Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
४९६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे राजे-तन्नामके खलु पर्वते सूर्यस्य लेश्या प्रतिहता भवतीति आख्याता-कथितेति वदेत्स्वशिप्येभ्य उपदिशे दित्युपसंहरति-एके एवमाहुरिति ॥२०॥ इत्थं विंशतिप्रतिवादीनां मतानि सन्ति, पर मे तेषां प्रतिवादिनां मतेषु सर्वऽपि मन्दरादयः शब्दाः परमार्थत एकार्थवाचका एव सन्ति, तथापि अत्र भिन्नभिन्नाभिप्रायतया प्रवृत्ता वर्तन्ते । तेनात्रोक्ताः प्राक्तनाः सर्वा अपि प्रतिपत्तयो मिथ्यारूपा एव सन्तीत्यवगन्तव्याः । याच पुन लेश्या प्रतिहतिः सा च मन्दरेऽपि अस्ति अन्यत्रापि चास्ति, तथा चाह-'वयं पुण एवं वयामो-ता मंदरे वि पवुच्चइ जाव पव्वयराया वि वुच्चई' वयं पुनरेवं वदाम स्तावत् मन्दरेऽपि प्रोच्यते यावत्पर्वतराजेऽपि उच्यते ॥ वयं केवलज्ञाननिष्ठाः केवलज्ञानेन यथावदवस्तुतत्त्वमवगम्य पुनरेवं वस्तुतत्त्वं वदामो यत् तावदिति प्राग्वत् या लेश्या मन्दरे पर्वतेऽस्ति सैव वह पर्वतराज उस पर्वतराज नामक पर्वत के ऊपर सूर्य की लेश्या प्रतिहत होती है ऐसा स्वशिष्यों को समझावें कोई एक इस प्रकार से अपना मन्तव्य दिखलाता है ॥२०॥ इस प्रकार वीस प्रतिवादियों का मत है, परंतु इन मतान्तरवादियों के मत में मन्दरादि सभी पर्वतों के नामबोधकशब्द वास्तविक रीति से एकार्थक ही है तथापि यहां पर अलग अलग अभिप्राय से कथित किये गये हैं अतः यहां पर कहे हुवे पूर्वनिर्दिष्ट सभी प्रतिपत्तियां मिथ्यारूप है ऐसा जानना चाहिये । जो लेश्या की प्रतिहती है वह मंदर पर्वतमें भी है एवं अन्यत्र भी होती है-अतः (वयं पुण एवं वयामो ता मंदरे वि पबुच्चइ जाव पव्वयराया वि बुच्चइ) मैं इस विषय में इस प्रकार से करता हूं कि वह लेश्या प्रतिहति मन्दर पर्वतमें भी होती है एवं पर्वतराज में भी होती है, भगवान् कहते हैं कि केवलज्ञाननिष्ठ केवलज्ञान से यथावस्थित वस्तुतत्व को जान करके इस विषय के बारेमें वस्तुतत्व को इस प्रकार से कहता हूं कि પર્વતેને જે રાજા તે પર્વતરાજ એ પર્વતરાજ નામના પર્વતની ઉપર સૂર્યની વેશ્યા પ્રતિહત થાય છે એ પ્રમાણે સ્વશિષ્યોને સમજાવવું. કેઈ એક આ પ્રમાણે પિતાનું મન્તવ્ય બતાવે છે. રિવા
આ રીતે વિસ પ્રતિવાદિના મત છે પરંતુ આ મતાન્તરવાદિયેના મતોમાં મંદર વિગેરે બધા પર્વતના નામને દર્શાવનારા જે અલગ અલગ શબ્દો છે તે વાસ્તવિક રીતે એકાર્થક જ છે, તે પણ અહીંયાં જુદા જુદા અભિપ્રાયથી કહેવામાં આવેલ છે. અહીંયાં કહેલી પૂર્વોક્ત બધી પ્રતિપત્તી મિથ્યારૂપ છે, તેમ જાણવું જોઈએ. જે વેશ્યાની રૂકાવટ छ, त मह२ पतमा पण छ, भने अन्यत्र ५ थाय छे, तेथी (वयं पुण एवं वयामो ता मंदरेवि पवुच्चइ जाव पव्वयरायावि वुच्चइ) मा विषयना सभा मेवी शत કહું છું છું કે આ લેગ્યા પ્રતિહતિ મંદર પર્વતમાં પણ થાય છે, અને પવતરાજમાં પણ થાય છે, ભગવાન કહે છે કે-કેવલજ્ઞાન નિષ્ઠ કેવળજ્ઞાનથી યથાવસ્થિત વસ્તુતત્વને જાણીને
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
