Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सूर्यप्रज्ञतिसूत्रे
त्रिपञ्चाशदेकस्य षष्टिभागस्य सत्का एकषष्टिर्भागाः ८३ एतावान् तृतीयमण्डलगतात् दृष्टिपथप्राप्ततापरिमाणात् शोध्यते, ततो यथावस्थितं चतुर्थे मण्डले दृष्टिपथप्राप्ततापरिमाणं भवति - ४७०१३८, सप्तचत्वारिंशद् योजनसहस्राणि त्रयोदशोत्तराणि, अष्टौ च षष्टिभागा योजनस्य, एकस्य च षष्टिभागस्य सत्का दश एकषष्टिभागाः ॥ सर्वान्तिमे च मण्डले तृतीयमण्डलापेक्षा द्वयशीत्यधिकशततमे १८२ यदा दृष्टिपथप्राप्तता परिमाणं ज्ञातुमिष्यते तदा नवमुहर्त्ताः पूर्व चतुर्भिर्गुणिताः पत्रिंशद् भवति, ततश्च षट्त्रिंशद्वयशीत्यधिकेन शतेन गुण्यते तदा - ८ ४ १८२=६५५२ जातानि द्विपञ्चाशदधिकानि पञ्चषष्टिशतानि, ततः षष्टिभागानयनार्थम् एकषष्ट्या भागो ह्रियते ६५५२ + ६१ = १०७३ लब्धं सप्तोत्तरं शतं षष्टिभागानां १०७। शेषाः पञ्चविंशतिरेकपष्टिभागा उद्धरन्ति, एतत् ध्रुवकराशौ प्रक्षिप्यते चेत् तदा जातमिदं पञ्चाशीतिर्योजनानि, एकादशषष्टिभागा योजनस्य एकस्य चोवीस भाग तथा इकसठिया तेपन भाग इतना प्रमाण तीसरे मंडल के दृष्टिपथात परिमाण से कम किया जाता है । इस प्रकार कम करने से चतुर्थ मंडल का यथावस्थित दृष्टिपथप्राप्तता का परिमाण हो जाता है - ४७०१३, सुडतालीस हजार तेरह योजन तथा एक योजन का साठिया आठ भाग तथा साठ का एक भाग वाला इकसठिया दस भाग होता है। तीसरे मंडल की अपेक्षा से सर्वान्तिममंडल में एकसो बिरासी १८२ वें मंडल का दृष्टिपथ प्रासता का परिमाण जानने का विचार करे तो प्रथम नव मुहूर्त को चार से गुणित करे तो छत्तीस होते हैं, तदनन्तर छत्तीस को एकसो बिरासी से गुणा जाय तो = ९x४ + १८२=६५५२ छ हजार पांचसो बावन होते हैं उसको साठ भाग लाने के लिये इकसठ से भाग करे ६५५२ ÷६१ = १०७ इससे साठ भागों का १०७ एकसो सात भाग लब्ध होता है एवं इकसठिया पचीस शेष बचते हैं इसको ध्रुवराशि में प्रक्षिप्त करे तो पचासी योजन तथा एक
३५०
એકડિયા તેપન ભાગ આટલું પ્રમાણુ ત્રીજા મ`ડળના દૃષ્ટિપથપ્રાપ્ત પરિમાણુથી કમ કરવામાં આવે છે. આ પ્રમાણે કમ કરવાથી ચોથા મંડળનું યથાવસ્થિત દૃષ્ટિપથ પ્રાપ્તતાનુ પરમાણુ થઈ જાય છે. ૪૭૦૧૩૬ ૧ સુડતાલીસ હજાર તેર ચેાજન તથા એક ચેાજનના સાઠિયા આઠ ભાગ તથા આઠના એક ભાગવાળા એકસઠયા દસ ભાગ થઈ જાય છે. ત્રીજા મંડળ કરતાં સર્વાન્તિતમ`ડળમાં એકસેસ ખ્યાશી ૧૮૨ મા મડળની દૃષ્ટિપથપ્રાપ્તતાનું પિરમાણુ જાણવાના વિચાર કરે તે પહેલાં નવ મુહૂત ને ચારથી ગુણુવા. તે છત્રીસ થાય છે તે પછી છત્રીસને એકસામાશીયી ગુણવામાં આવે તે ૯+૪૨+૧૮૨=૯૬૫૫ર છ હજાર પાંચસે ખાવન થાય છે, તેને સાનેા ભાગ લાવવા માટે એકસઠથી ભાગે તે ૬૫૫૨૬૧=૧૦૭રૃપે આ રીતે સાઠ ભાગેાના ૧૦૭ એકસા સાત ભાગ લબ્ધ થાય છે, તથા એકસાઠિયા પચ્ચીસ શેષ રહે છે. આને વરાશીમાં મેળવવામાં આવે તે પચાસી
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧