________________
જા
કે
,
*,* *
-
-
-
-
* * *
*
શિલાલેખ
[ એકાદશમ ખંડ
(A. s. W. I. 5, pp. 68), who according ચર્ય પાળે તે થાય છે. પછી તે પુરૂષ ગમે તે વર્ગને હેય. to Bullerd's inscription, was the son એટલે કે, જે તપશ્ચર્યા કરે, અમુક વૃત્ત નિયમો પાળે of Simukha. The alphabet of Nanaghat તેવા પુરૂષે માટે તે દાન કર્યાનું જણાવ્યું છે; અને agrees with that of Hathigumpha (J. તેથી યજ્ઞાદિ એટલે હિંસામય પ્રવૃત્તિ લેખવાની નથી B. 0. R. S. III. P. 112). This justifies પરંતુ આત્મકલ્યાણની પ્રવૃત્તિઓમાં જે રચ્યા પચ્યા the identification of Satakarni men- રહેતા હોય તેમના નિભાવ માટે દાન કર્યું હતું એમ tioned therein with Satakarni of સમજવું રહે છે. Nanaghat, that is No. 3, of Pargiter's લેખમાંની હકીકતને સમય ઈ. સ. પૂ. ૩૮૩ list=નાના ઘાટને શિલાલેખ આ વંશના ત્રીજા રાજા કહેવાશે જ્યારે લેખ કેતરાવાય છે ઈ. સ. પૂ. ૩૭૨ (આ. સ. 9. ઇ. પુ. ૫, પૃ.૬૮) શાતકરણિની રાણીને અથવા તે બાદ-એટલે બેની વચ્ચે ૧૦-૧૨ વર્ષનું છે; બુહલરની સમજૂતિ પ્રમાણે તે રાજા શ્રીમુખને અંતર છે. પુત્ર થાય છે. નાનાપાટ શિલાલેખની લિપિ. હાથી- દેવી નાગનિકાના પિતા વિશે અધર્વશી રાજાઓના શંકાની લિપિને મળતી આવે છે (જ. બિ. ઓ. પી. ઇતિહાસને જે કે સિદ્ધો સંબંધ ન જ કહી શકાય, સે. પુ. ૭, પૃ. ૧૧૨). આ ઉપરથી પુરવાર થાય છે પરંતુ તેમના નામ સાથે જે ઉપનામાં જોડાયલ નજરે 5. તેમાં લખેલ શાતકરણિ અને નાનાવાટવાળા શાત- પડે છે તેમાંથી કેટલીક એતિહાસિક વસ્તુ ઉપર પ્રકાશ કરણિ બન્ને એક જ છે, જેનો નંબર પાઈટરે આપેલ પડે છે. માટે તેની ચર્ચા અત્ર કરવી આવશ્યક લાગી છે. કાષ્ટકમાં ત્રીજે મકા છે.” આ ફકરામાં ત્રણ ચાર (૧) કળલાય મહારઠિ વિશે કે. આ. ૨. પારા પ્રમાણે અપાયા છે. ને સર્વના આધારે એવો અવનિ ૨૬માં જણાવાયું છે કે, જેમ મૈસુરનાં ચિત્તલર્ગ નીકળે છે કે રાણી નાગનિકાએ લખેલ નાનાઘાટનો જીલ્લામાંથી મળી આવેલ સિક્કાઓમાં (જુઓ પુ. ૨ શિલાલેખ, તેનો અક્ષરો જોતાં શ્રીમુખને પુત્ર રાજા આંક નં. ૪૭, ૪૮) સદકન કળલાય મહારથિ શબ્દ શાતકરણિ, કે જેનો નંબર પાઈટર સાહેબે તૈયાર માલૂમ પડે છે તેમ, અહિં તે જ પ્રમાણે આખું ઉપનામ કરેલે કેષ્ટકમાં ત્રીજે દર્શાવી છે, તેને જ છે. તેવું જોઈએ. (૨) અંગિકુલવધન (સંસ્કૃત) અંગિય
વળી તે જ લેખકે આગળ જતાં (જ. મેં. છે. ફળવર્ધન લેખવું. તેમાંના અંગ શબ્દને ત્રિકલિંગ ર. એ. સ. પુ. ૩. ૧૯૨૮, પૃ. ૮૩) Nanaghat સમુહમાં ગણુતા અંગ, રંગ અને કલિંગ દેશમાંના Inscr. by mother Nagarika is dated in અંગદેશની અમુક પ્રજાનાં કુલ તરીકે ગણાવ્યો છે. the 13th year (regnal year) of Vasi- } ahol ai zio fald 7eld viale Tellside sthiputra=માતા નાગનિકાએ નાનાઘાટના શિલા- ભાગલપુર અને મેં ગીર જીલ્લાના અમુક પ્રદેશમાં જ લેખને, વસિષ્ઠપુત્રના (રાજ્ય) ૧૩મા વર્ષે કેતરાવ્યાનું ગણાવ્યું છે. પરંતુ આપણે પુ. ૧માં અંગદેશનું વર્ણન જણાવ્યું છે. [અમારો વિચારઃ-સમય પરત્વે ડો. કરતાં. તથા પુ. ૩ માં અગ્નિમિત્રે વિદર્ભપતિની કુંવરી રેપ્સનના અને બ્રાં, છે. ર. એ.સો. ના જરનલના માલવિકા સાથે લગ્ન કર્યું તેની ચર્ચા કરતાં સાબિત લેખકના મત સાથે અમે મળતા થઈએ છીએ પરંતુ કર્યું છે કે, પ્રાચીન સમયે વિદર્ભ પ્રાંતવાળા ભાગનો યજ્ઞ કરનાર તરીકે બ્રાહ્મણને જે તેમણે લેખાવ્યા છે -હાલમાં જેને આપણે વરાડ પ્રાંત કહીએ છીએ તેને તેમ નથી. મળ શબ્દ “બમણ' છે અને તેનો અર્થ “બ્રહ્મ સમાવેશ અંગદેશમાં થતું હતું અને રાણી નાગનિકાને
૨) જે કે લેખકે કાંઈ પુરાવો આપે નથી લાગતા ઉપર વસતીના વૃત્તાંતે જુએ, પરંતુ આ હકીકત સત્ય લાગે છે. તેના આધાર માટે આગળ
