________________
દ્વિતીય પરિછેદ ] તથા રાજ્યકાળ
[ ૩૭ તેમ) રાજાઓના હિસ્સે કઈ મહત્વપૂર્ણ એતિહાસિક ગણાવ્યા છે તે, જે આ વંશનો અંત ઈ. સ. ૨૩૫માં બનાવ બન્યાનું હજુ સુધી જડી આવ્યું નથી, એટલે કે તેમનો રાજ્યકાળ ૬૬૧ વર્ષ સુધી ચાલ્યાનું ઠરાવીએ અનુમાન કે કલ્પના કરવામાં, આપણે કોઈ જાતની તો જ; પરંતુ પૃ. ૨૫ ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે જે નજીવી કે ગંભીર પ્રકારની, એકાદ કસુર કરી જતા અંત ઈ. સ. ૨૬૧માં આવ્યાનું એટલે કે આખા હેઈશું તો પણ, ઈતિહાસની દૃષ્ટિએ કેઈને બહુ અન્યાય રાજ્યકાળ ૬૮૮ વર્ષ લંબાયે હેવાનું ગણીએ તો વળી કરવા જેવું તો થતું નથી જ.
બી૧ ૨૬૧-૨૫=૩૬ વર્ષને ગાળો પુરો પડશે. આવી રીતે બે વિભાગને સુધારો કરવાની મરામત તે માટે એક જ રસ્તો રહે છે તે એ કે, જે ૩૬ સંપૂર્ણ થતાં હવે ત્રીજે વિભાગ જે શકસંવતના સ્થાપક રાજાએ ગયા છે તેને બદલે ત્રણ ઉમેરી ૩૯ ગણવા પછીના રાજાઓનો છે, જેને ટૂંકમાં આપણે શક જેથી ૧૦+૨૯=૩૯ની સંખ્યાનો મેળ૫૦ પૂરો થઈ રાજા તરીકે સંબોધીશું, તેમને છે. તેમાં પાર્જીટર રહે. પરંતુ ઈ. સ. ૨૬૧ની સાલમાં અંત આવ્યો સાહેબના જણાવ્યા પ્રમાણે ૮ રાજા અને ૧૧૯ વર્ષનો હોય એમ માનવાનું કારણ રહેતું નથી. એટલે તે અમલ આવે છે. જ્યારે આપણી ગણત્રીથી ૧૦ રાજા ક૯૫ના હાલ તો પડતી જ મૂકવી રહે છે. જ્યારે અને ૧૫ર વર્ષનો કાળ છે. પરંતુ આ આખરી કાળ ૨૬૧ના અંતની માન્યતાને માત્ર કલ્પના જ ઠરાવવી રાજદ્વારી દૃષ્ટિએ તદન શૂન્યવત હોવાથી, તેમાં પડે છે ત્યારે પૃ. ૨૫ ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે એક સુધારો કરવાનો પ્રયાસ આદરો યા નહીં, પણ બધું વિદ્વાને જે ઈ. સ. ૭૦૨ની સાલ અર્પણ કરી સરખું જ છે. છતાં તે ખાડો પૂરવો જ હોય તો, આ દીધી છે તે તો વળી વિશેષ વિચારણીય પ્રશ્ન થઈ બે છેવટના રાજાને રાજ્યકાળ ૩૩ વર્ષ (૧૫ર આપણી પડવો જોઈએ.] ગણત્રીનાં છે તેમાંથી ૧૧૯ પાટર સાહેબની ઉપર સૂચવેલ ત્રણે વિભાગીય સર્વ સુધારાવધારાને ગણત્રીનાં બાદ કરતાં)નો ઠરાવ. ટીપણ : આપણી સુવ્યવસ્થિત ગોઠવતાં નામાવલીને જે સોર અને ગણત્રીએ જે ૧૫ વર્ષ આ ત્રીજા વિભાગના વંશાવળી, ઉભાં થયાં છે તે નીચે પ્રમાણે બનેલ (૧) આખા વંશના ૩૬ રાજાઓ : મ. સં. ૧૦૦ થી ૭૬૧ = ઈ. સ. પૂ. ૪૨૭ થી ૨૩૫ સુધી.
૬૬૧ વર્ષ ૩૯ રાજાઓ : મ. સં. ૧૦૦ થી ૭૮૮ = ઈ. સ. પૂ. ૪ર૭ થી ૨૬૧ સુધી. (૨) આંધ્રભત્યા૨–
૭ રાજાઓ ઃ મ. સં. ૧૦૦ થી ૩૦૧ =ઈ. સ. પૂ. ૪ર૭ થી ૨૨૫ = ૨૦૧ વર્ષ
૯ રાજાઓ : મ. સં. ૧૦૦ થી ૩૩૧ =ઈ. સ. પૂ. ૪૨૭ થી ૧૯૫ = ૨૩૧ , (૩) આંધપતિઓ –
૩૨ રાજાઓ : મ. સં. ૩૦૧ થી ૭૮૮ = ઈ. સ. પૂ. ૨૨૫ થી ૨૬૧ =૪૮૭ , ૩૦ રાજાઓ': મ. સ. ૩૩૧ થી ૭૮૮ = ઈ. સ. પૂ. ૧૯૫ થી ૨૬૧ = ૪૧૬ ,
(૫૦) અ. હિ. ઈ. ત્રીજી આવૃત્તિ. ૫. ૨૧૨ – (૫૧) તે માટે આગળ ઉપર “રાજધાનીનું સ્થાન” વાળે The number of kings appears to be correctly પાણિગ્રાફ જુએ. stated (in Puranas) as having been thirry= (૫૨) આ આંક જ ખરે ઠરાવો રહે છે. પુરાણમાં રાજાઓની સંખ્યાને ૩૦ કહી છે તે બરાબર (અત્યારે પૂર્વે લખેલ આ વંશના કે ચકઠણુવંશીઓના સમજાય છે. (ટીપણુ-નવ આંબભત્યા અપિલક સુધીના + સમકાલીનપણાના કાષ્ટકમાં જે ફેરફાર દેખાય તે વિશેષ ૩૦ અબપતિઓ= ૩૯ એકંદર થયા.)
અધ્યયનના પરિણામ રૂપે સમજી લેવું).
