Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमैयबोधिनी टीका पद १० सू. ३ अलोकादि चरमाचरमगताल्पबहुत्वनिरूपणम् १११ चरमंतपएसा य अचरमंतपएसा य दोवि विसेसाहिया' लोकस्य चालोकस्य च चरमान्तप्रदेशाश्चाचरमान्तप्रदेशाश्च द्वयेऽपि समुदिता विशेषाधिका भवन्ति, तेभ्योऽपि-'सव्वदवा विसेसाहिया' सर्वद्रव्याणि विशेषाधिकानि भवन्ति, तथा च लोकालोकचरमाचरमान्तप्रदेशेभ्यः सर्वव्याणां विशेषाधिकत्वं भवति, अनन्तानन्तसंख्यकानां जीवानाम् एवम् परमाण्वादीनामनन्तपरमाण्वात्मक स्कन्धपर्यन्तानां प्रत्येकानन्तसंख्यानां पृथक पृथक् द्रव्यत्वात् , तेभ्योऽपि 'सव्वपएसा अणंतगुणा' सर्वप्रदेशा अनन्तगुणा भवन्ति, तेभ्योऽपि-'सधपज्जवा अणंतगुणा' सर्वपर्यवाः अनन्तगुणा भवन्ति, प्रतिप्रदेशं स्वपरभेदभिन्नानां पर्यायाणामनन्तवात् ॥ सू० ३॥
मूलम्-परमाणुपोग्गले णं भंते! किं चरिमे १ अचरिमे २ अवत्तवए ६, चरमाइं ४ अचरमाइं ५ अवत्तव्वयाई ६ उदाहु चरिमे य, अचरिमे य ७, उदाहु चरमे य अचरमाइं ८, उदाहु चरमाई अचरमे य ९, उदाहु चरिमाइं च अचरमाइं च १०, पढमा चउभंगी ! उदाहु चरिमे य अवत्तव्वए य ११ उदाहु चरमे य अवत्तव्वयाइं च १२ उदाहु चरमाइं च अवत्तव्वए य १३, उदाहु चरमाइं च अवत्तवयाइं च १४, बीया चउभंगी ! उदाहु अचरिमे य अवत्तव्वए य १५, उदाहु अचरमे य अवत्तव्वयाइं च १६, उदाहु अचरमाइं य अवत्तव्वए य १७, उदाहु अचरमाइं य अवत्तव्वयाइं च १८, तइया चउभंगी ! उदाहु चरमे य के चरमान्तप्रदेश और अचरमान्तप्रदेश दोनों मिल कर विशेषाधिक हैं । उनकी अपेक्षा सब द्रव्य विशेषाधिक हैं, अर्थात् लोक और अलोक के चरम और अचरमप्रदेशों की अपेक्षा सब द्रव्य मिलकर विशेषाधिक हैं, क्योंकि अनन्तानन्तसंख्यक जीव, परमाणु, अनन्त परमाणुओं तक के बने हुए स्कंध, सब अलग -अलग भी अनन्त-अनन्त हैं और वे सभी द्रव्य हैं । सब द्रव्यों की अपेक्षा भी-सब प्रदेश अनन्तगुणा हैं और सब प्रदेशों की अपेक्षा सर्व पर्याय अनन्त. गुणा हैं, क्यों कि प्रत्येकप्रदेश के स्व-पर पर्याय अनन्त हैं ॥सू०३॥
અપેક્ષાએ લેક અને અલકના ચરમાન્ત પ્રદેશ અને અચરમાન્ત પ્રદેશ બન્ને મળીને વિશેષાધિક છે, એમની અપેક્ષાએ બધાં દ્રવ્ય વિશેષાધિક છે, અર્થાત્ લોક અને અલેકના ચરમ અને અચરમ પ્રદેશોની અપેક્ષાએ બધા દ્રવ્ય મળીને વિશેષાધિક છે. કેમકે અનન્તાનો સંખ્યક જીવ, પરમાણું અનન્ત પરમાણુઓ સુધીના બનેલા સ્કન્ધ, બધા અલગઅલગ પણ અનન્ત અનન્ત છે અને તે બધા દ્રવ્યની અપેક્ષાએ પણ બધા પ્રદેશ અનન્તગયું છે અને બધા પ્રદેશની અપેક્ષાએ સર્વ પર્યાય અનન્તગણુ છે, કેમકે પ્રત્યેક પ્રદેશના સ્વપર પર્યાય અનન્ત છે. તે સૂ૦ ૩
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
