Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ३१ नवमं प्राभृतम्
६२९
पुनरेवं वदाम-स्तावत् सूर्यस्य खलु उच्चत्वं च लेश्यां च परिपतन्तीं च छायोद्देशः, उच्चत्वं च छायां च परिपतन्तीं च लेश्योद्देशः, लेश्यां च छायां च परिपतन्तीं च उच्चस्त्रोद्देशः ॥ - वयं केवलज्ञानाः, केवलज्ञानेनोपलब्ध सकलवस्तुतच्चावगाहनकुशलाः वयं पुनरेवं-चक्ष्यमाणप्रकारकं वस्तुतत्त्वं वदामः - प्रतिपादयामः, कथमित्याह - तावदिति प्राग्वत् णमिति वाक्यालङ्कारे सूर्यस्य उच्चत्वं लेश्यां च प्रतीत्य छायोद्देशः, एतदुक्तं भवति यथा सूर्यः उदयमारभ्य क्रमशः उच्चैरुच्चैस्तरामधिरोहति, यथा च मध्याह्नादूर्ध्वं नीचैर्नीचतरामधिरोहति ( अतिक्रामति) एवञ्च प्रत्यक्षोपलब्धाद् लौकिकव्यवहारापेक्षया उच्यते- लौकिका हि उदयकाले उदयमान मतिनीचैस्तरां दूरतवर्त्तिनं सूर्यं पश्यन्ति, ततश्च क्रमेण प्रत्यासन्नं प्रत्यासन्नतरं भवन्तम् उच्चैरुच्चैस्तरां पश्यन्ति, पुनर्मध्याहादूर्ध्वं च क्रमेण दूरं दूरतरं भवन्तं नीचे नींचे - स्तरां च अतिक्रामन्तं सूर्यं पश्यन्ति, इत्थमित्थं तथा अतिक्रामति अतिरोहति च यथा लेश्याः संचरन्ति, तद्यथा - अतिनीचैस्तरां वर्तमाने सूर्ये सर्वस्यापि प्रकाश्यस्य वस्तुन उपरि से यथार्थ वस्तु तत्व को जानने में समर्थ मैं इस विषय में इस प्रकार से कहता हूं सूर्य से उत्पादित लेश्या के उच्चत्व के विषय में जानकर के छायो देश कहता हूं | यहां पर इस प्रकार से कहना चाहिये जिस प्रकार सूर्य उदय काल से आरम्भ कर के क्रमशः ऊच्च एवं उच्चतर में अतिक्रमण करता है । इस प्रकार प्रत्यक्ष से एवं लौकिक व्यवहार से कहा जाता है । लौकिक उदय काल में उदयमान सूर्य को अत्यंतनिम्न माने नीचे एवं नीचतर स्थान में तथा अत्यंत दूरवर्ति देखते हैं, तदनन्तर क्रम से नजदीक एवं अत्यंत नजदीक होते हुवे उच्च एवं अभी ऊंचा देखते हैं । तदनन्तर मध्याह्न काल के बाद क्रम क्रम से दूर एवं सुदूर होते हुवे तथा नीचे नीचे गमन करते हुवे देखा जाता है । इस प्रकार से वहां तक अतिक्रमण करते है जहां तक लेश्या का संचरण होता है । वह इस प्रकार से समजा जाता है अत्यंत निम्न प्रदेश में सूर्य छायं च पंडुच्च उच्वत्तोदेसे) ठेवणज्ञानथी वस्तुना यथार्थ तत्वने भगुवामां कुशल खेवा હૂં. આ વિષયમાં આ પ્રમાણે કહું છું.સૂર્યાંથી ઉત્પન્ન થતી લેશ્યાના ઉચ્ચત્તના સબંધમાં યથાર્થ રીતે જાણીને છાયેદ્દેશ કહું છું. અહીંયાં આ પ્રમાણે સમજવું જોઇએ. જે પ્રમાણે સૂર્ય ઉદયકાળથી આરભીને ક્રમશઃ ઉચ્ચ અને ઉચ્ચતરમાં અતિક્રમણ કરે છે.
આ પ્રમાણે પ્રત્યક્ષથી અને લૌકિક વ્યવહારથી કહેવામાં આવે છે, લૌકિક ઉયકાળમાં ઉદય પામતા સૂર્યને અત્યંત નીચે તેમ નીચતર સ્થાનમાં અત્યંત રહેલ દેખ છે. તે પછી ક્રમે કરીને નજીક અને અત્યંત નજીક આવીને ઉંચે તેમજ અત્યંત ઉંચે દેખાય છે, તે પછી મધ્યાહ્ન સમય પછી ક્રમ ક્રમથી દૂર થઈને તથા નીચે નીચે જતા દેખાય છે. આ રીતે એટલે સુધી ગમન કરે છે કે-જ્યાં સુધી લેશ્ય!તું સચરણુ હાય છે. તે આવી રીતે સમજી શકાય છે.-સૂર્ય અત્યંત નીચા પ્રદેશમાં આવે ત્યારે સ` પ્રકાશ્યમાન વસ્તુની
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
