Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १६ सू० ७ सिद्धक्षेत्रोपपातादिनिरूपणम्
९३५ छत्रच्छायाँ वा उपसम्पद्य-समाश्रित्य गच्छति, सा एषा छायागतिः प्रज्ञप्ता ९, गौतमः पृछति-'से किं तं छायाणुवायगती१०?' तत्-अथ का सा छायानुपातगतिः प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-'छायाणुवायगती-जं णं पुरिसं छाया अणुगच्छइ नो पुरिसे छायं अणुगच्छइ, से तं छाया णुवायगती १०' छायानुपातगति स्तावद्-यन् खलु पुरुषं छाया अनुगच्छति-अनुसरति नो तावत् पुरुषश्छायामनुगच्छति, सा एषा छायानुपातगतिः प्रज्ञप्ता १०,
गौतमः पृच्छति-से किं तं लेस्सागती ?' तत्-अथ का सा लेश्यागतिः प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-'लेस्सागती-जंणं किण्हलेस्सा नीलले सं पप्प ता रूवत्ताए ता वण्णत्ताए ता गंधनाए ता रसत्ताए ता फासत्ताए भुज्जो भुजो परिणमइ' लेश्यागनिस्तावद्-यत् खलु कृष्णले श्या नीललेश्यां प्राप्य तद्रपतया-नोलले श्यारूपतया, तद्वर्णतया-नीलले श्यारर्णतया, तद्गन्धतयानीललेश्यागन्धतया, तद्रसतया-नीललेश्यारसतया, तत्स्पर्शतया नीललेश्या स्पर्शतया भूयो भूयः-पौनः पुन्येन परिणमति ‘एवं नीललेस्सा काउलेस्सं पप्प ता रूवत्ताए जाव ता फासत्ताए परिणमई' एवम्-कृष्णलेश्यावत् नीललेश्या कापोतलेश्यां प्राप्य तद्रूपतया-कापोतलेश्यारूपतया यावद्-तवर्णतया तद्न्धतया तद्रसतया तत्स्पर्शतया भूयो भूयः परिणमति ‘एवं काउलेस्सावि तेउलेस्सं तेउलेस्सावि पम्हलेस्सं, पम्हलेस्सावि मुक्कलेस्सं पप्प ना रूपनाए जाव परिणमइ से तं लेस्सागती ११" एवम्-कृष्णनीललेश्यावत् कापोतले श्यापि तेजोले इयां तेजोलेश्यापि पद्मलेश्या, पद्मलेश्यापि शुक्ललेश्यां प्राप्य तद्रूपतया-तेजोलेश्यादिरूपतया
गौतमस्वामी-छायानुपातगति क्या है ?
भगवान्-छाया पुरुष का अनुसरण करके चलती है पुरुष छाया के अनुसार नहीं चलता, वह छायानुपातगति है।
गौतमस्वामी-लेश्यागति किसे कहते हैं ?
भगवान-कृष्णलेश्या नीललेश्या के रूपमें परिणत होकर नीललेश्या के वर्ण, गंध, रस और स्पर्श रूप में पुनः पुनः परिणमन करती है, इसी प्रकार नीललेश्या कापोतलेश्या के वर्ण, गंध, रस और स्पर्श रूप में पुनः पुनः परिणत होती है, कापोतलेश्या तेजोलेश्या के रूप में तेजोलेश्या पद्मलेश्या के रूप में, पद्मलेश्या
શ્રી ગૌતમસ્વામી–ભગવાન ! છાયાનુપાતગતિ કેને કહેવાય છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! છાયા પુરૂષનું અનુકરણ કરીને ચાલે છે, પુરૂષ છાયાનું અનુસરણ કરી નથી ચાલે, તે છાયાનુપાત ગતિ છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન! લેશ્યાગતિ કોને કહે છે?
શ્રી ભગપહ ગૌતમ ! કૃષ્ણ લેશ્યા નીલ લશ્યાના રૂપમાં પરિણત થઈને નીલ લેશ્યાને રંગ, ગંધ રસ અને સ્પર્શ રૂપમાં પુનઃ પુનઃ પરિણમન કરે છે, એ જ પ્રકારે નીલ ગ્લેશ્યા કાપિત લેશ્યાના વર્ણ, ગંધ, રસ, અને રૂપમાં વારંવાર પરિણત થાય છે. કાતિલેશ્યા તેજલેશ્યાના રૂપમાં તેજલેશ્યા પમેલશ્યાના રૂપમાં, પદ્મશ્યા શુકલેશ્યાના
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩