________________
ચતુર્થ પરિચ્છેદ ]
રાજગાદીનાં સ્થાને વિશે
[ ૭૩
ઈ. સ. પૂ. ૭૯૨માં અને તેના વશના અંત ઈ. સ. મત ટાંકી બતાવ્યો છે કે G. J. Dubrevil ૫. ૩૬૦ આસપાસમાં આવ્યો છે. તેથી માનવાને remarks in his Ancient History of કારણ મળે છે કે તે બેની વચ્ચેના ૩૦-૩૨ વર્ષના the Deccan. “When the Kshaharatas ગાળામાં જ તે પ્રદેશ ઉપર મૈર્યવંશી સમ્રાટની સત્તા occupied North Deccan, the capital
સ્થપાઈ હતી. પરંતુ જ્યારે સમ્રાટ al lord of the Satavahanas was probably કાળે ઈ. સ. પૂર્વે ૩૪૭ ની આસપાસ બળવા જગા- Amaravati on the lower course of the વીને દક્ષિણહિંદની અનેક સત્તાઓ સ્વતંત્ર થઈ બેઠી Krishna-ક્ષહરાટોએ જ્યારે દક્ષિણ હિંદને ઉત્તર હતી તે અરસામાં દક્ષિણના આંધ્રપતિઓએ પિતાના ભાગ જીતી લીધું હતું ત્યારે શતવહનવંશી રાજારાજ્યનો વિસ્તાર અતિ વિપુલપણે વિસ્તારી મૂકયો ની રાજગાદી, સવસા કષ્ણા નદીના મુખ પાસે હતો અને આવડા મોટા વિસ્તારવત સામ્રાજ્ય ઉપર આવેલી અમરાવતી નગરી હતી”. એટલે કે મી. હકુમત ભોગવવાને ઠેઠ પશ્ચિમના ભાગમાં–પૈઠેમાં– ડુબ્રેવીલના મત પ્રમાણે નહપાણુ ક્ષહરાટે અને તેના રાજગાદી રાખવા કરતાં, પૂર્વના ભાગમાં તેવું જ કઈ જમાઈ રૂષભદત્ત તથા મહાઅમાત્ય અયમે શતવહન જબરદસ્ત મોટું, વેપારમાં આગળ પડતું, ખીલતું અને વશીઓને હરાવ્યા હતા તે બાદ, આ શતવહન સર્વ પ્રકારની અનુકૂળતાવાળું નગર મળી આવતું હોય રાજાઓનું રાજપાટ અમરાવતી નગરે લઈ જવામાં તે ત્યાં રાજગાદી ફેરવી નાંખે, અથવા તો વર્ષની આવ્યું હતું. અને આ અમરાવતીનું સ્થાન કૃષ્ણ અમુક કાળ ત્યાં બેઠક રાખે છે તે તદ્દન યોગ્ય કહે- (એના) નદીના મુખની લગભગ આવેલું છે. છે. વાય. એટલે સાબિત થાય છે કે, આંધ્રપતિઓની ભાઉ દાજી (જ. બ. . . એ. સ. પુ. ૮, ૫. રાજધાની તરીકે અમરાવતીનું જે નામ લેવાયું છે તે ૨૩૯) જણાવે છે કે, Padumavi is called વરાડ પ્રાંતમાં આવેલું વર્તમાન અમરાવતી નહી૧૩ Naravara-swami (a new king) & he પણ બેઝવાડા નજીક જે અમરાવતી૧૪ નામનું ગામડું has also the title of the swami of આવેલું છે તે અને તેની આસપાસનો પ્રદેશ, જે Bennakataka...Bennakataka is I (Dr. પ્રાચીન સમયે બેન્નાટક (વર્ણન માટે પુ. ૧, પૃ. Daji) believe identical with Warrangul, ૧૫૦-૬૨ જાઓ) કહેવાતા તથા જેનું મુખ્ય શહેર the capital of the Teligana or Andhra બેન્નાતટનગર હતું તે પ્રદેશ ગણાતો હતો. વળી = પદુમાવીને નરવર-સ્વામી (નો ભૂપતિ ) તરીકે આ પ્રદેશમાંથી અનેક આંધ્રપતિઓના સિક્કાઓ મળી એાળખાવાય છે. વળી તેને બેન્નાટકના સ્વામિનું આવે છે તે હકીકતથી પણ આપણું આ વર્ણનને બિરૂદ પણ મળેલ છે-મારી (ડે. દાજી) ધારણું પ્રમાણિક ટેકે મળતો રહે છે એમ નિર્વિવાદિતપણે પ્રમાણે તેલીંગણ અથવા આંધની રાજધાની વરંગુલ કહી શકાશે. મિ. વી. એસ. બખલે નામના વિદ્વાને (જે કહેવાય છે) તે જ બેન્નાટક છે. જ. બાં. ઍ. રો. એ. સે. સન ૧૯૨૮ ( નવી વળી જનરલ કનિંગહામ પિતાના કેઈન્સ ઓફ આવૃત્તિ) મુ. ૩માં શતવહન વંશની હકીકતને લગતા ઈન્ડિયા નામે પુસ્તકમાં પૃ. ૧૦૮ ઉપર લખે છે કે, લગભગ ૫૦ પૃષ્ઠનો એક મોટો લેખ લખ્યો છે. All the coins of Andhras are found તેમાં તેમણે જી. જે. ડેવિલ નામના વિદ્વાને લખેલ in Eastern India round about Amraએન્શન્ટ હિસ્ટરી ઓફ ધી ડેક્કન નામે પુસ્તકનો vati while all the Bow and Arrow coins
પારિગ્રાફ તથા ઉપરની ટીકા
( ૩) ઉપર ટીકા ન. ૧૦માં ટકેલું સર કનિંગહામને કાઈન્સ ઓફ ઇન્ડિયાના પુ. ૧૦૮વાળું વાક્ય જુઓ.
૧૦
(૧) જીઓ નીચે નં. ૧૨ સરખાવે.
