Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे मिति धिया केवलं छायैव लिखिता। तत्र सर्वेष्वपि पदेषु विग्रहभावना पूर्ववदेव भावनीया । 'एगे पुण एवमाहंसु-ता जस्संठिए जंबुद्दीवे तस्संठिया तावक्खेत्तसंठिई पण्णत्ता, एगे एवमाहंसु ९' एके पुनरेवमाहुस्तावद् यत्संस्थितौ जम्बूद्वीप स्तत्संस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः प्रज्ञप्ता, एके एव माहुः ९ एके नवमा स्तीर्थान्तरीयाः पुनरष्टानां मतं श्रुत्वा एवम् अनन्तरोच्यमानस्वरूपं स्वमतमाहु स्तद्यथा तावदिति प्राग्वद् यत् संस्थितं संस्थान यस्य स यत् संस्थितो जम्बूद्वीपद्वीपस्तत्संस्थिता तापक्षेत्रसंस्थिति स्तथैव जम्बूद्वीपसंस्थितं संस्थानं यस्याः सा तथा तापक्षेत्रसंस्थितिः प्रज्ञप्ता ज्ञेया, जम्बूद्वीपगतस्य तापक्षेत्रस्येवान्यत्रापि भवमस्य मतमित्युपसहरन् एके एव माहुरिति । 'एगे पुण एवमाहंसु-ता जस्संठिए भारहे वासे तस्सं ठिई पण्णता एगे एवमाहंसु १०' एके पुनरेवमाहु होने से छायामात्र लेखन ही पर्याप्त है इस विचार से केवल छायामात्र से ही ये मतान्तर प्रदर्शित किये हैं। इन सभी पदों में पूर्व कथानानुसार विग्रह की भावना कर लेनी चाहिये ।
(एगे पुण एवमाहंसु ता जस्संठिए जम्बूद्दीवे तस्संठिया तावक्खेत्तसंठिई पण्णत्ता एगे एवमासु) ९ कोई नववां तीर्थान्तरीय इस प्रकार से कहता है कि जिस प्रकार से जम्बूद्वीप संस्थित है उस प्रकार के संस्थान से तापक्षेत्र की संस्थिति प्रज्ञप्त की है कोई एक इस प्रकार से कहता है अर्थात् नवम तीर्थान्तरीय आठों मतवादीयों के मत को सुनकर के अनन्तर कथ्यमान प्रकार से अपना मत प्रदर्शित करता है नववां तीर्थान्तरीय कहता है कि जिस संस्थान से संस्थित जम्बूद्वीप नामक द्वीप कहा है उस संस्थान से तापक्षेत्र की संस्थिति कही गई है अर्थात् जम्बूद्वीपगत संस्थित संस्थान जिसका है वैसी तापक्षेत्र की संस्थिति कही है जम्बूद्धीपगत संस्थिति के अनुसार तापक्षेत्र की संस्थिति होती है यह नवम तीर्थान्तरीय का कथन है ९, ऐसा હોવાથી ફક્ત છાયા માત્ર લેખન જ પર્યાપ્ત છે એ વિચારથી કેવળ છાયાથી જ આ મતાંતરનો અહિયાં નિર્દેશ કરેલ છે. આ તમામ પદોમાં પૂર્વ કથનાનુસાર વિગ્રહની ભાવના કરીને સમજી લેવા જોઈએ.
(एगे पुण एवमासु ता जस्संठिए जंबुद्दीवे तस्संठिया तावक्खेत्तसंठिई पण्णत्ता एगे एवमासु। मे४ नवभी तीर्थान्तरीय सेवा रीते ४ छ वी शत भूદ્વીપ સંસ્થિત છે, એવા જ પ્રકારના સંસ્થાનથી તાપક્ષેત્રની સંસ્થિતિ પ્રજ્ઞપ્ત કરેલ છે. કોઈ એક આ પ્રમાણે કહે છે. અર્થાત્ નવમે તીર્થાન્તરીય આઠે મતવાદીના મતને સાંભળીને આ હવે પછી કહેવામાં આવનાર પ્રકારથી પિતાને મત પ્રદર્શિત કરતાં કહે છે કે- જે સંસ્થાનથી સંસ્થિત જ બૂઢીપ નામને દ્વીપ કહેલ છે. એ સંસ્થાનથી આ તાપક્ષેત્રની સંસ્થિતિ કહેલ છે. અર્થાત્ જંબુદ્વીપના જેવું સંસ્થાન જેનું હોય એવા પ્રકારથી તાપક્ષેત્રની સંસ્થિતિ કહેલ છે. જે બૂદ્વીપના સંસ્થાનની સંસ્થિતિ અનુસાર તાપક્ષેત્રની
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
