Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 445

सूर्यप्तिप्रकाशिका टीका सू० २५ चतुर्थ प्राभृतम्
तापक्षेत्रसंस्थितौ -तापक्षेपसंस्थितिविषये खलु - इति निश्चितम् इमाः - वक्ष्यमाणस्वरूपाःपरतीर्थिकाभ्युपगमरूपाः षोडशसंख्यकाः प्रतिपत्तयः - मतान्तररूपा विचाराः प्रज्ञप्ताःकथिताः । तद्यथा
'तत्थ णं एगे एवमाहंसु - ता गेहसंठिया तावकखेत्तसंठिई पण्णत्ता' - तत्र तेषां षोडशानां परतीर्थिकानां मध्ये एके तीर्थान्तरीयाः खलु एवमाहुर्यत् चन्द्रसूर्ययोस्तापक्षेत्रसंस्थिति: गेहसंस्थिता - वास्तुविद्योपनिबद्धस्य गृहस्येव संस्थितं संस्थानं यस्याः सा तथा, तापक्षेत्र संस्थितिः प्रज्ञप्ता - कथिता वर्त्तते । ' एवं जाव वालाग्गपोतिया संठिया तावक्खेत्तसंठिई' एवं यावद् वालाग्रपोतिकासंस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः । एवमनन्तरोक्तेन प्रकारेण चन्द्रसूर्य स्थितिगतेन प्रकारेण वालाग्रपोतिका तापक्षेत्र संस्थितिरित्यन्तं = गृहसंस्थिताया ऊर्ध्वे तावद् वक्तव्यं यावद् वालाग्ग्रपोतिका संस्थितिर्नागच्छेत् । अर्थात् गेहसंस्थिता इति नवमस्य मतम् वालाग्र पोतिका इति षोडशस्थानीयस्य तीर्थान्तरीयस्य मतम् तेन नवमात् अर्थात् उस तापक्षेत्र संस्थिति के विषय में ये वक्ष्यमाण स्वरूपवाली परतीथिंकों की मान्यतारूप सोलह प्रतिपत्ति माने मतान्तर रूप विचार कहा है, जो इस प्रकार से है
(तत्थ णं एगे एवमाहंसु ता गेहसंठिया तावक्खेत्तसंठिई पण्णत्ता) वे सोलह परतfर्थकों में एक प्रथम तोर्थान्तरीय इस प्रकार से चन्द्र सूर्य की तापक्षेत्र संस्थिति के विषय में कहता है कि चन्द्र सूर्य की तापक्षेत्र की संस्थिति वास्तु विधि से किये गये गृह के समान चन्द्र सूर्य के तापक्षेत्र की संस्थिति कही है । ( एवं जाव वालग्गपोतिया संठिया तावकखेत्तंसाठई पण्णत्ता) इस प्रकार से वालाग्रपोतिका संस्थित तापक्षेत्र की संस्थिति कही । इस अनन्तर उक्त प्रकार से माने चन्द्र सूर्य संस्थिति में कहे हुवे प्रकार से वालाग्रपोतिका के जैसी तापक्षेत्र की संस्थिति कही है इस कथन पर्यन्त अर्थात् गृह संस्थिति के कथन से लेकर वालाग्रपोतिका का कथन पर्यन्त कहलेवें । अर्थात् गृहसंस्थित સંબંધમાં સાળ પ્રતિપત્તિયા એટલે કે મતાન્તર રૂપ વિચાર વક્ષ્યમાણુ પ્રકારથી કહે છે.
४३३
(तत्थ णं एगे एवमाहंसु ता गेहसंठिया तावक्खेत्तसंठिई पण्णत्ता) से सोण परतीથિામાં એક પહેલા તીર્થાન્તરીય આ પ્રમાણે ચંદ્ર સૂર્યના તાપક્ષેત્રની સંસ્થિતિના સબંધમાં કહે છે કે ચંદ્ર સૂર્યના તાપક્ષેત્રની સંસ્થિતિ વાસ્તુ વિધિથી કરવામાં આવેલ ઘરના समान उडेस छे. ( एवं जाव बालग्ग पोतिया संठिया तावक्खेत्तसंठिई पण्णत्ता) આ પ્રમાણે વાલગ્રપેાતિકાના સસ્થાન જેવી તાપક્ષેત્રની સસ્થિતિ કહેલ છે, આ હવે પછી કહેવામાં આવનાર પ્રકારથી ચંદ્ર સૂર્યની સસ્થિતિમાં કહેલા પ્રકારથી વાલાગપેાતિકાના જેવી તાપક્ષેત્રની સસ્થિતિ કહેલ છે, આ કથન પર્યન્ત ગૃહ સસ્થિતિના કથનથી વાલાથ પેાતિકાના કથન સુધી કથન કરી લેવું. અર્થાત્ ગૃહસસ્થિત એ પ્રમાણે નવમા મતાન્તર
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧