Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यज्ञप्तिप्र काशिका टीका सू० २५ चतुर्थ प्राभृतम् यॊजनसहस्राणि अष्टौ च अष्ट पष्टियाँ जनशतानि चतुरश्च दशभागान् योजनस्य ९४८६८११ आख्यातानीति वदेत् । तस्याः-तापक्षेत्रसंस्थितेः, लवणसमुद्रान्ते-दक्षिणदिग्गतलवणसमुद्रसमीपे सर्वबाह्या बाहा-दक्षिणायनगतिः खलु परिक्षेपेण-जम्बूद्वीपपरिरयपरिक्षेपेण चतुर्नवति योजनसहस्राणि अष्टषष्टयधिकानि अष्टो योजनशतानि चतुरश्च दशभागान् योजनस्य ९४८६८३ इत्येतावती तापक्षेत्रसंस्थितिर्यावदाख्याता इति स्वशिष्येभ्यो वदेत । पुनरव स्पष्टावबोधनाय प्रश्नयति-'ता से णं परिक्खेवविसेसे कतो आहिताति वएज्जा' स खलु परिक्षेपविशेषः कुत आख्यात इति वदेत् ॥-तावदिति पूर्ववत् सः-एतावान् पूर्वप्रतिपादित प्रमाणः परिक्षेपविशेष स्तापक्षेत्रसंस्थितेः कुतः-कस्माद्धेतोः-कस्मात्कारणादाख्यातः ? आख्यातप्रमाणादल्पोऽधिको वा कथं नाख्यातः ? इति भगवान् वदेत् इत्थं युक्तिपूर्ण शिष्यसर्वबाह्य बाहा लवण समुद्र के अन्त में चौराणु हजार आठसो अडसठ योजन तथा एक योजन का चार दस भाग ९४८६८ १. होता है ऐसा स्व शिष्यों को कहे, कहने का भाव यह है कि-तापक्षेत्र की संस्थिति का दक्षिण दिशा की
ओर लवणसमुद्र के समीप की सर्वबाह्य बाहा माने दक्षिणायन गति, जम्बूद्वीप के परिरय के परिक्षेप से चोराणुहजार आठसो अडसठ योजन तथा एक योजन का चार दस भांग ९४८६८५. इतना प्रमाणवाली तापक्षेत्र की संस्थिति कही है ऐसा कहे। ___ इस विषय को स्पष्ट रूप से जानने के उद्देश से श्रीगौतमस्वामी पुनः प्रश्न करते हैं-(ता से णं परिक्खेवविसेसे कत्तो अहिताति वएजा) वह परिक्षेपविशेष क्यों कहा है ? सो कहीये। कहने का भाव यह है कि यह पूर्व प्रतिपादित तापक्षेत्रसंस्थिति का परिक्षेपविशेष का प्रमाण इतना ही क्यों कहा है ? अर्थात् कहे गये प्रमाण से अल्प अथवा अधिक क्यों नहीं कहा है ? सो हे भगवन आप कहिये। इस प्रकार युक्तिपूर्ण शिष्य का वचन सुनकर ज्ञानसागर આઠ અડસઠ જન તથા એક એજનના ચાર દસ ભાગ ૯૪૮૬૮ થાય છે. એ પ્રમાણે પિતાના શિષ્યોને કહેવું. કહેવાને ભાવ એ છે કે તાપક્ષેત્રની સંસ્થિતિની દક્ષિણ દિશા તરફ લવણસમુદ્રની નજદીકની સર્વબાહ્યવાહા અર્થાત્ દક્ષિણાયનગતિ, જંબુદ્વીપના પરિરયના પરિક્ષેપથી ચોરાણું હજાર આઠસો અડસઠ જન તથા એક એજનના ચાર દસ ભાગ ૯૪૮૬૮ આટલા પ્રમાણની તાપક્ષેત્રસંસ્થિતિ કહી છે.
આ વિષયને સ્પષ્ટપણથી જાણવાના હેતુથી શ્રી ગૌતમસ્વામી ફરીથી પ્રભુશ્રીને પ્રશ્ન ४२ छ. (ता से णं परिक्खेवविसेसे कत्तो आहिताति वएज्जा) से परिक्ष५ विशेष । भाटे કહેલ છે? તે કહે. કહેવાને ભાવ એ છે કે આ પૂર્વ પ્રતિપાદન કરેલ તાપક્ષેત્રની સંસ્થિતિના પરિક્ષેપવિશેષના પ્રમાણુનું એટલું પ્રમાણ શા માટે કહેલ છે? અર્થાત્ કહેલા પ્રમાણુથી થોડું કે વધારે પ્રમાણ કેમ કહ્યું નથી? તે હે ભગવાન આપ કહો આ પ્રમાણે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
