Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 273

सूर्यशसिप्रकाशिका टीका सू० २१ द्वितीयप्राभृते प्रथम प्राभृतप्राभृतम् २६१ प्रातः सूर्य आकाशे उत्तिष्ठति, स खलु इमं तिर्यग्लोकं तिर्यकरोति, तिर्यककृत्वा पश्चिमे लोकान्ते सूर्य आकाशे विध्वंसति ॥ तावत्-श्रयतां तावदद्वितीयस्य तीर्थान्तरीयस्य मतं, सचैवं कथयति-पौरस्त्याल्लोकान्तात्-पूर्वदिग्विभागान्तात, प्रात:-प्रभातसमये सूर्यआकाशे उत्तिष्ठति-उद्गच्छति-मरीचिसङ्घातैस्सहोर्ध्वमुखं गच्छन् दृश्यमान इत्यर्थः । स च सूर्यः खलु इति निश्चितम् इमं-पुरोवर्तमानं तिर्यग्लोकं-भूलोकं किं तिर्यकरोति-तिर्यकपरिभ्रमन् प्रकाशयति इति, तिर्यकृत्वा-अमुं लोकं संप्रकाश्य, पश्चिमे लोकान्ते-पश्चिमदिग्विभागे सूर्य आकाशे सान्ध्ये समये विध्वंसते-विध्वंसमुपयाति अदृश्यो भवति । ___ अत्रोपसंहारमाह-'एगे एवमासु २' एके एवमाहुः ॥ एके-द्वितीयाः-एवं पूर्वोक्तप्रकारकं सूर्यस्योद्गमास्तमनस्वरूपं स्वमतमाहुः-कथयन्ति २ । 'एगे पुण एवमासु ३' एके सूरिए आगासंसि विद्वंसिस्संति' पूर्व दिशान्त के लोकान्त से प्रभात कालमें सूर्य आकाश में उदित होता है, वह सूर्य इस तिर्यक्लोक को तिर्यक करता है, तिर्यक् करके पश्चिम लोकान्त में आकाश में अदृश्य हो जाता है। कहने का भाव यह है कि भगवान कहते है दूसरे तीर्थान्तरीय के मत को सुनो वह इस प्रकार से कहता है कि पूर्व विभाग के लोकान्त से प्रभातकाल में सूर्य आकाश में उदित होता है तथा किरणसमुदाय के साथ ऊपर आकाश में जाता हुवा दृश्यमान होता है, वह सूर्य इस वर्तमान तिर्यकू भूलोक में तिर्य
परिभ्रमण करके भूलोक को प्रकाशित करता है एवं इस तिर्यक्लोक को प्रकाशित करके पश्चिम दिग्विभाग के लोकान्त के आकाश में स्थित होकर संध्या के समय में विध्वंस को प्राप्त होता है माने अदृश्य हो जाता है। अब उपसंहार करते हुवे सूत्रकार कहते हैं-'एगे एव मासु' २ कोई दूसरा एक इस प्रकार कहता है, अर्थात् इस प्रकार दूसरा मतवादी पूर्वोक्त प्रकार से सूर्य के लोयंसि सूरिए आगामंसि विद्धंसि संति) पूर्व दिशाना तथा प्रात:मा सूर्य माशमा ઉદિત થાય છે, એ સૂર્ય આ તિર્યકુકને તિર્ય કરે છે. એટલે કે પ્રકાશિત કરે છે. પ્રકાશિત કરીને પશ્ચિમાકાન્તમાં આકાશમાં અદશ્ય થઈ જાય છે. કહેવાને ભાવ એ છે કેભગવાન કહે છે કે-બીજા તીર્થાન્તરીય મત કહું છું તે તમે સાંભળો એ બીજે તીથી ન્તરીય આ પ્રમાણે કહે છે કે-પૂર્વ વિભાગના લેકાન્તથી પ્રભાતકાળમાં સૂર્ય આકાશમાં ઉદિત થાય છે. તથા કિરણ સમુદાયની સાથે આકાશમાં જઈને દષ્ટિગોચર થાય છે. એ સૂર્ય આ વિર્ય પરિભ્રમણ કરીને પૃથ્વીલેકને પ્રકાશિત કરે છે. અને આ તિલકને પશ્ચિમ દિગ્વિભાગના લેકાન્તમાં આકાશમાં સ્થિર રહીને સંધ્યા સમયે વિધ્વંસ પામે છે. सेट २५४श्य 25 तय छे. २॥ ४थनने ७५७.२ ४२ता हे छ -(एगे एवमाहंसु) 5 બીજે મતવાદી આ ઉપરોક્ત પ્રકારથી કહે છે. અર્થાત આ રીતે બીજા અન્યતીથિક સૂર્યના ઉદ્દગમન અને અસ્તમન અર્થાત ઉદયાસ્તના સંબંધમાં પિતાને મત પ્રદર્શિત કરે છે. રા
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧