________________
पुद्गल - कोश
लोकाकाश - लोक में पुद्गल के स्कंध, देश, प्रदेश, परमाणु- चारों भेद पाये
जाते हैं ।
२२४
(ख) इंदाणं भंते ! दिसा कि १ जीवा, २ जीवदेसा, ३ जीवपएसा, ४ अजीवा, ५ अजीवदेसा, ६ अजीवपएसा ? x x x । जे अजीवा ते दुविहा पन्नत्ता, तंजहा - रूवी अजीवा य अरूवी अजीवा य । जे रूविअजीवा ते चव्विहा पन्नत्ता, तंजहा - खंधा, बंधदेसा, बंधपएसा, परमाणुपोग्गला । ( सू ६ )
अग्गेयी णं भंते! दिसा x x x जे रूविअजीवा ते चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा - खंधा जाव परमाणुपोग्गला ( सू ७ )
जमा णं भंते ! दिसा कि जीवा ? जहा इंदा तहेव निरवसेसा । रई य जहा अग्गेयो । वारुणी जहा इंदा । वायव्वा जहा अग्गेयो । सोमा जहा इंदा | ईसाणी जहा अग्गेयी । विमलाए जीवा जहा अग्गेयो ए । अजीवा जहा इंदा । एवं तमाए वि ।
- भग० श १० उ १ । सू ६ से ८ । पृ० ६१३-१४
दशों दिशाओं में पुद्गल के स्कंध, देश, प्रदेश तथा परमाणु - चारों भेद पाये जाते हैं ।
• ३ पुद्गल के आकाशप्रदेश का अवगाहन
(क) धम्मत्थिकाए णं भंते ! कि ओगाढे, अणोगाढे ? गोयमा ! ओगाढे, नो अणोगाढं । जइ ओगाढे कि संखेज्जपएसोगाढे, असंखेज्जपरसोगाढ, अनंतपएसोगाढे ? गोयमा ! नो संखेज्जपएसो गाढे, असंखेज्जपरसोगाढ, नो अणतपएसोगाढे । जइ असंखेज्जपएसोगाढे कि कडजुम्मपरसोगाढ पुच्छा | गोयमा ! कडजुम्मपएसोगाढ नो तेओगपएसो गाढ, नो दावर जुम्मपएसोगाढे, नो कलिओगपएसोगाढ । एवं पोग्गलत्थिकाये ।
- भग० श २५ । उ ४ । सू १० से १२ | पृ० ८६१
धम्मत्थिकाए" इत्यादि ( असखेज्जपए सोगाढेत्ति ) असंख्यातेषु लोकाऽऽकाशप्रदेशेष्वव गाडोऽसौ
लोकाऽऽकाशप्रमाणत्वात्तस्येति ।
टीका
11
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org