Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूयज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० २५ चतुर्थ प्राभृतम् विधेयः २॥ “एगे पुण एवमाहंसु-एवं समचउकोणसंठिया चंदिमसूरियसंठिई, एगे एवमाहंसु ३” एके पुनरेवमाहुः-एवं समतुष्कोणसंस्थिता चन्द्रसूर्यसंस्थितिः प्रज्ञप्ता, एके एवमाहुः ३॥-तृतीया स्तीर्थान्तरीयाः पुनः-द्वितीयस्य मतं श्रुत्वा एवम्-अनन्तरोच्यमानप्रकारकं स्वमतमाहुः-एवमुक्तप्रकारेण-अपरेषामभिप्रायेण समचतुष्कोणसंस्थिता चन्द्रसूर्यसंस्थिति वक्तव्या, अत्र समाश्चत्वारः कोणा यत्र तत् समचतुष्कोणं, तत् संस्थितं-संस्थानं यस्याः सा तथेति विग्रहो विधेयः । अत्र भुजनिर्देशाभावात कोणारिशब्दयोरेकार्थप्रतिपादकत्वाच्चेत्यत्रापि समायत क्षेत्रस्यैव प्रतिपादनं भवतीति प्रथमस्य मतेनास्य मतं साम्यमेवेति सिध्यति, एके एवमाहुरित्युपसंहरति ३॥ 'एगे पुण एवमाहंसु-ता विसमचउकोणसंठिया कथनानुसार विषम है चारों कोनों की संस्थिति जिसकी वह विषमचतुरस्त्र संस्थिति होती है इस प्रकार प्राक् कथनानुसार विग्रह समज लेवें ॥२॥
(एगे एवमासु एवं समचउकोणसंठिया चंदिमसूरियसंठिई एगे एवमासु ३) कोई तीसरा मतावलम्बी कहता है कि समचतुष्कोण से संस्थित चन्द्र सूर्य की संस्थिति कही है। अर्थात् तीसरा तीर्थान्तरीय दूसरा परमतवादी के कथन को सुनकर के अनन्तर कथ्यमान प्रकार से स्वमत का कथन करता हुवा कहता है कि समचतुष्कोण संस्थित चन्द्र सूर्य की संस्थिति कहनी चाहिये । यहां पर सम है चतुष्कोण जिसका वह समचतुष्कोण इस प्रकार का संस्थान जिसका वह समचतुष्कोणसंस्थिति इस प्रकार से विग्रह समझ लेवें यहां पर भुज निर्देश नहीं करने से एवं कोण तथा अनि शब्द समान अर्थ वाले होने से यहां पर भी सम आयत क्षेत्र का ही प्रतिपादन होता है इस प्रकार प्रथम मतवादी के साथ इसका मत समान ही सिद्ध होता है कोई एक तीसरा मतवादी इस प्रकार स्वमत को कहता है ॥ ३॥ જેની તે વિષમચતુરસ સંસ્થિતિ કહેવાય છે, આ પ્રમાણે પૂર્વ કથન પ્રમાણે આને વિગ્રહ सम देवो. ॥२॥ (एगे एवमासु एवं समचउक्कोणसंठिया चंदिमसूरियसंठिई एगे एचमाहंसु) ३ अ त्रीने भतापसी ४ छे सभयतु संस्थित द्र सूर्यनी संस्थिति કહી છે. અર્થાત્ ત્રીજે તીર્થાન્તરીય બીજા પરમતવાદીના કથનને સાંભળીને હવે પછી કહેવામાં આવનાર પ્રકારથી પિતાના મતનું કથન કરતાં કહે છે-સમચતુષ્કોણ સંસ્થિત ચંદ્ર સૂર્યની સંસ્થિતિ કહેવી જોઈએ, અહીંયાં સમ છે ચતુષ્કોણ જેના તે સમચતુષ્કોણ આવા પ્રકારનું સંસ્થાન જેનું હોય તે સમચતુષ્કણ સંસ્થિતિ કહેવાય આ પ્રમાણેને વિગ્રહ સમજી લે. અહીંયાં ભુજ નિર્દેશન કરવાથી એક કેણુ તથા અસિ શબ્દ સરખા અર્થવાળા હોવાથી સમાન આયત ક્ષેત્રનું પ્રતિપાદન થાય છે. આ પ્રમાણે પહેલા મતવાદીના કથનની સાથે આ મત સરખો જ સિદ્ધ થાય છે. કેઈ એક ત્રીજે મતવાદી આ પ્રમાણે પોતાના મતનું કથન કરે છે. તેવા
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
