________________
૧૩૩
–
૭ ગુણસંપત્તિ વિના આગમનો ભાવ હાથ નહીં લાગે -7
–
133
લાગ્યું, આને એમ લાગે છે કે સામાયિક આખું લેવું છે અને તેના બદલામાં રાજ્ય અડધું જ આપવું છે ? એટલે મગધનાં માલિકે કહ્યું, “અડધા રાજની વાત બરાબર ન લાગતી હોય તો આખું રાજ્ય આપું.” પુણિયા શ્રાવકને થયું કે હવે બોલવું પડશે. બોલ્યા વગર નહિ સમજાય.'
એક કલ્પના કરો ! કોઈ તમને કહે કે, “ચૂંટણી આવે છે. તમે મને તમારું એક સામાયિક આપો અને હું તમને એક ટિકિટ આપું, તો તમે શું કરો ?
અહીં રાજા શ્રેણિક પુણિયાને એક સામાયિકના બદલામાં મગધનું આખું રાજ્ય આપે એ કોઈ નાની-સૂની વાત ન હતી.
જે રાજ્યમાં ધન્ના અને શાલિભદ્ર જેવા વસતા હોય, જે બેમાંથી એક પાસે ચિંતામણિ રત્ન હતું, તો બીજાને ત્યાં રોજની દેવતાઈ નવાણું પેટીઓ ઉતરતી હતી. જે નગરીમાં ૯૯ કરોડ નગદ સોનૈયાના માલિક ઋષભદત્ત શ્રેષ્ઠી વસતા હોય, જે નગરીમાં ૫૦૦-૫૦૦ પત્નીનો માલિક સુબાહુકુમાર વસતો હોય, તે નગરીની સમૃદ્ધિનો વિચાર કરો ! આવી તો કેટલીએ નગરીઓ મગધમાં હતી. તે કાળનું એક અતિ સમૃદ્ધ અને ટોચની સત્તાવાળું એ રાજ્ય હતું. તે મગધનું પૂરેપૂરું સામ્રાજ્ય માત્ર એક સામાયિકના બદલામાં મળતું હતું. છતાં ય પુણિયા શ્રાવકે પૂરા વિનય-વિવેકપૂર્વક, સ્પષ્ટ રીતે ના પાડતાં કહ્યું કે, “મહારાજ ! એ શક્ય નથી કે મગધના સામ્રાજ્યના બદલામાં હું મારા સામાયિકને વેચી શકું.”
મહારાજ શ્રેણિકે જ્યારે જિજ્ઞાસાભાવે પૂછ્યું કે, “તમને વાંધો શું છે ?' ત્યારે તેમણે કહ્યું કે, “મહારાજ!‘રાન્ચે નરાન્તમ્, સામાજિંતુ મોક્ષત્તિમ્' રાજ્યનું ફળ નરક છે. જ્યારે સામાયિકનું ફળ તો મોક્ષ છે. હું મોક્ષ આપનાર સામાયિકના બદલામાં નરક આપનાર રાજ્યની ખરીદી શી રીતે કરું ?' આના ઉપરથી પુણિયા શ્રાવકનો વિવેક અને સંવેગ કેવો તીવ્ર હશે ? તેનો ખ્યાલ આવે છે. હું પહેલાં ટાંકી ગયો તે –
“સુરનર સુખ જે દુખ કરી લેખ; વંછે શિવસુખ એક.” - આ પંક્તિ પુણિયા શ્રાવકના જીવનમાં કેવી ધબકતી દેખાય છે ?
જો પુણિયો શ્રાવક સંવિજ્ઞભાવને ધરતો ન હોત તો આ અવસરે તે હલી ગયો હોત. એના બદલે એને એ માટેનો કોઈ વિચાર પણ નથી આવ્યો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
