Book Title: Karmprakrutau Uday
Author(s): Yashovijay, Malaygiri
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020438/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AARAAAAAAAURA km= TERARRARAARUISSRUU ARRESRARAS => For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrImad buddhikIti sAgarasUrI jaina jJAna madira cANa viSayAMsa 1513 viSaya www.kobatirth.org namotthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa / siddhAntakovidasuvihitAcArya zrIvijayadAna surIzvaragurubhyo namaH / karmaprakRtau udayaH / P.12029 For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hayANi udao bhaNNai udao udIraNAe tulo mottUNa ekacattAlaM / AvaraNavigdhasaMjalaNalobhavee ya diThidugaM // 1 // AligamahigaM veti AugANaM pi appamattA vi / veyaNiyANa ya dusamayataNupajjattA ya niddAo // 2 // maNuyagaijAitasabAyaraM ca pajjattasubhagamA ejaM / jasakittimuccagoyaM cAjogI kei titthayaraM // 3 // (0) - 'udao udIraNAe tullotti-udIraNAte je pagatiTThitiaNubhAgapadesamUlapagatiuttarapagatibheyA sAdiaNAdiparUvaNA sAmittaM te ceva udae vi aNUNamatirittA / kamhA ? jattha tu udao tattha tu udIraNA jattha udIraNA tattha udatotti / 'monUNa ekkacattAlaM'ti-motUna ekkacattAlIsaM pagatIto, tAsiM udIraNAto viseso atthi / kahaM ? bhaNNai udIraNAe viNA vi udato labbhatitti kAuM / 'AvaraNavigghasaMjalaNalo bhavede, ya diTTidugaM' ti-paMca nANAvaraNaM cattAri daMsaNAvaraNA paMca aMtarAtiya lobhasaMjalaNa tinni veya sammattaM micchattaM khA. zrIkailAsa sAgarasUri jJAnamandira zrImahAvIra jaina ArAdhanA kendra kovA (gAMdhInagara) pi 382009 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH DISCREDIES 82073 | eyAsiM visAte kaMmANaM 'AligamahigaM vedeti tti-appappaNo udayaMte AvaligAmettaM kAlaM udIraNAe viNA udaya evaM bhavati, tamhA udIraNAkAlAto udayakAlo aavligaahigo| tiNha veyANaM micchattassa ya aMtarakaraNaddhAe udayaH | paDhamahitIte AvaliyasesAe udaya eva labbhati, sesANaM kammANaM appappaNo saMtakaMmaMte carimAvaligAe udaya prakRtyudayaH | eva bhavati / 'AugANaM pitti-cauNhaM AugANaM appappaNo aMte AvaligAmettaM udaya eva udIraNA natthi / 'appamattA vitti-appamattasaMjayA maNussAuggassa savve aNudIragA kevalaM udaya eva bhavatitti / 'veyaNIyAe yatti-sAyAsAyANaMpi appamattasaMjayA aNudIragA kevalaM udaya eva tesiM / 'dusamayataNupajattA ya NihAoM'ttigiddApaNagassa sarIrapajjattIe pajjattassa aNaMtare samate ADhattaM niddAtitti paNagassa udaya eva bhavatIti jAva | | iMdiyapajjattI carimasamato tAva pare na, (pare dovi udato udIraNA ya bhavati / 'maNuyagaijAitasavAyaraM ca pajjatta| subhagamAdenaM jasakittimuccAgoyaM cAjogI'tti-eesiM navaNhaM kammANaM 'ajogi'tti jattito ajogikAlo | tattiyaM kAlaM udaya eva udIraNA Natthi / sesesu sajogihANesu udato vi udIraNAvi / 'kei titthayara'tti keti ajogiNo titthagaraM pi veyaMti ajogikAle, sajogissa udato udIraNA ya dovi asthi / esa viseso pagatiudIraNudayANaM // 1-2-3 // __ (malaya0)-tadevamuktAni karaNAni, saMpratyuddezakramaprAptamudayamabhidhitsurAha-'udao'ityAdi / udaya udiirnnaatulyH| kimuktaM | // 1 // bhavati ? ye udIraNAyAH prakRtyAdayo bhedAH prAguktAH yA ca sAdhanAdiprarUpaNA yacca svAmitvam , etatsarvamanyUnAtiriktamudaye'pi hai| DADISIODS For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobalrm.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi EDIOCatara draSTavyam, udayodIraNayoH sahabhAvitvAt / tathAhi-patrodayastatrodIraNA, yatrodIragA tatrodayaH / kiM sarvatrApyevam ? iti cet ,ata AhamuktvA ekacatvAriMzatprakRtIH / tAsAmudIraNAmantareNApi kiyatkAlamudayasya prApyamANatvAt / tathAhi-jJAnAvaraNapazcakadarzanAvaraNacatu. STayAntarAyapazcakasaMjvalanalobhavedatrayasamyaktvamithyAtvarUpA viMzatiprakRtIH svasvodayaparyavasAne AvalikAmA kAlamadhikaM vedayanti, udIraNAmantareNApi kevalenodayenAvalikAmAnaM kaalmnubhvntiityrthH| taccAvalikAmAnaM trayANAM vedAnAM mithyAtvasya cAntarakaraNasya prathamasthitau AvalikAzeSAyAm , zeSANAM tu karmaNAM svasvasattAparyavasAne / tathA caturNAmapyAyuSAM svasvaparyavasAne AvalikAmAtra kAlamudaya eva bhavati, nodiirnnaa| manuSyAyurvedanIyayorvA'pramattA-apramattasaMyataprabhRtaya udIraNAmantareNa kevalenaivodayena vedayante / tathA tanuparyAptAH zarIraparyAptyA paryAptAH santo dvitIyasamayAdArabhya zarIraparyAptyanantarasamayAdArabhyendriyaparyApticaramasamayaM yAvadudI. raNAmantareNApi kevalenaivodayena nidrAH pazcApi vedayante / tathA manuSyagatipaJcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazaHkIryuccairgotrarUpA nava prakRtIrayogikevalina udIraNAmantareNa svaM kAlaM yAvada kevalenaivodayena vedayante, kecittIrthakaramapi ye tiirthkRtH||1.2-3|| (u0)-tadevamabhihitAni karaNAni / sAmpratamuddezakramaprAptamudayamabhidhitsurAha-udaya udIraNAtulyaH / udIraNAyAH prakRtyAdayo ye bhedAH prAguktA yA ca sAcAdiparUpaNA yacca svAmitvaM tatsarvamanyUnAnatiriktamudaye'pi jJAtavyaM, udayodIraNayoH sahabhAvitvAt / tathAhiyatrodayastatrodIraNA yatrodIraNA tatrodaya iti, taki sarvatrApyayaM niyama? iti cet, prAyo niyama evetyAzayaM hRdi vyavasthApya vyabhicArasthAnavyavacchedaM vivakSurAha-'mottUNa egacattAla' ityAdi, muktvA eka catvAriMzatprakRtIruktaniyamo draSTavyaH, tAsAmudIraNAmantareNApi kiyatkAlamudayasya prApyamANatvAt / tathAhi-AvaraNAni jJAnAvaragapazcakadarzanAvaraNacatuSTayarUpANi, 'vigdha' tti-antarAya For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH tyudayaH // 2 // paJcakaM sajvalanalobhaM vedatrayaM dRSTiyugaM samyaktvamithyAtvarUpaM, sarvasaGkhyayA viMzatiprakRtiH svaskhodayaparyavasAne AvalikAmAtra kAlamadhikaM vedayante, etAsAmAvalikAmA kAlamudIraNayA'saMvalitena kevlenaivodyenaanubhvntiityrthH| taccAvalikAmAnaM vedAnAM thA mithyAtvasya cAntarakaraNe kRte prathamasthitAvAvalikAzeSAyAM zeSANAM tu karmaNAM khkhsttaapryvsaane| tathA caturNAmapyAyuSAM svaskha-|| paryavasAne AvalikAmAnaM kAlamudaya eva bhavati nodIraNA, AvalikAntargatasya karmaNaH sarvasyApyudIraNA'nahatvAt / tathA vedanIye sAtAsAtalakSaNe manujAyuzcApramattA-apramattasaMyataprabhRtaya udIraNAmantareNa kevalenaivodayena vedayante / tathA tanuparyAcyA paryAptAH santo 'dusamaya' ti-dvitIyasamayAdArabhya zarIraparyAyanantarasamayAdArabhyendriyaparyApticaramasamayaM yAvadityarthaH, tathAsvAbhAvyAdudIraNAmantareNa kevalenaivodayena nidrAH paJcApi vedayante / tathA manuSyagatipaJcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazAkIyuccairgotrarUpA nava | prakRtIrayogikevalina udIraNAmantareNa svakAlaM yAvatkevalenaivodayena vedayante / kecittIrthakRtaH tIrthakaranAmApyayoginaH santa udI-13 raNAM vinavodayena vedayante // 1-2-3 // pagati udayo bhaNito, iyANi hitiudato bhannatiThiiudao vi ThiikkhayapaogasA ThiiudIraNA ahigo| udayaThiIe hasso chattIsA egudytthiii||4|| (cU0)-'Dhiiudaovi Thiikkhayapaogasa'tti-hitti udato duviho-dvitikvaeNa paogasAya / dvitikkhao NAma hitikkhateNa vedijatitti sabhAvodato jaM bhaNiyaM hoti / paogasA udao sevIkAto, sevIkAto NAma saMpayasamaye padesaggaM aNudinnaM jAsu hitisu udIraNAte ANe udayasamaye dijati tAto dvitIto sevIkAto // 2 // For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir | tina prApyate iti tadvarjanam / zeSaM jaghanyodIraNAtulyaM niravazeSamavagantavyam // 4 // karmaprakRtiH (u0)-uktaH prakRtyudayaH, atha sthityudayamAha-sthityudayo'pi sthitikSayAsprayogatazca bhvti| tatra sthitirabAdhAkAlarUpA, tasyAH || udayaH kSayeNa dravyakSetrakAlabhavabhAvarUpodayahetusaMprAptau satyAM yaH svabhAvata udayo bhavati sa sthitikSayaniSpanna udayaH / yastu tasminnudaye 1 sthityudayaH // 3 // pravartamAne satyudIraNAkaraNarUpeNa prayogeNAkRSyamANasya dalikasyAnubhavaH sa pryogodyH| apiratrAnuktavizeSAMze udIraNAsAmyaM prAguktaM samuccinoti / yo'yamudayaH sAmAnyato dvidhA-utkRSTo jaghanyazca / tatrotkRSTasthityudaya utkRSTasthityudIraNAta udayasthityA'mya-IN |dhikaH / tathAhi-utkRSTAyAM sthitau badhyamAnAyAmabAdhAkAlamadhye'pi prAgbaddhaM dalikamastIti kRtvA bandhAvalikAyAmatItAyAmanantara| sthitau vipAkodayena vartamAna udayAvalikAta uparitanIH sthitIH sarvA apyudIrayati, udIyaM ca vedayate / tato bandhAvalikodayAvalikAhInAyAH zeSAyAH sarvasyA api sthiterudayodIraNe tulye / vedyamAnAyAM ca sthitAvudIraNA na pravartate, kiMtUdaya eva kevalaH / tato vedyamAnayA samayamAtrayA sthityotkRSTasthityudIraNAta utkRSTasthityudayo'bhyadhikaH / bandhodayAvalikAdvayahInazcotkRSTasthityudaya 4 udayotkRSTabandhAnAM veditvyH| zeSANAM tu yathAsaMbhavaM, tatrApyuktanItyodayasthityA'bhyadhiko vaktavyaH / tathA isvo-jaghanyaH sthityu dayaH SaTtriMzatprakRtInAM prAguktAyA ekacatvAriMzato nidrApazcakavarjanena niSpannAnAmekA samayamAtrodayasthitiH samayamAtraikasthityudayapramANo jJAtavyaH, samayamAtrA caikA sthitishcrmsthitirvseyaa| nidrApaJcakasya tUdIraNAyA abhAve'pi zarIraparyApyanantaraM kevalodayakAle'pavartanAyA api pravRttAvekA sthitina prApyata iti tadvarjanam / zeSaM jaghanyodIraNAtulyaM niravazeSamavagantavyam // 4 // // 3 // la For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 0-udayasthitiH udoraNAsthitirudayasthitizca 100000/106606/0000000000000000000000000000000000 baMdhAbalikA udayAvalikA abhinava(badhyamAnA) latA abhinavabaddhalatAyA abAdhAkAlaH, atra prArabaddhalatAdalikodayo vartate BODAS LAS MAGAZ atra utkRSTasthityudIraNAtaH utkRSTasthityudayaH (ekathA) udayasthityA abhyadhiko zeyaH | aNubhAgudao vijahaNNa navari AvaraNavigyaveyANaM / saMjalaNalobhasammattANa ya gNtuunnmaavligN||5|| (malaya0)-tadevamuktaH sthityudayaH / sampratyanubhAgodayamAha-'anubhAgati-yathA'nubhAgodIraNA prAk saprapaJcamabhihitA-tathA' nubhAgodayo'pi vktvyH| navaraM jJAnAvaraNapaJcakAntarAyapazcakadarzanAvaraNacatuSTayavedatrayasaMjvalanalobhasamyaktvAnAmudIraNAvyavacchede | sati parata AvalikAM gatvA-atikramya tasyA AvalikAyAzcaramasamaye jaghanyAnubhAgodayo vAcyaH // 5 // For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 4 // 5a www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( u0 ) -- uktaH sthityudayaH, athAnubhAgodaya mAha- anubhAgodayo'pyanubhAgodIraNAtulyo vaktavyaH / navaraM jJAnAvaraNapazJcakAntarAyapaJcakadarzanAvaraNacatuSTaya vedatrayasaMjvalanalo bhasamyaktvAnAmudIraNAvyavacchede sati parata AvalikAM gatvA'tikramya tasyA AvalikAyAzvaramasamaye jaghanyAnubhAgodayo vAcyaH // 5 // iyANi padesudao / tassa ime asthAhigArA / taM jahA sAtiaNAtiparUvaNA, sAmitti / tattha sAtiaNAtiparUvaNA duvihA- mUlapagatisAtiaNAtiparUvaNA ya, (uttarapagatisAtiaNAti parUvaNA ) ya / tattha mUlapagati bhannati ajahaNNANukosA cauttihA chaNha cauvihA mohe / Aussa sAiadhuvA sesavigappA ya savvesiM // 6 // (0) - ' ajahaNNANukkosA cauttihA chaha tti mohaNiyAugavajjANaM chapa kammANaM ajahaNNo padesudao sAtiyAdi cauvviho / kahaM 1 bhaNNai eyAsi chaNha khaviyakammaMsiyassa devassaikiliTThassa ukkosaM dviti | baMdheumADhattassa ukkosaM padesaggaM uvaTTiyaM bhavati tao baMdhAvasANe kAlaM kAuM egidiesa uvavannassa paDhamasamate jahannapadesudao bhavati, so ya egasamati to sAti ya adhuvo ya / taM bhottRRNa seso ajahanno / tato vitiya samate ajahannassa sAtito, taM dvANa (ma) saMpattapuvvassa aNAsaMto (io), dhuvAdhuvo pugchuto / tesiM ceva chaNheM kammANaM ti| viho annukkso| taM jahA - aNAdiga dhuvaadhuvo ya / kahaM 1 bhaNNai etesiM chaNDaM kammANaM guNiyakaM maM sigaM maDuca appappaNo udayaMte guNaseDhIsIsage vahamANANaM ukkoso padesudato / so ya ekkasamatito sAti ya adhuvo ya / For Private and Personal Use Only Seaks udayaH pradezodayaH 11811 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit SSCDCGODGce bhannaI* // 4 // VI (malaya0)-tadevamuktaH prakRtyudayaH, sampati sthityudayamAha-Thiiudau'tti / iha dvividha udayaH-sthitikSayeNa prayogeNa ca / tatrA | sthitirabAdhAkAlarUpA tasyAH kSayeNa dravyakSetrakAlabhavabhAvarUpANAmudayahetUnAM samprAptau satyAM yaH khabhAvata udayaH pravartate sa sthiti| kssyennodyH| yaH punastasminnudaye pravartamAne sati udIraNAkaraNarUpeNa prayogeNa dalikamAkRSyAnubhavati sa prayogodayaH / tathA cAha-18 | sthityudayo'pi sthitikSayAt prayogatazca bhavati / sa ca dvidhA utkRSTo jaghanyazca / tatrotkRSTaH sthityudIraNAta udayasthityA'bhyadhikaH / tathAhi-utkRSTAyAM sthitau badhyamAnAyAmabAdhAkAle'pi prAgbaI dalikamastIti kRtvA bandhAvalikAyAmatItAyAmanantarasthitau vipAkodayena vartamAna udayAvalikAta uparitanIH sarvA api sthitIrudIrayati, udIrya ca vedayate, tato bandhAvalikodayAvalikAhInAyAH zeSAyAH sarvasyA api sthiterudayodIraNe tulye, vedyamAnAyAM ca sthitAvudIraNA na pravartate, kintUdaya eva kevalaH, tato vedyamAnayA samayamAtrasthityA'bhyadhikaH sthityudIraNAta utkRssttsthityudyH| bandhAvalikodayAvalikAhInazca utkRSTaH sthityudayaH udayotkRSTa| bandhAnAM veditvyH| zeSANAM tu yathAyogyam / tatrApyuktanItyA udysthityaabhydhiko'vgntvyH| tathA isvo-jaghanyaH sthityu. | dayaH SaTtriMzatprakRtInAmekA samayamAtrA udysthitiH| etaduktaM bhavati-patriMzatprakRtInAM jaghanyaH sthityudayaH samayamAtrai kasthityudayapramANo veditavyaH, samayamAtrA caikA sthitiH caramasamayasthitiravaseyA / SaTtriMzatyakRtayazca prAguktA evaikacatvAriMzatprakAyo nidrApaJcakavyatiriktA veditavyAH / nidrApaJcakasya dhuMdIraNAyA abhAve'pi zarIraparyAptyanantaraM kevalodayakAle'pavartanA'pi pravartate, tata ekA sthi * ito'syAH pazcAttanIgAthAyAzca cUrNipATho na vidyate asmatpArzvavartinISu pratISu / RADHOROSSDIdalaba For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 5 // takamAzo devaloke devo jAtaH, sa ca tatra saMkliSTo bhUtvA utkRSTAM sthiti banan utkRSTaM pradezAgramudvartayati, tato bandhAvasAne kAlaM kRtvA ekendriyeSatpannaH, tasya prathamasamaye prAguktAnAM SaNNAM karmaNAM jaghanyaH pradezodayaH, sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca, pradezodayaH tato'nyaH sarvo'pyajaghanyaH, so'pi tasya dvitIyasamaye bhavan sAdiH, tatsthAnamaprAptasya punaranAdiH, dhruvAdhruvau pUrvavat / tathA teSA-121 | meva SaNNAM karmaNAmanutkRSTaH pradezodayastridhA triprakAraH, tadyathA-anAdidhruvodhruvazca / tathAhi-amISAM SaNNAM karmaNAmutkRSTaH pradezodayaH | prAguktasvarUpasya muNitakamAMzasya svasvodayAnte guNazreNIzirasi vartamAnasya prApyate / sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvo'pyanutkRSTaH, sa cAnAdiH, sadaiva bhAvAt, dhruvAdhruvau pUrvavat / tathA 'mohe'-mohanIye'jaghanyo'nutkRSTazca pradezodayazcaturvidhaH, tadyathA-sAdiranAdidhuvo'dhruvazca / tathAhi-kSapitakamAMzasyAntarakaraNe kRte'ntarakaraNaparyantabhAvigopucchAkArasaMsthitAvalikAmAbadalikAntasamaye mohanIyasya jaghanyaH pradezodayaH / sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvo'pyajaghanyaH / so'pi | | tato dvitIyasamaye bhavan sAdiH / tatsthAnamaprAptasya punaranAdiH, dhruvAdhruvau pUrvavat / tathA guNitakamAMzasya sUkSmasaMparAyaguNasthAnakA|ntasamaye utkRSTaH pradezodayaH, sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca / tato'nyaH srvo'pynutkRssttH| sa copazamazreNItaH pratipatato bhavan sAdiH, tatsthAnamaprAptasya punaranAdiH, dhruvAdhruvau pUrvavat / tathA AyuSazcatvAro'pi bhedA utkRSTAnutkRSTajaghanyAjaghanyarUpAH 5 sAdyadhuvAH, caturNAmapi medAnAM yathAyoga niyatakAlaM bhAvAt / tathA sarveSAM karmaNAM prAguktAnAM SaNNAM mohanIyasya coktazeSau vikalpI) utkRSTajaghanyarUpI sAdyadhruvau, tau ca prAgeva bhAvitI // 6 // // 5 // (u0)-ukto'nubhAgodayaH,atha pradezodayo vaktumavasaraprAptaH / tatra cemAvarthAdhikArI-sAdhanAdiprarUpagA svAmitvaM ceti / tatra For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdyanAdiprarUpaNA dvividhA - mUlaprakRtiviSayo tara prakRtiviSayA ca / tatra mUlaprakRtiviSaya sAdyanAdiprarUpaNArthamAha- mohanIyAyurvajanAM paNNAM karmaNAmajaghanyaH pradezodayazcaturvidhaH / tathAhi - sAdiranAdidhruvo'dhruvazca / tatra kazcit kSapitakarmAzo divi devo jAtastatra ca saMkliSTo bhUtvotkRSTAM sthitiM badhnannutkRSTaM pradezApramudvartayati, tato bandhAvasAne kAlaM kRtvA ekendriyeSUtpannaH, tasya prathamasamaye prAguktAnAM SaNNAM karmaNAM jaghanyaH pradezodayaH, sa caikasAmayika iti sAdiradhruvazca tato'nyaH sarvo'pyajaghanyaH, so'pi tadvitIyasamaye bhavan sAdiH, tatsthAnamaprAptasyAnAdiH, dhruvAdhuvau pUrvavat / tathA teSAmeva SaNNAM karmaNAmanutkRSTaH pradezodayastridhA - anAdirbhuvo'dhruvazceti / tathAhi - amISAM SaNNAM karmaNAmutkRSTapradezodayo guNitakarmAzasya svasvodayAnte guNazreNI zirasi vartamAnasya labhyate, sa caikasAmayika iti sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvo'pyanutkRSTaH, sa cAnAdiH sadaiva bhAvAt, dhruvAbhruvau prAgvat / tathA mohe-mohanIye'jaghanyo'nutkRSTazva pradezodayazcaturvidhaH sAdyanAdidhuvAdhruva bhedAt, tathAhi - kSapitakarmAzasyAntarakaraNe kRte'ntarakaraNaparyantabhAvi gopucchAkArasaMsthitAvalikA mAtra dalikAntasamaye mohanIyasya jaghanyaH pradezodayaH, sa caikasAmayika iti sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvo'pyajaghanyaH, so'pi tato dvitIyasamaye bhavan sAdiH, tatsthAnamaprAptasya tvanAdiH, dhruvAdhuvau prAgvat / tathA guNitakarmAzasya sUkSmasamparAya guNasthAnakAntasamaye utkRSTaH pradezodayaH, sa caikasAmayika iti sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvo'pyanutkRSTaH, sa copazamazreNItaH pratipatato bhavan sAdiH, tatsthAnamaprAptasyAnAdiH, dhruvAbhruvau prAgvat / tathA''yupazcatvAro'pi bhedA utkRSTAnutkRSTajaghanyAjadhanyarUpAH sAdyadhruvAH, caturNAmadhyetaddbhedAnAM yathAyogaM pratiniyatakAla eva bhAvAt / tathA prAguktAnAM SaNNAM mohanIyasya ceti sarveSAM karmaNAmuktazeSau vikalpAyutkRTajaghanyarUpau sAdyadhruvau tau ca prAgeva bhAvitau / / 6 / / For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Achana Sh Kailassagersuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 6 // daEDITIES bhaNiyA muulpgtisaatiannaaipruuvnnaa| iyANi-uttarapagatiNaM bhannatianahaNNANukkAso sagayAlAe cauttihA cuhaa| micchatte sesAsiM duvihA savve ya sesANaM // 7 // | udayaH / (cU0)-'ajahannANukkososagayAlAe cauttihAtti-ajahanno udao sattacattAlIsAe kammANaM sAtiyAti sAdhanAdi caubdhiho, micchattarahiyA dhuvodayaaDayAlIsA sattacattAlIsA bhavaMti / eesiM sattacattAlIsAte kaMmANaM prarUpaNA khaviyakammaMsigo devo saMkiliTTho ukkosaTThiti baMdhiumADhatto uvaDiyadalito baMdhAvasANe kAlaM kareuM egidio uvavanno,'tassa paDhamasamate vahamANassa jahannato padesudao sAmanneNaM / ohIdugassa devassa ukkosaThiiM baMdhiumADhattassa baMdhAvaliyAe carimasamate jahannao paesudao ekaM samayaM / so sAtiya adhuvo / tasseva puNo jahannAto ajahannagaM gayassa ajahannassa sAtito, taM praNamapattapuvassa aNAtito dhuvodayattAto, dhuvAdhuvA puzvuttA / eesiM ceva sattacattAlIsAte kammANaM guNiyakammaMsigaM paDucca ukosao padesudato appappaNo udayaMte bhavati / so ya sAti adhuvo| taM mottUNa sesoNukkoso, tassa AdI natthi dhuvodayattAto, dhuvAdhuvo puvutto| 'cauhA micchatta'tti-ajahaNNamaNukasAvi udayA micchattassa sAdiyAdi caubvihA / kahaM ? bhaNNati-micchadi-12 hissa khaviyakammaMsigassa paDhamaM saMmataM uppAemANassa aMtarakaraNe kate uvasamasaMmattAto micchattaM gayassa udIraNudayassa aMte vaTTamANassa jahannao padesudao bhavati, soya sAdi ya adhuvo / taM mottUNa seso aja-4 hnno| tasseva bitiyasamate micchattaM vetemANassa jahaNNodayassa Adi bhvti| veyagasaMmattato vA parivarDatassa // 6 // For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DISCC www.kobatirth.org taM mottUNaM seso sabvo annukkoso| aNukkosassa Adi Natthi dhuvodyttaato| dhuvAdhuvA puvyuttA / 'cauvihA / mohe'tti-mohaNijassa ajahaNNo vi aNukoso visAtiyAti cauThivaho udo| kahaM? bhannati-mohaNijassa | jahaNato khaviyakammaMsigo aMtarakaraNe karetu puNo vedeMtassa udIraNodayaMmi Avali gaMtUNa jahannato padesu. dato bhavati / so ya egasamatito sAti ya adhuvo yA taM mottuNa seso ajahanno / tato vitiyasamate padesudao ajahanno saatito| ahavA udae pheTe seDhIo parivaDaMtassa sAtito, taM dvANamapattapuvassa aNAtito, dhuvAdhuvA puvuttA / iyANiM aNukkaso bhannati-mohassa ukkosato padesudao guNiyakammaMsigaM paDucca appaNo udayaMte ukkospdesudto| so ya ega samatito sAti ya adhuvo yAtaM mottUNa sesA annukkosaa| uvasamaseDhIto udato vocchiNNe puNo parivaDatassa aNukkoso padesudato saatito| taM hANamapattapubvassa annaatito| dhuvAdhuvA puvuttaa| 'Aussa sAti adhuva'tti-Auyassa ukkosANukkosajahaNNAjahaNNA sabve vigappA sAti adhuvA saamnngghnnaa| 'sesavigappA ya savvAsiti-chaNDaM kammANaM mohaNijassa ya bhaNiyasesA vigappA sabve sAtia adhuvA, ke te ? bhaNNai-ukkosA jahannA ya / te ya puvvuttA // 6 // (malaya0)-tadevamukto'nubhAgodayaH, samprati prdeshodyaabhidhaanaavsrH| tatra cemau arthAdhikArI, tadyathA-sAdhanAdiprarUpaNA | svAmitvaM ca / sAdhanAdiprarUpaNA dvividhA-mUlaprakRtiviSayA uttaraprakRtiviSayA ca / tatra mUlaprakRtiviSayasAdhanAdiprarUpaNArthamAha'ajahaNNa'tti-mohanIyAyurvarjAnAM SaNNAM karmaNAmajaghanyaH pradezodayazcaturvidhaH, tadyathA-sAdiranAdidhruvo'dhruvazca / tathAhi-kazcit kSapi DC&CGGs CCCCK For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 7 // sAdhanAdi prarUpaNA So 2829 SG dhruvAdhavau pUrvavat / tathA'mRSAmeva saptacatvAriMzatprakRtInAmanutkRSTaH pradezodayastriprakArastadyathA-anAdidhruvo'dhruvazca / tathAhi-guNitakamAMzasya svasvodayAnte guNazreNIzirasi vartamAnasyotkRSTaH prdeshodyH| sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvopyanutkRSTaH / sa cAnAdiH, sadaiva bhAvAt / dhruvAdhruvau pUrvavat / tathA 'mithyAtve-mithyAtvasyAjaghanyo'nutkRSTazca pradezodayazcaturvidhaH, | tadyathA-sAdiranAdirdhavo'dhruvazca / tathAhi-kSapitakamAMzasya prathamasamyaktvamutpAdayataH kRtAntarakaraNasyaupazamikasamyaktvAtpracyutya mithyAtvaM gatasyAntarakaraNaparyantabhAvigopucchAkArasaMsthitAvalikAmAtradalikAntasamaye vartamAnasya jaghanyaH prdeshodyH| sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca / tato'nyaH srvo'pyjghnyH| so'pi dvitIyasamaye bhavan sAdiH / vedakasamyavAdvA pratipatataH saadiH| tatsthAnamaprAptasya punrnaadiH| dhruvAdhruvau pUrvavat / tathA kazcidguNitakAMzo yadA dezaviratiguNazreNyAM vartamAnaH sarvaviratiM pratipadyate / tatastannimittAM guNazreNiM karoti / kRtvA ca tAvadgato yAvat dvayorapi guNazreNyormastake / tadAnI ca kazcinmithyAtvaM gacchati / tatastasya mithyAtvasyotkRSTaH pradezodayaH, sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvo'pyanutkRSTaH / so'pi tato dvitI. yasamaye bhavan sAdiH / vedakasamyaktvAdvA pratipatataH sAdiH / tatsthAnamaprAptasya punrnaadiH| dhuvAdhuvau pUrvavat / etAsAM ca saptacatvA. riMzatprakRtInAM mithyAtvasya coktazeSau vikalpo jaghanyotkRSTarUpI 'dvidhA'-dviprakArau / tadyathA-sAdI adhruvau ca / tau ca bhAvitAveva / 'zeSANAM'-adhruvodayAnAM prakRtInAM dazottarazatasaMkhyAnAM sarve vikalpA jaghanyAjaghanyotkRSTAnutkRSTarUpA dvidhA jJAtavyAH, tadyathA-sAda | yo'dhruvAzca / sA ca sAdyadhruvatA'dhruvodayatvAdavaseyA // 7 // (u0)-kRtA mUlaprakRtInAM sAdyAdiprarUpaNA, athottaraprakRtInAM tAM cikIrSurAha-taijasasaptakavarNAdiviMzatisthirAsthiranirmA SEGGSGAR // 7 // For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Aacha www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir |NAgurulaghuzubhAzubhajJAnAvaraNapaJcakAntarAyapaJcakadarzanAvaraNacatuSTayarUpANAM saptacatvAriMzatprakRtInAmajaghanyaH pradezoda yazcaturvidhaH sAdhanAdidhruvAbhruvamedAt, tathAhi - kazcitkSapitakarmAzo deva utkRSTe saMkleze vartamAna utkRSTAM sthiti bannutkRSTaM pradezAgramudrartayati, tato bandhAvasAne kAlaM kRtvA ekendriyeSUtpadyate, tasya prathamasamaye prAguktAnAM saptacatvAriMzatprakRtInAM jaghanyaH pradezodayaH, navaramavadhijJA|nAvaraNAvadhidarzanAvaraNayorbandhAvalikAcaramasamaye devasya jaghanyaH pradezodayo jJAtavyaH, sa caikasAmayika iti sAdiradhruvazca / tato'nyaH sarvo'pyajaghanyaH, sa ca dvitIyasamaye bhavan sAdiH, tatsthAnamaprAtasyAnAdiH, dhruvAbhruvau prAgvat / abhUSAmeva saptacatvAriMzatprakRtInAmanutkRSTaH pradezodayastriprakAraH, tathAhi - anAdidhuvo'dhruvazceti / tatra guNitakarmAzasya svasvodayAnte guNazreNIzirasi vartamAnasyotkRSTaH | pradezodayaH, sa caikasAmayika iti sAdyadhruvaH / tato'nyaH sarvo'pyanutkRSTaH sa cAnAdiH sadAbhAvAt, dhruvAbhruvau prAgvat / tathA mithyAtve | mithyAtvasyAjaghanyo'nutkRSTazca pradezodayazcaturdhA, sAdyanAdidhuvAdhutrabhedAt / tathAhi kSapitakarmAzasya prathamasamyaktvamutpAdayataH kRtAntarakaraNasyopazamikasamyaktvAtpracyutya midhyAtvaM gatasyAntarakaraNaparyanta bhAvi gopucchAkAra saMsthitAvalikAmAtra dalikAntasamaye vartamAnasya jaghanyaH pradezodayaH, sa caikasAmayika iti sAdyadhruvaH / tato'nyaH sarvo'pyajaghanyaH so'pi tato dvitIyasamaye bhavan sAdiH, | vedakasamyaktvAdvA pracyavamAnasya sAdiH, tatsthAnamaprAptasyAnAdiH, dhruvAbhruvau prAgvat / tathA mithyAtvaspotkRSTaH pradezodayastadA bhavati yadA kaviguNitakamAzo dezaviratiguNazreNyAM vartamAna eva sarvaviratiM pratipadya sarvaviratinimittAM guNazreNiM karoti tAM ca kRtvA | tAvadyAti yAvadvayorapi guNazreNyormastake, tatsamaye ca mithyAtvaM gacchatIti, sa caikasAmayika iti sAdyadhruvaH / tato'nyaH sarvo'pyanutkRSTaH so'pi tato dvitIyasamaye bhavan sAdiH / vedakasamyaktvAdvA pratipatataH sAdiH, tatsthAnamaprAptasyAnAdiH, dhruvAbhruvau prAgvat / tathai For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAsAM saptacatvAriMzatprakRtInAM mithyAtvasya coktazeSau vikalpo jaghanyotkRSTarUpau dvividhau sAdyadhuvamedAt , tau ca bhAvitAveva / zeSAkarmaprakRtiHNAmadhruvodayAnAM prakRtInAM dazottarazatasaMkhyAnAM sarve vikalpA jaghanyAjaghanyotkRSTAnutkRSTarUpA dvividhAH, tadyathA-sAdayo'dhruvAzca / sA udayaH ca sAdyadhruvatA'dhruvodayatvAdavaseyA / / 7 / / ekaadshgu||8|| zANazreNayaH iyANi sAmittaM bhannati / taMduvihaM-ukkosapadesudayasAbhittaM, jahannapadesudayasAmittaM c| tattha puvvaM ukkosapadesudayasAmittaM [carithova bhannati / ukkosasAmittaparUvaNeti ekArasaguNaseDhIo paraveyabbAtosammattuppatisAvayavirae saMjoyaNAviNAse y| daMsaNamohakkhavage kasAyauvasAmaguvasaMte // 8 // khavage ya khINamohe jiNe ya duvihe asNkhgunnseddhii| udao tavivarIo kAlo saMkhejaguNaseDhI // 9 // 3 OM (cU0)-saMmattuppattiguNaseDhI, sAvayaguNaseDhI, saMjayaguNaseDhI ya, aNaMtANubaMdhivisaMjoyaNAguNaseDhI, saNa mohakkhayaguNaseDhI,carittamohauvasAmaNaguNaseDhI,uvasaMtakasAyaguNaseDhI, khavagaguNaseDhI,khINamohassa guNaseDhI, sajogikevaliguNaseDhI, ajogikevalIguNaseDhi / asaMkhaguNaseDhI udatotti-samvatthovaM saMmattuppAyaseDhIte daliyaM, sAvagaguNaseDhIte asaMkhejaguNaM, jAva sajogikevalIguNaseDhIto ajogikevalIguNaseDhIte daliyaM asaMkhejaguNaM, 10 tamhA udayaMpi paDuca asaMkhejaguNA eva / 'tavivarIo kAlo saMkhejaguNaseDhI'tti-kAlaM paDucca vivriiyaato| // 8 // sambatthovo ajogikevalIguNaseDhIkAlo, sajogikevalIguNaseDhIkAlo sNkhejgunno| evaM jAva sammattuppattiguNa-14 ADDROIROO For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir PRIODI ajahannassa sAtito bhavati, taM vANamapattapuvassa aNAito, dhuvAdhuvA puvuttaa| iyANiM aNukkoso caumviho, | kahaM ? bhannati-puvvasaMjamAsaMjamaguNaseDhIe vahamANA saMjamaguNaseDhI kareti, doNha vi guNaseDhINa sIsaM ekkasi bhavati / hAvaNA gunnseddhii| tato micchattaM gato guNaseDhI sIse vaTTamANassa micchattassa ukkoso padesudayo, so sAtiyaadhuvo, tamottUNa seso savvo annukkoso| saMmattAto micchattaM sIsamIla]gayassa aNukkosassa sAtito, taM dvANamapattapuvassa aNAtito, dhuvAdhuvA puvuttaa| 'sesAsiM duviha'tti-bhaNiyasesA vikappA samvesi |bhaNiyakammANa sAtiya adhuvA [bahuyavA] ke te? bhnnti-jhnnnnukkosaa| esi kAraNaM puvvuttN| sabve ya sesANaM' ti-sabve vikappA ukkosANukkosajahannAjahannA sesANaM kammANaM adhuvodayANaM dasuttarasayassasAtiya| adhuvA, adhuvodayattA ceva / bhaNitA sAtiya aNAti parUvaNA // 7 // (malaya0)-kRtA mUlamakRtInAM sAdhanAdirUpaNA, saMpratyuttaraprakRtInAM tAM cikiirssuraah-'ajhnnnn'tti| taijasasaptakavarNAdiviMzati| sthirAsthiranirmANAgurulaghuzubhAzubhajJAnAvaraNapaJcakAntarAyapazcakadarzanAvaraNacatuSTayarUpANAM saptacatvAriMzatprakRtInAmajaghanyaH pradezoda| yshcturvidhH| tadyathA-sAdiranAdidhuvodhuvazca / tathAhi-kazcit kSapitakamAzo deva utkRSTa saMkleze vartamAna utkRSTAM sthiti banana | utkRSTa pradezApramurtayati / tato bandhAvasAne kAlaM kRtvA ekendriye tpadyate, tasya prathamasamaye prAguktAnAM saptacatvAriMzatprakRtInAM | jaghanyaH pradezodayaH / navaramavadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNayorvandhAvalikAcaramasamaye devasya jaghanyaH pradezodayo veditvyH| sa caikasAmayika iti kRtvA sAdiradhruvazca / tato'nyaH srvo'pyjghnyH| sa ca dvitIyasamaye bhavan sAdiH, tatsthAnamaprAptasya punaranAdiH, 25DR) C For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udayaH ekAdazaguNazreNayaH // 9 // ayogi gulazre (antarmu) sayogi guruzre0 (antarmu0) kSINamoha, gu0 zre0 (antarmu0) mohakSapaka gulazre0(antarmu) upazAntamohagulazre0(antarmu0) kramaNa sakhyeyaguNakAlapramANA ayogiguNasthAnAdArabhya samyaktvAntAH // 11 guNazreNInAM citra kAlApekSayA // www.kobatirth.org | mohopazamaka guruzre0 (antarmu0) krameNa saMkhyeyaguNahInakAlapramANAH sarvAH guNazreNaya iti honA hInatarA sthApanA samyaktvato'yogyatAH For Private and Personal Use Only kSAyikasamyampratyayikA guruzre0 __(antarmu0) anaMtA0visaM0guruzre0(antarmu0) sarvavirati gu0 zre0 (antarmu0) dezanni gu0 zre0 (antarmu0) samyaktvapratyayikA guNazreNiH (antarmu0) (prarupaNA udhvamukhI kAryA ) ROMDISONG AD Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 9 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 000 For Private and Personal Use Only // pradezApekSayA 11 guNazreNInAM citram // ayogitaH sarvAH guNazreNayaH pradezApekSayA krameNA'saMkhyeyaguNahInA hInatarAH iti hInA honatarA sthApanA 0000000000000000000000000000000000 0000000000000000000000000000000000 0000000000000000000000000000000 000000 000000 ayogiga00pradezAH000000 0000000000000000000000000000000 0000000000000000000000000000000 00000000000000000000000000000000 000000000000000000000000000000 0000000000000000 10000000000000000000000000000000 188888 sayaugi gu0 zre0 pradezAH00000 0000000000000000000000000 1000000000000000000000000000000 0000000000000000000000000000 vvvvvvva Thakao00000000000000000 00000000000000dobabab 00000000000000000000000000 00kSINamoha gu0|0prdeshaaH 0000000000000000000000000 o000000000000000000000000000 0000000000000000000000000000 000000000000000000000000000 - 40000000000000000000 4 0000000000000000000000 moddakSapakagu00pradezAH00 00000000000000000000000000/ 00000000000000000000000000 00000000000000000000000000/0000000000000000000000000 0000000000000000000000000/ 000000000000000000000000/E 000upazAntamohagu0zre0pradezAH00 000000000000000000000000/000000000000000000000000 000000000000000000000 000000000000000000000000 0000000000000000000000 00000000000000000000000 8 mohopazamakaguruzre0pradezAH 00000000000000000000 00000000000000000000 0000000000000000000000 DO000000000000000 00000000000000000000 18888kSA0 samya0 pratya00 18888 gu0zre0pradezAH 0000000000000000bobal 00000000000000000000 00000000000000000 1000000000000000000 8888 anaMtAvisaMgu00000 8888)0 pradezAH00 000000000000000000 000000000000000000 0000090000000000E 88sarvavi0 gu0).8885 100: pradezAH000 0000000000000000 0000000000000000 000000000000 000000000000000 88 dezavigu0888 1888) pradezAH888/ 00000000000000 00000000000000 000000000000 0000000000000 samya0 pratyagu00 zre0 pradezA: 000000000000 00000000000/ bo000000000 (prarupaNA urdhvamukhIkAryA) www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utkRSTapradezodayasvAmitvaM, jaghanyapradezodaya karmaprakRtiH . // 10 // 13 zreNayaH / tadyathA-samyopAmitvapratipAdanArtha saMbhavantIrguNazreNIH sa CASSONSGE (malaya0)-kRtA sAdhanAdiprarUpaNA / samprati khAmitvamabhidhAnIyam / tacca dvidhA-utkRSTapradezodayasvAmitvaM, jaghanyapradezodaya-12 svAmitvaM ca / tatrotkRSTapradezodayasvAmitvapratipAdanArtha saMbhavantIrguNazreNIH sarvA api prarUpayati-'sammattuppa'ityAdi / ihaikAdaza guNa- udayaH zreNayaH / tadyathA-samyaktvotpAde prathamA / dvitIyA 'zrAvake-dezavirate / tRtIyA virate-sarvavirate pramatte'pramatte ca / caturthI saMyojanA-1 ekAdazaga NazreNayaH nAmanantAnubandhinAM visaMyojane / pazcamI drshnmohniiytrityksspnne| SaSThI cAritramohanIyopazamake / saptamI upazAntamohanIye / aSTamI mohniiyksspke| navamI kssiinnmohe| dazamI sayogikevalini / ayogikevalini tvekAdazIti / 'asaMkhaguNaseDhI udau' tisarvastokaM samyaktvotpAdaguNazreNyAM dalikam / tato'pi dezaviratiguNazreNyAmasaMkhyeyaguNam , tato'pi sarvaviratiguNazreNyAmasaMkhyeyaguNam / evaM tAvadvAcyaM yAvadayogikevaliguNazreNyAM dalikamasaMkhyeyaguNam , tasmAt pradezodayamapyAzritya etA guNazreNayo yathAkramamasaMkhyeya-1 guNA vktvyaaH| 'tavivarIo kAlo saMkhijaguNaseTiM'tti-sarvAsvapyetAsu guNazreNiSu kAlastadviparIta udayaviparItaH sNkhyeygunnshrennyaa| tadyathA-ayogikevaliguNazreNikAlaH sarvastokaH / sayogikevaliguNazreNikAlaH saMkhyeyaguNaH / tato'pi kSINamohaguNazreNikAlaH saMkhyeyaguNaH / evaM tAvadvAcyaM yAvatsamyaktvotpAdaguNazreNikAlaH saMkhyeyaguNaH / sthApanA / eSA samyaktvotpAdaguNazreNiH punayathottaramasaM-| khyeyaguNadalikAH kAlatazca saMkhyeyaguNahInAH upariSTAcca pRthaktvena yathottaraM vizAlA vishaaltraaH| athocyeta-kathaM dalikaM yatho|ttaramasaMkhyeyaguNaM prApyate ? ucyate-samyaktvaM jhutpAdayan mithyAdRSTirbhavati, tatastasya stokaM guNazreNidalikam / samyaktvotpattau satyAM punaH prAktanaguNazreNyapekSayA'saMkhyeyaguNadalikA guNazreNiH, vizuddhatvAt / tato dezaviratasya guNazreNirasaMkhyeyaguNadalikA, samyagDa-2 // 10 // TayapekSayA dezaviratasyAtivizuddhatvAt / tato'pi sarvaviratasya guNazreNirasaMkhyeyaguNadalikA, dezaviratAtsarvaviratasya vizuddhataratvAt / For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir CDRODOD seDhIkAlo sNkhejgunno| ThavaNAe esA paDhamA, sesAto etto uccatteNa saMkhenaguNahINAto saMkhejaguNahINAto, uvari pohabveNa (poggaleNa) visAlAto visAlayarAo kAyabbAo, jAba ajogiss| 8vnnaa| kahaM asaMkhejaguNaM daliya ? bhaNNai-saMmattaM uppAeto micchadiTThI so kammadavvaM thovaM khaveti, saMmattanimitta [saMmatta]paDivannatAto asaMkhejaguNA guNaseDhI bhavati / tato desavirayassa guNaseDhI asaMkhejjaguNA desovrmttaato| tato saMjayaguNa| seDhI asaMkhejaguNA savvovaramattAto / aNaMtANubaMdhi visaMjoyaNAguNaseDhI asaMkhenaguNA hehillANa tiNhaM aNaMtANubaMdhiNo khaveMtANa, tattha saMjayapaDuccatikaraNasahito aNaMtANubaMdhiNo khavetitti kaauN| tato dasaNamohakhavagaseDhI asaMkhejaguNA, jeNaM aNaMtANubaMdhiNo khavettu visuddhataro daMsaNatigaM khaveti / ee savve aseDhigayA lnbhti|| kasAuvasAmagassa guNaseDhI asaMkhez2aguNA, jeNa seDhipaDivannA samate samate aNaMtaguNAe visohie vati / uvasaMtaguNaseDhI asaMkhejaguNA jeNa mohassa sabvovasame vttttmaanno| tato visuddhayaro khavagaguNaseDhI,.saMjaeNa uva-| saMtAto khavago visuddhayaro / khINamohaguNaseDhI asaMkhejaguNA, jeNa mohasavvakkhae vaddamANo acNtvisuddho| sajogikevalI guNaseDhI asaMkhejaguNA, ghaatikmaapgmttaato| ajogikevalI guNaseDhI asaMkhejaguNA, savvadvititovaNAte laddhamiti kaauN||8-9|| RECDOHOSDEODODecs For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH udaya: | goguNa // 11 // samyaktvamutpAdayanmithyAdRSTirbhavati, tatastasya mandavizuddhikatvAtstokaM guNazreNidalikaM, samyaktvotpattau satyAM punarvizuddhatvAtmAktanaguNazreNyapekSayA'saMkhyeyaguNadalikA gunnshrenniH| tato dezaviratasya guNazreNirasaMkhyeyaguNadalikA, samyagdRSTathapekSayA dezaviratasyAtivi-2 zuddhatvAt / tato'pi sarvaviratasya guNazreNirasaMkhyeyaguNadalikA, dezaviratAtsarvaviratasya vizuddhataratvAt / tato'pi saMyatasya sato'na-13 zreNayaH ntAnubandhinAM visaMyojane guNazreNirasaMkhyeyaguNadalikA, tasyAtivizuddhataratvAt / evamuttarottaravizuddhiprakarSavazAdyathottaramasaMkhyeyaguNadalikatA bhAvanIyA / yathAkramaM vizuddhiprakarSAdeva kramazaH saMkhyeyaguNahInAntarmuhurttavedyAsvetAsu jIvAH krameNAsaMkhyaguNanirjarA ucynte|| guNaseDhINaM parUvaNA kayA / iyANi kA guNaseDhI kAte gatIte bhavatItaM nirUvaNatthaM bhaNNatitinni vipaDhamillAo micchattagae vi hojja annabhave / pagayaM tu guNiyakamme, guNaseDhIsIsagANudaye // 10 // (cU0) tinni vi paDhamillAo micchattagae vi huna annabhavetti-saMmanuppAdaguNaseDhI desavirayaguNaseDhI ahApamattasaMjayaguNaseDhI ya eyA tinnivi paDhamillIo guNaseDhIto 'micchattagae vi hoja annabhavetti-micchattaM gaMtUNa appasatthaM maraNeNa mao guNaseDhiratiyadaliya parabhavagato vi kiMcikAlaM vetijA / sesAsu guNaseDhIsu khINAsu kesi va apasatyamaraNaM hojA, ajjhINe Natthi / 'pagayaM tu guNiyakamme guNaseDhIsIsagANudae'tti-ukosapadesudayasAmitte guNiyakammaMsigeNa guNaseDhIsIsodae vadyamANeNaM ahigaaro||10|| (malaya0)-saMprati kA guNazreNiH kasyAM gatau prApyata ityetannirUpaNArthamAha-'tinnitti-AdhAstisro guNazreNayaH samyaktvotpAdadezaviratisarvaviratinimittA jhaTityeva mithyAtvaM gatasya aprazastena ca maraNena jhaTityeva mRtasya anyabhave nArakAdirUpaparabhave ki DDBaka SEASE For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achan Shri Kailassagarsuri Gyanmandir citkAlamudayamAzritya praapynte| zeSAstu guNazreNayaH parabhave nArakAdirUpe na prApyante / nArakAdibhavo hi aprazastamaraNena prApyate / na ca zeSAsu guNazreNiSu satISvaprazastamaraNasaMbhavaH, kiMtu kSINAsveva / tathA coktaM-"jhatti guNAo paDie micchatagayammi AimA tinni / | lambhaMti na sesAo, jaM jhINAsu asubhamaraNaM" // tathA prakRtamatra utkRSTapradezodayasvAmitve guNitakarmAzena guNazreNIzirasAmudaye 17 vartamAnena // 10 // / (u0)-atha kA guNazreNiH kasyAM gatau prApyata ityetannirUrUpayiSurAha-AdyAstisro guNazreNayaH samyaktvotpAdadezaviratisarvavira tinimittA jhaTityeva mithyAtvaM gatasyAprazastamaraNena ca jhaTityeva mRtasyAnyabhave'pi nArakAdirUpaparabhave'pi kiJcitkAlamudayamAzritya | bhaveyuH / zeSAstu guNazreNayo nArakAdirUpaparabhave na prApyante, nArakAdibhavaprApteraprazastamaraNenaiva saMbhavAt , na ca zeSAsu guNazreNiSu satISvaprazastamaraNasaMbhavaH kiM tu kssiinnaasvev| tathA coktaM candrarSipUjyaiH paJcasaMgrahe-"jatti guNAo paDie micchattagayammi AimA tinni / | labbhanti na sesAo jaM jhINAsu asubhamaraNaM" // tathA'tra tUtkRSTapradezodayasvAmitve prakRtaM guNitakAzena guNazreNIzirasAmudaye vartamAnena // 10 // AvaraNavigghamohANa, jiNodaiyANa vAvi niyagaMte / lahukhavaNAe ohI-NaNohiladdhissa ukkasto // 11 // | (cU0)-'AvaraNavigghamohANa jiNodaiyANa vA vi niyagaMte lahukhavaNAe'tti-NANatarAyadasagaM dasaNacaukta eesiM cauddasaNhaM kammANaM guNiyakamaMsigo maNussolahukhavaNAe'tti-lahumeva khavaNAte anbhuhito / kahI bhaNNaiaTThavarisago saMjamaM paDivanno tato aMtomuhatteNa khavaNAe anbhuhitotassa chaumatthacarimasamate guNaseDhIsIsae daEIODEkkc For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udayaH G karmaprakRtiH | vaTamANassa ukkospdesudto| 'ohINaNohiladdhissa ukkasso'tti-ohidugassa jassa ohiNANaladdhI patthi tassukkosago padesudato bhavati, ohinANaM uppAetassa bahugA poggalA khijaMtitti kAuM, lahukhavaga ggahaNaM ciraM acchaMtassa poggalA khijNtitti|'mohaannN'ti-sNmttss cauNhaM saMjalaNANaM tiNhaM veyANaM tesiM aTTha- utkRssttprde||12|| pahaM khavagassa guNiyakaMmaMsigassa appappaNo udayacarimasamate vaTTamANassa ukkosato pdesudo| 'jiNodayi zodaya svAmitvaM gANa vA vitti-urAliyasattagatejatigasattagachasaMhANapaDhamasaMghayaNaM yannAdI vIsA agurulahugauvaghAya (parAghAya) vihAyagatidugaM.patteyaM thirAthirasubhAsubhaNimiNamiti eesi bAvannAe kammANaM guNiyakamaMsigassa sajogikevalicarimasamae vaTTamANassa ukkosato pdesudo| veyaNiyamaNuyagatimaNuyAupaMceMdiyajAtitasabAyarapajja-1Y ttagasubhagaAejjajasakittititthakaraNAmauccAgoyANaM eesiM bArasaNhaM kammANaM ajogicarimasamate ukkosao padesudato, NiyaggaMtasado lakhavaNAsaho ya savvesi sAmannaM appappaNo aMte guNaseDhI sIsaM ti kAuM aMtaggahaNe // 11 // (malaya0)-'AvaraNa'tti-AvaraNaM-paJcaprakAraM jJAnAvaraNaM, catuSprakAraM darzanAraNaM, 'vigghatti paJcaprakAramantarAyaM / etAsAM caturdazapraka | tInAM laghukSapaNayA zIghrakSapaNArtha, abhyudyatasya / dvividhA hi kSapaNA-laghukSapaNA, cirakSapaNA ca / tatra yo'STavArSika eva saptamAsAbhya |dhikaH saMyama pratipannaH, tatpatipayanantaraM cAntarmuhUrtena kSapakazreNimArabhate, tasya yA kSapaNA sA laghukSapaNA / yastu prabhUtena kAlena IX| saMyama pratipadyate / saMyamapratipatterapyUdhvaM prabhUtena kAlena kSapakazreNimArabhate, tasya yA kSapaNA sA cirksspnnaa| tayA ca prabhUtAH pudgalAH GORGEOG SACROSSDIO // 12 // For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tato'pi saMyatasyAnantAnubandhinAM visaMyojane guNazreNirasaMkhyeyaguNadalikA, tasyAtivizuddhataratvAt / evamuttarottaravizuddhiprakarSavazAdyathotaramasaMkhyeyaguNadalikA bhAvanIyA // 8-9 // ( u0 ) - kRtA sAdyanAdiprarUpaNA / atha svAmitvamabhidheyaM / tacca dvidhA - utkRSTa pradezodayakhAmitvaM, jaghanya pradezodayasvAmitvaM ca / tatrotkRSTa pradezodayaM ( pradezodayasvAmitvaM ) pratipipAdayiSustadaupayikIH saMbhavatIrguNazreNIH sarvA api nirUpayati- ihaikAdaza guNazreNayaH / tadyathA - samyaktvotpAde prathamA guNazreNiH 1 / dvitIyA zrAvake dezavirate 2 / tRtIyA virate sarvavirate pramatte'pramatte ca 3 / caturthI saMyojanAvinAze'nantAnubandhinAM visaMyojane 4 / pazcamI darzanamohanIyatritayakSapake 5 / SaSThI cAritramohanIyopazama ke 6 / saptamI upazAntamohe 7 / aSTamI mohanIyakSapake 8 / navamI kSINamohe 9 / dazamI sayogikevalini 10 / ekAdazI tvayogikevalinIti 11 / atra yathottaraM pradezataH zreNirasaGghayeyaguNA / tathAhi sarvastokaM samyaktvotpAdaguNazreNyAM dalikaM, tato'pi dezaviratiguNazreNyAmasaGkhyeyaguNaM, tato'pi sarvaviratiguNazreNyAmasaMkhyeyaguNaM, evaM tAvadvAcyaM yAvadayogikevaliguNazreNyAM dalikamasaMkhyeyaguNam / ata evo dayaH pradezodayo'pyetAsu guNazreNiSu yathottaramasaMkhyeyaguNo vAcyaH / tathA sarvAsvapyetAsu guNazreNiSu kAlastadviparItaH - udayakrama viparItaH 'saMkheJjaguNaseTi' tti-saMkhyeyaguNazreNyA vAcyaH / tathAhi - ayogikevaliguNa zreNikAlaH sarvastokaH, tataH sayogikevaliguNazre NikAla: saMkhyeyaguNaH, tato'pi kSINa mohaguNa zreNikAla: saMkhyeyaguNaH, evaM tAvatpazcAnupUrvyA vaktavyaM yAvatsamyaktvotpAdaguNazreNikAlaH saMkhyeyaguNaH / sthApanA / eSA samyaktvotpAdaguNazreNiH zeSAzca yathottaramasaMkhyeyaguNadalikAH kAlatazca saMkhyeyaguNahInA upariSTAcca pRthutvena yathottaraM vizAlA vizAlatarA hRdi vyavasthApya bhAvanIyAH / syAdetat kathaM dalikaM yathottaramasaMkhyeyaguNaM prApyate ? ucyate For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 13 // GOSSEDIC vAsamanubhUya saMyama pratipadyate, saMyamapratipatterapyUrva prabhUtena kAlena kSapakazreNiM karoti tasya yA kSapaNA sA cirakSapaNA / tayA ca bahavaH | pudgalAH parizaTanti, stokA eva cAvaziSyante,tato na tayorutkRSTaH pradezodayo labhyate, tato lghuksspnnyaa'bhyusthitsyetyuktm| atra cArya udayaH vizeSo jJeyaH-avadhyoravadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNayoranavadhilabdhikasyAvadhilabdhirahitasya laghukSapaNayA'bhyutthitasyotkRSTaH pradezo. utkRSTapradayaH / avadhijJAnaM hyutpAdayato bahavaH pudgalAH parikSIyante tato nAvadhiyuktasyotkRSTa pradezodayalAbha ityanavadhilabdhikasyetyuktam / tathA dezodayamohAnAM-mohanIyaprakRtInAM samyaktvamohanIyasaMjvalanacatuSTayavedatrayarUpANAmaSTAnAM laghukSapaNayosthitasya guNitakamAMzasya kSapakasya svAmitvam svasvodayacaramasamaye utkRSTaH pradezodayaH / tathA jine kevalinyudayo yAsAM tA jinodayikAstAsu madhye audArikasaptakataijasasaptaka| saMsthAnaSaTkaprathamasaMhananavarNAdiviMzatiparAghAtopaghAtAgurulaghuvihAyogatidvikapratyekasthirAsthirazubhAzubhanirmANarUpANAM dvipaJcAzatpraka| tInAM guNitakamAMzasya sayogikevaliguNasthAnakacaramasamaye utkRSTaH pradezodayaH / susvaraduHsvarayoH svaranirodhakAle, ucchvAsanAmna ucchvAsa nirodhakAle, tathA'nyataravedanIyamanuSyagatimanuSyAyuHpaJcandriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayaza kIrtitIrthakaroccargotrANAM dvAda| zamakRtInAM guNitakAzasyAyogikevalinazcaramasamaye utkRSTaH pradezodayaH // 11 // | uvasaMtapaDhamaguNaseDhIe niddAdugasta tasseva / pAvai sIsagamudayaM ti jAyadevassa suranavage // 12 // ___ (cU0)-'uvasaMtapaDhamaguNaseDhIe nihAdugarasatti-uvasaMtakasAyassa appappaNo guNaseDhIe sIse vaTTamANassa niddApayalANaM ukkosapadesudato, 'tasseva pAvati sIsagamudayaM ti jAyadevassa suraNavagetti-tasseva uvasaMtassa, 15 // 13 // pAvati sIsagamudayaM ti appappaNo paDhamaguNaseDhIe sIsagaM se kAle pAvatitti, jAyadevassatti uppannadevassa surana daladaladala For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vagetti ve uvviyasattagaM devagatidevANuputhvIgaM ukkosato paesaudao // 12 // (malaya 0 ) - 'uvasaMta 'tti - upazAntakaSAya syAtmIyaprathamaguNazreNIzirasi vartamAnasya guNitakamAMzasya nidrAdvikasya-nidrApracalayorutkRSTaH pradezodayaH / tathA tasyaivopazAntakaSAyasyAtmIyaprathamaguNazreNI zirSakodaya manantarasamaye prApsyatIti tasmin pAzcAtye samaye jAtadevasya tataH svaprathamaguNazreNIzirasi vartamAnasya suranatrakasya - vaikriya saptakadevadvikarUpasyotkRSTaH pradezodayaH // 12 // ( 30 ) - upazAntakaSAyasya svaprathamaguNazreNIzirasi vartamAnasya guNitakarmAzasya nidrAdvikasya nidrApracalAlakSaNasyotkRSTaH pradezodayaH / tathA tasyaivopazAntakaSAyasya 'pAvai' tti-prApsyati, 'sIsagamudayaM ti' makAro lAkSaNikaH, svaprathamaguNazreNIzIrSa ko dayaM yadavyavahitottarasamaye tatsamaya ityarthaH, jAtadevasya devatvenotpannasya, svaprathamaguNazreNIzirasi vartamAnasya suranavakasya vaikriya saptakadevadvikarUpasyotkRSTaH pradezodayaH // 12 // micchattamIsaNatANubaMdhiasamattathINagiddhINaM / tiriudayagatANa ya biiyA tajhyA ya guNaseDhI // 13 // ( 0 ) - 'micchattamIsaNaMtANubaMdhiasamattazrINagiddhiNaM tiriudagaMtANa ya bitiyA tatiyA ya guNaseDhI'ti / micchattamIsa aNaMtANubaMdhINaM thINagidvitiga eesiM kaMmANaM bitiyA tatiyA ya guNaseDhItti desavirayaguNaseDhI saMjayaguNaseDhI ya, kahaM 1 bhaNNai - desaviraeNa guNaseDhI kayA puNo so veva saMjamaM paDivanno puNo saMjamaM paDuca saMjayaguNaseDhI desavirayaguNaseDhIe ubari kayA, donhaM pi guNaseDhIsIsagAI ettha jaMbhi samae militANi, ThavaNA, tattha daliyaM savvabahuyaM heDuvari thovaM, tato micchattaM gayassa micchatta anaMtANubaMdhINaM tassa desavirativi For Private and Personal Use Only 45205 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udaya: utkRSTapradezodayasvAmitvaM | ratiguNaseDhINaM sIsagAti(ga)pattassa ukkoso pdesudo| sammAmicchattassa sammAmicchattagayassa guNaseDhINaM karmaprakRtiH sIse vahamANassa ukkoso padesudato thINagidvitigassa micchattaM gayassa agayassa vA, pamattasaMjate vi lanbha | titti vynnaato| 'tiriudaegaMtANa yani-egidiyabiticaujAtIte thAvarasuhamasAhAraNANi eyANi satta egaMta. // 14 // | tiriyaggahaNeNa gahiyANi, apajjattagaNAmAe ya, eesiM aTThaNDa kammANaM jahA micchattassa bhaNito tahA bhANilAyabyo / navari micchattaM gaMtaNa marittu taM nAmadhiyagesu uppannassa desavirayaviratIguNasaDhIsIsage vaTTamANassa ukkoso padesudato // 13 // __(malaya0) 'micchatta'ti-iha kenaciddezaviratena satA dezaviratipratyayA guNazreNiH kRtA / tataH sa saMyama prtipnnH| tataH saMya| mapratyayA guNazreNiH kRtA / tato yasmin kAle dvayorapi guNazreNyoH zirasI ekatra milite tasmin kAle vartamAno guNitakarmAzaH kazcinmithyAtvaM pratipadyate tasya tadA mithyAtvAnantAnubandhinAmutkRSTaH prdeshodyH| yadi punaH samyagmithyAtvaM pratipannastahiM samyanidhyAtvasya / styAnaditrikasya punarmithyAtvaM gatasyA'gatasya vA utkRSTaH pradezodayo vAcyaH, yataH styAnaditrikasya pramattasaMyate'pyudayaH prApyate / tathA tiryakSveva udaya ekAntena yAsAM tAstiryagudayakAntAH-ekadvitricaturindriyajAtisthAvarasUkSmasAdhAraNanAmAna stAsAM, aparyAptanAmnazca, tiryagbhavaprAptau satyAM dezaviratisarvaviratiguNazreNIzirasorekatra yoge vartamAnasya mithyAdRSTeH svasvodaye varta-15 mAnasyotkRSTaH pradezodayaH // 13 // (u0)-mithyAtvamizrAnantAnubandhinAM 'asamatta' ti-aparyAptakanAmnaH styAnagRddhitrikasya tathA tiryakSvevodaya ekAntena | " SODDRODE EHOROSC // 14 // For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org CODEODKhaek | parisaTanti, stokA eva ca zeSIbhavanti, tato na tayA utkRSTaH pradezodayo labhyate, tata uktaM laghukSapaNayA'bhyutthitasyeti / tasya | guNitakAzasya kSINamohaguNasthAnakacaramasamaye guNazreNIzirasi vartamAnasyotkRSTaH pradezodayo bhavati / navaraM 'ohINANohiladdhissa' |tti-avadhyoravadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNayoranavadhilabdhikasyAvadhilabdhirahitasya kSapaNAyotthitasyotkRSTaH pradezodayo vAcyaH / 15 avadhijJAnaM dhutpAdayato bahavaH pudgalAH parisaTanti-kSIyante tato nAvadhiyuktasyotkRSTapradezodayalAbha itynvdhilbdhiyuktsyetyuktm| tathA mohAnAM-mohanIyaprakRtInAM samyaktvasaMjvalanacatuSTayavedatrayAkhyAnAmaSTAnAM guNitakAMzasya kSapakasya svasvodayacaramasamaye utkRSTaH prdeshodyH| tathA jine kevalini udayo yAsAM tAjinodayikAstAsAM madhye audArikasaptakataijasasaptakasaMsthAnaSadkaprathamasaMhananavarNAdiviMzatiparAghAtopaghAtAgurulaghuvihAyogatidvikapratyekasthirAsthirazubhAzubhanirmANarUpANAM dvipaJcAzatprakRtInAM guNitakamAMzasya sayogi| kevaliguNasthAnakacaramasamaye utkRSTaH pradezodayaH / susvaraduHsvarayoH svaranirodhakAle, ucchvAsanAmnaH punarujkAsanirodhakAle, tathA|'nyataravedanIyamanuSyagatimanuSyAyuHpaJcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazaHkIrtitIrthakaroccairgotrANAM dvAdazaprakRtInAM guNitakAzastrAyogikevalinazcaramasamaye utkRSTaH pradezodayaH // 11 // (u0)-utkRSTapradezodayasvAmitva eva vivekamAha-AvaraNasya paJcaprakArasya jJAnAvaraNasya catuSprakArasya ca darzanAvaraNasya vighnasya paJcaprakArasyAntarAyasya sarvasaMkhyayA''sAM caturdazaprakRtInAM laghukSapaNayA'myutthitasya tasya guNitakAzasya kSINamohaguNasthAnakacaramasamaye guNazreNIzirasi vartamAnasyotkRSTaH pradezodayaH / iha dvidhA kSapaNA--laghukSapaNA cirakSapaNA ca / tatra yo'STavArSika eva saptamAsAbhyadhikaH saMyama pratipannastatpratipacyanantaraM cAntarmuhUrtena kSapakazreNimArabhate tasya yA kSaSaNA sA laghukSapaNA / yastu prabhUtakAlaM gRha-15 OakalDRDO For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 15 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAlaM kRtvA devo jAtaH, tasya devasyotpazyanantaramantarmuhUrtAtparato guNazreNIzirasi vartamAnasyApratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNakaSAyASTaka| veda trikavarjapaTno kaSAyANAmutkRSTaH pradezodayaH ||14|| ( u0 ) - iha kasyacidupazamazreNiM pratipannasyAntarakaraNaM bhaviSyati yadanantarasamaye iti 'taM'ti tasmin pAzcAtya samaye jAtadevasya devatvenotpannasyotpacyanantaramantarmuhUrtAtparato guNazreNizirasi vartamAnasyApratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNAkhyAnAmaSTAnAM kapAyANAM vedatrayavarjAnAM paNNAM ca nokaSAyANAmutkRSTaH pradezodayaH / ihAntarmuhUrttAtparata eva guNazreNIziraH prApyata iti 'jAyadevassa taM muhutteto' ityuktam // 14 // hassaThiiM baMdhittA addhAjogAiTiinisegANaM / ukkassapae paDhamodayammi suranAragAUNaM // 15 // ( 0 ) - 'hassaTTiI ' jahannaTThiti baMdhittA 'advAjogAdiTTitiNisegANaM ukkassapaesa' tti unako siyAe Au gabaMdhagaddhAe ukkosieNaM joeNaM 'AdiTThitiNisegaM ti paDhamaTTitie bahugA poggalA NikkhivRti, 'ukkassapae' tti-tirahaM pi addhAjogAdINaM patteyaM patteyaM ukkosasaddo bhANiyavvo / eeNa vihiNA nArayadevAuyaM ca baMdhittA kAlayassa 'padamodayaMni suranArayAUNaM ti paDhamasamae veitassa devaneraiyAugANaM ukkosapadesudato ||15|| (malaya0)------hassaThii'tti / 'addhA'-bandhakAlaH, 'yogo' - manovAkkAyanimittaM vIryam, AdisthitiH - prathamA sthitiH, tasyAM dalikanikSepaH AdisthitidalikanikSepaH, eteSAmutkuSTe pade sati, kimuktaM bhavati / utkRSTena bandhakAlena utkRSTe yoge vartamAno 'svAM' jaghanyAM sthitiM baddhA, prathamasthitau ca dalikanikSepamutkRSTaM kRtvA mRtaH san devo nArako vA jAtaH, tasya 'prathamodaye' - prathamasthityudaye varta For Private and Personal Use Only Myca4a6 udayaH utkRSTapra dezodaya svAmitvam / / 15 / / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAnasya devasya devAyupo nArakasya nArakAyuSa utkRSTa pradezodayaH // 15 // (u0) addhA bandhakAlaH, yogo manovAkAyanimittaM vIrya, Adisthitau prathamasthitau niSeko dalikanikSepaH, eteSAmutkRSTapade sati / kimuktaM bhavati ? utkRSTena bandhakAlenotkRSTa yoge vartamAno ikhAM jaghanyAM sthiti baddhvA prathamasthitau cotkRSTaM dalikanikSepaM kRtvA mRtaH san devo nArako vA yo jAtastasya prathamodaye-prathamasthityudaye vartamAnasya devasya devAyuSo nArakasya ca nArakAyuSa utkRSTaH pradezodayaH // 15 // addhAjogukkoso baMdhittA bhogabhUmigesu lhuN| savvappajIviyaM vajjaittu ovaTiyA doNhaM // 16 // (cU0)-advAte ukkassigAte AugabaMdhagaddhAte jogukkassetti ukkassageNa jogeNa maNuyatiriyAyugaM| |baMdhittA tato kAlaM kareuM 'bhogabhUmigesu'tti-tiriesu vA maNuesu vA tipaliovamadvititesu uvvnnnno| 'lahuM sabappajIviyaM bajati'tti-tatolahuMceva savvappajIviyaMti aMtomuhuttaM, aMtomuhattuNaM sesaM savvaM ovaDiyaM 'doNha' ti-tiriyamaNuyAugANaM, jaM samayaM ovahijamANA ovahitA tAhe doNhavi ukkosato padesudao bhavati // 16 // ___(malaya0)-'addha'tti-utkRSTe bandhakAle utkRSTe ca yoge vartamAno bhogabhUmigeSu tiryakSu manuSyeSu vA viSaye kazcittiryagAyuH kazcinmanuSyAyuH utkRSTaM tripalyopamasthitikaM baddhA, laghu zIghraM ca mRtvA tripalyopamAyuSkeSvekastiyakSvaparo manuSyeSu madhye samu tpannaH, tatra ca sarvAlpajIvitamantarmuhurtapramANaM varjayitvA'ntarmuhUrtamekaM dhRtvetyarthaH, zeSamazeSamapi svasvAyurapavartayataH, tato'pavartanAnantaraM prathamasamaye tayostiyaanuSyayoryathAsaMkhyaM tiyAnudhyAyuyorutkRSTaH pradezodayaH / / 16 / / For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 16 // G www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (u0)--utkRSTe bandhakAle utkRSTe ca yoge vartamAno bhogabhUmigeSu tiryakSu manuSyeSu vA viSaye kacittiryagAyuH kazcicca manuSyAyurutkRSTaM tripalyopamasthitikaM baddhA laghu zIghraM ca mRtvA tripalyopamAyuSkeSvekastiryakSu paro manuSyeSu madhye samutpannaH, tatra ca sarvAlpajIvitamantarmuhUrttapramANaM varjayitvA'ntarmuhUrttamekamAyustadbhavabhogyatvena dhRtvetyarthaH, zeSamazeSamapi svakhAyurapavarttanAkaraNena tau dvAvapatrartayataH, tato'pavartanAnantaraprathamasamaye tayostiryaGamanuSyayoryathAsaMkhyaM tiryaGmanuSyAyuSorutkRSTaH pradezodayaH // 16 // dUbhagaNAejjAjasagaidugaaNupuvvitigasanIyANaM / daMsaNamoha kkhavaNe desaviraiviraiguNaseDhI // 17 // (cU0 ) - dUbhagaaNAejAjasa kittinirayagatitiriyagati 'aNupubvItigaM' ti-devANupuvvIrahiyA tini ANupuvvIto NIyAgoyANaM eesi kammANaM / asaMjayasaMmadiTThI daMsaNamohaM khavettumAdatto guNaseDiM kareti, tato so ceva | desaviratiM paDivanno, tato so ceva viratiM paDivanno, eesi tinha ci guNaseDhIto taMbhi atthi, tato karaNaparisa| mattIte saMkiliTTho puNo avirato jAto tassa tinha vi guNaseDhINaM sIsagasamAgame dUbhaga aNAejaajasaNIyAgoyANaM ettha vi maNusabhave ukkoso padesudato ahavA puvvaM baddhAugo NirayagatIte uppanno tassa dubhagaaNA| te ajasanirayadugaNIyAgoyANaM ukkosato padesudato tiNhavi guNaseDhINaM sIse vahamANANaM / tiriyagatitiriyANupuvvINaM so ceva tiriesu uvavaNNo tassa vi taheva ukkosao pdesudto| maNuyANupubbIte so ceva maNussesu | ubavaNNo tassa vi taheva maNuyANupuJcIe ukkosa padesudato // 17 // (malaya 0 ) - 'dUrbhAga 'ti / ihAvirata samyagdRSTirdarzanamohanI yatritayaM kSapayitumabhyudyato guNazreNiM karoti / tataH sa eva dezaviratiM For Private and Personal Use Only Kaakaas udayaH utkRSTapra dezodayasvAmitvaM // 16 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir E-DISE yAsAM tAstiryagekAntodayAH ekadvitricaturindriyajAtisthAvarasUkSmasAdhAraNAkhyAH prakRtayastAsAM sarvasaGkhyayA saptadazaprakRtInAM dvitIyA | tRtIyA ca guNazreNiyaMdA zirasA mitho milati tadA tayodvayorguNazreNIzirasorekatra yoge vartamAnasya mithyAdRSTeH svasvodaye utkRSTaH pradezodayaH / iyamatra bhAvanA-iha kenaciddezaviratena satA dezaviratipratyayA guNazreNiH kRtA, tataH sa saMyama pratipede, tataH saMyamapratyayA guNazreNiH kRtA, tato yasmin kAle dvayorapi guNazreNyoH zirasI ekatra milite tasmin kAle vartamAno guNitakAzaH kazcinmithyAtvaM gatastadA tasya mithyAtvAnantAnubandhinAmutkRSTaH pradezodayaH, yadi punaH samyagnithyAtvaM gatastadA samyamithyAtvasya / styAnacitrikasya tu mithyAtvaM gatasyAgatasya votkRSTaH pradezodayo vAcyaH, pramattasaMyate'pi tatrayodayaH prApyata iti kRtvA / tiryagudayakAntAnAmaparyAptakanAmnazca prAk pravartitaguNazreNidvayasya samyaktvAdiguNebhyaH pratipatya mithyAtvaM gatvA'prazastamaraNena mRtA tiryagbhavaprAptau satyAM dezaviratisarvaviratiguNazreNIzirasorekatra yoge svakhodaye yathAyogaM vartamAnamyotkRSTaH pradezodayaH / / 13 / / aMtarakaraNaM hohitti jAyadevassa taM muhuttNto| aTTaNhakasAyANaM chaNDaM pi ya nokaptAyANaM // 14 // (0)-uvasamaseDhI paDivannassa se ya kAle 'aMtarakaraNaM hohitti jAyadevassa'tti uppannadevassa 'taM muhattaMtoMtti-kAlagayasamayAto aMtomuhuttaM gaMtRNa, kahaM ? bhannai-tato kAlaM karettu aMtomuhutteNa guNaseDhIsIsapattassa appacakkhANAvaraNa4paccakkhANAvaraNassa4 veyatigavajANaM chaNhaM NokasAyANaM eesiM coddasaNhaM kamANaM appappaNo guNaseDhIsIsavamANassa ukkosapadesudao // 14 // (malaya0)-'aMtarakaraNa'ti-iha kazcit upazamazreNiM pratipanno'nantarasamaye'ntarakaraNaM bhaviSyatIti, 'taMti-tasmin pAzcAtye samaye k:DCCES ARC For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 17 // GODDEDICE tItinnitti-desavirayaguNaseDhI virayaguNaseDhI arNatANubaMdhiuvvalaNaguNaseDhIya desaviratosuvisujjhaMto saMjamaM paDivajjati tassa paDhamA guNaseDhI, vitiyA saMjamaM paDivanassa guNaseDhI, so ceva visujjhato aNaMtANubaMdhiNo | udayaH | visaMjoeti, tinni vi pUritAto tatiyaguNaseDhie, tAto tinni vi guNaseDhIto kAuMtiNha vi guNaseDhINaM siisge| utkRSTapra dezodayavaTTamANassa paMcaNhaM saMghayaNANaM ukkosato pdesudo| 'AhAragaujjoyANuttarataNuappamattassa'tti-AhAra-10 4 svAmitvam | sattagaujjovANaM uttaraveubvie vadyamANo apamattayaM gato tassa paDhamaseDhIe sIsaM pattassa ukkosao pdesudo||7 - (malaya0)-'saMghayaNatti / iha kazcinmanuSyo dezaviratiM pratipannaH, tataH sa dezaviratipratyayAM guNazreNiM karoti / tataH sa eva vizuddhiprakarSavazataH sarvaviratiM pratipannaH, tataH sarvaviratipratyayAM guNazreNiM karoti, tataH sa eva tathAvidhavizuddhivazAdanantAnubandhinAM visaMyojanAyotthitaH, tatastanimittAM guNazreNiM karoti / evaM dvitIyAdayastisro guNazreNayo bhavanti / tAzca kRtvA tAsAM zirassu vartamAnasya prathamasaMhananavarjAnAM paJcAnAM saMhananAnAM yathAyogyamudayaprAptAnAmutkRSTaH prdeshodyH| tathottaratanau uttarazarIre AhArake vartamAnasyApramattabhAvaM gatasya saMyatasya prathamaguNazreNIzirasi vartamAnasyAhArakasaptakodyotayorutkRSTaH pradezodayaH // 18 // (u0)-prathamasaMhananavarjasya zeSasaMhananapaJcakasya dvitIyAdyAstisro guNazreNayo mitho militazIrSA utkRSTapradezodayasthAnAni bhavanti / iyamatra bhAvanA-iha kazcinmanuSyo dezaviratiM pratipannaH, tataH sa dezaviratipratyayAM guNazreNiM karoti / tataH sa eva vizu-10 ddhiprakarSavazataH sarvaviratiM pratipannaH san sarvaviratipratyayAM guNazreNiM karoti / tataH sa eva tathAvidhavizuddhivazAdanantAnubandhinAM // 17 // | visaMyojanAyotthitaH sa~stannimicA guNazreNiM karoti / evaM dvitIyAdyAstisro guNazreNayo militA bhavanti / tAzca kRtvA tAsAM| Sceness For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mastakeSu vartamAnasyAprathamAnAM paJcAnAM saMhananAnAM yathAyogamudayaprAptAnAmutkRSTaH pradezodayaH / tathottaratanAvAhArakazarIre vartamAnasyApramattasaMyatasya prathamaguNazreNizirasi vartamAnasyAhArakasaptakodyotayoskRSTaH pradezodayaH / uktaM cAnyatra-'AhArujjoyANaM apamatto AiguNasose' // 18 // beiMdiya thAvarago kammaM kAUNa tassamaM khippaM / AyAvassa u tabbei paDhamasamayammi vaDhato // 19 // * (cU0)-guNiyakamaMsigo paMceMdito betidio jAo 'kamma kAUNa tassama'ti-tassa tappAtoggaM dviti motUrNa | sesaM kama ovaddeti, ovahitA tato egidito jAto tattha vi egidiyasamaMtidvitiM kareti / 'khippati-lahameva | |sarIrapajjattIe pajjattago jAto tassa 'AyAbassa u tabveItti-AyAvanAma je vedeti te tabvetiNo vuccaMti / keti? bhaNNai-kharabAyarapuDhavikAtiyA, tattha paDhamasamayAto ceva AyAvanAmaM vedemANassa AyAvanAmAte ukkosao padesudato bhavati / betidiyaggahaNaM beiMdiyahitiM lahugeva egidito tappAuggaM kareti / tetidi. yAdINaM dviti egidito lahuM tappAtogAM kAU Na tarati teNa teiMdiyAiNo Na gahiyA // 19 // (malaya0)-'beiMdiya'tti-guNitakamAMzaH pazcendriyaH samyagdRSTirjAtaH, tataH samyaktvanimittAM guNazreNi kRtavAn / tatastasyA guNazreNItaH pratipatito mithyAtvaM gataH / gatvA ca dvIndriyamadhye samutpannaH / tatra ca dvIndriyaprayogyAM sthiti muktvA zeSAM sarvAmapya| pavartayati / tatastato'pi mRtvA ekendriyo jAtaH / tatraikendriyasamAM sthitiM karoti, zIghrameva ca zarIraparyAptyA paryAptaH, tasya tadvedina:-AtapavedinaH kharabAdarapRthvIkAyikasya zarIraparyAptyanantaraM prathamasamaye AtapanAmna utkRSTaH pradezodayaH, ekendriyo dvIndriyasthiti Data San For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achana Shs Kalassagersuri Gyanmandir B // 18 // asisracias | jhaTityeva skhayogyAM karoti na trIndriyAdisthitimiti dvIndriyagrahaNam // 19 // | (u0)-dvIndriyasthAvaro nAma yo guNitakamAMzaH paJcendriyaH samyagdRSTiH san samyaktvanimittAM guNazreNiM kRtvA tasyA guNazre udayaH NItaH pratipatya mithyAtvaM gatvA dvIndriyamadhye samutpannaH, tatra ca dvIndriyaprAyogyAM sthiti muktvA zeSAM sarvAmapavartitavAn , tato- jaghanyapra|'pi mRtvA ekendriyo jAtaH, tatra ca kamaikendriyasamasthitikaM karoti, zIghrameva ca zarIraparyAptiM niSThAM nayati / tasya tadvedina:-Atapa-1) dezodaya svAmitvam | vedinaH kharavAdarapRthvIkAyikasya zarIraparyAptyanantaraM prathame samaye AtapanAmna utkRSTaH pradezodayaH / ekendriyo dvIndriyasthiti jhaTi-19 tyeva khayogyAM karoti, na trIndriyAdisthitimiti dvIndriyagrahaNam // 19 // bhaNio ukosapadesudato, iyANiM jahannapaesudao bhaNNaipagayaM tu khaviyakamme jahannasAmI jahannadevaThii / bhinnamuhutte sese micchattagato atikiliTTho // 20 // kAlagaegiMdiyago paDhame samaye va misuyaavrnne| kevaladugamaNapajjavacakhkuacakhkUNa AvaraNA // 21 // (cU0)-'paga'-ahigAro 'svaviyakametti-vaviyakaMmaMsigo, kaMmi ? bhannai-'jahannasAmitti-jahannasAmitte khaviyakamaMsigeNaM ahigaaro| 'jahannadevahiti'tti-dasavAsasahassesu devesu uvavanno khaviyakamaMsigo jahannahitigesu devesu uvavajatitti kAuM aMtomuhatteNa saMmattaM paDivanno dasavAsasahassAi desUNAtiM saMmattaM aNupAlittA kA 'bhinnamuhutte sese micchattaM gato atikiliTThotti-aMtomuhuttAvasese micchattaM gato accaMtasaMkiliTTho ukkosa. ANDROORNSCREE For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Aga www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratipannastataH tannimittAM guNazreNiM karoti / tataH sa eva sarvaviratiM pratipannastataH sarvaviratinimittAM guNazreNiM karoti / tataH karaNaparisamAptau satyAM saMkliSTo bhUtvA punarapyavirato jAtaH / tasya tisRNAmapi guNazreNInAM zirassu vartamAnasya tasminneva bhave sthitasya durbhagAnAdeyAyazaH kIrtinIcairgotrANAmutkRSTaH pradezodayaH / atha narakeSu baddhAyuSkatvAnnArako jAtastarhi tasya pUrvoktAnAM narakadvikasahitAnAmutkRSTaH pradezodayaH / atha tiryakSatpannastarhi tasya pUrvoktAnAM tiryagvikasahitAnAmutkRSTaH pradezodayaH / atha manuSyo jAtastarhi manuSyAnupUrvIsahitAnAmiti // 17 // (u0) -- ihAviratasamyagdRSTirdarzanamohanIyatrayaM kSapayitumabhyudyato guNazreNiM karoti, tataH sa eva dezaviratiM prapannastannimittAM guNazreNiM karoti, tataH sa eva sarvaviratiM pratipannaH san sarvaviratinimittAM guNazreNiM karoti / tataH karaNaparisamAptau satyAM bhUyo'pyavirato jAtaH, tasya kSINadarzanamohanIyatrayasya tRtIyasyAM guNazreNyAM kRtAyAM pratibhagnasya saMklezavazenAviratasya jAtasya tisaNAmapi guNazreNInAM zirassu vartamAnasya tasminneva bhave sthitasya durbhagAnAdeyAyazaH kIrtinIcairgotrANAmutkRSTaH pradezodayaH / yadi cAsau narakeSu baddhAyuSkatvAnbhArako jhaTiti jAtastadA tasya pUrvoktAnAM catasRNAM prakRtInAM narakadvikasahitAnAmutkRSTaH pradezodayaH / atha tirthakSUtpannastadA tasya pUrvoktAnAM tiryadvikasahitAnAmutkRSTaH pradezodayaH / atha manuSyo jAtastadA tAsAM manuSyAnu pUrvIsahitAnAmiti // 17 // saMgha paMcasaya biyAItinni hoMti guNaseDhI / AhAragaujjoyANuttarataNuappamattassa // 18 // (0) - 'saMghayaNapaMcagassa ya viiyAdItinni hoMti guNaseDhI' tti - AdivajvANaM paMcaNhaM saMghayaNANaM, 'vitiyAM For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH | // 19 // sahasa www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samaye stokaM prApyate, anyaccotkRSTasaMklezayuktasya pradezodIraNA stokA bhavati / yatastasyAnubhAgodIraNA bahI pravartate yatra cAnubhAgodIraNA bahvI pravartate tatra stokA pradezodIraNA, tato 'micchattagato atikiliTTho' ityAdyuktam ||20-21 / / ( u0 ) - tadevamukta utkRSTa pradezodayakhAmI / atha jaghanyama dezodaya svAmyabhidhIyate - jaghanyasvAmItyayaM bhAvapradhAno nirdezaH, prathamA ca saptamyarthe, tato'yamarthaH - jaghanya pradezodaya svAmitve prakRtamadhikAraH / kSapitakarmAza ityatra saptamyAstRtIyArthatvAtkSapitakarmAzena, tatra kazcitkSapitakarmAzo devo jaghanyasthitirdazavarSasahasrAyuSka utpanyanantaramantarmuhUrte gate sati samyaktvaM pratipadyate / tacca samyaktvaM dezonAni dazavarSasahasrANi yAvatparipAlyAntarmuhUrttAvizeSe jIvite sati mithyAtvaM gataH / sa cAtisaMkliSTapariNAmo vakSyamANakarmaNAmutkRSTAM sthitiM bajumArabhate, bahutaraM ca dalikaM tadAnImudrartayati tAvadyAvadantarmuhUtaM / tataH saMkliSTapariNAma eva kAlaM kRtvai kendriyo jAtaH, taJjanmaprathamasamaye matijJAnAvaraNazrutajJAnAvaraNa kevalajJAnAvaraNa kevaladarzanAvaraNamanaHparyAyajJAnAvaraNacakSurdarzanAvaraNAcakSurdarzanAvaraNAnAM jaghanyaH pradezodayo bhavati / iha prAyaH sarvadalikamudvartitamiti stokaM prApyate prathamasamaye, kiM cotkRSTasaMklezavataH pradezodIraNA stokA bhavati, tasyAnubhAgodIraNAyA eva bahvayAH pravRtteH, anubhAgodIraNAyAM ca bahvayAM pravartamAnAyAM pradezodIraNAyAH stokAyA eva pravRttiniyamAt / anenaivAzayena mithyAtvagato'tikliSTa ityuktam // 20-21 // ohINa saMjamAo devattagae gayassa micchattaM / ukkosaThiIbaMdhe vikaDhaNA AligaM gaMtuM // 22 // ( 0 ) - ohinANaohiMdasaNAvaraNiyANaM 'saMjamAto'tti khaviyakammaMsigo apacchime bhavaragahaNe saMjamaM paDivanno aparivaDieNa 'devattagate gayassa micchattaM' ti-devalogaM gato tato aMtomuhutteNa micchattaM gato 'ukkosa For Private and Personal Use Only udayaH jaghanyapra dezodayasvAmitvam // 19 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kenda www.kobatirth.org Acharya, Shri Kalassagarsuri Gyanmandit dvitibaMdhe vikaNe'tti saMkiliTTho ukkosahiti baMdhiumADhatto tassa daliyaM ukkaDiyaM bhavati / vikaDaNaM ti ukkaDaNaM / | tato AvaliyaM gaMtaNaM ubvaviyaM daliya se kAle ubaTTiyaM ti taMmi samate ohidugassa jahannato ptesudo| NE| ohinANasahiyassa thovaM daliya bhavatitti kAuM devaloge ceva jahannato padesudao // 22 // (malaya0)-'ohINa' ti-kSapitakamAMzaH saMyama pratipannaHsamutpannAvadhijJAnadarzano'pratipatitAvadhijJAnadarzana eva devo jAtaH, tatra | cAntarmuhUrte gate mithyAtvaM pratipannaH tato mithyAtvapratyayenotkRSTAM sthiti baddhamArabhate, prabhRtaM ca dalika vikarSayati-udvartayatItyarthaH / / chAtata AvalikAM gatvA'tikramya bandhAvalikAyAmatItAyAmityarthaH avadhyoH-avadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNayorjaghanyaH prdeshodyH|| ___ (u0)-avadhyoH-avadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNayoH saMyamAditi saMyamaM pratipadya kSapitakAzasya samutpannAvadhijJAnadarzanasyApra| tipatitatadbhAvasyaiva sato devatvaM gatasya, tatra cAntarmuharte gate sati mithyAtvaM pratipannasya, tato mithyAtvapratyayenotkRSTe sthitibandhe pravartamAne prabhRtadalikasya vikarSaNAyAmudvartanAyAM satyAmAvalikAM gatvA bandhAvalikAmatikramya stokaH pradezodayaH, uktakrameNa tadAnIM jastokapradezodIraNopanItasya tasya stokatarasyaiva lAbhAt // 22 // | veyaNiyaMtarasogAraucca ohi vva niddapayalA y| ukkassaThiIbaMdhA paDibhaggapaveiyA navaraM // 23 // ___(cU0)-'veyaNiyaMtarasogAraucca ohibbatti-sAyaasAya paMca aMtarAtiya araisoguccANaM ohidugasarisaM| bhANiyavvaM / NiddApayalA ya ukkassa ThiIbaMdhA paDibhaggappaveiyA NavariM'-nidApayalANaM pi ohisarisameva,NavariM ukosahitibaMdhAto paDibhaggassa paveiumADhattassa jahannato pdesudo| ukkosasaMkiliTThassa niddAdINaM For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 20 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udato Natthinti // 23 // ( malaya 0 ) - 'veyaNiyaMtara 'tti- dvayorvedanIyayoH sAtAsAtayoH pazcAnAmantarAyANAM zokAratyucairgotrANAM ca jaghanyaH pradezodayo'vavijJAnAvaraNasyeva veditavyaH / nidrApracalayorapi tathaiva / kevalamutkRSTasthitibandhAt pratibhagnasya - pratipatitasya nidrApracalayoranubhavituM lagnasya ceti draSTavyam / utkRSTasthitibandho hi atizayena saMkliSTasya bhavati / na cAtisaMkleze vartamAnasya nidrodayasaMbhavaH, tata uktaM utkRSTasthitibandhAtpratibhagnasyeti // 23 // (u0)--vedanIyayoH sAtAsAtayorantarAyANAM paJcAnAmantarAyANAM zokAratyuccairgotrANAM ca jaghanyaH pradezodayo'vadhijJAnAvaraNasyeva | vaktavyaH / nidrApracale apItthameva jaghanya pradezodayasaMbhave veditavye, kevalamutkRSTasthitibandhAtpratibhagnena pratipatitena satA praveditumanubhavituM lagne te tathAbhUte draSTavye / utkRSTasthitibandho hyatizayitasaMklezavato bhavati / na cAtisaMkleze vartamAnasya nidrodayasaMbhava ityutkRSTasthitibandhapratibhagnapravedite iti vizeSaNam // 23 // . varisavaratiriyathAvaranIyaM pi ya maisamaM navari tinni / niddAniddA iMdiyapajjattI paDhamasamayammi // 24 // (cU0) - 'varisavaratiriyadhAvaraNIyaM pi ya maisameM 'ti napuMsagavepatiriyagatidhAvaraNAmaNIyAgoyANa jahA matiAvaraNassa tahA bhANiyavvaM 'navari tinni niddAnihA iMdiyapajjantI paDhamasamayamitti thINagidvitigaM pi matisarisameva navari iMdiyapajattagassa paDhamasamayami caiva jahannato ceva padesudato parato udIraNA bhavati teNa na gheppatitti / tato putrvaM mUlaTThitikkhato lagbhatitti na hoti dhINa gidvitigassa / devalogeNa bhavati, For Private and Personal Use Only Dac sat udayaH jaghanyapra dezodaya svAmitvam // 20 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitibaMdha kA umADhato daliya ukkaDati jAva aMtomuhuttaM kAlaM uDiuM saMkileseNeva kAlagato / 'kAlagae egi diyago' tti-kAlaM karettu egidiesuvavanno tassa 'paDhame samateva' tti- 'matisuyAvaraNe kevaladugamaNapajjabacakkhuacakkhuNa AvaraNe'ti-matinANAvaraNa suyanANAvaraNa kevalanANAvaraNa ke baladaMsaNAvaraNamaNapajjavanANAvaraNacakkhudaMsaNAvaraNAcakkhudaMsaNAvaraNANaM paDhamasamate ceva jahannato padesaudao bhavati / pAeNa savvaM daliya ubvahiyaMti kAuM, annaM ca ukkassa saMkiliTThassa padesudIraNA thobA aNubhAgudIraNA bahugA, jattha ya bahugA aNubhAgudIraNA tattha nANAtilabho thovo bhavati, nANAtilaMbhathovAgattAto paesudIraNA thovA tamhA egidiesaM tesiM kaMmANaM jahanno padesudato // / 20-21 // ( malaya 0 ) - tadevamukta utkRSTapradezodayasvAmI / saMprati jaghanya pradezodayasvAmyabhidhIyate - 'paga'ti / jaghanyasvAmIti bhAvapradhA | no'yaM nirdezaH, prAkRtatvAcca tataH parasyAH saptamyA luk, tato'yamarthaH - jaghanyamadezodayakhAmitve prakRtamadhikAraH kSapitakarmAzena / sUtre cAtra saptamI tRtIyArthe veditavyA / tatra kazcitkSapitakamAzo devo jaghanyasthitirdazavarSasahasrAyurutpazyanantaramantarmuhUrte gate sati samyaktvaM pratipadyate / tacca samyaktvaM dazavarSasahasrANi dezonAni yAvat paripAlyAntarmuhUrtAvazeSe jIvite mithyAtvaM gataH, sa cAti| saMkliSTapariNAmo vakSyamANakarmaNAmutkRSTAM sthitiM baddhumArabhate prabhUtaM ca dalikaM tadAnImudvartayati tAvadyAvadantarmuhUrtam / tataH saMkliSTapariNAma eva kAlaM kRtvA ekendriyo jAtaH / tasya prathamasamaye matijJAnAvaraNazrutajJAnAvaraNakevalajJAnAvaraNakevaladarzanAvaraNamanaHparyavajJAnAvaraNacakSurdarzanAvaraNAcakSurdarzanAvaraNAnAM jaghanyaH pradezodayo bhavati / iha hi prAyeNa sarva dalikamudvartitamiti kRtvA prathama For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udayaH jaghanyapra| dezodayasvAmitvaM S| devalogagayassa udIraNudayassa aMte jahannato pdesudo| ithiveyaNapuMsagaaNaaratisogANaM uvasamaseDhIto karmaprakRtiH |sariuM devattaM gayassa udao nasthitti Na gahiyA // 25 // // 21 // ___ (malaya0)-'dasaNamohe'tti-kSapitakAMzasya aupazamikasamyagdRSTeraupazamikasamyaktvAt pacyavamAnasya antarakaraNe sthitena dvitIyasthiteH sakAzAt samyaktvAdInAM dalikAni samAkRSya yAnyantarakaraNe carame AvalikAmAtrabhAge gopucchAkArasaMsthAnena racitAni, tadyathA-prathamasamaye prabhRtam, dvitIyasamaye vizeSahInam, tRtIyasamaye vizeSahInam, evaM yAvaccaramasamaye vizeSahInam , teSAmudaya udIraNodaya ucyate / tasmin udIraNodaye AvalikAmAnaM gatvA AvalikAyAzcaramasamaye samyaktvamizramithyAtvAnAM svasvodayayuktasya | jghnyprdeshodyH| tathA'nantAnubandhivarjadvAdazakaSAyapuruSavedahAsyaratibhayajugupsArUpAH saptadaza prakRtIrupazamayya devalokaM gatasya evameveti-udIraNodayacaramasamaye tAsAM saptadazaprakRtInAM jaghanyaH prdeshodyH| AsAM hi saptadazAnAmapi prakRtInAmantarakaraNaM kRtvA devalokaM gataH san prathamasamaye eva dvitIyasthiteH sakAzAddalikamAkRSyodayasamayAdArabhya gopucchAkAreNa viracayati, tadyathA-udayasamaye prabhUtam , dvitIyasamaye vizeSahInam , tRtIyasamaye vizeSahInam, evaM yAvadAvalikAcaramasamayaH, tataH AvalikAcaramasamaye | jaghanyaH pradezodayo labhyate // 25 // (u0)-kSapitakamAMzasyaupazamikasamyagdRSTaraupazamikasamyaktvAtpratipatato'ntarakaraNe sthitena dvitIyasthiteH sakAzAtsamyaktvAdInAM dalikAni samAkRSya yAnyantarakaraNe carame AvalikAbhAgamAtre gopucchAkArasaMsthAnena prathamasamaye prabhUtAnAM dvitIyAdisamayeSu ca | kramazo vizeSahInavizeSahInAnAM nivezalakSaNena racitAni teSAmudaya udIraNodaya ityucyate, tasminnudIraNodaye AvalikAmAtraM gatvA DANCERODE SODINESS // 21 // For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir EDITORakkar ''valikAyAzcaramasamaye samyaktvamizramithyAtvAnAM svasvodayayuktasya jaghanyaH prdeshodyH| tathA'nantAnubandhivarjadvAdazakaSAyapuruSaveda| hAsyaratibhayajugupsArUpAH saptadaza prakRtIrupazamayya devalokaM gatasya tAsAM saptadazaprakRtInAmevamevodIraNodayacaramasamaye jaghanyaH pradezodayaH / AsAM hi saptadazAnAmapi prakRtInAmantarakaraNaM kRtvA devalokaM gataH sana prathamasamaya eva dvitIyasthiteH sakAzAddalikamAkRSyodayasamayAdArabhya gopucchAkAreNa viracayati / tadyathA-prathamasamaye prabhUtaM, dvitIyasamaye vizeSahInaM, tRtIyasamaye vizeSahInaM, evaM | yAvadAvalikAcaramasamaye vizeSahInam / evaM dalikaracanAyAM kRtAyAmAvalikAyAzcaramasamaye jaghanyaH pradezodayo labhyate / upazAntakaSAya upazAmako vA kAlagataH san sarvArthasiddhe mahAvimAne yAtIti bhagavatyAdau siddham, tatra ca napuMsakavedastrIvedazokamohanIyAnantAnubandhyaratimohanIyaprakRtInAmudayo nAstIti tatpatiSedhaH kRtH||25|| cauruvasamittu pacchA saMjoiya dIhakAlasammattA / micchattagae AvaligAe saMjoyaNANaM tu // 26 // (0)-cattAri vAre uvasAmaNaM kareMtassa bahugA poggalA guNaseDhIe sesamohakamANaM khijaMti khINasesA bajjhamANIsu thovA saMkamissaMti pacchA 'saMjojiyatti-pacchA aNaMtANubaMdhiNobaMdhittu aMtomuhuttaM dIhakAlaM'saMmataMti-puNo saMmattaM paDivano sAgarovamANaM be chAvaTThIto saMmattaM aNupAletu aMte micchattaM gayassa AvaliyAe| gayAte se kAle paDhamasamayabaddhassa udIraNudetitti 'saMjoyaNANa'tti-aNaMtANubaMdhINaM jahannato padesudao bhvti|| (malaya0)-'cauruvasamittu'tti-caturo vArAn mohanIyamupazamayya pazcAdantarmuhUrte gate sati mithyAtvaM gtH| tato'pi mithyAtvapratya-10 | yena 'saMyojanAn' anantAnubandhino badhnAti / tataH samyaktvaM gtH| tacca dIrghakAlaM dvAtriMzaM sAgaropamANAM zataM yAvat anupAlayan cakr DIHD For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udayaH jaghanyapradezodayasvAmitvaM kA samyaktvaprabhAvataH prabhUtAn pudgalAn anantAnubandhinAM saMvandhinaH pradezasaMkramataH parizATayati / tataH punarapi mithyAtvaM gataH / karmaprakRtiH mithyAtvapratyayena ca bhUyo'pyanantAnubandhino badhnAti / tasya AvalikAyA bandhAvalikAyAzcaramasamaye pUrvabaddhAnAmanantAnubandhinAM // 22 // jaghanyaH pradezodayaH / AvalikAyA anantarasamaye hi prathamasamayabaddhasya dalikasyodayo bhavati, tato jaghanyaH pradezodayo na labhyate iti kRtvA AvalikAyAzcaramasamaye ityuktam / saMsAre caikajIvasya catuSkRtva eva mohanIyasyopazamo bhavati na paJcakRtva iti catuSkRtvo grahaNam / mohopazamanena kiM prayojanam ? iti cet , ucyate-iha mohopazama kurvannapratyAkhyAnAdikaSAyANAM dalikamanyatra guNa|saMkrameNa prabhUtaM saMkramayati, tataH kSINazeSANAM teSAM anantAnuvandhiSu bandhakAle stokameva saMkrAmati, tato mohopazamagrahaNam / / 26 / / | (u0)-caturo vArAn mohanIyamupazamayya pazcAdantarmuhUteM gate sati mithyAtvaM gataH san mithyAtvapratyayena saMyojayatyanantAnuba-11 ndhino banAti, tAn baddhA pariNAmaparAvRttyA samyaktvaM gataH, tacca dIrghakAlaM dvAtriMzaM sAgaropamazataM yAvadanupAlayati, samyaktvaprabhAvatazca tAvatA kAlena prabhUtAnanantAnubandhinAM sambandhinaH pudgalAn pradezasaMkramadvAreNa parizATayati / tataH punarapi mithyAtvaM gatvA mithyAtvapratyayena bhUyo'pyanantAnubandhino badhnAti, tasyAvalikAyA bandhAvalikAyAzcaramasamaye pUrvabaddhAnAmanantAnubandhinAM jaghanyaH | pradezodayaH / AvalikAyA anantarasamaye hi prathamasamayabaddhasya dalikasyodIraNAniSpanna udayo bhavati tato jaghanyaH pradezodayo na | labhyata ityAvalikAyAzcaramasamaya ityuktam / saMsAre caikajIvasya caturvArameva mohopazamo bhavati na paJcavAramiti caturvAragrahaNam / mohopazamagrahaNasya kiM prayojanam ? iti cet,ucyate-iha mohopazamaM kurvannapratyAkhyAnAdikaSAyANAM dalikamanyatra guNasaMkramega prabhUtaM saMkramayati, tato'nyatra saMkramadvArA kSINazeSANAM teSAmanantAnuvandhiSu bandhakAle stokameva dalikaM saMkrAmatIti mohopazamagrahaNam // 26 // // 22 // For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kend 1592 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udayAbhAvAto ||24|| (malaya 0 ) - 'varisavara' tti-varSavaro napuMsakavedaH, tato napuMsakavedatiryaggatisthAvaranIcairgotrANAM jaghanyaH pradezodayo matijJAnAvaraNasyevAvaseyaH / nidrAnidrAdayo'pi tisraH prakRtayo jaghanyapradezodayaviSaye matijJAnAvaraNavadbhAvanIyAH, navaramindriyaparyAyA paryAtasya prathamasamaye iti draSTavyam / tato'nantarasamaye udIraNAyAH saMbhavena jaghanya pradezodayAsaMbhavAt ||24|| ( u0 ) - varSavaro napuMsaka vedastato napuMsaka vedAMteryaggatisthAvaranIcairgotrANAM jaghanyaH pradezodayo matijJAnAvaraNasyeva jJAtavyaH / nidrAnidrAdayo'pi tisraH prakRtayo jaghanya pradezodaya vicAre matijJAnAvaraNavadbhAvanIyAH / navaramindriyaparyAptyA paryAptasya prathamasamaya iti | draSTavyaM / dvitIyAdisamayeSUdIraNAyAH saMbhavAjjaghanyapradezodayAsaMbhava iti prathamasamayagrahaNam // 24 // daMsaNamohe tivihe udIraNudae u AligaM gaMtuM / sattarasaha vi evaM uvasamaittA gae devaM // 25 // (0) - 'daMsaNamohe tivihe udIraNudae u AligaM gaMtu'tti - khaviyakammaMsigassa uvasamasammaddissi 'udIraNudate 'tti-bitipaThitIte daliyaM aMtarakaraNaMmi AvaligamettaM pavesAmiti, tassa mUle bahugA poggalA, bitie samae visesahINA, evaM jAva carimasamate visesahINA, AvaliyAe tisse udIraNudayassa carimasamate ubasamasaMmattAto parivaDamANassa sammattamIsamicchattANaM tinhaM kammANaM taM taM vedemANassa jahannao padesudato / 'sattarasaNha vi evaM 'ti- anaMtANubaMdhivajjA vArasakasAyA purisaveya hassaratibhayadugaMchANaM eesi sattarasaNhaM kaMmANaM evaM ceva udIraNudayaMmi AvaliyaM gaMtRRNaM bhavatitti bhaNiyaM bhavati / 'uvasamaittA gate devetti ee uvasAbhiU For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 23 // udayaH jaghanyapradezodayasvAmitvaM samutpannA, zIghrameva ca paryAptA, tataH utkRSTasaMkleze vartamAnA strIvedasyotkRSTAM sthiti badhnAti, pUrvavaddhAM codvarttayati, utkRSTasthiti- | bandhAtparata AvalikAyAzcaramasamaye tasyAH tataH strIvedasya jaghanyaH pradezodayo bhavati, tadavodvartanAdiviralIkRtatvAdanantarasamayabhAvyudIraNAdyabhAvAcca stokapradezaprApteH // 27 // appaddhAjogaciyANAUNukkassagaTriDaNaMte / uvAra thovanisege cirativvAsAyaveINaM // 28 // (cU0)-appAte baMdhagaddhAe appeNaM jogeNaM 'ciyANa'ti-baddhANa 'AUNukkassagaDhitINatitti-cauNhaM AugANaM appappaNo ukosadvitINaM aMtime samae jahannao pdesudo| 'uvari thovaNisegetti-uparillIsu dvitIsu daliyassa jahannagaM nikkhevaM kareMti / 'ciratibbAsAyaveINa'ti-dIhaM kAlaM tivvaM asAta appappaNo pAuggaM vedetANaM / ete visesA AugANaM, kahaM ? bhaNNati-appAte appAte AugabaMdhagadvAe appeNaM jogeNaM uparillIsu dvitisu nisegassa jahannaM nikkhevayaM kareti, tato uppannassa dIhakAlaM tIvvaM asAyaM vedemANassa bahugA poggalA saDiyA bhavaMti, tato cauNhaM AugANaM carimasamate jahannato padesudao // 28 // / (malaya0)-'appaddhatti-alpayA bandhAddhayA alpena ca yogena 'citAnAM baddhAnAM caturNAmapyAyuSAM 'jyeSThasthitInAM'-utkRSTasthitI| nAM 'ante'-antime 'upari-sarvoparitane samaye sarvastokadalikanikSepe cirakAlaM tIvAsAtavedanAbhibhUtAnAM kSapitakAzAnAM tattadAyurve dinAM jaghanyaH pradezodayaH / tIvrAsAtavedanayA hyabhibhUtAnAM bahavaH pudgalAH parisaTantIti kRtvA tIbrAsAtavedigrahaNam // 28 // .. (u0)- alpayA bandhAddhayA'lpena ca yogena citAnAM baddhAnAM caturNAmapyAyuSAM jyeSThasthitInAmante'ntime upari sarvoparitane samaye | CHELORSTOR // 23 // For Private and Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DREAM sarvastokadalikanikSepe cirakAlaM tIvAsAtavedanA'bhibhUtAnAM kSapitakamAMzAnAM tattadAyurvedinAM jaghanyaH prdeshodyH| tIvrAsAtavedanA-16 bhibhavena hi prabhUtA AyuHpudgalAH parisaTantItyabhisaMdhAya tIvAsAtavedinAmiti vizeSaNaM kRtam // 28 // saMjoyaNA vijojiya devabhavajahannage ainiruddhe / baMdhiya ukssaThiI gaMtUNegiMdiyA sannI // 29 // | savvalahuM narayagae nirayagaI tammi savvapajjatte / aNupubbIo ya gaItullA neyA bhavAdimmi // 3 // (cU0)-khaviyakammaMsigassa paribhAsA savvA bhANiyavvA jAba dasavAsasahassigesu uppanno / tattha puNo saMmattala bho, saMjoyaNA vijojiy| devabhavajahannage vaTTamANo aNaMtANubaMdhiNo visaMjojeti, 'atiniruddha baMdhiya | ukkassadviti'tti-tato ainiruddhetti aikhuDale aMtomuhutte sese micchattaM gato baMdhiya ukkassaTiItti ukkosa. | saMkiliTTho ukkosahiti baMdhiU daliyaM uvaddeti teNeva bhAveNa kaalgto| 'gaMtUNegidiyAsannI tti-tato egi| diesuppanno, tato aMtomuhutteNa kAlaM karettu asaMnipaMcidiesu uvavanno / 'savvalahuM narayagae'tti-tato vi lahuM ceva kAlaM karettu Neratitesu uvavanno sabvAhiM pajjattIhiM pajjatto, tassa nirayagatIte jahannato pdesudo| saMjoyaNAvisaMjojaMtassa bahugA poggalA saDaMti, asannipaMciMdito thovagaM baMdhati teNa asannipaMciMdiyaggahaNaM / savvapajjattagassa kesiMci kammANaM thiyugasaMkamona hoi, appappaNo udaeNa vi paJcati / 'aNupubbIoya gaItullA neyA bhavAdimmiti-cattAri ANupucIto sagagatiNAmasarisAto Navari bhavAdimmi kAyavvaM / kahaM ? bhaNNai For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 24 // Kaa www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatiyasamate AvaliyAtIyaM udayaM Agacchati teNa paDhamasamayaggahaNaM // 29-30 // / -( malaya 0 ) - ' saMjoyaNA' ityAdi - 'saMyojanAn' anantAnubandhino visaMyojya, tadvisaMyojane hi zeSANAmapi karmaNAM bhUyAMsaH pudgalAH | parisaranti iti tadupAdAnam / tato jaghanyaM devatvaM prAptaH, tatra cAtiniruddhe pazcime'ntarmuhUrte pratipannamidhyAtva ekendriyaprAyogyANAM prakRtInAmutkRSTAM sthitiM baddhA sarvasaMkliSTa ekendriyeSUtpannastatra cAntarmuhUrta sthitvA'saMjJiSu madhye samAyAtaH / devo hi mRtvA nAsaMjJiSu madhye gacchatIti kRtvA ekendriyagrahaNam / tato'saMjJibhavAllaghu zIghraM mRtvA nArako jAtaH, sarvaparyAptibhizva zIghraM paryAptaH / tasmin sarvaparyAptiparyApte nArake narakagaterjaghanyaH pradezodayaH / paryAptasya hi prabhUtAH prakRtayo vipAkodayamAyAnti, udayagatAzca stibukasaMkrameNa na saMkrAmanti, tena prakRtyantaradalikasaMkramAbhAvAt jaghanyaH pradezodayaH prApyata iti 'sabvapaJjatte' ityuktam / AnupUrvyacatasro'pi 'gati tulyAH' - svasvagatitulyA jJeyA jJAtavyAH / kevalaM 'bhavAdau - bhavaprathamasamaye veditavyAH / tRtIye hi samaye'nyA api bandhAvalikAtItAH karmalatA udayamAgacchanti tato bhavaprathamasamayagrahaNam // 29-30 // (u0 ) -- saMyojanAnanantAnubandhino visaMyojya tadvisaMyojane zeSANAmapi karmaNAM bhUyaH pudgalaparizATo bhavatIti tadupAdAnam / (tato jaghanyaM devatvaM prAptaH ) tatra cAtiniruddhe pazcime'ntarmuhUrtte pratipannamidhyAtva ekendriyaprAyogyANAM prakRtInAmutkRSTAM sthitiM baddhA sarvasaMkliSTa ekendriyeSu madhye samutpannaH / tatra cAntarmuhUrtta sthitvA'saMjJiSu madhye samAgataH / devo hi mRtvA''nantaryeNa nAsaMjJiSu gacchatItyanantarai kendriyabhavagrahaNam / tato'saMjJibhavAd zeSAsaMjJisarvajIvApekSayA laghu- zIghraM mRtvA nArako jAtaH, sarvaparyAptibhizca zIghraM paryAptastasmin sarvaparyAptiparyApte nArake narakagaterjaghanyaH pradezodayaH / paryAptasya prabhUtAH prakRtayo vipAkodayamAyAnti, udayaprAptAzca stibuka For Private and Personal Use Only Maria Sa udayaH jaghanyapra dezodayasvAmitvaM // 24 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kotbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir KEDISCk itthIe saMjamabhave savaniruddhammi gaMtu micchattaM / devIe lahumitthI jeTTaThiI AligaM gaMtuM // 27 // (cU0)-'ityitti-itthiveyassa 'saMjamabhavetti-khaviyakamasiMgo apacchime bhavaggahaNe desUrNa puvakoDiM | saMjamaM aNupAleUNa 'savaniruddhaMmi gaMtu micchattaMti-savvakhuDule aMtomuhutte sese micchataM gato 'devIe'tti tato devI uvavanno 'lahutti lahumeva savvAhiM pajjattIhiM pajjattigA jAyA, lahumeva saMkiliTThA taM 'itthIjeTTa| dvitI'tti-itthiveyassa ukkosA Thiti (baMdhai, puvabaddhaM ca daliyaM uvaddeti, tato ukkosabaMdhADhavaNAto AvaliyaM | gaMtRNaM seya kAle uvvayi udirijatitti taMmi samate ithiveyassa jahannato padesudato // 27 // (malaya0)-'itthIe' ti-saMyamenopalakSito bhavaH saMyamabhavastasmin sarvaniruddhe'ntarmuhUrtAvazeSe striyA mithyAtvaM gatAyAH, tato'nantarabhave devIbhUtAyAH zIghrameva ca paryAptAyA utkRSTasthitibandhAnantaramAvalikAM gatvA AvalikAyAzcaramasamaye strIvedasya jaghanyaH | pradezodayaH / iyamatra bhAvanA-kSapitakAMzA kAcit strI dezonAM pUrvakoTiM yAvatsaMyamamanupAlyAntarmuhUrte AyuSo'vazeSa mithyAtvaM | gatvA anantarabhave devI samutpannA, zIghrameva ca paryAptA / tata utkRSTa saMkleze vartamAnA strIvedasyotkRSTAM sthiti badhnAti, pUrvabaddhAM codvartayati / tata utkRSTabandhArambhAt parata AvalikAyAzcaramasamaye tasyAH strIvedasya jaghanyaH pradezodayo bhavati // 27 // __ (u0)-saMyamenopalakSito bhavaH saMyamabhavaH, tasmin sarvaniruddhe'ntarmuhavizeSe sati striyA mithyAtvaM gatAyAstato'nantarabhave | devIbhUtAyA 'lahu~' ti-zIghrameva paryAptAyA jyeSThasthitibandhAnantaramAvalikAM gatvA''valikAyAzcaramasamaye strIvedasya jaghanyaH pradezo-) dayaH / iyamiha bhAvanA-kSapitakarmAzA kAciddezonAM pUrvakoTiM saMyamamanupAlyAntarmuhUrte zeSe jIvite mithyAtvaM gatvA'nantarabhave devI | cER: For Private and Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH udayaH // 25 // | jaghanyapradezodaya svAmitvaM kAlaM dezonapUrvakoTirUpaM yAvatsaMyamamanupAlyAntime kAle AhArakazarIrI jAtaH, udyotaM ca vedayate, tasyAhArakasaptakasya jaghanyaH | pradezodayaH / cirakAlasaMyamaparipAlane hi bhUyAMsaH karmapudgalAH parisaTitA bhavantIti kRtvA cirakAlasaMyamagrahaNam / udyotagrahaNe ca | kAraNaM prAguktamevAnusatavyam // 31 // ___ (u0)-devagatiravadhisamA'vadhijJAnAvaraNasyeva devagaterapi jaghanyaH pradezodayo bhAvanIya ityarthaH / navaraM yadodyotavedako bhavati 'tAhe'-tadA devagatejaghanyaH pradezodayo vAcyaH / ko'tra hetuH? iti cet , ucyate-yAcadudyotanAma nodayamAskandati tAvattaddevagatau stibukasaMkrameNa saMkramyate / tataH saMkramopanItataddalikAnupravezAttasyA jaghanyaH pradezodayo nAvApyate / udayaprAptasya tUdyotanAmnaH stibu. kasaMkramo na bhavatItyudyotavedakagrahaNam / udyotavedakatvaM ca paryAptasya bhavati nAparyAptasyeti, paryAptAvasthAyAM devagatejaghanyaH pradezodaya | iti sartavyam / tathA yazcirakAlaM dezonapUrvakoTirUpaM yAvatsaMyamamanupAlyAnte'ntimakAle AhArakazarIrI jAta udyotaM ca vedayate sma, tasyAhArakasaptakasya jaghanyaH pradezodayaH / cirakAlasaMyamAnupAlane hi bhUyAMsaH karmapudgalAH parizaTantIti cirakAlasaMyamagrahaNaM, udyota. | grahaNe ca hetuH prAgabhihita evAnusartavyaH / / 31 // sesANaM cakkhusamaM taMmi va annaMmi vA bhave acirA / tajjogA bahugIo paveyayaMtassa tA tAo // 32 // (cU0)-'sesANaM cakkhusama'ti-maNuyagativajAto tinni gatIte AhArasattagaM cattAri ANupucIto thAvaraM |titthakaranAmaM ete solasakaMmA mottUNa avasesA NAmassa sattAsIti kaMmA tesiM sattAsIte kaMmANaM 'cakkhusamaM' ti-cakkhudasaNAvaraNasarisA bhANiyabvA jAva egidiesu uppanno 'tami va annaMmi va bhave acirAtti-taMmi daladala // 25 // For Private and Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | egeMdiyabhave jesi kammANaM udato atthi tesiM tahiM ceva jahannatopadesudato, jesiM tahiM udato natthi, ke te? | bhaNNai-maNuyagati egeMdiyajAtivajjAto cattAri jAtito AdimA paMca saMThANA beaMgovaMgANi cha saMghayaNA vihA yagatidurga tasaM subhagasussaradussaraAdeyajaNAmANaM eesi kammANaM, tato acirAdeva uvahittu / tajjogesu uppa|nnassa 'tajjogA bahugIto paveyayaMtassa'tti-appappaNo pAuggA bahugIyo pagatIto veyaMtassa jahannato pdesudo|| kahaM ? bhaNNai-savvAhiM pajjattIhiM pajjattagassa bahugANaM pagatINaM udato bhavati, bahugA pagatIto vetassa thibugasaMkamo Na labbhati tamhA bahugapagatigahaNaM / 'tAtotti-tAto pagatIto jahannagAto bhavaMtitti / titthagaranAmAte khaviyamaMsigassa paDhamodate ceva, uppari guNaseDhIe bahugaM bhavatitti kAuM // 32 // ||kmmppyddicuunnnniie udayAhigAro smtto|| (malaya0)-'sesANaM'ti-uktazeSANAM prakRtInAM cakSuHsamaM cakSurdarzanAvaraNasamaM vaktavyaM tAvadyAvadekendriyo jAtaH, tato yeSAM karmaNAM | | tasminneva ekendriyabhave udayo vidyate teSAM tatraiva jaghanyaH pradezodayo vAcyaH / yeSAM tu karmaNAM manujagatidvIndriyAdijAticatuSTayAdya | saMsthAnapaJcakaudArikAGgopAGgavaikriyAGgopAGgasaMhananaSadakavihAyogatidvikatrasasubhagasusvaraduHkharAdeyarUpANAM na tatrodayasaMbhavaH teSAIN/ mekendriyabhavAduddhRtya tattadudayayogyeSu bhaveSUtpannasya tAstAstadbhavayogyA bahvIH prakRtirvedayamAnasya, tattadbhavayogyabahuprakRtivedanaM ca | paryAptasyopapadyate, tataH sarvAbhiH paryAptibhiH paryAptasya jaghanyaH pradezodayaH, paryAptasya bahvayaH prakRtaya udayamAgacchanti udayaprAptAnAM ca prakRtInAM stibukasaMkramo na bhavati / tathA ca sati vivakSitaprakRtInAM jaghanyaH pradezodayo labhyate iti paryAptaspeti vivRtam / bA. zrIkailAsasAgarasUri jJAnamandina For Private mahAvIra jaina ArAdhanA kendra ROMORRRRRRRCE Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 26 // udaya: jaghanyapradezodayasvAmitvaM tIrthakaranAmnastu kSapitakAzasyodayaprathamasamaye jaghanyaH pradezodayojJeyaH, parato guNazreNidalikaM prabhUtamavApyate iti sa na bhavati // 32 // // iti zrImalayagiriviracitAyAM karmaprakRtiTIkAyAmudayaH samAptaH // a (u0)--uktazeSANAM prakRtInAM cakSuHsamaM cakSurdarzanAvaraNasamaM vAcyaM tAvadyAvadekendriyo jAtaH, tato yeSAM karmaNAM tasminnevaikendriya bhave udayosti teSAM tatraiva bhave'cirAdudaye jaghanyaH pradezodayo vAcyaH / yeSAM tu karmaNAM manujagatidvIndriyAdijAticatuSTayaprathamasaMsthAnapaJcakaudArikAGgopAGgavaikriyAMgopAMgasaMhananaSadkavihAyogatidvikAsasubhagasusvaraduHsvarAdeyarUpANAM natrodayAsaMbhavasteSAmekendriyabhavAduddhatya tattadudayayogyeSu bhaveNUtpannasya tattadbhavayogyAstAstA bahvIH prakRtIvedayamAnasya sarvaparyAptibhiH paryAptasya jaghanyaH pradezodayaH, tatta| dbhavayogyabahuprakRtivedana hi paryAptasyopapadyate / udayaprAptAnAM ca bahvInAM prakRtInAM stiyukasakramo na bhavati / tathA ca sati vivakSita prakRtInAM jaghanyaH pradezodayaH saMbhavatItyabhisaMdhAya sAmarthyAt paryAptasyeti vivRtam / tIrthakaranAmnastu kSapitakAMzasyodayaprathamasamaye | jaghanyaH pradazodayo jJeyaH, parato guNazreNIdalikasya prabhUtasyAvAptestadasaMbhava iti // 32 // // iti upAdhyAyazrIyazovijayagaNiviracitAyAM karmaprakRtiTIkAyAmudayAdhikAraH // DODDObaddha // 26 // For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ROOMGhatakar saMkrameNa na saMkrAmanti / evaM ca prakRtyantaradalikasaMkramAbhAvAjaghanyaH pradezodayaH prApyata iti sarvaparyAptiparyAptatvagrahaNam / AnupUjyazcata. sro'pi gatitulyAH svakhagatisamAnavaktavyatA jJeyAH, kevalaM bhavAdau bhavaprathamasamaye, tRtIye hi samaye prathamadvitIyasamayaniSThitabandhAvalikA | anyA api karmalatA udayamAyAntIti bhavaprathamasamayagrahaNam // 29-30 // za devagaI ohisamA navari ujjoyaveyago tAhe / AhAri jAya aicirasaMjamamaNupAliUNaMte // 31 // __ (cU0)-'devagaI ohisama'tti-devagai jahA ohinANAvaraNassa tahA, kiM kAraNaM ? bhaNNati-ukkasaM dviti baMdhamANassa bahugaM daliyaM uvahijati annaM ca saMkiliTThassa padesA thovA udIrijjaMti,'NavariM ujjoyaveyagotAhe tti-sa devo ujjovaM vedeti / kiM kAraNaM ? ujjoyaveyagassa jahannato padesudato bhannati / jati ujjovassa udao na hoti to thibugasaMkameNa devagatIte saMkameti, taM nivAraNatthaM ujjoyaveyassa udto| 'AhAri jAya aticirasaMjamamaNupAliUNaMtetti-AhArasattagANaM aticirasaMjamamaNupAliUNaM ti desUNaM puvakoDiM saMjamamaNupAleuM aMteti aMtimakAle AhArasarIrI jAto ujjovaM veetti tassa jahannato padesudao // 31 // . | (malaya0)-'devagai'tti-devagatiH 'avadhisamA'-avadhijJAnAvaraNasyeva devagaterapi jaghanyaH pradezodayo bhAvanIya ityrthH| navaraM yadA | udyotavedako bhavati 'tAhe'-tadA devagate dhanyaH pradezodayo draSTavyaH / kiM kAraNam ? iti cet,ucyate-yAvadudyotasyodayo na bhavati tAva-12 | devagatau stiyukasaMkrameNa taM saMkramayati / tato jaghanyaH pradezodayo na labhyate / udayaprAptasya punarudyotasya stibukasaMkramo na bhavati, KAtata udyotavedakagrahaNam / udyotavedakatvaM ca paryAptasya bhavati nAparyAptasyeti paryAptAvasthAyAM devagate dhanyaH prdeshodyH| tathA yazcira raavasaras For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 27 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tadyathA - jJAnAvaraNIyaM darzanAvaraNIyamityAdi / uttaraprakRtigatamaSTapaJcAzadadhikazataprakAraM, tadyathA - matijJAnAvaraNIyamityAdi / punarekaikaM catuvidham, tadyathA prakRtisatkarma, sthitisatkarma, anubhAgasatkarma, pradezasatkarma ca / tadevamukto bhedaH / samprati sAdyanAdi - prarUpaNArthamAha- 'dhutra' ityAdi / aSTAnAM mUlaprakRtInAM satkarma tridhA, tadyathA - dhruvamadhutramanAdi ca / tatrAnAditvaM sadaiva bhAvAt / dhruvAdhruvatA'bhavyabhavyApekSayA || 1 || ( u0 ) - tadevamabhihita udayaH / atha sattA'bhidheyA, tatra ceme'rthAdhikArAH - bhedaH, sAdyanAdiprarUpaNA, svAmitvaM ceti / tatra bhedanirUpaNaM tAvadAha - mUlaprakRtigatamuttaraprakRtigataM ceti satkarma dvividham / tatra mUlaprakRtigatamaSTaprakAramuttaraprakRtigataM cASTapaJcA zadadhikazataprakAram / punarekaikaM caturvidhaM prakRtisatkarma, sthitisatkarma, anubhAgasatkarma, pradezasatkarma ceti jJeyam / atha sAdyanAdiprarUpaNAM kurvan mUlaprakRtiviSayAM tAmAha-'dhuva' ityAdi, aSTAnAM mUlaprakRtInAM satkarma tridhA - dhruvamadhruvamanAdi ceti / tatrAnAditvaM sadaiva bhAvAt / dhruvAdhuvatA'bhavyabhavyApekSayA // 1 // iyANi uttarapagatINaM bhannati diTTidugAuga chaggati taNucoddasagaM ca titthagaramuccaM / duvihaM paDhamakasAyA hoMti cauddhA tihA sesA // 2 // (cU0 ) - 'diTThidugAuga chaggaha taNucoddasagaM ca titthagaramuccaM 'ti-diTTidugaM saMmattamasANi AugANi cattAri chaggatitti nirayadugaM maNuyadugaM devadugaM taNucaudasagaMti veubviyaAhArasattaga tityakarauccAgoyANaM eesiM aTThAvIsAte kammANaM saMtakammaM duvihaM sAti ya adhuvaM ca / kahaM ? bhaNNai - abuvasaMtakammAo ceva / 'paDhama For Private and Personal Use Only sattA | sAdyanAdi prarUpaNA // 27 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie Fevie kasAyA hoMti cauddha'tti-aNaMtANubaMdhiNo saMtakammaM paDucca cubvihaa-saadiyaai| kahaM ? bhannati-sammahiTThiNA || ubaliyaM taM puNo bhicchattaM gato baMdhati taM paDucca sAiyaM saMtakamma, taM hANamapattapubbassa aNAdiyaM, dhuvAdhuvA puccuttaa| 'tihA sesa'tti-chavvIsuttarassa pagatisayassa saMtakammaM tivihaM-aNAtiyadhuvAdhuvamiti / kahaM ? bhaNNai-dhuvasaMtakaMmattAto AdI natthi tamhA aNAIyaM, dhuvAdhuvaM puvuttaM / sAdiaNAtiparUvaNA bhaNiyA // 2 // __(malaya0)-sampratyuttaraprakRtInAM saadhnaadiprruupnnaarthmaah-'didvidug'tti| 'dRSTidvika' samyaktvasamyagmithyAtvarUpaM, AyuSi catvAri, ghA 'chaggaI' tti-manuSyadvikaM devadvikaM narakadvikaM ca, 'tanucaturdazaka'-vaikriyasaptakAhArakasaptakarUpaM, tathA tIrthakaranAmoccairgotraM ca, etAsAma TAviMzatiprakRtInAM satkarma dvividhaM-dviprakAram , tadyathA-sAdi adhruvaM ca / sAdyadhruvatA caadhruvstkrmtvaadvseyaa| tathA prathamakaSAyA anantAnubandhinaH satkarmApekSayA caturvidhAH, tadyathA-sAdayo'nAdayo dhruvA adhruvAzca / tathAhi-te samyagdRSTinA prathamamudalitAH, tato mithyAtvaM gatena yadA bhUyo'pi mithyAtvapratyayena badhyante tadA sAdayaH, tatsthAnamaprAptasya punaranAdayaH, dhruvAdhruvatA pUrvavat / tathA zeSAH SaviMzatizatasaMkhyAH prakRtayaH satkarmApekSayA tridhA-triprakArAH, tadyathA-anAdayo dhruvA adhruvAzca / tatrAnAditvaM dhruvasatkarmatvAt , dhruvAdhruvatA pUrvavat / / 2 / / (u0)- sampratyuttaraprakRtInAM sAdhanAdigrarUpaNAmAha-dRSTidvikaM samyaktvasamyamithyAtvarUpaM, AyuSi catvAryapi, 'chaggai' timanuSyadvikaM devadvikaM narakadvikaM ca, tanucaturdazaka-vaikriyasaptakAhArakasaptake, tIrthakaranAma, uccairgotraM ca, etA aSTAviMzatiprakRtayaH S) satkarma pratItya dvividhA:-sAdayo dhuvAveti / sAdhadhruvabhAvazcAsAmadhruvasatkarmatvAdevAvaseyaH / tathA prathamakaSAyA anantAnubandhinaH RSORRC For Private and Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir la sattA karmaprakRtiH // 28 // SHOTSIDDIA | satkarmApekSayA caturvidhAH sAdhanAdinuvAdhruva medAt / tathAhi-samyagdRSTinA satA prathamata udvalitAH santaste yadA mithyAtvapratyayato bhUyo'pi vadhyante tadA sAdayaH, tatsthAnamaprAptasthAnAdayaH, dhruvAdhruvatA prAgvat / tathA zeSAH paviMzatizatasaGkhyAH prakRtayaH satkarmA|pekSayA vidhA-anAdidhruvAdhruvamedAt / tatrAnAditvaM dhruvasatkarmatvAt / dhruvAdhruvatA prAgvat // 2 // - svAmitvaM iyANiM sAmittaM bhannati / taM duvihaM-ekkekapagatisaMtasAmittaM pagatiTThANasaMtasAmittaM ca / egegapagatisaMtasAmittaM puvaM bhannati chaumattA caudasa ducaramasamayaMmi asthi do niddA / baddhANi tAva AUNi veiyAiMtijA kasiNaM // 3 // | (cU0)-'chaumatthaMtA coddasati-nANaMtarAyadasagaM dasaNaca uNhaM ete cauddasa, eesiM chaumatthe aMto, kevalissa || ee Natthi kmmaa| 'ducarimasamayaMmi atthi do nihatti-tasseva chaumatthassa jAva ducarimo samato tAva nihA |payalA heDhillANaM samvesiM asthi / 'baddhavANi tAva AUNi veiyAI ti jA kasiNaM'ti-cattAri vi AugANi badvANi tAva atthi jAva niravasesANi veiyANi, parato natthi // 2 // (malaya0)-tadevaM kRtA sAdyanAdiprarUpaNA / samprati svAmitvaM vaktavyam / tacca dvidhA-ekaikaprakRtigataM prakRtisthAnagataM ca / / tatraikaikaprakRtigataM svAmitvamabhidhitsurAha-'chaumatthaMta tti / jJAnAvaraNapaJcakAntarAyapaJcakadarzanAvaraNacatuSTayarUpAzcaturdaza prakRtayaH 'chaasthAntAH'-kSINakaSAyavItarAgacchadmasthaguNasthAnaparyavasAnAH kSINakaSAyavItarAgacchadmasthaguNasthAnakaM yAvatsatyo bhavantItyarthaH / prtstaasaambhaavH| evamuttaratrApyuktaguNasthAnakAtparato'bhAvo veditvyH| tathA dve nidre kSINakaSAyavItarAgacchadmasthaguNasthAnakadvicaramasamayaM | ICCEEDINDORE // 28 // For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achagya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Deaks karmaprakRtau sttaa| udao bhaNito, iyANi saMtakamma bhannati / tassa ime atyAhigArA, taM jahA-bhedo sAdiaNAdiparUvaNA sAmitti / tattha bheyanirUvaNatthaM bhaNNati mUluttarapagaigayaM caunvihaM saMtakammamavi neyaM / dhuvama vaNAIyaM aTThaNhaM mUlapagaINaM // 1 // (cU0)-'mUluttarapagatigayaM caubvihaM saMtakammamavi NeyaMti-duvihaM saMtakamma-mUlapagatisaMtakammaM uttarapagatisaMtakammaM ca / ekkekkaM caubvihaM-pagatisaMtakamma, dvitisaMtakamma, aNubhAgasaMtakamma, padesasaMtakammaM ca / | mUlapagatisaMtakammaM aTThavihaM-nANAvaraNAti / uttarapagatisaMtakamma aTThAvannasayavihaM-AbhiNiyohiyanANAvaraNAdi / dvitiaNubhAgapadesANaM bheo sahANe bhnnhitti| kaMmatayA vinamANaM daliyaM saMtakammaM bucati / iyANi sAtiaNAtiparUvaNA duvihA-mUlapagatisAtiyAi uttarapagatisAtiyAi ya / tattha mUlapagatINaM sAdiyAiparUvaNA bhaNNai-'dhuvamadbhavaNAIyaM aTThaNhaM muulpgtiinnN'| mUlapagatINaM saMtakammaM tiviha-aNAdiyadhuvaadhuvaM / kahaM ? dhuvasaMtakammattAdevAdI Natthi tamhA aNAdiyaM, dhuvAdhuvA puvvuttA // 1 // (malaya0)-tadevamukta udayaH, samprati sattAbhidhAnAvasaraH / tatra cemeAdhikArAH, tadyathA-bhedaH sAdhanAdiprarUpaNA svAmitvaM ceti / tatra bhedanirUpaNArthamAha-'mUluttara' ti / satkarma dvidhA-mUlaprakRtigataM uttaraprakRtigataM ca / tatra mUlaprakRtigatamaSTapakAram , KA TODNimuskan For Private and Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH sattA // 29 // DHDGAON | iharahA asthi // 4 // (malaya0)-'tisu'tti-triSu guNasthAnakeSu mithyAdRSTisAsAdanasamyamithyAdRSTilakSaNeSu niyamAdavazyantayA mithyAvaM sat vidyaYmAnam, zeSeSu punaraSTasu guNasthAnakeSu upazAntamohaguNasthAnakaparyavasAneSu bhAjyam / tathAhi-aviratasamyagdRSTathAdinA kSapite na bhavati, svAmitvaM upazAnte tu bhavati / kSINamohAdiSu punastasyAvazyamabhAvaH / tathA. AsAdane-sAsAdane samyaktvaM niyamAdasti / dazasu punarguNasthAnakeSu mithyAdRSTayAdyupazAntamohaguNasthAnakaparyavasAneSu bhAjyam , kadAcidbhavati kadAcinna bhavatItyarthaH / tathAhi-mithyAdRSTAvabhavye na bhavati, bhavye'pi kadAcidbhavati kadAcinna / tathA samyagmithyAdRSTitvaM kiyatkAlaM samyaktve udvalite'pi bhavati, tatastatrApi | tadbhAjyam / aviratAdiSu punaH kSapakeSu na. bhavati, upazamakeSu tu bhavati, atastatrApi tadbhAjyam // 4 // / (u0)-triSu guNasthAnakeSu mithyAdRSTisAsAdanasamyagmidhyAdRSTilakSaNeSu niyamAdavazyaMbhAvena mithyAtvaM sata vidyamAnam / zeSeSu | punaraSTasu guNasthAnakeSUpazAntamohapayavasAneSu bhAjyaM vikalpanIyaM kadAcitsattAyAM bhavati kadAcinetyarthaH / tathAhi-aviratasamyagdRSTayA|dinA kSapite nAsti, upazamite tvasti / kSINamohAdiSu punastasyAvazyamabhAvaH / tathA 'AsANe' tti-sAsAdane samyaktvaM samyaktva| mohanIyaM niyamAdasti, yata aupazamikasamyaktvAddhAyAM jaghanyataH samayamAtrazeSAyAmutkarSataH SaDAvalikAzeSAyAM sAsAdano, labhyate / tatra ca niyamAdaSTAviMzatisatkamaivAsau bhavatIti bhAvaH / dazasu punarguNasthAnakeSu mithyAdRSTayAdyupazAntamohAnteSu, bhAjyaM bhavati, kadAcidbhavati, kadAcina "bhvtiityrthH| tathAhi-mithyAdRSTau jIvejnAdiSaDviMzatisatkarmaNyudvalitasamyaktvapuJja mizre'pi samya IA // 29 // tvapuJjodvalanAnantaraM kiyatkAlamavatiSThamAnamizrabhAve'viratAdau copazAntamohAnte kSINasaptake samyaktvamohanIyaM sattAyAM na prApyate For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra in www.kobatirth.org 'nyAdRze ca prApyata iti // 4 // biiyataiesu missaM niyamA ThANanavagammi bhayaNijjaM / saMjoyaNA u niyamA dusu paMcasu hoi bhaiyavvaM // 5 // (0) - 'bitiyatatiesa mIsaM Niyama tti - sAsAyaNamIsesu sammAmicchateNa viNA Na hotitti kAuM / dvANa: NavagaMmi bhayaNijjaM 'ti-micchAdiTThI asaMjayasamadITThI jAva uvasaMtakasAyo eesu navasu hojjA vA Na vA / kahaM ? bhannati-micchadiTThissa aTThAvIsA sattAvIsA saMtakaMmaMsigassa atthi chabbIsasaMtakammaMsigassa Natthi / sesesu khAtiyasaMmaddiTThi paDucca Natthi, IyarahA asthi / 'saMjoyaNA u NiyamA dusu'tti-anaMtANubaMdhiNo micchA| hiTThisAsAyaNesu atthi Niyamsa jeNaM ee aNatANubaMdhiNo NiyamA baMdhaMti / 'paMcasu hoi bhaiyaccaM 'tisaMmAmicchadiTTi jAva appamattasaMjato eesa paMcaTThANesu anaMtANubaMdhisattaM bhaiyavvaM / kahaM ? bhannati - ubvaliyaM paDucca ya Natthi, annahA asthi ||5|| (malaya 0 ) ---- 'biiya'. tti - dvitIye tRtIye ca guNasthAnake mizraM samyagmithyAtvaM niyamAdasti / yataH sAsAdano niyamAdaSTAviMzatisatkarmaiva bhavati, samyagmithyAdRSTizca samyagmithyAtvaM vinA na bhavati, tataH sAsAdane samyagmithyAdRSTau ca samyadmithyAtvamavazyamastiH / 'sthAnanava ke' guNasthAnakanavake mithyAdRSTyAdau upazAnta guNasthAnakAnte 'bhajanIyaM - vikalpanIyaM kadAcidbhavati kadAcinna bhavati / bhAvanA ca prAguktaprakAreNa svayameva kartavyA, sugamatvAt / tathA 'saMyojanA' anantAnubandhino dvayormithyAdRSTisAsAdanayormiyamAdbhavanti / yata etAvavazyamanantAnubandhino badhnItaH / paJcasu punarguNasthAnakeSu samyagmithyAdRSTayAdiSvapramattasaMyataparyanteSu bhaja For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH sattA // 30 // COMSGE niiyaaH| yadi udvalitAstato na santi, itarathA tu santItyarthaH // 5 // (u0)-dvitIye tRtIye ca guNasthAne mizraM samyagmithyAtvaM niyamAdasti, yataH sAsAdano niyamAdaSTAviMzatisatkamaiva bhavati, mizrastvaSTAviMzatisatkarmA visaMyojitasamyaktvaH saptaviMzatisatkarmodalitAnantAnubandhicatuSkazcaturvizatisatkarmA vA bhavatItyeteSu c| svAmitvaM sattAsthAneSu mizrasattA'vazyaM labhyate / SaDviMzatisatkarmA tu mizro na saMbhavatyeva, mizrapuJjasya sattodayAbhyAM vinA mizraguNasthAnAprApteH / 'sthAnanavake-guNasthAnanavake mithyAdRSTayaviratasamyagdRSTayAdAvupazAntamohAnte bhajanIyaM mitraM vikalpanIyam / yo mithyAdRSTiH SaDviMzatisatkarmA ye cAviratasamyagdRSTyAdaya upazAntamohAntAH kSAyikasamyagdRSTayasteSu mizraM sattAyAM na prApyate'nyatra ca | prApyata ityarthaH / tathA saMyojanA-anantAnubandhino dvayomithyAdRSTisAsAdanayoniyamAdbhavanti, yata etAvavazyamanantAnubandhino banataH, paJcasu punarguNasthAneSu samyagmithyAdRSTayAdiSvapramattasaMyataparyanteSu bhajanIyAH, visaMyojitAnantAnubandhinazcaturviMzatisatkarmaNaH | samyagmithyAdRSTeH, kSINasaptakatayaikaviMzatisatkarmaNo'nantAnubandhirAhityena caturviMzatisatkarmaNo vA'viratasamyagdRSTayAderanantAnubandhinaH sattAyAM na santi, taditarasya tu santIti / atra guNasthAnapazcaka evAnantAnubandhinAM bhajanIyatvaM yaduktaM-"tadvisaMyojitAnantAnubandhi| kaSAya evopazamazreNimapi pratipadyate" iti svamatAbhiprAyeNa / karmagranthAntare tu "Aiduge aNa niyamA bhaiyA mIsAi Navagammi" ityuktamiti dhyeyam // 5 // khavagAniyahiaddhA saMkhijjA hoMti aTTa viksaayaa| nirayatiriyaterasagaM niddAniddAtigeNuvari // 6 // // 30 // (ca)-khavagAniyahiaddhA saMkhejbA hoti aTTa vi kasAya'tti-khavagaaNiyaTiaddhAte 'saMkhejjA hoti' jAva / / SDODARA REE For Private and Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.org yAvatsatyau staH / AyUMSi catvAryapi baddhAni tAvatsanti yAvat 'kRtsnaM' - niravazeSaM veditAni na bhavanti // 3 // _ ( u0 ) - tadevaM kRtA sAdyanAdiprarUpaNA, samprati svAmitvaM vAcyaM tacca dvidhA ekaikaprakRtigataM prakRtisthAnagataM ca / tatraikaikaprakRtigataM svAmitvaM pratipipAdayiSurAha - caturdaza prakRtayo jJAnAvaraNapaJcakAntarAyapaJcakadarzanAvaraNacatuSTayarUpAH chadmasthAntAH- kSINakaSAyavItarAgacchadmasthaguNasthAnakaM yAvatsatyo bhavantItyarthaH, paratastAsAmabhAvaH, evamuttaratrApi yAsAM sattA madguNasthAnaparyantA vakSyate tataH paratastadabhAvo'vadhAraNIyaH / tathA dve nidre kSINakaSAyavItarAgacchadmasthaguNasthAnakadvicaramasamayaM yAvatsatyau staH / AyUMSi catvAryapi baddhAni tAvatsanti yAvatkRtsnaM niravazeSaM veditAni santi-svasvabhavaparyantamanubhUyamAnAni bhavantItyarthaH // 3 // tisu micchattaM niyamA aTThasu ThANesu hoi bhaiyavvaM / AsANe sammattaM niyamA sammaM dasasu bhajaM // 4 // Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 0 ) - 'tisu micchattaM niyama'tti-tisu guNaTThANesu micchattaM niyamAtthi, taM jahA - micchaddiTThi sAsAyaNasaMmAmicchadiTTi / 'aTThasu TThANesu hoi bhaiyabvaM' - asaMjayAti jAva uvasaMtakasAto tA hoja vA Na vA / khAtiyasaMmaddihiM paDucca natthi, sesesu atthi / 'AsANe saMmattaM niyama' tti - sAsAyaNasammadiTThimi samattaM niyamA atthi jeNa uvasamasaMmattadvAte sAsAyaNo bhavati / 'bhajjaM dasasu hoti' tti - Aimesu sAsAyaNavajje su jAva uvasaMtakasAto eesu dasasu sammattaM bhaiyavvaM / kahaM ? bhannati-micchAddihiMmi uccaliyaM ya Na uppAtiyaM vA taM paDuca natthi, aTThAvIsaM saMtakaMmigassa asthi / sammAmicchaddiTThimmi uvvaliyaM pahuca Natthi, saMmatte | uccalie vi samAmicchaddiTThI lagbhati, aNubvaliyasaMmattassa asthi / sesesu khAtiyaM sammaddiTThi paDuca Narthi, For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yASTakakSayAdupari saGkatheyeSu sthitikhaNDeSu gateSu satsu yugapatkSayamupayAti, tato yAvanna kSayameti tAvatsat , kSaye ca satyasa / upa. karmaprakRtiH zamagheNyAM tvetAH poDazApi prakRtaya upazAntamohaguNasthAnaM yAvatsatyo jJeyAH // 6 // sattA apumitthIya samaM vA hAsacchakkaM ca purisa sNjlnnaa| pattegaM tassa kamA taNurAgato tti lobho ya // 7 // svAmitvaM na (cU0)- 'apubhitthIya samaM vatti-tato saMkhejjesu hitikhaMDagesu (gatesu) napuMsagaveo khijati / tato itthi veto / evaM tAvisthipurisaliMgeNaM paDivannassa / napuMsaliMgeNa paDivannassa itthinapuMsagaveto jugavaM khijaMti, EXI tato paraM natthi / uvasamaseDhIte upasaMtakasAyarasa vi asthi / 'hAsachakkaM ca purisa'tti-tato saMkhejjesu dviti. khaMDagesu gatesu chakaM jugavaM khijati / tato samaUNAsu dosu AvaliyAsu purisavedo khijti| evaM purisaveeNa paDivaNNassa / itthinapuMsagaveyapaDivannA (pu)No channokasAyA purisavedo ya satta vi jugavaM khijjaMti / 'saMjalaNA pattaMga tassa kama'tti-tato saMkhejjesu dvitikhaMDagesu gatesu kohasaMjalaNA khijati / tato saMkhejjesu dvitikhaMDagesu Sel mANasaMjalaNA vilati / tato saMkhejjesu dvitikhaMDesu mAyA saMjalaNA khijati / 'taNurAgato tti lobho yattilobhasaMjalaNA jAva muhumarAgasa carimasamate tAvatthi / uvasamaseDhIe uvasaMtakasAyassa vi ya asthi // 7 // (malaya)-'apumitthIe'tti-pUrvoktaprakRtiSoDazakakSayAdanantaraM saMkhyeyeSu sthitikhaMDeSu gateSu satsu napuMsakavedaH kSIyate, yAvacca na kSIyate tAvat san / tataH punarapi sthitikhaMDeSu saMkhyeyeSu gateSu satsu strIvedaH kSIyate, so'pi yAvatkSayaM na yAti tAvatsan / evaM // 31 // strIvedena puruSavedena vA kSapakazreNiM pratipatrasya draSTavyam / napuMsakavedena pratipannasya tu strIvedanapuMsakavedau yugapatkSayamupagacchataH, yAvacca NDROADC&500 For Private and Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir na kSayamupagacchatastAvatsantau / upazamazreNimadhikRtya punarupazAntamohaguNasthAnakaM yAvatsantau / tataH strIvedakSayAnantaraM saMkhyeyeSu | sthitikhaMDeSu gateSu satsu hAsyAdiSadkaM yugapatkSayamupayAti, tataH samayonAbalikAdvikAtikrame puruSavedaH / evaM puruSavedena kSapakazreNi pratipannasya draSTavyam / strIvedena napuMsakavedena vA kSapakazreNiM pratipannasya punaH puruSavedo hAsyAdiSadakaM ca yugapatkSIyate / tataH puruSavedakSayAnantaraM saMkhyeyeSu sthitikhaMDeSu gateSu satsu saMjvalanakrodhaH kSayamupayAti / tataH punarapi saMkhyeyeSu sthitikhaMDeSu gateSu satsu saMjvalanamAnaH / tato'pi saMkhyepeSu sthitikhaDeSu gateSu saMjvalanamAyA / yAvacca hAsyAdiprakRtayaH kSayaM nopayAnti tAvatsatyaH / 'taNurAgato tti lobho yati-lobhaH saMcalanalobho yAvattanurAgAntaH sUkSmasaMparAyaguNasthAnakAntaH tAvat san veditavyaH, parato'san / upazama| zreNimadhikRtya punasyAdiprakRtayaH sarvA api upazAntamohaguNasthAnakaM yAvat satyo'vasethAH // 7 // ___(u0)-pAguktaprakRtipoDazakakSayAnantaraM saGkhayeyeSu sthitikhaNDeSu gateSu napuMsakavedaH kSIyate, yAvacca na kSIyate tAvatsan / tataH | punarapi sthitikhaNDeSu saGkhayeyeSu gateSu strIvedaH kSIyate, so'pi yAvanna kSayaM yAti tAvatsan / evaM strIvedena puruSavedena vA kSapakazreNiM / pratipannasya draSTavya, napuMsakavedena pratipannasya tu strIvedanapuMsakavedau yugapatkSayamupagacchataH, yAvacca na kSayamupagacchatastAvatsantau, upaza16 mazreNimadhikRtya tUpazAntamohaguNasthAnakaM yAvatsantau / tataH strIvedakSayAnantaraM saGkhayeyeSu sthitikhaNDeSu hAsyAdiSaTkaM yugapatkSIyate, | tataH samayonAvalikAdvikAtikrame purussvedH| evaM puruSavedena kSapakazreNiM pratipannasya draSTavyam / strIvedena napuMsakavedena vA kSapakazreNi pratipannasya tu puruSavedo hAsyAdiSadakaM ca yugapatkSIyate / tataH puruSavedakSayAnantaraM saGkhtheyeSu sthitikhaNDeSu gateSu saMjvalanakrodhaH kSIyate. tato bhUyo'pi saGkhaye yeSu sthitikhaNDeSu gateSu saMjvalanamAnaH / tato'pi saGghayeyeSu sthitikhaNDeSu gateSu saMcalanI mAyA / yAvacca hAsyA TORISES For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org karmaprakRtiH // 32 // sattA svAmitvaM ADSONGONDORE | diprakRtayo na kSIyante tAvatsatyaH / tanurAgAnta iti lobhazcetyatretiryAvadarthaH-yAvattanurAgasya sUkSmasamparAyaguNasthAnakasyAntastAvallobhazca saMjvalanalobhazca san jJAtavyaH, parato'san / upazamazreNimadhikRtya tu hAspAdiprakRtayaH sarvA apyupazAntamohaguNasthAnaM yAva A satyo veditavyAH // 7 // maNuyagaijAitasabAyaraM ca pajattasubhagaAejja / jasakittI titthayaraM veyaNiuccaM ca maNuyAuM // 8 // bhavacarimassamayammi u tammaggillasamayammi sesA u| AhAragatitthayarA bhajjA dusu natthi titthayaraM // 9 // (cU0)-'maNuyagaijAtitasabAyaraM ca pajjattasubhagamAdejjaM jasakittI titthayaraM veyaNiuccaM ca maNuyAuM'ee| bArasaM kamA 'bhavacarimassamayammitti-jAva ajogicarimasamato tAva ee atthi, 'tammaggillasamayammi sesA utti-Nava NAma terasa NAmarahiyA NAmakaMmajA ekkAsIti niyAgoyaannayaraveyaNijjasahiyA jAyA tesItI te sesA vucaMti, 'tammaggillasamayammiti-ajogicarimasamayassa jo ducarimo samato tAva atthi, carimasamate | khijjati / 'AhAragatitthagarA bhajjatti-sabvesu guNaTThANesu AhAragatitthagarAtiM bhayaNijati / 'dusu Natthi | titthagaraMti-sAsAyaNasammAmicchAdiTThINaM titthagarasaMta natthi // 8-9 // (malaya0)-'maNuyagaI'ityAdi-manuSyagatipazcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayaza kIrtitIrthakarAnyataravedanIyoccairgotramanuSyAyarUpA dvAdaza prakRtayo bhavacaramasamaye santi, ayogikevalicaramasamayaM yAvat vidyante, parato'satya ityarthaH / zeSAH punaruktavyatiriktAH // 32 // For Private and Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMkhejyA bhAgA tAva majjhimA aTTha vi kasAyA asthi, parato natthi / uvasamaseTiM paDuca jAva uvasaMtakasAyAte tAva atthi / 'nirayatiriyaterasagaM NiddANiddAtigeNuvari' tti-nirayatiriyaegaMtapAtoggAtiM terasa nAmAti, taM jahA - nirayagati tiriyagati egiMdiyajAti jAva coriMdijAti NarayANupucvi tiriyANupucvi AyAvaM ujjovaM thAvaraM suhamaM sAhAraNaM ee terasa, zrINa gidvitigeNa saha solasa 'uvariM'ti aTTasu kasAtesu khaviesuvari saMkhejjesu dvitikhaMDesu gatesu solasa vi jugavaM NassaMti, jAva aviNaTThA tAva asthi parato Natthi / uvasama seDhIe uvasaMtassa vi atthi | 6 || ( malaya 0 ) - ' khavaga' tti - kSapakasya anivRttibAdarasaMparAyAdvAyA yAvat saMkhyA bhAgAstAvat aSTAvapi apratyAkhyAnapratyAkhyAnasaMjJAH kaSAyAH santi / parato na vidyante, kSINatvAt / upazamazreNimadhikRtya punarupazAntamohaguNasthAnakaM yAvat santo veditavyAH / nirayatiryagekAntaprAyogyaM yannAmatrayodazakaM narakadvikatiryagdvikaika dvitricaturindriyajAtisthAtrarAtapodyotasUkSmasAdhAraNarUpaM nidrAnidrAtrikeNa saha saMyuktaM kaSAyASTakakSayAdupari sthitikhaMDeSu sahasreSu gateSu satsu yugapatkSayameti / tato yAvanna kSayaM yAti tAvat sat, kSaye ca sati asat / upazamazreNyAM punaretAH SoDazApi prakRtaya upazAntamohaguNasthAnakaM yAvat satyo veditavyAH ||6|| ( u0 ) - kSapitasyAnivRttivAdarasamparAyAdvAyA yAvatsaGkhyeyA bhAgAstAvadaSTAvapi kaSAyA apratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNasaMjJAH santi, parato na vidyante, kSINatvAt / upazamazreNimadhikRtya punarupazAntamohaguNasthAnaM yAvatsanto veditavyAH / tathA nizyatiyeMgekAntaprAyogyaM yannAmatrayodazakaM -narakadvikatiryagdvikaikadvitricaturindriyajAtisthAvarAtapodyotasUkSmasAdhAraNarUpaM nidrAtrikeNa saMyuktaM kaSA For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir tadA sAsAdanamizrarahiteSu dvAdazasu guNasthAnakeSu tIrthakaranAma sattAyAM prApyate / yastu vizuddhasamyaktve satyapi tanna badhnAti tasya karmaprakRtiH 17 sarvamuNasthAnakeSu tatsattA na labhyate, yadanayoH svahetusadbhAve'pi bandhAdhrauvyAnAvazyaM sattAsaMbhava iti / tathA tIrthakarAhArakadvayasya sattA | mitho militasya sattA mithyAdRSTau nAvApyate / uktaM ca-"ubhae saMti na miccho" / kevalatIrthakaranAmasattAko'pi mithyaadRssttirntrmu||33|| prakRtisatkaharttamAtraM kAlaM bhavetrAdhika, uktaM ca-"titthagare antaramuhutta' / idamuktaM bhavati-yo narake baddhAyuSko vedakasamyagdRSTibaddhatIrthaka masthAna | svAmitvaM ranAmA sa~statrotpitsuravazyaM samyaktvaM parityajya tatrotpadyate, utpattisamayAnantaramantarmuhUrtAva'mavazyaM samyaktvaM pratipadyate, tasyAyamuktapramANaH kAlo labhyata iti draSTavyam // 8-9 // egegapagatisaMtaM bhaNiya, iyANi pagatiThANasaMta bhaNNatipaDhamacarimANamegaM channavacattAri bIyage tinni / veyaNiyAuyagoesu donni egotti dohoti // 10 // (cU0)-paDhamacarimANamega'ti-nANAvaraNaaMtarAiyANaM egegaM pagatiTThANaM paMca ceva jAva khINakasAyacarimasa. mto| 'channavacattAri bIyage tinnitti-nava cha cattAri eyANi daMsaNAvaraNe tinni sattaTThANANi-savvasamudato |nava, thINagiddhitige khavite cha, tato niddAduge khavie cttaari| Nava jAva uvasaMtakasAto, khavagesu vi aNiyahi| advAte jAva saMkhenabhAgotti / chakkaM tato ADhattaM jAva khINakasAyassa ducarimasamatotti / caukkaM tasseva crimsmte| 'veyaNiyAuyagoesu donni egotti do hotitti-veyaNiyaAugagoesu doNhaM pagatINaM samudato, donni Augassa annaM AugaM baddhaM jAva Na udeti tAva donni saMtaM, udinne egaM saMtaM / veyaNijassa vi egaM jAva na 12 // 33 // SSCDSD veeta For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 3030 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khINaM tAva donni saMtaM / goyassa jAva egaM na khINaM ubvaliyaM vA tAva donni saMtaM, NIyAgote khavite uccAgoe vA uvvalIe egaM saMtaM, tahA donni egaMti do saMtadvANANi bhavaMti // 10 // ( malaya 0 ) - tadevamukta me kaikaprakRtisatkarma / saMprati prakRtisthAna satkarmaprarUpaNArthamAha / 'paDhama' tti - prathamacaramayorjJAnAvaraNAntarAyayorekaikaM paJcaprakRtyAtmakaM sthAnam / tacca kSINakaSAyacaramasamayaM yAvat sat, parato'sat / tathA dvitIye darzanAvaraNIye trINi prakRtisthAnAni, tadyathA- pad nava catasraH / tatra sakaladarzanAvaraNIyaprakRtisamudAyo nava / tAztha nava prakRtaya upazamazreNimadhikRtya upazAnta| mohaguNasthAnakaM yAvat satyaH / kSapakazreNimadhikRtya punaranivRttibAdarasaMparAyAddhAyA yAvat saMkhyeyA bhAgAstAvatsatyaH, parataH styAnarddhitrikakSaye SaT bhavanti / tAca tAvatsatyo yAvat kSINakaSAyasya dvicaramasamayaH / tasmin dvicaramasamaye nidrApracale vyavacchidyete / | tatazvaramasamaye catasra eva satyaH / tA api tatra vyavacchidyante / tathA vedanIyAyurgotrANAM dve prakRtisthAne, tadyathA-dve ekA ca / tatra | vedanIyasya yAvadekaM na kSINaM tAvat dve satyau, ekasmiMstu kSINe ekA / gotrasya yAvadekaM na kSINaM udvalitaM vA tAvat dve satyau / nIcagatre kSapite uccagotre vA udvalite punarekA stii| AyuSastu yAvadvaddhamAyurnodeti tAvat dve prakRtI satyau / udite tu tasmin prAktanaM kSINamiti ekA prakRtiH // 10 // (u0 )--tadevamuktamekaikaprakRtisatkarma, samprati prakRtisthAnasatkarmaprarUpaNArthamAha-prathamacaramayorjJAnAvaraNAntarAyayorekaikaM paJcaprakRtyAtmakaM sthAnaM, tacca kSINakaSAyacaramasamayaM yAvatsat, parato'sat / tathA dvitIye darzanAvaraNIye trINi prakRtisthAnAni tadyathApaTU nava catasraH / tatra samuditAH sarvA darzanAvaraNaprakRtayo nava, tAzcopazamazreNyAmupazAntamo yAvatsatyaH kSapakazreNyAM tvanivRttivAM For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir masthAna darasamparAyAddhAyA yAvatsaMkhyeyA bhAgAstAvatsatyaH, parataH styAnacitrikakSaye SaDbhavanti, tAzca tAvatsatyo yAvatkSINakaSAyasya dvica-13 karmaprakRtiH 17 ramasamayaH, tasmin dvicaramasamaye nidrApracalayorvyavacchedaH, tatazcaramasamaye catasra eva satyastA api tatra vyavacchidyante / tathA vedanI-1 sattA // 34 // | yAyurgotrANAM dve dve prakRtisthAne, tadyathA-ve ekA ca / tatra vedanIyasya yAvadekA prakRtirna kSINA tAvadve satyau, ekasyAM tu kSINA-ISprakRtisatka| yAmekA satI / gotrasya yAvadekaM na kSINamudvalitaM vA tAvadve satyau / nIcargotre kSINe uccagotre yodvalite punarekA satI / AyuSastu | svAmitvaM yAvadvaddhamAyunoMdeti tAvaDe prakRtI satyau, udite tu tasmin prAktanaM kSINamityekA satI // 10 // iyANi mohassa pagatiTThANasaMtaM bhannatiegAi jAva paMcagamekArasa bAra terasigavIsA / biya tiya cauro chassatta aTTha vIsA ya mohassa // 11 // (cU0)-1-2-3-4-5-11-12-13-21-22-23-24-26-27-28 eyANi mohaNijassa saMtakaMmaTThANANi / suhagahaNanimitta vivarIyANi vakkhANijaMti / tattha aTThAvIsA savvamohasamudato / tato sammatte uvvalie sattAvIsA / tato samAmicchatte uvvalite chabbIsA, aNAdimicchadihissa vA chnviisaa| aTThAvIsAto aNaMtANubaMdhivisaMjojie cauvIsA / tato micchatte khavite teviisaa| tato saMmAmicchatte khavite vAvIsA / tato saMmatte khavite ekavIsA / tato aTThakasAte khavite terasa / tato napuMsagavede skhavite vArasa / tato itthivee| khavie ekkArasa / tato chanokasAte khavite paMca / tato purisavee khavie cattAri / tato kohasaMjalaNe khavite tinni| tato mANasaMjalaNe khavite donni / tato mAyAsaMjalaNAte khavite eko lobho / saMtavANanirUvaNA kayA // 11 // // 30 // OTO D For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir sarvA api tryazItisaMkhyAH 'tammaggillasamayammiti-bhavacaramasamayapAzcAtyasamaye'yogikevalidvicaramasamaye ityarthaH, satyo bhavanti, caramasamaye tvstyH| AhArakatIrthakaranAmnI sarveSvapi guNasthAnakeSu bhAjye / dvayoH punarguNasthAnakayoH sAsAdanasamyamithyAdRSTirUpayostIrthakaranAma niyamAna vidyate, tIrthakaranAmasatkarmaNaH svabhAvata evoktarUpe guNasthAnakadvike gamanAsaMbhavAt / / 8-9 // (u0)-manuSyagatipazcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazaHkIrtitIrthakarAnyataravedanIyoccairgotramanuSyAyurUpA dvAdaza prakRtayo bhavacaramasamaye santi, ayogikevalicaramasamayaM yAvadvidyante parato'satya ityarthaH / zeSAH punaruktavyatiriktA anyataravedanIyadevadvikaudArikasaptakavaikriyasaptakAhArakasaptakataijasakArmaNasaptakapratyekasaMhananaSadkasaMsthAnaSadkavarNAdiviMzativihAyogatidvikAgurulaghuparAghAtopaghAtocchvAsasthirAsthirazubhAzubhadurbhagasusvaraduHsvarAyazaHkIrtimanuSyAnupUrvInirmANAnAdeyAparyAptakanIcargotrarUpAstryazItisaMkhyAH 'tammaggillasamayammi' tti-bhavacaramapAzcAtyasamaye'yogikevalidvicaramasamaye satyo bhavantItyarthaH, caramasamaye tvasatyaH / AhArakatIrthakaranAmnI sarveSvapi svAdhAratvena saMbhaviSu guNasthAneSu bhAjye / dvayoH punarguNasthAnayoH sAsAdanasamyagmithyAdRSTirUpayostIrthakaranAma niyamAnna vidyate, tIrthakaranAmasatkarmaNaH svabhAvata evoktaguNasthAnadvaye gamanAsaMbhavAta, tata itthamanayojanA bhAvanIyA / yo'pramatta-13 saMyatAdiH saMyamapratyayAdAhArakasaptakabandhaM vidhAya vizuddhivazAduparitanaguNasthAneSu samArohati, yazca tadvandhAnantaramuparitanaguNasthA| nebhyo'vizuddhAdhyavasAyenAdhaH patati tasyAhArakasaptakaM sarvaguNasthAneSu sattAyAM prApyate / yastvAhArakasaptakaM na badhnAtyeva, tadvandhaM vinava | coparitanAni guNasthAnAnyadhyArohati tasya tatteSu sattAyAM nAvApyate / tathA yaH kazcidaviratasamyagdRSTayAdirapUrvakaraNabhAgaSaTkaM yAvatsamyaktvapratyayAtIrthakaranAma baddhoparitanaguNasthAnakAnyadhirohati, kazcicca baddhatIrthakaranAmA'vizuddhivazAnmithyAtvamapi gacchati CHODOHOROSODE For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A sattA prakRtisatkamasthAna| svAmitvaM | vede kSINe ctsrH| tataH saMjvalanakrodhe kSINe tisraH / tataH saMjvalane mAne kSINe dve / tataH saMjvalanyAM mAyAyAM kssiinnaayaamekaa||11|| karmaprakRtiH - iyANiM guNahANesu kassa katiTThANA bhavaMti taM nirUvaNatthaM bhannati tinaga tigaM paNagaM paNagaMpaNagaM ca paNagamaha donni / dasa tinni donni micchAigesu jAvovasaMtotti // 12 // (0)-tinni micchAdihissa saMtavANANi / taM jahA-aTThAvIsA, sattAvIsA, chabbIsA / 'ega'ti-sAsAyaKNassa egA aTThAvIsA saMtaM, kAraNaM puvvuttaM / tigaM sammAmicchadihissa saMtaTThANANi, taM jahA-28-27-24 / aTThAvIsasaMtakamigo sammAmicchattaM gao teNa aTThAvIsA / micchadiTTiNA saMmattaM uvvaliyaM pacchA sattAvIsa4. saMtakaMmigo sammAmicchattaM gato taM paDucca 27 / cauvvIsasaMtakamigo saMmadihi sammAmicchattaM gato taM paDucca cauvIsA / 'paNagaM'ti-asaMjayasaMmadihissa paMca saMtahANANi / taM jahA-28-24-23-22-21 / aTThAvIsA uvasamasaMmadihissa vA veyagasammadihissa vA savvamohasaMtakamissa aTThAvIsA / cauvIsA aNaMtANubaMdhiasaMtakamaMsigassa veyagasammadihissa vA uvasamasammadihissa vA bhavati / tevIsA veyagasammadihissa micchatte khavie bhavai / sammAmicchatta khavie bAvIsA / ekavIsA khAtiyasammadihissa bhavati / paNagAni te ceva |paMca saMjayAsaMjayassa vi, 'paNagaM ca'tti-te ceva pamattasaMjayassa vi / puNo 'paNagaMti-ee ceva apamattasaMjayassa pNctttthaannaa| te tesi savvesiM jahA asaMjayasammadihissa bhAvaNA tahA bhANiyavvA / aha donnitti-apubva'karaNassa donni hANANi 24-21 / cauvIsA uvasamasammadihissa uvasamaseDhIte / ekkavIsA khAtiyasamma DDOGane 2DIODIODOGGIODICES For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir RECICIDCORDS | dihissa dosu vi seDhIsuM bhvti| 'dasatti aNiyahissa dasa saMtavANANi / taM jahA-24-21-13-12-11-5-43-2-1 / tattha cauvvIsA uvasamaseDhIe, ekkavIsA dosu vi seDhIsu, sesA khavagaseDhIte, tesiM pubyuttaM kAraNaM / 'tinnitti-suhumasaMparAgarasa tinni saMtahANANi, taM jhaa-24-21-1| caubbIsA ekkavIsAto uvasamaseDhIe, | ego khavagassa hoti / 'donni'tti-uvasaMtakasAyassa do saMtavANANi 24-21 uvasamakhatIya sammadiTThINaM jhkm| 'micchAigesu jAvovasaMtotti-micchAdihi Adi jAva uvasaMtakasAto tAva ee hANA parivADIe ghettavvA // 12 // (malaya0)-sampratyetAni prakRtisatkarmasthAnAni guNasthAnakeSu vicintayanbAha-'tinnegatti / yAvadupazAntamohaguNasthAnakaM tAvanmidhyAdRSTayAdiSu guNasthAnakeSu yathAsaMkhyaM jyAdIni prakRtisatkarmasthAnAni bhavanti / tatra mithyAdRSTiguNasthAnake trINi prakRtisatkarmasthAnAni / tadyathA-aSTAviMzatiH, saptaviMzatiH, pavizatizca / etAni ca pAgeva bhAvitAni / sAsAdanasamyagdRSTiguNasthAnake eka prakRtisatkarmasthAnamaSTAviMzatirUpam / samyamithyAdRSTiguNasthAnake trINi prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-aSTAviMzatiH saptaviMzaticaturviMzatizca / iha yo'STAviMzatisatkarmA san samyamithyAtvaM gtstmaashrityaassttaaviNshtiH| yena punarmidhyAdRSTinA satA pUrva samyaktvamudalitaM tataH saptaviMzatisatkarmaNA satA samyamithyAtvamanubhavitumArabdhaM taM prati saptaviMzatiH / caturviMzatisatkarmaNAM samyamithyA5 dRSTiM pratItya punazcaturviMzatiH prApyate / tathAviratasamyagdRSTiguNasthAnake pazca prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-aSTAviMzatiH caturvi zatiH trayoviMzatiH dvAviMzatiH ekaviMzatizca / tatrASTAviMzatiraupazamikasamyagdRSTeH kSAyopazamikasamyagdRSTervA / aSTAviMzatisatkarmaNo DROOR For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir sattA prakRtisatkasthAna svAmitvaM 'nantAnubandhikSaye vedakasamyagdRSTeraupazamikasamyagdRSTervA caturviMzatiH / vedakasamyagdRSTemithyAtve kSapite trayoviMzatiH / tasyaiva smykrmprkRtiH| mithyAtve kSapite dvaaviNshtiH| kSAyikasamyagdRSTerekaviMzatiH / tathA dezaviratiguNasthAnake pazca prakRtisatkarmasthAnAni, tAni ca pUrvoktAnyeva / tAnyeva pramattasaMyataguNasthAnake / tAnyeva cApramattasaMyataguNasthAnake / 'aha doniti-athAnantaraM apUrvakaraNa| guNasthAnake dve prakRtisthAne, tadyathA-caturvizatirekaviMzatizca / tatropazamaNi pratipannasya caturviMzatiH, kSAyikasamyagdRSTimadhikRtya | dvayorapi shrennyorekviNshtiH| tathAnivRttivAdarasaMparAyaguNasthAnake daza prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-caturviMzatiH, ekaviMzatiH, trayodaza,dvAdaza, ekAdaza, paJca, catasraH, tisraH, de, ekA ca / tatra caturviMzatirupazamazreNimadhikRtya, ekaviMzatiH kSAyikasamyagdRSTedvayorapi zreNyoH, zeSANi punaH kSapakazreNyAm , tAni ca prAgeva bhAvitAni / sUkSmasaMparAyaguNasthAnake trINi prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathAcaturviMzatiH, ekaviMzatiH, ekA ca / tatra caturviMzatiraupazamikasamyagdRSTeH, ekaviMzatizca kSAyikasamyagdRSTeH, ete ca dve api prakRti| satkarmasthAne upazamazreNyAM, ekA ca kSapakazreNyAm / tathA dve prakRtisatkarmasthAne upazAntamohaguNasthAnake, tadyathA-caturviMzatirekaviMzatizca / ete ca dve api prAgiva bhAvanIye // 12 // (u0) etAnyeva prakRtisatkarmasthAnAni guNasthAneSu cintayannAha-yAvadupazAntamohaguNasthAnakaM tAvanmithyAdRSTayAdiSu guNasthAneSu krameNa cyAdIni prakRtisatkarmasthAnAni bhavanti / tatra mithyAdRSTiguNasthAne trINi prakRtisatkarmasthAnAni-aSTAviMzatiH, saptaviM| zatiH, SaDviMzatizceti / etAni ca prAgeva bhAvitAni / sAsAdanaguNasthAne ekaM prakRtisatkarmasthAnamaSTAviMzatirUpam / samyamithyAdRSTiguNasthAne trINi prakRtisatkarmasthAnAni-aSTAviMzatiH, saptaviMzatiH, caturviMzatizceti / tatra yo'STAviMzatisatkarmA san samyamithyAtvaM OMDOGate DSSSSSSCOM // 36 // For Private and Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( malaya 0 ) - samprati mohanIyasya prakRtisatkarmasthAnapratipAdanArthamAha- 'egAi' ti / mohanIyasya paJcadaza prakRtisatkarmasthAnAni / tadyathA-ekA, dve, tisraH, catasraH, paJca, ekAdaza, dvAdaza, trayodaza, ekaviMzatiH, dvAviMzatiH, trayoviMzatiH, caturviMzatiH, SaDviMzatiH, | saptaviMzatiH, aSTAviMzatizceti / etAni sukhAvabodhArtha gAthAkramavaiparItyena bhAvyante - tatra mohanIyasya sarvaprakRtisamudAyo'STAviMzatiH / samyaktve udvalite saptaviMzatiH / tato'pi samyamidhyAtve udvalite SaDviMzatiH, athavA'nAdimidhyAdRSTeH SaTviMzatiH / aSTAviMzati| ranantAnubandhicatuSTaye kSINe caturviMzatiH / tato midhyAtve kSINe trayoviMzatiH / tataH samyamidhyAtve kSINe dvAviMzatiH / tataH samyaktve kSINe ekaviMzatiH / tato'STasu kaSAyeSu kSINeSu trayodaza / tato napuMsakavede kSINe dvAdaza / tataH strIvede kSINe ekAdaza / tataH SaTsu nokaSAyeSu kSINeSu paJca / tataH puruSavede kSINe catasraH / tataH saMjvalanakroghe kSINe tisraH / tataH saMjvalanamAne kSINe dve / saMjvalanamAyAyAM ca kSINAyAmekA // 11 // ( u0 ) - atha mohanIyasya prakRtisatkarmasthAnapratipAdanAyAha- mohanIyasya pazcadaza prakRtisatkarmasthAnAni / tathAhi ekAdyAH paJca, | ekA dve tisrazcatasraH paJca cetyarthaH, tathaikAdaza dvAdaza trayodazaukaviMzatistrayoviMzatizcaturviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzaticeti / | etAni sukhAvabodhAya gAthAkramamutsRjya bhAvyante tatra mohanIyasya sarvaprakRtisamudAyo'STAviMzatiH / samyaktve udvalite saptaviMzatiH / tato'pi samyagmithyAtve udvalite SaDviMzatiH, yadvA'nAdimidhyAdRSTeH paviMzatiH / aSTAviMzateranantAnubandhicatuSTaye kSINe caturviMzatiH / tato midhyAtve kSINe trayoviMzatiH / tataH samyamidhyAtve kSINe dvAviMzatiH / tataH samyaktve kSINe ekaviMzatiH / tato'STasu kapAyeSu kSINeSu trayodaza / tato napuMsakavede kSINe dvAdaza / tataH strIvede kSINe ekAdaza / tataH SaTsu nokapAyeSu kSINeSu paJca / tataH puruSa For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kobatirth.org (cU0)-dasaNamohaNijje khavite ketI paNuvIsaMpi saMtaM icchaMti, 'saMjoyaNANa pacchA NAsaMtesiM uvasamaM cI karmaprakRtiH zatti-je didvitige khavite paNuvIsasaMtakamma icchati te aNaMtANubaMdhINaM pacchA viNAsaM icchaMti, te ceva tesiM| sattA aNatANubaMdhINa uvasamaM pi icchaMti, taM Arise na milatitti Na icchijati // 13 // prkRtistk||37|| __(malaya0)-samprati matAntaramAha-'saMkhINa'ti / kecidAcAryAH paJcaviMzatilakSaNamapi prakRtisatkarmasthAnamicchanti / te hi prathamato dRSTimohe darzanamohanIyatritaye saMkSINe-kSayamupagate sati pazcAdanantAnubandhinAM nAzamicchanti / tatastanmatena darzanamohanIya 12 svAmitvaM | tritayakSaye sati paJcaviMzatirUpamapi prakRtisatkarmasthAnaM prApyate / yadyevaM tarhi tanmatamiha kasmAnAbhyupagamyate ? ucyate-ArSaNa virodhAt / yadAha cUrNikRt-"taM Arise na milaI teNa na icchijjai"tti / tathA ta evAcAryAsteSAmanantAnubandhinAmupazamaM cecchanti, ( nAnye prmaarthvedinH| ata eva ca prAganantAnubandhinAmupazamanA'smAbhirnopadarzitA // 13 // (u0)-ata matAntaramAha-kecidAcAryAH paJcaviMzatilakSaNamapi prakRtisatkarmasthAnamicchanti / te hi dRSTimohe-darzanamohanIyatraye | saMkSINe sati pazcAtsaMyojanAnAm-anantAnubandhinAM nAzamicchanti,tatastanmate darzanamohanIyatritayakSaye sati paJcaviMzatirUpaM prakRtisakarmasthAnaM prApyate / yadyevaM tarhi tanmataM kasmAnnAdriyate ? ucyate-ANa virodhAt / yadAha cUrNikRt-"taM Arise na milai teNa Na icchiAi"tti / tathA ta evAcAryAsteSAmanantAnubandhinAmupazamaM cecchanti, nAnye pAramarSavedinaH / ata eva granthakRnmatena tadupazamanA noktA // 13 // iyANiM NAmassa pagatiTThANasaMtakamma bhaNNati DOCeNDRORake 4 // 37 // For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir Cakck tidugasayaM chappaMcagatiganaI nauiguNanauI ya / cautigadugAhigAsI nava aTTa ya nAmaThANAI // 14 // __ (cU0)-103-102-96-95-93-90-89-84-83-82-9-8 / eyANi vArasa nAmassa saMtakammaTThANANi / tattha tiuttarasayaM svvnaamsmudo| tameva titthagararahiyaM viuttarasayaM / AhArasattagarahiyaM channauI hoi / so ceva titthagararahiya paMcANaui hoi / paMcANaui devadugarahiyA ahavA nirayadugarahiyA teNautI hoi / tiuttarasayaM terasanAme khavite NautI hoi / biuttarasayAto terasanAme khavite egUNaNautI hoii| teNautIto nirayaduge veubviyasattage ya phiTTe caurAsItI hoI, ahavA devadugaveubviyasattagarahiyA caurAsItI hoI / channautIte terasanAme khavie tesitI hoti / paMcANautIte terasanAme khavite bAsItI hoti / caurAsIiM maNuyadugarahiyA bAsItI hoIti / maNuyagati paMceMdiyajAtitasabAyarapajattagasubhagaM Adeja jasakitti titthayaranAma ete Nava / ee ceva titthayararahiyA aha hoMti // 14 // (malaya0)-samprati nAmakarmaNaH prakRtisatkarmasthAnAni pratipipAdayiSurAha / tidugasayaMti-nAmakarmaNo dvAdaza prakRtisatkarmasthAnA. | ni, tadyathA-vyuttarazatam , dvayuttarazataM, SaNNavatiH, pazcanavatiH, trinavatiH, navatiH, ekonanavatiH, caturazItiH, vyazItiH, dvayazItiH, nava, aSTau ceti / tatra sarvanAmakarmaprakRtisamudAyasvyuttarazatam / tadeva tIrthakararahitaM dvayuttarazatam / TyuttarazatamevAhArakasaptakarahitaM paNNa vtiH| saiva tIrthakararahitA pshcnvtiH| paJcanavatireva devadvikarahitA narakadvikarahitA vA trinavatiH / tathA vyuttarazatameva nAmatrayodazakarahitaM nvtiH| saiva tIrthakararahitA ekonanavatiH / tathA trinavatirnarakadvikavaikriyasaptakarahitA devadvikavakriyasaptakarahitA vA catura Da For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zItiH / SaNNavatistrayodazarahitA tryshiitiH| paJcanavatistrayodazarahitA dvayazItiH, athavA caturazItirmanujadvikarahitA dvayazItiH / karmaprakRtiH | manujagatipaJcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazaHkIrtitIrthakararUpA nava / tA eva tIrthakararahitA aSTau // 14 // (u0)-atha nAmakarmaNaH prakRtisatkarmasthAnAnyabhidhitsurAha-nAmno dvAdaza prakRtisthAnAni-vyuttarazataM, dvayuttarazataM, SaNNavatiH, // 38 // K|| paJcanavatisvinavatirnavatirekonanavaticaturazItiruyazItidvarthazItinavASTau ceti / etadbhAvanA ceyaM-sarvanAmaprakRtisamudAyasvyuttarazataM, jinanAmarahitaM vyuttarazataM, vyuttarazatamAhArakasaptakarahitaM SaNNavatiH, saiva jinanAmarahitA pazcanavatiH, paJcanavatireva suradvikena naraka| dvikena vA varjitA trinavatiH / vyuttarazatameva nAmatrayodazakarahitaM navatiH, saiva jinanAmarahitaikonanavatiH, tathA trinavatireva narakadvikavaikriyasaptakAbhyAM suradvi kavaikriyasaptakAbhyAM vA rahitA caturazItiH, SaNNavatistrayodazarahitA vyazItiH / paJcanavatistrayodazarahitA | | dvayazItiH, yadvA caturazItirmanujadvikarahitA dvayazItiH / manujagatipazcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazaHkIrtitIrthakararUpA nava / / tA eva jinanAmarahitA aSTau // 14 // | iyANi guNahANesu eyANi hANANi bhannati, taM nirUvaNatthaM bhannati ege cha dosu dugaM paMcasu cattAri aTTagaM dosu / kamaso tIsu cauka cha tu ajogammi ThANANi // 15 // ___ (cU)-micchAdihissa chaTThANANi / taM jahA 102-96-95-93-84-82 / channavati micchAdihissa kahaM? bhaSNati-puvvaM baddhAugo pacchA saMmattaM labhiya titthakaranAma baddhaM, so ya veyagasammadiTThI NirayAbhimuho sammattaM chaDDeti taMmi micchAdihi aMtomuhuttaM kAlaM channautI lambhati, parato sammadiTThI bhavati / sesaTTANA sattA prakRtisatkamasthAnasvAmitvaM DOS SPEOSDEOCkDara // 38 // For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir | gatastamAzrityASTAviMzatiH / yastu mithyAdRSTiH san samyaktvodvalanaM kRtvA saptaviMzatisatkarmA san samyamithyAtvamanubhavituM lagnastamAzritya sptviNshtiH| visaMyojitAnantAnubandhinaH satazcaturviMzatisatkarmaNaH samyamithyAdRSTitvAvasthAmapekSya punazcaturviMzatiH prApyate / tathAviratasamyagdRSTiguNasthAnake pazca prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-aSTAviMzatizcaturviMzatistrayoviMzativiMzatirekaviM| zatizceti / tatrASTAviMzatiraupazamikasamyagdRSTeH kssaayopshmiksmygdRsstte;| aSTAviMzatisatkarmaNa anantAnuvandhikSaye dvividhasyApi tasya cturviNshtiH| vedakasamyagdRSTemithyAtve kSapite trayoviMzatiH / tasyaiva samyamithyAtve kSapite dvAviMzatiH / kSAyikasamyagdRSTerekaviMzatiriti / tathA dezaviratiguNasthAne paJca prakRtisatkarmasthAnAni,tAni cAnupadamabhihitAnyeva / etAnyeva paJca SaSThe saptame |ca guNasthAne / athAnantaramapUrvakaraNaguNasthAnake dve prakRtisthAne, tadyathA-caturviMzatirekaviMzatizca / tatropazamazreNyAmakSAyikasamyagdRSTe caturviMzatiH, kSAyikasamyadRSTastu dvayorapi shrennyorekviNshtiH| tathAnivRttibAdarasamparAyaguNasthAnake daza prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA| caturviMzatirekaviMzatitrayodaza dvAdaza ekAdaza paJca catasrastisro ve ekA ca / tatra caturviMzatirupazamazreNimadhikRtya / ekaviMzatiH | kSAyikasamyagdRSTedvayorapi zreNyoH / zeSANi tu sthAnAni kSapakazreNyAM, tAni ca prAgeva bhAvitAni / sUkSmasamparAyaguNasthAnake trINi prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-caturvizatirekaviMzatirekA ca / tatra caturviMzatiraupazamikasamyagdRSTeH, ekaviMzatizca kSAyikasamyagdRSTeH, ete dve apyupazamazreNyAM, kSapakazreNyAM tvekA / tathopazAntamohaguNasthAne dve prakRtisatkarmasthAne caturvizatirekaviMzatizca, ete dve | prAgvadbhAvanIye // 12 // saMkhINadiTThimohe keI paNavIsaI pi icchaMti / saMjoyaNANa pacchA nAsaM tesiM uvasamaM ca // 13 // For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya, Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 39 // SRICACADS | nAmasahitA bhavati tataH sA kathaM mithyAdRSTau prApyate ? ucyate-iha kazcit narakeSu baddhAyuSkaH pazcAtsamyaktvaM prApya tannimittaM tIrthakaranAmakarma baddhA narakAbhimukhaH san samyaktvaM tyaktvA mithyAdRSTirjAtaH, tato narake utpannaH san antarmuhUrtAnantaraM punarapi samyaktvaM 3 sattA pratipadyate, tato'ntarmuharta kAlaM yAvat SaNNavatimithyAdRSTau prApyate, AhArakasaptakatIrthakaranAmasatkarmA ca mithyAtvaM na pratipadyate / prakRtisatka| uktaM ca-"ubhae saMti na miccho" iti / tatasyuttarazataM mithyAdRSTau na prApyate / tathA dvayoH sAsAdanasamyamithyAdRSTiguNasthAna masthAna svAmitvaM kadvayorse dve prakRtisatkarmasthAne, tadyathA-dayuttarazataM pazcanavatizca / tathA paJcasu aviratasamyagdRSTiguNasthAnakaprabhRtiSu apUrvakaraNaguNasthAnakAnteSu catvAri catvAri prakRtisatkarmasthAnAni / tadyathA-vyuttarazataM, dvayuttarazataM, SaNNavatiH pnycnvtiH| zeSANi kSapakazreNyAmekendriyAdau ca saMbhavantIti kRtvA iha na prApyante / tathA dvayoranivRttibAdarasUkSmasaMparAyalakSaNayorguNasthAnakayoraSTakaM aSTau prakRtisatkamasthAnAni / tadyathA-zyuttarazatam , dvayuttarazatam , SaNNavatiH, paJcanavatiH, navatiH, ekonanavatiH, zyazItiH, dvayazItizca / tatrAnivR. ttibAdarasyAdimAni catvAri upazamazreNyAM kSapakazreNyAM vA yAvanna prayodazakaM kSIyate / zeSANi punaH kSapakazreNyAmeva / sUkSmasaMparAyasthAdimAni catvAri upazamazreNyAm , zeSANi tu kSapakazreNyAm / tathA triSu upazAntamohakSINamohasayogikevalilakSaNeSu catvAri catvAri prakRtisatkarmasthAnAni bhavanti / tatropazAntamohe imAni catvAri,tadyathA-vyuttarazatam , dvayuttarazatam , paNNavatiH, paJcanavatiH / | kSINamohasayogikevalinoH punaramUni, tadyathA-navatiH, ekonanavatiH, vyazItiH, yazItizca / 'cha ttu ajogammi ThANANi'tti-ayo |gikevalini SaT prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-navatiH, ekonanavatiH, vyazItiH, yazItiH, nava, aSTau ceti / eteSAmAdimAni // 39 // catvAri ayogikevalidvicaramasamayaM yAvat , caramasamaye tu tIrthakarAtIrthakarau pratItya dve antime prakRtisatkarmasthAne // 15 // NCDA For Private and Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (u0) etAnyeva guNasthAneSu cintayannAha-ekasminmithyAdRSTilakSaNe guNasthAne SaT prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-duyuttarazataM paNNavatiH pazcanavatisvinavatizcaturazItidarthazItizceti / tatra SaNNavatibaddhajinanAmno mithyAdRSTerantarmuhRtaM yAvatprApyate, bhAvitacarametat, AhArakajinanAmnorubhayoH sattAyAM mithyAtvaM na prApyata iti vyuttarazatapratiSedhaH, ze sugamam / tathA dvayoH sAsAdanasamyaGmithyAdRSTiguNasthAnakayo* dve prakRtisatkarmasthAne-dvayuttarazataM paJcanavatizcati / tathA paJcasu aviratasamyagdRSTayAdiSvapUrvakaraNAnteSu guNasthAneSu catvAri catvAri prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-vyuttarazataM, dvayuttarazataM, SaNNavatiH, paJcanavatizceti / zeSANi tu kSapakazreNyAmekendriyAdau ca saMbhavatprAptikAnIti neha prApyante / tathA dvayoranivRttibAdarasUkSmasamparAyayoraSTakamaSTau prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-vyuttarazataM, vyuttarazataM, SaNNavatiH, paJcanavatiH, navatiH, ekonanavatiH, vyazItiH, yshiitishc| tatrAnivRttivAdarasyAdimAni catvAryupazamazreNyAM kSapakazreNyAM ca trayodazakAkSayaM yAvatprApyante, zeSANi tu kSapakazreNyAmeva / vakSmasamparAyasyAdimAni catvAryupazamazreNyAM, zeSANi tu | kSapakazreNyAm / tathA trikhUpazAntamohakSINamohasayogikevalilakSaNeSu guNasthAneSu catvAri prakRtisatkarmasthAnAni bhavanti / tatropazAnta- | mohe vyuttarazatadvayuttarazataSaNNavatipazcanavatilakSaNAni catvAri sthaanaani| kSINamohasayogikevalinostu navatyekonanavatitryazItidvayazItilakSaNAni / ayogini tu Sad prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA-navatirekonanavatiruyazItidarthazItirnavASTau ceti / eteSvAdyAni catvAryayogikevalidvicaramasamayaM yAvat, caramasamaye tu jinAjinAvadhikRtya dve antye sthAna prApyate // 15 // / bhaNiyaM pagatisaMtaM, iyANi dvitisaMtaM vuJcati / taM duvihaM-mUlapagatiTThitisaMtakaMmaM, uttarapagatihitisaMtakaMmaM ca / bheto jahA pagatisaMtakame / iyANiM sAdiaNAdiparUvaNA duvihA-mUlapagatihitisAtiaNAdiparUvaNA, uttara For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir D MORE karmaprakRtiH // 40 // sattA sthitisakarmaNi sAdyAdi prarUpaNA pagatihitisAdiaNAIparUvaNA ya / tattha mUlapagatihitisAdiaNAdiparUvaNA bhaNNatimUlaThiI ajahannaM tihA cauddhA ya pddhmgksaayaa| titthayaruvvalaNAyugavajANi tihA duhANuttaM // 16 // (cU0) 'mUlaTiI ajahannaM tihAtti-mUlapagatihitisaMtamaM ajahannaM tivihaM aNAdi dhuva adhuvaM / kahaM ? bhaNNai-aTThaNhamUlapagatINaM jahannahitisaMtakammaM appappaNo khavaNaMte egahiti avasesA bhvti| egA dvitI ego smto| taM ca sAtiyaadhuvaM / taM mottUNa sesamajahannaM, tassa AdI Natthi, aNAdiyasaMtakammattAto, dhuvAdhuvA punbuttaa| iyANi uttarapagatINaM bhannati-'cauddhA ya paDhamakasAyatti-aNatANubaMdhINaM ajahannaM dvitisaMtakammaM sAtiyAti caubvihaM / kahaM ? bhaNNai-aNaMtANubaMdhINaM jahannahitisaMtakammaM visaMjojitassa Avaliya mottUNaM uvarillaM saMkataM, tato udayAvaliyAe egadvitisesaM dusamayakAladvitiyaM taMmi samate jahannagaM dvitisaMtakammaM / taM ca sAti | adhuvaM, taM mottUNaM sesamajahannaM / so ceva saMmattAto micchattaM gato tassa puNo baMdhatassa ajahannagassa sAtiyaM, taM hANamapattapuvassa aNAdiyaM, dhuvAdhuvA pubbuttA / 'titthayaruvvalaNAyugavajANi tihAtti-tisthakaranAmaM tevIsaM uvvalamANIto cattAri AugAtiM ca eyANi aTThAvIsaM kammANi motUNa sesaM chabbIsuttaraM pagatisayaM tassa ajahannagaM dvitisaMtaM aNAdidhuvaadhuvaM tivihaM, kahaM ? bhaNNai-eesi jahannaM dvitisaMtaM appappaNo khavaNaMte egahitisese bhavati udayavatINaM, aNudayavadINaM dusamatiga egadvitIya, taM ca sAtiyaadhuvaM, taM mottuNaM sesaM osbara // 40 // kana For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | siddhA eva / 'dosu durga'ti - sAsAyaNasammAmicchadiTThIsu donni saMtadvANA - 102, 95 / titthakarasahiyANi Na saMbhavati / 'paMcasu cattAri' - asaMjamasammadiTThisaMjayAsaMjayapamatta saMyata apamatta saMjaya apuvvakaraNesu eesa paMcahANesu cattAri saMtadvANANi, taM jahA-103-102-96 95 / sesA khavagaseDhIe egiMdiyAisu ya saMbhavatitti te Na hoMti / 'aTThagaM dosu' tti-aNiyaTTisuhumarAgesu aTThasaMtadvANANi, taM jahA - 103-102-96-95-90-8983-82 / tattha aNiyahissa 103-102-96-95 eyANi cattAri uvasamaseDhIte vA khavagaseDhIte vA jAva terasanAmaM Na khavijjati / imANa puNa cattAri khavagaseDhIte bhavaMti - 90-89-83-82 / eyANi aNiyahissa saMtaTThANANi / suhumarAgassa uvasAmagaM paDuca imANi cattAri dvANANi, taM jahA - 103 - 102 - 96 - 95 / imANi puNa | cattAri khavagaseDhIe, taM jahA - 90-89-83-82 / eyANi aTTha suhumarAgassa dvANANi saMtassa / 'kamaso tIsu | caukkaM ti-parivADito tisu dvANesu cattAri saMtadvANANi, uvasaMtakasAte tAva 103-102-96-95, khINakasAyasajogikevalissa 90-89-83-82 ee cattAri ThANA bhavaMti / 'chattu ajogammi dvANANi' tti- ajogissa cha saMtadvANANi 90-89-83-82-9-8 / eesi AtimA cattAri ajogiducarimasamato jAva tAva hoMti / Nava aTTha ya carimasamaye bhavaMti ||15|| (malaya 0 ) - etAnyeva prakRtisatkarmasthAnAni guNasthAnakeSu cintayannAha - 'ege' tti / ekasminmithyAdRSTilakSaNe guNasthAnake pada prakRtisatkarmasthAnAni, tadyathA - dvayuttarazatam, SaNNavatiH, paJcanavatiH, trinavatiH, caturazItiH, dvayazItiH / nanu SaNNavatistIrthakara - For Private and Personal Use Only vasna airates Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 41 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir etAsAM jaghanyaM sthitisatkarma svasvakSayaparyavasAne udayavatInAM samayamAtraikasthitirUpam, anudayavatInAM svarUpataH samaya mAtraikasthitikam, anyathA tu dvisamayamAtram / tacca sAdyadhruvam / tato'nyatsarvamajaghanyam / taccAnAdi, sadaiva bhAvAt / dhruvAdhruvatA pUrvavat / 'duhANuttaM'ttianuktaM uktaprakRtInAmutkRSTAnutkRSTajaghanyarUpaM tIrthakaranA moTUlana yogyadevadvikanarakadvikamanujadvika vaikriya saptakAhArakasaptako caitrasamya tatrasamyamidhyAtvarUpatrayoviMzatyAyuzcatuSTayAnAM jaghanyAjaghanyotkRSTAnutkRSTarUpaM vikalpacatuSTayaM 'dvidhA' - dviprakAram, tadyathA - sAdi adhruvaM ca / tathAhi uktaprakRtInAmutkRSTamanutkRSTaM ca sthitisatkarma paryAyeNAnekazo bhavati / tato dvitIyamapIdaM sAdyadhruvam / jaghanyaM | ca prAgeva bhAvitam | tIrthakaranAmAdInAM cAdhruvasatkarmatvAccatvAro'pi vikalpAH sAdyadhruvA avaseyAH / mUlaprakRtInAM cAnuktaM jaghanyamutkRSTamanutkRSTaM ca dviprakAram prAgeva coktam ||16|| (u0)--tadevamuktaM prakRtisatkarma / samprati sthitisatkarma vaktavyaM, tatra trayo'rthAdhikArAH, tadyathA-bhedaH sAdyanAdiprarUpaNA svAmitvaM | ceti / tatra bhedaH prAgiva / sAdyanAdiprarUpaNA'pi mUlaprakRtiviSayottaraprakRtiviSayA ceti dvividhA / tatra prathamato mUlaprakRtiviSayAM sAdyanAdiprarUpaNAM cikIrSurAha - mUlaprakRtisthitisatkarmAjaghanyaM tridhA - triprakAraM tadyathA - anAdi dhruvamadhuvaM ca / tathAhi mUlaprakRtInAM jaghanyaM sthitisatkarma svavakSaya paryavasAne samayamAtraikasthityAvazeSe bhavati, tacca sAdyadhruvaM, tato'nyatsarvamajaghanyaM sthitisatkarma, taccAnAdi sadaiva bhAvAt dhruvAdhuvattA pUrvavat / utkRSTAnutkRSTe tu sthitisatkarmANI paryAyeNa prApyamANatvAtsAdyadhruvatayA dvividhe evetyarthAdbhAvanIyam / | kRtA mUlaprakRtInAM sAdhanAdiprarUpaNA, sampratyuttaraprakRtInAM tAM cikIrSurAha 'cauddhA ya' ityAdi / prathamAyAH SaSThayarthatvAtprathamakapAyANAmanantAnubandhinAmajaghanyaM sthitisatkarma caturdhA - sAdyanAdidhuvAdhuvabhedAt / tathAhi amISAM sthitisatkarma svakSayopAntyasamaye svarUpA - For Private and Personal Use Only sattA sthitisatkarmaNi sAdyAdi prarUpaNA // 41 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra DSSS www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pekSayA samayamAtraikasthitikaM, karmatvasAmAnyApekSayA tu dvisamayamAnaM, tacca sAdyadhuvaM, tato'nyatsarvamajaghanyaM, tadapyulitAnAM bhUyo bandhe sAdi, tatsthAnamaprAptAnAmanAdi, dhruvAdhruvatA prAgvat / tathA tIrthakaranAmodlanayogyatrayoviMzatyAyuzcatuSTayavarjitAnAM zeSANAM SaDviMzatyadhikazatasaGkhyAnAM prakRtInAmajaghanyaM sthitisatkarma tridhA'nAdidhuvAdhuva bhedAt / tathAhi - etAsAM jaghanyasthitisatkarma khakhakSayaparyavasAne udayavatInAM samayamAtraikasthitirUpaM anudayavatInAM svarUpataH samayamAtraikasthitikaM stibukasaMkramopanItapararUpAnugatakarmatvasAmAnyApekSayA dvisamayamAtraM tacca sAdyadhruvaM tato'nyatsarvamajaghanyaM taccAnAdi sadaiva bhAvAt dhruvAdhuvatA prAgvat / anuktamuktaprakRtInAmutkRSTAnutkRSTajaghanyarUpaM jinanAmasuradvikanaradvikanaraka dvikavaikri yasaptakAhArakasapta ko cairgotra samyaktvasamyaGmithyAtvarUpatrayoviMzatyudvalanaprakRtyAyuzcatuSTayAnAM ca jaghanyAjaghanyotkRSTAnutkRSTarUpaM bhedacatuSkaM dvidhA sAdyadhruvaM ceti, tathAhi uktaprakRtInAmutkRSTAnutkRSTe sthitisatkarmaNI paryAyeNAnekazo bhavata iti dve adhyete sAdyadhruve, jaghanyaM ca prAgeva bhAvitam / jinanAmAdInAM cAdhuvasatkarmatvAccatvAro'pi bhedAH sAdyadhruvA jJeyAH // 16 // bhaNiyA sAdiyANAdiparUvaNA / iyANi sAmittaM bhavati / taM duviha-ukkosaTThitisaMtasAmittaM jahannadviti saMtasAmittaM / tattha putravaM ukkosaTThitisaMtasAmittaM bhaNNai jeThaI baMdhasamaM je baMdhodayA u jAtiM saha / aNudayabaMdhaparANaM samaUNA jaTThiI jeTTaM // 17 // (0) - 'jeTThiI baMdhasamaM jehaM bandhodayA u jAsi saha tti - ukkosaTTitibaMdhiNasarisaukosadvitisaMta, tesiM kammANaM 'bandhodayA jAsi saha tti-jAsiM pagatINaM bandho vi atthi udao vi atthi, ke te ? bhaNNai-paMca For Private and Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH sattA // 42 // sthiti| satkarma khAmitvaM CDDOGe NANAvaraNa cauro dasaNAvaraNa asAyaveyaNijjaM micchattaM solasakasAyA paMceMdiyajAti veubviyasattagaM maNuya| tiriya paDucca tejatigasattagaM iMDasaMhANaM vannAtivIsaM agurulahugaM uvaghAyaM parAghAyaM ussAsa ujjovaM apasatthavihAyagatitasabAyarapajjattagapatteyaathiraasubhadubhagadussara aNAeja ajasanimeNaNIyAgoya paMcaNhaM antarAiyANaM eyAsiM chalasIte pagatINaM ukkosahitisaMtakammaM ukkosahitibandheNaM tullaM / kiM kAraNaM? bhannati-ukkosaM dvitipaMdhiumADhatto abAhAe vi puvabaddhaM daliyaM atthi taM vedijati tamhA ukkosahitibaMdhakAle daliyaM sabvattha niraMtaraM labhati / 'aNudayabaMdhaparANaM samayUNa'tti-je kammA aNudayiNo baMdhukkasA ya tesiM samaUNa tti samaUNA ukosahitI dvitisaMtakammaM bhavati / ke te? bhaNNai-NiddApaMcagaM Nirayagati tirayagati egidiyajAti urAliya sattagaM sevasaMghayaNaM NirayatiriyANupubvIto AtAvaM thAvaramiti eyAsi vIsAe pagatINaM jammi kAle ukkosato | dvitibandho taMmi kAle udao Natthi / kahaM ? bhaNNati-niddApaNagassa ukkassa saMkiliTThassa udato natthi / Nirayadugassa tiriyamaNuyA ukkosaM dviti bandhaMti tesu tesiM udato natthi / sesANaM kammANaM devA ukosaM | dviti baMdhati, kesi vi neraiyA vi,tesu vi tesiM udao natthi tti| ukkosaM hitibandhiumADhatto puvvabaddhaM saMtakamma abAhAte atthi udayaTThitidaliyaM udayAbhAvAto udayavatIsu appappaNo jAtIsu thibugasaMkameNa saMkamaMti / taM |ca saMtakammaM tasseva dissai tamhA teNa udayahitIe UNaM samaUNaM vucati / 'jahiI jeTuMti-jaTTitiM paDucca ukkosa| dvitIceva lambhati / kahaM ? bhannati-tammi kAle so samato atthitti kAuM // 17 // ADSENSOO // 42 // For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir ajahannaM tassa AdI Natthi dhuvasaMtakammattA, tamhA aNAtiyaM, dhuvAdhuvaM puvuttaM / 'duhANutta'ti-abhaNiyANaM | mUlapagadINaM uttarapagadINaM ca ukkosaNukkosajahannavikappA, adhuvasaMtANaM aTThAvIsAe pagadINaM ukkosaNukkosajahaH nnAjahannA cattAri vikappA sAdiyA adhuvA, kahaM ? bhannai-ukkosANukkosAdINaM ThitINaM parAvatI asthitti tamhA sAdiya adhuvA // 16 // (malaya0) tadevamuktaM prakRtisatkarma / samprati sthitisatkarma vaktavyam / tatra trayorthAdhikArAH, tadyathA-bhedaH, sAdhanAdiprarUpaNA, | svAmitvaM ceti| tatra bhedaHprAgiva / sAdhanAdiprarUpaNA ca dvidhA-mUlaprakRtiviSayA uttaraprakRtiviSayA c| tatra prathamato mUlaprakRtiviSayAM | sAdhanAdiprarUpaNAM cikiirssuraah-'muultthiitti| mUlaprakRtisthitisatkarma ajaghanyaM tridhA triprakAram / tadyathA-anAdidhruvamadhruvaM ca / tathAhimRlaprakRtInAM ajaghanyaM sthitisatkarma khasvakSayaparyavasAne samayamAtraikasthityavazeSe bhavati, tacca sAdi adhruvaM ca / nato'nyatsarvamajaghanyam, taccAnAdi, sadaiva bhAvAt / dhruvAdhruvatA pUrvavat / utkRSTamanutkRSTaM ca sAdhadhruvaM dvayorapi paryAyeNAnekazo bhavanAt / kRtA mUlaprakRtInAM sAdhanAdiprarUpaNA / sampratyuttaraprakRtInAM kriyate-'cauddhA ya ityAdi / atra SaSThayarthe prathamA, tato'yamarthaH-prathamakaSAyANAmanantAnubandhinAmajaghanya sthitisatkarma caturdhA catuSprakAram , tadyathA-sAdi anAdi dhruvamadhruvaM ca / tathAhi-eSAM jaghanya sthitisatkarma svakSayopAntyasamaye svarUpApekSayA samayamAtraikasthitirUpam , anyathA tu dvisamayamAnam , tacca sAdyadhruvam , tato'nyatsarvamajaghanyam , tadapi codvalitAnAM bhUyo bandhe sAdi, tatsthAnamaprAptAnAM punaranAdi, dhruvAdhruvatA pUrvavat / tathA tIrthakaranAmodalanayogyatrayoviMzatyAyuzcatuSTayavarjitAnAM zeSANAM SaDviMzatyadhikazatasaMkhyAnAM prakRtInAmajaghanya sthitisatkarma vidhA, tadyathA-anAdi dhruvamadhruvaM ca / tathAhi PADDDDDGe CARRIDDOS For Private and Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kobatirth.org | teSAmudayo ghaTate // 17 // karmaprakRtiH (70)-tadevaM kRtA sAdhanAdiprarUpaNA, samprati svAmitvaM vAcyaM, tacca dvidhA-utkRSTasthitisatkarmasvAmitvaM jaghanyasthitisatkarma- sattA YkhAmitvaM ca, tatra prathamata utkRSTasthitisatkarma svAmitvamAha-yAsAM prakRtInAM saha yugapadvandhodayau bhavatastAsAM jJAnAvaraNapazcakadarza- sthiti||43|| nAvaraNacatuSTayAsAtavedanIyamithyAtvaSoDazakaSAyapazcendriyajAtitaijasasaptakahuNDasaMsthAnavarNAdiviMzatyagurulaghuparAghAtopaghAtocchvAsApraza satkarma stavihAyogatyudyotatrasabAdaraparyAptapratyekAsthirAzubhadurbhagaduHsvarAnAdeyAyazaHkIrtinirmANanIce!trAntarAyapaJcakatiryaanuSyApekSikavaikri svAmitvaM yasaptakalakSaNAnAM udayabandhotkRSTAnAM paDazItiprakRtInAM jyeSThamutkRSTaM sthitisatkarma jyeSThasthitibandhasamaM utkRSTasthitibandhapramANaM bhavati / etAsAM hyutkRSTasthitibandhArambhe'bAdhAkAlamadhye prAgbaddhadalikaprAptAvapyudayavatItvAtprathamasthiteranyatra stivukasaMkrameNa na saMkrama ityu. skRSTasthitibandhapramANAdutkRSTasthitisatkarmaNo na ko'pi vizeSaH / tathA'nudaye udayAbhAve para utkRSTaH sthitibandho yAsAM tA anudayaba-13 ndhaparA:-nidrApazcakanarakadvikatiryadvikaudArikasaptakaikendriyajAtisevArttasaMhananAtapasthAvararUpA viMzatiH, tAsAM samayonotkRSTA sthitirutkRSTaM sthitisatkarma / tathAhi-etAsAmutkRSTasthitibandhArambhe yadyapyabAdhAkAlamadhye'pi prAgbaddhaM dalikamasti, tathApi prathamasthiti | tAsAmudayavatISu madhye stibukasaMkrameNa saMkramayati, tena tayA samayamAtrayA prathamasthityonotkRSTA sthitiH / atha kathaM nidrAdInAmanudaye sati bandhanotkRSTasthitiprAptiH ? ucyate-utkRSTaH sthitibandhaH utkRSTasaMklezAdhIno, na cotkRSTasaMklezasatve nidrApaJcakodayasaMbhavaH, narakadvikasya cotkRSTAM sthiti tiyaJco manuSyA vA badhnanti, na ca teSu narakadvikodayaH saMbhavI / zeSANAM tu devA nArakA vA yathAsaMbha // 43 // vamutkRSTasthitibandhakAH, na ca teSu tadudayopapattirityetAsAmanudaya evopapanna utkRSTasthitibandha iti // 17 // ROMODISROFEROHOREOGia KKRABODONCE For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra, www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DIGERSONCE saMkamao dIhANaM sahAligAe u Agamo saMtaM / samaUNamaNudayANaM ubhayAsiM jaTTiI tullA // 18 // (cU0)-'saMkamato dIhANaM sahAligAe u Agamo saMtati-jesiM kammANaM saMkamAto ukosadvitisaMtaM labbhati udato ya atthi tesiM AvaliyA UNA ukkosA dviti saMkamati, Agamotti saMkamaNe laddho, taM AvaligAe saha ukkosahitisaMtaM gaNijjati / kiM kAraNaM ? bhannati-taM taM kammaM baMdhamANassa jA baMdhukkasA dvitI AvaliyAtIyA bajjhamANaM udayAvaliyAte uppari saMkamaMti pubvaM baddhaM udayAgayaM vedijati tamhA udayAvaliyAe saha ukkosaTThitisaMtakamma vucati / ke te? bhaNNai-sAtAveyaNIya saMmattaM NavaNokasAya maNugati AtimA saMhANasaMghayaNA(dasa)apasatthavihAyagatithirasubhasubhagasussaraAdejajasakittiuccAgoyamiti etAsiMtIsAte pagatINaM | AvaligUNA ukkosA hitI dvitisaMtakammaM bhavati / sammatassa antomuhUttUNA ukkosiyA dvitI hitisaMtakammaM hoti / 'samayUNamaNudayANaM'ti-aNudayigANaM saMkamukkassANaM tameva samayUNAto ukkosA dvitI saMtakamma | vuccati / ke te? bhaNNai-saMmAbhicchattaM devagati bedidiyateiMdiyacoridiyajAtIto AhArasattagaM maNuyadevANu: puvIo suhamaapajjattagasAhAraNatitthagaramiti eesiM aTThArasaNhaM kammANaM samaUNaM bhavati, kahaM ? bhaNNai| ukkosahitibandhati(ndhAo) parivaDio tayaNaMtarameva ee baMdhatitti kAuM, tammi kAle tesiM udao Natthi, 4 antomuhuttAto parao udao bhavatitti, AhAragatitthagaranAmANaM baMdhakAle udao eva Natthi, sammAmiccha tassa sammAdihissa ukkosA dviti lanbhati / tesiM udayAbhAvAto udayahitigayaM daliyaM sajAtibhi thibuga For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kondra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir GOOD sattA sthitisatkarma svAmitvaM |saMkameNa saMkamati teNa udayahitIte samaUNaM vucati / 'ubhayAsiti-udayavatINaM aNudayavadINaM ca saMkamukkassAkarmaprakRtiHNaM jahitI doNhavi tullA bhnnti|khN ? bhaNNati-tammi kAle u(aNu)dayavatINa pi samato daliyarahio atthitti kAuM / ukkosaM dvitisaMtasAmittaM bhaNiyaM // 18 // // 44 // ___ (malaya0)-'saMkamao'tti-yAsAM prakRtinAM saMkramata utkRSTaM sthitisatkarma prApyate, na bandhataH, udayo'pi ca vidyate tAsAM saMkramato dIrghANAM saMkramavazalabdhotkRSTasthitikAnAM ya AgamaH saMkrameNa AvalikAdvikahInotkRSTasthitisamAgamaH sa 'AvalikayA' udayAvalikayA saha utkRSTaM sthitisatkarma / etaduktaM bhavati-sAtaM vedayamAnaH kazcidasAtamutkRSTasthitikaM badhnAti, tacca baddhA sAtaM barbu lagnaH, | asAtavedanIyaM ca bandhAvalikAtItaM sat AvalikAta uparitanaM sakalamapi AvalikAdvikahInaM triMzatsAgaropamakoTIkoTIpramANa sthitiKA satkarma tasmin sAtavedanIye vedyamAne badhyamAne ca udayAvalikAyA upariSTAt saMkramayati, tatastayA udayAvalikayA sahitaH saMkra meNAvalikAdvikahInotkRSTasthitisamAgamaH sAtavedanIyasyotkRSTaM sthitisatkarma / evaM navanokaSAyamanujagatipathamasaMhananapazcakaprathamasaMsthAnapaJcakaprazastavihAyogatisthirazubhasubhagasusvarAdeyayazaHkItyuca'rgotrANAmaSTAviMzatiprakRtInAmAvalikAdvikahInaH svasvasajAtIyotka sthitisamAgamaH udayAvalikayA sahita utkRSTaM sthitisatkarma bhAvanIyam / samyaktvasya punarantarmuhUtoMna utkRSTasthitisamAgama udayA. | valikayA sahita utkRSTaM sthitisatkarma / tathAhi-mithyAtvasyotkRSTa sthitiM baddhA tatraiva ca mithyAtve'ntarmuhUrta sthitvA tataH samyaktvaM pratipadyate / tasmiMzca pratipanne sati mithyAtvasyotkRSTAM sthiti-AvalikAta uparitanI sthiti-tathApi saMkhyayA'ntarmuhUrtonasaptatisAgaropamakoTIkoTIpramANAM sakalAmapi samyaktve udayAvalikAta upari saMkramayati / tato'ntarmuhUrtona evotkRSTasthitisamAgama DRODARDOICES // 44 // For Private and Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (malaya0)-tadevaM kRtA sAdyanAdiprarUpaNA / sampati svAmitvaM vaktavyam / tacca dvidhA-utkRSTasthitisatkarmasvAmitvaM, jaghanyasthiti| satkarmasvAmitvaM ca / tatra prathamata utkRSTasthitisatkarmavAmitvamAha-jeTThaThiiti / yAsAM prakRtInAM saha yugapat bandhodayau bhavataH, kAsAM yugapat bandhodayau bhavataH? iti cet ucyate-jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNa catuSTayAsAtavedanIyamithyAtvaSoDazakaSAyapazcendriyajAtitajasasaptakahuNDasaMsthAnavarNAdiviMzatyagurulaghuparAdhAtopaghAtocchvAsAprazastavihAyogatyudyotatrasabAdaraparyAptapratyekAsthirAzubhadurbhagaduHkharAnAdeyAyazaHkIrtinirmANanIcairgotrapaJcavidhAntarAyANAM tiryaanuSyAnadhikRtya vaikriyasaptakasya sarvasaMkhyayA SaDazItiprakRtInAm , tAsAM 'jyeSTha-utkRSTaM sthitisatkarma 'jyeSThasthitibandhasama'-utkRSTasthitibandhapramANaM bhvti| tAsAM hi utkRSTasthitibandhArambhe'bAdhAkAle'pi | prArabaddhaM dalikaM prApyate / na ca tAsAM prathamasthitiranyatra stibukasaMkrameNa saMkrAmati, udayavatItvAt / tatastAsAmutkRSTasthitibandhapramANamutkRSTaM sthitisatkarma praapyte| anudayabandhaparANAM samayonA jyeSThA sthitijyeSThamutkRSTaM sthitisatkarma / tatrAnudaye udayAbhAve para utkRSTaH sthitibandho yAsa tA anudayabandhaparAH-nidrApaJcakanarakadvikatiryagdvikaudArikasaptakaikendriyajAtisevAsiMhananAta sthAvararUpA viMzati| saMkhyAstAsAM samayonA utkRSTA sthitirutkRSTa sthitisatkarma / tathAhi-etAsAmutkRSTasthitibandhArambhe yadyapyabAdhAkAle'pi prAgbaddhaM dalikamasti tathApi prathamasthiti tAsAmudayaktISu madhye stibukasaMkrameNa saMkramayati / tena tayA prathamasthityA samayamAtrayA UnA utkRSTA sthitirutkRSTaM sthitisatkarma / athocyeta-kathaM nidrAdInAmanudaye sati bandhenotkRSTA sthitiH prApyate ? ucyate-utkRSTo hi sthitibandha | utkRSTa saMkleze bhavati / na cotkRSTe saMkleze vartamAnasya nidrApaJcakodayasaMbhavaH / narakadikasya tiyaJco manuSyA vA utkRSTasthitipandhakAH / na ca teSAM narakadvikodayaH saMbhavatIti / zeSakarmaNAM tu devA nArakA vA yathAyogamutkRSTasthitibandhakAH, na ca teSu | For Private and Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karma prakRtiH // 45 // 5222225 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( u0 ) - yAsAM prakRtInAM saMkramakAle udayo'pi vidyate saMkramata eva cotkRSTaM sthitisatkarma prApyate na bandhatastAsAM saMkramato dIrghANAmudayasaMkramotkRSTAnAM manujagatisAtAvedanIyasamyaktvasthirazubhasubhaga susvarAdeyayazaH kIrtina vanokaSAya prazasta vihAyogatiprathama|saMhananapaJcaka prathama saMsthAnapaJcako cai gotra lakSaNAnAM triMzat prakRtInAM ya AgamaH saMkrameNAvalikAdvikahIna utkRSTa sthitisamAgamaH sa AvalikayodayAvalikayA sahita utkRSTaM sthitisatkarma / idamuktaM bhavati - sAtaM vedayamAnaH kazcidasAtamutkRSTasthitikaM badhnAti / tacca baddhA sAtaM badhdhuM lagnaH, asAtAvedanIyaM ca bandhAvalikAtItaM sadAvalikAta uparitanaM sakalamapyAvalikAdvikahInatriMzatsAgaropamakoTIkoTIpramANaM sthitisatkarma tasmin sAtAvedanIye vedyamAne badhyamAne codayAvalikAyA upariSTAtsaMkramayati, tatastayodayAvalikayA sahitaH - saMkramadvArakAvalikAdvikahI notkRSTasthitisamAgamaH sAtavedanIyasyotkRSTaM sthitisatkarma, evamanyAsAmapyudaya saMkramotkRSTAnAmAvalikAdvikahIna svasvasajAtIyotkRSTasthitisamAgamapramANamudayAvalikAsahitamutkRSTasthitisatkarma bhAvanIyam / samyaktvasya punarantamuhUrttAnotkRSTa sthitisamAgamapramANamudayAvalikAsahitamutkRSTaM sthitisatkarma draSTavyaM yato mithyAtvasyotkRSTAM sthitiM baddhA tato'ntamuhUrtta mithyAtva eva sthitvA samyaktvaM pratipadyate, tatpratipattau ca satyAM mithyAtvasyotkRSTAM sthitimAvalikAta uparitanImapi saGkhyayA'ntarmuhUrttonasaptati sAgaropamakoTA koTipramANAM sakalAmapi samyaktve udayAvalikAta upari saMkramayati, tato'ntarmuhUtana evotkRSTasthitisamAgama udayAvalikayA sahitaH samyaktvasyotkRSTaM sthitisatkarma | tathA yAsAM prakRtInAM saMkramata utkRSTA sthitiH prApyate na ca saMkramakAle udayo'sti tAsAmanudayAnAmanudaya saMkramotkRSTAnAM | devagatidevAnupUrvIsamya mithyAtvAhAra kasaptaka manu jAnupUrvIdvitricaturindriyajAtisUkSmasAdhAraNAparyAptatIrthakaralakSaNAnAmaSTAdazAnAM saMkra For Private and Personal Use Only sattA sthiti satkarma svAmitvaM 118411 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DOCIC 15 madvArakAvalikAdvikahInotkRSTasthitisamAgamapramANamAvalikAsahitaM prAguktamevotkRSTaM sthitisatkarma samayonamavagantavyam / tathAhi manuSyaH kazcidutkRSTa saMklezapariNata utkRSTAM narakasthiti baddhA pariNAmaparAvRtyA devagatiM barbu lagnaH, tasyAM ca devagatau badhyamAnAyAmAvalikAyA upariSTAdvandhAvalikAtItAM narakasthitimudayAvalikAta uparitanI sakalAmapi viMzatisAgaropamakoTAkoTipramANAM saMkra. mayati, prathamAM ca sthiti devagateH samayamAtrAM manujagatau vedyamAnAyAmanudayavatItvena stibukasaMkrameNa saMkramayati / tatastayA samayamAtrayA sthityona AvalikayA'bhyadhika AvalikAdvikahIna utkRSTasthitisamAgamo devagaterutkRSTaM sthitisatkarma / evaM devAnupUrvyAdI nAmapi SoDazaprakRtInAM yathoktamAnamutkRSTaM sthitisatkarma bhaavniiym| samyagmithyAtvasya punarantarmuhattauna utkRSTasthitisamAgama AvalikayA'bhyadhikaH samayona utkRSTasthitisatkarma vAcyam / tadbhAvanA ca samyaktvabhAvanAtulyA vidheyaa| tathA ubhayISAmudayavatInAmanudayavatInAM ca saMkramotkRSTasthitikAnAM prakRtInAM saMkramakAle yasthiti:-sarvAsthitistulyA, yato'nudayavatInAmapi prathamA sthitiH stibukasaMkrameNodayavatISu saMkramyamANA'pi dalikarahitA tadAnIM vidyata eva, na hi kAlaH saMkramayituM zakyate kiM tu dalikameva, tataH prathamasthitigatadalikasaMkrAntAvapi dalikarahitaprathamasthitevidyamAnatvAnapAyAdubhayISAmapi yatsthitestulyateti / saMkramakRtaparasvarUpanirU| pitatayA prathamasthiteH svasthitibahirbhAva eva yukta iti cenna tathApyekasthitisaMtatyupAdAnatvena prathamasthiteH svasthityantarbhAvAvirodhAditi yuktaM pazyAmaH / yazca yAsAM prakRtInAmutkRSTAM sthitiM badhnAti yazca yAsUtkRSTasthitiM saMkramayati sa tAsAmutkaesthitisatkarmasvAmI // 18 // iyANiM jahannahitisaMtakammasAmittaM bhannati KADDED Chakka For Private and Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Kailassagarsuri Gyarmandir sattA sthiti Deck 2 saMjalaNatige sattasu ya nokasAesu saMkamajahanno / sesANa DhiI egA dusamayakAlA aNudayANaM // 19 // karmaprakRtiH (cU0)-kohamANamAyAsaMjalaNA satta NokasAyA purisaveyahassaratiaratisogabhayaduguMchANaM eesiM jahannagaM | // 46 // dvitisaMtakammaM 'saMkamajahannotti-jAriso jahannaTTitisaMkamo tArisaM jahannahitisaMtakammapi / kiM kAraNaM? satkarma bhaNNati-eesi jami kAle jahaNNago dvitisaMkamotammi samate mUlaTTitI Natthi, aMtarakaraNe vaTTamANo uvarilla-2 dvitiM annattha saMkameti tamhA jahannahitisaMkamasarisaM jahannagaTTitisaMtakammaM hoti| sesANa dvitI ega'tti-sesANaM udayavatINa pagatINaM egA hitI appappaNo saMtakammassa aMtime samate jahannagaM dvitisaMtakammaM bhavati / taM jahApaMca nANAvaraNa cattAri dasaNAvaraNa veyagasammattaM lobhasaMjalaNA cattAri AugA napuMsagaveyaitthiveyA sAyAsAya uccAgoya maNuyagatijAtitasabAyaraM ca pajjattasubhagaAdejjaM jasakitti titthakaraM paMca aNtraaiyaa| eyAsiM cottIsAe pagatINaM egaThiti jahannagaM dvitisaMtakammaM hoti / 'dusamayakAlA aNudayANaM ti-saMjalaNatigasattanokasAyavajANaM sesANa aNudayavatINaM kammANaM egA hitI jahannagaM dvitIsaMtaM, kAlaM paDuca dusmyigN| kh| bhaNNai-appappaNo khavaNassa ducarimasamate udayavatIsu udayagayaM daliya saMtakammati kAuMsami carimasamate taM daliya udayavatIsu saMkaMtaM sagapagatIte Na dIsai, tamhA dusamayakAlaM egaThitigaM jahannagaM Thiti saMtakamma hoti / ke te? bhaNNati-saMjalaNatigasattanokasAyaudayavatIe mottUNaM sesANaM coisutaraM sayaM bhvti| // 46 // savvakammANaM sAmaneNa sAmI bhannati-aNaMtANubaMdhINaM didvitigassa ya eesi sattaNhaM avirayAti jAvI For Private and Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RDISC udayAvalikayA sahitaH samyaktvasyotkRSTaM sthitisatkarma / yAsAM punaH prakRtInAM saMkramata utkRSTA sthitiH prApyate na ca saMkramakAle udayo'sti tAsAM saMkramakAle'nudayAnAM tAvadeva pUrvoktaM sthitisatkarma samayonamavagantavyam-AvalikAdvikahInotkRSTasthitisamAgama | AvalikayA sahitaH samayonastAsAmuskRSTaM sthitistkrmetyrthH| tathAhi-kazcinmanuSya utkRSTasaMklezavazAdutkRSTAM narakagatisthiti badyA pariNAmaparAvartanena devagatiM badhdhumArabdhavAn / tasyAM ca devagatau badhyamAnAyAmAvalikAyA upari narakasthiti bandhAvalikAtItAM * udayAvalikAyA uparitanI sakalAmapi viMzatisAgaropamakoTIkoTI pramANAM saMkramayati / prathamA ca sthitiH samayamAtrA devagateH satkA | manujagatau vedyamAnAyAM stibukasaMkrameNa saMkrAmati / tatastayA samayamAtrayA sthityA Una AvalikayA'bhyadhika AvalikAdvikahIno-3 skRSTasthitisamAgamo devagaterutkRSTaM sthitisatkarma / evaM dvitricaturindriyajAtyAhArakasaptakamanujAnupUrvIdevAnupUrvI vakSmAparyAptasAdhAra-12 NatIrthakarAkhyAnAmapi SoDazaprakRtInAM yathoktamAnamutkRSTaM sthitisatkarma bhAvanIyam / samyagmithyAtvasya punarantarmuhUrtona utkRSTasthitisamAgama AvalikayA'bhyadhikasamayona utkRSTaM sthitisatkarma vAcyam / tacca samyaktvoktabhAvanAnusAreNa bhaavniiym| 'ubhayAsi jaTThiI tulla' ti-ubhayIpAmudayavatInAmanudayavatInAM ca prakRtInAM saMkramotkRSTasthitInAM saMkramakAle 'ysthiti:'-srvaasthitistulyaa| | yato'nudayavatInAmapi tadAnIM prathamasthitiH stibukasaMkrameNodayavatISu saMkramyamANApi dalikarahitA vidyate eva / na hi kAlaH saMkra mayituM zakyate, kintu tatsthaM dalikameva / tataH prathamasthitigatadalikasaMkrAntAvapi dalikarahitA prathamA sthitiH tadAnIM vidyata | 2 | eveti kRtvA ubhayISAmapi yasthitiH tulyaa| yazca yAsAM prakRtInAM utkRSTAM sthiti vanAti, yazca yAsUtkRSTAM sthitiM saMkramayati, sa tAsAmutkRSTasthitisatkarmasvAmI // 18 // A RRI For Private and Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achare Shri Kailassagarsuri Gyanmandit sattA sthitisatkarmasvAmitvaM prApyate, kintu pararUpeNa, ata uktaM upAntyasamaye svarUpApekSayA samayamAtrA anyathA tu dvisamayamAtrakAleti / samprati sAmAnyena karmaprakRtiH sarvakarmaNAM jaghanyasthitisatkarmasvAmi pratipAdyate-trAnantAnubandhinAM darzanamohanIyatrikasya cAviratAdirapramattaparyanto yathAsaMbhavaM I | jaghanyasthitisatkarmasvAmI / nArakatiryagdevAyuSAM nArakatiryagdevAH svasvabhavacaramasamaye vartamAnAH / kaSAyASTakastyAnaddhitrikanAmatrayo // 47 // dazakanavanokaSAyasaMjvalanavikarUpANAM patriMzatprakRtInAmanivRttibAdarasaMparAyaH / saMjvalanalobhasya suukssmsNpraayH| jJAnAvaraNapazcakaCell darzanAvaraNapadakAntarAyapazcakAnAM kssiinnkssaayH| zeSANAM paJcanavatisaMkhyAnAmayogikevalI jaghanyasthitisatkarmasvAmI // 19 // (u0)-tadevamuktamutkRSTasthitisatkarmakhAmitvaM, atha jaghanyasthitisatkarmasvAmitvamAha-saMjvalanatrikasya krodhamAnamAyArUpasya saViptAnAM nokaSAyANAM puruSavedahAsyAdiSaTkarUpANAM jaghanyaM sthitisatkarma jaghanyasthitisaMkramo jJAtavyaH, etAsAM prakRtInAM bandhasyodayasya ca vyavacchede satyanyatra saMkrameNa kSayanayanaM bhavatIti ya evAsAM caramaH saMkramaH sa eva jaghanyasthitisatkarmeti bhAvaH / zeSANAM punaru75/ dayavatInAM jJAnAvaraNapazcakadarzanAvaraNacatuSTayavedakasamyaktvasaMjvalanalobhAyuzcatuSTayanapuMsakavedastrIvedasAtAsAtavedanIyocairgotramanujagati paJcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazaHkIrtitIrthakarAntarAyapazvakarUpANAM catustriMzatprakRtInAM svasvakSayacaramasamaye yaikA samayamAtrA sthitiH sA jaghanyasthitisatkarma / anudayavatInAM tu svasvakSayopAntyasamaye svarUpApekSayA samayamAtrA'nyathA tu dvisamayamAtrA sthitijaghanyaM sthitisatkarma / anudayavatInAM hi caramasamaye stibukasaMkrameNodayavatISu prakSepAttatsvarUpeNAnubhavAcca svarUpeNa dalikaM na | | prApyate kiMtu prruupennetyevmuktm| atha sAmAnyena sarvakarmaNAM jaghanyasthitisatkarmasvAmI pratipAdyate-tatrAnantAnubandhinAM darzanamohanI- yatrayasya cAviratAdirapramattaparyanto yathAyogaM jaghanyasthitisatkarmasvAmI / nArakatiryagdevAyuSAM nArakatiryagdevAH svasvabhavacaramasamaye SDOGGE // 47 // For Private and Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achana Shri Kailassagarsuri Gyanmandie vartamAnAH, kaSAyASTakastyAnaditrikanAmatrayodazakanokaSAyanavakasaMjvalanavikarUpANAM patriMzatprakRtInAmanivRttivAdarasamparAyaH, saMjvalanalobhasya sUkSmasamparAyaH, jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNaSadakAntarAyapaJcakAnAM kSINakaSAyaH, zeSANAM pazcanavatisaMkhyAnAmayogikevalI jaghanyasthitisatkarmasvAmI // 19 // bhaNiyaM jahannahitisaMtasAmIttaM / iyANi dvitivikappadarisaNatthaM bhaNNatiThiisaMtavANAiM NiyagukkassA hi thAvarajahannaM / NeraMtareNa heTThA khavaNAisu saMtarAiM pi // 20 // (ca)-ThiisaMtaDhANAI niyagukassA hi thAvarajahannaM NeraMtareNaM'ti-dvitie 'saMtavANAI niyagukassA hi ti savvakammANaM appappaNo ukasAto ADhavetta jAva 'thAvarajahanna'ti-egidiyajahannati bhaNiyaM bhavati,egidiyassa jahannagaM dvitisaMtaM tAva 'NeraMtareNaM' ti-niraMtareNeva jattiyA tattha samayabheyA tattiyA tattha dvitibheyA lanbhaMti / |taM jahA-ukkassiyA dvitI, samaUNA ukkassiyA TThiti, evaM visamaUNA, tisamaUNA, jAva egidiyassa sabvaja hanniyA Dititti / 'heTThA khavaNAisu saMtarAiM pitti-egidiyajahannagaDhitIto heTTA 'khavaNAdisutti-khavaNakaraNe | AdisaddeNa uvvalaNe vikhavaNauvvalaNakiriyaM paDucca 'saMtarAtiM pi'tti-egidiyajahannaTThiti saMtarAiM pi labhaMti ) niraMtarAiM pi labhaMti / kahaM ? bhaNNai-egidiyajahannagaDhitIto vitiyaM dvitikhaMDagaM paliovamassa saMkhejatibhAgaM chiMdati jAva carimasamato, dvitivisesA lanbhaMti aMtomuhuttaM kaalN| kiM kAraNaM ? hehato khijatitti kiyaa| taM ThitikhaMDagaM ukirijamANaM ukinnaM bhavati paliovamassa saMkhejatibhAgaM hehato Usarai ekasarAte / evaNA / puNo PROGGEDAkadcO OL For Private and Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie sthitibhedanirupaNAyAcitram karmaprakRtiH sattA // 48 // sthitibheda prarUpaNA prathamasthitikaMDakena saha krameNa stibukena truTitAH sthitayaH dvisthi0kaMDakena saha krameNa stibukena truTitAH sthitayaH tR0 sthi0 kaMDakena saha krameNa stibukena truTitAH sthitayaH antyakaMDakena saha krameNa stibukena truTitAH sthitayaH antyasthitikaMDaka yugapat truTitaM bhavati (antarmuhartena) tRtIyasthitikaMDakaM yugapat truTati (antarmuhUrtena) San Casco 0000/0000/10000/0000/0000000000000/0000000000/ antarmu0 antarmu0 antarmu0 antarmu0 caramoda palyA'saM0 bhA0 pa0 asaM0 bhA0 yAvali kA atra sthitinaraMtaryeNa prApyate I48. For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir a apamatto tAva annayaro jahannagaM dvitisaMtakammasAmI bhaNNati / nirayAyugatiriyAyugadevAugANaM appappaNo | veyago carimasamaye vttttmaanno| aTThakasAyathINagidvitigaMterasaNAmaM navanokasAyaM saMjalaNatiga eesi chattIsAe kammANa aNiyahi jhnnhitisNtkmmsaamii| lobhasaMjalaNAe suhamarAgo sAmI / NANAvaraNa chadasaNAvaraNa paMcaNDaM aMtarAiyANaM eesiM solasahaM khINakasAu jhnngttttitisNtkmmsaamii| sesANaM ajogikevalI jahannagahitIsaMtasAmI // 19 // ___ (malaya0) tadevamuktamutkRSTasthitisatkarmasvAmitvam , samprati jaghanyasthitisatkarmavAmitvamAha-'saMjalaNatige'ti / saMjvalanatrikasya krodhamAnamAyArUpasya 'saptAnAM ca nokaSAyANAM'-puruSavedahAsyAdiSaTkarUpANAM jaghanyasthitisatkarma jaghanyasthitisaMkramo veditvyH| etA hi prakRtayo bandhe udaye ca vyavacchinne sati anyatra saMkrameNa kSayaM nIyante,tena kAraNena etAsAM ya eva caramasaMkramaH sa eva jaghanya a sthitisatkarma / uktaM ca-"hAsAi purisa kohAdi tinni saMjalaNa jeNa baMdhudaye / vocchinne saMkamai teNa ihaM saMkamo carimo ||"jghnyN | sthitisatkarmati sNbndhH| zeSANAM punarudayavatInAM jJAnAvaraNapazcakadarzanAvaraNacatuSTayavedakasamyaktvasaMjvalanalobhAyuzcatuSTayanapuMsakavedastrIvedasAtAsAtavedanIyocargotramanujagatipaJcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazaHkIrtitIrthakarAntarAyapaJcakarUpANAM prakRtInAM catu-2 triMzatsaMkhyAnAM svasvakSayaparyavasAnasamaye yA ekA samayamAtrA sthitiH sA jaghanya sthitisatkarma / anudayavatInAM punaH prakRtInAM kha-14 svakSayopAntyasamaye yA svarUpApekSayA samayamAtrA sthitiranyathA tu dvisamayamAtrakAlA, sA jaghanya sthitisatkarma / anudayavatInAM hi caramasamaye stibukasaMkramaNodayavatISu prakRtiSu madhye prakSipati tatsvarUpeNa cAnubhavati tena caramasamaye tAsAM dalika svarUpeNa na | Sekck REPORDOIDES For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shekilassagersuri Gyanmandir (malaya0)-tadevamuktaM jaghanyasthitisatkarmasvAmitvam , samprati sthitibhedaprarUpaNArthamAha-'ThiisaMtaDhANAI ti / sarveSAM karmaNAM | karmaprakRtiH zasvakIyAt khakIyAt utkRSTAt sthitisthAnAt samayamAtrAdArabhyAdhastAttAvadavatarItavyaM yAvat sthAvarajaghanya-ekendriyaprAyogyaM jaghanyaM / sattA // 49 // | sthitisatkarma | etAvatA sthitikaNDake yAvantaH samayAstAvanni sthitisthAnAni nAnAjIvApekSayA 'nirantareNa nairantaryeNa labhyante / sthitibheda tadyathA-utkRSTA sthitirekaM sthitisthAnam , samayonA utkRSTA sthitirdvitIyaM sthitisthAnaM, dvisamayonA utkRSTA sthitistRtIyaM prarUpaNA | sthitisthAnam / evaM tAvadvAcyaM yAvadekendriyaprAyogyaM jaghanyaM sthitisatkarma / ekendriyaprAyogyAca jaghanyasthitisatkarmaNo'yastAt kSapaNAdiSu kSapaNe udbalane ca sAntarANi sthitisthAnAni labhyante / apizabdAnnirantarANi ca / kathamiti cet , ucyate-ekendriya| prAyogyajaghanyasthitisatkarmaNa uparitanAgrimabhAgAtpalyopamAsaMkhyeyabhAgamAtra sthitikhaNDaM khaNDayitumArabhate / khaNDanArambhaprathamasamayAdArabhya ca samaye samaye'dhastAdudayavatInAmanubhavenAnudayavatInAM stibukasaMkrameNa samayamAtrA samayamAtrA sthitiH kSIyate / tataH pratisamayaM sthitivizeSA labhyante / tadyathA-tatsthAvaraprAyogyaM jaghanya sthitisatkarma prathamasamaye'tikrAnte samayahInaM, dvitIye samaye'ti-| krAnte dvisamayahInam , tRtIye samaye'tikrAnte trisamayahInamityAdi / antamuhartena ca kAlena tat sthitikhaNDaM khaNDayati / tata etAvatI sthitiyugapadeva truTiteti kRtvA'ntarmuhUrtAcaM nirantarANi sthitisthAnAni na labhyante / tataH punarapi dvitIyaM palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtramantarmuhUrtamAtreNa khaNDayati / tatrApi pratisamayamadhaH samayamAtrasamayamAtrasthitikSayApekSayA nirantarANi sthitisthAnAni pUrvaprakAreNa labhyante / dvitIye ca sthitikhaNDe,khaNDite sati punarapi palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtrA sthitiyugapadeva truTiteti na bhUyo'pya // 49 // |ntarmuhurtAvaM nirantarANi sthitisthAnAni labhyante / evaM tAvadvAcyaM yAvadAvalikA zeSA bhavati / sApi cAvalikA udayavatInAma DiSOHDINDwagat kharata For Private and Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ROCODSODECHOTS nubhavenAnudayavatInAM stibukasaMkrameNa samaye samaye kSayamupayAti tAvadyAvadAvalikA sthitiH / tato'mRni AvalikAmAtrasamayapramANAni sthitisthAnAni nirantarANi labhyante // 20 // (u0)-tadevamuktaM jaghanyasthitisatkarmasvAmitvaM, atha sthitibhedanirUpaNArthamAha-sarveSAM karmaNAM nijanijAdutkRSTAt sthitisthAnAdArabhyAdhastAdavataratA tAvadgantavyaM yAvatsthAvarajaghanyamekendriyabhAyogyaM jaghanyasthitisatkarma samAyAti / etAvati sthitikaNDake | yAvantaH samayAstAvanti sthitisthAnAni nAnAjIvApekSayA nairantaryeNa labhyante / tathAhi-utkRSTA sthitirekaM sthitisthAnaM, saiva sama| yonA dvitIyaM, dvisamayonA tRtIyaM, evaM tAvadvAcyaM yAvadekendriyaprAyogyaM jaghanyaM sthitisatkarma / ekendriyaprAyogyAcca jaghanyasthiti| satkarmaNo'ghastAkSapaNAdiSu kSapaNe udbalane ca sAntarANi sthitisthAnAni labhyante, apizabdAnirantarANi ca / kathamiti ced , ucyate| ekendriyaprAyogyajaghanyasthitisatkarmaNa uparitanAgrimabhAgAtpalyopamAsaMkhyeyabhAgamAnaM sthitikhaNDaM khaNDayitumArabhyate, khaNDanArambhaprathamasamayAdArabhya ca samaye samaye'dhastAdudayavatInAmanubhavenAnudayavatInAM tu stibukasaMkrameNa samayamAtrA samayayAtrA sthitiH kSIyate, tataH pratisamayaM hAnikRtAH sthitivizeSA labhyante / tathAhi-tatsthAvaraprAyogyaM jaghanyasthitisatkarma prathamasamaye'tikrAnte samayahInaM, dvitIyasamaye'tikrAnte dvisamayahInaM, tRtIyasamaye'tikrAnte trisamayahInamityAdi bhavati, antarmuhurtena ca kAlena tat sthitikhaNDaM | khaNDayatItyantarmuhattaM yAvadete samayasamayahAnikRtA vizeSA labhyante, tata uktasthitikhaNDapramANA sthitiyugapadeva truTiteti antarmuhadirgha nirantarANi sthitisthAnAni na labhyante, tataH punarapi dvitIyaM palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtraM sthitikhaNDamantarmuharttamAtreNa khaNDayati, tatrApi pratisamayamadhaH samayamAtrasamayamAtrasthitikSayApekSayA nirantarANi sthitisthAnAni prAballabhyante, dvitIye casthitikhaNDe For Private and Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 50 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | khaNDite sati palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtrA sthitiryugapadeva truTiteti bhUyo'pyantarmuhUrttAdUrdhvaM nirantarANi sthitisthAnAni na labhyante, evaM nirantarasAntarasthitisthAnalAbhakramastAvadbhAvanIyo yAvadAvalikA zeSA bhavati / sA'pi cAvalikodayavatInAmanubhavenAnudayavatInAM ca stibukasaMkrameNa pratisamayaM kSIyate tAvadyAvadekA sthitiH, tato'mUnyAvalikAsamaya pramANAni sthitisthAnAni nirantarANi labhyante ||20|| bhaNiyaM dvitisaMtaM, iyANi aNubhAgasaMtakammaM bhannati saMkamasamamaNubhAge Navari jahannaM tu desaghAINaM / channokasAyavajjaM egaTTANaMmi desaharaM // 21 // maNanANe duTThANaM desaharaM sAmigo ya sammatte / AvaraNavigghasolasaga kiTTiveesa ya sagaMte // 22 // ( 0 ) - 'saMkama samamaNubhAge ti- aNubhAgasaMkameNa tulaM aNubhAgasaMtakammaM / kahaM 1 bhaNNai dvANapaJcayacivA|gasubhAsubhAti bheo sAtiyaNAdiyaparUvaNA sAmittaM jahA aNubhAgasaMkame taheba aNUNamatirittaM bhANiyavvaM / navari visesottha bhannati - 'jahannaM tu desaghAdINaM channokasAyavajjaM egaTThANaMmi desaharaM ti - desaghAdINaM channokasAyavajjANaM jahannagaM aNubhAgasaMtakammaM dvANasaMnAo egaTTANisaMnA ghAtisannAto desaghAtI bhavati / ke te ? bhaNNati-AtimA sinni NANAvaraNa cakkhudaMsaNAvaraNa acakkhudaMsaNAvaraNa ohidaMsaNAvaraNa cattArisaMjalaNA tinni vedA paMca aMtarAIyA eesiM aTThArasaNDaM kammANaM jahannANubhAgasaMtakamme egaTTANigaM desaghAtiM ca bhavati / For Private and Personal Use Only an sattA anubhAga satkarmasvAmitvaM // 50 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyasthitikaMDaka yugapat truTati (antarmuhUttaina) prathamaM sthitikaMDakaM yugapat truTati (antarmuhUrtena) eke0prAyogyA jaghasthitiH sarvotkRSTA sthitiH vi samataM aMtomuhuttakAlappamANamettaM hitivisesA lanbhaM. ti| hiTimo vi dusahito niraMtara kkhato,uvarikhaMDagaM 000ooooooo0000000000000000000000000/ cheuM saMtarakkhato - pa0 asaM0 bhA0 pa0asaM0 bhA0 mAnaM kaMDaka nairantaryeNa labhyamAnA sthitiH ghAtyamAnamantamuttenayugapat jAva AvaligA vi ghAtitaM bhavati samae samae khIya kSapakAnAM kSapaNaprAyogyodvalanaprAyogyA vA sthitiH ( pakendriya jaghanya sthiteradhastanI) sAntaranirantarA mANA jAva egA atra prathamasthitikaMDakaghAte nirantarA 59 taH 56 sAntarA 55 taH 46 45 taH 42 , 41 taH 32 dvitI / evaM saMtaTThA31 taH 28 , 27 taH18 NANaM bheyA jANi17 taH 14 , 13 taH 4 caramodayAva0 yavvA // 20 // HeakSOURCECORDED92 For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cas Byore 12 ramayaM vizeSaH-yaduta dezaghAtinInAM hAsyAdiSaTkavarjitAnAM matizrutAvadhijJAnAvaraNacakSuracakSuravadhidarzanAvaraNasaMjvalanacatuSTayavedatrayAkarmaprakRtiH ntarAyapaJcakarUpANAmaSTAdazaprakRtInAM jaghanyAnubhAgasatkarma sthAnamadhikRtyaikasthAnIyaM, ghAtisaMjJAmadhikRtya dezaharaM-dezaghAti / manaHpa-4 | ryAyajJAnAvaraNe tu jaghanyamanubhAgasatkarma sthAnacintAyAM dvisthAnaM, ghAtisaMjJAvicAre ca dezaghAti jJeyam / ihotkRSTAnubhAgasatkarmasvA anubhAgamino ya evotkRSTAnubhAgasaMkramasvAminasta evAvizeSeNa jJeyAH / jaghanyAnubhAgasatkarmasvAmino'pi kAsAzcitmakRtInAM jaghanyAnubhA-101 satkarma svAmitvaM | gasaMkramasvAmina eva pratyeyAH, kAsAzcivasti vizeSa iti tamAha-'sAmigo ya sammatte' ityAdi / samyaktvajJAnAvaraNapazcakadarzanAvaraNapadakAntarAyapaJcakarUpaprakRtiSoDazakakidvirUpasaMjvalanalobhavedatrayANAM sarvasaMkhyayaikaviMzatiprakRtInAM svasvAntimasamaye vartamAnA jaghanyAnubhAgasatkarmasvAmino'vaseyAH // 21-22 // 6 maisuyacakkhuacakkhUNa suyasamattassa je?ddhissa / paramohissohidurgamaNanANaM vipulaNANissa // 23 // (cU0)-'matisuyacakkhuacakkhUNa suyasamattassa jeTThaladdhissa'tti-abhinibohiyaNANAvaraNasuyaNANAvaraNacakkhudaMsaNAvaraNaacakkhudaMsaNAvaraNANaM 'suyasamattassa jeTThaladdhissa'tti-coddasapubvi ukkosiyAte sutaladdhIte / vamANassa eesiM kammANaM jahannagaM aNubhAgasaMtaM bhavati / 'paramohissohidugaM'ti-paramohiNANissa ohidugAvaraNassa jahannagaM annubhaagsNt| maNanANaM viulanANissa'tti-maNapajjavanANaM viulamaNapajjavanANissa jahannagaM aNubhAgasaMtaM bhavati / laddhisahiyassa bahugo aNubhAgo khayaM jAtitti kAuM / sesANaM (sammattaM) AvaraNa // 5 // vigghasolasagalobhasaMjalaNaM tiNhaM veyANaM mottUNaM jo aNubhAgajahannasaMkamasAmI so ceva jahannANubhAgasaMta RADESCENDROID For Private and Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendr Naksha www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAmI vi // 23 // ( malaya 0 ) -- atraiva vizeSamAha - 'maisuya' ti / matijJAnAvaraNazrutajJAnAvaraNacakSurdarzanAvaraNAcakSurdarzanAvaraNAnAM 'zrutasamAptasya'| sakalazrutapAragAminazcaturdazapUrvadharasyetyarthaH / 'jyeSThalabdhikasya' - utkRSTAyAM zrutArthalabdhau vartamAnasya jaghanyamanubhAgasatkarma / idamatra tAtparyam - matijJAnAvaraNAdInAM catasRNAM prakRtInAmutkRSTazrutArthasaMpannazcaturdazapUrvadharo jaghanyAnubhAga satkarmasvAmI veditavyaH / tathA paramAvadhijJAnino'vadhidvikam - avadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNarUpaM jaghanyAnubhAgasatkarma bhavati / etaduktaM bhavati-avadhijJAnAvaraNAva dhidarzanAvaraNayorjaghanyAnubhAgasatkarmasvAmI paramAvadhiyukto veditavyaH / tathA 'manojJAnaM' - manaH paryAya jJAnAvaraNaM jaghanyAnubhAgasatkarma | vipulamanaHparyAyajJAnino'vagantavyam / svAmitvabhAvanA'vadhijJAnAvaraNavat / labdhisahitasya hi prabhUto'nubhAgaH pralayamupayAtIti paramohissetyAdyuktam / zeSANAM tu prakRtInAM ya eva jaghanyAnubhAgasaMkramasvAminasta eva jaghanyAnubhAga satkarmaNo'pi drssttvyaaH||23|| (u0)--atraiva vizeSamAha-matijJAnAvaraNazrutajJAnAvaraNacakSurdarzanAvaraNAcakSurdarzanAvaraNAnAM zrutasamAptasya sarvAkSarasannipAtinazcaturdazapUrvadharasya jyeSThalabdhikasyotkRSTAyAM zrutajJAnalabdhau vartamAnasya jaghanyamanubhAgasatkarma, matijJAnAvaraNAdInAM sarvotkRSTazrutajJAnalabdhi| sampannazcaturdazapUrvavijaghanyAnubhAga satkarmasvAmI veditavya ityarthaH / tathA paramAvadhijJAnino'vadhidvikamavadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNarUpaM jaghanyAnubhAgasatkarma bhavati, avadhijJAnAvaraNAvadhidarzanAvaraNayorjavanyAnubhAgasatkarmasvAmI paramAvadhisampanno jJeya ityarthaH / tathA manojJAnaM vipulajJAninaH - manaH paryAyajJAnAvaraNasya jaghanyAnubhAgasatkarmasvAmI vipulamatilabdhisampanno jJeya ityarthaH / labdhisahitasya prabhUto'nubhAgaH pralayamupayAtIti paramohissetyAdyuktam ||23|| For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaNiyaM sAmittaM, iyANi aNubhAgasaMtaDhANANi parUvaNatthaM bhaNNatikarmaprakRtiH baMdhahayahayahauppattigANi kamaso asNkhgunniyaanni| udayodIraNavajjANi hoti aNubhAgaTThANANi // 24 // 6 // sattA anubhAga (0)-je baMdhAto uppajjaMti aNubhAgahANA te baMdhuppatigA bucaMti, te asNkhejjlogaagaaspdesmettaa| kahaM ? satkarmasthAna // 52 // bhaNNai-aNubhAgabaMdhajjhavasANaTThANA asaMkhejalogAgAsapadesamettAtti kaauN|'htuppttig'tti-kiN bhaNiyaM hoti? | midaprarUpaNA uvaTTaNAtobvaTTaNAu buDDihANIto je uppajati te hauppattigA vucNti| baMdhuppattIto hatuppattIgA asaMkhejaguNA, ekekkami baMdhuppattimmi asaMkhejaguNA lanbhaMtitti / 'hatahatuppattigANi'ti-ThitighAyarasaghAyAtoje uppajjaMti te hayahatuppatigA, hatuppatIu hayahatuppattigA asNkhejgunnaa| kahaM bhaNNati-saMkilesavisohI jIvassa samae samae annannA bhavati, tameva aNubhAgaghAyakAraNaM ti tamhA asNkhejgunnaa| 'udaodIraNAvajANi'-udaodIraNA| u ya aNubhAgaghAo bhavati, taM saMtakama Na gnnijjti| kahaM ? bhaNNati-tami samate badho vA uvvadRNA vA ovva dRNA vA dvitiaNubhAgaghAto vA egayaro NiyamA bhavati teNa tesu ceva taM gaNijati tti kaauN| aNubhAgaTThAdANANi tti aNubhAgasaMtakaMmaTThANANi // 24 // (malaya0)-idAnImanubhAgasatkarmasthAnabhedaprarUpaNArthamAha |'bNdh'tti-ihaanubhaagsthaanaani tridhA, tadyathA-bandhotpattikAni, hatotpatti- | kAni hatahatotpattikAni c| tatra bandhAdutpattiryeSAM tAni bandhotpattikAni / tAni cAsaMkhyeyalokAkAzapradezapramANAni, taddhetUnAmasaMkhyeya-10 // 52 // lokAkAzapradezapramANatvAt / tathA udvartanApavartanAkaraNavazato vRddhihAnibhyAmanyathA'nyathA yAnyanubhAgasthAnAni vaicitryabhAji bhavanti RODDESS For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir DOORKED |'maNanANe duTThANaM desaha ti-maNapaja vanANe duDhANiya desaghAtiM ca jahannagaM annubhaagsNtN| iyANiM eesiM sAmittaM bhaNNati-'sAmigo ya sammatte AvaraNavigyasolasaga kiTTIvedesu ya sagaMtetti|sammattaM paMcanANAvaraNA chadaMsaNAvaraNA paMcaaMtarAtigalobhasaMjalaNa tiNhaM veyANaM 'sagate'tti-appappaNo aMte 3 vaTTamANo jahannANubhAgasaMtasAmI / / 21-22 // __(malaya0)-tadevaM sthitisthAnabhedopadarzanamapi kRtam , sampratyanubhAgasatkarmaprarUNArthamAha-'saMkamasama ityAdi / anubhAgasaMkrameNa tulyamanubhAgasatkarma vaktavyam / etaduktaM bhavati-yathAnubhAgasaMkrame sthAnapratyayavipAkazubhAzubhatvasAdhanAditvasvAmitvAni prAk pratipAditAni tathaivAtrApyanubhAgasatkarmaNi vaktavyAni / navaramayaM vizeSo yaduta dezaghAtinInAM hAsyAdiSaTkavarjitAnAM matizrutAvadhijJAnAvaraNacakSuracakSuravadhidarzanAvaraNasaMjvalanacatuSTayavedatrikAntarAyapaJcakarUpAgAmaSTAdazaprakRtInAM jaghanyAnubhAgasatkarma sthAnamadhikRtya ekasthAnIyam , ghAtisaMjJAmadhikRtya dezahara-dezaghAti veditavyam / manaHparyAyajJAnAvaraNe punarjaghanyamanubhAgasatkarma sthAnamadhikRtya dvisthAnam , ghAtisaMjJAmadhikRtya dezaghAti / ihotkRSTAnubhAgasatkarmasvAmina utkRSTAnubhAgasaMkramasvAmina eva veditavyAH / jaghanyAnubhAgasatkarmasvAminaH punarAha-'sAmigo y'ityaadi| samyaktvajJAnAvaraNapazcakadarzanAvaraNaSadkAntarAyapazcakarUpaprakRtiSoDazakakiTTirUpasaMjva|lanalobhavedatrayANAM svasvAntimasamaye vartamAnA jaghanyAnubhAgasatkarmasvAmino veditavyAH // 21-22 // (u0)--tadevaM sthitisthAnabhedo'pyupadarzitaH, athAnubhAgasatkarmaprarUpaNArthamAha-anubhAgasaMkrameNa tulyamanubhAgasatkarma vAcyaM, yathAnubhAgasaMkrame sthAnapratyayavipAkazubhAzubhatvasAdhanAditvasvAmitvAnyuktAni tathaivAtrApyanubhAgasatkarmaNi vAcyAnIti bhaavH| nava For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sattA pradezasatkamaNisAdyanAdiprarUpaNA sati bhUyo'pi hatAt sthitighAtakRtAdrasaghAtakRtAdvA ghAtAdutpattiryeSAM tAni hatahatotpattikAnIti vyutpatteH, tAni codvartanApavartanA-1E karmaprakRtiH janyebhyo'nubhAgasthAnebhyo'saMkhyeyaguNAni / akSarayojanA tviyaM-yAnyudayata udIraNAtazca pratisamayaM kSayasaMbhavAdanyathA'nyathA'nubhAga-1 sthAnAni jAyante tAni varjayitvA zeSANi bandhotpattikAdInyanubhAgasthAnAni kramazo'saMkhyeyaguNAni vAcyAni / udayodIraNAjanyAni // 53 // kasmAdaya'nte ? iti cettatpravRttau bandhodvartanApavartanAsthitighAtarasaghAtajanyAnyatamAvazyaMbhAvena teSAM teSvevAntarbhAvanApRthakkaraNAdi. tyAhuH / tulya jAtIyatve'pi hetubhedAttabheda Avazyaka ityapi na zaGkanIyaM, bandhotpattikAdyantarbhUtatve sati tAdRzabhedasya sthAnabhedAnaupayikatvenAdUSaNatvAditi dik // 24 // __ bhaNiyaM aNubhAgasaMtaM / iyANi padesasaMtakambha / tassa ime atyAhigArA / taM jahA-bhedo sAtiyaNAdi17 parUvaNA sAmittamiti / bhedo jahA pagatisaMte / iyANi sAdiaNAdiSarUvaNA / sA duvihA-mUlapagatipade sasaMtasAdiyaNAdiparUvaNA uttarapagatipadesasaMtasAdiyaNAdiparUvaNA ya / tattha mUlapagatie bhaNNatisattaNhaM ajahaNNaM tivihaM sesA duhA pesmmi| mUlapagaIsu Aussa sAi adhuvA ya savve vi // 25 // __(cU0)-AugajANaM sattaNhaM kammANaM jahannayaM padesasaMtakama khaviyakammaMsigarasa appappaNo padesasaMtacarimaMte baTTamANassa bhavati / taM ca sAtiyaadhuvaM / taM mottUNaM sesamajahaNaM / tassa AdI natthi tamhA aNAdIyaM / dhuvAdhuvA puvuttaM / 'sesA duhA paesammitti-sesavikappA ukkosANukkosajahaNNA sAtiyaadhuvA / kahaM ? bhaNNai-eesiM ukkosagaM padesasaMtaM guNiyakammaMsigassa micchAdihissa labbhati / tassevaNukosaM pi labhatitti GARDEDNESDhoords ROICE For Private and Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SONGS sAtiyaadhuvA te ya / jahannagassa kAraNaM puvuttaM / 'mUlapagaisutti-mUlapagatI paDucca 'Aussa sAdi adhuvA ya4 savve vitti-Augassa savvavigappA sAtiyaadhuvA eva / ukkosA jahaNNA micchAdiTTimi labbhatittI kaauN|| __(malaya.)-tadevamuktamanubhAgasatkarma / sampati pradezasatkarma vaktavyam , tatra caite'rthAdhikArAH, tadyathA-bhedaH sAdhanAdiprarUpaNA | svAmitvaM ceti / tatra bhedaH prAgvat, sampati sAdhanAdiprarUpaNA kartavyA, sA ca dvidhA-mUlaprakRtiviSayA uttaraprakRtiviSayA ca / tatra 9 mUlaprakRtiviSayAM tAM cikIrSurAha-'sattaNhaM'ti / AyurvarjAnAM saptAnAM mUlaprakRtInAmajaghanyaM pradezasatkarma 'trividha' triprakAram , tadyathA anAdi dhruvamadhruvaM ca / tatra kSapitakAzasya AyurvarjAnAM saptAnAM karmaNAM svasvakSayAvasare caramasthitau vartamAnasya jaghanyaM pradezasatkarma / | tacca sAyadhruvam / tato'nyatsarvamajaghanyam , taccAnAdi, sadaiva sadbhAvAt / dhruvAdhruvatA'bhavyabhavyApekSayA / 'sesA duha'tti-zeSA vika|lpA utkRSTAnutkRSTajaghanyarUpA 'dvidhA' dviprakArAH, tadyathA-sAdayo'dhruvAzca / tatrotkRSTaM pradezasatkarma guNitakAMzasya mithyAdRSTeH saptamapRthivyAM vartamAnasya prApyate / zeSakAlaM tu tasyApyanutkRSTam / tato dve api sAdyadhruve / jaghanyaM tu bhAvitameva / tathA AyuSaH sarve'pi vikalpA utkRSTAnutkRSTajaghanyAjaghanyarUpAH sAdayo'dhruvAzca, adhruvasatkarmatvAt // 25 // (u0)-tadevamuktamanubhAgasatkarma, samprati pradezasatkarma vaktavyaM, tatra ca trayorthAdhikArAH-bhedaH sAdhanAdiprarUpaNA svAmitvaM ceti / tatra bhedaH prAgvat / idAnIM sAdhanAdiprarUpaNA kartavyA, sA ca dvidhA-mUlaprakRtiviSayottaraprakRtiviSayA ca / tatra mUlaprakRtiviSayAM tAM cikIrSurAha-AyurvarjAnAM saptAnAM mUlapakRtInAmajaghanyaM pradezasatkarma trividha-anAdi dhruvamadhuvaM ceti / tatra kSapitakamAMza7 sthAyurvarjasaptakarmaNAM khakhakSayAvasare caramasthitau vartamAnasya jaghanyaM pradezasatkarma, tacca sAdyadhuvaM, tato'nyatsarvamajaghanyaM, taccAnAdi sadaiva OCEROSCGS For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TSAEDA maNisAdya | bhAvAt , dhruvAdhruvatA'bhavyabhanyApekSayA / zeSA uddharitavikalpA utkRSTAnutkRSTajaghanyarUpA dvidhA sAdayo'dhruvAzceti / tatrotkRSTa pradezasa- CT karmaprakRtiH |tkarma guNitakAMzasya mithyAdRSTeH saptamapRthivyAM vartamAnasya prApyate, zeSakAlaM tu tasyApyanutkRSTaM, tato dve api sAdyadhruve / jaghanyaM sattA tu bhAvitameva / AyuSastu sarve'pi vikalpA utkRSTAnutkRSTajaghanyAjaghanyarUpAH sAdayo'dhuvAzcAdhruvasatkarmatvAt // 25 // prdeshstk||54|| | mUlapagatINaM bhaNiyaM, iyANiM uttarapagatINaM bhaNNaDa sAdiyaNAti parUvaNA | nAdiprarUK vAyAlANukkarasaM cauvIsasayA'jahanna cau tivihaM / hoi ha chaha cauddhA ajahaNNamabhAsiyaM duvihaM // 26 // paNA (cU0) 'bAyolANukkasaM caubviha'ti-sAyAveyaNija cattArisaMjalaNA purisaveto paMceMdiyajAti tejatigasattagaM paDhamasaMhANasaMghayaNA subhavannekArasagaM agurulahugaM parAghAyaM ussAsaM pasatthavihAyagati tasaM bAyaraM pajjattagaM patteyaM thiraM subhaM subhagaM sussaraM AdejaM jasaM nimeNaM eesiM pAyAlIsAe kammANaM aNukkassaMpadesasaMtaM sAtiyAdi cauvvihaM / kahaM ? bhaNNai-bajarisabhaM motuNaM sesANaM 41kammANaM khavagaseDhIe appappaNo baMdhavoccheyakAlasamayaMsi guNiyakammaMsiga paDucca ukkosapadesaM saMbhavati eka samayaM / taM mottaNaM sesamaNukosaM, tato bitiyasamate aNukkosassa sAdiyaM bhavati / taM hANamapattapuvassa aNAdiya, dhuvAdhuvaM puvvuttaM / bajarisabhassa ahe sattamApuDhavIneratigarasa sammabihissa se kAle micchattaM paDivajaMtassa ukkosapadesasaMtaM bhavati, taM ca | sAiadhuvaM / taM mottUNaM sesamaNukkosaM / tato bIiyasamate aNukkosassa sAtiyaM / taM hANaM apattapuvvassa aNAdiyaM, // 54 // | dhuvAdhuvaM puvuttaM / 'cauvIsasayAjahannaM tivihaMti-aNaMtANubaMdhilobhasaMjalaNajasakittivajjANaM dhuvasaMtANaM | ADDED For Private and Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Sans www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAni hatotpattikAnyucyante / hatAt ghAtAt pUrvAvasthAvinAzarUpAdutpattiryeSAM tAni hatotpattikAni / tAni ca pUrvebhyo'saMkhyeyaguNAni, ekaikasmin bandhotpatti ke sthAne nAnAjIvApekSayA udvarta nApavartanAbhyAma saMkhyeya bhedakaraNAt / yAni punaH sthitighAtena rasaghAtena cAnyathA'nyathAbhavanAdanubhAgasthAnAni jAyante tAni ca hatahatotpattikAnyucyante / hate udvartanApavartanAbhyAM ghAte sati bhUyo'pi hatAt sthitighAtena rasaghAtena vA ghAtAdutpattiryeSAM tAni hatahatotpattikAni / tAni codvartanApavartanAjanyebhyo 'saMkhyeyaguNAni / saMpratyakSarayojanA kriyate yAni udayata udIraNAtazca pratisamayaM kSayasaMbhavAt anyathA'nyathAnubhAgasthAnAni jAyante tAni varjayitvA zeSANi bandhotpatti| kAdIni anubhAgasthAnAni kramazo'saMkhyeyaguNAni vaktavyAni / udayodIraNAjanyAni kasmAdvarNyanta iti ced, ucyate - yasmAdudayo| dIraNayoH pravartamAnayorniyamAt bandhodvartanApavartanAsthitighAtarasaghAtajanyAnAmanyata mAnyavazyaM saMbhavanti, tata udayodIraNAjanyAni tatraivAntaH pravizantIti na pRthak kriyante ||24|| (u0 ) - sampratyanubhAgasatkarmasthAnabhedaprarUpaNArthamAha- ihAnubhAgasthAnAni tridhA - bandhotpattikAni hatotpattikAni hatahatotpattikAni ceti / tatra bandhAdutpattiryeSAM tAni bandhotpattikAni tAni cAsaMkhyeya loka kAza pradezapramANAni taddhetUnAmadhyavasAyAnAmasaM|khyeya lokAkAzapradezapramANatvAt / tathodvarttanApavarttanAkaraNavazato'nyathA'nyathApariNAmena yAnyanubhAgasthAnAni vaicitryabhAji bhavanti tAni hatotpattikAnItyucyante, hatAtpUrvAvasthAvinAzarUpAd ghAtAdutpattiryeSAM tAni hatotpattikAnIti vyutpatteH tAni ca pUrvebhyo'saMkhyeyaguNAni, ekaikasmin bandhotpattike sthAne nAnAjIvApekSayodvarttanApavarttanAbhyAmasaMkhyeyabhedakaraNAt / yAni tu sthitighAvena rasaghAtena vA'nyathAtvamApAditAni vilakSaNAnyanubhAgasthAnAni jAyante tAni ca hatahatotpattikAnyucyante, hate udvarttanApavarttanA kRtaghAte For Private and Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 55 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jAtitaijasa saptakaprathama saMsthAnaprathama saMhananazubhavarNAdyekAdazakAgurulaghuparAghAtocchvAsa prazasta vihAyoga titrasa bAdaraparyAptapratyeka sthirazubhasubhagasusvarAdeya yazaH kIrti nirmANarUpANAM dvicatvAriMzatprakRtInAmanutkRSTaM pradezasatkarma caturvidham / tadyathA - sAdyanAdi dhruvama | tadyathA-vajrarSabhanArAcavarjAnAM zeSANAmekacatvAriMzatprakRtInAM kSapakazreNyAM svasvabandhAntasamaye guNitakarmAzasyotkRSTaM pradezasatkarma | bhavati, taccaikasAmayikamiti kRtvA sAdyadhruvam / tato'nyatsarvamanutkRSTam / tadapi ca dvitIye samaye bhavatsAdi / tatsthAnamaprApasya punaranAdi, dhruvAdhuve pUrvavat / vajrarSabhanArAcasaMhananasya tu saptamapRthivyAM samyagdRSTernArakasya mithyAtvaM gantukAmasyotkRSTaM pradezasatkarma, ta sAdyadhruvam, tato'nyadanutkRSTam, tadapi ca dvitIye samaye bhavat sAdi, tatsthAnamaprAptasya punaranAdi, dhruvAdhuve pUrvavat / anantAnucandhiyazaH kIrtisaMjvalanalobhavarjitAnAM caturviMzatyadhikazatasaMkhyAnAM dhruvasatkarmaprakRtInAmajaghanyaM pradezasatkarma trividham / tadyathA| anAdi dhruvamadhruvaM ca / tathAhi - etAsAM kSapitakarmAzasya svasvakSayacaramasamaye jaghanyaM pradezasatkarma, tacaikasAmayikamiti kRtvA sAdyadhruvaM ca / tato'nyadajaghanyam, taccAnAdi, sadaiva sadbhAvAt / dhruvAdhuvatA pUrvavat / 'cau tivihaM'ti yathAsaMkhyena yojanIyam, dvicatvAriMzatprakRtInAmanutkRSTaM caturvidham, dhruvasatkarmaNAM cAjaghanyaM trividhamiti / tathA'nantAnubandhicatuSTayasaMjvalanalo bhayazaH kIrtirUpANAM SaNNAM prakRtInAmajaghanyaM pradezasatkarma catuvidham / tadyathA - sAdyanAdi dhruvamadhuvaM ca / tathAhi - anantAnubandhinAmulake kSapitakarmA ze yadA zeSIbhUtA ekA sthitirbhavati tadA jaghanyaM pradezasatkarma / tacaikasAmayikamiti kRtvA sAdyadhruvaM ca / tato'nyatsarvamajaghanyam / taccodvalitAnAM mithyAtvapratyayena bhUyo'pi badhyamAnAnAM sAdi, tatsthAnamaprAptasya punaranAdi, dhruvAdhuve pUrvavat / yazaH kIrtisaMjvalanalobhayoH punaH kSapitakarmAzasya kSapaNAyodyatasya yathApravRttikaraNasyAntimasamaye jaghanyaM pradezasatkarma / tacaikasAmayikamiti kRtvA For Private and Personal Use Only and 52 sattA pradezasatka rmaNisAdya nAdiprarU paNA // 55 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdyadhruvaM ca / tato'nyatsarvamajaghanyam / tadapi cApUrvakaraNaprathamasamaye guNasaMkrameNa prabhUtasya dalikasya prApyamANatvAt ajaghanya bhavat sAdi, tatsthAnamaprAptasya punaranAdi dhruvAbhruvatA pUrvavat / ' abhAsiyaM duvihaM' ti abhASitamanuktaM sarvAsAM prakRtInAM 'dvividhaM' - dviprakAramavagantavyam / tadyathA - sAdyadhruvaM ca / tatra dvicatvAriMzatprakRtInAmabhASitaM jaghanyamajaghanyamutkRSTaM ca / tatrotkRSTaM dviprakAraM bhAvitameva / jaghanyAjaghanyatA ca vakSyamANaM svAmitvamavalokya svayameva bhAvanIyA / dhruvasatkarmaNAM ca caturviMzatizatasaMkhyA| nAmabhASitamutkRSTamanutkRSTaM jaghanyaM ca / tatra jaghanyaM bhAvitameva / utkRSTAnutkRSTe mithyAdRSTau guNitakarmAze prApyete / tato dve api | sAdyadhruve / evamanantAnubandhisaMjvalanalo bhayazaH kIrtInAmapi utkRSTAnutkRSTe bhAvanIye / jaghanyaM tu bhAvitameva / zeSANAM cAdhruvasatkarmaNAM | catvAro'pi vikalpAH sAdyadhruvA adhruvasatkarmatvAdavaseyAH ||26|| I ( u0 ) - athottaraprakRtIradhikRtya sAdhanAdiprarUpaNAM kurvannAha - sAtavedanIyasaMjvalanacatuSTaya puruSavedapaJcendriyajAtitaijasa saptakAdyasaMsthAnAdyasaMhananazubhavarNAdyekAdazakAgurulaghuparAghAtocchvAsaprazastavihAyogatitra sadazaka nirmANarUpANAM dvicatvAriMzatprakRtInAmanutkRSTaM pra | dezasatkarma caturvidhaM-sAdyanAdidhuvAdhutrabhedAt / tathAhi AdyasaMhananavarjAnAM zeSANAmekacatvAriMzatprakRtInAM kSapakazreNyAM svasvabandhAntasamaye guNitakarmAzasyotkRSTaM pradezasatkarma, taccaikasAmayikatvAtsAdyadhruvaM tato'nyatsarvamanutkRSTaM tadapi ca dvitIyasamaye bhavatsAdi, tatsthAnamaprAptasyAnAdi, dhuvAdhuve prAgvat / AdyasaMhananasya tu saptamAvanau samyagdRSTernArakasya mithyAtvaM yiyAsorutkRSTaM pradezasatkarma, tacca sAdyadhuvaM, tato'nyadanutkRSTaM tadapi dvitIyasamaye bhavatsAdi, tatsthAnamaprAptasyAnAdi, dhuvAdhuve prAgvat / tathA'nantAnubandhiyazaHkIrttisaMjvalana lobhavarjitAnAM caturviMzatyadhikazatasaMkhyAnAM dhruvasatkarmaprakRtInAmajaghanyaM pradezasatkarma trividhaM, anAdidhuvAdhruva bhedAt / For Private and Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 56 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | tathAhi etAsAM kSapitakarmAzasya svasvakSaya caramasamaye jaghanyaM pradezasatkarma prApyate taccaikasAmayikamiti sAdyadhruvaM tato'nyadajaghanyaM, taccAnAdi, sadaiva bhAvAt, dhruvAdhuvatA prAgvat / 'cau tivihaM' ti - dvicatvAriMzato'nutkRSTaM caturvidhaM, caturviMzazatadhruvasatkarmaNAM cAjaghanyaM trividhamiti yathAsaMkhyena yojanIyam / tathA'nantAnubandhicatuSTayasaMjvalanalo bhayazaH kIrttirUpANAM SaNNAM prakRtInAmajaghanyaM pradezasatkarma caturvidhaM, sAdyanAdidhuvAdhruva bhedAt / tathAhi - anantAnubandhinAmudrala ke kSapitakarmAze yadA zeSIbhUtaikA sthitirbhavati tadA jaghanyaM pradezasatkarma, tacaikasAmayikamiti sAdyadhruvaM tato'nyatsarvamajaghanyaM taccodvalitAnAM teSAM mithyAtvapratyayAdbhUyo'pi badhyamAnatayA sAdi, tatsthAnamaprAptasyAnAdi, dhruvAdhuve prAgvat, yazaH kIrttisaMjvalanalo bhayostu kSatikarmAzasya kSapaNAyotthitasya yathApravRttakaraNasyAntimasamaye jaghanyaM pradezasatkarma, taccaikasAmayikatvAtsAdyadhruvaM tato'nyatsarvamajaghanyaM, tadapi cApUrvakaraNa guNasthAnaprathamasamaye guNasaMkrameNa prabhUtadalikopanayanAdajaghanyaM bhavatsAdi, tatsthAnamaprAptasyAnAdi, dhruvA dhruvatA prAgvat / abhASitamanuktaM sarvAsAmapi prakRtInAM dvividhaM sAdyadhruvaM ceti| tatra dvicatvAriMzatprakRtInAmabhASitaM jaghanyamajaghanyamutkRSTaM ca / tatrotkRSTaM dvividhamanutkRSTaprasaGge bhAvita - meva, jaghanyamajaghanyaM ca vakSyamANaM svAmitvaM manasikRtya svayameva bhAvanIyam / caturviMzatizatasaMkhyAnAmabhASitamutkRSTamanutkRSTaM jaghanyaM ca / tatra jaghanya majaghanyaprasaGge bhAvitameva, utkRSTAnutkRSTe ca guNitakarmAze mithyAdRSTau prApyete ityete api sAdyadhruve / evamanantAnubandhisaMjvalana lobhayazaH kIrttInAmapyutkRSTAnutkRSTe bhAvanIye, jaghanyaM tu bhAvitameva / zeSANAM cAdhuvasatkarmaNAM catvAro'pi bhedA adhruvasatkarmatvAdeva sAdyadhruvAH // 26 // yA sAtiyaNAdiparUvaNA / iyANi sAmittaM bhaNNati / taM duvihaM-ukosapadesa saMtasAmittaM jahaNNapadesa For Private and Personal Use Only Ahaka 2 sattA pradezasatka rmaNisAdya nAdiprarU paNA // 56 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DOOGGOOGO cauvIsasayessa ajahannaM padesasaMtaM aNAdIyaM dhuvAdhuvaM tivih| (kahaM ?)bhaNNati-eesiM jahaNaM khaviyakammaMsiMga paDucca appappaNo saMtakammarasa carimasamae egaM samayaMsi, taM ca sAdiyadhuvaM, taM mottuNaM sesamajahannaM / tassa AdI Natthi tamhA aNAIyaM, dhuvAdhuvaM puvvuttaM / 'cau tiviha'ti-jahAsaMkheNa NAyavvaM / 'hoti ha chaha cauddhA ajahannaM'ti-aNaMtANubaMdhilobhasaMjalaNajasakittINaM eesiM chaNhaM kammANaM ajahannapadesasaMtaM sAdiyAdi cau-19 vihaM / kahaM ? bhaNNai-aNaMtANubaMdhINaM khaviyakammaMsigassa uvvalaMtassa egaThitisesajahannagaM padesasaMtaM egaM samayaM hoti / taM ca sAtiya adhuvaM / taM mottUNaM sesamajahanna / so ceva sammattAto parivaDio aNaMtANubaMdhI baMdhiumADhatto tarasa ajahannassa sAdiyaM bhavati / taM hANamapattapuvvassa aNAdiyaM, dhuvAdhuvaM puvuttaM / lobhasaMjalaNajasANaM khaviyakammaMsigo khavaNAe anbhuTTito tassa egaThitisamate jahannagaM padesasaMtaM ega samayaM hoti, taM sAdiyaM adhuvaM / taM mottUNaM sesaM savvaM ajahanna, tato NiyadvipaDhamasamate vaTTamANassa sAdiyaM / kahaM? bhaNNatirANiyahipaDhamasamate guNasaMkameNa lobhasaMjalaNajasANaM bahugaM daliyaM labbhatitti kaauN| taMThANaM apattapuvvassa aNAdiyaM, dhuvAdhuvaM puvuttaM / 'abhAsiya duviha'ti-bAyAlANaM jahaNNAjahaNaukkosaM, cauvIsasayassa jahaNNaukkosaNukkosaM, aNaMtANubaMdhilobhasaMjalaNajasakittINaM jahaNNaukosANukkosaM, aTThAvIsAe adhuvasaMtakammiyANaM ukkosANukosajahannAjahannAti sabve ee sAdiya adhuvA eva / kAraNaM puvyuttaM // 26 // (malaya0)-sampratyuttaraprakRtIradhikRtya sAdhanAdiSarUpaNAM cikIrSurAha-bAyAla'tti / sAtavedanIyasaMcalanacatuSTayapuruSavedapaJcendriya For Private and Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 57 // Ma www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir So'stIti zeSaH / tamahaM varNayAmi varNayiSyAmi / " varttamAnasAmIppe varttamAnavadvA " iti bhaviSyati varttamAnA ||27|| micchatte mIsammiya saMpakkhittammi mIsasuddhANaM / varisavarassa u IsANagassa caramammi samayami // 28 // (cU0)- 'micchatte mIsammiya saMpakkhittammi mIsamuddhANaM'ti tato uccadditu tiriesu uvavaNNo tato aMtomuhatteNa maNuesu uppanno tattha sammattaM uppAeti / tato lahumeva khavaNAe anbhuTTio jaMmi samate micchattaM sammAmicchatte savvasaMkameNa saMkaMtaM bhavati taMmi samate sammAmicchattassa ukkosapadesasaMtaM bhavati, (jaMmi samate sammAmicchattaM sammatte savvasaMkameNa saMkataM bhavai taMmi samate sammattassa ukkosa padesasaMtaM bhavati ) / 'mIsa suddhANaM' ti-sammAmicchattasammANaM / 'varisavarassa u IsANagayassa caramaMmi samayaMmi' so ceva guNiyakammaMsigo | savvAvAsagANi kAuM IsANe uppanno, tattha saMkileseNaM bhUyo bhUyo napuMsagaveyameva baMdhati, tattha bahugo padesa | Nicayo bhavati, tassa carimasamaye vaTTamANassa ukkosapadesasaMtaM // 28 // (malaya 0 ) - pratijJAtamevAha - 'micchatte' tti / sa prAgabhihitasvarUpo guNitakarmAMzaH saptamapRthivyA udhdhRtya tiryakSUtpannaH, tatrApyantarmuhUrttaM sthitvA manuSyeSu madhye samutpannaH, tatra samyaktvaM prApya saptakakSapaNAya zIghramabhyudyataH / tato yasmin samaye mithyAtvaM samyamidhyAtve sarvasaMkrameNa prakSipati tasminsamaye samyamidhyAtvasyotkRSTaM pradezasatkarma / tadapi ca samyamidhyAtvaM yasmin samaye sarvasaMkrameNa samyaktve prakSipati tasmin samaye samyaktvasyotkRSTaM pradezasatkarma | akSarayojanA tviyam - mithyAtve mizre ca yathAsaMkhyaM mizra samyaktve ca prakSipte sati tayormiMzrazuddhayoH - mizrasamyaktvayorutkRSTaM pradezasatkarma bhavati / tathA sa eva guNitakamAzI nArakastirya For Private and Personal Use Only 25 sattA utkRSTaprade| zasatkarmasvAmitvaM // 57 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gbhUtvA kazcidIzAnadevo jAtaH so'pi ca tatrAtisaMkliSTo bhUtvA bhUyobhUyo napuMsakavedaM badhnAti, tadAnIM ca tasya svabhavAntasamaye vartamAnatya ' varSavarasya ' napuMsakavedasyotkRSTaM pradeza satkarma ||28|| ( u0 ) -- pratijJAtamevAha - prAguktasvarUpo guNitakarmAzaH saptamAvanerudhdhRtya tiryakSutpannaH, tatrApyantarmuhUrtta sthitvA manuSyeSUtpannaH, tatra samyaktvaM prApya saptakakSapaNAya yaH zIghramutpadyate tasya samyamidhyAtve midhyAtvasya sarvasaMkrameNa prakSepasamaye samyamidhyAtvasyo tkRSTapradezasatkarmasvAmitvaM labhyate, tadapi samyaGnidhyAtvaM yasmin samaye sarvasaMkrameNa samyaktve prakSipati tasmin samaye samyaktrasyotkRSTapradeza satkarmasvAmitvam | akSarayojanA triyam-mithyAtve mizra ca yathAsaMkhyaM mizra zuddhe ca zuddhapujjodaya bhAvini samyaktve prakSipte sati mizrazuddhayoH samyagmithyAtvasamyaktvayorutkRSTaM pradezasatkarma bhavati / tathA sa eva guNitakarmAzo nArakastiryagbhUtvA kazcidIzAnadevo jAtaH so'pi ca tatrAtisaMkkiSTo bhUtvA bhUyo bhUyo napuMsakavedaM badhnAti tadAnIM tasya bhavacaramasamaye varttamAnasya varSavarasyanapuMsaka vedasyotkRSTapradezasatkarma ||28|| IsA pUritA puMsagaM to asaMkhavAsIsu / pallAsaMkhiyabhAgeNa pUrie itthiveyassa // 29 // ( 0 ) - IsANe napuMsagaveyaputrvaparageNa pUritA tato uccaddittu lahumeva 'asaMkhavAsIsu'tti-bhogabhUmigesu uppanno / tattha 'pallAsaMkhiyabhAgeNa pUrie itthiveyassa' tti-tattha saMkileseNa paliovamassa asaMkhejjeNaM kAleNaM itthaveu pUrito bhavati, taMbhi samate itthiveyassa ukkosapadesasaMtaM / kahaM ? bhaNNai paDhamasamate baddhaM paliovamassa asaMkhejjatibhAgeNaM ahApavattasaMkameNa NiTThAti // 29 // For Private and Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH ga // 58 // vAtkRSTa pradezasatkarma bhavana tra ca tena saMklinasyAtkRSTa pradezasaMcayaM (malaya0)-'IsANe'tti-IzAnadevaloke uktaprakAreNa 'napuMsakavedamApUrya'--napuMsakavedasyotkRSTa pradezasaMcayaM kRtvA tataH saMkhyeyavarSAyuSkeSu madhye samutpadya punarasaMkhyeyavarSAyuSkeSu madhye samutpannaH / tatra ca tena saMkliSTena bhUtvA palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtreNa kAlena sattA pUrite strIvede bandhena napuMsakavedadalikasaMkrameNa ca prabhUtamApUrite strIvede sati tadAnIM tasya strIvedasyotkRSTa pradezasatkarma bhavati // 29 // utkRSTaprade(u0)-IzAnadevaloke uktaprakAreNa napuMsakavedamApUrya napuMsakavedasyotkRSTaM pradezasaMcayaM kRtvA tataH saMkhyeyavarSAyuSkeSu madhye samutpadya zasatkarma svAmitvaM punarasaMkhyeyavarSAyuSkeSu madhye yaH samutpannastatra ca tena saMkliSTena bhUtvA palyopamAsaGkhayeyabhAgamAtreNa kAlena strIvede pUrite sati bandhena / | napuMsakavedadalikasaMkrameNa ca sutarAM bhRte sati tasya strIvedasyotkRSTa pradezasatkarma bhavati // 29 // | purisassa purisasaMkamapaesaukkassa sAmigasseva / itthI jaM puNa samayaM saMpakkhittA havai tAhe // 30 // (cU)-'purisassa purisasaMkamapadesaukkassa sAmigasse vatti-purisaveyassa jo purisaveyassa ukkosapadesa-122 |saMkamasAmI bhaNito so ceva / 'itthI je puNa samayaM saMpakkhittA havai tAhetti-itthivedo jaMmi samate purisaveyami savvasaMkameNa saMvato bhavati taMmi samate purisaveyassa ukkosaM padesasaMtaM // 30 // ___ (malaya0)-'purisassa'tti / 'puruSasya'-puruSavedasyotkRSTa pradezasatkarma utkRSTapuruSavedasaMkramasvAmina eva veditvym| etaduktaM bhava-Y ti-ya evotkRSTapuruSavedasaMkramasvAmI sa evotkRSTapuruSavedapradezasatkarmacAmyapi veditavyaH / navaraM 'yaM samayaM' yasmin samaye strIvedaM puruSavede saMprakSeptA bhavati saMkramayati 'tAhe' tadAnIM puruSavedasyotkRSTapradezasatkarmasvAmI // 30 // // 58 // (u0)-puruSasya-puruSavedasyotkRSTaM pradezasatkarmotkRSTapuruSavedasaMkramasvAmina eva, ya evotkRSTapuruSavedasaMkramasvAmI sa evotkRSTapuruSa For Private and Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | saMtasAmittaM ca / tattha puvvaM ukkosapadesasaMtasAmittaM bhaNNaisaMpunnaguNiyakammo paesaukkassasaMtasAmI u / tasseva ya uppi viNiggayassa kAsiMci vanne'haM // 27 // (cU0)-'saMpunnaguNiyakammo' tti-saMpannaguNiyakammaMsigattaNaM jassa asthi so saMpannaguNiyakammo 'paesaukssa saMtasAmI utti-ukkosapadesasAmI bhavati / 'tasseva ya'tti-Neratiyacaramasamate vahamANassa sAmanneNaM savvakammANa ukosaM padesasaMtakammaM bhavati / 'uppi viNiggayarasa kAsiM ci vaNNe ha'ti-jesiM kammANaM ato viseso asthi tesiM tao niyaggasa jo viseso taM bhaNAmi // 27 // __ (malaya0)-tadevaM kRtA sAdhanAdiprarUpaNA / samprati svAmitvaM vaktavyam / tacca dvidhA-utkRSTa pradezasatkarmasvAmitvaM jaghanyapradeza | satkarmasvAmitvaM ca / tatrotkRSTapradezasatkarmasvAmitvamAha-'saMpunna' tti| utkRSTapradezasatkarmasvAmI saMpUrNaguNitakAMzaH saptamapRthivyAM nArakazcaramasamaye vartamAnaH prAyaH sarvAsAmapi prakRtInAmavagantavyaH / kAsAMcitpunaH prakRtInAM tasyaiva saMpUrNaguNitakAzasya saptamapRthivyA vinirgatasyopariSTAt vizeSo'sti / tatastamahaM 'varNayAmi'-varNayiSyAmi / vartamAnasAmIpye vartamAnavadve'ti (zrImalaya0-34-84) bhaviSyati vartamAnaH // 27 // ___ (u0) tadevaM kRtA sAdhanAdiprarUpaNA, atha khAmitvamabhidhAnIyaM, tacca dvidhA-utkRSTa pradezasatkarmasvAmitvaM jaghanyapradezasatkarmasvAmitvaM ceti / tatrotkRSTapradezasatkarmasvAmitvamAha-utkRSTapradezasatkarmasvAmI sampUrNaguNitakAzaH saptamAvanau caramasamaye vartamAno nArakA prAyaH sarvAsAmapi prakRtInAM jJAtavyaH / kAsAzcittu prakRtInAM tasyaiva sampUrNaguNitakamAMzasya saptamAvanervinirgatasyopari vize PACEHONEReatery For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 59 // (malaya0)-'tasseva'tti / ya eva puruSavedotkRSTapradezasatkarmasvAmI tasyaiva saMjvalanAzcatvAraH krodhAdayaH krameNa puruSavedAdisatkadalikasarvasaMcchobhe utkRSTa pradezasatkarmaNo bhavanti / iyamatra bhAvanA-ya eva puruSavedotkRSTa pradezasatkarmasvAmI yadA puruSavedaM sarvasaMkrameNa | sattA | saMjvalanakrodhe saMkramayati tadA saMjvalanakrodhotkRSTapradezasatkarmasvAmI / sa eva yadA saMjvalanakrodhaM sarvasaMkrameNa mAne saMkramayati tadA utkRSTaprade| saMjvalanamAnotkRSTapradezasatkarmasvAmI / sa eva saMjvalanamAnaM sarvasaMkrameNa saMjvalanamAyAyAM saMkramayati tadA saMjvalanamAyotkRSTapradeza zasatkarma svAmitvaM satkarmasvAmI / sa eva yadA saMjvalanamAyAM sarvasaMkrameNa saMjvalanalobhe saMkramayami tadA saMjvalanalobhotkRSTapradezasatkarmasvAmI / tathA caturo vArAn mohanIyamupazamayya guNitakarmAzaH zIghraM kSapaNAyosthitastasya sUkSmasaMparAyaguNasthAnakacaramasamaye vartamAnasya sAtavedanI| yoccairgotrayazakIrtInAmutkRSTa pradezasatkarma / yasmAdetAsu prakRtiSu zreNyAmArUDhaH san guNasaMkrameNa prabhUtAnyazubhaprakRtidalikAni saMkramayati tataH sUkSmasaMparAyacaramasamaye etAsAmutkRSTaM pradezasatkarma prApyate / uktaM ca-"cauruvasAmiya mohaM jasuccasAyANa suhumakha. | dhagate / jaM asubhapagaidaliyANa saMkamo hoi payAsu'" // 31 // (u0)-ya eva puruSavedotkRSTapradezasatkarmasvAmI tasyaiva saMjvalanAzcatvAraH krodhAdayaH krameNa puruSavedAdidalikasarvasaMcchome utkR-4 pradezasatkarmaNo bhavanti / ayamiha tAtparyArthaH-puruSavedotkRSTapradezasatkarmasvAmI yadA puruSavedaM sarvasaMkrameNa saMjvalanakrodhe saMkramayati / tadA saMjvalanakrodhotkRSTapradezasatkarmasvAmI / sa eva yadA saMjvalanakrodhaM sarvasaMkrameNa saMjvalanamAne saMkramayati tadA saMjvalanamAnotkRTapradezasatkarmasvAmI / sa eva yadA saMjvalanamAnaM sarvasaMkrameNa saMjvalanyAM mAyAyAM saMkramayati tadA saMjvalanamAyotkRSTapradezasatkarma- // 59 // svAmI / sa eva yadA saMjvalanamAyAM saMjvalanalobhe sarvasaMkrameNa saMkramayati tadA saMjvalanalobhotkRSTapradezasatkarmasvAmI / tathA caturo PAKISerai GROVOCK For Private and Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DOCORRADDi vArAn mohanIyamupazamayya guNitakAzasya zIghra kSapaNAyotthitasya rAgyante-sUkSmasamparAyaguNasthAna caramasamaye vartamAnasya sAtavedanIyocairgotrayazaHkIrtInAmutkRSTa pradezasatkarma, yata etAsu prakRtiSu zreNyArUDhaH san guNasaMkrameNa prabhUtAnyazubhaprakRtidalikAni saMkramayati tataH sUkSmasamparAyacaramasamaye etAsAmutkRSTapradezasatkarma prApyate // 31 // devaNirayAugANaM jogukkassahiM jettttgddhaae| baddhANi tAva jAvaM paDhame samae uinnANi // 32 // (cU0)-devanirayAugANi ukkosateNa joeNaM 'jeTThagaddhAe'tti-ukkosiyAe dvitibaMdhagaddhAte yaddhANi, 'tAva jAvaM paDhame samate udinANi tti-jAva tassa udayassa paDhamasamato tAva ukkosaM padesasaMtaM // 32 // (malaya0)- 'devaniriyAugANaM ti / devanArakAyuyorutkRSTayogairutkRSTayA ca bandhAddhayA baddhayoH satostAvadutkRSTa pradezasatkarma prApyate | yAvatprathame samaye udIrNe udayaprApte bhavataH / kimuktaM bhavati-bandhAdArabhyodayaprathamasamayaM yAvaddevanArakAyuSoruktaprakAreNa baddhayorutkRSTaM pradezasatkarma bhavati // 32 // (u0)-devanArakAyuSorutkRSTayogairutkRSTayA ca bandhAddhayA baddhayoH satostAvadutkRSTa pradezasatkarma prApyate yAvat prathame samaye udIrNe udayaprApte bhavataH / bandhAdArabhyodayaprathamasamayaM yAvaddevanArakAyuSoruktaprakAreNa baddhayorutkRSTa pradezasatkarma bhavati / paratastUdayAdi nirjINapradezahAne!tkarSaprAptiriti bhAvaH // 32 // sesAugANi Niyagesu ceva aagmbhpuvvkoddiie| sAyabahulasta acirA baMdhate jAva NovaDhe // 33 // , (cU0)-'sesAugANi'tti-tiriyamaNuyAugANaM 'Niyagesu ceva Agamma'tti-appappaNo jAtIte pubvakoDAugaM 3 GROCERCE S LE For Private and Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 ukkosigAte [AugaM] baMdhagaddhAte ukkassageNaM jogeNaM baMdhittu 'AgammapuvvakoDIe'tti-puvakoDAyugesu appappaNo karmaprakRtiHjAtIsu uppanno / 'sAyabahulassa'ti-suhabahulassa bahugA poggalANa saDaMtitti kAuM / 'acirAtotti-uppAyAto sattA aMtomuhuttAuM mariu ukkassaM annaM parabhaviyaM sajAtiAugaM baMdhaMti, 'baMdhete'tti-tIse AugaddhA aMtime samate utkRssttprde||60|| zasatkarma'jAva Novadde'ti-jAva uvahetu NADhaveti Auge baddhe vitiyasamate ceva ubaTTeuM ADhaveti taMmi samate vaTTamANassa svAmitvaM tiriyamaNuyAugANaM ukkosaM padesasaMtaM, doNhavi AugANaM kiMcUrNa daliyaM atthitti kAuM // 33 // __(malaya0)-'sasAugANi'tti zeSAyuSI tiyngmnupyaayussii| 'pucakoDIe' ti-pUrvakoTayopalakSite pUrvakoTipramANe / utkRSTayA | bandhAddhayA utkRSTayogabaddhe / bavA ca nijakeSu bhaveSu nijanijabhave samAgatya sAtabahulaH san te AyuSI yathAyogamanubhavati / ( sukhitasya hi na bhUyAMsa AyuHpudgalAH parisaTantIti kRtvA sAtagrahaNaM kRtam / tato'cirAt bandhAnte iti utpattisamayAdUrdhvamanta muhUrtamAtrameva sthitvA martukAmo jAtaH san utkRSTayA bandhAddhayA utkRSTaizca yogairanyat pArabhavika samAnajAtIyaM manuSyo manuSyAyuH, tiyaDca tiryagAyurvadhnAti / tato bandhAntasamaye yAvannAdyApyapavartayati tAvattasya sAtabahulasya manuSyasya sato manuSyAyuSaH, tirazvaH | satastiryagAyuSa utkRSTaM pradezasatkarma bhavati / yatastasya tadAnIM svabhavAyuH kizcidUna parabhavAyuzca samAnajAtIyaM paripUrNadalikamastIti | Y | kRtvA, bandhAnantaraM cAyurvedyamAna dvitIye samaye'pavartayiSyati, tata ukta bandhAnte iti // 33 // ___(u0)-zeSAyuSI tiryamanuSyAyuSI, pUrvakoTayetyupalakSaNe tRtIyA, tataH pUrvakoTipramANe ityarthaH, utkRSTayA bandhAddhayotkRSTaizca || // 6 // | yogabaddhe satI nijakabhaveSu nijanijabhave samAgatya yaH sAtabahula: san yathAyogamanubhavati, sukhitasya na prabhUtA AyuHpudgalAH RSSCORPODSODER For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DISCARDOISGDISEL vedapradezasatkarmasvAmyapi jJeya ityarthaH / yaM samaya-yasmin samaye punaH strIvedaM puruSavede saMprakSeptA bhavati tAhe-tadAnIM puruSavedasyotkRSTapradezasatkarmasvAmI, guNitakAMzaH kSapakaH puruSavede strIvedasya sarvasaMkramasamaye tadutkRSTapadezasaMkramasvAmIti nirgalito'rthaH / uktaM | ca paJcasaMgrahe'pi-"jo sabvasaMkameNaM itthi purisammi chuhai so sAmI" iti // 30 // tasseva u saMjalaNA purisAikamaNa savvasaMcchobhe / cauruvasamittu khippaM rAgaMte sAya uccajasA // 31 // (cU0) 'tasseva ya saMjalaNa'tti-tassevatti jo purisaveyassa ukkosapadesasaMtasAmI so ceva cauNhaM saMjalA-15 NANaM ukkosapadesasaMtasAmI / purisAti kameNa savvasaMchobhetti-jaMmi samate purisaveto savvasaMkamaNa kohasaMjalaNAe saMketo bhavati taMmi samate kohasaMjalaNAte ukkosapadesasaMtaM bhavati / tasseva jaMmi samate kohasaMjalaNA mANasaMjalaNAe savvasaMkameNa saMketA taMmi samate mANasaMjalaNA ukkosaM padesasaMtaM bhavati / tasseva jami samae mANasaMjalaNA mAyAsaMjalaNAe savvasaMkameNaM saMkaMtA bhavati taMmi samate mAyAsaMjalaNAe ukkosa padesasaMtaM / tasseva jammi samate mAyAsaMjalaNA lobhasaMjalaNAe sabvasaMkameNa saMkaMtA bhavati tammi samate lobhasaMjalaNAe se unkosaM padesasaMtaM / 'cauruvasamittu khippaM rAgaMte sAyauccajasa'tti-guNiyakammaMsigo cattAri vAre kasAte uvasAmeti, uvasAtassa bahugA puggalA labbhaMtitti kAuM tato khippameva khavaNAe anbhuTTito, tassa suhumarAgassa suhamarAgacarimasamate vaTTamANassa sAyajasauccAgoyANaM ukkosaM padesasaMtaM / carimasamato tAva guNasaMkameNaM asubhakammAiM saMkamaMtitti kAuM // 31 // CHROOGGkakaSERARY For Private and Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 6 // kriyanavakaM devadvikaM vaikriyasaptakaM cetyarthaH, tat bandhenApUrya devatvAbhimukhastAsAM devadvikavakriyasaptakarUpANAM navaprakRtInAmutkRSTa pradezasatkarmasvAmI // 34 // sattA (u0)-pUrvakoTipRthaktvaM pUrvakoTisaptakaM yAvatsaMkliSTAdhyavasAyavazena nirantaramApUrya narakadvikaM narakagatinarakAnupUrvIrUpaM bhUyo | utkRSTaprade| bhUyo bandhena nicitaM kRtvA narakAbhimukhe bandhAntasamaye tasya narakadvikasyotkRSTapradezasatkarmasvAmI bhavati / tathA evamanenaiva prakAreNa zasatkarma: pUrvakoTipRthaktvaM yAvad bhogabhUmiSu ca palyopamatrayaM yAvadvizuddhAdhyavasAyena vaikriyazeSanavakaM vaikriyaikAdazakAnnarakadvikApanayanena devadi-22 | svAmitvaM | kavaikriyasaptakalakSaNaM bandhenApUrya devatvAbhimukhastAsAM devadvikvaikriyasaptakarUpanavaprakRtInAmutkRSTapradezasatkarmasvAmI bhavati // 34 // __ tamatamago savvalahuM sammattaM labhiya savvaciramaddhaM / pUrittA maNuyadugaM savajjarisahaM sabaMdhate // 35 // | (cU0)-'tamatamago savvalahuM sammattaM laddhaM'ti-kiM ?-uppanno aMtomuhutteNa saMmattaM ladhuNaM 'savvaciramaddhaM'tiimAto anno dIho saMmattakAlo na hotitti tArisaM sammattakAlaM aNupAlia'pUrettA maNuyadurga sabajarisabhaM'tettiyaM kAlaM maNuyadurga vaz2arisabhaM ca pUrettu 'sabaMdhatetti-se kAle micchattaM gahitti tammi samate maNuyadugabaja-14 risabhANaM ukkosaM padesasaMtaM bhavati // 35 // (mly0)-'tmtmgotti| 'tmstmgH'-sptmpRthviinaarkH| 'sarvalaghu'-atikSipraM janmAnantaramantarmuhUrte gate satItyarthaH / samya-| |ktvaM labdhvA / 'savvaciramaddhaM' ti-atidIrgha kAlaM yAvat samyaktvamanupAlayan, manuSyadvikaM bajrarSabhanArAcasaMhananaM ca bandhenApUrya, // 1 // yato'nantarasamaye mithyAtvaM yAsyati tasmin samaye bandhAddhAcaramabhUte tayormanuSyadvikavarSabhanArAcasaMhananayorutkRSTaM pradeza For Private and Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir REC A RIODSOTION satkarma bhavati // 35 // ___(u0)-tamastamagaH saptamapRthvInArakaH, sarvalaghu sarvazabdo'tyarthe ,atizIghraM janmAnantaramantarmuhUrtamAtre gate satItyarthaH, samyaktvaM | labdhvA sarvacirAddhamatIva dIrghakAlamantarmuhUttaunatrayastriMzatsAgaropamalakSaNaM yAvatsamyaktvamanupAlayastAvantaM kAlaM manujadvikaM-vajrarSabhanA| rAcasaMhananaM ca bandhenApUrya yasmin samaye mithyAtvaM yAsyati tasmin samaye bandhAddhAcaramabhUte tayormanujadvikavacarSabhanArAcasaMhananayorutkRSTapradezasatkarmasvAmI bhavati // 35 // __sammadividhuvANaM battIsudahIsayaM caukkhutto / uvasAmayittu mohaM khatage NiyagabaMdhate // 36 // ___ (cU0)-'sammadiTTidhuvANaM'ti-se sammaTThiINaM dhuvabaMdhaM paDucca, ke te? bhannati-paMceMdiyajAti samacoraMsasaMTThANaM | parAghAyaM ussAsaM pasatthavihAyagati tasaM bAyaraM pajjattagaM pattayaM sussaraM subhagaM Adeja eesiM bArasaNhaM kammANaM 'battIsudahIsayaMti-be chAvaTThIto sAgarovamANaM baMdhinu 'caukkhuto uvasAmaittu moha'tti cattAri vAre caritta mohaM uvasAmettu, uvasAmaNagahaNaM guNasaMkameNa bahugA poggalA lambhaMtitti kAuM, 'khatage'tti-khavaNAe abbhuTTira yassa 'NiyagabaMdhate'ti-appaNo baMdhavocchedakAlasamayammi ukkosaM padesasaMtaM bhavati // 36 // __ (mly0)-'smmddiddhi'tti| yAH prakRtayaH samyagdRSTInAM bandhamAzritya dhruvAH-pazcendriyajAtisamacaturasrasaMsthAnaparAghAtocchvAsapra- | zastavihAyogatitrasavAdaraparyAptapratyekasusvarasubhagAdeyarUpA dvAdaza tAsAM dvAtriMzadadhikasAgaropamANAM zataM yAvadvandhenopacitAnAM catu-1 kRtvazcaturo vArAn mohanIyaM copazamayya, mohanIyaM hi upazamapan prabhUtAni dalikAni guNasaMkrameNa saMkramayatIti kRtvA catu For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 62 // kRtvo mohopazamagrahaNam , tataH kSapaNAyodyatasya nijabandhavyavacchedakAle utkRSTaM pradezasatkarma bhavati // 36 // (u0)--samyaktve satyavazyaM bandho yAsAM tAH samyagdRSTidhruvAH-paJcendriyajAtisamacaturasrasaMsthAnaparAghAtocchvAsaprazastavihAyoga-1sattA titrasacatuSkasusvarasubhagAdeyarUpA dvAdaza, tAsAM dvAtriMzadadhikasAgaropamazataM yAvadvandhenopacitAnAM catuSkRtvo mohanIyamupazamayya | utkRSTapradekSapayataH kSapaNAyodyatasya nijakabandhAnte nijanijabandhavyavacchedakAle utkRSTaM pradezasatkarma bhavati / iha mohanIyamupazamayanazubhaprakRtI zasatkarma | svAmitvaM nAM prabhRtAni dalikAni guNasaMkrameNAdhikRtaprakRtiSu saMkramayatIti kRtvA catuSkRtvo mohopazamagrahaNam // 36 // dhuvabaMdhINa suMbhANaM subhathirANaM ca navari sigghayaraM / titthayarAhAragataNU tettIsudahI ciraciyA y||37|| (cU0)--'dhuvabaMdhINa subhANaM'ti-dhuvabaMdhIsu je subhA, ke te? bhaNNai-tejatigasattagaM subhavaNNekkArasagaM agurulahugaM NimeNaM eesi vIsAte kammANaM, 'subhathirANaM ca'tti-thirasubhANaM ca evaM ceva, cattAri vAre kasAte uvasAmelaM 'Navari sigghaya'ti-lahu ceva khavaNAe anbhuTTiyassa appaNo baMdhavoccheyakAlasamayammi ukkosaM padesasaMtaM bhavati / eesi kammANaM guNaseDhIe khavarga seTiM pavannassa padesalambho bahugo teNa baMdhaMtimaggahaNaM / 'titthagarAhAragataNU tettIsudahI ciraciyA yatti-titthagaranAmAte guNiyakammaMsigassa do puvvakoDiahigANi tettIsaM sAgarovamANi pUriya khavaNAe abbhuTTiyassa appaNo baMdhavoccheyakAlasamate ukkosasaMtaM bhavati / AhArasattagANaM 'ciraciya'tti-puvakoDidesUrNa bhUyo bhUyo baMdhistu aMte khavaNAe anbhuTTito baMdhavoccheyakAlasamate ukkosapadesasaMtaM bhavati // 37 // // 6 // For Private and Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AREERSODSOL parizaTantIti sAtabahulagrahaNam , tato'cirAdvandhAnta iti, utpattisamayAdUrdhvamantarmuhUrttamAtrameva sthitvA martukAmasya jAtasya sata utkRSTayA bandhAddhayotkRSTaizca yogairanyatpArabhavikaM samAnajAtIyaM manuSyasya sato manuSyAyustirazcaH satastiryagAyurvaghnato bandhAntasamaya ityarthaH, yAvannAvApyapavarttayati tAvattasya sAtabahulasya manuSyasya sato manuSyAyuSastirazcaH satastiyagAyuSa utkRSTaM pradezasatkarma bhavati / yatastasya sAtabAhulyena nirjiirnnaalpprdeshaantrmuhuuttonsvbhvaayuH sarva parabhavAyuzca samAnajAtIyaM paripUrNadalikamastIti militapradezabAhulyaM labhyate / bandhAnantaraM cAyurvedyamAnaM dvitIyasamaye'pavartayiSyatItyata uktaM bandhAnta iti // 33 // pUritu puvvakoDIpuhatta nArayadugassa baMdhate / evaM pallatigaMte veubviyasesaNavagammi // 34 // (cU0)-'purittu puncakoDIpuhuttaMti-sattapuvakoDIo NirayagatinirayANupubbIto baMdhiuM saMkilesabahulattaNeNa 'NAragadugassa baMdhatetti-NirayAbhimuhassa se kAle Neratito hoti taMmi samate ukkosaM padesasaMtaM / 'evaM pallatigaMtetti-evamiti puvuttaM dariseti, sattapubdhakoDIto devaduge veubviyasattagAti pUrettu-tato paliovamahititesu bhogabhUmigesu uppanno, tattha tinni paliovamANi eteNeva pUrentu se kAle devo bhavissatitti saMgate | veubviyasesaNavagANaM ukkosaM padesasaMtaM bhavati / sesaggahaNaM nirayadugapaDisehaNatthaM // 34 // ___(malaya0)-'pUrittuti / pUrvakoTipRthaktvaM' pUrvakoTisaptakaM yAvat saMkliSTAdhyavasAyavazena 'narakadvikaM narakagatinarakAnupUrvIlakSaNaM bhUyo bhUya ApUrya bandhena nicitaM kRtvA narakAbhimukho bandhAntasamaye narakadvikasyotkRSTa pradezasatkarmasvAmI / tathA evamanenaiva makAreNa pUrvakoTipRthaktvaM yAvat bhogabhUmiSu madhye palyopamatrayaM ca yAvadvizuddhAdhyavasAyavazena vaikriyaikAdazakAt narakadvike'panIte zeSa yada For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH FEER SEEG // 6 // sattA | utkRSTaprade| zasatkarma svAmitvaM ciraM ajjiNittuM / kiM bhaNiyaM hoti ? bhaNNai-puvyakoDiputtaM vigalatigaM suhamatige baMdhitu se kAle annahiM uvavanjihitti tammi samae ukkosaM padesasaMtaM bhvti| sesANaM savvakammANaM tamatammApuDhavineratiyassa ceva ukkosaM padesasaMtaM bhavati // 38 // ___ (malaya0)-'tulla'tti-napuMsakavedena tulyA ekendriyajAtisthAvarAtapodyotA veditavyAH / yathA napuMsakavedasya IzAnadevabhavacarama| samaye utkRSTa pradezasatkarmoktaM tathA eteSAmapi draSTavyamityarthaH / 'vikalatrikaM' dvitricaturindriyajAtirUpaM, 'sUkSmatrika'-sUkSmAparyAptasAdhAraNarUpaM, yadA pUrvakoTipRthaktvaM yAvat tiryaGmanuSyabhavairajitaM bhavati tadA svabandhAntasamaye teSAM tiryaGmanuSyANAM tat vikalatrikAdikamutkRSTapradezasatkarma bhavati // 38 // (u0)-napuMsakavedena tulyA ekendriyajAtisthAvarAtapodyotA jJeyAH, yathA napuMsakavedasyezAnadevabhavacaramasamaye bhUyo bhUyo bandhenopacitasyotkRSTapradezasatkarmoktaM tathaiteSAmapi vAcyamityarthaH / tathA vikalatrikaM dvitricaturindriyajAtirUpaM sUkSmatrikaM ca sUkSmAparyAsasAdhAraNarUpaM, etAH SaT prakRtayo yadA tiyaanuSyabhavaizviracitAH pUrvakoTipRthaktvaM yAvadupacitA bhavanti tadA svabandhAntasamaye teSAM tiryaanuSyANAM tA utkRSTapradezasatkarmANo bhavanti // 38 // ukosapadesasaMtakammasAmittaM bhaNiyaM, iyANiM jahannapadesasaMtakammasAmittaM bhaNNaikhaviyaMsayammi pagayaM jahannage niyagasaMtakammaMte / khaNasaMjoiyasaMjoyaNANa cirasammakAlaMte // 39 // (cU0)-'khaviyakammasigammitti-khaviyakammaMsigeNa pagayaM / kahaM ? bhnnnni-jhnnnnpdessNtkmmsaamitte| MODdara SODDOGree // 6 // For Private and Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIya jamA samprati jaba veditavyA / 'jahannage'tti-jahannagaM saMtakamma 'NiyagasaMtakammatetti-appappaNo saMtakammarasa aMte bhavati / evaM tAva sabvesiM sAmittaM bhaNiyaM / iyANiM jesiM kammANaM viseso atthi te bhannati-'khaNasaMjojiyasaMjoyaNANaM' ti-khaviya| kammaMsigo sammaTTiI aNatANubaMdhiNo visaMjojettu puNo micchattaM gaMtUNa aMtomuhuttaM arthatANubaMdhI baMdhittu | puNo sammataM paDivanno 'cirasammakAlaMte'tti-be chAvaTThIto sammattaM aNupAlettu khavaNAe anbhuTTiyassa egahiti sese vaTTamANassa dusamayakAladvitIyaM jahaNNagaM aNaMtANubaMdhINaM padesasaMtaM bhavati // 39 // zrA (malaya0)-tadevamuktamutkRSTapradezasatkarmasvAmitvam / samprati jaghanyapradezasatkarmasvAmitvamAha-'khaviyaM' ti / jaghanyapradezasatkarma. 22 svAmitve prakRtamadhikAraH kSapitakAzena / sUtre cAtra saptamI tRtIyArthe veditavyA / 'niyagasaMtakammaMtetti-svasvasattAcaramasamaye / ) evaM tAvatsarvakarmaNAM sAmAnyenoktam / samprati punaryeSAM karmaNAM vizeSo'sti tAni pRthagevAha-'khaNa'ityAdi / iha kSapitakarmA zena samya-17 dRSTinA satA anantAnubandhina udvalitAH / tataH punarapi mithyAtvaM gatenAntarmuhUrta kAlaM yAvadanantAnubandhino baddhAH / tato bhUyo'pi samyaktvaM prtipnnH| tacca samyaktvaM dve SaTpaSTI sAgaropamANAM yAvat anupAlya kSapaNArthamabhyudyatastasyAnantAnubandhinaH kSapayato | yadA ekA sthitiH svarUpApekSayA samayamAtrAvasthAnA, anyathA tu dvisamayAvasthAnA, zeSIbhavati tadA teSAM jaghanyaM pradezasatkarma // 39 // (u0)-tadevamuktamutkRSTapradezasatkarmasvAmitvaM, atha jaghanyapradezasatkarmasvAmitvamAha-'kSapitAMza' iti sUtre saptamyAstRtIyArthatvAkSapitakAzena jaghanyake jaghanyapradezasatkarmasvAmitve prakRtamadhikAraH nijakasatkarmAnta iti svasattAcaramasamaye, evaM tAvatsarvakarmagAM sAmAnyenoktam / atha yeSAM karmaNAM vizeSo'sti tAni pRthagevAha-khaNe' tyAdi / iha kSapitakarmAzena samyagdRSTinA satA'nantAnubandhina) ityAdi / i TO For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir www.kobatirth.org karmaprakRtiH // 64 // SEEGGARGOODSee udalitAstataH punarapi mithyAtvaM gatena kSaNamantarmuhUrttakAlaM yAvatsaMyojitA baddhA ye saMyojanA anantAnubandhinasteSAM tato bhUyo'pi | sambaktvaM pratipannasya tatsamyaktvaM ciraM dve paTpaSTI sAgaropamANAM yAvadanupAlya kSapaNArthamabhyudyatasya kSapaNakAle yadaikA sthitiH sva-13/ sattA | rUpApekSayA samayamAtrA karmatvasAmAnyApekSayA tu dvisamayamAtrA zeSA bhavati tadA teSAM jaghanyaM pradezasatkarma // 39 // jaghanyaprade zasatkarmauvvalamANINa uvvalaNA egaTTiI dusaamigaa| didvidge battIse udahisae pAlie pacchA // 4 // svAmitvaM __ (cU0)-ubvalamANINaM tevIsAe pagatINaM appappaNo uvvalaNA kAlaMmi 'egaTThiti dusAmaiga'tti-egaTThitiavasese dusamayakAlahitige jahannagaM padesasaMtaM bhavati / evaM sAmanneNa, visesottha bhaNNai-'dihiduge battIse | udahisae pAlie pacchA'ti-sammattasammAmicchattANaM be chAvaTThIto sAgarovamANaM sammattaM aNupAlettu pacchA | micchattaM gato cirauvvalaNAe appappaNo uvvalaNAte AvaligAte uvarimaM dvitikhaNDagaM saMkamamANaM saMketaM, | udayAvaliyA khijati jAva egahitisese dusamayakAlaTThitige jahannaM padesasaMtaM // 4 // (malaya0)-'ubalamANINa'ti / udvalyamAnAnAM trayoviMzatiprakRtInAmulanakAle yA ekA sthitiH svarUpApekSayA samayamAtrAva-14 sthAnA, anyathA tu dvisamayamAtrAvasthAnA, sA tAsAM jaghanyaM pradezasatkarma / etacca sAmAnyenoktam / atraiva vizeSamAha-'didviduga' ityAdi, dvAtriMzadadhikaM sAgaropamANAM zataM yAvat samyaktvamanupAlya pazcAnmithyAtvaM gato mandodvalanayA ca palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtrapra. mANayA samyaktvamizra uddalayitumArabhate sma / ulayaMzca taddalikaM mithyAtve saMkramayati / sarvasaMkrameNa cAvalikAyA uparitanaM saka- // 64 // lamapi dalikaM saMkramitam / AvalikAgataM ca dalikaM stibukasaMkrameNa saMkramayati / saMkramayatazca yadekA sthitiH svarUpApekSayA samayamA EIODOOK For Private and Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir (malaya0)-'dhuvabaMdhINa'ti / yAH zubhadhruvabandhinyaH prakRtayastaijasasaptakazubhavarNAyekAdazakAgurulaghunirmANarUpA viMzatiprakRtayaH | tAsAM zubhasthirayozca pUrvoktena prakAreNotkRSTaM pradezasatkarma bhAvanIyam / navaraM catuSkRtvo mohanIyopazamAnantaraM zIghrataraM kSapaNAyodyatasyeti vaktavyam / zeSaM tathaiva / tathA tIrthakaranAmno guNitakAzena dezonapUrvakoTidvikAdhikAni trayastriMzatsAgaropamANi yAvaddhandhena pUritasya svabandhAntasamaye utkRSTa pradezasatkarma / AhArakatanorAhArakasaptakasya tu ciracitasya dezonapUrvakoTiM yAvat bhUyo bhUyo bandhe. nopacitasya khabandhavyavacchedasamaye utkRSTaM pradezasatkarma // 37 // (u0)-zubhAnAM dhruvabandhinInAM taijasasaptakazubhavarNAdyekAdazakAgurulaghunirmANarUpANAM viMzatisaMkhyAnAM zubhasthirayozca pUrvoktena 2 prakAreNotkRSTa pradazasatkarma bhAvanIyam / navaraM catuSkRtvo mohanIyopazamanAnantaraM zIghrataraM kSapaNAya samudyatasyeti vaktavyaM,zeSaM tathaiva / tathA tIrthakaranAmno guNitakarmAzena trayastriMzatsAgaropamANi pUrvakoTidvayAdhikAni yAvaditi pUrayitvA vyAkhyeyam / bandhena pUritasya svabandhAntasamaye utkRSTa pradezasatkarma / AhArakatanorAhArakasaptakasya tu ciracitasya-dezonapUrvakoTiM yAvadbhUyo bhUyo bandhenopacitasya svabandhavyavacchedasamaye utkRSTa pradezasatkarma // 37 // tullA napuMsaveeNegidie ya thaavraayvujjoyaa| vigalasuhamatiyA vi ya naratiriyacirajjiyA hoMti // 38 // (0)-'tullA napuMsaveeNegidie ya thAvarAyavujjoya'tti-napuMsagavedeNa tullANi egeMdiyajAti thAvaraNAmaM AtavanAmaM ujjovaM IsANadevassa carimasamate ukkosaM padesasaMtaM bhvti| 'vigalasuhumatiyA vi yatti-vigalajAtito vigalatigA vucaMti, suhumaapajattagasAhAraNANi suhumatigaM bucaMti / 'naratiriyacirajjiya'tti-maNuyatiriehi Sama TODAY For Private and Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karma prakRtiH // 65 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( malaya 0 ) - ' aMtima 'ti / 'antimalobhaH '- saMjvalana lobhaH / tataH saMjvalanalobhayazaH kIrtyozcaturo vArAn mohanIyamanupazamayya mohasyopazamamakRtvA, upazama zreNimakRtvetyarthaH, zeSAbhiH kSapitakamAMzakriyAbhiH kSINayoryathApravRttakaraNacaramasamaye jaghanyaM pradezasatkarma | jJeyam / mohanIyopazame hi kriyamANe guNasaMkrameNa prabhUtaM dalikamavApyate, na ca tena prayojanamiti kRtvA mohanIyopazamana pratiSedhaH / / ( u0 ) - antima lobhayazasoH saMjvalanalobhayazaH kIrtyoH caturo vArAnmohamanupazamayyopazama zreNimakRtvetyarthaH, zeSAbhiH kSapitakamAzakriyAbhiH kSINayoH yathApravRttakaraNacaramasamaye jaghanyaM pradezasatkarma jJeyam / mohanIye upazamyamAne hi guNasaMkramopanItaM pracuraM dalikaM prApyate, na ca teneha prayojanamiti kRtvA mohanIyopazamanapratiSedhaH // 41 // vikAsa khaNabaMdhaM gate u narayajiTThaTTii / uvvahittu abaMdhiya egeMdigae ciruvvala // 42 // (cU0 ) - 'biuvikkArasagaM' ti - Naraya dugadeva dugaveDavviyasattagaM ee ekkArasa, esi putrakutrvaliyANaM khaviyakamaMsigeNa 'khaNabaMdha' ti- aMtomuhuttaM baMdhintu 'gate u NirayajiTThaTThiti'tti-ukosahitiesu Neratiesa ubavaNNo / 'uvvahittu abaMdhiya'tti-tato uccahitu paMceMdiesa upanno tahiM pi veuvvekkArasagaM abaMdhiya 'egiMdigae' ttiegeM die upapanno 'ciruvalaNetti tassa dIhakAleNaM uccaleMtassa egadvitisesaM jaM dusamayakAlaTThitigaM jahannagaM padesasaMtaM // 42 // ( malaya 0 ) - 'veuccikkArasagaM'ti / narakadvikadevadvikavaikriya saptakarUpaM vaikriyaikAdazakaM pUrvaM kSapitakarmAzenodvalitam / tato bhUyo'pyantarmuhUrta kAlaM yAvadvaddham / tato jyeSThasthitau narake'pratiSThAnAbhidhAne narako jAtaH / tatra ca satA tena tat vaikriyaikAdazakaM trayastriMzatsA For Private and Personal Use Only Dasa sattA jaghanyaprade zasatkarmasvAmitvaM // 65 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ISARDARODADDED garopamANi yAvat vipAkataH saMkramatazca yathAyogamanubhUtam / tato tiryapazcendriyeSu madhye samutpannaH / tatra ca vaikriyaikAdazakasya | bhUyo'pi bandho na kRtaH, tathAvidhAdhyavasAyAbhAvAt / tata ekendriyo jAtaH / sa ca tadvaikriyaikAdazakaM cirodalanayA udvalayituM lagnaH / |cirodalanayA codalayataH sato yadaikA sthitiH svarUpApekSayA samayamAtrAvasthAnA, anyathA tu dvisamayamAtrAvasthAnA zeSIbhavati tadA tasya vaikriyaikAdazakasya jaghanyaM pradezasatkarma // 42 // | (u0)-narakadvikadevadvikavaikriyasaptakarUpaM vaikriyakAdazakaM pUrva kSapitakarmAzenodvalitam |tto bhUyo'pikSaNamantarmuhurtakAlaM yAvadvaddham / tato jyeSThasthitau narake pratiSThAnAbhidhanarakAvAse gatastatra ca satA tena tadvaikriyaikAdazakaM trayastriMzatsAgaropamANi yAvadvipAkataH saMkramatazca | yathAyogamanubhUtam / tato narakAdudvRtya-nirgatya tiryapazcendriyeSu madhye samutpannastatra ca tathAvidhAdhyavasAyAbhAvAdvaikriyaikAdazakasya | bhUyo na bandhaM kRtavAn , tata ekendriyeSu gatastatra ca tadvaikriyaikAdazakaM cirodvalanayodvalayituM lagnastasya cirodalanayA tadudvalayataH sato | yadekA sthitiH svarUpApekSayA samayamAtrAvasthAnA'nyathA tu dvisamayamAnA'vaziSyate tadA tasya vaikriyaikAdazakasya jaghanyaM pradezasatkarma bhavati // 42 // __ maNuyaduguccAgoe suhumakkhaNabaddhagesu suhumatase / titthayarAhArataNU appaddhA baMdhiyA suciraM // 43 // (cU0)--'maNuyadugauccAgoeni-khaviyakammasigo maNuyadurga uccAgoyaM ca uvaliya 'suhumakhaNabaddhagesuttisuhumeNaM aMtomuhuttabaddhANaM, 'suhumatase tti-teuvAu gahiyA, tato kAlaM karettu teuvAusu uvavanassa appappaNo cirauvvalaNe egaTThitisese dusamayakAlaTThitigaM maNuyaduguccAgoyANaM jahannagaM pdessNt| titthayarAhArataNU appaddhA For Private and Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir |baMdhiyA suciratti-titthakaranAmassa khaviyakammaMsigeNa tappAuggaM jahannajogiNA jA paDhamasamate layA baddhAta karmaprakRtiH jahannagapadesasaMtaM / anne bhaNaMti-tisthakaranAmAte appaddhA baMdhiyatti appakAlaM caurAsItI vAsasahassANi sA- sattA tiregANi baMdhiu kevalI jAto puvakoDidesUNaM kevalapariyAgaM aNupAliya ajogikevalissa carimasamate jghnyprde||66|| vaTTamANassa khaviyakammaMsigassa jahannayaM padesasaMtaM / AhArataNUtti AhAragasattagaM 'appaddhA baMdhiyA suciraM'ti zasatkarma svAmitvaM AhArasattagaM thovaM kAlaM baMdhittu micchattaM gato, tato dIheNa uvvalaNakAleNaM uvvaleMtassa AvaliyA carimaasamate egahitisese dusamayakAlaTThitiyaM jahannayaM padesasaMtaM / sesANaM sAmanneNa appappaNo carimasamate jahannayaM padesasaMtasAmittaM bhaNiyaM // 43 // __(malaya0)--'maNuya'tti / manuSyadvikamurgotraM ca pUrva sUkSmatrasena kSapitakAzenodvalitam / tataH 'suhumakhaNabaddhagesutti-mUkSmeNa | sUkSmaikendriyeNa pRthivyAdinA satA kSaNamantarmuhUrtakAlaM yAvat bhUyo'pi baddham / tataH sUkSmatraseSu tejovAyuSu madhye samutpannaH / tatra | ca cirodvalanayA udvalayituM lagnaH / udyalayatazca yadA teSAmekA sthiti_isamayamAtrAvasthAnA zeSIbhavati tadA tayormanuSyadvikoccairgotrayoH sUkSmakSaNabaddhayojaghanyaM pradezasatkarma / tathA tIrthakaranAma 'appaddhA baMdhiya' ti-alpaM kAlaM caturazItivarSasahasrANi sAtirekANi yAvadvadyA kevalI jAtaH, tataH 'suciraM ti-prabhUtaM kAlaM dezonapUrvakoTirUpaM yAvat kevaliparyAya paripAlyAyogikevalinaH sataH kSapitakAzasya caramasamaye vartamAnasya tIrthakaranAmno jaghanyaM pradezasatkarma / anye tu bruvate-tIrthakaranAmnaH kSapitakarmAzena ttpraayogyjghnyyo-5||66|| ginA prathamasamaye yA latA baddhA sA jaghanyaM pradezasatkarma / 'AhArataNu' tti-AhArakatanUpalakSitamAhArakasaptakam / 'appaddhA baMdhiya' For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie trAvasthAnA, anyathA tu dvisamayamAtrAvasthAnA, tadA tayoH samyaktvamizrayorjaghanyaM pradezasatkarma // 40 // (u0)-udvalyamAnAnAmudvalanaprakRtInAmanantAnubandhinAM prAguktatvAttadvarjitAnAmAhArakasaptakavaikriyasaptakadevadvikamanujadvikanarakadvikasamyaktvasamyamithyAtvauccotralakSaNAnAM trayoviMzatisaMkhyAnAmulanakAle yaikA sthitiH svarUpApekSayA samayamAtrA sA tAsAM jaghanyaM | pradezasatkarma / etacca sAmAnyenoktaM, atraiva vizeSamAha-'didviduga'ityAdi, dvAtriMzadadhikaM sAgaropamANAM zataM yAvatsamyaktvamanupAlya pazcAnmithyAtvaM gatastatazca palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtrakAlapramANayA mandodvalanayA samyaktvamizre udvalayituM lagnaH, udvalayazca taddalika mithyAtve saMkramayati, sarvasaMkrameNa cAvalikAyA uparitanaM sakalamapi dalikaM saMkramitaM, AvalikAgataM ca dalika stibukasaMkramaNa saMkramayati, tatsaMkramavyApAre ca yadaikA sthitiH svarUpApekSayA samayamAtrAvasthAnA, karmatvamAtramadhikRtya tu dvisamayamAtrA zeSA bhavati, tadA tayoH samyaktvamizrayo vanyaM pradezasatkarma // 40 // . aMtimalobhajasANaM mohaM aNuvasamaittu khINANaM / neyaM ahApavattakaraNasta caramammi samayammi // 41 // (cU0)-'aMtimalobhajasANaM'-lobhasaMjalaNajasakittINaM, 'mohaM aNuvasamaittu'tti-carittamohaNijja aNuvasamittu sesigAhi khaviyakammaMsigakiriyAhi 'khINANaM ti-thogIkayANaM daliyANaM carittamohaM uvasAbhitassa bahugA poggalA guNasaMkameNa labbhatti tamhA seDhivajaNaM [Na] icchijati / 'NeyaM ahApavattakaraNassa carimaMmi samayammi'tti-ahApavattakaraNassa carimasamate ca vaTTamANassa lobhasaMjalaNajasANaM jahannagaM padesasaMtaM bhavRti, parao daliyaM tu guNasaMkameNa vaDatitti kaauN||41|| For Private and Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir phaDagA bhavanti / kahaM ? bhaNNai- abhavasiddhiyapAtoggaM jahannagaM padesasaMtakammaM kAUNa tasesu uvavanno / tattha karmaprakRtiH/ dezaviratiM viratiM ca bahuyAto vArAto laLUNa cattAri vAre kasAte uvasAmeUNa tato puNo egidiyAesu uppanno, | sattA tattha paliovamassa asaMkhejatibhAga atthiUNaM puNo tasesu uppanno / tattha khavaNAe anbhuTTito tassa carime | prdeshstk||67|| hitikhaNDage avagate udayAvaliyAe galatIe egahitIsesAe AvaliyAe dusamayakAladvitIyaM tahiM jahannagaM pade masthAna prarUpaNA | sasaMtaM bhavati / eyaM savvajahannayaM padesasaMtaM / savvajahannato padesasaMte ege kammakhaNDapoggale pakkhitte annaM padesa-18 saMtaM tammi Thitivisese labbhati / evaM ekkekkaM pakkhivamANassa [sue suttagaNihANANi] (paesasaMtakammaTThA-15 NANi) aNaMtANi tammi TThitivisese labbhaMti jAva guNiyakammaMsigassa tammi hitivisese ukkosaM padesasaMtaM / 15 eto ukkosataraM tammi TThitivisese annaM padesasaMta natthiA evaM ekkaM phaDagaM / dosu dvitivisesesu eeNeva uvA eNa bitiyaM phaDagaM / tisu TThitivisesesu tatiyaM phaDugaM / evaM jAva AvaliyAe samaUNAte jatiyA samayA tatti gANi phaDaNANi, carimassa dvitikhaNDassa carimasaMchobhasamayaM Adi kAuM jAva appappaNo ukkosagaM padesasaMtaM zatAva evaM pi egaphaDDagaM savvahitigayaM jahAsaMbhaveNa / eeNa samaM AvaliyasamayatullA phddddgaa| esA phaDDagaparUvaNA | imesi kammANaM,taM jahA-dhINagidvitigaM micchatta AtimA bArasa kasAyA terasaNAmaM eesi egUNatIsAe kammANaM | aMtimakhavaNakAle udayo Natthi, eesiM kammANaM AvaliyAe jattiyA samayA tattiyA samayA tatiyA phaDDagA // // 6 // (malaya0)-tadevamuktaM jaghanyapradeza satkarmasvAmitvaM, saMprati prdeshstkrmsthaanprruupnnaarthmaah-'crmaavliy'tti| 'caramA'-sarvA CREDEEDOORDC DHORSMOKee For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ntimA yA kSapaNakAle AvalikA tAM praviSTA guNazreNiryAsAM prakRtInAM asti, na ca udayaH, tAsAM styAna itrikamithyAtvAdyadvAdazakaSAyanarakadvikatiryagdvikapaJcendriyajAtivarjajAticatuSTayAtapodyotasthAvarasUkSmasAdhAraNarUpANAmekonatriMzatsaMkhyAnAmAvalikAyAM yAvantaH | samayAstAvanti spardhakAni bhavanti / khaluzabdo vAkyAlaGkAre / turevakArArthaH / AvalikAsamayasamAnyevetyarthaH / iyamatra bhAvanA abhavyaprAyogyajaghanyapradezasatkarmayuktastraseSu madhye samutpannaH / tatra ca sarvaviratiM dezaviratiM cAnekazo labdhvA caturazca vArAn * mohanIyamupazamayya bhUyo'pyekendriyeSu madhye samutpannaH / tatra ca palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtraM kAlaM yAvat sthitvA manuSyeSu madhye | K. samutpannaH / tatra ca kSapaNAyAmabhyudyataH / tasya carame sthitikhaNDake'pagate sati caramAvalikAyAM stibukasaMkrameNa kSIyamANAyAM yadA ekA sthitirdvisamayamAtrAvasthAnA zeSIbhavati tadA sarvajaghanyaM yat pradezasatkarma tat prathamaM pradezasatkarmasthAnam / tata ekasmin para| mANau prakSipte sati anyat dvitIyaM pradezasatkarmasthAnaM bhavati / tato dvayoH paramANvoH prakSiptayoranyattRtIyaM pradezasatkarmasthAnam / triSu paramANuSu prakSipteSu anyat / evamekaikaparamANuprakSepeNa pradezasatkarmasthAnAni nAnAjIvApekSayA'nantAni tAvadvAcyAni yAvattasminneva carame sthitivizeSe guNitakamAMzasyotkRSTa pradezasatkarmasthAnaM bhavati / ata UrdhvamanyatpradezasatkarmasthAnaM na prApyate / tata idamekaM ) spardhakam / idaM tu caramasthitimadhikRtya / evaM dvayozcaramasthityordvitIyaM spardhakaM vaktavyam / tisRSu ca sthitiSu tRtIyam / evaM tAva- | dvAcyaM yAvatsamayonAvalikAsamayapramANAni spardhakAni bhavanti / tathA caramasthitighAtasya caramaM prakSepamAdiM kRtvA pazcAnupUrvyA prade-4 zasatkarmasthAnAni yathottaraM vRddhAni tAvadvaktavyAni yAvadAtmIyamAtmIyamutkRSTaM pradezasatkarma, yata etAvadetadapi sakalasthitigataM yathAsaMbhavamekaM spardhaka vivakSyate / tata etena spardhakena sahAvalikAsamayapramANAni spardhakAni bhavanti // 44 // For Private and Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (u0) tadevamuktaM jaghanyapradezasatkarmasvAmitvaM, atha pradezasatkarmasthAnaprarUpaNAM cikIrSuH spardhakArUpaNAmAha-caramA sarvAntimA * karmaprakRtiH | yA kSapaNakAle AvalikA tAM praviSTA guNazreNiryAsAM prakRtInAmasti, na codayaH, tAsAM styAnacitrikamithyAtvaprathamadvAdazakaSAyanaraka- sattA dvikatiryagdvikAdyajAticatuSTayAtapodyotasthAvarasUkSmasAdhAraNarUpANAmekonatriMzatsaMkhyAnAmAvalikAyAM yAvantaH samayAstatsamAnyeva khalu prdeshstk||68|| | spardhakAni bhavanti / turevakArArthaH / skhalukyAlaGkAre / ayamiha bhAvArthaH-abhavyaprAyogyajaghanyapradezasatkarmayuktastraseSu madhye samutpadya | |masthAna prarUpaNA tatra dezaviratiM sarvaviratiM vA'nekavAraM labdhvA caturo vArAnmohanIyamupazamayya bhUyo'pyekendriyeSu madhye samutpadya tatra ca palyopamAsaMkhyeyabhAgamAnaM kAlaM yAvasthitvA tato manuSyeSu madhye samutpannaH san yaH zIghraM kSapaNArthamabhyudyatastasya carame sthitikhaNDake'pagate | | sati carimAvalikAyAM stibukasaMkrameNa kSIyamANAyAM yAvadekA sthitibisamayamAtrA zeSIbhavati tadA sarvajaghanyaM yatpradezasatkarma tatpra15 thamaM pradezasatkarmasthAnaM, tata ekaparamANuprakSepe dvitIyaM, dviparamANuprakSepe tRtIyaM, evaM yathottaramekaikaparamANuprakSepeNa nAnAjIvApekSayA| nantAni pradezasatkarmasthAnAni vAcyAni, yAvattasminneva carame sthitivizeSe guNitakAzasyotkRSTaM pradezasatkarmasthAnaM bhavati / tadUrdhvamanyatpradezasatkarmasthAnaM na prApyata itIdamekaM spardhakam / idaM tu caramasthitimadhikRtyaikasthitikaM spardhakam / evaM dvayozcaramasthityoH zeSIbhUtayodisthitika dvitIyaM spardhakaM vaktavyaM, tisRSu ca sthitiSu tristhikaM tRtIyaM, evaM tAvadvAcyaM yAvatsamayonAvalikAsamayapramANAni spardhakAni bhavanti / atra samayonAvalikApramANaM spardhakaM sarvotkRSTaM, ekasthitikaM sarvajaghanyaM, dvitrAdikAsu ca sthitiSu zeSIbhUtAsu madhyamamiti vivekaH / tathA caramasthitighAtasya caramaprakSepamAdiM kRtvA pazcAnupUrdhyA yathottaraM vRddhAni pradezasatkarmasthAnAni tAvadvAcyAni 21 // 6 // yAvannijanijamutkRSTapradezasatkarma / tata etAvadapyetanikhilasthitigataM yathAsvamuktaprakRtInAmekaM spardhakaM vivakSyate / tata etena spardha DISEDICERCEROENGC For Private and Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir ti-alpakAlaM baddhA mithyAtvaM gataH, tataH 'suciraM'ti-cirodvalanayA udbalayataH sato yadA ekA sthitirdvisamayamAtrAvasthAnA zeSIbhavati | tadA tassa jaghanyaM pradezasatkarma // 43 // (u0)-manuSyadvikamuccairgotraM ca pUrva sUkSmatrasena kSapitakarmAzenodvalitaM tataH sUkSmeNa-mUkSmaikendriyeNa pRthivyAdinA satA kSaNamA ntarmuhUrttakAlaM yAvadbhUyo'pi baddhaM, tataH sUkSmatraseSu tejovAyuSu madhye samutpannastatra ca cirodvalanayA manuSyadvikoccairgotre udvalayituM lagnaH, udvalayatazca tayoryadaikA sthitirdvisamayamAtrA'vaziSyate tadA tayoH sUkSmakSaNabaddhayorjaghanyaM pradezasatkarma / tathA tIrthakaranAmAlpA-1Y damalpakAlaM caturazItivarSasahasrANi sAtirekANi yAvadvaddhA yaH kevalI jAtaH, tataH suciramatiprabhUtaM kAlaM dezonapUrvakoTirUpaM yAvakevaliparyAyaM paripAlyAyogikevalibhAve vartamAnasya kSapitakamAMzasya caramasamaye tIrthakaranAmno jaghanyaM pradezasatkarma / anye tvAhu:tIrthakaranAmnaH kSapitakarmAzena tatprAyogyajaghanyayoginA satA prathamasamaye baddhA yA latA sA jaghanyaM pradezasatkarma / AhArakatanurityA hArakasaptakaM tadalpakAlaM baddhA mithyAtvaM gatasya suciramiti cirodvalanayodvalayataH sato yadaikA sthitirbisamayamAtrAvasthAnA zeSIbhavati | tadA tasya jaghanyaM pradezasatkarma prApyate // 43 // iyANiM padesasaMtavANavigappaNirUvaNatthaM bhaNNaticaramAvaliyapavidrA guNaseDhI jAsimatthina ya udo| AvaligAsamayasamA tArsikhala phaDagAiMtu // 44 (cU0) 'carimAvaliya'tti-aMtimAvaligA taM paviTThA guNaseDhI jesi kammANaM atthi 'Na ya udao udao vi | nntthi| AvaliyAsamayasama'tti-AvaliyAe jattiyA samayA tattiyA 'tAsiM khalu phaDagAiM tu'tti-tesiM kammANaM PHONESSONGS DRONEEDS For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie karmaprakRtiH // 69 // IRDAISADSONGS saMjalaNatigecevaM ahigANi ya AligAe samaehiM / dusamayahINehiM guNANi jogaTTANANi kasiNANi // 5 (cUM0)--'saMjalaNatige ceva ti-kohamANamAyAsaMjalaNANaM evaM ceva / kiM bhaNiyaM honi ? bhaNNai-jAva paDhama- sattA dvitIte AvaliyAsesAe dvitIkhaNDagAdINaM ega pi Natthi savve vocchinnA, tammi voccheyasamate dusamaUNa pradezasatka rmasthAnaduyAvaliya baddhaM daliya atthi, udayAvaliyAgayaM ca samaUNaM atthi, annaM nathikiMci taM,AvaliyAgayassa dali prarUpaNA yassa jA bhAvaNA puvvuttaM gAhAte bhaNiyA sA ceva bhAvaNA samaUNAvaliyApaDhamahitigayassa daliyassa kAyavvA / ahigANi ya AvaliyAe samaehi samayahINAhiti, kahaM ? bhaNNati-carimasamayaM kohaveyageNa savvajahannage tappAugge joge vaTTamANANaM jaM kamma baddhaM taM kammaM AvaliyAe gayAte ya saMkAmeti |tN saMkAmijamANaM2 kasiNAte AvaliyAe kasiNaM saMkAmiyaM hoti / ducarimasamae kohaveyageNa jaM baddhaM taMpi AvaliyAtiyaM annAe AvaliyAcarimasamate akammI hohitti, carimasamae kohaveyageNaM baddhaM taMpi AvaliyAtIyaM tatiyAte carimasamaye akammI hoti, evaM jAva AvaliyAmettacarimakohaveyageNa baddhaM bitiyAvaliyAcarimasamate akammI hoti, ducarimAvaliyAto carimasamate jaM baddhaM taMpi AvaliyAdItaM bitiyAvaliyAe carimasamate akammI hoti / evaM jAva ducarimAvaliyAe paDhamasamaye baddhaM AvaliyAe gayAe parapagatiM saMkAbhiuM AvaliyAmettaNa // 69 // kAleNa kohaveyagassa carimasamate akammI hoi, paDhamahitIte AvaliyAvasesAte kohassa bNdhvoccheo| ahavA ducarimAvaliyAe vitiyasamate baddhaM AvaliyAvasesAte paDhamaTTitIte paDhamasamate akammI hoti / evaM jAva HDSESEROICE For Private and Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Cats www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ducarimAvaliyAe carimasamate baddhaM paDhamahitIte ducarimasamate akammI hoti / kohaveyagacarimAvaliyAte paDhamasamate baddhaM paDhamaTTitIte carimasamae akammI hoi / kohaveyagacarimAvaliyAe bitiyasamayabaddhaM paDhamahitIte gayAe bitiya samate akammI hoti / tamhA dUsama yUNA (valiyaM) tatiyamettabaddhalayAe paDhamaTTitIte vocchinnAe | acchati, latAkAlaM paDucca samaUNAvaliyametto kAlo, taM daliye paDucca parANubhAve dIsati, appaNubhAve Natthi, | teNa dusamaNAvaliyAsamayamettA layA asthi / 'guNANi jogaTThANANi 'tti-jaM carimasamayako haveyageNa jahanna gajogeNa baddhaM taM AvaliyAe gayAte parapagati saMkAmeti, taM saMkAmijamANaM saMkAmija mANaM bitiyAvaliyAe carimasamate saMkAmiyaM hoti, tassa saMkAmijjamANassa jaM bitiyAvaliyAe carimasamate saMkAmijjihiti Na tAva saMkA | mijjati taM kohasaMjalaNAe jahannagaM padesasaMtaM / evaM vitiyajogaTThANeNa baddhaM carimasamayakohaveyageNa taM pi taheva carimasamaya asaMkAmiya bitiya saMtadvANaM / evaM jAva carimasamayako veyageNa ceva ukkasmajogeNa baddhaM taMpi taheva carimasamayaasaM kAmiyaM aMtimaM saMtadvANaM / evaM jahannagajogaTThANaM Adi kAUNaM jattiyANi jogaTThANANi tattiyANi saMtakammaTThANANi egaMmi dvitivisese labbhaMti / evaM evaM phaDDugaM / ducarimasamayakohaveyageNa jahannajogiNA baddhaM taM pi jahA carimasamayabaddhaM tahA bhAveyavvaM jAva tattiyANi saMtakammaTThANANi dosu vi dvitivisesesu | labbheti / evaM pi ekkaM phaDDugaM / evaM ticarimasamayako haveyageNa baddhaM taheva bhAviyavvaM, navari tisu dvitivisesesu labbhaMti, evaM pi eka phaDDagaM / evaM AvaliyAe dusamaUNAe jattiyA samayA tesu jAto layAto baddhAto tAto For Private and Personal Use Only yathasa Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 70 // 152 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir savvAto evaM bhaaveyvvaao| evaM jogaTTANANi AvaliyAsamaehi dusamaUNehiM papannANi jattiyANi tattiyANi phaDDagANi paDhamaTThitIe vocchinnAe labbhaMti / jogaTTANANaM ca ekkagadugatigaca ukkAdIhiM saMjogehiM guNiyA aNegabheyAu uppajaMti / 45 / / (malaya 0 ) - ' saMjala tige 'ti / 'saMjvalanatrike' - krodhamAnamAyArUpe evaM pUrvoktena prakAreNa spardhakAni vAcyAni / iyamatra bhAvanAkrodhAdInAM prathamasthitiryAvadAvalikAzeSA na bhavati tAvat sthitighAtarasaghAtabandhodayodIraNAH pravartante / AvalikAzeSAyAM tu prathamasthitau vyavacchiMdyante / tato'nantarasamaye samayonAvalikAgataM samayadvayonAvalikAdvikabaddhaM ca sadasti, anyat sarva kSINam / tatra samayonAvalikAgatasya dalikasya spardhakabhAvanA yathA prAk kRtA tathAtrApi kartavyA / yacca samayadvayonAvalikAdvikabaddhaM dalikamasti tasyAnyathA spardhakabhAvanA kriyate, pUrvaprakAreNAtra spardhakasvarUpasyAprApyamANatvAt / athocyeta kathaM sthitighAtarasaghAtabandhodayodIraNAvyavacchedAnantarasamaye samayadvayonAvalikAdvikabaddhameva dalikamasti na zeSamiti jJAyate ? ucyate - iha caramasamayakrodhAdiveda kena yadvaddhaM dalikaM tadbandhAvalikAtIta mAvalikAmAtreNa kAlena niravazeSaM saMkramayati / tathA ca satyAvalikAcaramasamaye svarUpApekSayA'karmI bhavati / dvicaramasamayavedakena yadbaddhaM tadapi ca bandhAvalikAyAmatItAyAmanyenAvalikAmAtreNa kAlena saMkramayati / AvalikAyAzvaramasamaye akarmIbhavati / evaM yatkarma yasmin samaye baddhaM tattasmAtsamayAdArabhya dvitIyAvalikA caramasamape'karmI bhavati / tathA ca sati bandhAdyabhAvaprathamasamaye samayadvayonAvalikAdvikabaddhameva satprApyate, na zeSam / tathAhi taccato'saMkhyAtasamayAtmikApyAvalikA kilAsatkalpanayA catuHsamayAtmikA kalpyate / tato bandhAdivyavaccheda caramasamayAdarvAk aSTame samaye yadvaddhaM tadbandhAvalikAyAM For Private and Personal Use Only N Nepa sattA pradezasatka | rmasthAna prarUpaNA // 70 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kena sahitAni pararUpAntaHpravezagalitakasamayakacaramaikasthitikAdInyAvalikAsamayapramANAni spardhakAni bhavanti // 44 // 29 anudayattInAm .. 1 pradezasattAspardhakasya citram sti prAyogyA uddalanena / sthitighAta- stibukena vyatItA sthiti: paramAvalikA sthitighAtena vA ghAtitA sthitiH kAla sthiti /0000000000000000000000000000000000 latA........... / / / / / / / / / / / / meM / / / / / / / / / / / / / / / / / / caramasthitighAtasya caramaprakSepamAdau kRtvA 1 spardhakaM atra AvalikA 4 samayAtmikA / vyatItA sthitiH sthitisaMgrAhikA rekhA pavaM paramAvalikAyAmekonAvalikApramANAni spardhakAni yathA-3, caramaprakSepamAdau kRtvA spardhakamekaM ca milane saMpUrNAvalikA pramANAni (4) spardhakAni jAtAni For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 71 // LAMBD www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir idaM tRtIyaM spardhakam / evaM samayadvayonAvalikAdvike yAvantaH samayAstAvanti spardhakAni bhavanti / tata Aha- 'ahigANi ya AvaligAMe' ityAdi / yogasthAnAni kRtsnAni samastAni samudAyaikarUpatayA vivakSitAni sakalayogasthAnasamudAya ityarthaH, AvalikAgataiH samayaiH smydvyhiinairgunnynte| guNite sati yAvantaH sakalayogasthAnasamudAyAstAvanti prathamasthitau vyavacchinnAyAmadhikAni spardhakAni bhavanti / tathAhi -bandhAdivyavacchedAnantarasamaye samayadvayonAvalikAdvikasamayapramANAni spardhakAni prApyante / etaccAnantarameva bhAvitam / bandhAdivyavacchedAdUrdhvaM ca prathamasthitirAvalikAmAtrA tiSThati / tatastasyAmAvalikAmAtrAyAM prathamasthitau saMkrameNa vyavacchidyamAnAyAM parata AvalikAsamayapramANAni spardhakAni anyatra saMkrameNa vyavacchidyante / ata eva ca tAni pRthak na guNyante / tatasteSu vyavacchinneSu prathamasthitau ca vyavacchinnAyAM zeSANi samayadvayonAvalikAsamaya prAmANAnyevAdhikAni prApyante, nAnyAnIti // 45 // (u0 ) - saMjvalanatri ke krodhamAnamAyArUpe evaM pUrvoktena prakAreNa spardhakAni vAcyAni / ayamiha tAtparyArthaH- krodhAdInAM prathamasthitiryAvadAvalikA zeSA na bhavati tAvat sthitighAtarasaghAtabandhodayodIraNAH pravartante, AvalikAzeSAyAM tu prathamasthitAvavatiSThamAnAyAM tA vyavacchidyante, tato'nantarasamaye samayonAvalikAgataM samayadvayonAvalikA dvikabaddhaM ca sadasti, anyatsarvaM kSINaM, tatra samayo| nAvalikAgatadalikasparghaka bhAvanA prAgvadeva kartavyA / samayadvayonAvalikAdvikabaddhadalikasya punaranyathA spardhakabhAvanA kriyate, satkarmavRddhiprakArAdvandhakRta vRddhiprakArasyAnyathAbhAvAt prAguktarItyA'tra spardhaka svarUpasyAprApyamANatvAt / atha kathaM sthitighAtarasaghAtabandhodayodIraNAvyavacchedAnantaraM samayadvayonAvalikAdvikabaddhameva sadasti, na zeSamiti pratItipathamAyAti ? ucyate-iha caramasamaya krodhAdive For Private and Personal Use Only piguaugura sattA pradezasatka sthAna prarUpaNA // 71 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya, Shri Kalassagarsuri Gyanmandir dakena yadvaddhaM dalikaM tadvandhAvalikottIrNa sadAvalikAmAtreNa kAlena nikhazeSaM saMkramyamANamAvalikAcaramasamaye svarUpApekSayA'karmatAM kA nIyate, dvicaramasamayakrodhAdivedakena ca yadaddhaM tadapi bandhAvalikAyAmatItAyAmanyenAvalikAmAtreNa kAlena saMkramyamANamAvalikAcara- | zamasamaye'karmatAM nIyate / evaM yatkarma yasmin samaye baddhaM tattasmAdvitIyasamayAdArabhya dvitIyAvalikAcaramasamaye'karmI bhavati / tathA ca bandhAdyabhAvaprathamasamaye samayadvayonAbalikAdvikabaddhameva satprApyate, na zeSa, yata AvalikAyA asatkalpanayA catuHsamayAtmikAyAH | kalpane bandhAdivyavacchedasamayAdagaSTame samaye baddhaM catuHsamayAtmikAyAM bandhAvalikAyAM parigalitAyAmanyayA catuHsamayAtmi kayA''valikayA'nyatra saMkramyamANaM caramasamaye bandhAdi vyavacchedasamayarUpe sarvAtmanA'nyatra saMkramitatvAt svarUpeNa na prApyate / | saptamasamaye ca yad baddhaM tacatuHsamayAtmikAyAmAvalikAyAM parikSINAyAmanyayA catuHsamayAtmikayA''valikayA'nyatra sakramyamANaM bandhAdivyavacchedAnantarasamaye sarvAtmanA'nyatra saGkramitatvAt svarUpeNa na prApyate / paSThAdisamayabaddhaM tu prApyate / tato bandhAdau | vyavacchinne satyanantarasamaye samayadvayonAvalikAdvikabaddhameva sat , nAnyaditi / tatra bandhAdikaM yasmin samaye bhavati tadagrimasamaye ca na bhavati tasmin bandhAdivyavacchedasamaye jaghanyayoginA satA yadvaddhaM tasya bandhAvalikAyAmatItAyAmanyayA AvalikayA'nyatra saGkramyamANasya caramasamaye yaddalika saGkamayiSyati tatsaMjvalanakrodhasya jaghanyaM pradezasatkarmasthAnam / evaM dvitIyayogasthAnavartinA bandhAdivyavacchedasamaye yabaddhaM taddalikaM caramasamaye dvitIyaM pradezasatkarmasthAnam / evamuttarottarayogasthAnAnusaraNena tAvadvAcya yAvadutkRSTayogasthAnavartinA satA bandhAdivyavacchedasamaye yadvaddhaM tadalikaM caramasamaye sarvotkRSTamantimaM pradezasatkarmasthAnam / evaM jaghanyayogasthAnAdArabhyotkRSTayogasthAnaparyantaM yAvanti yogasthAnAni bhavanti tAvanti bandhAdivyavacchedasamayabaddhasya dalikasya pradezasatka For Private and Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 72 // VALAD www.kobatirth.org. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sthAnAnyapi caramasamaye prApyante, idamekaM spardhakam / evaM bandhAdivyavacchedadvicaramasamaye jaghanyayogAdinA yadbadhyate tatrApi dvitIyAvalikAcaramasamaye prAgiva tAvanti pradezasatkarmasthAnAni bhAvanIyAni / kevalaM sthitidvayabhAvIni tAnyavaseyAni tadAnIM bandhA| divyavaccheda carama samayabaddhasyApi dalikasya dvisamayasthitikasya prApyamANatvAt idaM dvitIyaM spardhakam / evaM bandhAdivyavaccheda tricarama| samaye jaghanyayogAdinA yadvaddhaM tasyApi dvitIyAvalikAcaramasamaye prAgiva tAvanti pradezasatkarmasthAnAni bhavanti / navaraM tAni sthititrayabhAvInyavaboddhavyAni tadAnIM bandhAdivyavaccheda caramasamayabaddhasyApi dalikasya trisamayasthitikasya dvicaramasamayabaddhakarma| satkasyApi dalikaMsya dvisamayasthitikasya prApyamANatvAt idaM tRtIyaM spardhakam / evaM samayadvayonAvalikAdvike yAvantaH samayAstAvanti spardhakAni bhavanti / evaM saMjvalanamAnamAyayorapi tAvanti spardhakAni pratyekaM vAcyAni / tata Aha-'ahigANItyAdi' / yoga| sthAnAni yogasthAnakRtapradezasatkarmaspardhakAni kRtsnAni samuditAni vivakSitAni AvalikAsamayairdvAbhyAM samayAbhyAmUnairguNAnIti guNitAnyadhikAni prApyante / tathAhi - bandhAdivyavacchedAnantarasamaye samayadvayonAvalikAdvikasamayapramANAnyavApyante spardhakAni / | tadA ca prathamAyAM sthitAvanudayAvalikaikA zeSIbhUtA'vatiSThate, dvitIyasthitau ca dvisamayahInadvayAvalikApramANamutkRSTaM spardhakamasti / | yadA tu prathamasthitisatkAnudayAvalikA prakRtyantareSu saGkramyamANA niHzeSA vyavacchinnA bhavati tadA parato'pi dvitIyasthitigatAvalikA'nyatra saGkrameNa vyavacchidyamAnA truTayati / tata ekAvalikA pramANAni spardhakAnyanyatra saGkramadvArA truTitatvAt pRthaGa na gaNyanta iti teSu prathamasthitau ca vyavacchinnAyAM zeSANi samayadvayonAvalikAsamayapramANAnyevAdhikAni prApyante, nAnyAnIti // 45 // For Private and Personal Use Only sahaka sattA pradezasatka rmasthAna prarUpaNA // 72 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir CONGSOMEOHDC catuHsamayAtmikAyAmatItAyAM anyayA catu:samayAtmikayA AvalikayA anyatra saMkramyamANaM caramasamaye bandhAdivyavacchedacaramasama| yarUpe sarvathA svarUpeNa na prApyate, anyatra sarvAtmanA saMkramitatvAt / saptame samaye yabaddhaM taccatuHsamayAtmikAyAmAvalikAyAmatikA ntAyAmanyayA catuHsamayAtmikayA anyatra saMkramyamANaM bandhAdivyavacchedAnantarasamaye svarUpeNa na prApyate, sarvAtmanA'nyatra saMkramita| tvAt / zeSaSaSThAdisamayabaddhaM tu prApyate / tato bandhAdau vyavacchinne sati anantarasamaye samayadvayonAvalikAdvikabaddhameva sat prApyate, | | nAnyaditi / tatra bandhAdivyavacchedasamaye jaghanyayoginA satA yadraddhaM tasya bandhAvalikAyAmatItAyAmanyayA AvalikayA'nyatra saMkra-Y myamANasya caramasamaye yat saMkramayiSyati na tAvatsaMkramayati tat saMjvalanakrodhasya jaghanyaM pradezasatkarmasthAnam / evaM dvitIyayogasthAnavartinA bandhAdivyavacchedasamaye yadaddhaM tasyApi dalikaM caramasamaye dvitIyaM pradezasatkarmasthAnam / evaM tAvadvAcyaM yAvadutkRSTayogasthAnavartinA satA bandhAdivyavacchedasamaye yadvaddhaM tasya dalikaM caramasamaye sarvotkRSTamantimaM pradezasatkarmasthAnam / evaM jaghanyaM yogasthAna- | mAdiM kRtvA yAvanti yogasthAnAni bhavanti tAvanti pradezasatkarmasthAnAnyapi caramasamaye prApyante, idamekaM spardhakam / evaM bandhAdi| vyavacchedadvicaramasamaye jaghanyayogAdinA yadvadhyate tatrApi dvitIyAvalikAcaramasamaye prAgiva tAvanti pradezasatkarmasthAnAni bhAvanI| yAni / kevalaM sthitidvayabhAvIni tAni pratipattavyAni, bandhAdivyavacchedacaramasamaye baddhasyApi dalikasya tadAnIM dvisamayasthitikasya 6 prApyamANatvAt / idaM dvitIya spardhakam / evaM bandhAdivyavacchedatricaramasamaye jaghanyayogAdinA yadvadhyate tatrApi dvitIyAvalikAcaramasamaye prAgiva tAvanti pradezasatkarmasthAnAni bhavanti / navaraM sthititrayabhAvIni tAni bhAvanIyAni, tadAnIM bandhAdivyavacchedacara- masamayabaddhasatkasyApi dalikasya trisamayasthitikasya dvicaramasamayabaddhasatkasyApi dalikasya dvisamayasthitikasyApi prApyamANatvAt / For Private and Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org karmaprakRtiH COCKR sattA // 73 // rimasamate vahANapAleUNa apaDiyasaMmattAvAta baDhso bahuso lagabhavasiddhi- veesu phaDDagadgaM ahigA purisassa beuaavliyaa| dusamayahINAguNiyAjogaTANehi ksinnehiN||46|| (cU0)-'veema phaDugadurga'ti-napuMsagaveyaitthiveyapurisaveema do phaDDagANi / kaha ? bhaNNati-abhavasiddhiyapAuggeNa padesasaMtakammeNa tasesu uppanno / tattha desaviratiM saMjayaM ca tti bahuso bahuso labhrUNa cattAri vAre pradezasatka masthAnakasAte uvasAmeUNa be chAvaTThIte sammattaM aNupAleUNa apaDiyasaMmatto napuMsagaveeNa khavagaseDiM paDivanno, teNaY prarUpaNA napuMsagaveyapaDhamaThitie ducarimasamate vaTTamANeNa napuMsakaveyaucarimaThitIte carimaThitikhaMDagaM saMchubhamANaM saMchuddhaM taM saMchuddhe NapuMsagavede paDhamahitIte carimasamatetassa napuMsagassa jahannagaM napuMsagaveyapadesasaMtakammaM / tato padesuttaraM | padesuttaraM niraMtarANi padesasaMtavANANi jAva guNiyakammaMsigassa ukkospdessNt| evaM ega phaDagaM / carimaTThiti | | khaMDagassa carimasamate jahannagaM padesasaMtaM Adi kAUNa jAva ukkosagaM padesasaMtakammaM NiraMtarANi aNaMtANi TThANANi, eyaM pi egaM phddgN| evaM be phaDDagANi napuMsagaveyassa / ahavA jAva paDhamahiti ya atthi tAva ekaM phaDagaM, bitiyaTTitIe khINAe paDhamadvitIe egaTTitisesAe bitiyaM phaDDagaM / ee do phddgaa| evaM itthiveyassa vi do phddgaa| purisaveyassa vi egaudayaTThitisese bitiyadvitigayaM daliya saMkAmijamANaM saMkAmiyaM bhavati / tattha carimasamayapurisaveyagassa padesuttarANi aNaMtANi hANANi niraMtarANi labbhaMti, eyaM egaM phaDagaM / ducarimasamayapurisaveyagassa apacchimaThitikhaMDagassa carimasamae jahannagaM padesasaMtaM Adi kAUNa jAva appaNo // 73 // ukkosaM padesasaMta niraMtarANi ThANANi labbhaMti / evaM bIyaM phddgN| 'ahigA purisassa veu AvaliyA dusama "jAva guNi sagarasa jAtIte carita khavAse MDROIDIOSE .......... ... .. w wwsi. ail For Private and Personal use only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 2 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yahINa' tti eyassa nidarisaNaM bhaNNai paDhamasamayapurisa veya aveyagassa kevatiyAto purisaveyasaMtalayAto baddhAto ? bhaNNai-jAvatiyA donhaM avaliyANaM dusamayUNANaM samayA tAvatiyAto paDhamasamaya purisaveyaaveyassa purisaveyasaMtalayAto saMtaM / kahaM ? bhaNNai carimasamayapurisaveyageNa baddhaM taM aveyagassa bitiyAto AvaliyAto ducarimasamate dIsati, carimasamae akammI hoi / jaM ducarimasamayapurisaveyageNa baddhaM taM aveyagassa bitiyAe AvaliyAe ticarimasamate dIsati, ducarimasamaye akammI hoi Na dIsati / evaM eeNa kameNa NeyavvaM / jaM AvaliyApaDhamasamayasaveyageNa baddhaM taM aveyagassa paDhamAvaliyAe carimasamate akammI hoti / evaM jAva saveyagassa dudharimAte AvaliyAe paDhamasamate baddhaM taM carimasamayaveyagassa akammI hoti / tIse ceva ducarimAe saveyagAvaliyAe vitiya samate baddhaM taM paDhamasamayaaveyagassa akammI hoti / eeNa heUNA paDhamasamayagassa dusama yUNaduyAvaliya samayamettA purisaveyasaMtalyA labbhaMti / jaM carimasamayapurisaveyageNa jahannajogiNA baddhaM taM AvaliyAdIyaM khaviumADhatto, taM khavijamANaM bitiyAvaliyAe carimasamate khaviyaM hoti, tassa khavijamANassa jaM citiyAvaliyAe carimasamate khavijjihiti na tAva khavijati taM purisaveyassa jahannagaM purisasaMtaM / evaM vitiyajogaTTANeNaM baddhaM carimasamayapurisaveyageNa taM pi taheva carimasamaye akhaviyaM saMtadvANaM / evaM jAva carimasamayapurisaveyageNa ceva ukkassajogiNA baddhaM taM taheva carimasamaya akhaviyaM aMtimaM saMtadvANaM / evaM jahannagajogaTTANa Adi kAUNa jattiyANi jogadvANANi tattiyANi padesasaMtadvANANi / evaM jahA kohasaMjalaNAe For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karma prakRtiH // 74 // i 22hDa www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vikappo darisio tahA caiva bhANiyavvaM / 'guNiyA jogaTTANehiM kasiNehiM ti evaM jogaTThANANi dohiM AvaliyAhiM dusamayaUNAhiM paDuppannANi ettiyANi aveyagassa phaDagANi labbhaMti // 46 // (malaya 0 ) - 'vesu 'ti / 'vedeSu' strI vedapuruSavedanapuMsaka vedeSu pratyekaM dve dve spardhake bhavataH / kathamiti cet, ucyate kazciJjanturabhavasi - ddhikaprAyogyajaghanya pradeza satkarmA traseSu madhye samutpannaH / tatra dezaviratiM sarvaviratiM ca bahuzo labdhvA caturazca vArAn mohanIyamupazamayya dvAtriMzadadhikaM ca sAgaropamANAM zataM yAvatsamyaktvamanupAlayApratipatitasamyaktvo napuMsakavedena kSapakazreNimArUDhaH / tato napuMsakavedasya prathamasthitau dvicaramasamaye vartamAne uparitanasthitikhaNDamanyatra saMkramitam / tathA sati uparitanI sthitiH sarvAtmanA nirlepIkRtA / tataH prathamasthitau caramasamaye sarvajaghanyaM yat pradezasatkarma tat prathamaM pradezasatkarmasthAnam / tata ekasmin paramANau prakSipte sati dvitIyaM pradezasatkarmasthAnam / paramANuyaprakSepe ca tRtIyam / evaM nAnAjIvApekSayA ekaikaparamANuvRddhyA pradezasatkarmasthAnAni anantAni tAvadvAcyAni yAvaguNita karmAzasyotkRSTaM pradezasatkarmasthAnam / idamekaM spardhakam / tato dvitIyasthitau caramakhaNDe saMkramyamANe caramasamaye pUrvoktaprakAreNa sarvajaghanyaM yat pradezasatkarmasthAnaM tat Adi kRtvA nAnAjIvApekSayA yathAsaMbhavamuttarottaravRddhayA nira| ntarapradeza satkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakarmAzasyotkRSTaM pradezasatkarmasthAnam / tAni dvitIyaM spardhakam / athavA yAvatprathamA sthitirdvitIyA ca sthitirvidyate tAvadekaM spardhakam / dvitIyasthitau ca kSINAyAM prathamasthitau zeSIbhUtAyAM samayamAtrAyAM dvitIyaM spardha| kamiti / evaM prakAradvayena strIvedasyApi spardhakadvayaM bhAvanIyam / puruSavedasya punaH spardhakadvayamevaM bhAvanIyam - udayacaramasamaye jaghanyaM | pradezasatkarma Adi kRtvA nAnAjIvApekSayA ekaikaparamANuvRddhayA nirantaraM pradezasatkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakarmAzasyo For Private and Personal Use Only sattA pradezasatkarmasthAnaprarUpaNA // 74 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir iyaM ekAvalikAM vivarya asyAmAvalikAyAM saMkrAmati vAvalikA vAvalikA saMjvalanakrodhamAnamAyAnAM caramakSapaNAvidheH pradezasattA spardhakAnAM ca citram SECO idaM 8masamayabaddhadalikaM idaM 7masamayabaddhaM 6STha samayabaddhaM 0 = baMdha samayaH : AvalikAyAM dalikasaMkrAntidarzikeyaM bidupaMktiH dalikaM niHsRtyAvalikordhvagamanaM karoti kama ....0 ...0 0 0 yogakRtaM "0 yogakRtaM " yoga0 yogakRtaM yo.. RPORDOISION , 7ma samayaH 6STa samayaH 5ma samayaH , 4the samayaH 0 , 3ya samayaH 0 ,.2ya samayaH 0 baMdhodayaviccheda samayaH 0 abaMdhodayasyaramasamayaH 0 , yandhodayavicchedA darvAgaSTamasamayaH 3 yaM spa0 / 4) spa0 / mam spa0 yogakRtaM 6STaM spardhaka atra spardhakAni 6 (samayadvayonAvadvika pramANAni) (atra caramodayAvalikAsatkaspardhakAnyantargatAnyeva) For Private and Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie www.kobatirth.org karmaprakRtiH DISPOR caramasamaye prAmuktakSapitakAzaprakAreNa sarvajaghanyaM yatpradezasatkarmasthAnaM tadAdi kRtvA nAnAjIvAnapekSya yathAyogamuttarottaravRddhayA nira|ntaraM pradezasatkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakarmAzasyotkRSTa pradezasatkarmasthAnam / tAvanti tAni dvitIya spardhakam / athavA sattA yAvatprathamA sthitiddhitIyA ca sthitirvidyate tAvadekaM spardhakaM, dvitIyasthitau ca caramasaMchomena kSINAyAM prathamasthitau samayamAtrAyAM zeSI pradezasatka masthAnabhUtAyAM dvitIyaM spardhakam / evameva prakAradvayena strIvedasyApi spardhakadvayaM bhAvanIyam / puruSavede tu spardhakadvayamitthaM bhAvanIyam-udaya prarUpaNA caramasamaye jaghanya pradezasatkarma Adi kRtvA nAnAjIvApekSayakaikaparamANuvRddhathA nirantaraM pradezasatkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakarmAzasyotkRSTa pradezasatkarmasthAnam , etAni ca sarvANyanantAni, etAnyekaM spardhakam / tathodayacaramasamaye dvitIyasthitau caramakhaNDe | | saMkramyamANe sarvajaghanyapradezasatkarmasthAnamAdi kRtvA prAgvadvitIyaM spardhakaM vAcyam / kiMca 'ahigA purisassetyAdi'-puruSavedasyAdhikAnyapi spardhakAni bhavanti / kiyantIti ced,ucyate-dve Avalike dvisamayahIne, prathamAyAstRtIyArthatvAt dvisamayahInAmyAM dvAbhyAmAvalikAbhyAM guNitAni, yogasthAnaiH kRtsnaiH-tRtIyAyAH prathamArthatvAt kRtsnAni yogasthAnAni, AvalikAdvikasamayairvvirUpahInairguNitA yAvantaH sakalayogasthAnasamudAyAstAvanti spardhakAnyadhikAni bhavanti, samayadvayahInAvalikAdvikasamayapramANAnyadhikAni bhavantI| tyarthaH / tathAhi-puruSavedasya bandhodayAdivyavacchede jAte sati samayadvayonAvalikAdvikabaddhaM dalikaM vidyate / tato'vedakasya sataH | saMjvalanatrikoktaprakAreNa yogasthAnAnyapekSya samayadayahInAvalikAdvayasamayapramANAni spardhakAnyupapadyante / idaM ca dvitIyasthitiprakA-2 ||75|| rAbhidhAnameva draSTavyaM (idaM ca prakArAntarAbhidhAnAbhiprAyeNa draSTavyaM), "do igi saMtaM havA papa" iti paJcasaGgrahapratIkasya "athavA ete dve spardhake draSTavye, yAvatprathamA sthitidvitIyA ca sthitirvidyate tAvadekaM spardhakam , prathamasthitau dvitIyasthitau vA'parasthitikSaye zeSI DDOceae For Private and Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org bhUtAyAM dvitIyaM spardhakam / tatra strIvedasya napuMsakavedasya tu dvitIya sthitisatkacaramada likaprakSepe ekA sthitiH prathamasthiteH zeSIbhUtA tiSThati, puruSavedasya ca prathamasthitAbudayena kSINAyAM samayadvayonAvalikAdvikabaddha pramANA dvitIyA sthitiH zeSIbhUtA bhavatI" tyevaM vRttau vyAkhyAnAt // 46 // strIveda - napuMsakavedayoH pradezasattAspardhaka 2-2 strI-napuMsakasya prathamA sthiti: dvicaramA sthi0 O caramA sthi0 (atra 1 spardhakaM) 9 asyAM 1 spardhakaM ( caramaprakSepamAdau kRtvA) 000000000000000000 For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir strI-napuMsakasya dvitIyAsthitiH ( saMkramaprAyogyA ) Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puMvedasya pradezasattAspardhakacitram karmaprakRtiH // 76 // vicaramA sthi0 "0caramA sthi0 (atra 1 spardhakaM) ke sattA pradezasatkamasthAnaprarUpaNA RDER asyAM1 spardhakaM (caramaprakSepamAdau kRtvA) 00000000000000 00000000000000000 puMvedasya vipAkodayavatI prathamA sthitiH puMvedasya saMkramaprAyogyA dvitIyA sthitiH yogakRtaspardhakakAraNarupA sthitiH 00000000000 dvisamayonAvalikAdvikasthitiH | 1 maM spaSyo 2 yaM spa0 yo 3 yaM spa0 yogakRtaM 4) spa0 yogakRtaM 5ma spa0 yogakRtaM 6; spardhakaM yogakRtaM For Private and Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir skRSTaM pradezasatkarmasthAnam / etAni sarvANyanantAni / etAnyeka spardhakam / udayacaramasamaye ca dvitIyasthitau caramakhaNDe saMkramyamANe 4 sarvajaghanya pradezasatkarmasthAnamAdi kRtvA pAgiva dvitIya spardhakaM vAcyam / kiM ca 'ahigA purissa'tti-puruSavedasyAdhikAnyapi spardha. kAni bhavanti / kiyanti bhavantIti cet, ucyate-'ce u AvaliyA' ityAdi / atra dve Avalike ityatra tRtIyArthe prathamA, 'jogaThANehiM 2 kasiNehi' ityatra tu tRtIyA prathamArthe / tato'yamarthaH-kRtsnAni yogasthAnAni sakalayogasthAnasamudAya ityarthaH, dvAbhyAmAvalikAbhyAM dvisamayahInAbhyAM AvalikAdvisamayaidirUpahInarityarthaH, guNyante, guNite ca sati yAvantaH sakalayogasthAnasamudAyAstAvanti spardhakAnyadhikAni bhavanti, samayadvayahInAvalikAdvikasamayapramANAni adhikAni bhavantItyarthaH / tathAhi-puruSavedasya bandhodayAdivyavacchede sati samayadvayonAvalikAdvikabaddhaM puruSavedasya dalikaM vidyate, tato'vedakasya sataH saMjvalanatrikoktaprakAreNa yogasthAnApekSayA samayada| yahInAvalikAdvikasamayapramANAni spardhakAni vAcyAni // 46 // | (u0)-vedeSu strIvedapuruSavedanapuMsakavedeSu pratyekaM spardhakadvayaM bhavati / tathAhi-kazcijanturabhavasiddhikaprAyogyajaghanyapradezasatka rmA baseSu samutpadya tatra dezaviratiM sarvaviratiM cAnekazaH samAsAdya caturazca vArAnmohanIyamupazamayya dvAtriMzadadhikaM ca sAgaropamANAM zataM yAvatsamyaktvamanupAlyApratipatitasamyaktvo napuMsakavedena kSapakazreNimArUDhaH, tato napuMsakavedasya prathamasthitau dvicaramasamaye vartamAnenoparitanasthitikhaNDamanyatra saGkrama nItam / tathA ca satyuparitanI sthitiH sarvAtmanA nirlepIkRtA / tataH prathamasthitau caramasamaye sarvajaghanyaM yatpradezasatkarma tatpathamaM pradezasatkarmasthAnam / tata ekaikaparamANuprakSepeNa yathottaraM nAnAjIvApekSayA'nantAni pradezasatkarmasthAKe nAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakamAMzasyotkRSTa pradezasatkarmasthAnaM, idamekaM spardhakam / tathA dvitIyasthitau caramakhaNDe saGkramyamANe For Private and Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sattA g // 77 // pradezasatka rmasthAnaprarUpaNA kasAe uvasAmeUNaM itthiveyana puMsagaveye pUreUNa maNusso jAo, tattha dIhamaddhaM saMjamaM pAleUNa khavaNAe abbhukarmaprakRtiH Dhio, tassa carimakhaMDagacarimasamado aNillevie chahaM kammANaM jahannagaM padesasaMtaM / jahannage Adi kAuMniraMta rANi hANANi aNaMtANi jAva appappaNo ukkosagaM padesasaMtaM egaM phaDDagaM // 47 // | (malaya.)-saMpratyuktAnAM vakSyamANAnAM ca spardhakAnAM sAmAnyarUpaM lakSaNamAha-'sarajahanna'ti / sarvajaghanyAt pradezasatkarmasthAnAdArabdhamekaikena karmaskandhenottarataH pUrvasmAtpUrvasmAduttarottareNa nirantara pradezasatkarmasthAnajAlaM tAvanneyaM yAvat 'uppi'-uparitanaM sarvotkRSTa pradezasaMkarmasthAnaM bhavati / iyamatra bhAvanA-sarvajaghanyapradezasatkarmasthAnAdArabhya yogasthAnApekSayA ekaikena karmaskandhena | vRddhAni pradezasatkarmasthAnAni nirantarANi tAvannetavyAni yAvadutkRSTaM pradezasatkarmasthAnaM bhavati / ekaikakarmaskandhenottarata iti coktaM yogasthAnavazalabdhaspardhakApekSayA, anyathA "caramAvaliyapavitRRtyAdau" yAni spardhakAnyuktAni teSvekaikena pradezenavottarottara vRddhiH prApyate iti / tadevamuktaM sAmAnyena lakSaNaM spardhakAnAm / sampratyudvalyamAnaprakRtInAM spardhakArUpaNArthamAha-'egaM ubalamANI', eka sparddhakaM udvalyamAnaprakRtInAM prayoviMzatisaMkhyAnAm / tatra samyaktvasya bhAvanA kriyate-abhavyaprAyogyajaghanyasthitisatkarmA traseSu madhye samutpannastatra samyaktvaM dezaviratiM cAnekavArAn labdhvA caturazca vArAn mohanIyamupazamayya dvAtriMzadadhikaM ca sAgaropamANAM zataM yAvatsamyaktvamanupAlya mithyAtvaM gataH, tatazvirodvalanayA samyaktvamudvalayato yadA caramakhaMDa saMkrAntaM ekA ca zeSA udayAvalikA tiSThati, tAmapi stibukasaMkrameNa mithyAtve saMkrayamati / saMkramayatazca yA ekA sthitirdvisamayamAtrAvasthAnA zeSIbhUtA yadAvatiSThate tadA samyaktvasya sA jaghanyaM pradezasatkarmasthAnam / tato nAnAjIvApekSayA ekaikapadezavRddhathA pradezasatkarmasthAnAni tAvannetanyAni yAvadgaNita GeDESCDSORD area // 77 // ......------For Private For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ... www.kobatrth.org... - Achana Shri Kailassagarsuri Gyanmandit | kAzasyotkRSTa pradezasatkarmasthAnaM bhavati / idamekaM spardhakam / evaM samyagmidhyAtvasyApi / evameva ca zeSANAmapyulanayogyAnAM vaikriyaikAdazakAhArakasaptakoccairgotramanuSyadvikarUpANAM prakRtInAm / navaraM tAsAM dvAtriMzadadhikasAgaropamazatapramANaH samyaktvakAlo mRlata eva na vaktavyaH / 'lobhajasA ityAdi-saMjvalanalobhayazAkIyorapi ekaM spardhakam / tathAhi-sa evAbhavasiddhikaprAyogyajaghanyasthitisatkarmA traseSu madhye samutpannaH / tatra ca catuSkRtvo mohopazamamantareNa zeSAbhiH kSapitakarmAzakriyAbhiH karmadalikaM prabhUtaM kSapayitvA cirakAlaM ca saMyamamanupAlya kSapaNAyotthitaH / tasya yathApravRttakaraNacaramasamaye jaghanyaM pradezasatkarma / tatastasmAdArabhya nAnAjIvApekSayA | ekaikapradezavRddhathA nirantarANi pradezasatkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakAMzasyotkRSTaM pradezasatkarmasthAnam / evamekaM saMjvalana| lobhayazAkIyoH spardhakam / SaNNAmapi ca nokaSAyANAM pratyekamekaikaM spardhakam / tadapi caivaM-sa evAbhavasiddhikaprAyogyajaghanyapradeza| satkarmA baseSu madhye smutpnnH| tataH samyaktvaM dezaviratiM cAnekazo labdhvA caturazca vArAnmohanIyamupazamayya strIvedanapuMsakavedau ca bhUyo bhUyo bandhena hAsyAdidalikasaMkrameNa ca prabhUtamApUrya manuSyo jAtastatra cirakAlaM saMyamamanupAlya kSapaNAyotthitaH / tasya caramakhaNDacaramasamaye yadvidyamAnaM pratyekaM SaNNAM nokaSAyANA pradezasatkarma tatsarvajaghanyam / tatastasmAdArabhya nAnAjIvApekSayA ekaikapradeza| vRddhathA nirantarANi pradezasatkarmasthAnAni anantAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakAMzasyotkRSTa prdeshstkrm| evamekaM SaNNAM nokaSAyANAM pratyekaM spardhakam // 47 // ___(u0)-sampratyuktAnAM vakSyamANAnAM ca spardhakAnAM sAmAnyarUpaM lakSaNamAha-sarvajaghanyAtpradezasatkarmasthAnAdArabdhaM skandhenaikakena | | karmaskandhenottarataH pUrvasAduttarottareNa nirantaraM pradezasatkarmasthAnajAlaM tAvanneyaM yAvat 'uppi' ti-uparitanaM sarvotkRSTa pradezasatkarma RIGOSSIGGCGSears For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 78 // sattA pradezasatka|masthAnaprarUpaNA reOOGLkha sthAnamAyAti / ihaikaikakarmaskandhottaravRddhathabhidhAnaM yogasthAnavazalabdhaspardhakApekSayA, anyathA tu prAgekakapradezottaravRddhirevAbhihiteti draSTavyam / tadevamuktaM spardhakAnAM sAmAnyalakSaNaM, athodvalanaprakRtInAM spardhakArUpaNAmAha-'ega uvvalamANI', atra prathamaikavacanasya SaSThI| bahuvacanaparatvAdudvalyamAnaprakRtInAM trayoviMzatisaMkhyAnAmekaM sprdhkmityrthH| tatra samyaktvasya tAvadbhAvanA vidhIyate-abhavyaprAyogya| jaghanyasthitisatkarmA baseSu madhye samutpadya tatra samyaktvaM dezaviraniM cAnekavArAn labdhvA caturazca vArAnmohanIyamupazamayya dvAtriMzaM | sAgaropamazataM ca yAvatsamyaktvamanupAlya mithyAtvaM gataH, tatazvirodvalanayA samyaktvamudvalayato yadA caramakhaNDaM saMkrameNa parigalitamekA ca zeSodayAvalikA tiSThati, tAmapi ca stibuka saMkrameNa mithyAtve saMkramayati, saMkramayatazca yadekA sthitibisamayamAtrA'vaziSyate tadA samyaktvasya jaghanyaM pradezasatkarmasthAnaM, tato nAnAjIvApekSayakaikapradezavRddhayA'nantAni pradezasatkarmasthAnAni tAvannetavyAni yAvadguNitakAzasyotkRSTa pradezasatkarmasthAnaM bhavati, idamekaM spardhakam / evaM samyagmidhyAtvasyApi niravazeSa vAcyam / evameva ca zeSANAmapyuddha| lanayogyAnAM vaikriyaikAdazakAhArakasaptakoccotramanuSyadvikarUpANAM vAcyam / navaraM tAsAM dvAtriMzadadhikasAgaropamazatapramANaH samya va| kAlo mUlata eva na vAcyaH / ihodvalanaprakRtInAmekaspardhakAbhidhAnamupalakSaNaparaM draSTavyaM, na tu zeSaniSedhaparaM, yAvatA prAguktAnAmanudaya | vatInAmivAsAmapyAvalikAsamayasamAnyeva spardhakAni labhyanta iti / uktaM ca paJcasaMgrahe-"aNudayatulaM uvvalaNiyANa jANija dIhauvvalaNe tti"-udalanaprakRtInAM dIrgholane cirodvalane kriyamANe sparddhakapaTalamanudayatulyamanudayaprakRtitulyaM jAnIhItyetadarthaH / 'lobhajasA NokasAyANa' ti-prathamAyAH SaSThayarthatvAt sNjvlnlobhyshHkiiyo|kssaayaannaaN ca SaSNAmekaM spardhakam / tatrAbhavyaprAyogyajaghanyasthitisatkarmA traseSu madhye samutpannaH, tatra catuSkRtvo mohopazamamantareNa zeSAbhiH kSapitakamAMzakriyAbhiH karmadalikaM prabhUtaM kSapayitvA Ghoda HD // 78 // For Private and Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Prakan savvajahannADhataM khaMdhuttarao niraMtaraM uppiM / egaM ubalamANI lobhajasA nokasAyANaM // 47 // (cU0)-'savvajahannADhattaM khaMdhuttarao niraMtaraM umpiti-evaM bhaNiyANa vipakkhamANANa vi sAmannaM savvajaha nAo ADhattaM ekkekeNaM kammarabaMdheNa uttarANi NiraMtarANi aNaMtANi hANANi 'uppittijAva appappaNo ukkassaMtA *NeyabvANi / 'ega uvvalamANINaM'ti-egaM phaDDagaM ubvalamANINa, kahaM ? bhaNNati-sammattassa tAva taha ceva suhuma|Nioesu kammahitiaNupAleUNaM tasakAtitesu uppanno, tattha saMmattaM desaviratiM viratiM ca bahuso laghRNa kasAte uvasAmeUNa be chAvaTThIo saMmattaM aNupAleUNa micchattaM gato, dIhAe ucalaNaddhAe ubvaliyaM tassa jAhe carimakhaMDagaM annattha saMkAmijamANaM saMkataM bhavati, udayAvaliyA galati, dusamayakAlaTThIiyaM egahitIsesA, tAhe jahannagaM saMmattassa padesasaMtakammaM / tato padesuttarANi hANANi jAva ukkosagaM padesasaMtakammaM savvaM pi, taM egaM phaDDagaM / evaM sammAbhicchattassa vi / evaM tevIsAe ubalamANINaM / NavariM sammattakAlavirahiyaM bhANiyavvaM / | 'lobhajasA NokasAyANaM'ti-lobhasaMjalaNajasANaM pi egaM phddddgN| kahaM ? bhaNNai-abhavasiddhiyapAuggeNa taso uppnno| tattha uvasAmaNakiriyaM mottUNa sesAhiM khaviyakamaMsigakkiyAhi daliya khavettu dIhakAlaM saMjamaM aNu| pAleUNa khavaNAe anbhuTTito tassa carimasamate ahApavattakaraNassa jahannagaM pdessNtkmm| tato ADhattaM |padesuttarANi hANANi aNaMtANi jAva appappaNo ukkosagaM / chaNhaM NokasAyANaM kahaM ? bhaNNai-jahanna abhavasiddhiyaM pAuggeNa tassesu Agao / tattha sammattaM desaviratiM viratiM ca bahuso bahuso lakSNa cattAri vAre k er For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 79 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir strIvedanapuMsaka veda bhUyo bhUyo bandhena hAsyAdidalikasaMkrameNa ca prabhUtamApUrya manuSyo jAtaH, tatra cirakAlaM saMyamamanupAlaya kSapaNAyotthitaH, tasya caramakhaNDacaramasamaye yadvidyamAnaM pratyekaM paNNAM nokaSAyANAM pradezasatkarma tatsarvajaghanyam / tata Arabhya nAnAjIvApekSayA ekaikapradeza vRddhayA'nantAni nirantarANi pradeza satkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNita karmAzasyotkRSTaM pradezasatkarmasthAnam / evaM SaNNAM nokAyANAM pratyekamekaM spardhakaM saMbhavati ||47|| mohaNijjavajjANaM ghAtakammANaM phaDDaganirUvaNatthaM bhaNNati parisaraccheyA khINakasAyassa sesakAlasamA / egahiyA ghAINaM niddApayalANa hiccekaM // 48 // (0) - ghAtINa dvitIkhaMDagassa vocchedo khINaka sAyaddhA te saMkhejjesu bhAgesu gatesu bhavati / 'khINakasAyassa sesakAlasamA egahiyA ghAdINaM' ti- dvitIkhaMDagavoccheyAto parao khINakasAyassa jo seso kAlo taMmi jattiyA phaDDagA tattiyA egeNa ahigA ghAtikammANaM bhavaMti / kahUM? bhaNNati dvitikhaMDage vocchine aMtomuhuttaM khIyamANaM khIyamANaM egaTTitisesaM jAtaM, taMmi samate paMcanhaM nANAvaraNa caunheM daMsaNAvaraNa paMcaNDaM aMtarAtiyANaM, eesiM khaviyakammaM sigaM paDucca savvajahannagaM padesasaMtaM, tato padesuttarANi anaMtANi dvANANi niraMtarANi labbhaMti / evaM egaM phaDDugaM / do dvitivisesA, taMbhi vi taha caiva egaM phaDDagaM / tinni dvitivisesA, taMmi vi taha caiva evaM phaDDagaM / evaM niraMtaraM dvitiuttaraM neyavvaM jAva khINakasAyaTThitikhaMDagavoccheyakAle bitiyasamato, ThitIkhaMDage vocchinne eyANi phaDDugANi ladvANi / dvitikhaMDagassa carimasamayaM jahannagaM pasasaMtakammaM Adi kAUNa jAva appaSpaNo ukkosaM For Private and Personal Use Only 8. sattA pradezasatka sthAna prarUpaNA // 79 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMtakammaM evaM egaM phaDDugaM, tamhA dvitikhaMDavocchepAto khINakasAyasesakAlasamA egeNa ahigA phaDDagA bhavaMti | ghAtikammANaM / 'NiddApayalANa hiccegaM ti - niddApayalANaM evaM ceva, Navari egeNa phaDageNa UNaM bhavati / kahaM ? bhaNNati-tesiM udayAbhAvAto egaM phaDDagassa saMbhavo natthi, (aNu) dayaTThitigayaM udayaTThitisu thiyugasaMkameNa | saMkamatitti kAuM // 48 // ( malaya 0 ) - samprati mohanIyavarjAnAM ghAtikarmaNAM sparddhakanirUpaNArthamAha-'ThikhaMDaga'ti / kSINakaSAyasya 'sthitikhaNDavyavacchedAt'-sthitighAtavyavacchedAt parato yaH zeSakAlastiSThati tatsamAni zeSakAlasamaya samAni spardhakAni ekAdhikAni ghAtikarmaNAM bhavanti / nidrApracalayostu 'hitvA' - parityajya ekaM caramaM sthitigataM sparddhakaM, zeSANi vAcyAni, nidrAma calayorhi udayAbhAvAt svasvarUpeNa caramasamaye dalikaM na prApyate kintu paraprakRtirUpeNa, tena tayorekaM sparddhakaM caramasthitigataM parityajyate / spardhakAnAM ceyaM bhAvanAkSINakaSAyAddhAyAH saMkhyeyeSu bhAgeSu gateSu satsu ekasmiMzca saMkhyeyatame'ntarmuhUrtapramANe bhAge'vatiSThamAne jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNacatu|STayAntarAyapaJcakAnAM sthitisatkarma sarvApavartanayA'pavartya kSINakaSAyAddhAsamaM karoti / nidrApracalayostvekasamayahInam / atra ca kAraNaM prAgevoktam / tadAnIM ca sthitighAtAdayo nivRttAH / yadapi ca kSINakaSAyAddhAsamaM sthitisatkarma kRtaM, tadapi ca krameNa yathAsaMbhava - mudayodIraNAbhyAM kSayamupagacchattAvadvaktavyaM yAvadekA sthitiH zeSIbhavati / tasyAM ca kSapitakarmAzasya sarvajaghanyaM yatpradeza satkarma tatprathamaM sthAnam, tata ekasmin paramANau prakSipte sati dvitIyaM pradezasatkarmasthAnam / evamekaikaparamANuvRddhayA nirantarANi pradezasatkarmasthA| nAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakarmAzasya sarvotkRSTaM pradezasatkarmasthAnam / idamekaM spardhakam / dvayozva sthityoH zeSIbhUtayoruktaprakAreNa For Private and Personal Use Only 52 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir N NCHE karmaprakRtiH // 8 // dvitIyaM spardhakam / tisRSu sthitiSu zeSIbhUtAsu tRtIyaM spardhakam / evaM kSINakaSAyAddhAsamIkRte satkarmaNi yAvantaH sthitivizeSAstAvanti spardhakAni vAcyAni / caramasya ca sthitighAtasya caramaM prakSepamAdau kRtvA pazcAnupUrvyA pradezasatkarmasthAnAni yathottaraM vRddhAni sattA | tAvadvaktavyAni yAvadAtmIyamAtmIyaM sarvotkRSTaM pradezasatkarma tAvadetadapi sakalanijanijasthitigataM yathAsaMbhavamekaikaM spardhakaM draSTavyam / / pradezasatka masthAna. tatastenAdhikAni sthitighAtavyavacchedAt parataH kSINakaSAyAddhAsamayasamAni spardhakAni bhavanti / nidrApracalayostu dvicaramasthitima-16 prarUpaNA | dhikRtya spardhakAni vAcyAni, caramasamaye taddalikasyAprApyamANatvAm / tata ekena hInAni tasya spardhakAni draSTavyAni // 48 // | (u0)-atha mohanIyavarjAnAM ghAtikarmaNAM spardhakanirUpaNArthamAha-kSINakaSAyasya sthitikhaNDavyavacchedAt parato yaH zeSaH kAlastiSThati svasaMkhyeyabhAgalakSaNastatsamayasamAni spardhakAni ghAtikarmaNAmekAdhikAni bhavanti / nidrApracalayostu hitvA parityajyaikaM caramasthitigataM spardhakaM zeSANi vAcyAni, nidrApracalayoyudayAbhAvAt svarUpeNa caramasamaye dalika na prApyate, kiM tu paraprakRtirUpeNa, | tena tayorekaspardhakaM caramasthitigataM tyajyate, zeSaghAtikarmaNAM tUdayavatvAttanna parityajyate / adhikRtaspardhakabhAvanA ceyam-kSINakaSAyA ddhAyAH saMkhyeyeSu bhAgeSu gateSu satsvekasmi~zca saMkhyeyatame'ntarmuhUrtapramANe bhAge'vatiSThamAne jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNacatuSTayAntarAyapaJcakAnAM sthitisatkarma sarvApavartanayA'pavartya kSINakaSAyAddhAsamaM kriyate, nidrApacalayostvekasamayahInaM, tadAnIM ca sthitighAtAdayo | nivarttante, tataH kSINakaSAyAddhAsamIkRtaM sthitisatkarma yathAyogamudayodIraNAbhyAM kSayamupagacchatnAvasthitivizeSatAmApadyate yAvadekA) sthitiH zeSIbhavati / tasyAM ca kSapitakAzasya yatsarvajaghanyaM pradezasatkarma tatprathamaM pradezasatkarmasthAnam , tata ekasmin paramANau prakSipte // 8 // dvitIyaM, paramANudvayaprakSepe tRtIyaM, evamekaikaparamANuvRddhayA nirantarANi pradezasatkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakAMzasya sarvo For Private and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Adhaya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saM0 lobhayazasoH pradezasattAspardhakacitram hAsyapadakasya pradezasattAspardhakacitram caramA sthitiH (atrArabhya 1spa0) 000000000000000000000000 caramakhanDaH kSapaNavidhinA kSINA sthitiH (hAsyaSaTkasya) asya caramasamayAvaziepradezAgrataH prArabhya spardhaka 0000000000000000/ saM0 lobhayazasoryathApravRttakaraNayuktA sthitiH cirakAlaM saMyamamanupAlya kSapaNAyotthitaH, tasya yathApravRttakaraNacaramasamaye jaghanyaM pradezasatkarma / tatastasmAdArabhya nAnAjIvApekSayakaikapradezavRddhayA nirantarANi pradezasatkarmasthAnAni tAvadvAcyAni yAvadguNitakAzasyotkRSTa pradezasatkarmasthAnam / evamekaM saMjvalanalobhayazaHkIyoH spardhakamavApyate / upazamazreNikaraNe prabhRtAnAM prakRtyantaradalikAnAM guNasaMkrameNa samAgamAjaghanyaM pradezasatkarma na prApyata iti catuSkRtvo mohopazamamantareNeti vyAkRtam / hAsyAdInAM SaNNAM nokaSAyANAM pratyekamekaikaspardhakabhAvanA ceyam-sa evAbhavyasiddhikaprAyogyajaghanyapradezasatkarmA traseSu madhye samutpannaH, tatra samyaktvaM dezavirati cAnekazo labdhvA caturazca vArAnmohanIyamupazamaya "DACRECORRHOID For Private and Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IN sattA pradezasatkamasthAnaprarUpaNA T2050 |tkRSTa pradezasatkarmasthAnam , idamekaM spardhakam / dvayoH sthityoH zeSIbhUtayoruktaprakAreNa dvitIya spardhakam / tisRSu ca sthitiSa zeSIbhRtAsu karmaprakRtiH 18 tRtIyaM spardhakam / evaM kSINakaSAyAddhAsamIkRte sthitikarmaNi yAvantaH sthitivizeSAstAvanti spardhakAni bhavanti / caramasya ca sthiti | ghAtasya caramaM prakSepamAdiM kRtvA pazcAnupUrvyA pradezasatkarmasthAnAni yathottaraM vRddhavAni tAvadvAcyAni yAvannija nijaM sarvotkRSTa pradeza- // 81 // satkarma, tata etadapi sakalasthitigatamekaM spardhakaM draSTavyam / tatastenAdhikAni sthitighAtavyavacchedAt parato bhAvikSIgakapAyAddhAsamaya| samAni spardhakAni bhavanti / nidrApracalayostu dvicaramasthitimavadhIkRtya spardhakAni vAcyAni, caramasamaye tddlikaapraapteH| tata ekena hInAni tayoH spardhakAni draSTavyAni // 48 // selesisaMtigANaM udayavaINaM tu teNa kAleNaM / tullANegahiyAiM sesANaM egauNAI // 49 // (cU0)-seleso ajogI, tassaMtakammigasaMtigA udayavatINaM (aNu)dayavatINaM, kayarAsiM? bhannati-nava nAmapagatI ucAgoyaM sAyAsAyaM maNuyAyu eyAsiM pagatINa 'teNa kAleNa tullANi tti-ajogikAlasamayatullANi phaDugANi egahigANitti egeNa ahigANi / kahaM ? bhaNNai-ajogikevalicarimasamate savvajahannapadesasaMtakammaMsiyassa egaM ThANaM, padesuttarANi aNaMtarANi labbhaMti, tattha egaM phaDDagaM / doThitisese evaM ceva egaM phddddgN| |evaM ceva niraMtaraM NeyavvaM jAva ajogipaDhamasamate egaM phaDagaM / sayogi kevali carimasamaya aMtimaTThitikhaMDagassa | jahannaganAuNa (jahaNNagaM Adi kAUNa jAvukkasaM) ega phaDDagaM / tamhA ajogikevalikAlasamayAto ekkeNa ahigANi phaDagANi udayavatINaM pagatINaM / sesANaM egahINAI-aNudayavatINaM udayAbhAvAto egeNa phaDageNa UNANi // 8 // For Private and Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ORDINAROADSEEDS tANi ceva phar3agANi tahA ceva NeyabvANi / ke te? bhaNNati-terasanAma NavanAmauccAgoyasAtAsAtavirahiyA |NAmagoyAkammA bAsItI, tesiM kammANaM egeNa UNANi phaDDugANi bhavaMti // 49 // __ (malaya0)-'selesitti / zailezI ayogyavasthA, tasyAM sattA yAsAM prakRtInAM tAH zailezIsattAkAH, tAzca dvidhA, tadyathA-udayaH | | vatyo'nudayavatyazca / tatrodayavatyo manuSyagatimanuSyAyuHpaJcendriyajAtitrasasubhagAdeyaparyAptabAdarayazakIrtitIrthakaroccairgotrasAtAsAtAnyataravedanIyarUpA dvAdaza / tAsAM prakRtInAM tenAyogikAlena tulyAni spardhakAni ekaikenAdhikAni bhavanti, ayogikAle yAvantaH | samayAstAvanti sparddhakAni ekenAdhikAni bhavantItyarthaH / kathamiti ced , ucyate-ayogikevalinazcaramasamaye kSapitakamAMzamadhikRtya | yatsarvajaghanya pradezasatkarmasthAnaM tat prathama sthAnam / tata ekasmin paramANau prakSipte sati dvitIya pradezasatkarmasthAnam / evaM nAnAjIvApekSayA ekaikapradezavRddhyA tAvatpradezasatkarmasthAnAni draSTavyAni yAvadguNitakamAzasya sarvotkRSTaM pradezasatkarmasthAnaM, idamekaM spardhakam / tata evameva dvayoH sthityoH zeSIbhUtayodvitIyaM spardhakaM, tisRSu sthitiSu tRtIyam / evaM nirantaraM tAvadavagantavyaM yaavdyogiprthmsmyH| tathA sayogikevalicaramasamaye caramasthitikhaNDasatkaM caramaprakSepamAdiM kRtvA yAvadAtmIyaM sarvotkRSTa pradezasatkarma tAvadetadapi sakalakhasvasthitigatamekaikaM spardhakaM draSTavyam / tato'yogikevaliguNasthAnake yAvantaH samayAstAvanti spardhakAni ekAdhikAni udayAtInAM prakRtInAM pratyekaM bhavanti / zeSANAM tvanudayavatInAM prakRtInAM tryazItisaMkhyAnAM tAvanti spardhakAnyekena hInAni bhavanti / yatastA ayogikevalicaramasamaye udayavatISu madhye stibukasaMkrameNa saMkramyante / tatastAsAM caramasamayagataM sardhakaM na prApyata iti tena hInAni | tAsAM spardhakAni bhavanti / iha yadyapi manuSyagatyAdInAM 'ega ubvalamANI' ityanena granthena prAgeva spardhakArUpaNA kRtA tathApi ihApi For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir DO karmaprakRtiH sattA m // 82 // | tAsAM spardhakAni prApyanta iti bhUya upAdAnam / evaM karaNeSvapi bandhanAdiSu yathAsaMbhava spardhakAni vAcyAni // 49 // ayoginyudayavatInAM pradezasattAspardhakacitram ayogi gu0sya sthitiH sayogini vipAkodayavatI sthitiH 000000000000000000000000000 / 00000000 caramasthi0yA0 caramasthitighAtasya caramaprakSepamAdau kRtvA'syAM 1 spardhakaM bhavati 1ma spa0 pavaM sarvamilane rUpAdhikAyogisamayapramANAni spardhakAni / 2 yaM spa0 pradezasatkarmasthAnaprarUpaNA ODHOROADITORRION 3 yaM spa0 4the spa0 5 maM spa0 6 ThaM spa0 7 meM spa0 8 maM spardhaka // 82 // For Private and Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra jJAnAvaraNAdi 14 prakRtInAM pradezasattAspardhakacitram (nidrAdvikasyA'pi ) udayadIraNAbhyAM kSINA sthitiH 00000000 ,,19919900 0 www.kobatirth.org sthi0ghAtavicchedAtparataH kSINakaSAyAddhA OOOOOOOO 6 SThaM 5 maM 7 maM 8 maM spardhakaM 4 the 3 yaM 1 maM 2 yaM sthitighAtavidhinA zrIyamANA sthiti: For Private and Personal Use Only caramasthi0ghAtaH 0000000000000000000 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atra caramaprakSepamAdau kRtvA 1 spardhakaM bhavati evaM sarvaspardhakAni rUpAdhikakSINakaSAyAddhAtulyAni ( kalpanayA 9 ) etatpadvatyaiva nidrAdvikasya caramasamayasatkaikaM 1 hInAni (8) spardhakAni Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAni tAvadraSTavyAni yAvadguNitakAMzasya sarvotkRSTaM pradezasatkarmasthAnaM, idameka spardhakam / evameva dvayoH sthityoH zeSIbhUtayodvitIyaM karmaprakRtiH spardhakaM, tisRSu sthitiSu tRtIyam / evaM nirantaraM tAvadvAcyaM yaavdyogiprthmsmyH| tathA sayogikevalicaramasamaye caramasthitighAtasya | yazvaramaH prakSepastata Arabhya pazcAnupUrdhyA khakhasarvotkRSTapradezasatkarmasthAnAntamapi sakalasvasvasthitigatamekaikaM spardhakaM draSTavyam / tato'-12 pradezasatka // 83 // | yogikevaliguNasthAne yAvantaH samayAstAvanti spardhakAnyekenAdhikAnyudayavatInAM pratyekaM bhavanti, zeSANAM tvanudayavatInAM vyazIti masthAna prarUpaNA saMkhyAnAM tAvanti spardhakAnyekenonAni bhavanti, yatastAsAmayogikevalicaramasamaye udayavatISu stibukasaMkrameNa saMkramyamANAnAM caramasamayagataM spardhakaM na prApyata iti tena hInAni tAsAM spardhakAni bhavanti / yadyapIha manuSyagatyAdInAmudvalanaprakRtiSu madhye prAgeva spardha kaprarUpaNA kRtA tathApIhApi tAsAM spardhakAni prApyanta iti bhUya upAdAnam / / 49 // 11 saMbhavato ThANAI kammapaesehi hoti neyAiM / karaNesu ya udayammi ya aNumANaNevameeNaM // 50 // (cU0)-'saMbhavato'tti-jattha jahA ghaDati jujjati 'hANAti'tti-padesasaMtaThThANAI kammapade sehiM hoMti 'NeyAtiNeyavAI karaNesu ya udayaMmiya'tti-baMdhaNasaMkamaNaudIraNAuvasAmaNanihattiNikAyaNAkaraNesu ya udayaMmi ya 'azumANeNeva meeNaM'ti-eeNa saMtakammabhaNiyANa vihiNA padesasaMtavANANi evaM ceva NeyavvAti ti saMbajjhati / baMdhaNakaraNe jahannagaM jogaTThANamAdi kAUNaM jAva ukkosagaM jogahANaM ti ettiyA padesabaMdhahANavikappA, saMkamaNe // 83 // vi jahannapadesasaMkamaNaM jAva AtiM kAuNaM ukkosagaM padesasaMkamaTThANaM ti, udIraNA uvasAmaNA evaM ceva, nihaKAttINikAyaNAudayahANesu vi emeva // 50 // For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ACTRONGEOGaDre (malaya0)-tathA cAha-saMbhavato'tti / 'saMbhavata:'-saMbhavamAzritya sthAnAni pradezasatkarmasthAnAni / 'karaNeSu'-bandhanAdiSu udaye c| 'karmapradezebhyaH'-karmapradezAnadhikRtya 'jJeyAni'-jJAtavyAni / kathamityAha-evamupadarzitena, etena prAguktena anumAnena-prakAreNa jJAtavyAni / tathAhi-bandhanakaraNe jaghanyaM yogasthAnamAdiM kRtvA yAvadutkRSTayogasthAnametAvanti pradezasatkarmasthAnAni bandhamAzritya | prApyante, tAvanti caikaM spardhakam / evaM saMkramaNAdiSvapi pratyekaM yathAyogaM bhAvanIyam // 50 // | (70)-bandhanAdikaraNeSvapi yathAyogamitthaMbhUtaspardhakAtidezamAha-evamupadarzitena, etena buddhisamIpataravartinA'numAnena prakAreNa | saMbhavataH-saMbhavamAzritya sthAnAni pradezasatkarmasthAnAni karaNeSu bandhanAdiSUdaye ca karmapradezebhyaH karmapradezAnadhikRtya jJeyAni-jJAtavyAni / tathAhi-bandhanakaraNe jaghanyayogasthAnAdArabhya yAvadutkRSTaM yogasthAnaM tAvanti pradezasatkarmasthAnAni bandhamAzritya prApyante, tAvanti caika spardhaka, evaM saMkramAdiSvapi pratyekaM yathAyogaM bhAvanIyam // 50 // ___ karaNodayasaMtANaM pagaiThANesu sesagatige ya / bhUyakArappayaro avaThio taha avattavyo // 51 // __ (cU0)--'karaNodayasaMtANaM pagatiTThANesu'tti-aTTa karaNANaM udayasaMtANagapagatiTThANesu 'sesativihe yatti| tesiM ceva hitiaNubhAgapadesaTThANesu ya 'bhUogArappataro avahito taha avattavvotti // 51 // (malaya0)-'karaNodayasaMtANaM'ti-aSTAnAM karaNAnAM udayasattayozca prakRtisthAneSu 'sesagatige yatti-zeSake ca trike sthityanubhA| gapradezarUpe pratyekaM catvAro vikalpA jJAtavyAH, tadyathA-bhUyaskAraH, alpataraH, avasthitaH, avaktavyazca // 51 // (u0)-aSTAnAM karaNAnAmudayasattayozca prakRtisthAneSu zeSake ca trike sthityanubhAga pradezarUpe pratyekaM catvAro bhedA jJAtavyAH, DISORDENGE For Private and Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 84 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathAhi bhUyaskAro'lpataro'vasthito'vaktavyazca // 51 // eesiM caunhaM lakkhaNaM bhaNNai egAdahige paDhamo egAIUNagammi biio De / tattiyametto taio paDhame samaye avva // 52 // (cU0 ) - 'egAdahige paDhamo'tti- egeNa bihi tihi vA evamAdIhiM ahiMgaM dvANaM saMkamaMtassa paDhamaM ti bhUtokkAro buccati / 'egAdIUNagammi biiyo' tti-egAdIhiM UNagaM dvANaM saMkamaMtassa 'viio'tti - appataro vuJcati / 'tattiya mette' - vaTTamANassa 'taio' tti-avaTThito vuJcati / 'paDhame samae avanttavvotti-taM taM bhAvaM parivajamANassa abhAvAte avattatrvagaM vuccati // 52 // For Private and Personal Use Only (malaya 0 ) - eteSAM caturNAM lakSaNamidam- 'egAdahige' tti / iha bandhamAzritya bhAvanA kriyate / bandho dvidhA - mUlaprakRtInAmuttaraprakRtInAM ca / tatra mUlaprakRtInAM bandhaH kadAcit aSTAnAM, kadAcit saptAnAM kadAcid paNNAM, kadAcidekasyAH / tatra yadA stokAH prakRtIrAbadhnan pariNAmavizeSato bhUyasIH prakRtI bandhAti, yadA sapta baddhvA aSTau badhnAti yadvA SaT ekAM ca baddhA sapta, tadA sa bandho bhUyaskAraH / tathA cAha - 'egAdahige paDhamo, ekAdibhirekadvizyAbhiH prakRtibhiradhike bandhe prathamaH prakAro bhavati, bhUyaskAro bandho bhavatItyarthaH / / yadA tu prabhUtAH prakRtIbaMdhanan pariNAmavizeSataH stokA baddhumArabhate, yathA'STau baddhA sapta badhnAti sapta vA baddhA SaT, SaDvA baddhA ekAM tadAnIM sa bandho'lpataraH / tathA cAha- 'egAIUNagammi biio u', ekAdibhirekadvitryAdibhiH prakRtibhirUne bandhe dvitIyaH prakAraH alpatara ityarthaH / tathA sa eva bhUyaskAro vA dvitIyAdiSu samayeSu tAvanmAtratayA pravartamAno'vasthita iti vyapadezaM labhate / tathA cAha 'tati i Da sattA pradeza satka rmasthAna prarUpaNA // 84 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir 0caramA sthitiH (atra spadhakaM na bhavati) ayoginyanudayavatInAM pradezasattAspardhakacitrakam (u0) zailezI ayogyavasthA, tasyAM sattA yAsAM prakRtInAM tAH zailezIsattAkAH, tAzca dvidhA-udayavatyo'nudaya vatyazca / tatrodayavatyo manujaayoginaH sthitiH 0000000000000000 gatimanujAyuHpaJcandriyajAti trssubhgaadeypryaaptvaadrysh:| evaM ruponAyogisamayapramANAni 1 spardhakAni kIrtitIrthakaroccairgotrAnyatarave3yaM spa0 danIyarUpA dvAdaza, tAsAM tenA4the spa0 yogikAlena tulyAni ayogi5maM spa0 samayasamasaMkhyAnItyarthaH, spa6 SThaM spa0 rdhakAnyekenAdhikAni bhvnti| 7 meM spa0 tathAhi-ayogikevalinazvaramasamaye kSapitakAzamapekSya yatsarvajaghanyaM pradezasatkarmasthAnaM tatprathama, tata ekaikapradezabaddhayA nAnAjIvApekSayA'nantAni pradezasatkarmasthA Gra For Private and Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 85 // dayaH eaksCODDOGC SaT prakRtIbaMdhnataH SaT , tAzca sUkSmasamparAyasya / sapta badhnatAM sapta, tAzca mizrApUrvakaraNAnivRttivAdarANAM sadA, zeSANAM caayubndhaabhaave| aSTau badhnatAmaSTau, tAzca mizravarjitamithyAdRSTyAdyapramattasaMyatAntAnAmAyurvandhakAle draSTavyAH / atra trayo bhUyaskArAH, tathAhi-upazA baMdhasthAne ntamohaguNasthAnake ekA prakRti baddhA tataH pratipatya sUkSmasamparAyaguNasthAne Sad prakRtIbaMdhnataH prathame samaye bhUyaskAraH, zeSakAlaM bhUyaskArA tvavasthitaH, eSa prathamo bhuuyskaarH| tato'pi pratipatato'nivRttibAdarasamparAye sapta badhnataH prathamasamaye dvitIyo bhUyaskAraH, zeSakAlaM svavasthitaH / sapta baddhA'STau pramattAdiguNasthAneSu badhnataH prathamasamaye tRtIyo bhUyaskAraH, zeSakAlaM tvavasthitaH / tathA trayo'lpatarAH, te caivam-aSTa baddhA sapta badhnataH prathame samaye'lpataraH, zeSakAlaM tvavasthitaH, ityeSa prathamo'lpataraH / yadA tu sapta baddhA sUkSmasamparAya| gataH SaT vadhnAti tadA prathamasamaye dvitIyo'lpataraH, zeSakAlaM tvavasthitaH / Sad baddhopazAntamohe kSINamohe vaikAM badhnataH prathamasamaye | | tRtIyo'lpataraH, zeSakAlaM tvavasthitaH / tadevaM mUlaprakRtibandhasthAneSu trayo bhUyaskArAstrayo'lpatarAzcatvArazcAvasthitA bandhAzcaturvapi sthAneSvavasthitasya prApyamANatvAditi siddham / avaktavyabandhastu mUlaprakRtInAM na saMbhavati, sarvamUlaprakRtyabandhakasyAyogikevalino bhUyo'pi bandhakatvAbhAvAt / udayasthAnAni mUlaprakRtInAM trINi-aSTau sapta catasrazceti / tatrASTAnAmudayaH sUkSmasamparAyaM yAvat , mohodayaM vinA saptAnAmupazAnte kSINamohe vA, catasRNAM ghAtivarjAnAM kevalinaH, aka evaM bhuuyskaarH| upazAntamohe saptavedako bhUtvA tataH pratipAte bhUyo| 'pyaSTau vedayata iti / caturvedakastu bhUtvA saptASTau vA na vedayate, caturvedakatvasya sayogyavasthAyAM bhAvAt , tatazca pratipAtAbhAvAt, tata || // 85 // eka evAtra bhUyaskAro, dvAvalpatarau, yo'vasthitAH, avaktavyastu nAsti, sarvakarmAvedakasya siddhasya bhUyo'pi karmavedakatvAsaMbhavAt / HORITERACC00 For Private and Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir CREENDSOM udIraNAsthAnAni mUlaprakRtInAM paJca / tathAhi-aSTau, sapta, SaT, paJca dve ceti / atra trayo bhUyaskArAH, tathAhi-upazAntamohaH paJcaka| moMdIrako bhUtvA pratipatana sUkSmasamparAye samAgataH SaNNAmudIrako bhavati, tato'pi pratipatan pramattasaMyataguNasthAnAdAvAgata AyuSyAvalikAzeSe ca saptAnAM, tata Urdhva parabhave'STAnAM, dvikodIrakAstu kSINamohaH sayogikevalI ca, na cAnayorekataro'pi pratipatatItyetadape-10 kSayA bhUyaskAro na labhyate iti traya eva bhUyaskArAH, catvAro'lpatarAH, paJcAvasthitAH, avaktavyastvatrApi nAsti, sarvamUlapakRtyanu| dIrakasyAyogikevalIno bhUyo'pyudIrakatvAbhAvAt / / ____ sattAsthAnAni mUlaprakRtInAM trINi-aSTau sapta catasrazceti / atrako'pi bhUyaskAro na saMbhavati, saptAdisattAkasya kSIgamohAdeH pratipAtAbhAvenASTAdisattAkatvAsaMbhavAt , dvAvalpatarau, trayo'vasthitAH, avaktavyastvatrApi nAsti, kSINazeSakarmaNo bhUyaH karmasattAyA | asaMbhavAt / ___ tadevamuktA mUlaprakRtInAM bandhodayodIraNAsattAsthAneSu bhUyaskArAdayaH, sampratyuttaraprakRtInAM teSu te'bhidhAtavyAH tatra darzanAvaraNIyasya trINi bandhasthAnAni-nava SaT catasrazceti / tatra sarvaprakRtisamudAyo natra, tadvandhazcAdyaguNasthAnadvayaM yAvat, | 24 tataH paraM styAnaditrikabandhavyavacchede samyamithyAdRSTayAdiSu SadvidhaM badhnataH prathamasamaye prathamo'lpatarabandhaH / etat pavidha bandhasthAnamapUrvakaraNaprathamasaptabhAgaM yAvat , tataH paraM nidrApracalAbandhavyavacchede caturvidhaM badhnata Adyasamaye dvitIyo'lpatarabandhaH / / etaccaturvidhaM bandhasthAnaM sUkSmasamparAyaM yAvat , tataH kasyacit pratipatya SaDvidhaM badhnataH prathamasamaye prathamo bhuuyskaarbndhH| tato'pi | ghA pratipatya navavidhaM badhnata Adyasamaye dvitIyo bhUyaskArabandhaH / atra nAvidhAdiSu tridhapi dvitIyAdisamayeSu tadeva badhnatastrayo'vasthi- | For Private and Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 86 // SODE GKOODNDRORE tabandhAH / yadA tUpazAntamohAvasthAyAM darzanAvaraNaprakRtInAM sarvathA'bandhako bhUtvA punaraddhAkSayeNa pratipatya caturvidhaM badhnAti tadA''dyasamaye prathamo'vaktavyavandhaH, bhUyaskArAdilakSaNairvaktumazakyatvAt , dvitIyAdisamayeSu tvavasthitaH / yadA tUpazAntamohAvasthAta evAyu:- baMdhasthAneSu kSayeNAnuttarasureSUpapadyate tadA tatrAdyasamaya eva SaDvidhaM badhnato dvitIyo'vaktavyaH, dvitIyAdisamayeSu tvvsthitH| tadevamatra dvau bhUya bhUyaskArAskArau, dvAvalpatarau bandhau, avasthitAstu gaNanayA SaT bhavato'pi bandhasthAnAni trINyeveti tadbhedAtraya eva, avaktavyau tu bandhau / dayaH dvAviti sthitam / mohanIyasya daza bandhasthAnAni-dvAviMzatirekaviMzatiH saptadaza trayodaza nava paJca catasraH tisro dve ekA ca / tatra dvAviMzatikaM bandhasthAnaM mithyAdRSTI, ekaviMzatika sAsAdane, saptadazakaM mizra'viratasamyagdRSTau (ca), trayodazakaM dezavirate, navakaM pramattApramattayorapUrvakaraNe ca, pazcAdInyekaparyantAni anivRttivAdare prathamAdiSu pazcAnteSu bhAgeSu / atra bhUyaskArA nava, te copazamazreNitaH pratipAte | saMjvalanalobharUpaikaprakRtibandhAdArabhya krameNa veditvyaaH| alpatarabandhAstvaSTau, yato dvAviMzatibandhAdekaviMzatibandhe, ekaviMzatibandhAdvA saptadazabandhe gamanaM na saMbhavati, dvAviMzatibandhakasya mithyAdRSTerekaviMzatibandhakasAsAdanabhAvasyAnantaryeNAprAptaH, ekaviMzatibandhakasya ca sAsAdanasya niyamato mithyAtva eva gamanAt saptadazabandhakamizrAviratasamyagdRSTibhAvAlAbhAd / avasthitabandhA daza "avasthitabandhaH sarvatrApi bandhasthAnasama" itivacanAt / ekasaptadazaprakRtyAtmako dvAvavaktavyabandhau / tau copazAntamohaguNasthAnAdaddhAkSayeNa | bhavakSayeNa ca pratipAte bhAvanIyo / // 86 // nAmno bandhasthAnAnyaSTau / tathAhi-trayoviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzadekA ca / etAni ca nAnA For Private and Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Une dara | meto taIo', tAvanmAtrastRtIyo'vasthita ityrthH| ete trayo'pi prakArA mUlaprakRtInAM saMbhavanti / caturtho na saMbhavati / na hi mUlaprakRtInAM sarvAsAM bandhavyavacchede sati bhUyo'pi bandhaH saMbhavati yena caturtho bandhaH syAt / tata uttaraprakRtIradhikRtya sa veditavyaH / yathA mohanIyasya tadgatasarvottaraprakRtibandhavyavacchede sati upazAntamohaguNasthAnakAt pratipAte bhUyo'pi bandhArambhamathamasamaye, sa hi tadAnIM na bhUyaskAro vaktuM zakyate, nApyalpataraH, nApyavasthitaH, tallakSaNAyogAt, tato'sAvavaktavya ityucyate, bhUyaskArAdinAnA va ktumazakyatvAt / evamuttaraprakRtIradhikRtya jJAnAvaraNIyAdInAM vedanIyavarjAnAmavaktavyo bhaavniiyH| vedanIyasya tvavaktavyo na saMbhavati, tasya hi sarvathA bandhavyavacchedaH sayogikevalicaramasamaye, na ca tataH pratipAto yena bhUyo bandhaH pravartamAnaH prathamasamaye'vaktavyaH syAt / tadevaM mUlaprakRtIradhikRtyAvaktavyavarjAH zeSAstrayaH prakArAH, uttaraprakRtIstvadhikRtya catvAro'pi prakArAH saMbhavanti / yathA ca vandhe | catvAro'pi prakArA bhAvitA evaM saMkrame udvartanAyAmapavartanAyAmudIraNAyAmupazamanAyAmudaye sattAyAM ca prakRtisthAneSu sthityanubhAga-| | pradezasthAneSu ca yathAyoga svayameva bhAvanIyAH // 52 // ___ (u0)-eteSAM caturNA lakSaNamAha-stokaprakRtyAdibandhAdyanantaramekAdyadhikaprakRtyAdibandhAdisambhave prathamo nAma bhUyaskAraH / prabhU. taprakRtyAdibandhAdyanantaramekAbUnabandhAdisaMbhave dvitIya ityalpataraH / yAvanmAtraH prathame samaye bandhAdistAvanmAtra eva dvitIyAdisamaye pravarttamAnastRtIyo bhedo'vasthitaH / yadA tu sarvathaivAbandhakAdirbhUtvA bhUyo'pi bandhAdikamArabhate tadA sa bandhAdezcaturtho bhedo'vaktavya nAmA, bhUyaskArAdizabdena vaktumazakyatvAt / iha prakRtibandhodayodIraNAsattAzritaM bhUyaskArAdisvarUpaM paJcasaMgrahAnusAreNa bhAvyate tatra mUlaprakRtInAM catvAri bandhasthAnAni eka SaT saptASTau ca / tatraikAM prakRtiM sAtavedanIyalakSaNAM badhnata ekA, sA copshaantmohaadeH| 5 For Private and Personal Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 8 // neSu bhUya /20 yANA cAnyataraikaprakRtara ko'sti / tatra jJAnAvara gotrasya tUpa | triMzataM badhnato dvitIyo'vaktavyabandhaH, yadi cAnupAttatIrthakaranAmA bhavati tadA tasya tIrthakaranAmarahitAM tatraiva manuSyagatiprAyogyAme- OLI konatriMzataM badhnataH prathamasamaye tRtiiyo'vktvybndhH| baMdhasthAzeSeSu jJAnAvaraNavedanIyAyugotrAntarAyalakSaNeSu paJcasu karmasu bandhasthAnamekaikameva bhavati, jJAnAvaraNAntarAyayoH prakRtipaJcakasya | skArAdayaH | samuditasyaiva, vedanIyAyugotrANAM cAnyataraikaprakRtereva bandhAt / avasthitabandhazcaiteSAM prabhUtakAlamavasthitatvena badhyamAnatvAdekaiko'. | styeva / abaktavyabandho'pi vedanIyavarjAnAM caturNAmekaiko'sti / tatra jJAnAvaraNasyAntarAyasya copazAntamohaguNasthAnAdaddhAkSayeNa bhavakSa| yeNa vA pratipAte' paJcapaJcaprakRtyAtmakaH prathamasamaye ekaiko'vaktavyo bandhaH / gotrasya tUpazAntamohaguNasthAnAdeva dvidhA'pi pratipatitasyocargotraM badhnataH prathamasamaye uccairgotraprakRtyAtmaka eko'vaktavyabandhaH / AyuSo bandhArambhe tAM tAmAyuHprakRti badhnataH prathamasamaye | tattadekaprakRtyAtmaka eko'vaktavyabandhaH / vedanIyasya tvavaktavyabandhaH sarvathA'nupapannaH, ayogyavasthAyAM tadvandhe vyavacchinne bhUyo'pi bandhAsaMbhavAt / __ tadevamuktAH pratyekaM jJAnAvaraNIyAdyuttaraprakRtInAM bandhasthAneSu bhUyaskArAdayaH, samprati sAmAnyataH sarvottaraprakRtInAM bandhasthAneSu te vktvyaaH| tatra sAmAnyataH sarvottaraprakRtInAM bandhasthAnAnyekonatriMzat , tadyathA-ekA saptadaza tata Urdhvame kottarANi sthAnAni dvAviM.) zati yAvat tataH SaDviMzatiH tatasbipaJcAzadAdIni dvipaSTivarjAnyekottaravRddhAni sthAnAni catuHsaptatiM yAvadvAcyAni, 1-17-18-10 | 19-20-21-22-26-53-54-55-56-57-58-59-60-61-63-64-65-66-67-68-69-70-71-72-12 // 87 // 73-74 / atrASTAviMzatirbhUyaskArAH, tathAhi-ekaprakRtyAtmakaM sthAnamupazAntamohaguNasthAnAdau, tata upazAntamohAt paribhraMze sUkSma For Private and Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandie SIGNEG HOMGDINGSekck samparAyamAgatasya jJAnAvaraNapazcakAntarAyapaJcakadarzanAvaraNacatuSTayayazaHkIcyuccaigotrarUpAH poDaza prakRtIradhikA badhnataH saptadazaprakRtyA| tmaka eko bhUyaskAraH / tato'nivRttibAdaraM pravizataHprathamataH saMjvalanalobhamekamadhikaM badhnato'STAdazaprakRtyAtmako dvitiiyobhuuyskaarH| tato mAyAmapi badhnata ekonaviMzatiprakRtyAtmakastRtIyaH / tataH saMjvalanamAnabandhe viMzatiprakRtyAtmakasturIyaH / tataH saMjvalanakrodhasthApi bandhe ekaviMzatiprakRtyAtmakaH paJcamaH / tato'pyadho'vatarataH puruSavedamapi banato dvAviMzatiprakRtyAtmakaH sssstthH| tato'pUrvakara gaguNasthAnakaM pravizato bhayajugupsAhAsyaratirUpaprakRticatuSTayamadhikaM badhnataH SaDviMzatiprakRtyAtmakaH sptmH| tatastasminnevApUrvakaragaguNasthAnake krameNAdho'vatarato nAmno'STAviMzatiM badhnato yaza kIrtivarjAH zeSAH saptaviMzatiprakRtayo'dhikAH prApyanta iti tripazcAzatprakRtyAtmako'STamo bhuuyskaarH| tasyaiva tIrthakaranAmasahitAM devagatiprAyogyAmekonatriMzataM badhnatazcatuSpazcAzatprakRtyAtmako navamaH / AhArakadvikasahitAM triMzataM badhnataH paJcapazcAzatmakRtyAtmako dazamaH / AhArakadvikatIrthakaranAmasahitAmekatriMzataM badhnataH SaTpaJcAzaprakRtyAtmako dvAdazaH / ekatriMzatA saha nidrAdvikaM bnto'ssttpshcaashtprkRtyaatmktryodshH| tato'pramattaguNasthAne samAgatasya tAmevATapaJcAzataM devAyuSA saha badhnata ekonaSaSTiprakRtyAtmakazcaturdazaH / tato dezavirataguNasthAnamAgatasya nAmno'STAviMzatibandhakasya pratyAkhyAnAvaraNakaSAyacatuSTayamadhikaM badhnataH SaSTiprakRtyAtmakaH pnycdshH| tasyaiva nAmna ekonatriMzataM badhnata ekapaSTiprakRtyAtmakaH ssoddshH| tato'viratasamyagdRSTiguNasthAnamAgatasya nAmno'STAviMzatibandhakasyAyurabandhepatyAkhyAnakaSAya catuSTasyAdhikasya bandhe tripASTeprakRtyAtmakaH saptadazaH / iha prakArAntarAsaMbhavAt dviSaSTiprakRtyAtmakaM bandhasthAnaM sarvathA na saMbhavati, tatastadAtmako bhUyaskAro na labhyate / / tatastasyaivAviratasamyagdRSTenAmna ekonatriMzataM badhnatazcatuHSaSTiprakRtyAtmako'STAdazo bhUyaskAraH / tasyaiva manuSyagatiprAyogyAM triMzataM For Private and Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH bariri www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baghnataH paJcaSaSTiprakRtyAtmaka ekonaviMzatitamaH / tasyaivAyurbandhakasya paTpaSTiprakRtyAtmako viMzatitamaH / tato mithyAtvaM gatasya nAmna trayoviMzatiM badhnata Ayurbandhakasya mithyAtvAnantAnubandhicatuSTayastyAnaddhitrikANi ca badhnataH saptaSaSTiprakRtyAtmaka ekaviMzatitamaH / | tasyaiva pazcaviMzatibandhakasyAyurabandhe'STaSaSTiprakRtyAtmako dvAviMzatitamaH / tasyaiva paJcaviMzatibandhakasyAyuSo bandhe ekonasaptatiprakRtyAtmaka strayoviMzatitamaH / tasyaiva mithyAdRSTeH SaDviMzatibandhakasyAyuSo bandhe saptatiprakRtyAtmakazcaturviMzatitamaH / tasyaiva nAmno'STAviMza|tibandhakasyAyurabandhe ekasaptatiprakRtyAtmakaH paJcaviMzatitamaH / tasyaivAyurbandhakasya dvAsaptatiprakRtyAtmakaH paviMzatitamaH / tasyaiva mithyAdRSTere konatriMzatamAyuzca badhnatastrisaptatiprakRtyAtmakaH saptaviMzatitamaH, tasyaiva nAmnastriMzataM badhnata Ayurbandhakasya catuHsaptatiprakratyAtmako'STAviMzatitamaH / iha kecidbhUyaskArA anyAnyAvadhisthAnAdbhUyo bhUyaH saMbhavanto'pyekavAraM gRhItatvAnna pRthaggaNanAyAmadhikriyante, tato'STAviMzatireva bhUyaskArAH, etadanusAreNAlpatarA adhyaSTAviMzatireva bhAvanIyAH, avasthitabandhAstu sthAnasamA ityekonatriMzat, avaktavyastvatrAnupapannaH, sarvottaraprakRtya bandhakIbhUtasya bhUyo bandhakatvAnupapatteH / tadevamuktAH pratyekaM jJAnAvaraNIyAdyuttaraprakRtInAM sAmAnyataH sarvottaraprakRtInAM ca bandhasthAneSu bhUyaskArAdayaH, adhodayasthAneSu vaktavyAH / tatra prathamataH pratyekaM jJAnAvaraNIyAdyuttaraprakRtInAmudayasthAneSu bhAvanIyAH / te caivam-jJAnAvaraNIyAntarAyayorvedanIyAyurgotrANAM caikaikamudayasthAnaM paJcapaJcaprakRtyAtmaka me kaikaprakRtyAtmakaM ca / darzanAvaraNIyasya dve udayasthAne - catasraH paJca ceti / tatra cakSuracakSuravadhikevaladarzanAvaraNarUpAzcatasraH, tA eva nidrApaJcakAnyatamasahitAH paJca, nidrA hi parAvarttamAnodayA iti dvitrAdikA nodayamAyAnti / atraiko bhUyaskAraH, eka eva cAlpataraH, dvAvavasthitau, avaktavyastu nAsti, kSINamohe sarvadarzanAvaraNaprakRtyudayavyavacchede sati bhUya For Private and Personal Use Only blaDaaaka udayasthAneSu bhUya skArAdayaH // 88 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kenda www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Kal ADMEGCODSGESeksks jIvAnapekSya nAnAprakArANIti saptatikArthasaGgrahAdbhAvanIyAni / atra bhUyaskArAH SaT-trayoviMzatyAdeH pazcaviMzatyAdiSu ekatriMzadanteSu gamanAt, ekatriMzadvandhAduttIryaikaprakRtibandhasya ca kriyamANasya gurutvAbhAvAdaSTAntareSvapi SaNNAmeva bhUyaskArANAM saMbhavAt / atha pratipAtakAle ekasyAH prakRterbandhamAdhAyakatriMzatprakRtibandhamapi karoti / ekaprakRtyapekSayA caikatriMzatprakRtibandho bhUyaskAra iti sapta bhUyaskArAH prApnuvanti / yuktaM caitat, saptAnAM bhUyaskArANAM zAstrAntare'pyabhidhAnAt / uktaM ca zatakacUk-"ekAo vi ekatIsaM jAi tti bhUogArA satta"iti / tadayuktam,ekatriMzadvandharUpasya bhUyaskArasyASTAviMzatyAdyapekSayA mAgeva gRhItatvAt ekApekSayA tasya pRthagbhAvA| yogAt / na yavadhibhedAdbhuyaskArabhedo vivakSyate, tathA sati bhuuyskaaraannaamtibaahulyprsktH| tathAhi-kadAnidaSTAviMzaterekatriMzadvandhaM | gacchati kadAcidekonatriMzataH kadAcidekasyAH, tathA kadAcitrayoviMzaterapyaSTAviMzatibandhaM gacchati kadAcitpazcaviMzaterityAdi / tadevaM | saptAtiriktA bahavo'pi bhUyaskArAH prApnuvanti, na caitadiSTaM, tato nAvadhibhedAdbhUyaskArabheda iti paDeva bhUyaskArabhedAH / zAstrAntare | saptAbhidhAnaM bandhAdanuttIrNAvadhibhedo na bhUyaskArabhedaprayojakaH, taduttIrNAvadhibhedastu bhUyaskArabhedaprayojaka iti prasaGgAbhiprAyeNa, tatrApi paramArthataH SaDantarbhAva evonneya iti tatvam / alpatarAH sapta, tathAhi-devatvaM prAptasyaikatriMzatastriMzati gamanaM saMbhavati, tasyaiva devabhavAcyavamAnasya triMzata ekonaviMzati, tathA kSapakazreNyArohe upazamazreNyArohe vA'STAviMzatyAderekasyAM, nAnAjIvAnAM yathAyogaM triMzadA-19 dekhayoviMzatyanteSu gamanaM, tataH saptAlpatarAH / avasthitA aSTaica, avaktavyAstu trayaH, te punarevam-upazAntamohAvasthAyAM nAmakarmaNaH sarvathA'bandhako bhUtvA ihaivopazAntAddhAkSayeNa yadA punarapyekavidhaM badhnAti tadAdyasamaye prathamo'vaktavyabandhaH, yadA copazAntamohAva| sthAyAmevAyuHkSayeNAnuttarasureSu samutpadyate upAttatIrthakaranAmA ca tadA tasya prathamasamaya eva manuSyagatiprAyogyAM tIrthakaranAmasahitAM For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi www.kobatirth.org LOD // 89 // MURTISARG kRto manujagatipazcendriyajAtitrasabAdaraparyAptasubhagAdeyayazAkIya'gurulaghutaijasakArmaNanirmANavarNAdicatuSTayasthirAsthirazubhAzubhAdyasaMhananopaghAtapratyekaudArikadvikaSaDanyatamasaMsthAnaparAghAtocchrAsAnyataravihAyogatisusvaraduHkharAnyataralakSaNatriMzatprakRtyudayo bhavati / eSa eva udayasthAtIrthakRtastIrthakaranAmAnvita ekatriMzadudayaH / tataH samudghAtaM kurvato'tIrthakRto dvitIyasamaye audArikamizrakAyayoge vartamAnasya parA neSu bhUya skArAdayaH ghAtocchvAsAnyataravihAyogatisukharaduHsvarAnyataranirodhe SaDviMzatiH 1 / parAghAtocchvAsaprazastavihAyogatisukharanirodhe tIrthakRtaH | saptaviMzatiH 2 / SaDviMzatirevAtIrthakarakevalinaH samudghAtaM praviSTasya tRtIyasamaye kArmaNakAyayoge vartamAnasyoditasaMsthAnAdhasaMhananau dArikadvikopaghAtapratyekarUpaprakRtiSaTkanirodhe viMzatiH 3 / tasminneva samaye tIrthakRta uktaprakRtiSadkanirodhe ekaviMzatiH 4 / ayo-12 | gitvaM pratipadyamAnasya tu tIrthakRta ekatriMzataH kharanirodhe triMzadbhavati 5 / tato'pyucchvAse niruddha ekonatriMzat, atIrthakRtastriMzataH khara| nirodhe ekonatriMzat 6 / tata ucchvAse niruddhe'STAviMzatiH 7 / tato'STAviMzateratIrthakRtkevalino'yogitvapratipattiprathamasamaye parAghAtoditavihAyogatipratyekopaghAtAnyatamasaMsthAnAdyasaMhananaudArikadvikasthirAsthirAgurulaghuzubhAzubhataijasakArmaNavarNAdicatuSTayanirmANalakSaNavizatiprakRtyudayavyavacchede'STakodayaH 8 / tIrthakRtkevalina ekonatriMzata uktaviMzatiprakRtyudayavyavacchede nvkodyH| saMsAriNAM tvekatriMzadAderudayasthAnAdekaviMzatyanteSu katipayeSvevAlpatarodayasthAneSu saMkramaNam / tata itthaM vicAryamANamalpatarodayasthAnamadhikaM na prApyata | iti navaivAlpatarodayAH / avasthitodayAH sthAnatulyAH / avaktavyodayastvasaMbhavI, yataH sarvanAmottaraprakRtyudayavyavacchedo'yogicarama- aa | samaye, na ca tataH punarudaya iti| . . // 89 // tadevamuktAH pratyekaM jJAnAvaraNIyAdyuttaraprakRtInAmudayasthAneSu bhUyaskArAdayaH / samprati sAmAnyataH sarvottaramakRtInAmudayasthAneSu vakta For Private and Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAH / tatra sAmAnyataH sarvottaraprakRtInAmudayasthAnAni SaDviMzatiH / tadyathA - ekAdaza dvAdaza trayoviMzatizcaturviMzatiH, tata ekonatriMzadAdIni catustriMzadantAni tatazcatuzcatvAriMzadAdIni ekonaSaSTayantAni, 11-12-23-2429-30-31-32-33-34-44-45 | 46-47-48-49-50-51-52-53-54-55-56-57-58-59 / tatra manuSyagatimanuSyAyuHpaJcendriyajAtitrasabAdaraparyApta| subhagAdeyayazaH kIrttayo'nyataravedanIyamuccairgotraM cetyekAdazama kRtyudayo'tIrthakRto'yogitvAvasthAyAm / eSa eva tIrthakaranAmAnvito dvA dazodayastIrthakRtaH / etAveva dvAvudayAvagurulaghunirmANasthirAsthirazubhAzubhataijasakArmaNavarNAdicatuSTayarUpanAmadhuvodayasahitau samudghAte | kArmaNakAyayoge trayoviMzaticaturviMzatyudayau bhavataH / eteSUdayasthAneSu na bhUyaskAraprAptiH, ayoginaH sayogitvasya atIrthakRtaca tIrthakaratvasyAprApteH / tAveva trayoviMzaticaturviMzatyudayau pratyekopaghAtaudArikadvikAnyatamaika saMbhavisaMsthAnAdya saMhananasametau yathAsaGkhayamekonatriMzatriMzadudayau bhavataH / tathA svabhAvasthayostIrthakarAtIrthakarayoryAvekatriMzatriMzadUpau nAmna udayau tAvanyataravedanIyamanuSyAyuruccairgotrasa| metau catustriMzattrayastriMzadudayau bhavataH / tayoH kharanirodhe krameNa trayastriMzadvAtriMzadudayau / tayorapyucchvAsanirodhe dvAtriMzadekatriMzadudayau / | ete dazodayAH kevalinAm / eteSu dazasrdayasthAneSu padbhyaskArodayAH / te cAtIrthakaratIrthakarAvadhikRtya krameNakonatriMzatriMzadAdayo | draSTavyAH, zeSAstu na saMbhavanti / tatra kAraNamuktameva / navAlpatarodayAH, te ca catustriMzadvarjAH zeSAH sarve'pi / catuzcatvAriMzadudayaH kSINasatakasyAviratasamyagdRSTerantarAlagatau vattamAnasya / tatra jJAnAvaraNapaJcakaM darzanAvaraNacatuSkamantarAyapaJcakamanantAnubandhivarjAstrayo'nyatame | krodhAdayastrayANAM vedAnAmanyatamo vedaH dvayoryugalayoranyataradyugalamiti SadmohanIya prakRtayaH sarvasaGkhyayA viNshtirghaatiprkRtyH| tathA cata | sRSvanyatamA gatiranyatamAnupUrvI paJcendriyajAtiH trasabAdaraparyAptAparyAptAnyatarasubhagAdurbhagaikatarAdeyAnAdeyaikataraya zaH kIrttya yazaH kItyakata For Private and Personal Use Only Saks aya Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 91 // 14652252 ac www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | na labhyate / atha svabhAvasthe tIrthakare saMbhAvini catustriMzadudaye catuzcatvAriMzadAdInAmanyatamasmAdudayasthAnAtsaMkrame catustriMzadudayo'lpataro bhavatIti cenna, guNasthAnakramArohaM vinA kevalitvAprApteH kramAnusaraNe ca kSINamohaguNasthAne trayastriMzatprakRtyAtmakamekamevodayasthAnaM manujagatipazcendriyajAtitrasa bAdaraparyAptasubhagAdeya yazaH kIrttitaMja sa kArmaNa sthirAsthirazubhAzubhavarNAdicatuSTayAgurulaghunirmANaudArikadvikapratyekopaghAtAnyataravihAyogatiparAghAta sukha ra duHkharAnyatarocchvAsAnyatamasaMsthAnAdyasaMhananAnyataravedanIyamanuSyAyuruccairgotralakSaNaM | prApyate / tataH kevalajJAnotpattau tIrthakaranAmodaye catustriMzallakSaNamudayasthAnaM bhUyaskAratayaiva prApyate, nAlpataratayeti / yadapi caikonapaSTirUpamudayasthAnaM tadapi tato'nyasya mahata udayasthAnasyAbhAvAnnAlpataratvamAskandatIti dvayApagamAccaturviMzatirevAlpatarAH / tadevamuktAH sAmAnyataH sarvottaraprakRtInAmudayasthAneSu bhUyaskArAdayaH / udIraNAdhikAro'pi prAya udayasama eva draSTavyaH / navaraM nAmno'STanavodayasthAnayorudIraNAbhAvaH sAmAnyataH sarvottaraprakRtisamudAye cApramattAdau vedanIyAyurvajanamityAdirUpo yo vizeSastamudIraNA prasthAnataH samyak paribhAvya tadgatA bhUyaskArAdayo nirUpaNIyAH / I samprati pratyekaM jJAnAvaraNIyAdyuttaraprakRtInAM sAmAnyataH sarvottaraprakRtInAM ca sattAsthAneSu bhUyaskArAdayo vAcyAH / tatra pratyekaM jJAnAvaraNIyAdyattaraprakRtInAM te bhAvyante - jJAnAvaraNIyasyAntarAyasya ca pratyekaM paJcapaJcaprakRtyAtmakamekaM sattAsthAnamavasthitam / atrAnyasya mahato'lpasya vA sthAnasyAbhAvAdbhUyaskArAlpatarAsaMbhavaH, avaktavyo'pyatra nAsti, sakalaitaduttaraprakRtisattAvyavacchede bhUyaH sattAsaMbhavAt / vedanIyasya dve sattAsthAne, tadyathA dve ekA ca / tatra dve ayogyavasthAdvicaramasamayaM yAvat, ekA caramasamaye / atra na bhUyaskArasatkarmatA, ekama kRtyAtmakasattAsthAnAdviprakRtyAtmakasattAsthAne saMkramAbhAvAt / ekamalpataraM tacaikaprakRtyAtmakam / ekaM For Private and Personal Use Only Mara sattAsthA neSu bhUya skArAdayaH // 91 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dviprakRtyAtmakamavasthitam, ekamakRtyAtmakasya sthAnasyaikasAmayikatvenAvasthitatvAbhAvAt / gotrAyuSodve dve sattAsthAne, tadyathA-dve ekA ca / tatra gotraprakRtyoranyatarAnapagame dve / yadA tu tejovAyubhavagateno caigatramudvalitaM bhavati nIcegotraM vA'yogyavasthAdvicaramasamaye kSINaM tadaikA | AyuSaH parabhavAyurabandhaM yAvadekA, tadbandhe ca dve satyau / tatra gotrasyaikaM dviprakRtyAtmakaM bhUyaskArasatkarma, yadodvalitocairgotro nIce gotra kasatkarmA san bhUya uccairgotraM badhnAti tadA'vaseyaM, ekamekaprakRtyAtmakamalpataraM tadapi cocairgotre udvalite nIcairgotre vA kSINe, dve avasthitasatkarmaNI, dvayorapi cirakAlamavasthAnAt, navaramekaprakRtyAtmake sattAsthAne ciramatrasthAnamudvalitoccargotrasya | nIcagatrarUpe draSTavyaM, noccairgotrarUpe, tasya dvitIyasamaya eva kSayAt / AyuSo'pyekaM dviprakRtyAtmakaM bhUyaskArasatkarma, tacca parabhavAyurbandhe, ekamekaprakRtyAtmakamalpatarasatkarma, taccAnubhUyamAnabhavAyuSaH sattAvyavacchede parabhavAyuSa udayasamaye / dve avasthitasatkarmaNI, dvayorapi sattAsthAnayozcirakAlamavasthAnAt / yazvavaktavyaM tadubhayatrApi nAsti, ubhayorapi sarvasvasvottara prakRtisattAvyavacchede bhUyaH sattAyA ayogAt / darzanAvaraNIyasya zrINi satkarmasthAnAni-nava SaT catasrazceti / tatra kSapakazreNyAmanivRttivAdarAddhAyAH saMkhyeyAn bhAgAn yAvadupazamazreNyAmupazAntamohaguNasthAnaM yAvannava / kSapaka zreNyAmanivRttibAdarasamparAyAdvAyAH saMkhyeyebhyo bhAgebhyaH parataH kSINamohaguNasthAnasya dvicaramasamayaM yAvat pad, caramasamaye catasraH / atra dve alpatare - paT catasrazceti / natrapaDAtmake dve avasthita satkarmaNI, catuSprakRtyAtmakasya sattAsthAnasyaikasAmayikatvenAvasthitatvAsaMbhavAt / bhUvaskAramavaktavyaM cAtra nAsti, caturAdiprakRtisattAvyavacchede bhUyaH satAsaMbhavAt / For Private and Personal Use Only Dabalya Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatrth.org 13|107-108-109-110-111-112-113-114-125-126-127-128-129-130-131-133-134-135karmaprakRtiH 136-137-138-139-140-141-142-143-144-145-146 / tatrAtIrthakarakevalino'yogyavasthAcaramasamaye ekAdaza // 13 // | prakRtyAtmakaM sattAsthAnam , tasminneva samaye tIrthakRto dvAdazaprakRtyAtmakaM, tAzca dvAdaza manuSyAyurmanuSyagatipazcendriyajAtitrasabAdaraparyA subhagAdeyayaza-kIrtitIrthakaranAmAnyataravedanIyocairgotralakSaNAH / etA eva jinanAmarahitA ekAdaza / sayogikevalyavasthAyAmazItyA | dIni catvAri sattAsthAnAni 80-81-84-85 / tatrAzItiriyaM-devadvikamaudArikacatuSTayaM vaikriyacatuSTayaM taijasakArmaNazarIre taijasa kArmaNabandhane taijasakArmaNasaGghAte saMsthAnaSaTkaM saMhananaSaTkaM varNAdiviMzatiragurulaghuparAghAtopaghAtocchavAsavihAyogatidvikAni sthi| rAsthire zubhAzubhe susvaraduHsvare durbhagamayazaHkItiranAdeyaM nirmANa pratyekamaparyAptaM manuSyAnupUrvI nIccairgotramanyataravedanIyamityekonasa|satirekAdaza ca prAguktA iti / saivaashiitirjinnaamshitkaashiitiH| azItirevAhArakacatuSTayAnvitA cturshiitiH| saiva jinanAmAnvitA paJcAzItiH / etAnyevAzItyAdIni catvAri sattAsthAnAni jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNacatuSTayAntarAyapazcakasahitAni caturnavatyAdIni catvAri sacAsthAnAni bhavanti 94-95-98-99 / etAni ca kSINakaSAyacaramasamaye nAnAjIvAnadhikRtya prApyante / etAnyeva nidrApracalAsahitAni yathAkramaM SaNNavatyAdIni catvAri sattAsthAnAni bhavanti 96-97-100-101 / etAni kSINakaSAyagugasthAnake dvicaramasamayaM yAvannAnAjIvApekSayA prApyante / eteSveva saMjvalanalobhaprakSepe saptanavatyAdIni catvAri bhavanti 97-98-101-102 / | etAni sUkSmasamparAye labhyante / eteSveva saMjvalanamAyAprakSepe'STanavatyAdIni catvAri bhavanti 98-99-102-103 / etAnyanivRttibAdarasamparAyaguNasthAnaparyante labhyante / tasminneva guNasthAne teSveva caturSu sattAsthAneSu saMcalanamAnaprakSepe navanavatyAdIni catvAri ? sattAsthAneSu bhUyaskArAdayaH DOODode 193 // For Private and Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Achana Shri Kailassagarsuri Gyanmandir FROID D 4 bhavanti 99-100-103-104 / tasminneva guNasthAne teSveva caturSa saMjvalanakrodhaprakSepe zatAdIni catvAri bhavanti 100-101-1 104-105 / tasminneva guNasthAne puruSavedaprakSepe ekottarazatAdIni catvAri 101-102-105-106 / tatastasminneva guNasthAne hAsvAdiSaTkaprakSepe saptottarazatAdIni catvAri 107-108-111-112 / tatastasminneva guNasthAne strIvedaprakSepeSTottarazatAdIni catvAri 108-109-112-113 / tatastasminneva guNasthAne napuMsakavedaprakSepe navottarazatAdIni catvAri 109-110-113-16 114 / tasminneva guNasthAne teSveva caturyu nAmatrayodazakastyAnaddhitrikarUpaprakRtiSoDazakaprakSepe paJcaviMzatyuttarazatAdIni catvAri 2 125-126-129-130 / tato'pi tasminneva guNasthAne madhyamakaSAyASTakaprakSepe trayastriMzanchatAdIni catvAri 133-134-137138 / tathA yAni kSINamohasatkAni SaNNavatisaptanavatizatakottarazatAtmakAni catvAri sattAsthAnAni teSu mohanIyadvAviMzatistyAnaddhitrikanAmatrayodazakaprakSepAdimAni catvAri sattAsthAnAni bhavanti-catustriMzaM zataM, paJcatriMzaM zataM, aSTatriMzaM zataM, ekonacatvAriMzaM 4 | zataM, 134-135-138-139 ceti / teSveva SaNNavatyAdiSu caturyu mohanIyatrayoviMzatinAmatrayodazakastyAnaddhitrikaprakSepe paJca | triMzacchatAdIni catvAri 135-136-139-140 / mohanIyacaturviMzatiprakSepe caitAni SaTtriMzacchatAdIni catvAri sattAsthAnAni bhavanti 136-137-140-141 / mohanIyaSaviMzatiprakSepe cASTatriMzacchatAdIni catvAri 138-139-142-143 / mohanIya| saptaviMzatiprakSepe caitAnyekonacatvAriMzacchatAdIni catvAri bhavanti 139-140-143-144 / mohanIyASTAviMzatiprakSepAccaitAni | catvAriMzacchatAdIni catvAri bhavanti 140-141-144-145 / amUni ca mohanIyadvAviMzatyAdiprakRtiprakSepabhAvIni caturviMzacchatAdIni paJcacatvAriMzacchataparyantAni sattAsthAnAnyaviratasamyagdRSTayAdInAmapramattAntAnApravaseyAni / yaccAnantaraM paJcacatvAriMzacchatala News For Private and Personal Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 kSaNaM sattAsthAnaM tadeva parabhavAyurvandhe SaTcatvAriMzacchatAtmakasattAsthAnaM (146) bhavati / tathA yadA jantostejovAyubhave vartamAnasya |3|| karmaprakRtiH nAmno'STasaptatirekameva ca nIcairgotralakSaNaM gotra sattadA tasya jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNanavakavedanIyadvikamohanIyaSaDviMzatyantarAyapazca- sattAsthA| katiryagAyuSAM mIlanena saptaviMzaM zataM (127) sattAsthAnaM bhavati, tadeva pArabhavikatiryagAyurvandhe'STAviMzatyadhikaM zataM (128) / tathA | neSu bhuuy||14|| vanaspatikAyikeSu yadA sthitikSayAddevadvikanarakadvikavaikriyacatuSTayarUpAsvaSTAsu prakRtiSu kSINAsu nAmno'zItiprakRtayaH sattAyAM labhyante skArAdayaH | tadA nAmno'zItirdva vedanIye dve gotre anubhUyamAnaM tiryagAyurAvaraNacaturdazakaM mohanIyaSaDviMzatirantarAyapazcakaM ceti triMzacchatAtmaka (130) sattAsthAnaM, tadeva parabhavAyurvandhe ekatriMzacchatAtmakaM (131) sattAsthAnam / tadevaM paribhAvyamAnaM dvAtriMzacchatAtmakaM sattAsthAnaM na prApyata iti tadvarjanaM kRtam / iha yadyapi saptanavatyAdIni tattatprakRtiprakSepAdanyathA'nyathA'nekadhA labhyante tathApi saMkhyayA tulyA. II nIti na pRthagvivakSyante / tato'STacatvAriMzadeva sattAsthAnAni, nonAdhikAni / atrAvaktavyaM satkarma nAsti, sarvaprakRtisattAvyavacchede bhUyaH sattAyA ayogAt / avasthitAni catuzcatvAriMzat , ekAdazadvAdazacaturnavatipazcanavatirUpANAM caturNA sattAsthAnAnAmekasAmayikatayA'vasthitatvAyogAt / saptacatvAriMzadalpatarANi / saptadaza bhUyaskAgaNi, yatastAni saptaviMzatizatAdArabhya parata eva prApyante, nArvAk, parato'pi yatrayastriMzacchatAtmakaM sattAsthAnaM tadapi bhUyaskAratayA na labhyate, saptaviMzatizatAdAktanAnAM sattAsthAnAnAM parato'pi traya| khrizacchatAtmakasya sattAsthAnasya kSapakazreNyAmeva prAptisaMbhavAt / tatazca pratipAtAbhAvena teSAM bhUyaskAravAyogAt , tataH saptadazaiva bhUyaskArANi / tadevamuktAH uttaraprakRtimAzritya bandhAdiSu bhUyaskArAdayaH / evaM banyAdInAM sthityAditraye saMkramAdInAM caturpu cAga 194 // mAnusAreNa khayameva bhAvanA vidheyA // 52 // DODekorea For Private and Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org karmaprakRtiH // 15 // . (cU0) 'bandhodIraNasaMkamasaMtudayANa'ti-eesi paMcaNhaM padANaM 'jahannagAIhiM'ti-jahannaukkoseNaM 'saMveho'tti|paropparamelavaNaM 'pagatihitiaNubhAgapadesato Neo'tti-eehiM NeyavvA // 54 // baMdhodaya sattA __(malaya0)-'baMdhodIraNa'tti-bandhodIraNAsaMkramasattodayarUpANAM paJcAnAM padArthAnAM 'prakRtisthityanubhAgapradezataH' prakRtisthityanu saMvedhaH | bhAgapradezAnadhikRtya jaghanyAjaghanyotkRSTAnutkRSTaiH saMvedhaH-parasparamekakAlamAgamAvirodhena mIlanam / yathA jJAnAvaraNIyasya jaghanye sthitibandhe jaghanyo'nubhAgabandhaH, jaghanyaH pradezayandhaH, ajaghanyAH sthityudIraNAsaMkramasattodayA ityAdirUpaM, tatpUrvAparau suSThu paribhAvya jJAtavyam // 54 // ___ (u0)-bandhodIraNAsaMkramasattodayarUpANAM paJcAnAM padArthAnAM prakRtisthityanubhAgapradezataH prakRtisthityanubhAgapradezAnadhikRtya | | jaghanyAjaghanyotkRSTAnutkRSTaiH saMvedho-mithaH zAstrAvirodhenaikakAlaM mIlanaM, yathA jJAnAvaraNIyasya jayanye sthitivandhe jaghanyo'nubhAga- |bandhI jaghanyaH pradezabandhaH ajaghanyAH sthityudIraNAsaMkramodayA ityAdirUpaM, tatpUrvAparavicAraM suSThu paribhAvya jJAtavyam // 54 // . tadevamuktA sattA / samAptaH prkRtgrnthaarthH| atha saMvedhaprasaGgAdvandhodayasattAsaMvedhapratipAdakasaptatikArtho mahopayogItyatraivAyaM dimA-5 treNopadayate tatra prathamato / mUlaprakRtiSu bandhasya bandhena saMvedha ucyate___ AyuSi badhyamAne'STApi karmANi niyamAdhyante ApramattaguNasthAnaM, zeSeSu guNasthAneSu saptabandhe'ppAyuSo na bandha iti / moha-12 | nIye badhyamAne saptAnAmaSTAnAM vA bandhaH / tadvandho hyanivRttivAdarAntaH / tatra mizrApUrvakaraNAnivRttivAdareSu saptAnAmeva, zeSeSu tv-10||15|| mattAnteSvAyubandhAbhAve saptAnAM tadvandhe tvaSTAnAM bandhaH / vedanIye vadhyamAne ekasya SaNNAM saptAnAmaSTAnAM vA bandhaH, tatropazAntamohAdau For Private and Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SODE AGAGLIGENCE vedanIye badhyamAne tadevaikaM badhyate, sUkSmasamparAye mohAyurvarjAni SaT , saptASTabhAvanA prAgvat / jJAnAvaragadarzanAvaraNanAmagotrAntarAyeSu | badhyamAneSu SaT saptASTau ca, tatra SaT sUkSmasamparAye, saptASTabhAvanA prAgvat / tadevaM cintito bandhasya bandhena saMvedaH / ayodayasyodaya| sattAbhyAM saha cintyate___ mohasyodaye niyamAdaSTAvapyudaye sattAyAM ca labhyante / tadudayo hi sUkSmasamparAyAntaH / sUkSmasamparAyaM yAvacca sarvANyapi karmANyudaye sattAyAM ca prApyanta iti / jJAnAvaraNadarzanAvaraNAntarAyANAmudaye sati saptASTau ca sattAyAmudaye ca labhyante / tatrASTAvudaye sUkSmasamparAyaM yAvat , sattAyAM tUpazAntamohe'pi / sapta tUdayamAzrityopazAntamohe kSINamohe vA sattAmadhikRtya tu kSINamohe eva / vedanIyAyurnAmagotrANAmudaye satyaSTau sapta catvAri vA santyudayavanti ca prApyante / tatrASTAvudayamadhikRtya sUkSmasamparAya, sattAmadhikRtya tUpazAntamohaM yAvat / saptodayamadhikRtyopazAntamohe kSINamohe vA sattAmadhikRtya tu kSINamoha eva / catvAri trayodaze caturdaze vA guNasthAne tAnyeva / tadevamukta udayasyodayasattAbhyAM saMvedhaH / atha sattAyA udayasattAbhyAM cintyate- . tatra mohanIyasya sattAyAmudayo'STAnAM saptAnAM vA / tatrASTAnAM sUkSmasamparAyaM yAvat , saptAnAM tUpazAntamohe, sattA punaraSTAnAmeva, | mohanIyasattAyAH zeSasarvasattAnAntarIyakatvAt / jJAnAvaraNadarzanAvaraNAntarAyANAM sattAyAM saptAnAmaSTAnAM vodayaH / tatrASTAnAmudayaH sUkSmasamparAyaM yAvat , saptAnAmupazAntamohe kSINamohe vA / sattA'pyaSTAnAM saptAnAM vA, aSTAnAmupazAntamohaM yAvat , saptAnAM kSINamohe / vedanIyAyurnAmagotrANAM sattAyAM saptAnAmaSTAnAM caturNA vA sattodayau / tatra saptAnAmaSTAnAM vA sattodayau prAgvat / caturNA trayodaze caturdaze ca guNasthAne / tadevamuktaH sattAyA udayasattAbhyAM saMvedhaH / ayodayasya bandhena saha saMvedha ucyate For Private and Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir baMdhodaya sattA saMvedhaH mohanIyasyodaye SaT saptASTau vA badhyante / tatrASTAvAyurvandhakAle, tadabhAve tu sapta, tAni cAnivRttibAdaraM yAvat , SaT sUkSmakarmaprakRtiH samparAye / mohanIyavarjAnAM zeSANAmudaye eka SaT saptASTau ca badhyante / tatra SaTsaptASTabhAvanA prAgvat / ekaM jnyaanaavrnndrshnaavrnnaa||17|| ntarAyANAmudaye upazAntamohe kSINamohe vA, vedanIyAyurnAmagotrANAmudaye sayogikevalinyapi, taccaikaM sAtavedanIyarUpaM draSTavyam / OM tadevamukta udayasya bandhena saha saMvedhaH / atha bandhasyodayena sahocyate__SaNNAM saptAnAmaSTAnAM vA bandhe mohasyodayo bhavati, aSTasaptaSabandhAnAM krameNApramattAnivRttibAdarasUkSmasamparAyAntatvAt , mohodayasya cAvazyaM sUkSmasamparAyAntatvAt / zeSANAM tUdayo'STAnAM saptAnAM SaNNAmekasya ca bandhe bhavati / tathAhi-jJAnAvaraNadarzanAvaraNAntarAyA. NAmudayaH kSINamohaM yAvat , vedanIyAyurnAmagotrANAmayogikevalinaM yAvat ekasya bandha upazAntamohAdau / tataH zeSANAmudayaH saptAsRSaDekabandhe'pi bhavati / tadevamukto bandhasyodayena saha saMvedhaH / atha sattAyA bandhena sahocyate ekakasyASi karmaNaH sattAyAmekaSaTsaptASTabhedaizcaturvidho'pi bandhaH saMbhavati / mohanIyasya sattAyA upazAntamohaM zeSaghAtinAM kSINamohaM aghAtinAM caturNAmayogikevalinaM yAvatmApteH, aSTasaptapaDekabandhAnAM ca yathAsaMkrama, apramattamanivRttibAdaraM sUkSmasamparAyamupa. zAntamohAdikaM ca yAvatprAptaH / tadevamuktaH sattAyA bandhena saMvedhaH / atha bandhasya sattayA sahocyate ____ aSTabandhe saptabandhe SaDbandhe ca niyamAdaSTAnAM sattA, ekasya ca bandhe'STAnAM saptAnAM caturNA ca krameNopazAntamohe kSINamohe. III sayogikevalini ca / ukto bandhasya sattayA saMvedhaH / sampratyudayena sahAbhidhIyate saptAnAmaSTAnAM SaNNAM vA bandhe niyamAdaSTAnAmapi prakRtInAmudayo bhavati / sAtavedanIyasyaivaikasya bandhe saptAnAM catuNAM vodyH| // 17 // For Private and Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatra saptAnAmupazAntamohe kSINamohe vA / catuNAM sayogikevalini / tadevamukto mUlaprakRtIradhikRtya bandhodayasacAnAM saMvedhaH / athaitAsAmeva sthAnAnyucyante sthAnaM nAma dvitrAdiprakRtisamudAyaH / tatra vedanIyAyurgotrANAM pratyekaM dve dve sattAsthAne-dve ekA ceti / tatra vedanIyasyAyogikevalidvicaramasamayaM yAvadve api satyau, ekatarasya vyavacchede caramasamaye ekA / gotrasyoccargotre udvalite nIcaMgotre vA'yogidvicaramasamaye kSINe ekA satI, zeSakAlaM tu dve| bandhe udaye ca vedanIyAyurgotrANAmekamevaikaprakRtirUpaM sthAnam / na hyamISAM vivAdiprakatayo yugapaddhandhamudayaM vA gacchanti / tathA jJAnAvaraNAntarAyayoH pratyekaM bandhodayasattAsvekaikaM paJcapaJcaprakRtyAtmakaM sthAnam / ____ athAyuSo guNasthAneSu bandhodayasattAzcintyante-AdyaM guNasthAnaM yAvannarakAyuSo dvitIya yAvatiryagAyuSazcaturtha yAvanmanuSyAyuSaH | saptamaM yAvaddevAyuSo bandhaH / tathA caturtha yASanarakAyuSo devAyuSazcodayaH, paJcamaM yAvattiryagAyuSazcaturdazaM yAvanmanuSyAyuSaH / tathA saptamaM | TI yAvannarakAyuSaH sattA, saptamaM yAvattiryagAyuSo'yogikevalinaM yAvanmanuSyAyuSaH, devAyuSastUpazAntamohaguNasthAnakaM yAvat , yato devA| yuSi baddhe'pyupazamazreNimArabhate, sA copazAntamohaguNasthAnaM yAvadbhavati / sampratyAyuSo bandhodayasattAsaMvedha ucyate-tatra tiryazco) manuSyAzca sarvatrotpadyanta iti teSAM caturNAmapyAyuSA bandhasaMbhavaH, devA nArakAzca tiryaanuSyagatyorevotpadyanta iti teSAM dvayorevAyuSo. |bandhaH / tatastiyaGamanuSyagatyornava nava, devanArakayozca paJca paJca bhaGgAH sambhavantIti sarvasaMkhyayA'STAviMzatirbhaGgAH / tathAhi-nairayi| kasya parabhavAyurbandhakAlAt pUrva nArakAyuSa udayo nArakAyuSaH sattA 1, eSa bhaGga AyeSu caturpu guNasthAneSu prApyate, zeSaguNasthAnasya | narakeSvasaMbhavAt / parabhavAyurvandhakAle tiryagAyuSo bandho nArakAyuSa udayo nArakatiryagAyuSI satI 2, eSa bhaGgo mithyAdRSTeH sAsAdanasya HOR&SODE For Private and Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baMdhodaya sa ttA saMvedhaH navaraM nArakA 1, eSa bhaGga udayonArakA vA / athavA manuSyAyuSo bandho nArakAyuSa udayo manuSyanArakAyuSI satI 3, eSa bhaGgo mithyAdRSTeH sAsAdanasyAviratasamyagdRSTervA / karmaprakRtiH | bandhoparame nArakAyuSa udayo nArakatiryagAyuSI satI 4, eSa bhaGga AyeSu caturvapi guNasthAneSu, tiryagAyubandhAnantaraM kasyacinnArakasya || // 98 // samyamithyAtve samyaktve vA gamanasaMbhavAt / athavA nArakAyuSa udayo manuSyanArakAyuSI satI 5, eSo'pi bhaGga AyeSu caturvapi guNasthAneSu, manuSyAyurvandhAnantaraM mizre samyaktve ca saMkramasambhavAt / evaM devAnAmapi paJca bhaGgA bhaavniiyaaH| navaraM nArakAyuSaH sthAne devAyuruccAraNIyam / tirazcAM parabhavAyurvandhakAlAt pUrva tiryagAyuSa udaya stiryagAyuSaH sattA 1, eSa bhaGga AyeSu paJcasu guNasthAneSu, zeSaguNasthAnasya tiryakSvasambhavAt / bandhakAle nArakAyuSo bandhastiryagAyuSa udayo nArakatiryagAyuSI satI2, eSa bhaGgo mithyAdRSTeH, anyasya nArakAyurabandhakatvAt / athavA tiryagAyuSo bandhastiryagAyuSa udayo dve tiryagAyuSI satI 3, eSa bhaGgo mithyAdRSTeH sAsAda nasya vA / yadvA manuSyAyuSo bandhastiryagAyuSa udayo manuSyatiryagAyuSI satI 4, eSo'pi bhaGgo mithyAdRSTeH sAsAdanasya vA, tirazco15 'viratasamyagdRSTerdezaviratasya vA devAyuSa eva bandhasambhavAt / yadvA devAyuSo bandhastiryagAyuSa udayo devatiryagAyuSI satI 5, eSa | bhaGgo mizravajiteSvAdyeSu paJcasvapi guNasthAneSu, mizrasyAyurvanyAyogAttadarjanam / bandhoparame tu tiryagAyuSa udayo narakatiryagAyuSI | satI 6, eSa bhaGga AyeSu paJcasu guNasthAneSu, narakAyubandhAnantaraM mizrasamyaktvAdAvapi gamanasaMbhavAt / athavA tiryagAyuSa udayo dve tiryagAyuSI satI 7, athavA tiryagAyuSa udayo manuSyatiryagAyuSI satI 8, athavA tiryagAyuSa udayo devatiryagAyuSI satI 9, ete trayo'pi bhaGgA AdheSu paJcasu guNasthAneSu / tadevaM sarvasaMkhyayA tirazcAM nava bhnggaaH| manuSyANAmapyevaM navaiva / tatra manuSyAyuSa udayo manuSyAyuSaH sattetyeSa bhaGgo'yogikevalinaM yAvat 1 / parabhavAyurvandhakAle narakAyuSo bandho manuSyAyuSa udayo nArakamanuSyA / // 98 // For Private and Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achana Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sattAyAM :-7-6-5 jhAnAvaraNIyasya udIraNAyAM zAnAvaraNIyasya / 8-7-6-18-7 darzanAvaraNIyasya vedanIyasya mohanIyasya darzanAvaraNIyasya vedanIyasya mohanIyasya AyuSaH AyuSaH 8-7-48-7-6-5-28-7-4 CREESONSIOHD REGISMDCCESSARDOI nAmnaH 8-7-48-7-6-5-28-7- nAmnaH gotrasya gotrasya antarAyasya aMtarAyasya For Private and Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH ma0 darzanAvaraNasya saMvedha bhaMgAH // 99 // BREGOESHDOOGos ___ manuSyeSu 14 yA0 (AyurvadhAdarvAg )|| | yuSI satI 2, eSa bhaGgo mithyAdRSTeH, anyasya narakAyurabandhaka tvAt / tiryagAyuSo bandho manuSyAyuSa udayastiyaGmanuSyAyuSI 1 me (AyurvadhakAle) satI 3, eSa vikalpo mithyAdRSTeH sAsAdanasya vA, manuSyAyuSo 1-2 ( , ) bandho manuSyAyuSa udayo dve manuSyAyuSI satI 4, eSa bhaGgo mithyAdRSTeH sAsAdanasya vA, devAyuSo banyo manuSyAyuSa udayo devamanuSyAyupI satI, eSa bhaGgo'pramattaguNasthAnaM yAvat 5 / 7 yA0 ( , ) bandhoparame tu manuSyAyuSa udayo narakamanuSyAyuSI satI 6, ,, (baMdhoparame) manuSyAyuSa udayastiyaGmanuSyAyuSI satI 7, manuSyAyuSa udayo dve manuSyAyuSI satI 8, ete trayo'pi bhaGgA apramattaguNasthAnaM yAvat , narakatiryaGmanuSyAyurvandhAnantaraM kasyacitsaMyamapratipama. ma0 , , terapi bhAvAt / manuSyAyupa udayo devamanuSyAyupI satI 9, eSa 11 yA0 (,) bhaGga upazAntamohaguNasthAnaM yAvat , devAyuSi baddhe'pyupazama zreNyArohasaMbhavAt / atha darzanAvaraNasya bandhodayasattAsthAnAnyucyante-asya trINi bandhasthAnAni, nava SaD catasrazceti / tatra sarvaprakRtisamudAyo nava, // 9 // For Private and Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Su &CKEDORADIO tadvandhazcAdyaguNasthAnadvayaM yAvat / tA eva nava prakRtayaH styAnacitrikarahitAH SaD bhavanti, udvandhazca mizraguNasthAnAdArabhyApUrvakaraNaguNa sthAnasya prathamabhAgaM yAvat / tA eva Sad prakRtayo nidrAmacalAhInAzcatasraH, tadvandhazcApUrvakaraNaguNasthAnaprathamabhAgArva sUkSmasamparAyaM yAvat / sattAsthAnAnyapi darzanAvaraNasya trINi, nava SaT catasrazceti / tatra kSapakazreNimadhikRtyAnivRttivAdarasamparAyAdyabhAgaM yAvannava satyaH / tata udhvaM tu styAnadi trike kSINe SaT prakRtayaH, tAzca kSINamohadvicaramasamayaM yaavtstyH| dvicaramasamaye nidrApraca layoH sattAdhyavacchede catasraH satyaH, tAzca kSINamohacaramasamaya eva kSIyante / upazamazreNyAM tu navApi prakRtaya upazAntamohaguNasthAnaM | yAvatsatyaH / atra navabandhasthAne kAlamadhikRtya bhaGgatrayaM, tathAhi-tadanAdyanantamanAdisAntaM sAdisAntaM ceti / tatrAnAdyanantamabhavyAnAM, teSAM kadApi navavidhadhandhavyavacchedAsaMbhavAt / anAdisAntaM bhavyAnAM, teSAM kAlAntare navavidhabandhavyavacchedasaMbhavAt / sAdisAntaM samyaktvAtpatitAnAM draSTavyaM, taca jaghanyenAntarmuhUrta kAlaM yAvat utkarSato dezonArdhapudgalaparAvattaM yAvat / tathA padaprakRtyAtmakasya bandha-17 sthAnasya nirantaraM badhyamAnatvenAvasthAnamutkarSato ve SaSaSTI sAgaropamANAM, antarA samyagnithyAtvAntaritasya samyaktvasyaitAvantaM kAlaM | yAvadavasthAnasaMbhavAt , tata Urya tu kazcit kSapakazreNiM pratipadyate, kazcittu mithyAtvaM, mithyAtvapratipattau cAvazyaM naivavidho bandha iti, jaghanyena cAntarmuhUrttam / caturvidhavandhasthAnaM jaghanyenaikaM samayaM utkarSato'ntarmuharttam / tatropazamazreNyAmapUrvakaraNadvitIyabhAge caturvidhavandhamArabhyAnantarasamaye kazcitkAlaM karoti, kAlaM ca kRtvA divaM gataH sannavirato bhavati, aviratatve ca paviSabandha iti caturvidhabandhasthAnasyaikasAmayikI sthitirutkaNa tvAntautikI, apUrvakaraNadvitIyabhAgAdArabhya sUkSmasamparAyAntasyApi kAlasyAntarmuhUrtapramANatvAt / tathA navaprakRtyAtmakaM darzanAvaraNasya sattAsthAnaM kAlamadhikRtya dvidhA-anAdyanantamanAdisAntaM ca / anAyanantamabhavyAnAM, kaMdA-10 k GESARICKGROR For Private and Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org a Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 10 // bhaMgA: | pyavyavacchedAta ,anAdisAntaM bhavyAnAM, kAlAntare vyavacchedAt / sAdisAntaM tu na bhavati, navAtmakasattAsthAnavyavacchedasya kSapakazreNyAM | bhAvAt , tatazca pratipAtAbhAvAt / SaTprakRtyAtmakaM tu sattAsthAnamajaghanyotkRSTamantarmuhUrttapramANam / catuSprakRtyAtmakaM tvekasAmayikam / darzanAvaraNaudayasthAne darzanAvaraNasya dve, tadyathA-catasraH paJca ca / tatra darzanAvaraNacatuSkasya kevalasyodaye catuSprakRtyAtmakamudayasthAnaM, anyatamanidrodayasAhitye ca paJcaprakRtyAtmakaM, ete dve apyudayasthAne kSINamohaguNasthAnaM yAvaddaSTavye / ayaM ca catasRNAM paJcAnAM vA praka-10 tInAmudaya ekatra yugapadbhAvApekSayA draSTavyaH, sAmAnyacintAyAM tu pramattasaMyataM yAvatravAnAmapyudayaH, tataH paraM styAniitrakasyodayA | bhAvAt ssnnnnaamudyH| sa ca taavdyaavtkssiinnmohsyopaantysmyH| tatra ca nidrApracalayorapi vyavacchedAcaramasamaye ctsRnnaamudyH| | atha bandhodayasattAsthAnAnAM parasparaM saMvedha ucyate-navavidho bandhazcaturvidha udayo navavidhA sattA, eSa bhaGgo nidrodayAbhAve draSTavyaH, nidrodaye tu navavidho bandhaH paJcavidha udayo navavidhA sattA, etau dvAvapi bhaGgo mithyAdRSTisAsAdanAnAM / tathA Savidho bandhazcaturvidha | | udayo navavidhA sattA, athavA SaDvidho bandhaH paJcavidha udayo navavidhA sattA, etau dvAvapi mizraguNasthAnAdArabhyApUrvakaraNaguNasthAnAdyabhAgaM yAvadveditavyau / tathA caturvidho bandhazcaturvidha udayo navavidhA sattA, athavA caturvidho bandhaH paJcavidha udayo navavidhA sattA, etau dvAvupazamazreNyAmapUrvakaraNadvitIyabhAgAdArabhya sUkSmasamparAyacaramasamayaM yAvat , upazAnte tu bandhAbhAvAccaturvidha udayo navavidhA sattA athavA paJcavidha udayo navavidhA sattA iti dvau bhnggau| kSINamohacaramasamaye ca caturvidha udayazcaturvidhA sattA ityeSa navamo bhaGgaH / tathA caturvidho bandhazcaturvidha udayaH SaDvidhA sattetyeSa vikalpaH styAnaddhitrikakSayAnantaraM sUkSmasamparAyacaramasamayaM yAvat / // 10 // tathA'bandhazcaturvidha udayaH paDvidhA sattetyeSa vikalpaH kSINamohe dvicaramasamayaM yAvat / tadevaM sarvasaMkhyayA darzanAvaraNasya saptatikAkAra For Private and Personal Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Ca bhaMga saMkhyA deveSu baMdhaH udayaH ti0 ma0 de is ti0 33 " " " 35 37 35 " sattA na0 ti0 na0 ma0 na0 ti0 na0 ma0 na0 de0 ti0 de0 ma0 de0 ti0 de0 ma0 de0 33 guNas 4 yA0 (AyurvedhakAlAdarvAg) 1-2 (AyukA) 1-2-4 ( " 4 yA0 ( baMdhoparame ) ) Apa baMdhodayasattAsaMvedhAH 28 bhaMga saMkhyA 23 35 www.kobatirth.org ") 39 Ayurveda) 12) 1-2-4 (AyurbadhakAle ) 4 yA0 ( baMdhoparame ) (,, ) ) baMdha: udayaH 11 12 na0 13 ti0 14 15 16 17 18 19 For Private and Personal Use Only ding de0 ti0 13 11 " 39 33 33 35 " sattA ti0 na0 ti0 ti0 ti0 ma0 ti0 de0 ti0 na0 ti0 ti0 ti0 ma0 ti0 de0 ti0 5 yA0 ( AyurvedhAdarvAg ) 1 me ( baMdhakAle ) 1-2 33 ( > ( ) 1-2-4-5 ( > 21 5 yA0 ( baMdhoparame ) 39 guNasthAnaprAptiH 15 dr " 33 " 39 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " Has Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir matenaikAdaza bhaGgA uktAH / kecidAcAryAH karmastavakArAdayaH kSapake kSINamohe ca dvicaramasamayaM yAvat paJcAnAmapyudayamicchanti, tanmakarmaprakRtiH ra tenAnyau dvau bhanau bhavataH, tadyathA-caturvidho bandhaH paJcavidha udayaH SaDvidhA sattA, eSa bhaGgaH styAnaddhitrikakSayAnantaraM sUkSmasaMparAyaM vadanIya: | yAvat / bandhAbhAve paJcavidha udayaH SaDvidhA sattA, eSa bhaGgaH kSINamohe dvicaramasamayaM yAvat / tadevaM sarvasaMkhyayA trayodaza bhnggaaH| gotrayoH sN||10|| ___ atha gotrasya prAguktAnAM bandhodayasattAsthAnAnAM saMvedha ucyate-tatra nIcairgotrasya sAsAdanaguNasthAnaM yAvadvandho dezaviratiguNasthAnaM | 12 vedhabhaMgA: yAvadudayaH / uccairgotrasya tu sUkSmasamparAyaM yAvadvandho'yogikevalinaM yaavdudyH| satkarmatA tu dvayorapi sarveSvapi guNasthAneSu / evaM cAtra sapta bhaGgAH saMbhavanti, tathAhi-nIcairgotrasya bandho nIcairgotrasyodayo nIcairgotraM sat 1, eSa bhaGgastejovAyukAyikeSu labhyate, tatroccairgotrodvalanAttadbhavAdudvRtteSu ca zeSajIveSu kiyatkAlaM labhyate / nIcairgotrasya bandho nIcairgotrasyodaya uccacergotre satI 2 / |athavA nIcairgotrasya bandha uccairgotrasyodayo dve satI 3, etau bhaGgo mithyAdRSTiSu sAsAdaneSu vA, agre tu bandho nIcairgotrasya nAstItyetadasaMbhavaH / tathoccairgotrasya bandho nIcairgotrasyodayo dve satI 4, eSa bhaGgo mithyAdRSTerArabhya dezaviratiM yAvat , na parataH, parato nIcairgotrodayAbhAvAt / tathocairgotrasya bandha uccairgotrasyodayo dve satI, eSa bhaGgaH sUkSmasaMparAyaM yAvat , na parataH, parato gotrabandhAbhA3 vAt 5 / abandhe uccagotrasyodayo dve satI, eSa vikalpa upazAntamohAdArabhyAyogidvicaramasamayaM yAvat 6 / caramasamaye uccairgotra| syodaya uccaigotraM sat 7 / ___atha vedanIyasya prAguktAnAM bandhodayasattAsthAnAnAM saMvedha ucyate-asAtasya bandho'sAtasyodayaH sAtAsAte satI 1, athavA'. // 10 // | sAtasya bandhaH sAtasya udayo de satI 2, etau dvau bhaGgo mithyadRSTerArabhya pramattasaMyataM yAvat prApyete, na parataH, parato'sAtasya ADDEGREGOR DONKEKAREED KOVE Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gotrasya baMdhodayasattAsaMvedhaH (bhaMgAH 7) vedanIyasya vadhodayasacAsaMvedhaH(bhaMgAH 8) OESDAY sa0 prAptisthAnaM saMkhyA udayaH ___ sattA prAptisthAna DDISE | tejovAyukAyikeSu ( kiya-- kAlamanyeSvapi) asA0 sA0 asA 6 yAvat 11-2 guNayoH | 13 yAvat nI0 5maM yAvat 10maM yAvat 11taH14zasyopAntyasamayaM yA. 14zasya caramasamaye GRAHOSD 114sya dvicaramasamayaM yA0 asA0 14sya caramasamaye sA0 For Private and Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 102 // 1 bandhAbhAvAt / sAtasya bandho'sAtasyodayo dve satI 3, yadvA sAtasya bandhaH sAtasyodayo dve satI 4, imau dvau bhaGgau mithyAdRSTerArabhya sayogikevalicaramasamayaM yAvat / parato bandhAbhAve'sAtasyodayaH sAtAsAte satI 5, athavA sAtasyodayaH sAtAsAte satI 6, etau dvau bhaGgau ayogikevalidvicaramasamayaM yAvat / caramasamaye'sAtasyodayo'sAtaM sat, yasya dvicaramasamaye sAtaM kSINaM 7, yasya tvasAtaM dvicaramasamaye kSINaM tasya sAtasyodayaH sAtasya sattA 8 / sarvasaMkhyayA vedanIyAH sAMvedhikA aSTau bhaGgAH / jJAnAvaraNe vidhne ca saMvedhabhaMgAH 2 2 5 5 5 www.kobatirth.org 5 baMdhakA 5. 10 yAvat abaMdhakAle 12 yAvat Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAnAvaraNAntarAyayozca paJcAnAmeva bandha udayaH sattA ca bandhoparame'pi paJcAnAmevodayaH sattA ceti dvau bhaGgau / tadevamalpavaktavyatvAduktAni prathamataH pada karmANi / atha mohanIyasya bandhodayasattAsthAnAnyucyante - mohanIyasya daza bandhasthAnAni, tadyathA- prathamaM bandhasthAnaM dvAviMzatiH, sA cAdyaguNasthAne / dvitIyamekaviMzatiH, sA ca dvitIyaguNasthAne / tRtIyaM saptadaza, tattRtIyaturIyaguNasthAnayoH / caturthaM trayodaza, tacca paJcame guNasthAne / pazcamaM nava, tacca paSThasaptamASTamaguNasthAneSu / SaSThaM pazJcaprakRtyAtmakaM, saptamaM catuSprakRtyAtmakaM, aSTamaM triprakRtyA - tmakaM navamaM dviprakRtyAtmakaM dazamamekaprakRtyAtmakaM, imAni paJcAdIni paJca bandhasthAnAni navamaguNasthAne draSTavyAni / atra mithyAtvaM SoDaza kaSAyA anyatamo vedo'nyataradyugalaM bhayaM jugupsA ceti dvAviMzatiH / eSA ca hAsyaratiyugale'ratizokayugale ca paryAyeNa For Private and Personal Use Only mohanIyasya baMdhasthAnAni // 102 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir darzanAvaraNe baMdhodayasattAsaMbaMdhaH (bhaMgAH 11-13 vA) udayaH sattA prAptisthAnaM saMkhyA baMdha udayaH sattA prAptisthAnaM nidrodayAbhAve (1-2 gu0) 8 9 nidrodaye ( , ) 1 9 3 taH 8masyAdyabhAgaM thAvat 10 * * 12zasya caramasamaye Das masasama 6 styA03kSayAnaMtaraM 10maMyAvat 12ze upantyasamayaM yAvat / 6. styA03kSayAnaMtaraM 10maM yA| 12ze upAntyasamayaM yA0 | CORDARGODD * upa zreNyA 8masya dvitIya 12 bhAgAdArabhya 100paryaMta 11ze baMdhAbhAvAt For Private and Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mohanIyasya baMdhasthAnAnAM yaMtraM (baMdhasthAnAni 10) karmaprakRtiH // 103 // mohasya - dhasthAnAnAM yantraM sthAnaM kAla pramANaM sthAnagataprakRtayaH | (mohasya baMdhasthAna) - kva guNasthAne katividhaM jaghanya utkRSTa mithyA0 160 130 yuga0 bha0 kucha 1 me 6 vidhaM (2 yugalena) dezonArdhapudgalaparAvataH (3 vedena ca) is anAdyanaMtaM-anAdisAntamapi / 2ye 4., (ve0 24yu02) 1 samayaM 6 AvalikA 12ka0 | 3-4rtha guNe 2, (yugalena) antarmu sAdhikaM 33 sAgaraM dezonapUrvakoTivarSANi 6-7-8 guNe 11 SaSThe 2 4 ka0 pU0 9 me 1 bhAga paryaMta antarmuhatta saM0 mAnaH saM0 mAyA saM0 lobha iti samaya nuoro | 5ma bhAga paryaMta // 10 // - For Private and Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vasya kAlastAvAnevAsya draSTavyaH, sa anuttarasureSu prApyante, tatazyutvA va kabandhe cotkRSTA sthi sAsAdanabhAvasya kAlastAvAnevAsya draSTavyaH, sa ca jaghanyata ekaH samaya utkarSataH SaDAvalikAH / saptadazabandhe cotkarSatastrayastriMzatsA-16 garopamANi kizcitsamadhikAni / trayastriMzatsAgaropamANi hi anuttarasureSu prApyante, tatazyutvehAgatya yAvadadyApi dezaviratiM sarvaviratiM | vA na pratipadyante tAvatsaptadazabandha iti kizcitsamadhikAnItyucyante, jaghanyatastvantarmuhUrtam / trayodazabandhe navakabandhe cotkRSTA sthitirdezonA pUrvakoTI, yatastrayodazabandho dezaviratau, navakavandhazca sarvaviratau, dezavirateH sarvaviratethotkapato'pi dezonapUrvakoTirevakAla iti, jaghanyatastvanayoH sthitirAntauhUrtikI / zeSeSu tu paJcAdiSUtkarSato'ntarmuhUrtapramANA sthitiH, jaghanyatastu samayamAtrA / tadbhA- 13 vanA caiva-upazamazregyAM paJcavidhabandhamArabhya dvitIyasamaye kazcita kAlaM kRtvA devalokaM yAti, tatra ca gataH sannavirato bhavati, avi| ratatve ca saptadazabandha ityekasamayatA / evaM caturvidhAdiSvapi bhAvanIyam / tadevamuktAni mohanIyasya bandhasthAnAni / athodayasthAnAnyucyante-nava mohanIyasyodayasthAnAni, tadyathA-ekaM dve catvAri paJca SaT saptASTau nava daza ca / tatra caturNA saMjvalanAnAmekatamasyodaye ekakamudayasthAnaM, tadeva trayAnyatamavedaprakSepe dvikaM, tatrApi hAsyaratirUpayugalaprakSepe catuSkaM, tatraiva bhayaprakSepe | paJcakaM, tato jugupsAprakSepAt SaTakaM, tatraiva caturNA pratyAkhyAnAvaraNAnAmanyatamodayaprakSepe saptakaM, tatraivApratyAkhyAnAnAM caturNAmanyatamaprakSepe'STakaM, tatraiva caturNAmanantAnubandhinAmanyatamaprakSepe navakaM, tatraiva mithyAtvaprakSepe dazakamiti / tatra dvikAdayo dazAntA udayAH | pratyekaM krodhe mAne mAyAyAM lobhe ca prApyanta iti caturvidhA bhavanti / te ca caturvidhAH santaH pratyekamekaikasmin vede prApyanta iti vedatrayavazAvAdazadhA bhavanti / dvAdazadhA ca santo dvikodayarahitAH zeSA udayAH pratyekamekaikasmin yugale prApyanta iti yugalasaMcA| raNayA dviguNA bhavanti, tato dvikodaye dvAdazaiva bhaGgAH, zeSeSu tUdayeSu pratyekaM caturviMzatiH / sA caikaikasmin guNasthAne'nekadhA prApyate, For Private and Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 104 // gata |Efa 10 sthAnAntargatazakRtayaH saMjvalanAnAM anyatamA anyatamavedaprakSepe hAsyaratiprakSepe ( kuyugala pra0 ) bhayaprakSepe kutsA " anyatamapratyAkhyAnaprakSepe apratyA0 anaMtA0 mithyAtvaprakSepe 35 33 33 33 www.kobatirth.org modanIyasyodayasthAnAni (9) 4 vidhaM ( krodhAdibhiH ) 12 (4 kaSAya 3 vedaiH ) 35 24 vidhaiti 4 3 " 39 21 17 55 33 udayasthAnaM katividhaM ( For Private and Personal Use Only " 33 " ` ," " kapAya4 veda3 yugala2 guNanena bhaGgA bhavanti jaghanya utkRSTa kAlamAnaM kAlamAnaM 1 samayaM antarmu0 " " 23 23 35 " 33 33 35 35 " 55 " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 LUK hwaas i mohasya u dayasthAnAnayantra // 104 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prApyata iti dvidhA, navakabandhaM yAvatsarveSAmapi hAsyaratyoraratizokayozca vikalpena bandhakatvAt / bhUyaH sA triSvapi vedeSu pratyekaM vikalpena prApyata iti SoDhA / saiva dvAviMzatimithyAtvAbandhe ekaviMzatiH, navaramatra dvayorvedayoranyataro veda iti vAcyaM / ekaviMzatibandhakAnAM sAmAdanAnAM napuMsakavedAbandhakatvAttadvandhasya mithyAtvodaya hetukatvAtsAsAdanAnAM ca tadudayAbhAvAttato dvayoryugalayodvayozca vedayoH saMcAraNayA caturvaikaviMzatiH / prathamakaSAyAbandhe saptadazako bandhaH, dvitIyakapAyAbandhe trayodazakaH, tRtIyakapAyAbandhe navakaH, eteSu saptadazAdiSu anantAnubandhyudayAbhAvAt strIvedasya na bandha iti puruSaveda eka eva badhyate iti dvAveva bhaGgau yugaladvikena labhyete / tatrApi navakavandhe pramattaguNasthAne yugalavikalpaH prApyate, apramattApUrvakaraNayozca hAsyaratirUpamekameva yugalaM prApyate, aratizokayugalasya pramattaguNasthAna eva sthitatvAdityetadguNasthAnadvaye navakabandha ekarUpa / tathA hAsyaratibhayajugupsA apUrvakaraNa eva tiSThanti parato nAnuvarttante / tato'nivRttivAdare prathamasamayAdArabhya paJcako bandhaH, sa cAnivRttivAdarAddhAyAH prathamapaJcamabhAgAntaM yAvat / tataH parataH puruSavedasya bandhAbhAvAccaturvidho bandhaH, so'pyanivRttibAdarasamparAyAddhAyA dvitIyapaJcamabhAgAntaM yAvat / tataH parataH saMjvalanakrodhasya bandhAbhAvAtriko bandhaH, so'pi tRtIyapaJcamabhAgAntaM yAvat / tataH parataH saMjvalanamAnasya bandhAbhAvAdddviko bandhaH, so'pi caturthapaJcamabhAgAntaM yAvat / tataH parataH saMjvalanamAyAyA bandhAbhAvAtsaMjvalanalobhasyaikasya bandhaH, sa cAnivRttivAda ra samparAya guNasthAna caramasamayaM yAvat / amISAmeva bandhasthAnAnAM kAlapramANamabhidhAsyAmaH - tatra dvAviMzatibandhe kAlamadhikRtya bhaGgatrayaM tathAhi - abhavyAnAmeSa bandho'nAdyaparyavasitaH, bhavyAnAmanAdisaparyavasitaH, samyaktvaparibhraSTAnAM sAdisaparyavasAnaH, sa ca jaghanyenAntarmuhUrttapramANa utkarSeNa dezonapudgalaparAvarttArddhamAnaH / ekaviMzatibandhastu sAsAdanabhAve labhyate, tato yAvAneva For Private and Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 105 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ryadvA jugupsA'nantAnubandhinoH prakSiptayornavAnAmudayaH / tatrApyekaikasmin vikalpe bhaGgAnAM caturviMzatiH prApyata iti tisrazcaturviMzatayaH / tathA tasminneva saptake bhayajugupsAnantAnubandhiSu yugapatprakSipteSu dazAnAmudayaH / atraikaiva bhaGgAnAM caturviMzatiH / sarvasaGkhyayA mithyAdRSTAvaSTau caturviMzatayaH / sAsAdane mizre ca saptASTa navalakSaNAstraya udayAH / tatrAnantAnubandhyAdInAmanyatame catvAraH krodhAdi - kAstrayANAM vedAnAmanyatamo vedo dvayoryugalayoranyataradyugala mityetAsAM saptAnAM prakRtInAmudayaH sAsAdane dhruvaH / atra prAguktarItyA bhaGgAnAmekA caturviMzatiH / tathA tasminneva saptake bhaye vA jugupsAyAM vA kSiptAyAmaSTAnAmudayaH atra dve caturviMzatI bhaGgAnAM / bhaya jugupsayoryugapatkSiptayornavAnAmudayaH, atraikA bhaGgAnAM caturviMzatiH / sarvasaGkhacayA sAsAdane catasrazcaturviMzatayaH / tathA samyaniyAdRSTAvanantAnubandhivarjAstrayo'nyatame krodhAdayaH trayANAM vedAnAmanyatamo vedo dvayoryugalayoranyataradyagalaM samyagmithyAtvaM ceti saptAnAM prakRtInAmudayo dhruvaH / atra prAguktarItyA bhaGgAnAmekA caturviMzatiH / asminneva saptake bhaye jugupsAyAM vA kSiptAyAmaSTAnAmudayaH atra dve caturviMzatI / bhayajugupsayoryugapatkSiptayornavAnAmudayaH, atraikA caturviMzatiH / sarvasaMkhyayA samyagmithyAdRSTau catasrazcaturviMzatayaH / aviratasamyagdRSTau SaT saptASTau nava ceti catvAra udayAH / tatraupazamikasamyagdRSTeH kSAyikasamyagdRSTervA asyAnantAnubandhivarjAstrayo'nyatame krodhAdikA anyatamo vedo'nyataracca yugalamiti SaNNAmudayo dhruvaH, atrApi prAgvadbhaGgAnAmekA caturviMzatiH / asminneva paTke bhaye jugupsAyAM vA vedakasamyaktve vA kSipte saptAnAmudayaH, atra bhayAdiSu pratyekamekaikacaturviMzatiprAptestisrazcaturviMzatayaH / tasminneva paTke bhayajugupsayorvA bhaya vedakayorvA jugupsAvedakayorvA kSiptayoraSTAnAmudayaH, atrApi tisrazcaturviMzatayaH / yugapatraprakSepe navAnAmudayaH, atraikA caturviMzatiH / sarvasaGkhayA'viratasamyagdRSTAvaSTau / dezavirate paJca pada saptASTau ceti catvAra udayAH / tatrau For Private and Personal Use Only mohodayasthAnabhaGgAH // 105 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Kararaks www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir stran pazamikasamyagdRSTeH kSAyikasamyagdRSTervA dezaviratasya tRtIyacaturthakaSAyANAmanyatamau dvau krodhAdikAvanyatamo vedo'nyataradyugalaM ceti paJcAnAmudayo dhruvaH, atraikA caturviMzatiH / bhayajugupsA vedakasamyaktvAnAmanyatamasmin prakSipte paNNAmudayaH, atra tisrazcaturviMzatayaH / anyataradvayaprakSepe saptAnAmudayaH, atrApi tisrazcaturviMzatayaH / yugapatrayaprakSepe'STAnAmudayaH, atraikA caturviMzatiH / sarvasaGkhyayA dezavirate'STau / pramattasaMyate catasraH paJca SaD sapta ceti catvAra udayAH / tatra saMjvalanAnAmanyatama ekaH krodhAdiranyatamo vedo'nyataracca yugalamityetAsAM catasRNAmudayaH pramattasaMyate dhruvaH, atraikA caturviMzatiH / tato bhayajugupsAvedakasamyaktvAnAmanyatamaikamakSepe paJcAnAmudayaH, tatra tisrazcaturviMzatayaH, anyataradvayaprakSepe SaNNAmudayaH, tatrApi tisrazcaturviMzatayaH, yugapatrayaprakSepe saptAnAmudayaH, tatraikA caturviMzatiH / sarvasaGkhyayA pramatte'STau / evamevApramatte'pi caturSudayeSvaSTau bhAvanIyAH / apUrvakaraNe catasraH paJca SaT ceti traya udayAH / tatra catasraH prAgvat, atraikA caturviMzatiH / asminneva catuSke bhaye vA jugupsAyAM vA kSiptAyAM paJcAnAmudayaH, atra dve caturviMzatI / bhayajugupsayostu yugapat kSiptayoH SaNNAmudayaH, atraikA caturviMzatiH / sarvasaGkhyayA'pUrvakaraNe catasrazcaturviMzatayaH / ihApramattApUrvakaraNayorudayAH pramattodayApekSayA guNasthAnabhedamAtreNaiva bhinnA na paramArthata iti pramattodayagrahaNanaiva te gRhItA draSTavyAH / ata evAgre tayozcaturviMzatayaH pRthag na gaNayiSyante / atha dazodayAdiSu yAvatyazcaturviMzatayo bhavanti tAvatyo nirdizyante tatra dazakodaye ekA caturviMzatirmithyAdRSTau / navodaye pad, tatra tisro mithyAdRSTau, sAsAdane mi'virate caikaikA / aSTodaye ekAdaza, tathAhi| tisro mithyAdRSTau dve sAsAdane, dve mizra, tisro'viratasamyagdRSTau dezavirate caikA / saptodaye daza, tadyathA-mithyAdRSTisAsAdanamizrapramattasaMyateSvekaikA, aviratasamyagdRSTau dezavirate ca tisrastisraH / SaDudaye sapta, tathAhi aviratasamyagdRSTAvekA, dezavirate For Private and Personal Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra .. _www.kebatirth org__ . .. charya Shri Kallassagarsur Gyanmandir karmaprakRtiH // 10 // tisraH, pramatte ca tisra iti / paJcakodaye catasraH, tatra dezaviratasyaikA, pramattasya ca tisraH / catuSkodaye ekA, sA ca pramattasyeti / sarvasaGkhathayA catvAriMzacaturviMzatayaH, tAzca caturvizatyA guNyante, jAtAni nava zatAni paSTathadhikAni / tathA paJcAdiSu bandhasthAneSu mohodayakrameNa dvAdaza catvAraH trayo dvAvekazcetyudayavikalpA bhavanti / tathAhi-paJcavidhabandhakAle dvayoH prakRtyorudayaH, caturNA saMjvalanAnA-19 sthAnabhaGgAH manyatamasyaikasya krodhAdestrayANAM vedAnAmanyatamasya vedasya ceti, atra tribhizcatuNAM tADane dvAdaza bhaGgAH / caturvidhabandhe tvekodayaH, yataH puruSavedabandhavyavacchede caturvidhavandho bhavati, puruSavedasya ca bandhodayau yugapadvathavacchidyate iti, sa caikakodayazcaturNA saMjvalanAnAmanyatamasya, atra ca catvAro bhaGgAH, yataH ko'pi saMjvalanakrodhenodayaprAptena zreNiM pratipadyate, ko'pi saMjvalanamAnena, ko'pi saMjvalanamAyayA, ko'pi saMjvalanalobheneti catvAro bhaGgAH / saMjvalanakrodhabandhavyavacchede trividho bandhaH, atrApyekavidha udayaH, sa ca saMjvalanakrodhavarjAnAM trayANAmanyatamasyAtra trayo bhaGgAH / saMjvalanamAnabandhavyavacchede dvividho bandhaH, atrApyekavidha udayaH, sa | ca saMjvalanamAyAlobhayoranyatarasya draSTavyaH, atra dvau bhaGgau / saMjvalanamAyAvandhavyavacchede ekavidho bandhaH, tatrApyudaya ekavidhaH, sa ca saMjvalanalobhodayarUpo'vagantavyaH, atraika eva bhaGgaH, / iha yadyapi pazcAdiSu bandhasthAneSu saMjvalanAnAmudayamadhikRtya na vizeSastathApi bandhasthAnApekSayA bhedo'stIti pRthag bhaGgA gaNyante / pramattAnamattApUrvakaraNAnAM tu bandhasthAnApekSayA'pi na bhedaH, sarvaSAmapi navabandhakatvAt , tata eteSAM bhaGgAH pArthakyena na gaNitAH / tathA'bandhake'pi sUkSmasamparAye ekakodayaH / sarvasaGghayayA'mI udayavikalpAstrayoviMzatiH, ete prAgukteSUdayavikalpeSu kSiptA nava zatAni tryazItyadhikAni bhavanti / iha kecidAcAryAzcaturvidhavandhakasyApyA- | // 106 // dyavibhAge vedodayamicchanti, tatazca tanmatena caturvidhavandhakepi dvikodayabhaGgA dvAdaza bhavanti, te ca bandhakabhedena bhinnA iti For Private and Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Adriana Shri Kailassagersuri Gyanmandie 4 tathAhi-anantAnuvandhinAM vedakasamyaktvasya bhayajugupsayoSa kAdAcitka udayo bhavati, yataH samyaktvaprabhAveNodvalitAnAmanantAnuba|ndhinAM bhUyo'pi mithyAtvapratipattau tanmahimnopacitAnAmAvalikAmAtramudayo na bhavati, zeSakAlaM tu bhavati / aviratasamyagdRSTayAdI| nAmapyaupazamikasamyaktvavatAM kSAyikasamyaktvavatAM vA vedakasamyaktvasyodayo na bhavati, zeSANAM tu bhavati / bhayajugupsayostvadhruvo-| dayatvAdeva mithyAdRSTayAdiSvapUrvakaraNAnteSu kadAcidudayo bhavati kadAcinnatyekakasmin guNasthAne udayAstadbhAvibhaGgacaturvizatayazca | | bahudhA bhavanti / tatra mithyAdRSTau saptASTau nava daza ceti catvAra udayA bhavanti / tatra mithyAtvamanantAnubandhivarjA anyatame trayaH krodhA |dikAH trayANAM vedAnAmanyatamo vedo dvayoryugalayoranyataradyugalamityetAsAM saptAnAM niyamAdudayo bhavati / atra dvAbhyAM yugalAbhyAM tribhiH | dezcaturbhizca krodhAdibhiH parasparaM tADane bhaGgAzcaturviMzatiH / tasminneva saptake bhaye vA jugupsAyAM vA'nantAnuvandhini vA prakSipteSTAnAmudayaH, atra bhayAdau pratyekamekaikA caturviMzatiH prApyata iti tisrshcturviNshtyH| nanu saptodaye'STakodaye vA kvacinmithyAdRSTiranantAnuva madhyudayarahitaH kathaM prApyate iti ced ,ucyate-yaH kazcitsamyagdRSTiH sananantAnubandhivisaMyojanayaiva vizrAnto mithyAtvAdikSayAya noyu. IktavAn tasya kAlAntare mithyAtvaM gatasya tatpratyayato bhUyo'pyanantAnubandhinAM bandhe pravarttamAne bandhAvalikA yAvannAtikAmati tAvadudayo na bhavati, bandhAvalikAyAM tvatikrAntAyAM bhavedapi / atha kathaM bandhAvalikAtikrame'pyudayaH saMbhavI? jaghanyato'pyanantAnuvandhinAmabA dhAkAlasyAntarmuhurtamAnatvAt , naiSa doSaH, yato bandhasamayAdArabhya teSAM sattA bhavati, sattAyAM ca satyAM bandhakAlaM yAvat patadgrahatA, pitadgrahatAyAM ca satyAM zeSasajAtIyaprakRtidalikasaMkrAntiH, saMkrAntaM ca patadgrahaprakRtirUpatayA pariNamate / tataH saMkramAvalikAyAmatI | tAyAmudayo bhavatIti bandhAvalikAyAmatItAyAM tadabhidhAnamaviruddham / tathA tasminnaiva saptake bhayajugupsayorathavA bhayAnantAnubandhino RoaseDics For Private and Personal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 107 // DhShs sthAnAni v v vs & o prakRtayaH 20 30 m www.kobatirth.org kaSAya 4 veda 3 yugala 2 guNanena bhaGgA bhavanti caturviMzatibhaMgA 1-0-1-1-1-1-2-0-0 1-0-1-1-1-1-2-1-0 1-0-1-1-1-1-2-0-1 1-1-1-1-1-1-2-0-0 1-0-1-1-1-1-2-1-1 1-1-1-1-1-1-2-1-0 1-1-1-1-1-1-2-0-1 1-1-1-1-1-1-2-1-1 iti mithyAtve 8 caturviMzatayaH 24 24 24 24 24 24 24 27 192 bhaMgAH 8 8 9 8 For Private and Personal Use Only 20 20 0-1-1 0-1-1 prakRtayaH 20 m 00 1-2-0-0 1-1-2-0-1 0-1-1-1-1-1-2-1-0 0-1-1-1-1-1-2-1-1 iti sAsvAdane 4 caturviMzatayaH mizraM -0-1-1-1-1-2-0-0 ,,-0-1-1-1-1-2-1-0 10-0-1-1-1-1-2-0-1 ,,-0-1-1-1-1-2-1-1 iti mizra 4 caturviMzatayaH caturviMzatibhaMgAH x x x x 20 2 24 24 24 29 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 96 bhaMgAH 24 24 ra4 ka 9.6 bhaMgAH SS mohodayasthAnabhaMga pANi // 107 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 0-0-1-1-1-1-2-0-0 0-0-1-1-1-1-2-1-0 0-0-1-1-1-1-2-0-1 sa0-0-1-1-1-1-2-0-0 ,,-0-1-1-1-1-2-1-0 ,-0-1-1-1-1-2-0-1 0-0-1-1-1-1-2-1-1 sa0-0-1-1-1-1-2-1-1 iti samyaktve 8 caturviMzatayaH 0-0-0-1-1-1-2-0-0 0-0-0-1-1-1-2-1-0 0-0-0-1-1-1-2-0-1 sa0-0-0-1-1-1-2-0-0 ,,-0-0-1-1-1-2-1-0 ,,-0-0-1-1-1-2-0-1 0-0-0-1-11-2-1-1 sa0-0-0-1-1-1-2-1-1 iti dezavirate 8 caturviMzatayaH www.kobatirth.org 24 24 24 24 24 192 24 24 24 24 24 24 24 24 192 For Private and Personal Use Only aupa0 kSAyi0 samyagrahazAM kSayopazamasamyagdRzAM 33 " aupa0 kSA0 samyagrahazAM kSayopazamasamyagrahazAM aupa0 kSA0 samyagrahazAM 35 " kSayopa0 19 35 " 39 aupa0 jhA0 kSayopa0 " 29 93 23 " " 23 29 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH mohodayasthAnabhaMgayatrANi // 108 // 0.359 kSayopa0 " 0-0-0-0-1-1-2-0-0 aupa0kSA0 samyagaddazA 0-0-0-0-1-1-2-1-0 0-0-0-0-1-1-2-0-1 sa0-0-0-0-1-1-2-0-0 kSayopa0 -0-0-0-1-1-2-1-0 -0-0-0-1-1-2-0-1 0-0-0-0-1-1-2-1-1 aupa0kSA sa0-0-0-0-1-1-2-1-1 kSayopa0 iti pramate 8 caturvizatayaH 192 bhaM0 apramatta cApi tA eva 0-0-0-0-1-1-2-0-0 aupa0 kSA0 0-0-0-0-1-1-2-1-0 0-0-0-0-1-1-2-0-1 0-0-0-0-1-1-2-1-1 iti apUrvakaraNe 4 caturviMzatayaH atra apramattA'pUrvakaraNayoH caturvizatayaH pramattAt pRthak nAvaseyAH, tadaMtargatatvAt / apre caturvi0 na prApyante GORIECCOSTATICE : 35 // 108 // For Private and Personal Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pRthaggaNyante, tatmakSepAdudayavikalpAnAM nava zatAni pazcanavatyadhikAni bhavanti / yadi tu bandhakabhedena bhaGgAnAM bhedo na vivakSyate / tadA paJcavidhabandhe caturvidhabandhe ca ye dvikodayabhaGgAste ekarUpA eveti dvAdazaiva / ye caikakodayabhaGgAste catvAra eveti SoDazaiva, | eteSAM prAguktodayabhaGgarAzau SaSTayadhikanavazatapramANe prakSepe SaTsaptatyadhikAni navazatAnyudayavikalpAnAM bhavanti / atha mohanIyodayA ete | guNasthAneSu cintyante-tatra mithyAdRSTayaviratasamyagdRSTidezaviratapramattApramattAnAmaSTAvaSTau caturviMzatayo bhavanti, sAsAdanamizrApUrvakaraNeSu catasrazcatasraH, bhAvitacarA etA iti na bhUyo bhAvyante, sarvasaGkhyayA'mUdvipaJcAzat , tasyAzcaturvizatyA guNane jAtAni dvAdaza zatAnya|STacatvAriMzadadhikAni / anye cAnivRttibAdarasamparAye paJcavidhabandhAdau SoDaza sUkSmasamparAye caika iti saptadaza bhaGgA adhikAH kSipyante / tataH sarveSvapi guNasthAneSu sarvasaGkhyayA mohanIyasyodayAH paJcaSaSTayadhikAni dvAdaza zatAni / eta eva ca bhaGgA udIraNAyAmapi draSTavyAH, udayodIraNayoH sahabhAvitvAt / yadyapi vedatrayasaMjvalanAnAM paryantAvalikAyAmudIraNA na bhavati, kiM tu kevala evodayaH, tathApi zeSakAlamudIraNA labhyata iti bhaGgasaGkhyA na vyaahnyte| ete caikAdayo dazAntA udayAstadantargatA bhaGgAzca jaghanyata ekasAmayikA utkarSata AntamauhUrtikAH, tathAhi-caturudayAdiSu dazodayaparyanteSavazyamanyatamo vedo'nyataraca yugalaM vidyate, vedayugalayozca madhye'vazyamanyataranmuhUrtAdArataH parAvarttate / taduktaM paJcasaMgrahamUlaTIkAyAM-"yugalena vedena vA'vazyaM muhUrttAdArataH parA | vartitavyamiti" / tata ete utkarSata AntamauhUrtikAH, dvikodayaikakodayAnAM cAntamauhUrtikatvaM suprasiddhameva / ekasAmayikatA tvevaMyadA vivakSite udaye bhaGge vA samayamekaM vartitvA guNasthAnAntare gacchati tadA'vazyaM bandhasthAnabhedAdguNasthAnabhedAtsvarUpato vA bhinamudayAntaraM bhaGgAntaraM vA yAtIti sarve'pyudayA bhaGgAzca jaghanyata eksaamyikaaH| For Private and Personal Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mohanIyasya sattAsthAnAni (15) karmaprakRtiH // 109 // sa0 sthA0 prakRtayaH utkRSTa kAlamAna mohasyasacAsthAnAni ORGEORGET sarvaprakRtirupaM. samyaktve udvalite mizre udvalite anAdimithyAzA vA anantAnubandhInAmulane kSapaNe vA mithyAtvasya kSaye mizrasya " samyaktvasya " kaSAyASTaka017 napuM0 kSaye hAsyaSaTkakSaye puM0kSaye saM0 krodhakSaye mAna" "mAyA antarmuH palyo0 asaM0 bhAgAdhika0 66 sAgarANi pa0asaM0bhA0pa0 asaM0 bhAgaH antarmu0 dezonArdha pudgagarA0 (anA0sAMta-anAdyanaMtaM ca) | 66 sAgarANi antarmuharsa narabhavasyAdhika33sAgarANi antarmuhartta strI0" // 109 // For Private and Personal Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNasthAne guNasthAneSu mohasya sattAsthAnAni sattAsthAnAni 28-27-26 28-27-24 28-24-23-22-21 " " " " " RODODeseakaka tadevamuktAni mohanIyasyodayasthAnAni / atha sattAsthAnAnyucyante-mohanIyasya sattAsthAnAni paJcadaza, tathAhi-aSTAviMzatiH saptaviMzatiH SaDviMzatizcaturviMzatistrayoviMzatiAviMzatirekaviMzatistrayodaza dvAdazaikAdaza paJca catasrastisro dve ekA ceti / eteSAmeva | sattAsthAnAnAM guNasthAneSu vyavacchedazcintyate-aviratAdayoamattAntA anantAnubandhimithyAtvamizrasamyaktvAnAM kSapakA bhavanti | tatasteSu saptakaM kiyatkAlaM prApyate, parataH sarvathA na bhavati / tathA'nivRttibAdarasamparAyaH prathama yugapanmadhyamASTakapAyAn vinAzayati, tato napuMsakavedaM, tataH strIvedaM, tato hAsyAdiSadkaM, tataH puruSavedaM, tataH krameNa trIn krodhamAnamAyArUpAn saMjvalanAn, sUkSmasamparAyastu kiTTIkRtaM lobhaM vinAzayati / anena vyavacchedakrameNa caturvizatyAdIni dvAdaza sattAsthAnAni vyAkhyAtAni bhvnti| trINi caivaM bhAvyAni-sarvaprakRtisamudAyo'STAviMzatiH, tataH samyaktve udvalite saptaviMzatiH, tataH samyamithyAtve udvalite paM-12 DADDODCOM 28-24-21-13-12-11-5-4-3-2-1 | 12me 13me 14me For Private and Personal Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karma prakRtiH // 110 // pra sac www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viMzatiH, anAdi midhyAdRSTervA SaTviMzatiriti / atha guNasthAneSu sattAsthAnAni cintyante - midhyAdRSTiguNasthAne trINi sattAsthAnAni-aSTAviMzatiH saptaviMzatiH paviMzatizca yato midhyAdRSTiH samyaktvamizrayorudvalako bhavati / sasAdane ekaM sattAsthAnamaSTAviMzatiH / mizre trINi sattAsthAnAni-aSTAviMzatizcaturviMzatiH saptaviMzatizva, tatra caturviMzatirvisaMyojitAnantAnubandhini samyagdRSTau mizratvaM prapanne, | saptaviMzatizcodvalitasamyaktvapuJje mithyAdRSTau tadbhAvaM prapanne draSTavyA / tathA'viratadezaviratapramattApramatteSu pratyekaM paJca sattAsthAnAaSTAviMzatizcaturviMzatistrayoviMzatirdvAviMzatirekaviMzatizca / apUrvakaraNe trINi, tadyathA aSTAviMzatizcaturviMzatirekaviMzatizca / aniSTa|tivAdarasamparAye ekAdaza sattAsthAnAni tadyathA - aSTAviMzatizcaturviMzatirekaviMzatistrayodaza dvAdazaikAdaza paJca catasrastisro dve ekA ca / sUkSmasamparAye catvAri sattAsthAnAni, tadyathA - aSTAviMzatizcaturviMzatirekaviMzatirekA ca / upazAntamohaguNasthAnake trINi sattAsthAnAni tadyathA - aSTAviMzatiH caturviMzatirekaviMzatizca / tadevamuktAni saprapaJcaM mohanIyasya sattAsthAnAni / atha bandhodayasattAsthAnAnAM saMvedhazcintyate - tatra dvAviMzatibandhe mithyAdRSTeH saptodaye'STAviMzatilakSaNamekameva sattAsthAnaM bhavati / kathamidaM pratyeyamiti cet, ucyate - saptodayo'nantAnubandhirAhitye saMbhavati, tadrahitazca midhyAdRSTiravazyamaSTAviMzatisatkarmA, yena hi pUrva samyagdRSTinA satA'nantAnubandhina udvalitAH tatazca sa kAlAntare pariNAmavazAnmithyAtvaM gataH tatpratyayena cAnantAnubandhino badhnAti tadA'sau midhyAdRSTibandhAvalikAmAtraM kAlaM yAvadanantAnubandhyudayarahitaH prApyate, nAnyaH, sa cASTAviMzatisatkarmeti tasya sattAsthAna| maSTAviMzatireva | aSTanavadazakodaye cASTAviMzatisaptaviMzatiSaviMzatilakSaNAni trINi sattAsthAnAni, tathAhi - aSTodayo dvidhA'nantAnubandhyudayarahitastatsahitazca tatrAnantAnubandhyudayarahite prAguktayukteraSTAviMzatireva sattAsthAnaM, tatsahite tu trINyapi sattAsthAnAni / For Private and Personal Use Only 2 mohasyasattAsthA nAni // 110 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir pUrvoktAH cataviMzatayaH kva prApyante tannirUpyante (baMdhakAle) udayavikalpAH (bhaMgAH) 23 udayaprakRtayaH bhaMgotpattiH bhaMgAH mizre bhaMgAH saMjva0 | udayasthAne pramatte me caturvizatayaH samyaktve 0 0 0.www mithyAtve catu0 144 CEODODOLD 0 0 ....... sAsvAdane ... 00 / 0.000000 dazavirate 1 1 12 ka04x ve03-12 1(1matAMtare) 4(12) saMjva0 anyatamena (saM04x ve03-12matA0) 3 saMjvatrikena (mAna mA0-lo0) saM0 prayA-lomena saM0 lomena EGORIEDDI 168 u 24 m 40 caturvi IT: pramattAntargatvAt apamattApUrvakaraNayoH na bhinnAH caturviMzatayaH pUrvokta 960milane983 sarvabhaM For Private and Personal Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karma prakRtiH // 111 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paJca sattAsthAnAni-aSTAviMzatizcaturviMzatistrayoviMzatirdvAviMzatirekaviMzatizca / tatrASTAviMzatiraupazamikasamyagdRSTInAM vedakasamyagdRSTInAM ca caturviMzatirapyubhayeSAM, navaraM visaMyojitAnantAnubandhinAM trayoviMzatirvedakasamyagdRSTInAmeva kSapaNAyodyatAnAmanantAnubandhiSu mithyAtve ca kSapite sati, dvAviMzatirapi teSAmeva samyagmidhyAtve kSapite, sa ca dvAviMzatisatkarmA samyaktvaM kSapaya~staccaramagrAse varttamAnaH kazcitpUrvavaddhAyuSkaH kAlamapi karoti, kAlaM ca kRtvA catasRNAM gatInAmanyatamasyAM gatAvutpadyate / uktaM ca- "paTTabago u maNu| sso vigo usu vi isu" / tato dvAviMzatizvatasRSvapi gatiSu prApyate / ekaviMzatiH kSAyikasamyagdRSTInAm / evamaSTodaye'pi mizradRSTI nAmavirata samyagdRSTInAM coktarUpANyanyunAnatiriktAni sattAsthAnAni bhAvanIyAni / evaM navodaye'pi, navaraM navodayo'viratAnAM | vedakasamyagdRSTInAmeveti / tatrASTAviMzaticaturviMzatitrayoviMzatidvAviMzatilakSaNAni catvAri sattAsthAnAni vAcyAni / trayodazabandhakAnAM | dezaviratAnAM catvAryudayasthAnAni tadyathA paJca SaT sptaasstt| tatra dezaviratA dvidhA tiryaJco manuSyAzca / tatra tiravAM caturSvapyudayeSu dve dve sattAsthAne aSTAviMzatizcaturviMzatizca / tatrASTAviMzatiraupazamikasamyagdRSTInAM vedakasamyagdRSTInAM vA / tatraupazamikasamyagdRSTInAM prathamasamyaktvena saha dezaviratipratiprattikAle, vedakasamyagdRSTInAM tvaSTAviMzatiH supratItA / caturviMzatiranantAnubandhiSu visaMyojiteSu vedakasamyagdRSTI nAmavagantavyA / zeSANi tu trayoviMzatyAdIni sattAsthAnAni tirathAM na saMbhavati, tAni hi kSAyikasamyaktvamutpAdayataH prApyante, na ca tiryaJcaH kSAyikasamyaktvamutpAdayanti, kintu manuSyA eva / atha manuSyaH kSAyika samyaktvamutpAdya yadA tiryakSUtpadyate tadA tirazvo'pyekaviMzatiH kathaM na prApyate 1 maivaM, kSAyika samyagdRSTestiryabhUtpitsorasaMkhye yavarSAyuSkeSveva samutpAdAt, tatra ca dezaviratyabhAvAddeza virateSu tiryakSu trayoviMzatyAdipratiSedhasya yuktatvAt / uktaM ca saptatikA cUNa- "pagavIsA tirikkhe saMjayA For Private and Personal Use Only Kaaherasa mohasyasattAsthAnAni !111 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMjapasu na labbhai, kahaM ? bhannai - saMkhejjavAsA upasu khAigasammaddiTThI na ubavajjai, asaMkhejjavAsAupasu uvavajjejjA, tassa desaviraI Natthi tti" / ye tu manuSyA dezaviratAsteSAM paJcakodaye trINi sattAsthAnAni ekaviMzaticaturviMzatyaSTAviMzatirUpANi / SaTkodaye saptodaye ca pratyekaM paJzcApi sattAsthAnAni / aSTakodaye caikaviMzativarjAni zeSANi catvAri sattAsthAnAni bhavanti, tAni cAviratasamyagdRSTayuktayA dizA bhAvanIyAni / evaM navakabandhe pramatte'pramatte ca pratyekaM catuSkodaye trINi trINi sattAsthAnAnyaSTAviMzaticaturviMzatyekaviMzatilakSaNAni / paJcakodaye padakodaye ca paJca paJca sattAsthAnAnyaSTAviMzaticaturviMzatitrayoviMzatidvAviMzatyekaviMzatilakSaNAni / etAnyevaikaviMzativarjAni zeSANi catvAri saptakodaye prAguktadizA bhAvanIyAni / apUrvakaraNasya tu navavandhakasya' trINyudayasthAnAni catvAri paJca SaT ceti / eteSu ca triSvapi pratyekaM trINi trINi sattAsthAnAnyaSTAviMzaticaturviMzatyeka viMzatilakSaNAni draSTavyAni / apUrvakaraNo hi vedakasamyagdRSTina bhavati kiM tvaupazamikasamyagdRSTiH kSAyika samyagdRSTirvA / tatraupazamikasamyagdRSTeraSTAviMzaticaturviMzatI eva prAvadbhAvanIye, kSAyikasamyagdRSTe stvekaviMzatiH / paJcacatustridvayekabandhakeSyabandhake ca sUkSmasamparAye upazAntamohe ca pratyekaM trINi trINi sattAsthAnAnyaSTAviMzaticaturviMzatyekaviMzatilakSaNAnyupazAnta saptaka mudvalitAnantAnubandhinaM kSINasaptakaM cAdhikRtya yathAyogaM dvikodaye ekakodaye'nudaye copazamazreNyAM bhavanti / tathA paJcavidhabandhakasyAnivRttibAdarakSapakasya prAguktAyA ekaviMzateraSTasu kaSAyeSu kSINeSu trayodazakaM sattAsthAnaM, tato napuMsakavede kSapite dvAdazakaM tataH strIvede kSapite ekAdazakamiti, etAnyanyAnyapi trINi sattAsthAnAni trINi ca prAguktAnIti sarvasaMkhyayA paJcabandhakasya pad sattAsthAnAni / tatheha yaH kazcinnapuMsakavedena kSapakazreNiM pratipannaH, sa strIvedranapuMsaka vedau yugapat kSapayati, tayoryugapatkSayasamakAlameva ca puruSavedasya bandho vyavachidyate, tadanantaraM puruSavedahAsyAdiSaTke yugapat For Private and Personal Use Only 14222 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra _. - www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH mohasya. sattAsthAnAni // 112 / / kSapayati / yadi tu strIvedena kSapakazreNiM pratipannastadAdau napuMsakavedaM kSapayati, tato'ntarmuhurtena strIvedaM, strIvedakSayasamakAlameva ca puruparvedasya bandhavyavacchedaH, tadanantaraM puruSavedahAsyAdiSadke yugapatkSapayati, yAvaccobhayatrApi puruSavedahAsyAdiSaTke na kSIyete tAvaccatuvidhavandhakasya vedodayarahitasyaikodaye vartamAnasyaikAdazakaM sattAsthAnaM labhyate, tayostu kSINayozcatuSprakRtyAtmakam, itthaM ca strIvedena napuMsakavedena vA kSapakazreNiM pratipannasya paJcaprakRtyAtmakaM sattAsthAnaM na prApyate / yastu puruSavedena kSapakazreNiM pratipannastasya nokapAyapadakakSayasamakAlaM puruSavedasya bandhavyavaccheda iti tasya caturvidhabandhakAle ekAdazaprakRtyAtmakaM sattAsthAnaM na prApyate, kiM tu pazcaprakRtyAtmakaM, dve ca prAgukte, trINi copazamazreNyAzritAnIti sarvasaMkhyayA caturvidhavandhakasya SaT sattAsthAnAni / tathA saMjvalanakrodhasya prathamasthitAvAvalikAzeSAyAM bandhodayodIraNA yugapadvayavacchidyante, tAsu ca vyavacchinnAsu bandhastrividho bhavati, tadAnI ca saMjvalanakrodhasya prathamasthitigatamAvalikAmAtraM samayadvayonAvalikAdvikavaddhaM ca dalika muktvA'nyatsarva kSINaM, tadapi ca sat samayadvayonAvali| kAdvikamAtreNa kAlena kSayamupayAsyati, yAvacca na yAti tAvaJcatasraH prakRtayastrividhabandhe satyaH, kSINe tu tasmistisraH, tadevaM vividha| bandhakasyaite dve trINi copazamazreNyAzritAnIti sarvasaMkhyayA paJca sattAsthAnAni / tathA saMjvalanamAnasya prathamasthitAvAvalikAzepAyAM | bandhodayodIraNAnAM yugapadvayavacchede dvividho bandho bhavati, tadAnIM ca saMjvalanamAnasya prathamasthitigatamAvalikAmAnaM samayadvayonAva: |likAdvikabaddhaM ca dalikaM muktvA'nyat sarva kSINaM, tadapi sat samayadvayonAvalikAdvikamAtreNa kAlena kSayaM yAsyati, yAvacca na yAti tAvattisraH satyaH, kSINe tu tasmin dve, tadevaM dvividhabandhakasyaite dve trINi copazamazreNyAzritAnIti sarvasaMkhyayA pazca sattAsthAnAni / tathA saMjvalanamAyAyAH prathamasthitAvAvalikAzeSAyAM bandhodayodIraNAnAM yugapadvayavacchede ekavidhabandho bhavati, tadAnIM ca saMjvalana 5112 / / For Private and Personal Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15DHOREODOGDISL tatra mithyAdRSTisamyaktvasamyamithyAtvayorudvalako bhavati, sa ca yAvannAdyApi samyaktvamudvalayati tAvadaSTAviMzatiH, tasminnudalite saptaviMzatiH, samyagmithyAtve'pyudvalite SaDviMzatiranAdimithyAdRSTervA / evaM navodaye'pi draSTavyam / dazodayastvanantAnubandhisahita eva | bhavatIti tatrApi trINi sattAsthAnAni bhAgnIyAni / sAsAdane tvekaviMzatibandhe triSvapi saptASTanavakarUpeSUdayeSvaSTAviMzatirevaikaM | sattAsthAnam / tathAhi-sAsAdanatvamaupazamikasamyaktvAtmacyavamAnasyopajAyate, samyaktvaguNena ca tena mithyAtvaM tridhA kRtaM-1K samyaktvaM samyagmithyAtvaM mithyAtvaM ceti / tato darzamatrikasyApi satkarmatayA prApteH sAsAdane viSvapyudayasthAneSvaSTAviMzatirevaikaM 18 sattAsthAnam / saptadazabandho dvayAnAM samyagmithyAdRSTInAmaviratasamyagdRSTInAM ca / tatra samyagmithyAdRSTInAM trINyudayasthAnAni-saptASTau nava ceti / aviratasamyagdRSTInAM catvAri, tadyathA-paT saptASTau nava / tatra SaDudayo'viratAnAmaupazamikasamyagdRSTInAM kSAyikasamya| radRSTInAM vA praapyte| tatraupazamikasamyagdRSTInAM dve sattAsthAne aSTAviMzatizcaturviMzatizca / tatrASTAviMzatiH prathamasamyaktvotpAdakAle, | upazamazreNipratipAte tUpazAntAnantAnubandhinAmaSTAviMzatiH, udvalitAnantAnubandhinAM caturviMzatiH, kSAyikasamyagdRSTInAM tu saptakakSayA dekaviMzatireva / saptodaye mizradRSTInAM trINi sattAsthAnAni-aSTAviMzatiH saptaviMzatizcaturviMzatizca / tatrASTAviMzatisatkarmaNaH sato mizra. | bhAvaM prapannasyASTAviMzatiH, yastu mithyAdRSTiH samyaktvodvalanaM kRtvA mizraM nAdyApyudvalayituM lagno'trAntare ca pariNAmamahimnA mithyA| tvAnnivRtya mizrabhAvaM prapannaH, tasya saptaviMzatiH / yazca visaMyojitAnantAnubandhicatuSkaH samyagdRSTimizrabhAvaM prapadyate tasya caturvi| zatiH, sA ca catasRSu gatiSu prApyate, caturgatikAnAmapi samyagdRzAmanantAnubandhivisaMyojakatvAttadvisaMyojanAnantaraM ca keSAzcit pariNAmavazena mizrabhAvaprAptisaMbhavAt , tatazca catasRSvapi gatiSu mizradRSTInAM caturviMzatiH saMbhavati / aviratasamyagdRSTInAM saptodaye For Private and Personal Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 113|| GACEHOCCA ROMOTOROceak mAyAyAH prathamasthitigatamAvalikAmAnaM samayadvayonAvalikAdikabaddhaM ca sadasti, anyatsamasta kSINaM, tadapi ca sat samayadvayonAvali kAdikena kAlena kSayaM yAsyati, yAvacca na yAti tAvadve satI, kSINe tasminnekA, tadevamekavidhavandhakasyeme dve trINi copazamazreNyA mohasyazritAnIti sarvasaMkhyayA pnyc| abandhake ca sUkSmasamparAye kSapake ekaM sattAsthAnamekaprakRtyAtmakaM, trINi copazamazreNyAzritAnIti ctvaari| sattAsthA nAni eteSAmeva sattAsthAnAnAmavasthAnakAlamAnamucyate-saptaviMzatisattAsthAnasyAjaghanyotkarSamavasthAnakAlaH plyopmaasNkhyeybhaagH| | tathAhi-aSTAviMzatisatkarmaNo mithyAdRSTeH samyaktve udvalite saptaviMzatiH sattAsthAnamavApyate / tadanantaraM yAvannAdyApi samyami-19 | thyAtvamudvalayitumArabhate tAvatsamyagmithyAtvodayamapi gacchati / uktaM ca paJcasaMgrahamUlaTIkAyAM-"udghalanAyA aprArambhe tasya samyagmi thyAtvodayo bhavati" iti / tataH samyagmithyAdRSTerapyantarmuhataM yAvatsaptaviMzatisattAsthAnaM prApyate, antarmuharttAnantaraM ca so'pyavazyaM 4 | mithyAtvaM gacchati / mithyAtvaM gatazca san samyamithyAtvamudralayitumArabhate, palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtreNa ca kAlena tanniHzeSamudva | layati, yAvacca na niHzeSamudvalayati tAvatsadityajaghanyotkarSa saptaviMzatisattAsthAnasya palyopamAsaMkhyeyabhAgaH kAlaH / samyagmithyAtve ) |codalite SaDviMzatiH sattAsthAnaM, tasya cAvasthAnamutkarSato dezonapudgalaparAvardhikAlaM, tataH paramavazyamaupazamikaM samyaktvaM karaNa-16 trayapUrvamAsAdayati, tatazca bhUyo'pyaSTAviMzatisatkarmA bhavati, jaghanyatastu paDviMzatisattAsthAnamantarmuhUrttam / tathA'STAviMzaticaturviMzatisattAsthAnayoravasthAnakAlo dve SaSaSTI sAgaropamANAM,tathAhi-vedakasamyaktvAnvitasyASTAviMzatisatkarmaNa ekA SaTpaSTiM sAgaropamANAM saMpUrya tato'ntarmuhUrta samyagmithyAtve sthitvA tato bhUyo'pi samyaktvasahitAmekAM pakSaSTiM sAgaropamANAM saMpUrya sthitasya tasya tataH // 113 // | paramavazyaM kSapakazreNemithyAtvasya vA pratipattirbhavati, tatra kSapakazreNipratipattau mithyAtvAdikSayAdaSTAviMzatisattAsthAnamati, Anta-15 SOCIARIEND For Private and Personal Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobafrth.org RODOG rAlikaM mizrasatkamantarmuhRttaM ca stokatvAnna vivakSitaM, tataH kSapakazreNipratipattyapekSayA'STAviMzatisattAsthAnasyAvasthAnakAlo dve SaTpaSTI | sAgaropamANAM, yastu mithyAtvaM pratipadyate sa palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtreNa kAlena samyaktvaM niHzeSamubalayati, tAvacca tatsaditi tasya palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtrAdhika dve SaTpaSTI sAgaropamANAmaSTAviMzatisattAsthAnasyAvasthAnakAlaH / evaM caturviMzatisattAsthAnasyApi 19 bhAvanIyam / navaraM yo'pi sAgaropamaSaTSaSTidvayAnantaraM mithyAtvaM pratipadyate tasyApi prathamasamaya evAnantAnubandhibandhasaMbhavAccaturviMza-13 tisattAsthAnamapayAtIti paripUrNa de SaTSaSTI sAgaropamANAM caturviMzatisattAsthAnasyAvasthAnakAlaH / jaghanyatastu ve apyAntamauM15 hRttike / tathAhi-aSTAviMzatisatkarmA vedakasamyaktvopetaH saptakSapaNamArabhamANo yAvannAnantAnubandhinaH kSapayati tAvadaSTAviMzatireva sattAsthAnaM, anantAnubandhiSu kSapiteSu tu caturviMzatiH, sA'pi tAvadyAvanmithyAtvaM na kSapayati, kSapite tu tsmiNstryoviNshtiH| tadevaM / caturvizatyaSTAviMzatI jaghanyata Antamauhartike / ekaviMzatisattAsthAnamutkarSataH sAdhikatrayastriMzatsAgaropamasthitikam / tathAhi-iha | manuSyabhave saptakakSayaM kRtvA sarvArthasiddha mahAvimAne devo jAtaH, tatra ca trayastriMzatsAgaropamANyanubhUya punarapIha manuSyabhave samAyAtaH, tato yAvannAdyApi kSapaka zreNimArabhate tAvattasyaikaviMzatireva sattAsthAnam / jaghanyatastvetadapyAntamaulikaM, tacca saptakakSayAnantaraM kSapakazreNimArohato draSTavyam / zeSANAM sattAsthAnAnAM jaghanyata utkarSatazcAntarmuhUrtameva sattAsthAnaM prApyate, tacca supratItameva / tathA'nAdimithyAdRSTInAM SaDviMzatisattAsthAnamabhavyApekSayA'nAdyaparyavasAnaM, bhavyApekSayA'nAdisaparyavasAnaM ca draSTavyam / tadevaM kRtA kAlaprarUpaNA, utkaraNAca samAptaM mohanIyam / atha nAmakarmaNo bandhAdisthAnAni vAcyAni-tatra yAbhiH prakRtibhiH sahitA nAmakarmaNo bahvayaH prakRtayo bandhamudayaM vA gacchanti GARCarica 26 ODISGARDITSOOT For Private and Personal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karma prakRtiH // 114 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tA Adau nirdizyante - aparyAptakajAtiparyAptakagatinAmakarmabhiH preritA iva bahvacaH zeSaprakRtayo bandhamudayaM vopayAnti / tathAhiaparyAptakanAmni badhyamAne udayaprApte vA manuSyagatiprAyogyA stiryaggatiprAyogyA vA bahvayo nAmnaH prakRtayo bandhamudayaM vopayAnti / jAtinAmni caikendriyAdijAtirUpe bAdarasUkSmAdayaH, paryAptakanAmni ca yazaHkIryAdayaH, devAdigatau ca vaikriyadvikAdaya iti / | atrodayasthiteriyaM vaktavyatA - udayasamayaprAptAnAmacAdhAkAlakSayeNodayo bhavati, sa ca dvidhA pradezato'nubhAgataca / tatrAnudayavatInAM prakRtInAM dalikamabAdhAkAlakSaye prati samayamudayavatISu stidhukasaMkrameNa saMkramayya yadanubhUyate sa pradezodayaH, sa cAnupazAntAnAmavaseyaH, upazAntAnAM tu na bhavati / anubhAgodayazca vipAkodayaH, sa ca nityodayAnAM sadA pravarttate, zeSANAM tu bhajanIyaH / yastu prayo godaya udIraNAparanAmA sa vipAkodaye pravarttamAna eva pravarttate iti na pRthagvivakSyate / atha yAH prakRtayo devagatyA saha bandhamudayaM vA | gacchanti tA ucyante - azubhAsthirasamacaturasraparAghAtokA satrasada zakavarNagandharasasparzataijasa kArmaNAgurulaghunirmANopaghAtAyazaH kIrttipaJcendriyajAti vaikriyadvikAhAraka dvika zubhavihAyoga tidevAnupUrvIlakSaNA dvAtriMzatprakRtayo devagatyA saha bandhamudayaM vA gacchanti / yadA tu tIrthakaranAmApi badhyate tadA tatsahitAstrayastriMzatprakRtayo veditavyAH / tathA yadA devagatau sthitaH sa~stIrthakaranAma badhnAti tadA tIrthakaranAmasahitA devadvikavaikriyadvikAhAraka dvikarahitAH zeSA devagatiprAyogyAH aSTAviMzatirvadhyante, manujadvikaudArikadvikAdya saMhananalakSa NAzca paJcati sarvasaMkhyayA trayastriMzadvadhyante / tathA sUkSmeNa sAdhAraNenAparyAptena vA saha na yazaHkIrtti badhnAti, nApyudayenAnubhavati, na cAhArakadvike badhyamAne udayaprApte vA'yazaH kIrttyasthirAzubharUpAstisraH prakRtayo bandhamudayaM vA''yAnti / atha bandhamadhi| kRtya narakagatisahacarAH prakRtaya upadarzyante - huNDaM varNagandharasasparzA agurulaghutaijasakArmaNopaghAtanirmANAnyasthirAzubhadurbhagAnAdeyAya For Private and Personal Use Only Daka nAmnaHbandhasthAnAni // 114 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maka sattAsthAnaM mohasyabaMdhodayasattAsaMvedhayatram udaya: prAptisthAnaM | sthAna mithyAtvastha __sattAsthAnaM 28-24-23-22 prAptisthAnaM kSayopadezavi0 manuSyAnAM pramattApramattAnAM ,, 23-22-21 DODCORE , 24 21 apUrvakaraNasthAnAM 28-24-21-13-12-11 anivR0 karaNaguNasthAnAM sAsvAdanasya aupa0samyagdRzAM 4rthasya kSAyika, samyagdRzAM 4thai mizrasamyagdRzAM | kSayopa0 ., 4thai guNe | 3 aupa0 samya0tirazcA5meguNe 21 kSayopa0, 1 dezavi0 manuSyANAM abaMdhe 1 / Faceaek SOCKEDDRODIOHD 28-24-23-22-21 ,27-24 ,, 24-23-22 -78, 28 21-24-28 28-24-23-22-21 sUkSmasaMparAye / 6-7 For Private and Personal Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi karmaprakRtiH gatiSunAnobandhasthAnAni // 115 // RaOOOD nAmakarmaNo baMdhasthAnAni 23-25-26-28-29-30-31-1 iti 8 tAni gatiSu bhAvyante manuSyasya baMdha prA0 sarvANyapi tatpradazyate / nArakasya baMdha prA0 29-30 iti 2 ekeMdriyotpitsoH 23-25-26 tiyagu0 29-30 vikaleMdriyatiryagpaJcendriyotpitsoH 25-29-30 manuSyo0 29-30 narakotpitsoH 28 devasya baMdha prA0 25-26-29-30 iti 4 devoripatsoH 28-29-30-31 25 pRthivyambuvanaspatitpitsoH nareSUtpitsoH 25-29 26 kharabAdarapRthvIspitsoH kSa0 u0 zreNyAM 1 29 tiryagnarekhUtpitso KARNAGAROCIALISADSODC 305 tirazco baMdha prA0 23-25-26-28-29-30 iti 6 pakeM0 23-25-26 vika0 ti050 20-29-30 narako0 28 devo0 28 nareSUtpitsoH 25-29 kasyA gateH prAyogya banataH katibaMdhasthAnAni ? tat prarUpyante narakagatau badhyamAne 28 devagatau 28-29-30-31 pakeMdriye , 23-25-26 dvIndriyAdau, 25-29-30 paJce0 tiryagnareSu , , .. . // 115 // For Private and Personal Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C guNasthAneSu nAmno baMdhasthAnAni baMdhakajIvA ___ baMdhakajIvAH gatiprAyogyAni guNasthA- baMdhasthAnAni nAni 1 me 25-26 gatiprAyogyAni guNasthA- baMdhasthA nAni | nAni ekendriya prA0 / tiryagmanuSyAH vinAnArakaM sarve tiryagmanuSyAH devanArakAH devanArakAH tiryaganarAH narAH manuSya prA0 manuSya prA0 deva prAyo . 29-30 29 cAturgatikAH tiryagnarAH devanArakAH ARRODDY tiryagRmanuSya prA0 devanaraka prA0 tiryagmanuSya prA0 deva prA0 ti0 manu0 prA0 tiya0 prA0 deva prA0 manu0 prA0 deva prAyo CONDARIDD CM tiryagnarAH devanArakAH tiryagnarAH manuSyAH For Private and Personal Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shoi Kailassagarsuri Gyanmandir ANY karmaprakRtiH // 116 // gatiSunAnobandhasthAnAni JOINDIGERDDEDEX atha bandhasthAnAni nAmna vitriyante / tatrASTau bandhasthAnAni-trayoviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzat triMzadeka| triMzadekA ceti / eteSAM madhye yati yasyAM gatau vartamAno badhnAti tasyAM gatau tati bandhasthAnAni prarUpyante-tatra manujagatau vartamAno jIvaH sarvANyapi nAmno bandhasthAnAni yathAsaMbhavaM badhnAti / tathAhi-manuSyaH sarvAsvapi gativRtpadyate, tatraikendriyeSu madhye utpitsukha yoviMzatiM pazcaviMzatiM SaDviMzatiM vA badhnAti, vikalendriye ghRtpitsuH paJcaviMzatimekonatriMzataM trizataM vA, naraketpitsuraSTAviMzati, deva- | gatAtpitsuraSTAviMzatimekonatriMzataM triMzatamekatriMzataM ca, kSapakazreNyAmupazamazreNyAM ca vartamAna ekAmiti / tathA tiryaggatau vartamAna A dhAni Sad bandhasthAnAni yathAyogaM badhnAti, tirazco'pi yathAyogaM catasRSvapi gatiSu gamanasaMbhavAt , yastu devagatiprAyogya ekatriMzadra bandhaH sa tIrthakarAhArakabandhasahitaH ekavidhabandhazca zreNigatasyeti tau niSidhyete tirazcaH / tathA narakagatau vartamAna ekonatriMzataM triMzataM cA badhnAti, yato'vazyaM nArakaH paryAptaSu tiryakSu manuSyeSu vA madhye samutpadyate, tatprAyogyazcaikonatriMzadvandhaH, yastu nArakaH zreNikA| divadbhAvitIrthakaraH sa manuSyagatiprAyogyaM badhnAstriMzataM badhnAti / tathA devagatau vartamAnaH paJcaviMzati SaDviMzatimekonatriMzataM triMzataM vA badhnAti, tatra paJcaviMzatiM pRthivyambuvanaspatiSu madhye samutpitsuH, tAmeva paJcaviMzatimAtapaprakSepeNa SaDviMzati kharavAdarapRthivIkAyikeSu samutpadyamAnaH / ekonatriMzatriMzadbhAvanA ca nArakavat / tadevaM nAmno bandhasthAnAnAM gatibhedena bandhakA uktAH / atha kasyA gateH bhAyogya badhnataH kati bandhasthAnAni prAyogyAni bhavantItyetanirUpyate-nArakagatiprAyogya banata ekamevASTAviMzatirUpaM bandhasthAnaM, devagatiprAyogya banato'STAviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzallakSaNAni catvAri, ekendriyaprAyogya banatastrayoviMzatipaJcaviMzatiSaDviMza-3 tilakSaNAni trINi, dvIndriyAditiryaggatimanuSyagatigamanaprAyogyaM badhnataH paJcaviMzatyekonaviMzatriMzallakSaNaM bandhasthAnatrayamavApyate / CBSIRSIOOK // 116 // For Private and Personal Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie zakIrtayaHpaJcandriyajAti_darapratyekanAmanI duHsvaraparAghAtovAsaparyAptakanAmAni trasanAmAprazastavihAyogativaikriyadikamAnupUrvI ceti sasaviMzatinarakagatyA saha bandhamAyAnti / huNDAdyA pazcadaza manujadvikatiryadvikayoranyatadvikaM anyatarA jAtirbAdarasUkSmayoranyatarat pratye| kasAdhAraNayozcAnyatarat evaM viMzatiraudArikazarIrAparyAptakanAmasahitA dvAviMzatiraparyAptakabandhasaMjJAH,paryAptakanAmnA sahaitAsAM militAnAM | bandhe udaye vA'saMbhavAt / etA aparyAptakabandhasaMjJAH prakRtIrvaghnan yadekendriyaprAyogyA badhnAti tadA'nyA api sthAvarasUkSmasAdhAraNa rUpAstisraH prakRtayo bandhe pravizantItyaparyAptakaikendriyaprAyogyAH paJcaviMzatiH, trasaprAyogyAzca tA badhnavasanAmaudArikAGgopAGgasevAdhasiMhananAkhyA anyA api tisraH prakRtIbadhnAtItyaparyAptakatrasaprAyogyA api pazcaviMzatiravaseyA / paryAptakanAmni badhyamAne'paryApta sthAne paryAptAbhiSekeNa sthirazubhayaza-kIryukAsodyotaparAghAtAkhyAnAM SaNNAM ca prakRtInAmadhikAnAM prkssepennaiktriNshjjnyaatvyaa| eSA ca paryAptasthAvaraikendriyaprAyogye paryAptatrasapAyogye ca bandhe pratyekaM saMbhavato jJAtavyA / tathA yadA kharabAdaraparyAptakendriyaprAyogya badhnAti | tadA dvAtriMzattamamAtapanAmApi draSTavyam / yadA tu vikalendriyaprAyogya badhnAti tadA'prazastavihAyogatiduHsvaranAmnoradhikayorbandhAt paryAptavikalendriyaprAyogye bandhe trayastriMzat / paryAptatiyapazcendriyamanuSyaprAyogyavandhArambhe ca sukharasubhagAdeyaprazastavihAyogatisaMhananapaJcakasaMsthAnapazcakalakSaNAcaturdaza prakRtayo'dhikAH pravizantIti saptacatvAriMzat / tadevaM paryAptAparyAptasthAvaratrasaprAyogyabandheSu yAvatyaH prakRtayo yathA saMbhavanti tAvatyastathA prarUpitAH / CARROYOTISTOMAA CREDGEODHD For Private and Personal Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pata IRANA | tiraparyAptakaikendriyasya prAyogyA draSTavyA / ihAparyAptakaikendriyaprAyogyAH paJcaviMzatiprakRtayaH prAk saMbhavata upAttAstato bAdarapratyekarU-18 karmaprakRtiH / pAbhyAM dvAbhyAmuddharitAbhyAM prakRtibhyAM prakSiptAbhyAM sUkSmasAdhAraNayoH pratipakSabhRtayoH saMcAraNe trayoviMzatau catvAro bhaGgA bhavanti / | gtipraayo||12|| tathAhi-bAdaranAmni vadhyamAne ekA trayoviMzatiH pratyekanAmnA saha prApyate, dvitIyA sAdhAraNanAmnA / evaM sUkSmanAmnayapi vadhyamAne dve gyANinAtrayoviMzatI iti / tadevamuktamaparyAptakaikendriyaprAyogyavaktavyam / paryAptakaikendriyaprAyogyavandhasthAnacintAyAmaparyAptakamapanIya paryAptakaM mnobandha sthAnAni prakSepyam / saiva ca trayoviMzatiH parAghAtocchvAsasahitA paJcaviMzatirbhavati, sA ca paryAptakaikendriyaprAyogya banato mithyaadRssttervgntvyaa| | iha paryApta kendriyaprAyogyAH pAgAtapena saha dvAtriMzatprakRtayaH saMbhavinya uktAstatra paJcaviMzatibandhe AtapamudyotaM vA na saMbhavati | ucchvAsaparAghAte ca prakSipte iti, sthirazubhayaza kIrtirUpAstisraH prakRtaya uddharitAstiSThanti, tAzcAsthirAzubhAyazaHkIrtipratipakSabhUtAH, | tato vikalpena tAsAmeva sthAne prakSeptavyAH / tathA ca satyevamabhilApaH-tiryaggatistiryagAnupUrvI ekendriyajAtiraudArikataijasakAma| NAni huNDaM varNAdicatuSTayamagurulaghUpadhAtocchvAsasthAvaraparAghAtanAmAni paryAptaM bAdarasUkSmayorekataraM pratyekasAdhAraNayorekataraM sthirA sthirayorekataraM zubhAzubhayorekataraM yazaHkIya'yazAkIyorekatarA durbhagamanAdeyaM nirmANaM ceti / atra viMzatirbhaGgAH, tatra bAdaraparyAptahA pratyekasthirazubheSu vadhyamAneSu yaza-kIrtyA sahako dvitIyazcAyazaHkIrtyA, etau ca dvau zubhena labdhau, evamazubhenApi dvau labdhau, tato jAtAzcatvAraH, ete catvAra sthireNa labdhAH, evamasthireNApi catvAro labhyante, jAtA aSTau, te ca bAdaraparyAptapratyekaiH saha lbdhaaH| yadA tu pratyekasthAne sAdhAraNamabhiSicyate tadA sthirAsthirazubhAzubhAyazaHkIrtibhizcatvAraH, sAdhAraNena saha yaza-kIttivandhapratiSedhAttadAzrita- // 117 // | bhaGgAprApteH / sUkSmaparyAptanAmnostu badhyamAnayoH pratyekasAdhAraNasthirAsthirazubhAzubhAyazaHkIrtibhiraSTau / sUkSmeNApi saha yazAkIbandhA For Private and Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhAvAdatrApi tadAzritA bhaGgA na prApyante / tadevaM sarvasaGkhyayA paJcaviMzatibandhe viMzatirbhaGgAH / saiva paJcaviMzatirAtapasahitA SaDviMzatirbhavati / navaramihAtapasthAne udyotamapi vikalpena prakSepyaM, paryAptakendriyaprAyogyabandhe udyotasyApi bandhasaMbhavAt / atra bhaGgAH SoDaza, te cAtapodyotasthirAsthirazubhAzubhayaza-kIrtyayaza kIrtipadairavaseyAH / AtapodyotAbhyAM ca saha sUkSmasAdhAraNayorbandho na bhavati,tatastadAzritA vikalpA nopajAyante / tadevamekendriyaprAyogyabandhasthAnatraye sarvasaGkhathayA ctvaariNshdbhnggaaH| ___ atha dvIndriyaprAyogyabandhasthAnavaktavyamucyate-tatra prAguktA trayoviMzatiH sthAvaranAmApanayanAttatazcAvazyaM sUkSmasAdhAraNayoH sthAne | bAdarapratyekanAmaprakSepAtsevAttasaMhananatrasanAmaudArikAGgopAGganAmnAM cAdhikAnAM prakSepAvIndriyasya prAyogyA paJcaviMzatirbhavati / sAcaiva mabhilApyA tiryaggatistiryagAnupUrvI dvIndriyajAtiraudArikataijasakArmaNAni huNDasaMsthAna sevArtasaMhananamaudArikAGgopAGgaM varNAdicatuSTaya| magurulaghUpadhAtatrasabAdarAparyAptapratyekAsthirAzubhadurbhagAnAdeyAyaza-kIrtinirmANAni ceti / eSA cAparyAptadvIndriyaprAyogyaM badhnato mithyA dRSTeravaseyA / atra pratipakSabhUtA parAvarttamAnA prakRtirekApi na bandhametItyeka eva bhaGgaH / eSaiva paJcaviMzatirduHsvaraparAghAtocchvAsAzubhavihA| yogatiyuktA ekonatriMzad bhavati / eSA ca paryAptadvIndriyaprAyogyaM badhnato mithyAdRSTejeMyA / ata evAparyAptakasthAne paryAptakaM prakSipyate, paryAptakabandhe ca sthira zubhayazaHkIyo'pi bandhamAyAntIti tA apyasthirAzubhAyazaHkIrtisthAne vikalpena prksseptvyaaH| atra sthirAsthira-15 zubhAzubhayazAkIrtyayaza kIrtipadairaSTau bhaGgAH / savaikonatriMzadudyotasahitA triMzat / atrApi ta evASTau bhaGgAH / sarvasaGkhathayA saptadaza / evaM trIndriyaprAyogyANi caturindriyamAyogyANi ca trINi trINi bandhasthAnAni / teSu ca pratyekaM saptadaza saptadaza bhaGgA vaacyaaH| jabaraM KAtrIndriyANAM trIndriyajAtizcaturindriyANAM cturindriyjaatirmilaayaa| SHONDSENGES For Private and Personal Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir pada tiryapazcandriyaprAyogyamapi badhnatastrINi bandhasthAnAni, tadyathA-paJcaviMzatirekonaviMzatriMzat / tatra pazcaviMzatirdIndriya-12 karmaprakRtiH prAyogyaM badhnata iva jeyA, navaraM dvIndriyajAtisthAne paJcendriyajAtirabhilApyA / saiva paJcaviMzatiH parAghAtocchvAsaduHsvarAprazasta- gatiprAyovihAyogatibhiH sahakonatriMzadbhavati / sA ca paryAptatiryapaJcendriyaprAyogya banato'vaseyA, tatprAyogyabandhArambhe ca susvarasubha. gyaanninaa||11|| gAdeyaprazastavihAyogatyAdyasaMhananapazcakAdyasaMsthAnapaJcakalakSaNAcaturdaza prakRtayo'nyA api bandhamAzritya saMbhavanti, tAzca duHsvarAdInAM mnobandha sthAnAni pratipakSabhUtAH, tato vikalpena duHsvaradurbhagAnAdeyAnAM sthAne sukharasubhagAdeyAnAmaprazastadihAyogatisthAne prazastavihAyogateDhuNDasaMsthAnasya sthAne vikalpena paJcasaMsthAnAnAM sevArtasaMhananasthAne paJcasaMhananAnAM prakSepe padbhiH saMsthAnaiH SadbhiH saMhananaiH prazastAprazastavihAyogatibhyAM sthirAsthirAbhyAM zubhAzubhAbhyAM subhagadurbhagAbhyAM susvaraduHkharAbhyAmAdeyAnAdeyAbhyAM yazaHkIya'yazaHkIrtibhyAM bhaGgA aSTAdhikaSaTcatvAriMzatzatasaGkhyA bhavanti / sevaikonatriMzadudyotasahitA triMzad bhavati / atrApi bhaGgAH prAgvadaSTAdhikAni paTcatvAriM|zacchatAni / sarvasaGkhthayA tiyapaJcendriyaprAyogyabandhasthAneSu bhaGgA dvinavatizatAni saptadazAdhikAni 9217 / sarvasyAM tiryaggatau 5 sarvasaGkhyayA bhaGgAstrinavatizatAnyaSTAdhikAni 9308 / tadevaM vyAkhyAtAni tiryaggatiprAyogyAni bandhasthAnAni / ___ atha manuSyagatiprAyogyANyucyante-tatra yAnyeva tiryapazcendriyaprAyogyANi bandhasthAnAni tAnyeva manuSyANAM prAyogyANi draSTavyAni, navaraM tiryaggatitiryagAnupUrvIsthAne manuSyagatimanuSyAnupUcyauM vktvye| tathA triMzadvandhasthAne triMzattama tIrthakaranAma vaktavyamiti vizeSaH / tatra paJcaviMzatibandhasthAne prAgvadeko bhaGgaH / ekonatriMzadvandhasthAne'STAdhi kAni SaTcatvAriMzacchatAni, saivako // 18 // chAnatriMzattIrthakaranAmasahitA triMzadbhavati, paramasyAM saMsthAnaM samacaturasrameva saMhananaM vajrarSabhanArAcameva vihAyogatiH prazastaiva vAcyA, EDITOTKOcati For Private and Personal Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DSeks etAni sarvANyapi bandhasthAnAnyadara evAgre bhAvayiSyante / samprati guNasthAnAni cintyate-tatra mithyAdRSTau SaD nAmabandhAH-trayovizatipaJcaviMzatiSaviMzatyaSTAviMzatyekonaviMzatriMzallakSaNAH, te ca caturgatiprAyogyavandhasaMbhavena bhaavniiyaaH| sAsAdane'STAviMzatyekonatriMzatriMzallakSaNAni trINi bandhasthAnAni, tatra tirazco manuSyasya vA sAsAdanasya devagatiprAyogya banato'STAviMzatiH, devasya nArakasya vA sAsAdanasya tiyagmanuSyaprAyogya badhnata ekonatriMzat , tiryakjhAyogyaM badhnatastriMzat / samyagmithyAdRSTau dve bandhasthAne-aSTAviMzatirekonatriMzacca, tatra tirazvo manuSyasya vA devagatiprAyogyaM badhnato'STAviMzatiH, devasya nArakasya vA nRgatiprAyogya banata ekonatriMzat / aviratasamyagdRSTAvaSTAviMzatyekonaviMzatriMzallakSaNAni trINi bandhasthAnAni, tatra tiryamanuSyANAM devagatiprAyogya vadhnatAmaSTAviMzatiH, manuSyANAM devagatiprAyogya badhnatAmekonatriMzat, devanArakANAM manuSyagatiprAyogyaM badhnatAmekonatriMzatriMzaca / dezavirate pramatte ca dve dve bandhasthAne aSTAviMzatyekonatriMzallakSaNe / ete ca dve api devagatiprAyogyaM badhnato veditavye / tatrApi dezaviratasya tirazco'STAviMzatireva, manuSyasya tu dvividhasyApi dve api| atha pramattasaMyate AhArakadvikasya kathaM na bandhaH tadvandhasya saMyamapratyayatvAt ,maitraM, tatvandhasya vizi saMyamapratyayatvAttAdRzasya ca viziSTasaMyamasyApramattAdiguNasthAna eva bhAvAt / apramatte'STAviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzallakSaNAni catvAribandhasthAnAni / apUrvakaraNe'STAviMzatyAdIni paJca bandhasthAnAni, tatra catvAri prAguktAnyeva, paJcamaM tu yazaHkIrtirUpaikaprakRtyAtmakamiti / navamadazamayostu guNasthAnayoryazAkIrttarekasyA eva bandhaH / tadevaM guNasthAneSu bandhasthAnAnyuktAni / athaikendriyAdiprAyogyANi yAni trayoviMzatyAdIni sthAnAni prAguktAni tAni bhAvayitumupakramyate-tatra tiryaggatistiryagAnupUrvI ekendriyajAtirdu-svaravarja sthAvaradazakaM taijasakArmaNavarNAdicatuSTayAgurulaghUpaghAtanirmANAkhyA nAmadhruvabandhinya audArikazarIraM huNDasaMsthAnaM cetyeSA trayoviMza ka For Private and Personal Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir D karmaprakRtiH // 119 // paghAtaM parAghAtamucchvAsaM sukhagatistrasadazakaM nirmANaM ceti, etadvandhasthAnaM devagatipAyogyaM badhnato'pramattasyApUrvakaraNasya cAvagantavyam / atra sarvANyapi karmANi zubhAnyevetyeka eva bhnggH| eSaiva triMzajinanAmasahitA ekatriMzadbhavati, iyamapi triMzadivekAntazubhapadA nAnobandhadraSTavyetyatrApyeka eva bhnggH| sarvasaMkhyayA devagatiprAyogyeSu bandhasthAneSvaSTAdaza bhaGgAH / sthAnabhaGgAH ___ekaM tu bandhasthAnaM yazaHkIrtilakSaNaM devagatiprAyogye bandhe vyucchinne'nivRttivAdarasUkSmasamparAyayorabaseyam / sarvasaGkhyayA bandha-12 sthAneSu bhaGgAstrayodaza sahasrANi nava zatAni paJcacatvAriMzaca 13945 / atha nAmaprakRtInAM guNasthAneSu bandhavyavaccheda ucyate-sAdhAraNasUkSmAtapasthAvaranarakadvikaikadvitricaturindriyajAtihuNDAparyAptasevArtalakSaNAnAM trayodazaprakRtInAM mithyAdRSTiguNasthAne bandhavyavacchedaH,mithyAdRSTaya evaitAsAM bandhakA na sAsAdanAdaya ityrthH| evamevAgre'pi vyvcchedaartho'bhyuuhyH| aprazastavihAyogatiduHsvaradurbhagodyotAnAdeyatiryadvikAdyantavarjasaMhananasaMsthAnarUpANAM paJcadazaprakRtInAM sAsAdane bandhavyavacchedaH / audArikadvikamanuSyadvikAdyasaMhananalakSaNAnAM pazcAnAM prakRtInAmaviratasamyagdRSTiguNasthAne bandhavyavacchedaH, mithyAdRSTayAdayo'viratasamyagdRSTaya evAsAM bandhakA na dezaviratAdaya itiyAvat / asthirAzubhAyazaHkIrtInAM pramattasaMyate bndhvyvcchedH| suradvikavaikriyadvikAhArakadvikataijasakArmaNavarNacatuSTayAgurulaghUpaghAtanirmANaparAghAtocchvAsaprazastavihAyogatitrasanavakasamacaturasrapaJcandriyajAtitIrthakaranAmarUpANAM triMzatprakRtInAmapUrvakaraNe bndhvyvcchedH| tathA pramatte'pramatte cAhArakadvikasyodayo bhavati, bandhastvapramattAdArabhya yAvadapUrvakaraNastAvat / tIrthakaranAmna udayaH sayogikevalinyayogikevalini ca, bandhastvaviratasamyagdRSTerArabhya yAvadapUrvakaraNa // 119 // madhyabhAgastAvat / yazaHkIrtestu mithyAdRSTerArabhya yAvatsUkSmasaMparAyastAvadvandhaH / tadevamuktaM nAmno bndhvktvym| For Private and Personal Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir adhunodaye'pi yadvaktavyaM taducyate - ekendriyAnadhikRtyocchvAsAt dvIndriyAdInadhikRtyocchvAsasvarAbhyAM pUrvaM pazcAdvodyo tAtapayoryathA yogamudayo bhavati, tathaiva cAgre bhAvayiSyAmaH / tathA sUkSmasyAparyAptasya sAdhAraNasya codayena saha nAtapamudyotaM codayameti / tathodyotena sahAtaeM na badhyate, nApi sUkSmAparyAptasAdhAraNarUpeNa trikeNa sahAtapodyotobhayam / ayaM bandhaviSayo'pavAdaH, adhodaya viSaye'yamabhidhIyate| sAdhAraNodaye'pyudyotayazaHkIcryorudayo bhavati, durbhagAnAdeyAyazaH kIrttInAmudaye bAda pavanaH paryApto vaikriyazarIramArabhya tadudayabhAgbhavati, bAdaraparyAptagrahaNAt paryAptAparyAptasUkSmAparyAptavAda ra vyudAsaH, teSAM vaikriyalabdherevAbhAvAt / uktaM ca prajJApanAcUrNI - "tinhaM rAsINaM veDavviyaladdhI ceva Natthi, bAyarapajattANaM saMkhejjaime bhAge tassa tti " / tathA durbhagAnAdeyayorudaye'pi devagatyudayo na virudhyate / tathAsshArakadvikasyodayo durbhagAnAdeyAyazaH kIrcchadayaviruddhaH asthirAzubhodayena cAvirudvaH, tayordhruvodayatvAt / tathA vikalendriyeSu sukharo| dayo'pyaviruddhaH / tathA manuSyANAM dezaviratAnAM sarvaviratAnAM vA yathAyogaM vaikriyAhArakakaraNAddhAyAM varttamAnAnAmudyotodayo bhavati, na zeSANAm / tadevamudayaviSayasaMbhavacintAM vidhAyodayasthAnAnyabhidhIyante tatra caturgatikAn prANino'dhikRtya sarva saMkhyayA nAmno dvAdazodayasthAnAni / tathAhi - viMzatirekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzadekatriMzabhavASTau ca / etAnyevodayasthAnAni gatiSu cintyante - manuSyeSu caturviMzativarjAni zeSANyekAdazApyudayasthAnAni saMbhavanti, caturviMzatistu na saMbhavati, tasyA ekendriyeSveva saMbhavAt / viMzatyaSTanavodaya varjitAH zeSA navodayAstiryakSu saMbhavanti, navASTodayAvayogikevalini prApyete, viMzatyudayastu kevalisamudghAtAvasthAyAmiti tiryakSvetatrayavarjanam / tathA narakagatau paJcodayAH, tadyathA - ekaviMzatiH paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzacca / eta eva ca paJcodayAH suragatau triMzatsahitAH SaD veditavyAH / For Private and Personal Use Only 22 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir vandhasthAnaM bhaGgAH karmaprakRtiH // 120 // | nAnobandhasthAnabhaMgayantraM tat tat gatiprAyogyabandheSu nAmnaH bhaGgAH (13945) bhaGgotpattiH prAyogyabandhe pakendriya prA0 bandhe (40) bA0 su0 sAdhA0 pra0-4 aparyApta ekendriyaprA0 bandhe ya0 a0 zu0 azu0 sthi0 asthi0, paryA0 bA0 pratyeka0 , ayazasA sthi0 asthi0 zu0 azu0-4 " sAdhAraNa , sthi0 asthi0 zu0 azu0 - sA0 pra0sUkSma / sUkSmasAdhAraNa sUdhaprA0bandhe| aant tii, hith akiy', ahN, ay'_ paryA0 pratye0 bAda0 prA0 vikalendriya prA0 bandhe 51 (17-17-17 iti) pratipakSaprakRtyabhAvAt aparyA0 vikale0 prA0bandhe sthi0 asthi0 zu0 azu0 ya0 aya0, paryA * 17 bhanAH dvIndriyaprAyogye jJeyAH, evaM trIndriyacaturindriyaprAyogyabaMdhepi sarvamilane jAtAH 51 GiODSORROSSDCCC 2 // 120 // For Private and Personal Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zeSa saMsthAna saMhanana vihAyogatInAM tIrthakaranAmnA saha bandhAyogAt / evaM cAbhilApyA- manuSyadvikamaudArikadvikaM paJcendriyajAtistaijasakArmaNe Adya saMhananamAdya saMsthAnaM varNAdicatuSTayamagurulaghu parAghAtopaghAtocchvAsanAmAni prazastavihAyogatikhasa catuSkaM sthirAsthirayorekataraM zubhAzubhayorekataraM subhagaM sukharamAdeyaM yazaH kIrttyayazaH kIcyorekatarA tIrthakaranAma nirmANamiti / enAM ca triMzataM devA nArakA vA samyagdRSTayo manuSyagatiprAyogyaM badhnato badhnanti / atra sthirAsthirazubhAzubhayazaH kIrttyayazaH kIrttibhiraSTau bhaGgAH / sarvasaMkhyayA manuSyagatiprAyogyabandhasthAneSu bhaGgAH saptadazottarapaTcatvAriMzacchatAni 4617 / narakagatiprAyogyaM banato'STAviMzatirekameva bandhasthAnaM, sA ceyaM-narakadvikaM paJcendriyajAtivaikriyadvikaM taijasakArmaNe huNDaM varNacatukamaguruladhUpaghAtaM parAghAtamucchvAsaM kukhagatisrasacatuSkamasthirapaTkaM nirmANaM ceti, etadaSTAviMzatiprakRtyAtmakaM bandhasthAnaM midhyAdRSTeravaseyam / atra sarvAsAmazubhatvAdeka eva bhaGgaH / atha devagatiprAyogyANi bandhasthAnAnyucyante tAni cASTAviMzatye konatriMzatriMzadekatriMzallakSaNAni catvAri tatrASTAviMzatiriyaM - devagatirdevAnupUrvI paJcendriyajAtirvaikriyadvikaM taijasakArmaNe samacaturasraM varNacatuSkaM aguruladhUpaghAtaparAghAtocchvAsanAmAni prazastavihAyogatistrasacatuSkaM sthirAsthirayo rekataraM zubhAzubhayeorekataraM subhagatrikaM yazaH kIrtyayazaH kItyorekatarA nirmANaM ceti / etacca bandhasthAnaM mithyAdRSTisAsAdanamizrAviratasamyagdRSTidezasarvaviratAnAM devagatiprAyogyaM badhnatAmavaseyam / atra sthirAsthirazubhAzubhayazaH kIryayazaHkIrttibhiraSTau bhaGgAH / eSaiva jinanAmasahitaikonatriMzat, atrApi te evASTau bhaGgAH, navarametadbandhasthAnaM devagatiprAyogyaM badhnatAmaviratasamyagdRSTAdInAmavaseyam / triMzatpunariyaM devadvikaM paJcendriyajAtivaikriyadvikamAhArakadvikaM taijasakArmaNe samacaturasraM varNacatuSTayamaguruladhU For Private and Personal Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devaprAyo0 bandhe bhaMgAH (18) sthi0 zu0 yazaH setaraH devaprA0 bandhe karmaprakRtiH // 12 // guNasthAneSu nAmnaudayasthAnAni sarvazubhapadatvAt PLORICAGE sUkSmasaMparAye bhaMgaH 1 ___ yazomAtrapadena yazomAtrabaMdhena atha guNasthAneSUdayasthAnAni cintyante-mithyAdRSTiguNasthAne ekaviMzaticaturviMzatipaJcaviMzatiSaDviMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatyeko-12 | naviMzatriMzadekatriMzallakSaNA navodayA bhavanti, mithyAdRSTeH sarvajIvayoniSu saMbhavAt , viMzatyaSTanavodayAstu kevalyavasthAbhAvino na saMbha| vanti / eta eva navodayAH saptaviMzatyaSTAviMzatihInAH zeSAH sapta sAsAdane saMbhavanti, tatraikaviMzatyudayo bhavAntare, caturviMzatyudayaH paryAsapratyekabAdaraikendriyasya janmAdyasamaye, paDviMzatiIndriyAdipUtpadyamAnasya, paJcaviMzatiruttaravaikriyakaraNaprathamakAle, ekonatriMzatparyAptanArakANAM,triMzatparyAptamanuSyadevAnAM, ekatriMzatpazcendriyatirazcAmudyotavedakAnAM, saptaviMzatyaSTAviMzatyudayAbhyAM tu kizcidUnaparyAptAvasthAyAM tirAmudyotakA vazatyAvazanyAyAyAmAcadArayA || // 121 // bhavitavyaM, tadAnI ca sAsAdanatvaM na labhyata iti tyortraasNbhvH| ta evaikaviMzatyAdayo navodayAzcaturviMzatyUnAH zeSA aSTAvaviratasa-13 myagdRSTau, tasya catasRSvapi gatighUtpattyavasthAyAM paryAptAvasthAyAM vA prApyamANatvAt , caturvizatyudayastu tasya na saMbhavati, ekendriyeSveva / For Private and Personal Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cturviNshtyudypraapteH| eta evASTau paJcaviMzatyUnA viMzatyudayasahitAH sayogikevalinyaSTAveva bhavanti, tatra viMzatyekaviMzatiSaDviMzatisaptaviMzatyudayAH samudghAtAvasthAyAM, aSTAviMzatyekonatriMzadudayau yoganirodhAvasthAyAM, triMzadudayaH sAmAnyakevalinaH svabhAvasthasya tIrthakRto vA kRtavAgnirodhasya, ekatriMzadudayastIrthakarasya / tathA paJcaviMzatyAdayaH saptodayAH SaDviMzatyUnAH SaD dezavirate bhavanti, tatra | paJcaviMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatinavaviMzatyudayA uttaravaikriyaM kurvato veditavyAH, triMzadudayaH tiryaanuSyayoH paryAptayoH, ekatriMzadudaya | udyotamanubhavatastirazca iti / tathA pramattasaMyate paJcaviMzatyAdayaH SaDviMzatihInAH paJcodayA bhavanti, tatra paJcaviMzatisaptaviMzatyaSTA| viMzatinavaviMzatyudayA vaikriyamAhArakaM vA kurvataH saMyatasya veditavyAH, triMzadudayastu sAmAnyasaMyatasya, yastvekatriMzadudayaH sa tirazcAmeva bhavatItyatra na saMbhavati / tathA ekonatriMzadAdayatraya udayAH samyagmithyAdRSTau bhavanti, tatraikonatriMzannArakANAM, triMzaddevamanuSyatirazcAM, | ekatriMzattiracAm / tathApramatte dve udayasthAne ekonaviMzatriMzacca, tatraikonatriMzadvaikriye AhArake vA vyavasthite jnyeyaa,triNshtsaamaanymnussye|| apUrvakaraNAnivRttibAdarasUkSmasamparAyopazAntamohakSINamoheSvapi triMzadevodayasthAnam / tathA'yogikevalinyaSTakodayo navodayo vA, tatrASTakodayo'tIrthakRtaH nvodystiirthkRtH| ___ athendriyeSUdayasthAnAni cintyante-tatraikendriyANAmudayasthAnAni paJca-ekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMza| tizceti / tatra taijasakArmaNe agurulaghu sthirAsthire zubhAzubhe varNacatuSkaM nirmANaM cetyetA dvAdaza prakRtaya udayamAzritya dhruvAH, tiryagdvikaM sthAvaramekendriyajAtirbAdarasUkSmayorekataraM paryAptAparyAptayorekataraM durbhagamanAdeyaM yaza-kIrtyayazAkIyorekatarA cetyetanavaka| sahitA ekviNshtiH| atra bhaGgAH paJca-bAdarasUkSmAbhyAM pratyekaM paryAptAparyAptAbhyAmayaza kIrtyA saha catvAraH, bAdaraparyAptayaza-kIrtibhiH For Private and Personal Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 122 // Sa www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saha caika iti / sUkSmAparyAptAbhyAM saha yazaH kIrttarudayo na syAditi tadAzritA vikalpA na prApyante / eSA cekaviMzatiyoM'gre sarvA api svaparyAptaH pUrayiSyati tasya yogyatayA labdhimAzritya bhavAntarAlAdAvapi paryAptirastIti labdhiparyApyapekSayA ekendriyasya bhavAntarAlagatau vartamAnasyAvagantavyA, antarAle bAdaraparyAptayazaH kIrttInAmapyudayasaMbhavAt tataH zarIrasthasyaudArikaM huNDamupaghAtaM pratyeka| sAdhAraNayorekataramiti catasraH prakRtayaH kSipyante, prAguktaikaviMzatimadhyAcca tiryagAnupUrvyapanIyate, tatazcaturviMzatiH syAt / iha ca bhaGgA daza tadyathA-vAdaraparyAptasya pratyekasAdhAraNayazaH kIrttyayazaH kIrttipadairbhaGgAzcatvAraH, bAdarAparyAptasya pratyekasAdhAraNAbhyAmayazaH kIrttiniya tritAbhyAM saha dvau, sUkSmasya paryAptAparyAptapratyeka sAdhAraNairayazaH kIrttiniyantritaiH saha catvAra iti / tathA bAdaravAyukAyikasya vaikriyaM | kurvata audArikasthAne vaikriyaM vaktavyaM, tatazca tasyApi caturviMzatirudaye prApyate, kevalamiha bAdaraparyAptapratyekAyazaH kIrttipadaireka eva bhaGgaH, tejaskAyikavAyukAyikayoryazaH kIrttisAdhAraNayorudayo na syAditi tadAzritA bhaGgA na prApyante / sarvasaMkhyayA caturviMzatau bhaGgA ekAdaza / tataH zarIraparyAyA paryAptasya parAghAte kSipte paJcaviMzatiH, sA ca paryAptakasyaivetyaparyApta kamapasAryate, atra bhaGgAH paT, tadyathA| bAdaraparyAptasya pratyekasAdhAraNa yazaH kIrttya yazaH kIrttipadaizcatvAraH, sUkSmasya ca pratyekasAdhAraNAbhyAmayazaH kIrttyA saha dvAviti / tathA bAdaravAyukAyikasya vaikriyaM kurvataH zarIraparyAptyA paryAptasya parAghAte kSipte paJcaviMzatiH atra ca prAgvadeka eva bhaGgaH / sarvasaGkhyayA | paJcaviMzatau sapta bhaGgAH / tataH prANApAnaparyAtyA paryAptasyoGvAse kSipte SaDviMzatiH / atrApi bhaGgAH prAgiva pad / athavA zarIrapahiyA | paryAptasyovAse'nudite Atapodyotayoranyatarasminnudite paviMzatirbhavati, atrApi bhaGgAH pad, tadyathA-vAdarasyodyotena sahitasya pratyekasAdhAraNayazaH kIrttya yazaH kIrttibhizvatvAraH, Atapasahitasya pratyekayazaH kIrttyayazaH kIrttipadaizca dvAviti / tathA bAdaravAyukAyikasya For Private and Personal Use Only nAmnobandhasthAnabhaGgAH // 122 // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tiryakpaJcendriprA0 bandhe bhaGgAH (9217) pratipakSaprakRtyabhAvAt aparyA0 ti0 paMceprA0 bandhe saMgha0, saMsthA0, khagatiH sthi0 asthi0 zubhetara subhagetaraM paryA , 2608 bhAde0anA0 susva0duHsva0, yaza0 aya0.468 manuSyagatiprAyo0 bandhe bhaMgAH (4617) pratipakSaprakRtyabhAvAt tiryaka paMce0 yat sthi0 zu0 yazaH setaraiH 4608 aparyA0 manu0 prA0bandhe paryA0 , , tIrthasaha, 4617 narakaprAyo0 bandhe bhaMgaH (1) sarvAzubhapadatvAt naraka0 prA0bandhe For Private and Personal Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir craima karmaprakRtiH // 123 // a | yaza kIttibhyAM dvau bhaGgo, sarve triMzati SaDbhaGgAH / tato bhASAparyAptyA paryAptasya svarasahitAyAM triMzatyudyotanAmni kSipte ekatriMzat , tatra susvaraduHsvasyazaHkIya'yaza-kIrtibhizcatvAro bhaGgAH / sarvasaGkhyayA dvIndriyANAM dvaaviNshtirbhnggaaH| evaM trIndriyANAM caturindriyANAM 15/nAmna jIve|ca pratyekaM SaT SaDudayasthAnAni sabhaGgAni bhAvanIyAni, navaraM svsvjaatiruccaarnniiyaa| sarvasaMkhyayA vikalendriyANAM bhaGgAH SaTSaSTiH / ghRdayasthA nAni ___ atha tiryapazcendriyANAmudayasthAnAnyucyante / tatra prAkRtatiryapazcendriyANAmudayasthAnAni paT , tathAhi-ekaviMzatiH parvizatira bhaMgAzca TAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzaJca / tatra tiryagdvikaM paJcandriyajAtivasaM bAdaraM paryAptAparyAptayorekataraM subhagadurbhagayorekataraM AdeyAnAdeyayorekataraM yazaHkIya'yaza-kIryorekataretyetA nava prakRtayo dvAdazadhruvodayaprakRtibhiH sahitA ekaviMzatiH, eSA ca bhavAntarAlagatau || varttamAnasya tiryakpazcendriyasya jJeyA, atra bhaGgA nava, tatra paryAptanAmodaye vartamAnasya subhagadurbhagAbhyAmAdeyAnAdeyAbhyAM yazaHkIrtyayazaHkIrtibhyAM cASTau bhaGgAH, aparyAptakanAmodaye vartamAnasya tu durbhagAnAdeyAyaza kItibhireka iti| apare tvAhuH-subhagAdeye yugapadudayamAgacchato durbhagAnAdeye ca, na tu paryAyeNa, tataH paryAptasya subhagAdeyayugaladurbhagAnAdeyayugalAbhyAM yaza-kIrtyayaza-kIrtibhyAM ca catvAro bhaGgAH, aparyAptasya tveka iti sarvasaGkhyayA pazca, evamuttaratrApi matAntareNa bhaGgavaiSamyaM svadhiyA'bhyuhyam / tataH zarIrasthasyAnupUrvImapanIyaudArivAhikapaDanyatamasaMsthAnaSaDanyatmasaMhananopaghAtapratyekarUpaprakRtiSadkaprakSepe kRte SaDviMzatirbhavati / atra bhaGgAnAM dve zate ekonanavatyadhike / tatra paryAptasya padbhiH saMsthAnaH padbhiH saMhananaiH subhagadurbhagAbhyAmAdeyAnAdeyAbhyAM yazaHkIya'yaza-kIrtibhyAM ca dve zate bhaGgAnAmaSTAzItyadhike, aparyAptakasya tu huNDasevA"durbhagAnAdeyAyazaHkIrtibhireka iti| tasyAmeva SaDviMzatau zarIra. // 123 // | paryAptyA paryAptasya parAghAte'nyataravihAyogatau ca prakSiptAyAmaSTAviMzatiH / tatra ye prAk paryAptAnAM dve zate bhaGgAnAmaSTAzItyadhike CARDANCED SODI Gira For Private and Personal Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 ukte te atra vihAyogatidvikena guNite avagantavye, tathA ca satyatra bhaGgAnAM paJca zatAni SaTsaptatyadhikAni bhavanti / tataH prANAnapAnaparyAptyA paryAptasyovAse kSipte ekonatriMzat / atrApi bhaGgAH prAgvat paJca zatAni SaTsaptatyadhikAni, athavA zarIraparyAptyA paryAptasyoDAse'nudite udyotanAmni tUdite ekonatriMzat, atrApi bhaGgAH paJca zatAni SaTsaptatyadhikAni, sarvasaMkhyayA bhaGgAnAmekona| triMzati dvipaJca zadadhikAnyekAdaza zatAni / tato bhASAparyAptyA paryAptasya susvaraduHsvarayoranyatarasmin prakSipte triMzadbhavati / atra ye | ucchvAsena SaTsaptatyadhikapazcazatapramANA bhaGgA uktAste svaradvikena guNyante, jAtAnyekAdaza zatAni dvipaJcAzadadhikAni, athavA prANA | | pAnaparyAptasya khare'nudite udyotanAmni tUdite triMzadbhavati / atra bhaGgAnAM pazca zatAni SaTsaptatyadhikAni, sarvasaMkhyayA triMzati bhaGgAnAM saptadaza zatAnyaSTAviMzatyadhikAni / tataH svarasahitAyAM triMzatyudyotanAmni prakSipte ekAtraMzadbhavati, tatra ye svarasahitAyAM - triMzati dvipaJcAzadadhikaikAdazazatasaMkhyA bhaGgA uktAsta evAtrApi draSTavyAH / sarvasaMkhyayA prAkRtapaJcendriyatirazcAM bhaGgAzcatvAri saha-13 srANi nava zatAni SaT ca / atha vaikriya kurvatAM tiryapaJcendriyANAmudayasthAnAni vAcyAni, tAni ca pazca, tazrAhi-pazcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzacca / tatra caikriyadvikaM samacaturasramupaghAtaM pratyekamiti paJca pakRtayaH prAguktAyAM tiryapazcendriyaprAyogyAmekaviMzatI prakSipyante, tiryagAnupUrvI cApanIyate, tataH paJcaviMzatiH syAt , iha subhagadurbhagAbhyAmAdeyAnAdeyAbhyAM yazaHkIrghAyazaHkIrtibhyAM ca bhaGgA assttau| tataH zarIreNa paryAptasya parAghAte prazastavihAyogatau ca kSiptAyAM saptaviMzatiH, tatrApi bhaGgAH | prAgvadaSTau / tataH prANApAnena paryAptasyocchvAse kSipte'STAviMzatiH, atrApi bhaGgAH prAgvadaSTau, athavA zarIraparyAptyA paryAptasyovAse'nudite udyote tUdite'STAviMzatiH, atrApi bhaGgAH prAgvadaSTau, sarvasaMkhyayA'STAviMzatau bhaGgAH SoDaza / tato bhASayA paryAptasyocchvAsasa PRADERS For Private and Personal Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 124 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hitAyAmaSTAviMzatau sukhare kSipte ekonatriMzat, atrApi prAgvadbhaGgA aSTau, athavA prANApAnena paryAptasya khare'nudite udyote tUdite ekonatriMzat, atrApi prAgvadbhaGgA aSTau sarvasaMkhyayai konatriMzati bhaGgAH SoDaza / tataH sukharasahitAyAme konatriMzatyudyote kSipte triMzat, | atrApi bhaGgAH prAgvadaSTau / sarvasaMkhyayA vaikriyaM kurvatAM tirathAM bhaGgAH SaTpaJcAzat / sarveSAM tiryak paJcendriyANAM sarvamIlanena bhaGgAcatvAri sahasrANi nava zatAni dviSaSTizca / atha manuSyANAmudayasthAnAni vAcyAni, tatra sAmAnyamanuSyANAmudayasthAnAni paJca tadyathA - ekaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzacca / etAni sarvApyapi yathA prAk tiryakpaJcendriyANAmuktAni tathA'trApi vaktavyAni, navaramekonatriMzatriMzaccodyotara hitA vaktavyA, vaikriyAhAraka saMyatAnmuktvA zeSamanuSyANAmudyotodayAbhAvAt, tata ekonatriMzati bhaGgAH paJca zatAni SaTsaptatyadhikAni / triMzati caikAdaza zatAni dvipaJcAzadadhikAnyeveti, sarvasaMkhyayA prAkRtamanuSyANAM bhaGgAH SaTviMzatizatAni dvikAdhikAni / vaikriyamanuSyANAmudayasthAnAni paJca tadyathA - paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzacca / tatra manuSyagatiH paJcendriyajAtirvaikriyadvikaM samacaturasramupaghAtatrasa bAdaraparyAptapratyekAni subhagAdurbhagayorekataraM AdeyAnAdevayorekataraM yazaH kIrttyayazaH kIrthorekatareti trayodaza dvAdazabhidhruvodayinIbhiH sahitA pazcaviMzatiH, atra subhagadurbhagAbhyAmAdeyAnAdeyAbhyAM yazaH kIrttyayazaH kIrttibhyAM cASTau bhaGgAH / dezaviratAnAM | sarvaviratAnAM vA vaikriyaM kurvatAM sarvaprazasta eva bhaGgo'vadhAraNIyaH / tataH zarIraparyAptyA paryAptasya parAghAte prazastakhagatau ca kSiptAyAM saptaviMzatiH, atrApi prAgvadaSTau bhaGgAH / tataH prANApAnena paryAptasyocchvAse kSipte'STAviMzatiH atrApi bhaGgAH prAgvadaSTau athavA saMyatAnAmuttaravakriyaM kurvanAM zarIreNa paryAptAnAmucchvAse'nudite udyote tUdite'STAviMzatiH, anaika eva prazastapado bhaGgaH, saMyatAnAM durbhagA - For Private and Personal Use Only A Dasa nAmnaHjIve SRdayasthAnAni bhaMgAca // 124 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DVOKALASHGCERGS 4 vaikriyaM kurvataH prANapAnaparyAptyA paryAptasyoDAse kSipte prAguktA paJcaviMzatiH SaDviMzatirbhavati, tatra ca prAgvadeka eva bhaGgaH, taijaskA yikavAyukAyikayorAtapodyotayazaHkIrtInAmudayAbhAvAttadAzritavikalpAbhAvaH / sarvasaMkhyayA SaDviMzatau zrayodaza bhaGgAH / tathA prANA| pAnaparyAptyA paryAptasyovAsasahitAyAM SaDviMzato Atapodyotayoranyatarasminnudite saptaviMzatirbhavati / atra ye prAgAtapodyotAnyatara sahitAyAM paviMzatau pratipAditAsta eva SabhaGgAH / sarvasaMkhyayaikendrijANAM bhagA dvictvaariNsht|| ___ atha dvIndriyANAmudayasthAnAnyucyante-dvIndriyANAmudayasthAnAni Sad, tathAhi-ekaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzade| katriMzacceti / tatra tiryagdikaM dvIndriya jAtistrasaM bAdaraM paryAptAparyAptayorekataraM durbhagamanAdeyaM yazaHkIya'yazaHkIyorekatarA cetyetA nava prakRtayaH prAguktadvAdazadhruvodayaprakRtisahitA ekaviMzatiH, iyaM cAntarAlagatisthasya dvIndriyasyAvApyate, atra bhaGgAstrayaH-ayazaHkIrtyA sahAparyAptanAmodaye vartamAnasyaikaH, paryAptakanAmodaye vartamAnasya ca yazaHkIya'yaza kIrtibhyAM dvAviti / tasyaiva zarIrasthasya audAri-| kadvikahuNDasevArkopaghAtapratyekalakSaNAH Sad prakRtaya upanIyante tiryagAnupUrvI cApanIyata iti paviMzatirbhavati, atrApi bhaGgAstrayaH | prAgvat / tataH zarIraparyAptyA paryAptasya parAghAtAprazastavihAyogatyoH kSiptayoraSTAviMzatiH, atra yazAkIya'yaza-kIrtibhyAM dvau bhaGgo, 12 aparyAptakaprazastavihAyogatyoratrodayAbhAvAt / tataH prANApAnaparyAptyA paryAptasyovAse kSipte ekonatriMzat , atrApi tAveva dvau bhaGgo, yadvA zarIraparyAptyA paryAptasyovAse'nudite udyote tUdite ekonaviMzat , ihApi prAgvat dvau bhaGgo, sarvamIlane ekonaviMzati catvAro bhaGgAH / tato bhASAparyAptyA paryAptasyovAsasahitAyAmekonatriMzati sukharaduHkharayorekatarasmin prakSipte triMzadbhavati, atra sukharaduHkharayazaHkIrghAyazaHkIrtibhyAM catvAro bhaGgAH / athavA prANApAnaparyAptyA paryAptasya svare'nudite udyote tUdite triMzat , atra yaza-kIrtya For Private and Personal Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 125 // SDESHDOOSE 5 samudghAtagatasya kArmaNakAyayogavartino drssttvyaa| tasyAmeva viMzatau audArikadikaM SaNNAmekatama saMsthAnamAdyasaMhananaM pratyekamupaghAtamiti, | parakaM prakSipyate, tataH SaDviMzatirbhavati, eSA cAtIrthakRtkebalina audArikamizrakAyayoge vartamAnasyAvaseyA, atra paDbhiH saMsthAnaiH zanAmnaHjIve. pabhaGgAH syuH, paraM sAmAnyamanuSyodayasthAneSvapi saMbhavantIti pRthag na gnnynte| eva paviMzatistIrthakarasahitA saptaviMzatiH syAt / / nAni eSA tIrthakRta audArikamizrakAyayogasthasyAvaseyA, atra saMsthAnaM samacaturasramevetyeka eva bhnggH| saiva SaDviMzatiH parAghAtocchvAsA bhaMgAzva nyataragatyanyatarasvarasahitA triMzat , eSA cAtIrthakarasya sayogikevalina audArikakAyayogavartino'vagantavyA, atra saMsthAnaSadkapraza-) stAprazastakhagatisusvaraduHsvarairbhaGgAzcaturviMzatiH, te ca sAmAnyamanuSyodayasthAneSvapi labhyante iti pRthaina gaNyante / eva triMzattIrtha| karanAmasahitakatriMzadbhavati, sA ca sayogikevalinastIrthakarasyaudArikakAyayogavartina ekbhnggaa'vdhaarnniiyaa| epaivaikatriMzadvAgyoge | niruddhe triMzat , tata ucchrAse niruddha ekonatriMzat / atIrthakarakevalinaH prAguktA triMzadvAgyoge nirudve ekonatriMzat / atra padbhiH | | saMsthAnaH prazastAprazastavihAyogatibhyAM ca dvAdaza bhaGgAH, paraM prAgvat pRthaDna gaNyante / tata ucchvAse niruddhe'STAviMzatiH, atrApi dvAdaza bhaGgAH prAgvat , prAgdeva ca sAmAnyamanuSyodayasthAnagrahaNagRhItatvAt pRthaGna gaNyante / tathA manuSyagatiH pazcendriyajAtisvasavAdarapaptisubhagAdeyAni yaza-kIrtistIrthakaraM ceti nava, etadudayasthAnaM tIrthakRdayogikevalinarazcaramasamayavartino labhyate / tathA sa eva | navodayo tIrthakarakevalinastIrthakaranAmarahito'STodayaH / sarvasaGkhyayA sAmAnyatIrthakarasayoyagyogikevalibhaGgA dviSaSTiH, kintu ye sAmA-15 nyakevalino bhaGgAH SaDviMzatau SaT , aSTAviMzatau dvAdaza, ekonatriMzati dvAdaza, triMzati caturvizatiH, sarvasaGkhyayA catuHpaJcAzat , te // 125 // sAmAnyamanuSyodayasthAnAntaHpAtitvAt pRthaDna gaNyante iti / zeSA aSTAvevodayabhaGgAH paramArthataH kevalinAM draSTavyAH / tatra viMzatya. For Private and Personal Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir STakayorbhaGgAvatIrthakRtaH, ekaviMzatisaptaviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzannavagatAca SaDbhaGgAstIrthakRta iti vivekaH / sarvasaGkhyayA manuSyA NAmudayasthAnabhaGgAH dve sahasre SaT zatAni dvipaJcAzaJca / tadevamuktAni manuSyANAmudayasthAnAni / ___ atha devAnAmucyante-devAnAmudayasthAnAni SaT , tadyathA-ekaviMzatiH paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzacca / tatra devadvikaM paJcendriyajAtivasaM bAdaraM paryAptaM subhagadurbhayorekataraM AdeyAnAdeyayorekataraM yazaHkIya'yazaHkIyorekatareti nava prAguktA-15 [bhidizabhidhruvodayinIbhiH sahitaikaviMzatiH, atra subhagadurbhagAdeyAnAdeyayaza-kIrtyayaza kIrtibhiraSTau bhaGgAH, iha ca durbhagAnAdeyAyazaHkIrtInAmudayaH pishaacaadiinaamvseyH| tataH zarIrasthasya vaikriyadvikamupaghAtaM pratyekaM samacaturasramiti pazca prakRtayaH kSipyante / | devAnupUrvI cApanIyate, tato jAtA paJcaviMzatiH, atrApi bhaGgAstathaivASTau / tataH zarIreNa paryAptasya parAghAte prazastavihAyogatau ca 2 7 kSiptAyAM saptaviMzatiH, atrApi bhaGgAH prAgvadaSTau / devAnAmaprazastavihAyogaterudayo na bhavatIti tadAzritA vikalpA na labhyante / tataH prANApAnena paryAptasyocchvAse kSipteSTAviMzatiH, atrApi prAgvadaSTau bhaGgAH, athavA zarIreNa payAptasyocchvAse'nudrite udyote tUdite'STAviMzatiH, ihApi bhaGgAH prAgvadaSTau,, sarvasaGkhyayA'STAviMzatau bhaGgAH SoDaza / tato bhASAparyAptasya susvare kSipte ekonatriMzat , ihApi bhaGgAH prAgvadaSTau / duHsvarodayA devA na bhavantIti tadAzritavikalpA na bhavanti, athavA prANApAnena paryAptasya sukhare'nudite | udyote tUdite ekonatriMzat , uttaravaikriyaM hi kurvato devasyodyotodayo labhyate, atrApi prAgvadaSTau bhaGgAH, sarvasaMkhyayakonaviMzati poDaza bhaGgAH / tato bhASAparyAptasya susvarasahitAyAmekonatriMzatyugrote kSipte triMzat , atrApi bhaGgAH prAgvadaSTau / sarvasaMkhyayA devAnAM | bhaGgAzcatuHSaSTiH / tadevamuktAni devAnAmudayasthAnAni / HariODARDOIDROID For Private and Personal Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendr www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanm karmaprakRtiH // 126 // reOOK .. atha nairayikANAmucyante-tatra nairayikANAmudayasthAnAni paJca, tadyathA-ekaviMzatiH paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekona. triMzat / tatra narakadvikaM paJcendriyajAtivasabAdaraparyAptAni durbhagamanAdeyamayazaHkIrtizcetyetA nava dvAdazasaMkhyayAbhidhruvodayinIbhiH nAmnaHjIvesahitA ekaviMzatiH, atra sarvANyapi padAnyaprazastAnyevetyeka eva bhaGgaH, evamanyatrApi jJeyam / tataH zarIrasthasya vaikriyadvikaM pratyeka pradayasthA nAni huNDamupaghAtamiti paJca prakRtayaH kSipyante narakAnupUrvI cApanIyate, tato jAtA paJcaviMzatiH / tataH zarIreNa paryAptasya parAghAte bhaMgAzca 'prazastakhagatau ca prakSiptAyAM saptaviMzatiH / tataH prANApAnena paryAptasyoGyAse kSipte'STAviMzatiH / tato bhASAparyAptasya duHsvare kSipte ekonatriMzat / sarvasaGkhyayA nairayikeSu bhaGgAH paJca / samagrodayasthAnabhaGgAH punaH saptasaptatizatAnyekanavatyadhikAni / atha nAmaprakRtInAmeva guNasthAnake udayavyavacchedazcintyate-iha mithyAdRSTiguNasthAne nAnAjIvAnapekSya tIrthakarAhArakadvikavaji| tAnAM sarvAsAmapi nAmaprakRtInAM catuHSaSTisaMkhyAnAmudayaH saMbhavati / tatra sAdhAraNasUkSmAparyAptAtapAnAM mithyAdRSTAvudayo vyavachidyate / vyavacchedo nAma tatra bhAva uttaratrAbhAvaH / tathA sAsAdane sthAvaraikendriyavikalendriyajAtInAmudayavyavacchedaH, iha pUrvoktAnAM sAdhAraNAdInAmudayAsaMbhavAt SaSTiprakRtInAmudayaH / samyagmithyAdRSTau ca sthAvarAdipaJcaprakRtInAM sAsAdane vyavacchinnAnAmudayo na bhavati, tathA tasya kAlakaraNAbhAvenAnupUrvINAmapyudayo na bhavatItyekapaJcAzatprakRtInAmudayaH / aviratasamyagdRSTistvapAntarAlagatAvapi prApyata iti tatra catasRNAmapyAnupUrvINAmudayaH sambhavatIti tatastatra pnycpnycaashtprkRtiinaamudyH| devadvikanarakadvikavaikriyadvikadurbhagAnAdeyA. yazaHkIrtitiryaanuSyAnupUrvINAM sarvasaMkhyayaikAdazaprakRtInAmatrodayavyavacchedaH / atra ca vaikriyadvikasya niSedhaH karmastavasyAbhiprAyeNa, kA 1126 // na tu paJcasaMgrahasya, tanmate dezaviratapramattApramatteSu tadudayAbhyupagamAditi smarttavyam / tato dezavirate ctushctvaariNshtprkRtiinaamudyH| For Private and Personal Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra A SZER www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAdeyAyazaH kIrttyanudayAt sarvasaMkhyASTAviMzatau bhaGgA nava / tato bhASayA paryAptasyocchvAsasahitAyAmaSTAviMzatau sukhare kSipte ekonatriMzat, ihApi bhaGgAH prAgvadaSTau athavA saMyatAnAM khare'nudite udyote tUdite ekonatriMzat, ihApi prAgvadeka eva bhaGgaH, sarvasaMkhyayaikonatriMzati nava bhaGgAH / sukharasahitAyA me konatriMzatyudyote kSipte saMyatAnAM triMzadudayaH, atraika eva bhaGgaH / sarvasaMkhyayA vaikriyamanuSyANAM pazcatriMzadbhaGgAH / AhAraka saMyatAnAmudayasthAnAni paJca tadyathA - paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzacca / tatrAhArakadvikaM samacaturasramupaghAtaM pratyekaM ceti pazca prakRtayaH prAguktAyAM manuSyagatiprAyogyAyAmekaviMzatau prakSipyante tato manuSyAnupUrvI cApanIyate jAtA paJcaviMzatiH, kevala miyaM sarvaprazastapadA, saMyatAnAM durbhagAnAdeyAyazaH kIrcchadayAbhAvAt, ityatraika eva bhaGgaH / tataH zarI reNa paryAptasya parAghAte prazastakhagatau ca kSiptAyAM saptaviMzatiH, atrApyeka eva bhaGgaH / tataH prANApAnena paryAptasyocchvAse kSipte'STAviM zatiH, ihApyeko bhaGgaH, athavA zarIreNa paryAptasyocchvAse'nudite udyote tUdite'STAviMzatiH, ihApi bhaGgaH ekaH / sarvasaGkhyayA'STAviM zatau dvau bhaGgau / tato bhASayA paryAptasyocchvAsasahitAyAmaSTAviMzatau sukhare kSipte ekonatriMzat, ihApyeka eva bhaGgaH, athavA prANApA| nena paryAptasya khare'nudite udyote tUdite ekonatriMzat, ihApyeka eva bhaGgaH, sarvasaGkhyayaikonatriMzati dvau / tato bhASAparyAptasya sukharasahitAyAme konatriMzatyudyote kSipte triMzat, iheko bhaGgaH / sarvasaGkhyayA''hArakazarIriNAM sapta bhaGgAH / kevalinAmudayasthAnAni daza, tadyathA - viMzatirekaviMzatiH paviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzadekatriMzannavASTau ca / tatra manuSyagatiH paJcendriya jAtistrasaM bAdaraM paryAptaM subhagamAdeyaM yazaH kIrttirityetA aSTa dhruvodayinIbhirdvAdazabhiH saha viMzatiH, ihApyeka eva bhaGgaH, eSA cAtIrtha kRtkevalinaH samudghAtagatasya kArmaNayoge varttamAnasyAvaseyA / saiva viMzatistIrthakara sahitaikaviMzatiH, ihApyeko bhaGgaH, eSA ca tIrthakRtkevalinaH For Private and Personal Use Only S55202 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ASESSIO atha jIvasthAneSu nAmna udayasthAnAni bhaGgAzca (tatra prathamamekendriyANAM) karmaprakRtiH sthAna udayasthAnagataprakRtayaH bhaGgotpattiH kasya jIvasya jIveSu 1| udayasthAna bhaMgayatrANi // 127|| paryAptAparyAptakendriyANAM|| // ekendriyeSu udaya sthAnAni 5 bhaMgAH 42 // tai0-kA0-agu0-sthi0-asthi-zu0-azu0-|5| bAnsU0, payo0apa0. varNAdi 4-nirmANa iti 12 dhuvodyaaH| punaH tirya0 / 2 2-sthA-eke0-'bA0 sU0-paryA0 apa0-durbha bAda0paryA0 yazasA 1 bA0 paryA0 eke0 anA0-yazaH ayazaH vA-iti 9 sahitA 21 | au0-90-upa-pratye0-sAdhA0-sahitA tirya- |10 pra0sA0, yazaH0ayazaH0.. gAnupUrvIrahitA pUrvoktA 24 bA0paryA0 dehasthAnAM pra0sA- ayazasA bA0 apa0 , paryA0pa0, prasAdeg = ayazasA saha N AGACCEPORD | sUkSmANAM | baiMkriyastha bAvAyUnAM | // 127 // 24 | vaikriyadvikasahitA audA0 dvikarahitA pUrvoktA | 1| bA0 paryA0 pra0 ayazaHpadena 1 1 atra dvAbhyAM ekA grAhyA, evaM yatra yatra parasparaviruddhAH prakRtayaH tatra tatra ekA prAyA, For Private and Personal Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir || 25/25 parAghAte kSipte 24 pra0sA ya0aya0-4 12. pra0sA0 ayazasA 2 dehaparyAptabAdarANAM dehaparyAptasUkSmANAM vaikriyavAyUnAM ucchavAsaparyAptAnAM dehaparyAptabAdarANAM bA0 paryA0 pra0 ayazasA 1 pUrvavat pra0 sA0 ya0aya0 -4 udyotena 26 | ucchvAse kSipte 25 | ucchvAsAt prAk udyotena Atapena vA adhikA 25 pra0.yazaaya0-2Atapena SADORCEDDiSkOTO | 27 | Atapena udyotena vA sahitA (socchavAsA) 26 ucchvAsaparyAptAnAM ,, GOOGICODDOORSAD |42 gatyantarAle dvIndriyANAM udayasthAneSu bhagaH 22 tiya02-dvI-pratyeka-bAda-paryA0apa0-durbha| 3| ayazasA 1 aparyAptAnAM anA0-ya0aya0-12 dhruvodayAH / yazo'yazobhyAM 2 paryAptAnAM audA0 ityAdi 6 sahitA tiryagAnu0 varjA 21 | 3| pUrvavat parA0azu khagatiadhikA 26 2. yazo'yazobhyAm paryAptAnAM dehasthAnAM dehaparyAptAnAM For Private and Personal Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IV AN 2 yazo'yazobhyAm praryAptAnAM karmaprakRtiH // 128 // |29| ucchvAsAdhikA 28 29 udyotasahitA 28 ucchvAsAt prAk | 30 svarasahitA 29 ucchvAsaparyAptAnAM dehaparyAptAnAM bhASAparyAptAnA jIveSu udayasthAna bhaMgayatrANi 4 susva0 duHsva0, ya0aya 30 udyotasahitA 29 svarAt prAk udyotasahitA 30 ___2 yazo'yazobhyAM 4 ya0aya0 svarAbhyAM ucchvAsaparyAptAnAM bhASAparyAptAnAM parva 22 dvIndriyANAM 22 trIndriyANAM 22 caturindriNAMca-66vikalendriyANAM bhaMgAH prAkRtatiryakpaJcendriNAmudayasthAneSu bhaGgAH (4906), " manuSyANAM , (2602) (manuSyasyodyatasatkA bhaGgA na bhavanti) gati02-paMce0-50-bA0 paryApaparyA subha0 9 subha0durbha0 Ade0anA0 ya0aya0 gatyantarAle tinarANAM Ade0-yazA-ayazaH0 12 dhRvodayAH durbhagAnAdeyAyazobhiH 1 aparyAptasya (matAM vA subhagAdeya-durbhagAnA0 ya0aya0 paryAptasya 5) durbhagAnAdeyAyazobhiH 1=aparyAptasya tareNa // 128 // For Private and Personal Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie | atra tiryaggatyudyotanAmnorudayavyavacchedaH / tataH pramattasaMyate'pramattasaMyate ca dvicatvAriMzatprakRtInAmAhArakadvikasya cAdhikasyodayo draSTavyaH / ihAntimAnAM trayANAM saMhananAnAmudayavyavacchedaH, tathA''hArakadvikamapi zreNyAmudaye na prApyata ityapUrvakaraNAdiSUpazAntamo| haparyavasAneSvekonacatvAriMzatprakRtInAmudayo'vagantavyaH / upazAntamohe dvitIyatRtIyasaMhananayorudayavyavacchedaH, tena kSINakaSAye sayo| gikevalini ca zeSANAM saptatriMzatprakRtInAmevodayo bhavati, kvacit sayogikevalini tIrthakaranAmno'pi, tatra ca nAmadhruvodayadvAdaza| kasvaradvikakhagatidvikaudArikadvikapratyekopaghAtaparAghAtokAsasaMsthAnaSaTakAdyasaMhananalakSaNAnAmekonatriMzatprakRtInAmudayavyavacchedaH / ta-15 to'yogikevalini aSTAnAM navAnAM vodayaH, tAzcoktA eva / tadevaM cintito guNasthAneSu nAmodayavyavacchedaH, taccintanAccAbhihitaH sprpshcmudyH| HARDOSTS NCE INDIGERFOODOOD For Private and Personal Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shu Kailassagarsuri Gyanmandir vaikriyatiryapaMcendriyANAM udayasthAneSu bhaMgAH jIveSu karmaprakRtiH // 129 // udayasthAna bhaMgayatrANi dehasthAnAM 25 | vai02-samaca-upa-pratyekayuktA tiryagAnuvarjA 8 subha0durbhaAde0anAde0 ya0a0- ti0paM0 prAyogyA 21 8 pUrvavat FACC IDIOHORGERCE | parAsukhaga0 yuktA 25 | ucchvAsayuktA 27 28] udyotayuktA vA 27 | 29 | susvarasahitA 28 (socchvAsA) udyotayuktA vA 28 (,) dehaparyAptAnAM ucchvAsaparyAptAnAM dehaparyAptAnAM bhASAparyAptAnAM ucchvAsaparyAptAnAM , 29 (sasvarA) bhASAparyAptAnAM // 129 // For Private and Personal Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra WA 25 | nRga0-paMce0 - cai02 - samaca0 - upa0 - trasAdi 4- subha0 - Ade0 - yaza0:- 12 dhruvodayAH 27 parA0 - sukhagatisahitA 25 28 ucchvAsasahitA 27 28 udyotasahitA vA 27 vaikiyanarANAM udayasthAneSu bhaMgA: (35) 29 susvarasahitA 28 ( socchavAsA) 29 udyotasahitA vA 28 (, ) svarAt prAk 30 29 ( sasusvarA ) 25 www.kobatirth.org AhA02 - samaca0 - upa0 pra0 yuktA narAnupUrvIvarjA sAmAnyanaraprAyogyA 21 8 | subha0 durbha0 AdeoanA X 2 2 8 pUrvavat 8 11 subhagAdeyayazobhiH 1 ( saMyatAnAM ) 8 pUrvokta paddhatyA 1 prazastatripade ( saMyatAnAM) 1 35 AhArakanarANAmudayasthAneSu bhaMgA: ( 7 ) 1 sarvaprazastapadaiH 1 For Private and Personal Use Only 11 ya0 aya0 =8 2 X vaidehasthAnAM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vaidehaparyAptAnAM bai0 ucchavAsaparyAptAnAM vaidehaparyAptAnAM vai0bhASAparyAptAnAM vai0 ucchavAsaparyAptAnAM bhASAparyAna AhArakadehasthAnAM aa Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH jIveSu udayasthAna bhaMgayatrANi // 130 // MEDICICIODIODCRACK parA0-sukhagatisahitA 25 ucchavAsa0sahitA 27 udyotasahitA vA 27 susvarayuktA 28 (socchvAsA) udyotayuktAvA 28 ( , ) " 29 (sasusvarA) AhA0dehaparyAptAnAM ucchavAsa0paryAptAnAM AdehaparyAptAnAM bhASAparyAptAnAM uzvA0paryAptAnAM bhASAparyAptAnAM kevalinAmudayasthAneSu bhaMgAH (62) 20 | nRga-paMce-tra-yA0-paryA0-subha0-Ade0- 1 sarvaprazastapadaiH (samudghAtekArmaNayoginAM) / ajinAnAM | yazaH0 12 dhruvAH | jinanAmasahitA 20 jinAnAM 26 | au02-saMsthA01-vajrarSa-pra0-upa0 yuktA 20 66saMsthAnaH 6 (samudghAte audA0mizrayoginAM) | ajinAnAM 27 | jinanAmasahitA 26 | 1 | samaca0 saMsthAnena ( ) | jinAnAM 1130 // For Private and Personal Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RADIODrakccsakaka au02-saMgha-saMsthA0-upa-pra0-sahitA Anu- 289 saM0 saM0 subha0 durbha-Ade0anA0 dehasthAnAnAM .. pUrvI gharjA sA eva 21 yaaya0-288 paryAptasya huMDasevArtadurbhagAnAdeyAyazobhiH 1 aparyAptasya parAghAtakhagatiyuktA 26 576 pUrvokta 288x2 khagati-576 paryAptasya dehaparyAptAnAM ,,, | ucchavAsayuktA 28 576 pUrvavat ucchvA0paryA nAM , udyotayuktA vA 28 576 dehaparyAptAnAM svarayuktA 29 (socchavAsA) 1152 57642 svarAbhyAM 1152 bhASAparyAptAnAM , udyotayuktA vA 29 (,) | 576 pUrvoktapaddhanyA ucchvA0pa0ti0 , 30 ( sasvarA) bhASA0paryANatirazcAM evaM sAmAnyatirya0 paMceSu 4906 bhaMgAH " , manuSyeSu 2602 bhaMgAH (udyotasatkAnAM 31sthAnasatkAnAM cAbhAvAt ) For Private and Personal Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir DE | pUrvavat jIveSu vai02-upa0-pra0-samaca yuktA AnupUrvI varjAca218 karmaprakRtiH 27. parA0-sukhaganyuktA 25 ucchvAsayuktA 27 // 131 // |28 udyotayuktA vA 27 D29 susvara yuktA 28 (socchavAsA) 29 udyotayuktA brA 28 ( . ) , 29 (sasusvarA) dehasthAnAM dehaparyAptAnAM ucchavAsaparyAptAnAM | | dehaparyAptAnAM bhASAparyAptAnAM ucchvAsaparyAptAnAM bhASAparyAptAnAM udayasthAna bhaMgayatrANi nArakANAmudayasthAneSu bhaMgAH (2) 21 naraka02-60-sAdiz-durbha0-anA0-aya0-22601 sarvAprazastapadaiH 25 vai02-90-upa--pra0-yuktA Anu0 varjA 211 27 / parA0-kukhagatiyuktA 25 28 ucchvAsayuktA 27 29 duHsvarayuktA 28 gatyantarAle dehasthAnAM dehaparyAptAnAM ucchvAsaparyAptAnAM bhASAparyAptAnAM // 13 // For Private and Personal Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achana Shri Kailassagersuri Gyanmandie atha nAmnaH sattAsthAnAnyucyante, tAni ca dvAdaza, tatra sarvanAmaprakRtisamudAyaH piNDaH, sa trinavatipramANa ihAdhikriyate, tathAvivakSaNAt , tatprathamaM sattAsthAnam / tasmiMstIrthakarone dvinavatiprakRtyAtmakaM dvitIyam / AhArakazarIrAhArakopAGgAhArakabandhanAhArakasa-14 vAtarUpaprakRticatuSTayahIne ca tasmi~stRtIyamekonanavatiprakRtyAtmakam / tIrthakarAhArakacatuSTayobhayavihIne ca tasminnaSTAzItiprakRtyAtmakaM 12 caturtham / idaM prathamaM sattAsthAnacatuSkam / tasmAtprakRtitrayodazake kSINe'zItyekonAzItiSaTsaptatipaJcasaptatilakSaNaM dvitIyaM sattAsthAnacatuSkaM bhavati / tato'STAzIteH suradvike narakadvike vodvalite pddshiitiH| assttaashiitkriyctussttydevdviknrkdvikNssdlitessvshiitiH| tato manuSyadvike udvalite'STasaptatiH / etAni vINyapi sattAsthAnAni adhruvasaMjJAni / tathA navakaM sattAsthAnamaSTakaM c| yadyapyevaM | gaNanayA trayodaza sattAsthAnAni prApnuvanti tathApyazItyAtmakaM sattAsthAnaM dviprakAramapi tulyasaMkhyatvAdekameva vivakSyata ityadoSaH / tadevaM dvAdazApi sattAsthAnAni saptatikAbhiprAyeNa vyAkhyAtAni, prakRtagranthAdyabhiprAyeNa tu vyuttarazatAdIni vyAkhyeyAni / atra yAtra| yodaza prakRtayaH kSINAH satyo dvitIyacatuSkaniSpAdikAstA imAH-sthAvaradvikaM tiryagdvikamAtapamekadvitricaturindriyajAtayaH sAdhAraNaM | narakadvikamudyotaM ceti, etAsvAdyA daza ekAntatiryagyogyA iSyante, tathAtvaM codayamudIraNAM cAzritya draSTavyaM, bandhasattApekSayA tAsA15 manyeSAmapi yogyatvAt / eteSvadhruvasattAsthAnasvAmina ucyante-pRthivyambuvanaspatiSu SaDazItyazItyAtmake dve adhruvasattAsthAne prApyete, 12 tRtIyaM tvaSTasaptatyAtmakaM tejovAyuSu prApyate, nAnyeSu, teSAmeva manuSyadvikodvalakatvAt , athavA tejovAyubhya uddhRtyaikendriyAdiSu / tiryapaJcendriyaparyanteSu samAgatasya kiyatkAlaM labhyate yAvannAdyApi manuSyadvikaM badhnAti, tejovAyubhya uddhRtya manuSyAdiSu gamanA-1 thAsambhavAt tiryakSazcendriyaparyavasAnAnudhAvanam / atha gatiSu sattAsthAnAni prarUpyante, tatra narakagatau trINi sattAsthAnAni-dvinavatireko- | 6GRODKAR TOL For Private and Personal Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH POSTA // 132 // nanavatiraSTAzItizca, vinavatistu na prApyate, tasyAstIrthakarAhArakadikasahitatvAt , tadubhayasatkarmaNazca narakedhUtpAdapratiSedhAt / devagatau prathamasattAsthAnacatuSkaM prApyate, na zeSANi, zeSANAmekendriyAdiSu kSapakazreNyAM vA sambhavAt / tiryakSu yAni mithyAdRSTau vakSyante tAnyeva saguNasthAneSu guNasthAneSu nAmnaH sattAsthAnAni tIrthakararahitAni prApyante, ekonanavatirahitAnItiyAvat / manu sattAsthAdhyagatau tvaSTasaptatisthAnaM varjayitvA zeSANi sarvANyapi nAni guNasthAne nAmnaH sattAsthAnAni draSTavyAni / 92-89-88-86-80-78 __ atha guNasthAneSu cintyante-mithyAdRSTiguNasthAne prathama2 ye 92-88 sattAsthAnahInaprathamacatuSkAdhruvasaMjJakatrikalakSaNAni 92-89 88-86-80-78 SaT sattAsthAnAni, trinavatistu tIrthaka 92-88 arthAt 8mAntayAvat | rAhArakasatkarmaNo mithyAtvagamanapratiSedhAnna bhavati / sAsAdane 93-92-89-88 mizre ca dvinavatyaSTAzItilakSaNe ve sattAsthAne / aviratasa9-10 mayoH 93-92-89-88, 80-79-76-75 myagdRSTau dezaviratapramattApramattApUrvakaraNeSu prathamasattAsthAnaca upazAntamohe 93-92-89-88 tuSkaM bhavati / anivRttibAdarasamparAye sUkSmasamparAye ca prathama 12-13 zayoH 80-79-76-75 sattAsthAnacatuSkaM dvitIyasattAsthAnacatuSkaM ceti pratyekamaSTAvaSTau | svikamaSTAvaSTA // 132 // 80-79-76-72-9-8 sattAsthAnAni, tatrAdyAni catvAryupazamazreNyAM, uttarANi tu 1X || 14 deze For Private and Personal Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMsthA0..khaga0.sva0 ... 30 parA0-ucchavAsa0-khaga01-svara-1-yuktA 26 246 degxsva0 - 24 (au0kAyayoginA) ajinAnAM . 2 2 97 31 jinanAmayuktA 30 1 sarvaprazastapadaiH ___( ,) jinAnAM 30 svaravarjA 31 (jinayuktA) (niruddhavAgyoginAM ) 29 ucchvAsa0 varjA 30 (,,) (niruddhocchvAsAnAM) 29 svaravarjA 30 (jinavarjA) : -12 (niruddhavAgyoginAM) ajinAnAM 28 svaravarjA 29 12 pUrvavat ( niru dvocchvAsAnAM ) nRga-paMce-prasAdi 3-subha-Ade0-ya0-jina. 1 prazastapadatvAt ( ayogicaramasamaye) jinAnAM jinabarjA 9 ajinAnAM sasthA0..vaga0 .. . . 012 IccccHD devAnAmudayasthAneSu bhaMgAH (64) subhadurbha Ade0 anA0 yazaH ayazaH / 21 devara-paMce0-prasAdi3-subha0-Ade0-yazaH-12dhruvAH 8 * ime bhanAH sAmAnyamanuSyabhanAntargatvena pRthak na gaNyante gatyantarAle For Private and Personal Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 133 // GESED dalanasaMbhavaH / caturvizatyudaye'pi paJca sattAsthAnAni, kevalaM vAyukAyikasya vaikriya kurvatazcaturvizatyudaye vartamAnasyAzItyaSTasaptativarjAni | trINi vAcyAni, yatastasya vaikriyaSaTkaM manuSyadvikaM ca niyamAdasti, yato'sau vaikriyadvikaM sAkSAdanubhavatyeveti na taduddlayati, tada-10 nAmnaH bandhodayabhAvAddevadvikanarakadvike api nodvalayati, tathAsvAbhAvyena vaikriyaSaTkasya samakAlamudvalanasaMbhavAt , vaikriyaSaTke codalite sati pazcA- II sattAsthAnmanuSyadvikamudvalayati, na pUrva, tato'STasaptatyazItisattAsthAnAsaMbhavaH / paJcaviMzatyudaye pazcApi sattAsthAnAni, tatrATasaptatiravaikriyavA nAnAMsaMvedhaH yukAyikatejaskAyikAnadhikRtya prApyate, nAnyAn , yatastejaskAyikavAyukAyikava|'nyaH sarvo'pi paryAptako niyamAnmanuSyagatimanupyAnupUcyoM badhnAti, tato'nyatrASTasaptatina prApyate / SaDviMzatyudaye'pi pazcApi sattAsthAnAni, tatrASTAsaptatiravaikriyavAyukAyikataijasakAyikAnAM dvitricatuHpaJcendriyANAM vA tejovAyubhavAdanantaramAgatAnAM paryAptAparyAptAnAM, te hi yAvanmanuSyagatimanuSyAnupUyau~ na badhnanti tAvatteSAmaSTasaptatiH prApyate, nAnyeSAm / saptaviMzatyudaye'STasaptativarjAni catvAri sattAsthAnAni, saptaviMzatyudayo hi tejovAyuvarjaparyAptabAdaraikendriyavaikriyatiryaanuSyANAM, teSu cAvazyaM manuSyadvikasaMbhavAdaSTasaptati vApyate / atha kathaM tejovAyUnAM saptaviMzatyudayo na bhavati yena tadvarjanaM kriyate ? ucyate-saptaviMzatyudaya ekendriyANAmAtapodyotAnyataraprakSepe bhavati, na ca tejovAyuSyAtapodyotodaya-14 | saMbhava iti tadvarjanam / aSTAviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzadudayeSu niyamAdaSTasaptativarjAni catvAri catvAri sattAsthAnAni, aSTAviMzatyA dyadayA hi paryAptavikalendriyatiryakSazcendriyamanuSyANAM, ekatriMzadudayazca paryAptavikalendriyANAM paJcendriyatirazcAM ca, te cAvazyaM | manujadvikasatkarmANa iti / tadevaM trayoviMzatibandhakAnAM yathAyoga navApyudayasthAnAnyadhikRtya catvAriMzatsattAsthAnAni bhavanti / paJcaviMzatiSaviMzatibandhakAnAmapyevameva, navaraM paryApta kendriyapaJcandriyaprAyogyapaJcaviMzatiSaDviMzatibandhakAnAM devAnAmekaviMzatipaJca For Private and Personal Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir GESikkGE 1 viMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatyekonaviMzatriMzadrapeSu SaTsUdayasthAneSu dvinavatiraSTAzItizceti dve dve sattAsthAne vAcye / aparyAptavikalendriya-1 tiryapaJcandriyamanuSyaprAyogyAM tu paJcaviMzatiM devA na badhnanti, aparyApteSu vikalendriyeSu ca madhye devAnAmanutpAdAt / sAmAnyena paJcaviMzatibandhe SaDviMzatibandhe ca pratyekaM navApyudayasthAnAni pratItya catvAriMzaccatvAriMzatsattAsthAnAni / tathA'STAviMzatau vadhyamAnAyAmaSTAvudayasthAnAni, tadyathA-ekaviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzaca / ihASTA-17 viMzatidvaidhA-devagatiprAyogyA narakagatiprAyogyA ca, tatra devagatiprAyogyAyA bandhe'STAvapyudayasthAnAni nAnAjIvApekSayA prApyante, narakagatiprAyogyAyAstu bandhe triMzadekatriMzacceti dve / tatra devagatipAyogyASTAviMzatibandhakAnAmekaviMzatyudayaH kSAyikasamyagdRSTInAM vedakasamyagdRSTInAM vA paJcandriyatiryaGmanuSyANAmapAntarAlagatau vartamAnAnAmavaseyaH, na mithyAdRSTeH, yato bhavAdau sarvaparyApti-18 | paryApta eva mithyAdRSTIdevagatiprAyogyA'STAviMzatibandhakaH / ekaviMzatipaJcaviMzatiSaviMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatyekonatriMzadudayavartI cAparyApta eveti / vaikriyatiryaGmanuSyANAM ca paJcaviMzatyAdhudaye vartamAnAnAM mithyAdRSTInAM yaddevagatiprAyogyASTAviMzatibandhakatvaM vakSyate tadbhavAdau pUritaparyAptikasyApi pazcAdvaikriyAGganiSpattikAle audArikAditanunivRttau paryApyudayanivRttimabhipretyetyadoSa iti smarttavyam / paJcaviMzatyudaya AhArakasaMyatAnAM vaikriyatiryaGmanuSyANAM ca samyagdRSTInAM mithyAdRSTInAM vA / SaDviMza-12 tyudayaH kSAyikasamyagdRSTInAM vedakasamyagdRSTInAM vA paJcandriyatiryaGmanuSyANAM zarIrasthAnAm / saptaviMzatyudaya AhArakasaMya tAnAM vaikriyatiryaGmanuSyANAM ca samyagdRSTInAM mithyAdRSTInAM vaa| aSTAviMzatyekonatriMzadudayAvapi yathAkramaM zarIraparyAcyA paryAptAnAM tiryaGmanuSyANAM kSAyikasamyagdRSTInAM vedakasamyagdRSTInAM vA, tathA''hArakasaMyatAnAM, vaikriyatiryaGmanuSyANAM tu samyagdRSTInAM PRODGCODEOS For Private and Personal Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 134 // bandhodaya NDEEKCONGROAD | mithyAdRSTInAM cAvaseyau / triMzadudayastiyaanuSyANAM samyagdRSTInAM mithyAdRSTInAM samyaGimadhyAdRSTInAM ca, tathA''hArakasaMyatAnAM | vaiphriyasaMyatAnAM ca / ekatriMzadudayaH paJcendriyatirazcAM samyagdRSTInAM mithyAdRSTInAM vaa| narakagatiprAyogyAM tvaSTAviMzatiM badhnatA nAmnaH triMzadudayaH paJcandriyatiryaanuSyANAM mithyAdRSTInAM, ekatriMzadudayaH paJcandriyatirazcAM mithyAdRzAm / aSTAviMzatibandhakAnAM sAmAnyena catvAri sattAsthAnAni-dvinavatirekonanavatiraSTAzItiH SaDazItizca / tatraikaviMzatyudaye vartamAnAnAM devagatiprAyogyASTAviMzatibandha | sattAsthA 1 nAnAMsaMvedhaH | kAnAM dvinavatyaSTAzItilakSaNe dve sattAsthAne, ekaviMzatyudayasthasya tIrthakaranAmasatkarmaNastadvandho'pyavazyaM bhAvItyekonatriMzadvandhakatA syAditi / devagatiprAyogyASTAviMzatibandhakasyaikaviMzatyudaye na trinavatisattA / paJcaviMzatyudaye'pyaSTAviMzatibandhakAnAmAhArakasaMyata. vaikriyatiryaGmanuSyANAM sAmAnyena te eva dve sattAsthAne, tatrAhArakasaMyato niyamAdAhArakasatkarmeti tasya dvinavatireva sattAsthAnaM. | zeSAzca tiryaJco manuSyA vA''hArakasatkarmANastadrahitAzca bhavanti, tatasteSAM ve api sattAsthAne / paviMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatyekonatriMzadudayeSvapyete eva dve sattAsthAne / triMzadudaye devagatinarakagatiprAyogyASTAviMzatibandhakAnAM sAmAnyena catvAri sattAsthAnAni, tadyathA-dvinavatirekonanavatiraSTAzItiH paDazItizca / tatra dvinavatiraSTAzItizca prAgvadbhAvanIyA / ekonanavatistvevaM-kazcinmanuSyastI rthakaranAmasatkarmA vedakasamyagdRSTiH prAgbaddhanarakAyuSko narakagamanAbhimukhaH samyaktvAt pracyutya mithyAtvaM gataH, tasya tadA tIrthaka| ranAmabandhAbhAvAt narakagatiprAyogyAmaSTAviMzati badhnata ekonanavatiH / SaDazItizcaivaM-iha tIrthakarAhArakacatuSTayadevadvikanarakadvikavai. kriyacatuSTayarahitA vinavatirazItirbhavati, tatastAvatsatkarmA paJcandriyatiyaGmanuSyo vA jAtaH san sarvAbhiH paryAptibhiH paryApto yadi vizuddhastato devagatiprAyogyAmaSTAviMzatiM badhnAti tadvandhe ca devadvika vaikriyacatuSTayaM ca sattAyAM prApyata iti tasya pddshiitiH| DEED // 13 // For Private and Personal Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ORRESPOTSkeet2 catvAri kSapakazreNyAM prakRtitrayodazakakSaye / upazAntamohe tu prathamasattAsthAnacatuSkameva / kSINamohe sayogikevalini ca dvitIyasattA| sthAnacatuSkameva / ayogikevalini ca SaT sattAsthAnAni dvitIyasattAsthAnacatuSkaM navASTau ca, tatra dvitIyasattAsthanacatuSkaM nAnAjIvApekSayA dvicaramasamayaM yAvat , caramasamaye tu tIrthakarAtIrthakarAvadhikRtya navASTAviti / tadevaM guNasthAneSvabhihitAni sattAsthAnAni / ___ atha bandhodayasattAsthAnAnAM parasparaM saMvedha ucyate-tatra trayoviMzatibandhe paJcaviMzatibandhe SaDviMzatibandhe ca pratyekaM nava navo | | dayasthAnAni pazca pazca sattAsthAnAni / tatra trayoviMzatibandho'paryAptaikendriyaprAyogya eva, tadbhandhakAzcaikendriyadvIndriyatrIndriyacaturindriyatiryapaJcandriyA mnussyaac| eteSAM trayoviMzatibandhakAnAM yathAyogaM sAmAnyena navodayasthAnAni, tadyathA-ekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaTviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzat / tatraikaviMzatyudayo'pAntarAlagatau vartamAnAnAmekendriyadvI|ndriyatrIndriyacaturindriyatiryapaJcandriyamanuSyANAM jJeyaH,teSAmaparyAptakaikendriyaprAyogyabandhasaMbhavAt / caturviMzatyudayo'paryAptaparyApta kendri yANAM,anyatra caturviMzatyudayasyAprApyamANatvAt / paJcaviMzatyudayaH paryAptaikendriyANAM caikriyatiryamanuSyANAM ca mithyAdRSTInAm / SaDviMza| tyudayaH paryAplakendriyANAM paryAptAparyAptadvitricaturindriyatiryapazcendriyamanuSyANAM ca mithyAdRSTInAm / saptaviMzatyudayaH paryApta kendriyANAM vaikriyatiryagmanuSyANAM ca mithyAdRSTInAm / aSTAviMzatyekonaviMzatriMzadudayAH paryAptadvitricaturindriyANAM tiryapaJcendriyamanuSyANAM ca mithyAdRSTInAm / ekatriMzadudayo vikalendriyatiryapaJcendriyANAM mithyAdRSTInAm / uktazeSAstrayoviMzatibandhakA na bhavanti / teSAM trayoviMzativandhakAnAM sAmAnyena paJca sattAsthAnAni,tadyathA-dvinavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizca / tatraikaviMzatyudaye vartamAnAnAM sarveSAmapi pazcApi sattAsthAnAni / navaraM manuSyANAmaSTasaptativarjAni catvAri, yato'STasaptatirmanuSyadvike udvalite prApyate,na ca manuSyANAM tadu ORDC6COMEDA For Private and Personal Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 135 // nAmnaH bandhodayasattAsthAnAnAMsaMvedhaH | vaikriya kurvatAM manuSyANAM triMzadvarjAni catvAryudayasthAnAni / triMzadvarjana ca saMyatAnmuktvA'nyeSAM manuSyANAM vaikriyamapi kurvtaamudyo| | toMdayAbhAvAt / sAmAnyenaikonatriMzadvandhe sapta sattAsthAnAni-trinavatinivatirekonanavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizca / / | tatra vikalendriyatiryakapazcendriyaprAyogyAmekonatriMzataM badhnatAM paryAptAparyApta kendriyavikalendriyatiryapaJcendriyANAmekaviMzatyudaye | vartamAnAnAM paJca paJca sattAsthAnAni-dvinavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizca / evaM caturviMzatipaJcaviMzatiSaDviMzatyudayeSvapi vaktavyam / saptaviMzatyaSTAviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzadudayeSvaSTasaptativarjAni catvAri catvAri sattAsthAnAni, bhAvanA trayoviMzatibandhakAnAM prAgyathA kRtA tathA'trApi kaaryaa| manujagatiprAyogyAmekonatriMzataM. badhnatAmekendriyavikalendriyatiryapaJvendriyANAM, tiryaggatimanuSyagatiprAyogyAM punarvadhnatAM manuSyANAM ca svasvodayasthAneSu yathAyogaM vartamAnAnAmaSTasaptativarjAni tAnyeva catvAri catvAri sattAsthAnAni / devanairayikANAM tiryapaJcendriyamanuSyagatiprAyogyAmekonatriMzataM badhnatAM svasvodayeSu vartamAnAnAM dve dve sattAsthAne dvinavatiraSTAzItizceti / kevalaM nairayikasya mithyAdRSTastIrthakarasatkarmaNo mamuSyagatiprAyogyAmekonatriMzataM badhnataH svodayeSu paJcasu yathAyogaM vartamAnasyaikonanavatirevaikA vaktavyA, tIrthakaranAmasahitasyAhArakacatuSTayarahitasyaiva mithyAtvagamanasaMbhavAt trinavate. rAhArakacatuSTaye'panIte ekonanavatereva saMbhavAt / devagatiprAyogyAmekonatriMzataM tIrthakaranAmasahitAM badhnataH punaraviratasamyagdRSTarmanuSyasyaikaviMzatyudaye vartamAnasya dve sattAsthAne trinavatirekonanavatizca / evaM paJcaviMzatiSaDviMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatyekonaviMzatriMzadudayedhvapi ete eva dve sattAsthAne vAcye / AhArakasaMyatAnAM tu svasvodaye vartamAnAnAmekameva trinavatirUpaM sattAsthAnaM jJeyam / tadevaM sAmAnyenaikonatriMzaddhandhe ekaviMzatyudaye sattAsthAnAni paJca(sapta),caturviMzatyudaye paJca, paJcaviMzatyudaye sapta, SaDviMzatyudaye sapta, saptaviMza kevalaM nairayikasya pandriyamanuSyagatiprAyogyAyoga vartamAnAnAmaSTasamAna // 135 // For Private and Personal Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyudaye SaT , aSTAviMzatyudaye SaT , ekonatriMzadudaye Sad , triMzadudaye SaT , ekatriMzadudaye catvAri, sarvasaMkhyayA catuHpaJcAzatsattAsthAnAni / tathA yathA tiryaggatiprAyogyAmekonatriMzataM badhnatAmekendriyavikalendriyatiryapaJcendriyamanujadevanairayikANAmudayasattAsthAnAni bhAvitAni tathA triMzatamapyudyotasahitAM tiryaggatiprAyogyAM badhnatAmekendriyAdInAmudayasattAsthAnAni bhAvanIyAni / manuSyagatiprA- 10 | yogyAM tIrthakarasahitAM triMzataM vadhnatAM devanairayikANAmudayasattAsthAnAnyucyante-tatra devasya yathoktAM triMzataM badhnata ekaviMzatyudaye || | vartamAnasya dve sattAsthAne trinavatirekonanavatizca / ekaviMzatyudaya evaM varttamAnasya nairayikasyaikaM sattAsthAnamekonanavatilakSaNam / trinavatistu na bhavati, tIrthakarAhArakasatkarmaNo narakeghUtpAdAbhAvAt / uktaM ca saptatikAcUreM-"jassa titthagarAhAragANi jugavaM saMti so narapasu na uvavajjai ti"| evaM paJcaviMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatyekonatriMzatriMzadudayeSvapi bhAvanIyam / navaraM nairayikasya triMzadudayo nAsti, triMzadudayasyodyotAnvitatvAnnairayikasya codyotodayAbhAvAt / tadevaM sAmAnyena triMzadvandhakAnAmekaviMzatyudaye sapta, caturviMza-12 |tyudaye pazca, paJcaviMzatyudaye sapta, SaDviMzatyudaye paJca, saptaviMzatyudaye SaT, aSTAviMzatyudaye SaT , ekonatriMzadudvaye Sad , triMzadudaye || SaT , ekatriMzadudaye catvAri, sarvasaMkhyayA dvipaJcAzat / 1 ekatriMzati badhyamAnAyAmekamudayasthAnaM triMzallakSaNaM, yata ekatriMzaddevagatiprAyogyaM tIrthakarAhArakasahitaM banato'pramattasaMyatasyA | pUrvakaraNasya vA prApyate, na ca te vaikriyamAhArakaM vA kurvanti, tataH paJcaviMzatyAdaya udayA na prApyante / ekaM sattAsthAna-trinavatizastIrthakarAhArakacatuSTayayorapi sattAsaMbhavAt / ekasmin yazaHkIrtirUpe karmaNi vadhyamAne eka triMzadudayasthAnaM, ekabandhakA hyapUrvakaraNAdayo'tizuddhatvAdvaikriyamAhArakaM vA nArabhanta CHODSION For Private and Personal Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir HRSS karmaprakRtiH // 136 // nAmna: bandhodayasattAsthAnAnAMsaMvedhaH iti tatra paJcaviMzatyAdhudayasthAnAprAptiH / aSTau sattAMzAH-trinavatirdvinavatirekonanavatiraSTAzItirazItirekonAzItiH SaTsaptatiH paJcasaH | satizca / tatrAdyAni catvAri sattAsthAnAni upazamazreNyAM, kSapakazreNyAmapi tAvadyAvadanivRttibAdaraguNasthAnaM gatvA trayodaza nAmAni na kSipyante, kSINeSu ca trayodazanAmasu nAnAjIvApekSayoparitanAni catvAri sUkSmasaMparAyaM yaavllbhynte| parato bandhAbhAve dazodayasthA| nAni, tadyathA-viMzatirekaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzannavASTau ceti / tatra viMzatyekaviMzatI yathAsaMkhyaM tIrthakRdatIrthakRtoH sayogikevalinoH kArmaNakAyayoge vartamAnayoH, SaDviMzatisaptaviMzatI tayorevaudArikamizrakAyayoge vartamAnayoH, atIrthakRtaH khabhAvasthasya triMzat , tasyaiva khare niruddhe ekonatriMzat , tasyaivocchAse'piM niruddhe'STAviMzatiH, tIrthakRtaH khabhAvasthasyaikatriMzata, tasyaiva svare niruddha triMzat, ucchvAse'pi niruddha ekonatriMzata, ayoginastIrthakRto navodayo'tIrthakRto'STodayaH / daza sattAsthAnAni, tadyathA-trinavatirdvinavatirekonanavatiraSTAzItirazItirekonAzItiH paTsaptatiH paJcasaptatirnavASTau ca / viMzatyudaye dve | | sattAsthAne-ekonAzItiH paJcasaptatizca / evaM padaviMzatyudaye'STAviMzatyudaye'pi ca draSTavyam / ekaviMzatyudaye azItiSaTsaptatilakSaNe dve | | sattAsthAne, evaM saptaviMzatyudaye'pi / ekonaviMzati catvAri sattAsthAnAni, tadyathA-azItiH SaTsaptatirekonAzItiH paJcasaptatizca / yata ekonatriMzattIrthakarasyAtIrthakarasya ca syAt / tatrAye dve tIrthakaramadhikRtya, antye ca dve atIrthakaramadhikRtya / triMzadudaye'STau sattAsthAnAni, tadyathA-trinavativinavatirekonanavatiraSTAzItirazItirekonAzItiH SaTsaptatiH paJcasaptatizca / tatrAdyAni catvAyupazAntakaSAyasya, azItiH kSINakaSAyasya sayogikevalino vA tIrthakRta AhArakasatkarmaNo'tIrthakRtastu taadRshsyaikonaashiitiH| AhArakacatuSTayarahitayostIrthadatIrthakRtoH kSINamohayoH sayogikevalinorvA ssttspttipshcspktii| ekatriMzadudaye'zItiSaTsaptatyAtmake dve | t / tatrAye detItAsthAnAni, tadyathA yama / ekaviMzatyudaye avATo ca / viMzatyudaye // 136 // For Private and Personal Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | atha sarvasaMkliSTastato narakagatiprAyogyAmaSTAviMzatiM badhnAti tadbandhe ca narakadvikaM vaikriyacatuSTayaM cAvazyaM sattAyAM prApyata | ityevamapi tasya SaDazItiH / ekatriMzadudaye dvinavatiraSTAzItiH SaDazItizceti trINi sattAsthAnAni, ekonanavatiriha na prApyate, ekatriMzadudayasya paJcendriyatiryakSu prAptestatra ca tIrthakaranAmasattApratiSedhAt / SaDazItisthAnabhAvanA tu prAgvadeva / tadevamaSTAviMzatibandhakAnAmaSTakhapyudayasthAneSvekonaviMzatiH sattAsthAnAni / ekonatriMzati triMzati ca badhyamAnAyAM pratyekaM nava navodayasthAnAni sapta sapta ca sattAsthAnAni / tatrodayasthAnAnyamUni| ekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzadekatriMzacca / tatraikaviMzatyudayastiryadmanuSyaprAyogya me konatriMzataM badhnatAM paryAptAparyAptai kendriya vikalendriyapaJcendriya tiryagmanuSyANAM devanairayikANAM ca / caturviMzatyudayaH paryAptAparyAptai kendriyANAm / paJcaviMzatyudayaH paryAptai kendriyANAM devanairayikANAM vaikriyatiryagmanuSyANAM ca mithyAdRSTInAM / SaDviMzatyudayaH paryApta kendriyANAM paryAptAparyAptavikalendriyatiryakpaJcendriyamanuSyANAM ca / saptaviMzatyudayaH paryAptai kendriyANAM devanairayikANAM vaikriyatiryagmanuSyANAM ca mithyAdRSTInAM / aSTAviMzatyudaya ekonatriMzadudayazca vikalendriyatiryakpaJcendriyamanuSyANAM vaikriya paJcendriyatiryagmanuSya devanairayikANAM ca / triMzadudayo vikalendriya tiryakpazJcendriyamanuSyANAM devAnAM codyotavedakAnAm / ekatriMzadudayaH paryAptavikalendriyatiryakpaJcendriyANAmudyotavedakAnAm / tathA devagatiprAyogyAmekonatriMzataM baghnato manuSyasyAviratasamyagdRSTerudayasthAnAni sapta, tadyathA - ekaviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzacca / AhArakasaMyatAnAM vaikriyasaMyatAnAM cemAni paJcodayasthAnAni tadyathA - paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzat / asaMyatAnAM saMyatAsaMyatAnAM ca For Private and Personal Use Only saskan222 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra sas karmaprakRtiH | 1123011 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir catvAro bhaGgAH - asAtasya bandhaH sAtasyodayo dve satI, yadvA'sAtasya bandho'sAtasyodayo dve satI, (yadvA) sAtasya bandhaH sAtasyodayo dve satI, yadvA sAtasya bandho'sAtasyodayo dve satI ityete mithyAdRSTerArabhya yAvatpramattasaMyatastAvannAnAjIvApekSayA kAlabhedenaikajIvApe| kSayA ca bhAvanIyAH / sAtasya bandhaH sAtasyodayo dve satI, sAtasya bandho'sAtasyodayo dve satI ityetau dvau pramattasaMyatAdArabhya yAva - tsayogikevalI tAvat / bandhAbhAve'yogikevalini catvAro vikalpAH, tatrAsAtasyodayaH sAtAsAte satI, yadvA sAtasyodayaH sAtA| sAte satI, etau dvau dvicaramasamayaM yAvat caramasamaye tvanyatarasmin sati dvau bhaGgau, tatrAsAtasyodayo'sAtasya sattetyeSa bhaGgo yasya | dvicaramasamaye sAtaM kSINaM tasya, yasya tu dvicaramasamaye'sAtaM kSINaM tasya sAtasyodayaH sAtasya sattetyeSa bhaGgaH / bhAvitA guNasthAneSu | vedanIyasya bhaGgAH / athAyuSo bhAvyante - AyuSo midhyAdRSTiguNasthAne'STAviMzatirapi bhaGgA nairayikAn devAMzcAdhikRtya pazca paJca, tiratho manuSyAzcAdhikRtya nava naveti / sAsAdanasya SaDviMzatiH, yatastiryaJco manuSyA vA sAsAdanabhAve varttamAnA narakAyurna badhnantIti parabhavAyurvandhakAle tiravAM nRNAM caikaiko bhaGgo na prApyate / samyagmithyAdRSTeH SoDaza, tasya hi nAyurbandhArambha iti AyurvandhakAlInA dvAdaza bhaGgA apayAntIti SoDaza bhavanti / aviratasamyagdRSTeviMzatirbhaGgAH, kathamiti ced, ucyate - tiryamanuSyANAM pratyekamAyurvandhakAle ye narakatiryamanuSya gativiSayAstrayakhayo bhaGgAH devanairayikANAM ca tiryaggativiSaya ekaikamaGgaH te sarvasaMkhyayA'STau aviratasamyagdRSTerna bhavantIti zeSA viMzatireva bhavantIti / dezavirate dvAdaza bhaGgAH, yato dezaviratirdevAnAM nArakANAM ca na saMbhavatIti tadAzritA daza bhaGgA apayAnti / tiryaGmanuSyA api dezaviratA devAyureva badhnanti, na narakatiryaGmanuSyAyUMSi, tatastiryaGmanuSyANAmAyurvandhakAlInAstrayastrayo bhaGgA na prApyante iti SaDapyete'pagacchanti ityaSTAviMzateH SoDazakhapanIteSvavaziSTA dvAdazaiva bhavanti / pramattApramattayorya For Private and Personal Use Only guNasthAneSu karmaNo bhaGgAH // 137 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir KAROBARA ADDEGREE DOOligom sa eva manuSye nava bhaGgAsta eva parabhavAyurvandhakAlInanArakartiyaGmanuSyAyurbandhaghaTitabhaGgatrayahInAH SaD draSTavyAH, pramattApramattA hi devAyu| revaikaM badhnanti na zeSaM, bandhottarakAlaM caraNapratipacyA sattA tu caturNAmapyAyuSAM saMbhavatyeva / apUrvakaraNAnivRttibAdarasUkSmasamparAyopa- | zAntamohedhUpazamazreNyAM dvau bhaGgo, tadyathA-manuSyAyuSa udayo manuSyAyuSaH sattA, eSa bhaGgaH parabhavAyurvandhakAlAtpUrva, yadvA manuSyAyuSa udayo devamanuSyAyuSI satI, epa bhaGgaH parabhavAyurbandhottaraM pUrvabaddhadevAyuSa upazamazreNipratipattisaMbhavAt , kSapakazreNyAM tveteSAM manuSyAyuSa udayo manuSyAyuSaH sattetyeSa eka eva bhaGgaH, pUrvabaddhAyuSA kSapakazreNyapratipatteH / kSINamohAdiguNasthAnatraye'pyeSa evaiko bhaGgo draSTavyaH / uktA guNasthAneSvAyuSo bhnggaaH| atha gotrasyocyante-mithyAdRSTau gotrasyAdimAH paJca bhaGgAH, tadyathA-nIcergotrasya bandho nIcairgotra-2 syodayo nIcairgotraM sata , eSa tejovAyuSu tadbhavAduvRtteSu vA kiyatkAlam / nIcairgotrasya bandho nIcairgotrasyodayo dve satI, yadvA | nIcairgotrasya bandha uccairgotrasyodayo dve satI, yadvoccairgotrasya bandho nIcargotrasyodayo dve satI, yadvoccairgotrasya bandha uccairgotra-12 syodayo dve satI, ete catvAro'pi yathAyogaM mithyAdRzAM saMbhavanti / eta evAdimahInAzcatvAraH sAsAdane saMbhavanti, AdhabhaGgasthAneSu | tejovAyuSu sAsAdanabhAvo na labhyate, nApi tadbhavAdudvRtteSu tadAtve iti tatpratiSedhaH / mizrAdArabhya dezaviratiM yAvaduccairgotrabandhoRI palakSitau pratyekaM dvau bhaGgau bhavataH / pramattasaMyatAdArabhya sUkSmasamparAyaM yAvannIcairgotrodayAbhAvAduccairgotrasya bandha uccairgotrasyodayo / dve satI ityeka eva bhaGgaH / abandhe'yogidvicaramasamayaM yAvaduccairgosyodayo dve satI iti SaSTha eva, caramasamaye tUccairgotrasyodaya 2. uccairgotrameva ca saditi saptama eva bhnggH| uktA guNasthAneSu gotrabhaGgAH / atha mohanIye guNasthAneSvapibandhodayasattAsthAnAnyuktAnyeveti | | na bhUya ucyante / SADHDHOT For Private and Personal Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org 87 karmaprakRtiH // 138 // BAADBACK sampratyuddharitaM padasamUhaviSayaM yadvaktavyaM taducyate-tatra padasamUho dvividhaH-avyaktodayasambandhI guNasthAnakodayasambandhI ca / tatrAvyaktodayA guNasthAnakavinirmuktasAmAnyodayAstatsambandhipadasamUhaparimANaM tAvaducyate-tatra dazakodaye ekA catu-16 mohasya | viMzatiH / navodaye SaT-tisro mithyAdRSTau, sAsAdana mizrAviratasamyagdRSTiSu caikaiketi / aSTodaye ekAdaza-tisro mithyAdRSTI, guNasthAneSu | sAsAdanamizrayojhai dve, tisro'viratasamyagdRSTI, dezavirate caiketi / saptodaye daza-mithyAdRSTisAsAdanamizreSvekaikA, aviratasamyagdRSTi padavakta vyatA dezaviratayostisrastisraH, pramattApramattayomilitayoH svarUpeNa bhedAbhAvAdekA ceti / SaDudaye sapta-ekA'viratasamyagdRSTau, dezavirate pramattApramattayozca timrastisra iti / apUrvakaraNasatkAni SaTkAdInyudayasthAnAni tu pramattApramattasatkebhyaH svarUpabhedAbhAvAt pRthaDna 8 gaNyante / paJcakodaye catastra:-ekA dezavirate, tisrazca pramattApramattayoriti / ekA catuSkodaye, sA ca prmttaaprmttyoH| sthaapnaa1-6-11-10-7-4-1| etAzcaturviMzatayastena tenodayena dazakAdinA guNyante / tathAhi-dazakodaye ekA caturviMzatiH, sA daza-18 kena guNyate, jAtA daza / navakodaye SaT caturviMzataya iti SaD navakena guNyante, jAtAzcatuHpaJcAzat / aSTodaye ekAdaza caturvizataya ityekAdaza aSTabhirguNyante, jAtA aSTAzItiH / saptodaye daza caturviMzataya iti daza saptakena guNyante, jAtA saptatiH / SaDudaye sapta caturviMzataya iti sapta padbhirguNyante, jAtA dvicatvAriMzat / paJcodaye catasrazcaturvizataya iti catasraH paJcabhirguNyante jAtA viNshtiH| caturudaye ekA caturviMzatirityekA caturbhirguNyate, jaataashctvaarH| sthaapnaa-10-54-88-70-42-20-4| itthaM guNitvA 0 | caturvizataya ekatra mIlyante, jAtaM zatadvayamaSTAzItaM 288 / tata etaccaturviMzatyA guNyate, jAtAni dvAdazottarANyekonasaptatizatAni || // 138 // 6912 / tatra dvikodayabhaGgA dvAdaza, teSAM dvikasaMjJenodayena guNitAni padAni caturviMzatiH, ekodayabhaGgAzcatvAraH, teSAM caikodayaguNitAni AUic For Private and Personal Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | sattAsthAne tIrthakarasyaiva jJeye, atIrthakarasyakatriMzadudayAbhAvAt / navodaye'zItiSaTsaptatinavalakSaNAni trINi sattAsthAnAni, tatrAdye dve ayogikevalidvicaramasamayaM yAvat, tIrthakarasya caramasamaye tu nava / aSTodaye trINi sattAsthAnAni-ekonAzItiH paJcasaptatiraSTau ca, | tatrAdye dve ayogikevalino'tIrthakRto dvicaramasamayaM yAvat, caramasamaye tvaSTAviti / evamabandhakasya dazasvapyudayasthAneSu triMzatsattA-1 sthAnAni bhavanti / tadevaM sarveSAmapi karmaNAM pratyekaM bandhodayasattAsthAnAni sAmAnyato mithaH saMvedhatazca cintitAni / ___ atha sarveSAmapi karmaNAM (guNasthAne) bandhodayasattAH pratyekaM saMvedhatazcintyante-tatra jJAnAvaraNAntarAyayomithyAdRSTerArabhya sUkSmasaMparAyaM | | yAvat paJcaiva prakRtayo bandhe udaye sattAyAM ca labhyante, upazAntamohe (kSINamohe) ca dvayorapi paJca paJca prakRtaya udayavatyaH satyazca, sayogikevalyAdau tvanayorekApi nAsti / darzanAvaraNasya mithyAdRSTau sAsAdane ca dvau bhaGgo, navavidho bandhazcaturvidha udayo navavidhA sattA, eSa vikalpo nidrodayAbhAve, navavidho bandhaH paJcavidha udayo navavidhA sattA, eSa vikalpo nidrodayakAle / mizrAdArabhyApUrva-10 karaNaprathamabhAgaM yAvat imau dvau bhaGgo, SaDvidho bandhazcaturvidha udayo navavidhA sattA, yadvA SaDvidho bandhaH paJcavidha udayo navavidhA satteti / apUrvakaraNe nidrApracalayorbandhavyavacchedArcamArabhyopazamazreNyA sUkSmasaMparAyaM yAvat caturvidho bandhazcaturvidha udayo navavidhA | sattA, yadvA caturvidho bandhaH paJcavidha udayo navavidhA satteti dvau bhaGgau / bandhAbhAve'pyupazAntamohe bandhAbhilApanirmuktAvetAveva dvau | bhaGgau / anivRttibAdarasya sUkSmasaMparAyasya ca kSapakasya caturvidhe bandhe SaTkasattAyAmativizuddhatvena nidrodayAbhAvAccaturvidha evodaya | ityeka eva bhaGgaH / kSINamohasya bandhAbhAve dvau bhaGgau-caturvidha udayaH paDvidhA sattA ityeSa bhaGgaH kSINamohasya dvicaramasamayaM yAvat , caramasamaye tu caturvidha udayazcaturvidhA saceti / uktA guNasthAneSu darzanAvaraNIyasya bhaGgAH / atha vedanIyasyocyante-vedanIyasyAdyA-| TODARSODHD For Private and Personal Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 139 // wass www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAni caturazItizatAni padAnAM bhavanti 8483 / yadvA caturvidhabandhakasya matAntareNa dvAdaza dvikodayabhaGgAH prApyante, teSAM padAni ca caturviMzatiH, tatasteSAmapyadhikAnAM kSepe saptottarANi paJcAzItizatAni padAnAM bhavanti 8507 / evaM yogopayogalezyAdibhedato'pi bahavo bhedA bhavanti, tatra yogAnAM bahuvaktavyatvAttAn vihAya prathamata upayogabhedato bhedA bhAvyante - iha mithyAdRSTAvaSTau caturviMzatayaH, sAsAdane catasraH, mizra catasraH, avirata samyagdRSTeraSTau dezaviratasyASTau, pramatta saMyatasyASTau, apramattasaMyatasyASTau, apUrvakaraNasya catasraH / tathA mithyAdRSTau sAsAdane samyagmithyAdRSTau ca pratyekaM matyajJAnazrutAjJAnavibhaGgajJAnacakSuracakSurdarzanarUpAH paJcopayogAH / aviratasamyagdRSTidezavirata yormatizrutAvadhijJAnacakSuracakSuravadhidarzanarUpAH pratyekaM SaT / pramattAdInAM sUkSmasamparAyAntAnAM ta eva SaT manaH paryavajJAnasahitAH sapta sapta / tatra mithyAdRSTyAdiSu caturviMzatigatA aSTAdaya udayasthAnabhaGgA yathAyogamupayogairguNyante, tadyathA- mithyAdRSTeraSTau, sAsAdane catvAraH, mizre catvAraH, militAH SoDaza, paJcabhirupayogairguNyante, azI|tirbhavati 80 / avistasamyagdRSTeraSTau dezaviratasyASTau, militAH SoDaza caturviMzatibhaGgAH, SadbhirupayogaiguNyante SaNNavatiH syAt 96 / pramattasyASTAvapramattasyApyaSTau, apUrvakaraNasya catvAraH, militA viMzatiH saptabhirupayogairguNyante, catvAriMzaM zataM syAt 140 / sarvasaMkhyayA trINi zatAni SoDazottarANi 316, etAni caturviMzatyA guNyante, paJcasaptatizatAni caturazItyadhikAni syuH 7584 / tato | dvikodayabhaGgA dvAdaza, ekodayabhaGgAH paJca, militAH saptadaza, saptabhirupayogairguNyante, jAtamekonaviMzaM zataM 119 / tat pUrvarAzau prakSipyate, tataH saptasaptatizatAni tryuttarANyudaya bhaGgAH syuH 7703 / atha padasaMkhyA samAnIyate tatra midhyAdRSTAvaSTaSaSTiH padadhruvakAH, sAsAdane dvAtriMzat, mizre dvAtriMzat, avirata samyagdRSTau For Private and Personal Use Only Ka guNasthAneSU payogaguNitodaya padAni // 139 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paSTiH, dezavirate dvipazcAzat , pramatte catuzcatvAriMzat , apramatte'pi catuzcatvAriMzat , apUrvakaraNe viMzatiH / ete padadhruvakA yathAyo| gamupayogarguNyante, tathAhi-mithyAdRSTeraSTaSaSTiH, sAsAdane dvAtriMzat , mizre dvAviMzat , militA dvAtriMzaM zataM, tatpazcabhirupayogaiguNyate, SaTzatI SaThyadhikA syAt 660 / tathA'viratasamyagdRSTeH SaSTidezavistasya dvipazcAzat , militA dvAdazottaraM zataM, tat SaDbhirupayo. gairguNyate, SaTzatI dvisaptatyadhikA sthAt 672 / tathA pramattasya catuzcatvAriMzat , apramattasya catuzcatvAriMzata , apUrvakaraNasya viMzatiH, OM sarvasaMkhyayA'STAdhikaM zataM 108, tatsaptabhirupayogairguNyate, saptazatI SaTpazcAzadadhikA syAt 756 / sarvasaMkhyayA viMzatizatAnyaSTA zItyadhikAni 2088 / etAni caturvizatyA guNyante, tataH paJcAzatsahasrANi dvAdazottarazatAdhikAni syuH 50112 / tato dvikodabhayapadAni caturviMzatiH ekodayapadAni paJca, sarvamIlane ekonatriMzat , sA saptabhirupayogaiguNyate, jAte vyuttare dve zate, te pUrvarAzau prakSipyete, tato jAtaH pUrvarAziH pazcAzatsahasrANi zatatrayaM ca paJcadazottaraM 50315 / etAvantyupayogaguNitAnyudayapadAni bhavanti / ____ atha lezyAguNitA udayabhaGgA udayapadAni ca bhAvyante-tatra mithyAdRSTyAdiSvaviratasamyagdRSTyanteSu pratyekaM mada lezyAH, dezaviratapramattApramatteSu tejaHpadmazuklarUpAstisrastisraH, kRSNAdilezyAsu dezaviratyAdipratipaterabhAvAt , apUrvakaraNAdau caikA zuklalezyA / mithyAdRSTayAdiSu cASTacaturAdikAzcaturvizatayo yathAyogaM lezyAbhirguNyante / tathAhi-mithyAdRSTaraSTau, sAsAdanamizrayozcatasrazcatasraH, aviratasamyagdRSTeraSTau, militAzcaturviMzatiH, sA pabhirlezyAbhirguNyate, jAtaM catuzcatvAriMzaM zataM 144 / tathA dezaviratapramattApramattAnAM pratyekamaSTau, militAzcaturviMzatiH, tasyAstisRbhirlezyAbhirguNane dvisaptatiH 72 / apUrvakaraNe catasrazcaturviMzatayaH, tA ekayA lezyayA guNitAzcatasra eva 4 / sarve militA dve zate viMzatyadhike 220, te caturvizatyA guNyante, jAtAnyazItyadhikAni dvipazcAzacchatAni / pANi zatatrayaM ca madhyAdRSTyAdiSvAyatarabhAvAt , apAdana mizrayothata DROOMEDGE For Private and Personal Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 140 // DIGG TO tato dvikodayA dvAdaza, ekodayAH paJca, militAH saptadaza, te pUrvarAzau prakSipyante, tataH saptanavatyadhikAni dvipaJcAzacchatAni syuH | 5297, iyanto lezyAguNitA udayabhaGgAH / uktaM ca-"tigahINA tevannA sayA u udayANa huMti lesANa" / athaitatpadasaMkhyA samAnI- yogaguNi todayayate-mithyAdRSTau padadhruvakA aSTaSaSTiH, sAsAdane mizre ca dvAtriMzat , aviratasamyagdRSTau SaSTiH, sarvasaMkhyayA dvinavatyadhikaM zatam / ete SaDbhirlezyAbhirguNyante, tato dvipaJcAzadadhikAnyekAdaza zatAni syuH1152 / tathA dezavirate dvipaJcAzat , pramatte'pramatte ca catuzca-10 padAni tvAriMzat , sarvasaMkhyayA catvAriMzaM zataM jAtaM 140, tacca tisRbhirlezyAbhirguNyate, tato jAtA viMzatyadhikA catuHzatI 420 / sarvasaM-15 khyayA jAtAni vinavatyadhikAni paJcadaza zatAni, etAni caturviMzatigatAnIti caturvizatyA guNyante, jAtAnyaSTAtriMzatsahasrANi dve | zate cASTAdhike 38208 / tato dvikodayakodayapadAnyekonatriMzatprakSipyante, tato jAtAnyaSTAtriMzatsahasrANi zatadvayaM ca saptatriMzadadhikaM | 38237 / uktaM ca-"aDatIsasahassAI payANa saya do ya sgtiisaa"| / atha yogaiH saha guNanayodayabhaGgA udayapadAni ca bhAvyante-iha mithyAdRSTayAdiSu sUkSmasamparAyAnteSu dvipaJcAzaJcaturvizatInAM (8-2 |4-4-8-8-8-8-4) dvAdazAnAM (12) cAnivRttau dvikodayabhaGgAnAM paJcAnAM (5) cakodayabhaGgAnAM mIlane dvAdaza zatAni 2 | paJcaSaSTizcodayabhaGgA bhavanti 1265 / tatra vAgyogacatuSTayamanoyogacatuSTayaudArikakAyayogAH sarveSvapi mithyAdRSTayAdiguNasthAneSu EX saMbhavantIti prAguktabhaGgA navabhirguNyante, jAtAnyekAdaza sahasrANi trINi zatAni paJcAzItizca 11385 / tathA mithyAdRSTebaiMkriyakAyayogeSTApi caturviMzatayaH prApyante / vaikriyamizre audArikamizre kArmaNakAyayoge ca pratyekaM catasravatasraH, yataH saptodaya ekA, aSTo-1 | // 14 // daye dve, navodaye caiketi catasraH, anantAnubandhyudayarahitA iha na prApyante, pUrva hi vedakasamyagdRSTinA satA'nantAnubandhino visaMyojya For Private and Personal Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SDIGORONGENGA padAnyapi catvAryaveti sarvasaMkhyayA'STAviMzatipadAnyadhikAni pakSipyante, tato jAtAni SaSTihInAni sapta sahasrANi 6940 / yadvA | paJcakabandhe caturviMzatipadAni, catuSkandhe catvAri, trikabandhe trINi, dvikabandhe dve, ekakabandhe ekaM, abandhe'pyekamiti bandhakabhedena - sarvasaMkhyayA pazcatriMzatpadAAni, tAni pUrvarAzau prakSipyante, jAtAni tripaJcAzaddhInAni sapta sahasrANi 6947 / yadvA matAntareNa catuS| vidhabandhe dvAdaza dvikodayabhaGgA labhyante, padAni ca tatra sarvasaMkhyayA caturviMzatiH, tatprakSepAdekonasaptatizatAnyekasaptatyadhikAni bhavanti | 6971 / etadavyaktodayapadasaMkhyAyAM matatrayaM draSTavyam / ____ atha guNasthAnodayapadasaMkhyA'bhidhIyate-mithyAdRSTAvaSTaSaSTiH padadhruvakA-caturviMzatiguNanayogyAni padAnItyarthaH, tathAhi-dazodaye | | ekA caturviMzatiH, tata eko dazakena guNyate, jAtA daza / navodaye tisrazcaturviMzataya iti trayo navabhirguNyante, jAtA sptviNshtiH| | aSTakodaye tisrazcaturviMzatayastatastrayoSTabhirguNyante, jAtA caturviMzatiH / saptodaye ekA caturviMzatistata ekaH saptabhirguNyate, jAtAH | sapta / sarvasaMkhyayA mithyAdRSTau padadhruvakA aSTaSaSTiH / evaM sAsAdane dvAtriMzat / mizre dvAtriMzat / aviratasamyagdRSTau ssssttiH| dezavirate dvipaJcAzat / pramatte catuzcatvAriMzat / apramatte catuzcatvAriMzat / apUrvakaraNe viNshtiH| sarvasaMkhyayA trINi zatAni dvipazcAzadadhikAni pddhruvkaaH| ete caturvizatyA guNyante, jAtAni caturazItizatAnyaSTacatvAriMzadadhikAni / tato'nivRttibAdarodayapadAni prAguktAnyaSTAviMzatisaMkhyAni prakSipyante, sUkSmasamparAyagataM caikamabandhakapadaM tatsahitA pUrNA padasaMkhyA bhvti| sA ca trayoviMzatyUnAni paJcAzItizatAni 8477 / athavA paJcavidhabandhake caturviMzatiH padAni, catuSkavandhe catvAri, trikabandhe trINi, dvikabandhe dve, ekakabandhe ekaM, abandhake ca sUkSmasamparAye ekamityevaM bandhabhedena sarvasaMkhyayA pazcatriMzatpadAni, tAni pUrvarAzau prakSipyante, tataruyazItyadhi For Private and Personal Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Sasa makAyoge vartamAnamadhikRtyoktaM, tena machivikalyA aTI te'pi slIvavasvAriMzat / eteSu co,tAni sarvANi pUrvarAca // 14 // rUpaH strIvedodayalabhyaH pratyekaM kArmaNakAyayoge ca na saMbhavati, sarvasaGkhyayA'STAviMzatyadhikaM zataM 128,tathA'viratisamyagdRSTeraudArikakarmaprakRtiH mithakAyayoge vartamAnasya puveda evako bhavati, nastrIvedanapuMsakavedau, tiryagmanuSyeSu strIvedanapuMsakavediSu madhye'viratasamyagdRSTarutpAdA- yogaguNibhAvAt / etacca prAcuryamadhikRtyoktaM, tena mallisvAminyAdibhirna vybhicaarH| tathA pramattasaMyatasyAhArakakAyayoge AhArakamizre cAprama todayatasyAhArakakAyayoge ca ye pratyekamudayasthAnavikalpA aSTau te'pi strIvedarahitA drssttvyaaH| AhArakaM hi caturdazapUrviNAmeva syAt, strINAM padAni ca pUrvAdhigamalabdhyabhAva iti / ete ca sarve'pyudayasthAnavikalpAzcatuzcatvAriMzat , eteSu coktaprakAreNa dvau dvAveva vedo labdhau, tataH pratyekaM SoDaza bhaGgAH, tatazcatuzcatvAriMzat SoDazabhirguNitAH sapta zatAni caturuttarANi bhavanti, tAni sarvANi pUrvarAzau prakSipyante / tathA| VisviratasamyagdRSTeraudArikamizre ye'STodayasthAnavikalpAste puMvedasahitA eva prApyante, tiryaanuSyeSu strIvedanapuMsakavediSu madhye'viratasamya gdRSTeranutpAdAt / eteSu caikena vedena pratyekamaSTAveva labhyante, tato'STAvaSTabhirguNayitvA pUrvarAzau prakSipyante, tato jAtAni caturdazasaha1 srANi zatamekaM caikonasaptatyadhikaM 14169, etAvanto mithyAdRSTayAdiSu sUkSmasamparAyAnteSu guNasthAneSUdayabhaGgA yogaguNitAH prApya nte / pratiguNasthAnaM punarevaM-mithyAdRSTAvudayasthAnabhaGgA aSTau, te caturviMzatyA guNyante, jAtaM dvinavatyuttaraM zataM / tatra nava yogAH prAgvat , dazamazca vaikriyakAyayoga ityetairdazabhirguNane jAtAnyekonaviMzatizatAni viMzatyuttarANi / tathA vaikriyamizrAdiyogatraye pratyeka catasrazcaturvizatayazcaturvizatyA guNyante, paNNavatirbhavati, vaikriyamizrAditrayeNa guNane jAte dve zate aSTAzItyuttare, tayoH pUrvarAzau prakSepe dvAviMzatizatAnyaSTottarANi syuH / sAsAdane catvAro bhaGgAzcaturviMzatiguNitAH SaNNavatiH syuH, te dvAdazayogairguNyante, jAtAnyekAdaza-|| zatAni dvipaJcAzaduttarANi / sAsAdanasya vaikriyamizrasthasya catvAro bhaGgAH, tatra napuMsakavedo na syAt , tataH pratyekaM poDaza bhaGgAH, Docansa EDIODOODHODes // 14 // For Private and Personal Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir taizcatvAro guNitA jAtAzcatuHSaSTiH, te pUrvarAzau kSipyante, jAtAni dvAdaza zatAni SoDazottarANi / evaM mizrAdiSvapi pUrvoktAnusAregAvagantavyam / atha padasaGkhyA yogaguNitA bhAvyate tatra mithyAdRSTeraSTaSaSTiH padadhutrakAH, te trayodazabhiyogairguNyante, jAtAnyaSTau zatAni caturazItyadhikAni 884 / sAsAdane dvAtriMzat padadhutrakAH, te'pi trayodazabhiyAgerguNyante, jAtAni SoDazAdhikAni catvAri zatAni 416 / mizra dvAtriMzat padadhruvakAH, te dazabhiyogairguNyante, jAtAni viMzAni trINi zatAni 320 / aviratasamyagdRSTau SaSTiH padadhruvakAH, te trayodazabhiyorgerguNyante, jAtAni sapta zatAnyazItyadhikAni 780 / dezavirate dvipazcAzatpadadhruvakAH, te caikAdazabhiyogerguNyante, jAtAni paJca zatAni dvisaptatyadhikAni 572 / pramattasaMyate'pi catuzcatvAriMzatpadadhruvakAH, te trayodazabhiyogairguNyante, jAtAni paJca zatAni dvisaptatyadhikAni 572 / apramatta saMyate'pi catuzcatvAriMzatpadadhutrakAH, te caikAdazabhiyoM gerguNyante jAtAni catvAri zatAni caturazItyadhikAni 484 / apUrvakaraNe viMzatiH padadhruvakAH, te navabhiyogairguNyante, jAtamazItyadhikaM zataM 180 / sarvasaGkhyA dvicatvAriMzacchatAnyaSTAdhikAni 4208 / etAni caturviMzatyA guNyante, jAtaM dvinavatyadhikanavazatottaraM lakSaM 100992 / tathA dvikodayapadAni caturviMzatiH, ekodayapadAni ca paJca, sarvamIlane ekonatriMzat, te navabhiyogerguNyante, jAtamekaSaSTyadhikaM zatadvayaM tacca pUrvarAzau kSipyate, tato jAtamekaM lakSaM dvAdaza ca zatAni tripazcAzadadhikAni 101253 / asmAcca rAzerasaMbhavIni padAni zodhyante, tadyathA-saptodaya ekaH aSTodayau dvau navodayazcaika ityete'nantAnubandhyudayarahitAH / tatra sarvasaGkhyayA dvAtriMzatpadadhruvakAH, te vaikriyamizrAdiyogatraye na saMbhavanti, hetuH prAgevoktaH, tato dvAtriMzatribhirguNitA jAtA SaNNavatiH, te catui zatyA guNyante, jAtAni trayoviMzatizatAni caturuttarANi 2304 / etAvanti padAni mithyAdRSTerasaMbhavIni / tathA sAsAdanasya vaiki For Private and Personal Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahave Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achana Shri Kalassagarsuri Gyanmandit IGU | yamizrakAyayoge vartamAnasya napuMsakavedodayo na ghaTate, hetustUkta eva, napuMsakavedena cASTau bhaGgA labhyante, te dvAtriMzatA padadhruvakaiguNyakarmaprakRtiH lante, jAte dve zate SaTpaJcAzadadhike 256 / iyanti padAni sAsAdane na saMbhavanti / tathA'viratasamyagdRSTeH kArmaNakAyayogino vaikri-| yogaguNiyamizrakAyayogino vA strIvedodayo nopapadyate, aSTaSaSTizca tatra padadhruvakAH, strIvedena cASTau bhaGgA labhyante, tataH SaSTiraSTabhirguNitA tody||14|| zcatvAri zatAnyazItyadhikAni bhavanti 480 / etAni ca pratyeka kArmaNe vaikiyamizre ca na saMbhavantIti nava zatAni SaSTayadhikAni padAni bhavanti 960 / tathA'viratasamyagdRSTeraudArikamizrakAyayoge vartamAnasya strInapuMsakavedau na bhavataH, tAbhyAM ca SoDaza bhaGgA labhyante, | tataH SaSTiH poDazabhirguNitA jAtAni nava zatAni paSTayadhikAni 960 / sarvasaGkhyayA'viratasamyagdRSTAvasaMbhavIni padAni viMzAnyekonaviMzatizatAni 1920 tathA pramattasaMyatasyAhArake AhArakamizre ca strIvedo na labhyate, pramattasaMyate ca padadhruvakAzcatuzcatvAriMzat, strIve| dena cASTau bhaGgA labhyante, tatazcatuzcatvAriMzadaSTaguNitAstrINi zatAni dvipazcAzadadhikAni 352 syuH, tAni cAhArakadvikena guNitAni, | sarvasaMkhyayA pramattasaMyatasyAsaMbhavIni padAni sapta zatAni caturuttarANi 704 / apramattasaMyatasyApyuktarItyA''hArakakAyayoge trINi zatAni dvipaJcAzadadhikAni 352 padAnyasaMbhavIni / sarvasaMkhyayA'saMbhavIni padAni paJcapaJcAzacchatAni SaTtriMzaduttarANi, etAni , | pUrvarAzeH zodhyante, tato bhavanti paJcanavatisahasrANi sapta zatAni ca saptadazottarANi / etAvanti yogaguNitAni padAni mohanIyasya | sakalaguNasthAnakeSu bhavanti / tadevamukto mohanIyasya pAganukto vishessH| atha nAmakarmaNo vizeSa ucyate-tatra nAmno'vyaktabandhodayasattAsthAnAbhidhAnaprastAve guNasthAneSu gatiSu ca bandhodayasattAsthAnAni / | yadyapi sAmAnyataH kathitAni tathApi nAprapazcitajJaiH sAmAnyataHkathitAnyavagantuM zakyante iti teSAmavabodhAya tAniprapaJcataH kathyante . . // 142 // For Private and Personal Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a CGPSIONERNOOOD pariNAmaparAvRttyA mithyAtvaM gatena bhUyaste baddhamArabhyante, tasyaiva mithyAdRSTebandhAvalikAmA kAlaM yAvadanantAnuvandhyudayo na prApyate, anantAnubandhinazca visaMyojya bhUyo'pi mithyAtvaM pratipadyate, jaghanyato'pyantarmuhUrtAvazeSAyuSka evAnantAnubandhyudayarahitasya mithyAdRSTe : kAlakaraNapratiSedhAt , tato'pAntarAlagatau vartamAnasya bhavAntare vA prathamata evotpannasya mithyAdRSTeH sato'nantAnubandhyudayarahitA udayavikalpA na prApyante / atra ca kArmaNakAyayogo'pAntarAlagatau audArikamizravaikriyamizrakAyayogau ca bhavAntare utpadyamAnasya, etacca bAhulyamAzrityoktaM, anyathA tiryamanuSyANAmapi mithyAdRzAM vaikriyakAriNAM vaikriyamizramavApyata eva, paraM cUrNikRtA tannAtra vivakSitaM, tataH kArmaNakAyayogAdau pratyekaM catasrazcaturviMzatayo'nantAnubandhyudayarahitA na prApyante / tathA sAsAdanasya kArmaNakAyayoge vaikriyakAyayoge audArikamizrakAyayoge ca pratyekaM ctsrshcturviNshtyH| samyanidhyAdRSTeniyakAyayoge catasraH / aviratasamyagdRSTebaiMkriya(kAya)yoge'STau / dezaviratasya vaikriye vaikriyamizre ca pratyekamaSTAvaSTau / pramattasaMyatasyApi vaikriye vaikriyamizre ca pratyeka maSTAvaSTau / apramattasaMyatasya vaikriykaayyoge'ssttau| sarvasaGkhyayA cturshiitishcturviNshtyH| etAzcaturviMzatyA guNitA dve sahasra poDazottare bhavanti, tAni pUrvarAzau prakSipyante / tathA sAsAdanasya vaikriyamizre vartamAnasya ye catvAro'mI udayasthAnavikalpA:-saptodaya ekavidhaH, dvividho'Todaye, ekavidhazca navodaye iti, eSu napuMsakavedona labhyate, vaikriyamizrakAyayogiSu napuMsakavediSu nArakeSu madhye sAsAdanasyo tpAdAbhAvAt / ye cAviratasamyagdRSTebaiMkriyamizre kArmaNakAyayoge ca pratyekamaSTAvaSTAvudayasthAnavikalpAsteSu strIvedona labhyate, vaikriyakAyayogiSu strIvediSu mdhye'virtsmygdRsstterutpaadaabhaavaat| etacca prAyovRtyoktam, anyathA kadAcit strIvediSvapi madhye tadutpAdo draSTavyaH, uktaM ca saptatikAcUrNI-"kayAi hojja ithiveyagesu vitti", tatazcaturviMzatyaSTakasya dvinavatyadhikazatapramANasya 192 tribhAgazcatuHSaSTi ccakcENDED For Private and Personal Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 143 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir linAM ca sambandhIni na vAcyAni teSAmamidhyAdRSTitvAt, sarvasaMkhyayA midhyAdRSTAvudayasthAnabhaGgAH sapta sahasrANi sapta zatAni trisaptatyadhikAni 7773 / tathA mithyAdRSTeH Sad sattAsthAnAni, tadyathA - dvinavatirekonanavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizca / tatra dvinavatizcaturgatikAnAmapi mithyAdRSTInAM, ekonanavatiH prAgbaddhanarakAyuSkasya vedakasamyagdRSTastIrthakaranAma baccA pariNAmaparAvRtyA mithyAtvaM gatasya narakeSu samutpadyamAnasyAntarmuhUtaM yAvadutpatterUrdhvamantarmuhUrttAnantaraM tu so'pi samyaktvaM pratipadyate, aSTAzItizcaturgatikAnAmapi mithyAdRSTInAM, SaDazItirazItizcai kendriyeSu yathAyogaM devagatiprAyogye narakagatiprAyogye codvalite sati labhyate, ekendriyabhavAduddhRtya vikalendriyeSu tiryakpaJcendriyeSu manuSyeSu vA samutpannAnAM sarvaparyAptibhAvAdUrdhvamapyantarmuhUrtta yAvallabhyate, aSTasaptatistejovAyUnAM manuSyadvike udvalite'vaseyA, tadbhavAduddhRtyotpannAnAmantarmuhUrtta yAvat, parato niyamena manuSyadvikabandhasaMbhavAt / tadevaM sAmAnyena mithyAdRSTerbandhodaya sattAsthAnAnyuktAni / atha saMvedha ucyate tatra midhyAdRSTetrayoviMzatiM baghnataH prAguktAni navApyudayasthAnAni | jJeyAni / navaramekaviMzatipaJcaviMzatisaptaviMzatyaSTAviMzatye konatriMzatriMzadrupeSu SaTsUdayasthAneSu devanairayikAzritA bhaGgA na prApyante teSAM trayoviMzatyabandhakatvAt tasyA aparyApta kendriyaprAyogyatvAt / sattAsthAnAni paJca - dvinavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptaticeti / tatraikaviMzaticaturviMzatipaJcaviMzatiSaviMzatyudayeSu paJca sattAsthAnAni / navaraM paJcaviMzatyudaye tejovAyukAyikAnadhikRtyASTasaptatiH prApyate / SaTviMzatyudaye tejovAyukAyikAn tadbhavAduddhRtya vikalendriya tiryakpaJcendriyeSu votpannAnAzritya prApyate / saptatriMzatyaSTA - viMzatyekonatriMzatriMzadekatriMzadrUpeSUdayeSu aSTasaptativarjAni catvAri / sarvasaMkhyayA trayoviMzatibandhake catvAriMzatsattAsthAnAni / evaM For Private and Personal Use Only adh nAmakarmaNi bandhodaya sattAsthAnA nAM vizeSaH // 143 // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6DGGC paJcaviMzatiSaDviMzatibandhakAnAmapi vAcyam / kevala miha devo'pyAtmIyeSu sarveSvapyudayasthAneSu vartamAnaH paryAptaikendriyaprAyogyAM paJcaviMzatiM ca badhnan saMgrAhyaH / navaraM paJcaviMzatibandhe bAdaraparyAptapratyekasthirAsthirazubhAzubhadurbhagAnAdeyayazaHkIya'yaza-kIrtipadairaSTau bhaGgAH, na zeSAH, sUkSmasAdhAraNaparyApteSu devasyAnutpAdAt / sattAsthAnabhAvanA paJcaviMzatibandhe SaDviMzatibandhe ca prAgvat / sarvasaMkhyayA catvAriMzat pratyekaM sattAsthAnAni / aSTAviMzatibandhakasya mithyAdRSTejhai udayasthAne triMzadekatriMzacceti, tatra triMzattiryapaJcendriyamanuSyAnadhikRtya, ekatriMzattiryapazcandriyAneva / sattAsthAnAni catvAri-dvinavatirekonanavatiraSTAzItiH SaDazItizca / tatra triMzadudaye catvAryapi, tatrApyekonanavatibaddhajinanAmno vedakasamyagdRSTeH pariNAmaparAvRtyA mithyAtvaM gatasya narakAbhimukhasya tadyogyAmaSTAviMzati badhnato'vaseyA / zeSANi tu trINyavizeSeNa tiryaGmanuSyANAm / ekatriMzadudaye ekonanavativarjAni trINi, ekonanavatistu jinanAmasahiteti tiryakSu na saMbhavati / sarvasaMkhyayA'STAviMzatibandhe sattAsthAnAni sapta / devagatiprAyogyavarjA zepAmekonatriMzataM vikalendriya-18 tiryapazcendriyaprAyogyAM manuSyagatiprAyogyAM ca banato mithyAdRSTeH sAmAnyena navApi prAktanAnyudayasthAnAni, SaT ca sattAsthA- | nAni-dvinavatirekonanavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizca / tatraikaviMzatyudaye sarvANyapImAni prApyante, tatrApyekonanavatibaddhatIrthakaranAmAnaM mithyAtvagataM nairayikamadhikRtya jJeyA, dvinavatiraSTAzItizca devanairayikamanujavikalendriyatiryapazcandriyaikendriyAnapekSya, | paDazItizca vikalendriyatiryapaJcandriyamanujaikendriyAnadhikRtya, aSTasaptatirekendriyavikalendriyatiryapaJcendriyAnadhikRtya / caturviMzatyudaye ekonanavativarjAni zeSANi pazca sattAsthAnAni, tAni caikendriyAnevAdhikRtya jJeyAni, anyatra caturvizatyudayAbhAvAt / pazcaviMzatyudaye SaDapi sattAsthAnAni yathaikaviMzatyudaye bhAvitAni tathA bhaavniiyaani| SaviMzatyudaye ekonanavativarjAni paJca prAgvadbhAvyAni KGROCEEDS For Private and Personal Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 144 // nAmakarmaNi bandhodayasattAsthAnAnAM vizeSaH ADDRECOM ekonanavatizca naraketpitsoH saMbhavinI, na ca nairayikasya parvizatyudaya iti tadvarjanam / saptaviMzatyudaye'STasapta tevarjAni paJca, | tatraikonanavatiH prAguktasvarUpaM nairayikamadhikRtya, vinavatiraSTAzItizca devanairayikamanujavikalendriyatiryapaJcendriyAnadhikRtya, SaDazI. tirazItizcaikendriyavikalendriyatiryakpazcendriyamanuSyAnadhikRtya, aSTasaptatistu na saMbhavati, tejovAyuvarjAnAmAtapodyotAnyatarasahitAnAM nArakAdInAM vA saptaviMzatyudayasya bhAvAt , teSAM cASTasaptatermanuSyadvikabandhAvazyakatvenAsaMbhavAt / etAnyeva paJcASTAviMzatyudaye'pi draSTavyAni, tatrakonanavatidvinavatyaSTAzItibhAvanA prAgvadeva, paDazItirazItizca viklendriytirypshcendriymnussyaandhikRtyaavseyaa| evamekonatriMzadudaye'pyetAnyeva sattAsthAnAni bhAvanIyAni / triMzadudaye catvAri-dvinavatiraSTAzItiH SaDazItirazItizceti / etAni vikalendriyatiryapazcandriyamanuSyAnadhikRtya jJeyAni / ekatriMzadudaye'pyetAnyeva catvAri, tAni vikalendriyatiryapazcendriyAnadhikRtya drssttvyaani| sarvasaMkhyayA mithyAdRSTerekonatriMzataM badhnataH paJcacatvAriMzatsattAsthAnAni / devagatiprAyogyA yA tvekonatriMzatsA mithyAdRzA na badhyate, hetustatrokta eva / tathA manuSyagatidevagatiprAyogyavarjA zeSAM triMzataM vikalendriyatiryapazcendriyaprAyogyAM badhnataH sAmA|nyena prAguktAni navodayasthAnAni, paJca ca sattAsthAnAni ekonanavativarjAni ekonanavatistvekonanavatisatkarmaNastiryaggatiprAyogyabandhArambhAsaMbhavAnna saMbhavati, tAni ca paJca sattAsthAnAnyekaviMzaticaturviMzatipazcaviMzatiSaviMzatyudayeSu prAgvadbhAvanIyAni / saptaviMzatyaSTAviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzadrUpeSu paJcasUdayasthAneSvaSTasaptativarjAni catvAri catvAri sattAsthAnAni / aSTasaptatiniSedhahetuzca prAgukta eva smarttavyaH / sarvasaMkhyayA mithyAdRSTetriMzataM badhnatazcatvAriMzatsattAsthAnAni / manujagatidevagatiprAyogyA ca triMzanmithyAdRSTerna bandhamAyAti, manujagatipAyogyAyAstriMzato jinanAmnA devagatiprAyogyAyAzcAhArakadvikena sahitatvAt , jinanAmAhArakadvikayozca mithyAdRSTe // 144 // For Private and Personal Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 HOIGSEDITOMERGENDS | tatra mithyAdRSTau mAmnaH SaD bandhasthAnAni-trayoviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzaJceti / tatrAparyAptakendriyaprAyogya baghnatastrayoviMzatiH,tasyAM ca badhyamAnAyAM bAdarasUkSmapratyekasAdhAraNaizcatvAro bhaGgAH / paryAptakendriyaprAyogyamaparyAptadvitricatuHpazcendriyatiyaGmanuSyaprAyogyaM ca badhnataH pnycviNshtiH| tatra paryApta kendriyaprAyogyAyAM paJcaviMzatau badhyamAnAyAM bhaGgA viNshtiH| aparyAptadvIndriyAdiprAyogyAyAM tu badhyamAnAyAM pratyekamekaiko bhaGga iti sarvasaMkhyayA pnycviNshtiH| paryAptaikendriyaprAyogyaM badhnataH padaviMzatiH, tasyAM ca badhyamAnAyAM bhaGgAH SoDaza / devagatiprAyogyaM narakagatiprAyogyaM ca vadhnato'STAviMzatiH, tatra devagatiprAyogyAyAmaSTAviMzatAvaSTau bhaGgAH, narakagatiprAyogyAyAM caika iti sarvasaMkhyayA nava / paryAptadvitricaturindriyatiryapazcendriyamanuSyaprAyogya badhnata ekonatriMzat / tatra paryAptadvitricaturindriyaprAyogyAyAmekonaviMzati badhyamAnAyAM pratyekamaSTau bhnggaaH| tiryakpaJcendriyaprAyogyAyAM SaTcatvAriMzacchatAnyaSTAdhikAni 4608 / manuSyagatiprAyogyAyAmapyetAvanta eva bhaGgAH / sarvasaMkhyayA catvAriMzadadhikAni dvinava tizatAni 9240 / devagatiprAyogyA tvekonatriMzattIrthakaranAmasahiteti mithyAdRSTena bandhamAyAti / paryAptadvitricaturindriyatiyapacendriyaprAyogya banatAstriMzat , tatra paryAptadvitricaturindriyaprAyogyAyAM triMzati badhyamAnAyAM pratyekamaSTau bhaGgAH / tiryapaJcandriya-11 prAyogyAyAM tvaSTAdhikAni padacatvAriMzacchatAni 4608 / sarvasaMkhyayA dvAtriMzaduttarANi SaTcatvAriMzacchatAni 4632 / yA ca manuSyagatiprAyogyA jinanAmasahitA triMzata, yA ca devagatiprAyogyA''hArakadvikasahitA te ubhe api mithyAdRSTena bandhamAyAtaH / tathA mithyAdRSTenavodayasthAnAni, tadyathA-ekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMza dekatriMzat / etAni sarvANyapi nAnAjIvApekSayA yathA prAguktAni tathA'trApi vAcyAni, kevalamAhArakasaMyatAnAM vaikriyasayatAnAM keva & && For Private and Personal Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir K|| devAnAmaSTau, sarvasaMkhyayakaviMzatyudaye dvAtriMzat / caturvizatyudaya ekendriyeSUtpannamAtrasya, atrApi bAdaraparyAptena saha yazaHkIya'yazaH-12 karmaprakRtiH kIrtibhyAM dvAveva bhaGgau saMbhavataH, na zeSAH, sUkSmeSu sAdhAraNeSu tejovAyuSu ca madhye sAsAdanasyAnutpAdAt / paJcaviMzatyudayo devedhU- sAsAdane tpannamAtrasya, tatrASTau bhaGgAH, te ca sthirAsthirazubhAzubhayazaHkIya'yaza-kIrtipadaiH prtyeyaaH| paDviMzatyudayo viklendriytiryk||145|| nAmno bandhodayapaJcendriyamanuSyeSu madhye utpannamAtrasya, atrApyaparyAptakasahita ekaiko bhaGgo'saMbhavI, aparyAptakamadhye sAsAdanasyAnutpAdAt , zeSAstu sattAsthAsarve'pi saMbhavinaH, te ca vikalendriyANAM pratyekaM dvAviti Sad, tiryapazcendriyANAM dve zate aSTAzItyadhike 288, manuSyA-12 nAni saMve| NAmapi te eva 288, sarvasaMkhyayA SaDviMzatyudaye paJca zatAni ghazItyadhikAni / saptaviMzatyudayASTAviMzatyudayau utpatyanantaramantaM-15 ghazca hUrtAnantarabhAvinAvutpatyantaramutkarSataH kizcinaSaDAvalikAmAtrakAlabhAvini sAsAdane na ghaTete / ekonatriMzadudayo devanairayikANAM svasthAnagatAnAM prathamasamyaktvAtpracyavamAnAnAmApyate, tatra devasyASTau nairayikasya caka iti sarvasaMkhyayA nava bhaGgAH / triMzadudayastiryagmanuSyANAM paryAptAnAM prathamasamyaktvAtpracyavamAnAnAM devAnAM vottaravaikriyasthAnAM sAsAdanAnAM, tatra tiryapazcendriyANAM manuSyANAM |ca pratyekaM dvipazcAzadadhikAnyekAdaza zatAni 1152, devasyASTAviti sarvasaMkhyayA dvAdazAdhikAni trayoviMzatizatAni bhaGgAH 2312 / ekatriMzadudayastiryapaJcendriyANAM paryAptAnAM prathamasamyaktvAtpracyavamAnAnAM, atra bhaGgA ekAdaza zatAni dvipazcAzadadhikAni 1152, sarvasaMkhyayA saptanavatyadhikAni catvAriMzacchatAni sAsAdanasyodayabhaGgAH / sattAsthAne dve-dvinavatiraSTAzItizca, tatra dvinavatirAhArakacatuSTayaM baddhopazamazreNimAruhya pratipatataH sAsAdanabhAvamupagatasya, na zeSasya, aSTAzItizcaturgatikAnAmapi sAsAdanAnAm / // 145 // atha saMvedha ucyate-utrASTAviMzatiM badhnataH sAsAdanasya dve udayasthAne-triMzadekatriMzacca / aSTAviMzatirhi sAsAdanasya bandhayogyA / rdd| For Private and Personal Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devagatiprAyogyA, na ca karaNAparyAptaH sAsAdano devagatiprAyogyAM badhnAti tataH zeSA udayA nopapadyante / tatra manuSyamadhikRtya triMzadudaye dve api 92-88 sattAsthAne / tiryakpazcendriyAnadhikRtyASTAzItireva, dvinavaterupazama zreNItaH pratipAta eva lAbhAt, tiravAM copazamazreNyasaMbhavAt / ekatriMzadudaye tvaSTAzItireva yato'sau tiryakpaJcandriyANAmeva, na ca teSAM dvinavatirghaTate / ekonatriMzataM tiryapaJcendriyamanuSyaprAyogyAM baghnataH saptApyudayasthAnAni, tatraikendriya vikalendriya tiryakpaJcendriyamanuSyadevanairayikANAM sAsAdanAnAM svasvodayasthAneSu varttamAnAnAmekameva sattAsthAnamaSTAzItiH / navaraM manuSyasya triMzadudaye varttamAnasyopazama zreNItaH pratipatataH sAsAdanasya dvinavatiH / evaM triMzadvandhakasyApi vAcyam / atha samyagmithyAdRSTerbandhodayasattAsthAnAnyabhidhIyante tatra samyagmithyAdRSTe bandhasthAne aSTAviMzatirekonatriMzacca / tatra tiryagmanuSyANAM samyagmithyAdRSTInAM devagatiprAyogyameva bandhamAyAti, tatasteSAmaSTAviMzatiH, tatra bhaGgA aSTau / ekonatriMzanmanuSyagatiprAyogyaM badhnatAM devanairayikANAM tatrApyaSTau bhaGgAH / te cobhayatrApi sthirAsthirazubhAzubhayazaH kIrttya yazaH kIrttipadaiH, zeSAstu parAvarttamAnAH | prakRtayaH zubhA eva samyagmithyAdRSTInAM vandhamAyAnti, tataH zeSabhaGgA na prApyante / trINyudayasthAnAni - ekonatriMzatriMzadekatriMzacca / tatraikonatriMzati devAnadhikRtyASTau nairayikAnadhikRtya caika iti sarvasaMkhyayA natra bhaGgAH / triMzati tiryak paJcendriyAnadhikRtya sarvaparyAptiparyAptayogyAni dvipaJcAzadadhikAnyekAdaza zatAni 1952 | manuSyAnadhikRtyApi tAvantyeva 1152 bhaGgAH / sarvasaMkhyayA trayo| viMzatizatAni caturuttarANi 2304 / ekatriMzadudayastiryakpaJcendriyAnadhikRtya, tatra bhaGgA dvipaJcAzadadhikAnyekAdaza zatAni 1152 / sarvodayasthAna bhaGgAcatustriMzacchatAni paJcaSaSTyadhikAni 3465 / dve sattAsthAne - dvinavatiraSTAzItizceti / atha saMvedha ucyate - samya For Private and Personal Use Only dila Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir / karmaprakRtiH // 146 // aviratI nAmno bandhodayasattAsthAnAni saMve| ghsb mithyAdRSTeraSTAviMzatibandhakasya dve udayasthAne triMzadekatriMzacceti / ekakasminnuyasvami bhUpisthiAna-vibhavatiSTAtiya ekonaviMzabandhakasyakonatriMzadAtmakamekamudayasthAna, atrApi te eva dve sattAsthAne / tadevamekaikasminnudayasthAne dve dve sattAsthAne iti sarvasaMkhyayA SaT / / sampratyaviratasamyagdRSTebandhodayasattAsthAnAni vAcyAni / tatrAviratasamyagdRSTesvINi bandhasthAnAni-aSTAviMzatirekonaviMzatriMzaca / tatra tiryagmanuSyANAmaviratasamyagdRSTInAM devagatiprAyogyaM badhnatAmaSTAviMzatiH, atrASTau bhaGgAH, te hi na zeSagatiprAyogyaM badhnanti, tena narakagatipAyogyA'STAviMzatirna labhyate / manuSyANAM devagatipAyogyaM jinanAmasahitaM badhnatAmekonatriMzat , atrApyaSTau bhaGgAH / | devanairayikANAM manuSyagatiprAyogyaM badhnatAmekonatriMzat , atrApi ta evASTau bhnggaaH| teSAmeva manuSyagatiprAyogyaM jinanAmasahita baghnatAM triMzat , atrApi ta evASTau bhnggaaH| aSTAvudayasthAnAni-ekaviMzatiH paJcaviMzatyAdInyekatriMzadantAni ca / tatraikaviMzatyudayo | narayikatiryapaJcendriyamanuSyadevAnadhikRtya kSAyikasamyagdRSTeH prAgbaddhAyuSkasyaiteSu sarveSutpAdasaMbhavAt / aviratasamyagdRSTiraparyApteSu | notpadyate, tenAparyAptodayavarjAH zeSAH sarve'pi bhaGgA jJeyAH, te ca paJcaviMzatiH, tatra tiryapazcendriyAnmanuSyAn devAzcAdhikRtya | pratyekamaSTau nairayikAnadhikRtya caika iti| paJcaviMzatisaptaviMzatyudayau devanairayikAn vaikriytiyanussyaaNcaadhikRtyaavseyau| tatra | nairayikaH kSAyikasamyagdRSTivaidakasamyagdRSTiA, devatrividhasamyagdRSTirapi / uktaM ca saptatikAcUrNI-"paNavIsasattAvIsodayA devaneraie veubviyatirimaNue ya paducca, NeraigA khaigaveyagasammahiho devo tivihasammahiTThI vi tti"| bhaGgA atra sarve'pyAtmIyA draSTavyAH / 5 zatakabRhaccUrNyanusAreNa tu devo'pi dvividhasamyagdRSTireva grAhyo bhavati, tasyAparyAptasyaupazabhikasamyaktvaniSedhAt / tathA ca | 7 // 146 // For Private and Personal Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achana Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DISCENEGA bandhAyogAt / tadevamukto mithyaadRssttebndhodysttaasNvedhH| sampati sAsAdanasya bandhodayasattAsthAnAnyucyante-sAsAdanasya trINi bandhasthAnAni-aSTAviMzatirekonaviMzatriMzazceti / tatrASTAviMzatirdidhA-devagatiyogyA narakagatiyogyA (c)| tatra dvitIyA sAsAdanasya bandhA'nahIM, AdyAyAzca bandhakAstiryapaJcendriyA manuSyAzca / tasyAM ca vadhyamAnAyAmaSTau bhaGgAH / ekonatriMzataM tiryakSaJcendriyaprAyogyAM manudhyaprAyogyAM vA sAsAdanA ekendriyA vikalendriyA tiryakpazcendriyA manuSyA devA nairayikAzca badhnanti, na zeSAm , atra bhaGgAzcatuHSaSTi zatAni, tathAhi-dvividhAmapyekonatriMzataM baghnataH sAsAdanA huNDaM sevAttaM ca na baghnanti, mithyAtvodayAbhAvAt / tatastiryakSazcendriyapAyogyAmekonatriMzataM badhnataH paJcabhiH saMsthAnaiH paJcabhiH saMhananaiH zubhAzubhakhagatibhyAM sthirAsthirAbhyAM zubhAzubhAbhyAM subhagadurbhagAbhyAM sukharaduHkharAbhyAmAdeyAnAdeyAbhyAM yazaHkIya'yaza-kIrtibhyAM ca bhaGgA dvAtriMzacchatAni 3200 / iyanta evetthaM manuSyagatiprAyogyAmapi | badhnataH 3200 / sarvasaMkhyayA ctuHssssttishtaani| triMzataM ca tiryapaJcendriyaprAyogyAmeva sodyotAM sAsAdanA ekendriyA vikalendriyA| stiryapaJcendriyA manuSyA devA nairayikA vA badhnanti, na zeSAM, tAM ca badhnatA bhaGgAH prAgvat dvAtriMzacchatAni / sarvabandhasthAnabhaGgA aSTottarANi paNNavatizatAni 9608 / sAsAdanasyodayasthAnAni sapta, tathAhi-ekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH paviMzatirekona| viMzatriMzadekatriMzaca / tatraikaviMzatyudaya ekendriyavikalendriyatiryapaJcendriyamanuSyadevAnadhikRtya, narakeSu sAsAdanAnutpattestadviSayaka| viMzatyudayAlAbhaH / tatraikendriyANAmekaviMzatyudaye bAdaraparyAptena saha yazakIya'yazaHkIrtibhyAM dvAveva bhaGgo, na zeSAH, sUkSmeSvaparyApteiSu | madhye sAsAdanasyAnutpAdAt / ata eva vikalendriyANAM tiyapaJcendriyANAM manuSyANAM ca pratyekamaparyAptena saha ya ekaiko bhaGgaH ghAsa iha na bhavati, kiMtu zeSA eva / te ca vikalendriyANAM pratimedaM dvau dvAviti Sad, tiryapazcendriyANAmaSTau, manuSyANAmaSTau, | OISION For Private and Personal Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / // 147 // paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzaca,devAnAM paJca tAvadetAnyeva, SaSThaM tu triMzat , sA codyotvedkaanaamvseyaa| ekaikasmina dve | dve sattAsthAne dvinavatiraSTAzItizca / manuSyagatiprAyogyAM triMzatamaviratasamyagdRSTayo devA nairayikAzca badhnanti / tatra devAnAmudayasthA- dezaviratau nAni SaT , tAni cAnantaroktAnyeva, teSu pratyekaM dve dve sattAsthAne trinavatirekonanaratizca / nairayikANAmudayasthAnAni paJca, teSu nAno hA pratyekaM sattAsthAname konanavatireka, tIrthakarAhArakasatkarmaNo narakeSvanutpAdAt / tadevaM sAmAnyenaikaviMzatyAdiSu triMzadanteSUdayasthAneSu |) bandhodaya sattAsthAsattAsthAnAni pratyekaM catvAri-93-92-89-88 / ekatriMzadudaye dve-92-88 iti, sarvasaGkhyayA triMzat / nAni saMveatha dezaviratasya bandhAdisthAnAnyucyante-dezaviratasya dve bandhasthAne aSTAviMzatirekonaviMzaca / tatrASTAviMzatirmanuSyasya tiryak- dhazca paJcendriyasya vA dezaviratasya devagatiprAyogyaM badhnato veditavyA / tatrASTau bhaGgAH / saiva tIrthakarasahitakonatriMzat , sA ca manuSyasyava, tirazcastIrthakaranAmakarmabandhAbhAvAt , atrApyaSTau bhaGgAH / SaDudayasthAnAni, tadyathA-paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatri-12 zatrizadekatriMzaJca / tatrAdyAni catvAri vaikriyatiryagmanuSyANAM, atraikaika eva bhaGgaH, sarvapadAnAM prazastatvAt / triMzatsvabhAvasthAnAmapi || | tiryagmanuSyANAM, atra bhaGgAnAM catuzcatvAriMzaM zataM 144 / tacca SabhiH saMsthAnaH SaDbhiH saMhananaiH susvaraduHsvarAbhyAM prazastAprazasta| vihAyogatibhyAM ca jAyate / durbhagAnAdeyAyazaHkIrtInAmudayo guNapratyayAdeva na bhavatIti tadAzritA vikalpA na prApyante / ekatrizattirazcAM, tatrApi ta eva bhnggaaH| catvAri sattAsthAnAni-trinavativinavatirekonanavatiraSTAzItizca / tatra yo'pramatto'pUrvakaraNo vA tIrthakarAhArakanAmnI baddhA pariNAmahAsena dezavirato jAtastasya trinavatiH, zeSANAM bhAvanAviratasamyagdRSTeriva krttvyaa| samprati saMvedha // 147 // | ucyate-tatra manuSyasya dezaviratasyASTAviMzatibandhakasya paJcodayasthAnAni, tadyathA-paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatri For Private and Personal Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zat / eteSu pratyekaM dve dve sattAsthAne-dvinavatiraSTAzItizca / evaM tirazco'pi, navaraM tasyaikatriMzadudayo'pi vAcyaH, tatrApi caite eva dve sattAsthAne / ekonatriMzadvandho manuSyasya dezaviratasya, tasyodayasthAnAnyananaroktAnyeva paJca, teSu pratyeka dve dve sattAsthAne-trinavatirekonanavatizca / tadevaM dezaviratasya paJcaviMzatyAdiSu triMzadanteSUdayeSu catvAri catvAri sattAsthAnAni, ekatriMzadudaye ca dve iti sarvasaGkhathayA dvaaviNshtiH| atha pramattasaMyatasya bandhAdisthAnAnyabhidheyAni-tatra pramattasaMyatasya dve bandhasthAne-aSTAviMzatirekonatriMzaca, te ca dezaviratasyeva bhAvanIye / paJcodayasthAnAni, tadyathA-paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzada / etAni sarvANyapyAhArakasaMyatasya | | vaikriyasaMyatasya vA jJAtavyAni / triMzatsvabhAvasthasaMyatasyApi / tatra vaikriyasayatAnAmAhArakasaMyatAnAM ca paJcaviMzatisaptaviMzatyudayayoH pratyekamekaiko bhaGgaH, aSTAviMzatAvekonaviMzati ca dvau dvau, triMzati caikaH, sarvasaGkhyayA caturdaza / triMzadudayaH khabhAvasthasyApIti, tatra catuzcatvAriMzaM zataM bhaGgAnAM 144 / taca dezaviratasyeva bhAvanIyam / sarvasaGkathayA'STapaJcAzaM zataM 158 / catvAri sattAsthAnAni-vina| vativinavatirekonanavatiraSTAzItizca / samprati saMvedha ucyate-aSTAviMzatibandhakasya paJcasvapyudayasthAneSu pratyekaM dvinavatyaSTAzItyAtmake de dve sattAsthAne / tatrAhArakasaMyatasya dvinavatireva, AhArakasatkarmA hyAhArakazarIramutpAdayatIti, vaikriyasaMyatasya tu dve api / tIrthakaranAmasatkarmA cASTAviMzatiM na badhnAtIti trinavatirekonanavatizca na prApyate / ekonAzadvandhakasya pazcasvapyudayasthAneSu pratyeka dve dve sttaasthaane-trinvtirekonnvtishc| tatrAhArakasaMyatasya trinavatireva, tasyaikonatriMzadvandhakasya niyamatastIrthakarAhArakasadaK bhAvAt , vaikriyasaMyatasya tu dve api / tadevaM pramattasaMyatasya sarveSvapyudayasthAneSu pratyekaM catvAri catvAri sattAsthAnAni prApyante iti For Private and Personal Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir * sarvasaGkhyayA viNshtiH| krmprkRtiH| adhunA'pramattasaMyatasya bandhAdI-yucyante / asya catvAri bndhsthaanaani-assttaaviNshtirekonviNshtriNshdektriNshcc| tatrAdye dve pramatta- 1. pramatte nAmno // 148 // syeva bhAvye / saivASTAviMzatirAhArakadvikasahitA triMzat, tIrthakarAhArakadvikasahitA tvekatriMzat / eteSu caturdhvapi bandhasthAneSu bhaGga ekaika bandhodayaeva veditavyaH, asthirAzubhAyazaHkIrtInAmapramatte bandhAbhAvAt / dve udayasthAne-ekonaviMzatriMzacca / tatrakonatriMzattasya prApyate yo nAma | pUrva saMyataH sannAhArakaM vaikriya vA nirvaya' pazcAdapramattabhAvaM yAti / atra dvau bhaGgau-eko vaikriyamyApara AhArakasya / vizadudaye'pi nAni saMve. dhazca prAgvad dvau bhaGgau / tathAsvabhAvasthasyApyapramattasaMyatasya triMzadudayo bhavati / atra bhaGgAzcatuzcatvAriMzaM zataM 144 / sarvasaMkhyayA'STacatvAriMzaM / zataM 148 / sattAsthAnAni catvAri-trinavatirdvinavatirekonanavatiraSTAzItizca / atha saMvedha ucyate-aSTAviMzatibandhakasya dvayorapyudaya-15 | sthAnayorekaikaM satkarma-aSTAzItiH / ekonatriMzadvandhakasyApi dvayorapyudayasthAnayorekaikaM sattAsthAnaM-trinavatiH / yasya hi tIrthakaramAhArakaM | vA sat sa niyamAttad banAtItyekaikasmin bandhe ekaikameva sattAsthAnam / sarvasaMkhyayA'STau / | athApUrvakaraNasya bandhAdInyucyante-asya paJca bandhasthAnAnAni aSTAviMzatyAdInyakatriMzadantAnyekA ca / tatrAdyAni catvAryapramattasaM-12 yatavad jJeyAni, ekA tu yaza-kItiH, sA ca devagatiprAyogyabandhavyacchede / ekamudayasthAnaM triMzat / atrAdyasaMhananasaMsthAnaSaTkakharadvikakhagatidvikarbhaGgAzcaturviMzatiH / anye tvAcAryA bruvate-AdyasaMhananatrayAnyatamasaMhananayuktA apyupazamazreNiM pratipadyante / tanmatena | bhagA dvisaptatiH 72 / evamanivRttivAdarasUkSmasamparAyopazAntamoheSvapi draSTavyam / catvAri sttaasthaanaani-trinvtinivtirekonn*||||148|| vatiraSTAzItizca / atha saMvedha ucyate-aSTAviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzadbandhakAnAM triMzadudaye sattAsthAnAni yathAkramamaSTAzItireko ) For Private and Personal Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir da tatroktaM-"jo uvasammahiTThI uvasamaseDhIe kAlaM karei so paDhamasamae ceva sammattapuMjaM udayAvaliAe choTUrNa sammattapoggale veei, teNa na uvasamasammaTTiI apajjattago lambhai ti" / tattvamatratyaM kevaligamyam / SaDviMzatyudayastiyaanuSyANAM kSAyikavedakasamyagdRSTInAM, aupazamikasamyagdRSTizca tiryaGmanuSyeSu notpadyate iti trividhadRSTInAmiti noktaM, vedakasamyagdRSTitA ca tirazco dvAviMzatisatkarmaNo jJeyA / aSTAviMzatyekonatriMzadudayau nairayikatiryaGamanuSyadevAnAm / triMzadudayastiryapaJcendriyamanuSyadevAnAm, eka-130 | triMzadudayastiryapaJcendriyANAm / bhaGgAH svIyasvIyAH sarve'pi draSTavyAH / catvAri sattAsthAnAni trinavatirdvinavatirekonanavatiraSTAzItizca / tatra yo'pramattasaMyato'pUrvakaraNo vA tIrthakarAhArakasahitAmekatriMzataM baddhA pazcAdaviratasamyagdRSTidevo vA jAtaH tamadhikRtya trinavatiH / yastvAhArakaM bar3hA pariNAmaparAvRttyA mithyAtvaM gatvA catasRgAmanyatamasyAM gatAvutpannastasya tatra gatau bhUyo'pi samyaktvaM pratipannasya dvinavatiH / devamanuSyeSu madhye mithyAtvamapratipannasyApi dvinavatiH prApyate / ekonanavatirdevanairayikamanuSyANAmaviratasamya-13 gdRSTInAm / te hi trayo'pi tIrthakaranAmArjayanti,tiryakSu tIrthakaranAmasatkarmA notpadyata iti tadagrahaNam / aSTAzItizcaturgatikAnAmavirata| samyagdRSTInAm / atha saMvedha ucyate-tatrAviratasamyagdRSTeraSTAviMzatibandhakasyASTAvapyudayasthAnAni, tAni tiryaGmanuSyAnadhikRtya / tatrApi paJcaviMzatisaptaviMzatyudayau vaikriyatiryaGmanuSyAnadhikRtya,ekaikasminnudayasthAne vinavatyaSTAzItyAtmake dve dve sttaasthaane| ekonatriMzadvidhA | | devagatiyogyA narakagatiyogyA ca / tatra devagatiyogyA jinanAmasahitA, tAM ca manuSyA eva badhnanti / teSAmudayasthAnAni sapta, tadyathA-ekaviMzatiH paJcaviMzatyAdIni triMzadantAni ca, manuSyANAmekatriMzanna saMbhavati / ekaikasminnudayasthAne trinavatyekonanavatyAtmake dve dve sattAsthAne / manuSyagatiprAyogyAM caikonatriMzataM badhnanti devanairayikAH / tatra nairayikANAmudayasthAnAni paJca, tadyathA-ekaviMzatiH For Private and Personal Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 149 // tirazvAM bandhAdisthAnAni saMvedhazca | ekonAzItiH paJcasaptatiraSTau ca / tatrAdye dve dvicaramasamayaM yAvallabhyete, caramasamaye'STau / navodaye trINi sattAsthAnAni-azItiH SaTsaptatinava ca / tatrAye dve dvicaramasamayaM yAvat , caramasamaye nava / tadevaM guNasthAneSu nAmno bandhodayasattAsthAnAni apazcitAni / ____ atha gatiSu prapaJcyate-tatra nairayikANAM dve bandhasthAne-ekonatriMzatriMzaca / tatraikonatriMzanmanuSyagatiprAyogyA tiryapazcendriyaprAyogyA vA, triMzattiryapaJcendriyaprAyogyA sodyotA, manuSyagatiprAyogyA tu jinanAmasahitA / bhaGgAzca prAguktAH sarve'pi drssttvyaaH| udayasthAnAni paJca-ekaviMzatiH paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzat / etAni saprabhedAni prAgvadvAcyAni / trINi sattA| sthAnAni-dvinavatirekonanavatiraSTAzItizca / ekonanavatibaddhajinanAmno mithyAtvagatasya nrkaabhimukhsyaavseyaa| trinabatistu na saMbhavati, jinAhArakasatkarmaNo narakeSvanutpAdAt / atha saMvedha ucyate-nairayikasya tiryaggatiprAyogyAme konatriMzataM badhnataH paJco | dayasthAnAni, tAni cAnantaramevoktAni / teSu pratyekaM ve sattAsthAne-dvinavatiraSTAzItizca / tIrthakarasatkarmaNastiryaggatiprAyogyabandhA| saMbhavAdekonanavatirna labhyate / manuSyagatiprAyogyAmekonatriMzataM vadhnataH paJcasvapyudayasthAneSu trINyapi 92-89-88 sattAsthAnAni bhavanti / jinanAmasatkarmA narakeSUtpanno yAvanmithyAdRSTistAvadekonatriMzataM, samyaktvaM tu pratipannastriMzataM badhnAti, jinanAmno'pi bandhAt / tiryaggatiprAyogyAM sodyotAM triMzataM baghnataH paJcasvapyudayasthAneSu pratyekaM dve sattAsthAne-dvinavatiraSTAzItizca / ekonanavatyabhAvabhAvanA prAgvat / manuSyagatiprAyogyAM jinanAmasahitAM baghnataH paJcasvapyudayasthAneSu pratyekamekaM sttaasthaanN-ekonnvtiH| sarvabandhodayasthAnApekSayA sattAsthAnAni triMzat / atha tirazcAM bandhAdisthAnAnyucyante tatra / tirathA SaT bandhasthAnAni-trayoviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonatriMza 5149 // For Private and Personal Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie www.kobatirth.org triMzaca / etAni prAgvatsa bhedAni vAcyAni / kevalamekonatriMzatriMzacca tIrthakarAhArakadvikasahitA na vAcyA, tirazcAM tdvndhaasNbhvaat| navodayasthAnAni-ekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzacca / etAnyekendriyavikalendriyasavaikriyatiryapazcandriyAnadhikRtya sabhedAni prAradvAcyAni / paJca sattAsthAnAni, tadyathA-dvinavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizca / tIrthakarasambandhIni kSapakasambandhIni ca sattAsthAnAni na saMbhavanti, tIrthakaranAmnaH kSapakazreNyAzca tiryakSvabhAvAt / samprati saMvedha ucyate-trayoviMzatibandhakasya tirazca ekaviMzatyAdIni navodayasthAnAni, tAni cAnantaramevoktAni / tatrAyeSu caturyu | | 21-24-25-26 pratyekaM paJca sattAsthAnAni-navatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizceti / ihASTasaptatistejovAyU~stadbhavAdudvRttAn | vA'dhikRtya jnyeyaa| zeSeSu tu saptaviMzatyAdiSu paJcadayasthAneSvaSTasaptativarjAni catvAri catvAri sattAsthAnAni, saptaviMzatyAdyudayeSu hi 15 niyamena manuSyadvikasaMbhavAt aSTasaptati vApyate / evaM paJcaviMzatiSaDviMzatyekonaviMzatriMzadvandhakAnAmapi vAcyaM, navaramekonatriMzataM manuSyagatiprAyogyAM badhnataH sarveSvapyudayasthAneSvaSTasaptativarjAni catvAri catvAri sattAsthAnAni / aSTAviMzatibandhakasyASTAvudayasthA| nAni, tadyathA-ekaviMzatiH paJcaviMzatiH SaTviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzaca / tatraikaviMzatipaDviMzatyaSTAviMzakatyekonaviMzatriMzadrUpAH paJcodayAH kSAyikasamyagdRSTInAM vedakasamyagdRSTInAM vA dvAviMzatisatkarmaNAM puurvbddhaayussaamvgntvyaaH| ekaikasmi | zva dve dve sattAsthAne-dvinavatiraSTAzItizceti / paJcaviMzatisaptaviMzatyudayau vaikriyatirazvAM jJeyau, tatrApi te eva dve dve sttaasthaane| triMzadekatriMzadudayau sarvaparyAptiparyAptAnAM samyagdRSTInAM mithyAdRSTInAM vA'vaseyau / ekaikasmaiizca trINi trINi sattAsthAnAni-dvinavatiraSTAzItiH paDazItizca / SaDazItimithyAdRSTInAM jJeyA, samyagdRSTInAmasaMbhavAta, teSAmavazyaM devadvikAdibandhabhAvAt / tadevaM sarvabandhodayasthA 2ODOOR&CONS For Private and Personal Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karmaprakRtiH // 150 // SHIVA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nApekSayA sattAsthAnAnAM dve zate aSTAdazAdhike 218 / tathAhi trayoviMzatipaJcaviMzatiSaDviMzatye kona triMzatriMzadbandheSu catvAriMzatsatAsthAnAni, aSTAviMzatibandhe cASTAdaza / atha manuSyagatau bandhAdisthAnAnyucyante / manuSyANAmaSTau bandhasthAnAni trayoviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzadekatriMzadekA ca / sarvANyapyetAni prAgvatsabhedAni vAcyAni, manuSyANAM caturgatikaprAyogyabandhasaMbhavAt / ekAdazodayasthA nAni - viMzatirekaviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzadekatriMzannavASTau ca / etAni ca svabhAvasthamanuSya vaikriyamanuSyAhArakasaMyatatIrthakarAtIrthakarasa yogikevalino'dhikRtya prAgvadbhAvanIyAni / ekAdaza sattAsthAnAni - trinavatidvinavati| rekonanavatiraSTAzItiH SaDazItirazItirekonAzItiH SaTsaptatiH paJcasaptatirnavASTau ca / aSTasaptatistu na saMbhavati, manuSyANAmavazyaM manuSya dvisaMbhavAt / atha saMvedha ucyate / tatra manuSyasya trayoviMzatibandhakasya saptodayasthAnAni - ekaviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzatriMzat (ca), zeSAH kevalyudayA iti na ghaTante / paJcaviMzatisaptaviMzatyudayau vaikriyakAriNo veditavyau / ekaikasmi~catvAri sattAsthAnAni - dvinavatiraSTAzItiH paDazItirazItitha, navaraM paJcaviMzatyudaye saptaviMzatyudaye ca dve dve sattAsthAne - dvinavatiraSTAzItizca / zeSANi tu sattAsthAnAni tIrthakarakSapakazreNi kevalizeSagatiprAyogyAnIti na saMbhavanti, sarva saMkhyayA caturviMzatiH / evaM paJcaviMzatipad viMzatibandhakAnAmapi vAcyam / manujagatiprAyogyAM tiryaggatiprAyogyAM caikonatriMzataM triMzataM ca badhnatAmapyevameva / aSTAviMzatibandhakAnAM saptodayAH - ekaviMzatiH paJcaviMzatiH paviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonatriMzat triMzat (ca) / tatraikaviMzatiSad For Private and Personal Use Only manuSyagatau bandhAdisthAnAni saMvedhava // 150 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 22:2 www.kobatirth.org nanavatidvinavatistrinavatizca / ekavidhabandhakasyApi triMzadudaye catvAryapi sattAsthAnAni, aSTAviMzatyAdi 28-29-30-31 bandhakAnAM pratyekaM devagatiprAyogyabandhavyavacchede satyekavidhabandhakabhAvAt, aSTAviMzatyAdibandhakAnAM ca yathAkramamaSTAzItyAdisthAna sadbhAvAt, ekavidhabandhe caturNAmapi prApteH / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir athAnivRttivAdarasya bandhAdisthAnAnyucyante - asyaikaM yazaH kIrttyAkhyaM bandhasthAnam, ekatriMzadAtmakamudayasthAnam, aSTau sattAsthAnAni - trinayatirdvinavatire konanavatiraSTAzItirazItirekonAzItiH padmaptatiH paJcasaptatizca / tatrAdyAni catvAryupazamazreNyAM kSapakaNyAmapi nAmatrayodazakAkSayaparyantaM, kSINe ca tasminnuparitanAni catvAryeva bhavanti / atra bandhodayasthAna bhedAbhAvAtsaMvedhAbhAvaH / sUkSmasamparAyasya bandhAdisthAnAnyanivRttibAda vajjJeyAni, ata UrdhvaM bandhAbhAvaH / tatropazAntamohe udayasthAnaM triMzadAtmakamekaM, sattAsthAnAni ca trinavatyAdIni 93-92-89-88 catvAri / kSINakaSAyasyaikamudayasthAnaM triMzat / atra bhaGgAzcaturviMzatireva, | AdyasaMhanina eva kSapaka zreNyAraMbhasaMbhavAt / tatrApi tIrthakaranAmasatkarmaNaH kSINamohasya sarva saMsthAnAdi prazastameva / sattAsthAnAnyazItyAdIni 80-79-76-75 catvAri / tatrakonAzItiH paJcasaptatizvAtIrthakarasatkarmaNo, azItiH SaTsaptatizva tIrthakarasatkarmaNaH / sayogikevalino'STAvudayasthAnAni - viMzatirekaviMzatiH paviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatireko natriMzatriMzadekatriMzacca / etAni sAmAnya cintAyAM saprapaJcaM vivRtAnIti na bhUyo vitriyante / catvAri sattAsthAnAni - azItiH SaTsaptatirekonAzItiH paJcasaptatiH / atha saMvedho vAcyaH, sa ca prAgvajjJeyaH / ayogikevalino dve udayasthAne navASTau ca / tatrASTodayo'tIrthakuda yoginaH, navodayazca tIrthahRdayoginaH / SaT sattAsthAnAni - azItirekonAzItiH padmaptatiH paJcasaptatirnavASTau ca / tatrASTodaye trINi sattAsthAnAni - For Private and Personal Use Only SachNac Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir diES | sbhedaa'vseyaa| triMzatpunastiryapazcendriyapAyogyA sodyotA'STotaraSaTcatvAriMzacchata(4608)saMkhyabhedopetA praagvdvaacyaa| yA tu karmaprakRtiH | manuSyagatiprAyogyA tIrthakaranAmasahitA tatra sthirAsthirazubhAzubhayazAkIya'yazaHkIrtibhiraSTau bhaGgAH / SaDudayasthAnAni-ekaviMzatiH / indriyeSu bandhAdi. // 151 // | paJcaviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzat / etAni prAgeva saprapaJcamuktAnIti na bhUya ucyante / catvAri sattAsthAnAni sthAnAni trinavatirdvinavatirekonanavatiraSTAzItiH / zeSANi tu kAnicidekendriyasambandhIni kAnicitkSapakasambandhInIti devAnAM na sambhavanti / / ___ atha saMvedha ucyate-devAnAM paJcaviMzatibandhakAnAM SaTsvapyudayasthAneSu pratyekaM dve sattAsthAne-dvinavatiraSTAzItizca / evaM SaDviMzatye-16) konatriMzadvandhakAMnAmapi jJeyam / sodyotA tiryapaJcandriyaprAyogyAM triMzatamapi badhnatAmevameva, tIrthakarasahitAM punakhiMzataM manuSyagati| prAyogyAM badhnataH SaTsvapyudayasthAneSu pratyekaM dve sattAsthAne-trinavatirekonanavatizca / sarvasaMkhyayA sattAsthAnAni SaSTiriti / athendriyeSu vicAryate-ekendriyavikalendriyeSu pratyekaM trayoviMzatyAdInyaSTAviMzatihInAni pazca pazca bandhasthAnAni 23-25-26-| |29-30 / tatra devagatipAyogyAmekonatriMzataM triMzataM ca barjayitvA zeSANi sarvANyapi sarvagatiprAyogyAni saprabhedAni vAcyAni / | paJcendriye trayoviMzatyAdInyaSTAvudayasthAnAni 23-25-26-28-29-30-31-1 / etAni sarvANyapi sarvagatiprAyogyAni saprabhedAni vAcyAni / udayasthAnAnyekendriyANAmekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatizceti paJca / etAni ca saprabhedAni prAgvadvAcyAni / vikalendriyANAM SaT , tadyathA-ekaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzatirekonaviMzatriMzadekatriMzacceti / etAnyapi yathA'dhastAduktAni tathaiva vAcyAni / paJcendriyANAmekAdaza, tadyathA-viMzatirekaviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiH saptaviMzatiraSTAviMza- // 151 // tirekonaviMzatriMzadekatriMzabhavASTau ca / ekendriyavikalendriyasaMbandhInyudayasthAnAni muktvA zeSANi sarvANyapi pazcendriyANAM saprabhedAni For Private and Personal Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir NA ADIOHD vAcyAni / sattAsthAnAnyekendriyavikalendriyANAM paJca, tadyathA-dvinavatiraSTAzItiH SaDazItirazItiraSTasaptatizca / paJcendriyANAM ca dvAdazApi sattAsthAnAni / ___ atha jIvasthAneSu bandhodayasattAsthAnAni pratipAdyante-tatra jJAnAvaraNAntarAyadarzanAvaraNAnAM bandhodayasattAsthAneSu ye bhagA mithyA1 dRSTau bhavanti ta eva paryAptasaMkSipaJcendriyavarjeSu zeSeSu trayodazasu jIvasthAneSu jJeyAH / tatra jJAnAvaraNasyAntarAyasya ca pratyekaM paJcavidho |bandhaH, paJcavidha udayaH, paJcavidhA sttaa| darzanAvaraNasya navavidho bandhazcaturvidha udayo navavidhA sattA, yadvA navavidho bandhaH pazca vidha udayo navavidhA sattA / saMjJiparyApte tu ye guNasthAnoktA bhaGgAsta evAnyUnAnatiriktA veditvyaaH| vedanIyasyAyeSu trayodazasu. jIvasthAneSvAdimAzcatvAro bhaGgAH, tadyathA-asAtasya bandho'sAtasyodayo dve satI, yadvA'sAtasya bandhaH sAtasyodayo dve satI, yadvA | sAtasya bandho'sAtasyodayo dve satI, yadvA sAtasya bandhaH sAtasyodayo dve satI iti / gotrasya trayo bhaGgAH, tadyathA-nIcairgotrasya | bandho nIcairgotrasyodayo nIcairgotraM sat , eSa vikalpastejovAyukAyikeSu labhyate / tadbhavAdudvRtteSvapi kiyatkAlaM nIcairgotrasya bandhaH | nIcairgotrasyodayo dve satI, yadvoccairgotrasya bandho nIcargotrasyodayo dve satI / zeSAstu bhaGgA na bhavanti, tecairgotrasyodayAbhAvAt / | AyurvicAre tiryagAyurudaye ye nava bhaGgAste sarve'pyasaMjJiparyApta draSTavyAH, teSAM marveSAmapi tasmin saMbhavAt / ekendriyANAM vikle| |ndriyANAM ca paryAptAparyAptAnAM ta eva suranArakAzritabhaGgacatuSTayarahitAH paJca bhaGgA draSTavyAH, teSAM devanArakAyubandhAbhAvAt / asajJinyaparyApte tirazci manuSye caita eva paJca paJca bhaGgA anyUnAnatiriktA draSTavyAH / tathA manasA paryApte'STAviMzatirapyAyuSo bhaGgA jnyeyaaH| manasA'paryApta saMjJini paJca manuSye paJca tirazcIti sarvasaMkhyayA daza bhaGgAH, ete labdhyaparyAptake / tathA devanArakANAM karaNAparyAptA-16) GOOccasODODIODY C ONCE For Private and Personal Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAmekaiko bhnggH| sarvasaMkhyayA'paryApta saMjJini dvaadsh| mohanIyasya bandhodayasattAsthAnAni saMjJinaH paryAptasya sarvANyapi sapramekarmaprakRtiH dAni yathA'dhastAduktAni tathA vAcyAni / bAdaraikendriyavikalendriyAsaMjJipazcendriyeSvAdimI dvau bandhau-dvAviMzatirekaviMzatizca / jIvasthAneSu imau ca yathA'dhastAduktau tathA zeyau / navaramekaviMzatiH karaNAparyAptAvasthAyAM draSTavyA / paryAptAparyAptasUkSmAparyAptavAdaradvIndriyatrIndri bandhAdi. // 152 // yacaturindriyAsaMjJisaMjJirUpeSvaSTasu jIvasthAneSu dvAviMzatirevaiko bandhaH / sa ca saprabhedaH prAgvadvAcyaH / eteSvevASTasu trINyudayasthAnAni sthAnAni bhavanti, tadyathA-aSTa nava daza ceti / yastu saptakamudayasthAnamanantAnuvandhyudayarahitaM tana prApyate, teSAmavazyamanantAnubandhyudayasahitatvAt / vedazca teSAmudayAgato napuMsakaveda eva, na strInRvedau / tato'STodaye'STau bhaGgAH, navodaye SoDaza, dazodaye'STau, sarvasaMkhyayA pratyekaM dvaatriNshdbhnggaaH| etAnyeva trINi saptakayutAni paryAptapAdaraikendriyavikalendriyAsaMjJirUpeSu paJcasu catvAyudayasthAnAni 7-8-9 -10 / tatra sAsAdane saptASTau nava ceti trINi / mithyAdRSTAvaSTAdIni trINi / vedazcaiteSAmudayaprApto napuMsakaveda eva / tatazcaturviMza tisthAne bhaGgAnAmaSTakaM draSTavyaM, tena sAsAdane mithyAdRSTau ca pratyekaM dvAtriMzadbhaGgAH / eteSu paJcakASTakarUpeSu trayodazasu jIvasthAneSu | 24 trINi trINi sattAsthAnAni-aSTAviMzatiH saptaviMzatiH SaDviMzatizca / tatrApi bAdaraikendriyAdiSu paJcasu sAsAdanabhAvApanneSu aSTA-1 viMzatirevaikaM sattAsthAnam / saMjJini tu karaNAparyApte kasmiMzcitsaptadazavandho'pi SaDAdIni ca catvAryudayasthAnAni caturviMzatyekaviMzatirUpANyapi ca sattAsthAnAni jJeyAni / nAmakarmaNaH saMjJini paryApte'STAvapi bandhasthAnAni, tAni ca prAradvAcyAni / asaMjJini paryApte AdimAni SaT bandhasthAnAni 23-25-26-28-29-30 / asaMjJipaJcandriyANAM paryAptAnAM hi narakagatidevagatiprAyogyavandho'pi ||152 // II bhavatItyaSTAviMzatirapi bandhasthAnaM labhyate / tAnyevASTAviMzatihInAni 23-25-26-29-30 pazca paryAptAparyAptavikalendriyabAdara-11 For Private and Personal Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org viMzatyudayAvaviratasamyagdRSTeH karaNAparyAptasya / paJcaviMzatisaptaviMzatyudayau vaikriyasaMyatasyAhArakasaMyatasya vaa| aSTAviMzatyekonatriMzatA vaviratasamyagdRSTInAM vaikriyakAriNAmAhArakasaMyatAnAM ca / triMzatsamyagdRSTInAM mithyAdRSTInAM vA / ekaikasmin dve dve sattAsthAne-dinaghA vatiraSTAzItizca, AhArakasaMyatasya dvinavatirekha / triMzadudaye catvAri sattAsthAnAni-dvinavatirekonanavatiraSTAzItiH SaDazItizca / tatra konanavatirnarakagatipAyogyAmaSTAviMzatiM banato mithyAdRSTeravaseyA / sarvasaMkhyayA'STAviMzatibandhe SoDaza sattAsthAnAni / devagatiprA. meM yogyAmekonatriMzataM tIrthakarasahitAM badhnataH saptodayasthAnAni, tAni cASTAviMzatibandhakAnAmiva jJeyAni / navaramiha triMzadudayaH samyagdR- | TInAmeva vAcyaH / sarveSvapi codayasthAneSu dve dve sattAsthAne-trinavatirekonanavatizca, tatrAhArakasaMyatasya vinavatireva / sarvasaMkhyayA caturdaza / AhArakasahitAM triMzataM badhnato ve udayasthAne-ekonaviMzatriMzacca / tatra yo nAmAhArakasaMyato'ntimakAle pramattasta pratItyakonatriMzat , (anyatraikonaviMzati) AhArakabandhahetoviziSTasaMyamasyAbhAvAt / dvayorapyudayasthAnayoH pratyekamekaM sattAsthAnaM dvinvtiH| ekatriMzadvandhakasyaikamudayasthAnaM triMzat , ekaM sattAsthAnaM trinvtiH| ekavidhabandhakasyaikamudayasthAnaM triMzat / aSTau sattAsthAnAnitrinavativinavatirekonanavatiraSTAzItirazItirekonAzItiH SaTsaptatiH pazcasaptatizca / sarvabandhodayasthAnApekSayA sattAsthAnAni zatamekona | | (eka)paSTayadhikam / abandhe udayasattAsthAnayomithaH saMvedhaH sAmAnyasaMvedhacintAyAmiva jnyeyH| atha devAnAM bandhAdisthAnAni vAcyAni / tatra teSAM catvAri bandhasthAnAni-paJcaviMzatiH SaDviMzatirekonaviMzatriMzat / tatra paJcanaviMzatiH paDviMzatizca paryAptabAdaramatyekasahitAmekendriyaprAyogyAM badhnato jJeyA / atra sthirAsthirazubhAzubhayazAkIya'yaza kIrtibhiraSTI bhaGgAH / SaDviMzatirAtapodyotAnyatarasahitA bhavati, tatotra bhaGgAH SoDaza / ekonatriMzanmanuSyagatiprAyogyA tiryaggatipAyogyA ca DOORDCGGGerara For Private and Personal Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 15 // SSODSODass syApAntarAlasthasya, atrako bhaGgaH, pratipakSapada vikalpAbhAvAt / asyAM huNDopaghAtaudArikazarIrapratyekasAdhAraNakataralakSaNaprakRticatuSTayakSepe tiryagAnupUrvyapanayane caturviMzatiH, sA ca zarIrasthasya, atra pratyekasAdhAraNAbhyAM dvau bhanau / tataH zarIraparyAcyA paryAptasya gatyAdiSu parAghAte kSipte paJcaviMzatiH, atrApi tAveva dvau bhaGgo / tataH prANApAnaparyAcyA paryAptasyocchvAse kSipte SaDviMzatiH, atrApi tAveva bandhAdivi Sayasatpada| dvau bhaGgo / sarvasaMkhyayA sUkSmaparyAptasya sapta bhaGgAH / paryAptabAdaraikendriyANAmudayasthAnAnyekaviMzatyAdIni paJca 21-24-25-26 | prarUpaNA |-27 / tatraikaviMzatiriyaM-taijasaM kArmaNamagurulaghu sthirAsthire zubhAzubhe varNAdicatuSTayaM nirmANaM tiryaridvakamekendriyajAtiH sthAvarabAdaraparyAptadurbhagAnAdeyAni yazAkIya'yazAkIyorekatareti / eSA caikaviMzatirapAntarAlasthasya, atra yazAkIya'yaza kIrtibhyAM dvau bhnggo| tataH zarIrasthasyaudArikahuNDopaghAtapratyekasAdhAraNaikataralakSaNaprakRticatuSTayakSepe tiryagAnupUrvyapanayane cturviNshtiH| atra pratyekasAdhAraNayazaHkIya'yaza-kIrtibhizcatvAro bhaGgAH / vaiphriyaM kurvatastu bAdarakhAyukAyikasyaikaH, yatastasya sAdhAraNayaza-kIrtI udaye nAgacchataH / anyacca vaikriyavAyukAyikacaturvizatAvaudArikazarIrasthAne vaikriyazarIraM vAcyaM, zeSaM tathaiva / sarvasaMkhyayA caturvizatau paJca bhaGgAH / tataH zarIraparyApyA paryAptasya parAghAte kSipte paJcaviMzatiH, atrApi tathaiva paJca bhaGgAH / tataH prANapAnaparyAcyA paryAptasyocchvAse kSipte paviMzatiH, atrApi tathaiva paJca bhaGgAH / athavA zarIraparyAcyA paryAptasyocchAse'nudite AtapodyotAnyatarasmi~stUdite paDviMzatiH, atrAtapena pratyekayazaHkIya'yaza-kIrtipadaidvauM bhaGgo / sAdhAraNasyAtapodayAbhAvAttadAzritavikalpAbhAvaH / udyotena pratyekasAdhAraNa yazAkIya'yaza kIrtipadaizcatvAraH / sarvasaMkhyayA SaDviMzatAvekAdaza bhaGgAH / tataH prANApAnaparyAcyA paryAptasyocchvAsasahitAyAM SaDvi- 5 // 153 // zatAvAtapodyotayoranyatarasmin kSipte saptaviMzatiH / atrApyAtapena dvau udyotena saha catvAra iti sarvasaMkhyayA saptaviMzatau SaT / C For Private and Personal Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / tatrATasaptatiH pantyamAnatvAt / sattAsthAmapyekaviMzatI pahAvaMzasAtAdaH cAdaraparyAptasya sarve bhaGgA ekonatriMzat / saMjJiparyAptasya caturvizativarjAni sarvANyapyudayasthAnAni / caturvizatyudaya ekendriyANAmeveti tatpratiSedhaH / udayasthAnabhaGgAzca devanArakartiyamanuSyAnadhikRtya yathA'dhastAduktAstathaivAtrApi bhaavyaaH| paryAptadvitricaturindriyAsaMjJinA| mekaviMzatiSaviMzatyaSTAviMzatyekonaviMzatriMzadekatriMzadrUpAH SaDadayA bhavanti / tatra dvitricaturindriyANAM yathA'dhastAdbhaGgAstathAtrApi bhAvyAH / yathA ca sAmAnyatiyapazcandriyANAmadhastAduktAstathA'saMjJinAmapi / navaraM sarveSAmapyekaviMzatau SaDviMzatau ca pratyekamaparyA padAzrito ya ekaiko bhaGgaH sa iha na vAcyaH, paryAptAnAmeveha cintyamAnatvAt / sattAsthAnAnyAyeSu trayodazasu jIvasthAneSu pazca paJca, tatra trINyadhruvasaMjJAni dvinvtirssttaashiitishc| tatrASTasaptatiH sUkSmavAdaraikendriyeSu tejovAyuvAdyeSu caturvRdayeSu, tejovAyubhavAduvRtteSu / caikaviMzaticaturviMzatyudayayoH, dvIndriyAdiSu tu tejovAyubhavAdudvRtteSu ekaviMzaticaturviMzatyudayayoH prApyate, na zeSeSUdayepu / saMjJinastu | guNasthAnakrameNa dvAdazApi sattAsthAnAni nAmnaH prAguktadizA bhAvanIyAni / ___ atha gatyAdiSu bandhAdisthAnaviSayasatpadaprarUpaNA kriyate / tatra nArakatiryasuragatiSu karmANi badhyante saptASTau. vA, tatrAyubandhakAle'STau, zeSakAlaM sapta / udaye ca aSTAveva / udIyante saptASTau vA, tatra svasvAyuHparyantAvalikAyAM nodIryata iti sapta, zeSakAlaM tvaSTa udIraNAni / santi caitA tisRSu gatiSvaSTaiva prApyante, na tu kadApi sapta catvAri vA, tatra zreNyAdipratipatyabhAvAt , manuSyagatAvi|ndriyadvAre paJcendriyANAM kAyadvAre trasAnAM guNasthAnAbhihitaM draSTavyaM, taccedaM-mizraM varjayitvA saptamaguNasthAnaM yAvatsaptAnAmaSTAnAM vA bndhH| tatrAyurvandhakAle saptAnAM, zeSakAlaM tvaSTAnAm / mizrApUrvakaraNAnivRttivAdareSu saptAnAmeva, teSAmativizuddhatvenAyubandhAsaMbhavAt / - 1kSmasamparAye SaNNAM bandhaH, tatra mohamyApyabandhAt / tataH paraM triSu guNasthAneSvekasyaiva vedanIyasya bandhaH / tathA sUkSmasamparAyaM yAvadaSTAnA GGGES HeacOOGGERSHDHD For Private and Personal Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 15 // jIvasthAneSu bandhAdisthAnAni FROHDOOGe | mudayasatte, upazAntamohe saptAnAmudayo'STAnAM sttaa| kSIgamohe saptAnAmevodayaH sattA ca / sayogikevalinozcaturNAmudayasatte / tathA SaSThaM guNasthAnaM yAvatsaptAnAmaSTAnAM vodIraNA / tatra yadAyuH paryantAvalikAprAptaM bhavati tadA tasyodIraNA'bhAvAtsaptAnAmudIraNA, | zeSakAlaM tvaSTAnAm / mizraguNasthAne tu sadaivASTAnAmeva, AyuHparyantAvalikAyAM vartamAnasya mizraguNasthAnAsaMbhavAt / apramattApUrvakaraNA| nivRttibAdareSu vedanIyAyurvarjAnAM SaNNAmudIraNA, teSu vedanIyAyuSorudIraNAbhAvAt tadyogyAdhyavasAyasthAnAsaMbhavAt / sUkSmasamparAye paNNAM paJcAnAM vodIraNA, tatra prathamataH SaNNAM, sA ca tAvadyAvadAvalikA guNasthAnasya zeSA na bhavati, AvalikAyAM tu zeSIbhUtAyAM mohanIyamapyAvalikopraviSTamiti tasyodIraNAyA abhAvAtpazcAnAmudIraNA / eteSAmeva paJcAnAmupazAntamohe'pi / kSINamohe pazcAnAM tAvadudIraNA yAvatsvAvalikA zeSA na bhavati / AvalikAyAM tu zeSIbhUtAyAM jJAnAvaraNadarzanAvaraNAntarAyANAmapyAvalikApraviSTatvenodIraNAyA abhAvAt dvayornAmagotrayorudIraNA / sayogikevalinyapi tayoreva dvayorudIraNA / ayogI tu yogAbhAvAdeva na kiMcidu| dIrayati / ekadvitricaturindriyANAM kAyadvAre sthAvarakAyAnAM saptAnAmaSTAnAM vA bandhodIraNe, aSTAnAmudayasatte / tathA yogadvAre mano yogino vItarAgacchadmasthaparyavasAnA iva veditavyAH, manoyoginAM kSINamohaguNasthAnakaM yAvatsaMbhavAt / kAyayogino vAgyoginazca | | sayogikevaliparyantA iva draSTavyAH, kAyayogavAgyogayoH sayogikevaliguNasthAnaM yAvatsaMbhavAt / vedadvAre trivedAH, kaSAyadvAre trika-E pAyA navaguNasthAnatulyAH, vedatrayasya kaSAyatrayasya cAnivRttivAdarasamparAyaM yAvatsaMbhavAt / lobhe sUkSmasamparAyAntA iva vAcyAH, | lobhasya sUkSmasamparAyaM yAvatsaMbhavAt / jJAnadvAre matyajJAnazrutAjJAnavibhaGgajJAneSu mithyAdRSTyAdiSu samyanithyAdRSTiparyanteSviva / / | matizrutAvadhijJAneSvaviratasamyagdRSTayAdiSu kSINamohaparyanteSviva / manAparyavajJAne pramattasaMyatAdiSu kSINamohaparyanteSviva / kevalajJAne 3ckKOROL // 154 // For Private and Personal Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir DISCORPOS2 www.kobatirt.org sUkSmaikendriyeSu bhavanti / asaMjJisaMjJinorapi labdhyaparyAptayoretAnyeva paJca bandhasthAnAni, aparyAptAnAM sarveSAM tiyaanuSyaprAyogyasyaiva bandhAt / tAni ca paJca bandhasthAnAni tiryamanuSyaprAyogyANi yathA'dhastAduktAni tathA bhAvyAni / sUkSmabAdaraikendriyayoraparyAptayo-13 rekaviMzatizcaturviMzatizceti dvaavudyo| tatra sUkSmAparyAptasyaikaviMzatiriya-tiryagdvikaM taijasakArmaNe agurulaghu varNacatuSTayamekendriyajAtiH sthAvarasUkSmAparyAptAni sthirAsthire zubhAzubhe durbhagamanAdeyamayazaHkIrtinirmANamiti / eSA cApAntarAlagatisthasyApyate / atra caika eva bhaGgaH, aparyAptasya parAvartamAnazubhaprakRtInAmanudayAt / bAdarAparyAptasyAppeSevaikaviMzatiH, navaraM sUkSmasthAne bAdaraM vAcyaM, tatrApyeka eva bhaGgaH / ubhayorapi tasyAmekaviMzatau audArikazarIrahuNDopaghAtapratyekasAdhAraNaikatararUpaprakRticatuSTayaprakSepe tiryagAnupUrvyAzcApanayane caturviMzatiH / atra pratyekasAdhAraNAbhyAM sUkSmAparyAptasya bAdarAparyAptasya ca pratyekaM dvau bhaGgau / vikalendriyasaMjhyasaMjJinAM cAparyAptAnAmime dve udayasthAne-ekaviMzatiH SaDviMzatizca / tatraikaviMzatiraparyAptadvIndriyANAmiyaM-taijasaM kArmagamagurulaghu sthirAsthire zubhAzubhe varNAdicatuSTayaM nirmANaM tiyaridvakaM dvIndriyajAtistrasabAdarAparyAptAni durbhagAnAdeyAyazaHkIrtaya iti / eSA caikaviMzatirantarAlagatiH | sthAnAM jJeyA / iyaM ca sarvA'prazastapadetyeka eva bhnggH| tataH zarIrasthasyaudArikadvikahuNDasevAbhrepaghAtapratyekalakSaNaprakRtiSaTkaprakSepe tiryagAnupUrvyAzcApanayane parviMzatiH / atrApyeka eva bhnggH| evaM trIndriyAdInAmapi vAcyam / tadevamaparyAptadvIndriyAdInAmudayasthAnAzritau dvau dvau bhaGgo, kevalamaparyAptasaMjJinazcatvAraH, yato dvAvaparyAptasaMjJinastirazco dvau ca manuSyasyeti / tathA paryAptasUkSmaikendriyAgAM catvAryudayasthAnAni-ekaviMzatizcaturviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatizca / tatraikaviMzatiriyaM-taijasaM kArmaNamagurulaghu sthirAsthire zubhAzubhe NI varNAdicatuSTayaM nirmANaM tiyaridvakaM ekendriyajAtiH sthAvarasUkSmaparyAptadurbhagAnAdeyAyaza-kIya iti / eSA caikaviMzatiH sUkSmaparyApta For Private and Personal Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 155 // DESDEOMADIRECER0 (cU0)-'karaNodayasattavidutti-aTThaNhaM karaNANaM udayasaMtANa ya (viU-nANavaMtA) jA (jo) karaNaudayasaMlANaM, NijjarakaraNaM kareti saMjamo taMmi ujjogavaMtA, 'kaMmaDhagudayaNiTThAjaNiyatti-aDhaNhaM kamANaM 'udaya- prakaraNapari. niTThA' atrodayaggahaNaM baMdhasattovalakSaNaM, tao baMdhudayasattAkhayeNa jaNiyaM uppAtiya(ja) maNiTuM suhamuveMti' jJAnaphalaM tti-maNaiTuM mokkhasuhaM pAveMti // (malaya0)-saMprati prakaraNaparijJAnanibandhanAM viziSTaphalasaMprAptimAha-'karaNodaya'tti / karaNAnAmuktakharUpANAmudayasattayozca samyaka parijJAnayuktAH, 'tanniJjarakaraNamaMjamujoga' tti-tAsAM karaNodayasattAnAM yA nirjarA tasyAH karaNaM nirvartanaM tadartha saMyama prati udyogaudyamo yeSAM te tnnirjraakrnnsNymodyogaaH| te itthaMbhUtAH santaH kimityAha-'karmASTakodayaniSThAjanita', karmASTakasyASTAnAM karmaNAmudayaniSThayA, udayagrahaNaM bandhasattAyupalakSaNaM, tato'yamarthaH-bandhodayasattAkSayeNa janitamutpAditaM yat 'maNiTuM' ti-manasa iSTam / athavA 'aNi8' ti-na vidyate niSThA paryavasAnaM yasya tadaniSTha aparyavasAnaM sukhaM, ubhayatrApi mokSasukhaM, tat upayanti-prApnuvanti / tasmAdavazyamiha prakaraNe prekSAvadbhinirantaramabhyAsaH karaNIyaH, kRtvA ca yathAzakti saMyamAdhani pravartitavyaM, pravRttena ca satA saMkliSTAdhyavasAyarUpakupathaparihAre yatna Astheya iti // 55 // (u0)-samprati prakaraNaparijJAnasya viziSTaphalamAha-karaNodayasattAvidaH, karaNAnAmuktasvarUpANAM bandhAdInAmudayasattayozca samaya-15 parijJAnayuktAH, tannirjarAkaraNasaMyamodyogA iti-tAsAM karaNodayasattAnAM yA nirjarA tasyAH karaNaM nirvartanaM tadartha saMyamodyogazcAritrA- // 155 / bhyAso yeSAM te tathA / karaNASTakasyodayaniSThayA, udayagraharNa bandhasattopalakSaNaM, tato bandhodayasattAkSayeNetyarthaH, tena janitamutpAditaM | RDCDDISH For Private and Personal Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir | yat 'maNiTuM' ti-manasa iSTaM, yadvA 'aNi'-ti niSThA paryavasAnaM tadrahitaM sukhaM paramapadaprAptibhAvyavyAvAdhalakSaNamupayanti prApnuvanti / / tathAhi-karaNASTakAdiparijJAnavantastathAtathApariNAmayuktaM karmajAlameva durantaduHkhajvalanajvAlAvalIDhasaMsArakAraNaM nizcinvantastatkSayAya pAramezvarImAjJAmAsthAya samyagyatamAnA icchAyogazAstrayogaparipAkopanatazuddhAtmasvabhAvalAbhAstadanantaraprasRmarasAmarthyayogAtizayadahanadagdhaniHzeSAntarAyAH paramadharmasannyAsapavitrA mahAtmAnaHkSapakazreNimapi prArabhante / tatra cAyaM kramaH___ iha yaH kSapakazreNiprasthApakaH so'vazyaM manuSyo varSASTakasyopari vartamAnaH uttamasaMhananI zubhadhyAno'viratasamyagdRSTidezaviratapramattApramattasaMyatAnAmanyatamaH, kevalaM yadyapramattasaMyataH pUrvavittadA zukladhyAnopagataH, zeSastu sarvo'pi dhrmdhyaanopgtH| tatra kSapakazreNi| mArohana prathamato'nantAnubandhinaH kSapayati, tadvidhizca niHzeSaH prAgukta eveti na bhUya ucyate / kSINasaptakazcAbaddhAyuzcAritramohanIyakSa| yAya yatamAno yathApravRttAdikaraNatrayaM karoti / tatra yathApravRttakaraNamapramattaguNasthAne, apUrvakaraNamapUrvakaraNagugasthAne, anivRttikaraNama| nivRttivaadrsmpraaygunnsthaane| tatrApUrvakaraNe sthitighAtAdibhirmadhyamakaSAyaSTaka tathA kSapayati yathA'nivRttikaraNAddhAprathamasamaye tatpa|lyopamAsaGghatheyabhAgamAtrasthitikaM bhavati, anivRttikaraNAddhAyAzca saGkhyeyeSu bhAgeSu gateSu satsu styAnaditrikanarakadikatiryagdikAdyajAticatuSTayasthAvarAtapodyotasUkSmasAdhAraNAnAM poDazaprakRtInAmudvalanAsaMkrameNodvalyamAnAnAM palyopamAsaGkhayeyabhAgamAtrA sthitirbhavati / tato badhyamAnAsu prakRtiSu tAni SoDazApi karmANi guNasaMkrameNa pratisamayaM prakSipyamANAni niHzeSato'pi kSINAni bhavanti / iha madhyamakapAyASTakaM prAgeva kSapayitumArabdhaM paraM tannAdyApi kSINaM, kevalamapAntarAla evaM pUrvoktaM prakRtiSoDazakaM kSapitaM, tataH pazcAttadami kaSAyASTakaM muhUrtamAtreNa kSapayati, eSa mUtrAdezaH / anye tyAhuH-SoDazakarmANyeva pUrva kSapayitumArabhate, kevalamapAntarAle'STau kaSAyAn | For Private and Personal Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Achana Shri Kailassarsuri Garmandie karmaprakRtiH // 156 / / kSapayati, pazcAt SoDaza karmANIti / tato'ntarmuhartamAtreNa navAnAM nokaSAyANAM catuNAM ca saMjvalanAnAmantarakaraNaM karoti / antarakaraNe ca kRtvA napuMsakavedadalikamuparitanasthitigatamudvalanavidhinA kSapayitumArabhate, taccAntarmuhUrttamAtreNa palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtraM kSapakazreNi bhavati / tataH prabhRti vadhyamAnAsu prakRtiSu guNasaMkrameNa taddalika prakSipati / taccaivaM prakSipyamANaM prakSipyamANamantarmuhattamAtreNa niHzeSa | kSIyate, adhastanasthitidalikaM ca yadi napuMsakavedena kSapakazreNimArUDhastato'nubhavataH kSapayati, anyathA tvAvalikAmAnaM tat, tacca vedyamAnAsu prakRtiSu stiyukasaMkrameNa saMkramayati / tadevaM kSapito npuNskvedH| tato'ntarmuhUtena kAlena strIvedo'pyanenaiva krameNa kSapyate, tataH pada noMkaSAyAn yugapatkSapayitumArabhate / tataH prabhRti teSAmuparitanasthitigataM dalikaM puMvede na saMkramayati, api tu | saMjvalanakrodhe / evaM cAntarmuhUrttana nokaSAyaSaTkoparitanadalikaM niHzeSataH kSINaM, tatsamaya eva ca puMvedasya bandhodayodIraNocchedaH | samayonAvalikAdvayabaddhaM muktvA zeSadalikakSayazca, idaM ca puMvedinaH prArambhakasya jJeyam / yadA tu napuMsakavedI prArambhakastadA prathamaM strIvedanapuMsakavedau yugapatkSapayati, tatkSayasamaya eva ca puvedbndhvyvcchedH| tataH puMvedahAsyaSaTke yugapatkSapayati / yadA tu strIvedI) kSapakazreNiprArambhakastadA prathamaM napuMsakavedaM tataH strIvedaM kSapayati, tatkSayasamakAlameva ca puMvedavandhavyucchedaH, tataH puMvedahAsyaSadkayoyugapatkSayaH / atha dhUvedinaH prastutamabhidhIyate-krodhaM vedayamAnasya puvedinaH krodhAddhAyA bhAgatrayaM bhavet-azvakarNakaraNAddhA kiTTikaraNAddhA kiTTivedanAddhA ca / tatrAzvakarNakaraNAddhAyAM vartamAnaH pratisamayamanantAnyapUrvasparghakAni saMjvalanacatuSkasyApyantarakaraNenoparitanasthitau karoti / asyAM cAddhAyAM vartamAnaH puMvedamapi samayonadvathAvalikArUpeNa kAlena krodhe guNasaMkrameNa saMkramayan // 156 / / | caramasamaye sarvasaMkrameNa saMkramayati / evaM kSINapuruSavedaH azvakarNakaraNAddhAsamAptyanantaraM kiTTikaraNAddhAyAM praviSTaH san saMjvalanacatu-14 DOORDERATION For Private and Personal Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SODCODEDICADDIT | sayogyayogikevalinoriva / saMyamadvAre sAmAyikacchedopasthApanayoH pramattasaMyatAdiSvanivRttivAdaraparyanteSviva / parihAravizuddhike | pramattApramattayoriva / sUkSmasamparAye sUkSmasamparAyaguNasthAna iva / yathAkhyAtasaMyame upazAntamohakSINamohasayogyayogikevalinAmiva / dezasaMyame dezavirataguNasthAna iva / asaMyame prathamaguNasthAnacatuSTayasthAnAmiva / darzanadvAre cakSuracakSurdarzanayomithyAdRSTayAdInAM kSINa-17 | mohAntAnAmiva / avadhidarzane'viratasamyagdRSTayAdInAM kSINamohAntAnAmiva / kevaladarzane sayogyayogikevalinoriva / lezyAdvAre AdyAsu | | paJcasu lezyAsu mithyAdRSTayAdInAmapramattasaMyatAntAnAmiva / zuklalezyAyAM mithyAdRSTayAdInAM sayogikevaliparyantAnAmiva vAcyam / | bhavyadvAre bhavyeSu sarvaguNasthAnatulyam / abhabyeSu mithyAdRSTerikha / samyaktvadvAre kSAyopazamikasamyaktve'viratasamyagdRSTayAdInAmapramattasaMyatAntAnAmiva / aupazamikasamyaktve'viratasamyagdRSTayAdInAmupazAntamohAntAnAmiva / kSAyikasamyaktve'viratasamyagdRSTayAdInAmayogikevaliparyantAnAmiva / mithyAtve mithyAdRSTerikha / sAsAdane sAsAdanasyeva / mizre mizrasyeva / saMjJidvAre saMjJiSu manuSyagatAviva / asaMjJiSu mithyAdRSTisAsAdanayoriva / AhArakadvAre'nAhArake mithyAdRSTisAsAdanAviratasamyagdRSTayayogikevalinAmiva / AhArake mithyAdRSTayAdInAM sayogikevaliparyantAnAmiva satpadaprarUpaNA kartavyA / tadevaM saptatikArtho'pi sambandhAdhikAre prasaktAnuprasaktaH prarUpitaH / tadevaM granthaka; yat pUrva pratijJAtaM karmASTakasya karaNASTakamudayasatte ca vakSyAmIti tatsamarthitam // 54 // karaNodayasaMtaviU tnnijjrkrnnsNjmujjogaa| kammaTThagudayaniTThAjaNiyamaNiTuM suhamuveti // 55 // 1 karmagranthe AdyAsu tisRSu lezyAsu catvAri SaD vA guNasthAnAnyuktAni, atra AdhAsu paJcasu lezyAsu apramattaparyantAni sapta guNasthAnAni pratipAditAni tanu matAntareNAvaseyam / ECENENELOYS R For Private and Personal Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH // 157 // TTidalikaM dvitIya sambandhi dalika saya prathamasthiti HIRODIODES tato'nantarasamaye tRtIyakiTTidalikaM dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvatsamayAdhikAvalikAmAnaM | zeSaH / tasminneva ca samaye mAnasya bandhodayodIraNAnAM yugapadvayavacchedaH, satkarmApi ca tasya samayonAvalikAdvikabaddhameva, zepasya kSapakazreNiH | mAyAyAM prakSiptatvAt / tato mAyAyAH prathamakiTTida likaM dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvadantarmu| hUrttamAtram / saMjvalanamAnasya ca bandhAdau vyavacchinne tasya sambandhi dalika samayonAvalikAdvikamAtreNa kAlena guNasaMkrameNa mAyAyAM | sarva prakSipati / mAyAyA api ca prathamakiTTidalikaM dvitIyasthitigataM prathamasthitikRtaM vedyamAnaM samayAdhikAvalikAzeSaM jAtam / tato| 'nantarasamaye mAyAyA dvitIyakiTTidalika dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvatsamayAdhikAvalikAmAtraM || zeSaH / tato'nantarasamaye tRtIyakiTTidalika dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvatsamayAdhikAvalikA. mAtraM zeSaH / tasminneva ca samaye mAyAyA bandhodayodIraNAnAM yugapadvathavacchedaH, satkarmApi ca tasyAH samayonAvalikAdvikabaddhamAtrameva, 3 | zeSasya guNasaMkrameNa lobhe prakSiptatvAt / tato'nantarasamaye lobhasya prathamakiTTidalikaM dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti ) vedayate ca tAvadyAvadantarmuhUrtam / sajvalanamAyAyAzca bandhAdau vyavacchinne tatsambandhi dalikaM samayonAvalikAdvikamAtreNa kAlena guNasaMkrameNa sarva lobhe saMkramayati / sajvalanalobhasya ca prathamakiTTidalikaM prathamasthitikRtaM vedyamAnaM samayAdhikAvalikAmAvazeSa jAtam / tato'nantarasamaye lobhasya dvitIyakiTTidalika dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitIM karoti vedayate ca, tAM ca vedayamAnastRtIyakiTTidalikaM gRhItvA sUkSmakiTTIH karoti tAvadyAvat dvitIyakidvidalikasya prathamasthitIkRtya vedyamAnasya smyaadhikaavli-15/||157|| | kAmAnaM zeSaH / tasminneva ca samaye saMjvalanalobhasya bandhabAdarakaSAyodIraNAnavamaguNasthAnakAlAnAM yugapadvyavacchedo jAyate / tato For Private and Personal Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'nantarasamaye sUkSmakiTTidalikaM dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tadAnImasau sUkSmasamparAya ucyate / prAguktAzcAvalikAstRtIyakiTTigatAH zeSIbhUtAH sarvA api vedyamAnAsu paraprakRtiSu stibukasaMkrameNa saMkramayati, prathamadvitIyakiTTigatAtha yathAsvaM dvitIyatRtIya kiTTayantargatA vedyante / sUkSmasamparAyazca lobhasya sUkSmakiTTIrvedayamAnaH sUkSmakiTTidalikaM samayonAvalikAdvikabaddhaM ca pratisamayaM sthitighAtAdibhistAvat kSapayati yAvatsUkSmasamparAyAddhAyAH saMkhyeyA bhAgA gatA bhavanti, eko'vaziSyate, tatastasmin | saMkhyeyabhAge saMjvalanalobhaM sarvApavarttanayA'pavarcya sUkSmasamparAyAddhAsamaM karoti, sA cAdyApyantarmuhUrttamAnA, tataH prabhRti ca mohasya | sthitighAtAdayo nivRttAH, zeSakarmaNAM tu pravarttanta eva, tAM ca lobhasyApavarttitAM sthitimudayodIraNAbhyAM vedayamAnastAvadgato yAvatsamayAdhikAvalikAmAtraM zeSaH / tato'nantarasamaye udIraNA sthitA / tata udayenaiva kevalena tAM vedayate yAvaccaramasamayaH / tasmi~zca caramasamaye jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNa catuSkayazaH kIryuccairgotrAntarAyapaJcakarUpANAM poDazakarmaNAM bandhavyavacchedo mohanI yasyodayasattAvyavacchedazca bhavati / tato'sAvanantarasamaye kSINakaSAyo jAyate / tasya ca zeSakarmaNAM sthitighAtAdayaH prAgvat pravarttante yAvat kSINakaSAyAddhAyAH saMkhyeyA bhAgA gatA bhavanti, ekaH saMkhyeyo bhAgo'vatiSThate / tasmi~zca jJAnAvaraNapaJcakAntarAyapaJcakadarzanAvaraNacatuSkanidrAdvikarUpANAM SoDazakarmaNAM sthitisatkarma sarvApavarttanayA'pavarcya kSINakapAyAddhAsamaM karoti, kevalaM nidrAdvikasya svarUpApekSayA samayanyUnaM sAmAnyataH karmarUpatayA tu tulyam / tato dvicaramasamaye nidrAdvikasya svarUpasattApekSayA kSayazcaturdazAnAM prakRtInAM caramasamaye kSayaH / tato'nantarasamaye kevalI jAyate, sa ca bhagavAn jaghanyato'ntarmuhUrttamutkarSatazca dezonapUrvakoTiM yAvadvihRtya sarvo'pi samudUdhAtAdavagAyojikAkaraNamArabhate / tatkaraNAnantaraM ca kazcit karmaNAM samIkaraNArthaM samuddhAtaM gacchati, yasya vedanIyAdi karma For Private and Personal Use Only Baa Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kSapakazreNiH karmaprakRtiH // 158 // AyuSaH sakAzAdadhikataraM bhavati, anyastu na karotyeva / atha kuto'yaM niyamo yadvedanIyAyevAyuSaH sakAzAdadhikasthitikaM bhavati, na | tu kadAcidapi vedanIyAderAyuriti ? ucyate-tathArUpajIvapariNAmakhAbhAvyAt / itthaMbhUta eva hyAtmanaH pariNAmo yenAsyAyurvedanIyAdeH | samaM bhavati nyUna vA, na tu kadAcanApyadhika, yathA tasyaivAyuSodhruvabandhasvabhAvaH, zeSakarmANi hi sarvadaiva badhyate, Ayustu pratiniyata | eva kAle svabhavatribhAgAdirUpe, na cedRgbandhavaicitrye svabhAvAdRte'paraH kazcidasti hetuH| evamAyuSo vedanIyAderAdhikyAbhAve'pi svabhAvavizeSa eva niyAmako drssttvyH| __atha samudghAta iti kaH zabdArthaH 1 ucyate-samyak apunarbhAvena utprAbalyena ghAto vedanIyAdikarmaNAM vinAzo yasmin kriyAvizeSe sa samudghAtaH, taM ca kurvan kevalI prathamasamaye bAhalyataH svazarIrapramANamUrdhvamadhazca lokAntaparyantamAtmapradezAnAM daNDamAracayati, dvitIye samaye pUrvAparaM dakSiNottaraM vA kapATaM, tRtIye manthAnaM, caturthe'vakAzAntarapUraNaM, paJcame'vakAzAntarANAM saMhAraM, SaSThe mathaH, | saptame kapATasya, aSTame khazarIrastho bhavati / tatra daNDasamayAtprAg yA palyopamAsaMkhyeyabhAgamAtrA vedanIyanAmagotrANAM sthitirAsIttasyA buddhyA'saMkhyeyA bhAgAH kriyante / tato daNDasamaye daNDaM kurvannasaMkhyeyAn bhAgAn hanti, eko'saMkhyeyo bhAgo'vatiSThate / yazca prAka karmatrayasyApi rasa AsIttasyApyanantA bhAgAH kriyante, tatastasmin daNDasamaye'sAtavedanIyAdyavarjasaMsthAnapaJcakAdyavarjasaMhananapaJcakAprazastavarNAdicatuSkopaghAtAprazastavihAyogatyaparyAptakAsthirAzubhadurbhagaduHsvarAnAdeyAyazaHkIrtinIcairgotrANAM paJcaviMzatiprakRtInAmanantAn bhAgAn hanti, eko'nantabhAgo'vaziSyate / tasminneva ca samaye sAtavedanIyadevadvikamanujadvikapaJcendriyajAtizarIrapaJcakAGgopAGgatrayaprathamasaMsthAnaprathamasaMhananaprazastavarNAdicatuSTayAgurulaghuparAghAtokAsaprazastavihAyogatitrasavAdaraparyAptapratyekAtapodyotasthirazubhasu // 158 // For Private and Personal Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya, www.kobatirth.org Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Kalassagarsuri Gyanmandir DOTODOGGARANG kasyoparitanasthitigatadalikasya kiTTIH karoti, tAzca paramArthato'nantA api sthUrajAtibhedApekSayA dvAdaza kalpyante, ekaikasya kaSAyasya tisrastisraH prathamA dvitIyA sRtIyA ceti / idaM ca krodhena kSapakazreNiM pratipannasya dRzyam / mAnena tu tAM pratipadyamAnasya prAguktodalanavidhinA krodhe kSapite sati zeSatrayasya prAgvat nava kiTTIH karoti / mAyayA tu pratipannasya pUrva krodhamAnayorudvalanavidhinA kSayaM kRtvA zeSadvikasya prAgvat Sad kiTTIH karoti / lomena tu pratipannasyodvalanavidhinA krodhAditrikakSayaM kRtvA lobhasya kiTTitrikaM karoti / eSa kiTTIkaraNavidhiH / kiTTikaraNAddhAyAM niSThitAyAM krodhena pratipannaH krodhasya prathamakiTTidalikaM dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvatsamayAdhikAvalikAmAnaM zeSaH / tato'nantarasamaye dvitIyakiTTidalika dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvatsamayAdhikAvalikAmAnaM shessH| tato'nantarasamaye tRtIyakiTTidalika dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvatsamayAdhikAvalikAmAnaM shessH| tisRSvapi cAmUSu kiTTivedanAddhA2) sUparitanasthitigataM dalikaM guNasaMkrameNApi pratisamayamasaMkhyeyaguNavRddhilakSaNena saMjvalanamAne prakSipati / tRtIyakiTTivedanAddhAyAzcarama| samaye saMjvalanakrodhasya bandhodayodIraNAnAM yugapadvathavacchedaH, satkarmApi ca tasya samayonAvalikAdvikabaddhaM muktvA'nyannAsti, sarvasya mAne prakSiptatvAt / tato'nantarasamaye mAnasya prathamakiTTidalikaM dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvadantarmuhUrta, krodhasyApi ca bandhAdau vyavacchinne sati tasya sambandhidalikaM samayonAvalikAdvikamAtreNa kAlena guNasaMkrameNa saMkramayan / | caramasamaye sarva saMkramayati / mAnasyApi ca prathamakiTTidalikaM prathamasthitIkRtaM vedyamAnaM samayAdhikAvalikAzeSaM jAtam / tato'nantarasamaye mAnasya dvitIyakiTTidalikaM dvitIyasthitigatamAkRSya prathamasthitiM karoti vedayate ca tAvadyAvatsamayAdhikAvalikAmAnaM shessH| vakir3iveda kaTTidalikapadAlika matamAkRSya prakAdika For Private and Personal Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH yoganirodhaH // 159 // HORSEEGHD tAvadutkirati yAvadantarmuhartacaramasamaye sakalamapi tatkaNDakamutkIrNa bhavati / evamAntamauhartikAni sthitikaNDakAnyanubhAgakaNDakAni ca tAvadghAtayati yaavtsyogyvsthaacrmsmyH| sarvANyapi cAmuni sthityanubhAgakaNDakAnyasaMkhyeyAnyavagantavyAni / ayaM ca samu. | ghAtavidhirAvazyakacUrNyanusAreNAbhihitaH / yasya tu kevalino vedanIyAdikarmatrayamAyuSA saha samasthitikaM sa samudghAtaM na gacchati / / gatvA'gatvA vA samudghAtaM lezyAnirodhArtha yoganimittabandhanirodhArtha ca yoganirodhamavazyaM kurute / uktaM ca-"sa tato yoganirodhaM | karoti lezyAnirodhamabhikAGkan / samayasthitikaM ca bandhaM yoganimitta vinirurutsan // 1 // samaye samaye karmAdAne sati saMtaterna mokSaH syAt / yadyapi hi vimucyante sthitikSayAt pUrvakarmANi // 2 // nokarmaNA hi vIrya yogadvyeNa bhavati jIvasya / tasyAvasthAnena tu siddhaH samayasthitibandhaH // 3 // ' atra bandhasya samayamAtrasthitikatA bandhasamayabahirbhAvena draSTavyA / yoganirodhaM kurvan prathamato bAdarakAyayogabalAdantarmuhartamAtreNa vAgyoga niruNaddhi / tanirodhAnantaraM cAntarmuharta sthitvA cAdarakAyayogopaSTambhAdeva bAdaramanoyoga mantarmuhurtamAtreNa niruNaddhi / uktaM ca-"bAdaratanvA pUrva vAGmanase niruNaddhi / AlambanAya karaNaM tadiSyate tatra vIryavataH // 1 // " bAdaramanoyoganirodhAnantaraM ca punarapyantarmuhUrta sthitvocchvAsaniHzvAsAvantarmuhUrtamAtreNa niruNaddhi / tataH punarapyantarmuhattaM sthitvA | sUkSmakAyayogavalAdvAdarakAyayoga niruNaddhi, sati cAdarayoge sUkSmayogasya nirodhumazakyatvAt / Aha ca-"bAdaratanumapi niruNaddhi | tataH sUkSmeNa kAyayogena / na nirudhyate hi sUkSmo yogaH sati bAdare yoge // 1 // " kecidAhuH-"bAdarakAyayogabalAdvAdarakAyayogaM niruNaddhi, yathA kArapatrikaH stamme sthitastameva stambha chinatti" / tadatra taccamatizAyino vidanti / bAdaraM ca kAyayoga nirundhAnaH chA pUrvaspardhakAnAmadhastAdapUrvaspardhakAni karoti / tatra yAni tasmin bhave paryAptiparyAyapariNatena satA jIvena pUrva kAyAdivyApAraniSpA asasBasse // 159 // For Private and Personal Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir GDSGGC danArtha kRtAni tAni pUrvaspardhakAnyabhidhIyante / tAni ca sthUlAni / yAni punaradhunA kartumArabhate tAni sUkSmANi / na caivaMbhUtAnyanAdau saMsAre kRtAni, tato'pUrvANItyucyante / tatra pUrvaspardhakAnAmadhastanyo yAH prathamAdivargaNAH santi tAsAM ye vIryAvibhAgapali | cchedAsteSAmasaMkhyeyAn bhAgAnAkarSati, ekamasaMkhyeyaM bhAgaM muJcati / jIvapradezAnAmapi caikamasaMkhyeyaM bhAgamAkarSati, zeSa sadaM sthA-13 payati / eSa bAdarakAyayoganirodhaprathamasamayavyApAraH / tathA ca karmaprakRtiprAbhRtaM-"paDhamasamapa apuvaphagANi karei puvaphaDagANaM | 24 heTThA AivaggaNANa avibhAgapariccheyANamasaMkhejje bhAge Ukahai jIvapaesANaM ca asaMkhejjaimaM bhAgamokahui tti"| tato dvitIyasamaye prathamasamayAkRSTajIvapadezAsaMkhyeyabhAgAdasaMkhyeyaguNaM bhAgaM jIvapradezAnAmAkarSati tAvato'saMkhyeyAn bhaagaanaakrsstiityrthH| vIryAvibhAgaparicchedAnAmapi prathamasamayAkRSTAdbhAgAtsaMkhyeyaguNahInaM bhAgamAkarSati / evaM pratisamayaM samAkRSya samAkRSya tAvadapUrva-16 | spardhakAni karoti yAvadantarmuhUrtacaramasamayaH / kiyanti punaH spardhakAni karotIti ceducyate-zreNivargamUlasyAsaMkhyeyabhAgamAtrANi / apUrvaspardhakakaraNAntarmuhUrtAnantarasamaya eva ca kiTTIH kartumArabhate / tAzcAntarmuhUtaM yAvatkaroti / uktaM ca-"nAzayati kAyayoga sthUla ) 0/ so'pUrvaphaDakIkRtya / zeSasya kAyayogasya tathA kiTTIzca sa karoti // 1 // ' atha kiTTiriti kaH padArthaH ? ucyate-ekottaravRddhi | cyAvayitvA'nantaguNahInakaikavargaNAsthApanena yogasyAlpIkaraNaM / tatra pUrvaspardhakAnAmapUrvaspardhakAnAM ca yAH prathamAdivargaNAstAsAM ye'vibhAgaparicchedAsteSAmayamasaMkhyeyAn bhAgAnAkarSati ekamasaMkhyeyabhAga sthApayati / jIvapradezAnAmapi caikamasaMkhyeyabhAgamAkarSati, zeSaM sarva sthApayati / eSa kiTTIkaraNaprathamasamayavyApAraH / tato dvitIyasamaye prathamasamayAkRSTavIryAvibhAgaparicchedabhAgAdasaMkhyeyaguNahInaM | vIryAvibhAgaparicchedAnAM bhAgamAkarSati / jIvapradezAnAM tu prathamasamayAkRSTajIvapradezAsaMkhyeyabhAgAdasaMkhyeyaguNabhAgaM tAvato'saMkhyeyAna Dec PADRENDS For Private and Personal Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra charya Shri Kailassagersuri Gyanmandir www.kobatirth.org yoganirodhaH karmaprakRtiH // 16 // |bhAgAnAkarSatItyarthaH / evaM tAvat kiTTIH karoti yAvadantarmuhUrtacaramasamayaH / tatra prathamasamayakRtAbhyaH kiTTibhyo dvitIyasamayakRtAH kiTTayo'saMkhyeyaguNahInAH / guNakArazca palyopamAsaMkhyeyabhAgaH / evaM zeSeSvapi samayeSu bhAvanIyam / tathA coktaM karmaprakRtiprAbhRte| "itthaM aMtomuhattaM kiTTIo karei asaMkhejjaguNahINApa seDhIe jIvapaese ya asaMkhejjaguNAe seDhIe UkaDai, kiTTIguNakAro paliUvamassa asaMkhejjaibhAgo tti" | prathamasamayakRtAzca kiTTayaH shrennysNkhyeybhaagprmaannaaH| evaM dvitIyAdisamayeSvapi prtyekmvgntvyaaH| sarvA api ca kiTTayaH zreNyasaMkhyeyabhAgapramANAH pUrvaspardhakAnAmapUrvaspardhakAnAM caasNkhyeybhaagmaatraaH| kiTTikaraNAvasAnAnantaraM ca pUrvaspardhakAnyapUrvaspardhakAni ca nAzayati / tatsamayAdArabhya cAntarmuhUtaM yAvat kiTTigatayogo bhavati / tathA coktaM-"kiTTikaraNe Nihie tao se kAle pubdhaphar3agANi apubvaphaDagANi ca NAsei aMtomuhRttaM kiTTigayajogo bhavai ti"|n cAtra kiJcidapi karoti / tato'nantarasamaye sUkSmakAyayogopaSTambhAdantarmuhUrttamAtreNa sUkSmavAgyogaM niruNaddhi / tato niruddhasUkSmavAgyogo'ntarmuhUrttamAtraM nAnyasUkSmayoganirodhaM prati prayatnavAn bhavati / tato'nantarasamaye sUkSmakAyayogopaSTambhAt sUkSmamanoyogamantarmuhUrttamAtreNa niruNaddhi / tataH punarapyantarmuharttamAtramAste / tataH sUkSmakAyayogabalAtsUkSmakAyayogamantarmuhUttena niruNaddhi / ta ca nirandhAnaH sUkSmakriyApratipAtidhyAnamArohati, | tatsAmarthyAcca badanodarAdivivarapUraNena saMkucitadehavibhAgavartipradezo bhavati / Aha ca-"sUkSmeNa kAyayogena tato niruNaddhi sUkSmavAGmanase / bhavati tato'sau sUkSmakriyastadA kiTTigatayogaH // 1 // " tamapi sa yoga sUkSma nirurutsan sarvaparyayAnugatam / sUkSmakriyaH | | mapratipAtyupayAti dhyAnamamanaskam // 2 // " ityAdi / sUkSmakAyayogaM ca nirundhAnaH prathamasamaye kiTTInAmasaMkhyeyAn bhAgAnAzayati, ekastiSThati / dvitIyasamaye tasyaivaikasya bhAgasyoddharitasya sambandhino'saMkhyeyAn bhAgAnnAzayati eka uddharati / evaM samaye samaye kiTTIstA MODIODNEKARODOD // 16 // For Private and Personal Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Maharan Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya, Shri Kailassagarsuri Gyanmandit | bhagasukharAdeyayaza kIrtinirmANatIrthakaroccargotrarUpANAmekonacatvAriMzataH prakRtInAmanubhAgo'prazastaprakRtyanubhAgamadhye pravezanenopaha-11 nyate / samudghAtamAhAtmyametat / tasya coddharitasya sthiterasaMkhyeyabhAgasyAnubhAgasya cAnantatamabhAgasya punarbuddhyA yathAkramamasaMkhyeyA (3) anantAzca bhAgAH kriyante / tato dvitIye kapATasamaye sthiterasaMkhyeyAn bhAgAn hanti, eko'vaziSyate, anubhAgasya cAnantAna bhAgAn hanti, ekaM muzcati / atrApyaprazastaprakRtyanubhAgamadhyapravezanena prazastaprakRtyanubhAgadhAto draSTavyaH / punarapyetasmin samaye'vaziSTasya sthiterasaMkhyeyabhAgasyAnubhAgasya cAnantatamabhAgasya buddhyA yathAkramamasaMkhyeyA anantAzca bhAgAH kriyante / tatastRtIye samaye sthiterasaMkhyeyAn bhAgAn hanti, ekaM muzcati, anubhAgasya cAnantAn bhAgAn hanti, ekamanantatamabhAga mushcti| atrApi prshstprkRtynubhaagghaato'prshstprkRtynubhaagmdhyprveshnenaavseyH| tataH punarapi tRtIyasamayAvaziSTasya sthiterasaMkhyeyabhAgasyAnubhAgasya cAnantatamabhAgasya buddhyA yathAkramamasaMkhyeyA anantAzca bhAgAH kriyante / tatazcaturthasamaye sthiterasaMkhyeyAn bhAgAn hanti, ekastiThati, anubhAgasyApyanantAn bhAgAn hanti, eko'vaziSyate / prazastaprakRtyanubhAgaghAtazca pUrvavadavaseyaH / evaM sthitighAtAdi kurvatazcaturthasamaye svapradezApUritasamastalokasya bhagavato vedanIyAdikarmatrayasthitirAyuSaH saMkhyeyaguNA jAtA, anubhaagstvdyaapynntgunnH| caturthasamayAvaziSTasya ca sthiterasaMkhyeyabhAgasyAnubhAgasya cAnantatamabhAgasya bhUyo'pi buddhyA yathAkrama saMkhyeyA anantAzca bhAgAH kriyante / tato'vakAzAntarasaMhArasamaye sthiteH saMkhyeyAn bhAgAn hanti, ekaM saMkhyeyabhAgaM zeSIkaroti, anubhAgasya cAnantAn bhAgAn | hanti, eka muzcati / evameteSu paJcasu daNDAdisamayeSu pratyekaM sAmayikaM kaNDakamutkIrNa, samaye samaye sthitikaNDakAnubhAgakaNDakaghAtanAt / 1. ataH paraM SaSThasamayAdArabhya sthitikaNDakamanubhAgakaNDakaM cAntarmuhartana kAlena vinAzayati / SaSThAdiSu ca samayeSu kaNDakasyaikaikaM zakalaM || MOMeGODDESS HORORSCCEIODGTra For Private and Personal Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upasaMhAraH bhAvavizeSAdaspRzadgatyordhvalokAntaM gacchati / tatra ca gataH san bhagavAn paramAnandamayaH zAzvataM kAlamavatiSThate / tadevamanayA pragAkarmaprakRtiH lyA'sya zAstrasya mokSajanakatvAdasmin zAstre nirantaramabhyAsaH kAryaH, kRtvA ca yathAzakti saMyamamArge yatitavyaM, tatra yatamAnena ca // 161 // yathopAyaM saMkliSTAdhyavasAyaparihAraH kArya iti tAtparyam // 55 / / iya kammappagaDIo jahA suyaM nIyamappamaiNA vi / sohiyaNAbhogakayaM kahaMtu varadidivAyannU // 56 // ___ (cU0)-'iya kammappagaDIo jahA suyaM NIta' tti-evaM kammapagaDINa du(da)hAu jahA suyaM tahA NIyaM (uddhariyaM ma) ya (e) saMtesu 'appamaiNatti-appavuddi(buddhi)NA 'sohiyaNAbhogakarya'ti-aNAbhogeNa jaM bhaNiyaM taM sohetu 'kahaMtuM vega(vara)diDhivAyannu' tti-varama(sa)ddo pahA...du(diTTi)vAyassa saMjANagA kahiMtu // 56 // ___ (malaya0)-sampratyAcArya Atmana auddhatyaM pariharannanyeSAM bahuzrutAnAM prakaraNArthaparibhAvanAviSaye prArthanAM ca kurvan prekSAvatAM | prakaraNaviSaye upAdeyabuddhiparigrahArtha prakaraNasya paramparayA sarvavinmUlatAM khyApayati-'iya'tti / 'alpamatinApi'-alpabuddhinApi satA* 'iti'-evamuktena prakAreNa gurucaraNakamalaparyupAsanAM kurvatA gurupAdamUle yathA mayA zrutaM tathA 'karmaprakRteH'-karmaprakRtinAmakAtprAbhRtAt / / dRSTivAde hi caturdaza pUrvANi-tatra ca dvitIye'grAyaNIyAbhidhAne'nekavastusamanvite pUrva paJcamaM vastu viMzatiprAbhRtaparimAgam , tatra karmaprakRtyAkhyaM caturtha prAbhRtaM caturviMzatyanuyogadvAramayam , tasmAdidaM prakaraNaM 'nItaM'-AkRSTamityarthaH / asmizca prakaraNe yatkimapi skhalitamanAbhogakRtaM-anAbhogajanitam / chadmasthasya hi kRtaprayatnasyApyAvaraNasAmarthyato'nAbhogaH saMbhavati / tato'nAbhogajanitaM * yatkimapi skhalita tat 'zodhayitvA'-apanIya ye 'varA'-utkalitabuddhathatizayasaMpannA 'dRssttivaadjhaa'-dvaadshkaanggvidste| mamopari | EDITSOTIODSORDS // 16 // For Private and Personal Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahatImanugraha buddhimAsthAya tatrAnyat padamAgamAnusAri prakSipya kathayantu yathedamaMtra padaM samIcInaM nedamiti, na punarupekSArUpo'prasAdastaiH kartavyaH / atra 'iya kammapayaDIo' ityAdinA granthena prakaraNasya sarvavinmUlatA khyApitA draSTavyA / dRSTivAdo hi bhagavatA sAkSAdarthato'bhihitaH, sUtratastu sudharmasvAminA, dRSTivAdAntargataM ca karmaprakRtiprAbhRtam, tasmAcedaM prakaraNamuddhRtamiti paramparayA sarvavinmUlam // 56 // (u0 ) - athAcArya auddhatyaM pariharan bahuzrutAnAM prakaraNArthaparibhAvane prArthanAM ca kurvannatra prakaraNe upAdeyatA buddhimAdhAtuM paramparayA sarvavinmUlakatAmAha- alpamatinA'pi sataivamuktaprakAreNa gurucaraNakamalaM paryupAsamAnena mayA yathA zrutaM tathA karma prakRterdRSTivAdekadezaca - turdaza pUrvasthAneka vastusamanvitAgrAyaNIyAbhidhadvitIya pUrvasthAviMzatiprAbhRtaparimANapaJcamavastvekadezaM caturviMzatyanuyogadvAramaya karma prakRtyAkhyacaturthaprAbhRtAdidaM prakaraNaM nItamAkRSTaM tadatra yatkimapi skhalitamanAbhogakRtaM bhavet kRtaprayatnasyApi chadmasthasyAvaraNa sAmarthyAdanAbhogasaMbhavAt, tacchodhayitvA'panIya ye varA utkalitabuddhayatizayA dRSTivAdajJAste prasAdamAsthAya zrutAnusAri padAntaraM prakSipya kathayantu 'yathedamaMtra padaM samyak, na tvidamiti, na punarupekSArUpo'prasAdastaiH karttavya iti prArthanA // 56 // * jassa varasAsaNAvayavapharisapavikasiya vimalamaikiraNA / vimaleMti kammamaile so me saraNaM mahAvIro // (cU0 ) - 'jasse' i- mahAvIro (ra) sa (ssa) 'bajja (ra) 'tti - varaM pahANaM sAsaNaM tassa avayavehiM puTThA gamiyA ( pavigasiyA) vimalamattikiraNA hoMti (te) vimalA (lI) kareMti kammeNa matiliyA kammamailA te kammamaile Naddha (ja) ti saM sAsaNaM jassa 'Ne' (me) tti majjhaM 'saraNaM'ti AhAre mahAvIro ti // 57 // For Private and Personal Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra karma prakRtiH // 162 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (malaya 0 ) -- iha zAstrasyAdau madhye'vasAne ca maGgalamavazyamabhidhAtavyam / AdimaGgalAbhidhAne hi zAstramavighnena parisamAptimiyarti, | madhyamaGgalAbhidhAnatazca ziSyapraziSyAdiparamparAgamanena sthairyamAdhatte, paryantamaGgalAbhidhAnaprabhAvataH punaH ziSya praziSyAdibhiravadhAryamANaM | teSAM cetasi supratiSThitaM bhavati / tatrAdimaGgalaM 'siddhaM siddhatthasurya' ityAdyuktaM, madhyamaGgalaM tu 'akaraNaaNuinAe aNuyogadhare paNivayAmi' iti, samprati punaH paryavasAnamaGgalamAha - 'jassa'ti / yasya - bhagavato mahAvIrasya 'varam' - anuttaraM yacchAsanaM tadavayavasaMsparzAt ye prakarSeNa 'vikasitA' - udbodhaM gatA 'vimalA' - apagatamithyAjJAnatvarUpamalA 'matikiraNA'- matirazmayaH te 'karmamalinAn'karmatamomalImasAn asumato 'vimalayanti' - vimalIkurvanti / 'sa' - bhagavAn mahAvIro vardhamAnasvAmI 'me' - mama saMsArabhayabhItasya 'zaraNaM' - paritrANahetuH, nAnya iti // 57 // // atha TIkAkRtprazastiH // karmaprapaJca jagato'nubandhaklezAvahaM vIkSya kRpAparItaH / kSayAya tasyopadideza ratnatrayaM sa jIyAjjinavardhamAnaH // 1 // nirastakumatadhvAntaM satpadArthaprakAzakam / nityodayaM namaskurmo jainasiddhAntabhAskaram // 2 // pUrvAntargatakarmaprakRtiprAbhRtasamuddhRtA yena / karmaprakRtiriyamataH zrutakevaligamyabhAvArthA || 3 || | tataH kva caiSA viSamArthayuktA, kva cAlpazAstrArthakRtazramo'ham / tathApi samyaggurusaMpradAyAt, kiJcitsphuTArthaM vivRtA mayaiSA // 4 // yugmam | karmaprakRtinidhAnaM bahratha yena mAdRzAM yogyam / cakre paropakRtaye zrIcUrNikRte namastasmai // 5 // enAmatigabhIrAM karmaprakRtiM vivRNvatA kuzalam / yadavApi malayagiriNA siddhiM tenAznutAM lokaH // 6 // For Private and Personal Use Only prazastiH // 162 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laKCARDiscera www.kabatirth.org vanAzayati yAvatsayogyavasthAcaramasamayaH / tasmiMzca caramasamaye sarvANyapi karmANyayogyavasthAsamasthitikAni jaataani| yeSAM ca karmaNAmayogyavasthAyAmudayAbhAvasteSAM sthiti svarUpaM pratItya samayonAM vidhatte sAmAnyataH sattAkAlaM pratItyAyogyavasthAsamAnAmiti / tasmaiizca sayogyavasthAcaramasamaye sUkSmakriyApratipAtidhyAnaM, sarvAH kiTTayaH, sadvedyabandho, nAmagotrayorudIraNA, yogaH, zuklalezyA, sthityanu-10 bhAgaghAtazceti sapta padArthA yugapadvayavacchidyante / tato'nantarasamaye'yogikevalI bhavati / sa ca karmakSapaNAya vyuparatakriyamanivRttidhyAnamArohati / asAvayogikevalI sthitighAtAdirahito yAnyudayavartIni karmANi tAni sthitikSayeNAnubhavan kSapayati / yAni tu tadAnImanudayavanti tAni vedyamAnAsu prakRtiSu stibukasaMkrameNa saMkramayan vedyamAnaprakRtirUpatayA ca vedayamAnastAvadyAti yAvadayogyavasthAdvicaramasamayaH / tasmiMzca dvicaramasamaye devadvikazarIrapaJcakabandhanapaJcakasaGghAtapaJcakasaMsthAnaSadakAGgopAGgatrayasaMhananaSaTkavarNAdiviMzatiparAghAtopaghAtAgurulaghucchvAsavihAyogatidvikasthirAsthirazubhAzubhasukharaduHsvaradurbhagapratyekAnAdeyAyazaHkIrtinirmANAparyAptakanIcairgotrasAtAsAtAnyatarAnuditavedanIyarUpANi dvisaptatiH karmANi kharUpasattAmadhikRtya kSayamupagacchanti, caramasamaye stibukasaMkrameNodayavatISu | madhye saMkramyamANatvAt / caramasamaye cAnyataravedanIyamanuSyatrikapazcendriyajAtitrasasubhagAdeyayazaH kIrtiparyAptavAdaratIrthakaroccairgotrarUpANAM trayodazaprakRtInAM sttaavyvcchedH| anye tyAhuH-manuSyAnupUrvyA dvicaramasamaye vyavaccheda udayAbhAvAt , udayavatInAM hi | stibukasaMkramAbhAvAt svarUpeNa caramasamaye dalikaM dRzyata eveti yuktastAsAM caramasamaye sattAvyavacchedaH, AnupUrvINAM ca catasRNAmapi kSetravipAkatayA'pAntarAlagatAvevodaya iti na bhavasthasya tadudayasaMbhava ityayogyavasthAdvicaramasamaya eva manuSyAnupUrvyAH sttaavyvcchedH| tanmate dvicaramasamaye trisaptateH, caramasamaye ca dvAdazAnAM sattAvyavacchedaH / tato'nantarasamaye karmabandhavimokSalakSaNasahakArisamutthakha For Private and Personal Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arhanto maGgala me syuH siddhAca mama maGgalam / maGgalaM sAdhavaH samyag jaino dharmazca maGgalam // 7 // // iti zrImalayagiriviracitA karmaprakRtiTIkA // | (u0)-iha zAstrasyAdAvavighnaparisamAptaye, madhye ziSyapraziSyAdiparamparAgamAnayanasthairyAya, AgantukavighnavinAzAyetyanye, paryante | |ca paziSyAdibhiravadhAryamANasya zAstrasya tacetasi supratiSThitatvabhAvanAyAvicchedAyetyanye, maGgalamavazyamabhidhAtavyam / tatrAdimaGgalaM 'siddhaM siddhatthasuyaM' ityAyuktaM, madhyamaGgalaM tu 'akaraNaaNuinAe aNuogadhare paNivayAmi' iti, saMprati punaH paryavasAnamaGgalamAha| yasya varamanuttaraM yacchAsanaM tadavayavasyodayagirizikhararUpasya sparzAt prakarSeNa vikasitA udghodhamApannA vimalA mithyAtvatamomalara-1 hitA matikiraNA jJAnasUryAH karmamalinAn jIvAn vimalayanti avidyArajanIvinAzanena sphuTaprakAzAn kurvanti sa bhagavAn mahAvIro | vardhamAnakhAmI khapraNItazAsanAvayavasparzanamAtreNa lokAnAmanantajJAnasUryotpAdakatvenAcintyAtizayaH paramabrahmA me mama saMsArabhayabhItasya zaraNaM paritrANahetuH // 57 // // atha TIkAkRtprazastiH // jJAtvA karmaprapaJcaM nikhilatanubhRtAM duHkhasaMdohabIjaM, tadvidhvaMsAya ratnatrayamayasamayaM yo hitArthI didesh| .. antaH saMkrAntavizvavyatikaravilasatkaivalaikAtmadarzaH, sa zrImAn vizvarUpaH pratihatakumataH pAtu vo varddhamAnaH // 1 // sarizrIvijayAdidevasuguroH paTTAmbarAhamaNo, sUrizrIvijayAdisiMhasugurau zakrAsane mejuSi / ISGG Sasa Saisen For Private and Personal Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmaprakRtiH prazastiH // 163 // sarizrIvijayaprame zritavati prAjyaM ca rAjyaM kRto, anyo'yaM vitanotu kovidakule modaM vinodaM tathA // 2 // sarizrIguruhIraziSyapariSatkoTIrahIraprabhAH, kalyANAdvijayAmidhAH samabhavastejasvino vAcakAH / teSAmantipadaca lAbhavijayaprAjJottamAH shaabdik-shrennikiirtitkaartikiividhuruciprsprddhikiirtiprthaaH||3|| tacchiSyAH sma bhavanti jItavijayAH saubhAgyamAjo budhA, bhrAjante sanayA nayAdivijayAsteSAM satIrthyA budhaaH| tatpAdAmbujabhRGgapabavijayaprAjJAnujanmA budha-stattvaM kicididaM yazovijaya ityAkhyAbhRdAkhyAtavAn // 4 // idaM hi zAstraM zrutakevalisphuTAdhigamyapUrvoddhRtabhAvapAvanam / mameha dhIrvAmanayaSTivadyayau tathApi zaktyaiva vimoriyadbhuvam // 5 // prAktanArthalikhanAdvitanvato neha kazcidadhiko mama shrmH| vItarAgavacanAnurAgataH puSTameva sukRtaM tathApyataH // 6 // // iti kAzIvibudhavijayAvAptanyAyavizAradapada-apUrvagranthazatagrathanaprabhAvavitIrNanyAyAcAryapadadhAraka zrImadyazovijayavAcakapuGgavaviracitA krmprkRtivRttiH|| KRODAMRO // 16 // For Private and Personal Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMpAdakIyA prshstiH| AsIjagati vikhyAto, vijayAnandamarirAT / kumatakaNTakoddhAraiH, zAsanaM yo'tyadIpayat // 1 // tasya paTTadharo jAtaH, srishriikmlprbhuH| dambhidambhavinAzena, yorakSajinazAsanam // 2 // sarvAgamarahasyajJA daivajJA daansuuriishaaH| zAstrAjJAsthApakatvena teSAM paTTamazomi yaiH // 3 // tatpaTTaproditAcArya-vijayapremasUriNA / saMzodhitamidaM zAstraM kSAmyantu skhalitaM budhAH // 4 // jambUvijayastacchiSyo vaackpdbhuussitH| nijaguruprasAdena sAhAyyaM suSTu dattavAn // 5 // vahathaGkanidhibhUvarSe pnycshissysmnvitH| sAgarasaGghavijJaptaH svajanurnagarIsthitaH // 6 // granthasamAptiharSeNa prazasti kRtavAnimAm / AdijinakathAyuktaM yathA paNNattivAcanAm // 7 // yugmam / * darbhAvatI-'DabhoI iti prsiddhnaamaa| For Private and Personal Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cUrNiTIkAdvayopetA karmaprakRtiH saMpUrNA TOTKE For Private and Personal Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir HAUSRUUNUZSAR ARROR SARNAAARRRRRAUNARPUS For Private and Personal Use Only