Book Title: Shilparatna Part 2
Author(s): Shreekumar K Sabhatsav Shastri
Publisher: Shreekumar K Sabhatsav Shastri
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008432/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho zrutajJAnama graMtha jIrNodhdhAra 10 zilparatnam bhAga-2 : dravya sahAyaka : pa.pU.adhyAtmayogI AcArya mahArAjA zrI kalAprabhasUrIzvarajI ma.sA.nAM AjJAvartI pravartanI pa.pU.naMdAzrIjI ma.nI preraNAthI gaMgAbA jaina pauSadhazALAmAM thayelI sUtranI bolInI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-380005 (mo.) 9426585904 (o.) rara1325434 (rahe.) 27505720 saMvata 206pa I.sa. 2009 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TRIVANDRUM SANSKRIT SERIES. No. XCVIII. Sri Setu Laksmi Prasadamala. No. X. THE SILPARATNA OF SRI KUMARA EDITED BY K. SAMBASIVA SASTRI, Curator of the Department for the Preblication of Sanskrit Manuscripts, Trivandrum. Part II PUBLISHED UNDER THE AUTHORITY OF THE GOVERNMENT OF HER HIGHNESS THE MAHARANI REGENT OF TRAVANCORE. TRIVANDRUM: PRINTED BY THE SUPERINTENDENT, GOVERNMENT PRESS, 1929. Rights Reserved.] Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantazayana saMskRtagranthAvaliH / granthAGkaH 98. zrIsetulakSmIprasAdamAlA / granthAGkaH 10. zilparatnaM zrIkumArapraNItaM saMskRtagranthaprakAzanakAryAdhyakSeNa ke. sAmbazivazAstriNA saMzodhitam / uttaro bhAgaH / tacca anantazayane mahAmahimazrIsetulakSmImahArAjJIzAsanena rAjakIyamudraNayantrAlaye tadavyakSeNa mudrayitvA prakAzitam / kokambAbdAH 1104, kaistAbdAH 1929. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PREFACE. The second part of the Silparatna consisting of 35 chapters deals with iconography and allied matters. This is a highly useful work for those who are interested in iconography and architecture. The science of Silpa founded by Matanga, Bhrgu and other hoary sages was elaborately dealt with by Narayana, Ravi and others; while in the Silparatna Srikumara has collected all the important subjects from the vast Silpa literature, at the instance of Devanarayana, an ancient ruler of Ambalappuzha (North Travancore). The verse in the beginning of the first part, sampUjyate sadasi bhArgavasRSTabhUbhA ge'smin budhaiH sakalazilpakathAsu yo'sau / taM me namAmi pitaraM bhRguvaMzajAtaM zazvat svaputrahitapUraNajAgarUkam // as well as the closing colophon, TAGU maa taa zrIkumAranAmadheyena zrIdevanArAyaNarAjacUDAmaNipAdasevakena likhitamidam / show that the author was a Kerala Brahmin belonging to Bhargava Gotra. In the preface to the first part, it is stated that the author lived at the close of the 16th century A. D., on the ground that he was a protege of Devanara yana who is said to have entertainert in his court Narayana Bhatta, the famous poet and grammarian of Kerala of the 16th century. However, as the word Devanarayana is known to be a title of the of Ambalappuzha, the determination of the date of the author is, I think, in need of further evidences. The word or arata mentioned in the verse, Farfar ITHI REYNTal yutpattimukhyabhuvamadbhutavikramAjhyAm / setUvaMkAnananivAsakRtAdhivAsAM vande SaDAnanavatIM paradevatAM me // as the seat of the family deity of the author seems to be the Sanskritization of the Malayala Desa Chiramelkkatu. From a cony, rsation with my friend Brahmasri kanippayyar Sankaran Namburi, I come to learn that this Desa is now found in Talapalli Taluk in Cochin State. It is a matter of satisfaction for me that I have been able to edit the second part with more manuscript materials than before and thus realise the hope expressed in the preface Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 to the first part by Mahamahopadhyaya Dr. T. Ganapati Sastri, my illustrious predecessor in office viz., "An edition of the second part based on all available manuscripts will be published before long." The edition of the work is based on four manuscripts. 1. () belonging to the Palace Library, Trivandrum about three centuries old. 2. () lent by Brahmasri P. Narayanan Bhattatiri, Kuzhikkatta Illom, Tiruvalla, about a century old. A few chapters are missing in the middle in this manuscript. 3. (7) lent by Brahmasri Kesavar Kesavar, Kalpakamangalam Manalikkara Matom, Padmanabhapuram, about two centuries old. 4. (a) lent by Mr. Narayanan Nambiar, Olavur, Kunnatunad. It is about two centuries old and contains the four chapters from the 22nd to the 25th and the last chapter. Trivandrum, 24-12-1104. K. SAMBASIVA SASTRI. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivednaa| uttarabhAgo'yamitaH prakAzitasya zrIkumArakRteH zilparatnasya, yo bimbasAdhanAdizastralakSaNAntaradhyAyaiH paJcatriMzatA smputtitH| - idaM ca ratnaM mAntrikANAM tAntrikANAM ca sarvadA hRdi dhArya rucimat kimapyanargha bhUSaNam / prAktanairmataGgabhRgumukhyaimunimukhyaidRSTam, aktinaiH zrInArAyaNaraviprabhRtibhiH paNDitaprakANDaidhRSTaM, zrIkumAreNa samuttejya saMsAdhitaM, sAmpratikazrIvazvirAjyAntargatasya ambalappuLadezasya pUrvAdhipatizrIdevanArAyaNasannidhAvupaTTatamadya anantazavanasaMskRtagranthAvaleralaGkAratAmadhigatamiti sa eSa AgamaprakAro'sya ratnasya / asya praNetA zrIkumAraH pUrvabhAgasyopakrame ---- "sampUjyate sadasi bhArgavasRSTabhUbhA ge'smin budhaiH sakalazilpakathAsu yo'sau / taM me namAmi pitaraM bhRguvaMzajAtaM zazvat svaputrahitapUraNajAgarUkam // " (pA. 2. zlo0 6) iti, upasaMhAre"zrIrAmaputreNa bhArgavagotrasambhUtabhUdevena zrIkumAranAmadheyena zrIdevanArAyaNarAjacUDAmaNipAdasevakena likhitamidam' iti ca dRzyamAnAbhyAM bhAgAbhyAM keralIyaH ko'pi bhRguvaMzAbhijano bhUdeva iti jJAyate / zrIdevanArAyaNAzrayamANa prakriyAsarvasvakArazrInArAyaNamahapAdopajIvyaM zrIdevanArAyaNaM sammatya kristvabdIyaSoDazazatakAntimabhAgo'sya jIvitasamaya iti pUrvabhAganivedanAyAM nirUpitaM dRzyate / idaM - "ambalappuLa-dezAdhipatInAM rAjJAM devanArAyaNAkhyAtirAdhipatyasthAnaprayuktaiva na vyaktiprayukte"ti prasiddheH prabalataramupaSTambhakamanyat kimapi pramANaM pratIkSamANaM manye na sadyo vyavasthApanamarhati / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "nAnAvizAlagaNitAgamazilpazAstrAdyutpattimukhyabhuvamadbhutavikramADhyAm / setUrdhva kAnana nivAsakRtAdhivAsAM vande astroad paradevatAM me // " (pUrvabhAgaH pA0 1. lo0 4) ityetadghaTaka' setU kA nana' padasyArthaparyAlocanAyAmasya zrIkumArasya dezasaMjJA bhASAvyapadeze 'ciramekATu' iti pratibhAti / sa cAyaM dezaH koccirAjyAntargate talappaLLitAlUgghaTite kasmiMzciduttarasmin bhAga ityasmasuhRdAM brahmazrIkANippaiyUr zaGkarannampUrimahAzayAnAM mukhato bhASaNAjjJAyate / mahAmahopAdhyAyabrahmazrIgaNapatizAstrimahAzayairadhyakSacarairasmadguru caraNaiH pUrvabhAganivedanAyAM - 2 "uttarabhAgastu sarvAdarzasampatsAhyena saMzodhyAnaticireNa prakAzyeta / " iti kRtAM pratijJAM saphalayitukAmena mayA tadanugrahAt samupalabdhairAdarzaiH saMzodhya prakAzyamAno'yamastu satAM prasAdAya / etatsaMzodhanamAdazazcaturaH samAzritya niravartyata / tatra prathamaH -- anantazayanasthamahArAjagranthazAlIyaH ka-saMjJaH samayaH trizatavarSavRddhaH / dvitIyaH -- tiruvallA kuLikAhilaM brahmazrI pi. nArAyaNabhaTTatirisvAmikaH kha- saMjJaH madhye luptaH varSazatakAnadhikaparyuSitaH / tRtIyaH kalkulaM maNalikkaramaThAdhipatibrahmazrI kezavasvAmikaH ga- saMjJaH samagro dvizatavarSebhyaH prAcInaH / turIyaH -- kunnattanATu oLavUra zrImannArAyaNannampiyArasvAmikaH gha- saMjJaH dvAviMzaterApazcaviMzaM caturbhiH, paJcatriMzena cAdhyAyaiH sa mpuTitaH dvizatavarSaparyuSitaH / ke. sAmbazivazAstrI. anantazayanam, 24-12-104.} Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpadmanAbhasevi nyakhilazrIvardhanI mahArAjJI / zrIsetulakSmyabhikhyA pratyakSA jayati vazcibhUlakSmIH / / granthAvaliriyamindhe prasAdhitA tatprasAdaguNagumphA / zrIsahitasetulakSmIprasAdamAlA suvarNamaNicitrA // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vissyaanukrmnnii| viSayaH, pRSTham. viSayaH. prthmo'dhyaayH| tRtiiyo'dhyaayH| bimbAdisAdhanavidhiH 1-7 lakSaNoddhAravidhiH 22-28 lakSaNoddhAraH maGgalAcaraNam zubhavelAyAM liGgasaGgrahAyAbhiprayANam mukhaliGgavidhiH nimittAni yonivArAdighaTanApUrvakaM liGgavidhAnam 28 bimbAnAM saptaprakAratA caturtho'dhyAyaH / vimyArtha zilAparigrahaH prItamAtsedhavidhiH 28-34 * zilAdoSAH sakalabimbotsedhavidhiH ratnaliGgam / bahuberotsedhavibhiH lauhaliGgam gRhavidhyuktayonyAdInAM bimbavidhAvadAravalim pyUhaH AmamArsikaliGgam kautukoccam pakaliGgam tAlaniyamaH mizraliGgam paJcamo'dhyAyaH / lekhyaliGgam uttamadazatAlalakSaNam 34-45 saikatagaumayAdiliGgAni - ssssttho'dhyaayH| liGgapITham madhyamadazatAlalakSaNam 45,46 dvitIyo'dhyAyaH / * saptamo'dhyAyaH / liGgalakSaNam 7-22 adhamadazatAlalakSaNam 46-50 sukhAsanAyaSTAdaza liGgAni assttmo'dhyaayH| liGgavikalpAH usamanavatAlalakSaNam 50..--14 limapramANAni navamo'dhyAyaH / lauhaliGgavidhiH madhyamanavatAlalakSaNam 65-ke lizabhedAH sarvasamaliGgam - dshmo'dhyaayH| 14 sarvatobhadrAdiliGgini adhamanavatAlalakSaNam 69 lijhApIThavidhau chAyAdoSaparihAraH . ekAdazo'dhyAyaH / pauSkarakAraNoktaliGgavidhAnam aSTatAla lakSaNam 69,70 liGgazirovartanavidhiH dvAdazo'dhyAyaH / yogalizavidhiH saptatAlalakSaNam 50,71 16 18 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThama. praiveyam viSayaH. pRSTham. viSayaH. prayodazo'dhyAyaH SaTtAvalakSaNam 71 amaruH kamaNDalaH cturdsho'dhyaayH| pAdAbastanaM padmam pancatAlalakSaNam 72-74 mAlam uttamena paJcatAlena vighnezavidhiH / 72 sptdsho'dhyaayH| madhyamena paJcatAlena tadvidhiH zUlasthApanalakSaNam 83-87 pnycdsho'dhyaayH| lepyabimbe devAnAM zUlavidhAnam 83 catustAlavidhiH 75,76 davInA zUlavidhAnam madhyamacatustAlavidhiH aSTAdazo'dhyAyaH / SoDazo'dhyAyaH / rajjubandhalakSaNam 87-90 kirITakaTakAvilakSaNam 76-83 / / ekonaviMzo'dhyAyaH / kirITam mRlepanavidhiH 1.-54 kuNDalam viNsho'dhyaayH| devIkumAralakSaNam 94 kaTakam ekviNsho'dhyaayH| mudrakAH vAhanalakSaNam 95-101 varadAdihastabhedAH vRSalakSaNam yajJopavItam azvalakSaNam uraHsUtram gajalakSaNam canavIram dvAviMzo'dhyAyaH / praiveyahAram dhyAne zai vaprakaraNam 101-.--123 akSamAlA skandhamAlA sukhAsanalakSaNam kaTisUtram somAskandalakSaNam jAlakam candrazekharalakSaNam bhujaGgAvalamam vRSArUDhalakSaNam yakhA navAnAM nRttamUrtInAM lakSaNam dhanu: gaGgAdharalakSaNam zaraH tripurAntakalakSaNam TakaH kalyANamUrtilakSaNam mRgaH ardhanArIzvaralakSaNam cakram / gajanamUrtilakSaNam keyUram 1 . 8 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 viSayaH pRSTham . viSayaH. pRSTham. pAzupatalakSaNam 112 nigrahacakram 124 kAlalakSaNam / mRsiMhaH hariharalakSaNam 113 | vidAraNanRsiMhaH bhikSATanalakSaNam tadbhedaH SaDakSarI caNDezAnugrahalakSaNam varAhaH bharmavyAkhyAnadakSigAmUrtilakSaNam tadbhedaH vINAdharadakSiNAmUrtilakSaNam / caturakSarI jhAnadakSiNAmUrtilakSaNam dhanvantariH yogadakSiNAmUrtilakSaNam tadbhedaH kAlArilakSaNam iyagrIvaH lijhodbhavalakSaNam 118 kArtavIryaH zrIpaJcAkSarI zrIpaJcAmRtam santAna gApAlam prAsAdaH 119 tadbhedaH prAsAdabhedaH AvahantI mRtyujayaH puruSasUktam zaivamaSTAkSaram lakSmInArAyaNa dakSiNAmUrtiH dvAviMzatyakSarI aghoraH viMzatyakSarI mRtyuJjayabhedaH cintAmANa: aSTAdazAkSarI 129 anuSTupa tadbhedaH saMvAdam zrIrAmaSaDakSaram zaktipazcAkSarI rAmadhyAnabheda: kAlAri: gopAlakabhedaH kinarazivaH zrIkarASTAkSarabheda: rakSonnaH dhanvantaribhedaH sadyojAtAdimUrtayaH aSTAdazAkSarIbhedaH tryoviNsho'dhyaayH| vAsudevAdicatuSkama kezavAdyAH bhyAne vaiSNavaprakaraNam 123 --- 133 varAhabhedaH mahAkSarI vizvarUpam gAyatrI | AyudhAni, pUjAsu teSAM sthAnAdikaM ca ., zrIkarATAkSaram caturviMzo'dhyAyaH / muhiin " dhyAne zAktaprakaraNam 133.---149 12 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham. 150 153 13. somaH 156 zeSa: viSaya:. pRSTham. viSaya:. mUladugA 133 / indraH lipiH 13. aindrI gAyatrI bhuvanezvarI endrI triSTupa hallekhA 135 abhiH vAgIzvarI saMvAdAmiH samarddhiH tvaritA tadbhedaH dhUmAvatI rakSohAmiH kAlI yamaH bhelakhI niti: mAtaGgI varuNaH zaktipraNavaH vAyuH vanadurgA dhanadaH trailokyamohinI saMvita brahmA indrANI svayaMvarA mahAgaNapatiH prANazakti: bIjagaNapatiH azvArUr3hA herambaH bajaprastAriNI bAlagaNapatiH nityavinA subrahmaNyaH zrAsUktam nAgayakSI tripuTA zAstA tripurA prabhA bhUmiH satyakaH zAlinI anuSTupatrayam gAyatrI zaktigaNapatiH gAyatrI traSTu lakSmInArAyaNaH saurI caturakSarI ardhanArIzvaraH annapUrNA zaGkaranArAyaNaH saptamAtaraH sUryaH zrIcakraprastAraH 147 sauramaSTAkSarama kAmaH paJcaviMzo'dhyAyaH vIrabhadraH indrAdidevatAbhyAnaprakaraNam 15-173 | hanUmA 157 3 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 185 87 viSayaH. pRSTham. viSaya:. garuDaH . nAgaram azvinau vesaram pitaraH drAviDam apsarasaH merusundaram saptarSayaH lakSmIsundaram ekAdazahadrAH viSNusammIlanam kSatrapAla: padmabhadram vAmanaH samAnabhadram nRvarAhaH rukhakAntam nRsiMhaH 169 / somakAntam trivikramaH sarvAGgabhadrakam matsyamUrtiH zrIkaram kUrmaH puSTivardhanama saumyam kumAraH zivaliGgapIThAvadhiH nAgaH pIThoparigatAMzavibhAgaH asurAH nAlavidhiH dAnavAH pAdazilA pizAcAH nAgarAdibrahmazilA 189 vetAlA: sthAnAsanabhedena pIThabhedaH 190 navaprahAH assttaaviNsho'dhyaayH| gRdhrAH . SaDviMzo'dhyAyaH / pratiSThAvidhAnam 191.---103 pratiSThAvidhiH nimbadoSalakSaNam 174-102 bIjAvApapAtrAdiklaptiH puruSalakSaNam pAlikAghaTikAzarAvANAM lakSaNam strIlakSaNam pIThocchyaH etayobimbavidhAvatidezaH .. 182 caturazraNTam yonirUpakuNDam - saptaviMzo'dhyAyaH / ardhacakrAkAraNyam pIThAdilakSaNam 182-191 trikoNakuNDam panapITham vRttakuNDam nAlaH SaTkoNakuNDam pIvi: 183 ! aSTadalakumA 191 194 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya :. aSTAzrakuNDam suvalakSaNam juhUlakSaNam mahAsuglakSaNam bhadrakalakSaNam cakAbjalakSaNam zaktidaNDalakSaNam SaDdalalakSaNam svastikabhadram pratiSThAsthAnaniyamAdiH pIThapratiSThApUrvikA bimbapratiSThA jIrNoddhAroddezaH bAlAlayavidhAnam pRSTham. 195 ekonatriMzo'dhyAyaH / jIrNoddhAraprakaraNam 203-207 dvijAdivarNAnAM vedivistArAyA mAdividhAnam vRtivaprAdividhiH >> 196 sUtra vIdhyAdinirNayaH yonyAdayaH trizAlavidhAnam dvizAlavidhAnam catuHzAlavidhAnam 73 18 199 zAlAbhedAH dvAravidhAnam 37 200 triMzo'dhyAyaH / liGgaprAsAdakaraNam 207 - 209 ekatriMzo'dhyAyaH / " 202 niSkAmaNaM saGkocanaM ca jIrNoddhAre yathAsambhavaM pUrvavat kalpanam 205 manuSyAlayalakSaNam 209 - 226 prakRtAdhyAyaprameyanirdezaH " 203 " 204 ! vyajanam 209 viSaya :. upagRhavidhiH dvAramAnam anyathA catuzzAlavidhAnam prakArAntareNa SoDaza gehAni stambhasaMkhyApramANato bahuvidhanRpa gehavidhiH teSAmupagRhavidhAnam vAstubali: rAjJAM gRhapravezaH .. 216 " AsanavidhiH chatram paryaGkaH paca vAhanAni tatra DolA sukhAsanam rathaH nau : plavaka: 210 211 212 213 214 acala: 215 dvAtriMzo'dhyAyaH / kUpaprazna vidhAnam 226--228 trayastriMzo'dhyAyaH / bhAsanAdiparicchadalakSaNam 228--244 zayanasAdhanam aSTavidhA zayyA tatra dantAGghrirnAma maJcaH lohacaraNaH aSTApadamayaH cala: vetrakaH pRSTham. paTTikAmayaH DolAkhya: 217 " 218 219 220 222 223 225 128 229 230 231 233 dz 23 234 77 59 34 236 *AA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tulA 239 viSayaH. pRSTham, viSayaH. pRSTham. macopadhAnavidhAnam dArukhaNDimUlyajJAnam pAdukam kacavetanam 245 kur3AdimAnasAdhanam zilAdAraNalakSaNIkaraNAdardAnAM vetanam , ulUkhalAdi | bimbAdinirmANe vetnm| 241 tailadroNi: lohabhUSAdikriyAyA vetanam jalayantram yhih:| ikSuyantram nADIyantram zastralakSaNam 247-251 svarNakIlama sbaas: ctupriNsho'dhyaayH| dhanurlakSaNam karmakAravetanAkramaH 244.--- 246 granthasamAptiH BN - Page #20 -------------------------------------------------------------------------- Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // shriiH|| zrIkumArapraNItaM zilparatnam / (uttrbhaagH|) anantakoTibrahmANDeSvakhileSvAtataH kramAt / niHzeSavizvakartA yaH sa jiiyaanmdhusuudnH||1|| bhatha bimbAdipIThAdikuNDamaNDalakAdikam / mAnuSANAM catuzzAlAdyakhilaM vaktumArabhe // 2 // __tatra pUrva zilAdibimbasAdhanam / evaM kRtvA mandiraM manmathAreH sAdhaM dakSaiH zilpibhiH shstrhstaiH| AcAryo'sau zuklapakSe muhUrte zuddha viprAn bhojayitvA yathArham // 3 // saMpUjya vastraiH sthapatIMzca dakSA nArAdhya devaM praNipatya bhUyaH / kRtvAtrayAgaM paripUjya zastrA___NyastreNa liGgArthamabhiprayacchet // 4 // parIkSya pUrvAbhimukho nimittaM gacchennimitte'tha zubhe pradiSTe / ..P. 7. 1254. 500.- 8-11-1103. 8 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttaramAgaH nItvA ca mAsaM zakune'zubhe cet kRtvA tadAnIM zubhakarma gacchet // 5 // jvaladagniprabhaM dIpaM vRSA vezyAzca knykaaH| puSpAnnapUrNakumbhAjyazaGkhakSIradadhIni ca // 6 // vrIhayaH zAlayo mAMsaM madhucchatraM ca cAmaram / maGgalyo yoSito rAjA dhvajaH pUrNadhanUSi ca // 7 // kSIriNI gausturaGgAzca dRzyante'bhimukhaM ydaa| yAturiSTArthasiddhathai syAt sutarAM tat pradakSiNam // 4 // gaulikAvAyasarutaM prayANe vAmataH zubham / praveze dakSiNe zastaM kSutaM hyAdAvazobhanam // 9 // / anyatra pRSThe vAme ca zastaM nRNAM ca kUjitam / / syAttAMsi(?) bharaTAdInAM vAme zastaM tu dakSiNe / / gAnaM ca dizi zAntAyAM piGgalAnAM dvayaM hitam / / sRgAlavAyasau vyAghrAzcakorazca kapotikA // 11 // vAmAd dakSiNagAH zastAH phaNI sarvatra ninditH| .. zazakauzikagRdhrAzca zyenAzca mRgddunnddubhaaH|| 12 // dakSiNAd vAmagAH zastAH zubhA vAcaH zubhapradAH / " bAleyagodhvanirvAme gatirdakSiNataH zubhA // 13 // azanidinaM varSa pratikUlAstathA giraH / pratikUlaM gurorvAkyaM kalahazceti ninditAH / / 14 // tADanaM ziraso'GgAnAM dakSiNA vishesstH|| varNavAhanaveSANAM manaHzastradizAmapi // 15 // 1. 'tA' ga. pAThaH. 2. 'daivina' kha. pAThaH. 3. 'ga' kha. ga. pAThaH, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bimbaadisaadhnvidhiH|]..: prathamo'dhyAyaH / aprasAdo'tha digdAhapariveSAH zivArutam / candrasUryoparAgolkAbhUkampendradhanUMSi ca // 16 // vRkSadhvajAyudhacchatrayAnabhaGgA vininditaaH| cakrikSapaNanamAzca munndditaamngglaanggnaaH||17|| viprAstapasvino vrAtyA yatayo vAmanAdayaH / vikalA jAlikAH sUnAH pASaNDA daNDapANayaH // 18 // kApAlikAH kASThadharA muktakezAzca duHkhinaH / ArdravastrAzca nindyAH syurdRSTAH prtimukhaagtaaH||19|| ahuteSu nimitteSu mAsaM nItvA zubhe brajet / zilAmayaM maNimayaM lauhaM dArumayaM tathA // 20 // mRnmayaM mizrakaM lekhyaM bimbaM saptavidhaM smRtam / teSAmabhimataM dravyaM zilAdyaM bahuzikSitam // 21 // gatvAnviSyAnayet tattaducitaM lakSaNAnvitam / brAhmaNakSatraviTchUdrazilAH syurdhavalAruNAH // 22 // pItAH kRSNAzca liGgAni kuryAt taabhirythaakrmm| sarveSAmathavA sarvAH zilAH syuriti kecana // 23 // muktiM jayaM dhanaM dhAnyaM dadyuH zuklAdikAH zilAH / uddhRtya saMsthitA tatra (yAha ? yAM di)zaM vIkSate zilA // tAmeva pratimAM gehe pazyantI sthApayed dizam / bimbArtha puMzilA grAhyA pIThArtha strIzilA tthaa|| 25 // napuMsakazilA pAdazilArthamakhile mtaa| yathociMtA zilAM dRSTvA baliM dattvA yathAvidhi // 26 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale uttarabhAga hemasUdhyaSTalAbhyAM tu chittvoddhRtyAGkayet ttH| antarbahizcAramUlapradeze punarAnayet // 27 // strIzilAkalpite liGge rASTra rAjA ca nazyati / puMzilAkalpite pIThe liGge pIThe ca SaNDake // 28 // striyA puMsA ca bhUpIThe kRte syAd rASTranAzanam / evaM vijJAya tadyogyAmAnayedambarAvRtam // 29 // evaM kRtvA samAropya rathaM nItvA zivAlayam / kaubeyAM dizi saMsthApya liGgaM samyak prakalpayet // 30 // atha ratnAni / sphaTikaM padmarAgaM ca vajraM nIlaM hiraNmayam / vaiDUrya vidrumaM puSyaM ratnabimbaM tathASTadhA // 31 // sphaTikaM sUryakAntaM ca candrakAntAmiti tridhA / sphaTikasyaiva bhedAH syuH kAmamokSArthadAH kramAt // 32 // zriyaM kAmaM tathArogyamRddhiM putraM jayaM sukham / labhate padmarAgAdibimbAnAM kramazo'rcanAt // 33 // mANikyaM ca divAkarasya zazino muktAphalaM vidrumaM bhaumasyendusutasya vai maratakaM tat puSyarAgaM guroH / vajaM daityagurordivAkarabhuvo nIlaM ca gomedakaM rAhoryad graharatnakaM zRNu sakhe ! ketozca vaiDUryakam // 34 // ratnAnAmiha sarveSAM doSAH sAmAnyato nava / rekhA binduH kalaGkazca kAkAdhikSatadhUlayaH // 35 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimbaadisaapnvidhiH| prathamo'dhyAyaH / tuSAratrAsarandhrANi yatnAd ratneSu varjayet / rekhA binduH kalakaM ca trAsaH kAkapadaM kSatam // 36 // khadyoto makSikA chAyAbhedAH sandhituSArake / nimnamastakatA ceti doSA ratnabhavAstathA // 37 / / strIpunapuMsakabhidA na syAd ratneSu sarvataH / atha loham / sauvarNa rAjataM tAnaM paittalaM kAMsyamAyasam // 38 // saisakaM trApuSa ceti lauhaM bimbaM tathASTadhA / bhuktimuktipradaM haimaM liGgaM raupyaM tu puSTidam // 39 // tAmrajaM putradaM vidyAt tathaiva syAt tu paittalam / AyurArogyadaM kAMsyamAyasaM mAraNaM smRtam // 40 // saisakaM trApuSaM cApi vidvessoccaattnaadissu| mukhyalohAni catvAri hemAdIni zubhAni hi // 41 // pizAcalohAnyanyAni kAMsyAdInIti kecana / atha dAruH / candanaM devadAruzca zamIpippalaziMzapAH // 42 // khadirAsanamAlUramadhUkA bakulastathA / padmakaM karNikAraM ca viprAdInAM trayaM trayam // 43 // kramAd dAravaliGgAnAM vijJeyAstaravaH zubhAH / atha mRdH| tIrthakSetrAcalArAmapuNyadezodbhavAM mRdam // 44 // 1. 'nti' kha. ga. pAThaH. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... zilparatne ttarabhAgaH zuklAM raktAM tathA pItAM kRSNAmAdAya cUrNayet / yavagodhUmamASANAM cUrNAnAM guggulorapi // 45 // lAkSAzrIveSTakazyAmAsarjAnAM ca samAMzakaiH / kundurikSasya cAMzena mRccUrNaM sarvasammatam // 46 // kapilApaJcagavyena satailena tu mardayet / tAM mRdaM marditAM pakSaM mAsamAtroSitAM punH|| 47 // gRhIlA kArayelliGgaM sapIThaM lakSaNAnvitam / mAsaM tu zoSayed dharme bimbamAmaM tu mArtikam // 48 // athavA kevalAM matsnA karmayogyAM vicUrNitAm / marditAM paJcagavyAdbhirmAsamAtraM tathoSitAm // 19 // gRhItvA kArayelliGgaM sapIThaM tviSTamAnataH / / vipacet kuzalairagnau pakkaliGgaM tu tad bhavet / / 5. // kRtvA dArumayaM zUlaM lohapaTTavibhUSitam / mRdA vidhivadAlipya zoSayenmizraliGgakam // 51 // bhittyAdAvAlikhed varNairlekhyabimbaM yathoditam / mRmmayaM vAkSikaM bimbaM sarvasiddhipradaM sadA // 52 // manmaye hemaratnAni madhye saMsthApya kArayet / saikataM gaumayaM paiSTamAnnaM gaulaM phalAtmakam // 53 // nAvanItaM ca liGgAni tyajyatAM prativAsaram / naiteSAM pIThikA kAryA kuryAlliGgaM tadAsane // 54 // naiSAM trikhaNDamAnaM vA na zirovartanAdikam / naiSAM kAlaM muhUrtAcaM nAdhivAsAdikAH kriyAH // 55 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liGgAlakSaIRAJ:: dvitIyo'dhyAyaH / / nirmAya sabastAlliGge zivamAvAhya pUjayet / visRjya nirapekSaM talliGgamAsu vinikSipet // 56 // atha pITham / svayoniH pIThikaiva syaacchailaadiinaamduussnnaa| .. abhAve tvaiSTakI zaile ratnajAnAM hirnnmyii|| 57 // . rAjatI tAmrajA vA syAccheSThamadhyAdhamakramAt / nyUnairvA paralohAnAmiSTakAbhizca dArave // 58 // iti zilparatne'ntyabhAge bimbAdisAdhanavidhirnAma prathamo'dhyAyaH // atha dvitiiyo'dhyaayH| atha liGgalakSaNam / sukhAsanaM tu prathamaM skandomAsahitaM ttH| tRtIyaM candramUrdhAnaM caturtha vRSavAhanam // 1 // paJcamaM nRttamUrtistu gaGgAdharamataH param / . saptamaM tripurAriH syAt tataH klyaannsundrm||2|| ardhanArIzvaraM pazcAd dazamaM gajahA tathA / ekAdazaM pAzupataM kaGkAlaM dvAdazaM smRtam // 3 // ardhanArAyaNaM pazcAd bhikSATanamataH param / caNDezvaraprasAdaM tu dakSiNAmUrtireva ca // 4 // tataH kAlArimUrtizca liGgamaSTAdazaM smRtam / . . evaM liGgodbhavaM pUrvaiH proktaM zaivaparAyaNaiH // 5 // 1. 'di' ga. pAThaH. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uparabhAgaH atha bimbaM tu trividhaM niSkalaM sakalaM tathA / mizraM ceti ca tad bimbamacalaM ca calaM tathA // 6 // calAcalamiti tredhA tatprapaJcaH pradarzyate / niSkalaM kevalaM liGgamanyattvavayavAnvitam // 7 // tadeva citramardhAGgadarzanaM tvardhacitrakam / citrAbhAsaM tathA lekhyamuttamAdikrameNa tu // 8 // sakalaM trividhaM jJeyaM mizralakSaNalakSitam / mizrAkhyaM mukhaliGgaM syAdacalAdikamucyate // 9 // nidhikumbhapratiSThAdi srvmuktaanusaartH| kRtvA pratiSThitaM bimbamacalaM parikIrtitam // 10 // pIThikopari saMsthApya pUjitaM calameva hi / saudhaM ca pArthivaM zailaM saGkaraM tvacalaM zubham // 11 // ratnajaM dArujaM lauhaM trayaM caitaccalaM zubham / dhAtuvarNAdibhilekhyaM paTAdau taccalAcalam // 12 // liGgaM garbhagRhadvArastambhAdhiSThAnakiSkubhiH / tAlamAnAGgulaizcApi tathA mAtrAGgulairapi // 13 // yajamAnoccamAnena caivaM navavidhaM smRtm| garbhabyAse vibhakte smarazaranavanetrastripaJcaikabhAgai liDAni trINi teSu triSu guNadaliteSvekabhAgaihi bhAgaiH / he dve tAni syurevaM nava caraNayutaM tatsamaM pAdahInaM dvArAd dhyekAMzakAbhyAmapi guNadalite tatra potarANi // 14 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liGgalakSaNam !] dvitIyo'dhyAyaH / prAsAdamAnAcca tathA vedavANartubhAgataH // 15 // liGgAyAmo'thavA kAryaH prakAro'nyazca kathyate / garbhagehavizAlArdha liGgAyAma prakalpayet // 16 // dvArAdhiSThAnapAdAnAM samaM pAdAdhikaM tu vA / pAdahInamathaiteSAM tanmadhye'bdhivibhAjite // 17 // pRthakkRtvA tattadaMzaiH syAnmAnaM navadhA smRtam / liGgAni sAyakakarAdipadonitAzvi___ hastAntimAni carANAMzaviyuktakluptyA / syurvarNinAM mukhabhujorupadodbhavAnAM paJcAgnipAvakajagatparisaGkhyakAni // 18 // aGghayaMzakakramakRtahasanena bhUyo dve caikamapyanuvilomakulotthayoH syuH / tAnyuttarottarakulaprabhaveSu cAnulomyAt prakalpayatu caikakarAdikAni // 19 // . Arabhya hastaM navahastakAntaM liGgaM vidheyaM naradaityadevaiH / hastAdikaM paJcakarAntamAdau ___ liGgaM manuSyasya vibhinnavarNam // 20 // daityasya SaTsaptakaraM ca liGgaM gIrvANaliGgaM ca navASTahastam / devAdiyonyaSTakabhedakAni ... liGgAni santyatra na varNitAni // 21 // mA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne hastoccamAnAdArabhya pAdavRddhikrameNa tu // 22 // . trihastAntaM kaniSThAni liGgAni syurnavaiva hi / caturhastAyatAlliGgAt prAgvat pAdavivardhanAt // 23 / SaDDhastAntaM madhyamAni liGgAni nava kalpayet / saptahastoccamArabhya pAdavRddhyA tu pUrvavat // 24 // zreSThAni nava liGgAnAM trayastriMzadudAhRtam / tAlAdinavatAlAntaM tAlamAnena kIrtitam / / 25 // pUjAMzocce caturvizatyAdhikyazatabhAjite / mUlaliGge'GgulaM kRtvA tAlamAnaM prakalpayet // 26 // ekAGgulAdidviyavavardhanenAnalAGgulAt / kaniSThanavaliGgAni tathA vedaanggulaaditH|| 27 // madhyAni nava liGgAni tathaivAGgAGgulAntataH / saptAGgulAdidviyavavardhanenA navAGgulAt // 28 // zreSThAni nava liGgAni ratnajAni vishesstH| kaniSThamadhyaliGgAni ratnajAtAni sarvataH // 29 // calAni gehe pUjyAni sthirANyevottamAni hi / tAnyAlaye pratiSThApya sthiraliGgAni pUjayet // 30 // rAmAGgulAdito lauhaM liGgamA SoDazAGgulAt / calaliGgaM smRtaM tasmAt sthirANyUz2a bhavanti hi // 31 // madhUcchiSTena nirmAya sakalaM niSkalaM tu vaa| baddhvA mRdA dRDhaM zuSkamadhUcchiSTaM bahiH sRjet // 32 // 1. 'ke', 2. 'histyajet' kha. pAThaH. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vilakSaNam // ] dvitIyo'dhyAyaH / tatra lohArdramApUrva kArayellauhamuttamam / atha tatprakriyAM vakSye karmakArahitAya tu // 33 // kaThinA mandakaThinA mRhI mRdutarA tathA / mUSAkaraNayogyeti paJcadhA mRttikA smRtA // 34 // pUrvoktAM nAkujAM vAtha mRtsnAmAdAya yatnataH / mRlloSTacUrNasaMyuktAM yathAyukti vimardayet || 35 // zuddhAmbhasA pUgacarmasAraM yuktyA suyojayet / kArayet kaThinAmevaM zilAmusalatADitAm // 36 // tasmin gomayasaMyukte syAnmandakaThinA punaH / mRdbhANDa cUrNasaMyuktAM tatpAdAMzakamRttikAm // 37 // peSaNyAM peSayed yAM sA mRdvIti kathitA purA / tadeva gomayayutA mRtsnA mRdutarA smRtA // 38 // tuSAdhaGgAracUrNena saMyuktA ghaTamRttikA / kArpAsapaTacUrNena samaM musalapIDitA // 39 // eSA bhUSAmRdAkhyAtA kartavyA sAnayA dRDham / yatkiJcidIpsitaM tantu kizcinnyUnapramANataH // 40 // kRtvA dvitIyayA zuSke taSTvA liptvA punaH punaH / ante gomayasAreNa liptvA zlakSNIkRte punaH // 41 // kRtvA tasmin madhUcchiSTapaTTaM yuktaghanAnvitam / iSTapramANaM tat sarvaM kRtvA tena salakSaNam // 42 // bhUSaNAdIni sarvANi madhUcchiSTasya tantunA / kRtvA tintriNasAreNa veNusAreNa vA tathA // 43 // 1. 'NAt ta' kha. ga. pAThaH, 11 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne uttaramAge kRtena yuktazastreNa susnigdhaM kArayedatha / punarvilepayenmRtsnAmAdrI mRdutarAM kramAt // 44 // zuSke tasmin punarliptvA mRdvayA saMzoSayet punaH / kaThinena punastatra kRSNAyasapaTAdibhiH // 45 // baddhvA yathAbalaM pazcAt kaThinena vilepayet / AvRttyA lepayet tena yathAloSaM yathAbalam // 46 // apradhAnAvayavagasthAne syaallohpddhtiH| evaM zuSke punaryantravazAdAtapya vahninA // 47 // madhUcchiSTaM bahistyaktvA taM dahet kASThaveSTitam / / yadA kUzmANDapuSpAbhaM varNamantargataM punaH // 48 / / lohamArgAdirandhreNa dRzyate tat tadaiva hi| avaruhya bhuvaH zvabhre vinyasyordhvamukhaM yathA // 49 // mUSAyAmAtiM lohaM zIghramAdAya yatnataH / nikSipya tanmukhe mandamantarbhAgaM supUrayet // 50 // pAMsunA bahirAcchAdya kAlAcchItalite punaH / tIkSNAyasakRtaiH zastrairmudaM tyaktvA sudhIH kramAt // 51 // sulakSaNaM kArayet taistairucitaiH zastrabhedakaiH / evaM ttkrmkushlailohjN kArayed budhH|| 52 // ghana cellohajaM bimbaM madhUcchiSTena kevalaH / kRtvA mRllepanAdIni pUrvavat kramatazcaret // 53 // punarapi bimbonmAnamAha -- aSTAGgulaM samArabhya (dviya ? cASTA)GgulavivardhanAt / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liGgalakSaNam / ] . dvitIyo'dhyAyaH / lauhAni nava liGgAni trihastAntAni kalpayet // 54 // tathASTAGgulamArabhya dvidvayaGgulavivardhanAt / / trihastAntAni liGgAni trayastrizad bhavanti hi // 55 // SoDazAGgulamArabhya dAruliGgAnyanukramAt / * SoDazAGgulavRddhayA syuH SaDDhastAntAni vai nava // 56 // '. ghoDazAGgulamArabhya caturaGgulavardhanAt / / dAravANi trayastrizalliGgAnyA rasahastataH // 57 / / yasya yasmin bhavedAsthA vibhUtiryasya yAdRzI / liGgaM tadanusAreNa kArayedAlayocitam // 58 // kArayedevamevAtra liGga mAtrAGgalairapi / yajamAnasamaM tasya netrAsyahanudoHsamam // 59 // stanAntaM hRdayAntaM ca liGgoccamiti sptdhaa| tatraikahastaliGgasya caturhastaM tu vistRtam // 6 // vimAnaM syAt tathA paJcaguNaM SaDguNameva vaa| . vistAradviguNoccaM tu nAgaraM triguNaM yadi // 61 // bhUmijAkhyaM smRtaM tasmAd dviguNaM zikharaM ydaa| nAgaraM valabhirnAma vimAnaM bhavati sphuTam // 12 // liGgAyAme vikArAMze bhUtavedAmivistaram / jayadaM pauSTikaM sArvakAmikaM drAviDe bhavet // 63 // abhikRtyaMzake garbhe SoDazAMzaM taduttamam / trayodazAMzamadharma tayormadhye'STabhAjite // 64 // . nava liGgAni sidhyanti vesare tAni kalpayet / 1. 'ma' ga, pAThaH Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziraparale . uttaramAme paJcapaJcAzake daidhye vasusaptaSaDaMzakaiH // 65 // vistAraM vesare vidyAt pUrvavajjayadAdikam / liGga sarvasamaM samonmitivibhaktAMzatrayaM tat punaH __svAyatyA samanAhaka yadi samAMzaM cAtha vRddhyuttaram / bhakta bhAnuyujocchraye'drivasunandAMzaistu mUlAdiSU petaM digdalite trilokayugasaGkhyAtaistathezAdhikam / / 66 / / AyAme dalite divAkarayujAbhISTe'STabhirvistRtiH kAryAzairapi paJcapaJcayavayuktaiH saptabhiH paJcabhiH / svAyAmArkayugAMzakahirasanAMzaH syAd yaSaH kevalaiH paJcAzairapi garbhagehanavamAMzenApi sA smaryate // 6 // mArtANDadvayabhAgabhaktamakhilaM liGgaM vidhAyAMzakai__ raSTAbhiryavapaJcayuktamunibhiH sArdhaM yavaiH paJcabhiH / bhUtaiH paJcabhireva varNavihitaiviprAdito vistRtaiH kuryAt sarvasamaM samAMzavihitaM vRddhyuttreshaadhike||18|| bhAgavaturvizatibhiH samasta liGgasya dIrgha pravibhajya samyak / viSkambhamaMauratha paJcabhizca __nAhaM mitaM SoDazabhizca bhAgaiH // 19 // Arabhya SaDbhAgamataH krameNa pAdAMzavRddhayA navadhA vibhaagaiH| vasvansamettAni navoditAni liGgAni mitradvayabhAgabhakte // 70 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lijhamkSaNam / ] dvitIyo'dhyAyaH / aSTASTArdhanavAMzakairvibhajite vistAramaMzadvayaM zreSThaM madhyamamaMzakaistribhiratazcAdhAMzavRddhayottare / bhakte kanyakamaMzakaistribhirato bhakte ca bhAgadvayaM viSkambhaM punarevameva navadhA saMkalpayed vA kramAt // 1 // rAgidArAkSanihataM kRtvA viSkambhamArjitam // 72 // anUnanetravIbhaktaM pariNAhaM samIpagam / viSkambhamAnAt triguNaM nidhAya viSkambhavasvaMzakato'STamAMzam / vikSipya vA nAhavidhistadeka viMzadvibhAgo nihito'thavA syAt / / 73 / / sarvatobhadrakaM liGgaM vardhamAnaM zivAdhikam // 74 // svastikaM ca caturdhA syAt tallakSma pRthgucyte| viprANAM sarvatobhadraM bhUbhujAM vardhamAnakam // 75 // zivAdhikaM vizAmiSTaM zUdrANAM svastikaM matam / pratilomAnulomAdivarNAnAmapi svastikam // 76 / / yathocitAtAnavitAnayuktAM zilAM yathoktakramato'bhibhajya / mUlaM yugAnaM vidadhIta madhya maSTAzrakaM vRttamayaM paraM ca // 77 // turyazre susame prasArya bhujasUtraM karNasUtrAdhvanA tasyAntAhitalakSmasu pratidizaM dve ve bhujaasuutrke| 1. 'anyanetravibha' ga. pAThaH. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zilparale " [uttarabhAge kRtvA tadvayamadhyasaMsthitacatuSkoNAni saMzodhya sA dhvaSTAnaM vidadhIta vRttamapi tad DyaSTAzrakAdikramAt / / 7 / / turyazre'STAzrake vRtte brahmA viSNuH zivaH kramAt / devatAH sarvaliGgeSu trikhaNDeSu vizeSataH // 79 // kAMzaH pAdazilAyAM syAd viSNvaMzaH pIThikAsamam / dRzyaH zivAMzaH pUjyaH syAt sarvaliGgeSvayaM vidhiH / / 80 // samamAnA bhaved vedI liGgasyAvArikA yathA / pUjAMza eva nirdiSTo liGgazabdena cAtra hi / / 81 // ghedAzrapIThikAyAstu liGge sarva samaM tvidam / talliGgapariNAhasthabrahmasUtracatuSTaye // 82 // vistAraH sama eva syAcchAyAdoSo'nyathA bhavet / a(tho ? to) liGgasamaM pIThaM syAcchAyAdoSavarjitam / / 83 // pITheSu liGgatulyA syAt pariNAhaM tu vistRtiH| . tathA tuGgeSu liGgeSu pIThikAdhikavistRtiH / / 84 // avagamya zivAMze tu vardhayet tatsamaM yathA / yAvad vRddhaM zivAMze tu brahmAMze hApayet tu tat // 85 // tahat sthUleSu liGgeSu nyUnatAM pIThavistRteH / vijJAya pUjAbhAgaM tu kuryAddhasvaM tdNshtH|| 86 // brahmAMze vardhayed bhAge vRddhihAnI na vaissnnve|... chAyAdoSo vicAryo'yaM liGge sarvasame smRtaH // 87 // 1. vIthikA' ga. pAThaH, 2. 'dvanmUleSu li' kha. ga. pAThaH / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liGgalakSaNam ] dvitIyo'dhyAyaH / vardhamAnAdiliGgeSu naitat syAditi kecana / tahad vyakteSu liGgeSu vyaktAvyakte ca ratnaje // 88 // svayaMbhuvi tathA bANe'pyArSe vA niyamo nahi / vardhamAnAdiliGgAnAM trayANamapyayaM vidhiH // 89 // yamasUtre tu kathitA chAyAdoSaM vinA ythaa| liGgAyatipramANAnItyAdinA pIThavistRtiH // 9 // zivabhAgasamA kAryA vyAkhyAtaM saGgrahe tathA / yAvalliGgasya vai daiyaM tAvat pIThasya vistRtiH // 91 // saGkRtyaMze tu liGgoce saptASTanavabhiH kramAt / aMzairbrahmaharIzAnabhAgAH syurvardhamAnake // 92 // liGgAyAme prakRtyaMze ssttsptaassttaaNshklpitaaH| kramAd brahmAdibhAgAsta evaM vA vardhamAnake // 93 / / paJcaSaTsaptabhAgairvA catuSpaJcaSaDaMzakaiH / vardhamAnaM bhavelliGgaM zreSThamadhyAdhamakramAt // 94 // liGgAyAme tu paGktyaMze rAmAgnizrutisammitaiH / aMzaibrahmAdibhAgAH syuH kramAlliGge zivAdhike // 95 // liGgotsedhe tu nandAMze SaTsaptavasubhAgakaiH / brahmaviSNvIzabhAgAnAM kramAnnAhAH prakIrtitAH // 96 // liGgaM trairAzikaM nAma bhavet sarvasame tu tat / svAyAmA(vistAraM svastikaM vA zivAdhikam // 97 / / vardhamAnaM ca talliGgaM nAmnA suragaNArcitam / tat sArvadezikaM jJeyaM sarvavarNahitAvaham // 18 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 zilparatne pauSkare kAraNAkhye ca yathoktaM tattu kathyate / caturaMzAdi viprANAM paJcAMzAdi nRpocitam // 99 // SaDbhAgAdi vizAM yogyaM saptAMzAdyaM tu vArSalam / vardhamAnaM caturbhedamevaM varNakramAdidam // 100 // AkRtyaMze tu liGgoce saptasaptASTabhAgakaiH / brahmAdyaMzeSu yalliGgaM viprAbhISTaM zivAdhikam // 101 // ekonaviMza (tA? tyA ) bhakte tuGge SaTSaTturaGgakaiH / brahmAdibhAgatuGgaM ced bhaupamIzAdhike smRtam // 102 // trayodazAMze liGgocce vedavedazarAMzakaiH / kAdibhAgaM vizAM yogyaM liGgamuktaM zivAdhikam // 103 // liGgatuGge dazAMze tu guNAgnizrutibhAgikam / brahmAyaMzeSu zUdrANAmiSTaM liGgaM zivAdhikam // 104 // pUrvoktasamaliGge ca dhArAliGgaM vikalpitam / caturazraM dviraSTAzraM tanmUle parikalpayet // 105 // vaiSNavAMze ca zaivAMze dhArA dvidviguNIkRte / sarveSAmapi liGgAnAM dhArAliGgaM tridhA matam // 106 // mUle'STAzraM vA kalAzraM yugAzraM tasmAdUrdhvaM tadyugAH syuzca dhArAH / [uttarabhAgaH evaM pUrvAcAryakairIzvarasya proktaM dhArAliGgametat tridhaiva // 107 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liGgazirovartanam ] dvitIyo'dhyAyaH / sarvatobhadraliGgeSu dhArAH syuH pnycviNshtiH| saptaparNadalAkArAH samAH sarvAH samAntarAH // 108 // ekaikasyAM tu dhArAyAM catvAriMzatprasaGkhyayA / kuryAt samAni liGgAni syAt talliGgasahasrakam / / 109 / / caturazrasya konnaardhsuutrlaanychnmdhytH| koNatyAgAt tadaSTAnaM kuryAd viSNvaMzasiddhaye // 110 // athavA liGgavistAraM saptadhA vibhajet samam / madhye tribhAgaM saMsthApya dvidvibhAgavivarjanAt // 111 // vasvazraM sidhyati samamatha vRttaM nigadyate / caturazrasya liGgasya ziromadhye nidhAya tu // 11 // sUtraM digantaimAnena bhrAmayed vRttasiddhaye / ___ atha zirovartanam / kurvIta trapuSIphalAgrasadRzaM chatropamaM mastakaM bAlendvAkRti kukkuTANDasadRzaM viprAdivarNakramAt / bhedAH sarvasamAMzakaprabhRtayo nAhaprabhedAnvitA___ ste'pyetatkramataH syuretadanulomAGgIkRtizceSyate / / vistAraM zivaliGgamUrdhina vasunandAdityarudrAMzakaM kRtvAtra kramato vizodhya parito yekadilokAMzakAn / kRtvAtyaSTitithiprakRtyatidhRtikhyAtAMzayuktaM kamAt pUjAbhAgabhihoktabhAgamupariSTAcchodhayed varNiSu // 1. 'Nordhva kha. pAThaH. 2. 'taM tenaiva bhrA' kha. ga. pAThaH. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zilparatne [uttarabhAgaH tanmastake navavibhAgatayA vibhakte bhAgaM vizodhya paritaH zivabhAgadairghyam / dvAtriMzadaMzakatayA parikalpya bhAgA nekaikazo dvijamukhaSu vizodhayed vA // 115 // chatrAbhaM trapuSAkAraM kukkuTANDanibhaM tathA / ardhendusadRzaM cAtha buhudAmaM tu paJcamam / / 116 // sarveSAmapi liGgAnAM ziraso vartanakramam / liGgavyAsAt SoDazAMzamekahitriyavAdhikam // 117 // Aropya ke'dhaH saMlambya linggsyobhypaarshvyoH| vartayet tatra catvAri chatrAbhANi bhavanti hi // 118 / / prathamaM ca dvitIyaM ca samaliGge niyojayet / zivAdhike tRtIyaM tu caturtha vardhamAnake // 119 // vartanaM saGkaraM naiva kuryAt tadazubhaM ytH| SaDaMze liGgavistAre sArdhadvayaMzena vartayet // 120 // trapuSAbhaziraHsiddhayai rAmAMzaiH kukkuTANDakam / liGgavyAsatRtIyAMzavartanAdardhacandrakam // 121 // liGgavyAse'STadhA bhakte sArdhAzatrayavartanAt / bubudAbhasya liGgasya ziraH sidhyati zobhanam // liGgAnAM zirasIpsitAMzamubhayoH saMlambya tatpArzvayoH kRtvA matsyayugaM tdaasyjdhnaannisskraantsuutrhye| tasmAd yatra ca saMyutirmatimatA bindutrayADhayaM yathA tattad vartayitavyamatra bahudhA sopAyamAMzoditam / / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAmaliGgam ] dvitIyo'dhyAyaH / atha liGgaM sthUlamUlaM sthUlaM madhye kRzaM tathA / zeSaM sthUlaziraskaM ca caturdhati mayoditam // 124 // liGgavyAse'STadhA bhakte mUle madhyAgrayorapi / bhAgAdhikaM ca hInaM ca sthUlamUlAdikaM smRtam // 125 // liGgamArSaM tathA svAyambhuvamityatra dvidhAsti tat / vedAzrI brahmaviSNvaMzo liGgeSvArSeSu sammatau // 126 // zivAMzo vRtta eva syAcchiraso vA na vartanam / atha svayambhUliGgAni jarjarANi kRzAni ca // 127 // hasvAni cAtidIrghANi phalakAsadRzAni ca / anakApANi gokarNamAtuluGganibhAnyapi // 128 // SaTpaJcatridazAgrANi mAnonmAnAdibhirvinA / zRGgANyapi ca vakrANi nAnAvarNAkRtIni ca // 129 // sapIThAni vipIThAni sAlayAnyagRhANi ca / vanaparvatanadyabdhitIrthakSetragatAnyapi // 130 // darzanasparzanArcAbhiryeSAM siddhiranuttamA / vidyAt svayambhUliGgAni yeSu nityaM sthitaH shivH||13|| mUlaM na zodhayet teSAM zodhanaM sarvanAzakRt / amImAMsyAni tAnyAhuH pUjyAnyeva yathAsthiti // 132 // naiSAM mUrtivibhAgo'sti naca syAnmantrasaGkaraH / mAnuSeSveva liGgeSu mantramUrtyAdisaGkaraH // 133 // atha bANaliGgam / bANaliGgaM tu yat sarva yathAjAtaM nidhApayet / svecchayAdhaM tu rAmAzaM vA paJcAMzaM dvibhaagikm||134|| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttarabhAgaH pIThe salakSaNe lauhe saudhe vA sthApayecchubhe / koTyastisrastu liGgAdrau tisraH zrIparvate sthitaaH||135|| tisrastu kAlikAgate tinazcApyamarezvare / kanyAtIrthe mahendrAdrau nepAle kanyakAzrame // 136 // teSvekaikA sthitA koTirevaM koTyastu SoDaza / sapIThaM vApyapIThaM vA saprAsAdamavartanam // 137 // sarvasaGkarahInaM tat sarveSAM bhuktimuktidam / pUjayed bANaliGgaM tat pratiSThApya vidhAnataH // 138 / / anyAnyapi ca liGgAni nadyabdhigirikAnyapi / akRtAni viziSTAni devadaityamunIzvaraiH // 139 // divyairanyaiH siddhamukhyaiH pUjyAnyeva hi bANavat // 14 // iti zilparatne uttarabhAge liGgalakSaNaM nAma dvitIyo'dhyAyaH / / atha tRtiiyo'dhyaayH| atha lkssnnoddhaarH| evaM liGgaM kArayitvA mahAtmA zUnyaM doSairlakSaNairanvitaM ca / lakSmoddhAraM kArayed varNayogyaM ___ yat proktaM tatkamAt (svarga ? svAga)meSu // 1 // liGgamUni kSataM syAcced rAjJAM kartuzca nAzanam / chidraM bhAryA sutaM zave vaktre hanyAcca zilpinam // 2 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSaNoddhAraH] tRtIyo'dhyAyaH / madhye duHkhaM ca durbhikSaM koDe vRSTivinAzanam / atyAyataM cAtihUsvaM kRzaM sthUlaM nRpAntakRt // 3 // paryAptakarma yalliGgaM zoNAdi(1)vAlukAdibhiH / gobAlarajjubhizcaiva gharSayennirbaNaM samam // 4 // mukurodaravacchlakSNaM dRzyacchAyaM suvartulam / tataH zuddhAmbugokSIranAlikerekSuvAribhiH // 5 // prakSAlya tIrthatoyena proktacihnAni lakSayet / rAjasarSapamAtrAzced yatra syuH svarNabindavaH // 6 // liGge vA pIThikAyAM vA sarvavarNahitAvaham / svalpadoSamapi tyAjyaM liGgaM pIThaM ca tad bhavet / / 7 // nirdoSamanyat saMpAdya lakSaNoddhAramAcaret / bhaktvA tredhA zivAMzAyatimuparitanaM bhAgamutkSipya ziSTaM kRtvASTAMzaM samAsphAlya ca viSuvasirAsUtramatrASTamAMze / liGgAbhaM lakSma sAdhAraNamatha yavarUpaM mahebhekSaNAbhaM vrIhyAkAraM ca baddhAJjalinibhabhapi viprAdiklaptyA likhed vA // 8 // rekhAM lakSaNamUlato maNimayIM mUlAMzayugmAntima rekhe lakSaNapArzvaje ca parilikhyeSvaMzamadhyAvadhi / UrdhvAtrairRtusUtrakaistridazakoSThAni prakalpyAtha te tatkarNakramataH parAgavanipaGktyante mitho yojayet // 9 // vistAro'dhamalakSaNe dviyavatastatpAdavRddhayordhvato rekhA taddalato mitA maNimayI tatsAmiklapte pare / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH rekhA dakSiNavAmamadhyaracitA brahmAjitAnaGgaji daivatyazcaturazrakAdizivaliGgAMzAzca taddevatAH // 10 // prathamaM nAgaraliGge SoDazabhAgaM kRte zivAyAme / SaDbhUtavedabhAgAMstyaktvorce kanyasAdhudayam // 11 // evaM trikamutsedhaM buddhvA ca tryaMzakAstu sarveSAm / viSNvaMzAdimukhe he sUtre saMlambayet pArthe // 12 // pRSThe tayoryutiH syADIne vedAgnidoSu / madhye bhUtavanAnilapAMzeSu (1)yutistayoH pRSThe // 13 // zreSThe SaDbhUtavanAnalapAMzeSUditA tu yutiH / teSu grIvaikAMzaM triyazaM sUtraviSkambham // 14 // yAvadadhoviSNvaMzaM proktotsedhe nayet tu samam / evaM nAgaraliGge sUtraM samyaG mayenoktam // 15 // pAdona bhAgamadhu vA brahmasUtravizAlatA / bhaved viSNvaMzaparyantaM brahmasUtrasya tu sthitiH // 16 // tadadha pArzvasUtrasya lekhA madhyabhavA bhavet / tathA drAviDaliGgocce tripaJcAMze krameNa tu // 17 // nandadigrudrabhAgocaM hInAduJcamihoditam / saptASTanavabhAge(syAt ? bhyaH) kramAt sUtre tu lambayet / nIce yugAgnidvitaye madhye bANayugAgniSu / dvayozvAthottame liGge raseSu zrutibhAgiSu / / 19 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaNoddhAraH] tRtIyo'dhyAyaH / yutiH syAd drAviDe sU (tre ? tra)vyAsaH svAMzArdhataH smH| tadardha pakSasUtrasya vyAsAgAdhe ca pUrvavat // 20 // SoDazAMze zivAyA sUtrAyAmo dshaaNshtH| jAMzazca caturbhAgaH syAdadhazca dvibhAgikaH // 21 // mukulAkAramArabhya pArzvasUtradvayaM kamAt / dvayaMzaM vihAya pRSThe tu yutiryuktA tayoH punaH // 22 // athavA SoDazAMze'dhobhAgaM vedAMzamUrdhvataH / tyaktvA sUtraM tu rudrAMzairuccAt prAgvad yutiH smRtA // itthaM drAviDaliGgasya lakSaNoddhAraNaM smRtam / atha vesaraliGgasya tripaJcAMze zivocchraye // 24 // nAlAyAmo dazAMzaH syAd vasvaMzaprabhRti kramAt / sUtrayorlambanaM kuryAd bhUtavedaguNAMzakaiH // 25 // tayoryutirbhavecchreSThe viSkambhaH SoDazAMzataH / madhye'ze vasubhAgocce vedAMzairnAlamunnatam // 26 // UrdhvaM trayoM'zAH zodhyo'zo guNabhAgAt prbhRtydhH| sUtre tu lambayet tridvibhAgeSu syAt tyoryutiH||27|| gRhItAMze tridhA bhakte vyAso bhAgadvayena tu / evaM madhyamamuktaM syAlliGge vesarasaMjJite // 28 // kaniSThavesarasyAtha dvAdazAMze zivocchraye / adhoM'zamaMzA(dU ?vU)ce tu sUtrAyA(me ? mo) nvaaNshtH|| saGgamaH pUrvavajjJeyo bhAge vai SoDazAMzite / bhAgena sUtranyAsaH syAt tadardha prakSasUtrayoH // 3 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne (uttarabhAgaH kaniSThavesarasyaivaM lakSaNoddhAraNaM smRtam / chatrAbhamastake liGge sUtrAgraM syAd gajAkSavat // 31 // khaNDendumastake liGge sUtrAgraM buhudopamam / liGgAne trapuSAbhe tu sUtrAgraM kukkuTANDavat // 32 // kukkuTANDaziroliGge sUtrAgraM chatrasannibham / sAmAnyena tu liGgAnAM sUtrAgramatha kathyate // 33 // kadalImukulAbhaM vA sarojamukulAkRti / azvatthapatrasadRzaM sAmAnyaM hi yavopamam // 34 // atyaSTayaMze tu liGgAbhe bhAgaM tredhA vibhajya tu / madhyasUtratatiAMzaM tadardha pakSasUtrayoH // 35 // kaniSThavesarasyaivaM lakSaNoddhAra IritaH // 36 // atha mukhaliGgam / yathoktAvyaktaliGgeSu zivAMze dshbhaajite| azvinetrAgnibhAgaiH syAt skandhaH kaNThastathAnanam // 37 // uSNISoM'zastu makuTaM dvayaMzamUrdhvaM tu bhAgataH / bhAgena mukhaviSkambho vistRtazcordhvaliGgavat // 38 // lalATakaNThabhUnetraghrANagaNDamukhAdikam / mAnonmAnapramANena sarva sakalavat smRtam // 39 // athaikatraM caturvakaM grAmAdiSveva vinyaset / dvivakra parvate'raNye pararASTrAntike'pi ca // 40 // sthApayet tadaridhvaMsaM vidadhAti svalakSaNam / catustrayekAnana bhUtyai paJcAsyaM cAbhicArakam // 41 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSaNoddhAraH] tRtIyo'dhyAyaH / (vi ? dvi)mukhaM cArinAzAya sthApyaM zailavanAdiSu / sarveSAM mukhaliGgAnAM nirgamaH syAt pRthak pRthak // 42 // praviSTA kandharA kAryA viSNubhAgopari sthitA / hastAdipaJcahastAntaM mukhaliGga prakalpayet // 43 // ataH paraM na kurvIta mukhaliGga zubhecchayA / pUjAMzAdha tribhAgaikaM gADhaM vA sphATike matam // 44 // samaM tripAdamadha vA pUjAMzAt tasya vistRtiH| sadhAraM vAtha vRttaM vA liGgaM syAt sphATikaM smRtam // 45 // ziraso vartanaM prAgvad brahmasUtraM na bhAvayet / brahmasUtraM vinApyetat tejodravyaM varapradam // 46 // sphaTikAdizilAdyaistu pratimAkaraNe punaH / vajraM zastraM prakartavyaM kArayet tena zANayA // 47 // dAraNacchedanAdau tu kRssnnlohshlaakyaa|| zANAcUrNena toyena yathAyukti samAcaret // 48 // sphATikaM zakalaM vAtha dagdhvA cUrNIkarotvatha / piSTvA tacUrNamambhobhistat piSTaM kadalIdale // 19 // vinyasyAGgArarAzau tu pAcayenmodakaM yathA / tasminnagninibhe jAte mandamAdAya cUrNayet // 5 // taccUrNa kiMzukAkluptaphalakAyAM samAhitaH / kizcidudhUlanaM kRtvA talliGgaM tena mardayet // 51 // yAvat sulakSaNatA tadvat prabhAjAlasamudgatiH / jAyate tAvadevaM hi mardayet sphATikAdikam // 52 // 1. 'na', 2. 'TvA' kha. pAThaH. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne / uttarAgaH atha yonyAdyam / trividhAGgulamAnAnAM AtyaMzaM nAtirApayet / bereSu teSu yonyAcaM nayet svaiH svairihAlaiH / / 53 // liGgAnAmapi ziSTAnAM jAtyaMzAropaNaM matam / (mAne) caturazItyaze (dviSaSTayaMze) taducchraye // 54 // sakRtyaMze vikArAMze viprAdInAM yathAkramam / ekAMzAropaNAduktaM jAtyaMzAropaNaM hitam // 55 // prastutapratimotsedhaM triMzadaMzAditaH kramAt / zatAMzAntaM vibhajyaiSu bhaagairnytmairbudhaiH|| 56 // uktaviprAdimAneSu jAtyaMzAropaNaM smRtam / gRhItotsedhamAne tu mAnAGgulavibhAjite // 57 / / vRddhyA vAGgulivicchedaM parihRtya prakalpayet / mAnaM pramANamityAdi pUrvoktanyAyamAzritaH // 58 // yonivArAdighaTanAM yojayecchobhanaM yathA // 58 // iti zilparale uttarabhAge lakSaNoddhAravidhirnAma tRtIyo'dhyAyaH // atha cturtho'dhyaayH| atha sklbimbotsedhH| dvArotsedhasamaM tadadhirahitaM dvAre'khile conite __ nandAMzena gajAMzakena ca samaM bhakte tridhA dvayaMzakaiH / 1. 'kta' kha., 'kA' ka. ga. pAThaH. 2. 't' kha. pAThaH. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimoraseSaH) caturtho'dhyAyaH / klaptAnItyuditAni paJca manuMbimbAnyatra garbhAlaye bhakte lokazarekSaNaiIiguNabhUmyaMzagrahAt trINi ca // 1 // garbhagehe tato nandabhAge nandavidhonnatam / athavA garbhagehe tu trinavAMzavibhAjite // 2 // ekAMzAdekavRddhyA tu saptaviMzatidhA punH| athavASTAdazAMze tu garbhagehavizAlake // 3 // tAvatA bimbamAnoccamekAdekAMzavardhanAt / garbhahArasya cotsedhaM gajabhAgavibhAjite // 4 // paJcAMzamuttamotsedhaM madhyamaM caturaMzakam / adhamaM tu guNAMzaM syAt trividhaM dvAramAnataH // 5 // adhamottamayormadhyaM vasubhAgavibhAjite / navadhA sakalottuGgaM dvAramAnAd vidhIyate / / 6 / / athavA dvAratuGgaM tu saptaviMzatibhAjite / ekaikAMzavihInena bimboccaM tryakSabhedataH // 7 // evaM hi dvAramAnena SaTtriMzadbhedatoditam / athAdhiSThAnamAnena evamevAddhimAnataH // 8 // bAhyaprAsAdamAnena garbhagehoktavat smRtam / ekAdinavahastAntaM navadhA hastamAnataH // 9 // tAlAdidazatAlAntaM tAlamAnena kalpayet / kartuzca hRdayAntaM vA stanAntaM bAhusImakam // 10 // hanvantaM cAsyasImAntaM netrasUtrAvasAnakam / kartuzcodayatulyaM vA yajamAnavazAdime // 11 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH atha vA kartRtuGgaM tu navabhAgavibhAjite / ekaikAMzakahInenApyaSTadhA sakalodayam // 12 // mAnAGgulaiH purA proktaistathA mAtrAGgulairapi / saptAGgulaM samArabhya dvidvayaGgulavivardhanAt // 13 // trayoviMzAGgulaM yAvat tAvad bimbodayaM smRtam / sarveSAmapi bimbAnAM proktAnAM bahudhAtra hi // 14 // uSNISAt pAdaparyantaM tuGgamApAdamUrdhakam / atha bahubere zambho sAgramAnaM vA hanusImAntameva vA ! 15 / / (te kAMsye mathAbhighArya haviSA mUlena liGgAkRti kRtvAthA dazarudradigvasudo bhinnairmataM cAGgulaiH / viprAdiSvatha varNabhedavihitaM sAjyaM dadhi kleditam ?) ............. // 16 // tayormadhye'STadhA bhaGktvA navadhA zaktituGgakam / sarveSAmapi pAGkisthitazaktyudayaM tathA // 17 // bahuberavidhAnamUlabimbaM susamaM dvArasamucchrayeNa kAryam / caraNAMzavivRddhamardhavRddha pAdonadviguNaM dvisaMguNaM ca // gRhe tvAtmArthabimbAnAM mAna mAtrAGgulena tu / kartavyamanyathAcettu vaktavyaM kartRnAzanam // 19 // aGgulairnirmitaM bimbaM sarvajAtyahakaM zubham / aGgulInirmite bimbe jAtyaMzaM nAtiropayet // 20 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimotsedhaH] caturtho'dhyAyaH / aGgalAdanyabimbocce savedAzItibhAjite / ekAMzaM ropayet tattu viprajAtyarhakaM smRtam // 21 // dvibhAgAdhikaSaSTayaMzairbhaGktvaikAMzasamanvitam / nRpajAtyarhakaM bimbamathArkadviguNAMzite / / 22 // ekAMzAropaNaM vaizyayogyaM bimbamiti smRtam / SoDazAMze'zamAropyaM bimbaM zUdrasya sammatam // 23 // evaM jAtyaMzasaMyuktabimbamAnena pUrvavat / yonyAdIni samAnIya cintayettu zubhAzubham // 24 // gRhoktamArgamAzritya vizeSaH kathyate'tra hi / yadyoninilaye'rcAyAM tadyoniH syAnnAcAnyathA // 25 // kartuzca janmanakSatrAnnRpavAstudinAt tathA / guNayed bimbatArAntaM tena lokprsiddhitH|| 26 // vicArya gaNayogAdi zobhanaM tu parigrahet / bhaumavAro vivaryaH syAnmadhyamau saurisUryayoH // 27 / / bhAnuvArAdibhiryuktaM vizAkhAdi ctushctuH| viyogaM maraNaM nAzamamRtaM ca yathAkramam // 28 // sarveSAmapi vRddhayarthaM jAtyaMzAropaNaM smRtam / tasmAt tadanu kartavyamAyAdInAM tu cintanam // 29 // atha kautukoccam / sakale sati mUlabimbake nigamAMzonmiti karmabimbakam / sakalAkRti niSkale'pi vA sthitamAsInamataH prakalpayet [ // 30 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne AyAmena zivAMza kasya racayennAhena vA sammitaM vyAsenApica mantraliGgaviSaye tat karmavimbaM zive / bhaktvA SoDazadhA punastrayamidaM rudrAGkazailAzugAgnyaMzairvAdhikamUnitaM ca kuhacit kuryAt tadaucityataH // 31 // sauvarNe... I 32 // -- uttaraH liGgamAnena bimbavaM kathyate pUrvazAstrataH / pUjAMzadviguNA vA syAt tuGge dvAtriMzadaMzite // 32 // teSu vai saptaviMzAMzaM paJcaviMzAMzameva vA / tribhAgAdhikaviMzAMzamekaviMzAMzameva vA // 33 // ekonaviMzatirvAtha nRpAMzaM vizvabhAgikam | rudrAMzaM nandabhAgaM vA saptAMzaM paJcabhAgikam // 34 // sthUladezasya liGgAnAM pUrvoktapariNAhataH / tulyaM vistArato vAtha pUrvoktakramato iyam // 35 // aMzIkRtya yathoktAMzaiH kautukocaM karotu vA / pUjAMzocaM tu nAhaM vitatimapi pRthag hyaSTabhAgaM tu kRtvA tairevAMzaistribhedairguNazaramuninandAMzarudrAMzakairvA / nyUnaM caivAdhikaM vA samamapi kathitaM liGgato beramAnaM bhedairgIrvANasaMkhyairiti viditamabhUt puurvshaastraantressu|| 36 // atha tAlaniyamaH uttamaM dazatAlAkhyaM caturviMzacchatAGgulam | madhyamaM dazatAlaM syAd viMzAdhikazatAGgulam // 37 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matimotsedhaH] caturtho'dhyAyaH / adhamaM dazatAlaM tu kalAdhikazatAGgulam / tAlaM pratyayamevaM tu kramAd vedAMzahAnitaH // 38 // uttamaM navatAlAdi bimbamAnamudAhRtam / uttamaM dazatAlena brahmaviSNumahezvarAH // 39 // madhyamaM dazatAlena tathaivomAsarasvatI / uSA bhUmizca durgA ca lakSmIjyeSThA ca mAtaraH // 40 // madhyamaM dazatAlena vA trimUrtIn prakalpayet / / kanyasaM dazatAlena candrAdityAvathAzvinau // 11 // Arya zatamakhaM caiva caNDezaM kSetrapAlakam / maharSINAM gaNAMcaiva teSAM devIzca kArayet // 42 // uttama navatAlena vidyezAn lokapAlakAn / vasUMzca dikpatIMzcaiva astramUrtIzca guhyakAn // 43 // devAnanyAMzca devIstAH kArayellakSaNAnvitam / madhyamaM navatAlenApyaSTamUrtimarudgaNAn / / 44 // yakSAsuragaNAMzcaiva karotu zubhalakSaNam / kanyasaM navatAlena vidyAdharagaNAMstathA // 45 // asurAn siddhagandharvAn pitarazca tathaiva c| aSTatAlena mAMstu pizAcAH saptatAlataH // 16 // SaSThatAlena kubjAzca tttcchresstthaantraadhmaaH| tattaduttamamadhyAdibhedenaiva bhavantyataH // 47 // pazcatAlocamenaiva vighnezaM skandameva ca / vAmanaM ca karotvasya bhUtAn madhyena vAdhamAt / / 48 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttarabhAgaH bAlAstu vedatAlena kuryAd bhUtagaNAMstu vA / tritAlena tu kartavyA yakSakinnarajAtayaH / / 49 // dvitAlenaiva kUzmANDAMstAlAt kuurmaakRtihriH| yathoktapratimAyAmaM mUrtibhedavazAdiha // 50 // vibhajyArkAGgalaM tAlaM golakaM vA kalAM tathA / viditAyaGgulaM mAnamaGgulASTAMzakaM yavam // 51 // prAyaH svavAJchitamiti dviguNAyateSTa pAdonavistRtatadardhadhanAM zilAM tAm / turyazritAM samatale nipuNAM nidhAya prastAramatra tanuyAdatha mantramUrteH // 52 // iti zilparane uttarabhAge pratimotseghavidhirnAma cturtho'dhyaayH|| atha pnycmo'dhyaayH| athottamaM dazatAlam / triyavAdhikacandrAMzamuSNISoccamudAhRtam / tasmAdApUrvakezAntaM kArayedagnibhAgataH // 1 // kezAntAdakSisUtrAntaM yugAMzaM triyavAdhikam / akSisUtrAnnAsikAntaM tasmAcca hanusImakam // 2 // pratyekaM triyavAdhikyayugabhAgodayaM tathA / hanvAdigalamAnaM tu caturyavamudAhRtam // 3 // yavaikonayugAMzaM tu kaNThoccaM parikIrtitam / kaNThAntatirthaksUtraM tu tAlusUtramudAhRtam // 4 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamadarzatAlam] paJcamo'dhyAyaH / 35 hikkAsUtrAddhRdayAntaM hRdayAnnAbhisImakam / nAbhestu mer3hamUlAntaM vizvAMzatriyavaiH pRthak // 5 // medamUlagataM tiryaksUtraM madhyAbhidhaM smRtam / madhyasUtrAdUrudIrgha saptaviMzAMzakaiH smRtam // 6 // tasmAd vedAGgulaM jAnutuGgaM jaGghorumAnavat / tasmAt pAdatalotsedhaM yugAMzaM parikIrtitam // 7 // aGguSThAgrAttu pArNyantaM talaM saptadazAGgulam / hikkAsUtrAdadho bAhudIrghamRkSAGgulaM tathA // 8 // korparAyAmamazvyaMzamekaviMzAMzakaM ttH| prakoSThasyAyataM tasmAt sArdhatrayodazAMzakam // 9 // madhyAgulAgraparyantatalAyAmaM karasya tu / sArdhabhAnvaGgulaM tAraM mukhe tasyAntavistRtiH // 10 // sArdhatrayodazairaMzaiIvAgre sAdhanandakaiH / / grIvAmUle dazAMzaistu vistAraM parikalpayet // 11 // hikkAdho bAhusImAntaM catvAriMzAMzameva hi / sArdhadvAviMzadaMzaM tu kakSayorantaraM tathA // 12 // navAMzaM caturyavopetaM bAhumUlavizAlakam ! ekaviMzatibhAgaM tu stanadeze tu vistRtiH // 13 // hRdayAvadhivistAramekonaviMzadaGgulam / kalAMzaM caturyavopetaM madhyavyAsamudAhRtam // 14 // ekonaviMzadaMzaM tu zroNIdezavizAlakam / tatra medavizAlaM tu dviyavAdhikamaGgulam // 15 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale tadadhaH kaTipArdhAntaM sArdhaviMzAMzakaiH smRtam / pAdonamanubhAgaM tadUrumadhyavizAlakam // 16 // jAnudezasya vistAraM pAdahInanavAMzakam / sapAdapazcabhAgaM tu jaGghAmUlavizAlakam // 17 // pAdonasaptabhAgaM tu jaGghAmadhyavizAlakam / sayormadhyatataM bhAgairnavabhiH saMprakIrtitam // 18 // pAdonapaJcabhAgaM tu nalakAyAstu vistRtm| triyavAdhikapaJcAMzaM gulphAkSavyAsamAnakam // 19 // akSAdAtalatuGgaM tu sArdhavedAGgulaM smRtam / pANitAraM ca tattulyaM pArNaruccaM tadeva hi // 20 // talamadhyaM SaDaMzaM tu yavadvayasamanvitam / talAgravistRtaM saptabhAgabhityevamIritam // 21 // dviyavAdhikavedAMzaM pAdAGguSThAmulAyatam / yavopetadvayAMzaM tu tasya vistArameva hi // 22 // tArA, nakhavistAraM tataH pAdonamAyatam / triyavopetavedAMzaM tarjanyAyAmamAnakam // 23 // pAdonavedabhAgaM tu dIrgha madhyamikAGgule / yavopetAmibhAgaM tadupAntyAGgulikAyatam // 24 // sArdhapakSAMzamAnaM tu kaniSThAGgulikAyatam / dezinyAdi kramAt tAraM navasaptAsaptabhiH // 25 // SaDbhirazaiH pRthak tatra kalpayecchilpavittamaH / nakhamAnaM svatArArdhamityAdhuttaprakArataH // 26 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyamavacatAlam ] paJcamo'dhyAyaH 4:1 tattadaGgulavistAraM vedAMzairvibhajet punaH / tribhAgamaGgulAgroccamazeSaM vA nakhetare // 27 // triyavAdhikavasvaMzaM bAhumadhyavizAlakam / sapAda saptabhAgaM tu korpare vyAsamucyate // 28 // pAdonarasabhAgaM tu prakoSThe madhyavistRtiH / pAdonacaturaMzaM tu maNibandhavizAlakam // 29 // saptAMzaM tattalAyAmaM sArdhAGgairmadhyamAGguliH / sapAdabhUtabhAgaM hyapyanAmikAGgulAyatam // 30 // yavasaMyuktapazcAMzaM tarjanyaGgulikAyatam / sapAdavedabhAgaM tu dIrghamanyAGgulaiye // 31 // aGguSThamUlavistAraM sapAdAMzamudAhRtam / tarjanImUlamekAMzaM madhyAyAM yavanandakam // 32 // anAmikA tarjanIvat kaniSThA SaDyavonmitA | tattanmUlavizAlasya SoDazAMzavivarjitam // 33 // tattadagravizAlaM tu tattAre rasabhAjite / paJcAzaM nakhavistAraM ziSTAdhaM pArzvamAMsalam // 34 // sapAdatAraM sarveSAM nakhAnAmAyataM tathA / vRttAyataM nakhAkAraM karayoH pAdayostathA // 35 // nakhahi guNamAnaM tadagraparvAyataM tathA / aGguSThamUlaparvasya dIrgha saptadazairyavaiH // 36 // tathaivASTAdazaya vairmadhyamAmUlaparvakam / tarjanyanAmika mUlaparva SoDazabhiryavaiH // 37 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane [uttarabhAgaH kaniSThikAmUlaparvaM trayodazayavaM smRtam / mUlAgraparvayormadhyaM dIrgha madhyasthaparvasu // 38 // aGguSThaM tu dvipaDhyaM shessaastriprvsNyutaaH| sArdhabhUtAGgulaM tatra tale vipulaM bhavet // 39 // rasAMzaM madhyavistAraM mUle sArdhaSaDaMzakam / aGguSThamUlAt tarjanyA mUlaM saarvtribhaagtH||40|| aGguSThamUlAd vedAMzaM maNibandhAntameva hi / adhya/zaM dhanaM pANitale pANI tripArzvakam // 41 / / talAne vAGgulaM kuryAd ghanaM sarveSu sammatam / aGgulInAmadhastAt tu mAMsalaM tvardhamAtrataH // 42 // dvibhAgaM pANihastasya zuklodaravizAlakam / zeSa madhyatalaM nimnaM bhUtavedAgnibhiryavaiH // 43 // sUkSmarekhA likhet tasmin yavAbhAzcakrazUlavat / padmAbhaM vAGkuzAbhaM vA yUkAgAdhatalAnvitam / / 44 // vRttAbhApekSitAGgeSu vyAse paJcavibhAjite / ekAMzaM parigRhyAtra vistAratriguNAnvitam // 45 // tattadaGgaparINAhaM sumatiH samprakalpayet / karNoddhe ziraso nAhaM sASTatriMzAGgulaM bhavet // 46 // karNoddhe tu zirastAraM yavonahAdazAGgulam / karNayoH pUrvanAhaM tu dvaaviNshdbhirthaanggulaiH||47|| karNayoH pRSThanAhaM tu bhAnvaGgulamudAhRtam / tayormadhyasthabhAgaM tu karNasthitirudAhRtA / / 48 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamadazatAlam] paJcamo'dhyAyaH / ziraso madhyamAnmUrdhni maNDalaM caturaGgulam / tathaivodagrakezAntaM navAGgulamudAhatam // 49 // tato vai maNDalAt karNa kezAntaM ca navAGgulam / maNDalAt pRSThakezAntaM sArdhadharmAGgulaM smRtam // 50 // lalATe kIrtimAnaM tu navAGgulamudAhRtam / kezAntasyAkSisUtrasya dvayormadhye hyavasthitam // 51 // bhruvoragaM navAGgalyaM cApAkAraM yathA kuru / antaraM tu bhravAzcaiva sArdhavedayavaM bhavet // 52 // paJcAGgulaM bhruvodIrgha madhye tAraM yavadvayam / pratipaccandravat kSINau bhruvAgrau tasya madhyamAt // 53 // kanInikAyA vistAraM yavamAnaM vizeSataH / kRSNamaNDalavistAraM cotsedhaM SaDyavaM bhavet // 54 // sitAMzaM tatsamavyAsaM kRSNamaNDalapArzvayoH / zapharAkRtikaM vApi sarojAkRtimeva vA // 55 // ardhacandrAkRtirvApi netrAkAraM prakalpayet / tattArakAnukUlyoccaM sitamaNDalakasya hi // 56 // ardhanetrayavaM raktaM maNDalaM tvadhikAMzake ! kRSNamaNDalamadhye tu jyotirmaNDalakaM yavam // 57 / / tadaSTAMzaikabhAgaM tu tanmadhye dRSTimaNDalam / sArdhabhUyavamAnaM tadUrdhvapakSmavizAlakam // 58 / / atha paJcayavastulyaM dIrghamaSTAdazairyavaiH / netrayorantaraM kuryAt sapAdayaMzamAnataH // 59 // 1. 'kAryamA' ka. ga. pAThaH. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale uttaranAma: kartu zamadhAdRSTirUrdhvadRSTistathA vipat / bandhunAzaM pArzvadRSTimihAni karotu vA // 6 // tasmAt sarvaprayatnena samadRSTiyathA kuru / nAsikApuTabAhyaM tu tAramaSTAdazairyavaiH // 61 // tadardha madhyavistAraM tasyAdha mUlavistRtiH / oSThamUlAtu nAsAgraM tuGgaM tu yaGgulaM bhavet / dvAratiryaggataM vyAsaM sArdhasaptayavaM smRtam / dvAratuGgaM paJcayavaM puTaM niSpAvabIjavat // 63 // tilapuSpavadAkAraM nAsikAyA vizeSataH / puSkarotsedhamekAMzaM tadanaM triyavaM bhavet // 64 // puTayormadhyabhittistu puSkaraM tviha kathyate / adhyardhayavamAlambya nAsAgraM puTasUtrataH // 15 // sArdhavedayavaM goSThaM dIrgha tasyArdhavistRtam / UoSThasyordhvabimbaM tu gojInAmnA prazaMsitam // 16 // yavamAnaM tu tAM gojI kRtvaivaM nAsikAdadhaH / sapAdacaturaMzaM tu tiryagAsyaguhAyatam // 67 // uttaroSThAyataM tasya dIrghatulyamudAhRtam / uttaroSThasya madhye tu tataM sArdhayavatrayam // 68 // AnupUrvyA kRzaM tAramAsyasImAvasAnakam / yavamAnaM ghanaM vApi tasyauSThasya tathopari // 69 // triyavAvanatA vApi tadoSThasadRzAyatam / aSTAdazayanaM proktamadharoSThAyataM tathA // 70 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamavazatAlam ] paJcamo'dhyAyaH / yavAdhikAGgulaM tasya vistAraM parikalpayet / adharaM pAlikA sArdhayavamAnamadhogatam // 71 // cibukAdadharoccaM tu saardhssddyvmucyte|| kizcitprahasitAkAraM suSThu yuktyA samAcaret // 72 // adharAccibukAlamba sArdhapakSAGgulaM bhavet / cibukAt tu hanoH sthAnaM sAdhaM ca yavamucyate // 73 // sArdhavahnayaGgulaM tasya tAramAyatavRttavat / hanoH sandheH karNasandhiya'ntaraM tu dazAGgulam / 74 // hanorbAhya tadArabhya pAdonadviguNAgrakam / karNavezamiti khyAtaM tatra karNa prakalpayet // 75 / / netrAt tu karNabandhAntavistAraM saptamAtrakam / karNasya tu vizAlaM tu aSTAdaza yavAH smRtAH // 76 // akSisUtrovaMtaH karNatuGgaM cASTAdazA yavAH / tadardha cordhvabandhaM tu zeSaM vRttamudAhRtam // 77 // netrasUtrAdadhaH karNa yavAH saptadaza smRtAH / sArdhavedAGgulaM tasmAt tasya nAlaM prakalpayet / / 78 // pUrvabhAge nataM vyomabhAgaM sAdhAMzakaM param / nAlayopsamAkhyAtaM punarardhAGgulaM tayoH // 79 // nAlAntaraM tripAdAMzaM vedAMzaM vistarAd dhanam / karNatuGgamazeSaM tu yavaikonanavAGgulam // 80 // viphalInavamardhAzaM dviguNaM hi tadAyatam / utsedhaM cArdhamAnaM syAnmUlAdagraM kSayAnugam / / 81 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zilparale [uttarabhAge. dvibhAgaM piJcaSIdIrghamadhyAMzaM hi tattatam / akSisUtrAdadhaH karNacAramardhAGgulaM bhavet / / 82 // karNadvAra tato nimnaM samameva tu vartulam / karNapAlighanaM sArdhayavaM nIvaM caturyavam / / 83 // pRSThakarNasya vistAramadhya(zamudAhRtam / kezAntAt pRSThakarNAntasyAntaraM tvardhamAtrakam / / 84 // pRSThakarNAvasAne tu + + nya(zakaM dhanam / tasyAdhaH pRSThakaNThoccaM yugAMzaM triyavAdhikam / / 85 // kRkATikAdhogrIvAgra+ + + tannavAMzakam / pRSThagrIvasya mUlasya tAraM sArdhadazAGgulam / / 86 // mUlAdagraM kramAt kSINaM grIvaM vRttaabhmucyte| hikkAsUtropari skandhasandhituGgaM yugAGgulam // 87 / / karNabandhAdadhaH sArdhaSaNmAtraM skandhasImakam / saptAGgulaghanaM skandhaM hikAvadhi kramAtkSayam // 88 / / pRSThagrIvAdadhastAt tu kakunmAnaM dazAGgulam / tasmAdAkaTisandhyantaM vaMzamRkSAmulAyatam // 89 // tadvaMzau natavistArau saardhssoddshkairyvaiH| vaMzamAnAdadhastAt tu vaMzamUlaM guNAGgulam // 9 // apare tuGgameva syAd vyAsaM tasya na saMzayaH / sArdhamRkSAGgulaM proktaM kakSayorantaraM punaH / / 91 // kakSAdhasthAMsaphalakatuGgaM saptAGgulaM bhavet / kakSorce bAhusImAntaM saptAGgulamudAhRtam // 92 // 1. !' ka, ga. pAThaH. 2. 'za' kha. pAThaH, Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamadazatAlam ] paJcamo'dhyAyaH / sArdhaSoDazamAtraM tu madhyavyAsamudAhRtam / nAbhisUtre tu vistAraM sArdhaviMzAGgulaM tathA // 93 // kaTibandhe tu vistAraM trissddnggulmaantH| pAdonadharmabhAgaM tu sphibimba prati vistRtiH // 94 / / suvRttau tau samAkhyAtau tayormadhyaM caturyavam / apare tAramevoktaM pArzvavyAsamathocyate // 95 // kakSasyAgravizAlaM tu saptamAtramudAhRtam / sapAdaSoDazAMzaM tu hastasUtre tu vistRtiH||96 // sapAdadvAdazAMzaM tu madhye pArzvaghanaM bhavet / zroNImadhye ghanaM pArzve saptottaradazAGgulam / / 97 // tatra zroNyudayaM pUrvaiH saptamAtraM vidhiiyte| nAbhisUtrAdadhazcordhvaM caturvahnayaGgulaM hi tat // 98 // zroNyadhastAt kaTeruccaM sArdhabhUtAGgulaM bhavet / tatkaTezca dhanaM vidyAt sArdhabhAnvaGgulaM bhavet // 99 // tatra zroNyudayaM kuryAt ++++++++ / + tujhaM corumUlAt tu nIva sArdhayugAGgulam // 10 // kakSAjaTharanimnaM tu sArdhadvayaGgulamucyate / sUtraM suvRttanAbhestu rekhe he pariveSTite // 101 // karNamUle tu tattAraM tujhaM caiva caturyavam / hikkAdazvAkSisUtraM tjjaanusuutrmudaahRtm||102|| hikAmadhyAt tu kakSAntaM kalpayet tribhiraMzakaiH / karNamUle tu tAM hikkAsUtrAdhastAt tu klpyet||103|| Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttaramAgaH hikAsUtropariSTAt tu nIlakaNThaM prakalpayet / hRdayAt stanapIThoccaM vyaGgulaM samudAhRtam // 104 // saptAdazayavaM khyAtaM stanamaNDalavistRtam / tanmadhye cUcukoccaM tu vyAsaM caiva yavadvayam // 105 // nAbhestu stanavistAraM vyomAzaM dviyavaM punaH / tannAbhirdakSiNAvarta mUle tAraM yavadvayam // 106 // tannAbhyavaTamadhyasthasUtraM ++++++ nAbheradhaHsa(dAte ? pAde)na zroNyuccaM pnycmaatrkm||107|| tadardha tatkaTizroNigADhaM tu vyaGgulaM bhavet / tasmAdAmedramUlaM tu medamUlaM yugAGgulam // 108 // sapAdapaJcamAtraM tu liGgadIrghamudAhRtam / liGgamUlavizAlaM tu saptAdazayavaM smRtam // 109 // liGgAyAmatribhAgaikamagrakhaNDyAyataM smRtam / yadagrakhaNDimUlaM tu yavamAnaM bRhattaram // 110 // raktotpalasya mukulasannibhaM tu tadagrakam / muSkAyAmaM vizAlaM ca sArdhavedAGgulaM bhavet // 111 // dhanaM sArdhaguNAMzaM tu tanmUlovorubandhanam / medmUlasya pIThasya vyAsaM saptAdhamAtrakam // 112 // medramUlasya pIThAntamUrumUlasya mAMsalam / jAnumaNDalavistAraM sapAdacaturaGgulam // 113 // sAdhaM tu vyaGgulaM proktaM jAnumaNDalanItrakam / sAdhaM tu yamulaM proktaM pRSThajAnunataM viduH // 11 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyamadazasAlam ] SaSTho'dhyAyaH / madhye tu pArzvayoH zeSaM yathAsaundaryamAcaret // 114 // ___iti zilparatne uttarabhAge uttamadazatAlalakSaNaM nAma paJcamo'dhyAyaH // atha SaSTho'dhyAyaH / atha madhyamaM dazatAlam / madhyamaM dazatAlena strImAnamiha vakSyate / uSNISodayamekAMzaM kezAntaM tu guNAGgulam // 1 // kezAntAdakSisUtrAntaM satripAdayugAMzakam / akSisUtrAt puTAntaM tu sArdhavedAMzamiSyate // 2 // nAsApuTAt tu hanvantaM satripAdaguNAMzakam / tasyAdhaH kambumAnaM tu caturbhAgamudAhRtam // 3 // hikkAdihRdayAntaM ca hRdayAnnAbhisImakam / nAbhyAdiyoniparyantaM trayodazAMzakaM pRthak // 4 // UrudIrgha tu SaDviMzadaMzaM jAnu yugAMzakam / UrudIrghasamaM jaGghA taloccaM tu yugAMzakam // 5 // vistAraH zivazailakairmukhagale'tyaSTayA dvikakSAntare ___vakSoje navabhiH pRthak ca tadadho vizvaiH shivairmdhytH| kRtyA zroNitale kaTau raviyugenorvoH sajAnuhaye jaGghAyuGnalake'rkazailarasavedaizvAGgulaiH smmitaiH||6|| utkRtyAdhibhujaM prakoparamanu dvAbhyAM prakoSThe tale dhRtyA saptabhirAtatiyugazarAGgeSvarNavairaGgulaiH / aGguSThAdiSu tattatirnavanagAhyadyaGgasaGkhyairyavaiH striissvshvairmnnibndhkoprbhujaamRle'nggulairvistRtiH|| 7 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 zilparale [uttarabhAgaH tarjanyagrimayoryugairyugayavanyUnaiH parAdhyaGguli vAyAmo'GgulakairnRpASTasadalAdyadyaGgasaGkhyairyatraiH / vyAsaH sArdhayugAGgulaiH stanasamutsedhastribhizcUcuke vyAso'kSe zrutibhiryavairRtumitainIbhau dRzAkSonnatiH // 8 // yonipIThavizAlaM tu saptAGgulamudAhRtam / yonitAraM caturbhAgaM vistArasadRzonnatam // 9 // kArya vaTasya patrAbhaM yoni kuryAnmanoharam / stanAntaraM yavASTAMzamantaraM tu stanAkSayoH // 10 // atyaSTayaMzaM bAhubAhyamekatriMzAGgulaM tatam / zeSamuttamatAloktamArgeNaiva samAcaret // 11 // evameva prakartavyaM yuktyA pumAnakaM tvapi // 11 // iti zilparatne uttarabhAge madhyamadazatAla vidhirnAma SaSTho'dhyAyaH // atha ssmo'dhyaayH| athAdhamaM dazatAlam / uSNISamaGgalaM proktaM kezamAnaM guNAkulam / kezAntAddhanuparyantaM sArdhabANAGgulaM bhavet // 1 // yugAGgulaM kaNThamAnaM hitAsUtrAntamAcaret / hikkAdihRdayAntaM ca tasmAnnAbhyantameva ca // 2 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhamadazatAlam ] saptamo'dhyAyaH / nAbhestu meDhUparyantaM sArdhabhAnvaGgulaM pRthak / medAjjAnvagraparyantaM paJcaviMzAGgulaM smRtam // 3 // vedAGgulaM tu jAnuH syAjjaGghA corusamA smRtaa| vedAMzaM caraNotsedhamevaM syAdaGgatuGgatA // 4 // uSNISAt pRSThakezAntaM sArdhabhAnvaGgulaM smRtam / uSNISAt pArzvakezAntamaSTamAtramudAhRtam // 5 // uSNISAt pUrvakezAntaM paJcamAtramiti smRtam / kezAntADanuparyantaM tribhirbhAgaivibhAjite // 6 // kezAntAdakSisUtrAntaM tasmAnnAsApuTAntakam / tasmAt tanuparyantaM pratyekaM caikabhAgataH // 7 // yavAnvitadvimAnaM tu netrayorantaraM tathaH / tatsamaM nayanAyAmaM bhUtamAtraM bhruvAyatam // 8 // bhrUmadhyAttUrdhvakezAntaM saptAdazayavaM smRtam / yavaM bhruvormadhyatAraM kRzAnI kramAt ttH||9|| SaDyavaM netravistAramUrdhvacarma yavArdhakam / adhocarma ca tattulyaM kaMbIraM tu padaM bhavet / 10 // netrAyAmatribhAgaikaM kRSNamaNDalavistRtam / yavamAnaM tu tanmadhye jyotirmaNDalakaM smRtam // 11 // adhocarmasthiti netrasUtre kuryAd vishesstH| tasya kezAntayormadhye bhUsthitirbAlacandravat // 12 // 1. 'sImAntaM' ga. pAThaH. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zilparatne uttasmAgaH karNasthAnaM ca karNaM ca uttamaMdazatAlavat / ghANamUlasya vistAraM yavamAtramudAhRtam // 13 // nAsikAgravizAlaM tu vyomamAtramiti smRtam / adharoSThasya cAyAmaM pakSamAtramudAhRtam // 14 // tadardhaM tasya vistAraM cibukaM tu yavadvayam / vistAraM tatsamaM vidyAnnimnamardhayavaM smRtam // 15 // tato'dhobhAganiSkrAntaM yavonavyomamAtrakam / grIvAmUlavizAlaM tu vasvaGgulamudAhRtam // 16 // grIvAgrasya tu vistAraM sArdhasaptAGgulaM tathA / vakSaHsthalasya vistAraM saptatriMzatimAtrakam // 17 // paJcaviMzatimAtraM tu bAhudIrghamudAhRtam / AyAmaM tuH prakoSThasya ekonaviMzadaGgulam // 18 // tasmAnmadhyAmulAgrAntaM sArdhadvAdazamAtrakam / tadardhaM tu talAyAma zeSaM madhyAGgulAyatam // 19 // aGguSThasya tu taddIrghamaSTAviMzadyavaM smRtam / sArdhavedAGgulaM proktamanAmikAmulAyatiH // 20 // tathaiva tarjanIdIrgha kaniSThasya yugAGgulam / dharmASTavasuSaDbhUtayavA jyeSThAdivistRtiH // 21 // tattadaSTamabhAgonaM teSAmagravizAlakam / agravyAse tu bhUtAMze tribhAgaM nakhavistRtam // 22 // vistareNa sapAdaM tu nakhAyAma prakIrtitam / yavatrayaM talaghanaM tadaSTAMzonamagrataH // 23 / / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhadharma dazatAlam / saptamo'dhyAyaH / talAyAmasamaM jJeyaM talasyaiva vizAlakam / maNibandhasya vistAraM yavAdhikaguNAGgulam // 24 // prakoSThamUlavistAraM vasvaGgulamudAhRtam / ardhabhUtAMzakaM bAhorapradezavizAlakam // 25 // sArdhaSaNmAtrakaM jJeyaM bAhumadhyasya vistRtam / bAhumUlavizAlaM tu vasvaGgulamudAhRtam // 26 // bAhuparvAntavistAramaSTatriMzAGgulaM bhavet / hikkAsUtrAttu kakSAntaM vasvaGgulamudAhRtam // 27 // dvAviMzadaGgulaM proktaM kakSayorantaraM punaH / hRdayAvadhi vistAraM bhavedaSTAdazAGgulam // 28 // udarasya tu vistAraM saptAdazAGgulaM bhavet / zroNipradezavistAramaSTAdazAMzamucyate // 29 // SaDyavaM nAbhivistAraM nimnamardhayavaM bhavet / stanamaNDalavistAramardhamAtramudAhRtam // 30 // cUcukaM ca yavaM proktamutsedhaM tatsamaM bhavet / dvayoH stanAkSayorantaH sArdhadvAdazamAtrakam // 31 // muSkAyAmaM tu vedAMzaM vistAraM caiva tatsamam / liGgaM paJcAGgulAyAmamautpalaM mukulaM tathA // 32 / / kaTipradeze vistAra SaDyavASTAdazAGgulam / UrumUlavizAlaM tu sArdhadvAdazamAtrakam // 33 // Urvagrasya tu vistAraM sArdharandhrAGgulaM smRtam / jAnumadhyavizAlaM tu sArdhavasvaGgulaM bhavet // 34 // 1. '' ka. ga. pAThaH. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale jaGghAmUlavizAlaM tu sArdhaSaNmAtramucyate / nalakAyAstu vistAraM sArdhavedAGgulaM bhavet // 35 // a stalasya vistAraM cturnggulmissyte| talamadhyavizAlaM tu bhUtAGgulamudAhRtam // 36 / / pAdAGguSThasamAyAmaM caturmAtramudAhRtam / anAmikAdIrghamAnaM kuryAt triMzadyavaistathA // 37 // madhyAgulaM ca tattulyaM vedAMzaM tadanAmikA / kaniSThikAyA dIrgha tu sArdhavahayagulaM bhavet // 38 // saptASTanavadharmAkhyairyavaivizvAbhidhaiH kramAt / kaniSThAdyagulInAM tu vistAraM pravidhIyate // 39 // agramUlasamaM proktaM tattAraM tribhiraMzayet / dvibhAgaM nakhavistAramAyAma tatsamaM tathA // 40 // AyAmavartulAkAramardhacandrAkRtirbhavet / talAgre'guSThamUle tu dvimAnaM tu dhanaM smRtam // 41 // kaniSThAyAM navayavaM talasya dhanamucyate / kakSayorantaraM pRSThe caturviMzatimAtrakam // 42 // atrAnuktaM tu yat sarvamuttamaM dazatAlavat // 423 / / iti zilparatne uttarabhAge'dhamadazatAlaM nAma saptamo'dhyAyaH // aSTamo'dhyAyaH / athottamaM navatAlam / uSNISaM tvekabhAgena kezAntaM tadguNAgulam / kezAntAdakSisUtrAntaM vedamAtramiti smRtam // 1 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama nbtaalm|] aSTamo'dhyAyaH / tasmAt puTAntaM vedAMzaM puTAinvantakaM tathA / kaNThemAnaM tu vedAMzaM bhAnvaMzaM hRdayAvadhi // 2 // tatastu nAbhisUtrAntaM tathA dvAdazamAtrakam / nAbhyAdimer3hamUlAntaM bhAnumAtraM vidhIyate // 3 // UrudIrgha caturviMzadaMzaM jAnu yugAMzakam / javAdI turutulyaM vedAMzaM caraNodayam // 4 // chatrAkAraM bhavecchIrSa zikhAdezaM samudtam / zikhAyAH pUrvabhAge tu kiJcannimnaM bhavet tathA // 5 // zikhAyAH pArzvayonimnaM kalAmAtraM vihAya tat / zikhAyAH pazcime bhAge pronnataM jAyate manAk // 6 // tato'dhastAd bhaved gartaH prnnaalsdRshaakRtiH| ekAGgulastu vistAro dairdhya syAdaguladvayam // 7 // karNAgrasandhau saMlagnaM karNapRSThe'gulAntataH / tato dvidvyaGgulAtItastryaGgulo'tha kathodbhavaH // 8 // ekaikAGgulavistAraH zirogartasya pArzvayoH / ityeSa pazcime bhAge kathitaH keshsmbhvH|| 9 // kezAH kRSNAH pizaGgA vA jaTilAH kuTilAH kacit / viracyante yathAzobhaM tattadrUpAnusArataH // 10 // aSTAdazAGgulaM pUrva pazcimAdhaiM tathaiva ca / bhavetA karNayorUbhAgau pUrvAparau yamau // 11 // sImantAd gartamadhyAntaM bhavedaSTAdazAGgulam / vAmadakSiNayorceSTAd bhavettAlaistribhirmitam // 12 // 1. 'Na' ka. kha. pATha, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH evaM bhAgadvaye'pyukto vistAro mstkaashryH| SaTtriMzadaGgalo jJeyaH pariNAho vicakSaNaiH // 13 // bhUpRSThAt kezaparyantaM lalATaM trayaGgulaM bhavet / bhrUyugmamadhyAdArabhya tato'dhyardhakalAmitam // 14 // bhruvoH prAntaM tadeva syAt kalAdvitayasammitam / AropitadhanuHprakhyA bhruvorlekhA viracyate // 15 // mAtrArdhakRtavistArAt kramazaH prihiiyte| prAnte zlakSNA ca tIkSNA ca sA dairye trayaGgulA bhavet // triyavaM romadaiyaM tu bhruvormadhye vidhIyate / dviyavaM tu bhavedAdau prAnte syAd yavamAtrakam // 17 // vitarkasahane kope vismaye mdhykunycitaa| jugupsite sUkSmadRSTau bhramUlaM kuJcitaM bhavet // 18 // kezAntarekhAvinyAse dvitiiyenduklaakRtiH| prAntAdutprekSanAmAnau pradezau parikIrtitau // 19 // utkSepAbhyAM samau kuryAd dhruvoH prAntau vicakSaNaH / evaM lalATamAnaM tu catuSkalamudAhRtam // 20 // utkSepaH prAntadeze syAd RjurUpAla(tA? kA)valI / kalAmAtre ca sA jJeyA sthaapniisuutrkaavdhiH|| 21 // tatastiryag bhaved rekhA mAtrAdvitayasammitA / nirgacchati tataH kUrca tadrakhAmAtrayA mitA // 22 // kUrcarekhA bhruvoH prAntaM madhye syAdaGguladvayam / sa eva zakho vikhyAtaH pradezavidhikovidaiH / / 23 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamaM navatAlam / aSTamo'dhyAyaH / pippalyAH kUrcarekhAyA bhavedantaramaGgulam / evaM lalATavinyAsaH kathitaH somabhUbhujA // 24 // ardhAGgulaM bhruvormadhyAnnaso mUlaM nirUpitam / kiJcillalATato nimnaM tasyAH pArthe nirUpite // 25 // samantAnnetrayorgartAvakSikUTau prklpitau|| ardhAGgalapramANau tau (tena ? netra)vartmabahiHsthitau // 26 // ardhAGgulapramANena netre vartmadvayaM bhavet / nimIlanAdUrdhvavartma bhavedaGgulasammitam / / 27 / / triyavaM pakSmaNAya (sAndramApatimAzubhAH ?) / ardhAGgulamite syAtAM netramUle nirUpite // 28 // dhyaGgalaM netrayordairghya vistAraM syaattdrdhtH| paJcapaJcayavau kAryo zuklabhAgau vicakSaNaiH // 29 // tanmadhye mecakaM kuryAnmaNDalaM vartulAkRti / tacca pazcayavaM proktaM tanmadhye dRSTiriSyate // 30 // vartulA yavamAtrA ca putrikApratibandhinI / raktatA prAntayoH zastA tIkSNatApAGgayoH zubhA // 31 // madhyonnataM netragolaM (kartA kArya prytntH| AkAro netrayoH kAryo nIlotpaladalopamaH // 32 // apAGgayoradhaH kAryo) kapolau yaGgulonnatau / karNapippalidezAntau tiryaksUtreNa mApitau // 33 // apAGgapippalImadhyaM paJcAGgulamudAhRtam / tadeva ca samaM tiryamApitaM caturaGgulam // 34 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dd zilparale UrdhvAdhobandhayormadhyaM karNAstrayaGgulaM bhakt / uparyekAGgulaM yasmAt karNAvartasya maNDalam // 35 // karNAvarta bahirlekhA vRttAyatasvarUpiNI / SaDagulAyatA ramyA sA rekhA parikIrtitA // 36 // antaHsthA tu bhaved rekhA tadAkArAbhirucyate / rekhAdvitIyamadhyasya vistAraH parikathyate // 37 // Adau caturyavaH prokto madhye ca dviyavo bhavet / prAnte tu yavamAtraM syAt krameNaiva nirUpitam // 38 // UrdhvAdhobandhayormadhyamaGgulatrayabhIritam / tanmadhye pippalImAtraM pippalIphalasannibhA // 39 // tasya mUle bhaved randhaM zabdazravaNakAraNam / caturya pramANaM tat pippalyA vinigUhitam // 40 // adhastAt pippalIbhAgAllukArAkhyA bhaved bahiH / sA syAdardhAGgulAyAmA yavatritayavistRtA // 41 // UrdhvAGgatvAt spRzed rekhAM karNAbhyantaravartinIm / rekhAyAzva bilaM madhyaM piJchaSIti nigadyate // 42 // bile bAhyapradezaH syAdutpAta iti saMjJayA / adhobhAgena piJchRNyA lakAro yatra saGgataH // 43 // | bahistonnatA zyA sA cUlIti nigadyate / caturyatrAyatA jJeyA yavahitayavistRtA: 44 // lakAramadhye yad dRzyaM zrotramadhyasya pArzvagam / yatkarNakuharaM proktamardhAGgulamitaM zubham // 45 // 1. 'vazatvA' kha. pAThaH. [uttarabhAgaH Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama nabatAlam !] aSTamo'dhyAyaH / UrdhvakarNasya vistAraH sa yavadvayagolakaH / madhye ca yamulo jJeyastale mAtrA ca SaDyavA / / 46 // tato'dhaH pAlikA kAryA caturaGgulamAyatA / syAdaGgulavistArA bhUle mAtrAmitA zubhA // 17 // munibAlAdikarNAnAmaviddhAnAM vishesstH| pramANamaGgulaM proktaM karNapAlyA vicakSaNaiH // 48 // kanInimadhyamuddiSTaM nAsAmUlaM tadaGgulam / adhyardhamaGgulaM madhyaM nAsAgraM yagulaM bhavet // 19 // ghoNAgramagulaM tacca tadardhana puTo bhavet / aGguladvayavistAraM nAsAyAmiti kIrtitam // 10 // ghoNAbilaM samuddiSTaM kaniSThAgulimAtrakam / zrame zvAse sa hAse ca kope kAme tato'dhikam // 51 // tilapuSpasamAkArA kiJcidane samunnatA / tato'rdhamAnaM vistAraM zmazrudezo nigadyate / / 52 // tasya dvigolakAyAmo nAsAyAH purataH sthitH| tasya madhye bhaved gojiH praNAlAkAradhAriNI // 53 // arghAGgulaM bhaved dairdhya vistAraM triyavaM bhavet / uttaroSTho bhavettasya adhasthAd bhAgadairdhyakaH // 54 / / yavapatrakavistAraH kramazaH parihIyate / / zmazrUttaroSThayormadhye rekhA kizcit samujjvalA // 55 // unnatA yavamAtrA syAd daiAdoSThapramANinI / adharoSTho bhavettasyA adhastAd bhAgadairdhyakaH // 56 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zilparatne [uttarabhAgaH oSThayorubhayoH prAntasaMyogau sRkkiNI matau / netrajyotiHsame kArye vikArarahitAkRtau // 57 // vikAre vardhate sRkkaM tathA saGkocameti ca / hasanodanaviSkAse bhIte tarke ca rodane // 58 / / vardhate sRkkaNoIndvamekAGgalamathAyatau / / cumbane to + + tadvadAmrAdiphalacUSaNe // 59 / / saMkucet sRkkaNo'tyarthamekaikAGgulahAnitaH / gojikAdhArayormadhyaM tvAdhAne caturaGgulam // 60 // pArzvadvayaM kramAddhInaM tridvayekAGgulamAnataH / dantA dvAdaza dRzyAH syuH patidayasamAzritAH // 61 // UrdhvAH paJcayavA dRzyAstalasthAstriyavAstathA / rAjadantau tu madhyasthAvUrdhvapatisamAzritau // 62 / / tayoH pArzvagato madhyau tatpArce paripakSake / adhaH patigatau madhyau dantisandarzanAmakau // 63 / / tatpArzvagau kartanAkhyau tataH syAtAM tu khaNDanau / suzlakSNAH kAntisampannAH svacchAH zubhrA nirantarAH [ // 64 // dazanAH zilpibhiH kAryA acchAyAlekhane'pi ca / cibukAkhaNDane hAse trAsAdaGgulicarmaNA / / 65 // darpaNAlokane dRzyA dazanacchadagUhitAH / srakkaNaH pArzvago dezau galAntAttu nirasthikau // 66 / / 1. 'dha' ka. ga. pAThaH. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamaM navatAlam / aSTamo'dhyAyaH / tasmAd bahizcalAsthi syAt karNamUlena saGgatam / kramazo hIyate tat tu yAvat syAGkanumaNDalam // 67 // sArdhAGgalaM bhavedUrdhva tiryak syAccaturaGgulam / adharoSTatalodeze citrukaM samudAhRtam // 68 // kuJjakUrca bhavettasminnimna mAtrApramANakam / hanupRSThe bhavet kUrca prabalAsthikrameNa tu // 69 // yavamAnaM prakurvIta kUrca prathamasambhavam / yaSTavatsaradehasya puruSasya vicakSaNaH // 70 // prakurvIta tatazcordhvamadhikaM yavamAnataH / aSTAGgulaM bhaved grIvA vistAreNa nirUpitA // 71 dvigolArdha ca dairyeNa parigAhe dvitAlikA / grIvAmadhyapradeze tu tadadhastu tato'dhikA / / 72 // hikkAyA hRdayaM tAlastAlazca stanacUcuke / kakSamUle tathA tAlastAlaH kakSadharo bhavet // 73 // kandharAt skandhasandhiH syADikAyAzcaturaGgulaH / kakSamUlAt kakSadharo bhavedaSTAGgulAyataH // 74 // hikAyAH pArzvayorlame jatruNI bhujamUrdhage / ekAdazAGgule proktaM kiJcidunnatavigrahe // 75 // hikAyAH kakSamUlAcca stanacUcukalAdhRtaH / madhye vakSaHsthalaM proktaM tAlamAtraM samantataH // 76 // dvayozcUcukayorbhadhyaM tAlamAtramudAhRtam / kucacUcukayovRttaM mecakaM vyaGgulaM bhavet // 77 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zilparatne [ucarabhAgaH cUcuko(nma ? maNDalasyAntaryavamAtro nigadyate / utsedhaM vistRtaM tadvat pramAgena nigadyate // 78 // strINAM tu dviyavaH kAryazcitrukazcitrakArakaiH / proktaH stnpriinnaahstaasaamssttaadshaanggulH|| 79 // bRhatI nAma tat khyAtaM kakSamUlastanAntaram / SaDagulaM ca mAnena sUtritaM sUtrakovidaH // 80 // stanadvitaya nadhyasthaH kizcinnimnaH kalAmitaH / pradezo vArdha ityuktaH zilpazAstravizAradaiH // 81 // kandharAt skandhasandhestu bAhumUrdhAd dvibhAgataH / pUrvApare kakSamUle tAlenaikena sammite // 82 // abhyantare tathaiva syAt tAla eko nirUpitaH / kakSamUlaparINAhastadaiva syAd dvitAlakaH // 83 // bAhuzIrSozca bAhozca sandhisthAnaM nirUpitam / kakSamUlA + + dvandvatirthaksUtrapramANataH // 84 // vArdhadezAd bhavennAbhistAlenaikena mASitA / nAbhiraGgulavistArA vartulArdhAGgula pagA // 85 // vArdhasya pArzvayostiryag vistArastu vibhAgikaH / caturyavasamopetastvevaM saptadazA gulaH / / 86 / / vArdhadeze parINAha ekpnycaashdnggulH| tato'(dhAnma ? dhoma)dhyabhAgastu prokto manubhitAgula: // 87 // madhyadezaparINAho dvicatvAriMzadagulaH / nAbhidezasya vistAro bhavecandrakalAGgulaH // 88 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama navatAlam / aSTamo'dhyAyaH / nAbhisthAne parINAho bhavet tAlacatuSTayam / zroNidezaH sa vikhyAtaH kAyasthAnaparIkSakaiH // 89 // pakvAzayAkhyake gAtre vistAro'STAdazAGgulaH / pkkaashypriinnaahshctusspnycaashdnggulH|| 90 / / sa pradezaH kaTirnAma kAJcInAmapi dhArakaH / strINAM cedadhikaH kAryoM bhAganekana kamiH // 91 // vastimastakasUtrasya satapaJcAzadaGgulaH / pariNAho vidhAtavyastatribhAge vitastibhiH // 92 // vastisUtrasya vistAro viNshtynggulsmmitH| tasya protaH parINAhaH SaSTayaGgulamito budhaH // 93 / / jaTha(re ? ro) vakSasA yuktaH kAryoM gomukhasannibhaH / strINAM madhyaM kRzaM kAryaM bhAgena triMzadaGgulaiH // 94 // bhAgenaikena tasyAdho liGgasUtraM prakalpayet / paJcAGgulaM liyaM muSkayozcaturaGgulam / / 95 // liGgasUtratya vistAraH kalAmAtro nigadyate / pArzvayorubhayostasya mukamUlAd dvimAtrakam // 96 // evaM calI syAnmuSkasya mUlaM syA caturaGgalan / mUle prAnte prakartavye rekhe vajhaNamAzrio // 97 // vinirgate kalAmAtraM tayormadhyaM vibhAgikam / rekhayoH prAntayostabistAraH syAt SaDaGgalaH // 98 / / bhAga eko liGgadairtha maNirekhAGgalaM tataH / SaDaGgalaH parINAho magini + ko manAk // 19 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH muSkayo girka dairdhya tadardhaM bIjasaMyutam / bhAge vA mUlabhAge syAt kapinAsA prakalpyate // 10 // muSkau sabIjako vRttau bhAgadvayavibhAjitau / tAvanmAtraparINAhI kartavyau shilpkovidaiH|| 101 // adhastAnnItasUtrasya lagne syAtAM kukundare / sphijoradhaHparINAhastrayastriMzanmitAGgulaH // 102 // UrumadhyaparINAhaH kAryaH SaTtriMzadaGgulaH / ANidezaparINAho bhavet tAladvayAnvitaH // 103 // kramazo hIyamAnau tAvUrU kAryoM vicakSaNaiH / aromako valIzUnyau rambhAstambhakRtopamau // 104 / / zlakSNau manoharau vRttau puMsAM vA yuvatISu vaa| tatastu jAnunI kArye caturaGgulamAyate // 105 // . aGgalatrayavistAre tatpAzcauM dvikalau mtau| pariNAho'pi tasya syAdaGgulAnyekaviMzatiH // 106 // pazcAdbhAge manAG nimne madhye kinycitsmunnte| jaGghAmUlaparINAho bhavet SoDazamAtrakaH // 107 // indravaritaparINAho bhvedssttaadshaanggulH|| tirthaksUtraM samaM pArNaraGgulaM samudAhRtam // 108 // pANidezasya vistAro bhavet pazcAbharaGgulaiH / bhAgamAtrAt talAdUya pANito bhAgataH purH||109|| Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamaM navatAlam / aSTamo'dhyAyaH / gulpho vyaGgalako kAryoM vistAreNa smnttH| pAdapRSThaM tu kartavyaM pronnataM gajapRSThavat // 110 // tasyAdhastaladezastu nimne hyantarato bhavet / bahirbhAge samaM kArya pANeryAvat kaniSThikA // 11 // aGguSThamUladeze tu talaM kArya samunnatam / pAdAgratalavistAraM SaDaGgulamudAhRtam // 112 / / pArNezca talavistAraH kthitshcturnggulH| pAdapRSThasya cotsedho bhAgastvardhAGgulAdhikaH // 113 // agrapAdasya cotsedhastryaGgulaH smudaahRtH| . aGguSThamUladeze tu yaGgulaH syAt samucchrayaH // 114 // aGguSThasya samutsedho mAtrA syAd dviyvaadhikaa| aGguSThadairghyamuddiSTamaGgulatrayamIritam // 115 // . aGguSThasya parINAho bhavet pnycbhirnggulaiH| hiparvAGguSThamuddiSTaM prAntaparvArdhato nakhaH // 116 // tarjanIdIrghamuddiSTaM vyaGgulaM dviyavAdhikam / vyaGgulastu parINAhastasyAH parvatrayaM bhavet / / 117 / madhyamAdIrghamuddiSTaM yavadvAviMzatirbudhaiH / parINAhastu tasyAstu yavAnAmekaviMzatiH // 118 // AyAmo'nAmikAyAstu yvviNshtirissyte| anAmikAparINAhaH kAryo'STAdazabhiryakaiH // 119 // kaniSThAdairghyamAkhyAtaM sptbhirdshbhiryvaiH| kaniSThAyAH parINAho yavAH paJcadaza smRtaaH||120|| Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne parvatrayaM tu sarvAsAmaGgulInAM prakIrtitam / ardhAGgulaM samutsedhaH sarvAsAmagrato bhavet // 121 // sarvAsAM pAdazAkhAnAmagraparvArdhato nakhAH / AtAmrAste tu kartavyAzcitrakarmavizAradaiH // 122 // karAstu skandhasandhestu pazcAdbhAge kRkATikA / dezatastu tataH kakSabhUlamekAdazAGgulam // 123 // skandhAbhyAM nirgatAsau phalakau SaTSaGagulau / tayormadhye bhaved vaMzaH kalAmAtrapramANataH // 124 // uttAnakadalI puSpasannibhaH pRthuvaMzakaH / tadeva pRSThabhAgasya svarUpaM parikIrtitam // 125 // kakSAttat korparaM yAvad vAhupati kathyate / aSTAdazAGgulaM dairdhya nAhe'pyaSTAdazAGgulam // 126 // korparAt talaparyantaM parva saptadazAGgulam | parINAhaH pravAhostu SoDazAGgulasammitaH // 127 // prakoSThasya parINAhazcaturdazabhiraGgulaiH / maNibandhaparINAhaH kartavyo dvAdazAGgulaH // 128 // vistArastrikalo bAhroH kopare'GgulaJcakam | pariNAhatribhAgakaM prabAhovistRtirbhatA // 129 // prakoSThe maNibandhe ca parINAhatribhAgataH / saptAGgulAni pANaiH syurnadhya mAGgulimUlataH // 130 // SaDaGgulaM tu tarjanyA nAho yazapaJcakam / kaniSThAmUlarekhAyA bhavedaGgulipaJcakam // 131 // : 62 [uttarabhAgaH Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamaM navasAlam / ] aSTamo'dhyAyaH / ityAyAmaistalaH proktaH paJcamAtrA tu vistRtiH / aSThamUlarekhAyAstarjanyAzca tathaiva ca // 132 // madhyabhAgapramANaM syAdaGgulatrayasammitam / / kaniSThAmUlarekhAyA adhastAdamulAntare // 133 / / anAmeH kalayA mUlAnmadhyAyAH sArdhamAtrayA / AyurlekhA bhavet sA tu kiJcid vakrA pradRzyate // madhyamAtarjanImadhyaM praviSTA sA prakalpyate / aGguSThamUlatarjanyostryaGgulAntaramadhyagA // 135 // zaktirekhA prakalpyA syAt sApi vakrA bhavenmanAk / madhyamAyA adhobhAge golakadvitayAntare // 136 // anAmikAkaniSThAyA sA syAt vynggulduurgaa| talamadhye bhavedanyA rekhA kArmukasannibhA // 137 / / purekhA lekhanIyA tu saGgatA shktirekhyaa| kaniSThAnAmi(ka ?)madhyAnAM sandhiH saGkocakArakaH // AlekhyA tu bhavettatra purA proktA ca yA mayA / tarjanIsandhideze tu zaktirekhAsamudbhavaH // 139 // aGguSThatalasandhau tu purekhA sNvyvsthitaa| aGgulatritayaM sArdhamAyAnena kaniSThikA // 14 // anAmiDhikalAyAmA yavadvayasamanvitA / paJcAGgulAyatA madhyA tarjanI cturnggulaa||141|| aGguSThasya tadA daiNaM caturaGgulamIritam / aGguSThasya parINAhaH (sphuTaM proktapramANataH) // 142 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane [uttarabhAgaH aGgaThaprathamaM parva dyaGgalaM dviyavAdhikam / agraparva tathA proktaM vyaGgulaM dviyavonitam // 143 // aGgaThasya bahiH parva tRtIyaM vyaGgalaM bhavet / pRSThoparvaNazcArdhe bhavennakhasamudbhavaH // 144 // tarjanyAH prathamaM parva sArdhAGgalamitaM bhavet / aGgulaM madhyama parva kIrtitaM dviyavAdhikam // 145 / / agrimaM ca tathaivoktaM tadardhe nakhasambhavaH / madhyamAprathamaM parva sArdhamaGgulamiSyate // 146 / / dvitIyaM ca tathaiva syAt tRtIyaM vyaGgulaM punaH / anAmerevameva syAdagrimaM digyavaM smRtam // 147 // kaniSThA prathamaM parva yavA daza tathAnimam / aGgulaM madhyaparva syAt kAryaH syAt puurvvnnkhH||148|| nirloma projjvalaM kArya pANyaGgulitalaM budhaiH / aGgulyagre yavAdAk sajIvaH kriyate nakhaH // 149 // tatrAgre jIvahInaM tu nakhAgraM parikalpyate / sajIvo lohitaH kiJcinnirjIvo madhukacchaviH // 15 // yavatritayamAnena nakhAgraM parikalpayet / atrAnuktaM tu yat sarvamuttamaM dazatAlavat / / 151 // iti zilyaratne uttarabhAge uttamanavatAlalakSaNaM nAmASTamo'dhyAyaH // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyamaM navatAlam ] atha navamo'dhyAyaH / atha madhyamaM navatAlam / zIrSAgrAdyalikAntimaM tribhirato bhAsvanmitairaGgulairunmeyaM cibukAntimaM tribhirataH kaNTho hRdantaM tataH / nAmyantaM ca zivAntimaM ca dinakRtsaGkhyaistribhirjInunI gulphAdyaGghriyugaM ca saGkRtimitairjaGghAdvayorudvaye // 1 // sImAsvAsu sanAlapadmamakuTAntAsUrujaGghAiyI madhyADhyAsu karotu SoDaza tirazrInAni sUtrANyatha / madhye karNakarAstrasImasu tathA saptordhvagAnyapyato vaktraM dvAdazavargakoSThasuvicitraM kalpayet sUtrakaiH // 2 // aSTAGgulAtatamato'rdhatataM lalATamardhendusundaramato'bdhipadAyatA svAt / nAsA padadvayatatAGgulinimnamUlA vyAsocchritAgrarucirA tilapuSpakalpA // 3 // tanmUlapArzvayuji paJcamapaGkisaMsthe koSThayAtatimatI padavistRte ca / madhyatribhAgakRtatArakatavibhAga 65 klRptArciSI viracayennayanAmbuje dve // 4 // phAlekSaNAntaragate dvikalAyate ca cillyau kalAvyavahite dvitrapratAne / netra vIthivisara tuTukAntarandhrau karNau karArNavapadapratatAtatau ca // 5 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttarabhAga: dhekAGgulAtatatadardhatatAdharotta roSThAntato'GgulavinissRtasRkkayugmam / kambIrakAdiruciraM prakarotu gojiM ghoNAgrasAmipihitASTayavAvatIrNAm // 6 // zabdagrahAdicibukAvadhi mAnamiSTa__ maSTAGgulaizcibukamAnamathAGgulAbhyAm / grIvA gajAmulatatArkakalopapannaM kakSAntaraM stanayugAntaramekatAlam // 7 // nAbhisthalI pravitatA nRpatipramANaiH syAdaGgulaiH kaTitaTI dhRtisammitaizca / kakSastanAntaramRtupramitAGgulADhyaM kakSAMsamadhyamapi mAMsalamaMsayugmam // 8 // kakSAdisandhyavadhikAyatiraGkasaGkhyaiH syAd golakaiH zivamitairmaNibandhaniSThA / diksaGkhyakairupabhuje'tha tatizcaturbhi mUle prakoparayuge bhujayostribhizca // 9 // aSTAGgulaiH karatalAtatirazvihIna stadvistRtirbhavati madhyamikAyatizca / madhyAd dazAMzarahite nijapArzvaje tat patayaMzamAtrarahite prathamAntyazAkhe // 10 // aGguSThake vitatirarkayavaiH parAsu tryaMzonitaiH pratipalaM laghimA yavena / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyamaM navatAlam] navamo'dhyAyaH / madhyodbhavAprathamaparvayugaM samAna daiyaM tadardhaparimANamathAgryaparva // 11 // dezinyupAvarajayoramuto dvipAMza hInAni pAdarahitAni kaniSThikAyAH / parvANi parvayugalaM kramazo'tha tarjA madhyAdyaparvasusamaM prathamodbhavAyAH // 12 // svasvAyaparvadalato racitA nakhAH syu rnAho'GgulaiH zrutimitaiH prathamaprasUteH / madhyAdvipArzvajanitAvarajAsvato'to nAho'STamAMzarAhato vihitaH krameNa // 13 // aGguSThatarjanikayonayanAGgulADhya mabhyantaraM prathamajAmaNibandhamadhyam / abdhyaGgulaiH parimitaM maNibandhake'pi tairvistRtiH karabhadairghyamathArthatAlam // 14 // liGgaM yugAGgulamitaM vRSaNadvayaM syAd hiyaGgulaM dviradakumbhanibhe sphijau dve / vRtte SaDagulatate dvayamadhyasaMsthA ___ kaupInarAjyapi kalAvitatA kRzAnA // 15 // mUlAntarAgravitatiH kramazo'gulaiH syA dUrudvaye suSirabhAnuzarapramANaiH / jaGghAhaye'GgagirisatriyavatrisaMkhyaiH kAryA kakupparimitairadhijAnuyugmam // 16 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale uttaramAgaH mUlAdivedazarasAddhirasAGgasaMkhyai___Aso'GgulaiH padatale'rkamitaizca dairghyam / aguSThasImni kalayonnatirardhato'nya pArthe'gulaiH prapadairdhyamRtupramANaiH / / 17 // aGguSThatatsahabhuvorjagadagulADhyaM daiya nakhAnnakhamitisitAstato'nyAH / parvatrayAhitaruco'Ggalayo dviparvA guSTho'rdhaparvazazikhaNDanibhA nakhAH syuH // 18 // aGguSThake rasamitaiH paridhiH parasyAM syAdaGgulaistribhirathASTamabhAgahInaiH / / kAryaH RmAt tadita(reSva ? rAsva)khileSu tatta dvyAsena lokaguNitena karotu nAham // 19 // tAlaistribhiH zirasi sASTiyaveSusaMkhyaiH kakSAntare rhitvishvyvaishcturbhiH| kukSau tribhirbhavati nAbhitalAyuktai hastathA kaTitaTe'rdhayutAndhisaMkhyaiH // 20 // jaGghorubAhuyugamadhyakarAGgulISu ___ kAryA karIndrakaravat parivRttatA ca / kUrmAbhatA prapadayorjalajAbhatA ca kaNThe kapolatalayormukurAbhatA ca // 21 // yadyadatra tu na kathyate mayA tattadaGgamakhilaM tu yuktitH| uttamAkhyanavatAlalakSaNaproktamArgamanusRtya kArayet // 22 // iti zilparate uttarabhAge madhyamanavatAlalakSaNaM nAma navamo'dhyAyaH // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apamaM navatAlam] atha dshmo'dhyaayH| athAdharma napatAlam / uSNISoccaM zivAMzaM syAt kezaM sArdhadvibhAgayA / kezAntAnnetrasUtrAntaM pAdonacaturaMzakam // 1 // tathaiva tasmAnnAsAntaM tathA tadanusImakam / sAdhalokAgulaM grIvAtuGgamAnaM tataH punaH // 2 // hRdayAntaM tato nAbhisImAntaM ca tataH punH| medAntaM ca pRthak pAdayuktarudrAMzamAnakam // 3 // UrudIrgha tathA?natrayoviMzAMzakaM smRtam / galatuGgasamaM jAnu jaGghAmUruvadAcaret // 4 // gulphamAnaM tu sArdhAgnibhAgameva vidhIyate / bAhvozvorusamaM dIrgha prakoSThaM SoDazAGgulam // 5 // taladIrgha tu bhUtAMzaM tatsamaM madhyamAGgulam / zeSe yuktyA sukartavyamuttamAdhuktavarmanA // 6 // iti zilparatne uttarabhAge adhamanavatAlavidhirnAma dazamo'dhyAyaH // athaikAdazo'dhyAyaH / athASTatAlottamam / uSNISoccaM zivAMzaM syAt kezaM sArdhadvibhAgataH / pAdonarudrabhAgaM syAt kezAntAnusImakam // 1 // kezAntAdakSisUtrAntaM tatribhAgaikamAnataH / tathaiva ca puTAntaM tu zeSaM tadanusImakam // 2 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 zilparale [uttarabhAgaH sAdhagnyaMzaM galotsedhaM hikAdihRdayAntakam / pAdonarudrabhAgaM syAt tasmAnnAbhyantakaM tataH // 3 // tathA tasmAnmeDhamUlamUrudIrgha punastataH / sArdhatrisaptabhAgaM tu jAnutuGgaM galoktavat // 4 // jaGghAdIrghe corutulyaM jAnutulyaM talodayam / bAhRovorusamaM dIrgha prakoSThaM tu kalAMzakam // 5 // bAhvostalaM bhUtabhAgaM tatsamaM madhyamAyatam / anuktaM sakalaM pUrva navatAloktamAcaret // 6 // iti zilparatne uttarabhAge aSTatAlavidhAnaM nAma ekAdazo'dhyAyaH // atha dvAdazo'dhyAyaH / athottamaM saptatAlam | uSNISaM tvardhabhAgena kezAntaM zazibhAgataH / sArdhayaMzaM tu netrAntaM sAdhagnyaMzaM puTAntakam // 1 // cibukAntaM ca tattulyaM vedAMzaM tu galodayam / stanAntaM saptabhAgaM tu rudrAMzaM nAbhisImakam // 2 // tathaiva yonimUlAntaM viMzAMzaM corudIrghakam | jAnumAnaM dvibhAgaM tu jaGghA corusamA bhavet // 3 // caraNocaM dvibhAgena manvaMzaM tu talAyatam / UrudIrghasamaM bAhuM prakoSThaM tu kalAGgulam // 4 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaTtAlam ] trayodazo'dhyAyaH / talAyAmaM tu bhUtAMzaM vedAMzaM tasya vistRtam / tattalAyAmasadRzaM madhyamAGgulidIrghakam // 5 // zeSaM prAguktamArgeNa kAryamaGgamazeSataH // 53 // iti zilparatne uttarabhAge saptatAlalakSaNaM nAma dvAdazo'dhyAyaH // atha trayodazo'dhyAyaH / atha SaTtAlam / uSNISamardhabhAgaM syAdekAMzaM kezamAnakam | sArdhasvaGgulaM prAgvad kezAntAnusImakam // 1 // galodayaM tribhAgArthaM mukhatulyamataH pRthak / hikkAdihRdayAntaM ca nAbhyantaM ca tataH kramAt // 2 // tasmAnmeDhrasya mUlAntamUrU cAtyaSTibhAgataH / sArvabhAgaM jAnudIrgha jaGghA corusamonnatA // 3 // AgulphatalatuGgaM tu sArdhabhAgamudAhRtam / UrudIrghasamaM bAhuM kuryAd vizvAGgulaM punaH // 4 // prakoSThaM bhUtabhAgaM tattalaM madhyAGgulaM tathA / bhAskarAGgulamAnena kuryAt pAdatalAyatam // 5 // pUrvasmAyet sarvamatrAnuktaM vizAradaH || 53 || iti zilparatne uttarabhAge SaTtAlalakSaNaM nAma trayodazo'dhyAyaH || 1. 'la' ga. pAThaH. 2. 'tujhaM ja' kha. pAThaH. 1 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAyaH atha caturdazo'dhyAyaH / atha pazcatAlonamena vighnezvaralakSaNam / mUrbho mastakasImAntamaGguladvayamucyate / tasmAd vai netrasUtrAntaM caturmAtramudAhRtam // 1 // tato'STamAtramAnaM tu hanusImAntamAtatam / galaM tu caturaMzaM syAdAzAMzaM hRdayaM tataH // 2 // tato nAbhistato medUM navAMzAmiti kathyate / UrU sArdhaSaDaMzocau jAnunI guNabhAgataH // 3 // jaGghA corusamAyAmA talotsedhaM guNAMzakam / saptAGgulaM talAyAmamaguSThAgrAvasAnakam // 4 // pAdAGguSThAyataM yazaM sArdhAzaM tu kaniSThikA / tarjanyAdikaniSThAntaM pratyekaM yavahInataH // 5 // trayodazAGgulaM bAhuM koSThAyAma navAGgulam / caturmAnaM talAyAmamagnyaMzaM madhyamAyatam // 6 // tarjanyanAmike he ca ekaviMzayavAyate / saptottaradazayavaM dIrgha jyeSThakaniSThayoH // 7 // dvAdazASTanavASTAMzayavA jyeSThAdivistRtiH / tattadyAsatripAdaM syAnakhavyAsamudAhRtam // 8 // tattadyAsasya pAdonaM nakhAyAma prakIrtitam / vyAsaM prakoSThe vedAMzaM koparoce SaDaMzakam // 9 // bAhumUle tu vastraMzaM mastake'STAGgulaM tataH / saptAGgulaM nimnadeze mukhamadhye dazAGgulam // 10 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcatAlam ] cartudazo'dhyAyaH / mukhahastasya mAnaM tu nAbhidezasamAyatam / mUle SaDaGgulaM tAramagre sAdhAMzamatra hi // 11 // suSiradvayasaMyuktaM kAryaM taddhastamIritam / kaNThAdUrdhva gajendrAbhaM mukhaM kuryAd vicakSaNaH // 12 // vAmadantAyataM vedamAtraM dRzyaM hi bAhyataH / dakSadantaM pAdamAnaM bhinnAkAraM prakalpayet // 13 // adharasya tu niSkrAntaM lambanaM ca dvimAtrakam / (tailA ? tAlvA)yAmavizAlaM ca SaDyavaM parikIrtitam // 14 // karNavyAsaM bhUtamAtramutsedhaM caiva tatsamam / ardhAGgulaM nataM tasya karNamUlaM dvibhAgataH // 15 // bAhuparyantavistAro dvAtriMzadaGgulaM bhavet / . ekonaviMzadaMzaM tu kakSAntaramudAhatam // 16 // stanAntaraM dazAMzaM tu hikAyAstahadeva hi / stanAntAd dviyavaM vyAsaM jhyaGgulaM stanamaNDalam // 17 // stanAdhastAd vizAlaM tu bhAgaiH pnycdshaanvitaiH| dvAviMzadaGgulaM khyAtaM jaTharArdhe vizAlakam // 18 // ..... nAbhenimnavizAlaM tu sArdhAGgulamudAhRtam / - ... liGgAyAma guNAMzaM tu tadardha tasya vistRtam // 19 // muSkAyAmaM vizAlaM ca guNAGgulamudAhRtam / aroAsaM tu bhAnvaMzaM jAnuvyAsaM navAGgulama // 20 // jaGghAmUlavizAlaM tu saptamAtramudAhRtam / nalakAvistRtaM cApi sArdhAgnya Timudhyate // 21 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale uttaramA talAgrasya tatiH sArdhaSaDaGgalamiti smRtam / pArSyAyAmaM vizAlaM ca guNAGgulamudAhRtam // 22 // dvAdazASTaSaDaMzArdhaSaTpazcakayavaiH kramAt / aGguSThAdikaniSThAntapAdAGgulivizAlakam // 23 // tatripAdaM nakhavyAsaM vyAsArdhaM tattadAyatam / ..." yadyannoktaM tatastAMstAn kArayet pUrvamuktavat // 24 // athAnyathA--- azvyagulaM tu kezoccaM saptAMzaM mukhamAnakam / grIvoccaM tu yugAMzaM syAt tasmAccUcukamaMzetaH // 25 // tasmAnnAbhistato medraM saptabhAgena kalpayet / bhAnvaMzamUrudIrgha ca jAnudIrgha dvibhAgataH // 26 // javAdIrgha dvAdazAMzaM yaMzaM pAdatalonnatam / dazAMzaM tu talAyAma manvazaM bAhumAnakam // 27 // prakoSThAyatamAzAMzaM talAyAma yugAMzakam / tatsamaM madhyamAyAmamanyat sarvaM puroktavat // 28 // atha madhyamapaJcatAlena vighnezaH / vighnezaM zaratAlakairviracayet tryakSa mahebhAnanaM gUDhAbhumagalaM sthitaM samupaviSTaM vAtipInAGgakam / uSNISAnmukhamekakena sadalAbhyAM tAlakAbhyAM tataH kaTyantaM caraNo karAzca karaNIyAH saardhtstaaltH||29 / / iti zilparatne uttarabhAge paJcatAlalakSaNaM nAma caturdazo'dhyAyaH / / 1. 'la' ga. pAThaH . 2. ka' ka. kha. ga. pAThaH, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pnycdsho'dhyaayH| atha catustAlam / ekAkulaM zironmAnaM kezAntaM caiva tatsamam / hibhAgaM netrasUtrAntaM puTAntaM caiva tatsamam // 1 // guNAMzaM hanusImAntaM grIvoccaM tu guNAkulam / hikAsUtrAt stanAntaM tu navabhAgamudAhRtam // 2 // stano(stu ?ttu) memUlAntaM septamAtramiti smRtam / bhAnvaMzamUrudIrgha syAjjAnu dvathaGgulameva hi // 3 // jaGkAdIrgha dazAMzaM tu dvayaMzaM pAdatalonnatam / dazAMzo'dhritalAyAmo bAhumanvaMzakaM smRtam // 4 // prakoSThaM tu dazAMzaM syAt talaM vedAGgalAyatam / yugAMzaM madhyamAyAma sArdhAgnyaMzamanAmikA // 5 // tatsama tarjanIdIrgha kaniSThAyAM guNAgulam / aGguSThAyAmamagnyaMzaM + + + talavistRtam // 6 // prakoSThAgraM guNAMzaM tu tanmUlaM caturagulam / bhUtAMzaM bAhumUlasya vistAraM samudAhRtam // 7 // sArdhASTAMzaM mukhavyAsaM saptAMzaM kaNThavistRtam / kakSayorantaravyAsaM trayodazAGgulaM bhavet // 8 // bhAnvaMzaM hRdi vistAraM rudrAMzaM madhyavistRtam / zroNisthAne tu bhAnvaMzaM kaTau vizvAGgulaM smRtam // 9 // urumUlavizAlaM tu vasvagulamudAhRtam / SaDazaM jAnuvistAraM jaGghAmUlaM yugAGgulam // 10 // 1. 'nAdestu', 2. 'paJcamA' kha. pAThaH, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SoDazo'dhyAyaH / uttarabhAgaH guNAMzaM nalakAtAraM SaDaMzaM talavistRtam / pANivyAsaM yugAMzaM syAccheSaM yuktyA prakalpayet // 11 // .. atha madhyamaM catustAlam / uSNISaM caikabhAgena kezAntaM ca tathA bhavet / vasvazaM tu mukhAyAma galamazvyaMzameva ca // 12 // hikkAdihRdayAntaM tu paMDaGgalamudAhRtam / hRdayAnmeparyantaM SaDaGgulamudAhRtam // 13 // dazAMzamUrudIrgha syAd dyagulaM jaanutunggtaa| jaGghAdIrgha turutulyaM dvibhAgaM caraNodayam // 14 // manvaMzaM tu karAyAma madhyamAGgalisImakam / zeSaM yuktyA tu kartavyamuktamArgAnusArataH // 15 // triokatAlameyAnAM pratimAnAM vickssnnH|. aGgopAGgAdimAnAni pronayet pUrvazAstrataH // 16 // iti zilparatne uttarabhAge catustAlavidhirnAma paJcadazo'dhyAyaH // atha SoDazo'dhyAyaH / atha kirITAdilakSaNam / atraikAGgulasammitena pariveSTayoSNISapaTTena ke . koTIraM makuTojjvalaM viracayedaSTAGgalaiH sarvataH / ghyaSTAbhidhRtisammitairdinakaradvandvapramairaGgulai ruSNISopari bhAsamAnamakuTopetaM kirITaM harau // 1 // 1. 'dhyaM' kha. pAThaH. 2. 'rasAgu' kha. ga. pAThaH, Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kirIyadilakSaNam ] SoDazo'dhyAyaH / kuryAt kirITaM zikharairupetaM tripaJcasaptapramitairyathAIm / aNDopamaM vA kamalopamaM vA chatropamaM vA kamaThopamaM vaa||2|| yugmasaGkhyA jaTA kAryA ubhayoH pArzvayoH pRthak / dvAtriMzanmAtramArabhya athaikAGgulavRddhitaH // 3 // ekaSaSTayaGgulAntaM tu jaTAdIrghamudAhRtam / adhojaTA dIrghatamAstasmAdUordhvagAstathA // 4 // kramAnnyUnA tu kartavyA tadaheMSu samAntarA / kaniSThAGgulaparINAhaM jaTAnAhamudAhRtam // 5 // jaTAmakuTatuGgaM tu caturviMzAGgulaM tu vaa| ekaviMzAGgulaM vAtha kuryodaSTAdazAGgulam // 6 // saptAdazAGgulaM vAtha SoDazAGgulameva vA / kezAntAnmakuTAntaM tu lalATe paTTasaMyutam // 7 // mukhAntavyAsasadRzaM makuTasya vizAlakam / tuGgAdha vA tripAdaM vA yathAzobhaM prakalpayet // 8 // tatsaptASTanavAMzaikahInamagravizAlakam / catuSpUrimasaMyuktaM bhAnvaMzaM pUrimodayam // 9 // zambhau jaTAyAM kartavyA mUrdhni gaGgA prmaanntH| bhAnvaGgulAyatA vAtha SoDazAMzasamucchrayA // 10 // hRdaye'JjalisaMyuktA proktastrIlakSaNAnvitA / kirITamakuTaM caiva kezaM vA tatra kalpayet // 11 // mUlAdagraM kramAt kSINaM karaNDamakuTasya tu / agrasya mukulAkAraM makuTasya prakalpayet // 12 // . Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH tripaJcasaptasaGghastu karaNDaizva virAjitam / karaNDamakuTaM kAryamanyat sarva yathApuram // 13 // tricatuSpazcamAtra syAt patrakuNDalavistRtam / yavaM vRttaghanaM proktaM zvetAbhaM vAtra cArtavam // 14 // makaraM kuNDalaM vAtha siMhakuNDalamava vA / gajAdikuNDalaM vAtha dvicatuSpazcamAtrakam // 15 // kuryAd vyAsaM ca tuGgaM ca tattadAkArabhedataH / vRttakuNDalavistAramaSTAdazayavaM bhavet // 16 // vedAGgulaM tu tattuGgaM rambhAbjamukulopamam / hikkAsUtropariSTAttu upagrIvaM tu bandhayet // 17 // rudrAkSaM vAtha ratnaM vA hemaklaptamaNiM tu vA / nAnAcitravicitraM tu graiveyaM vA yathocitam // 18 // kaTakaM valayopetaM prakoSThe tu prakalpayet / kaniSThAGguliparINAhaM valayaM vartulaM tu vA // 19 // athavA valayasyaiva ghanaM dvitriyavaM tu vA / dhanadviguNavistAraM nAnAratnavicitritam / / 20 / / yugalaM yugalaM tattu prakoSTheSu prakalpayet / keyUraM korparAdUce valayoktadhanAnvitam / / 21 / ekAkAraM tu keyUraM sASTapAdAbjasaMyutam / nAnAratnasamAyuktaM zaivalAbhamathApi vA // 22 // patrapUritasaMyuktaM bAhumadhye prakalpayet / patrapUritanAlaM tu keyUrasadRzaM dhanam // 23 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kirITAdilakSaNam ] SoDazo'dhyAyaH / tatpUritAdadhonAlaM bAhumityAvRtaM tu vaa| . tricatuSpaJcamAtraM vA patrapUritavistRtam // 24 // tadyAsArdhaM tu tattuGgaM pAdonadviguNaM tu vA / dviguNaM vApi kartavyaM tad bAhuvalayaM bhavet // 25 // madhyAgulaM vinA zeSA aGgulA mudrikaanvitaaH| mudrikAmUlaparvasthA vRttA yavadhanAnvitAH // 26 // ratnacitravicitrA vA tattadyogyaM samAcaret / madhyAGgulAgramabhaye cUcukordhvasamaM bhavet // 27 // tarjanyAdikaniSThAntAstulyamUlAstu vakritAH / ISad vakritamaguSThamUrkhAgraM tu bahirmukham // 28 // tathaiva varadaM kRtvA maNibandhakaTau punH| madhyAGgulAgramAlambya medAgrAntaM bahirmukham // 29 // tadeva siMhakarNAkhyaM talamadhyagataM ydi| madhyAgulAgraM vakrAbhaM tadupAntagataM tathA // 30 // anAmikAgraM zeSAH syuH pUrvavat priklpitaaH| abhayAkAramAlambya hastamUrau samarpitam // 31 // yadi tat kaTakaM proktaM maNibandhaM tUrubAhyataH / ekadvivyaGgulAd bAhye kartavyaM buddhimattamaiH / / 32 // hikAsUtrasamaM madhyamAgramUrdhvAnanaM karam / bahirmukhaM kartarI sA zaGkhacakrAdisaMyutA // 33 // vakrau tvanAmikAGguSThau talamadhyagatau punaH / kiJcid vakrA kaniSThA sA dvAvanyAvapyUjukriyau // 34 // 1. 'mAH', 2. 'lpayet ' ka. ga. pAThaH, Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale uttarabhAgaH tathA sUcIti vikhyAtA krnnsuutrsmonntaa| tarjanyAgraM tadA tatra yojayedakuzAdikam // 35 // aGguSThAnAmikAmadhyamAmulyastalamadhyagAH / / kiJcid vakA kaniSThA sA tarjanyajutarA bhavet // 36 // yajJopavItaM sarveSAM yavASTAMzadhanAnvitam / upavAtaM trisUtrAyamurassUtrasamanvitam // 37 // ekameva jhurassUtramupavItadhanAnvitam / vAmaskandhopariSTAttu nAbhya(dho) dvayaGgulAntataH // 38 // yajJopavItadIrgha tu nAbhedakSiNapArzvagam / apare vaMzamAzritya yajJasUtraM nidhApayet // 39 // Uru ? urassUtraM samAlambya stnaadssttaanggulaantre| yajJopavItavat kArya skandhayorubhayorapi // 40 // pArzvayozcaiva yonyUce cannavIramidaM viduH / hikkAt SaDagulAdhastAt stnyormdhydeshtH||41|| graiveyahAramAkhyAtaM vedamAtravitAnakam / yavatrayaM dhanaM tasya nAnAmaNihiraNmayam // 42 // kaNThAdudarabandhAntamakSamAlAM prakalpayet / hRnmAleti prasiddhA sA skandhamAlAM ca kArayet // 43 // nAnApuSpamayI skandhadeze sA samprakIrtitA / kaTisUtra tribhiH sUtraiH sUtraM prati yavaM dhanam // 44 // kaTisandhyopariSTAttu ratnacitritamAcaret / medAdadhaH kRttimAsyaM paJcapaTsatamAtrakam / / 45 / / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirAbavilakSaNam] SoDazo'dhyAyaH / tAraM tArasamaM tujhaM ghanamardhAGgulaM smRtam / tatorumAnatryaMzAntaM muktAdAmAdi lambayet // 16 // pAdau jAlakasaMyuktau gulphAstAsathaiva ca / jAlakAbakhasUtraM tu yavadvayaSanAnvitam // 17 // tatsUtrAjjAlakAlamba tripaJcayavamAnakam / priyavaM jAlanAlaM tu vyAsatulyaM tadunnatam // 48 / / yavamAmaM ghanaM zeSaM gADhamatra prakalpayet / gADhayuktaM tu vRttAbhamantaHpASANasaMyutam // 49 // gADhahInaM dhanaM vAntardRSadana na kArayet / mujaGgavalayaM yatra prakoSThAdiSu rocate // 50 // tatpradezaparINAhAt sapAdaM syAttadAyatam / tadIrghAdupari khyAtaM phaNaM bhAnvaGgulAyatam // 51 / / saptAGgulaM tu vistAraM ghanaM caikAGgulaM phaNe / atitIkSNatare jive mukhe kuryAttu locane // 52 // va kauzeyakAsacIracarmAdikaM punaH / . tattadyogyaM prakartavyaM yuktyA sarvatra buddhimAn // 53 // yadravyeNa kRtaM bimbaM tenaivAyudhamAcaret / zatAGgulAyataM cApaM nvsptaashugaanlaiH|| 54 // mAtrairyutaM vihInaM vA navadhA dhanuSodayam / pUrNamuSTistu nAhaH syAnmadhyAdagrau kramAt kRzau // 55 // agrAvardhAaglo vyAsau vRttau kAyauM gunnaalau| citau AyAtribhAgaike bANanAbhistu muultH(1)| 1. 'cItau AyAmasya tri' ka. kha. pAThaH. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziruparane [uttarabhAgaH cApAyAmASTabhAgonaM rajjudIrghamudAhRtam / trivakrasahitaM vAtha bAlenDAkArameva vA // 57 // ekaviMzAGgulaM bANadIrdha tadviguNaM tu vA / kaniSThAGgulimAnena pariNAhaM zarasya tu // 58 // AsyAyAma paJcamAtraM tattAraM caiva tatsamam / AsyadIrghasamaM pucchaM patrabandhavicitritam // 59 // patrANAmaGgulaM vyAsaM pRSThe jyAnAbhimAcaret / puSchatAratribhAgaikaM nA(bhyA ? bhya)gAdhaM ca vistRtam // 6 // TakaM bhAnvaGgulAyAmaM kuryAd yuktyA bahirmukham / mRgaM bahirmukhaM vAtha kuryAdantarmukhaM tathA // 61 // dvAdazAGgulamAyAmaM tasyoccaM yuktitazcaret / dvAdazAGgulavistAraM cakraM zaGkha tathaiva ca // 62 // DamarordIrghavistAre vasupaJcAGgulAnvite / madhyaM guNAgulaM vyAsamAyAmaM caiva tatsamam // 63 // valayadvayasaMyuktaM carmasUtrAdisaMyutam / navAGgulaM tu vistAraM tArAdardhaM tripAdakam // 64 // uccaM kamaNDaloH kuryAd yathAkAraM tathaiva ca / padmaM tAlasamucchrayaM dviguNavistAraM ca SoDhA kRte mUle paTTamilAMzato dvitayato vAdhastanASTacchadam / az2ayUnaprathamabjamadhyamupariSTAdaSTapatraM tribhi A~gaiH paTTayutaM karotu kamalenAmAtra pIThocchyaH // 65 // viMzatyA pratimAmulaiH pravitataM vRnte tayA saikayA nAlaM sadvitayApi vAtha vitateraSTAcalAGgAMzakaiH / 1. 'pA' ga. pAThaH, Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lepyabimbe zUlalakSaNam] saptadazo'dhyAyaH / ante hInavitAnamAracayatu brahmopalAntAyataM turyAbhaM sakaleSu vaidhasamidaM vRttaM kvaciccaizvaram // 66 / / iti zilparale uttarabhAge kirITakaTakAdilakSaNaM nAma SoDazo'dhyAyaH // atha saptadazo'dhyAyaH / atha lepyabimbe zUlalakSaNam / lepyabimbe prakartavye kArayencalamAditaH / tattadaGgAntaraGgasthamasthivacchUlameva tat // 1 // khadirAyaiH sAravRkSayuktitaH zUlamAcaret / zilAsaMgrahavad dArusvIkAraM kArayediha // 2 // puMvRkSaireva devAnAM devInAM strImahIruhaiH / hikkAdhaHkAyatulyaM syAd vaMzadaNDAyataM smRtam // 3 // madhyodaravizAlasya caturbhAgaikavistRtam / tadaSTAMzavihInaM syAd vaMzadaNDAgravistRtam // 4 // nAbhyantaM caturazraM tu hikkAntaM vasukoNakam / tadUrdhva vRttamAkhyAtamazeSaM vRttameva vA // 5 // dvAtriMzadaGgulaM dIrgha pakSadaNDAyataM smRtam / vistAraM sArdhaSaNmAtramatha saptAGgulaM tu vA // 6 // vistArAdha dhanaM proktaM pakSadaNDasya tasya tu / madhyAdaMzakramAdagrau kRzau syAtAM yugAGgulau // 7 // pakSadaNDasya madhye tucchidraM sArdhaguNAGgulam / hikkAdaNDAdadhastAttu pakSadaNDordhvapArzvakam // 8 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zillarane uttaramA dvayaGgulaM syAd yathA tadvad vaMzadaNDe tu yojayet / SoDazAGgulamAyAmaM kaTidaNDAbhidhasya tu // 9 // vasvaGgulaM tu tattAraM ghanaM vedAGgulaM smRtam / madhye yugAgulaM chidraM nAbheH pazcAGgalAdadhaH // 10 // kaTidaNDordhvapArzva syAd yathA vaMze suyojayet / pakSadaNDAgrayozcaiva kaTidaNDAgrayostathA // 11 // hastapadaNDayogArtha kuryAd vakrazikhAH kramAt / dvayalaM tu zikhAyAmaM hastasaMkhyocitaM tatam // 12 // pakSadaNDavizAlasya mAnenaivaM vicakSaNaH / ekadvitricatuSpaJcaSaTsaptASTAdibhiH punaH // 13 // tattabimbocitakarasaMkhyaiH samyag vibhAjayet / zikhAvyAsaM tadekAMzaM mUle'gre mUlataH kRzam // 14 // kaTidaNDAgrayorvakrazikhA kAryA guNAmulA / sArdhAGgulaM tu tattAraM suvRttaM tatsamaM dhanam // 15 // sthAnakaM sakalaM cettu uurudiirghordhvdeshtH| aSTAGgulaM samAropya UruzUlAyataM bhavet // 16 // AsIne sakale corudIrghAdUrve'STamAtrakam / arumUle tu suSiraM kRtvA tu kaTidaNDake // 17 // zikhAyAntu samAyojya badhnIyAna yathAvalam / jAnumAnaM tathA kRtvA Uru jaGghA dvayorapi // 18 // zikhAM kRtvA tayormadhye samyagAropayed budhaH / guNAGgulaM zikhA jAnauM jaGghA corusamAyatA // 19 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nepyApi ce zUlalakSaNam] saptado'dhyAyaH / Urumadhye vibhAgaikamUrazUlasya vistRtam / tasyAnaM tadhimAgaM syAjjAGghamUlasya tatsamam // 20 // jaGghAmUlatribhAgaikahInaM jaGghApravistRtam / jAnvagre yojayejjaGghAmathavA sthAnake punaH // 21 // sandhi vinAdhizUlaM tu eka eva vidhIyate / janAdArthopariSTAstu talazUlaM tu ro(ca? pyet||22|| tridhA pAdatalAyAmaM kRtvA bhAgadvayAyasam / talApravistRtasyApi trigraMzaM vistRtaM tathA // 23 // vyAsArdha vAtha vistAraM tanmUlAd vyaGgule punaH / kartavyaM suSiraM tasminaGkhAgragazikhAM nyaset // 24 // bAhuthUlavizAlaM tu gunnaanggulmudaahRtm| agraM tayaGgulaM vyAsaM prakoSThaM caiva tatsamam // 25 // mUlatArArdhamagrasya vyAsaM kuryAt prakoSThayoH / bAhuprakoSThayormadhye koparaM jAnuvad bhavet // 26 // ghaGgulaM tu zikhAmAnaM yojayettu dRDhaM yathA / pArzvayovaMzadaNDasya pArzvadaNDaM tu yojayet // 27 // kaTipekSAntaraM dIrgha tadvyAsaM tu guNAkulam / vaMzadaNDasamaM tIvramUrdhvAdhastAcchikhAnvitam // 28 // guNAkulAntare vaMzapucchayoryojayed dRDham / hastapAdatalaM zrotraM tAmrapaTTena yojayet // 29 // bhArjave tvArjavaM zUlaM vakrabimbe tu kuJcitam / devAnAM zUlamevaM syAd devInAM tu bhidA viyam // 30 // 1. 'ka' kha. pAThaH. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 . zilparale [uttarabhAgA madhyodaraM tridhA bhajya ekAMzaM vaMzavistRtam / aSTAMzahInamagrasya vizAlaM tatsuvRttakam // 31 // bAhuparyantavistArAd bAhutatyardhavarjitam / pakSadaNDAyataM zeSaM tasyArdha vistRtaM bhavet // 32 // tadardha bahalaM khyAtaM kaTidaNDaM punastathA / kaTitAre tu bhUtAMze yugAMzaM tasya dIrghakam // 33 // zeSa prAgiva kartavyamAsane tu vizeSataH / Asane vaMzadaNDAttu vasvamulaM tu yojayet // 34 // yugAMzaM pRSThamAnaM tu zeSaM garte tu vezanam / javAdaNDAttu SaNmAnaM yojayet sthAnake budhaH // 35 // garbhagartapravezArthamupazUlamathocyate / bhittau madhyaM samArabhya pakSadaNDapurAntakam // 36 / / upazUlAyataM proktamaSTAGgalatataM bhavet / vedAGgulaM tu tannIpraM zUlayogyadrume budha! // 37 // zUlavyAsasamaM madhyacchidraM tadvizikhAnvitam / bhittimadhyAttu zUlasya mUlaM baddhvA dRDhaM budha! // 38 // kaTidaNDaM pakSadaNDaM dhRtvA vaMzAkhyazUlakam / chidre dRDhataraM mandaM tatpuraM kIlabandhitam // 39 // upazUlazikhAntaM ca pakSadaNDapuraM samam / upazUlazikhAyAM tu vaMzAgre suSiraM kuru // 4 // lohajaM dArujaM vAthai yathAyukti yathA dRDham / bimbAsthi zUlamAkhyAtaM tasmAduktaM samAcaret // 41 // 1. 'tha tat kIlaM yathA' kha. ga. pAThaH. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajjubandham ] aSTAdazo'dhyAyaH / zUlasya bimbavat kRtvA saMskArAn gururaJjasA / jalAdhivAsaprabhRtIn pratiSThAM kArayed budhaH // 42 // iti zilparatne uttarabhAge zUlasthApanalakSaNaM nAma saptadazo'dhyAyaH // athASTAdazo'dhyAyaH / atha rajjubandham / evaM kRtvA gRhItvAtha zUlaM vidhipuraHsaram | zuddhiM kRtvAdhivAsyAtra pratiSThAM tu samAcaret // 1 // garbhe tu pIThikAM kRtvA zilayeSTakayApi vA / tatpratiSThAvaTe kRtvA zilAmAdhArasaMjJitAm // 2 // SaNmAtraM sthAnake bere pratiSThAvaTayordvayoH / agAdhaM vyAsamagnyaMzaM sthAnake sakale tathA // 3 // pIThamadhye caturmAtrAgAdhamekAvaTaM smRtam / kRtvAdhArazilAyAM tu ratnanyAsaM yathAvidhi // 4 // AnIya dezikaH zUlaM vidhivad garbhavezmani / jaGghAzUlakamUlau va vaMzazUlasya mUlakam (?) // 5 // tattadavaTe nyasya sudhayA vASTabandhataH / AcarennizvalaM zUlaM dRDhIkRtya yathAbalam // 6 // athavA pUrvavad garbhanyAsaM kRtvA yathAvidhi / garbhasyopari zUlasya pratiSThAmevamAcaret // 7 // atha sandhiSu sarveSu tAmrapaTTaistu veSTayet / zUle'STabandhamAlipya kArayed rajjubandhanam // 8 // 2 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 nizparane zrIveSTakaM caturbhAgaM kundurikSaM guNAMzakam / guggulu pazcabhAgaM tu gulamekAMzamAnakam // 9 // sarjArasaM tu vastraMzaM gairikaM tu guNAMzakam / saMyojya cUrNayet samyaG mRtpAtre nikSipet punaH // 10 // Asicya ghRtatailAbhyAM mandAgnau pacyatAmidam / yadA kSaudramivAyAti tadA zUle vilimpayet // 11 // aSTabandhamidaM khyAtamidaM zilpavizAradaiH / nAlikeraphale pakke sacameM tu jaloSite // 12 // yatnAd gRhItvA tatsAraM sArAdanyaM vyapohya ca / tatsArairnADayaH samyakkAryAstattatpramANataH // 13 // rajjuvamaM tu nAbhau syAnmUlAdhArAttrayordhvagAH / suSumnA madhyagA khyAtA piGgalA dakSapArzvagA // 14 // iDA vai tasya vAmasthA pradhAnA nADayastvime / dvidvayaGgulaparINAhayutAstA vai trivartikAH // 15 // teSAM nADitrayANAM tu yogaM bhrUmadhyame bhavet / tadadhovigrahAstviSTavaMzadaNDapurAzritAH // 16 // bhrUmadhyAnmUniparyantaM trinADI caikavad bhavet / sA mUrdhAnoparigatA saptazAkhAvibheditA // 17 // gAndhArI hastijihvA ca pUSA caiva yazasvinI / bhalambuSA kuhUzcaiva zalinItyabhidhAnakAH // 18 // gAndhArI sarvagAtrAntA hastijihvAntarAntakA / pUSA dakSiNakarNAntA vAmakarNA yazasvinI // 19 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajjubandhanam ] aSTAdazo'dhyAyaH / alambuSA memUlAntA gudAntA kuhU bhavet / nAbhimadhyAvasAnaM tu zaGkhinIlambanaM bhavet // 20 // teSvAdau tu caturnADI yvtryghnaanvitaa| zeSanADItrayANAM tu (yavaM?) caturyava(ghanaM) bhvet||21 // dakSiNAvartitAH sarve dvivartete prakIrtitAH (?) / pradhAnanADItritayamUlaM meTsya mUlake // 22 // tannADimUlAd bhinnAstu nADayo'STAdaza smRtaaH| vimalA ghoSaNI pRthvI vAhinI tejasI tathA // 23 // vAyasI gaganI caiva madanI rodanI tathA / rasavAdI mRdaGgI ca sraMsinI ca tathaiva ca // 24 // zabdaspRzAGgI pUrNA ca saMhArI ca savAriNI / vAhinI tAmasI khyAtA medamUlasamudbhavAH // 25 / / tAsAmAdyAstu nADyaH SaDa dakSiNaM pAdamAzritAH / antasthAH SaT tathA vAmapAdameva samAzritAH // 26 // adhomukhagatA viSvakchUlasyAsya bhavanti tAH / nalakAgre samAvRtya SaNNAmagraM tathaikavat // 27 // suSumnAmUlamAzritya zeSA vaMzasya pArzvataH / Aruhya pakSadaNDordhvaM tataste bAhumUlagAH // 28 ! / gaganI madinI caiva rodanI dakSiNe kare / rasavAdI mRdaGgI ca sraMsinI vAmabAhugA // 29 // bAhumUlaM samAvRtya tadagraM tvekavad bhavet / tadagrAdaSTazAkhAH syurdakSiNe'dakSiNe tathA // 30 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH bAhumUlAttalAntaM tu nADayo'STau prasAritAH / / ekIkRtya tadagrANi maNibandhAvRtaM yathA // 31 // tathA karotu hasteSu sarveSvevaM samAcaret / pradhAnanADayastvevaM kalpayet pratimAdiSu // 32 // tAbhyastvanekadhA nADI sarvAGgaM tu samAvRtAH / saptatiDhisahasrANi nADayaH parikArtitAH // 33 // nADIbhistvAvRtaM zUlaM jIrNAzvatthasya patravat / nADayastviti saGkalpya tasmAdAvRtanADikAH / / 34 / / yavaSaTkaparINAhaM rajjumApAtayed dRDham / pArzva nirandhaM rajjubhyAM bandhayed dakSiNAvRtam // 35 // hRtpadmaM sASTapatraM tu rajjunA kArayed budhaH / tasya nAlaM tu nAbhyantaM kRtvA yojyaM suSumnayA // 36 // jIvasthAnaM tu hRtpadmamityuktaM hi maharSibhiH / mUlamantramanusmRtya rajjubandhaM samAcaret // 37 // iti zilparane uttarabhAge rajjubandhalakSaNaM nAma aSTAdazo'dhyAyaH // athaikonaviMzo'dhyAyaH / atha mRllepanam / (lA? jA)GgalaM ca tathAnUpaM sammizraM ca tridhA hi bhUH / azakyaM khanane'tyarthaM dRDhaM jAGgalakaM smRtam // 1 // 1. 'pANirandhaM tu ra' ka. kha. pATaH, Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRllepanam / ekonaviMzo'dhyAyaH / kRSNavAlukasaMyuktamaklezAt khananakSamam / (hastemaroramAhastaM dRDhakriyatadanUpakam ?) // 2 // tayormizramivAkAraM mizrabhUstadudAhRtam / teSvazoSyajalopete zuddhe deze manorame // 3 // nadIdIrghataTAkAdau jAtaM paGkaM samAharet / zvetavarNaM tu vA raktavarNa hAridrameva vA // 4 // viprAdivarNabhedena kRSNavarNamathApi vA / saMgRhyAloDya pAtreSu srAvayennavavAsasA // 5 // tat srAvaM toyanirmuktaM pAtrasthaM dharmazoSitam / lAkSAkSIratvacodbhUtakAthatoyeSu mardayet // 6 // zoSayitvA punaH kvAthaiH khadirArjunasambhavaiH / sammarya zoSayed yAvat tat pakaM piNDatAM yayau // 7 // punaH phalatrayakvAthamarditaM zoSayed budhH| ISad dravasamAyuktaM piNDaM kRtvA tu tanmRdam // 8 // piNDe hastatale rekhA dRzyet piNDaM tadA kuru / mRdaM vedakRtaikAMzaM yojayettu mRdA saha // 9 // triphalAmbhasA tu saMmartha saptASTadazarAtrakam / yavagodhUmamASAMzcApyatasIpatrakaM tathA // 10 // yathA samAMzaM saMyojyaM cUrNitaM sutarAM punaH / mRdaSTAMzaM samAyojya nAlikeraphalodakaiH // 11 // * ita upari ga-cihnite tAlapatrakoze ekAdazapatrANi lamAni / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttaramAgaH pAtreSu mardayet samyag dazAhAdikrameNa tu / zrIveSTaM gulguluM caiva kundurikaM tathaiva ca // 12 // sarjArasaM ca tulyAMzAnetAn saMcUrNya yojayet / mRtkalAMzaM mRdau tasmin dadhinA mardayet punaH (1) // 13 // zuNThI ca pippalI caiva maricI rajanI tathA / samAMzaM cUrNayed vidvAn taccUrNa tu mRdA saha / / 14 // mRttikAcaturviMzAMzaM yojayitvA tu mardayet / madhukSIraghRtairevaM mardayecca punastathA // 15 // kapitthabilvaniryAsacUrNoM dvau samatAM kuru / mRdaH paJcadazAMzena taccUrNena vimardayet // 16 // tailenAsicya saMmarca punaH kuGkamacandanau / haritAlakuSThakarpUrAgarugorocanAni ca // 17 // samaM saMcUrNya mRtsnAyAM triMzAMzaM yojayet punaH / atasIkASThajasnehasaMyuktaM tu vimardayet // 18 // svarNarAjatacUrNa ca nadIsAgarasambhavam / kulIrAvAsavalmIkahalasthalasamudbhavam / / 19 // sasyamUlokSazRGgebhadantajAmRttikArajaH / yathAlAbhaM tu saMgRhya nAnAgandhasamanvitam // 20 // saMyojyAtha mdhuuktvkssaayjlsNyutaiH|| kapitthabilvaniryAsaiH sammarca dinapaJcakam // 21 // nItvA pazcAnnAlikeraphalapakatvacA punH| sAramekAkulAyAmaM sArdhaM vA vyaGgulaM tu vA // 22 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRllepanam ] ekonaviMzo'dhyAyaH / chitvA tu mRccaturthIzaM yuktvA sammardayenmuhuH / rajjvAvRtAsthibAhye tu tanmRdAlepayet punaH // 23 // tasmiJchuSke rajjubandhaM tato mRllepanaM punaH / mRdanaM candranetrAgnimAtraM yogyavazAd bhavet // 24 // evaM nirIkSya kartavyaM mRllepanamataH zanaiH / tattadaGgapradezeSu zUlabAhyagataM dhanam // 25 // caturaMzairvibhajyAtra prathamAMzAvasAnakam / mRllepaM ta(da) nUpaM tattadvAhye'zaM tu mizrakam // 26 // tadvA ( hu ? hya) gatamekAMzaM jAGgalAkhyamudAhRtam / tattaddezamRdenaiva tattadbhAgaM samAlipet // 27 // kalkena pUrayeccheSaM kalkanirmANamAcaret / atikRSNatAranadIzarkarayA samam (1) // 28 // nadIvAlukamAyojya susUkSmaM cUrNayed budhaH / kapitthaniryAsajalairmardayitvA vizoSayet // 29 // punaH kArpAsatUlena saMyuktaM pariveSTayet / zilApRSThe punaH zoSaM kRtvA pazcAttu peSayet // 30 // trivAraM peSayitvaivaM tena zeSaM prapUrayet / aGgopAGgAni saMpUrya bhUSAvastrAdikAnyapi // 31 // kalkenaiva vidhAyAtra samyak saMzoSaNe sati / triphalotthakAthajalaiH samyagAlipya sarvataH // 32 // zuSke tu svarNapiSTena lepaM kRtvA punaH kramAt / citroktamArgamAzritya varNalepaM ca kArayet // 33 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttarabhAgaH muktAphalasya cUrNasya piSTaH syAt sitavarNake // 333 // iti zilparale uttarabhAge mRllepanavidhirnAma ekonaviMzo'dhyAyaH // atha viNsho'dhyaayH| atha devIkumAralakSaNam / sthAnakAnAM tu devAnAM devyaH syuH sthaankaastthaa| AsInAstvAsite deve viparItaM vipatkaram // 1 // devasya vAmapArzve tu devI tatpIThagA bhavet / / pIThAntaragatA vApi devamAliGgaya vA bhavet // 2 // devasya nAsikAntaM vA lalATAntamathApi vA / hanvantaM vA prakartavyaM devyAyAmamihoditam // 3 // krIDApadmaM vAmahaste kaTibandhaM tu vaanytH| sarvAbharaNasaMyuktA tattadyuktavibhUSaNaiH // 4 // kiJcidevAzritaM vakraM prasannamadhuraM bhavet / devIdevezayormadhye kumAraM sthApayettu vA // 5 // hikkAntaM vA stanAntaM vA tayormadhye'STabhAjite / ekaikAMzakahInena navadhA tuGgamAcaret // 6 // devIbimboccamAnena kumArapratimonnatam // 63 // iti zilparale uttarabhAge devIkumAralakSaNaM nAma viMzo'dhyAyaH // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athaikviNsho'dhyaayH| atha vAhalakSaNam tatra pUrva vRSalakSaNam / tuGge paJcadazAMze tu ekAMzaM tvaGgulaM bhavet / catvAriMzAGgulAyAma mukhAt pRSThAvasAnakam // 1 // mUrtestvadha uparyantaM dharmamAtramudAhRtam / tasmAd grIvoccamaSTAMzamurontaM SoDazAGgulam // 2 // UrudIrghaM tu SaNmAtraM jAnumAnaM dvimAtrakam / jaGghAmAnaM SaDaMzaM syAt khuramAnaM dvimAtrakam // 3 // zRGgAntaraM tu vasvaMzaM zRGgocaM caturaGgulam / zRGgamUlavizAlaM tu caturaGgulameva ca // 4 // tadagravyAsamardhAzaM mUlAdagraM kramAt kRzam | kiJcid vakrasamAyuktau zRGgAvabhyantare kramAt // 5 // lalATatAraM nandAMzaM mukhavyAsaM zarAMzakam / ghanaM tu tatsamaM khyAtaM netrAyaM yamulaM bhavet // 6 // adhyardhAGgulamutsedhaM zapharAkRti kArayet / netramadhyAnmukhAyAmamaSTAGgulamudAhRtam // 7 // tasmAd vai pRSThagrIvAntaM SaNmAnaM parikIrtitam / netramadhyAllalATocaM vedamAtramudAhRtam // 8 // netrAt karNAntaraM tadvat karNAyAmaM zarAMzakam / karNamUlavizAlaM tu dvimAtramiti kathyate // 9 // madhyavyAsaM caturmAtramagramaGgulavistRtam / ghanamardhAGgulaM khyAtaM gaNDaM tatsamamucyate // 10 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne uttarabhAgaH aGgalaM nAsikAdIrgha* ++ ++ + + ++ // 10 // athAzvalakSaNam / mukhaM tAlatrayaM proktamAyAmena turaGgame / tanmadhyavartino vakSye pradezAnmAtrayA mitAn // 1 // vartulaM mastakaM kAryaM SaDaGgulamitaM punH| vyaGgulaM karNamUlAntamutsedhena vyavasthitam // 2 // karNamUlAttathA karNo kAryAvaSTAGgulAyatau / / nA(ga)vallIdalaprakhyau caturaGgulavistRtau // 3 // karNamUlasya netrasya madhyaM kAryaM navAGgulam / netre goladvayAyAme sArdhadvyaGgulavistRte // 4 // bhruvau vyaGgulavistAre ssddnggulsmaayte| bhruvormadhyapradezastu dvAdazAGgulasammitaH // 5 // SaDaGgulaM bhavet phAlaM kezAnte mdhydeshtH| aSTAGgulaM tatazcAdho dvAdazAGgulavistRtam // 6 // ekatAlo bhaved daiyaM lalATasya prmaanntH| nayanAd gaNDavistAraH SoDazAGgula issyte||7|| nAsAvaMzasya deyaM syAt SoDazAGgulamiSyate / vistArasyaGgulaH prokto nAsikA caturaGgulA // 8 // nAsApuTasya vistAro dyaGgulaH prikiirtitH| puTayorantaraM proktamUrdhvabhAge SaDaGgulam // 9 // * ita UrdhvaM ka-kha-mAtRkayoH saptASTazlokalekhanaparyAptaM tAlapatramalekha dRshyte| Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azvalakSaNam ] ekaviMzo'dhyAyaH / caturmAtramadhobhAge tatra lekhAtrayaM bhavet / tasyAdhaH (prauDha ? protha)dezaH syAccaturaGgula sammitaH // 20 // caturaGgulavistAraH pInatvaM caturaGgulam / mukharAje(:) puTasyApi madhyaM syAccaturaGgulam // 21 // mukharekhAbahirbhAge hanuH syaanycturnggulH| cibukaM tatra kartavyaM paJcAGgulamitaM budhaiH // 22 // (prauDhA ? prothA)cca sRkkaparyantamAsyarekhA svraangglaa| mastakAt kAkasAM yAvaccatustAlamitaM bhavet // 23 // syAt kesarasya vistAraH zIrSadeze'Ggulatrayam / caturaGgalaM bhavenmadhye prAnte mAtramito bhavet // 24 // kRttakesarakaH skandhaH kartavyaH kAkasAvadhi / kAkasAyAM tathA kAryAH kesarA dairghyazAlinaH // 25 // mastake ca tathA kezA dvAdazAGgaladairghyakAH / taraGgitA dhanAH snigdhAH zlakSaNAH kAryA manoharAH / / ni(gapA ? gAlA)dasaparyantaM grIvA taaldvyaaytaa| aGgulatrayavistArA kAryA nikhilaghoTake // 27 // skandhadezaparINAhaH SaTtAlaH sAGgalatrayaH / skandhamadhyaparINAhazcatuSpaJcadazAGgalaH // 28 // grIvAsandhiparINAhastritAlazca nvaanggulH| vakSodezasya vistAro dvAdazAGgulasammitaH // 29 // aSTAdazAGgulaM dairdhya vakSodezasya kalpitam / vakSaHkAkasayormadhyaM dvicatvAriMzadaGgalam / / 30 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH tathA caraNayordairdhya dvicatvAriMzadaGgalam / bAhu(dIrgha ? dairdhya) bhavet trayaM proktaM paJcadazAGgulam // 31 // bAhumUlaparINAhastriMzadaGgalasammitaH / bAhumadhyaparINAho vitastidvayaveSTanAt // 32 // bAhuprAntaparINAho bhavedaSTAdazAGgalam / (aSTAdazAGgalo) jAnunAha ekonviNshtiH|| 33 // jaGghAnalakadairghya syAnnAho dvAdazamAtrakaH ! palihastasya dairdhya tu SaDaGgalamudIritam // 34 // palihastaparINAho bhavedaSTAdazAGgalaH / kuSThikAyA bhaved daiyaM SaDaGgalamudIritam // 35 // kuSThikAyAH parINAho dvaadshaangglsmmitH| khuradairghyaM samuddiSTaM SaDaGgulabhitaM budhaiH // 36 // bhavet khuraparINAho viMzatyaGgalasammitaH / pRSThapradezadairghya ca caturatAlamudAhRtam / / 37 // kakSadezaparINAhaH zatAGgulamito bhavet / randhrasthAnaparINAhaH saptatAlaM svarAGgalam // 38 // randhroparandhrayormadhyaM viMzatyaGgalamAyatam / trikasthAnasya vistArastriguNaiH SoDazAGgalaiH // 39 // (jvala ? jagha)nasya tu vistAraH ssttctvaariNshdngglH| skthipraantpriinnaahstaaldvitysmmitH||40|| navAGgalAyatA sthU(lA? rA) nA(bhe? he)na triMzadaGgalA / uparandhrAt samArabhya kozarathAnaM tu tAlataH // 41 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gajalakSaNam] ekaviMzo'dhyAyaH / caturaGkhalAyataH kozo musskaavssttaanggulaaytau| (sva ? sthU )rAyAM budhnabhAgasthe jaGgha ca parihastakau // 42 // ruSTike ca khurahanheM kArya pau(la ?ra)styapAdavat / skandho'GguSThaM ca madhyaM ca kRzaM kArya pramANataH // 43 // ba(ndhA ? DavA)yAM mahad vakSo jaghanaM ca suvistRtam / khurapRSThAntamAlambya lAgUlaM cAmarAkRti // 44 // yAnyanuktAni tAnyatra kuryAdaGgAni yuktitH| __ atha gajalakSaNam / gajasya lakSaNaM vakSye jJAnArtha citravedinAm // 45 // kezAntataH samArabhya yAvat syAt pratimAna(ta? ka)m / (su ? mukhaM tat kathitaM tajjJairgajAnAM citravedibhiH // Urdhva kezAntataH zIrSa yAvat kumbhasamudbhavaH / zIrSasyopari kumbhau dvau kartavyau kucasannibhau // 17 // vAyukumbhasya zIrSasya sandherA prtimaantH| pippalIdantaveSTAbhyAM veSTitaM mukhamIritam // 48 // tridhA vibhajya tattAlAstrIn bhAgAn parikalpayet / tridhA vibhajya tahakaM tritAlaM parikalpayet // 49 // yAvatpramANakaM nAgaM kartumicchati zilpirAT / caturdhA bhAjite tasmin mAne tAlastato'Ggalam // 50 // RjUni lambasUtrANi vidheyAni trayodaza / ekaikatAlabhinnAni citrakarmavizAradaiH // 51 // tattatpramANakAnyeva tiryaksUtrANi kArayet / ekAdazaiva tAni syuH kariNAM citrakarmaNi // 52 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttarabhAmaH saviMzacchatamuddiSTAH (sUtrA ? kosstthaa)sttsuutrmdhygaaH| tatra sUtreSu vakSyAmi pradezAn nAgasambhavAn / / 53 // lambasUtraM bahiSThaM yattacchiSTaM pratimAnake / nidA(ne? naM) vAyukumbhAgre dantamUle dvitIyakam // 54 / bindumadhye madacchidre sRkkadeze tRtIyakam / kaNThe ca pippalAdeze kumbhaprAnte turIyakam / / 55 // bhAsane karNamadhye ca puronakharapazcime / dvitIye nakhare lagnaM kArya sUtraM tu paJcamam // 56 // ase karNatalasyAgre pazcAnnakharapazcime / sUtraM SaSThaM prakurvIta sUtranyAsavizAradaH // 57 // madhyadeze prayuJjIta lambasUtracatuSTayam / sUtrANAM dazakaM caivaM kathitaM sUtravedibhiH // 58 // pecakaM pAcarAMjitaM (1) pAzcAtyanakhamadhyagam / ekAdazaM bhavet sUtraM dvAdazaM jaghanaspRzam // 59 // trayodazaM bahiSThaM tu pucchamUle sughaTTitam / mastake vaMzapRSThe ca tiryasUtramathAdimam // 6 // vAyukumbhasya zIrSasya sandhau pipplideshtH| pecake ca vidhAtavyaM sUtramatra dvitIyakam // 61 // vAyukumbhasya madhye ca netrakarNadalAgrataH / pecakasyApyadhobhAge sUtraM kAryaM tRtIyakam // 62 / / mukhamadhye sakadeze pucchamadhyasusaGgatam / caturthaM kalpayet sUtraM citrakalpanakovidaH // 13 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaiva sukhaasnmuurtiH| dvAviMzo'dhyAyaH / 101 tadadhaH paJcamaM sUtraM SaSThaM tu jaTharAntataH / saptamaM bAhumadhye syAdaSTamaM jAnumadhyagam // 64 // jaGghAmadhye ca navamaM dazamaM gulpha(to ? ko)va'taH / ekAdazaM tu pAdAnAM talaspRSTaM vidhIyate // 65 // mukhasya triguNaM dairdhya kaNThAt pucchAvasAnakam / jaThareNa samaM gAtraM kalAhInaM tu vA bhavet // 66 // gAtratuGgasamaM pAdaM pucchamAgulphalambitam / pucchamUlaparINAhaM tAlamAtraM nirUpitam // 67 // tadardhamagraM kartavyaM kRzAgraM vartulAkRti / tadagrasyobhaye pArzve sthUlaromANi kArayet / / 68 // zrotrakumbhAkSadantoSThahastAdIni vizeSataH / vighnezaproktamAlocya kArayet sumanoharam // 69 // evamanyAni vAhAni tattaddevocitAnyapi / yuktyA samyak prakurvIta tattacchAstrAnusArataH / / 703 / / iti zilparatne uttarabhAge vAhanalakSaNaM nAma ekaviMzo'dhyAyaH / / atha dvaaviNsho'dhyaayH| atha dhyAnaM -tatra pUrva zaive sukhAsanamUrtiH / ArjavaM rAjarAjAbhaM bhadrapIThopari sthitam / vAmAci zAyayet pIThe dakSiNAci tu lambayet // 1 // jAgataM(1) tu sukhAsInaM pravAlasahazaprabham / trinetraM tu prasannAsyaM sampannaM rAjasairguNaiH // 2 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane [uttarabhAga: vyAghrAjinavaropetaM dukUlavasanAnvitam / dakSiNe parazuM vAme kRSNAM haste samuddatam / / 3 // abhayaM dakSiNe vAme kaTakaM siMhakarNavat / dakSiNe makarAkhyaM vA kuNDalaM siMhameva vA // 4 // patrakuNDalamanyatra vAmakarNe vizeSataH / athavA karNayugale vRttakuNDalakaM nyaset / / 5 / / jaTAmakuTasaMyuktaM nAnAbharaNabhUSitam / / yajJopavItasaMyuktaM sarparATkaGkaNAnvitam // 6 // evaM sukhAsanaM proktaM rAjarASTrasukhAvaham / atha somaaskndeshvrH| atha vakSye vizeSeNa somAskandezvaraM varam // 7 // sukhAsanaM yathA proktaM tathA devo vidhIyate / devasya vAmapArzve tu pArvatI ca sahAsane // 8 // zAyayed dakSiNaM pAdaM vAmapAdaM pralambayet / varadaM vAmahaste tu dakSiNe cotpalaM kare // 9 // dUrvAzyAmanibhA devI sarvAbharaNabhUSitA / raktAmbaradharA hArakirITamakuTAnvitA // 10 // vAmoruvAhye pIThe tu vAmahastatalaM nyaset / prahadutpalasaMyuktamanyamevaM karotu vA // 11 // devIdevezayormadhye sthApayet skandamUrtinam / kezAnte vA(pi ? ci)kopetakaraNDamakuTAnvitam // 12 // 1. 'ri', 2. 'va', 3. 'tam' gha. pAThaH, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaive candrazekharaH] dvAviMzo'dhyAyaH / ubhayorhastayoH puSpaM vAme varadameva vA ! kaTakaM vAtha tahaste siMhakarNamathApi vA // 13 // athavA pustakaM dakSahaste vAme puroktavat / kaTisUtrayutaM nagnaM bAhubhUSaNabhUSitam / / 14 / / AsInaM vA sthitaM vAthaM nRttaM vA skandamAcaret / nRttaM cet phalabadvAmahastamanyatra sUcikam // 15 // athavA vAmahastaM tu phalaM tyaktvA prasArayet / vakSyamANavidhAnena skandaM nRttaM samAcaret // 16 // atha cndrshekhrH| kevalaM gaurisahitamAliGgaM ca tridhA bhavet / kevalaM samapAdaM tu sthAnaka parikalpayet // 17 // abhayaM dakSiNaM hastaM varadaM vAmamucyate / hariNIM vAmahaste tu TaGka vai dakSiNe kare // 18 // jaTAmakuTasaMyuktaM dakSiNe'rdhenduzekharam / vAmenduzekharaM vAtha pravAlasadRzaprabham / / 19 // trinetraM saumyavadanaM sarvAbharaNabhUSitam / pItAmbaradharaM devaM vastrAmA nalakAntagau // 20 // ubhayoH pArzvayoreva madhyatazcorumadhyagam / kevalaM tvevamAkhyAtaM vAme gaurIsamanvitam // 21 // bhinnapIThe'vizeSeNa tad gaurIsahitaM viduH| devo varadahastena devIM tatpArzvamAzritAm / / 22 / / sta(na)nAbhyantare vAmapArzvamAliGganaM kuru / pArzvasUtrAt pare vAmabAhumAliGganaM tu vA // 23 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne devadakSiNahastena zambhodakSiNapArzvataH / kaTisUtropari tathA vAme puSpadhRtA kare // 24 // athavA prAgvadevezo devI raktotpalAnvitA / kare tu dakSiNe vAmahastamaMtra pralambayet // 25 // evamAliGgamUrtiM tu tridhA mArgeNa kalpayet / evaM paJcavidhaM proktaM candrazekharamUrtinam // 26 // atha vRSArUDhamUrtiH | dakSiNaM susthitaM vAmapAdaM tu kuJcitam / vRSasya mastako tu nyased vai vAmakorparam // 27 // tasya dakSiNahaste tu vakradaNDamudAhRtam / kaniSThAGguliparINAhamagre vakatrayAnvitam // 28 // lohajaM dArujaM vApi vakradaNDaM prakIrtitam / parahastayozcaiva TaGkaM kRSNamRgaM nyaset // 29 // jaTAmakuTayuktaM vA jaTAbhAraM tu lambitam / jaTAbandhaziro vApi karturicchAnusArataH // 30 // dwr [uttarabhAga sarvAbharaNasaMyuktaM raktAbhaM raktavAsasam / vAmapArzve tu vA devI dakSiNe vA vizeSataH // 31 // susthitaM dakSiNaM pAdaM vAmapAdaM tu kuJcitam | utpalaM dakSiNe haste vAmahastaM pralambitam // 32 // atha nRttam / nRttamaSTazatavidhaM tatrAdau nava kathyate / bhAnurudradazAMzaM vA tuGgaM nRttanataM bhavet // 33 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ve nRttam / ] dvAviMzo'dhyAyaH / hikkAsamaM samunnamya dakSahastAGgulAgrakam / taddhastatalamadhye vA madhyamAGgulikAgrake // 34 // tanmadhyaparvagaM vAtha vahnipAtragataM tu vA / pAtraM vinAthavA kuryAdapare Damaru tathA // 35 // dakSiNe tvanyahaste syAdabhayaM pUrvamuktavat / abhaye koSThamadhye tu bhujaGgavalayaM nyaset // 36 // DolAyamAnaM tad vAmahastaM kuryAd yathocitam / sthitAghrijAnorvAmAjrijAnunIpraM kalAGgulam // 37 // suvikIrya jaTAbhAraM nAnAnAgavicitritam / karoTikAbhidhuttUrakusumaizca bhujaGgamaH // 38 // bhUSitaM makuTaM kuryAd dakSiNe'rdhenduzekharam / sindUrAlaMkRtottaMsamakSamAlAvalambitam // 39 // bhasmoddhUlitadivyAGgaM kizcit prahasitAnanam / yajJopavItAdiyutaM vyAghracarmAmbarAnvitam // 40 // dakSiNaM kuJcitaM pAdamapasmAropari sthitam / catustAlena kartavyamapasmAraM pramANataH // 41 // - zambhoH savyagataM tasya ziraH kuryAdadhomukham / pAdau vikIrNahastAbhyAM vyAlIlIlAmudAnvitam // 42 // vyAlaM vai vAmahaste vA dakSiNaM mudrayAnvitam / sasyazyAmanibhaM kuryAdaparamAraM vizeSataH // 43 / / padmapIThamadhaH kuryAt kalAGgulasamucchyam / tacaturguNavistAraM prabhAmaNDalasaMyutam // 44 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zilparatne [uttaramArgaH ravimaNDalavRttaM tu prabhAmaNDalamatra tu / tatra vAme'pyumAdevIM prAguktavidhinA kuru // 45 // etat syAt prathamaM nRttaM sarvalokahitAvaham / tadeva dakSiNe pArzve jaTAye jAhnavI bhavet // 46 // zambhorarcAGgulenaiva ssoddshaanggulmunntaa| strImAnottuGgasampUrNA hRdaye'JjalisaMyutA // 47 / / evaM jAhnavisaMyuktaM nRttaM yattad dvitIyakam / tadeva vAmapAdaM tadapasmAropari sthitam // 48 // uddhRtaM dakSiNaM pAdaM tRtIye'nya(d ya)thApuram / anukIrNajaTAbhAraM jaTAmakuTamaNDitam // 49 // jaTAmaNDalayuktaM vA caturthe'nyad yathAdimam / uSNISorcekamAtrAntaM savyapAdaM samuddharet // 50 // savakaM vAmapAdaM tadapasmAropari sthitam / upabhujASTakasaMyuktametat paJcamamucyate // 51 // abhayaM zUlapAzau ca DamarU dakSiNe kare / kapAlaM cAgnipAtraM ca tAli + NDakaropamam // 52 // dobhiH SaDaGga-saMyuktaM vAme gaurIsamAyutam / skando bhayAt karAbhyAM tu mAtuH stanahRdodarAt // 53 // nipIDya vA karAbhyAM tu vAmabhAgoddhRtAJjalim / evaM gaurI nirIkSyezaM bhItyAtisnehavismayAt // 54 // abhayaM Damaru caiva vajraM zUlaM tathaiva ca / pAzaMTeDU tathA daNDaM nAgaM vai dakSiNe kare // 55 // 1. 'ghaTaM ta' ka. pAThaH. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zave gaGgAdharaH / ] dvAviMzo'dhyAyaH / sajAnugakara DolaM vAma gajakaropamam / analaM mithunaM caiva valayaM ketumeva ca // 56 // ghaNTAM caiva kapAlaM ca vAmapArzve'STahastake / pAdau paJcamanRttasya vidhivat tad vidhIyate // 57 // trinetraM cASTahastaM ca suvikIrNajaTAnvitam / kucitaM vAmapAdaM tadapasmAropari sthitam // 58 // uddhRtaM dakSiNaM pAdamaGguSThAbjAgrasImakam / abhayaM zUlapAzau ca Damaru dakSiNe kare / / 59 // kapAlaM cAgnipAtraM ca tathA vismayahastakam / gajahastopamaM hastaM savyAsavyAnugaM tu vA // 6 // vAme gaurIsamAyuktaM saptamaM nRttameva hi / tadeva SaDbhujopetamabhayaM DamarUM tathA // 61 // zUlaM dakSiNapArzve tu kapAlaM vismayaM tathA / gajahastopamaM vAme pArzve rayAd yat tadaSTamam // 62 // paJcamasya ca SaSThasya nRttasyAkSidvayaM viduH / taccheSANAM tu nRttAnAM netratrayamudAhRtam // 63 // caturbhujaM trinetraM ca jaDAmaNDalasaMyutam / abhayaM DamaruM savye dakSe'gniM gajahastavat // 64 / / apasmAraM vinA pIThe vAmAghriM kuJcitaM sthitam / tataH purasthitA pIThe savyapAdakaniSThikA // 65 // tatpAdaM kuJcitaM yuktyA navamaM nRttamAcaret / gaGgAdharamahaM vakSye sarvalokasukhAvaham // 66 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zilparatne [uttarabhAgaH susthitaM dakSiNaM pAdaM vAmapAdaM tu kuJcitam / vizliSyaM syAjjaTAbandhaM vAme tvISannatAnanam // 67 // dakSiNe pUrvahaste tu varadaM dakSiNena tu / devImukhAzritenaiva devImAliGgaya kArayet // 68 // dakSiNAparahastena uddhRtyoSNISasImakam / spRzejjaTAgatAM gaGgAM vAmena mRgamuddharet // 69 // devasya vAmapArzve tu devI virhitaannaa| susthitaM vAmapAdaM tu kuJcitaM dakSiNaM bhavet // 70 // prasArya dakSiNaM hastaM vAmahastaM tu puSpadhRk / sarvAbharaNasaMyuktau sarvAlaGkArasaMyutau // 71 // bhagIrathaM dakSiNe tu pArzve munivarAnvitam / athASTadhA pravakSyAmi tripurAntakamUrtinam // 72 // dakSiNaM susthitaM pAdaM vAmapAdaM tu kuJcitam / dakSiNe pUrvahastaM tu nAbhisUtrAvasAnake // 73 // siMhakarNaM tu taddhastaM bANamadhyanipIDitam / vAmahaste dhanurdhRtvA kakSAntordhva samuddhRte // 74 / / kartarI parahastau dvau TaGkakRSNamRgAnvitau / TakaM tu dakSiNe vAme kRSNasAraGgameva hi // 75 // jaTAmakuTasaMyuktaM sarvAbharaNabhUSitam / pravAlasadRzaprakhyaM vAme gaurIsamAyutam / / 76 // idaM prathamamAkhyAtaM dvitIyaM tu tataH param / tadeva vAmapAdaM tadapasmAropari sthitam // 77 // 1. 'mucyate // ' ka. kha. pAThaH, Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaive tripurAntakaH / dvAviMzo'dhyAyaH / zeSaM prathamatulyaM hi tRtIyamatha vkssyte| susthitaM vAmapAdaM tu dakSiNaM kuJcitaM bhavet // 78 // zeSaM prAgiva kartavyaM caturthaM tu tataH param / tadeva vAmapAdaM tadapasmAropari sthitam // 79 // tadeva pUrvahastau dvau kaTakau hRdi siimgau| vAmaM dakSiNakaM hasta kramAdUrdhvamadhomukham !! 80 // bANamUladhRtaM savyamanyaM bANAnanAdRtam / pare dakSiNake TakaM dhanuSaM vAmahastake / / 81 // taddhaste tu mRgaM vAtha vAme gaurIsamAyutam / apasmAraM vinA kArya paJcamaM samudAhRtam // 82 // SaSThamiSTaM ca bANaM ca pAzaM khaDgaM ca dakSiNe / dhanuSaM vismayaM kheTaM kukkuTaM vAmahastake // 83 // yathAzobhaM tathA kuryAd vAme gaurIsamAyutam / saptame dakSiNe bANaM cakraM zUlaM tataH param // 84 // TakaM vajraM tathA vAme dhanuSaM sUcivismaye / + + + + + kheTAni sarva pUrvavadAcaret // 85 / / evamevASTamaM kuryAd vasudhopari vinyaset / dakSiNA stathA jAnu vAmapAdatalaM punaH // 86 / / puraHsthitaratharayoce vinyasettu yathocitam / rathaM tu mukulopetaM mukulaM kajjanAvRtam (?) / / 87 // mukulAbhyantare brahmA caturvakrazcaturbhujaH / tasya dakSiNahastau dvau veNudaNDaM kamaNDalum // 88 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne kuNDikAM padmapAzaM ca vAmahastadvayoddhRtam / rathasya mukulAdhastAd vRSabhaM zvetavarNakam // 89 // atha kalyANamUrtestu lakSaNaM sarvamaGgalam / susthitaM vAmapAdaM tu dakSiNaM kuJcitaM bhavet // 90 // dakSiNaH pUrvahastastu gaurIdakSiNahastadhRk / varadaM vAmahastaM tu parahastadvaye tathA // 91 // dakSiNe parazuM vAme tathA kRSNamRgaM param / jaTAmakuTasaMyuktaM sarvAbharaNasaMyutam // 92 // dehaM pravAlavarNAbhaM devezasya vizeSataH / tatra zyAmanibhA devI prAgvanmAnAdisaMyutA // 93 // utpalaM vAmahaste tu dhRtvA dakSiNahastakam / zambhorhastena saMgrAhyaM lajjAbharasamanvitam // 94 // pArvatImanugA zrIrbhUH sarvAbharaNabhUSitA / hastAbhyAM saMspRzedevaM gaurImapi karaiye // 95 // 110 [uttarabhAgaH devAgre kArayet kuNDe tatra homaM prajApatiH / zambho stanasImAntaM prajezasyodayaM tathA // 96 // caturbhujaM caturvakraM sarvAbharaNabhUSitam / prAgagrI devidevezau devI devasya dakSiNe // 97 // dakSiNAbhimukho viSNurhomasyottaradisthitaH / zambho nAbhisImAntaM zreSTha stanatalonnatam // 98 // kanyasaM tu tayormadhye pUrvavannavadhA smRtam / zyAmavarNasamAyuktaM zaGkhacakau pare kare // 99 // 1. gha. pAThaH. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaive gajahA / ] dvAviMzo'dhyAyaH / hiraNyakara keNApaH pUrvahastadvayena tu / saMgRhya varade haste dadyAdudakapUrvakam // 100 // aSTalokezavidyezAH siddhayakSagaNAdayaH / RSayazcaiva gandharvA mAtarazcAnyadevatAH // 101 // tattacchaktisamopetA hRdayAJjalisaMyutAH / saMbhrAntamanasApetAH saMvIkSya paritaH sthitAH // 102 // ardhanArIzvaraM vakSye susthitaM dakSiNAGghrikam / kuJcitaM vAmapAdaM tu sarvAbharaNabhUSitam // 103 // vAmA pArvatIrUpaM dakSiNArdhaM mahezvaram | abhayaM parazuM dakSahaste vAmagataM bhujam // 104 // vRSasya mUrdhni vinyastakorparaM cAru sundaram | puSpadhRkkaTakaM tvanyaM caturbhujamidaM smRtam // 105 // gajahA mUrtinaM vakSye sarvAbharaNabhUSitam / pAzaM ca gajacarme ca dakSapArzvakaraiye // 106 // gajasya zRGgaM carmaM ca vAmapArzve karadvaye / zUlaM DamarukaM pAzaM gajacarmaM ca dakSiNe // 107 // gajazRGgaM kapAlaM ca pAzaM carme ca vAmataH / zambhorvAmAGghrayadhastAttu gajamastakameva hi // 108 // makuTasyopariSTAttu gajapucchaM prakalpayet / pArzvayorgaLapAdaM tu yathAyuktayA tu kArayet // 109 // prabhAmaNDalavaccheSaM gajacarma prakalpayet / vyAghracarmAmbaropetaM dukUlavasanAnvitam // 110 // 111 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [brhm sarvAbharaNasaMyuktamatiraktaprabhAnvitam / susthitaM vAmapAdaM tu gajavIrasya mastake // 111 // uddhRtaM dakSiNaM pAdaM kakSasUtrAntamAcaret / gaurI skandaM samuddhRtya zambho me bhayAnvitA // 112 // athavA zUlakhaDgau ca gajadantaM ca carma ca / dakSiNe vAmataH kuryAt kapAlaM kheTakaM punaH // 113 // ghaNTA ca gajacarma ca karairiti + vAmataH / atha pAzupataM vakSye candrazekharavat sthitam // 114 // caturbhujaM trinetraM cApyUrdhvakezaM mahAtanum / dakSiNe'bhayakaM zUlaM kapAlaM varadaM pare // 115 // pravAlasadRzaprakhyaM sarvAbharaNabhUSitam / kaGkAlamUrtinaM vakSye pAdayoH pAdukAnvitam // 116 / / susthitaM vAmapAdaM tu gamanApekSayAparam / pAdamISat samuddhRtya karotyadhikasundaram // 117 // zuddhazvetanibhaM cAru sarvAbharaNabhUSitam / ratnakaJcukabaddhAGgaM jaTAmakuTamaNDitam / / 118 / / dhudhUrapuSpaM nAgaM ca vAme dakSenduzekharam / kiJcitprakAzitAntaHsthadazanAMzuvirAjitam // 119 // dakSiNaM hariNIvaktre vyApitaM siMhakarNavat / vAmahaste ca daNDaM tu kaGkAlAsthi ca dhArayet // 120 // tadasthyAkRti nimAMsaM dvipAdaM dvikarAnvitam / kRSNazyAmanibhAkAramapAne daNDavezanam // 121 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ye hariharaH / / dvAviMzo'dhyAyaH / daNDe kaGkAlapAdau dvau rajjunA bandhayed budhH| ketudaNDena netrAbhyAM niSkrAntaM rudhiraM tu vA // 122 // evaM kaGkAladaNDaM tu vAmaskandhopari nyaset / balipAtradhRtaM bhUtaM vAme'gre gamanAnvitam // 123 // dakSiNe'nnaM tu tatpArdhe nidhAya kRtajAyayA / kiJcit prakAzitaM yonisaMyutAnatavAsasA // 124 // sambhrAntamanasopetaM jAyAH srvaastvnekshH| vyAghracarmAmbaropetaM dukUlavasanAnvitam // 125 // dakSiNe kaTipArzve tu kSurikoM caiva bandhayet / kSurikA haimasaGkAzA rUpabandhasamanvitA // 226 / / yakSakinnarasiddhAdyaiH sevitaM pUjitaM nutam / cAmarairarkacandrAbhyAM vIjitaM ratnabhUSitaiH // 127 // aNDAnAM susthitArtha tu sarvalokopakArakam / kaGkAlamocanArthaM tu (sa) syAt kngkaalkaabhidhH||128|| atha vakSye hariharaM susthitaM samapAdakam / dakSiNe tvabhayaM vAme kaTakaM tUrusaMyutam / / 129 // parazuM dakSiNe vAme zaGkha tu parahastake / vAmamaI hariM kuryAddharamanyArdhamAcaret / / 130 // kramAt zyAmaM pravAlAbhamubhayocitabhUSaNam / dakSiNe'hyugradRSTiH syAd vAme zItalanetrakam / / kiJcit prakAzitovA'kSaM dakSiNArdhe lalATake / zirazcakrasamAyuktaM tasya lakSaNamucyate // 132 // . 1. 'kAzcaiva', 2. 'kU' ka. pAThaH. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttaramAgaH rudrAGgulavizAlaM tu tahAnvaMzagatanam (?) / suvRttaM cakravRttaM tu padmAkRtirathApi vA // 133 // zirazcaRvizAlasya saptabhAgaikabhAgikam / zirazcakrasya nAlasya vistAraM parikIrtitam // 134 // cakratAratribhAgaikaM cakrAdA ziraso'ntaram / agrAllalATapaTTasya zirazcakrasya nAlakam // 135 // guNAGgule tu kai(Tyo ? TayU)ce cakranAlasthitirbhavet / cakrAd guNAMzamAlambya puSpamAlA tu madhyamAt // 136 / / sarveSAmapi devAnAM devInAcamAcaret / atha bhikSATanaM vakSye pAdau pAdukasaMyutau // 137 / / susthitaM vAmapAdaM tu gantuM dakSiNamuddhRtam / suvikIrNajaTAbhAraM jaTAmaNDalameva vA // 138 / vivRtabandhajaTaM vAtha upAnadrahitaM tu vA / lalATapaTTasaMyuktaM karotvardhenduzekharam // 139 / / sarvAbharaNasaMyuktaM kaTisUtravivarjitam / / zuddhazvetanibhaM proktaM nAnAnAgavibhUSitam // 140 // dakSiNaM pUrvahastaM tu mRgasyAsyAntikaM bhavet / vAme tu pUrvahastaM tu sitavastrottarIyakam // 141 // zvetayajJopavItaM tu kaTau nAgena veSTitam / nIlakaNThaM tripuNDrADhyaM padmapIThopari sthitam // 142 // 1. 'ze', 2. 'saM', 3. 'ko' gha. pAThaH, Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaive dAkSiNAmUrtiH 1] dvAviMzo'dhyAyaH / kaGkAlamUrtivaccheSaM sarvamatra vizeSataH / caNDezAnugrahaM devamumAskandavadAcaret // 143 // vAme kiJcinnataM tvAsyaM dakSiNe tvabhayaM vinA / taddhaste varadaM kArya vAme tu kaTakaM vinA // 144 // caNDezamUni vinyasya taddhastaM karuNAnvitam / hRdaye'JjalisaMyuktazcaNDezo bhaktisaMyutaH // 145 // AsanAdhaH sukhAsIno bhaktimAna svarNasannibhaH / dakSiNAmUrtimIzAnaM kuryAd vaTataroradhaH // 146 // lambayed dakSiNaM pAdaM vAmA nalakAgrakam / samamevaM vidhAtavyaM vAmapAdaM tu zAyayet // 147 // dakSiNe pUrvahaste tu jJAnamudrAM tu dhArayet / dakSiNe parahaste tu kArayedakSamAlikAm // 148 // varadaM vAmahaste tu daNDaM vA parikIrtitam / vAmajAnUpariSTAttu daNDazcet koparaM nyaset // 149 // vAme parakare tatra vahni vA mRgameva vA / vikIrNamUrghajaM vApi jaTAmaNDalasaMyutam // 150 // jaTAbhirbaddhamUrti vA jaTAmakuTasaMyutam / / zuddhasphaTikasaMkAzam ++++++++ | vAme dhuvUrapuSpaM ca nAgazca zirasi smRtam // 151 / / dakSiNendukalAyuktaM sarvAbharaNabhUSitam / sitavastrottarIyaM ca sitayajJopavItinam // 152 / / vyAghracarmAmbaropetaM trinetraM klezavarjitam / rudrAkSaM kaNThamAlAM ca hRnmAlAM ca vidhApayet // 153 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane uttaramANe: nArado jamadagnizca vasiSTho dakSapArzvake / bhAradvAjazca zunakaratvagastyo vAmapArzvake // 154 / / vanditaiH kinnarAdyaistu sevitaM bhktisNyutaiH|| apasmAropariSTAttu lambapAdatalaM nyaset // 155 // dharmavyAkhyAnamUrtiH syAdevaM sarvazubhAvaham / tadeva vAmapAdanotkuTikAsanasaMyutam // 156 // pUrvahastadvaye vINAM cet tahINAdharaM smRtam / athavA pUrvahastAbhyAM jJAnamudrAbhayau dhRtau // 157 // vAmaM prasAritaM vAtha vAmajAnUrdhvakopare / apare dakSiNe tvakSamAlAmutpalamanyataH // 158 // jJAnamUrtiriti khyAtaM sarvakAraNakAraNam / anyonyAghitalaM samyak sphipiNDAdhaH prakalpayet // jJAnamudrAM hRdi sthAne tvabhyantaramukhaM karam / varadaM vAmahastaM tu mer3hapIThopari nyaset // 16 // apare cotpalaM cAkSamAlAM pUrvavadAcaret / nAsAgraM svaM samIkSya svamArjavaM dehamAcaret // 161 / / suvikIrNajaTAyuktaM yogamUrtiriti smRtam / lambayed dakSiNaM pAdaM vAmamutkuTikAsanam // 162 // sambadhya yogapaTTena + dehotkuTikAdhikau / prasArya vAmahastaM tu vAmajAnUpari sthitam // 163 // etacca yogamUrtiH syAccheSaM pUrvavadAcaret / UrumUlaM samAzritya anyonyAbaddhapANikam // 164 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaibe kAlAriH] dvAviMzo'dhyAyaH / yogapaTTikayopetaM jaGghAmadhye vizeSataH / / prasArya pUrvahastau dvau jAnUpari nidhaapitau|| 165 // apare dakSiNe cAkSamAlAM vAme kamaNDalum / jaTAmaNDalasaMyuktaM karoTyardhenduzekharam // 166 / / nIlagrIvAsamAyuktaM zaGkhakundendusannibham / yogamUrtivizeSAkhyaM zeSaM prAgiva kArayet // 167 // kAlAriM kArayedIzaM natAGgaM vAmato manA / susthitaM dakSiNaM pAdaM padmapIThe'nyamadhikam // 168 // kuJcitaM kiJciduddhRtya nyaset kAlasya vakSasi / sadaMSTrAsyaM trinetraM ca jaTAmakuTamaNDitam // 169 // caturhastayutaM vAtha vasuhastasamAyutam / dakSiNe pUrvahaste tu zUlaM karNAntamuddhRtam / / 170 // dakSiNe parahaste tu parazuM varadaM tu vA / vAme pUrvakaraM nAbhisUtrAnte sUcimAcaret // 171 // vAme tu parahaste tu vismayaM parikalpayet / uSNISAntaM samuddhRtya vismaye'nAmikAgrakam // 172 // zUlaM parazuvajrau ca khaDgaM dakSiNahastake / vismayaM kheTakaM pAzaM sUcihastaM ca vAmake // 173 / / zuddhavidrumasaGkAzaM sarvAbharaNasaMyutam / adhastAt kArayet kAlaM dvibhujaM pAzahastakam // 174 // karaNDamakuTopetaM sadaMSTraM vikRtAnanam / asRgdhArAsamAyuktaM mhaabhysmnvitm||175 // 1. 'NThA' ka. ga. pAThaH. 2. 'yasasa' gha. pAThaH. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zilparatne uttarabhAgaH hRdayAJjalisaMyuktaM vikIrNAGghridvayaM punaH / atha liGgodbhavaM vakSye liGgAkArasya madhyataH // 176 // nalakAt pAdasya talaM liGge zUlasamAyutam / candrazekharavat sarvaM kArayet sundarAkRtim // 177 // brahmA tu haMsarUpeNa Urdhvago vAmapArzvataH / viSNurvarAharUpeNa dakSiNAMze tvadhogataH // 178 // hRdaye'JjalisaMyuktau raktazyAmanibhau param / vIkSamANau paraM liGgamidaM liGgodbhavaM smRtam // 179 // atha zrIpaJcAkSarI - bibhrad dobhiH kuThAraM mRgamabhayavarau suprasanno mahezaH sarvAlaGkAradIptaH sarasijanilayo vyAghracarmAttavAsAH / dhyeyo muktAparAgAmRtarasakalitAdriprabhaH paJcavaktrastryakSaH koTIrakoTIghaTitatuhinarociSkalAtuGgamauliH // 18 // IzAnAhvayamUrdhvadigvaramukhaM vandAmahe nirmalaM / - pUrva tatpuruSaM ca kuGkumanibhaM yAmyaM tvaghoraM haram / vAmaM merujapAprasUnasadRzaM yadvAmadevaM viduH sadyojAtamahApra(ya ? bhaM)ca paramaM gokSIraphenaprabham // 181 // atha rudraHvande bandhurahAvabhAvalalitaM rakAMzukAlepana smerAsyaM cibukAnanAsamaruNaM mAlyollasatkuntalam / 1. paMdyametad gha-mAtRkAyAM na dRzyate / - -- Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zevamaSTAkSaradhyAnam / ] dvAviMzo'dhyAyaH / nAnAvibhramamIpsitapraNayinaM bhAvena pAzAGkuzau khaTTAGgaM ca kapAlamityanuguNaidaurbhirdadhAnaM haram // 182 // atha prAsAdaH devaM namAmi zirasA parazutrizUla vidyAkapAlaparimaNDitabAhudaNDam / vyAghrAjinAmbaradharaM bhasitAyadAta veSojjvalaM dhRtajaTAghaTitendubimbam // 183 // taddhedaH vande trizUlasphaTikAkSamAlA vidyAprasAdodyatabAhumIzam / sitopavItaM bhasitAvadAtaM koTIracUDojjvalacandrarekham // 184 // mRtyuJjayaHzubhrAmbhojapuTendumaNDalagataM tryakSaM trizUlatrayI__ TaGkAkSAhitasUtrasaMyutacaturbAhuM himAdriprabham / mudrApaJcakabhUSitaM trinayanaM nA(no ? go)ttarIyaM zivaM vande vyAghravarAjinAmbaradharaM koTIracandrojjvalam / / 185 // zUlAhITaGkaghaNTAsisRNikulizapAzAgnyabhAtIrdadhAnaM dobhiH zItAMzurekhApratighaTitajaTAbhAramauliM trinetrm| nAnAkalpAbhirAmApaghanamabhimatArthapradaM suprasannaM padmasthaM paJcavakraM sphaTikamaNinibhaM pArvatIzaM namAmi [ // 186 // zaivamaSTAkSaram ---- vAmAGkanyastavAmetarakarakamalAyAstathA vAmabAhu'nyastAraktotpalAyAH stanavidhRtalasadvAmabAhuH priyaayaaH| Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zilparatne (uttaramAmaH sarvAkalpAbhirAmo dhRtaparazumRgeSuH karaiH kAJcanAbho dhyeyaH padmAsanasthaH smaralalitatanuH sampade pArvatIzaH // 187 // dakSiNAmUrtiHmudrAM bhadrArthadAtrI saparazuhariNAM bAhubhirbAhumekaM jAnvAsaktaM dadhAno bhujagavarasamAbaddhakakSyo baTAdhaH / AsInazcandrakhaNDapratighaTitajaTaH kSIragaurastrinetro dadyAdAdyaiH zukAcairmunibhirabhivRto bhAvazuddhiM bhavo vaH [ // 188 // aghoraHkAlAbhrAbhaH karAtraiH parazuDamaruko khaDgakheTau ca bANe vAsau zUlaM kapAlaM dadhadatibhayado bhiissnnaasystrinetrH| raktAkArAmbarAhipravaraghaTitagAtro'rinAgagrahAdIn khAdanniSTArthadAyI bhavadanabhimatacchittaye syAdaghoraH // 189 // mRtyuJjayabhedaH athavAmalakamalapuTAntaritaM zizuveSabhUSaNaM rudram / dhyAtvA japAd yathAvat kRtakluptyA mRtyunAzanaM dRSTam cintAmaNiHahizazadharagaGgAbaDatuGgAptamauli stridazagaNanatAdhi + + + strIvilAsaH / bhujagaparazuzUlAn khaDgavahnI kapAlaM zaramapi dhanuSaM + vibhradavyAcciraM vaH // 191 // 1. ti vyanuSTup / mu' ka. ga. pAThaH. 2. 'dharizo pi' ka. pAThaH. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaive zaktipaJcAkSarI dvAviMzo'dhyAyaH / 1.21 athavA hAvabhAvalalitArdhanArikaM bhISaNArdhamatha vA mahezvaram / pAzasotpalakapAlazUlinaM cintayejjapavidhau vibhUtaye [ // 192 // anuSTup -- acchasvacchAravindasthitirubhayakarAntaHsthitaM pUrNakumbhaM dobhyo vedAkSamAle nijakarakamalAmyAM dhaTau nityapUrNau / hAbhyAM tau ca sravantau zirasi zazikalAbandhure plAvayantau dehaM devo dadhAnaH pradizatu vizadAkalpajAlaH zriyaM vaH [ // 193 // saMvAdam - dhavalanalinarAjacandramadhye niSaNNaM karavilasitapAzaM sAGkazaM sAbhayaM ca / savaradamamalendukSIragauraM trinetraM praNamata suravaktraM maGkSa saMvAdayantam // 194 // zaktipaJcAkSarImUle kalpadrumasya drutakanakanibhaM cArupadmAsanasthaM vAmAGkArUDhagaurInibiDakucabharAbhogagADhopagUDham / sarvAlaGkArakAntaM varaparazumRgAbhISTabAhuM trinetraM vande bAlendumauliM guhagajavadanAbhyAmupAzliSTapArzvam athavAvande haraM varadazUlakapAlahastaM sAbhItimadrisutayojjvaladehakAntim / 1., 5. 'athavetyavatAritaM padyaM dha-mAtRkAyAM na dRzyate. 2. 'ka', 3. 'cUDaM gu', 4. gajavadanaguhAbhyA' gha. pAThaH. ___ Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane vAmorupIThagatayA nijavAmahasta nyastAruNotpalayujA parirabdhadeham // 196 // 122 kAlAriH vAmenodyattaruNahariNaM pANinA vAmabhAsA bibhrad badhutirapi pareNAkaThoraM kuThAram | vakSodeze trizikhazikhareNAtra kRtvAntakAntaM tiSThannIzo jayati zazinAbaddhakoTIrabhAraH // 197 // [uttarabhAgaH kinnarazivaH zmazAnastho maunI bahuvidhapizAcaiH parivRtaH kapardI kaupInI susitabhasitoddhUlitatanuH / trizUlAgre kRtvA nikhilanRpayakSmAhvayahariM kapAlAnau juhRd dahatu duritaM kinnarazivaH // 198 // -- - rakSoghnaH trizUlaM parazuM caiva kapAlaM DamarUM tathA / bibhrANamugravapuSaM trinetraM candrazekharam // 199 // daMSTrAkarAlaninadabhrukuTIkuTilAnanam / baDavAmukhAgnisadRzaM dehantaM bhuvanatrayam // 200 // bhUtapretapizAcAdIn bhakSayantaM mahAbalam / evaM dhyAtvA japennityaM rakSohAmiM samAhitaH // 201 // atha sadyojAtAdimUrtayaH sadyo vedAkSamAlAbhayavaradakaraH kundamandAragauro vAmaH kAzmIravarNo'bhayavaradaparazvakSamAlo vilAsI / 1. 'va' gha. pAThaH. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'vaiSNave gAyatrI ] trayoviMzo'dhyAyaH / akSasragveda pAzAGkuzaDamarukakhaTvAGgazUlAn kapAlaM bibhrANo bhImadaMSTro'JjanaruciratanurbhItidazcApyaghoraH [ // 202 // vidyudvarNo'tha vedAbhayavaradakuThArAn dadhat pUruSAkhyaH proktAH sarve trinetrA vidhRtamukhacatuSkAzcaturbAhavazca / muktAgauro'bhayeSTAdhikakarakamalo'ghorataH paJcavaktra stvIzo dhyeyo'mbujanmodbhavamuraripurudrezvarAH syuH zi[ vAntAH // 203 // iti zilparatne uttarabhAge dhyAne zevaprakaraNaM nAma dvAviMzo'dhyAyaH // >> atha trayoviMzo'dhyAyaH / atha vaiSNavaprakaraNam | aSTAkSarI aghAbhaM kirITAnvitamakaralasatkuNDalaM dIptirAjakeyUraM kaustubhADhyaM zabalarucirahAraM cArupItAmbaraM ca (?) / nAnAratnAMzubhinnAbharaNazateyujaM zrIdharAzliSTapArzva vande doH sacakAmburuhadaragadaM vizvavandhaM mukundam // 1 // gAyatrI 123 wwwwwww dhyeyaH sadA savitRmaNDalamadhyavartI nArAyaNaH sarasijAsanasanniviSTaH / keyUravAn makarakuNDalavAn kirITI hArI hiraNmayavapurdhRtazaGkhacakraH // 2 // 1. 'lpi', 2. 'ra', 3. 'cakra' gha. pAThaH. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgaH dhRtazaGkha + cakravarAbjagadA kuladoH parighaM sitapadmagatam / valayAGgadahArakirITadharaM navakundanibhaM praNamAmi sadA // 3 // S zrIkarASTAkSaram - dugdhAbdhidvIpavaryapravilasitasurodyAnakalpadrumAdho bhadrAmbhojanmapIThoparigatavinatAnandanaskandhasaMsthaH / - 124 dorbhid rathAGgaM varadamatha gadApaGkaje svarNavarNe bhAsvanmaulirvicitrAbharaNaparigataH syAcchriyai vo mukundaH [ // 4 // ---- sudarzanam - avyAd bhAskarasatprabhAbhirakhilA bhAbhirdizo bhAsayan bhImAkSaH kSaradaTTahAsavilasaddaMSTrApradIptAnanaH / dorbhizca darau gadAbjamusalaprAsAMva pAzAGkuzau bibhrat piGgaziroruho'tha bhavatazcakrAbhidhAno hariH // 5 // atha nigrahacakaM -- zaGkhaM cakraM ca cApaM parazumasimiSaM zUlapAzAGkuzAnIn vibhrANaM khaDgakheTaM halamusalagadA kuntamatyugradaMSTram | jvAlAkezaM trinetraM kanakamayalasadgAtramatyugrarUpaM vande SaTkoNasaMsthaM sakalaripujanaprANasaMhAracakram // 6 // atha nRsiMhaH - jAnvorAsaktatIkSNasvanakharucilasadvAhusaMspRSTakeza cakraM zaGkhaM ca dorbhyAM dadhadanalasamajyotiSA bhanadaityaH / jvAlAmAlAparIto ravizazidahanatrIkSaNo dIptajihvo daMSTrograM dhUtakezaM badanamapi vahan pAtu vo nArasiMhaH // 7 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiSNave caturakSarI ] atha vidaraNanRsiMhaH udyadbhAsvatsahasraprabhamazaninibhaM trIkSaNekSA vamantaM (?) vahnInahAya vidyuttativitatasaTAbhISaNaM bhUSaNaizca / svanakharucilasadvAhudaNDairanekaiH dIptairAdIptadehaM saMbhinnaM bhinnadaityezvaramatanutanuM nArasiMhaM namAmi // 8 // tadbhedaH SaDakSarI - avyAnnirvyAjaraudrAkRtirati vikRtAsyollasattIkSNadaMSTra trayoviMzo'dhyAyaH / tadbhedaH ---- zcakraM zaGkhaM ca pAzAGkuzakulizagadAdAraNAkhyA dadhAnaH / raktAkArazca nAbheradha upari sito divyabhUSAvizeSo devo'rkAgnIndu netro nikhilasukhakaro nArasiMhazviraM vaiH ||9|| -- 125 atha varAhaH jAnvorApAdamudyatkanakamiva himaprakhyamAjAnu nAbheH kaNThAdAnAbhi vahniprabhamatha zirasacAgalaM nIlavarNam / mau(liM vyo ? levyoM) mAbhamAkaM karalasadarizaGkhAsikheTaM ga [dAkhyAM zaktISTAbhItiyuktaM praNamata vasudhollAsidaMSTraM varAham // 10 // sajalAmbuvAhanibhamudyatadoH parighaM dharAdharasamAnatanum / sitadaMSTrikAghRtabhuvaM tvathavA pravicintayet sapadi kola[mamum // 11 // caturakSarI zrImatkalpadrumollAsitakamalalasatkarNikAmadhya saMsthastacchAkhAlambipadmodara vigaladasaMkhyAtaratnAbhiSiktaH / 1. 'narasiM' ka. ga. pAThaH- 2. 'vaH // va' gha. pAThaH, Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zilparatne [uttarabhArgaH haimAbhiH svaprabhAbhistribhuvanamakhilaM bhAsayan vAsudevaH pAyAd vaH pAyasAzI navanavanavanItAmRtAzI vazI saH [ // 12 // dhanvantariH - kSIrAbdhermathyamAnAdamRtamabhilaSadbuddhibhirvaibudhaudhai ruttIrNaH pItavAsA ghanarucirarucirvizvasantrANahetuH / binad dobhizcaturbhirjalabhavamabhayaM cAmRtaM zastrayantraM yo'sau dhanvantarinaH sakalagadabhayAdAdidevaH sadAvyAt tadbhedaH - arisadarajalUkAratnapIyUSakumbha pratighaTitakarAntaH kAntapItAmbarAyaH / tanuvasanavirAjanmaulirArogyadAyI zatamakhamaNivarNaH pAtu dhanvantarinaH // 14 // hayagrIvaH - kSIrodanvadudAravIcivalayairatyantazItIkRte haimAzvatthasuradrume maNimaye siMhAsane projjvale / AsInaM hayavaRminduvapuSaM vyAkhyAnamudrAnvitaM ziSyebhyaH pratipAdayantamanizaM zAstrANi vidyAmaham [ // 15 // atha kArtavIryaH-- kailAsAdrisamaprabhaM dvipapateH pRSThasthitaM bhISaNaM nAgasyandanavAjipattinikarairApUrNasainyAvRtam / 1. 'ham / kA' gha. pAThaH. 2. 'bha' ka. ga. pAThaH. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiSNave AvahantI] trayoviMzo'dhyAyaH / dordaNDAmbujabaddhacApazarapAzAdyaGkuzAkhyaM paraM dhyAyed vA tamarAtivargahananAyAtIva sampattaye // 16 // zrIpaJcAmRtam - kSIrodanvatpradeze zucimaNivilasatsaikate mauktikAnAM mAlAkluptAsanasthaH sphaTikamANanibho mauktikairmaNDizubhairabhairadabhairupariviracitairmuktapIyUSava- [tAGgaH / rAnandI naH puniiyaadaarnlingdaashngkhpaannirmukundH||17|| santAnagopAlam --- anyAd vyAkocanIlAmbujaruciraruNAmbhojanetro'mbujastho bAlo jaGghAkarISasthalakalitaraNakiGkiNIko mukundH| dobhyA haiyaGgavInaM dadhadativimalaM pAyasaM vizvavandyo __++gopIparIto rurunakhavilasatkaNThabhUSazciraM vH||18|| tadbhedaH cakrazaGkhadharaM kRSNaM rathasthaM ca caturbhujam / sarvAbharaNasandIptaM pItavAsasamacyutam // 19 // dvijavaryArcanayutaM viSNutejopabRMhitam / samarpayantaM viprAya naSTaputrAn sabAlakAn // 20 // AvahantI aruNanalinasaMsthaM kAJcanoddIptavarNa karadhRtadaracakraM patikauzeyavastram / kanakakalazaraktotpalAsaktapANiM (?) zriyamaparakarAbhyAM bibhrataM naumi viSNum // 21 // 1. 'nibhairmokti' ka. ga. pAThaH. 2. 'parici', 3. 'va' gha. pAThaH, Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zilparatne . uttarabhAga puruSasUktamgokSIrAbhaM puNDarIkAsanasthaM cakrAbjAbhyAM zaGkhakaumodakIbhyAm / zrIbhUmibhyAmarcitaM yogicintyaM __dhyAtvA devaM pUjayet pauruSAkhyam // 22 // lakSmInArAyaNam - haste bibhrat sarasijagadAzaGkhacakrANi vidyA __padmAdI kanakakalazaM meghavidyuDilAsam / vAmottuGgastanamaviralAkalpamAzleSalobhA dekIbhUtaM vapuravatu vaH puNDarIkAkSalakSmyoH // 23 // dvAviMzatyakSarI-- veNuM vedamayaM kaNan pradizatu zreyAMsi bhUyAMsi me pANidvandvasarojayorjapapaTI vedaM dadhAno hariH / vANIveSavicitraveSavilasadehastvayA sevyatA majJAnAkhyatamovidAraNapaTuH sarvArthadaH snttm||24|| viMzatyakSarI-- zrImatyA dvAravatyAM navakanakamaye bhUtale ratnanadyo- . __ madhye kalpagumAdho vilasadamalasanmaNDape sanniviSTam / cakra zaGkha ca veNuM nalinamapi gadA yogamudrAM dadhAnaM vande saMsicyamAnaM maNimayakalazaivallabhAbhirmukundam [ // 25 // tadbhedaH - madhye ratnasravantyormaNimayaracite maNDape kalpamUle bhAsvadratnAsanAmbhoruhakuharagataM sadgadAbjArizaGkham / 1. 'divyaM pU' ka. ga. pAThaH, 2. vidhamaNila', 3. 'cintyamA' gha. pAThaH. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiSNave rAmadhyAnabhedaH) trayoviMzo'dhyAyaH / 129 govindaM svarNavarNa maNikalazamukhasparzavAmAnimIDe rukmiNyAdhaSTadevIkaramaNikalazai rtndhaaraabhissiktm||26|| aSTAdazAkSarIavyAnmIlatkalAyadhutirahiripupiJchollasatkezapozo gopInetrotpalArAdhitalalitavapurgopago(vi ? vR)ndavItaH / zrImahAravindapratihasitazazAGkAkRtiH pItavAsA devo'sau veNuvAcakSapitajanadhRtirdevakInandano vH|| 27 // tahedaHaMsAlambitavAmakuNDalayutaM mandonnatabhrUletaM kizitkuJcitakomalAdharapuTaM sAvapracArekSaNam / AlolAGgulipallavaM muralikAmApUrayantaM mudA mUle kalpatarostribhaGgilalitaM jAne jaganmohanam // 28 // zrIrAmaSaDakSaraMkAlAmbhodharakAntikAntamanizaM vIrAsanAdhyAsitaM mudrAM jJAnamayIM dadhAnamaparaM hastAmbujaM jAnuni / sItAM pArzvagatAM saroruha karAM vidyunnibhAM rAghavaM pazyantaM makuTAGgadAdivividhAkalpojjvalAGgaM bhaje // 29 // rAmadhyAnabheda:vaidehIsahitaM suradrumatale haime mahAmaNDape madhyepuSpakamAsane maNimaye vIrAsane susthitam / 1. 'jAlo go' ka. ga. pAThaH, 2. 'talaM ki', 3. ' gha. pAThaH, S Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zilparatne uttarabhAgaH agre vAcayati prabhaJjanasute tattvaM munibhyaH paraM vyAkhyAnta bharatAdibhiH parivRtaM rAmaM bhaje zyAmalam [ // 30 // athavA - rAmaM ratnakirITakuNDaladharaM keyUrahArAnvitaM sItAlakRtavAmabhAgamamalaM siMhAsanasthaM prabhum / sugrIvAdisamastavAnaragaNaiH saMsevyamAnaM sadA __vizvAmitraparAzarAdimunibhiH saMstUyamAnaM bhaje // 31 // vAme bhUmisutA purastu hanumAn pazcAt sumitrAsutaH zatrughno bharatazca paarshvdlyorgnyaadikonnessvth| sugrIvazca vibhISaNazca yuvarAT tArAsuto jAmbavAn madhye nIlasarojakomalaruciM rAmaM bhaje zyAmalam // 32 // vaidehImadhiruhya jAtapulakA bAmAGkamAsevinI __ vAmena stanacUcukaM pulakinA vAmaM kareNAmRzan / tattvaM dakSiNapANinA kalitayA cinmudrayA zobhayan rAmo mArutisevito lasatu me sAmrAjyasiMhAsane // 33 // gopAlakabhedaH - udayagiritaTAnte rukmiNIsatyabhAmA sahitamakhilagopIvallabhaM devadevam / abhayavaradaharataM pAyasAdaM prasannaM vibudhagaNaniSevyaM nandasUnuM namAmi // 34 // zrIkarASTAkSarabhedaH-- zrIvatsAmudArahArakiraNajyotsnAvitAnojjvalaM pItaM zakhagadAjacavilasadvAhuM pizaGgAMzukam / Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiSNave vAsudevAdipaJcakam ] trayoviMzo'dhyAyaH / bhAsvatkaustubhamatsyakuNDalavibhAsaMbhinnamuktAGgadaM taM vande zirasA kirITavilasanmandAramAlaM harim // 35 // dhanvantaribhedaH-- devaM ravibimbasthaM manoharAGgaM prasannamukhakamalam / amRtaghaTa sajalUkaM karayugalenAdadhAnamamalamatim // 36 // aSTAdazAkSarIbhedaHbAlaM nIlAmbudAmaM navamaNivilasatkiGkiNIjAtanaddha zroNIjaGghAntayugmaM vipularurunakhaprollasatkaNThabhUSam / phullAmbhojAbhavaktraM hatazakaTapatatpUtanAcaM prasannaM govindaM vanditendrAdyamaravaramamuM pUjayed vAsarAdau // 37 // apicavandhaM devairmukundaM vikasitakuruvindAbhamindIvarAkSaM mogopIbRndavItaM jitaripunivahaM kundamandArahAsam / nIlagrIvAgrapiJchAkaLanasuvilasatkuntalaM bhAnumantaM devaM pItAmbarADhyaM (jaya ? yaja) ca dinato madhyamaho [ramAyai // 38 // apica - vikrAntyA dhvastavairivrajamajitamapA(ntA ? stA)vanIbhAramAyai rAvItaM nAradAcairmunibhiranudinaM tttvninniitihetoH| sAyAhne nirmalaM taM nirupamamajaraM pUjayennIlabhAsaM mantrI vizvodayasthityapaharaNaparaM muktidaM vAsudevam // 39 // atha vA(ma ? su)devAdi(paJcakaM ? catuSka) krameNa -- vAsudevasaGkarSaNau pradyumnazcAniruddhakaH / sphaTikasvarNadUrvendranIlAbhA varNato mtaaH|| 40 // 1. 'taH kramAt // ' ka. ga. pAThaH, . Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ziraparatne caturbhujAzcakrazaGkhagadApaGkajadhAriNaH / kirITakeyUriNazca pItAmbaradharA api // 41 // atha kezavAdyAH - suvarNagokSIrajapAzilAlapItendranIlAruNakairavAbhAH / kAzmIrameghA janarociSazca krameNa varNairapi kezavAdyAH [ // 42 // itIritAzvApakirITahAra keyUrapItAmbara kAditulyam / sacakrazaGkhAH sagadAmbujAzca saMpUjanIyAH stavanaiH krameNa [ // 43 // barAhabhedaH -- hemaprakhyaM pArthive maNDale vA nIhArAbhaM nIraje'stadAbham / vAyoH kRSNaM dhuprabhaM vA divisthaM kroDavyAptaM satyasaMsthaM yajedvA // 44 // vizvarUpaM viSNuM bhAsvatkirITaM maNimakuTakaTIsUtra keyUrahAragraiveyormyAdimukhyAbharaNamaNigaNollAsadivyAGgarAgam / vizvAkAzAvakAzapravitatamayutAdityanIkAzamudyad bAhragravyagranAnAyudhanikaradharaM vizvarUpaM namAmi // 45 // athAyudhAni - [ uttarabhAgaH cakraM ca cakrAGkikirITamauliM sacakrazakhaM sagadaM sazArGgam / raktAmbaraM raktatanuM karAlaM daMSTrAnanaM prAgdalake'rcayeta // 46 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktI mUladurgA ] caturviMzo'dhyAyaH / 133 pUjyA gadA gadAGkitamauliH sagadA sacakrazaGkhadhanuH / pItAmbarAnulepA pItA kruddhA ca yAmyasaMsthadale // 47 // zyAmaM zAGkitakaM zArGgaM zArGgaridaragadAhastam / zyAmAMzukAnulepanamAlyAdiM vAruNe yajet patre // 48 // khaDgaM sakhaDgazirasaM khaDgArigadAdhanuSkaraM dhUmram | vikRtAmbarAnulepatrajaM samabhyarcayedudakpatre // 49 // zaGkhaM sazaGkhazirasaM zaGkhArigadAdhanuSkaraM susitam / sitavasanamAlyabhUSaM yajainmahAnAdamabhisaMsthadale // 50 // zaGkhoktacihnabhUSAn svAstrAdikadharacaturbhujAnaparAn / halamusalazUlasaMjJAn yajennizAcarAdikoNeSu // 51 // iti zilparale uttarabhAge dhyAne vaiSNavaprakaraNaM nAma trayoviMzo'dhyAyaH // tatra pUrva mUladurgA atha caturviMzo'dhyAyaH / atha zaktimArgaH / F - zaGkhAricApazarabhinnakarAM trinetrAM tigmetarAMzukalayA vilasatkirITAm / siMhasthitAM sasurasiddhanatAM ca durgA dUrvA nibhAM duritavergaha ( rA ? rAM) namAmi // 1 // athavA durge dhyAyatu durgatiprazamanI dUrvAdalazyAmalAM candrArdhojjvalazekharAM trinayanAmApItavAsovasam / 1. 'keSu patre' ka. ga. pAThaH .. 2. 'du' gha. pAThaH, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zisparane [uparabhASaH cakra zakhamiSu dhanuzca dadhatIM kodaNDabANAMzayo- . muMdre vAbhayakAmade sakaTibandhAbhISTadA vaanyoH||2|| lipiHdevIM kundendugaurAmamRtakarakalAsmerakoTIrabandhAM mudrAbodhAkSamAlAvarakalitakarAM pustakAkrAntahastAm / zubhrAkalpAM trinetrAM tribhuvananamitAmakSarAdhInamUrti vande vAgdevatAM tAM jagadudayakarI mAtRkAM vishvyonim|| 3 // atha bhuvanezvarIudyadbhAsvatsamAbhAM (vijitanavajapAmindukhaNDAvanaddhAM jyotirmAlAM trinetrAM vividhamANilasatkuNDalA pdmsNsthaam| hAragraiveyakAJcImaNigaNavalayaiH saMyutAmambarALyAmAdyAM pAzAGkazAbhyAmabhayavarakarAM bhAvayed bhauvanezIm) [ // 4 // athavAmuktAvidyutpayodasphaTikanavajapAbhAsvaraiH paJcavakraiH zItAMzullAsicaDaistrinayanalasitairbhAsurAmacchavarNAm / cakra zaGkha kapAlaM guNaparazusudhAkumbhavedAkSamAlAvidyApadmAn vahantI namata muninatAM bhAratI padma [saMsthAm // 5 // apica -- mRgapotakapustakAkSamAlA___ parazUn + dadhatIM sitAmbujasthAm / tuhinadyutizekharAM trinetrAM sitabhUSAM susitAM namAmi vANIm // 6 // 1. 'nim / mathavA' bha. pAThaH. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktau tvaritA] caturviMzo'dhyAyaH / 135 hRllekhA-- raktaprAyo + gaurAM smararasavilasadyauvanArambhazobhAmAtAmrAkalpakanAM zazizakalamilatkuntalAM kAnta [netrAm / nAnAlaGkArakAntAM karayugalasamAkAntapAzAGkuzADhyAM devIM trailokyavandyAmabhayavarakarAM hArisarvAGgahRdyAm // 7 // atha vAgIzvarI --- zAntAM zAradanIradendubimalAmAlekhinIpustaka vyAsaGgodhatabAhumUrjitavaicovijJAnabodhAtmikAm / zubhrAkalpavibhUSitAM trinayanAM bhAsvajjaTAzekharAM sambodhAya sarasvatI bhagavatIM vande manojJAkRtim // 8 // atha zrI:-- muktAgauraizcaturbhipipatibhiratho puSkarodyaDaTAsyAniryadratnAbhiSiktA karakamalalasatpadmayugmAbhayeSTA / nAnAkalpAbhirAmA drutakanakanibhA raktapaDheruhasthA ramyAGgI suprasannA vitaratu vipulAM santataM zrIH zriyaM vaH // 5 // apica - zubhrebhadvayapuSkareritaghaTazcyotadvizuddhodakaiH snAyantImatihRdyarUpavibhavAM nIlollasatkuntalAm / zubhrAkalpavizeSavibhramarasAmuttaptahemaprabhAM vande bAhuyugaprasaktakamalAM devIM srojaasnaam||10|| atha tvaritAbhAvojhedavRtA sahAbhayavarA visrastanIlAlakA bimpoSThI taruNAruNAbjacaraNA raktAntanetratrayA / 1. 'mahovi', 2. garbhAbha', 3. 'la' ka. ga. pAThaH. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 . zilparane pInorustanabhArabhaGguratanuH zyAmA prasannAnanA devI vastvaritA tanotu vibhavAnAnandayantI mnH||11|| bhathavA --- mAyUrIkRtazekharapravilasadguJjAguNAlaGkRtA susnigdhA zikhipiJchanAlavalayA vanyaprasUnojjvalA / nAgendrAhitakuNDalAGgadalasatkAJcIsphurannUpurA pAyAd vastvaritA gRhItazabarIveSA pravAlAMzukA // 12 // dhUmAvatI-- kAkArUDhAtikRSNA praviraladazanA muktakezI viraktA dhUmrAkSI kSuttRSArtA pratibhayacaritA caJcalA kaamlolaa| kliSTA puSTAlasAGgI klamajalakalitA vyaktagarvAvarUDhA bhUtiM dhUmAvatI vaH pradizatu vidhayA dhuutshuurpaagrhstaa|| 13 // atha kAlI atiraudrA mahAdaMSTrA bhukuTIkuTilekSaNA / vivartanayanA zUrA dIrghaghoNA mdaanvitaa|| 14 // snigdhagambhIranirghoSA nIlajImUtasannibhA / bhRkuTIkUTasandIptA mahAvadanabhISaNA // 15 // daMSTroSThakopatAmrAkSI raktadIrghaziroruhA / trizUlavyagradordaNDanakhakIcakavAdinI // 16 // atiraktAmbarA devI raktamAMsAsavapriyA / ziromAlAvicitrAGgI cinvantI zoNitAsavam // 17 // nRtyantI ca hasantI ca pizAcagaNasevitA / pizAcaskandhamAruhya bhramantI vasudhAtalam // 18 // 1. 'ti' ka ga. pAThaH, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktau zaktipraNavam ] caturviMzo'dhyAyaH / itthaMbhUtAM bhadrakAlI mAtRbhiH parivAritAm / apica, pratyagrAmbhojavarNA zazadharazakalollAsidaMSTrojjvalAsyA vajrAkAraM kRpANaM caSakamapi madhuvrAtapUrNa dadhAnA / muNDasraGmaNDitAGgI vividhaphaNiphaNAratnajAlapradIptA bhadraM vo bhadrakAlI vitaratu sumanassaGghasaMstUyamAnoM atha bhelakhIbhAsvatsindUravarNA drutakanakalasatpAdukA muktakezI nAnAhRyAGgabhadrA ghanagurujaghanA tunggpiin(staarthaa?stnaartaa)| dhUnyAnA lambayugmaM karayugaladhRtaM kaGkaNaprAyalambA + + + + + + + + + + + + + + phelakhI+ + + + [ // 20 // atha mAtaGgI bimboSThI navayauvanAcaraNAmAkIrNakezAlakAM hRdyAGgI sitazaGkha kuNDaladharAlaGkAraveSojjvalAm // 21 // zaktipraNavaHprakAzamadhyasthitacitsvarUpAM varAbhaye sandadhatIM trinetrAm / sindUravarNAmatikomalAGgI mAyAmayIM tattvamayIM namAmi [ // 223 // 1. 'm / pra', 2. 'jha' ga, pAThaH. 3. 'nA / bhe' gha. pAThaH, 4. 'zI', 5. 'm / atha' ka. ga. pAThaH. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zilparatne uttarabhAgaH atha vanadurgA arizaGkhakRpANakheTabANAn sadhanuzzUlakatarjanardidhAnA / bhavatAM mahiSottamAGgasaMsthA nevadUrvAsadRzI zriye'stu durgA [ // 23 // apica, udayArkasamaprakhyAM kiraNAnekasaGkulAm / bandhUkapuSpastabakasindUrasadRzojjvalAm // 24 // pItavastrAvRtAM devIM sarvAbharaNabhUSitAm / / nIlakuzcitakezADhyAM prasannavadanAmbujAm // 253 // vicitraratnaniSThayUtakuNDaloddayotitAnanAm / svanetrakAntinirdhUtakotpalavirAjitAm // 26 // ardhacandrAkRtispardhilalATatilakojjvalAm / catuSTayabhujAklaptazalArISTAbhayodyatAm // 27 // valitrayormisaMbhinnamadhyarAjivirAjitAm / taiptahATakasaMklaptastambhorudvayazobhitAm // 28 // vRttajaGghA gUDhagulphAM razmyAvRtapadAmbujAm / raktAmbhoje samAsInAmudyatsUryAyutaprabhAm // 29 // sarvalokamayIM devI durgA mahiSamardinIm // 30 // yahA, hemaprakhyAmindukhaNDAttamauliM zakhArISTAbhItihastAM trinetrAm / hemAjasthAM pItavarNA prasannAM devI durgA divyarUpAM namAmi // 31 // . 1. 'kapAlakhe', 2. 'vanadU', 3. 'stra', 4. 'la' gha. pAThaH. 5. 'bhi' ka. ga. pAThaH. 6. 'madhyarAjitasaM' gha. pAThaH. 7. 'apica, he' ka. ga. pAThaH, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zau indrANI ] caturviMzo'dhyAyaH / padmasthAmikSucApaM kusumazarasRNIpadmayugmAkSamAlA vidyApAzAn dadhAnAM kucabharavinamanmadhyavallIM trinetrAm / trailokya mohinI - raktAM raktAGgarAgAmbara kusumayutAM suprasannAnanAbjAM trailokyakSobhadAtrIM munivibudhanutAM devatAM tAM namAmi ||32|| saMvitudyadbhAskarasaprabhAM trinayanAmApInatuGgastanIM - pAzaM pustakamaGkuzaM japapaTIM cAbibhratIM bAhubhiH / raktAkalpadukUlamAlyalasitAM bAlenducUDAmaNi bhaktAbhIpsitakAmadhenumanizaM vande parAM devatAm // 33 // indrANIkalpadrdhAnamadhye vividhamaNilasanmaNDapAntarvirAja athavA w 139 -- nmAtaGgArAtipIThapravilasitasarojanmasaMsthAM prasannAm / pIno tuGgastanAta pRthujaghanabharAM padmapatrAyatAkSImindrANImindranIlotpalazakalasamAM hRdyabhUSAM namAmi [11 38 11 saJcintya nandanodyAnaM mandArAdyaiH suradrumaiH / kalpavallIzataizvApi phalapuSpabharAnaMtaiH // 35 // alaGkRtaM tasya madhye ratnamaNDapamujjvalam / ratnasiMhAsanagatAM tanmadhye zakravallabhAm // 36 // mandAramAlyaimasRNamalladhammallumantharAm / mRgAGkavallImandAramandasmitamanoharAm // 37 // mattamAtaGgamahitamastakodyatstanadvayAm / mRNAlatantumRdulamadhyavallImanoramAm // 38 // 1. 'lyA' '.. 'la' ga. pAThaH 2. 'nAGga' kaM. ga. pAThaH Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane uttaramAgaH manoharatarAbhogabharamantharagAminIm / hArauveyarazanAnUpurAdyairalaGkRtAm // 39 // uttaMsitena maNinA cintApUrveNa santatam / plAvyamAnAGgalatikA ratnajAlAni varSatA // 40 // AndolayantI hastena lIlApamaM zanaiH zanaiH / zaGkhapadmanidhibhyAM ca vAmadakSiNapArzvayoH // 41 // vasupravAhaM varSadbhyAM sevyamAnAM sadA mudA / rambhayA ca sitacchatraM ratnadaNDaM zaziprabham / / 42 / / kAJcanasrAvi saMgRhya sevyamAnAM prasannayA / ghRtAcIsahajanyAbhyAmubhayoH pArzvayorapi // 43 / / savilAsaM vIjyamAnAM vyajanAbhyAM zanaiH shnaiH| mandaM mandaM dolatAbhyAM gRhItvA pAdapaGkajam / / 44 // saMvAhyantImurvazyA nijAGka saMnivezya ca / tAmbUlavITikA haste gRhItvA pArzvasaMsthayA // 45 // bhaktyA menakayAjasraM sevyamAnAM manojJayA / amRtAsAramanizaM duhyantyA hRdyarUpayA / / 46 // saMsevyamAnAmAbhitaH surabhyA ca savatsayA / azeSayoSitsaubhAgyalakSmImevaMvidhAkRtim // 47 // evaM dhyAtvA varArohAmindrANImIpsitArthadAm / 1. 'ma' gha. pAThaH, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktI svayaMvarA] caturviMzo'dhyAyaH / athavA dobhizcaturbhirbibhrANaM vajrazaktivarAbhayAn / trailokyanAthaM varadaM devendra maNDapAzritam // 481 // tasyAGkasaMsthAmindrANI manoharatarAkRtim // 45 // atha svayaMvarAbAlArkAyutasaprabhAM karatale lolambamAlAkulAM __ mAlA sandadhatIM manoharatarnu mandasmitodyanmukhIm / mandaM mandamupeyuSI varayituM zambhu jaganmohinI vande devamunIndravanditapadAmiSTArthadA pArvatIm // 50 // apicahemAbhAM mativAgatItaguNazIlAnalpazilpAkRti premArohamanoharAM karalasatkalyANadAmAJcitAm / zyAmAmIzvaramudyatAM varayituM trailokyasammohinI kAmApAdanakalpavallimanizaM vande parAM devatA // 51 // atheca, karadhRtavaramAlA sarvaratnAGgabhUSA nikhilanayanacetohArirUpAyaveSA / bhavatu bhavadabhISTaprAptaye zailakanyA puruSayuvativazyAkRSTinityapragalbhA // 52 / athavAudyadrAkAzazAGkAntaraparivilasatpadmasaMsthAM trinetrAM dobhiH pAzekSucApAGkuzakusumazarAn bibhrtiiminducuuddaam| 1. 'm / sva', 2. 'naM', 3. 'm / he' gha. pAThaH. 4. 'm / ka' kha. pAThaH. 5. 'zra, ka' ka. ga. pAThaH. 6. 'tA' gha. pAThaH. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 142 zilparatne uttarabhAgaH gaurI gaurAGgarAgAmbararuciratarnu cintayenmantramenaM japyAt kAntyai samRddhyai suvipulayazase lokasaMraJjanAye [ // 53 // atha prANazaktiH --- raktAmbhodhisthapotollasadaruNa sarAjodhirUDhA karAgraiH pAzaM kodaNDamikSuvamaliguNamapyaGkuzaM paJca bANAn / bibhrANAsRkkapAlaM trinayanalasitA pInavakSoruhATyA devI bAlArkavarNA bhavatu sukhakarI prANazaktiH parA vaH [ // 54 // atha azvArUDhApAzenAbadhye sAdhyaM smarazaravivazAM vAmadoSNAnayantI sauvarNI vetrayASTiM nijakarakamalenApareNAdadhAnAm / raktAM raktAGgarAgAmbarakusumayutAmazvasaMsthAM prasannAM devI bAlenducUDAM manasi muni tAM pArvatI bhAvayAmi vajraprastAriNI-- raktapayonidhigatamaNipotasphuritaravicchadakamalaniSaNNAm / ikSuzarAsanapuSpazarAbhayavarasRNiDADimasAyakapAzAn // 56 // dadhatImaruNAmayugalanetrAmaruNavilepanamAlyadukUlAm / himakaralekhAkalitakapardA himagiritanayAmanizamupAse [ // 57 // apica - 1. 'ya / azvA', 2. 'ddhasAdhyAM sma' dha. pAThaH. 3. 'na' kha. pAThaH. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktau zrIsUktam] caturviMzo'dhyAyaH / 143 indukalAkalanojjvalamaulimAramadAkulitAyuganetrA / shonnitsindhutrnggitpotdyotitbhaanudlaambujsNsthaa||58|| dodhRtaDADimasAyakapAzA saangkshcaapkpaalsmetaa| zoNadukUlavilepanamAlyA zoNatarA bhavato'vatu devI // 5 // nityaklinnA - bandhukAruNavigrahAM trinayanAM bAlenducUDAmaNiM pAzAbhItikapAlasAGkuzalasAhuM manojJAnanAm / raktAmbhoruhaviSTarAM madavazAdAghUrNamAnekSaNAM raktAlepanavastradAmalasitAM vande sadA pArvatIm // 60 // apica madhyesudhAmayapayodhivirAjamAna dvIpapravAlamaNibhUmitalaM vizAlam / tasmin maNipravarAnirmitamaNDapAntaH siMhAsanoparigate kamale niSaNNAm // 61 // pAzaM kalpalatAM kapAlamabhayaM dAnAGkuzau vallakI koNAkhyau dadhatImayugmanayanAM bandhUkapuSpAruNAm / AromAMzukabhUSaNojjvalatanuM bAlendumauli parA mAdhAM divyajanAnatAmanupamAM vande sadA pArvatIm // 62 / / zrIsUktam - aruNakamalasaMsthA tadrajApuJjavarNA karakamaladhRteSTAbhItiyugmAmbujA ca / 1. 'hAM' gha. pAThaH. 2. 'rA' ka. kha. pAThaH. 3. 'nalinasaM' gha. pAThaH, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [uttarabhAga zilparatne maNimakuTavicitrAlaGkRtAkalpajAlai. bhavatu bhuvanamAtA santataM zrIH zriye vaH // 63 // tripuTA navakanakabhAsurovIMviracitamaNikuTTime sakalpatarau / ratnavarabaddhasiMhAsananihitasaroruhe samAsInAm // 64 // AbaddharatnamakuTAM maNikuNDalodya keyUrakormirazanAhvayanUpurADhyAm / dhyAyed dhRtAbjayugapAzakasAGkuzekSu cApAM sapuSpavizikhAM navahemavarNAm // 65 / / cAmaramukurasamudgakatAmbUlakaraGkavAhinIbhizca / dUtIbhiH samAbhivRtAM pazyantIM sAdhakaM prasannadRzA // 66 // tripurAAtAmrArkAyutAbhAM kalitazazikalAraJjitaptAM trinetrAM devI pUrNenduvakrAM vidhRtajapapaTIpustakAbhItyabhISTAm / pInottuGgastanAta valilasitavilanAmasRkpaGkarAjanmuNDasramaNDitAGgImaruNataradukUlAnulepAM namAmi // 6 atha bhUmiH-- mukhyAmbhoje niviSTAruNacaraNatalA zyAmalAGgI manojJA caJcacchAlyagracumbacchukalasitakaraiprAntanIlotpalA ca / raktAkalpAbhirAmA maNimayamakuTA citravastrA prasannA dizyAd vizvambharA vaH satatamabhimataM vallabhA kaiTabhAreH [ // 6 // 1. 'yai', 2. 'mi // bhU', 3. 'rA' gha. pAThaH. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . . zaktI gAyatrI] caturdizo'dhyAyaH / zUlinIbibhrANA zUlabANAsyarisadaragadAcApapAzA(kuzA ? na karA) meghazyAmA kirITollikhitajaladharA bhISaNA bhUSaNAMDhyA / siMhaskandhAdhirUDhA catasRbhirasikheTAnvitAbhiH parItA / kanyAbhinnidaityA bhavatu bhavabhayadhvaMsinI zUlinI vaH [i69 // gAyacImandArAvayarocanAjanajapAkhAbhairmukhairinduma- . drtnodynmkuttaanggsnttcturviNshaarnncitraatnuH| ambhoje'rigadAhvayau guNakapAlAkhyau ce pAzAGkuze- TIbhItIrdadhatI bhaved bhavadabhISTottAriNI taarnnii||7|| gAyatrI triSTup - gAyatrI caturAnaneSTazayanA bAlA caturbhirbhujaiH padmAkSAlikamaNDalulagabha(va ? ya)prodbhAsibhirbhAsurA / brAhmI haMsadhRtAbjapatranilayA bandhUkakAntasphura jhUSA me hRdi hAra ++++++++++++ // 71 // bhAsvadvidyutkarAlAkulahariMgalasaMsthArizakhAsikheTe vastrAsAkhyatrizUlAnarigaNabhayadAM tarjanI cAdadhAnA / dharmAsyu rNadobhiH praharaNanipuNAbhirvatA kanyakAbhidadyAt kArzAnavISToMstrinayanalasitA cApi kAyAyanI [vaH // 72 // . 1. 'bhA', 2. 'cApAku', 3. 'riNI / tri' gha. pAThaH. 4. "Ni ka. pAThaH. 5. 'STA trina' gha. pAThaH .. __ * 'abje cAri' iti prapaJcasArapATho dRzyate / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane uttaramAgaH saurI caturakSarI - bhAsvadratvaughamaulisphuradamRtaruco raJjayaccArurekhAM - sadyaHsantaptakArtasvarakamalajapAbhAsurAmiH prbhaabhiH| vizvAkAzAvakAzaM jvalayadaziziraM dhertR pAzAGkazeSTA bhItInAM bhaiGgituGgastanamavatu jaganmAturAkaM vapurvaH // 73 // annapUrNA - dugdhAndhau rUpyavaprAvRtakanakamayadIpavarye surADhye kalpadrUdyAnake'dho maNimayalasite vittpsyaagrbhaage| AsIne bhUzriyau vAJchitavasunicayaM mantriNe saMsRjantyau ____ mantrI saJcintayAno japatu dinamukhe sampade'nasya mantram // 74 // athavA - rudratANDavavilokanalolA ____ bhadrevaktranayanAM bhavakAntAm / annadAnaniratAM jananIM tAM cintayeduSasi citradukUlAm // 75 // artha sapta mAtaraH-- daNDaM kamaNDaluM bibhratyakSasUtramathAGkuzam / suvarNavarNAM brahmANI kRSNAjinadharAM bhajet / / 76 // zUlaM parazvadhaM kSudradundubhiM nRkaroTikAm / bibhratImabhrazubhrAbhAM smarenmAhezvarImapi // 77 // 1. 'dhAtRpA', 2. 'bhAgi tu' ka. pAThaH, 3. 'yI' ka. kha. ga. pAThaH. 4. 'da', 5. 'tra' gha. pAThaH. 6. 'tha mA' ka. kha, ga. pATha:. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktau zrIcakraprastAraH ] caturviMzo'dhyAyaH / aGkuzaM pAzakhaTvAGge + + + dadhatIM bhujaiH / dhyAyet sindUrasaGkAzAM kaumArI zaktimAlikAm // 78 // cakrazaGkharpatAkAkhyazRGkhalAM ca caturbhujAm | kalAyazyAmalAM dhyAyed vaiSNavIM pItavAsasam // 79 // musalAsilasaDaNTAhalodyatkarapaGkajAm / + + + + + saMyuktAM vArAhIM nIradaprabhAm // 80 // aGkuzaM tomaraM vajraM cakraM ca dadhatIM zubhAm / indropalAbhAmindrANI smaredujjvalabhUSaNAm // 81 // zUlAsinRzirorAjatkapAlavilasadbhujAm / muNDamaNDitAM caNDIM cAmuNDAmapi cintayet // 82 // mRgaTaGkavarAbhItikaro vIrastrilocanaH / nAgopavItAbharaNaH zvetacarmAmbaro bhavet // 83 // gajAsyamekadantaM ca triNetraM nAgabhUSaNam / kanakAbhaM karAsaktapAzAGkuzavaraM tathA // 84 // bhakSyaM ca vibhrataM devaM hrasvapAdakaradvayam / zuNDAgragrastacaSakaM mahAkAyaM vicintayet // 85 // atha prasaGgAcchrI cakraprastAro likhyate / cakrArthamacchamasRNAM caturazraklRptA-. murvI SaDuttaranavatyabhidhAGgulADhyAm / kRtvAtha sUtrayugalaM pratipAdayet ta madhye'tha pUrvaparadakSiNasaumyagAgram // 86 // 2. 'kapAlAkhya', FF. 'pAzAMzca da' ka. kha. ga. pAThaH. 4. ''su' kha. ga. pAThaH 1. 'bhujAm' Sa. pAThaH. 147 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne [uttarabhAgaH ardhena vRttamatha madhyabhavaM vidadhyA daSTordhvavedadazakAGgulasaGkhyakena / cakrArthamantaramalaM punarAdyasUtre pUrvAdito+++ lAJchanamatra kuryAt // 87 // tatrApi SaTSaDvizikhAgniloka vedAgniSaTpasakAGgulAnte / aGkeSu teSvantakavittapAkhya dezAgragaM sUtramidaM karotu // 88 // eteSu sUtreSvapi cobhayAna___ bhAge'Gkayet tatra samuktarItyA / vihAya rAmAGgulamAdimAnta sthayostathA dvayaSTagayozcatuSkam // 89 // vedAGkaSaSThAGkagasUtrakAnte dhyaSTAGgulAM paJcamagAgrayostu / / ekonaviMzAGgulamanyasUtre - vRttaM gate (tadanu?) taizca praistrikonnm|| 9 // AvRttage likhatu pshcimpuurvgaaye| rekhe tRtIvamunijAgrasamudbhave / / SaSThAkagAgrayugalaM bilikhet punaste 'thAdyaGkajAgrajanite ca yathA trikoNam // 91 // tatra dvitIyAGkagatAgraje he sutre likhedntimcihngaagre| 1. 'da', 2.. 'gaH', 3. 'ta' gha. pAThaH. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktau zrIcakraprastAraH] caturvizo'dhyAyaH / aSTAGkagAgre pralikheccaturtha cihnasthasUtrAgrasamudbhave he // 92 // evaM likhet paJcamasUtrage dve sUtre punaH paJcamalAJchanAntam / tathAntimAGkasthasirAgraje he sUtre tRtIyAntamathAdimAntam // 93 // aSTAGkasUtrAgrasamuve / ___ tahallikhet SaSThagasUtrasaMsthe / satre dvitIyAntamizIritaH syAt jyazrakriyAyAH krama AdizAstre // 94 // vRttasya bAhye'STadalaM tathaiva yaSTacchadaM tasya bahiH punazca / aSTAGgulaireva pRthag bahiSThai__ vRttAni saMdvAracaturbhujAni // 15 // bindutrikoNavasukoNadazArayugma manvazranAgadalaSoDazapatrakANi / vRttatrayaM ca dharaNIsaidanatrayaM ca zrIcakrametaduditaM paradevatAyAH // 96 // iti zilparatne uttarabhAge dhyAne zAkyaprakaraNaM nAma cturviNsho'dhyaayH|| 1. 'vahAra' gha. pAThaH. 2. 'tadanuna' kha. ga. pAhA . Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane uttarabhAgaH ath br'iy| athendrAyanyadaivatadhyAnam / puurvmindrH| upavane marutAmatha nandane ba(ta)tigehalasallalanAgaNe / kanakabhAsitabhUmitale'zcite vibudhazAlizatairakhilArthadaiH // 1 // kalitahemalatAnikarojjvalaiH kalaninAdavihaGgabhanoramaiH / kanakapaGkajasaurabhavAhinA surasarinmarutA ca manorame // 2 // suruciraM maNimaNDapamujjvalaM vibudhapAdapapaJcakamadhyagam / maNimayaM ca tadantarabhUtale . dviradavairimahAsanama tam // 3 // uparisaMsthitamujjvalabhUSaNaM taruNabhAskarakoTisamaprabham / mahitaratnakirITamanoharaM maNimayUkhavirAjitakuNDalam // 4 // masRNakuGkumapaGkaparisphura ttilkshobhillaatttttaantrm| kamalalocanamunnatanAsikaM mukuragaNDatalaM madhurasmitam // 5 // 1. 'devatAdhyA' gha. pAThaH. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indradhyAnam] paJcaviMzo'dhyAyaH / pA adharakAntiparAjitavidrumaM / vigalitAzazAGkanibhAnanam / vimalakambuvirAjitakandharaM vividhahAralatAJcitavakSasam // 6 // kanakatAlagataM vasusaJcayaM nijakarairdadhataM nijasevinAm / mahitaratnamarIcicayollasa jjaTharabandhamanoramamadhyamam // 7 // vividharatnalasanmaNimekhalA kalitasUkSmadukUlavirAjitam / amarasindhurabandhuranAsikA sadRzapInavarorumanoharam // 8 // prapadanirjitakacchapamaGgulI___ nakhamayUkhajitendukarAGkuram / munisurAsurasiddhamahoragA___ dyakhilalokanatAghrisaroruham // 9 // tribhuvanaikaparAyaNamiSTadaM tridazanAthamanAratamAzraye // apica mandAkinItaTaruhatridazadrumAdho . . . . .. vRndArakaiH parivRtaM gajarAjasaMstham / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zilparale uttarabhAgaH . dosuvarNacaSakasthamakupyajAta mAdAya sAMdhakavarAya samarpayantam // 10 // athavAdhavalanalinamadhye sanniSaNNaM sitAGgaM suramunipitRsiddhaiH sevitaM suprasannam / dazazatabhujadeNDollAsipIyUSakumbhai ramRtajalamajalaM srAvayantaM nirjIGge // 11 // suraparivRDhamevaM cintayitvA sahasraM japatu niyamayukto mantra(survaryanayo :)yaH / sa tu duritaviyukto vizvasaMvAdayukto gadagaNarahitaM vai vindate dIrghamAyuH // 12 // apica, aindrI gAyatrIpArijAtatarumUlabaddharmaNikuTTimoparisamAsthitaM pANipaGkajayugAttaratnakalazAbhiSiktanivigraham / pATalAGgamaruNArbhavastramamalendusundaramukhazriyaM pAkazAsanamaharnizaM namata dharmakAmadhana mokSadam // 13 // arthavA aruNAmbuja + + + madhyagataM sRNipAzazaktizetakoTikaram / .. 1. 'ka' kha., 'kurvajA' ka. ga. pAThaH. 2. 'ga', 3. 'ntI', 4. 'jAze // ' gha. pAThaH. 5. 'ntravarya' kha. ga. pAThaH. 6. 'yuH / ai', 7. 'Sa', 8, 'daM jape // a' kA kha. ga. pAThaH. 9. 'ga', 10. 'TIram' gha. pAThaH, Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarddhiH ] paJcaviMzo'dhyAyaH / 153 pravicintya mantramabhumeva japan - vazayet kSaNena surapaurajanam // 1 // taviSTam - mAtaGgArAtipIThe sthitamatirucire nandane kalpavRkSa mandArAdhaimanojJairvibudhamuninataM taptakartisvarAbham / hastodyatsvarNakumbhaprakarapariMgaladratnadhArApravAhAn varSantaM vAJchitArthapradamamarapatiM suprasannaM namAmi // 15 // athAgniH - trinayanamurutaptaM baddhamauleM suzuklA baramaruNamanekAkalpamambhojasaMstham / abhimatavarazaktisvastikAbhItihastaM namata kanakamAlAlakRtaM taM kRzAnum // 16 // saMvAdAmiH --- dhavalanalinarAjaccandramadhye niSagaM karAvalasitapAzaM sAGkuzaM sAmayaM ca / (sa)varadamamalendukSIragAtraM trinetraM praNamata surakakaM masu saMvAdayantam // 17 // samAI:-- haimAzva sudrumadarabhuvo niryAntamazvAkRti vantiM dhanadhAnyaratnanicayaM rantraiH svakaiH santatam / jvAlApallavitasvaromavivaraM bhaktAtasambhedanaM vande dharmasukhArthamokSaphaladaM divyAkRti paavkm|| 18 // 1. 'nu' kha. pAThaH, 2. 'abhiH' gha. pAThaH. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 tadbhedeH w zilparale (athavA ) zaktisvastikadarbhAkSasrak (sruva) srugabhayavarAn / dadhadamitAkalpo vovasu (ra)vatAt kanakamAlikAlasitaH [ // 19 // rakSohAniH - trizUlaM parazuM caiva kapAlaM DamaruM tathA / bibhrANamugravapuSaM trinetraM candrazekharam // 20 // atha yamaH / [uttarabhAgaH daMSTrAkarAlaninadabhrukuTIkuTilAnanam / baDabAmukhAgnisadRzaM dahantaM bhuvanatrayam // 21 // bhUtapretapizAcAdIn bhakSayantaM mahAbalam / dhyAtvAjastraM japennityaM rakSohAgniM samAhitaH // 22 // -- dvibhujaH kRSNavarNastu khaDgakheTakasaMyutaH / karAladaMSTravadano raktamAlyAnulepanaH // 23 // raktavastragharograH kiroTama kuTAnvitaH / dIptAgnisa zAkSazca mahAmahiSavAhanaH // 24 // yamastu tasya pArzvasthau ++++++++ / citraguptaH kalicaiva dvArapArzve tu saMsthitau // 25 // kRSNazyAmanibhau tau ca raktavastradhRtAvubhau / pIThapArzvagatau mRtyusahitAvu ++++ // 26 // nIlalohitasaGkAzau dvau cAmaravRta striyau / purataH saMsthitau viprau dharmAdharmasamAya // 27 // 1. 'dAH' ka. kha. ga. pAThaH. 2. 'zyAmakRSNani' gha. pAThaH. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ somaH] paJcaviMzo'dhyAyaH / yamaH siMhAsanArUDho mahiSArohitastu vA / atha nirRtiH-- nitistu mahAvIro dvibhujo rakSasAM patiH // 28 // khaDgaM dakSiNahaste tu vAmahaste tu kheTakam / prItihastadharo raudraH karAlavadanAnvitaH // 29 // sarvAbharaNasaMyukto nAnApuSpairalakRtaH / atha varuNaH varuNaH zuklavarNastu dvibhujaH pAzahastakaH // 30 // sarvAbharaNasaMyuktaH karaNDamakuTAnvitaH / pItavastradharaH zAnto mahAbalasamanvitaH // 31 // yajJasUtrasamAyukto mkrsthaasnaasnH| atha vAyuHkuJcitabhUyuto vAyuH zabalAmbarabhUSitaH // 32 / / nAnAbharaNasaMyuktaH kezAThyaH suvikIrNakaH / siMhAsanopariSTAt tu zIghrayAtrotsukaH sthitaH // 33 // atha *dhanadaH atha somaH-- prAleyAmalamAtmadIdhitisudhAsakrAntalokatrayaM muktAjAlavirAjirUpyavilasadveSAntarAlaGkRtam / bhAsvatkairavacArubAhumamalakSaumAvadAtaM paraM vande somamarA(jala)nIlavilasatkezaM manonandanam [ // 34 // 1. 'taH / atha' kha. ga. pAThaH. 2. 'taH / so' gha. pAThaH. * asya dhyAnazloko mAtRkAsu na dRshyte| Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAgA athavA. vimalakamalasaMsthaH suprasannAnanendu varadakumudahastazcAruhArAdibhUSaH / sphaTikarajatavarNo vAJchitaprAptaye ko bhavatu bhavadISTadyotiar (zazAGkaH) // 35 // atha brahmA--- ASADhadaNDasphaTikAkSamAlAsuvarNakuNDIsarasIruhANi / bibhrANamAraktajaTAkalApaM caturmukhaM patirucaM nmaami||36|| atha zeSaH-- anantazcaturbhujaH saumyaH sarvAbharaNabhUSitaH / japApuSpanibhAkAraH karaNDa makuTAnvitaH // 37 / / sitavastradharaH zAntastrinetraH padmasaMsthitaH / abhayaM varadaM TazUlaM caiva dhRtaH karaiH // 38 // atha mahAgaNapatiH-- mandArAdhaiH kalpakavRkSavizeSaiviziSTataraphaladaiH / ziziritacaturAzAntabAlAtapacandrikAkule ca tale // 39 // aikSavajalanidhilaharIkaNajAlakavAhinA ca gandhavahena / saMsevite ca suratarusumanaHzritamadhupapakSa calanapareNa // 40 // ratnamaye maNivajrapravAlaphalapuSpapallavasya sataH / mahato'dhastAdRtubhiryugapatsaMsevitasya kalpataroH // 41 // siMhamukhapAdapIThagalipimayapajhe triSaTakakoNollasite / AsInaratvekarado bRhadudaro dazabhujo'ruNo gajavadanaH // 42 // 1. 'vi', 2. 'STaprAptaye cho' gha. pAThaH. 3. 'kaH / A', 4. 'sthi' ka. kha. ga. pAThaH. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAgaNapatiH] paJcaviMzo'dhyAyaH / 157 bIjApUragadekSukA karujAcakrAbjapAzotpala brIdyAsvaviSANaratnakalazaprodya(karAmbhoruhaH / dhyeyo vallabhayA ca padmakarayAzliSTI jvalabhUSayA vizvotpattivinAzasaMsthitikarI vino viziSTArthavaH // 43 // karapuSkaradhRtakalazatrutamaNimuktAprapAlavarSaNa / aviratadhArAM vikiran paritaH saadhksmgrsmpttyai||44|| madajalalolupamadhukaramAlAM nijakarNatAlatADanayA / nirvAsayan muhurmuhuramarairasuraizca sevito yugapat // 45 // agre'tha bilvamabhitazca ramAramezau / ___ tadakSaNe vttjudh| girijAvRSAGkau / pRSThe'tha pilajuSau ti bANau savye priyaGgumabhitazca mahIvarAho // 46 // dhyeyau ca padmayugacakradara: puroktau ___ pAzAGkuzAkhyaparazutrizikhairathAnyau / yugmotpalekSubhayacApazaraistRtIyA vantya, zukahakalamAgragadArathAGgaiH // 17 // dhyeyAH SaTkoNAzriSu pArataH paashaangkushaabhyessttkr| sapramadA gaNapatayo raktAkA prabhinnamadavivazAH // agrAzrAvAmodaHpramodasumukhau (ca) tabhabhito'zriyuge / pRSThe ca durmukhAkhyara mumabhito vinavinakarI // 19 // savyApasavyabhAge taraya dhyeya ca zaGkha(puSpa ? pdm),ndhii| mAkSikamANikyA varSanto dhArayA dhanAni sdaa||50|| 1. 'tu' gha. pAThaH. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zilparane [uttarabhAgaH siddhisamRddhI cAnye kAntirmadanAvatI madadravayA / drAviNivasudhArAkhye madhumatyapi vighnanidhiyugapramadAH atha bIjagaNapatiHrakto raktAGgarAgAMzukakusumayutastundilazcandramauli netrairyuktastribhirvAmanakaracaraNo bIjapUrAttanAsaH / hastAgrAklaptapAzAGkuzaradavarado nAgavo'hibhUSo devaH padmAsano vo bhavatu natasuro bhUtaye vighnarAjaH [ // 52 // athavA, dhRtapAzAGkuzakalpa(kolatikAsvaradazva biijpuuryutH| zazizakalakalitamaulistrilocano'ruNatenuzca gaja vadanaH // 53 // bhAsurabhUSaNadIpto bRhadudaraH padmaviSTaro lalitaH / (dhyeyo'nAyatadoHpatsarasirahaH)saMpade sadA mnujaiH||54|| apica, *raktAkSamAlAM parazuM ca dantaM __bhakSyaM ca dobhiH parito dadhAnam / hemAvadAtaM trizaM gajAsyaM lambodaraM taM zirasA namAmi // 55 // Apica, *namAmi pAzAGkuzadantabhakSyasaMlakSitaM trykssmudaarkukssim| nAgAnanaM nAgakRtottarIyamuttaptahemaprabhamekadantam // 56 / / 1. 'va', 2. 'ha' gha. pAThaH. * imau zloko dha-mAtRkAyAM vyutkrameNa dRzyete / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subrahmaNyaH ] pnycviNsho'dhyaayH| 159 athavA, vinezaM saparazvadhAkSavaTikAdantollasallaDDukai dobhiH pAzasRNIsvadantavaradADhyairvA caturmiyutam / zuNDAgrAhitabIjapUramurukukSiM trIkSaNaM saMsmaret sindUrAbhamibhAsyaminduzakalAdyAkalpamaJjAsanam // 57 // atha herambaH -- siMhoparisthitaM devaM paJcavakraM gajAnanam / dazabAhuM trinetraM ca jAmbUnadasamaprabham // 58 // prasAdAbhayadAtAraM pAtraM pUritamodakam / svadantaM savyahastena bibhrataM cApi suvrate! // 59 // karakaM cAkSasUtraM ca parazuM mudgaraM tathA / pAzAGkuzakarAM zakti devaM lambodaraM zubham // 60 // pIvaraM caikadantaM caiM tumburUNAM gaNAnvitam / atha bAlagaNapatiH. bAlaH prasUtamAtro'yamambikAGke nivezitaH // 61 // atirakto gajamukho dvirado ratnabhUSitaH / caSakaM puSkare bibhrat sRNipAzau karadvaye // 62 // dvAbhyAM kalpalatAM doA Dolayan ratnavarSiNIm / evaM dhyAtvA japenmantraM bAlAkhyaM gaNanAyakam // 63 // atha subrahmaNyaHsindUrAruNavigrahaM suragaNAnandapradaM sundara devaM divyavinodadhAmamaruNAkalpaprakArojjvalam / 1. 'vaiH' ka. kha. ga. pAThaH. 2. 'skandaH -si' gha. pAThaH. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhissn 160 zilparale nAnAvibhramabhUSaNavyAtekaraM smeraprabhAsundaraM __vanne zaktyabhayo dadhAnamuditAmASTaprabhA guhm||66|| sindUrAruNakAntipinduvadanaM keyUrahArAdibhi divyairAbharaNaivibhUSitatanuM svarNarama ? rgAdi) saukhyprdm| ambhojAbhayazaktikukkuTa( ? )raM raktAGgarAgAMzukaM subrahmaNyamupAsmahe praNamatA bhItipraNAzodyatam // 65 // athavA, sphuranmakuTapatrakuNDalavibhUSitaM campaka srajAkAlatakandharaM karayugena zakti pavim / dadhAnamathavA kaTIkAletavAmahasteSTadaM guruM ghusRNabhAsuraM smaratu pItavAsovasameM // 66 // -atha nAgayakSI --- gAtraM yasyAH sunetraM jaladharakabarIbhAramAkalpaMjAlaiH rAjakumbhIndrakumbhastanayugalabharaM maJjumAranAdaiH / nAgAnAdAya pANau naganagaratarUnetya lAlAvilAsaiH saMladayA nAgayakSo kalayatu kuzalaM nAgarAjapriyA vaH [ // 67 // artha zAstAsnigdhArAlavisArikuntalabharaM siMhAsanAdhyAsitaM rphuurjnitrsulptkunnddlmthessvissvaas.iiym| nIlakSaumavasaM navInajaladazyAmaM prabhAsatyaka. sphAyapAzvayugaM suraktasakelAkalAM smaradAyakam // 68 // 1. 'sam / atha zA' ka. kha. ga. pAThaH. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 mizramUrtiH ] paJcaviMzo'dhyAyaH / athavA, pArzvasthApatyadAraM vaTaviTapitalanyastasiMhAsanasthaM zyAmaM kAlAmbarAmaM zritakarayugalaM++cintAmaNiM ca / + + niliMzabANAsanavizikhayutaM raktamAlyAnulepaM vande zAstAramIDyaM dhanakuTilabRhatkuntalodagramaulim [ // 69 // apicaaMsAsaktasuvarNakarNikamurovistIrNahArojjvalaM zRGgArocitaveSavibhramasukhaM zyAmAMzukaM zyAmalam / raktAlepanamAlyadAmadayitaM nIlollasatkuntalaM vande bANazarAsanodyatakaraM vIrezamAyaM sadA // 70 // atha prabhA-- raktAkalpojjvalA raktAM surUpAM kAntayauvanAm / dhRtavINAM prabhAM vande devI raktAntalocanAm // 71 // atha satyaka: temAlazyAmalaM bhadraM piGgalAkalpasundaram / adhijyakArmukaM vande satyamavyaktayauvanam // 72 // ___atha mishrmuurtyH| tatra pUrvamanuSTupatrayam - hemAmbhoje niSaNNaM sravadamRtaghaTau cakrazalo karAbje vakSasrakkuNDikAkhye zirasi zazikalAM dhArayantaM subhUSam / 1. 'karAla' kha. pAThaH. 2. 'tiH / ta' ka. kha. ga, pAThaH, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zispharane hemAbhaM pItavastraM ravizazidahanatrIkSaNaM citsvarUpaM sarvazaM sarvagai te hariharavidhijaM vizvarUpaM namAmi // 73 // bhaya zaktigaNapatiH-- dvAbhyAM vibhrAjamAnaM drutakanakamahAlAbhyAM karAbhyAM bIjApUrAdizumbhaddazabhujalalitaM paJcabIjasvarUpam / sandhyAsindUravarNa stanabharanamitaM tundilaM sannitambaM kaNThAdUrdhva karIndraM yuvatimayamadho (taM?) naumi devaM [gaNezam // 74 / / atha lakSmInArAyaNaH - cakra vidyAderaghaTagadAdarpaNAn padmayugma dobhirvimrat surucirataraM meghavidhunibhAbham / gADhotkaNThAvivazamanizaM puNDarIkAkSalakSmyo rekIbhUtaM vapuravatu vaH pItakauzeyakAntam // 75 // athArdhanArIzvaraHpAzAGkuzau japapaTImabhayaM ca bibhrad bAlenducUDamaruNAmbujagaM trinetram / bandhUMkakAananibhobhayapArzvamavyA dardhAmbikezamanizaM ruciraM vapurvaH // 76 / / apica, sindurakAbanasamobhayapArzvamardha nArIzvaraM girisutAharabhUSacihnam / 1, gandhaM ha', 2. 'dha' ka. ga. pAThaH. 3. 'na' kha. ma. pAThaH. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sauramaSTAkSaram / pazcaviMzo'dhyAyaH / 163 pAzAbhayAkSavalayeSTadahastamevaM smRtvA nyaset sakalavAJchitavastusiddhayai / / 77 // apica, aruNakanakavarNa padmasaMsthaM ca gaurI haraniyamitacihnaM saumyatAnUnapAtam / bhavatu bhavadabhISTaprAptaye pAzaTaGkA bhayavaradavicitraM rUpamardhAmbikezam // 78 // atha zaGkaranArAyaNaHdhyeyo jaTAmakuTacandrakalArdhamUrdhA trIkSastaravajinapItadukUlavAsAH / IzAnyutastizikhacakrakapAlazaGkhAn bibhrat sitAsitavapuyucitAtmabhUSaH // 79 // atha sUryaH raktAsitAmbhojadharaM karAbhyA mAdIptabhAmaNDalamadhyasaMstham / sUrya pizaGgAMzukagandhamAlya mAdIptadivyAbharaNaM namAmi // 8 // atha sauramaSTAkSaram - aruNasaroruhasaMstha strihagaruNo'ruNasarojayugaladharaH / kalitAbhayavaradakaro dyutibimbo'mitabhUSaNastvino'vatu vH||81 // 1. 'trya' gha. pAThaH. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zilparale [uttaramAgaH artha kAmaH aruNamaruNavAsomAlyadAmAGgarAgaM svakarakalitapAzaM sAGkuzAstrakSucApam / maNimayamakuTAcairdIptamAkalpajAlai raruNanalinasaMsthaM cintayedaGgayonim // 82 // apica, raktAmbhoruhasaMsthitaM karatale kodaNDamikSUdbhavaM puSpAstraM varadAbhayau ca dadhataM raktAGgarAgAdikam / vAmAGkasthitayopagUDhamanizaM ratyA ca dattekSaNaM tahakrAmburuhe manoharatanuM vande sadA mnmthm|| 83 // atha vIrabhadraHgokSArAbhaM dadhAnaM parazuDamaruko khaDgakheTau kapAlaM zUlaM cAbhItidAne trinayanalasitaM vyAghracarmAmbarADhyam / vetAlArUDhamugraM kapizatarajaTAbaddhazItAMzukhaNDaM dhyAyed bhogIndrabhUSaM nijagaNasahitaM santataM vIrabhadram [ // 84 // athavA, sitapaGkajamadhyasaMsthamenaM susitaM vyaaghrnkhaadibaalcidvaiH| upalakSitabAlabhAvamAzAparidhAnaM kmniiygaatryssttim|| 85 // atha hanumAn ---- piGgAkSaM piGgakezaM zazarudhiranikAzAsyadoHpAdapadma prodyanmArtANDakoTipratimatanugaladrazmibhirdunirIkSyam / 1. 'madevaH / a', 2. 'mitata' gha. pAThaH. - Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garuDaH] paJcaviMzo'dhyAyaH / rAkAcandrAMzujAlaprasamaranakhadaMSTrAMzusandohanazyaddhvAntAzAcakravAlaM kapivaramanizaM vAyuputraM namAmi [ // 86 // athavA, vAme jAnuni vAmabAhumaparaM jJAnADhyamudrAyutaM ___ hRdeze kalayan vRto munigaNairnAsAgradattekSaNaH / AsInaH kadalIvane maNimaye bAlArkakoTiprabho dhyAyan brahma paraM karotu manasaH zuhiM hanUmAn mama [ // 87 // athavA, krodhodvignavidhUrNitAruNataraprohAntanetradvaya prodyadvahizikhAraphuliGganikarapluSTAhicorAdikam / ghoraM merusamAnadehamaruNazrotrAsyapAdasthalaM vande mArutimAJjaneyamanizaM daMSTrAkarAlAnanam // 88 // atha garuDaHAjAnUttaptahemaprabhamatha + himaprakhyamAnAbhi sAkSA dA kaNThot kuGkamAbhaM bhramarakulasamazyAmalaM mUrdhni shaantm| vyAptabrahmANDagarbha dvibhujamabhayadaM piGganetrogratAraM tAkSyaM nIlAgranAsAdyutivividhamahApakSalakSyaM namAmi apica, pAyAd devo garutmAnamRtaghaTagadAzaGkhacakrAsinA(gA)n bibhrANaH kRSNapAdo nijakarakamalairaSTabhiH svarNavarNaH / 1. 'yadvA' ma. pAThaH. 2. '' ka. kha. ga. pATha... Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 // zilparale [uttaramA pApaghnaiH pakSavAtairakhilaviSaharairAzritArtighnavRttaH zrImAn yaH pannagAriH sakalaviSabhayAd ratnajAlojjvalAGgaH [ // 9 // mathAzvinau-- ekasiMhAsanAsInAvazvinAvazvarUpiNau / DADimIpuSpasaGkAzAvubhau tau sopavItakau // 91 // phullaraktotpalAkSau ca pItasragvastradhAriNau / karadvayasamAyuktau zrIbhUSaNavibhUSitau // 92 // abhayaM dakSiNe haste varadaM vaamhstke| . lambitau dakSiNaM pAdaM vAmamutkuTikAsanau // 93 // atha pitaraH---- pitaraH pItavarNAbhA dvibhujAH zvetavAsasaH / yajJasUtrasamAyuktAH saumyadRgvadanAnvitAH // 94 / / phalake bhadrapIThe vA ayastu sahitAsanAH / athApsarasaH - dukUlavasanAH sarvAH pInorujaghanastanAH // 15 // madhye kSAmA(rSa 1zca) saumyAzca kishcitprhsitaannaaH| nAmAlaGkArasaMyuktA bhadrapIThoparisthitAH // 9 // samabhaGgasamAyuktAH saptasaGkhyApsarAH smRtAH / 1. 'nidevau / e' ka. kha. ga. pAThaH. 2. 'hasahAsI' ka. ga. pAThaH, 3. 'bhayoH so' ka. kha. ga. pATha: 4. 'mavIta' ka. ga., 'manIta' kha. . pAThaH. 5. 'nAmakaM yA' ka. la. ga. pAThaH. 1. 'kSaumAvisau gha. pAThaH. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSetrapAlaH ] atha saptarSayaH RSayaH pItavarNAstu nAnAvarNAmbarAnvitAH // 97 // vRddhAzva dvibhujAH zAntA jaTAmakuTamaNDitAH / bindukAhRdayAntAzca yajJasUtrasamanvitAH // 98 // bhasmanaiva tripuNDrADhayoH sthAnakA vAsanAstu vA / daNDaM dakSiNahaste tucchatraM vAmakare dhRtAH // 99 // chatradaNDau vinA vAtha savye vai jJAnamudrikAm / vAmajAnUparinyastavAmahastasamanvitAH // 100 // ekAdazarudrAH V paJcaviMzo'dhyAyaH / caturbhujAstrinetrAzca jaTAmakuTamaNDitAH / zuklavastradharAH sarve zuklavarNAH prakIrtitAH // 101 // abhayaM parazuH savye kRSNazca varado'nyataH / atha kSetrapAlaH wwwdrog 167 trividhaH kSetrapAlastu sAttviko rAjaso'ntimaH // 102 // zveto raktastathA kRSNaH sAttvikAdiguNAd bhavet / zUlaM dakSiNahaste tu kapAlamitare smRtam // 103 // dvibhujaM hyevamAkhyAtaM caturhastamathocyate / varaMhaste tu savye tu vAme DamarukaM nyaset // 104 // athavA pUrvahastau dvau varadAbhayasaMyutau / pUrvavat parahastau dvau ghaNTA vA vAmahastake // 105 // sAttvikaM hyevamAkhyAtamatha rAjasamucyate / zUlaM khaGgaM ca ghaNTA ca dakSiNe tu karatraye // 106 // 1. 'vaM', 2. 'khyA' gha. pAThaH. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zilparane {uttarabhAgaH kheTakaM ca kapAlaM ca nAgapAzamadakSiNe / tAmase tu dhanurbANaM dakSiNe'dakSiNe dhRtam // 10 // zeSaM rAjasavat khyAtaM raktakezordhvamaNDalam / ugradRSTisamAyuktaM nAnAnAgavibhUSitam // 108 // trinetraM nagnarUpaM ca kSetrapAlamimaM viduH / athavA, vyAlambAgrajaTAdharaM trinayanaM nIlAJjanAdriprabhaM doIndvAttakapAlazUlamaruNasragvastragandholbaNam / ghaNTAmekhalagharghara(syanibi ? dhvanimi)laDuGkArabhImaM vibhuM bande saMhitasarpakuNDaladharaM taM kSetrapAlaM sadA // 109 // apica, daMSTrogradanturamahIzvarabhogabhUSa mAzAmbaraM karadhRtogragadAkapAlam / vRttogracakSuSamudApizaGgakezaM taM kSetrapAlamanizaM + mahaM namAmi // 11 // atha vAmanaH ---- kRSNAjinyupavItI syAcchatrI dhRtkmnnddluH|| 111 / / kuNDalI zikhayA yuktaH kubjAkAro mnohrH| atha nRvarAhaH nRvarAhaM pravakSyAmi sUkarAsyena zobhitam / / 112 // gadApadmadharaM dhAtrI daMSTrAgreNa samuddhatAm / bibhrANaM kopare vAme vismayotphullalocanAm // 113 // 1. 'namurtiH ---' gha. pAThaH, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUrmaH ] paJcaviMzo'dhyAyaH / 169 nIlotpaladharAM devImupariSTAt prakalpayet // 114 // dakSiNaM kaTisaMsthaM ca bAhuM tasya prakalpayet / kUrmapRSThe padaM caikamanyannAgendramUrdhani // 115 // athavA sUkarAkAraM mahAkAya kacillikhet / tIkSNadaMSTrAgraghoNAsyaskandhakarNordhvaromakam // 116 // atha nRsiMhaH narasiMhA kRtiM vakSye raudrasiMhamukhekSaNAm / bhujASTakasamAyuktAM stambhapInasamAzritAm (?) // 117 // hiraNyakazipuM daityaM dArayantIM nakhAGkuraiH / Urorupari vinyasya khaDgakheTakadhAriNam // 118 // tasyAntramAlAM niSkRtya bAhuyugmena bibhratIm / madhyasthitAbhyAM bAhubhyAM dakSiNe cakrapaGkajam // 119 // kaumodakIM gadAM zaGkhaM bAhubhyAmiti vAmataH / nIlotpalapadacchAyAM kiM vA campakasaprabhAm // 120 // taptakAJcanasaMkAzAM bAlArkasadRzIM likheta | trivikramaH --- tathA trivikramaM vakSye vAmapAdena medinIm // 121 // AkrAmantaM dvitIyena sAkalyena nabhastalam / atha matsyamUrtiH matsyAvatAriNaM devaM matsyAkAraM prakalpayet // 122 // atha kUrmaH kUrmAvatAriNaM devaM kamaThA kRtimAlikhet / 1. 'piGgamu' gha. pAThaH 2. 'stabdhapI' ka. kha. pAThaH. X -- -AL -- Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 atha brahmA zilparale [uttarabhAgaH likheccaturmukhaM devaM caturbAhuM zubhekSaNam // 123 // ratnakuNDalasaMyuktaM lambakUrcopavItinam / kRSNAjinadharaM gauraM zuklAmbaravirAjitam // 124 // dakSiNaM varadaM hastaM tatrAnyaM zubhadhoriNam / kamaNDaludharaM vAmaM tathAnyaM saMyutaM zucA // 125 // bibhrANaM caturo vedAn puratazcAsya vinyaset / vAme pArzve tu sAvitrIM dakSiNe tu sarasvatIm // 126 // AjyasthAlI purobhAge maharSIzca samantataH / haMsArUDhaM likhet kApi kacicca kamalAsanam // 127 // sraSTAraM sarvalokAnAM brahmANaM parikalpayet / atha kumAraH vilikhet SaNmukhaM devaM mayUravaravAhanam // 128 // taruNAdityasaGkAzaM bAlabhUSaNabhUSitam / sthAnIye kheTake vApi kumAro likhyate yadA // 129 // bhujA dvAdaza kurvIta kharvaTe caturo bhujAn / grAme vane dvibAhuH syAllekhanIyo vicakSaNaiH // 130 // atha nAgaH nAgAnAM vakSyate rUpaM nAbherUrdhvaM narAkRti | sarpAkAramadhobhAgaM mastake bhogamaNDalam // 131 // ekaM phaNaM trayaM vApi paJca vA sapta vA nava / dvijihvAste vidhAtavyAH khaDgacarmakarairyutAH // 132 // 1. 'dA' ga. pATha:. 2. 'padmaka' gha. pAThI. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravi: ] athAsurAH kirITa kuNDalopetAstIkSNadaMSTrA bhayAnakAH / nAnAzastradharAH kAryA daityAH suragaNadviSaH // 133 // Sale's Fates atha dAnavAH dAnavA vikRtAkArA bhrukuTIkuTilAnanAH / kirITena ca kubjena maNDitAH zastrapANayaH // 134 // daMSTrAkarAlavadanA bhrukuTIkuTilekSaNAH / paJcaviMzo'dhyAyaH / nAnArUpA mahAkAyA nAnAzastra gharAstathA // 135 // atha pizAcAH utparva kuzakAyAste cArAsthisnAyuvigrahAH / hasvakIrNazirojAH --> - 171 jAH syuH pizAcAzcitrakarmaNi // 136 // atha vetAlAH IzA eva vetAlA dIrghadehAH kRzodarAH / kapolaiH pUrvajairmuktA lekhanIyA manISibhiH // 137 // atha grahAH / raktavarNo mahAtejA dvibAhuH padmabhRd raviH / saptabhisturagairyukte sarparajjusamanvite // 138 // ekacakre rathe tiSThan pAdAkrAntasaroruhaH / mANikya kuNDalopetaH padmarAgakirITakaH // 139 // raktAmbaradharo ramyaH suvyaktAGgo manoharaH / anUruH sArathiH kAryaH pratIhArau ca pArzvayoH // 140 // 1. 'ka' ka. kha. ga. pAThaH 2. 'kra' gha. pAThaH, Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarabhAga 172 zilparale caNDapiGgalanAmAnau khaDgakheTakadhAriNau / candrazcitre vidhAtavyaH shvetaambrsmaavRtH|| 141 // dazazvetAzvasaMyuktamArUDhaH syandanaM zubham / dvibhujo dakSiNe pANI gadAM bibhrat pRthUdarIm // 142 // vAmastu varado hastaH zazAGkasya nirUpyate / dharAputrasya vakSyAmi lakSaNaM citrakarmaNi // 143 // caturbhujo meSagamazcAGgArakasamadyutiH / dakSiNaM pustakaM hastaM varadaM parikalpayet / / 144 // Urdhva zaktisamAyuktaM vAmau zuklagadAdharau / siMhArUDhaM sampravakSye karNikArasamaprabham // 145 / / pItamAlyAmbaradharaM svarNabhUSAvibhUSitam / varadaM khaDgasaMyuktaM kheTakena samanvitam // 146 / / gadayA ca samAyuktaM bibhrANaM dozcatuSTayam / evaM likhecandrasUnuM budha grahapatiM varam // 147 // tato devagururlekhyaH zukrazca bhRgunandanaH / caturbhirbAhubhiryuktazcitrakarmavizAradaiH // 148 // varadau sAkSasUtrau ca kamaNDaludharau tathA / daNDinau ca tathA bAhU bibhrANau parikalpayet // 149 // sauri nIlasamAbhAsaM gRdhrArUDhaM caturbhujam / varadaM vAmasaMyuktaM cApazUladharaM likhet // 150 // siMhAsanagataM rAhuM karAlavadanaM likhet / varadaM khaDgasaMyuktaM kheTazUladharaM kramAt / / 151 // 1. 'buddhakaM' ka. ga. pAThaH, 'taraM ha' dha. pAThaH. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRdhAH ] paJcaviMzo'dhyAyaH / dhUmrA bAhavaH sarve varadAzca gadAdharAH / gRdhrapRSThasamArUDhA lekhanIyAstu ketavaH // 152 // athavA, prAgAdidizAsaMsthAH zazigurubudha bhArgavAH krameNa syuH / AgneyAdiSvazriSu dharaNijamandAhiketavaH pUjyAH // 153 // zubhrasitapItazuklA raktAsitadhUmrakRSNakAH kramazaH / candrAdyAH ketvantA vAmorunyastavAmakaralasitAH // 154 // aparakarAbhayamudrA vikRtamukho'hiH karAhitAJjaliyuk / daMSTrogrAsyo mandaH suvarNasadRzAMzukAdibhUSazca // 155 // strigaruNo'ruNasarojayugaladharaH / aruNasaroruhasaMstha kalitAbhayavaradakaro yutibimbo'mitabhUSaNa stvino'vatu vaH // 156 // atha gRdhrAH gRdhAH kirITinaH kAryA navatAlapramANakAH / ratnakuNDalakeyUrahArAbharaNabhUSitAH // 157 // iti zilparale uttaramAge indrAdidevatIdhyAnaprakaraNaM nAma paJcaviMzo'dhyAyaH // -> 173 1. 'tAma' kha. pAThaH. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne uttarAyaH *atha SaDviMzo'dhyAyaH / atha bimbdossaaH| mAMsavarNanakhairvAtha padmatAmranibhaistathA / saMyuktAH pratimA yatra tatrasthAH sukhino narAH // 1 // zvetainakhai?:khinazca zUlAgraiH sphaTikopamaiH / daridratA bha(va ? ja)ntyeva tathaiva haritai(nakhaiH) // 2 // (aGgulyaH) pronnatAgrAzced bhavanti sukhadAH sadA / pAdAGguSThamatikramya pradezinyanivartayet (?)! 3 // labhante tatradezasthA nArIbhogamanuttamam / kaniSThAyAM tu dIrghAyAM bahuvittakaro bhavet // 4 // aGgulyaH kuTilAH zuklA viralA duHkhabhAginaH / asvedanau mRdU raktau puSpau cArudalAviva // 5 // lamAGgulI supANI ca sirAvirahitau tathA / mAMsalau gUDhagulpho ca kUrmapRSThasamAvapi // 6 // bhavetAM caraNau yasya tatrasthA rAjavallabhAH / vivRtau zUrpasaGkAzau sasvedau isvapANDarau // 7 // romazau caraNau yasya tatrasthA duHkhabhAginaH / dIrghapAdatale rekhA halAGkuzanibhA yadi // 8 // sArvabhaumatvadaM lakSma tadi(naM ? da) nAtra saMzayaH / kramAd vRtte prazasyate jaGgre snigdhe tvaromake // 9 // * dha-mAtRkAyAmetadAdi paJcatriMzAdhyAyArambhAvadhiko bhAgo luptH| + itaHprabhRti ka-mAtRkAyAM patrANi paJca luptAni / Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bimbadoSAH] SaDviMzo'dhyAyaH / 175 siMhavyAghropame jo dhaninAM parikIrtite / kAkajaGgho bhaved rAjA mRgajako'pi tAdRzaH // 10 // jo(va ? ca) mInavad yasya so'pi sAmrAjyabhAg jnH| sthUlajaGghA dIrghajaGghA jAyante pathigAH sadA // 11 // sRgAlakolajaGghA ye te narA duHkhabhAginaH / idaM tu bimbe saJcintyaM tathA vRtte ca jAnunI // 12 // mAMsale ca same zabdahIne gUDhatarAsthinI / kiJcidunnatayukte tu bhavetAM sarvamaGgale / / 13 // UrU karikarAkArau romabhiH parivarjitau / / suzlakSNau nibiDau nAtisthUlau nAtikRzau varau // 14 // sukhadaM mAMsalaM sphik ced vyAghrabhekariphameva hi| tathaiva duHkhadaM jJeyaM zuSkasphiG naiva saMzayaH // 15 // mRgendrakaTisaGkAzakaTizcet pArthivatvadA / kAmitvaM syAt kolktteH++++++++|| 16 // karkaToSTrakaTistadvat zvakaTitvaM sutApaham / . mehanaM dhanadaM hrasvaM sthUlaM putrArthanAzadam / / 17 // ( pu)travRddhikaraM jJeyametad dakSiNatonnatam / mANinI sonnate snigdhe dhanastrIratnabhAjanam // 18 // madhyanimne bhaveniHsvo madhyAdane vizeSataH / ISadrakte samRddhiH syAt pANDare dhanahInatA // 19 // 1. 'mignava' kha. ga. pAThaH. 2. 'va' ga. pAThaH. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne uttarabhAgaH maNau ca malinacchAye dAridrayamupajAyate / muSkayorubhayoH sAmye rAjarAjatvamApnuyAt // 20 // lambayoIsvayozcaiva muSkayodIrghajIvinaH / eka eva yadA muSkastadA syAnmaraNaM jalAt // 21 // vRttavistIrNagambhIranAbhau sukhamatIva hi / viSamA bilamadhyasthA nAbhirdAridrayakAriNI // 22 // . dakSiNAvartanI zastA vaamaavrtaapkaarinnii| lambodaro bhavedADhyo bahubhogaH samodare // 23 // kRzodare laghuH kAmI duHkhabhAgI mahodare / ghaTodare bhavenniHsvastathaiva vikRtodare // 24 // soMdare daridratvaM tathA nimnodare'pica / balyaikayA zastramRtyuH strIjitatvaM balidvaye // 25 // AryaH syAt trivalIyukte puTaM caturvalIyute / sutulyau dhanadau pAzvauM nirdhanAkhyau ca vakrakau // 26 // snigdhaM vizAlamuttuGgamurazced rAjalakSaNam / sirAlaM viSamaM nimnaM vakSazced vipadAspadam // 27 // samau ceccUcukau bhUpA lambitau preSyatAM gatAH / adRzyau tantunAzAkhyau viSamau duHkhadau smRtau // 28 // uccakakSasamAyu(ktau ?ktA)dhanadhAnyavivardhanAH / samakakSazca tattulyo nirdhano nimnakakSakaH // 29 // duHkhI viSamakakSaH syAdatha pRSThasya lakSaNam / alagnaM mAMsalaM pRSThaM magnavaMzaM zubhAvaham // 30 // 1. 'pradaM ca' ga. pAThaH. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bimbadoSAH] SaDviMzo'dhyAyaH / ninditaM viparItaM ced duHkhadAridyakAraNam / . unnatai trubhijJeyaM dhanadhAnyAdibhogadam // 31 // taireva viSamainimnairvijJeyaM dhanavarjitam / suzliSTau vipulAvaMsau ni(ma? bolI(tau ? kau) sukhaavhau| romazau (bala ? vali)saMyuktau nirmAsau duHkhadAyinau / bAhU karikarAkArau varAvAjAnulambinau // 33 !! gUDhasaMzliSTasandhyADhyau viparItau vivarjitau / lAkSAruNaM pIvaraM ca madhye nimnaM manAgapi // 34 // talaM zubhadamAkhyAtaM viparItaM vinAzakRt / unnate dAnazIlatvaM zuSke dAridyadaM bhavet // 35 // viSame tu tale tahat pApadaM vyAghrapANikam / hastasyAGgalayo dIrghAzcirajIvI naraH smRtaH / / 36 // vaiduSyadA vivalikAH sthUlA dAridrayadAyinaH / mUDhatvadA bahinatA pUrvoktAnnakhare vadet // 37 // zUraH syAnmahiSagrIvaH kambugrIvaH kSamApatiH / zuSkagrIdho bhavenniHsvaH samagrIvaH samo bhavet // 38 // abhinnAgraM mRdu snigdhaM ghanaM zmazru prazasyate / AraktaM viSamaM kUrca sthUlaromamazobhanam // 39 // pUrNacandrasamAkAraM vadanaM tvatizobhanam / niHsvAH syurdIrghavadanAH samAnA vartulaM mukham // 40 // 1. rne' kha. pAThaH. 2. 'zarAnAM ba' ga. pAThaH. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zilparale uttarabhAgaH caturazrAnanA dhUrtA nimnAsyaH putrvrjitH| bhItAsyaH pApakArI syAdevaM vadanalakSaNam // 41 // raktA snigdhA zubhA jihvA pApI syAcchyAmajihvakaH / sthUlajihvazca tattulyaH kRSNajihvastathaiva ca // 42 // kRSNA ca karburAdhastAd rasanA duHkhadA sadA / suvarSe raktavarNa ca tAlu duHkhataraM matam // 43 // lambamAMsalakarNAH syuH pApinaH shusskkrnnkaaH| zu(Ska ? ka)nAsaH sukhI proktazcirAyuH shussknaasikH||44|| vakrAgrA dhanadA nAsA krUrA dakSiNavakrakA / samAlpa ++ +++ duHkhino mAnavAH smRtAH // 45 // zakukarNo mahAbhAgo romakarNAH zatAyuSaH / vistIrNakarNA dhaninaH siMhakarNastu niSThuraH // 46 // kRpaNA isvakarNAH syuH subhagAH zyAma(karNakAH) / samAlpavivarA mUrdhni nAsA bhAgyapradAyinI // 47 // dhaninaH padmapatrAkSA raktAntAkSAstu zrIpradAH / mahAkSA madhupiGgAkSA gajAkSAzca mhttraaH||48|| gambhIranetrA dhaninaH sthUlAkSazcaiva tatsamaH / subhagAH zyAmanayanA budhA nIlotpalekSaNAH // 49 // adhodRSTizcordhvadRSTiH satataM duHkhadA nRNAm / pArzvadRSTizca tattulyA samadRSTiH zubhAvahA // 50 // jihmAH syuH sArameyAkSAstaskarA markaTekSaNAH ! niHsvA nirgatanetrAH syuH pApA mArjAralocanAH // 51 // 1. 'nta' ga. pAThaH. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bimbadoSAH] SaDviMzo'dhyAyaH / bhruvA + tyantayAlpAyurvizAlonnatayA sukhI / / bhruvA viSamayA niHsvo bAlendunatayA dhanI // 52 // unnatairvipulaiH zakhairbhavanti (pi ? vazino narAH / nimnayArthena santyaktAstanayaizca vivarjitAH // 53 // lalATaiviSamainiHsvA dhanino'rdhendusannibhaiH / kezairekai(ka)zo jAtaiH snigdhaiH kRSNaizva kuJcitaiH // 54 // abhinnApraizca mRdubhirbhubhistairmhiiptiH| ekamUlaizca bahubhirviSamairatipiGgalaiH // 55 // sthUlairvizIrNaparyantairhasvai rUkSairdaridratA / ekaikena bhaved romNA rAjA dvAbhyAM (tva ? tu)pnndditH||56|| tribhiniHsvazcaturbhistu sarvadA duHkhabhAg janaH / siMhebhavRSahaMsAnAM gamanaM zuka(haMsayoH ? brhinnoH)|| 57 // gamanenAnukurute yo naraH sa mahIpatiH / meSoSTramahiSolUkabarAhabalibhu(kchaviH ?kccbhiH)|| 58 // samAnA syAd gatiryasya sa pumAn bhAgyavarjitaH / aGguSThamadhyasandhisthayavena syA(d) dhanI naraH // 59 // aGguSThamUlagenApi bahuputro niruupyte| snigdhAbhiH kararekhAbhirnimnAbhirdhanavAn bhavet // 60 // asnigdhAbhi(na ? ra)ni(SThA ?mnA)bhirbhaved dAridrayabhAga [janaH / maNibandhotthitA rekhAstisraH karatalaM gatAH // 61 // rAjyakAraNabhityAhuH sAmudramatavedinaH / mInayugmakaraH satrI mInapucchakaraH sukhI // 62 / / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale (uttaramAgaH AkA(rA ? ro) jAyate pANau rekhayA krarUpayA / zakhAtapatrazibikAgajapadmAzvasa(svibhiH ? nibhH)||13|| cakravartI bhaved rAjA jAyate nAsti sNshyH| gavADhyo dAmarUpAbhiH svastikAkRtibhirdhanI // 64 / / cakrakhaDgadhanuHprAsatomarAkRtibhirnRpaH / aGguSThamUlarekhAbhiH (sthUlAbhiH) putravAn bhavet // 65 // tatratyasUkSmarekhAbhiH kanyAM janayati dhruvam / pradezinItalaM prAptarekhAH syuH shtjiivinH|| 66 // nyUnAbhizchannarUpAbhirdumapAtod bhavenmRtiH / arekhA bahurekhAzca mAnavA dhanavarjitAH // 67 / / nakhA dantA romakezavyomacchAyAH(?) sukhapradAH / samantAd bhUmisaMlagnaM yasyAzcaraNayostalam / / 68 // aSTau putrAn prasUte sA patyuH santAnavardhanA(t ? n)| aGguSThaM samatikramya dIrghA yasyAH pradezinI // 69 // saMrakSitApi yatnena sA bhaved vyabhicAriNI / dIrghA syAnmadhyamA yasyAH sarvA vA crnnaanggulii|| 70 // duHzIlA durbhagA nityaM sA kanyA ninditA budhaiH / kAkajaGghA ca yA nArI yA ca romshjcikaa||71 // acireNa parijJeyaM vaidhavyamubhayostayoH / aMsau ca pRthulau yasyAH sA dAsI smudaahRtaa|| 72 // 1. 'sAvibhaH', 2. 'dA' ga. pAThaH, Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bimbadoSAH] SaDviMzo'dhyayaH / 181 UrU kRzau romazau vA yasyAH syAtAM bhujAvapi / bhartAraM tvaritaM hanti vivAhe sApi varjitA // 73 // azvatthadalasaGkAzaM gUDhaguhyamaNisthitam / yasyAH sA subhagA kanyA dhanyA puNyairavApyate / / 74 / / nitambabimbabha dRSTaM vistIrNa zasyate striyAH / madhyaM valitrayopetaM kRzaM zubhamaromazam // 75 / / stanau vRtta(sta ? gha)nau zastAvuro romavivarjitam / grIvA rekhAtrayopetA bimbAkAro'dharo'dharaH // 76 // grIvayA sthUlayA caNDI daridrA isvayA tayA / kulasya nAzinI nimnadIrghayA jAyate punaH / / 77 // zmazrubhiH sahitA kanyA viSamazravaNA ca yaa| sA viruddhA bhaved bharturuttaroSThe tathonnatA // 78 / / viSamA dazanA yasyA viralAH sthaulyabhAginaH / pUrvIcAryaiH parijJeyA sarvaklezakarI parA / / 79 // dvitIyacandrasaGkAzabhrUyugA samanAsikA / RjvaGgulIkA ramaNI patyuH saMpatkarI sadA // 80 // pArzve gale lalATe vA vAmatolA(jadha ?Jcha)nAnvitA / tasmistilakitA cApi janayet prathamaM su(kha ? ta)m // 8 // prasannavadanA rAjJI lambakezI tapasvinI / duHkhitAbahukezI syAt sAmudramatamIdRzam // 82 / / koSThAjakalazAkArA rekhA yasyAstathaiva ca / toraNaM svastikaM cakraM kare bAhutale'pivA / / 83 // 1. 'viSTaM' ga. pAThA. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zilparatne [uttarabhAgaH yasyA vibhAvyate strINAmAdhipatyaM labheta sA / padmarekhA kare vAme yA viratI varAGganA (?) // 84 // ityAdilakSaNaM yuktyA bimbe caiva nirUpyatAm / yaduktaM takalaM sarva tatra +++ dedidam / / 85 // iti zilparatne uttarabhAge bimbadoSalakSaNaM nAma SaDviMzo'dhyAyaH / / atha saptaviMzo'dhyAyaH / atha pIThAdilakSaNam / tatra pUrva padmapIThaM-- padmaM tAlasamucchrayaM dviguNavistAraM ca SoDhA kRte mUle paTTamilAMzato dvitayato'syAdhastanASTacchadam / aGghayUnaprathamabjamadhyamupariSTAdaSTapatraM tribhi A~gaiH paTTayutaM karotu kamalenAmAtra pIThocchrayaH // 1 // Asane zayanAdau tu tattadyogyavizAlakam / vRttaM vAyatavRttaM vA padmaM kuryAd yathocitam // 2 // atha nAlaHviMzatyA pratimAGgalaiH pravitataM vRnte tayA saikayA __nAlaM sadvitayApivAtha vitateraSTAcalAGgAMzakaiH / ante hInavitAnamAracayatu brahmopalAntAyataM turyazraM sakaleSu vaidhasamidaM vRttaM vaciccaizvaram // 3 // 1. 'vittIva va' kha. pAThaH. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIThalakSaNam ] atha pIThaM bimbe bimbocchrayasamasamAyAmavistArayuktaM svavyAsAcchrayaparigataM ca prakurvIta pITham / 9 liGgavyAsatriguNitavitatyAtatibhyAM sametaM liGge svASTAzrakasamasamucchrAyi turyazrarUpam // 4 // pUjAMzadviguNaM hInaM zreSThaM liGgonnateH samam / navaite liGgavistArAstayormadhye'STabhAjite // 5 // vistArArghocchrayaM nIcaM zreSTha dvitrAMzakaM tataH / viSkambhatriguNaM vAtha nAhatulyaM vizAlakam || 6 || - saptaviMzo'dhyAyaH / garbhavyAsatribhAgaikaM caturbhAgaikameva vA / viSkambhakarNatriguNaM dviguNaM vApi vistRtam // 7 // pIThaM kuryAttu viSNvaMzasamAnoccaM hi sarvathA / maNDanAya svavistArAdaSTAMzamadhikaM tataH // 8 // sarveSAmapi paThAnAM janmAntaM mUlavistRtiH / pIThAgrasya ca vistAraH syAnmahApaTTikAntakam // 9 // nAgarAditrayANAM tu pIThalakSaNamucyate / trikhaNDaliGgAyAmena tulyavyAsamihottamam // 10 // ityAdipUrvagaditainavakaM nAgare smRtam / 183 1. 5. 'ktvA' ga. pAThaH 4 sare'pyuttamaM tvevaM nIce tannavasaptakam // 11 // tayormadhye'STadhA bhaktvoM pIThavyAsA nava smRtAH / aSTAMze brahmaviSNvaMze trikAMzamadhastyajet // 12 // 'kavi' kha. pAThaH . 2. 'tryaM', 3. 'taM', 4 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 zirUparale [utsthAmA zeSamAnaM tu nIcAdi pIThoccaM drAviDe matam / atha vesaraliGgasya yaSTAMze pariNAhake // 13 // mukhyaM hi tatsamaM vyAsaM jagatyaMzaistathA samam / viSNutulyocchyaM tat syAcca caturthAMzAdhikaM tu vA / / 14 // sarveSAmapi liGgoccaM pIThoccAdavazeSitam / pIThamUlasya vistArAd vasunandAdigaMzakaiH / / 15 // hInaH pIThApravistAro hIne madhye tthottme| nAgarAditrayaM pIThaM krameNa susamAhitam // 16 // caturazraM ca vasvazraM vRttaM caitat tridhA matam / pIThaM niSkalaliGgAnAM vijJeyaM sarvataH samam // 17 // AyataM pratimAnAM syAt sakale vArdhacandrakam / caturdazAMze pIThocce bhAgAt syAnmUlapaTTikA // 18 // padmaM tribhidhRgadhAMzamanAjaM tato bhavet / vRttaM yaMzaM punaH padmamardhamardhena kampakam // 19 // sArdhayaMzena kapThoccamadhenordhvAmbujaM smRtam / ardhana kampo yaMzaH syAt krameNaivordhvapaTTikA // 20 // kampAjyadhAriNyardhena syAdevaM merusundaram / aSTAdazAMze pIThocce janma ghaMzamihoditam / / 21 // caturbhirjagatIM kuryAt kumudaM tribhirekataH / kampaM kaNThamathaikena srakpAzAdabjamantataH // 22 // vRttaM caturbhistvaMzena padmamardhena kampakam / tribhiH kaNThaM tathAMzena bAjanaM tvatha bhAgataH // 23 // 1. 'tasya catu' ga. pAThaH. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ APPY. saptaviMzo'dhyAyaH / 185 ni (dravaM ? drAM tu) paTTikAM vyaMzAdardhAt padmAjyaMdhRg bhavet / lakSmIsundarasaMjJaM tu pIThamevaM prasidhyati // 24 // pIThocce SoDazAMze tu vAzvibhUtakarAbdhibhiH / kareNaikena jagatImabjaM vetraM ca paGkajam // 25 // pIThalakSaNam ] paTTikAmAjyadhArAM ca viSNusammIlanAbhidhe / aSTAdazAMze pITho ce bhavet sArdhaMzataH khuram // 26 // sArdhatrayeNa jagatI sArdhenAbjaM dhRgardhataH / paTTaM cArdhenopapaTTe kaNThaM tryaMzaM tadUrdhvataH // 27 // upepa karotva paTTamardhena copari / yaMzaM vAjanamuddiSTama paTTAjyadhRg bhavet // 28 // padmabhadramidaM pIThaM vijJeyamatizobhanam / dhRtyaMze pIThatuGge tu ghRtavAryardhataH smRtA // 29 // ardhena kampaH sArdhAbhyAM bhAgAbhyAM vAjanaM bhavet / . paTTopapaTTAvardhAbhyAM kaNTho'zau paTTamardhataH // 30 // H upapaTTo maSTAzraH kumbhaH syAccaturaMzataH / paJcAMzA jagatI tadvat sArdhaMzena khuraM bhavet // 31 // etat sAmAGgabhadrAkhyaM pIThaM bhavati zobhanam | atyaSTayaMze tu pIThocce khuraM bhAgena vaprakam // 32 // caturbhizca dala sArdhAdardhaM kampoM dhRgaMzataH / kampo'rdhanAmbhoje vRttaM ( cAvarti ? dvAvardha) to dalam // Z Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 zirUpara paTTamardhena kaNTho'zaH kampo'rdhanArdhamambujam / dhaMzaM vAjanamardhena pA kSepaNamardhataH // 34 // etaddhi rudrakAntAkhyaM pIThamuktaM suzobhanam / atidhRtyaMzite pIThe bhAgaM bhUgatamaMzakau // 35 // va mahAjaM vedAMzai gadhaM vetrmNshtH| argha galaM cArdhamajaM vRttamadhyardhato bhavet // 36 // ardhenova'dalaM kuryAd vetramaMzaM dhRgardhataH / aMzena vetraM sArdhAzaistribhirdhvAmbujaM bhavet / / 37 // adhyardha ghRtabhRzceti somakAntamudIritam / pIThoce SoDazAMze tu bhAgAbhyAM mUlapaTTikA // 38 // mahApadmaM tu vedAMzai*gardhanAMzato galam / ardhena padmaM vRttaM tu (bhAgenArdhana paGkajam // 39 // dhRgardhamUrdhvapamaM tu) caturbhiratha paTTikA / vaMzena ghRtabhRt proktametat srvaanggbhdrkm|| 40 // pIThocce SoDazAMze'zvizarArdhekArdhasAgaraiH / netrendubhirjagatyabjadhRgvetraM dhRk capaGkajam // 41 // paTTikA cAjyabhRcceti zrIkare syAd yathAkramam / ekasminneva sA(zAjjagatyardhena kampakam // 12 // (paTTikAdhaH svavedAMzAt sakampA puSTivarSane / pIThodaye SoDazAMze khuraM yNshmthaardhtH|| 13 // kSepaNaM sArdhavedAMzaiH) padmamardhana kampakam / dhRga vajramekaM syAdRAjeM vedbhaagtH||4|| Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIThalakSaNam saptaviMzo'dhyAyaH / a(dhaH 1 ghe) kSepaNamaMzau dvau paTTikArdhena cAjyadhRk / sAmAnya nAgarAdInAM saumyaM pIThamidaM smRtam // 45 // evaM dvAdazabhedena pIThAnAM lakSma varNitam / atha sAmAnyapIThaM--- ghaSTAMze zivapIThake kSitizarAbdhIndvaMzakaiH pAdukaM prAdadhyAjjagatIM tathA kumudakaM tatpaTTikAM ca kamAt / maMzAbhyAM galamaMzakena galapaTTi jAgate'bdhyazini prIvAnte'rdhayutahayena valabhiM ziSTena paTTi sadA // 16 // caturdazaprakAreNa piitthaaniitybrviinmyH|| 17 // vedatuvasusUryAtraiH SoDazAbhaM ca vartulam / eteSAmAyataiH SaDbhisthyazraM cArdhendusannibham // 18 // pIThe muktvA pratiSThAvidhimudadhivibhAgaM vidhAyAvaziSTaM hAmyAmAdhAya pAthovalayamudakadhAtrIM vidhAyAMzakena / ziSTenAdhAya tadveSTanamatha taduda(yaH ? ka) jyazavistAradeya kuryAdaSTAzramAzAMzakakRtajalakulyaM kRzAgraM prnaalm||19|| prAkpratyaGmukhabimbAnAM pIThamuttaranAlakam / dakSiNodaGmukhAnAM tu pUrvanAlaM prakalpayet / / 5. // pIThavyAsatrivedAMzaM nAlamUlasya vistRtam / mAyAmaM tatsamaM tasmAt tricaturbhAgahApanAt // 51 // pharyAnAlApravistAraM tanmUlavikRtau punH| mUlAdardhatribhAgaM vA gomukhAkAramAcaret // 12 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -MMEN 188 zilparale [uttarabhAgaH gajoSThasadRzaM vAthApyunnatAgraM manAk zubham / nAlatAratribhAgaikaM khAtaM vyAsAMzataH samam // 53 // pIThamadhye tu kauberyA nAlamitthaM prakalpayet / syAdUrdhvapaTTabahalaM samaM pAdAdhikaM tu vA // 54 // adhyardha vAjyabhRdvyAso mUla(dhA ? khAtaM ca tatsamam / AliGgamUlaparyantaM tat krameNonnataM bhavet // 55 // pIThopalaM. tvekabhAgaM hyekamevolamaNDanam / adhomaNDanamekaM vA syAnnaikaM copapattitaH // 56 // tatra madhyaM (ja ? vi)nA koNaM sandhayet sundaraM yathA / uparyaGgAvasAnaM taMdusandhAnamAcaret // 57 // zivabhAgastvadhaHpIThAnna kizcidavalambanam / unnato'pica doSAya tasmAt tau parivarjayet // 58 / / nissandhikaM bhavet pIThaM prazastaM zilayaikayA / tadalAbhe'pyekayaiva prakuryAdUrdhvamaNDanam // 59 // kSudre mahati madhye ca syAdadhaH sandhimaNDanam / uparyupari pIThAnAM sandhiraGgAvasAnake // 6 // nAlamadhye tathA madhye karNe sandhirna zasyate / yuJjIyAd dakSiNe vAme dIrghAdIrgha yathAkramam // 11 // trikhaNDaM naikakhaNDaM vA yuktyA kuryAdadhogatam / atha pAdazilA bimbe napuMsakazilAM nijanAlamUla vistArato'dhicaraNAMzadalAMzatAnAm / - - - Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzirA] saptaviMzo'dhyAyaH / vighnaprathAM ca vidadhIta nijaprathArdha pAdonatatsamasamucchyasaMprapannAm / / 62 / / bhaktvA tridhAGghiSaducchrayamekamazaM pIThe dvibhAgamupavezayatUrvarAyAm / dvayekArdhatAGgulimitaM khanatUttamAdi brahmAzmamUryucitanAlanivezanAya // 63 // liGgAyAmasamo napuMsakazilAvyAso variSTho'varaH pUjAMzadviguNastadantaramitAvaSTAMzitAyAM kamAt / / aMzodhamamadhyamAdikavidhiAsArdhato''cantima zrotsedhazca tathAtra liGgavinivezAhazca kaaryo'vttH||64|| athavA liGgaviSkambhAcchreSThA syAd dviguNA ghnaa(t)|| vistArAdhyardhato nIcA bhaved brahmazilA kvacit / khAtaM brahmazilAmadhye brahmabhAgopamaM bhavet // 66 / / pravized brahmabhAgaM tu nIrandhaM ca yathA bhvet| nandyAvartasamAH kAryAzcatasrastu zilAH kamAt // 67 // pAThabrahmAzmanomadhye prAdakSiNyena yojayet / bhatha nAgarAdibrahmazilA-- dviguNaM liGgavistArAt *triguNaM vedasaGguNam // 6 // tujhaM vyAsatripAdAMzAd bhvellinggetunaagreN| garbhakarNacaturthAzavyAsA zreSThA(tha ? ya)tasya tu # 69 // * 'vistRtaM vedabhAgataH' iti gurudevaH / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane (uttarabhAga: vyAsAdhyardhavihInA syAnnIcA madhye'STadhA tayoH / ( madhye 1 bhakte tu navadhA brahmazilA syAd drAviDe zive // vyAsArdhaM tatra pAdonaM tayormadhye'STabhAjite / tu brahmazilAyAH syAnnavadhA drAviDAye // 71 // atha garbhagRhArdhena tricaturbhAgavistRtA / vyAsArdhavedabhAgocyA prAgvanmadhye'STabhAjite // 72 // nava brahmazilAH proktA liGgabrahmAMzato'vaTam / dviyavAdhikavistAraM vistArASTrAMzakaM natam // 73 // tanmadhyavarga ratnagartaM syAd besarAbhidhe / athAsana zayanAdInAM pIThabhedaH / sthAnAsanavibhAgena pratimAnAM (pa? pure (pa? pure // 74 // ekadvitricatuSpaJcaSaNmAtraM vAdhikaM tataH / AsanAnAM svavistArAdaSTabhAgAdhikAyatiH // 75 // dviguNaM tannijAyAmAnmaNDanaM pIThikAsviva / rAmavedeSubhAge tu beroce bhAgataH kramAt // 76 // pIThasyonnatiriSTA syAcchyane vAsane sthite / yathocitaM tathA dairdhya vyAsazca zayane smRtaH // 77 // athAsanabhedaH - 150 brahmaviSNuzivAnAM ca gauryAdInAM tathAsanam / sopapIThamihAGghristhasiMhasiMhAsanaM smRtam // 78 // ga. pATha: Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThAvidhiH] aSTAviMzo'dhyAyaH / daivArSakANAM bANAnAM liGgAnAM ca svayambhuvAm / prAsAdarUpaM pIThaM vA yatheSTaM kArayed budhaH // 79 // iti zilparane uttarabhAge pIThAdilakSaNaM nAma __saptaviMzo'dhyAyaH / / athaassttaaviNsho'dhyaayH| atha prtisstthaavidhiH| kuryAt pratiSThA sumuhUrtalane devasya mantrI susamAhitAtmA / bIjApurAropaNamukhyakarma jAlAni kRtvocitamUrtipAnvitaH // 1 // sarvadiGmukhasaddheSu sarvadeveSu sarvadA / adityudityoH kartavyaM maGgalAGkaramaNDapam // 2 // saMvRtaM pazcimahAraM dhvajayonigataM zubham / turyazraM vAyatAnaM vA vitAnaparizobhitam // 3 // pAtrANi vApavihitAni pRthaga dviSaD vA syuH pAlikAzca ghaTikAzca zarAvakAzca / tasvASTibhAnubhiriha pratimAGgulaista dutsedhaklaptiratha vASTicaturdazAkaiH // 4 // tattvAMzakonamuditocchyamatra kRtvA / SoDhA dvayena vadane kramazaH praaNshH| tatpITha(daNDagala)sandhigaleSu kuryAd daiyaM purovirahitena ca pIThasandhau // 5 // aGghayanamaMzama(tha ? dhi)pITha(gR? mi)hAdhidaNDaM caike samucchrayamuzantyapare'rdhavRddhim / Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale (ucaramAgaH pIThe'dhihInamaparatra ca ziSTayuktyA sandhi galazigaMtamAsyabilaM ca kAryam // 6 // daNDe svadairdhyakasamaM dviguNaM svAda vyAsaM pareSu viyugAMzamadhaH shirodheH| tatpIThikAvitatikhaNDamitaM ca pITha sandhau prakalpayatu maGgalapAlikAyAH // 7 // pIThocchyaHUrdhvArdhakluptapRthubudhnaghaTottarAGge dikSatazca ghaTikA ghaTiteSuvatraiH / varNAGgulipratatibhiH sugalairadhordhe __ tatpAlikAvaduditAGghisasandhidaNDA // 8 // abdhyaGgulAt samadhike sati pAlikAyAH pIThocchathe tu ghaTikAghaTitAGghridaNDau / triyakulocchyanijoccasamapratAnau syAtAminAGgulimitaH sakalocchrayo vA // 9 // vyAsena dairdhyasusamaM dahanAMzahInaM vAsye tato hutavahAMzatataM ca piitthe| kuryAccharAvamaSakandharapAlikAva__dUrvArdhamasya ghaTikAva(yava ? dathA)dharArdham // 10 // pIThAgrakAryaparizeSitamUlakArya vRttikriyAdiracanA sakaleSu kAryA / syustAni loharacitAnyatha mArtikAni pAtrANi viSNuvidhidhUrjaTidaivatAni // 11 // 1. 'ta' ga, pAThaH. 6 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNDalakSaNam / bhaSTAviMzo'dhyAyaH / devasyAgre madhyahArAbahiH syAd sAdhiSThAnaM maNDapaM dakSabhAge / sAdhaGgaM sAlindakaM toraNADhyaM dvAre dvAre saddhvajaM cAdhivAse // 12 // maNDapaM kalazArtha yadevameva karotu tat / antarmaNDalabAhye vA madhyahArAbahistu vA // 13 // atha kuNDam -- dormAtraM parisUtrya tatra caturazraM kSetramarkAmulaM __ khAtvA tadviguNaM tu vAvaTataTe tanmekhalAH kalpayet / mArtANDAhiyugAGgulocchyayutAH zrutyaGgulavyAsinI stisro'ntaH kramato nijAvaTanibhAdyAnthyazrarUpe'vaTe yoni pazcimamekhalopari mitAmAGgulairucchrayA yatyoH sArdhayugAGgulairapi tadUnaistaizva vistArataH / AmnAyAGgulanAlakAM sasuSirAM svAkhyAnayogyAkRti kuryAt kuNDanatAM svamUlaparivRttyAgrapraklaptyAdinA [ // 15 // atha yonirUpakuNDam - kSetretrAbdhipuTe pratIcyapuTayoH karNArdhasUtraM nijaM saMsthApyAppatisandhitaH suparivArkIndusandhyantimam / tAbhyAM sUtrayugaM prasArya haridigbAhyAyuteSvaMzatazci'nyonyamidaM suyojya zikhikuNDaM yonirUpaM khanet [ // 16 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zilparale athArdhacandrAbham --- kSetraM vibhajya navaghodagavAk ca bhAgau tyaktvAcalAMzakamitaM parivartya sUtram / prAgAdikApyakakubantamudagbhujAM ca tAvat prasArya racayecchazikhaNDakuNDam // 17 // atha trikoNam - SaSThAMzakaM yamahimAMzudizoH pratIcya sUtre suyojya haridigbAharaGkayitvA / tenaiva teSu suvidhAya ca sUtrapAtaM kuryAt trikoNaparimaNDitavajJikuNDam // 18 // atha vRttam -- karNArdhasUtrasya mujArdhato'ti riktAMzakAdha bahirarpayitvA / madhyasthasUtraM parivartya kuNDaM kurvIta caNDadhuttimaNDalAbham // 19 // atha SaTkoNamaGkau prakalpya haripaJcakadikpadiksthau SaSThAMzato bahirato nijamadhyatazca / dvau hau jhaSau paradizorapi matsyacihnaSaTsUtrakairicayed rasakoNakuNDam // 20 // . . 1. sa. pAThA. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTAviMzo'dhyAyaH / mathASTadalakuNDam - kSetra prakalpya phaNibhAgayutaM samantAt tabAhusUtradalato'tha paribhramayya / vyAkhyAsyamAnavidhinASTadalaM likhitvA khAtvA prakalpayatu padmanibhaM ca kuNDam // 21 // athASTAzram -- kSetre tatra samantato dinakarAMzaM nyasya turyazrite / koNebhyo bhujasUtrakeSu nihitaiH svaiH karNasUtrArghakaiH / do dvau dikSu jhaSAn prakalpya makareSvAsphAlitairaSTabhiH sUtrairIzvaradiGmukhe viracayedaSTAzrakuNDaM sudhIH // 22 // dormAtrakuNDe vidhireSa zeSe khUnIya tanvIta samastamasmAt / kuNDAni tattaddhavanopapattyA dvitrAdidoranimitAnyapi syuH // 23 // ___ atha cuvalakSaNam / kuryAt khuvaM khadirajaM dvijadArujaM vA mitrAGgulaM zazadharAGgulamasya vakram / aGgAbhinetrayavadIrghavitAnanimna gartadvayaM yakdalAhitanomivItam // 24 // mUlAgrazAtayavanimnabilArgalADhya mAzyAnapaGkagatadhenupadopamaM ca / mUle yavASTakatataM yavahInamagre . . daNDaM suvartulamilAyavaveSTanAgram // 25 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zilparale mArtANDAGguladairdhyataccharadazAMzavyAsatIbA juhU AhmayAyAmazarAMzato'tra caturazraM puSkaraM karUpayet / ayaMzAhitamekhalAvRtapadAMzAkhAtagartAnvitAM tasyAgre galamardhavistRtitadardhAyAmatAbhyujjvalam // 26 // pakSAMzAyatatatripAdazazipAdavyAsamUlAgraka ___kuryAd vyAsaguNAMzakhAtaghRtakulyollAsitaM tanmukham / tacchiSTena suvRttapuSkaradalavyAsADhyamUlAnalA. zonavyAsayutAyakaM viracayed daNDaM ca gopucchavat [ // 27 // atha mahAsukhastAyAmayugAMzavistRtitadotsedhayuktA mahA suk syAd vistRtidIrghapuSkaraguNAMzAkhAtavRttAvaTA / bAhyAdyardhatadardhataddalavazAccheSe caturthI kRte ___ kuryAt tadrazanAtrayaM tribhirathAntaHsthaiH krmaadNshkaiH||28|| bAhye'rdhe triyavaM tadardhamapareM'ze tahalaM cAnyataH saMzodhyAvaTamekhalA suparivRttAM pIThamabjojjvalam / daNDaM vyaMzatataM galaM suSiritaM pAdatribhAgAtati vyAsaM pAdavihInapuSkaramitaM kuryAjjuhUvanmukham // 29 // atha pamaM tatra pUrva bhadrakam / ekahisAgarakarapramitAni tAni syurbhadrakaprakRtikAnyatha maNDalAni / Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNDalalakSaNam ] aSTAviMzo'dhyAyaH / 197 cakrAmbujaM dvikaramapyavaraM variSThaM tad vedadoHprabhRti pannagahastaniSTham // 30 // vikRtikRtipuTe SaTtriMzatAntaHsthakoSThai nalinamavanipalayA pIThikA vIthikAtha / puTayugapariklaptA dvArazobhopazobhA zriyutapuTayugalyA mudritA bhadrake syAt // 31 / ' abjakSetre yavAMzaM bahiriha parito'pAsya vRttIkRte'rdhe __ mitrAMze'grArthamantaH susamamatha caturdhA vibhakte dalArtham / sandhyartha kesarArtha bhramayatu paritaH karNikArthaM ca sUtraM dikoNAbhyantare'STau kSipatu ca paritastatra sUtrANi tiryak [ // 32 // agrAdisandhicaramaM dalamadhyasaMsthaM sUtraM suvartya parilikhya dalaM. tadanam / tatsUtratanmukhatayAntimavRttasaMsthaM tanmAtrasUtramabhivartya likhed dvipArthe // 33 // dizi karayugakoSTheramantarbahiSThai strizazipadaviparyastaizca zobhopazobhe / tribhuvanapadaklaptaM koNamambhojapIThaM . zrutidahanapadodyadgAtrapAdAnvitaM ca // 34 // pItA paGkajakarNikA dalatatiH zvetAntarAlaM hari dvarNa raktaruco'zrayaH sitapadArateSakaM pIThakam / 1. 'bham' ga. pAThaH. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale vIthiH kalpalatAdicitritatarAtha dvArazobhopazobhAbhi syAt sitaraktapItazitivIkIrNacUrNojjvalam [ // 35 // pItANumUlapRthulAruNamadhyazubhra bindvagrakAH pratidalaM yugalAtmakAH syuH / tatkesarA bahiratha triguNAtmakAzca rekhA laghIyasi mahIyasi bhUtarUpAH // 36 / / RS, AS. P. No. 97-nAradIyamanusaMhitA Naradiyamanusamhita (Smsti) with Bhasya of Bhavasva min. 2 0 0 No. 98-zilparatnam Silparatna (Silpa) by Sri _kumara. 280 ! Apply to: The Curator for the publication of Sanskrit Manusuripts, Trivandrum sUtrai-dazadhA bhramAdarapadaM SoDhA ca bhaGktvai kshH||38|| eSvaSTAdazakoSThavatsvarapadeSvantaHsthaSaTkoSThagA nyantarvRttagataikakocchuritapArzvadvandvatundIni ca / ityaSTASTapadairarANyapadizaM kuryAdatha dvAdazA thaitAvanti haritpadAni pariziSTAnyantarAlAnyapi // 39 // antaHsthAnaramadhyabanadubhayAntAn dvAdazAtha prathIna bAhyAnAntaramadhyabaddhazirasaH kuryAt punastAvataH / 1. 'vipra', 2. 'za' kha. pATha.. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTAviMzo'dhyAyaH / sattvAyuktarucistrinAbhiraruNArAlyantaraM kRSNaru paryAyAruNapItaruk prathigaNo'nyad bhadrakoddiSTavat // 4 // atha zaktidaNDaH --- dhRtikRtipuTakSetre madhye vidhAya vidhAnato vikRtikRtisaGkhyAtaiH koSThaiH samIritabhadrakam / likhatu paritaH patau zakyaSTakaM rasakoSThakai dizi vidizi ca svopAntasthopakoSThadalAJcalam // 41 // madhyezakti padayena racayenmuSTiM dizAsvazriSu tyaktvA koNagataikakaM padayujA tatprAntayuksthAstunA / muSTayuddiSTapadAntapArzvayugadoHsUtreNa zaktyagrake - tattAtIvakakoSThamadhyamilitAgreNAlikhed dve api // 42 // vinyasyacchoTikAM muSTayabhihitapadayuGmadhyadiksUtrasaMsthA sUtraM tAvatpramANaM bhramayatu bahirantazca doHsUtrasaMstham / sUtraM tatprAntayostaddalamitamapi saMvartayet koNasiddhathai dizyevaM koNamuSTiM viracayatu tathA sandhibhumAvalagnam [ // 42 // zaktyapAntaramuSTiziSTapadavarNa raktapItAruNA kRSNaM zyAmalakoNagaikakavirAjadevatAvigraham / zobhe pItaharidrucI viracayetkoNaM trizUlojjvalaM pItAM vaithimathAghrigAtramasitAraktaM paraM pUrvavat // 4 // atha SaDdalam -- kuryAt SaDdalamabdhivargapuTake'trAntacatuSkasphuraitteSu triSu karNikAM ca dalasandhIna SaDdalAnyaMzakaiH / 1. 'stA' ka., 'skA' kha, pAThaH. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zilparatne [uttaramAgaH sandhyardhe'tra tu kesarAMzca racayed dvArANi dikSu dvikaiH koNAnyekapaTairitISujanuSi syAt SaDdalaM mnnddlm||45|| atha svastikabhadram* nIvArazAliprabhavaM sitaM syAd raktaM kusumbhaprabhavaM rajazca / gorocanotthaM ca manaHzilAjaM pItaM ca zAlIprabhavaM ca dagdham // 45 // kRSNaM tathA yAjJikavRkSapatraiH __ saGkalpitaM zyAmarajaH prazastam / zuklaM ca raktaM ca tathaiva kRSNaM mukhyaM rajastat triguNAtmakaM tat // 47 // puSTayarthamiSTaM tvatha muSTinA ca sarvArthasiddhayai tu karAgrajaizca / madhyAGgulItulyakRtAzca rekhA stanmadhyanimnaM ca yavaM yathAvat // 48 // atha pratiSThAsthAnamkRtvA garbhagRhaM kulAdrikRtikoSThADhyaM samantAtpade / brAhme paJcadazAMzakAn viracayet saumyAgrasUtraiH samam / tatpRSThasthitadevamAnuSapizAcAvArakeSu kramAd _ vizvomezanavAMzakAnapi tataH svaM svaM padaM kalpayet // 49 // brAjhe'ze'ntaranantare mahati cAlpe cezaliGge harau tArtIye druhiNAMzamadhyapadatasturye guhezAcyute / * ita upari mAtRkAsu puTa eko'lekho dRshyte| Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThAsthAnam ] aSTAviMzo'dhyAyaH / SaSThe sumbhajiti pratiSThitipadaM zArGgazvare cASTame proktaM zAstari SoDaze gaNapatau viMze tathaikottare // 50 // * madhye mahAliGgamato'lpaliGgaM nArAyaNaH zaGkarakezavazca / tatraiva SaDvaktranivAsabhUmiH syAd vAsudevo bhaginI ca pazcAt // 51 // sukhAsanaM saptapade vidadhyAdato'STame vA haravAsudevaH / tataH parasmin maNiliGgadhAma vyAsastathaikAdazarudrabhUmiH // 52 // sUryastathAgnibhiSajI vasUnAM gaNazra zAstA praharANi bhUyaH / aSTAdaze mAtRnivAsabhUmi stataH parastAdathavAyudhAni // 53 // syAd vAhanaM sUkaravAmanau ca lakSmIzra tatraiva vasundharA ca / anantamUrtipraharANi paJca pazrAdanantAsanavAhanAni // 54 // vidyezvarAzcAnu gaNezvarAca 201. mArtANDacandrau munayaH pradiSTAH / kRtvodaGmukhamatra sUtramatha madhyoga dvAravistAratastUtkRtyADhyazatAMzakaM pratigamayyodIci caindrAgragam | 1. 'make vi', 2. 'tsyadvA' ga. pAThaH * ita Arabhya sArdhazlokacatuSTayaM kha. mAtRkAyAM na dRzyate. P5 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne sarveSvIzaharIzayoH punaridaM vArcAzato vAkhile dizyaizyAM gamayed yavaM yatrayugaM vArcodbhavaM sandhitaH // 55 // brAhme kautukamAmare nyastu mUlAca sthitAmAsitAmISanmAnuSasaMyute samanRdevAMze zayAnAmapi / garbhe SoDazavargabhedini padairbrahmaM caturvargakai striyekonmitapaGgibhiH suranRpaizAcAn prakurvIta vA // 56 // brAhme SoDazamaMzakaM svapurato madhyAd dalADhyaikakaM vAme cApyapahAya vahnibhuvi vimbaM sthApayet sthAsnukam | evaM mAnuSamadhyato'tha gamayitvA pRSThato vAmatazrAMze sthApayatu svamUlamanubimbaM bAhubere vidhau // 57 // trikhaNDaliGgasya tataH pratiSThAM (?) 202 brahmAzmamUrdhni vinidhAya punazca mantrI | unnIya mandamatha yantragataM ca pIThaM [uttarabhAga: sthAne pravinyastu tatra samAhitAtmA // 58 // pIThapratiSThAM vinidhAya pUrvaM pazcAt svabimbaM tvatha niSkaleSu / sarveSu tattatparivArajAlaM samyak pratiSThApa (ya) tUktaklRptyA // 59 // evaM pratiSThApya nijecchayezaM saMpUjayennityamananyacetAH / yo'sAvihAkhilamanorathaughaM saMprApya yAti paramAyurante ( ? ) // 60 // 1. 'rdhA' kha. pAThaH. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIrNoddhAraH] ekonatriMzo'dhyAyaH / balyarcA cotsavArcA ca tIrthayAtrArthakalpitA / svApotthAnakRtA ceti catasrastUpaberakAH // 61 / / karmArcA snapanAeM ca bahubere'dhikaM dvayam // 62 / / iti zilparatne uttarabhAge pratiSThAvidhAnaM nAma aSTAviMzo'dhyAyaH // athaikontriNsho'dhyaayH| atha jIrNoddhAraH / AkalpAntasthAsnubhAvena bhaktyA devasyaivaM sampratiSThApitasya / prAsAdAdisvAGgajIrtiryadi syA duddhRtyAtastaM navAGgIkarotu // 1 // jIrNoddhRti sthApitamantrabimba___ gRhAdijItau sapadIti kuryAt / duHstho'nyathA ced vipade tathA cet sustho'tra devo yadi sampade syAt / / 2 // jIrNoddhAravidhiM vadAmi zithile jIrNe'tha dagdhe'thavA prAsAde sphuTite viparyayagate liGge'thavA cobhaye / aizAnyAM dizi tasya gemabhitaH kRtvA navaM mandiraM tatpArzve caturazrakaM ca purataH kuryAt punarmaNDapam // 3 // aindrezAnavibhAge vA somezA(na ? nAntare'pi vaa| kRtyA kASThamayaM gehahmalpaM prAkArabAhyataH // 4 // 1. 'su' ka. pAThaH. 2. 'ri' ga. pAThA. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zilparatna nAge zoSe'thavA mUlaprAsAdasyAnurUpataH / prAghAre vAyukoNe vA nairRtyAM vAnyagomukhe // 5 // prAsAdamalpaM kASThaivI mRddhi sumanoharam / devasyAbhimukhaM tat syAt tadagre maNDapaM zubham // 6 // arvAk saptakarAcca mandirasamo vistArato maNDapa - stasmAt saptakarAdhike tu bhavane pAdaM vihAyArpayet / prAsAdasya samaM vibhajya hutabhugbhAgaradhiSThAnakaM dvAbhyAM samparikalpayecca vidhivat pratyunnatiM maNDape // 7 // tanmadhye bhuvi vedikA ca vihitA tasyAzcaturbhAgato vistAreNa tadunnatizca navabhirdhAmnaH praterunnatim / bhaktyaikena mitAthavA parimitaM kuryAcchubhAya sthitaM viprAdiSvatha varNabhedavihitaM varNeSu vA maNDapam // 8 // tanmadhye dAravaM pIThaM sazvabhraM kArayed guruH / bimbaM lohamayaM vAlpaM kuryAd vimbAnusArataH // 9 // ratnanyAsaM vinA sarva pratiSThoktaM samAcaret / niSkrAmaNena vidhinAtra tadantaraGge vaikalyabhAji vitanotu yathApuraM tat / saGkocanena bahiraGgavipadyadazva [uttarabhAgaH niSkAmaNena cirakAlacikIrSitaM cet // 10 // tattadravyaiH zilAdyaistu samAdheyaM hi pUrvavat / saMsthAnaM prAgvadeva syAdalaGkArAMstu kArayet // 11 // 1. 'to' ka. pAThaH . 2. 'bham // tanmadhye dA' kha. pAThaH. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIrNoddhAraH] ekonatriMzo'dhyAyaH / 205 mAnatuGgatvahAnirvA vRddhithApi na zasyate : jAticchandavikalpAnAM syAnmAnaM prAgvadeva hi // 12 // svayambhUdaivikArSANAmalpaM prAktanadhAma cet / jIvApatitaM tasya gavirdhirdoSamAvaheta (?) // 13 // dvAraprAkArapIThAdyamanuktasthAnagaM ydi| parivAraM ca tatproktasthAne kuryAt salakSaNam // 14 : salakSaNaM prakurvIta pUrvasaMsthAnasundaram / svAyambhuvArSadaivaM vA niSkalaM sakalaM tu vA // 15 // sthAnAnna cAlayalliGgaM pUrvasthAne'rhati sthitiH / nadyabdhijalavAtAthaihete vA calite'pi vA // 16 // tasmAt sahasradaNDAntaM kSeme saMsthApayet punaH / tadeva tadabhAve tu pUrvaliGgasamaM navam // 17 // pUrvatulyavimAne tu prAyazcittAdanantaram / pratiSThitaM bhaved vRddhyai rAjarASTraprajAhitam // 18 // tatra mUlAlayasthAnAd (yA? ya)mAgnimarutAM dizam / tyaktvA yatheSTamanyatra vidhinA sthApayed dizi // 19 // yame (bha ? kartRnRpasyApa(: ? d) maruda(me ? gnyo) nkssyH| tasmAt te parihatyaiva calitasthApanaM hitam // 20 // chandAnAM prAktanA(SNvA ? t sthAnA)t prAgvodak parito 'dhikam / mAnonmAnapramANoccaM talAdhikyaM ca zasyate // 21 // pUrcasmAddhInamAnAcaM sthAnaM kartanRpAhitam / dvArabhittyaGkaNAdInAM gopanaM ca vinAzakRt // 22 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zilparatne vinaSTavastuno garbhaM tyaktvA garbhaM nyaset punaH / adhiSThAnAdikaM prAgvat kuryAt stambhAdikAnapi // 23 // yadi tatprAktanadravyairniSpAdyaM ced gRhAdikam | prArabhyAdau navadravyaiH purANairyojayet tataH // 24 // yogaM navarnavairiSTaM purANAnAM purAtanaiH / mizrayoge vinAzaH syAdato mizraM na kArayet // 25 // puragrAmAlayAdIni pUrvatrastvanurUpataH / tadbAdhakaM ++++ kulanAzakaraM tyajet || 26 // [uttarabhArgaH antahArAbahirmUlAdalpaliGgAlayAdikam / kurvIta vAntaH sAlasya yathA mUlaM na pIDayet || 27 || mUlAlayasamaM kSudramadhikaM tanna zasyate / ran ca pAdonaM zarAMze tryaMzameva vA // 28 // zikhivizikhasuSirabhakte mUlagRhe mUlabimbe ca / netrAgnibhUtabhAgerbAlagRhaM bAlabimbaM ca // 29 // doSe laghutare bimbaM naiva tyAjyaM kadAcana / bAhucchede karacchede pAdacchede tathaiva ca // 30 // tathaiva sphuTite bhinne yasminnavayave gate / vairUpyaM jAyate yasya tat tyAjyaM prAyazo bhavet // 31 // aGgulyAdiparicchede bandhanaM zasyate budhaiH / mahAdoSasamAyukte sAnnidhyaM lakSyate yadi // 32 // tathaiva baddhvA saMzodhya prAyazcittaM samAcaret // 33 // 1. 'zaM' ka. ga. pAThaH. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liGgaprAsAdavidhiH] triMzo'dhyAyaH / 207 utpATyoktavadalpabimbamupanIyAto bahiH sandahed gosarpiHslapitaM tadarhadahane tadAravaM ced guruH / lauhaM ced gurave samarpayatu tad vidrAvya yajvAthavA chittvA nAlamidaM vizodhya suzubhaM tatkautukaM kalpayet // 14 // evaM jIrNaM gRhaM bAtha bimbaM vA proktavarmanA / kRtvA navaM dRDhaM devaM saMsthApya sukhamarcayet // 35 // iti zilparatne uttarabhAge jIrNoddhAraprakaraNaM nAma ekonatriMzo'dhyAyaH / / atha triMzo'dhyAyaH / atha liGgaprAsAdavidhiH / ArSa pratidhitaM pUrva ?Sa) svAyambhuvamathApi vaa| dRSTvA liGgaM vane divyaM pazcAt prAsAdamAcaret // 1 // RSibhirdevasiddhAyaiH sthApitaM cArSakaM bhavet / matyaiH pratiSThitaM yattu tat pUSa samudAhRtam // 2 // svAyambhuvaM bhuvaM bhittvA svayamudgatameva hi / teSAM trayANAM dRzyAMzAdadhodezaM na zodhayet // 3 / mohAdajJAnato vApi mUlaM khAtvA nirIkSyate / kartuzca grAmavA(sI ? sA)nAM rAjJaH syAnnAzahetukRt // 4 // tasmAt sakalamasyaiva pUjAMzasya vazAt kuru / pUjAMzoccaM dviguNitaM pIThavyAsamudAhRtam // 5 // 1. 'SaM pUrvaM vAtha khA' ka. kha. pAThaH. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zilparale [uttarabhAgaH tayAsatriguNaM garbhagehavistAramAnakam / garbhAdhaM kuDyavistAramalindaM tatsamaM bhavet // 6 // garbhagehe dvibhAge'zamAlindavyAsameva vA / hArA tatsamamAkhyAtA hArAlindaM vinA tu vA // 7 // zAntikAdhudayaM prAgvat kalpayet kalpavittamaH / triguNaM liGgaviSkambhaM pIThavyAsamathApi vA // 8 // triguNaM pIThatAreNa garbhagehavizAlakam / tadardha tvagnibhAgaM vA bhittiviSkambhamAnakam // 9 // zAntikAdyudayaM prAgvat prAsAde parikalpayet / atha pUjAMzaparidheH SoDazAMzAzugAMzakam // 10 // talliGgabahalaM (ma ? mA)tvA tatkarNadviguNArdhakam / dviguNaM vA tathAdhyadhaM pIThavyAsaM prakalpayet // 11 // garbhagehasya vistAraM tena dvitricaturguNam / tadardha vA tribhAga vA kuDyaM garbhasamaM tu bA !! 12 / tribhAgadvitayaM bAtha prAgvaducAdyamAcaret / pUjAMzanAhasadRzaM pIThavistArameva vA // 13 // garbhagehavizAlaM tu tena dvitricaturguNam / tadardha vA tribhAgaM vA kuDyaM garbhasamaM tu vA // 14 // nADIgRhasamaM vAtha tripAdaM vArdhameva vaa| pAdaM vAtha tribhAgaM vA kuryAta pUrvavadunnatam // 15 // atha pUjAMzanAhasya karNa pIThavizAlakam / tena dvitriguNaM bAtha garbhagehaM caturguNam // 16 // 1. 'dha' ga. pAThaH. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH ] ekatriMzo'dhyAyaH / tadardhaM kuDyAviSkambhaM tricatuSpaJcabhAgikam | zAntikAdyudayaM prAgvadAcarecchilpavittamaH // 17 // pUjAMzoccasya karNena kArye yA pIThavistRtam / garbhAlayavizAlaM tu tena dvitricaturguNam // 18 // tathA paJcaguNaM tena tricatuSpaJcabhAgataH / SaDbhAgenApi kuDyasya tAramanyad yathoditam // 19 // pUjAMzabahalaM hinaM yat tatkarNena pIThikAm / tadvad dvitriguNaM vAtha garbhagehaM caturguNam // 20 // tasya tribhAgaM kuDyaM vA catuSpaJcAzakaM tu vA / zAntikAdyudayaM prAgvadevaM sakalaliGgake // 21 // . pAdAdyuSNISaparyantaM pIThatAraM prakalpayet / nAsAntaM cikAntaM vA tena garbhAlayAdikam // 22 // prakalpya paJcaprAkArAdyakhilaM pUrvamuktavat / garmanyAsAdikaM kRtvA pratiSThAprakriyAM vinA // 23 // sarve kRtvA yathAnyAyaM pUjayet paramezvaram // 23 // iti zilparatne uttarabhAge liGgaprAsAdakaraNaM nAma triMzo'dhyAyaH // 209 atha ekatriMzo'dhyAyaH / atha manuSyAlayavidhiH / ekakuTumbasametaM grAmaM kuTikAkhyamiti pUrvameyoktam / tatsaGgrahavistAraM lakSaNataH kathyate'tra munigaditam // 1 // cc Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparatne pUrvoktalakSaNaH samyak parIkSya bahudhA budhaH / svasvayogyA zubhA bhUmi pUrvavat parigRhyatAm // 2 // tadvistAraM pRthag vakSye varNinAM daNDamAnataH / paJcAzadaNDamAnaM vA triMzad vA kathitaM budhaiH // 3 // catvAriMzazca vA kuryAnnRpANAM vedivistRtam 1 dvAviMzadaNDamAnaM vA triMzad vA tat prakIrtitam // 4 // trayastriMzadatha proktaM dvijAnAM vedivistRtam / ekonaviMzat triMzad vA dvAtriMzad daNDamAnakam // 5 // vaizyAnAM vedivistAraH kathitaH zilpakovidaiH / paJcaviMzazca viMzazca daNDamAnamudAhRtam // 6 // paJcavAdazAtha vA kuryAcchUdrANAM vedivistRtam / uttama cAdhamaM cApi madhyamaM ca yathAkramam // 7 // yaduktaM vedivistAramAyAmaM cApi tatsamam / dakSiNottaramAyAmaM vAstoH sarvatra kIrtitam // 8 // athavA samaturyazraM viprANAM kSatriyasya tu / aSTAMzAdhikamAyAmaM SaDbhAgenAdhikaM vizAm // 9 // zUdrANAmabdhimAgaikamadhikaM svasvatArataH / mukhAyAma pramANArdhaM dakSiNe cottare'pica // 10 // hitvA tu samaturyazraM vAratormadhye samAcaret / draSTavyAnyatra marmANi vIthyAthA vAstudevatAH // 11 // grAmoktavat prakartavyaM dvAraM pratyantagaM punaH / yantronnataM tato dvAraM yatra nIcaM tato gRham // 12 // 210 [uttarabhAga Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH] ekatriMzo'dhyAyaH / 211 daNDAt prAGkaNamadhyato'bdhizaraSaTsatAdisaMkhyAnatI tyAdhyAdatha pauSpadantikapade dvAraM pracArocitam / bhallATe('tha ? ndra)gRhakSateSvapi mahAdvArANyupahArakANyaSTAzAntabhRzAdikeSu paritaH parjanyaniSTheSvapi // 13 // dvAraM yatra ca vihita tahigadhIzAdhipaM bhaved dhAma / ekatalaM vA dvitalaM dvitale dvimukhaM ca nirmukhaM vA syAt // 14 // dvArastambhanyAso janmani tasyoditaM ca zilpivaraiH / atha tavAstuparidheH sImni kuryAd vRtiM budhaH / rakSArtha lakSaNArthaM ca sImArthaM ca svazaktitaH // 15 // vRtipAdasya tu bahalaM kuryAd vistArabAhyataH pazcAt // 16 // sautraM bahalArdhaM yat tAvadbahalaM ca kArayet talipam / tatra ca varSa kuryAt turyazraM dvAragehasadRzamapi // 17 // yadvA parighaM kuryAt paassaannairbddhbhittismcturm| kaNTakazAkhAbhirvA vRtimatha karabhekSaNAkSamaM kuryAt // 18 // AvRtyantarbhAge dikSu ca vRkSAH puroktavaj jJeyAH / sUtre prAdudagagrake kSititale kRtvA catuHkhaNDite khaNDe kalpayatu dvijAdivasatiM zArve'tha vA nairRte| khaNDe'smin sati sambhave punarapi zrutyAzite brahmasUtrAbhyAze zubhavAstuvIthipadaklaptyAdyaM punshconnyet||19|| 1. 'n' kha. pAThaH. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 zilparale pUrvAparagataM sUtraM brahmasUtramiti smRtam / yAmyotsaragataM madhye yamasUtraM vidurbudhAH // 20 // nirRtIzagataM karNasUtraM vAyvagnigaM mRtiH // 21 // nandadvandvapuTe navAvRtitayA bAhyAdimadhyAntimA vIthyaH syuH paritaH pishaacdivissdvittaadhibhuudnnddinaam| nAgAmbvamivinAyakadruhiNanAmnAM cAsu nindyAH smRtAH paizAcAgnyahidaNDinAM gRhavidhau bIthyazcaturdikSvapi / kanyAyAM pannagaH zete prAkAcharA yAmyapucchakaH / cApe yAmyazirAH pratyakpuccho mIne parAkchirAH // 23 // udakpugcho'tha mithune saumyakezaH sthite ravau / prAcIpuccho luThatyevaM mAsaiAdazabhiH kramAt // 24 // stambhA nahi vidhAtavyAstadaGgeSu nRmandire / sasmAt kAlasya niyamo mArtANDacaraNena ca // 25 // tulAvRzcikayoH siMhaM pazcimaM mRgkumbhyoH| gajaM tu meSavRSayormAsayorAlayaM nRNAm // 26 // siMhe dhvajAlayaM kuryAt karkaTo'tra niSidhyati / athavA mRgakumbhAkhyau mAsau pUrvAlaye zubhau // 27 // dakSiNe meSavRSabhau siMhaH pazcimadhAmani / tulAvRzcikamAsau bAvuttarAlayakarmaNi // 28 // ekaM syAd yadi dakSiNaM gRhamujhe cet tacca pAzcAtyakaM te saumya ca gRhatrike gRhacatuSke prAcyametAni ca / prAcyAM ketujameNarAjajamidaM cApadyavAcyAmatho. dIcyAM te gajajaM ca tAni vRSajaM cAhuH pratIcyAM gRham [ // 29 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH] ektriNsho'dhyaayH| 213 yonayo'gnyAdikoNeSu kramAt siMhI vRSo gjH| dhvajaveti manuSyANAM vihitaM gRhakarmaNi // 30 / athavA kRtvA diGnavanAgavargapadabhinna kSetrake'ntargatai raSTayaGkAndhiparvidhAtRpadayuktaM prAGkaNaM mdhytH| zAlAH patiyugAryakAdikajuSastahAhyatastadvahigoSThaulUkhalavezmakAdivilasatpaGktyAvRtaM kalpeyat [ // 31 // pAdukAnAM bahirbhAgamaGkaNaM kathyate'tra hi| aGkaNaM dhvajayoniH syAnmukhAyAmAdisaMyutam // 32 // dhvajaH sarvatra sampUjya iti zAstranidarzanam / tattvArkenduvasubAravezmakRtyazvisAgarAH // 33 / / amulyaH karatazcApi dvitrisayamathApivA / ajirasyAyataM tArAdadhikaM prakarotu vA // 34 // (guNavistAraNA sa cAdadvi ?) guNavistAratazcApi dRzyate tvvnaangknnedi(?)| vedhastadgRhamadhyAnAM gotranAzakaraH smRtH|| 35 // prAdakSiNyAt svayA gatyA mahAdiggatavezmasu / parihartavya evAyaM buddhikauzalazAlibhiH / / 36 // karNasUtrayutimadhye na bhavet karNavezmanAm / azubhAya bhavatyeSA parihAryA svadIrghataH // 37 / / 1. 'kaM nAhibhAgaM tu aba kha. pAThaH. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zilparane [uttarabhAgaH rudrarandhrAdibANAzca gatyaGgulyaH kramAt smRtAH / aSTASTAGgulavRddhyA vA hAnyA vA yavato'thavA // 38 // pUrvAdInAM gRhANAM tu kramAdeva gatiH smRtA / sUtravedhaM tu sarveSAM stambhamadhyAdiSu tyajet // 39 // AyAmamiSTagehasya SaTsaptAdikaronmitam / aSTanaM strasvadivasaGkhyaM tridhA kRtvAMzamAnataH // 40 // tadgRhasya parINAhaM kalpayennarasadmani / tadardhAd dIrghazeSaM tu vistAraM tasya nirdizet // 11 // athavA guNabhAgena tAraM pAdonavarjitam / dIrghAdhikyaM vinAzAya mRtaye hInadIrghatA // 42 // tasmAnirdiSTahastebhyo hInAdhikyaM na kArayet / , aGgulIbhirna doSaH syAdubhayatra karAhate // 43 // neSTamaGgulivicchedaM gunnvistaarklpne| antarAlAzca vasavo digvidigbhedakArakAH // 44 // antarAlasya bAhalyaM gRhavistArato viduH| tadAdhikye'rthanAzaH syAt sUtrArdhAnna ca hIyate // 45 // tasmAt saGkucite vyAdhistasmAt te parivarjayet / atha trizAlakam - uttarazAlArahitaM hiraNyanAbhaM trizAlakaM vasudam / prAkzAlArahitaM syAt sukSetraM (tat) samRddhidaM vAstu // 46 // yAmyavihInaM zUlaM trizAlakaM vittanAzanaM kurute| pakSanamaparavarja putraghnaM vairimAnadaM bhavati // 47 // 1. 'la' ka. pAThaH. - ...-- - - - - -- Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH] ekatriMzo'dhyAyaH / 215 __ atha dvizAlakam -- . pUrvAparayohInA yasmiJ zAlA vadanti gRhacullIm / dakSiNasaumyavihInaM siddhArthakamAha vAgadhipaH // 48 // pazcimayamagA zAlA yamazUrpa pazcimottarA shaalaa| daNDAkhyA sA kathitA purAtanaiH zilpazAstraniSNAtaiH // 49 // uttarapUrvA zAlA vAtAkhyA bhavati mAnuSe sdne| prAcyAvAcyA zAlA yamadaivatanAmadheyA sA // 50 // siddhArthe'rthAvAptiryamazUrpe gRhptermRtyuH|| 51 // daNDAkhye daNDavadhaM gRhacullyAmapi kalahamuDhelam / vAtAkhye vAtabhayaM yamadaivatanAmni mRtyureva syAt // 52 / / atha catuHzAlam - svayonivyAsagatayo digvidikSu ca saMsthitAH / bhinnazAleti sA proktA manujAnAM shubhprdaa||53|| paryantadhvajamAdadhIta caturazraM madhyatazcAGkaNaM tatpAzrthe'pyatipatramAnamaparaM cAbhyantaraM ketanam / tatturyazrayujotthakoNacaturazreSUttarAntardhvajaM yuktyA tUttaravistRtiM ca janayet turyazAlAvidhau // 54 // iSTadigyoniyuktA ca paryantenaikalakSaNA / samaturyazrakA jJeyApyekazAlAthavAyatA // 55 // etayoH zAlayoratra nAntarAlAni santyataH / zUdrAdisUtikAdInA praveze spRSTisambhavAt / / 56 // 1. 'To', 2. 'a' ka. pAThaH, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zilparale bishaa: azucirvyApyate'nyasminnapi tatra gRhtrike| . ekacchAyena tasmAta te varjayed bhUsurAlaye // 57 // dhvajaH koNeSu paryante dikSu diGmAnabhedakAH / nAmnA turyazrabhinnA yA neSTA viprAlaye'pi sA / / 58 // tadbhedaH ---- kRtvA bAhyAntaravRtimimAmuktaklaptyA tato'nyAM dikkoNAd yadgRhaparimiti yonibhedopapannAm / kuryAd yuktyA mitiSu kuzalaH sA tu turyazAlA prAgvanmadhye'GkaNavilasitA syAt punarbhinnazAlA // 59 / / diggehAni vidurgahairabhimataiyoniprabhinnarmithaH zliSTAnIha bahiH samaiH parimitA sImA ca mdhye'ngknnm| zliSTAnAM tu mitho bhavediha mitiH sambhUya dhAmnAM dhvaja minnA saikavidizyasatyapi punasturyazAlA matA // 6 // dvAraM mukheSu kartavyaM sarveSAmapi vezmanAm / madhyasthaM hAramadhyaM syAd vAstumandirasUtrayoH // 11 // AzAharpatisUtrabhedine gRhe SaSThe'tha vA saptame sUtre dvAramathAparaM vitanuyAcchAlAsu savyArdhake / siMhokSadvipaketuyonivihitaM cAgnyAdikoNAlayaM mitre dakSiNapazcime punarudakprAcye ca gehe mithH||12|| athavAnyaprakAreNa mitratvaM kaizcidiSyate / vAstu(naH) pUrvapArzvasthe gehe'nyonyAmiti sphuTam // 63 // 1. 'dimgRhai' kha. pAThaH.. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH] ekatriMzo'dhyAyaH / ekAsmannazucau satyAM tanmitre'pyazuciH smRtA / .. anusRtyobhayaM mArgamAcaret tadanApadi // 14 // . atha devAlayato vizeSamAha - rUpottarasya tu kApi kSudravAjanamiSyate / aGgrestathA madhyakhaNDamArUDhaM bhUSaNAya ca // 65 // . zilAbaddhamasUraM ca sudhAmilitabhittikam / paJcaitAnyapi nindyAni dRzyante narasadmani / / 66 // prAcye cAgnisamarcanAdikamudIcIne kuTumbAdikaM vyatyasya prakarotu vA byamidaM yAmye'tithiprINanam / pAzcAttye dhanasaMnidhApanamato dvandvaM viparyasya vA / zeSArdhe tu tayostathA zayanavidyAbhyAsanAdhaM caret // 67 / / mAhendre salilAdhirAji ca taTAkaM kUpamaizAnake parjanye pacanAlayaM zikhini vA bhuktyAlayaM tatpuraH / kartavyaM khalasadma nairRtapade kurvIta dhAnyAlayaM gozAlAmbupatau harAvapi samIre dhAma caulUkhalam // 68 // grAmAdiSUktavat sarvamanuktaM sthAnamAcaret / atha dAraM-- dvArapAdasya bAhalyaM tulyamuttaramAnataH // 69 // svaskhayonyA gRhAdInAM kalpyantAM dvArayonayaH / prastarocarayormadhyaM pabadhA vibhajed budhaH / / 7. // dvArAyAma caturbhAgamaSTasaptAMzameva vaa| zeSAMze dvAdazAMze tu paJcAMzaM gulphAmiSyate // 1 // DD Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale zironmAnaM tu saptAMzamathavA navabhAjite / gulphamAnaM caturbhAgaM tatra pacAzakaM ziraH // 72 // utsedhazeSaM paridherdvAratAramudAhRtam / utsedhe navasambhakte paJcAMzaM vAtra vistRtam // 73 // 218 athavA guNatAraM vA kuryAd dvAraM yathocitam / kuryAt prAGkaNato gamAgamakRte dvAraM mahat pAduke hastairvAGgulakaiH prakalpitazubhAyAdyagrarUDhottaram / [uttarabhAgaH svAyAmapratibhaktarudradazanandebhAMzaviSkambhatatkhaNDotpannaghanAGghriyugmavilasanmaGgalyapaTTyAdikam ||74|| AgnyeyyAmaNadvAraM dakSiNAzAmukhaM smRtam // 75 // pratyaGmukhaM tu nairRtyAM vAyavyAM tadudaGmukham / Ize tu prAGmukhaM kuryAt tAni syuH pAdukopari // 76 // athAnyathA catuHzAlavidhAnamAha -- catuHzAlaM trizAlaM ca dvizAlaM caikazAlakam / vakSyAmi bhavanaM rAjJAM nAmalakSaNasaMyutam // 77 // alindagaizcaturdvAraizratuHzAlamudAhRtam / sarvatobhadranAmedaM nRpANAM zasyate gRham // 78 // nandyAvartamiti khyAtaM pazcimadvAravarjitam / vardhamAnaM tathA khyAtaM dakSiNadvAravarjitam // 79 // svastikaM tad bhavennAmnA pUrvadvAravivarjitam / uttaradvArahInaM ved rucakaM tad bhaved gRham // 80 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH ekatriMzo'dhyAyaH / nandyAvartAdi catvAri syustrizAlAni bhUbhujAm / athAnyathA nairRte mukhyagehaM syAcchAle cottarapUrvage // 81 // pUrvAyAzcottarahAramuttarAyAzca pUrvataH / kartavye garbhagehasya dvAre vAstuvicakSaNaiH // 82 // ekaM syAt pUrvato dvAramanyaduttarataH smRtam / aGkaNAd dakSiNA zAlA hastinI prikiirtitaa| 83 / / maNAt pazcimA zAlA mahiSIti nigadyate / idaM dvizAlaM siddhArthaM sarvakAmaphalapradam // 84 // nRpANAM zasyate sthAnaM vizeSAd vittavardhanam / vAyavye garbhagehaM syAt zAle dakSiNapUrvage // 85 / / dvAre zAlAmukhe kArye zAlAdvAre ca sammukhe / mahiSI tvaGkaNAt pazcAduttarA gauH prakIrtitA // 86 // dvizAlaM bhayadaM caitad dvArapuyA~ vininditam / IzAne prathame vezme (?) zAle dakSiNapazcime // 87 // aGkaNAt pUrvazAlAkhI + gauruttaradiggatA (?) / vyAsAkhyaM nAma tat proktaM nRNAmudvegakAraNam // 88 // vizAlamekaM siddhArtha prazastaM pRthivIbhujAm / krIDArtha tannivAsArtha bhogArtha ca prazasyate // 89 // dhruvaM hInamalindena pUrvAlindaM tu dhanyakam / jayaM syAd dakSiNAlindaM pazcAlindaM kharaM bhavet // 9 // durmukhaM cottarAlindamekAlindaM caturgraham / dhanyaM jayaM ca zubhadaM nindite kharadurmukhe // 91 / / Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zilparatne (uttaramANa: pUrvadakSiNato'linda nandamityabhidhIyate / yAmyapazcimato'lindaM kSayamityabhidhIyate // 92 // pUrvapazcimato'lindaM kAntaM nAmnA nigdyte| dakSiNottarato'lindaM supakSaM paricakSate // 93 / / uttarAlindahInaM cet sukhaM tattu prakIrtitam / pazcimAlindato hInaM dhanadaM gehamucyate // 94 // dakSiNAlindahInaM yadAkrontaM tadudAhRtam / pUrvAlindavihInaM yad vipulaM parikIrtyate // 95 // sarvato'lindato yuktaM vijayaM gehamuttamam / evaM SoDazagehAni kathitAni parispuTam // 96 // yathAnAma phalaM teSu jJeyaM tatra nivAsinAm / dhanyaM tasmAt prakartavyaM nRpANAM gehamuttamam // 97 // hInastambhamalindaM syAcchAlA stambhaiH samAvRtA / nRpANAM gRhakartRNAM (karma ? krama) eSa nirUpitaH // 98 // mukhaM dvAraM vinirdiSTaM mandirasya vicakSaNaiH / athAnyathA nRpagehAni vakSyAmi stambhasaMkhyApramANataH / / 99 // catuSkAlindazobhIni caturbhadairmanoharaiH / pRthvIjayaM gRhaM kAryaM dazabhAgaM vicakSaNaiH // 10 // madhye stambhazataM tasya bhadre'STAviMzatistathA / caturbhadreSu ca zataM stambhAnAM dvAdazAdhikam // 1.1 // 1. 'sa' ka. pAThaH. 2. 'kA' kha. pAThaH. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH] ekatriMzo'dhyAyaH / 221 navakoNavidiggehe (syAt ? syuH) SaDviMzacaturvapi / catvAro madhyagAH stambhA yatra tasyAM catuSkRtam // 102 / / tasmAd bahiralindaH syAcchAlA syAt tadanantaram / alindaM ca punaH zAlA krameNaivaM pravartate // 1.3 // yAvat kartumabhISTaM syAd gRhaM narapateH zubham / yaJcatuSkazataM kSetraM paJcadhA tad vibhajyate // 1.4 // tadbhAgapra(timaM ? mitaM) kArya tribhirbhAgairalindakam / sArvatribhAgikA zAlA kartavyA suvicakSaNaiH // 105 // iyaM sthitiH samastAnAM gRhANAM pratipAditA / nAmnA tu mukhakoNaM yata ta(hAgaM? kArya) ravibhAgataH // madhyastambhAH zataM sArdha SabhiyUMnA nirUpitAH / zataM SaSTayadhikaM te syuzcaturbhadreSu saGkhyayA // 1.7 // ekAdaza tathA koNe vidizaM vidizaM prati / caturdaza tathA triMzaJcatasRSvapi saMkhyayA // 10 // kathyate sarvatobhadre ? draM) manubhAgaivibhAjitam / madhyastambhA bhavantyasya SaNNavatyadhikaM zatam // 1.9 // catvAriMzat tathAcaiva bhadre stambhA nirUpitAH / evaM ca(tasya ? tuSu) bhadreSu zataM SaSTistathASTakam // 110 // koNAstasya vidhAtavyAstrayodazamitA budhaiH| samantAd guNitAH koNA dvipaJcAzad bhavanti te|| zrIvatsamaSTabhAgaM syAJcatuHSaSTistu madhyamAH / tasya stambhAH prayoktavyA bhdre'ssttaadshsNkhyyaa||112 // 1. deze syAt' ga. pAThaH. 2. 'je tasyA vi' kha. pAThaH. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zirupararane uttarabhAga caturvapi ca bhadraSu dvisaptatirudAhatAH / saptakoNAH samantAzca dviguNA manusaMkhyayayA // 113 // evamAdInyanantAni gehAni dharaNIbhujAm / kiyantyapi mayoktAni pradhAnAni yathAkramam // 114 // tiSThan geheSu zasteSu zriyamApnoti puSkalAm / Arogya vijayaM kIrti santoSaM paramApnuyAt // 115 // IdRglakSaNasaMyuktAn vividhAn bahubhUmikAn / kArayitvA mahIpAlaH prAcyacandra(i? bolaM mahat // iti vijJAya nRpatirvAsArtha gRhamuttamam / sulakSaNayutaM doSaivihInaM kArayet sukham // 117 // IzAnabhAgakoNe tu sarvalakSaNasaMyutam / pUrvato mukhazAlAyA devatArUpacihnitam // 118 // devakAryagRhaM kArya nRpANAM sumanoharam / sAnagehaM tu tatpArthe kartavyaM vedikAyutam // 119 // homazAlA tadabhyAze bahiH kuNDavimaNDitA / dhUmanirgamanopAyakRtajAlapariSkarA // 120 // anyAnyupagRhAdIni subhaktAni puraiva hi / citraM lakSaNasaMyuktaM lekhayitvA mahIpatiH // 121 // gRhasyAntarbahiHkujyamukheSu ca vibhUSayet / pUrvataH zilpino gehaM parigRhya vinirmitam // 122 // gomayAdyairjalAyaizca zuddhiM vidhivadAcaret / atha vAstubaliM vipraiH kArayet tadvidharbhidAm // 123 // 1. 'pya' kha. pAThaH. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekatriMzo'dhyAyaH / 1 manuSyAlayavidhiH ] vakSye pUrvoktamArgAcu tomasya vizeSakam / antargRhasya koNe syAd (?) aizAne zAlipiSTakaiH // maNDalaM kArayedekAzItikoThairyathApuram / kuNDaM trimekhalaM kAryaM maNDalezAnabhAgataH // 125 // tatra homaH prakartavyaH zAstradRSTena vartmanA / tato maNDalasaMsthAbhyo devatAbhyo bali haret // 126 // ghRtAnaM deyamIzAya parjanyAyAjyasaMyutam / odanaM sAttvataM dadyAjjayantAya nivedayet // 127 // dhvajAnapUpAn piSTena kUrmarUpaM prakalpitam / paiSTaM kulizamindrAya paJca ratnAni cArpayet // 128 // dhUmravarNaM vitAnaM ca saktUn sUryAya kalpayet / satyAya ghRtagodhUmamatsyAn dadyAd bhRzAya ca // 129 // zaSkulIrantarikSAya saktUn dadyAcca pAvake / pUSNe lAjAH pradAtavyA vitathe ca ( ra ? ) Nakaudanam // gRhakSatAya madhvanaM yamAya palalaudanam / gandharvAya sugandhaM ca *bhU (zA ? GgA) ya raNajihnaka: 1) // mRgAya yAvakaM deyaM pitRbhyaH kRsarAMstathA / dauvArike dantakASThaM paiSTaM kRSNabaliM tathA // 132 // kSipedapUpaM sugrIve puSpadante tu pAyasam / kamalaM sakuzastambaM varuNAya samarpayet // 133 // 223 * atraiva pUrvabhAge 'syAt pazcijihvA tvatha bhRGgarAje' (adhyA0 7 lo0 51) ityuktam ! Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zisparale asurAya surA deyA paiSTaM sauvarNameva ca / ghRsaudanaM ca zoSAya yavAH syuH pApasaMjJake // 134 // rogAya modakAn sa(pIn ? piH) phaNine nAgakesaram / bhakSyo mukhyAya dAtavyaH phallATAya tataH kSipet // 135 / / mudgaudanaM tataH some pAyasaM madhumizritam / zAlipiSTaM tvargalAya lovikAmaditeH kSipet // 136 // dityai tu pUrikAn dadyAdityevaM bAhyato baliH / maNDalAntarasaMsthAnAmidAnIM balirucyate // 137 // ApAya dApayet kSIramApavatsAya vai dadhi / AyeM paikaM tathA mAMsaM dAtavyaM balikarmaNi // 138 / sAvi(vyai ? tre) modakaM dadyAda marica sakuzaudanam / savitre guDapUpAMzca deyaM syAd ghRtacandanam // 139 // vivasvate pradAtavyaM pAyasaM raktacandanam / devAdhipataye dadyAt tAlamizraM dhRtaudanam // 14 // mitrAya saghRtaM bhaktaM rudrAya (sudha ? guDa)pAyasam / pRthvIdharAya mAMsAni sakUzmANDAni dApayet // 141 / / AjyaM ca dadhisaMyuktaM brahmaNe vinivedayet / zarvaskandAya cAryamNe jambhake pilipiJjake // 142 // 1. 'ze' kha. pAThaH, 2. 'tattvaM ta', 3. ciM' ka. pAThaH. * indrAnantaram indrajayasya, rudrAnantaraM rudrajayasya ca pUjA mAtRkAsu luptA syAt / saiSA 'zuddhAnnamevendrajayAya zastam', 'mAMsaM tathA rudrajaye tvapakvam' (kriyApA0 paTa0 27. zlo0 25) iti gurudevvcnaadvgntvyaa| Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAlayavidhiH ] ekatriMzo'dhyAyaH / tilAkSataM paJcagavyaM bhakSyaM bhojyaM pRthagvidham / mAMsaudanaM sarudhiraM haridraudanameva ca // 143 // IzAnadizamAzritya carakyai vinivedayet / Agneya dizamAzritya sthitAyai mAMsakhaNDakam // 944 // 225 dadhyodanaM sarudhiraM vidArye vinivedayet / pUtanAyai va nairRtyAM pItaM raktaM baliM kSipet // 145 // vAyavye pAparAkSasyai matsyamAMsaM surAsavam / pAyasaM vA pradAtavyaM tannAmnA sarvataH kramAt // 146 // sarveSAM kAJcanaM dadyAd brahmaNe gAM payasvinIm / rAkSasAnAM baliM dadyAnmadhumAMsaudamAnvitam // 147 // evaM sampUjitA devAH zAnti kurvanti te sadA / viprAMzca pUjayed bhaktyA viduSo gRhamAgatAn // 148 // iti vA (sto ? stU) pazamanaM viracayya samAcaret / prAsAdabhavanodyAnaprArambhe ca samApane // 149 // paramaizvaryavRddhyarthaM sarvadoSopazAntaye / vidhAya vAstupUjAM ca gRhaM sUnnemA sarvataH / / 150 pAvamAnena sUktena rakSomena ca veSTayet / maGgalaM tUryoSeNa kuryAd brAhmaNavAcakaiH // 151 // vRtaM saka vized rAjA sumuhUrte vizeSataH / brAhmaNodIritairmantraiH zobhanaiH zaGkhanistrataiH // 152 // maGgalairasUryanAdeva vized vezma vizAMpratiH / prAsAde ruciro tujhe sauvarNakalazAnvite // 153 // EE Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane sudhAdhavalite ramye racanAparizobhite / jAlamArgakRtodyAne kvApi sarvaprakAzake // 154 // kApi santamasopete maNidIpa prakAzite / sauvarNastambharucire candanastambhagandhini // 155 // kAkuTTimarociSNau sphaTikojjvalakuTTime / sphATikopalavinyAsadarpaNAkAra bhittike // 156 // 226 vicitracitrasaMyuktapramodaprada kuTTime / citravastrasamAkIrNavitAnenoparaJjite // 157 // [uttarabhAgaH yathAsukhaM vized rAjA rASTraizvaryasamanvitaH || 1573 // iti zilparatne uttarabhAge manuSyAlayalakSaNaM nAma ekatriMzo'dhyAyaH // atha dvAtriMzo'dhyAyaH / atha kUpapraznaH / mInakarki mRgAntyArdha vRSataulyaliyoSitaH : / kumbhazca toyadAni syurgraheSu zazibhArgavau // 1 // toyAtmaka jJajIvau ta satoyau toyarAzigau / tu vitoyAvanyarAzisthAvatha zanyarkabhUmijAH // 2 // rAhuzca jalarAzisthAH svalpatoyA bhavanti hi / jalavatyajalena gate'dhastAjjalamupari bhavati viparIte / jalavaddyasaMpAte prabhUtamudakaM vinirdezyam // 3 // spRzati yadi vAmabhAge nairRtabhAge vinirdized vAri / aizAnyAmUrdhvAGge zeSeSu sparzato'nilasthAne // 4 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papramaH] dvAtriMzo'dhyAyaH / 227 jalasaMjJo rAzirvA jalagraho vApi lagnagataH / kUpavidhau cintyaH syAdAdravyaprasaGgo vA // 5 // praznavacanAdivaNe vargacaturthe(tha)vA svare dIrthe / bhavati jalaM na bhavati tadvargAdau cAntime dvitIye vA // 6 // rAhuyutazcandrazce(cara)lagnastho bhavedambu / / dazamagate vA bhAnau pAtAlastho gurustathA tAk // 7 // lagne jalavati sendA praSTari jalarAzige bhvedmbhH| pAtAlasthe pAte pRcchakacandrau sahasthitau tadvat // 8 // svoccagatau bhRgvindU nIcagataiH prekSitau pRtham jalada / prAggamane caNDAlo yadyAgacchet tadAzu vezyA vA // 9 // pramuSitako yadi vAyAt kUpe vAcyaM jalaM bhUri / ArdradravyaM spRzAte yadi vA vAre tatsaMjJitaM kA toyAsanno bhavati yadi vA toyakAryonmukho v|| praSTA vAcyaH salilamacirAdasti niHsaMzayena pRcchAkAle salilAmati vA zrUyate yatra zabdaH // 10 // ambhaHprazne salilanilayaM rAzimAzritya candro / lagnaM yAto bhavati yadi vA kendragaH zuklapakSe / saumyaidRSTaH pracuramudakaM pApadRSTo'lpamambha zcintyo yuktyA sumatibhiratazcandravad bhaargvo'pi||11|| pAtAlarAziyuktAd grahayogAd darzanAcApi / kUpAmbhorasamAhurlagnanavAMzezatulyaM vA // 12 // kaTulavaNatiktamizrA madhurAmlau+ kssaaymrkaadeH| praznavacanAdivarNAd rasabhedAH syustathA vaacyaaH||13 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zilparale [uttaramAgaH akacaTatapayazavAMzcandrAdhAntarasatulyAH / sAsthini dehe spoM neSTaH ziSTeSu pussttphlm|| 14 // mAMsAThye paGkayutaM phAle pASANasaMyuktam / praSTari toyagate cettoyaM sulabhaM tathA dRSad dRssge||15|| rudite kSabathau kAse niSThIce nAsikAsave // 16 // zItacchAyApraveze ca jale dRSTe zrute'thavA / jalamastIti vaktavyaM pRSTakAle dRSadyapi // 17 // iti zilparatne uttarabhAge kUpapraznavidhAnaM nAma dvAtriMzo'dhyAyaH / / atha trayastriMzo'dhyAyaH / athAsanAdiparicchadalakSaNam / campakAmramadhUkairvA panasodumbarAdibhiH / pIThAni kArayed vidvAn siMhayonyanvitAni vA // 1 // gajayonyanvitAnyevaM dhvajayonyanvitAni vaa| AyataM caturazraM ca samaM turyazrameva vA // 2 // vRttaM vA kacchapAkAraM kArayet pIThamuttamam / catuSpAdasamAyuktaM pRSThAdhArayutaM tu vA // 3 // yathocitonnatopetaM zlakSNaM dRSTimanoharam / phalakAmayamevaM syAd vetrabandhamathApe vA // 4 // etat pUtAsanaM devakAryAdau vihitaM budhaiH / kArpAsapUritaM vRttaM sthUlaM paTTAvakuNThitam // 5 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAsamAdiparicchadalakSaNam ] prayastriMzo'dhyAyaH / 229 hasapiJchabhRtAM vApi sukhAsanamitIritam / chAgadharmamayaM pIThamUrNAgarbha sudhistRlam // 6 // nAnAvarNavicitraM tadAsanaM ca sukhAbhidham / tilapaTTapinaddhaizca haMsapimchaiH supUritam // 7 // sveda +++++++ zayyAsanamuttamam / pazcabhiH saptabhirvApi navabhilohajaiH padaiH // 8 // lohpttttkRtaadhaarairlohjaalkmuurdhbhiH| (chaTiko ?) paTTagamasthakArpAsena vinirmitam // 9 // lohAsanamidaM proktamUrdhvataH kalitaM dRDham / ekadArukRtaM zlakSNaM dantidantasucitritam // 10 // nAnAvarNavicitrADhyaM pRSThe phalakasaMyutam / catuSpAdakRtAdhAraM sArdhahastavizAlakam // 11 // prAyeNa sArdhatrikaradIrgha tasyordhvataH punaH / tAvanmAtrAyatAyuktamRduzayyAsanAdikam // 12 // ISat samunnataM rAjJAM pRSThAdhArAsanaM smRtam / rucireNa suvarNena nirmitaM ratnamaNDitam // 13 // aSTAbhiH sphATikaiH siMhaiH mUrdhabhiH suvidhAritam / adhaH kAJcanavinyastaratnaveditrayAnvitam // 14 // AsthAnamaNDape rAjJAM siMhAsanamidaM varam / atha vyajanaM.--- cAmara tAlavRntaM ca dvivecaM vyajanaM smRtam / / 1 . Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparale [uttarabhAga: mayUrapiJchasambhUtaM vRttAkArAvecitritam / tAlavRntAmati khyAtaM dhvajayonisamanvitam // 16 // cAmaraM camarIpucchasambhavaM sthUlamUlakam / kRzAgraM susitaM snigdhaM tayordaNDaM ca kArayet // 17 // hemajaM ratnakhacitaM vRttaM susparzameva ca / candramaNDalasaGkAzaM nAnApaTTavinirmitam // 18 // tAlavRntavizeSaM tad vyajanaM samudAhRtam / tAlapatrasamudbhUtamabhrakAlaGkRtaM tu vA // 19 // athacchatraM candramaNDalasaGkAzaM paGkajAkArameva vA / lambitAnekavaraNanIprayuktamathApi vA // 20 // sadaNDaM makuTopetaM vaMzasUtrAdinirmitam / nAnAvidhapaTIcchannaM dhvajayonisamanvitam // 21 // citritaM paTTasUtrAdyaizcchatramevaM samIritam / tAlIpatrakRtaM vApi vaMzadaNDaM vizeSataH // 22 // makuTenAnvitaM vApi varjitaM vA suzobhanam / sitapaTTakRtaM ratnadaNDaM paGkajasannibham // 23 // saratnahemamakuTa muktAdAmavibhUSitam / sitagchatramidaM khyAtaM sArvabhaumocitaM smRtam / / 24 / / pratiSiddhavRkSanirmitazayanAsanasevinAM kulavinAzaH / vyAdhibhayavyayakalahA bhavantyanAzca naikavidhAH // 25 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAsanAdiparicchadalakSaNam ] trayastriMzo'dhyAyaH / (dhU? pUrvacchinno (yadivA) dAruratadvat parIkSya(mA ? aa)rmbhe| yadyArohet tasmin *kumArAdikAvastrapazudaH san (?) / / 26 // (sitakusuma)mattavAraNadadhyakSatapUrNakumbharatnAni / maGgalyAnyanyAni ca dRSTArambhe zubhaM jJeyam // 27 // karmAGgulaM yavASTakamudarAsaktaM tuSaiH parityaktam / aGgulazataM nRpANAM mahatI zayyA jayAya kRtA // 28 / / navatiH saiva SaDUnA dvAdazahInA triSaTkahInA ca / nRpaputramAntrabalapatipurodhasAM syuryathAsaGkhyam // 29 // ardhamato'STAMzonaM viSkambho vizvakarmaNA proktH| AyAmatryaMzasamaH pA(do)cchAyaH skukssishiraaH|| 30 // yaH sarvaH zrIpA paryako nirmitaH sa dhndaataa| asanakRto rogaharastindukasAreNa vittakaraH // 31 // yaH kevalaziMzapayA vinirmito bahuvidhaM sa vRddhikaraH / candanamayo ripumo dharmayazodIrghajovitakRt // 32 // padmakaparyaGkaH zriyamAyurdIrgha zrutaM zubhaM vittam / kurute sAlena kRtaH kalyANaM zAkaracitazca // 33 // anyena samAyuktA na tindukiH ziMzapA (ca) zubhaphaladA / na zrIparNI naca devadAruvRkSo nacApyasanaH // 34 // . zubhadau tu sAlazAko parasparaM saMyutau pRthaktve ca / tadvat pRthak prazastau sahitau ca hridrkkdmbau|| 35 // phalataruNA zayanAsanabhiSTaphalaM bhavati srvessaam| gajadantaH sarveSAM proktatarUNAM prazasyate yogA(t) // 36 // * 'kumArakaH putrapazudaH saH' iti pAThaH syAt / Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zirUparane kAryo'syAravidhijadantena prazastena / dantasya mUlapagidhe tvAyAmAt progya kalpayeccheSam ... adhika(magro ?)manUpacarANAM nyUmaM kiJcid garIndranArAyAmA / ISAyoge dAru pradakSiNAgraM prazastamAcArthaH // 38 // apasavyaikAdagagre bhavAta bhayaM bhUtasaMjanitam / pAde kumbhAdhazced asthistasmin sudAruNo rogH||39|| kumbhAdhastAGghA satra kRto jaGghayoH karoli bhayam / tasyAzcA(dho dhA) ro'dhaH kSayakud dravyasya tatra kRtaH / / khuradeze yo granthiH khuriNAM pIDAkaraH sa nirdiSTaH / ISAzIrSaNyozca tribhAgasaMstho bhavenna zubhaH // 41 // niSkuTamatha kolAkSaM sUkaranayanaM ca vatsanAbhaM ca / kAlakamanyad vRddhakamiti kathitAzcchidrasajhepAH // 12 // *pAdapasuSiraM madhye saGkaSTamAsye ca niSkuTacchidram / niSpAvamASamAtraM nIlaM chidraM ca kolAkSam // 13 // sUkaranayanaM viSamaM vivarNamadhyaM dvipadIya ca / vAmAvarta bhimaM parvayutaM barasanAmAkhyam // 4 // kAlakasaMjhaM kRSNaM vRddhakamisi yad maved vinibhinnam / dA(rau payoM rusavarNa) chidraM na tathA pA(oN ? paM) smudissttm|| niSkuTake dravyasya kSayamatha kolakSaNe kuladhvaMsaH / zastrabhayaM sUkarake rogabhayaM vatsanA(bhAkhye // 46 // kAlakavRddhakasaMjJa koTairviddhaM ca na zubhadaM chidram / sarva graMthipracura sarvatra na zobhanaM dAru / / 47 // * 'ghaTavat suSiram iti, 'adhyadhapI caiti ca hatsaMhitA / Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAhanam ] trayastriMzo'dhyAyaH / 233 ekadrumeNa dhanyaM vRkSadvayanirmitaM ca dhanyataram / tribhi)rAtmajavRddhikaraM caturbhirarthoM yathAzcAgryam // 48 // paJcavanaspatiracite paJcatvaM yAti tatra yaH zete / SaTsaptASTatarUNAM kADhurghaTite kulavinAzaH // 49 // bhUmayo brAhmaNAdInAM yathoktA vAstukarmaNi 1 tA eva teSAM zasyante devatAyataneSvapi // 50 // atha vAhanam - DolA sukhAsanaM tadvad ratho nauH plavakastathA / vAhAni paJca jJeyAni narANAM kRtrimANi vai // 51 // suvakrayA veNujayA hemaratnanibaddhayA / svarNazRGkhalayA paTTanyastazayyopadhAnayA // 52 // divyapaTTapracchadayA vAhakahayavAhyayA / ekadaNDikayA naddhaM DolAyAnaM taducyate // 53 / / dantidantakRtaM hemaratnajAlavibhUSitam / zArdUlacarmasaMnadaM daNDakadvayadhAritam // 54 // caturbhirvAhakairvAhyaM haMsazayyAsamanvitam / pRSThAdhAraNa saMyuktaM sukhAsanamiti smRtam // 55 // vakSyamANakramaM coktalakSaNAkAralakSitam / nirmitaM dantidantAyaiAnAvarNavicitritam // 56 // hemaratnasamAkIrNa mRduzayyAstRtAnvitam / DoloktamArgasaMbaddhadaNDayA ca samanvitam // 57 // taddaNDamadhyasaMlambahastAdhArasamanvitam / yAnaM yattu tadeva syAGDolAbhedamiti smRtam // 58 // FF Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zilparale [uttaramA lohajaM daNDakaM madhyaM kRtaM dAdibhiH punaH / mUlAgravAhasubhagaM zRGkhalApaTTikAnvitam / / 59 // lohaDolamidaM tattu yAnaM mAnuSasammitam / azvaizcaturbhiAbhyAM vA yuktazca yugalAnvitaiH // 6 // vistArAdAtatAdhikyaH sarvacitrasamanvitaH1 mukha pRSThe yathAmyAya makarAnanalakSitaH // 61 // nAnAvarNapatAkAbhirdhAjitaH sudRDhA(tma ? kSa)kaH / syandano'yaM nRpANAM vai nirmito vAhanottamaH / / 62 / / DolAdaNDAyataM tatra kArayed yonibhedataH / aSTAGgulonaSaDastaM ravihastau prazerate (?) // 63 // saptahastaM tathApyaSTamAtronadazahastakam / paJcahastaM tathApyaSTamAtrAnvitadigakSaram // 64 // evaM SoDhottamaM madhyaM saptadhA kIrtayAmyaham / sASTamAtrASTahastaM cApyekAdazakaraM tathA // 65 // ' sASTAGgulaM (ca) Sar3astaM navahastaM tathaiva ca / sASTArkAGgulahastaM ca prvvdyo++++1|| 66 // aSTAGgulonASTakaraM trayodazakaraM punaH / atha nauH-- lAkucaiH phalakaiH kluptA copavalkalaveSTitA // 17 // AyattA sudRDhA nIre sA nauryAne prazasvate / veNukamrobhi(?)ranyonyaM gumphito vartulAkRtiH // 18 // 1. 'mI' kha, pAThaH. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayastriMzo'dhyAyaH / pinaddhazcarmaNA bAhye plavako'yaM jalecaraH / ekavRkSabhavA vA syAnnAnAkArasamanvitA // 69 // naukA *nIcikA dhAnyA ( ? ) mahatI sAgarocitA / mAnApramANaphalakA bahubaddhA yathAdRDham // 70 // sarveSAmAyatatryaMzAdadhikaM naiva vistRtiH / utsedhaM ca tathAyAmasamaM vA paTapAdake // 71 // nautAratriguNaM proktaM sarvatra paTavistRtam / ekatripaJcasapta syuH paTapAdA yathocitam // 72 // karNadhArAdisaMyuktaM kAryaM nauvAhanaM smRtam / uttamaM dhvajajaM yAnaM madhye siMhagajAnvite // 73 // vRSayonisamAyAmamadhamaM vAhanaM smRtam / sadhyA ] atha zayanasAdhanam - - (niSiddha ? ) haMsapicchamayI kAcicchAlmalestUlajA parA // kArpAsaracitA cAnyA kesarairitarA kRtA / etA vastradukUlAdikalpitAH suvicitritAH // 75 // pallavaiH kalpitA kAcit kAcit kusumanirmitA / zItAmbhaH pUritA chAgacarmaNA racitA parA // 76 // tAH sarvAH svAyasaMpannA dazatAlAyatAnvitAH / navatAlAnvitAH kAryA aSTatAlAnvitAzca vA // 77 // svAyAmArdhatripAdAdivistIrNAH prAyazaH svitAm (?) / atha khaTvA - 235 dantAGghrirlohacaraNaH sASTApadapadastathA // 78 // * 'natrIcitA dhanyA' ityevaJjAtIyaH pAThaH syAt Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane tishaa acalazca calazcaiva vetrakaH pttttikaamyH| DolAkhyazceti kathitA zayyA vidvadbhiraSTadhA // 79 // dvipada(nta)kRtaiH pAdaizcaturbhirupazobhitaH / dantAddhirnAma maJco'yaM sarva(maJca ? danta)mayaH zubhaH / / tAmrArakUTaghaTitaizcaraNaistanmayaiH zubhaiH / lohamaJcakanAmAyaM sudRDhaH prikiirtitH|| 81 // cArucAmIkarAnaho racanApariraJjitaH / aSTApadamayaH prokto maJcako'yaM catuSpadaH // 82 // yantrayantrIkRtai dairAnandaM tanute nadan / acalo'yaM samAkhyAto ratikelisukhAvahaH // 83 // upavezanamAtreNa gacchatyUrdhvamadhazca yaH / dRDhAghrizcArurUpazca calamaJcaH prakIrtitaH / / 84 // tvagbhivetrasya bAhyAbhistanubhirgumphito dhanam / AyAmatiryakarNAbhiryathAdRSTimanoharam / / 85 // sparza mandaravALyazca vetramaJcaH prakIrtitaH / kAsaguNaklaptAbhiH supaTTAbhiH sugumphitaH // 86 // dIrghAbhizcitravarNAbhirmaJco'yaM paTTikAbhidhaH / zrIkaNThadArughaTito nadatkAJcanabhUSitaH // 8 // phlkaamstu(?)tnniivrphlkaacitrsNyutH| sauvarNazRGkhalAbaddho lambamAnaH sa DolakaH / / 88 / / maJcAnAmAyataM tAraM zayyAvat kArayed budhaH / AdhAramupadhAnasya maJcatArasamAyatam // 89 // 1. 'mayastu' ka. pAThaH. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 kuDubAdimAnasAdhanam] trayastriMzo'dhyAyaH / tadardhaM vA tripAdaM vA tujhaM tatsamameva vA / phalakaM jAlakaM vAtha kArayedanamUlayoH // 90 // ziropadhAnaM pAdopadhAnaM kArya yathAzubham / zayyAtArasamAyAmaM tadardhavipulAnvitam // 91 // tUlAdipUritaM prAgvaJcatuSkoNa samanvitam / vRttAkAraM tu vA kuryAnnAnAvarNavicitritam // 92 // atha pAdukam laghudArukRtaM cAru susnigdhaM pAdasaMyutam / tattatpAdatalAyAmavistAraM sulaghukriyam // 93 // laghucchatrakRtAdhAraM pAdasaukhyapradaM param / nAtyucchritaM nAtinIcaM kArayet pAdukadvayam // 94 // chAgatvacAtha vA kArya nAnAcitravicitritam / zubhayonyAdisaMyuktaM svarNaratnavibhUSitam // 95 / / eteSAmapi vastUnAM hastaiGguilakairyavaiH / yathAsambhavamAyAdi paridhyAdiSu kArayet // 96 // atha kuDubAdimAnasAdhanam - vRttaM vA caturazraM vA dhAnyAdermAnasAdhanam / ekAGgulamitaM tAraM dIrgha ghAtaM ca tatsamam // 97 // yattad dhanAGgulaM proktaM tenAhustasya lakSaNam / . sArdhatrayodazamitaM yatra jAtaM ghanAGgulam // 98 // kuDubo'yaM samuddiSTaH catuSpaJcAzadaGgulaH / ghanarUpaM yatra dRSTaM prasthaH syAd dvizatottaram // 99 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zirUparalne / yatra SoDazakaM jAtaM dhanasaMjJakamaGgulam / ADhako'yaM samAkhyAtaH sarvadhAnyAdimApane // 10 // catuHSaSTiyutaM yasmin dhanamaSTazatAGgulam / droNo'yamayutAdUrdhva trisAhasraghanAGgulam // 101 // zatAnAmaSTakayutaM cturviNshtsmnvitm| khArIti viditA tajjJaiH sarve vai dArulohajAH // 1.2 // yathA teSAM bahirbhAge zubhAyAdisamudbhavaH / tathA bhittedhanaM kuryAt saGkramIthaM ca lohajam // 103 // UrdhvabhAge tu tanmadhye tadAdhArAya lohajam / pAdaM ca patracitrADhyaM bhittibAhye sazRGkhalam // 104 // daNDaM suvartulaM lauhaM kArya dhAnyApasArakam / turyazre vyAsaguNitamAyAmagatamAtrakam || 105 // tahAtAGgulanimnaM yat tat dantarghanAGgulam / vRtte vyAsArdhaguNitaM nAhArdhaM ghAtatADitam // 106 // atholukhalAdihastamAtrasasutsedhaM vartulaM laghumadhyamam / AyAmA tripAdaM vA tAraM tatrayaMzamAnataH // 107 // gartasya ghAtaM tAraM ca zailaM vA vAkSameva vA ! ulUkhalAghimityevaM kArayet sudRDhaM yathA // 108 // sAradArukRtAnyeva musalAni bhavanti hi / paJcAGgulonavikarAyAyatAni dRDhAni ca // 1.1 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayastriMzo'dhyAyaH / AyAmaSoDazAMzAdiviSkambhAnyagramUlayoH / kRSNa lohairmukhaM kuryAt sarvadhAnyakSatakSamam // 110 // jalayantram ] yAvadbhirmusalairiSTamavaghAtaM narairiha | tAvadbhireva kAryaM syAdathavA yantrasaMsthitaiH // 111 // musalairbahubhikSetat kAryamekena tadvidA / atha tulA Agg dazArdhagujaM pravadanti mA mASAhayaiH SoDazabhizca karSaH / karSaizcaturbhizca palaM tulA ta cchataM suvarNasya suvarNasaMjJam // 112 // atha tailadroNiH - dhArAdyarthaM rogiNAM vaidyakarma pyevaM khaTTAM kArayecchilpivaryaiH / vRkSairvAta moditairAmradArvA 239 caistadyuktyA mAnuSANAM hitAya // 113 // khaTvA rudravitastidIrghamahitA turyAzavistAritA (sA na caradbhittikAM dharmatalA ?) snigdhopadhAnAgrataH / mUle mAtramitoktanAlasuSirA mUle tathApyagra ke bhAsvattadviguNAGguloccacaraNadvandvAnvitA syAd dRDham [ // 114 // atha jalayantram nirmAya zakaTadvandvaM tayordUrasthayoH punaH // 115 // Handic Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparane paTTikAbhinaimibAhye paritaH pariveSTayet / tiryaggatAbhiH sudRDhaM sAntaraM vRSayonikam // 116 // tad yantraM caturazrAbhaM daNDaprotasvanAbhikam / suvRttaM taddaNDikAgraiyaM tu bhramaNakSamam // 117 // jalAzayopari yathA tathA stambheSu yojayet / pAze baddhvA ta ( saH ? taH) pAtraM prakSipet tajjalAzaye // tatpAzAyaM yantrapRSThe veSTayitvA vRtidvayam / AkRSyoddharaNaM kArya jalasya laghu yatnataH // 119 // athavA jalapAtrANi veNunAlakRtAni vai / bahUni pAze sambadhya mAlAkAraM nirantaram // 120 // mukhe pRSThaM parasyAsya mukhe'nyasya yathA tathA / yantrapRSThe kSipenmAlAM jalapAtramayImimAm // 121 // bhrAmayed yantramatha tattIragairvA mahAvRSaH / taddaNDikAsthasumahadyantrAntaragatairnaraiH // 122 // pAtrANi toyamAdAya gatvordhvaM yantrapRSThataH / prakSipya gacchanti punastadbhramakramamAnataH // 123 // tulAyantreNa vA toyoddhAraNaM tatu kathyate / kUpAdyagAdhamAnena dazabhAgakRte punaH // 124 // tadaSTAMzonnataM pAdadvandvaM tIre'bdhibhAgataH / dUre saMsthApya pAdAgre daNDaM bhramarikAnvitam // 125 // baddhvA bhramarikAyAM tu tulAdaNDaM ca yojayet / pAdatulya samAyAmaM bhramarAdUrdhvagaM punaH // 126 // 240 [uttarabhAgaH Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ikSuyantram] trayastriMzo'dhyAyaH / bhramarAdhogataM (?) yuktyA kRtvAsmin bhAravAhakam / yaMzAyataM calaM baddhvA bhAraM tanmUlataH kSipet ||127 // daNDAgre kSepaNIM baddhvA pAzaivaMzAgrajAM dRDhAm / bhANDaM ca kSepaNImUle yojayeccalabandhataH // 128 // jalAzayoparigataH saGkramIthasthito nrH| gRhItvA kSepaNI dobhyAmAkRSya jalamuddharet // 129 / / athekSuyantraM SaDaGgulaviSkambhaM vA pAdonadvikarAyatam / suvRttamArjavayutaM susnigdhaM sAradArujam // 130 // tadagre'rkAGgulAyAmaM ziraHkASThaM dazAGgulam / viSkambhamubhayoH kArya tannAhe'thASTadhA kRte // 131 / / ekaikAMzaizcaturdikSu kArayeJcaturargalam / argaladvayamadhyasthAnyantarAlAnyathAnyakaiH // 132 // vRttapRSThAnyargalAni kASThoSThoccAya(makA ? tA)ni ca / antarAlAni nimnAni dvidvimAtrapramANataH // 133 // evaM stambhayugaM kRtvA saMsthApyolUkhalAvaTe / antarAle'rgalaM kRtvA melayitvA nirandhrakam // 134 // zirakASThAdadhaH kArya stambhaM tatragapaTTikA / yantrastambhayaprotA vizleSabhayazaGkayA // 135 // tayoranyatarasyordhvazikhAsambandhayaSTigaiH / vRSaiH stambhamayet stambhaM tadanyastvanyathA tadA // 136 // 1. 'choya' kha. pAThaH. GG Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zilparatne [uttarabhAgaH karoti bhramaNaM tasmAt tanmadhyanyastamaikSavam / khaNDaM saMpIDya nissAraM patatyanyatra tatkSaNAt // 137 // - atha nADIyantraM zuddhatAmrAdiklRptaM yat kapAlaM vartulAkRti / sarvatastulyaghanamapyatyantaM laghu tasya tu // 138 // madhye sUcyavedhena kRtvA suSiramalpakam | kArayed ghaTikAyantraM kAlajJAnAya sarvataH // 139 // gAlitaM jalamAdAya mahad bhANDaM prapUrayet | ghaTikAyantramAdAya tajjalopari vinyaset // 140 // suSireNAgatajalaistatpUraNanimajjanAt / kAlo vijJAyate samyak tatparIkSaNamucyate // 141 // khamadhyage'zvinIpUrva tAreSvanyatame budhaH / nyasya yantraM yathAnyAyaM vinidraH pratipAlayet // 142 // yAvat pare'hni tattAraM khamadhyamadhigacchati / tatra yantrasya saMjAtaM SaSTyAvRttinimajjanam // 143 // tarhi sUkSmaM bhaved yantraM no cet sUkSmatvamAcaret / athavA suSirIbhUtaM kAcapAtradvayaM mithaH || 144 // susUkSmavAlukApUrNa samyak saMyojya tena vA / nADIparIkSaNaM yuktyA kAryaM tatsikatAsravAt // 145 // UrdhvapAtrasthasikataM niravazeSamadheH sthite / pAtre patanakAlaM yat tannADIti nigadyate // 146 // 1. 'va' ka. pAThaH. 2. 'te atha svarNa' kha. pAThaH. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarNakAlam ] trayastriMzo'dhyAyaH / 243 aGgulaM + + + kAmirghaTikAvalayaM tathA(?) / AvartanaM ca nirmAya baddhvAnyonyaM yathAvidhi // 147 // jalairvAlukabhArAdyairdhAmayed yantrayantritam atha svarNakIlaMsvarNakIlasya vakSyAmi lakSaNaM varNasiddhaye // 148 // paJcavarNAdipAdonarudravarNAvasAnakam / pAdavarNavivRddhayA tatkIlaM syAd dvAdazadvayam // 149 / / Adau dvAdazakIlAnAM bahibhIge tu lAJchanam / antarbhAge tadanyAnAmiti pUrvairudAhRtam // 150 / / chedapaJcakamAdyasya vRttatrayamataHparam / Avartadvayamanyasya vRttamekaM parasya tu // 151 / / anye chedacatuSkaM tu vRttordhvavipadaM pre| kevalaM haMsapAdo'nye haMsapAdoparisthitam // 152 // chedazchedatrayaM pazcAt karNarekhA tataH param / chedadvayaM tathA pazcAdekacchedastathaiva ca // 153 / / athordhvadvAdazasyAye karNarekhAdvayaM viduH / ekaiva + tathA karNarekhAnyasya tathA punaH // 154 // haMsapArdai tathAnyasya paJcacchedaM parasya tu / . catuSkaM chedarekhAnAM trikaM ca dvikamekakam // 155 // dazavarNasya kIlasya noktaM kimapi lAJchanam / vRttatrayaM dvivRttaM ca vRttamekamataHparam // 156 // 1. 'che' ka. pAThaH. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zilparale [uttaramAga evaM suvarNakIlAnAmidaM pUrvoktalakSaNam / atrAnuktaM zArikApaJjarAcaM bhUSApeTIvastrabhANDAdikaM ca / hastairmAtrairvA yavai havistA rAyAmADhyaM kArayed yuktiyuktam // 1576 // iti zilparane uttarabhAge AsanAdilakSaNaM nAma trayastriMzo'dhyAyaH // atha catustriMzo'dhyAyaH / atha krmkaarvetnaakrmH| vrIhINAM vAtha zAlInAM prasthaSaTkaM yadeva maa| prAyeNa takSakAdInAM dRzyate nityavetanA // 1 // etad dviguNitaM dadyAt sthapatestavisaGguNam / guroriti mahad vAkyamasti zAstreti zuzrumaH // 2 // atha dArukhaNDijJAnaM -- dArUNAM mUlyavijJAne tadAyAmasya madhyataH / tvacaM sAretaraM sarva tyaktvA nAhaM parigrahet // 3 // tannAhAGgalivedAMze svanne dArvAyataiH karaiH / saGguNya vedamanubhiH saMhatA pAdakhaNDikA // 4 // tacatuSkaM pUrNakhaNDI tadvArA mUlyamAdizet / samabhUgatavRkSasyacchAyAmAnakaraM punaH // 5 // trayodazahataM svasyacchAyApadayugAhatam / tarudIrghakaraM jJeyaM nAhaM mUlapradezataH // 6 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 karmakAravetanAkramaH] catustriMzo'dhyAyaH / - gRhItvA tavibhAgonazevaM nAhaM prakalpayet / evaM sthitasya vRkSasya khaNDijJAnaM vidhIyate // 7 // atha krakacaM - krakacairbahudhA dArau dArite sumhaamtiH| pRthak tatkhaNDavistAraM mAtvA mAtraiH pRthak pRthak // 8 // krakacaspRSTapArveSu tattadAyAmabhaidhyataH / tadaGgulAdhaM guNayedAyAmakaramAnataH // 9 // hRtvA tasmAd dvAdazAbhastatphalaM krakacaM smRtam / krakacAnAM samaM prasthazAlikaM kathyavetanA (1) // 10 // tahazAMzaM sthapataye dattvA zeSaM parigrahet / vRkSANAM chedane teSAM dAraNe takSaNAdiSu // 11 // tatkAThinyamRdutvAdivazAnnyUnaM tathAdhikam / kalpayed vetanA yastu tattatkarmakRtAstathA (2) // 12 // dazAMzakaM sthapataye deyamaSTAMzakaM tu vA / atha zilAyAHzilA kIlacatuSkeNa yAvatkaramitAyatA // 13 // dAritA vetanA tasyA brIhiprasthaM na saMzayaH / dAraNadviguNaM takSNe suzlakSNIkaraNe punaH // 14 // tasmAd dviguNamevaM syAd yAvacchAyAtra dRzyate / pUrvasmAd dviguNA pazcAd vetanA zilpakAriNAm // 15 // 1. 'ra', 2. 'muddhRtaH' kha. pAThaH. 3. 'taM tathA' ka. ga. pAThaH. 1. 'ko' kha. pAThaH. - GG2 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zilparale [staramAgaH anyonyamailane takSNastulyA prAyeNa kalpitA / atha bimbAdau - yAvadaGgulamutsedhaM zilAdAdikalpite // 16 // bimbe tAvat paNaH proktastadardha vAtra citrke| hastAyAmavitAnADhyaphalakAdau vicakSaNaiH // 17 // paNapaJcakamAkhyAtA vetanA citrlekhne| atha lohAnAM - prAyazaH svarNakArasya vetanArkadazAMzakam // 18 // bhUSAdikaraNe kiJcinnyUna vApyadhikaM kvacit / drAvite tApite lohakUTenAbhihate'pi vA // 19 // pUrvapramANa(mo ? to) hAnina svarNasya manAgapi / dRzyate rajate hAnirdezAMzAdikrameNa tu // 20 // zuddhatAne na hAniH syAt sIse nAge'tha paittale / kRSNalohe ca paJcAMzaM kAMsye hAnirdazAMzataH // 21 // eteSAM karmakartRNAM tattadravyadazAMzakaH / prAyeNa vetanA proktA SaDaMzaM rajate smRtam // 22 // lohadArudRSattantumRttikAdikRtAmiha / kuTumbapoSaNApUrNA pUrNA vA syAda dvivetanA // 23 // iti zilparatne uttarabhAge vetanAkramavidhirnAma caturiMzo'dhyAyaH !! - Jaste 1. 'do' ka. pAThaH. 2. 'taddazAM' kha. pAThaH. 3. 'ddhi ve' ka. pAThaH, Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha paJcatriMzo'dhyAyaH / ay' antuthgmu| zastra praznaH pUrvapakSe pRcchakasyAzubhAya c| zubhavAre tathA vAmabhAgage pRcchake'pi vA // 1 // zubhAya dakSiNe kRSNapakSe paapvaarke(1)| " yatra dUtaH samAyAti tadgatazcet tadA marut // 2 // tacchastramiSTaphaladamanyathAniSTadaM vadet / dUte maruti dakSasthe zubhamanyatra madhyamam // 3 // dUrAdAhUya vA mArge yAtrAsamayato'thavA / prAbhRtena vinA maunamAnaso yadi pRcchati // 4 // tatkAryamazubhaM viddhi tatra zasne vizeSataH / snAnabhUSAdisaMyukto mRSTAzI hRSTamAnasaH // 5 // pRcchako vA svayaM vA cecchubhaM syAdanyathAzubham / nAgavallIdalaM pUgaM puSpamurvArukAdikam // 6 // . keravRkSaphalaM vekSuvikAraM kadalIphalam / gorasAni ca mukhyAni prAMbhRtAni vizeSataH // 7 // bhinne arNei nIrase vA prAbhRte'pyazubhaM vavet / kuTTimopari vinyasya pAdamekaM paraM bhuvi|| 8 // . . pRcchedazubhadaM vidyAdUrdhvamAlokya cet tathA / kakSe vinyasya pRcchA cet pRSTvA pazcAgato'thavA // 9 // taskarAcaiH kSayaM brUhi zubhaM vakSasi melanam / sacchidramAyudhaM vidyAnnavadvAragate kare // 10 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziraparatve chidrama dhadvArasparzane'nyatra cedadhaH / aGgasandhau karaM nyasyecchastre saMdhAnamucyatAm // 11 // pRcchakazcalapAdazcedAzu gacchati tatkarAt / kRpANe nizcalIbhUte hiMsAdau na prazasyate // 12 // bhUmau kRpANaM vinyasya pRSThe niSphalatAM vadet / madhye gRhItvA cedevaM zastramAlokya cecchubham // 13 // nimnabhUmigate dUte svasmAduttamajAtitaH / aunnatyabhUmige nIcAt svIkRtAsIti kathyatAm // 14 // tatpUrve'hni yathA svasya sukhaduHkhAzanAdikam / tathAsya svIkRtidine samyamUhya vinirdizet // 15 // kaNThAdUrdhvAGgasaMsparze brahmavaMzaM kRpANakam / tadadhaH stanayorUrdhve kSatravaMzaM na saMzayaH // 16 // stanAdadhaH kaTerUrdhve vaizyavaMzamihAyudham / 248 . [ uttarabhAgaH kaTyadhaH zUdravaMzaM syAditi nizcitya nirdizet // 17 // tatkAlodayarAzirvAdUtago vA tadAyudham / / hRzyate yatra tadrAzirnyastarAzirathApi vA // 18 // sthirakSecchubhadaM brUyAt tadanyau madhyamau smRtau / meSatrikoNA viprAdyA jAtibhedA bhavanti hi // 19 // anAmikAGgulasyAdyadvitIya parvAyatam (?) / dakSiNastha karasyAhurmilitvA mAnasAdhanam // 20 // 1. 'spU' gha. pAThaH. 2. 'hoditam / ' ka. pAThaH. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haal paJcatriMzo'dhyAyaH / mAtvA mUlAgramAyAmaM dazabhirguNayet punaH / AyamarkahatAccheSaM navabhiratha vardhayet // 21 // caturdazahRtaM zeSaM vyayaM zastrasya nizcayaH / trime aSTahatAccheSaM yoniH syAnnavAbhiH punaH // 22 // hatvA tripazcakairhatvA zeSeNa tithimAnayet / kRtvA dazaguNaM saptaviMzatyA tAramAnayet // 23 // hatvA caturbhirvAraH syAcchailAharaNazeSataH / AyAdhikyaM vyayAd bhadramatha yonyaSTakasya tu // 24 // dhvajamArjArapazcAsyazvavRSAkhaMzazAH kramAt / yonayasteSu zubhadAstAyasiMhazvagorveSAH // 25 // athavA dhvajadhUmAdIn kalpayed yadi kathyate / arthalAbhazca kalaho vijayaM rogameva ca // 26 // lAbhaM duHkhaM zubhaM tadvanniSphalaM ca kramAt phlm| karaNe siMhazArdUlau pazuvRSTigajAH zubhAH // 27 // sthiraviSTikharAH zastre karaNeSu vininditAH / svAGgakSatistu gaNDAnte zubhavAraH prazasyate // 28 // khasya svavaMzajaM zastraM mukhyamAhurmanISiNaH / vyayAyau yoninakSatratithivArAn samUhya tu // 29 // yajjAtaM tattadAyustat pazcadhA vibhajet punaH / bAlyakaumArakAdIni zeSAdAnIya tad vadet // 30 // 1. 'siMhamA' ka. pAThaH. 2. 'kharagajAH ka', 3. 'gajAH' pa. pAThaH. 5. 'lpyate ya' kha. pAThaH. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilparate maraNaM maraNaM dadyAd bAlo vRddho na vikramI / kumArayauvanau yuddhadurmaMdA hetilakSaNe // 31 // AyuHsaGkhyAM tribhirbhaktvA niHzeSe'ndhatvamAdizet / ekazeSe ekacakSuIcakSuH syAd dvizeSataH // 32 // hRlAyurvedasaGkhyAbhistaccheSairvA kulaM nRpAt / AyudhakSamRgairasya janmaudimRgamitratAm // 33 / / zatrutvamapi vijJAya vaMderdiSTamaeNniSTadam / tAmbUlaM dviguNIkRtya tvekayuktaM punastathA // 34 // pazcanaM dvAdazahataM kRtvA zeSa vilagnakam / saptaviMzahatAcchevaM nakSatramiti vA vadet // 35 // zubhe vA'thavArUDhe zubhaM pApe'zubhaM vadet / evaM parIkSya bahudhAyudhalakSaNAni / tatpRcchakasya zubhadAzumadaM hi vAcyam / kuntAdicApamusalAdiSu maunavarja saMzcintayedakhilamanyadihoktarItyA // 3 // artha dhanurlakSaNaM puSpavat pukhamAdAya zatruvat pIDyate dhanuH / / 37 // muSTinA lakSamacchiAMrgha zvAsana saMha mocayet / / adhyAyairatha saptapaJcakayutaiH zrIdevanArAyaNaprajJAkalpitazilparatnagatapazcAdbhAgamantai gatam / 1. 'va', 2. 'nmakSamR'; 3. 'nAmava' gha. pAThaH. 4. 'tyA // adhyA' ka. kha. ga. pAThaH. . . Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcatriMzo'dhyAyaH / nAnAlakSaNamantraliGgamanubimbAkArabhUSAyudhabrahmAzmAsanatatpratiSThitibhavaM jIrNoddharAdyanvitam // karuNApUrasampannagurUNAM suprasAdataH / ahaM siddharaso'smyajJastatpAdebhyo namonamaH // 39 // zastrarukSaNam ] iti zilparatne uttarabhAge zastralakSaNavidhAnaM nAma paJcatriMzo'dhyAyaH // zilparanottarabhAgaH samAptaH // zubhaM bhUyAt / 251 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LIST OF SANSKRIT PUBLICATIONS FOR SALE. RS. AS. P. # Bhaktimanjari (Stuti) by H. H. Svati Sri liama Varma Maharaja. i 0 0 syAnandurapuravarNanaprabandhaH Syanandurapuravarnana prabandha (Karya) by H. H. Svati Sri Rama Varma Maharaja, with the commentary Sundari "of Rajaraja Varma Koil Tampuran. 2 0 0 0 0 0 Trivandrum Sanskrit Series. No. 1-07 Daiva (Vyakarana) by Deva with Purusakara of Krsnalilabukamuni (out of stock). 1 0 No. 2- takt ATGT-afgrei Abhi navakaustubhamala and Dakshinamurtistava by Krsnalilasukamuni (out of stock). 0 2 No. 3--45RZET: Nalabhyudaya (Kavya) by Vamana Bhatta Bana (second edition). U 4 No. 4- rasistota: Sivalilarnava (Kavya) by Nilakantha Diksita (out of stock). 2 0 No. 5-affa: Vyaktiviveka (Alankara) by Mahima-Bhattar with commentary (out of stock). 2 12 No. 6--3zefa: Durghatavrtti (Vyakarana) by Saranadeva (out of stock), 2 0 No. 7 - Stefit Brahmatattvaprakasika (Vedanta) by Sada bivendrasara syati (out of stock). 2 4 No. 8-garz Pradyumnabhyudaya Nataka) by Ravi Varma Bhupa (out of stock). 1 0 0 O 0 0 0 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RS. AS. P. No. 9-feaTTTTT Virupakshapanchasika (Vedanta) by Virupa ksanatha with the commentary of Vidyacakra vartin (out of stock). 0 8 0 No. 10--10 Matangalila (Gajalaksanu) by Nilakantha (out of stock) 0 8 0 No. 11-acre Tapatisamvarana (Nataka) by Kulasekhara Varma with the commentary of Sivarama (out of stock). 2 4 0 No. 12-qtarHETTE Paramarthasara (Vedanta) by Adlisesa with the commentary of Kaghavananda (out of stock). 0 8 0 No. 13-CHETTE Subhadradhananjaya "Nataka) by Kulasekhara Varma with the commentary of Sivara ma (out of stock). 200 No. 14-aiPatert: Nitisara (Niti) by Kamanduka, with the commentary of Sankararya (out of stock). 3 8 0 No. 15-FThana Svapnavasavadatta (Nataka) by Bhasa (second edition) 1 8 0 No. 16-afastritura Pratijnayaugandha rayana (Nataka) by Bhasa (out of stock). 1 8 0 No. 17-- Pancharatra (Nataka) by Bhasa (out of stock). 1 0 0 No. 18-TIUNTNarayaniya (Stuti) by Narayana Bhatta with the commentary of Desainangalavarya (out of stock). 4 0 0 No. 19 - ARAN: Manameyodaya (Mimamsa) by Narayana Bhatta and Narayana Pandita (out of stock). 1 4.0 No. 20 ----TFATTHL Avimaraka (Nataka) hy Bhasa (out of stock). 1 8 0 No. 21.-Said Balacharita (Nataka) by Bhasa (out of stock). 1 0 0 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RS. AS. P. No. 22-ATHETIT-Maria-hate-para fa Madhyamavyayoga-Duta - vakya-Dutaghatotkacha-Karna - bhara and Urubhanga (Nataka) by Bhasa (out of stock). 1 8 0 No. 23--aterforeret: Nanartharnavasam - kshepa (Kosa) by Kesavasramin (Part I, 1st and 2nd Kandas). (out of stock). 1 12 O No. 24--19afcurt: Janakiparinaya (Kavya) . by Cakra Kavi (out of stock). 1 0 0 No. 25- 0 Great Kanadasiddhantachandrika (Nyaya) by Gangadhara suri (out of styk). 0 12 0 No. 26 Abhishekanataka by Bhasa (out of stock). 0 12 0 No. 27-Aafra: Kumarasambhava (Kavya) by Kalida sa with the two commentaries, Prakasika of Arunagirinatha. and Vivarana of Narayana Pandita (Part I, 1st and 2nd Sargas) (out of stock). 1 12 0 No. 28-- artX: Vaikhanasadharmaprasna (Dharmasutra) by Vikhanas (out of stock). 0 8 0 No. 29-ametoferinta: Nanartharnavasam - kshepa (kosa) by Kesavasvainin (Part II, 3rd Kanda) (out of stock). 2 4 0 No. 30--areaferen Vastuvidya (Silpa) (out of stock). O 12 ( No. 31-arrestoiatrieta: Nanartharnavasam - kshepa (Kosi) by Kesavasvamin (Part III, 4th, 5th and 6th Kandas). 1 0 0 No. 32~ArcaFiter: Kumarasambhava (Kavya) by Kalidasa with the two comment aries, Prakasika of Arunagirina tha and Vivarana uf Narayana landita (Part II, 3rd, 4th and 5th Sargas) (out of stock). 2 8 0 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + RS. AS. P. No. 33- - vArarucasaMgraha: Vararuchasamgraha (Vvakarana) with the commentary Dipaprabha of Narayana (out of stock). 0 8 0 No. 34-fo: Manidarpana (Nyaya) by Rajacudamanimakhin. No. 35-art: Manisara (Nyaya) by Gopf natha. No. 36--REF: Kumarasambhava (Kavya) by Kalidasa with the two commentaries, Prakasika of Arunagirinatha and Vivarana of Narayana Pandita (Part III, 6th, 7th and 8th Sargas). 3 No. 37-24 Asauchashtaka (Smrti) by Vararuci with commentary. 1 4 No. 40-P$?$? Alankarasutra by Rajanaka Ruyyaka with the Alankarasarvasva of Mankhuka and its commentary by Samudrabandha (second edition). 1 2 8 0 0 4 0 No. 38 - nAmaliGgAnuzAsanam Namalinganusasana (Kosa) by Amarasimha with the commentary Tikasarvasva of Vandyaghatiya Sarvananda (Part I, 1st Kanda). 2 0 0 No. 39 Charudatta (Nataka) by Bhasa (out of stock). 0 12 0 No. 41-4204 Adhyatmapatala (Vedanta) by Apastamba with Vivarana of Sri Sankara-Bhagavat-Pada (out of stock). O No. 42 - pratimAnATakam Pratimanataka by Bhasa (out of stock). No. 48 - nAmaliGgAnuzAsanam Namalinganusasana (Kosa) by Amarasimha with the two commentaries, Amarakosodghatana of Ksirasvamin and Tikasarvasva of Vandyaghatiya Sarvananda (Part II, 2nd Kanda, 1-6 vargas). 2 No. 44 - tantrazuddham Tantrasuddha by Bhattaraka Vedottama. 0 0 0 0 CC 8 0 4 0 1 8 0 8 0 4 0 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 No. 45 Prapanchahridaya. No. 46-fr: Paribhashavritti (Vyakarana) by Nilakantha Diksita. No. 47---siddhAntasiddhAJjanam Sidhantasiddhanjana (Vedanta) by Krsnananda Sarasvati (Part I.) No. 48- - siddhAntasiddhAJjanam 0 Do. (Part II). 2 No. 49 - goladIpikA Goladipika (Jyotisa) by Paramesvara. Do. RS. AS. P. 1 0 0 No. 51 -- nAmaliGgAnuzAsanam Namalinganusasana (Kosa) by Amarasimha with the two commentaries, Amarakosodghatana of Ksirasvamin and Tikasarvasva of Vandyaghatiya Sarvananda (Part III, 0 8 0 varinan. 1 12 0 4 No. 50 - rasArNavasudhAkara : Rasarnavasudhakara (Alankara) by Singa Bhupala. 3 0 0 No. 58-- siddhAntasiddhAJjanam Siddhantasiddhanjana (Vedanta) by Krsnananda Sarasvati 0 0 2nd Kanda, 7-10 vargas). 2 0 0 0 No. 52 - nAmaliGgAnuzAsanam Namalinganusasana (Kosa) by Amarasimha with the commentary Tikasarvasva of Vandyaghatiya Sarvananda (Part IV, 3rd Kanda). 1 8 0 No. 53fd4: Sabdanirnaya (Vedanta) by Prakasatmayatindra. No. 54- -sphoTasiddhinyAyavicAraH Sphotasiddhinyayavichara (Vyakarana). No. 55 - mattavilAsaprahasanam Mattavilasaprahasana (Nataka) by Mahendravikrama 0 4 0 12 0 0 0 8 0 No. 56--- manuSyAlayacandrikA Manushyalayachandrika (Silpa) (out of stock). 0 8 0 No. 67 - raghuvIracaritam Raghuviracharita (Kavya). 1 4 0 (Part III). 200 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RS. AS. P. No. 39-aan Nagananda (Nataka) by Harpadera with the commentary Vimarsii of Sivarama (out of stock). 3 4 0 No. 60-- kafa: Laghustuti by Laghubhattaraka with the commentary of Raghavananda, 0 8 0 No. 61-fagtrafareta Siddhantasiddhanjana (Vedanta) by Kronananda Sarasvati (Part IV). 1 4 0 No. 62-- ACEITE: Sarvamatasamgraha. 08 0 No 63-facrargatera Kiratarjuniya (Kavya) by Bharavi with the commentary Sabdarthadipika of Citrabhann (1, 2 and 3 Sargas). 28 No. 64-H RT: Meghasandesa by Kalidasa with the commentary Pradipa of Daksi nkvartanatha. 0. 120 No. 65--#TATT Mayamata (Silpu) hy Maya muni (out of stock). 3 4 0 No. 66--HETH* Maharthamanjari (Dardana) with the commentary Parimala of Mahesvarananda. 24 0 No. 67. Tantrasamuchohaya (Tantra) by Narayana with the commentary Vimarsins of Sankara (Part I, 1-6 Pata las) (out of stock). 3 4 0 No: 68--Arama: Tattyaprakasa (Agama) by Sri Bhojadeva with the commentary Tatparyadipika of Sri Kuinara 1 12 0 No. 69- rafata Carafa: Isanasivaguru devapaddhati (Tantra) by Isanasiva goritetamista (Part I, Samanya pada) i 8 0 No. 70- tichet: Aryamanjusrimula kalpa (Part I). 2 8 0 No. 71-- 4: Tantrasamuchchaya(Tantra) by Nara yana with the commentary Vimarsini of Sankara(Part II, 7--12 Patalas) (out of stock). 3 8 0 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RS. AS. P. No. 72- maragazagara: Isanasivaguru devapaddhati (Tantra) by Isababiva: guruderamisra (Part II, Mantrapada) 4 0 0 No. 73--atatagf1947: Isvarapratipatti prakasa (Vedanta) by Madhusudana sarasvati. No. 74-1972 tera: Yajnavalkyasmrti with the commentary Balakrida of Visvarupacarya. (Part I - Acara and Vyavahara Adhyayas). 3 4 0 No. 75--parah Silparatna (Silpa) by Sri kumara (Part I). 2 12 0 No. 76--377fagsfr4e4: Aryamanjusrimula kalpa (Part II). 300 No. 77- TATT la: Isanasivaguru deva paddhati (Tantra) by sanasiya. gurudevamisra (Part II, Kriya pada 1-30 Patalas). 3 (1) 0 No. 78--192k h Asyalayanagrhya sutra with the commentary Anavila of Haradattacarya. No. 79- tiera Arthasastra of Kautalya with commentary by Mahamahopadhyaya T. Ganapati Sastri (Part 1-1 & 2 Adhikaranas). 3 12 0 No. 80- talleth Do. Do. (Part 11--3-7 * Adhikaranas). No, 81- cFrea:Yajnavalkyasmrti with the commentary Balakrida of Visvarapacarya (Part II. Prayascit tadhyaya). No. 82--3rfarei Arthasastra of Kautalya with commentary by Mahamabopadhyaya T. Ganapati Sastri (Part III, 8-15 Adhikaranas). 3 4 0 No. 83- aaral area: Isanasivaguru devapaddhati (Tantra) by Ibanasivagurudevamisra (Part IV, Kriyapada 31-64 Patalas and Yogapada). 3 8 0 4 0 0 200 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se deva. RS. AS. P. No. 84--37701 sgafreda: Aryamanjusrimula kalpa (Part III). No. 85-facoitar Visnusamhita (Tantra). 2 8 0 No. 86-- Petar Bharatacarita (Kavya). by kssnakavi, 1 8 0 No. 87- Tourer: Sangitasamayasara (Sangita) of Sangitakara Parsva 1 2 0 No. 88-O TT: Karyaprakasa (Alankara) of Mammatabhatta with two commentaries the Sampradayaprakasini of Sri Vidyacakravartin and the Sahityacudamani of Bhattagopala (Part I, 1-5 Ullasas). 3 0 0 No. 89--chiefer Sphotasiddhi (Vyakarana) by Bharatamisra. 08 0 No. 90- iarrara Mimamsasloka vartika with the commentary Katika of Sucaritamisra (Part I). 2 8 0 No. 91-errore Horasastra of Varahamihira. carya with the Vivarana of Rudra. 3 0 0 No. 92--Thraca Rasopanishat. 2 00 No. 93- rayThe Vedantaparibhasha (Vedanta) of Dharmarajadhvarindra with the commentary Prakasika of Peddadiksita. 1 8 0 No. 94- ai Brihaddesi (Sangita) of Matangamuni. 180 No. 95--Tun Ranadipika (Jyotisa) of Kumaraganaka, 0 4 0 No. 96- frient Rksamhita with the Bhasya of Skandasvamin and the commentary of Venkatamadhavarya (Part I, 1st Adhyaya in 1st Astaka). 1 8 0 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RS. AS. P. No. 97- ATTATATERT Naradiyamanusamhita (Smrti) with Bhasya of Bhavasva min. 2 0 0 No. 98--freuta. Silparatna (Silpa) by Sri kumara. 2 8 0 Apply to: The Curator for the publication of Sanskrit Manuscripts, Trivandrum. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- _