________________
આંધ્ર પ્રજાની ઉત્પત્તિ વિશે
[ અષ્ટમ ખંડ
રજી ક્ય લાગતાં નથી. તેવી જ રીતે કે. . રે.ના Andhras (જુઓ પૃ. ૫)=શતવહન વંશ આંધ્રપ્રજા વિદ્વાન લેખકના શબ્દો (જાઓ પૃ. ૩) પણ નહોતી એટલે કે તેમને એક રીતે આંધ્રપ્રજા કહી એમજ બોલે છે કે, “તેને (આંધ્રને) દક્ષિણ હિંદમાંની પણ ન શકાય (૩) The founder of the અનેક જાતિઓમાંની એક તરીકે લેખી છે. પાછળના dynasty was born at Paithan (જુઓ સમયની પેઠે, તે સમયે પણ તેમનું વતન...તેલુગુ પૃ. ૫)-તે વંશનો મૂળ પુરુષ પૈઠણમાં જ હતા. દેશમાં હતું ઈ. ઈ.” એટલે કે, તેમણે (પુરાણના (એટલે કે આદિ પુરૂષનું જન્મસ્થાન પૈઠણમાં ખરું, કથનના આધારે) આંધને એક જાતિ તરીકે ઓળખાવી પરંતુ તેથી તેની ઉત્પત્તિ પણ પૈઠણમાં હતી એમ ન જ છે ખરી, પરંતુ તેના સ્થાન માટે પુરાણના કથનના કહેવાય. કેમકે ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ પ્રસૂતિ વખતે પિતાના આધારે તેમનું મંતવ્ય નથી થતું, ત્યાં તે પિતે જ સાસરેથી મહિયરમાં ઘણી વખત જાય છે, એટલે બાળકનું પિતાનું અનુમાન કરી વાળ્યું છે કે, “પાછળના જન્મસ્થાન તે તેની પેદાશનું સ્થાન ન ગણાય. વળી સમયની પેઠે, તે સમયે પણ તેમનું વતન તેલુગુ અહિ તે પૈઠણ બતાવ્યું છે જે દક્ષિણ હિંદના પશ્ચિમ દેશમાં હતું.” મતલબ કે રેસન સાહેબે પણ આંધ્ર- ભાગમાં આવેલું છે; જ્યારે અંદેશને સર્વ વિદ્વાનોએ પ્રજાને તેલુગુ દેશની પ્રજા તરીકે–ઉત્પત્તિની દષ્ટિએ દક્ષિણ હિંદના પૂર્વ ભાગમાં માન્ય છે), આ પ્રમાણે વિચારતાં–ઠરાવવાને કાંઈ આધારપૂર્વક વાત કરી મૂળ ગ્રંથો ઉપરથી અવતરણ કરાયેલા અક્ષરે સાવનથી. આ પ્રમાણે બન્ને વિદ્વાનોનાં કથનની બારિક ચેતી પૂર્વકના ઉતગાર કાઢે છે. આ બધું કહેવાને તપાસ લેતાં, તે આધારરહિત પુરવાર થતાં દેખાયાં તાત્પર્ય એટલો જ છે કે, આંધ્ર શબ્દ પ્રજાસૂચક છે. છે. બાકી એટલો તે જરૂર તે બન્નેના કહેવામાંથી વળી તે પ્રજાને દક્ષિણ હિંદ સાથે પાછળથી સંબંધ સાર નીકળે છે જ કે આંધ્રપ્રજાને “તેલુગુ દેશ-તેલુગુ જેડાયો સમજાય છે પરંતુ તેમની ઉત્પત્તિનું સ્થાન બહુ ભાષા બોલતી પ્રજાના દેશ સાથે' પાછળથી એટલે અનિશ્ચિત દેખાય છે. બાકી તે વંશના રાજાઓએ તેમની ઉત્પત્તિ થઈ ગયા બાદ (પછી થોડે કાળે કે તે નામથી પિતાને ઓળખાવ્યા નથી. એટલે કે, ઘણુ લાંબે કાળે તે પ્રશ્ન બીજો છે) નિકટ સંબંધ તારવવા કરાવેલી હકીકતમાંથી હજુ અર્ધો ભાગ જ જોડાયો હતો જ. અને બનવાજોગ છે કે તે વખતે આપણે શોધી શકયા છીએ. બાકી રહેલ ભાગની તપાસ જેવી સ્થિતિ હતી તેવી જ સ્થિતિ તેની પૂર્વના ભૂત- હવે કરીએ. કાળમાં પણ હશે એવું ક૯પી લઈને જ તેમણે વર્ણન મિ. રસને, જેણે એક અઠંગ સિક્કાશાસ્ત્રી તરીકે કરી દીધું હોય. આ જો કે આપણું તત્ત્વગ્રહણ છે. સારી નામના મેળવી છે તેમણે પ્રથમ “ આંધ્ર પરંતુ તે વાસ્તવિક દેખાય છે, કેમકે પ્રાચીન સમયના
જાતિયાઃ” એવા શબ્દો ભારતીય ગ્રન્થોના આધારે અથવા તો તેના જ અવતરણ- આંધ્ર પ્રજાની લખીને તેમની ઉત્પત્તિ વિશે રૂપે જે શબ્દો, લખાયા છે તે તે સંભાળપૂર્વક જ ઉચ્ચા- ઉત્પત્તિ વિશે પિતાના વિચાર જણાવ્યા રાયા લાગે છે. જેમકે (૧) The Home of the
છે કે. The four Pued Andhras (opal Y.4)=s&ald Built ranas, which have been independently પ્રજાનું વતન=(એટલે કે જેને આંધ્ર પ્રજા કહેવાય છે; examined, agree in stating that the પરંતુ તેમને જ આંધ્ર પ્રજા કહી શકાય કે કેમ તે first of the Andhra kings rose to poશકાસ્પદ છે) (૨) Satavahanas were not wer by slaying Susherman, the last
(૧) છતાં ખૂબી એ છે કે, કોઈ નામાંકિત અન્ય વિદ્વાનો પરંતુ) તે આધારવિનાનું હોય તે, સર્વે તેને વધાવી લે છે. લખે(આધારસહિત હોય તો તે કાંઈ બોલવાપણું હોય જ નહીં, (૨) કે, આ. ૨. પૂ. ૬૪,
