApaNA kalyANano mArga che, ApaNA jIvanane dhabakatuM rAkhanAra che, mahAna yoga ane anupama adhyAtma vidyAno vAraso AmAM dharabAyelo che. ApaNA saunuM sukha paNa AmAM ja samAyeluM che, te dhyAnamAM rAkhavuM. sUyagaDAMgano bAhya-atyaMtara paricaya : zrI sUyagaDAMga sUtrano adakero paricaya prApta karavAno ApaNe prayatna zarU Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 - 11 sUyagaDAMga pahelA zrutaskaMdhanA 1 thI 9 adhyayanonuM avalokana-11 - 233 karyo che. ApaNe praveza karavo che AgamagraMthamAM. te mATe prathama teno paricaya, samagra graMthanI racanA zailI, nirUpaNa zailI ane viSaya samajI laIe to tenA sahAre kaI dizAmAM javuM che ? A mahAna graMtha dvArA zuM pAmavuM che ? bhagavAne maMtrIbIja ApIne zuM upakAra karyo che ? ane sudharmAsvAmIjI mahArAjAe tene kaI rIte vikasAvyuM che ? tenI AcherI jhalaka jANavA-mANavA maLe. A AkhuM ya Agama; pahelo ane bIjo zrutaskaMdha ema be vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. "gAthA SoDaza" e pahelA zrutaskaMdhanuM nAma che. temAM soLa adhyayano hovAthI "gAthA SoDaza' kahevAya che. bIjo zrutaskaMdha sAta adhyayano vALo che, emAM moTAM moTAM adhyayano hovAthI tenuM nAma "mahA-adhyayana che. adhyayana eTale adhyAya, vibhAga, prakaraNa. pahelA zrutaskaMdhanA adhyayanomAM koImAM cAra, koImAM traNa ke be, koImAM eka - ema kula maLIne chavIsa uddezAo che. je peTAprakaraNa rUpa che. bIjA zrutaskaMdhanA adhyayanomAM svataMtra uddezA nathI. adhyayano e ja tenA uddeza che. eTale pahelA zrutaskaMdhanA chavvIsa ane bIjA grutaskaMdhanA sAta ema kula tetrIsa uddezAo che. AcArAMga karatAM AnuM kada bamaNuM che. AcArAMganAM aDhAra hajAra pado che, jyAre A zrI sUyagaDAMga sUtranAM chatrIsa hajAra pado che. ahIM varNavAyela "pada' eka saMjJA che. eka eka padamAM lAkho zloko hoya che. Aje je upalabdha che te khUba alpa che. chatAM ya je che te aNamola che. pahelA zrutaskaMdhanA pratyeka adhyayanamAM zuM zuM viSaya che ? tenI sAmAnya rUparekhA jovAnuM ApaNe zarU karIe. anAdikALathI ApaNane vaLagelAM, ApaNe khude bAMdhelAM, ApaNe ja majabUta karelA baMdhanonuM svarUpa zuM che ? tene toDavA mATenA mArgo kayA kayA che ? temAM saphaLatA kyAre ane kaI rIte maLe ? tenI vAta A AgamagraMthanA prAraMbhamAM ja jaNAvI che. ApaNe eka eka adhyayananAM nAma ane uddezA jANavA che. 1luM adhyayana 'samaya' nAmanuM che - jenA cAra uddezA che. emAM svasamaya ane parasamayanuM varNana karavAmAM AvyuM che. samaya eTale darzana-dharma-mata. svasamaya eTale jainadarzana ane parasamaya eTale jainetara darzana. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 234 - 1 - Agama jANo ! - samaya eTale darzana, dharma, mata, mAnyatA ke paMtha. svasamaya eTale jinezvara paramAtmAe prakAzeluM, prarUpeluM darzana. paradarzana eTale mithyAdarzano. sarvajJa vItarAga paramAtmAe prakAzyA, prarUpyA na hoya evA jagatanA tamAma mithyAmatone paradarzana tarIke oLakhavAmAM AvyA che. A prathama adhyayana ane tenA cAra uddezAmAM e darzanono saMpUrNa paricaya ApavAmAM Avyo che. Ama, AmAM sva-para samayanI vAta che, mATe tenuM nAma "samaya" adhyayana che. rajuM adhyayana "vaitAlika' nAmanuM che, tenAM traNa uddeza che. AmAM jainadarzananA kayA guNo che, ajaina darzananA kayA doSo che, tenuM varNana karIne jainadarzanane vigatavAra samajAvavAmAM AvyuM che. eTale A adhyayanamAM jainadarzananI vizeSatAo zuM che ane mithyAdarzanonI khAmIo zuM che ? te batAvyuM che. ahIM eka navI ja zailInuM ApaNane darzana thAya che. ahIM maMDananI sAthosAtha khaMDana paNa jovA maLe che. vartamAnakALamAM phelAyelA mithyAvAdanuM samULuM khaMDana A adhyayana dvArA thAya che. keTalAka ekAMta maitrIvAdIo sarvajJa zAsananA paramArthane jANyA vinA ja kahetA hoya che ke mAtra maMDana karo ! khaMDana baMdha karo ! svanuM sthApana bhale karo, paNa paranuM khaMDana zA mATe karo cho ? A khaMDanathI ja kleza ne saMklezo ubhA thAya che. jainazAsana to upazamano dariyo che. mATe maMDana karo !" AvI vAta karanArane A bIjuM adhyayana ja uttara Ape che. maMDananI sAme khaMDana jarUrI che. kemake khoTAnAM khaMDana vinA sAcAnuM maMDana kyAreya thaI zakatuM nathI. koI darajI kAtara vinAno joyo che ? ekalI soya laIne sIve to kapaDAM sIvAI jAya ne ? to kAtara zuM kAma joIe ? kaho ke kAtarathI pahelAM mApa mujaba kApaDa kApavuM paDe, pachI ja sIvAya. jo kAtara vApare ja nahi to zuM sIvI zake ? e ja rIte koI paNa makAna banAvatAM pahelA pAyo khodavo paDe che. jeTaluM makAna UMcuM teTalo pAyo UMDo khodavo paDe. tema jeTaluM darzana tAkaivara teTaluM tenuM khaMDana majabUtAIthI karavuM paDe. pachI ja maMDana thaI zake. sAcAne sAcA ane khoTAne khoTA tarIke jANavA mATe, tenA guNa ane doSa jANavA mATe, sAcAno sAcA tarIke svIkAra karavA mATe ane khoTAno khoTA tarIke tyAga karavA mATe "vaitAlika' nAmanuM A bIjuM adhyayana che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 : sUyagaDAMga H pahelA zrutaskaMdhanA 1 thI 6 adhyayanonuM avalokana-11 3juM adhyayana 'upasarga-parijJA' nAmanuM che, tenAM cAra uddezA che. AmAM upasargonuM varNana karavAmAM AvyuM che. A upasargone kevI rIte oLakhavA, kevI rIte jIvanamAM svIkAravA, svIkArIne kevI rIte karmanirjarA karavI, te bAbato AmAM batAvavAmAM AvI che. 235 je svadarzana ane mithyAdarzana jANe, khoTA evA mithyAdarzanano tyAga kare ane sAcA evA sva (jaina) darzanamAM sthira thAya tene ja samyagdarzana prApta thAya che. te samyagdarzana sAdhakane satata sAdhanAmArgamAM preryA ja kare che. jenA sahAre sAdhaka sAdhakadazAmAM pagamaMDANa kare che. sAdhaka jyAre sAdhanAmArgamAM pagamaMDANa kare che ke tarata ja upasargonI phoja enA upara tUTI paDe che. emAM jo sAdhaka sAvadha na hoya to halI jAya che, haNAI jAya che. tevuM na bane te mATe A trIjA adhyayanamAM upasargonuM jJAna ApavAmAM AvyuM che. 'upasarga parijJA' enuM nAma che. 235 A 'parijJA' zabdamAMthI be artho dhvanita thAya che. 'jANo ane Acaro' upasargone pahelAM jANo ane pachI samabhAve sahana karo. A AkhA adhyayanano sUra eka ja che. ekathI bAre bAra prakAranA upasargone jANo ane temAM vadhu ne vadhu AtmAne sthira karo. pari=cAre taraphathI, jJA=jANavuM. cAre taraphathI vastunA svarUpane jANavuM, A eno sAmAnyArtha che. upasarganA svarUpane sarvAMgINa rIte jANavuM e 'upasargaparijJA' zabdano sAmAnyArtha che ane ene jANIne jIvanamAM jIvavuM, upasargonI phojane samatA-samAdhinAM zastro dvArA haThAvavI, harAvavI; A eno vizeSArtha, 5ramArtha che. 4thuM adhyayana 'strI-parijJA' nAmanuM che, tenA be uddezA che. A adhyayanamAM strIo sAdhanAmAM kevI rIte vighnabhUta bane che, sAdhakadazAmAMthI sAdhakane kaI rIte patita kare che, tenI kaI kaI pravRttithI sAdhunI sAdhutA naMdavAya che vagere samajAvIne strIothI sAvadha rahevA zuM zuM karavuM ? tenI vigatavAra vAto jaNAvavAmAM AvI che. pratikULa parISaho ane upasargone hajI sahana karavA sahelA che, pAra pADavA sahelA che, paNa anukULa upasargo sahevA-pAra pADavA agharA che. te anukULa Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 - 1 - Agane jANo ! 236 upasargomAM bhalabhalA sAdhako paNa paTakAI paDe che. strI parISahano samAveza anukULa upasarga-parISahamAM karavAmAM Avyo che. siMha guphAvAsI muni eno jIvato-jAgato dAkhalo che. varasAdathI jhaDIo varasI rahI che. cAre bAju ThaMDo pavana phUMkAI rahyo che. kaDakaDatI ThaMDI che. zarIra TharIne ThIkaruM thaI gayuM che. garamInuM kyAMya nAma nathI, anna-pANI Adi AhArano sadaMtara tyAga che, zarIramAM kazuM ja jatuM nathI. krUra-hiMsaka evo siMha paNa jemanA prathama darzane ja zAMta thayo che, tevA pratikULa dareka upasargone samyapha prakAre sahana karI jatA, pAra pADI jatA evA paNa e sAdhaka kozAnAM mAtra eka darzanathI pataMgiyuM jema dIpakanI jyotamAM jhaMpalAvI bhasmasAt thAya tema patananI gartAmAM paDI gayA. A anukULa upasarganI kAtilatA che. sAdhakane mATe tevuM na bane te mATe A cothuM "strI adhyayana' kahevAmAM AvyuM che. AmAM strIothI sAvadhAna kevI rIte rahevuM ? tenAthI parAkSukha kevI rIte rahevuM? tenI lalacAmaNI rItomAM sapaDAI na javAya te mATe, sAdhake kevI kevI sAvadhAnI rAkhavI ? - te vAta A cothA adhyayanamAM karavAmAM AvI che. panuM adhyayana "naraka-vibhakti' nAmanuM che. tenAM be uddeza che. A adhyayanamAM je sAdhupaNuM svIkAryA pachI upasargo sahana karatA nathI ane strIonAM saMsargathI bacatA nathI, tevA jIvo narakamAM jAya che ane tyAM temane kevI kevI yAtanAo bhogavavI paDe che, tenuM varNana karavAmAM AvyuM che. A adhyayanamAM kahyuM che ke, jeo duHkhabhIru che, sukhazIlIyA che. anukULatAnA arthI che, mATe upasargo sahana karavAnI temanI taiyArI nathI ane strIono sahavAsa jemane game che, teo vratanI surakSA mATe jaNAvelI koI maryAdA ke vADa rAkhatA nathI. teo e maryAdAo ke vADane oLaMgI jAya che, tethI tevA AtmAo mATe naraka sivAya bIjo koI mArga nathI. jemane sAdhupaNAmAM AvatA parISaho ne upasargo veThavAnI taiyArI nathI, jemane strIonAM sukha bhogavavAM che temane narakanI bhaDabhaDa karatI jvALAo bheTavA taiyAra che. ema A adhyayanano pradhAna sUra che. kaThuM adhyayana "varastuti' agara "mahAvIra stuti' nAmanuM che. AmAM eka uddezo che. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 - 11 sUyagaDAMga: pahelA zrutaskaMdhanA 1 thI 9 adhyayanonuM avalokana-11 - 237 jeo pratikULa ane anukULa upasargomAM halI jAya che, temane narakanAM kevAM ane keTalAM duHkho sahavA paDe che. enI vAta sAMbhaLI DarI gayelA sAdhakone protsAhita karavA mATe prabhu vIranuM jIvana caritra A adhyayanamAM varNavavAmAM AvyuM che. caramatIrthapati prabhu mahAvIre sAdhanAno prAraMbha karyo, tyAre temane kevA-kevA upasargo AvyA. temAM temaNe kevuM sattva dAkhavyuM ? kevI samatA rAkhI ? kevI dhIratA ne sthiratA dAkhavI ? paramAtmA jevA paramAtmA paNa strIothI kevA aLagA ane sAvadha rahyA ? - te vAtone jaNAvatA kahyuM ke "jo bhagavAna jevA bhagavAna mahAvIradeve paNa A sahana karyuM to sAdhaka tarIke tamAruM zuM kartavya che ? tamAre zuM karavuM joIe ? - te samajI zakAya tema che." A adhyayanamAM sAdhakane teno bodha karAvyo che. Aje ApaNo samaya pUro thayo. haju eka adhyayanano paricaya bAkI rahyo. sAtamA kuzIla paribhASA vagere adhyayanonI vAta ApaNe have pachI kramazaH joIzuM. (a. va. 14, budhavAra, tA. 7-8-02nA tapAgacchAdhirAja pU. A. zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnI svargatithi hoI guNAnuvAda pravacana thayela. a. va. 0)), guruvAra, tA. 8-8-02nA paNa guNAnuvAdano dora AgaLa cAlu rahyo. tethI sUyagaDAMga sUtranAM pravacano zrA. su. 1, zukravAra, tA. 9-8-02thI AgaLa vadhyAM hatAM.) Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 - jevI saMgata tevI iMgata pahelA zradesghanA 12 7 thI 10 athathanono paricaya - vi. saM. 2058, zrAvaNa suda-1, zukravAra, tA. 9-8-02, sAcorI bhavana, pAlItANA * niHzIla-kuzIla-suzIla * jaina pravacana" ane "jinavANI' : * zrAvaka sAthe sAdhuno saMbaMdha mAtra * vAtano marma samajo ! dharmano ja : * kahevAmAM ya viveka joIe, sAMbhavAmAM ya viveka * kAnapuranI dharmazALAno e prasaMga : joIe : * praoNjekTa vinAnA mahArAja : * navi niMdA mAraga kahetAM viSaya : zramaNonA AcAra-vicAra A pUrvenA pravacanamAM zrI sUyagaDAMga sUtra AgamanA pahelA zrutaskaMdhanA pahelA che adhyayanomAM varNavAyela viSayanI samarI ApyA bAda A pravacanamAM sAtamAthI laI soLamA adhyayana sudhInI samarI apAI che. emAM prasaMga pAmIne sAtamA "kuzIla paribhASA' adhyayananI vAtamAM ni:zIla, kuzIla ane suzIlanI vistRta vyAkhyA raju karI che. zIla eTale viziSTa koTino sadAcAra. tenA abhAvavALA athavA to alpatAvALA ni:zIla, kharAba AcAravALA kuzIla ane sadAcAravALA suzIla kahevAya evI vAta prastuta karAI che. e ja vAtanI vizeSa spaSTatA thAya e mATe jaina zramaNono UMco AcAra-vyavahAra paNa khUba ja prabhAvI rIte raju karAyo che. kAnapuranI dharmazALAmAM banelo eka kisso ane hastagiri tIrthanA nirmANa sAthe paramatAraka pU. A. zrI. vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAno saMbaMdha khUba ja bhAvavAhI zailImAM ahIM citrita thayo che. pravacananuM pratibiMba * tapelo loDhAno goLo jyAM jAya tyAM badhAne bALe. tema saMsArIo paNa jyAM jAya tyAM javanikAyano AraMbha kare. * vaMdana jema taravA mATe karavAnAM che, tema avaMdana paNa taravA mATe karavAnAM che. * A mastaka to uttamAMga che. e kAMI dazazero nathI ke jyAM tyAM name. uttama sthAne ja uttamAMga name. * rAga-dveSanI pariNatithI aLagA rahI vastunuM svarUpa varNavavuM e niMdA nathI. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujhija tiuTTijA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha ! zrI jaMbusvAmI prabhu vIre kone baMdhana karyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?" Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12H jevI saMgata tevI IMgata pahelA zradeghanA 7thI 16 athathanono paricaya anaMta upakArI caramatIrthapati zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcamagaNadhara zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe paramAtmAnA pAvanamukhethI prApta karelI tripadInA sahAre je anupama koTInI dvAdazAMgInI racanA karI, jene paramAtmAe svayaM pramANI, te dvAdazAMgI paikInuM bIjuM aMgaAgama che sUyagaDAMga sUtra. jenA be zrutaskaMdho che, temAMnA pahelA zrutaskaMdhanA ka adhyayanono ApaNe thoDoka paricaya meLavyo. Aje sAtamA dhyayanathI AgaLanA adhyayanano paricaya meLavI laIe. 7muM adhyayana "kuzIla paribhASA' nAmanuM che. teno eka uddezo che. A adhyayanamAM mukhyapaNe traNa vAta karI che : pahele naMbare "nizIla' kone kahevAya ? bIjA naMbare "kuzIla' kone kahevAya ? ane trIjA naMbare "suzIla" kone kahevAya ? AmAM kharAba AcAravALA kone-kone kahevAya ? - tenI vAta karavAmAM AvI che. jeTalA gRhastho te badhA "niHzIla' kahevAya che, niHzIla" eTale eTale sAdhunI apekSAe hIna AcAravALA. jeTalA paradarzanI che ane jaina sAdhumAM paNa jeo pAsaththA, kuzIlIyA, avasatrA, saMsaktA, yathAvRMdA che, te badhA "kuzIla" kahevAya che. A vAta kahIne te pachI sAdhuone kahyuM che ke, tamAre zIlavAna rahevuM hoya to A niHzIla ane kuzIla lokono saMsarga karavo nahi. AmAM tamArI vAta paNa karI, tamAro paNa bahu paricaya karavAmAM majA nathI. - ema amane kahyuM. niHzIla ane kuzIlano saMga je tyaje che, te ja zIlavAna kahevAya che. tevuM ahIM kahevAmAM AvyuM che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 242 - 1 - Agama jANo ! - niHzIla-kuzIla-suzIla: jene zIla ja nathI tene ni:zIla kahyAM che. sarva saMsArIo niHzIla che. sAdhupaNuM laIne je pAsadhdhA-avasannA-saMsaktA-kuzIlIyA ane yathAzRMdA banyA che tevA jaina sAdhuo ane anyadarzananA sAdhuone ahIM 'kuzIla' kahyA che. kuzIla evA A badhAthI je AtmAo bace, temanA saMsargathI dUra rahe ane zAstrasApekSa AcAra, vicAra, uccArane dharAve temane "suzIla' kahyA che. mATe ja AcArAMga sUtramAM "gRhasthono saMsarga na karavo' ema amane bhArapUrvaka kahevAmAM AvyuM che. amane paramAtmAe tyAM kahyuM ke tamAre saMyama dehane TakAvavA mATe AhAra-pANI-vastra-pAtra-vasati Adi gRhastho pAsethI ja meLavavAnAM che, paNa te meLavavA jatAM dhyAnamAM rAkhavAnuM ke te niHzIla che. tamAre emano bahu paricaya nahi karavAno, kAma pUratuM kAma. bAkI vadhu paricayamAM nahi paDavAnuM, chatAM jo emano gADha paricaya karyo to dhIme dhIme niHzIla evA e gRhastho potAnA paricayathI suzIla evA paNa tamane niHzIla karaze. AgamamAM majAnuM dRSTAMta ApIne A vAta samajAvI che. AMbA ane lImaDAnA mULIyAM ekatra bhegAM thayAM. baMnenA milanathI pariNAma e AvyuM ke mITho AMbo kaDavo thaI gayo. AMbAe Agratva choDIne lImaDApaNuM prApta karyuM. samajyA ? sabhA amane niHzIla kahyAM ? halakA arthamAM nathI kahyA, sAdhupaNAnI apekSAe kahyA che. gRhasthone alpa zIla hovAthI enI gaNatarI na karatAM niHzIla kahevAmAM AvyA che. chatAM vicArazo to jaNAze ke prabhue tamane 'kuzIla' nathI kahyA paNa "niHzIla' kahyA che. kuzIlathI to tamAre-amAre baMnee dUra rahevAnuM che. agni hoya to ja tApaNuM thAya. tame to anubhavI cho ! kaI rIte tApaNuM tApo ? dUrathI ke coMTIne ? tamAruM zarIra kyAMya aDI na jAya, bhUlathI paNa hAtha paDI na jAya ! enI kALajI rAkho ne ? agnino upayoga karavo alaga che ane aMdara paDatuM mUkavuM alaga che. bahenone to moTe bhAge agni pAse ja kAma levAnuM hoya che. chatAM keTalAM sAvadha rahe ? eka khAkharo zeke toya Ama hAtha dUra rAkhIne zeke. hAtha aDADIne na zake. Ama agnino upayoga karanAra paNa tenAthI keTalA sAvaceta rahe ? jJAnI bhagavaMto kahe che ke niHzIla evA A saMsArIo paNa Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 - 12 H pahelA zrutaskaMdhanA 7 thI 17 adhyayanono paricaya - 12 - 243 agninA tApaNAM jevA che. jema ThaMDI uDADavA tApaNAnI jarUra paDe tema saMyama jIvana jIvavA nirdoSa evA AhAra-pANI meLavavA mATe tamArA jevA saMsArIonI amane jarUra paDe paNa jarAka tamArI lAgaNImAM ame lepAyA, to DUbA samajo ! tamArA vadhu paDatA paricayanA pariNAme amArI niravadyabhASA paNa Aje prAyaH sAvadya banI gaI. "ati saMsargane kAraNe vAna na Ave paNa sAna to AvI jAya,' ema vyavahAramAM paNa kahevAya che. te paristhiti tamArA saMsarga, paricayanA kAraNe amArI paNa thavA lAgI che. sAdhu bhagavaMtonI bolavAnI-cAlavAnI-AhAra-pANInI, besavAuThavAnI, eka-eka vastu levA-mUkavAnI badhI vyavasthA ane rIta-bhAta gRhasthothI judI che. bhagavAne temane niMdya nathI kahyA, paNa tamArAthI sAvadya rahevAnuM amane kahyuM che. koIne TIbI. lAgu paDyo hoya to teno tiraskAra na karAya, tenI niMdA na karAya, tenI napharata na karAya paNa tenAthI sAvaceta to rahevuM ja paDe. tema tamArA AcAra, vyavahAra, ati paricayathI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonuM saMyama dUSita thavAnI saMbhAvanA khUba moTI hovAthI ja bhagavAne amane sAvadha rahevAnuM kahyuM che. zrAvaka sAthe sAdhuno saMbaMdha mAtra dharmano ja ? kalikAlasarvajJa pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAje yogazAstramAM saMsArIone tapelA loDhAnAM goLA jevA kahyA che. "tatIyom : !' tapelo loDhAno goLo jyAM jAya tyAM badhAne bALe. tema saMsArIo paNa jyAM jAya tyAM SajIvanikAyano AraMbha kare. tene kAraNe saMsArIonI prAya: pratyeka pravRtti koIne ne koIne duHkha pahoMcADatI ja hoya che. mATe ja mArA paramatAraka gurudeve kahyuM che ke saMsArIono jhAjho saMparka na karavo ane karavo ja paDe to spaSTa kahI devuM ke amArI pAse dharma sivAyanI koI vAta karavI nahi ane dharma kArya sivAya amArI pAsethI koI vAta jANavI nahi. tamAro ane amAro saMbaMdha dharmathI ja che. bIjA koI saMbaMdho lAgevaLage nahi. tamAro uddhAra dharmanA saMbaMdhathI ja thavAno che, saMsAranA saMbaMdhathI nathI ja thavAno. jeNe saMsAranA saMbaMdho rAkhyA te kyAre paTakAze, tenI khabara nahi paDe. paramatAraka gurudeve Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 - 1 - Agama jANo ! -- - 244 kyAMya koI saMsArI sAthe saMbaMdha nathI bAMdhyo. eka vyakti evI nahi hoya jenI sAthe emaNe nAto bAMdhyo hoya. koInI sAthe mArApaNAno bhAva keLavyo nathI. saMsArIo sAthe saMbaMdha tene ja bAMdhavo paDe jene saMsArIo pAsethI kAMIka joIe che ! jeNe paramAtmAnA zAsananA paramArthane pacAvyo che; __'paraspRhA mahAduHkhaM, nispRhatvaM mahAsukham / ' pArakAnI IcchA e ja mahAduHkha che ane IcchAno abhAva e ja mahAsukha che.' (jJAnasAra) AvI paramAtmAnI vANI - barAbara pacAvI hoya tevA mahApuruSone kyAreya koI saMsArI sAthe saMbaMdha bAMdhavAnI jarUra paDatI nathI. paramatAraka gurudeve A sUtrane AtmasAt karyuM hatuM ane ethI ja emaNe kyAreya koI saMsArI sAthe saMbaMdha bAMdhyo nathI; eTaluM ja nahi emanA najIkanA ziSya ke paTTadhara gaNAtA sAdhu bhagavaMto ke AcAryo sAthe paNa manano setu, snehano tAMtaNo bAMdhyo na hato. guru tarIke kartavya badhuM ja adA karyuM, paraMtu emAM snehano, rAgano koI bhAga emaNe rAkhyo na hato. sAdhupaNAnA pAlana mATe amane bhagavAne je maryAdAo batAvI che, te mujaba jo ame jIvIe to nirdoSa AhAra-pANI, auSadha-vastra-pAtra ke vasati : AthI vadhAre kAMI na joIe ane A paNa je joIe te paNa saMyama pALavA mATe ja. saMyama mATe jarUra paDe ane ame tamArA AMgaNe AvIe ane amane khape evuM nirjIva, kaSNa AhArAdi tame je Apo e laI laIe. te vakhate te AhArAdi amArA saMyama pAlanamAM sahAyaka bane tevuM che ke nahi te ame jarUra joIe. paNa A mATe tamAro saMsarga keTalo joIe ? "A Apo ne te Apo - AvuM ja joIe evuM na karIe. vastu nirdoSa jaNAya to jarUra mujaba vahorI dharmalAbha ApIne nIkaLI jaIe. kadAca tame na Apo to je bhAve dharmalAbha ApIne AvyA hatA te ja bhAve dharmalAbha ApIne nIkaLI jaIe. manamAM bIjo koI ja nabaLo bhAva na lAvIe. kAnapuranI dharmazALAno e prasaMga : paramatAraka gurudevano eka prasaMga kahuM. paramatAraka gurudeva jyAre kalakattAnI Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 - 12: pahelA zrutaskaMdhanA 7 thI 17 adhyayanono paricaya - 12 - 245 vATe saMcaryA hatA, tyAre kAnapura gayA hatA. tyAM jainonA gaNyA gAMThyAM ghara hatAM. saMghe mahArAja sAhebane dharmazALAmAM utAro Apyo hato. e dharmazALA ajainonI hatI. kAnapuramAM moTA bhAganI ajainonI ja vastI hatI ane e dharmazALAmAM ghaNA ajaina sAdhu paNa utaryA hatA. emAM tyAMnA jaino mahAtmAne vinaMti karIne ghare laI gayA. mahAtmAo jarUra mujaba gocarI laI dharmazALAmAM AvyA. jaino paramatAraka gurudevazrIjI pAse phariyAda laI AvyA ke "amane kazo ja lAbha maLyo nathI. mahAtmAoe kazuM vahoryuM nathI." gurudeve jaNAvyuM ke "jeTalo khapa hato teTaluM vahoryuM che. tamArI bhAvanA uttama che, paNa amAre jeTalI jarUra hoya teTaluM ja vahorAya. vadhu laIne zuM karIe ? tyAMnA zrAvakone sAdhu-sAdhvIjIno yoga khUba ja ocho maLato hoI bhAva ghaNA hatA, tethI savAra, bapora, gocarInA samaye satata Agraha karatA rahyA. A badhuM dazya dharmazALAmAM UtarelA ajaina saMnyAsIo jotA hatA. emane samajaNa paDatI na hatI ke A gRhastho jaina sAdhuone vAraMvAra vinaMti kare che, chatAM sAdhuo kema lAbha ApatA nathI. bapore e ajaina saMnyAsIonA koI vaDA guru paramatAraka gurudevazrIne maLavA AvyA. sAmAnya vAtacIta karI pachI emane thatI muMjhavaNane vAcA Apato prazna karyo. emaNe pUchyuM - "mahArAjajI ! hamArA hiMdu samAja bahuta baDA hai, hama unake dharmaguru haiM phira bhI hama bhikSA mAMgane jAte haiM to hameM kahate haiM - mApha kijIe, Age jAIe ! jabaki Aja subaha se hama dekha rahe hai ki ApakA choTA sA jaina samAja bhI Apake sAdhu mahArAja ko bAra bAra ghara padhArakara bhikSA lAbha dene kA Agraha kara rahA hai aisA kyoM?" gurudeve emane sahajatAthI javAba Apyo - "dekhIe ! Apa loga Apake gRhasthoM ke ghara jAkara kAlI roTI aura dholI dAla mAMgate ho; aura jo na de to cImaTA Thokakara zApa dene kA Dara batAte ho, jabaki hamAre jaina dharma ke sAdhu kA AcAra hai ki - gRhasthoM ne unhIM ke nimitta se jo kucha banAyA-pakAyA ho usameM se kevala hamAre saMyama pAlana meM sahAyaka ho aisI cIjuM sImita mAtrA meM hI lete haiM tAki unheM khUTe nahIM aura phirase banAnA na paDe, IsI kAraNa unakA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 246 - 1 - Agama jANo ! - bhaktibhAva banA rahatA hai aura unakI "lAbha dIjIe, lAbha dIjIe, kucha lAbha nahIM milA" aisI bhAvanA banI rahatI hai " e saMnyAsI saraLa, samaju ane AtmanirIkSaka hatA. temaNe tarata kAnabUTI pakaDI kabUla karyuM. kahyuM ke - "apekSAe ja amArI A avadazA karI che." sAmevALAne samajavA mATenI jijJAsA pedA karAvIne pachI samajAvavuM te paramatAraka gurudevano sahaja guNa hato. amane sAdhuone amArA bhagavAne je AcAra-vicAranI maryAdA batAvI che, tenuM A pariNAma che. gurudeve e saMnyAsIone AkhI sAdhunI bhikSAcaryAnI rItabhAta batAvI. sAdhu mATe banAveluM hoya te sAdhuthI levAya nahi ane gRhastha mATe banAveluM hoya temAMthI paNa temane khUTe nahi, te rIte ja levAnuM hoya che. te pote IcchAthI Ape to ja levAnuM hoya che. bhagavAne sAdhune taravA mATeno A mArga batAvyo che, e mATe ja mAdhukarI vRttithI jIvana jIvavAnuM batAvyuM che. projekTa vinAnA mahArAja : paramatAraka gurudevanA jIvanamAM kyAreya koI projekTa na hato. emanA jevuM nirlepa vyaktitva ame to joyuM nathI ane amArA anubhavathI eTaluM kahI zakIza ke evuM nirlepa vyaktitva vartamAnamAM bIje kyAMya jovA nahi maLe. sabhAH hastagirino projekTa na hato ? tamane pUro khyAla nathI. A hastagirinuM nirmANa emanA Adeza ke preraNAthI nahi, paraMtu upadezAtmaka kevaLa eka vacanathI ja thayuM che. eka puNyAtmA paramatAraka gurudeva pAse AzIrvAda levA AvyA ane kahyuM ke mArI bhAvanA che ke pAMca-sAta lAkha rUpiyA kharcIne hastagirinA parvata upara eka nAnakaDuM maMdira banAvavuM che, jethI dUra-dUrathI tyAM yAtrA karavA AvanArane prabhubhaktinuM nAnakaDuM paNa AlaMbana maLe. e pa-7 lAkha rUpiyA AjathI trIsa (30) varSa pahelAnA. paramatAraka gurudeve kahyuM, "banAvo ja cho to tIrthane anurUpa banAvajo !" tyAMthI e puNyAtmA ghare gayA ne AkhI rAta manamAM ghammaravaloNuM cAlyuM che ke gurudeve "tIrthane anurUpa je kahyuM te tIrthane anurUpa eTale zuM? ane temAMthI Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 - 12 : pahelA zrutaskaMdhanA 7 thI 16 adhyayanono paricaya - 12 - 247 vizvamAM ajAyabI rUpa A tIrthanuM nirmANa thayuM che. e nirmANAdimAM jyAM jyAM khAmIo hatI, je kAMI avidhio thatI hatI, te paNa paramatAraka gurudeva avasara pAmIne lAgatA vaLagatAone kahyA vagara nathI rahyA. e tIrthanA bhavya nirmANathI laI saMcAlana sudhInAM koI paNa kAryamAM emaNe koI paNa mAnasika ke bhAvanAtmaka joDANa kyAreya rAkhyuM nathI. kevaLa upadeza, bIjI koI ja pravRttimAM joDANa nahIM. prabhAvaka jainAcArya pU. A. zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI mahArAje A tIrtha nirmANa aMge abhiprAya ApatAM jaNAveluM ke samagra bhAratamAM meM A eka ja tIrtha evuM joyuM che ke jenuM nirmANa sAdhu bhagavaMtanA upadezathI thavA chatAM emAM sAdhu bhagavaMtonuM koI ja joDANa na hoya. saMpUrNa kArya gRhastha zrAvakoe ja saMbhALyuM che.' "jaina pravacana ane "jinavANI': sabhAH jaina pravacana sAptAhika to teozrInI preraNAthI cAlu thayuM hatuM ne ? nA ! jaina pravacana sAptAhika 1985nI sAlamAM pU. A. zrI dAnasUrIzvarajI mahArAjAnAM upadezathI bhagavAnadAsa hAlAbhAInA satkrayAsathI zarU thayuM hatuM. A bhagavAnadAsa ja AgaLa jaI pUjya gurudevanA ziSyarUpe dikSita thaI namaskAra mahAmaMtrArAdhaka pU. paMnyAsajI zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanA nAme prakhyAta thayA hatA. emaNe lAlabAgamAM pUjyazrInAM pravacano sAMbhaLyAM ne haiyu raMgAyuM. niyamita AvavA lAgyA. temane thayuM, A pravacanagaMgA badhAne maLavI joIe. temAMthI temaNe temanA puruSArthathI A "jaina pravacana cAlu karyuM. temAM anumati pU. A. zrI dAnasUrIzvarajI mahArAjA ane pU. paM. zrI premavijayajI gaNivarya pAsethI meLavI hatI. AmAM rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA sIdhI ke ADakatarI rIte ya kyAre ya na hatA. te AmAM sAva nirlepa hatA. jyAre tenA bAhoza taMtrI ane kAryavAhaka zrIkAMtabhAI cAlyA gayA, tyAre "jaina pravacana' baMdha thaI gayuM. e vakhate ghaNA badhAe paramatAraka pAse pharIyAda karI ke "game tema karIne cAlu karo !" tyAre paramatAraka gurudeve kahyuM ke "mAruM e kAma nathI. mAruM pravacana to cAlu ja che." e pachI e jaina pravacana aMgeno emaNe kyAreya vicAra paNa karyo nathI. tenAthI taddana nirlepa hatA. jyAre bIjA zrAvaka Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 - 28 1 - Agama jANo ! A kArya saMbhALavA mATe svayaM khuzIthI taiyAra thayA, tyAre paNa paramatArake emane kahyuM ke, "tamArI zakti ane saMyogo joIne upADajo. pachI tame kaho ke "phaMDa nathI, have tame phaMDa karAvI Apo," to e aMgenI mArI koI javAbadArI nathI. A dhaMdho mAro nathI.' ekavAra vihAra karatAM-karatAM paramatAraka gurudeva vaDhavANa padhAryA. tyAre pUjyazrInAM pravacano chApatuM jinavANI pAkSika vaDhavANamAM chapAtuM hatuM. jemanA presamAM e chapAtuM hatuM te bhAIe pUjyazrIne AgrahabharI vinaMtI karI ke "sAhebajI ! ApanA pravacanonuM pAkSika mArI presamAM chapAya che. Apa jarA presa jovA Avo to kharI ! kAma kevuM cAle che, teno jovAthI khyAla Ave !" temaNe te bhAIne ghasIne nA pADI dIdhI ane je sAdhuo te bhAIne laIne paramatAraka gurudeva pAse gayA hatA temane teozrIe AMkha lAla karIne kahyuM, "besI jAva ! A ApaNo AcAra che ? tamArA AcAra kAMI samajo cho ?' mULa vAta upara Avo. ahIM tamane gRhasthone niHzIla kahyA che - enI ApaNe vAta karatA hatA. niHzIlano saMsarga na karavo, ema amane kahyuM. niHzIla vyaktinA saMsargathI bacavA mATe amAre khUba sattva keLavavuM paDaze ane tamAre tamArA jIvanamAM niHzIlatA na Ave tenI kALajI rAkhavI paDaze. e mATe suzIlano saMsarga keLavavo paDaze. sabhAH tALI be hAthe paDe ? mArA paramatAraka gurudeve AvA ja praznanA javAbamAM amadAvAdamAM eka hAthe tALI pADI batAvI hatI. sabhAH kaI rIte ? te vAta to temanI sAthe gaI. amane pADatA nathI AvaDatI. vAtano marma samajo ! niHzIla gRhasthono saMsarga thavo na joIe, e mukhya vAta samajI levAnI jarUra che. sAdhu jevA sAdhune paNa niHzIlano saMsarga thavAnAM ke karavAnAM kAraNo kayAM ? Ayojano ane projekTo. jeTalAM paNa Ayojano ane projekTo hoya che Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 - 12 : pahelA zrutaskaMdhanA 7 thI 16 adhyayanono paricaya - 12 S te prAyaH dhananA sahAre cAlanArA hoya che. te laIne sAdhu beTho eTale tene gRhasthono saMsarga karavo ja paDe. 249 sArA - vidvAna gaNAtA eka pravacanakAra bharasabhAmAM bolI uThyA ke 'mArA mAthe cAlIsa lAkhanuM devuM che ane jo tame te pUruM nahi karo to maMtara-taMtaranI hATaDIo mAre kholavI paDaze.' A takAdo vItarAgano sAdhu gaNAtI vyaktine karavo paDe che te A niHzIla zrAvakonAM saMsarganuM pariNAma che. zrI sUyagaDAMga sUtranuM A adhyayana vAstavika pariNati sAthe na bhaNyA tenuM A pariNAma che. jeNe suzIla rahevuM che, tevA sAdhue kuzIla evA sAdhuonAM saMsargano tyAga karavo joIe. kuzIla be prakA2nA che. 1 5radarzanI kuzIla ane 2 svadarzanI kuzIla. anya darzananA - anya matanA sAdhuo paradarzanI kuzIla kahevAya. evAno saMsarga nahi karavo ane jaina sAdhupaNuM svIkAryA pachI pAsasthA, osannA, saMsaktA, kuzIlIyA ke yathAchaMdA banyA hoya tevA sAdhuo svadarzanI kuzIla kahevAya che. teono saMsarga paNa na karavo. sabhA: A kone nA pADI ? amane sAdhu-sAdhvIne nA pADI che. sabhAH eno matalaba - amane temano saMsarga karavAnI hA pADI ne ? mane A zAstramAM varNavAyela paribhASAnI zailImAM vAta karavA do. paribhASA choDIne kevaLa 'hA' ke 'nA'nI bhASAmAM huM kazuM ja nahi kahuM ! jo huM 'hA' kahuM to kaheze ke mane mahArAja sAhebe 'hA' pADI che ane 'nA' pADuM to kaheze ke mahArAja sAhebe 'nA' pADI che. ema amArA mATe Dhola pITIne pracAra paNa karatA thAya. keTalAka evA hoya ke jemane tyAM javuM hoya, mahArAja sAhebanAM moDhe 'hA' paDAvavI hoya, paNa ame 'nA' pADIe to kahe ke 'phalANA mArA sagA che.' ame kahIe dharmamAM sagAvAda na cAle.' to kahe ke 'e to vyavahArathI javuM paDe !' Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! AvA lokoe ahIM pUchavA ja na AvavuM. AvA loko saggA bhAIne rUpiyA dhIravAnAM hoya to ya na Ape ! tyAM sagAvAda na lAve. koI kahe to bole ke - 250 'AhAre vyavahAre tu, tyajJa: sughI mavet / ' saMsAra, dhana-dolatanI levaDa-devaDanI bAbatamAM ughADe choga kahe ke - 'saggA bApanI ya sADAbArI na rAkhuM' ane dharmanI vAtamAM sagAvAda lAve.' ame bolIe chIe enAM pratyAghAto tame kevA pADo cho, te amane khabara che mATe ja ame toLI-toLIne bolIe chIe. je vAta thAya che tene samajavAnI koziza karajo. 250 A koInAM paNa pratye abhAva-durbhAvanI, niMdA-TIkAnI ke nabaLI najare jovAnI vAta nathI, ApaNI potAnI jAtane durAcArathI bacAvavA mATenI vAta che. niyama che ke 'jevo saMga tevo raMga' paramAtmA tamane, amane saune cetave che. prabhu kahe che ke 'jo tame duHzIla AtmAnA saMsargamAM gayA to enA saMsargathI dhIre dhIre tame paNa pAsasthA thazo, osannA thazo, kuzIlIyA thazo, saMsaktA thazo ane yathAchaMdA thazo. tevuM na thAya e mATe A sAvacetIno sUra che. ApaNA rakSaNa mATenI A vAto che. prabhue ApaNA rakSaNa mATe kahelI ane prabhunA zAstrAdhAre dharmopadezaka dvArA samabhAve nirUpelI A vAtone rAga-dveSanI zailImAM khatavavI A vItarAganAM zAsananI maryAdA nathI. kahevAmAM ya viveka joIe, sAMbhaLavAmAM ya viveka joIe : daza varSanuM chokaruM, pAThazALAmAM bhaNatuM hoya, 'cAra prakaraNa ne traNa bhASya bhaNyuM hoya. tene gaLathUthImAM ja A saMskAra maLyA hoya che. pAMca vaMdanIka kone kahevAya ? pAMca avaMdanIka kone kahevAya ? te samajaNa tene hoya che. tame eTaluM bhaNyA hota to tamane paNa enI samajaNa hota. vaMdana jema taravA mATe karavAnAM che, tema avaMdana paNa taravA mATe karavAnAM che. sabhA : vinaya karavAthI nukasAna kaI rIte ? vinayavAdI ekAMtavAdI hoya che, enI sajjaDa ane jaDa mAnyatA eka ja hoya che ke - mAtra vinaya karavAthI ja mokSa maLe. mokSa meLavavA 'vinaya' sivAyanA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 - 12 : pahelA zrutaskaMdhanA 7 thI 17 adhyayanono paricaya - 12 - 251. bIjA koI yogonI koI jarUra nathI; ema e mAne che. sAkara gaLI enI nA nathI paNa gaLI che ema kahIne ekalI sAkara khAvAnuM kahe to ene zuM kahevuM? bIjI eka vastu nahi khAvAnI zuM ? vinayavAdInuM apalakhkhaNa A ja che. bhaNavAnuM nahi, jJAna nahi, saMyama nahi, kriyA nahi, mAtra vinaya ja karyA karavAno. A mastaka to uttamAMga che. e kAMI dazazero nathI ke jyAM tyAM name. uttama sthAne ja uttamAMga name. ekAMta vinayavAdIo to jyAM tyAM, jene tene name. e kUtarAne ya name, gadheDAne ya name, potAnI patnI ane dIkarAne ya name. e kone na name e ja savAla. A vAto koI pratye rAga-dveSa karavA mATe nathI, koIne halakA cItaravA mATe nathI, paNa jAtane unmArge jatI aTakAvavA ane prabhunA mArgamAM sthira rAkhavA mATenI A vAto che. A badhI vAto amAre ya vivekapUrvaka kahevAnI che ane tamAre ya vivekapUrvaka sAMbhaLIne pacAvavAnI che. vastusthiti jaNAvavI e niMdA nathI. eka gAme ame gayA tyAM AgaLa gayelA mahAtmAonI ciThThI AvI ke "ahIM utaratAM nahi, bahu ja vIMchIono upadrava che chatAM keTalAka kAraNosara ame tyAM e gAmamAM gayA, paraMtu thoDI ja vAramAM atyaMta moTo kALotaro, vIMchI tyAM nIkaLyo. have je mahAtmAoe amane A jaNAvyuM hatuM temaNe A - gAma ke upAzrayanI niMdA karI ke amane sAvadha karyA ? 8muM adhyayana "vIrya che. teno eka ja uddezo che, jemAM be prakAranAM vIryanuM varNana karavAmAM AvyuM che. vIrya eTale baLa, parAkrama. vIrya be prakAranAM che. eka : paMDitavIrya eTale AtmakalyANakara vIrya ane bIjuM : apaMDitavIrya eTale AtmanAzaka vIrya. paMDitavIryamAM prayatna karavAnI ane apaMDitavIryamAM prayatna na karavAnI vAta karavAmAM AvI che. 9muM adhyayana dharma' nAmanuM che. teno eka udeza che. temAM dharmanI vyAkhyAdharmanuM svarUpa, sAdhanAno mArga tathA vIryanuM pravartana dharmathI ja thAya che, mATe dharmanuM prayojana vagere bAbatanuM varNana karavAmAM AvyuM che. 10muM adhyayana "samAdhi' nAmanuM che, teno eka uddezo che. temAM dharma karIne Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Agama jANo ! je samAdhi pAmavAnI che, te samAdhinuM svarUpa darzAvyuM che. tenAM dravyasamAdhi ane bhAvasamAdhi evA be prakAro batAvI bhAvasamAdhi prAptinA upAyo vagere vAto AmAM karavAmAM AvI che. 252 11muM adhyayana 'mArga' nAmanuM che. teno eka uddezo che. samyagdarzana, jJAna ane cAritrarUpa mokSamArga emAM varNavI te mArgamAM AgaLa vadhavAmAM naDatararUpa pAkhaMDIonuM svarUpa temAM batAvavAmAM AvyuM che. 252 12mA adhyayananuM nAma 'samavasaraNa' adhyayana che, teno eka uddezo che. mokSamArge javAmAM - AgaLa vadhavAmAM naDatararUpa bane tevA 363 pAkhaMDIo samavasaraNane ghero ghAlIne beThA che. eka H 5ramAtmA pAse koI na jAya mATe : :: ane be : koI pahoMcI gayuM, to tene paramAtmAe batAvelA mokSamArgamAMthI khaseDavA mATe teo satata prayatnazIla rahe che. e pAkhaMDIo bhagavAnanA samavasaraNamAM paNa jAya che. paNa te bhagavAnanI vAto toDavA ane potAnI vAto sthApavA jarU2I yuktio, tarko meLavavA mATe jAya. samavasaraNanI bahAra nIkaLIne bhagavAnanI vAto upara kAtara pheravavAnuM kAma kare. temAM keTalAka kriyAvAdI che, keTalAMka jJAnavAdI che, keTalAMka ajJAnavAdI che ane keTalAka vinayavAdI che. e cAreyanA peTAprakAro maLIne 363 pAkhaMDI thAya. enI ahIM vAta che. 13muM adhyayana 'yathAtathya' nAmanuM che. teno eka uddezo che. yathAtathya eTale yathArtha, vAstavika, paramArtha athavA jevuM hoya tevuM. yathA eTale jevuM, tathya eTale satya. AmAM bhagavAne pUrepUrI spaSTatApUrvaka kahyuM che ke - badhA ja kuvAdIo unmArganA prarUpaka che.' ema kahetAM bhagavAna vIra kyAMya aTakyA nathI ke Ama kahevAmAM teozrIe kyAM zabdacorI ke bhrAmaka zabdaprayoga karyo nathI. tamane kyAreya evo prazna na thavo joIe ke bhagavAna vItarAga AvuM bole ? zrI sudharmAsvAmIjI AvuM sUtra race ? emanI AvI sUtraracanA upara bhagavAna mahorachApa mAre ? navi niMdA mAraga kahetAM : eka vAta barAbara samajI rAkho ke sarvajJa-vItarAga jo AvuM spaSTa nahi kahe to bIjuM kaheze paNa koNa ? jo sarvajJa-vItarAganA pratinidhi gaNadhara bhagavaMto Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 - 12 : pahelA zrutaskaMdhanA 7 thI 17 adhyayanono paricaya - 12 ane anuyAyI evA AcArya bhagavaMto AvuM spaSTa nahi kahe to bIjuM kaheze koNa ? A to yathArthavAdInuM zAsana che. ayathArthavAdane ahIM kyAMya avakAza nathI. tame jyAre A adhyayana sAMbhaLazo tyAre tamane thaze ke kevI cokhkhI vAta, kevI suMdara zailI, kevI suMdara rajUAtanI potAnI vAstavikatA pUrepUrI ! sabhA : e niMdA na kahevAya ? 253 nA, na kahevAya. rAga-dveSanA pariNAma vagara niMdA kevI ? ane vItarAgane vaLI rAga-dveSa kevA ? vItarAga mATe to A praznano kyAMya avakAza ja nathI raheto, paNa sarAgI evA dharmopadezako paNa jo samabhAvamAM jIvatA hoya to yathArtha prarUpaNAnA avasare emanA jIvanamAM paNa niMdAne avakAza nathI maLato. eTale ja to mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje kahyuM ke - "navi niMdA mAraga kahetAM, sama pariNAme gahagahatAM." 'samabhAvamAM bhIMjAIne, jhAkajhaboLa rahIne jo yathArtha nirUpaNa karAya emAM sAcAne sAcuM ane khoTAne khoTuM kahevAya, to ene niMdA na ja kahevAya.' rAga-dveSanI pariNatithI aLagA rahI vastunuM svarUpa varNavavuM e niMdA nathI. vIMchIne zuM kahevAya ? vIMchI ja kahevo paDe ? te tenI niMdA karI kahevAya ? sApane sApa kahIe to tenI niMdA karI kahevAya ? sApa-vIMchIthI bharelA raste thaIne koI jatuM hoya to kahevuM paDe ke, A raste jatA nahi, tyAM sApa-vIMchI che, jeNe A jaNAvyuM teNe niMdA karI ema kahevAya ke, sAvadha karyA - ema kahevAya ? ahIM badhA kuvAdanA praNetAone bhagavAne sApha sApha zabdomAM mithyAvAdI kahyA che. = 14muM adhyayana 'graMtha' nAmanuM che. teno eka ja uddezo che. AmAM ziSyanA guNonuM varNana ka2vAmAM AvyuM che. ziSya kevo hoya ? je guNasaMpanna hoya, teNe avazya gurukuLavAsamAM rahevuM joIe. te gurukuLavAsamAM kevI rIte rahevuM ? ziSya guru sAthe ane gurue ziSya sAthe paraspara kevI rIte rahevuM ? baMnenA 5rasparanA vyavahAro doraDAnI jema gUMthI ApavAmAM AvyA che. tethI AnuM nAma 'graMtha' (grathana) adhyayana che. thoDA ghaNA guNo pAmIne koI kahe ke, mArAmAM guNo AvI gayA. mAre have gurukuLavAsamAM rahevAnI zI jarU2 che ! A bolavuM yogya nathI. jenAmAM guNo Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 254 - 1 - Agama jANo ! - pragaTyA hoya, temane mATe potAnA e guNone TakAvavA paNa gurukuLavAsamAM ja rahevuM anivArya che. sAkSAt guNonI mUrti evA guNazreSTha zrI gautamasvAmIe gurukuLavAsa kyAreya tajyo nathI. to bIjA sAdhako-saMyamIonI to vAta ja zuM karavI ? guNahInane to gurukuLavAsamAM rahevuM ja nathI. jene avaguNa che ane te game che, jene potAnA guNa-doSanI pIchANa nathI, jenuM guNaprApti ane doSa parihAranuM lakSya nathI, evA jIvone gurukuLavAsa kyAreya gamato nathI. paNa jene potAnA guNa-doSano Achero paNa khyAla hoya ane potAnA doSone TALIne jeNe guNo pAmavA hoya, tene gurukuLavAsa vinA cena paNa paDatuM nathI. jene guNa-avaguNa sarakhA ja lAgatA hoya ane doSa TALIne guNa pAmavAnuM jenuM dhyeya na hoya tevA svacchaMdIone gurukuLavAsamAM rAkhavAnI paNa manAI che. te to gurukuLavAsamAM rahIne paNa anekanuM ahita kare che, jene potAnA doSone TALIne guNo pAmavA hoya, tene gurukuLavAsamAM rahevAnuM ane rAkhavAnuM vidhAna che. 15muM adhyayana AdAnIya' (grahaNa karavuM) nAmanuM che, teno eka uddezo che. mokSane meLavI ApavAnI tAkAta samyapha cAritramAM che. cAritra jo samyapha paLe to te avazya mokSa maLe. cAritrane samyaka pALavuM te sAdhakanuM kartavya che. pachI tene mokSa meLavI ApavAnuM kAma cAritranuM che. 17muM adhyayana "gAthA' nAmanuM che, jeno eka uddezo che. AgaLanAM paMdare paMdara adhyayanono upasaMhAra - A adhyayanamAM karI Apyo che. atyAra sudhImAM jeTaluM jJAna meLavyuM, tene saMkSepamAM yAda rAkhI zakAya te mATe badhAno piMDita karelo artha A adhyayanamAM ApavAmAM Avyo che. A rIte 19 adhyayano ane 26 uddezA dvArA pahelo zrutaskaMdha pUrNa thAya che. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 - bIjA mahAadhyayana 13 zrataeThaMghano mitAkSarI paTiyathA - vi.saM. 2058. zrAvaNa suda-2, zanivAra, tA. 10-8-02, sAcorI bhavana, pAlItANA * jinavANI sAMbhaLe te AtmA dhanya che : * duHkhagarbhita vairAgIne pApazAstro bhaNavAM game? * Agama ane jinezvarono saMbaMdha : * zruta mahAsAgaramAM DubakI mAravAno AnaMda : ekanI ArAdhanA bIjAnI ArAdhanA che, dharmalAbha eTale zuM? jANI lo ! ekanI virAdhanA bIjAnI virAdhanA che : * mithyAvAdathI bacavA mATe mithyAvAda jANavAno : viSaya: bIjA zrutaskaMdhano viSayavyApa. A pUrvanA be vyAkhyAnomAM sUyagaDAMga sUtranA prathama zrutaskaMdhonA adhyayanomAM vaNita viSayonI samarI ApyA bAda ahIM bIjA zrutaskaMdhanA sAte adhyayanomAM vaNita viSayanI samarI apAI che. emAM prAraMbhamAM paramAtmA, gaNadharo, suvihita AcAryo AdinA zrImukhe jene AgamavANI sAMbhaLavA maLI te AtmAo kevA dhanya che - tenI vAta rocaka zailImAM karAI che. tyArabAda Agama-zAstrano Adara kema karavo tenI vAta raju karAI che. ATalI bhUmikA karyA bAda kramazaH puMDarIka vagere sAte adhyayanono paricaya prastuta karyo che. emAM prasaMga pAmIne mithyAmato, tera kriyAsthAno, pApazAstro kayAM? dukhagarbhita vairAgIne zuM game ? jagatanA jIvonI AhAra paddhati, ArdrakumArano puruSArtha, prabhu pArzvanAtha ane prabhu vardhamAnano zAsana-saMkramaNa kALa, bALadIkSitonI dhanyatA zAstra parizIlananA AdhAre, paramatAraka gurudeve karelI 'dharmalAbha'nI vyAkhyA vagere viSayo khUba ja rasALa rIte carcavAmAM AvyA che. pravacananuM pratibiMba * AgamanI ArAdhanA e arihaMtanI ArAdhanA che. AgamanI virAdhanA e arihaMtanI virAdhanA che. AgamanI zraddhA e arihaMtanI zraddhA che. AgamanI azraddhA e arihaMtanI azraddhA che. AgamanI AzAtanA e arihaMtanI AzAtanA che. * tattvano apalApa thAya tevuM bole to te AcArInA vezamAM anAcArI ja che. * svAdhyAya-zrutapAsanA to sAdhu jIvanano prANa che. enA vinA sAdhu TakI zake zI rIte ? Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-strota 'bujhija tiuTTijA, baMdhaNaM prijaanniyaa| kimAha baMdhaNaM vIro, kiM vA jANaM tiuTTai / / 1 / / ' zrI sudharmAsvAmI : bodha pAma ! baMdhanane cAre bAjuthI jANa ! baMdhanane toDI nAMkha! zrI jaMbusvAmI : prabhu vIre kone baMdhana karyuM che, zuM jANIne ene toDI zakAya che ?" Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 : bIjA 'mahAadhyayana zrutAMghano mitAkSarI pathiya anaMta upakArI caramatIrthapati zramaNa bhagavAna zrImahAvI2 5ramAtmAnA zAsananA paramArthane pAmelA paMcamagaNadhara zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe paramAtmAnA pAvanamukhethI 'pazepha vA, vinamek vA ane vek vA' A tripadIne pAmIne je mahAna dvAdazAMgInI racanA karI, jene 52matAraka paramAtmAe potAnI kaivalyadRSTithI pramANI, e ja dvAdazAMgI paikInuM bIjuM Agama 'sUyagaDAMgajI sUtra' che. temAM AtmAne anAdikALathI vaLagelA baMdhanothI AtmAnI thayelI behAlI, temAMthI chUTavAno mArga, sAdhanAmAM thatI naDataro, tene kaI rIte toDavI, temAMthI kaI rIte mArga kADhavo ane AtmAnuM zAzvata sauMdarya kaI rIte pragaTa karavuM ? tenuM uttamottama mArgadarzana A aMga AgamamAM ApeluM che. jinavANI sAMbhaLe te AtmA dhanya che : snAtrapUjAmAM eka prAkRta gAthAmAM khUba ja mArmika zabdomAM prabhunA meruiigara para thatA snAtrotsavane nihALatA devonI dhanyatAnAM vakhANa karyAM che - 'jiNajammasamaye merusihare, rayaNakaNayakalasehiM / devAsurehiM nhavio, te dhannA jehiM diTThosi / / ' *jita janma samaye, meru zikhare devo ane asuro dvArA ratna ane kanakanA kaLazothI prabhunuM svAtra thayuM, te dRzya jeNe joyuM te dhanya banyA.' ahIM mAre e ja vAta paramAtmA AdinAM zrImukhe jinavANI sAMbhaLanAra AtmAonA saubhAgya mATe karavI che. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 - 1 - Agama jANo! 258 te AtmAo dhanya che, jemane paramatAraka paramAtmAnA pAvana mukhethI sUyagaDAMga sUtra'no mahAna artha jANavA maLyo ! te AtmAo paNa dhanya che ke, jene gaNadhara bhagavaMtonA pAvana mukhethI A mahAna AgamonuM zravaNa karavAnI taka maLI. te ziSyo paNa dhanya che ke jeNe yogyatA keLavI, yoga vahI, gurukRpA pAmI gurumukhe paMcAMgI sAthe A Agamane prApta karyuM. tenA marmane pAmyA, tenA marmane pAmIne UMDI saduhaNA keLavI. tenA sathavAre A aMge AgamanAM sUtra-padone sAdhanA mArge pravartAvyAM ane e dvArA anAdikALathI AtmAne bhavamAM rajhaLAvatA ane duHkhI duHkhI banAvatA sarva karmono kSaya karI zuddha cetanAne pragaTAvIne sAdi anaMta bhAMge siddhisukhanA bhoktA banyA te badhA dhanya che. A sAdhanAno pUro puruSArtha karavA chatAM bhavitavyatA Adi kAraNe jemanI sAdhanA adhUrI rahI tevA AtmAoe paNa potAnI e prAraMbha karelI sAdhanA AgaLa vadhIne paripUrNa thAya tevI ujaLI paraMparAvALI sadgatinI prApti karI, te paNa dhanya che. ApaNe paNa dhanya banavuM che. AnA eka eka sUtrone tenA eka-eka arthane paMcAMgInA AdhAre ApaNI lAyakAta, ApaNI kSamatA, ApaNI bhUmikA anusAra pAmavo che. e kyAre pamAze tenI khabara nathI. paNa aMze-aMze teno paricaya to meLavI ja laIe. paricaya thaze to prIti thaze, prIti jAgaze to bhakti pragaTaze, bhaktimAMthI anusaraNa ane abheda-asaMgabhAva pragaTaze. A krama che. mATe sauthI pahelAM paricaya meLavavo jarUrI che. e upakAra niyuktikAra cauda pUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAjAno che ke jemaNe A sUtrakRtAMganI niyukti svarUpa vyAkhyA karatAM prAraMbhamAM ja A mahAna sUtrano ApaNane paricaya Apyo che. Agama ane jinezvarono saMbaMdha ? ekanI ArAdhanA bIjAnI ArAdhanA che, ekanI virAdhanA bIjAnI virAdhanA che : sabhAH aMga kone kahevAya ? aMgInA je vibhAga, tene aMga kahevAya. jene aMga hoya tene aMgI kahevAya. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 - 13 bIjo mahAadhyayana' zrutaskaMdhano mitAkSarI paricaya - 13 - 259 be hAtha, be paga, mAthuM, peTa, chAtI : A aMgo che ane tene dhAraNa karanAra ApaNe aMgI chIe. tema paramAtmA svayaM jJAnI che, eTale aMgI che. temanuM A jJAnarUpa aMga che. Agamo jinezvaradevanA aMgarUpa che. eTale je vizeSaNo bhagavAnane lAgu paDe, te ja vizeSaNo temanA aMgane paNa lAgu paDI zake. mATe ja bhagavAna mahAvIra bolIe, tema bhagavAna sUyagaDAMga ema paNa bolI zakIe. devavaMdana, pratikramaNamAM trIjA kAyotsarga vakhate sujhasa majAvo. bolIe chIe ne ? AgamanI ArAdhanA e arihaMtanI ArAdhanA che. AgamanI virAdhanA e arihaMtanI virAdhanA che. AgamanI zraddhA e arihaMtanI zraddhA che. AgamanI azraddhA e arihaMtanI azraddhA che. AgamanI AzAtanA e arihaMtanI AzAtanA che. A vAta kyAreya bhUlAvI na joIe. mATe ja "jJAnasAra'mAM pU. mahopAdhyAyajI mahArAje kahyuM che ke - 'zAstre puraskRte tasmAd, vItarAgaH puraskRtaH / puraskRte punastasmin, niyamAt sarvasiddhayaH / / ' "jeNe zAstrano svIkAra-Adara karyo che, teNe vItarAgano svIkAra-Adara karyo che. zAstrano svIkAra-Adara karavAthI nakkI badhI siddhio AvI maLe che.' A ja vAta sUripuraMdara pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAje SoDazaka'mAM A zabdomAM batAvI che - 'asmin hRdayasthe sati, hRdayasthastattvato munIndra iti / hRdayasthite ca tasmin, niyamAt sarvArthasaMsiddhiH / / ' zAstro hadayamAM rahetAM tatvathI hadayamAM jinezvara che, te hadayamAM rahetAM nakkI sarva kAryonI samyapha siddhi thAya che.' ApaNe tyAM AgamapuruSa mAnavAmAM Avyo che. zrI AcArAMga, zrI sUyagaDAMga vagere bAra aMga e Agama puruSanAM aMga che. ApaNe pahelAM paNa joI AvyA tema A mahAna Agama be vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. je zrutaskaMdha tarIke oLakhAya che. pahelo vibhAga "gAthASoDaza" nAmano che. bIjo vibhAga "mahAadhyayana' nAmano che. A zrutaskaMdhamAM moTAM Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 1 - Agama jANo ! - 250 moTAM adhyayano che, mATe enuM mahAadhyayana nAma che. pahelA zrutaskaMdhano paricaya A pUrve apAI gayo che. have bIjA zrutaskaMdhano paricaya meLavavAno bAkI che. tamArI bhASAmAM kahIe to pUrvArdhanI vAta kahI gayo chuM. have uttarArdhanI vAta karavAnI che. bIjA zrutaskaMdhamAM sAta adhyayano (prakaraNo) che. temAM uddezA (peTAprakaraNo) nathI. adhyayano e ja enA uddeza che. dareka adhyayanomAM zuM zuM che te joIe. 1luM adhyayana "puMDarIka' nAmanuM che. ApaNe je garavA girirAjanI chAyAmAM chIe, tenuM nAma paNa puMDarIka che. paMDarIkasvAmIjI uparathI e nAma paDyuM che. paNa ahIM je puMDarIka nAma paDyuM che, tenuM kAraNa jUduM che. puSkariNI vAvaDImAM utpanna thatAM puMDarIka kamaLanI upamA ApIne temAM aneka viSayo rajU karAyelA che. puMDarIka kamaLa jevA rAjavIne AkarSavA mATe jUdA jUdA matonA upadezako kevo prayatna kare che, te AmAM jaNAvyuM che. tethI A adhyayanane puMDarIka adhyayana kahevAya che. AtmA ane zarIra jadAM nathI. zarIra e ja AtmA ane AtmA e ja zarIra che. zarIra patI gayuM eTale AtmA paNa patI gayo. zarIra jema utpatti ne vinAzavALuM che, tema AtmA paNa utpatti ne vinAzavALo che. AvuM mAnanArA mithyAmato paNa che. evI to aneka vicitra mAnyatAo che. AtmA anAdi-anaMta che, evuM jema jaina darzana mAne che tevuM badhA ja mithyAmatavALA mAnatA nathI. AvA mato zA mATe khoTA che ? e mato keTalA bodA che? te badhI vAta AmAM jaNAvI che ! mithyAvAdathI bacavA mATe mithyAvAda jANavAno : ApaNe nAstika banI na jaIe, AtmavAdathI dUra na thaI jaIe, mithyAvAda ane bhogavAda ApaNA upara savAra na thaI jAya mATe A mithyAvAdI jANavAnA che. utAvaLamAM tame evuM na mAnI letA ke, A nAstikavAda amArAmAM nathI ja. A nAstikatA ApaNAmAM paNa savAra thaI gaI che. "Apa mUA ne DUba gaI duniyA" , "maryA pachInuM koNe dIThuM" evuM je mAne te badhA ja nAstika kahevAya. have tame ja vicAra karo ke tamArI zuM sthiti che ?" zAstra bhaNelA ane nahi Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 - 13 bIjo mahAadhyayana' zrutaskaMdhano mitAkSarI paricaya - 13 - 261 bhaNelA rajUAta judI judI kare, paNa mAne to eka ja. amane kahe, AtmA hoya to batAvo? badhI vastu batAvI zakAya tevI nathI hotI, paNa amAre tene tenI ja bhASAmAM samajAvavuM paDe. ame tene kahIe ke, "tame to bahu buddhimAna cho," kema ?' eTale e thoDo TAITa thAya, pachI ame kahIe "tArAmAM akkala che ? akkala hoya to kADhIne batAva ! eTale amane kahe, "e kAMI batAvavAnI vastu nathI." to AtmA paNa batAvavAnI vastu nathI. akkala anubhavathI jaNAya tema AtmA paNa anubhavathI jaNAya. akkala che mATe tuM bolI zake che, tema AtmA che mATe tAruM A zarIra cAlI zake che. ahIM to tamane samajAya tevI bhASAmAM vAta karuM chuM. AmAM to bhalabhalA cakkara khAI jAya tevI carcAo karavAmAM AvI che. bIjo evo paNa mata che ke, je mAne ke, paMcabhUta eTale pRthvI, pANI, agni, vAyu ane AkAza - A pAMca bhUta sivAya duniyAmAM bIjuM kAMI nathI. nathI puNya, nathI pApa, nathI paraloka, nathI mokSa - A bhUta sivAya bIjI koI cIja nathI. je bhUtaDA vaLage te bhUta judAM. e bhUtanI A vAta nathI. paMcabhUtavAda nAmanA matanI A vAta che. tenI mAnyatAo rajU karIne te mata paNa kaI rIte khoTA che, te vAta barAbara samajAvavAmAM AvI che. trIjo eka mata evo paNa che, je ema mAne che ke, A badhuM sarjana Izvare karyuM che. enuM nAma che IzvarakartutvavAda. e mAne ke, Izvara ekalo hato. tene thayuM, huM ekalo zuM karuM? muMjhAI gayo? te muMjhAro dUra karavA mATe Izvare vicAryuM ke, "oDa6 va6 cAma:' ane emAMthI eNe vizvanuM sarjana karyuM. tema mAnanArane pUchIe ke, e pUrve e Izvara hato kyAM ? vizva ja na hatuM to kyAM hato ? A vizva zenAmAMthI banAvyuM? vizva banAvavA kAMIka ro-maTiriyala to joIe ne? enA vagara kevI rIte bane ? vizva na hatuM to e ro-maTiriyala paNa kyAM hatuM ? AvI carcAthI to graMthonA graMtho banI jAya. IzvarakartutvavAda kevo khoTo nabaLo, vAhiyAta ane kAlpanika che tenuM nirUpaNa ahIM karavAmAM AvyuM che. cotho niyativAda che te ema mAne ke, je thavAnuM hoya te ja thAya ! tame kalpasUtra sAMbhaLyuM che ? temAM A matanuM varNana Ave che. e mata tta Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! gozALAno ! koI paNa kArya pAMca samavAyika kAraNa vagara thatuM nathI, temAM kALa paNa Ave, svabhAva paNa Ave, bhavitavyatA paNa Ave, karma paNa Ave ane puruSArtha paNa Ave. paNa gozALo mAnato ke nA, eka bhavitavyatA ja kAraNa che. je thavAnuM hoya te ja thAya. bhavitavyatA kaho ke niyati kaho eka ja che. e matanuM khaMDana karI pAMce kAraNonI potapotAnI jarUra aMge ahIM kahevAyuM che. 232 1 A traNa matonuM varNana karyA pachI AtmahitanI pravRtti kaI rIte thAya ? teno javAba ApatAM kahyuM ke, sAdhupaNuM pAmIne paLAya to ja Atmahita thAya. sAdhupaNuM paNa nirdoSa AhAra-pANI upara jIvAya to paLAya. tenA mATe je-je AvazyakatAo ubhI thAya, temAM sAdhupaNAnI caryA kevI hoya ? te kahI sAdhuonI dinacaryA AdinuM varNana karavAmAM AvyuM che. - rajuM 'kriyAsthAna' nAmanuM adhyayana che. temAM kriyAnAM tera sthAno batAvavAmAM AvyAM che. A tera kriyAsthAno nArakI, tiryaMca, manuSya ane devo ema cAre gatinA jIvone hoI zake che. tera kriyAsthAnonAM nAmo A mujaba varNavavAmAM AvyAM che. 1 - arthadaMDa, 2 anarthadaMDa, 3 hiMsAdaMDa, 4 akarmadaMDa, dRSTiviparyAsadaMDa, 6 - mRSAvRttidaMDa, 7 - adattAdAnavRttidaMDa, 8 adhyAtmadaMDa, 9 mAnadaMDa, 10 mitradoSadaMDa, 11 mAyAdaMDa, 12 lobhadaMDa ane 13 IryApathikIdaMDa. A prakAranI judI judI tera prakAranI kriyA saMbhavatI hovAthI tenA tera prakAra che. A kriyAthI AtmA karmarUpI daMDathI daMDAya che. mATe tene daMDa tarIke paNa oLakhavAmAM AvI che. - 262 = tenI sAthosAtha jene pApazAstro kahevAya, tenuM paNa varNana karyuM che. kahyuM che ke, A pApazAstro mAtra suyogya vyaktie ja jANavA jevAM che. badhA mATe e upAdeya nathI. bhaumazAstra ke jemAM AkhuM bhUstara vijJAna Ave, pRthvInI aMdaranI paristhiti Ave, bhUkaMpanAM kAraNo, kyAM pANI hoya ane kyAM pANI na hoya - dhAtuo-vRkSo vagerenuM varNana Ave. tyArabAda utpAtavidyA : vIjaLI kevA kevA raMganI hoya ? vIjaLI amuka raMganI thAya to pariNAma zuM Ave ? tAro khare to pariNAma zuM Ave ? tyArabAda svapnavidyA (zAstra) : svapna kyAre Ave Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 - 13 bIjI mahAadhyayana' zrutaskaMdhana mitAkSarI paricaya - 13 - 263 te phaLa Ape ? kyAre na Ape ? kyAre Ave to kyAre phaLa Ape ? kayuM svapna sArthaka kahevAya ? ane kayuM svapna nirarthaka kahevAya ! vagere bAbato A adhyayanamAM batAvIne enAM heya-yano viveka karavAmAM Avyo che. ATha prakAranA nimittazAstronA sUtra, artha ane tadubhayathI covIza prakAra thAya che. tyArabAda gaMdharva, nATya, vAstu, Ayurveda ane dhanurveda A pAMca prakAro umeravAthI kula-29 prakAranAM pApazAstro thAya che. duHkhagarbhita vairAgIne pApazAstro bhaNavAM game : sabhA: zarUAtamAM bhagavAna AdinAthe puruSanI 72 kaLAo, strIonI 64 kaLAo ane 100 prakAranAM zilya batAvyA che ne ?to ApazrI A badhAne pApazAstro zA mATe kaho cho ? prazna sAro che. jo huM kaheto hota to kharekhara gunegAra hato, paNa khuda bhagavAna AdinAthe ja tene pApazAstro kahyAM che. yugalika kALa pUro thayo ane prathama tIrthakarano gRhasthapaNAno e kalpaAcAra hato ke, mahAanarthane TALavA vizva vyavasthAnuM nirmANa kare. jyAre paramAtmAe dIkSA lIdhI - sAdhanAno prAraMbha karyo ane krame karIne kevaLajJAna pAmyA, tyAre temaNe ja A badhAne pApazAstro kahyAM che. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjAe adhyAtmasAra nAmanA graMthamAM traNa prakAranA vairAgya batAvyA che duHkhagarbhita, mohagarbhita ane jJAnagarbhita. je duHkhagarbhita vairAgyathI ahIM AvyA che, jene gItArthanI nizrA khapatI nathI, temane dharmazAstro-AgamazAstro, adhyAtmanAM, yoganAM, AtmapariNatinAM zAstromAM rasa nathI paDato. emane to jyotiSazAstro, arthazAstro, kAmazAstro, vaighaka zAstro ane zilpazAstro bhaNavAnuM ja mana thAya che. je vidyA AtmAnuM hita na karatI hoya, te badhI pApavidyA che. jemAM jIvanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM hoya, jemAM ajIvanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM hoya, jemAM puNya ne pApanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM hoya. jemAM Azrava-saMvaranuM nirUpaNa karAyuM hoya, jemAM baMdha-nirjarA ane mokSanuM nirUpaNa karAyuM hoya. eTaluM ja nahIM, paNa e tattvomAM heya-upAdeyano viveka batAvyo hoya, Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 1 -- Agama jANo ! - 264 TUMkANamAM kahuM to jemAM mokSamArga ane mokSasAdhanAnAM upAya batAvyA hoya te graMtho ja dharmazAstro kahevAya. du:khagarbhita vairAgyavALAne AvAM dharmazAstro, yogazAstro, adhyAtmazAstro, vairAgyazAstro bhaNavAM na game, tene to arthazAstro, zilpazAstro, vAstuzAstro, jyotiSazAstro, maMtra-taMtrazAstro jevAM pApazAstro bhaNavAnuM ja game. mATe ja teozrIe "adhyAtmasAra'mAM kahyuM ke - 'zuSkatarkAdikaM kiJci-dvaidyakAdikamapyaho / paThanti te zamanadI, na tu siddhAntapaddhatim / / 4 / / ' 'zuSkatarka vagerene ane kAMIka vaidaka vagerene bhaNe che, paraMtu zamatadI samI siddhAMta zreNIne bhaNatA nathI.' sabhA : dIkSA lIdhA pachI paNa AvuM bhaNavAnuM kema game ? saMyama sAdhanA, AtmasAdhanA ke ratnatrayInI ArAdhanAmAM ene rasa na Ave, eTale ene AvuM badhuM ja game. saMyamamAM na TakAya to asaMyamane poSavApaMpALavA je kAMI karavuM hoya, te pApazAstro bhaNIne thaI zake mATe te A badhuM bhaNe. AvA jIvo bhaNIne vidvAna thAya paNa te vidyA bhaNIne te svayaM nAstika ke mithyAtva bane ane anekane nAstikatA ke mithyAtvanI dizAmAM dorI jAya. sabhA: Ape kahyuM ke, nAstiko ane mithyASTio bhaNIne je vAta kare ane bhaNyA vagara je vAta kare te banneno dhvani eka hoya te kaI rIte ? bhaNelA hoMziyArIpUrvaka, muddAsara rajUAta kare ane nahi bhaNelA hoMziyArI vagara ane muddA vagara rajUAta kare; paNa bannenI mAnyatA to eka ja hoya. banne kahe khAo-pIo ne majA karo ! jagatamAM jo koIe ulkApAta saryo hoya to bhaNelA A nAstiko ane mithyASTioe ja! 3juM adhyayana "AhAra parijJA' nAmanuM che; jemAM mAMsAhAra karanArA jIvo kevA kevA jIvone kevI rIte mAre che ? kevA kevA jIvono AhAramAM upayoga kare che ? temAM keTaluM pApa che ? tenAthI kevuM ahita thAya che ? te zA mATe AvuM pApa kare che? tenAthI tene zuM nukasAna thaze ? vagere bAbato varNavI che. vanaspati, jaLacara, sthaLacara ane khecara jIvonuM AmAM ghaNuM vistArathI varNana che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 - 13 bIjo mahAadhyayana grutaskaMdhano mitAkSarI paricaya - 13 - 265 vanaspatikAya paNa chae kAyanA jIvonA zarIrane potAno koLIyo banAve che, trasajIvone yAvat paMcendriya tiryaMca ke manuSyane paNa potAno AdhAra banAve, ene mAre ane potAnA AhArarUpe ane te dvArA potAnA zarIrarUpe pariNAve che - vagere vAto A adhyayanamAM karavAmAM AvI che. 4thuM adhyayana pratyAkhyAna kriyA' nAmanuM che. temAM ajANatAM paNa jIvahiMsA thaI gaI hoya to Atmazuddhi mATe prAyazcitta karavuM ane tapa sAdhanA karIne AtmAne vizuddha karavAno prayatna karavo vagere bAbato kahevAmAM AvI che. paNuM "AcArakRta' nAmanuM adhyayana che, jemAM sAdhunA AcAronuM vigatavAra varNana karavAmAM AvyuM che. te karyA pachI ApaNe jene anAcAra mAnIe chIe, te to anAcAra che ja paNa ApaNe jene AcAra mAnIe chIe, temAM paNa kayA kayA anAcAra che te paNa batAvyuM che. puNya nathI, pApa nathI, baMdha nathI, mokSa nathI, loka nathI aloka nathI, loka-alokanI koI vyavasthA nathI. susAdhukusAdhu mAnavAnI jarUra nathI. badhA sarakhA, A badhuM mithyAtva bolAve che, e tattvano apalApa che, usUtra bhASaNa che. enA dvArA unmArganI sthApanA thAya che, A badho anAcAra che. koIe koI strI sAthe nabaLo vyavahAra karyo to te jema anAcAra kahevAya che; tema A rIte tattvano apalopa thAya tevuM bolavuM-lakhavuM-pracAravuM e paNa AgamazAstro sAtheno anAcAra che. koI sArAmAM sAro tapa kare, tyAga kare, cAritra pALe, mahAvrato pALe, samiti ane gupti pALe, paNa tattvano apalApa thAya tevuM bole-lakhe ke pracAre to te AcArInA vezamAM anAcArI ja che. tattvane atattva kahevuM - atattvane tattva kahevuM te anAcAra che. A anAcAranI ahIM vyAkhyA karavAmAM AvI che. kaThuM "ArtakIya" adhyayana che. emAM AdrakumAra aMgenI vAta che. ArTa nAmanA anAryadezanA rAjAno e pATavI kuMvara hato. abhayakumAre maitrInA yoge tene prabhunI pratimA mokalI. enAM darzana karI e jAtismaraNa jJAnane pAmyo. te dvArA teNe potAno pUrvabhava jANyo ane enA manamAM thayuM ke kyAM meM pUrvabhavamAM karelI saMyamanI sAdhanA ane kyAM A bhavamAM maLelI anAryadezanI dharmasaMskAra vihoNI paristhiti ? pariNAme bhAvavairAgya pragaTa thayo. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! tyAMthI AryadezamAM AvavA prayatno zarU thayA. rAjAne khabara paDI. enA 52 cokI-5he2o mUkAyo. hoMziyArIthI cokI vaTAvI mAMDa mAMDa AryadezamAM AvyA. bhagavAnazrI mahAvIradevanA caraNe javA nIkaLyA. tyAM mArgamAM prathama emane gozALo maLyo. tyAra pachI bauddho, tApaso, brAhmaNo, daMDiko vagere maLyA ane chelle hastipAka tApaso paNa maLyA. e lokoe tene kahyuM ke, 'sAcI jIvadayA to amAre tyAM che. mahAvIrane tyAM jIvadayA kyAM che ? tamArA mahAvIra kahe che ke anAjanA eka-eka kaNIe-kaNIe jIvo che, to eka roTalI banAvavA keTalA jIvonI hiMsA karavI paDe ? ane amAre tyAM marelA ke marAyelA eka hAthIne pakAvIne khAIe eTale 500nuM peTa bharAI jAya. ochAmAM ochI hiMsA karanArA to ame ja chIe' ema te kahetA. AvA paNa mata hatA. 277 1 . e badhAe temane hyuM ke, 'tamAre dharma joIe to e mATe bhagavAna mahAvIra pAse javAnI koI jarUra nathI. sAco dharma to amArI pAse ja che. mahAvIra pAse to kazuM nathI.' e badhA sAthe ArdrakumA2no vAda thayo hato. temAM temaNe prabala yuktio ApI temane nirasa karyA hatA. tenI ahIM vAta karI che. 266 A daramyAna ArdrakumAra munine mArgamAM gozALo paNa maLyo. tyAre temane gozALAe kahyuM ke - 'teM mahAvIrane joyA che ? sAMbhaLa ! meM mahAvI2ne barAbara joyA che. huM emano pahelo ziSya hato. emanI sAthe huM ghaNuM rahyo chuM. e vakhatanA mahAvIra judA hatA ane AjanA mahAvIra judA che. te vakhatanA mahAvIra tapasvI hatA, tyAgI hatA. Akho divasa dhyAna karanArA hatA, ekAMtamAM rahenArA hatA. jyAre AjanA mahAvIrane ekAMta phAvatuM nathI, ToLAM vagara emane cena paDatuM nathI. ethI e lokonAM ToLAM bhegA kare che ane Akho divasa e badhAnI niMdA karyA kare che. emanI pAse jaIne tane zuM maLaze ?' gozALAe kahelI eka eka vAtono javAba ArdrakumAre Apyo che, te saMvAda A adhyayanamAM batAvavAmAM Avyo che. jema gozALA sAthe saMvAda thayo che, tema bauddho sAthe, tApaso sAthe, brAhmaNo sAthe, Diko sAthe ane chelle hastipAka tApaso sAthe temanA je je saMvAdo thayA hatA, carcA thaI hatI, te badhA saMvAdocarcAo ahIM ApavAmAM Avela che. A badhAne vaTAvIne ArdrakumAra kevI rIte bhagavAna zrImahAvIradevanA caraNe pahoMcyA tenuM hUbahU varNana AmAM karavAmAM AvyuM che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 - 13 bIjo mahAadhyayana' zrutaskaMdhano mitAkSarI paricaya - 13 - 267 7muM adhyayana "nAlaMdIya' nAmanuM che. rAjagRhIno nAlaMdA pADAmAM banelI ghaTanAnuM AmAM varNana che. nAlaMdAnI vidyApITha to pUrA vizvamAM prasiddha hatI. te nAlaMdA pADAmAM bhagavAna zrI mahAvIradevanA paTTaziSya zrI gautamasvAmI ane bhagavAna pArzvanAthanA ziSyo AcArya udaya ne peDhAla : A banneno saMvAda thayo hato. e eka saMkramaNa kALa hato, prabhu pArzvanAthathI prabhu mahAvIra sudhIno 250 varSano gALo e baMne tIrthakaronA nirvANa vacceno samaya hato. temAM 220 varSa sudhIno kALa e pArzvanAtha bhagavAnanA zAsanano kALa hato. tyArapachIno kALa e zAsana saMkramaNano gALo kahI zakAya. - zrI pArzvanAtha prabhuno AcAra mArga alaga hato. e samayanA jIvo Rju ane prAjJa hatA. tethI temanA AcAromAM ghaNI vividhatAo ane pahelI najare dekhAtI chUTachATo hatI. mahAvrato cAra ja hatAM. eTale pAMcamuM na hatuM ema nahi. paNa cAramAM pAMce pAMca samAI jatAM. bolavAnAM nAma cAra hatAM. paNa e cAranuM arthaghaTana evuM thatuM ke enAthI pAMceyanuM aNizuddha pAlana karavAnuM rahetuM. e zAsananA sAdhuo Rju ane prAjJa hovAthI jANatA hatA ke, strInA svIkAra vagara bhoga na thAya. abrahma sevatAM pahelAM eTalA samaya pUrato paNa strIno svIkAra karavo anivArya hoya che, e vinA strIbhoga zI rIte thaI zake, eTale eTalA samaya pUratA strInA svIkArane paNa teo parigraha gaNatA ane e rIte karAtA strInA parigrahathI parigraha tyAganuM mahAvrata gayuM, ema teo mAnatA. A rIte teo strIne paNa dvipadarUpa parigraha mAnatA hatA. tethI temano "caturyAma dharma kahevAto. emane vastro raMgaberaMgI paNa hoya. eka ja sthAne varSo sudhI rahI zake. A badhu varNana paryuSaNamAM kalpadharanA divase ApaNe sAMbhaLIe chIe. AvI rIte bhagavAna pArzvanAthanuM zAsana cAlatuM hatuM ane temanI paraMparAmAM thayelA sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikArUpa caturvidha zrIsaMghanI zraddhAbhakti-samarpaNa mukhyapaNe bhagavAna pArzvanAtha pratye ja hoya te svAbhAvika che. paraMtu niyama che - navA tIrthaMkara paramAtmA thAya, teo tIrthanI sthApanA kare, eTale jUnA tIrthaMkara paramAtmAnA sAdhuo jema jema navA tIrthaMkaranA saMghanA paricayamAM AvatA jAya, tema tema navA tIrthaMkara paramAtmAnA zAsanamAM dAkhala thatA jAya. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 298 1 - Agama jANo! zrI pArzvaprabhunA zAsananA e AcArya udaya ane peDhAlano gaNadhara bhagavaMta zrIgautamasvAmIjI mahArAjA sAthe moTo saMvAda thayo che. AcAryonI kakSAnA e mahApuruSo paraspara maLyA haze ane temanI vacce saMvAda thayo haze, to te saMvAda kevo haze ? udaya ane peDhAla AcArye zrIgautamasvAmIjIne kahyuM ke, "ApaNe baMne mokSamArganA upAsaka chIe. Ahandu dharmanA ArAdhaka chIe, chatAM ApaNA AcAromAM ATalo pharaka kema ? te badhA praznonAM samAdhAna gautama mahArAjAe ApyA che. tyArapachI AcArya udaya ane peDhAle potAnA parivAra sAthe caturyAmavALo dharma choDyo ane pAMcamahAvratavALo AcAra dharma svIkAryo. Akho e saMvAda tame sAMbhaLazo-jANazo tyAre khabara paDaze ke, zAsananuM saMkramaNa kevI rIte thAya che ? A sAtamuM adhyayana pUrNa thatAM bIjo zrutaskaMdha ane zrI sUyagaDAMga paNa pUrNa thAya che. sabhAH cAra mahinAmAM pUra saMbhaLAvazo ? pUruM thAya tema lAge che ? sabhAH jo cAra mahinAmAM pUruM na thAya to amAre zuM karavuM ? jyAM sudhI pUruM na thAya tyAM sudhI amArI sAthe rahevAnuM nakkI karo. Ano rasa eTalA mATe jagADyo che ke, ApaNA jIvananI sArthakatA kyAM che, teno saune khyAla Ave ! ahIM rajU thatI AnI AcherI jhalakano jo ATalo AnaMda hoya to jyAre e mahAsAgaramAM DUbakI mArIne tenAM mahAmotI meLavIzuM tyAre tenI anubhUti kevI haze ? zruta mahAsAgaramAM DUbakI mAravAno AnaMda : have tamane samajAze ke, pUjyapAda AcAryazrI AryarakSitasUrijI mahArAje eka dRSTivAda bhaNavA saMsAra tyAga zA mATe karyo ? have samajAze ke rAjapurohita haribhadra brAhmaNe mAtra eka gAthAno artha jANavA mATe saMsAratyAga zA mATe karyo ? ane e jJAna meLavyA pachI emaNe kevI mahAnaMdanI-paramAnaMdanI anubhUti karI, teno tamane kAMI khyAla che kharo ? A badhuM kyAre vicArazo ? Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 - 13: bIjo mahAadhyayana' zrutaskaMdhano mitAkSarI paricaya - 13 - 269 jainazAsananA bALadIkSitonuM jIvana zenA AdhAre AnaMda-pramodamAM vItatuM haze ? eno koI divasa vicAra karyo che ? jenI pAse pAMca IndriyonA viSayonI eka paNa sAmagrI nathI, jenI pAse duniyAnA bhoga-vilAsanuM eka sAdhana nathI, chatAM te duniyAthI alipta rahI AnaMdanA mahAsAgaramAM vilasatA rahe che, te zenA AdhAre ? mukhyatve kahuM to ekamAtra zratanI upAsanAnA AdhAre ja. pUjya upAdhyAyajI mahArAje A savAlano javAba Apyo che. pUjya AcAryazrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAno "paMcavastuka' nAmano eka mahAna graMtha che. teno sahAro laIne A mahApuruSe "mArga parizuddhi' nAmanA graMthanI racanA karI che. 1500-1000 gAthAnA graMthane mAtra 300 gAthAmAM samAvI lIdho che. dakSiAnI vaya kaI ? dIkSA kone apAya ane kone na apAya tenI paNa vAto tyAM karI che. keTalAka kahe che ke "bhakta bhogIne ja dIkSA apAya', to keTalAMka kahe che ke, navame guNasthAnake pahoMcIne jeNe bhogakarmano kSaya karyo hoya tene ja apAya." AvI alaga alaga mAnyatAo dharAvatA mato che. te matone niruttara karatAM ane zAstrIya samAdhAna karatAM jaNAvyuM che ke, "sAmAnyapaNe AThathI sittera sudhInI uMmaravALAne dIkSA ApI zakAya. emAMya AgaLa kahyuM ke, "zarIra sazakta hoya, aMgopAMga sAjAM hoya, sAdhanA akabaMdha karI zake tema hoya to sittera pachInAne pachI paNa ApI zakAya. temAM koIe muddo uThAvyo ke, "bhakta bhogIne patananI zakyatA ochI che, jyAre bALa munine mATe yuvAna thayA bAda patananI zakyatA ghaNI che.' bhakta bhogI eTale sAMsArika kAma-bhoga bhogavI Avela. A muddAno javAba ApatAM kahyuM ke, "patananI jeTalI zakyatA bhakta bhogIne che, teTalI bALakane nathI.' pharI prazna thayo ke, "paNa zakyatA to che ne ?' tyAre kahyuM ke, "zakyatA nathI, ema nahi paNa e ubhI ja na thAya tevI paristhitinuM nirmANa karavuM joIe. e mATe zuM karavuM joIe e samajAvavA eka ja vAkyamAM javAba ApI dIdho. varSo pahelAM jyAre A saMvAda vAMcavAno thayo hato tyAre A zAstra mAthe mUkIne nAcavAnuM mana thayeluM. evuM ekadama tarkazuddha-zAstrazuddha ane anubhavathI zuddha e vAkya che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama jANo ! AvA samaye ApaNe kalpanA karIe ke, bahu tapa karAvavo, brahmacaryanI nava vADonuM pAlana karAvavuM, nabaLA nimitto na Ave tenI kALajI rAkhavI. AvuM kAMIka lakhyuM haze. paNa upAdhyAyajI mahArAje ApaNI kalpanAthI judI evI ahIM navI ja vAta karI che. emaNe je kahyuM te eka ja vAkya che, bahu TUMkuM che paNa e gaMbhIra arthathI bhareluM che. emaNe jaNAvyuM che 270 - 'zrutamampanadhina kRtavRtto mati vAvaMtiH / ' ene bALapaNathI ja eTaluM badhu bhaNAvavuM - zrutamAM DUbADI devo ke jethI ene kRtakRtyatAnI-pUrNatAnI anubhUti thAya, pUrNa AnaMdanI anubhUti thAya. mana bIje kyAre bhaTake ? jyAre aMdarano khAlIpo hoya, tyAre ne ? jyAre Ane zruta eTaluM bhaNAvyuM hoya ke aMdarano koI khAlIpo lAge ja nahi. jJAnAnaMdathI kRtakRtya thaI gayo hoya teno AnaMda paNa akalpanIya, avarNanIya ja hoya. adhyAtmazAstronA mahimAnuM varNana karatAM A adhyAtmazAstrono AnaMda kevo hoya ? te jaNAvatAM lakhyuM che ke, cakravartIonAM SaDrasavALA bhojana bhogavatAM je AnaMda Ave tenAM karatAM kaI gaNo vadhAre AnaMda enA abhyAsamAM Ave. atyaMta rUpavAna, priya kAminInA AzleSamAM bhogI mANasane je AnaMda Ave tenA karatAM anaMtaguNo AnaMda adhyAtmazAstronA vAMcanamAM maLe che. 'raso bhoLAvadhi jAme, satvakSya monanAvadhi / adhyAtmazAstrasevAyAM, raso niravadhi punaH / / ' 270 'kAmabhogamAM AnaMda jyAM sudhI kAmabhoga cAle tyAM sudhI ja suMdara bhojanamAM AnaMda jyAM sudhI bhojana cAle tyAM sudhI ja, jyAre adhyAtma zAstronI sevA, abhyAsa, parizIlatamAM je AnaMda hoya che, tenI koI avidhi-limiTa hotI nathI.' anaMta AnaMda ! tamane Azcarya sAthe AnaMda thAya evI eka vAta karuM. 52matA2ka gurudevanA Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 - 13 bIjo mahAadhyayana zrutaskaMdhano mitAkSarI paricaya - 13 - 271 jIvananuM e chelluM varSa hatuM. amadAvAdanI sthiratA ane mAMdagI daramyAna banelI A ghaTanA che. teozrInI zArIrika cikitsA mATe eka cikitsaka AvyA hatA. hindustAnamAM nADI vijJAnanA teo sarvazreSTha anubhavI hatA. emaNe paramatAraka gurudevazrInI nADI hAthamAM lIdhI, tapAsI, to temanA Azcaryano pAra na rahyo ! kahyuM, "keTalo anahada sAttvika AnaMda ghumarAI rahyo che emanA hRdayamAM !" sAttvikatAthI bharelo Avo anahada AnaMda Aje pahelI vAra joI rahyo chuM A nADImAM. emaNe amane pUchyuM, "mahArAja sAheba pAse hamaNAM koI AvyuM hatuM ? koI sArA samAcAra AvyA hatA ?' jeTalI AnaMda meLavavA aMgenI kalpanAo e cikitsakanA manamAM hatI, te badhI pUchI lIdhI. badhAno uttara "nA" mAM ja maLyo ! pachI emaNe pUchayuM ke "hamaNAM mahArAja sAheba zuM karatA hatA ?" ame jaNAvyuM, "eka graMtha vAMcatA hatA, "zuM vAMcatA hatA ?' ame te graMthanuM nAma ApatAM kahyuM ke "gacchAcAra pannA." pachI emaNe mahArAjajIne pUchyuM ke, "A graMtha vAMcatAM Apane kema Avo ane ATalo badho AnaMda Avyo, jarA samajAvazo ?' mahArAjajIe kahyuM, "kevo majAno AgamagraMtha che. mArA bhagavAnanI kevI karuNA ? mArA bhagavAne zAsananI, gacchanI, gacchAdhipatinI, gacchanA sAdhusAdhvInI kevI suMdara maryAdAo batAvI che ! kevI sarasa hitaciMtA karI che ? te vAMcI mane te vAMcIne mAruM hRdaya AnaMdathI bharAI gayuM che." A che adhyAtmazAstra sevAno AnaMda ! A to mAtra sempala batAvuM chuM. Aje zramaNa-zramaNI saMsthAmAM kyAMya thoDAghaNA pramANamAM hatAzA, zoka, vedanA, kleza ke saMkleza dekhAtAM hoya to enA mULamAM amAro svAdhyAya cUkAyo, vAcanA gaI te kAraNa che. je divase A svAdhyAya amArA pratyeka sAdhuonA sAdhu jIvananuM aMga banaze te divasathI to te sAdhunI tole koI nahIM Ave. bhagavAne sAdhune divasa daramyAna pAMca prahara eTale ke paMdara kalAka svAdhyAya karavAnuM kahyuM che. je paMdara-paMdara kalAka svAdhyAyamAM jhAkajhaboLa rahe teno AnaMda keTalo ane kevo hoya ? te barAbara vicArajo. pachI tame Avo toya game nahi, vikSepa lAge ke kyAM AvI gayA ? Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 - 1 - Agama jANo ! - - 272 jJAnasAramAM pU. upAdhyAyajI mahArAje jJAnasAgaramAM magna thayela mahAtmAonA AnaMda ane jJAnAsvAdamAM AvatA aMtarAyo vakhatanI temanI pIDAnuM tAdaza varNana karatAM "jJAnasAra'mAM lakhe che ke - 'yasya jJAnasudhAsindhau, parabrahmaNi manatA / viSayAntarasaJcAra-stasya hAlAhalopamaH / / ' 'je sAdhu bhagavaMtane jJAnarUpI amRtanA sAgaramAM eTale ke parabrahmamAM magnatA pragaTe che, temane anya viSayomAM javuM e jANe halAhala jhera pAcana karavA samAna lAge che.' dharmalAbha eTale zuM? jANI lo !: paramatAraka gurudeva amadAvAdamAM hatA tyAranI A vAta che, zramaNa jIvananI zarUAtamAM varSo pArAvAra jhaMjhAvAtamAM vityAM, tyAranI A vAta che. te samaye roja bethI aDhI kalAkanAM pravacano thatAM. pravacana pUruM thatAM ja teozrI khUNe pustaka laIne svAdhyAya karavA besI jatA. kartavya nibhAvyuM eTale patI gayuM. duniyAthI e alipta hatA, e vakhate pUrA gujarAtamAM "rAmavijayajI mahArAjanA nAmanI khyAti hatI. emano jema virodhI ane zraddhALu varga hato, tema rAmavijayajI mahArAja bALa brahmacArI-mahAsamartha che, temanI eka najara paDI jAya to ApaNo beDo pAra thaI jAya, tevuM mAnanAro ane anubhavanAro paNa eka varga hato. savArathI sAMja sudhI vaMdana mATe lokono Avaro-jAvaro cAlu ja raheto chatAM teo potAnI duniyAmAM masta rahetA. AnA pariNAme AkhA amadAvAdamAM eka vAvaMToLa ubho thayo ke, "rAmavijayajI bahu ahaMkArI che, abhimAnanuM pUtaLuM che. game tevA dUradUrathI AvyA hoIe to paNa samaya ApatA nathI, dharmalAbha paNa ApatA nathI, amArI sAme UMcuM moM karI jotA paNa nathI. jyAre juo tyAre potAnAM prata-pustako laIne beThA hoya ! emane khabara na hatI ke svAdhyAya-zrutapAsanA to sAdhu jIvanano prANa che. enA vinA sAdhu TakI zake zI rIte ? ajJAnayoge anAdikALathI rakhaDatA AtmAno jo koI sahAro hoya to te jJAna che ane e jJAnane pAmavAnuM mAdhyama A dharmazAstro che. sAdhu banyA pachI jo e A zAstro nahi vAMce to vAMcaze jyAre? Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 --- 13 : bIjo 'mahAadhyayana' zrutaskaMdhano mitAkSarI paricaya - 13 keTalAka bhaktivALA AgevAno mahArAjajIne paristhitino khyAla ApI gayA ane kahyuM, 'sAheba Ano kAMIka rasto karo to sAruM.' 'karI daIzuM.' zuM karyo haze ? sAruM, kalAka tamArA mATe phALavI daIza, ema ? nA. bIje divase hakaDeThaTha sabhA bharAI hatI. barAbara vyAkhyAna jAmyuM tyAM mahArAja sAhebe prazna cheDyo, tame badhA dUra dUrathI Avo cho ane huM tamane dharmalAbha paNa nathI Apato, te tamane nathI gamatuM, barAbara ne ? e sabhAmAM to koIpaNane bolavAnI chUTa hatI. badhA bolI uThyA, 'vAtamAM khoTuM zuM che ? dharmalAbha to Apavo ja joIe ne !' e loko ema mAnatA hatA ke, A dharmalAbhanA AzIrvAdamAM badhu ja AvI jAya. temAM dhanavRddhirmavatu, putravRddhirmavatuM badhuM ja AvI jAya, ola-Ina-vana. mahArAja sAhebe kahyuM, 'tamAre dharmalAbha joIe che ne ?' sabhAe ekI avAje kahyuM, 'hA ? e mATe to doDI doDIne AvIe chIe ?' pachI mahArAjajIe pharI prazna karyo, 'dharmalAbhano artha zuM che, jANo cho ?' sabhAe kahyuM, 'nA, e to amane khabara nathI ?' mahArAja sAhebe kahyuM, 'to sAMbhaLI lo - eno artha che ke, vahelAmAM vahelI take tamane A rajoharaNa maLo. bolo, kone joIe che ? huM ApuM !' tattva samajavA game tyAre Avo, paNa samaya pasAra karavA ke tamArA sAMsArika svArtha sAdhavA amArI pAse bhUle-cUke paNa AvatA nahi. mAruM ke tamAruM duHkha A zAstra abhyAsa vagara koI dUra karI zakaze nahi. Ano AnaMda keTalo hoya te to ene mANanAro ja jANe ane mANe. A to hajI chAMTaNAM uDyAM che - chAMTaNAMno jo A AnaMda hoya to jyAre aMdara DUbakI mArazo to keTalo AnaMda Avaze ? mATe ja kahevata paDI ne ke -- 273 vizeSa vAto have pachI. 'mahIM paDe te mahAsukha mANe.' - (pahelo bhAga pUrNa) Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNe bhAgamAM prayojAyela daSTAMtonI anukramaNikA anu. daSTAMto viSaya * saLaMga pRSTha che je che ? 11. 89. | 111 111 117) 122 AryarakSitasUrijI anuyoga vibhAga 2. | mahAvIra prabhu jIvana darzana 3. RSabhadeva prabhu mAtA-pitA chate dIkSA 4. neminAtha prabhu mAtA-pitA pote dIkSA 5. zaMkara-gaMgA gaNadhara tripadI jhIle 6. pakSI mA-bacyuM padArtha saralIkaraNa hIrasUrijI-asvAdhyAya gurubhaktino eka prakAra devacaMdrasUrijI-pAhiNI gurubhaktino zreSTha prakAra kSIrakadaMbaka pAThaka vizeSajJatA citrakAra-putra ahaMkAra-vidyAnAza kAlikasUrijI sAmAcArI pheraphAra mahArAjA zreNika vrata daDhatA mahAsatI sulasA samyakta daDhatA 14. | bharUcano zrAvaka vrata daDhatA | rAmacaMdrasUrijI anukULa upasarga puNiyo zrAvaka sAmAyika-saMvega subAhukumAra daSTiparivartana-vairAgya 18. | mApatuSa muni vairya-gurvAlA gautamasvAmIjI pRcchanAnI rIta DahoLAmaNa rAjakuLa dhAvamAtA pravacanamAtA akabara-birabala anukaraNa konuM karAya? 23. puNiyo zrAvaka sAdharmikabhakti dhannAjI. gharanA saMvAdo kAlasaurika-lohakhura-gozALo huM paNa Akhu chuM AryarakSitasUri-rudrasImA samakitI mA kevI hoya? AtmArAmajI mahArAja yatisaMsthA nAbUdI | dhUlibhadrasUri ayogyatA siddhasena divAkara ayogyatA hemacaMdrasUri-suvarNasiddhiyAcanA ayogyatA siMhaguphAvAsI muni-kozA | | anukULa upasarga = 2 2 2 = 6 7 = = = 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ja ja ja ja ja - | 30. 154 157) 158 pADo 167 I89 92 193 206 214 230 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 - anukramaNikA 275 anu. daSTAMto viSaya pra. | pRSTha |saLaMga pRSTha 244 246ii 247) 247 263 265 267) DIII 02 | 212 bodha 281 282 282 289 291 303 32. rAmacaMdrasUrijIkAnapuranA saMnyAsI jaina sAdhvAcAra 33.| rAmacaMdrasUrijI-hastagiri tIrtha | projekTa-tIrtha 34. kelAzasAgarasUrijI-hastagiri niHspRhatA 35. rAmacaMdrasUrijI-jaina pravacana projekTa-chApuM AdinAtha prabhu kaLA zilpa kalparUpe pravartana ArdrakumAra-tApaso carcA-vAda udaya-peDhAla-gautamasvAmI saMvAda rAmacaMdrasUrijI-harDIkaraverAja svAdhyAya AnaMda rAmacaMdrasUrijI | amadAvAdanA zrAvako dharmalAbha 41. ' mahAvIra prabhu-lokAMtika deva | bodha 42. mahAvIra prabhu-caMDakauzika sarpa bodha | munisuvrata prabhu-ghoDo jaMbusvAmI mahAvIrasvAmI-rohiNIyo cora bodha pitA-traNa putro paramArtha kADhavo pitA-putrI svAdhyAya hita ArdrakumAra puruSArtha saMnyAsI-bAvaluM sAvadhAnI rAmacaMdrasUrijI ciMtana rAmacaMdrasUrijI upadeza zailI sudharmAsvAmI-jaMbusvAmI | saMvAda kRSNa-arjuna saMvAda 54. | rAmacaMdracakija rAmacaMdrasUrijI-bhakta kasoTI rAmacaMdrasUrijI-vakIla vairAgyanikaSa paka. | gautamasvAmIjI pramAda AtaMkavAdI-apaharaNa avAja kono ? zaktizALI mANasa-kamaLapatra samayanI sUkSamatA rAmacaMdrasUrijI mithyAtva para prahAra bharata-bAhubalI samakitInI manodazA rAmacaMdrajI-sItAjI-lakSmaNa rAga khaTake 62. zAlibhadra-nokaro udAratA 63. prajApAla rAjA dAna guNa 94. | kavivara mAgha-mAghapatnI | dAna vyasana 47. 309 327 11 335 338 344 pa . papa.) 344 349 349. 359. 369. 311 379 384 388 409) pa9. 18 135 410 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 - 1 - Agama jANo ! -- 26 anu. daSTAMto viSaya prave. pRSTha saLaMga pRSTha 423 435 449 465 493 501 503 513 516 81. upa. pati-patnI saMvAda pramAda-mAyA 97. citra-saMbhUti nimittanI asara 37. anusuMdara cakravartI cakravartI ya dayApAtra 18. rAmacaMdrasUrijI-ajena jeThAbhAI | baMdhana toDyuM vepArI-ghebara-jamAI vairAgya milamAlika-zrAvaka-gurubhagavaMta | coyaNA zabdo rAmacaMdrasUrijI coyaNA zabdo 72. eka zrotA-thelImAM caMpala | parigraha saMjJA 73. jUno grAmINa-calama aMgAro | anarthabuddhi 74. rAmacaMdrasUrijI-zrImaMta bhakta | hitazikSA 7pa. rAmacaMdrasUrijI-zrImaMta saMghavI | hitazikSA 77. lakSmI be rUpa devI-DAkaNa artha-anarthatA 77. rAmacaMdrasUrijI dikSAyugapravartana 78. sAdhuo ane pustako parigraha 79. pethaDazA-prathamiNI baMdhana tyAga-brahmacarya AnaMdAdi daza zrAvako kabUlAta sikaMdara nAmAMkita-nAmacIna dArUDIyo-gaTara sukha-bhrama bALaka-retInuM ghara sukha-bhrama 84. sImaMdhara prabhu-Indra dhanavRSTi yamarAja-koLIyo mRtyu kaMsArAnA kabutara upadeza asara 87. | rAmacaMdrasUrijI-zrImaMta dalAla artha vinaya gobhadra brAhmaNa zrImaMtanAM duHkho AnaMda-kAmadeva parigraha tyAga AdinAtha prabhu-98 putro tyAga 91. khANIyo majura 92. mahAvIra prabhu-nAvika samabhAva baMgalo-saMDAsa garaja haribhadrasUrijI saMvignapakSI devacaMdrasUrijI-paththara bhAvanA yazovijayajI IcchAyoga 97. |AnaMda-kAmadeva mamatA tyAga janaka videhI jJAtAdraSTAbhAva 99. | mahAvIra prabhu-bhamarAno upadrava | samabhAva 535 232 536/ 232 536/ - 549| 13 553 557 569) 575 588 tRSNA 591 605 | 20 | 81 | 6 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277. anukramaNikA - 277 anu. daSTAMto viSaya prava. | pRSTha | saLaMga pRSTha 29| 89 | 629 23 93 | 633 038 103. | 27 101 | 641 643 27] 104 | 644 27104] 644 10: 107. | 7. 643 645 1o9. 665 667 100. | rAmacaMdrasUrijI-zrAvako dhaMdho baMdha karavo 101. | yuddha-mAyakAMgalA parAkramahInatA 102. | hAthInuM ALoTavuM hiMsA | baMdhaka muni hiMsAnuM phaLa 104. | sarpo-vRkSamAM khIle ThokavuM hiMsA gAya-baLada-garama pANI hiMsA bALako-zikSaNa hiMsA mA-bApa bhRNahatyA 108 hIrAno dhaMdho hiMsA vijaLI sajIva che carcA-svacchaMda tAmalI tApasa hiMsA-katalakhAnA jaina gharo-jIvavicAra zikSaNa zokasabhA naphphaTAI 113. nirdhAmaNA bhaya 114. nirdhAmaNA mamatA 115. | nirdhAmaNA lobhavRtti 113. nirdhAmaNA moha-ajJAna 117. kalyANamitra dAnAMtarAya nAza 118. saMnyAsI-yuvAna anyatva bhAvanA 119. | saMnyAsI-yuvAna svArthanA sagAM 1 20. | cosaThapraharI pauSadha (dharmAnuSThAna) | lobhathI dharmakriyA 121. | puNiyo zrAvaka saMtoSa 122. zrImaMta avadazA 123. | mahAvIradeva-dhannAjI-zAlibhadrajI saMpattimAM sukha nathI | lakSmaNajI-sItAjI azaraNe 125. | gharaDo-vijJAna vAsanA-ajJAna 127. | rAjasthAnano eka prasaMga-cAturmAsa viSAnuSThAna 127. | | gujarAtano eka prasaMga-jinAlaya | viSAnuSThAna 128. | sAdhuo-vArtAlApa projekTa-ramata 129. | madArI-sApa kALajI 130. | upavAsanuM pAraNuM-garoLI pariNAma vicAra 131. | sAsu-vahu-jhaghaDo zikhAmaNa-hita 132. | hemacaMdrasUrijI-kumArapALa hita-javAbadArI 133. | jaMbUsvAmIjI Adi caMcalacittA (!) 134. | comAsAnA ArAdhako baMdhanamuktivALA 696 100 711 | 71I 736 152 22 7TH 1939 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNe bhAgamAM prayojAyela zAstrono akArAdikrama 32. gacchAcAra payajJA 33. gItagoviMda 34. gItA (arjuna) 1. akhA-duhA 2. adhyAtmasAra 3. adhyAtmanI sajjhAya 4. anuyogadvAra 5. amRtavelI sajjhAya 6. aMtarAyakarmanI pUjA 7. aMtarIkSa pArzvanAtha stavana 8. arthazAstra 9. aSTaka prakaraNa 10. AcAra dinakara 11. AcArAMga 12. AnaMdaghana covIsI 13. Avazyaka sUtra IriyAvahI 14. oghaniyukti 15. aupapAtika sUtra 16. IndriyaparAjaya zataka 17. uttarAdhyayana sUtra 18. uttarAdhyayana citra-saMbhUtIya adhyayana 19. upadeza rahasya 20. upadezamALA 21. upamiti bhavaprapaMcA kathA 22. upAsaka dazAMga 23. umAsvAti praghoSa 24. karmagraMtha 25. kalpadIpikA 26. kalpakiraNAvalI 27. kalpasUtra 28. kalpasUtra sAmAcArI 29. kalpasUtra subodhikA 30. kumArapALa rAsa 31. kumArapAladeva carita 35. gurutattva viniya 36. gautamasvAmIno rAsa 37. janmabhUmi paMcAMga 38. jItalpa bhASya 39. jaMbUsvAmIno rAsa 40. tattvanirNaya prAsAda 41. tattvataraMgiNI - mULa 42. tattvataraMgiNI - TIkA 43. tattvArtha sUtra 44. tatvArtha AdhakArikA 45. triSaSTizalAkA puruSa caritra parva-10 46. triSaSTizalAkA puruSa caritra parva-7 47. dazavaikAlika 48. dazavaikAlika cUlikA-2 49. dazavaikAlika niryukti 50. dasasAvaya riya 51. dIpotsava kalpa 52. dravyasaptatikA 53. dvAtriMzad dvAtriMzikA 54. dharmaratna prakaraNa 55. dharmasaMgraha pa7. dhyAnazataka 57. navatattva prakaraNa 58. navapada pUjA 59. nizcayavyavahAra garbhita sImaMdhara jinastavana 60. nItizAstra 71. naMdIsUtra Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 india.com 62. patana ane punarutthAna 63. paMcavastuka graMtha 64. paMcasUtra 7pa. pAkSika sUtra 66. pArzvanAtha thoya 67. pariziSTa parva 68. pIstAlIsa AgamanI pUjA 69. prajJApanA sUtra 70. pramANamImAMsA 71. prazamarati 72. praznavyAkaraNa 73. pravacana sArodvAra 74. brahmasiddhAMta samuccaya 75. bRhatkalpabhASya 76. bhaktAmara stotra 77. bhagavatI sUtra 78. bharata cakrInI sajjhAya 79. mamatA (smRti graMthamALA) 80. mahAbhArata (ajaina) 81. mahAvIracariya 82. mAyAnI sajjhAya 83. mArga parizuddhi 84. mUrkhanI sajjhAya 85. yogaDhaSTi samuccaya zAstrono akArAdikrama 86. yogabiMdu 87. yogakviMzikAvRtti 88. yogazataka 89. yogazAstra 90. ratnAkara paMcaviMzikA (saM.) 91. ratnAkara paccIzI (gu.) 92. lalitavistarA 93. vaMdittA sUtra 94. vizeSAvazyaka bhASya 95. vItarAga stotra 96. vairAgya zataka 97. vairAgyanI sajjhAya 98. vyavahAra sUtra 99. vyavahAra bhASya 100, zaMkhezvara pArzvanAtha stavana 101, zAMta sudhArasa 102. zAstravArtA samuccaya 103. zrAvaka jIvananI karaNInI sajjhAya 104. zrAddhavidhi mULa-TIkA 105. zrAvakadharmavidhi prakaraNa 106. zrIpALa rAjAno rAsa 107. zrIpALa caritra (jJAnavimala sUri) 108. SoDazaka prakaraNa 109. sanmatitarka 110. samakitanI 67 bolanI sajjhAya 111. samarAditya kevaLI caritra 112. saMthArA porisI 113. saMbodha prakaraNa 114. saMbodha sittarI 115. savAso gAthAnuM stavana 117. sADI traNaso gAthAnuM stavana 117. sukRta sAgara 118. sulasA caritra 119. sUyagaDAMga-cUrNi 279 120. sUyagaDAMgajI TIkA 121. sUyagaDAMga-niryukti 122. sUyagaDAMgajI sUtranI sajjhAya 123. sthAnAMga sUtra 124. stuti 125. snAtrapUjA 127. hRdaya pradIpa chatrIsI 127. hitopadeza 128. haimasaMskRta pravezikA 129. jJAnasAra Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100/ janmArTa pradAna jaina ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-1. phonaH 2535 2072 - pheksaH 2539 2789 - E-mail : sanmargn@icenet.net pU. A. zrI vijaya rAmacaMdrasUri smRti graMthamALA naM. nAma kiMmata 1. smRti graMthamALA (21-22 pustakonA cAra seTa) (aprApya) 2. samyagdarzana 3. AcArAMga sUtranAM (dhUtAdhyayana)-vyAkhyAno (bhAga-1 thI 15) 2000/4. jainazAsananI milakata (aprApya) 5. AtmAnI traNa avasthAo (aprApya) 6. sanAtana satyano sAkSAtkAra 40/7. vaMdittA sUtranuM vivaraNa pa08. rAmAyaNano rasAsvAda (aprApya) 9. AryasaMskRtino Adarza (aprApya) 10. viMzati-vizikA Sol11. nanazAsana prati daHIRT 3ttaravayitva anya prakAzano . 1. mRtyunI maMgaLapaLe - samAdhinI sAdhanA 50/2. arihaMtanA atizayo (aprApya) 3. ahaMnnamaskArAvalI 20/4. vizvavijJAna prAcIna ane navIna (aprApya) 5. dravyasaptatikA 1006. preraka parivartana 50/7. bhAvapratikramaNanuM tALuM kholo 608. vairAgyazataka-IndriyaparAjayazataka 709. nemidUta kAvyama (aprApya) 10. zrAddhavidhi prakaraNa 125/11. zrAvakadharma dharmasaMgraha sAroddhAra bhAga-1 u0/12. sUtrasaMvedanA bhAga-1 50/13. sUtrasaMvedanA bhAga-2 14. zramaNa upayogI sUtra-sArtha 40/15. zramaNa dharma dharmasaMgraha sAroddhAra bhAga-2 50/ ka0/ Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMmata 30/ 20/ - pravacanaprabhAvaka graMthamALA ja (pravacanakAra : pU. A. zrI vijaya kIrtiyaza sU. ma. sA.) naM. nAma 1. pravacananuM pratibiMba 50/2. navapada upAsanA Sol3. navapadanA upAsako (zrIpALa-mayaNA) (aprApya) 4. sAdhanA jIvananA caDAva utAra (aprApya) 5. prArthanA sUtranA mAdhyame paramAtmAne prArthanA 6. jinAjJA paramamaMtra (aprApya) 7. jinAjJA jIvanamaMtra (aprApya) 8. mArga : duHkhamukti ane sukhaprAptino (aprApya) 9. AtmA ja saMsAra AtmA ja mokSa (aprApya) 10. AtmA ja saMsAra AtmA ja mokSa (aprApya) 11. ahiMsAno paramArtha 25/12. dharmamAM bhAvavizuddhinI anivAryatA 13. tapasyA karatAM karatAM ho DaMkA jora bajAyA ho. 25/14. sAdhanA ane sAdhaka 20/15. AtmadhyAnanA avasare (aprApya) 50/16. samakitano saMga muktino raMga 17. jainasaMghanA mobhIone mArgadarzana (peparabeka) 50/18. jhANuM : (manane jANo ! manane jIto !) peparabeka 30/19. Agama jANo ! (sUyagaDAMga sUtranAM vyAkhyAno bhA. 1) ka0/20. Atama jAgo ! (sUyagaDAMga sUtranAM vyAkhyAno bhA. 2). ra1. baMdhana jANo ! baMdhana toDo ! (sUyagaDAMga sUtranAM vyAkhyAno bhA.3) 90/ * pravacanaprabhAvaka hindI graMthamAlA * 1. jinAjJA paramamaMtra 36/2. prArthanAsUtra ke mAdhyama se paramAtmA ko prArthanA ra6/3. jaina saMgha ke agraNioM ko mArgadarzana 50/4. AtmadhyAna ke avasara para 20/* English Books * 1. Jainism A Glimpse 20/2. Atma The Self 25/3. Devasia-raia Pratikramana Sutra 30/ 40/ ) Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. A. zrI vijaya rAmacaMdrasUri smRti saMskRta-prAkRta graMthamALA ja 1. jIvanasAphalyadarzanam (zrI vijaya rAmacandrasUri) 50-00 2. darzanazuddhiprakaraNam (bRhadvRtti saha) 100-00 3. dharmopadeza kAvyam (saTIka) (zrI lakSmIvallabhagaNi) 60-00 4. navasmaraNa-gautamasvAmI rAsa 63-00 5. indriyaparAjayazataka (saTIka) (zrI guNavinayagaNi) 60-00 6. dIpotsavakalpa (zrI hemacandrasUri viracita) 50-00 7. zrIzrIpAlacaritram (zrI jJAnavimalasUrikRtam) 65-00 8. zrIzrIpAlacaritram (zrI satyarAjagaNi viracitaM) 100-00 9. yogaviMzikA-prakaraNam (zrI haribhadrasUri viracita) 25-00 10. hitopadezaH saTIka (zrI prabhAnaMdasUri) prt| 300-00 * prAkRta-saMskRta zabdakoza 40-00 11. uttarAdhyayanasUtra saTIka prata (paM. zrI. bhAva vi. kRta) 300-00 12. SaDdarzana samuccaya (guja. bhAvAnuvAda) bhAga-1 130-00 13. SaDdarzana samuccaya (guja. bhAvAnuvAda) bhAga-2 155-00 14. hitopadezaH (mUla-vRtti-kathA-tulA-TippaNIsamanvitaH) 175-00 15. hitopadezaH (kathArahita-vRttisamanvitaH) 75-00 anya prakAzana jaina ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-1 Ph. : 2535 2072, Fax : 2539 2789, E-mail : sanmargp@icenet.net | sArA eriyAmAM mAtra eka kveara phuTa jagyA maLe eTalI ja rakamamAM jIvanabhara mATe jIvanane adhyAtmanA ujAsathI bharatA aDhaLaka pustako meLavo! - janmArza prakAzana dvArA prakAzita thatAM pustako jaina AcAra, vicAra ane tattvajJAnane khUba ja saraLa bhASAmAM, subodha zailImAM, AkarSaka rUparaMgamAM prastuta kare che. dasa varSanA gALAmAM doDhaso jeTalAM pustako prakAzita thayAM che. eka eka pustake keMkanAM jIvana palaTyAM che. navI dRSTi ApI che. mUrajhAyelI dharmacetanAne pharIthI jIvatI ane jAgatI karavAmAM amUlya phALo Apyo che. prativarSa lagabhaga 800 thI 1000 pAnAM jeTaluM zAstrAnusArI mArgastha sAhitya gherabeThAM prApta thaze. mAtra lAbha ja lAbha A yojanAmAM hoI Aje jarU. pa000/- bharI janmA prakAzata - pustaka yojanAnA AjIvana sabhya bano. | |sabhya banatAMnI sAthe 8tamArI pasaMhAna 3. 1000/-riyasomeTa apAze. yedso mATe mApana salya mAtra 3. 5000/ Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RICHID! prakAzana pArivArika samAcAra sanpArNava gantavyaM, nonyAgaMNa kadA'pi hi / sanmArgAdrAyate siddhi sanmArgAddhavavarddhanam / / buddhimAna te ja ke sAcA-khoTAnI parIkSA kare sanmArge prakAzana : jaina ArAdhanA bhavana TrasTa, pAchIyAnI poLa, DIjhI roDa, amadAda-38001. zaeNna: 35} ?? E-mail : sanmargphiconel.net pheksa : 2539 2789 00000000000000000000000000 (pAkSika) sanmArga prakAzata pArivArika samAcAra pAkSika patra gujarAtI-hiMdI alaga alaga AvRttirUpe dara paMdara divase gujarAtI ane hindI bhASAmAM jainatva jAgRta karatuM pAlika 00000000000 dara paMdara divase ghare AvI sUtelA AtamarAmane DhaMDhoLI anaMta sukhanA savAmI banavAno kimIyo batAvatuM sanmArtha pAkSika jana-janamAM jANItuM ane mANItuM banI cUkyuM che. vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA sacoTa pravacanAMzo temaja pravacanaprabhAvaka pU. A. zrI vijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAjanAM pravacanothI A pAkSikanAM pRSTho alaMkRta banelAM che. te uparAMta jainazAsananuM tattvajJAna, svAdhyAyano sathavAro, cUMTelA zAstra zloko, jaina AcAra-vicAra, pUjya puruSono paricaya ane muMjhavatA praznonA zAstrIya samAdhAno A pAkSikanI virala vizeSatA che. sanmArthanA DajhanabaMdha vizeSAMko caturvidha zrIsaMgha khUba ja AtmIyatAthI saMgharI rAkhe che; kema ke te aMko te te viSayanA prAmANika saMdarbho banI rahe che. varSe 300thI vadhu pAnAM A/4 sAIjhanA ujaLA bhAre kAgaLa para bahuraMgIoNphaseTa prinTIMgamAM chapAtuM janmArthA bAhyAvyaMtara AkarSaka rUparaMga dharAve che. mAtra 1000/- rUpiyA ekaja vAra bharI AjIvanaparyaMta ghera beThAM meLavo. sanmArga prakAzana jaina ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-1 Ph. : 2535 2072, Fax : 2539 2789, E-mail : sanmargp @icenet.net mAtra 1000/-rU.mAM jiMdagIno adhyAtma vImo utarAvo. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zALI chINI ! paramAtmA zrI mahAvIra devanI anaMta karuNA ahIM zabda zabda amRtano jharo banI avirata vahI rahI che. zrI sudharmAsvAmI gaNadhare AyuSyanuM je bukumArane prabhuvIranI vANI suNAvI bodha pamADyo. gItAmAM zrIkRSNaarjunano saMvAda che te kAMIka meLavavA mATeno upadeza che. ahIM maLeluM ke meLaveluM badhuM ja choDI devAno hitopadeza che. A vizeSa che. A prathama bhAgamAM prabhuvIranuM jIvana, kalyANanI kSaNa, AptanI oLakha ane zrI suyagaDAMga sUtrano bahiraMtara paricaya pIrasavAmAM Avyo che. AtmAne jagADavA ane baMdhanane toDavA mATe sajja thatA pUrve e mArga dAkhavatA jinavara ane jina Agamane jANavA bhomiyAnuM kAma karatAM A tera pravacano 'Agama jANo !no amara saMdezo satata ApaNA kapaNa daramAM suNAvI rahyAM che. pravacanaprabhAvaka graMthamALA (18) jI|||| illllll ius ke only bra .org su6mAM prakAza