Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 836

८२०
प्रज्ञापनासूत्रे
प्रयोगः, वैक्रियशरीरका यप्रयोगः, वैक्रियमिश्रशरीरकायप्रयोगः, आहारकशरीरकायप्रयोगः, आहारक मिश्रशरीरका सप्रयोगः, कार्मणशरीरका यप्रयोग, गौतमः पृच्छति - 'नेरइयाणं भंते ! कइविहे भोगे पण्णत्ते ?' हे भदन्त ! नैरयिकाणां कतिविधः प्रयोगः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम! एक्कारसविहे पओगे पण्णत्ते' नैरयिकाणामेकादशविधः प्रयोगः प्रज्ञप्तः, 'तं जहा - सच्चमणप्प भोगे जाव असच्चामोसवयप्पओगे' तद्यथा-सत्यमनः प्रयोगो यावद् असयमनः प्रयोसः, सत्यमृतामनः प्रयोगः असत्यामुषामनः प्रयोगः, सत्यवचः प्रयोगः, असत्यबचः प्रयोगः, सत्यमुषावचः प्रयोगः, असत्यमृषावचः प्रयोगश्च, 'वेउव्वियसरीरका यप्पओ से' वैकि पशरीर का यप्रयोगः, वैक्रियमिश्रशरीरकायप्रयोगः, कार्मणशरीरकायप्रयोगः, नैरयिकाणा मौदारिकौदारिकमिश्राहारक मिश्रप्रयोगाणामसंभवात्, 'एवं असुरकुमाराण वि' एवम् - नैर
काणामिव असुरकुमाराणामपि एकादशविधः उपर्युक्तः प्रयोगः प्रज्ञप्तः, स च सत्यमनः प्रयोगशरीरका प्रयोग (१०) औदारिक मिश्रशरीरकायप्रयोग (११) वैक्रिय शरीरकायप्रयोग (१२) वैक्रियमिश्र शरीर कायपयोग (१३) आहारकशरीर कायप्रयोग (१४) आहारक मिश्रशरीरकायप्रयोग और (१५) कार्मणशरीरकायप्रयोग ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! नारक जीवों के कितने प्रकार के प्रयोग कहे हैं ?
भगवान् - हे गौतम! ग्यारह प्रकार के प्रयोग नारकों में होते हैं, वे इस प्रकार हैं- सत्यमनः प्रयोग, असत्यमनः प्रयोगः, सत्यमृषामनः प्रयोग, असत्यामृषामनः प्रयोग, सत्यवचनप्रयोग, असत्यवचनप्रयोग, सत्यमृषावचनप्रयोग, असत्या सृषावचनप्रपोग, बैक्रियशरीरकायप्रयोग, वैक्रियमिश्रशरीरकायप्रयोग, और कार्मणशरीरकायप्रयोग । नारकों में औदारिक, औदारिकमिश्र, आहारक और आहारकमिश्र, ये चार प्रयोग का संभव नहीं हैं।
arrat समान असुरकुमारों में भी पूर्वोक्त ग्यारह प्रयोग ही कहे गए સત્ય મા વચન પ્રયાગ (૮) અસત્યા મૃષા વચન પ્રયોગ (૯) ઔદારિક શરીર કાય પ્રયાગ (१०) मोहारि मिश्र शरीर आशयप्रयोग ( 11 ) वैडिय शरीर अयप्रयोग ( १२ ) वैडिय મિશ્ર શરીર કાય પ્રયાગ (૧૩) આહારક શરીર કાય પ્રયાગ (૧૪) આહારક મિશ્ર શરીર अयप्रयोग (१५) अर्भशु शरीर आयप्रयोग,
શ્રી ગૌતમ સ્વામી-ભગવન્ ! નારક જીવાના કેટલા પ્રકારના પ્રયોગ કહ્યા છે ? શ્રી ભગવાન—હે ગૌતમ ! અગીયાર પ્રકારના પ્રયોગ નારકામાં થાય છે તે આ રીતે
(१) सत्य भनः प्रयोग ( २ ) असत्य मनः प्रयोग ( 3 ) सत्य भूषा भनः प्रयोग (४) असत्या भूषा भनः प्रयोग (६) सत्य पथनप्रयोग (६) असत्य पथनप्रयोग (७) सत्य મૃષા વચનપ્રયોગ (૮) અસત્યા મૃષા વચનપ્રયોગ (૯) વૈક્રિય શરીર કાયપ્રયોગ (૧૦) વૈક્રિય મિશ્ર શરીર કાય પ્રયોગ (૧૧) કાર્માંણુ શરીર કાય પ્રયોગ નારકામાં ઔદારિક, સૌદારિકમિશ્ર, માહારક અને આહાર મિશ્ર, આ ચાર પ્રયોગ સંભવિત નથી,
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩