Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
९९६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्र चन्द्रमण्डलानि सूर्यमण्डला संस्पृष्टानि भाव्यन्ते, तत्र पञ्चमात चन्द्रमण्डलात परतो भूयः षष्ठं चन्द्रमण्डलम् अधिकृत्य तच्चान्तरं पञ्चत्रिंशधोजनानि त्रिशच्चैकषष्टिभागा योजनस्य एकस्य च एकषष्टिभागस्य सत्काश्चत्वारः सप्तभागाः, तत्र च पश्चत्रिंशद्योजनानि एकषष्टिभागकरणार्थ सवर्णनक्रियया एकपष्टया गुण्यन्ते, गुणयित्वा चोपरितना स्त्रिंशदेकषष्टिभागाः प्रक्षिप्यन्ते, ततो जातान्येकविंशतिः शतानि पञ्चषष्टयधिकानि २१६५, येऽपि च पश्चमस्य चन्द्रमण्डलस्य सूर्यमण्डलात् बहिर्विनिर्गताश्चतुःपञ्चाशत् एकषष्टिभागाः द्वौ च एकषष्टिभागस्य सत्कौ सप्तभायौ तेऽत्र प्रक्षिप्यन्ते, ततो जातानि द्वाविंशतिः शतानि एकोनविंशत्यधिकानि २२१९ अथ सूर्यस्य विकम्पो द्वे योजने अष्टाचत्वारिंशत् एकपष्टिभागाधिके, तत्र द्वे योजने एकपष्टया गुण्येते जातं द्वाविंशं शतमेकषष्टिभागानां, तत उपरितना अष्टाचत्वारिंशत् एकषष्टिभागाः प्रक्षिप्यन्ते ततो जातं सप्तत्यधिकं शतं १७० तेन पूर्वराशे भांगो सारांश हैं, अब छह से लेकर दश पर्यन्त के पांच चंद्रमंडल कि जो सूर्यमंडल से असंस्पृष्ट हैं उनका कथन किया जाता हैं-उसमें पांचवें चंद्रमंडल से पश्चात् छट्ठा चंद्रमंडल को अधिकृत करके कहते हैं कि उसका अंतर पैंतीस योजन एवं एक योजनका इकसठिया तीस भाग एवं एक इकसठिया भाग का सातिया चार भाग का होता हैं, उसमें पैंतीस योजन का इकसठ भाग करने के लिये गणित क्रियासे इकसठ से गुणा करे गुणा करके ऊपर का इकठिया इकतीस भाग उसमें जोडे तो दो हजार एकसो पैंसठ २१६५, हो जाते हैं, तथा जो पांचवें चन्द्रमंडल का सूर्यमंडल से बाहर निकला हवा इकसठिया चौपन भाग तथा इकसठिया दो भाग का सात भाग है, उसको जोडे तो बावीससो उन्नीस २२१९ होते है, सूर्य का विकम्प दो योजन एवं एक योजन का इकसठिया अडतालीस भाग अधिक है उस में दो योजन को इकसठ से गुणा करे तो इकसठिया एकसो बाइस होते हैं, तत्पश्चात् ऊपर का इकसठिया
હવે છથી લઈને દસમા સુધીના પાંચ ચંદ્રમંડળે કે જે સૂર્યમંડળને સ્પર્શ કરતા નથી તેનું કથન કરવામાં આવે છે. તેમાં પાંચમા ચંદ્રમંડળની પછી છ ચંદ્રમંડળને અધિકૃત કરીને કહેવાય છે કે તેનું અંતર પાંત્રીસ જન અને એક એજનન એકસડિયા ત્રીસ ભાગ અને એકસઠિયા એક ભાગના સાતિયા ચાર ભાગ હોય છે, તેમાં પાંત્રીસ
જનના એકસઠ ભાગ કરવા માટે ગણિત કિયાથી એકસઠથી ગુણવા. એવી રીતે ગુણીને ઉપરનો એકસઠિયા એકત્રીસમે ભાગ તેમાં મેળવે તે બે હજાર એકસે પાંસઠ ૨૧૬૫ થાય છે. તથા પાંચમા ચંદ્રમંડળને સૂર્યમંડળથી બહાર નીકળેલ જે એકસઠિયા ચેપનો ભાગ તથા એકસઠિયા બે ભાગના સાત ભાગે છે. તેને એમાં મેળવે તે બાવીસસે ઓગણીસ ૨૨૧૯ થાય છે. સૂર્યને વિકંપ બે જન અને એક એજનના એકસઠિયા અડતાલીસ ભાગ અધિક છે, તેમાં બે એજનને એકસઠથી ગુણવાથી એકસડિયા એકસે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
