________________
|----
૧૧૨ ]
શિલાલેખ
* [ એકાદશમ ખંડ કર્યું છે તથા જેસિક્કાઓનો સંધ્યારે તેમણે આ પ્રદેશમાંથી જડી આવ્યાનું તેમણે નેંધ્યું છે તે સ્થાને છે તે તપાસી જોતાં, તેમણે દોરેલાં અનુમાનથી અમારે જોતાં, તેમજ તે સિક્કાની સર્વ પરિસ્થિતિ જોતાં, જૂદુ પડવું થાય છે. તેમણે સિક્કાઓને, વંશના સમય ને, ૨ વાળા ગૌતમીપુત્ર યજ્ઞશ્રીને તે લાગુ પડતું વર્ણન પરત્વે જે પાછળના વખતના જણાવ્યા છે તેને જણાય છે. અને છે પણ તેમજ. પરંતુ તેમ સાબિત બદલે તે વંશની આદિના રાજાઓને લગતા હેાય કરવામાં એક જ મુશ્કેલી નડે છે. તે તેના રાજ્યકાળના એવું સ્પષ્ટ થાય છે. ઉપરાંત જનરલ કનિંગહામને ભેગવટા સંબંધી છે. પુરાણકારે જે સમય નાંખ્યા છે અભિપ્રાય જે ટાંકો છે તેમાં તો શ્રીચંદ્ર શાતિને તે સર્વનો હિસાબ કરીને આપણે પ્રથમના ત્રણ બદલે ‘વસતસ’ શબ્દ ચોખ્ખો લખ્યો છે. અને રાજાઓને રાજ્યકાળ ૨૩+૨૦+૧૦માસ+૧ =એકંદરે આ નામ રાણી નાગનિકાના પુત્રનું છે (જુઓ જે ૧૪ વર્ષ લગભર્ગ ઠરાવ્યું છે (જુઓ દ્વિતીય ઉપરમાં લેખ નં. ૧).એટલે સર કનિંગહામના મંતવ્યથી પરિચ્છેદે તેની ચર્ચા) તે કાયમ રાખીને એવી રીતે અમને સમર્થન મળે છે એમ થયું. આ પ્રમાણે જ્યાં પાછા ગઠવવો પડશે કે, આ ગૌતમીપુત્ર યજ્ઞશ્રીને તેમની દલીલનો મૂળ પાયો જ હચમચી જાય છે કાળે કમમાં કમ છિન્ના લેખમાં જણાવ્યા પ્રમાણેના ત્યાં વિશેષ ચર્ચામાં ઉતરવું નિરર્થક છે. માત્ર એટલું ૨૭ વર્ષ આવવાં જ જોઈએ. બીજી બાજુ રાજા કૃષ્ણ જણાવીશું કે આ લેખનો નંબર જે તેમણે ૧૯ મો રાણી નાગનિકા પાસેથી રાજ્ય પડાવી લીધું છે તે - આપ્યો છે તેને બદલે હવે આપણે નં. ૧ ની પાછળ હકીકત, તેમજ તેના ખાતે પુરાકારે ૧૮ વર્ષ મને ન. ૨ આપવો રહે છે. જેથી રાજા વસત- ચડાવ્યા છે તે હકીકત, તેમજ તેના રાજ્યની પડખે જ શ્રીના રાજ્ય વિસ્તાર (નં. ૧ નાનાઘાટનું સ્થાન રાજા ચંદ્રગુપ્ત ચાણકયની મદદ લઈને મૌર્યવંશની જે પશ્ચિમ કાંઠે છે અને આ અમરાવતીનું સ્થાન હિંદના સ્થાપના (ઈ. સ. પૂ. ૩૮૨ માં) કરી છે અને દસ પૂર્વ કાંઠે છે) આપણને તરત ખ્યાલ આવી શકશે વર્ષ બાદ મગધને સમ્રાટ બન્યો છે તે; એમ (જુઓ તેનું વૃત્તાંત).
સર્વ સ્થિતિ અને સંગોનો વિચાર કરતાં તે દરેક
રાજાઓને ફાળે અનુક્રમવાર ૧૩+૧+૧-૧૦માસ+ નં. ૨૦ છિન્ના (ચિના)
૯=૫૪ વર્ષ આ પ્રમાણે ઠરાવીએ તે સર્વને ન્યાય શ્રીયજ્ઞ શાતકરણિ ગૌતમીપુત્ર. ૨૭મું વર્ષ, શિયાળાનું મળી જ દેખાશે. માત્ર શ્રીમુખ જેવો સાહસિક કયું પખવાડિયું, પમ દિવસ.
પુરુષ, જેણે વંશની સ્થાપના કરી છે અને કેવળ ૩૨ ખાનગી બાબતનો છે. છિન્ના ગામડું કૃષ્ણ જીલ્લામાં વર્ષની ઉંમરે ગાદીએ આવ્યો છે તેને ફાળે માત્ર ૧૩ આવેલું છે. તેનું વિવેચન કરતાં કે. . રે. પારા ૫૬ વર્ષ જ રહે છે. એટલે કે ૪૦થી ૪૫ વર્ષનું આયુષ્ય માં જણાવેલ છે કે, “According to the Mat- ભોગવી તેને મરણ પામ્યો ગણુ તે ઠીક નથી લાગતું. sya Purana, his accession should be dat- પરંતુ જે સંયોગોમાં અને માનસિક બોજા વચ્ચે ed 14 years after the close of Puluma- તેને મગધના સામ્રાજ્યને છેલા પ્રણામ કરી ચાલી vi's reign=મસ્ય પુરાણ પ્રમાણે પુલુમાવીના રાજ્ય નીકળવું પડયું છે તથા નવી જીંદગીના મંગળાચરણમાં અમલ પછી ૧૪મા વર્ષે તે ગાદીએ આવ્યો નોંધી જ ખારવેલ જેવા ચક્રવર્તીના હાથથી જબરદસ્ત શિકસ્ત શકાશે.” તેમની આ માન્યતા નં. ૨૮ મા રાજા તરીકે ખાવી પડી છે તેને વિચાર કરતાં સમજાય છે કે, તેને હેય તે બરાબર છે. પરંતુ તેના સિક્કા જે પાછળની જીંદગીમાં ઘણું જ ભગ્ન હૃદ્યથી કામ લેવું
(૨) પુ. રમાં એક નં. ૬-૧૮ (તેમણે પૃ. ૨૯ છે; અને સર કનિંગહામે પોતાના કે. એ. ઈ.માં પ્લેઈટ ૧રમાં ઉપર નં. ૧૧૭ અને ૫. ૩૨ ઉપર અંક નં. ૧૨૫ લખ્યા તેને નં. ૧૪ આપ્યા છે.).
