Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ JUIN II 11 DE 10 un 11 12 AVAV dvitIya AVV WWW. WWW Tinta in ANNETUSTEUUNIT PE NUR w Koes
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI varddhamAnasvAmine namaH // pU. AgaddhAraka AcArya bhagavaMta dhyAnastha svargas AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA tAtvika vyAkhyAnenA saMkalana svarUpa I Adama jyota ha (dvitIya varSa) "AgamaprajJA'kuNThitA yasya tasya mohaH kiMkariSyati" vIra ni. saM. 2494 vikrama saM. Agama ddhAraka saM. - 18 IsvIsana 1967 2024 kiMmata 5 rUpIyA che. Agama ArIse vatAM re, | at dIdhuM che muktinuM zahera jo.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : pustaka prApti sthAna : ramaNalAla caMdabhAI Agamata kAryAlaya kAryavAhaka : kIrtikumAra eka mahetA agaddhAraka jaina graMthamAlA dilipa velTI sTAra dalAlavADA, P. . mahesANA P. 0. kapaDavaMja (u. gu.) ( ji. kheDA) (gujarAta) simimmuumimmmmmmmmmmmmmmmm namra... vijJa...pti 0 "Agama ta" dara traNa mahine mAha, vaizAkha, zrAvaNa, kArataka suda pAMcame prakAzita thAya che. 0 grAhaka pejanA baMdha karI che. 0 11, 21, 11, 101 ke tethI vadhu bheTa rakama svIkArAya che. 0 temAMthI pU sAdhu, sAdhvIjI egya vidvAne, jJAna-bhaMDArane bheTa apAya che. che. 101 ke tethI vadhu rakama sthAyI phaMDamAM jamA thAya che. ke. eka. mahetA - A. . kAryAlaya . . * * * - mahesANuM SENINIAMnmmmmmmmmmm mudraka : jayaMti dalAla vasaMta prinTiga presa, ghelAbhAInI vADI, - ghIkAMTA reDa, amadAvAda.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeoe 75 varSanI vRddhavaye koIpaNa jAtanA TekA vinA regarata dazAmAM paNa chelA 15 divasa ardhapadmAsane kAusagga mudrAe rahI pUrvakAlIna anazana samAdhi maraNanI jhAMkhI karAvI. RT nI pI kInAra nI zItaLA mAtAjI AgamasamrA Agamajyatirdhara bahuzrata sUripuraMdara gItArtha sArvabhauma dhyAnastha vargata pU. A. zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka taraphathI..... * . . . paramatAraka Agama ddhAraka dhyAnastha svargata jainAcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvara bhagavatanA tAttivaka vyAkhyAnanA saMkalanarUpa trimAsika rUpe prakaTa thatA "Agama jyota"nA bIjA varSanA cAra aMke pustakAkAre che. vAcakonA karakamalamAM mukatAM parama AnaMda anu. bhavIe chIe. vi. saM. 2023 nA kAva. 6nA roja pU. gacchAdhipati A. zrI mANikyasAgarasUrIzvaranI maMgalanizrAmAM teozrInI preraNAthI pU. Agama dvArakazrInA aprakAzita vyAkhyAnenA vyavasthita saMgraha rUpe "Agama ta" trimAsikanI yejanA vicArAyelI ane amArI graMthamALAnA mULa preraka vidvarya muniratnathI sUryodayasAgara jI ma. ane pU. munizrI abhayasAgarajImane AnuM saMpAdana saMpAeluM. tadanusAra gata be varSamAM saMpAdaka munizrIe vividha , prayAsapUrvaka lekagya ziliye vyavasthita karI pU. AgAme ddhAraka AcArya bhagavaMtanA tAtvika vyAkhyAne uparAMta Agama rahasya, dIvAdAMDInAM ajavALAM, gurUcaraNamAMthI maLeluM ane sAgaranAM motI vibhAga taLe rUcikara upayogI aneka addabhuta-ajJAta sAmagrI ApI che. caturvidhazrIsaMghanA AdhyAtmika vArasAne samRddha banAvanAra aneka mahatvanA padArtho A sAmagrImAMthI aneka puNyAtmAone maLI zakyA che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka vAcakagaNamAMnA vidvAna Agama jeta"ne kharekhara viSamakalikAlanA matAgraha ane daSTisaMmehanA kAjaLagherA aMdhakAramAM hitakara mArgadarzana karAvanAra akhaMData rUpe biradAvI che. A rIte sAmAnya vAcakavarge paNa AgamanA rahasyapUrNa tAtvika gUDha viSayane takabaddha hRdayaMgama ane haLavI rocakazailImAM pratipAdana karanAra tarIke AvakArela che. AnA prakAzanane lAbha pU. AgamazrInA nAmathI saMkaLAyelA ane pU. gacchAdhinI nizrAmAM pU. Agama dvArakazrInI nAnI moTI dareka racanAone prakAzita karavAnuM saubhAgya meLavanAra amArI saMsthAne malyo che, te amAre mana gauravanI vAta che. tatvadaSTisaMpanna mahAnubhAvee amArA A prayAsane vadhAvI Arthika rIte amane vividha bheTa rakama mekalI nizcita banAvyA che; te badala bheTa rakama mokalanArA zrIsaMghe ke puNyAtmAonA dharmapremanI guNAnurAgabhArI anumodanA karIe chIe. ekaMdare prastuta prakAzanamAM caturvidha zrIsaMghane hAdika sahakAra maLI rahyo che, te ja amArA kAryanI mahattA sUcave che. A prasaMge amArA A kAryane maMgaLa AzIrvAda temaja nizrA-chatrachAyA dvArA anekavidha saraLatA karI ApanAra mULI narezapratibaMdhaka, zAstraudasvarya bedhaka, pU. Agama dvArakazrInA paTTaprabhAvaka pU. gacchAdhipati AcArya bhagavaMta, tathA vividha sAmagrI ApanAra pU. munirAjazrI guNasAgarajI ma., mahatvanA sUcane ApanAra pU0 gaNivarya kaMcanasAgarajI maka, prakAzanane sarvAga suMdara banAvavAmAM pUrNakALajI sevanAra tathA saMpAdananuM kArya vyasthita karanAra pUcha AgameddhArakazrInA ziSyaratna pU. muniratna zrI sUryodayasAgarajI ma. tathA pU. Agama dvArakazrIviyaratna zAsanaprabhAvaka zrI siddhacakrArAdhana tIrthoddhAraka sva. A. zrI caMdra
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgarasUrIzvaranA ziSyaratna tapobhUti, zAsana subhaTa, saMghasamAdhi tapara pU. upAdhyAyazrIdharmasAgarajI ma. ziSya munizrIabhayasAgarajI ma., temaja Arthika sahAyatA mATe upadeza preraNA ApanAra te te muni bhagavaMto ane sAThavIjI mahArAja AdinI dharmapremabharI kRpAdraSTi badala ame amArI jAtane gauravavaMtI lekhIe chIe. Agama jata" nuM kalAtmaka suMdara chApakAma mATe pUratI kALajI sevanAra, nAdurasta tabiyate paNa mudraNa saMbaMdhI saghaLI javAbadArIone nisvArthabhAve adA karanAra dhamasanehI puNyAtmA zeThazrI sArAbhAI pipaTalAla gajarAvALA (nIladhArA elisabrija amadAvAda-6) nA dharmapremanI jeTalI anumodanA karIe teTalI theDI che. temanI jAta dekharekha vinA chApakAmanI gUMca amArA prakAzananA kAryamAM avarodha rUpaja banI raheta ema svAnubhavathI jaNAyuM che. vaLI "Agama ta"nuM vyavasthAtaMtra niHsvArtha bhAve kALajI jAtamahenata ane tatvarUcIthI saMbhALanAra zrI Agama jyota kAryAlaya mahesANunA saMcAlaka zrI kIrtikumAra phUlacaMda mahetA (dilIpa nevelTI sTara, mahesANA)nA dharmapremanI bhUri bhUri anumodanA karI kRtArthatA anubhavIe chIe. A uparAMta "jhAjhA hAtha raLiyAmaNA" nyAye amArA A punita kAryamAM eka yA bIjI rIte, pratyakSa ke parokSa sahayoga ApanArA dareka mahAnubhAnA dharmanehanI hArdika anumodanA karIe chIe. chevaTe prastuta prakAzanamAM jANe ajANe matimaMdatAthI ke chApakAmanI vicitratAthI jinAjJA-paraMparAthI virUddha kaMIpaNa
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ AlekhAyuM hoya ke azuddhi rahevA pAmI hoya te saghaLAnuM caturvidha zrIsaMgha samakSa hArdika micchAmi dukkaDaM... mAMgavA sAthe prastuta prakAzananA Azayane samajI-vicArI puNyavAna bhAvuka AtmAone tatvaniSThA keLavI jIvanazuddhinA rAjamArgane apanAvavAmAM "agama ta" kharekhara pathapradarzaka bane e aMtaranI maMgaLakAmanA. vIra ni. saM. 2494 ). vi saM. 2024 mAga. su. 10 sema mu. kapaDavaMja (ji.kheDA) , lI. ramaNalAla jecaMdabhAI kAryavAhaka zrI AgAme ddhAraka graMthamALA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ga ma ja ta varSa 2 50 1-2-3-4. vi.....Sa.....cA....... ..............ma pustaka 1 1-3 zAsana eja zaraNa 1 viveka cakSunuM mahatva 2 jene eTale? jenA eka varganI dama nIya dazA ja eTale? " 5 thI 72 Agama rahasya pa dravya nikSepAnA bhede Agama ane Agama dravyathI Agamabheda zI rIte ? dravyathI Agamane bheda pahelA kema? dravyathI AgamanuM svarUpa 7 vyanikSepamAM upaga zUnya jJAnInI saMgati AgamathI dravyanikSepanI saMgati AgamathI dravya nikSepane zAstrIya upAya pR1-72 dravyanaMdInuM svarUpa dravyamAM ne Agama bhedanI tathA tenA piTA bhedanI jarUra dravya zabdanA kAraNa arthanI saMgati | 11 ne AgamathI dravyanA bhedamAM -bhavya zarIranI mahattA 12 AgamathI dravyanA bhedamAM AtmA na letAM zarIra kema? jJa-zarIrane bheda prathama kema? 13 za zarIranI upAdeyatA 14 jJa zarIranI pUjyatAnA kAraNe 15 jJa zarIra Arepita paNAthI apUjya nathI. AropanA bheda
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dayA che 16 jJa zarIramAM Arepita | 26 svarUpa hiMsA te bhAva paNuM nathI 17 jJa zarIrane paheluM levAnuM nAmAdi guNathI paNa kAraNa ArAdhya buddhi 18 jJa zarIra karatAM bhavya zarI- | bhAva karatAM paNa sthAparanI ArAdhyatA ochI. nAnI sApekSa mahattA bhavya zarIranI alpaze ra7 sthApanAnA sApekSa mahatva ArAdhyatA upara sUryAbhadevanuM daSTAMta zrI bhagavatI sUtranA 20 bhavya zarIranI ArAdhya AdhAre jinamUtionuM tAne vicAra sApekSa mahattva 21 jIva nahiM letAM bhavya 28 bhavya zarIra ne Agama zarIra levAnuM kAraNa dravyanipAne mAnavAnI 22 prabhunI pratimA jaDa che jarUra ema kahI anAdara kara bhavya zarIranuM mahatva nArAone cetavaNI 29 bhavya paryAyanikSepa kema 23 zAstrIya daSTAMtathI jJa zarI- nahi? ranuM mahatva. 30 bhavya zarIra nikSepanI pratimA pUjananI ava mahattA gaNanAmAM ajJAna dazA 31 tIrthaMkara prabhunA vyavanasthApanA virodhIonA janma dIkSAnI ArAdhyatA kutarkane radIye. kema ? hiMsAne kheTe hAu bhavya nikSepathI cavana prabhu pUjA mATe vikRta kalyANanI mahattA kadAgraha bhavya zarIrathI ArAdhyanI jinapUjAne ja virodha AzAtanAne vicAra kema? sthApanA virodhI varasIdAna devadravya kema ene kadAgraha nahiM? } 32
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravyanA apradhAna - devadravyapaNuM kyAre? | 42 dravyakriyA paNa upAdeya che 33 jJa zarIra bhavya zarIrathI vyatirita nikSepanI vyatirikta (bhinna) ne A ArAdhyatAnuM kAraNa gama dravya nikSepanuM svarUpa 43 tIrthakaronI mahattA ane tene mAnavAnI jarUra 44 prabhu mahAvIranA nAmanI 34 dravya bhAva zrutanuM svarUpa sArthakatA 35 vyatirikta dravyanikSepanI bauddho bhagavAna mahAvIrane saMgati kayA nAmathI oLakhe che? digaMbara zAstro ke koSamAM mahattA jJAtaputra tarIkene isAre 36 dravya dhama eTale? paNa nathI. 37 dravya dharmanI mArmika | 46 jJAtaputra nAmanA svIkAra vyAkhyA ane asvIkAramAM tatva avidhivALI dharmakriyA digaMbaranI mAnyatAnuM 38 kSApakSamika bhAvanI rahasya ArAdhya vIra kayA? vyatirikta nikSepanuM mahatva vyatirikta nikSepAne 39 dravyakriyAo paNa uttama pratApa kriyAnuM bIja che chAvasthika vyavahAranI 40 zAstrAnusArI dravyakriyA prabaLatA kyAre banI zake? abhavya AdinI dharma 51 snAtrAdike karAtI pUjA kriyAnuM rahasya bhAvapUjAnuM upAdAna ke samagranA nAza prasaMge pariNAmI kAraNa nathI ardhanA rakSaNane prayatna para zarIra ane AtmAne kare karthacita abheda 47 mi mahattA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatA 53 zarIra saMbaMdhita dravya | dara zrAvaka mahAjananI vizi. nikSepAnuM mahatva vyatirikta nikSepanI 63 jhINAM jIvene bacAvavAnI vizeSatA mazkarIne radIye 54 pUjakanI sadUbhakitanuM 64 be iMdriyAdika jenA mahatva bacAva mATe anya dhama. lekAMtikanI dharma pravartA- ene najIve prayatna vavAnI vinaMtinuM rahasya cha jIva nikAyanI dayAne 55 tIrthakaronA mana:paryava jaNAvanAra jaina zAsana jJAnanI mahattA 6pa che jIva nikAyanI rakSAnA pada zahendranI bhaktimUlaka upadezanuM rahasya ciMtA ane bhagavAnanI jayaNanA upadezanuM mahatva dhIratA 57 upasarga ke abhigrahamAM 66 prathama mahAvratanI mukhyatA avadhijJAnane upayoga na satya Adine nirapekSa mukavAne mama rIte apAtA mahatvanuM 58 bhaktonI viziSTa pharaja anaucitya 59 tIrthakare janmathI ane hiMsAnuM pApa moTuM kema? vizeSe karI kevaLI thayA mArmika vicAra pachI enA hitamAM ja ahiMsAnA rakSaNa mATe pravRtti kare ja che asatyanI apAtI chUTanuM 60 mAtra manuSyanI dayA pALa- rahasya nArA rAjAo karatAM 69 hiMsAnI viratinA lakSya tIrthakaranI vizeSatA sAthe samyaktvane saMbaMdha 61 mahAjane gedhana Adi bhagavAna mahAvIranA para jAnavaranI dayA jagatamAM hitaratapaNane vicAra prasarAvI che. kayA bhAvathI ? 67 23
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 2 pAlana 15 che pustaka 2 pR0 1-4 1thI 3 zAsana eja zaraNa ! 14 paccanA adhikArI kezu? 3 Agama mahimA paMcAcAranuM vyavasthita 4 sAdhutI vividha kakSAe pAlana jarUrI 5 thI 24 vyAkhyAna 6 paMcAcAra pAlananI pravRtti 5 upakrama paNa jarUrI zabda pheranI anupAzi- paccAnI adhikAritA mATe tAnuM rahasya maryAdAonuM mahatva madhyasthatAne vikRta banA anAcArane tyAga jarUrI vanAra daSTirAga kamabhaMga deSanuM samAdhAna kAma-neharAganuM svarUpa AcAra pAlananA peTAmAM viveka buddhinuM mahatva anAcArane tyAga 8 neharAganI viSamatA sApekSa rIte bannenuM mahatva daSTirAganI viSamatA 17 pacca0pAlana mATe maryAdA daSTirAgane vyAha zIlatAnI jarUra bhayaMkara daSTirAga 10 kumatane durAgraha paccanI surakSA mATe vyavasthita jIvananI jarUra daSTirAga bhayaMkara kema 11 daSTirAganA taphAne jALavaNInI mahattA tatvaniSThAmAM daSTirAga nathI pacca. maulika guNa che 12 prastutamAM zabdabheda nahIM te jALavaNInI zI jarUra? paNa svarUpabheda che paccakakhANanI jALavaNI13 pazca0 nuM maulika svarUpa mAM upAdAna-nimittanI upasaMhAra sApekSa vicAraNuM pacca0 nI prApti mATe 19 pacca prAptimAM viziSTa adhikAritAnI jarUra adhikArInI mahattA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 pacca0 levA karatAM jALa | 25 cethA adhyAmAM zuM kahyuM? vavuM vadhu muzkela jene jainetare vacce 20 pazca0 lIdhA pachI jAgR AcArane ja pharaka tinI jarUra kriyA sarakhI chatAM bhAvanI kramabhaMga dezanI bIjI vicitratA rIte Apatti 26 vrata pazca0 jainetaranI pacca0 bhAge te mahA daSTie kevA? pApI" e vAkyane marma jenenI mAnyatA pacca0 lIdhA pachI bedara 27 sAmAyika pauSadha pAravAmAM kArI na karavI mArmika viveka bhAMgavAnA DarathI paccana AtmasvarUpanI daSTie levAnI anucita vAtamAM paccanuM mahatva samyaktvanuM daSTAMta paccanI pravRttimAM vadhu 22 pacca0 lenArAnuM mahAsaubhAgya jenetaronI daSTie AtmA pacca0 bhAge te mahA ane jJAnane saMbaMdha pApI" e vAkyathI ja jenetoe AtmAne pacca0nI mahattA jJAnane AdhAra mAnIne ghaNuM gumAvyuM pacca0 bhAMge te mahApApI" vAkyane sApekSa takasAdhu brAhaNanuM dRSTAMta upayoga jJAna jevI cIjanA vicA ramAM gavALI jene A adhyayananuM nAma zuM? taree virati mATe paNa 24 jainetara darzanenI ara durlakSya karyuM tA dhyeyamAM taphAvata upasaMhAra 31 taiyAyikonI mekSanI 24 thI 46 vyAkhyAna 7 | lakSya || 30 mAnyatA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ hara 32 sarvajJanI niSThA na hovAthI nAne hAsa thata rakAsa devALIyAnA daSTAMte virapaccAnI mahattA rUpe tinuM mahatva purUSArthanuM mahatva pacca0nuM lakSya AhAra pAMcamA adhyayanane viSaya saMjJA-nigraha che nirdeza zrIyaka muninI ArAdhakatA AcAra pAlana sAthe anA- 38 paccanI vizuddhi mATe cAra-tyAganuM mahattva ArAdhakabhAvanI jarUra anAcAra tyAganuM phaLa asadAlaMbanethI pacca0nA anAcara tyAgathI pacca0 bhaMganI zakyatA nI zuddhi anAcAra tyAga adhyayananA nAmanI vinA pacca0nI asAratA mArmikatA 34 pacca0nI ammalitatA cekIdAranA daSTAMte adhya0 mATe anAcAra tyAga nA nAmane vicAra jarUrI AcArazruta-anAcArazruta ucca AdarzanI Ava- bane nAmanI sArthakatA zyakatA AcAra pAlana-anAcAra lakSya-zuddhimAM zrIyaka tyAganuM sApekSa mahattva muninuM daSTAMta 40 adhya0nA nAma saMbaMdhe 35 zrIyaka muninI ucca vo thAvAnI zaMkA vicAradhArA dekhItA virodhI nAmenI 36 zrIyaka muninI vicAra saMgati dhArAne marma mArI mA vAMjhaNuM" mArmika vAta vAkyanI saMgati ucca AdarzothI paccanI | 41 viveka buddhithI virodhanuM sAnubaMdhatA samAdhAna vAsanAnI viSamatA pacca prApti mATe AcAra 37 tapaguNanA vikAsathI vAsa | pAlana
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 pacca rakSA mATe anA- | 47 upakrama cAra tyAga pacca0nuM mahatva anAcAra tyAgathI pacca0 aviratinI kAramI asara nI javAbadArI mithyAtvanI mArmika puTanA AdezanuM vyAkhyA rahasya mithyAtvanI sthala-sUkSama AcAra niSThAnuM mahatva rithati anAcAranA tyAga mATe samabhAvanuM vikRta mAnasa jJAnAcAranA 8 AcAranuM 49 AtmAne vikAra avirati svarUpa jenerenuM mAnasa vyAkaraNanA niyama pramANe jenenuM mAnasa virodhI nAmanI paNa 50 bharata mahArAjAnA daSTAMte saMgati dravya cAritranuM mahatva kalpasUtramAM prabhu mahA kevaLIne dravya cAritranI vIranA vividha nAme zI jarUra ? jinazAsananI adbhuta aviratinuM mahatva zailI 51 pacca0nI mArmikatA maka zrAvakanuM daSTAMta paraca0 prati durlakSanI 44 aMdhazraddhA eTale aniSTatA pratItinI azakyatAe paccane adhikArI kezu? zraddhAnI upayogitA 45 atIndriya padArtho mATe pacca0nI zuddhi mATe jarUrI - sarvajJa prabhunA vacanenI pratijJAnuM mahatva AcAra mATe pacca0nuM upayogitA 46 jinazAsanamAM kalpanAne mahatva utpAdAdinI vyApakatA sthAna nathI upasaMhAra 53 sApekSa daSTimAM vyAvahArika 47 thI 18 vyAkhyAna 8 | daSTAMta || para
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 A adhyayananA traNa svarUpa 54 pacca0nI AcArazuddhi para mAmika asara pacca0thI AcAraniSThAnI keLavaNI dekhIte virodhAbhAsa 55 virodhane parihAra traNa lADavAnuM daSTAMta AcAra ane pacca0 bemAM vadhu mahattva kene? pa6 tA ane mAnuM rahasya vyavahAranA daSTAte pacca0 nuM mahatva pacca0thI AcAranI javAbadArI adhyayanamAM AcAra-anAcAra ane ubhayanuM mahatva vyAkhyAmAM jarUrI cAra vastu vyAkhyAnA cAra pagathIyA. upakramAdi dvAranuM mahatva 58 upakramAdinuM svarupa upasaMhAra. pU. AgamahAraka AcAryadevanA mananIya be traNa nibaMdha 5961 viratinuM mahatva 59 viratinI jarUrIyAta sama jAI nathI 60 "karyuM teTaluM puNya nahIM" paNa "na karyuM teTaluM pApa" e yAda rAkho 61-62 paraca-nI mahattA 61 puNyanA udayathI prApta thanArI dareka cIja pacca kukhANa karavA lAyaka 63-64 samyaktva eTale? pa7 | ] pustaka 3 ] 50 3. pR0 1-79 1-2 zAsana eja zaraNa 5-50 dIvAdAMDInA ajavALAM 2 pavitra pharaja 3-4 sAdhupaNuM keNa pALI pa-25 zrI mahAvIra prabhu janmakalyANakanuM rahasya zake?
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 kalyANakanI ArAdhanAnuM janma kamajanita che" rahasya chatAM pavitra kema? janmanI bhayaMkaratA dharma DhAla samAna che tIrthakarane janma kalyA- 16 nayasAranI udAtta bhAvanA karUpa kema ? jayaMtinI ujavaNI kalyANaka eTale? aniSTa che kalyANakane marma 17 nayasAranI viziSTatA saMsArIonI dazA marIcinA bhavanI viziSTatA sAcuM jIvana kayuM? dIkSAnI arUcivALo kutaka jIva jIvananI mahattA 18 duHkhagamAM vairAgyanI jIva jIvananI apekSAe vyAkhyA tIrthakarenI mahattA vairAgyanI bhaLatI vyA khyAthI AvatI ApajanmakalyANaka pavitra kema? ttio kalyANakanI ujavaNInuM 19 aNasamajune dIkSA rahasya prati anAdara zabda paMDitenA kutaka marIcinI dIkSAne marma prati mAdhyacyA 20 paDI javAnA bhaye sanmA11 zrI tIrthaMkara prabhunI gane asvIkAravyAja nI viziSTatA nathI paMca tyAM paramezvaranuM prabhu mahAvIranI pUrva rahasya bhamAMnI keTalIka vizipaMca tyAM paramezvara"ne STatAo laukika marma jokhamI che. 21 chelA bhavanI keTalIka 13 paMcAtIyAnuM daSTAMta bInAone durUpayega 15 "paMca tyAM paramezvarane | para prabhu mahAvIranA abhibIjo artha prahanuM rahasya
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 vicitra ajJAna dazA | 32 rakhaDavAnI IcchA nahIM dhAraNA ane pacca0nuM chatAM rakhaDapaTTI kema? aMtara zocanIya dazA ajJAna dazAnuM dRSTAMta | 33 nArakane maraNanI IcchA anukaraNa kenuM karAya? kema? 24 abhigrahanI mArmikatA | 34 devatAo paNa maraNathI tIrthaMkaranuM zuM anukaraNIya? tharathare che. 25 zrI mahAvIra prabhunI kharI gaTara kaI? mahattA zI? sArI cIjane paNa durgadhasyAdvAdane marma maya banAvanAra keNa? ra6-31 2 dharmanuM mahatva 36 devenI avanapUrvanI tIvra 26 jIvamAtranI IcchAnuM vargIkaraNa vedanAnuM rahasya 27 paisAnI kiMmata paNa bAhya 38 "maraNathI DaravuM" e sukhanA sAdhana tarIke che mArga bhUlelAnI dazA che artha ane kAma e laukika occhava maraNa purUSArtha che 40 mahApurUSone janma utsava iMdriyAsakate mokSane na rUpa khare ke nahIM? samajI zake 41 DAhyo keNa? 29 mUkhane akkala meTI na | rakhaDapaTTInuM kharuM kAraNa lAge, paNa bheMsoTI lAge 42-46 4 dharmanAM cinho 30 kiMmatI ke je meLavIne 42 AryakSetranI mahattAnuM melavuM na paDe rahasya 31 saMsArI daSTie paNa dharmanuM AryonI mAnyatA mahatva lakSyahIna udyama zA 31 jJAnanuM jokhama khapane? 32-41 3janmanI bhayaMkaratA dharmanA cihnonuM mahatva 43
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 vAsanAnI prabalatA | para raudra dhyAna dharmanuM paheluM cihna | 51-79 viNelAM motI audArya pa1-53 1 mAmA tetranI 45 audArya dhamanuM paheluM leka saMkhyA 44 ke 48 ciha kema? rahasya pUrNa gaveSaNa dAkSiNya Adi dharmanA 54-58 2 rAtribhUjana akaracAra cihnonI mArmikatA NIya kema? 47-50 5 sAmAyikanuM | 59-61 3 vyAkhyAna eTale rahasya zuM? vyAkhyAnanA adhi47 sarva pApanA tyAganI kArI koNa? mahattA 62-64 4 navalehIyA juvA48 guNavrata eTale ? nene mArmika udhana zikSAtrate eTale ? 65-79 5 zrI AvazyakasUtra 49 sAmAyika e zikSAtrata che ane tenI niryuktinuM ArtadhyAna mahatva (apUrNa) [ pustaka 4 ] putra 4 pR0 1-76 1-3 zAsana eja zaraNa ! (2) jJAna-kiyAvAda rahasya 4 pU. Agama dvArakazrInA 6 DhALa-1 8 DhALI-2 TaMkazALI vAkyo 11 DhALa-3 5-28 haiyAne kAra 12 (gA) sAdhuvaryonuM kartavya 5-12 pU. AgaddhAraka 13-16 pU. AgameddhAraka dhyAAcAryadevanI mArmika nastha svargata AcArya A padyaracanAo | devanA suMdara-subhASita
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17-ra3, 3 jJAna lApazI | jagatukartavavAda saMbaMdhI mika? ke kSAyika ? thaela zAstrArthamAMthI tAra tArkika samajutI vela praznottarenuM saMkalana kSAyopazamikabhAvaH para-54 5 udyama ke udhoga? mULa gA. 31 gujarAtI mAmika praznottarI sAthe (ajImagaMjamAM darzanArthe 24-28 4 tAttvika vicA Avela gAMdhIjI sAthe TUMkI raNuM paNa mAmika carcAne zrI taraNArthasUtranA paNa sArAMza) bhASya para "tArivASima" nAmanA 55-57 gabhArAnA pravezadvAramAM nIce prAsamukha eTale zuM? TippaNanuM gujarAtI pAzcAtya vidvAnanA rUpAMtara koyaDAne ukela 2-75 gurUcaraNamAMthI maLeluM 1990nA mahesANA mA1 zrI paMcAzakanA sAmAM pajusaNanA prathama 30-34 TIkAnusArI aprasiddha divase vyAkhyAnanA vA praznottara kalAka pUrve maLavA Avela 2 tAttivaka praznottara jarmana vidvAnanI mane 35-42 tAttvika praznottarANi vyathAne pU Agama saMskRtinuM gujarAtI rUpAM zrIe karela ukelanuM varNana tara hapta bIje (pR. | 58-75 7 upayogI mAmika 10 thI 20) praznottara (hiMdI) 43-45 3 saceTa praznottara hiMdI bhASAmAM cha AvonI 46-51 4 gUDha praznonA vidhi ane hetu mATe TUMkA mAmika uttare paNa mArmika khulAsAe zilANa darabAranI rAjA | 75 saMpAdaka taraphathI sabhAmAM saMnyAsIe | 76 prakAzakIya
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgaranAM motI dareka pustakanA AvaraNa | pRSTha cethA upara prAsaMgika sthale sthale mukela upayogI sAmagrI pustaka-2 3 AgamamahimA 46 avirati-paccakakhANanI mArmika vyAkhyA 58 tAvika vyAkhyAo pustaka-3 2 pavitra pharaja 25 paMDita ke? 31 jJAnanuM jokhama 53 mokSane mArga karyo? 58 mananIya vyAkhyAo 61 vicAravA jevuM 64 mananIya vAkyo pustaka-4 3 zrI vItarAga prabhunuM zaraNa 10 jinazAsananuM praveza dvAra 10 sukhI keNa? 23 zAsana mahattA 28 mArmika vyAkhyAo 4ra saMsAra vRddhinuM kAraNa 45 hRdayaMgama vAkyo 54 aNamola motI 57 mArmika vyAkhyAo
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aga jayota **** ha8 vara | varSa | kevalipaNNattaM dhamma saraNaM pavajAmi pustaka nerenononencing nanonone ke zA sa na e ja zaraNuM : nonovena vivekacakSunuM mahattva vAyarAnI anukULatAmAM ja vahetuM mUkanArA prANIone pavananI gatine mApavAnI truTine aMge vAraMvAra athaDAmaNa ja anubhavavI paDe che. AkhAe jagatanA pravAha (vAyara)nuM nirAbAdha ane saMpUrNa mApa kADhanAra keIpaNa heya te eka sarvajJa deva che. tethI ja atula baLane dhAraNa karanArA iMdrAdi aneka deve ane cakravartI AdinI addhi dharAvanArA aneka sArvabhaumee paNa e tArakanA zaraNamAM zira jhukAvyAM che. jenA baLa-buddhinI te parisImA ja nahatI. chatAM temAM tene nahi muMjhAvAnuM ane e tArakane ja taraNatAraNa mAnavAne viveka jAgRta rAkhavAnuM kAraNa te e ja hatuM ke sArUM-narasuM pArakhanArA emanA viveka-cakSu mIMcAyelA nahatAM. jaDasvarUpa carmacakSuo karatAM vinaya-vivekarUpa cakSunI prApti bahu durlabha hoya che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jena eTale? vaLI e mahAna samRddhizALIeAe tArakane zira jhukAvyuM temAM te tArakanA prakRNa puNyane prabhAva paNa mukhya hatuM. teoe nizcaya karyo hato ke "ApaNA addhi, bala, buddhi, ane bahezI game teTalAM baheLAM (vipula) heya paNa te tamAma e tArakanI samRddhi pAse te dIpaka ke khatavat ja che." jyAre atyAre sAmAnya samRddhimAM ja mugdha banelA AtmAone A vicAra sarakhAe AvatuM nathI. AvA ekAne svapara-upakArI, parama nisvArthI, parama tirmaya e akhaMDa dIpakanuM ja zaraNa svIkAranAre varga "jena" nAme atyAre paNa vijayavaMta vidyamAna che. je ke ghaNI vAra puNyanI taratamatAnA yege evI te viSama tAomAMthI pasAra thAya che ke prasaMgavazAt ene sAcuM pArakhavAmAM aneka muMjhavaNe UbhI thAya che tema chatAM saMtoSanI vAta te e che ke te paNa varga tArakanA zAsanane te ArAdhya mAne ja che. enA darzAvelA tapa, tyAga ane anuSThAna (kriyA) paNa ene pitAnA prANa-saTosaTa vahAlAM che. kriyAone tanmayacitte te ArAdhe paNa che ane anyane ArAdhatA dekhI hRdayapUrNa anumodana vaDe tenA sADAtraNa keDI romarAjI suddhAM vikasvara paNa thAya ja che. jenenA eka varganI dayanIya dazA * bIjI bAju te ja varganI huMphamAM nabhate ane temane ja chatAM pitAne sudhAraka manAvavAmAM moja mAnate eka varga e e paNa che ke "je zrI sarva devaprarUpita, trikAlAbAdhita, sUtra -siddhAMtane kALajUnI parANika vAtenAM pithAM kahI vartamAna vAyunA vaheNamAM ja AnaMda mAnI rahyo che." e varga leka pravAhamAM eTale te ghasaDAI rahyo che ke je dizAne pavana (vAyara) hoya te dizAmAM ja gamana karavA te TevAI gaye che. emAM evuM te e dimUha banyuM che ke te sivAyanI badhI dizAomAM ene zUnyakAra ja bhAse che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka A bAbata uMDuM vicAratAM ema jaNAya che ke ene sAcI paNa vAta samajavAne hadaya nathI. sAMbhaLavAne kAna paNa nathI. pachI vartanamAM mUkavA mAnasa te hoya ja kyAMthI? tuccha vibhUtiomAM masta thayelAone pitAnA buddhi ane samRddhi sAthe chelle chelle dhannA-zAlibhadra tathA dazArNabhadrajInAM ja buddhi samRddhi paNa ghaTAvavAne (sarakhAvavAne) ene avakAza ja nathI, IrachAye nathI." A yuga buddhivAdano che zraddhAne nathI" evuM mAnavuM e meTI aNasamaja che. ene e paNa mAluma nathI ke "baccAMone AkhalAnuM mApa batAvavA mathatI deDakInI mAphaka peTa phulAvavA jatAM piTa phATIne prANa paNa potAnA ja haNAze ?" paramatAraka zrI sarvadeva prarUpita tatvatrayI, zuddha deva, zuddha guru ane zuddha dharma paratve eene eTalI te arUci utpanna thaelI hoya che ke tenuM nAma sAMbhaLavA mAtrathI ene ajIrNa thAya che. munirAjanI dinacaryAmAM vrata te paccakakhANanI truTio tatkAla dekhAya che. je dekhADavA te DahApaNu paNa vAparavA taiyAra thAya che, jyAre pitAmAM tevI paNa caryAne eka aMza paNa che ke kema? e vicAravA te e bhale ja nathI. mahAna pApanA kAraNe rAtribhUjana abhakSyalakSaNa ane apeya pAnAdithI pite vimukta thayela che ke nahi? eTaluM paNa pite pAchuM vALIne jete ja nathI ! paranA achatA paNa dUSaNe ja pragaTa karavA tathA narAdhamane paNa na zobhe tevI bhASAmAM ane tevI rIte uttama jIvana vahenArA sAdhupurUSanA zuddha jIvana upara humalA karavAnI ja ene lata lAgelI hoya che. je na kamaLa puNyanI mUtirUpa munipaMgane samAjamAM halakA pADavA e ja enI dinacaryA che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ padma "huM" eTale....! ! ! xxxsthAnuM jagat eka zabda jANe che-mAne che. tenI pAchaLa magajamAMtarathI tADa mahenata kare che, paNa tenA graMthanA khyAla bahudhA kAI karatuM nathI. te zabda sa...........!! ---- AnA atha' jo sAcA samAi jAya teA janma-maraNanI paraMparA aTakI jAya.....mane samajavA mATe ja jJAnIe vividha zAstronI racanA karI che.... 66 jagatanA jIvAe kraMcama, kAminI, kuTuMba ane kAyAnA aMge "huM" zakha ochyo che, A cAra thAMbhalA upara saMsAranA mahela caDhyo, paNa A tyAre thAMbhalA te bhUkharI mATInA che e na samajavAthI AkhuM jagata julAvAmAM che. pazu....kharekhara te "huM" eTale ' jJAna-darzanacAriNa zraya AtmA" che. tu vAta samajI jyAM te janma-maraNanI paraMparA dAMtara zakya thaI jAya. " visaruM 2000 pASa suda 6, 'vejalapura (paMcamahAla)mAM Apa 10 AgamAtAzrInA pravacanamAMthI sa'kalita
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ na Agama rahasya ka dravyanaMdIrUpI trIjo bheda - (varSa 1 pustaka 1thI cAlu) kabanikSepAnA bhede-Agama ane AgAmI - paramapakArI zAstrakAroe bhAvanipAnA Agama ne Agama rUpe be bhede jaNAvyA che, eTale bhAvanA bhUta ke bhaviSyanA kAraNarUpa vyanikSepAmAM paNa Agama ane Agama bheda saMgata lAge che, eTale ke bhAvathI AgamanA kAraNa tarIke dravyaAgama hoya ane bhAvaneAgamanA kAraNa tarIke dravyane Agama hoya te saheje samajI zakAya tema che. tethI dravyanA Agama ane Agama evA bheda mAnavA Avazyaka hete bhedanA svarUpa tarapha have ApaNe najara karIe. dravyathI Agama bheda zI rIte? joke AgamazabdathI zrutajJAna ja levAya che ane tethI jJAna te dravya na hoya ane dravya te jJAna na hoya, eTale dravyane Agamabheda ghaTI zake nahiM. paNa dravyazabdano artha dravyanikSepAnA adhikAramAM guNaparyAyavALo hoya te dravya kahevAya e karavAmAM AvatuM nathI, paNa AgaLa jaNAvyA pramANe dravyanikSepAnA adhikAramAM dravyazabdane artha mAtra bhUta ane bhaviSyanuM kAraNa ja levAya che ane tethI dravyathI Agamane bheda kahevAmAM aDacaNa AvatI nathI. dravyathI Agamane bheda pahelAM kema? vyanikSepAnA Agama ane Agama be bhedamAM paNa pahelAM Agama nAmane bheda batAvavAnI jarUra eTalI ja che ke jema bhAva nipAmAM tAvika bheda noAgamane chatAM tene samajavA mATe Agama
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ RAjabI che. Agamata nAmane bheda sAmAnyathI jaNAvavo jarUrI hoI pahelAM jaNAvyA pachI Agama nAmane bheda jaNAvAya che, te mujaba dravya nikSepa ke je bhAvanA kAraNarUpe che tenA paNa Agama ne AgamamAM pahele Agama nAmane bheda kaheve vyAjabI che. vaLI Agama nAmanA bhedanuM svarUpa mAlama paDe pachI AgamanuM svarUpa jANavuM saheluM paDe ane AgamanuM svarUpa jANyuM hoya te ja AgamanuM svarUpa jaNAvatI vakhate zabda sAthe hovAthI Agamane dezathI ke sarvathI niSedha kevI rIte le? te samajI zakAya, mATe dravyanikSepAnA Agama ane Agama bhedamAM pahele Agamabheda lIdhe che te vyAjabI jaNAya che. dravyathI AgamanuM svarUpa upara AgamazabdathI pAMca jJAnemAMthI zrutajJAnane lIdhuM che ane zrutajJAna te vAgyapadArthane jaNAvanArA nAmathI thatA vAcanA bodha svarUpa che. eTale ke AgamanA svarUpane aMge sAmAnya rIte vaktAne upayoga te bhAvakRta ane vaktAne zabda te dravyathata gaNAya e svAbhAvika che, ane tethI dravyazabdane kAraNa artha karIne upaganA kAraNarUpa zabdane mAnI dravyanA Agama bhedamAM zabda Ave tethI anupagI vaktA te AgamathI dravyanA bhedamAM Ave, eTale ke dravyathakI Agamabheda te kahevAya ke upagarahitapaNe belavuM. vaLI AgamarUpa jJAnane aMge labdhi ane upayoga e be bheda heI, lAMbA sAgaropamanA kALa sudhI zaktine TakAva hovAthI jJAnanI hayAtI sAgaropama sudhI heya paNa bhAvane bheda vicAratAM kSapazamane pradhAnapada na ApatAM upagane ja pradhAnapada ApavAmAM Ave che tethI bhAvanA AgamabhedanI vakhate jANanAra ane upagavALe bhAvaAgama gaNAya ema kahevAya che, kAraNa ke sAgarepama sudhI kRtajJAnane kSaye pazama TakavAthI jANapaNuM te sAgarepama sudhI hoya che ane tethI jANavA mAtrathI je AgamathI bhAvanikSepa
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM mAnavAmAM Ave te sAgarepama sudhI bhAvanikSepa mAne paDe eTaluM ja nahiM paNa matiAdi jJAnanA je je viSaya che te badhAne aMge sAgaropama sudhI bhAvanikSepe mAna paDe. tethI labdhirUpe jJAnavALe ekale jANakAra paNa upagarUpe jJAnavALe na hovAthI AgamathakI bhAvanikSepomAM gaNAtuM nathI. AgamathakI bhAvanikSepe tene ja gaNavAmAM Ave che ke kSApathamika labdhinI apekSAe jANapaNArUpa Agama heya ane te jANelI vastumAM bhAvarUpa upayoga hoya. arthAta AgamanI apekSAe jANapaNuM ane bhAvanI apekSAe upayogasahitapaNuM laIne jANakAra havA sAthe upagavALe hoya tene ja AgamathakI bhAvanikSepa kahevAya che. drathanikSepAmAM upagazUnya jJAnInI saMgati kadAca kahevAmAM Ave ke upagavALo hoya te jarUra jANanAra hiya che, te pachI jANavAvALo ane upagavALo ema be kahevAnI jarUra zI? ekaluM upagavALa kahevAthI jANavAvALe AvI jAya che. joke navizeSanI apekSAe upayoga vinAnA manuSyane jANa kAraja mAnavAmAM AvatuM nathI ane tethI ja jayavizeSavALA kahe che ke jANakAra anupayukta hoya e vAta bane ja nahi paNa dravyArthika nanI apekSAe te jANakAra chatAM paNa anupayegI bane che mATe baMne padanI jarUra che. sAmAnyadaSTie upayogavALA jeTalA heya teTalA badhA jANakAra ja heya ema gaNI zakAya nahi kemake je je manuSya je je vastunuM jANapaNuM karavA mATe jyAre jyAre prayatna kare che tyAre tyAre te manuSya te vastuviSayaka upagavALe thAya che paNa te vastunuM jANapaNuM te pahelethI hoya che. eTale ke sAmAnya daSTie ema kahI zakIe ke jANapaNuM chatAM upayogasahitapaNuM na paNa hoya ane tethI AgamathakI bhAvanikSepAnA nirUpaNamAM jANapaNa sAthe upayogasahitapaNuM levAnI jarUra ja rahe.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jyAre AgamathakI bhAvanikSepAmAM jANakAra havA sAthe upayoga sahita manuSya Ave te tenA kAraNa tarIke AgamathakI dravyanikSepamAM ke puruSa le te have vicArIe. AgamathI dravya nikSepanI saMgati AgamathakI bhAvanikSepamAM bhAvazabdane artha upaga kare che ane Agamazabdane artha jJAna karela che. te jJAna ane upayoga baMne vastunA kAraNa tarIke je padArtha hoya tene AgamathakI dravya kahevAya, temAM paNa bhAvazabdathI upaga lIdhela hovAthI upayoganA kAraNarUpa je vastu hoya tene AgamathI dravya kahevuM vyAjabI gaNAya, ane tethI ja Ajuvo daDyuM ema kahI dravyanikSepamAM upagane abhAva jaNAve che, paNa upagane abhAva e dravyazabdane artha nathI. dravyazabdathI te upaganuM kAraNa levAnI jarUra che ane upaganuM kAraNa jJAna heya e svAbhAvika che paNa upaga sivAyane ane jJAnavALe manuSya je AgamathakI dravya tarIke gaNAya tene jANavAnuM asaMbhavita nahi te muzkela te thAya ja. zAstrakAroe AgamathakI dravyanA bhedanI vyAkhyA karatAM anupagI vaktAne AgamathakI dravyabheda tarIke jaNAvyuM che, eTale anupagapaNuM hevAthI bhAvarahitapaNuM samajAvyA chatAM jANakArapaNuM jaNAvavA mATe vaktApaNuM levuM paDyuM, kemake je je manuSya je je padArthane kahenAre hoya te te manuSya te te padArthane jANanAre te jarUra hoya. arthAt padArthanA kathanathI tenA AtmAmAM rahele te padArthane kSApazamikabhAvathI rahele bodha jANI zakAya. AgamathI dravya nikSepane zAstrIya upAya tathA zAstranA zabdomAM vicAra karIe te AkhA zAstrane jANa nArA ane upagavALA AgamathI bhAvaadhikAramAM levAya te Agamana thakI dravyaadhikAramAM anupayegathI AkhA zAstrane kahenAra levA paDe, ane AgamathI je bhAvaadhikAramAM ekalA te padanA arthane ja
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM levAmAM Ave te te padamAtranA arthane anupagathI bolanAre AgamathI dravyamAM le. zAstrakAra mahArAjA zrI anugadvArasUtramAM AvazyakanA adhikAramAM savAraNapatti Adi kahIne te te padane artha ane te te sUtrano artha jaNAve che. arthAta dravyanA AgamabhedamAM upayoga te te vastu ke padArthane nahIM, paNa upayoganA kAraNarUpa jJAna tene samaja. dravyanaMdInuM svarUpa upara pramANe dravyaAgamanuM svarUpa jANyA pachI have cAlu adhikAramAM je naMdInA nikSepa vicArAya che temAM AgamathakI dravyanaMdI kene kahevAya te vicArIye. zAstrakAranI apekSAe vAstavikanaMdI pAMca jJAnarUpa che, ane tethI pAMca jJAnanA svarUpane eTale ke naMdIadhyayana Adine anupagapaNe kahenAre AgamathakI dravyanaMdI kahI zakAya, paNa laukika apekSAe bhaMbhAAdi bAra prakAranA vAjIMtre naMdI rUpa hovAthI te bAra prakAranA vAjIMtranA svarUpane anupagapaNe kathana karanAra manuSyane paNa laukika apekSAe AgamathakI dravyanaMdI kahI zakAya, kemake te bhaMbhAdika bAra prakAranA vAjIMtranA svarUpane paNa te ja kahI zake ke je te vAjIMtranA svarUpane jANanAra hoya, eTale te apekSAe AgamathakI dravyanaMdI kahevAmAM asaMgati nathI, tema ja ekalA naMdIzabdanA arthane anupagapaNe kahenArane paNa AgamathakI dravyanaMdI kahI zakAya. lakattara daSTithI jJAnapaMcakanuM nirUpaNa jema apUrva AnaMdanuM kAraNa che ane tethI tene bhAvanaMdI kahevAmAM Ave che tevI rIte laukikadaSTie bhaMbhAdika bAra prakAranA vAjIMtranuM ekI sAthe vAgavuM te AbAlage pAlane parama AnaMdanuM kAraNa hoI tene tAtvikanaMdI gaNavAmAM Ave ane tethI tenA svarUpane anupagapaNe kahenAre
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata dravyathakI AgamanaMdI laukika apekSAe gaNAya emAM Azcarya nathI. dravyamAM AgamabhedanI tathA tenA peTA bhedanI jarUra keIpaNa vastunA nikSepa karatAM tenA abhidhAnane aMge nAmanikSepa, AkArane aMge sthApanA nikSepa karyA pachI bhAvanA kAraNa tarIke ke apradhAnapaNuM tarIke ke jANate heya paNa anupayegI heya te apekSAe AgamathI dravya nikSepa te te vastunA svarUpane samajanAra manuSya spaSTapaNe samajI zake che. paraMtu khuda te vastunI apekSAe jyAre dravyapaNAno vicAra karIe te vastunuM bhUta ane bhaviSyanuM svarUpa vicAravuM joIe. temaja te vastunI utpatti thavAnAM kAraNe tapAsavAM joIe ane jagatanA te rUpe ane te nAme kahevAtA padArthone vicAra kare joIe, ane te sarva vicAra dravyathI ne AgamanA bhedamAM ja karI zakAya, kAraNa ke pUrvakALa ane bhaviSyakALanA je paryAya thayA hoya ke thavAnA hoya te paryAnI vidyamAnatA hoya te te padArthane dravyarUpana gaNI zakIe paNa bhAvarUpa ja gaNa paDe. arthAt dravyapaNAnI vakhate bhUta bhaviSyanA paryAye na hoya paNa pUrvakALe thaI gayA hoya ke bhaviSyakALa thavAnA hoya ane tethI ja tene dravya tarIke kahevuM paDe. A uparathI bhUtakALe thayelA paryAnI apekSAe eka bheda ane bhaviSyakALa thavAnA paryAnI apekSAe bIjo bheda gaNIne zAstromAM jaNAvAyela jJazarIra bhavya zarIra te bhedanI saMgati jarUra samajAze. dravya zabadanA kAraNa arthanI saMgati - je vastu je paryAyanA AvavAthI bhAvarUpe gaNI zakAya che te vastu pUrvanI vyAvahArika avasthAne cheDI de ane vivakSita bhAvaavasthAne na pAme te vakhate te vastune sAmAnya daSTithI bhAvanI samIpatAnI apekSAe jyAre kAraNa tarIke mAnI dravyapaNe mAnavI paDe te te vivakSita bhAva sivAyanA bIjA paryAye chatAM paNa
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM vyAvahArika daSTie te bhAvanI yogyatA zarU thAya tyAMthI kAraNapaNuM mAnI dravyapaNuM zA mATe na mAnavuM? A rIte vyAvahArika gyatA sudhI pUrvakALamAM kAraNatAnI apekSAe dravyapaNuM mAnavAmAM Ave te pachI vivakSita paryAne nAza thaye chatAM paNa vyAvahArika vastu kAraNapaNe vidyamAna rahelI heya tyAM paNa dravyapaNuM mAnavAmAM kaI jAtane bAdha jaNAtuM nathI ane tethI bhUta ane bhaviSyamAM je avasthA heya tene dravya tarIke gaNI zakAya. AgamathI dravyanA bhedamAM jJa-bhavya zarIranI mahattA joke vartamAna bhavanI apekSAe zarIranuM nibahAra nIkaLavuM thAya te vakhatathI jyAM sudhI te zarIravALe vivakSita avasthAne na pAme tyAM sudhI bhaviSya paryAyanI apekSAe dravya tarIke gaNI zakAya, paNa ekalI zArIrika daSTi nahi letAM bhavanA kAraNa tarIke te te bhavanA AyuSyane vipakSI AyuSyanA baMdhane paNa dravya tarIke laI pahelAnA bhavane tema ja te te bhavanA AyuSyanA baMdhane ane yAvata AyuSyavedananA abhimukhapaNAne bhAvI bhavarUpI paryAyanI apekSAe dravyapaNe laI ekabhavika, baddhAyuSka ane abhimukhanAmAgetrapaNAne paNa dravyapaNe gaNavAmAM vAMdho nathI. chatAM vyAvahArika daSTie AkhA bhavamAM rahete paryAya bhAvarUpe na levAya ane bhavanA amuka bhAgamAM thavAvALo paryAya levAya tyAre vartamAna bhavamAM kAraNapaNe pariNamavALA zarIranI apekSAe ja dravyapaNuM levuM paDe ane tethI ja zAsakAre AgamathI dravyanikSepAnA bhede jaNAvatAM zarIrapadane AgaLa kare che. arthAt zarIra padane AgaLa karIne ja zAstrakAroe jJazarIra ane bhavyazarIra evA dravyathakI ne AgamanA bhede jaNAvyA che tethI vivakSita paryAyanA jIva, AyuSya, gati vigere kAraNe che, paNa vyAvahArika daSTi, zarIrane AzrIne ja vadhAre pravartatI hevAthI zarIranI apekSAe
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAmata ne Agama dravya nikSepAne vicAra karele jaNAya che. neAgamathI dravyanA bhedamAM AtmA na letAM zarIra kema? | nikSepa karanAranA agara sAMbhaLanAranA pariNAmanI unnati mATe ke samajaNa mATe nikSepAnI prarUpaNuM jarUrI gaNAya ane temAM mukhya bhAga te karanAra ane samajanAranI buddhi ja bhajave che, sAmAnya rIte nikSepa karanAra ke samajanAra vyAvahArika sthitie vadhAre pravatele hoya tethI tene vyAvahArika sthitithI ja nikSepa karavAnuM ke samajavAnuM thAya tethI jema AgamathakI bhAvarUpa upaganuM kAraNa je jJAna te anupaga chatAM AtmAmAM ja raheluM hoya, temaneAgama bhAvamAM levAtA paryAnuM anubhavana karanAra AtmA hevAthI tenuM paNa mULa kAraNa AtmA have joIe, ane bhUta ane bhaviSya paryAnA kAraNa tarIke bhUta ane bhaviSya kALanA paryAyamAM rahele AtmA ja levuM joIe. chatAM ekalA AtmAthI vyavahAra na karatAM zAstrakAroe vyavahAra tarapha lakSya rAkhanArA nikSepa karanAra ane samajanAranI anukULatAe bhUta-bhaviSyanA paryAyavALA AtmAnI sAthe zarIrapada ApI bhUta bhaviSyanI kAraNatArUpa dravyapaNuM jaNAvyuM che, ane tethI ja dravya nikSepamAM AgamathakI zarIra ane bhavya zarIra evA be bhede vyatiriktanI sAthe rAkhelA che. vaLI jJAna paryAyanA kAraNa tarIke AtmAnI mAphaka zarIra paNa jJAne tpattine aMge upayogI che. chatAM vAstavika rItie jJAna AtmAne je svabhAva che, keIpaNa prakAre jJAna e zarIrane svabhAva thaI zakatuM nathI tethI jJAnanA pUrvApara kAraNa tarIke AtmAne ja levo joIe. chatAM jJAnetpattinI apekSAe zarIra kAraNa hevAthI tene mukhya gaNavuM. tethI Agama dravyanikSepAmAM jJazarIra ane bhavya zarIra evA zarIranI mukhyatAvALA bheda levAmAM AvyA. zarIra bheda prathama kema? te bhUta ane bhaviSyanA kAraNene Agama dravya tarIke sarakhA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ DA pustaka 1-luM 13 mAnyA chatAM paNa bhUtaparyAyanI adhikatA gaNI tene ja prathama sthAna ApyuM hoya temAM Azcarya nathI ane tethI jJazarIrano bheda dravya thakI ne Agama prathama levAmAM saMgati jaNAya che, bhUtakALane paryAya jeNe jeNe jANe hoya tene tene te paryAya cAlyo gayo heya chatAM te paryAya vagaranI paNa pUrvanI zarIra avasthA dekhIne paNa je bhAvane ullAsa jAge che ane zIvratAe jJAna thAya che te bhAllAsa ane tenuM jJAna bhaviSyamAM thavAvALA paryAyanA kAraNa tarIke raheluM sajIva zarIra hoya te paNa thatuM nathI. eTale ke tIrthakara mahArAja, AcArya mahArAja ke sAdhumahArAjanI tAtvika dazAne anubhava karanAra puNyAtmAnuM zarIra AyuSyane kSaye acetana thaI gayuM heya te paNa tene joIne ArAdhaka jIva apUrva bhAllAsa meLave che, ane tethI ja tIrthakarAdinA kalevaronI paNa deva, manuSya ane vidyAdhara vigere apUrva bhAlAsathI bhakti kare che. jJazarIranI upAdeyatA tavadaSTie vicAra karIe te upakAranI apekSAe pUjya puruSanuM smaraNa karI ArAdhana karanArane upakArI puruSanA sacetana, acetana paNAmAM kaMIpaNa pharaka hete nathI, ane tethI ja tIrthaMkara mahArAja vigerenI sacetana avasthAmAM jevI darzanIyatA, pUjyatA ane ArAdhyatA hoya che tevI ja darzanIyatA, pUjyatA ane ArAdhyatA mahApuruSanI acetana avasthAmAM paNa hoya che. Aja kAraNathI samavasaraNamAM paNa bAre parSadAnI vyavasthA cAre khuNAmAM barobara thaI zake che. je ema na hoya te pUrva dizA sanmukha ja tIrthakaranuM besavuM thAya che ema jANanArA ane dekhanArA naRtya ane vAyavya khuNAmAM kaI paNa prakAre besI zake nahi. anya pudgalathI niSpanna thayela evuM pratibiMba jyAre mULa paryAyavALI vastunI mAphaka darzanIya, pUjya ane ArAdhya heya te pachI mahApuruSanA guNone lIdhe dazyapaNe je zarIranI sevA, bhakti
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata karI hoya te zarIra cetanArahita thAya te paNa temAM darzanIyatA Adi na rahe ema kema mAnI zakAya? kemake jJAnAdika guNa AtmAmAM rahevAvALA chatAM te jJAnAdika guNavALe AtmA kathaMcit abhedapaNe zarIramAM raheluM hovAthI jyAre jyAre guNavAn AtmAne jevAne ane oLakhavAne prasaMga paDyo tyAre tyAre te zarIra dvArA ja te AtmAne dekhe, mA, ArAdhe hate. eTale AtmAnI svataMtra ArAdhanA kaI divasa kei bhaktathI thatI nathI. je kaMipaNa jJAnAdiyuktapaNAne lIdhe ArAdhanA thAya che te jJAnAdivALA AtmAnA AdhArabhUta zarIra dvArA thAya che, ane tethI ja guNavAna AtmAnA guNonuM smaraNa, bahumAna vigere zarIra darzana dvArA ja karI zakAya ane kareluM hoya che. zarIranI pUjyatAnA kAraNe vAstavika rItie guNavAnenA guNe ArAdhaka jIvane jeTaluM aMze kalyANa karanArA che tenA karatAM adhika aMze te guNonuM jJAna, smaraNa ane bahumAna kalyANa karanAruM nivaDe che, tethI guNavAna AtmAnA AdhArabhUta zarIrane jevAthI te bhAgyazALI AtmAnA jJAnAdika guNanuM smaraNAdi thaI ArAdhaka bane temAM Azcarya nathI, arthAt sacetana evA ArAdhya puruSanA darzanAdithI tenA samyagadazanAdi guNanuM jema smaraNa-bahumAnAdi dvArA ArAdhakapaNuM thAya che tevI ja rIte cetanArahita paNa mahApuruSanA zarIrane dekhavAthI temanA samyagadarzanaAdi guNanuM smaraNa-bahumAnAdi thAya ane tethI kalyANa sAdhanAre manuSya tevA kalevarane paNa ArAdhya gaNe temAM Azcarya nathI. paramArthathI jJAnAdi guNenA bahumAna AdithI kalyANanI prApti thAya che, ane te ArAdhaka AtmAnA pariNAmane AzrIte bane che, ane AvI ucca zubha pariNAma dhArA cetanAvALA mahApuruSanA zarIrane dekhIne ke cetanA vagaranA zarIrane dekhIne ja upaje che ema nahiM paNa sacetana ke acetana e bemAMthI eka prakAranuM zarIra dekhavAmAM na Ave ane anya keIpaNa kAraNathI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM ArAdhavA lAyaka guNanuM smaraNAdi thAya te paNa ArAdhanA banI zake che, paNa AlaMbana vinA jema prAthamika dazAmAM dhyAnanI dhArA thaI zakatI nathI tema sAmAnya puruSone sacetana ke acetana zarIra jevA AlaMbana sivAya ArAdhavA lAyaka guNenuM jJAna, smaraNa ane ArAdhanAdi banI zakatA nathI. mATe sacetana ke acetana baMne prakAranA mahApuruSanA zarIre samyagadarzanAdinI prApti, nirmaLatA vigeremAM AlabanarUpa bane che, ane tethI ArAdhyatama mahApuruSanA acetana paNa zarIrane dekhIne teonA samyagadarzanAdi guNe yAda AvatAM te acetana zarIra tarapha paNa kAraNutAnI buddhie Agama dravya nikSepAne anusaratI pUjyabhAvanA upaje te anubhava siddha che. 1zarIra ArepitapaNathI apUjya nathI mahApuruSanI karavAmAM AvelI sthApanAmAM mahApuruSanA guNanuM Aro paNa hoya che tevI ja rIte mahApuruSanA acetana zarIramAM paNa ArAdhya puruSanA ArAdhya guNonuM AropaNa thAya te svAbhAvika che. phakta phera eTale ja che ke sthApanAmAM AkRti sAmyane laI ArAdhya guNene Aropa thAya che ane dravyanikSepAnA Agama bheda tarIke acetana zarIramAM kAraNapaNAne lIdhe Apa karI te te guNonuM smaraNAdi thAya che. keIpaNa manuSyanI sthApanAmAM ke jJazarIra nAmanA dravyathI AgamanA bhedamAM ArAdhya puruSane sarvathA abhedapaNe dhAraNa hetI nathI, ane tethI ja adevamAM devasaMjJAnI ane ajIvamAM jIvasaMjJAnI kalpanAne deSa nathI, tethI adevane deva mAnavAne ane ajIvane jIva mAnavAne prasaMga AvI mithyAtva lAgavAne paNa aze paNa saMbhava nathI. kAraNa ke Aropa karanAra manuSya baMnenuM svarUpa lakSamAM rAkhI hetu ane prajanana aMge ja Aropa kare che. AropanA bheda Apa be prakAranA hoya che. eka Aropa bhrama utpanna karI
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata * jJAtAne avaLe mArge dore che. jema chIpane cAMdIpaNe jANuM je pravRtti thAya che te jJAtAne chIpane ja cAMdI tarIke manAvI mithyA buddhi karAve che ane bIjo Apa mithyA buddhi utpanna karatuM nathI, paNa jJAtAne ISTa-siddhinA rastAmAM joDe che. A ApanA ja peTA bhedarUpe kAryamAM kAraNane Aropa, kAraNamAM kAryane Arepa vigere aneka prakAranA Are thAya che. jJazarIramAM ArepitapaNuM nathI ahIM dravyanikSepAnA adhikAramAM vAstavika rItie te dravyanikSepa mAnavAthI Apa nathI. Apa te tyAre thAta ke mahApuruSanA viziSTa jJAnAdi guNayuktapaNe mAnata ane je tevI rIte Aropa karIne ja mAtra te mahApuruSanA zarIrane jJAnAdiyukta mAnavAmAM Ave te te bhAvanikSepamAM ja jAya paNa nikSepa karanAra manuSya spaSTapaNe te mahApuruSanA zarIrane mahApuruSanA jJAnAdikanI utpattinuM kAraNa mAnIne AgamathakI jJazarIra nAmane dravyabheda mAne che. agara mahApuruSanI sthApanA mAne che. nikSepAnI racanA jANyA pachI bhaktinI tIvratAvALe manuSya te kAraNabhUta zarIranI ke tenA AkAranI mahattA dhyAnamAM le tyAre te sthApanAne tathA te zarIrane ArAdhavA tatpara thAya che. te vakhate ArAdhanA karanAre te sthApanAne acetana zarIramAM te te mahApuruSane Apa jarUra kare che ane tethI ja zrI rAyapazeNI vigeremAM bhagavAnanI pratimAnI pUjAnA adhikAramAM pUrva vAkaLa nivAra ema kahI ArAdhaka puruSe sthApanAjInAmAM paNa sAkSAta jinapaNane Aropa karela sUcavyuM che ane jabUdIva pannati vigeremAM kALadharma pAmelA jinezvara mahArAjanA zarIranI zuzraSAne jinabhakti tarIke je jaNAvavAmAM Avela che te paNa ArAdhaka puruSanI Apabuddhi dhvanita kare che, arthAt Arepa kare tyAre sthApanA ane zarIra baMne bhAvarUpa thAya che ane Aropa na kare tyAre te sthApanAne phazarIra nAmane dravyabheda rahe che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka vuiM 17 A badhI hakIkata vicAratAM bhAva tarIke vivakSita vastune kAraNa tarIke gaNAtA dravya nikSepomAM cetanA rahita hevAthI te bhAvavastune jANanAranA zarIra ne jJazarIra kahevAmAM Ave che te upayogI che ema spaSTa mAlama paDe che. jJazarIrane paheluM levAnuM kAraNa ke jJa eTale jANakAranuM zarIra cetanArahita che ane keIpaNa prakAranA samyagadarzanAdi guNe te zarIramAM hatA nathI ane tethI AropanI apekSAe ke kAraNanI apekSAe tene nikSepomAM upayogI tarIke gaNavAmAM Ave che te paNa guNasmaraNa karIne ArAdhanA karanAra manuSyane paricita zarIra jevAthI guNavAna puruSa vidyamAna hoya ane jevI bhAvanA Ave tevI ja bhAvanA upajavAnI sAthe anitya bhAva ane AzcaryabhAvanI anubhUti thAya che eTaluM ja nahi paNa je sthAne te mahApuruSanuM zarIra rahyuM hoya che te sthAnane paNa ArAdhakapuruSa pUjya tarIke gaNe che. e ja kAraNathI jyAM tIrthaMkarAdi mahApuruSe mekSe jatAM zarIrane cheDI gayA hoya che, te zilA pahADa Adi sthAnene paNa zAstrakAre siddhazilAtala tarIke gaNe che. zAstrone jANanAra hareka koI samajI zake che ke yathArtha AroparahitapaNe siddhazilA tIccha lekathI kaMIka nyUna sAtarAja urvakamAM che, tethI te siddhazilAne saMbhava tirthaMkalekamAM kaIpaNa prakAre banI. zake tema nathI, tethI siddhazilAne tiryaphalekamAM saMbhava nathI te pachI siddhazilA upara aNuzaNa karI sAdhunuM ArAdhakapaNuM te saMbhave ja kyAMthI ? ane ArAdhaka sAdhune sadbhAva tirthaMkaleka ane aDhI dvIpa sivAya bane ja nahi, te pachI siddhazilAtalamAM rahelA ArAdhaka sAdhunA nijIva zarIrane dekhavAnuM ane tene lIdhe bhAvanA, anukaMpA. ane Azcarya utpanna thavAnuM thAya ja kyAMthI? zAstrakAroe te zrI anugadvArasUtramAM "siddhazilAtalamAM rahelA ArAdhaka mahAtmAnA zarIrane dekhavAthI bhakti, anukaMpA ane
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 Agamata Azcarya thAya" ema spaSTapaNe jaNAveluM che. arthAt ArAdhaka puruSanI mahattAne aMge tenA nirjIva zarIranI paNa ghaNuM ja uMcI kIMmata darzAvI che, tema ja je sthAne teoe zarIra choDayuM te sthAnanI paNa anahada kiMmata jaNAvI che. jJazarIra karatAM bhavya zarIranI ArAdhyatA ochI A hakIkata vicAratAM sujJa manuSya jJazarIranI jagatanA jIe ane zAstrakAroe keTalI mahattA AMkI che te spaSTapaNe samajI zakaze. joke jJazarIrane paheluM sthAna ApIe te karatAM bhavya zarIrane paheluM sthAna ApavuM e bAhyadaSTie ghaNuM vyAjabI lAgaze; kAraNa ke bhavya zarIramAM caitanyAdika guNe yAvat kaI kaI AtmAmAM te samyagadarzana ane avadhijJAnAdimAMnA mahattama guNa paNa hoya che. chatAM jJazarIra jevuM paheluM sthAna bhavya zarIrane kema na hoya ? A zaMkA saheje ubhI thAya tema che paNa jJazarIranI mahattA jagatanA dareka anubhavI AbALagepALa samajI zake che, tyAre bhavya zarIranI mahattA avadhi Adika atizaya jJAnavALa samajI zake che. zAstromAM paNa sazarIrapaNe tIrthakara, gaNadhara mahArAja vigerenA nijIva zarIranI ArAdhanA jevI sthAne sthAne levAmAM Ave che tevI ke tenAthI ghaNuM eAchA aMze paNa bhavya zarIranI ArAdhanA jevAmAM AvatI nathI.' bhavya zarIranI alpAze ArAdhyatA vicAravA jevuM che ke gaSabhadeva bhagavAne bharata cakravartInA praznanA uttaramAM marIci parivrAjakane bhagavAn mahAvIra mahArAjarUpe bhaviSyanA carama tIrthakara tarIke jaNAvyA chatAM kevaLa bharata mahArAjA sivAya koIpaNa jIve marIcine vaMdana karyuM nahi ane te bharata mahArAje te avasthAmAM marIcine kareluM vaMdana paNa marIcinI te avasthAnI apekSAe paNa saMpUrNa tiraskAravALuM hatuM, kemake bharata mahArAje marIcine spaSTa zabdomAM jaNAvyuM hatuM
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM 10 ke "huM tArA parivrAjakapaNAne ke A janmane vAMdate nathI paNa carama tIrthakara bhagavAna mahAvIrapaNe tuM thaIza tethI ja huM vAMduM chuM." A vastumAM parivrAjakapaNuM ane te janmane avaMdanIya gaNAvI diIdhA te marIcinI apekSAe tiraskAranuM sthAna ochuM gaNAya nahi. evI ja rIte zreNika mahArAjane bhaviSyanI vIzInA pahelA padmanAbha nAmanA tIrthaMkarapaNe thavAnA sakaLasaMghe jANyA chatAM koI paNa sujJapuruSa zreNika mahArAjane dravyatIrthaMkarapaNe vaMdana karyuM hoya tema zAstromAM jaNAvyuM nathI. vaLI bhagavAna nemanAthajI mahArAje zrI kRSNa mahArAjane AvatI covIzImAM tIrthakara thavAnA che tema jaNAvyA chatAM parSadAmAMthI koI paNa vivekI ke samyagadaSTie teone vaMdana karyuM nathI. A badhAM daSTAMte vicAratAM spaSTapaNe samajAze ke zAstrakAra ane tene anusaranArAo atIta kALanA paryAyane AzrIne jevI mahattA ane pUjyatA mAne che tevI mahattA ane pUjyatA bhaviSyanA paryAcanI apekSAe mAnatA nathI. joke upara jaNAvelAM daSTAMta anya anya bhavAnI apekSAe, bhaviSyanA paryAyanI apekSAe dravyanikSepomAM Ave ane temAM sarva sAdhAraNa pUjyatAAdi na hoya te paNa khuda tIrthakara, gaNadhara mahArAjAdinA bhemAM paNa tIrthakara, gaNadhara mahArAja AdinI janmathI ArAdhyatA gatatIrthanA caturvidha saMghamAMthI kaI paNa gaNatA nathI. keI paNa zramaNa ke zramaNIe rAjyAvasthAmAM ke bIjI kaI paNa chadmastha avasthAmAM bhagavAna tIrthakara vigerene tIrthakara vigerepaNe vAMdelA nathI. joke tIrthaMkaranA dIkSAmotsavanI vakhate pahelAnA tIrthakaronA sAdhuo te te sthAne AvelA hoya che ane bhagavAna mahAvIra mahArAjA vigerenI chavastha caryAmAM aneka sthAne pUrvanA tIrthakaranA sAdhuone samAgama thayelo che chatAM paNa keIpaNa pUrva tIrthakaranA tIrthavALA sAdhue bhagavAn mahAvIra mahArAjA Adine vaMdana karyuM hoya tema zAstrakAre jaNAvatA nathI. A uparathI paNa spaSTa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata thaze ke bhaviSya paryAyanI mahattA atIta paryAyanA jeTalI gaNavAmAM AvelI nathI. vaLI keTaleka sthAne te pArzvanAthajI mahArAjanA sAdhuoe gozALAdikane aMge bhagavAn mahAvIra mahArAjanI vacanathI avajJA paNa karI che chatAM zAstrakAroe te avajJAne tevI dUSita TharAvI nathI ke jevI ke bhagavAna mahAvIra mahArAjanA mele jatAM melelA nijIva zarIranI avajJA dUSita gaNAya. - A badhI hakIkatathI spaSTa thaze ke jJazarIra karatAM bhavya zarIranI ArAdhyatA ochI gaNavAmAM AvI che agara tevI ArAdhanA karavAne udeza rAkhavAmAM AvyuM nathI. bhavya zarIranI ArAdhyatAne vicAra jo ke dareka vIzInA pahelA tIrthakaranI vakhate caturvizatitava bolatAM trevIsa tIrthaMkaranI ArAdhanA teonA bhaviSyanA paryAyanI apekSAe ja che temaja dareka tIrthakaranA zAsanamAM tIrthakara bhagavAnanA mokSe gayA pachI sarva tIrthakaranI ArAdhanA dravyarUpe ja che ane bhaviSyanI vIzInA tIrthakarenI ArAdhanA paNa sahakUTAdi ane mahApratiSThAdimAM sthAne sthAne thAya che ane temAM ghaNe bhAga bhaviSyaparyAyanI apekSAe ja heya che te paNa te sarva ArAdhanA vartamAna paryAyanI apekSAe nathI eTaluM ja nahi paNa vartamAnaparyAnI nirapekSatA rAkhI tenAthI zUnya kevaLa bhaviSyanA uttama paryAnI apekSAe ja te te ArAdhanA thAya che paNa atre te bhavya zarIra nAmanA dravyanikSepAnA bhedamAM vartamAnaparyAyathI nirapekSapaNuM na rAkhatAM te ja vartamAna paryAyane AgaLa karIne bhaviSyanA paryAyanI apekSAe bhavya zarIra dravyanikSepe mAnavAmAM Avela che. yAda ApavAnI jarUra nathI ke kAraNamAM kAryane upacAra karavAthI je ArAdhanA karAya te jJazarIranI ApavALI ArAdhanAnI mAphaka bhAvaArAdhanA ja gaNAya. dravyanikSepa dvArA e
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM ArAdhanA te kArya avasthAne Arepa karyA sivAya kevaLa kAraNa avasthAnI apekSAo rahelI dravyatAne uddezIne ja che. jIva nahi letAM bhavya zarIra levAnuM kAraNa jeke jJazarIra nAmanA Agama thI dravyanikSepAnA bhedamAM mahApuruSanuM zarIra nijIva hevAthI zarIrapradhAnatAe nikSepe karyA sivAya chUTake na hatuM, paNa bhaviSyanA te janmanA paryAyanI ape. kSAe karAtA bhavya zarIrarUpI Agama draSyanikSepAmAM zarIranI nijIvatA na hovAthI tema ja bhaviSyanA paryAyanA kAraNapaNe pariNamanAre bhavya zarIrapaNe gaNAtA zarIrane adhiSThAyaka AtmA hevAthI bhavya zarIranA nAme nikSepa karavA karatAM bhavya AtmAnA nAme nikSepa karavo te sthala daSTie vyAjabI gaNAya. bhaviSyanA paryAyanI vakhate zarIrapaNe pariNamanArA pudgalanuM bhavyazarIrapaNuM je teone jIve grahaNa karelA na heta te kaI sthAne kahevAmAM AvyuM na hota. mATe bhavya zarIra nAmane nAAgama dravyabheda karavA karatAM bIje ja keI bhavya paryAya bhavya AtmA bhavyAvasthA e bIje ja bheda karavuM joIe, paNa AtmA vidyamAna chatAM te AtmAne bhavya zarIra bhedamAM na letAM tenA zarIranI sukhatAnI apekSAe bhavyazarIra nAmane bheda kare te kema ucita gaNAya? A vastunA samAdhAnamAM eTaluM ja kahI zakAya ke jema bhUtakALanA samyaggadarzanAdika viziSTa paryAnuM kAraNa te te mahApuruSanA AtmAmAM chatAM jJazarIra nAmanA Agama bhedanA dravyanikSepAmAM vyAvahArika daSTine AgaLa karI vAstavika ane aMtaraMga kAraNa AtmAne mukhya na gaNatAM te paryAyanA kAraNabhUta zarIrane ja mukhya gaDyuM che tevI rIte ahIM bhavya zarIra nAmanA Agama dravyanikSepAmAM paNa vyAvahArika dRSTithI zarIrane ja mukhyapada ApavAmAM Avela che ane kharUM tema ja aMtaraMga kAraNa e AtmA tene gauNa pada ApI bhavya zarIra dravyanikSepe zarIranI apekSAe ja nikSepe jaNAvyo che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata prabhunI pratimA jaDa che ema kahI anAdara karanArAone cetavaNuM. keTalAka leke bhagavAna jinezvara mahArAjanI pratimAne zAMtamudrA Adi guNe sahita chatAM paNa mAtra acetanapaNane lIdhe mAnatA nathI. teoe upara jaNAvelA jJazarIra nAmanA Agama dravyanipAno vicAra karavAnI jarUra che. bhagavAnanI pratimAne acetana eTale nijIvapaNAne lIdhe nahi mAnanArAo kALadharma pAmelA tIrthakara, gaNadhara mahArAjAonA nijIva zarIrane saMskAra je zAstromAM bhaktipUrvakane spaSTa akSare jaNAvela che te dhyAnamAM kema nahi letA hoya? vaLI pitAnA AcAryAdika jyAre kALadharma pAme tyAre temanA nijIva zarIrane Itara manuSyanA nirjIva zarIranI mAphaka ja teo ke temanA matane anusaravAvALA kaI divasa gaNe che kharA? teonI ja pravRtti evI che ke kALadharma pAmelA muninA niva zarIranA darzana karavA saMkhyAbaMdha leke Ave che, eTaluM ja nahi paNa e nirjIva zarIranI daphanakriyA karavA pahelAM te nirjIva zarIrane suMdara mAMDavI vigerenI racanA karI temAM birAjamAna kare che ane vAjAgAjAnI sAthe "jayajayanaMdA-jayajayabhA sarakhA uttama guNavAnuM manuSyane evA saMbodhane pagale pagale bela vApUrvaka moTA mahecchava sAthe zaheranA mukhya sthAnamAM pherave che, ane uttama manuSyane lAyaka evA ghI ane caMdanAdithI saMskAra karI te nirjIva zarIranI daphanakriyA kALadharma pAmelA mahAtmAnA guNane anusarI kare che. A mujaba nijIva zarIranI jaNAvelI satkArayiAmAM jJazarIra drayanikSepAnuM keTaluM prAbalya che? te eTalA ja uparathI samajAze ke kALa karanAra mahApuruSa AcArya, upAdhyAya ke sAmAnya munipaNuM Adi sthitimAM hoya te AcAryAdika sthitine anusarIne ja uttama ke madhyama saMskAra karavAmAM Ave che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM zAstrIya dRSTatethI jJazarIranuM mahatva zAstrakAre paNa tIrthakara bhagavAna ane gaNadhara bhagavAn ane sAmAnya aNagAranI paNa citAo judI judI kahe che ane teonI citAmAne agni paNa uMcA naMbaranI citAmAMthI nIcA naMbaramAM saMkramI zake, paNa nIcA naMbaranI citAne agni paNa bIjI citAonA agnimAM na saMkramI zake ema jaNAvI jJazarIranI mahattAne aMge teonI citAnA agninI paNa keTalI badhI mahattA jaNAve che? te vicAravA jevuM che. nijIvapaNane lIdhe jeo pratimA jInI bhakitane dUra karAve che teoe nijIva zarIrane aMge thatI pitAnI ja pravRtti ane tene aMge zAstrakArae kahelI sthiti ane bhaktine vicAravI jarUrI che. pratimA-pUjananI avagaNanAmAM ajJAna dazA je teo samyagadarzanAdi guNene ane tenA AzayabhUta AtmAne ja ArAdhya gaNatA hoya te te matavALAoe nijIva zarIrane satkAra-sanmAnapUrvaka ke prazasta-zabdauccAraNapUrvaka dahanakriyA karavI joIe nahi paNa teo bhagavAnanI pratimAne nijIvapaNAne AzrI je pASANAdi zabda vApare che te apekSAe teone spaSTapaNe kaI ema kahe ke dIna anAtha maDadAnI mAphaka ke DhoraDhAMkharanA kalevaranI mAphaka tamArA kALa karelA AcAryAdikane DhahaDIne bahAra nAkhI daI gAmamAM durgaMdha phelAtI dUra karavI joIe. sthApanA virodhIonA kutarkane radIye joke keIne paNa pratyAghAta tarIke kahelA A zabdo sthApanAnikSepo nahi mAnanArane atyaMta kaDaka lAgaze paNa teoe zabdonI kaTutA tarapha vicAra nahi karatAM pitAnA zabdo ane potAnA maMtavya upara vicAra karavAnI jarUra che. e nyAya kaI divasa na heI zake ke sthApanA nahi mAnanArA leke zAstrAnusAra sthApanAne mAnanArAonI satya mAnatA teDI pADavA sthApanA satya ane
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamaLeta ArAdhavA lAyaka manAtI jinezvara bhagavAnanI pratimAne pASANa vigere zabda belI avajJA kare ane tenA pUjakane pASANapUjaka vigere zabdothI navAje temAM satya mAnyatAvALAe duHkha na lagADatAM virodhIo upara paNa bhAvadayA citavatI paNa bhagavAnanI pratimAne nijIvapaNAne nAme na mAnanArA sthApanA te virodhIo potAnA AcAryAdikenA mRtaka zarIranuM satkAra-sanmAna karI nijIvanI pUjA mAne eTale satya pakSavALA teone maDadAnA ke hADapiMjaranA pUjArI kahe emAM navAI zI? hiMsAne kheTa hAu vaLI je keTalAke bhagavAnanI pratimAne satya ane darzanIya mAnyA chatAM bhaktilAyaka mAnatA nathI tema ja te pUjAmAM thatI svarUpahiMsAne paNa anubaMdhahiMsA jevI gaNAvI hiMsAne bhaya AgaLa kare che. teoe paNa pitAne AcAryAdikanA nijIva kalevaranI bhaktimAM hiMsAne deSa kema AgaLa karyo nathI ane hiMsAnA nAme bhagavAnanI pratimAnI bhakti pitAnA matamAMthI dUra karI, paNa kaI sadIo thaI gaI chatAM AcAryAdikane aMge thatI hiMsA kema dUra thavA pAmI nathI? prabhupUjA mATe vikRta kadAgraha bArIka daSTithI jonAre spaSTa rIte kahI zakaze ke bhagavAnanI pratimAne na mAnavAnA kadAgrahathI teo bhagavAnanA ja vairI banI rahyA che paNa je AcAryAdikanA kalevarane paNa thate satkAra reka vAmAM Ave te pitAnA kalevaranI zI dazA thAya? e bhayathI teoe mRta AcAryAdikanA kalevarane satkAra ane dahanakriyA teonA mate hiMsAmaya chatAM pitAnA upAzraye tathA pitAnI najara samakSa thavA dIdhI che thavA de che ane thavA devAne lAyaka gaNI che. jo ema na hata te nijIvapaNuM ane acetanane nAme bhagavAnanI pratimAnI) pUjA-bhaktine je niSedha seMkaDo varSothI calAve che te cAlatA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 pustaka 1-luM nahi ane nirjIva kalevaranI bhakti satkAra vigere je zaitithI temanA manamAM pravartelAM che te paNa pravartI zakata nahi. jinapUjAne ja virodha kema? vAstavika rIte jema pratimA nahi mAnanArAnI sabhAmAM seMkaDe TilAvALA hoya, ADa karavAvALA heya, siMdUrane cAMlle karavAvALA hoya, to paNa te upadezakanA hRdayamAM te vireAdhI bhAva uThate nathI ke je durbhAva jinezvara mahArAjanI pUjAnA cihna tarIke karAtA kesaranA tilakane dekhIne thAya che. arthAta anya matanI mUrtinA pUjakapaNAne aMge jeTalI aruci A lekane nathI teTalI balake tethI paNa vadhu aruci jinezvara bhagavAnanI pratimAnA pUjakene aMge che eTaluM ja nahIM paNa pitAnA AcAryAdikanA nirjIva paNa kalevaranI karAtI bhaktimAM thate AraMbha A lekethI eka aMze paNa niSedhAyele, rokAyele ke vagovAela nathI, paNa jinezvara bhagavAnanI mUrtine aMge karAtI bhaktine nirjIvapaNuM, sAraMbhapaNuM vigere jaNAvI niSedhavA, rokavA ke vagovavA teo taiyAra thAya che keTalI zecanIya A vAta che? sthApanA virodhIone durAgraha tatvathI teoe kAM te bhagavAna jinezvaranI mUrti nirjIva chatAM paNa zAMta mudrA AdinA saddabhAvane aMge mAnavI joIe, kAM te jinezvaranI mUrtinA niSedhAdinI peThe AcAryAdinA kalevaranA satkArAdine paNa niSedha vigere karavuM joIe. jo AvI rIte na thAya ane seMkaDo varasathI teomAM cAlyuM AvyuM che tema ja cAlyA kare ane bhagavAna jinezvaranI pratimAnI pUjAdikane niSedha thayA kare ane AcAryAdinA kalevarano paNa satkAra pravaryA ja kare te spaSTapaNe kahevuM joIe ke te matavALAonI mAnyatA ardhajaratIya nyAyane anusaratI heI kaI paNa buddhizALIne te AdaravAlAyaka thaI zake ja nahi.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajyota svarUpa-hiMsA te bhAvadayA che jJazarIranA satkAra Adine aMge thatI hiMsA te mAtra svarUpahiMsA che paNa anubadhe te bhAvadayArUpa che." A hakIkata samajavA mATe sthApanA nikSepAne aMge kareluM A bAbatanuM vivecana pharI dhyAnamAM levuM eTaluM ja basa che. nAmAdiguNathI paNa ArAdhya buddhi ArAdhanA karavA lAyaka bhaktinA guNonA smaraNapUrvaka thatuM bhakti, bahamAna Adi je ArAdhanAnuM prayojana hoya te ArAdhyanA guNenuM smaraNAdi jema bhAvaniSAmAM thAya che tevA ja smaraNAdi jJazarIranA nikSepAmAM spaSTa tarIke anubhavAya che. bhAvanikSepomAM paNa rahela samyagadarzanAdika ArAdhya guNe kAMI ArAdhyamAM saMkrAnta thatA nathI paNa te ArAdhya puruSanA guNenA smaraNa ane hamAna AdithI potAnA AtmAmAM karmathI AvarAI rahelA te guNe pragaTa thAya che ane tevA ArAdhya guNe ArAdhakanA AtmamAM pragaTa thavAnuM kAraNa ArAdhya puruSanA AtmAnA guNenuM smaraNadika ja che. A vAta jainazAsanane mAnanAre jyAre ekI avAje kabUla kare che tyAre tene nAmasmaraNadvArAe, AkRti dekhavAdvArAe ke tenA nirjIva kalevarane dekhavA dvArA ArAdhya puruSanA AtmAnA ArAdhya evA samyagdarzanAdi guNenAnA smarazudi thavAthI sarvatra eka sarakhA pariNAma rahI zake che, ane tethI ja pUrve sthApanA nikSepAmAM jaNAvyuM tema samavasaraNamAM jinezvara pUrvAbhimukha birAje che ane bAkInI dizAomAM bhagavAna jinezvaranI pratimA birAjelI hoya che chatAM tenI sanmukha paNa tharvadA sarakhI rIte besI zake che. bhAva karatAM paNa sthApanAnI sApekSa mahattA keTalAke sthApanA nikSepane anAdara jaNAvatAM bhAvanikSepAnI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM ra7 pradhAnatA gaNavA taiyAra thAya che teoe samajavAnuM ke zrI tIrthakara prabhunA nirvANa prasaMge gaNadharAdika bhagavate bhAvanikSepe birAjamAna hatA chatAM paNa inarendra vigere jinezvara bhagavAnanA satkAra sanmAnamAM kema lIna banyA haze? ane gaNadhara mahArAjAo ke jeo khuda bhAvanikSepArUpa hatA teonI ArAdhanA karavAmAM teTale vakhata kema gAje nahi hoya? A vastunA tatvane samajanAra manuSya spaSTapaNe samajI zakaze ke gaNadharAdi bhagavaMtanA bhAvanikSepanA ArAdhana karatAM paNa zrI jinezvara bhagavAnanA zarIrarUpI dravya nikSepAnuM ArAdhana ghaNuM ja AdaravA lAyaka gaNAyuM haze ane je tema mAne te spaSTa thayuM ke viziSTa guNavALAnI sthApanA agara jJazarIrapaNAno dravyanikSepe ArAdhavAthI je apUrva lAbha thAya te lAbha temanAthI zAstrIya rIte utaratA ane ApaNI apekSAe ghaNuM ja utkRSTa guNavALAnA bhAvanikSepAnA ArAdhanathI thatuM nathI, ema chUTake ke vinA chUTake mAnavuM ja paDaze. sthApanAnA sApekSa mahatva upara sUryAladevanuM daSTAMta tatvathI vicArIe te sUryAbhadevatAe tema ja bIjA dee paNa pitAnI utpattinI vakhate potAne anupama upakAra karanAra evA pUrvabhavanA dharmAcAryane vaMdanAdika karavAne udyama jANyA chatAM paNa na karyo ane jinezvara bhagavAnanI pratimAnuM pUjana vigere karyuM ane khUda jinezvara mahArAjanuM ArAdhana paNa te bhagavAnanI pratipratimAnA pUjana pachI ja karyuM; eTale jinezvara bhagavAnanI ane temanI pratimAnI ArAdhanAmAM samavasaraNamAM besatI parSadAnI rItie keIpaNa jAtane pharaka na gaye ane upakArI munimahArAja karatAM paNa jinezvara bhagavAnanI sthApanAne paNa mahattAvALI gaNI. zrI bhagavatIsUtranA AdhAre jina mUrtionuM sApekSa mahatva Aja kAraNane uddezIne bhagavatI sUtramAM paNa asurone
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata udghalekamAM javAnA traNa kAraNe batAvatAM bhAvita munimahArAjAo karatAM paNa arihaMta mahArAjAonA caityane agrasthAna ApavAmAM AveluM che. jyAre bhagavAnanI mUrtine bhAvitAtmA aNagAra karatAM agrapada ApavAmAM Ave te jinezvara bhagavAnanuM nijIva zarIra ke jenA AlaMbane jinezvara bhagavAne e kevaLajJAna ane mokSanI prApti karI che, tene bhAvita aNagAra karatAM agrapada apAya temAM Azcarya ja zuM? bhavya zarIra noAgama dravya nikSepAne mAnavAnI jarUra nikSepa karanAro ke mAnanAre jema nAma ane sthApanAthI vAstavika vastu ane tenA svarUpane yAda lAvI zubha-bhAvanAmAM lIna thAya che, tevI ja rIte zarIra tarIke jaNavelA ne Agama bhedane eTale ke tAtvika-vastupaNane paryAya cAlyo gaye heya te paNa tenA kAraNa tarIke jaNAelI ane oLakhAelI zarIra jevI jaDavastune dekhIne paNa zuddha bhAva upaje che. jevI rIte mahApuruSanA nirjIva kalevarane dekhIne ke jANIne zraddhAyukta sujJa puruSa bhAvayukta thAya che tevI ja rIte je zarIramAM vAstavika paryAyane prApta thanAre AtmA vacce hoya te zarIrane dekhIne paNa zraddhAyukta sujJa manuSya zubha bhAvavALo thAya che e vAta jagatamAM anubhavasiddha che. bhavyazarIranuM mahatva joke zarIra ane bhavya zarIramAM eTale pharaka jarUra paDe che ke zarIranI ArAdhanA vakhate te vAstavika bhAvapadArthanA guNane pitAne anubhava hevAthI ane te anubhava te mahApuruSanA zarIra dvArA ja thayele hevAthI zarIranI ArAdhanAmAM bhAllAsa mATe bIjA kAraNonI jarUra rahetI nathI, ane vAstavika padArthanA paryAyane bhaviSyamAM pAmanAre jIva athavA tenuM zarIra e bemAMthI eke vastu nikSepa karanAra ke mAnanAranI anubhavadazAmAM Avela
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 pustaka 1-luM nathI ane tethI ja jJazarIrathI thatI bhAvanA ke skUrti bhavya zarIrane dekhIne anubhavAtI nathI, ane tethI jJazarIra-nikSepAnI jagatamAM jeTalI ArAdhanA pravarte teTalI bhavya zarIra-nikSepAnI ArAdhanA pravartatI nathI, paNa Ama chatAM zarIra jevI bhavya zarIranI ArAdhanA na thatI hovAthI ke te baMnenI ArAdhanAmAM pharaka paDavAthI te baMnemAM bhAvanA kAraNapaNu tarIke dravyanikSepapaNAmAM koI jAtane pharaka nathI; kemake jevI rIte atIta paryAnuM kAraNa vartamAna dravya che tevI ja rIte bhaviSyanA paryAnuM paNa kAraNa vartamAna dravya ja che ane te apekSAe jJazarIra ane bhavya zarIranA dravyanikSepaNamAM kaI jAtane pharaka nathI, te paNa ArAdhakane jJazarIrapaNAmAM jevI jJAnarahitatA lAge che tevI bhavya zarIramAM paNa ghaNe bhAge anubhavAya che, ane tethI ja mULa vastunA jJAnanA pUjyapaNAne lIdhe tenA kAraNanI pUjyatA jema jJazarIramAM Ave che tevI pUjyatA jJAnI puruSanA vacanathI bhaviSyanA paryAnI uttamatA jaNAyAthI bhavyazarIrarUpI dravya nikSepAthI paNa thayA vinA rahetI nathI. bhavyaparyAyanikSepa kema nahi? vaLI te ja bhavanI apekSAe bhaviSyanI avasthAmAM bhAvanuM kAraNapaNuM jANavAthI bhAllAsa thAya che, eTaluM ja nahi paNa bhavAMtare paNa thavAvALI tevI uttama avasthAne kAraNapaNane jJAnI gurunA vacanathI jANanAro manuSya paNa bhAllAsamAM Ave che. tethI ja bhagavAna mahAvIra mahArAje marIcinA bhavamAM bhaviSyamAM tIrthaMkarapaNAnI sthiti jANIne hada bahArane harSa dharyo hate. vaLI bUsvAmIjInA bhAvamAM thavAvALI carama kevaLIpaNAnI dazAne jabUsvAmIjIno jIva devapaNAmAM hato te vakhate bhagavAna mahAvIra mahArAje zreNika rAjA AgaLa jaNAvelI sAMbhaLIne jabUsvAmIjInA pitA raDaSabhadattanA bhAI je jambudvIpanA
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 Agama yAta adhiSThAyaka tarIke anAdata nAme deva tarIke hatA teoe paNa apUrva haSa dhAraNa karyAM hatA. arthAt pahelAMnA eka ke aneka bhavAmAM paNa bhaviSyanA bhavAnI uttama dazA jANavAmAM AvatAM dareka sujJa zraddhAvAna mahApuruSo harSane dhAraNa kare che, ane tethI kadAca ema lAge ke bhacazarIra nAmanA dravyanikSepa karatAM bhavyaparyAya nAmanA dravyanikSepa! atyaMta ceAgya che. paNa bhaviSyanA bhavAnI sthitine vartImAna bhavAnI sthiti sAthe mATuM AMtarU hevAthI temaja sAMbhaLanAra ke jANanArane tevuM niyamita satata ArAdhana karavuM asabhavita ke azakaya heAvAthI te dRSTie bhavyaparyAya nAmaneA nikSepeA jaNAvye nathI, paNa je bhavamAM tevI uttama sthiti prApta thavAnI hAya che te bhavamAM jIva jyArathI dAkhala thAya tyArathI te bhaviSyanA uttama paryAyanI apekSAe bhavyazarIranikSepa manAya che. bhavyazarIra nikSepanI mahattA tethI bhaviSyanA uttama paryaMcAnA ArAdhdhapaNAne lIdhe te uttama paryAcAnI prApti thavA pahelAM paNa tevAone mahApuruSa gaNI mArAdhanA karavAmAM Ave che. Aja kAraNathI samasta IMdra mahArAjAe jinezvara bhagavAnanA gala, janma ane dIkSArUpI traNa kalyANakAnI ArAdhanA saMpUrNa bhAvathI kare che, eTaluM ja nahi paNa jinezvara bhagavAnanA mAtapitAnI paNa bhakti IMdro taraphathI je karavAmAM Ave che te paNa bhavyazarIra nAmanA dravyanikSepAne ja AbhArI che. A uparathI jeo jinezvara bhagavAnane kevaLajJAna thayA pachI phaLasAdhaka tarIke tIthaMkara nAmanA udaya thatA jANIne kaivalya sivAyanI bhagavAna tIrthaMkaranI gabhathI kaivalya sudhInI avasthAne deva tarIke mAnavA taiyAra na thatA heAya teoe jinezvara bhagavAnanA niva zarIranI thatI bhaktimAM devatatvanI ArAdhanA gaNavI joIe niha.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM tIrthakara prabhunA avanajanma-dIkSAnI ArAdhyatA kema? sUma buddhithI jonArane te spaSTa mAlama paDaze ke jJazarIranI avasthA vakhate te tIrthaMkara nAmakarma sarvathA nAza ja pAmeluM che tethI te jJazarIranikSepamAM tIrthaMkarapaNuM mAnavuM kevaLa bhUtakALanA kAraNarUpa che, jyAre bhavya paryAyanI apekSAe te garbhAvatArathI te zuM paNa tene ghaNA pUrvakALathI tIrthakara nAmakarmane pradezodaya rahele ja che, te bhaviSyanA paryAyane pAmavAvALA uttama chavanA AdhArabhUta bhavya zarIranA nikSepanI ghaNI ja zreSThatA mAnavI joIe, ane A ja kAraNathI garbhAvatAra, janma ane dIkSA e traNa kalyANake paNa kevaLajJAna ane nirvANanI mAphaka arihaMta devanAja kahevAya che. bhavyanikSepathI cyavana kalyANakanI mahattA je bhavya zarIra dravyanikSepAne na mAnIe ane phakta kevaLajJAnIpaNurUpa bhAva-tIrthakaranI avasthAmAM ja devapaNuM mAnIe te bhagavAna arihaMta devanA pAMca kalyANaka kahI zakAya ja nahi, zAsakAra mahArAjAo te garbha-avasthAnI vakhate varNana karatAM ja kahe che ke-vImada Iti mAro saha" eTale ke mahAyazasvI ardhana bhagavAna je rAtrie mAtAnI kukSimAM padhAre che te rAtrie sarva tIrthakaranI mAtAo gaja-vRSabhAdika cauda svamo dekhe che, A uparathI garbhAvatAra vakhate paNa zAstrakAro paNa tIrthakara tarIkenI vAta jaNAvI che. vaLI tamane mai mahAvIghuttare hothA vigere vAkyothI zAstrakAra dareka tIrthakarane garbhAdika badhI avasthAmAM tIrthakara tarIke jaNAve che e spaSTa che. bhavya zarIrathI ArAdhyanI AzAtanAne vicAra A uparathI bhavya zarIra-dravya nikSepAnI ArAdhanA karavAnuM kalyAzaka, svapna saMbaMdhI nirdeza ane jaghanya vigere vAcanAnA nidezathI mAtra ArAdhyatA nakkI thAya che ema nahi paNa temanI virAdhanA ke
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 Agamata AzAtanAne aMge paNa bhayaMkarapaNuM dekhADavA tIrthakara ke tIrthaMkaranI mAtAnuM pratikULa citavanAranuM mastaka AryamaMjarInI mAphaka. sAta kaTakAvALuM thaze ema spaSTa jaNAvavAmAM AvyuM che, eTale bhavyazarIra dravya nikSepe jevI rIte ArAdhya che tevI rIte tenI AzAtanA paNa vajavAnI che. varasIdAna devadravya kema nahi? kadAca ema kahevAmAM Ave ke garbha avasthAthI je deva tarIke mAnavAmAM Ave te zrI RSabhadevaprabhu vigeree ApelA dezarAya vigere lenArA teonA kumAre tema ja sarva tIrthakara mahArAjAe ApelA saMvacharI dAna vakhate te dAnane lenArA deve ane dAna ane mAne devadravyanA bhegI banI deSapAtra kema na bane? AvuM kahenArAoe samajavuM joIe ke khuda bhAvaavasthAmAM paNa aneka apekSAe aneka saMbaMdha rahI zake che te pachI bhavya zarIra dravya nikSepAnI vakhate bhinnabhinna saMbaMdha rahe temAM Azcarya zuM che? devadravyapaNuM kyAre ? je ema mAnavAmAM Ave te paMcamahAtapAlaka ane zuddhasAdhutAmAM ramaNa karI kevaLajJAnAdika guNa prApta thaye mahApuruSo mokSe jAya tyAra pachI temanA nijIva kalevarane sAdhupaNAne anucita evA snAnAdika saMskArothI kema zobhita karI zakAya ? arthAta jema zarIra deva ane sAdhupaNAnI buddhi chatAM paNa nirjIvapaNAnI sthiti dhyAnamAM rAkhI snAnAdika saMskAre karI zakAya che, tema bhavya zarIrapaNAnI vakhate paNa tevI rIte aneka saMbaMdhe dhyAnamAM rAkhI devapaNane aMge ArAdhana karavApUrvaka virAdhanAne tyAga thAya ane sAMsArika pharaja tarIke rAjyaRddhi AdinuM arpaNa tathA saMta tsarI dAnanuM devuM levuM thAya temAM keIpaNa jAtanuM Azcarya nathI, vaLI khuda tIrthaMkarathI anujJAta thayelA upakaraNadika vAparavAmAM Ave temAM khuda bhAvatIrtha karapaNuM chatAM paNa devadravya bhegane deSa nathI.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 pustaka 1-luM vastutaH jinezvara bhagavAnanI pratimAnI bhaktine uddezIne kareluM, kaheluM, kapeluM, ke AveluM dravya ja devadravya kahevAya che ane tenA ja bhakSaNane aMge cityadravya ke devadravya bhakSaNa tarIkene deSa gaNAya che. ema na mAnIe te khuda tIrthakara mahArAjanA mATe banAvelA samavasaraNamAM ke devajIMdAmAM keIthI besI zakAze nahi. uparanI hakIkatathI vivekI jJAnavALe ane zraddhAvALe manuSya jJazarIra dravyanikSepAnI mAphaka bhavya zarIra dravyanikSepAne paNa ArAdhya mAnavAnI jarUra mAnaze te svAbhAvika che. jJazarIra-bhathazarIrathI tirikta (sitra) Agama dravya nikSepAnuM svarUpa ane tene mAnavAnI jarUra nikSepAnA adhikAramAM zrI naMdIsUtranA saMbaMdhane laIne nAma. ane sthApanArUpa be mukhya bhede jaNAvIne trIjA dravya nAmanA mukhya bhedamAM jJazarIra ane bhavya zarIra evA neAgama dravya-- nikSepAnA be bhedanuM nirUpaNa karyuM have vyatirikta eTale jJaza-- rI--bhavya zarIrathI bhinna lakSaNavALe AgamathI dravya nikSepa vicArAya che. dravyanikSepAnA sAmAnya svarUpa jaNAvatI vakhate ApaNe spaSTa karI gayA chIe ke mukhyatAe dravyazabda "anupaga" agara "yathArtha bhAvarUpa vastunA kAraNa" tarIkemAM vaparAya che. te kAraNutAne dravya kahevAnI daSTie bhaviSyanA paryAyanA kAraNanI apekSAe bhavya zarIrapaNuM ane bhUtakALanA paryAyanA kAraNanI apekSAe jJazarIrapaNuM hoya che e vAta vistArathI pahelI kahevAI gaI che. ahIM vicAravAnI jarUra che ke bhUta ane bhaviSyanA kAraNe sivAya bIjI evI kayI avasthA hoya che ke jene ApaNe kAraNa tarIke mAnavA sAthe vyatirikta tarIke mAnI zakIe, kAraNa ke bhUta ane bhaviSyanA kAraNe dravya tarIke kahevAya paNa te be sivAyanA vartamAnakALIne kAraNe te khuda kAryarUpe ja pariNamelA he
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. Agamata tene dravyanikSepa na kahetAM bhAvanipho ja kahevuM paDe, kemake je je avasthAmAM vartamAna paryAye heya te te avasthA te bhAvarUpe ja gaNAya. arthAt jJazarIra ane bhavya zarIra sivAyanI avasthA bhAvarUpa heI zarIra-bhavya zarIrathI vyatirikta tarIke oLakhavA lAyaka padArtha ja rahetuM nathI. Ama chatAM eka mahatvanI vAta che ke pUrva ane pazcAt kALanA jJAnanI tema ja jJAna sahita kriyAnI kAraNatAne laIne jJazarIra ane bhavya zarIra evA be AgamathakI dravyanikSepa karavAmAM AvyA che, paNa temAM mukhyatAe upAdAna kAraNane eTale ke pariNAmI kAraNane sthAna ApavAmAM AvyuM che paNa tenA nimitta kAraNene sthAna ApavAmAM AvyuM nathI. dravya-bhAvakRtanuM svarUpa zrotAne thatA padArtha bedhanA kAraNa tarIke gaNAtI jinezvara bhagavAnanI vANIne dravyazruta kahevAmAM Ave che tema ja keIpaNa padArthane kahenAre zabda vaktAe bhAvakRtanA kArya tarIke pragaTa karela heI zrotAnA bhAvakRtanA kAraNa tarIke banI dravyakRta tarIke gaNAya che. temAM kevaLajJAnI mahArAje kahelA zabdo zrotAene jJAnarUpe pariNamavAvALA hotA nathI. tema ja anya chasthAe paNa upagapUrvaka abhidheya padArthane nirdeza karavA mATe uccAraNa karelA zabdonuM upAdAnA kAraNe jJAna nathI tema ja zrotAne thavAvALA jJAnanA upAdAna kAraNa tarIke paNa te zabdo nathI. A vAta te saheje samajI zakAya tevI che, kemake bhASAvarga NAnA pudgale jaDa evA pudgalAstikAyanA pariNAmantarane pAmelA vibhAgo che. ane tethI te bhAvakRtanA upAdAnarUpe thaI zake ja nahi, chatAM te bhAvakRtane utpanna karavAmAM kAraNarUpa hevAthI e zaja dene dravyathuta kahevAmAM Ave che, te e dravyakRtapaNuM nathI te jJazarInI apekSAe, nathI bhavyaranI apekSAe, e baMnenI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja rUpa ubhaya vatamAnamAM paNa karatAM ema pustaka 1-luM 35 apekSA nahi rahetI hovAthI zabdone vyatiriktanI apekSAe dravyazuta kahI zakAya. vyatirika dravya nikSepanI saMgati nAmAdi cAre nikSepanA bhinna bhinnapaNAnI apekSAe atirikta bhedane A pramANe vicAra karyo, paNa dareka vastumAM cAre nikSepa sahacarita ja hoya che e apekSAe vicAra karatAM ema jaNAya che ke-vyavahAramAM jema ghaTapaNe vartamAnamAM pariNamelI mATIne mRttikA ane ghaTa5NArUpa ubhaya dharmavALI manAya che tevI rIte jainazAsAnI daSTie dravyArthika ane paryAyArthikanI apekSAe ubhAyAtmaka vastu hovAthI vartamAnakALe paryAyane anubhavatI vastune ekalI paryAyarUpa na mAnI zakAya, kemake vartamAnapaNane paryAya mukhya gaNue te paNa te paryAye pariNamanArA dravyane apalApa te na ja thaI zake ane vartamAna paryAyanA anubhavanI vakhate paNa jyAre dravyapaNAne apalApa na thAya, te te dravyapaNane ne AgamathI jJazarIra ke AgamathI bhavyazarIrarUpe kahI zakAya, eTale pArizeSya nyAye vartamAnapaNe paryAyane anubhavanArA dravyanA dravya nikSepAne vyatirita Agama dravyanikSepa kahevAya. jenazAsanamAM evI mAnyatAne te sthAna ja nathI ke dravya vagaranA ekalA paryAye haya, jaNAya ke manAya, eTale paryAyane anubhavatI vakhate jarUrIpaNe mAnavI paDatI dravya avasthAne vyatirikta dravya nikSeparUpe mAnI zakAya. dravyanA apradhAna arthanI mahattA upara pramANe nikSepAnA bhinnabhinnapaNAne aMge ane aikayapaNAne aMge je vicAra karavAmAM AvyuM che te mukhyatAe "vya' zabdane kAraNa arthe laIne ja karavAmAM Ave che paNa jevI rIte "dravya zabdathI kAraNa artha levAmAM Ave che tevI ja rIte dravya zabdathI "apradhAna artha paNa levAmAM Ave che ane tethI ja
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 Agamata anya matanA pravartakene dravyatIrthakara, anya zilpAdikanA AcAryone dravya AcArya ane AraMbhaparigraha nahi cheDanArane dravyasAdhu kahevAmAM Ave che, eTale je "dravya zabdano artha "apradhAna mAnavAmAM na Ave te te dravyatIrthakara vigere jJa ke bhavyazarIra tarIke AgamathI dravya nikSepa tarIke oLakhI zakAya nahi. dravya dharma eTale? Aja kAraNathI jainazAsananI kahelI kriyAmAM vyavahArathI vartavA chatAM tAtvika-daSTie zUnya evA aMgAramardaka AcAryane zAstra kAroe dravya AcArya mAnyA che. A ja rIte "jinezvara bhagavAnanI sarvavirati pAlanarUpI AjJAnA abhilASa sivAya zrI jinezvara bhagavAnanI pUjA karanArane apradhAna dravya pUjA karanAra kahyo" te paNa bhAvastavarUpI saMyamanuM kAraNe pUjA na banavAthI apradhAnarUpI dravya nikSepanI apekSAo jANavuM. tema ja saMyama tapa ke tevI keIpaNa dhArmika kriyA je udezathI AtmAne karavAnI che athavA zAsakAroe vihita karI che, te udezane bhUlIne ke tenAthI virUddha udeza rAkhI je je saMyama, tapa ke dharma karavAmAM Ave te te saMyama, tapa ke dharmane dravyasaMyama, dravyatapa ke dravyadharma kahevAmAM Ave che te paNa A "apradhAnarUpI" arthanI apekSAe ja kahI zakAya.' jevI rIte sarvavirati ke samakitI ja mukhya uddezane bhUvIne ke anya uddezane dhArIne kriyA kare tene dravyakiyA kahevAya, tevI rIte abhavya agara mithyASTi che paNa zAstrokta uddezane bhUlIne ke anya udeza rAkhIne je tapa, saMyama ke dharma kare tene paNa apradhAna arthamAM ja dravya zabda che? ema gaNIne dravyadharma gaNI zakIe.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM dravya-dharmanI mArmika vyAkhyA zAstrokta uddeza vinA ke anya uddezathI karAte dharma te apradhAnapaNanI apekSAe dravyadharma che, tevI ja rIte vartamAnamAM avidhithI karavAmAM Avate dharma paNa zuddha udezavALe hoya to paNa te dravyadharma kahI zakAya che, kAraNa ke dharmanA yathAsthita phaLane ApanAra dharmakriyAne sAvadharma gaNI zakIe ane tenuM phaLa ApanAra te te ja dharma hoya ke je yakta uddeza havA sAthe saMpUrNa vidhiyukta hoya, A apekSAe avidhithI karAtA dharmane paNa je dravyadharma kahIe te avidhinI mukhyatAe apradhAnapaNuM gaNIne ja dravyadharma kahI zakAya. Aja kAraNathI je je dharmakriyAmAM avidhi dUra karavAnA ane vidhine AdaravAnA pariNAma sAthe karAtI dharmakiyA avidhithI thatI hoya te paNa tene bhAvadharma kahevAmAM Ave che, kAraNa ke avidhine TALavAnA ane vidhine AdaravAnA pariNAmanA sAmarthyathI avidhithI thayelA deze nAza pAme che, ane tethI ja evA vicAravALA dharmane dravyadhama na kahetAM bhAvadharma kahevAmAM Ave che. aviAdhavALI dharmakriyA jo ke avidhi TALavAnuM lakSya chatAM na TALI zakAya tevI avidhithI thayela dharmabhaviSyanA bhAvadharmanA kAraNa tarIke thaI dravyadharma gaNAya, temAM vyatirikta dravyadhamapaNane vadhe nathI, paNa sAticAra anuSThAno niraticAra anuSThAnanuM kAraNa bane che. tema ja sakaSAya ane aviratipaNAmAM thayelA adhyavasAya ane AcaraNe ja niSkaSAya ane sarvaviratipaNAne lAvanAra hoI te badhA vidhinI khAmIne lIdhe je dravyadha gaNAya, te tenAthI guNaThANanA anukrame thatI nijA thaI zake nahi, ane je tema
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata thAya te prathamathI ja niraticAra, niSkaSAya ke saMpUrNa vidhivALuM anuSThAna Ave teja bhAvadharmathI sAdhya tarIke gaNAtI nirA thaI zake, paNa sAticAra-sakaSAyapaNamAM ane na TALI zakAya tevI avidhinI dizAmAM bhAvadharmathI sAdhavA lAyaka nirjarA thaI zake nahi ane jo tema thAya te niSkaSAya vigere dazAnI prApti asaMbhavita thAya. kSApazamika bhAvanI mahattA dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke kSApazamika bhAvanI prApti thayA vagara kSAyika bhAvanI prApti thatI nathI, ane lApazamika bhAvanI dazAmAM maMda-rasavALe pradezodaya hovAthI zaMkAdika, vadhAdika ke samiti-bhaMgAdikanA aticAra lAgavAne saMbhava che, eTale lApazamika bhAvanI pariNatie thatA sarva anukhAnane je bhAvadharma gaNavo hoya ane dravyadharma tarIke tene gaNave hoya te mAnavAnI jarUra paDaze ke avidhi TALavAnA pariNAma ane prayatna avidhithI thayelA denuM jhera dUra kareluM che. Aja kAraNathI bhagavAna hemacaMdrasUrijI "zraddhAvALAenI jevI tevI vAne paNa prazaMsApAtra gaNe che ane zraddhAnI saMpUrNa guNavALI vAcanA ane kiyA baMnene anugadvAra vigere sUvakAre tAtvika anuSThAna rUpe na gaNAvatAM apradhAnapaNe dravya anuSThAna gaNAve che. vyatirikta nikSepanuM mahatva A rIte uddezanI bhAvanAthI zUnya, ke anya dRzavALuM athavA avidhinI bedarakArIthI thatA avidhi anuSThAnane je dravya tarIke kahevAya che ane kahevA paNa paDe te jJazarIra ke bhavya zarIranA bhedanI apekSAe te kahI zakIe tema nathI. te pachI tene dravya
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM dharma kahevAne eka ja raste che ke tene vyatirita nAmanA bhedamAM dAkhala karIe, ane te apekSAe jJazarIra ane bhavya zarIranA nikSepa karatAM vyatiriktane bheda atyaMta upayogI thAya. dravyakriyAo paNa uttamakiyAnuM bIja che. ke nayamatanI vicitratAne lIdhe "keIpaNa prakAranuM mArganusArI ke zAstrokta anuSThAna bhAvaanuSThAnanuM kAraNa bane ja che." kadAca kALanuM AMtaruM dravya ane bhAvadharma vacce ghaNuM lAMbu hoya ke TUMkuM paNa haya, paraMtu eka vakhata paNa jene dravyaanuSThAnanI prApti thaI che tene thaDe ke ghaNe kALe jarUra bhAvadharma maLavAno ja che. Aja kAraNathI bhagavAna haribhadrasUrijIpaMcavastu prakaraNamAM spaSTapaNe jaNAve che ke "atI vakhate dravyacAritra AvyA pachI mukhyatAe bhAvacAritra Ave che ne te mATe dravyacAritra bhAvacAritronuM kAraNa che." Aja kAraNathI zIlAMkAcArya mahArAja paNa "mAnapUjAnI IcchAe ke RddhigauravAdinI apekSAe paNa karAtI tapasyA ane sAdhuyiAmAM bhaviSyanI uttama kriyAnAM bIja che" ema jaNAve che. A upara jaNAvelI paMcavastu vigerenI apekSAe kaI paNa dharmakriyAne bhAvadharmane nahi sAdhanAra tarIke gaNuM zakIe nahi, ane tethI vyatirikta nAmanA Agama dravya nikSepanA trIjA bhedamAM te te dravyakriyAone laI zakIe nahi. Ama chatAM upara-jamInamAM vAveluM bIja ane paDelA varasAda bIja ke varasAdane deSa nahIM chatAM mAtra bhUmiSathI ja niSphaLa jAya che, tethI jema te bIjane ke varasAdane dUSita na TharAvatAM tatvajJA puruSe te upara-bhUmine ja dUSita TharAve che, tevI rIte dharmakriyA kadAca anya uddeza ke uzazUnyapaNe karavAmAM Ave te paNa
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata te udezazunya ke anya udezapaNe karelI dharma yA kAlAMtare bhAvadharmane jarUra lAvanAra heI tevI dharmakriyAne bhAvadharmanA kAraNa tarIke ja gaNavI paDe, paNa ukhara-jamInanI mAphaka mokSa prAptine mATe ayogya evA abhavyajImAM dravyathI utkRSTamAM utkRSTa dharmakriyA heya tepaNa te varta mAnamAM ke bhaviSyamAM paNa bhAva dharmakriyAne prApta karAvI zakatI nathI. te tevA chanI apekSAe anya uddezathI ke zUnyapaNe thatI kriyAone vyatirikta nAmanA bhedamAM samAveza karyA sivAya bIje raste ja nathI. zAstrAnusArI dravyakriyA kyAre banI zake? joke zAstrAnusAriNI evI dharmakriyA dravyathI paNa karavAnuM tyAre ja bane che ke jyAre mohanIya karmanI 70 keDIkeDa sAgaropamanI sthitimAMthI 69 kaDAkeDanI sthiti tUTelI ja heya. je jIvane eka kaDAkaDasAgaropama karatAM adhika karma sthiti hoya tene zAstrakAre karmakSaya ane ekSaprApti mATe batAvelI kriyA anya uddezathI ke kaI paNa uddeza vagara thatI ja nathI. tethI ja abhavya, duci ke mithyAdaSTi ne paNa zrutasamyaktvanI prApti tyAre ja thavAnuM jaNAve che ke jyAre teo karmanI 70 keDIkeDa sAgaropamanI sthitimAMthI 69 keDIkeDa sAgaropamanI sthiti khapAvIne graMthi najIka Ave. arthAta karmagraMthinI pAse AvyA sivAya anudeze, azuddhaudeze ke anyaudeze paNa dharmakiyA prApta thaI zakatI nathI. tethI kaI paNa dharmakriyA zAstrAnusAriNI thatI hoya tyAM karmanI laghutA mAnavI paDe te te pharajIAta ja che, ane tevI karmalaghutA rUpa nirmaLatA pAmela chava heya te ja dravya thakI paNa dharmakiyAne AdarI zake.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM - jagatamAM paNa anubhavAya che ke bhaviSyamAM daridrapaNAmAM jIvana gujAranAre manuSya paNa che ke zrImAnane ghera utpanna thAya che te jarUra teTalA kALamAM lAbhAMtarAyanA pazamavALe mAno ja joIe. tevI rIte ahIM paNa gharmanA phaLa tarIke mokSane nahi pAmanAre agara ghaNuM lAMbe kALe pAmanAre hoya te paNa tene maLelI dharmakaraNa te jIvanI zreSThatA jaNAvavA mATe basa che. abhavya AdinI dharmakriyAnuM rahasya Aja kAraNathI abhavyamicchANione paNa sAmAnyavatanI kriyA, ANuvratanI kriyA ke mahAvratanI kriyAmAM deSabhAgIpaNuM mAnyuM nathI. je AvI dravyakriyA deSa pUrvaka hota te guNaThANanI pariNati vagaranA abhavya, durbhavya ke mithyASTi jene te te dezavirati, sarvavirati vigerenI kriyAo karavAthI peTe ADaMbara gaNI devaleka vigerenI prApti sUtrakAro kaheta nahi, paNa jema jema vadhAre prakriyA kare tema tema vadhAre dhUrtatAvALe gaI adhika dutie javAvALo kahevo joIe, paNa tema na jaNAvatAM abhavya, durbhavya ke miAdaSTine paNa jema jema dravyakiyAnI vRddhi hoya che tema tema puNyanI vRddhi mAnI uMcA uMcA devalekanI prApti mAnavAmAM Ave che. samagranA nAza prasaMge ardhanA rakSaNano prayatna kara, A uparathI eTalI vAta te cokkasa mAnavI paDaze ke anya uddeze, anuddeze ke virUddha uddeze, karAtI dharmakriyA karmanA laghupaNAne aMge havA sAthe bhaviSyamAM puNyanI prabaLatAne karAvanArI che, ane tethI tirikta tarIke gaNAtI AvI dharmakriyAmAM sudhArA bhale karavAnA hoya paNa choDavA lAyaka te nathI ja, ane Aja kAraNathI A lokane apAyathI DarIne ke saMpattinI prApti mATe karAtI pApanI virati rekavAmAM AvatI nathI, tathA zAstromAM paNa devakAdikanI prApti mATe thatA vrataniyame paNa karAvavAmAM
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata AvyA che, eTaluM ja nahi paNa te paudUgalika padArthonA nAme preraNA karIne paNa vrataniyama karAvavAmAM AvyA che. dravyakriyA paNa upAdeya che. A sthAne laukika dRSTAMta dhyAnamAM rAkhavA jevuM che ke samagra tyAgano prasaMga Ave tyAre ardhanuM paNa rakSaNa karavuM te samajaNavALAnuM ja kAma che, tevI rIte dravya ane bhAva ema baMne prakAre dharmanI prApti ISTa hei pravRtti ane pariNati banenI zuddhatA meLavavA lAyaka chatAM paNa banenI zuddhatA na maLI zake te sthAne pariNatinI zuddhivALI dazA vartamAnamAM nathI paNa bhaviSyamAM te lAvavAnI jarUra dekhI tenA kAraNa tarIke pravRttinI zuddhi paNa ekalI bane te te atyaMta kartavya tarIke ja gaNAya, paraMtu keI paNa prakAre akartavya tarIke te tene gaNuM zakIe ja nahi A badhI hakIkta vicAratAM bhaviSyamAM dharma pariNati thavAnI hoya tyAM kadAca bhavyane aMge thatA nikSepAne goThavIe te paNa jyAM bhaviSyanI pariNati thavAnI na hoya tyAM vyatirikta nikSepAne goThavyA sivAya chUTake ja nathI. vyatirikta nikSepanI ArAdhyatAnuM kAraNa yatirikta dravyanikSe jaNAvatAM AgaLa jaNAvavAmAM AvyuM che ke vyatirikta nikSepAmAM be prakAranA padArtho levAmAM Ave che, keTalAka padArtho apradhAna hoIne sAdhyasiddhine aMge eTale bhAvanikSepAnI dazAne aMge koI paNa saMbaMdhavALA na haI mAtra lokenI taraphathI tevI saMjJA pravartatI hovAthI tene vyatiridravya nikSepa tarIke levAmAM Ave che, paNa tevA apradhAna vyatirita dravya vikSepAne ArAdhanA sAthe kaMI paNa saMbaMdha hete nathI. jemake ArkakumAra adhyayanamAM ArTikanA nikSepa karatAM vyatirikta
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM dravyanikSepAnA bhedamAM apradhAnapaNe Adraka jaNAvatAM Adu nAme je kaMdamULa che tene vyatirikta nAmanA dravyanikSepaNamAM jaNAvela che, te te Adraka (A6)mAM ArTikamuninI sthitine aMge kaI paNa prakAre saMbaMdha ke prazastapaNuM na hovAne lIdhe ArAdhyatA paNa nathI. chatAM lekemAM tene ATheka (Adu) tarIke gaNAya che tethI AdrakanA vyatirikta nikSepomAM te Adraka (Adu)ne gamyuM che. tevI ja rIte mahAvIra mahArAjanI stutine aMge suyagaDAMgajInA varastuti nAmanA adhyayanamAM yuddhamAM lAkhe prANIone saMhAra karanAra ane Arta-raudradhyAna pUrvaka ghara hiMsAmAM pravRtti karI narakAdi durgatinA nikAcita karmo bAMdhanAra vIra (subhaTane) vyatirikta dravyavAra tarIke jaNAvavAmAM AvelA che te jaga para spaSTapaNe samajI zakAya tema che ke tIrthakaronI mahattA janmathI apratipAtI evA traNa zAne sahita ane bIjAnA upadeza vagara svayaM vairAgya pAmI cAritrane aMgIkAra karanArA aneka pariSaha, upasarganA prasaMgamAM paNa AtmAnI sAdhya daSTine nahiM cUkatAM samasta ghAtakarmane kSaya karI kevaLajJAna pragaTa karIne kRtArtha thayelA chatAM saMsAramAM janma, jarA, maraNa, rega, zeka, Adhi, vyAdhi, upAdhithI parAbhava pAmatAM ne tema ja karmavyAdhithI pIDAtA azaraNa saMsArI nA kevaLa upakArane mATe ja dharmopadeza karI gaNadhara mahArAja dvArAe zAsananI pravRttinA kALa sudhI sakaLa nA uddhAra mATe pravacana pravartAvanArA jJAtaputra tarIke svapara zAsanamAM prasiddhi pAmelA bhagavAnuM mahAvIra mahArAjArUpa bhAvavIra varNanAnA prasaMge tevA dravyayuddhavIne kaMI paNa saMbaMdha nathI, chatAM jara, jerU ane jamIna nanI jALamAM jakaDAyelI ane kSetra vAstu tathA hiraNyAdinI haDapheTamAM haDaselAelI dunioe lAkho ne jAna lenArA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata ane rUdhirathI raktastane dhAraNa karanArA, hathIAranI haroLamAM harSa mAnanArA durgatigAmI lokene vIra tarIke gaNelA hoI tevAone paNa vyatirikata dravyavAra tarIke zAstrakAre gaNave che. joke tevA vIrane vyatikita dravyavIra tarIke gaNu bhagavAna mahAvIra mahArAjane AtmannitinA avicaLa mArganA musApharonI ArAdhanAnA pAtra evA bhAvavIra tarIke jaNAve che chatAM paNa pUrve jaNavelA dravyavIrenA vyavacchedane mATe zAstrakAre bhagavAn vIra mahArAjane mahAvIra tarIke gaNAvI "mahA" evuM vizeSaNa ApyuM che. prabhu mahAvIranA nAmanI sArthakatA devatAoe paNa te bhagavAna mahAvIranuM "zramaNa bhagavAn mahAvIra' evuM nAma guNanI viziSTatAne lIdhe prasiddha karyuM hatuM, kemake bhaya ane sainA prasaMgamAM teo acaLa rahyA hatA, ane pariSaha, upasarganA bhayaMkara saMjogomAM kSamApUrvaka pitAnI sahanazakti teoe pheravI hatI. eTale zramaNa bhagavAnuM mahAvIra mahArAjA kahevAyA, asAdhAraNapaNe bAhya, atyaMtara tapasyAvALA hevAthI zramaNa tema ja anaMtabaLAdika aizvaryavALA heIne bhagavAn havA sAthe pariSaha, upasargo sahana karavA dvArAe anAdikALanA AtmAnA atyaMtarazatrune mAranAra heI mahAvIra thayA, tethI devatAoe zramaNa bhagavAna mahAvIra evuM navIna nAma jAhera karyuM. bauddho bhagavAna mahAvIrane kayA nAmathI oLakhe che? yAda rAkhavuM jarUranuM che ke devatAoe zramaNa bhagavAna mahAvIra evuM AkhuM savizeSaNa nAma jAhera karyuM che, ane tethI ja zAstromAM sthAna sthAna para "tamane majAvaM mAvI, evI rIte bhagavAn mahAvIra mahArAjAne aMge kahevAmAM Ave che. bhaga
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM 45 vAn mahAvIra mahArAjanA AvA guNa niSpanna nAmanI IrSyA ke keIpaNa kAraNane aMge ja bauddha graMthakAe zramaNa bhagavAnU mahAvIra mahArAjane zramaNa bhagavAn mahAvIra tarIke kaI jago para oLakhAvyA nathI, paNa kevaLa jJAtaputra tarIke sthAna sthAna para bauddha lokee pitAnA graMthamAM bhagavAna mahAvIra mahArAjane oLakhAvyA che. jo ke zramaNa bhagavAn mahAvIra mahArAjAne zvetAMbara zAstrakAroe jJAtaputranA nAme paNa oLakhAvelA che. tethI vetAMbara zAstromAM jJAtasuta, jJAtaputra, jJAtanaMdana evA nAmethI zramaNa bhagavAn mahAvIra mahArAjAne oLakhAvavAmAM AvelA che. digaMbarazAstro ke keSamAM jJAtaputra tarIkeno isAre paNanathI. sUgaDAMgavIrastuti adhyayanamAM tathA kalapasUtra vigeremAM bhagavAna mahAvIra mahArAjanI prazaMsA jaNAvatAM paNa temane jJAtakuLanI zobhA karanAra tarIke ane samRddhi karanAra tarIke jaNAvavAmAM Avela che, arthAt mahAvIra mahArAjAnuM jJAtaputrapaNuM mizra nahi tema rUDha paNa nahi ema gaNI yaugikaja gaNeluM che, ane tethI ja bhagavAna hemacaMdrasUrijI paNa "mArI vardhamAno devAyo zAtanaMA" evA abhidhAna ciMtAmaNinA padyArdhamAM bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM jJAtanaMdana evuM nAma jaNAve che. arthAt bhagavAna mahAvIra mahArAjane jJAta muta,jJAtaputra, jJAtanaMdana vigere nAmathI belAvavA gyapaNuM vetAMbara zAstrakAro ghaNe sthAne spaSTa rIte jaNAve che. digaMbara graMthakAre ke digaMbarakAza karanArAo bhagavAna mahAvIra mahArAjane koI paNa prakAre jJAtasuta, jJAtaputra ke jJAtanaMdananA nAme jaNAvatA nathI, ane SaTraprAbhUtanI TIkA vigeremAM digaMbarAcArye bhagavAna mahAvIra mahArAjanAM je nAme jaNAve che temAM jJAtaputra nAmane IzAre paNa nathI.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajyota jJAtaputra nAmanA svIkAra ane asvIkAramAM tattva. AvI rIte nAmamAM baMne matamAM pharaka paDavAnuM kAraNa bAhyadaSTie jenArane jeke kaMI paNa lAgaze nahi, chatAM sUphamadaSTithI jenAra manuSya e jJAtaputra nAmanA svIkAra ane asvIkAramAM ghaNuM tatva joI zake che. asala hakIkata e che ke "zvetAMbare" bhagavAn mahAvIra mahArAjanuM prathama devAnaMdA brAhmaNInA garbhamAM nIcagetranA udayane lIdhe AvavuM mAne che, ane iMdra mahArAjAe te nIca gotrane udaya pUro thatAM siddhArtha mahArAjAnI trizalArANanI kukhamAM bhagavAna mahAvIra mahArAjAne tyAM saMharyA" ema mAnI bhagavAn mahAvIra mahArAjanuM jJAta kuLanA siddhArtha mahArAjanA ghera AvavuM atyaMta uttama ane jarUrI mAneluM hatuM ane tethI jJAtakuLanA hajAre kuMvaro hoya te paNa bhagavAna mahAvIra mahArAjane aMge jJAtakuLamAM thayele avatAra atyaMta prazasta ane AzcaryarUpa hatuM ane tethI bhagavAna mahAvIra mahArAjane jJAtasuta, jJAtaputra ke jJAtinaMdana tarIke atyaMta vakhANavAmAM AvelA heI zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM jJAtaputra vigere nAma sAdhupaNuM lIdhA pachI devatAoe zramaNa bhagavAna mahAvIra evuM nAma nahotuM sthApyuM tyAM sudhI sarva kALa prasiddha rahyuM hatuM ane teja janmathI mAMDIne kahevAtA jJAtaputra nAmathI boddhone oLakhAvavAnI jarUra paDI hoya to temAM Azcarya nathI. paraMtu digaMbara graMthakAre "zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM devAnaMda brAhmaNanI kUkhamAM AvavuM ane tyAMthI jJAtakuLamAM siddhArtha rAjAnI kSatriyANuM trizalAnI kUkhamAM mUkavuM" e vigere na mAnatA hovAthI te digaMbarene zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjane jJAtaputra tarIke oLakhAvavA aniSTa thaI paDe temAM Azcarya nathI. madhyastha daSTithI jonAre manuSya vetAMbara zAstronI mAphaka ja
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 pustaka 1-luM bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM sAtaputra evuM nAma bauddha zAstramAM dekhIne tathA tenI pUrve kahelI hakIkata samajIne spaSTa jANI zakaze ke zvetAMbara zAstrI ja zramaNa bhagavAn mahAvIra mahArAjAnI satya hakIkata raju karanArA che, ane e vAta pakSapAta choDIne madhyasthapaNe vicAra karanArA digaMbarene paNa kabUla karavAmAM aDacaNa Avaze nahi. digaMbaronI mAnyatAnuM rahasya sarva digaMbara loke AvAta kabUla kare che ke bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA upadezane AdhAre gautamasvAmI Adi gaNadharoe racelI dvAdazAMgImAMthI ke te aMgene AdhAre kRtasthaviroe racelA uttarAdhyayana ane dazavaikAlika jevA sAmAnya rIte che, bAra mahinAmAM bhaNI zakAya tevA sUtrane paNa sarvathA viccheda mAne che. digaMbaranA mata pramANe dvAdazAMgI ke uttarAdhyayana, dazavaikAlika sarakhA nAnA sUtrane eka aMza paNa hajAro varSothI viccheda thaI gayela che ane vartamAnamAM digaMbara leke je je zAstrone mAne che te "kevalI bhagavaMtanI vANI vagarane AcAryone ja karelo zAstrapravAha che," ane tethI te lekene nahi gamatI agara vagara jarUrI lAgatI nIca kuLamAM Agamana, garbhApahAra, jJAtakuLamAM saMharaNa e vigere vAte yathAsthita chatAM paNa kADhI nAkhI hoya te svAbhAvika ja che, ane tethI te digaMbarAnA kalpita zAstromAM jJAtaputra Adi nAmanI gaMdha paNa na hoya, paNa zvetAMbarazAstro ke je khuda gaNadhara mahArAjAnA karelA zAstronuM ja Abehuba svarUpa che, ane temAM te nIcakuLa AgamAdika nahi gamatI vAto paNa satya svarUpanA varNananI khAtara paNa kahelI che. te dekhIne koI paNa digaMbara ke jenetara manuSya zvetAMbarazAstrone ane temAM kahelI jJAtaputrAdi nAmane lagatI hakIkata satya mAnyA sivAya raheze ja nahi ArAdhya vIra kayA? A badhI hakIkata mAtra prAsaMgika rItie jaNAvI che. cAlu
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 Agamata hakIkata te AvA zramaNa bhagavAn mahAvIra mahArAjanA adhikAramAM Itara vIra (subhaTane) je dravyavIra tarIke jaNAvyA che te ArAdhya pakSane aMge kaI paNa jAte u5yegI na hoI mAtra vyavahArathI ja teo vIra kahevAtA hoI vyatiriktanikSepAmAM apradhAna tarIke jaNAvelA che, ane tethI tevA vIrenI pradhAnatA hetI nathI, paNa jeo apradhAna vIra na haI jJazarIra, bhavyazarIra vIranI mAphaka vyatirita dravyavIra hoya te ArAdhavA lAyaka che, paNa tevA vIrene oLakhavA mATe temaja bIjA paNa vyatirita ArAdhyanikSepa oLakhavA mATe vicArane avakAza che, mATe tene vicAra karIe. vyatirikatanikSepone pratApa. apradhAnavIranI mAphaka anya keI paNa bhAvavastu ane tenA nAmAdika nikSepA ArAdhya hoya to paNa tenA vyatirita bhedamAM Avate apradhAna nikSepe ArAdhavA lAyaka gaNAtuM nathI, paNa kAraNa tarIke ke gauNapaNe ArAdhya vastune saMbaMdha laI vyatiriktanikSepe levAmAM Ave che te kAraNa ke gauNarUpa vyatiriktanikSepa bhAvanikSepAnI apekSAe ArAdhavA lAyaka ja thAya che. jemake yathAsthita bhAvasAdhupaNuM cAre prakAranA kaSAnA abhAva sAthe mahAvratanA niraticArapaNAmAM ja raheluM che, chatAM pramattaguNaThANe rahela sAdhu mULa nAmanuM prAyazcita je aticAramAM na Ave tevA aticArayukta mahAvratavALe sAdhu, jenA anaMtAnubaMdhI Adi peTabhede kALaAdinI apekSAe paDatA hoya tevA paNa saMjavalana kaSAyayukta sAdhu, bakuza ane kuzIla jevA niyaMThAvALA sAdhu, apramattaguNaThANethI khasIne pramattaguNaThANe jatA sAdhu, zAstromAM sAmAyika ane chedo pasthApanIyanA navasaeN sudhI AkarSo thatA hovAthI tevA AkarSamAM vartate sAdhu. A badhA ArAdhya gaNAya che. AkarSa tene ja kahevAya che ke pariNatinI apekSAe jemAM mULa vastune sarvathA abhAva thaI jAya ane pharIthI levAmAM Ave,
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM arthAt AkarSanA vacalA vakhatamAM vyavahAravALuM kevaLa veSadhArIpaNuM ja che ema kahIe te cAle. jJazarIra ke bhavya zarIra nikSepamAM bhUta ke bhAvinA pariNAmI kAraNanI apekSAe dravya nikSepe gaNavAmAM Ave che, te apekSAe joke AkarSanI vakhate paNa dravyasAdhupaNuM mAnI zake, paNa AkarSanI vakhate bhAvasAdhupaNAne lAyakane vyavahAra ane veSa hAI bhAvasAdhupaNAnI pariNati vartamAnamAM na heI, bhUta ane bhaviSyamAM bhAvasAdhupaNAnI pariNati thaelI hovAthI te AkarSanI sthitine vyatiriktanikSepamAM apradhAnapaNathI vyavahAravALA jevo gaNa dAkhala karI zakAya. vaLI upara jaNAvela vividha prakAranA sAdhu bhAvasAdhupaNAnI kiyAne AcaranAro hovAthI tene jJazarIra ke bhavya zarIra tarIke gaNI zakIe nahi, kemake jJazarIra ane bhavya zarIra nAmanA nikSepamAM bhAvanikSepAnI pravRtti ane veSane vArtA mAnika saMbaMdha hete nathI, paNa vyatirikatanikSepamAM veSa ane vartanamAM vArtamAnika saMbaMdha hoya che, ane te vArtAmAnika veSa ane vyavahAranA saMbaMdhane lIdhe ja bhAvapariNatie zUnya evA jIvane paNa bhAvapariNativALe mAnanAra jIva mithyAtvaguNaThANe gaNAte nathI; arthAt veSa ane vartananA vartamAnaka saMbaMdha vagaranA jIvane susAdhu tarIke mAnanAro manuSya jema mithyAtvaguNaThANe rahele gaNAya tema sAdhunA veSa ane vartananA vAtamAnika saMbaMdhavALA jIvamAM bhAvasAdhupaNuM na hoya te paNa tene bhAvasAdhu tarIke mAnanAra manuSya mithyAtvI gaNatuM nathI. e samagra pratApa A vyatiriktanikSe pAne ja che. tethI ja zAstrone anusaratI jIvAdi tanI yathAsthita prarUpaNA karanArA cha svayaM abhavya ke mithyAdiSTa hoya te paNa teone zAstrakAre dIpaka nAmanuM samyaktva mAne che, eTaluM ja nahi paNa tevA dIpaka samyaktvavALAthI pratibadha pAmanArA che te sAdhunA veSa ane vartanamAM rahelA ane zuddha samyakatvathI rahita evAne
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50. Agamota saddaguru mAnavA chatAM paNa te mAnanAranuM samyaktva avicala gaNAya che, paNa mithyAtvaguNaThANuM gaNAtuM nathI te badhe prabhAva A vyatirikatanikSepAne ja che. chAvasthika vyavahAranI prabaLatA. evI ja rIte je sAdhuonI prathama vaDI dIkSAo thaI che, ane teo bhAvapariNatie utaratA hoya, ane temanA pachI kAlAMtare jemanI vaDI dIkSA thaI che, teo sAdhupaNAnI bhAvapariNatie ghaNuM ja zuddha hoya te paNa te pAchaLanA upasthitene pUrvanA upasthitone vaMdana karatAM, guNahInane vaMdana karyAne deSa lAgatuM nathI, tema ja pUrvakALe upasthita evA hIna pariNativALAone kAlAMtare upasthita adhika guNavALAone vaMdana karAvatAM guNanI AzAtanA paNa lAgatI nathI. A badhuM sAmarthya vyatirikanikSepAnuM ja che, A kAraNathI zAstrakAre vyavahArane balavattara jaNAve che. je A vyatiriktanikSepAnI ATalI badhI zakti mAnavAmAM na Ave te zAsananI pravRttine ucheda ja thai jAya. kemake chastha jIne pite vaMdaka hoya ke vaMgha hoya te paNa kaI pariNati ane kayA saMyamasthAnamAM che ene nizcaya thaI zake nahi, ane tethI chaghasthAne paraspara vaMghavaMdakabhAva pravartI zake nahi. joke jJAnaguNanI adhikatA parasparanA vAcanA, pRcchanAdi ke prazna vyAkaraNadinA prasaMgathI jANI zakAya, te paNa darzanaguNane ke jJAnAdi guNanA samyakrapaNane nirNaya ke tenA nyUnAvikapaNAne nizcaya chadmastha karI zakato nathI. kathaMcita tene nizcaya kare zakya mAnavAmAM Ave te paNa bhAvacAritranI pariNati ane tenA nyUnAdhikapaNAne nizcaya te chaghasthAne mATe azakya ja che. A vyatiriktanikSepAne AdhAre thatA chAghasthika vyavahAranI prabaLatA che eTaluM ja nahi, paNa adhika paryAyavALA sakaSAyI pramattA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-3 1 pramatta evA paNa gurune vItarAga paramAtmadazAne prApta thaelA sarvajJa bhagavaMtA paNa ajJAta (jAhera na thayA) hAya tyAM sudhI je vaMdana Adi kare che te paNa vyatiSThitanikSepAnA AdhArabhUta vyavahAranA ja pratApa che. vaLI Akasmika bhAvanA ane bhAvacAritranA prabhAve anya liMgamAM ke gRhiliMgamAM rahelA jIvane vItarAga paramAtmadazA prApta thavA sAthe sarvAMgapaNuM prApta thAya che. temane sarvajJapaNuM prApta thayA chatAM paNa aMtamuM hatathI adhika manuSyajIvana avazeSa hAya tA jarUra dravyasAdhupaNuM levuM paDe che, teA te kevI mahArAje levAnuM dravyacaritra nathI te AgamathakI dravyacAritra, tema nathI te te AgamathakI jJazarIra ke bhavyazarIrarUpa dravyacAritra, paraMtu te sarvaijJa paramA tmAe levAtuM dravyacAritra mAtra nAAgamanA A vyatirikatarUpI dravyabhedamAM ja dAkhala karI zakAze, jo te kevalI mahArAje levAtuM dravyacAritra A vyatirikta nAmanA bhedamAMja dAkhala karavAmAM Ave tA sajJa paramAtmAnI teonA guNanA AdhAre je vaMdanIyatA nathI, te A vyatitinikSepAnA AdhArarUpa dravyacAritra levAne ge che, A rIte sana thaelA mahApuruSanI paNa vaMdanIyatA vyatirikatanikSepAne AdhAre thAya che eTale vyatirikatanikSepAne ArAdhya tarIke mAnavAmAM kAi paNa vAMdhA nathI. snAtrAdike karAtI pUjA bhAvapUjAnuM upAdAna ke pariNAmI kAraNa nathI. A rIte mukhya bhAvavastunA utpAdanamAM pariNAmI kAraNa sivAyanA kAraNAne vyatirikta dravyanikSepAmAM gaNavA lAyaka hAine jinezvara mahArAjanI AjJAnuM pAlana karavArUpe saviratine ja bhAvastava ke bhAvapUjAmAM gaNela heAvAthI tenA atIta ane anAgata pariNAmI kAraNa tarIke jo ke Atmadravya ja, ane tethI nazarIra, bhavyazarIra dravyanikSepA tarIke Atmadravyane ja
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 Agamata laI zakIe, ane te apekSAe AtmAne ja jJazarIra Agama dravyapUjA ke bhavya zarIra Agama dravyapUjA kahI zakIe, paNa trilokanAtha jinezvara bhagavAnanI ke teozrInI pratimAnI snAna, vilepana, dhUpa, dIpa, puSpa, akSata ane naivedya vigerethI karAtI pUjAne Agama thakI dravyapUjA ke AgAmathakI jJazarIra athavA bhavya zarIra dravyapUjAmAM gaNI zakIe tema nathI. te snAtrAdikathI karAtI pUjAne dravyapUjA kahetI vakhate vyatirikta dravyanikSepAne ja khyAlamAM rAkhavuM paDe kemake te snAtrAdike karAtI pUjA te AjJApAlana ke saMyamarUpa bhAvapUjAnuM upAdAna kAraNa ke pariNAmI kAraNa nathI e cakkasa ja che. zarIra ane AtmAne karthacita abheda. ahIM kadAca ema prazna thaI zake ke-jJazarIra ane bhavya zarIra nikSepAmAM jANakAra thayelAnuM ne jANakAra thavAvALAnuM zarIra ja levAmAM AvyuM che ane te zarIra te upAdAna kAraNa hatuM ja nathI, paraMtu te zarIra nimitta kAraNa mAtra ja hoya che, ane tethI zarIrarUpI nimitta jJazarIra, bhavya zarIra tarIke levAmAM AvyuM che, tevI rIte zarIrane upalakSaNa tarIke rAkhIne bIjA paNa atIta, anAgatanAM kAraNe jJazarIra, bhavya zarIra tarIke kema na levAM? AnA javAbamAM ema samajavuM ke vyavahAra daSTie zarIra ane AtmAne bheda gaNatuM nathI. jema kSIra ane nIra ekaThAM maLyAM heya, temAM A kSIra che, ane A nIra che, e vibhAga kare te azakya nahi to ayogya te cheja. Aja kAraNathI bhavAMtaramAM idri ane gadvArAe baMdhAyelAM karmone aMge, "meM bAMdhyA che," ema bhavAMtaramAM paNa AtmA kahI zake che. je zarIra ane AtmAne sarvathA bheda gaNavAmAM Ave te iMdriye ane gAdidvArAe AtmAne tenAthI bhinna hovAne lIdhe kaI paNa prakAre karmabaMdha thAya nahi.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-6 53 zarIra saMbaMdhita dravyanikSepAnuM mahatva jema saMsArI AtmAnA idri ane gothI thatuM karmabaMdhana te Idriya ane gothI bhinna evA siddhanA AtmA ke anya saMsArI AtmAone lAgatuM nathI, tevI rIte te idriya ane gene pravartAvanAra AtmA paNa te ikiyAdimaya zarIrathI sarvathA bhinna mAnavAmAM Ave te te zarIra Adi dvArAe te AtmAne baMdha joIe nahi, ane evI rIte baMdhane abhAva mAnIe te cAra gatirUpa saMsArane viccheda thaI jAya, ane jIvane sukha-duHkha AdinuM vedana paNa je zarIra Adi dvArA thAya che te paNa thAya nahi. jeke jJazarIra ane bhavya zarIra nikSepAmAM jIva-sahita zarIra levuM ke naja levuM ema nathI, kemake jJazarIra bhedamAM gaNAtuM zarIra chava-rahita hoya ema nizcita chatAM paNa bhavya zarIra dravya nikSepA tarIke gaNAtuM zarIra javarahita nathI ja hetuM e cakkasa che, chatAM te jJazarIra ane bhavya zarIra nikSepomAM zarIranI ja mukhyatA levAmAM AvI che emAM be mata thaI zake tema ja nathI, paNa te jJazarIra, bhavya zarIra dravyanikSepamAM levAmAM Avela zarIranI gaNatrI te zarIra tarIke nahi, paNa zarIra ane AtmAne je kartha. cita abheda svabhAva che tene anusarIne AtmAnI mAphaka te zarIrane mukhya bhAvavastunA pariNAmI kAraNa tarIke laIne zarIra, bhavyazarIra nikSepAo karavA paDe che. vyatirikatanikSepanI vizeSatA A ja kAraNathI ekabhAvika, baddhAyuSka ane abhimukhanAma gotra e nAmanA traNa bhede dravyanikSepAne aMge bhaviSyanA AkhA bhavanI apekSAe levAmAM Ave che, paNa te ahIM lIdhA nathI. ahIM te 1zarIrapaNuM e jANakAranA maraNa pAmyA pachI tenA zarIranI oLakha rahe tyAM ja sudhI levAmAM Ave che, ane bhavyazarIrapaNuM garbhamAM AvavAnA ke janmanA samayathI ja levAmAM Ave che. bhUtakALanA bhavanI aMdara banatuM ekabhavikaAdipaNuM vartamAna bhavanI apekSAe.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 Agamata pariNAmI kAraNa tarIke laIe te bhavya zarIra tarIke nikSepa gaNI zakIe, paNa vizeSa karIne te ekabhAvika Adi avasthAne atirita bhedamAM dAkhala karavI sugama paDaze. upara jaNAvyA pramANe zarIra ane AtmAnuM kathaMcit abhedapaNuM gaNI sacetana ane acetana zarIrane pariNAmI ke upAdAnA kAraNa mAnI zarIra ke bhavya zarIra nAmanA dravyanakSepomAM laI jaI zakIe, paNa trilekanAtha jinezvara bhagavAna ke temanI pratimA vigerenI snAdikathI karAtI pUjA atIta ke anAgata kALamAM pariNAmI kAraNa na banavAthI tene vyatiriktanipAmAM ja dAkhala karavI paDaze. - jeke trilokanAthanI AjJApAlAnarUpa ke saMyama anuSThAnarUpa bhAvapUjAnI prAptine mATe karAtI snAtrAdika sAdhanevALI pUjA te dravyapUjA tyAre ja kahevAya che ke jyAre pUjana karanAre bhavya AtmA AgaLa jaNAvIe chIe tevI sadbhaktipUrvaka ja trilekanAthanI snAtrAdika dvArAe pUjA kare. pUjakanI sabhaktinuM mahatva dravyapUjAthI pUjanAra paNa bhavya AtmAe pUjA karavAnA vicAranI sAthe ja trilekanAthane aMge AvA vicAra karavA joIe: trilekanAtha jinezvara bhagavAna pitAnA AkhA bhavamAM keInA paNa upakAra taLe dabAtA nathI. jinezvara bhagavAne janmathI ja svataMtra-apratipAtI mati, kRta ane avadhi evA traNa jJAnavALA hoya che. saMyamanI prApti paNa teozrIne bIjA koInA upadezathI thatI nathI, paraMtu teone potAnA AtmAthI ja saMyama levAnI bhAvanA thAya che. lokAMtikenI dharma pravartAvavAnI vinaMtinuM rahasya lokAMtika devatAe teozrIne saMyama levA je vinaMti kare che, ane "saMyama rahaNa karI bIjA ne paNa cAritraprAptinuM
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM nimitta banI dharmatIrtha pravartAvavAnuM kahe che A badhuM cAritra grahaNa karavA mATe bhagavAna jinezvara mahArAjane svayaM thaelA pariNAmanI pachI ja kahe che. jo ke svayaM cAritra grahaNa karavA ane dharmatIrtha pravartAvavA taiyAra thaelA jinezvara bhagavAnane lekAMtika devatAnuM tevuM kathana nirarthaka che te paNa ghere AvatA sapuruSane kaI paNa sajajana vivekane aMge "padhAro" ema kahe, rAjAdika mahaddhi ke jyAre cAlavA mAMDe tyAre tene sevake jema padhAravAnuM kahe, tema ahIM paNa lekAMtika devatAo tevA vivekarUpI kalpane aMgeja svayaM cAritra levAne taiyAra thaelA bhagavAna jinezvara mahArAjane cAritra levAnI ane dharmatIrtha pravartAvavAnI vinaMti kare che, arthAta lokAMtikene aMze paNa upakAra tIrthakara bhagavAna upara cAritra grahaNa karavAnI bAbatamAM nathI. tIrthakarenA mana:paryava jJAnanI mahattA vaLI cAritra grahaNa karavAnI vakhate ja sarva tIrthakarone mana:paryavajJAna utpanna thAya che. yAda rAkhavAnI jarUra che ke sarva sAvadhanA tyAgarUpI cAritrane mATe uccarAtI pratijJA levAyA pachI ja A mana paryAvajJAna thAya che. joke sarva tIrthakare sAMvatsarika dAna Ape te vakhate teozrI cAritranA pariNAmavALA ja hoya che eTaluM ja nahi, paNa tevA dAnanI zarUAta pahelAM paNa keTaleka vakhata teo jarUra cAritra pariNAma vALA hoya che, chatAM tevA traNa jJAnavALA, tevA cAritranA pariNAma vALA, evA jinezvarane paNa sarva sAvadhanA tyAgarUpI cAritranI pratijJA na svIkAre tyAM sudhI mana:paryavajJAna utpanna thatuM nathI. A uparathI phaLita e thAya che ke sAvaghanA tyAganA pariNAma vALAone paNa sAvaghanI pravRttinA tyAgarUpI cAritranI pratijJA kya pachI ja mana:paryavajJAna thatuM hovAne kudaratI nyAya lAge che. bIjI eka khAsa vAta dhyAnamAM levA jevI che ke ekalA cAritranA pariNAmavALAne sarva sAvadhanA tyAganI pratijJA na hovAthI mana:paryava
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 Agamata jJAna nathI thatuM ema nahi, paNa jeo garbhathI apratipAtI traNa jJAnavALA che, keTalIe mudatathI cAritranA pariNAmavALA che ane sAthe babbe varasa sudhI jeoe sacitta AhArane tyAga karyo che, pitAne mATe AhArapacanAdikane paNa pratibaMdha karela che, gRhasthAvasthAmAM atyaMta jarUrI lAgatA snAnAdikane paNa tyAga kare che, evA bhagavAna mahAvIra mahArAjane paNa sarva sAdhanA tyAganI pratijJA na karI tyAM sudhI sAdhupaNuM gaNAyuM nahi, temaja mana:paryavajJAna paNa thayuM nahi, ane je kSaNe sarva sAvadhanAtyAganI pratijJA karI te ja kSaNe teozrIne bIjA tIrthakaronI mAphaka mana:paryavajJAna pragaTa thayuM che. zakanI bhaktimULaka ciMtA ane bhagavAnanI dhIratA. vaLI dravyapUjA vakhate e paNa vicAravuM jarUrI che ke-sarva sAvAne tyAga karyA pachI ane te sarva sAvaghatyAgane lIdhe mana paryavajJAna thayA pachI paNa devatA, manuSya ke tiryaMcanA svAbhAvika ke kRtrima upasargo tathA AvI paDatA sudhAdi ane dezamazakAdi pariSahene nivAravAmAM ke sahana karavAmAM koInI paNa sahAyanI apekSA rAkhatA nathI ke letA nathI. RSabhAdi covIse tIrthakaramAM ghera upasarga ane pariSahe sahana karavAne prasaMga vadhAre jo keIne paNa hoya te te bhagavAna mahAvIrane ja hatA ane te mahApuruSa tevA bhayaMkara prasaMgamAM merU mAphaka niSkapa rahyA ane tethI ja kevaLa te bhagavAn mahAvIra mahArAjanuM nAma tamane mai mahAvIre kahIne jAhera karyuM. A sarva upasargone prasaMga paNa mahAvIra mahArAjanA dIkSAkalyANakanA utsava prasaMge AvelA zakanA dhyAnamAM AvyuM. ane te upasargone prasaMga vicAratAM zadranA cittamAM ciMtA thavA lAgI ane te upasargone nivAravA mATe devakanA devatAI sukhanI darakAra karyA vagara bhagavAna mahAvIra mahArAjanI sevAmAM teozrIne kevaLajJAna thAya tyAM sudhI rahevAnI mAgaNI karI.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM 57 zakeMdra jANatA hatA ke tIrthakara bhagavAnene kevaLajJAna thavA pahelAM ja upasargonI saMbhAvanA hoya che, paNa kevaLajJAna pragaTa thayA pachI tIrthakara bhagavAnene upasargo hetA nathI. bhagavAn mahAvIra mahArAjane kevaLajJAna thayA pachI sADAtera varSe gozAlA taraphathI je upasarga thaye te AzcaryarUpa ane ghaNI ja vakhatanA AMtare hoI tenI vivaphA jaNAvI nathI. bhagavAn mahAvIra mahArAje zakeMdranI te mAgaNI kabula na karI te ema kahIne ke "keIpaNa tIrthakara keIpaNa surendra ke asura ndranI madadathI pariSaha, upasargo jItIne kevaLajJAna meLavatA nathI." upasarga, ke abhigrahamAM avadhijJAnane upaga na mukavAne mama. je ke bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM zakeMdranA avadhijJAna karatAM paNa vizALa avadhijJAna hatuM, paNa avadhijJAnane svabhAva e che ke tenA dvArAe avadhijJAnavALo jIva upaga muke te ja jANI zake. upaga mukavAnI jarUra na hoya ane pratyeka samaye sarva dravya kSetra, kALa, bhAva ApoApa svAbhAvika upagathI jaNAtA hoya te te sAmarthya mAtra kevaLajJAnanuM ja che. bhagavAna mahAvIra mahArAjanA pitAnA vistIrNa avadhijJAnathI chaghasthapaNAnA sADAbAra varSamAM thanArA upasargone jANI zakta paNa upasarga, pariSaha ke abhigrahamAM te mahApuruSe avadhijJAnane upayoga karelo ja nathI. vAstavika rItie acAnaka ajANapaNe AvI paDelA pariSahaupasargonA sahanamAM ke pAlana karAtA abhigrahamAM romAMca na thavAnuM ke kaMdhanA abhAvapUrvaka sahana karavAnuM sAmarthya jevuM advitIya gaNAya tevuM jANyA pachI te sahana karavAmAM gaNAya nahi temaja heya nahi te svAbhAvika ja che. . AvI rIte pite avadhijJAnanA upayogadvArAe upasarga nahi joyA te paNa zakeMdranA kathanathI atyaMta ghora pariSaha, upasargone
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 AgamajAta saMbhava jANyA chatAM tathA te nivAravA mATe iMdranI bhaktibharI mAgaNI chatAM je IMdrane vaiyAvacca mATe rahevAne niSedha karavAmAM Ave te trilokanAthanI bIjAnA upakAra taLe nahi rahevAnI uttamatama dazAne sUcavanAra che, Ama chatAM paNa iMdramahArAja maraNuta upasarga karanArA luhAra vigerene temaja agya rItie utArI pADI apabhrAjanA karavA taiyAra thaelA acchedaka vigerene je zikSita karyA che tathA puSpaka nAmanA sAmudrikane bhagavAnanuM yathAsthita svarUpa jaNAvI samRddhi pAtra karyo che, temAM je ke IMdranI vaiyAvacca karavAnI buddhi che te paNa bhagavAna mahAvIra mahArAje vaiyAvaccane niSedha karela hovAthI iMdranA upakAramAM AvelA gaNAya nahi. bhaktonI viziSTa pharaja i vaiyAvacca mATe karelI zikSAthI iMdranI upara keTalAka aNa samaju leka amAnuSatAne Arepa kare che, paNa teoe IMdranI bhakti, maraNa ane apabhrAjanAnI anivAryatA vicArI nathI. temaja zrI uttarAdhyanasUtramAM harikezImunine upadrava karavA taiyAra thaelA adhyApaka ane tene ziSyane lehI vamatA karyA, aMgopAMga utArI nAkhyAM, chatAM e badhuM karanAra tihukavRkSavAsI yakSane sUtrakAra vaiyAvacca karanAra ja gaNe che. yAda rAkhavuM jarUrI che ke mahApuruSa tarapha agya vartana karanAranete mahApuruSanA bhakto yathAzakti zikSA kare ja che ane jeo tevA prasaMge yathAzakti zikSA na kare te teonI bhakti ane vaiyAvaccamAM khAmI gaNAya e svAbhAvika ja che. jo ke upadrava karanArane karAtI zikSAnI mAtrAne nirjarAnA mApa sAthe saMbaMdha nathI, te paNa bhaktinA tIvrarAgane aMge Avele Aveza kaI paNa prakAre dabAI zake ja nahi. te AvezanuM na AvavuM, ke Aveza na AvavAne lIdhe tene dabAvavAnI jarUra na paDavI e vItarAga sarvajJa bhagavAnane athavA te bhakitahInane ja banI zake.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM tIrthakare janmathI ane vizeSe karI kevaLI thayA pachI jInA hitamAM ja pravRtti kare che. upara jaNAvyA pramANe je vivekanAtha jinezvara bhagavAna bIjAnA upakAra taLe janmathI paNa AvelA ja nathI te bhagavAna tIrthakara kevaLajJAna pAmIne kRtArtha thayA chatAM sUryodayanI mAphaka tIrtha pravartana karI svabhAvathI ja jagatanA hitane mATe pravarte che. Aja kAraNathI ISTaprApti ane aniSTa nivAraNarUpa phaLane udezIne tIrthakara bhagavAnane pravRtti nivRttine upadeza chatAM ghaNI jage para te ISTaprApti ane aniSTa-nivAraNarUpa phaLa jaNAvyA vinA paNa bhagavAna tIrthaMkara mahArAjanA vacanamAtrathI ja pravRtti nivRtti karavI e samyagdaSTienuM jarUrI kartavya rUpe jaNAvyuM che. athata ISTaprApti ane aniSTa nivAraNa rUpe jaNAveluM phaLa samyagdaSTi jInA zravaNanI apekSAe mAtra anuvAdarUpa ja che, vidheya tarIke te pravRtti nivRttimAM mukhya hetu mAtra jinakathitapaNAne ja che, ane tethI ja jaina siddhAtimAM dareka pravRttinivRttinA phaLe batAvavAmAM AvelAM nathI, paNa mAtra jinAjJA tarIke ja kartavyadazA mAnavAmAM AvelI che, A hetuthI ApaNe AgaLa paNa joIzuM ke jinezvara bhagavAnanuM ke temanI pratimAnuM snAtrAdika dvArA karAtuM pUjana phakta jinezvara mahArAjAoe karavA lAyaka kahyuM che, e vicAravALI sadUbhaktivALuM heI gya pUjana kahevAya che. - vaLI bhagavAna jinezvara mahArAjanA ke temanI pratimAne snAtrAdika dvArA karAtI zuddha bhaktithI karAtA pUjananuM bAramA (ayuta) devaloka sudhInI prAptirUpI phaLa batAvavAmAM Ave che, te paNa te devalokanI prAptirUpI phaLane uddezIne keIpaNa samyagdaSTi pUjana karate nathI ane chatAM keI kare te tevA pUjanane yathAsthita pUjana kahevAtuM nathI. tevA pUjanane apradhAna pUjana ja kahevuM paDe, arthAta
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jinezvara mahArAje pharamAvelI sarva pravRtti-nivRttio sarva chanA kalyANane mATe ja che ema jANI jinezvara bhagavAnanI AjJA mAtrathI ja pravartavAnuM thAya che ane tenuM je kAMI paNa kAraNa hoya te te eja ke trilokanAtha bhagavAna tIrthakare janmathI ja ane vizeSa karIne kevaLajJAna pachI sarva jInA hitane karavAvALA ja hoya che. zAstro chavAstha gaNadharanAM racelAM chatAM prAmANika kema? - pUrve jaNAvyA pramANe bhagavAna tIrthakare sarva jInA hitakAryamAM tatpara rahetA heI kaI paNa jIvane ahita na thAya tevI dhAraNAthI hareka jIvane ahitathI nivAravAvALA hoya che, ane tethI ja chavAstha gaNadhara mahArAjAoe sarvajJa tIrthakara bhagavAnanI hAjarImAM racelAM sUtrone sarva zAsanapremI che mAnya kare che. kemake gaNadharanA chadmasthapaNAne lIdhe je kAMI paNa ahita karanArI racanA thaI hatI te bhagavAna tIrthaMkara mahArAja jarUra nivAraNa karata, paNa te racanAmAM sarvajJa prabhue kaI paNa prakAranA sudhAre na karyo eTaluM ja nahi, paraMtu te gaNadharoe racelI dvAdazAMgInuM svAmitva te gaNadharane samarpaNa karavA sAthe te dvAdazAMgInI racanAne anusAre ja samagra saMghane vartAvavAnI AjJArUpI anujJA karI sarva gaNadharanA mastaka upara sugaMdhI vAsasUrNa sthApana karyo. mAtra manuSyanI dayA pALanAra rAjAo karatAM tIrthakaronI vizeSatA sarva tIrthaka jagatanA sarva jene hita karanArA hoya che ane tethI ja teo rAjAmahArAjA karatAM zreSTha hoya che. kemake-rAjAmahArAjA mAtra pitAne jenI upara rAja karavuM che, jenI pAsethI Avaka levI che, jenA dvArA pitAnI rAjyanI vRddhi karavI che, tema ja zatrunA AvelA hallA paNa je prajA dvArA jhIlavA che, te prajAnA ja mAtra bacAvane mATe kAyadAo kare che, ane te paNa kAyadAe evA ke prajAnA amuka bhAgane eTale ke aparAdha karanArA prajAjanane
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM te nAza karanArA hoya che ane temAM ja eTale aparAdhInA dehAMtadaMDamAM duSTa zikSAne nAme pitAnI zreSThatA ane adhikatA manAve che. paNa prajAnA jIvananA sAdhanarUpa, prajAnI AbAdInuM mULa kAraNa ane prajAnI ghaNe bhAge mAlamatA tarIke gaNAtA jAnavaranI rakSA tarIkenAM te keI paNa kArya karatA nathI ane tethI ja pUrvakALamAM ke vartamAnamAM paNa jAnavaranA katalakhAnAne Dagale ne pagale vadhAre thayA kare che. jo ke jAnavaronI katalanI vRddhinA pramANamAM ja manuSyanA maraNanuM pramANa vadhAre AvatuM jAya che tema sUkSama rItie avalokana karanArAo spaSTapaNe jaNAve che ane dAkhalAdalIlo sAthe te vastune puravAra kare che, chatAM rAjAmahArAjAo te katala upara aMkuza mukatA paNa nathI ane mukavA taiyAra paNa nathI, pUrvakALamAM paNa jinezvara mahArAjanA sanAtana satyamaya zAsanane anusaranArA koka zreNika, saMprati ke kumArapALa mahArAjA jevA mAtra nAma levAnuM kAma lAge tevAone bAda karIne keI paNa rAjAmahArAjAe jAnavaronA vadhanA upara aMkuza melele ja nathI ane tethI ja cekakhA zabdomAM kahIe te rAjAmahArAjAo mAtra manuSyanA bacAvane mATe ja ane te paNa upara jaNAvelI svArtha daSTie taiyAra rahyA che ane rahe che. mahAjane gedhana Adi jAnavaranI yA jagatamAM prasarAvI che. je gAya, bheMsa, gheDA vigere jAnavare manuSyanI mAphaka AhAra, nidrA, bhaya ane maithuna saMjJAvALA che, sthAna, svAmI, saMtAna ane kuTuMbanI mamatAvALA che, sukha ane duHkhanI lAgaNI jene spaSTa jaNAya che, bhayathI vyApe che, saMtoSamAM ja mAne che. evA evA aneka kAraNothI spaSTa caitanyavALA heI AtmA ke jIvavALA che, teone bacAva je ke rAjya taraphathI na thAya te paNa prajAjananI aparivartanazIla citAne karanAra mahAjanane kare paDyo che. jo ke A vAta te jagatamAM siddha ja che ke jenI pAse jeTalI
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata sattA hoya te manuSya teTalI sattAne AdhAre ja sajA karI zake ane mahAjana pAse keIne prANa levAnI, dezapAra karavAnI ke kedamAM besADavAnI sattA hatI nahi ane che paNa nahi, ane heta te paNa jAnavaranA bacAvane mATe manuSyanI mRtyudazA ke mRtyunA jevI dazAne amalamAM melavA teo bhAgye ja taiyAra thAta, chatAM te gedhana vizereno nAza karanArA ke tenA nAza upara ja tenA avayathI nirvAha karanArA lekenI sAthe vyavahAra baMdha karI teone aspRzyakeTimAM rAkhyA, e kArya mahAjane TheranA bacAva mATe kareluM hoya e saMbhavita che ane te ja kAraNathI tevA lokonI sAthe mahAjane mahAjanapaNane vyavahAra te zuM paNa bIje khAnapAnAdinA sparzane paNa vyavahAra alaga rAkhe. AvI rIte je vyavahArabhedanuM kAraNa satya mAnIe te rAjAmahArAjAoe nahiM karelI evI gedhana Adi jAnavaranI dayA mahAjane jagatamAM prasarAvI che. zrAvaka mahAjananI viziSTatA chatAM koI paNa mahAjane kaI paNa jage upara koI paNa kALe jagatanA manuSyanA jIvana vyavahAramAM upayogI nahi evA kIDI, maMkoDI ke mAkhI vigerenA bacAvane mATe leza paNa udyama karyo heya ene kaI aitihAsika purA sAkSIbhUta nathI ane te saMbhava paNa nathI ke koI mahAjana tevA beIdriya, teIdriya cauriMdriya, cha mATe kaI paNa prakAranA rakSaNane prabaMdha kare. " keTalAka sthAnanA pavitra jenazAsananA pavitra saMskAroe pavitra thaelA zrAvakamahAjana tevA beidriya Adi nAnA chanA bacAvane mATe paNa prayatna karatA hatA, kare che ane bhaviSyamAM paNa karaze chatAM teonI pradhAnatA bahu thoDAmAM heI sarva mahAjana taraphathI te baMdobasta thavA pAmyuM nathI. - jyAM jyAM zrAvakamahAjananI pradhAnatA rahI che tyAM tyAM manuSyanA bacAvane mATe garIne piSaNa vigerenAM sAdhane, jAnavaronA bacAvane mATe pAMjarApoLa, ga, rela, duSkALa vigere ApattionI
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM vakhata manuSya ane jAnavara ubhayanA bacAvane mATe tana, mana, dhanathI prayatna thayA che ItihAsa ane vartamAna anubhava paNa pUrepUrI tenI sAkSI pUre che, ane zrAvakamahAjana te manuSya ane jAnavaranI dayA sAthe beIdriya Adi nAnA chanI dayA pALavA, paLAvavA paNa taiyAra ja rahe che ane tethI ja aneka sthAnanA aneka zrAvakamahAjane bhaThThI vigerenAM kAryo baMdha karavA rUpa pAkhI vigere pALavAnA prabaMdhe jArI rAkhe che. jhINuM chone bacAvavAnI mazkarIne radIye keTalAka leke zrAvakenI nAnA chanI jIvadayA dekhIne zrAvake para khUba cIDhAI jAya che. ane pitAnuM bIjuM kAMI nathI cAlatuM tyAre nAnA jIne pALavAnI vAtane niMdavA mATe te zrAvakalekenA mAthe moTA jIvane mAravAnuM kalaMka caDhAve che, paNa teone yAda nathI ke teo samajI zakyA nathI ke zrAvaka ke te manuSya ke jAnavaranI Apatti vakhata upara jaNAvyA pramANe bacAvatA. AvyA che, bacAve che ane bacAvaze, paNa khedanI vAta che ke AvI rIte bolanAra jainetara loke nathI te nAnA jIvane bacAvatA ane moTA jIne paNa jAnathI mArI nAkhavA sudhImAM pitAnAM dharmazAstrone AgaLa kare che, ane te jainetara lekee hajAre jago upara pitAnI durgA vagere mAtAjInA nAme hajAre jAnavarenI katala karIne lehInI nake vahevaDAvI che, vahevaDAve che e jagatanA anubhavanI bahAra nathI. vaLI jenenI pradhAnatAvALA gujarAta, seraTha, mevADa, mAravADa ane mALavA jevA dezene cheDIne paMjAba, dakSiNabaMgALa, saMyukta prAMta vigere dezamAM rAkane nAme pratidina kareDA jIvane nAza sAkSAta thaI rahyo che, te jainetaronI jherI vicAradhArAne ja AbhArI che. | gujarAta vigeremAM rahelA jainetara paNa te pitAnA itara dezamAM rahelA jenetaronI vartaNuMkathI ajANyA nathI. chatAM gujarAta AdinA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'Agamata ke te sivAyanA dezevALA jenetare zuM samajIne uparanI vAta bolatA haze? jainetarae yAda rAkhavuM joIe ke temaNe mAnelA pavitratama evA kAzI sthAnamAM paNa lAkho manuSya ubhA ne ubhA karavatathI vaherI nAkhavAmAM AvyA ane temAM vaLI dharma manAye, tathA prativarSa lAkha strIone satInA rivAjane nAme briTiza prajAnuM sAmrAjya na hetuM thayuM tyAM sudhI citAmAM bALI nAkhI ane temAM kaIka anupama dharma gaNALe. AvI lokapravRttithI manuSyanI hatyA karIne ke karavAnI kriyA karIne jenetare ja dharma mAnatA AvyA hatA ane dharmane nAme ja duSTatama evA rivAjane phelAvatA hatA. vaLI yajJa ane dazerAne nAme te lAkhe bakarA, pADA vagere jAnavarone karela vadha jainetarane ja bhAge Ave che eTale teo nAnA jIvane paNa bacAvatA nathI tema moTA jIvane paNa bacAvanArA nathI e dIvA jevI hakIkata che. be ikiyAdika chAnA bacAva mATe anya dhamIone nacha prayatna chatAM eTaluM te kahevuM ja joIe ke je gedhana Adi Dhorane nAza karanArI jAtionI sAthe aspRzyatA rAkhatA hatA te sarva mahAjanee beidriya Adi nAnA jIvanA bacAvane mATe sarva sAdhAraNa keI paNa upAya jele nathI. chatAM te be indriyAdika jenI jiMdagInA nAzane hiMsA tarIke gaNavavA jainetara siddhAMta paNa taiyAra che, ane tethI te jainetara siddhAMtee hADakA vinAnA je je heya te ja gADuM bharAya teTalA marI jAya che tenuM prAyazcita nAza karavA mATe gAyatrInA jApa vigerene upadeza karela che ane tema karIne sUkSama be iDhiyAdika jIvanA paNa bacAva mATe atyaMta alpa paNa prayatna teoe hiMsA gaNAvIne karyo che temAM be mata thaI zake ema nathI. cha javanikAyanI dayAne jaNAvanAra jainazAsana chatAM pRthivIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya ane vanaspatikAya jevA sthAvarane paNa jI tarIke ane sukhaduHkhanI lAgaNIvALA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM tarIke oLakhAvanAra jo kaI paNa heya ane tevA pRthivIkAya Adi hiMsAnA tyAgane upadeza karanAra kaI paNa hoya te. te mAtra jainadarzanane ja sitAre che. e jainadarzananA sitArAne jhagajhagate kare ke jAhera kare te trilekanAtha tIrthakara bhaga vAnanuM ja kArya che. tethI ja carAcara jIve kahe ke manuSya, jAnavara, be indriyAdika ane pRthivIkAyAdika chajInI vAstavika prarUpaNa ane tene bacAvavAnI jarUrIAta, tene bacAvavAnAM sAdhana ane e prakAranA jIvane bacAvavA mATe karelI mAnasika vAcika ke kAyika pravRttinAM phaLa je keIe paNa jaNAvyAM heya te te mAtra jagatamAM jayavaMtA jinazAsana ane tenA praNetA trijagatapUjaya tIrthakaree jaNAvyA che ane tethI te sarva tIrthakarane parahitara tarIke mAnavAmAM kaI paNa prakAre atizakti nathI ema sajIne saheje samajI zakaze. cha javanikAyanI rakSAnA upadezanuM rahasya pUrvokta rItie jainazAsananuM pRthivIkAya Adi cha prakAranA javanikAyanI rakSAnuM dhyeya hevAthI jenenA sUtromAM sthAne sthAna upara cha javanikAyanI dayAnuM mukhyatAe nirUpaNa hoya che, ane te cha javanikAyanI dayAnA mArge bhavya jIne lAvavA mATe jenazAsanamAM eka eka sUtramAM aneka aneka vakhata cha javanikAyanuM nirUpaNa tenI mAnasika, vAcika ke kAyika karAtI, karAvAtI ke anumodAtI hiMsAmAM tIvratara karmabaMdha jaNAvavA sAthe te hiMsAnA sAdhanabhUta hathiyAranuM paNa bhayaMkarapaNuM ghaNe sthAne ghaNuM vistArathI eka eka adhyayana ane uddezAmAM varNavyuM che ane te cha kAyanI rakSAne mATe ja tenI hiMsAnI viratine sAdhupaNAmaya tyAgamArganuM dhyeya rAkhI vAraMvAra sthAne sthAne tene ja upadeza karavAmAM Ave che. jayaNanA upadezanuM mahatva vaLI jema rogI manuSya keTalI vakhata ke keTalA divasa davA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata levI e niyamane na anusaratAM mAtra rega zamAvavAne uddeza rAkhIne jyAM sudhI roga zame nahi tyAM sudhI davAne pratidina vAraMvAra upa ga kare che, tevI rIte pRthivIkAyika Adi chae javanikAyanI dayAnuM dhyeya siddha karavA mATe te siddha na thAya tyAM sudhI vAraMvAra dareka zretAne te cha javanikAyanuM svarUpa vigere jaNAvavAmAM Ave che. ahIM keTalAka zaMkAkAre dayAnI siddhinA tatvane na samajatAM anya zAstronI mAphaka jainazAstramAM paNa "ajJAta padArthanuM jJApana karavuM" eja mAtra zAstranuM lakSaNa samajI vAraMvAra karAtA cha jIvanikAya svarUpa Adi saMbaMdhI karAtA upadezane nirarthaka gaNI deSAropaNa karavA taiyAra thAya che, paNa kharI rIte te ajJAta tatvajJApananI anya zAstrIya daSTithI karelI zaMkAkAnI zaMkA ja jenazAstronI cha kAya jenI dayA saMbaMdhI siddhinA dhyeyane vadhu jhaLakAve che. prathama mahAvratanI mukhyatA. vaLI jainazAstramAM sAdhupaNAne aMge hiMsA, jUTha, cerI, strIgamana ane parigrahathI viramavArUpa pAMcamahAvratane sarakhuM sthAna chatAM paNa cha javanikAyanI hiMsAnI viratirUpa prathama prANutipAtaviramaNa nAmanA mahAvatane ja khetInI aMdara anAjanI mAphaka mukhya phaLa tarIke gayuM che, ane mRSAvAdaviramaNa ArirUpa bAkInAM cAre mahAvatene te cha javanikAyanI dayAmaya prathama mahAvatarUpI anAjanA rakSaNane mATe vADarUpa ja gaNelAM che. e vAta te jagatamAM siddha ja che ke khetaranI cAre bAju karAtI vADa mukhya dhyeyarUpe hetI nathI, paNa mukhya dhyeya te anAjanuM rakSaNa ja heya che, tevI rIte jainazAstroe mRSAvAdaviramaNa Adine mahAvratarUpe rAkhyA chatAM paNa mukhya dhyeya tarIke chae javanikAyanI hiMsAnI viratirUpa prathama prANAtipAtaviramaNa nAmanA mahAvratane anAja tarIke rAkheluM che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM 67 A uparathI jainazAsana cha javanikAyanI dayA prarUpavAdvArAe jagatanA sakaLa jenA hitamAM keTaluM tatpara che te jaNAvavA sAthe te zAsananA prarUpaka ane sthApaka bhagavAna jinezvare ekAMte keTalA parahitarata che? ne jaNaze. satya Adine nirapekSa rIte apAtA mahattavanuM anaucitya keTalAke satya vigerenI adhikatA gaNI mukhyatAe cha chanikAyanI dayAne pracAra karanAra jainazAsananI mahattAne gauNa karavA mAge che, paNa teoe vicAravAnI jarUra che ke satyAdika vatethI jene amuka bhAganA eka eka AMzika guNanuM ja mAtra rakSaNa che ane te satyAdika na pALavAthI jIvenA AMzika keTalAka guNone ja mAtra nAza che, tyAre e jIvanikAyanI dayArUpa prathama mahAvratanI khAmIthI thatI hiMsAthI jenA aihika sarva guNane nAza thAya che. hiMsAnuM pApa meTuM kema? mArmika vicAra vicAra karanArane spaSTa mAlama paDaze ke je je jIva je je bhAvamAM Ave te te jIva te te bhavamAM AhAra karavAnI, zarIra banAvavAnI, te te idrinI racanA karavAnI, zvAserIsa vargaNanA pudgalene prahaNa karIne tene zvAsapaNe upayogamAM levAnI temaja bola vAnI ane manana karavAnI je zaktio meLavelI che ane je zaktienA upage jIva pitAnuM jIvana calAvI rahyo che te sarva zakitaono nAza te jIvane mAranAra manuSya kare che. vaLI ne sparza, rasa, gaMdha, rUpa ane zabdane jANavAnI tema ja viSenI IcchAnika prApti ane parivArane mATe bhUta, vartamAna ane bhaviSyane vicAra karI je mAnasika zaktione dunyavI rItie upayoga thAya che, tema ja vaLI Amumbika bhavanI eTale punajanmanI zraddhA karI tenI suMdaratA mATe tenI asuMdaratA karanAra pApane parihAra karI dAnAdika pavitra kAryomAM pravRttinA vicAre karavA sAthe avyAbAdha, akSaya, anaMta ane mahAnaMdamaya evA ekSa
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 gamakhyAta padane prApta karavAmAM je vicArazreNIe karAvI zake evI mAnasika zakti je jIvAmAM che te sarva zaktionA nAza te jIvane haNanArA manuSya kare che te spaSTa che. O AvI aneka aprApya, durlabha zaktiono hiMsADhArAe nAza thatA. hAvAthI ja te hiMsA karanArane cAre gatimAM mahAdu:khadAyaka sthiti bhAgavavA sAthe tevI zaktio pharI na maLe emane enasIbapaNe bhaTakavuM paDe che ane tevuM paribhramaNa tema ja tevI zaktionA nAzathI aneka bhavanI para parA sudhI cAle tevA veranI jamAvaTathI hiMsAnI bhayaMkaratA svAbhAvika rIta samajAya che. ahisAnA rakSaNa mATe asatyanI apAtI chUTanu rahasya A hakIkatathI prANAtipAtaviramaNanI uttamAttamatA sAbIta thatAM e paNa spaSTa samajAze ke jIvadayAnA pAlanane mATe asatya khelavAnI paNa zAstrakAroe je AjJA karI che te vyAjabI ja che ane tethI ja mRSAvAdaviramaNane jiMdagInA bhAge paNa pALanArA mahApuruSa zikArInA hariNaAdinA dekhavA saMbaMdhI praznanA uttaramAM mauna rahevAthI hariNAdikanA bacAva na thAya te peAte hariNAdikanA gamananI dizA jANatAM chatAM paNa 'huM nathI jANatA ' ema spaSTa zabdomAM kahe. , jo ke te mahApuruSanuM te kathana sarvathA asatya ja che te paNa te asatyane dravyathakI ja asatya gaNI bhAva thakI tene asatya gaNyuM nathI, eTaluM ja nahi paNa te dravya asatyane pramAdarUpa tarIke paNa zAstrakAroe jaNAvyuM nathI, paraMtu jema satya bAlavuM e mahApuruSonA AcAra eTale kahyuM che tema upara jaNAvelA prasaMge upara jaNAvyA pramANe asatya khelavuM te paNa tevA mahApuruSAnA kapa ja che. jevI rIte A hariNAdikanA prasaMgamAM phakta hariNAdinI dayAne mATe asatya melavuM e kalpa che. tevI ja rIte cha jIvanikAyanI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-nuM hiMsAnuM kAraNa evA kRSi Adi AraMbhamaya vyApAranI nivRttirUpa sAdhupaNAne pAmelA evA navadIkSitane sAdhupaNAthI cuta karI saMsAranA dAvAnaLamAM hemavA mATe AvelA te navadIkSitanA sagAsaMbaMdhIone te navadIkSitanA saMbaMdhamAM prazna karatAM te navadIkSitanI sarva hakIkata paNa jANanArA mahAtmAone huM kAMI paNa nathI jANato ema nizaMkapaNe bolavuM paDe che te mRSAvAda paNa cha javanikAyanI dayAnI daSTithI ja mahApuruSanA AcAra eTale kalparUpe gaNaveluM che. hiMsAnI viratinA lakSya sAthe samyakatvane saMbaMdha A sarva hakIkatanuM tatva eTaluM ja ke cha javanikAyanI dayAne mATe zAstrakAe bIjA vatemAM je apavAdo rAkhyA te jainazAstranI cha chavAyanI dayA mATenI advitIya sAdhyatA sUcave che. AvA ja kaI kAraNathI zAstromAM sthAne sthAne jIvAdi tanA zeya, heya ane upAdeyapaNAnI rUcine samyaktva tarIke gaNAvyA chatAM bhagavAna siddhasena divAkarajI jevA samartha pUrva dhara mahArAjAe "pRthivIkAyAdika chae javanikAyanI jIva tarIkenI zraddhAne samyaktva" tarIke gaNAve che. AvI rIte eka jIvatattvanA eka sAMsArika bhedanA paTAbhedarUpa che, prakAranA jIvakAryonI zraddhAne samyaktva tarIke sthAna apAyuM che, te ja jainazAstrakArenI dayAnI tatparatA batAvavA dvArAe trilokanAtha bhagavAna jinezvaranuM che javanikAyanuM hitaiSIpaNuM batAvavA sAthe parahitaratapaNuM batAvavAne samartha thAya tema che. AvI rIte sarva tIrthakaronI apekSAe parahitapaNuM batAvyA pachI have vartamAna zAsananA sthApaka ane prarUpaka bhagavAna vIra vadhamAnasvAmInA parahitararatapaNuno vizeSa vicAra karIe. bhagavAna mahAvIranA parahitaratapaNune vicAra kayA bhAvathI? bhagavAna mahAvIra mahArAje tIrthakara nAma gotranuM nikAcitapaNe pacIsamAM naMdarAja kuMvaranA bhavamAM kareluM che, ane
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamota tyAMthI ArAdhanApUrvaka kALa karI bhagavAna mahAvIra mahArAjapaNe A bharatakSetranA dakSiNamAM avataryA che. AcArya mahArAja zrImAna abhayadevasUrijIe zrI samavAyAMga sUtranI vyAkhyA karatAM bhagavAna mahAvIra mahArAjanA bhavathI naMdanarAjakumArane bhava cethA bhava tarIke gaNAvyA che, paNa te mAtra sUtrane saMgata karavAne aMge zrI devAnaMdAnI kukhamAM rahevAnI avasthAne eka judA bhava tarIke gaNane gaNAvyuM che, paNa te uparathI zrI devAnaMdAnI kUkhamAM rahevAnA vakhatane judo bhava gaNI zakAya nahi, kema ke te zrI devAnaMdAnI phakhavALe bhava judo gaNIe te tAramorArA eTale "je bhavamAM tIrthakarapaNuM thavAnuM hoya tenA pAchalA trIjA bhave dareka jIva tIrthakara thavAnA heya te tIrthaMkarapaNe nikAcita kare e zrI Avazyaka niryukti vigeremAM jaNAvela sArvatrika niyama rahI zake nahi. vaLI dareka tIrthakaranAM pAMca kalyANa ke jemAM nArakanA che. paNa asAtAne nahi vedatAM sAtAne vece che te pAMca kalyANake tIrthakaranA ekaja bhavanI sAthe saMbaddha che temAM bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM cyavanakalyANaka je ASADha suda chaThane divase che te bhagavAn mahAvIra mahArAjanA bhavathI juduM paDI jAya, eTale bhagavAna mahAvIra mahArAjanA bhavamAM janmAdi cAraja kalyANaka mAnavAM paDe, temaja trizalAdevInI kukhe AvavAnA banAvane vana kahI zakAya nahi, kemake avanane hisAba samayanI sAthe che tyAre A hariNegameSIe kareluM garbha saMkramaNa asaMkhyAta samayanuM che. vaLI avanakalyANaka devatA ke nArakInI gatimAMthI AvavAne aMgeja hoya che, arthAt tIrthakara mahArAjane jIva tIrtha karapaNanA bhavamAM manuSya ke tiryaMcagatimAMthI Ave ja nahi, ane ahIM te devAnaMdAnI kUkhamAM manuSyapaNe rahelA hatA tyAMthI trizalAdevInI kUkhamAM AvavAthI manuSyagatimAMthI tIrthakaranuM AvavuM mAnavuM paDe.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM bhagavAn mahAvIra mahArAja jyAre devAnaMdAnI kukhamAM AvyA tyAre je cauda svane devAnaMdAne AvelAM che te je tIrthakaranuM cyavanakalyANaka tyAM na mAnavAmAM Ave te ghaTe nahi. vaLI IMdramahArAje paNa bhagavAna mahAvIra mahArAja devAnaMdAnI kUkhamAM AvyA tyAre ja zakastava kahI vaMdana karyuM che ema bhagavAna bhadrabAhusvAmI zrI kalpasUtramAM spaSTapaNe jaNAve che, ane bhagavAnanuM trizalAdevInI kUkhe saMharaNa karAvyuM tyAre zakastava kahyAnI hakIkata zrI kalapasUtra vigere kaI paNa jago upara nathI. A sarva hakIkata uparathI, ane khuda AcArya bhagavAna abhayadevasUrijInA samavAyAMga sUvanI vyAkhyAmAM karelA IsArAthI paNa spaSTa samajAya tema che ke te devAnaMdAnI kukSinA bhavanuM judApaNuM mAtra sUtranI saMgatine age ja che. kharI rIte te naMdanarAjakumArane bhava bhagavAn mahAvIra mahArAjanA sattAvIsamA bhavanI apekSAe pacIsame ja che. ema na mAnIe te nayasAranA bhAvathI bhagavAna mahAvIra mahArAjano sthaLa bhava aThThA vIsame gaNa paDe ane tevI rIte aThThAvIsa bhava te kaI paNa zAstrakAre kahelA nathI. zrI trizalAdevIne cauda svapnanuM je darzana thaeluM che te cyavana kalyANakane aMge nahi, paNa zrI paryuSaNakalpa AdinA thaI yudomar fkari mahAvaro tAi e vAkyathI mAtAnI kukSimAM yazavaMta evA bhagavAna arihaMtanA AgamananI ja sAthe saMbaMdha dharAvanArUM che. eTale je ke bhagavAna mahAvIra mahArAje tIrthakarapaNAnA karmanI nikAcita dazA pAchalA trIjA naMdananA bhAvamAM karI che, chatAM te tIrthakara nAmakarmanI anikAcita avasthA hoya ane te tIrthakaranAmakarma baMdhAeluM hoya te te aMtaH kaTAkeTi sAgare pamanI sthitivALuM hoya che. aMtaH keTakeTa sAgazapamathI vadhAre sthiti jinanAmakarmanI na hovAthI bhagavAna mahAvIra mahArA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jane navasAranA bhAvathI marIcinA bhAvamAM paNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA bhAvamAM vedavAnA tIrthaMkaranAmakarmane baMdha na heya te svAbhAvika che, kemake khUda marIcina bhavathI paNa mahAvIra mahArAjane samaya kaDAkaDi sAgaropama che. A uparathI spaSTa thaze ke cakravartI bharata mahArAje marIcine bhaviSyamAM carama tIrthakara mahAvIra mahArAja thavAnA jANIne "tArA A janmane nathI vAMdo, tArA parivAjakapaNane nathI vAMda" Ama kahI potAnA vahAlA putranI paNa nirguNa avasthA ane tene lIdhe tenI avaMdanIyatA spaSTapaNe jaNAvI, mAtra bhaviSyanA tIrthaMkarapaNane aMge ja vaMdana karyuM che te vakhate paNa bhagavAn mahAvIra mahArAjanA jIva marIcine A tIrtha karanAmakarmane baMdha paNa na hatuM. jo ke cakravartI bharata mahArAjane te tIrthakara mahArAja prati apUrva prema hato ane tethI temaNe te vartamAna dazAne tiraskArIne paNa bhaviSyanI tIrthakara paNAnI avasthAne aMge vaMdana karyuM. arthAt tIrthaMkaranAmakarma bhagavAn mahAvIra mahArAje marIcinA bhava pachI kaI paNa bhavamAM bAMdhyuM hoya te paNa bhagavAna haribhadrasUrijInA lalitavistarAnA kathana pramANe "tIrtha. kara mahArAjanA chavAmAM viziSTa prakAranuM tathAbhavyatva samyakatvanI prathama prApti pahelAM paNa hoya che e viziSTa tathAbhavyatvane anusAre nayasAranA bhAvamAM prathama samyaktva prApta thavA pahelAM paNa viziSTa tathAbhavyatva hoya ane temanAmAM parahitaratapaNuM hoya emAM kaMI navAI nathI, mATe bhagavAna mahAvIra mahArAjanA parahitaratapaNAne vicAra nayasAranA bhAvathI karIe te te gya ja gaNAze. A pustaka zrI AgaddhAraka graMthamALA, kapaDavaMja mATe zrI vasaMta prinTIMga presa-ghIkAMTA roDa, amadAvAda chApyuM.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( kevalipaNNattaM dhamma saraNaM pavajAmi pustaka pustaka zA sa na e ja zaraNu 6 (gatAMkathI cAlu) mohane AdhIna banela zudra jIve bIjAnI sArI vartaNuMkane joI zakatA nathI, doSadaSTine AdhIna banI bIjAne halakA pADavAnI suda pravRtti kare che ane pitAnI samAna keI paNa hoya tevuM te mAnatA ja nathI. pUrvAcAryonA graMthamAMnI paNa phakta eka ja paMktine uddeza (bhAva) tAravavAnuM ene kahevAmAM Ave teTalAmAM ja akaLAI jAya, evA te buddhimAna () chatAM paNa e sarvajJanuM zaraNa svIkAratA ja nathI !!! A uparathI buddhimattAnuM mApa te jaNAI Ave che. chatAM AMkha ADe paDaLa hoya ke UMdhA cazmA peharyA hoya tyAM samajAvavAthI paNa zuM vaLe? AvAe arthano anartho ne anarthonA artho ubhA karavAmAM puNya pApane Dara na rAkhatA hoya emAM navAI paNa zuM karela artha ene anartharUpe samajAya teye anarthane jIvate rAkhI vikSepanuM vAtAvara ubhuM kare che. pariNAme aneka durgatie te veThavAnI ja che. e emane kyAMthI samajAya? janma-maraNane bhaya jAgye hoya te ne?
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajAta AvA AtmAonuM paNa kalyANa na aTake eTalA mATe ja sujJajane ene pApathI aTakAvavA prayAsa kare che dhamanuM dhyeya te ene bacAvavAnuM ja hoya che, ane eTalA mATe te ghaTatA badhAe prayAsa dhamae karI chUTe che. paNa jyAM pataMgIyAne svabhAva ja evuM hoya che ke te battI upara kapaDuM DhAMkaNa) DhAMkavA. chatAMye temAM paDatuM mukavAnuM (hemAvAnu) jArI ja rAkhe, tyAM dharmI paNa zuM kare? chatAM evAne paNa samajAvavA lAgaNI dharAvanArA upakArI upadeNAnI teo jAhera peparonI devaDIe paNahIlanA karI phakta potAnI jAtane ja jIvatI rAkhavA mathe che. are chevaTa mara vAnI aNI upara paNa pahoMce, paNa temAM vaLe zuM? teve vakhate paNa upakAra bhAvanAthI dharma te ene saMsAranI asAratA samajAve, sAthe zrI tIrthakara devenI vANIne ja amala karavAnuM kahe, paNa te mAne ja zAne ? e te sAme dalIla kare ke "bhAI! tIrthakarenA vakhatanA manuSya te agAdha sAmarthanA mAlIka hatA mATe tenI vANa pramANe te te ja kare ! ApaNuthI thAya ja nahiM?" patyuM!!! have ene karavuM ja zuM rahyuM evA samayane ja prAdhAnya Ape che. je samaye je anukULa heya te ja grahaNa karavA mAne AdaravA gya che, A teone mudrAlekha heya che !" prabhue AdarelA ne kahelA pAMca mahAvrata, tapazcaryA, leca, vihAra ane vrata paccakakhANadine AdarI rahele munivarga vidyamAna chatAM, e na mAne ane samayane ja AgaLa dhare e zuM ochI aNasamaja gaNAya? tapaciMtAmaNInA kAusagnanI paddhati zI che? prabhue jema cha mAsI tapa karyo tema AtmA! tuM paNa kara! eTale na bane te ocho karI yAvat navakArazI kara ! A rItie samayane zaraNe janArAo kadI paNa mUlaguNa ane uttaraguNanI rIti AtmAne samajAvatA ja nathI. prabhunA vartana ane vacanane anuvartanArA atyAre
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka raju paNa vidyamAna che. e teone pratyakSa eLakhAvyA pachI paNa teo samayavAdane cheDatA ja nathI, dharma pratye alpa paNa Adara karatA nathI. Ama chatAMe sAdhu varganA saMyamanA alpa sAdhanemAM paNa ene bhayaMkara parigraha bhAse, enI ja vAtanI paMcAte ubhI kare evAonI manodazA kevI haze? viSama sthAnamAM ubhele AtmA, uttama sthAne virAjamAna AtmAone teonA kartavya sUcavavA lAge; ane enI guTie oLakhAvavA UThe e nAnIsUnI nAdAnIyata te na ja lekhAya!!! hitanI vAne haLavethI samajAvatAM paNa sAme beThA hoya tyAMthI sIdhA cAlI javAnI ane vegaLe paDyo vAMku vahevAnI ene Teva ja paDelI hoya che! eve samaye sArvatrika hitAhitanI paravA na karatAM phakta svakItinA rakSaNArthe ja dharma ane jAti kula vigerene teo ulaTabhera dhakko mAre, e parama pedane viSaya che! AthI dharmIpaNuM te hatuM ja nahIM paNa manuSyatvathI paNa te bAtala thAya che e te ene samajAtuM ja nathI. patanazIlatAnI AvI parAkASTa zAthI ! ___ yataH vihitasyAnanuSThAnAdhiditasya ca sevanAt / artha-vihita anuSThAna na sevavAthI, niMdita pravRttinA sevanathI tathA-iTriyenA anigrahathI manuSya patana pAme che. (kramazaH) na A ga ma mahimA | daza amara chere dUSita bharate, bahu matabheda karAlajI ! jina kevaLI pUravadhara viraha, phaNIsama paMcama kALajI tehanuM jhera nivAraNa maNi sama, tuja Agamatuja binajI ! nizi dIpaka pravahaNa jimadarIe, marUmAM suratarU luMbajI " vIra jirNada jagat upagArI... viSama kALa jinabiba jinAgama, laviyaNa AdhArA..."
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ :- =========== == === = = = === ka sAdhunI vividha kakSAo kaI 4 4 4 yathA sthita bhAva sAdhupaNuM cAre prakAranA kaSAyanA abhAva sAthe mahAvratanA niraticArapaNumAM raheluM che, chatAM- nayasApekSa rItie - -pramatta guNaThANe raheluM hoya te paNa sAdhu -mULa nAmanuM prAyazcitta je aticAramAM na Ave tevA aticAra yukta mahAvratavALo paNa sAdhu. -jenA anaMtAnubaMdhI Adi peTabheda kALa AdinI apekSAe paDatA hoya tevA paNa saMjavalana kaSAya vALe paNa sAdhu. -bakuza ane kuzaLa jevA niyaMThA paNa sAdhu. -apramattaguNaThANethI khasIne pramattaguNaThANe jate paNa sAdhu. -zAstromAM sAmAyika ane chedo pasthApanayana basethI navase AkarSo jaNAvyA che, tevA AkarSomAM vartate paNa sAdhu. -pU. zrI ArAmoddhArakanI (vi. saM. 1989)nI dezanAmAMthI
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ * - AgamauddhAraka @ii ne (vi. saM. 2000 zrA. su. 5 maMgaLathI vi. saM. 2001 piSa suda 14 sudhI zrI geDIjha jaina upAzraya (pAyadhUnI-muMbaI)mAM AgamadivAkara bahuzruta dhyAnastha sva. pU. AgaddhAraka AcArya devazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjAe zrI savakRtAMga sUtranA pAMcamA adhyayana upara khUba ja jhINavaTathI mArmika vyAkhyAne Apela, jenuM ke avataraNa vidvadvarya sva. bAlamuni zrI mahendra sAgarajI manA ziSyaratna gaNivarya pU. munirAja zrI sobhAgyasAgarajI ma. pitAnI jhaDapI kalamathI karela, teozrIe kRtabhaktithI prerAIne prakAzita karavA mATe A vyAkhyAne ApyA che, te badhA vyavasthita suvAcya banAvI Agamatatva jijJAsu caturvidha zrIsaMghanA lAbhArthe raju karavAmAM Ave che. AmAM pU. Agame. zrInA AzayavirUddha kadAca kaMI chavasthatA AdithI thayuM hoya tenI sakala saMgha samakSa kSamA prArthanAmAM Ave che.) nzozeznancevosezerencsson che ; zrI sUtrakRtAMgasUtranAM vyAkhyAna na (adhyayana pAMcamuM) { vyAkhyAna-6 upakrama vyAkhyAkAra AcArya bhagavAna zrI zIlAMkAcArya mahArAja bhavya jenA mATe zrI sUtrakRtAMga sUtranA pAMcamA adhyayananI vyAkhyA karatAM AgaLa sUcavI gayA ke-- paccakhANanI kriyA dareka Astika mata vALAone mAnya
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata che, ApaNe mahAvrata Adi zabdathI mAnIe chIe te bIjA dharma vALAe vrata, niyama, zikSA Adi padathI hiMsA AdinA tyAganI vAta mAnya rAkhe che. phakta phera hoya te mAtra zabdane ja che. ane zabda pheranA kAraNe jhaghaDavuM ke vastunuM rUpAMtara mAnavuM vyAjabI nathI." zabda pheranI anupagitAnuM rahasya ahIM eka khAsa mahatvanI vAta dhyAnamAM rAkhavI jarUrI che ke svarUpamAM pharaka na hoya ane te te zabdane ja mAtra phera hoya te vastu rUpAMtarita nathI thatI ema mAnIne jhaghaDe ke amuka bAbatane Agraha vyAjabI nahIM e barAbara che. kemake prathama A bAbata sUcavI gayA che ke "gujarAtu ja vastusvarUpanA nirNayamAM daSTisameha nAmane deSa khUba ja aniSTa che, kema ke-tenAthI svarUpane bheda na chatAM mAtra zabdanA pherathI muMjhAIne buddhimAM vigraha ubho thaI kadAgraha ane jhaghaDAnuM svarUpa ubhuM thAya che, madhyasthatAne vikRta banAvanAra daSTirAga paNu- zabda pheranI pAchaLa ajJAna ke pakSapAtanuM tatva ugra rahevAthI thatA svarUpanA palaTAne paNa najara bahAra rAkhI mAtra zabda pherane mahattva ApI pitAne kakke khare karAvanAra daSTirAga te mahAbhayaMkara che, jenAthI ke svarUpa-vicAranI paNa avagaNanA karIne zabdapherane vadhu mahatva na ApavAnI vAtanI rajuAta karI ghaNIvAra bhalabhalA vidvAne paNa madhyasthapaNane svAMga sajI tatvavicAramAM bhUla-thApa khAI bese che. tethI ja jJAnIoe daSTirAgane saghaLA deze karatAM vadhu aniSTa jaNAve che. kalikAlasarvajJa pU. A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI e vItarAgastavamAM jaNAvyuM che ke
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-juM "vAmA-nALA-vISA nivALA dRSTirAgastu pApIyAn , durucchedaH satAmapi // " arthAta-"kAmarAga ane neharAga jarA viziSTa prayatnathI nivArI zakAya, paNa daSTirAga te atyaMta kharAba ke je sajajanene paNa durUchedya bane che." kAma-sneharAganuM svarUpa sAmAnyathI rAga te badhAya (kAma, sneha ke daSTi) kharAba ane AtmAne anarthamAM sapaDAvanAra che, paNa kAmarAga ane neharAga te amuka saMgomAM te te pratibaMdha na hoya te upaje, saMge palaTAtAM khalAsa paNa thaI jAya, temaja janmathI ja kAmarAganeharAga upajatA nathI, ane janmanA cheDA sudhI kaMI eka sarakhA TakatA nathI, vacagALAmAM ja comAsAnA aLasIyAnI peThe te te saMgane pAmIne upaje che ane amuka samaya sudhI Take che. AthI kAmarAga ke neharAga sahelAIthI nivArI zakAya che. viveka buddhinuM mahatva ahIM prAsaMgika comAsAnA aLasIyAnI vAta uparathI muddAnI eka vAta samajavA jevI che ke - comAsuM bese, varasAda paDe ke aLasIyAnA TeLA upaje ane comAsuM utare badhA gAyaba thAya, te rIte prabhu mahAvIra mahArAjAnA zAsanamAM kALanI viSamatAnA kAraNe kumata rUpa aLasIyA ghaNuM upaje, ane ArAdhanAnA nabaLA puNyavALA ane pAMcamA ArAmAM AvA kumate ghaNuM muMjhave, paNa jJAnIonA paDakhAM sevanAra puNyAtmA pitAnI vivekabuddhi jAgRta rAkhavAnA pariNAme yathArtha tatvanI pratIti TakAvI rAkhe che ane ema samaje che ke- "A badhA te cemAsAnA aLasIyAnI peThe kSaNajIvI ane tuccha che, AmAM muMjhAvuM nahIM!" ApaNe vicAravAne muddo e ke- kAmarAga TALe saheluM che,
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata kema ke te comAsAnA aLasIyAMnI peThe kSaNajIvI tevA saMgane pAmIne upaje che ane saMga palaTAtA vaNasI jAya che. neharAganI viSamatA A rIte neharAga paNa janmanI sAthe ja vaLage ane TheTha maraNa sudhI eka sarakhe TakI rahe tema nathI, game teTalI premanI gAMTha paraspara majabUta lAgatI hoya, paNa jarA svArthane dhakko pahecatAM ke jarAka vAMkuM paDatAM sneharAgane uDI jatAM vAra nathI lAgatI! bApanA ghera janmIne ucharIne moTI thaI bAra ke caudavarSa je ghara ke saMbaMdhIo sAthe gALyA paNa pArakA gharanA chokarA sAthe lagna thatAM ja te ja ghara ke saMbaMdhIo ghaDIkamAM pArakA thaI jAya che. kuLa maryAdAe patinA gharane ke saMbaMdhIone pitAnA mAnavA taiyAra thatI kulInabALA mATe pitAnuM ghara ke pitAnA saMbaMdhIo ke pADozIo paNa parAyA jevA thaI jAya che. A che sneharAganI mArmikatA ! A ja pramANe varSothI bhAgIdArImAM boLe vahIvaTa vepAra dhaMdhA karyo hoya paNa saMjogavaza jarAka vadhe paDe ke bhAgIdArImAMthI chuTA thAya ane kaTTa thaI jAya, sneharAganI asthiratA A badhA vyAvahArika daSTAntathI spaSTa thAya che. tethI ja kahyuM che ke "mane pIvAnA daSTi rAganI viSamatA daSTirAga khUba ja bhayaMkara che. kema ke tenuM piSaNa dharmanA nAme thAya che. tethI ja jJAnIoe "jitu vAlA" zabdathI daSTirAgane duSTamAM dukha, halakAmAM halako ane khUba ja aniSTa jaNAvyuM che. kAmarAga ane neharAga svataH aniSTa ane vyavahArathI paNa
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -ju sva-parane aniSTa tarIke anubhavAya che. paNa dRSTirAga tA chUpuM (halAhula chatAM) mIThuM' jhera che. diSTarAganA phaMdAmAM phasAyela mUDha prANI svataH peAtAnI jAtane unmArge jatI mAnatA nathI, ulaTuM dharmanuM AcaraNa ane ASaNa karI rahyAnA mithyAsateASa karI vadhu ne vadhu tenI jALamAM phasAtA jAya che. dRSTirAganA vyAmAha vaLI zAsravirUddha vAtAmAM thatA dRSTirAga kadAgraharUpe hajI kadAca oLakhAi Ave paNa dhama ane zAstronA vacanAmAM thatA dRSTirAga apratIyamAna hAi sva-parane doSarUpe dekhAya ja nahIM. eTale tenuM pASaNa dharmanA nAme thatuM rahe che. A uparathI ja dRSTirAgane vivekI sapheda dhUtArA jevA mAne che. duniyAmAM jema cInanA zAhukAro ke dilhInA badamAza-DhaMga vagere sapheda dhutArAonI mehaka vAjALamAM bhalabhalA phasAI jAya ane peAtAnA hAthe pAte ana"mAM sapaDAI jAya te rIte dRSTirAganI bheTTI jALamAMthI ke'ka ja bhAgyazAlI mace! kema ke dRSTirAganA svAMga dharmanA hAya che eTale bhalabhalA jJAnIe paNa tenA saka jAmAM AvI jAya, eTale ja pU. A. zrI hemaca'drasUrIzvara bhagavaMte spaSTa kahyuM che ke--" yujeTaH sattAmaMtta ' bhayakara dRSTirAga vaLI daSTirAga evA viSama che ke badhA anarthAMnuM nivAraNa zakaya che paNa amRtane paNa jhera paNe pariNamAvanAra dRSTirAga mATe ze upAya zodhavA? dareka rAganA upAye auSadhA DhAya paNa trideSakoparUpe sanipAtanI avasthAe keAI auSadha kAragata na nivaDe tema saghaLA doSone TALavAnA upAya che. paNa dRSTirAga rUpa hitazatru jevA aniSTane TALavA mATenA upAye durlabha che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata kema ke daSThirAgIne dharmanA zAstro, vacane, draSTAnta, ane hita kara sUcane paNa jhera jevA lAge ane tenA prati avajJAne bhAva sadA jAgRta thAya te sthitimAM paristhiti gaMbhIra thaI jAya che. kumatane durAgraha jUo ne ! digaMbare, huMDhIyA, terApaMthI vagere vartamAnakALanA saMpradAye pitAnA kakkAne khare karavA kyA zAstravAkyane ke durUpaga kare che- teo kahe che ke "sijhaMti gharaNarahima, daMsaNarahiA Na simaMti" cAritra vagara mekSe javAya paNa darzana=samyaktva vinA me na javAya-paNa! samyaktva eTale huM kahuM te !" AvI kadAgraha bharI vAtane janmAvanAra daSTirAga che. juo te kharA! balihArI A daSTi rAganI ! huMDhIAomAM ekabIjA saMghADAnA nAyakanA nAme samyakatvanI chApa maLe che, cemilajI-gamalajInA nAme samakitanA paDIkAnI lhANa daSTizagane AbhArI che! AmAM navInatA e che ke A badhuM tUta zAstronA vAkyane AgaLa karI cAle che !!! - daSTirAganA pratApe cAritra vinA mokSe javAya paNa samyaktva vinA mokSe na javAya" A zAstravAkya rUpa nirmaLa gaMgAnA pravAhamAMthI paNa "mAruM kahyuM mAne te ja tamAruM samyaktva" AvuM haLAhaLa jhera pragaTayuM, eTale daSTirAga khUba ja aniSTa ane bhayaMkara che. daSTirAga bhayaMkara kema? - kAmarAga ane neharAganI utpatti, piSaNa ane vRddhi saMsArI padArthonA AdhAre che, paNa daSTirAganI utpatti, sthiti ane piSaNa dharmanA nAme thAya che, arthAta kAmarAga-neharAga svayaM svarUpathI azubha ane tenI utpatti, sthiti, piSaNa saMsAranA padArthorUpI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka raju viSTAthI eTale svataH aniSTa bhAse emAM navAI nahIM ! paNa daSTirAga te dekhIte zubha ane dharmanI ArAdhanA ane zAstra vAkya rUpa amRtathI tenuM siMcana thAya eTale bhalabhalA jJAnIo paNa tenI asAratA ke heyanA samajI na zake e banavA joga che. A kAraNe ja jJAnIoe "giAratuM pIvA"zabdothI daSTirAgane mahAbhayaMkara deSa rUpe varNavyuM che. daSTirAganAM tephAne - AjanA kaI paNa saMpradAya ke matavALAne dhamarAgathI ke hitabuddhithI zAstronA pAThe TAMkIne samajAvavAno prayatna karIe te samajavAnA badale sAmethI evA evA kutarkanA patharA gabaDAve ke zIMgaDe khAMDa pUMchaDe bAMDe ene pakaDa zI rIte? kadAgrahanA kAraNe vhemAthA vinAnA kutarkothI ulaTuM ApaNane gabharAvI mUke ! A badhA tephAna daSTirAganA che ! kAmarAga ane neharAganuM nivAraNa zakya, kemake teo kharekhara uMghamAM che, egya prayatnathI te jAgI zake-kAmarAganeharAganI utpatti ukaraDAmAMthI, tethI sIdhI-sAdI rItie tenI aniSTatA samajAvavI sahelI che, paNa daSTirAga te dharma ke zAstronA vAkya sivAya upaje nahIM, tethI amRtamAMthI tenI utpatti chatAM te amRtenI asara daSTirAgamAM sIdhI (jIvADavAnI) thavAne badale uMdhI (mAravAnI) asara rUpe anubhavAya che, tethI daSTirAga AdhyAtmika sAdhanAmAM mahAbhayaMkara pratibaMdhaka deSa che. tethI ja te "dura satAmaf" zabdothI moTA moTA purUSe mATe paNa duSpatikAya jaNAvAya che. tatvaniSThAmAM daSTirAga nathI have ahIM eka bIjI vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke-daSTirAganI adhamatA sUcavanArA "gupatatu ." lekanA rahasyane nahIM samajanArA keTalAka ema kahe che ke
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata bhAI! daSTirAga mahA adhama deSa che! tethI zabdanI ke saMpradAyavAdanI mAthAkUTa zI kare che ke "basa ! amAruM sAcuM ! bIjA mithyAtvI! ApaNe te badhA dharma sarakhA! badhAmAM hiMsA, jUTha, cerI, mithuna, parigraha pAMcane pApa tarIke mAnI tene tyAga karavAnuM kahyuM che ne ! basa! pachI "jainadharma ja sAre bIjA mithyAtvI!' evuM daSTirAgI valaNa zA mATe ? e te daSTisaMha nAmanA deSanI asara thaI kahevAya." AnA khulAsA tarIke jJAnIo ema pharamAve che ke-"vAta sAcI ! jenene kadI daSTirAga ke daSTisameha hete ja nathI, kemake syAdvAdadaSTithI vividha naya, gama ane bhaMgathI pramANabhUta tatvanI vicAraNA gurUgamathI karavAnI zailI jemAM gaLathuthIthI ja hoya che, paNa kharI vAta e che ke daSTisaMha ke daSTirAganA svarUpane oLakhavAnI jarUra che! svarUpane bheda na heya vastunuM maulika svarUpa vyavasthita rIte jaLavAtuM hoya ane mAtra zabdane pharaka hoya te sthaLe ajJAnavaza keka Agraha rAkhe ke basa! zabdane phera che mATe e sAcuM nahIM-AnuM nAma dRSTirAga ke dRSTisaha! prastutamAM zabdabheda nahIM paNa svarUpabheda che dareka dharmavALA hiMsA, jUTha, cerI, mithuna, parigrahane aniSTa mAne che, ane jene jene mahAvrata kahe che te cIjane anya darzanIe niyama, kuzaLadharma, zikSA vagere nAmathI mAnatA dekhAya che, paNa jene nA mahAvate ane anya darzanIeAnA niyama, kuzaLa dharma ke zikSA AdimAM mAtra zabdane pharaka nathI, paNa svarUpane bahu maTe taphAvata che. svarUpabheda na hoya te zabdabhedathI bhaDakavuM e vyAjabI nathI. paNa hakIkatamAM tema nathI-jUo! jene mahAvatene kayA svarUpe mAne che ane anya darzanIe niyama, kuzaLadharma, zikSA Adi kayA svarUpe mAne che?
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju pacca. nuM maulika svarUpa jene mahAvratane pApane kinAra tarIke Azravanirodha rUpa saMvararUpe-mAne che, jyAre anya darzanIe niyama, kuzaladharma, zikSA Adine puNya tarIke mAne che. sArI pravRtti che, ema dhArIne tenuM mahatva svIkAratA hoya che. eTale pAyAmAM ja svarUpane bheda thaI gaye. jenee mahAvatene Atmadharma svarUpa saMvaranA sAdhanarUpa mAnyA, jyAre anyadazanIoe niyame, kuzaLadharma ke zikSA AdirUpe prazasta anuSThAnazubha-kriyArUpa mAnela che. tethI "karAya te sArUM" e bhAvanA anyadarzanIonA mAnasamAM niyama, kuzaLadharma ke zikSA AdinA pAlana mATe heya, paNa avazya karaNIyatA nahIM ke "nahIM karIe te mahAna anartha thaze" ema paNa nahIM. jenene mana te e vicAraNA heAya ke- mahAvratanuM pAlana na karAya te mahAna anartha ke aviratinA phaMdAmAMthI chuTAya ja nahIM ane avirati eTale AtmAne malina karanAra karmanA kacarAne AvavA mATe rAjamArga, te baMdha na thAya te mArA AtmAne uddhAra ja zI rIte thAya?" upasaMhAra A badhI vAta cothA adhyayanamAM paccakakhANanA adhikAramAM vicArI gayA chIe. have A jAtanA saMvaranA viziSTa lakSyavALA paracakakhANane meLavI keNa zake? te jaNAvavA paccakakhANanA adhikArInuM svarUpa A (pAMcamA) adhyayanamAM vicArIe chIe. pacca.nI prApti mATe adhikAritAnI jarUra bajAramAM badhI cIjo maLe che paNa meLavI koNa zake? jenA
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 AgamayAta khissAmAM paisA hoya te, A rIte paccakkhANa jinazAsananI mahattva bhUta kriyA Aje paMcama ArAmAM paNa vyavasthitapaNe meLavI zakAya, paNa kayAre ! jyAre ke tene meLavavA mATenI adhikAritA vikase tyAre. prathama e jaNAvI gayA che ke-pacca0 nI kriyA mATe e bhAna thavuM jarUrI che ke--saMvara atyaMta jarUrI che, jo te na heAya te pacca0 nI kriyAnuM mahattva rahetuM nathI, pApa e AtmAnA vikAra che e nakkI thavuM jarUrI che, te pAyA upara pacca0 nI kriyA savarapaNe pariName che. A jAtanA spaSTa khyAla thavA uparAMta pacca0 nI adhikAritAnA nirdeza A ( pAMcamA ) adhyayananI zarUAtamAM sthitasya sato mati" e zabdothI pa'cAcAranI vyavasthita maryodAnuM pAlana karanAra tarIke jaNAvela che. pacca. nA adhikArI koNa ? ' sA vAcAvyava ahIM khAsa vicAravAnI vastu e ke--paccakkhANanA adhikArI tarIke paMcAcAranuM pAlana karanArAne na jaNAvatAM paMcAcAranI maryAdAmAM vyavasthita rahenArAne jaNAvela che tenuM khAsa kAraNa che ke-paMcA cAranI maryAdAmAM rahevA mAtrathI pacca0 nI maryAdAo prApta nathI thatI, paNa vivekabuddhi pUrNAMka gurUnizrAe paMcAcAranI maryAdAmAM rahevAnA vyavasthita prayatnathI paccanI adhikAritA Ave che. paMcAcAranuM vyavasthita pAlana jarUrI kema kempa rahevuM e prakAre:- binajavAbadArIthI jema tema rahevuM ane vyavasthita maryAdAnA pAlanapUrNAMka rahevuM, jemake-vyavahAramAM lagnAdi prasaMge AkhI jJAtinI strIo ghare Ave paNa eTalA mAtrathI AvanArI badhI strIe ApaNI vahue manatI nathI, paNa je jJAti samAjanA rItiravAja mujaba vyavasthita lagnAdinI maryAdA pUrNAMka ghare Ave te vahu tarIke thAya che. A rIte pAtAnI javAbadArI ke AtmAnA vikArarUpa Azravane dUra karavAnA lakSyathI paMcAcAranuM pAlana karAya te kharekhara pacca0 nI kriyAnI adhikAritAnuM kAraNa bane che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka raju haLadaranA raMganI jema upalakIyA dharaNe paMcAcAranuM pAlana hoya tyAM paccakakhANa (bhAvathI) na hoya paNa jenA AtmAmAM aMdara AcAra pariNamela hoya, je paMcAcArane pitAnI pavitra pharaja tarIke mAnatA hoya, tema ja paMcAcAranI maryAdAmAM niyamita paNe pitAnI jAtane TakAvavA mathatuM hoya te paccane adhikArI che. paMcAcAra pAlananI pravRtti paNa jarUrI vaLI paMcAcAranI maryAdAmAM vyavasthita rahevAnI sAthe paMcAcAranA bAbatanI satata pravRtti hevI jarUrI che. keraka prasaMge - sobatanA raMge ke lekeSaNAthI paMcAcAranuM pAlana karyuM hoya teTalA mAtrathI paccana adhikAritA na Ave, jema ke-"kAThIyAvADamAM ramujamAM keka vAMDhAne pUchAya ke-paraNyA che ? te kahe ke hA bApa paraNyA hatA! gharamAM paraNetara hatuM" AnI jema paMcAcAranuM pAlana kyAreka karavAthI pacca0nI adhikAritA nathI AvatI. paccanI adhikAritA mATe maryAdAonuM mahalava eTale ke pacca.nI adhikAritA meLavavA mATe paMcAcAranI maryAdAonuM pAlana satata jarUrI che, kadAca saMjogavaza pAlanamAM maMdatA Ave te paNa tenI maryAdAonI vyavasthA jIvanamAM sadA TakI rahevI joIe. Ane sUkSma buddhigamya Azaya e che ke - AcAranuM pAlana amuka sImita samaya sudhI bhale heya ! paNa tenI maryAdAonI vyavasthAnuM astitva anAcAranA tyAga dvArA satata rahevuM joIe. anAcArane tyAga jarUrI A uparathI A adhyayanamAM samiti-guptinA pAlanarUpa AcAranA pAlananI vAta pacca.nA adhikArInA nirdezamAM jaNa vavA sAthe hiMsA Adi anAcAranA vajananI vAta paNa mahatvanI jaNAvI che.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajata kamabhaMga dezanuM samAdhAna ahIM khAsa mahatvanI eka vAta vicAravA jevI che ke-paccIne adhikArI je anAcArane tyAgI ke AcArane pAlaka hoya te pacca.nA svarUpane batAvatAM pahelAM anAcAranA tyAganI ke AcAranA pAlananI vAta kahevI joIe, te prathama jaNAvavA jevI vAta pachI ane pachI jaNAvavAnI vAta prathama, Ama kamabhaMga zA mATe zAsakAe karyo haze? paraMtu pazcIne saMvaranuM aMga batAvavA mATe zaili vizeSarUpe jJAnIoe paccAnuM svarUpa jaNAvI AvuM pacca. kene prApta thAya? adhikArIne nirdeza vastunA svarUpane vyavasthita rIte samajyA pachI khUba ja upayogI nivaDe che. tethI dekhItA kamabhaMganA deSane apanAvIne paNa zAstrakAroe pagna.nuM svarUpa cethA adhyayanamAM jaNAvI saMvaranA aMgabhUta paccAne prApta karavA mATe adhikArInA svarUpane nirdeza A (pAMcamA) adhyayanamAM jaNAvAya che. AcAra pAlananA peTAmAM anAcArane tyAga vaLI A adhyayanamAM AcAra pAlananI vAta vicAravAnI che, paNa anAcAranA tyAganI vAta tenA peTamAM AvI jAya che, kema kedayA samiti pALanAre jIva haNAya nahIM tenuM pUratuM dhyAna rAkhe che, tethI anAcAranA tyAga sivAya AcAratuM pAlana zakya nathI. A uparathI AcAra pAlananI vAta anAcAranA tyAga sAthe saMkaLAyelI che, eTale A adhyayanane sArA kRta kahevAnI sAthe vivaphAthI anAjJA yuta paNa kahevAya che. sApekSa rIte banenuM mahatva kadAca ahIM prazna thAya ke A adhyayanamAM kharekhara mahatva kene? AcAra pAlanane ke anAcAra vajanane? paNa kharekhara te A vAta
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 17 sApekSa che, anAmikA ke tarjanI AMgaLI nAnI ke moTI? enA javAbamAM jema kaniSThikA (TacalI)nI apekSAe anAmikA maTI, aMguThAnI apekSAe tarjanI moTI paNa madhyamAnI apekSAe te baMne nAnI ! e rIte AcAra pAlana mATe anAcAranA tyAganuM ane anAcAranA tyAgamAM AcAra pAlananuM sApekSa mahattva che, pacca.nI adhikAritA meLavavA mATe baMnenI sApekSa mahattA che. pacca. pAlana mATe maryAdAzIlatAnI jarUra A vAtane jarA vigatathI samajIe te ema kahI zakAya ke pacca.nA pAlana mATe AcAra pAlananI jarUrIyAtanI jema paccanI maryAdAo mATe anAcAra pAlana paNa jarUrI che. kema ke-pacca. levuM saheluM che tene TakAvavA mATe khUba ja sAvacetI ane maryAdA zIlatAnI jarura paDe che. eTale pacca. levA rUpa AcAranuM pAlana suzakya tyAre bane jyAre anAcArane tyAgavAnI. maryAdAonuM vyavasthita pAlana heya. pacca. levuM e vIllAsanI vRddhinA AdhAre TUMka samayanuM kAma che, paNa tenuM lAMbA samaya sudhI pAlana sAvadha vyApAronA tyAganI jAgRtithI thAya che. pacAnI surakSA mATe vyavasthita jIvananI jarUra vyavahAramAM jema jaNanArIne nava mahinAnuM duHkha paNa pALanArIne te AkhI jIMdagIne bhAra, te rIte pacca. levAnI kriyA ghaDI-beghaDI ke TUMka samaya ja, paNa tenuM pAlana te AkhI jIMdagI karavAnuM, eTale je pacca. lIdhA pachI egya rIte anAcArene tyAga karI vyavasthitapaNe jIvana na javAya te pacca. surakSita na rahe. jALavaNInI mahattA keI sArI kiMmatI cIja tame lAvIne tamArI gharavALIne Ape. te ApavAmAM vAra keTalI? paNa tene jALavavAmAM tamArI strIne.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 Agamata keTalI darakAra karavI paDe, keNa jANe kyAre mAMge! ja sAcavIne jatana karavuM paDe, te rIte pacca. levAmAM vAra keTalI ! paNa tene vyavasthitapaNe pALavA mATe vadhu prayatnazIla rahevuM paDe. pacca. maulika guNa che te jALavaNInI zI jarUra? ahIM eka savAla ubhuM thAya ke-"mahAvratarUpa pacca.ne anya -darzanIoe yama, niyama, vrata ane zikSAnA nAme sadanuSThAna svarUpa puNyarUpe mAnyA che te temane navI kamANI rUpa pacca. rUpa puNyanI saMpadAne jALavavI paDe, jenenA mate te pacca. saMvara-nirjarA svarUpe AtmAnA mULa gata svabhAvarUpe mAnela che, te pachI jALavavAnI jahemata zI? kema ke svabhAva eTale bAhya saMge AdinI viSamatAo paNa je pitAnuM svarUpa na choDe che. jema ke pANImAM pathare ke lAkaDI mArIe te dekhItI rIte pANI juduM dekhAya paNa lAkaDI laI letAM ke pathare nIce besatAM ja pANI pitAnA mULasvabhAvanA AdhAre akhaMDa banI javAnuM. te rIte AtmAne svabhAva pragaTa thayA pachI tene vinAza thAya nahIM, te pachI pacca. rUpa AcAra pAlanane surakSita karavA mATe anAcArane varjavAnI vAta zA khapanI?" paccakakhANanI jALavaNumAM upAdAna-nimittanI sApekSa vicAraNA Ane khulAse jJAnIo ema jaNAve che ke dareka vastu ke kAryamAM upAdAna ane nimitta baMne vyavasthita joIe, pacca saMvara rUpa heI AtmasvabhAvarUpa kharUM! paNa AtmAnA upAdAnane vikRta karanAra pApakarmanA anudayarUpa nimittanI apekSA te rahe ja ! dhare game teTalI TADha taDake paDe te paNa dharAyelI ja rahe, te dharene le ne ghaDuM evA vaLage che tenA zarIrane kAzI pahoMcavA de nahi.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2juM tema pacca. rUpa dharma Atma svabhAvarUpa chatAM pApane udaya ke anAcAranI pravRtti na hoya te te Take, mATe ja jJAnIoe jaNAvyuM "nA rAjA rathata hA mati, x xx ri lAganA vArvinane sa tyArathAna marASThitaM mavati xxx'' arthAt pacca.nI prApti AcAranA pAlanathI thAya kharI ! paNa tenuM arkhalita pAlana te anAcAranA tyAgathI thAya. pacca. prAptimAM viziSTa adhikArInI mahattA te have muddAnI vAta e ke-prathama zaMkAkAre kramabhaMganA doSanI Apatti jaNAvela ke "anAcAra tyAganI ke AcAra pAlananI vAta trIjA adhyayanamAM jaNAvavI joIe tenA badale pAMcamA adhyayanamAM kema?" ene khulAse thaI gaye ke-prathama paccakakhANanuM saMvaranija svarUpapaNuM jaNAvyA pachI ja AvuM viziSTa lekettara pacca.nI prApti mATe adhikArI bananAre zuM zuM karavuM ghaTe? e apekSAthI A (pAMcamA) adhyayanamAM AcAra-pAlana ke anAcAra tyAganI vAta vicArAya che. pacca. levA karatAM jALavavuM vadhu muzkela pacca. prathama guru pAse levAya che, pachI AkhI jIMdagI tene pALavAnuM hoya che, lagana cerImAM thAya paNa tene nabhAvavAnuM AkhI jaMdagI, A rIte prathama thatI kriyA cothA adhyayanamAM jaNAvIne have tene nabhAvavuM zI rIte? e jaNavavA AcAra-anAcAranI vAta A (pAMcamA) adhyAmAM vicArAya che. kriyA aMgIkAra karavAne samaya gheDa paNa nabhAvavA mATe ja vadhu prayatna ane samaya joIe. upavAsanuM pathya. savAre gurUmahArAja pAse levAya paNa cAra prakAranA AhAranA tyAgarUpe tene pALavAnI kiyA te chatrIza kalAka karavI paDe che.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata pacca. letI vakhate anAcAra-pApa sirAvyuM kSaNavAramAM, paNa anAcArane varjavAne prayatna te lAMbekALa kare paDe tenI vicAraNa A (pAMcamAM) adhyAmAM karavAnI che. pacca. lIdhA pachI jAgRtinI jarUra pacca. letI vakhate anAcAra sirAjo, paNa pAchaLathI upaganI jAgRti na rahe ane rUpAMtara ke prakArAntaravALA anAcAramAM javAnuM thAya te te paca. vyavasthita na kahevAya. pacca. laI te lIdhuM paNa anAcAra choDavAne upaga jAgRta na rahe te pacca. pALyuM na kahevAya. A uparathI, "pacca.nA svarUpane cethA adhyayanamAM jaNAvyA pachI A adhyayanamAM AcAra-anAcAranI vAta kamabhaMga deSavALI nathI' nakkI thayuM. kamalaMgadeSanI bIjI rIte Apatti have ApaNe eka bIjI vAta vicArIe ke- "paccana le te pApI ane pacca. laIne bhAMge te mahApApI" A vAtanuM rahasya zuM? kema ke pacca. lIdhA pachI anAcArane choDavAnI vAta dhyAna bahAra rahe te pacca. bhAMgI jAya te pachI pacca. lIdhAne ze atha? enA karatAM anAcAranA tyAganI pUrI taiyArI thayA pachI ja paca. levuM, ane te rIte AcAra-anAcArane jaNAvanAruM A adhyayana pacca.nA cothA adhyayana pahelAM jaNAvavuM joIe, eTale pAMcamA adhya. tarIke jaNAvAtI AcAra-anAcAranI vAta kramabhaMga de vALI ja rahI! pacca. bhAMge te mahApApI" e vAkayane marma paraMta egya rIte vicAratAM samajAze ke- "pacca. laIne bhAge te mahApApI" e vAkyane paramArtha ? pacca. laIne anAcArano tyAga mATe bedarakAra rahenArane anu lakSIne A vAkya kahevAyela che.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka ---ju 1 pacca. nahIM karanArA navA nizALIyAne uddezIne mA vAkaya nathI, jethI ke pacca. letA pahelAM anAcAranA kuMDhAmAM na phasAvavAnI pUratI taiyArI karavAnI vAta uparathI kramabhaga doSa jaNAvI zakAya. pacca. lIdhA pachI bedarakArI na karavI pacca. laI ne anAcAra tyAganI bedarakArIthI tene bhAMgavA taiyAra thayela vyaktine sthira karavA mATe pRcca laine bhAMge te mahApApI " e vAkaya che. vyavahAramAM paNa vAMjhaNI khAI zuM reDhaNAM rUve ke ' nakAmI suvAvaDa khAdhI' jaNanArI khAI ja kasuvAvaDa prasaMge ke mareluM bALaka avatare tyAre ke janmeluM bALaka tuta marI jAya tyAre ema reDhAM rUe ke " nakAmI suvAvaDa khAdhI" AnA karatAM suvAvaDa na Ave te sArUM" vAMjhaNIne AvuM khelavAnA avasara ja na hoya ! tema " pA. na le te pApI paNa pacca. laine bhAMge te mahApApI " A vAkaya kAnA mhAMDhAmAM zAle ! je paca.nI kriyA karatA hAya ane anAcAra na cheDavAthI bhAMgavAnA prasaMga Ave tyAre mAnasika dhIratA TakAvavA mATe A vAkaya zaiAle.' paNa pacca.nI kriyA amalamAM mukI ja na hoya te zu ema kahI zake ke " puca. laine bhAMge te mahApApI " lIdhuM ja nathI teA laIne bhAMgavAnI vAta ja kayAM ? bhAMgavAnA DarathI pacca. na levAnI anucita vAtamAM samyakatvanuM dRSTAMta vaLI samyaktva asaMkhyavAra Ave che. ane ekavAra sabhya AvyA pachI ahaM pudgalaparAvarttamAM meAkSa thAya ja ! samyaktva vinAnA jIveA mATe tA keI niyama ja nahIM jAya te te ja bhavamAM ke khIjA ke trIjA bhavamAM jAya, yAvata saMkhyAta, asaMkhyAta bhava paNa thai jAya, paNa samyaktva vasI gayelAnuM mahattva vadhu che samyaktva vagaranAnI kiMmata nathI,
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata A uparathI nakkI thAya che ke "pacca. na le te pApI ane laIne bhAMge te mahApApI" A vAta zAstra mAnya nathI kema ke samyaktva vagaranA cha karatAM samyaktva vamI gayelAnuM mahattva vadhu che. A uparathI "pacca. laIne bhAge te mahApApI" e vAtane AgaLa karI bhAgI javAnA DarathI pacca. na lenArA je kharekhara marmane pAmI zakyA ja nathI. pacca. lenArAnuM mahAsaubhAgya samyaktva vamI gayelA jIvo karatAM paNa pacca.ne pAmanArA che vadhu viziSTa keTinA hoya che, kema ke samyakatva pachI pApama pRthakatva (be thI nava palyopama) jeTalI karma sthiti gayA pachI pacca.-virati Ave che. tethI pacca. lenArA te mahA bhAgyazALI che, dhyAna eTaluM ja rAkhavAnuM ke anAdinA saMskArethI lIdhela pacca.nI maryAdAonuM -vyavasthita pAlana karavAmAM AvatI muzkelIothI bacavA mATe anAcArane tyAga ke AcAranuM vyavasthita pAlana jarUrI che. te mATe ja cethA adhyayanamAM paccanI vAta jaNAvIne have tenI surakSitatA mATe anAcAra ke AcAranuM svarUpa A (pAMcamA) adhyayanamAM jaNAvAya che. pacca bhAMge te mahApApI" e vAkyathI ja paccAnI mahattA vaLI vyavahAranA bhAgIdArInA daSTAMtathI paNa spaSTa samajAya che ke "mAre kaMI levA devA nathI ke huM AmAM javAbadAra nahIM" e jAtanuM rAjInAmuM keNa ApI zake? bhAgIdArImAM je hoya te ke taTastha game te mANasa belI zake kharuM ke "mAre AmAM levAdevA nathI...! eTale pacca. laIne bhAMge te mahApApI" e vAkya pacca.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - -- - ----- ---- -- - pustaka raju 3 lIdhA pachI bedarakArI rAkhanArane sAvaceta karavA mATenuM che, prAthamika pacca. karanArAone bhAgI javAne Dara upajAvavA mATenuM nathI. pacca. bhAMge te mahApApI" vAkayane sApekSa upayoga Ama chatAM je pacca. lenArA ivene "bhAMgI jaze te tame mahApApI thaze" e bhAvArthamAM "paca. laIne bhAMge te mahApApI" e vAkyane upayoga karavAmAM Ave te viveka buddhinI khAmIthI utsutra bhASaNane deSa lAgavAne saMbhava che. eTale vrata-pacca. na lenAra vyaktinA meM "pacca. laIne bhAMge te mahApApI" e zabda zebhe nahIM, pacca. lIdhA pachI anAcAranI maryAdAo na choDavAthI paccIne bhaMga thavAne avasara AvI lAge tyAre jAtane jAgRta rAkhavA mATe AvA vAkyone upayega sApekSabuddhithI kare joIe. pacca. lIdhA pachI tene akhalita banAvavA mATe tema ja temAM vadhAre karavA, tene zobhAvavA ane tene akhaMDa rIte pAra pamADavA anAcAranuM vajana jarUrI che. pacca. rUpa AcAranA pAlana mATe anAcAranuM varjana sApekSarUpe jarUrI che. A adhyayananuM nAma zuM ? tethI sApekSa rIte A adhyanuM nAma AcArayuta jaNAvyuM che. kema ke gauNa mukhyabhAve AcAranA pAlananA peTamAM anAcAra varjananI vAta rAjA-maMtrInA pradhAna gauNa bhAvanI jema rAjAnI vAtamAM maMtrIne samAveza thavAnI mAphaka AvI jatI heI A adhyayanane AcArazruta kahela che. A adhyayanamAM pacca. rUpa AcAranA pAlananI maryAdAo mukhya rUpe jaNAvI che, tenA peTAmAM anAcAra vajananI vAta gauNa rUpe vicAravAnI che. Ama chatAM prasaMge prasaMge AcAra-anAcAranuM gauNa mukhya paNuM sApekSarUpe vicAravuM paDaze.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jenA darzana kharekhara sApekSavAdanA mAnadaMDathI dareka padArthane vicAra kare che. je tira dasanI apUrNatA jena sivAyanA bAkInA badhA darzane eka AMkhe (nirapekSaekAMtavAda) jenArA kAyA che, jene darzana dareka cIjane be AMkhe (sApekSapaNe) jue che. jenee bhakti, jJAna baMnene yathA egya adhikAra bhede prAdhAnya AvyuM che, sApekSapaNe baMnene gauNa mukhyapaNe upayogI batAvyA che. jyAre jeneree te AgavI (nirapekSa) vicAraNuM baLe bhakti ke jJAnane ekAMgI mahatva ApyuM che. - A rIte AcAra ane anAcAra baMnenI gauNa-mukhyatA sApekSapaNe A adhyayanamAM vAraMvAra dhyAnamAM levI jarUrI che. upasaMhAra ahIM kadAca ema thAya ke- TIkAkAra zIlAMkAcArya mahArAja AvI zabda ramata karI manameLa rIte AcAra ke anAcAranuM svarUpa kaheze, Ate sArUM nahIM! kaMIka baMdhAraNa te joIe ja! paNa kharI rIte Ama jaNAvavAmAM pU. niryuktikAra AcArya bhagavaMtanA Azayane anusaravApaNuM mukhya kAraNa che, te kevI rIte? ane pU. A. niryuktikAra bhagavaMte AcAra ane anAcArane gauNa mukhyarUpe zI rIte? zA mATe jaNAvyA? vagere adhikAra.... age vartamAna vyAkhyAna 7 " yadivA'nAcAraparivarjanena samyak pratyAkhyAna-maskhalitaM avatarA toDanArANutA thAnamaNiI re..." vyAkhyAkAra AcArya bhagavAna zrImAna zIlAMkAcAryajI mahA
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 pustaka 2-ju rAja bhavya jInA upakArane mATe zrI sUtakRtAMganA bIjA zratadhanA pAMcamA adhyayananI vyAkhyA karatAM AgaLa sUcavI gayA kecethA adhyAmAM zuM kahyuM? cothA adhyayanamAM paccakakhANanuM svarUpa jaNAvyuM, paNa temAM navakArazI vagere pacca. ke tene AgAra sUtramAM AvatA che ke ghare 3pa Adi padane vicAra varNa nathI, paNa pAyAnI vAta vicArI hatI ke-pacAnI kriyAmAM lekettaratA zI che? jene paccakakhANamAM mahAvrata vagere je jaNAve che, temAM ane jainetaranA yama, niyama, kuzaladharma, ke zikSA vagerenI mAnyatAmAM je pAyAne taphAvata che, te vicAryo che. jene-jenetare vacce AcArane ja pharaka jenetare yama, niyama Adine dAna dharmanI jema sukRtanI karaNI rU5 zubhAnuSThAna mAne che, jene karavAmAM teo gaurava dharAve che, paNa jainenI mAnyatAe te mahAvrata e devuM cUkavavAnI jema kartavyaniSThAnuM svarUpa che. dAna ApanAre ahaMkArathI pIDita thaI zake che, paNa lIdheluM devuM bharapAI karanAre kaMI navAI nathI karate, pitAnI pharaja adA kare che. A rIte mahAvratanuM pAlana anAdinI kAramI aviratimAMthI jIvanane ugAravA mATe kartavyarUpe jenenI daSTie che. tyAre jene tare yama-niyamAdinuM pAlana sadanuSThAna karavArUpe puNyanuM kArya karyAnA saMtoSanI bhAvanAthI kare che. kiyA sarakhI chatAM bhAvanI vicitratA nANAMnI kethaLImAMthI dAna detI vakhate ke devuM cukavatI vakhate paisA kADhavAnI kriyA eka sarakhI che, paNa bhAvanI daSTie temAM meTuM aMtara che.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAgamata dAnavALo ahaMbhAvamAM taNAya khare, jyAre devuM cUkavanAre pitAnI nAmezI TALavAnA prayatnathI pitAnI jAtane halakI banAve che, dAna detI vakhate ullAsa thAya paNa devuM cUkavavAmAM chuTakArAne bhAva rahe. dAna marajIyAta heya paNa devuM cUkavavuM te pharajIyAta che. dAna denAre kaMI budhavArI na kahevAya paNa devuM na cukave te budhavArI gaNAya. vrata pacca. jenetanI daSTie kevA? AvI AvI aneka apekSAe jenee mahAvratane devAnI jagyAe rAkhela che, jyAre jeneree yama, niyama Adine dAnanI jagyAe rAkhela che, dAnanI jema yama, niyamAdine mAnavAthI jainetaranI daSTie nAhyA eTaluM puNya" "dIdhuM eTaluM dAna karyuM teTaluM kalyANa" Adi mAnyatAo rUDha thavA pAmI ane yama, niyamamAM svecchA pravRttine sthAna maLatuM gayuM. jenenI mAnyatA paNa jainenI daSTie mahAvatene devuM vALavAnI jema gaNavAthI jema bane tema vadhu prayatna karI devuM vALI haLave thavAnI vicAraNanA AdhAre mahAvratanI AcaraNa AdimAM vadhu vIrya pheravavAnI vAta mukhya banI. ' devuM vALavAmAM mANasa jarA kaNI bhogavIne paNa lakhuM-sukuM khAIne ke dekhItI hADamArI veThIne paNa zakya prayatna devuM cukavavAnI pravRttimAM umaMga jora dhape ane svajana, saMbaMdhI, kuTuMbI ane hitaiSIone paNa hArdika Teke rahe ke-"bhaIlA! ApI de ne! e te hae-dakhe nabhAvI levAze! mAthethI bejo utare."
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -ju sAmAyika-pauSadha pAravAmAM mArmika viveka sAmAyika ke pauSadhanA samaya pUro thAya tyAre tame gurUmahArAjane ema pUche ke- " sAmAyika-(pAsaha) pArU` ? " tyAre 27 jema dAnamAM gRhasthe zakti-bhAvanAnusAra amuka rakama ApI hAya te vakhate gurU mahArAja jema kahe ke " hA bhAI ! bahuM sArU karyuM tame ! have tamArI jevI bhAvanA AvuM te vakhate gurU mahArAja khele kharA ! na ele ! tyAre zu ele ? " tuLo vi hrAyaththo " eTale devu vALavAnA prayatnamAM kasara kema! bhAvAllAsa hAya teA khUba ja umaMgathI pUrI karavA lAyaka A pravRtti che! paNa gRhastha thADI vAra pU. gurUdevanA vacana para anuprekSA karI peAtAnA cAlu saMcAgeAne vicArI have A pravRttimAM TakI zakavAnI anukULatA nathI ema samajI " yathAzakti " kahI gurU devanA vacanane vadhAvI le, '' bhAgatA tr pachI pharIthI gurUdevane kahe ke" sAmAyika (posaha) pA ( pAk ) ** eTale gurU mahArAja jAe ke saMsArI jIva che, hAlamAM tuta te A pravRttimAM AgaLa vadhI zake nahI eTale bhUtanI cATalI pakaDavA "nI jema ke " sarvanAze samutyane arthe tyajJatti palitaH '' kahetI pramANe sAMsAra bhaNI jatA gRhasthane chellI zikhAmaNurUpe gurU mahArAja kahe ke- " Avo La mottakhmo' eTale ke--A pravRtti cheDavA jevI nathI, sa MpUrNa devuM cukavavAnI zakayatA na hAya tA jeTaluM hAjara hAya te devA peTe ApIne paNa devuM bharapAi karavAnI kabUlAta ke khAkI kADhI ApavAnI taiyArInI jema gRhastha "satti " kahI A pravRtti mAg2a jIvananuM pavitra rr rr "" ke vya che. " evI spaSTa kabUlAta Ape che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata A uparathI jaNAya che ke sAmAyika-pauSadhanI kriyA viratirUpa he I mahAvratanI jema devuM vALavAnI jema jenee mAnya rAkhI che. AtmasvarUpanI daSTie paccAnuM mahatva jenee AtmAne jJAnasvarUpa mAne che, jenetara paNa AtmAne jJAnasvarUpa mAne che paNa jenee te AtmAne jJAnasvarUpa uparAMta, samyaktvamaya, vItarAga ane paccakakhANamaya paNa mAnya che, jJAnAvaraNIya, darzanamehanIya, apratyAkhyAna kaSAya ane pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyanA AvaraNathI AtmAnA svarUpa bhUta jJAna, samyaktva, vItarAgatA ane virati guNe avarAelA che. tethI sAmAyika, pauSadha, bAra ANuvrata ke-pAMca mahAvratanI AcaraNamAM devuM cUkavavA jeTalI tatparatA nirbharapravRtti ane vadhune vadhu te mATe umaMga joIe. pa.nI pravRttimAM vadhu lakSya jeTalI jJAna, samyaktva ke vItarAgatA meLavavA mATe ke virati mArge cAlavA mATenI tatparatA ochI teTalI kamanI tAbedArI vadhu ane kamanuM devuM vadhu saMtApaze, tethI samaju mANasa devAmAMthI zakya prayatna vaheluM chuTavA mathe tema karmonA AvaraNataLe dabAyela AtmaguNene prakaTAvavA viratipaccakakhANanA svIkAramAM jarA paNa kasara ke bedarakArI na rAkhe. A badhuM kyAre bane ke jyAre mahAvatene devuM cukavavArUpe pALavAnI vAta dhyAnamAM levAya tyAre! A muddAne dhyAnamAM rAkhIne jaina zAsanamAM AtmAnA maulika guNasvarUpa jJAna AdinA AvaraNarUpa karmone khaseDavA satata purUSArthanuM mahatva sthAne, sthAne jaNAvyuM che.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju jenetanI daSTie AtmA ane jJAnane saMbaMdha jainetaro AtmAne jJAnanuM pAtra mAne che eTale AtmAmAM jJAna rahe che ema mAnIne AtmAnI jJAnamayatA svIkAratA nathI, eTale purUSArthanI sAcI dizA teone maLavI muzkela che. dAkhalA tarIke dAbaDImAM hIre hoya te hI ane dAbaDI be judI cIja thaI te AtmAmAM jJAna rahe te AtmA ane jJAna be cIja judI thaI ema thavAthI AtmAne jJAna prApti mATe vyavasthita purUSArthanI sUjha na thAya. jene te senAmAM kasa, motImAM pANI, hIrAmAM tejanI jema AtmAmAM jJAna mAne che, eTale senAne kasa, metInuM pANI, ke hIrAnuM teja kaMI bahArathI nathI AvatuM, enuM, motI ke hIrAmAM ja hoya che, mAtra purUSArtha baLe tenuM prakaTIkaraNa karavAnuM rahe che. A rIte AtmAmAM paNa jJAna AtmasvabhAva rUpe sadAkALa avasthita che ja! mAtra purUSArtha baLe AvaraNa khaseDIne jJAnanI vizALa rAzi anubhUtigecara thAya che. jainetaree AtmAne jJAnane AdhAra mAnIne ghaNuM gumAvyuM jainetaree nyAyanI paribhASAmAM AtmAne jJAnavALe, jJAnAdhikaraNa (jJAnane dAbaDe ) Adi zabdothI varNavyA che. jJAnamaya ke jJAnasvarUpa AtmAnI vAta jainetaranA khyAla bahAra rahI che, tethI AtmAnA bIjA samyaktva, virati, paccakakhANa Adi svabhAvarUpa maulika guNanI vAta teonA khyAlamAM Ave ja kyAMthI? eTale ja teo pacca.ne dAnAdinI jema zubhakArya tarIke mAne paNa karmonA AvaraNane halAvI Atma vikAsa mATe jarUrI guNa tarIke zI rIte mAne ? tethI jenetarane vrata-pacca. sAthe bahu nisbata nahIM, mAtra "sAruM kArya che" ema kahI tene mahatva bolavA rUpe Ape, bAkI snAna-sUtaka nahIM!
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 Agamata takasAdhu brAhmaNanuM dRSTAMta jemake keka brAhmaNa mocInI pADozamAM rahete hate, brAhmaNa khetInuM kAma karate, mecIne tyAM kaMIka prasaMga Avye, eTale brAhmaNe khetaramAM jatI vakhate kahyuM ke- ApaNe belavA vyavahAra che, te netaruM Ape te dhArapara rADa pADaje! na Ave te e macIDAnuM keLuM khAya! e te ThIka ! bolavA vyavahAra eTale laTakatI salAma jevuM karavuM paDe! eTale jema brAhmaNane bolavA vyavahArathI upalakIye dekhAva pUrate vyavahAra mocI sAthe tema jainetara AtmAne jJAnAdhikaraNa mAnI AtmAne ane jJAnane laTakatI salAma jevuM mAnyuM !!! jJAna jevI cIjanA vicAramAM geTa vALI jainetaree virati mATe paNa durlakSya karyuM A rIte jyAre AtmAnA maulika ane viziSTa svarUpa bhUta jJAnaguNa mATe paNa upalakIye saMbaMdha mAne te pachI samyaktva, virati ke paccakakhANa jevA bIjA guNenI te maulika mAnyatA jetaro zI rIte dharAvI zake ? AtmAne ApaNe jJAnamaya, samyaktvamaya, virati-paccakakhANamaya mAnIe jyAre jainetare te AtmAmAM jJAna bahArathI AgaMtuka mAne che, tethI pacca. AtmAnuM svarUpa zI rIte mAne ? mULa vAta e ke- cethA adhyayanamAM pacca.nI vAta jaNAvIne navakArazI-parazI vagere nahIM, paNa pacca. AtmAnuM svarUpa che, tenI upara Avela AvaraNo khaseDI AtmAnuM maulika svarUpa prakaTAvavA prayatna kare vagerenuM svarUpa jaNAvyuM. dayamAM taphAvata kharekhara hiMsA Adi pAMca pApa che, te na AcaravA te dharma
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka raju che A vAta lagabhaga badhA mAne che, paNa pharaka kyAM paDe che? dhyeyamAM ! jainetare "danadakSiNAmAM je maLyuM te kharUM" evI mAnyatAthI dharma kare jyAre jene te hiMsA Adi mArA AtmasvarUpanA prati baMdhaka che mATe te na AcaravA, dhamanI ArAdhanA kaMI "cale ! je dakSiNa maLI te kharI ' enI jema nahIM, paNa devuM vALavAnI jema khUba ja tamannA-ucharaMga ane ullAsa pUrvaka dharmanI ArAdhanA karavAnI hoya che. eTale ke jena-jenetaranA dayeyamAM ja pharaka - jene AtmAne jJAnamaya, paccakakhANa svarUpa ane vItarAgamaya mAne jyAre jene tarate AtmAmAM jJAna AgaMtuka mAne che ane mukti avasthAmAM jJAnane paNa abhAva mAne che eTale AtmA jJAna rahita banI jaDapatthara je bane, AvI sthitimAM temAM paccakakhANa ke vItarAgatA Adi Atma svabhAvarUpe zI rIte mAne? te na mAne eTale pachI AtmasvarUpanI ADe AvatA karmanA AvaraNane khaseDavAnA prayatnapurUSArtharUpa vividha viratinI pravRtti tarapha jenetaranuM lakSya jAya ja zI rIte ? niyAyinI mekSanI mAnyatA niyAyika vagere e mokSane eka vicitra mAne che ke je sAdI buddhimAM paNa na utare, sukha, jJAna AdithI rahita AtmAnI avasthA te mekSa, samajadAra mANaso dvArA jyAre temanI AvI mAnyatAne cakAsavAmAM Ave che tyAre temAM ApaNane ulaTA gaLe bAjhe che, ke- tamArA mekSamAM zuM ? nahIM khAvAnuM, nahIM pIvAnuM, nahIM kaMI karavAnuM, kaMI karatAM kaMI nahIM! tyAre mekSamAM karavAnuM zuM ? ane mekSamAM sukha zuM ! AvA AvA citra vicitra ajJAna mULaka tarkothI potAnI vAtane chupAvavA mAMge che.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara - . . Agamata sarvajJanI niSThA na hovAthI te rakAsa kharekhara! sarvaranI vANInA pAyA vinA buddhibaLe goThavI kADhelI bAbatamAM A ja rakAsa thAya! jUone! zrI kRSNane teo pUrNAvatAra mAne che, (bIjA badhA avatAre aMzAvatAra rUpa hatA) chatAM mathurA cheDIne kAThIyAvADanI dharatInA khUNe jaIne bharAI javuM paDayuM, dekhItI aNachAjatI A bInA mATe jyAM teo pAse kaMI nakkara javAba che. vaLI bharasabhAmAM mAsika dharmavALI phakta eka vastra paherelI driaupadInA 108 cIra pUravAmAM zrI kRSNane bhagavAnanuM rUpa ApI zrImad bhAgavatamAM khaDA karyA, paNa sAthe e vicAra na karyo ke narapizAca duzAsane kevA bIbhatsa zabdo ke cenacALA bharasabhAmAM karyA? ane hAtha kheMcIne ghasaDIne lAvyuM te vakhate bhagavAna zrI kRSNa kyAM saMtAI gayA? AmAM e lekenuM ajJAna ja javAbadAra che. ApaNe te A leke para bhAva dayA rAkhI mAdhyazya bhAva ja keLavavAne che, ApaNe te A prasaMgane zIlanA mahimA tarIke cIrapuraNarUpe jaNAvyuM ane zrI kRSNa vAsudevarUpe karmasattAnI vivazatAnA lIdhe mathurAthI saurASTramAM dvArikA vasAvI rahyA. Ama badhI saMgati karI zakIe chIe muddAnI vAta e keanyadarzanIe eka sthAne keka vAtane meLa besADe te aneka sthAne visaMvAda ubhA kare ! paccAnI mahattA rUpe purUSArthanuM mahatva A rIte anyadarzanakAe AtmAne jJAnamaya na mAnavAthI mekSanA svarUpamAM paNa garabaDa karI. eTale pacca.nA svarUpane marma cethA adhyayanamAM jaNAvela te pramANe pacca. AtmAne maulika svarUpanI ADe rahela kamanA Ava raNe khaseDavA mATe prabaLa purUSArtha rUpe AcaravA joIe.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka raju pAMcamA adhyayanane viSaya nideza have A (pAMcamA) adhyayanamAM paccAnI kriyAnI saphaLatA mATe paMcAcAranuM vyavasthita pAlana ane tenA TekAmAM anAcAranA. tyAganuM mahatva vicArAze. AcAra-pAlana sAthe anAcAra-tyAganuM mahatva paccAnI kriyAne AcaranArAe paMcAcAranI maryAdAnA vyava-- sthita pAlananI tatparatA jALavavI joIe, temaja ajJAna, azraddhA tathA cAritra, tapAcAra, ane vIryAcAranA aticAre vavA joIe. lIdhela paccIne ammalita ke akhaMDa rAkhavA anAcArane. tyAga jarUrI che. anAcAra tyAganuM phaLa upavAsa te karyo paNa jamavAnA vadhelA samayane sadupayega. karavAnA badale A divasa dukAnane vahivaTa calA, cepaDAnuM kAma karyuM, ADI avaLI pravRttiomAM upavAsa pUro karyo. upavAsa karIne jarAka zarIrane kaSTa paDatAM hAya hAya karI mUke-- e bApare! marI gayo re!" Adi anucita vANIthI bIjAnI zraddhA-mAnyatAmAM gAbaDuM pADe. anAcAra tyAgathI paccanI zuddhi pauSadha, sAmAyika te karyuM paNa temAM puMjavA-pramArjivAne upaga na jaLavAya te jayaNAnuM lakSya zI rIte rahe? eTale pacca. laI levA mAtrathI kAma patatuM nathI, paNa sAthe sAthe jenA pacca. karyA che te anAcArane varjavAnI tatparatA jarUrI che. anAcAra-tyAga vinA paccaka nI asAratA paisAnA lAlacu bAreTe pAse be-cAra ke cha AnA thALImAM nAMkhI "jAtrA saphaLa"ne AzirvAda girirAja caDhatAM hiMgaLAjanA haDe
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. Agamata meLavIne saMtoSa mAne, paNa kharekhara te yAtrAnI saphaLatA kyAre! dAdAnA bhAvathI darzana karAya tyAre ne? A rIte "le bApajI! karAve paccakhANu" ema kahI pacca. laI lIdhA pachI yathAyogya anAcAra-vajananI maryAdA na jaLavAya te zAbdika saMteSa bhale rahe! paNa kharekhara AtmavaMcanA ja thAya! paccaTanI akhalitatA mATe anAcAra tyAga jarUrI pacca. lIdhA pachI anAcArane tyAga karavAmAM na Ave te pacca. akhalita na bane, kemake pacca. lIdhA pachI jJAnAcAra, dazanAcAra ane cAritrAcAranA aticAronuM vajana pacca.ne akhalita banAve che. pacca. lIdhA pachI tene jALavavAnI darakAra na rahe ke paccAnI javAbadArI na samajAya to pacca. mAtra levA puratuM ja rahe, vyavasthita pAlana zakya na bane. paNa pacca. lIdhA pachI tenI darakAra karanAra akhalitapaNe tenuM pAlana karI zake che. ucca AdarzanI AvazyakatA vyavahAramAM evuM dekhAya che ke uMce caDhanAra manuSya avaLIudhI (nIcI) daSTi rAkhI na zake, uce daSTi rAkhe te ja caDhI zake, jyAre nIce utaranAre nIcI daSTi rAkhI jema utare che tema uMcIavaLI daSTi rAkhIne paNa utarI zake. A rIte AtmazuddhinA paMthe cAlanArAe haMmezAM ucca AdarzoAlaMbane sAme rAkhavA joIe. A rIte ja AtmA guNenI prApti-vRddhi karI zake. lakSya-zuddhimAM zrIyaka muninuM daSTAMta juo ! zrI sthUlabhadra mahAmuninA nAnA bhAI zrIyamuni roja navakArazInuM pacca. karatA, pirisI paNa kyAreya karI zakatA nahI. parvAdhirAjanI ArAdhanAnA TANe paNa navakArazIthI AgaLa na
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 pustaka 2-ju vadhI zakyA. chevaTe saMvatsari mahApavane divasa Avyo. - saMsArI mane ja javAdavavaMdanAthe AvyA, pUchayuM ke zuM pacca. karyuM che Aje? zrIyaka munie khUba ja nikhAlasatAthI pitAnI azakti jAhera karavA sAthe nava. pacca.nI vAta karI. sAdhvIjI mahArAje preraNA karI ke Aje te pirasI kareAje te parvAdhirAjanI ArAdhanAne aMtima divasa che, badhA sAdhu bhagavaMtane vaMdanA-kSamApanA Adi karazo eTalAmAM pirasI AvI jaze. zrIyaka munie ucca Adarzone daSTi samakSa rAkhela hoI pirasI karI, pharI sAdhvIjI mahArAje bArasAsUtra sAMbhaLaze te sADhapirasI AvI jaze ema kahI sADha pirasI karAvI. pharI cityaparipATInA bahAne purimaDuddha karAvyuM, pharI paDilehaNa AdinA hisAbe avarRDha karAvyuM, chevaTe Aje te moTuM pratikramaNa rA-3 kalAkanuM che, rAta te uMghamAM pasAra thaI jaze mATe have karI le ne upavAsa! A rIte zrIyaka munine upavAsa thaI gaye, paNa rAtre temanuM sukemaLa zarIra, upavAsanI citravicitra akaLAmaNa-vedanA-pIDAo khamI na zakayuM ane kALadharma pAmyA. zrIyaka muninI ucca vicAradhArA paNa maraNa vakhate paNa ArAdhaka bhAva TakI rahyo ke "prabhu zAsananI tapasyA mATe meM prathamathI zarIrane keLavyuM nahi, kharekhara meM bahu moTI bhUla karI, viziSTa karmanijarAnA sAdhanarUpa A tapadharmanI ArAdhanAthI huM vaMcita rahyo! ta5 mArA AtmaguNene vikasAvavAnuM amegha sAdhana che. tene yathArtha lAbha huM meLavI na zakyo, Aje A zarIranI kaLavikaLa dazA paNa mArI pUrva taiyArI na havAne AbhArI che" Adi Adi aMtaraMga vicAradhArA tapadharmanI maryAdAne anukuLa rahI, paNa evA vicAramAM na phasyA ke "hAya! huM kyAMthI sAdhvIjInA kahevAthI phasAI gaye, meM zarame-bharame upavAsa kyAM karyo?"
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamota zrIyaka muninI vicAradhArAne marma zrIyaka muninI ucca vicAradhArA aMtakAle paNa vikRta na thaI enuM kAraNa zuM? te puNyAtmA jinazAsananA marmane gurUgamathI pArakhI zakyA hatA ke-"ArAdhanA bhale ochI thAya paNa ArAdhanAnuM lakSya sadA jAgRta rAkhavA mATe ucca Adarzo-caDhatAnuM AlaMbana ane nirmaLa vicAradhArA TakAvI rAkhavI joIe." mArmika vAta muddAnI vAta e ke-pagna. lenAre lIdhA pachI tene akhalita banavA mATe saMskAronA taphAnathI cittanI caLavicaLa sthitie paNa puNyavAna AtmAonI vividha nirmaLa ArAdhanAonuM Ale bana vicArI pariNAmenI dhArA vyavasthita rAkhavI. ucca AdarzothI paccAnI sAnubaMdhatA tapa e AtmAne guNa che, tene vikasAvavA mATe egya purUpArthanI jarUra che, Atmazaktio vyavasthita prayatnathI khIle che eTale tapasyA karanAra pacca. lIdhA pachI ucca Adarzo najara sAme rAkhe te khUba ja cokkasa rIte AgaLa vadhI zake che. vAsanAnI viSamatA khAuM-khAuMnI vAsanA AhAra-saMjJAnA baLe anAdikALathI AtmAne vaLagelI che, tenI viSama asara taLe tapane guNa ava rAI gayo che, paNa ema vicAravAnI jarUra che ke-anaMtakALathI vividha niomAM aneka uttamottama dravyane bhoga karavA chatAM AhAranI vAsanA ghaTI nahIM. bIjA bhavanI vAte kyAM karavI? A cAlu jIdagImAM paNa trIza, cAlIza, pacAza, ke sATha varSothI roja bane vakhata vividha bhojana dravyo vAparavA chatAM paNa upavAsa ke AyaMbilanuM pAraNuM Ave tyAre jANe kadI ApaNe khAdhuM ja
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-juM 37 nathI, evI akaLAmaNa ane khAuM-khAuMnI vAsanA kevI prabaLa thaI jAya che? A jIdagInI apekSAe varSothI ane Ama joIe te anaMta kALathI ApaNI vRttione saMtoSavA vividha prayatna karyA chatAM hatA tyAMne tyAM ja ! rajane reja ekaDo ja ghuMTavAno! tapaguNanA vikAsathI vAsanAne hAsa A dazA zAne AbhArI che? ApaNuM AtmAnI vikRtione ApaNe oLakhI zakyA nathI, te vikRtione dUra karanAra tapaguNanuM mahatva samajI zakyA nathI mATe A kamanasIba dazA che ! kharekhara te khAuM khAuMnI vAsanA pAchaLa ApaNe khAIne khevAnuM ja che. anAdikALathI ajJAna dazAnA kAraNe khAIne chevAne dhaMdho cAlu che. devALIyAnA daSTAMne viratinuM mahatva are! jarA vicAre ke-vyavahAramAM devALIo haya, laIne pAchA ApavAnA na hoya te paNa dekhItI zAhukArI batAvavA paNa khAtuM maMDAve! jyAre ApaNe A jIva khAvA te taiyAra paNa khAtuM maMDAvavAnI paNa nA! navakArazI jeTaluM paNa pacca. karI ke bIjI koI nAnI moTI virati svIkArI khAya te eTalI paNa viratinuM khAtuM maMDAyela heI bhaviSyamAM AtmA tapaguNanI saMpattine pAmI zake! paccAnuM lakSya AhAra saMjJA-nigraha che. kahevAnI vAta e che ke "tapa e mArA AtmAne guNa che" A jAtanI vicAradhArAthI AhAra saMjJA para kAbU meLavavAnuM lakSya pacca. lIdhA pachI ucca Adarzone TakAvavAthI meLavI zakAya che. zrIyaka muninI ArAdhakatA A jAtanI lakSyamukhI ArAdhanAnA baLe ja zrIyaka muni eka upavAsamAM ja rAtre kALa karI javA chatAM devaleke upajyA, zrI jakSA 3
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata sAvIjIe pitAnI bhUla mAnI zrI saMgha pAse prAyazcita mAMgyuM, paNa Azaya zuddhinA kAraNe tene nirdoSa TharAvI, khAtrI mATe zAsanadevI mAraphata zrI sImaMdhara svAmIjI pAse sAdhvIjIne mekalI, zrI tIrthaMkara paramAtmAe svamukhe zrIyaka muninI ArAdhakatA ane sAdhvIjInI nirdoSatA jaNAvI. pacca.nI vizuddhi mATe ArAdhakabhAvanI jarUra ArAdhabhAva Takyo rahe te pazca.nI akhalitatA banI rahe te AzayathI zrIyakamuninuM daSTAMta vicAravA jevuM che. zrIyaka munie je rIte ucca AlaMbana rAkhI pitAnI jAtane ArAdhaka banAvI te rIte AtmaguNa tarIke tapane vikasAvavA mATe pazca. lIdhA pachI uMcA Adarzane najara sAme rAkhavAnI jarUra che. asadAlaMbanethI pacca. nA bhaMganI zakyatA pacca.nA ucca mArge AgaLa vadhavA mATe daSTi sadA uMcI ja rAkhavI ghaTe, uMce caDhanArane nIcI daSTi rAkhavI pAlave nahI, chatAM tapa e AtmAne guNa che. evI pratIti sAthe pacca.nI pravRtti na karI zakanArane pacca. lIdhA pachI AvI paDanArI viSamatAo vakhate anAdikAlIna saMskAranA baLe nIcA AlaMbane khoTA bahAnA Adi avalaMbI paccAnA bhaMga mATe ADakatrI taiyArI thaI jAya che. paccAnI kriyAmAM paMcAcAranI maryAdAnA pAlana sAme anAcAra tyAganI vAta lakSya tarIke rakhAya te saMskAravaza je anucita pravRttione prasaMga Ave che te svAbhAvika rIte TaLI jAya. adhyayananA nAmanI mAmikatA A rIte A (pAMcamuM) adhyayana anAcAra zrata paNa kahe vAya che. pacca. mATe jarUrI AcAranI maryAdAnA pAlananI vAta bhArapUrvaka jaNAvI piTAmAM AcAranA virodhI tatvenuM vajana sUcita thaI ja jAya che. ekaMdare A adhyayana anAcAranA tyAganI vAta garbhita rIte mahatvanI jaNAvI AcAra pAlananI vAtane nirdazanAruM che.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -juM cekIdAranA daSTAte adhyakanA nAmane vicAra jema rokIdAre rAtre bAra ke be vAge rena mAravA nikaLe tyAre jAgatA reje.nI tenI bUma ApaNe uMghamAM gAphila thaI ApaNI milkatane gumAvI na besIe tethI uMgha uDADavA mATe che, te rIte A adhyayana AtmaguNarUpa tapadharmane vikasAvanAra paccAnI kriyAne vyavasthita rIte TakAvavA mATe anAcArane tyAga karavAnI vAta raju karI ApaNuM mehanidrA haThAvanAra che. AcArazruta-anAcArazuta bane nAmanI sArthakatA pahelAM A adhyayananuM nAma AcAmRta jaNAvela, have ahIM anAcArazruta batAvAya che. A uparathI samajaNamAM goTALe thavA saMbhava che ke kharekhara zuM nAma che? paNa prathama jaNAvI gayA te pramANe vivakSAbhedathI bane nAma upayogI che. kemake-paccanI prApti mATe AcAranuM pAlana jarUrI, temAM lIdhela pacca.ne akhaMDita--akhkhalita rAkhavA mATe anAcArane tyAga paNa jarUrI che. eTale A adhyayanamAM sthAne sthAne AcArapAlana ane anAcAra varjana bannenI yegya ghaTanA karI che. AcAra pAlana-anAcAra tyAganuM sApekSa mahatva kharI rIte vicArIe te pratyeka siddhAMtane amalamAM utAravA mATe A banne cIja jarUrI che. jemake "joIne cAlavuM jethI jIva mare nahIM, vicArIne besavuM jethI deSa na lAge AmAM jaIne cAlavAnI ane vicArIne bolavAnI vAta AcAra pAlana rUpa che, paNa jIva na maravAnI vAta ane deSa na lAgavAnI vAta anAcAra vajanarUpa che. A rIte A adhyayanamAM prasaMge prasaMge eka bIjAne pUraka tarIke AcAra ane anAcAra bannenuM svarUpa phUlaguMthaNIe jaNAvAze.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajyAta 40 adhyanA nAma saMbadhe to kyAghAta nI zakA ahIM utAvaLIA svabhAvane vAdI zakA uThAvaze ke-A kevI vicitra vAta ! AcAra ane anAcAra banne paraspara virAdhI cIje, te bannenuM svarUpa A adhyayanamAM zI rIte jaNAvaze ? A te " mArI mA vAMjhaNI che" enA jevuM thato nyAyata kahevAya! dekhItA virAthI nAmAnI sagati zAstrakAra bhagava'ta AnA khulAsA kare che ke-" bhAIlA ! utAvaLa na kara ! dareka vastune sApekSa rIte vicAravAnI jarUra che, dekhItI rIte virUddha dekhAtI cIjo paNa ceAgya rIte vicAravAthI susaMgata lAge che. " mArI mA vAMjhaNI ' vAcanI sa'gati " mArI mA vAMjhaNI * vAkaya bhale dekhItI rIte visa'gata lAge paNa jarA vicAra kareA ke-- ko'ka khAI ne paise ghaNA chatAM saMtAna na hovAthI kA'kane dattaka tarIke khALe le, tA dattaka tarIke AvanAranI te mA thaI ne! have A sthitimAM kAka pelA dattaka putrane ema pUche ke-bhAI ! tArI mAne keTalA cheAkarA ! pUchanArane zI khabara ke A dattaka Avela che. te te vyavahArathI mA tarIkenA tenA vyavahAra uparathI sAhajika rIte te banne vacce mAtA-putranA saMbaMdha kalpI pUche ke--" tArI mAne keTalA saMtAna che ? " tA dattaka Avela bhAI zu ema na kahe ke--" bhAI ! mArI mAtA vAMjhaNI che, tene saMtAna nathI, e te huM paNu dattaka Avela chuM." ahI jo kharekharI hakIkatane AgaLa karI ema kahe ke-nA! A mArI mA nathI ! tA dattaka tarIkenA hakka jatA rahe ! jo ema kahe ke nA ! A mArI mA che! te kharekhara te kayAM tenI mA che ! " ' Ama je rIte dattaka putrane peAtAnI sagI mA nahi chatAM mA
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 41 te kahevI ja paDe ane saMtAna keI nathI tyAre ja te pite khoLe AvyuM che eTale vAMjhaNI tarIke nirdeza paNa karavuM jarUrI. A rIte "mArI mA vAMjhaNI" A vAkya dekhItuM visaMgata lAgatuM chatAM jema vivakSAthI saMgata lAge che, tema A adhyayanamAM AcAra ane anAcAra banne zabdo paraspara virodhI chatAM eka ja cIjanA rUpAMtararUpe eka bIjAnA pUraka banI rahe che. viveka-buddhithI vidhinuM samAdhAna eTale jJAnIonA caraNomAM besI meLavAtI viveka buddhinA AdhAre "AcAra ane anAcAra banenA svarUpane jaNAvanAra A adhyayana che" A nirdezamAM asaMgati jaNAtI nathI. pacca prApti mATe AcAra pAlana pacca, rakSA mATe anAcAra tyAga vyAkhyAkAra zrI zIlAMkAcArya mahArAja A adhyayanamAM AcAra ane anAcAra banenI vAta raju karaze. kema ke pa.nI prApti mATe AcAra pAlananI jarUra che. ane pacca.nI surakSA mATe anAcAranA tyAganI jarUra che. pacca. lIdhA pachI tene TakAvavA mATe khUba ja kaDakAI sAthe AcAra niSThA keLavavI jarUrI che, jethI ke anAcAranuM utthAna ja na thavA pAme, ane avyavasthA na thavA pAme. anAcAra tyAgathI paccanI javAbadArI jema ke lagna pahelAM paraNetara sAthe je rItanA vyavahAre heya te lagna thayA pachI judI jAtanA hoya, kemake-lagna thayA pachI tenI javAbadArI Ave che. A rIte paDyu. pachI pilapala na cAle, avyavasthita vartane paNa na ghaTe, anAcAranA tyAganI khAsa jarUra che, temaja AcAranuM kaDaka pAlana paNa jarUrI che. jahuvesTanA AdezanuM rahasya jemake cAluM koIpaNa dharmakriyAmAM viratimAM AvavA mATe IriyA
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata vahI ane muhapattinA paDilehaNa Adi sAmAnya sAmAcArInI jarUra, te rIte sAmAyika, pauSadha ke mahAvate uccaravAmAM amuka vidhi hoya che, paNa viratimAM AvyA pachI temAM TakavA mATe "vaghu rikAju ane " i jazuM" nA AdezathI AcAra niSThAnI sudaDha pAlanA jaNAvI che. zarIra paNa gurunI AjJAmAM samarpita karI daI svAbhAvika thanArI zvAsocchavAsa ane AMkhanA palakArA jevI sAmAnya (zArIrika) kriyAo mATe paNa anujJA-saMmati meLavavA tatparatAnI vAta keTalI uccakeTinI AcAra niSThA sUcave che? anAcAranA tyAga mATenI keTalI tatparatA sUcave che? AcAra niSThAnuM mahatva A rIte jinazAsananI maryAdA pramANe pacca. letAM pahelAM AcAranI jarUra, paNa pacca. lIdhA pachI te anAcAranA tyAganI jarUra, te mATe AcAraniSThAnI sudaDha keLavaNI jarUrI che. anAcAranA tyAga mATe jJAnAcAranA 8 AcAranuM svarUpa AcAranI utpatti, sthiti ane vRddhi anAcAranA sudaDha tyAgathI thAya che, jema ke jJAna samyapha kyAre bane jyAre ke-jANavAnA AcAra sAthe akALe na bhaNavuM, avinaya ke abahumAnathI na bhaNavuM, upadhAna-gavahana vagara na bhaNavuM, bhaNAvanArane apalApa na kare, sUtra, artha tadubhayanI virAdhanA na karavI-A ATha anAcAranuM vajana heya te. eTale akALe bhaNavA Adi ATha anAcAranA parivAra sAthe jJAnAcAra saMkaLAyela che. A uparathI A adhyayananuM nAma "AcArakRta" temaja anAcArata" che. e bAbata keI asaMgati nathI, ema spaSTa thAya che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju vyAkaraNanA niyama pramANe viredhI nAmanI paNa saMgati ahIM "nAma te eka ja hoya! be nAma zI rIte ?" evI zaMkA na karavI, kemake-vyAkaraNa zAstrane niyama che ke "sA ja saMjJAsAvAhiti" arthAt eka saMjJA bIjI saMjJAne bAdha na kare, tethI AcArakRta nAma anAcAradyutanuM vireAdhI na bane. kalpasUtramAM prabhu mahAvIranA vividha nAme vaLI juo ! zrI kalapasatramAM patitapAvana zAsanapati zrI mahAvIra paramAtmAnA keTalA nAma jaNAvyA che? mAtA-pitAe sthApela nAma vardhamAna, devee sthApela nAma mahAvIra, videhavAsIoe Apela videhI, magadhavAsIoe Apela jJAtaputra, A badhA nAme kaMI paraspara virodhI nathI. eTale A (pAMcamA) adhyayananuM nAma AcArazruta ane anAcArazruta paraspara virodhI nathI. jinazAsananI addabhuta zaili kadAca ahIM ema zaMkA thAya ke-"A te tame manaphAvatI kalpanA karI vAtane goThavI kADhI ! paNa kharekhara zuM Ama hoI zake? ke A adhyayananuM nAma dekhItA paraspara virodhI zabdovALuM hoya?" paNa vastusthitinA vicAranI dRSTie viveka buddhithI vicArIe te spaSTa samajAya tevuM che ke jinazAsanamAM kaI paNa vastune mArI macaDIne besADavAnI paddhati ja nathI. vastu viSama hoya ke ApaNI samaja zakti ochI heya te vastune samajavA mATe, kalpanA umerI vastune sahelI rIte samajavA ke samajAvavAno prayatnajinazAsananI zilimAM hete ja nathI. maTuka zrAvakanuM daSTAMta juo ! bhagavatIsUtramAM mahu, zrAvakane adhikAra Ave chemaddhaka zrAvaka prabhu mahAvIra paramAtmAne samesaryA jANI
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata umaMgabhera pite vaMdanAthe ane dezanA-zravaNAthe jaI rahyo che. rastAmAM pAkhaMDIye-je jinazAsananI asUyA karavAvALA anyadarzanIye maLyA. teoe adekhAIthI maDhukane zraddhAmAMthI DhIle karI pitA tarapha kheMcavA kahyuM ke bhalA AdamI ! tArA mahAvIra dharmAstikAya Adi cha dravya jaNAve che, te temanA dharmAstikAya Adi pAMcane zuM tuM jue che?" make kahyuM ke "nA, huM dekhAtuM nathI eTale pelA pAkhaMDIo kahe ke "joyA-karyA vinA kekanA kahevA mAtrathI te mAnI le e zuM sAruM kahevAya? e te AMdhaLI zraddhA thaI !" A rIte pAkhaMDIoe maTuka jevA custa zraddhALune paNa hacamacAvI nAkhavA vAgmANane chUTathI upayoga karyo, paNa maTukata pariNata zraddhAvALe hatuM, eTale zabdabANathI gAMye jAya tema na hatuM. teNe pelA pAkhaMDIone paDakAratAM kahyuM ke ApaNe na joIe chatAM keTalIka vastuo mAnavI ja paDe, jemake AtmA ! "huM jIvuM chuM' e pratIti-gamya AtmA svAnubhavathI pitAne samajAya, paNa bIjAnA AtmAne te ApaNe mAnIne ja cAlIe chIe. te ja rIte svama Ave, te paNa jene AvyuM hoya te ja jANI zake chatAM bIjAnA kahevAthI bIjAnA svaprane mAnavuM paDe. aMdhazraddhA eTale? - A rIte sarvajJa prabhunA kevaLajJAnamAM spaSTa thayelA padArtho ApaNe joI na zakIe, paNa sarvajJa prabhunI ekAMta kalyANakAritAnA vizvAse teozrInA vacane para zraddhAthI mAnI zakIe, e kaMI aMdhazraddhA na kahevAya. pratItinI azakyatAe zraddhAnI upayogitA jene jene anubhava hoya tevAnA vacane para zraddhA rAkhavI
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka raju saMgata che. jene anubhava na thayela hoya tene pratIti na thatI hoya te paNa anubhavIne vacanapara zraddhA rAkhavI paDe che, jema ke-bagIcA pAsethI pasAra thatAM nAke seDama AvI ane khuthI nAka tRpta thayuM, ane khyAla Avyo ke-ahAhA ! kevI suMdara khu che, zAnI haze A gaMdha ! thoDIvAra uhApoha karatAM khabara paDI ke-hA, Ate megarAnI ke gulAbanI sugaMdha che! te A zI rIte nakkI thayuM ke jANyuM ke-A sugaMdha mogarAnI ke gulAbanI che ! megare ke gulAba tyAM dekhAte te nathI ! joyA vagara nirNaya zI rIte ke A sugaMdha magarA ke gulAbanI che ! je rIte ahIM pratyakSa maga ke gulAba na dekhAte hovA chatAM amuka jAtanA gaMdhanA paramANuo nAsikA sAthe saMbaMdhita thaI anumAna dvArA megA ke gulAbanuM jJAna karAve che, te rIte amuka padArtho ApaNe pratyakSa nihALI zakatA na hoIe chatAM tene jaNa vanAra vItarAga paramAtmAnA ekAMta hitakara vacanenI TaMkazALatA anumAnathI nakakI thayelI hoI tenA paranI zraddhAnA baLe jANI zakIe. atIndriya padArtho mATe sarvajJa-prabhunA vacanonI upagitA jagatamAM jema vRddha purUSanA vacanavyavahArathI lekavyavahAra prAmANika kare che, tema atIndriya ke arUpI padArthonA svarUpa nirNayamAM anaMtajJAnIonA vacanavyavahAranI upegitA che." AvI rIte jaDabAtoDa dalIlethI pAkhaMDIone cUpa karI maTaka zrAvaka zrI mahAvIra prabhu pAse gaye, tyAM paramAtmAe tenI zraddhAne biradAvI ane kahyuM ke "tuM tArI jAtane aMdhazraddhALu thatI aTakAvavA managhaDaMta kalpanAone Asare na lIdhe te bahu sArU karyuM. je tema karyuM hota te "chasthA arUpI padArthane na joI zake? e anaMta tIrthakarenA vacanane avagaNavAnuM sAhasa thaI jAta." kharekhara! jee pitAnI jAtane ujaLI rAkhavA kalpita padArthonA baLe vicAradhArA goThave che, teo anaMtajJAnI tIrthakara bhagavaMtenI
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 gheAra AzAtanAmAM phasAi jAya che. jina zAsanamAM kalpanAne sthAna nathI AgamajjAta vAta muddAnI e ke-jinazAsanamAM kalpanAne sthAna nathI ja, nahIM te maTThaka zrAvake pAkhaDIene parAsta karavA mATe ema kalpanAnA gALA gabaDAvyA haiAta ke--" hA ! hA ! dharmAstikAya Adi pAMcane huM joi zakuM chuM" tA pelA pAkhaDIe cUpa thaI jAta. pazu evI kapAla kalpanAonA pAyA para satya kadI TakatuM nathI, tethI jinazAsanamAM ApaNI matidruma LatA, chadmasthatA ke jJAnanI chAzane DhAMkavA kalpanAethI vastunI vikRti mAnya nathI. tene prasaMge ApaNI nabaLAi svIkArI levAmAM jJAnIenA vacanAnI prAmANikatA jaLavAya che. upasa'hAra eTale ahIM pAMcamA adhyayananuM nAma AcArajIta ke anA cArajIta emAM jarA paNu asaMgati nathI, A vAta kalpanAthI besADI che ema nathI, paNa hakIkata che. AcAra-anAcAra ane paraspara sApekSa che, tethI A adhya canamAM kahevAtI vigata eka-bIjAne pUraka hAI anne nAma A adhyayananA hAi zake che. have pachI AcAra pAlana ane anAcAra vajana zI rIte karavuM ? tenA zA zA prakAro che? pacca.nA svarUpane samajavA mATe zuM zu jarUrI che ? vagere adhikAra agre vamAna..... avirati=kama ba MdhanuM pradhAna dvAra. paccakkhANu=nirAnuM pradhAna dvAra.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 7 " iva pratyAghAtacurA trAsavAna avasthA pracAsthAna kriyAnantaramAcAratAdhyayanaM tatpratipakSabhUtamanAcArAdhyayanaM vA. pratipAdyate ." upakrama vyAkhyAkAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrI zIlAMkAcAryajI mahArAja bhavyajInA upakAra mATe zrI sUtrakatAMgasUtranA bIjA zrutaskaMdhanA pAMcamA adhyayananI vyAkhyA karatAM AgaLa sUcavI, gayA ke pacca, nuM mahatva jaina zAsanamAM paccAnI kriyAnuM khUba ja viziSTa mahatva che.. anya darzanakAre e paNa yama, niyama, vrata ane zikSA vagere rUpe vratapAlananuM mahatva svIkAryuM te che, paNa dAna, dakSiNA rUpe kaMIka karyAne AtmasaMtoSarUpe mAnyuM che. paNa jinazAsanamAM te pacca. te devuM patAvavArUpa avazya kartavya jaNAvyuM che. aviratinI kAramI asara jIvane karma sattAnA sakaMjAmAM jakaDanAra avirati che." A vAta jene sivAya kaI mAnatuM nathI. avirati eTale sat kAryomAM pravRtti na thavI te. pApakAryothI viramavAnI vAta badhAe mAnya rAkhI che. paNa pApakArya na karavA mAtrathI jIvanuM kalyANa nathI, paNa satakAryamAM pravRtti thavI jarUrI che. satakAryamAM pravRtti na thAya tyAM sudhI hakIkatamAM pApathI viramavAnI vAta zAbdika banI jAya che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata mithyAtvanI mArmika vyAkhyA A kAraNe ja jJAnIoe mithyAtvamAM khoTI mAnyatA ke viparIta ke kadAgrahI valaNane sthAna ApavA sAthe sAcI mAnyatA na thAya te sthitine paNa mithyAtvamAM aMtargata jaNAvI che. juo! ekendriyamAM khoTI mAnyatA zI che? kudeva, kugurU, kudharmanI zraddhAnI vAta ja tyAM zI rIte ghaTe? mana ja nathI tyAM beTI zraddhA ke mAnyatA saMbhave ja zI rIte ? te pachI ekendriyamAM mithyAtva zI rIte? Aja pramANe vikasendriya (baI, teI, caurindriya) ane asaMjJI paMcendriyamAM paNa mana na hovAthI viparIta zraddhA-mAnyatA ghaTatI na hovAthI mithyAtva zI rIte gaNAya? asaMjJI avasthAmAM mana na hovAthI kheTAne sAcuM, sAcAne biTuM, sAcAne sAcuM ke beTAne khoTuM mAnavAnI zakyatA ja nathI, te pachI kudevAdine sudevAdi mAnavA rUpa mithyAtva zI rIte saMbhave? mithyAtvanI sthala-sUkSma sthiti paNa-jinazAsanamAM samyakatva e AtmAne guNa mAnya che, tethI tene AvaraNa karanArUM karma paNa jaNAvyuM che, jenuM nAma darzanamehanIya che, tethI manathI thanArI pratIti-mAnyatA Adi sthUla svarUpa na heya, te paNa darzana mehanIyanA udayathI sAcI mAnyatA na hoya te te mithyAtvanI sthiti gaNAya. beTI mAnyatA e mithyAtvanuM sthUla svarUpa che, paNa sAcI mAnyatA na thavI e darzanamehanIyanA udayathI thanArI heImithyAtvanuM aMtaraMga-sUmi svarUpa asaMjJI che (eke vikendriya ane asaMjJI paMce)mAM mithyAtva ghaTI zake che. samabhAvanuM vikRta mAnasa A uparathI keTalAke vivekanI khAmIthI sarvadharma samabhAvanI
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 49vAta karI "ApaNe te rAgadveSa nathI, ApaNe te badhA deva sarakhA" ema karIne khoTAne paNa sAcA mAnI pUjavAthI saravALe phAyado ja che ne! samyaktva AvI gayuM ne!" AvuM valaNa dharAve che, paNa kharekhara teone e khyAla nathI ke-"taravabhUta padArthonI yathAsthita pratIti na thavI te ja mithyAtva che." tethI geLaLa eka karI sarva dharma-samabhAvanI vAta karanArA pitAnI viveka buddhinuM devALuM ja jaNAve che. AtmAne vikAra avirati A rIte eka thI mAMDI TheTha asaMjJI paMce. sudhI AtmAnA maulika guNa rU5 samyaktvane AvarI rAkhanAra dazamehanIyanA udayathI satya tatvenI yathAsthita pratItina thavI e rUpanuM mithyAtva jema AtmAne vikAra che, te rIte satkAryomAM pravRtti thavA rUpe avirati paNa AtmAne vikAra che. A vAta jainetaranA khyAlamAM nathI AvI, mATe ja paccAnuM lekettara mahattva teo samajI zakyA nathI. jainetaranuM mAnasa jenetare sArI pravRtti thaI jAya te kalyANakArI mAne, paNa sArI pravRtti na thavA rU5 avirati pitAnA AtmAne karmabaMdha rU5. che, tethI vividha purUSArtha karI virati mAge dhapavA mATe pacca.nI pravRtti mahattvapUrNa na samajI zake. jaina ane jainetaramAM A pAyAne pharaka che. jainenuM mAnasa aviratithI satatapaNe karmone dhedha cAlyo Ave che, tene khALavA pacca.nI atyaMta AvazyakatA che. A jAtanuM valaNa jenenA ja haiyAmAM saMbhave che, tethI ja jene pacca.ne kartavya pAlanarUpa devuM cukavavAnI jema pharaja rUpa samaje che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jemAM mana, vacana ke kAyAnI pravRtti na hoya, chatAM karmabaMdha zI rIte? e vAta aviratinA varNana prasaMge jaNAvI gayA. A rIte cethA adhyayanamAM aviratine khALavA mATe pacca.nuM mahatva jaNAvI gayA. ane "jene mAtra pApathI bacavA mATe pacca. karavuM joIe." e phaLitAtha jaNAvyuM. bharata mahArAjAnA daSTAMte dravya caritranuM mahatva - juo A vAtane paramArtha vicArIzuM te spaSTa samajAze ke- bharata mahArAjAe ArIsA bhuvanamAM kevaLajJAna pAmyA pachI paNa sAdhuveSa zA mATe lIdhe kevaLajJAna jevA utkRSTa guNa meLavyA chatAM sAdhuveSa levAnI zI jarUra? e prazna aviratine TALavA mATe pa.nuM mahatva samajavAnI vAtane vicAratAM sahelAIthI ukelAI jAya che. kevaLIne dravya cAritranI zI jarUra ? ahIM eka muddAnI cIja samajavA jevI che ke kevaLajJAna thayA pachI sAdhuveSa-dravyacAritra na le! te zuM teo gharamAM rahe? kAraNa vinA kArya thAya nahi, eTale gharamAM rahevAnuM zAnA AdhAre thAya che? te je samajAI jAya che, kevaLI thayA pachI sAdhuveSa levAnuM mahatva samajAI jAya! gRhasthapaNAmAM rahevuM te pApane-aviratine udaya gaNAya, paNa kevaLajJAna thayA pachI te mehanIya sarvathA kSINa thavAthI avarati-pApane udaya samULage naSTa thaye te pachI kevaLI gharasaMsAramAM rahe ja zI rIte ? ke dravya caritra na le e bane ja kema? jene meha hoya te ja ghara-saMsAramAM AraMbha-parigrahamAM rahe, mehane kSaya thayethI kevaLI banyA pachI saMsAramAM rahevAnI zakyatA zI rIte ? -aviratinuM mahatva zAstrIya zailie vicArIe te karmabaMdhanA cAra kAraNe paikI
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 51 aviratinI prabaLatAe ghara-saMsAramAM pharajIAta rahevuM paDe che, avirati te maha-cAritra mahine ja vikAra che. avirati eTale karmabaMdhanuM pradhAna dvAra, aviratinI prabaLatAe pApanA vicAra, uccAra ke AcAra na hovA chatAM paNa kamane baMdha satata cAlu rahe che, A badhuM mehanIyane AbhArI che. te jyAre mULathI naSTa thaI jAya ane kevaLajJAna je mahAna guNa prakaTa thaI jAya pachI te ghara-saMsAramAM rahe ja kema? eTale svAbhAvika rIte dravya cAritrane svIkAra thaI jAya che. pacca.nI mAmikatA A rIte paca. mehanA saMskArone kAbUmAM levA mATe che e vAta kevaLIonA dravya cAritrane svIkAravAnI vAtathI mAmika rItie phalita thaI jAya che. pacca. prati durlakSyanI aniSTatA vaLI "pApanI pravRtti na kare chatAM tenA paracAnI zI jarUra?" e vicAra paNa beTI zraddhAne puravAra kare che, tethI karmabaMdhanA aneka kAraNanI jema avirati-azraddhA Adine dUra karavA pacca.nI AvazyakatA che. A badhI vAta cethA adhyayanamAM jaNAvI gayA. paccane adhikArI keNu? have A pacca. koNa kare? e vicArAya che. prathama jaNAvI gayA mujaba paMcAcAranI maryAdAmAM vyavasthita rahenAra paccAne adhikArI che, te vAta dhyAnamAM rAkhI mahattvanI eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI ke- jenA paraca. pita karavA taiyAra thayA che tenA upaga vALe hoya ke "mAre amukanA pacca. karavAnA che. jemake-upavAsanuM pacca. lenAre bIjuM kAMI na jANe te paNa eTaluM te meghama samaje ja ke mArAthI khavAze-pIvAze nahi.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ para Agamata kemake jJAnIoe jaNAvyuM che ke "amyupAI jA" jANane-mAnIne-samajIne na karavAne saMkalpa tenuM nAma pratijJa. paraca. paNa pApinA tyAganI pratijJArUpa che, tethI pacca. karanArane jenA tyAganI pravRtti kare che, te saMbaMdhI upayoganI jAgRti rAkhavI jarUrI che. paccAnI zuddhi mATe jarUrI vaLI paccanI zuddhi mATe traNa bAbate jarUrI che, (1) pApathI dUra rahevuM, (2) pApa na karavuM, (3) tenI pratijJA levI. prathama jaNAvI gayA te pramANa AcAranI maryAdAmAM vyavasthita rahevuM ane anAcAranuM varjana A traNa bAbatamAM AvI jAya che. A traNa bAbatene nabhAvI zakanArAnuM pacca. akhalita bane che. nahIM te nAnA chokarAonI gAjaranI pIpuDInI jema "pALyuM tyAM sudhI ThIka" ema karI DhIlA thatAM vAra na lAge. pratijJAnuM mahatva jeone pratijJA ke pacca. na hoya teo AcAra pALe kharA, paNa sagavaDIA dharmanI rIte! jarA muzkelIne sAmane kare paDe te maryAdAmAMthI khasatAM vAra na lAge. tethI pratijJAvALe ke? ke je AcAravALo hoya! A rIte cothA pacca.nA adhyayana pachI A (pAMcamA) adhyayananuM AcArakRta nAma sArthaka thayuM gaNAya. AcAra mATe paccAnuM mahattva ahIM eka vAta dhyAnamAM levA jevI che-"AcAravALe te ke je pacca.vALe hoya" A vAtane vadhu spaSTa samajavI jarUrI che te A rIte - upAdAdinI vyApakatA jagatamAM dareka vastu traNa svarUpe hoya che. utpAda, vyaya ane
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ paka pustaka 2-ju dhruva. jemake-A AMgaLIe sIdhI hatI tene vALIe eTale prathama je sIdhI hatI te rUpe nAza pAmI, vAMkA paNe upajI ane AMgaLI rUpe sthira che ja! sApekSa daSTimAM vyAvahArika daSTAMta vaLI eka zeThane eka chokare, eka chokarI, chokarIne kAMcaLI banAvavA mATe chekarAnA kinakhAbanA kabajAne sudhArI kAMcaLI banAvI ApI te chokarAne pitAne kabaje gayAne kheda, chokarIne kAMcaLI maLyAne harSa, ane bApane te kinakhAbanuM kApaDa gharamAM ja rahyuM tethI mAdhyae. kekane dUdha na khAvAnuM vrata heya te te dahIM vAparI zake, dahIM na khAvAnuM vrata hoya te dUdha vAparI zake paNa gorasa na khAvAnuM vrata heya te dUdha-dahIM bane na vAparI zake. - kema ke-dUdhanuM ja dahIM thAya chatAM dUdhanA vatavALAne dahIMnI utpatti dekhAya che, ane dahIMnA vatavALAne dUdhane vyaya dekhAya che. gerasa vratavALAne dhrauvya-mULarUpanI sthiratA dekhAya che. A adhyayananA traNa svarUpa A rIte A adhyayananA paNa traNa svarUpa che, (1) AcAra svarUpa, (2) anAcAra vajana svarUpa, (3) anAcAravajanAcAra sevana svarUpa. tethI ja TIkAkAra bhagavaMta jaNAve che ke " yadivA pratyAkhyAnayuktaH sannAcAravAn bhavanItyataH pratyAkhyAna kriyAnantaramAcArazrutAdhyayanaM tatpratipakSabhUtamanAcArAdhyayana prtighare" A uparathI paccane AdhAra AcAra niSThA nakkI thAya che. AcAra-anAcAra ane paraspara sApekSa che, ekanuM pAlana bIjAnA tyAga upara nirbhara che. eTale A adhyayananuM nAma AcArazruta ke anAcArazruta bane kahI zakAya.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 Agamota paccanI AcAra zuddhipara mArmika asara - pa.nuM mahatva A uparathI spaSTa samajI zakAya che. vyavahAramAM paNa je vastune pAke dastAveja na thaye heya tene rese gaNAtuM nathI, pacca.nA baMdhAraNa vagara vAtAnA vaDAnI zI kiMmata? paththa. thayuM eTale rajIsTarDa thayuM gaNAya ! keka vakhate pratijJAmAM vihAranI bhAvanA chatAM hAlamAM tivihAra le ne! ema kahI tivihAra lIdhA hoya ane pachI saMjogavaza paristhitinI viSamatAo pariNAma DhIlA thAya te manamAM thAya ke "kyAM pacca. lIdhA che?" ema karI tivihAramAM ja rahevAya paNa cevihAramAM AvavAnI zakyatA ochI ! paccIthI AcAra niSAnI keLavaNI A pramANe rAI pratikramaNamAM tapaciMtAmaNInA kAusagnamAM dhAryA pramANe pacca. kadAca na thayuM hoya te AleyaNa kema? tapaciMtAmaNamAM kadAca bhAvanA caDhatI hoya ane AMbila-upavAsa ke chadranI bhAvanA hoya paNa pachI gurUmahArAja pAse pacca. karavA jAo tyAM sudhImAM bhAvanA meLI thaI jAya ane nIce utaratuM pa. kadAca laI le te manamAM ema thAya ke kyAM pacca. lIdhuM che? dhAryAnI te AleNe laI lezuM! Ama kema thAya che? pacca. lIdhAthI ja cIja pAkI thAya che. pacca. na karyuM hoya tyAM sudhI kAcuM ane pAkuM tyAre kahevAya jyAre ke-pacca. karyuM heya. bhoMsAdAra AcAravALo ke zuM kahevAya? pacca. vALa pacca. na karyuM hoya te bhasAdAra AcAravALe na gaNAya, mATe ja kahyuM che ke "prAsthAnapura sara AcAravAnuM ati dekhIte virodhAbhAsa ahIM eka savAla thaI zake ke-ahIM tame paccakakhANavALe hoya tene bharosAdAra AcAravALe kahe che, paNa prathama jaNAvI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka raju gayA che ke AcAravALo hoya te ja pacca. pAmI zake. te A bemAM paramArtha zo ? pahelAM AcAra ke paccakhANa? virodhane parihAra. che paNa, kharekhara vicAra karatAM AmAM koI virodha jevuM nathI! jarA sthirabuddhithI vicAravAnI jarUra che. traNa lADavAnuM daSTAMta - juo, duniAnuM eka daSTAMta-eka jagAe be bApa ane be dIkarA hatA, temanI sAme eka jaNe cAra lADavA mUkyA, teDyA vinA saue sarakhe bhAge lADavA khAdhA ane eka vadhyo ! Ama kema banyuM? jarA akkala doDAvAya te khabara paDe ke dAde, tene dIkare, ane tene dIkare ema jaNa traNa ja hatA, trIjAnI apekSAe pahelAM be bApa ane pahelAnI apekSAe bAkInA be dIkarA! Ama bolavAmAM be bApa be dIkarA paNa jaNa te traNa ja! Ama akkalanI jarA gati vadhAravAthI dekhItA virodha paNa saravALe sarakhA jaNAya che. A AcAra ane pacca. be mAM vadhu mahatva kene? - A rIte ahIM paNa jarA viveka buddhithI vicAravAnI jarUra che. utAvaLI buddhithI kaMI vastune vicAra na thAya. juo, TIkAkAra bhagavaMte "AcAra hoya te pacca. Ave" A vAta jaNAva tAra " jAvAcavaricatA to mavati" vAkyamAM sattA pada mukyuM che, ane "pacca. hoya te AcAravALe javAbadAra gaNAya" A . vAtane jaNAvanAra "prAdhyApurA samAvAvA mavati" vAkayamAM AvAravA zabdamAM masukha pratyaya vAparyo che! Ane kAMI gUDhArtha samajAya che? gurUgamathI sumabuddhithI A vastu samajAya te kaMI virodha jevuM ne lAca. . ,
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajyAta 5 sataH ane matyunuM rahasya paramAtha e che ke-latA e vamAna kRdaMtanA bhAvA'ne sUcave che, eTale AcAranI maryAdAmAM sthiti thatI jaNAvI che, te uparathI paccAnI utpatti, saphaLatA ane sthiratAnI zakayatA jaNAvI ane atizayayeAga-saMbadha jaNAvanAra manur pratyayathI te AcAranI daDhatA pacca.nA baLe spaSTa rIte jaNAvI, vyavahAranA dRSTAMte paccanuM mahattva juo ! vyavahAramAM sagapaNa thayuM hoya, paNa lagna na thayu hoya ane ghare jamavA nAtare tA AvanArI che|karI cheAkarAnI vahu kahevAya paNa paraNIne ghare Ave te vakhate vahu gaNAya, te emAM kaMi pharaka kharA ke nahi ? vyAvahArika daSTie lagna thayA pahelAM sagapaNanI hAlatamAM AvanArI chekarI vahu kahevAya ane lagna pachI AvanArI vahu gaNAya, Ama kahevAnA ane gaNavAnA taphAvata jema vyavahAramAM che, te rIte ahIM vatamAna kRdaMta rUpe latA nA prayAga AcAranI maryAdAmAM vatatA pacca.nI prApti mATe umedavAra gaNAya, te AcAramAM Take ke na paNa Take, paNa atizaya saMbaMdha jaNAvanAra mattu pratyayanA prayoga A sthAna zabda dvArA karI ema jaNAvAya ke pacca. nI maryAdAmAM Avela AcAravALA cAsa rIte hAya ja ! pacAthI AcAranI javAbadArI A rIte " AcAranI maryAdAmAM DAya te pacca.nA AdhikArI ane pacca,vALA hAya to javAbadAra AcAravALA thAya che A vAtamAM vyavahAranA sagapaNu vakhate ane lagna pachI dikarInA STAMte virAdhAbhAsa jevuM nathI, paNa gUDha rahasya chupAyeluM che. ema spaSTa jaNAya che. adhyayanamAM AcAra-anAcAra ane bhayanuM mahattva (6 bIjI vAta TIkAkAra bhagavate " pratipakSamRttamanAvAyAM ''
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 57. zabdathI dareka padArthamAM utpAda, vyaya ane dhrauvyanI jema dareka ArAdhaka pacca. vALa AcAravALo hoya tema anAcArane cheDavAvALo hoya ane anAcAranA tyAga ane AcAra pAlananI maryAdAvALo heya Ama A adhyayanamAM AcAra-anAcAra ane ubhaya traNenuM mahatva che. vyAkhyAmAM jarUrI cAra vastu A (pAMcamA) adhyayananI vyAkhyA TIkAkAra bhagavaMta jaNAvI rahyA che, paNa vyAkhyAnA prAraMbhe cAra vastu samajavI jarUrI che, (1) jenI vyAkhyA karavI hoya tene vyavasthita rIte raju karavI, (2) pachI tene prakaraNamAM saMbaMdhita batAvavI. (3) pachI tenA svarUpane jaNAvanAra sUtrane vicAra-artha vistAra Adi rUpe karave, (4) pachI te kayI apekSAthI karela che? te jaNAvavuM. vyAkhyAnA cAra pagathIA Ama vyAkhyAnA cAra pagathIA che. jemake-sAmAyikasUtranI vyAkhyA prasaMge (1) ATalA badhA seMkaDe sUjhe chatAM sAmAyika sUtranI ja vyAkhyA kema? jaNAvavuM (2) pachI te sAmAyikasUtrane upaga zuM che? enI upayogitA jaNAvI te sAmAyika keTalA prakAranuM? ane ahIM kyA sAmAyikanI vyAkhyA karavAnI che? jaNAvavuM. (3) sAmAyikasUtranI vyAkhyA-vivecanA (4) pachI kaI apekSAe A vyAkhyA karavAmAM AvI che te jaNAvavuM. upakramAdi dvArenuM mahatva A rIte dareka sUtranI vyAkhyA karavAnA avasare tene saMbaMdha, svarUpa, vivecana ane apekSAne vicAra jarUrI che. A ja vAta anugadvArasUtramAM upakrama, nikSepa, anugama ane naya zabdathI jaNAvAI che. anuga eTale vyAkhyA tenA dvAra eTale bAraNA, je dvArA vyAkhyaya vastunA svarUpanI najIka pahoMcI zakAya.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata upakamAdinuM svarUpa - vyAkhyaya vastunI vyavasthita rajuAta te upakrama 1. vyAkhyaya vAstunA vividha prakAre jaNAvI temAMnA cakkasa prakAranI vyAkhyA te nikSepa 2. vyAkhyaya vastunuM vivecana te anugama 3. vivecana kayA daSTikaNathI karela che te naya , 1 upakramanA be bheda 1. lokika ra. zAstrIya, lokikamAM nAmAdi ane zAstrIyamAM cha adhikAra, . nikSepanA be bheda - 1 ghanikSepa, 2. nAmaniSpanna. nikSepa upasaMhAra A badhA bhemAMthI ahIM kayA ghaTe? ane kayA kayA AcAranA bhede, anAcAranA bhede kayA prakAramAM Ave? vagere adhikAra age vartamAna, - tAtvika vyAkhyAo avirati eTale| sat kAryomAM pravRttine abhAva. ke mithyAtva radarzana mohinIyanA udayathI tattva 9 pratItine abhAva. A paccakakhANuM = azubha pravRtti na karavAnA saMkalpa sAthe karAtI pratijJA. 5. Agamo, AcAryazrInA tAtvika vyAkhyAnamAMthI
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi rati nuM mahatva [ zrI devasUratapAgaccha sAmAcArI saMrakSaka dhyAnasthasvargata 5. AgaddhAraka AcArya devazrIe tAtvika daSTikeNathI pitAnA dainika vyAkhyAmAM ghaNI vAra zAstrIya padArthone vyavahArU chatathI khUba ja jhINavaTathI samajAvavA prayAsa karela che. tevA tA. 16-6-35nA eka vyAkhyAnamAMthI viratinI jarUrIyAta samajAvanAra mArmika lakhANa cogya sudhArA sAthe ahIM raju karavAmAM Ave che.] viratinI jarUriyAta samajAI nathI. AtmA saghaLA guNothI yukta che, te pUrNajJAnarUpa che ane vItarAga svarUpa che e vAta hajI tamArA jANavAmAM ja AvI nathI ane e vAta je tamArA jANavAmAM AvI hoya te e vAtane tame pacAvI zakyA nathI. jo tame e vAtane tamArA hRdayamAM tamArA lehInA aNue aNumAM pacAvI zakyA hatA te jarUra tame eka ja kalAka viratipaNAmAM gALe che ane tevIsa kalAka aviratipaNAmAM gALe che tenI tamane kamakamATI AvI hata. tame eka kalAka viratipaNAmAM gALe che ane bAkInA tevIsa kalAka aviratipaNAmAM gALe che, tame tevIsa kalAka aviratipaNAmAM zA mATe rahyA ane tamane kadI vicAra sarakhe paNa AvatuM nathI. eka bAju tamAre eka kalAka che tyAre bIjI bAju tamArA tevIsa kalAka che have kayuM pAsuM vadhI jAya che tene vicAra karaje. - tame cepaDAmAM 99 rakama kharI lakhI che ane semI rakama beTI lakhI mArI che. je tamAre A copaDe kerTamAM raju thAya ane tamAruM pikaLa phUTI jAya te tamArI 99 rakama sAcI che tene mATe tamane InAma nathI maLavAnuM paraMtu eka rakama beTI lakhI hoya te te mATe tamane daMDa ja thavAne che. zAhukArane cepaDe te teja che ke jemAM eka paNa rakamanA saMbaMdhamAM golamAla hatI nathI je eka paNa rakamanA saMbaMdhamAM
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata golamAla hoya te samajI lejo ke je zAhakArano copaDe ja nathI te be copaDe che ane tethI e cepaDe binazAhukArI che. karyuM teTaluM puNya nahIM paNa "na karyuM teTaluM pApa e yAda rAkho jema zAhukAranA cepaDAmAM eka paNa khoTI rakama zobhatI nathI, tenA AkhA copaDAmAM eka paNa rakama beTI heya te te tene kalaMka rUpa che, te ja pramANe tamArA AtmAnA vyavahAramAM je eka paNa kArya saMsArane piSavArUpa hoya tyAM sudhI tene paNa zebhAspada nathI ja, nAhyA eTaluM puNya ane ryo teTalo dharma e zabdo jaina zAsanamAM sAcA nathI, mATe ahIM A zabdane gekhI na rAkho! ahIM te je tamAre kAMI paNa gekhI rAkhavuM hoya te e gekhI rAkhe ke "na karyo teTalo adharma." AtmAne vItarAga svarUpa mAnyA pachI tame jyAM sudhI e vItarAgapaNuM nathI meLavyuM tyAM sudhI tamAre tamArA copaDAmAM bAkI ja kADhavAnI che ane e bAkI kADhIne e bAkI vasUla karavAnI pAchaLa tamAre maMDyA rahevAnuM che. jo tame e rIte maMDyA na rahe te e tamArI moTAmAM moTI khAmI ja tamAre samajI levAnI che, vasavasA tamAre pUrepUrA meLavavAnA che. vItarAgapaNanI prApti mATe e vasavasA meLavavAnA che. jyAM sudhI tame e vasavasAnI dayA nathI meLavI zakyA tyAM sudhI tamene jaMpa na hai joIe. tame hajI te pAzerAmAM pahelI pUNI nAkhe che, tamAre haju savA vaso ja thaye che, ane 18 vasA tamArA bAkI ja che, e bAkI rahelA vasAnI bAkI kheMcIne tamAre e bAkI bharapAI karavAne mATe mathavAnuM che. AraMbha, parigraha viSaya kaSAya, ItyAdi AtmAne DubADI rahyA che. e tamAre vicAravAnuM che. je pite pitAnA khAtAmAM pitAne nAme rahelI A bAkI samajI zake che tevA AtmA pitAne adhama samaje emAM kAMI paNa navAI nathI. tamArI pharaja che ke tamAre je nathI thayuM te paNa
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-juM 1 pApa e vicArane sadA sadA manamAM geAkhI rAkhavA joIe ane tamArI bAkI bharI kADhI sajJapaNuM-vItarAgapaNuM meLavavAmAM satata prayatna karavA joie. evA satata prayatnanI zarUAta e ja sAcI jiMdagInI zarUAta che. A uparathI banatA saghaLA prayatne pApa kAryomAMthI pIchehaTha karI vrata-niyama-paccakkhANa Adi rUpe viratine jhaDapI svIkAra jarUrI che. pacca khA Nu nI ma huM ttA [ AgamatattvajJAtA dhyAnastha sva. pU. AcAya devazrIe pU. A zrI haribhadrasUrIzvarajI ma. racita zrI aSTaka prakarNanA pratyAkhyAnASTakanA vivecanamAM paccakkhANunA mahattvane sUcavanAra je TakazAlI lIlA darzAvI che temAMthI gheADAka bhAga uddhRta karI sunna vAcakAnA hitArthe raju karavAmAM Ave che. ) puNyanA udayathI prApta thanArI dareka cIja paccakkhANu karavA lAyaka. puNyAyathI je maLe te na bhAgavavAnI pratijJA kare. pratijJA na karo tA pApa lAgavAnuM. puNyAdayathI maLeLI cIjanA paccakkhANu jarUrI che. maLI hoya te paNa paccakkhANa karavA lAyaka, na maLI hoya te paNa paccakkhANu karavA lAyaka. pApanA udaye thavAvALI cIjanA paccakkhANa hAya nahI. bhukhyA rahevAnA paccakkhANu karaze. paNa dareka miniTe khAvuM evA paccakkhANu ? karAya ? khAvAnuM prApta thAya te zAtAvedanI udayanuM. prApta na thAya te aMtarAyanA udayanuM. je zAtAvedanInA udayathI prApta thavAnuM hatuM
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 AgamajyAta tenA paccakkhANa jaNAvyA paNa bhukhyA rahevAnuM je pApanA udayathI tenuM paccakkhANa jaNAvyuM nahi. zAstrakAro kahe che ke pApanA udaya preraNA karI kare. puNyane udaya dhakko mArI khaseDA. A vacanA ekAeka nahi game, pApanA udaya parANe lAvA. puNyanA udaya palaTAvI nAkhe. Anu nAma dharmo, ahAra taDakA paDI rahyo che temAM ubhA rahI AtApanA karA tA dhama, leAca karatAM dhama' thayA. kuTuMmAdika puNyathI maLyA tene cheDA tA dhama thayA. pApane parANe udayamAM lAvA tA dhama manAya. A vAta kabUla karavA aMtaHkaraNa taiyAra che ? ApaNe dharmanI vAtA karavA jevI mAnIe chIe elIe chIe paNa hajI AvI mAnyatA thatI nathI. cANAkayanA mApane chekarA dAMtavALA janmyA temAM bhayaMkaratA kema bhAsI ? ame zrAvaka ema kahenArAe A dazA khyAlamAM rAkhavI. rAjya pAmavAnI vAta bhayaMkara gaNe che. samyaktvanA maLe rAjyAdikane bhayaMkara gaNanArA te zrAvaka rAjya sAMbhaLI kaMpI uThe che. tAjA janmelA baccAnA krAMta kAnasathI ghasI nAkhe che eTale chekarAnI pIDAnI gaNatarI kharI ? e chatAM ghasI nAkhyA. phera AcAya pAse gayA. have tA narake nahi jAya ne ? AcArya bhagavaMte uttara ApyA ke sAkSAt rAjA nahi thAya paNa rAjye putaLA sarakhA rAjAne besADI vahIvaTa e ja karaze. jene rAjya bhayaMkara lAgatuM hatuM te putra rAjyathI kema khase ? kema, A ALakane durgAMtithI macAvuM. A sthiti zrAvakonI hatI. AvA sukhAthI paNa je DaranAra hAya tene nivedyavALA kahIe. cakravatI ke indranA sukhane duHkharUpa gaNe. nivedyamAM cAre gatithI kaTALA hAvA joI e. enI dRSTi peAtAnA kaivalyAdika svarUpa pragaTa karavA tarapha ja hAya. A uparathI vivekanA khaLe puNyanA udayathI maLela saMsArI uttama padArthAMnA paNa bhAgathI viramavAnuM mahattva samajI vrata-niyama, paccakkhANu AdinuM pAlana karI jIvana zuddhinA rAjamAge vadhavuM hitAvaha che.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 ka sa ya ka - e Ta le? kA che [ paramapUjya Agame ddhAraka dhyAnastha sva. AcArya devazrIe bhavya janA hitArthe Amika padArthonI vivecanAo pitAnA vyAkhyAne daramyAna aneka vAra kahI che. vi. saM. 1990 prathama vaizAkha suda 15 nA vyAkhyAnamAM samajAvelI samyaktvanI mahattA prasaMge citta. samajI ahIM raju karavAmAM Ave che.] zAstrakAre pharamAve che ke-samyagadaSTine je AnaMda ke ullAsana heya, dezavirati, pratimA vahana karanArane je ullAsa ane nirjarA na hoya, koDa pUrava sudhI cAritra pALanAra sAdhune madhyama pariNatie je nirjarA na hoya, tenA karatAM asaMkhyAtaguNuM. nirjarA samyaktva pAmatI vakhate hoya. cotha, pAMcame ane chaDe guNasthAne rahele jIva je karma teo te badhA karatAM samyaktva pAmatI vakhatane jIva asaMkhyAtaguNa vadhu karma teo A eka zAstrasiddha hakIkata che, kemake-anAdikALathI svarUpanuM bhAna bhUlIne saMsAramAM AthaDI rahela pitAnA AtmAne saghaLA duHkhamAMthI cheDAvanAra sAhajika jJAnAdiguNamaya pitAnA vizuddha svarUpanuM bhAna thatAM ja mahAnidhi manyAnI jema avarNanIya AnaMdabhAvalAsa thAya che. jemake-eka atyaMta dIna-hIna rAMkaDe garIba-je pAMca pAse pika muke tyAre eka paise meLave, AvA daridrane kaI popakArI malya, e paropakArIe daridranA bApanA copaDA joyA, paDA tapAsatAM "eka jagAe eka lAkha rUpiyAnI rakama anAmata paDI che ema daridrane jaNAvyuM, tyAre te garIbanA aMtaHkaraNamAM keTale uchALAbhera AnaMda thAya? haju te mAtra rakama mAlama paDI che, ugharANI jaze, kadAca sAme dhaNuM ApavAmAM AnAkAnI paNa karaze, keTe kesa mAMDa paDaze, ane lAMbI mAthAkUTa pachI hukamanAmuM thaze tyAre
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata lAkha rUpIyA maLaze, chatAM AsAmI saddhara che, eTale lAkhanI rakama copaDAmAM dekhatI vakhate je ane AnaMda-bhAllAsa thAya te AnaMda ugharANI, kesa ke hukamanAmA vakhate hete nathI, hukamanAmuM bajAvatI vakhate bhale AnaMda hAya! paNa rakama cepaDAmAM je te vakhatanA AnaMdanI tulanAe keI AnaMda na Ave !!! AvA viziSTa AnaMdanA bIjamAMthI ullasita thatI manavRttinA kAraNe ja samakitI ja rAjA mahArAjA, vAsudeva, cakravati yAvata deve ane idro A badhAne mahAduHkhI mAne. nArakane duHkharUpa mithyAtvI paNa mAne, vAge ne lehI nIkaLe te citarI mithyAtvane paNa caDhe. duHkhathI gabharAmaNa samyaktvI ke mithyAtvIne baMnene hoya, paNa dravyaduHkhanI ja gabharAmaNa mithyAtnIne haya, jyAre samyaktvI te bhAva duHkhanI vicAraNA dvArA game teTalA saMsAranA utkRSTa sukhanA vAtAvaraNamAM paNa aMtarathI nirveda bhAva TakAvI zake. samyakatvI jIva saMsAranA sukhothI lalacAya nahIM, tenA manathI te saMsAranA sukha-duHkha bane trAsadAyaka hAya. jyAre mithyAtvI saMsArI duHkhathI te gabharAya, paNa saMsArI sukhamAM te lalacAIne te phasAI jAya. samakitI jIva nArakI ane tiryane gaLatA keDhavALA ane manuSya ane devatAne DhAMkelA kehavALA mAne. saravALe saMsAranA sArA padArtho paNa saravALe AtmAne DUbAvanArA ja che ema samakitInI daDha mAnyatA hoya. ApaNe kharekhara chAtIe hAtha mukI ApaNA aMtaranA vicArane tapAsavA joIe ke nArakI-tiryaMcanA duHkhothI jevI gabharAmaNa anubhavAya che, tevI gabharAmaNa deva-manuSyanA sukhanI vAta sAMbhaLI thAya che kharI?" A jAtane nirveda haiyAmAM jAge te nakakI mAnavuM ke haiyAmAM samyaktva jhaLakI rahyuM che." A pustaka zrI AgaddhAraka graMthamALA, kapaDavaMja mATe zrI vasaMta prinTIMga presa-ghIkAMTA roDa, amadAvAda chApyuM.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevalipaNNattaM dhamma saraNaM pavajAmi govorence entoncercay ke zA sa na e ja za ra Na (gatAMkathI cAlu) jinazAsana e jagatanA prANIo mATe mahAmUlI bheTa che. enA avalaMbane janma-janmAktaranA saMskAra paNa 50TAI jAya che. vivekabuddhithI gya rIte zAsananuM zaraNa svIkAravuM jarUrI che. jJAnI purUnA vacananI prAmANikatAne pratItibaLe lakSyamAM rAkhI teoe nidezela jIvana paddhatine apanAvavAmAM ja ApaNe zreya samAyela che. paraMtu jeNe jAti, kula ane dharma traNeyanI maryAdAne neve mUkI pratyakSa kudhArAone ja sudhArA mAnyA, tene sAce dharma-samajAya zI rIte? sudhArAnA sevana tathA siMcanamAM ja sarvasva-mAnavAnA pariNAme viSayanI prApti mATe bhayaMkara pravRttione paNa te amalamAM mUkatAM acakAtuM nathI. vadhumAM A kAraNe ja emane strI-putrAdi-parivAra, mAla-milakta,
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ - A che. A eka mA AgamayAta bAga bagalA-bagIcA, lADI-vADI ane gADImAM ja jIvananI mahattA jAya che. emAM ja rAcavuM are ! rAcya-sAccA rahevuM. ene jIvananI eka uttama lhANa rUpa manAya che. tenA bhAgamAM ja anerI maja samajAya che. AvA AtmAo dharma pAme kyAre ? viSayane meLavI ApanArA tamAma saMge ISTa ja manAyelA havAthI ene cheDavAno upadeza ApanArAo emane zatru rUpe bhAse emAM navAI zI? AthI upakArIo upara paNa lAlapILA thaI eone saMdatara UkheDI nAMkhavAnI paNa e vAta kare ! are ? AgaLa vadhI tathAvidha kapaTa-prapaMce je ane tene anukULa paDyuM paNa goThave, temAM Azcarya paNa zuM? AmAM kyAM rahyuM jainatva? bhavAntaramAM AnuM pariNAma zuM? | vAstavika rIte te e bhAgyavAne (2) hajI taddana bAla bhAvamAM khelI rahyA che ema lAgatuM hovAthI zAsana eja zaraNa e cIja emane kyAMthI samajAya? pote haLadaranA gAMThiye ja-gAMdhInI dukAna mAMDI che. e emane samajAtuM ja nathI. pratyakSa-banAne ja pramANabhUta mAnavAnI haThanuM A pariNAma che. - pavitra pharaja ema "tIrthakarade mokSa mArgane zu senA[ pati che, tethI jarA paNa acakAyA vinA | chetemanI ekeka AjJAne jIvanamAM utAravA che A prayatna kare e ApaNI pavitra pharaja che." che -pU AgamozrInA "sapha" uparanA vyAkhyAnamAMthI !
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka sAdhupaNuM keNu pALI zake? para jaina janatA sArI rIte jANe che ke jene mAtranuM dhyeya paramapadanI prAptinuM ja hoya che. vAstavikarItie paramapadanI prApti sivAya anya padArthanI prAptinuM dhyeya rAkhanAre jaina tarIke zele ja nahi. jyAM sudhI mehanIyamane te udaya hoya che tyAM sudhI prathama te paramapadanI pratIti thatI nathI. jyAre kathaMcit mehanIyamane kSaye pazama Adi thAya tyAre paramapadanI pratIti thAya che, ane tenI tarapha ja anahada prIti thaI vIrthollAsa jAge che. darzanamohanIya ane anaMtAnubaMdhInI cekaDI rUpI kaSAyamahanIyanA kSapazamAdithI A badhuM thAya che. * * jyAM sudhI darzana mehanIyane pazama na thAya tyAM sudhI paramapadanI pratIti na thAya, ane anaMtAnubaMdhIne kSapazama na thAya, tyAM sudhI paramapada tarapha prIti na thAya, ane tene ja lIdhe paramapadane kinArA hiMsAdika kAryone pApanA sthAnaka tarIke mAnavA taiyAra na thAya, paraMtu te darzanamohanIya ane anaMtAnubaMdhInA kSapazama Adi thavAthI paramapadanI pratIti ane prIti thavA sAthe hiMsAdika kAryonI pApasthAnaka tarIke pratIti ane aprIti thAya che ane te thayA chatAM apratyAkhyAna ane pratyAkhyAvaraNa nAmanA meha nIyane udaya hovAthI je pApasthAnakenA parihArane mATe kaTibaddha thaI zakatA nathI, paraMtu Asannabhavya keTalAka bhAgyazALI jIve tene paNa pazama karI nAkhI saMsArasamudrathI taravAne mATe pravahaNa jevA AlaMbanarUpa saMyamane meLavavAne samartha thAya che. jagatamAM jema addhi meLavavAne mATe TuMkA TAImanI jarUra paDe che, paraMtu tenA rakSaNane mATe vAvajIvana prayatna karavAnI jarUra rahe che. tevI ja rIte upara jaNAvelA kaSAyamehanIyanA kSa
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata pazama AdithI sAdhupaNuM prApta karavAmAM mahenatanI jarUra che ema kharUM! paraMtu te karatAM te sAdhupaNAnA rakSaNane mATe yAjajIvana prayatna karavAnI bhAgyazALIone avazya jarUra rahe che. sAdhupaNAnA rakSaNa mATe vAvajIvana prayatna karavAnI bhAgyazALIone avazya jarUra rahe che. sAdhupaNAnA rakSaNa mATe zAsakAroe anekAneka mArgo ane upAya batAvyA che, chatAM nIce jaNAvelA traNa upAya meLavanAra manuSya kaI divasa paNa sAdhupaNAthI patita thAya ja nahiM, arthAt kahevuM joIe ke nIce jaNAvavAmAM AvatA traNa upAyane amalamAM nahiM mukanAre jIva mahAkaNathI maLelA sAdhupaNAne TakAvI zake nahiM. te traNa upAye nIce pramANe 1 asaM prApta evA cauda kAma ane saMprApta evA daza kAne nivAraNa karavA joIe. (A asaMprAsa ane saMprApta kAmonA bhedo ane svarUpa jANavAnI IcchAvALAe zrI dazavaikAlika-hAribhadrIyaTIkAnuM bIjuM adhyayana joI levuM.) 2 haMmezAM ane dareka kSaNe durlabhatama evA saMyamane lIdhe AtmAne harSamAM rAkha. (sAdhupaNAne jeo durlabha mAnI te maLavAthI AnaMda mAnanArA che, teo sarvArthasiddhanA devatAo jevA sukhI che. ane atyaMta durlabhatama ane mokSanuM mukhya sAdhana evuM saMyama maLyA chatAM saMyamanI sAdhanAmAM uddavigna rahenArA jevo che, te naraka jevA duHkhI che. e vAta dazavaikAlika sUtrakAra spaSTapaNe jaNAve che.) 3 pratikSaNa samyagdarzanAdirUpa mokSamArgano vRddhinA vicAro mAM ja lIna rahI bAhyavastune kaI paNa saMkalpa kare nahi. upara jaNAvelI traNa vastuo sAcavanAra manuSya kaI divasa paNa sAdhupaNAthI patita thatuM ja nathI, paraMtu te traNe vastuo agara te traNemAMthI kaI paNa eka vastu sAcavavAmAM je gaphalata thAya te sAdhupaNuM pALavuM azakya thAya....pU. AgAme ddhArakazrI
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ | FLUTENSILHOYGUN (A vibhAgamAM pU. Agama samrATa, bahuzruta, dhyAnastha svargata AgamoddhAraka AcArya devazrIe te te prasaMge vividha viSayo upara Apela vyAkhyAmAMthI cUMTIne mahatvanA vyAkhyAne apAya che) zrI mahAvIra prabhu janmalyANakanuM ! rahasya (1) (A vyAkhyAna vi. saM. 1985nA vai. su. 13nA maMgaLadine dezIvADAnI piLamAM Avela jaina vidyAzAlA"nA vizAlavyAkhyAnagRhamAM prabhu mahAvIra paramAtmAnA janma dinanI ujavaNI prasaMge Apela te akSarazaH yegya sudhArA sAthe apAya che.) mohApahAreNa jagatyanantaM, jJAnaM samApadya surendrapUjyaH / / padAdA nA tIrtha sthAnadrAnugata ta vIra Ajane pavitra divasa bhagavAna mahAvIra svAmInA janmakalyANakane che. zAstrakAra zrI haribhadrasUrijI pharamAve che ke "je divase jine zvarane janma Adi thaelA hoya te kalyANaka kahevAya che ne te
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajyAta divase jaina nAma dharAvanAre pUjA pauSadha-sAmAyikAdi vizeSa prakAre karavA joIe. anya divaseAmAM karAtA pUjA Adi kAryo paNa kalyANakane divase pUjA Adi kare teA ja lekhe lAge, jema " dazerAe gheADA na doDavo te doDayo nahi." ema laukika kahevata che. tema samajavuM. mATe kalyANakanA divase te dharmanA AlaMbanenA divaseA che. tethI te divase vizeSa dhama karavA joie. kalyANaka-pAMca kahelA che. Aje mahAvIra svAmI bhagavatanA janma divase te kalyANukA jANavA joie. bhagavAnanuM janma kalyANaka dekhADanAre Ajane divasa che. kalyANakanI ArAdhanAnuM rahasya AjanA divasanI ArAdhanA karIne janma-jarA-maraNa, rAgazAka, upAdhi-Adhi-vyAdhine jaina nAma dharAvanAra paNa cheADavA prayatna kare. temAM paNa khIjA badhA kAme! janma hAya tAja sabhave ! tethI kharA samyakatvI marathI na Dare, paNa janmathI-Dare. maraNu tA kAI TALI zakatuM nathI. jyAM janma tyAM maraNa rahela ja che. je janmathI DaryAM te ja maraNathI DaryAM samajavA. janma baMdha thAya tyAre ja maraNa aMdha thAya " te sivAya maraNu baMdha na thAya " mATe janmathI Dara prathama joIe!!! janmanI bhayaMkaratA zAstromAM maraNa-aneka prakAranA kahyA che. paMDita-maraNa Adi tenA bhedo che. tethI temAM hajI zAstrakAroe suMdaratA mAnI che, maraNamAM 14 muM guNusthAnaka paNa heAya che. paNa janmanI suMdaratA zAstramAM kAI jagyAe mAnela nathI. paMDita janma ke kevalI janma mAnelA nathI. A uparathI maraNuhuMmezane mATe (ekAMte) kharAba che. tevA niyama na rahyo. A badhA kAraNathI samakitI jIvAe janmathI DaravuM joIe. maraNu aNusaNu dvArA paNa laI zakAya che. tethI amuka sA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju gAmAM maraNa upAdeya paNa bane che. paNa janma tA keI paNa rIte upAya nathI ja ! tIrthaMkaronA janma kalyANakarUpa kema ? prazna-janma koI paNa apekSAe jyAre suMdara nathI te tene ApaNe kalyANaka tarIke kema ujavIe chIe ? uttara-sAmala bhayaMkara prANaghAtaka manAya che. paNa te semalane ja vanaspatiethI mArI nAMkhI tenI prANaghAtakatA harI levAya tA bhayaMkara jIvaleNa jInA--haThIlA dardIne zamAvI jIvADanAra banI jAya che. rasAyaNa tarIke prazasya banI jAya che. paNa te seAmala tarIke nahIM, paNa mArelA sAmala tarIke tenI te kiMmata thAya che. tema janma svataH anupAdeya chatAM taraNatAraNahAra tItha kara paramAtmA zrI mahAvIra bhagavaMtanA janmane ja kalyANakarUpa ApI ArAdhya mAnela che. prazna-te pachI siddha bhagavAnA janma paNa atyaMta AdarapAtra anI zake ne ? uttara-kama sahita avasthAmAM ja janma saMbhavita che. te rIte prabhu mahAvIra paramAtmAnA janmadina ArAdhya bane che. paNa siddha paNuM te janma sAthe vidhI che. janma tyAM siddhapaNuM nahi, ne siddhapaNuM tyAM janma nahiM ! eTale siddhonA janmanI mArAdhyatAnI vAta asaMbhavita banI jAya che. siddhonA janma e ja catto kyapAta rUpa che. 66 mArI mA vAMjhaNI'nI jema A uparathI paramAtmA zrI mahAvIra prabhunA janma dina viziSTa ArAdhya-AdaraNIya nakkI thAya che. kalyANaka eTale ? have te kalyANaka zA mATe ? e vicArIe! prabhu mahAvIra paramAtmAe ajJAnanA ghAra a MdhakAramAM bhAna bhUlelA jIvAne sanmAga
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ t AgamakhyAta sahitakara atAvI te para caDhAvavAnA viziSTa satprayatna karavArUpe sa tItha-zAsananI sthApanA jevuM lAkettara kAya kayuM, tethI tevA mahApurUSanA janma kalyANakArI manAya e dIvA jevuM spaSTa che. kalyANakanA ma A saMsAramAM viSaya-kaSAyanI kAramI pIDAthI nAnA--meTA tamAma jIvA muAI rahelA heAya che. te muMjhavaNamAMthI saphaLa rIte ugAranAra zrI tIrthaMkara bhagavatA ja che, tethI zrI tItha kara bhagavaMtanA janmane pavitra mAnI kalyANakarUpe tenI ArAdhanA thAya che. sasArIonI dazA viSayAnI pIDA ke Arthika muzkelInA kAma calAu nikAla karanArA jagatamAM ghaNA che. paNa A jIve anaMtavAra uMcA devalAkamAM cAvat nava caiveyakamAM upajI viSayasukha ke dhanamAlanI utkRSTa sthiti meLavI, chatAM atRpti enI eja rahI ! sAcuM jIvana karyuM ? eka vAta khyAlamAM rAkhavA jevI che ke-- rAjAne tyAM rANInuM maraNa thAya tyAre sa' 'ge ghareNA paherAvAmAM Ave che, have vicArA ke--A ghareNAthI tene AnaMda thAya kharA ! na ja thAya ! kema ke zarIra-maDaduM che, AnaMda lenAra jIva te paraleAkamAM gayA. te rIte A jIva samyAnI samajaNa meLave tyAre tene khyAla Ave. ke huM atyAra sudhI kharekhara maDaduM chuM. paNa jIvanA jIvanarUpe huM haju jIvana jIvyeA nathI, kevaLa zvAsanu jIvana jIvI rahyo chuM. jIvanuM jIvana teA anaMtajJAnAdi catuSTarUpa bhAva prANa che jo zvAsanA jIvanane jIvana kharU mAnIe te, siddha mahArAja ajIva thaI jAya, paNa, tema nathI. siddho ja kharU jIvana jIvI rahyA che. kemake teo pAse bhAvaprANarUpa anaMtajJAnAdi che. jIvajIvananI mahattA zvAsanuM jIvana te kharU' devatAnuM gaNAya, kAraNa ke vaimAnika kaI
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju paNa devatAnuM palyApamathI ochuM bhagavAnanuM AyuSya vicArIe te jeTaluM... hAya, zvAsarUpa dravyajIvana janmanI kiMmata thavI ghaTe, AyuSya na hAya, ne tI kara vadhAremAM vadhAre 84 lAkha pUrva devAnuM vadhu hAya te temanA paNa bhagavAnanA janmanI je pUnyatA batAvI te jIvanA jIvana . tarIkenI jANavI, bhAvaprANa, vizeSa ni`la teoe pragaTa karyAM che ne duniyAnA jIvAne tevuM jIvana prApta karAvavA mAga matAvanAra tarIke bhagavAnanA janmanI adhikatA batAvI che, jIvajIvananI apekSAe tIkarAnI mahattA jIvanuM sAcu jIvana che je ke-keAI kALe paNa te naSTa thatuM nathI, tevuM sAcuM jIvanuM jIvana mahAvIra bhagavate ApaNane batAvyuM. mATe ApaNe temanA jIvanane uttama mAnIe chIe. temanA vacana jyAM sudhI kAne na AvyA tyAM sudhI ApaNuM jaDanuM jIvana hatuM teTalA samaya A jIvane samakita-cAritra, AdinuM bilakula jANapaNuM na hatuM, paNa jyAre te zabdo, A jIva kAne sAMbhaLI AdaravA lAgyA, tyAre ja jIvanA jIvanamAM AnyA prabhu mahAvIra bhagavate AvuM jIvana jIvatAM ApaNane zIkhaDAvyuM, mATe ja temane janma-pavitra manAya che. janma kalyANaka pavitra kema ? jaDanA jIvana te A jIvane anaMtakALathI prApta thaelAM che ne te A jIva bhAgave che. temAM kAMI A jIvane adhikatA nahAtI. maDadAnA ghareNA jevuM jaDajIvana kahelu che. paNa bhagavAnanA vacanA te jaDa jIvanamAM maMtratulya che. je vacanAthI anAdikALanuM jaDajIvana tajI A jIva jIvanuM jIvana jIvatAM zIkhyA. eTale bhAvaprANane pragaTa karavA mathyA, mATe ja bhagavAnanA janma divasane ApaNe pavitra gaNIe chIe. duniyAmAM rAjakumAranA janma vakhate AkhI duniyA jema ecchava
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 Agamata kare che, kAraNa ke te AkhI prajAne pAlanAra thavAne, tema bhagavAnanA janma divase paNa nArakI Adi tamAma jIne kSaNabhara sukha thAya, kema ke-jIvamAtranA hitanI vicAraNane jIvanamAM vaNane jagatane ekAMta hitakArI mokSane mArga pravartAvanArA teo banavAnA che. kalyANakanI ujavaNunuM rahasya jene bhagavAnamAM paramAtmapaNuM bhAsyuM na hoya, teo ja tevA mahApurUSanA janma divasane sAmAnya gaNe, bAkI vibudhezvare iMdro vagere uMcI samajaNa dharAvanArA sajajane te paramAtmA bhale dekhAvamAM nAnA hoya, paNa temanA AtmAnI viziSTa kakSAne dhyAnamAM rAkhI temanA bAlazarIrane umaMgabhera merUparvata para laI jaI vividha adubhuta uttama sAmagrIthI abhiSeka Adi karI jIvanane lhAvo levA mathe che, kema ke teonA haiyAmAM bhagavAnanuM paramAtmApaNuM bhAsyuM che. vaLI cesaTha IMdro saparivAra merUparvata para ekaThA thaI vizALakAya mahApramANa 64000 kalazemAM gaMgA, kSIrasamudra AdinuM pavitra pANI laI khUba ja bhAvellAsathI prabhune abhiSeka kare che. te paNa temanAmAM rahela paramAtmApaNane anulakSIne ja thAya che. nAnakaDA dekhAtA bhagavAna A badhA pANInA bejAne kema khamI zakaze? A vicAra bhAvI saMge saudharmendranA manamAM thaye te te ajJAnI lekhAya. je paramAtmapaNAnI pratIti kSaNabhara mATe saudharmendranA manamAMthI khasI gaI te "pUjaka tarIke pitAnI ajJAnadazA-janya pUjyanI avagaNanAnA deSane bhAgI pite banyo" e vicAra saudharmendranA pazcAttApavALa haiyAmAM upaje. AjakAlanA keTalAka lekhake zAstranI rahasyapUrNa AvI vAtane vikRtarUpe citare ane managhaDaMta asatya kalpanAo umerI de te kharepara vicAraNIya che! zabda paMDitenA kutarkaprati mAdhyathya merUparvatane DAbA paganA aMgUThAthI DelAvavAnI vAta pU. A.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju zrI hemacaMdrAcArya mahArAja ane pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja jevA dhuraMdhara mahApurUSoe spaSTa zabdomAM jaNAvI che, chatAM pitAnA magajamAM na bese teTalA mAtrathI AvI vAtane kalpita kahevA taiyAra thanArA AvA lekhake kharekhara dayAne pAtra che. prabhuzAsanamAM te AvA lekhakanI keDInI kiMmata nathI. zrI tIrthakara prabhunI viziSTatA zrI tIrthaMkara prabhunI zakti anaMta che, te vAtamAM kaIpaNa jAtanI zaMkA karanAre durbhavya che. sAMsArika zakti aMge vicArIe te paNa traNa khaMDanA adhipati vAsudeva ane cha khaMDanA adhipati cakravartI karatAM zrI tIrthaMkara prabhunuM anaMta baLa svataH siddha thAya che. vaLI cakravartI-baLadeve te jaDa jIvanavALA che jyAre tIrthakara prabhu te jIvanuM sAcuM jIvana jIvanArA ane saMsAranA prANIone te jIvananI kuMcI batAvanArA che, eTale sarva jI karatAM vadhu anaMta zaktivALa hoya, emAM navAI zI? AthI ja zrI tIrthaMkara prabhunuM jIvana cakravartI ke vAsudeva karatAM vadhu pUjya-AdaraNIya gaNyuM che. cakravartIe-vAsudeve ke rAjA mahArAjAo duniyAmAM ghaNA vaibhavazAlI aizvaryasaMpanna dekhAya che, paNa zrI tIrthaMkara paramAtmAnuM aizvarya jIvajIvananA kAraNe viziSTa hoya che, tethI ja te tAraka bhagavaMtane janma paNa viziSTa kalyANukara manAya che. paMca tyAM paramezvara"nuM rahasya vaLI prabhu mahAvIranI hitakAritA e che ke duniyAmAM koI paNa cIjanI mAlIkI mATe paDela jhaghaDAnuM nirAkaraNa karavA paMca-lavAdanI mahattA hoya che, ane kahevAya paNa che ke-paMca tyAM paramezvara A mATe ema kahevAya che ke pAMca mANasa bele te paramezvarabhagavAnanuM vAkaya" paNa kharekhara te jIvanuM sAcuM jIvana jyAM na
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata heya tyAM pAMca zuM? paNa pAMcase bhegA thAya te paNa paramezvarabhagavAna zI rIte hoya ? eTale kharI rIte "paMca tyAM paramezvara ane artha e che ke-prabhu mahAvIra bhagavate dareka jIvAtmAnA maulika jJAnAdi svarUpane kabaje karmasattA pAsethI meLavavA paMca nImyuM. 1-ahiMsA-mana, vacana, kAyAthI hiMsA tajavI te. 2-satya-hAsyAdi keIpaNa kAraNe juThuM na bolavuM te. 3-acaurya-taNakhalA jevI cIja paNa pUchyA vinA na levI te. 4-brahmacarya-deva-manuSya Adi saMbaMdhI maithuna varjavuM te. pa-aparigraha-kaI vastu upara mUcha-mamatva na rAkhavuM te. bhagavaMta zrI mahAvIra prabhue jagatanA jIvanA hita mATe AtmasvarUpane kabajo meLavavA paMca nakakI karyuM. A paMca jyAM hoya tyAM paramezvara, eTale bhagavAna mahAvIra hoya ema samajavuM. paMca tyAM paramezvara ane lokika marma jokhamI che bAkI saMsAramAM je paMca eTale pAMca mANaso bhegA thAya ane temanA nirNayane paramezvaranuM vAkya mAnavuM, e te samajaNazaktinuM devALuM ja gaNAya. kema ke-te pAMca mANase te svArtha ane viSaya vAsanAthI deravAyelA hoI temanA hAthe kyAreka temAM ajANatAM paNa anyAya thavAne paNa saMbhava che. sAkSI, sAbItI purAvA vagerenA AdhAre teo pheMsale kare, temAM goTALA thavA paNa saMbhava che. jUo ! zrI namirAjaSie brAhmaNarUpadhArI sadharmendra ne pitAnA tIvravairAgyavAsita haiyAnA uddagArathI saMsAranA svarUpane samajAvatAM kahela ke- "avino ratha vaDannati, muat it sLo" (zrI uttarAdhyayana adhya. 9 gA0 6). arthAta "nahi karanArA paNa AmAM baMdhAya che, ane karanArA chuTI paNa jAya che"
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju eTale vyavahAramAM "paMca kare te paramezvaranI saMgati dekhAtI nathI. AMkha-kAnanA bhase paMcane kAma karavAnuM hoya temAM goTALo na thAya, e ja AzcaryanI vAta jANavI. jUo ! eka paMcAtIyAnuM daSTAMta sAMbhaLe! paMcAtIyAnuM dRSTAMta eka gAmamAM eka vRddha Dose vepAra dhaMdhe sukhI, gharanA kAmathI nivRtta hAI baporo gALavA gAmanA cotare jaI bese, navarAzanA vakhatane lAbha laI Tela-TapA mAranArA bIjA temanI uMmaranA be-cAra vRddho sAthe lekacarcA karatAM "cAlene! ApaNe phalANane samajAvIe" ema karatAM laDAI-jhaghaDA prasaMge A cAra-pAMca gharaDAenA svataH thaelA pace samajAvavAnI AgavI tarakIbathI lekenA mAnasamAM sAruM sthAna meLavyuM. jate dahADe AsapAsanA leke paNa vagara paise jhagaDA patAvavAnI A paMcanI kuzaLatAne lAbha levA mAMDyo. dhIme dhIme paMcAtIyA DesAnuM te paMcanA pramukha tarIke nAma gavAvA lAgyuM - paMcAtIyA DesAnI eka chokarI sArA ghare paraNAvelI, tene ema thayuM ke-"mArA bApe gharaDe ghaDapaNa A zuM taphAna mAthe lIdhuM." kema ke dIkarIe joyuM ke vagara paise paMca banI jagatamAM kIrti phelA vAnA lebhe Aju bAjunA gAmaDAnA be-cAra jhaghaDA rAja zeThanA uMbare AvavA mAMDyA. pahelAM je navarAzanA vakhatamAM vakhata gALavA je kAma hatuM, te te Aje lapharUM banI DosAne zAMtithI khAvA na de! rAtre daza ke bAra vAgyA sudhI uMghavA paNa na de. adhUrAmAM pUruM purAvAnA AdhAre pheMsala karavAmAM ghaNAnA hakkane dhakko pahoMcate eTale sAcA-khoTA aneka duzmane DosAnA ubhA thaI gayA. dikarIe A ja jAlamAMthI bApane ugAravA ghaNuM samajAvyuM, paNa "A te dharmanuM kAma che!" "AmAM mAre kyAM svArtha che?" huM ekale kyAM kahuM ." "pAMca bhegA maLIne vicAra karIne karIe
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 AgamajyAta chIe," " paMca tyAM paramezvara " AvuM badhuM kahI paMcAtIyA DAsAne peAtAnI jaMjAla sArI lAgavA mAMDI. eTale dikarIe pAtAnA pitAnI bAkInI jIMdagI barabAda na jAya te dRSTithI eka tarakaTa ubhuM karyuM...! chekarIe peAtAnA sAsarethI eka suMdara kiMmatI hAra lAvI potAnA mApAnA ghare saMtADI dIdheA. pAchaLathI chekarInA sAsarIyA pakSavALA tapAsa karavA AvyA, DAsAne kahe ke "hAra lAvA !" DAsAe kahyu ke " hAra kevA ? ne vAta kevI ? " khUba rAmAyaNa thai, thADAka samaya pachI chekarIe paNa khAnagImAM kahyuM ke " pitAjI ! lAvAne pelA hAra! eTale DAsA te chaMcheDAI gayA, chekarIe jANIne dhamAla karI, strIcaritra pramANe khAvA-pIvAnuM cheDI lAMghavA beThI. traNa divasa thayA pachI kuTuMbIo paMcAtIyA DAsAne samajA vavA lAgyA ke-" tame AkhA gAmanI paMcAtA kare che ane A zuM? tamArA gharamAM AvA bhavADA ! karInu dhana ze pacaze ? '" paNa DAsA kahe ke mArI pAse hAya te ApuM ne ! chekarIne pUche purAvAsAbitI kai che ?" chevaTe paMca bheguM thayuM. zeTha pAse lakhAvI lIdhu ke " ame karIe te tamAre ma MjUra karavu, " DAsA kahe ke "hAra lIdhA na lIdhA te bhagavAna jANe paNa have cheAkarInI jAna bacAvavA tame karo te mAre majUra " '' paMce " je-te vicArI 50 haijAra rokaDA hAra peTe zeThe dIkarInA sAsarIyA pakSane ApavA " ema nakkI karyuM. ,, phaisalA thayA pachI dikarIe satADelA hAra jAhera karI " peAtAnA pitAnI sAna ThekANe lAvavA meM A karela " ema jAhera karI peAtAnA bApane paMca tyAM paramezvara " e vAkayanI bhramaNA TALI. ApaNe muddAnI vAta e ke--" AvA AMkha-kAnanA bharAMse cAla
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju nArA paMcanA vAkyamAM paramezvara na rahe, paNa upara jaNAvela ahiMsA Adi pAMca jyAM hoya tyAM paramezvara hAya." AvuM jaNAvanAra-zIkhavanAra prabhu mahAvIra paramAtmAnA janmane Aje kalyANakarUpe ujavavAnuM che. paMca tyAM paramezvara ane bIjo artha paMca tyAM paramezvara" e vAkyane bIjo artha e paNa ghaTI zake-ke pAMca parameSThI jyAM hoya tyAM bhagavAna ghaTe, paMca para meSThIonA svarUpanI vicAraNa-AcAramAM paramezvarane vAsa hoya che." AvA sarvotkRSTa paMca parameSThInA svarUpane jaNAvanAra mahApurUSa ApaNA mATe paramepakArI zrI mahAvIra mahArAjA che, tethI temane janma divasa sarvotkRSTa kalyANakara mAnI ujavIe chIe. janma karyajanita che ! chatAM pavitra kema? prazna-janma to karmajanita che tene tame pavitra kema mAne che ? uttara-kAMTo kADhavA mATe soya khuMce te paNa-upagAra gaNAya ! zAthI? te ke kAMTe kADhe ne paga bacAve mATe, tema janma kharAba cIja che. saMsAra azucimaya che, chatAM karmarUpa kAMTAne kADhavArUpa bhagavAnane janma levAthI te janma vakhANavAmAM Ave che. vaLI bhagavAnane janma te kAMI saMsAramAM rakhaDAne janma na samajavo. jeoe pUrvabhavamAM kAMI paNa sukRta karyuM nathI. tevAone janma te jagatanA jevo ja che. paNa je bhagavaMte aneka bhavathI karmathI jAtane ane vizvane bacAvavA ArAdhanAnI DhAla dharelI che. tevA purUSane janma hovAthI uttamottama-janma-mAne che. dharma DhAla samAna che dharmanI ArAdhanA te karma sattAnA AkramaNanI AgaLa DhAla rUpa che. paNa tenA mATe che ke te kamane duzamanarUpe samaje tathA tene kaMTaka rUpa mAne tene mATe DhAlarUpa che.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ -16 Agamata bhagavaMtane te DhAla kyAM maLI? niyasAranI udAtta bhAvanA te bhavamAM kASTa levA aTavI gayA che. te vakhate bhejana karavA besatAM vicAre che ke-"Ave vakhate kaI atithi Ave te dAna ApIne jamuM-" A bhAvanA te DhAlarUpa samajavI. haju samakita pAmyA nathI. chatAM AvI je uttama bhAvanA thaI. te ja DhAlarUpa kahevAya, bhavitavyatA ge mArgathI bhUlelA sAdhuo tyAM AvI caDyA. ne temanI tyAga mudrA joIne mithyAtvapaNamAM paNa nayasArane temanA upara zubha bhAva Ave. mATe tyAga upara bhAva na Ave tenI dazA kevI rItanI ne kaI keTInI hoya? te vicAraje. sAdhu tyAM AvyA te vakhate nayasAre gocarI vaherAvI sAdhu anya sthaLe jaI AhAra karavA beThA, tevA vakhate nayasAra prathama jamIne pAcho temanI pAse AvyA ne jaMgalamAM AvelA munine mAge pahoMcADavAnI bhAvanAvALo thayo. haju samakita nathI pAme chatAM AvA je bhAva thayA te zubha pagathIyuM ja samajavuM. jayaMtinI ujavaNuM aniSTa che bhagavAnanA janmane jayaMtirUpe cItaranArAe bahu ja khyAla rAkhavuM joIe. jyati e sAdhAraNa zabda che, duniyAnA sarva prANIenA janmane yaMtirUpa gaNAya, paNa A bhagavaMtane kalyANakane divasa che tene atyAre jayaMtirUpe je pheravI nAkhela che te mATe khAsa vicAravA jevuM che. kAgaDe tathA mAnI jema kharAba vastu upara ja daSTi nAkhe. tema AjanA lekhakoe bhagavaMtanI tyAgadaSTi upara te bilakula najara na nAkhatAM manakalpita vAte bhagavAnanA nAme jayaMtinI sabhAomAM bAphe rAkhe che. e kharekhara zocanIya che. nayasAranA bhavamAM paramAtmA mahAvIra prabhue samakti prApta
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ w pustaka 3-ju kayuM na hatuM, chatAM tyAgIe prati guNAnurAgathI ja jIvana vikAsane pAye nAMkhyA. paramAtmA mahAvIranA janma dina prasaMge A mahattvanI vAta khAsa yAda rAkhavI joie. nayasAranI viziSTatA vaLI nayasAre rastA bhUlelA munione raste caDhAvI peAtAnI ceAgyatAnA vadhu paricaya ApyA, pariNAme pote samyaktvane pAmyA. A vAta paNa samaju-zANA mANasAe peAtAnI katavya niSThAnA vikAsa mATe khUba ja samajavA jevI che. marIcinA bhavanI viziSTatA pachI marIcinA bhavamAM Adya tIrthaMkara prabhu zrI RSabhadeva bhagavaMtanA samavasaraNanI zaiAbhA joi cAritra lIdhuM, A vAta paNa khUba ja samajavA jevI che. bAhya ADaMbara paNa khAla jIvAne dharmanA paMthe vALanAra ane che e vAta Aje dharma prati sUga dharAvanArA-AnA mAnasamAM utAravA mATe jarUrI che. dIkSAnI arUcivALA kutarka (6 ahIM keTalAka eve| taka uThAve che ke- dIkSA bhAvathI levI joie, AvA bAhya ADaMbarathI lAbhAIne dIkSA levI e te mAhagala vairAgya kahevAya. " va mAnakALe keTalAka lekhakA zAsanamAM thanArI dIkSAone ayeAgya TharAvavA ema kahe che ke atyAranI dIkSAe badhI duHkhagala ke mAhagabha vairAgyanI che. '' teo ema kahe che ke--" saMsAranuM kaMi duHkha AvI paDe ke cAlAne ! dIkSA laIzu tA majA karavA maLaze, agara vagara samaye leAkaherIthI Aje badhI dIkSAo thAya che. mATe AjanI dIkSAe duHkhagala ane mehagala vairAgyanI jANavI."
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ '18 Agamata AvuM bolanArA-lakhanArAo kharekhara duHkhagarbha vairAgyanI sAcI *vyAkhyA ja samajI zakyA nathI. dukhagarbha vairAgyanI vyAkhyA jJAnIo te kahe che ke - "sAMsArika dhana-mAla-milakta ke kuTuMbanA duHkhane dUra karavA pUratI dIkSA levAnI vicAraNuM te duHkhagarbhavairAgya, jemAM ke AvI paDela duHkhane dUra karavA pUratI ja vicAraNA hAya, vairAgyanI paDI na hoya, saMsArI duHkha dUra thAya che tevuM anukULa vAtAvaraNa maLe ke turta vairAgyane raMga utArI de. A duHkhagabha vairAgya kahevAya." paNa duHkhanA nimitte vairAgya jAge ane AzravAre baMdha karI saMvara-cAritranA mArge prayANa thAya te te duHkha nimittaka jJAna garbhita vairAgya kahevAya. nahIM te eka tIrthaMkara paramAtmAne ja ninimittaka sahajasiddha jJAnabaLe vairAgya thate hAI bAkI badhA mahApurUSane kaMI na kaMI bAhA nimittane pAmIne ja vairAgya upaje che, te badhA duHkha garbhita vairAgyamAM cAlyA jAya. paNa jJAnIoe tevA mahApurUSonA vairAgyane sanimittaka jJAnagarbha vairAgya kahela che. vairAgyanI bhaLatI vyAkhyAthI AvatI Apattio jUo! dhannAjI ""kahevuM te ghaNuM sAhiluM, paNa karavuM che ati dohyaluM"nA TeNIthI snAna pITha parathI tuta kezakalApane vALIne vairAgyanA paMthe vaLyA ! zAlibhadrajI paNa "kSaNamAM kare e rajIe, kSaNamAM kare berAjIe" Adi bhadrA mAtAnA vacanethI zreNika mahArAja mATe sAtame mALathI chaThe AvavuM paDyuM ane mArA mAthe paNa nAtha" Adi vicAradhArAthI vairAgyanA raMge caDhI gayA. sagaracakI paNa aSTApada mahAtIrthanI khAImAM gaMgAnadInuM pANI vALavAnA pariNAme ekI sAthe 60 hajAra putranA maraNanA haiyuM hacamacAvI nAMkhanArA samAcAra sAMbhaLI cAritranA paMthe vanyA.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju sanaskumAracakI te siMhAsana upara pitAnA apUrva vaibhava batAvavAnI garaje madabharapUra banI bhAre bhAra rAgavRtti sAthe beThela, paNa zarIranA mereme bhayaMkara 16 mahArage upajyAnI pratIti thatAM ja sIdhA siMhAsanathI utarI saMyamapaMthe caDhI gayA. AvA AvA aneka mahApurUSa kaMI ne kaMI bAhya nimittane pAmIne ja virAgyavAsita banyA, te kaMI A badhAne duHkhagarbha vairAgyavALA jJAnIoe kahyA nathI ane kahevAya paNa nahIM ! aNasamajune dIkSA prati anAdara paNa khUba ja vicAraNIya bAbata e che ke-"amatha hA, sAtha chUmaMga" ukti anusAre sugharInA mALAne teDanArA vAMdarAnI jema halakI mane dazAvALA AjanA keTalAka lekhako saMyama-dIkSA laI zaktA nathI, ane lenArAonI anumodanAnA badale teonA sat kartavyane paNa vikRta rIte citaravAne bAliza prayatna yadvAtadrA svaccheda adhakacarA manakalpita lakhANe lakhI kare che, kharekhara ! samaju mANasee te AvAonI bhAvadayA ciMtavavI joIe! marIcinI dIkSAne marma mULa vAta e ke prabhu mahAvIranA AjanA janma divase marIcinA bhAvamAM zrI tIrthaMkara prabhunI bAhya samRddhi dekhIne paNa karela dikSAne svIkAra bAlajIne dharmamAM caDhAvavA mATe bAhya ADaMbaranI paNa cagya rIte upayogItA samajAve che !!! ekaMdare koI paNa hetuthI anAdikAlIna saMskAronA vamaLamAMthI nIkaLIne AzravanirodharUpa saMyamanA paMthe AvanAra puNyAtmA bhAgyazALI che ! abhavya che te kadIpaNa muktinA sukhanI icchA sarakhI paNa karatA nathI, paugalika rAga teomAM prabala hoya che. chatAM teonA cAritrane jJAnIoe duHkhaga ke mehagarbha jaNAvyuM nathI.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata eTale dIkSAnA paMthe Avela bhAgyazALI che, pachI te kAle bhAgI jaze evo savAla paNa nakAme che. paDI javAnA bhaye sanmArgane asvIkAra vyAjabI nathI, kemake-uttama cIjane pAmyA pachI tene jALavatAM na AvaDe ke tene lAbha na laI zake te vyaktigata khAmI rahI, tethI uttama cIjanI, mahattA zI rIte ghaTe? vyavahAramAM paNa lagna karatI vakhate "A strI turtamAM marI jaze ke mAruM hArTa phela thaze te ! agara vyApAra sarakhe nahIM cAle te bharaNa piSaNa zI rIte karIza?" Adi vicAre aprastuta gaNAya che. eTale ""nuM paDavAnA bhaye lugaDAM kADhI naMkhAya nahi" te kahevata anusAre dIkSAne keI paNa divasa vyaktinA devathI vagevAya nahiM. kadAca tame saMsArI, paraNavuM mUkI gho ne sAdhue dIkSA devAnuM cheDI che. A nyAya tamane game che? je tamane cAritranI vAta na gamatI hoya to A vAta kabula kare. paNa tamAre te e paNa mAnavuM nathI ne sAdhune dIkSA detA aTakAvavA che, te kema cAle? je vAta tamAre tapAsavAnI che, te vAta sAdhune tapAsavAnuM kema kahe che? eTale keI cheka hoya ke meTe heya, tene ame te yogyatA pramANe tyAgamArga ApavAnA ja, temAM keI jAtanI zaMkA nathI. prabhu mahAvIranI pUrva bhavamAMnI keTalIka vizeSatAo A vAta javA daIe ne mULa vAta upara AvIe ke have vicAra ke marIcina jIve ja na dharma te bhavamAM kADhyo hate ne? chatAM AdIzvara bhagavAne tene dIkSA ApI tethI
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju zuM? ke tyAga-mArga keI paNa rItie Adare che temAM jarA paNa vicAra kare te nakAme che. A ja rIte paccIsamA naMdananA bhAvamAM-tapasyA kevI karI? te vicAra! tamAre te jaina saMsthAnA meLAvaDAo bharavA tyAM have rAtri bhojana karavA che, kahe AvI sthitimAM tapasyAnuM mahatva kyAMthI tamane samajAya? tyAre je bhagavate mAsakhamaNane tapa lAkha pUrva varSa sudhI karyo. te bhagavaMtanuM anukaraNa karavA jarA paNa vicAra Ave che? vaLI AgaLa chello bhava laIe. chellA bhavanI keTalIka bInAone durUpayoga - siddhArtha rAjAe akhADA khelyA hatA. tevuM batAvI akhADA khelavAnuM sAdhune batAvanArAe vicAravuM joIe ke "te mahAvIra bhagavate akhADA khelyA hatA ke siddhArtha rAjAe?" te vicAravuM joIe. vaLI tyAM-je varNana karyuM che te rUSabhadatta brAhmaNane tyAMthI lAvavAmAM AvyA che, te aMge siddhArtha rAjAnI rAjanIti batAvavA mATe te badhuM varNana jaNAvyuM che. - ajJAnIonI sthiti te evI hoya che ke-gamatI vAtane pakaDI laI dharmane nAme dhakAvavI che, paNa te rIte gADuM gabaDAvanArAoe yogya vicAra karavAnI jarUra che. vaLI AgaLa svapna aMge vicAravA jevI vAta e che ketrizalArANIe zubha svapna joyA te te mATe dharma jAgaraNa karavA pUrvaka bAkInI rAtri pUrI karI. ApaNane kadI dharma jAgaraNa karavAnI IcchA thaI che kharI? Aje ahIM upasthita zrotAomAMthI keIe paNa rAtanA bAra vAge Avela svapnane sthira rAkhavA deva-gurUnI kathA karavA rUpe rAta vItAvavAne kadI vicAra karyo che ?
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata kharekhara ! AvA uttama vicAronI gaMdha sarakhI paNa ApaNAmAM dekhAtI nathI! vaLI juo ! puNyavatI trizalA mAtAne garbhanI sthiratA aMge mahA zeka upaje temAM putra premanI sAthe "traNa jagatanA prANIonuM hita karanAra mahApurUpa mArI kUkhe AvyA ane huM tenuM jatana na karI zakI" e vicAraNA mukhya hatI. laukika daSTi karatAM lekettara vicAradhArA trizalA mAtAnI ApaNe samajavA jevI che. prabhu mahAvIranA abhigrahanuM rahasya vaLI prabhu mahAvIre garbhamAM abhigraha lIdhe te prasaMga paNa khUba samajavA jevuM che. marma nahi samajanArA leke bhagavAnanA abhigrahanA nAme mAbApanI sevAne dIkSA karatAM paNa vadhu mahatva ApI vartamAnakALanI thatI dIkSAone vagere che. vicitra ajJAna dazA kharekhara! ajJAnadazAnuM vicitra nATaka che! saMsAramAM rahenArAo mATenI je pharaja che tene saMyamapaMthe janArA mATe zI rIte lAgu karI zakAya? ekaDInA kalAsanI copaDIo meTrikavALAne zA khapamAM Ave? saMsAramAM rahenAre pitAnA saghaLA svArthone gauNa karIne paNa mAtApitAnI sevA-bhaktine pradhAnatA ApavI joIe ! paNa jyAre saMsAranA baMdhanathI mukta banI saMyamanA ucca pathe javA taiyAra thayelA mATe prabhunA abhigrahane ADe dharI mAtA-pitAnI sevAnA nAme dIkSAmAM aMtarAya ubhuM kare buddhimAnane chAje nahi! dhAraNa ane paccanuM aMtara vaLI prabhu mahAvIrane A abhigraha che te dhAraNA che ke paccakkhANa?
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju paccakkhANa hoya to te pApa vyApArane rokavAnI Adarza kriyA hAI anukaraNIya hoya, paNa dhAraNA te vyaktigata amuka saMkalpa rUpa heya che. tenuM udAharaNa laI sanmArgamAM pravartanArane rekI na zakAya. jUo ! dhAraNa ane paccakkhANamAM keTaluM aMtara che? eka rAjAnI kuMvarI hatI. teNe niyama lIdhe ke cha mAsa sudhI mAMsa na khAvuM. chatAM AgaLa evI pratijJA karI ke "te niyamanI mudata pUrI thAya, tyAre sarvane bheLA karI mAMsa raMdhAvI khAvuM ne khavaDAvavuM." A pramANe niyama karela bAbata AgaLa upara vadhAre pramANamAM pAparUpa thavAnI hovAthI tene zAstrakAre paccakakhANa kIdhuM nathI. A vAta zAstramAM ajJAnatAnA daSTAMtarUpe jaNAvavAmAM AvI che. ajJAna dazAnuM daSTAMta vaLI eka bAvalInuM daSTAnta Ape che cAra jaNa che tyAM sudhI bANa na pheMkavuM e niyama manamAM dhAre ne te pachI je tene Adara na karavA mAgatA hoya te te te vAstavika paccakhANa kahevAya paNa pAcho bIjAne bANathI haNavAnuM kArya cAlu rAkhavuM che. tethI te kharA paccakhANarUpa na ja kahevAya. A bane daSTAMta paccakhANa levAmAM ajJAnadazAnA jANavA, paNa bhagavaMte te jJAnathI-mAtAnuM svarUpa joyuM. ne te kAraNa jANavAthI abhigraha lIdhe tethI ajJAna daSTivALAoe tenuM dRSTAMta levuM, te keI. rIte vyAjabI na gaNAya. anukaraNa kenuM karAya? A. zrI saMbhUtivijayajI mahArAje jJAnadaSTithI sthUlabhadrajInuM svarUpa joIne vezyAne tyAM mokalyA hatA tethI, bIjAe tenuM dRSTAMta laI kAMI sAdhune vezyAne tyAM moklAya ja nahiM, kAraNa ke te-
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jJAnadaSTivALAne viSaya che tenuM anukaraNa ajJAna daSTivALAne hitakArI na nivaDe. tema mahAvIra bhagavaMta jJAnI hatA. ne temanA abhigrahanuM daSTAMta bIjAoe laI dIkSAnA kAryane aTakAvavuM e ajJAnadazA che. abhigrahanI mArmikatA - hiMduomAM chokarIne haka heta nathI tethI karIne haka ApavA dastAvejamAM lakhANa karavuM paDe che. paNa musalamAna mAM chokarIne haka heya che, tethI temAM chokarInA haka saMbaMdhI lakhANa karavAmAM AvatuM nathI. tema abhigrahanuM lakhANa tyAre ja heya ke-mA bApanI rajA sivAya dikSA na ja apAtI heya paNa tevuM che nahiM. mATe abhigrahanI bAbata AgaLa karI, dIkSA saMbadhI kAryamAM aTakAyata karavI te yuktisaMgata nathI. tIrthakaranuM zuM anukaraNIya? navI muddAnI vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI e che ke zrI tIrthakara paramAtmAnA jIvanamAMthI pAyopathamika bhAvanI je karaNI hoya te anukaraNIya-AdarzarUpa manAya che. paNa audayikabhAvanI cIja anukaraNIya nathI banatI, nahIM te "tIrthakaree lagna karyuM, rAjya calAvyuM, saMtAtpatti karI," vagere bAbate paNa anukaraNIya banI jAya. tethI A abhigraha paNa "mAtAjI upara mehanA kAraNe karyo che." te mohanA udayathI thayela AcaraNanuM anukaraNa vyAjabI nathI. kharekhara! je bhagavAnane abhigraha anukaraNIya hoya te te dIkSA lIdhA pachI je ghera abhigraha lIdhA te anukaraNIya che tene te kaI Aje saMbhAratuM ja nathI manaphAvatI vAtamAM garbhamAM dhArela abhigrahane AgaLa karI dIkSA-saMyamamArga prati arUci dharAvavAne kazo artha nathI !
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3ju zrI mahAvIra prabhunI mahattA zI? mATe ja bhagavAna nuM svarUpa AjanA vyAkhyAnamAM vicAravA lIdhela lekamAM A pramANe jaNAvyuM che ke - mehanA tyAgathI jagatamAM anatuM jJAna meLavIne drAdikane paNa jeo pUjaya thayA, vaLI jemaNe pApanA nAzane mATe tIrtha=zAsananI prarUpaNa karI sthApanA karI. tevA svAda mudrAne varelA zrI mahAvIra prabhu jANavA." syAdvAdane marma ahIM syAdvAda eTale-"jyAM je apekSAe je svarUpa ghaTatuM hoya te apekSAe te svarUpanuM pratipAdana karavuM A sivAya bIjA je mana kalpita lakhANe ke bhagavAnanA nAme pracAra thAya te mUrkhavAda ja che. A rIte upara jaNAvela paddhati pramANe syAdvAdamudrAmaya lagavaMta mahAvIra paramAtmAnA jIvananA viziSTa prasaMgene dhyAnamAM rAkhI ucca Adarzone jIvanamAM utAravA prayatnazIla banavuM jarUrI che. jethI Ajane kalyANaka divasa saphaLa rIte ujavya gaNAze ane uttarottara maMgaLamALAne bhavya varaze...." che #hu kA hara kA hara jJAnI kriyAvAn sa paMDitaH
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmanuM mahatva : (2) (paramapUjya AgoddhAraka dhyAnastha svargata pU. AcArya deva zrImaddaAnaMdasAgarasUrIzvarajIe A vyAkhyAna vi.saM. 189 mAgazara vada 6 semavAre bhAMDupa (muMbaI)mAM Apela. je bahu mahatvanuM che. TUMkamAM dharmanuM mahatva jaNAvanAra hoI "Agamata nA vAcakanA hitArthe ahIM ApavAmAM Ave che.) dhanado dhanArthinAM dharmaH, kAminAM sarvakAmadaH / dharmaNaivApavargasya, pAraMparyeNa sAdhakaH // 1 // jIvamAtranI IcchAnuM vargIkaraNa zAstrakAra mahArAjA bhagavAna zrI haribhadrasUri bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza karatAM pharamAve che ke saMsAramAM cAhe ekedriya, beIdriya, teIdriya, cauriMdriya ke paMcendriya bhe, nArakI, manuSya, devatA ke tiryaMca , e tamAma jenI icchAnuM vargIkaraNa karIe te tenA cAra varga (prakAra) paDe che. e cAra varganA nAma (1) dharma (2) artha (3) kAma ane (4) mokSa. zAsakAre vastu svarUpa hoya tevuM kahe, paNa ethI evuM kathana AcaraNIya bane che ema nathI. A cAra varganA kathanane keTalAka e artha kare che ke A cAre varga sAdhavA lAyaka che, paNa ema nathI. zAstrakAre AcaravAlAyaka tarIke e vibhAga darzAvyA nathI. paNa IrachAnA prakAranuM vargIkaraNa batAvela che. jema je ekeMdri, beidriya, teIdriya, cauridriya tathA paceMdriya ema pAMca jAtinA kA, e upathI ema nathI karatuM ke ekedriyathI laI cauridri sudhImAM paNa javuM ja, jenI jAti che te mAtra batAvI, jAtinA vibhAga batAvyA tethI pAMce jAti sAdhya che ema gaNAya nahi...
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3ju ra7 te rIte IcchAnA varganA vibhAga kA mATe dareka varga sAdhavA lAyaka che ema nathI. jema jAti e che (IdriyavALA jI)nuM mAtra vargakaraNa che saMsArI jemAM pAMca jAta sivAya chaThThI maLe nahi, tema sarva jInI IcchAnuM vargIkaraNa karavAmAM Ave te tenA cAra vibhAga ja paDe che. pAMcame vibhAga jagamAM nathI. (1) keTalAka bAhya sukhanAM sAdhane tarapha vaLagelA heya. (2) keTalAka bAhyasukhamAM vaLagelA heya. (3) keTalAka AtmIyasukhanA sAdhanamAM vaLagelA hoya. (4) keTalAka AtmIyasukha anubhavanArA hAyaH A cAra varga sivAya pAMcame varga cheja nahi, paisAnI kiMmata paNa bAhya sukhanA sAdhana tarIke che. jagatamAM sukha be ja prakAranAM kAMte AtmIya sukha, kAMte bAhyasukha; sAdhanA e benI ja; paisAne pisA tarIke kaI letuM nathI paNa bAhya sukhanA sAdhana tarIke ja le che. paisAthI sukhanA sAdhana meLavI zakAya che ema dhArI ene saMgrahAya che. je jAtine paise e sukhanuM sAdhana hotuM nathI te jAti tenA tarapha (paisA tarapha) rAga rAkhatI nathI. dekhIe chIe ke senAne Dhagalo paDyo hoya, are nA hIrA pAtharyA hoya chatAM tyAM pazu (jAnavara)ne ubhuM rAkhIe te tyAM pezAba ane dire kare! kAraNa ke ene e sukhanuM sAdhana gaNatuM nathI. are ! nAnAM chokarAne paNa paise e sukhanuM sAdhana hajI sIdhuM lAgyuM (samajAyuM) nathI. kAraNa ke enI pAse je rUpIo ane lADa (baMne) dhare te e pahelAM lADavAne pakaDe che paisAnI kiMmata zA upara? sukhanAM sAdhananI kiMmata upara ! jenAthI jevA sukhanA sAdhana maLe te upara tenI kiMmata che. rUpIyAthI amuka cIja zera pramANamAM maLatI hoya te rUpIye se ane Achera maLe te rUpI meM.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata duniyAmAM kahevata paNa che ke, "damaDe UMTa paNa damaDe kayAM?" bAhya padArthonAM sAdhana upara ja rUpIyAnI kiMmata che. makAna, vADI, dhana, hATa vigere meLavavA rUpIyA devAya che. rUpIyAne meha bAhya sukhane meLavavA bAhyasukhanAM sAdhanene meLavavA mATe karavAmAM Ave che. bAhya sukhanuM ADakatarI rIte sAdhana rUpIye che. jAnavara agara nAnAM baccAMne rUpIye e sukhanuM sAdhana nathI paNa khAdya padArtha ja ene mATe sukhanuM sAdhana che. eka bAju rUpI mUke ane bIjI bAju lAve mUke, lADavAnI kiMmata che ke Ane che jyAre rUpIyAnI kiMmata seLa AnA che, paNa banyuM te soLa AnAvALA rUpIyAnI darakAra nahi karI lADavAne ja upADe cheH rUpIyAne kAne ke nAke aDADIe te kAMI sukha maLatuM nathI. pAMce idrine sukha ApanArAM sAdhane (padArtho) meLavavAnuM sAdhana (ADakataruM sAdhana dUranuM sAdhana) rUpIye che. nAnAM baccAM tathA pazu ADakatarA sAdhanamAM jatA nathI, sIdhA sAdhanamAM jAya che. eTale tatva e nakkI thayuM ke bAhya sukhanuM sAdhana te artha. artha ane kAma e laukika purUSArtha che. bAhya sukhanAM sAdhane, cAhe sIdhAM che ke ADakatarAM che paNa te tamAmane arthavargamAM samAveza thAya che, e arthavarga sAdhya nathI. have bAhyasukhane bhogavaTe te kAmavarga che. jagatanA badhA ja zAmAM mathI rahyA che? kevala bAhya sukha meLavavA ane te mATe tenAM sAdhane meLavavA mathI rahyA che. artha ane kAma A be varga-A be purUSArtha-laukika che, paNa te sAdhya nathI. anAdi kAlathI bAhyasukhe ane tenA sAdhane te vAraMvAra pArAvAra meLavyAM ane mUkyAM kayA bhavamAM nathI meLavyA ne nathI mUkyAM ? IdriyAsakate mokSane na samajI zake AtmAnuM sukha ane tenAM sAdhane, A be vargo A jIve meLavyA nathI. AtmIya sukhane bhegavaTe te mokSa ane te meLavI
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju 29 ApanAra sAdhana te dha. dharma zabda jagatamAM priya che paNa dhama kahevA keAne ? AtmIya sukhanA vAstavika Anada mAkSamAM che. kAi ema kahI de ke-mAkSanuM sukha samajavuM zI rIte ? je cIja jenI buddhinA kSetra bahAra hAya tethI te cIja nathI ema jo kahI de, tethI te vastu nathI ema na kahI zakAya. jema ke " AbarUmAM sukha zuM ?" ema nAnA chekarAne pUchIye te uttara deze ? nahi' ja ! kema ke ene hajI AbarUnI kiMmata samajavAnI vAra che, nAnuM bALaka AbarUmAM sukha nathI ema kahemAne, te zuM samajadAra mANasa paNa ema mAnavA taiyAra thAya ? nA ! samajadAra te AkharUnI khAtara phanA thaI javA taiyAra hAya che ! jema baccuM mAtra khAvA-pIvAmAM sukha mAne, AkharUmAM nahiM, tema ApaNe paNa mAtra pAMca indriyAmAM ja sukha samajIe chIe, eTale AtmAnA zuddha svarUpa (mekSa )mAM sukha kevI rIte samajI zakIe ! A pAMca ThAThA (indriyA) dvArA mekSa samajAya zI rIte ? mUrkhAne akkala mATI na lAge, paNa bhe'sa mATI lAge ! eka zeThe peAtAnA chekarAne zAka levA mAkalyA, chekarA mUkha hatA, evA mUkha ke jyAM zAka levA gaye tyAM zAka ke TopalA kazuM che ke nahi ? e paNa na joyuM ane ke'ka dukAne jaI ubhA ane zAka mAMgyuM, pelA dukAnadAre kahyuM ke-" bhAI ! ahIM tA akkala maLe che" pelAe jANyuM ke e paNa zAka haze! eTale kahyu ke " vArU! akkala Ape| ! " ema kahI zeThanA mUkha' che.karAe dukAnadArane paisA ApyA, eTale dukAnadAre akkala saMbhaLAvI ke " me jaNa latA hAya tyAM ubhA na rahevu" pelA che.karAe AvIne bApane vAta karI, eTale bApe dukAnadAra pAse jaI jhaghaDA karyAM ane paisA pAchA mAMgyA, dukAnadAre akkala pAchI mAMgI arthAt laDhatA hAya tyAM chekarAne ubhA rAkhavAnI kabUlAta mAMgI. zeThe te kabUlyuM ane paisA pAchA meLavyA.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajjAta eka vakhata tyAMnA rAjA mahAra gayA hatA, pAchaLathI e rANIe laDhI, te vakhate zeDanA chokarA tyAM UbhA hatA, rAjA AvyA eTale e rANIonI laDhAInA phaisaleA karatI vakhate pUchyuM ke-" kAi sAkSI che tamArA!" eTale rANIee pelA mUkha zreSThiputranuM nAma ApyuM. rAjAnuM teDuM zeTha pAse gayu', eTale zeTha gabharAyA pharI pelA akkalanA vepArI pAse gayA ke ' A vAta te Ama khanI che' eTale akkalanA vepArIe zeThanI sAthe rAjA pAse jai kahyuM-" mahArAjA ! zeThane putra teA aNasamajI che ! tenA para bharU`sA ze ? ene pUche ke ala baDI ke bhe'sa !' rAjAe pUchyuM' tA mUkha zreSThiputre kahyuM ke " bheMsa mATI ke je dUdha te Ape khAvA je A uparathI rAjAe zeThanA chekarAne akkala vagaranA jANI cheDI mukathA, eTale ke-mUkha zreSThiputrane akkalanI 'imata na hotI. "> 30 nAnA chekarAne lADavAnI kimata che, AkharUnI nathI, ApaNe paNa. indriyAnA AnaMdamAM ja jIMdagI pUrI karI Ana Mda mANIe chIe, aTale 'huM kANu " e savAla ja sUjhatA nathI, "" jyAM " pAte kANuM che ? " enuM ja bhAna nathI tyAM pAte kayI sthitimAM hatA ? ke peAtAnu zu thaze ? vagere vicAra te Ave ja kayAMthI ? ki'matI te ke je meLavIne melavuM na paDe AtmIya sukha samaje teA tene meLavavAnI icchA thAya. icchAthAya teA tenA sAdhanA jANe ane te meLavavA udyama kare, khasa'A udyamanuM ja nAma dharma ! ane dharmanI sAdhanAthI maLatuM je phaLa. te meAkSa! bAhya sukha ane tenA sAdhanA dareka bhavamAM meLavyA, jemAM lAkhA varSoMnI mATI umara hatI temAM paNa sa`sArI padArthA ghaNA meLavyA, pArAvAra meLavyA, vAravAra meLavyA, paNa meLavI meLavIne Akhare haeNlyA ! A krama anAdithI cAlu che!
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju meLavIne mahelavuM paDe tene kiMmatI keNa gaNe? mUrkha ! kiMmatI ke je meLavIne mahelavuM na paDe! dharma ane mokSa meLavyA pachI mahelavA paDatA nathI ! saMsArI daSTie paNa dharmanuM mahatva. yadyapi vAstavika daSTie dharma ATale badhe jarUrI che ! chatAM "kukaDInuM moM palI" e kahevata mujaba, duniyAmAM rAcelA mAcelA che ekadama saMsAranA padArthone rAga cheDavA taiyAra na thAya, tevAenA bhalA mATe jaNAvyuM ke dhana vigere paNa maLavAne AdhAra dharma upara che. dharmanI ArAdhanA nahi kare te AkhI jIMdagI parizrama uThAvavA chatAMye dhana nahi maLe, ane dharmanI ArAdhanA karanArane ApoApa AvI maLaze. janmatAM ja jene rAjya maLe che te kyAM mahenata karavA gaye hate? kaho ke dharma ja ene e meLavI Ape che. sukhanI IcchAvALAne sarva prakAranAM sukha denAra te dharma ja che. mokSane sAdhanAra hoya te te dharma ja che. paraMparAe mokSa siddha karI ApanAra dharma ja che. A rIte yathArtha svarUpa samajI jeo dharmamAM udyama karaze teo A bhava parabhava kalyANanI paraMparA pAmI chelle mekSa sukhane pAmazesiddhanA zAzvata sthAnamAM virAjamAna thaze ." jJAnanuM jokhama...!!! samartha ceta na saMskAre, mAri zA mathAvara ! jJAna je pitAnA saMskAra na upajAve '(mAtra zAbdika rahe) te te jJAna bhaviSyamAM jokhamI bane che. R -pU. Agame. zrI racita suktAsaMgrahamAMthI e
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramboesempatandora ka ja " nI bha yaM ka ra tA para che [ A vyAkhyAna vi. saM. 1989 pauSa suda 6 semavAre muMbaI lAlabAga (bhUlezvara) jaina upAzrayamAM pU. AganA talasparzI vyAkhyAtA dhyAnastha svargata pU. AgamoddhAraka AcAryadeve Apela. khUba ja mahatvanuM A vyAkhyAna ArAdhakane ArAdhanAmAM preraNAdAyI che, tethI "AgamatanA pAThakanA hitArthe ahIM ApavAmAM Ave che. ] prAptaH SaSThaM guNasnAnaM, bhavadurgAdilakhanam / lokasaMjJArato na syA-nmunilokottarasthitiH // rakhaDavAnI icchA nahiM chatAM rakhaDapaTTI kema? vidhavagha vIra vibhunA zAsanane zobhAvanAra samagra zAstravettA zAsana saMrakSaka nyAyAcArya mahopAdhyAya zrImadda yazovijayajI mahArAjajI jJAnasAra aSTakanI racanA karatAM sUcave che A jIva anAdi kALathI saMsAramAM rakhaDe che. rakhaDavAnuM mana nathI chatAM kema rakhaDe che? e kAraNanI vicAraNA karatAM zAstrakAra samajAve che ke jIva pite pitAne oLakhatA nathI, tethI te rakhaDe che. mANasa bhAnabhUlelI hAlatamAM ja rakhaDe che, sAnabhAna ThekANe AvI jAya, ApaNe AtmA ajJAnavaza saMskAranI gUMcamAM e jakaDAI gaye che ke pitAnuM maulika svarUpa samajavAnI taka ja tene maLatI nathI, kadAca maLe te tene lAbha laI zakatuM nathI. zecanIya dazA A sthitimAM zecanIya bInA e bane che ke ApaNe AtmA sarakhI rIte jIvana vitAvavAnA badale je te bhramaNAomAM nAhaka zakti veDaphI nAMkhe che.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju 33 jemake-jUo ! narakagatimAM rahela AtmA vaLavAnuM kaMi nathI" chatAM paramAdhAmInI sAme thAya che! bhAgavAnI ceSTA kare che ! yAvat. avAMchanIya maraNanI paNa cAhanA kare che. nArakIne maraNunI icchA kema ? deva tathA manuSyane jema AyuSya vadhAre tema tene sukhanI sAmagrI vadhAre maLavAnI paNa nArakI tathA tiryaMcane jema AyuSya vadhAre tema duHkha vadhAre anubhavavAnuM che. nArakInA jIvAne parasparanI, kSetranI tathA paramAdhAmInI evI traNe pIDA hAya che ne tethI tene kayAre marU ?' evI bhAvanA thayA kare che. tiya cane maravAnI bhAvanA thatI. nathI. narakanuM sthAna e parama duHkhanuM sthAna che. tyAMthI marIne ethI vadhAre duHkhamAM upajavAnuM bIjuM koi sthAna ja nathI. nArakI marIne nArakI thatA ja nathI. AthI ahiMthI marU te chuTuM' e bhAvanA thAya e banavA joga che. manuSya ke tiryaMca mare eTale duHkhathI chUTe ema nathI. ene mATe tA duHkhanA gaja paNa taiyAra che: marIne ochA duHkhavALA sthAnamAM jAya evA niyama nathI, jyAre nArakI mATe te cAkkasa che ke tyAMthI chUTe eTale AchA duHkhavALA sthAnamAM " ja jAya. A sthiti vicArIe tA lAMbA AyuSyavALA nArakI mAravAnI IcchA zAthI kare che te sahaja samajAya tema che. nArakI peAtAnuM AyuSya paNa pratikUlatAe bhAgave che. tyAM maravAnAM sAdhanA maLe, tevI sthiti AvI jAya, chedAya, bhedAya, vidhAya, cIrAya, taLAya, chatAMye e (nArakI) marI zakatA nathI maravAnI icchA thAya chatAM marI paNa zakatA nathI arthAt enA AyuSyanA bhAgavaTe keTalA aniSTa che, keTalA pratikULa che te vicArI ! manuSya tathA tiryaMcane game teTaluM duHkha hAya, chatAMye jo maraNanA saMbhava dekhe te e u McA nIcA thAya che. manuSya tathA tiya ca duHkhane khaseDavA icche che, paNa maraNane icchatA
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ -34 Agamata nathI. tiryaMcanI gati tathA AnupUrvI azubha chatAM, pratikULa chatAM AyuSyanA bhagavaTA tene anukULa che kAraNa ke tiryaMca svAbhAvika, kRtrima ke sAyegika khethI pIDAyelA hamezA hetA nathI, mATe temane jIvavAnI abhilASA hoya che. jyAre nArakInA hamezAM pIDAthI ja gherAyelA hoya che eTale emane jIvavAnuM paNa hetuM nathI. AthI ja tiryaMcanA AyuSyane puNyamAM mAnavuM paDe che. kharI rIte te kIDIthI mAMDIne IMdra parvata, ekeMdriyathI padriya paryaMtanA dareka jIva maraNathI Dare che. devatAo paNa maraNathI tharathare che! devatAo paNa maraNathI thoDA DaratA nathI ! cha khaMDane mAlika cakravartI, ema dekhe ke A tamAma zrImaMtAIthI, AvA vipula vaibha vathI pitAne cha mahinA bAda padabhraSTa karavAmAM Avaze te enA - hadayamAM zuM thAya? A rIte devatAI vimAnonA tathA svargIya sAhyabInA svAmI de cha mahInA agAuthI pitAnuM cyavana dekhe - tyAre ene ochI vedanA thAya? zAstrakAra kahe che ke audArika zarIravALAthI e vedanA kSaNabhara paNa sahana thaI zake nahi. e te devatAone vaikiya zarIra che, - vaSabhanArAcasaMghayaNa jevuM sAmarthya che. mATe AvI ati karUNA- janaka paristhitimAM paNa te devatAo jIvI zake che. jagatamAM keI AbarUdAra mANasa para juThuM kalaMka Avela hoya ane tene mAluma paDe ke te ja nirNaya jAhera thaze te tenI - dazA kevI thAya che? hArTa pheIla thaI jAya che! devatAo paNa pitAnI bhaviSyanI bhayaMkara hAlata najaronajara dekhe che, paNa emane audAkizarIravALAnI jema hADakAMnuM hADapIMjara ke mAMsanA lecA nathI ke jethI hATapheIla thAya! na nivArI zakAya tevI karUNadazAmAM paNa cha mahInA teo jIvana nibhAve che, te vaikiya zarIra tathA vajaRSabhanArAcasaMghayaNa sAmarthyane jenA lIdhe ja !
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 pustaka 3-ju kharI gaTara kaI? eka manuSya suMdara zaNagAra sajIne beThe haiya, mera sugaMdha mahekI rahI hoya, samIra (vAyu) paNa sugaMdhI hoya tyAM ene mAlama paDe ke pitAne keI AvIne gaLacImAMthI pakaDIne meMDhathI ane mAthethI viSTAmAM besI ghAlaze tathA te vakhate pite kAMI karI zake tema nathI te tenA kALajAmAM zuM thAya te vicAre!!! devatA pitAnuM vana dekhe che tyAre barAbara A sthiti anu bhave che. A tirachAlaka te devatAonA hisAbe pUrepUrI gaTara che. are ! tamArI dunyavI gaTaranI gaMdha pA ke aradho mAIla sudhI jAya jyAre A tIrachAlekanI durgadha te (A gaTaranI durgadha te) cAraseM-pAMcaseM je jana sudhI uchaLe che. devatAone marIne AvavAnuM kyAM ? A peTamAM! lehI-mAMsathI bharapUra sthAnamAM, durgadha phelAvatI gaTaranuM utpatti sthAna te A yaMtra (jaThara) ja che ne! jhADane pANI pAo te rasa thAya paNa Ane pANI pAo tene pezAba thAya che ! AmAM suMdaramAM suMdara tathA pavitra anAja nAMkhe tenI viSTa thAya che, tathA manahara paNa pANI nAMkhe tene pezAba thAya che! je A zarIrathI Ama na thatuM hota te gaTara jevI vastu ja duniyAmAM heta nahi. sArI cIjane paNa dudhamaya banAvanAra keNu? anAja vagara calAvI zakAya, pANI vagara na cAle ema kahevAya che te anAjanI apekSAe kharUM che, chatAMye tenA vagara paNa kalAkanA kalAke tathA divase sudhI calAvI zakAya, paNa havA vagara thoDo vakhata paNa cAlI zake tema nathI. tevI havAne jherI karanArI paNa A naLI, A bhuMgaLI ja (jaThara) che. manuSya tathA jAnavaro le che zuddha havA paNa kADhe che kaI? jherI ! ane ethI ja nAnA makAnamAM vadhAre prANIne pUryA hoya te a nyanA jherI zvAsathI ghaNA maraNa pAme che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata - kalakattAnI kALakeTaDIne aitihAsika dAkhala sukha-- siddha che. tyAM keIe talavAra calAvI nathI ke goLIo mArI nathI. moTI saMkhyA te nAnI jagyAmAM gaMdhAvAthI jherI havAthI te goMdhAyelA mANase maraNa pAmyA hatA. tyAre zuddha havA kADhavI eTale zuM thayuM? saMgharavuM tenuM ane kADha kAca! e badhuM pANI laIne pezAba kare, anAja laIne viSTA karavI tathA zuddha havA laIne havAne paNa jherI banAvavI e tamAma zAnA prabhAve ? A naLInA prabhAve! jema nadI AgaLa game teTalI maTI paNa mULa kyAM? parvatamAM! tema game tevI moTI gaTaranuM mULa A naLI che. AvI gaTaramAM pitAne gaMdhAvuM paDaze evuM pratyakSa dekhanAra ane sugaMdhamaya sthAnamAM rahenAra devatAne bhayaMkara vedanA thAya emAM navAI zI? devenI avanapUrvanI tIvra vedanAnuM rahasya devatAone aMdhAruM banyuM (zeDyuM, paNa jaDatuM nathI. ratnamaya vimAnena jhagajhagATamAM aMdhAruM heya kayAMthI ? emane paNa aMdhArAnI jarUra paDe tyAre asaMkhyAta yojana dUra jAya tyAre tamaskAyamAM ja phakta aMdhAruM hoI zake. AzcaryabharI zaMkA thaze ke devatAene vaLI aMdhArAnuM kAma zuM? jema jagatamAM uttamatA jemAM uttamatA rUpe pariNamI hoya tene adhamasthAnanI garaja kadI hatI tethI paNa uttamatA jemAM adhamatA rUpe pariNamI heya teone adhama sthAne tathA adhama padArthonI garaja ubhI thAya che, tema ja devatAo mATe paNa samajI levuM devatAo badhA dAnatanA cakakhA hoya tevuM svapnaya samajaze nahiM. jevI dhamAdhama ahIM che tevI tyAre che. tyAM bIjAnI cIjo tathA devIo vigerenI uThAugIrI cAlu che. evA uThAugIra svarga sRSTimAM che. madhyAhane sUrya tapate hoya tyAre, evA ajavALA vakhate paNa corene, badamAzane bheMyarAmAM tathA guphA gotavAM ja
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-juM 37 paDe che, tevI rIte devane paNa bIjAnI cIja agara devI uThAvIne javuM hoya te jAya kyAM ? vimAnane prakAza te sUryathIe adhika che. guMDAgIrI karanArA evA devatAo asaMkhya pejana dUra tamaskAyamAM jAya che. ahIM te corI vigere rAtre, saMdhyAkAle ekaladokala mANasa hoya tyAre athavA rAjAnA rakSaNanI bahAranA saMgamAM thAya che tyAre devalekamAM te bharasabhAmAMthI khuda iMdranI cIjo uThAvI janAra paDyA che! eka vakhata Idra sabhAmAM virAjamAna che. temane upayoga mRtyu lekamAM jatAM tyAMnI kAMIka Azcaryamaya ghaTanAthI mastaka dhuNAve che, te vakhate ziradananathI paDI gayele mukuTa pAsene devatA laIne nAsI jAya che. IMdra vajathI ene mAre che, mukuTa pAcho meLave che. A vAtathI kahevAnuM tAtparya e che ke AvI duSkRtamAM hiMmatavALA de devalokamAM paNa che. AvA dene tamaskAyanA aMdhArAne Azraya gotavo paDe che. tamaskAyanuM aMdhAruM evuM gADha che ke jyAM avadhijJAnano upaga paNa muzkela thaI jAya che. have e tamaskAyamAM raheluM aMdhAruM paNa jene garaja hoya teNe asaMkhyAta jajana deDIne javuM paDe che. AthI svargamAM aMdhAruM zeThuM paNa jaDatuM nathI e vAta barAbara che. palyopama tathA sAgaropamanA AyuSyavALA de ke jeoe aMdhArAne joyuM ja nathI, teo jyAre AnI aMdhArakeTaDImAM pitAne upajavAnuM tathA savAnava mAsa rahevuM paDaze ema jANe tyAre temane zuM thAya e vicAre ! vaLI AvI gaTaramAM, AvI aMdhAra keTaDImAM, ATalo vakhata rahevAnuM paNa kevI rIte ? rahevAnuM nahi paNa laTakavAnuM ! uMdhe mAthe laTakavAnuM !!! jhera khAdhelA manuSyane ke DubelAne uMdhe mAthe laTakAve che te joyuM che. mAtra aradhA kalAka laTakAve temAM zI dazA thAya? pahelAM ulaTIo thAya, pachI AMtaraDAM tathA AMkhe bahAra nikaLI jAya. tiryacenAM garbhasthAna te
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ta tIrachAM rahevAya tevAM che jyAre manuSyane te garbhamAM uMdhe mAthe ja laTakavuM paDe che. eTale ja zAstrakAre pharamAve che ke - taM suravimANavibhava, ciMtiya cavaNaM ca devlaagaao| aibaliya ciya hiyayaM, sayasakkaraM jaM Na phaTTe // artha-te sura devavimAnanA vibhavane cIMtane ane devakathI cavavAnuM dekhIne kharekhara ati baliSTha evuM hRdaya che ke je seMkaDo TukaDA thaine phATatuM nathI. bhAvArtha-devatAI ThakurAI, pArAvAra riddhi samRddhivALA deva pitAnI AvI karUNa dazA, pitAnuM niMdya bhAvi najare nihALe che chatAM enuM kALajuM seMkaDo kaTakA thaI phATI jatuM nathI, vajathIye kaThaNa evI vedanAthI manuSya te jIvI paNa zake nahi! maraNathI DaravuM e mArga-bhulelAnI dazA che. ekedriyathI paMcendriya paryaMtanA tamAma prANa maraNathI Dare che. deve paNa Dare che, tharathare che ! ApaNe pahelAM joI gayA ke nArakI maraNane vahAluM gaNe che, paNa teya maraNarUpe nahiM paramAdhAmI kRta, kSetrajanya tathA parasparathI utpanna duHkha evuM che ke khaseDayuM khasatuM ja nathI, mATe maraNane Icche che, paNa e jIvane ya maraNa maraNa rUpe (svarUpe) hAluM nathI. dareka gatimAM eka paNa jAtimAM maraNathI DaryA vagara jIva nathI, A vAta siddha thAya che. - nArakI paNa duHkhathI trAsIne bumAbuma kare che ke "amane kaI bacAve!" zAstrakAra kahe che ke "mArga-bhUlelA AtmAonI A dazA che ke maraNathI DaravuM!" je manuSya bAvaLIA vAvatAM vicAra na kare ane kAMTAthI kaMpe te mUrkhaziromaNi nahIM e te bIjuM zuM kahevAya? janma e bAvaLIyAnuM vAvavuM che. ane maraNa e kAMTA che. janmarUpI bAvaLIyA te vAgye ja javA ane maraNa rUpI kAMTAthI DaravuM e mUrkhAInI parakASTA che.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-je anAdikAlathI A jIva rakhaDe che tenuM kAraNa e ja che ke te maraNathI Dare che paNa janmathI Dara nathI. adA piparyata te janmathI Daryo ja nathI. maraNathI DaranAre mArga bhUlelo che ja, jyAre janmathI DaranA mArga para Avela che. occhava maraNa zAstrakAre occhava maraNa tathA zoka maraNa ema be prakAranAM kahyAM, paNa janma be prakAranAM kahyAM nathI. eka keTidhvajane pitAnI kalakattAnI meTI paDhIne kabaje levAnA muMbaImAM samAcAra maLe che te pAghaDI terA paherIne, tilaka karIne, nALIyera laI harSabhera kalakatte javA nIkaLe paNa kALAM kAmanA (gunhAnA) badalAmAM korTanA hukamanI rUie kArAgAramAM javA mATe Avela raMTa mAraphata kalakatte javuM paDe to te mANasa ahIMnI peDhI parathI kaI rIte utare? hAMjA gagaDI jAya, gAtre DhIlA thAya, vara, avyavasthita thAya, jAte sAnabhAna paNa bhUlI jAya ! tevI ja rIte maraNanA paNa be prakAra che, pitAnA karela satkRtyanA badalAmAM maLanAra saddagati mATenuM maraNa te occhava maraNa che, jyAre kaluSita jIvanathI thatA pariNAmothI durgatimAM dhakelA mANasanuM maraNa te zeka maraNa che; zAstrakAre janmanI vidhi batAvI nathI, paNa maraNa sudhAravAnI vidhi batAvI che. duSkRtyanI niMdA, sukRtyenI anumodanA, aDhAra pApasthAnakenI AlocanA, anazana, tathA cAra zaraNanuM aMgIkaraNa e rIte maraNa sudhAravAnI vidhi batAvI che. vizuddha jIvanavALAne maraNa paNa mahatsava rUpa bane che, zraddhAvALA (samakitI), zraddhApUrvaka (nirvAha pUratA pApa bAda karI bAkInA) pApane tajanAra dezavirati tathA zraddhApUrvaka (nirvAha thAo ke na thAo paNa) pApa mAtrane taja
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 Agamata nAra sarvavirati, A traNe puNyAtmAe maraNane utsavarUpa mANu zake che, kema ke samakitI dezavirati, tathA sarvavirati pitAnI devalokAdi saddagati nizcita joI zake che. jyAM kAca cheDI kanakane meLavavAnuM hoya tyAM dIlagIrI kene thAya? keIne ja nahi. hADakAnuM hADapIMjara, viSTAnI guNa, mUtranI kethaLI rUpa A audArika zarIra choDI divya zarIra, addhi, samRddhi meLavI ApanAra maraNane zokamaraNa kaNa mAne? kaI ja nahiM! e utsava maraNa ja manAya! - Aja vAta siddhAMtAnusAra vicArIe! samakitI, dezavirati tathA sarvavirati jIva vaimAnika vinA bIje jatA nathI. pahelAM AyuSya bAMdhyuM hoya te vAta judI che. have vaimAnikamAM janAranI bhAvanA maratI vakhate kevI hoya? jenI zubha lezyA hoya te ja tyAM jaI zake, paNa maratAMye, barapha, bATale, DAkaTara vigerenI bUmarANa karanArane vaimAnika vimAna reTuM nathI paDayuM ke tarata maLI jAya ! maraNa sudhAravAnI vidhi ATalA mATe ja che! samakitI, dezavirati tathA sarvavirati maraNa vakhate paNa cAra zaraNane ja aMgIkAra kare che, maraNathI Darate nathI puNyAtmA mATe maraNa utsava rUpa che, ene te caDhIyAtA sthAne javAnuM hovAthI pAghaDI terA paherIne, tilaka karIne, zrIphaLa laIne harSabhera javA jevuM che. mahApurUne janma utsavarUpa khare ke nahiM? kadAca kaI ema kahe ke-"janmanA paNa be prakAra che, kema ke zrI tIrthakara dene janma te utsavarUpa che ne !" zaMkAkAranI vAta kharI che! paNa zrI tIrthaMkara prabhune janma jagata mATe utsavarUpa che, paNa temanI pitAnI daSTie te te janma paNa karmanI gulAmI ja che ! avaziSTa karmonI parAdhInatA ja che! ane maraNa paNa maranAra mATe utsavarUpa bane che, ArAdhako mATe
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju nahi! eTale janmanAra vyaktine jema janma utsavarUpa nathI tema maranAra, vyakti mATe utsavarUpa maraNa ArAdhake mATe zaka rUpa ja bane che. tethI maraNane bhaya nakAme che! DAhyo keNu? DAhyo to te kahevAya ke mULakAraNane ja dUra kare! jagatanA ItihAsamAM janamyA vagara ke I maryuM che? maryA pachI nahIM janmanArA te anaMtA thaI gayA, tethI maraNane Dara nakAme che, Dara te janmane ja rAkha ghaTe. rakhaDapaTTInu kharUM kAraNa A jIva anAdithI saMsAramAM rakhaDe che tenuM kharuM kAraNa janmathI Dara upaja nathI" e che. kharekhara "janmathI DaryA nahiM ane maraNathI DaryA vinA na rahyo." A kAraNe ja bhavabhramaNa cAlu rahyuM che. keI kadAca ema kahe ke-maraNa te sabhAnadazAmAM thAya che eTale tene Dara lAge e vAstavika che, paNa janma te adha avasthAmAM thAya che, tene Dara zI rIte lAge? paNa kharI vAta e che ke- nAstike parabhava, punarjanma mAnatA nathI. ApaNe te Astika hiI anAdithI cAlatI janma-maraNanI paraMparAnI jema have pachI thanArA janmanI paraMparAthI te Dara upajI zake ne? tethI "janma jeTale bhayaMkara che teTaluM maraNa bhayaMkara nathI" ema samajI janma pAmyA pachI viziSTa dharmakaraNI dvArA navA janmane upajAvanAra karmanI sattAne nabaLI pADavAne sata prayatna karanAra puNyAtmA A janmanI saphaLatA karI uttarottara maMgaLa mALA pAmI avicala avyAbAdha zAzvata paramapadanI prApti karaze
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmanAM cihe (A vyAkhyAna vi. saM. 198lmAM lAlavADI (muMbaI)mAM pU. AgamavAcanAdAtA samarthazAsana saMrakSaka, dhyAnastha svargata pU. AgamoddhAraka AcAryadevazrIe Apela, je ke khUba ja mananIya hAI "AgamacetanA pAThakonA lAbhAthe ApavAmAM Ave che.) audArya dAkSiNyaM pApa-jugupsAtha nirmalo bodhaH / liGgAni dharmasidhdheH, prAyeNa janapriyatvaM ca // AryakSetranI mahattAnuM rahasya zAstrakAra mahArAjA pU. A. zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza detAM jaNAvI gayA ke dharmanI vAsanA AryakSetramAM ja hoya che, jyAM svapna paNa dharmanA akSare na maLe tevA kSetranuM nAma vyavahArathI anAryakSetra kahevAmAM Ave che. dharmamAM pravartamAna thavAnI IcchA ane te IcchAne saphaLa karavAnAM anekavidha sAdhane Arya kSetramAM svAbhAvika hoya cheH AryakSetrane manuSya dharma karavAmAM pitAnI saphaLatA mAne che. AryomAM e saMskAra pahelAMthI ja hoya che ke "A manuSya jIvanamAM kaI dharma karIzuM te ja jIMdagI saphala banaze." AyenI mAnyatA mahAninAmathud = e glaeNkamAM sarva prakAranA jIvanI sAmAnya sthiti cAra saMjJAnA AdhAre varNavelI che. AryonuM e maMtavya che ke AhAra, nidrA, bhaya ane maithuna e cAre te manuSya tathA pazumAM sarakhAM che, eTale ke manuSya jIvananI saphalatA A cAranI pravRttimAM nathI, paNa dharmamAM pravRtti karavAmAM
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 pustaka 3-ju che. AryomAM rahelA A sahaja maMtavyathI dareka pitAne dhamIM gaNAvA taiyAra rahe che, pitAne je kaI dharma kahe te khuzakhuza thAya che. kAraNa ke AryakSetramAM dharmane uMcAmAM uMcI cIja gaNavAmAM AvelI che. arthAt manapasaMda cIjanA sArA yA narasA zabdo zravaNedriyane sAMbhaLavA atyaMta madhura lAge che. lakSyahIna ughama zA khapane? je dharma manuSyajIvanane saphaLa kare te dharma ApaNAthI thaye ke nahi? te ApaNe pArakhI zakatA nathI, ane jyAre heya-upAdeya vagaranI sthiti hoya te ghAMcIne baLada pharyA kare te udyama gaNAyaka vastutaH e AMdhaLIyA udyamamAM AtmAnuM vaLe nahiM. dharma karIe paNa AtmAmAM dharmane aMkure, thaDa, DALI, pAMdaDAM, kula ke phaLa zuM thayuM? te jaNAya nahi, dharma keTale thaye, keTale na thaye, ke thaye? vigerenI samaja na paDe te dharma mATe paNa te udyama AtmAne zI rIte AgaLa vadhArI zake ? dharma e bAhya rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabdavALI cIja nathI ke jethI thayelo ke na thayele jANI zakAya. arthAt dharma e driyo dvArA dekhI ke jANI zakAya tema nathI, chatAM dharmane na ja jANa zakAya tema paNa nathI. dharma IdriyagrAhya nathI chatAM pratIti gamya che ja ! dharmanA cihanonuM mahatva zAstrakAre kahe che ke keTalAka padArtho sAkSAta jaNAya, jyAre keTalAka padArtho tenA cinho dvArA jaNAya che. cUlAnI pAse hoIe te agni sAkSAt dekhIe chIe jyAre cUle na dekhAya teTalA dUra hAIe, bahAranA bhAgamAM hAIe te paNa dhumADA dvArA agni levAnuM jANI zakIe chIe. (tethI) jJAnI purUSe dharmane amuka cinhAthI pArakhavAnuM jaNAve che. ApaNe dharmane sAkSAt na jANI zakIe paNa tenA cinha dvArAe jANI zakIe. vRkSanuM thaDa, DALa, pAMdaDuM, kula, phaLa e badhuM bahAra
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jaNAya, paNa te badhAne AdhAre tenuM mULa che, ke je bahAra jaNAtuM nathI. thaDa, DALI, tathA pAMdaDAMnA pramANa uparathI jamInamAM daTAyela, jhADanuM mULa keTaluM uMDuM gayuM che te paNa samajI zakIe chIe. anumAna karI zakIe chIe, tema AtmAmAM rahele dharma thaDa, DALAM vigerenI jema bahAra dekhAtAM cihethI jANI zakAya tema che. zrImAna haribhakasUrIzvarajI mahArAjazrI-DALAM pAMkhaDA vigere dvArA dharma tapAsavAnuM, (AtmAmAM dharma che ke nahi te nihALavAnuM) kahe che te DALAM, pAMkhaDAM kyAM? audArya dAkSiNya vigere vAsanAnI prabalatA A jagatamAM anAdikAlathI A AtmAne "ahiMthI lauM ke tathiI lauM' e saMskAra paDe che. be traNa varSanuM baccuM hAthamAM rUpIo laI mAla levA jAya to tene kaI Ape nahiM chatAM tenA hAthamAMthI rUpIo le te kharA!! e rUpIo choDAva hele. nathI, ghaNe muzkela che. rUpIA mATe (rUpIo na choDavA mATe) valurA bhare, bacakAM bhare, paga pachADe, cIse nAkheH badhuM kare paNa rUpIe choDe nahi; hA! retAM rotAM thAke, ke uMghI jAya pachI rUpIe ke Dhabu je hoya te enA hAthamAMthI laI le tenuM tene bhAna nathI, jAgyA pachI te rUpIyA ke paisAne saMbhAratuM paNa nathI. bAlyavayamAM rUpIo chuTatuM nathI eTale ke evA tIvra lebhanA anAdi saMskArane pratyakSa prabhAva che. dharmanuM paheluM ciha! odArya ! have "la" nI jagyAe "da' mUke arthAta "lauM'ne sthAne dauM" eTale levAnA badale devAnA AvI bhAvanAthI bharapUra bane, levA devAnA kATalAM judA rAkhavAnuM kArya manune na zobhe ? saMskAra thAya, vadhe ke jAge te mAne emAM kalyANa, dhamane e prathama aMkure. devAnI bhAvanAmAM kalyANanI buddhi keTalI? e buddhinuM
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju jeTaluM pramANa teTale dharma. devAnI bhAvanAne badale levAnuM tathA saMgharavAnuM mana teTalI kalyANa buddhi ochI, teTale dharma che. audArya dharmanuM paheluM cinha kema? devAmAM kalyANa buddhi mAne, pachI de pitAnI zakti pramANe dAnane dharmanuM cinha na kahyuM paNa audAryane cinha kahyuM. kAraNa ke devAne AdhAra te zakti para avalabele che. audAryanI bhAvanA chatAM pravRtti badhAnI sarakhI thavI muzkela che, temaja jagatamAM badhA kAryamAM badhAnI tevI bhAvanAvALAnI buddhi sarakhI cAle tema nathI. ghaNA chokarAne mAbApa dorIne, rovaDAvIne, TAMgAToLI karIne nizALe laI jAya che. ramata choDavI paDe che te chokarAne AkaruM lAge che tevI rIte A jIvane svArtha che ane paramArtha AgaLa kare te paNa ghaNuM ja AkaruM lAge che. dakSiNya Adi dharmanA cAra cinhanI mAmikatA chokarAM nizALe mAbApanAM kahevAne aMge jAya che. tema dharmanA tamAma rastA ApaNe samajI gayA hoIe evuM bane nahiM, pahela vahelAM ApaNe ajJAna heIe te kaI rItie dharma kare? chatAM dharmiSTanA kahevAthI dharma karAya, dharmanI preraNA ApanArA sAme dharma karavAnuM nA kahetAM manamAM saMkeca thAya tenuM nAma dAkSiNya. A jeomAM hoya temAM dhaNunuM bIjuM cinha samajavuM. dAkSiNya sAruM ane beTu beya kAma karAve. pADozIe eTe dastAveja lakhyuM hoya tyAM zarama ke lAlaca khAtara zAkha karAya te dharmanuM cinha nathI, paNa dAkSiNya zabdane durUpayeAga na thAya mATe AgaLa jaNAve che ke dharmanuM trIjuM cinha pA5jugupsA che. A trIjA cinhavALo AtmA, jyAM pApa jANe, samaje ke sAMbhaLe ke tarata tenI, te mArganI niMdA kare. anAdinA ajJAnathI thayelAM pApane paNa zrI tIrthaMkaradevanI vANI anusAra, te pApanI niMdA karavA pUrvaka dUra karI zakIe chIe, dharmanA trIjA lakSaNavALe AtmA
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata pApanAM kaI paNa kAryane mana, vacana, kAyAthI anume de nahiM ane pApakAryonI trividha trividha niMdA kare. bAhya snAna jema zarIra paranA kacarA sAthe karInA vilepanane paNa joI nAkhe che, tema ajJAnI jIva pApa puNyanI vaheMcaNI na karI zakavAnA kAraNe pApane puNya tathA pune pApa kahI pApanI niMdA karatAM puyanI niMdA paNa karI de, kAraNa ke nirmala bAdha nathI. mATe dharmanuM cothuM ciha nirmalabodha che. nirmalabodha jene thAya te AtmA puNyane puNya, pApane pApa, Azravane Azrava, baMdhanane baMdhana, bhAvakAraNane bhavakAraNa tarIke vastune yathArtha svarUpe samajI zake che. nirmala bedhamAM keInI sAkSI levI paDe tema nathI. AtmAmAM dharma thayuM che ke nahi te jANavAnAM, tenI siddhinAM, pratItinAM A cihe che, A cinha tarapha dila na lAgatuM hoya te AtmAmAM dharma nathI ema samajavuM. dharmanuM pAMcamuM cinha kapriyapaNuM che. paNa e cinha niyamavALuM nathI, eTale tyAM prAyaH' zabda mUkyo arthAta e cinha ghaNA bhAge hoya. viveka manuSyane te vahAle ja lAge AvA suMdara samAna guNavALAne dekhI tevA guNavALA sajajane rAjI thAya mATe dharmanAM cAra cinha dharAvanAre prAyaH kapriya hoya eTale ghaNuM karIne tyAM pAMcamuM cinha paNa hoya. je AtmAmAM pUrve kathana karelA A pAMca cinha pitAmAM jaNAya te samajavuM ke-AtmAmAM dharmanI asara thayelI che. kAraNa ke A dharma pratIti karavAnuM mApaka yaMtra che. A rIte dharmanAM cinha jANI, dharmane TakAvavA, vadhAravA zubha. udyama karaze te Abhava parabhava kalyANanI paraMparA pAmI chelle mokSanA. zAzvata sukhane viSe virAjamAna thaze...."
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ sA mA yi kanuM rahasya (vi. saM. 1991mAM jAmanagara mukAme zeThazrI pannAlAla umAbhAInA pramukhapaNa nIce bharAela zrI dezavirati dharmArAdhaka samAjanA chaThThA adhivezana prasaMge phA. su. 13 semavAre bapore sAmU hika sAmAyikanA kAryakrama vakhate ra vAge sAmAyika lIdhA pachI upasthita vizALa dharmapremI janatAne AgoddhAraka dhyAnastha svargata AcAryazrIe je hRdayaMgama maMgaLa udbodhana karela, te vyAkhyAna rogya sudhArA sAthe akSarazaH ahIM ApavAmAM Ave che. A vyAkhyAnanA sArabhUta avataraNanI mULa kepI (pU. AgamedvArakazrInI avirata sevA ane upAsanAmAM jIvana jemaNe seMpI dIdhela. te mahAmanA udAracarita pU. muniratna zrI guNasAgarajIma pAsethI maLI che.) sarva pApanA tyAganI mahattA zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja gazAstramAM aNu. vratanuM nirupaNa karI (traNa) guNavratanuM nirUpaNa kare che. aNuvrata lenAro manuSya sarvathA pApathI viramavA taiyAra thayela hoya che. bhale pAlanamAM ochAza hAya! emAM ema na kahevAya ke e te gRhastha che ! ene sarva pApa varjavAnuM zI rIte zakaya bane! upadezakanI pharaja che ke duniyAnA sarvapApathI chuTavAnuM ja kahe, paNa skUlabuddhisUcaka "brAhmaNo na thatoAvuM na kahe, kemake-- A vAkya upaghAta-SavALuM che. temAM brAhmaNanI hiMsAne niSedha che, paraMtu te vAkyathI ItaravarNanI hiMsAnI anumati che. te rIte je upadezaka sarva pApane niSedha na kare te te pApane pakSakAra bane,
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata tethI sarva pApane niSedha upadezaka mATe jarUrI che. jIvane samyaktva pAmatI vakhate evI bhAvanA hoya ke "keIpaNa jIva pApa na kare ane tenuM ja kharU nAma maitrI bhAvanA che "mA jAuta -si giAni" ane te ja pahele pAme che. A sarva pApa che. ane sarva pApa varjavA lAyaka che." tevuM na mAne tyAM sudhI te mANasa samakitanA gharamAM nathI. "cheDI zakAya ke nahi" te vAta bAjue che. paraMtu sarvajJa mahArAjAe kahelA pApane pApa tarIke jANavA ja joIe. guNavate eTale? mekSanI saDaka upara cAra cokI che. anaMtAnubaMdhI Adi cAra kaSAyo te cAra cAkI che. temAM dezavirati bIjI cakI pachI Ave che. pApanA bhayaMkara bhAgathI pAchuM havuM te dazavirati che sthAvara ane trasa bannenI hiMsAmAM prANane viyoga thAya che. paNa ekindriyane cAra prANa, be Indriyane cha prANa hoya che. tethI trasanI hiMsA bhayaMkara gaNelI che, mATe bhayaMkara pApanI pravRttimAM prayatna tho na joIe. dezavirativALAe sthAvaranI hiMsA karavI joIe, ema kahe te samakita nathI, paraMtu karavI paDe ane tenA mATe chUTI rAkhelI hoya te temAM saMkeca kare ane tevA saMkeca karavAne mATe guNavata che, je pApa chuTuM rAkhyuM che, pratijJAthI tene saMkeca thatuM rahe, mATe guNavrata che paraMtu tenuM dhyeya te sarva pApa parihAranuM ja hoya. zakti agara vallAsanA abhAve agara te sAmagrInI khAmInA aMge pApamAM pravRtti karavI paDe. zikSAtrate eTale? zikSAtra-sarvatyAganI taiyArI mATe pratijJAo karavI te razikSAvrata che.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pustaka 3sAmAyika e zikSAvata che snAtra, sAmAyika, tathA pauSadha ghera paNa thAya che te A dezaviratinA adhivezanamAM ekaThA thaIne sAmudAyika A sAmAyika karavAnuM prajana zuM? tamArA saMmelanamAM sAmAyikanA evA saMskAra paDavA joIye ke bAra mahinA sudhI tenI jhAMkhI rahe! zuddha sAmAyika karavA karavA mATe ja A pravRtti che, evA saMskAre khIlavavA mATe ja A prayAsa che. jaina zALAonI pravRtti kevaLa sUtre bhaNAvavAnI che. paraMtu. kiyAhIna che. tyAMne TAIma paNa e ke AvazyakanA TAIme ja bhaNAvavAne TAIma! kriyA pUrvaka sUtrane upayoga karAvavAnI jarUra che, kiyA vagaranA sUtro bhaNAvAya che, te pariNAme zUnya Ave che, mATe tamArI saMsthAe kriyA ane jJAna banene pracAra karavAnI jarUra che. sUtroccAra paNa zuddha, athane paNa khyAla ane kriyAmAM pravartana Adi karavAnI jarUra che. kriyAnA sUtre kiyAnA abhinaya pUrvakanA na hoya te te vyavasthita phala nathI ApatA, tamArA membare ghare avAranavAra sAmAyika karanArA te haze ja paraMtu sUtra ane kriyA bane dhyAna rAkhI pravRtti karavAnA A prayatna che, tamArA adhivezananA pahelA divasane kAryakrama paNa sakriyatA jaNAvavA mATe ja che. pauSadha, devabhakti te paNa kiyAnA ja aMga che. samatA mAtranuM nAma sAmAyika nathI. paraMtu A ane raudradhyAne cheDIne be ghaDI samatA kare tenuM nAma sAmA-- yika che. AdhyAna, (1) iSTa viSayanI prApti karavAnI dhAraNA te ArtadhyAna che. (2) aniSTa viSayone khaseDavAnI vicArazreNi te paNa A dhyAna che.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajyAta (3) zarIrane vedanA maTADavAnA vicAre te paNa ArtadhyAna che. (4) bhavAMtaramAM uparanI traNa vastu mATenI vicAraNA te paNa ArtadhyAna che. uparanA cAramAMthI eka paNa vicAra na hoya ane samatA rahe tenuM ja -nAma sAmAyika che. rodra dhyAna (1) hiMsAnA je koI paNa vicAre te raudradhyAna che. (2) milakatanuM rakSaNa ane tenA prayatne te paNa raudradhyAna che. sAmAyikamAM je je pApavALI kriyA hoya tene choDI de. uttama ane adhamane sarakhA gaNavA tenuM nAma samatA nathI. paraMtu paugalika padArthothI thatA rAgadveSathI chuTe thAya tenuM nAma kharI samatA che. jhaverabhAI (buhArIvALA)-gautamasvAmIjIne bhagavaMta tarapha ke rAga hatuM? uttara-gautamasvAmIjIne bhaktirAga sAthe sneharAga paNa hatA, tIrthakara paNAnA aMge bhaktirAga ane pUrvabhavanA aMge sneharAga. jhaverabhAI (buhArIvALA)-te dhyAna kevuM kahevAya? uttara-mizra dhyAna gaNI zakAya. rAgadveSa rahitapaNuM sarvathA teramAM guNasthAnake levAya che, sAmAyikanI gaNatrI pAMcamA guNasthAnakathI kahevAya che. aticAra sahitanuM paNa sAmAyika heI zake paraMtu te delavALuM che. te dhyAnamAM rAkhavuM joIe. bhakti pUrvaka rAgadveSane tyAga mekSane lAvanAra che, bhaktirAgane svabhAva karmane kADhI ApoApa nIkaLI javAne che. - tethI sAmAyika aMgenI AjanI pravRtti viveka buddhipUrvaka ApaNa aMtarAtmAne jagADe ane durgAnathI mukti meLavI samatAnA anupama divya sukhane hRdayaMgama anubhavanI paddhatipUrvaka AvI dharmakriyAnI AcaraNathI prApta karavA sahu kaTibaddha thAo....eja. | sarvatra sarve guNino avatu |
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ - : vINelAM motI) * * * * - haa che ( E = = che (c)2009 (A vibhAgamAM AgamavAcanAdAtA, bahuzruta, gItArtha puMgava, dhyAnasthasvargata pU. Agama dvArakazrIe tattAnusArI sUkSma pratibhA baLe ciMtana-manananI prasAdI rUpe je TUMkA lekhe ke nibaMdhe rUpe sArabhUta, arthagaMbhIra, tAtvika sAmagrIthI bharapUra sAhitya lakheluM che, temAMthI upayogI viSaye cUMTIne ApavAmAM Ave che.) Jarrumaarava**avarno nenenenergy kamarAmara stotranI lokasaMkhyA 44 ke 48 ? 2 hasya pUrNa gave Sa NA avainnumarau muncmutmercarno jena jagatamAM navasmaraNamAM zrI mAmara stotra arthe gaMbhIratA, prabhAvakatA ane mAMtrika zaktinA prabhAva AdithI khUba ja prakhyAta che, paNa temAM digaMbara paraMparAmAM 48 ke heI ghaNAne ema jijJAsA thAya che ke-mAma stotranA kAvyonI saMkhyA 44 ke 48 ? paNa kharI rIte gurUgamathI nIcenI vAta vicAravI jarUrI che. mAmA stotra karatAM vALamaM0i staMtra prAcIna che, e vAta sarvamAnya che, ane sthAnamaM0inA kAvya cuMmAlIza che. emAM kaIne matabheda nathI. te te sthAna maMdiranA anukaraNathI pAchaLathI racAelA mAmA tetramAM paNa cuMmAlIza kAvya hoya e vadhAre saMbhavita che.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ para Agamata vaLI jee 48 aDatALIza kA mAne che teo paNa 28mAmAM azokavRkSanuM ralmAmAM siMhAsananuM 3bhAmAM cAmaranuM 31mAmAM chatranuM varNana mAnIne 3ramAmAM kamalenuM varNana mAne che. ' arthAta je prAtihArya levA hota, te 28mA kAvyamAM azeka vRkSanuM varNana karyA pachI surapuSpavRSTi ane divyadhvani nAmanA prAtihAryanuM varNana cheDI deta nahi, ane cAmaranA prAtihAryanuM varNana (le. 30) karavA pahelAM siMhAsana prAtihAryanuM (le. 29) varNana karata nahi, tathA siMhAsana ane cAmaranuM varNana karyA pachI bhAmaMDala ane duMdubhinAM prAtihAryone choDIne chatra nAmanuM prAtihAryuM ke je chellA prAtihArya tarIke che tenuM varNana (le. 31) karata nahi, eTaluM ja nahi, paNa dezanA devA padhAratI vakhate jinezvara mahArAjanA caraNakamalanI nIce devatAo je padmanI sthApanA kare che, tenuM varNana, te prAtihAryuM na hovAthI prAtihAryanA vibhAgamAM karatA nahi. kemake prAtihAryonI saMkhyA ne krama A pramANe che "go durapuouItinizrAmamAtane . bhAmaNDalaM dundubhirAtapatraM, satprAtihAryANi jinezvarANAM // " A kAvya uparathI spaSTapaNe joI zakAze ke amArAmAM AveluM varNana nathI te prAtihArya mAtranuM varNana temaja prAtihAryonuM varNana paNa kamavALuM nathI, A uparathI "zrI mAnatuMgasUrijIe ATha prAtihAryonuM varNana karavA mAgyuM hatuM ane cAra prAtihAryonuM ja varNana cAlu stotramAM dekhAya che, mATe bAkIne cAra prAtihAryonA varNananAM cAra kAvya lupta thayAM che ke keIke bhaMDArI dIdhAM che" ema mAnavuM asthAne che, prathama te ATha prAtihAryonA varNanamAM cAranuM rahe ane bAkInAnuM varNana lupta ke bhaMDArI devAnuM mAnavuM te vicakSaNene grAhya thAya tema nathI, mATe zrImAnagarijIe cAra prAtihArya ane
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju ' 53 kamala sthApanAnuM varNana jagatanA ane spRhA karavA lAyaka dharmopadezanI samRddhinI sattA jaNAvavA mATe kareluM che, tethIja 33mA kAvyamAM te azokAdinA varNana pachI upasaMhAramAM "chuM thatA vibhUti" ema kahI vibhUtivALA prAtihAryo temaja sUryaprabhAnA antarane viSaya levAthI prabhA eTale kAntivALI cIjonuM kAntinA atizayapaNAnuM varNana pUrve karyuM che, te spaSTapaNe vanita kare che, surapuSpavRSTi vigere prabhA eTale kAntinA atizayavALI cIjo na gaNAya e spaSTa ja che. bhAmaMDaLamAM rahelI kAnti duniyAdArImAM vibhUti tarIke gaNAtA padArthone maLatI na hoya athavA zrI jinezvara mahArAjanA zarIranA tejanuM temAM pratibiMbitapaNuM heI te bhAmaMDaLanuM svayaM vibhUti tarIke gaNAtA kAntimAna padArthomAM gaNanA na karI azokAdika kAntimAnenI gaNanA karI hoya e 33mA kAvya uparathI paNa spaSTa thAya che. arthAt bhaktAmarastetranA cuMmAlIza kAvya asalathI che. vaLI vibhUtinA varNanamAM upasaMhAravALA kAvyamAM je ATha prAtihAryonuM varNana heta te prAtihAryo tarIke ja upasaMhAra thai joI hatuM, ane tethI rAtihAryaniratara vArita enA jevA AdyapadavALuM kAvya heta paNa te nathI, tethI keTalAka prAtihAyarUpa vibhUtinA varNanavALA kAvALuM cuMmAlIsa kAvyanuM ja mAmastotra hoya ema mAnavuM yuktisaMgata che. mekSane mArga karyo? zivasya mArgo'nupamaH samAdhiH (jJAnIonI AjJA pramANe kriyAonI che AcaraNAthI mehane hAsa thavAthI utpanna thatI) che apUrva samAdhi mekSane ajoDa mArga che.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAtribhojana akaraNIya kema? (vartamAnakALe buddhivAdanA svaccheda yuganA avanavA kutarkothI dekhItI aniSTa pApa pravRttio paNa sArI manAya che, jema ke rAtribhejana, kaMdamULa, barapha, AIskrIma, hoTalanA khAnapAna vagere. temAM paNa rAtribhejana che ke narakanA cAra dvAra paikI mahattvanuM dvAra che. jainakuLanI uttamatAne jokhamAvanAra A pApapravRttinA spaSTa anartho pU. AgAdvArakazrIe saceTa bhASAmAM A lekhamAM darzAvyA che. bahu ja dhyAnapUrvaka vAMcavA bhalAmaNa che.) jena kuLamAM janmelAne rAtribhejananA doSe jaNAvavA paDe e kAlanI viSamatA ja kharekhara gaNAya ! te chatAM samajavA khAtara jaNAvAya che ke rAtre anna-pANImAM utpatti thavAnI vAta je ke yathArtha nathI kema ke-sUtrakAra ane paMcAgIkAra vigerenA vyAkhyAna pramANe "AhArapANImAM rAtre utpatti thAya che" ema jaNAtuM nathI. chatAM rAtre AhArapANImAM kuMthuA, kaDI vigerenuM caDhavuM ke paDavuM thayuM hoya te paNa te na jaNAya (dekhAya) e svAbhAvika che ane tethI jIvadayAne tatva tarIke gaNanAre manuSya rAtrine vakhate te sUkSma jIvonI dayA pALavI azakya hevAthI bhejana ke pAna karI zake ja nahi. yAda rAkhavAnI jarUra che ke-jainazAstrakAre khuda jIvanA prANanA nAzane hiMsA tarIke ke tene anAzane dayA tarIke gaNatA nathI, je tema gaNe te sagI ane agI kevalIpaNAmAM paNa dravya thakI hiMsAne prasaMga haI pApakarmane baMdha mA paDe ane nadI, samudra vagere jevA kevaLa apakAyanA thI bharelA sthAnamAM siddhi pAmavAne vakhata rahe ja nahi. vaLI paMca mahAvratadhArI sAdhu mahAtmAo karatAM paNa hiMsAne
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju sarvathA TALanArA sUkSma ekedriye atyaMta dayAvALA banI AtmakalyANa sAdhanArA thAya, kema ke te sUkSama ekedri keIpaNa svajAtIya ke anya jAtIya jIvonI hiMsA karatA nathI, eTaluM ja nahiM paNa pitAnI hiMsAnI apekSAe thatA karmonuM paNa pote kAraNa banatA nathI, kemake te jIvanA zarIre eTalAM badhAM bArIka che ke tene paraspara nAza nathI thate, nathI bIjAthI thatuM, nathI bIjAone teo nAza karI zakatA, paNa upara jaNAvyA pramANe hiMsAnuM svarUpa "prANane ghAta kara' e nathI, tema dayAnuM svarUpa "prANane ghAta na kara" te paNa nathI, paraMtu jaina zAstrakAranA muddA pramANe "jInA prANane bacAvavAnI buddhipUrvaka bacAvavAne mATe karAtA prayatna ne ja dayA" kahevAmAM Ave che. ane tevA bacAvavAnA prayatna na karavAmAM Ave te je pravRttithI anya jIvanI hiMsA na paNa thAya te paNa te pravRttimAM zAstrakAre hiMsA mAne che, ane eTalA ja mATe AcArya mahArAja zatryabhavasUrijI jaNAve che ke - " jayaM care jayaM ciDe, jayamAMse jayaM saye / jayaM bhuMjato bhAsaMto, pAvaM kambhaM na baMdhaI" // arthAt "keI jIvanI virAdhanA na thAya tevI buddhipUrvaka cAlate, ubhe rahete, besate, sUte, khAte ke bolate mANasa pApakarma bAMdhate nathI." A gAthAnA bhAvArthane vicAranAro manuSya spaSTapaNe samajI zakaze ke cAlavA vigerenI kriyAmAM hiMsAnuM sarvathA chUTavuM azakya chatAM paNa te cAlavA vigerenI kriyAmAM zAstrakAre pApakarmanA baMdhanI paNa manAI karI te kevaLa nI rakSA karavAnI buddhirUpa caNAne ja AbhArI che.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 Agamata tethI ja zAstrakAre uparyukta gAthAmAM kayuM padane vizeSaNa tarIke rAkhI vAraMvAra kahyuM che ane dareka kriyAne jeDayuM che, eTale cAlavA Adi dareka kriyAmAM zarUAtathI samApti sudhI jayaNAnI buddhi rahe te ja pApabaMdhanathI bacI zakAya. AvI rIte "dareka cAlavA Adi kriyAnI sAthe jayaNAbuddhi rAkhavAthI pApakarma nathI baMdhAtuM" ema kahevAthI "jayaNA nahi karavAmAM pApakarma baMdhAya" e vAta saheje samajAya tevI chatAM paNa "jayaNuM buddhi vagara calanAdika kriyA karanArAne pApa baMdhAyA che" ema cakakhA zabdomAM jaNAvatAM chatAM jaNAve che ke "jIne bacAvavAnI buddhi sivAya cAlavA AdinI kiyAne karanAra manuSya prANa ane bhUtane (trasa ane sthAvara) jarUra hiMsaka bane che." dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke "bacAvavAnI buddhi sivAya paNa thatI cAlavA AdinI badhI kriyAmAM prANa ane bhUtanI hiMsA thAya ja che" e niyama nathI. kemake jayaNAnI buddhi na levA mAtrathI "sarva kriyAmAM AvI jAya che, marI jAya che" ema hatuM nathI, chatAM zAstrakAra mahArAja "tevI rakSA buddhi vinAnI sarva pravRttimAM prANa ane bhUtanI hiMsA" mAne che, eTale "yatanA vagaranA sarva vyApAra prANa ane bhUtanI hiMsAmaya che" ema jaNAve che, ane te uparathI nizcitapaNe jaNAve che ke "jayaNA buddhine abhAva e ja prANa ane bhUtanI hiMsA che." Aja kAraNathI pApabaMdhanA kAraNa tarIke jaNAvAtI dareka cAlavA Adi kriyAnI sAthe sAthaM e pada vizeSaNa tarIke lagADI "cAlavA Adi kiyAnA AraMbha, madhya ke aMtya bhAgamAM paNa bacAvavAnI buddhinA abhAvarUpa ajayaNAnI sthiti thavI joIe nahi." ema darzAvyuM che. upara pramANe jIvene bacAvavAnA pariNAmarUpa jyaNAnA abhAvathI
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju eka apekSAe Arepita karelI prANa ane bhUtanI hiMsA paNa jayaNabuddhi pUrvaka karelI calanAdi pravRttimAM sAkSAtapaNe thatI hiMsAne keIka apekSAe dravyahiMsA gaNI kadAca tene alpapApabaMdharUpI vipAka mAnavAmAM Ave athavA te "i tarasa taormitta dhaMdho judumoDevi ligo tamag" (zrI eghaniyukita gA. 734) arthAt "IryAsamitivALA sAdhune cAlatAM paga nIce AvelA kacarAIne marI gayelA jIvanI hiMsAne lIdhe sUkSma paNa baMdha nathI" evA bhagavAna niryuktikAranA vacanathI temaja "apramatta sAdhunuM sarvathA anAraMbhakapaNuM che" tathA pramatta sAdhunuM paNa "zubha yogane AzrIne anAraMbhakapaNuM" che e vAta zrI bhagavatIsUtramAM che, - tethI jIvane bacAvavAnI buddhipUrvaka calanAdi kriyA karanAra sAdhune sarvathA pApane baMdha thatuM nathI, tyAre ene bacAvavAnI buddhi sivAya karAtI calanAdika kriyAmAM prANa ane bhUtanI hiMsAne niyama mA, eTaluM ja nahi paNa te saMbhavita hiMsAne sAkSAta hiMsA thayelI gaNa, te gaNAyelI hiMsAnuM pariNAma zAstrakAroe dhaMdhA paNa ema kahI te saMbhavita hiMsAvALI pravRttimAM jIvene bacAvavAnI buddhi nahi rAkhanAra manuSya pApane bAMdhe ja che ema jaNAve che. zAstromAM spaSTapaNe jaNAve che ke "pramatta dazAmAM AkuTTIe kareluM pApakarma teja bhavamAM bhagavAI jAya che, athavA "te AkuTTIe karelA karmanA phaLe bhavAMtaramAM vedavAM paDatAM nathI" ema kahI jayaNAbuddhipUrvaka pravartavAvALA pramatta sAdhunA pApa karatAM paNa A bacAvavAnI buddhirUpa jayaNuM rahitapaNe pravartavAvALA sAdhune thayelI saMbhavita prANa ane bhUtanI hiMsAnA pApakarmone mAtra te bhavamAM divAlAyaka nahi gaNAvatAM bhavAMtaramAM tenAM kaTuka phaLa bhegavavA paDaze teM se ho hagaM paruM ema spaSTapaNe jaNAve che. A badhI rakSAbuddhi ane rakSAbuddhinA abhAvanI hakIkatane babara samajanAra manuSya spaSTapaNe samajI zake tema che ke
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamota rAtrinA vakhatamAM sUkSma jIvenI jANa karavI azakya hevAthI te vakhate bhajana karanArA manuSyathI keIpaNa jIvanI hiMsA kadAca na paNa thAya, te paNa te prANa ane bhUtane hiMsaka ja che. ane tethI bhavAMtare kaTukavipAke Ape tevAM pApakarmone te bAMdhe ja che. - A hakIkata chadmasthaLa ke jeone rAtrinA vakhate jInI jayaNA mATe azakyapaNuM che tene aMge jaNAvI paNa kalekane karAmalakavatuM dekhavAvALA kevaLajJAnI mahArAjAe paNa te rAtribhUjanane duSTatama gaNIne tene parihAra kare che, eTale jyAre kAlekanA prakAzaka bhagavAna kevaLI mahArAjA e paNa rAtrinA vakhatanuM bhajana ane pAna vajevAlAyaka gaNe te anya jIne te rAtribhojana sarvathA vajevAlAyaka hoya temAM Azcarya ja zuM? A rIte rAtribhejananI AkaraNIyatAmAM jinazAsanane hiMsA ahiMsAne pAyAne siddhAMta gyarUpe samajI jainatvanA saMskAronI jALavaNI mATe dareka vivekIe rAtribhejanane sadaMtara vajavuM joIe. mAnanIya-vyAkhyAo che * bhAvakriyA karmakSayanA lakSyathI jJAnIonI maryAdA pUrvaka karAtI dharmanI che kriyA. * bhAvadayA=jJAnAdiguNenA rakSaNanA dayeyathI karAtI pravRtti.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna eTale zuM? vyAkhyAnanA adhikArI keNu? [ Aje jinazAsananI mArmikatAne Acho-pAtaLo paNa paricaya na meLavI zakavAnA pariNAme keTalAka navayuvAne dharmanI kriyAoparaMparAne vaphAdAra rahevAnA badale yugAnurUpa thavAnA nAme ke jamAna zAhInA nAme ADaraste doranArI ane pariNAme dharmanA mULane naSTa karanArI navI-navI svachaMda pravRttiomAM bhaLatA hoya che. A prasaMge AjathI sADAtraNa dazakA pahelA pU. Agama AcAryazrIe yuvaka saMghanI vyAkhyAnamALAnI pravRtti sAme lAlabattI rUpe lakhela A mArmika lekha Aje paNa jenA tenA bhASaNe sAMbhaLavAnI, upAzrayane sArvajanika lekacara holamAM pheravI devAnI, ane sAdhvIjI mane pATe besADI maryAdA rahitapaNe vyAkhyAna vaMcAvavAnI-sAMbhaLavAnI virUpa pravRttiomAM AgekUca mAnI rahela keTalAkane khUba khUba kahI jAya che. zAMtacitte, taTasthapaNe, pUrvagraha vinA A lekha vAMcI vicArI sva-paraahitakArI pravRttiothI ApaNe pAchA pharIe e zubhecchAthI A lekha ahIM prakAzita karyo che.] jena janatAmAM vyAkhyAna (jene apabhraMzamAM vakhANa kahevAya che.) zabda ghaNuM ja prasiddha che, e te jaNAvavAnI jarUra ja nathI ke jaina janatA tyAre ja vyAkhyAna zabda vApare che ke jyAre kathana karanAra bhagavAnanI AjJAne mahatva ApanAra ane te mujaba vartavAvALa hoya. ane karAtuM kathana zrI jaina zAstronuM heya! paNa je AvI rItanuM kathana na hoya te bIjAnA kahelA ke bIjA rUpathI karelA kathanane te bhASaNa ke lekcara zabdathI oLakhe che. ane oLakhAve che.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jaina janatAnI A rUDhine jeo yathArtha rIte samajatA nathI ke samaje te paNa pitAnuM rUDhi utthApakapaNAnuM upADI lIdheluM biruda saphala karavA mathe che. teo bhASaNane vyAkhyAna tarIke jAhera kare che Ama karavAnI teonI matalaba vyAkhyAnanI rUDhithI paricita thayelA ane tenA sAmAnyapaNe atha thayelAM jIvene bharamAvavAnI che. paNa te rUDhiutthApakoe samajavAnI jarUra che ke bhagavAna jinezvaroe chAMDavA lAyaka kahela hiMsAdi je A tene choDanAra tathA samyagadarzanAdi je AdaravAlAyaka gaNyA che. tene AdaranAra havA sAthe bhagavAna jinezvaranA AgamanI maryAdAe samyagadarzanAdi ane dAnAdirUpa dhamane nirupaNa karavAnuM nAma vi+A+khyAna eTale vyAkhyAna che. AvI gaMbhIra paribhASAnA kAraNe ja zAstrakAra bhagavAne zrI jinezvara mahArAjAe nirupaNa karelA dharmanI paNa vyAkhyA karanAranuM svarUpa jaNAvatAM pharamAvyuM che ke-vyAkhyAna te ja karI zake jeNe ke-apavAda-utsargAdi padArthone jaNAvanAra zrI AcAra prakalpanuM jJAna gurUgamathI meLavyuM hoya ane dIkSita thayAne jeone traNa varSa ochAmAM ochA thayA hoya, te AvA puNyAtmAo ja vyAkhyAna karI zake AvA mahAtmAo ja svapara-kalyANanI sAdhanA vyAkhyAna dvArA karI karAvI zake. A uparathI jeo zramaNa-ni pAse AkhA varSamAM karelI zrI saMghathI pratikUlapravRttine lIdhe jatAM zaramAya ane je vaktAone nahi kaI dharma, ke nahi koI niyama, nahi keI vrata paccakhANa ke nahiM keI jenazAstrane yathArtha abhyAsa, ane ahiMtahIMnI jevI tevI vyaktione bhegI karI dharmavirodhI bakhALA ja kADhavAne dhaMdhe karanArA hoya tevAone bhegA karI vyAkhyAnanA zabdathI mugdha janatAne bharamAvI kharI rIte bhASaNanA taDAkAthI ja pajusaNa ujavavA mAMge teoe prathama te "vyAkhyAna ane pajusaNuM e bannenA mane samajavAnI jarUra che, cAlI AvatI A vyAkhyAna ane
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju , pajusaNanI rUDhi sArI che" ema kabula karavuM joIe. ane pite je anukaraNa kare che. temAM DubavAne ja dhadha kare che. ema samajI bhagavAna jinezvara mahArAjanA mArgamAM AvavA taiyAra thavuM hitAvaha che. vaiSa-pajusaNa nAme vyAkhyAnamALA goThavavAvALA rUDhi utthApakee ATalA varSonA vyAkhyAnethI dAnazIla tapa ane bhAvamAMthI ka dharma vadhAryo? athavA samyagadarzanAdi ke zrI tIrthoddhArAdi kAryo kayA karyA? aMte pitAnA abhiprAye vyAvahArika keLavaNI mATe eka janarala phaMDa, bekArIne nAza karavAnI racanA, athavA nATaka Adine niSedha jevuM kAMI paNa karyuM che? hajI paNa e raste AkhA varSa ke chevaTe pajusaNa mATe paNa levAya te sAruM che. dharmaprati arUcinA valaNane dharAvanArA keTalAka bhAvukavaiyAnA yuvake kaMIka karavAnI tamannAmAM sanAtana dharmanI paraMparAonA marmane samajyA vinA dUdhanA ubharAnI jema tAtkAlika lAbhanI garajamAM navI navI pravRttio ubhI kare che, paNa temAM saravALe ubhayate bhraSTa thavAnI dazA Ave che. mATe khUba ja gaMbhIratAthI navI pravRttionA vyAhane dUra karavAnI jarUra che. 8 vicAravA jevuM. $ vANI ane zaktine vyaya svalakSI che. ja banAvavAthI Atmazaktione apavyaya thato ? aTake che. * para carcA e jIvananuM meTuM dUSaNa che. 8
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ na va lo hI yA juvAne ne ! | mA rmika u dube dha na ! [jagatane sarvajInuM bhaluM cAhavAnI jinazAsananI udAra-- AdarzanItinA svarUpane nahIM samajanArA tathAkathita vidvAne sAdhuoneyAvat zAsananuM taMtra calAvanArA dhuraMdhara AcArya bhagavaMtane paNa. kUpamaMDaka ke cAra divAla vacce saMkucita mAnasanI vAta karanArA tarIke oLakhAve che. kharekhara vivekanI gerahAjarIthI teonI A zocanIya dazA upara mahApurUSane karUNA upaje che !!! jUo ! AgamanA akhaMDa abhyAsI, AgamanA akSare akSarane hRdayaMgama karI AganI jIvaMta DikSanerI samA banelA, prauDhapratibhAzALI pU. AgameddhAraka AcArya mahArAjazrInI keTalI sarvadezIya vyApaka vicAraNA hatI-jeoe ke AjathI sADAtraNa dazakA pahelAM dharmavirodhI ane baLavAkherI pravRttiomAM rAcanArA paNa navayuvakane kevI hitabuddhithI mArmika sUcane karyA che ! je te puNyAtmAnA sUcanane amala navalehIyALa yuvakee cheDA pramANamAM paNa karyo heta te Aje zrIsaMghanI dazA apUrva heta Aje "kutarUM tANe gAma bhaNI, ziyALa tANe sIma bhaNI" nI jema dharmanI ArAdhanA karanArA varga ane navayuvake vacce vinA kAraNe samajaphera ane kartavyaniSThAnI khAmIthI aMtara paDI gayuM che. ane kheMcatANa artha vagaranI vadhI che. baira"ataM rocatI" hajI paNa navayuvako pU AgamArakazrInI ArSadaSTithI lakhAyela hitakara A lakhANane Aje paNa dhyAnamAM le te navayuvakenI zaktio sajananA paMthe vaLI zake che. A pavitra AzayathI A lekhanuM punarmudraNa-yogya neMdha sAthe. avasarecita samajI karavAmAM AvyuM che. vivekI navayuvake Ane lAbha uThAve e maMgala kAmanA che.]
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3ju je ke tame Aje varSothI tana mana ane dhanathI udaya mATe udyama kare che. tene mATe tamannA rAkhe che. jIgaramAM jusso paNa asAdhAraNa dharAve che. chatAM tame dekhI zake che ke tamArA parizramanA pramANamAM kaMI paNa phala tame meLavI zakyA nathI.' tame je dhAratA ho ke ame e vANa-svAtaMtrya meLavyuM che. te dhyAna rAkhavuM ke vANu e vastu sva ane paranA lAbha mATe heya te ja tenI saphaLatA che. anyathA ulUka (ghuvaDa) kAka Adi gaganagAmIo ane ziyAla Adi sthalagAmIe svataMtrapaNe vANI vede che. eTaluM ja nahiM paNa tamArI vANI upara anya taraphathI jyAre TIkA Adi prahAre thAya che te vANI svAtaMtrya kahevAya ? vANI vyAmohathI tamAruM ane tamArA cAhakavarganuM kayuM zreya sAdhyuM? ke kayuM zreyaH sAdhavA mAMgo cho? tenuM manana kare!!! anAcAromAMthI AzirvAda meLavavA manoratha na rAkhe.! je kaIka prakAre tamArA vargo udaya tarapha javAmAM pagalA bharavA hoya te tamane rUcatAM kAryo upADI tenA vidhAnamAM kaTibaddha thaI jAo! juo ! A kAryo tamArI rUcinA che ke nahi? (1) dareka grejayueTa pitAnI Avakane dazame bhAga tamArI dhArelI vyAvahArika keLavaNa sAthenI zuddha dhArmika keLavaNI keLavaNI pAchaLa kharaca. (2) tamArA vargamAM je koI sthAvara milkata vasAve tyAre tene dazame bhAga pitAnI jAtanA bekAranI bekArI TALavA mATe kharI. (3) jyAre paNa moTara jevA vAhane ke AbhUSaNe kharIde tyAre tene dazame bhAga tamArI jJAtinA duHkhI. bhAIonA nirvAha mATe kADha. (4) tamArA maMDalamAM eka vicAra pravAha ubho karI sadhavA ke
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 Agamajyeta vidhavA bAI AnI su'DI surakSita rahe ane pahele hakka tenI vasulAtanA rahe evA kAyado karavA. (5) benka ane bajAra vigeremAM sadhavA ke vidhavAnI rakamanA vyAjanA dara eka Ane vadhAre rAkhavA. (6) hATala nATaka ane sInemA ane bIjA phAlatu kharacAnA sthAnA baMdha karAvavA. AvA kAryomAM jo tamArA prayatna thaze te atyAra sudhI tamArI dhama'virAkhI pravRttithI niSphalatA ane nindatA thaI che. te nahi' thAya. ane tame jagatamAM hIrA mAphaka camakatA thaze. ane jeone tamA rUDhicustA kahIne nido che. teonA pazu kharekharo sahakAra meLavI zakaze. noMdhaH- AjanA yuvakeAmAM lAgaNIzIlatA vadhu hAya che, sAthe karttavyaniSThA ja hAya che ! dareke peAtAnA vicArAne mAtra vANI vilAsa dvArA vahetA mukavA karatAM kaMika Apa bhAga ApI nakkara -ghaDatara karavA kaTibaddha thavuM joie. samajI-vicAraka navayuvakoe pUrva AgamAzrInA A sUcanane vivekabuddhithI apanAvI pAtAnI zaktionA vaheNane saphaLatAnI dizAmAM vALavuM joie. ha O OMO+000 sa...na...nI...ca--trA...kaco... svadoSa daza na ane paraguNAnumeAdanA AtmazuddhinA pradhAna rAjamArga che. jJAnInimiSTa kriyAo upara Adara jIvanazuddhinA pAyA che.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI AvazyasUtra ane tenI - niryuktinuM mahatva (jina zAsanamAM mumukSutAnA AdhArarUpa gaNAtA 45 AgamAM cAra mUlasUtranI mahattA sarvAdhika che, tenA pAyA uparaja AkhI dvAdazAMgI nirbharita che, sAdhu ke zrAvakane viratinA mArgo upavA. ke TakavA mATe zrI Avazyaka sUtra sarva prathama upayogI che. tenuM vividha daSTie mahattva sUcavata A nibaMdha AgamonA talasparzI jJAtA dhyAnastha svargata pU. Agama dvArakazrIe khUba ja haLavI bhASAmAM Alekhe che. khUba ja mananapUrvaka vAMcI-vicArI dainika Avaka kriyAonI zakti mATe adhyavasAyenI nimaMLatA meLavavA prayatna kare.) paryuSaNaka5 adhyayana chatAM kalpasUtra kema? jainajanatA sArI rIte jANe che ke dareka comAsAmAM parvAdhirAja zrI paryuSaNamAM zrIsaMgha samakSa paryuSaNAkalpa arthAt kalpasUtra vaMcAya che, te kalpasUtra hajAra varSa pahelAMthI dazAzrutaskaMdhamAMthI paryuSaNakalpa nAmanA adhyayanane juduM pADI svataMtra sUtrarUpe sthapAyuM che. bIjA keIpaNa sUtranA adhyayanane tenAthI pRthaka goThavavAmAM ke te ekalA judA goThavelA adhyayananI cUrNi ke svataMtra TIkA vigere phakta nizItha adhyayanane bAda karIne karavAmAM AvelAM nathI, paNa A paryuSaNukalapa nAmanA dazAzrutaskaMdha nAmanA AThamA adhyayana upara svataMtra cUrNi, TIkA vigere karavAmAM AvelAM che, je ke ThANuga, samavAyAMga ane dazAzrutaskaMdha vigeremAM e adhyayanane paryuSaNakalapa adhyayana tarIke gaNAvavAmAM AveluM che, ane
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata ekalA kalapasuvazabdathI zAstromAM sthAne sthAne bRhatkalpasUvane ja gaNavAmAM Ave che, te paNa A paryuSaNakalpa adhyayana jyArathI sabhA samakSa ane zrIsaMgha samakSa vAMcavAnuM zarU thayuM, tyArathI tenI judI prate sthAne sthAne lakhAvA mAMDI ane vyavahAramAM te adhyayananuM kalpasUtranuM nAma pracalita thayuM, tethI ja cUrNikAre paNa kalapacUrNi, TIkAkAre e paNa kalpakiraNuvalI vRtti, kalpasubAdhikA kalpapradIpikA, kalpakaumudI, kalpalatA vigerenA nAme rAkhyAM eTaluM ja nahi paNa subAdhikAkAre TIkAnA prAraMbhe prastAvanAmAM paNa che sudhimAM kurve vRtti bAlopakAriNIm tathA yadyapi bahUtyaSTIkA kalpe santyeva nipuNagaNagamyAH tama caturmAsIsthitAH sAdhavaH maMgalanimittaM kalpa- vArita vigere vAkyathI A paryuSaNakapaadhyayanane svataMtra kalpasUtra tarIke jAhera karyuM. paryuSaNu zabdanuM vivecana kema nahi? eTaluM ja nahi paNa cUrNikAre, TippaNakAre ke vRttikAroe te adhyayanane aMge lAgelA paryuSaNa zabdanI bhagavAna bhadrabAhusvAmIjIe dazAzrutaskaMdhanI niryuktimAM karelI niryukti vAstavika rItie zarUAtamAM sparza paNa karyo nahi, paNa kalpasUtra tarIke prasiddhi thaI gaelI hevAthI "ka9pa zabdanI vyAkhyA karavA upara ja vadhAre jora ApyuM ane tethI kalpasUtranA sAMbhaLanArA sajajanene paryuSaNuM zabdanA arthane ane tenA vivecanane jeTale khyAla na Ave teTale khyAla "kalpa" arthane ane tenA vivecanane khyAla Ave che. kalpazabdanA arthane aMge kaMIka ane TIkAkAro paNa jahAjana sAdhvArA hAtha ema jaNAve che. jo ke kharI rIte te paryapaNuMka9pa adhyayanamAM ke kalpasUtramAM sAdhuone kevaLa paryuSaNa eTale cAturmAsa saMbaMdhI ja sAdhunA
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju 67 AcAranuM kathana Ave che, paNa AcelakayAdi kalpAnu sthita--asthitapaNe judA judA tIrthonI apekSAe ane keTalAka kalpAmAM jinakalpavALA, sthavira kalpavALA sAdhuonI apekSAe temaja zrI jinezvara bhagavAna ane sAmAnya sAdhuonI apekSAe AcAranA bhede dekhADAtA hAvAthI sAmAnyathI kapa'zabde sAdhunA AcAranuM kathana mAnyuM che. pratikramaNa kalpanI vyavasthA te "kapa"zabdathI kahevAtA AcelakayAdi kalparUpe AcArAmAM AThamA pratikramaNa nAmanA AcAramAM spaSTapaNe jaNAvAya che ke- dareka cAvIsImAM pahelA ane chellA tI karanA sAdhuoe vratAdikamAM dveSa lAgyA hAya ke na lAgyA hAya, te paNa devasikaAdi pAMce pratikramaNA tenA tenA TAima pramANe niyamita rIte karavA ja joie, ane tethI ja pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanane sapratikramaNa dhama tarIke gaNavAmAM AveluM che. bhagavAn ajitAdinA zAsanamAMpratikramaNa cAre ane kevuM ? jo ke pratikramaNazabdathI sAmAyikAdi cha AvazyakamAM je ceAthu pratikramaNa nAmanuM Avazyaka che teja laI zakAya, ane bAvIsa tIrthaMkarAnA zAsanamAM jyAre jyAre temAM doSa lAge tyAre cAhe tA divasa hA ke rAtri hA, cAhe pahelA paheAra hA ke chellA paheAra hA, paNa teja vakhata te te doSAnuM pratikramaNa karI levAmAM AvatuM hatuM, paNa te pratikramaNa sAmAyikAdi chae AvazyakarUpa ja karavAmAM AvatuM hatuM ema mAnavAmAM kAMI sakhaLa kAraNa nathI, eTaluM ja nahi paNa vamAnamAM kRcchAmi pahighdhami MthI zarU karIne jeTaluM pratikramaNa adhyayana che teTaluM AkhuM pratikramaNa adhyayana paNa bAvIsa tIkarAnA zAsananA sAdhuone doSa lAge tyAre paNa karavAnu` hAya ema saMbhavatuM ja nathI. tItha paratve pratikramaNa adhyayanamAM pharaka pazu khArIka dRSTithI avale!kana karatAM rjImipattiLomAM ke
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata rivArikA jevA sUtrathI ja mAtra te bAvIsa tIrthaMkaranA sAdhu ene doSa lAge tyAre niyamita karavAnuM hoya ema saMbhave che, paNa pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuone AkhuM pratikramaNa pratikramaNa adhyayananA sUtronI vidhi sAthe daivasika AdinA niyamita vakhate niyamiyapaNe karavAnuM ja che, ane tethI ja te zAsanane sapratikramaNa dharma tarIke kahevAmAM Ave che, sAmAyika Adi cha nuM AvazyakapaNuM ke pratikramaNa paNuM? jo ke vartamAna zAsanamAM pratikamaNa zabbI mukhyatAo che Avazyaka levAya che, paNa prauDha ane prAcIna evA graMthakAree sAmAyikAdi chae adhyayanene pratikramaNa tarIke gaNeluM nathI. jema ke bhagavAna bhadrabAhasvAmIjI sAmAyikAdi chae adhyayananI niryukti karavAnI pratijJA karatAM sAravAra e zabda vApare che tathA anugadvAra sUtrakAra mahArAja paNa AvazyakanA ekAthika paryAyavALA zabdo jaNAvatAM pratikramaNa e paryAyazabda jaNAvatA nathI. yAvatuM bhagavAna haribhadrasUrijI sarakhA samartha AcArya paNa AvazarA vikRtti ema kahI sAmAyikAdi, chae AvazyakanuM vivecana karavAnI pratijJA karatAM AvazyakanuM vivaraNa kahIza evI pratijJA kare che, temaja zAsana sudhAdhipuSTa thaela aMtaHkaraNavALA jinabhadragaNu kSamAzramaNajI paNuM vAsayAjuvo vigere zabdathI sAmAyikAdi cha adhyayanene Avazyaka tarIke ja jaNAve che. paNa sAmAyikAdi chae adhyayanane pratikramaNa tarIke jaNAvavAne prasaMga koI tevA prAcIna prauDha graMthamAM maLa muzkela che. aMgamAM bhalAmaNa tarIke paNa tathA svataMtra sUtronA nAmamAM paNa A cha adhyayananA samudAyavALA zAstrane Avazyaka zabdathI ja kahevAmAM Ave che. sAmAyikAchiAvazyakane mATe pratikamaNa zabda kyArathI? chatAM pratikramaNazabda chae AvazyakanA samudAyane aMge ceDA
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 pustaka 3-ju kALamAM na ja dAkhala thaye che te kahI zakAya tema nathI, kAraNa ke ghaNA prAcIna graMthakAre vidhi batAvatAM. "A devasika pratikramaNanI vidhi" "A rAtrika pratikramaNanI vidhi" ema batAvatAM chae AvazyakanI vidhio batAve che, te uparathI ema mAnavAne kAraNa maLe che ke prauDha graMthakAra mahAtmAoe chae AvazyakanA sUtrane pratikramaNa sUtra tarIke spaSTa zabdomAM bhale ulekhita kareluM nathI, paNa te graMthakAra mahAtmAonA vakhatamAM ke tenA pahelA vakhatamAM sAmAyikAdi chae AvazyakanI kriyAne pratikramaNa tarIke rUDha thavAnuM cakkasa thaeluM hovuM joIe, ane tethI vartamAnamAM AvazyakasUtranA jJAna tathA paThana pAThanane aMge Avazyaka zabda adazya thaI pratikramaNa zabdane ja pracAra thaelo che, paNa A cAlu lekhamAM ApaNe te pratikramaNa zabdane mAtra pratikamaNuadhyayanane sthAne rAkhI sAmAyikAdi cha adhyayanane sthAne Avazyaka zabda vAparI vicAraNa karazuM. AvazyakanuM sthAna pratikramaNe kema pakaDayuM? A sAmAyikAdi cha AvazyakanA sthAne Avazyaka zabdanuM sthAna pratikramaNa zabda kema pakaDayuM? ene vicAra karatAM ema samajAya che ke sAmAyikAdi chae AvazyakemAM mukhya sthAna pratikramaNa adhyayananuM hovuM joIe ane pratikamaNuM adhyayanane AvazyakavidhimAM kendra tarIke gaNue te bIjA pAMca adhyayane te pratikamaNa adhyayananA aMgabhUta thaI jAya tema che, kAraNa ke pratikramaNa karanAra manuSya jANatAM ke ajANatAM, AcArathI ke prarUpaNAthI, upadezathI ke zraddhAthI kaI paNa deSa lAgyA hoya tenuM mAtra micchAmi dukkaDarUpa prAyazcitta pratikramaNa adhyayanathI karavAnuM thAya che, paNa je deSane jANI zakAya ane je deSanuM nivAraNa mAtra AlecanapratikramaNa ke tadubhayathI na thaI zake, tevA detuM tapa AdirUpe prAyazcitta aMgIkAra karavuM te pratikramaNathI dUra che ema kahI zakAya nahi.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata kemake tevA tapaAdine lAyakanA doSenuM gurune nivedana karavA mATe ekatrIkaraNa karavAnI pahele naMbara jarUra hoya, kemake je te ekatrIkaraNa karavAmAM na AvyuM hoya. te te tapAdikane lAyakanA de guru AgaLa nivedana karI zakAya nahi, ane tethI te deze nivedana karavA guru mahArAjane vaMdana karavuM te Alecana karanAra vyaktinI anivArya pharaja che. e rIte te lAgelA denA Alecana mATe guruvaMdananI jarUra che. tevI ja rIte tevA denI AyaNane levA mAganArA mahAnubhAve samatA eTale sAmAyikabhAvamAM upagavALA thaelA hoya teja pitAne thaelA dene deSa tarIke jANa ane mAnI zake, mATe teja doSanA pratikamaNane aMge prathamathI ja samatAbhAvarUpI sAmAyikamAM upayukta thavAnI jarUra che ane tethI ja pratikramaNa tarIke ke Avazyaka tarIke gaNAtA cha AvazyakamAM sAmAyika Avazyakane prathama sthAna ApavAmAM AveluM che. sAmAyika cAritra chatAM te Avazyaka kema? jo ke sAdhune sAmAyikacAritra yAvajIvane mATe uccAreluM ane paLatuM haIne sAmAyika te te divasAdinA aMtanI ja mAtra kiyA nathI, paNa te sAmAyikacAritra tarIke je pravRtti-nivRtti che te samyagdarzanAdi mokSamArgane aMge ane sAvaghavyApAranA tyAgane aMge che, paNa divasa, rAtri Adi aMtamAM karAtA pratikamaNane aMge te denI yathAsthita mAnyatA prakAzanatA ane zodhyatAne aMge ja samabhAvarUpI samAyikanA upayoganI jarUra che, ane tethI tevA samatAmaya upagane mATe anuvAda tarIke uccAraNa karAtA sAmAyikanA sUvane AvazyakanA chaThThA bhAga tarIke gaNAtA sAmAyika Avazyaka rUpa gaNavAmAM Ave che. vaLI yathAsthita AtmAnA dene zodhavA lAyakanI pariNatirUpa sAmAyikanI vAsanAmAM te pratikramaNa karanAra mahApuruSa svasvarUpanuM
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka nuM bhAna thavAthI eTalo badhe AnaMdamAM Ave ke kotsarga mudrAe vicArelA divasAdinA deSarUpa aticArene hRdayamAM dAha chatAM regI manuSya bhayaMkara roganI zarIramAM utpatti thaelI jANIne dAhavA chatAM paNa te bhayaMkara rogane nAza karavA mATe jaNAvanAra vaidya tarapha advitIya bhakti dharAvanAre thAya che, tema samatAbhAvanA sAmAyikane jaNAvavA dvArAe denuM nikaMdana karAtuM hovAthI te deSane deza svarUpe ane sAmAyikane samatAsvarUpe jaNAvanAra jagatapUjya jinezvaranI stuti karavA rUpa caturvizatiratava nAmanuM Avazyaka vratanA deze vicAravA pachI thAya te kaI paNa prakAre aNaghaTatuM nathI, athavA tenA doSanuM zodhana tapa Adi prAyazcittadvArae je gurumahArAja karavAnA che tenI paNa kharI je jaDa hoya te te tIrthakara bhagavAne ja che, mATe paNa guru mahArAjanA vaMdanarUpa trIjA Avazyaka karatAM pahelAM bhagavAna jinezvaranI stutirUpa caturvizatistavanI jarUra che. vaLI jagatanA rivAja pramANe parSadAne namaskAra karanAre prathama pravezanI rItabhAti jALavIne rAjAne namaskAra karyA pachI ja parSadAne namaskAra karAya che, tevI rIte ahIM paNa samatAbhAvarUpI sAmAyika e pravezane vidhi gaNI zakAya ane parSadArUpI AcAryane vaMdana karavA pahelAM tIrthaMkara mahArAjarUpa zAsananA mahArAjAne namaskAra kare ja joIe, te mATe paNa dezanI AloyaNurUpa cethA AvazyakanI pahelAM gurune vaMdana karavA rUpa trIjA AvazyakanI zarUAtamAM jinezvara bhagavAnanI stutirUpa bIjuM Avazyaka hevuM ja joIe. zeSa pAMca Avazyake pratikamaNanuM aMga A badhI hakIkata vicAratAM pratikamaNanAmanA cethA AvazyakanI pahelAMnA traNa Avazyake te pratikramaNanA aMga tarIke saheje samajI zakAya tema che, ane pratikramaNa Avazyaka pachInuM kAryotsarga
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ - Agamata nAmanuM pAMcamuM Avazyaka te cekhA rUpe ja pratikramaNanA aMga rUpe ja che, kemake te kAryotsargathI vratanA dUSaNanI zuddhi karavAnI che, ane te paNa evA dezenI ke je deze pratikramaNa adhyayanathI pratikramaNa kriyA karyA chatAM paNa zuddha thaelA na hoya, eTale A kAryotsarga Avazyaka adagdhadahananyAye dene nAza karanAra havAthI pratikramaNanuM aMga thAya temAM vadhAre lAMbe vicAra karavo paDe tema nathI, ane chaThA paccakakhANuM nAmanA AvazyakamAM pratikramaNanI kriyAne aMge guru mahArAje ApelA tapanuM paccakkhANa ke nirdoSa rahelA vratarUpI guNanI dhAraNA mATe karAtuM paccakkhANa rUpa chaDuM Avazyaka pratikramaNanI sAthe saMbaMdharUpa thaI zake che. A kAraNe vidhinI jago para prauDha graMthakAree paNa cha AvazyakanI kriyA jaNAvatAM je pratikramaNa zabda vAparyo che te ghaNu ja lAMbA ' vicArathI ane muddAsara ja vApare che ema mAnI zakAya. 1 x x x (have Avazyaka gaNadharakRta che e bAbada vicAraNA zarU thAya che. saM.) sUvavicAra jaina zAsanamAM sUtra te kahevAya ke je gaNadhara mahArAja, pratyeka buddha, caudapUrvI yAvata saMpUrNa pUrvadharanAM racelAM hoya che. sUvaracanAmAM otpattiyAdi kema nahi? jo ke autpattikIAdi cAra buddhine dhAraNa karanArAo jabaradasta akkalavALA hoya che, chatAM sAmAnya buddhi ke autpattikaAdi buddhinI sAthe akSarAdi rUpa kRtajJAna jo ke jarUra hoya, kemake jyAM patijJAna hoya tyAM zrutajJAna jarUra hoya ane jyAM zrutajJAna hoya tyAM matijJAna paNa jarUra hoya che, paNa kettara je AcArAdi zratajJAna te na hoya te stranuM racavuM bane nahi, mATe matijJAnavALA cAhe te jabaradasta hoya te paNa tenA racelA graMthane sUtra tarIke gaNyuM nathI.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju --- - - na ---- pratyekabuddhanA zAstrA kamalAlAla ahIM pratyekabuddhanA racelA graMthane je sUtra tarIke gaNavAmAM AvyuM che, tenuM kAraNa eja jaNAya che ke pratyekabuddhapaNuM pAmatI vakhata dareka mahApuruSa jAtismaraNane pAme che ane te jAtismaraNathI pratyekabuddhane pUrvabhavamAM zrutajJAnane abhyAsa jarUra hoya e niyama hevAthI te pUrvabhavanuM bhaNela zruta A bhavamAM yAda Ave che. keTalAka tetaliputra amAtya jevA mahApuruSane te jAtismaraNathI pUrvabhavamAM jANelAM cauda pUrvI yAda Ave. jo ke devatA traNa jJAnavALA hevA sAthe jAtismaraNavALA paNa hoya, chatAM cauda pUrvane dhAraNa karavAvALA mahApuruSe devabhavamAM gayA pachI te devabhavamAM te vadhAremAM vadhAre agIAra aMga ja saMbhArI zake. A zAstrIya hakIkata vicAratAM avadhijJAnI ke manaH paryavajJAnInA racelA graMthane sUtra tarIke nahi gaNAvatAM pratyekabuddhanA racelA zAstrone sUtra tarIke gaNavelAM che. sUnA racanArAomAM svayaM buddha kema nahi? jo ke keTaleka aMze pratyekabuddha karatAM svayaMbuddhonI adhikatA hoya che, paNa te svayaM buddhomAM eka tIrthakara svayaMbuddha ane bIjA tIrthaMkara sivAyanA svayaMbuddha ema be vibhAga paDe che, temAM tIrthakara svayaM buddhane gRhasthapaNumAM paNa mati, zruta ane avadhijJAnanI sAthe jAtismaraNa jJAna hoya che ane dIkSA lIdhA pachI te mati, zruta, avadhi, ane mana:paryavanI sAthe paNa jAtismaraNa jJAna hoya che, chatAM tIrthaMkaranA kalpane lIdhe bIjAone dezanA sarakhI paNa detA nathI te te chaghasthapaNamAM graMtha racavAnuM te hoya ja kyAMthI? chadyastha tIrthaMkara zA mATe sU na race? vaLI sAmAnya jagatanA svabhAvathI ja tIrthakarane arthathI AtmAgamanI ja prarUpaNa karavAnI hoya te have teo chadmasthapaNe
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 Agamata kevaLajJAnanI sthiti na hovAthI kAlekanA sarva svabhAve pite jANI zake nahi ane tethI te anaMta svabhAvane jANIne anaMta arthane jaNAvanAra tarIke uccArAte zabda te sthapaNAmAM belI zake nahi. ane chaghasthapaNAmAM kAMI paNa kahe ke racanA kare che te pUrvabhavamAM thaelA paraMparAgamane anusAra ja karavI paDe, tethI AtmA gamanA nirUpaNanI kevaLajJAnanI avasthA thAya tyAre ja artharUpe ja zAstranuM kathana kare, paNa sUvarUpe racavAnuM na hovAthI sUtranA racanAra tarIke te tIrthakara svayaM buddhone levAya nahi. jagatamAM paNa talavArathI je kAma thavAnuM hoya che te kAma talavAranI prApti sudhI vilaMbamAM rAkhavuM paDe, paNa talavAranuM kAma je talavAra meLavI zake te puruSa te talavAranuM kAma dAtaraDAthI karavA jate nathI, tevI rIte tIrthakara bhagavAne kevaLajJAna meLavIne AtmAgamathI zAsana sthApavAnA che e nakkI ja che mATe chasthapaNAmAM zrutajJAna ane jAtismaraNa chatAM paNa dezanA ApatA nathI vaLI tIrthakara bhagavAne dIkSA grahaNa kare tyArathI ja mAtra kevaLajJAnanI utpattine mATe ja kaTibaddha hoya che tethI temane te sivAyanuM jhaverIne kelasAnA vepAramAM jema nIrasapaNuM lAge, tema anya kArya nIrasa lAge temAM navAI nathI, athavA kudarate ja kevaLa jJAna thayA sivAya ane te thayA pachI paNa gaNadharonA Agamana sivAya tIrthakarone dezanA devAnuM bane ja nahi, kema ke jagatanA uddhArarUpa zAsanane sthApavAnI bhAvanAthI vAsita te AtmA ghaNuM lAMbA kALathI che, mATe jema AMbAnA thaDe ke DALIe kerI na hoya paNa pachInA bhAgamAM ja kerIo hoya, tevI rIte vAstavika phaLarUpe tIrthaMkara-nAmakarmane udaya kevaLajJAna pAmyA pachI ja hoya che. ane tethI jagatanA uddhAra karanAra zAsananI sthApanAnI vakhate ja temanI pravRtti hoya te svAbhAvika che. jinavyatirikta svayaMbuddhonA sUtre kema nahi? bhagavAna jinezvare sivAyanA svayaMbuddhone nathI te pUrva bhavamAM
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju 75 zrutaadhyayanane niyama, temaja nathI te jAtismaraNane niyama, mATe teone aMge sUtraracanAnI vyavasthA na gaNAvAI heya temAM Azcarya nathI. pratyeka buddhanA sUrone pahele vicAra kema? pratyekabuddhanA karelA graMthane sUtra tarIke pahelAM je ahIM vicAramAM lIdhA te eTalA ja mATe ke pratyekabuddhanuM kRtajJAna te te vartamAna zAsanathI sIdhI apekSA rAkhavAvALuM nahi chatAM paNa trilekanAtha tIrthakara bhagavAnanA phagong jA vigere praznavALI traNa niSadyAthI ke bIjA praznothI ke agara te sivAya bhagavAnanA svataMtra nirUpaNAthI gaNadhara mahArAjAe je aMgapraviSTa ke te sivAyanI racanA kare tenI sAthe eka aMze paNa vidha vinAnI racanA te anya zAsananA paraMparAgamane AdhAre pratyekabuddhonI karelI sUtraracanA hoya che, ane tethI tarkanusArIne pratyekabuddhanA racelA sUtrathI gaNadharanA racelA sUtranuM agara gaNadharanA racelA sUtrethI pratyeka buddhanA racelA sUtronuM prAmANikapaNuM mAnavAne mArga saraLa thAya che, ane zraddhAnusArIne te tevI jAtanA mithyAtvamehanIyanA kSapazamathI jema AMdhaLe chatAM paNa bhAgyazALI manuSya hoya te sIdhe raste ja cAle tevI rIte satya padArthanI zraddhA gaNadharAdinA racelA sUtrathI takane Azraya lIdhA sivAya paNa thAya che. cauda Adi pUrvadharanA zAstro svarUpe kema? jevI rIte gaNadhara mahArAja ane pratyekabuddhanA racelA che teo niyamita samyaktvadhArI hevAne lIdhe sUtra tarIke manAya che, tevI ja rIte cauda pUrvathI mAMDIne saMpUrNa dazapUrvene dhAraNa karanArA mahApuruSe paNa niyamita samyaktvavALA hevAthI krodha, lobha, bhaya ke hAsya AdimAMthI kaI paNa vikAravALI dazAmAM gaelA hoya te paNa sanmArgathI viparIta prarUpaNa kare ja nahi, eTaluM ja nahi, paNa jema viparIta prarUpaNAmAM rAga ane dveSa kAraNa che, te rAga
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ - Agamajyota vaiSa ke te jinene eTale kRtajinene mArgathI virUddha prarUpaNA karAvanAra bane nahi, tema saMpUrNa dazapUrva ke tethI vadhAre pUrvanA jJAnavALAne atIndriyadarzipaNuM AvatuM hovAthI temanuM eka paNa vacana sanmArgathI virUddha ajJAnatAne lIdhe paNa thAya nahi, tethI ja gaNadhara mahArAja ane pratyekabuddhanI mAphaka te cauda pUrvathI saMpUrNa daza pUrvane dhAraNa karanArA mahApuruSanA vacanane sUtra tarIke gaNavAnuM zAstrakAre pharamAve che. athavA kevalinAM sUtre kema nahi? ke gaNadhara ane pratyekabuddha Adi sivAya guru pAse dhama sAMbhaLyA sivAya keTalAka AtmabaLe jJAnAvaraNIyane sarvathA kSaya karI kevaLajJAna meLavanArA hoya che, paNa temanA vacanane eTale te akRtvA kevalInA vacanane zAstrakAroe sUtra tarIke nathI gaNAvyA tenuM kAraNa e che ke te azuvA kevalIotAonA saMge ekaja uttara mAtra jaNAve tethI tyAM racanA ane sUtrane vibhAga na kahevAya te svAbhAvika ja che. gaNadharakRtapaNuthI AvazyakanuM sUtrapaNuM A badhI hakIkata vicAratAM A AvazyakasUtra tIrthasthApanAne divase ja gaNadhara mahArAjAoe muskala praznane lIdhe ke svayaM jinezvara bhagavAnanA nirUpaNathI raceluM heIne te gaNadharakRta hevAthI sUtra tarIke gaNavAmAM be mata heI zake ja nahi. AvazyakasUtranI uccataratA kema? evI rIte racAyelA jainazAsanamAM vartamAnakALe AcArAMgAdi kAlika sUtra ane dazavaikAlika vigere utkAlika sUtre saMkhyAbaMdha vidyamAna chatAM paNa A AvazyakasUtranuM sthAna jainazAsanamAM alaukika ja che, kAraNa ke AcArAMgAdi kAlika ke utkAlika sUtramAMthI kaI paNa pratidina te zuM, paNa pratimAsa ke prativarSane aMge paNa niyamita rIte vidhAnanA upayogamAM levAnAM hatAM nathI, paNa jaina
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju 77 zAsanamAM gaNAtA sarva sUtramAM A eka AvazyakasUtra ja evuM che ke jene vidhAna dvArA dareka varSe, dara mAse ane dareka pakhavADIe upaga thavA sAthe dararoja savAre ane sAMja ema babbe vakhata upayoga thAya che. A mahattA Avazyaka sUtrane jevI rIte varI che, tevI rIte bIjA keI paNa sUtrane varelI nathI. AvazyakasUtranI bIjI rIte paNa mahattA vaLI anya sUtre jyAre mAtra sAdhunA AcArane pradarzita kare che ke mAtra zuddhi karavAnA rastAo batAve che tyAre A AvazyakasUtra AcAranI pratijJA karAvavAvALuM havA sAthe zuddhine karAvavAvALuM ane te paNa haMmezane mATe deva, gurunA bahumAnane jALavavA sAthe AtmAnA audayika bhAvane khaseDI lApazamiAdi bhAvane arpaNa karanArUM che. Ava, bhaNavA mATe paryAyanI jarUra nahIM tethI ja A AvazyakasUtrane mATe anya sUtranI mAphaka paryAyanI apekSAe prAmAprAptapaNe vicAravAnuM sUtrakAree rAkhyuM nathI, paNa dikSAne divase paNa A AvazyakasUtranA adhyayanane mATe yogyatA gaNI che ane tethI ja A AvazyakasUtrane mULasUtra tarIke gaNavAmAM Ave che. jo ke AvazyakanA paNa cha adhyayana hovAthI cha divasa te adhyayanane mATe thAya che, paNa bIjA sUtronI mAphaka chedapasthAnIya nAmanA cAritranA paryAyanI apekSAe prAstAprAptapaNe vicAravAnuM hotuM nathI. Avazyaka sAdhune prathama ApavuM ane A ja kAraNathI vizeSaAvazyakabhASyakAra jinabhadragaNakSamAzramaNujI mahArAja bALaka ane regInA zarUAtanA kherAkanI mAphaka AvazyakasUtrane sarva sUtromAM prathama devA lAyaka gaNave che ane te ja jinabhadragaNakSamAzramaNujI vizeSaAva-zyaka bhASyamAM temaja bhagavAn haribhadrasUrijI vigera samartha pacAra jaNa bIjA na hovAthI avAmAM
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 Agamata puruSe paMcavastu vigere prauDha graMthamAM upadhAna na karyA hoya tevA paNa sAdhune dIkSAne divase AvazyakanA prathama adhyayanarUpa sAmAcikane ApavAnuM vidhAna kare che. AvazyakasUtranI vAcanAmAM paNa vaicitrya bIjI vAta e paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke AcArAMgAdi anya sUtranuM vAcana vigere lekhita pustakane paNa AbhArI heya, paNa A sAmAyika AvazyakanuM arpaNa lekhita pustakane AdhAre ApavAnuM niSedhIne sAkSAt mukhapATha ApavAnuM jaNAve che. arthAta zrutazabdanA mukhya evA zravaNaarthane je anya sUtro caritArtha karavAne bhajanapade jAya che, te bhajanApada A Avazyakane lAgu thatuM nathI, arthAta Avazyaka e anya sUtranI mAphaka pustakapAkya sUtra nathI paNa vacanapADyuM ja sUtra che ane tethI tenI adhikatA hoya te svAbhAvika che. sUtranA abhyAsakramamAM AvazyakanuM prAthamyA vaLI samagra sUtrenI aMdara A eka ja evuM sUtra che ke je bhagavAna jinezvara mahArAjathI maLelI 3pa vA vigere traNa niSa-- ghAthI racAelA bAra aMgamAM sthAna nahi pAmeluM chatAM 11 ke 12 aMgenA abhyAsamAM prathama sthAna A AvazyakasUtrane ja ApavAmAM AvyuM che, ane tethI ja sUtrakAroe sAmAghamAruM rakSaNa aMDuiM e tathA sAmAjIka vijulAi ema niryuktikAra mahArAje jaNAvI 11 ane 12 agamAM adhyayananI apekSAe prathama sthAna sgooodavA vigere tripadInI vakhate nahi racAyA chatAM abhyAsanI apekSAe A Avazyakane ja maLeluM che. AcAraMga ane AvazyakamAM paNa tenuM prAthamyA arthAta aMgapraviSTa evA bAre aMgenI racanA karatAM jema cauda pUrvarUpI pUrvagatazratanI pahelAM racanA thayA chatAM ane temAM eTale. pUrvagatamAM athavA daSTivAdamAM sarva kahevA lAyaka padArthonI racanA.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3 70thaI gayA chatAM sAmAyikacAritra ke depasthApanIya cAritranA AcArane pALavAnI IcchAvALA evA maMdabuddhi Adi jene mATe ane dRSTi vAdanA abhyAsanuM pAtra nahi evI strIonA cAritranA pAlanane. mATe AcArAMgasUtra pUrvenI pachI racAyuM chatAM te AcArAMgane prathama mUkavAmAM AvyuM, ane tethI ja siddhAMtanA prAkRtapaNAnA guNane jaNAvatAM strI vigerenA vizeSaNa tarIke rAtranifkSaor e pada zAstrakaree vyApakapaNe rAkheluM che, eTale AcAranI apekSAe AcArAMganI sarva aMgomAM ane pUrva karatAM paNa pahelI sthApanA karI tenI mAphaka pratidina ubhaya saMdhyAe karavAnuM hovAthI te Avazyaka sUtrane paheluM sthAna maLe temAM kaI jAtanuM Azcarya ja nathI.. adhyayanamAM AvazyakanI prathamatAnuM sUcana vaLI A AvazyakasUtra eTalI badhI abhyAsanI apekSAe svataMtratA dhAraNa karanAruM che ke emAM vaM nA kahA vigere atidezane jaNAvanAra eka paNa pada nathI, arthAta Avazyaka ane uvavAIjI vigere aMga ane upAMga Adi sUtromAM pUrva vAva vigere atideza karanArAM sUtre hevAthI jema abhyAsamAM anya AgamanA abhyAsathI AzritapaNuM rahe che, tema A AvazyakasUtranA abhyAsamAM anya sUtranA abhyAsanuM AzritapaNuM nathI. A abhyAsanI daSTie vicAratAM AvazyakanI prAthamika abhyAsanI sthiti samajavAvALe karyo manuSya AvazyakanI mahattAne nahi samaje? ane vizeSAvazyakakAra jinabhadragaNikSamAzramaNajIe paNa Ags vigere kahI Avazyaka sUtra ane tenA arthanuM devuM tathA tenuM sarva sUtra ane anuyoganI AdimAM ja jaNaveluM che te spaSTa ja che. (apUrNa), - -* A pustaka zrI AgaddhAraka graMthamALA, kapaDavaMja mATe zrI vasaMta prinTIMga presa-ghIkAMTA roDa, amadAvAda chApyuM.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ E kevalipaNNattaM dhamma / pustaka saraNaM pavajAmi vIra ni. saM jIja vi. saM. 2493 Agame. saM. zAsana e ja zaraNa : 2013 kA. su. 5 17 rAnapaMcamI (gatAMkathI cAlu) kharI vAta to e che ke-AjanA jamAnAvAdI sudhAraka mAnasa dharAvanAra vargane sarvajJa prabhunA vacane prati zraddhA ja nathI hotI, kevaLa vyAvahArika daSTie sArA dekhAvA mATe dharmakriyAno vartamAna pravAhamAM sAtha ApyA sivAya teone chUTake nathI, tethI dekhItI rIte sarvajJa prabhunA zAsananI pravRttiomAM teone sAtha kharI rIte mana vinAne ane aNasamajaNabharyo hoya che. vAstavika rIte pitAne buddhivAdI mAnanArA te vargamAM bhAgye ja keInadharma kriyAonI tAttvika bhUmikA samajavAnI taiyArI hoya che, mATe bhAge te dharmanA nAme teonuM nAkanuM TeravuM caDhatuM hoya che, kemake mAnasamAM dharma prati arUci-sUga ghaNI hoya che. vaLI khAlI caNo vAge ghaNe" kahevata anusAra vAcAlatA ane zabdanI sAThamArI e bicArAone pahele paDI hoya che, eTale ja kaI hitaiSI mahApurUSa A vargamAMnA kekane samajAvavA prayatna kare eTale sApanI mAphaka te I cheDAI jAya che.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata e paNa vastutaH pitAnA ughADA thatA AMtarika svarUpane DhAMkavAnA vyartha phAMphAM ja hoya che, sujJa samAjane enI-kiMmata te nathI ja. chatAM e "paDayo piLe (chANa) dhaLa laIne ja uThe tevI rIte AvA vargathI paNa samAja te DahoLAya ja che. te DoLANane A leke jhaghaDA samaje che, kema ke citanyavAdane prANabhUta mAnanAra vyaktionI vidyamAnatA e ja ene mana bahu khaTake che. te chatAM bhAvakarUNAthI otaprota mahApurUSa ane temanA anuAyIo AvA vargane paNa bhavabhramaNathI bacAvI levA mATe hRdayabhera bheTe, yogya samajutI Ape, paNa te te phakta sudhArA sivAya dharma-karma kaMI mAnatA ja nathI. kharAbI ATalI hade chatAM paNa e vargamAMnA keTalAkanA dharmomAM khapavAnA Azcaryajanaka umaLakAne sujJajane AvA kAratA nathI. e ja e varga taraphathI upasthita thaela atyAranA bhAre (mahAna) vigrahanuM mukhya kAraNa che. e vikhavAdanI zAMti ane samAdhAnI te sahu kaI Icche che paNa samAdhAnI eTale zuM? samAdhAnI satyanI ke juThAnI ? eka mANasa keInI strInuM haraNa karI jAya, te kesa keTe jAya, vAMdhAnI patAvaTa (samAdhAnImAM) mejIsTreTa bannene sarakhA haka Ape e jevuM hAsyApada che, tevI ja rItIe dhamane vecI nAMkhavA mathatA AtmAone paNa dharmI pAsethI ardha bhAga apAvavAne manera sevavA e paNa tevuM ja hAsyAspada cheH balka evA cUkAdA ApavAnA manoratha sevanArAnuM sthAna paNa uparane cUkAdo ApanAra mejIsTreTa jevuM che. upara jaNAvela varga pitAnI tamAma ulTI vRtti tathA pravRttiene palaTAve-sulaTAve arthAta sudhAre, dharma sanmukha thAya e ja sAcuM samAdhAna che. AvuM samAdhAna te sadaiva vidyamAna ja hatuM ane che. samAdhAnanA nAme "IdatRtIyam'nI vAta karavI vyartha che. sAcA samAdhAnane eka ja upAya che ke "sarvajJa prabhunI AjJAne zirasAvadya mAnavI."
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -thu manuSya janmanI saphalatA karavA sAthe zAsananA uddhArane sAce avasara paNa tyAre ja prApta thaze. deva, gurU ane dhama paratve sAco rAga, bhaktibhAva tyAre ja jAgaze. advitIya puNyaprakarSa paNa tenA vege ja jAgaze. zrI jinezvara praNIta dharmane aharniza sevanArI sAcI sAdhu saMsthAnI paNa tyAre ja kiMmata samajAze ! temanAM hAla kaTu lAgatAM vacane paNa pachI ja amRtamaya manAze. ane ajJAnavasthAmAM karelA pApa badala ekAnta besI DhagalAbaMdha AMsu sArI mahAna nirjarA karavAne avasara paNa ene tyAre ja prApta thaze. zAsanadeva sahune sanmati samape! e ja abhyarthanA. zrI vItarAga prabhunuM zaraNa jeNe sadA saMsAra para upakAra anupama che karyA, ne vizvane uddhAravA vidhavidha prayatno AdaryA te devanA paNa devane huM trividhe vaMdana karuM, enuM zaraNa he sarvadA" evuM haiyAmAM dharuM. -pU. AgameddhArakazrI praNItagUrjarakAvya saMgrahamAMthI
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. A gama dvArakazrI nA ! 8 ka zA lI vAkyo (A lakhANa zAsanadIpaka sva. pU. A. caMdrasAgarasUrIzvarajI mAnA hastalikhita chuTaka pAnAonI seMdhamAMthI meLavyuM che. ) * jaDa jhaverAta jaDa zarIrane zebhAve paNa caitanya svarUpa AtmAne te viveka, udAratA, sateSa Adi caitanyamaya sadguNe ja bhAve. * vartamAnakALanI apekSAe kSAyika-kSApazamika sabhyatvamAM kazuM aMtara nathI paNa bhaviSyanI daSTie khUba ja aMtara che, kemake kSApazamivALAnuM bhaviSya kadAca aMdhakArapUrNa paNa heI zake ! deva-gurUdhamanI mAnyatA kharekharI tyAre kahevAya jyAre ke jJAnIonA vacane ke tyAga mArga para sAce haiyAne rAga jAge, kemake deva tyAgIonA ziremaNi, gurU paNa sarva saMga tyAgI, ane dharma paNa tyAganA ja pAyA para nirbhara che. samyaktvanuM mApakayaMtra (mITara) e che ke haiyAmAM viSaye keTalA khUce che? ane tyAga mArga tarapha keTale jhukAva che? A uparathI ApaNe ApaNAmAM samyaktvanI hAjarI pArakhI zakIe. anAdinA "lauM-lau" bheganA saMskAranuM parivartana tyAga mArga prati hArdika valaNa tenuM nAma samyaktva.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' : Shifull :ios haiyAnIjhaMkAra, 12 listy a uz nju u cemua! [ AgamamarmajJa AgamavAcanAdAtA AgamasamrATa dhyAnastha svargata pU. A. zrI AnaMdasAgarasUrIzvara bhagavaMte zAsananA anekavidha bhagIratha kAryo ane zrata pAsanAnI vividha pravRttionA bhAraNa vacce paNa samaye samaye bALajIne upagI zelithI khUba ja mArmika chatAM suMdara-prAsAdika paddhatie nAnI-maTI racanAo, ane nAnA-moTA graMthanuM sarjana karyuM che. jIvanadIpane bujhavI nAMkhavA taiyAra thayelI viSama regazayAmAM paNa peDhelA pUjya Agama dvArakazrIe hajAro leka pramANa sAhityanuM sarjana karyuM che. temAMthI cUMTIne caturvidha zrIsaMghane svAdhyAya ciMtana-mananamAM upayogI thAya tevI sAmagrIne rasathALa A vibhAgamAM raju karavAnI maMgaLa bhAvanA che. saM. ] AgAme ddhAraka AgamavAcanAdAtA AgamasArvabhauma dhyAnastha svagata AcArya deva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja racita mArmika padyaracanAo [ A kRti pU Agama dvArakazrIe khUba ja prauDha ane gaMbhIra bhASAmAM racI che, ane zrI siddhacaka(varSa 6 aM. 19 pR. 425thI 428)mAM mudrita thaela che, chatAM vartamAnakALe comAsAnA aLasIyA
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajyota ane deDakAonI jema gurUgama lIdhA vinA svacchedapaNe jJAna ane nizcayanI vAtenI rajuAta dvArA pitAnI kriyA-arUcinA bhayaMkara deSane DhAMkapIchoDe karI sva-paranuM bhayaMkara aniSTa sajI rahela keTalAka zabdajJAnI, akSara-paMDita, nizcayanayAbhAsanI pAchaLa grathila banela paThita mUrNonI zabda-jALamAM phasAI rahela dharmapremI varta mAna janatAnA bhAvahitArthe punaH prakAzana ucita dhArI ahIM ApavAmAM Ave che. A nAnakaDI kRtimAM zAstronI gahana vAte saMkSepamAM pUjyazrIe raju karI che, mATe gurUgamathI yogya jANakArI meLavI A kRtine upayoga kare, matikalpanAthI AkRtinA vAkayone durUpayoga na kare.] jinazAsananI daSTie jJAnakriyobhayavicAra jJAna-kriyA vAda rahasya che jagadIzvara jinarAjanA, namI caraNa sukhakaMda, kahuM bhavijana mana dhAravA, kiriyA-nANunuM dra. 1 jinavara caraNe AvIyA, karatA vAdavivAda nijanija mahimA dAkhavA, karatA yuktipravAda. 2 nyAyAdhIza jima jagapati, dUra karI vikhavAda thApI bihune samapaNe, kAraja sAdhaka Ada. 3 jJAnavAdI svarupa DhALa-1 ( ti jhagamagere aDhIdvIpa pramANa...dezI) bhavi! tame suNajo re, mana thira rAkhIne, saMzaya duHkha harajo re, gurU karI sAkhIne.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-zuM kALa anAdi bhaTakyo cetana, nija vara rU5 na dekhyuM; bhabhava bhamate duHkha zata sahete, tatva svarUpanI pekhyuM -janma samudra re, sukhalava cAkhIne-bhavi. gamanAdika kiriyA che jaDamAM, nahi lavaleze nANa, cetanane te bhAga batAve, te vize ahinANa. -samajI dharajo re, rAga subhAkhIne...bhavi. 2 ISTa aniSTa viSayane samaje, samaje nija parajata, mAta tAta baMdhava zikSakane vanitA suta bahu bhAta. -jJAna rahitane re, pazugaNamAM nAkhIne....bhavi. 3 kaMcana pItala rajata kalAI, sadasada matI ratna, suMdara maMgula bhAva hitAhita, puNyapApa vrata yatna. -ajJa na jANe re, hita abhilAkhIne bhavi0 4 mAtapitAne vinaya na jANe, navi dhAre guruzIkha, jagaduddhAraka jina navi jANe, nahiM aMze zubha vIkha. -bhaja zizuvayathIre, sAna susAkhIne....bhavi. 5 vanitA rAcyA madamAM rAccA, mAyA mUDha bhaMDAra, jagane mAre dayA na dhAre, na kahe deva juhAra. -Atama ramaNe re, dhare guNa dAkhInebhavi. 6 vanitA kaMcana gRha suta baMdhana, dharatA pazugaNa sAya, te gurune ajJAne namatAM kima TALa bhava jAya. -tyAgI dharaje re, guru zruta cAkhIne...bhavi. 7 dAna zIyala tapa bhAva caumAM, na dhare dharmanI buddhi, hala dhenuM ghara khetare daI, dhArata nizi zuddhi. -mRtakane mAne re, mati jala nAkhIne...bhavi. 8 deva gurune dharma na jAye, navi jANyA puya pApa, ghara kaSTa karI pharyo caturgati, na laghuM jJAna sumApa. -bhavi tume samaje re, nahiM sukha te paravAne...bhavi. 9
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata. ajJAnI jaNa kiriyA garvI, zizumukha aMgulikAja, mRgatRSNA jala levA deDe, paya mAkhaNa sukha sATha. ( -navi te pAme re, sukha te tatva uvekhIne...bhavi0 10 mAse mAse kaNamukha leta, paMcatApa nitapAsa, dAna sahasa nita de dhenu, ajJAnI sukha Asa. -sATha hajAre re, tAmali chada chaka dAkhIne....bhavi0 11 keDIkeDI varasa niraya dukha, zvAsamAM jJAnI kApe, gacchAti agItAratha te paNa, jinavara bhavamAM thAye. -jJAna prabhAve re, zivasukha dekhIna...bhavi. 12 jJAnavaMta te dezavirAdhaka, kiriyA deza ArAdha, samajI jJAna dhare bhavikA cita, le AnaMda agAdha. -zAnti sahAyere, maLe sukha sAkhIne bhavi0 13. | | ti jJAnAIita kriyAvAdI svarUpa (DhAla ra-ajita jiNa zuM prItaDI....e dezI) kiriyA kahe suNe cittathI, kahuM mujathI he jaganA sukha thAya ke, jJAna jJAna jaga sahu kare, navi pAme che kiriyA viNa dAya ke. - kiriyA1 bhadra bhajanane nihAlatAM, gaNatA jana ( na lahe mukha svAda ke. gaMdha vividha mana dhAratA, bhAvI Icche che zIta uSNa AsvAda ke kiriyA, 2. devaguruSama tatvane, jANe nita paNa karmane baMdha ke, Ave na jyAM lage Acare, kiriyAne che teha eha saMbaMdha ke. kiriyA. 3
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM samakita lahI bhava sAgare, bhame pudgalo parAvata upAdha ke, paNa je rAce AcAramAM, thAya te jIvahe taddabhava anupAdha ke. kiriyA. 4 jJAnI have gati cArame, nahi kiriyA he viNa manujanI jAti ke, samyajJAna pUrava keDI, dhare paNa navi che manaparyava bhAMti ke. kiriyA, 5 lAkha pUrava jina ghara vasyA, navi pAmyA che keI caDyuM jJAna ke karma paNa tapa Adare have, tasa ha tatakSaNa zubhamAna ke. - kiriyA 6 zAsana sehe dhrauvyatA, valI dharatA he dhrumAraganI rIti jina ke, munivara trata ratnAkara, navi te viNa hai zAsananI kIti ke. kiriyA7 kevalI samayamAM jANutA, Sa dravya re he jaDa cetana bhAva ke, leka eleka gati jAtine, guNaparyAya he valI baMdha svabhAva ke. kiriyA, 8 koDa pUrava lage mahAlatA, deta valI ho bhavijIvane che ke, paNa viNa kisyiA keTIye navi, pAmyA che keI mukti are ke. kiriyA 9 jagajANe kevalI jinavare, bhavine valI he pratibodhana sAja ke, tIratha thApavA gaNapati, kiriyAvaMta he savi thAye mahArAja ke. - kiriyA 10 samyagadarzana jIvane, bhavabhayathI he kare re avazya ke, paNa caraNe citta lAgatAM, bhava AThamAM he lahe zivapura vAsa ke. kiriyA11 navi kiriyA citta dhAratAM, kahyA zAstra he navi te zukala pakSI ke, kiriyA dhAratA mokSanA, bhAkhyAM bhavi che te zukalapakSI ke. kiriyA, 12
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata tyAM lage sarva saMvara navi, bhavi pAke he cAritra vizAla ke, kevalI paNa kApe nahiM, bhavabhayane he taruvara dukhazAla ke. kiriyA13 tIratha thApatA jinavaruM, Ape dhura he gaNadharane dIkha ke, tasa mahimA jaga gaNadhara, karatA savi he zrata bhavijana zIkha ke. kiriyA 14 zAsana jaga rahe tyAM lage, kiriyAdhara hai munivara AcAra ke, bAlAdika jIva bujhave, dhare je nita hai kiriyA gaNa sAra ke. kiriyA 15 viNa kiriyA je jJAna che, niSphala kIdhuM he jinazAstra mojhAra ke, ArAdhaka kiriyAdharA kahyA, samaye he lo zAstrane sAra ke kiriyA, 16. viNa zAne viNa darzane, saivayake he abhavi paNa jAya ke, bhava te ananta zaivayake, bhAkhe jina ho savijIvane thAya ke. kiriyA. 17 ghaTamAM cakra cIra cha, kiriyAmAM hA che jJAnane hatuM ke, ne navi kiriyA sAdhaze, kima laheze he nija AnaMda setu ke. - kiriyA18 _/ ta kIvarImataY I jinazAsanamAM praveza mATe sahune jJAnInI nizrAnI paramAvazyaktA che. // vivekI naraH parama sukhI //
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinazAsanamatam jJAnakriyobhayamatam hAla-3 ( duhA ) jagadIzvara jinarAjane, caraNe dharI zubha citto jJAnakriyA yuga jogathI, mokSa lahe zubha rIta. 1 nANe vacaNA je kA, kiriyAye valI teha, nija nija matane piSavA, te suNaje dharI neha. 2 bhinna bhinna mata vAsika prANI bhASe bhAkha; nija nija matane piSavA, paNa jinamata zuddhasAkha. 3 je navi jANe navi suNe, ubhaya pakSa gata vAta, te nizcayathI vegaLa, kema lahe sukha sAta. 4 deya ubhaya nahi deya jega, jina vacanAmRta sAdhaka te traNa mata karI jujuA, sahu dharajo nirAdha. 5 jinavara bhAkhe bhavijane, jJAna kiyA yuga deya vAda kare navi mana dhare, je sukha kAraNa hoya. 6 navi niSphala che ehamAM, rahe parakhI sApekha; nirapekSe bhavavAridhi, vadhe ananta dekha. 7 eka anyane mAravA, talape dinane rAta; mAMsa surA viSanyAyathI, have heyane ghAta. 8 navi sajajana mukha zobhata, para avarNane vAda; sajajana mukha je jIbhaDI, lahe paraguNa saMvAda. 9 tare nadI gada kSaya kare, pAme dhana bharapura; rAjya vaNija kavi zUra mUkha, nANakriyAmaya bhUra. 10 kSAyikajJAnane caraNane, dharatA zrI jagadIza; sava saMvara kriyA karI, Ananda padanA Iza. 11
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ka sA dhu va ryo nuM kartavya che ! -- ( harigIta chaMda) sAdhuveryo! saMcare sarvajJamata vistAravA (AMkaNI.) mAnatA nahiM jIvane je tehane madhurektithI, ahaMpratyaya duHkhane vaLI saunI paTuvyaktithI. samajAvaje puna idrinA viSayanA ekatvathI, karaNane sAdhana gaNuM samajAvaje oNva tatvathI. 1 sukha duHkhakAraNa karma vinAnavi bAhyapudgala tatvathI, soga zubha azubhamAM paNa duHkhane sukha satvathI. mithyAtvamukha pAmI dazAne rahe Atama pApane, samyaktva dha caritrage nirjare savi tApane. 2 sAzaMsameM baMdha che vaLI puNyanuM bhAvijIvane, anukaMpatAM savi satvane che sAtabaMdha sadIvane. nija AtmarUpa nihAlatAM nijamAM sadA nijarUpathI; pragaTe ja darzana jJAna caraNe AtmajJAna surUpathI. 3 ema tattva samajaNa ApatA zubha dharma paMthe lAvatA, zramaNa zramaNa saMcare pratidhAma saMyama sAdhatA. paramezvare nijajJAnathI e tatvasaMtati bhAlatA; sAtizaya vacane sadA bhAkhe bhadadhi tAratA. 4 ravi kare jima tejathI aMdhAra nAzana sarvadA, ajJAnatamane nAzatA jinarAja paramezvara sadA. navi jaMtune daI duHkha pahADa pANa parvata; karate lahe vibhutA paraMtu zuddha Ananda lAvate. 5 -pUcha AgamoAcArya devazrIne padyasaMgrahamAMthI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnastha sva ta pUrva AgamAddArazrIe bhaya'kara mAMdagInA prasaMge paNa AkhI jIMdagI karela zrutabhaktinA pariNAme pragaTela apratima pratibhA baLe TUMkAM paNa mAmi'ka suM da ra - su bhA Si tA (46) dharmAt kumAghAtavuM, dharma: kenopamIyate // 8 // kalpavRkSa vagere dharmAMthI maLe che, te mATe dharma keAnI sAthe sarakhAvI zakAya ? arthAt dhama keAinI sAthe na sarakhAvAya (188) (47) ghancoduM cena mA rughdhA, saMsAratAno codhi; l&85 dharmanuM ArAdhana karavA vaDe saMsArathI pAra utAranAra evA dhine huM pAmyA, tethI huM viziSTa bhAgyazALI dhanya chuM. (189) (48) ghoSiLAvaSino vAti yo, niyamato bhavAntaM drAk // 190 // je niyamathI bhavane aMta jaladI kare che te kheAdhi cAritrathI paNa adhika che. (190) (42) pauSi jamate dhanya-- stato'pi caraNaM labheta ghanyatamaH || 199 // je bAdhine pAme che te bhAgyazALI che, ane je cAritrane pAme che te tenAthI paNa atyaMta bhAgyazALI che. (191) (10) loDanUnaH rAmakrimA, krUrA api siddhimApuranagArAH // 194 // zama=samatAnA mahimA kAMI eche! nathI, kema ke sUra jIvA paNa aNugAra samatAnA maLe-nirmAhI manI siddhipadane pAmyA che. (194)
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 Agamata (8) ghaDyuM ne , yatrAdhigataM jinoditaM vama // 197 // mAre A janma kRtArtha che, kAraNa ke mane jinezvare prarUpele mArga prApta thayela che. (17) (52) zuddhAtmarUpaM satataM vicintaya // 202 // dharmanI ArAdhanA kiyA rUpe karavAnI sAthe lakSyanI jAgRti mATe kahevAya che ke-zuddha AtmasvarUpane niraMtara tuM vicAra kara (202) (53) prAptazced bodhibohittha-stIrNaH saMsArasAgaraH // 204 // jo tuM badhirUpa pravAhaNane pApe te saMsArarUpI samudra tarI gaye. (204). (14) jaudhArA jJAnaM, saMya mevatA 20 saMsArarUpa samudrathI pAra pamADanAra saMyamanI zuddhi ane yogya bAbata mATe zAstrIya maryAdAonuM jJAna karNadhAra eTale khalAsI samAna che. (205) (16) zu che maMjaa mo suta parA zuddha cittavALA evA he AtmajJAnInI AjJA pramANe svarUpamAM tuM uDe utara! (2016) (56) zuddharUpaM maMkSu saMsArakSatyai // 207 // AtmAnuM zuddha svarUpa jJAna baLe karAtI kriyAonA AdhAre jIvane jaladI saMsArane nAza karAvanAra thAya che. (207) (57) rajyeta na kvApi samAhitAtmA // 208 // - samAdhi-ratnatrayInI yathArtha ArAdhanAvALe AtmA koI paNa jo para rAgavALe thatuM nathI. (ra08). (8) rAzi mUahetu mAtra 2013 saMsAra samudranuM mULa kAraNa rAga ane dveSa che. mATe bhavasAgara taravAnI IcchAvALAe e bene sadaMtara tyAga kare joIe. (209)
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM (59) pratikalamanucintaya nijarUpam // 210 // he cetana? dareka kSaNe tuM AtmasvarUpane vicAra kara. (10) (20) nijhAmapAt ma rahyA he jIva? AtmasvarUpathI bIjI zreSTha jevA yogya kaI paNa vastu nathI. (211) (61) zivasya mArgo'nupamaH samAdhiH // 226 // mokSane ajoDa mAga kaI paNa hoya te te samAdhi-ratnatrayInI ArAdhanA che. (26) (62) ratnatrathA nADamAtamam rara8 ratnatrayI-samyagdarzana samyagajJAna ane samyaka cAritrathI bIjuM keI AtmAnuM svarUpa nathI. (28) (2) kasuvaDanukSAmamai, sa eva mArga pratipannaAtmA // 229 // kSaNe kSaNe je AtmAnA svarUpa tarapha jenI daSTi che te AtmA kharekhara mArgane pAmela jANe. (229) (4) samagra rAta samAdhiH rarUnA ratnatrayInI ArAdhanArUpa samAdhi samagra karmane vinAza. karanAra che. (230) (65) ratnatrayyAM ramaNaM samAdhirAtmasvarUparamaNaM vA // 231 / / ratnatrayImAM ramaNatA karavI te samAdhi che, athavA AtmasvarUpamAM ramaNatA karavI te samAdhi che. (231) (dada) suvAni nI? vividhAri dUra vaita rarUchA he jIva? dharyathI vividha prakAranAM duHkhene tuM sahana kara. (234) (67) jUna rasatimazubhAM sAmyarUDhaH kSiNoti // 239 // rUpamAM ** ziva vivAdane tuM sahe
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 Agamata samatAmAM ArUDha thayela jIva arthAt zreNimAM caDhela jIva karma pudgalanI azubha rasanI zreNine nAza kare che. (ra39) . (68) upakAriSu rekhAnyA nAIto'vApyate bhuvi // 24 // jagatamAM arihaMta paramAtmA sivAya bIjA keInuM sthAna eka 'upakArI tarIke nathI. (240). (daza) sopAramita pina na raizA jinezvara bhagavAna keInA upakAra nIce dabAyelA hotA nathI. (241) (70) anarthe dattavRSTi, kalau syAdyA'pramattatA // 244 // kalikAlamAM apramattapaNuM te jenI kiMmata na AMkI zakAya tevI ratnavRSTi tulya che. (244) (71) parasvabhAve ramaNaM vihAya maraNa nIvAtmagune guNe ravam ArakatA para-svabhAvamAM ramaNatAne cheDIne he jIvatuM zubha evA AtmAnA jJAnAdi guNa viSe ramaNatA kara (248). (32) sAthe rati jhinamAlato nI paravA jinezvaranA mArganI maryAdAmAM cAlanAre jIva sAdhya (mokSa)ne pAmI zake che. (250) (73) prabhuzAsanamApannA jovA dhanyatamA ime // 251 // bhagavAnanA zAsanane pAmelA A che atyaMta bhAgyazALI che. (251)
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ DD jJAna kSAyopazabhi ? kSAyi ? tArkika samajutI (5. dhyAnastha sta bhAgamAddhA24 mA.zrImAna saagrsUrIzvarajIe nAnAvidha zAsana-hitakArI aneka pravRttiomAM vyagra hovA chatAM bAlajIne upayogI aneka nAnI-moTI kRtio racI cha, zrI AgamoddhArakakRtisaMdoha nAme sAta mAgamA zita. ya, yUDI cha, bhAMthI "kSAyopazarmikabhAvaH" nAmanI me iti. jijJAsuonA hitArthe gujarAtI bhAvAnuvAda sAthe apAya che. mAtivi. sa. 2015mA "zrI AgamoddhArakagraMthamAlA kramAMka 8. tarI prazita zrI AgamoddhAraka kRti saMdoha (52) mA 1 (ti sadhyA 7 pArnu 55-56)mA 5. zAha-5 mAgha 2chAdhipati-- zrInA saMpAdana taLe chapAyela che.) **Rep ***-60 -40 kSAyopazamikabhAvaH zAstreSu zrayate sUre ?, bhAve kSAyika eva hi / kevalaM zeSabodhastu, kSAyopazamike punaH // 1 // tatra kiM kAraNaM ? yasmAt , kevalAvaraNaM nanu / pratikSaNaM bhavI sarvo'-nubhavan kSapayatyapi // 2 // anudIrNasya tasya syAd, raso mando vishuddhitH| tataH kSAyopazamiko-bhAvastatrApi yujyate // 3 // yathA kSAyopazamike, samyaktve karmapudagalAH / mithyAtvIyA rase mandA, vedyante nAtra kiM tathA? // 4 // yathA dezakSayo'NUnA, kevalAvaraNAtmanAM / tathA na kiM rasasyA'pi, nAzo lezena yujyate // 5 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata anyathA sarvathA nAzaH, kepalAvaraNasya na / pradezena rasenaiva, dezakSayamRte bhavet // 6 // / he AcArya bhagavad ! kevalajJAna kSAyikabhAvanuM ane bAkInA cAra jJAna lApazamika bhAvanA che ema zAstromAM saMbhaLAya che, tenuM zuM kAraNa? kema ke-kevalajJAnAvaraNIya karma anubhavavA chatAM dareka kSaNe dareka jIva khapAve paNa che. (1-2) udayamAM nahIM Avela paNa tene rasa vizuddhithI maMda thAya che, te kSApathamikabhAva kevalajJAnamAM paNa ghaTI zake ! (3) jema kSApazamikabhAvanA samyaktvamAM mithyAtvamehanIyakarmanA pudgale maMda rasavALA bhagavAya che, tema kevalajJAnamAM kema nahIM? () jema kevalajJAnAvaraNIya karmanA aNuone dezathI kSaya thAya che, te tenA rasane paNa dezathI nAza kema na ghaTe? (5) nahIM te-eTale ke rasathI deza kSaya thayA vinA kevalajJAnAvaraNIya karmane pradezane sarvathI kSaya zI rIte thAya? (6) matyAdizAnaghAtAnA-maNavaH kathamApnuyuH? / kSAyikatvaM na ? yat pUrNa-jJAnA matyAdibhiH kSitau // 7 // sarve gaNabhRtaH zreSTha-matizrutagharA mtaaH| paramAvapazcAtA, punarSipuddhijATA noktAriktaM tu matyAdi, na caitAvanna labhyate / caturNI na, tataH kiM te matemizratvamasti bhoH // 9 // satyaM tvaduktametaddhi, paraM nAMzena kevalaM / yadekadhaiva tatprokta-mato nAMzo'sya vedyate / // 10 // yathAbaddhaM kevalesyA-varaNaM vedyate nanu / tataH kSAyIpazamiko, bhAvo naivAtra sammataH // 11 // sarvathA'sya kSayastu syAd, guNasthAnaprabhAvataH / kSINamohasya nA'nyatra, guNasthAneSu sambhavI // 12 // vaLI matijJAnAvaraNIya Adi cAra karmo kSAvikabhAve kema nahIM?
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka - kema ke dareka gaNadharo mati Adi cAra jJAnathI paripUrNa zreSTha mati ane zrutane dhAraNa karanArA, paramAvadhi jJAnavALA, zreSTha ane vipula buddhivALA kahyA che. (7-8) upara jaNAvyAthI judA mati Adi jJAna nathI, ATaluM mati Adi gaNadharomAM nathI hotuM ema paNa nahIM, te pachI mati Adi cArane kSApazamika kema kahyA? (9) vAta sAcI che tamArI! paNa kevalajJAna kyAreya paNa aMzarUpe anubhavAtuM nathI, kevalajJAna eka prakAranuM ja varNavela che, tenA peTabheda nathI, tethI tenA aMza saMbhave nahIM. (10) kevalajJAnanuM AvaraNa jevuM bAMdhela hoya che tevuM ja bhagavAya che, mATe kSApazamika bhAva kevalajJAnamAM saMgata nathI. (11) mahine sarvathA kSaya karyAthI guNasthAnanA prabhAvathI kevaLajJAnAvaraNayane sarvathA ja kSaya thAya che, bAramA guNasthAnaka sivAya keI guNasthAnamAM kevalajJAnAvaraNayane kSaya saMbhave nahIM. (12) utpadyeta vilIyeta, yo guNo mizratAmiyAt / sa eva na ca sampUrNa-jJAnaM zAstre tathA matam // 13 // na ca kevalalAme'sti, sattAyAmudaye'pi ca / kevalAvaraNaM tasmAn , nAsau mizratvasaMyutaH // 14 // sampUrNamatibodhAdi-bhAve'pi tannirodhinAM / bandhazcodaya Apyete, sadA tatteSu mizratA // 15 // na ca matyAdibodhAnAM, padArthA viSayaH sabhe / kadApi tatkathaM te syuH kSAyikaM bhAvamAzritAH ? // 16 // yazcaiSAM viSayaH zAkhe, varNitaH sammito'mitaH / na caiva taddhi nizrAya, kSAyopazamiko sthitim // 17 // na jJAnAvaraNAnAM syAd, bhAvaH aupazamo ytH| catvAryAdyAni pUrNAni, sambhavanti na ca kvacit // 18 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata je guNa utpanna thAya ane vilIna thaI jAya e asthira je guNa hoya te lApazamika bhAvane kahevAya, kevalajJAna sAdi anaMta heya che, tethI kSApazamika bhAve kevalajJAna na haiya. (13) kevalajJAnanI prApti thayA pachI sattAmAM ke udayamAM paNa kevalajJAnAvaraNIya nathI hotuM, tethI paNa kevalajJAna kSApazamika nathI. (14) matijJAnAdi cAra jJAne saMpUrNa kakSAe thAya, te paNa matijJAnAvaraNIya Adine baMdha ane udaya hoya che, tethI matijJAnAdi cAra jJAne kSApazamAdika bhAvanA che. (15) saMpUrNa matijJAnAdi cAra jJAnanA viSaya tarIke sarva padArtho kyAreya paNa letA nathI, tethI cAra jJAna kSAyikabhAvanA zI rIte saMbhave ? (16) zAstromAM je cAra jJAnene bahoLo viSaya darzAvyo che te kSApazamika bhAvanI ja viziSTa dazAnuM svarUpa che. (17) Aja kAraNe jJAnAvaraNIya karmane uparAma (sarvasthA anudayA. vasthA) hete nathI, kemake cAre jJAne sarvathA saMpUrNa kadI paNa saMbhavita nathI. (18) kevalaM tu vinA moho-pazamaM naiva labhyate / mohopazama-bhAve tu, vizrAmyed ghaTikAdvayam // 19 // pazcAt kevalavighnasyo-pazamAyodyato bhavet / paraM mohodayaH zAntaH, punarAyAti vepanam // 20 // dAnanazAna-vINA zaMkAtA sarA ! sarveSAmeva jantUnAM, bhavanti tAratamyataH // 21 // vardhante hAnimAyAnti, catvAro'pyete AtmanAM / ato mizro mato'mISAM, bhAvaH zrI jinazAsane // 22 // yathA guNA avApyante, naiteSAmudaye sati / tathA labdhAnapi nanti, tadete ghAtino matAH // 23 // zAnAhyAH na tadAvAri-karmaNAmudaye sati / labdheSvapyAvRttistana-karmaNAmudaye punaH // 24 //
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -thuM kevalajJAna mehanIyanA upazama (kSaya) vinA kadI thatuM ja nathI. mahine sarvathA kSINa karyA pachI thoDI vAra visAme laI kevalajJAnavaraNIya karmane kSaya mATe jIva tatpara bane che, paNa je mehanIyane ne sarvathA kSINa karavA rUpane prayatna na hoya, mAtra anudayAvasthA rU5 uparAma hoya che, te agyAramAM guNa nA svabhAva pramANe aMta muhUrta pachI pharI mehanIya karma udayAta thaI kevalajJAnAvaraNIyanA kSayanA puruSArthane pravartAvA detuM nathI. (19-20). dareka jIvamAM zraddhAna, darzana, jJAna, vIrya Adi maulika guNe aMzarUpe paNa taratamatAe heya ja che. (21) A cAre guNe viziSTa avasthAe ghaTe che ane vadhe che, tethI jinazAsanamAM kSAyopathamika bhAvamAM A cAra guNa darzAvyA che. (22) jevI rIte te te AvArakakarmone udayathI A guNe anubhavAtA nathI, tathA meLavelA paNa A guNane jJAnAvaraNIya Adi karmo ghAta kare che, tethI ja A karmo ghAtI tarIke oLakhAyA che. (23) - jJAnAdi guNe te te AvaraNa karanArA karmanA udaye detA nathI, kadAca meLavyA paNa hoya te AvaraNa karanAra karmonA udaye cAlyA. jAya che. (24) nAvyAvAdhasukhAvApti-jarjAyate'sumatAM bhave / / kathaM tadAvRttinA ? neSTA, tadete'ghAtino matAH // 25 // zAnAderguNavRndasya, yathA jJAnAdirodhakAH / AtmanAM tena ghAtIni, catvAri duSkRtAni tu // 26 // tathAbhano nijAvA- nAmAdIni na kiM ghAti-vyapadezamavApnuyuH // 27 // kevalajJAnadRSTinA-pyete yAvattavAvRtteH / udayaM, na ca labdhe te, hanyete AvRterbalAt // 28 // tad aff kare te te, apAtivastI jina? vatsAMzaH zeSamatyAdi-cakSurdraSTayAdiko guNaH // 29 //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata ghano yathaiva sUryAbhAM, sarvathA ghRNute nahi / kevalajJAnadraSTimne, na tathA zAnadarzane // 30 // dhanAvRtasya sUryasya, kaTacchidrairyathA vibhaa| tathAtmanAM tadAcchAde, chadmasthajJAnadarzane // 31 // vedanIya Adi karmanA udaye avyAbAdha sukha Adi guNanI prApti thatI nathI, te tene AvaraNa karanAra tarIke kema na mAnyuM? jethI ke teone aghAtI karma mAnyA che? kemake je rIte jJAnAdi guNa samUhane jJAnAvaraNAdi karmo roke che, mATe te cAra pApa prakRti rU5 ghATI kama manAya che. te rIte AtmAnA nirAbAdha sukhAdinA ghAtaka nAma Adi karmo che, te teo paNa ghAtI kema na kahevAya? (25-26-27) he AcArya ? kevalajJAnAvaraNIya ane kevaladarzanAvaraNIyanA udaye kevalajJAna-kevaladarzana nathI thatA, thayA pachI AvaraNanA baLe haNAtA nathI, te kevalajJAna-kevaladarzana aghAtI kema nahIM? (javAba) vatsa! kevaLajJAnAvaraNIya ane kevaLadarzanAvaraNIyanA udaya chatAM matijJAnAdi jJAnacakSudarzanAdi darzanane upaga cAlu hoya che. (28-29) jema game teTalA gADha vAdaLo hoya te paNa sUryanI samasta prabhA avarAtI nathI, tema kevalajJAnAvaraNIya tathA kevaladarzanAvaraNIya jJAna-darzana guNane samagrapaNe rokatA nathI. (30) gADha vAdaLAMmAMthI paNa AvatI sUryanI prabhA caTAInA chidronA baMdha-ane ughADavAnI kriyAthI ochI vadhatI anubhavAya che, te rIte gADha vAdaLa samAna kevalajJAnAvaraNIya-kevaladarzanAvaraNIyanuM AvaraNa chatAM sAmAnya prabhArUpa jJAna matijJAnAvaraNIya Adi cAra AvaraNanA pazamathI taratamatAthI anubhavI zakAya che. A rIte ja taratamatAvALuM jJAna ane darzana chaghasthAne hoya che. (31).
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM nedhaA kRti game te kAraNathI apUrNa ja rahI lAge che, paNa jJAnanA kSAyopathamika ane kSAyika bhAvanI vicAraNA khUba ja vizada rIte tema ja mArmika zalithI karI che, tethI apUrNa paNa kRti saMkSipta bhAvAnuvAda sAthe prakaTa karI che.. A kRtimAM 3, 7, 8, 9, 19, 20, 23thI 29 gAthAonA marma spaSTa samajAtA nathI, yathAmati kSapazamAnusAre bhAvanuM Alekhana karyuM che, paNa jijJAsuoe jJAnI gurUnA caraNemAM besI AnA marmane samajavA prayatna kare. haM. **** *00000 -- * zAsana-mahattA jenI jeDa jaDe nahIM jagatamAM je yogakSemakaruM, jenA suMdara ga thakI ja sukhamA sAdhe padaM je kharUM AvA paMcama kALamAM paNa je savi pApa na ADe vaLI, te zrI vIra jineka zAsanavaraM nehe namuM laLIlaLI che -pU. AgamezrI racita gUrjarakAvyasaMcayamAMthI
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA tA kvika vi ca ra | "rAtrivimarza na sarala anuvAda (varSa 1, pR. 4thI cAla ) [ paramapUjya gItArtha sArvabhauma dhyAnastha svargata Agama dvArakA AcArya devazrIe bALa jIvanA hitArthe aneka nAnI moTI kRtio racI che, temAM Agama ane saiddhAntikagraMthomAMnA keTalAka gUDha mArmika sthalanA rahasya samajAvanAra chUTaka praznottarane saMgraha tArivavika nAme zrI rAmoddhAraja8tiraMda (bhA. 1)mAM prAraMbhamAM ja prathama kRti tarIke chapAyela che. jemAM Agamo ke prakaraNa graMthamAM AvatI aneka guMcabharI bAbatenA jhINavaTabharyA khulAsA zAstrAnusArI sUkSma pratibhAbaLe. susaMgatarIte pU Agama zrIe karyA che. tatvarUci jijJAsu jInA hitArthe tene bIjo haso gujarAtI anuvAda sAthe ahIM ApavAmAM Ave che. saM] dazapUrvadharazrI umAsvAtIjI vAcake banAvela zrI tatvArthasUtra pajJa bhASyanI kArikAnA keTalAka pada upara sUma vicAraNa pU0 Agama zrI rajU karatAM jaNAve che ke - () thapi zIvAra mizrA "ilini mA zAnI? ti 'matyAdInAM jJAnAnAmAdita ekAdIni bhAjyAnI' ti. 'yasya tu matikSAnaM tasya zrutazAnaM syAdvA nave' ti ca tattvArthe sabhASye 'ekAdInyekasmin bhAjyAni tvAcaturthya iti' prazamaratau ca pratipAdayantaH mateH zrutAvinAbhAvitvaM nAGgIcakruH, parametadvacanaM narajanmasulabdhatvakAraNopadarzanapara, yato'GgapraviSTAdizrutasyaiva samyagdarzana balena jIvakRtA zuddhatA, tata eva ca 'samyagdarzanazuddhaM yo jJAna' miti tadAzritaM vacanaM, avagrahAdermatijJAnasyAkSarAdyAtmakasya zrutasya bhavapratyayavibhaGgasya tu (!) svata eva zuddhiH, na ca tadIyo vyabhicAro'pi, evaM ca nasAmAnyA'kSarAdizrutavyabhicAriNI matiriti /
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 pustaka 4-thuM je ke zrI umAsvAti vAcaka bhagavate-zrI tatvArthasUtra (a. 1, sU. 31)mAM "mati Adi cAra jJAnamAM prathamathI-ekathI mAMDI (cAra sudhI) bhajanAe jANavI" tathA pajJabhASyamAM"jene matijJAna hoya tene zrutajJAna hoya, na paNa hAya ema jaNAvyuM che, tathA prazamarati prakaraNa (gA. 226 uttarArdha)mAM- eka jIvamAM ekathI mAMDI cAra sudhI bhajana jANavI." Ama jaNAvyuM che. A uparathI "matijJAna zrutajJAna sAthe hoya ja" e vAta pUra umAsvAtijI mane mAnya nathI jaNAtI. paNa ahI "rAjanazuddha padathI samyagadarzana sahita jJAnanI prAptinI vAta eTale garbhita rIte zrutajJAna sahita matijJAnanI vAta "manuSya janmane saphaLa banAvanAra kAraNene darzAvavAnI vivakSA"thI raju karAI jaNAya che. kema ke-aMgapraviNa Adi zrutajJAnanI nimaLatA samyaga darzananA baLathI jIvakRta-puruSArtha janya che. A kAraNathI ja "sa ranAM ya jJAna"e vAkyathI jJAnanI nimaLatAne AdhAra samyagadarzana-AtmapuruSArtha darzAvyo che. avagraha AdisvarUpa matijJAna, akSarAdi svarUpa zrutajJAna ane bhava-pratyaya virbhAgajJAna (!) svataH nirmaLa hoya che. te jJAnathI jaNAtA svarUpamAM kaI visaMvAda paNa nathI hote. A uparathI A matijJAna (samyapha matijJAna) akSarAdi svarUpa zrutajJAna sivAya mAnya paNa nathI. evaM pulAkAdhikAre zrute nA'GgapraviSTA''divicAraH siddhAdhikAre ca pUrvaprajJApanamA 'nekajJAna' ityuvarAjadUriti / A rIte pulAka sAdhunA varNana prasaMge (zrI tavArtha sUtra adhyAya, sU. 4nA pajJa bhAthamAM) zratajJAna tarIke aMgapraviNa Adi
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajjAta zAstrIya jJAna nathI lIdhuM temaja siddhonA adhikAra (a. 10, sU. 7nA svApanna bhASya)mAM " bhUtapUrvanayathI e jJAnavALA siddha thAya ema jaNAvyuM che. eka jJAnavALA siddha na thAya" ema jaNAvyuM che. nandyAdiSu aMgapraviSTa sabhyazrutAdiSveva jJAnA'jJAnatvavicAraH zrutamAzritya, lokottaralaukikata medayo revA'GgIkartRpariNatibalena samyagita ra pariNAmAt - akSarAdInAM sadaiva samyaktvamithyAtvAbhyAM tathyetarapariNAmaH, na tu jIvapariNamanasya balAditi // zrI nadIsUtra AdimAM 'gapraviSTa samyag zrutajJAnanA bhedaeNmAM ja jJAna ane ajJAnapaNuM vicAyu che. arthAt aMgIkAra karanArAnI pariNatinA AdhAre sArA-khATA pariNamananA kAraNe mAtra laukikazruta ane lokottara zrutanA bhedyAmAMja mithyAtva-samyaktvanI sAthe akSarAdi jJAnane, jIve zuddhapaNe pari gumAvavAnA karela puruSA nA maLe samyakmithyApaNe nathI ghaTAvyuM, paNa sArA khATA paNe pariNamana jaNAvyuM che. A rIte zrI tattvA bhASyanI saMbaMdha kArikAnA prathama zlAkanuM rahasya pUrNa thayuM. (6) zabda saMketagrahaNa- tatsmaraNa- pratyabhijJAnAnAM matyabhinnatvaM, tathApi satyAdipratItistu vaktuguNa vizeSodbhavaiveti bhinnaM zrutaM mateH, ataH pava cA'GgAdizrutasyaivoktiH zrutanvena / A TippaNuM prathama adhyAyanA 13mA sUtra uparanuM che. A sUtramAM matijJAnanA paryAyavAcI zabdo jaNAvyA che, je uparathI zrutajJAnanA viSaya paNa matijJAnamAM AvI gayAnA bhrama thavA saMbhava che. tethI jaNAve che ke-- "pi zabdanA saMketanuM jJAna tenu smaraNa, oLakhANu, A adhA jJAnanA prakAro zrutajJAnarUpa dekhAvA chatAM ahIM matijJAnanA paryAyarUpe jaNAvyAM che. tathApi A badhA prakArAnA satyAsatyane nirNaya tA vaktAnA peAtAnA jJAna vizeSa para avalaMkhita che, eTale
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka kazuM te svarUpe tene oLakhavA mATe kRtajJAnarUpa A bhede banI ja jAya che. mATe ja zrutajJAnanA svarUpa ane bhemAM aMga praviSTa ane aMgabAhyakRtanI ja vAta vicArAI che." bAkI badhuM zrutajJAna te vyavahAramAM anubhavasiddha ja che. (7) 'jIvAnAM hi spArzanAditayaiva jJAnaM na tu pratyakSA''ditaye'-ti nyAyyaM matyAditayA vibhajanaM, pratyakSA''divibhAgastu vidvtsmaajsaadhitH| A TippaNa zrI tatvArtha a. 1, sU0 9 uparanuM che. ahIM vicAra ema karyo che ke-kadAca keI ne ema zaMkA thAya ke-jJAnanA pratipAdana vakhate anya darzanakAree jema pratyakSa, anu mAna, upamAna, Agama AdithI thanArUM jJAna ema jaNAvyuM che tema na batAvatAM ahIM mati Adi rUpe pAMca bhedajJAnanA kema jaNAvyA? enA samAdhAnamAM pUra Agame. zrI jaNAve che ke jIvane jJAnanI utpatti Indriya ane neIndriyathI tathA AtmAthI sIdhuM ema be rIte thAya che, pratyakSAdipaNe kaMI jJAna nathI thatuM, pratyakSAdi nAme te vidvAna-puruSae vyavahAranI anukULatA mATe karyA che. hakIkatamAM jene utpanna thavAnI daSTie Indriya Indriyajanya matijJAnAdi ane AtmahatyakSa avadhijJAnAdi anubhavAya che. tethI ahIM matijJAna Adi rUpe jJAnanuM svarUpa niyuM che. jinazAsananI viziSTa pratipAdana zailine A eka namUne che. (8) mA pravruttirita jJAnadrititi pAnA''diruup-mtirevaa''dau yuktA, yuktaM ca tadAvaraNaM, na tu pratyakSA''ditayA''virbhAvotkramaH, na ca tattadAvaraNamiti / vaLI AtmAnA jJAnaguNanA vikAsakramamAM sparzanendriyathI uttarettara indriyanI prAptinA AdhAre jJAnanI mAtrA Indriyajanya
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 Agamajayota tarIke ja vadhe che, ane AvaraNa rUpa jJAnAvaraNIya karma paNa te rIte ja khase che, paNa pratyakSa Adi paNe jJAna upajatuM nathI, Indrijanya jJAnanuM AvaraNa karanAra karma che, paNa pratyakSAdine AvaraNa karanAra karma nathI, tethI ahIM tatvArthakAra maharSie Indriya janya jJAnanuM nirUpaNa karyuM che, paNa pratyakSAdi rUpe nirUpaNa nathI karyuM, te vyAjabI che. mAmika-vyAkhyAo * jainadharmane pAyAne siddhAMta karmanijara che, te vinAtI dhamanI ArAdhanA vara vinAnI jAna jevI che. eka mekSanA rAjamArgane pahele mAIla sTona sacavane, bIje ravitine, trIjo sarvajitine jANe. -pU AgamazrInA paMcAzakanA vyAkhyAnamAMthI
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ UiB (((/ (dhyAnastha sva. AgamasamrATa pU. Agama dvArakazrInA tatvAnusArI audampayaMsparza Agamika ciMtana-mananane lAbha jijJAsAbuddhithI te te avasare pRcchA-paripRcchA dvArA bhAvuka-mumukSu AtmAoe lIdhela ane te te puNyazAlI vyaktioe seMdhI lIdhelatevA suspaSTa praznottarane saMgraha A vibhAgamAM ApavAne vicAra che.... dhyAnastha svargata Agama vAcanAdAtA pU. Agama dvArakazrInA ziSyaratna zAsanadIpaka zrI siddhacakArAdhanatIrtha (ujajaina)nA uddhAraka svapU. A. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajInA vizAla zAstrasaMgrahane jyAM surakSita rAkhavAmAM Avela che te zrI caMdrasAgarasUrIzvara jaina jJAnamaMdira ujjainanA pradhAna kAryavAhaka dharmapremI zrI kuMdanamalajIe zrutabhaktithI "Agamata prati mamatA dAkhavI prakAzanArthe mokalI Apela aprakAzita vyAkhyAnA cha baMDalemAMthI pensIlathI lakhela chUTaka praznottaronA pAnAM astavyastarUpe maLI AvyA, mahA prayatna saMbaMdha meLavI badhA pAnAM bhegA karatAM paMcAzaka graMthanA cethA-pAMcamA paMcAranI navAMgI vRttikAra pU. A. abhayadevasUrIzvarajI ma.nI TIkAnusAre keTalAka praznottare baMdhaesatAM maLyA, A praznottaronA prAraMbhe AvaraNa pRSTha tarIke rakhAyela kare kAgaLa paNa maLI AvyuM, jenA upara "zrI paMcAzakanA praznonara upA. devendrasA. le-daulata" AvuM lakhAyela che.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 Agamata te uparathI A praznottarenuM saMkalana pUrve gaNIvarya zrI daulatasAgarajI ma. karyuM hoya ema lAge che. cothA paMcAzaka saMbaMdhI pAMca praznottare prathama varSanA cothA pustakamAM (pR. 25thI27) chapAyA che, bAkInA ahIM apAya che. ) prazna-6 jIvAbhigama Adi zAstromAM zeraDInA rasa vigerenuM prabhu pUjAnA adhikAramAM kathana nathI te pachI prabhu pUjAmAM jala Adi zabdathI zeraDIne rasa, ghI, dUdha vigere prakSAlamAM kema levAya che? uttara-vAbhigama Adi zAstromAM nahi kahelA bali, dIpa, gocana vigerenuM ahiM pUjAmAM jaNAvela che. eTale keI zAstramAM na hoya ane bIje nirdeza karela hoya te AjJA avirUddha hoya te niSedhavA lAyaka nathI. prazna-7 ghI AdimAM suMdara gaMdharahitapaNuM che, eTale gaMdha rahita padArthothI prabhu prakSAla kare egya nathI, athavA prabhupUjAmAM kayA padArthane upayoga kevI rIte kare tenI zI maryAdA che? uttara-prabhupUjAmAM sugaMdha Adi karIne yukta uttama ghI vigere drane upaga evI rIte kare ke jethI zAsananI zobhA vadhe ane pUjA karanArane bhAllAsa thAya bIjA darzana karanArane paNa bhAllAsamAM kAraNabhUta thAya che. lakhyuM che ke, "reti tada" (paMcA. 4. 19) eTale pUjA karanAra jevI rIte bhAllAsanA hetuthI prabhupUjAmAM aMgaracanA Adi zobhe te pramANe kare te rIte uttama pUjAdrothI yogya rIte pUjA Adi kare. prazna-8 viziSTa prakAranA uttama puSpAdi vaDe karIne prabhupUjA karavI ema zAthI? uttara-uttama evA sAdhane dvAre-e karAtI pUjAthI prAye karIne jIvane uttama pariNAma thAya che, chatAM evA kaI philaSTa karmavAlA AtmAne uttama dravya hovA chatAM zubha pariNAma na thAya, ne kaIka AtmAne uttama dravya vagara paNa uttama bhAva thaI jAya e jaNA
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM vavA mATe ahiM "prAyaH' zabda mUkyo che. paNa "Tra rokAva, mAviroSae nyAye uttama dravyathI zubha bhAva thAya ke je zubha bhAva azubha karmanA kSayamAM hetubhUta thAya che. eTale uttama padArthanuM grahaNa e zubha bhAvamAM advitIya kAraNa che, vaLI pUjaka ema paNa samaje che ke jinezvara devanI pUjAbhaktimAM AvA vidyamAna uttama padArthone upayoga e ja zreSTha che. maLelI vastunI sArthakatA ja emAM che. nahiMtara te padArtho je zarIra, putra, strInA satkAramAM vaparAya te saMsAranI vRddhi mATe thAya. che. tyAre bhavyAtmAo je uttama dravyane upayoga jinezvaranI bhaktimAM. kare che, te saMsAranA nAza mATe thAya che, ane prabhu bhaktimAM uttama padArthone te ja vAparI zake che ke je tyAganI ne tyAga karanAra tIrthakaranI mahattAne samajato hoya. mATe zreSTha evI puSpAdika sAmagrI vaDe prabhupUjA karavI. prazna-9 stuti Adi-bhAva pUjA zreSTha kema? uttara-stuti-stotre AdinA arthonuM jANapaNuM thaye chate avazya. zubha adhyavasAya thAya che, kahyuM che ke "uttama oNtrenA arthonuM jJAna prAye karIne zubha pariNAma utpanna kare che." prazna-10 te arthanA bedhavAlA jIthI karAtI stuti. tetre rU5 bhAvapUjA ja zreSTha che, paNa je stuti-stotronA artho jANatA nathI tevA chathI karAtI stuti-sta rUpa bhAvapUjA zuM zreSTha nathI ? uttara-nA, ema nathI. jeNe stuti-stotrenA artho jANyA nathI evA AtmAone paNa zubha pariNAma hovAthI artho nathI. jANyA evA stuti-ste rUpa bhAvapUjAthI pariNAmanI nirmalatA. thAya che. daSTAMta tarIke jenA guNe nathI jANyA evuM ratna paNa guNakArI thAya che, athavA auSadhanuM sAmarthya nahIM jANanAra rogIne. auSadhathI jema navarAdika nAza pAme che, tevI rIte stuti-staMtranA
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata artha nathI jANyA evA AtmAne paNa karmalakSaNa varAdika nAza pAme che. prazna-11 nyAre tyavaMdanAnA aMte "mA vIradAra" svarUpa praNidhAna karavAnuM kahyuM, paNa te te prArthanA svarUpa che ne niyANAnI mAphaka prArthanA paNa tyAga karavA lAyaka nathI zuM? uttara-nA, kuzaLa-praNidhAna zabdathI prArthanAne niyANApaNuM ghaTatuM nathI, chatAM maMda buddhivALe ziSya vizeSaNanA marmane samajI na zake tene prArthanAmAM niyANuM nathI e spaSTa samajAvavA mATe lakhyuM che ke- kuzala praNidhAna eTale pravRtti AdinuM hetubhUta, je praNi -dhAna arthAt prArthanA te AdhyAna svarUpa niyANuM nathI eTaluM ja nahiM paNa A goDhiAma samAna prArthanArUpa che." vaLI zubha-pariNAmanA hetubhUta hevAthI niyANuM nathI. jo ke AgamamAM niyANAno niSedha che, te praNidhAna je niyANuM svarUpa 'heta te tenA paNa niSedhane prasaMga Avata paNa praNidhAna e niyANuM nathI. prazna-1ra caityavaMdananA aMte praNidhAna na karAya te ze vadhe? uttara-AvI rIte cityavaMdananA aMte praNidhAna na karavAthI zuM keI ISTa siddhi che? nathI ! te hAnI te che ja ke praNidhAna na karavAthI caityavaMdanAdi anuSThAna praNidhAna (ekAgratA) zUnya anuSThAna ke dravya anuSThAna avazya kahevAya che. jyAre ISTArthanI siddhimAM A praNidhAna kAraNabhUta che tethI caityavaMdanAne aMte praNidhAna avazya karavuM te saMgata che. vaLI praNidhAna zabdanA be artha che. (1) ekAgratA ne (2) prArthanA temAM ekAgratA samagra anuSThAnamAM rAkhavAnI che, nahiMtara dravya anuSThAna thaI jAya. jyAre prArthanA cityavaMdanane aMte hoya che temAM paNa prArthanA hamezA avidyamAna-viSayavAlI hoya che.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM 33 tethI bhavanirvedAdi prAthanIya padArthanI suMdaratA prApta karavA mATe tene je avasthA hoya te avasthAmAM A praNidhAna avazya karavuM joIe, paNa A praNidhAna sarva avasthAmAM karavuM ja joIe ema nahi. ke A saMbaMdhamAM bIjA AcAryo ema jaNAve che ke eksa re bhaja%i suM je anacra phala apramattA guNaThANuM ne paraMpara phala je mokSa tenI aprApti e A prArthanAsvarUpa praNidhAna karavuM ucita che. vaLI prArthanA karanArane prArthanIya vastu sAmAnya hoya che chatAM prArthanIya-bhavanivedAdinuM je phala tenI siddhi mATe ja prArthanA karAya che. ane viziSTa parAkASTAe pahoMcelA ja bhavanirvedAdi prArtha nIya padArtho pitAnA phalane sAdhI zake che. A vAta spaSTa karatAM jJAnIo jaNAve che ke sAtamA guNasthAnakathI pUrvanA eTale 1 thI 6 guNaThANavALA AtmAone A praNidhAna ucita che. ane sAtamA guNasthAnakathI 14 guNaThANa sudhInA AtmAe rAga rahita hovAthI prArthanA karavAvAlA detA nathI. kahyuM che ke"nakSe " uttama munio mokSamAM ke saMsAramAM sarva ThekANe pRhA vagaranA hoya che. tA.ka. ahiM keTalAka samajI leke paNa prArthanA zabdane artha AzaMsA kare che, ane AzaMsAne niyANuM eka karI nAkhe che, paraMtu dhyAna rAkhavuM ke AzaMsA ne niyANuM juduM che, paNa eka nathI, eTaluM ja nahi paNa te vAtanuM samarthana ThANuMgajI vigere AgamemAM paNa che. prazna-13 mekSanA kAraNenI prArthanA niyANuM nathI te pachI tIrthakarapaNuM e paNa eka mekSanuM kAraNa che ne dazAzrutaskaMdha Adi. AgamAM tIrthaMkarapaNAnI prArthanAne niSedha batalAvyuM che te tenuM zuM kAraNa?
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajjAta uttara-je dazAzrutaskaMdha yAnAtaka AdigraMthAmAM tItha karapaNAnI prAthanAnA niSedha khatalAvye che, temAM saMsAranA kAraNabhUta rAgadazAthI karAelI prArthanA haiAvAthI niyANu (Ata dhyAna) thai jAya che, tethI niSedha batalAnyA che. jemake devatAoe banAvelu samavasaraNa, suvarNa kamalanI racanA, devatAothI karAtI sevA vigere joine athavA sAMbhaLIne keAi jIvane ema thAya ke-A dhathI huM tIrthaMkara thAu" e prAthanAmAM paudgalika prAnA hAvAthI niyANuM che. mATe tenA niSedha batalAnyA che. 34 prazna-14 zAstrAmAM tIrthaMkarapaNAnI prAthanA sAMsArika rAgavALI hAvAthI niyANA tarIke jaNAvI tenA niSedha karyAM paNa jo te prAnA sAMsArika rAga vagaranI ne paropakAra STinI hAya eTale tItha - karapaNuM jagatanAM aneka jIvAne hitakArI che ke je tIthaMkarapaNu meLavIne jagatanA paramamAMdhava samAna tIrthaMkara bhagavaMtA vizuddha dezanA dvArA aneka jIvAne nirvANa nagare pahoMcADavAmAM sAtha vAhabhUta bane che eTalA ja mATe " tIthaMkarapaNuM e nirUpama sukha denAra apUrva` ciMtAmaNI tulya che, ne tevuM tItha karapaNuM mane male tA aneka jIvAne dezanA dvArA saMsAra samudrathI pAra pamADuM." AvI bhAvanAvALA AtmAthI karAtI (huM tIthaMkara thA) prAthanA tI karavRttivALI che, chatAM ema kema kaheA che ke te prAthanA dezanA pravana svabhAvavALI hAi niSkAma prAthanA zI rIte ? uttara-nyAyathI jo ke prAthanAmAM sAkSAt tIthaMkarapaNuM ja che, tA paNa arthoMpattithI dhama dezanA vigere jagatajIva hitakArI-zrI tItha karathI karatA anuSThAnanI ja prAthanA haiAvAthI tema ja e prA nAmAM rAga rahitapaNe parApakAritA ja hAvAthI te prAthanA sakAma nathI paNa dezanA prayatna Adi svabhAvavALI hAI niSkAma ja kahevAya.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ra tA vika prazno tta re kara [ gujarAtI rUpAMtara ] (paramArAdhya bahukRtaziromaNi dhyAnastha svargata pU AgamodvArakazrI bhagavaMte pitAnI prauDha pratibhA dvArA zAstrasamudranuM maMthana karI aneka tAtvika bAbatenA je saMvAdI ukela zodhI kADhI AgamAnusArI puNyAtmAonI Agamabhakti khUba ja jAgRta karelI, tevA 1446 saMskRta praznottaranA saMgraha svarUpa "tAriyelA praznotta"i nAme pratAkAre graMtha zrI AgaddhAraka graMtha saMgraha-12 rUpe suratathI prakAzita thayela che. pU AgamatalasparzI AgamasamrATuM AcAryadeva zrI AgamedvAraka bhagavaMtanI bahumukhI pratibhAnAM sumadhura darzana saMskRta bhASAthI aparicita tamAma dharmapremI jijJAsuone thAya te zubha AzayathI tAvika praznottarane akSarazaH gujarAtI bhAvAnuvAda sAthe ApavAne namra prayAsa che. 1 thI 9 prazno varSa 1 pu. 4 (pR. 28 thI 34)mAM Avela che. re.) prazna-10 sUtra ane zrata e bemA taphAvata che? uttara-svAmIne AzrIne taphAvata che. je mATe samyagadaSTinuM kRta; te sUvajJAna che. ane mithyAdaSTinuM zruta te mRta ja che. ahIM yukti A che-samyagdaSTinuM badhuM jJAna jinezvara bhagavAne kahelA arthane anusArI "gaNadhara mahArAja racita" sUtrane anusare che. A kAraNathI sUtranI aMdara kahelA eka akSaranI rUci nahi karanAra miyAdaSTi che. (arthAt mithyAtvIne mAtra zravaNathI thatA jJAnarUpa zrutajJAna che.)
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamajyAta prazna-11 'matipUrvaka zruta' ema kahevAya che, teA temAM avagraha AdimAMthI kai mati levI ? 36 uttara-eka prakAranI dhAraNAnA prakAra eTale vAsanA ane tenAthI (upajatI) UhA e zrutajJAnamAM kAraNa che, ane te USA zrutanA upayAganA kALamAM paNa hAya che. prazna-1ra samyagdRSTinuM matijJAna matijJAnapaNe ke Abhini dhikapaNe kahevAya che, teA zuM chadmastha evA paNa samyakUdaSTie saMzaya vagerethI dUra ja che ? uttara-jema AvazyakAdimAM laukika, kuprAvacanika ane lekettarapaNe traNa bheda che, tema A matijJAnamAM paNa te ja traNa bheda levAnA che. ane Aja kAraNathI kuprAvacanikAe mAnelA katRtva Adi bAbatAmAM te saMzayAdivALA hAtA ja nathI. leAkeAttara evA jJAna Adi bAbatamAM sabhyaSTi koi vakhata saMzaya AdivALA thAya che, tA paNa 'tameva sajja' sthAvi AgamanA vacanarUpa Aga lAthI sAdhya (mAkSa vigere) AdimAM-nizcayavALA heAya che. laukika saMzayAdghi thavA chatAM paNa te zraddhAdikanA nizcayane tiraskAra karavAne samartha thatA nathI. e mATe ThIka ja kahyuM che ke " samyagdaSTionu matijJAna te AbhinimeAdhika jJAna che (ane te saMzayAdi rahita che. ) prazna-13 deva ane gurU[nI] AkAra dhAraNa karanAra hAvAthI citrakarmAdimAM (temanI) sadbhAvasthApanA saMbhavita che, paNa jJAnanI tevA prakAranI (AkAravALI) sadbhAvasthApanA kevI rIte saMbhave ? uttara-ema jo kahetA haiA tA graMthima (!) vageremAM (zAstro-lipi graMthAmAM) te-te lipionA ullekha karavAthI tevA prakAranI (sipi rUpe jJAnanI) sadbhAva sthApanA thAya che. te granthI vaDe tathA prakAre sadbhAva sthApanA jANavAne zaktimAna thavAya che. ane te pramANe akSara ane tenA AkAranuM aikaya jANavuM sahelu ja che.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM 37 AkAra paNa padmA che. ethI tulya abhidhAnapaNAmAM zaMkAnA leza paNa nathI. AkArathI ja atha jaNAya che. a` e ja jene sthApana karavA (kahevA) che, tene anusaratA AkAra che. A pramANe hAvAthI "amiSAna" e jageA para evA pRthak nirdeza karyAM nathI. prazna-14 nAma ane sthApanAmAM anAkAra ane AkArapaNu (5NAnA bheda) spaSTa hAte chate A bemAM zeA taphAvata che? evA prakAranA prazna kema thayA? uttar-" tamArI vAta ThIka che, ke nAma ane sadbhAva sthApanAmAM taphAvata spaSTa che; paNa asad bhAva sthApanAmAM nAmakaraNa ja vizeSa che. ethI e prazna karavAmAM AvyeA che. zakA-anuyoga dvAramAM nAma prAyaH yAvatkathika che, ane ane sthApanA cAvalkathika, itvarika eTale alpakAlika che evuM samA * << A praznottaramAM pU. AgamAArakazrInA Azaya avA jaNAya che ke arUpI jJAnathI sadbhAvasthApanAnI sa Mgata A pramANe jANavI, ke zAstromAM aDhAra jAtanI lipie darzAvI che, lipiomAM te te varNAne eLakhavA mATenI viziSTa racanA AkRti vizeSa heAya che, te te lipinA akSarA yogya rIte sa Myukta banI viziSTa padAnuM jJAna karAvanAra bane che. A uparathI lipi akSarAne AkAra je ke yathA-sadbhAva rUpa che, te AkAra ene tenAthI thatuM je jJAna te janyajanaka bhAvathI saMbaMdhita che, eTale kAraNarUpa lipi-akSarAmAM kAya rUpa jJAnanI sadbhAvasthApanAnA upacAra thaI zake che. AkAra ane tenAthI samajAtI vastu e be vacce kaI bahu nathI, tethI ja teA prAmANika purUSAe " amiSAnapratyayAsuNyanAmadheyAH e paribhASAmAM a=cIja ane abhidhAna=cIjane oLakhAvanAra zabda ane tenAthI thatuM jJAna (pratyaya) traNene ekarUpa jaNAvyA che. aMtara "? A rIte arUpI jJAnamAM paNa te jJAnane upajavAmAM kAraNurUpa lipi- akSarAnI apekSAe sadbhAvasthApanAnI saMgati pU. AgamAhAraka AcAya'devazrIe viziSTa zrutAnusArI kSayApazama khaLe karI heAya ema lAge che. -saMpA 3 *
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 AgamajjAta dhAna ApyuM che; paNa nAmamAM 'prAya:' zabdathI ane sthApanAmAM 'vikalpa' zabdathI (baMne vacce bheda nathI, evu' darzAvI zake tevu) samAdhAna te sarakhuM ja che te kema ? samAdhAna-vAta sAcI ! paNa nAma bhale prAyaH yAvatkathika kIdhuM hAya paNa ke'ka prasaMga vizeSe nAma palaTavA chatAM paNa dravyanI hayAtI haiAya tyAM sudhI bhUtapUva tarIke paNa nAma kAyama rahe che, jyAre sthApanAmAM tA itvArika bhedamAM palaTA thayA pachI bhUtapUrva sthApanAnA vyavahAra nathI dekhAtA. eTale zrI anuyAgaDhArasUtramAM nAma-sthApanA vacce bheda atAvanAra itvarika-yAvathikanI je vAta che te saMgata che, nAmane prAyika kahevA pAchaLa Azaya e che ke-dravya tadavastha rahevA chatAM nAmanA palaTo kayAreka dekhAya che.' nAmanA nAza tA tyAre thAya jyAre ke te nAmathI vAgya padArtha naSTa thAya, tethI nAmathI vAcya dravya vidyamAna hoya ane nAma palaTAi jAya ke nAma hajI pAyuM na haiAya chatAM te dravyanA nAmathI vyavahAra thavAmAM virodha jevuM nathI, mATe dravyanI sAthe kAyama TakanArU nAma che' paNa sthApanA tA jenI sthApanA karAya te dravyanA AkAranA abhiprAya sAthe saMba'dhita te, temAMtA yAvadravyabhAvitA ghaTatI nathI. zAzvata ane azAzvata pratimAemAM A pramANe AkAra vizeSa rUpanI sthApanA jANavI, pUrvenI sthApanA paNa (AkAra) palaTavA chatAM te te sthApanA--AkAra kAyama rahevAthI tenAthI sthApya cIjanA meSa thatA rahe che. prazna-15 jJAnAdi je AtmapariNAma che, tene bhAvamaMgaLa mAnavAmAM AvyuM che, ane te bhAvamagaLa AtyaMtika ( jarUra kuLa Ape evu') phaLasvarUpa kahevAya che. jayAre bIjI mAjI jJAna vagere pratipAtI paNa hAya che, ethI jJAnAdinuM bhAvamaMgaLapaNuM kevI rIte ghaTe ?
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-zuM uttara-sAcI vAta che, paNa samyagadaSTi e eka vAra prApta karela paNa AtmapariNAma vadhAremAM vadhAre ardhapudgala parAvarta pahelAM mekSaphaLa ApavA vaDe phaLavALo thAya che ja; eTale ke-mokSane prApta karAve ja che, ethI te eka vAra pAmelA AtmapariNAmanuM AtyaMtika-maMgaLapaNuM mAnavAmAM kaI paNa jAtane bAdha nathI. prazna-16 sAmAyikAdi cha adhyayanarUpa je AvazyakasUtra, te gaNadharapraNIta che ke anya racita che? je gaNadhararacita hoya te te AvazyakasUtranuM aMgapraviSTapaNe kema nahiM? ane anya racita hoya te gaNadharadevenuM Avazyaka sUtra na hovAthI teonuM) sapratikramaNadharmapaNuM kema ghaTe? uttara-zrI AvazyakaniyuktimAM zrImad bhadrabAhusvAmIjIe "AvazyakasUtranuM bhagavAnanA kathananA anusAre gaNadhararacitapaNuM che" ema spaSTapaNe jaNAveluM che. tethI gaNadharadevene sapratikramaNa-dharmapaNAmAM vAMdho nathI. tIrthanI pravRtti divase che, tethI ja prathama daivAsika pratikramaNa Ave che. A hetuthI devasika Adi pratikramaNane kema che. anugadvAra vagere sUtramAM aMgapraviSTa ane anaMgapraviNa je vibhAga che, te Avazyaka sUtranA anuganI apekSAe che. AthI " ratiSitasya ema kahela che, A kAraNathI AcArAMga Adi graMthathI bhinna badhA sUtronuM mutkala vyAkaraNanA artha (chUTA chavAyA kahelA artho)ne anusarIne te (AcArAMgathI bIjA) kahelA hevAthI "mulkala vyAkaraNa aMgapraviSTa nathI; paNa AvazyakacUrNi, tatvArtha, vageremAM dazavaikAlika vagerenI anaMgapraviSTapaNe gaNanA che" ema vizva vagara buddhimAnee vicAravuM. prazna-17 tatvArthamAM "zruta anindriyane viSaya che ema kahyuM, tethI "zruta manane ja viSaya che. ema thAya che. ane matijJAnanA
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 AgamajjAta ' ** prakaraNamA " te (matijJAna) indriya ane anindriyanA kAraNathI thAya ema hAi matijJAna mana nimitte paNa thAya paNa zrutajJAna tA manathI ja thAya" A jAtanA nizcaya thAya che, paNa AvazyakacUrNi vagerethI " dravyazruta mukIne bAkInA zrotra-IMdriyanA upala`bha (jJAna) ane zeSa iMdriyAnA akSaranA upalabha (jJAna)e zrutajJAna che, ema kahIne zruta paNa iMdriya ane anindriyathI thAya che, ema nizcita thAya che, te ahIM kayA mAga Azraya karavA ceAgya che? '' 77 uttara ane mArgo Azraya karavA yAgya ja che. tattvA kAra mahArAje atIndriya padArthane jaNAvanAru leAkAttara zruta ja zrutapaNe aMgIkAra karyu che. oja kAraNathI teoe kahyuM che ke-'matipUchyuM ta' A sUtra vaDe teoe zrutane matipUrvaka jaNAvIne prathama tA tenA be bheda jaNAvyA ane pachI te e bhedanA aneka ane bAra ema bheda pADavA. ane te bhedo vagere pratItinA viSaya hAvAthI mananA ja viSaya che. zrI AvazyakacUrNikAra mahArAje paNa pahelAM te te ja prakAre kahelu che. AthI tattvAkAra ane AvazyakacUrNikAra mahArAja e anenA virAdha vagaranA eka ja mAga che. cUrNikAra mahArAje je 'sooivanI' 'tudrIvike atyaM' 'vadhruvopame' 'lAkSa'nakSare' 'mULA'mUdde' vagere jaNAvIne mati-zrutanuM svarUpa kahyuM te laukika zruta, akottara zruta, gaNute leAkeAttara dharAnA dvAdazAMgI racavAnA kALa, jakhUsvAmI vagere AcAryanA kALa, ja khUsvAmI vagere AcAryAnA prarUpaNA kALa, zrotAnuM avasthAna akSarAnakSara bheda ane anuyAgane AzrIne yathAyAgyapaNe ghaTAvavA. prazna-18 matijJAnanA prakAromAM prathama vyaMjana-avagraha kahethAya che, temAM avagraha eTale kevA prakAranuM jJAna ane tenu danapU`kapaNu kevI rIte ghaTe ?
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-3' 41 uttara-zabda Adi vizeSa vinA amAtra viSayaka je mAdha te vyaMjana--avagraha kahevAya, ane te apaNA rUpa sAmAnyapUvaka thAya che, ethI te vyaMjana-avagrahanuM paNa darzana pU`kapaNa jaNAvyuM ane arthAvagraha vagere te zabdAdi atha vizeSa viSayavALA che. have cakSu ane mana tA pahelethI ja vizeSane grahaNa karanAra che, ethI tyAM vyaMjana--avagrahunA avakAza nathI. paNa rUpAdi dharUpa darzana te tyAM eTale cakSu ane mananA arthAvagrahamAM paNa che. mana:paryAMvamAM te pahelethI ja paryAyanuM jANavApaNu che tethI tyAM (rUpAdi-dharUpa) dananA paNa prasaMga nathI. prazna-19 asanI jIvAne paNa spAna Adi jJAnA hAya che, tathA iMdriyAthI anubhavelA ja zabda Adi viSayAmAM mananI dhAraNA vagere pravRtti hAvAthI mananuM svataMtra jJeya kacuM ? je mananA sukha-duHkha viSaya laie te asa'jJI jIve zuM sukha-duHkha vinAnA che ? uttara-vAta ThIka che, paraMtu dravya--iMdriyAnuM ja pudgalarUpapaNu che, upayAga rUpa bhAva iMdriyAnu pudgalapaNuM nathI. AtmA upayAga svarUpa che. ethI asaMjJI jIvAne paNa sparza Adi jJAna ane sukha-duHkhanu vedana Atma-upayAga rUpa che. AthI ja deharahita evA siddhomAM paNa sukhane anubhava che. vaLI karavA, karAvavAnI icchAe karIne yukta evu vastunuM svarUpa ane svapnamAM devAdinuM darzana, te IMdriyAthI nahi anubhavA evuM ja manathI anubhavAya che. tethI ci'tavana mAtra viSaya managAcara che. (ciMtavavu e ja viSaya mananA che. ) tenu (mananu) jIvarUpI IMdre sajanapaNuM che chatAM paNa mananA zrAtra vagere iMdriyAnI jema paTikA (kAnanI buTTI) Adi koi khAhya liMga nathI. prazna-20'cakSu nahi karaselA rUpane dekheche' e (Avazyakaniyukti gA. 3 nA) vacanathI tema ja cakSu ane manathI vyaMjanAva
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata graha thatuM nathI" e (tatvArtha a. 1, sU0 10nA) vacanathI, cakSune sparzarUpa vyaMjanAvagraha nathI, A pramANe vacana chatAM AgamamAM "rika javahuarikahIne sUrya cakSu-sparzamAM jaladI Ave che, e vacana vaDe vyaMjanAvagraha kema kahevAya che? uttara-te kathana sparzana-IdriyanuM tamAma iMdriyanI sAthe vyApIpaNuM jaNAvavA mATenuM che. ane te spazana Indriya, rasanA vagere IndriyamAM vyApelI che. ethI sUrya udaya pAme chate tene tApa, dekhanAranI cakSune sparze ja che. ethI sUryanA tApanuM zIghagAmI paNuM dhvanita thAya che. UMce rahelA paNa sUryanI tApakSetramAM ja daSTipathanI prApti jaNAve che. "badhAne merU parvata uttaramAM che e (AcArAMga niryuktikAranuM) vacana paNa sUryanI tA5dizAnI apekSAe ja che. svachaMda pravRtti saMsAra vRddhinuM kAraNa samaiyavittI savA, sAva kSatti mavaTAva ! titthayasadyaseNa vi, tattao sA tadadesA // bhAvArtha-pitAnI mati-kalpanAthI karAtI badhI pravRtti AjJA bAhya ane saMsAra vadhAranArI thAya che. bhale tIrthakara devanA uddezyathI paNa karAnI hAya, paNa kharekhara te tIrthakara devanI bhakti na kahevAya. -pU A zrI haribhadrasurIzvarajI ma.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcA - pra zno tta rA (A zIrSakataLe ahIM keTalAka evA praznottarI ApyA che je ke pU. AgameddhArakazrIe te te vyaktione yA vyAkhyAnanA prasa Mge pharamAvelA, tenuM yathAmati saMkalana karyu` che. saM.) 1. prazna.-ATha varSa pahelAM dvIkSA na apAya e vAta sAcI ? uttara-mahAnubhAva ! vAta tA sAcI! paNa paganuM gaLAmAM ane gaLAnuM pagamAM karavAthI kAMI tathya hAtha na Ave. * ATha varSa pahelAM viratinA pariNAma na thAya ' ekamma payaDInI vAta kayI apekSAe che? e samajavA jevuM che. je jaina kulamAM janamyA nathI ItarakuLamAM janamyA che tene anulakSIne A vAta che ke " ATha varSa pahelAM vitinA pariNAma na jAge.', A vAta pU. upA. meghavijayajI e yuktiprAdha nAmanA graMthamAM jaNAvI che. jainakuLamAM janmelA mATe te gabha`mAM Ave tyArathI ja ke chevaTe janmathI ja dIkSAnI adhikAritA che, na laI zakAya te judI vAta che. ajayaNA AdinA kAraNe meADI apAya te bIjI vAta paNa "jainamAtrane karmAMnA 'dhananI eDImAMthI chuTavAnA adhikAra sadAkALa mATe che." AgamAM paDelAne bahAra nikaLavAne adhikAra kacAre? e prazna jema asthAne che. tema jainakuLanA Adaza saMskArI kuTuMkhamAM janmelA saMtAna mATe vayanA niNyanA prazna anucita che. tethI ja teA daza pUdhara zrI vajIsvAmIjImane " mAliya
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 AgamayAta jItu nathaM" zabdothI zrI Avazyaka niyuktimAM dIkSAnA adhikArI cha mahinAnI vaye jaNAvyA che. ane guru mahArAje tene traNa varSanI nAnI vaye paNa roharaNa ApI sacamI banAvyA. A sivAya itihAsamAM paNa ATha varSa thI nIcenI vaye dIkSita thanArA aneka mahAprabhAvaka puNyAtmAonA nAmeA maLe che. prazna-2 virati vagaranuM samyaktva zA khapanuM ? uttara-vAta sAcI ! tathA prakAranA kilaSTa karmAMnA udaye ja avi rata-samyag dRSTipaNuM viralAone ja hAya che. (devA nArakIone bAda karI manuSyA tiryaMcAnI vivakSAye, A vAta jANavI.) nahIM ta| samyakatvamAM leAhacuMbakIya guNu hAya che ke te vikRtine khe cIne lAve ja ! " avirata samyag dRSTi puNyAtmA jo cAlu bhavamAM tathA vidha puruSA na karI zakayo hoya ane samyaktva nirmAla rAkhI kALa kare teA AvatA (trIjA) bhavamAM avazya viratine pAme ja"- '-A TaMkazALI satya che. te samyaktvanI ja adbhuta vizeSatA che ke " samyakRtva akha Dita rahyu' tA AvatA (trIjA) bhave vikRti-cAritra Ave, Ave ne Ave ja ! * prazna 3- kSAyika samyagdaSTi zreNika mahArAja ke zrI kRSNa vAsudeva bhajanA e kSAAsamyaktvavALA paNa bALamunine vaMdana kare kharA ? uttara-jarUra kare! kema ke samyaktva bhale kSAyika hAya, paNa tenA karatAM kSayApazama bhAvanuM cAritra uMcu che. * A mATe pU. AcArya' bhagavaMtanA jIvana caritranuM pustaka " Agamo 39 ddhAraka nA pAchalA pariziSTamAM vaDAdarA dIkSAnA kAyadA vakhate Apela nivednanI pUravaNImAM bAladIkSita AcAryaMnI nAmAvalI jovI.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -thuM jinazAsanamAM vyavahAra ane nizcaya bane naya mAnya chatAM nizcayanaya jJAnIgamya hoI zAsananI pravartana TakAva vigere vyavahAranayAdhAre che. tethI vyavahArathI jinAjJAnusArI cAritradhArIne kSAyika samyaphI paNa vaMdanA kare, temAM anaucitya nathI. prazna-4 bhagavAnanuM zAsana jJAna upara ke kriyA upara ? uttara-mahAnubhAva! A te prazna enA je thayo ke talavArathI duzmana mare ke talavAranI dhArathI mare? talavAra vinA dhAra na hoya ane dhAra vagaranI buThI talavAra kaMI kAma na kare. mATe bane joIye, te rIte kriyA e talavAra che. tenI dhAra samAna jJAna che. jJAnathI kriyAmAM apramatta avasthA, upagazIlatA vadhu jaLavAya, paNa kriyA vagara jJAna bakarInA gaLAnA AMcaLa jema nakAmuM che. tethI jinazAsanamAM sApekSa rIte bane sarakhA mahatvapUrNa upagI che. mATe ja kahyuM che ke "jA-viDiyA gujaat" | vinavatAM nirAzanam | hRdayaMgama vAkayo * eka sarakhI be ghaDInI jJAnInA vacanemAM gya tamayatA thaI jAya to beDe pAra... mokSa mATe kAcI be ghaDInI ja sAdhanA jarUrI che. --pU AgamedvArakazrI prasAdI
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ { } gUDha praznonA mArmika uttare kara che. [ gItArtha sArvabhauma, dhyAnastha-svargata pUDha AgaddhAraka AcAryadevazrIe te te prasaMge vikaTa samasyArUpa pUchAyela gUDha praznonA pitAnI vilakSaNa zAstrAnusArI tarkabaddha sacoTa pratibhAbaLe. Apela sacoTa uttare keTalAka pU Agama dvArakazrInA nikaTanA. aMtevAsI ane pAse rahenArA puNyAtmAo pAsethI saMkSepamAM jANavA maLela, te ahiM lekagya bhASAmAM saMkalita karI ApavAmAM Ave che. . ] vi. saM. 1977nuM cAturmAsa pU. AgaddhAraka AcArya devazrInuM zailANAmAM hatuM, pU. Agama dvArakazrInI prauDha dezanAzaktithI tyAMnA mahArAjA khUba prabhAvita thayelA. avAra navAra vyAkhyAmAM AvatA, eka prasaMge kAzI bAjuthI teonA guru tarIke mAnya dhura dhara diggaja vidvAna saMnyAsI zailANAmAM rAjyanA mahemAna tarIke padhAryA, pitAne bhakta rAjA jena dharmagurunA prabhAva taLe aMjAI rija jaina sAdhunA vyAkhyAna sAMbhaLe, te teone gamyuM nahi, tethI "nAratA ja jaina- mRta" e dhAraNAthI deravAI saMnyAsIe zelANAnarezane samajAvyA. zailANanareza pU. Agama dvArakazrInI tarkabaddha vyAkhyAna zaktithI prabhAvita thayela haI saMnyAsIne kahyuM ke-"A te khUba ja pratibhAzALI vidvAna dharmaguru che. tame teone nAstika kema kahe che ? teo AtmA, puNya-pApa Adi badhuM mAne che" saMnyAsI chaMcheDAyo ane kahyuM ke "jene Izvara nathI mAnatA mATe nAstika che.'' darabArane jijJAsA thaI tethI pU. AcAryadevane potAnI rAjasabhAmAM potAnA dharmagurunA praznane javAba ApavA AmaMtryA.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM 47. te vakhate ghaNuM citravicitra tarkonA sacoTa radIyA pU. Agame dvArakazrIe ApyA, kamabhAgye tenI vyavasthita neMdha maLI nathI paNa jANakAra anubhavI puruSa pAsethI (je te samaye tyAM hAjara ta!.) Myq / maNera yo prshnottre| maha vyA che. saMnyAsI-"vedabAhyAstu nAstikA" ityabhiyuktokteH yUyaM (jainAH) tu nAstikAH ! kathamiti bhavAdRzaiH saha vArtAlApo'pyucitaH? saMnyAsI-"vedabAhya je hoya te nAstika" AvuM prAmANika puruSanuM vacana hoI tame (jaina) te nAstika che! tamArI sAthe vAta karavI paNa zuM ucita che ? AgamoddhArakAH-cArUktaM, paraM vedabAhyatvaM nAma kim ? ghedAstAvat dvirUpAH varNarUpAH, artharUpAzca, kIdRzavedabAhyatvaM jainAnAM ? AdhaH pakSazcettarhi bhavatAmapi varNarUpavedeSvasaMnipAtitvAd vedabAhyatvamApateta, dvitIya pakSazcettarhi vedaiH pratipAdyamAnAtmA-puNya-pApa-svarganaraka-mokSA''dirUpA'rthabAhyatvaM tu jainAnAM na saMgacchate,. jainarapi suvizada rItyA''tmAdayo padArthA urarIkriyante, pratyuta vedeSvavaNitamapi sUkSmA'nanta-nigodajIvaravarUpagahanAtigahana - karmabandhA''divicAra-saMsAracakrasvarUpA''dikamananyasAdhAraNazailyA jaina grantheSu varNitamupalabhyate / manyate cApi samastaiH jainairatisUkSmadhiyA gamyamAnaM jIvA'jIvAdisvarUpam , ataH kathaM vedabAhyatvamUlaka-nAstikatvaM jainAnAM, samyak pratipAdyatAm ! AgamedAraka-bahu sarasa kahyuM ! paNa veda bAhya kene kahevAya? kemake veda be prakAranA ! varNa--akSararUpa ane artharUpa jene kayA vedanI bahAra che? je prathama pakSa ke varNa akSara rUpa vedathI bahAra che. te varNarUpa vedamAM te Apa paNa nathI AvatA, te Apa paNa veda bAhya kahevAo ane bIjA.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 Agamata pakSa ke artharUpa vedathI bahAra te vedamAM batAvela AtmA puNyapApa-svarga-naraka mekSa Adi rUpa arthathI bahAra jene nathI, kemake veda pratipAdita AtmAdi badhA padArtho jene khUba ja spaSTa rIte mAne che. ulaTuM vedamAM nathI jaNAvyuM, tevA paNa keTalAka sUkSmanimeda, anaMta jInA zarIranuM svarUpa, gahanAtigahana karmagraMtha Adine vicAra saMsAranuM mArmika varNana Adi bIje kyAMya na hoya, tevI adbhuta zalithI jaina graMthamAM varNaveluM maLe che. 'saMnyAsI-haho! kimityAlajAlaM pralapyate?bhavantaH jainAstu nAstikA pava! pAvayuddhata vartate "nainA vAritA kimityatra vipratipadyate bhavadbhiH? nahAkulyAcchAdanamAtreNa cauraiH svAtmanigUhanaM zakyaM vidhAtuM ! saMnyAsI-are tame A badhuM ADuM avaLuM zuM bake che? tame jene te nAstika ja che ! badhAne khabara che ke "jene nAstika che!" emAM tame zuM vivAda kare che? AMgaLI DhAMkavAthI cAra pitAnI jAtane chupAvI zakatA nathI ! AgamoddhArakAH-bho bho prAvAdukazreSTha! na hi vAkphaTATopairasat vastu sad mavati, pramANakaSopalaghRSTaM hi satyaM sujanAnAM manastoSAvahamanyathA satyA'satyavibhAga eva duHzako bhavedityataH prathamametat nirvacayantu yat kiMmUlakaM jainAnAM nAstikatvaM ? vedavAhyatvamUlakaM nAstikatvaM tUmayathA pratikSiptamasmAbhiH ! Agama dvAraka-bhe jo vAkacatura vAdiSTa ! vANInA phaTApathI beTI vastu sAcI na thAya. pramANunI kasoTIe kharUM utareluM satya sajajanA manane AnaMda ApanArUM thAya, nahIM te satyAsatyane nirNaya ja duzakya thaI jAya,
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ purata 4-thu mATe tame prathama e spaSTa kare ke jene nAstika zI rIte ?" vedabAhyatvanA kAraNe nAstikapaNAnuM te khaMDana baMne rIte prathama jaNAvyuM che. saMnyAsI-(kiJcid sambhrAntaH, tatazca sopahAsam) bho vAbATamuni zreSTha? kathamivasvaM viDambayanti yUyaM vaidagbhyamUlakavacanoccAraiH?? spaSTameva bhavatAM nAstikatvamAgopAGganAprathitaM vedabAhyatvamUlakaM, vedeSu vyAvaNitamIzvaraM bhavantaH kimurarI kurvanti ? sanyAsI-(U8 OM bhvaa| 5.yo....pachI bha24zamA mAlyo) bhe vAkapaTu muni zreSTha deDha DahApaNa jaNAvanArA vacanethI tame tamArI jAtanI viDaMbanA kema kare che ! tamArUM nAstikapaNuM te AbALagopALa sahu jANe che kemake tame veda bAhya che ! zuM tame vedamAM jaNAvela Izvarane mAne che? AgamoddhArakAH-huM...! atha ca prakaTitaM yAthArthyena nigaDhaM vedabAhyatvaM, sauhArdaina paripRcche yat-kimiti vedeSu vyAvarNiteSvanekeSu padArtheSu svIkriyamANeSu satsvapi ekamIzvara'bhimAnyatArUpamapramANIkurvatAM jainAnAM kiM nAstikatvaM pramANakoTimATIkate ? pavaMca jainAnAM nAstikatve'bhiprete vedaprAmANyavAdidarzanInAmapi bahutra vipratipattervedavAkyeSu sattvAtteSAmapi nAstikatvamApateta! athaca 'durjanatoSa' myAyena svIkRte'pi bhavanmate jainAnAmIzvarAbhimatirAhityaM na saMgacchate, jainairapi Izvarasya sattA-prabhAva-sAmarthyA''dikaM sarvamamimanyate, yadica jainA anIzvaravAdinaH syustarhi same ca bhAratavarSe sahasrazaH vizAlamandirANi lakSakoTipramitadravyavyayaniSpAcAni kathaM syuH tatra ca vaidikadarzanAnuyAdijanairakriyamANavivighA''DambaraiH sahasrazaHdraSiNavyayaiH sAdhyAH vividhA pUjArcanAH kathaM syuH1 . samyak vicAryatAM pakSapAtaM virahayya taTasthanItyA!
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 Agamata Agama dvAraka-uM have tame kharekhara vedabAhya artha prakaTa karyo! mitrabhAve huM tamane pUchuM ke-vemAM jaNAvela aneka padArtho mAnavA chatAM eka IzvaranI bAbata na mAnavAthI zuM jene khare khara nAstika banI jAya ! ema je, jenene nAstika mAne te vedane pramANa mAnanArA dazane mAM paNa keTalAka vedanI amuka bAbate nathI mAnatA tethI teo paNa nAstika banI jAya ! "tutu su pAye mAnI laIe ke tamArA kahevA pramANe jene Izvarane na mAnavAnA kAraNe nAstika che, te te paNa barAbara nathI ! kemake jene paNa IzvaranI sattA-prabhAvazakti badhuM mAne che. je jene IzvaramAM na mAnatA hoya te AkhA bhAratavarSamAM lAkho karoDo rUpiyAnA kharce baMdhAvelA hajAre maMdiro zI rIte banyA che? ane vidika darzanane mAnanArAo nathI karatA tevI addabhuta ADaMbarapUrNa pUjApATha vigere hajAranA kharce zA mATe kare che? mATe pakSapAta mukI taTastha nItithI barAbara vicAra...!! saMnyAsI-ahahaha...(sakhedaM) bhavantaH jainAH mUrtipUjakAstu santi, nAhamatra - vipratipadye, paraM IzvaraM jagatkartAraM nAbhimanyante, ato yUyaM nAstikAH saMnyAsI-ahahaha. (kheda sAthe) tame jene mUrtipUjaka to che ja enI huM kyAM nA pADuM chuM! paNa Izvarane jagat kartA nathI mAnatA mATe tame nAstika che. sodA-ju !!! vAritarA thatAkSAta " avatAmAd, jainA jagatkartRtvamIzvarasya pratikSipanti, yuktizatairapi bhavAdRzaiH taddhi na pratikSipyamANaM bhavati,
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM ataHdrAkSAmlanyAyena bhavantaH jainAnAM nAstikatvamudaghoSayanti, yatazca jainaiH saha vAda-prasaMga eva na samApadyeta / guju vANitA mAtA !!! AgamedAraka-bahu sAruM tame kahyuM ! nAstika kahevA pAchaLa tamArA haiyAmAM Aja vAta hatI ke jene Izvarane jagakartA tarIke nathI mAnatA" te saMbaMdhI ghaNI dalIle majabuta tarko Ape che jenuM ke khaMDana tamArA jevA dhuraMdhara vidvAnethI paNa thavuM zakya nathI. eTale " drAkSa khATI"nA nyAye tame jenene nAstika kahI uDADI muke che jethI teo sAthe vAda-carcAne prasaMga ja ubhuM na thAya! sArI vAcAlatA che tamArI ! ! ! saMnyAsI-na hi ! na hi ! evaM nAsti, yadahaM bhavatAM jagatkartRtvamIzvarasya pratikSepayuktInAM samuttaraNe pratyalA, nirupayantu bhavantastAvat bhAvatkaM pakSam / saMnyAsI-nA ! nA! ema nathI ! huM jagatakatRtvanA khaMDana rUpe apAtI tamArI tamAma yuktione javAba ApavA samartha chuM. le ! tame raju kare tamAre pakSa... A pachI saLaMga be mahinA sudhI khUba ja rasika praznottara tarkabaddha rIte jagatatRtvavAdanA khaMDana rUpa zAstrArtha cAlya. - chevaTe zailANa nareze thAkane saMnyAsIne vidAya karyo. durbhAgye A zAstrArthanI neMdha keIe te vakhate karI nahiM, paNa zrotA tarIke upasthita vidvAna munie-zrAvake (jemAMnA Aje be cAra hAjara che.) mukta kaMThe prazaMsA kare che.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ chachachachachachache huM ugha ma ke udyo ga? . . 2 mA rmika praznottarI Carncar * moral vi. saM. 1981nuM cAturmAsa pU. Agama dvArakazrInuM ajImagaMjamAM bAbu lekenA AgrahathI thayuM, pUjyazrInI dezanAzaktithI cAturmAsa daramyAna ghaNu dharmakAryo thayelA. te prasaMge gAMdhIjI baMgAlanA gAmaDAomAM svadezI, ahiMsaka caLavaLa, satyAgraha AdinA pracArArthe pharatA pharatA ajImagaMja bAbulanA haiyAmAM potAnI vAta jacavavA AvelA. te vakhatanA bAbuo eTale sarva rIte saMpanna, teoe gAMdhIjI nI vAta egya rIte sAMbhaLI paNa aMtaramAM gamI nahi. eTale pU. AgamoddhArakazrInI vyAkhyAna zaktithI prabhAvita banelA te bAbu lekee gAMdhIjIne AcArya mahArAja pAse lAvI pU. AcArya mahArAjanI sacoTa tarkabaddha zailIthI gAMdhIjIne prabhAvita karI devA dhAryuM. te rIte bAbuleke pU. AcArya mahArAja pAse baporanA samaye gAMdhIjIne laI gayA. pU. Agama dvArakazrI te vakhate sAdhuene kaMIka zIkhavADatA hatA. gAMdhIjI praNAma karI beThA. pachI ziSTAcAranI vAta patyA pachI gAMdhIjIe sAdhuone bhaNAvavA vagere pravRttine anulakSI Takera karI ke - Apa jevA vidvAna dharmaguruoe samAjane gya daravaNI ApavI joIe. Aje samAjamAM sAva udyoga ghaTI gayA che. gRhaudyoganI preraNA ApavI joIe.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM 53 TIyAthI kAMtavAnuM, khAdI vaNavAnuM samAjane upayogI thAya tevA nAnA nAnA udyoge tarapha Ape lakSya ApavuM joIe. Aje A bhAratamAM udyoga jevuM rahyuM nathI." pU. AgamedArazrIe kahyuM ke-"vAta ThIka che! sAdhue vizvanA prANImAtranA kalyANanI vAta haiyAmAM rAkhI yegya rIte ahiMsaka jIvana jIvI rahyA che. tene eka ja Azaya che ke dareka jI pita pitAnI paristhiti mujaba sukha-zAMti pAme." khAsa karIne tame samAjanI je vAta karI te mATe paNa khUba ja vicAravA jevuM che. tamArA jevA dezadAjha dharAvavAnuM kahevaDAvI dezanetA pade rahela javAbadAra vyaktioe te khUba ja gaMbhIra tAthI A upara vicAra karavAnI jarUra che. pahelAM te e nakkI thavAnI jarUra che ke-Aje samAjane zAnI jarUra che? udyamanI ke udyoganI ? tamArA kahevA pramANe Aje AkhA bhAratamAM udyoge gRhaudyoge nAza pAmatA rahyA che. kema ! AnuM kAraNa zuM? Aje bhAratanI janatAne udyogazIla banavAnI jarUra che. ke udyamI banavAnI jarUra che? - gAMdhIjI-bane thavAnI jarUra che! udyama vinA udyoga zI rIte thAya? ane gRha udyoga vinA udyamane hitakArI bIje prakAra pU. AcAryama-tame udyoga vadhAravAnI vAta kare che, te tamArA meMDhAmA "graha' zabda bhale rahe! janatA te udyoga tarapha kheMcAya che. udyoga eTale "jemAM mahenata ochI ane vaLatara vadhAre tevI jAtane prayatna jyAre jAta mahenata ke svAzrayIpaNuM te udyama sAthe saMkaLAyela che.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 Agamata janatAne sahelAIthI kAma thatuM hoya te keDa vALavAnI jarUra zI? udyoga vadhAre "ne pracAra tamArA bhASaNamAMthI ADakatare phaLe che. eTale janatA yaMtravAda tarapha jhukatI jAya che. ghare ghaMTI pIsavAne udyama, A daLavAnI ghaMTInA udyogathI khalAsa thAya che. kApaDa vaNavAnA udyogamAMthI mane vadhAre thAya che! eTale vaNakara leke nirudyamI banI jAya che. prajA paNa parA zrayI-sukhI anudyamI bane che. mATe Aje bhAratane tamArI rIte paNa sukhI-samRddha banAvavA dhAraNa hoya te prajAne udyamI banAvavAnI jarUra che. udyoga vadhAravAnI ghelachA yaMtravAdanA rAkSasane pAMca hajAra mAIla dUrathI chAtI para lAvIne ubhe rAkhavAmAM pariNamaze." - ItyAdi ghaNI vAte thayela paNa vyavasthita noMdha keIe rAkhI na heI anubhavI eka jANakAra pAsethI A prasaMga cheDe jANavA maLela, tene vyavasthita karI ahIM raju karyo che. aNumalAmatI 0 karmakSayanA dhyeyane keMdramAM rAkhI saghaLI pravRtti kare te jaina, 0 saMvara-nirjarAne upAdeya ane Azrava- | baMdhane heya mAne te jaina. 0 vItarAga prabhunI AjJAne sarvasva tarIke gaNe te jaina. -pU AgamazrIne vyAkhyAnamAMthI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAIwwwRcchacchawwwwww 3 gabhArAnA pravezadvAramAM nIce grAsamukha eTale? huM pAzcAtya vidvAnanA keyaDAne ukela vi. saM. 1990mAM mahesANAmAM pU. Agama ddhAraka AcArya devazrI cAturmAsa hatA. tyAre parvAdhirAja pajusaNanA prathama divase vyAkhyAnanA be kalAka pahelAM nIcenI ghaTanA banI. jemAM mArmika praznane suMdara ukela che. sahue dhyAnamAM rAkhavA jevo che. tethI je sAMbhaLe te ja ahIM raju karAya che.) pAzcAtya dezanA jabbara vidvAna bhAratIya tatvajJAnanA sArA skelara (prAyaH jarmananA De. zubiMga) bhArata varSanA pramukha tIrthadhAme, jJAnabhaMDAre pratiSThita vidvAnenI mulAkAta mATe AvelA. teo bhAratanA nAnA-moTA aitihAsika aneka maMdiranuM jhINavaTathI nirIkSaNa karatA hatA, temAM teone eka cIja vilakSaNa dekhAI ke meTe bhAge jainamaMdiramAM garbhagRha (gabhAro)ne pravezadvAramAM nIce vacce ardhavRttAkAra tenI AjubAju be vAghanA meMDhA hoya jatemaNe tapAsa karI ke A zuM che? zilpanA jANakAroe kahyuM ke "A mAsamukha che! mukhya maMdira-garbhagRhanA pravezadvAra AgaLa mukavAnI bhAratIya zilpazAstranI prathA che." pilA videzI vidvAne jijJAsAthI puchyuM ke "kema? zuM kAraNa? jenenA deva te ahiMsaka-vItarAgadeva te pachI AvA hiMsaka dekhAva kema? bIjuM kaI mAMgalika dazya kema nahiM?" A praznane javAba keIe barAbara na Aye, keIe kaMI kaI e kaMI agaDaM-bagaDe javAba Apyo, jethI videzI vidvAnanuM mana saMtuSTa na thayuM.
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajyota pachI te bhAratanA sArA sArA tatvajJa dhuraMdhara vidvAne dharmAcAryo vigere pAse pitAnI A jijJAsA mukI, keIe sateSakAraka javAba na vA . keke pU. AgameddhAraka AcArya bhagavaMtanI bahuzrutatA ane AgamanuM badhuM jJAna, agAdha vidvattA mATenI vAta karI eTale e videzI vidvAna savAranI gADImAM mahesANuM sTezane utaryo. turta bIjI gADImAM tene AgaLa javuM hatuM, vacce kalAkane samaya hate. sIdhe upAzraye AvyuM. leke badhA pauSadha letA hatA, tyAkhyAnanI taiyArIo cAlu hatI. videzI vidvAna pU. AcArya mahArAja pAse AvyA, egyavAtacIta pachI videzI vidvAne pitAnI jijJAsA vyakta karI eTale te ja kSaNe pU. Agama dvArakazrIe kahyuM ke "juo! amArA deva vItarAga ! vItarAganI pAse janArAe. pite vitarAga banavuM joIe, rAga ane dveSa bannenuM damana karyA vinA vItarAga na banAya, tethI gabhArAmAM pravezadvAramAMnI nIce be bAju je vAghanA mukha karAya che. temAM eka vAgha che. eka siMha che. amAre tyAM zAstromAM rAgane siMhanI upamA ApI che, keSane vAghanI upamA ApI che. ema kahI pAse beThela munine kahyuM ke "lA pelI prata" ema. kahI turta upamiti bhavaprapaMca kathA (saMskRta) maMgAvI, temAMthI sapATAbaMdha pAnuM kADhI rAgakezarISavyAdhra e zabda batAvyA. vadhumAM kahyuM ke "zilpazAstramAM A bannene grAsamukha kahela che. eTale A be rAgasiMhaane dveSavAghathI AkhuM jagata rAsAyelA che. AnA moDhAmAM dareka sapaDAyela che. temAMthI chuTavA mATe vItarAga. paramAtmA pAse javAnuM che." Adi. pila videzI vidvAno Abho ja banI gaye. je praznane dhuraMdhara
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 43 57 vidvAnonA mAthA khaNAvyA. te prazna ATalI sahelAithI ane zAstra pATha sAthe ukelyuM. turtaja pU. AcArya devazrInA pagamAM videzI vidvAna namI paDaco ane kahyuM " vAstavamAM jevI ApanI sa tAmukhI pratibhAnI praza sA sAMbhaLI hatI tevI ja anubhavI, Apa te kharekhara jaMgama DisnerI che" kahI tuta vidyAya thaI gayA. COCOCE mAmi ka...vyAkhyAo 0 zAstrIya maryAdAnA lakSya vinA karAtI dhamakriyA vara vinAnI jAna jevI che. 0 kama sivAya koine paNa duzmana mAnavA e mithyAtvanuM cihna che. 0 ka janya zubha paristhitine paNa Atmika sahaja sukhamAM pratibaMdhaka hAi aniSTa mAne te samyakatlI. 0 zakaya prayatne AtmAne saMskArAnI nAgacUDamAMthI cheDAvavA mathavuM te jina zAsa* nanA mama che. --pU. AgamAzrInA vyAkhyAnamAMthI ()
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ - hajahAjana 1 upagI mArmika praznottara | [vi. saM. 1981mAM zeTha nagInabhAI maMchubhAI jaina sAhitya dvAra phaMDanI sahAyathI zrI RSabhadevajI kezarImalajanI peDhI-ratalAma taraphathI "yathAvidhinA sahita paMja tivALaajhALi" hiMdI pustaka prakAzita thaela. temAM pUra AgamoddhAraka AcArya devazrIe pratikamaNanI vidhinA sUtre ane hAlanI cAlu paraMparAnI pratikramaNanI vidhi-sAmAcArI aMge 37 praznonA vizada uttara rUpe zAstrIya pAThe saMkalita karI sAre uhApoha karela che. A pustaka Aje durlabha che, kyAMka junA bhaMDAramAM maLe che. tethI pU AgamakazrInI prauDha pratibhA ane AgamAnusAriNI matina. jhabakArane A khyAla jijJAsuone Ave, tethI ahIM vyavasthita karI ApavAmAM Ave che. pU. AgamazrInI sarva dezIya vidvattAne khyAla Ave tethI mULa hiMdI bhASAmAM ja ApyA che. ] 1 prazna-paMcamaMgala (navakAra) ke pada nava kahAM kahe haiM ? uttara-zrImahAnizItha meM navakAra ke nava pada kahe haiM, DhUMDhiye loga jo naMdIsUtra mAnate haiM, usa meM bhI zrImahAnizItha mAnanekA lekha hai. 2 prazna-paMcamaMgala meM "paDhamaM havai maMgalaM" kahanA "ki paDhama hoi maMgalaM" nA? uttara-zrImahAnizItha meM 'eso paMca0' se lagAkara sArI cUlikA ke akSara taiMtIsa kahe haiM, aura Akhira ke pada ke bhI nava akSara ginAye haiM, isase " paDhamaM havai maMgalaM" pada hI kahanA cAhiye. (" jAba tiAlAvagatittIsakkharaparimANaM " mahA.)
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -thuM 3 prazna-"paMcidiya0" sUtra kI kyA jarUrata hai ? uttara-koi bhI kriyA guruko sAkSI binA karane kI manAi hai. yadi guru mahArAja hAjira na hoM to unhoMkI sthApanA karanI cAhiye. bhASyakAra isIlie pharamAte hai ki-"guruvirahaMmi ya ThavaNA" arthAt guru mahArAja kI anupasthiti meM sthApanA karanA jo loga sthApanA nahIM karate ve 1 icchAmi khamAsamaNo kahate samaya kSamAzramaNa zabda se kisakA saMbodhana karate haiM ? 2 'karemi bhaMte' meM bhaMte karake kisakA saMbodhana karate haiM ? 3 vaMdana meM 'aNujANaha me miuggahaM' kahakara kisake pAsa pramANavAlA avagraha mAMgate haiM ? 4 aura Akhira meM sthApanA nahIM mAnanevAle loga 'ahokAyaM kAyasaMphAsaM ' (Apake caraNakamalarUpa adhaHkAya ko mere mastakarUpa kAyA kA sparza karane kI AjJA deM?) aisA kaise kahate hai ? phira sparza karake kahate haiM ki jo Apako isa mere sira sparzana karane meM kaSTa huA ho to kSamA kareM, isa jagaha para jo loga sthApanA nahIM mAnate ve vaMdana, sAmAyika, kSAmaNA, kaise sacce kareMge ? aura yaha kriyA yadi sAdhu sAdhvI khuda guru hote hue bhI sthApanA nahIM mAnege to kaise kareMge ? ina saba jagahoMpara guruzabdase AcAryahI lene ke honese unakI kalpanA sthApanAmeM karanI cAhiye, aura isIlie AcArya mahArAja ke 36 guNa dikhAne ko yaha sUtra hai. noTa:-zrI haribhadrasUrijIne saMbodhaprakaraNa meM AcArya ke guNakI chattIsI batAI hai| 4 prazva-IcchakAra kA sUtra kyoM kahanA ? uttara--zrI kalpasUtrajI Adi meM 'saMmai-saMpucchaNAbahuleNaM' (bAraMbAra sukhasAtA pUchane vAlA honA) ityAdika vAkya hai- jisase yaha
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata sUtra jarUrI haiM. 5 prazna-zrAvakako sthAvara kI hiMsA kA paJcakkhANa hI nahIM hai, to phira usakI virAdhanA ke pratikramaNa ke liye iriyAvahI kyoM karanA ? uttara-vratakA pratikramaNa nahIM hai, pApakA pratikramaNa hai ? "vrata lenevAleko hI pApa lage aura vrata nahIM lenevAleko pApa nahIM lage aisA nahIM hai. isameM vratavAlA ho yA vratarahita ho lekina pratikramaNa to sabaho ko karanA cAhiye, kyoMki kRtya nahIM kiyA 1 akRtya kiyA 2 zraddhA nahIM kI 3 viparIta prarupaNA kI 4 ina cAroM kA pratikramaNa hai. 6 prazna-peztara sAmAyika ucaranA ki pestara iriyAvahi0 paDikkamanA ? uttara-peztara iriyAvahi0 paDikkamanA, pIche sAmAyika ucaranA, vAdi vaitAla zrIzAMtisUrijI zrIuttarAdhyayanavRtti meM sApha pharamAte haiM ki"sAmAyikaM ca pratipattukAmena tatmaNetAraH stotavyAH, te ca tattvatastIrthakRta eveti tatsUtramAha-caturviMzatistavenetyAdi, (utta0 pR0 580) sAmAyika lene vAle ko cAhiye ki sAmAyika ko batAne vAle zrIRSabhAdika 24 jinezvaroM kI stuti ke liye 'logassa ujjoagare' yaha sUtra kahe, iriyAvahiyA binA idhara logassa kahane kA saMbaMdha hI nahIM hai, isIliye peztara iriyAvahiyA paDikkamanA, pIche sAmAyika ucaranA, binA iriyAvahiyA ki ye jo kucha kiyA hI jAya to saba azuddha hotI hai, aisA zrI haribhadrasarijIne dazavaikAlikavRtti meM kahA hai, "IryApathapatikramaNakRtvA na kizcidanyat kuryAt , tadazuddhatApatteH" (daza0 pa0 281 )
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaH 4-thu zrImahAnizItha meM bhI pharamAyA haiM ki iriyAvAhiyA kiye binA kriyA karanA nahIM, jo loga AvazyakAdikasUtroMkA nAma lekara iriyAvahiyA se peztara sAmAyika ucaranekI kahate haiM unheM samajhanA cAhiye ki AvazyakAdika meM" etAe vihIe gantA tiviheNa Namittu sAhuNo pacchA sAmAiyaM karei. karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvajaM jogaM paJcakkhAmi duvihaM tiviheNaM jAva sAhU pajjuvAsAmiti kAUgaM, pacchA iriyAvahiyAe paDikkamatiti, pacchA AloettA vaMdai AyariyAdi jahArAiNiyA" (A0 vR0 hAribhadrIyA pa0 832) ___ pacchA so iDDhIpatto sAmAiyaM karei aNeNa vihiNA-karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvaja jogaM paJcakkhAmi jAva niyamaM pajjuvAsAmitti, evaM sAmAiyaM kAuM paDikaMto vaMdittA pucchai [A0 vR0 pa0 822] yaha jo pATha hai vaha saba sAmAyikakI vidhi pUrI hone bAda AcAryamahArAjAdi ke vaMdana Adi ke liye hai, __isIliye yahAM saba jagahapara isa rItise sAmAyika kare, pIche iriyAvahiyA karake guru mahArAja ko vaMdana kare, Alocana kare, aisA likhA hai. yadi sAmAyika kI vidhi hotI to vahAMpara sAmAyikakI muhapattI paDilehana Adi sAmAyika ke Adeza hote, lekina vidhikA kucha bhI izArA nahIM hai. ataH prathama hariyAvAhiyA karake bAda meM sAmAyika lenA. jyAdA vicArane kI bAta to yaha haiM ki ina saba pAThoM se purAnI aura sabakI asalI jaDa AvazyakacUrNi hai, usameM "etAe vihIe gaMtA tiviheNa sAhuNo NamiUNa pacchA tassakkhiyaM sAmAiyaM karei karemi bhaMte ! sAmAiyaM duvihaM tiviheNaM
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata jAva sAhU pajjuvAsAmitti kAUNaM, jai ceiyAI asthi to paDhamaM vaMdai, sAhUNaM sagAsAo rayaharaNaM nisenjaM vA maggai, aha dhare to se uggAhiyaM raoharaNaM atthi, tassa asati pottassa aMteNaM, pacchA iriyAvahiyAe paDikkamai, pacchA AloettA vaMdai AyariyAdI ahArAyaNiyAe, puNo'vi guru vaMdittA paDilehittA NiviTTho pucchai paDhai vA [A0 cU0 50 341] isameM sApha pharamAyA hai ki sAmAyika lekara caityameM caityavaMdana kare, pIche upAzraya kA pramArjana kare, bAda iriyAvahiyA kare, ___ isa pAThase bhI aura sApha-jAhira hogayA hai ki AvazyakAdivRttimeM jo sAmAyika ke bAda iriyAvahi0 hai vo vaMdana, Alocana Adi ke liye hI hai, sAmAyika ke liye nahIM. __ pauSadha aura sAdhupane meM to ve logabhI (anyagacchavAle) peztara hI iriyAvahiyA karate haiM. 7 prazna-sAmAyika tIna bAra ucaranA yA eka bAra ? uttara-sAmAyika vrata jaba nandI kI vidhi sAtha ucare taba to vratakA pATha tIna bAra karanA lAjima hI hai, paraMtu binA nandI-kriyA se tona bAra ucaranA zAstrase khilApha hai. kharataragacchavAloM ke banAye hue zAstra ke peztarake kisIbhI zAstrameM zrAvaka ko tIna bAra sAmAyika uccarane kA lekha nahIM hai. vrata kA uccAra tIna bAra karanA aisA jo kahate haiM ve dezAvakAzikAdika kyoM tIna bAra nahIM kahate haiM ? ___ jo loka sAdhu ko mahAvrata tIna bAra ucarAne kA bahAnA lete haiM unhoM ko samajhanA cAhiye ki vaha nandIkriyA sAtha hai, aura vo bahAne lete ho to vahAMpara peztara iriyAvahiyA kI jAtI hai,. bAda meM sAmAyika ucarAi jAtI hai, vesA Apa kyoM nahIM karate. ho ? jarA vicAra karake dekhiye.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ pust| 4-thu 8 prazna-paDikkamaNa meM devavaMdana karanA aisA kahAM likhA hai ! uttara-zrImahAnizIthasUtra meM pharamAyA hai ki zAma kA paDikamaNa deva vaMdana binA kiye kare to prAyazcitta lagatA hai, aura pravacanasAroddhAra, caityavaMdanabRhadbhASya, caityavaMdanabhASya AdimeM ahorAtrameM sAta vakta caityavaMdana karanA pharamAyA hai. vahAM paDikamaNameM donoM vakta devavaMdana karanA pharamAyA hai. 9 prazna-sAmAyikameM devatAkA kAyotsarga aura stuti kahane meM mithyAtva laganA kahate haiM, to phira cauthI thuI kyoM kahanA ? uttara-ThANAMgasUtra meM samyagdRSTidevoM kI stuti karane kA phala jainadharma kI prApti sulabhatA se hone kA likhA hai. " paMcahiM ThANehiM jIvA sulahabohittAe kammaM pakareMti, taM0arahaMtANaM vaNNaM vayamANe jAva vivakatavabaMbhacerANaM devANaM vaNaM vayamANe (ThANAMga 321). zrI vajrasvAmIjI, subhadrAsatI, durbalikApuSpamitra Adi sakala saMgha ina saba logoMne devatAkA kAyotsarga kiyA hai, zrIharibhadrasUrIjI ne paMcavastu meM zrutadevatA vagairahakA kAyotsarga paDikkamaNa meM karanA kahA hai. 10 prazna-paMcAMgImeM kaunasI jagaha cauthI thuI karanI kahI haiM ? uttara-caityavaMdanabRhadbhASya, caityavaMdanakI lalitaviratarA rTa kA, deva vaMdanabhASya, vandAruvRtti, vandittavRtti Adi meM devatAkA kAyotsarga aura stuti karanI kahI hai. AvazyakAdika meM sAmAnyase devavaMdana karanA pharamAyA hai. kisIbhI sthAnameM AvazyakAdisUtroM meM kAyotsarga ke bAda jo bolI jAtI hai vo jo cUlikA stuti hai vo tIna hI kahanA, aisA lekha nahIM hai.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajata maMdira meM Thaharane kI hadda dikhAneke liye jo kahA hai, vaha praNidhAnakI tIna gAthA ke liye hai, aura caityaparivADImeM tIna zloka kI stuti ke liye hai. lekina kisI bhI sthAnapara caturtha cUlikAstuti kA niSedhakA lekha nahIM hai. 11 prazna-kevalI paramezvara to atIndriya haiM to phira unako cakSu lagAne kI kyA jarUrata hai ? uttara-kevalajJAnI prabhu kyA nAsikA (ghANa) indriya vAle hote haiM ! Apako kahanAhI paDegA ki atIndriya kevalajJAnI honese kevalIbhagavAna ko ghrANendriya nahIM haiM, to phira kyA bhagavAnakI mUrti binA nAsikA vAlI banAi jAya vo Apako iSTa hai ? aura Apa kyA nAsikA vAlI mUrti nahIM mAnege ? ___ kabhI Apa kaheMge ki bhAvendriya kI apekSAse kevalI mahArAja atIndriya hai, lekina dravyendriye to unako vaisI kI vaisIhI hotI hai. ApakA yaha kathana saccA hai, to phira vahI nyAya Apa cakSuke viSayameM kyoM nahIM lete haiM ? sabhI prANIko cakSukA raMga badanake raMga se viparIta hotA hai, nAsikAdi kA raMga to zarIrake raMgakAhI hotA hai, isase cakSu alaga lagAne kI jarUrata par3atI haiM. :12 prazna-bhAvaka pratikramaNa (vadintu ) ko sUtra kyoM mAnanA ? aura yadi vaha sUtra hai to usake upara bhASya cUNi kyoM nahIM ! uttara-bhASyacUrNi na hone se sUtra na mAnA jAya to uvavAI Adi bahuta sUtroM kI bhASyacUrNi nahIM hai, to kyA ve sUtra nahIM mAne jAyeMge ? zrI abhayadevasUrijI pazcAzakajI meM zrAvaka pratikramaNa (vaMdittu) ko sUtra tarIke pharamAte hai. " nanu sAdhupratikramaNAdbhinnaM zrAvakapratikramaNasUtramayuktaM, niyuktibhASyacUrNAdibhiratantritatvenAnArthatvAt , naivaM, AvazyakAdidazazAstrI
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-vyuM vyatirekeNa niyuktInAmabhAvenopapAtikAdhupAGgAnAM ca cUryabhAvenAnArSatvaprasaGgAt (paMcA0 50 34 ). zrIvaMdittu 0 sUtra para zrI jinadeva-vijayasiMhasari kRta bhASyacUrNi hai phira usako sUtra kaise nahIM mAnanA ? kyA AnandAdi zrAvaka pratikramaNa nahIM karate the ? kahoMge ki upAsakadazAMga aura Avazyakaniyuktike pAThase ve pratikramaNa karate the to yaha kahanA vyartha hai. __ kyoM ki vahAM eka bhI sthAna meM aticAra kA pratikramaNa yAne micchAmi dukkaDaM vAlA pAThahI nahIM hai, aura jJAnAcArAdi AcAroM kA to nAma nizAna bhI nahIM haiM, isase aticAra kI 'gANaMmi dasaNaMmi' Adi ATha gAthA aura vaMdittu 0 sUtra asala se hI hai aisA mAnanA paDegA. aise hI icchAmiThAmi meM asAvagapAuggo nANe daMsaNe carittAcaritte paMcaNhamaNuvvayANaM tihaM guNavvayANaM cauNhaM sikkhAvayANaM bArasavihassa sAvagadhammassa' Adi pATha bhI asala kA hI mAnanA hogA. anuyogadvArameM zrAvakako donoM samaya pratikramaNa karane kA pharamAyA hai. sUtrakRtAMga meM udakazrAvaka ne apratikramaNadharma ko choDa ke sapratikramaNadharma mAnA hai, AnaMdazrAvakako zrIgautamasvAmIjI ne paDikkamaNa karane kA pharamAyA haiM, isase bhI zrAvaka kA alaga pratikramaNa jarUra mAnanA hogA. aura isIse vaMdittu0 bhI peztara zrIgaNadharakA kiyA huA mAnanA paDegA. 13 prazna-vaMdittu kI gAthA 50 hai yA kama hai, 50 hai to pIche kI gAthA meM 'sammattassa va suddhi' aisA pada 'sambhadiTThI devA' kI jagaha para kahate haiM, vo kyA ucita hai ?
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata uttara-vaMdittu0 kI TIkA cUrNi vagairaha meM vaMdittu0 kI 50 hI gAthA mAnI hai, aura sabahI jagaha para 'sammadiTThI devA' aisA pada mAnA haiM, jo loga 'samattassa ya muddhiM aisA pada vahAM para kahate hai, vaha ucita nahIM hai. ___ kyoMki zAstroMmeM artha eka hone para bhI zabda phirAne vAle ko AzAtanA karanevAlA mAnA hai, to phira apane kadAgrahakA poSaNa karane ke liye maraNadazA meM uccAraNa karane kA pada yahAM para diyA usakA to kahanA hI kyA ? 14 prazna-sUtroM meM zrAvakoM ko 'asahijjA devAsura' kahakara kisI kI bhI sahAyatA nahIM lenI aisA kahA hai, vo phira vaha yAcanA karanA sUtra se khilApha kyoM nahIM ginI jAtI ? uttara-mahAnubhAva ! Apako usa sUtra kA bhAvArtha barAbara jJAta nahIM, dekhie asahijja kA artha zrIzIlAMkAcAryajI tathA zrI abhayadevasUrijIne kramase- zrIsUgaDAMgajImeM___ 'asahAyo'pi devAsurAdibhirdevagaNairanatikramaNIyaH anatilaMghanIyo dharmAdapracyAvanIya itiyAvat , tadiyatA vizeSaNakalApena tasya samyagjJAnitvamAveditaM bhavati' (sU0408) uvabAijImeM 'asahejatti avidyamAnasAhAyyaH kutIrthikapreritaH san 'samyaktvavicalanaM prati na parasAhAyyamapekSate iti bhAvaH ata evAha-devAsura0 (aupa0) isakA bhAvArtha yaha hai ki-koI devaasurAdi zrAvakoMko zrIjainazAsanakI zraddhAse calAyamAna na kara sake yA koI bhI anyamatAvalaMbI praznottara karane ko Ave to una zrAvakoM ko kisI kA sahArA nahIM lenA paDe. ___ arthAt isa padaseM unhoM ke samyaktva aura jJAna kI prabalatA dikhAI hai, usameM dharmameM samyagdRSTiyoM kI sahAyatAke niSetrakI gaMdha bhI nahIM hai.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaH 4-thu 17 15 prazna-deva cauthe guNaThANe hai aura zrAvaka pAMcave guNaThANe hai, to nyUna ko __Age karanA yaha burA kyoM nahIM mAnA jAtA ? uttara-samavasaraNameM sAdhvIyeM jo chaTe, sAtameM guNaThANe hotI hai, ve pIche baiThatI haiM, aura deviyAM cothe guNaThANe vAlI honepara bhI Age baiThatI haiM, zrAvaka pAMcaveM guNaThANevAle pIche baiThate hai aura cauthe guNaThANe vAle devatA Age baiThate hai, itanA hI nahIM, balki darzanAcAra kA niyama hai ki jo koI bhI guNavAna samyagdRSTi ho usake guNakI stuti karanA, aura yadi guNavAna kI tArIpha nahIM kare to darzanAcArakI virAdhanA hotI haiM, samyagdRSTi devoMne zrI jinezvara mahArAja ke samavasaraNa kI racanA, dIkSA, mokSa Adi kalyANaka ke mahotsava karake zAsanakI baDI sevA kI hai, isase unakI tArIpha meM koI harja nahIM hai. 16 prazna-kyA devatA bodhi va samAdhi de sakate haiM ? uttara-metArya, Arogyadvija, balabhadrajI, devAdigaNikSamAzramaNa, tetalIamAtya, udAyana rAjA Adike sUtra meM likhe hue bodhidAna ke vRttAnta ko dekhane para bhI binA kadAgraha yaha savAla kauna kara sakatA hai ? arthAt devatAoMkI sahAyatA se hI peztara ke kaI mahApuruSa samyaktvAdiko pAye haiM. 17 prazna-'Ayariya uvajjhAe0' yaha sUtra sAdhuko kahanA cAhiye ki sirpha zrAvaka ko kahe ? uttara-paMcavastu AvazyakacUrNi Adi meM ___to AyariyAdI paDikkamaNatthameva daMsemANA khAmeti, uktaM ca " Ayariya uvajhAe0" "savvassa samaNasaMghassa0" savvassa jIvarAsissa0" (A0 cU0) sAdhupratikramaNa kI vidhi meM hI yaha sUtra kahA hai. aura zrAvaka
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 AgamajyAta kI pratikramaNa vidhi meM bhI yogazAstra Adi meM yaha sUtra pharamAyA hai, isase donoM ko kahanA cAhiye. 98 prazna - zrutadevatA, kSetradevatA AdikA kAyotsarga kahAM kahA haiM ? uttara - zrutadevatAdike kAyotsarga karane kA pUrvadharoke kAlase hI calatA hai, zrIharibhadrasUrIjIne pharamAyA hai, aura Avazyaka cUrNi AdimeM bhI pratikramaNameM devatAkA kAyotsarga karanA aisA likhA hai. "vitta devatAe ussaggaM kareMti keI puNa cAummAsige sejjadevayAe vi ussaggaM kareMti (A0 vR0 pa0 794) " AyaraNA suyadevayamAINa hoi ussaggo // 591 // cAummAsiyavArise utsaggo vittadevayAe u / pakkhiyasijjasurIe kareMti caumAsie vege || 592 // ( paMcavastu ) 19 prazna - zrutadevatAkI stuti kahAM kahI hai ? uttara -khuda gaNadharakRta pAkSikasUtra meM hI Akhira meM 'suadevayA bhagavaI ' yaha stuti hai. yaha zrutarUpa devatA nahIM lenI, paraMtu zruta kI adhiSThAyaka devatA lenI, aisA sApha 2 zrI maladhArI hemacandrajIne Avazyaka TippaNa meM likhA haiM, senaprazna meM bhI paDikamaNameM zrutadevatAdikI stuti kahanI kahI hai. 20 prazna -stavana kahe bAda zrAvakoM ko 'aDDhAijjesu' sUtra kahanA ! aura kahanA aisA kahAM kahA hai ? uttara- zrAvaka ke pratikramaNasUtra meM vaha vandana sUtra ( aDDhAijjesu) nahIM AtA hai, aura sAdhu pratikramaNasUtra meM AtA hai, isase zrAvako usa sUtrase sakala sAdhuko vaMdana karate haiM. 21 prazna - zAMtistava haradama kahanA kahAM kahA hai ? uttara- khuda zAMtistavameM hI 'yazcainaM paThati sadA' kahake zrImAnadevasUrijIhI nitya zAMtistavakA pATha karanA aisA pharamAte haiM.
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaH 4-thu 22 prazna-sAmAyika pAsneke samaya iriyAvahi 0 Adi kyoM karanA ? uttara-pratikramaNa karake svAdhyAya kiye bAda zayanakA caityavaMdana karane ke liye pratikramaNa ke anta meM iriyAvahI karanI paDegI, aura sAmAyika meM jo pramArjanako nyUnatAdise doSa lage usake liye iriyAvahiyA karanI hI cAhiye. 23 prazna-jAvanti cehaAI, jAvaMta kezavi sAhU Adi sUtra AvazyakameM nahIM hai, to phira kyoM kahe jAte haiM ! uttara-lalitavistarA, pravacanasAroddhAra, caityavaMdanabahadbhASya Adi meM __ ye sUtra kahane kA lekha hai, isaliye kahanA cAhiye. 24 prazna-paMcAzaka Adi meM 'jayavIyarAya' kI sirpha do gAthA hai, to phira ___jyAdA kyoM kahate ho? uttara-caityavaMdanabRhadbhASya jo vAdivetAla zAMtisarijI kA kiyA huA hai, usameM 'vArijai jaivi' (849) kI gAthA aura 'dukkhakkhao kammakkhao' (846) kI gAthA praNidhAna mAphika kahane ko kahI hai. ve AcArya mahArAja thIrApadragaccha ke hai, isase tapagaccha ke kisI AcAryane yaha gAthA baDhAI hai, aisA kahanA vyartha hai. 25 prazna-pakkhI pratikramaNa caturdazI ko karanA yA pUrNimA ko ? uttara-zrIzIlAMkAcAryamahArAja Adine caumAsI pratikramaNako to pUrNimA kA kahA hai, lekina kisIbhI sthAna para pAkSika pratikramaNa pUrNimAke dina karanekA nahIM likhA hai, alAvA isake zrIkAlikAcArya mahArAjane saMvatsarI pratikramaNa bhAdrapada zukla caturthI kA kiyA, isase caumAsI pratikramaNa bhI caturdazI kA hotA hai. 26 prazna-zrIkAlikAcArya mahArAjako to zAlivAhana rAjA ke Agraha se caturthI ke dina sAMvatsarika karane kI jarUrata thI, paraMtu aba, kyoM karate haiM ?
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata uttara-mahAnubhAva ! usa vakta rAjA akelA pratikramaNa nahIM kara sakAta thA kyA ? AcAryajoko palaTAne kI kyA jarurata thI ? socane se mAlUma hogA ki sakalasaMgha ko ekahI taraha se karanA cAhiye. isase AcArya mahArAja Adi sakalasaMghane saMvatsarI caturthIkI kI. itanA hI nahIM, kiMtu zrI nizIthacUrNi - dazAzrutaskaMdhacUrNi vagairaha meM to 'kAlikAcAryajI ne caturthI ke dina sAMvatsarika karane kA calAyA, isase hama bhI cautha ke dina saMvatsarI karate haiM', aisA sApha cUrNikAra mahArAjane likhA hai. cUrNikAra ke vakhta meM paMcamIko saMvatsarI karane vAle koI bhI nahIM the, paraMtu jo 2 paMcamI kI saMvatsarIka karate hai, ve saba vikrama kI bAravIM sadI yA isake bAda nikale haiM / 27 prazna-do zrAvaNa yA do bhAdave hove to paryuSaNA va sAMvatsarika prati kramaNa kaba karanA ? uttara-do zrAvaNa hove to bhAdavA zukla caturthI ke dina sAMvatsarika prati kramaNa hove vaise paryuSaNa karanA. aura do bhAdavA hove to dUsare bhAdavA sudI 4 ko sAMvatsarika Ave ese paryuSaNa karanA, jaise pAkSika meM tithi kI vRddhi hone para bhI caturdazI ke dina hI pAkSika pratikramaNa karate haiM, aura usa pratikramaNa ko pAkSika pratikramaNa hI kahate haiM, aura caitrAdi koI bhI Asoja taka kA mAsa baDhe taba bhI cAturmAsI ASADha aura kArtika mAsahImeM karate haiM, aura usa pratikramaNa ko caumAsI pratikramaNa hI kahate hai, arthAt pAkSika aura cAturmAsI ke hisAba meM jaisA nyUnAdhika tithI yA mAsa gintI meM nahIM lete haiM. vaise hI sAMvatsarika pratikramaNa ke liye bhI nyUnAdhika tithi yA mAsa gintI meM nahIM lenA.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 pustaka 4-thuM kyA kharataragacchIya loga ASADha caumAse bAda tithau vRddhi hogI to bhAdavA sudI 3 ko saMvatsarI kareMge ? kadApi nahIM, jaise pAMca mAsa hote bhI caturmAsI ASADhAdi meM hI hove vaise adhika mAsa hote bhI saMvaccharI bhAdavA meM hI hove, ___ jo loka pakkhI kI tithiomeM caudaha yA solaha tithi aura caumAsI meM paMca mAsa vagere bolate hai vo zAstra se khilApha hai. anyathA kSAmaNA kA esA pATha zAstra meM se dikhAve. 28 prazna-jisa varSa meM mAsa kI vRddhi hove usa varSa meM caumAsI se bIsa dina bAda sAMvatsarika karanA aisA zAstra meM pharamAna nahIM hai kyA ? uttara-mahAnubhAva ! poSa, ASADha kI vRddhi honepara caumAsI bAda vIsa dinase paryuSaNa karanA yaha bAta hai, lekina yaha bAta saMvatsarI ke liye nahIM hai, kiMtu sAdhuoM ke sthiratArUpa paryuSaNA ke liye haiM. kyoMki pauSa aura ASADha baDhane se bArIza jaldI ho jAtI hai, isase sthiratA kA niyama jaldI kara lenA cAhiye / __ jo loka abhivardhita varSa meM bIsa dina se paryuSaNA karate hai unako socanA cAhiye ki zAstrakAroMne pauSa vageraha kisI bhI mAsa vRddhi hone para ASADha caumAsI se bIsa dina bAda paryuSaNA karanI kahI, to Apa loka caitra vaizAkha jeSTha ASADha baDhane para kyoM caumAsI se bIsa dina bAda saMvaccharI paryuSaNA nahIM karate ho / 29 prazna-sthiratA ke niyama kI paryuSaNA aura sAMvatsarika kI paryuSaNA alaga 2 hai kyA ? uttara-devAnupriya ? ye donoM paryuSagA alaga 2 haiM, kyoMki sthiratArUpa paryuSaNA to utsargase ASADha meM hI karalenekI haiM, apavAda se hI 'pAMca 2 dina baDhAkara karane kI hai, aura Akhira bhAdave meM to jarUra kara lenA cAhiye. sAMvatsarikarUpa paryuSaNA to bhAdave meM hI karane kI haiN|
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 AgamajyAta jo loga sAMvatsarika kI paryuSaNA peztara zrAvaNAdi meM kara lete haiM ve jisa sAla meM adhika mAsa hai usa sAla meM to adhika mAsakI gintI kareMge aura phira dUsare varSakI sAMvatsarI meM kyA kareMge ? kyA musalamAnoM ke mAphika eka mAsa paryuSaNA Age lAyeMge yA jisa sAla meM adhikamAsa nahIM hai usa sAlameM apanI kalpanA se adhika lagA deMge ? arthAt dUsare sAla 13 mahIne kA sAMvatsarika pratikramaNa kaise kareMge ? 30 prazna - adhika mAsa gintI meM nahIM gine to caumAsI Adi tapa kaise karanA ? uttara- kArtika caumAsI kI pUrNimA Akhira meM Ave isa mAphika caumAsI aura bhAdavA sudI 4 Akhira meM Ave isa mAphika mAsakhamaNa Adi karanA. jaise tithI kI vRddhi hone para ardha mAsakSapaNa mAsa kSapaNa aura vArSika tapavAle karate haiM vaise hI idhara bhI samajhanA. zrAvaNAdikI vRddhi hone para caumAsI chamAsI tapa jaise kareMge usI taraha Akhira meM kArtika mAsa leMge vaisAhI idhara AkhIra meM bhAdavA lenA. 31 prazna- pratikramaNa nAma cauthe Avazyaka kA hai to phira cha AvazyakoM ko pratikramaNa kyoM kahanA ? uttara - Avazyaka cUrNikArabhAdi mahAtmAo caumAsI paDikamaNe meM amuka pramANa kAussagga, rAI meM amuka pramANa Adi kahate haiM. isase cha Avazyaka ke nAma bhI paDikkamaNa kaha sakate hai / jaise paMcavastu meM bhI ' cAturmAsike vArSike ca pratikramaNe ' aisA kahA hai. jahAM 2 cUrNi AdimeM pratikramaNakI vidhi pharamAI hai vahAM rAI Adi paDikkamaNa kI ho vidhikA lekha hai.
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 pustaka 4-thuM dekho yadi "punanirvyAghAta eva sarveSAmAvazyakaM patikramaNaM tataH kurvanti sarve'pi sahaiva " (A. 785) tao sAhU vaMdittA bhaNati-piyaM ca bhe bitiyakhAmaNAsutteNaM taccedaM icchAmi khamA0 / cauttha khAmaNAsutteNaM paMcamakhAmaNAsutteNaM ( ) esA paDikkhayapaDikkamaNavihI mUlaTIkAkAreNa bhaNiyA, pacchA devasiyaM paDikamaMti ( ) evaM tu paDikkamaNakAlaM tulaMti jahA paDikamaMtANaM thui avasANe ceva paDilehaNavelA bhavai (A. 792) cattAri paDikkamaNe kiikammA (A. 542) 32 prazna-nisako vrata na ho yA kama jyAdA ho vo vaMdittu kaise kaha sakatA hai ? uttara-pratikramaNa zabda ke do artha haiM-audayikabhAva se kSAyopazamikabhAva meM AnA 1 aura dUsarA zubhayoga meM vartanA 2, isameM jisako jo vrata hai aura usakA aticAra lagA hai vo to pIche kSAyopazamika meM AtA hai, aura jo vrata nahIM hai usake liye vrata aura aticAra ke khyAla se aura pApa kI mAphI se zubhayogameM AtA hai. isIse zrIabhayadevasUrijIne paMcAzakajImeM 'apratipannAntaravratasyApi tadaticAroccAraNato'zraddhAnAdiviSayasya pratikramaNasyAnumatatvAt (pa. 34) __ aisA kahake nahIM liye hue vrata ke vAste bhI pratikramaNa karane kA pharamAyA hai. 33 prazna-jisako sUtroM kA artha mAluma nahIM usako pratikramaNa kyA phAyadA karegA ? uttara-sUtra ke artha ke jJAna kI prathama jarUrata hai, sUtra ke artha kA jJAna hone se hI AtmA ko AnaMda prApta hotA hai; aura heyopAdeya kA jJAna hone se Azrava ko choDake saMvara aura nirjarA kI Adara saktA hai. lekina kSayopazamamaMdatAdi kAraNa se arthajJAna nahIM ho
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 Agamata to bhI maMtrAkSara ke zravaNa karane ke mutAbika sirpha sUtroM ke zravaNa aura adhyayana se bhI nirjarAkA bar3A phAyadA haiN| 34 prazna-Avazyaka ke sUtra kisane banAye aura ve aMgavAhira kyoM gine jAte haiM ? uttara-Avazyaka ke mUla sUtra gaNadharamahArAja ne banAye hai. aura unakI niyukti zrIbhadrabAhusvAmI ne banAI hai. yaha bAta vizeSAvazyakabhASya aura Avazyakaniyuktise sAbita hai. jaise sthavira ke banAye sUtra aMgabAhya gine jAte hai. vaise hI 'uppanne i vA' ityAdi tripadIke sivAya mutkala racanA ko aura saba tIrtha meM niyata nahIM hove vaise sUtroM ko bhI aMgabAhya sUtra kahate haiM. zrImahAvIramahArAja ke samaya meM meghakumAra, khaMdaka Adi saba sAmAyikAdi ke pAThaka the, aisA jJAtAsUtra aura bhagavatIjI meM spaSTa lekha hai. 35 prazna-kyA pukkharavaradIvaDDhe aura siddhANaM buddhANaM sUtra prAcIna haiM. uttara-AvazyakacUrNikAra ____ " evaM suttaM (pukkhara0) paDhittA paNavIsussAsameva kAussaggaM karei (A. 789) aisA kahake inakI vyAkhyA karate haiM, aura sUtra samAna hI paThana . kahate haiM. uttarAdhyayanameM sAmAcArIadhyayanameM bhI ina donoMkA ullekha hai.. bandAruvRttimeM bhI inako gaNadharakRta sApha sApha kahA hai. 36 prazna-Avazyaka para kauna 2 AcAryajI ne vivaraNa kiyA ? uttara-Avazyaka sUtra para peztara zrIbhadrabAhusvAmIjIne niyukti banAI, bAda usa para mUla bhASya aura dUsarA bhASya banA. bAdameM AvazyakasUtrAdikA vivecana cUrNise jinadAsa mahattarajIne prAkRta se aura zrIharibhadrasUrIjI aura malayagirIjIne saMskRtase bayAna kiyA.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7pa pustaka -thuM __ akele sAmAyika adhyayana para zrI jinabhadrakSamAzramaNajIne vizeSAvazyaka bhASya banAyA. aura unhoMne hI usakA saMkSepa meM vivaraNa kiyA. vistAra se usakA vivecana* zrI koTayAcArya aura zrI maladhArI hemacandrajIne kiyA hai. 37 prazna-Avazyaka niyukti, bhASya Adi asala hI haiM esA kaise mAneM ? uttara-ina graMthoM kI saikaDoM gAthA digaMbara ke mUlAcAra graMtha jo baTTakera mvAmI kA banA huA haiM, usameM jyoM kI tyoM pAI jAtI haiM. isase isa niyukti Adi kA asalI panAsAbita haiM. digaMbara mata vIrasaM0 609 meM nikalA hai. koI bhI vastra dhAraNa karane vAlI zAkhA meM ve digambara nahIM huve hote to dika aMbara esA vastra kI viziSTatA vAlA nAma hI nahIM hotA. ___ * bahuta se loga koTyAcArya ko hI zIlAMkAcArya batalAte haiM, paraMtu yaha bhUla hai, koTayAcArya aura zIlAMkAcArya donoM alaga alaga hai. [ saMpA da ka tarapha thI caturvidha zrI saMgha samakSa namra bhAve vijJapti che ke-Agama rahasya pAragAmI bahuzruta dhyAnastha svargata AcArya devazrI AgamodvArakazrInA tAtvika vyAkhyAne Adi sAmagrI yathAmati saMkalita karIne pU. gacchAdhipatizrInI maMgaLa amidaSTi, pU0 tArakavarya gurU devazrInA AzirvAda ane tatvadaSTivALA puNyavAnA yogya sahakAra Adi baLe "Agamata" trimAsika rUpe zrI saMghanI sevAmAM raju karavAnuM saubhAgya parama puNyodaye maLyuM che. upazamAnusAra yathAzakti suvyavasthita suvAcya karIne sAhitya raju karavA prayatna karyo che, paNa temAM zAstra paraMparA ke pUjya AgamozrInA AzayathI virUddha kAMI saMpAdananA nAme thayuM hoya te tenuM caturvidha zrIsaMgha samakSa hArdika zuddhi sAthe. micchAmi dukkaDuM,
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ pra kA za ki ya parama tAraka pU. gacchAdhipatijInA nirdezAnusAra pU. AgamA zrInA sAhityanuM prakAzana karanArI amArI sa MsthAnuM gaurava vadhAranAra A tAttvika traimAsikanuM prakAzana devagurU kRpAe be varSathI thaI rahyuM che jene tattvarUci jijJAsuoe hArdika rIte AvakAyu che, te amAre mana AnaMdanI vAta che. AnA prakAzanamAM niHsvAtha bhAve sevA ApanAra zeTha zrI sArAbhAi pA. gajarAvAlA ('nIladhArA 'elIsabrIja, amadAvAda-6) tathA mahesANA AgamajyAta kAryAlayanA saMcAlaka zrI kIrtibhAI phulacaMda zAha ( dilIpa nevelTITAsavALA ) temaja Ai sahayoga ApanArA te te zrI sa`ghA-puNyAtmAonA dharmapremanI sapha anumAdanA bIjA varSInI vidAya veLAe karIe chIe. vidvAna ane sAmAnya janatAne upayAgI pU. Agame.zrIna sAhityamAMthI cUMTIne vyavasthita saMpAdana karI ApanAra pU. sUryoMdaya sAgarajI ma. tathA pUrva abhayasAgarajI ma temaja Arthika sahAya mATe upadeza-preraNA ApanAra zramaNa saMghanA caraNAmAM kRtajJatA bhA bhUribhUri zraddhApanatamastake vaMdanA pUrNAMka ameA hArdika bahumAnAMjali samarpita karIe chIe. chevaTe cAgya dhyAna-takedArI rAkhavA chatAM mudraNadoSa, dRSTiSa AdithI prakAzanamAM rahI jatI kSatie ane ake mAkalavA vagerena vyavasthAmAM cAkasAinI khAmIthI rahetI truTIo badala-havethI na thAya tenA dhyAna sAthe hArdika kSamA mAMgIe chIe. nivedyaka ramaNalAla jecaMdabhAI zAha mukhya kAryavAhaka AgamAdvAraka graMthamALA kapaDavaMja tA. ke, vi. sa'0 2023mAM prApta Arthika sahAya ApanArAonI zubha nAmAvali trIjA varSanA prathama aMkamAM ApavAnuM rAkhyuM che.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ A B namra vijJapti . A prakAzana caturvidha zrI saMghanA hitArthe tAttvika dRSTinA lakSyathI karavAmAM AvyuM che. je puNyAtmAne saMjogavaza AnI upayogitA na jaNAya te Agamika vastuthI bharapUra A prakAzananI AzAtanAthI bacavA mATe egya adhikArI sAdhu-sAdhvI ke vivekI gRhasthane athavA gya jinAlaya upAzraya jJAnamaMdira ke pustakAlayane A prakArAna bheTa ApI surakSitapaNe jaLavAI rahe te prabaMdha kara. keI saMjogomAM A pustaka kacarApaTTI ke raddI tarIjhe paDI rahI avahelanA na pAme tenuM puratuM dhyAna rAkhavA namra vijJapti : prAptisthAna : zrI Agama. graMthamALA 'Agame ta' kAryAlaya ramaNalAla jecaMdabhAi zAha kIrtikumAra epha. zAha kApaDa bajAra dilIpa neveeTI sTAra Po. kapaDavaMja ( jI. kheDA ) pArTa - mahesANA [u. gu.] vasaMtalAla ema. zAha zrI yazovijaya jaina zrI hIrasUrIzvara pAThazALA saMskRta pAThazALA gADI jana derAsara, posTa-mahesANA pAyadhunI muMbaI 3. buka bAInDara bacubhAI sArAbhAI pI. gujarAvAlA sastu jana neveTI sTAra nIladhArA kATAvALI dhamazALA - elisabrIja * amadAvAda ke. posTa * pAlItANA [ saurASTra 3 zrI jaina AnaMda pustakAlaya paM. kapUracaMda Ara vAraiyA gopIpurA | jana zreyaskara maDaLa surata (W. Rly) * posTa * pAlItANA [ saurASTra AvaraNa * dIpaka prinTarI * amadAvAda-1