________________
૨૮૬ ] કેટલીક પરચુરણ બાબતે
[ એકાદશમ ખંડ સમયનો નિરધાર કરવાની ગણત્રીના ઉપયોગ માટે રાજ્યકાળના આરંભની સાલથી લેખી, તેને સંવત તેઓને સમસમયી પણ કહી શકાશે. મતલબ કે ચલાવ્યો છે અને તેને સમય વિદ્વાનોએ ઈ. સ. આભિર જાતિના સરદારનો ચડતીનો કાળ આ સમયે ૨૪૯ નોંધ્યો છે. આ સર્વ ચર્ચા પૃ. ૩ એકાજરૂર મૂકી શકાશે.
દશમ પરિચ્છેદે કરી બતાવી છે. આ આભિરપતિની બીજી બાજુ પુરાણકારો જણાવે છે કે ( જુઓ સત્તા નાસિક જીલ્લો અને તેની આસપાસના પ્રદેશ પુ. ૩; પૃ. ૩૫૫, ટી. નં. ૧૩) That seven ઉપર વિસ્તરાઈ છે. તે વંશને અંત ક્યારે આવ્યા Andhra kings sprang from the serva- અને તેમાં કેટલા રાજા થયા તે જ કે જણાયું નથી. nts of the original dynasty=મૂળવંશના પરંતુ એટલું તો આપણે જાણીએ છીએ જ કે, ગુપ્તભૂલ્યોમાંથી સાત આંધ્રરાજાનો ઉદ્દભવ થયો છે.” વંશીઓ અવંતિપતિ થયા બાદ તેમણે દક્ષિણહિંદ મૂળવંશ એટલે શતવહનવંશ કહેવાનો મતલબ છે. છતવા તરફ ધ્યાન દોર્યું હતું ને તેમાંના ચંદ્રગુપ્ત
બીજાએ ઉછું વિક્રમાદિત્ય બીજાએ તે છતી લઈને તેમાંથી સાત આંધ્રપતિ થયા. આ સર્વ કથન જો પોતાના કબજામાં આપ્યો હતો. તેને સમય આશરે કે સંદિગ્ધ લાગે છે અને ખરેખર શું મતલબ કહે- ઈ. સ. ૪૦૦નો ગણાય છે. જયારે દક્ષિણહિંદ તેણે વાની છે તે સમજાતું નથી છતાં, જેમ આ પુસ્તકના જીતી લીધાનું નક્કી છે ત્યારે સમજવું જ પડશે કે પ્રથમ પરિચછેદે આંધ્રભુત્યાની જે વ્યાખ્યા તત્વાર્થ નાસિક છલાવાળે ભાગ તે તેણે જીતી લીધે સમાસના અર્થમાં આપણે સમજાવી છે તે પ્રમાણે હતો જ અને તેમ થતાં આભિરપતિઓને પણ જીતી કેાઈ ઉપરી સત્તાના ખંડિયા એવા આંધ્રપતિ તરીકે લીધા કહેવાશે. સાર એ નીકળ્યો કે ઈ. સ. ૨૪૯થી લેખીએ તે નં. ૨૬વાળે આંધ્રપતિ જેણે પોતાને માંડીને ઈ. સ. ૪૦૦ સુધીના આશરે ૧૧૦ વર્ષના
સ્વામિને બિરૂદથી ઓળખાવ્યો છે એનો અર્થ ગાળામાં અગિયાર આભિરપતિ થયા હતા. આ આપણે કાંઈક ઉતરતા દરજજાનો રાજા મનાવ્યો છે તેને અનુસંધાને પણ સુઘટિત દેખાય છે. પ્રથમ આંધ્રભૃત્ય ગણવો અને પછીના બીજા છે, જેમ આંધ્રપતિમાંથી, રૂદ્રભૂતિ ઈ. આભિરો–તેમના મળીને કુલ સાત આંધ્રભુત્યા થયા હતા એમ પણ અપ્રત્યા તરીકે ગણાય છે, તેમ ઈશ્વરદત્ત આદિ ગણાવી શકાય, પરંતુ આંધ્રભત્યનો અર્થ બહત્રિહી આભિર ચઠણવંશના ભયે લેખાયા છે. તે વંશની સમાસના રૂપમાં લઈને જે કરવામાં આવે છે, આ ગુપ્તવંશીઓએ નાબુદી કરી નાંખી એટલે વળી તેઓ શતવહનવંશી-મૂળ આંધ્રપતિ-રાજાઓમાંથી, તેમના ચપ્પણર્વશીના મટીને પાછા ગુપ્તવંશીઓના ભો ભૂત્ય તરીકે સાત પુરુષો થયા હતા એમ ફલિતાર્થ થયા. આ સ્થિતિમાં પણ તેઓ તે વંશના અંત થાય અને તે પ્રમાણે અર્થ કરતાં, ઉપરના મહાક્ષત્રપ સુધી રહ્યા છે. અને જ્યારે તેનો અંત આવ્યો ત્યારે રૂદ્રભૂતિ જેવા સાત આંધભત્યા થયા હતા એમ કહે. તે વખતના તેમના આભિર સરદાર ધરસેને (જુઓ વાને આશય નીકળી શકે છે. આ પ્રમાણે અત્ર પુ. ૩, પૃ. ૩૭૭ તથા આ પુસ્તકે પૃ. ૨૬૮ થી આગળ) નિર્દિષ્ટ થયેલ આંધ્રભત્યાને લગતા વાક્યને મર્મ ઉકેપાછો સ્વતંત્ર બની પોતાની રાજસત્તા સ્થાપી છે. આ લવા પૂરતું અમારું સૂચન છે.
પ્રમાણે આભિર સરદારેને લલાટે કેમ જાણે ભારતીય વળી આંધ્રુવંશની પડતી થતાં તેમાંથી દશ આભિર ઇતિહાસમાં ભૂત્યપણે રહેવાનું જ સરજાયેલું ન હોય રાજાઓ થયા હતા એમ કે. . રે. માં કથન તેવી વસ્તુસ્થિતિ નજરે તરી આવે છે. થયું છે. તેનો ભેદ અમારી સમજ પ્રમાણે આ
પુરવણી રીતે ઉકેલી શકાશે. ઈશ્વરદત્ત આભિરપતિએ પિતાના આંદ્રવંશીઓના ઇતિહાસમાં સૌથી વધારે મતવંશની સ્થાપના, પિતાના પિતા ઈશ્વરસેનના ભેદવાળી જે હકીકત મેં રજુ કરી છે તે શકસંવત
