________________
છે
SANS://
ષષ્ઠમ પરિચ્છેદ
ૌર્ય સામ્રાજ્યનો જેતજોતામાં એકદમ-થયેલ વિનાશ
અને ફૂટી નીકળેલી કેટલીક નાની નાની રાજસત્તાઓ સંક્ષિપ્ત સાર-સમ્રાટ પ્રિયદર્શિનની ગાદીએ તેના યુવરાજ સુભાગસેનનું બેસવું–તેના મનમાં પણ તેના જ પિતાની પેઠે ધમ્મપ્રચારની ઊગેલી ભાવના; પણ તેની બજવણી માટે આદરેલા ઉંધા ઉપાયો–મોગલવંશી સમ્રાટ અકબર અને ઔરંગઝેબના સમયમાં ફાટી નીકળેલ ધર્મલડતની સરખામણ-ખંડિયા અને તાબેદાર રાજાએમાં અંકુરિત થયેલી અકેંદ્રિત રાજય સ્થાપનાની મદશા–પરિણામે બન્ને ક્ષેત્રમાં પ્રવેશી રહેલ અસંતોષ અને કુસુપ-દક્ષિણાપથમાં શતકરણનું વધતું જતું જેર અને તેણે ઉપાડેલ ધમ્મપ્રચારને ધ્વજ-ઠેરઠેર ઉઠેલ બળવા અને નાનાં નાનાં રાજ્યએ મહાસામ્રાજ્યમાંથી કરવા માંડેલી ઉઠાંગિરી-સંપતિ પુષ્યમિત્રે પિતાના પુત્ર અગ્નિમિત્રની સહાયથી સૈન્યની કવાયત પ્રસંગે કરેલું પોતાના સ્વામીનું ખૂન અને પ્રાંતે શુંગવંશની થયેલી સ્થાપના–
નબળા સમ્રાટોની નામાવલી અને શુદ્ધિ-ઈદ્ર પાલિત અને બંધુપાલિત કણ કણ કહેવાય તે માટે અનેક જોડકાંઓની લીધેલ તપાસ અને બાંધેલ નિર્ણય–અનેક ગ્રંથકારોએ કુણાલ વર્ધનને સમ્રાટ તરીકે ઓળખાવ્યા છે પણ તે પ્રમાણે બનાવાયોગ્ય છે કે કેમ તેની લીધેલી ઊડતી નેંધ-અંતે સ્થાપિત કરેલી મૌર્યપતિઓની શુદ્ધ નામાવલી.
