Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
८४२
प्रज्ञापनासूत्रे
भावः । 'जाय थणियकुमाराणं' यावत् - नागकुमाराः, सुवर्णकुमाराः, अग्निकुमाराः, विद्युत्कुमाराः, उदधिकुमाराः, द्वीपकुमाराः, दिक्कुमाराः, पवनकुमाराः, स्तनितकुमारा, अपि अवसेयाः, गौतमः पृच्छति - 'पुढविकाइया णं भंते! किं ओरालियसरीरकायप्पओगिणी' हे भदन्त ! पृथिवीकायिकाः खलु किम् औदारिकशरीरका यप्रयोगिणश्च भवन्ति ? किंवा - ओरालियमीसासरी काय पओगिणो ?' औदारिक मिश्रशरीरकायप्रयोगिणो भवन्ति ? किंवा 'कम्मासरीरका ओगिणो ?' कार्मणशरीरकायप्रयोगिणो भवन्ति ?' भगवानाह - 'गोयमा !" हे गौतम ! 'पुढ विकाइया ओरालियसरीरकायप्पओगिणो वि' पृथिवीकायिका औदारिक शरीरकायप्रयोगोऽपि भवन्ति, 'ओरालियमीसासरी कायप्पओगिणो वि' औदारिकमिश्रशरीरकायप्रयोगोऽपि भवन्ति ? 'कम्मासरीरका यप्प ओगिणो वि' कार्मणशरीरकायप्रयोगिणोऽपि भवन्ति, 'एवं जाव वणष्फइकाइयाणं' एवम् पृथिवीकाइका इव यावत् - अप्कायिकाः, तेजस्कायिकाः, वायुकायिकाः, वनस्पतिकायिकाश्चापि प्रतिपादनीयाः 'णवरं वाउक्काइया वेउब्वियकोई बहुत से असुरकुमार कार्मणशरीरकाय प्रयोगी भी होते हैं । इसी प्रकार नागकुमार, सुवर्णकुमार, अग्निकुमार विद्युत्कुमार, उदधिकुमार, दीपकुमार, दिक्कुमार, पवनकुमार और स्तनितकुमार भी जानने चाहिए ।
गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं- भगवन् ! पृथ्वीकायिक क्या औदारिकशरीर कायप्रयोगी होते हैं ? अथवा क्या औदारिक मिश्र शरीरकायप्रयोगी होते हैं ? क्या कार्मणशरीरकायप्रयोगी होते हैं ?
भगवान् उत्तर देते हैं- गौतम ! पृथ्वीकायिक जीव औदारिक शरीरकायप्रयोगी भी होते हैं, औदारिकमिश्रशरीरकायप्रयोगी भी होते हैं, कार्मणशरीर कायप्रयोगी भी होते हैं ।
पृथ्वीकायिकों के समान अष्कायिक, तेजस्कायिक, वायुकायिक, वनस्पतिकायिक भी समझ लेने चाहिए । विशेषता यह है कि वायुकायिक वैक्रियशरीरडाय प्रयोगी, पशु होय छे. खेन प्रहारे नागकुमार, सुवर्णु कुमार, अग्निकुभार, विधुकुमार, उद्वधिकुमार, द्वीपकुमार हिकुमार, पवनकुमार, भने स्तनितकुमार पशु भगवा. શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે-હે ભગવન્ ! પૃથ્વીકાયિક શું ઔારિક શરીરકાય પ્રત્યેળી હોય છે ? અથવા શું ઔદારિક મિશ્ર શરીરકાય પ્રયાગી હાય છે? શું કાણુ શરીરકાય પ્રયાગી હાય છે?
શ્રી ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે-હે ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયિક જીવ ઔદારિક શરીરકાય પ્રયાગી પણ હાય છે, ઔદારિક મિશ્ર શરીરકાયપ્રયોગી પણ હાય છે, કાણુ શરીરકાય પ્રયાગી પણ હાય છે.
પૃથ્વીંકાયિકાની સમાન અષ્ઠાયિક, તેજસ્કાયિક, વાયુકાયિક, વનસ્પતિકાયિક પણુ સમજી લેવા જોઈએ વિશેષતા એ છે કે વાયુકાયિક વૈકિય શરીરકા યપ્રયાગી પણ હાય
श्री प्रज्ञापना सूत्र : 3