________________
૬ : વ્યવહારમાં ધન-સંપત્તિ જરૂરી, ધર્મમાં ગુણસંપત્તિ જરૂરી – 6 — 121 આમ કહીને રાજવીએ એના પ્રત્યુત્તરને મેળવવા એની સામે જોયું. એના ચહેરા ઉપર નિર્ભયતા હતી, પ્રતિજ્ઞાપાલનની દૃઢતા હતી. એણે ઈશારાથી જ સ્પષ્ટ રીતે આજ્ઞાપાલનનો નિષેધ કરી દીધો.
આમ બનતાં જ રાજવીએ સ્પષ્ટ આદેશની ભાષામાં ‘કરી નાખો એને હાથીપગે' કહી દીધું અને મહાવતે હાથીને સંકેત આપ્યો. હાથીએ પણ એ સંકેત ઝીલીને વીજળીનો ઝબકારો થાય એટલી વારમાં જ એને સીધો જ ઉપર ઉઠાવ્યો અને લોકોની આંખો મીંચાઈ ગઈ, નબળા મનના લોકો ધબકારો ચૂકી ગયા અને લોકો કાંઈ વિચારે એ પહેલાં જ હાથીએ એને પોતાના પગ નીચે કચડી નાંખવાના બદલે પોતાના ગંડસ્થળ ઉપર બેસાડી દીધો અને શાંત ભાવે ઉભો રહી ગયો.
૧૨૧
ઘટનાના આ રીતે એકાએક વળાંક આવતાં સૌના મુખમાંથી આનંદની ચીચીયારીઓ સરી પડી. ચારેય બાજુથી ‘અહિંસા પરમો ધર્મ'ની જય બોલાણી. રાજા પોતે દોડી ગયો. રાજાના ઈશારે મહાવતે તેને નીચે ઉતાર્યો.
રાજાના ચહેરા ઉપર આનંદ સમાતો ન હતો. તે સીધો જ દઢપ્રતિજ્ઞ એવા એ મહાશ્રાવકને ભેટી પડ્યો.
રાજાએ પોતે જ મહાવતને પહેલા જ આ સૂચન આપ્યું હતું. છેલ્લી ક્ષણ સુધીની પરીક્ષા કરીને રાજાને એના સત્ત્વની, જીવદયા પાલનની, પ્રતિજ્ઞાની અને એની દૃઢતાની પરીક્ષા કરવી હતી. એમાં એ પુણ્યાત્મા સાંગોપાંગ પાર ઉતર્યો હતો.
રાજાએ તેને ખૂબ જ બિરદાવ્યો. ગુલામીમાંથી મુક્ત કરીને પોતાનો અંગરક્ષક બનાવ્યો.
આવા અંગરક્ષકને પામીને રાજા સદાય માટે નિર્ભય બન્યો અને રાજાએ કહ્યું કે જે બીજાને ન મારે તે મને ક્યારેય દગો નહિ દે.' પુણ્યે યારી આપી તો આ પરિણામ આવ્યું. પણ જો આવા અવસરે પુણ્યનો સાથ ન મળે તો વ્રતપાલન માટે મૃત્યુને પણ ભેટવું પડે. આ રીતે જીવનના ભોગે પણ જે ધર્મને, પ્રતિજ્ઞાને જાળવે તે દૃઢધર્મી કહેવાય. આવા દઢધર્મી જો આ આગમનું અધ્યયન કરે તો તેમને કેવો મહાન લાભ થાય ?
સ્વીકારેલી પ્રતિજ્ઞાથી ગમે તેવી પરિસ્થિતિમાં ક્યારેય ન ખસવું. પછી તે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
