Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
___ प्रज्ञापनासूत्र
यावत्-तद्वर्णतया तद्न्धतया तद्रसतया तत्पर्शतया भूयो भूयः परिणपति-परिणतिसपगच्छति सा एषा लेश्यागतिः प्रज्ञप्ता ११, गौतमः पृच्छति--'से किं तं लेसाणुवायगती तन अथ का सा लेश्यानुपातगतिः प्रज्ञप्ता? भगवानाह-'लेस्साणुवायगती जल्लेसाई दवाई परियाइना कालं करेइ तल्लेस्सेस उववज्जइ' लेश्यानुपातगतिस्तावद-यल्लेश्यानि द्रव्याणि पर्यादायगृहीत्वा जीवः कालं करोति नल्लेश्येषु द्रव्येषु उपपद्यते-जायते, 'तं जहा-किण्हलेस्सेसु वा जाव सकलेस्सेसुवा, सेतं लेसाणुवायगती १२ तद्यथा-कृष्णलेइयेषु वा द्रव्येषु यावत्-नीललेश्येषु कापोतलेश्येषु पद्मलेश्येषु तेजोलेश्येषु शुक्ललेश्येषु वा द्रव्येषु उपसंपद्यते, सा एषा लेश्या. नपातगतिः प्रज्ञप्ता १२, 'से कितं उद्दिस्तपविभत्तगती ?' तत-अथ का सा उद्दिश्यप्रविभक्त गतिः प्रज्ञमा ? भगवानाह-'उहिस्स पविभत्तगती-जं णं आयरियं वा उवज्झायं वा थेरं वा पवत्ति वा गणि वा गगहरं वा गणावच्छेदं वा उदिसिय गच्छइ, से तं उद्दिस्सियपविभनगती १३' उद्दिश्य प्रविभक्तगति स्तावत्-यन खलु आचार्य वा, उपाध्यायं वा, स्थविरं वा प्रवर्तकं वा गणिनं वा गणधरं वा गणावच्छेदं वा उद्दिश्य-उद्दिश्य-एकैकं लक्ष्यीकृत्य गच्छति सा एषा उद्दिश्य प्रविभक्तगतिः प्रज्ञप्ता १३, गौतमः पृच्छति-से किं तं चउपुरिसपविभत्तगति ?' तत्अथ का सा चतुः पुरुष प्रविभक्तगतिः प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-'से जहा नामए चत्तारि परिसा शुक्ललश्या के रूप में प्राप्त होकर परिणत होती है, उसी को लेश्यागति कहते हैं ?
गौतमस्वामी-लेश्यानुपातगति किसे कहते हैं ?
भगवान्-जिस लेश्या के द्रव्यों को प्रहण करके जीव काल करता है, उसी लेश्यावाले द्रव्यों में उत्पन्न होता है, जैसे कृष्णलेझ्यावाले यावत् शुक्ललेश्या वाले द्रव्यों में, यह लेश्यानुपातगति है।
गौतमस्वामी-उद्दिश्यप्रविभक्तगति किसे कहते हैं?
भगवान्-आचार्य, उपाध्याय, स्थविर, प्रवर्तक, गणि, गणधर या गणाव बळेदक को लक्ष्य करके जो गमन किया जाता है वह उद्दिश्यपविभक्तगति है।
गौतमस्वामी-चतुःपुरुषप्रविभक्तगति क्या है ? રૂપમાં પ્રાપ્ત થઈને પરિણત થાય છે, તેને જ વેશ્યાગતિ કહે છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હ ભગવદ્ ! લશ્યાનુપાતગતિ કોને કહે છે?
શ્રી ભગવાન-ગૌતમ! જે વેશ્યાના દ્રવ્યને ગ્રહણ કરીને જીવ કાલ કરે છે, તેજ હેચ્છાવાળા દ્રવ્યોમાં ઉત્પન્ન થાય છે, જેમકે, કૃષ્ણ શ્યાવાળા યાવત શુકલ લેશ્યાવાળા દ્રવ્યમાં, આ લશ્યાનુપાતગતિ છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવાન ! ઉદિશ્ય પ્રવિભક્તિગતિ કોને કહે છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સ્થવિર, પ્રવર્તક, ગણિ, ગણધર, અગર ગણાવદકને લય કરીને જે ગમન કરાય છે, તે ઉદ્દિશ્ય પ્રવિભક્ત ગતિ છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્! ચતુપુરૂષ પ્રવિભક્તિગતિ કેને કહે છે?
श्री प्रशान। सूत्र : 3
