________________
૩૦૦ ]. ઉઠેલ ચર્ચાના અને પ્રશ્નોના ખુલાસાએ
[ પ્રાચીન અન્યાય-ગોટાળે ઉભો થવા પામે છે; કેમકે પ્રિય- બુદ્ધ ભગવાનના જીવનના મુખ્ય બના, અંજન દર્શિનની કૃતિઓ-શિલાલેખે, સ્તંભલેખો, રાક્ષસી કદની સંવતની જે સાલેમાં બન્યા હતા તેનું વર્ણન સિંહાલીઝ મૂર્તિઓ ઈ. ઈ.ને–અશોકની ઠરાવવાથી, તેના ધર્મની ક્રોનીકલ્સમાં નીચે પ્રમાણે આપ્યું છે (ઇ. . પુ. એટલે બૌદ્ધધર્મની લેખવી પડી છે. જ્યારે પ્રિયદર્શિન ૩૨, પૃ. ૨૨૮):પિતે જેનધમાં હોવાથી તે સર્વ કૃતિઓ તેના જ
તેમની ઉંમર ધર્મના પ્રતિકરૂપ ગણાય તેમાં બૌદ્ધધર્મને લાગતું વળગતું બુદ્ધને જન્મ-૬૮ (અંજન સંવત)માં... ૦ ન કહેવાય. છતાં પ્રિયદર્શિનના શિલાલેખો અને સ્તંભ સંસારત્યાગ ૯૭ (સદર)માં...૨૯ લેખોમાં નિર્દિષ્ટ કરેલી વાણીને, પિતાની પૂર્વબદ્ધ થયેલ , ઉપદેશને આરંભ ૧૦૩ (સંદર)માં...૩૫ માન્યતાને બંધબેસતી કરવાને તેમના અનેક શબ્દો ,, જ્ઞાનપ્રાપ્તિ (નિર્વાણ) ૧૨૭% (સદર)માં...૫૯ તથા અર્થને મનફાવતી રીતે મરડવા પડયા છે અને ,, મરણું (પરિનિર્વાણુ) ૧૪૮ (સદર)માં...૮૦ સ્વાભાવિક છે કે, તેમ કરવા જતાં અનેક બિનપાયા. (ઉપરની હકીકતને કે. હિ. ઈ. પૃ. ૧૫૬–૭: દાર વસ્તુઓને આશ્રય તેમને લેવું પડે છે. આ ઈ. ઍ. પુ. ૩૭, પૃ. ૩૪રઃ તથા ઈ. એ. ૧૯૧૪ પ્રમાણે નકારાત્મક પૂરાવાથી જેમ અશાક ને પ્રિયદર્શિન પૃ. ૧૩રથી સમર્થન મળી રહે છે). વળી આપણે ભિન્ન ભિન્ન વ્યક્તિ તરીકે પૂરવાર કરી શકાય છે તેમ પૃ. ૨૯૭ જણાવી ગયા છીએ કે રાજા અજાતશત્રુના સીધા પૂરાવાથી પણ તે સાબિત કરી શકાય છે. કે રાજ્ય બીજા વર્ષે મહાવીર ઈ. સ. પૂ. ૫૭માં અને સમ્રાટ પ્રિયદર્શિન પતે જૈન હતા એટલે તેની કૃતિઓ આઠમા વર્ષે બુદ્ધદેવ મરણ પામ્યા હતા. આ ઉપરથી જૈન ધર્મનાં પ્રભાવસૂચક અને સ્મૃતિ દર્શક સ્મારક સમજાશે કે તે બન્ને મહાત્માઓના મરણ વચ્ચે ચિહનો છે. અને તેમ પૂરવાર થયું એટલે સ્વર્ય, આખાયે છ વર્ષ જેટલું અંતર છે એટલે બુદ્ધદેવનું મરણ ઈ. ઇતિહાસને પલટો આપવો પડશે જ. આ વસ્તુસ્થિતિ સ. પૂ. પ૦માં લેખાશે. જેથી બુદ્ધદેવના જીવન નિશ્ચયપૂર્વક સાબિત કરવા માટે, ઇતિહાસ સર્જનના બનાવને આપણે ઈ. સ. પૂના આંકમાં ફેરવીએ તે પાંચ સાધનોમાંથી અતૂટ એવા સમયદર્શક આંકડા- નીચે પ્રમાણે લેખાશે. એની મદદ જ આપણે લઈશું. સાથેસાથે અન્ય
ઇ. સ. પૂ. ઉમર, પુરાવાની પણ અવગણના કરીશું નહીં જ.
(૧) બુદ્ધદેવનો જન્મ ૬૦૦ ૦ | જુઓ એન્શન્ટ - પ્રિયદર્શિન અને અશોક એક જ વ્યક્તિ છે (૨) તેમનો સંસારત્યાગ ૫૭૧ ૨૯ | ઈડિયા પુ. ૨, એમ માનવાને તેમણે બે મુખ્ય સિદ્ધાંત ઉપર વજન (૩) પ્રથમ ઉપદેશ ૫૬૫ ૩૫ | પૃ. ૮ મૂકયું છે. એક સેકેટસને ચંદ્રગુપ્ત ગણાવ્યો છે ને (૪) તેમને જ્ઞાનપ્રાણી બીજે, શિલાલેખોની હકીકતોને અશોકના જીવન વૃત્તાંત
(નિર્વાણું) ૫૪૨-૩ ૫૭ ]
પ્રાચીન ભારતસાથે મળતી આવતી ગણાવી છે. પહેલે સિદ્ધાંત (૫
| વર્ષ પુ. ૨, પૃ. ૮ કેવો ખોટો છે તે પૂરવાર થઈ ગયું છે. અત્ર બીજા
(પરિનિર્વાણ) પર૦ ૮૦) * મહાને આશ્રયીને આપણે ચર્ચા કરવી રહે છે. સમ્રાટ નિધ–-ઉત્તરહિંદમાં બુદ્ધસંવતની ગણના તેમના અશોક દ્ધધમાં હતું એટલે તેના જીવન ઉપર પ્રકાશ પરિનિર્વાણ-મરણથી જ એટલે ૫૨૦ની સાલથી અને પાડવામાં, બૌદ્ધ સાહિત્યમાં વર્ણવેલ બનાવીને સમય, દક્ષિણ હિંદમાં તેમને જ્ઞાનપ્રાપ્તિના-નિર્વાણના સમબુદ્ધસંવતમાં નિર્દિષ્ટ થયેલ હોવાથી બુદ્ધસંવતને યથી એટલે ૫૪૧ની સાલથી ગણાય છે. એટલે બે સમય પ્રથમ નક્કી કરી લેવું પડશે.
ગણના વચ્ચે ૨૧ વર્ષનું અંતર રખાય છે. ઉપરમાં
* ૧૨૫ હેવા સંભવ છે, પ્રફની ભૂલ થઈ લાગે છે, તે સમયે તેમની ઉંમર ૫૭ની લેખવી રહેશે,
