Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
५०८
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे प्रतिपक्षमेव सूर्यस्य ओजः-प्रकाशः अन्यत्-अन्यथा-उपपद्यते-उत्पद्यते, अन्यच्च-पूर्वभिन्नमेव अपैति-विनश्यति, अर्थात् नानुमुहूर्तादौ सूर्यस्य प्रकाशे पार्थक्यं भवति, किन्तु प्रतिपक्षमेव प्रकाशे भिन्नत्वमुपलभ्यत इति चतुर्थस्याभिप्रायः । एके एक्माहुः ४ । 'एगे पुण एवमाहंसु-ता अणुमासमेव सूरियस्स ओया अण्णा उपज्जइ अण्णा अवेइ एगे एवमाहंसु ५' एके पुनरेवमाहुस्तावत् अनुमासमेव सूर्यस्य ओजोऽन्यदुपपद्यते अन्यदपैति, एके एवमाहुः ५ ॥-तावदिति प्राग्वत् एके पुनः पश्चमाः कथयन्ति यत्-अनुमासमेव प्रतिमासमेव सूर्यस्यौजः-प्रकाशः, अन्यत्--अन्यथा-भिन्न प्रकारकमुपपद्यते-उत्पद्यते, अन्यच्चापैति-विनश्यति, प्रतिमासमेव सूर्यस्य तेजसि पार्थक्यं प्रतिभातीति पञ्चमस्य कि प्रतिपक्ष में सूर्य का प्रकाश अन्य ही उत्पन्न होता है एवं अन्य ही विनष्ट होता है कोई एक इस प्रकार से अपना मत प्रदर्शित करता है ।४।
कहने भाव यह है कि-चौथा मतावलम्बी इस प्रकार से जल्पन करता है कि प्रतिपक्ष में सूर्य का प्रकाश अन्य ही उत्पन्न होता है तथा पूर्व से भिन्न प्रकार से ही विनष्ट होता हैं। अर्थात् अनुमुहर्तादि में सूर्य के प्रकाश में पृथकता नहीं होती है परंतु प्रतिपक्ष मे ही प्रकाश में भिन्नत्व होता है ऐसा चतुर्थ मतावलम्बी कहता है कोइ एक इस प्रकार से स्वमत कहता है ।४।
(एगे पुण एवमाहंसु ता अनुमासमेव सूरियस्स ओया अण्णा उप्पज्जइ, अण्णा अवेइ एगे एवमासु) ५ कोइ एक इस प्रकार से कहता है कि प्रतिमास में सूर्य का प्रकाश भिन्न प्रकार से उत्पन्न होता है एवं अन्यही विनाशित होता है कोई एक इस प्रकार से स्वमत का कथन करता है। अर्थात् पांचवां मतवादी अपने अभिप्राय का कथन करता हुवा कहता है कि प्रतिमास में सूर्य का ओजस अन्यथा माने भिन्न प्रकार से उत्पन्न होता है तथा भिन्न प्रकार से થાય છે અને અન્ય જ નાશ પામે છે. કોઈ એક આ પ્રમાણે પોતાનો અભિપ્રાય કહે છે.
કહેવાને ભાવ એ છે કે-ચોથે અન્યતીર્થિક પિતાને મત બતાવતાં એવી રીતે બડબડાટ કરે છે કે-દરેક ક્ષણમાં સૂર્યને પ્રકાશ અન્ય જ ઉત્પન્ન થાય છે અને પૂર્વે ઉત્પન્ન થવાથી જુદા પ્રકારે વિનાશિત થાય છે. અર્થાત્ અનુમુહૂર્નાદિમાં સૂર્યના પ્રકાશમાં જુદાપણું હોતું નથી પરંતુ દરેક ક્ષણમાં જ જુદાપણું હોય છે. આ પ્રમાણે ચોથે માતા
मी ४९ छ. ४ मे २॥ रीते पोताना भत शव छ. १४१ (एगे पुण एवमाहंसु-ता अनुमासमेव सूरियरस ओया अण्णा उप्पज्जइ, अण्णा अवेइ, एगे एवमाहेसु) ५ ६४ આ પ્રમાણે કહે છે કે- દરેક મહિને સૂર્ય પ્રકાશ ભિન્ન પ્રકારથી ઉત્પન્ન થાય છે અને અન્યનો વિનાશ થાય છે. કેઈ એક આ પ્રમાણે પિતાના મતનું કથન કરે છે. અર્થાત પાંચમો મતાવલમ્બી પિતાને અભિપ્રાય બતાવતાં કહે છે કે દરેક માસમાં સૂર્યને ઓજસ અન્ય અર્થાત્ ભિન્ન પ્રકારથી ઉત્પન્ન થાય છે અને ભિન્ન પ્રકારથી વિનાશિત થાય છે.
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
