Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
८५४
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
1
I
सर्वत्रैव केवलं कुलोपकुलाभ्यां वाक्ययोजना कर्त्तव्या । नवरं - विशेषस्तु इत्यमस्ति मार्गशीर्षीम् अमावास्यां तथा माघीममावास्यां फाल्गुनीममावास्याम् आषाढीममावास्यामिति चतसृषु अमावास्यासु कुलोपकुलमपि नक्षत्रं चन्द्रयोगमधिगच्छतीति स्वशिष्येभ्यो वक्तव्यमिति अवशिष्टासु अमावास्यासु कुलोपकुलनक्षत्रं नायातीति ज्ञातव्यम् । सम्प्रति बालशिष्यबोधाय पाठकानुग्रहाय च सूत्रालापका दृश्यन्ते तद्यथा सूत्रालापः । ' ता पुट्टवइण्णं अमावासं किं कुलं जोएइ उबकुलं जोएइ कुलोवकुलं वा जोएइ' ता कुलं वा जोएइ उत्रकुलं वा जोएइ णो लब्भइ कुलोवकुल, कुलं वा जोएमाणे उत्तराफग्गुणी उबकुलं वा जोएमाणे पुग्वाफग्गुणीं जोएइ ता पुटुवइण्णं अमावासं कुलं वा जोएइ उवकुलं वा जोएइ, कुलेण वा जुत्ता उवकुलेण वा जुत्ता पोवया अमावासा जुत्तत्ति वत्तव्वं सिया' तावत् प्रोष्ठपदीममावास्यां किं कुलं युनक्ति उपकुलं
में कुलोपनक्षत्र का योग नहीं रहता इस पूर्वोक्त प्रकार से शेष अमावास्या संबंधी कथन समजलेवें सर्वत्र केवल कुल एवं उपकुल संज्ञक नक्षत्रों का योग कथन पूर्वक वाक्य योजना करलेवें, विशेष यह है कि मार्गशीर्षी अमावास्या में तथा माघी एवं फाल्गुनी अमावास्या में तथा आषाडी अमावास्या में ये चार अमावास्या में कुलोपकुल संज्ञावाले नक्षत्र भी चन्द्र का योग प्राप्त करता है ऐसा स्वशिष्यों को कहें, इससे भिन्न अमावास्याओं में कुलोपकुल संज्ञक नक्षत्र का योग नहीं रहता है । अब बाल शिष्यों के बोधार्थ एवं पाठक के अनुग्रह के लिये सूत्रालापक दिखलाते हैं(ता पुटुबइण्णं अमावासं किं कुलं जोएइ उबकुलं जोएइ, कुलोवकुलं वा जोएइ, ता कुलं वा जोएइ उबकुलं वा जोएइ णो लग्भइ कुलोवकुलं, कुलं वा जोएमाणे उत्तराफग्गुणी उबकुलं वा जोएमाणे पुव्वाफग्गुणी जोएइ, ता पुढचइणं अमावासं कुलं वा जोएइ उबकुलं वा जोएइ, कुलेण वा जुत्ता उवकुलेण वा
અષાઢી અમાસના યાગ કુલસ’જ્ઞક અને ઉપકુલસ જ્ઞાવાળા નક્ષત્રો અને કુલેપફુલવાળા નક્ષત્રો પણ ચેાગ કરે છે, તે શિવાયની અમાસામાં કુલેપફુલ નક્ષત્રના યેાગ હાતા નથી, આ પૂર્વાંક્ત પ્રકારથી બાકીની અમાસ સબંધી કથન સમજી લેવુ. બધે કેવળ કુલસંજ્ઞક અને ઉપકુલ સંજ્ઞક નક્ષત્રોના યોગ કથન પૂર્વક વાકય યાજના કરી લેવી. વિશેષ એ છે કે-મા શીષ માસની અમાસમાં માઘી અમાસમાં ફાલ્ગુની અમાસમાં અને અષાઢી અમાસ એ ચાર અમાસમાં કુલેાપકુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્રો પણ ચંદ્રના યોગ પ્રાપ્ત કરે છે, તેમ શિષ્યાને કહેવું, તેનાથી ભિન્ન અમાવાસ્યાઓમાં કુલોપકુલ સંજ્ઞાવાળા નક્ષત્રોનો યોગ હોતા નથી. હવે બાળશિષ્યાના મેધ માટે તથા પાઠકના અનુગ્રહ માટે સૂત્રાલાપક બતાવવામાં यावे छे - ( ता दुवइणं अमावासं किं कुलं जोएइ उपकुलं जोएइ कुलोवकुलं वा जोइ ता कुलं वा जोपइ, उपकुलं वा जोएइ, णो लब्भइ कुलोमकुलं, कुलं वा जोएमाणे उत्तराफग्गुणी उबकुलं बा ओरमाणे पुत्राफग्गुणी जोएइ, तो पुटुवइण्णं अमावासं कुलं वा जोएइ उवकुल वा जोएइ,
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧