________________
ચતુદશમ પરિચ્છેદ ] કેટલીક પરચુરણ બાબતે
[ ૨૮૫ ભોગવતો તેમને સુબે ઈશ્વરદત્ત આભિર મહાક્ષત્રપ રે. પૃ. ૧૬૨ અને ૧૩૩). જ્યારે આપણે નક્કી કરી બનીને સ્વતંત્ર થઈ બેઠે છે (જુઓ પુ. ૩, પૃ. ૩૮૩-૬) આપ્યા પ્રમાણે તે ચપ્પણુ સંવતની આદિ ઈ. સ. એટલે સાબિત થાય છે કે તું. વાળા રૂદ્રદામનથી ૧૦૩માં થયેલના હિસાબે તેને સમય ઇ. સ. ૨૬૧માંડીને ન. ૯તા રાયે ઈ. સ. ૨૬૧ સુધીમાં તેના ૨૬૪ ઠરાવતાં સર્વ ધા બેસી જાય છે. એટલે ઉપર વંશમાં થયેલ કેઈ રાજવીએ કેઈક કાળે નાસિક જણાવેલ વસ્તુ ઐતિહાસિક ઘટના તરીકે સત્ય જીલ્લાવાળો (કરીના લેખ જ્યાં આવેલ છે તે) પ્રદેશ પૂરવાર થયેલી તથા ઈ. સ. ર૬રમાં આંધવંશને અંત જીતી લીધો હોવો જોઈએ જ; અને તે બધા ક્ષત્રપમાં આવ્યો હોવાનું સમજવું રહે છે. રૂદ્રદામન જે કઈ પરાક્રમી નીવડ્યાનું નીકળતું નથી લેખ નં. ૧૭માં કઈક વાસિદ્ધિપુત્રની રાણીને એટલે આ જીતનો યશ આપણે રૂદ્રદામનના ફાળે કારદમક મહાક્ષત્રપ રૂદ્રની પુત્રી લેખાવી છે. તેને ચઢાવી દઈએ તે ખોટું નહીં ગણાય. આ પ્રમાણે
ઉકેલ વિદ્વાનોએ એમ કર્યો છે નક્કી થઈ શકે છે કે, રૂદ્રદામને . ૨૭વાળાને પરાજીત કેટલીક પરચુરણ કે તે કારદમક મહાક્ષત્રપ રૂક કરીને હઠાવ્યા હશે અને પછી તે પ્રાંત ઉપર અધિકાર બાબતે એટલે ચક્કણને પૌત્ર મહાક્ષત્રપભોગવવાને પિતા તરફથી આભીરજાતિના સૂબાની
રૂદ્રદામન હતું તેણે પિતાની પુત્રી નિમણુક કરી હશે. બીજી રીતે વિચારતાં નં. ૩થી આંધ્રપતિ વાસિદ્ધિપુત્રને પરણાવી હતી. આ ઉકેલ કેવી નિં. ૭ સુધીના ચÁણવંશી ક્ષત્રમાં નં. ૫ વાગે રૂદ્ધ રીતે વાજબી નથી તેની ચર્ચા પંચમ પરિચ્છેદે તે સિંહ તથા નં. ૭ વાળ રૂકસેન પણ, નં. ૩ વાળા લેખનું વર્ણન કરતાં આપણે સવિસ્તર કરી બતાવી રૂદ્રદામન જેવા મહાપરાકમી થયા દેખાય છે. એટલે છે. એટલે તે ફરીને અત્ર ઉતારવી જરૂરી નથી, કદાચ તેમના રાજ્યકાળે પણ આંધ્રપતિ ઉપર છત પરંતુ તેને સાર એ છે કે, વાસિદ્ધિપુત્રની તે રાણી મેળવવાનું સંભવિત છે. અને તેમ બન્યું હોય તે નં ૨૭ કઈ કદંબક્ષત્રિય સરદારની પુત્રી હતી, તે સરદારનું આંધ્રપતિને હરાવ્યાને બદલે નં.૨૮ને હરાવવાનું માનવું નામ મહાક્ષત્રપ રૂદ્રભૂતિ કે રૂદ્ર નામથી શરૂ થતા અક્ષરપડશે. ગમે તેમ ઠરાવવામાં આવે પણ એટલી હકીકત વાળું હતું. તે સરદાર તે સમયે સૈન્યપતિ હતો અને ચક્કસ છે જ કે, નાસિક છલાવાળો પ્રદેશ રાષણ સંભવ છે કે જેમ સૈકુટકવંશની સ્થાપના કરનાર, વંશીઓની હકમતમાં આવ્યો હતો ખરો જ. પછી તેને આભિર સરદાર મહાક્ષત્રપ ઈશ્વરદત્ત, પિતે ચષ્ઠણુવંશી સમય નં. ૩ રૂદ્રદામનના, નં. ૫ વાળા રૂદ્ધસિંહના કે મહાક્ષત્રપ સૂબો હતો, તેમ ઉપર જણાવેલ મહાનિં. ૭ વાળા રૂકસેન પહેલાના રાજ્યકાળે ઠરાવો તે ક્ષત્રપ રૂભૂતિ પણ તે જ આભિર જાતિને સરદાર હશે. વસ્તુ નાખી છે. સાથે એટલું પણ સત્ય છે કે, નં. એટલે તે સમયે આભિર જાતિના સરદારે રાજ્યમાં ૭ વાળા રૂકસેન પછી, તે વંશને નબળે રાજ્યઅમલ સૂબા અને સૈન્યપતિ જેવા મોટા હોદાને શોભાવતા થતાં જે ગડબડ થવા પામી હતી તથા ૧૫૮થી ૧૬૦ હતા તથા મહાક્ષત્રપનું બિરૂદ પણ ધરાવતા હતા. સુધીના-ત્રણ વર્ષ સુધોના-કેવળ ક્ષત્રપના જ સિક્કા મળે આ વાસિદ્ધિપુત્રને આપણે નં. ૨૯ વાળા આંધ્રપતિ છે પરંતુ મહાક્ષત્રપના સિક્કા મળતા નથી, તે સમયે ઠરાવેલ છે એટલે મહાક્ષત્રપ રૂદ્રભૂતિને સમય પણ તેના તે આભિરસૂબાઓએ સ્વતંત્ર બની પોતાના ટ્વટકવંશની સમકાલીન તરીકે ઈ. સ. ૨૦૦ને ઠરાવવા પડશે, સ્થાપના કરી દીધી હતી. જોકે વિદ્વાનોએ આ ૧૫૮ જ્યારે મહાક્ષત્રપ ઈશ્વરદત્તનું રાજ્યશાસન આપણે ૧૬૦ની સાલને (જીએ કે. આ. રે. પૃ. ૨૧૪) શક ઈ. સ. ૨૬૧થી શરૂ થયાનું ઠરાવ્યું છે. એટલે બન્ને સંવત લેખી તેમાં ૭૮નો વધારો કરી ઈ. સ. ૨૩૬ જણ વચ્ચે જો કે લગભગ ૬૦-૭૦ વર્ષનું અંતર ૨૯ ગણવા પ્રયાસ કર્યો છે પરંતુ કઈ રીતે સ્થિ- છે. પરંતુ એક પ્રજાના સરદાર તરીકે અને મહાતિને ઉકેલ કરી શકાય નથી જ. (જુઓ કે. ક્ષત્રપ જેવા જવાબદાર હઘ ઉપર બિરાજવાના,
