________________
[ ૧૪૫
-- ---- -- -- - - - સંસમ પરિચ્છેદ ]
તેને વશ અને ધર્મ ‘સખી હૈયાતી દરમિયાન તેનાં સઘળા રાજેઓએ એકને બૌદ્ધધમ સંસ્થાઓને દાન દીધાનું જણાવ્યું છે, તે તે એકજ ધર્મ સર્વદા અનુસર્યો નહિ હોય. અને તે પણ ભારતવર્ષના સર્વપ્રદેશી રાજકર્તાઓ ઉપર જેનધર્મ એવા કાળે કે જ્યારે ભારતની પૃથ્વી ઉપર અનેક જે પ્રભાવ પાડયો હતો તેનાથી અત્યારસુધીના લેખકે જાતનાં પરિવર્તનો વારંવાર થયાં કરતાં હતાં. બહુધા કેવળ અજાણું હોવાથી, જૈન શબ્દને બદલે એટલે તે સમયના ભારતવર્ષના ત્રણે-હિંદુ, જૈન અને જ્યાં ને ત્યાં તેમણે બૌદ્ધ શબ્દ જ વાપર્યે રાખ્યો છે બૌદ્ધ-ધર્મોએ પિતપતાના ભકતિ નીપજાવ્યા હોય; તે વસ્તુસ્થિતિ વારંવાર યાદ આવ્યા કરે છે. વળી છતાં પૂરાવાના આધારે જે હકીકત આપણે આગળ “શ્રીમુખ” અને “સિમુખ’ શબ્દ જ એવા છે કે, તે ઉપર વર્ણવવાના છીએ, તેથી એટલું જ ફલિતાર્થ જૈન પરિભાષાના શબ્દો તરીકે ૨૪ વપરાયા હોવાની થાય છે
અને જૈનધર્મ-તે બેએ જ છાપ પાડે છે. મતલબ એ થઈ કે, શતવંશી રાજાએ પિતાને કાબુ તે રાજાઓ ઉપર મેળવ્યો હતો. પિતાને, શતશ્રી અને વાદશતશ્રી જેવા શત શબ્દ સાથે
એટલે અલ હિસ્ટરી ઓફ ઈન્ડિયાના લેખકે સંકળાયેલા કોઈ પણ બિરૂદ અને ઉપે “It is curious fact that although Andhra વામાં જે મગરૂરી લેખતા હતા તેમાં તેમને પોતાની ins were officially Brahamanical ધર્મભાવના સંયુક્ત થયેલી દેખાતી હતી. વળી કે. હિં. Hindus, most of their donations were ઈ. ના લેખકે પૃ. ૫૭૧ ઉપર “Their Satvahans made to the Buddhistic institutions= earlist coins bear the name of a king આશ્ચર્યકારક છે કે આંધ્રપતિએ સત્તાવાર રીતે Sata=તેમના (શાતવાહનના) એકદમ પુરાણ બાહ્મણધમ હિંદુઓ હોવા છતાં, તેમણે ઘણાંખરાં સિક્કાઓમાં શાતે નામના કેઈરાજાનું નામ છેતરાયેલું દાન તે બૌદ્ધધર્મી સંસ્થાઓને જ કરેલાં છે” આવા છે ખરું” આવા શબ્દો જે લખ્યા છે તેને મર્મ પણ આ વિચાર જ જણાવ્યા છે તે કાંઇક સમીક્ષા માગી લે છે. હકીકતમાં જ સમાઈ જાય છે. જો કે તેમણે તે કેવળ શ્રેષમતે હૈખક મહાશયે સર્વ આંધ્રપતિઓને બ્રાહ્મણ શાત શબ્દ ને અંગેજ અને કદાચ એક રાજાને અંગે જ ધમાં ઠરાવવાને પિતાને જે જે પ્રમાણો મળ્યાં હતાં તે વિચાર દર્શાવ્યા લાગે છે, પરંતુ વસ્તુસ્થિતિ જ એ સર્વને કે તેમાંના થોડાંકનો ઉલ્લેખ કર્યો હોત તે તે હતી કે, આદિ રાજાઓને પિતાના કુળધર્મ ઉપર તપાસી જોવાની આપણને અનુકુળતા મળત; છતાં વિશેષ અભિમાન હતું અને તે સમયની પ્રણાલિકા
જ્યારે તેમ નથી જે થયું ત્યારે આપણે હાલ તે એટલું જ પ્રમાણે સ્વધર્મ માટે મરી ફીટવાને તેઓ ઉત્સુકતા પણ મન્ય રાખી શકીશું કે, આપણા મંતવ્યપ્રમાણે, ધરાવતાં હતા. આ સ્થિતિ ખાસ કરીને આદિ
જ રાજાએ વૈદિક મતાનુયાયી બન્યા હતા તેમના રાજાઓએ પિતા સાથે જોડલા બિરૂદેમાં સ્પષ્ટ રીતે વિશેના જે પુરાવાઓ વગેરે, તે લેખક મહાશયના તરવરી આવે છે. વાંચવી કે જાણવામાં આવ્યા હોવા જોઈએ તથા પરંતુ, આગળ જતાં જેમ જેમ રાજક્રાંતિ અને ધર્મતે ઉપરથી જ સર્વની બાબતમાં તે સ્થિતિ બની રહી ક્રાંતિ થવા પામી છે તેમ તેમ તે શત-અને શતવહન હેવાનું તેમણે ક૯પી લીધું હોવું જોઈએ. બાકી તેમણે જે શબ્દ વપરાશ, સર્વથા કે કેટલેક અંશે કમી થત
(૨) સરખાવો પુ. ૧, પૃ. ૪થી ૬ સુધીનું વર્ણન. ખેલી ગાથાઓ. (૨૨) જુઓ વિન્સેટ મિથકૃત ત્રીજી આવૃત્તિ. પૃ. ૨૧૦. “કાઈ અનેરું જગ નહીં, એ તીર્થ તાલે.
(૨૩) આ કથનની અનેક સાબિતિઓ માટે પુ. ૨માં એમ પ્રમુખ, હરિ આગળ શ્રીસિમંદિર૩ બેલે.” પૃ. ૧૫ થી ૧૩૨ સુધીનું વર્ણને તપાસી જેવું.
૧. પિતાના મેએ. ૨. ઈંદ્ર પાસે. ૩. મહાવિદેહ તેરેજ સરખાવી જેનામાં ગવાતા સ્તવનની નીચે આલે. ક્ષેત્રે બિરાજી રહેલ જૈનના વિદ્યમાન તીર્થકર.
