Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यशतिप्रकाशिका टीका सू० २० प्रथमप्राभृते अष्टमं प्राभृतप्राभृतम्
२२५
विष्कम्भवृद्धिम् अभिवर्द्धयन् अभिवर्द्धयन् अष्टादश अष्टादश योजनानि परिरयवृद्धिम् अभिवर्द्धयन् अभिवर्द्धयन् सर्ववा मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति । एवम् पूर्वोक्तप्रकारेण खलु इति निश्चितमेतेनोपायेन - प्रत्यहोरात्रमेकैकमण्डलमोचनरूपेण, निष्क्रामन्- बहिर्गच्छन् सूर्यस्तदनन्तरान्मण्डलात् तदनन्तरं मण्डलमुपसंक्रामन् उपसंक्रामन् - तत्तन्मण्डलमुपभुञ्जान उपभुञ्जानः एकैकस्मिन् मण्डले योजनानि पञ्च पञ्च योजनानि, पञ्चत्रिंशच्चैकपष्टिभागा योजनस्य (५) इत्येवं परिमाण मेकैकस्मिन् मण्डले विष्कम्भवृद्धिं व्यासवृद्धिम् अभिवर्द्धयन्नभिवर्द्धयन् एकैकस्मिन्नेतन्मण्डले अष्टादश योजनानि परिरयवृद्धिं - परिधिप्रमाणवृद्धिम् अभिवर्द्धयन्नभिवर्द्धयन् प्रथमषण्मासपर्यवसानभूते त्र्यशीत्यधिकशततमेऽहोरात्रे सर्वबाह्य मण्डलमुपसंक्रम्य - तन्मण्डलमादाय चारं चरति तत्रैव भ्रमन् दृश्यो भवति || ' अत्रापि अष्टादश अष्टादश इति स्थूलमुक्तम् । वास्तविकं तु सप्तदश सप्तदश योजनानि अष्टात्रिंशतं में विष्कंभ की वृद्धि करता करता अठारह अठारह योजन परिरय की वृद्धि करते हुवे सर्वबाह्यमंडल में जाकर के गति करता है । कहने का भाव यह है कि- पूर्वोक्त प्रकार से निश्चित उपाय से माने प्रत्येक अहोरात्र में एक एक मंडल को छोडकर बाहर निकलता हुवा सूर्ये तदनन्तरमंडल से तदनन्तरवें मंडल में उपसंक्रमण करते करते माने उस उस मंडल का उपभोग करके एक एक मंडल में पांच पांच योजन तथा एक योजन का इकसठिया पैंतीस भाग (५) परिमाण एक एक मंडल में विष्कंभ की वृद्धि माने व्यास की वृद्धि करता करता एक एक मंडल में अठारह अठारह योजन परिधि के प्रमाण में बढाते बढाते प्रथम छह मास के अन्त के समय में एक सो तिरासीवें अहोरात्र में सर्वबाद्यमंडल में उपसंक्रमण करके माने उस मंडल में जाकर के गति करता है अर्थात् वहां परिभ्रमण करता हुवा दृष्टिगोचर होता है । (यहां पर भी अठारह अठारह ऐसा स्थूलता से कहा है) वास्तविक रीति से तो એક મડળમાં વિષ્ણુંભને વધારતા વધારતા અઢાર અઢાર યેાજન પરિરયની વૃદ્ધિ કરતા કરતા સમાજીમડળમાં જઈને ગતિ કરે છે.
કહેવાના ભાવ એ છે કે પૂર્વોક્ત પ્રકારથી નિશ્ચિત ઉપાયથી એટલે કે દરેક અહે શત્રમાં એક એક મંડળને છેડીને બહાર નીકળતા સૂર્ય તે પછીના મંડળમાંથી તેના પછીના મંડળમાં ઉપસંક્રમણુ કરતા કરતા એટલે કે તે તે મંડળના ઉપસેાગ કરીને એક મંડળમાં પાંચ પાંચ યાજન તથા એક ચેાજનના એકસિયા પાંત્રીસ ભાગ (પપ્) પિરમાણુ એક એક મ`ડળમાં વિષ્પભની વૃદ્ધિ અર્થાત્ વ્યાસના વધારા કરતા કરતા એક એક મંડળમાં અઢાર અઢાર ચેાજન પરિધિના પ્રમાણમાં વધારતા વધારતા પહેલ' છ માસના અંતના સમયમાં એકસાવ્યાશીમાં અહેારાત્રમાં સ`બાહ્યમ ડમાં ઉપસંક્રમણ કરીને એટલે કે તે મડળમાં જઈને ગતિ કરે છે, અર્થાત્ ત્યાં ભ્રમણ કરતે ભુિંગોચર થાય છે.
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
