________________
ડશક પ્રકરણ
[ વ્યાખ્યાન તે દુનિયા દોરાય. તેમ અહીં શાસ્ત્ર–વચન તે શબ્દ દરેક મતવાળાએ વાપર્યા છે પણ તેનું સ્વરૂપ શું? અક્ષરે હોય તે મળી પદે થાય, પદેથી વા થાય, વાકથી પ્રકરણ થાય, અને પ્રકરણેથી શાસ્ત્ર થાય છે તેનું સ્વરૂપ એ છે, પરંતુ વાચ્ચે ? દુનિયામાં આશિર્વાદમાં અને ગાળમાં તેના તેજ અક્ષરે અને તેજ બારાખડી છે, બેયની બારાખડી અને અક્ષર એક સરખા છે. તેમાં અભિધેય કિયે? અને તેનાથી શું કહેવાય છે? આવી આવી રીતે જોડાય તે શું કહેવાય ? તેમાં અભિધેય ઉપર તત્વ રહેલું છે. શાસ્ત્ર શબ્દ વાપર્યો પણ તેનું તત્ત્વ કઈ જગે પર છે તે જોયું? જેમ સેનું શબ્દ બચ્ચાએ અને ચેકસીએ વાપર્યો પણુ જગત કેના હાથના સેનાની કિમત કરે, તે ચોકસીના પારેખને હાથના સેનાની કિંમત કરે, પણ બચ્ચાના હાથના સેનાની કિંમત ન કરે. જેમાં વસ્તુનું સ્વરૂપ ન હોય તેને શબ્દ લગાડવાથી વસ્તુનું કાર્ય થતું નથી. મૂળ શાસ્ત્ર શબ્દ શાથી બન્યા? શાહ અને ૪ મળી રા, રા ને અર્થ શિખામણ દેવી, હિમાયતી–પ્રવૃત્તિ માટે અહિતની નિવૃત્તિ માટે શિખામણ દેવી તે તેનો અર્થ છે. રાત પૂર્વક = લગાડવાથી બન્યું. = ક્યાંથી આવ્ય ગે પાલન અર્થમાં ધાતુ છે, જૈ ધાતુ લઈને તેને અર્થ પાલન; નવાહિતની પ્રવૃત્તિ માટે રસ્તા બતાવનાર અને મળેલા હિતના પાલન માટે રસ્તા બતાવનાર તે (શા ત્ર) બે શબ્દ મળવાથી શાસ્ત્ર બને. અહિતનું નિવારણ કરવાને રસ્તે,
શાસ્ત્ર નું નામ-રાતિ વામ:' રજૂ એ ધાતુ વચનની વિધિને જાણનારા વ્યાકરણુકાએ શિખામણ અર્થમાં વાપર્યો છે. ઘેર પાલન અર્થમાં પ્રાપ્તિનું પાલન, અપ્રાપ્તિનું પાલન શું? શિખામણ કેની? અપ્રાપ્તિની. અપ્રાપ્ત હિતેને પ્રાપ્ત કરાવે, આવી પડેલા અહિતેને દૂર કરાવે અને મળેલા હિતેનું રક્ષણ કરીને બચાવે તેનું નામ શાસ. હિતની પ્રવૃત્તિ માટે અને
