Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ५० दशमप्राभृतस्य षोडश प्राभृतप्राभृतम् १०४३ एएसि णं अट्ठावीसाए णक्खत्ताणं अभीई णक्खत्ते मोग्गल्लायणस गोत्ते पण्णत्ते' तावत् एतेषामष्टाविंशतिनक्षत्राणाम् अभिजिन्नक्षत्रं मौद्गलायनसगोत्रं प्रज्ञप्तम् । एतेषां पूर्वोदितानामष्टाविंशते नक्षत्राणां मध्ये प्रथममभिजिन्नामकं नक्षत्रं मौद्गलायनसगोत्र-मौद्गलायनेन -मौद्गलनामकेन सह गोत्रेण प्रवर्तते यत् तत् तथा मौद्गलायनसगोत्रं प्रज्ञप्त-प्रतिपादितम् । पुनौतमः प्रश्नयति-ता सवणे णक्खत्ते किं गोत्ते पण्णत्ते !' तावत् श्रवणानक्षत्रं किं गोत्रं प्रज्ञप्तम् ! । तावदिति पूर्ववत् श्रवणा नक्षत्रस्य गोत्रं कथय भगवन्निति गौतमोक्तिस्ततो भगवानाह-'ता सवणे णक्खत्ते संखायणसगोत्ते पण्णत्ते तावत् श्रवणा नक्षत्र शाङ्खायनसगोत्रं प्रज्ञप्तं शाङ्खाय संशोधितत्वात श्रवणानक्षत्रं शासायनसगोत्रं प्रतिपादितं वत्तते । एवमेव क्रमेण शेषाण्यपि सूत्राणि नक्षत्राणां गोत्राणि प्रश्नोत्तरक्रमेण भावनीयानि । छायायां पृथक् पृथक् प्रश्नोत्तरक्रमेण प्रतिपादितान्येव, किमत्र पुनः पिष्टपेषणेन लेख अर्थात् कौन विशिष्ट पुरुष उसको प्रवर्तित किया है ? सो कहिए श्री भगवान्(ता एएसि णं अट्ठावीसाए णक्खत्ताणं अभीई णक्खत्ते मोग्गलायणस गोत्ते पण्णत्ते) हे गौतम ! ये पूर्वप्रतिपादित अठाईस नक्षत्रों में पहला अभिजित् नक्षत्र मौद्गलायनस गोत्र माने मौद्गल नाम वाले के साथ जो प्रवर्तित हो वह मौद्गलायनसगोत्रवाला कहा जाता है, श्रीगौतमस्वामी-(ता सवणे णक्खत्ते किं गोत्ते पण्णत्ते) हे भगवन श्रवण नक्षत्र का गोत्र कौनसा कहा है ? श्री भगवान्(ता सवणे णक्खत्ते संखायणस गोते पण्णत्ते) हे गौतम! शंख के लिये संशोधित होने से श्रवण नक्षत्र शंखायनसगोत्र कहा है, इसी प्रकार अन्य यथाक्रम से अवशिष्ट सभी नक्षत्रों के गोत्र के विषय में प्रश्नोत्तर रूप से सूत्र निर्दिष्ट करके भावित करलेवें, छाया में पृथक पृथक प्रश्नोत्तर क्रमसे प्रतिपादित किया ही है, पुनः अधिकपिष्ट पेषण करके लेख विस्तार से प्रयोजन न होने से જીત નક્ષત્ર છે તેનું ગોત્ર કયું છે? અર્થાત્ કયા વિશેષ પુરૂષ તેને પ્રવતિત કરે છે ? ते ४. श्रीभगवान् (ता एएसि णं अट्ठावीसाए णक्खत्ताणं अभीई णक्खत्ते मोग्गलायणस गोते पण्णत्ते) ले गौतम प्रडसा प्रतिपाहित २४यावीस नक्षत्रीमा पडेटा અભિજીત નક્ષત્રનું ગોત્ર મુદ્દગલાયનસ છે, એટલેકે મૌદૂગલ નામવાળાની સાથે જે પ્રવર્તિત थाय ते भौमायनस गौत्रवाणा उपाय छे. श्रीगौतमस्वामी-(ता सवणे णक्खत्ते किं गोत्ते पण्णत्ते) मापन् श्रप नक्षत्रनु यु मात्र हेर छ ? श्रीमान्-(ता सवणे णक्खत्ते संखायणसगोते पण्णत्ते) गौतम ५ भाटे संशोधित पाथी श्रवण नक्षत्रनु गोत्र શંખાયનસ કહ્યું છે. એ જ પ્રમાણે બાકીના અન્ય તમામ નક્ષેત્રના વિષયમાં યથાક્રમ પ્રશ્નોત્તર સૂત્ર ઉપસ્થિત કરીને ભાવિત કરી લેવા. છાયામાં અલગ અલગ પ્રશ્નોત્તરના કમથી પ્રતિપાદિત કરેલ છે. એટલે વધારે પિષ્ટપેષણ કરી લેખ વધારવાનું પ્રયોજન ન હવાથી વૃથા વિસ્તાર કરતા નથી. નક્ષત્રના ગેત્ર સંગ્રાહિકા ચાર ગાથા જે જંબૂઢીપ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
